\id LUK  
\h San Lucas 
\toc1 Kitsy nii pkëë San Lucas 
\toc2 San Lucas 
\toc3 Lc. 
\mt1 Kitsy nii pkëë San Lucas 
\c 1  
\p  
\v 1-2 Tyux Teófilo. Lëën xal kitsy re lool nii nakoo tu xaa non parñee ksocueentaa kchë nii kal kwtedy. Ndaly xaa nojkëë kchë nii beeñtsyey Jesucrist. Lëë meñ nii kono ni xluuyo chutiits xa nako.  
\v 3 Lëë na win byub xa nak kchë cos ko destye worñee bislow, aan kwxaakaa nii precisy kso xnëëz noo parñee kxalno lool  
\v 4 parñee kaknan nyëël xa nak kchë nii no kluuy meñ lool. 
\s1 Lëë angly xñee nii lëë Juan kaly 
\p  
\v 5 Lëë Herodes nak rey xtañ meñ Judea tiemp nii kwyo tu pxosy nii pcholë Zacarías. Lady tub tiiy pxosy nii pcholë Abías kwyo Zacarías. Sabely pcholë tsiil xaa, lo xtiiy Aarón sëëd me.  
\v 6 Psoob Zacarías xtiits Dios chop tsiil. Por ngo ni tu cho pchilody nlis kiy pe cos lo xaa.  
\v 7 Per lëë xaa kol le chop xaa aan pchilody nyap tsiil xaa mëëd. 
\p  
\v 8 Lëë tu tse lëë xtiiy Zacarías pchal sëëb leñ lidzy Dios,  
\v 9 aan nak xcostumbre pxosy nii klo xko xaa rif parñee kan xaa dyon cho sëëb lo pkoog, aan lëëtyee Zacarías pchal sëëb lo pkoog tsiko kox yaal lo Dios.  
\v 10 Kchë meñ kwche ley chool lay mentre lëë yaal noyek.  
\v 11 Aan lëë tu xangly Dios byaklo lo Zacarías lo pkoog. Nëzli laañee noyek yaal byaklo angly.  
\v 12 Tsiñee lëë Zacarías kon angly, byeñdy xaa pe nyuñ xaa aan tir ptsyeb xaa.  
\v 13 Per lëë angly chëb: 
\p —Zacarías, ktsyeebtyoo, por lëë Dios biñ nii xñaboo, aan lëë tsiiloo Sabely kap tu mëëd nii kcholë Juan.  
\v 14 Aan lëël kle ni ndaly gaa meñ kle tsi lëë mëëd ko kaly.  
\v 15 Por tu xaa non kak xiñoo lo Dios. Kidy xaa viñ ni kidy xaa cos nii chuuñ ksudzy, ni lëë Kyalbini Ntson sëëb leñ styoo xaa antes nii kaly xaa.  
\v 16 Lëë xaa ktikche styoo meñ Israel lo Dios.  
\v 17 Lëë xiñoo Juan tenech lo Dios, ni siñee kwyo kyalbini leñ styoo Elías, tsow leñ styoo xaa, ni sinak nii kwnabey Elías kñabey xaa, parñee kisyaal xaa xtily meñ nii xtilyni xiñ, ni parñee ksoob meñ ntseeb tiits. Singo mod lëë xaa kluuy xa kyëmbës meñ Dios. 
\p  
\v 18 Tsigo lëë Zacarías kwnabtiits lo angly chëb: 
\p —¿Xa mod kniladzyaa nii sak nrii cumplir? Por kwyoxaa ni kwyox tsiilaa. 
\p  
\v 19 Tsigo lëë angly kwëb chëb: 
\p —Naa nak Gabriel. Lo Dios tugak son, aan lëë xaa pxaal naa syelynin tiits re lool.  
\v 20 Per lëë na como bnilastyoo tiits nii byelynin, lëël kyaan ngop, aan chilody kñeel axte tse lëë kchë nrii kak cumplir. 
\p  
\v 21 Mentre lëë kchë ngo kayak leñ lidzy Dios, lëë kchë meñ nii nche ley xñee penak nii no klyëë Zacarías lo pkoog.  
\v 22 Tsiñee lëë xaa pchoo, pchilody nyee xaa, aan axte tsigolye lëë meñ byeñ nii no pe cos kon xaa lo pkoog, xaktyee señ xko xaa aan singo byaan xaa. 
\p  
\v 23 Tsi lëë nii no kuuñtsyey Zacarías leñ lidzy Dios byal, lëë xaa sey lidzy xaa.  
\v 24 Loxsye ngo lëë tsiil xaa kok xiñ, aan kaay mëë pchoody me lidzy me porñee nladzy me:  
\v 25 “Lëë Dios bnee kyalnsaak re lon parñee ktelastraa tsiñee kan meñaa.” 
\s1 Lëë angly xñee nii lëë Jesús kaly 
\p  
\v 26 Tsiñee kok xoop mëë nii nak xiñ Sabely, lëë Dios pxaal angly Gabriel tu kyedzy nii lë Nazaret. Galilea ngab kyedzy ko.  
\v 27 Leñ kyedzy ko kwyo tu kwnaa yeeñ nii pcholë Mariy, aan lëë me pchootiñle par ktsiilña me tu xaa nii lë José. Lo xtiiy David sëëd José.  
\v 28 Lëë angly kwsëëb leñ lidzy me aan lëë angly pkëëptyux me chëb: 
\p —¡Xle Dios lool ni lëë Dios nakni lii! 
\p  
\v 29 Tsiñee lëë me kon angly, ptsyeb me biñ me xtiits angly, aan nladzy me penak nii pkëëptyux angly me singo.  
\v 30 Per lëë angly chëb: 
\p —Mariy, ktsyeebtyoo, por xle Dios lool.  
\v 31 Lëël kak xiñ aan lëël kap tu mëëd nii kcholë Jesús.  
\v 32 Tu meñ xñabey kak mëëd ko aan Xiñ Dios nii sob kpaa kolë meñ me, ni lëë Dios kaa kso me kak me rey sinak pxusykoltoo me David,  
\v 33 parñee kñabey me lo meñ Israel aan iip kyaldy xkyalwnabey me. 
\p  
\v 34 Tsigo lëë Mariy chëb lo angly: 
\p —¿Xa kaapaa mëëd con bii tusyaa? 
\p  
\v 35 Lëë angly chëb: 
\p —Lëë Kyalbini Ntson kiid lool, ni lëë xkyalntson Dios nii sob kpaa kyab ladyoo sinak nii nyako tu xkey. Por ngo Xiñ Dios kak mëëd nii kaly.  
\v 36 Ni wi gaa meñ liidzyoo Sabely kap tu mëëd, nikxe nii meñ kol me ni xñee meñ nii chilody kap mëëd. Per lëëw kok xoop mëë nii noy xiñ me,  
\v 37 por par Dios nody tu cos nii kchilody kak. 
\p  
\v 38 Tsigo lëë Mariy chëb: 
\p —Ña Dios non. Na kuuñtsyeyaa nii kaklastyee Dios. Loxsye ngo lëë angly bi. 
\s1 Lëë Mariy chikan Sabely 
\p  
\v 39 Leñ tse go lëënlëdy lëë Mariy si tu kyedzy nii nche nëz kiy Judea.  
\v 40 Aan tsiñee lëë me ptsiñ lidzy Zacarías, lëë me pkëëptyux Sabely.  
\v 41 Tsi lëë Sabely biñ nii lëë Mariy xkëëptyux, lëë mëëd nii so noy me bni leñ styoo me, aan wor go kazh lëë Kyalbini Ntson kwsëëb leñ styoo me.  
\v 42 Tsigo nguiedzy kwnee me chëb me: 
\p —Ni tu kwnaa karty kuuñlay Dios sinak beeñlay Dioosoo, ni sinak beeñlay Dios xiñoo.  
\v 43 ¿Cho nakaa parñee kiid kan xñaa Xiñ Dios naa?  
\v 44 Por siikñee biñaa nii lëël xkëëptyux, lëë xiñaa ble aan lëë me bni leñ styoon.  
\v 45 Dichoosoo nii bniladzyoo nii sak cumplir kchë nii në Dios lool. 
\p  
\v 46 Tsigo lëë Mariy chëb: 
\q1 Tyub styoon xlen lo Dios. 
\q1  
\v 47 Ni xle xkyalmbañaa lo Dios nii pteelaa naa. 
\q1  
\v 48 Por lëë Dios psooblo naa nii nakaa tu kwnaa ndoladzy, 
\q1 aan destye natse lëë meñ kñë lon dichoosoo. 
\q1  
\v 49 Por ndaly kyalnsaak nii no kneetsy Tat Tios lon. 
\q1 Ntson Tat Tios. 
\q1  
\v 50 Ni tugak kaa xkëstyoo Dios meñ nii xsoob xtiits me. 
\q1  
\v 51 Con xkyalwnabey Dios bnitylo me kchë nii nyuuñtsyey meñ nyaa. 
\q1  
\v 52 Lëë me kwlii kchë meñ xñabey, 
\q1 ni lëë me blisklaa kchë meñ ndoladzy. 
\q1  
\v 53 Lëë me ptee nii pkiiñ lo meñ nii no lyaadzy, 
\q1 aan psonëz me meñ rikw singosy. 
\q1  
\v 54 Beeñ me meñ Israel nii ngab lo me yudar, 
\q1 ni psaanlasty me meñ Israel. 
\q1  
\v 55 Por singo byaan me tiits chop me pxusykoltoo no Abraham ni xtiiy Abraham nii nare kiid. 
\p  
\v 56 Tson mëë kwlës Mariy lo Sabely. Loxsye ngo lëë me sey lidzy me. 
\s1 Lëë Juan Bautist chaly 
\p  
\v 57 Tsi lëë tse kutsiñ nii lëë xiñ Sabely kaly, lëë me kop tu mëëdpkiy.  
\v 58 Aan kchësy meñ nii no kex chilidzy me ni meñ lidzy me kutedy lo me porñee xle meñ nii lëë Dios psaladzy me.  
\v 59 Lëë kwloxo xon kpidz, lëë me kuni mëëd tsobey mëëd, aan kokladzy meñ nii ncholë mëëd Zacarías sinak lë pxosy mëëd.  
\v 60 Per lëë xñaa mëëd chëb: 
\p —Juan no nii kcholë mëëd. 
\p  
\v 61 Tsigo lëë meñ chëb: 
\p —Per ni tu meñ liidzyoo lëdy singo. 
\p  
\v 62 Lëë meñ kwnabtiits lo pxosy mëëd con señ, parñee këb xaa dyon xa kcholë mëëd.  
\v 63 Lëë pxosy mëëd kwnab tublë table aan lëë xaa pkëë lo table ko: “Juan kcholë mëëd.” Aan kchësy meñ psee.  
\v 64 Ni wor go kaazhkaa lëë Zacarías pchilo kwnee stub, aan lëë xaa bislo pteedy xaa skizh lo Dios.  
\v 65 Kchësy meñ nii no kex chilidzy xaa ptsyeb, ni kchë kyedzy nii nche nëz kiy Judea pso cuent meñ nii kok.  
\v 66 Aan kchësy meñ nii biñ ngo xñee: 
\p —¿Cho lë nii kak mëëd re tsi lëë me kroob? 
\p Por nyoo nii lëë Dios nakni me. 
\s1 Ti nii biily Zacarías 
\p  
\v 67 Lëë Kyalbini Ntson kwsëëb leñ styoo Zacarías aan lëë xaa kwnee nii psyaab Dios styoo xaa, chëb xaa: 
\q1  
\v 68 Skizh xDios meñ Israel, 
\q1 por lëë xaa sëëd kteelaa xkyedzy xaa. 
\q1  
\v 69 Lo xtiiy David pchoo tu xaa ndaan nii pxaal xaa kteelaa lëë no. 
\q1  
\v 70 Penaadle pxaal xaa tiits lo xiprofet xaa chëb xaa 
\q1  
\v 71 nii lëë xaa kla lëë no lo xaa nii xtilyni lëë no ni lo kchë xaa nii chaklasty kan lëë no. 
\q1  
\v 72 Ni nyoo nii pkëstyoo xaa pxusykoltoo no. 
\q1 Por ngo beeñ xaa cumplir kchë tiits ntson nii kwnee xaa. 
\q1  
\v 73 Lo pxusykoltoo no Abraham chëb xaa 
\q1  
\v 74 nii lëë xaa kla lëë no lo xaa nii xtilyni lëë no, parñee ktsyebty no ksoob no xtiits xaa, 
\q1  
\v 75 ni ksaan no xtol no ni kpañ no sinak xñabey xaa parñee kchilo kpig no lo xaa tyub nii kpañ no. 
\q1  
\v 76 Lëë lii, xiñ xiprofet Dios nii sob kpaa kakoo, 
\q1 por lii nech lo Dios parñee kwiil nëz nii tedy xaa, 
\q1  
\v 77 ni parñee këëboo lo meñ Israel nii lëë Dios ktsily xtol meñ go, 
\q1 ni lëë xaa kteelaa meñ go lo tol. 
\q1  
\v 78 Porñee tir buen xDios no, 
\q1 por ngo lëë xaa kxaal tu xaa nii klyañ kpaa sinak xlyañ ngbidz, 
\q1  
\v 79 parñee ksaani xaa lo meñ nii ncheno lo nguey, 
\q1 ni kluuy xaa xa kpig no lo Dios. 
\p  
\v 80 Lëë xaa wiñ go kwroob aan nonsyke xtiits Dios kuni kik xaa, ni tañ gaa kwyo xaa axte tse nii lëë xaa kwnee lo meñ Israel. 
\c 2  
\s1 Lëë Jesús chaly 
\r (Mt. 1:18‑25) 
\p  
\v 1 Leñ tse go lëë xtisy Roma nii pcholë César Augusto kwnabey ktyop lë meñ nii no kchë kyedzy nii ngab lo xaa.  
\v 2 Lëë Cirenio xñabey xtañ meñ Siria worñee kwyaa cens re.  
\v 3 Aan no nii kchësy meñ kyey xkyedzy parñee mer xkyedzy meñ jkab meñ.  
\v 4 Por ngo lëë José pchoo kyedzy Nazaret nii ngab Galilea par tsi xaa tu kyedzy nii lë Belén nii ngab Judea. Kyedzy ko koly rey David ni lo xtiiy gaa rey David sëëd José.  
\v 5 Lëë xaa kwey kyedzy ko parñee siko jkab xaa chop xaa Mariy, por lëë xaa merle ktsiilña me ni lëë gaa me nak xiñle.  
\v 6 Aan lëëtyee Belén nche xaa tsiñee lëë tse kutsiñ nii lëë xiñ Mariy kaly.  
\v 7 Siko koly xiñ klo Mariy, aan loxsye pchal me mëëd ladx, lëë me kwtiix mëëd laañee xkyëtuu ma, porñee ptsyoldy me posad. 
\s1 Lëë angly xñee lo xaa nii xkyënap mëkwxiily 
\p  
\v 8 Kexka chu kyedzy Belén ptseñ bla xaa nii nche nap xpëkwxiily.  
\v 9 Aan kolpsye lëë tu xangly Dios ptsiñ lo xaa ni lëë xbini Dios bibëly lo xaa aan tir ptsyeb xaa.  
\v 10 Per lëë angly chëb: 
\p —Ktsyebty to, por tiits nii kuuñ kle styoo do ni styoo kchësy meñ syelynin.  
\v 11 Lëë xaa nii këmbës to kiid kteelaa lëë do koly leñ xkyedzy David natse. Lëë xaa nak Crist nii xñabey.  
\v 12 Tsiñee kan do tu mëëd yeeñ nii nchal ladx nix laañee xkyëtuu ma, lëë do kyeñ nii nli tiits nii niyaa lo do. 
\p  
\v 13 Aan misme wor go lëë tub yox angly byety kpaa par ktee angly skizh lo Dios xñee angly: 
\q1  
\v 14 ¡Skizh Dios nii sob kpaa! 
\q1 ¡Xtee xaa xkyalnsaak xaa lo kchë meñ nii xleni xaa lo kislyu! 
\p  
\v 15 Loxsye byëp angly kpaa, lëë xaa nii xkyënap mëkwxiily chëb lo xcombañer: 
\p —Kol tsoo leñ kyedzy Belén tsiin tyon noo nii biidnë Dios lo no. 
\p  
\v 16 Lëënlëdy lëë xaa si aan tsiñee ptsiñ xaa, lëë xaa kon Mariy ni José ni lëë xaa kon mëëd yeeñ nii nix laañee xkyëtuu ma.  
\v 17 Lëë xaa bitiits nii lëë angly kukëb lo xaa cho nak mëëd nii koly.  
\v 18 Aan kchësy meñ psee biñ nii bitiits xaa nii xkyënap mëkwxiily.  
\v 19 Per lëë Mariy iip bnitylasty Mariy kchë ngo, tugak kwyow styoo me.  
\v 20 Lëë xaa nii xkyënap mëkwxiily bi aan lëë xaa ptee skizh lo Dios porñee kon xaa ni biñ xaa kchë nii chëb angly lo xaa. 
\s1 Lëë Jesús chobey 
\p  
\v 21 Tse nii ptsiil mëëd xmal, lëë mëëd kwyobey, aan lëë mëëd pcholë Jesús, por destye worñee karty kak xiñ Mariy, lëë angly chëb xa kcholë mëëd. 
\p  
\v 22 Tsiñee lëë Mariy kwte lo kyalsyañ sinak xñabey xley Moisés, lëë me kwey Jerusalén par tsini me Jesús leñ lidzy Dios.  
\v 23 Por leñ kitsy nii kë xley Dios xñee nii kchësy mëëdpkiy klo jkab lo Dios.  
\v 24 Lëë me kuksakon nii xñabey xley Dios. Lëë ley xñee nii schilo kokon meñ chop ngog o chop kaa palom lo Dios. 
\p  
\v 25 Tiemp ko kwyo tu xaa nii pcholë Simeón leñ kyedzy Jerusalén. Buen xaa ni psoob xaa xtiits Dios ni kwëmbës kaa xaa nii lëë Dios kteelaa meñ Israel. Kokni Kyalbini Ntson xaa.  
\v 26 Lëë Kyalbini Ntson chëb nii kejty xaa deelñee kandy xaa kiid Crist.  
\v 27 Lëë Kyalbini Ntson pxaal Simeón lidzy Dios, aan tsiñee lëë José ni Mariy ptsiñni Jesús par kuuñtsyey xaa nii xñabey ley,  
\v 28 lëë Simeón kwteetsy Jesús aan lëë xaa ptee skizh lo Dios chëb xaa: 
\q1  
\v 29 Blaa na, Tat Tios, ketyaa, 
\q1 por lëën kon nii lëël beeñ cumplir xtiitsoo, 
\q1  
\v 30 ni lëën kon gaa xaa nii kteelaa meñ, 
\q1  
\v 31 ni kchësy kaa meñ nii nche lo kislyu kan nii lëë xaa pxaaloo. 
\q1  
\v 32 Lëë xaa ksaani lo meñ sit, 
\q1 ni lëë xaa ksoli meñ Israel. 
\p  
\v 33 Lëë pxosy Jesús ni lëë xñaa Jesús psee biñ kchë nii kwnee Simeón.  
\v 34 Aan loxsye beeñlay Simeón xaa, lëë Simeón chëb lo Mariy, xñaa Jesús: 
\p —Tsiñee lëë mëëd re kñee lo meñ Israel no meñ kpig lo Dios, no gaa meñ ksaan Dios, ni ndaly meñ klëë lo xaa.  
\v 35 Singo mod lëë kchë nii xsya styoo meñ kak nyoo. Kchë ngo ktsiñ leñ styool sinak nii nyak tu cuchiy nii kchug xkyalmbañoo. 
\p  
\v 36-37 Kwyo tu kwnaa nii kwnee xtiits Dios. Ñan pcholë me. Xiñ Fanuel nii sëëd lo xtiiy Aser kok me. Tap kaly ptsiiptap iz chap me. Ptsiilña me, per xaktyee kadzy iz pañ tsiil me, aan destye nii kuty tsiil me, ksatyee tse chi me lidzy Dios par kutiitsni me Dios ni no tse chawdy me par kuuñ ksak me Dios.  
\v 38 Lëë Ñan ptsiñ mer worñee lëë Simeón nonee aan lëë me pteedy skizh lo Dios ni lëë me chëb lo meñ nii lëë mëëd ko kteelaa meñ Israel. 
\s1 Lëë pxosy Jesús sey Nazaret 
\p  
\v 39 Loxsye beeñtsyey pxosy Jesús nii xñabey xley Dios, lëë xaa sey par xkyedzy xaa. Nazaret nii ngab Galilea nak xkyedzy xaa.  
\v 40 Aan siko kwroob Jesús ni siko ptee Dios kyalchak lo xaa ni lëë Dios kokni xaa. 
\s1 Lëë Jesús chutiitsni maestre 
\p  
\v 41 Ksatyee iz chi pxosy Jesús paskw Jerusalén.  
\v 42 Por ngo, worñee lëë Jesús kop tsiipchop iz, lëë xaa kwey ksa xaa, por singo nak xcostumbre meñ Israel.  
\v 43 Tsiñee lëë lni kwtedy, lëë Mariy ni lëë José bi aan byeñdy xaa nii lëë Jesús byaan Jerusalén.  
\v 44 Nladzy xaa tse sey Jesús lady meñ. Tu kpidz nder kwsë xaa, per tsiñee konsye xaa nii seydy Jesús lady meñ nii xyuumbey xaa,  
\v 45 lëë xaa bikche sey xaa Jerusalén sikyub xaa Jesús. 
\p  
\v 46 Axte kwloxo tson kpidz, lëë xaa ptsil Jesús leñ lidzy Dios. Lëë Jesús noyutiitsni maestre.  
\v 47 Aan kchësy meñ psee biñ kchë nii kwnee xaa.  
\v 48 Tsiñee lëë Jesús ptsil, psee pxosy xaa, aan lëë xñaa xaa chëb: 
\p —Xiñ, ¿penak nii psaksil lëë noo? Mban pkyëkyuub noo lii. 
\p  
\v 49 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —¿Penak kwëkyub to naa? ¿Pe nandy to nii mastre precisy kyën tsiiñ leñ lidzy Dios? 
\p  
\v 50 Per byeñdy pxosy Jesús penak kwnee xaa singo. 
\p  
\v 51 Lëë xaa sey Nazaret ksa xaa, ni lëë Jesús kaa psoob xtiits pxosy, aan bnitylasty xñaa xaa kchë ngo. Tugak kwyow styoo me.  
\v 52 Siko kwroob Jesús ni siko kwyo xkyalcheñ xaa aan ble Dios ni ble meñ lo xaa. 
\c 3  
\s1 Lëë Juan xluuy xtiits Dios 
\r (Mt. 3:1‑12; Mr. 1:1‑8; Jn. 1:19‑28) 
\p  
\v 1-2 Tsiiñle iz kok nii nak Tiberio xtisy Roma worñee lëë xiñ Zacarías nii pcholë Juan bislo xluuy xtiits Dios. Lëë Poncio Pilato xñabey xtañ meñ Judea tiemp ko. Lëë Herodes xñabey Galilea, lëë betsy Herodes nii lë Felip xñabey Iturea ni Traconite, lëë Lisanias xñabey xtañ meñ Abilinia, ni lëë Anás ni Caifás nak pxosy nii mastre non. Tiemp ko lëë Dios kwnee lo Juan tañ.  
\v 3 Aan lëë Juan kukëb lo kchë meñ nii no kexka chu kiigwpee Jordán nii no nii ktikche meñ styoo lo Dios ni chobnis meñ, parñee ktsily Dios xtol meñ.  
\v 4 Lëë Juan nak xaa nii xseety profet Isaías worñee pkëë xaa leñ xlibre xaa: 
\q1 Son meñ tsiy xaa tsiñee lëë xaa kñee lo meñ tañ, këb xaa: 
\q1 “Kol kxixkwaa nëz nii tedy xaa nii xñabey. 
\q1 Kol kwii tu nëz tubli. 
\q1  
\v 5 Kchësy laañee kë yoo kyaktsë, 
\q1 ni kchësy laañee sob kiy kyak tubli, 
\q1 kchësy nëz nii xtee vuelt kchooli, 
\q1 ni kchë kyeech nii no lo nëz kyaktsë. 
\q1  
\v 6 Ni kchësy meñ kan kiid xaa nii kteelaa meñ.” 
\p  
\v 7 Tsiñee lëë meñ xtsiñ par kchoobnis Juan meñ, lëë xaa xñee lo meñ: 
\p —¡Nak to sinak mëël! ¿Cho në nii lëë do telaa lo kyalntseeb nii kxaal Dios?  
\v 8 Kol kpañ sinak xñabey Dios parñee kak nyoo nii nli lëë do ptikche styoo do lo Dios. Kak nyaady to nii Abraham nak pxosy to. Por nli xñen schilo kuñ Dios kyo re xiñ Abraham.  
\v 9 Ni lëë kiib yag kaa tse so mbës parñee chug silu yag nii xkyëdy nex, aan lëëw tso lo ki. Singo ktsyool meñ nii xtikchedy styoo lo Dios. 
\p  
\v 10 Tsigo lëë meñ chëb: 
\p —Kwnë pe cos kuuñtsyeey noo. 
\p  
\v 11 Lëë Juan chëb: 
\p —Deelñee chap to chop nëz ladx, kol ktee tub nëzo lo meñ nii kindy xab. Ni deelñee chap to nii ktyaaw, kol ktee nii kaw meñ nii kindy pe kaw. 
\p  
\v 12 Wi bla xaa nii xtop tumi nii xyey Roma big chobnis, aan lëë xaa chëb lo Juan: 
\p —Maestre, lëë nook, ¿pe cos kuuñtsyeey noo? 
\p  
\v 13 Lëë Juan chëb: 
\p —Kol nab tumi nii nonguial kñab to. Ksaksidy to meñ. 
\p  
\v 14 Wi bla soldad kwnabtiits lo Juan chëb: 
\p —Aan lëë nook, ¿pe cos kuuñtsyeey noo? 
\p Lëë Juan chëb: 
\p —Klady to xcheñ meñ, ni ktsebty to meñ, ni jkëëkiydy to meñ deelñee karty pe kuñ meñ. Kol tso conforme nii chazh to. 
\p  
\v 15 Kchësy meñ psee biñ nii kwnee Juan, aan nladzy meñ neñdy lëë Juan nak Crist nii no kxaal Dios.  
\v 16 Per lëë Juan chëb lo meñ: 
\p —Nli naa xchoobnis lëë do con nis, per lëë xaa nii kiid tsiñee lëën kpi kchoobnis meñ nii kniladzy xtiits Dios con Kyalbini Ntson, ni lëë xaa ksaksi meñ nii knilasty con ki. Por mastre non xaa lon, ni parñee sinchuñaa kxakaa tuukidy lab xaa xkiiñdyaa.  
\v 17 No xpal xaa ña xaa par kuñ nyë xaa xobxtily ni kwii xaa tixob tublad. Lëë xaa kotsey xobxtily leñ ngoch, per lëë xaa ksaay tixob lo tu ki nii kyuuydy. 
\p  
\v 18 Ndaly mod kwnee Juan lo meñ worñee bluuy xaa xtiits Dios.  
\v 19 Axte lo rey Herodes kwëntseeb Juan, chëb xaa: “Nody nii tsonil Herodías, por tsiil betsyoo Felip nak me.” 
\p Ni lëdy kaa por ngosy kwëntseeb xaa lo Herodes, sink wi por kchë cos mal nii beeñtsyey Herodeso.  
\v 20 Per psaandy Herodes xtol, sink lëëw beeñ ktyalyre xaa worñee lëë xaa kwloo Juan skiib. 
\s1 Lëë Jesús xchobnis 
\r (Mt. 3:13‑17; Mr. 1:9‑11) 
\p  
\v 21 Wi Jesús kwchobnis worñee no kchoobnis Juan kchësy meñ. Aan mentre noyutiitsni Jesús Dios, lëë kpaa byaly  
\v 22 aan lëë xKyalbini Ntson Dios sëëd sëëb sinak tu palom byab lady xaa. Ni lëë xaa biñ tsiy tu xaa nii xñee: 
\p —Lii nak xiñaa. Xkëstyoon lii. Naa kwlel. 
\s1 Pxusykoltoo Jesús 
\r (Mt. 1:1‑17) 
\p  
\v 23 Kalyptsii iz Jesús worñee lëë xaa bislo xluuy xaa xtiits Dios. Nladzy meñ nii xiñ José kok Jesús. Lëë José nak xiñ Elí,  
\v 24 lëë Elí nak xiñ Matat, lëë Matat nak xiñ Leví, lëë Leví nak xiñ Melqui, lëë Melqui nak xiñ Jana, lëë Jana nak xiñ José,  
\v 25 lëë José nak xiñ Matatías, lëë Matatías nak xiñ Amós, lëë Amós nak xiñ Nahúm, lëë Nahúm nak xiñ Esli, lëë Esli nak xiñ Nagai,  
\v 26 lëë Nagai nak xiñ Maat, lëë Maat nak xiñ Matatías, lëë Matatías nak xiñ Semei, lëë Semei nak xiñ Josec, lëë Josec nak xiñ Judá,  
\v 27 lëë Judá nak xiñ Joanán, lëë Joanán nak xiñ Resa, lëë Resa nak xiñ Zorobabel, lëë Zorobabel nak xiñ Salatiel, lëë Salatiel nak xiñ Neri,  
\v 28 lëë Neri nak xiñ Melqui, lëë Melqui nak xiñ Adi, lëë Adi nak xiñ Cosam, lëë Cosam nak xiñ Elmadam, lëë Elmadam nak xiñ Er,  
\v 29 lëë Er nak xiñ Jesús, lëë Jesús nak xiñ Eliezer, lëë Eliezer nak xiñ Jorim, lëë Jorim nak xiñ Matat,  
\v 30 lëë Matat nak xiñ Leví, lëë Leví nak xiñ Simeón, lëë Simeón nak xiñ Judá, lëë Judá nak xiñ José, lëë José nak xiñ Jonam, lëë Jonam nak xiñ Eliaquim,  
\v 31 lëë Eliaquim nak xiñ Melea, lëë Melea nak xiñ Mena, lëë Mena nak xiñ Matata, lëë Matata nak xiñ Natán,  
\v 32 lëë Natán nak xiñ David, lëë David nak xiñ Isaí, lëë Isaí nak xiñ Obed, lëë Obed nak xiñ Booz, lëë Booz nak xiñ Sala, lëë Sala nak xiñ Naasón,  
\v 33 lëë Naasón nak xiñ Aminadab, lëë Aminadab nak xiñ Admin, lëë Admin nak xiñ Arni, lëë Arni nak xiñ Esrom, lëë Esrom nak xiñ Fares, lëë Fares nak xiñ Judá,  
\v 34 lëë Judá nak xiñ Jacob, lëë Jacob nak xiñ Isaac, lëë Isaac nak xiñ Abraham, lëë Abraham nak xiñ Taré, lëë Taré nak xiñ Nacor,  
\v 35 lëë Nacor nak xiñ Serug, lëë Serug nak xiñ Ragau, lëë Ragau nak xiñ Peleg, lëë Peleg nak xiñ Heber, lëë Heber nak xiñ Sala,  
\v 36 lëë Sala nak xiñ Cainán, lëë Cainán nak xiñ Arfaxad, lëë Arfaxad nak xiñ Sem, lëë Sem nak xiñ Noé, lëë Noé nak xiñ Lamec,  
\v 37 lëë Lamec nak xiñ Matusalén, lëë Matusalén nak xiñ Enoc, lëë Enoc nak xiñ Jared, lëë Jared nak xiñ Mahalaleel, lëë Mahalaleel nak xiñ Cainán,  
\v 38 lëë Cainán nak xiñ Enós, lëë Enós nak xiñ Set, lëë Set nak xiñ Adán, aan lëë Adán nak xiñ Dios. 
