\id REV \h Apocalipsis \toc1 Apocalipsis De riidz nu briic Jesucrisht nu gad lagy Waa lat nu bdeꞌ loy \toc2 Apocalipsis \toc3 Ap. \mt1 Apocalipsis \mt2 De riidz nu briic Jesucrisht nu gad lagy Waa lat nu bdeꞌ loy \c 1 \s1 De riidz nu rbic Jesucrisht nu gad lagy mbecy \p \v 1 De riidz ii rshaal ñi de coz nu rnii Jesucrisht. Ñgyoozh bicy mi nu Jesucrisht pshaal mi ñii lo de mbecy nu ricy de coz nu rlagy mi par nu gad lagy dey ni de coz nu sñuu ga gac. Briic mi nu gad lagy dey nu nac nu bzuu nez mi anc nim biid yu lo ya̱, Waa, tub yu nu ricy coz nu rlagy mi. \v 2 Orzeꞌ pca̱a̱ dela coz nu rishli nu bzaaca̱, nunu naca̱ teshtig ni de riidz ni Ñgyoozh. Naca̱ tub yu nu rzat Jesucrisht lo de mbecy. \p \v 3 Dzi ni de mbecy nu rsyaꞌ de riidz nu bruu lo Ñgyoozh ii. Nunu dzi ni de mbecy nu reñ ñi gal nu de yu nu rzuub gyidag ni de riidz nu bi ca ii, gun bi yad shuub tiem nu gac ñii. \s1 Waa zeed yu gyicy lo gagy nac mbecy ni Crisht \p \v 4 Ya̱ Waa. Ya̱ gzeeda̱ gyicy ii lo gagy nac mbecy ni Crisht nu yuꞌ lat de gyedz ni Asia. Orzeꞌ Ñgyoozh, Shuaan den, gal nu Jesucrisht, gal nu Espiriit Yon nim gyicy dem faboor nu nap gyicy num der, nunu gyicy dem nu cheti ri añ ni der. Laab Ñgyoozh nac mi biñ nu nac na, nunu nac mi biñ nu guc par ich, nunu nac mi biñ nu cyid par lo. Na Espiriit Yon nim nac mi biñ nu nash numbr gagy, nunu nac mi biñ nu zu lugaar zeꞌ nu riib ic mi. \v 5 Na Jesucrisht nac mi biñ nu ricy paa nu de riidz nu rniim. Nunu nac mi biñ nu byabañ nu loga la ornu gut mi. Nunu riib ic mi dela gubier nu riib ic gyishlombecy ii. \p Orzeꞌ de mi zeꞌ gyicy mi faboor num de ru, nunu gyicy dem nu cheti ri añ ni der. \p Na Crisht tonaꞌ la rcam de ub na, nunu bicy mi nu bla den ni de coz ily nu ricy nu cyi den nu nac nu pshu reñ mi. \v 6 Bicy mi nu gyub ic den dun mi. Bicy mi nu nac naa uz par nu zu biich na nu nac Uz mi, biñ nu nac Ñgyoozh nim. ¡Yad ñi nim nu dugyim gyel lily nim nunu yad ñi nu dugyim nu nac mi biñ nu gac gyicy dela coz dub laa tiem! ¡Laab ni gac ñii! \q1 \v 7 Crisht yad mi lat za baa. \q1 Orzeꞌ dela mbecy zac dey mi. \q1 Gashtal de yu nu bicy nu gut mi, \q1 nunu de lo la nez mbecy nu yuꞌ gyishlombecy gyicy dey sentiir, \q1 nunu gun dey nu nac mi. \q1 ¡Laab ni gac ñii! \p \v 8 Orzeꞌ na Ñgyoozh Shuaan den: “Ya̱ naca̱ A, nunu naca̱ zeta. Nunu naca̱ biñ nu nil zu nese nu loga. Nunu naca̱ biñ nu nil zu ornu gyaꞌ loñ.” Ni na Ñgyoozh, biñ nu nac na, biñ nu guc par ich, nunu biñ nu cyid par lo. Mi zeꞌ biñ nu gac gyicy dela coz. \s1 Waa bzaac yu Crisht nu gyel lily nim \p \v 9 Ya̱ Waa bicy de ru. Gyub ic den tublaazh la zeꞌ nu gyub ic Ñgyoozh. Nunu tublaazh la zac zin nu nac Crisht. Nunu Ñgyoozh cuic mi fers ni den nu gagyen. Dela ndeꞌ ricy Ñgyoozh nu nac Crisht. Ya̱ ri̱ pres lo tub nac yu nu ri gazel nisyudoo nu la Patmos. Ri̱ pres nu nac nu pshaala̱ de riidz ni Ñgyoozh, nunu nu nac nu bzata̱ Jesucrisht lo dela mbecy. \v 10 Orzeꞌ tub dzi noming, dzi ni Shuaan den, orzeꞌ byub ic Espiriit Yon ni Ñgyoozh ya̱. Orzeꞌ par icha̱ güeña̱ nu zaab tiꞌ mbecy. Ye rniiy gal nu zaab tiꞌ tub trompet. \v 11 Orzeꞌ nay: \p ―Pcaa lo tub cuader de coz nu rzac ru. Orzeꞌ zeed ru ñii lo gagy nac mbecy ni Crisht. Zeed ru ñii lo de mbecy ni Crisht nu yuꞌ Éfeso, gal nu lo de mbecy nu yuꞌ Esmirna, nu lo de mbecy nu yuꞌ Pérgamo, nu lo de mbecy nu yuꞌ Tiatira, nu lo de mbecy nu yuꞌ Sardis, nu lo de mbecy nu yuꞌ Filadelfia, gal nu lo de mbecy nu yuꞌ Laodicea. Lo de yu zeꞌ zeed ru ñii ―na mbecy nu zaab tiꞌ rnii zeꞌ. \p \v 12 Orzeꞌ bish cya̱ bgüi̱i̱ par icha̱ zeꞌ nu zaab tiꞌ mbecy nu rnii nu ya̱ zeꞌ. Na ornu bish cya̱, orzeꞌ bzaaca̱ gagy candeler or. \v 13 Nunu lat de gagy candeler zeꞌ zu tub mbecy nu rlyu nu nac yu mbecy nu yuꞌ gyishlombecy. Mi zeꞌ zum tub nertub zily duñ. Zaab ñi gal yeñ gyiꞌ lam. Nunu ri tub sinch lyush mi nu byaañ nu or. \v 14 Nunu gyich toom cacy iily lañ. Caacy ñi gal nu caacy gyey. Nunu rabee urlom gal nu rabee lyush gyi. \v 15 Nunu ryal gyiꞌm gal nu ryal gyiib cach nu ryanap nañ yo. Nunu tiꞌm rzigy ñi gal nu rzigy zeꞌ nu yet nis. \v 16 Zeꞌ nu yaa beem zu yaam gagy bel baa. Zeꞌ ruꞌm briib tub coz nu na gal nu na mandzicy nu rup dzu laꞌ la ruꞌ riꞌñ. Zeꞌ lom ryal ñi gal nu ryal doo güidz ornu tonaꞌ la nap rzu yaa. \p \v 17 Ornu bzaaca̱m, orzeꞌ wes sa̱a̱ la̱ yeñ gyiꞌm. Gugyita̱ gal nu zegyit tub mbecy gut. Orzeꞌ briib mi yaa beem icha̱. Orzeꞌ nam: \p ―Cueꞌ dzib ru. Ya̱ naca̱ biñ nu nil zu nese nu loga la, nunu naca̱ biñ nu nil zu ornu gyaꞌ loñ. \v 18 Nunu naca̱ biñ mbañ. Guta̱ tees na cui mbaña̱ tub la. Nunu ya̱ ricy cupa̱ rishbeey nu shaala̱ nez nu ya par zeꞌ nu yuꞌ mbecy nu bi gut. \v 19 Pcaa lo gyicy dela coz nu rzac ru. Pcaa dela coz nu rac na gal nu dela coz nu gac par lo. \v 20 Lo gagy bel baa nu rzac ru nu zu yaa be̱e̱, gal nu gagy candeler ii, de nii yaruuñ tub coz nu wagad lagy la mbecy. Na do̱o̱ rishlor lac yaruuñ. De gagy bel baa zeꞌ, ndeꞌ yaruuñ gagy anc ni de gagy nac de mbecy ne̱. Zeꞌ gagy candeler or zeꞌ, ndeꞌ yaruuñ laabaꞌ de gagy nac mbecy ne̱. \c 2 \s1 Jesucrisht zeed mi raso̱o̱ lo de mbecy nim nu yuꞌ Éfeso \p \v 1 ’Pcaa lo gyicy de riidz nu rne̱e̱ par nu gad lagy anc ni de mbecy ne̱ nu yuꞌ Éfeso. Orzeꞌ i mod pcaa nam: “Biñ nu zu yaa gagy bel baa par yaa bee, biñ nu rded lat de gagy nac de candeler or zeꞌ, \v 2 mi zeꞌ gniim lor: Ya̱ rad lagya̱ dela coz nu ricy der. Rad lagya̱ nu rboo lo der nu nac riiñ ne̱, nunu rad lagya̱ nu ragyee der ornu deet rac nu nac ya̱. Nunu rad lagya̱ nu wacsaan der nu chesa nu mbecy a̱ꞌ nap ru. Sinu de ru bicy ru preb de yu nu rnii nu nac aposht, tees walab rishli nac dey, nunu byuꞌ bee nu nac dey mbecy rguu. \v 3 Gugyee der nu tonaꞌ la bzac zir nu nac ya̱, nunu wangazeed der lo de coz ne̱. \v 4 Tees ya̱ ricy cupa̱ tub gyel chaꞌ ic nu nac ru. Ndeꞌ nu waca gaꞌr ya̱ gal nu pcar ya̱ nu loga. \v 5 Orzeꞌ bicy der nu gyezaꞌ lagy ru nu gulas dzi gya zu der nu nac de coz ne̱. Zeꞌ na byagash der. Orzeꞌ mneꞌ der de cyi nu ricy ru, nunu bicy der gal nu bicy ru nu loga. Benu waneꞌ der cyi nu ricy ru, orzeꞌ ya̱ yapa̱ lo der. Orzeꞌ lo chu̱ candeler nir lugaar niñ. \v 6 Tees tub coz nu zañ faboor ni der. Ndeꞌ nu rzi lagy der lo de coz nu ricy mbecy Nicolaítas gal nu niꞌ ya̱ rzi lagya̱ looñ. \v 7 ¡De mbecy nu zub gyidag rlagy ñi nu gzuub gyidag dey coz nu rnii Espiriit Yon ni Ñgyoozh lo de mbecy ne̱! De mbecy nu gyicy gan, de yu zeꞌ grica̱ rishbeey ni dey nu gow yu uugy nu taꞌ ni yag nu rbic gyel mbañ nu zub tuubaꞌ lugaar cyit zu ni Ñgyoozh” ―nam―. \s1 Jesucrisht zeed mi raso̱o̱ lo de mbecy nim nu yuꞌ Esmirna \p \v 8 ’Pcaa lo gyicy de riidz nu rne̱e̱ par nu gad lagy anc ni de mbecy ne̱ nu yuꞌ Esmirna. Orzeꞌ i pcaa nam: “Biñ nu nil zu nese nu loga la, biñ nu nil zu ornu gyaꞌ loñ, biñ nu gut, nunu byabañ mi, mi zeꞌ rniim, orzeꞌ nam: \v 9 Rad lagya̱ nu tonaꞌ la bzac zi der par nu nac ya̱, nunu rad lagya̱ nu tonaꞌ la gyel zi zu der. Tees rishli, tonaꞌ la guaniꞌñ der nu nac de coz ni Ñgyoozh. Rad lagya̱ nu de mbecy nu rnii nu nac mbecy Israeel rnii zi dey ni der. Rnii dey nu nac yu mbecy Israeel tees walab rishli, sinu bruu dey lat de mbecy ni nuras. \v 10 Cueꞌ dzib der nu nac de coz nu gzac zir. Orzeꞌ nuras gyicy yu nu gyet lag la be der nañ yuꞌ gyiib par nu gac preb der ben a ruu cyigy der. Orzeꞌ gzac zi der la be ziꞌl tiem. Orzeꞌ bicy paa der gashtal gat lar, gun orzeꞌ gyicya̱ nu gyicy der gan gyel mbañ. \v 11 ¡De mbecy nu zub gyidag rlagy ñi nu gzuub gyidag dey ni de coz nu rnii Espiriit Yon ni Ñgyoozh lo de mbecy ne̱! De mbecy nu gyicy gan, se la la coz zac dey ornu gat de mbecy tir cyup” ―nam―. \s1 Jesucrisht zeed mi raso̱o̱ lo de mbecy nim nu yuꞌ Pérgamo \p \v 12 ’Pcaa lo gyicy de riidz nu rne̱e̱ par nu gad lagy anc ni de mbecy ne̱ nu yuꞌ Pérgamo. Orzeꞌ i pcaa nam: “De riidz ii, nii riidz ni biñ nu nuu mandzicy nu rup chu laꞌ la ruꞌ riꞌñ. \v 13 Rad lagya̱ ca lugaar rcyiiñ der. De ru rcyiiñ der zeꞌ nu riib ic nuras. Mas ni, tees ricy paa der ne̱. Nunu wacheca der nu ricy cup ru consuel lo̱ mas lat de dzi nu biit mbecy Antipas, yu nu bicy paa nu rzat ya̱. Biit dey yu ledz der, zeꞌ nu rcyiiñ nuras. \v 14 Tees ya̱ ricy cupa̱ la be gyel chaꞌ ic nu nac der. Lat de ru yuꞌ la be mbecy nu walagy yu laa yaay de coz nu blyuu Balaam, yu nu briic consef ni Balac par nu gad lagy yu lac mod gyicy yu par nu gyicy yu nu gyicy mbecy Israeel coz cyi. Blyuuy ni dey nu gow yu de coz nu gua lo nab, nunu blyuuy ni dey nu gal dey losaꞌy nu wanchelaay. \v 15 Ni ziꞌl yuꞌ tub nacaꞌ mbecy lat der nu walagy dey laa yaay de coz nu rlyuu de mbecy Nicolaítas. \v 16 Ndeꞌ nu na mneꞌ der de cyi nu ricy ru. Gun benu waneꞌ der cyi nu ricy ru, orzeꞌ yap gyiilya̱ lo der. Orzeꞌ chuco̱o̱ du̱ der nu mandzicy nu grib ru̱ꞌ. \v 17 ¡De mbecy nu zub gyidag, rlagy ñi nu gzuub gyidag dey de coz nu rnii Espiriit Yon ni Ñgyoozh lo de mbecy ne̱! Orzeꞌ de yu nu gyicy gan grica̱ tub lo gyit ni Ñgyoozh nu ri ngach nu la maná gow dey. Nunu niꞌ ziꞌl grica̱ tub gyitaꞌ cacy ni dey. Orzeꞌ ca tub nu la cub dey loñ. Ndeꞌ se cyu la rad lagy, sinu tub zi la yu nu gad ñi ni” ―nam―. \s1 Jesucrisht zeed mi raso̱o̱ lo de mbecy nim nu yuꞌ Tiatira \p \v 18 ’Pcaa tuubaꞌ tir lo gyicy de riidz nu rne̱e̱ par nu gad lagy anc ni de mbecy ne̱ nu yuꞌ Tiatira. Orzeꞌ i pcaa nam: “Nii de riidz nu rnii Iꞌñ Ñgyoozh, biñ nu na urlo gal nu na lyush gyi. Zeꞌ gyiꞌm nañ gal nu na gyiib cach nu ryanap nañ yo. \v 19 Rad lagya̱ dela coz nu ricy der. Rad lagya̱ nu dzi rca der losaꞌr. Rad lagya̱ nu ricy cup ru consuel lo̱. Rad lagya̱ nu dzi ricy der riiñ ne̱. Rad lagya̱ nu ragyee der ornu deet rac. Nunu rad lagya̱ nu fert zir ricy der ñii na gazeꞌ nu loga. \v 20 Tees ya̱ ricy cupa̱ tub gyel chaꞌ ic nu nac der. De ru dzi ricy cup der pase̱z ni biñ mñaa nu la Jezabel. Mi zeꞌ ricy mi nu rniim por cuen ni Ñgyoozh, tees rlyuum coz rguu ni de mbecy nu ricy de riiñ ne̱. Rlyuum ni dey nu gal dey losaꞌy nu wanchelaay. Nunu rlyuum ni dey nu gow yu de coz nu gua gun lo nab. \v 21 Ya̱ brica̱ tiem nim par nu chaam mod nu gyicy mi, tees mi zeꞌ wangalagy mi. Ni walagy mi laa yaam nu ral mi mbecy nu wanchelaam. \v 22 Orzeꞌ ya̱ rica̱ güii nim par nu cham lo daꞌ. Nunu ya̱ gyicya̱ nu tonaꞌ la zac zi de yu nu nac num benu waneꞌ dey cyi nu ricy yu gal nu ricy mi zeꞌ. \v 23 Nunu gyicya̱ nu gat de Iꞌñ mi. Orzeꞌ gad lagy dela mbecy ne̱ nu ya̱ naca̱ biñ nu rad lagy dela coz nu yuꞌ nañ lardoo mbecy, gal nu nañ shcab ni dey. Orzeꞌ ya̱ gyabica̱ i tub ga la der dub gal nu na coz nu bicy ru. \v 24 Zeꞌ na de ru mbecy nu yuꞌ Tiatira nu wacsuub gyidag de coz nu rlyuum, de ru mbecy nu nigul gad lagy nap de coz ngach ni nuras, ya̱ wane̱e̱ lo der nu gyicy ru zañ zir coz. \v 25 Nomaas nu rne̱e̱ lo der nu gzu fert ru nu de coz nu bi ricy cup ru gashtal shuub la dzi nu yapa̱ tuubaꞌ tir. \v 26 De yu nu ricy gan, gal nu de yu nu ricy coz nu rlagya̱ gal gat la dey, orzeꞌ rica̱ rishbeey ni dey nu gyub ic yu zañ nac mbecy \v 27 gal nu briic Ñgyoozh rishbeey ne̱ ya̱. Gun Ñgyoozh nil bzat mi ya̱ ornu nam: Mi zeꞌ gyub ic mi de lo la nac