\id JHN \h San Juan \toc1 DIŽAꞋ GÜEN DANꞋ BZOJ SAN JUAN \toc2 San Juan \toc3 Jn. \mt1 DIŽAꞋ GÜEN DANꞋ BZOJ SAN JUAN \c 1 \s1 Jesucristo ben' nzi' Xtiža' Dios golje' goque' beṉac̱h \p \v 1 Cate' gwxe yežlion' ba zoacze ben' nzi' Xtiža' Dios. Zoe' len Diosen' na' ḻecze naque' Dios. \v 2 Cate' gwxe yežlion' ba zoacze' len Diosen'. \v 3 Ḻen' bene' yogo' beṉac̱h, yogo' angl, yogo' da' ca' beyac da' mal, yogo' beyix̱e' na' bite'teze da' dech. Bibi de da' gwxe da' bi ben ben' nzi' Xtiža' Dios. \v 4 Ḻe' nse'e yeḻa' mban. Na' ben' ba zjanape' yeḻa' mban toḻi tocaṉe da' noṉe', ḻegaquen' ba yo'o be'ni' ḻo' yic̱hjlažda'ogaquen'. \v 5 Ben' nzi' Xtiža' Dios bide' nse'e be'ni' c̱he yic̱hjlaždao' beṉac̱hen', na' ḻa'czḻa' beṉe' zan bi gosejnilaže'ne' na' bi gwyo'o be'ni' c̱hen' ḻo' yic̱hjlažda'ogaque', bi gosezaquede' yosocue'eje' be'ni' c̱he'na'. \p \v 6 Gwzoa to beṉe' le Juan, na' Diosen' gwseḻe'ne'. \v 7 Juanṉa' ben' bzoe' beṉe' nis bedeye'e diža' c̱he ben' nsa' be'nin', cont yogo' beṉac̱h guac yesejnilaže'ne'. \v 8 Gague Juanṉan' nac beṉe' nsa' be'nin', san ḻe' bedeye'e xtiža' ben' nsa' be'ni' c̱he yic̱hjlaždao' beṉac̱hen'. \v 9 Ba bžin ža be'ni' da' nac da' dogualje ba blan' yežlio nga, na' blan' cont gwseṉin' ḻo' yic̱hjlaždao' note'teze beṉe'. \p \v 10 Ben' nzi' Xtiža' Dios zoe' yežlion' cate' gwxeten. Na' ḻa'czḻa' ḻen' bene' yežlion' ben' že' yežlion' bi gosacbe'ede' non' naque'. \v 11 Golje' ladjo neto' beṉe' gualaž c̱he', perw zan neto' beṉe' gualaž c̱he' bi gwyejḻe'to' c̱hen'. \v 12 San baḻteze chio' gwyejḻe'cho c̱he', chio' gwyejnilaže'chone', bene' cont naccho xi'iṉ Dios. \v 13 Na' gague lagüe goljcho nita' x̱axṉa'cho zjanaque' beṉe' bela' chen ba naccho xi'iṉ Dios. Na' gague lagüe to beṉe' byo gwzoalene' to no'ole ba naccho xi'iṉ Dios, na' gague lagüe beṉe' byon' goclaže' soa xi'iṉe' ba naccho xi'iṉ Dios, san da' chejnilaže'chone', da'nan' non Diosen' chio' xi'iṉe'. \p \v 14 Jesucristo ben' nzi' Xtiža' Diosen' golje' goque' beṉac̱h na' gwzoe' len neto'. Na' ble'eto' naque' beṉe' zaca' juisyw, ḻe togue' naque' dogualje Xi'iṉ Dios. Ḻeca nži'ilaže'de' chio' beṉac̱h na' bedezejni'ide' chio' diža' ḻi c̱he Diosen'. \v 15 Juanṉa' ben' bzoe' beṉe' nis be'e diža' c̱he', gwne': \p ―C̱he bengan' bi'a diža' cate' gwnia': “Beṉe' za' za' zaca'che' ca neda', ḻe ba zoacze ḻe' cate' biṉa' soa' neda'.” \p \v 16 Jesucriston' nži'ilaže'chgüede' yogo' chio' chejnilaže'chone' na' zoacze' chaclenchgüe' chio'. \v 17 Da' Moisésen' bzejni'ide' da' x̱ozxta'o neto' beṉe' Israel ley c̱he Diosen' na' chlo'en yogo'cho napcho doḻa', na' Jesucriston' bedelo'ede' nži'ilaže' Diosen' chio' beṉac̱h na' bedezejni'ide' chio' diža' ḻi c̱he Diosen'. \v 18 Nono ṉa' soa beṉe' ba ble'ede' Diosen'. Toz ben' nac dogualje Xi'iṉ Dios beṉe' tliša' ba bzejni'ide' chio' beṉac̱h can' nac yic̱hjlaždao' Diosen', ḻe chacchgüe Diosen' ḻe'. \s1 Juan ben' bzoe' beṉe' nis be'e xtiža' Jesúsen' \r (Mt. 3:11-12; Mr. 1:7-8; Lc. 3:15-17) \p \v 19 Beṉe' chesenabi'e nación Israel c̱heton' beṉe' že' Jerusalén gososeḻe' to c̱hope bx̱oz na' yebaḻe beṉe' gosalje ḻo diaža c̱he da' Leví cont goseṉabde' Juanṉa' non' naque'. \v 20 Na' Juanṉa' bi bedi'ide', be'e diža' ḻi gože' ḻegaque': \p ―Gague nedan' Cristo ben' chbezcho seḻa' Diosen' yedeṉabi'e nación c̱hechon'. \p \v 21 Nach gose'ene': \p ―¿Nox naco'? ¿Naco' da' Elías ben' be' xtiža' Diosen' cani'? \p Na' gože' ḻegaque': \p ―Bi naca' ḻe'. \p Nach goseṉabde' ḻe': \p ―¿Naco' ben' naquen yide' yedeye'lene' neto' xtiža' Diosen'? \p Na' boži'en gwne': \p ―Bi naca'. \p \v 22 Nach da' yoble goseṉabde' ḻe': \p ―¿Non' naco'? cont ye'to' beṉe' ca' goseseḻe' neto'. ¿Bi ža togo' c̱he cuino'? \p \v 23 Nach Juanṉa' gože' ḻegaque': \p ―Neda' naca' ben' chṉe zižje to latje daš, žia': “Ḻe gwža' yic̱hjlažda'olen' cont gwzenagle c̱he X̱anchon' cate' yide'”, can' gwna da' Isaías ben' be' xtiža' Diosen' cani'. \p \v 24 Beṉe' ca' ja'ac lao Juanṉa', beṉe' fariseo ca' goseseḻe' ḻegaque'. \v 25 Nach gose'ene': \p ―¿Bixc̱hen' chzo' beṉe' nis še bi naco' Criston' ṉeca naco' Elíasen' na' ṉeca naco' ben' chbezcho yedeye'e xtiža' Diosen? \p \v 26 Nach Juanṉa' gože' ḻegaque': \p ―Neda' chzoa' beṉe' nis, na' gachoḻ le'e ba zoa to beṉe' biṉa' gombia'le. \v 27 Ḻen' za' gwlo'elagüe' na' zaca'che' ca neda', na' da' nacchgüe' beṉe' zaca' bitw zaca' gona xmandadoe' ḻec̱hja' no xele'. \p \v 28 Yogo' da' quinga goquen gan' nzi' Betábara dan' chi' yešḻa'a yegw Jordán gan' chzoa Juanṉa' beṉe' nis. \s1 Jesúsen' yeque'e xtoḻa' beṉac̱hen' \p \v 29 Na' beteyo Juanṉa' ble'ede' zej Jesúsen' gan' zoen' na' gože' ben' chosozenag c̱he': \p ―Ḻe ṉa' ben' za' nga, Diosen' ba gwseḻe'ne' cont yeque'e xtoḻa' beṉac̱hen'. Bena' zaca'lebe' ca xila' dao' ben' chot chio' beṉe' Israel cont Diosen' chezi'xene' xtoḻa'chon'. \v 30 C̱he ḻen' bi'a diža', gwnia': “Ben' za' za' zaca'che' ca neda', na' ḻe' ba zoacze' cate' biṉa' soa' neda'.” \v 31 Neda' bi gocbe'eda' non' naque' perw Diosen' bzejni'ide' neda', na' da'nan' zedezoa' beṉe' nis cont yogo' chio' beṉe' Israel gacbe'echo non' naque'. \p \v 32 Juanṉa' ḻecze gwṉe': \p ―Ble'eda' cate' betj Spiritw c̱he Diosen' yaban' bžinen gan' zoa Jesúsen'. Bžinen ca to ngolbex na' bega'aṉen len ḻe'. \v 33 Neda' bi gocbe'eda' še Jesús nan' naque' ben' gwseḻa' Diosen', nach Dios ben' gwseḻe' neda' chzoa' beṉe' nis gože'nda': “Le'edo' yetj Spiritw c̱hia' na' yega'aṉen len beṉe' ba mbeja'. Ḻen' naque' beṉe' gon cont soa Spiritw c̱hian' ḻo' yic̱hjlaždao' beṉe' na' ṉabian' ḻegaque'.” \v 34 Ba ble'eda' goc can' gwne' na' cho'a diža' ḻe bengan' Xi'iṉ Dios. \s1 Beṉe' nechw ca' gwlej Jesúsen' cont gosaque' ḻe' txen \p \v 35 Beteyo Juan ben' bzoa beṉe' nis zeche' da' yoble len yec̱hope beṉe' zjanaque' txen len ḻe'. \v 36 Na' cate' ble'ede' gwde Jesúsen', nach gože' beṉe' ca': \p ―Ḻe ṉa' ben' gwseḻa' Diosen' ben' zaca'lebe' ca xila' dao' ben' chot chio' beṉe' Israel cont Diosen' chezi'xene' xtoḻa'chon'. \p \v 37 Na' cate' beṉe' ca' c̱hope, ben' zjanaque' txen len Juanṉa', gosende' can' gwnen' nach ja'aclene' Jesúsen'. \v 38 Nach beyec̱hj Jesúsen' na' gwṉe'e ḻegaque' zjana'ogüe'ne', na' gože' ḻegaque': \p ―¿Bi chaclaže'le? \p Na' gose'ene': \p ―Maestrw, ¿gan' zo'? \p \v 39 Nach gože' ḻegaque': \p ―Ḻe šo'o na' le'ele. \p Nach ja'aclene'ne' na' besele'ede' gan' zoen', na' besyega'aṉlene' ḻe' žana', ḻe ba nac bagwže', ca do cheda tap. \p \v 40 Na ca nac beṉe' ca' c̱hope' bosozenag xtiža' Juanṉa' na' gosa'ogüe' Jesúsen', toe' Andrés, beṉe' biše' Simón Pedro. \v 41 Na' Andrésen' za' gone' bichle da' za' gone' na' jeḻ güiže' Simón bišen' na' gože' ḻe': \p ―Ba bežaglaoto' ben' chesene' Mesías, ben' ba gwlezcho yide' yedeṉabi'e nación Israel c̱hechon'. ―Na' Mesías zeje diža' Cristo. \p \v 42 Nach Andrésen' gwc̱he'e beṉe' bišen' gan' zoa Jesúsen'. Na' cate' Jesúsen' ble'ede' Simónṉa' gože'ne': \p ―Len' Simón xi'iṉ Jonás. Perw yososi' beṉe' le' Cefas. (Na' Cefas zeje diža' Pedro.) \s1 Jesúsen' gwleje' Felipe na' Natanael cont bsed blo'ede' ḻegaque' \p \v 43 Beteyo