\c 4  
\s1 Lëë Jesús chak preb 
\r (Mt. 4:1‑11; Mr. 1:12‑13) 
\p  
\v 1 Loxsye kwsëëb Kyalbini Ntson leñ styoo Jesús, lëë xaa bi chu kiigwpee Jordán, aan lëë Kyalbini kuni xaa tañ.  
\v 2 Aan ksa choow kpidz nii kwyo xaa tañ go pkaal xaatox xaa. Ni tu pe tawdy xaa. Por ngo, tsiñee lëë xaa kwlaañ,  
\v 3 lëë xaatox chëb lo xaa: 
\p —Deelñee nli Xiñ Dios nakoo, kwnabey nii kyak kyo nii nche ske kyaxtily. 
\p  
\v 4 Per lëë Jesús chëb: 
\p —Leñ kitsy nii kë xtiits Dios xñee: “Lëdy nonsy kyaxtily kaw meñ parñee kpañ meñ.” 
\p  
\v 5 Loxsye ngo lëë xaatox kuni Jesús tu kik kiy aan ketyle bluuy xaa kchë kyedzy nii nche lo kislyu lo Jesús,  
\v 6 aan lëë xaa chëb: 
\p —Snetsyaa kchë kyedzy ni cos non nii no lo kislyu lool, por lëë Dios bneetsyo lon aan lëëw ktedyaa lo xaa nii klyañ styoon.  
\v 7 Deelñee soxiboo lon, lëëw knetsyaa lool. 
\p  
\v 8 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Leñ kitsy nii kë xtiits Dios xñee: “Psoxib lo Dios nii xñabey lii ni xtiits sye xaa psoob.” 
\p  
\v 9 Lëë xaatox kuni xaa leñ kyedzy Jerusalén, aan lëë xaatox blëp xaa kik lidzy Dios laañee mastre klaa, ni lëë xaatox chëb lo xaa: 
\p —Deelñee Xiñ Dios nakoo, kwyas nu,  
\v 10 por leñ xkitsy Dios xñee: “Lëë Dios kxaal xangly kakni lii.  
\v 11 Lëë angly kñaasy lii con ña, parñee lasty kyo niyoo.” 
\p  
\v 12 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Leñ xkitsyak Dios xñee: “Kuñdyoo Dios nii xñabey lii preb.” 
\p  
\v 13 Tsiñee konsye xaatox nii chilodre kuñ xaa Jesús preb, lëë xaa psaan Jesús tu tiemp. 
\s1 Lëë Jesús xtsiñ xtañ meñ Galilea 
\r (Mt. 4:12‑17; Mr. 1:14‑15) 
\p  
\v 14 No Kyalbini Ntson leñ styoo Jesús, lëë xaa ptsiñ Galilea, aan tyub tañ go xseety meñ xaa.  
\v 15 Kchë ktoo nii kwtedy xaa bluuy xaa xtiits Dios, ni kchë gaa meñ kwyo xfavor xaa. 
\s1 Psaldy meñ Nazaret Jesús 
\r (Mt. 13:53‑58; Mr. 6:1‑6) 
\p  
\v 16 Lëë Jesús kwey Nazaret. Kyedzy ko kwroob xaa. Aan lëë xaa kwey ktoo tse nii xiladzy meñ Israel, por wal nii singo nak xcostumbre xaa, ni lëë xaa kwsoli par klab xaa kitsy nii kë xtiits Dios.  
\v 17 Lëë xaa kwnaasy kitsy nii pkëë profet Isaías aan lëë xaa byub laañee xñee: 
\q1  
\v 18 Lëë xKyalbini Ntson Dios nakni naa, 
\q1 por lëë xaa kwle naa par kanin xtiits xaa lo meñ mban. 
\q1 Lëë xaa pxaal naa kaklaan xaa nii no skiib, 
\q1 ni kxalyaa lo meñ nii chandy, 
\q1 ni kchoobladzyaa styoo meñ nii no kyalnë. 
\q1  
\v 19 Ni lëën syely këp lo meñ nii lëë wor kutsiñ nii lëë Dios kteelaa meñ. 
\p  
\v 20 Loxsye ptse Jesús libre, lëëw pko xaa ña xaa nii xkyë tsiiñ leñ ktoo aan lëë xaa kwsob. Kchë meñ nii nche siko buy lo xaa.  
\v 21 Tsigo lëë xaa chëb lo meñ: 
\p —Misme natse lëë kchë nii blabaa lo do kok cumplir. 
\p  
\v 22 Kchë meñ kwyo xfavor Jesús ni kchë meñ psee biñ kchë tiits ngui nii kwnee Jesús. Aan xñee meñ: 
\p —¿Pe lëdy lëë xiñ José ngue nayak? 
\p  
\v 23 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Neñdy snë do tiits re lon: “Doctor, beeñ lii rmedy.” Ni snë do lon: “Kchësy nii ptsyon noo beeñtsyeyoo leñ kyedzy Capernaum, beeñtsyeyo xkyedzyoo.” 
\p  
\v 24 Ni lëë gak xaa chëb: 
\p —Laañee xkaatyee xsal meñ tu profet, per deelñee meñ xkyedzy meñ nak profet, xsaldy meñ xaa.  
\v 25 Nli xñen nii ndaly kwnaa viud kwyo Israel xtiemp profet Elías worñee byabty kyo tson iz grol, aan tyub tañ go kwyo kpiñ.  
\v 26 Per ni tu lo kwnaa viud nii no Israel pxaaldy Dios Elías, sink lëë xaa pxaal Dios lo tu kwnaa Sarepta nii ngab Sidón.  
\v 27 Singo gak xtiemp profet Eliseo ndaly xaa nii byodz lady kwyo Israel, per ni tu xaa byakty. Xaktyee tu xaa Siria nii pcholë Naamán byak. 
\p  
\v 28 Tsiñee lëë kchësy meñ nii no leñ ktoo biñ ngo, per nli busy blëë meñ lo xaa.  
\v 29 Aan lëë meñ kwlii xaa kyedzy. Kuni meñ xaa tu kik kiy klaa parñee kchon meñ xaa siko. Chex kiy go nche kyedzy.  
\v 30 Per lëë Jesús kwtedy lady meñ aan lëë xaa si. 
\s1 Xaa nii kwyo kyalbini mal styoo 
\r (Mr. 1:21‑28) 
\p  
\v 31 Lëë Jesús kwey Capernaum nii ngab Galilea, aan tsi lëë tse nii xiladzy meñ lo tsiiñ kol, lëë xaa bluuy xtiits Dios lo meñ.  
\v 32 Psee meñ biñ kchë nii bluuy xaa, porñee si xñee xaa xñabey xñee xaa. 
\p  
\v 33 Aan lëë tu mguiy nii no tu kyalbini mal leñ styoo no leñ ktoo. Lëë xaa kwchuptsyë chëb xaa: 
\p  
\v 34 —Psaan noo. ¿Penak xkaaloo lëë noo, Jesús Nazaret? ¿Pe sëëd knitylool lëë noo yak? Xyuumbeyaa lii ni nanaa nii lii nak Xiñ Ntson Dios. 
\p  
\v 35 Tsigo lëë Jesús kwëntseeb lo kyalbini mal go, chëb xaa: 
\p —¡Psuugw chuwoo aan psaan mguiy gue! 
\p Lëë kyalbini mal go pchon mguiy go lyu, aan lëëw pchoo. Ni tu pe beeñdyo mguiy go.  
\v 36 Kchësy meñ ptsyeb aan xñee meñ: 
\p —¿Xa nak kchë cos re? ¡Axte lo kyalbini mal xñabey xaa re aan lëëw xchoo! 
\p  
\v 37 Aan tyub tañ go masyke lë Jesús xseety meñ. 
\s1 Lëë Jesús chuuñ kyak xñaatsaap Simoñ 
\r (Mt. 8:14‑15; Mr. 1:29‑31) 
\p  
\v 38 Tsi lëë Jesús pchoo ktoo, lëë xaa kwey lidzy Simoñ, aan lëë xñaatsaap Simoñ xsyaknë, no me xlyëë. Aan lëë xaa chëbo lo Jesús.  
\v 39 Lëë Jesús kwxinchuñ buy lo me aan loxsye kwëntseeb xaa lo xlyëë, lëëw pchoo ni lëë gaa me kuxche beeñlo me nii taw xaa. 
\s1 Ndaly meñ xsyaknë byak 
\r (Mt. 8:16‑17; Mr. 1:32‑34) 
\p  
\v 40 Tsiñee lëë ngbidz kwyaasy, lëë meñ kuni kchëlo xaa xsyaknë lo Jesús, aan lëë xaa pxob ña xaa kik kchë meñ go, ni kchë gaa meñ go byak.  
\v 41 Ni ndaly leñ styoo meñ nii nche siko pchoo kyalbini mal nii chuptsyë, xñee: 
\p —Lii nak Xiñ Dios. 
\p Per lëë Jesús kwëntseeb lo kyalbini mal go. Blaady xaa nyeew, porñee nan kchë kyalbini mal go nii lëë Jesús nak Crist nii no kiid. 
\s1 Lëë Jesús xluuy xtiits Dios leñ ktoo 
\r (Mr. 1:35‑39) 
\p  
\v 42 Tsiñee lëë lyu byaani, lëë Jesús kwey tublad chu kyedzy laañee ni tu cho kindy. Per lëë meñ kukyub xaa, aan lëë xaa ptsil lo meñ. Kokladzy meñ ngwëës meñ xaa parñee mbidy xaa,  
\v 43 per lëë xaa chëb: 
\p —No nii kateedyaa stubla kyedzy par kluyaa xa nak xkyalwnabey Dios, por par ngo syelyaa. 
\p  
\v 44 Singo kwtedy Jesús xtañ meñ Judea xluuy xaa xtiits Dios kchë leñ ktoo. 
\c 5  
\s1 Xaa nii kwnaasy ndaly mël 
\r (Mt. 4:18‑22; Mr. 1:16‑20) 
\p  
\v 1 Tu vuelt lëë Jesús so chu nistoo nii lë Genesaret, aan singootyee xtaagw kchësy meñ nii chakladzy kon xtiits Dios.  
\v 2 Lëë Jesús kon nii lëë chop barkw nche nlety chu nis, porñee lëë xpixwano no kiib kyex nii xkaa mël.  
\v 3 Lëë Jesús kwyëp leñ tu barkw nii nak xcheñ Simoñ, aan lëë xaa kwnabey kwsosit barkw chu nis. Loxsye ngo lëë xaa kwsob leñ barkw aan lëë xaa bluuy xtiits Dios lo meñ.  
\v 4 Tsiñee lëë xaa lox kwnee lo meñ, lëë xaa chëb lo Simoñ: 
\p —Kuni barkw laañee nxity, aan kol kchon xkyex to par kñaasy to mël. 
\p  
\v 5 Tsigo lëë Simoñ chëb: 
\p —Maestre, tyub kyool pkyëë noo tsiiñ, aan bñaasty noo mël. Per ya ke nii lii dyon xñeew, lëën kchon kyex lo nis. 
\p  
\v 6 Tsiñee lëë xaa pchon kyex, per nii ndaly mël busy pkaa, axte pchos xkyex xaa.  
\v 7 Por ngo lëë xaa kwloo señ lo xcombañer xaa nii no stu leñ barkw parñee kuñ xaa go xaa yudar. Lëë xaa go kwey aan chop xbarkw xaa byaktsë axte xkiitsyo lo nis.  
\v 8 Tsiñee lëë Simoñ Pedre kon kchë ngo, lëë xaa psoxib lo Jesús aan lëë xaa chëb: 
\p —Psaan naa, xey, por tu ngoptol nakaa. 
\p  
\v 9 Singo chëb Simoñ porñee ptsyeb xaa ksa xaa meñ nii kon kchë mël nii kwnaasy xaa.  
\v 10 Ni wi gaa Santiagw ni Juan ptsyeb. Xiñ Zebedeo nak xaa chop xaa. Ksa xaa Simoñ xkyë tsiiñ. Per lëë Jesús chëb lo Simoñ: 
\p —Ktsyeebtyoo. Por destye natse kñaastroo mël, sink lëël kluuy xtitsaa lo meñ. 
\p  
\v 11 Loxsye psotsey xaa barkw chu nis, nche gak kchë xtsiiñ xaa, lëë xaa sinal Jesús. 
\s1 Lëë Jesús chuuñ kyak tu xaa xsyaknë 
\r (Mt. 8:1‑4; Mr. 1:40‑45) 
\p  
\v 12 Tu tse lëë Jesús so tu leñ kyedzy, tsiñee lëë tu xaa xsyaknë nii xyodz lady ptsiñ. Lëë xaa psoxib ni lëë xaa pkiitsy kë lyu kon xaa Jesús, aan lëë xaa chëb: 
\p —Xey, pe nëëdyoo beeñ kyak naa. 
\p  
\v 13 Lëë Jesús pxob ña kik xaa chëb: 
\p —Chakladzyaa nii kyakoo. Byak. 
\p Wor go kazh lëë xaa nii xyodz lady ko byak.  
\v 14 Aan lëë Jesús chëb kazh lo xaa: 
\p —Ni tu cho lo këëbtylo, sink byey aan kwey lo pxosy. Kuksakon nii xñabey xley Moisés parñee kaknan kchësy meñ nii lëël byak. 
\p  
\v 15 Sisi gaa tse lëë meñ nii chon nii chuuñtsyey Jesús xtyaly, ni lëë meñ chijkëëtyag xtiits xaa, ni lëë meñ chi par kuuñ kyak xaa meñ.  
\v 16 Per ndaly vuelt xchooxso Jesús par kutiitsni xaa Dios laañee kindy meñ. 
\s1 Lëë tu xaa xsyaknë xyak 
\r (Mt. 9:1‑8; Mr. 2:1‑12) 
\p  
\v 17 Lëë stu tse lëë bla xaa fariseo ni bla maestre ley nii sëëd nëz xtañ meñ Galilea, ni Judea ni Jerusalén kusob laañee no kluuy Jesús xtiits Dios. Lëë Dios nakni Jesús. Por ngo chuuñ kyak xaa xaa xsyaknë.  
\v 18 Siko kuni meñ tu xaa xsyaknë nii kë yag lo xaa. Tyub lady xaa xsyaknë go kutoo. Kokladzy meñ nsyëëbni meñ xaa leñ yu par kix meñ xaa lo Jesús.  
\v 19 Per pchilody ndyedyni meñ xaa, porñee singootyee ndaly meñ nche. Por ngo lëë xaa kwyëp kik yu, aan lëë xaa kwtob bla tej, aan nëz laa nyaly go blity xaa xaa xsyaknë go par ktsiñ xaa lo Jesús.  
\v 20 Tsiñee lëë Jesús kon nii xniladzy meñ nii ptsiñni xaa xsyaknë go nii lëësy Jesús chuuñ kyak meñ xsyaknë, lëë Jesús chëb lo xaa xsyaknë: 
\p —Xiñ, lëë kchë xtoloo bily. 
\p  
\v 21 Tsigo nladzy maestre ley ni xaa fariseo: “¿Cho nak xaa gue nii xko xaa falt lo Dios? Dios sye xtsily xtol meñ.” 
\p  
\v 22 Per lëë Jesús byeñ kchë nii no ksya styoo xaa go aan lëë xaa chëb: 
\p —¿Penak nii xsya tol do?  
\v 23 Schilo këpaa lo meñ xsyaknë: “Lëë kchë xtoloo bily”, ni schilo këpaa: “Kuxche aan kwsë”, per ¿chow dyon mastre ngan?  
\v 24 Per lëën kluy lo do gaanoo nii lëë mguiy nii pxaal Dios lo kislyu kwaa tiitspey parñee ktsily xaa xtol meñ. 
\p Loxsye ngo lëë xaa chëb lo xaa nii kutoo go: 
\p —Lool xñen, kuxche, blis xtal aan byey liidzyoo. 
\p  
\v 25 Wor go kazh xña lo meñ lëë xaa nii kutoo go kuxche, lëë xaa blis xta xaa, aan lëë xaa sey lidzy xaa, xtee xaa skizh lo Dios.  
\v 26 Kchësy meñ nii nche siko psee kon nii beeñtsyey Jesús, aan lëë meñ ptee skizh lo Dios xñee meñ: 
\p —Tu kyalntson nrii ptyon no natse. 
\s1 Lëë Jesús xkwetsy Leví 
\r (Mt. 9:9‑13; Mr. 2:13‑17) 
\p  
\v 27 Loxsye ngo lëë Jesús bi siko, aan lëë xaa kon tu xaa nii xtop tumi nii xyey Roma. Leví pcholë xaa go. Lëë xaa sob laañee chikni meñ tumi. Lëë Jesús chëb lo xaa: 
\p —Tënal naa. 
\p  
\v 28 Lëë Leví kuso, aan nche gak kchë xtsiiñ xaa, lëë xaa sinal Jesús. 
\p  
\v 29 Lëë Leví beeñlo tu niskwaan par Jesús. Aan ndaly xaa nii xtop tumi nii xyey Roma ni stubla meñ kwsob kwi Jesús.  
\v 30 Por ngo lëë xaa fariseo ni lëë maestre ley bislo kwneenë xpëëdscuel Jesús, chëb xaa: 
\p —¿Penak nii chawni do ni chini do ksa do xaa nii xtop tumi nii xyey Roma ni meñ ngoptol? 
\p  
\v 31 Tsigo lëë Jesús kwëb chëb: 
\p —Xkiiñdy meñ nii ndaan xaa nii chuñ rmedy, sink meñ xsyaknë xkiiñ xaa nii chuñ rmedy.  
\v 32 Syely kyubtyaa meñ buen, sink lëën syely kyub meñ nii no xtol parñee kpikche styoo meñ go lo Dios. 
\s1 Ndaly nii bitiits Jesús lo meñ 
\r (Mt. 9:14‑17; Mr. 2:18‑22) 
\p  
\v 33 Tsigo lëë meñ chëb lo Jesús: 
\p —Kchësy xaa nii no xlad Juan gon ni xaa nii no xlad xaa fariseo chawdy xaa par kuuñ ksak xaa Dios, per lëë xpëëdscueeloo masyke wagw no xaa. 
\p  
\v 34 Lëë Jesús chëb: 
\p —¿Pe mod lika nayak ksaan xaa nii chi tu kyalwtsiilña xkyon par kteenë xaa deelñee bii nche xaa nii ptsiilña?  
\v 35 Per sitsiñ tse nii lëë xaa ptsiilña kpi. Tsigolye nagon schilo ksaan meñ wagw par tso kyalnë meñ. 
\p  
\v 36 Lëë gak Jesús bitiits nrii lo meñ, chëb xaa: 
\p —Ni tu cho xchugty tublë xab kub par kyëtë tu ladx yoox, por deelñee kchug meñ xab kub, lëëw xiñ, ni xtsiildy kaa ladx yoox nii kyëtëw ladx kub.  
\v 37 Ni xtyëëdy kaa nip kub leñ tu kyeg kidy nii kwyoxle, por lëë nip kub xchos kyeg yoox, aan lëëw xiñ chopo.  
\v 38 Por ngo no nii ktyëë nip kub leñ kyeg kub.  
\v 39 Ni ni tu cho chidy nip kub loxsye xtyoow nip nii pyexle, por kchë meñ xñee nii mastre nizh nip nii pyexle. 
\c 6  
\s1 Lëë xpëëdscuel Jesús xchoow xobxtily tse nii chakty tsiiñ 
\r (Mt. 12:1‑8; Mr. 2:23‑28) 
\p  
\v 1 Lëë Jesús sitedy tu lo kwaakon tse nii xiladzy meñ lo tsiiñ. Aan lëë xpëëdscuel xaa pchoow xobxtily parñee kwii xaa xobxtily kaw xaa.  
\v 2 Per lëë bla xaa fariseo chëb lo xaa: 
\p —¿Penak nii chuuñtsyey do tu cos nii nonguialdy kak tse nii xiladzy meñ lo tsiiñ? 
\p  
\v 3 Tsigo lëë Jesús kwëb chëb: 
\p —¿Pe karty klab to kitsy nii xñee xa beeñtsyey rey David ksa xcombañer xaa worñee kwlaañ xaa?  
\v 4 Lëë xaa gon kwsëëb leñ lidzy Dios, aan lëë xaa taw kyaxtily nii nak lay ksa xcombañer xaa, nikxe nii nonsy pxosy nonguial kaw kyaxtily go. 
\p  
\v 5 Ni lëë gak Jesús chëb: 
\p —Lëë mguiy nii pxaal Dios xñabey lo tse nii xiladzy meñ lo tsiiñ. 
\s1 Mguiy nii mbañdy ña 
\r (Mt. 12:9‑14; Mr. 3:1‑6) 
\p  
\v 6 Lëë stu tse nii xiladzy meñ lo tsiiñ, lëë Jesús kukluuy xtiits Dios lo meñ leñ ktoo, aan lëëtyee lëë tu xaa xsyaknë nii mbañdy ñali no leñ ktoo.  
\v 7 Ni lëë maestre ley gaa ni lëë xaa fariseo nche kleetsy dyon pe syuuñ kyak Jesús xaa tse nii xiladzy meñ lo tsiiñ, parñee tso pe cos jkëëkiy xaa Jesús.  
\v 8 Per como nan Jesús pe cos no kik xaa go, lëë xaa chëb lo xaa nii mbañdy ña: 
\p —Kuso aan kwso groltyee nu. 
\p Lëë xaa xsyaknë go kwsoli.  
\v 9 Loxsye ngo lëë Jesús chëb lo meñ: 
\p —Kol në dyon pe nonguial kak buen tse nii xiladzy meñ lo tsiiñ, ote nonguial yak kak mal. ¿Pe nonguial dyon klaa no kety tu meñ, ote nonguial yak kteelaa no meñ? 
\p  
\v 10 Lëë xaa buy lo kchë meñ nii nche siko, aan lëë xaa chëb lo xaa xsyaknë go: 
\p —Ptsiily ñal. 
\p Lëë xaa xsyaknë go psoob xtiits xaa, aan lëë ña xaa byaktsey.  
\v 11 Per no xaa nii tir blëë, aan lëë xaa bislo bitiits xaa dyon xa ksaksi xaa Jesús. 
\s1 Lëë Jesús xkwe xaa nii kak apostle 
\r (Mt. 10:1‑4; Mr. 3:13‑19) 
\p  
\v 12 Misme gak leñ tse go lëë Jesús kwey tu kiy, aan tyub kyool bitiitsni xaa Dios.  
\v 13 Tsiñee lëë lyu byaani, lëë xaa kwtsyetsy kchë xpëëdscuel xaa, aan lëë xaa kwle tsiipchop xaa nii kak apostle.  
\v 14 Lëë lë ksa xaa nii kwle xaa nrii: Simoñ, xaa nii kwloolë xaa Pedre, ni Ndresy betsy Simoñ, ni Santiagw, ni Juan, ni Felip, ni Bartolomé,  
\v 15 ni Mateo, ni Max, ni Santiagw xiñ Alfeo, ni Simoñ nii kwyo lady tub tiiy xaa nii pcholë Cananista,  
\v 16 ni Judas betsy Santiagw, ni Judas Iscariote, xaa nii pko Jesús ña xaa xñabey. 
\s1 Ndaly meñ xsyaknë xyak 
\r (Mt. 4:23‑25) 
\p  
\v 17 Lëë Jesús byety kiy ksa apostle, aan lëë xaa kwlës tu lo letsy. Ndaly meñ nii no xlad xaa ptsiñ siko ni ndaly meñ Judea, ni meñ Jerusalén ni ndaly meñ nii no tyub chu nistoo nii lë Tiro ni Sidón ptsiñ. Kchësy meñ go kwey par jkëëtyag meñ go nii xluuy Jesús ni parñee kuñ xaa meñ go rmedy.  
\v 18 Beeñ kyak xaa kchë meñ nii no ksaksi kyalbini mal.  
\v 19 Kchë meñ kokladzy nsyeñ Jesús, porñee byeñ meñ nii lëë Dios ptee kyalwnabey lo xaa par kuuñ kyak xaa kchë meñ xsyaknë. 
\s1 Kyalwle ni kyalnë 
\r (Mt. 5:1‑12) 
\p  
\v 20 Lëë Jesús buy lo xpëëdscuel aan lëë xaa chëb: 
\p —Dichos to nii prob to, por lëë do sëëb laañee xñabey Dios. 
\p  
\v 21 ’Dichos to nii kindy pe kaw do nina, porque sitsiñ tse nii lëë do kyëly. 
\p ’Dichos to nii choon do nina, porque sitsiñ tse nii lëë do kxidzy. 
\p  
\v 22 ’Dichos to tsiñee kaklasty meñ kan meñ do, ni tsiñee kwii meñ do kyedzy, ni tsiñee kotsyetsy meñ do, ni tsiñee kpixladzy meñ kan do sinak nii nyak to tu xaa mal porñee xsoob to xtiits mguiy nii pxaal Dios.  
\v 23 Kol kle ni kol ko nguiool styoo do tse nii ktsyool do kchë ngo, por lëë Dios kizh lëë do tsiñee ktsiñ do kpaa. Ni siñee xsaksi gak meñ lëë do psaksi pxosy meñ kchë profet nii biid penaadle. 
\p  
\v 24 ’Chooksye lëë doy nii nak to rikw, por lëë do kwaal nii no jkaa do. 
\p  
\v 25 ’Chooksye lëë doy nii xlyaañdy to nina, por so tse nii lëë do tedy kpiñ. 
\p ’Chooksye lëë doy nii xidzy to nina, por so tse nii lëë do koon por kyalnë. 
\p  
\v 26 ’Chooksye lëë doy tsiñee xlisklaa meñ do, por singo gak blisklaa pxusykoltoo meñ kchë profet wnee xuuy nii biid penaadle. 
\s1 Kyalwkëstyoo 
\r (Mt. 5:38‑48; 7:12) 
\p  
\v 27 ’Per lëën xñe lo do, kchësy to siñee xkëëtyag to xtitsaa, nii jkëstyoo do meñ nii xlëë lo do, ni kuñ do kyalbuen lo meñ nii chaklasty kan lëë do.  
\v 28 Kol ktikche tiits buen lo meñ nii xkyë lo do, ni kol nab nii kakni Dios meñ nii xkotsyetsy lëë do.  
\v 29 Deelñee kiswee meñ tublad kwesyoo, wi stublado ptee kiswee meñ. Ni deelñee no cho chakladzy kla xchakeetoo, blaa koy xaa wi xmaankwoo.  
\v 30 Ni deelñee kñab meñ tu cos lool, ptedyo. Ni deelñee kla meñ tu cos lool, kuuñkiydylo.  
\v 31 Kol kan meñ sinak chakladzy to kan meñ do. 
\p  
\v 32 ’Deelñee xaktyee meñ nii xkëstyoo gak lëë do xkëstyoo do, pa nondyo. Por singo gak chuuñtsyey kchë meñ ngoptol.  
\v 33 Ni deelñee xaktyee gak lo meñ nii buen lo do chuñ do kyalbuen, pa nondyo. Por singo gak chuuñtsyey meñ ngoptol.  
\v 34 Deelñee xaktyee lo meñ nii xyeñ do schilo kizh xkutiñ do, pa nondyo. Por singo chuuñtsyey meñ ngoptol. Tsiñee xkutiñ xaa tu cos, xkyëmbës xaa ktikche meñ favor go.  
\v 35 No nii jkëstyoo do meñ nii xlëë lo do, ni no nii kuñ do buen. Ni no nii kutiñ do cos, per kyëmbësty to nii ktikche meñ favor go lo do, tsiin nroobre nii jkaa do lo Dios nii sob kpaa ni lëë gaa to kak xiñ xaa. Buen xaa, lëë xaa chakni meñ nii xsakty styoo ni meñ mal.  
\v 36 Kol jkëstyoo meñ sinak nii xkëstyoo Tat Tios lëë do. 
\s1 Jkëëkiydy to meñ 
\r (Mt. 7:1‑5) 
\p  
\v 37 ’Kseejty to meñ tsiin kseejty Dios lëë do, ni jkëëkiydy to parñee jkëëkiydy Dios to. Kol knityladzy falt nii xko meñ lo do tsiin ktsily Dios xtol do.  
\v 38 Kol kteedy nii jkiiñ meñ tsiin knee Dios nii jkiiñ do. Lëë xaa ktiix nii kneetsy xaa lo do aan axte kpixo chu medid. Sinak nii xtiixak to nii xtee do lo xcombañer do ktiix Dios nii kneetsy xaa lo do. 