nez mbecy nu tub yangam nu byaa nu gyiib. Orzeꞌ glaꞌm dey nu yangam zeꞌ. Nguzh nguzh la dey gyicy mi gal nu ricy dey ornu rlaꞌy tub gyis, nam. \v 28 Nunu Ñgyoozh cuic mi ya̱, biñ nu nac bel rzaꞌ yu, ni dey. \v 29 ¡De mbecy nu zub gyidag, rlagy ñi nu gzuub gyidag yu ni de coz nu rnii Espiriit Yon ni Ñgyoozh lo de mbecy ne̱!” ―nam―. \c 3 \s1 Jesuuz zeed mi raso̱o̱ lo de mbecy nim nu yu Sardis \p \v 1 ’Pcaa lo gyicy de riidz nu rne̱e̱ par nu gad lagy anc ni de mbecy ne̱ nu yuꞌ Sardis: “Nii de riidz ni biñ nu ricy cup Espiriit Yon ni Ñgyoozh, biñ nu nash numbr gagy, gal nu gagy de bel baa zeꞌ. Ya̱ rad lagya̱ dela coz nu ricy der. Rad lagya̱ nu bi gut der, mas zaab riidz nu mbañ ru. \v 2 Brish der yaa, gun na der gal nu na mbecy nu nas. Orzeꞌ bzu nap der de coz nap nu bicy ru, de coz nu bi zuu la nu nit lo, gun ya̱ rad lagya̱ nu yuꞌ falt ni der par lo biñ nu nac Ñgyoozh ne̱ nu nac de coz nu ricy ru. \v 3 Orzeꞌ bicy der nu gyezaꞌ lagy ru de riidz nu bi güeñ ru, de riidz nu bi pshet ic der ni. Bzuub gyidag der ñii, nunu mneꞌ der de cyi nu ricy ru. Zeꞌ benu wayish der yaa, orzeꞌ ya̱ yapa̱ lo der gal nu ryiid tub gubaan. Tiem nu a̱ꞌ saꞌ la lagy der, orzeꞌ gruꞌña̱ lor. \v 4 Zeꞌ yuꞌ la be mbecy lat de ru mbecy Sardis nu wacsaan yu nu gabag shab yu nu nac cyi. Orzeꞌ de mbecy zeꞌ gzu dey shab cacy yu. Orzeꞌ chesa nu dey ya̱, gun yad ñi ni dey. \v 5 De mbecy nu gyicy gan, orzeꞌ gzu dey shab cacy yu. Orzeꞌ ya̱ rila wadiba̱ nu la dey lo lisht nu ri nañ libr nu taꞌ nu la de mbecy nu cui mbañ, sinu ya̱ du̱ꞌ lo̱ dey lo Ñgyoozh Uza̱ gal nu lo de anc nim. \v 6 ¡De mbecy nu zub gyidag, rlagy ñi nu gzuub gyidag yu de coz nu rnii Espiriit Yon ni Ñgyoozh lo de mbecy ne̱!” \s1 Jesucrisht zeed mi raso̱o̱ lo de mbecy nim nu yuꞌ Filadelfia \p \v 7 ’Pcaa lo gyicy de riidz nu rne̱e̱ par nu gad lagy anc ni de mbecy ne̱ nu yuꞌ Filadelfia: “Nii de riidz ni biñ yon, ni biñ nu ricy paa. Nii de riidz ni biñ nu ricy cup rishbeey nu bruu lat de riidz nu mnii Ñgyoozh lo Dabi. Ricy cup mi rishbeey nu shaal mi nez, nez nu rila wac soow mbecy. Nunu ornu soow mi nez zeꞌ, orzeꞌ ni tub la mbecy wac shaal yu. \v 8 Rad lagya̱ dela coz nu ricy der. ¡Güii! Ya̱ pshaala̱ tub nez par de ru nu ni tub la mbecy wac soow yu. Rad lagya̱ nu a̱ꞌ fert der. Mas ni na der, tees bicy paar nu de riidz nu mne̱e̱, nunu wancyuu der lo̱. \v 9 Orzeꞌ de mbecy nu druu lat de mbecy ni nuras, de yu nu rnii nu nac mbecy Israeel, tees walab rishli nac dey, gun rguu dey, orzeꞌ gyicya̱ nu cyid dey lor. Orzeꞌ zu tib dey lo der, gun orzeꞌ gad lagy dey nu ya̱ rca̱ ru. \v 10 De ru bicy paa der nu de riidz nu mne̱e̱ lor. Riidz zeꞌ, ndeꞌ bicy der nu gagyer. Ndeꞌ nu ya̱ zaab ica̱ de ru ornu shuub dzi nu zac zi dela mbecy nu yuꞌ gyishlombecy, gun dzi zeꞌ gyicya̱ preb dela mbecy nu yuꞌ gyishlombecy. \v 11 Bi yap gyiilya̱. Cueꞌ laa yaa der coz nu bi ricy cup ru, gun orzeꞌ ni tub la mbecy wac coy ir. \v 12 Dela de yu nu gyicy gan, gyicya̱ nu gac dey yabi ni yuꞌ ni Ñgyoozh ne̱. Nunu rila waruu gaꞌ dey lugaar zeꞌ. Orzeꞌ ya̱ ca̱a̱ nu la Ñgyoozh ne̱ lo cuerp ni dey. Nunu ca̱a̱ ga̱ꞌ nu la gyedz nim, Jerusaleeng cub nu gruu gyibaa zeꞌ nu zub mi. Ca̱a̱ ñii laabaꞌ lo cuerp ni dey. Nunu ca̱a̱ ga̱ꞌ nu la cuba̱ laab lo cuerp ni dey. \v 13 ¡De mbecy nu zub gyidag, rlagy ñi nu gzuub gyidag dey de riidz nu rnii Espiriit Yon ni Ñgyoozh lo de mbecy ne̱!” \s1 Jesucrisht zeed mi raso̱o̱ lo de mbecy nim nu yuꞌ Laodicea \p \v 14 ’Pcaa lo gyicy de riidz nu rne̱e̱ par nu gad lagy anc ni de mbecy ne̱ nu yuꞌ Laodicea. “Nii de riidz ni biñ nu nac nu rishli, ni biñ nu ricy paa nu de coz nu rnii. Nunu rishli rniim. Nunu Ñgyoozh psaꞌ lagy mi dela coz nu nac mi. \v 15 Rad lagya̱ dela coz nu ricy der. Neña̱ nu walab nu dzi rca der ya̱, nunu walab nu waca der ya̱. Gyet zir lagya̱ benu dzi ca der ya̱, o gyet zir lagya̱ benu wacaa la der ya̱. \v 16 Tees como beñ ziꞌl rca der ya̱, walab nu dzi rca der ya̱, ni walab nu dzi waca der ya̱, ndeꞌ nu ya̱ gaba̱ der. \v 17 Orzeꞌ rnii der nu nac ru guaniꞌñ, nunu bi gup der, nu wagyicy falt ni tub la coz nir. Zeꞌ wagad lagy der nu nac ru mbecy nu se la la sac. Nac ru mbecy shni. Nac ru mbecy zi. Nac ru lo caꞌ. Nac ru mbecy yagy. Ni mod na der par de coz ne̱ ya̱. \v 18 Laab ni ndeꞌ nu rdo̱o̱ rishlor nu gyicy der gal nu rlagy ñi par nu gad gyel nap ne̱ ya̱ ni der, nunu par nu gad gyel nap nu na gal nu na or nu byanap nañ yo, gun orzeꞌ rishli gaal gyaguaniꞌñ der. Orzeꞌ gad shab cacy der nu soow ñi cuerp yagy ni der, gun orzeꞌ cueꞌ nu toꞌ lo chesa der. Orzeꞌ gad cuaan nu cab der urlor par nu gac zac ru. \v 19 Gun de mbecy nu rca̱, rshuu du̱ dey, nunu ricy napa̱ dey. Orzeꞌ bloo lo der, nunu mneꞌ der dela cyi nu ricy ru. \v 20 Ya̱ ca̱ gyeroꞌ nir nu rne̱e̱ du̱ ru. Zeꞌ benu cyu ziꞌl mbecy gyeñ yu nu rne̱e̱, orzeꞌ shaal yu roꞌ niy nu chu̱ꞌ nañ yuꞌy. Orzeꞌ da̱w du̱ yu tublaazh la. \v 21 Orzeꞌ de yu nu gyicy gan, orzeꞌ ya̱ grica̱ rishbeey nu gzub nuy ya̱ lugaar zeꞌ nu riib ica̱, niꞌ ziꞌl gal nu ya̱ bicya̱ gan, nunu guud cuit Uza̱ gusuba̱ lugaar zeꞌ nu riib ic mi. \v 22 ¡De mbecy nu zub gyidag, rlagy ñi nu gzuub gyidag yu ni de coz nu rnii Espiriit Yon ni Ñgyoozh lo de mbecy ne̱!” ―na Jesucrisht. \c 4 \s1 Gashtal gyibaa griib zily mbecy Ñgyoozh \p \v 1 Na despuees ni de nu ndeꞌ, orzeꞌ bgüi̱i̱. Orzeꞌ bzaaca̱ tub roꞌ gashtal gyibaa. Naal ñi. Nunu güeña̱ nu zaab tiꞌ mbecy, laab yu nu mnii nu ya̱ loga. Tiꞌ nu rnii zeꞌ zaab tiꞌñ gal nu zaab tiꞌ tub trompet. Orzeꞌ nay: \p ―Gup gashtal ii. Orzeꞌ lyu̱u̱ lor dela coz nu gac despuees ni de nu ndeꞌ ―nay. \p \v 2 Laab or la zeꞌ, orzeꞌ gutib ic Espiriit Yon ni Ñgyoozh ya̱. Orzeꞌ bzaaca̱ tub yashily zeꞌ nu riib ic mbecy gashtal gyibaa la. Zeꞌ zub tub mbecy loñ. \v 3 Orzeꞌ mbecy nu zub lo yashily zeꞌ rabeey gal nu rabee tub gyitaꞌ nu ryaal gyi lo o gal nu rabee tub gyitaꞌ coloor gyee reñ. Nunu dub yub la zeꞌ nu zu yashily zeꞌ zu tub shelcuit nu na gal nu na tub gyitaꞌ caꞌ nu ryaal gyi lo. \v 4 Orzeꞌ laab zeꞌ nu zu yashily zeꞌ dub yub la par loñ, zu gaꞌ gal zu tap yashily zeꞌ nu riib icaꞌ mbecy. Zeꞌ lo gal zu tap yashily zeꞌ, zub gal zu tap yu bel. Orzeꞌ dela dey zuy negy cacy iily la, nunu ri coron or too dey. \v 5 Zeꞌ nu nguaa de yashily zeꞌ rzu gyi ni guzii. Orzeꞌ zaab tiꞌ guzii, nunu pang la yet ñi. Orzeꞌ par lo yashily zeꞌ zu gagy candiil rca gyi loñ. Orzeꞌ gagy candiil zeꞌ, ndeꞌ muesht ni Espiriit Yon ni Ñgyoozh, biñ nu nash numbr gagy. \v 6 Nunu laabaꞌ par lo yashily zeꞌ ri tub coz nu na gal nu na tub nac nis ily, nu rabee gal nu rabee guan nu rdugyi yaa lo. \p Orzeꞌ laab gazel zeꞌ nu zu yashily zeꞌ, dub yub la cuit ñi zu tap mbecy mbañ nu psaꞌ lagy Ñgyoozh. De yu zeꞌ taꞌ urlo dey dutuub la cuerp niy. Gal nu taꞌñ par lo dey niꞌ ziꞌl taꞌñ par ich yu. \v 7 Orzeꞌ yu loga la nay gal nu na tub biidz. Zeꞌ yu cyup nay gal nu na tor. Zeꞌ yu chon rabee loy gal nu rabee lo mbecy. Zeꞌ yu tap nay gal nu na tub psi ornu rded ma lo bi. \v 8 Lo tap de mbecy zeꞌ tub ga la dey zub shuup ga loweꞌy. Nunu dutuub la cuerp ni dey taꞌ urloy. Dzi rel la wacheca dey nu rniiy: \q1 Ñgyoozh, biñ nu nac Shuaan de̱, \q1 biñ nu gac gyicy dela coz, \q1 mi zeꞌ tonaꞌ la yon mi. \q1 Mi zeꞌ biñ nu nil nac gulas, \q1 nunu biñ nu nac na, \q1 nunu laab mi biñ nu cyid par lo, \m rnii dey. \p \v 9 Orzeꞌ de tap anc zeꞌ ryabic dey gyel mbecy ni Ñgyoozh, biñ nu zub lo yashily, nunu zum tub la. Orzeꞌ briib zily dey mi, nunu briic dey gras nim. \v 10 Na laab mnii la dey ndeꞌ, orzeꞌ de gal zu tap yu bel zeꞌ wes saa tiily la dey lo biñ nu zub lo yashily zeꞌ. Nunu pca dey mi zeꞌ, biñ nu zu tub la. Orzeꞌ briib dey coron niy zeꞌ nu zu yashily nu riib ic mi. Orzeꞌ na dey: \q1 \v 11 Shuaan de̱, Ñgyoozh ne̱ de̱, \q1 ru yad ñi nir nu gyabic de̱ gyel mbecy nir, \q1 nunu yad ñi nir nu ca lagy de̱ lor, \q1 nunu yad ñi nir nu gac gyicy ru dela coz, \q1 gun dela coz yuꞌñ par nu ndeꞌ coz nu ru rlagy ru. \q1 Nunu par nu nac nu ndeꞌ coz nu ru rlagy ru, ndeꞌ nu psaꞌ lagy ru ñii, \m na dey. \c 5 \s1 Gyicy nu ndudub gal nu Biñ nu nac Shily \p \v 1 Orzeꞌ bzaaca̱ mbecy nu zub lo yashily zeꞌ nuum tub gyicy nu ndudub nu yaa beem. Rup chu laꞌ la lo gyicy zeꞌ taꞌ letr. Orzeꞌ gagy seꞌ nag nañ ñi nu duu iily. Tub ga seꞌ nu nag de duu iily zeꞌ, zeꞌ zub tub ga sey nu byaa nu biñ. \v 2 Orzeꞌ bzaaca̱ tub anc nu dzi fert. Ye la rbish tiy nu rgugyiꞌy: \p ―¿Ca na mbecy nu cyiiñ yu sug yu sey zeꞌ? Orzeꞌ tiily yu lo gyicy zeꞌ ―na anc zeꞌ. \p \v 3 Tees wancyuu su ni tub la mbecy nu yuꞌ gyibaa, ni mbecy nu yuꞌ gyishlombecy ii, ni mbecy nu yuꞌ lat de mbecy gut nu ñcyiiñ yu shaal yu loñ, ni nu güiiy loñ. \v 4 Orzeꞌ tonaꞌ la bduna̱, gun wangad ni tub la mbecy nu ñcyiiñ yu shaal yu lo gyicy zeꞌ, ni nu ngüiiy loñ. \v 5 Orzeꞌ na tub de yu bel zeꞌ rab yu ya̱: \p ―Cueꞌ gun ru, gun biidz, biñ nu bruu lat nez de mbecy Judá, biñ nu bruu cyong nez gyitoo rey Dabi, mi zeꞌ bi bicy mi gan, nunu cyiiñ mi sug mi gagy sey zeꞌ. Orzeꞌ tiily mi lo gyicy zeꞌ ―na tub de yu bel zeꞌ. \p \v 6 Orzeꞌ gazel zeꞌ nu zu yashily zeꞌ, laab zeꞌ nu zu tap de mbecy mbañ zeꞌ, gal nu de yu bel zeꞌ. Orzeꞌ zeꞌ bzaaca̱ tub Shily. Rlyu nu ma zeꞌ bi gua ma guc ma gun. Zub gagy nguaz ma, gal nu gagy urlo ma. Ndeꞌ yaruuñ Espiriit Yon ni Ñgyoozh, biñ nu nash numbr gagy. Mi zeꞌ biñ nu bzuu nez Ñgyoozh nu cham dutuub la gyishlombecy. \v 7 Orzeꞌ biñ nu nac Shily zeꞌ guam lo biñ nu zub lo yashily zeꞌ. Orzeꞌ gush mi gyicy nu ndudub nu zu yaa bee biñ nu zub lo yashily zeꞌ. \v 8 Na laab bduꞌ yaa lam gyicy zeꞌ, orzeꞌ de tap mbecy mbañ nu zu zeꞌ, nu de gal zu tap yu bel zeꞌ, dela dey gusu tib yu lo biñ nu nac Shily zeꞌ. Orzeꞌ lo dela dey tub ga lay nuuy tub ga been nu la arpa. Nunu niꞌ dela dey nuuy tub ga bas or nu yuꞌ yaal nañ. Orzeꞌ yaal zeꞌ, ndeꞌ yaruuñ ornu rnii nu de mbecy Ñgyoozh, de yu nu bi nac nim. \v 9 Orzeꞌ biil dey tub cant cub. Orzeꞌ rul dey: \q1 Ru nac ru biñ nu cyiiñ nu gash gyicy nu ndudub. \q1 Orzeꞌ sug ru de sey niñ. \q1 Gun ru gut ru guc ru gun nu gua lo Ñgyoozh. \q1 Nunu pshu reñ ru. \q1 Gun orzeꞌ wiir de mbecy par nu cuic ru nim. \q1 Wiir de lo la nez mbecy, \q1 gal nu de lo la mbecy nu rnii reñ gal la riidz, \q1 gal nu de mbecy nu yuꞌ dela gyedz, \q1 gal nu de mbecy nu yuꞌ dela lugaar. \q1 \v 10 De yu zeꞌ, bicy ru nu byac dey tub nac mbecy nu gyub ic Ñgyoozh. \q1 Nunu bicy ru nu byac dey uz par nu gac dey riiñ ni mi zeꞌ. \q1 Nunu de yu zeꞌ gyub ic yu gyishlombecy. \m Ni mod za de riidz nu biil dey. \p \v 11 Gazeꞌ nu bgüi̱i̱ nunu güeña̱ nu zaab tiꞌ zigy tonaꞌ la anc nu yuꞌ dub yub la zeꞌ nu zu yashily zeꞌ, gal nu de tap mbecy mbañ zeꞌ, gal nu dela de yu bel zeꞌ. Zeꞌ yuꞌ bee miyo̱o̱ la dey nac yu yuꞌy. \v 12 Orzeꞌ ye la rbish ti dey. Orzeꞌ na dey: \q1 Biñ nu na gal nu na Shily nu gua gun lo Ñgyoozh, \q1 mi zeꞌ yad ñi nim nu gyub ic mi dela coz, \q1 nunu yad ñi nim nu gyuꞌ dela gyel nap yaam, \q1 nunu yad ñi nim nu gad lagy mi dela coz, \q1 nunu yad ñi nim nu nac mi biñ nu fert, \q1 nunu yad ñi nim nu ca lagy mbecy lom, \q1 nunu gyabic dey gyel mbecy nim, \q1 nunu griib zily dey mi, \m na dey. \p \v 13 Orzeꞌ niꞌ ziꞌl güeña̱ nu rnii dela coz nu psaꞌ lagy Ñgyoozh: dela coz nu yuꞌ gyibaa, nu de coz nu yuꞌ gyishlombecy ii, nunu de coz nu bi gut, gal nu de coz nu yuꞌ lo nisyudoo. Orzeꞌ na dela ndeꞌ: \q1 Gyabic den gyel mbecy ni biñ nu riib ic lo yashily, \q1 ni biñ nu nac Shily. \q1 Nunu ca lagy den lom, \q1 nunu grib zily den mi, \q1 nunu mi zeꞌ gyub ic mi dela coz dub laa tiem, \m na de coz zeꞌ. \p \v 14 Orzeꞌ zaꞌ tap la de mbecy mbañ zeꞌ rnii dey: \p ―¡Laab ni gac ñii! ―nay. \p Zeꞌ de gal zu tap de yu bel zeꞌ gusu tib dey. Orzeꞌ briib zily dey mi. \c 6 \s1 Ornu duzug de gagy sey zeꞌ \p \v 1 Gazeꞌ nu bzaaca̱ biñ nu nac Shily zeꞌ psug mi tub sey lo gagy ñii. Orzeꞌ lo tap mbecy mbañ zeꞌ güeña̱ nu rnii tub yu gal nu rnii guzii. Orzeꞌ nay: \p ―¡Da! ―nay. \p \v 2 Orzeꞌ bgüi̱i̱. Orzeꞌ bzaaca̱ tub cuay cacy zu ma. Zeꞌ yu nu riib cuay zeꞌ zu yaay tub guaz. Nunu guud tub coron nu ri tooy. Orzeꞌ gush nez yu zay nu gyicy yu gyel yuu, nunu gyicy yu gan. \p \v 3 Na ornu biñ nu nac Shily zeꞌ psug mi sey cyup, orzeꞌ güeña̱ nu rnii mbecy cyup nu bruu lo tap mbecy mbañ zeꞌ. Orzeꞌ nay: \p ―¡Da! ―nay. \p \v 4 Orzeꞌ bruu zac tuubaꞌ cuay coloor ña. Zeꞌ yu nu riib ma zeꞌ, yu zeꞌ guud rishbeey niy nu coy gyel ri zu gyishlombecy, nunu gyicy yu nu cut mbecy losaꞌy. Orzeꞌ guud tub mandzicy ily niy. \p \v 5 Na ornu biñ nu nac Shily zeꞌ psug mi sey chon, orzeꞌ güeña̱ nu rnii mbecy chon nu bruu lo de tap mbecy mbañ zeꞌ. Orzeꞌ nay: \p ―¡Da! ―nay. \p Orzeꞌ bgüi̱i̱, nunu bzaaca̱ tub cuay cas zu ma. Zeꞌ yu nu riib ma zu yaay tub igat beey. \v 6 Orzeꞌ güeña̱ nu zaab tiꞌ rnii lat de tap mbecy mbañ zeꞌ. Orzeꞌ riidz zeꞌ rniiñ: \p ―Nomaas tub cyil zi trig, ndeꞌ i mbecy tub dzi. Zeꞌ chon cyil mbigy sebada, ndeꞌ laabaꞌ i dey par tub dzi. Tees cueꞌ gan ru asecy. Niꞌ ziꞌl ñup urbyay cueꞌ gan ru ñii ―rniiñ. \p \v 7 Na ornu biñ nu nac Shily zeꞌ psug mi sey tap zeꞌ, orzeꞌ güeña̱ nu rnii mbecy tap nu mbañ zeꞌ. Orzeꞌ nay: \p ―¡Da! ―nay. \p \v 8 Orzeꞌ bgüi̱i̱, nunu bzaaca̱ tub cuay mñush. Orzeꞌ yu nu riib cuay zeꞌ, yu zeꞌ lay Gyel Gut. Nunu ich yu zeꞌ zaab tuubaꞌ mbecy nu yaruuñ lugaar zeꞌ nu yuꞌ de añ. Orzeꞌ de yu zeꞌ guud rishbeey niy nu cut yu tub nac mbecy lo tap nac yu. Ni mod gyicy dey dutuub la gyishlombecy. Gyicy dey nu gat mbecy nu mandzicy. Gyicy dey nu gat mbecy nu gyel yuu. Gyicy dey nu gat mbecy nu cubiñ. Gyicy dey nu gat mbecy nu güii. Nunu niꞌ ziꞌl gyicy dey nu cut de bañ gyish de mbecy. \p \v 9 Na ornu biñ nu nac Shily zeꞌ psug mi sey gay, orzeꞌ par nañ mez ni cuug bzaaca̱ nu yuꞌ de mbecy nu gut yu yaa de mbecy nu nac nu bzu fert dey nu nac de riidz ni Ñgyoozh, nunu nu nac nu bicy paa dey nu bzat dey Ñgyoozh. \v 10 Orzeꞌ de yu zeꞌ ye la rniiy. Orzeꞌ nay: \p ―Ñgyoozh yon nu gya zir zu par dela mbecy, biñ nu ricy paa, ¿gul shuub dzi nu gri beer ni dela mbecy nu yuꞌ gyishlombecy? Orzeꞌ gyabic ru i de mbecy nu biit de̱ ya̱ ―na dey. \p \v 11 Orzeꞌ tub ga la dey guud tub negy cacy duñ zuy. Orzeꞌ bdunii nu gyicy cup dey pase̱z se tub tiem miꞌ ziꞌl, gashtal gzaꞌ la numbr ni de mbecy nu ricy riiñ ni Crisht, de yu nu ca lo cuen nu gat gal mod nu gut de yu nu bi gut zeꞌ. \p \v 12 Na ornu psug biñ nu nac Shily zeꞌ sey shup, orzeꞌ bzaaca̱ nu briib tub duru ily. Orzeꞌ bet cow lo doo güidz gal nu na negy nu rzu mbecy ornu rat famil niy. Zeꞌ beey byaña lo ma gal nu na reñ. \v 13 Zeꞌ de bel baa bet lag ma lo yu gal nu yet lag de urlas caꞌ ornu fert druu tub bi ily. \v 14 Orzeꞌ mnit baa gal nu rzac tub lyag gyicy ornu rtub mbecy ñi. Orzeꞌ dela bicy nu dela yu nu ri lo nisyudoo, delañ bruu chuñ seꞌñ. \v 15 Orzeꞌ de rey ni gyishlombecy gua cach lo dey nañ de gyitaꞌ blyuu gal nu de lat gyitaꞌ ily ni de logyiꞌ. Tublaazh la za dey nu de mbecy nu zu riiñ, gal nu de mbecy nu riib ic de soldad, gal nu de mbecy guaniꞌñ, gal nu de mbecy nu dzi cyiiñ, gal nu de mbecy nu byac moz por fers la, gal nu de mbecy nu a̱ꞌ nac moz por fers la. \v 16 Orzeꞌ na dey rab yu de gyitaꞌ ily zeꞌ, gal nu de bicy ily: \p ―¡Bet lag to̱o̱ de̱ par nu cach ru de̱ ya̱, gun cueꞌ nu gzac de̱ lo biñ nu zub lo yashily re, nunu cueꞌ nu gzac de̱ lo cashtig nu cuic biñ nu nac Shily re! \v 17 Gun bi pshuub dzi nu blaazhaꞌ zir dzi ily, dzi nu cuic mi cashtig. Orzeꞌ ¿cyu gac gagye loñ? ―na dey. \c 7 \s1 De yu nu zub sey cyuga \p \v 1 Despuees ni de nu ndeꞌ, orzeꞌ bzaaca̱ tap anc zu tub gay zaꞌ tap la scyiñ ni gyishlombecy. Orzeꞌ de yu zeꞌ bicy dey nu cuez zaꞌ tap la bi ni gyishlombecy, gun orzeꞌ cueꞌ nu gruuñ lo nisyudoo, ni lo yu. Ni lo ni tub la yag waruuñ. \v 2 Orzeꞌ bzaaca̱ tub anc yad yu par zeꞌ nu driib doo. Yu zeꞌ nuuy tub gyiib nu nac sey ni Ñgyoozh mbañ. Orzeꞌ anc zeꞌ ye la brish ti nuy de tap anc zeꞌ, como bi guud rishbeey ni dey nu ted ziy lo yu gal nu lo nisyudoo. \v 3 Orzeꞌ nay rab yu dey: \p ―¡Cueꞌ ted zir lo yu, ni lo nisyudoo, ni lat de yag, gashtal gzuub la̱ de̱ sey cyuga de mbecy nu ricy coz nu rlagy Ñgyoozh! ―nay. \p \v 4 Orzeꞌ güeña̱ nu rnii tub mbecy nu la be la tant mbecy de yu nu gzub sey cyuga zeꞌ. Orzeꞌ ndeꞌ tub gaynal zub cyuu zub tap miily dey. De yu zeꞌ bruuy lat dela nez mbecy Israeel. \v 5 Orzeꞌ trocyup miily de mbecy Israeel nu bruu lat nez Judá, de yu zeꞌ bzub sey cyuga dey. Zeꞌ trocyupaꞌ miily de yu nu bruu lat nez Rubén. Zeꞌ trocyupaꞌ miily de yu nu bruu lat nez Gad. \v 6 Zeꞌ trocyupaꞌ miily de yu nu bruu lat nez Aser. Zeꞌ trocyupaꞌ miily de yu nu bruu lat nez Neftalí. Zeꞌ trocyupaꞌ miily de yu nu bruu lat nez Manasés. \v 7 Zeꞌ trocyupaꞌ miily de yu nu bruu lat nez Simeón. Zeꞌ trocyupaꞌ miily de yu nu bruu lat nez Leví. Zeꞌ trocyupaꞌ miily de yu nu bruu lat nez Isacar. \v 8 Zeꞌ trocyupaꞌ miily de yu nu bruu lat nez Zabulón. Zeꞌ trocyupaꞌ miily de yu nu bruu lat nez See. Zeꞌ trocyupaꞌ miily de yu nu bruu lat nez Benjamiing. \s1 Tub nac mbecy zigy nu zu negy cacy \p \v 9 Despuees ni de nu ndeꞌ, orzeꞌ bgüi̱i̱, nunu bzaaca̱ nu yuꞌ tub nac mbecy zigy tonaꞌ la. Par nu tantaꞌ zigy dey, ni wagacaꞌ dulab dey. Orzeꞌ de yu zeꞌ bruuy lat de lo la nac mbecy. Bruu dey lat de lo la nez mbecy. Bruu dey lat de mbecy nu rnii de lo la riidz. Nunu mas gashtal lat dela mbecy bruu dey. Orzeꞌ bzu dey par lo yashily zeꞌ, nunu par lo biñ nu nac Shily zeꞌ. Zu dey negy cacy duñ, nunu zu yaa dey yaa yagyiñ. \v 10 Orzeꞌ ye la rbish ti dey. Orzeꞌ na dey: \q1 ¡Ñgyoozh, biñ nu zub lo yashily zeꞌ, nac mi biñ nu rboo mbañ de mbecy! \q1 ¡Niꞌ ziꞌl biñ nu nac Shily nac mi biñ nu rboo mbañ de mbecy! \m \v 11 Orzeꞌ dela de anc yuꞌy dub yub la zeꞌ nu zu yashily zeꞌ, gal nu zeꞌ nu yuꞌ de yu bel zeꞌ, gal nu zeꞌ nu yuꞌ tap de mbecy mbañ zeꞌ. Orzeꞌ wes saa tiily dey gal lo yu la par zeꞌ nu zu yashily zeꞌ. Orzeꞌ briib zily dey Ñgyoozh. \v 12 Orzeꞌ na dey: \q1 ¡Laab ni gac ñii! \q1 Yad ñi ni Ñgyoozh ni den nu gyed gyel mbecy nim. \q1 Yad ñi nim nu dugyim gyel lily. \q1 Yad ñi nim nu gad lagy mi dela coz. \q1 Yad ñi nim nu gyash mi de gras nu gric den nim. \q1 Yad ñi nim nu ca lagy den lom. \q1 Yad ñi nim nu gac gyicy mi dela coz. \q1 Yad ñi nim nu nac mi biñ fert. \q1 Dela nu ndeꞌ yad ñi ni Ñgyoozh ni den dub laa tiem par lo. \q1 ¡Laab ni gac ñii!, \m na dey. \p \v 13 Orzeꞌ tub de yu bel zeꞌ bdugyiꞌy lo̱. Orzeꞌ nay: \p ―¿Cyu mbecy, de yu nu zu negy cacy duñ? ¿Nunu ca bruu dey? ―nay. \p \v 14 Orzeꞌ ya̱ mne̱e̱ loy: \p ―Ru rad lagy ru ca bruu dey ―mne̱e̱. \p Orzeꞌ nay rab yu ya̱: \p ―De yu re yu nu bruu lugaar zeꞌ nu tonaꞌ la deet guc. De yu re yu nu gu shab, nunu bicy caacy dey ñi lo reñ biñ nu nac Shily. \q1 \v 15 Ndeꞌ nu yuꞌ dey zeꞌ nu zu yashily nu riib ic Ñgyoozh. \q1 Dzi rel la ricy dey coz nu rlagy mi nañ yuꞌ nim. \q1 Orzeꞌ biñ nu zub lo yashily zeꞌ rsoow mi too dey \q1 par nu cueꞌ nu shiñ gzac yu, \q1 gun yuꞌ dey zeꞌ nu zum. \q1 \v 16 Zeꞌ wazac zi gaꞌ dey nu gyan yu. \q1 Ni nis wabigyaꞌ dey. \q1 Ni ba wachuu gaꞌñ cuerp ni dey. \q1 Ni nu zig wayicy seedaꞌñ dey. \q1 \v 17 Gun biñ nu nac Shily nu zu gazel zeꞌ nu zu yashily zeꞌ, \q1 mi zeꞌ gñam dey gal nu rña mbecy Shily niy. \q1 Orzeꞌ cha num dey zeꞌ nu driib nis, nis nu rbic gyel mbañ. \q1 Orzeꞌ Ñgyoozh cuiigy mi dela nis nu druu urlo dey \m ―nay. \c 8 \s1 Sey gagy \p \v 1 Na ornu biñ nu nac Shily zeꞌ psug mi sey gagy zeꞌ, se ri zu la byac gyibaa tub cyaal or. \v 2 Orzeꞌ gazeꞌ nu bzaaca̱ gagy anc zuy lo Ñgyoozh. Orzeꞌ guud gagy trompet ni dey. \v 3 Orzeꞌ gazeꞌ nu bruu zac tub anc yad nuy tub psiꞌñ yaal or. Orzeꞌ ingaab yaal guud niy. Orzeꞌ gua nuy ñi lo cuug nu zaay yuñ lat nu rnii nu dela mbecy Ñgyoozh. Rzaay yuñ lo cuug or nu zu par lo yashily, zeꞌ nu riib ic Ñgyoozh. \v 4 Orzeꞌ dzeeñ yaal zeꞌ bruuñ yaa anc nu zu lo Ñgyoozh, orzeꞌ wes nañ ñi lat nu rnii nu de mbecy mi. \v 5 Orzeꞌ gazeꞌ nu anc zeꞌ bduꞌ yaay psiꞌñ yaal or zeꞌ. Gazeꞌ nu gush yu boo nu bruu lo cuug, bduꞌy ñi nañ psiꞌñ yaal zeꞌ. Gazeꞌ nu pshet lag yuñ lo yu. Gazeꞌ nu mnii guzii. Nunu guc zu redz. Nunu bzu gyi ni guzii. Nunu briib duru. \s1 De trompet \p \v 6 Orzeꞌ de gagy anc nu zu yaa gagy trompet zeꞌ bzuub ruꞌ dey trompet niy nu bzu lily yu nu laay ñi. \p \v 7 Gazeꞌ nu anc loga blaay trompet niy. Orzeꞌ bet gyey gye, nu gyi, nu reñ. Guꞌ can ñii ornu beet ñi lo yu. Orzeꞌ lo dela lugaar ni gyishlombecy, wic tub ga nac lugaar niñ. Zeꞌ byeeñ cyup nac lugaar nu wanchic. Lo dela yag nu nash gyishlombecy, wic tub nac ñii. Orzeꞌ byeeñ se cyup nac ñii. Orzeꞌ lo dela gyish, wic tub nac ñii. Zeꞌ byeeñ cyup nac ñii. \p \v 8 Gazeꞌ nu anc cyup blaay trompet niy. Orzeꞌ bet lag tub coz nu rca gyi. Nañ gal nu na tub bicy ily. Bet lag ñi lo nisyudoo. Orzeꞌ lo dela nis nu yuꞌ gyishlombecy, tub nac ñii byac ñi reñ. Zeꞌ cyup nacaꞌñ wangyac ñi reñ. \v 9 Orzeꞌ lo dela bañcyug nu yuꞌ lo nisyudoo, gut tub nac ma. Zeꞌ byeeñ cyup nac ma. Nunu lo dela barc, mnit lo tub nac ñii. Zeꞌ byeeñ se cyup nac ñii. \p \v 10 Orzeꞌ gazeꞌ nu blaa gaꞌ anc chon trompet niy. Orzeꞌ bet lag tub bel baa ily. Rca gyi ma gal nu na tub yaa gyi gyegy. Bruu ma gal baa. Orzeꞌ lo dela gyoow ni gyishlombecy, bet lag ma lo tub nac ñii. Zeꞌ wangyet lag ma lo cyup nac ñii. Orzeꞌ lo dela lugaar zeꞌ nu driib nis, bet lag ma lo tub nac ñii. Zeꞌ wangyet lag ma lo cyup nac ñii. \v 11 Orzeꞌ nu la bel baa zeꞌ, ndeꞌ Bel Baa Lya. Orzeꞌ lo dela nis nu yuꞌ gyishlombecy, tub nac ñii byalyañ. Zeꞌ cyup nac ñii wangyalyañ. Orzeꞌ zigy mbecy gut yu nu nac nu goꞌy nis zeꞌ, gun byalyañ. \p \v 12 Orzeꞌ gazeꞌ nu anc tap blaay trompet niy. Orzeꞌ lo dela lugaar ni doo, bet cow tub nac ñii. Zeꞌ cyup nac ñii wangyet cow ñi. Nunu lo dela lugaar ni beey, bet cow tub nac ñii. Zeꞌ cyup nac ñii wangyet cow ñi. Nunu lo dela bel nu taꞌ baa bet cow lo tub nac ma. Zeꞌ cyup nac ma wangyet cow lo ma. Orzeꞌ lo trocyup or ni tub dzi, bet cow tap or. Nunu lo trocyup or ni tub rel, bet cowaꞌ tap or. \p \v 13 Orzeꞌ bgüi̱i̱ baa. Bzaaca̱ tub psi. Gya zaab ma lo bi. Orzeꞌ güeña̱ nu ye la mnii ma. Orzeꞌ na ma: \p ―¡Lashta de mbecy nu rcyiiñ lo yu ornu glaa se chon de anc trompet niy! ―na psi zeꞌ. \c 9 \p \v 1 Orzeꞌ gazeꞌ nu anc gay blaay trompet niy. Orzeꞌ bzaaca̱ tub mbecy nu na