\id GAL \h Gálatas \toc1 Gálatas Gyicy nu bzeed Baly lo de mbecy ni Crisht nu yuꞌ Galacia \toc2 Gálatas \toc3 Gá. \mt1 Gálatas \mt2 Gyicy nu bzeed Baly lo de mbecy ni Crisht nu yuꞌ Galacia \c 1 \s1 Baly bzeed yu ñgyoozh ni de mbecy ni Crisht nu yuꞌ lo yu nu la Galacia \p \v 1 Ya̱ Baly tub aposht, tub yu nu rded riiñ ni Jesucrisht. Riiñ nu bdugyi̱, ndeꞌ walab coz nu bruu lo de mbecy, nunu walab riiñ nu briib mbecy ica̱, sinu Jesucrisht nu Ñgyoozh, uz na, briib mi ñii ica̱. Nunu Ñgyoozh, uz den bicy mi nu byabañ Jesucrisht. \v 2 Ya̱ nu de bicy na nu yuꞌ ii zeed de̱ ñgyoozh ni dela mbecy ni Crisht nu yuꞌ de gyedz nu yuꞌ lo de yu nu la Galacia. \p \v 3 Orzeꞌ Ñgyoozh, uz den, nunu Shuaan den Jesucrisht gyicy dem faboor nu nap gyicy num de ru, nunu gyicy mi nu cheti ri añ ni der. \v 4 Jesucrisht pshet ic mi nu gut mi par nu cyish mi cyi den. Ni bicy mi, gun orzeꞌ locyuub mi den lat nu rded na lat de mbecy shiñ ricy nu yuꞌ gyishlombecy ii. Ni bicy mi gun ndeꞌ coz nu rlagy Ñgyoozh, uz den. \v 5 Rlagy ñi gyabic na gyel mbecy nim tub la. ¡Laab ni gac ñii! \s1 Benu mbecy ricy cup yu consuel nu reñaꞌ mod nu ruu mbañ yu, orzeꞌ nac yu mbecy bdune̱ꞌ \p \v 6 Ya̱ tonaꞌ la za du ica̱ nu wangac tuñ la bi rlaa yaa der Ñgyoozh, biñ nu pcui de ub na nu gac nim nu nac faboor nu bicy Crisht. Rlaa yaa der Ñgyoozh par nu ricy cup der consuel lo reñaꞌ riidz nu rniiñ nu reñaꞌ mod ruu mbañ naa. \v 7 Rishli walab nu yuꞌ reñaꞌ riidz nu rniiñ lac mod gruu mbañ mbecy, tees yuꞌ la be mbecy nu rcan yu shcab ni der, nunu rlagy yu chaay de riidz nu sac ni Crisht. \v 8 Tees mas de̱ ya̱, o mas tub anc nu ruu gal gyibaa shaal yu tub riidz nu za contr ni riidz nu pshaal de̱ lo der, orzeꞌ yu zeꞌ byanduuy. \v 9 Gal nu bi mne̱e̱ lo der, laabaꞌ ndeꞌ ne̱e̱ ga̱ꞌ na. Benu ca na mbecy shaal yu tub riidz nu za contr ni de riidz nu sac ni Jesucrisht, de riidz nu ricy cup der consuel lo zeꞌ, orzeꞌ yu zeꞌ byanduuy. \p \v 10 Ya̱ wagne̱e̱ de coz nu yet ziꞌl lagy mbecy, sinu rne̱e̱ de coz nu yet lagy Ñgyoozh. Walab nu ricya̱ nu gyet lagy mbecy ya̱, gun benu ni gyicya̱ par nu gyet lagy mbecy ya̱, orzeꞌ wagyicy yaca̱ nu de mandaar nu rnii Crisht. \s1 Lac mod guc nu byac Baly aposht \p \v 11 Ya̱ rlagya̱ rica̱ nu gad lagy der bicy na, nu de riidz ni Jesuuz nu rshaala̱, ndeꞌ walab coz nu bloo ic mbecy. \v 12 Ni walab lo mbecy blo̱o̱ ñii. Ni walab mbecy blyuuy ne̱. Sinu Jesucrisht bicy mi nu gud lagya̱ ñii. \p \v 13 Gun de ru bi güeñ der mod nu bicya̱ gulas, lat nu pca lagya̱ lo cushtom ni de mbecy Israeel. Ya̱ fert la bzaba̱ nu psheed zi̱ de mbecy ni Crisht. Nunu mnii to̱o̱ nu nit lo̱ dey. \v 14 Ya̱ bicy pa̱a̱ zira̱ nu de cushtom ni de mbecy Israeel gazeꞌ deꞌ zir de losa̱ꞌ mbecy Israeel, de losa̱ꞌ nu tub ziꞌl ñaꞌn de̱, gun ya̱ tonaꞌ la bicy zilya̱ de cushtom ni de gyitoo bel ne̱. \v 15 Tees Ñgyoozh nil bloo sum ya̱ nu gaca̱ nim nese anzir nu gala̱ ni ñaa. Orzeꞌ bicy mi tub faboor ily briib mi riiñ nim ica̱. Nunu bet lagy mi \v 16 nu bicy mi nu guꞌ lo̱ iꞌñ mi, Jesuuz, gun orzeꞌ ya̱ gac shaala̱ riidz ni Jesuuz lat de mbecy nu walab mbecy Israeel. Ornu bicy mi ndeꞌ, ya̱ wansaapa̱ riidz nu ni tub la mbecy. \v 17 Ni wancha̱ Jerusaleeng nu ñgya̱ güi̱i̱ deꞌ zir de yu nu bi nac aposht anzir nu ya̱ gaca̱ aposht. Sinu lueg la gua̱ gal Arabia. Orzeꞌ bru̱u̱ Arabia, gazeꞌ nu bish cya̱ za̱ par Damasco. \p \v 18 Gal bzaꞌ chon ñaꞌn, gazeꞌ nu bru̱u̱ Damasco ya̱a̱ par Jerusaleeng nu duꞌ lo̱ Bed. Orzeꞌ pcyiiñ du̱ yu tiiñ dzi. \v 19 Tees wansaca̱ deꞌ zir de aposht. Nomaas Santiag bicy Shuaan den, yu zeꞌ ziꞌl bzaaca̱. \v 20 Ñgyoozh rad lagy mi nu de coz nu ca̱a̱ lo gyicy ii, nii coz rishli. \p \v 21 Despuees gazeꞌ nu bru̱u̱ Jerusaleeng. Gua̱ de lugaar ni Siria nunu gua̱ de lugaar ni Cilicia. \v 22 Nunu de mbecy ni Crisht, de yu nu yuꞌ Judea, gabee nigul chuꞌ lo dey ya̱ nu zac la dey lo̱. \v 23 Nomaas reñ ziꞌl dey nu zaab riidz nu rnii mbecy: “Yu nu bzab ich den gulas, na bi rded yu rshaal yu riidz nu ricy cup den consuel lo, riidz nu ngulagy yu nu nnit loy gulas”, rnii mbecy. \v 24 Orzeꞌ ryabicy dey gyel mbecy ni Ñgyoozh nu nac ya̱. \c 2 \s1 Deꞌ zir de aposht bicy losaꞌ dey Baly \p \v 1 Ornu bzaꞌ trotap ñaꞌn, orzeꞌ bya̱a̱ tuubaꞌ tir Jerusaleeng nu Bernabee. Nunu gazaꞌ Tito bya du̱ yu. \v 2 Bya̱a̱ gun Ñgyoozh bicy mi nu gud lagya̱ nu rlagy ñi nu gya̱. Orzeꞌ ornu bri̱ Jerusaleeng, byatublaazha̱ nu de yu zub lo ziꞌl. Orzeꞌ wangac chuꞌ reñaꞌ mbecy. Mne̱e̱ de riidz nu sac ni Crisht nu rshaala̱ lat de mbecy nu walab mbecy Israeel lo dey. Mne̱e̱ lo dey, gun dzi ga leew la bicya̱ de riiñ nu bi bicya̱, gal nu de riiñ nu gal na ricya̱. \v 3 Tito, losa̱ꞌ nu rded du̱, mas nac yu tub mbecy griego, tees wannii dey nu ca beey sircunsision cuerp niy par nu gabe nu nac yu mbecy ni Ñgyoozh. \v 4 Ni a̱ꞌ nii la too dey ti ca beey zeꞌ cuerp niy benu cueꞌ nu bruꞌña la be bicy na nu rnii coz fals. De yu zeꞌ dze ga guꞌ dey lat de̱. Guꞌ dey par nu siiñ yu ne̱ de̱, gun rlagy dey gad lagy yu lac mod ricy de̱ gyiꞌ nu nac de̱ mbecy ni Jesucrisht. Nunu rlagy dey gad lagy yu ben a ricy pa̱a̱ de̱ nu de leey ni de mbecy Israeel. Nunu guꞌ dey par nu yub dey mod nu gyicy de̱ de coz nu rnii de leey zeꞌ. \v 5 Mas lac ruꞌ, tees wanguugy lardo̱o̱ de̱ par ni ñuu miiñ la nu ñgyicy de̱ de coz nu rlagy dey, gun orzeꞌ de riidz rishli ni Crisht wadza lañ lat der. \p \v 6 Nunu de mbecy zub lo, wancyaañ dey de coz nu lyu̱u̱, nunu dela mbecy rad lagy dey nu nac yu mbecy zub lo. (Mas nac dey mbecy zub lo, par ya̱ se la la ndeꞌ, gun Ñgyoozh wagüiim mod nu na mbecy.) \v 7 Lugaar nu ñcyaañ dey de coz nu rlyu̱u̱, ca nu mnii dey nu rabee nu Ñgyoozh bzum ya̱ nu gyicya̱ riiñ nu shaala̱ de riidz nu sac ni Crisht lat de mbecy nu walab mbecy Israeel, gal nu bzu gaꞌm Bed nu ricy yu riiñ nu rshaal yu riidz nu sac ni Crisht lat de mbecy Israeel. \v 8 Gun laab zir Ñgyoozh nap ricy num de mbecy Israeel nu nac Bed, nunu laab mi nap ricy num de mbecy nu walab mbecy Israeel nu nac ya̱. \p \v 9 Orzeꞌ Santiag, nu Bed, nu Waa, de yu nu rnii mbecy nu nac yu zub lo, de yu zeꞌ gud lagy dey nu Ñgyoozh bicy mi faboor nu nap bicy num ya̱. Orzeꞌ bicy losaꞌ dey ya̱ nu Bernabee. Mnii dey nu de̱ ya̱ cha shaala̱ de riidz nu sac ni Crisht zeꞌ nu yuꞌ de mbecy nu walab mbecy Israeel. Zeꞌ de ub yu shaal yu de riidz nu sac ni Crisht zeꞌ nu yuꞌ de mbecy Israeel. \v 10 Nomaas nu mnii dey nu ca ga ic de̱ nu locyuuba̱ de mbecy zi. Nunu ya̱ niꞌ ziꞌl zu̱ shcab nu nac ndeꞌ. \s1 Baly pshuu nuy Bed Antioquía \p \v 11 Tees ornu Bed guay gyedz nu la Antioquía, orzeꞌ pshuu du̱ yu lo lay, gun yuꞌ falt niy. \v 12 Gun anzir nu ruꞌña la be de mbecy nu rsyaꞌ lo Santiag, orzeꞌ Bed bdow yu gyit tublaazh la nu de mbecy nu walab mbecy Israeel. Tees ornu bruꞌña de mbecy zeꞌ, orzeꞌ bicy zet lagy yu. Orzeꞌ bruu chuy lat dey, gun gudzib yu lo de mbecy nu rnii nu dela mbecy ni Crisht rlagy ñi nu gyicy yac dey ni de leey ni de mbecy Israeel. \v 13 Orzeꞌ gazaꞌ de mbecy Israeel nu nac mbecy ni Crisht bzuu lo dey gal nu bicy Bed. Orzeꞌ bicy zet lagy dey bruu chuy lat de mbecy nu walab mbecy Israeel, nunu gazaꞌ Bernabee bruu chuy lat dey. \v 14 Tees ornu bzaca̱ de mod nu ricy dey nu wasaap ñi de riidz rishli ni Crisht, orzeꞌ mne̱e̱ lo Bed lat dela mbecy zigy: “Ru, mas nac ru mbecy Israeel, tees rcyiiñ ru mod nu rcyiiñ mbecy nu walab mbecy Israeel. Benu ni, ¿walab gaal gac caar de mbecy nu walab mbecy Israeel nu gyicy dey mod nu ricy de mbecy Israeel?” rugya̱ yu. \s1 De mbecy Israeel gal nu de mbecy nu walab mbecy Israeel gruu mbañ dey nu nac nu gyicy cup ziꞌl dey consuel lo Crisht \p \v 15 De̱ ya̱ nac de̱ mbecy Israeel nese nu gul la̱a̱ de̱. Walab nu bru̱u̱ de̱ lat reñaꞌ mbecy, de mbecy nu ricy cyi. \v 16 Tees neñ den nu ni tub la mbecy wayanap dey lo Ñgyoozh nu nac nu ricy yac dey ni leey nu bzeeñ Moisees, sinu tub lo ziꞌl nu gyanap dey lom nu nac nu gyicy cup ziꞌl dey consuel lo Jesucrisht. Niꞌ de̱ ya̱ ricy cup de̱ consuel lo Jesucrisht, gun orzeꞌ gyanap de̱ lo Ñgyoozh nu nac nu ricy cup de̱ consuel lo Crisht. Walab nu nac nu gyicy yac de̱ ni de leey zeꞌ. Walab ndeꞌ gyicy ñi nu gyanap den lo Ñgyoozh. Gun ni tub la mbecy wac gyanap yu lom nu nac nu ricy yac yu ni de leey zeꞌ. \p \v 17 Nunu benu gyicy cup den consuel lo Crisht par nu gyanap na lo Ñgyoozh, zeꞌ despuees nii too den nu wangyanap na lom, gun wagyicy yac den ni leey ni de mbecy Israeel, orzeꞌ ¿walab gaal Crisht ricy zir mi nu nac den mbecy cyi? ¡Mas lac ruꞌ tees walab ni! \v 18 Zeꞌ benu ya̱ lyu̱u̱ ni de mbecy nu rlagy ñi nu gyicy yac dey ni leey ni de mbecy Israeel, zeꞌ ii ya̱ bi bzu chu̱ leey zeꞌ, orzeꞌ ya̱ naca̱ mbecy cyi. \v 19 Gun lat nu psya̱ꞌ leey ni Ñgyoozh, orzeꞌ bet laga̱ cuen nu wac grish lo̱ looñ par nu gyanapa̱. Ndeꞌ nu na ya̱ na̱ gal nu na mbecy gut par lo leey zeꞌ. \v 20 Orzeꞌ ndeꞌ nu walabaꞌ nu rcyiiña̱ gal nu pcyiiña̱ gulas, sinu rcyiiña̱ gal mod nu rlagy Crisht. Na nu zu̱ gyishlombecy ii, se coz nu rlagy ziꞌl ñi nu gyicy mbecy nu ricy cup consuel lo iꞌñ Ñgyoozh, se ndeꞌ ziꞌl coz nu ricya̱. Gun iꞌñ mi pcam ya̱, nunu pshet ic mi nu gut mi nu nac gazaꞌ ya̱. \v 21 Ndeꞌ nu ya̱ wazuub ya̱a̱ de faboor nu bicy Ñgyoozh nu gut Crisht lo cruuz, gun bi bicy na nu mbecy ñgyanap dey lo Ñgyoozh nu nac leey nu bzeeñ Moisees, orzeꞌ leew ziꞌl nu gut Crisht. \c 3 \s1 ¿La na coz gyicy ñi nu gruu mbañ den? \p \v 1 ¡A̱ der mbecy Gálatas, dzi ga mbecy ton nac der! ¿Cyu bicy tuꞌ de ru par nu cueꞌ gyicy yac der ni de riidz rishli? Naal la pshaal de̱ lat der de coz nu guc ornu gut Jesucrisht lo cruuz. \v 2 Rlagy ñi nu nii der tub coz nu dugyi̱ꞌ lor: ¿Lac mod guud Espiriit Yon ni Ñgyoozh ni der? ¿A guud mi nu nac nu bicy yac der nu leey nu bzeeñ Moisees, o ti par nu nac nu güeñ der de riidz ni Jesucrisht, nunu bicy cup der consuel loñ? \v 3 ¿Laguꞌ dzi ga ton na de ru? Ornu nu loga brugyiꞌ ricy der coz nu rlagy Ñgyoozh. Nu nac Espiriit Yon nim bicy der ñii. Zeꞌ na ¿a rlagy der nu zaꞌ lor coz nu rlagy mi nu shcab ni ub ziꞌl der? \v 4 ¿A se la la pcyiiñ ñi nu bzac zi der nu nac Jesucrisht? ¡Mas lac ruꞌ, tees walab ni, gun ndeꞌ segur la pcyiiñ ñi ni der! \v 5 Ornu Ñgyoozh briic mi Espiriit Yon nim ni der, nunu ornu bicy mi nusuriidz lat der, ¿lagu ni bicy mi? Walab nu nac nu ricy paa der nu leey nu bzeeñ Moisees, ndeꞌ nu ni bicy mi, sinu par nu nac nu bzuub gyidag der ni de riidz ni Jesucrisht, nunu bicy cup der consuel loñ. \p \v 6 Zeꞌ Abraham bicy cup yu consuel lo Ñgyoozh. Nu nac ndeꞌ, ndeꞌ nu Ñgyoozh bicy mi yu par tub mbecy nap. \v 7 Ndeꞌ nu dela de ru rlagy ñi nu gad lagy der nu dela de mbecy nu ricy cup consuel lo Ñgyoozh, rishli nac dey nez Abraham. \v 8 De riidz nu bzeeñ Ñgyoozh rniiñ nu par lo, Ñgyoozh gyicy mi nu de mbecy nu walab mbecy Israeel gyanap dey lom par nu nac nu gyicy cup dey consuel lom. Ndeꞌ nu Ñgyoozh nam rab mi Abraham lat de riidz zeꞌ nim: “Ya̱ nap gyicy du̱ de lo la mbecy nu nac nu gyicy cup dey consuel lo̱ gal nu ricy cupaꞌ ru consuel lo̱”, nam. \v 9 Ndeꞌ nu Ñgyoozh nap ricy num de mbecy nu ricy cup consuel lom, gal nu bicy mi nu Abraham, yu nu bicy cup consuel lom. \s1 Ñgyoozh bicy mi tub trat nu Abraham nunu ndeꞌ ricy zir ñi presis par leey ni Moisees \p \v 10 De mbecy nu rgyish