\p  
\v 39 Aan lëë gak Jesús bitiits nrii chëb: 
\p —¿Pe schilo nawen kluuy xaa ni xñady lo nëz lo stu xaa nii chandy? ¿Pe lëdy nayak sikyab xaa leñ tu kyeech chop xaa?  
\v 40 Mastre chak maestre lo mëëdscuel, per tsi lëë mëëdscuel lox xseedy, lëë xaa chak sinak chak xmaestre xaa. 
\p  
\v 41 ’¿Penak xseel chanoo tublë kizh wiñ nii no lo betsyoo, aan xyeñdyoo nii mastre ngol tublë yag nii no lool?  
\v 42 ¿Xa kchilo këëboo lo betsyoo: “Kwlës dyon, beetsy, kwin kizh wiñ nii no lool”, deelñee xyeñdyoo nii mastre ngol yag nii no lool? Kseedyoo meñ, sink klo kwlii yag ngol nii no lool, tsiin kchilo kanoo par kwiil kizh wiñ nii no lo betsyoo. 
\s1 Por xnex yag kyuumbey meño 
\r (Mt. 7:17‑20; 12:34‑35) 
\p  
\v 43 ’Xkyëdy nex byodz lo yag buen, ni kyëdy nex buen lo yag nii buendy.  
\v 44 Por xnex yag xyuumbey meñ yag. Xkyëdy yegw lo yakitsy, ni xkyëdy uv lo sars.  
\v 45 Tiits buen xñee xaa nii buen no styoo xaa, per lëë xaa mal, tiits mal xñee xaa, porñee mal no styoo xaa. Ni kchë gaa nii no leñ styoo meñ xchoo chuw meñ. 
\s1 Xaa nii xsoob tiits ni xaa nii xsoobtyo 
\r (Mt. 7:24‑27) 
\p  
\v 46 ’¿Penak xñee do nii naa nak xaa nii xñabey lo do, aan chuuñtsyeydy to nii xñen?  
\v 47 Lëën kniy cho nak sinak meñ nii xkëëtyag xtitsaa ni chuuñtsyey nii xñen.  
\v 48 Nak meñ go sinak tu xaa nii kwteeñ nxity lo kyo par tsaa lidzy. Aan tsiñee lëë nis kok naal kiigwpee, lëë nis kutsib axte chilidzy xaa, per beeñ kxisty niso, porñee tsiitsy sobo.  
\v 49 Per lëë meñ nii xkëëtyag xtitsaa aan chuuñtsyeydyo nak meñ go sinak tu xaa nii psaa lidzy nëb lo lyu aan kwteeñdy xaa. Aan tsiñee lëë nis kok naal kiigwpee, lëë nis kutsib axte chilidzy xaa, lëë nis pchon lidzy xaa aan kazhka kwnitylow. 
\c 7  
\s1 Lëë Jesús chuuñ kyak xmos soldad 
\r (Mt. 8:5‑13) 
\p  
\v 1 Loxsye kwnee Jesús lo meñ, lëë xaa sey Capernaum.  
\v 2 Siko kwyo tu xaa nii xñabey lo tubtsoon soldad Roma, aan lëë tu xmos xaa kwxaaknë. Tir xkëstyoo xaa mos ko, per lëë mos no nëz kyalkuty.  
\v 3 Tsiñee lëë xaa biñ nii lëë meñ xsocuent nii chuuñtsyey Jesús, lëë xaa pxaal bla xaa kol nii xñabey lo meñ Israel sinab nii tsikuuñ kyak Jesús xmos xaa.  
\v 4 Lëë xaa kol go kwey aan lëë xaa kwnab nii tsi Jesús, chëb xaa: 
\p —Chigal nii kuñoo soldad xñabey re yudar,  
\v 5 por xkëstyoo xaa meñ xkyedzy noo. Lëë xaa psaa xiktoo noo. 
\p  
\v 6 Lëë Jesús sinal, per tsiñee lëë xaa ptsiñ kex chilidzy soldad nii xñabey, lëë soldad pxaal bla xamigw kukëb lo xaa: 
\p —Ko tsiiñdyaa lool, por cho naktyaa parñee sëëboo leñ lidzyaa.  
\v 7 Por ngo nii byaxtyaa nyelyaa yuubaa lool. Pxaal tiits parñee kyak xmosaa.  
\v 8 Por deel naa no xaa nii mastre xñabey lon, lëë naa lo soldad xñabeyaa. Tsiñee xalaa tu xaa mandad chi xaa. Tsiñee xkwetsy kaan tu xaa chiid xaa. Singo gak xmosaa tsiñee xñabeyaa nii kuuñtsyey xaa tu cos, chuuñtsyey xaaw. 
\p  
\v 9 Psee Jesús biñ ngo, aan lëë xaa chëb lo meñ nii nal xitsy xaa: 
\p —Nli xñen nii karty kanaa tu meñ Israel nii kniladzy Dios tyub styoo sinak xniladzy xaa re. 
\p  
\v 10 Tsiñee lëë xaa nii kunee lo Jesús ptsiñ chu yu, lëë mos nii xsyaknë tselye byak. 
\s1 Lëë Jesús chuuñ kpañ xiñ tu kwnaa viud 
\p  
\v 11 Loxsye ngo lëë Jesús si tu kyedzy nii lë Naín ksa xpëëdscuel aan ndaly meñ kunal xaa.  
\v 12 Tsiñee lëë xaa ptsiñ kex chu kyedzy, lëë xaa kon nii lëë meñ sijkeetsy tu xiñgan tu kwnaa viud. Mëëd tusy kok xaa wiñ go lo xñaa, aan singootyee ndaly meñ sinal me wkeetsy.  
\v 13 Lëë Jesús pkëstyoo kwnaa go aan lëë xaa chëb lo me: 
\p —Koondyoo. 
\p  
\v 14 Lëë xaa big kwseñ xaa chu yaglan, aan lëë xaa nii nxob yaño kwche tse. Loxsye ngo lëë xaa chëb lo mëëd kuty ko: 
\p —Xaa wiñ, lool xñen, ¡kuxche! 
\p  
\v 15 Lëë xaa wiñ nii kuty ko kwsobli ni lëë xaa kwnee, aan lëë Jesús psaan xaa lo xñaa xaa.  
\v 16 Kchësy meñ nii kon ngo psee ni ptee skizh lo Dios, xñee: 
\p —Lëë tu profet kwlañche lo no, ni lëë Dios sëëd kuñ meñ yudar. 
\p  
\v 17 Aan tyub Judea ni kchë kyedzy nii nche nëz tañ go bitiits meñ nii beeñtsyey Jesús. 
\s1 Meñ nii chini xtiits Juan Bautist 
\r (Mt. 11:2‑19) 
\p  
\v 18 Lëë xpëëdscuel Juan bitiits kchë ngo lo Juan. Por ngo lëë Juan kwtsyetsy chop xpëëdscuel,  
\v 19 aan lëë Juan pxaal xaa lo Jesús par kñabtiits xaa dyon pe lëë Jesús nak xaa nii kxaal Dios, ote no nii yak bii kyëmbës xaa.  
\v 20 Lëë xaa nii pxaal Juan chëb lo Jesús: 
\p —Lëë Juan Bautist pxaal lëë noo par kñabtiits noo dyon pe lii nak xaa nii kxaal Dios, ote no nii yak bii kyëmbëës noo. 
\p  
\v 21 Wor go kazh lëë Jesús beeñ kyak ndaly meñ xsyaknë ni lëë xaa beeñ kyak meñ nii no kyalbini mal leñ styoo ni meñ nii xñady lo. 
\p  
\v 22 Tsigo lëë xaa chëb lo xpëëdscuel Juan: 
\p —Kol kyey, aan kol kutiits kchë nii kon do ni biñ do lo Juan. Kol këb nii lëë meñ nii xñady lo chan, ni lëë meñ nii në niy xsyë, ni lëë meñ nii xyodz lady xyak, ni lëë meñ nii xkwaat chon, ni lëë meñ kuty xpañ, ni lëë kchë meñ nii ni tu pe chapty xkëëtyag xtiits Dios.  
\v 23 Ni kol këb: Dichos meñ nii jkandy kik kan naa. 
\p  
\v 24 Tsiñee lëë xpëëdscuel Juan bi, lëë Jesús bitiits lo meñ cho nak Juan, chëb xaa: 
\p —¿Pe cos kukuy do dyon worñee kwey do tañ? ¿Pe kukuy do tublë kizh nii nëz re nëz rek xni me?  
\v 25 Aan deelñee kukuydy to ngo, ¿pe cos kukuy do? ¿Pe kukuy do tu xaa nii nakw ladx non yak? Por nan do gon nii lidzy sye rey no xaa nii nakw ladx non ni xaa nii mbëë mbañ.  
\v 26 Kol në dyon pe cos kukuy do. ¿Pe kukuy do tu profet yak? Deelñee tu profet gon kukuy do, nli nii profet nak xaa nii kukuy do, per mastre non xaa.  
\v 27 Lëë Juan xseety kitsy nii kë xtiits Dios laañee xñeew: 
\q1 Lëën kxal tu xaa nii tenech lool, 
\q1 parñee kwii xaa tu nëz tedyoo. 
\m  
\v 28 Lo kchë meñ nii noyaly lo kislyu re xsobaa nii ni tu meñ karty tsitsib sinak Juan. Per lëë laa xñabey Dios kchë xaa nii xisy non chuñ gan lo Juan. 
\p  
\v 29 Kchësy meñ pkëëtyag nii kwnee Juan aan axte wi xaa nii xtop tumi nii xyey Roma byeñ xa nak xkyalwnabey Dios. Por ngo lëë xaa kwchobnis lo Juan.  
\v 30 Per lëë xaa fariseo ni maestre ley kwchobnisty xaa lo Juan. Kwxaakty xaa kyalnsaak nii pxaal Dios. 
\p Chëb kaa Jesús: 
\p  
\v 31 —¿Cho nak sinak meñ nii no natiemp dyon?  
\v 32 Nak meñ nii no natiemp gon sinak chol xaa wiñ nii xkwe kity laañee chak kiy aan xñee xaa lo xcombañer xaa: “Biily noo flaut aan byëëdy to, ni biily noo ti nii së mban aan biiñdyak to.”  
\v 33 Por na nii biid Juan xñee do nii kyalbini mal no leñ styoo xaa, porñee tawdy xaa kyaxtily ni kowdy xaa viñ.  
\v 34 Lëë na nii lëë mguiy nii pxaal Dios chaw ni chi viñ, xñee do nii lyaadzy wagwsye no xaa gue ni ngonip xaa, ni xñee do nii lëë xaa xtsiil lsa meñ ngoptol ni meñ nii xtop tumi nii xyey Roma.  
\v 35 Per por kchë nii chuuñtsyeyaa xluuy nii Dios nakni naa. 
\s1 Lëë Jesús kwey lidzy Simoñ 
\p  
\v 36 Lëë tu xaa fariseo kuni Jesús lidzy xaa par kaw Jesús, aan lëë Jesús sob lo mezh.  
\v 37 Tsiñee lëë tu kwnaa ngoptol nii no leñ kyedzy ko biñ nii lëë Jesús ptsiñ lidzy xaa fariseo go, lëë me kwey noy me tu bot aceit nii xlyaa nex.  
\v 38 Lëë me big nëz xitsy Jesús choon me aan lëë me pkadz niy xaa con nis lo me. Loxsye ngo lëëw pkwiitsy me con kits kik me, ni lëë me ptsiil chuwo, ni lëë me kwtëëbo aceit xlyaa nex.  
\v 39 Tsigo nladzy xaa fariseo nii kwtsyetsy Jesús kaw Jesús: “Deelñee nyak xaa gue profet, nyeñ xaa nii no xtol kwnaa nii so lo xaa.”  
\v 40 Per lëë Jesús chëb lo xaa fariseo: 
\p —Simoñ, chakladzyaa kniyaa tu cos lool. 
\p Aan lëë xaa chëb: 
\p —Kwnëw maestre. 
\p  
\v 41 Lëë Jesús chëb: 
\p —Chop xaa name nsëëb lo tu xaa nii xkutiñ tumi. Tu xaa nsëëb kaay kyoow denario. Lëë stu xaa nsëëb choowptsiiw.  
\v 42 Aan como pchilody nguizh xaaw, lëë xaa nii xkutiñ tumi ptsily chop lë xaa parñee kak nsëëbtre xaa. Kwnë dyon lo chop xaa go cho xaa mastre ksak styoo. 
\p  
\v 43 Lëë Simoñ chëb: 
\p —Buty xaa nii mastre nroob tumi nsëëbo. 
\p Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Nli xtiitsoo. 
\p  
\v 44 Lëë Jesús byoogw buy lo kwnaa go, aan lëë xaa chëb lo Simoñ: 
\p —¿Pe chanoo kwnaa re? Kwsëbaa liidzyoo, aan bneestyoo nis nyadx niyaa. Per lëë kwnaa re kwtiib niyaa con nis lo me, ni lëëw pkwiitsy me con kits kik me.  
\v 45 Ptsiilchuwdyoo naa, per lëë me, destye kwlaañaa, tugak no ktsiil chuw me niyaa.  
\v 46 Ni kwtëëbtyoo aceit lo kikaa, per lëë me kwtëëb me aceit xlyaa nex niyaa.  
\v 47 Por ngo xñen nii lëë kchë xtol me bily, porñee tir pkëstyoo me. Per lëë meñ nii ndalydy xtol xpily, xisy xkëstyoo meñ go. 
\p  
\v 48 Loxsye ngo lëë xaa chëb lo kwnaa go: 
\p —Lëë kchë xtoloo bily. 
\p  
\v 49 Tsigo nladzy stubla xaa nii ksa xaa nche sob lo mezh: 
\p —¿Cho nak xaa gue nii axte tol xtsily xaa? 
\p  
\v 50 Per lëë Jesús chëb lo kwnaa go: 
\p —Porñee bniladzyoo, ngo nii lëël kwtelaa. Byey, pe tsinidre kikoo. 
\c 8  
\s1 Kwnaa nii beeñ yudar Jesús 
\p  
\v 1 Loxsye ngo lëë Jesús kwey ndaly kyedzy nii nche tañ go, kukluuy xaa xa nak xkyalwnabey Dios lo meñ.  
\v 2 Wi bla kwnaa nii kwlii xaa kyalbini mal leñ styoo ni beeñ kyak xaa kunal. Lady kwnaa go si María Magdalena. Leñ styoo me pchoo kadzy kyalbini mal.  
\v 3 Ni lady kwnaa go si Xwan, tsiil Cuza. Lo Herodes kwë Cuza tsiiñ. Ni lady kwnaa go si Susan, ni wi kchë kwnaa nii ptee kchë nii pkiiñ xaa kunal. 
\s1 Xcuent ngon 
\r (Mt. 13:1‑9; Mr. 4:1‑9) 
\p  
\v 4 Ndaly meñ pchoo xkyedzy par kan meñ Jesús. Por ngo singootyee ndaly meñ ptyop, aan lëë Jesús pso cuent re lo meñ, chëb xaa: 
\p  
\v 5 —Tu ngon name pchoo si kon. Aan tsi lëë xaa bislo xnee xaa pni, no xipni xaa byab lo nëz, aan lëëw ksubniy meñ ni lëëw ptop mguiñ.  
\v 6 No gaa laañee byabo lady kyo, aan tsi lëë pni go kwlañ, lëëw pidzy, porñee ngopty lyu.  
\v 7 Ni no laañee byabo lady yakitsy, aan tsi lëëw kwlañ, lëë yakitsy kwtiño.  
\v 8 Per lëë stub lugar lëë xipni xaa byab laañee neely lyu, aan lëëw kwroob ni ngui koko. No lady pni go kwsob axte tu kyoow xob. 
\p Loxsye bitiits Jesús ngo, nguiedzy chëb xaa: 
\p —Deelñee chakladzy to kyeñ do, kol jkëëtyag. 
\s1 Lëë Jesús xñee xa nak xcuent ngon 
\r (Mt. 13:10‑23; Mr. 4:10‑20) 
\p  
\v 9 Tsigo lëë xpëëdscuel Jesús kwnabtiits xa nak cuent ko,  
\v 10 aan lëë xaa chëb: 
\p —Lëë Dios gon xluuy xa nak xkyalwnabey xaa lo do, per lëë lo meñ nii nche tublad nonsyke con cuent xluyno, parñee nikxe kuy meñ, per kandy meñ, ni nikxe kon meñ, per kyeñdy meñ. 
\p  
\v 11 ’Lëë pni nak sinak xtiits Dios.  
\v 12 Lëë pni nii byab lo nëz nak sinak meñ nii xkëëtyag xtiits Dios, per xlyëëdy lëë xaatox chikwii tiits ko styoo meñ, parñee knilasty meñ ni telaady meñ.  
\v 13 Lëë pni nii byab lady kyo nak sinak meñ nii xle xkëëtyag xtiits Dios, per como kindy luw, xtsedy xniladzy meñ go, por tsi lëë kyalnë sëëd lëë meñ go xchooxso.  
\v 14 Lëë pni nii byab lady yakitsy nak sinak meñ nii xkëëtyag xtiits Dios, per tseyga tseyga lëë kchë cos nii chak lo kislyu re, ni kchë cos non ni cos ngui xluuylo lo meñ go aan xsoobty meñ go xtiits Dios.  
\v 15 Lëë pni nii byaab kaa laañee neely lyu nak sinak meñ nii xkëëtyag xtiits Dios ni xniladzyo ni chuuñtsyey nii xñabey Dios. 
\s1 Xcuent bini 
\r (Mr. 4:21‑25) 
\p  
\v 16 ’Ni tu cho xkëëdy tu bini par kaaw leñ lon o tsolan gaaw, sink lëëw xkyë par sobo tu laañee ksaaniw lo meñ nii xsyëëb yu.  
\v 17 Singo gak nody tu cos ngueetsy nii kchukëdy, ni nody kaa tu cos nii chak tsilaan nii kak ndoondy. 
\p  
\v 18 ’Kol kap cuent, por lëë meñ nii chaple cos jkaarew. Per lëë meñ nii ni tu pe chapty, axte nii wiñ nii chap meñ go kpichee. 
\s1 Xñaa Jesús ni betsy xaa 
\r (Mt. 12:46‑50; Mr. 3:31‑35) 
\p  
\v 19 Lëë xñaa Jesús ni betsy xaa kwey laañee so xaa, per pchilody mbig me lo xaa, porñee singootyee ndaly meñ nche.  
\v 20 Lëë meñ kunitiits lo xaa chëb: 
\p —Lëë xñaal ni lëë betsyoo nche ley, chakladzy kan lii. 
\p  
\v 21 Lëë Jesús kwëb chëb: 
\p —Kchësy meñ nii xkëëtyag xtiits Dios ni chuuñtsyeyo nak tnan ni nak betsyaa. 
\s1 Lëë Jesús xkwëës me 
\r (Mt. 8:23‑27; Mr. 4:35‑41) 
\p  
\v 22 Tu tse lëë Jesús kwyo tu leñ barkw ksa xpëëdscuel, aan lëë xaa chëb: 
\p —Kol tsoo stublad chu nistoo. 
\p Lëë xaa si,  
\v 23 aan lëë Jesús kuutkesy leñ barkw. Lëë me gaa bislo xpi ni lëë nis noyaktsë leñ barkw. Tsiñee kon xpëëdscuel Jesús nii lëë barkw nonity lo nis,  
\v 24 lëë xaa kukuuñ kna Jesús, chëb xaa: 
\p —¡Maestre! ¡Maestre! ¡Lëë barkw nonity lo nis! 
\p Lëë Jesús kuxche, aan lëë xaa kwëntseeb lo me ni lo nis, ni lëë gaaw byaktse.  
\v 25 Tsigo lëë xaa chëb lo xpëëdscuel xaa: 
\p —¿Penak nii kopty to Dios confians? 
\p Aan lo xtseeb ko xñee xpëëdscuel xaa lo xcombañer: 
\p —¿Cho nak xaa re nii xsoob me ni xsoob nis xtiits xaa? 
\s1 Mguiy nii kwyo kyalbini mal leñ styoo 
\r (Mt. 8:28‑34; Mr. 5:1‑20) 
\p  
\v 26 Lëë xaa ptsiñ xtañ meñ Gerasa nii nche stublad chu nistoo Galilea.  
\v 27 Aan tsiñee lëë xaa byety barkw, lëë tu xaa nii no kyalbini mal leñ styoo big lo Jesús. Kok xtsele nii chakwty xaa ladx ni nody xaa leñ tu yu, sink lady paa no xaa.  
\v 28 Lëë xaa psoxib lo Jesús, aan lëë xaa kwchuptsyë, chëb xaa: 
\p —Jkaaldyoo naa, Jesús, Xiñ Dios nii sob kpaa. Xñabaa nii ksaksidyoo naa. 
\p  
\v 29 Singo chëb xaa porñee lëë Jesús kwnabey nii kchoo kyalbini mal go leñ styoo xaa. Ndaly vuelt psaksi kyalbini mal xaa, aan nikxe pxituu meñ niy xaa ni ña xaa con caden parñee kchoody xaa, lëëw pchug xaa, aan lëë kyalbini mal go kuni xaa tañ.  
\v 30 Lëë Jesús kwnabtiits lo xaa chëb: 
\p —¿Cho lël? 
\p Aan lëë xaa chëb: 
\p —Ndaly lën. 
\p Singo chëb xaa porñee ndaly kyalbini mal kwsëëb leñ styoo xaa.  
\v 31 Lëë kyalbini mal go kwnab nii kxaaldy Jesúso linfiern.  
\v 32 Aan como lëë tub tsoon ngutsy ncheno wagw chex kiy go, lëë kyalbini mal kwnab tiitspey lo Jesús par sëëbo leñ ngutsy ko. Aan lëë xaa pteedy tiitspey.  
\v 33 Lëë kchë kyalbini mal go pchoo leñ styoo mguiy go, lëëw kwsëëb leñ ngutsy nii nche siko, aan lëë kchë ngutsy ko kukyab lo nis, aan lëë ma kuty. 
\p  
\v 34 Lëë xaa nii xkyënap ngutsy pxooñ, kukni tiits kyedzy ni lëë xaa bitiits kchë nii kon xaa lo meñ nii ptsyool xaa nëz.  
\v 35 Lëë meñ kukuy aan tsiñee lëë meñ ptsiñ laañee so Jesús, lëë xaa nii pchoo kyalbini mal leñ styoo sob lo Jesús. Nyaani chak xaa ni lëë xaa tse nakw xab xaa. Lëë meñ ptsyeb.  
\v 36 Aan lëë xaa nii kon kchë ngo bitiits xa byak xaa nii kwyo kyalbini mal leñ styoo.  
\v 37 Tsigo lëë kchë meñ Gerasa kwnab nii kpi Jesús tañ go, porñee tir ptsyeb me. Lëë Jesús byo barkw aan lëë xaa bi.  
\v 38 Kokladzy xaa nii pchoo kyalbini mal leñ styoo nyinal xaa Jesús, per lëë Jesús psonëz xaa chëb: 
\p  
\v 39 —Byey liidzyoo, aan bitiits xa beeñ kyak Dioosoo. 
\p Lëë xaa go sey aan tyub leñ kyedzy bitiits xaa xa beeñ kyak Jesús xaa. 
\s1 Xiñ Jairo ni kwnaa nii kwseñ skiñ xab Jesús 
\r (Mt. 9:18‑26; Mr. 5:21‑43) 
\p  
\v 40 Tsiñee lëë Jesús ptsiñ stublad chu nistoo stub, xle meñ kuktsiilnëz meñ xaa, porñee kchësy meñ nche mbës xaa.  
\v 41 Lëë tu xaa nii lë Jairo nii xñabey leñ ktoo ptsiñ, aan lëë xaa psoxib lo Jesús parñee tsi Jesús lidzy xaa,  
\v 42 porñee lëë xiñtsyaap xaa nii chap masy tu tsiipchop iz no nëz kyalkuty. Mëëd tusy nak me lo xaa. Lëë Jesús si aan xtaagw kchë meñ nii sinal xaa. 
\p  
\v 43 Lady kchë meñ go si tu kwnaa nii kokle tsiipchop iz xsyaknë me, xchoo me cheñ. Ndaly lo meñ nii chuñ rmedy kukxiñ me xtumi me aan byagty me.  
\v 44 Lëë kwnaa go big nëz xitsy Jesús aan lëë me kwseñ skiñ xab xaa, aan wor go kazh lëë me byag cheñ. 
\p  
\v 45 Lëë Jesús chëb: 
\p —¿Cho kwseñ xabaa? 
\p Aan como kchësy meñ chëb: “Lëdy lëë noow”, lëë Pedre chëb: 
\p —Maestre, kchësy meñ xtaagw lii ni xchëëp lii. 
\p  
\v 46 Per lëë Jesús chëb: 
\p —No cho kwseñ naa, por byeñaa nii lëën beñ tu kyalntson. 
\p  
\v 47 Tsiñee lëë kwnaa go kon nii chilody tsolan me, xisy me aan lëë me kuksoxib lo Jesús. Aan xña lo meñ lëë me pxobtol penak kwseñ me xaa ni lëë me chëb nii wor go kazh lëë me byak.  
\v 48 Lëë Jesús chëb lo me: 
\p —Xiñ, porñee bniladzyoo nii suuñ kyakaa lii, ngo nii lëël byak. Byey, pe tsinidre kikoo. 
\p  
\v 49 Lëë Jesús bii nonee tsiñee lëë tu xaa nii pchoo lidzy xaa nii xñabey leñ ktoo ptsiñ, aan lëë xaa chëb lo xaa xñabey go: 
\p —Lëë xiñtsyaapoo tse lox kuty. Kotsiiñtroo lo maestre. 
\p  
\v 50 Lëë Jesús biño, aan lëë xaa chëb: 
\p —Ktsyeebtyoo. Bniladzy nii lëë Dios kuuñ kyak xiñoo aan lëë me kyak. 
\p  
\v 51 Tsi lëë Jesús ptsiñ lidzy xaa go, xaktyee Pedre, ni Santiagw, ni Juan, ni xñaa mëëd kwnaa go ni pxosy me blaa xaa kwsëëb leñ yu.  
\v 52 Kchësy meñ nchenoyoon ni no kteenë por mëëd kwnaa go, per lëë Jesús chëb: 
\p —Koondy to. Kujty me, sink lëë me nixyesy. 
\p  
\v 53 Kchësy meñ pxidzyni Jesús, porñee nan meñ nii kuty me.  
\v 54 Lëë Jesús kwseñ ña me aan lëë xaa chëb: 
\p —Mëëd wiñ, lool xñen, kuxche. 
\p  
\v 55 Lëë me pañ aan wor go kazh lëë me kuxche, aan lëë Jesús chëb: 
\p —Kol ktee nii kaw me. 
\p  
\v 56 Tir psee pxosy me, per lëë Jesús chëb nii ni tu cho lo kutiisty xaaw. 
\c 9  
\s1 Lëë xpëëdscuel Jesús chikluuy xtiits Dios 
\r (Mt. 10:5‑15; Mr. 6:7‑13) 
\p  
\v 1 Lëë Jesús kwtsyetsy ksa tsiipchop xpëëdscuel, aan lëë xaa ptee tiitspey lo xaa parñee kwii xaa kyalbini mal leñ styoo meñ ni kuuñ kyak xaa meñ xsyaknë.  
\v 2 Lëë xaa pxaal xpëëdscuel xaa parñee kluuy xaa xa nak xkyalwnabey Dios lo meñ ni kuuñ kyak xaa meñ xsyaknë,  
\v 3 chëb xaa: 
\p —Koydy to nii jkiiñ do nëz, ni yag nii ksoxka do, ni bols, ni kyaxtily, ni tumi, ni koydy to ladx par ktsyëë xab to.  
\v 4 Tsiñee ktsiñ do cualquier lidzy meñ, kol kwës siko axte nii kpi do kyedzy ko.  
\v 5 Deelñee no tu kyedzy nii kaklasty meñ knee meñ laañee kwës to, kol kchoo kyedzy ko, aan kol kwib yu nii xña niy do, parñee kyeñ meñ nii no xtol meñ. 
\p  
\v 6 Lëë xpëëdscuel xaa kwey kchë kyedzy nii nche tañ go, bluuy xaa xa kteelaa Dios meñ ni beeñ kyak xaa meñ xsyaknë. 
\s1 Lëë Herodes chakladzy kan Jesús 
\r (Mt. 14:1‑12; Mr. 6:14‑29) 
\p  
\v 7 Lëë rey Herodes biñ nii lëë meñ xseety Jesús ni kchësy nii chuuñtsyey Jesús, aan nandy Herodes pe kwxaak, porñee no meñ kwnee nii lëë Juan pañ.  
\v 8 No gaa meñ kwnee nii lëë profet Elías kwlañche, ni no meñ kwxaak nii tu profet nii biid penaadle pañ.  
\v 9 Per lëë Herodes chëb: 
\p —Yuub naa kwnabey kwchug kik Juan. ¿Cho ngue tsigo tant xseety meñ? 
\p Por ngo nii kokladzy Herodes nyan Jesús. 
\s1 Lëë Jesús xyaan kaay mily meñ 
\r (Mt. 14:13‑21; Mr. 6:30‑44; Jn. 6:1‑14) 
\p  
\v 10 Tsiñee lëë xapostle Jesús bikche, lëë xaa bitiits kchë nii beeñtsyey xaa, aan lëë Jesús sini xaa tu kyedzy nii lë Betsaida.  
\v 11 Per lëë meñ byeño, aan lëë meñ kunal. Lëë Jesús kaa kwnee lo meñ xa nak xkyalwnabey Dios ni lëë xaa beeñ kyak meñ xsyaknë. 
\p  
\v 12 Lëë tse no ktsye tsi lëë ksa tsiipchop xpëëdscuel xaa big lo xaa chëb: 
\p —Psonëz meñ parñee kyey meñ wxiladzy ni tsikyub meñ nii ktyaaw kyedzy ni kchë laañee sob yu, por ni tu cho kindy nu. 