gal nu na bel baa. Orzeꞌ bruuy baa bet lag yu lo yu. Orzeꞌ yu zeꞌ guud ya gyiib ni gyerye ily nu rnii dey gabily niy. \v 2 Orzeꞌ pshaal yu roꞌ ni gabily. Orzeꞌ ruꞌ gabily zeꞌ bruu tub dzeeñ ily gal nu druuñ ruꞌ tub yo ily. Orzeꞌ dzeeñ zeꞌ psoow ñi lo ba ni doo, gal nu lo bi, nunu wacabee napaꞌ la gyishlombecy. \v 3 Orzeꞌ gushagy bruu de ma lat dzeeñ zeꞌ bet ma lo yu. Orzeꞌ ma zeꞌ cyiiñ ma nu gyicy ma gal nu ricy gune. \v 4 Orzeꞌ ma zeꞌ gua raso̱o̱ lo ma nu cueꞌ gyicy ma da̱y nu de gyish, ni cueꞌ gyicy ma da̱y nu de yag, ni cueꞌ gyicy ma da̱y nu ni tub la coz caꞌ. Sinu tub zi la mod nu gyicy ma, ndeꞌ nu shiñ gyicy nu ma mbecy nu sac sey ni Ñgyoozh cyuga. \v 5 Orzeꞌ de gushagy zeꞌ wangad rishbeey nu cut ma de mbecy zeꞌ. Nomaas guud rishbeey ni ma nu shet zi ziꞌl ma mbecy gaay beey. Nunu gyicy ma nu gac ni mbecy gal nu rac nu rgod gune. \v 6 Orzeꞌ lat gaay beey zeꞌ, orzeꞌ de mbecy yub yu tub mod nu gat yu. Tees wayap dey ñi. Nunu mas galagy dey nu gat yu, tees rila wad mod nu gat dey. \p \v 7 Orzeꞌ de gushagy zeꞌ rabee ma gal nu rabee cuay ornu bi zu lily ma par gyel yuu. Too ma zub tub coz nu na gal nu na coron or. Nunu lo ma nañ gal nu na lo mbecy. \v 8 Zeꞌ gyich too ma nañ gal nu na gyich too biñ mñaa. Zeꞌ lay ma nañ gal nu na lay biidz. \v 9 Orzeꞌ lyush ma noow ñi nu tub coz nu na gal nu na gyiib. Nunu loweꞌ ma rzigy ñi gal nu rzigy zañ caret ornu rca yu cuay ornu rash ma carer nu rshet yaa dey losaꞌ yuuy. \v 10 Zub ne de ma. Nañ gal nu na ne gune. Nunu zub ngooch ma looñ. Nunu nu nac ne ma, cyiiñ ma nu shet zi ma mbecy lat gaay beey zeꞌ. \v 11 Orzeꞌ zu tub mbecy nu riib ic gushagy zeꞌ. Yu zeꞌ nac yu anc ni gabily. Orzeꞌ yu zeꞌ lay Abadón benu nu riidz hebreo. Zeꞌ benu nu riidz griego, orzeꞌ lay Apolión. Ndeꞌ yaruuñ yu nu rnit lo. \p \v 12 Orzeꞌ bded tir loga la nu shiñ guc. Zeꞌ ricy falt ruꞌ se cyup tir nu shiñ gac. \p \v 13 Orzeꞌ gazeꞌ nu anc shup blaay trompet niy. Orzeꞌ güeña̱ nu zaab tiꞌ nu rnii par de tub ga scyiñ ni cuug or nu zu lo Ñgyoozh. \v 14 Orzeꞌ riidz zeꞌ rniiñ lo anc shup nu ricy cup trompet zeꞌ: \p ―Glaar de tap anc nu nag ruꞌ gyoow ily nu la gyoow Eufrates ―rniiñ. \p \v 15 Orzeꞌ ni mod bdulaa de tap anc zeꞌ, gun orzeꞌ lo dela mbecy nu yuꞌ gyishlombecy, cut dey tub nac yu. Orzeꞌ gyiyeeñ se cyup nac yu. Gun de yu zeꞌ bi yuꞌ lily laa dey par or na, nu dzi na, nu beey na, nu ñaꞌn na. \v 16 Orzeꞌ yuꞌ cyup gaynal miyo̱o̱ de soldad nu riib cuay. \p \v 17 Orzeꞌ pcaal mniiñ lo̱ nu bzaaca̱ de cuay zeꞌ gal nu de yu nu zub ich ma. De yu zeꞌ bi ca tub cyug nu rsoow ñi lyush yu. Zeꞌ cyug zeꞌ, ndeꞌ nañ gal nu na gyi, nunu caꞌ la rgüiiñ, nunu caach rgüiiñ. Nunu cuay zeꞌ na too ma gal nu na too biidz. Nunu ruꞌ ma driib lyush gyi, gal nu dzeeñ, gal nu asufre. \v 18 Orzeꞌ lo dela mbecy nu yuꞌ gyishlombecy, gut tub nac yu nu nac chon coz nu driib ruꞌ ma zeꞌ. Orzeꞌ byeeñ se cyup nac yu. Chon coz zeꞌ, ndeꞌ gyi, nu dzeeñ, nu asufre. \v 19 Gun de cuay zeꞌ cyiiñ ma nu nac ruꞌ ma nunu nu nac ne ma. Orzeꞌ ne ma nañ gal na bily. Zub too ma. Orzeꞌ nu too ma shet zi ma mbecy. \p \v 20 Tees deꞌ zir mbecy nu wangat nu nac de coz dañ zeꞌ wancheca dey nu gyicy yu de coz a̱ꞌ nap nu ricy yu, ni wancheca dey nu rcay de nuras a̱ꞌ nap, nu de nab nu byaa nu or, nu de nab plat, nu de nab nu byaa nu gyiib cach, nu de nab nu byaa nu gyitaꞌ, nu de nab nu byaa nu yag. Wancheca dey nu rcay nab nu wacsac, ni wagyeñ, ni wacsa. \v 21 Ni wanneꞌ dey cyi nu ricy yu. Cyi zeꞌ, ndeꞌ nu rut dey losaꞌy, nunu ricy dey gyel tuꞌ, nunu ricy dey cyi nu ral yu mbecy nu wanchelaay, nunu ricy dey gubaan. Dela cyi zeꞌ wanneꞌ dey ñi. \c 10 \s1 Tub anc nu nash gyicy miiñ \p \v 1 Orzeꞌ gazeꞌ nu bzaaca̱ tuubaꞌ anc fert. Orzeꞌ bruuy gyibaa bet yu. Orzeꞌ za baa rsoow ñi cuerp niy. Zeꞌ tooy riib shelcuit. Zeꞌ ya loy briic ñi yaa gal nu na yaa ni doo güidz. Zeꞌ gyiꞌy rabeeñ gal nu rabee tub yabi gyi. \v 2 Orzeꞌ zu yaay tub gyicy miꞌ. Orzeꞌ bi ndiily loñ. Orzeꞌ bzu gyiꞌ beey lo nisyudoo. Zeꞌ gyiꞌ reg yu bzuy ñi lo yu wach. \v 3 Orzeꞌ ye tonaꞌ la brish tiy gal nu rbish ti biidz. Na ornu brish tiy na, orzeꞌ mnii guzii gagy seꞌ. \v 4 Na ornu mnii guzii gagy seꞌ na, orzeꞌ bicy pe̱e̱ nu nca̱a̱ lo gyicy. Orzeꞌ güeña̱ nu zaab tiꞌ gal gyibaa. Orzeꞌ nam: \p ―Riidz nu mnii guzii gagy seꞌ zeꞌ, cuꞌ choow ru ñii nañ lardoor. Cueꞌ caar ñii lo gyicy ―nam. \p \v 5 Gazeꞌ nu bzaaca̱ anc nu zu gyiꞌ lo nisyudoo gal nu lo yu wach, orzeꞌ yu zeꞌ pshes nañ yaa beey par baa. \v 6 Orzeꞌ bzat yu Ñgyoozh par nu gabe nu segur la gac gal nu mniiy. Ñgyoozh rcyiiñ mi tub la. Mi zeꞌ psaꞌ lagy mi baa, nu gyishlombecy, nu nisyudoo, nu dela coz. Orzeꞌ anc zeꞌ bzat yu mi zeꞌ. Orzeꞌ nay: \p ―Walagy ñi nu tuñ lez naa na. \v 7 Tees ornu anc gagy zeꞌ cugyiꞌ nu laay trompet niy, orzeꞌ Ñgyoozh gzaꞌ lom coz nu rnii toom nu gyicy mi. Coz zeꞌ, ndeꞌ wangad lagy de mbecy. Tees pshaal mi ñii lo de moz nim, lo de yu nu mnii por cuen nim ―nay. \p \v 8 Orzeꞌ güeña̱ nu zaab tiꞌ nu rnii tub tiraꞌ laabaꞌ gal gyibaa. Orzeꞌ nam: \p ―Gua na, nunu gush gyicy miꞌ nu bi ndiily lo nu zu yaa anc nu zu gyiꞌ lo nisyudoo gal nu lo yu wach ―nam. \p \v 9 Orzeꞌ gua̱ lo anc zeꞌ. Orzeꞌ bdiña̱ gyicy miꞌ zeꞌ loy. Orzeꞌ yu zeꞌ nay rab yu ya̱: \p ―Gush ñi gow ru. Ornu gow ru ñii, orzeꞌ ish ñi gal nu ish dziñ. Tees ornu chetiñ nañ ru, orzeꞌ gyalyañ ―na anc zeꞌ. \p \v 10 Orzeꞌ brusha̱ gyicy miꞌ nu zu yaa anc zeꞌ. Orzeꞌ bda̱w ñii. Orzeꞌ ish row ñi gal nu ish dziñ. Tees ornu gutiñ naña̱, orzeꞌ byalyañ. \p \v 11 Orzeꞌ de mbecy mniiy lo̱: \p ―Orzeꞌ na tub tiraꞌ rlagy ñi nu shaal ru de riidz nu druu lo Ñgyoozh nu rniiñ lac na de coz nu gzac zañ nac nasyoong, gal nu zañ nac nez de mbecy, gal nu zañ lo riidz, gal nu zañ rey ―na dey rab yu ya̱. \c 11 \s1 Cyup teshtig ni Ñgyoozh \p \v 1 Orzeꞌ guud tub ya beey ne̱ nañ gal nu na tub yagyi. Orzeꞌ na dey rab yu ya̱: \p ―Wes su. Orzeꞌ tush peer yuꞌ wedz ni Ñgyoozh. Nunu tush peer lo cuug. Nunu glab ru de mbecy nu driib zily Ñgyoozh nañ yuꞌ zeꞌ. \v 2 Tees cueꞌ tush peer loliꞌ nu riib par ich yuꞌ, gun Ñgyoozh bzaan mi gyuꞌñ yaa de mbecy nu walab mbecy Israeel. Orzeꞌ de yu zeꞌ zub gyiꞌ dey too gyedz ni Ñgyoozh cyuu zub cyup beey. \v 3 Orzeꞌ ya̱ zuu neza̱ cyup teshtig ne̱ nu cha nii dey por cuen ne̱ nañ trocyup gaynal zub gayon dzi. Zeꞌ de yu zeꞌ zu dey negy nu byaa nu duu gyedz. \p \v 4 ’Orzeꞌ cyup de teshtig zeꞌ nac yu cyup ya oliva, nunu nac dey cyup candeler nu zu lo Ñgyoozh Shuaan den, biñ nu nac Ñgyoozh ni gyishlombecy. \v 5 Benu ca na tub mbecy galagy yu shiñ gyicy nuy dey, orzeꞌ grib gyi ruꞌ dey nu gnit lo mbecy zeꞌ. Orzeꞌ ni mod gat cyu ziꞌl mbecy nu galagy nu shiñ gyicy nu de yu zeꞌ. \v 6 Orzeꞌ de yu zeꞌ ricy cup yu rishbeey nu soow yu baa nu cueꞌ gyet gyey lat nu shaal dey riidz ni Ñgyoozh. Niꞌ ziꞌl ricy cup dey rishbeey par nu gyicy yu nu nis gyac ñi reñ. Nunu ricy cup dey rishbeey nu gyicy yu nu gzac zi de mbecy gyishlombecy nu de lo la mod nunu la ziꞌl be tir nu galagy dey. \v 7 Na ornu gyaꞌ lo nu nii dey por cuen ni Ñgyoozh, orzeꞌ tub bañcyug dañ nu gruu gabily, ma zeꞌ chucoo nu ma dey. Orzeꞌ gyicy ma gan cut ma dey. \v 8 Orzeꞌ cuerp ni dey gabish ñi lat cay ni gyedz ily, zeꞌ nu pca Shuaan den Jesuuz lo cruuz. Orzeꞌ gyedz zeꞌ lañ Sodoma, nunu lañ Egipto, benu nu riidz tiily. \v 9 Orzeꞌ mbecy nu gruu dutuub la gyishlombecy, güii dey cuerp ni de yu zeꞌ par chon dzi nu. Mbecy nu gruu dela gyedz, mbecy nu gruu lat de lo la nez, mbecy nu rnii de lo la riidz, mbecy nu gruu dela nasyoong, dela dey güiiy lo cuerp ni de yu zeꞌ. Ni wazaan dey nu cach mbecy de cuerp zeꞌ. \p \v 10 ’Orzeꞌ de mbecy nu yuꞌ gyishlombecy gyet lagy dey nu nac cyup mbecy nu gut zeꞌ. Par nu tantaꞌ yet lagy dey, orzeꞌ cuic dey coz ni losaꞌy leew la. Gun cyup de mbecy nu mnii por cuen ni Ñgyoozh zeꞌ bicy dey nu bzac zi de mbecy nu yuꞌ gyishlombecy. \v 11 Tees ornu gzaꞌ chon dzi nu, orzeꞌ Ñgyoozh gyicy mi nu gyabañ dey. Orzeꞌ gyeshte dey. Orzeꞌ dela mbecy tonaꞌ la dzib dey. \v 12 Gazeꞌ nu gyeñ de yu nu byabañ zeꞌ nu zaab tiꞌ nu rnii gashtal gyibaa. Orzeꞌ nam: \p ―¡Gup der gal ii! ―nam. \p Orzeꞌ chup dey gyibaa lat za, nunu de losaꞌ yuu dey gzac yu. \v 13 Orzeꞌ laab or la zeꞌ griib tub duru ily. Orzeꞌ lo dela lugaar ni gyedz zeꞌ, nit lo tub nac lugaar niñ. Zeꞌ wanit lo se gaa nac lugaar zeꞌ. Nunu nit lo gagy miily mbecy nu nac duru zeꞌ. Orzeꞌ deꞌ zir de mbecy tonaꞌ la dzib dey. Orzeꞌ cugyiꞌ nu griib zily dey Ñgyoozh, biñ nu zub gyibaa. \p \v 14 Orzeꞌ bi bzaꞌ cyup tir nu shiñ rac. Sñuu ga bi cyid tir chon. \s1 Trompet gagy \p \v 15 Orzeꞌ gazeꞌ nu anc gagy blaay trompet niy. Orzeꞌ ye la zaab tiꞌ nu rnii gal gyibaa. Orzeꞌ nam: \q1 Na bi bri gyel gubier ni Ñgyoozh, Shuaan den, gal nu Jesuuz, Mesías nim. \q1 Orzeꞌ de mi zeꞌ gyub ic mi tub la. \p \v 16 Gazeꞌ nu gal zu tap de yu bel nu zub par lo nu lo nu yashily zeꞌ nu riib ic Ñgyoozh, gusab tiily dey lo yu. Orzeꞌ briib zily dey Ñgyoozh. \v 17 Orzeꞌ na dey: \q1 Gric de̱ gras nir, Ñgyoozh, Shuaan de̱. \q1 Ru biñ nu gac gyicy dela coz. \q1 Ru guc ru par ich, nunu ru nac ru na. \q1 Na cugyiꞌ nu gyub ic ru gyishlombecy. \q1 \v 18 Orzeꞌ de mbecy nu walab mbecy Israeel tonaꞌ la rzi lagy dey, \q1 gun na bi pshuub dzi nu cuic ru cashtig ni dey. \q1 Nunu niꞌ ziꞌl pshuub dzi nu ri beer ni de mbecy gut. \q1 Nunu pshuubaꞌ dzi nu gyabic ru i de moz nir, de yu nu mnii por cuen nir, \q1 gal nu ni de yu nu bzu chu nu gac nir, nunu ni de yu nu pca lagy lor. \q1 Orzeꞌ gyabic ru i dey mas nac yu yu lily o mas nac yu yu gyidz. \q1 Nunu na bi pshuub dzi nu nit lor de mbecy nu rnit lo gyishlombecy ii, \m na gal zu tap de yu bel ni mbecy Israeel. \p \v 19 Orzeꞌ byaal roꞌ wedz ni Ñgyoozh gal gyibaa. Orzeꞌ nañ yuꞌ wedz zeꞌ bruu zac gyiñ nu ri choow trat nim. Gazeꞌ nu bzu gyi ni guzii, nunu guc zu redz, nunu mnii guzii, nunu briib duru, nunu tonaꞌ la bet gyey gye. \c 12 \s1 Biñ mñaa nu low dañ \p \v 1 Orzeꞌ gazeꞌ nu bruu zac tub muesht ily gyibaa. Ndeꞌ tub biñ mñaa. Shab mi nu zum nañ gal nu na doo güidz. Zeꞌ gyiꞌm ca tub coz nu na gal nu na beey. Orzeꞌ toom zub tub coron nu ricy cup trocyup bel baa. \v 2 Orzeꞌ mi zeꞌ se nu gaal ziꞌl mi mdoo. Orzeꞌ rbish tim nu rac nim nu gaal mi mdoo. \p \v 3 Orzeꞌ bruu zacaꞌ tuubaꞌ muesht gyibaa. Ndeꞌ tub low dañ. Tonaꞌ la zily ma. Nunu ña coloor ma. Ma zeꞌ zub gagy too ma. Nunu zub tii nguaz ma. Nunu ri tub ga la coron tub ga too ma. \v 4 Orzeꞌ lo dela bel nu taꞌ baa ptel ne ma tub nac ma. Orzeꞌ byeeñ cyup nac de bel zeꞌ. Orzeꞌ pshet lag ma de ma zeꞌ lo yu. Orzeꞌ low zeꞌ gusu ma lo biñ mñaa nu sñuu ga gal mdoo zeꞌ, gun orzeꞌ gow ma mdoo cuanzir nu gal mi. \v 5 Orzeꞌ biñ mñaa zeꞌ bgaal mi tub mdoo gyeey. Orzeꞌ mdoo zeꞌ, mi zeꞌ gyub ic mi de lo la mbecy nu tub garot gyiib. Gazeꞌ nu byash mbecy mdoo zeꞌ. Orzeꞌ gua nu dey mi lo Ñgyoozh, zeꞌ nu riib ic mi. \v 6 Orzeꞌ biñ mñaa zeꞌ bruu chum carer zam tub lugaar ub zi. Zam tub lugaar nu bi bzu lily Ñgyoozh. Gun zeꞌ gad coz nu cyiiñ nim trocyup gaynal zub gayon dzi. \p \v 7 Gazeꞌ nu brugyiꞌ tub gyel yuu gyibaa. Orzeꞌ Miguel nu de anc niy