lo lo leey nu bzeeñ Moisees par nu gruu mbañ yu, de yu zeꞌ byanduuy, gun lat de riidz ni Ñgyoozh rniiñ: “Cyu ziꞌl mbecy nu wagyicy yac nu dela coz nu taꞌ lo libr ni leey, de yu zeꞌ byanduuy”, rniiñ. \v 11 Orzeꞌ na naal la rabee nu, ni tub la mbecy rila wac gyanap yu lo Ñgyoozh nu nac nu gyicy yac yu nu leey nu bzeeñ Moisees. Gun lat de riidz ni Ñgyoozh rniiñ: “De mbecy nu byanap lo Ñgyoozh nu nac nu ricy cup dey consuel lom, orzeꞌ nu nac ndeꞌ cui mbañ dey”, rniiñ. \v 12 Tees benu gyicy yac den nu leey nu bzeeñ Moisees par nu ruu mbañ naa, orzeꞌ reñaꞌ mod gyicy den par mod nu gyicy cup na consuel lo Ñgyoozh. Gun lat de riidz nu bzeeñ Moisees rniiñ: “De mbecy nu gyicy yac nu dela coz nu rnii leey zeꞌ, de yu zeꞌ cui mbañ dey par nu nac ñii”, rniiñ. \p \v 13 Zeꞌ na Crisht bicy mi nu a̱ꞌ nac den mbecy byanduu nu nac leey nu bzeeñ Moisees. Ni bicy mi ornu pshet ic mi nu gal mi duu par nu guud mod nu locyuub mi de ub na. Jesucrisht byanduum, gun lat de riidz nu bzeeñ Ñgyoozh rniiñ: “Yu nu gat nu ca lo tub yag, yu zeꞌ byanduuy”, rniiñ. Zeꞌ Jesuuz pcam lo cruuz. Orzeꞌ ndeꞌ nu byanduum. \v 14 Ni bzac mi gun orzeꞌ dela coz nu mnii Ñgyoozh nu cuic mi ni Abraham niꞌ ziꞌl cuic mi ni de mbecy nu walab mbecy Israeel. Cuic mi ñii nu nac Jesucrisht. Nunu par nu nac nu ni bzac mi, ndeꞌ nu Ñgyoozh briic mi Espiriit Yon nim ni de ub na par nu nac nu ricy cup den consuel lom. Ndeꞌ tub coz nu bi mniim nu segur la gyicy mi. \s1 Baly pshaal yu lo de mbecy lac yaruu de coz nu bi mniiy \p \v 15 Der bicy na, ya̱ shaal la̱ lo der lac yaruu de riidz nu bi mne̱e̱. Mne̱e̱ lo der mod nu ricy mbecy nu losaꞌy. Benu tub mbecy gyicy yu tub trat nu losaꞌy, na despuees ornu bi bzu nap dey trat zeꞌ, orzeꞌ wac zuub zir yu riidz lo de coz nu bi mniiy. Nunu ni wac gyaꞌ ich yu gal nu bi mniiy. Sinu rlagy ñi nu gyicy yac yu gal nu mniiy loga. \v 16 Na Ñgyoozh bi mniim nu segur la nap gyicy num Abraham nu nez yu. De riidz ni Ñgyoozh wagniiñ: “De nez yu”, gun ndeꞌ yaruuñ nu zigy de nez yu, sinu rniiñ: “Nez yu”, rniiñ. Nez yu zeꞌ, ndeꞌ Crisht. \v 17 Orzeꞌ na ya̱ shaal la̱ lo der lac yaruu de coz nu bi mne̱e̱ zeꞌ. Leey ni Moisees bruu zac ñi tap gaynal zub gal rup tii ñaꞌn despuees ornu bicy Ñgyoozh trat nu Abraham. Tees Ñgyoozh bicy mi tub trat num Abraham. Orzeꞌ leey ni Moisees wac gyub ic ñi trat nu bi bzu nap Ñgyoozh nu Abraham. Wac gyicy ñi nu wayicy Ñgyoozh gal nu mniim nu gyicy mi. \v 18 Benu mbic mi gyel nap nim ni den nu nac leey, orzeꞌ walab nu cuic mi ñii nu nac de riidz nu mniim nu segur la gyicy mi. Tees Ñgyoozh leew la briic mi gyel nap nim ni Abraham nu nac nu bicy cup yu consuel lo de riidz nu mniim nu segur la gyicy mi. Ndeꞌ nu rad lagy den nu wad ñi nu nac leey zeꞌ. \p \v 19 Orzeꞌ ¿la cyiiñ leey nu bzeeñ Moisees? Ñgyoozh briic mi ñii despuees par nu gad lagy na ornu mbecy ricy yu cyi. Ñgyoozh rlagy mi nu zuñ gashtal ornu shuub la tiem nu gruu zac biñ nu nac nez Abraham. Mi zeꞌ biñ nu bzat Ñgyoozh lat de riidz zeꞌ. Leey nu bzeeñ Moisees, Ñgyoozh briic mi ñii ni de anc. Orzeꞌ de anc zeꞌ briic yuñ ni Moisees. Gazeꞌ nu Moisees briic yuñ ni de mbecy. \v 20 Tees ornu Ñgyoozh mniim lo Abraham nu segur la nap gyicy num yu, ni walab anc mniiy nunu ni walab mbecy mniiy, sinu ub la Ñgyoozh mniim de nu ndeꞌ. \s1 Leey ni Moisees, ¿la cyiiñ ñi? \p \v 21 ¿Lac yaruu de riidz nu ya̱ bi mne̱e̱ lo der zeꞌ? ¿A yaruuñ nu leey ni Moisees zañ contr ni de riidz nu mnii Ñgyoozh nu segur la gyicy mi? ¡Walab ni! Gun Ñgyoozh wancuic mi leey zeꞌ ni Moisees par nu gyicy ñi nu cui mbañ de mbecy tub la. Gun bi bicy na nu mbic mi ñii par nu cui mbañ mbecy tub la, orzeꞌ cyiiñ ñi par nu gyicy ñi nu gyanap mbecy lo Ñgyoozh. \v 22 Tees Ñgyoozh bicy mi reñaꞌ mod par nu gac gyanap mbecy nuy mi. Gun lat de riidz ni Ñgyoozh rniiñ: “Cyi riib ic ñi dela mbecy.” Gun orzeꞌ de mbecy nu gyicy cup consuel lo Crisht, de yu zeꞌ nap gyicy nu Ñgyoozh dey gal nu bi mniim nu segur la gyicy mi. \p \v 23 Anzir nu shuub tiem nu gyicy cup den consuel lo Crisht, orzeꞌ na den gal nu na de mbecy nu yuꞌ pres par nu nac leey ni Moisees. Ni mod pcyiiñ den gashtal Ñgyoozh briic mi nu gad lagy den lac mod gyicy cup na consuel lom. \v 24 Ndeꞌ nu leey ni Moisees nañ gal nu na tub moscuel nu rlyuuñ ni de ub na nu lac mod gyicy den gashtal ornu pshuub la tiem nu biid Crisht, gun orzeꞌ gyanap den lo Ñgyoozh nu nac nu gyicy cup den consuel lo Crisht. \v 25 Na como bi pshuub tiem nu gyicy cup den consuel lo Crisht, ndeꞌ nu leey ni Moisees walabaꞌñ nu riib ic ñi de ub na. \p \v 26 Ndeꞌ nu na dela de ru nac ru iꞌñ Ñgyoozh nu nac nu ricy cup der consuel lo Jesucrisht. \v 27 De ru bzu nis der par nu gabe nu bi nac der mbecy ni Crisht. Ndeꞌ nu na de ru bi zu der gal mod nu ub mi zum. \v 28 Orzeꞌ na tub ziꞌl na de mbecy Israeel nu de mbecy griego. Nunu tub ziꞌl na de yu nu nac moz por fers la nu de mbecy nu sac patro̱o̱ ni. Nunu tub ziꞌl na de yu gyeey nu de biñ mñaa. Ndeꞌ nu dela den, tub ziꞌl nac naa par lo Jesucrisht. \v 29 Benu nac den ni Crisht, orzeꞌ nac den nez Abraham. Nunu Ñgyoozh nap gyicy num de ub na gal nu bi mneꞌ ic mi nu segur la gyicy mi. \c 4 \p \v 1 De coz nu rlagya̱ ne̱e̱, ndeꞌ de nu nii: Benu tub mbecy gat yu, nunu zeeñ yu gyel nap niy yaa iꞌñ yu lat nu miiñ yu, mas rishli gaal nac yu shuaan dela gyel nap zeꞌ, tees gyicy nu dey yu gal nu ricy nu dey moz por fers la. \v 2 Lat nu miiñ yu, yuꞌ mbecy nu rña dey yu nguzh zeꞌ, nunu yuꞌ gaꞌ mbecy nu ryub ic yu de coz nu ricy cup yu nguzh zeꞌ. Ni gyicy dey gashtal shuub la dzi gal nu mnii gyitoo uz yu. \v 3 Niꞌ ziꞌl mod rac nu de ub na. Gulas de coz nu blyuu mbecy ni gyishlombecy ii, ndeꞌ ziꞌl byub ic ñi de ub na. \v 4 Tees ornu pshuub tiem nu Ñgyoozh mniim, orzeꞌ bzuu nez mi Iꞌñ mi biid mi. Gul mi ni tub biñ mñaa, nunu pcyiiñ mi lat leey nu bzeeñ Moisees. \v 5 Biid mi bicy mi nu bla den ni leey nu pcyiiñ den lat zeꞌ gulas, gun orzeꞌ Ñgyoozh bicy iꞌñ mi de ub na. \p \v 6 Par nu gabe nu nac den iꞌñ mi, orzeꞌ bzeed mi Espiriit Yon ni Iꞌñ mi nu cyiiñ mi nañ lardoo den. Espiriit zeꞌ rniim: “Ñgyoozh, Uza̱”, rniim. \v 7 Orzeꞌ na a̱ꞌ nacaꞌ den moz por fers ni leey zeꞌ, sinu na nac den iꞌñ Ñgyoozh. Na como bi nac na iꞌñ mi, orzeꞌ cuic mi dela gyel nap nim ni den. \s1 Baly dzi zuy shcab nu nac de mbecy ni Crisht \p \v 8 Gulas wangad lagy der cyu Ñgyoozh. Orzeꞌ bicy yac der dela coz nu rlagy de ñgyoozh nu walab ñgyoozh nu rishli. \v 9 Tees na bi yuꞌ lo der Ñgyoozh. O nap zir nu ne̱e̱ nu Ñgyoozh yuꞌ lom de ru. Orzeꞌ na ¿lagu rlagy der gash ru leey nu wacyiiñ zeꞌ par nu gyub ic ñi de ru tuubaꞌ tir? \v 10 De ru, yuꞌ dzi gabee ricy zily der ñii. Nunu yuꞌ gaꞌ beey nu ricy zily der. Yuꞌ tiem nu niꞌ ricy zily der. Nunu niꞌ ziꞌl yuꞌ gaꞌ ñaꞌn nu ricy zily der ñii. \v 11 ¡Ya̱ tonaꞌ la rdziba̱ nu leew la bicya̱ riiñ ni Ñgyoozh lat der! \p \v 12 Der bicy na, ya̱ rnishbaa lo der nu gyicy der gal nu ya̱ ricya̱. Niꞌ ricya̱ uba̱ par mbecy nu na gal nu na de ru. De ru rila walab nu shiñ bicy nur ya̱. \v 13 De ru rad lagy der nu tir loga la nu pshaala̱ riidz ni Crisht lat der, orzeꞌ guud mod nu gyicya̱ ñii nu nac nu gurata̱ tub güii tiem zeꞌ. \v 14 Mas güiñ lagy der güii nu gurata̱, tees wansu chu der ya̱, nunu wangüii naañ der lo̱, sinu “O” mnii der nu cyiiña̱ lat der. Gal nu rnii der lo tub anc ni Ñgyoozh ni mnii der lo̱. Mnii der lo̱ gal nu rnii der lo ub la Jesucrisht. \v 15 De ru tonaꞌ la bet lagy der. Zeꞌ na, ¿la coz bzac der? Ya̱ gac ne̱e̱ tub coz par nu gyabica̱ gyel mbecy ni der. Bi bicy na nu ñgyac, mas gashtal urlo der mboor nu mbic ru ne̱. \v 16 Zeꞌ na ¿a byaca̱ losaꞌ yuu der nu nac nu rne̱e̱ de coz rishli? \p \v 17 Deꞌ zir de mbecy zeꞌ dzi zu dey shcab nu nac de ru. Par walab nu rishli rlagy dey nu gruu nap der, sinu coz nu rlagy dey, ndeꞌ nu gyareñ de ru nu de̱ ya̱, gun orzeꞌ niꞌ de yu zeꞌ rlagy dey nu de ru gzu der shcab nu nac dey. \v 18 Na ndeꞌ tub coz nap nu gzu den shcab nu nac de losaꞌn benu rishli rlagy den nu gruu nap dey. Tees napaꞌ benu ni gyicy de mbecy zeꞌ dub laa tiem, cueꞌ ornu zu̱ ziꞌla̱ lat der. \v 19 De ru yu feñ ne̱, tuubaꞌ tir ya̱ rzaca̱ gal nu rzac tub biñ mñaa ornu gaal mi mdoo. Tonaꞌ la rzac deeta̱. Gashtal gyac la der gal nu na Crisht, orzeꞌ checa̱ nu rzac deeta̱. \v 20 ¡Bi guc nu gac bi zu̱ lat der na na la, orzeꞌ gac ne̱e̱ lo der! ¡Na wagad lagya̱ ca na coz nu nii to̱o̱ nu nac de ru! \s1 Mod nu blyuu riidz ni Agar nu Sara \p \v 21 Zeꞌ de ru, mbecy nu rlagy gyub ic leey zeꞌ, ya̱ rlagya̱ dugyi̱ꞌ tub coz lo der: ¿walab gaal wagad lagy der de coz nu rnii leey zeꞌ? \v 22 Rniiñ nu zu cyup iꞌñ Abraham. Tub yu gul yu ni tub biñ mñaa nu nac moz por fers la niy. Zeꞌ tuubaꞌy gul yu ni mñaa gaal yu, tub biñ mñaa nu a̱ꞌ nac moz por fers la. \v 23 Mod nu gul iꞌñ moz por fers la zeꞌ, mod zeꞌ ral cualcyer la mbecy gyishlombecy ii. Zeꞌ iꞌñ biñ mñaa nu a̱ꞌ nac moz zeꞌ, yu zeꞌ gul yu par nu nac nu Ñgyoozh mniim nu segur la cuic mi tub iꞌñ Abraham yu gyeey. \v 24 Riidz zeꞌ cyiiñ ñi par nu gad lagy na lac gyicy na. Lo cyup de biñ mñaa zeꞌ, ndeꞌ cyup trat nu bicy Ñgyoozh num de ub na. Biñ nu nac moz por fers la zeꞌ, mi zeꞌ lam Agar. Mi zeꞌ yaruum trat nu guud bicy Sinaí. De mbecy nu ricy cup trat zeꞌ, de yu zeꞌ nac yu moz por fers la. \v 25 Agar yaruum bicy Sinaí nu zub lugaar nu la Arabia. Niꞌ ziꞌl mi zeꞌ yaruum mbecy gyedz Jerusaleeng gal mod nu yuꞌ dey na. De mbecy nu yuꞌ gyedz zeꞌ nac dey moz por fers la ni de leey zeꞌ. \v 26 Zeꞌ biñ mñaa nu a̱ꞌ nac moz zeꞌ, mi zeꞌ nu la Sara. Mi zeꞌ yaruum gyedz Jerusaleeng, zeꞌ nu riib ic Ñgyoozh, nunu de ub na nac dun trat nu yaruuñ Sara. \v 27 Gun Ñgyoozh mniim tub riidz nu sñuu ga saap ñi de nu ndeꞌ ornu nam: \q1 Bet lagy ru biñ mñaa nu wagac gaal mdoo. \q1 Brish ti la nu nac nu dzi yet lagy ru, \q1 ru biñ nu rila wangad lagy lac rac ni güii ni mdoo. \q1 Gun biñ mñaa nu byeeñ ub zi, \q1 dzi zir chuꞌ iꞌñ mi gazeꞌ biñ mñaa nu zu ñgyee. \p \v 28 Na de ru bicy na, de ru nar gal nu na Isaac, iꞌñ biñ mñaa nu a̱ꞌ nac moz, gun nac der iꞌñ Ñgyoozh par nu nac de riidz nu mniim nu segur la gyicy mi. \v 29 Gulas yu nu gul mod ni cualcyer la mbecy zeꞌ bicy ras nuy yu nu bicy Espiriit ni Ñgyoozh nu gul. Niꞌ ziꞌl rac tiem na. \v 30 Tees ¿lac rniiñ lat de riidz ni Ñgyoozh? Orzeꞌ rniiñ: “Cyuu nur biñ mñaa nu nac moz por fers la zeꞌ nu iꞌñ lam. Gun iꞌñ mi zeꞌ wac gyash yu de gyel nap ni uz yu, sinu iꞌñ biñ mñaa nu a̱ꞌ nac moz zeꞌ, yu zeꞌ gyash yu de gyel nap ni uz yu”, rniiñ lat de riidz ni Ñgyoozh. \v 31 Orzeꞌ der bicy na, de ub na a̱ꞌ nac naa iꞌñ moz por fers la zeꞌ, sinu nac naa iꞌñ biñ mñaa nu a̱ꞌ nac moz zeꞌ. \c 5 \s1 Walagy ñi gyicy yac de mbecy nu leey par nu gyanap yu lo Ñgyoozh \p \v 1 Crisht bicy mi nu wayubaꞌ ic leey zeꞌ de ub na. Orzeꞌ nap bicy yac der nu de coz nu bicy mi, nunu cueꞌ shet ic der nu gyub ic leey zeꞌ der tuubaꞌ tir. \p \v 2 Bzuub gyidag der ne̱ ya̱, Baly, gun ne̱e̱ de riidz ii lo der: Benu zaan der nu caa mbecy beey sircunsision cuerp ni der, orzeꞌ par de ru se laꞌ la cyiiñ Crisht. \v 3 Ya̱ ne̱e̱ lo der tuubaꞌ tir: Benu ca na mbecy zaan yu nu caa dey beey sircunsision cuerp niy, orzeꞌ yu zeꞌ rlagy ñi nu gyicy yac yu nu dela leey ni Moisees par nu gyanap yu lo Ñgyoozh. \v 