\p  
\v 13 Lëë Jesús chëb: 
\p —Lëë do wo, kol ktee nii kaw meñ. 
\p Lëë xpëëdscuel xaa kwëb chëb: 
\p —Kaayak kyaxtily ni chopak mël nooy noo, xakxe deelñee kyosyuuy noo nii kaw kchësy meñ re. 
\p  
\v 14 Siik kaay mily meñ, per lëë Jesús chëb lo xpëëdscuel: 
\p —Kol këb lo meñ nii sob meñ choowptsii gaa meñ tub lugar. 
\p  
\v 15 Lëë xpëëdscuel xaa psoob tiits aan loxsye kwsob meñ,  
\v 16 lëë Jesús kwseñ ksa kaay kyaxtily go ni chop mël go, aan lëë xaa blëp lo kpaa par ktee xaa skizh lo Dios. Loxsye beeñ grol xaaw, lëëw pteedy xaa lo xpëëdscuel xaa par kiisy xaaw lo meñ.  
\v 17 Kchësy meñ byëly, aan tsiñee lëë wagw kwlox ptyop tsiipchop tskwidy kyaxtily byuy. 
\s1 Lëë Pedre xñee nii Jesús nak Crist 
\r (Mt. 16:13‑19; Mr. 8:27‑29) 
\p  
\v 18 Tu tse lëë Jesús noyutiitsni Dios nonsy, aan lëë xpëëdscuel xaa nche lo xaa. Lëë xaa kwnabtiits, chëb xaa: 
\p —¿Cho xñee meñ dyon nii nakaa? 
\p  
\v 19 Lëë xpëëdscuel xaa kwëb chëb: 
\p —No meñ xñee nii lii nak Juan Bautist, no gaa meñ xñee nii lii nak profet Elías, ni no stubla meñ xñee nii no cho tu profet nii pañ nakoo. 
\p  
\v 20 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Lëë dook, ¿pe nan do cho nakaa? 
\p Aan lëë Pedre kwëb chëb: 
\p —Lii nak Crist, Xiñ Dios. 
\s1 Lëë Jesús xñee nii lëë xaa kety 
\r (Mt. 16:20‑28; Mr. 8:30‑9:1) 
\p  
\v 21 Per lëë Jesús psaan kazh tiits nii ni tu cho lo këbty xaaw. 
\p  
\v 22 Ni lëë xaa chëb nii tir mban tedy mguiy nii pxaal Dios, ni ksaldy xaa kol xaa, ni xaa nii xñabey lo pxosy, ni maestre ley. Lëë meñ kuty xaa, per tse nii loxo tson kpidz lëë xaa kpañ. 
\p  
\v 23 Ni lëë gak Jesús chëb lo kchësy meñ: 
\p —Deelñee no tu do chakladzy tso xladaa, no nii ksaan do kchë nii xyostyoo do, ni no nii tse con tse tedy to kyalnë parñee kchilo kiidnal do naa.  
\v 24 Por lëë kchë xaa nii choxko kteelaa xkyalmbañ lo kyalkuty kety. Per lëë xaa nii pe sinidy kik, nikxe kety xaa, lëë xaa kpañ, porñee xniladzy xaa xtitsaa.  
\v 25 ¿Pe nan nii kuuñ xcheñ meñ tyub kislyu, lëëtyak lëë meñ kety?  
\v 26 Deelñee no cho xteladzy chan naa ni xteladzy chon xtitsaa, lëë mguiy nii pxaal Dios kteladzy kan kchë meñ go tsiñee lëë xaa kiid con xkyalwnabey Dios ksa xaa angly.  
\v 27 Xsobaa nii no meñ nii nche nu kejty axte nii kan meñ xkyalwnabey Dios. 
\s1 Lëë Jesús xtsyëëlo 
\r (Mt. 17:1‑8; Mr. 9:2‑8) 
\p  
\v 28 Tse nii kwlox xon kpidz nii bitiits Jesús kchë ngo, lëë xaa kwey tu kik kiy kukutiitsni xaa Dios ksa xaa Pedre, Santiagw ni Juan.  
\v 29 Mentre lëë Jesús noyutiitsni Dios, lëë lo xaa ptsyëë ni lëë xab xaa byak nguitsy ni lëëw bibëly.  
\v 30 Aan lëë chop xaa ptsiñ chutiitsni xaa. Moisés ni Elías nak chop xaa go.  
\v 31 Xpibëly xaa. Lëë xaa bitiits nii lëë Jesús kety Jerusalén.  
\v 32 Nikxe kwyo mgaal lo Pedre ksa xcombañer, lëë xaa kwchena, aan lëë xaa kon nii xpibëly Jesús ni xpibëly xaa nii bitiitsni Jesús.  
\v 33 Tsiñee lëë chop xaa go no kpi lo Jesús, lëë Pedre chëb: 
\p —Maestre, ¡xaatke mbëë nche no nu! Lëë noo ksaa tson yu yagxiidy: tuwo par lii, stuwo par Moisés, stuwo par Elías. 
\p Per nandy Pedre penak kwnee xaa singo.  
\v 34 Lëë Pedre bii nonee tsiñee lëë tu xkey ptaagw laañee nche xaa. Lëë xaa kwnity lo xkey go, aan lëë xaa ptsyeb.  
\v 35 Lo xkey go pchoo tsiy tu xaa nii chëb: 
\p —Lëë xiñaa nrii. Naa kwle xaa. Kol jkëëtyag xtiits xaa. 
\p  
\v 36 Loxsye biñ xaa tsiy xaa nii kwnee, lëë xaa kon nii xaktyee Jesús so. Koñee kwneedy xaa, ni tu cho lo bitiisty xaa kchë nii kon xaa. 
\s1 Lëë Jesús chuuñ kyak tu xaa wiñ 
\r (Mt. 17:14‑21; Mr. 9:14‑29) 
\p  
\v 37 Tsiñee lëë lyu byaani, lëë Jesús byety kiy ksa xpëëdscuel aan lëë tubtsoon meñ kuktsiilnëz xaa.  
\v 38 Lady kchë meñ go no tu xaa nii nguiedzy kwnee chëb: 
\p —Maestre, të kanoo xiñganaa. Mëëd tusy nak xaa lon.  
\v 39 Per lëë tu kyalbini mal xsaksi xaa, xkuptsyëw xaa, ni xchono xaa lyu, ni xkwiiw ptsiiñ chuw xaa, aan xlaadyo xaa.  
\v 40 Lëën tse kwnab lo xpëëdscueeloo nii ngwii xaa kyalbini mal go, per pchilody xaa. 
\p  
\v 41 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —¡Natsypee nguiedzy styoo do ni xnilasty to Dios! ¿Axte pa wor këb ñe nii lëën ksaladzy lëë do? ¿Pa slal tiemp no nii kxekwaa lo do? Tëni xiñoo nu dyon. 
\p  
\v 42 Tsiñee lëë xaa wiñ go big lo Jesús, lëë kyalbini mal pchon xaa lyu, aan lëë xaa kutyë stub. Per lëë Jesús kwëntseeb lo kyalbini mal go, ni lëë xaa beeñ kyak xaa wiñ go, aan ndaan xaa sikni pxosy xaa xaa.  
\v 43 Kchësy meñ psee kon xkyalntson Dios. 
\s1 Lëë Jesús xñee stub nii lëë xaa kety 
\r (Mt. 17:22‑23; Mr. 9:30‑32) 
\p Mentre lëë meñ nche ksee kon kchë nii beeñtsyey Jesús, lëë Jesús chëb lo xpëëdscuel: 
\p  
\v 44 —Kol jkëëtyag nii kniyaa lo do, aan knitylasty to nii lëë mguiy nii pxaal Dios jkaa ña meñ. 
\p  
\v 45 Per byeñdy xaa nii chëb Jesús, porñee blaady Dios nyeñ xaaw, aan ptsyeb xaa nyabtiits xaa lo Jesús xa nak tiits ko. 
\s1 ¿Cho mastre non? 
\r (Mt. 18:1‑5; Mr. 9:33‑37) 
\p  
\v 46 Lëë xpëëdscuel Jesús bislo ptilytiits dyon cho xaa nak xaa nii mastre non.  
\v 47 Tsi lëë Jesús byeñ xa no kik xaa, lëë Jesús kwtsyetsy tu xaa wiñ, aan lëë xaa pso xaa wiñ go kwi xaa,  
\v 48 ni lëë xaa chëb: 
\p —Kchë meñ nii kantsi xaa wiñ re porñee xniladzy meñ xtitsaa, chantsi meñ go naa, ni chantsi meñ go xaa nii pxaal naa. Por ngo, tu xaa nii pa nondy lady to nak xaa nii mastre non. 
\s1 Meñ nii xlëëdy lo no no xlad no 
\r (Mr. 9:38‑40) 
\p  
\v 49 Lëë Juan chëb: 
\p —Maestre, lëë noo ptyon tu xaa nii xkwii kyalbini mal aan xseety xaa lël, per lëë noo pkaw, porñee nody xaa lady no. 
\p  
\v 50 Lëë Jesús chëb: 
\p —Jkady tow, por kchë xaa nii xlëëdy lo do no xfavor do. 
\s1 Lëë Jesús chakntseeb lo Santiagw ni lo Juan 
\p  
\v 51 Worñee lëë Jesús mer kyëp kpaa, lëë xaa kwloo valor lo xaa, aan lëë xaa si Jerusalén.  
\v 52 Lëë xaa pxaal xaa nii kwtenech lo xaa par kyub xaa go laañee kwës xaa xtañ meñ Samaria.  
\v 53 Per kwnëdy meñ Samaria ndee laañee ngwës xaa, porñee byeñ meñ nii Jerusalén si xaa.  
\v 54 Tsiñee lëë xpëëdscuel Jesús nii lë Juan ni Santiagw kon ngo, lëë xaa chëb: 
\p —Jesús, ¿pe chakladzyoo nii kñab noo kxaal Dios ki par knitylo kchësy meñ re? 
\p  
\v 55 Lëë Jesús byoogw, aan lëë xaa kwëntseeb lo xpëëdscuel xaa.  
\v 56 Loxsye ngo lëë xaa si stu kyedzy. 
\s1 Meñ nii kokladzy nyinal Jesús 
\r (Mt. 8:19‑22) 
\p  
\v 57 Nëz no xaa, lëë tu xaa chëb lo Jesús: 
\p —Xey, chakladzyaa sënalaa lii laañee tsityoo. 
\p  
\v 58 Tsigo lëë Jesús kwëb chëb: 
\p —Chap mëz kyoplyoo ni chap mguiñ pchoos, per lëë mguiy nii pxaal Dios ni laañee kxiladzy xaa xisy wiñ chapty xaa. 
\p  
\v 59 Lëë Jesús chëb lo stu xaa nii so siko: 
\p —Tënal naa. 
\p Per lëë xaa go kwëb chëb: 
\p —Xey, blaa kajkeetsy kaazhaa pxosyaa. 
\p  
\v 60 Lëë Jesús chëb: 
\p —Blaa jkeetsy meñ kutysaa meñ meñ kuty. Lii nii xcueentoo kukluuy xtiits Dios lo meñ. 
\p  
\v 61 Lëë stu xaa chëb: 
\p —Xey, chakladzyaa sënalaa lii, per blaa kaknin tiits lidzyaa. 
\p  
\v 62 Lëë Jesús chëb: 
\p —Kchë xaa nii xsyeñ ña rad aan xuy xaa tublad, xkiiñdy xaa par kyë xaa tsiiñ laañee xñabey Dios. 
\c 10  
\s1 Lëë Jesús pxaal meñ kukluuy xtiits Dios 
\p  
\v 1 Lëë Jesús kwle stsongaly ptsiipchop meñ, aan chop kaa chop kaa meñ pxaal xaa nech tsi kchë kyedzy nii no tsi xaa.  
\v 2 Lëë xaa chëb lo meñ go: 
\p —Nak meñ nii no laañee tsi do sinak tsiñee lëë kwlaap mer kislo aan kindy ndaly xaa nii kyë tsiiñ. Por ngo no nii kñab to lo Dios nii kxaal xaa xaa nii kluuy xtiits xaa lo meñ.  
\v 3 Lëën xal lëë do laañee no meñ ntseeb nii ntseeb si ntseeb kchë ma tox nii chuty mëkwxiily.  
\v 4 Koydy to bols ni tumi ni kyalkidy, ni jkëëptyuxty to meñ nëz parñee klyëëdy to.  
\v 5 Tsiñee sëëb to tu leñ yu, kol nab nii kakni Dios meñ nii no leñ yu go.  
\v 6 Aan deelñee jkëëtyag meñ nii no yu go nii kñee do, lëë nii kwnab to kak cumplir, per deelñee jkëëtyagty meñ gow, kakty nii kwnab to cumplir.  
\v 7 Kol kwës tugak yu, ni kol kaw ni kol ki nii kneestyee meñ, por nonguial kazh xaa nii xkyë tsiiñ. Ktsëëlejty to laañee kwës to.  
\v 8 Tsiñee ktsiñ do tu kyedzy nii ksal meñ do, kol kaw nii kneetsy meñ,  
\v 9 ni kol kuuñ kyak kchë meñ xsyaknë nii no siko, ni kol këb nii lëë wor kutsiñ nii lëë Dios kñabey meñ.  
\v 10 Per deelñee ktsiñ do tu kyedzy nii ksaldy meñ do, kol kchoo aan kol këb lo meñ:  
\v 11 “Axte xkiti nii pkaay niy noo xkwib noo parñee kyeñ do nii no xtol do. Per kol kaknan nii lëë xkyalwnabey Dios merle klyañche lo do.”  
\v 12 Nli xñen nii tse nii lëë Dios kuñ kyalxtisy ntseebre castigw nii tedy meñ go que nii tedy meñ Sodoma. 
\s1 Kyedzy nii xsoobty tiits 
\r (Mt. 11:20‑24) 
\p  
\v 13 ’¡Chooksye lëë doy meñ Corazín ni chooksye lëë do meñ Betsaida! Por deelñee nyan meñ Tiro ni meñ Sidón kchë kyalntson nii kon do, tselye kokw meñ go ladx nchog ni tselye kwsob meñ go nëb lo xkiti parñee kluuy meñ go nii ptikche meñ go styoo lo Dios.  
\v 14 Por ngo, tse nii lëë Dios kuñ kyalxtisy ntseebre castigw nii tedy to que nii tedy meñ Tiro ni meñ Sidón.  
\v 15 Lëë lii nii nol Capernaum, ¿pe nladzyoo nayak tir klaa soboo? Klaadyoo gon, por lëël kyab laañee mastre nxity. 
\p  
\v 16 ’Kchë meñ nii xkëëtyag nii xñee do xkëëtyag xtitsaa, per lëë meñ nii xsaldy lëë do, ni naa xsaldy meñ go. Aan deelñee xsaldy meñ naa, xsaldyak meñ xaa nii pxaal naa. 
\s1 Lëë meñ nii pxaal Jesús bikche 
\p  
\v 17 Lëë ksa tsongaly ptsiipchop xaa nii kukluuy xtiits Dios bikche aan xle xaa chëb xaa: 
\p —Jesús, axte kyalbini mal psoob xtiits noo tsiñee pseety noo lël. 
\p  
\v 18 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Nli xñee do, por konaa xa pchingaa xaatox leñ kpaa sinak tsiñee xyab tu nkwsiy.  
\v 19 Por lëën bnetsy tiitspey lo do parñee subniy do mëël ni subniy do mëkwkyoow, ni parñee kuñ do gan lo xaatox, aan ni tu pe kakty to.  
\v 20 Per kledy to porñee xsoob kyalbini mal xtiits to, sink kol kle porñee lëë lë do kë lo kitsy nii ngotsey Dios kpaa. 
\s1 Lëë Jesús xtee skizh lo Dios 
\r (Mt. 11:25‑27; 13:16‑17) 
\p  
\v 21 Lëë Jesús ble, aan por Kyalbini Ntson nii no leñ styoo xaa lëë xaa chëb: 
\p —Xnetsyaa skizh lool, Tat Tios, por lii xñabey kpaa ni lii xñabey kislyu, ni kwloolanoo xtiitsoo lo meñ nyaani ni lo meñ chak parñee kluuylo lo meñ ndoladzy. Singo Tat Tios beeñtsyeyoo, porñee singo kwlaño styool. 
\p  
\v 22 ’Lëë Tat Tios bneetsy kchë nii chap xaa lon. Ni ni tu cho xyuumbeydy kaa xiñ Tat Tios. Xaktyee Tat Tios sye xyuumbey xaa. Singo gak kaa Tat Tios, xaktyee xiñ xaa ni meñ nii kwe xiñ xaa schilo kyuumbey xaa. 
\p  
\v 23 Lëë Jesús byoogw aan nonstyee lo xpëëdscuel xaa chëb xaa: 
\p —Dichos meñ nii chan kchë nii chan do.  
\v 24 Por nli xñen nii ndaly profet ni ndaly rey kokladzy nyan nii chan do, per kondy xaaw. Ni ndaly xaa kokladzy nguëëtyag nii xkëëtyag to, per pkëëtyagty xaaw. 
\s1 Xcuent tu xaa Samaria 
\p  
\v 25 Lëë tu maestre ley kunee lo Jesús, aan parñee kuñ xaa Jesús preb, lëë xaa chëb: 
\p —¿Pe cos kuuñtsyeyaa parñee jkan kyalmbañ nii xnitylody? 
\p  
\v 26 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —¿Pe cos xñabey xley Moisés? 
\p  
\v 27 Lëë maestre ley chëb: 
\p —Lo ley xñee: “Pkëstyoo xDioosoo tyub styool, ni tyub xkyalmbañoo, ni tyubñaa fuersy nii nol, ni tyub xkyalcheeñoo. Ni pkëstyoo meñ sinak xkëstyool lii.” 
\p  
\v 28 Lëë Jesús chëb: 
\p —Nli singo xñeew. Deelñee suuñtsyeyoo kchë ngo, skaal kyalmbañ nii nitylody. 
\p  
\v 29 Per parñee këb meñ nii buen xaa, lëë xaa chëb: 
\p —Kwnë dyon cho jkëstyoon. 
\p  
\v 30 Tsigo lëë Jesús bitiits nrii lo xaa, chëb Jesús: 
\p —Tu xaa name pchoo xaa Jerusalén, si xaa Jericó. Aan lëë ngbaan pchoo lo xaa nëz, aan axte ladx nii no lady xaa kwlan ngbaan ni ptee ngbaan xcheñ xaa. Casy beety ngbaan xaa.  
\v 31 Siko nix xaa tsiñee lëë tu pxosy kwtedy nëz ko. Per tsi lëë pxosy kon xaa, lëë pxosy kwte tublad.  
\v 32 Singo gak beeñtsyey tu xaa nii chuñ yudar pxosy tsiñee kon xaa xaa nii psaksi ngbaan. Lëë xaa kwte tublad.  
\v 33 Per tsi lëë tu xaa Samaria nii kwtedy nëz ko kon xaa nii psaksi ngbaan, lëë xaa pkëstyoo xaa,  
\v 34 ni lëë xaa big beeñ xaa xaa go rmedy con aceit ni viñ, ni lëë xaa pchal ladx laañee bnek. Loxsye ngo lëë xaa psoob xaa go lady xkway xaa, aan lëë xaa kuni xaa tu posad par kan xaa xaa.  
\v 35 Lëë byaani lyu lëë xaa Samaria kwlii tumi aan lëëw pteedy xaa lo xaa nii xtee posad, chëb xaa: “Kon xaa re, aan deelñee jkaady tumi re, na tsiñee kpikchen kizhaa nii kak falt.” 
\p  
\v 36 Tsigo lëë Jesús chëb lo maestre ley: 
\p —Lo ksa tson xaa nii kwtedy dyon, ¿cho xaa pkëstyoo xaa nii psaksi ngbaan? 
\p  
\v 37 Lëë maestre ley chëb: 
\p —Xaa nii blis xaa. 
\p Lëë Jesús chëb: 
\p —Singo no nii kuuñtsyeyoo. 
\s1 Lëë Jesús chi lidzy Marty ni Mariy 
\p  
\v 38 Lëë Jesús pkaa nëz, aan lëë xaa ptsiñ tu kyedzy nii no tu kwnaa nii lë Marty. Lëë me ptee lidzy me kwlës xaa.  
\v 39 Aan lëë pël Marty nii lë Mariy kwsob lo Jesús par jkëëtyag me nii xñee xaa.  
\v 40 Per lëë Marty singootyee no xmandad me, lëë me big lo Jesús, chëb me: 
\p —Xey, ¿pe ni tu pe sinidy kikoo nii lëë pëlaa psaan kchë mandad lon? Kudzy lo me kuñ me naa yudar. 
\p  
\v 41 Per lëë Jesús chëb: 
\p —Marty, por ndaly cos nol kyalnë,  
\v 42 per tugak cos precisy. Lëë Mariy kwle cos ko, aan ni tu cho kladyo lo me. 
\c 11  
\s1 Lëë Jesús xluuy xa kutiitsni meñ Dios 
\r (Mt. 6:9‑15; 7:7‑11) 
\p  
\v 1 Tu vuelt lëë Jesús noyutiitsni Dios. Tsi lëë xaa byal, lëë tu xpëëdscuel xaa chëb: 
\p —Jesús, beeñ kseedy lëë noo kutiitsni noo Dios sinak beeñ kseedy Juan xpëëdscuel. 
\p  
\v 2 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Tsiñee kutiitsni do Dios, kol këb: 
\q1 Tat Tios, lii nii soboo kpaa, xñab noo nii kchë meñ kuuñ ksak lii, 
\q1 ni xñab noo nii ktsiñ tse nii kñabeyoo. 
\q1  
\v 3 Bneetsy nii tyaaw noo natse. 
\q1  
\v 4 Beeñ noo perdón sinak chuuñ noo perdón meñ nii xko falt loo noo. 
\q1 Klaadyoo jkaal xaatox lëë noo parñee kyaabty noo lo tol. 
\p  
\v 5 Lëë gak Jesús chëb: 
\p —Kol tsoo ksoob no nii chap to tu amigw, aan tsi do lidzy xaa wrol kyool, këb to: “Kwlootiñ tson kyaxtily lon,  
\v 6 por lëë tu xamigwaa kwlañche lidzyaa, aan kindy pe ktedyaa kaw xaa.”  
\v 7 Kñëdy xamigw to gon: “Kuuñ klëëdyoo naa. Lëën tse psugw chilidzyaa ni lëën nix ksa xiñaa. Chilody kaschen par pe knetsyaa nii jkiiñoo.”  
\v 8 Nli xñen nii nikxe nii nyakty to xamigw xaa, lëë xaa tsische, por lëë do kulii xkaal xaa aan lëë xaa kneetsy kchë nii jkiiñ do.  
\v 9 Kol nab nii jkiiñ do lo Dios tsiin kneetsy xaaw, kol kyub cos tsiin ktsyol dow, ni kol jkëëptyux chu yu tsiin kyalyo.  
\v 10 Por kchë meñ nii xñab cos xkaaw, ni kchë meñ nii xyub cos xtsyolo, ni kchë meñ nii xkëëptyux chu yu lëëw xyaly. 
\p  
\v 11 ’¿Pe no tu do dyon xyax xtee tu mëël lo xiñ do tsiñee xñab xaa tu mël?  
\v 12 ¿Ni pe no do xtee tu mëkwkyoow tsiñee xñab xiñ do tu tsit?  
\v 13 Kol kyeñ gaanoo nii nikxe mal do, per xtee do cos buen lo xiñ do. ¿Pe lëëdyxe Tat Tios nii sob kpaa tsigo kteejty Kyalbini Ntson lo meñ nii kñabo? 
\s1 Lëë meñ xñee nii xaatox nakni Jesús 
\r (Mt. 12:22‑30; Mr. 3:19‑27) 
\p  
\v 14 Lëë Jesús kwlii kyalbini mal leñ styoo tu ngop, aan lëë ngop bislo kwnee. Kchësy meñ psee kon ngo,  
\v 15 per no meñ kwnee: 
\p —Beelzebú, xaa nii xñabey lo kchësy kyalbini mal, ptee tiitspey lo xaa gue par kwii xaa kyalbini mal. 
\p  
\v 16 No gaa meñ kokladzy nii nyuuñtsyey xaa tu kyalntson leñ kpaa parñee kuñ meñ xaa preb.  
\v 17 Per como nan xaa pe xsya styoo meñ go, lëë xaa chëb: 
\p —Ni tu kyedzy nii nak chop tiiy gon xtiiydy. Lëëw xnitylo, aan kchë yu nii no leñ kyedzy ko xyab lady xcombañer.  
\v 18 Singo gak xaatox deelñee kak xaa chop tiiy, ¿xa kchilo kñabey xaa? Lëën xñe kchë nrii porñee xñee do nii lëë Beelzebú bneetsy tiitspey lon par kwin kyalbini mal.  
\v 19 Deelñee singo xsyak to, ¿cho xtee tiitspey lo xaa nii nak ksa do tsigo par kwii xaa kyalbini mal? Sikokesy nagon xluuy nii nandy to pe xñee do.  
\v 20 Per deelñee por xkyalwnabey Dios xkwin kyalbini mal, lëë wor kutsiñ nii lëë Dios kñabey lo do. 
\p  
\v 21 ’Tsiñee lëë tu xaa ndaan chap kiib ni xkyënap lidzy, segur nak kchë nii no leñ lidzy xaa.  
\v 22 Per deelñee tsi stu xaa nii mastre ndaan lo xaa, aan kla xaa kiib nii xtaan xaa, lëë xaa kiisy kchë nii chap xaa go lo xcombañer xaa. 
\p  
\v 23 ’Kchë xaa nii nody xfavoraa, chiidnidy xaa meñ lon, sink lëë xaa xsëëbtañ meñ, porñee xlëë xaa lon. 
\s1 Kyalbini mal nii xpikche 
\r (Mt. 12:43‑45) 
\p  
\v 24 ’Tsiñee lëë tu kyalbini mal xchoo leñ styoo meñ, lëëw xkyënsë tañ xyubo dyon pa kwëso. Per deelñee xtsyoldy laañee kwëso, lëëw xñee: “Lëën kpikche lidzyaa laañee pchon.”  
\v 25 Tsiñee lëë kyalbini mal go xtsiñ, chano nii lëë leñ styoo meñ nii pchoow tse nak sinak tu yu nii kal lik blyoob ni kwxixkwaa.  
\v 26 Tsigo lëëw chikyub skadzy kyalbini nii mastre mal, aan lëëw xsyëëb leñ styoo meñ go ksaw, aan mastre mban xtyedy meñ go. 
\s1 Dichos meñ nii xsoob xtiits Dios 
\p  
\v 27 Mentre lëë Jesús nonee kchësy ngo, lëë tu kwnaa nii no lady meñ chëb: 
\p —¡Dichos kwnaa nii kop lii ni pkadzy lii! 
\p  
\v 28 Lëë Jesús chëb: 
\p —¡Mastre dichos meñ nii xkëëtyag xtiits Dios, ni xsoob xtiits xaa! 
\s1 Lëë meñ chakladzy kan tu kyalntson 
\r (Mt. 12:38‑42; Mr. 8:12) 
\p  
\v 29 Lëë meñ ptyopre, aan lëë Jesús chëb: 
\p —Lëë meñ mal nii no natiemp chakladzy kan tu kyalntson, per ni stu kyalntson kantre meñ re. No nii ksaladzy meñ nii beeñtsyey Jonás.  
\v 30 Por sinak nii kunee gak Jonás lo meñ Nínive, sëëdnee mguiy nii pxaal Dios lo meñ natiemp.  
\v 31 Tse nii lëë Dios kuñ kyalxtisy lëë kwnaa nii kok rey xtañ meñ Sabá jkëëkiy meñ nii no natiemp, por sit pchoo me par jkëëtyag me xtiits rey Salomón, aan mastre precisy nii xñen que kchë xkyalchak rey Salomón.  
\v 32 Wi meñ Nínive jkëëkiy meñ nii no natiemp tse nii lëë Dios kuñ kyalxtisy, por ptikche meñ Nínive styoo lo Dios worñee biñ meñ Nínive nii kwnee Jonás, aan mastre precisy nii xñen que nii kwnee Jonás. 
\s1 Bini nii no leñ styoo meñ 
\r (Mt. 5:15; 6:22‑23) 
\p  
\v 33 ’Ni tu meñ xkëëdy bini par kolan meño leñ tu cajón, sink lëë meñ xsoobo tu laañee ksaaniw lo kchë meñ nii sëëb leñ yu.  
\v 34 Nak mëlo do sinak tu bini nii xsaani leñ styoo do. Deelñee nxiñdy mëlo do, tyub leñ styoo do nyaani. Per deelñee nxiñ mëlo do, tyub leñ styoo do nguey.  
\v 35 Kol kap cuent nii kyuuydy bini nii no leñ styoo do.  
\v 36 Por deelñee tyub leñ styoo do no bini, kindy nguey leñ styoo do, aan singo mod lëë do kan nyë kchë cos, sinak tsiñee xsaani tu bini lo do. 
\s1 Lëë Jesús xkëëkiy xaa fariseo ni maestre ley 
\r (Mt. 23:1‑36; Mr. 12:38‑40; Lc. 20:45‑47) 
\p  
\v 37 Tsiñee lëë Jesús lox kwnee, lëë tu xaa fariseo kuni Jesús lidzy par kaw Jesús. Lëë Jesús kwsëëb leñ yu aan lëë xaa kwsob lo mezh.  
\v 38 Aan psee xaa fariseo kon xaa nii kwtiibty Jesús ña antes nii kaw xaa.  
\v 39 Per lëë Jesús chëb: 
\p —Kchësy to siñee nak to meñ fariseo nyë xkiib to vas nii xtyëë nii chi do, ni xkiib to kyon nii xtyëë nii chaw do, per lëë leñ styoo do kaktsë kchë clasy cos mal.  
\v 40 ¡Nguey do! ¿Pe nandy to nayak nii xaa nii psaa gak lëë do psaa xkyalmbañ do?  
\v 41 Kol ktee nii chap to lo meñ nii no lyaadzy tsiin kyak nyë do. 
