\id 2CO \h 2 Corintios \toc1 YICH WLLOPE DANꞌ BZOJ POSTL SAN PABLO KE BEꞌNN KAꞌ LLAꞌA CORINTO \toc2 2 Corintios \toc3 2 Co. \mt1 YICH WLLOPE DANꞌ BZOJ POSTL SAN PABLO KE BEꞌNN KAꞌ LLAꞌA CORINTO \c 1 \s1 Pablo llwapeꞌ lliox beꞌnn kaꞌ nxenraꞌll Jesucristonꞌ llaꞌa yellenꞌ nziꞌi Corinto \p \v 1 Nadaꞌ Pablo nakaꞌ postl ke Jesucristonꞌ, le kaꞌn byazraꞌll Diosenꞌ. Llzojaꞌ yich ni ke reꞌ lldop ll-llayre llonliraꞌllre Xanllo Diosenꞌ ganꞌ nziꞌi Corinto, naꞌ rente ke nollre beꞌnn llaꞌa yeolol yell ganꞌ nbane ganꞌ nziꞌi Acaya, beꞌnn kaꞌ ba brej Diosenꞌ nak rallneꞌe. Nadaꞌ naꞌ ren beꞌnn biꞌchllo Timoteo naꞌ, llwaptoꞌ reꞌ lliox. \p \v 2 Naꞌ llnnabtoꞌ rao Xallo Diosenꞌ ren rao Xanllo Jesucristonꞌ gakrén akchgueꞌ reꞌ, naꞌ wzoa akeꞌ yichjraꞌlldaꞌore so kwezre nbaraz. \s1 Kanꞌ bxhaꞌkziꞌ Pablonꞌ \p \v 3 Llayaꞌl wxenraꞌll-llo Diosenꞌ, le nakeꞌ Xa Xanllo Jesucristo naꞌ. Le Xallo Dios naꞌ llayaꞌchraꞌlleꞌ lliꞌo, naꞌ llonneꞌ lliꞌo yel llxhenraꞌll kat bi da llak kello. \v 4 Leꞌen llonneꞌ netoꞌ yel llxhenraꞌll ke yeolol bi da zaꞌkziꞌtoꞌ nench naꞌ lloeꞌtoꞌ yel llxhenraꞌll ke yezikre beꞌnne kate bi da zaꞌkziꞌ akeꞌ. Kanꞌ llonxhenraꞌll Diosenꞌ netoꞌ, leskaꞌn llontoꞌ ke no beꞌnne lloeꞌ aktoeꞌ yel llxhenraꞌlle. \v 5 Llzaꞌkziꞌtoꞌ kwis kanꞌ bxhaꞌkziꞌ Cristo naꞌ, naꞌ kaꞌn llayónn Diosenꞌ netoꞌ da xhen yel llxhenraꞌlle le nxenraꞌlltoꞌ Cristo naꞌn. \v 6 Da zan da llak ketoꞌ danꞌ llroeꞌ llsedtoꞌ xtiꞌll Diosenꞌ, naꞌ zaꞌksen nench llayonntoꞌ reꞌ yel llxhenraꞌll bi da zaꞌkziꞌre, naꞌ llakrenen reꞌ nench yellinre ganꞌ llia Dios naꞌ. Diosenꞌ llonneꞌ netoꞌ yel llxhenraꞌll kat bi llak ketoꞌ nench naꞌ lekze netoꞌ llayonntoꞌ reꞌ yel llxhenraꞌll kat bi da llak keré, nench naꞌ reꞌ soere kat zaꞌkziꞌre kanꞌ zaꞌkziꞌ netoꞌ. \v 7 Bexhtoꞌ soere danꞌ llak kerénꞌ, le nnézetoꞌ katenꞌ zaꞌkziꞌre kanꞌ zaꞌkziꞌ netoꞌ, leskaꞌ llayónn Diosenꞌ reꞌ yel llxhenraꞌll kanꞌ llonkzreꞌ netoꞌ. \p \v 8 Beꞌnn biꞌche lleꞌnetoꞌ nnézere kanꞌ bxhaꞌkziꞌtoꞌ kanꞌ bzotoꞌ ganꞌ nbaneꞌ Asia naꞌ. Bxhaꞌkziꞌtoꞌ kwis, lláksetoꞌ bill yezokze, naꞌ bentekztoꞌ xhbab gattoꞌ naꞌze. \v 9 Bentekztoꞌ xhbab lo raꞌlldaꞌotoꞌ ba zaꞌa yel gotenꞌ. Kanꞌ gok ketoꞌ nench bsedren netoꞌ bi wxenraꞌll kwintoꞌ, naꞌ bsedren netoꞌ llayaꞌl wxenraꞌlltoꞌ Dios beꞌnnenꞌ llasbán beꞌnn wat kaꞌ. \v 10 Dios naꞌ basreꞌe netoꞌ bi gottoꞌ. Naꞌ nnaꞌ nna llasrakzeꞌ netoꞌ. Naꞌ nna llontoꞌ rez wasrakzeꞌ netoꞌ batteze, \v 11 chaꞌ reꞌ gakrenre netoꞌ yelwill-llo Diosenꞌ sereneꞌ netoꞌ. Naꞌ chaꞌ zanre gonre kaꞌ, naꞌll leskaꞌ zanre weꞌre yel llioxken keꞌe kat ba gokreneꞌ netoꞌ naꞌ. \s1 Pablonꞌ neꞌe bixchen bllereꞌ chejeꞌ Corintonꞌ \p \v 12 Llaweraꞌ lloaꞌa diꞌll kanꞌ llontoꞌ naꞌ, le nnézetoꞌ lo raꞌlldaꞌotoꞌ llontoꞌ wen keré, do yichj do raꞌlltoꞌ, naꞌ renkze ke noteze beꞌnne. Kere nello danꞌ naktoꞌ beꞌnn siꞌn naꞌ llontoꞌ wen naꞌ, zan danꞌ nllieꞌ Diosenꞌ netoꞌ, ke len naꞌ llakreneꞌ netoꞌ llontoꞌ wen ke yeolol beꞌnne. \v 13 Yich kaꞌ llzojtoꞌ reꞌ, naken da gak wrabre, naꞌ chejnieꞌre kon kanꞌ nyojen naꞌ, naꞌ gonaꞌ rez chejnieꞌren kwasro, \v 14 kanꞌ ba byejnieꞌren raꞌt naꞌ, nench naꞌ kat llin lla yed Xanllo Jesúsenꞌ da yobre, yewere nakre netoꞌ txhen, naꞌ yewé ren netoꞌ naktoꞌ reꞌ txhen. \p \v 15 Naꞌ kone len naꞌ gokraꞌllaꞌ yedwiaꞌ reꞌ nench yellop rase sollo txhen, benaꞌ xhbab yewere yedwiaꞌ reꞌ. \v 16 Gokraꞌllaꞌ tiaꞌ wiaꞌ reꞌ kanꞌ bdiaꞌ byaꞌa ganꞌ nziꞌi Macedonia, naꞌ gokraꞌllaꞌ yediaꞌ kanꞌ bazaꞌa ganꞌ byaꞌa naꞌ. Naꞌ gakrenre nadaꞌ yeyaꞌa ganꞌ nziꞌi Judea naꞌ. \v 17 Do raꞌllaꞌ gokraꞌllaꞌ kaꞌ, kere llonaꞌ kon ka nen kiaꞌ kanꞌ llon beꞌnn bi nxenraꞌll Dios, kat bi da gon akeꞌ to ne akeꞌ: “Gonaꞌn”, naꞌ to ne akeꞌ: “Bi gonaꞌn”. \v 18 Nneze Diosenꞌ kat binꞌ lleꞌnetoꞌ gontoꞌ, bi llon chope lo raꞌlldaꞌotoꞌn. \v 19 Leskaꞌ Jesucristonꞌ beꞌnnenꞌ nak Xhiꞌnn Dios, toze ka nakeꞌ batteze, bi nne gon chopre chaꞌ bi da bneꞌe goneꞌ. Yeololte bi da ba bneꞌe goneꞌ, llonteꞌn. \v 20 Le yeolol da wen ba bne Diosenꞌ goneꞌ, nnézkzello gonkzeꞌn danꞌ bseꞌleꞌ Jesucristonꞌ. Ke len naꞌ kone yel llakrén ke Jesucristonꞌ, llonliraꞌll-llo Diosenꞌ llelloeꞌ: “Kaꞌn gakchga.” \v 21 Dios naꞌ brejeꞌ reꞌ ren netoꞌ, naꞌ lloneꞌ zello llonliraꞌll-llo Cristonꞌ. \v 22 Naꞌ benneꞌ lliꞌo Spíritunꞌ, naꞌ zon lo yichjraꞌlldaꞌollonꞌ nench nnézello Dios naꞌ ba bxhieꞌ lliꞌo ka no xhiꞌnneꞌ, naꞌ yeolol da wen ba bneꞌe goneꞌ, wllin lla kat goneꞌn. \p \v 23 Bi nna yedaꞌ Corinto ganꞌ zore naꞌ, yedwiaꞌ reꞌ kanꞌ bniaꞌ gonaꞌ naꞌ, bi nna yedaꞌ nench ke yedtilaꞌ reꞌ ke da xhinnj kaꞌ llonre naꞌ. Diosenꞌ nombieꞌ yichjraꞌlldaꞌwaꞌ, naꞌ nnezreꞌ diꞌll ki niaꞌn naken da li. \v 24 Nnézkzere kere lleꞌnetoꞌ nnebiaꞌtoꞌ lo yichjraꞌlldaꞌore; llakrenztoꞌ reꞌn nench naꞌ sore nbaraz, naꞌ wxenraꞌllyaꞌnnre. \c 2 \p \v 1 Kanꞌ gok bchoyraꞌllaꞌ bi badwiaꞌ reꞌ, le gokbeꞌraꞌ chenak yedwiaꞌ reꞌ, naꞌ gakyaꞌchere. \v 2 Le chenak badzoayaꞌchaꞌ reꞌ, ¿noxha zo yeyón nadaꞌ yezoaꞌ nbaraz? Le ba badzoayaꞌchaꞌ reꞌn chet kaꞌ. \v 3 Naꞌ kaꞌkzenꞌ bzojaꞌ reꞌ nench naꞌ katenꞌ yedaꞌ ganꞌ zorenꞌ, bill gonre da xhinnj danꞌ bzoayaꞌch nadaꞌ, le llayaꞌl gonre da yeweraꞌ. Naꞌ bezaꞌ sore nbaraz katenꞌ gonre danꞌ wzoa nadaꞌ nbaraz. \v 4 Bzojaꞌ reꞌ, le yoaꞌ da zed kwis, danꞌ gokyaꞌchraꞌ kanꞌ llonre naꞌ, naꞌ bllellkzaꞌ keré. Naꞌ danꞌ bzojaꞌ yich ki naꞌ, kere gokraꞌllaꞌ wzoayaꞌchaꞌ reꞌn, gokraꞌllaꞌ gakbeꞌre nllieꞌraꞌ reꞌn. \s1 Bne Pablo llayaꞌl yeziꞌxhen akeꞌ ke beꞌnn ba ben da xhinnj \p \v 5 Gokyaꞌchraꞌ kanꞌ ben beꞌnnenꞌ ben da xhinnjenꞌ, naꞌ kere nadzaꞌn gokyaꞌchraꞌ. Yeololkzrenꞌ gokyaꞌchere raꞌt weje kanꞌ goken. Niaꞌ gokyaꞌchere raꞌt weje nench ke nnetkaꞌ da xhen gorenꞌ gokyaꞌchello. \v 6 Ganꞌ ndopre naꞌ bchoyre saꞌkziꞌ beꞌnnenꞌ ben da xhinnjenꞌ, naꞌ to kaꞌtze naken wenꞌ. \v 7 Billbi gónereꞌ, leyeziꞌxhen keꞌe, naꞌ legonchoch raꞌlleꞌ nench soereꞌ yel llakyaꞌche keꞌen. \v 8 Ke len naꞌ llaꞌtyoeraꞌ reꞌ, wroeꞌchgare yel nllieꞌn ba zo lo yichjraꞌlldaꞌorenꞌ ren beꞌnnenꞌ ben kaꞌ. \v 9 Bakze bzojaꞌ reꞌ batnaꞌ nench nnezraꞌ akrenꞌ llonre, chaꞌ llzenayre kiaꞌ yeolol danꞌ ba bniaꞌ gonre naꞌ. \v 10 Naꞌ noteze beꞌnne llaziꞌxhenre keꞌe, leskaꞌ nadaꞌ llaziꞌxhenaꞌ keꞌe. Naꞌ kaꞌ llaziꞌxhenaꞌ ke beꞌnne, chaꞌ zo da llayaꞌl yeziꞌxhenaꞌ, llaziꞌxhenaꞌn rao Cristonꞌ nench llakrenaꞌ reꞌ, \v 11 nench ke gon daxiꞌon reꞌ gan, le llwiallo kanꞌ lleꞌnen siyeꞌn lliꞌo naꞌ. \s1 Gokraꞌll Pablonꞌ yedileꞌ Titonꞌ ganꞌ nziꞌi Troas \p \v 12 Ka bllinaꞌ ganꞌ nziꞌi Troas ganꞌ bdixjweꞌraꞌ Diꞌll Wen ke Cristonꞌ, nakbieꞌtekze Diosenꞌ ba beneꞌ nench beꞌnn llaꞌa naꞌ, gokraꞌll akeꞌ wzenay akeꞌ. \v 13 Naꞌ bzoaꞌ xhbab kwis ke beꞌnn biꞌchllo Titonꞌ le bi ballayreꞌ. Naꞌllenꞌ gollaꞌ beꞌnn kaꞌ: “Nna yellayllo”, naꞌ bazaꞌa bayaꞌa ganꞌ nziꞌi Macedonia. \s1 Zollo nbaraz danꞌ nombiaꞌllo Cristonꞌ \p \v 14 Llioxken Diosenꞌ, noneꞌ nench babej Jesucristonꞌ lliꞌo lo naꞌa daxiꞌon, naꞌ nbaraz yecheꞌe lliꞌo lljazorenlloeꞌ. Naꞌ gateze zollo Diosenꞌ lloneꞌ nench llakbeꞌe beꞌnne, naken da wen kwis nombiaꞌllo Cristonꞌ. \v 15 Diosenꞌ llawereꞌ llonllo nench llakbeꞌe beꞌnne naken da wen kwis wxenraꞌll-llo Cristonꞌ. Naꞌ baleꞌ llakbeꞌe akreꞌ naꞌ llonliraꞌll akeꞌ Leꞌe, leakeꞌn de yel nban ke akeꞌ zejlikane, naꞌ ye baleꞌ bi llayazraꞌll akeꞌ, naꞌ bi llonliraꞌll akeꞌ Leꞌe, beꞌnn kaꞌn kweyiꞌ. \v 16 Naꞌ beꞌnn kaꞌ kweyiꞌn, bi llawé akreꞌ kanꞌ llonllonꞌ, le lle aklloeꞌ kweyiꞌ akeꞌ. Naꞌ beꞌnn llonliraꞌll Leꞌe naꞌ, llawé akreꞌ ba gokrén aklloeꞌ nench yerá akeꞌ, naꞌ gaꞌt yel nban zejlikane ke akeꞌ. Naꞌ lliꞌo bi llakllo to wrazllo wroeꞌllo beꞌnne, ka wen naꞌ naken gonliraꞌll-llo Cristonꞌ. \v 17 Beꞌnn zan llchaꞌa akeꞌ diꞌll da lloeꞌ akeꞌ ke Diosenꞌ nench yewé beꞌnne xtiꞌll akeꞌn, naꞌ chixhj akeꞌ leakeꞌ. Bi llon netoꞌ kaꞌ, do raꞌlltoꞌ lloeꞌtoꞌ diꞌll rao Diosenꞌ, le txhen naꞌ naktoꞌ Cristonꞌ le Dios naꞌn bseꞌle netoꞌ lloeꞌtoꞌ xtiꞌlleꞌn. \c 3 \s1 Da kobenꞌ bne Diosenꞌ goneꞌ nench gakreneꞌ beꞌnnach \p \v 1 Bi gákere chaꞌ llayoeꞌrao kwintoꞌn ka naken lloeꞌtoꞌ diꞌll ki. Nnézkzere xchin Diosenꞌ llontoꞌ do raꞌlltoꞌ, naꞌ bi llonen bien goꞌxtoꞌ yich da weꞌe diꞌll ketoꞌ nench nnézere akrenꞌ naktoꞌ, naꞌ ni ke yalljzen wzojre ye to yich da goꞌxtoꞌ kat chejtoꞌ ga yobre kanꞌ llon beꞌnn yobre. \v 2 Reꞌ nakre ka to yich danꞌ nyoj lo raꞌlldaꞌotoꞌ ganꞌ lloeꞌn diꞌll kanꞌ naktoꞌ naꞌ. Naꞌ beꞌnn zan ba nombiaꞌ reꞌ, kanꞌ ba ben Cristonꞌ, bacheꞌe lo yichjraꞌlldaꞌorenꞌ. \v 3 Naꞌ kaꞌn broeꞌn nakre ka to yich da bzoj Cristo naꞌ, danꞌ ba bacheꞌe yichjraꞌlldaꞌore naꞌ, kone Spíritu ke Dios naꞌ. Kere goken to leꞌ yejenꞌ, lo raꞌlldaꞌore nakzen, naken ke da nyoj. \p \v 4 Llakchoch raꞌlltoꞌ rao Diosenꞌ lletoꞌ reꞌ kaꞌ, le Cristonꞌ zoeꞌ llakreneꞌ netoꞌ nench nnézetoꞌ llontoꞌ kanꞌ lleꞌne Dios naꞌ. \v 5 Le bibi llak gontoꞌ to wraztoꞌ, naꞌ bi llejnieꞌtoꞌ bi gontoꞌ, le yeololte bi da kaꞌ llontoꞌn, Dios naꞌkzenꞌ llakreneꞌ llontoꞌn. \v 6 Naꞌ Leꞌe ba beneꞌ nench llak llyixjweꞌtoꞌ danꞌ ba bneꞌe goneꞌ gakreneꞌ lliꞌo beꞌnnach. Naꞌ da kobenꞌ bi naken ka ley danꞌ byoj kanaꞌ, llzejnieꞌn lliꞌo beꞌnnach kweyiꞌllo yel beꞌnn wen da xhinnj kello naꞌ, zan nnaꞌn llonn Spíritu keꞌen yel nban zejlikane ke lliꞌo llonliraꞌll-lloeꞌ. \p \v 7 Ka nak ley danꞌ bzoj da Moisésenꞌ leꞌ yej raꞌyenꞌ, Diosenꞌ beneꞌ nench gokbeꞌe beꞌnn Israel kaꞌ goken da zaꞌke, le radj akeꞌ naꞌ, gok lloaꞌrao Moisésenꞌ llaktit, to bi gok wia akeꞌ lloaꞌraweꞌn, laꞌkze nak yel llaktitenꞌ bzo lloaꞌraweꞌn to da te ke. Naꞌ chaꞌ ley naꞌ, danꞌ nsaꞌa yel got naꞌ goken da zaꞌke, \v 8 nnézello zaꞌkll diꞌll kob danꞌ llonn Spíritu ke Diosenꞌ, nench naꞌ gaꞌt yel nban zejlikane kello. \v 9 Le chet kaꞌ ley danꞌ bzejnieꞌ lliꞌo beꞌnnachenꞌ nen gaꞌt yel llzaꞌkziꞌ kello, goken to da zaꞌke, ¿bixha bi llákere zaꞌkll xtiꞌll Dios danꞌ llzejnieꞌn lliꞌo ba bayakllo beꞌnn wen? \v 10 Le danꞌ nak da zaꞌk kanaꞌ, bill naken kaꞌ nnaꞌ, le ba de ye to da zaꞌklle. \v 11 Le chet kaꞌ danꞌ gok ke to da zaꞌk kanaꞌ ba bde ke, zaꞌkll danꞌ de nnaꞌ, naꞌ nnézello bi te ke. \p \v 12 Naꞌ danꞌ nnézetoꞌ kere da te ke da kobenꞌ ba bdixj Diosenꞌ, ke len naꞌ bi llebtoꞌ llyixjweꞌtoꞌ xtiꞌlleꞌn. \v 13 Naꞌ netoꞌ bi llontoꞌ kanꞌ ben da Moisésenꞌ, bkwaꞌch raweꞌ kone to raꞌll bllall nench bi breꞌe beꞌnn Israel kaꞌ len, naꞌ chaoraꞌll bagaꞌa raꞌt weje danꞌ llaktit lloaꞌraweꞌn. \v 14 Naꞌ beꞌnn Israel kaꞌ nna zo akseꞌ nnaꞌ, bi nna chejnieꞌ akreꞌ kat llrab akeꞌ ley danꞌ byoj kanaꞌ, ganꞌ nyoj da kaꞌ bne Diosenꞌ goneꞌ gakreneꞌ leakeꞌ. Kon beꞌnn kaꞌ wxenraꞌll Cristo naꞌ chejnieꞌ akreꞌ bi zejen. \v 15 Xte nnaꞌ llrab beꞌnn Israel kaꞌ da kaꞌ bzoj da Moisésenꞌ, nna naksen ka to da ngaꞌch ke leakeꞌ naꞌ bi llejnieꞌ akreꞌn. \v 16 Zan noteze kate nxenraꞌll akeꞌ Xanllo Cristonꞌ, da kaꞌ nyojen bill naken ka to da ngaꞌch ke leakeꞌ. \v 17 Xanllo Cristonꞌ nakeꞌ toze kone Spíritu ke Diosenꞌ. Naꞌ kat ba zo Spíritu ke Xanllonꞌ lo raꞌlldaꞌo beꞌnne, lloeꞌn latj soeꞌ nbaraz rao Dios. \v 18 Yeolol lliꞌo nxenraꞌll-llo Cristonꞌ, yel zaꞌk xhen keꞌen bill ngaꞌchen rao lliꞌo, naꞌ nakllo ka to yejwan danꞌ llaroeꞌ katkenꞌ nak yel beniꞌ ke Xanllonꞌ, le zejzell yoꞌllo beniꞌ keꞌen, le yoꞌkze Spíritu ke Xanllo Cristonꞌ lo raꞌlldaꞌollonꞌ. \c 4 \p \v 1 Ke len naꞌ bi lljachieꞌtoꞌ, le rao yel nllieꞌraꞌll ke Dios naꞌn bkwaꞌnneꞌ llin ni rallnaꞌtoꞌ gontoꞌn. \v 2 Naꞌ bibi llontoꞌ ngaꞌchze da nak zi wayeꞌllo, naꞌ bi llxoayaytoꞌ beꞌnne, naꞌ bi llachaꞌtoꞌ xtiꞌll Diosenꞌ nench yewé beꞌnne wzenay akeꞌ xtiꞌlltoꞌn. Llreꞌkze Diosenꞌ llyixjweꞌtoꞌ xtiꞌlleꞌn kon kanꞌ naken naꞌ, nench yeolol beꞌnne yene diꞌll danꞌ lloeꞌtoꞌn, nnez akreꞌ lo raꞌlldaꞌo akeꞌ lloeꞌtoꞌ diꞌll li. \v 3 Beꞌnn kaꞌ ba nbeyiꞌ yel ke llejleꞌ ke akeꞌ, leakzeꞌn bi llejnieꞌ Diꞌll Wen naꞌ, lloeꞌrén aktoeꞌn. \v 4 Le beꞌnn bi llejleꞌ xtiꞌll Diosenꞌ, daxiꞌo naꞌ ba ncholen lo yichjraꞌlldaꞌo akeꞌn, nench naꞌ bi chejnieꞌ akreꞌ, naꞌ bi wseniꞌ Diꞌll Wen ke Cristonꞌ lo raꞌlldaꞌo akeꞌ naꞌ, le toz ka nakse lo yichjraꞌlldaꞌo Diosenꞌ ren Cristo beꞌnnenꞌ nsaꞌa beniꞌ xhen kwisenꞌ. \v 5 Le ka nak diꞌll danꞌ llyixjweꞌtoꞌn, kere llyixjweꞌtoꞌ xtiꞌll kwintoꞌ, zan xtiꞌll Jesucristo beꞌnnenꞌ nak Xanllo naꞌn llyixjweꞌtoꞌ. Naꞌ danꞌ nllieꞌtoꞌ Jesucristonꞌ zotoꞌ llontoꞌ biteze da llakrén reꞌ. \v 6 Le Dios beꞌnnenꞌ bne gaꞌt beniꞌ yellrio ni ganꞌ gok xchole, ba broeꞌ beniꞌ keꞌen lo raꞌlldaꞌollo nench bembiaꞌllo Jesucristo beꞌnnenꞌ nak beꞌnn zaꞌke, naꞌ kat ba nombiaꞌlloeꞌ naꞌ, naꞌll llejnieꞌllo katkenꞌ nak beniꞌ xhen ke Diosenꞌ. \s1 Akre gonllo sollo wxenraꞌll-llo Dios \p \v 7 Kwerp kello ki naken da llat, zaꞌkreben ka to lleꞌ nis da nak de bennj. Naꞌ Diosenꞌ ba broeꞌ beniꞌ keꞌen lo raꞌlldaꞌollonꞌ, naꞌ llakbeꞌllo bibi llak gonllo chaꞌ bi gonneꞌ yel wak xhen keꞌen nench gak bi da gonllo. \v 8 Ke len naꞌ laꞌkze bi da zed ketoꞌ de, bi nello bi lloꞌ xhnneze. Naꞌ laꞌkze llebraz llallayraotoꞌ, bi nzanraꞌlltoꞌ. \v 9 Naꞌ llaray akeꞌ netoꞌ, zan bi llbej yichj Diosenꞌ netoꞌ. Llsaꞌkziꞌ akeꞌ netoꞌ, zan bi lloeꞌ Diosenꞌ latj got akeꞌ netoꞌ. \v 10 Naꞌ gateze llejtoꞌ, yoꞌy ras llsaꞌkziꞌ beꞌnne netoꞌ, lleꞌn akreꞌ got akeꞌ netoꞌ kanꞌ bet akeꞌ Jesús naꞌ. Naꞌ lloeꞌ Diosenꞌ latj llak ketoꞌ kaꞌ, nench nroeꞌn zokze Jesúsenꞌ llakreneꞌ netoꞌ nna nbantoꞌ. \v 11 Naꞌ nnaꞌ nna zotoꞌ, yoꞌy lla niꞌtkze beꞌnn lleꞌn akreꞌ got akeꞌ netoꞌ ni ke danꞌ llyixjweꞌtoꞌ xtiꞌll Jesús naꞌ. Naꞌ llak ketoꞌ kaꞌ nench nakbieꞌ zokze Jesúsenꞌ llakreneꞌ netoꞌ, ka nak nna nbanrén kwerp ketoꞌ ki danꞌ gatenꞌ. \v 12 Kanꞌ llak tlla tlla lleꞌn akreꞌ got akeꞌ netoꞌ, naꞌ reꞌ ba ballélere yel nban keré. \p \v 13 Xtiꞌll Dios danꞌ nyojen nen: “Llonliraꞌllaꞌ Dios, ke len naꞌ lloaꞌa xtiꞌlleꞌn.” Kaꞌkzenꞌ llonliraꞌlltoeꞌ netoꞌ, naꞌllenꞌ lloeꞌtoꞌ xtiꞌlleꞌn. \v 14 Le Dios naꞌn basbán Xanllo Jesúsenꞌ radj beꞌnn wat kaꞌ, leskaꞌkzenꞌ yesbaneꞌ lliꞌo kat llin lla kello, naꞌ reꞌ ren netoꞌ wayejllo txhen yellinllo ganꞌ llieꞌ naꞌ. \v 15 Yeolol da ki ba gok ketoꞌ ba bllayraotoꞌ ni ke reꞌ. Le lleꞌnetoꞌ gakllo beꞌnn zan gakrén Diosenꞌ lliꞌo nench gonliraꞌll-llo Xanllo Jesús naꞌ, naꞌ leskaꞌ gak zanllo weꞌllo yel llioxken keꞌe danꞌ nakeꞌ beꞌnn zaꞌke. \p \v 16 Ni ke len naꞌ bi lljachieꞌtoꞌ. Laꞌkze tlla tlla zej llgor kwerp ketoꞌ ki, leskaꞌ tlla tlla llakob Diosenꞌ yichjraꞌlldaꞌotoꞌn. \v 17 Naꞌ sete te chaꞌ bi da daꞌo llak kello yellrio ni. Naꞌ da kaꞌ zaꞌkziꞌllonꞌ llakrenen lliꞌo nench lljazollo nbaraz kwis, kat lljazorenllo Diosenꞌ ke chnare, len naꞌ nak da zaꞌklle ka billre. \v 18 Naꞌ bi wiallo da kaꞌ nlaꞌ yellrio ni, zan wiallo da kaꞌ bi nlaꞌ naꞌ, le danꞌ nlaꞌ xhej yellrio ni da te ke da kaꞌ, zan da kaꞌ bi llreꞌllo yellrio ni, kere da te ke da kaꞌ, dekze danꞌ ke chnare. \c 5 \p \v 1 Kwerp kellonꞌ naken ka to yoꞌ da bi zibia. Naꞌ nnézello chaꞌ ba bayinnjen, Diosenꞌ ba noneꞌ to yoꞌ wen kello yebá naꞌ, zeje diꞌllenꞌ kwerp kello danꞌ sokze ke chnare. Len naꞌ bi naken da ben beꞌnnach. \v 2 Naꞌ nnaꞌ nna zollo nbanllo yellrio ni, llonyaꞌchllo llnnabllo lo raꞌlldaꞌollo, zeraꞌll-llo kwis lljazollo lo yoꞌ danꞌ ba non Xanllo Diosenꞌ kello yebá naꞌ. \v 3 Ke len naꞌ laꞌkze yegaꞌa xhallo da de rao yellrio ni, zeje diꞌll kwerp kello naꞌn, bi yegaꞌnnllo kaꞌze, le gonn Xallo Diosenꞌ to da kob kello. \v 4 Ke len naꞌ nna ll-llayraollo ren kwerp kello ki, llonyaꞌchllo lo raꞌlldaꞌollo. Kere lleꞌnello yegaꞌa xhallo naꞌ, lleꞌnello wayonneꞌ lliꞌo to xhallo da bi te ke, nench naꞌ banllo ke chnare. \v 5 Dios naꞌ ba brejeꞌ lliꞌo nench yellinllo ganꞌ llieꞌ naꞌ, bseꞌleꞌ Spíritu keꞌen zon lo raꞌlldaꞌollo, nench naꞌ nnézello nna dell da gonneꞌ kello. \p \v 6 Naꞌllenꞌ bi llakgánello chaꞌ bi llákello, le nnézello chak nna nbanllo kone kwerp kello ki, bi nna yellinllo ganꞌ llia Xanllo Cristo naꞌ. \v 7 Naꞌ laꞌkze bi nna reꞌllo da kaꞌ gonneꞌ kello naꞌ, zokzllo nxenraꞌll-lloeꞌ. \v 8 Naꞌ ke len naꞌ llxenraꞌll-llo, le lleꞌnello wsanraꞌll-llo kwerp kello ki, nench yeyejllo ganꞌ llia Xanllo Cristo naꞌ. \v 9 Ke len naꞌ weꞌlaꞌll-llo gonllo da yeyazraꞌlleꞌ nench yewereꞌ kanꞌ llonllo chak nna nbanllo, naꞌ ker bi gonen chaꞌ nneꞌe wayejrenlloeꞌ. \v 10 Le llonen bien yeololtello tello rao Cristonꞌ ganꞌ lloneꞌ yel koxchisenꞌ, naꞌ wchoyeꞌ kello chaꞌ sollo nbaraz o chaꞌ saꞌkziꞌllo, kon akrenꞌ benllo ka nbanllo, benllo da wen o chaꞌ benllo da xhinnj. \s1 Beꞌnnachenꞌ wak waniꞌt akeꞌ nbaraz rao Dios \p \v 11 Danꞌ ba nnézkzello yeolol-llo yedello diꞌll rao Xanllo Cristonꞌ ke yeolol da benllo, ke len naꞌ llaꞌtyoeraꞌ beꞌnne wzenay akeꞌ keꞌe. Diosenꞌ nnezreꞌ, do raꞌlltoꞌ llaꞌtyoetoꞌ beꞌnne wzenay akeꞌ keꞌe, naꞌ zotoꞌ bexhtoꞌ gakbeꞌre, do raꞌlltoꞌ llontoꞌn. \v 12 Kere lloeꞌrao kwintoꞌ niaꞌ kaꞌ, zan niaꞌ kaꞌ nench yewere kanꞌ llontoꞌ, naꞌ gak yelliꞌre xtiꞌll beꞌnn kaꞌ llnne wen ke kwin akeꞌ to koꞌllze, naꞌ bi lloeꞌ akeꞌ diꞌll kanꞌ nak danꞌ yoꞌ lo raꞌlldaꞌo akeꞌ naꞌ. \v 13 Chaꞌ llákere llaktonttoꞌ kanꞌ bentoꞌ naꞌ, leyeyakbeꞌe kon kanꞌ bne Diosenꞌ bentoꞌ. Naꞌ chaꞌ llákere zochaꞌokze yichjraꞌlldaꞌotoꞌ naꞌn, legakbeꞌe llontoꞌ bi da llontoꞌ nench llakrentoꞌ reꞌ. \v 14 Le nllieꞌ Cristonꞌ lliꞌo, naꞌllenꞌ llontoꞌ xchineꞌn. Naꞌ nnézello tozeꞌn bzaneꞌ yel nban keꞌen goteꞌ ni ke yeolol-llo, naꞌ naklloeꞌ txhen, naꞌ nnello yeololkzllonꞌ ba gotrenlloeꞌ. \v 15 Cristonꞌ bzane kwineꞌ goteꞌ ni ke yeolol lliꞌo beꞌnnach, nench sollo gonllo kanꞌ llazraꞌlleꞌ naꞌ, naꞌ bill sollo gonllo kon ka nen kello. Leꞌen goteꞌ naꞌ babaneꞌ radj beꞌnn wat kaꞌ ni ke lliꞌo. \v 16 Netoꞌ kanꞌ bi nna gonliraꞌlltoꞌ Cristonꞌ, lláketoꞌ bibi zaꞌkeꞌ, lláketoꞌ zaꞌkll beꞌnne llaꞌa rao yellrio ni, chaꞌ no nakeꞌ, naꞌ chaꞌ bi da de keꞌe. Naꞌ nnaꞌ bill lláketoꞌ kaꞌ ke Cristonꞌ. \v 17 Ke len naꞌ beꞌnnenꞌ ba nxenraꞌll Cristonꞌ, ba bayakeꞌ ka to beꞌnn za gorj. Yeolol bi da beneꞌ, ba bden kaꞌle, naꞌ nnaꞌ ba bayakeꞌ to beꞌnn kobe. \p \v 18 Dios naꞌ ba beneꞌ nench bazorenlloeꞌ wen, naꞌ ba bayoneꞌ lliꞌo ka to beꞌnn kobe danꞌ ba llonliraꞌll-llo Cristo naꞌ. Ke len naꞌ ba broeꞌ rallnaꞌllo yello beꞌnn kaꞌ ka gon akeꞌ nench yezorén akeꞌ Diosenꞌ wen. \v 19 Ye aklloeꞌ Diosenꞌ bseꞌleꞌ Cristonꞌ nench noteze beꞌnne gonliraꞌll Leꞌe, so akeꞌ nbaraz rao Diosenꞌ, naꞌ bill lljadinraꞌll Diosenꞌ bi da xhinnj ba ben akeꞌ. Kaꞌn llayaꞌl yello beꞌnne nench so akeꞌ nbaraz rao Diosenꞌ. \v 20 Cristonꞌ bseꞌleꞌ lliꞌo rorazeꞌ, naꞌ ka Dios naꞌkzenꞌ llaꞌtyoereꞌ beꞌnne, ke len naꞌ ka kwinkze Cristo naꞌ llaꞌtyoetoꞌ reꞌ: leyezorén Diosenꞌ wen. \v 21 Cristonꞌ bibi da xhinnj beneꞌ. Naꞌ Dios naꞌ beneꞌ bxhaꞌkzieꞌ ni ke da xhinnj ke lliꞌo, nench naꞌ noneꞌ lliꞌo beꞌnn wen danꞌ nxenraꞌll-lloeꞌ naꞌ. \c 6 \p \v 1 Netoꞌ llonrentoꞌ reꞌ xchin Diosenꞌ txhen. Naꞌllenꞌ llaꞌtyoetoꞌ reꞌ, bi gonkazre danꞌ ba bayaꞌchraꞌlleꞌ lliꞌo. \v 2 Le nyoj leꞌ xtiꞌll Diosenꞌ, nen: \q1 Kanꞌ bllin lla goꞌt latj, kanaꞌ bzenayaꞌ koꞌo. \q1 Naꞌ kanꞌ bllin lla bexhre wasraꞌa reꞌ, kanaꞌllenꞌ gokrenaꞌ reꞌ. \m Naꞌ nnaꞌn de latj, naꞌ nnaꞌ naken lla llasraꞌa beꞌnne. \p \v 3 Bi llontoꞌ kon bi nen ketoꞌ, da wllon ke beꞌnne bi nna wxenraꞌll Leꞌe, le lleꞌnetoꞌ bi gaꞌt da nnechach akeꞌ ke xchin Dios danꞌ llontoꞌ naꞌ. \v 4 Ke len naꞌ llonteztoꞌ biteze da wen nench llroeꞌtoꞌ naktoꞌ wen xchin Dios. Naꞌ llaoraꞌlltoꞌ kat llsaꞌkziꞌ beꞌnne netoꞌ, naꞌ kat billre yel ziꞌ yel yaꞌch zaꞌk koꞌlltoꞌ. \v 5 Bzo kat bdin akeꞌ netoꞌ, naꞌ ka broꞌ akeꞌ netoꞌ rill ya, naꞌ ka ben akeꞌ da ne xhen. Naꞌ da zan ras bentoꞌ llin war, naꞌ bchachtoꞌ bichgale, naꞌ wil bdontoꞌ. \v 6 Broeꞌtoꞌ llontoꞌ xchin Diosenꞌ, bitbi de da yel zdoꞌ llontoꞌ. Llzejnieꞌtoꞌ beꞌnne nench gombiaꞌ akeꞌ da li naꞌ, naptoꞌ yel llxhenraꞌlle ke yeolol beꞌnne, llontoꞌ wen ke yeololteꞌ. Kon kanꞌ llzejnieꞌ Spíritu ke Dios naꞌ llontoꞌ, naꞌ do raꞌlltoꞌ nllieꞌtoꞌ yeolol beꞌnne. \v 7 Leskaꞌ zotoꞌ llzejnieꞌtoꞌ beꞌnn diꞌll li ke Cristonꞌ, naꞌ yeolol bi danꞌ llontoꞌn naken kone yel wak ke Dios. Naꞌ danꞌ llontoꞌn naken da zej lixheje, llakrenen nench zoetoꞌ dilrentoꞌ da xhinnjenꞌ. \v 8 Zo kat llontoꞌ xchin Diosenꞌ, naꞌ llayoeꞌrao beꞌnne netoꞌ, naꞌ zo kat llwie akreꞌ netoꞌ, naꞌ zo kate nne akeꞌ wen ketoꞌ, naꞌ zo kat nnechach akeꞌ ketoꞌ. Ne akeꞌ ziyeꞌtoꞌn, naꞌ netoꞌ bi lljachieꞌtoꞌ lloeꞌkztoꞌ diꞌll linꞌ. \v 9 Naꞌ bale beꞌnne bi llakbeꞌe akreꞌ llontoꞌ da zaꞌke, naꞌ ye baleꞌ llayakbeꞌe akreꞌ da zaꞌksen llontoꞌ. Wa bentoꞌ xhbab got akeꞌ netoꞌ, zan nna nbantoꞌ. Llsaꞌkziꞌ akeꞌ netoꞌ, naꞌ bi nna got akeꞌ netoꞌ. \v 10 Da zan da llak da gakyaꞌchetoꞌ, zan llawé lo raꞌlldaꞌotoꞌn. Naktoꞌ ka beꞌnn ngaꞌnnyaꞌch, naꞌ llontoꞌ nench beꞌnn zan so akeꞌ nbaraz. Laꞌkze bibi de ketoꞌ, danꞌ naktoꞌ Cristonꞌ txhen, yeolol bi da de naksen ketoꞌ. \p \v 11 Reꞌ beꞌnn llaꞌa ganꞌ nziꞌi Corinto, ba beꞌrentoꞌ reꞌ yeolol diꞌll da yoꞌ lo raꞌlldaꞌotoꞌ, le nllieꞌtoꞌ reꞌ kwis. \v 12 Ba broeꞌtoꞌ kanꞌ nllieꞌtoꞌ reꞌ, naꞌ reꞌ bi nna wroeꞌre chaꞌ nllieꞌre netoꞌ. \v 13 Llaꞌtyoeraꞌ reꞌ ka llon to beꞌnne llaꞌtyoereꞌ xhiꞌnneꞌ, lewroeꞌ artk nllieꞌre nadaꞌ kanꞌ ba broeꞌraꞌ nadaꞌ nllieꞌraꞌ reꞌ. \s1 Spíritu ke Diosenꞌ yoꞌn lo raꞌlldaꞌo lliꞌo nxenraꞌll Leꞌe \p \v 14 Bi llayaꞌl gonllo txhen beꞌnn kaꞌ bi nxenraꞌll Cristonꞌ. Chaꞌ Dios naꞌ ba noneꞌ lliꞌo beꞌnn wen raweꞌ naꞌ, bi gak gonllo txhen beꞌnn wen da xhinnj kaꞌ. Lliꞌo ba yoꞌ beniꞌ ke Cristonꞌ lo raꞌlldaꞌollo, bi gak gonrenllo beꞌnn kaꞌ txhen, beꞌnn kaꞌ bi yoꞌ beniꞌ ke Cristonꞌ lo raꞌlldaꞌo akeꞌ. \v 15 Le Cristonꞌ bi gak gonreneꞌ daxiꞌon txhen, kaꞌkze ke beꞌnnenꞌ nxenraꞌll Cristonꞌ, bi llayaꞌl gonreneꞌ beꞌnnenꞌ txhen beꞌnnenꞌ bi nxenraꞌll Leꞌen. \v 16 Le bi gak gonliraꞌll-llo lwaꞌa ganꞌ llonliraꞌll-llo Dios naꞌ, le lliꞌo ba nakllo ka yodaꞌo ganꞌ zo Dios naꞌ. Le Dios naꞌn bneꞌe: \q1 Serén akeꞌ, naꞌ tarén akeꞌ. \q1 Naꞌ gakaꞌ Dios ke akeꞌ, naꞌ leakeꞌ gak akeꞌ yell kiaꞌ. \m \v 17 Ke len naꞌ llayaꞌl gonllo kanꞌ bne Xanllo Dios naꞌ: \q1 Leyelloj radj beꞌnn kaꞌ bi nxenraꞌll nadaꞌn, bi gonrén akreꞌ txhen. \q1 Naꞌ bi gonre da xhinnj. \q1 Naꞌllenꞌ serenaꞌ reꞌ. \q1 \v 18 Naꞌ gakaꞌ Xare, naꞌ reꞌ gakre xhiꞌnnaꞌ. \q1 Kaꞌn ne Xanllo Dios beꞌnnenꞌ nap yel wak xhen naꞌ. \c 7 \p \v 1 Kanꞌ naken beꞌnn biꞌchaꞌ ak nllieꞌraꞌ, ba nnézkzere kanꞌ bne Diosenꞌ goneꞌ kello da wen naꞌ. Ke len naꞌ bill llayaꞌl gonllo da xhinnj danꞌ ll-lleyiꞌ xpeꞌrllonꞌ naꞌ danꞌ ll-lleyiꞌ lo yichjraꞌlldaꞌollonꞌ. Llayaꞌl llebllo Diosenꞌ wzenayllo keꞌe yeo lla, naꞌ gakllo beꞌnn xhiraꞌll kanꞌ lleꞌnreꞌ naꞌ. \s1 Ba bllaꞌa xhbab ke beꞌnn Corinto kaꞌ \p \v 2 Lellieꞌ netoꞌ. Ni tore bibi bénetoꞌ. Ni tore bi bzejnieꞌtoꞌ krere, naꞌ ni tore bi bxhiyeꞌtoꞌ. \v 3 Kere niaꞌ kaꞌ nench wxoaꞌ doꞌl koꞌllrenꞌ, le kaꞌn ba bnekzaꞌ kanaꞌ, nllieꞌraꞌ reꞌ, laꞌkze banllo o laꞌkze gatllo. \v 4 Do yichj do raꞌllaꞌ lloeꞌrenaꞌ reꞌ diꞌll, naꞌ llaweraꞌ ba bnnezraꞌ ka wen naꞌ llonre. Naꞌ ba bayakxhenraꞌllaꞌ, naꞌ nbaraz zoaꞌ laꞌkze da zan da llak kello. \p \v 5 Kanꞌ ballintoꞌ ganꞌ nziꞌi Macedonia naꞌ, bibi latj goꞌt yeziꞌraꞌlltoꞌ, le bxhaꞌkziꞌtoꞌ. Bniꞌt beꞌnne bchachrén akeꞌ netoꞌ, naꞌ lekze blleb lo yichjraꞌlldaꞌotoꞌ. \v 6 Naꞌ Dios beꞌnnenꞌ llayoeꞌ yel llxhenraꞌll ke beꞌnne, bayonneꞌ netoꞌ yel llxhenraꞌll kanꞌ baraꞌ Titonꞌ ganꞌ zotoꞌn. \v 7 Kere danꞌ baraꞌ Tito naꞌzenꞌ baxhenraꞌlltoꞌ, renkze danꞌ badieꞌ diꞌll naꞌn, llawereꞌ kanꞌ llonre naꞌ. Naꞌ beꞌe diꞌll zeraꞌllre kwis yedwiatoꞌ reꞌ da yobre. Naꞌ neꞌe, llákere ka da kaꞌ ba goken, naꞌ ngoꞌ yichjre gonre kanꞌ bniaꞌn. Naꞌllenꞌ bawellraꞌ bnnezraꞌ kaꞌ. \p \v 8 Naꞌ llakbeꞌraꞌ gokyaꞌchere kanꞌ bniaꞌ leꞌ yichenꞌ bzojaꞌ reꞌ naꞌ. Naꞌ bdere gokyaꞌchraꞌ kanꞌ benaꞌn danꞌ gokyaꞌchere naꞌ, naꞌ nnaꞌ bill llakyaꞌchraꞌ danꞌ bseꞌlaꞌ yichenꞌ, le chollzenꞌ gokyaꞌchere. \v 9 Nnaꞌ llaweraꞌ le gokrenen reꞌ, nench naꞌ gókere ka da xhinnjenꞌ benre, naꞌ bayátere, le bzoyaꞌchre kanꞌ lleꞌne Diosenꞌ. Naꞌ benkzen wen ke naken bzojaꞌ reꞌ naꞌ. \v 10 Le kat llzoyaꞌchllo kon kanꞌ lleꞌne Dios naꞌ, llonen nench llayátello, naꞌ llaꞌt yel wasrá kello, naꞌ billbi de gakyaꞌchello. Zan bal beꞌnn kate llak akreꞌ, naꞌ bi llayat akreꞌ xtoꞌl akeꞌn, leakeꞌn llbeyiꞌ. \v 11 Llawé Diosenꞌ kanꞌ benre gókere, le gokrenen reꞌ bzeraꞌllre benre kanꞌ bne Diosenꞌ. Naꞌ bill benre txhen beꞌnnenꞌ ben da xhinnjenꞌ, naꞌ gokrenre nadaꞌ, naꞌ gokllaꞌre ka da xhinnjenꞌ beneꞌn. Bllebre, naꞌllenꞌ bzeraꞌllre yedwiaꞌ reꞌ, naꞌ do raꞌllre bnaore benre kanꞌ lleꞌne Diosenꞌ. Naꞌllenꞌ beꞌre yel llzaꞌkziꞌ ke beꞌnnenꞌ ben da xhinnjenꞌ. Nakbieꞌkze billbi doꞌl keré de kanꞌ benre naꞌ. \v 12 Naꞌ ka nak yichenꞌ bzojaꞌ reꞌ naꞌ, kere to ke beꞌnnenꞌ ben da xhinnj naꞌzenꞌ blleꞌ yichjaꞌ, leskaꞌ kere to ke beꞌnnenꞌ bene leꞌe kaꞌ. Renkzrenꞌ blleꞌ yichjaꞌ nench gakbeꞌre rao Diosenꞌ, nna nllieꞌtoꞌ reꞌ. \v 13 Naꞌ nnaꞌ ba llaxhenraꞌlltoꞌ le ba bzenayre ketoꞌ. \p Naꞌ leze llawetoꞌ kwis ka nbarazenꞌ zo Titonꞌ, le yeololre ba bazoare Titonꞌ nbaraz ren da yoꞌ lo yichjraꞌlldaꞌweꞌn. \v 14 Bi bayeꞌraꞌ gollaꞌ Titonꞌ nakre beꞌnn wen, le nnezraꞌ gonre wen. Le da linꞌ nake yeolol da kaꞌ llzejnieꞌtoꞌ reꞌ naꞌ, lekze kaꞌ da li gok danꞌ golltoꞌ Titonꞌ, zotoꞌ nbaraz ka da wen naꞌ llonrenꞌ. \v 15 Naꞌ nllieꞌllreꞌ reꞌ le lljadinraꞌlleꞌ kanꞌ bzenayre keꞌen, naꞌ danꞌ gopreꞌ baraꞌnne. \v 16 Ke len naꞌ llaweraꞌ, naꞌ nnezraꞌ yeyoll gonre ka danꞌ lleꞌne Diosenꞌ gonre. \c 8 \s1 Da goꞌt ke akeꞌ bzan akreꞌn gokrén akeꞌ beꞌnne \p \v 1 Beꞌnn biꞌche, lleꞌnetoꞌ nnézere kanꞌ ba gokrén Diosenꞌ to kwen beꞌnn kaꞌ lldop ll-llay llonliraꞌll akeꞌ Cristonꞌ toto yell ganꞌ nbane Macedonianꞌ. \v 2 Laꞌkze gok yel yaꞌch yel ziꞌ kwis ke akeꞌ, Diosenꞌ beneꞌ ka bniꞌt akeꞌ nbaraz lo raꞌlldaꞌo akeꞌ, naꞌ bawé akreꞌ kwis btop akeꞌ mell xhen nench gokrén akeꞌ beꞌnn bibi de ke. \v 3 Nadaꞌ nnezraꞌ, naꞌllenꞌ lloaꞌa diꞌll, beꞌe akeꞌ bi da byallje beꞌnn yobre laꞌkze bibi goꞌt ke leakeꞌ. \v 4 Goꞌtyoe akreꞌ netoꞌ weꞌtoꞌ latj weꞌe akeꞌ mell gakrén akeꞌ beꞌnn kaꞌ nxenraꞌll Diosenꞌ. \v 5 Naꞌ ben aklleꞌ ye raꞌt kanꞌ lláketoꞌ gon akeꞌ naꞌ, le zgaꞌtek ben kwin akeꞌ rallnaꞌa Xanllo Cristo naꞌ, naꞌ leskaꞌ ben kwin akeꞌ rallnaꞌa netoꞌ, danꞌ gokraꞌll akeꞌ kwis gon akeꞌ kanꞌ lleꞌne Dios naꞌ. \v 6 Ke len naꞌ ba goꞌtyoetoꞌ Titonꞌ wayedeꞌ ye to ganꞌ zore naꞌ, nench gakreneꞌ reꞌ yesyollre wtopre mell danꞌ ba bzoraore lltopre kanaꞌ. \v 7 Wen kwis llonre nxenraꞌllre Cristonꞌ, naꞌ llyixjweꞌre xtiꞌlleꞌn, naꞌ llejnieꞌre kwasro da nak ke Diosenꞌ, naꞌ zore llonre xchineꞌn, naꞌ nllieꞌre netoꞌ. Leskaꞌ legón wenll, lewtope da yallje beꞌnne. \p \v 8 Bi llonaꞌ bien weꞌre mell, kon lleꞌnraꞌ gonre xhbab ka llon beꞌnn bi da lloeꞌ do yichj do raꞌlle, naꞌ kaꞌ wak nnézere chaꞌ nllieꞌre Diosenꞌ do yichj do raꞌllre. \v 9 Ba nnézkzere kanꞌ nllieꞌ Xanllo Jesucristonꞌ lliꞌo. Naꞌ danꞌ nllieꞌreꞌ lliꞌo naꞌ, bakwaꞌnneꞌ yeolol da chaꞌo da de keꞌe ganꞌ lliareneꞌ Dios naꞌ, naꞌ bedeꞌ gorjeꞌ gokeꞌ ka beꞌnn yaꞌch yellrio ni, naꞌ badyeneꞌ nench yeolol danꞌ de keꞌen gaken kello naklloeꞌ txhen. \p \v 10 Naꞌllenꞌ wzejnieꞌraꞌ ka danꞌ llakraꞌ nak wen gonre. Wdwize bzo lo raꞌlldaꞌorenꞌ gakrenre beꞌnn yaꞌch, naꞌ bzoraore btopre mell do yichj do raꞌllre. \v 11 Naꞌ llakraꞌ wen naꞌ naken wasyollre wtopren do yich do raꞌllre kanꞌ benkzre kanꞌ bzoraore, naꞌ weꞌre arke zerao saꞌkere. \v 12 Chaꞌ to beꞌnne do yichj do raꞌlle lleꞌnreꞌ weꞌe bi da weꞌe, Diosenꞌ wawékzereꞌ laꞌkze da raꞌten. Diosenꞌ bi llnnabeꞌ weꞌllo to da bi de kello. \p \v 13 Bi niaꞌ gonre ke da ni, naꞌ billbi yegaꞌnn keré danꞌ beꞌren ke beꞌnn yobre. \v 14 Kon lleꞌnraꞌ gaꞌt da yallje yeololre. Chaꞌ nnaꞌ de ke reꞌ, llayaꞌl gakrenre beꞌnn kaꞌ yallje. ¿Bixha chaꞌ wllin lla kate gaꞌt ke leakeꞌ, naꞌ reꞌ yálljere? Naꞌllenꞌ yeyakrén akeꞌ reꞌ, naꞌ gaꞌt da yallje yeololre. \v 15 Naꞌllenꞌ gak kanꞌ nyoj xtiꞌll Diosenꞌ nen: “Beꞌnnenꞌ btopll da xhenlle bitbi bagoꞌnn keꞌe, naꞌ beꞌnnenꞌ btop raꞌtze, bitbi byalljreꞌ.” \s1 Ka da llon Titonꞌ ren beꞌnn lwelljeꞌ kaꞌ \p \v 16 Llioxken Dios beneꞌ nench zeraꞌll Titonꞌ kwis gakreneꞌ reꞌ kon kanꞌ llonaꞌ nadaꞌ naꞌ. \v 17 Naꞌ ka golleꞌ yedwieꞌ reꞌ nench gakrenlleꞌ reꞌ ye raꞌte, bawereꞌ kwis, le bzo lo yichjraꞌlldaꞌweꞌn yeyedeꞌ, naꞌ gakrenlleꞌ reꞌ. \p \v 18 Naꞌ llseꞌltoꞌ ye to beꞌnn lwelljllo ren Titonꞌ. Naꞌ to kwen to kwen beꞌnn kaꞌ lldop ll-llay llonliraꞌll Cristonꞌ, lloeꞌ akeꞌ diꞌll ke beꞌnnenꞌ llseꞌltoꞌ ni, ne akeꞌ nbaraz llyixjweꞌreꞌ Diꞌll Wen ke Jesucristonꞌ. \v 19 Naꞌllenꞌ brej akeꞌ leꞌe, nench saꞌreneꞌ nadaꞌ kate chaꞌa ganꞌ llaꞌa beꞌnn lwelljllo kaꞌ, lljasanaꞌ mell danꞌ lltopllonꞌ. Naꞌ weꞌllo mellenꞌ nench gonllo Xanllo Jesucristonꞌ xhen, nench wroeꞌre llawere llakrenre beꞌnn lwelljre kaꞌ. \v 20 Naꞌ llwiatoꞌ nench ke siꞌchiꞌll beꞌnn netoꞌ, ke nake mellenꞌ lltoptoꞌn. \v 21 Naꞌ llwiatoꞌ gontoꞌ da li, kere chraoze rao Xanllo Dios naꞌ, renkze rao beꞌnnach ake. \p \v 22 Naꞌ leskaꞌ llseꞌlrén aktoeꞌ ye to beꞌnn lwelljllo. Zan ras ba breꞌtoꞌ lloneꞌ xchin Diosenꞌ do yichj do raꞌlleꞌ, naꞌ nnaꞌ lleꞌnreꞌ yedeꞌ ganꞌ zore naꞌ, danꞌ nnezreꞌ zeraꞌllre kwis gonre kanꞌ llazraꞌll Dios naꞌ. \v 23 Chaꞌ no llnnab bi llon Titonꞌ, wak ye akreꞌ llonreneꞌ nadaꞌ xchin Diosenꞌ nench naꞌ llakrentoꞌ reꞌ. Naꞌ chaꞌ wnnab akreꞌ bi llon beꞌnn kaꞌ ye chope, leyé akeꞌ beꞌnn kaꞌ lladop ll-llay llonliraꞌll akeꞌ Cristonꞌ, brej akeꞌ leakeꞌ, naꞌ llseꞌl akeꞌ leakeꞌ. \v 24 Ke len naꞌ legón akreꞌ wen, nench nneze beꞌnn kaꞌ llon Cristonꞌ xhen toto yell nllieꞌ akereꞌ, naꞌ wroeꞌn llonkzre wen, kanꞌ bnetoꞌ kanꞌ beꞌtoꞌ diꞌll keré. \c 9 \s1 Da btop akeꞌ nench naꞌ gakrén akeꞌ beꞌnn lwellj akeꞌ kaꞌ \p \v 1 Bi llonteken bien wzojaꞌ reꞌ, nniaꞌ lekwej mell da gakrén beꞌnn kaꞌ nxenraꞌll Cristonꞌ do ga yobre. \v 2 Nnezkzraꞌ lleꞌnere gakrén akreꞌ. Naꞌ ba beꞌrenaꞌ beꞌnn Macedonia kaꞌ diꞌll nench nnez akreꞌ, reꞌ zore ganꞌ nbane Acayanꞌ lleꞌnere gakrenre beꞌnn yaꞌch kaꞌ, naꞌ ba bzoraore btopre mellenꞌ wdwize. Naꞌ da llonre naꞌ ba llperen beꞌnn kaꞌ zjallaꞌa zan yell ganꞌ nbane Macedonianꞌ, nench naꞌ gon akeꞌ kanꞌ ba llonre naꞌ. \v 3 Naꞌ llseꞌlaꞌ beꞌnn ki nench ke bi yegaꞌnnaꞌ wen, ka nak ba biaꞌa diꞌll keré nakre beꞌnn wen, naꞌ nench naꞌ sore xhnid. \v 4 Le chaꞌ saꞌrén no beꞌnn Macedonia kaꞌ nadaꞌ kat yedaꞌ naꞌ, naꞌ gakraꞌ zdoꞌ keré chaꞌ bi sore xhnid katenꞌ yedaꞌ naꞌ, naꞌ lekze kaꞌ reꞌ yeyeꞌre bi benre kanꞌ bniaꞌ naꞌ. \v 5 Naꞌllenꞌ gokraꞌ wen kwiarao beꞌnn lwelljllo kaꞌ chonneꞌ, yed akeꞌ ganꞌ zore nench gakrén akeꞌ reꞌ, wzeraore wtopre mell danꞌ bnere weꞌre naꞌ. Naꞌllenꞌ weꞌren do yichj do raꞌllre, kere weꞌren do yediaze. \p \v 6 Lelljadinraꞌll kanꞌ ne akeꞌ: Beꞌnn llaze raꞌtze, kaꞌ raꞌtze llarapeꞌ, naꞌ beꞌnn llaz da xhen, da xhen yerapeꞌ. \v 7 Ke len naꞌ llayaꞌl weꞌe totore arke da llzánere weꞌre, naꞌ bi weꞌren do yediaze, leweꞌn do raꞌllre, le Dios naꞌn llawereꞌ beꞌnn zo nbaraz llzanreꞌ bi da lloeꞌ. \v 8 Diosenꞌ napeꞌ yel wak, naꞌ llakreneꞌ lliꞌo biteze da