gua dey contr ni low dañ zeꞌ gal nu de anc ni ma zeꞌ. \v 8 Tees wangagyee low dañ zeꞌ. Orzeꞌ wangadaꞌ lugaar nu ñcyiiñ ma nu de anc ni ma gyibaa. \v 9 Orzeꞌ pcyuu nu dey ma. Orzeꞌ laab low dañ zeꞌ, ma zeꞌ bily nu nil zu nese gulas. Ma zeꞌ bañ nu rnii dey nuras, bañ nu rguu dela mbecy gyishlombecy. Orzeꞌ pshet lag dey ma nu dela anc ni ma lo yu ii. \p \v 10 Orzeꞌ ye la zaab tiꞌ nu rnii gal gyibaa. Orzeꞌ na: \p ―Na bi pshuub dzi nu co mbañ Ñgyoozh mbecy. Pshuub dzi nu gyicy mi coz ily, nunu pshuub dzi nu gyub ic mi gal nu ricy rey. Nunu shuub dzi nu gyub icaꞌ Mesías nim. Gun bi pcyuu nu dey yu nu driib gyidza too de losaꞌ den. Yu zeꞌ zuy dzi rel la lo Ñgyoozh nu driib yu gyidza too dey. \v 11 Tees de losaꞌn bicy dey gan yu zeꞌ nu nac reñ biñ nu nac Shily nu gua gun lo Ñgyoozh nunu nu nac de riidz rishli nu mnii dey. De yu zeꞌ wanchib dey nu gat yu, sinu “O la” mnii dey mas gat yu. \v 12 Orzeꞌ gucyit lagy de mbecy nu yuꞌ gyibaa. Tees cuaa de ru mbecy nu yuꞌ lo yu gal nu lo nisyudoo. Gun nuras bi bet yu lat der. Nunu tonaꞌ la rzi lagy yu, gun bi rad lagy yu nu wazu tuñ yu ―na gal gyibaa. \p \v 13 Na ornu gud lagy low dañ zeꞌ nu bi pshet lag dey ma lo yu, orzeꞌ brugyiꞌ nu zaab ma ich biñ mñaa nu bgaal mdoo gyeey zeꞌ. \v 14 Orzeꞌ guud cyup loweꞌ ily ni psi ni biñ mñaa zeꞌ, gun orzeꞌ gyes nañ mi cham tub lugaar ub zi. Orzeꞌ byazet mi lo bily zeꞌ. Orzeꞌ zeꞌ gad dela coz nu cyiiñ nim chon ñaꞌn nu. \v 15 Orzeꞌ bily zeꞌ bloo ma nis ruꞌ ma, gun orzeꞌ byac ñi tub gyoow nu cha nuñ biñ mñaa zeꞌ. \v 16 Tees yu blocyuub ñi biñ mñaa zeꞌ. Orzeꞌ byaal loñ. Goꞌñ nis nu bruu ruꞌ low dañ zeꞌ. \v 17 Orzeꞌ tonaꞌ la guzi lagy ma lo biñ mñaa zeꞌ. Orzeꞌ gush nez ma za ma nu chucoo nu ma deꞌ zir nez mi nu bruu zac despuees, gal nu dela mbecy nu rzuub gyidag de riidz nu mnii Ñgyoozh, laab de yu nu ricy paa nu de riidz rishli nu rshaal mbecy nu nac Jesucrisht. \c 13 \p \v 1 Orzeꞌ low dañ zeꞌ, ma zeꞌ gusu ma ruꞌ nisyudoo. \s1 Cyup bañ dañ \p Orzeꞌ bzaaca̱ tub bañ dañ bruu ma lo nisyudoo yad ma. Orzeꞌ ma zeꞌ ricy cup ma gagy too ma. Nunu ricy cup ma tii nguaz ma. Orzeꞌ lo tub ga nguaz ma ri tub ga coron. Nunu laab de too ma zeꞌ taꞌ de nu la nu za contr ni Ñgyoozh. \v 2 Orzeꞌ bañ dañ nu bzaaca̱ zeꞌ rabee ma gal nu rabee tub biidz. Zeꞌ gyiꞌ ma gal nu na gyiꞌ os nañ. Nunu ruꞌ ma gal nu na ruꞌ bishtoo na. Orzeꞌ low dañ zeꞌ bicy ma nu gac gyicy bañ dañ zeꞌ la ziꞌl coz nu cyiiñ ma nu gyicy ma. Nunu briic ma yashily nu riib ic ma, ni bañ dañ zeꞌ. Nunu briic ma rishbeey nu gyub ic ma zeꞌ. \v 3 Orzeꞌ lo gagy too bañ dañ zeꞌ, rlyu nu gud güiiñ, tub lo güii nu gyicy ñi nu gat ma. Tees zeꞌ nu gud güii zeꞌ ni ma mnit. Orzeꞌ dela mbecy nu yuꞌ gyishlombecy za nu ic dey. Orzeꞌ za ca dey ich bañ dañ zeꞌ. \v 4 Orzeꞌ dela mbecy briib zily dey low dañ zeꞌ, gun ma zeꞌ briic ma rishbeey ni bañ dañ zeꞌ nu gyub ic ma. Nunu niꞌ ziꞌl briib zily dey bañ dañ zeꞌ. Orzeꞌ na dey: \p ―¿Cyu ñuu lily na gal nu na bañ dañ ii? ¿Cyu gagye nu chucoo nu ma re? ―na dey. \p \v 5 Orzeꞌ low dañ zeꞌ bzaan ma nu rnii bañ dañ zeꞌ riidz leꞌ gal nu riidz nu za contr ni Ñgyoozh. Nunu briic ma rishbeey nu gyub ic ma cyuu zub cyup beey. \v 6 Orzeꞌ ni bicy ma. Mnii ma riidz nu za contr ni Ñgyoozh. Mnii zi ma ni Ñgyoozh, nunu mnii zi ma ni yuꞌ wedz nim, nunu mnii zi ma ni de anc nu yuꞌ gyibaa. \v 7 Nunu niꞌ ziꞌl low zeꞌ bzaan ma nu gyicy ma gyel yuu nu de mbecy ni Ñgyoozh gashtal gyicy la ma gan. Orzeꞌ briicaꞌ ma rishbeey nu gyub ic ma dela nez mbecy, de mbecy nu yuꞌ dela gyedz, de mbecy nu rnii de lo la riidz, nunu de mbecy ni dela nasyoong. \v 8 Orzeꞌ dela mbecy nu yuꞌ gyishlombecy briib zily dey bañ dañ zeꞌ. Nomaas nil nese anzir nu saꞌ lagy Ñgyoozh gyishlombecy, bi ca nu la de mbecy lo libr ni mbecy nu gruu mbañ. Orzeꞌ de yu zeꞌ wanriib zily dey ma. De yu zeꞌ yu nu ca nu la lo libr nu ricy cup biñ nu nac Shily nu gut zeꞌ, de yu zeꞌ wanriib zily dey ma. \p \v 9 Orzeꞌ benu mbecy zub gyidag yu, orzeꞌ rlagy ñi nu zuub gyidag yu. \v 10 Zeꞌ benu tub mbecy ca lo cuen niy nu chay pres, orzeꞌ segur la chay. Zeꞌ de yu nu ca lo cuen nu gat nu mandzicy, segur la gat dey nu mandzicy. Ndeꞌ nu de mbecy ni Ñgyoozh rlagy ñi nu gyicy cup dey pase̱z nunu rlagy ñi nu gyicy cup dey consuel lom. \p \v 11 Orzeꞌ gazeꞌ nu bzaaca̱ tuubaꞌ bañ dañ. Briib ma lo yu yad ma. Orzeꞌ ma zeꞌ zub cyup nguaz ma. Nañ gal nu na nguaz shily. Orzeꞌ mnii ma gal nu rnii low dañ zeꞌ. \v 12 Orzeꞌ bañ dañ cyup zeꞌ bicy ma riiñ ni bañ dañ loga la zeꞌ. Gun laabaꞌ rishbeey nu ricy cup bañ loga zeꞌ nu gyub ic ma mbecy, niꞌ ziꞌl laabaꞌ rishbeey zeꞌ ricy cup bañ cyup zeꞌ. Orzeꞌ bicy ma nu briib zily dela mbecy nu yuꞌ gyishlombecy bañ loga zeꞌ, bañcyug nu guud güii nu rlyu nu gat la. Zeꞌ mnit ni ma. \v 13 Niꞌ ziꞌl bañ cyup zeꞌ bicy ma zañ nusuriidz. Lo rgüii la de mbecy bicy ma nu bruu gyi gal baa bet ñi lo yu. \v 14 Orzeꞌ guud rishbeey nu gyicy ma nusuriidz laab zeꞌ nu zu bañ loga la zeꞌ. Orzeꞌ nu nac nusuriidz nu bicy ma zeꞌ, orzeꞌ bicy ma gan bguu ma dela mbecy nu yuꞌ gyishlombecy. Orzeꞌ laab ma mnii ma lo dela mbecy nu zaa dey tub nab bañ loga zeꞌ, bañ nu gud güii nu mandzicy zeꞌ, tees gabee mbañ ma. \v 15 Orzeꞌ bañ cyup zeꞌ guud mod ni ma nu gyicy ma nu cui mbañ nab bañ loga zeꞌ, gun orzeꞌ nab zeꞌ gniiñ, nunu gyicy ñi nu gat de mbecy, de yu nu wariib zily ñi. \v 16 Orzeꞌ ma zeꞌ bicy ma nu dela mbecy ca beey cyugay gal nu yaa beey. Mas yu gyidz, mas yu lily, mas yu guaniꞌñ, mas mbecy zi, mas moz, o mas patro̱o̱, tees dela dey ca beey dey. \v 17 Ni tub la mbecy wac ziy, ni wac cut yu coz niy benu sac beey zeꞌ cuerp niy. Zeꞌ beey zeꞌ, ndeꞌ nu la bañ dañ zeꞌ, o numbr nu yaruuñ nu la ma. \v 18 Orzeꞌ rlagy ñi mbecy nu siñ too par nu gyet lag yu cuen de nu nii. Gun yu nu gyet lag cuen gac gyicy yu nu gyet lag yu cuen lac yaruu numbr ni bañ dañ zeꞌ. Gun numbr zeꞌ, ndeꞌ yaruuñ nu la tub mbecy. Nunu numbr zeꞌ, ndeꞌ shuup gaynal zub gayon zub shuup. \c 14 \s1 Tub gaynal zub cyuu zub tap miily mbecy rul dey \p \v 1 Gazeꞌ nu bgüi̱i̱. Orzeꞌ bzaaca̱ biñ nu nac Shily zum too tub bicy nu la Sión. Orzeꞌ yuꞌ tub gaynal zub cyuu zub tap miily mbecy yuꞌ dey nuy mi. Orzeꞌ cyuga de yu zeꞌ bi ca nu lam gal nu nu la Ñgyoozh. \v 2 Gazeꞌ nu güeña̱ nu zaab tiꞌ rnii gal gyibaa. Orzeꞌ rzigy gal nu rzigy zeꞌ nu yet sheñ nis. Nunu rzigy gal nu rnii guzii. Zaab tiꞌ zeꞌ gal nu zaab tiꞌ nu rshet dey lo zañ beeñ nu la arpa. \v 3 Orzeꞌ tub gaynal zub cyuu zub tap miily mbecy zeꞌ rul dey yuꞌy zeꞌ nu zu yashily zeꞌ nu riib ic Ñgyoozh, nu lo de tap mbecy mbañ zeꞌ, gal nu lo de yu bel zeꞌ. Orzeꞌ ni tub la mbecy wagac dey cant zeꞌ. Nomaas tub gaynal zub cyuu zub tap miily mbecy zeꞌ, de yu nu bruu mbañ lat de mbecy gyishlombecy, de yu zeꞌ guc yu cant zeꞌ. \v 4 Orzeꞌ de yu zeꞌ mbecy nu wangal biñ mñaa. Nac dey mbecy yon. Orzeꞌ za ca dey ich biñ nu nac Shily zeꞌ ca ziꞌl zeꞌ nu cham. Orzeꞌ bruu mbañ dey lat de mbecy gyishlombecy, nunu nac dey mbecy loga nu byash Ñgyoozh, gal nu biñ nu nac Shily zeꞌ. \v 5 Nunu rila wanguu dey. Nunu sac la falt ni dey. \s1 De chon anc \p \v 6 Gazeꞌ nu bzaaca̱ tub anc nu gya tonaꞌ la zaab yu baa. Orzeꞌ yu zeꞌ rded nuy riidz nu rila walazh nu rnii lac mod gruu mbañ mbecy. Orzeꞌ pshaal yu riidz zeꞌ lo dela mbecy gyishlombecy. Gush lañ mbecy nu bruu dela nasyoong, mbecy nu bruu de lo la nez, mbecy nu rnii de lo la riidz, mbecy nu bruu de ga la gyedz. Lo de yu zeꞌ pshaal anc zeꞌ de riidz zeꞌ. \v 7 Orzeꞌ ye la mniiy. Orzeꞌ nay: \p ―Pca lagy der lo Ñgyoozh nunu byabic der gyel mbecy nim. Gun na bi pshuub or nu gri beem ni de mbecy. Orzeꞌ briib zily der mi zeꞌ, biñ nu psaꞌ lagy gyibaa, gal nu gyishlombecy, gal nu nisyudoo, gal nu dela zeꞌ nu driib nis ―nay. \p \v 8 Orzeꞌ yad tuubaꞌ anc. Yu zeꞌ anc cyup. Orzeꞌ gua cay ich anc loga zeꞌ. Orzeꞌ ye la mniiy. Orzeꞌ nay: \p ―Byagash zu gyedz Babilonia, tub gyedz nu dzi gya bzu, gun gyedz zeꞌ, ndeꞌ nañ gal nu na tub biñ mñaa nu bicy nu rzugy mbecy dela gyedz nu ñup nim. Zeꞌ ñup zeꞌ, ndeꞌ yaruuñ gyel che̱ꞌ nim ―nay. \p \v 9 Gazeꞌ nu yad tuubaꞌ anc. Yu zeꞌ yu chon. Orzeꞌ yu zeꞌ gua cay ich yu cyup zeꞌ. Orzeꞌ ye la mniiy. Orzeꞌ nay: \p ―Orzeꞌ cyu ziꞌl mbecy nu griib zily bañ dañ zeꞌ nu nab ma, nunu cyu ziꞌl mbecy nu ricy cup beey ni ma cyugay o yaay, \v 10 orzeꞌ yu zeꞌ gzuub ruꞌy taz ñup nu cuic Ñgyoozh. Zeꞌ ñup zeꞌ, ndeꞌ cashtig nu cuic gyel lam ni dey. Ndeꞌ yuꞌñ nañ taz nu gzuub ruꞌ dey. Orzeꞌ dela de mbecy nu zuub ruꞌ taz zeꞌ, gzac zi dey nu gyi gal nu asufre lo la de anc ni Ñgyoozh. Nunu lo biñ nu nac Shily zeꞌ wayeca lañ nu zac zi dey. \v 11 Orzeꞌ dzeeñ nu grib lo gyi nu gzac zi de yu zeꞌ, gyes nañ ñi tub la. Nunu wadaꞌ nu gyag lagy de mbecy nu griib zily bañ dañ zeꞌ nu nab ma. Wadaꞌ nu gyag lagy de yu nu ca beey nu yaruuñ nu la ma. \v 12 Orzeꞌ dela de mbecy ni Ñgyoozh rlagy ñi nu gyicy cup dey pase̱z. De yu nu rzuub gyidag nim, de yu nu ricy paa ni Jesuuz, dela dey rlagy ñi nu gyicy cup dey pase̱z ―nay. \p \v 13 Orzeꞌ gazeꞌ nu güeña̱ nu zaab tiꞌ nu rnii gal gyibaa. Orzeꞌ rniiñ: \p ―Pcaa nu nii: “Dzi ni de mbecy benu nac yu mbecy ni Ñgyoozh ornu gat yu par lo.” Ni pcaa. \p Gazeꞌ nu mnii Espiriit Yon ni Ñgyoozh. Orzeꞌ nam: \p ―Laab, gun gad nu zu lagy dey, nunu gya nu dey gyel nap ni de coz nu bicy yu ―nam. \s1 Cosech ni gyishlombecy \p \v 14 Orzeꞌ gazeꞌ nu bgüi̱i̱ par baa. Orzeꞌ bzaaca̱ tub za cacy. Orzeꞌ too za zeꞌ zu Jesuuz. Rabeem gal nu rabee tub yu gyeey. Zeꞌ toom ri tub coron or. Zu yaam tub os riꞌñ. \v 15 Gazeꞌ nu bruu tuubaꞌ anc nañ yuꞌ wedz ni Ñgyoozh. Orzeꞌ ye la mnii nuy Jesuuz, biñ nu zu too za zeꞌ. Orzeꞌ nay: \p ―Bicy riiñ nu os nir. Pteꞌ cosech, gun bi guc niñ. Cosech ni gyishlombecy ii bi pshuub dzi niñ ―nay. \p \v 16 Orzeꞌ Jesuuz, biñ nu zu too za zeꞌ bduꞌ ted mi os nim lo yu. Orzeꞌ pteꞌm cosech nu yuꞌ gyishlombecy ii. \p \v 17 Gazeꞌ nu bruu tuubaꞌ anc nañ yuꞌ wedz ni Ñgyoozh nu zub gyibaa. Nunu niꞌ ziꞌl yu zeꞌ zu yaay tub os riꞌñ. \v 18 Gazeꞌ nu bruu tub anc lo cuug, yu nu riib ic gyi. Orzeꞌ ye la mniiy ornu bredz yu anc nu zu yaa os riꞌñ zeꞌ. Orzeꞌ nay: \p ―Bicy riiñ nu os nir. Orzeꞌ pcyug de ic urbyay nu zaab dela zeꞌ nu nash gyishlombecy, gun na bi guuñ ―nay. \p \v 19 Gazeꞌ nu anc zeꞌ bduꞌ ted yu os niy lo yu nu shiꞌñ yu de urbyay. Gazeꞌ nu pshet lag yu urbyay zeꞌ nañ tub zo nu dushi̱i̱ñ. Orzeꞌ zo zeꞌ, ndeꞌ yaruuñ cashtig ni Ñgyoozh. \v 20 Orzeꞌ zet ruꞌ gyedz bdushi̱i̱ urbyay zeꞌ nañ zo zeꞌ. Orzeꞌ bruu reñ nañ zo zeꞌ. Orzeꞌ byac ñi tub gyoow. Yuꞌ chon gaynal miily metr nu tuñ nu yaañ. Zeꞌ nu gyi nu ri reñ zeꞌ, ndeꞌ pshuub ñi gal fren la ni cuay. \c 15 \s1 De anc nu briic gagy cashtig: laab ndeꞌ la cashtig blazh \p \v 1 Orzeꞌ gazeꞌ nu bzaaca̱ tub muesht baa. Coz ily tonaꞌ la guc, nunu tonaꞌ la za du ica̱. Orzeꞌ zu gagy anc. Nunu zu gagyaꞌ cashtig. Laab ndeꞌ la cashtig blazh, gun laab ndeꞌ la nu blazh pchaꞌ ic Ñgyoozh. \p \v 2 Gazeꞌ nu bzaaca̱ tub coz nu rlyu nu nac ñii nisyudoo guan guꞌ can ñii nu gyi. Nunu bzaaca̱ nu ruꞌ nisyudoo zeꞌ yuꞌ de mbecy nu bicy gan. Wanriib zily dey bañ dañ zeꞌ. Ni wanriib