\p  
\v 42 ’¡Chooksye lëë doy, meñ fariseo nii xtiix to pixtily ni xtiix to rud ni kchë clasy kizh nii xsaakon do lo Dios, per xsaldy to xkyalxtisy Dios ni xkyalwkëstyoo xaa! Ngo mastre precisy, per ksaandy to nii kokon do cos lo Dios. 
\p  
\v 43 ’¡Chooksye lëë doy, meñ fariseo nii chakladzy to sob to laañee xsyob meñ non leñ ktoo, ni choki do jkëëptyux meñ do pal nëz! 
\p  
\v 44 ’¡Chooksye lëë doy!, porñee nak to sinak paa nii nyoody, aan xyeñdy meñ xsyub niy meño. 
\p  
\v 45 Tsigo lëë tu maestre ley kwëb chëb: 
\p —Maestre, wi loo noo gon pxiñoo tiits por kchë nii kwneel. 
\p  
\v 46 Per lëë Jesús chëb: 
\p —¡Chooksye lëë doy, maestre ley nii chakladzy to kuuñtsyey meñ cos nii ni tu cho chilody kuuñtsyey, aan lëë lëë do xteejty to nii kuuñtsyey dow! 
\p  
\v 47 ’¡Chooksye lëë doy nii xsaa do chu xpaa kchë profet nii beety pxusykoltoo do!  
\v 48 Por singo mod lëë do xluuy nii byo ni beeñtsyey pxusykoltoo do styoo do, por lëë xaa beety, aan lëë do xsaa chu paa. 
\p  
\v 49 ’Por ngo nladzy Dios: “Lëën kxal profet ni apostle, aan lëë meñ kuty xaa, ni lëë meñ kyënlaag xaa.”  
\v 50 Lo meñ nii nche natiemp kuuñkiy Dios kchë profet nii noyuty meñ destye nii kwche kislyu,  
\v 51 destye Abel axte Zacarías, xaa nii beety meñ kexka lo pkoog leñ lidzy Dios. Kyëkiy meñ nii nche natiemp. 
\p  
\v 52 ’¡Chooksye lëë doy, maestre ley nii chuuñ xcheñ do xtiits Dios, aan xyeñdy tow, ni xlaady kaa to kyeñ meño! 
\p  
\v 53 Tsiñee lëë Jesús lox kwnee kchë ngo, lëë maestre ley ni lëë xaa fariseo blëë. Aan ndaly nii kwnabtiits xaa lo Jesús par kisyeedy xaa xaa.  
\v 54 Nladzy xaa nyuuñ knee xaa Jesús tu tiits nii nchilo nguëëkiy xaa Jesús. 
\c 12  
\s1 Lëë Jesús xñee nii chilody jkyeetsy cos 
\p  
\v 1 Mentre gaa lëë meñ ptyopbe, lika xtyaagw meñ. Tsigo lëë Jesús kwnee klo lo xpëëdscuel, chëb xaa: 
\p —Kol kap cuent nii kakty to sinak xaa fariseo, por chuuñtsyeydy xaa nii xñee xaa.  
\v 2 Por nody ni tu cos ngueetsy nii kchukëdy, ni nody ni tu cos nii chak tsilaan nii kak ndoondy.  
\v 3 Singo gak kchë nii kwnee do lo nguey, lëëw kñee meñ xña lo xbini ngbidz. Nikle gaa kchë nii kwnee tsilaan do worñee nyoogw yu, lëë meñ tsëp kik lidzy aan lëëw kuptsyë meñ. 
\s1 Cho no nii ktsyeb meñ 
\r (Mt. 10:28‑31) 
\p  
\v 4 ’Ktsyebty to xaa nii chuty, por tsiñee lox kuty xaa lëë do chilodre pe kuñ xaa lëë do.  
\v 5 Sink kol ktsyeb xaa nii schilo kuty lëë do ni schilo kxaal lëë do linfiern. Xaa go kol ktsyeb. 
\p  
\v 6 ’¿Pe lëdy xaktyee chop centab nayak non kaay mguiñ wiñ?, aan ni tu ma xnitylasty Dios.  
\v 7 Lëë lëë do axte kits kik to ngab lo Dios. Por ngo, ktsyebty to, por mastre non do lo mguiñ. 
\s1 Meñ nii xchoo xfavor Crist 
\r (Mt. 10:32‑33; 12:32; 10:19‑20) 
\p  
\v 8 ’Nli xñen nii kchë meñ nii kchoo xfavoraa lo kislyu re schon xfavor meñ go tsi lëë meñ go klyañche lo xangly Dios.  
\v 9 Per lëë meñ nii kchoody xfavoraa lo kislyu re, ni naa kchoody xfavor meñ go lo xangly Dios. 
\p  
\v 10 ’Axte meñ nii ko falt lo mguiy nii pxaal Dios kuñ Dios perdón, per kuñdy xaa perdón meñ nii ko falt lo Kyalbini Ntson. 
\p  
\v 11 ’Tsiñee lëë meñ tsini lëë do leñ ktoo ni tsikso lëë do lo xaa xñabey par jkëëkiy meñ do, pe tsinidy kik to nii dyon xa kñee do o pe këëb kaa to.  
\v 12 Por tsiñee tsitsib kñee do, lëë Kyalbini Ntson kñë pe cos këb to. 
\s1 Xcuent tu rikw 
\p  
\v 13 Tsigo lëë tu xaa nii no lady meñ chëb lo Jesús: 
\p —Maestre, kudzy lo betsyaa nii kuuñ grol xaa nii psaan pxosyaa loo noo. 
\p  
\v 14 Lëë Jesús kwëb chëb: 
\p —¿Cho në lool nii xtisyaa o xaa nii gaa chuuñ grol cos nakaa? 
\p  
\v 15 Lëë gak Jesús chëb: 
\p —Kol kap cuent. Kak kpiñdy to, por syoobty no kislyu re parñee tsyaap no tubtsoon cos. 
\p  
\v 16 Loxsye ngo lëë xaa pso cuent re, chëb xaa: 
\p —Kwyo tu rikw nii singootyee kok xkwaa,  
\v 17 aan nladzy rikw: “¿Xa kuñaa? Kindy pa kotseyaa nii ptyop lo xkwaan.”  
\v 18 Aan lëë gak rikw chëb: “Nanaa xa kuñaa. Lëën ktsily yu nii chotsey nii xtyop lo xkwaan, aan lëën ksa stu nii mastre ngol, parñee kotseyaa kchë nii ptyop lo xkwaan ni kchë nii chaapaa leeñgo.  
\v 19 Loxsye ngo misme naa këp lon: Biño gaanoo. Pxiladzy ni ble, por skaa kchë nii chapoo par kaawoo ni kil ndaly iz.”  
\v 20 Per lëë Dios chëb: “Natsypee ngueyoo. Na kyool kazh lëël kety. Aan ¿cho kyaani kchë nii ngotseyoo?”  
\v 21 Singo xtsyool meñ nii xtop cos lo kislyu re, per lëë lo Dios, ni tu pe chapty meñ go. 
\s1 Chantsi Dios xiñ 
\r (Mt. 6:25‑34) 
\p  
\v 22 Loxsye ngo lëë Jesús chëb lo xpëëdscuel: 
\p —Lëën xñe kchë nrii lo do parñee tsody to kyalnë nii dyon pe kaw do par kpañ do, ni tsody to kyalnë nii dyon pe kakw to.  
\v 23 Por mastre non kyalmbañ lo nii ktyaaw, ni mastre non xcuerp no lo ladx.  
\v 24 Kol kan myak gaanoo. Chandy ma, ni xlaapty ma, ni xkotseydy ma nii ktyaaw, per lëë Dios xyaan ma. Aan ¡mastre non do lo ma!  
\v 25 Nikxe xaapre gaa tsoxko do, per ni tu wor chilody kiskool do lo tse nii no kpañ do.  
\v 26 Deel ni ngo chilody to kuuñtsyey do, ¿penak nii choxko do por cos nii jkiiñ do? 
\p  
\v 27 ’Kol kuy gaanoo xa xroob kyoo aan xkyëdyo tsiiñ ni xkibtyo ladx. Aan ni rey Salomón kokwty tu ladx ntson nii ntson si ntsono.  
\v 28 Deelñee Dios tsigo busy xkakw xab kchë kizhyë nii no tañ aan xlyëdyak lëëw chek lo ki, ¿penak nii xnilasty to nii lëë Dios jkakw xab to?  
\v 29 Por ngo, kteenëdy to nii dyon pe kaw do o ki gaa to.  
\v 30 Kchësy cos re no meñ nii xnilasty Dios kyalnë, per lëë lëë do nanle Tat Tios nii sob kpaa pe cos chak falt lo do.  
\v 31 Kol kuuñtsyey nii xñabey Dios tsiin kxaal xaa kchë nii jkiiñ do. 
\s1 No nii kto meñ xcheñ 
\r (Mt. 6:19‑21) 
\p  
\v 32 ’Ktsyebty to, por nikxe ndalydy to, lëë Tat Tios bneetsy tiits nii wi do kñabey.  
\v 33 Kol kto kchësy nii chap to, ni kol kteedyo lo meñ nii no lyaadzy, aan kol kweek mbës ngoch nii koxty, por ndaly nii jkaa do kpaa, aan kindy nkwxog siko ni kindy ngbaan.  
\v 34 Por laañee no nii chap to siko xyo styoo do. 
\s1 Dichos mos nii xkwena 
\p  
\v 35 ’List kol kwe, kol kakw xab to, ni kol jkëë xbini do.  
\v 36 Kol kwe si xkwe mos nii këmbës patrón nii si lo tu kyalwtsiilña, parñee siikñee kseetsy patrón chu yu, lëë mos kxalyo.  
\v 37 Dichos mos nii nixna tsiñee lëë patrón kpikche, por nli xñen nii lëë patrón këb lo xaa: “Kwsob lo mezh”, aan lëë patrón kyë nii kaw xaa.  
\v 38 Dichos mos nii nixna nikxe ktsiñ patrón wrol kyool o wor tempran gaa.  
\v 39 Ni nli gaa xñen nii deelñee kyeñ tu xpixwan yu pa wor tsi ngbaan lidzy xaa, klaady xaa sëëb xaa.  
\v 40 Singo gak, lëë do, ligier kol kak, por lëë mguiy nii pxaal Dios kiid mer worñee pe sidy kik to. 
\s1 Mos nii xsoob tiits ni mos nii xsoobtyo 
\r (Mt. 24:45‑51) 
\p  
\v 41 Tsigo lëë Pedre kwnabtiits lo Jesús chëb: 
\p —¿Pe nonsy loo noo psool cuent re ote wi lo kchësy meño yak? 
\p  
\v 42 Lëë Jesús chëb: 
\p —¿Cho xsaan patrón lidzy dyon tsiñee lëë xaa xchoo? ¿Pe lëdy nayak xsaan xaa tu mos nii xsoob tiits parñee kyaan mos ko kchë meñ nii xkyë tsiiñ lo xaa?  
\v 43 Dichos mos nii xyaani lidzy xpatrón deelñee tsiñee kpikche patrón, kan xaa nii lëë mos ko beeñtsyey kchë nii kwnabey xaa.  
\v 44 Nli xñen, nii lëë patrón këb lo xaa: “Kop cuidad kchësy nii chaapaa.”  
\v 45 Per deelñee mal mos ko ni nan xaa nii xtse si xpatrón xaa, lëë xaa ksaksi kchë meñ nii xkyë tsiiñ lo xpatrón xaa, ni lëë xaa tso wagw ni lëë xaa kyë kunip.  
\v 46 Per mer tse nii pe sinidy kik xaa, lëë xpatrón xaa ktsiñ, aan lëë patrón ksaksi xaa sinak xsaksi patrón kchë mos nii xsoobty tiits. 
\p  
\v 47 ’Deelñee nan mos pe cos chakladzy patrón, aan xsoobty mos tiits, ndaly golp jkaa mos.  
\v 48 Per deelñee nandy mos pe cos chakladzy patrón aan ko mos falt, xisy golp jkaa mos. Por deelñee ndaly nii byaani meñ, ndaly nii kak wnab lo meñ. Deelñee ndaly gaa cos nan meñ, ndaly nii no kuuñtsyey meñ. 
\s1 Lëë Jesús chuñ meñ chop tiiy 
\r (Mt. 10:34‑36) 
\p  
\v 49 ’Lëën syely kuñ kyalxtisy lo kislyu. Nak nii kuuñtsyeyaa sinak tsiñee chek ki, ni ¡xsyaak gaan naaty tsek kaa kislyu!  
\v 50 No nii teedyaa lo tu kyalnë dox, aan ¡mban xtee styoon nii lëën ktsyool kyalnë go!  
\v 51 Këbty to tsaaplaa syelyaa lo kislyu re parñee tsodre tily. Lëdyo gon, sink lëën syelyni tily.  
\v 52 Por destye natse, deelñee no kaay meñ tu yu, lëë meñ kak chop tiiy. Tublad tso tson meñ, lëë stublad tso chop meñ.  
\v 53 Lëë mëëdpkiy ktilyni pxosy, ni lëë mëëd kwnaa ktilyni xñaa, ni lëë nkwxizh ktilyni xñaatsaap. 
\s1 Lëë Jesús chak ntseeb lo meñ 
\r (Mt. 16:1‑4; Mr. 8:11‑13) 
\p  
\v 54 Loxsye ngo lëë Jesús chëb lo meñ: 
\p —Tsiñee chan do nii lëë xkey no nëz laa chaasy ngbidz, xñee do lëë kyo kyab, aan nli gaa xyabo.  
\v 55 Singo gak tsiñee xpi me nëz kyety xñee do lëë naay kak, aan nli gaa chako.  
\v 56 ¡Nguey do! Deelñee xyeñ do xa chak leñ kpaa tsiñee lëë kyo kyab, ni xyeñ do xa chak lo kislyu tsiñee lëë naay kak, ¿penak nii xyeñdy to xa nak kchë cos nii noyak natiemp? 
\s1 Ptee nii kwnee lo meñ nii xlëë lool 
\r (Mt. 5:25‑26) 
\p  
\v 57 ’¿Penak nii xyeñdy to pe cos nonguial kuuñtsyey do?  
\v 58 Deelñee xkëëkiy tu xaa lëë do aan chakladzy xaa tsikso xaa lëë do lo xtisy, kol nee lo xaa lëë ka bii xteedyo tiits. Por deelñee kyab to ña xtisy, lëë xtisy këb lo mayor: “Kol ko xaa gue skiib”, aan lëë xaa ko lëë do skiib.  
\v 59 Aan xsobaa nii kchoodyoo skiib axte nii kizhoo lal nii kñab xaa lool. 
\c 13  
\s1 Lëë meñ nii ktikchedy styoo lo Dios kety 
\p  
\v 1 Misme tse go lëë bla xaa kukan Jesús aan lëë xaa bitiits nii lëë Pilat beety bla meñ Galilea aan lëë xaa pkots xcheñ meñ go xcheñ ma nii kwlokon xaa.  
\v 2 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Nladzy to nayak nii ptsyool xaa go ngo porñee mastre no xtol xaa que xtol xaa xtañ xaa.  
\v 3 Lëdyo gon. Ni lëën xñe kaazhkaa lo do nii deelñee kpikchedy styoo do lo Dios, wi do kety.  
\v 4 ¿Ni pe nladzy to nii mastre no xtol ksa tsiimtson xaa nii byab yu ngol nii lë Siloé lady que xtol kchësy meñ nii no Jerusalén?  
\v 5 Lëdyo gon. Ni lëën xñe kaazhkaa lo do nii deelñee kpikchedy styoo do lo Dios, wi do kety. 
\s1 Xcuent yag yegw nii xkyëdy nex 
\p  
\v 6 Lëë Jesús bitiits nrii lo meñ, chëb xaa: 
\p —Tu xaa name sob tub xan yag yegw lady xyag uv xaa, aan lëë xaa kukuy dyon pe kë yegw low, aan ni tu yegw ptsyoldy xaa.  
\v 7 Tsigo lëë xaa chëb lo xaa nii xkyënap kchë xyag uv xaa: “Buy gaanoo, lëëw kak tson iz nii xyely kyubaa yegw lo yag re, per lo ksa iz ko ni tu xnexo karty kawaa. Pchugo masy, por xaktyee xlyëw lo kwaa.”  
\v 8 Per lëë xaa nii xkyënap kwaa kwëb chëb: “Xey, psaansyew na iz. Lëën ksoly xano ni lëën ko pyëëb xano,  
\v 9 tsiin tsaaplaa skyë nex low singo. Aan deelñee kyëdyo, mansye kchugloo.” 
\s1 Lëë Jesús beeñ kyak tu kwnaa 
\p  
\v 10 Tu tse nii xiladzy meñ Israel lo tsiiñ lëë Jesús beeñ kseedy meñ leñ ktoo.  
\v 11 Aan lady kchësy meñ no tu kwnaa nii kwlox tsiimtson iz xsyaknë. Tu kyalbini mal beeñ me chop xkwaa, aan pchilodre nyak tubli me.  
\v 12 Tsiñee lëë Jesús kon me, lëë xaa kwtsyetsy me aan lëë xaa chëb: 
\p —Kwnaa, lëël byak, xsyaknëdroo. 
\p  
\v 13 Tsigo lëë xaa pxob ña xaa lady me, aan wor go kazh lëë me byak tubli, aan lëë me bislo biily me lay lo Dios.  
\v 14 Per lëë xaa nii xñabey leñ ktoo blëë, porñee beeñ kyak Jesús me tse nii xiladzy meñ Israel lo tsiiñ, aan lëë xaa chëb lo meñ: 
\p —Xoop kpidz nonguial kak tsiiñ. Kol të leñ tse go par kak to rmedy, kiijty to tse nii chakty tsiiñ. 
\p  
\v 15 Tsigo lëë Jesús kwëb chëb: 
\p —Mal do. ¿Pe chinidy to xyosy to kunis nayak o xburr gaa to nikxe chakty tsiiñ?  
\v 16 Lëë kwnaa re gon lo xtiiy Abraham sëëd me, aan kok tsiimtson iz nii nguëëtuu xaatox me lo kyalkits re. ¿Pe nonguialdy nayak laa me nikxe tse nii chakty tsiiñ nak? 
\p  
\v 17 Tsiñee lëë Jesús chëb ngo, lëë xaa nii xlëë lo xaa pteladzy, per kchësy meñ ble kon kyalntson nii beeñtsyey xaa. 
\s1 Xa nak laañee xñabey Dios 
\r (Mt. 13:31‑33; Mr. 4:30‑32) 
\p  
\v 18 Lëë gak Jesús chëb: 
\p —¿Pe cos nak sinak laañee xñabey Dios dyon, ni pe cos chak si chako?  
\v 19 Nako gon sinak tu medzy martas nii chan meñ lo kwaa aan tsiñee lëëw chak lal tu yag, lëë mguiñ xko xipchoos loo go. 
\p  
\v 20 Lëë gak Jesús chëb: 
\p —¿Pe cos nak sinak laañee xñabey Dios dyon?  
\v 21 Nako gon sinak levadur nii xkëë kwnaa tson lmud riñ par tsobe kchësy kobyi. 
\s1 Puert nya 
\r (Mt. 7:13‑14, 21‑23) 
\p  
\v 22 Worñee lëë Jesús no nëz si xaa Jerusalén, beeñ kseedy xaa meñ kyedzy ni tañ nii kwtedy xaa.  
\v 23 Aan lëë tu xaa kwnabtiits lo xaa chëb: 
\p —Xey, ¿ndalydy meñ lë xtyelaa lo tol? 
\p Lëë Jesús chëb: 
\p  
\v 24 —Kol ktee nii sëëb to laañee xñabey Dios, por nako sinak tu puert nya aan ndaly meñ kakladzy sëëb, per kchilodyo.  
\v 25 Loxsye ksuugw xpixwan yu puert, deelñee kyaan do ley lëë do këb: “Xey, pxaly chu yu syëëb noo.” Per lëë xaa kñë lo do: “Nandyaa cho xaa do.”  
\v 26 Tsigo lëë do këb: “Ptyaawni noo ni ptyowni noo lii, ni beeñ kseedyoo meñ nëz laa no noo.”  
\v 27 Per lëë xaa kyëb kñë xaa: “Lëën niyle nii nandyaa cho xaa do. Kol kyey por ngoptol do.”  
\v 28 Tsigo lëë do koon ni lëë do kaw lay do tsiñee kan do nii lëë Abraham ni lëë Isaac ni lëë Jacob ni lëë kchësy profet ncheno laañee xñabey Dios, aan lëë do byaan ley.  
\v 29 Por ndaly meñ nii nche tyub lo kislyu sob kaw laañee xñabey Dios.  
\v 30 Tsiñee lëë tse go tsitsib ndaly xaa nii nyats chak nina kyablyu parñee ktaan xaa nii mban nina. 
\s1 Lëë Jesús xteenë por meñ Jerusalén 
\r (Mt. 23:37‑39) 
\p  
\v 31 Loxsye ngo lëë bla xaa fariseo ptsiñ, aan lëë xaa chëb lo Jesús: 
\p —Bi nu, porque lëë Herodes chakladzy kuty lii. 
\p  
\v 32 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Kol tsi aan kol këb lo mëz wnee xuuy go: “Natsesy ni kxesy kwin kyalbini mal ni kuuñ kyakaa meñ xsyaknë, widzy lëën kyal.”  
\v 33 Per no nii ktsiñaa laañee san natse, kxe ni widzy. Por ni tu profet chilody kety deelñee sody xaa Jerusalén. 
\p  
\v 34 ’¡Chooksye lëë doy nii no do Jerusalén! ¿Penak nii chuty to profet ni penak nii xlaal kyo do xaa nii xaal Dios lo do? ¡Ndaly vuelt kokladzyaa ndopaa to sinak xtop nguidy xoob xiñ leñ xikw, per kwnëdy to!  
\v 35 Lëë na lëë xkyedzy to kyaanladzy. Ni kpikchedre kan do naa axte tse nii lëë do këb: “Skizh Dios, xaatke buen xaa nii pxaal xaa.” 
\c 14  
\s1 Lëë Jesús chuuñ kyak tu xaa nii xchooki 
\p  
\v 1 Tu tse nii xiladzy meñ Israel lo tsiiñ lëë Jesús kwey wagw lidzy tu xaa nii xñabey lo meñ fariseo, aan lëë stubla xaa fariseo bleetsy xaa.  
\v 2 Siko lëë Jesús kon tu xaa xsyaknë nii xchooki.  
\v 3 Lëë Jesús kwnabtiits lo maestre ley ni lo xaa fariseo chëb: 
\p —¿Pe nonguial dyon kak tu xaa xsyaknë rmedy tse nii chakty tsiiñ ote nonguialdyo yak? 
\p  
\v 4 Per ni tu xaa kwneedy. Tsigo lëë Jesús kwseñ xaa xsyaknë go aan loxsye beeñ kyak xaa xaa, lëë xaa chëb: “Byey.”  
\v 5 Ni lëë xaa chëb lo meñ fariseo: 
\p —Deelñee kyab tu xiñ do o tu xyosy kaa to leñ tu kyeech nxity, ¿pe kwiidy to xaa nayak ni pe kwiidy to ma nikxe chakty tsiiñ tse go? 
\p  
\v 6 Aan ni tu xaa pchilody pe nyëb. 
\s1 Meñ nii chi lo tu kyalwtsiilña 
\p  
\v 7 Tsiñee kon Jesús nii kchësy xaa nii koktsyetsy xkwe yagxily nii xsyob xaa non, lëë xaa ptee tu consef lo meñ chëb xaa: 
\p  
\v 8 —Tsiñee tsi do laañee chak tu kyalwtsiilña, sobty to laañee xsyob xaa non, por toontlaa tsi stu xaa nii mastre non lo do.  
\v 9 Aan kñë xaa nii kwtsyetsy lëë do: “Pte xlugaaroo lo xaa re.” Tsigo lëë xkyalto do kchoo por lëë do tsisob axte lultime bankw.  
\v 10 Masy tsiñee tsi do lo tu lni, kol sob axte lultime bankw parñee tsiñee kan xaa nii kwtsyetsy lëë do to, kñë xaa: “Penak nii soboo ske. Tësoboo axte klaa.” Singo mod xña lo kchësy meñ lëë do klisklaa xaa.  
\v 11 Porque kchësy xaa nii xalyga chak nyaa kyablyu aan lëë xaa mban kyak klaa. 
\p  
\v 12 Lëë gak Jesús chëb lo xaa nii kwtsyetsy xaa: 
\p —Tsiñee kuuñlool tu siily o tu xtsee gaa, kwëstyoo xamiigwoo, ni betsyoo, ni meñ liidzyoo, ni meñ rikw nii no kex chiliidzyoo, por toontlaa kwetsyak xaa lii aan singo mod lëë xaa ktikche favor nii beeñtsyeyoo.  
\v 13 Masy tsiñee kuñoo tu lni, kwtsyetsy kchë meñ prob, ni meñ nii chilody së, ni meñ nii chandy.  
\v 14 Por chilody ktikche meñ go kyalnsaak ko lool, per lëë Dios kuuñ kle lii ni lëë xaa ktikche favor go lool tse nii lëë xaa kuuñ kpañ meñ kuty nii beeñtsyey kyalbuen. 
\s1 Xcuent xaa nii beeñlo tu niskwaan 
\p  
\v 15 Loxsye biñ meñ ngo, lëë tu xaa nii wi sob lo mezh chëb lo Jesús: 
\p —Dichos meñ nii chaw laañee xñabey Dios. 
\p  
\v 16 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Tu xaa name beeñlo xaa tu niskwaan aan ndaly lo meñ chëb xaa nii tsi meñ wagw.  
\v 17 Tsiñee lëë xwor wagw kol, lëë xaa pxaal xmos xaa kukëb lo meñ nii koktsyetsy: “Kol të por lëë niskwaan lox koklo.”  
\v 18 Per xaal xaal nii chëb meñ parñee tsidy meñ. Klosy lo tu xaa nii kwey mos chëb: “Lëën kal lox kwxi tublë lyu, aan no nii kakuyaa loo go. Chilody kan.”  
\v 19 Lëë stu xaa chëb: “Lëën kwxi kaay nëz yosy aan lëën kakuñ ma preb. Chilody kan.”  
\v 20 Lëë stu xaa chëb: “Lëën kal ptsiilña. Chilody kan.”  
\v 21 Tsiñee lëë mos bikche, lëë xaa chëb kchë nii chëb meñ, aan lëë xaa nii pxaal xaa blëë. Tsigo lëë xaa chëb lo xmos xaa: “Sinusy kwey kchë nëz yu ni nëzniy nii no leñ kyedzy, aan tëni kchë meñ prob, kchë meñ nii chilody së, ni meñ ciegw.”  
\v 22 Blyëëdyako, lëë mos chëb: “Xey, lëën beeñtsyey nii kwnabeyoo naa, aan lëë lugar bii no.”  
\v 23 Tsigo lëë xaa chëb lo mos: “Kwey nëz nii xchoo chu kyedzy ni kwey kchë skiñ kwraly, aan tëni xoo stubla meñ parñee kyaktsë lidzyaa.  
\v 24 Por ni tu meñ nii kwtsyetsyaa klo kawdy niskwaan nii beeñloon.” 
\s1 Meñ nii chakladzy kak xpëëdscuel Jesús 
\p  
\v 25 Ndaly meñ kunal Jesús aan lëë xaa byoogw chëb xaa: 
\p  
\v 26 —Deelñee no tu xaa nii sëëdnal naa aan mastre xkëstyoo xaa pxosy xaa que naa o mastre gaa xkëstyoo xaa xñaa xaa, tsiil xaa, xiñ xaa, betsy xaa ni psyañ xaa, o xkëstyoo gaa xaa lëë xaa, chilody kak xaa xpëëdscuelaa.  
\v 27 Ni chiloody kaa kak meñ xpëëdscuelaa deelñee tejty meñ lo kyalnë ni deelñee kiidnaldy meñ naa.  
\v 28 Deelñee no tu do chakladzy ksaa tu yu ngol, ¿pe xsyobty to nayak kwii do cuent parñee kan do dyon pe slëb to ksaalo dow?  
\v 29 Por deelñee xaktyee kyeeñ do cimient, aan lëbty to ksaalo dow, kchësy meñ nii kano kxidzyni lëë do,  
\v 30 këb meñ: “Lëë xaa re bislo nsaa lidzy, per kwlëbty xaa nsaalo xaaw.”  
\v 31 O deelñee gaa no tu rey nii tsiktily contre stu rey, ¿pe xsyobty xaa nayak kwii xaa cuent parñee kan xaa dyon pe slëb tsii mily soldad nii chap xaa ktily contre kaly mily xsoldad stu rey?  
\v 32 Aan deelñee kyeñ xaa nii lëbty xsoldad xaa, bii sitre sëëd stu rey, lëë xaa kxaal xaa nii tsikëb: “Masy kwës tily.”  
\v 33 Singo tsigo busy, deelñee ksaandy to kchë nii chap to, chilody kak to xpëëdscuelaa. 
\s1 Tsiñee nxiytre sedy 
\r (Mt. 5:13; Mr. 9:50) 
\p  
\v 34 ’Buen sedy. Per deelñee ksaan sedy xinxiyo, ¿xa kyak nxiyo stub?  
\v 35 Lëëw ksyëëb porñee ni par lyu ni par pyëëb xkiiñdyo. Deelñee chakladzy to kyeñ do, kol jkëëtyag. 
\c 15  
\s1 Xcuent xaa nii xtsil xpëkwxiily 
\r (Mt. 18:10‑14) 
\p  
\v 1 Lëë xaa nii xtop tumi nii xyey Roma ni lëë stubla xaa ngoptol big par jkëëtyag xaa xtiits Jesús.  
\v 2 Por ngo lëë xaa fariseo ni lëë maestre ley kwneenë Jesús, chëb xaa: 
\p —Xtsiil lsa xaa gue meñ ngoptol ni chaw xaa ksa xaa meñ go. 