yálljello. Naꞌ lloneꞌ llaꞌt yeolol da yálljello batteze, nench gak weꞌllo da yallje beꞌnne, naꞌ gonllo billre da wen. \v 9 Xtiꞌll Diosenꞌ nyojen ke beꞌnn llzanreꞌ da de keꞌe nen: \q1 Ba beꞌe da byallje zan beꞌnn yaꞌch. \q1 Naꞌ bi ganraꞌll Diosenꞌ da wen naꞌ beneꞌ. \m \v 10 Dios naꞌn lloneꞌ llaꞌt no xhoaꞌ binn da llazllo, naꞌ billre yelaꞌ da lleꞌj llaollo. Lekze gonneꞌ yeololte bi da yálljere, nench naꞌ saꞌkere weꞌre bi da weꞌre, naꞌ goneꞌ chiꞌo ka nak danꞌ zánere lloeꞌre naꞌ, naꞌ kone Leꞌen chejllre gonre da wen. \v 11 Diosenꞌ goneꞌ gaꞌt da chaꞌo keré nench wak weꞌre do yichj do raꞌllre beꞌnn bi da llyalljreꞌ. Naꞌll kat weꞌtoꞌ beꞌnn yaꞌch kaꞌ danꞌ ba btopre naꞌ, naꞌ weꞌe akeꞌ yel llioxken ke Diosenꞌ. \v 12 Le danꞌ weꞌre da yallje beꞌnn nxenraꞌll Jesucristonꞌ do ga yobre, beꞌnn zan weꞌe yel llioxken ke Diosenꞌ. \v 13 Naꞌ kate siꞌi beꞌnn yaꞌch kaꞌ mellenꞌ lltoprenꞌ, naꞌ wroeꞌn llzenayre Diꞌll Wen ke Cristonꞌ do yichj do raꞌllre. Naꞌll weꞌe leakeꞌn yel llioxken ke Diosenꞌ danꞌ wseꞌlre mell danꞌ gakrén leakeꞌn, naꞌ danꞌ llakrenre yeolol beꞌnn nxenraꞌll Cristonꞌ. \v 14 Leskaꞌ yelwill akeꞌ Diosenꞌ danꞌ nllieꞌ akreꞌ reꞌ, naꞌ wnnab akreꞌ Dios gakrenlleꞌ reꞌ ye raꞌte, le ba broeꞌn nllieꞌ Diosenꞌ reꞌ kwis. \v 15 Llioxken Diosenꞌ, katekenꞌ zaꞌk danꞌ lloneꞌ kellonꞌ. \c 10 \s1 Diosenꞌ broeꞌ rallnaꞌa Pablonꞌ bzejnieꞌre beꞌnne \p \v 1 Nadaꞌ Pablo llaꞌtyoeraꞌ reꞌ ren diꞌll chaꞌo, kanꞌ ben Cristonꞌ, beꞌe diꞌll chaꞌo, Leꞌe gokeꞌ beꞌnn xhenraꞌll, naꞌ beꞌnn chaꞌo. Bal beꞌnne llasné akeꞌ, to llebzaꞌ tilaꞌ reꞌ kat zorenaꞌ reꞌ txhen, naꞌ kat zoaꞌ ziꞌte naꞌ, llayaxhjraꞌ llzojaꞌ reꞌ, naꞌ dilaꞌ reꞌ leꞌ yich kaꞌ llzojaꞌn. \v 2 Llaꞌtyoeraꞌ reꞌ gonre da wen nench kat yedaꞌn, bi yalljen tilaꞌ reꞌ, le dekze de tilaꞌ beꞌnn kaꞌ llake llonaꞌ ka danꞌ nen kiaꞌ. \v 3 Le laꞌkze zotoꞌ yellrio ni, naktoꞌ beꞌnnach, kate dilrentoꞌ da xhinnjenꞌ, bi dilrentoꞌn ka dil to beꞌnnach rao yellrio. \v 4 Naꞌ bi dilrentoꞌn kone yel wak ketoꞌ. Dios naꞌ benneꞌ netoꞌ yel wak, nench naꞌ tilrentoꞌ danꞌ llon daxiꞌon, nench naꞌ wchochj wlantoꞌ yel wak ken, naꞌ yel wxhiyeꞌe ken. \v 5 Dios naꞌn llakrén netoꞌ nench llxhexj yichjraꞌlldaꞌo beꞌnne, llzenay akeꞌ ke Cristonꞌ, naꞌ llbej yichj akeꞌ xhbab xhinnj ke akeꞌn, naꞌ billre da ll-llon gombiaꞌ akeꞌ Dios. \v 6 Naꞌ kat yeyoll wroeꞌn yeololre ba llzenayre ke Diosenꞌ, kanaꞌ ba nwiatoꞌ ka gontoꞌ ke beꞌnn kaꞌ bi llzenay. \p \v 7 Lewiá ka danꞌ llreꞌre llontoꞌ naꞌ. Chaꞌ nol reꞌ llákere nakre Cristonꞌ txhen, leyeyón xhbab kere reꞌzreꞌn, renkze netoꞌn naktoeꞌ txhen. \v 8 Bi yeyeꞌraꞌ, weꞌrenkzaꞌ reꞌ diꞌllenꞌ ye raꞌte kanꞌ ba biaꞌn naꞌ, le llaweraꞌ le Xanllo Cristonꞌ, bseꞌl netoꞌ nench naꞌ gakrentoꞌ reꞌ, naꞌ chejnieꞌre Diꞌll Wen keꞌen, kere da wlleyiꞌ reꞌn. \v 9 Bi lleꞌnraꞌ no gake chaꞌ danꞌ llzojaꞌ reꞌ ni, naken nench wchebaꞌ reꞌn. \v 10 Beꞌnn kaꞌ llasnnechach kiaꞌ, ne akeꞌ kat zoaꞌ ziꞌte, llzojaꞌ reꞌ llonraꞌ reꞌ znia kwis ka to beꞌnn wnebiaꞌ; naꞌ ne akeꞌ bibi llak bi nniaꞌ, kate zorenaꞌ reꞌ txhen, naꞌ bi lloaꞌa diꞌll da zaꞌk da wzenayre. \v 11 Beꞌnn kaꞌ nnechach kiaꞌn, llayaꞌl nnez akreꞌ kanꞌ lletoꞌ reꞌn, kanꞌ llzojtoꞌ reꞌ katenꞌ zotoꞌ ziꞌte, leskaꞌkze gontoꞌ kat yedsorentoꞌ reꞌ. \p \v 12 Bi lleꞌnetoꞌ gakrebetoꞌ beꞌnn kaꞌ llayoeꞌrao kwin. Llak akreꞌ wenllenꞌ llon leakeꞌ, le totoeꞌ kon llwia lwellj akeꞌ, nench nne akeꞌ llon aklleꞌ wenll kerke kanꞌ llon beꞌnn lwellj akeꞌ kaꞌ, naꞌ bi llayakbeꞌe akreꞌ binꞌ llon akeꞌ. \v 13 Netoꞌ bi llayoeꞌrao kwintoꞌ, kon lloeꞌtoꞌ diꞌll ke da kaꞌ gokrén Diosenꞌ netoꞌ, da kaꞌ bentoꞌ ganꞌ bseꞌleꞌ netoꞌ naꞌ, naꞌ leskaꞌ ba bseꞌleꞌ netoꞌ ganꞌ zore naꞌ. \v 14 Naꞌ bi ziyeꞌtoꞌ kat lloeꞌtoꞌ diꞌll ke danꞌ ba bentoꞌ ganꞌ zore naꞌ, le naktoꞌ beꞌnn nell bzejnieꞌtoꞌ reꞌ Diꞌll Wen ke Cristonꞌ. Chenak bibi bentoꞌ ganꞌ zore naꞌ, diꞌll wenraꞌllzenꞌ lloeꞌtoꞌ chet kaꞌ. \v 15 Naꞌ bi llontoꞌ llalj weꞌtoꞌ diꞌll ke da ben beꞌnn yobre, bentoꞌ xchineꞌ kon ganꞌ bseꞌleꞌ netoꞌn. Nna bexhtoꞌ gonliraꞌll-llre Cristonꞌ nench naꞌ gonlltoꞌ xchin Diosenꞌ ganꞌ zore naꞌ, kon ke nak da bkwaꞌnn Diosenꞌ lo naꞌtoꞌ gontoꞌ. \v 16 Naꞌ lleꞌnetoꞌ chixjweꞌtoꞌ Diꞌll Wen ke Cristonꞌ ga nakll ziꞌt ka ganꞌ zore naꞌ. Naꞌ lleꞌnetoꞌ chixjweꞌtoꞌn ga nono nna chixjweꞌ len, nench ke wlantoꞌ ka nak da ba ben beꞌnn yobre. \p \v 17 Bi llayaꞌl wayoeꞌrao kwinllo bi da ba benllo, toze Xanllo Dios naꞌn llayaꞌl wayoeꞌraollo danꞌ ba beneꞌ naꞌ. \v 18 Laꞌkze chaꞌ to beꞌnn nneꞌe lloneꞌ wen, bi chejleꞌllo. Zan chaꞌ Xanllo Dios naꞌ, nneꞌe lloneꞌ wen, naꞌllenꞌ nnello da linꞌ nakeꞌ beꞌnn wen. \c 11 \s1 Pablonꞌ llzejnieꞌreꞌ akre nak beꞌnn kaꞌ ziyeꞌe ne akeꞌ nak akeꞌ postl ke Cristo \p \v 1 Lleꞌnraꞌ wzenayre ye to chop diꞌll wen da waꞌa kiaꞌkzaꞌ, laꞌkze chaꞌ llákere diꞌll da bibi zaꞌken. Lewzenay kiaꞌ. \v 2 Nadaꞌ bzejnieꞌraꞌ reꞌ xtiꞌll Cristonꞌ da nelle nench naꞌ benliraꞌllre, ni ke Dios naꞌn nllieꞌraꞌ reꞌ do yichj do raꞌllaꞌ. Naꞌ lleꞌnraꞌ llieꞌre toze Cristo naꞌ, nench saꞌke gonaꞌ reꞌ rallneꞌe, gakre ka to noꞌr weꞌo, noꞌr nna napchiꞌi kwineꞌ. \v 3 Llak nxhollraꞌ siyeꞌe beꞌnne reꞌ, naꞌ bill gonliraꞌllre Cristonꞌ do raꞌllre, naꞌ bill llieꞌre toze Leꞌe. Kaꞌn ben bel banꞌ nak ba xiꞌo, bxhiyeꞌbaꞌ noꞌr nellenꞌ golle Eva. \v 4 Kate llraꞌ beꞌnne ganꞌ zore naꞌ, nllaꞌre llzejnieꞌ akreꞌ reꞌ ke Jesúsenꞌ kanꞌ ba bzejnieꞌ netoꞌ reꞌ, naꞌ llzejnieꞌ akreꞌ reꞌ nllaꞌre ke Spíritu ke Diosenꞌ, naꞌ ren Diꞌll Wen keꞌe naꞌ, naꞌ le llzenayteren do raꞌllre. \v 5 Ba non akreꞌ ka postl keré, naꞌ llonre leakeꞌ xhen, renchaꞌ nadaꞌ zaꞌkllaꞌ ka leakeꞌ. \v 6 Laꞌkze bi zaꞌkraꞌ weꞌrenaꞌ reꞌ diꞌll kwasro, ba breꞌkzere da kaꞌ ba bentoꞌn, naꞌ nnézkzere llejnieꞌtoꞌ xtiꞌll Diosenꞌ kwasro. \p \v 7 ¿Llákere bi benaꞌ wen danꞌ bi bxhiꞌi raxhjaꞌ kanꞌ beꞌrenaꞌ reꞌ xtiꞌll Diosenꞌ? Benaꞌ kwinaꞌ ka to beꞌnn bibi zaꞌk, danꞌ bi bxhiꞌi raxhjaꞌ nench benaꞌ ka sore nbaraz. \v 8 Bxhiaꞌ mell da benn beꞌnn kaꞌ lldop ll-llay llonliraꞌll Cristonꞌ llaꞌa do ga yobre nench beꞌrenaꞌ reꞌ xtiꞌll Diosenꞌ. \v 9 Naꞌ kanꞌ bzorenaꞌ reꞌ, laꞌkze byalljraꞌ bi da byalljraꞌ, bi bnnabraꞌn reꞌ. Beꞌnn kaꞌ zayaꞌk Macedonia naꞌ, benn