\id JAS \h Santiago \toc1 YICH DANꞌ BZOJ SANTIAGO \toc2 Santiago \toc3 Stg. \mt1 YICH DANꞌ BZOJ SANTIAGO \c 1 \s1 Santiagonꞌ llwapeꞌ lliox beꞌnn kaꞌ naslas zan yell \p \v 1 Nadaꞌ Santiago nakaꞌ beꞌnn wen llin ke Dios, naꞌ ke Xanllo Jesucristonꞌ. Llwapaꞌ reꞌ lliox, reꞌ nakre chllinn (12) kweꞌ xhiꞌnn dialla da Israel, reꞌ nxenraꞌllre Jesucristonꞌ naꞌ naslasre yellrio ni. \s1 Akre nnézello kanꞌ lleꞌne Diosenꞌ gonllo \p \v 2 Beꞌnn biꞌche, llayaꞌl yewello kwis kat llak bi da llak kello. \v 3 Naꞌ kate llak bi da llak kellonꞌ, llroeꞌn chaꞌ zello da war nxenraꞌll-llo Diosenꞌ. Naꞌ chaꞌ kaꞌ llonllo naꞌ, nnézello wakrenen lliꞌo nench gapllo yel llxhenraꞌll ke biteze da llak kello. \v 4 Ke len naꞌ llayaꞌl gapre yel llxhenraꞌll biteze danꞌ llak ke reꞌ, naꞌ sere war wxenraꞌllre Diosenꞌ nench gakre kanꞌ lleꞌnreꞌ naꞌ. \p \v 5 Chaꞌ noteze reꞌ bi nnézere akrenꞌ lleꞌne Diosenꞌ gonllo, lewnnab wzejnieꞌreꞌ reꞌ, naꞌ wzejnieꞌkzereꞌ reꞌ, le llawereꞌ llakreneꞌ lliꞌo, naꞌ bi dileꞌ lliꞌo kat llnnabllo gakreneꞌ lliꞌon. \v 6 Naꞌ kate nnabllon naꞌ, llayaꞌl gonliraꞌll-llo gonnkzeꞌn, naꞌ bi gakgánello. Le beꞌnn llakganre chaꞌ weꞌen leꞌe, ba lloneꞌ ka to nisdaꞌo llej lljataꞌn, to ni to naꞌ, kat llde to beꞌ rawe naꞌ. \v 7 Beꞌnn llakganre chaꞌ weꞌe Diosenꞌ danꞌ nnabeꞌ naꞌ, bi kwexheꞌ chaꞌ weꞌe Diosenꞌ danꞌ llnnabeꞌn, le bi llejleꞌ ke Dios. \v 8 Beꞌnn llon kaꞌ bi nnezreꞌ bi xhbabenꞌ lloneꞌ, bi llakbeꞌe yichjraꞌlldaꞌweꞌn binꞌ lleꞌnreꞌ. \p \v 9 Beꞌnn biꞌchllo nxenraꞌll Dios, chaꞌ nakeꞌ beꞌnn yaꞌch, llayaꞌl soeꞌ nbaraz, le nakeꞌ beꞌnn zaꞌk rao Diosenꞌ. \v 10 Naꞌ beꞌnnenꞌ nak beꞌnn wniaꞌ llayaꞌl soeꞌ nbaraz kat llxhexj yichjeꞌ rao Diosenꞌ, le yel wniaꞌn naken da te ke, kanꞌ llak ke yej daꞌo zjallaꞌa yiꞌxe. \v 11 Kat nnaꞌ willenꞌ znia kwis, le llkwadte yiꞌx kaꞌ, naꞌ llyinnj xhlaꞌy yejenꞌ, naꞌ bill nlaꞌn nbaraz. Kaꞌn llak yej daꞌo kaꞌ, naꞌ lekze kaꞌn gak ke beꞌnn wniaꞌ kaꞌ, yenit yerán akeꞌ rao xchin akeꞌ. \s1 Sediallo wxenraꞌll-llo Jesucristonꞌ biteze da llak kello \p \v 12 Chaꞌ llaoraꞌll-llo bi da llak kello, naꞌ zediallo wxenraꞌll-llo Dios, naꞌllenꞌ zollo nbaraz. Naꞌ kat te danꞌ zaꞌkziꞌllonꞌ, kanaꞌn banrenllo Diosenꞌ ke chnare kanꞌ bneꞌe gak ke yeolol lliꞌo nllieꞌ Leꞌe. \v 13 Naꞌ kat lliꞌo nen gonllo da xhinnjenꞌ, bi nnello Dios naꞌn llkoꞌyele lliꞌo gonllo da xhinnjenꞌ, le Diosenꞌ bi llkoꞌyelreꞌ beꞌnne goneꞌ da xhinnj, leskaꞌ Leꞌe bibi de wkoꞌyelen Leꞌe goneꞌ da xhinnj. \v 14 Yel llzeraꞌll kello danꞌ yoꞌ lo yichjraꞌlldaꞌollonꞌ, llonen nench llzeraꞌll-llo llonllo da xhinnj. \v 15 Naꞌ chaꞌ lliꞌo ba llonllo ka danꞌ zeraꞌll lo yichjraꞌlldaꞌollonꞌ, naꞌ zollo llonllo da xhinnjenꞌ, naꞌllenꞌ wllin lla kwej yichj Diosenꞌ lliꞌo, bill yellinllo ganꞌ llieꞌ naꞌ. \p \v 16 Beꞌnn biꞌche, bi siyeꞌe kwinre. \v 17 Dios beꞌnnenꞌ zo yebá, Leꞌen llseꞌleꞌ da wen naꞌ llak kello, naꞌ bi da de kello. Xallo Dios beꞌnnenꞌ ben will, beꞌo, naꞌ berj kaꞌ nench llseniꞌn kello, lloneꞌ nench gak wen kello, naꞌ bi llacheꞌe ka goneꞌ kello, zotez zoeꞌ lloneꞌ wen. \v 18 Byazraꞌll Diosenꞌ bakobeꞌ yichjraꞌlldaꞌollonꞌ kanꞌ byejleꞌllo ke diꞌll li keꞌen. Naꞌ bakobeꞌ yichjraꞌlldaꞌollonꞌ nench lliaraorenllo beꞌnn nell kaꞌ byejleꞌ keꞌe. \s1 Kanꞌ gonllo nench yewé Diosenꞌ lliꞌo \p \v 19 Ke len naꞌ beꞌnn biꞌche, llayaꞌl zgaꞌtek wzenayllo, naꞌ llayaꞌl gonllo xhbab kat za nnello, naꞌ bi yóbello gakllaꞌllo. \v 20 Le kat llakllaꞌllonꞌ, bi llak llonllo wen kanꞌ lleꞌne Dios naꞌ gonllo. \v 21 Ke len naꞌ llayaꞌl kwej yichjllo yeolol da xhinnj ba benllo, naꞌ yeolol da llwie Diosenꞌ, da blliꞌo bxhe lo yichjraꞌlldaꞌollo ka bi nna wxenraꞌll-lloeꞌ. Len naꞌ llayaꞌl wxhexj yichjllo wzenayllo diꞌll li ke Diosenꞌ, danꞌ ba yoꞌkze lo yichjraꞌlldaꞌollo naꞌ, len wasrá lliꞌo. \p \v 22 Naꞌ llayaꞌl gonllo danꞌ ne diꞌll li ke Diosenꞌ gonllo, kere kon yénzello kanꞌ nen naꞌ. Le chaꞌ kon llénello kanꞌ nen naꞌ, naꞌ bi gonllon, kwinzllonꞌ ba llaziyeꞌe kwinllo chaꞌ kaꞌ llonllo. \v 23 Beꞌnn llene diꞌll li ke Diosenꞌ, naꞌ bi lloneꞌ kanꞌ nen naꞌ, ba lloneꞌ ka to beꞌnn llwia lloaꞌraweꞌ lo yejwan. \v 24 Le kon llwieꞌ kanꞌ nak lloaꞌraweꞌn, naꞌ llayoll llwieꞌn naꞌ, le llayanraꞌllteꞌ kanꞌ nakeꞌ naꞌ. \v 25 Zan beꞌnnenꞌ zokze llzenaye xtiꞌll Diosenꞌ do yichj do raꞌlleꞌ, naꞌ lloneꞌ kanꞌ nen naꞌ, bi llayanraꞌlleꞌn, beꞌnn naꞌn zoeꞌ nbaraz, le xtiꞌll Dios naꞌn llakrenen leꞌe biteze da lloneꞌ. \p \v 26 Chaꞌ no llake llonkzeꞌ kon ka ne Diosenꞌ, naꞌ bi llwieꞌ ka kwell nneꞌe, kwinzeꞌ ziyeꞌe kwineꞌ. Le chaꞌ bi nak xtiꞌlleꞌn wen rao Dios, bi zaꞌk danꞌ neꞌe nxenraꞌlleꞌ Diosenꞌ. \v 27 Chaꞌ lleꞌnello gonllo kanꞌ llawé Xallo Diosenꞌ, llayaꞌl gakrenllo no xkwiꞌd wazebe, naꞌ no noꞌr wazeb ak, chaꞌ bi yallj akreꞌ, naꞌ kwej yichjllo bill gonllo da xhinnj da llon beꞌnn bi nombiaꞌ Dios. \c 2 \s1 Toz kaꞌ llayaꞌl gónello yeolol beꞌnne \p \v 1 Beꞌnn biꞌche, Xanllo Jesucristonꞌ nakeꞌ beꞌnn zerawe zaꞌke, naꞌ chaꞌ wxenraꞌll-lloeꞌ, toz kanꞌ llayaꞌl gónello noteze beꞌnne, kere balzeꞌn gonllo xhen, naꞌ ye bale gónello kaze. \v 2 Chaꞌ raꞌ chop beꞌnne ganꞌ lldop ll-llayllo llonllo Jesucristonꞌ xhen, naꞌ toeꞌ nakeꞌ beꞌnn wniaꞌ nakeꞌ raꞌll chaꞌo nak nbaraz, naꞌ ngoꞌ xhbeneꞌ to ya chaꞌo danꞌ nziꞌi oro, naꞌ beꞌnnenꞌ ye to nakeꞌ beꞌnn yaꞌch, naꞌ nakeꞌ to raꞌll da wllin kwis, \v 3 naꞌ chaꞌ gonllo xhen toze beꞌnn wniaꞌ naꞌze yelloeꞌ: “Rao siy nile blleꞌ ga kweꞌo kwasro”, naꞌ yello beꞌnn yaꞌchenꞌ: “Naꞌle jasé”, o chaꞌ yelloeꞌ: “Blleꞌteze rao yo naꞌze”, \v 4 bi naken wen rao Diosenꞌ, le chaꞌ kaꞌ llonllo, ba llalaꞌllo beꞌnne, naꞌ ba llroeꞌllo norenꞌ zaꞌke, naꞌ norenꞌ bibi zaꞌkteke. Ke len naꞌ bi llonllo wen, le bi nak yichjraꞌlldaꞌollo wen naꞌ. \p \v 5 Beꞌnn biꞌche, ba brej Diosenꞌ zan beꞌnn yaꞌch, nak akeꞌ rallneꞌe, naꞌ llonliraꞌll akeꞌ Leꞌe. Naꞌ nniꞌt akeꞌ nbaraz kat yellín akeꞌ ganꞌ llieꞌ naꞌ llnebieꞌ, kanꞌ gak ke noteze lliꞌo nllieꞌ Leꞌe. \v 6 Zan reꞌ llonre beꞌnn yaꞌch kaꞌ ka beꞌnn bibi zaꞌke. Naꞌ llonre beꞌnn wniaꞌ kaꞌ xhen kwis ka to beꞌnn zaꞌke. Renchaꞌ leakeꞌn llsaꞌkziꞌ akeꞌ reꞌ, llxhoblleꞌo akeꞌ reꞌ do rao koxchis. \v 7 Lekze leakeꞌn llalliꞌi llasné akeꞌ da nak krere ke Jesucristo beꞌnnenꞌ nxenraꞌll-llo, beꞌnnenꞌ nak beꞌnn zaꞌk. \p \v 8 Ley danꞌ nak lliarao rao yeolol xtiꞌll Diosenꞌ nen: “Lellieꞌ lwellj beꞌnnachre ka nllieꞌ kwinre.” Chaꞌ da li llonre kanꞌ nen naꞌ, llonre wen. \v 9 Naꞌ ley ke Diosenꞌ llchoyraon keré, napre doꞌle chaꞌ balze beꞌnne llonre xhen, naꞌ ye baleꞌ llónere ka beꞌnn bibi zaꞌke. \v 10 Le chaꞌ to beꞌnne naweꞌ lloneꞌ yeolol kanꞌ ne ley naꞌ, naꞌ chaꞌ to da daꞌo ba bxinnjeꞌ, ke doxhenkze ley naꞌn ba bxinnjeꞌ chaꞌ kaꞌ. \v 11 Dios naꞌkzenꞌ bneꞌe: “Bi tarenre noꞌr bi nak noꞌr keré, naꞌ beꞌnn byio bi nak beꞌnn keré”, leskaꞌ bneꞌe: “Bi gotre beꞌnne”. Naꞌ laꞌkze chaꞌ bi darenllo noꞌr yobre, o beꞌnn byio bi nak beꞌnn kello, chaꞌ ba nakllo beꞌnn wen xhia, naksen xhia kello rao ley naꞌ. \v 12 Xtiꞌll Diosenꞌ llakrenen lliꞌo nench bi wzenayllo ke da xhinnjenꞌ. Naꞌ llayaꞌl weꞌllo Diꞌll Wen, naꞌ sollo gonllo billre kanꞌ nen naꞌ, le Diosenꞌ gonneꞌ da saꞌkziꞌllo chaꞌ bi llonllo kanꞌ nen naꞌ. \v 13 Diosenꞌ weꞌe da wsaꞌkziꞌ beꞌnn kaꞌ, bi llayaꞌchraꞌll lwellj beꞌnnache. Zan beꞌnn kaꞌ llayaꞌchraꞌll lwellj beꞌnnache, kaꞌkze yeyaꞌchraꞌll Diosenꞌ leakeꞌ. \s1 Bibi zejen nnello de diꞌllze nxenraꞌll-llo Jesucristonꞌ \p \v 14 Beꞌnn biꞌche, chaꞌ to beꞌnne nneꞌe nxenraꞌlleꞌ Jesucristonꞌ de diꞌllze, naꞌ bi lloneꞌ da wen, ¿wak danꞌ nxenraꞌlleꞌ naꞌze wasrán leꞌe rao da xhinnjenꞌ? \v 15 Gonkello xhbab chet kaꞌ zjaniꞌt bal beꞌnn lwelljllo nxenraꞌll akeꞌ Jesucristonꞌ, naꞌ bi de da yeꞌj gao akeꞌ, bi de no xharaꞌn akeꞌ. \v 16 Naꞌ chaꞌ yezlloeꞌ: “Lelljayakze wen wen, Dios gakreneꞌ reꞌ llélere da yeꞌj gaore”, naꞌ bi weꞌe aklloeꞌ bi da kaꞌ llyallj akreꞌ, ¿bixha zejen naꞌ chaꞌ to kaꞌze ye aklloeꞌ? \v 17 Len naꞌ chaꞌ kon to nnezllo nxenraꞌll-llo Jesucristonꞌ, naꞌ ni ke llonzllo da wen, bikzbi zejen danꞌ nnello nxenraꞌll-lloeꞌ. \p \v 18 Zjaniꞌt beꞌnne llasné akeꞌ: “Rweꞌ nxenraꞌlloꞌ Jesucristonꞌ, naꞌ nadaꞌ llonaꞌ da wen.” Broeꞌchk nadaꞌ danꞌ nxenraꞌlloꞌn, naꞌ bi gonoꞌ da wen, naꞌ nadaꞌ wroeꞌraꞌ rweꞌ danꞌ nxenraꞌllaꞌn kone da wen kaꞌ llonaꞌn. \v 19 Rweꞌ llejleꞌo toze Diosenꞌ zo, llonkzoꞌ wen. Leskaꞌ llejleꞌ daxiꞌo kaꞌ, toze Diosenꞌ nakeꞌ beꞌnn zaꞌke, naꞌ xhiz aken lleb aken. \v 20 ¿Bi nnezroꞌ bibi zaꞌk danꞌ nello nxenraꞌll-llo Jesucristonꞌ chaꞌ bi llonllo wen? Kere wakrenen lliꞌo chaꞌ nnello kaꞌ de diꞌllze nxenraꞌll-lloeꞌ. \p \v 21 Da xozxtaꞌollo Abraham naꞌ, broeꞌre bxenraꞌlleꞌ Dios danꞌ bzenayeꞌ keꞌe, bzanreꞌ xhiꞌnneꞌ Isaakenꞌ gotebeꞌ nench goneꞌ xhen Diosenꞌ. Naꞌ danꞌ bzoeꞌ xtiꞌll Dios naꞌ, naꞌllenꞌ bne Diosenꞌ keꞌe, nakeꞌ beꞌnn wen raweꞌ. \v 22 Naꞌ nnézello kanꞌ ben da Abraham naꞌ, kere to bxenraꞌllzeꞌ Diosenꞌ kaꞌzenꞌ, beneꞌ yeolol da golleꞌ leꞌe. Naꞌllenꞌ broeꞌn bxenraꞌlleꞌ Dios. \v 23 Ke len naꞌ gok danꞌ nyoj xtiꞌll Diosenꞌ ke leꞌe, nen: “Abraham naꞌ bxenraꞌlleꞌ Dios, naꞌllenꞌ bne Diosenꞌ keꞌe, nakeꞌ beꞌnn wen rao Leꞌe.” Naꞌ leskaꞌ nyoj ke Abraham naꞌ, gokeꞌ migo ke Dios. \p \v 24 Naꞌ llreꞌre naꞌ, Diosenꞌ neꞌe nakllo beꞌnn wen raweꞌ, ni ke danꞌ llonllo naꞌ, kere danꞌ nello nxenraꞌll-lloeꞌ naꞌzenꞌ. \v 25 Lekze kaꞌ gok ke da Rahab gokeꞌ to noꞌr reꞌe, naꞌ bzenayeꞌ ke Dios danꞌ brebeꞌ beꞌnn chop kaꞌ jawiá ralleꞌ naꞌ. Naꞌ baweꞌ leakeꞌ jayakeꞌ ye to nez yobre, nench bi jeꞌx beꞌnn wakaꞌa ya ke rey naꞌ leakeꞌ. Naꞌ danꞌ gokreneꞌ beꞌnn kaꞌ, broeꞌn llonliraꞌlleꞌ Dios. Naꞌ bwia Diosenꞌ nakeꞌ beꞌnn wen raweꞌ naꞌ. \v 26 Le kinꞌ naken: Chaꞌ to beꞌnne billbi bich yoeꞌ, ba nakseꞌ beꞌnn wat. Kaꞌkzenꞌ naken ke lliꞌo, chaꞌ nello llonliraꞌll-llo Diosenꞌ, naꞌ bi llonllo da wen. \c 3 \s1 Roll-llonꞌ llonrenllon da xhinnj \p \v 1 Beꞌnn biꞌche, netoꞌ llroeꞌ llsédetoꞌ xtiꞌll Diosenꞌ beꞌnn yobre, wzaꞌkziꞌlltoꞌ chaꞌ bi gontoꞌ kanꞌ nen naꞌ. Naꞌllenꞌ niaꞌ reꞌ, kere le gakte rao naꞌre wroeꞌ wsédere beꞌnn yobre xtiꞌll Diosenꞌ. \v 2 Yeololtello llonllo da xhinnj, zan chaꞌ to beꞌnne bi lloneꞌ da xhinnj rao xtiꞌlleꞌ naꞌ, nakseꞌ beꞌnn wen, naꞌ wzoekzereꞌ nnebiaꞌ kwineꞌ chaꞌ kaꞌ. \v 3 Kate llgoꞌllo to ya lloaꞌ kabay nench llonnbaꞌ latj lloꞌxllobaꞌ, naꞌ llejbaꞌ gateze lleꞌnello chejrenllobaꞌ. \v 4 Leskaꞌ beꞌnn kaꞌ llsaꞌa barco xhen kaꞌ, llonrén akeꞌ llin to yay daꞌoze da llsaꞌa akeꞌn nench chejen gateze lleꞌn akreꞌ, laꞌkze chaꞌ ll-lliꞌy to beꞌ xhen len. \v 5 Kaꞌkzenꞌ naken ke roll-llonꞌ. To da daꞌo rizzenꞌ naken, naꞌ llak nnerenllon diꞌll zaꞌke. Naꞌ ka nak to yiꞌ daꞌo riz, wak wzeyen to yaꞌdaꞌo xhen, kaꞌkzenꞌ naken ke roll-llonꞌ kate nnerenllon diꞌll xhinnj. \v 6 Roll-llonꞌ naken to da llonll da xhinnj xhen rao doxhen kwerp kellonꞌ. Roll-llonꞌ naken ka to bel yiꞌ da llraꞌ to ni naꞌze, llzeyen biteze da de, le chaꞌ lloeꞌllo diꞌll xhinnj, llonen gan nench sollo gonllo da xhinnj doxhente nbanllo. Naꞌ katenꞌ nnello, naken ka da zaꞌa gabilenꞌ. \v 7 Llak llnebiaꞌllo yeololte bayiꞌxe, ba zo tap niaꞌnaꞌa, ba zo xire, ba nxhob leꞌe, naꞌ ba llaꞌa lo nis. Ba bzo beꞌnn maxh leakbaꞌ. \v 8 Zan ka nak roll-llonꞌ nono zo beꞌnn soe len, nench bi weꞌrenllo diꞌll xhinnj. Le zoteze zon lloeꞌn diꞌll xhinnj, naꞌ diꞌll xhinnj danꞌ lloeꞌn, naꞌ naken ka yerb ke to bel znia. \v 9 Ren roll-llo naꞌ llonllo xhen Dios beꞌnnenꞌ nak Xallo. Naꞌ lekze kone roll-llo naꞌ, nello yel yaꞌ ke lwelljllo, beꞌnn kaꞌ ben Diosenꞌ kanꞌ nak Leꞌe naꞌ. \v 10 Lloaꞌllo naꞌ ll-lloj diꞌll wen kat llalwill-llo Diosenꞌ, naꞌ lekze naꞌ ll-lloj diꞌll xhinnj kat nnechachllo ke lwellj beꞌnnachllo. Beꞌnn biꞌche, da ni bi llayaꞌl gonllo. \v 11 Nnézello ga llar nisenꞌ, bi gare nis da nak sia ganꞌ llar nis zbapj. \v 12 Beꞌnn biꞌche, leskaꞌ to yay higo bi llbian daxhix nziꞌi aceituna, naꞌ yay uvas ni ke kwiazen higo. Naꞌ leskaꞌ ganꞌ llar nisenꞌ, kere ware nis da nak sia ga llare nis zbapjenꞌ. \s1 Ka gonllo chaꞌ ba benn Diosenꞌ lliꞌo yel siꞌn keꞌen \p \v 13 Chaꞌ nol reꞌ nnere nakre beꞌnn siꞌn llejnieꞌre xtiꞌll Diosenꞌ, llayaꞌl gonre yeolol kanꞌ llazraꞌll Dios naꞌ. Llayaꞌl gonre da wen, naꞌ bi yeyoeꞌraoze kwinre, naꞌllenꞌ nroeꞌn nakre beꞌnn siꞌn. \v 14 Zan chaꞌ llwie lwellj beꞌnnachre, naꞌ lleꞌnere gakre beꞌnn braoll ka beꞌnn lwelljre kaꞌ, bi llayaꞌl nnere nakre beꞌnn siꞌn, le ziyeꞌzren chaꞌ kaꞌ nere. \v 15 Bi napre yel siꞌn da zaꞌa yebá, le xhbab keré naꞌ zaꞌn ke daxiꞌon, naꞌ nna llonre da xhinnj kon kanꞌ ne raꞌlldaꞌore naꞌ, kanꞌ llon beꞌnn kaꞌ bi nombiaꞌ Dios. \v 16 Le ganꞌ llwie lwelljllo, naꞌ llakyollrén lwelljllo, gannaꞌ llroeꞌn bi llejnieꞌllo kanꞌ llonllo, naꞌ llonllo biteze da xhinnje. \v 17 Kat llonn Diosenꞌ lliꞌo yel siꞌn keꞌen, lleꞌnello gonllo yeolol da wen. Lleꞌnello sorén lwelljllo nbaraz, naꞌ nakllo beꞌnn xhenraꞌlle, naꞌ wxhexj yichjllo nench wzenay ke lwelljllo. Naꞌ leskaꞌ yeyaꞌchraꞌll lwelljllo, naꞌ gonllo da wen ke akeꞌ, naꞌ toz ka gónello noteze beꞌnne. Naꞌ biteze da gonllo, gonllon do raꞌll-llo. \v 18 Naꞌ chaꞌ llawello so kwez beꞌnne nbaraz, naꞌ llakrenllo yezikre beꞌnne, nench so kwez akeꞌ nbaraz, naꞌ llakrenen nench gon beꞌnn ak da wen. \c 4 \s1 Bi gonllo ka llon beꞌnn kaꞌ bi nombiaꞌ Dios \p \v 1 ¿Bixchen llakdilre llchachrén lwelljre? Llonre kaꞌ danꞌ yoꞌ nyaz da xhinnjenꞌ yichjraꞌlldaꞌore, llnebiaꞌn reꞌ nench llonre ka nen keré. \v 2 Zeraꞌllre kwis bi da gaꞌt keré, naꞌ dilre chachrén lwelljre, naꞌ lleꞌntere got lwelljre nench naꞌ gaꞌt danꞌ zeraꞌllre naꞌ. Naꞌ kere bi gaꞌt keré danꞌ lleꞌnerenꞌ, ka naken llonre da xhinnjenꞌ, naꞌ bi llnnabre rao Dios nench gonneꞌ gaꞌt danꞌ yálljere naꞌ. \v 3 Naꞌ kate llnnabre rao Diosenꞌ nench gonneꞌ bi danꞌ lleꞌnere gaꞌt keré, kere gonneꞌn, le to lo raꞌlldaꞌorenꞌ lleꞌnere gaꞌt danꞌ zeraꞌllre, nench gonre ka nen keré. \v 4 Ba llonre ka to noꞌr zo xto, noꞌr bill llejleꞌ ke xhyiweꞌ. Danꞌ llzenayre ke danꞌ ne xhbab keré naꞌ, llonre txhen beꞌnn kaꞌ bi nombiaꞌ Dios, naꞌ ll-lliayiꞌllre Diosenꞌ. Naꞌ chaꞌ lleꞌnello gonrenllo beꞌnn wen da xhinnj kaꞌ txhen, ba ll-lliayiꞌll-llo Diosenꞌ, bill nllieꞌlloeꞌ ka llayaꞌle. \v 5 Llonjere xhbab bibi zaꞌk xtiꞌll Diosenꞌ ganꞌ nen: “Spíritu ke Diosenꞌ danꞌ zo lo yichjraꞌlldaꞌollonꞌ, zeraꞌllen kwis wzoallo xtiꞌll toze Diosenꞌ.” \v 6 Diosenꞌ llakreneꞌ lliꞌo kwis, nench naꞌ llzenayllo ke toze Leꞌe. Naꞌllenꞌ nyoj xtiꞌll Diosenꞌ nen: “Diosenꞌ llwiereꞌ beꞌnn kaꞌ llayoeꞌrao kwin, naꞌ llakrenkzeꞌ beꞌnn kaꞌ nak nexjraꞌlleꞌ.” \v 7 Ke len naꞌ llayaꞌl serenllo Dios, naꞌ gonllo war bi wzenayllo ke daxiꞌon. Chaꞌ kaꞌ gonllo, wkwaskze daxiꞌon kaꞌle. \v 8 Lesó leyelwill Diosenꞌ, naꞌll soeꞌ gakreneꞌ reꞌ. Llayaꞌl kwej yichjre da xhinnj kaꞌ llonre. Naꞌ chaꞌ llákere wakse wxenraꞌll-llo Diosenꞌ, naꞌ gontezllo bi da zaꞌraꞌll lo raꞌlldaꞌollonꞌ, krerenꞌ llonre xhbabenꞌ chet kaꞌ, naꞌ llayaꞌl weꞌre latj yeyón Diosenꞌ yichjraꞌlldaꞌorenꞌ yalle. \v 9 Legakzede, naꞌ legake, naꞌ lekwell. Yel llawé kerénꞌ lewachaꞌn yel bell, naꞌ yel zo nbaraz kerénꞌ leyezoyaꞌche. \v 10 Llayaꞌl wxhexj yichjre rao Xanllo Diosenꞌ, naꞌll Diosenꞌ goneꞌ nench gakre xhen. \s1 Bi llayaꞌl wlliayiꞌll lwelljllo \p \v 11 Beꞌnn biꞌche, bi llayaꞌl nnechachllo ke lwelljllo. Beꞌnn nnechach ke lwelljeꞌ naꞌ, ll-lliayiꞌlle lwelljeꞌn, beꞌnn naꞌn nneꞌe ke ley ke Dios, llzoeꞌ leyenꞌ kaꞌle. Naꞌ beꞌnn kaꞌ llon kaꞌ, bi llzoeꞌ diꞌll kanꞌ ne ley naꞌn. Lloneꞌ ley ke Diosenꞌ ka to da bi zaꞌke. \v 12 Toze Dios naꞌn bdixjeꞌ leyenꞌ, naꞌ toze Leꞌen zaꞌke wchoyraweꞌ ke totollo chaꞌ de doꞌl kello. Naꞌ toz Leꞌe zaꞌk yesreꞌe beꞌnn lo yiꞌ gabil, naꞌ lekze Leꞌen zaꞌk nench yeseꞌleꞌ beꞌnn lo yiꞌ gabilenꞌ. Zan lliꞌo nono nakllo nnello ke beꞌnn lwelljllo napeꞌ doꞌle. \s1 Bi nnézello bi gak wxe willje \p \v 13 Naꞌ nnaꞌ lewiá ke, reꞌ nere: “Nnaꞌ ren wxe, chejllo yell ziꞌte, naꞌ lljasollo to iz, naꞌ gaꞌollo bi da wayoꞌtllo, naꞌ gonllo gan.” \v 14 Naꞌ ni ke nnézzere binꞌ gak keré wxe. Le ¿akre nak yel nban kellonꞌ? Da li naken ka to bej da llroeꞌrao chollze, naꞌ le llaranten. \v 15 Llayaꞌl nnere: “Chaꞌ Xanllo Diosenꞌ gonneꞌ yel nban, naꞌll gonaꞌ da lleꞌnraꞌ gonaꞌ.” \v 16 Zan da xhinnjenꞌ llonre llayoeꞌrao kwinre, ba llwiare akre gonre. \v 17 Naꞌ beꞌnnenꞌ nnezreꞌ akrenꞌ llayaꞌl goneꞌ da wen, naꞌ bi lloneꞌn, naken xhia keꞌe rao Dios. \c 5 \s1 Da xhinnj kwis gak ke beꞌnn wniaꞌ kaꞌ bi lljadinraꞌll Dios \p \v 1 Ka nak reꞌ beꞌnn wniaꞌ, reꞌ bi lljadinraꞌllre Diosenꞌ legosiaꞌ lekwell, ke da ba zaꞌa wsaꞌkziꞌ reꞌ. \v 2 Ka nak rao Diosenꞌ danꞌ de kerénꞌ naken ka to da ba llbeyiꞌ, naꞌ raꞌll chaꞌo kerénꞌ naken ka to da ba llde. \v 3 Naꞌ xhmellre naꞌ danꞌ nak de ya chaꞌo nziꞌi oro ren danꞌ nziꞌi plat, ba naken ka da ba llbia re. Len naꞌ kat llin lla yellayraore kwis lo yiꞌ gabil. Ba blleꞌ yichjre toze da wpaꞌre mell xhen, kaꞌkze ba zo da gon Diosenꞌ keré saꞌkziꞌre. \v 4 Llayaꞌl wayonre xhbab ka bénere no beꞌnn wen llin keré, beꞌnn yaꞌch ben wrap keré. Ka nak da bi bdixhj akreꞌ ka llayaꞌle. Ke len naꞌ nonen reꞌ beꞌnn wen da xhinnj. Len naꞌ llakllaꞌa Diosenꞌ, llzenayeꞌ kanꞌ llosiaꞌ beꞌnn wen llin kaꞌ, Dios beꞌnnenꞌ nape le zerawe yel wak xhen. \v 5 Naꞌ zotez zore lleꞌj llaore kwasro, naꞌ llonditjere da de keré llonre kon ka nen keré. Naꞌ danꞌ llonre kaꞌn, nakre ka to bayiꞌx ba llonchieꞌ yeyakbaꞌ ba za, kat llin lla gotebaꞌ. \v 6 Naꞌ danꞌ ga lliꞌre llonre yel koxchis, ba bseꞌlre beꞌnn bet akeꞌ beꞌnn ben da wen, naꞌ bi bdaꞌbaꞌy akeꞌ reꞌ. \s1 Kwezllo batenꞌ yed Xanllo Jesucristonꞌ da yobre naꞌ yelwill-llo Diosenꞌ \p \v 7 Ka nak reꞌ beꞌnn biꞌche, legap yel llxhenraꞌll bi da llak keré, le ba rez yed Xanllo Jesucristonꞌ da yobre. Beꞌnn kaꞌ llaz llaꞌnne, llzo akeꞌ bexh akeꞌ gak danꞌ naz akeꞌn, le danꞌ naz akenꞌ naken da zaꞌke. Naꞌ llap akeꞌ yel llxhenraꞌll bexh akeꞌ llde rinnenꞌ, le kate ba brexh yej naꞌ, naꞌtellenꞌ yetop akeꞌ danꞌ goz akeꞌn. \v 8 Ke len naꞌn bitez da llak keré, llayaꞌl