Jesúsen' gwc̱hoglagüen' yeyeje' Galilean' na' jaṉe'e Felipen' na' gože'ne': \p ―Yo'o len neda'. \p \v 44 Felipen' goque' beṉe' Betsaida gan' nac laž Andrésen' len Pedron'. \v 45 Nach Felipen' jaṉe'e Natanaelen' na' gože'ne': \p ―Bac̱h ble'eto' ben' bzoj da' Moisésen' xtižen' ḻe'e da' ca' gan' bzoje' ley c̱hechon', na' ḻecze xtiže'na' bosozoj beṉe' ca' goso'e xtiža' Diosen' cani'. Ḻen' Jesús beṉe' Nazaret, ben' nac xi'iṉ José. \p \v 46 Nach Natanaelen' gože'ne': \p ―¿Bat benecho yesene' Nazaret na' choj beṉe' zaca'? \p Nach gož Felipen' ḻe': \p ―Yo'o cont le'edo'. \p \v 47 Na' Jesúsen' ble'ede' bac̱h zej Natanaelen' gan' zoe'na' nach gwne': \p ―Na' za' to beṉe' Israel gualaž c̱hechon' beṉe' naque' beṉe' güen. Ṉe late'ze bi naque' beṉe' gwxiye'. \p \v 48 Natanaelen' bende' xtiža' Jesúsen' na' gože'ne': \p ―¿Nac chac nombi'o neda? \p Na' Jesúsen' gože'ne': \p ―Ble'eda' le' šlac zechao' xan yag yix̱güigw cate' za' ṉe Felipen' le'. \p \v 49 Nach Natanaelen' gwne': \p ―Maestrw, len' naco' dogualje Xi'iṉ Dios. Len' naco' ben' chbezto' seḻa' Diosen' yedeṉabi'o nación Israel c̱hechon'. \p \v 50 Na' Jesúsen' gože'ne': \p ―¿Da' gwnia' ble'eda' le' xan yag yix̱güigw nan' chejḻi'o c̱hia'? Da' zaca'ch ca da' quinga za' le'edo'. \v 51 Da' ḻi chnia', le'ele yaban' gan' zoa Diosen' gaquen ca to da' chyaljo na' beṉe' ca' zjanac angl c̱he' chep chetj yesaque' yežlio gan' zoa' nga, ḻe neda' naca' ben' gwseḻa' Dios golja' beṉac̱h. \c 2 \s1 Gota' to yeḻa' güešagna' yež da' nzi' Caná \p \v 1 Beyoṉ ža gota' to yeḻa' güešagna' yež da' nzi' Caná gan' mbane distritw Galilea. Na' xṉa' Jesúsen' gwyeje' liž ben' gan' gota' yeḻa' güešagna'na'. \v 2 Na' ḻecze gosaxe' Jesúsen' len beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen cont ja'aque' gan' chac yeḻa' güešagnan'. \v 3 Na' bebiž vino dan' chese'ej beṉe' ca' že'na', na' xṉa' Jesúsen' gože' ḻe': \p ―Bich bi vino c̱hegaque' de. \p \v 4 Na' gož Jesúsen' ḻe': \p ―¿Bixc̱hen' žo' ca'? ḻe biṉa' žin hor gwlo'a non' naca'. \p \v 5 Na' xṉe'ena' gože' beṉe' ca' cheson mandadon': \p ―Ḻe gon bite'tez da' ṉe'. \p \v 6 Na' nita' x̱op yeso' de yej ga chož nis da' chosoc̱hin beṉe' Israel gualaž c̱heto' ca' par chesa' cheseyib cuine' can' ža ley c̱heton'. Na' to to yej ca' chožen do x̱ono' che'e o do ši che'e nis. \v 7 Nach Jesúsen' gože' beṉe' güen mandadw ca': \p ―Ḻe yosša' yeso' yej ca' nis. \p Na' gosegue'en nis goseža'ten. \v 8 Nach gože' ḻegaque': \p ―Ḻe gaše' laten' ṉa'a na' ḻe šjanežjon ben' yo'o ḻo ne'e ḻṉin'. \p Na' gosone' can' gwnen'. \v 9 Na' ben' yo'o ḻo ne'e ḻṉin' con bṉix̱en' bi ṉezde' gan' zan', con beṉe' ca' cheson mandadw na'ze goseṉezde' nisen' beyaquen vino, ḻe ḻegaquen' gosaše' nisen'. Na' bena' bṉix̱en' na' goxe' beṉe' byo ben' bšagnan', \v 10 na' gože'ne': \p ―Yogo'ze beṉe' chon ḻṉi chdie' vino güen da' chzaca' la'ay cate' chzolao ḻṉin', na' cate' ba zjane'eje' da' zil nach cho'e ḻegaque' da' corrient. San le' bzago' vino šagüen' chdion' ṉa'a ba cheyož ḻṉin'. \p \v 11 Da' nga ben Jesúsen' yež Caná distritw Galilea goquen yeḻa' guac nechw da' bene' cont blo'e naque' beṉe' zaca'chgua, nach beṉe' ca' gwleje' cont gosaque' ḻe' txen gosejnilaže'ne'. \p \v 12 Gwde na' Jesúsen' gwyeje' Capernaum len xṉe'e na' len beṉe' biše' ca', na' len beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen, na' besyega'aṉe' na' c̱hop šoṉe ža. \s1 Jesúsen' bebeje' beṉe' cheson ya'a chyo'o yodao' blao \r (Mt. 21:12-13; Mr. 11:15-18; Lc. 19:45-46) \p \v 13 Na' ba zoa gaḻa' ḻṉi c̱he neto' beṉe' Israel da' nzi' pascw, nach Jesúsen' gwyeje' Jerusalén len beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen. \v 14 Cate' bžine' chyo'o yodao' blaon' beṉe' zan že' chesote' go'ṉ na' xila' na' ngolbex, na' zjachi' beṉe' chosoše'e mechw. \v 15 Jesúsen' ble'ede' can' chaca' na' bene' to tašjw de do na' bc̱hinen' cont bebeje' yogo' beṉe' ca' že' chyo'o yodaon', len xila' ca', len go'ṉ ca', na' besḻase' xmechw beṉe' chosoša' mechon' na' gwlo'oṉi'ane'e xmesgaquen'. \v 16 Na' gože' beṉe' ca' chesote' ngolbexen': \p ―Ḻe yebej yogo' be qui nga. Bi gonḻe ya'a liž X̱a' nga. \p \v 17 Nach beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen jaseza'laže' can' nyoj Xtiža' Diosen' gan' žan: “Da' chi'chgua yic̱hja' c̱he ližon' chonten ga saca'zi'chgua'.” \p \v 18 Na' ben' chesenabia' nación Israel c̱heton' gose'ene': \p ―¿Bi yeḻa' guac gono' da' le'eto' cont šejḻe'to' zaco' bebejo' beṉe' ca'? \p \v 19 Jesúsen' boži'e xtiža'gaquen' gwne': \p ―Ḻe yoc̱hiṉj yodao' nga na' šoṉe žaze yeyonan'. \p \v 20 Nach beṉe' gwnabia' ca' gose'ene': \p ―X̱opeyon iz byažjen gosone' yodao' nga, ¿chacdo' guac yeyonon' šoṉe žaze? \p \v 21 Perw Jesúsen' bsaca'lebde' cuerp c̱hen' yodao' cate' gwne' ca', na' ḻegaque' gosone' xbab c̱he yodao' na'zen' gwne' ca'. \v 22 Na' cate' bžin ža beyas bebane' ladjo beṉe' guat ca', beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen jaseza'laže' can' gwnen' na' gosejḻe'e Xtiža' Diosen' dan' nyoj c̱he' na' ḻecze gosejḻe'e xtiža' Jesúsen'. \s1 Jesúsen' ṉezde' bin' yo'o ḻo' yic̱hjlaždao' beṉac̱hen' \p \v 23 Šlac gwzoa Jesúsen' Jerusalénṉa' ḻo ḻṉi pascon' beṉe' zan besele'ede' yeḻa' guac ca' dan' benen' na' gosejḻe'e naque' beṉe' gwseḻa' Dios. \v 24 Perw Jesúsen' bi ben cuine' ḻo na'gaque', ḻe nombi'e yic̱hjlaždao' beṉac̱hen'. \v 25 Bi byažjde' no ye' ḻe' xbab da' yo'o ḻo' yic̱hjlaždao' beṉe' ca'. Ḻe ṉezeczede' bin' yo'o ḻo' yic̱hjlaždao' to to chio' beṉac̱h. \c 3 \s1 Jesúsen' len Nicodemo \p \v 1 Na' gwzoa to beṉe' fariseo beṉe' le' Nicodemo. Goque' to beṉe' gwnabia' c̱he nación Israel c̱heton'. \v 2 Gwyeje' lao Jesúsen' šeže'le na' gože'ne': \p ―Maestrw, ṉezeto' Diosen' gwseḻe' le' cont chzejni'ido' neto', ḻe nono gac gon yeḻa' guac ca' dan' chonon' še bi zoa Diosen' len ḻe'. \p \v 3 Na' gož Jesúsen' ḻe': \p ―Da' ḻi chnia' le', še non' bi galje yeto bi gac šjayzoe' gan' zoa Diosen' chnabi'e. \p \v 4 Nach gož Nicodemon' ḻe': \p ―¿Nac gon to beṉe' galje' še' ba naque' beṉe' gole? ¿Guaquech yeyo'e ḻo' ḻe'e xṉe'en' cont galje' yeto? \p \v 5 Na' Jesúsen' gozne': \p ―Chnia' le'e to da' zejen, še non' bi galje' len nis na' len Spiritw c̱he Diosen', bi gac šjayzoe' gan' zoa Diosen' chnabi'e. \v 6 Beṉe' zjanaque' bela' chen chesenita' xi'iṉgaque' ḻecze bi' bela' chen. Na' Spiritw c̱he Diosen' chnežjon yeḻa' mban toḻi tocaṉe c̱he beṉe' chesejnilaže' Diosen'. Da'nan' žacho chesalje' yeto. \v 7 Bi yebando' dan' gwnia' chonen byen yogo' beṉe' galje' yeto. \v 8 Cate' chec̱hj be' chec̱hjen gate'teze, na' chendo' choḻyoyen perw bi ṉezdo' ga zan' na' ṉeca ṉezdo' ga šejen. Ca'czen' naquen len yogo' beṉe' chon Spiritw c̱he Diosen' cont chesalje' da' yoble. Bi chle'echo da' chon Spiriton' perw nacbia' ba bocoben yic̱hjlažda'ogaque'. \p \v 9 Nach Nicodemon' gože'ne': \p ―¿Nacxe gac can' žo' nga? \p \v 10 Na' gož Jesúsen' ḻe': \p ―Le' chsed chlo'edo' beṉe' Israel gualaž c̱hechon' xtiža' Diosen', ¿bi chejni'ido' da' quinga? \v 11 Da' ḻi neto' chyix̱jue'eto' da' ṉezeto' na' choe'to' diža' c̱he da' ba ble'eto' na' bi chejḻe'le. \v 