zily dey nab ma. Ni wanca numbr ni ma cyuga dey. Numbr zeꞌ, ndeꞌ yaruuñ nu la ma. Nunu zu yaa dey tub lo beeñ nu la arpa nu briic Ñgyoozh ni dey. \v 3 Orzeꞌ de yu zeꞌ biil dey cant ni Moisees, yu nu bicy de coz nu mnii Ñgyoozh. Nunu biil dey cant ni biñ nu nac Shily zeꞌ. Orzeꞌ rul dey: \q1 Ñgyoozh Shuaan de̱, biñ nu gac gyicy dela coz, \q1 tonaꞌ la coz ily ricy through. \q1 Za du la ic de̱ nu nac ñii. \q1 Ru nac ru rey ni dela nasyoong. \q1 Dela mod nu ricy ru ricy ru tub mod nu seꞌñ, \q1 nunu ricy ru tub mod nu rishli. \q1 \v 4 Shuaan de̱, dela mbecy rdzib dey lor. \q1 Dela mbecy gyabic dey gyel mbecy nir. \q1 Tub zi la ru nac ru biñ yon. \q1 Orzeꞌ mbecy nu gruu dela gyedz gruꞌña dey lor nu griib zily dey ru, \q1 gun orzeꞌ dela mbecy zac dey de coz nap nu ricy ru. \m Ni mod biil de mbecy zeꞌ. \p \v 5 Na ornu blazh de nu ndeꞌ, orzeꞌ bgüi̱i̱. Orzeꞌ bzaaca̱ nu byaal lugaar yon ni yuꞌ wedz ni Ñgyoozh, laab lugaar zeꞌ nu ri choow trat nu bicy mi nu de mbecy. \v 6 Orzeꞌ zeꞌ bruu gagy anc, yad nu dey gagy cashtig. Orzeꞌ de anc zeꞌ zu dey tub negy cacy nu la lino. Tonaꞌ la ryal ñi. Zeꞌ ri sinch or lyush yu. \v 7 Orzeꞌ brusu tub mbecy laab lat tap mbecy mbañ nu psaꞌ lagy Ñgyoozh zeꞌ. Orzeꞌ briic yu gagy gyaꞌn ni de anc zeꞌ. Zeꞌ nañ gyaꞌn zeꞌ yuꞌ cashtig ily ni Ñgyoozh, biñ nu rcyiiñ tub la. \v 8 Lugaar yon ni yuꞌ wedz, dza laa nañ ñi yuꞌ dzeeñ nu bruu lo gyel lily ni Ñgyoozh, gal nu lo fers nim. Orzeꞌ ni tub la mbecy wangac chuꞌy nañ yuꞌ zeꞌ gashtal byaꞌ lo la gagy cashtig nu za nu gagy anc zeꞌ. \c 16 \s1 Taz ni cashtig ni Ñgyoozh \p \v 1 Orzeꞌ gazeꞌ nu güeña̱ nu zaab tiꞌ mbecy rniiy lo gagy de anc zeꞌ. Mniiy gal nañ lugaar yon ni yuꞌ wedz ni Ñgyoozh. Orzeꞌ nay: \p ―Gua der gua shur nis nu yuꞌ nañ gagy taz ni cashtig ni Ñgyoozh dutuub la gyishlombecy ―nay. \p \v 2 Gazeꞌ nu anc loga la gua shuy nis nu yuꞌ nañ taz niy. Orzeꞌ briib gyedz shiñ na cuerp ni de mbecy nu ca beey ni bañ dañ zeꞌ, de yu nu briib zily nab ma. Orzeꞌ tonaꞌ la rac cuerp ni dey. \p \v 3 Orzeꞌ gazeꞌ nu anc cyup gua shuy nis nu yuꞌ nañ taz niy lo nisyudoo. Orzeꞌ nis zeꞌ byac ñi reñ gal nu na reñ mbecy nu biit losaꞌ. Orzeꞌ dela bañcyug nu yuꞌ lo nisyudoo gut ma. \p \v 4 Gazeꞌ nu anc chon gua shuy nis nu yuꞌ nañ taz niy lo de gyoow, gal nu de zeꞌ nu driib nis. Orzeꞌ de nis zeꞌ byac ñi reñ. \v 5 Gazeꞌ nu güeña̱ nu rnii anc nu riib ic de nis. Orzeꞌ nay: \p ―Ñgyoozh, ru nac ru biñ Yon. Nac ru biñ nu guc gulas, nunu nac ru biñ nu nac na. Orzeꞌ de cashtig nu bzeed ru, ndeꞌ seꞌñ. \v 6 Gun de mbecy gyishlombecy bicy dey nu pshu reñ de mbecy nir, gal nu reñ de yu nu mnii por cuen nir. Ndeꞌ nu na, ru, briic ru reñ goꞌ dey. ¡Ndeꞌ cashtig nu yad ñi nu gad ni dey! ―nay. \p \v 7 Orzeꞌ gazeꞌ nu güeña̱ nu zaab tiꞌ rnii gal lo cuug. Orzeꞌ na: ―Ñgyoozh, Shuaan de̱, biñ nu gac gyicy dela coz, de cashtig nu cuic ru, ndeꞌ laab ñi, nunu ndeꞌ coz nu seꞌñ ―nay. \p \v 8 Orzeꞌ gazeꞌ nu anc tap gua shuy nis nu yuꞌ nañ taz niy lo doo güidz. Orzeꞌ briic ñi fers ni doo, gun orzeꞌ ba pchuuñ de mbecy. \v 9 Orzeꞌ dela mbecy tonaꞌ la bdzuu dey. Tees wanneꞌ dey de cyi nu ricy yu. Ni wangyabic dey gyel mbecy ni Ñgyoozh. Sinu brugyiꞌ nu rnii zi dey nim, gun mi zeꞌ biñ nu riib ic dela cashtig zeꞌ. \p \v 10 Orzeꞌ anc gay gua shuy nis nu yuꞌ nañ taz niy lo yashily zeꞌ nu riib ic bañ dañ zeꞌ. Orzeꞌ bet cow dela lugaar nu riib ic ma. Orzeꞌ de mbecy bducuaꞌ dey lyudz yu par nu tonaꞌ la shiñ rzac dey. \v 11 Tees wancheca dey nu shiñ ricy yu, sinu mnii zi dey ni Ñgyoozh, biñ nu zub gyibaa, nu nac de lugaar zeꞌ nu dzi rac ni dey gal nu nu nac de gyedz nu taꞌ cuerp ni dey. \p \v 12 Gazeꞌ nu anc shup gua shuy nis nu yuꞌ nañ taz niy lo tub gyoow ily nu la gyoow Eufrates. Orzeꞌ bigy ñi, gun orzeꞌ gad tub nez par nu ded de rey nu gruu gashtal zeꞌ nu driib doo. \p \v 13 Orzeꞌ bzaaca̱ chon nuras. Na dey gal nu na bigy. Orzeꞌ bruu dey ruꞌ low dañ zeꞌ, gal nu ruꞌ bañ dañ zeꞌ, gal nu ruꞌ mbecy fals nu rnii por cuen ni Ñgyoozh. \v 14 Orzeꞌ de yu zeꞌ nac yu espiriit ni nuras nu ricy nusuriidz. Orzeꞌ de nuras zeꞌ gush nez yu zay lo de rey ni gyishlombecy, gun orzeꞌ gyicy tublaazh yu de rey zeꞌ, gun orzeꞌ chucoo dey nu Ñgyoozh, biñ nu gac gyicy dela coz, ornu shuub dzi nu chuꞌm gyel yuu. \v 15 Orzeꞌ nam: \p ―Bzuub gyidag der. Ya̱ sij la ruꞌña̱ gal nu ryiid tub gubaan. Dzi ni mbecy nu zu ga lagy nunu dzi ni mbecy nu ricy cuidad shab, gun orzeꞌ cueꞌ nu yagy yu chesay nu gzac mbecy nu toꞌ lo nay ―nam. \p \v 16 Orzeꞌ de nuras zeꞌ bicy tublaazh dey de rey zeꞌ tub lugaar nu la Armagedón benu nu riidz hebreo. \p \v 17 Orzeꞌ gazeꞌ nu anc gagy gua shuy nis nu yuꞌ nañ taz niy lo bi. Orzeꞌ ye la mnii mbecy gal lo yashily nu zub nañ yuꞌ wedz ni Ñgyoozh gyibaa, lo yashily zeꞌ nu riib ic mi. Orzeꞌ nay: \p ―¡Bi byaꞌ loñ! ―nay. \p \v 18 Gazeꞌ nu bzu gyi ni guzii. Nunu guc zu redz. Nunu mnii guzii. Nunu briib duru. Nunu nese nu psaꞌ lagy Ñgyoozh mbecy nigul griib duru ily gal nu briib ñi na. Tonaꞌ la coz ily bicy ñi. \v 19 Orzeꞌ gyedz lily byac chon laꞌñ. Nunu de gyedz nu yuꞌ dela nasyoong mnit loñ. Orzeꞌ Ñgyoozh byezaꞌ lagy mi gyedz Babilonia. Orzeꞌ bzuub mi taz ñup ruꞌñ. Ñup zeꞌ, ndeꞌ cashtig nim. \v 20 Orzeꞌ mnit dela yu nu yuꞌ lo nisyudoo. Nunu mnit dela de bicy. \v 21 Orzeꞌ bruu gyey gye baa bet ñi too de mbecy. Tonaꞌ la zily ñi. Yuꞌñ mas gashtal cyuu cyil tub gañ. Orzeꞌ mnii zi de mbecy ni Ñgyoozh nu nac cashtig ni gyey gye zeꞌ, gun ndeꞌ tonaꞌ la cashtig ily. \c 17 \s1 Biñ congal zub lo \p \v 1 Orzeꞌ gazeꞌ nu brusu tub anc lat gagy de yu nu nuu taz zeꞌ. Orzeꞌ biid niiy lo̱. Orzeꞌ nay: \p ―Da, gun lyu̱u̱ lor cashtig nu gad ni biñ congal zub lo. Biñ congal zeꞌ, ndeꞌ tub gyedz nu ri garee ruꞌ nis sheñ. \v 2 De rey nu yuꞌ gyishlombecy bicy dey gyel che̱ꞌ nuy mi. Nunu dela mbecy nu yuꞌ gyishlombecy rzugy dey nu ñup nim. Zeꞌ ñup nim, ndeꞌ yaruuñ gyel che̱ꞌ ―na anc zeꞌ. \p \v 3 Gazeꞌ nu mnii pcaal lo̱ nu nac Espiriit Yon ni Ñgyoozh nu gua nu anc zeꞌ ya̱ tub lugaar ub zi. Orzeꞌ bzaaca̱ tub biñ mñaa riib mi ich tub bañcyug dañ, tub bañ coloor ña. Orzeꞌ dutuub la ich ma taꞌ riidz a̱ꞌ nap, riidz nu za contr ni Ñgyoozh. Nunu zub gagy too ma. Nunu zub tii nguaz ma. \v 4 Zeꞌ biñ mñaa zeꞌ zum negy bizat. Nunu zu gaꞌm negy ña. Nunu dutuub la cuerp nim bdudii nu or, nu gyitaꞌ nu dzi ñgyup sac, nu urndub nu dzi ñgyup sac. Zeꞌ zu yaam tub taz or. Dza laa nañ ñi yuꞌ coz bag nu coz a̱ꞌ nap nu bruu lo gyel che̱ꞌ nim. \v 5 Zeꞌ cyugam ca tub nu la. Tiily cañ. Orzeꞌ nu la zeꞌ, ndeꞌ Babilonia. Mi zeꞌ tub gyedz nu gya zu, tub gyedz nu nac ñaa dela biñ congal gal nu dela coz a̱ꞌ nap nu yuꞌ gyishlombecy. Ndeꞌ nu lam. \v 6 Orzeꞌ bzaaca̱ biñ mñaa zeꞌ rzugy mi nu nac nu goꞌm reñ de mbecy ni Ñgyoozh, gal nu reñ de mbecy nu gut nu nac Jesuuz. Na ornu bzaaca̱ ndeꞌ, tonaꞌ la za du ica̱. \p \v 7 Orzeꞌ na anc zeꞌ rab yu ya̱: \p ―¿Lagu dzi za nu ic ru? Ya̱ ne̱e̱ lor lac yaruu biñ mñaa re gal nu lac yaruu bañ dañ nu riib mi ich zeꞌ, bañ nu zub gagy too gal nu tii nguaz. \v 8 Bañ dañ nu bzaac ru, ma zeꞌ gulas mbañ ma, tees na sacaꞌ ma. Tees sñuu ga grib ma gabily. Orzeꞌ gazeꞌ nu cha ma gat ma tub tir ziꞌl. Na yuꞌ mbecy nu sac nu la dey lo libr, zeꞌ nu taꞌ nu la de mbecy nu gruu mbañ nese anzir nu saꞌ lagy Ñgyoozh gyishlombecy. Orzeꞌ de yu zeꞌ güii dey lo bañ dañ zeꞌ. Orzeꞌ tonaꞌ la cha nu ic dey. Gulas ma zeꞌ mbañ ma. Na sacaꞌ ma. Tees gruu zac ma tuubaꞌ tir. \p \v 9 ’Nii tub coz nu rlagy ñi nu grush na shcab. Gagy too ma, ndeꞌ yaruuñ gagy bicy, zeꞌ nu zub biñ mñaa zeꞌ. Nunu yaruu gaꞌñ lo gagy too ma, ndeꞌ gagy rey. \v 10 Orzeꞌ lo gagy de rey zeꞌ, gaay dey bi gut yu. Zeꞌ tub yu gabee riib ic yu. Zeꞌ tuubaꞌy gabee nigul cyiid yu. Na ornu cyid yu, wacyiiñ yu tuñ. \v 11 Zeꞌ bañ dañ, bañ nu gulas mbañ zeꞌ, zeꞌ na sacaꞌ ma, laab ma zeꞌ nac ma rey shuñ mas bruu ma laab lo gagy rey zeꞌ. Tees orzeꞌ despuees, orzeꞌ gat ma tub tir ziꞌl. \p \v 12 ’Na lo tii nguaz ma, ndeꞌ yaruuñ tii rey. De yu zeꞌ nigul zub gyiꞌ nu gyub ic yu. Tees gad rishbeey ni dey nu gyub ic yu tub or ziꞌl tublaazh la nu bañ dañ zeꞌ. \v 13 Orzeꞌ tub ziꞌl shcab bicy dey zaꞌ tii lay. Orzeꞌ fers nu ricy cup dey, nu rishbeey nu ricy cup dey nu gyub ic yu, de nu ndeꞌ cuic dey ni bañ dañ zeꞌ. \v 14 Orzeꞌ de rey zeꞌ chucooy nu biñ nu nac Shily zeꞌ. Tees biñ nu nac Shily zeꞌ gyicy mi gan de rey zeꞌ. Nunu de yu nu bi bzu chu Ñgyoozh, de yu nu ricy paa nim nac nu dey mi. Gun mi zeꞌ nac mi Shuaan de yu nu nac shuaan, nunu nac mi rey ni de yu nu nac rey ―na anc zeꞌ. \p \v 15 Orzeꞌ na gaꞌ anc zeꞌ: \p ―Nis nu bzaac ru zeꞌ nu bzu biñ mñaa lo zeꞌ, ndeꞌ yaruuñ mbecy dela nasyoong, mbecy dela gyedz, mbecy de lo la nez, mbecy nu rnii de lo la riidz. \v 16 Orzeꞌ de mbecy nu nac tii nguaz zeꞌ, gal nu bañ dañ zeꞌ gazi lagy dey lo biñ congal zeꞌ. Orzeꞌ co dey dela coz nu ricy cup mi. Orzeꞌ gyid yaagy lam chesum. Orzeꞌ gow dey beel mi, nunu chuu dey mi nu gyi. \v 17 Gun Ñgyoozh bicy mi nu mnii too dey nu gyicy yu coz nu rlagy mi. Ndeꞌ nu bicy dey tub ziꞌl shcab, nunu briic dey rishbeey nu gyub ic bañ dañ zeꞌ. Ni bicy dey gal gyuꞌ la niñ gal nu mnii Ñgyoozh. \v 18 Orzeꞌ biñ mñaa nu bzaac ru zeꞌ, mi zeꞌ yaruum gyedz ily nu riib ic dela rey ni gyishlombecy ―na anc zeꞌ. \c 18 \s1 Gyagash zu gyedz Babilonia \p \v 1 Na ornu bded ni de nu ndeꞌ na, gazeꞌ nu bzaaca̱ tuubaꞌ anc bruuy gyibaa bet yu. Ricy cup yu rishbeey nu gyicy yu zañ coz. Zeꞌ par nu tonaꞌ la ryal rabee, orzeꞌ bzu la yaa dutuub la gyishlombecy. \v 2 Orzeꞌ ye la brish tiy. Orzeꞌ nay: \p ―Gyedz Babilonia gulas dzi gya bzuñ. Zeꞌ na byagash zuñ. Na zigy nuras guchuꞌy lugaar zeꞌ. Byac ñi teez chigyiñ a̱ꞌ nap, chigyiñ nu gyiñ lagy na lo. \v 3 Gyedz zeꞌ, ndeꞌ nañ gal nu na tub biñ mñaa. Orzeꞌ dela mbecy rzugy dey nu nac ñup nim. Orzeꞌ ñup zeꞌ, ndeꞌ yaruuñ bis ni gyel che̱ꞌ. Nunu de rey nu yuꞌ gyishlombecy bicy dey gyel che̱ꞌ nu biñ mñaa zeꞌ. Nunu de yu nu ricy dalje̱z byaguaniꞌñ dey nu nac nu bicy shaad mi de gusht a̱ꞌ nap nim. \p \v 4 Orzeꞌ güeña̱ nu zaab tiꞌ tuubaꞌ mbecy rniiy gal gyibaa. Orzeꞌ nam: \p ―De ru mbecy ne̱, bruu der lo biñ mñaa nu nac gyedz zeꞌ, gun orzeꞌ cueꞌ nu gyicy der de cyi nu ricy mi, nunu cueꞌ nu zac der lo cashtig nu dugyim. \v 5 Gun bi byañ cyi nu ricy mi gashtal gyibaa bi pshuub ñi. Nunu Ñgyoozh ca ic mi de coz a̱ꞌ nap nu ricy biñ mñaa zeꞌ. \v 6 Orzeꞌ gyicy nu der mi dub gal mod nu bicy num de ru. Nunu de coz nu bicy num mbecy, ndeꞌ cyup tant gyabic der nim. Cuic der cyup tant ñup nu fert zir goꞌm gazeꞌ ñup nu briic mi goꞌ der. \v 7 Gyicy der nu gzac zim, nunu gyicy shnim dub gal mod nu bicy leꞌm, nunu dub gal mod nu bicy mi gusht. Gun rniim nañ lardoom: “Ii zuba̱ na gal nu na tub rey. Ya̱ walab byud naca̱. Nunu rila wayicya̱ sentiir”, rniim nañ lardoom. \v 8 Nu nac nu ni rniim, orzeꞌ dela cashtig nu yad goñ toom nañ tub dzi ziꞌl. Zeꞌ cashtig nu gad nim, ndeꞌ nu gat mi, nu gzac zim, nunu nu gyan mi. Nunu ca gyim, gun Ñgyoozh Shuaan den, biñ nu gri bee nim, mi zeꞌ tonaꞌ la fert mi. ―Ni mnii riidz nu zaab tiꞌ gal gyibaa. \p \v 9 Orzeꞌ de rey nu yuꞌ gyishlombecy, de yu nu bicy gyel che̱ꞌ nu biñ mñaa zeꞌ, de yu nu bicy gusht nu mi zeꞌ, orzeꞌ de yu zeꞌ tonaꞌ la gun dey nunu tonaꞌ la gyicy dey sentiir ornu zac dey nu grib dzeeñ nu ca gyim. \v 10 Orzeꞌ zet chechuꞌ dey nu dzib yu lo cashtig nu dugyim. Orzeꞌ nii dey gab yum: \p ―¡Dzi ga coz ily! ¡Lashta ru, gyedz Babilonia! Ru tub gyedz nu dzi gya bzu. Nunu tonaꞌ la fert ru. Tees nañ tub or ziꞌl, orzeꞌ bruꞌña cashtig lor ―nii dey. \p \v 11 Orzeꞌ niꞌ ziꞌl de mbecy nu bicy dalje̱z gyishlombecy ii gun dey, nunu gyicy dey sentiir nu nac mi. Wadaꞌ cyu nu gzi suu dey. \v 12 Wasaꞌyaꞌ or ni dey. Wasaꞌyaꞌ plat ni dey. Wasaꞌyaꞌ gyiib nu ñgyup sac ni dey. Wasaꞌyaꞌ urndub nu dzi ñgyup sac. Wasaꞌyaꞌ negy lino. Wasaꞌyaꞌ negy sed. Wasaꞌyaꞌ negy ña, nu negy bizat. Wasaꞌyaꞌ yala nu zguul tiꞌ. Wasaꞌyaꞌ coz nu byaa nu lay grambesht. Wasaꞌyaꞌ yala ñgyup. Wasaꞌyaꞌ gyiib cach. Wasaꞌyaꞌ gyiib cacy. Wasaꞌyaꞌ gyitaꞌ mármol. \v 13 Wasaꞌyaꞌ canel, ni coz zguul, ni yaal, ni mirra, ni nis zguul. Wasaꞌyaꞌ ñup. Wasaꞌyaꞌ asecy. Wasaꞌyaꞌ arin. Wasaꞌyaꞌ trig. Wasaꞌyaꞌ chigud, ni shily, ni cuay. Wasaꞌyaꞌ caret ni ma. Wasaꞌyaꞌ moz por fers la. Ni Wasaꞌyaꞌ mbecy. Orzeꞌ dela ndeꞌ Wasaꞌyaꞌ ni de yu nu ricy dalje̱z zeꞌ. \v 14 Gazeꞌ nu nii de mbecy nu ricy dalje̱z gab yu biñ mñaa zeꞌ: \p ―Dela coz nu ngulagy der nu gad nir, dela ndeꞌ mnit loñ. Nunu mnit lo gaꞌ dela gyel nap nir, gal nu de coz nu cyit na nir ―na dey. \p \v 15 Orzeꞌ de mbecy nu ricy dalje̱z, de yu nu byaguaniꞌñ nu nac riiñ nu bicy dey lat gyedz zeꞌ, de yu zeꞌ zet guchuꞌ dey nu rdzib yu lo cashtig nu guud nim. Nunu ruun dey nunu ricy dey sentiir. \v 16 Orzeꞌ na dey: \p ―¡Dzi ga coz ily! ¡Lashta gyedz lily re! Gulas nañ gal nu na tub biñ mñaa nu bzu negy cyit na. Bzum negy lino. Nunu bzum negy coloor bizat nu coloor ña. Nunu bdiim ub mi nu or, nu gyitaꞌ nu dzi ñgyup sac, nu urndub nu dzi ñgyup sac. \v 17 Tees nañ tub or ziꞌl mnit lo dela gyel nap nim ―na dey. \p Orzeꞌ zet guchuꞌ gaꞌ de yu nu riib ic nañ barc, gal nu de yu nu rded nañ ñi, gal nu de yu nu ricy riiñ nañ barc zeꞌ, gal nu dela deꞌ zir mbecy nu ricy gan tiñ lo nisyudoo. \v 18 Orzeꞌ gzac dey nu grib dzeeñ nu ca gyi gyedz zeꞌ. Orzeꞌ cush ti dey. Orzeꞌ nii dey: \p ―Warusuu gaꞌ tuubaꞌ gyedz nu na gal nu na gyedz lily ii ―nii dey. \p \v 19 Orzeꞌ coo dey yu gyedz tooy par nu nac nu gyicy dey sentiir. Orzeꞌ gun dey nu gyicy yu sentiir. Orzeꞌ nii dey: \p ―¡Dzi ga coz ily! ¡Lashta gyedz lily re! Nu nac gyel nap ni gyedz re, dela mbecy nu ricy cup barc nu zaab lo nisyudoo byaguaniꞌñ dey. Tees nañ tub or ziꞌl mnit lo delañ ―na dey. \p \v 20 Orzeꞌ gucyit lagy de ru mbecy nu yuꞌ gyibaa. Nunu gucyitaꞌ lagy der aposht, gal nu de ru mbecy nu mnii por cuen ni Ñgyoozh, gal nu de ru mbecy nim, gun Ñgyoozh bi briic mi cashtig ni biñ mñaa zeꞌ. Ñgyoozh bicy mi mod nu seꞌñ nu biñ mñaa zeꞌ nu nac de coz nu bicy nu biñ mñaa zeꞌ de ru. \p \v 21 Gazeꞌ nu tub anc fert pshes nañ yu tub gyitaꞌ nu na gal nu na tub gyitaꞌ gyech ily nu rdugu. Gazeꞌ nu bzaan yuñ zañ lo nisyudoo. Orzeꞌ nay: \p ―I mod nu byagash zu gyedz Babilonia, tub gyedz nu dzi gya bzu. Orzeꞌ rila wansacaꞌ mbecy ñi tuubaꞌ tir. \v 22 Ni wayeñaꞌ dey di ni musiic ni arpa, ni ni bdzi, ni ni trompet lat gyedz zeꞌ tuubaꞌ tir. Niꞌ ziꞌl wayicyaꞌ mbecy dalje̱z lat gyedz zeꞌ. Ni wazigyaꞌ molin lat gyedz zeꞌ. \v 23 Ni wacaa gaꞌ gyi ni candiil lat gyedz zeꞌ. Ni a̱ꞌ zaab tiꞌ gaꞌ la nu rnii nob gyeey nu nob mñaa. Gulas de mbecy nu bicy dalje̱z lat gyedz zeꞌ lily zir na dey gazeꞌ deꞌ zir mbecy nu ricy dalje̱z gyishlombecy. Nunu gyedz zeꞌ bguuñ dela mbecy gyishlombecy nu nac de coz tuꞌ nu ricy ñi ―na anc zeꞌ. \p \v 24 Gun gyedz zeꞌ, zeꞌ gyad reñ dela de yu nu mnii por cuen ni Ñgyoozh, nunu reñ de mbecy nim. Gyad reñ dela mbecy nu gut gyishlombecy nu nac Ñgyoozh. \c 19 \p \v 1 Ornu blazh de nu ndeꞌ, orzeꞌ güeña̱ nu ye zaab tiꞌ tub nac mbecy zigy rniiy gal gyibaa. Orzeꞌ na dey: \q1 ¡Rlagy ñi gyabic den gyel mbecy ni Ñgyoozh! \q1 Mi zeꞌ nac mi biñ nu rboo mbañ. \q1 Nac mi biñ lily, \q1 nunu nac mi biñ fert, \q1 \v 2 Gun mi zeꞌ ri beem nu mod nu seꞌñ, \q1 nunu ri beem nu mod nu rishli. \q1 Orzeꞌ bi mniim nu cha biñ congal nu dzi gya bzu zeꞌ lo cashtig, \q1 biñ congal nu mnu dela mbecy nu yuꞌ gyishlombecy nu nac gyel che̱ꞌ nim. \q1 Orzeꞌ Ñgyoozh briic mi cashtig ni biñ congal zeꞌ \q1 nu nac nu bicy mi nu gut de yu nu ricy coz nu mniim. \p \v 3 Gazeꞌ nu brugyiꞌ rnii gaꞌ dey. Orzeꞌ na dey: \p ―¡Rlagy ñi gyabic den gyel mbecy ni Ñgyoozh! Orzeꞌ dzeeñ nu driib nu pca gyi gyedz nu gya bzu zeꞌ rila wayecañ nu grib ñi ―na de mbecy zigy. \p \v 4 Orzeꞌ de gal zu tap yu bel, gal nu tapaꞌ de mbecy mbañ zeꞌ gusab tiily dey gal lo yu la. Orzeꞌ brugyiꞌ driib zily dey Ñgyoozh, biñ nu zub lo yashily lugaar zeꞌ nu riib ic mi. Orzeꞌ na dey: \p ―¡Laab ni gac ñii! ¡Rlagy ñi nu gyabic den gyel mbecy ni Ñgyoozh! ―na dey. \p \v 5 Orzeꞌ güeña̱ nu zaab tiꞌ rnii gashtal zeꞌ nu riib ic Ñgyoozh. Orzeꞌ rniiñ: \q1 Gyabic der gyel mbecy ni Ñgyoozh nin, \q1 de ru mbecy nu ricy coz nu rniim, \q1 gal nu de ru mbecy nu rca lagy lom. \q1 Gyabic der gyel mbecy nim, tant de mbecy gush tant de mbecy feñ, \m rniiñ. \s1 Fandang ni biñ nu nac Shily \p \v 6 Gazeꞌ nu güeña̱ nu zaab tiꞌ gal nu zaab tiꞌ tub nac mbecy zigy ornu rniiy. Güeña̱ nu rzigy gal nu rzigy zeꞌ nu yet nis ily. Rzigy gal nu rac nu yet guzii. Gazeꞌ nu güeña̱ nu rnii mbecy. Orzeꞌ nay: \q1 Rlagy ñi nu gyabic den gyel mbecy ni Ñgyoozh. \q1 Gun Ñgyoozh Shuaan den, biñ nu gac gyicy dela coz, mi zeꞌ nac mi rey. \q1 \v 7 Orzeꞌ rlagy ñi nu gyet lagy na nunu zu cyit lagy na. \q1 Nunu rlagy ñi nu gyabic den gyel mbecy nim nu dzi lily nam. \q1 Gun bi pshuub dzi nu chelaa biñ nu nac Shily. \q1 Nunu biñ mñaa nu chelaam bi zu lily mi. \q1 \v 8 Nunu bi guud negy nu bya nu lino nu gzum. \q1 Ndeꞌ negy cacy, nunu ryal rabee loñ. \q1 Gun negy zeꞌ yaruuñ de coz nap nu ricy de mbecy ni Ñgyoozh, \m na dey. \p \v 9 Orzeꞌ mnii tub anc lo̱. Orzeꞌ nay: \p ―Pcaa coz nu ya̱ ne̱e̱: “Dzi ni mbecy benu bredz dey yu chay lo fandang ni biñ nu nac Shily” ―nay. \p Orzeꞌ gazeꞌ nu na gaꞌy: \p ―De nii riidz rishli ni Ñgyoozh ―nay. \p \v 10 Orzeꞌ ya̱ bzu tiba̱ yeñ gyiꞌ anc zeꞌ nu riib zilya̱ yu. Orzeꞌ yu zeꞌ nay: \p ―Cueꞌ ni gyicy ru lo̱. Gun ya̱ naca̱ losaꞌr nu nac ru moz ni Ñgyoozh nu deꞌ zir de losaꞌr, de yu nu ricy paa nu de riidz nu mnii Jesuuz, sinu briib zily Ñgyoozh ―na anc zeꞌ rab yu ya̱. \p Gun de riidz nu mnii Jesuuz, laab ndeꞌ riidz nu briic Espiriit Yon ni de mbecy nu mnii por cuen ni Ñgyoozh. \s1 Mbecy nu riib cuay cacy \p \v 11 Gazeꞌ nu bzaaca̱ gyibaa nu byaal ñi. Orzeꞌ bruu zac tub cuay cacy. Ich cuay zeꞌ riib tub mbecy nu la Biñ nu Ricy Paa nunu Biñ nu Rishli Rnii. Gun mi zeꞌ riib ic mi mod nu seꞌñ. Nunu zuub mi gyiꞌ gyel yuu mod nu seꞌñ. \v 12 Orzeꞌ urlom ryal ñi gal nu ryal lyush gyi. Nunu toom ri zañ coron. Ca tub nu la ich mi. Nunu ni tub la mbecy wagad lagy yu lac rniiñ. Tub zi la ub mi rad lagy mi. \v 13 Nunu dutuub la negy nu zum taꞌ reñ mi. Orzeꞌ mi zeꞌ lam Riidz ni Ñgyoozh. \v 14 Orzeꞌ ich mi zeꞌ yad ca de soldad nu yuꞌ gyibaa. Negy nu zu dey, ndeꞌ negy lino cacy. Nunu laabaꞌ cuay cacy riib dey. \v 15 Orzeꞌ ruꞌm briib tub mandzicy riꞌñ. Orzeꞌ nu mandzicy zeꞌ gyicy mi gan mbecy ni dela nasyoong. Orzeꞌ dzi ta gyub ic mi dey. Orzeꞌ gal nu rshi̱i̱ mbecy urbyay, ni mod gri beem ni mbecy. Orzeꞌ gyicy mi nu goꞌ dey ñup nu yuꞌ nañ taz zeꞌ. Ñup zeꞌ, ndeꞌ yaruuñ cashtig nu cuic Ñgyoozh, biñ nu gac gyicy dela coz. Cuic mi ñii par nu tantaꞌ rzi lagy mi. \v 16 Orzeꞌ lo negy nu zum gal nu lo cuiigy mi taꞌ letr nu rniiñ: “Biñ nu nac rey ni de yu nu nac rey nunu biñ nu nac Shuaan de yu nu nac shuaan”, rniiñ. \p \v 17 Gazeꞌ nu bzaaca̱ tub anc nu zu lo doo güidz. Orzeꞌ ye la rbish tiy. Orzeꞌ nay rab yu de chigyiñ nu zaab lo bi: \p ―¡Da der, gyatublaazh ru nu gow der coz ily nu cuic Ñgyoozh, \v 18 gun orzeꞌ gow der beel de rey, gow der beel de jeneraal, gow der beel de soldad balient, gow der beel cuay, gow der beel yu nu riib ma, gow der beel dela mbecy, mas mbecy nu sac shuaan, mas yu nu zu shuaan, mas yu feñ o yu gush! ―nay. \p \v 19 Gazeꞌ nu bzaaca̱ bañ dañ, gal nu de rey nu yuꞌ gyishlombecy, gal nu de soldad ni dey bi yuꞌ tublaazh dey nu chucooy nu biñ nu riib cuay zeꞌ gal nu de soldad nim. \v 20 Orzeꞌ bdub dey bañ dañ zeꞌ, gal nu mbecy fals nu mnii por cuen ni Ñgyoozh zeꞌ, yu nu bicy nusuriidz lo rgüii la bañ dañ zeꞌ. Nu nac nusuriidz nu bicy yu zeꞌ, orzeꞌ bguuy de yu nu pca beey ni bañ dañ zeꞌ, de yu nu briib zily nab ma. Orzeꞌ gua nu dey de yu zeꞌ pres. Orzeꞌ pshet lag dey bañ dañ zeꞌ, gal nu mbecy fals nu mnii por cuen ni Ñgyoozh zeꞌ gyel nu rca gyi nu asufre. \v 21 Orzeꞌ dela soldad ni dey gut yu nu nac mandzicy nu driib ruꞌ biñ nu riib cuay zeꞌ. Orzeꞌ de chigyiñ bdow gyel la ma beel dey. \c 20 \s1 Tub miily ñaꞌn \p \v 1 Orzeꞌ bzaaca̱ tub anc bet yu nu bruuy gyibaa. Orzeꞌ yu zeꞌ zu yaay ya gyiib ni gabily. Nunu nuu gaꞌy tub caden ily. \v 2 Orzeꞌ anc zeꞌ bicy yu gan low dañ zeꞌ. Laab ma zeꞌ nac ma bily nu nil zu nese gulas. Nunu nac ma nuras. Nunu nac ma nushow. Orzeꞌ ma zeꞌ pcyiig yu ma nu caden par tub miily ñaꞌn. \v 3 Orzeꞌ pshet lag yu ma gyerye ily nu rnii dey gabily. Orzeꞌ psoow nicy yu roꞌ niñ. Orzeꞌ pcaay tub beey loñ. Gun orzeꞌ cueꞌ gaꞌ nu gad mod nu guu ma de mbecy nu yuꞌ de lo la nasyoong gashtal zaꞌ la tub miily ñaꞌn. Na ornu lazh tub miily ñaꞌn zeꞌ, orzeꞌ rlagy ñi nu dulaa ma par ñuu zi ziꞌl tiem. \p \v 4 Orzeꞌ bzaaca̱ de yashily zeꞌ nu gyub ic mbecy. Nunu bzaaca̱ de mbecy nu zub lo de yashily zeꞌ. Orzeꞌ Ñgyoozh briic mi rishbeey nu gri bee dey ni losaꞌy. Orzeꞌ niꞌ ziꞌl bzaaca̱ de espiriit ni de yu nu pcyug mbecy too nu nac nu bzat dey Crisht nunu nu nac nu pshaal dey riidz ni Ñgyoozh. Orzeꞌ de yu zeꞌ wanriib zily dey ni bañ dañ zeꞌ ni nab ma. Ni wanca beey ni ma cyuga dey, ni yaa dey. Orzeꞌ de yu zeꞌ byabañ dey. Orzeꞌ byub ic dey tublaazh la nu Crisht par tub miily ñaꞌn. \v 5 Deꞌ zir de mbecy gut wangyabañ dey gal bzaꞌ la tub miily ñaꞌn zeꞌ. Ndeꞌ tir loga la nu gyabañ mbecy. \v 6 ¡Dzi ni de mbecy benu gazaꞌy gyabañ yu tir loga la! ¡De yu zeꞌ nac yu mbecy ni Ñgyoozh! Sacaꞌ mod nu gat dey tuubaꞌ tir. Orzeꞌ de yu zeꞌ gac dey uz nu gzu riiñ lo Ñgyoozh gal nu lo Crisht. Nunu gyub ic dey tublaazh nu mi zeꞌ tub miily ñaꞌn. \s1 Gyicy mi gan nuras \p \v 7 Na ornu zaꞌ tub miily ñaꞌn na, orzeꞌ dulaa nuras gruuy nañ gyerye zeꞌ. \v 8 Orzeꞌ yu zeꞌ cha guuy de mbecy nu yuꞌ dela nasyoong nu yuꞌ dutuub la gyishlombecy. Cha guuy nasyoong Gog nu Magog. Orzeꞌ gyicy tublaazh yu dey par gyel yuu. Zigy dey gac yu gal nu nguaa yu uzh ruꞌ nisyudoo. \v 9 Orzeꞌ rush las dey dutuub la gyishlombecy. Orzeꞌ ri loꞌ dey lugaar zeꞌ nu gyeche de mbecy ni Ñgyoozh. Nunu ri loꞌ gaꞌ dey gyedz nu dzi rcam. Orzeꞌ gruu gyi gal gyibaa gyet ñi. Orzeꞌ ndeꞌ nit loñ dey. Orzeꞌ gyaꞌ lo dey. \v 10 Orzeꞌ nuras, yu nu bguu de yu zeꞌ, orzeꞌ shet lag dey yu lo tub gyel ni gyi nu asufre. Orzeꞌ bañ dañ zeꞌ gal nu mbecy fals nu rnii por cuen ni Ñgyoozh zeꞌ, de