gapre yel llxhenraꞌlle, naꞌ gondipraꞌllre wxenraꞌllre Xanllo Jesucristonꞌ, le ba zo rez yedeꞌ da yobre. \v 9 Beꞌnn biꞌche, bi gao xhia ke lwelljre chaꞌ bi danꞌ llak keré, nench ke wzanll Diosenꞌ doꞌl keré, le Leꞌen nakeꞌ beꞌnn gon yel koxchis, naꞌ ba rez yedeꞌ da yobre. \v 10 Lewayón xhbab ke beꞌnn kaꞌ beꞌe xtiꞌll Xanllo Diosenꞌ kanaꞌ. Bitez bi da bsaꞌkziꞌ beꞌnne leakeꞌ, naꞌ bdaoraꞌll akeꞌ. \v 11 Naꞌ netoꞌ lláketoꞌ nbaraz ke beꞌnn kaꞌ bzo akteze benchochraꞌll akeꞌ, bxenraꞌll akeꞌ Dios laꞌkze bllayrao akeꞌ. Naꞌ ba bénere xtiꞌll beꞌnnenꞌ golle Job kanꞌ bdaoraꞌlleꞌ benliraꞌlleꞌ Diosenꞌ, laꞌkze da zan da bxhaꞌkzieꞌ. Naꞌ ka bde danꞌ bxhaꞌkzieꞌ naꞌ, bzoall Diosenꞌ leꞌe nbarazlle kerke kanꞌ bzoeꞌ da nellte. Kaꞌn nak Diosenꞌ naꞌ llakreneꞌ lliꞌo, leskaꞌ llayaꞌchraꞌlleꞌ lliꞌo. \p \v 12 Naꞌ ke nake da ki beꞌnn biꞌche, kbat wzoazre yebánꞌ, ni yellrio ni, naꞌ billre da yobre diꞌll linꞌ lloeꞌre. Chaꞌ nnere waken, waksen; chaꞌ nere bi gak, bi gaksen naꞌ, nench ke wxoa Diosenꞌ doꞌl koꞌllre. \p \v 13 Notezre kat bi da llak keré, llayaꞌl yelwillre Dios. Naꞌ notezre kat zore nbaraz, llayaꞌl golre gonre xhen Dios. \v 14 Chaꞌ no llak no yillweꞌ, llayaꞌl gaxheꞌ beꞌnn kaꞌ llap llwia beꞌnn kaꞌ llonliraꞌll Jesucristonꞌ. Naꞌ wtop akeꞌ raꞌt ceit yichj beꞌnnenꞌ llak yillweꞌn, yelwill akeꞌ Dios nnab akeꞌ yeyakeꞌ kone yel wak ke Xanllo Jesucristonꞌ. \v 15 Naꞌ kat yelwillre Xanllo Diosenꞌ, llayaꞌl chejleꞌre keꞌe, naꞌ Xanllo naꞌ waliseꞌ leꞌe; naꞌ chaꞌ bi da xhinnj ba beneꞌ, waziꞌxhenkzeꞌ keꞌe. \v 16 Ke len naꞌ llayaꞌl wxoarapllo rao beꞌnn lwelljllo, naꞌ yelwill-llo Dios wnnab ke lwelljllo nench yezollo wen chaꞌ bi danꞌ llak kellonꞌ. Le chaꞌ nakllo beꞌnn wen rao Dios, Diosenꞌ lléntereꞌ kate yelwill-lloeꞌ, naꞌ lloneꞌ da zan da wen da llnnábelloeꞌ. \v 17 Lewiá ke Elías beꞌnnenꞌ beꞌe xtiꞌll Dios kanaꞌ. Gokeꞌ ka lliꞌo beꞌnnach. Naꞌ balwilleꞌ Diosenꞌ do yichj do raꞌlleꞌ, naꞌ bnnabeꞌ bi gak yejw, naꞌ bzoa Diosenꞌ xtiꞌlleꞌ, bi gok yejenꞌ chonn iz ye achje. \v 18 Naꞌll da yobre balwilleꞌ Diosenꞌ, bannabeꞌ yeseꞌleꞌ yejenꞌ da yobre, naꞌll baseꞌl Diosenꞌ len, naꞌ bayak bi da goz beꞌnn kaꞌ da yobre. \p \v 19 Beꞌnn biꞌche, kat to beꞌnn lwelljllo ba brej yichjeꞌ danꞌ nak da li danꞌ bzejnieꞌ Diosenꞌ lliꞌo, llayaꞌl gakrenlloeꞌ nench yeyatreꞌ da xhinnj keꞌen beneꞌn. \v 20 Lleꞌnraꞌ nnézere, kat llonllo nench noteze beꞌnne yeyatreꞌ doꞌl keꞌen, llakrenlloeꞌ nench yesrá Diosenꞌ leꞌe rao yel got ke chnarenꞌ. Naꞌ waziꞌxheneꞌ xtoꞌleꞌn laꞌkze chaꞌ da zan da ba beneꞌ.