\p  
\v 3 Tsigo lëë Jesús pso tu cuent lo meñ chëb xaa: 
\p  
\v 4 —Deelñee chap to tu kyoow mëkwxiily dyon, aan xnity to tu ma, ¿pe xsaandy to stap kalyptsiipkee ma nii kwnijty tañ nayak, aan chikyub to ma nii kwnity, axte nii xtsil do ma?  
\v 5 Aan tsiñee lëë ma xtsil do, xle do xob to ma chu yañ do,  
\v 6 aan tsiñee lëë do xtsiñ lidzy to, xtop to kchë xamigw to ni kchë meñ nii no kexka chilidzy to, aan xñee do: “Kol kle lon, por lëën ptsil mëkwxiily nii kwnity.”  
\v 7 Nli xñen nii mastre kak wle kpaa por tu meñ ngoptol nii ktikche styoo lo Dios que por tapkalyptsiipkee meñ buen nii xkiiñdy ktikche styoo lo Dios. 
\s1 Xcuent kwnaa nii xtsil xcentab 
\p  
\v 8 ’Kol tsoo kso no xcuent tu kwnaa nii chap tsii pes plat, aan xnity me tuwo. ¿Pe xkëëdy me bini nayak ni pe xloobty me yu ni pe xkyëkyubty mew axte nii xtsil mew?  
\v 9 Aan tsiñee lëëw xtsil me, xtop me kchë xamigw me ni meñ nii no kexka chilidzy me, aan xñee me: “Kol kle lon, porque lëën ptsil pes plat nii bnityaa.”  
\v 10 Nli xñen nii singo gak xle kchë angly nii no kpaa tsiñee xtikche tu xaa ngoptol styoo lo Dios. 
\s1 Xcuent xaa nii beeñ perdón xiñgan 
\p  
\v 11 Lëë gak Jesús bitiits nrii lo meñ, chëb xaa: 
\p —Tu xaa name chap xaa chop xaa wiñ,  
\v 12 aan lëë xaa nii mastre nyab chëb lo pxosy: “Pa, neetsy kchë nii xyalaa.” Tsigo lëë pxosy xaa kwtiisy kchë nii chap.  
\v 13 Kok xtsedyako lëë xaa nii mastre nyab pto kchësy nii pchal, aan con tumi go lëë xaa si stu tañ nii sit. Siko pxiñ xaa kchë xtumi xaa laañee xkaatyee.  
\v 14 Per tsiñee lëë xaa lox pxiñ xtumi xaa, lëë kpiñ kwyo tañ go, aan lëë xaa kwte kpiñ.  
\v 15 Tsigo lëë xaa kunab tsiiñ lo tu xaa nii no tañ go, aan lëë xaa go pxaal xaa lo kwaa kukap xaa ngutsy.  
\v 16 Ptee gan xaa nyaw xaa nii chaw ngutsy, per ni tu cho pteejtyo.  
\v 17 Lëë lultime nladzy xaa: “¡Blaktre gaa meñ nii kë xtsiiñ pxosyaa na axte xyely chaw, lëë naa na noteedy kpiñ nu!  
\v 18 Lëën kya lidzy pxosyaa, aan këpaa: Papá, kwlon falt lool ni lo Dios.  
\v 19 Nonguialtre kakaa xiñoo. Beeñ cuent nii sinak tu xmoosoo nakaa.”  
\v 20 Loxsye ngo lëë xaa pkaa nëz, lëë xaa sey lidzy pxosy xaa. 
\p ’Bii sitre siid xaa tsiñee lëë pxosy xaa kon xaa, aan lëë pxosy xaa pkëstyoo xaa. Lëë xaa kwloo corr kuktsiil nëz xaa xiñ xaa, aan lëë xaa kwteetsy xaa, ni lëë xaa taw pxit kwesy xaa.  
\v 21 Tsigo lëë xiñ xaa chëb: “Papá, kwlon falt lo Dios ni lool. Nonguialtre kakaa xiñoo.”  
\v 22 Per lëë pxosy xaa chëb lo xmos: “Sinusy kol kwii ladx buen jkakw to xaa, kol ko tu nily ña xaa, ni kol jkëë lab xaa.  
\v 23 Kol tëni tu becerr nii xro aan kol kuty ma, por ¡lëë no tyaaw ni lëë no kuuñ lni!  
\v 24 Por nladzyaa te kuty xiñaa, per kujty xaa. Kwnity xaa, per lëë xaa ptsil.” Aan lëë lni bislo. 
\p  
\v 25 ’Mentre lëë stu xiñgan xaa nii nak xaa kol këno tañ. Tsiñee lëë xaa bikche, lëë xaa biñ ti ni lëë xaa kon nii lëë wyëë kayak.  
\v 26 Lëë xaa kwtsyetsy tu mos, aan lëë xaa kwnabtiits pe cos chak.  
\v 27 Tsigo lëë mos chëb: “Lëë betsyoo blañ, aan lëë pxoosyoo kwnabey kuty becerr xro, porñee mbëë blañ xaa ni ndaan xaa.”  
\v 28 Per lëë betsy kol xaa blëë, aan kwnëdy xaa nyo xaa yu. Por ngo lëë pxosy xaa pchoo kwnee lo xaa.  
\v 29 Tsigo lëë xaa chëb lo pxosy xaa: “Nanoo gon blaktre iz nojkiiñaa lool ni nanoo nii tugak xsobaa xtiitsoo, aan ni tu chiv wiñ karty kneetsyoo par kawnin xamigwaa.  
\v 30 Lëë nana nii blañ xiñoo nii kukxiñ xtumil lo kwnaa nii xkwe pal nëz, lëël chuty becerr xro par lëë xaa.”  
\v 31 Tsigo lëë pxosy xaa kwëb chëb: “Xiñ, lii tugak so lon, ni kchësy kaa nii chaapaa xcheñoo nako.  
\v 32 Per no nii kuuñ no lni ni kle no, por lëë betsyoo nii kwxaak no kuty bikche. Kwnity xaa, per lëë xaa ptsil lo no.” 
\c 16  
\s1 Xcuent mos nyaani 
\p  
\v 1 Lëë Jesús bitiits nrii lo xpëëdscuel, chëb xaa: 
\p —Tu xaa rikw name kop xaa tu mos, aan lëë meñ kuni tiits lo xaa nii lëë mos ko no kxiñ xtumi xaa.  
\v 2 Tsigo lëë patrón kwtsyetsy mos ko, aan lëë xaa chëb lo xaa: “¿Pe nli kchë nii këjkëëkiy meñoo dyon? Bneetsy cuent dyon xa si lo xtsiiñoo, porque chilodre kyëël tsiiñ lon.”  
\v 3 Tsigo nladzy mos ko: “¿Pe kuñaa na busy na nii lëë xpatrónaa kwii naa lo tsiiñ? Nodyaa fuersy par kyën tsiiñ tañ, aan xteladzyaa kñabaa limosn.  
\v 4 Nanaa xa kuñaa parñee tso cho lidzy ktsiiñaa tsiñee lëë xpatrónaa kwii naa lo tsiiñ.”  
\v 5 Tsigo lëë xaa kwtsyetsy tuga tuga meñ nii nsëëb lo xpatrón xaa. Klosy lo tu xaa nii ptsiñ chëb xaa: “¿Palal nsëëboo lo xpatrónaa?”  
\v 6 Lëë xaa go kwëb chëb: “Nsëbaa tu kyoow barrily aceit.” Tsigo lëë mos nii sinoy cuent chëb: “Naa xpagareel aan pkëë stuwo nii xaktyee choowptsii barrily aceit nsëëboo.”  
\v 7 Loxsye ngo lëë xaa kwnabtiits lo stu xaa, chëb xaa: “Liik, ¿palal nsëëboo?” Lëë xaa go kwëb: “Nsëbaa tu kyoow lmud xobxtily.” Tsigo lëë mos chëb: “Naa xpagareel aan pkëë stuwo nii xaktyee tapkaly lmud xobxtily nsëëboo.”  
\v 8 Psee patrón kon nii singootyee nyaani mos mal go. Nli xñen nii mastre nan meñ nii xyuumbeydy Dios xa nak cos nii chak lo kislyu re que meñ nii xyuumbey Dios. 
\p  
\v 9 ’Kol kiisy kchë nii chap to lo kislyu re parñee kap to amigw, parñee tso cho kneetsy laañee kwës to kpaa tsiñee lëë kchë nii chap to lox. 
\p  
\v 10 ’Kchë xaa nii chap cuidad cos nikxe ndalydyo, sap cuidad xaa cos ndaly, per lëë xaa ni chap cuidajty cos xisy, xa kap cuidad xaa cos ndaly.  
\v 11 Deelñee chap cuidajty to cos nii no lo kislyu re, ¿cho lë nii knee cos nii nli non lo do?  
\v 12 Aan deelñee chap cuidajty to xcheñ meñ, ¿cho lë nii kneetsy nii jkaa do? 
\p  
\v 13 ’Ni tu cho chilody kyë tsiiñ chop lo patrón. Por neñdy slëë xaa lo tu xaa, lëë lo stu xaa kle xaa. O neñdy kaa ngui kuñ xaa xtsiiñ tu xpatrón xaa, aan ksaldy xaa stu xaa. Por ngo chilody ksoob to xtiits Dios deelñee tumi tugak sini kik to. 
\p  
\v 14 Pxidzy xaa fariseo nii tir xyo tumi styoo biñ nii kwnee Jesús.  
\v 15 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Chakladzy to nii këb meñ nii buen do, per nan Dios pe cos xsya styoo do. Por kchësy nii xsyak meñ non pa nondyo lo Dios. 
\s1 Xley Moisés ni xkyalwnabey Dios 
\p  
\v 16 ’Lëë xley Moisés ni lëë kchë profet bluuy xtiits Dios axte tse nii lëë Juan biid. Destye tse go lëë meñ xkëëtyag xa nak laañee xñabey Dios aan xoo xsyëëb meñ siko. 
\p  
\v 17 ’Ni tu letre nii kë lo ley kyaanlasty. Kchësyo kak cumplir. Por nli xñen nii masy ngandy nitylo kislyu ni nitylo kpaa que nii kyaanladzy ley. 
\s1 Kyalwsëëb tsiil 
\r (Mt. 19:1‑12; Mr. 10:1‑12) 
\p  
\v 18 ’Deelñee klaa tu xaapkiy tsiil, aan ktsiilña xaa stu kwnaa, tol chuñ xaa. Singo gak xaa nii ktsiilña tu kwnaa nii psëëb tsiil le, tol chuñ xaa. 
\s1 Rikw ni Lázaro 
\p  
\v 19 ’Tu rikw name nonsyke ladx non ni ladx ngui chakw xaa, aan ksatyee tse chuñ xaa lni.  
\v 20 Kwyo gak tu prob nii pcholë Lázaro. Xyodz lady xaa aan chisob xaa nëb lo lyu chilidzy rikw.  
\v 21 Kokladzy prob re nyëly con cos nii xlyaal leñ xmezh rikw. Aan axte mëkw big kwlee lady xaa laañee xyodz.  
\v 22 Lëë tu tse lëë prob kuty, aan lëë angly kukni xaa laañee no Abraham kpaa. Lëë rikw kutyak, aan lëë xaa pkyeetsy.  
\v 23 Aan mentre lëë rikw no te mban laañee xyey meñ nii chety, lëë xaa blis lo xaa aan lëë xaa kon nii lëë Lázaro so lo Abraham.  
\v 24 Tsigo lëë xaa kwchuptsyë, chëb xaa: “Tat Abraham, pkëstyoo naa. Pxaal Lázaro tsijkadz xaa punt xkweñ lo nis aan kiid ksalyu xaa lo ludzyaa, porque tir mban no teedyaa lo ki re.”  
\v 25 Per lëë Abraham kwëb chëb: “Xiñ, psaladzy gaanoo nii mbëë kwtedyoo lo kislyu, lëë Lázaro mban kwtedy xaa. Lëë na mbëë notedy xaa nu, lëë lii mban notedyoo.  
\v 26 Ni chilody gaaw, por tir ngol yoo nii kë groltyee, aan chilody kiid meñ nii no nu ske, ni meñ nii no gaa ske chilody kiid nu.”  
\v 27 Tsigo lëë rikw chëb: “Xñabaa lool tsigo busy, Tat Abraham, nii kxaaloo Lázaro lidzy pxosyaa,  
\v 28 parñee kñee xaa lo kaay betsyaa nii byaan tsiin kiijty xaa laañee sinriityee mban noteedyaa.”  
\v 29 Tsigo lëë Abraham chëb: “Lëë nii pkëë Moisés ni pkëë kchë profet byaanle. ¡Ksal xaa kchë ngo!”  
\v 30 “Ksaldy xaaw”, chëb rikw, “per deelñee kyaklo tu xaa nii kutyle lo xaa, spikche styoo xaa lo Dios.”  
\v 31 Lëë Abraham chëb: “Deelñee chaklasty xaa ksal xaa xley Moisés ni kchë nii pkëë profet, nikxe kpañ tu meñ kuty, kpikchedy styoo xaa.” 
\c 17  
\s1 Xaa nii xsyaab meñ lo tol 
\r (Mt. 18:6‑7, 21‑22; Mr. 9:42) 
\p  
\v 1 Lëë Jesús chëb lo xpëëdscuel: 
\p —Tugak ktee tiits nii kyab meñ lo tol, per ¡brobsye xaa nii ksyaab meñ lo tol!  
\v 2 Masy buen kxituu tu kyomoliñ yañ xaa aan tsikchon meñ xaa lo nistoo que nii kuñ xaa xtol meñ nii xniladzy xtitsaa.  
\v 3 Kol kap cuent. 
\p ’Deelñee ko betsy to falt lo do, kol nee lo xaa, aan deelñee kpikche styoo xaa, kol kuñ xaa perdón.  
\v 4 Nikxe ko xaa falt lo do kadzy vuelt tu kpidz, deelñee ksa kadzy vuelt ko kiid në xaa lo do: “Kpikchedraa kon falt lool”, no nii kuñ do xaa perdón. 
\s1 Nii schilo kuuñtsyey meñ nii xniladzy 
\p  
\v 5 Lëë apostle chëb lo Jesús: 
\p —Chakladzy noo nii mastre kniladzy noo Dios. 
\p  
\v 6 Tsigo lëë Jesús kwëb chëb: 
\p —Deelñee niladzy to Dios, xisy wiñak, nikxe nyak xkyalwniladzy to lalak tu medzy martas, nchilo nyëb to lo yag re: “Bichee nu aan kusob lo nistoo”, aan lëë yag nsoob xtiits to. 
\s1 Nii nonguial kuuñtsyey mos 
\p  
\v 7 ’Deelñee chap to tu mos nii chikon o chikap kaa ma, ¿pe xñee do lo xaa nayak tsiñee xpikche xaa: “Kwte të soboo kaawoo”?  
\v 8 Lëdyo gon, sink xñee do lo xaa: “Beeñlo tu xtseen ni kwtëë nii kawaa ni kin. Loxsye kawaa schilo soboo kaawoo ni kil.”  
\v 9 Aan ni skizh xteejty to lo mos nii beeñtsyey kchë nii kwnabey do.  
\v 10 Singo gak lëë do, tsiñee lox kuuñtsyey do kchë nii xñabey Dios to, no nii këb to: “Mos nii pa xkiiñdy nak no, por xaktyee nii pchilo lo no beeñtsyeey no. Beeñtsyeeytre no pe stu cos.” 
\s1 Lëë Jesús chuuñ kyak tsii xaa xsyaknë 
\p  
\v 11 Lëë Jesús kwte laañee ntsiil meñ Samaria ni meñ Galilea worñee lëë xaa si Jerusalén,  
\v 12 aan lëë tsii xaa xsyaknë nii xyodz lady kuktsiilnëz Jesús kyedzy nii ptsiñ Jesús, per big kexty xaa,  
\v 13 sink lëë xaa kwchuptsyë, chëb xaa: 
\p —¡Jesús, lii nii nakoo maestre, pkëstyoo lëë noo! 
\p  
\v 14 Tsiñee lëë Jesús kon ksa xaa go, lëë Jesús chëb: 
\p —Kol tsi lo pxosy. 
\p Aan nëz si xaa lëë xaa byak.  
\v 15 Tsiñee kon tu xaa xsyaknë go nii lë xaa byak, lëë xaa bikche xtee xaa skizh lo Dios.  
\v 16 Aan lëë xaa psoxib lo Jesús, axte pkiitsy kë xaa lyu par ktee xaa skizh ni lëëw na xaa Samaria nak xaa.  
\v 17 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —¿Pe lëdy tsii xaa xsyaknë nawen byak? ¿Ko skee xaa?  
\v 18 ¿Nonsy xaa sit re nawen bikche ktee skizh lo Dios? 
\p  
\v 19 Lëë Jesús chëb lo xaa nii byak ko: 
\p —Kuso aan byey. Por porñee bniladzyoo ngo nii lëël byak. 
\s1 Xa kñabey Dios 
\r (Mt. 24:23‑28, 36‑41) 
\p  
\v 20 Lëë xaa fariseo kwnabtiits lo Jesús pa wor klyañche xkyalwnabey Dios aan lëë Jesús chëb: 
\p —Kiijty xkyalwnabey Dios parñee kan dow.  
\v 21 Ni tu cho kñëdy lo do: “Lëëw nrii”, o “Lëëw nrek kaa.” Por lëë xkyalwnabey Dios kwlañchel lo do. 
\p  
\v 22 Loxsye ngo lëë Jesús chëb lo xpëëdscuel: 
\p —Sitsib tse nii lëë do kakladzy kan do mguiy nii pxaal Dios lo kislyu, aan kandy to xaa.  
\v 23 No meñ kñë lo do: “Lëë xaa so nu”, o “lëë gaa xaa so nek.” Per tsidy to ni tsinaldy to meñ go.  
\v 24 Porque sinak tsiñee nyoo xbëly yë nkwsiy tyub leñ kpaa, singo kak mguiy nii pxaal Dios tsiñee lëë xaa kiid stub.  
\v 25 Per no nii te kazh xaa kyalnë ni ksaldy meñ nii no natiemp xaa.  
\v 26 Sinak kok xtiemp Noé, singo gak kak tsiñee lëë mguiy nii pxaal Dios kiid stub.  
\v 27 Tiemp ko lyaadzy wagwsye ni lyaadzy nii kisy meñ kwyo meñ, ni kyalwtsiilñasy kuni kik meñ, axte tse nii lëë Noé byo leñ barkw, aan lëë kchësy meñ go kuty lo kyo.  
\v 28 Singo gak kok xtiemp Lot: lyaadzy wagwsye ni lyaadzy nii kisy meñ kwyo meñ, ni wtosy ni wsisy kuni kik meñ. Lyaadzy konsye ni lyaadzy yusy kwyo meñ.  
\v 29 Per tsiñee lëë Lot pchoo leñ kyedzy Sodoma, lëë ki ni kyo lëë nii xsaay byab kpaa, aan kchësy meñ go kuty.  
\v 30 Singo kak tsiñee lëë mguiy nii pxaal Dios kpikche. 
\p  
\v 31 ’Tse go deelñee no cho do so kik yu aan no xcheñ do leñ yu, kyejty to par kwii dow. Deelñee no gaa to so tañ, kpikchedy to kyey do lidzy to.  
\v 32 Kol ksaladzy nii ptsyool tsiil Lot.  
\v 33 Kchë xaa nii kakladzy kteelaa xkyalmbañ kety. Per lëë xaa nii pe sinidy kik, nikxe kety xaa, lëë xaa kpañ. 
\p  
\v 34 ’Kyool go deelñee nix chop xaa lo tugak lon, lëë Dios koy tu xaa, per lëë xaa ksaan stu xaa.  
\v 35 O deelñee gaa kë chop kwnaa wëët, lëë xaa koy tu me aan lëë xaa ksaan stu me.  
\v 36 Singo gak deelñee kë chop xaa tsiiñ tañ, lëë tu xaa kyooy, aan lëë stu kyaan. 
\p  
\v 37 Tsigo lëë meñ chëb: 
\p —¿Pa kak kchësy nrii? 
\p Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Laañee kaa ma kuty ktyop pech. 
\c 18  
\s1 Xcuent tu kwnaa viud 
\p  
\v 1 Loxsye ngo lëë Jesús pso tu cuent lo xpëëdscuel parñee këb xaa nii ktsagty xpëëdscuel xaa, sink tugak kutiitsni xaa Dios axte nii ktikche Dios lo xtiits xaa.  
\v 2 Sinrii së lo cuent ko: 
\p —Tu kyedzy name kwyo tu xtisy nii ptsyebty Dios ni psaldy meñ.  
\v 3 Leñ kyedzy ko gak kwyo tu kwnaa viud nii kunab kyalxtisy lo xtisy parñee ksaksi xaa meñ nii xlëë lo me.  
\v 4 Xtse kwë me, per psaldy xtisy me. Lëë lultime nladzy xaa: “Nikxe nii xtsyeebtyaa Dios ni xsaldyaa meñ,  
\v 5 per como kety kety chiid kisyeedy me naa, lëën kcho xfavor me parñee kiijtre me, por toontlaa kloox me xpaciensyaa.” 
\p  
\v 6 Lëë Jesús chëb: 
\p —Singo gon chëb xtisy mal.  
\v 7 ¿Lëë Dios dyon pe kchoody xaa xfavor meñ nii xniladzy xtiits xaa nayak deelñee tsel kyool xñab meñ kyalxtisy lo xaa? ¿Slaa xaa nawen kyëmbës meñ go xaa?  
\v 8 Klyëëdy xaa gon, lëë xaa kchoo xfavor meñ go. Per tsiñee lëë mguiy nii pxaal Dios dyon kiid, ¿pe bii sanre xaa meñ nii xniladzy xtiits Dios lo kislyu re? 
\s1 Xaa fariseo ni xaa nii xtop tumi 
\p  
\v 9 Lëë Jesús pso cuent re par xaa nii xsyak nii tir buen aan xsyablyu los demasy meñ, chëb xaa: 
\p  
\v 10 —Tu vuelt kwey tu xaa fariseo ni tu xaa nii xtop tumi nii xyey Roma lidzy Dios par kutiitsni xaa Dios.  
\v 11 Lëë xaa fariseo kwsoli aan lëë xaa chëb lo Dios: “Tat Tios, xnetsyaa skizh lool, porñee naktyaa sinak xaa nii nak ngbaan, ni xaa mal, ni naktyaa sinak xaa nii no tsiil aan choni stu kwnaa, ni porñee naktyaa sinak xaa nii xtop tumi nii so ske.  
\v 12 Naa chawdyaa chop vuelt tu leñ xmal par kuuñ ksakaa lii ni chuñaa kchë nii xtsiñaan tsii tant aan xtedyaa tu tanto jkiiñ liidzyoo.”  
\v 13 Lëë xaa nii xtop tumi nii xyey Roma kwsosit aan byaxty xaa nlis xaa lo xaa kpaa, sink lëë xaa xtee golp styoo xaa xñee xaa lo Dios: “¡Tat Tios, pkëstyoo naa, por tu ngoptol nakaa!”  
\v 14 Nli xñen nii tsi lëë xaa nii xtop tumi nii xyey Roma bikche sey lidzy, lëë Dios beeñ xaa perdón, per lëë xaa fariseo kokty xaa perdón. Por lëë kchë xaa nii xaly chak nyaa kyablyu aan lëë xaa nii mban chak kyak klaa. 
\s1 Lëë meñ chini xaa wiñ lo Jesús 
\r (Mt. 19:13‑15; Mr. 10:13‑16) 
\p  
\v 15 Wi xaa wiñ kuni meñ lo Jesús parñee kxob Jesús ña kik xaa wiñ. Per lëë xpëëdscuel Jesús kwëntseeb lo meñ nii kuni xaa wiñ.  
\v 16 Per lëë Jesús chëb lo xpëëdscuel: 
\p —Kol klaa kiid xaa wiñ lon. Jkady tow, por kchë meñ nii nak sinak xaa wiñ kyey laañee xñabey Dios.  
\v 17 Nli xñen nii deelñee knilasty meñ xtiits Dios sinak xniladzy tu xaa wiño, sëëbty meñ laañee xñabey Dios. 
\s1 Lëë Jesús chutiitsni tu rikw 
\r (Mt. 19:16‑30; Mr. 10:17‑31) 
\p  
\v 18 Lëë tu xaa xñabey chëb lo Jesús: 
\p —Maestre buen, ¿pe cos kuuñtsyeyaa parñee jkan tu kyalmbañ nii nitylody? 
\p  
\v 19 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —¿Penak nii xñeel nii bueenaa? Tugak xaa buen no. Lëë xaa go nak Dios.  
\v 20 Nanloo nii xñabey xley Dios: “Kyubtyoo stu kwnaa deelñee no tsiiloo, kujtyoo, kwandyoo, kñeedyoo tiits kizh par ksaksil meñ, ni psal pxoosyoo ni xñaal.” 
\p  
\v 21 Lëë xaa go chëb: 
\p —Kchësy ngo noyuuñtsyeyaa destye nii nakaa xaa wiñ. 
\p  
\v 22 Tsiñee biñ Jesús nrii, lëë xaa chëb: 
\p —Tu cos bii chakoo falt: pto kchësy nii chapoo aan pkadyo lo meñ prob tsiin kchilo kapoo cos kpaa. Loxsye ngo të aan tënal naa. 
\p  
\v 23 Per tsiñee lëë xaa go biñ ngo, mban ptee styoo xaa, porñee tir rikw xaa.  
\v 24 Tsiñee kon Jesús nii mban kok xaa, lëë Jesús chëb: 
\p —¡Xaatee ngan sëëb rikw laañee xñabey Dios!  
\v 25 Masy ngandy sëëb tu camey xan tu kyeech kuzh que nii sëëb tu rikw laañee xñabey Dios. 
\p  
\v 26 Kchësy meñ nii biñ ngo chëb: 
\p —¿Cho lë nii telaa lo tol tsigo? 
\p  
\v 27 Lëë Jesús chëb: 
\p —Chilody telaa meñ nonsy, per lëë Dios kteelaa meñ. 
\p  
\v 28 Tsigo lëë Pedre chëb: 
\p —Lëë noo psaan kchësy nii koop noo aan lëë noo syoopnaal lii. 
\p  
\v 29 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Nli xñen nii kchë xaa nii psaan lidzy, tsiil, o betsy, o pxosy, o xiñ gaa par sëëb xaa laañee xñabey Dios,  
\v 30 ndaly re nii jkaa xaa lo kislyu re aan lëë lo stu kislyu nii nare sëëd lëë xaa jkaa tu kyalmbañ nii nitylody. 
\s1 Lëëw xyon vuelt nii lëë Jesús xñee nii lëë xaa kety 
\r (Mt. 20:17‑19; Mr. 10:32‑34) 
\p  
\v 31 Lëë Jesús kwtsyetsy ksa tsiipchop xpëëdscuel tublad, aan lëë xaa chëb lo xaa: 
\p —Chan do gon nii lëë no syo Jerusalén, aan siko lëë kchësy nii pkëë profet nii ktsyoolaa nii nakaa mguiy nii pxaal Dios kak cumplir.  
\v 32 Lëë meñ jko naa ña meñ sit, ni lëë meñ kityni naa, lëë meñ kotsyetsy naa, ni lëë meñ kchoo mxeñ lon.  
\v 33 Lëë meñ kiñ naa ni lëë meñ kuty naa, per tse nii loxo tson kpidz lëën kpañ. 
\p  
\v 34 Per byeñdy xpëëdscuel Jesús ngo, por nonsyke cos ngano. Nandy xaa penak chëb Jesúso. 
\s1 Lëë Jesús chuuñ kyak tu ciegw 
\r (Mt. 20:29‑34; Mr. 10:46‑52) 
\p  
\v 35 Lëë Jesús mer ktsiñ Jericó, aan lëë tu ciegw sob kex chu nëz xñab limosn,  
\v 36 tsiñee lëë ciegw biñ nii singootyee ndaly meñ xtyedy, lëë xaa kwnabtiits penak nii singootyee xtye meñ.  
\v 37 Lëë meñ chëb lo xaa nii lëë xaa Nazaret nii lë Jesús sitedy siko.  
\v 38 Aan lëë xaa kwchuptsyë chëb xaa: 
\p —¡Jesús, lii nii nakoo xiñ David, pkëstyoo naa! 
\p  
\v 39 Kchësy meñ nii sinech kwëntseeb lo xaa parñee nyoogw chuw xaa, per lëël mastre kwchuptsyë xaa xñee xaa: 
\p —¡Lii nii nakoo xiñ David, pkëstyoo naa! 
\p  
\v 40 Lëë Jesús kwsotse, aan lëë Jesús chëb: 
\p —Kol tëni xaa nu dyon. 
\p Tsiñee lëë ciegw ko ptsiñ kex, lëë Jesús chëb lo xaa: 
\p  
\v 41 —¿Pe cos chakladzyoo? 
\p Lëë ciegw ko chëb: 
\p —Xey, chakladzyaa nii kña lon stub. 
\p  
\v 42 Lëë Jesús chëb: 
\p —¡Lëë lool kña! Lëël byak, por bniladzyoo nii suuñ kyakaa lii. 
\p  
\v 43 Wor go kazh lëë lo ciegw ko byak, aan lëë xaa sinal Jesús xtee xaa skizh lo Dios. Wi kchësy meñ nii kon ngo ptee skizh lo Dios. 
\c 19  
\s1 Jesús ni Zaqueo 
\p  
\v 1 Lëë Jesús ptsiñ Jericó aan lëë xaa kwte leñ kyedzy.  
\v 2 Leñ kyedzy ko kwyo tu xaa rikw nii pcholë Zaqueo. Lëë xaa kwnabey lo xaa nii xtop tumi nii xyey Roma.  
\v 3 Kokladzy xaa nyuumbey xaa Jesús, per pchilodyo porñee tir ndaly meñ aan tir wiich Zaqueo.  
\v 4 Por ngo lëë xaa kwloo corr kwnech xaa, aan parñee kchilo kan xaa Jesús, lëë xaa kwyëp tu lo yag nii sob laañee notedy Jesús.  
\v 5 Tsiñee lëë Jesús sitedy xan yag ko, lëë xaa blëp lo lo yag, aan lëë xaa chëb: 
\p —Zaqueo, sinusy byety ske, por no nii kwësaa liidzyoo natse. 