12 Ba bia' diža' c̱he dan' chac yežlio nga na' bi chejḻe'ele. ¿Nac gac šejḻe'le še ṉia' le'e da' chac yaban'? \p \v 13 ’Toze neda' naca' ben' gwseḻa' Diosen' golja' beṉac̱h za'a yaba na' noch no zoa no ba beyep yaba cont ṉezde' c̱he Diosen'. \v 14 Na' can' goc latje daš cani' cate' gwḻis da' Moisésen' beḻ de bronce bde'eba' to ḻe'e yag, can' cheyaḻa' gac yeseḻise' neda' to ḻe'e yag, neda' gwseḻa' Diosen' golja' beṉac̱h. \v 15 Na' gac c̱hia' ca' cont note'teze beṉe' yesejnilaže' neda' bi cuiaye'e san gata' yeḻa' mban c̱he' toḻi tocaṉe. \s1 Chaque Diosen' beṉac̱hen' \p \v 16 ’Ḻeca chaque Diosen' chio' beṉac̱h, na' gwseḻa' Xi'iṉe' beṉe' tliša' cont note'tez beṉe' chejnilaže'ne' bi cuiaye'e, san gata' yeḻa' mban c̱he' toḻi tocaṉe. \v 17 Na' Diosen' gwseḻe' Xi'iṉen' yežlio nga gague cont gwnežjue' castigw c̱he xtoḻa' beṉac̱hen', san cont gwnežjue' yeḻa' mban c̱hegaque' toḻi tocaṉe. \p \v 18 ’Note'tez beṉe' chesejnilaže' Xi'iṉ Diosen' beṉe' tlišan', bi yesezi'e castigw c̱he xtoḻa'gaquen', perw beṉe' bi chesejnilaže'ne' ba nchoglaon c̱hegaque' yesezaca'zi'e toḻi tocaṉe da' bi chesejnilaže' Xi'iṉ Dios beṉe' tlišan'. \v 19 Na' can' naquen, beṉe' bi chesejnilaže' Xi'iṉ Diosen' ba nchoglaon c̱hegaque' yesezaca'zi'e toḻi tocaṉe. Nchoglaon yesezacazi'e, ḻe ba bid Xi'iṉ Diosen' nse'e be'ni' c̱he yic̱hjlaždao' beṉac̱hen' perw na' chesyebechde' dan' nac c̱hoḻ clel ca be'ni' c̱hen', dan' chesone' da' malen'. \v 20 Yogo' beṉe' cheson da' mal chesegue'ede' be'ni' c̱hen' na' bi chesazlaže' yosozenague' c̱he' cont bi gwlo'elaon še chesone' da' mal. \v 21 San note'tez beṉe' cheson can' ža diža' ḻi c̱he Diosen', chesyebede' chosozenague' c̱he Criston', ḻe chlo'en zoacze Diosen' chaclene' ḻegaque' cont chesone' can' ža diža' ḻi c̱hen'. \s1 Juan ben' bzoa beṉe' nis be'che' diža' c̱he Jesúsen' \p \v 22 Gwde na' Jesúsen' len beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen ja'aque' yež dao' ca' zjachi' gan' mbane distritw Judean'. Na' šlac gosenite' na' bosozoe' beṉe' nis. \v 23 Na' Juanṉa' ḻecze bzoe' beṉe' nis yež gan' nzi' Enón da' chi' gaḻa'ze Salim, ḻe na' dechgua nis. Na' ja'ac beṉe' gan' gwzoen' cont bzoe' ḻegaque' nis. \v 24 Caten' biṉa' yeseyix̱jue' Juanṉa' ḻižyan' goc ca'. \p \v 25 Nach gwche' to žaš len beṉe' ca' zjanaque' txen len Juanṉa' na' yeto c̱hope beṉe' Israel gualaž c̱heto' c̱he dan' chesezoa beṉe' nis. \v 26 Nach ja'aque' lao Juanṉa' na' gose'ene': \p ―Maestrw, ben' gwzoa len le' yešḻa'a yegw Jordánṉa', ben' cho'o xtižen', bac̱h chzoe' beṉe' nis na' yogo'ze beṉe' chja'aque' gan' zoe'na'. \p \v 27 Nach Juanṉa' gože' ḻegaque': \p ―Nono gacxene' še bi gon Diosen' cont yesonxen beṉe' ḻe'. \v 28 Ṉezczele can' ba gwnian', bi naca' Cristo ben' chbezcho seḻa' Diosen' yedeṉabi'e chio', san naca' ben' gwseḻa' Diosen' cont bia' xtižen' žialaole. \v 29 Cate' chac to yeḻa' güešagna', toz beṉe' byo ben' chšagnan' chzi'e no'olen'. Perw še zoa beṉe' migw c̱he' len ḻe' ža'na, chebede' cate' ben' chšagnan' že' zoe' mbalaz. Can' chac len neda', chbechgüeda' beṉe' zan chosozenague' c̱he Criston'. \v 30 Ḻen' cheyaḻa' šejch yesonxen beṉe' ḻe' na' neda' cheyaḻa' šejch yesanḻaže' neda'. \s1 Beṉe' za' gan' zoa Diosen' \p \v 31 Ca nac Cristo ben' za' gan' zoa Diosen', ḻe' naque' beṉe' zaca'ch ca yogo'ḻoḻ beṉe'. Yezica'chle beṉac̱h zjanaque' beṉe' c̱he yežlio ngaze na' c̱he yežlio ngaze cheso'e diža'. Perw na' Cristo ben' za' gan' zoa Diosen' zaca'che' ca yogo'ḻoḻ beṉe'. \v 32 Ḻe' cho'e diža' c̱he da' ca' ba ble'ede' na' diža' da' ba bende' gan' zoa Diosen', na' nono chzenag xtižen'. \v 33 Na' note'tez beṉe' chosozenag xtiža' ben' za' gan' zoa Diosen', nacbia' bena' ṉezde' Diosen' cho'e diža' ḻi. \v 34 Na' bena' gwseḻa' Diosen', bena' za' gan' zoe'na', ḻen' cho'e xtiža' Diosen', ḻe Spiritw c̱he Diosen' zoan len ḻe', na' cate' Diosen' choṉe' Spiritw c̱hen' bi chyisen' late' güeje. \v 35 Diosen' chacde' Xi'iṉe' Criston' na' ba bene' ḻo ne'e yogo'ḻoḻ da' de yežlion'. \v 36 Na' beṉe' ca' chesejnilaže' Xi'iṉ Diosen' de yeḻa' mban c̱hegaque' toḻi tocaṉe, san beṉe' cheson güedenag len Xi'iṉ Diosen', bi gata' yeḻa' mban c̱hegaque', ḻe Diosen' gone' cont yesezaca'zi'e toḻi tocaṉe. \c 4 \s1 Jesúsen' be'e diža' len to no'ole Samaria \p \v 1-3 Na' goquen' beṉe' zanch chosozenague' c̱he Jesúsen' ca beṉe' chosozenag c̱he Juanṉa', na' beṉe' zanch chesezoa nis len Jesúsen' ca beṉe' chesezoa nis len Juanṉa', ḻa'czḻa' gague cuin Jesúsen' bzoe' beṉe' nis, beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen gosonen'. Nach cate' Jesúsen' gwṉezde' beṉe' fariseo ca' gosacbe'ede' beṉe' zanch zjana'ogüe' ḻe', nach beze'e distritw Judean' na' beyeje' distritw Galilean' len beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen. \p \v 4 Na' benen byen zjaya'aque' nez da' chde Samarian'. \v 5 Ca' goquen' besežine' to yež da' nzi' Sicar ḻo distritw Samarian'. Yežen' chega'aṉen gaḻa'ze gan' de yežlio dan' bnežjw da' Jacob da' xi'iṉe' José. \v 6-8 Na' žia to bej da' nacchgua sitjw da' nzi' Bej c̱he da' Jacob. Ca do guagwbiž Jesúsen' ba chjax̱aquede' ngüe'e nezen' nach gwchi'e cho'a bejen'. Na' beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen ba zja'aque' lagüe yežen' zjasexi'e da' yesagüe' len ḻe', cate' bžin to no'ole Samaria cho'a bejen' cont güe'e nis. Na' Jesúsen' gože'ne': \p ―Beṉ late' nis ye'eja'. \p \v 9 Na' no'ole Samarian' boži'en gože'ne': \p ―¿Nacxec̱hen' le' naco' beṉe' Israel chṉabdo' neda' nis ye'ejo'? ḻe no'ole Samaria neda'. \p (Na' ca nac beṉe' Israel gualaž c̱heto' ca', bi cheseṉe ḻježe' len beṉe' Samaria ca'.) \v 10 Nach Jesúsen' gože'ne': \p ―Neda' ba goša' le': “Beṉ late' nis ye'eja'”, na' šaca' ṉezdo' da' chaclaže' Diosen' goṉe' le' na' šaca' chacbe'edo' non' naca' neda', ba gwṉabdon' neda' na' ba beṉa' le' nis da' choṉ yeḻa' mban toḻi tocaṉe šaca'. \p \v 11 Na' no'olen' gože'ne': \p ―Beṉe', bi nox̱o' bi gaše'don' na' bej nga naquen sitjw. ¿Gaxe si'o nis da' choṉ yeḻa' mbanṉa' žo' ca'? \v 12 ¿Chacdo' zaca'cho' ca da' x̱ozxta'ocho Jacob ben' bocua'aṉ len neto' bej nga gan' güe'eje' len xi'iṉe' ca' na' len beyix̱e' c̱he' ca'? \p \v 13 Gož Jesúsen' ḻe': \p ―Note'tez beṉe' ye'ej nis c̱he bej nga bia'cze biḻde' da' yoble. \v 14 Na' note'tez beṉe' ye'ej nisen' gwnežjua'ne' neda', gwbatech biḻden' da' yoble, ḻe dan' gwnežjua'nen' gaquen ḻo' lažda'ogüe' ca to latje ga chaldi nis cont gata' yeḻa' mban c̱he' toḻi tocaṉe. \p \v 15 Na' no'olen' gože'ne': \p ―Beṉe', beṉ neda' nisen' žo' ca' cont bich biḻdan' na' bich yida' dex̱ian' nga. \p \v 16 Jesúsen' gože'ne': \p ―Beyej jeḻ güiž beṉe' c̱hio' na' ḻe da nga. \p \v 17 Nach gože' Jesúsen': \p ―Notno beṉe' c̱hia' zoa. \p Na' Jesúsen' gože' no'olen': \p ―Ledo' can' gwnaon' nono beṉe' c̱hio' zoa, \v 18 ḻe gayo' beṉe' c̱hio' ba gwnita' na' beṉe' zoaleno' ṉa'a gague naque' beṉe' c̱hio'. Da' ḻi can' ba gwnaon'. \p \v 19 Na' gož no'olen' ḻe': \p ―Beṉe', chacbe'eda' naco' to beṉe' chac chyix̱jue'ede' bi da' ža Diosen'. \v 20 Da' x̱ozxta'o neto' beṉe' Samaria gosonxene' Diosen' ḻo ya'an zoa