akeꞌ da byalljraꞌ nench bi benraꞌ reꞌ zede, naꞌ bexhaꞌ bi gonraꞌ reꞌ zed gonnre da yalljraꞌ. \v 10 Llaweraꞌ llak llepaꞌ reꞌ kaꞌ, le nnezraꞌ llakrén Cristonꞌ nadaꞌ lloaꞌa diꞌll li, naꞌ nono beꞌnn kaꞌ llaꞌa doxhen ganꞌ nbane Acayanꞌ, gak yekaꞌa akeꞌ yel llawé kiaꞌn. \v 11 ¿Bixchen llepaꞌ reꞌ kaꞌ? ¿Llákere bi nllieꞌraꞌ reꞌn? Nnezkze Diosenꞌ nllieꞌraꞌ reꞌ. \p \v 12 Naꞌ kaꞌkze gonaꞌ bibi wchixhjaꞌ, nench naꞌ bibi de wdeꞌ beꞌnn kaꞌ nne akeꞌ, kanꞌ llon leakeꞌn kaꞌkzenꞌ llon netoꞌ. \v 13 Leakeꞌn bi nak akeꞌ dogarje postl. Kon diꞌll wenraꞌllzenꞌ llzejnieꞌ akreꞌ, naꞌ llonreꞌ akreꞌ reꞌ, nench gákere Cristonꞌ bseꞌl leakeꞌ. \v 14 Bi yebánere kanꞌ llon akeꞌn, le kaꞌkzenꞌ llroeꞌrao daxiꞌon lliꞌo, llayón kwinen ka to angl llseniꞌ, nench gákello naken to angl zaꞌa yebá ganꞌ llia Diosenꞌ. \v 15 Ke len naꞌ bitbi llak akreꞌ dá akeꞌ ziyeꞌe akeꞌ, llon akeꞌ ka beꞌnn dá lloeꞌ diꞌll li, zan wllin lla, saꞌkziꞌ akeꞌ ke chnare yel wen da xhinnj ke akeꞌ naꞌ. \s1 Kanꞌ bxhaꞌkziꞌ Pablonꞌ danꞌ nakeꞌ postl naꞌ \p \v 16 Ni niaꞌ reꞌ da yobre, bi gákere nadaꞌ ka to beꞌnn bi llejnieꞌ. Naꞌ chaꞌ llákere llonaꞌ xhbab da bi zaꞌke, lewzenay ke waꞌa to chop diꞌll wen kiaꞌkzaꞌ. \v 17 Waꞌa diꞌll wen ke kwinaꞌ, laꞌkze chaꞌ nnezraꞌ bi benn Xanllo Cristonꞌ rallnaꞌ gonaꞌn. Weꞌkeraꞌn ka ke to beꞌnn llon xhbab da bibi zaꞌke, beꞌnn bi llejnieꞌ. \v 18 Beꞌnn zan lloeꞌ xtiꞌll kwin akeꞌ chaꞌ bi da ba ben akeꞌ, kaꞌkzenꞌ gonaꞌ nadaꞌ. \v 19 Ba non kwinre ka to beꞌnn siꞌn, ke len naꞌ llawere llzenayre ke beꞌnn llasoꞌn xhbab da bibi zaꞌkeꞌ. \v 20 Llzenayre ke beꞌnn kaꞌ ba ben akeꞌ reꞌ ka to beꞌnn wen llin ke akeꞌ. Lloeꞌre latj ziyeꞌe akeꞌ reꞌ, nench lloeꞌ akreꞌ bi da de keré, naꞌ llontezre kon bi ne akeꞌ, naꞌ llbiachaꞌ akeꞌ reꞌ. Naꞌ lloeꞌre latj llgoꞌ akeꞌ ke xaꞌyre, llsaꞌkziꞌ akeꞌ reꞌ. \v 21 Balátere lla beꞌre latj ben akreꞌ reꞌ kaꞌ, renchaꞌ netoꞌ bi bayáxhjetoꞌ gónetoꞌ reꞌ kaꞌ. \p Le chet kaꞌ noteze beꞌnne llayaxhjreꞌ lloeꞌ diꞌll wen ke kwineꞌ, leskaꞌ wayaxhjraꞌ nadaꞌ waꞌa diꞌll wen ke kwinaꞌ, laꞌkze gonaꞌ ka to beꞌnn bi llejnieꞌ. \v 22 Leakeꞌ ne akeꞌ nak akeꞌ beꞌnn Hebreo, leskaꞌ beꞌnn zaꞌa rao dialla beꞌnn Hebreo kaꞌkze nadaꞌ. Leakeꞌ ne akeꞌ nak akeꞌ beꞌnn Israel, leskaꞌ beꞌnn gannaꞌkze nadaꞌ. Naꞌ leakeꞌ ne akeꞌ nak akeꞌ xhiꞌnn dialla da Abraham, leskaꞌ xhiꞌnn dialla da Abraham nadaꞌ. \v 23 Llasné akeꞌ bseꞌl Cristonꞌ leakeꞌ nench gon akeꞌ xchineꞌn. Lekze Leꞌen bseꞌl nadaꞌ, naꞌ ba benllaꞌ xchineꞌn ker ka leakeꞌ. Siꞌxhenre danꞌ lloaꞌa diꞌll ka llon to beꞌnn bi llejnieꞌ. Ba benllaꞌ llin war ker ka leakeꞌ, da zan ras bdin koxchis nadaꞌ danꞌ lloaꞌa xtiꞌll Dios naꞌ. Naꞌ zan ras ba bwie beꞌnne nadaꞌ broꞌ akteꞌ nadaꞌ rill ya, ker ka leakeꞌ. Naꞌ zan ras ba beꞌx akeꞌ nadaꞌ, naꞌ gokraꞌll akeꞌ got akeꞌ nadaꞌ. \v 24 Gaꞌy kwen twaljalloa (39) ras weje bdin beꞌnn Israel kaꞌ nadaꞌ kone sot de yid. \v 25 Chonn ras bdin koxchis kaꞌ nadaꞌ xhis. Naꞌ to bchekw akeꞌ nadaꞌ yej. Naꞌ ka zyaꞌ to lo barco, chonn ras bxhinnj barconꞌ lo nisdaꞌon, naꞌ ganne baraꞌa. Naꞌ chnia blliaꞌ tlla chyere lo nisdaꞌon. \v 26 Zan ras ba byaꞌa yell ziꞌte jatixjweꞌraꞌ xtiꞌll Cristonꞌ. Zan ras ganne gok bdiaꞌ yeo kaꞌ, naꞌ zo ka bdiaꞌ ga zjallaꞌa beꞌnn wan ake, naꞌ zo kat beꞌnn wraꞌll kiaꞌ kaꞌ gokraꞌll akeꞌ got akeꞌ nadaꞌ, naꞌ zo kat beꞌnn bi nake beꞌnn Israel, leskaꞌ gokraꞌll akeꞌ got akeꞌ nadaꞌ. Naꞌ bzoaꞌ nxholl do yell kaꞌ, naꞌ do ga nono beꞌnn llraꞌ, naꞌ do lo nisdaꞌo ye raꞌtze ke gotaꞌ. Naꞌ bllach beꞌnn bxhiyeꞌe akeꞌ ne akeꞌ: “Nakllo txhen,” naꞌ gokraꞌll akeꞌ got akeꞌ nadaꞌ. \v 27 Zan ras benaꞌ xchin Diosenꞌ to baxaꞌkraꞌ, naꞌ zan ras bi goꞌt latj tasaꞌ. Nombiaꞌ yel llbil lldon, le zan ras bi goꞌt da yeꞌj gawaꞌ. Naꞌ zan ras bayayaꞌ bi goꞌt xharaꞌnaꞌ. \p \v 28 Da zanllre da bxhaꞌkziaꞌ da bi lloaꞌa diꞌlle, naꞌ leskaꞌ yeo lla llakzedraꞌ, akre llak ke beꞌnn lwelljllo kaꞌ lldop ll-llay llonliraꞌll Cristonꞌ toto yell kaꞌ. \v 29 Naꞌ chaꞌ llakre yillweꞌ, wa llakyaꞌchraꞌ kwis, llaktekzeraꞌ nadaꞌn llakaꞌ yillweꞌn. Naꞌ leskaꞌ kat no beꞌnn llkoꞌyelreꞌ reꞌ gonre da xhinnj, llake lo raꞌlldaꞌwaꞌ, llakllaꞌa chaꞌ ba llonre kanꞌ ne akeꞌ naꞌ. \v 30 Naꞌ chaꞌ llonen bien weꞌllaꞌ diꞌll ke kwinaꞌ, llayaꞌl waꞌa diꞌll ke danꞌ llroeꞌn bibi de gonaꞌ to wrazaꞌ. \v 31 Naꞌ Dios beꞌnnenꞌ lloeꞌraollo ke chnare, nnezreꞌ lloaꞌa diꞌll li. Leꞌen nakeꞌ Xa Xanllo Jesucristo naꞌ. \v 32 Naꞌ ye to da gok kiaꞌ, kanꞌ bzoaꞌ yell ganꞌ re Damasco, beꞌnnenꞌ gokrén beꞌnn wnebiaꞌn nziꞌi Aretas, bzoeꞌ beꞌnn ak bdap akeꞌ ganꞌ llde beꞌnn kaꞌ ganꞌ zo zeꞌe danꞌ nechj yell naꞌ, nench goꞌx akeꞌ nadaꞌ kate yellojaꞌ naꞌ. \v 33 Naꞌ beꞌnn lwelljllo kaꞌ broꞌ akeꞌ nadaꞌ to lo wit, naꞌ baletj akeꞌ nadaꞌ koꞌllre zeꞌe danꞌ nechj yell naꞌ, naꞌ baraꞌa lo naꞌa beꞌnn kaꞌ gokraꞌll goꞌx nadaꞌ. \c 12 \s1 Da breꞌdaꞌwe Pablonꞌ \p \v 1 Bibi lliaraꞌllaꞌ chaꞌ wne wen ke kwinaꞌ, zan waꞌa diꞌll ke danꞌ ba breꞌdaꞌoraꞌn, naꞌ da kaꞌ ba bzejnieꞌ Xanllo Cristonꞌ nadaꞌ. \v 2 Ba nombiaꞌ to beꞌnn nao nxenraꞌll Cristonꞌ, ba gok chdaꞌ (14) iz byejeꞌ yebá. Bi nnezraꞌ chaꞌ byejeꞌ ren kwerp keꞌe naꞌ, o chaꞌ kere ren len naꞌ, Dios naꞌ nnezreꞌ. \v 3 Naꞌ nombiaꞌ beꞌnnenꞌ byej yebá naꞌ. Bi nnezraꞌ chaꞌ ren kwerp keꞌen o chaꞌ kere ren len naꞌ, Dios naꞌ nneze. \v 4 Naꞌ bllineꞌ ganꞌ llia Diosenꞌ, naꞌ benreꞌ lloeꞌ beꞌnn kaꞌ diꞌll da zaꞌke da nono beꞌnnach nna gak weꞌe ka diꞌll ki. \v 5 Ka nak beꞌnn ni wayoeꞌrawaꞌ, zan ka nak nadaꞌ bibi de da wayoeꞌrawaꞌ kwinaꞌ. Kon waꞌa diꞌll ke da kaꞌ ba gok kiaꞌ, danꞌ llroeꞌn bi llak bi gonaꞌ to wrazzaꞌ. \v 6 Naꞌ chenak lleꞌnraꞌ wayoeꞌrao kwinaꞌ, da zan da wen ba benaꞌ da nak zi waꞌa diꞌll chenak, da nak diꞌll li, kere diꞌll wenraꞌlle. Zan bi waꞌa diꞌll ke da wen kaꞌ ba benaꞌn, le bi lleꞌnraꞌ no yeyoeꞌrao nadaꞌ. Wenre gon akeꞌ xhbab chaꞌ zaꞌk danꞌ llreꞌe akreꞌ llonaꞌ naꞌ, naꞌ ka danꞌ llen akreꞌ lloaꞌa xtiꞌll Dios naꞌ. \p \v 7 Nench bi gonaꞌ xhbab zaꞌkllaꞌ nadaꞌ danꞌ breꞌdaꞌoraꞌn, naꞌ danꞌ bzejnieꞌ Xanllo Cristonꞌ nadaꞌ, Dios naꞌ beꞌe latj ll-llayrawaꞌ zo to da zo llaꞌd kwerp kiaꞌn, ke ga llaꞌde yeꞌch, le kaꞌn lleꞌne daxiꞌon gak nench wsaꞌkziꞌn nadaꞌ. \v 