4 De ru mbecy nu rnii too nu gyanap lo Ñgyoozh nu nac leey zeꞌ, de ru bi bruu chu der lo Crisht. Ñgyoozh wayicy mi faboor num der. \v 5 Zeꞌ de ub na, par nu nac Espiriit Yon ni Ñgyoozh nunu par nu nac nu ricy cup den consuel lo Crisht, ndeꞌ nu drish lo den lo Ñgyoozh nu gyanap den lom. \v 6 Gun benu nac du den Crisht, se la la cyiiñ nu ca beey sircunsision cuerp ni den, nunu niꞌ ziꞌl se la la cyiiñ ñi mas sac beey sircunsision zeꞌ cuerp ni den. Coz nu cyiiñ, ndeꞌ nu gyicy cup den consuel lo Crisht. Nunu par nu nac ndeꞌ rca den Ñgyoozh, nunu rcaa gaꞌ den losaꞌn. \p \v 7 De ru tonaꞌ la nap bicy der. Na, ¿cyu bicy nu guca der nu ricy yac ru nu de coz rishli? \v 8 Walab ni bicy Ñgyoozh, biñ nu bzu der par nu gac ru mbecy nim. \v 9 Benu ri tub mbecy nu radza lat der, orzeꞌ yu zeꞌ nay gal nu na lebadur. Gal nu lebadur rbic ñi fers ni dela cub gyishtily, niꞌ ziꞌl ricy yu zeꞌ nu rnu dela de ru. \v 10 Tees ya̱, ricy cupa̱ consuel lo Shuaan den Jesuuz. Ndeꞌ nu ya̱ rnii to̱o̱ nu de ru rila washaꞌ der reñaꞌ shcab, nunu de mbecy nu ricy deet lat der, de yu zeꞌ Ñgyoozh cuic mi cashtig ni dey. Ni gyicy num yu mas cyur mbecy nac yu. \p \v 11 Yuꞌ mbecy rnii dey nu ya̱ rlyu̱u̱ nu ca beey sircunsision cuerp ni mbecy. Benu ni ricya̱, orzeꞌ ¿lagu rshet zi dey ya̱, beni? Benu ni bicya̱, orzeꞌ wazi lagy de mbecy lo̱ ornu rshaala̱ de riidz ni de coz nu bzac Crisht lo cruuz. \v 12 Tees par de mbecy nu ricy deet lat der nu nac leey ni sircunsision, nap zir benu gyicy capo̱o̱ dey ub yu tub tir ziꞌl. \p \v 13 Der bicy na, Ñgyoozh bloo sum de ru par nu gac der mbecy nu wayubaꞌ ic de leey zeꞌ. Orzeꞌ cueꞌ cuic der lugaar ni ub ru nu gyicy der de gusht a̱ꞌ nap, par nu nac nu bi bla der ni de leey zeꞌ. Sinu de mod la par nu nac nu rca der losaꞌr, orzeꞌ bicy der coz nu galagy deꞌ zir dey. \v 14 Gun benu ricy yac der nu tub zi riidz, orzeꞌ ricy yac der dela coz nu ca lo leey zeꞌ. Riidz zeꞌ, ndeꞌ: “Pca der losaꞌr gal nu rcar ub ru”, rniiñ. \v 15 Tees benu de ru gyicy der gal nu ricy bañcyug dañ, cucuaꞌ der nunu gow der losaꞌr, orzeꞌ gnu der de losaꞌr. \s1 Rlagy ñi zaan den nu gyub ic Espiriit Yon ni Ñgyoozh den \p \v 16 Coz nu rne̱e̱ ndeꞌ nu bzaan der nu gyub ic Espiriit Yon ni Ñgyoozh der nunu cueꞌ shet ic der nu gyicy ru de gusht a̱ꞌ nap. \v 17 Gun de gusht a̱ꞌ nap zeꞌ zañ contr ni coz nu rlagy Espiriit Yon ni Ñgyoozh, nunu coz nu rlagy Espiriit Yon nim za gaꞌñ contr ni de gusht a̱ꞌ nap zeꞌ. Lo cyup de coz zeꞌ zañ contr ni losaꞌñ. Nunu ndeꞌ nu wagac gyicy der coz nu rlagy ub der. \v 18 Tees benu Espiriit Yon ni Ñgyoozh riib ic mi de ru, orzeꞌ leey zeꞌ walabaꞌñ riib ic ñi der. \p \v 19 Naal la gad lagy na la na coz nu druu lo de gusht a̱ꞌ nap zeꞌ. Druu nu ral dey losaꞌy nu wanchelaay, ricy dey coz a̱ꞌ nap, ricy dey coz nu walab seꞌñ. \v 20 Nunu driib zily dey nab. Ricy tuꞌ dey losaꞌy. Rzi lagy dey lo losaꞌy. Ricy dey nu deet rzuꞌ losaꞌy. Ricy saap dey ich losaꞌy. Nac dey mbecy dzaꞌ ic. Zu dey shcab nu ded loy lo losaꞌy. Ricy dey nu yacyup nac de mbecy nu losaꞌy. \v 21 Nac dey mbecy lagy saap. Nac dey mbecy rzugy. Row shaad dey de coz nu a̱ꞌ yadaꞌñ nu gow dey. Benu de coz a̱ꞌ nap zeꞌ gyub ic ñi mbecy, orzeꞌ dela ndeꞌ ricy dey, nunu yuꞌ zir coz nu na gal nu na de ndeꞌ ricy dey. Na ya̱ rdo̱o̱ rishlo der nu gyicy cuidad der ub ru, gal nu bi mne̱e̱ lo der anzir. Dela de mbecy nu ricy de coz zeꞌ rila wazac dey lo gyel gubier ni Ñgyoozh. \p \v 22 Zeꞌ benu Espiriit ni Ñgyoozh riib ic mi mbecy, orzeꞌ rca dey losaꞌy. Zu cyit lagy dey. Yuꞌ gyel ri zu nañ lardoo dey. Nac dey mbecy pase̱z. Nunu nap ricy nu dey losaꞌy. Nac dey mbecy nap. Ricy yac dey nu de riidz nu rniiy. \v 23 Nunu wagyicy lily dey ub yu. Nunu nap riib ic dey ub