nga, na' le'e nacle beṉe' Israel žale Jerusalénṉa' cheyaḻa' gonxenchone'. \p \v 21 Jesúsen' boži'en gože'ne': \p ―No'ole, gwyejḻe' c̱hia', gwžin ža cate' bi gonen byen gonxenḻe Diosen' ḻo ya'a nga ṉe Jerusalénṉa'. \v 22 Le'e nacle beṉe' Samaria bi nombia'yaṉe'le Dios ben' chonxenḻe. Neto' beṉe' Israel nombia'to' Dios ben' chonxento', na' ladjo' neto' beṉe' Israel choj ben' yebej beṉac̱hen' ḻo da' malen'. \v 23 Chžin ža na' ṉa'a ba goḻe', cate' beṉe' yesonxene' X̱acho Diosen' can' cheyaḻa'cze yesonxene' ḻe', gate'tez nite', ḻo' yic̱hjlažda'ogaquen' yesonxene' beṉe' naque' dogualje Dios, ḻe X̱acho Diosen' cheyiljue' beṉe' yesonxene' ḻe' ca'. \v 24 Diosen' bi naque' beṉe' bela' chen, naque' spiritw. Da'nan' beṉe' yesonxen ḻe', ḻo' yic̱hjlažda'ogaque' cheyaḻa' yesonxene' beṉe' nac dogualje Dios. \p \v 25 Nach no'olen' gože'ne': \p ―Ṉezda' yid ben' ba gwlej Diosen' cont yedeṉabi'e chio', ben' nzi' Mesías o Cristo, na' cate' ḻe' yide' yedezejni'ide' chio' yogo' da' quinga. \p \v 26 Nach Jesúsen' gože' no'olen': \p ―Neda' choe'lena' le' diža' naca' ben' žo' ca'. \p \v 27 Ṉe' choe'lente Jesúsen' no'olen' dižan' cate' beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen besyežine' cho'a bejen'. Na' besyebande' choe'lene' to no'ole diža', perw ṉe toe' bi goseṉabde'ne' bi dižan' choe'lene' no'olen' o bixc̱hen' chšaḻjlene' ḻe'. \v 28 Nach no'olen' bocua'aṉ che'e nis c̱hen' na' beyeje' ḻo yežen' jayeže' beṉe' gualaž c̱he' ca': \p \v 29 ―Ḻe šo'o ḻe ṉa' to beṉe' ba gože' neda' yogo'te da' ba bena'. ¿Še bengan' Cristo ben' chbezcho yedeṉabi'e? \p \v 30 Na' besežaše' yežen' ja'aque' gan' chi' Jesúsen'. \v 31 Na' šlac zjayda no'olen', beṉe' ca' zjanaque' Jesúsen' txen gosata'yoede' ḻe', chese'ene': \p ―Maestrw, gwdagw. \p \v 32 Na' Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Bi ṉezele de to yeḻa' guagw c̱hia'. \p \v 33 Na' gose' ḻježe': \p ―¿Gague ba bedesesan beṉe' da' gwdagüe'? \p \v 34 Na' gož Jesúsen' ḻegaque': \p ―Len neda' naquen ca to yeḻa' guagw chona' can' chazlaže' Dios ben' gwseḻa' neda' cont gac yogo' da' chnalaže'. \v 35 Le'e žale: “Ṉe' dech yetap bio' cont yedobe cosešen'.” Na' neda' chnia', ḻe ṉa' na' le'ele to coseš da' chyažje yedob ṉa'a. \v 36 De da' goncho ṉa'a cont beṉe' yosozenague' c̱he Diosen' na' gata' yeḻa' mban c̱hegaque' toḻi tocaṉe. Na' beṉe' cheseyix̱jue'ede' xtiža' Diosen' na' lente beṉe' chesone' cont yosozenag beṉe' xtižen' txen yesenite' mbalaz. \v 37 Diža' nga naquen da' ḻi, žan: “Beṉe' yoble chaz na' beṉe' yoble chelap.” \v 38 Bac̱h chseḻa' le'e šjaylaple gan' bi gozle, ḻe le'e gonḻe cont yosozenag beṉe' xtiža' Diosen' dan' ba goseyix̱jue'e beṉe' yoble. \p \v 39 Na' ca nac beṉe' yež Sicar ga mbane Samaria, zane' gosejnilaže' Jesúsen' da' gosende' gwna no'olen': “Ba gože' neda' yogo' da' ba bena'.” \v 40 Nachen' besežin beṉe' Sicaren' gan' chi' Jesúsen' gosata'yoede' ḻe' yega'aṉlene' ḻegaque', na' bega'aṉe' c̱hope ža. \v 41 Na' beṉe' zanch gosejnilaže' Jesúsen' cate' gosende' diža' da' be' cuine'. \v 42 Nach gose'e no'olen': \p ―Bac̱h chejḻe'to' ṉa'a, gague dan' bzenagto' xtižo' na'ze, san da' ba beneto' choe' cuine' dižan', na' ṉezeto' bengan' Cristo ben' gwlej Diosen' cont yebeje' beṉac̱hen' ḻo da' malen'. \s1 Jesúsen' beyone' xi'iṉ to beṉe' gwnabia' \p \v 43 Na' cate' goc c̱hop ža, Jesúsen' len beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen gosa'aque' jaya'aque' Galilea. \v 44 Ḻe cuin Jesúsen' ba gwne' note'teze beṉe' cho'e xtiža' Diosen', bi chesonḻa'aṉcze beṉe' gualaž c̱hen' ḻe'. \v 45 Na' cate' besežine' Galilean' beṉe' gualaž c̱hegaquen' bosolebe' Jesúsen' dan' ba besele'ede' yogo' da' güen da' bene' Jerusalénṉa' ḻo ḻṉin', ḻe lencze ḻegaque' ja'aque' ḻṉina'. \p \v 46 Na' gozej Jesúsen' yetṉi'a yež Caná dan' chi' distritw Galilea gan' bene' cont nisen' beyaquen vino. Na' yež Capernaum gwzoa to beṉe' gwnabia' beṉe' chon žin c̱he rey, na' chacšenchgüe xi'iṉe'. \v 47 X̱a bi'na' cate' bende' ba bežin Jesúsen' Galilean' zeze'e Judean', nach gwyeje' lao Jesúsen' gwṉeyoede' ḻe' šeje' šjayene' xi'iṉen', ḻe ba zoa gatbe'. \v 48 Na' Jesúsen' gože'ne': \p ―Še bi chle'ele yeḻa' guac na' bichle da' zaca' yebanele, bi chejḻe'le c̱hia'. \p \v 49 Nach ben' chon žin c̱he reyen' gota'yoede' ḻe' gwne': \p ―Beṉe', yo'ošca šlac biṉa' gat bi' c̱hian'. \p \v 50 Na' Jesúsen' gože'ne': \p ―Beyej ližo', bi gat bi' c̱hion'. \p Nach gwyejḻe' bena' dan' gož Jesúsen' ḻe' na' beze'e. \v 51 Ba zoa yežine' cate' jasešag xmose' ca' ḻe' na' gose'ene': \p ―Ba beyac bi' c̱hion'. \p \v 52 Na' gwṉabde' ḻegaque' bi hor gwzolao beša'alaže'be', na' gose'e ḻe': \p ―Ṉeje cheda to gwde guagwbiž bechojbe' da' ḻan'. \p \v 53 Na' x̱aben' gocbe'ede' ca hor na'czen' gož Jesúsen' ḻe' bi gat bi' c̱hen'. Nach gwyejnilaže' Jesúsen', ḻe' len yogo' beṉe' že' ližen'. \p \v 54 Da' nga goc yeḻa' guac gwchop da' ben Jesúsen' šlac beze'e Judean' na' bežine' Galilea. \c 5 \s1 Jesúsen' beyone' to beṉe' nat late' cuerp c̱he' \p \v 1 Na' gwde to tiemp bžin ža goc yeto ḻṉi c̱he neto' beṉe' Israel Jerusalénṉa', na' Jesúsen' gwyeje'. \v 2 Jerusalénṉa' gaḻa'ze cho'a puert c̱he ze'e da' nyec̱hj ciudan' dan' nzi' Puert c̱he Xila' žia to ga chož nis da' nzi' Betesda, na' ze gayo' chalšil cue'ej cuite gan' chož nisen'. \v 3 Na' beṉe' zan beṉe' güe' zjadie' chalšil ca', no beṉe' lc̱hoḻ, no beṉe' nxiṉj ṉi'e, no beṉe' natsi' late' güeje cuerp c̱hegaquen'. Zjadie' chesebeze' batcan' ta nisen'. \v 4 Ḻe tgüeje betj to angl na' bte' nisen', na' beṉe' nechw beṉe' cho'e ḻo' nisen' cheyož chta anglen' ḻen, cheyacde' bite'tez yižgüe' che'ede'. \v 5 Na' cate' bžin Jesúsen' na' de to beṉe' ba goc šino'šoṉechoa iz chacšende'. \v 6 Na' Jesúsen' ble'ede' ben' na' gocbe'ede' ba chac sša de' ca', na' gože'ne': \p ―¿Chaclažo' yeyaco'? \p \v 7 Na' beṉe' güen' gože' Jesúsen': \p ―Beṉe', nono zoa no co' neda' ḻo' nisen' cate' chdan. Na' šlac zya'a cont šo'a, beṉe' yoble chyobde' chetje' ḻo' nisen'. \p \v 8 Nach gož Jesúsen' ḻe': \p ―Gwyas na' botobe xta'on na' gwda. \p \v 9 Na' ḻa' beyacte bena' na' botob xte'en na' gwzolao chde'. Perw na' goquen to ža c̱he Dios cate' bi de ḻsens gon neto' beṉe' Israel žin. \v 10 Nach beṉe' gwnabia' c̱he neto' beṉe' Israel gose'e bena' beyaquen': \p ―Ža c̱he Dios ṉa'a. Bi de ḻsens yeyoa' xta'ona'. \p \v 11 Na' gož ben' ḻegaque': \p ―Bena' beyon neda' gože'nda': “Botobe xtaon' na' gwda.” \p \v 12 Nach gose'ene': \p ―¿Non' gož le': “Botobe xtaon' na' gwda”? \p \v 13 Na' ben' beyaquen' bi gwṉezde' non' beyon ḻe', ḻe Jesúsen' benite' ladjo beṉe' zan ca'. \v 14 Gwdechle Jesúsen' bediḻe' bena' beyaquen' ḻo' yodao' blaon' na' gože' ḻe': \p ―Bac̱h beyaco' ṉa'a, na' cheyaḻa' cuejyic̱hjo' da' malen' bich gonon', cont bi gac c̱hio' to da' malech. \p \v 15 Nach beza' bena' jatix̱jue'ede' beṉe' gwnabia' c̱he nación Israel c̱heton' gože' ḻegaque' Jesúsna' ben' beyon ḻe'. \v 16 Da'nan' beṉe' gwnabia' ca' gwzolao gosebe'na'ogüe' Jesúsen' na' cheseyiljue' nacle yesone' yesote'ne' da' chone' yeḻa' guac ca' ža c̱he Dios cate' bi de ḻsens gon