\p  
\v 6 Lëë Zaqueo byety wxooñ, aan xle xaa lëë xaa kuni Jesús lidzy xaa.  
\v 7 Tsiñee kon meñ ngo, lëë meñ kwneenë Jesús, xñee meñ nii lëë xaa kwlës lidzy tu ngoptol.  
\v 8 Lëë Zaqueo kuso, aan lëë xaa chëb lo Jesús: 
\p —Xey, lëën jkady grol kchë nii chaapaa lo meñ prob. Ni deelñee no cho lo kwlaanaa pe tu cos, lëën ktikche tap lal nii kwlaanaa. 
\p  
\v 9 Lëë Jesús chëb: 
\p —Lëë Dios pteelaa kchë meñ nii no lidzy xaa re natse, por wi xaa ngab lo xtiiy Abraham.  
\v 10 Por lëë mguiy nii pxaal Dios sëëd kyub ni sëëd kteelaa kchë meñ nii no xtol. 
\s1 Xcuent tumi 
\p  
\v 11 Lëë meñ pkëëtyag kchë nii kwnee Jesús, aan lëë xaa pso tu cuent, porñee lëë xaa mer ktsiñ Jerusalén, aan nladzy meñ nii lëë wor kutsiñ nii lëë Dios kñabey,  
\v 12 chëb xaa: 
\p —Tu vuelt name kwyo tu xaa non nii no kak rey, per no nii tsi xaa tu kyedzy sit parñee kak xaa rey.  
\v 13 Per antes nii kchoo xaa, lëë xaa kwtsyetsy tsii xaa nii xkyë tsiiñ lo xaa, aan lëë xaa ptee deel palal gaa tumi lo xaa go, chëb xaa: “Kol kyë dilgensy con tumi re axte nii kpikchen.”  
\v 14 Per como xtilyni meñ kyedzy xaa, lëë meñ kyedzy pxaal bla xaa nii kukëb: “Chaklasty noo nii kak xaa gue xrey noo.”  
\v 15 Per lëë xaa kok rey, aan tsiñee lëë xaa bikche xkyedzy xaa, lëë xaa kwnabey kok tsyetsy ksa xaa nii ptee xaa tumi lo parñee kaknan xaa palal beeñ catu xaa go gan.  
\v 16 Lëë tu xaa nii ptsiñ klo chëb: “Xey, lëë tumi nii bneetsyoo lon broob, lëëw byak tsii.”  
\v 17 Tsigo lëë rey chëb: “Buen ngo. Tir xaa tsiiñ nakoo. Ngui beeñ tsiiñoo tumi wiñ nii kwaal. Por ngo lëël kak xtisy. Tsii kyedzy kñabeyoo.”  
\v 18 Lëë stu mos ptsiñ chëb: “Xey, lëë tumi nii bneetsyoo lon broob, lëëw byak kaay.”  
\v 19 Lëë rey chëb lo xaa: “Lëël kak xtisy. Kaay kyedzy kñabeyoo.”  
\v 20 Lëë stu mos ptsiñ aan lëë xaa chëb: “Xey, lëë xtumil nrii. Lëëw pkën lo tu bayjan.  
\v 21 Porñee ptsyeebaa lii, ni nanaa nii tir ntseeboo, por xtopoo nii kwleektyoo ni xlaapoo laañee kondyoo.”  
\v 22 Tsigo lëë rey chëb: “Maaloo, misme xtiitsoo pteekyo lii. Deelñee nanoo nii tir ntseebaa, ni nanoo nii xtopaa nii kwlektyaa nii xlaapaa laañee kondyaa,  
\v 23 ¿penak kulodyoo xtumin bankw parñee neetsylo tyub xiño na nii lëën bikche?”  
\v 24 Aan lëë rey chëb lo xaa nii nche siko: “Kol kla tumi lo xaa gue, aan kol kteedyo lo xaa nii nroob tumi ptsiñaa.”  
\v 25 Tsigo lëë meñ chëb: “Xey, per con nrooble tumi kwaa xaa.”  
\v 26 Lëë rey kwëb chëb: “Lëë meñ nii chaple cos jkaarew, per lëë meñ nii ni tu pe chapty, axte nii wiñ nii chapsye meñ go kpichee.”  
\v 27 Loxsye ngo lëë xaa chëb: “Kol tëni kchë xaa nii koklasty nyakaa rey, aan xña lon kol kuty xaa.” 
\s1 Lëë Jesús xsyëëb leñ kyedzy Jerusalén 
\r (Mt. 21:1‑11; Mr. 11:1‑11; Jn. 12:12‑19) 
\p  
\v 28 Loxsye bitiits Jesús kchë ngo, lëë xaa pkaa nëz par ktsiñ xaa Jerusalén.  
\v 29 Tsiñee lëë xaa ptsiñ kex laañee ntsiil meñ Betfagé ni meñ Betania xan kiy nii lë Olivos, lëë xaa pxaal chop xpëëdscuel xaa,  
\v 30 chëb xaa: 
\p —Kol tsi kyedzy nii nyoo nu, aan tsiñee ktsiñ do, lëë do kan nii lëë tu burr këtuu. Ni tu cho karty sob lady ma. Kol klaa ma aan kol tëni ma.  
\v 31 Aan deelñee kñabtiits meñ lo do penak nii xlaa do ma, kol këb nii naa jkiiñ ma. 
\p  
\v 32 Lëë xpëëdscuel Jesús kwey, aan lëë xaa ptsyol burr nii chëb Jesús.  
\v 33 Lëë xaa no klaa burr tsiñee lëë xpixwan ma chëb: 
\p —¿Penak xlaa do ma? 
\p  
\v 34 Tsigo chëb xaa: 
\p —Lëë xmaestre noo jkiiñ ma. 
\p  
\v 35 Lëë xaa biy burr aan tsiñee ptsiñ xaa lëë xaa pxob xab xaa lady ma parñee sob Jesús ma.  
\v 36 Aan tyub nëz nii notedy Jesús ptañ meñ xab.  
\v 37 Aan tsiñee lëë xaa sisëëb chex kiy nii lë Olivos, lëë meñ nii ksa xaa si bislo xle ni xtee skizh lo Dios por kchë kyalntson nii beeñtsyey Jesús.  
\v 38 Nguieex kwnee meñ: 
\p —¡Lëë Dios pxaal tu xaa nii kak xrey no! ¡Byinayk rey! ¡Skizh Dios nii sob kpaa! 
\p  
\v 39 Tsigo lëë bla xaa fariseo nii no lady meñ chëb lo Jesús: 
\p —Maestre, kwëntseeb lo xaa nii sëëdnal lii parñee kñeedre xaa. 
\p  
\v 40 Per lëë Jesús chëb: 
\p —Deelñee kyoogw chuw kchë meñ re, lëë kyo kñee xcuent meñ. 
\p  
\v 41 Tsiñee lëë Jesús ptsiñ kexka Jerusalén, lëë xaa biiñ por kchë meñ nii no leñ kyedzy ko,  
\v 42 chëb xaa: 
\p —¡Chooksye lëë doy, naaty xaatsye nyeñ do xa nak xkyalwtelaa Dios siquier natse! Per lëë na chilody kyeñ dow ni chilody kan dow.  
\v 43 Por sitsiñ tse nii lëë xaa nii xlëë lo do ksuugw kwraly lëë do, aan klaady xaa kchoo meñ ni klaady xaa sëëb meñ,  
\v 44 ni lëë xaa knitylo xkyedzy to. Ni tu kyo kyaandy lady xcombañero, kchësyo nitylo. Ni lëë xaa kuty meñ, por byeñdy to nii kokladzy Dios ndeelaa lëë do. 
\s1 Lëë Jesús xlëë lo meñ leñ lidzy Dios 
\r (Mt. 21:12‑17; Mr. 11:15‑19; Jn. 2:13‑22) 
\p  
\v 45 Loxsye ngo lëë Jesús kwsëëb leñ lidzy Dios aan lëë xaa kwlii kchësy meñ nii no wto siko,  
\v 46 chëb xaa: 
\p —Leñ kitsy nii kë xtiits Dios gon xñee nii laañee kiid kutiitsni meñ Dios nak lidzy Dios, per lëë do byuño lidzy ngbaan. 
\p  
\v 47 Ksatyee tse beeñ kseedy Jesús meñ leñ lidzy Dios. Aan lëë xaa nii xñabey lo pxosy, ni maestre ley ni xaa xñabey nii no kyedzy kwëkyub dyon xa kuty xaa Jesús.  
\v 48 Per pchilodyo, porñee kchësy meñ pkëëtyag nii bluuy Jesús. 
\c 20  
\s1 Xkyalwnabey Jesús 
\r (Mt. 21:23‑27; Mr. 11:27‑33) 
\p  
\v 1 Tu tse mentre lëë Jesús noyuuñ kseedy meñ leñ lidzy Dios, lëë xaa nii xñabey lo pxosy ni maestre ley ni lëë bla xaa kol ptsiñ,  
\v 2 aan lëë xaa chëb lo Jesús: 
\p —¿Cho bnee tiitspey lool par kuuñtsyeyoo kchë nii chuuñtsyeyoo? 
\p  
\v 3 Lëë Jesús chëb: 
\p —Wi gak gaan dyon kñabtiits tu cos lo do. Kol në dyon:  
\v 4 ¿cho pxaal Juan dyon biid kchoobnis xaa? ¿Pe Dioso, ote cholsye meño yak? 
\p  
\v 5 Lëë xaa bislo xtilytiits lsa xaa, xñee xaa: 
\p —Deelñee tyeesy no nii Dios pxaal xaa, kñë xaa lo no: “¿Penak tsigo nii bnilasty to nii bluuy xaa?”  
\v 6 Aan chilody tyeesy no nii meñ lo kislyu re pxaal Juan, por suty meñ no lo kyo. Por kchësy meñ xniladzy nii xtiits Dios bluuy Juan. 
\p  
\v 7 Por ngo lëë xaa chëb lo Jesús nii nandy xaa cho pxaal Juan biid kchoobnis Juan.  
\v 8 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Per ni naa tsigo busy kniydy dyon cho bneetsy tiitspey lon. 
\s1 Xcuent xaa nii beeñ tsiiñ yag uv 
\r (Mt. 21:33‑44; Mr. 12:1‑11) 
\p  
\v 9 Loxsye ngo lëë Jesús pso stu cuent lo meñ, chëb xaa: 
\p —Tu xaa name beeñ pni xaa yag uv, aan lëëw ptee xaa companiy lo xaa nii kuuñ tsiiñoo, aan lëë xaa si laa sit.  
\v 10 Tsi lëë xtiemp uv kol, lëë xaa pxaal tu xmos xaa siknab nii xyal xaa lo xaa nii beeñ tsiiñ, per lëë xaa go ptee xcheñ xmos xaa, aan lëë xaa psonëz xaa singosy.  
\v 11 Tsigo lëë xpixwan yag uv pxaal stu mos, per singo gak kwlootsyetsy xaa nii beeñ tsiiñ mos ko aan loxsye ptee xaa xcheñ xaa, lëë xaa psonëz xaa singosy.  
\v 12 Lëë xpixwan yag uv bikche pxaal stu mos, per lëë xaa nii beeñ tsiiñ ptee xcheñ xaa, aan lëë xaa psonëz xaa. 
\p  
\v 13 ’Tsigo nladzy xpixwan uv: “Lëë nana ¿pe kuñaa?” Lëë lultime, lëë xaa pxaal xiñgan xaa nii xkëstyoo xaa. Nladzy xaa stsyeb xaa tsiiñ xiñgan xaa.  
\v 14 Per tsiñee lëë xaa tsiiñ kon xiñgan xaa, lëë xaa tsiiñ chëb lo xcombañer: “Lëë xaa gue kyaani xkwaa pxosy. Kol tsoo kuuty no xaa tsiin kyaani now.”  
\v 15 Lëë xaa kwlii xiñgan xpixwan uv lo kwaa, aan lëë xaa beety xaa. 
\p ’¿Pe në do dyon pe cos kuuñtsyey xpixwan uv xaa nii beeñ tsiiñ xkwaa xaa?  
\v 16 Lëë xaa gon kuty ksa xaa tsiiñ go, aan lëë xaa ktee xkwaa xaa lo stu xaa tsiiñ. 
\p Tsiñee biñ meñ ngo, lëë meñ chëb: 
\p —¡Nëdy Dios ngo! 
\p  
\v 17 Lëë Jesús buy lo meñ aan lëë xaa chëb: 
\p —¿Penak tsigo nii xñee leñ kitsy nii kë xtiits Dios nii lëë kyo nii psëëb xaa nii xsaa yu byak tu kyo nii mastre xkiiñ? 
\p  
\v 18 ’Deelñee kyab meñ lady kyo go, lëë meñ go kak byuy. Per deelñee kyab kyo go lady meñ, ni kak nyoody pa kuty meñ. 
\p  
\v 19 Wor go kazh kokladzy xaa nii xñabey lo pxosy ni maestre ley nyaasy xaa Jesús, porñee byeñ xaa nii contre lëë xaa pso Jesús cuent ko. Per byaxty xaa, porñee ptsyeb xaa meñ. 
\s1 Tumi nii chazh lo xtisy 
\r (Mt. 22:15‑22; Mr. 12:13‑17) 
\p  
\v 20 Por ngo lëë xaa pxaal bla xaa nii chak si chak xaa buen kukleetsy Jesús, parñee kyub xaa dyon pe cos jkëëkiy Jesús tsiin jko xaa xaa ña xtisy.  
\v 21 Lëë xaa chëb lo Jesús: 
\p —Maestre, ndon noo nii nonsyke tiitsli xñeel. Xsaldyoo nii xñee meñ ni xseedyoo xa chak meñ. Liisy xluuyoo xa kpañ meñ sinak xñabey Dios.  
\v 22 Kwnë dyon pe nonguial tizh no tumi nii xtop xtisy Roma, ote nonguialdyo yak. 
\p  
\v 23 Lëë Jesús byeñ pe cos no styoo xaa, por ngo lëë Jesús chëb: 
\p  
\v 24 —Kol kluuy tu pes lon dyon. 
\p Loxsye buy Jesúso, lëë xaa chëb: 
\p —¿Chonre dyon kë loo go, ni cho lë kë nu? 
\p Lëë xaa chëb: 
\p —Lëë xtisy Roma ni lë xaa kë loo go. 
\p  
\v 25 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Kol kizh nii nsëëb to lo xtisy Roma tsigo busy, ni kol kizh kaa nii nsëëb to lo Dios. 
\p  
\v 26 Aan pchilody nyuuñ knee xaa tu cos nii nchilo nguëëkiy xaa Jesús. Lëël lëë xaa psee biñ xaa nii kwnee Jesús, aan kwneedre xaa. 
\s1 Lëë xaa saduceo chutiitsni Jesús 
\r (Mt. 22:23‑33; Mr. 12:18‑27) 
\p  
\v 27 Lëë bla xaa saduceo kwey lo Jesús. Lëë xaa saduceo xñee nii kpañdy meñ kuty, por ngo lëë xaa kukëb lo Jesús: 
\p  
\v 28 —Maestre, lëë Moisés chëb nii deelñee ktsiilña tu xaapkiy aan klyëëdy kety xaa, no nii ktsiilña betsy xaa kwnaa nii psaan xaa deelñee chapty me mëëd, parñee kap tsiil betsy xaa nii kuty mëëd.  
\v 29 Tu vuelt name kwyo tu xaa nii kop xoop betsy aan lëë xaa ptsiilña. Per blyëëdy lëë xaa kuty, aan como kopty tsiil xaa mëëd,  
\v 30 lëë tu betsy xaa ptsiilña tsiil xaa aan lëë xaa kutyak.  
\v 31 Singo gak ptsyool stu betsy xaa. Ksa kadzy xaa ptsiilña me, per ni tu xaa psaandy mëëd.  
\v 32 Lëë byalo wi kwnaa go kuty.  
\v 33 Kwnë na dyon cho xaa kyaani kwnaa go tsiñee lëë meñ kuty kpañ, deelñee ksa kadzy xaa ptsiilña me. 
\p  
\v 34 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Lo kislyu re busy xtsiilña mguiy ni xtsiilña kwnaa,  
\v 35 per lëë meñ nii kchal kpañ kpaa, ni mguiy ni kwnaa gaa ktsiilñadre.  
\v 36 Por kejtre meñ go, sink lëë meñ go kak sinak angly ni lëë meñ go kak xiñ Dios porñee lëë Dios kuuñ kpañ meñ go.  
\v 37 Ni axte Moisés kaa xluuy lo no nii nli xpañ meñ kuty por worñee kon xaa yakitsy nii noyek xñee xaa nii lëë Dios nak xDios Abraham, xDios Isaac ni xDios Jacob.  
\v 38 Aan Dios gon nakty xaa xDios meñ kuty, sink xDios meñ mbañ nak xaa, porque par Dios kchë meñ nii kuty mbañ. 
\p  
\v 39 Tsigo lëë bla maestre ley chëb: 
\p —Maestre, buen ptikcheel lo xtiits xaa nii kwnabtiits lool. 
\p  
\v 40 Aan byaxtre meñ nyabtiits pe stu cos lo Jesús. 
\s1 ¿Cho lo xtiiy sëëd Crist? 
\r (Mt. 22:41‑46; Mr. 12:35‑37) 
\p  
\v 41 Loxsye ngo lëë Jesús chëb lo meñ: 
\p —¿Penak dyon xñee do nii lo xtiiy rey David sëëd Crist?,  
\v 42 con misme David na pkëë leñ kitsy nii kë salmos sinrii: 
\q1 Chëb Dios lo xaa nii xñabey naa: 
\q1 “Kwsob kwin nëzli, 
\q1  
\v 43 axte nii tsitsiñ tse nii kñabeyoo lo kchë meñ nii xlëë lool.” 
\m  
\v 44 ¿Xa kchoo Crist lo xtiiy rey David, deelñee misme rey David xñee nii lëë Crist xñabey lo xaa? 
\s1 Nii chuuñtsyey maestre ley 
\r (Mt. 23:1‑36; Mr. 12:38‑40; Lc. 11:37‑54) 
\p  
\v 45 Kchësy meñ nche jkëëtyag nii nonee Jesús aan lëë xaa chëb lo xpëëdscuel xaa: 
\p  
\v 46 —Kol kap cuent lo maestre ley, por xtsiladzy xaa kakw xaa ladx non, ni chakladzy xaa nii jkëëptyux meñ xaa laañee ktsyooltyee meñ xaa lo kiy. Tsiimpee xsyob xaa laañee xsyob xaa non leñ ktoo, ni tsiñee chi xaa tu wagw, laañee xsyob xaa non xsyob xaa.  
\v 47 Ni xla xaa lidzy kwnaa viud, aan parñee këb meñ nii tir buen xaa, xsyo xaa chool xaa tu lay nii xyaldy kaa. Por ngo mastre ksaksi Dios xaa. 
\c 21  
\s1 Kwnaa viud nii kwloo tumi alcansiy 
\r (Mr. 12:41‑44) 
\p  
\v 1 Lëë Jesús no kuy xa xko meñ rikw tumi alcansiy  
\v 2 tsiñee lëë tu kwnaa viud nii tir prob ptsiñ, aan lëë me kwloo chop centab cobre nii xisy non leñ alcansiy.  
\v 3 Tsigo lëë xaa chëb lo xpëëdscuel xaa: 
\p —Nli xñen lo do nii mastre nroob tumi nii kwloo kwnaa viud re alcansiy que kchë nii kwloo meñ rikw.  
\v 4 Por kchësy meñ xko tumi nii chuñ sobre alcansiy, per lëë me, lo xkyalprob me, lëë me kwloo kchësy tumi nii nseñ me alcansiy. 
\s1 Lëë Jesús xñee nii lëë lidzy Dios nitylo 
\r (Mt. 24:1‑2; Mr. 13:1‑2) 
\p  
\v 5 Lëë meñ ncheyutiits nii tir ngui kchë kyo nii nyaa lidzy Dios ni tir ngui xixkwaaw, tsiñee lëë Jesús chëb: 
\p  
\v 6 —Sitsiñ tse nii lëë kchë nii nche kuy do nitylo. Ni tu kyo kyaandy lady xcombañero. Kchësyo nitylo. 
\s1 Kyalnë nii ktsyool meñ 
\r (Mt. 24:3‑28; Mr. 13:3‑23) 
\p  
\v 7 Loxsye ngo lëë xpëëdscuel Jesús chëb: 
\p —Maestre, ¿pa wor kak kchë nii kwneel? ¿Xa mod kyeeñ noo nii lëëw mer kak? 
\p  
\v 8 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Kol kap cuent parñee jkëëtidy meñ do. Por ndaly xaa nii kakladzy kak sinakaa kiid, aan lëë xaa kñë nii lëë xaa nak Crist ni lëë xaa kñë nii lëë wor kutsiñ, per tsinaldy to xaa.  
\v 9 Tsiñee kon do nii lëë guerr ni tily noyak, ktsyebty to. Por singo no nii kako, per nitylody kaa kislyu. 
\p  
\v 10 Tsigo lëë xaa kwnee re chëb xaa: 
\p —Lëë kchë kyedzy nii nche lo kislyu ktily lsa ni lëë kchë xaa xñabey ktily.  
\v 11 Ndaly laañee kni xu dox, ni lëë kpiñ kiid ni lëë kyalkits kiid, ni lëë meñ kan cos ntseeb leñ kpaa. 
\p  
\v 12 ’Per antes nii kak kchësy cos re, lëë meñ kñaasy lëë do. Aan lëë meñ tsini lëë do lo xaa nii xñabey leñ ktoo, ni lëë meñ ko lëë do skiib, axte lo rey ni lo xtisy tsikso meñ do por naa.  
\v 13 Siko stedyo tiits kñee do lo meñ cho nakaa.  
\v 14 Kol ktee nii pe tsinidy kik to nii dyon pe këb to o xa ksoli gaa to,  
\v 15 porque naa ksyab leñ kik to pe cos këb to lo xaa nii xlëë lo do. Aan kxekwty xaa con xaaw ni chilody kaa kñë xaa nii buendyo por nonsyke tiitsliw.  
\v 16 Misme pxosy to, betsy to, xaa lidzy to ni xamigw to kak niladzy lëë do. No do axte kuty xaa,  
\v 17 ni kchësy kaa meñ klëë lo do porñee xsoob to xtitsaa.  
\v 18 Per ni tu pe kakty to por ni tu kits kik to knekty.  
\v 19 Kol kxekw tsiin telaa do. 
\p  
\v 20 ’Tsiñee kan do nii lëë xaa nii noy kiib nche kyako Jerusalén, klyëëdy lëëw nitylo.  
\v 21 Tse go deelñee nche do Judea, kol kxooñ, kol tsëp kiy. O deelñee gaa nche do Jerusalén, kol kchoo kyedzy, ni deelñee nche do tañ, kyeydy to kyedzy.  
\v 22 Porque ntseeb kak tse go, por lëë kchë nii kë leñ xkitsy Dios kak cumplir.  
\v 23 ¡Brob kchë kwnaa nii nak xiñ tse go o xkadzy kaa mëëd! Por tir mban tedy meñ tse go ni lëë meñ ktsyool tu kyalnë dox.  
\v 24 No meñ kety con spad, no gaa meñ kyooy xoo tyub lo kislyu. Aan lëë meñ sit kyëpkyety leñ kyedzy Jerusalén axte ksa tse nii ktee Dios tiitspey. 
\s1 Lëë mguiy nii pxaal Dios kiid stub 
\r (Mt. 24:29‑35, 42‑44; Mr. 13:24‑37) 
\p  
\v 25 ’Kchë meñ ni nche lo kislyu jkan kik ni ktsyeb por kchë señ nii ko ngbidz, mëë, mëly ni por kchë xbi nistoo.  
\v 26 Lëë meñ jkyey tseb por nandy meñ pere kak lo kislyu. Por axte wi kpaa kni.  
\v 27 Axte tsigolye lëën kchukë lo xkey con tu kyalwnabeyaa ni tu kyalntsonaa, por naa nak mguiy nii pxaal Dios.  
\v 28 Tsiñee lëë kchë cos re kislo, kol ko nguiool styoo do ni kol klis kik to, porque klyëëdy lëë do telaa. 
\p  
\v 29-30 ’Kol ksaladzy gaanoo nii tsiñee lëë yag yegw o stu gaa yag xkë peñ, xyeñ do nii lëë xtiemp kyo sëëd yob.  
\v 31 Singo gak tsiñee kan do nii lëë kchë cos nii psetyaa noyak, kol kaknan nii lëë xkyalwnabey Dios mer klyañche. 
\p  
\v 32 ’Por nli xñen nii antes nii kety kchë meñ nii no natiemp lëë kchë cos re kak.  
\v 33 Stedy kpaa ni stedy kislyu, per lëë xtitsaa tejtyo. 
\p  
\v 34 ’Kol kap cuent klaady to jkyedzy styoo do lo nip o lo kchë gaa cos nii no lo kislyu re, por toontlaa kyeñdy to tsitsib tse go.  
\v 35 Por nako sinak tu tramp. Por kchë meñ nii nche lo kislyu kan nii kak tse go.  
\v 36 Kol kyëmbës tse go ni tugak kol nab lo Dios nii kteelaa xaa lëë do lo kchë cos ntseeb nii kiid ni parñee kchilo kpig to lon. 
\p  
\v 37 Yutsye beeñ kseedy Jesús meñ leñ lidzy Dios, lëë kyool lëë xaa kuktseñ kiy nii lë Olivos.  
\v 38 Aan silyga xtsiñ meñ leñ lidzy Dios parñee jkëëtyag meñ xtiits xaa. 
\c 22  
\s1 Lëë Judas xyub dyon xa kyab Jesús ña xaa xñabey 
\r (Mt. 26:1‑5, 14‑16; Mr. 14:1‑2, 10‑11; Jn. 11:45‑53) 
\p  
\v 1 Lëë paskw sëëd yob. Lo lni go xtyaaw kyaxtily nii xkyëdy levadur.  
\v 2 Aan lëë xaa nii xñabey lo pxosy ni lëë maestre ley byub dyon xa kuty Jesús, per pchilodyo porñee ptsyeb xaa meñ. 
\p  
\v 3 Lëë xaatox kwsëëb leñ styoo Judas. Xpëëdscuel Jesús nak Judas. Iscariote kwnee meñ lo Judas.  
\v 4 Aan lëë Judas kwey lo xaa nii xñabey pxosy ni lo xaa nii xkyënap lidzy Dios parñee këb xaa dyon xa jkaa Jesús.  
\v 5 Ble xaa go lo Judas, aan lëë xaa chëb nii stee xaa tumi.  
\v 6 Byo xtiits xaa go styoo Judas. Por ngo lëë xaa bislo byub xaa xa jkaa Jesús tu laañee kindy meñ parñee jko xaa Jesús ña xaa xñabey. 
\s1 Lultime paskw nii kwte Jesús ksa xpëëdscuel 
\r (Mt. 26:17‑29; Mr. 14:12‑25; Jn. 13:21‑30; 1Co. 11:23‑26) 
\p  
\v 7 Lëë paskw kol. Lo lni go xtyaaw kyaxtily nii xkyëdy levadur, ni chuty meñ mëkwxiily.  
\v 8 Por ngo lëë Jesús chëb lo Pedre ni lo Juan: 
\p —Kol tsikuuñlo nii tyaaw xtsee no na paskw. 
\p  
\v 9 Lëë xaa kwnabtiits chëb xaa lo Jesús: 
\p —¿Pa kyokuuñloo noow? 
\p  
\v 10 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Tsiñee ktsiñ do leñ kyedzy, lëë do kan tu xaa nii nsob yañ tub che nis. Kol tsinal xaa axte laañee ktsiñ xaa,  
\v 11 aan kol këb lo xpixwan yu: “Lëë maestre pxaal lëë noo parñee kñabtiits noo pa sob yu laañee kawxtsee xaa ksa xpëëdscuel xaa na paskw.”  
\v 12 Lëë xaa kluuy tu cuart ngol nii sob kik lidzy xaa, xixkwaalew. Siko kol kuuñlo nii tyaaw xtsee no. 
\p  
\v 13 Lëë xpëëdscuel xaa si aan lëë xaa ptsil yu nii chëëbpee Jesús, aan lëë xaa beeñlo nii kak xtsee paskw. 
\p  
\v 14 Tsiñee lëë xwor xtsee kol, lëë Jesús kwsob lo mezh ksa xaa apostle.  
\v 15 Aan lëë Jesús chëb: 
\p —¡Penaadle non gan kawnin lëë do na paskw antes nii ketyaa!  
\v 16 Por axte nii klañche xkyalwnabey Dios kuñaa paskw stub. 
\p  
\v 17 Loxsye ngo lëë xaa kwseñ tu vas viñ, aan loxsye ptee xaa skizh lo Dios, lëë xaa chëb: 
\p —Kol ki nrii ni kol kiisyo lo xcombañer do.  
\v 18 Por nli xñen nii kidraa viñ sink lëën kwës axte klyañche xkyalwnabey Dios. 
\p  
\v 19 Lëë Jesús kwseñ tu kyaxtily, aan loxsye pteedy xaa skizh lo Dios, lëëw beeñ grol xaa, aan lëëw pteedy xaa lo xpëëdscuel xaa chëb xaa: 
\p —Lëë xcuerpaa nrii. Kol kawo parñee ksaladzy to naa, por lëën kety parñee telaa do. 
\p  
\v 20 Singo gak tsiñee lëë xtsee kwlox, lëë xaa kwseñ tu vas viñ aan lëë xaa chëb: 
\p —Tu cheñaa nrii. Lëëw kxee parñee kpily xtol do. 
\p  
\v 21 ’Lëë na lëë xaa nii kakniladzy naa sob lo mezh nu.  
\v 22 Per no nii ktsiiñaa laañee pxaal Dios naa. Per ¡brobsye xaa nii kakniladzy naa! 
\p  
\v 23 Tsigo lëë xpëëdscuel xaa bislo xñabtiits lo xcombañer dyon cho xaa kokniladzy Jesús. 