yu. Dela de nu ndeꞌ ricy mbecy benu Espiriit Yon ni Ñgyoozh riib ic mi dey. Nunu sac ni tub la leey nu chañ contr ni de coz zeꞌ. \v 24 De mbecy nu bi nac ni Jesucrisht, orzeꞌ ndeꞌ nañ gal nu na nu bi gut dey lo cruuz nu Crisht. Orzeꞌ walabaꞌ de coz a̱ꞌ nap zeꞌ riib ic ñi dey. Ni wagyubaꞌ ic de coz nu rlagy ub ziꞌl dey nañ lardooy. \v 25 Como de ub na cui mbañ na par nu nac de coz nu ricy Espiriit Yon ni Ñgyoozh, orzeꞌ rlagy ñi nu shet ic na nu gyub ic mi den. \p \v 26 Walagy ñi nu gac den mbecy leꞌ. Ni walagy ñi nu caa yuu den losaꞌn. Ni walagy ñi nu gazaap lagy den nu nac losaꞌn. \c 6 \s1 Blocyuub der losaꞌr \p \v 1 Der bicy na, benu gyuꞌ bee nu bicy tub mbecy cyi, orzeꞌ de mbecy nu riib ic Espiriit Yon rlagy ñi nu gyicy nap dey yu. Tees rlagy ñi nu gugy nii nu dey yu. Orzeꞌ rlagy ñi nu gyicy cuidad dey ub yu nis niꞌ ziꞌl gyicy coz cyi gan dey. \v 2 Blocyuub der losaꞌr ornu rzac deet dey. Benu ni gyicy der, orzeꞌ ricy yac der nu leey ni Crisht. \p \v 3 Benu tub mbecy rnii tooy nu lily nay, zeꞌ walab nu lily nay, orzeꞌ laab ub yu rguuy ub yu. \v 4 Tub ga la mbecy rlagy ñi nu nii too dey ben a nap ricy ub yu. Orzeꞌ benu nap ricy ub yu, orzeꞌ gac gyet lagy yu nu nac de coz nu ricy yu. Nunu walagy ñi nu cuꞌ cuen dey ti laab ni ricy losaꞌy. \v 5 Gun tub ga la mbecy gac cuen niy nu de coz nu ricy ub yu. \p \v 6 De yu nu rsyaꞌ de riidz ni Crisht rlagy ñi nu locyuub dey yu nu rlyuu lat yu nu de lo la gyel nap nu ricy cup yu. \p \v 7 Rila cueꞌ guu der ub ru, gun rila wac gyicy ras nu mbecy Ñgyoozh. Na den gal nu na tub mbecy nu rnuuz. Laab coz nu nuuz den, laabaꞌ nu ndeꞌ teꞌn. \v 8 Benu nuuz den coz a̱ꞌ nap nu druu lo de gusht a̱ꞌ nap nu ricy cup den, orzeꞌ teꞌ gaꞌ den laabaꞌ coz a̱ꞌ nap. Coz nu teꞌn zeꞌ, ndeꞌ nu gat na. Tees benu nuuz na coz nap, coz nu druu lo Espiriit Yon ni Ñgyoozh, orzeꞌ teꞌn coz nap. Coz nu teꞌ den zeꞌ, ndeꞌ nu cui mbañ den tub la. \v 9 Ndeꞌ nu cueꞌ gazed den nu gyicy na coz nap. Gun benu wayeca den nu gyicy na coz nap, orzeꞌ shuub tiem nu gyad i den. \v 10 Orzeꞌ dub gal ornu gad mod ni den, orzeꞌ rlagy ñi nu nap gyicy du den dela mbecy. Tees ricy zir ñi presis nu nap gyicy dun de bicy na, de yu nu ricy cup consuel lo Crisht. \s1 Baly rnii nuy dey ñgyoozh \p \v 11 ¡Güii der na tonaꞌ la letr ily rca̱a̱ nu ya̱a̱ la̱! \v 12 De mbecy nu rcaa de ru por fers la nu gyicy yac der nu leey ni sircunsision, de yu zeꞌ ni ricy dey gun par nu nac nu rlagy ziꞌl dey ganap lagy mbecy loy. Nunu ni mod ricy dey gun walagy dey nu sheed zi de mbecy yu nu nac de coz nu bzac Crisht lo cruuz. \v 13 Tees niꞌ de mbecy nu ricy yac nu leey ni sircunsision, de yu zeꞌ wagyicy yac dey nu dela coz nu rnii leey ni Moisees. Tees rlagy dey nu de ru ca beey sircunsision zeꞌ cuerp ni der par nu gyicy zily dey ub yu nu nac nu de ru nu ricy yac der de riidz nu rnii dey. \v 14 Zeꞌ ya̱, wagyicy zilya̱ ni tub la coz sinu de coz nu bzac Shuaan den Jesucrisht lo cruuz, gun par ya̱ nu nac de coz nu bzac mi lo cruuz, se laꞌ la sac gyishlombecy ii. Niꞌ ya̱ se la saca̱ par de mbecy nu yuꞌ gyishlombecy ii. \v 15 Wagyicy ñi presis nu ca beey sircunsision cuerp ni mbecy, nunu ni wagyicy ñi presis mas sac beey zeꞌ. Coz nu ricy zir ñi presis, ndeꞌ nu byacub den lo Ñgyoozh. \v 16 De yu nu “O” nii ni de riidz ii, Ñgyoozh gyicy mi nu cheti ri añ ni dey, nunu gashni lagy mi dey. Ni gyicy num dey nu dela deꞌ zir mbecy nu rishli nac nim. \p \v 17 Bee na ziꞌl par lo ni tubaꞌ la mbecy cueꞌ gyicy dey nu gzac deeta̱, gun cuerp ne̱ bi taꞌ de lac. Ndeꞌ tub muesht par nu gad lagy der nu ya̱ tub yu nu ricy yac ni de riidz ni Shuaan den Jesuuz. \p \v 18 Der bicy na, Shuaan den Jesucrisht gyicy mi faboor nu nap gyicy num dela der. ¡Laab ni gac ñii!