neto' beṉe' Israel žin. \v 17 Na' Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―X̱an' zoacze' chelaḻde' bate'teze na' ḻecze ca' neda'. \p \v 18 Da'nan' goseyiljwlaže'che' nacle yesone' yesote' Jesúsen', perw gague ṉec̱he bi chone' can' ža ley gan' chguaḻan' c̱he ža c̱he Dios na'zen', san ḻecze da' gwne' Diosen' naque' X̱e', ḻe zejen toz ca zaque' len Diosen'. \s1 Yeḻa' chnabia' da' nape Xi'iṉ Diosen' \p \v 19 Na' gož Jesúsen' ḻegaque': \p ―Chnia' le'e to da' zejen, bibi chac gona' to gualaza'. Con da' chle'eda' chon X̱an', ḻenṉa' chona', na' bite'teze da' chon X̱an', ḻenṉa' chona', ḻe neda' naca' Xi'iṉe'. \v 20 Chaque X̱an' neda' na' chlo'ede' neda' yogo' dan' chone'. Na' gwlo'ede' da' zaca'ch ca da' quinga da' gona' cont yebanele. \v 21 Ca X̱a' Diosen' chosbane' beṉe' ladjo beṉe' guat ca', ca'cze chona' neda' naca' Xi'iṉe', chnežjua' yeḻa' mban c̱he note'tez beṉe' chbeja' cont gata' yeḻa' mban c̱hegaque'. \v 22 Na' X̱an' bi chc̱hoglagüe' c̱he ṉe to beṉe' še nape' doḻa', san ba gwlo'e ḻo na' c̱hoglagua' c̱he yogo' beṉac̱h še non' nap doḻa'. \v 23 X̱an' chaclaže' yogo' beṉe' yesonxene' neda' ḻecze can' chesonxene' ḻe'. Na' beṉe' bi chonxen neda', ṉe X̱a' Diosen' bi chonxene', ḻe ḻe'na' gwseḻe' neda'. \p \v 24 ’Chnia' le'e to da' zejen, beṉe' chosozenag xtižan' na' chesejnilaže' Dios ben' gwseḻa' neda', de yeḻa' mban c̱hegaque' toḻi tocaṉe. Na' bi yesezaca'zi'e toḻi tocaṉe da' bi chesejnilaže'ne'. Bich zjanaque' ca beṉe' guat len yic̱hjlažda'ogaquen' da' bi chosozenague' c̱he Diosen', san ba bocobe' yic̱hjlažda'ogaquen' ṉec̱he ba chesejnilaže'ne'. \v 25 Chnia' le'e to da' zejen, gwžin ža cate' beṉe' zjanac ca beṉe' guat len yic̱hjlažda'ogaque' yesende' xtiža' neda' naca' Xi'iṉ Dios, na' beṉe' yosozenag c̱hia' gata' yeḻa' mban c̱hegaque' toḻi tocaṉe, na' bac̱h chzolao chac ca' ṉa'a. \v 26 X̱a' Diosen' zoacze' toḻi tocaṉe na' chone' cont zjamban beṉac̱hen', na' ḻecze ba bene' cont neda' naca' Xi'iṉe' zoa' toḻi tocaṉe na' chona' cont zjamban beṉe'. \v 27 Na' ḻecze ba beṉe' neda' yeḻa' chnabia' cont ṉia' non' nap doḻa', ḻe ba gwseḻe' neda' golja' beṉac̱h. \v 28 Bi yebanele dan' chnia' nga, ḻe gwžin ža cate' yogo'ḻoḻ beṉe' guat že' ḻo' ba yesende' cate' yoḻ güiža'ne'. \v 29 Na' beṉe' ca' goson da' güen šlac gosebane' yesyechoje' na' yesebane' toḻi tocaṉe. Na' beṉe' ca' goson da' mal šlac gosebane' yesyechoje' na' yesezaca'zi'e toḻi tocaṉe. \s1 Jesúsen' bzejni'ide' nape' yeḻa' chnabia' \p \v 30 ’Bibi gac gona' to gualaza'. Chzenaga' bin' ža X̱an' cont ṉia' c̱he beṉac̱hen' noe' nap doḻa'. Na' dan' ṉia' gac c̱he to to beṉe' naquen da' cheyaḻa' gac, ḻe bi chi'yic̱hja' gac dan' chnalaža'; san chi'yic̱hja' gac can' chnalaže' X̱an' ben' gwseḻa' neda'. \v 31 Šaca' toz neda' chgua'a da' baḻi non' naca', bi naquen to da' šejḻe'le. \v 32 Perw zoa X̱an' cho'e diža' ḻi non' naca', na' ṉezda' diža' da' cho'e c̱hia' naquen da' šejḻe'le. \v 33 Bac̱h gwseḻa'le beṉe' lao Juanṉa' cont jaseṉabde' ḻe' nac nac c̱hia', na' Juanṉa' be'e diža' ḻi non' naca'. \v 34 Perw neda' bi chyažjda' diža' da' güe' ṉe to beṉac̱h c̱hia'. San chnia' da' quinga cont le'e šejḻe'le c̱hia' na' gata' yeḻa' mban c̱hele toḻi tocaṉe. \v 35 Juanṉa' goque' ca to yi' da' chseṉi'chgua dan' bzejni'ide' le'e c̱he Diosen', na' šlož daon' bebele dan' bsed blo'eden'. \v 36 Na' de to da' choe' xtiža' da' zaca'ch ca diža' da' choe' Juanṉa' c̱hia': chona' yogoḻoḻ da' ba gwlo'o X̱an' ḻo na' gona', na' da' ca' chonan' choen' diža' ḻe X̱an' gwseḻe' neda'. \v 37 Nach X̱an' ben' gwseḻa' neda' ḻecze cho'e xtižan', ḻa'czḻa' biṉa' yenele can' chnen' na' biṉa' le'ele can' naquen'. \v 38 Xtižen' biṉa' šon' ḻo' yic̱hjlažda'olen', ḻe bi chejnilaže'le neda' naca' ben' gwseḻen'. \v 39 Chsedyaṉe'le gan' nyoj Xtiža' Diosen', ḻe chaquele gaple yeḻa' mban toḻi tocaṉe ṉec̱he chsedlen. Na' da' ca' chsedlen' zjanyojen chesoen' xtiža'. \v 40 Perw bi chaclaže'le šejnilaže'le neda' cont gata' yeḻa' mban c̱hele toḻi tocaṉe. \p \v 41 ’Na' neda' bi chyažjda' yesena beṉac̱hen' naca' beṉe' zaca'. \v 42 Nombi'a le'e na' ṉezda' bi chaquele Diosen'. \v 43 X̱an' ba gwseḻe' neda' chona' con da' že', perw bi chejḻe'le c̱hia'. Na' cate' za'ac beṉe' cheson con bi da' ža xbab c̱hegacze', nachle chejḻe'le c̱hegaque'. \v 44 ¿Nacxe gac šejḻe'le c̱hia'? ḻe chzelaže'le yesena beṉe' chonḻe güen, na' bi chzelaže'le gonḻe cont toz Diosen' ṉe' chonḻe güen. \v 45 Bi gonḻe xbab neda' gwcuiša' le'e lao X̱an'. Da' Moisésen' chcuiše' le'e lagüen', ḻe chsedchguale dan' bzojen' chaquele cont soale binḻo len Diosen', perw bi chejḻe'le xtižen'. \v 46 Šaca' chejḻe'le xtiža' da' Moisésen', c̱hia' neda'czen' chejḻe'le še ca', ḻe xtiža' nedan' bzoje'. \v 47 Na' da' bi chejḻe'le dan' bzoj da' Moisésen', ¿nacxe gonḻe šejḻe'le bi dan' žia' le'e? \c 6 \s1 Jesúsen' bguagüe' gayo' mil beṉe' \r (Mt. 14:13-21; Mr. 6:30-44; Lc. 9:10-17) \p \v 1 Gozde goc ca' Jesúsen' gwyeje' yešḻa'a nisdao' c̱he Galilea len beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen. Na' nisdao' na' ḻecze nzin' Nisdao' Tiberias. \v 2 Na' beṉe' zan zjanao' Jesúsen' da' ba besele'ede' yeḻa' guac dan' chonen' cheyone' beṉe' güe' ca'. \v 3 Na' gwloe Jesúsen' to ḻo ya'a len beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen na' gosebi'e. \v 4 Na' da' yoble ba zoa gaḻa' ḻṉi c̱he neto' beṉe' Israel da' nzi' pascw. \v 5 Na' cate' gwṉa' Jesúsen' ble'ede' beṉe' zan ba zjanao' ḻe' na' gože' Felipen': \p ―¿Gaxe si'cho da' yesagw yogo' beṉe' quinga? \p \v 6 Gwne' ca' yešque bi ṉa Felipen', ḻe Jesúsen' ṉezeczede' naquen' gone'. \v 7 Na' Felipen' gože'ne': \p ―C̱hop gayoa denario yetextilen' bi gaquen yesyecheḻe to toe' ṉe late' güejen. \p \v 8 Na' yeto ben' naque' Jesúsen' txen le Andrés na' naque' beṉe' biše' Simón Pedro. Na' Andrésen' gože' Jesúsen': \p \v 9 ―Nga zoa to bi' byo dao' na' de gayo' yetextil de cebada c̱hebe' na' yec̱hope beḻ ya'a. Perw ¿bi de gon da' quinga? ḻe beṉe' zanṉa' že' nga. \p \v 10 Nach Jesúsen' gože' beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen: \p ―Ḻe ye' yogo'ḻoḻe' yesebi'e. \p Dechgua yixye latjen', na' gosebe' beṉe' ca' ḻo yixyena', ca do gayo' mil beṉe' byo, bi cuent no'ole len bidao'. \v 11 Nach gwxi' Jesúsen' yetextil ca', na' beyož be'e yeḻa' chox̱clen c̱he Diosen' bnežjuen' beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen cont goseyisen' len beṉe' ca' zjachi' na'. Na' ḻecz ca' bene' len beḻ ya'a ca'. Na' goso'e to toe' con ca'te'te' gosaclaže' gosagüe'. \v 12 Na' beyož gosagüe' ca'te'te' goseljde', Jesúsen' gože' beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen: \p ―Ḻe yotobe da' ca' bega'aṉ late' güeje cont bibi cuiayi'. \p \v 13 Nach bosyotobe' da' bixjw ca' dan' besyega'aṉ lao gayo' yetextil ca' de cebad, na' goquen šižiṉw žome. \v 14 Cate' beṉe' ca' besele'ede' yeḻa' guac dan' benen' nach gosene': \p ―Da' ḻi bengan' choe' xtiža' Dios na' naque' ben' ba gwlezcho seḻa' Diosen' yežḻio nga. \p \v 15 Na' cate' Jesúsen' gocbe'ede' ba zoa yesec̱he'ex̱ox̱je' ḻe' cont yesone' ḻe' rey c̱hegaque', nach