8 Chonn ras ba bnnabraꞌ Xanllo Cristonꞌ yekeꞌe danꞌ ll-llayraorenaꞌ kwerp kiaꞌn. \v 9 Naꞌll goll Xanllonꞌ nadaꞌ: “Yel nllieꞌ kiaꞌn zerenen rweꞌ. Lezen naꞌ yalljroꞌ. Le kat bi zaꞌkroꞌ bi gonoꞌ, kanaꞌllenꞌ gakbeꞌroꞌ llakrenaꞌ rweꞌ nench gonoꞌ bi da llayaꞌl gonoꞌ.” Ke len naꞌ llaweraꞌ weꞌllaꞌ diꞌll, ke danꞌ llroeꞌn bibi llak gonaꞌ, le lleꞌnkazraꞌ yel wak ke Cristonꞌ sorenen nadaꞌ. \v 10 Ke len naꞌ llaweraꞌ biteze da llak kiaꞌ nench naꞌ gak Cristonꞌ xhen, naꞌ llroeꞌn yalljraꞌ gakreneꞌ nadaꞌ. Naꞌ llaweraꞌ kate lltitje beꞌnne nadaꞌ, kat bi da yalljraꞌ, kate llraydo beꞌnne nadaꞌ, naꞌ kate billre da llayrawaꞌ. Naꞌ kat llak kiaꞌ kaꞌ, kanaꞌn llakrenll Cristonꞌ nadaꞌ kone yel wak keꞌe naꞌ. \s1 Pablonꞌ blleꞌ yichjeꞌ ke beꞌnn kaꞌ nxenraꞌll Cristonꞌ \p \v 11 Ba biaꞌa diꞌll bayoeꞌrao kwinaꞌ ka llon beꞌnn bi llejnieꞌ. Reꞌn llayaꞌl weꞌre xtiꞌllaꞌn nakaꞌ beꞌnn zaꞌke, naꞌ bi llonre kaꞌ. Ke len naꞌ benkzaꞌ bien biaꞌa diꞌllenꞌ kaꞌ. Le nxenraꞌllre beꞌnn kaꞌ ba nonre ka postl keré. Naꞌ nadaꞌ llakraꞌ toz ka zaꞌkaꞌ kon kanꞌ zaꞌk leakeꞌ, laꞌkze llakbeꞌraꞌ bibi zaꞌktekaꞌ chaꞌ bi zorén Diosenꞌ nadaꞌ. \v 12 Ba breꞌkzere nakaꞌ dogarje postl, le kanꞌ badsorenaꞌ reꞌ, broeꞌ Diosenꞌ zorén yel wak keꞌen nadaꞌ, naꞌ beneꞌ nench gok billre da zaꞌk yebane beꞌnne, naꞌ gokreneꞌ nadaꞌ nench bdaoraꞌllaꞌ yeolol da gok kiaꞌ chak benaꞌ xchineꞌn ganꞌ zore naꞌ. \v 13 Lesiꞌxhen chaꞌ brekyiꞌllaꞌ reꞌ, danꞌ bi bennaꞌ latj gakrenre nadaꞌ, kanꞌ ben beꞌnn kaꞌ yelaꞌ beꞌnn kaꞌ ba llonliraꞌll Cristonꞌ. \s1 Pablonꞌ llyixjweꞌreꞌ leakeꞌ lljaraꞌnneꞌ leakeꞌ da wayonne ras \p \v 14 Lleꞌnraꞌ wayónn ras yedaꞌ yedwiaꞌ reꞌ, naꞌ bi gonraꞌ reꞌ zed kat yedaꞌ naꞌ. Le bi lleꞌnraꞌ gonnre nadaꞌ bi da de keré, kon lleꞌnraꞌ wzenayre, naꞌ gon kwinre rallnaꞌa Cristonꞌ. Ka llon to bidaꞌo, bi llayaꞌl weꞌbeꞌ da yallje xaxhnaꞌbeꞌ, xaxhnaꞌbeꞌ naꞌlenꞌ weꞌe lebeꞌ chaꞌ bi da yálljebeꞌ. \v 15 Le nadaꞌ do raꞌllaꞌ llzanraꞌ bi da de kiaꞌ, naꞌ rente kwinaꞌ llzanraꞌ nench naꞌ gakrenaꞌ reꞌ. Naꞌ laꞌkze chaꞌ nllieꞌraꞌ reꞌ, llakbeꞌraꞌ bi nllieꞌtekere nadaꞌ. \p \v 16 Naꞌ balre laꞌkze llakbeꞌre bibi zed benraꞌ reꞌ bi da byalljraꞌ, nere bxhiyaꞌ reꞌn. \v 17 ¿Bixha llákere bxhiyaꞌ reꞌn kanꞌ bseꞌlaꞌ beꞌnn lwelljllo kaꞌ ganꞌ zore naꞌ? \v 18 Goꞌtyoeraꞌ Titonꞌ badwieꞌ reꞌ, naꞌ bseꞌlreneꞌ ye to beꞌnn lwelljllo. ¿Bxhiyeꞌe Titonꞌ reꞌ? Leꞌe ren nadaꞌ toz ka llonkztoꞌ, naꞌ toz kanꞌ lleꞌnetoꞌ gakrentoꞌ reꞌ. \p \v 19 ¿Llákere llayoeꞌxhentoꞌ reꞌn kanꞌ ba golltoꞌ reꞌ naꞌ? Rao Diosenꞌ naꞌ rao Cristo naꞌ, lloeꞌtoꞌ diꞌll li nench naꞌ wxenraꞌllre Diosenꞌ, lloeꞌrentoꞌ reꞌ diꞌll ki le nllieꞌtoꞌ reꞌ. \v 20 Naꞌ to ba lleb xhizaꞌ kate yedraꞌnnaꞌ reꞌ, chaꞌ wroeꞌn bi llonre wen kanꞌ lleꞌnraꞌ gonre naꞌ. Naꞌ chaꞌ ba llonre da xhinnj, bi chazraꞌllre kanꞌ gonaꞌn. Lleb xhizaꞌ nxholl llaꞌre dilre, naꞌ llaxhéꞌ lwelljre, llrok lwelljre, naꞌ lleꞌnere reꞌze gak wen keré. Naꞌ bi ne bi zill ke lwelljre, naꞌ lltitjre de diꞌlle, naꞌ nakre beꞌnn yaꞌraꞌlle, naꞌ bibi xhnneze yoꞌ kerénꞌ. \v 21 Leskaꞌ lleb xhizaꞌ katenꞌ yedraꞌnnaꞌ reꞌn da yobre, Diosenꞌ goneꞌ gakraꞌ zdoꞌ kanꞌ llonre. Naꞌ kwellaꞌ kanꞌ llonre, ka nak nna llonre da xhinnj, kanꞌ llonre kanꞌ batnaꞌte, naꞌ bi nna yeyátere da yel zdoꞌn llonre, nzoa no xtore, naꞌ zorenre beꞌnn bi nak beꞌnn keré, naꞌ noꞌr bi nak noꞌr keré. \c 13 \s1 Pablonꞌ neꞌe llayaꞌl saꞌkziꞌ chaꞌ no llon da xhinnj \p \v 1 Nnaꞌ gak chonn ras yedwiaꞌ reꞌ. Katenꞌ gaollo xhia ke noteze beꞌnne, wroeꞌn napeꞌ doꞌle chaꞌ yetilen kanꞌ llasné chop chonn beꞌnne lloeꞌ ak diꞌll kanꞌ goken. \v 2 Ka diꞌll kaꞌ beꞌrenaꞌ reꞌ kanꞌ bzorenaꞌ reꞌ, naꞌ nnaꞌ niaꞌ reꞌ da wllope, llontezaꞌ ka beꞌnn zerén reꞌ. Laꞌkze bi ziaꞌ ganꞌ zerenꞌ, llzojaꞌ reꞌ da yobre, bi yeyaꞌchraꞌllaꞌ beꞌnn kaꞌ ben da xhinnjenꞌ chaꞌ bi yeyat akreꞌ. \v 3 Llwiare gonaꞌ to da reꞌtere da wroeꞌn, Cristo naꞌ nneꞌe nadaꞌ. Naꞌ kere nnello nakeꞌ ka to beꞌnn bibi llak llon naꞌ. Za wroeꞌreꞌ yel wak xhen keꞌen, naꞌ goneꞌ nench saꞌkziꞌre ka da xhinnjenꞌ nonre naꞌ. \v 4 Naꞌ laꞌkze ben Cristonꞌ ka beꞌnn bibi llak gon kanꞌ bet akeꞌ Leꞌe leꞌ yay cruzenꞌ, zoeꞌ nnaꞌ danꞌ napeꞌ yel wak xhen ke Diosenꞌ. Leskaꞌ netoꞌ naktoꞌ Cristonꞌ txhen, ben kwintoꞌ ka beꞌnn bibi llak gon, naꞌ wroeꞌtoꞌ reꞌ zorén yel wak ke Diosenꞌ netoꞌ nench zaꞌke wzeniaꞌnaꞌtoꞌ reꞌ. \p \v 5 Lewiayaꞌnn chaꞌ li nxenraꞌllre Jesucristonꞌ. ¿Bi llakbeꞌre Xanllo Jesucristonꞌ zerenkzeꞌ reꞌ? Lete chaꞌ ba gonraꞌllre bi da gok keré kanaꞌn, naꞌllenꞌ bill llakbeꞌre chaꞌ zereneꞌ reꞌ. \v 6 Naꞌ zoaꞌ rez gakbeꞌre, netoꞌ bi nna wsanraꞌlltoꞌ yel wxenraꞌll Leꞌen laꞌkze ll-llayraotoꞌ. \v 7 Naꞌ llalwilltoꞌ Diosenꞌ nench gakreneꞌ reꞌ, naꞌ llnnabtoꞌ billbi da xhinnj gonre, kere nench gakbeꞌre netoꞌ zaꞌklltoꞌ, zan nench naꞌ sore gonre da wen naꞌ. Le toz ka llonen ke netoꞌ, chaꞌ llayakbeꞌe beꞌnne naotoꞌ nxenraꞌlltoeꞌ o chaꞌ ni ke llakbeꞌe akzreꞌ. \v 8 Bitbi gak nnello ke da linꞌ, lete da llayaꞌl gonllo serenllo da linꞌ txhen. \v 9 Llawetoꞌ gontoꞌ ka beꞌnn bibi llak gon, nench naꞌ reꞌ wxenraꞌllre do yichj do raꞌllre. Naꞌ zokztoꞌ llalwilltoꞌ Dios, llnnabtoꞌ gakreneꞌ reꞌ wxenraꞌllre do yichj do raꞌllre. \v 10 Da kinꞌ ba bzojaꞌ reꞌ ka za yedraꞌ yedwiaꞌ reꞌ, nench yeyátere da xhinnj kerénꞌ, nench bi gonraꞌ reꞌ znia. Le Cristo naꞌn bseꞌl nadaꞌ nakaꞌ postl keꞌe, naꞌ benneꞌ nadaꞌ yel llnebiaꞌ da gakrenaꞌ reꞌ, kere da wlleyiaꞌ reꞌ. \s1 Pablo llwapeꞌ lliox beꞌnn kaꞌ nxenraꞌll Cristonꞌ \p \v 11 Beꞌnn biꞌche, llnnabaꞌ gakchga wen keré. Lekwek yichjre gonyaꞌnnre yeolol danꞌ lleꞌne Diosenꞌ gonre. Legakxhenchaze chaꞌ bi da llak keré. Legak toze ren lwelljre nxenraꞌllre Cristonꞌ, naꞌ lesó kwasro ren beꞌnn lwelljre. Le Dios naꞌn nllieꞌreꞌ lliꞌo, naꞌ nzoeꞌ lliꞌo zo bezllo nbaraz ren da yoꞌ lo raꞌlldaꞌollo, naꞌllenꞌ llnnabaꞌ sorenchgueꞌ reꞌ. \v 12 Naꞌ kat yellayre lewnoꞌp naꞌa lwelljre. \v 13 Yeolol beꞌnn kaꞌ nxenraꞌll Cristonꞌ do ni, llwap akeꞌ reꞌ lliox. \p \v 14 Naꞌ llnnabaꞌ rao Xanllo Jesucristonꞌ gakrenchgueꞌ reꞌ. Naꞌ yel nllieꞌ keꞌe, sorenchgan reꞌ, naꞌ gonchga Spíritu ke Diosenꞌ nench xhbab kerénꞌ gaken toze ren keꞌe naꞌ. Kaꞌn gakchga.