\s1 Cho mastre non 
\p  
\v 24 Lëë xpëëdscuel Jesús ptilytiits parñee kaknan dyon cho xaa mastre non.  
\v 25 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Nan do gon xa chuuñtsyey xaa nii xñabey lo kislyu ni nan do nii chakladzy xaa nii këb meñ nii tir buen xaa.  
\v 26 Per lëë lëë do nody nii kak to singo, sink deelñee no tu do chakladzy kñabey no nii kak to sinak tu xaa nii xsoob tiits ni sinak tu xaa wiñ.  
\v 27 Kol në dyon cho mastre non, ¿pe xaa nii xsyob lo mezh chawo ote xaa nii xkyë niskwaano yak? ¿Pe lëdy xaa nii xsyob lo mezh nak xaa non? Per lëë naa, lëën no lady to sinak tu xaa nii chuñ mandad. 
\p  
\v 28 ’Ni kon gaa to kchë kyalnë ptsyoolaa aan psaandy to naa.  
\v 29 Por ngo lëën knetsy kyalwnabey lo do sinak nii bneetsy Tat Tioso lon,  
\v 30 aan lëë do kaw ni lëë do ki laañee xñabeyaa ni lëë do sob parñee kñabey do lo ksa tsiipchop tiiy meñ nii no tañ Israel. 
\s1 Lëë Pedre këb nii xyuumbeydy xaa Jesús 
\r (Mt. 26:31‑35; Mr. 14:27‑31; Jn. 13:36‑38) 
\p  
\v 31 Loxsye ngo lëë Jesús chëb: 
\p —Simoñ, lëë xaatox gon kwnab lëë do parñee kuxso xaa to sinak xchooxso xobxtily.  
\v 32 Per lëën kwnab lo Dios nii kakni xaa lii, parñee kchosody styool kaazhkaa, aan tsiñee lëë styool kpikche, pchoobladzy styoo xcombañeeroo parñee kchosody styoo xaa. 
\p  
\v 33 Tsigo lëë Simoñ Pedre chëb: 
\p —Nikle win tso skiib, ni nikxe kety no tusyke, per ksandyaa lii. 
\p  
\v 34 Per lëë Jesús chëb: 
\p —Pedre, na kyool kazh tson vuelt këëboo nii xyuumbeydyoo naa antes nii jkwetsy nguidy kol. 
\p  
\v 35 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Tsiñee pxalaa lëë do sin bols, ni sin tumi, ni sin kyalkidy, ¿pe no dyon pe cos kok falt lo do? 
\p Tsigo lëë xpëëdscuel xaa chëb: 
\p —Ni tu pe kokty falt. 
\p  
\v 36 Lëë Jesús chëb: 
\p —Lëë na, deelñee no cho do chap bols, kol koyo, ni kol koy tumi. Aan deelñee chapty to spad, kol kto xchaket to aan kol si tuwo.  
\v 37 Por no nii kak cumplir xkitsy Dios nii xñee nii win pkab lady xaa mal. Kchë laañee chakyety nii ktsyoolaa kak cumplir. 
\p  
\v 38 Lëë xpëëdscuel xaa chëb: 
\p —Maestre, lëë chop spad xoob nu. 
\p Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Kol ksaano. 
\s1 Lëë Jesús chutiitsni Dios 
\r (Mt. 26:36‑46; Mr. 14:32‑42) 
\p  
\v 39 Loxsye ngo lëë Jesús si kiy nii lë Olivos aan lëë xpëëdscuel xaa sinal.  
\v 40 Tsiñee lëë xaa ptsiñ siko, lëë xaa chëb: 
\p —Kol kutiitsni Dios parñee kyabty to lo tol. 
\p  
\v 41 Aan lëë xaa kwsë lal laañee xyab tu kyo tsiñee xkëë meño, aan lëë xaa psoxib par kutiitsni xaa Dios,  
\v 42 chëb xaa: 
\p —Tat Tios, pteelaa naa lo kyalnë re, per kuuñtsyeydyoo nii chakladzyaa, sink beeñtsyey nii chakladzyoo. 
\p  
\v 43 Ngo nonee xaa tsiñee lëë tu angly byety kpaa par ktee xfuersy xaa.  
\v 44 Lo xkyalnë Jesús mastre chutiitsni xaa Dios, aan axte lo lyu byab nis nii psinis xaa, xñaw si xña cheñ. 
\p  
\v 45 Tsiñee lëë xaa lox bitiitsni Dios, lëë xaa sey laañee nche xpëëdscuel xaa. Per ksasy xpëëdscuel nche nixyesy, porñee tir xteenë xaa.  
\v 46 Tsigo lëë xaa chëb: 
\p —¿Penak nche nixyesy to? Kol tsische aan kol kutiitsni Dios, parñee kyabty to lo tol. 
\s1 Lëë meñ xñaasy Jesús 
\r (Mt. 26:47‑56; Mr. 14:43‑50; Jn. 18:2‑11) 
\p  
\v 47 Lëë Jesús bii nonee, tsiñee lëë tubtsoon meñ ptsiñ. Lëë xpëëdscuel xaa nii pcholë Judas nech lo meñ, aan lëë xaa ptee tu pxit kwesy Jesús,  
\v 48 per lëë Jesús chëb: 
\p —Judas, ¿con tu pxit nawen jkol naa ña meñ re? 
\p  
\v 49 Tsiñee lëë xaa nii nak ksa Jesús kon nii ktsyool Jesús, lëë xaa chëb: 
\p —¿Pe stiily noo con spad? 
\p  
\v 50 Aan lëë tu xaa nii nak ksa Jesús biswee tu xmos xaa nii mastre non lo pxosy, pchug xaa tyag xaa nii sob nëzli.  
\v 51 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Kol ksaan. 
\p Lëë xaa kwseñ tyag mos ko, aan lëëw beeñ kyak xaa.  
\v 52 Loxsye ngo lëë xaa chëb lo xaa nii xñabey lo pxosy, ni lo xaa nii xkyënap lidzy Dios, ni lo xaa kol nii sinaasy xaa: 
\p —¿Penak nii sëëdxi do naa con spad ni yag nyak xaa ngbaan?  
\v 53 Ksatyee tse kwyon lady to leñ lidzy Dios, aan kwnaasty to naa. Per nyoo nii lëë xaatox xchëëp lëë do nina. 
\s1 Lëë Pedre xñee nii xyuumbeydy xaa Jesús 
\r (Mt. 26:57‑58, 69‑75; Mr. 14:53‑54, 66‑72; Jn. 18:12‑18, 25‑27) 
\p  
\v 54 Lëë meñ kwnaasy Jesús, aan lëë meñ kuni xaa lidzy xaa nii mastre non lo pxosy. Lëë Pedre kunal sit sit.  
\v 55 Lëë meñ psaay ki groltyee lo ley. Aan wi Pedre kwsob lady meñ go chu ki.  
\v 56 Siko sob Pedre tsiñee lëë tu kwnaa nii xkyë tsiiñ siko kon xaa aan lëë me chëb: 
\p —Wi meñ gue nak ksa Jesús. 
\p  
\v 57 Per lëë Pedre chëb: 
\p —Xyuumbeydyaa xaa gue. 
\p  
\v 58 Kok xtsedyako, lëë stu xaa nii so siko kon Pedre, aan lëë xaa chëb: 
\p —Wil lë no xlad Jesús. 
\p Per lëë Pedre chëb: 
\p —Lëdyo. 
\p  
\v 59 Nonsyak koko tu wor, lëë stu xaa chëb: 
\p —Soot paa gon nii wi xaa gue no xlad Jesús, por xaa Galilea xaa. 
\p  
\v 60 Per lëë Pedre chëb: 
\p —Nandyaa pe cos xñeel. 
\p Aan wor go kazh, mentre lëë Pedre bii nonee, lëë tu nguidy kol pkwetsy.  
\v 61 Tsigo lëë Jesús psuugw lo buy lo Pedre. Lëë Pedre gaa psaladzy nii chëb Jesús: “Na kyool kazh tson vuelt këëboo nii xyuumbeydyoo naa antes nii jkwetsy nguidy kol.”  
\v 62 Lëë Pedre pchoo siko aan lëë xaa biiñ. 
\s1 Xaa nii ptee xcheñ Jesús 
\r (Mt. 26:67‑68; Mr. 14:65) 
\p  
\v 63 Lëë xaa nii kwënap Jesús ptee xcheñ xaa ni kwtsityni xaa xaa.  
\v 64 Ni ptse xaa lo Jesús, aan xñee xaa: 
\p —¡Kwnë dyon cho kwtiñ lii! 
\p  
\v 65 Ni kwlootsyetsy xaa Jesús. Ndaly nii chëb xaa lo xaa. 
\s1 Lëë Jesús so lo xaa xñabey 
\r (Mt. 26:59‑66; Mr. 14:55‑64; Jn. 18:19‑24) 
\p  
\v 66 Tsiñee lëë lyu byaani lëë xaa kol ni lëë xaa nii xñabey lo pxosy ni lëë maestre ley ptyop, aan lëë xaa kuni Jesús lo stu xaa nii mastre non, aan siko lëë xaa chëb lo Jesús: 
\p  
\v 67 —Kwnë dyon pe lii nak Crist. 
\p Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Deelñee kniyaa na nii naaw, knilasty to xtitsaa.  
\v 68 Deelñee gaa kñabtiitsaa tu pe cos lo do, kñëdy tow.  
\v 69 Per destye nina lëën soob kwi Dios nëzli. 
\p  
\v 70 Loxsye ngo lëë xaa xñabey chëb: 
\p —¿Lii tsigo busy nak Xiñ Dios? 
\p Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —Misme lëë do xñee nii naaw. 
\p  
\v 71 Tsigo lëë kchë xaa go chëb: 
\p —¿Pa jkiiñre gaa no testigw? Misme lëë no ptyon pchoo kchë tiits re chuw xaa. 
\c 23  
\s1 Lëë Jesús so lo Pilat 
\r (Mt. 27:1‑2, 11‑14; Mr. 15:1‑5; Jn. 18:28‑38) 
\p  
\v 1 Lëë xaa pchoo siko aan lëë xaa kuni Jesús lo Pilat,  
\v 2 chëb xaa: 
\p —Lëë xaa re pkaa loo noo. Lëë xaa noyuñ xkyedzy noo chop tiiy, xñee xaa nii nody nii tizh noo tumi nii xtop xtisy Roma, ni xñee xaa nii lëë xaa nak Crist nii kak rey. 
\p  
\v 3 Lëë Pilat chëb lo Jesús: 
\p —¿Pe nli lii nak xrey meñ Israel? 
\p —Misme chuwoo pchoo nii naaw —chëb Jesús. 
\p  
\v 4 Tsigo lëë Pilat chëb lo xaa nii xñabey lo pxosy ni lo meñ kyedzy: 
\p —Nody xfalt xaa re. 
\p  
\v 5 Per nguiedzy chëb xaa xñabey: 
\p —Con kchë xiwseedy xaa lëë xaa noyuñ meñ chop tiiy. Galilea bislo xaa, lëë na lëë xaa kwlañche Judea. 
\s1 Lëë Jesús so lo Herodes 
\p  
\v 6 Tsiñee biñ Pilat ngo, lëë Pilat kwnabtiits dyon pe xaa Galilea nak Jesús.  
\v 7 Lëë xaa xñabey chëb nii lëëw, aan lëë Pilat pxaal Jesús lo Herodes porñee lëë Herodes xñabey Galilea aan lëë xaa so Jerusalén leñ tse go.  
\v 8 Tsiñee lëë Herodes kon Jesús, lëë xaa ble porñee penaadle kokladzy xaa nyan xaa Jesús, porñee biñ xaa kchë nii beeñtsyey Jesús aan kokladzy xaa nyan xaa tu kyalntson.  
\v 9 Ndaly nii kwnabtiits Herodes, per koñee kwëbty Jesús.  
\v 10 Aan wi xaa nii xñabey lo pxosy ni maestre ley nii tugak xkëëkiy Jesús nche siko.  
\v 11 Lëë Herodes kwtsityni Jesús ksa xsoldad ni lëë xaa pkakw Jesús ladx nii chakw rey. Loxsye ngo lëë Herodes pxaal xaa lo Pilat stub.  
\v 12 Tse go lëë Herodes ni lëë Pilat bnee buen, por klo xñee lsady xaa. 
\s1 Lëë meñ chakladzy nii kyë Jesús lo crusy 
\r (Mt. 27:15‑26; Mr. 15:6‑15; Jn. 18:39‑19:16) 
\p  
\v 13 Loxsye ngo lëë Pilat ptop kchë xaa nii xñabey lo pxosy, ni kchë xaa nii nak xtisy ni kchësy meñ kyedzy.  
\v 14 Aan lëë xaa chëb: 
\p —Lëë do gon biidni xaa re lon, në do nii lëë xaa noyuñ meñ chop tiiy. Aan xña lo do gon lëë xaa beeñ kñelin, per nlidy ngo xaa kchë falt nii xkëëkiy do xaa.  
\v 15 Nikle gaa Herodes, byeñ xaa nii nody xfalt xaa re. Por ngo lëë xaa ptikche xaa nu stub. Kol kan gaanoo nii ngody xaa falt nii tsigal kety xaa.  
\v 16 Lëën ksaksi xaa, aan loxsye ngo lëë xaa klaan. 
\p  
\v 17 Porñee tsiñee chak paskw, nak xmod Pilat klaa xaa tu xaa nii no skiib par kuuñ ksak xaa styoo meñ kyedzy.  
\v 18 Per nguiedzy chëb meñ: 
\p —¡Beety xaa gue, aan blaa Barrabás! 
\p  
\v 19 Lëë Barrabás no skiib por tu tily nii kok leñ kyedzy, ni porñee beety Barrabás tu meñ.  
\v 20 Kokladzy Pilat nlaa xaa Jesús. Por ngo kwnee xaa lo meñ stub.  
\v 21 Per mastre nguieex chëb meñ: 
\p —¡Pkëë xaa lo crusy! ¡Pkëë xaa lo crusy! 
\p  
\v 22 Lëëw byon vuelt nii xñee Pilat lo meñ: 
\p —¿Per pe cos nak xfalt xaa? Karty ko xaa tu falt nii tsigal kety xaa. Lëë xaa ksaksin, aan loxsye ngo lëë xaa klaan. 
\p  
\v 23 Per loñee singootyee nguiedzy kwnee meñ nii no nii kyë Jesús lo crusy, lëë nii kokladzy meñ kok.  
\v 24 Lëë Pilat beeñtsyey nii kokladzy meñ.  
\v 25 Aan loxsye blaa xaa xaa nweety bñech nii no skiib, lëë xaa pko Jesús ña meñ. 
\s1 Lëë Jesús kë lo crusy 
\r (Mt. 27:32‑44; Mr. 15:21‑32; Jn. 19:17‑27) 
\p  
\v 26 Tsiñee lëë soldad sijkëë Jesús lo crusy, lëë xaa kwnaasy tu xaa Cirene nii lë Simoñ, nii bikche tañ, aan lëë xaa pkoy xaa xicrusy Jesús. Loxsye ngo lëë xaa bneechlo Jesús. 
\p  
\v 27 Ndaly meñ ni ndaly kwnaa choon ni chuptsyë sinal xitsy Jesús.  
\v 28 Per lëë Jesús byoogw, aan lëë xaa chëb: 
\p —Kchësy to siñee nak to kwnaa Jerusalén, koondy to por naa, sink kol koon por lëë do ni por xiñ do.  
\v 29 Porque sitsiñ tse nii lëë meñ këb: “Dichos kwnaa nii chilody kap mëëd ni dichos kwnaa nii pkasty mëëd.”  
\v 30 Ni lëë meñ këb lo kiy: “Kol kyab lady noo.” Ni lëë meñ këb lo tañ: “Kwloolan lëë noo.”  
\v 31 Por deelñee ptsyoolaa kchë kyalnë re nii nakaa sinak tu yag mbañ, ¿xa lë nii xña kyalnë ktsyool do nii nak to sinak tu yag pidzy? 
\p  
\v 32 Wi chop xaa mal kuni xaa kyë lo crusy ksa Jesús.  
\v 33 Tsiñee lëë xaa ptsiñ laañee lë Calavera, lëë xaa pkëë Jesús lo crusy, ni lëë xaa pkëë chop xaa mal go kwi Jesús, tu xaa nëzli, stu xaa nëzpeg.  
\v 34 Aan lëë Jesús chëb: 
\p —Tat Tios, beeñ kchë xaa re perdón, porque nandy xaa pe cos chuuñtsyey xaa. 
\p Aan lëë soldad kwloo xab Jesús rif parñee dyon cho xaa kchalo.  
\v 35 Lëë meñ kukuy aan axte wi kchë xaa xñabey kwtsityni xaa xñee: 
\p —Pteelaa xaa meñ. Kyety xaa lo crusy na dyon deelñee nli nii lëë xaa nak Crist nii pxaal Dios. 
\p  
\v 36 Wi soldad kwtsityni Jesús. Ptee xaa viñ nyi lo Jesús,  
\v 37 ni chëb xaa lo xaa: 
\p —Deelñee nli lii nak xrey meñ Israel, pteelaa lii. 
\p  
\v 38 Ni kwë blalan tiits kik xicrusy Jesús nii xñee: “Lëë xaa re nak xrey meñ Israel.” 
\p  
\v 39 Wi tu xaa mal nii kwë kwi xaa kwlootsyetsy xaa chëb: 
\p —Deelñee nli nii lii nak Crist, pteelaa lii ni pteelaa lëë noo. 
\p  
\v 40 Per lëë stu xaa mal nii wi kë lo crusy kwëntseeb lo xcombañer chëb: 
\p —¿Pe xtsyeebtyoo Dios nawen? ¿Pe xyeñdyoo nayak nii lo crusyak kël?  
\v 41 Lëë no busy porñee beeñ no mal ngo no tizh no xfalt no lo crusy. Per lëë xaa re, ni tu pe karty kuuñtsyey xaa. 
\p  
\v 42 Tsigo lëë xaa chëb lo Jesús: 
\p —Psaladzy naa tsiñee lëël sob kñabeyoo. 
\p  
\v 43 Lëë Jesús chëb: 
\p —Nli xñen nii natse kazh lëël së kyo no kpaa. 
\s1 Xkyalkuty Jesús 
\r (Mt. 27:45‑56; Mr. 15:33‑41; Jn. 19:28‑30) 
\p  
\v 44 Tsiñee kol xwe ngbidz lëë lo kislyu pkyey, aan lëëw byaani axte las tres.  
\v 45 Ni lëë lo ngbidz pkyey ni lëë ladx nii kë leñ lidzy Dios pchos nsoli.  
\v 46 Loxsye ngo lëë Jesús kwchuptsyë ni lëë xaa chëb: 
\p —Tat Tios, kokni xkyalbinin. 
\p Aan lëë xaa kuty. 
\p  
\v 47 Tsiñee lëë xaa nii xñabey lo soldad kon kchë nii kok, lëë xaa biily lay lo Dios, chëb xaa: 
\p —Nli nii kwyody xtol xaa re. 
\p  
\v 48 Kchësy meñ nii kwey ni kon kchë nii kok xyaasy styoo bi.  
\v 49 Per lëë kchësy xaa nii byuumbey Jesús ni kchë kwnaa nii pchoonal xaa destye Galilea kwche sit buy. 
\s1 Lëë Jesús xkyeetsy 
\r (Mt. 27:57‑61; Mr. 15:42‑47; Jn. 19:38‑42) 
\p  
\v 50 Kwyo tu xaa buen nii pcholë José. Xaa Arimatea xaa. Judea ngab xkyedzy xaa. Wi xaa kwyo lady xaa xñabey nii no Israel.  
\v 51 Kwëmbës xaa nii klyañche xkyalwnabey Dios. Por ngo nii byody kchë nii beeñtsyey xaa xñabey styoo xaa.  
\v 52 Lëë xaa kwey lo Pilat, aan lëë xaa bnab xcuerp Jesús.  
\v 53 Loxsye blity xaa xcuerp Jesús lo crusy, lëëw pchal xaa tu sábana, aan lëë xaa kujkeetsy Jesús tu leñ paa nii ndeeñ lo kyo. Ni tu cho karty jkyeetsy leñ paa go.  
\v 54 Mer tse nii kxe kxiladzy meñ lo tsiiñ nak tse go, por ngo lëë meñ nowxixkwaa. 
\p  
\v 55 Lëë kwnaa nii pchoonal Jesús destye Galilea kukuy pa pkyeetsy Jesús, ni lëë me kon xa kwyo xcuerp Jesús paa.  
\v 56 Tsiñee lëë me ptsiñ chu yu, lëë me pxixkwaa ngwaan nii xlyaa nex, aan lëë me pxiladzy tse nii chakty tsiiñ, por singo xñabey xley Moisés. 
\c 24  
\s1 Lëë Jesús xpañ 
\r (Mt. 28:1‑10; Mr. 16:1‑8; Jn. 20:1‑10) 
\p  
\v 1 Per tsi lëë tse nii xiladzy meñ lo tsiiñ kwtedy, lëë kwnaa go si chu paa silyga. Noy me ngwaan xlyaa nex nii pxixkwaa me.  
\v 2 Tsiñee lëë me ptsiñ, kon me nii xoobtre kyo nii ntse chu paa xlugaro.  
\v 3 Lëë me kwsëëb leñ paa, per kondy me xcuerp Jesús.  
\v 4 Por ngo, tir ptsyeb me, nandy me pe kwxaak me, tsiñee kolpsye lëë me kon nii lëë chop mguiy so lo me nonsyke ladx xpibëly nakw xaa.  
\v 5 Lo xtseeb ko lëë me pkiits kë lyu, per lëë chop xaa go chëb lo me: 
\p —¿Penak nii sëëd kyub to tu meñ nii mbañ lady meñ kuty?  
\v 6 Kindy meñ nii xyub to nu, lëë me pañ. Kol ksaladzy nii kwnee me lo do worñee bii no me Galilea.  
\v 7 Kwnee me nii no nii kyab me ña meñ ngoptol, ni lëë meñ jkëë me lo crusy, per tse nii loxo tson kpidz lëë me kpañ. 
\p  
\v 8 Tsigo lëë kwnaa go psaladzy xtiits Jesús,  
\v 9 aan tsi lëë me bikche chu paa, lëë me kukso cuento lo ksa tsiiptub apostle ni lo meñ nii nak ksa Jesús.  
\v 10 Lëë María Magdalena, ni Xwan, ni Mariy xñaa Jacob, ni stubla kwnaa kunitiits lo apostle.  
\v 11 Per kwxaak apostle nii chak wety me aan bnilasty xaa xtiits me. 
\p  
\v 12 Per lëënlëdy lëë Pedre kwey chu paa, aan tsiñee lëë xaa buy leñ paa, xaktyee ladx nii pchal Jesús kon xaa. Loxsye ngo lëë xaa sey chu yu aan psee xaa kon xaa kchë nii kok. 
\s1 Chop xpëëdscuel Jesús nii kwey Emaús 
\r (Mr. 16:12‑13) 
\p  
\v 13 Misme gak tse go lëë chop xpëëdscuel Jesús no nëz si Emaús. Tsiiptub mily metre nak nëz tsiñee xchoo meñ Jerusalén.  
\v 14 Chutiits xaa kchë nii kok Jerusalén.  
\v 15 Lëë xaa pkaa lo Jesús aan lëë xaa si ksa xaa.  
\v 16 Per nikxe kon xaa Jesús, pchilody nyeñ xaa nii Jesúso.  
\v 17 Lëë Jesús chëb lo xaa: 
\p —¿Pe cos chutiits to dyon na nii sëëd to nëz? ¿Penak nii mban chak to? 
\p  
\v 18 Tsigo lëë tu xaa nii lë Cleofas chëb: 
\p —¿Nandyoo nawen pe cos kok Jerusalén leñ tse re, aan kwlësoo Jerusalén? 
\p  
\v 19 Lëë Jesús chëb: 
\p —¿Pe cos kok? 
\p Aan lëë xaa chëb: 
\p —Nii ptsyool Jesús Nazaret wo. Tu profet nii kwnee xtiits Dios kok xaa ni kon gaa meñ nii nakni Dios xaa, por kchë nii beeñtsyey xaa.  
\v 20 Per lëë xaa nii xñabey lo pxosy ni lëë xaa xñabey kwnab nii kyë xaa lo crusy par kety xaa.  
\v 21 Nladzy noo nii lëë xaa ndeelaa xkyedzy noo. Per natse chak tson kpidz nii ptsyool xaa singo.  
\v 22 Per lëë bla kwnaa nii no lady noo ptseb lëë noo, por lëë me kwey chu paa nasilytoo,  
\v 23 aan como kintre xcuerp Jesús leñ paa, lëë me byood chu yu. Aan lëë me bitiits nii lëë chop angly byaklo lo me aan lëë angly chëb nii mbañ Jesús.  
\v 24 Loxsye ngo lëë bla xcombañer noo kwey chu paa, aan kon xaa nii nli xtiits kwnaa go, per kondy xaa Jesús. 
\p  
\v 25 Tsigo lëë Jesús chëb: 
\p —¡Natsypee nguey do ni natsypee neñ do par kniladzy to kchë nii kwnee profet!  
\v 26 ¿Pe nody nayak nii tedy Crist kchë kyalnë re antes nii kyëp xaa kpaa? 
\p  
\v 27 Loxsye ngo lëë Jesús beeñ kseedy chop xaa go, bluuy xaa xlibre Moisés laañee xñee kchë nii ktsyool Crist ni bluuy xaa kchë libre nii pkëë profet. 
\p  
\v 28 Tsiñee lëë xaa ptsiñ kyedzy nii si xaa, lëë Jesús beeñ nii koñee lëë xaa ndyedy.  
\v 29 Per lëë xaa pkwëës Jesús, chëb xaa: 
\p —Kwlës, porque lëë tse ptsye, aan lëë lyu mer jkyey. 
\p Lëë Jesús kwsëëb par kwës xaa.  
\v 30 Aan tsiñee lëë xaa nche sob lo mezh, lëë Jesús kwseñ kyaxtily, aan loxsye ptee xaa skizh lo Dios, lëë xaa beeñ grol kyaxtily aan lëëw pteedy xaa chop lo xaa go.  
\v 31 Wor go lëë lo xaa byaly, aan lëë xaa byeñ nii Jesúso. Per pchilodre nyan xaa Jesús.  
\v 32 Tsigo xñeesy xaa: 
\p —¿Pe lëdy gaanoo lika xyan leñ styoo no worñee bluuy xaa xkitsy Dios lo no nëz? 
\p  
\v 33 Lëënlëdy lëë xaa pkaa nëz, sey xaa Jerusalén. Tsiñee ptsiñ xaa, lëë ksa tsiiptub apostle ni lëë meñ nii nak ksa xaa tse pkaal lsa.  
\v 34 Lëë meñ go chëb lo xaa: 
\p —Nli nii lëë Jesús pañ, por lëë Simoñ kon xaa. 
\p  
\v 35 Tsigo lëë chop xaa go bitiits xa ptsyool xaa nëz, ni lëë xaa bitiits xa byakpey xaa Jesús worñee beeñ grol Jesús kyaxtily. 
\s1 Lëë Jesús xyaklo lo xpëëdscuel 
\r (Mt. 28:16‑20; Mr. 16:14‑18; Jn. 20:19‑23) 
\p  
\v 36 Lëë chop xaa go bii noyutiits ngo tsiñee lëë Jesús kwso groltyee lady xaa chëb: 
\p —Kakni Dios to dyon. 
\p  
\v 37 Kchësy xaa ptsyeb porñee nladzy xaa te pesyo.  
\v 38 Per lëë Jesús chëb: 
\p —¿Penak nii singueetyee xtsyeb to, ni penak nii xkan kik to?  
\v 39 Kol kuy ñan gaanoo ni kol kuy niyaa. Naaw. Kol seeñ naa. Non tsit ni kë pëëlaa, aan lëë pesy gon nodyo tsit ni kë pëëldyo. 
\p  
\v 40 Loxsye chëb xaa ngo, lëë xaa bluuy ña xaa ni lëë xaa bluuy niy xaa.  
\v 41 Per como singootyee xle xpëëdscuel xaa, lika bnilasty xaaw, por ngo lëë Jesús chëb: 
\p —¿Pe cos chap to tyaaw no? 
\p  
\v 42 Tsigo lëë xaa ptee tublë mël pkyee lo Jesús,  
\v 43 aan xña lo xaa lëë Jesús taw ma.  
\v 44 Loxsye ngo lëë Jesús chëb: 
\p —Worñee bii non lady to niyaa nii kchësy nii xseety xley Moisés, ni profet, ni kchë nii kë leñ kitsy nii kë salmos ktsyoolaa. Lëë na lëëw kok cumplir. 
\p  
\v 45 Tsigo lëë Jesús bluuy xa nak kitsy nii kë xtiits Dios aan lëë xaa byeño,  
\v 46 chëb Jesús: 
\p —Kël nii lëë Crist kety, ni kël nii tse nii loxo tson kpidz lëë xaa kpañ.  
\v 47 Ni kël nii lëë meñ Jerusalén ni lëë meñ nii nche tyub lo kislyu jkëëtyag xtiits Dios tsiin ktikche meñ styoo lo Dios parñee kpily xtol meñ.  
\v 48 Aan lëë do kñee kchë nii kon do.  
\v 49 Por lëë do jkaa nii kneetsy Tat Tios. Naa kxalo. Per kchoody to leñ kyedzy Jerusalén. Kol kwës axte nii jkaa do Kyalbini Ntson nii sëëd kpaa. 
\s1 Lëë Jesús xyëp kpaa 
\r (Mr. 16:19‑20) 
\p  
\v 50 Lëë Jesús kuni kchë xpëëdscuel axte Betania, aan lëë xaa blis ña xaa par kuuñlay xaa xpëëdscuel xaa.  
\v 51 Aan mentre noyuuñlay xaa xaa, lëë xaa byëp kpaa.  
\v 52 Loxsye biily mëëdscuel lay lo Jesús, lëë xaa sey leñ kyedzy Jerusalén xle xaa,  
\v 53 aan sob sobsye tse kwey xaa lidzy Dios par ktee xaa skizh.