gozze'e gozeje' ya'adaon' toze'. \s1 Jesúsen' gwze'e ḻo nisdaon' \r (Mt. 14:22-27; Mr. 6:45-52) \p \v 16 Cate' ba gwx̱in, beṉe' ca' zjanaque' Jesúsen' txen jaya'aque' cho'a nisdaon'. \v 17 Na' besyeyo'e to ḻo' barcw zjaya'aque' ciuda Capernaum. Ba goḻ na' Jesúsen' biṉa' yežine'. \v 18 Na' chas chata' chac nisdaon' ḻe chec̱hjchgua be'. \v 19 Ba goc sša zjaya'aque' len barcon' ḻo nisdaon' cate' besele'ede' ba zjayda Jesúsen' cheze'e ḻo nisen' gaḻa'ze gan' zej barcon'. Na' besežebe'. \v 20 Na' gože' ḻegaque': \p ―Nedan', bi žeble. \p \v 21 Nach chesyebede' besyegüe'ene' ḻo' barcon'. Na' ḻa' besyežintie' ga nac yo biž cho'a nisdaon' gan' zjaya'aquen'. \s1 Beṉe' zan chesyeyiljue' Jesúsen' \p \v 22 Na' beteyo beṉe' zan beṉe' ca' besyega'aṉ yešḻa'a cho'a nisdaon' gosacbe'ede' nono Jesúsen' nḻa' na' gosacbe'ede' bibi barcw yoble gota'ch san toga dan' besyeyo'o beṉe' ca' zjanaque' Jesúsen' txen, na' zjaṉezde' Jesúsen' bi beyo'e len ḻegaque' ḻo' barcon'. \v 23 Nach besežin barcw da' za'ac ciuda Tiberias gaḻa'ze gan' gosagüe' yetextilen' caten' beyož be' X̱ancho Jesúsen' yeḻa' chox̱clen c̱he Diosen'. \v 24 Na' cate' gota'bia' nono Jesúsen' bežel gan' nite'na' nach besyeyo'e ḻo' barcw ca' ja'aque' Capernaum cont besyeyiljue' Jesúsen' do na'. \s1 Yeḻa' guagw da' chnežjon beṉe' yeḻa' mban toḻi tocaṉe \p \v 25 Na' cate' beṉe' zan ca' besyeželde' Jesúsen' yešḻa'ale nisdaon' nach gose'e ḻe': \p ―Maestrw, ¿batca' bla'o nga? \p \v 26 Na' Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Chnia' le'e to da' zejen, cheyiljwle neda' ṉec̱he dan' gwdagwle ca beljele na'zen', gague ṉec̱he chejḻe'le c̱hia' lagüe ba ble'ele yeḻa' guac ca' ba benan'. \v 27 Bi cheyaḻa' cuecyic̱hjle gata' da' ye'ej gagwle da' chbiayi', san cuecyic̱hjle gata' da' goṉ yeḻa' mban c̱hele toḻi tocaṉe. Diosen' gwseḻe' neda' golja' beṉac̱h na' neda' goṉa' to da' ye'ej gagwle cont gata' yeḻa' mban c̱hele toḻi tocaṉe. Na' X̱a' Diosen' ba blo'e naca' ben' ba gwseḻe'. \p \v 28 Na' gose'ene': \p ―¿Bi cheyaḻa' gonto', cont yebe Diosen' neto'? \p \v 29 Na' gož Jesúsen' ḻegaque': \p ―Da' nga gonḻe cont yebe Diosen' le'e, šejnilaže'le neda' naca' ben' gwseḻen'. \p \v 30 Na' gose'e Jesúsen': \p ―¿Bi yeḻa' guac gono' še ca' cont le'eto' na' šejnilaže'to' le'? ¿Bi gono'? \v 31 Da' x̱ozxta'ocho ca' gosagüe' yeḻa' guagw da' nzi' maná šlac gosenite' latje dašen', na' nyoj Xtiža' Diosen' c̱hegaquen', žan: “Yeḻa' guagw da' za' yaban' be'e ḻegaque' gosagüe'.” \p \v 32-33 Nach Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Chnia' le'e to da' zejen, gague da' Moisésen' bnežjue' da' x̱ozxta'ocho ca' yeḻa' guagon', san X̱a' Diosen' bnežjuen' ḻegaque'. Na' bi ṉacho ḻenṉa' zan' yaba gan' zoe'na', san de to yeḻa' guagw da' ba gwseḻa' Diosen' ṉa'a da' za' yaban' na' betjen yežlion', na' chnežjon yeḻa' mban c̱he note'teze beṉe' chesagw ḻen. \p \v 34 Nach beṉe' ca' gose'e ḻe': \p ―Beṉe', beṉšca neto' yeḻa' guagon' žo' ca' gagwton' yogo' ža. \p \v 35 Nach Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Neda' naca' yeḻa' guagw da' chnežjon beṉe' yeḻa' mban toḻi tocaṉe. Note'teze beṉe' yosozenag c̱hia' na' yesejnilaže' neda', guata' da' chyažje yic̱hjlažda'ogaque' toḻi tocaṉe. \v 36 Na' ba gwnicza' le'e, ḻa'czḻa' ba ble'ele neda' bi chejnilaže'le neda'. \v 37 Yogo' beṉe' chbej X̱an' cont yesaque' neda' txen, chžin ža chesejnilaže' neda'. Na' note'teze beṉe' chaclaže' šejnilaže' neda', bi gwsia'ne' ca'ale, san gaclena'ne' cont šejnilaže'nda'. \v 38 Neda' za'a yaba na' betja' yežlion' gague cont gona' da' žan c̱hia' san cont gona' can' chaclaže' X̱an' ben' gwseḻa' neda'. \v 39 Ḻen' chaclaže' bi gua'a latje cuiayi' ṉe toze beṉe' ba gwleje' cont yesaque' neda' txen. Nach cate' žin ža te c̱he yežlion' cana' yosbangaca'ne' ladjo beṉe' guat še ba gosate'. \v 40 X̱an' chaclaže' yogo'ḻoḻ beṉe' yesejni'ide' non' naca' na' yesejnilaže' neda' cont gwnežjue' ḻegaque' yeḻa' mban toḻi tocaṉe, na' neda' yosbana' ḻegaque' ladjo beṉe' guaten' še ba gosate' cate' žin ža te c̱he yežlion'. \p \v 41 Na' zan beṉe' Israel gualaž c̱heto' ḻegacze' besežeše' c̱he dan' gwna Jesúsen': “Neda' naca' yeḻa' guagw da' za' yaba.” \v 42 Gosene': \p ―¿Gague bengan' Jesús xi'iṉ José? Nombia'cho x̱axṉa' benga. ¿Bi dižan' cho'e že' ze'e yaba betje' yežlio? \p \v 43 Nach Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Bich žešele c̱hia'. \v 44 Nono gac yesejnilaže' neda' še X̱an' ben' gwseḻe' neda' bi gaclene' ḻegaque' yesejnilaže', na' cate' žin ža te c̱he yežlion' yosbana' ḻegaque' še ba gosate'. \v 45 Ḻe'e gan' bosozoj beṉe' ca' goseyix̱jue'ede' xtiža' Diosen' cani' žan: “Yogüe' Diosen' gwsed gwlo'ede' ḻegaque'.” Na' yogo' no yeseṉeze can' ža X̱an' na' yosozenague' cont yesone' can' že'na', ḻecz yesejnilaže' neda'. \p \v 46 ’Bi ṉacho zoa beṉe' ba ble'ede' X̱an'. Toza' neda' ba ble'eda'ne', ḻe za'a gan' zoen'. \v 47 Chnia' le'e to da' zejen, beṉe' chesejnilaže' neda', de yeḻa' mban c̱hegaque' toḻi tocaṉe. \v 48 Neda' naca' yeḻa' guagw da' chnežjon yeḻa' mban toḻi tocaṉe c̱he beṉac̱hen'. \v 49 Da' x̱ozxta'ocho ca' gosagüe' yeḻa' guagw da' nzi' maná šlac gosenite' latje dašen', na' bia'cze gosat yogüe'. \v 50 Neda' cho'a diža' c̱he to yeḻa' guagw da' za' yaban' na' beṉe' chagw ḻen bi gate'. \v 51 Neda' naca' yeḻa' guagw dan' za' yaban' dan' nsa' yeḻa' mban toḻi tocaṉe. Beṉe' šejnilaže' neda', bane' toḻi tocaṉe. Na' yeḻa' guagw da' chnežjua' cont gata' yeḻa' mban c̱he beṉac̱hen' naquen cuerp c̱hia'. \p \v 52 Nach beṉe' Israel gualaž c̱heto' ca' ḻegacze' besežeše', goseṉe' c̱he': \p ―¿Nacxe gone' goṉe' cuerp c̱hen' gagwchon? \p \v 53 Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Chnia' le'e to da' zejen, Diosen' gwseḻe' neda' golja' beṉac̱h, na' še bi chagwle cuerp c̱hian' na' še bi che'ejle xc̱henan', bi de yeḻa' mban c̱hele toḻi tocaṉe. \v 54 Beṉe' chesagw cuerp c̱hian' na' chese'eje' xc̱henan' de yeḻa' mban c̱hegaque' toḻi tocaṉe, na' še ba gosate', cate' te c̱he yežlion' yosbana' ḻegaque' ladjo beṉe' guat ca'. \v 55 Ḻe cuerp c̱hian' naquen dogualje yeḻa' guagw, na' xc̱henan' naquen dogualje da' ye'ejle. \v 56 Beṉe' ca' chesagw cuerp c̱hia' na' chese'eje' xc̱henan' de yeḻa' mban c̱hegaque' toḻi tocaṉe, na' zjanaque' txen len neda' na' neda' naca' txen len ḻegaque'. \v 57 X̱a' Diosen' gwseḻe' neda' na' de yeḻa' mban c̱hia' da' naca' toze len ḻe'. Na' ca'cze gac len beṉe' yesagw cuerp c̱hian', yesenite' toḻi tocaṉe dan' zjanaque' txen len neda'. \v 58 Cuerp c̱hian' naquen yeḻa' guagw da' za' yaba. Na' ḻen bi naquen ca da' gosagw da' x̱ozxta'ocho ca' latje dašen', ḻe beṉe' gosagw ḻen bia'cze gosate'. Na' beṉe' chesagw yeḻa' guagw dan' žia' ca', yesenite' toḻi tocaṉe. \p \v 59 Jesúsen' bsed blo'ede' da' ca' ḻo' yodao' c̱he beṉe' Israel gualaž c̱heto' ca' da' zoa Capernaum. \s1 Xtiža' Jesúsen' chnežjon yeḻa' mban toḻi tocaṉe c̱he beṉe' chosozenag c̱hen \p \v 60 Na' zan beṉe' ca' zjanao' Jesúsen', cate' gosende' da'na' chzejni'ide' ḻegaque', gosene': \p ―Zdebechgua naquen goncho dan' chzejni'iden'. ¿Noxen' gac gon