yu zeꞌ bi bet lag dey gyel zeꞌ anzir. Orzeꞌ lugaar zeꞌ gzac zi dey dzi rel la par tub la. \s1 Ñgyoozh ri beem ni mbecy \p \v 11 Gazeꞌ nu bzaaca̱ tub yashily. Zily nac ñii. Nunu caacy ñi. Nunu bzaaca̱ biñ nu zub lo yashily zeꞌ. Lat nu zub mi lugaar zeꞌ orzeꞌ mnit gyishlombecy, nunu mnitaꞌ gyibaa. Orzeꞌ wacabee la ca zañ. \v 12 Orzeꞌ bzaaca̱ dela mbecy nu bi gut nu zu par lo zeꞌ nu zu yashily zeꞌ. De yu lily, nu de yu gyidz, dela dey zuy par lo yashily zeꞌ. Gazeꞌ nu byaal lo de libr. Orzeꞌ niꞌ ziꞌl byaal lo libr nu taꞌ nu la de mbecy nu cui mbañ. Orzeꞌ de mbecy nu bi gut duri bee ni dey dub gal mod nu bicy dey gal nu bi cañ lo de libr zeꞌ. \v 13 Gazeꞌ nu dela añ nu ri lo nisyudoo bruu zacaꞌ dey, nunu dela añ nu yuꞌ lugaar zeꞌ nu yuꞌy bruu zacaꞌ dey. Orzeꞌ tub ga la dey duri bee niy dub gal nu na coz nu bicy dey. \v 14 Orzeꞌ lugaar zeꞌ nu cha mbecy ornu gat yu, lugaar zeꞌ bet lag ñi lo gyel ni gyi zeꞌ. Gyel ni gyi zeꞌ, ndeꞌ lugaar nu rnii dey nu gat mbecy nu cyupaꞌ. \v 15 Orzeꞌ cyu ziꞌl mbecy nu sac nu la lo libr nu taꞌ nu la de mbecy nu cui mbañ, orzeꞌ de yu zeꞌ gyet lag yu lo gyel ni gyi zeꞌ. \c 21 \s1 Gyibaa cub gal nu gyishlombecy cub \p \v 1 Orzeꞌ gazeꞌ nu bzaaca̱ gyibaa cub nu gyishlombecy cub. Orzeꞌ mnit gyibaa nu psaꞌ lagy Ñgyoozh nu loga la, nunu mnitaꞌ gyishlombecy nu psaꞌ lagy mi nu loga la. Nunu sacaꞌ nisyudoo. \v 2 Orzeꞌ bzaaca̱ gyedz ni Ñgyoozh. Gyedz zeꞌ lañ Jerusaleeng cub. Orzeꞌ bzaaca̱ ñii bruuñ lo Ñgyoozh gyibaa bet ñi. Bi zu lily ñii gal nu zu lily tub nob mñaa nu chelaam ñgyeem. \v 3 Orzeꞌ güeña̱ nu ye la zaab tiꞌ rnii. Tiꞌ zeꞌ bruuñ zeꞌ nu riib ic Ñgyoozh. Orzeꞌ nay: \p ―Na Ñgyoozh bi rcyiiñ mi lat de mbecy. Nunu cyiiñ num dey par lo. Nunu de yu zeꞌ gac dey mbecy nim. Nunu laab Ñgyoozh gac num dey. Nunu mi zeꞌ gac mi Ñgyoozh ni dey. \v 4 Orzeꞌ mi zeꞌ cyib mi nis urlo dey. Orzeꞌ de yu zeꞌ rila wataꞌy, ni wayicy shni gaꞌ dey, ni wunaꞌ dey, ni wagatowaꞌ ni dey. Gun dela coz nu guꞌ gulas bi bded niñ ―nay. \p \v 5 Orzeꞌ biñ nu riib ic lo yashily zeꞌ nam: \p ―Na gyicy cuba̱ dela coz ―nam. \p Orzeꞌ na gaꞌm rab mi ya̱: \p ―Pcaa de riidz ii, gun nii riidz rishli, riidz nu gac gyicy cup ru consuel lo ―nam. \p \v 6 Orzeꞌ mnii gaꞌm lo̱. Orzeꞌ nam: \p ―Bi byaꞌ loñ. Ya̱ naca̱ A, nunu naca̱ zeta. Naca̱ biñ nu nil zu nese nu loga la. Nunu naca̱ biñ nu nil zu ornu gyaꞌ loñ. Orzeꞌ benu ca na mbecy rbigy yu nis, orzeꞌ ya̱ leew la rica̱ nis goꞌy. Rica̱ nis nu druu zeꞌ nu driib nis nu cuic gyel mbañ goꞌy. \v 7 Cyu ziꞌl mbecy nu gyicy gan, orzeꞌ rica̱ de nis zeꞌ goꞌy. Orzeꞌ ya̱ gaca̱ Ñgyoozh ni dey, nunu de yu zeꞌ gac yu iꞌña̱. \v 8 Tees deꞌ zir mbecy dugyi dey nu chay reñaꞌ seꞌ. De mbecy dzidz, de mbecy nu wacheña lagy, de mbecy nu shiñ ricy, de mbecy nu rut losaꞌ, de mbecy nu ricy gyel che̱ꞌ, de mbecy nu ricy fis gyel tuꞌ, de mbecy nu driib zily nab, dela de yu nu rguu, dela de yu zeꞌ dugyi dey nu chay lo gyel nu rca gyi nu asufre. Ndeꞌ nu gat dey nu cyupaꞌ. \s1 Jerusaleeng cub \p \v 9 Orzeꞌ gagy anc zu yaay gagy taz ni cashtig. Laab ndeꞌ la cashtig nu blazh. Orzeꞌ lat de yu zeꞌ bruu tub yu biid yu lo̱. Orzeꞌ nay rab yu ya̱: \p ―Da. Orzeꞌ lyu̱u̱ nob lor. Mi zeꞌ biñ nu gac mñaa biñ nu nac Shily ―nay. \p \v 10 Orzeꞌ pcaal mniiñ lo̱ nu nac Espiriit Yon ni Ñgyoozh. Orzeꞌ mniiñ nu gua nu tub anc ya̱ too tub bicy nu gya. Orzeꞌ blyuuy gyedz Jerusaleeng lo̱. Ndeꞌ gyedz ni Ñgyoozh nu bruu gal lom gyibaa bet ñi. \v 11 Orzeꞌ gyedz zeꞌ tonaꞌ la cyit zu. Ryal rabeeñ nu nac gyel lily ni Ñgyoozh. Ryal rabeeñ gal nu rabee tub gyitaꞌ nu dzi gya sac, gal nu rabee gyitaꞌ nu la jaspe. Orzeꞌ rabee loñ gal nu rabee tub gyitaꞌ nu rdugyi yaa lo. \v 12 Zu tub loꞌ gya dub yub la ruꞌ gyedz zeꞌ. Orzeꞌ loꞌ zeꞌ ricy cup ñi trocyup roꞌ. Zeꞌ yuꞌ trocyup anc. Tub gay riib ic yu tub ga roꞌ. Orzeꞌ lo de ya roꞌ zeꞌ ca nu la de trocyup nac nez de mbecy Israeel. \v 13 Orzeꞌ tub laꞌ ga cuit ñi ca chon roꞌ. Par zeꞌ nu driib doo ca chon roꞌ. Na ornu güiin par zeꞌ nu rza doo, ca gaꞌ chon roꞌ. Na par yaa reg na ca gaꞌ chon roꞌ. Na par yaa been, ca gaꞌ chon roꞌ. Orzeꞌ tub laꞌ ga cuit ñi ca chon roꞌ. \v 14 Orzeꞌ loꞌ zeꞌ zub ñi too trocyup gyitaꞌ ily. Zeꞌ lo de gyitaꞌ zeꞌ ca nu la de trocyup aposht ni biñ nu nac Shily. \p \v 15 Orzeꞌ anc nu mnii lo̱ nuuy tub ya beey or par nu tush peey gyedz zeꞌ, nu roꞌ niñ, gal nu loꞌ niñ. \v 16 Orzeꞌ gyedz zeꞌ cuadrad riñ. Nu she nu nu tuñ tub ziꞌl nañ. Orzeꞌ anc zeꞌ ptush peey gyedz zeꞌ nu ya beey niy. Orzeꞌ ndeꞌ yuꞌñ cyup miily zub cyup gaynal kilometros nu tuñ. Ndeꞌ nu tuñ ñi. Nu tuñ, nu gyañ, nu nu sheñ tub ziꞌl beey yuꞌñ. \v 17 Orzeꞌ anc zeꞌ brugyiꞌ nu rtush peey loꞌ niñ. Orzeꞌ ndeꞌ gayon zub gaay metr nu gya, dub gal nu na ya beey nu bicy nuy riiñ. Nunu ya beey zeꞌ ricy ñi mod nu ricy ya beey ni cualcyer la mbecy. \p \v 18 Orzeꞌ loꞌ zeꞌ byaañ nu tub lo gyitaꞌ nu la jaspe. Nunu gyedz zeꞌ byaañ nu du ub or la. Nunu rabeeñ gal nu rabee guan nu nap byecy lo. \v 19 Orzeꞌ de simient ni loꞌ zeꞌ, ndeꞌ bdudiiñ nu gyitaꞌ nu dzi gya sac. Orzeꞌ gyitaꞌ loga la ni simient zeꞌ, ndeꞌ tub gyitaꞌ nu la jaspe. Zeꞌ gyitaꞌ cyup, ndeꞌ tub gyitaꞌ nu la zafiro. Zeꞌ gyitaꞌ chon, ndeꞌ tub gyitaꞌ nu la ágata. Zeꞌ gyitaꞌ tap, ndeꞌ tub gyitaꞌ nu la esmeralda. \v 20 Zeꞌ gyitaꞌ gay, ndeꞌ nu la ónice. Zeꞌ gyitaꞌ shup, ndeꞌ tub gyitaꞌ nu la cornalina. Zeꞌ gyitaꞌ gagy, ndeꞌ tub gyitaꞌ nu la crisólito. Zeꞌ gyitaꞌ shuñ, ndeꞌ tub gyitaꞌ nu la berilo. Zeꞌ gyitaꞌ ga, ndeꞌ tub gyitaꞌ nu la topacio. Zeꞌ gyitaꞌ ti, ndeꞌ tub gyitaꞌ nu la crisoprasa. Zeꞌ gyitaꞌ trotub, ndeꞌ tub gyitaꞌ nu la jacinto. Zeꞌ gyitaꞌ trocyup, ndeꞌ tub gyitaꞌ nu la amatista. \v 21 Orzeꞌ lo trocyup roꞌ zeꞌ, orzeꞌ tub ga roꞌ byaañ nu tub urndub nu dzi ñgyup sac. Orzeꞌ de cay nu nguaa lat gyedz zeꞌ, byaañ nu ga ub or la. Rabeeñ gal nu rabee guan nu nap byecy lo. Ni rabeeñ. \p \v 22 Na ya̱ wansaca̱ ni tub yuꞌ wedz lat gyedz zeꞌ. Gun Ñgyoozh Shuaan den, biñ nu gac gyicy dela coz, nunu biñ nu nac Shily, de mi zeꞌ nac mi yuꞌ wedz ni gyedz zeꞌ. \v 23 Orzeꞌ gyedz zeꞌ walagy ñi yaa ni doo ni yaa ni beey, gun gyel lily ni Ñgyoozh, ndeꞌ rbic ñi yaa. Nunu biñ nu nac Shily zeꞌ, mi zeꞌ nam gal nu na candiil ni gyedz zeꞌ. \v 24 Orzeꞌ dela mbecy nu yuꞌ gyishlombecy chesa dey nu nac yaa ni gyedz zeꞌ. Nunu de rey nu yuꞌ gyishlombecy cha zeeñ dey gyel nap niy gyedz zeꞌ. \v 25 Orzeꞌ de roꞌ zeꞌ naal ñi dub dzii la. Ni wasoowaꞌ dey ñi gun sacaꞌ rel. \v 26 Orzeꞌ cha zeeñ de mbecy nu yuꞌ gyishlombecy dela gyel nap niy nu dela coz cyit na niy gyedz zeꞌ. \v 27 Orzeꞌ ni tub coz a̱ꞌ nap wac chuꞌñ lat gyedz zeꞌ. Ni mbecy nu shiñ ricy, ni mbecy nu rguu wac chuꞌy lat gyedz zeꞌ. Tub zi la de yu nu bi ca nu la lo libr ni biñ nu nac Shily, lo libr nu taꞌ nu la de mbecy nu gruu mbañ, tub zi la de yu zeꞌ gac chuꞌy gyedz zeꞌ. \c 22 \p \v 1 Gazeꞌ nu anc zeꞌ blyuuy tub gyoow ni nis nu rbic gyel mbañ lo̱. Ryal ñi gal nu ryal tub gyitaꞌ nu rdugyi yaa lo. Orzeꞌ gyoow zeꞌ bruuñ gal lugaar zeꞌ nu riib ic Ñgyoozh gal nu biñ nu nac Shily. \v 2 Orzeꞌ ndeꞌ ded ñi gazel nez zub lo ni gyedz zeꞌ. Orzeꞌ rup chu laꞌ gaꞌ la ruꞌ gyoow zeꞌ nash yag nu rbic gyel mbañ. Orzeꞌ trocyup tir rbic ñi uugy nañ tub ñaꞌn: tub ga tir tub ga beey. Nunu lyag niñ cyiiñ ñi par nu gyicy ñi guñaa nuñ de lo la mbecy. \v 3 Orzeꞌ ni tub la coz nu bzaa lagy Ñgyoozh ni sac ñi lat gyedz zeꞌ. Orzeꞌ lat gyedz zeꞌ zu yashily zeꞌ nu riib ic Ñgyoozh gal nu biñ nu nac Shily. Orzeꞌ de yu nu ricy coz nu rlagy Ñgyoozh driib zily dey mi lugaar zeꞌ. \v 4 Lo nu loo la rzac dey mi, nunu ca nu lam cyuga dey. \v 5 Nunu lugaar zeꞌ sacaꞌ rel. Nunu de mbecy nu yuꞌ zeꞌ walagyaꞌñ gyi ni candiil ni dey. Ni walagyaꞌñ ba ni dey. Gun Ñgyoozh Shuaan den rbic mi yaa lat dey. Nunu de mbecy zeꞌ gyub ic dey tub la. \s1 Sñuu ga cyid Jesucrisht \p \v 6 Gazeꞌ nu na anc zeꞌ rab yu ya̱: \p ―De riidz ii, nii coz rishli, nunu gac gyicy cup ru consuel loñ. Orzeꞌ laab Ñgyoozh, biñ nu rbic Espiriit nim ni de yu nu rnii por cuen nim, mi zeꞌ bzuu nez mi anc nim nu chay lo de yu nu ricy coz nu rniim, gun orzeꞌ cuic yu nu gad lagy dey la na coz nu sñuu ga gac. \p \v 7 ’Orzeꞌ na Jesuuz: “¡Ya̱ yap gyiilya̱! ¡Dzi ni de mbecy, yu nu gyicy yac ni de riidz nu bi ca lo gyicy ii!” nam ―na anc zeꞌ. \p \v 8 Orzeꞌ laab ya̱, Waa, bzaaca̱ nunu güeña̱ de coz ii. Na ornu blazh bzaaca̱ nunu güeña̱ de coz ii, orzeꞌ gusab tiilya̱ yeñ gyiꞌ anc, yu nu blyuu de coz zeꞌ lo̱. Ni bicya̱ par nu riib zilya̱ yu. \v 9 Orzeꞌ nay rab yu ya̱: \p ―¡Cueꞌ ni gyicy ru lo ya̱! Gun ru nu ya̱ nac naa losaꞌn nu ricy na de coz nu rnii Ñgyoozh, nunu nac naa mbecy nu ricy yac de riidz nu bi ca lo gyicy ii. Dela den tub ziꞌl nac naa. Orzeꞌ driib zily den Ñgyoozh ―na anc zeꞌ―. \p \v 10 ’Orzeꞌ cueꞌ cach ruꞌr de riidz ni Ñgyoozh nu bi ca lo gyicy ii, gun sñuu ga shuub tiem nu gyuꞌ niñ. \v 11 Orzeꞌ cyu ziꞌl mbecy a̱ꞌ nap, orzeꞌ zaab ricy lay coz a̱ꞌ nap. Orzeꞌ cyu ziꞌl mbecy cyi, orzeꞌ zaab ricy lay coz cyi. Orzeꞌ cyu ziꞌl mbecy nap zaab ricy lay coz nap. Nunu cyu ziꞌl mbecy ni Ñgyoozh, zaab ricy paa lay nuy mi. \p \v 12 Gazeꞌ nu na Jesuuz: \p ―¡Ya̱ yap gyiilya̱! Nunu yap du̱ i de mbecy. Orzeꞌ gyabica̱ ñii ni de mbecy dub gal nu na coz nu bicy dey. \v 13 Ya̱ naca̱ A, nunu naca̱ zeta. Nunu naca̱ biñ nu nil zu nese nu loga. Nunu naca̱ biñ nu nil zu ornu gyaꞌ loñ. Nunu naca̱ biñ nu bzuub gyiꞌñ. Nunu naca̱ biñ nu zaꞌ loñ ―na Jesuuz. \p \v 14 Dzi ni de mbecy, benu racaacy yu shab yu, gun orzeꞌ ricy cup dey rishbeey nu gow yu uugy ni yag nu rbic gyel mbañ. Nunu ricy cupaꞌ dey rishbeey nu chuꞌy roꞌ ni gyedz zeꞌ. \v 15 Orzeꞌ zet ruꞌ gyedz chuꞌ de mbecy a̱ꞌ nap. Yuꞌ de mbecy nu ricy fis ni gyel tuꞌ. Yuꞌ de mbecy nu ricy gyel che̱ꞌ. Yuꞌ de mbecy nu rut losaꞌ. Yuꞌ de mbecy nu driib zily nab. Yuꞌ de mbecy rguu. Rguu dey nu nac mod nu ricy yu. Nunu rguu dey nu nac coz nu rniiy. Dela de yu zeꞌ yuꞌ dey par ich gyedz zeꞌ. \p \v 16 Orzeꞌ na Jesuuz: \p ―Ya̱, Jesuuz, bzuu neza̱ anc ne̱ nu chay lo de mbecy ne̱, gun orzeꞌ shaal yu de coz zeꞌ lo dey. Orzeꞌ ya̱ naca̱ nez rey Dabi. Ya̱ naca̱ bel rzaꞌ yu nu dzi rbic yaa ―na Jesuuz. \p \v 17 Orzeꞌ Espiriit Yon ni Ñgyoozh gal nu nob ni biñ nu nac Shily mnii dey. Orzeꞌ na dey: \p ―¡Da! ―na dey. \p Orzeꞌ de mbecy nu bzuub gyidag riidz zeꞌ rnii gaꞌ dey: \p ―¡Da! ―rnii dey. \p Orzeꞌ ca na de mbecy nu rbigy nis, benu rlagy yu, gac cyid yu goꞌy nis nu rbic gyel mbañ. Nunu leew la gad ñi. \p \v 18 Orzeꞌ ya̱, Waa, do̱o̱ rishlo dela mbecy nu zuub gyidag de riidz ni Ñgyoozh nu bi ca lo gyicy ii. Benu ca na mbecy gzuub yu riidz lo de riidz nu bi ca lo gyicy ii, orzeꞌ niꞌ ziꞌl Ñgyoozh cuic mi cashtig nu bi ca lo gyicy ii ni dey. \v 19 Nunu benu ca na mbecy shet naañ yu riidz ni Ñgyoozh nu bi ca lo gyicy ii, orzeꞌ Ñgyoozh com uugy nu dugyiy ni yag nu rbic gyel mbañ, nunu co gaꞌm yaay lugaar zeꞌ nu dugyiy lat gyedz nim. De coz zeꞌ bi cañ lo gyicy ii. \p \v 20 Orzeꞌ biñ nu mnii dela coz zeꞌ nam: \p ―Laab ni. ¡Ya̱ bi yap gyiilya̱! ―nam. \p Laab ni gac ñii. ¡Shuaan na Jesuuz, da! \p \v 21 Orzeꞌ Shuaan den Jesuuz nap gyicy num dela de mbecy nim.