can' žen'? \p \v 61 Gocbe'e Jesúsen' cheseṉie' c̱he' dan' bzejni'ide' ḻegaque' da' ca', na' gozne': \p ―¿Bi chazlaže'le can' ba gwnian'? \v 62 ¿Nacxe ṉale cate' le'ele neda' yeyepa' gan' gwzoa' cana'? neda' naca' ben' gwseḻa' Diosen' golja' beṉac̱h. \v 63 Spiritw c̱hian' chnežjon beṉac̱hen' yeḻa' mban, na' cuerp c̱hian' bi gac gonen ca'. Diža' dan' bac̱h bia' len le'e zjazacan' len yic̱hjlažda'olen' cont banḻe toḻi tocaṉe še šejḻe'le c̱hen. \v 64 Perw ṉe' nita' baḻle bi chejḻe'le. \p Jesúsen' gwne' ca' ḻe gocbe'ede' cate' gosezolao beṉe' ca' gosedalene' ḻe' noe' bi chesejḻe'e c̱he' na' noe' gwdie'ne' ḻo na' beṉe' ca' chesegue'ede' ḻe'. \v 65 Na' gozna' Jesúsen': \p ―Chac can' ba gwnian', nono gac šejnilaže' neda' še bi gaclen X̱a' Diosen' ḻe' cont šejnilaže'nda'. \p \v 66 Beyož bzejni'i Jesúsen' ḻegaque' da' ca', zan beṉe' ca' ba chosozenag xtižen' gosebejyic̱hje' bich bosozenaguen'. \v 67 Nach Jesúsen' gože' šižiṉw beṉe' ca' gwleje' cont gosaque' ḻe' txen: \p ―¿Len le'e chaclaže'le yeyejle? \p \v 68 Na' gož Simón Pedron' ḻe': \p ―X̱anto', noch no zaca' gwzenagto' xtižen'. Tozo' le' cho'o diža' da' chnežjon yeḻa' mban c̱he beṉe' chzenague' c̱hen. \v 69 Neto' chejnilaže'to' le' na' ṉezeto' naco' Cristo ben' gwlej Diosen' cont ṉabi'o, na' naco' dogualje Xi'iṉ Dios, Dios ben' zoa toḻi tocaṉe. \p \v 70 Na' Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Ba gwleja' le'e šižiṉwle cont zoale len neda' na' ṉezda' tole chzenagle c̱he gwxiyen'. \p \v 71 Gwne' ca' c̱he Judas Iscariote ben' naque' xi'iṉ to beṉe' le' Simón, ḻe gwṉezde' Judasen' ba naquen gwdie' ḻe' ḻo na' beṉe' ca' chesegue'e ḻe', na' Judasen' naque' to beṉe' šižiṉw ca'. \c 7 \s1 Beṉe' biše' Jesúsen' bi gosejnilaže' ḻe' \p \v 1 Gwde na' Jesúsen' gwdacze' bsed blo'ede' ben' že' distritw Galilean'. Bich goclaže' šejche' Judean', ḻe beṉe' gwnabia' c̱he nación Israel c̱heton' že' na' cheseyiljue' nacle yesone' yesote'ne'. \v 2 Na' ba zoa gaḻa' ḻṉi c̱he neto' beṉe' Israel da' nzi' Ḻṉi c̱he Ranšw Yix. \v 3 Na' beṉe' biše' Jesúsen' gose'ene': \p ―Bitw yega'aṉo' nga. San gwyej Judean' cont beṉe' ca' chosozenag c̱hio' yesele'ede' yeḻa' guac dan' chonon'. \v 4 Note'teze beṉe' še chaclaže' yesacbe'e beṉe' naque' to beṉe' zaca', bi gone' yeḻa' guac bagaše'ze. Še da' ḻi chono' yeḻa' guac, ben cont yesele'e yogo'ḻoḻ beṉe' can' chonon'. \p \v 5 Beṉe' biše' Jesúsen' gose'ene' ca', ḻe ṉe ḻegaque' bi gosejnilaže'ne'. \v 6 Nach gož Jesúsen' ḻegaque': \p ―Biṉa' žin ža ša'a, san le'e guac šja'acle bate'teze. \v 7 Beṉe' ca' bi zjanombi'e Diosen' bi gac yesegue'ede' le'e, san chesegue'ede' neda', ḻe chzejni'ida'ne' chesone' da' xiṉj. \v 8 Ḻe šja'ac ḻṉin'. Neda' bi sa'a ṉa'a, ḻe biṉa' žin ža c̱hia'. \p \v 9 Beyož gože' ḻegaque' ca' bega'aṉe' Galilean' yeto c̱hop ža. \s1 Jesúsen' gwyeje' Jerusalén gan' yo'o ḻṉin' \p \v 10 Nach gwde gosa'ac beṉe' biše' ca' zja'aque' ḻṉin' gwza' Jesúsen' len beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen zja'aque' ḻṉin', perw bi ja'aque' can' nḻa'ze san bagaše'ze. \v 11 Na' beṉe' gwnabia' c̱he nación Israel c̱heton' že' Jerusalénṉa' besyeyiljue' ḻe' ḻo ḻṉin', chesene': \p ―¿Gaṉxe bena'? \p \v 12 Na' beṉe' ca' zjandop zjanžag ḻo ḻṉin' šižize goso'e diža' c̱he Jesúsen', na' gague toze ca gosene'. Baḻe' gosene': “Naque' beṉe' güen”, na' baḻe' gosene': “Bi naque', chonḻede' beṉe'.” \p \v 13 Na' goso'e diža' šižize c̱he Jesúsen', ḻe yogo'ze beṉe' chesežebe' bi yesone beṉe' gwnabia' ca' ḻegaque' še yesacbe'ede' cheso'e diža' güen c̱he Jesúsen'. \p \v 14 Na' do gašje zej ḻṉin' cate' gwyej Jesúsen' gan' zoa yodao' blao c̱he neto' beṉe' Israel na' gwzolao chsed chlo'ede'. \v 15 Na' besyebane beṉe' gwnabia' ca', gosene': \p ―¿Nacxec̱hen' da' zan ṉeze benga? ḻe gague bi nseden'. \p \v 16 Na' Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Dan' chsed chlo'edan' bi naquen xbab c̱hecza', san naquen xbab c̱he beṉe' gwseḻa' neda'. \v 17 Note'tez beṉe' chesaclaže' yesone' can' chazlaže' Dios ben' gwseḻa' nedan', guacbe'ede' še dan' chsed chlo'edan' zan' c̱he Dios o še naquen da' chaljlaže'za'. \v 18 Cate' to beṉe' chsed chlo'ede' xbab c̱hecze', cheyiljue' nacle gone' cont gacxene'. San cate' to beṉe' chaclaže' gacxen beṉe' gwseḻa' ḻe', ṉezecho xtižen' naquen da' ḻi na' bi chziye'e. \p \v 19 ’Da' Moisésen' beṉe' le'e ley dan' nsedlen' perw ṉe tole bi chonḻe can' žanṉa'. ¿Bixc̱hen' cheyiljwle nacle gonḻe gotlenda'? \p \v 20 Beṉe' ca' že'na' gose'ene': \p ―Yo'o da' x̱igüen', nan' choḻ chṉenošo'. ¿No chaclaže' got le'? \p \v 21 Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Toz yeḻa' guac da' bena' ža c̱he Dios cate' bi de ḻsens gon chio' beṉe' Israel žin, na' yogo'le chebanele. \v 22 Da' Moisésen' bene' mandadw soacho señw dan' že' circuncisión (ḻa'czḻa' bi gwzolao señon' len ḻe' san len da' x̱ozxta'ocho ca' beṉe' gwnita' cani'te), na' da'nan' chzoale bi' byo dao' ca' señwna' ža c̱he Dios. \v 23 Can' naquen, ḻa'czḻa' še naquen ža c̱he Dios, chzoale no bi' byo dao' señw cate' chaquebe' x̱ono' ža cont chonḻe can' ža ley dan' bzoj Moisésen', na' ¿bixc̱hen' chža'ale neda' dan' ba beyona' to beṉe' güe' ža c̱he Diosen'? \v 24 Bi cheyaḻa' yosbaga'le beṉe' c̱he da' chle'ele chone', ḻe bi ṉezele še chazlaže' Diosen' can' chone', san ḻe ṉabyaṉe' cont ṉezele bi ža Diosen', nachen' gacbe'ele non' cheyaḻa' yosbaga'le. \s1 Jesúsen' gwne' ze'e gan' zoa Diosen' \p \v 25 Nach to c̱hope beṉe' Jerusalén ca' gosene': \p ―¿Gague benga ben' chesyeyiljue' cont yesote'ne'? \v 26 Ḻe ṉa' can' cho'e dižan' lao yogo' beṉe' na' bibi chese'e ḻe'. ¿Gague ba cheson beṉe' gwnabia' c̱hecho xbab ḻe naque' Cristo ben' chbezcho yedeṉabia'? \v 27 Perw ṉezecho ga beṉe' benga, na' cate' yid Criston' nono yeseṉeze ga beṉe' ḻe'. \p \v 28 Jesúsen' chsed chlo'ede' chalšil c̱he yodao' blao cate' gosene' ca'. Nach gwṉe' zižje gože' ḻegaque': \p ―Chaquele nombia'le neda' na' chaquele ṉezele ga beṉe' neda'. Perw gague con za'a to gualaza'. Da' ḻi zoa beṉe' gwseḻe' neda', na' le'e bi nombia'lne'. \v 29 Neda' nombi'ane', ḻe za'a gan' zoen' na' ḻe' gwseḻe' neda'. \p \v 30 Na' da' gwne' ca' baḻ beṉe' gosaclaže'chgüe' yesezene' ḻe', perw nono gwzen ḻe' da' biṉa' žin ža gaque' ḻo na'gaquen'. \v 31 Na' beṉe' zan gosejḻe'e Jesúsen' naque' beṉe' gwseḻa' Dios, na' gosene': \p ―Cate' yid Criston' ¿gonche' yeḻa' guac da' zaca'ch ca da' chon benga? \s1 Beṉe' chesape' yodao' blaon' ja'aque' cont šjasexene' Jesúsen' \p \v 32 Beṉe' fariseo ca' gosende' diža' cheso'e beṉe' ca' c̱he Jesúsen'. Da'nan' bosoxi'e len beṉe' ca' zjanac bx̱oz gwnabia' c̱he nación Israel c̱heton' na' goseseḻe' beṉe' chesape' yodao' blaon' cont šjasexene' Jesúsen'. \v 33 Nach Jesúsen' bsed blo'echde' beṉe' ca' že'na', gwne': \p ―Soacha' yeto tiemp dao' len le'e nach yeya'a gan' zoa ben' gwseḻa' neda'. \v 34 Na' yeyiljwle neda' na' bi yeželele neda', ḻe gan' soan' bi gac yidle. \p \v 35 Nach beṉe' gwnabia' c̱he nación Israel c̱heton' gose' ḻježe': \p ―¿Gan' chacde' yeyeje' ga bi yeželechone'? ¿Yeyeje' gan' zjanasḻas beṉe' gualaž c̱hecho ladjo beṉe' griego ca' na' gwsed gwlo'ede' ḻegaque'? \v 36 ¿Bi zejen dan' gwnen': “Yeyiljwle neda' na' bi yeželele neda' na' gan' soan' bi gac yidle”? \s1 Jesúsen' be'e diža' c̱he Spiritw c̱he Diosen' \p \v 37 Ža cate' zelao chesone' ḻṉin' naquen ža xench, na' Jesúsen' zeche' chsed chlo'ede' na' gwṉe' zižje, gwne': \p ―Note'tezle še ḻo' yic̱hjlažda'olen' nacle ca beṉe' chbiḻlaže', cheyaḻa' šejnilaže'le neda' na' goṉa' le'e yeḻa' mban toḻi tocaṉe, na' ḻenṉa' gaquen ḻo' yic̱hjlažda'olen' ca to nis da' gwbat cheyo'ojen cont bich gacle ca to beṉe' chbiḻlaže'. \v 38 Le'e chejnilaže'le neda', gac c̱hele can' ža Xtiža' Diosen' da' nyojen, to da' güen juisyw gac ḻo' yic̱hjlažda'olen' cont gacle ca to yežlio ga chaldi nis, gan' de zan yegw da' cheseyilen ḻen. \p \v 39 Na' dan' gwna Jesúsen' ca' be'e diža' c̱he Spiritw c̱he Diosen' da' yedesoan ḻo' yic̱hjlaždao' note'tezcho chejnilaže'chone'. Na' caten' gwne' ca' Spiriton' biṉa' yedesoan ḻo' yic̱hjlaždao' beṉe', ḻe biṉa' gac yogo' da' cheyaḻa' gac cont gacbia' Jesúsen' naque' beṉe' zaca' juisyw. \s1 Gosaque' c̱hople ṉec̱he Jesúsen' \p \v 40 Beṉe' ca' chosozenag xtiža' Jesúsen' baḻe' gosene': \p ―Da' ḻi benga naque' ben' choe' xtiža' Diosen' ben' naquen yide'. \p \v 41 Na' yebaḻe' gosene': \p ―Benga Criston' ben' naquen yedeṉabia'. \p Perw yebaḻe' gosene': \p ―¿Bixe ṉacho beṉe' Galilea ba gwlej Diosen' cont yedeṉabi'e chio'? \v 42 Xtiža' Diosen' da' nyojen žan Criston' ben' yedeṉabi'e choje' ḻo diaža c̱he da' rey David na' gaque' beṉe' Belén gan' nac laž da' David. \p \v 43 Can' goc beṉe' ca' gosaque' c̱hople ṉec̱he Jesúsen'. \v 44 Na' baḻe' gosaclaže' yesezene'ne', perw nono gwzen ḻe'. \s1 Beṉe' gwnabia' c̱he nación Israelen' bi gosejḻe'e c̱he Jesúsen' \p \v 45 Na' beṉe' chesape' yodao' blaon' jaya'aque' gan' nita' bx̱oz gwnabia' ca' len beṉe' fariseo ca', ḻe beṉe' can' goseseḻe' ḻegaque' cont yesezene' Jesúsen'. Na' beṉe' ca' gose'e ḻegaque': \p ―¿Bixc̱hen' bi nc̱he'elne'? \p \v 46 Na' beṉe' chesape' yodao' blaon' gose'ene': \p ―Biṉa' yeneto' beṉe' cho'e diža' güen ca dan' choe' bena'. \p \v 47 Nach beṉe' fariseon' gose'e ḻegaque': \p ―¿Lente le'e ba gwxiye'e? \v 48 Ṉe toz neto' nacto' beṉe' fariseo biṉa' šejḻe'to' xtižen' na' ṉeca beṉe' gwnabia' c̱hechon', ṉe toze' biṉa' šejḻe'e xtižen'. \v 49 Perw beṉe' quinga že' nga bi zjanombi'e ley dan' bzoj da' Moisésen' na' ba zjambiaye'e, da'nan' chesejḻe'e xtižen'. \p \v 50 Na' Nicodemo ben' gwyej lao Ješusen' šeže'le naque' txen len beṉe' gwnabia' ca'. Na' Nicodemon' gože' ḻegaque': \p \v 51 ―Ley c̱hechon' bi choen' latje c̱hoglaocho c̱he to beṉe' ba ben da' mal še biṉa' güe'e diža' naquen' goc na' še biṉa' ṉezecho bi dan' bene'. \p \v 52 Nach yezica'chle beṉe' gwnabia' ca' gose'e ḻe': \p ―¿Leno' le' ba beyaco' beṉe' Galilea? Bsed Xtiža' Diosen' da' nyojen na' ṉezdo' ṉe to beṉe' choe' xtiža' Diosen' ca ṉa' choje' Galilean'. \p \v 53 Nach besyeya'ac to toe' jaya'ac ližgaque'. \c 8 \s1 No'olen' besyedoḻe'de' len xtoe' \p \v 1 Na' Jesúsen' gwyeje' ya'a da' nzi' Ya'a Olivos. \v 2 Na' beteyo cate' gwyeni' gwyeje' yodao' blaon' da' yoble na' yogo' beṉe' ca' že' na' gosebigue' lagüen' na' gwchi'e na' gwzolagüe' chsed chlo'ede' ḻegaque'. \v 3 Nach beṉe' chososed chosolo'e ley dan' bzoj da' Moisésen' na' beṉe' fariseo ca' jasesane' to no'ole beṉe' besyedoḻe'de' len xtoe'. Na' bosozeche' ḻe' gachoḻ beṉe' ca' chosozenag c̱he Jesúsen'. \v 4 Na' gose'e Jesúsen': \p ―Maestrw, no'ole nga ba bedoḻe'to' delene' xtoe'. \v 5 Na' ley c̱hechon' da' bzoj Moisésen' žan cheyaḻa' gotcho no'ol ca' cheson ca' gwc̱heḻchone' yej. Na' ¿bi žo' le'? ¿bix cheyaḻa' gonechone'? \p \v 6 Gose'e Jesúsen' ca' da' gosaclaže' yesebeje' ḻe' diža' da' yosoc̱hine' yesagüe' xya c̱he'. Na' Jesúsen' con bcheque' bzoje' ḻo yon' len xbene'. \v 7 Na' beṉe' ca' gosone' byen goseṉabchde' ḻe' bi že'. Nach Jesúsen' bebe'šagüe' na' gože' ḻegaque': \p ―Guaque con note'tezle bi de xtoḻa'le solaole gwc̱heḻlene' yejen'. \p \v 8 Nach bcheque' da' yoble bzojche' ḻo yon'. \v 9 Na' beṉe' ca' zjanc̱he' no'olen' cate' gosende' can' gož Jesúsen' ḻegaque', zjaṉezde' ḻecze ba zjanoncze' da' xiṉj, nach tgüeje tgüeje' besyechoje' gwzolaotequen' len beṉe' golech na' bžinten len beṉe' xcuide'ch, nach bega'aṉ yetoze no'olen' len Jesúsen' gan' že' beṉe' ca' chsed chlo'ede'. \v 10 Nach Jesúsen' bebe'šagüe' da' yoble na' ble'ede' noch no beṉe' ca' zjanḻa' na' gože' no'olen': \p ―No'ole, ¿gaṉxe beṉe' ca' chosocuiš le'? ¿Ṉe toe' bi beṉ le' castigw? \p \v 11 Na' no'olen' gože'ne': \p ―Ṉe toe', beṉe'. \p Na' Jesúsen' gože'ne': \p ―Ṉe neda' bi goṉa' le' castigw. Beyej na' bich gono' da' malen'. \s1 Jesúsen' nse'e be'ni' c̱he yic̱hjlaždao' beṉac̱h \p \v 12 Jesúsen' gozo'e diža' da' yoble chzejni'ide' beṉe' ca' že' na', gwne': \p ―Neda' nsa'a be'ni' c̱he yic̱hjlaždao' beṉac̱hen'. Beṉe' zjanaque' neda' txen bich zjanaque' ca beṉe' yic̱hjlaždao' lc̱hoḻ beṉe' cheson da' xiṉj, san ḻo' yic̱hjlažda'ogaque' naquen ca to da' yo'o be'ni'. Da'nan' ba de yeḻa' mban c̱hegaque' toḻi tocaṉe. \p \v 13 Nach beṉe' fariseo ca' gose'e Jesúsen': \p ―Cho'o diža' c̱he cuino' naco' beṉe' zaca', na' da'nan' bi naquen to da' yesejḻe' beṉe'. \p \v 14 Na' gož Jesúsen' ḻegaque': \p ―Ḻa'czḻa' cho'a diža' c̱he cuina', xtižan' naquen da' ḻi. Neda' ṉezda' gan' gwza'a na' gan' yeya'a, perw le'e bi ṉezele gan' za'a na' gan' yeya'a. \v 15 Ḻe'e chosbaga'le neda' con can' chon beṉac̱hen' xbab, san neda' nono chosbaga' bi da' yosbaga'. \v 16 Perw na' šaca' bi da' yosbaga' beṉe', gonan' ca cheyaḻa', ḻe bibi de da' chona' to gualaza', san chona' dan' ža X̱an' ben' gwseḻa' neda'. \v 17 Ley c̱hechon' dan' chsedlen' žan cheyaḻa' šejḻe'cho cate' chediḻ diža' da' chesoe' c̱hope testigw. \v 18 Na' nac c̱hopto' choe'to' xtiža': neda' cho'a diža' c̱he cuina' na' X̱an' ben' gwseḻa' neda' ḻecze cho'e diža' c̱hia'. \p \v 19 Na' gose'ene': \p ―¿Gaxe zoa x̱aon'? \p Na' gwna Jesúsen': \p ―Ṉe neda' ṉe X̱an' bi nombia'le. Šaca' nombia'le neda' ḻecze nombia'le X̱an'. \p \v 20 Diža' ca' bsed blo'e Jesúsen' cate' ze' gaḻa'ze gan' chesegüe'e mechw ḻo' yodao' blao c̱he neto' beṉe' Israel. Na' nono gwzen ḻe', ḻe biṉa' žin ža gaque' ḻo na' beṉe' chesegue'ede' ḻe'. \s1 Jesúsen' gože' ḻegaque' bi gac šjaya'aque' gan' yeyejen' \p \v 21 Nach Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Neda' yeya'a, na' yeyiljwle neda' perw bi gac yeyejle gan' yeya'an, ḻe biṉa' yetiṉjele xtoḻa'len' cate' žin ža gatle. \p \v 22 Na' da' gwne' ca' beṉe' gwnabia' c̱he nación Israel c̱heton' gosene': \p ―¿Yeyot cuinen' že' gan' yeyejen' bi gac šejcho? \p \v 23 Nach Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Le'e nacle beṉe' c̱he yežlio nga na' chzenagle c̱he dan' chnabia' yežlion', san neda' za'a yaba na' bi chzenaga' c̱he dan' chnabia' yežlion'. \v 24 Da'nan' gwnia' biṉa' yetiṉjele xtoḻa'len' cate' žin ža gatle. Ḻe še bi šejḻe'le neda' naca' doxen can' gwnian', gatle biṉa' yetiṉjele xtoḻa'len'. \p \v 25 Nach gose'e Jesúsen': \p ―¿Nox naco' le'? \p Na' gož Jesúsen' ḻegaque': \p ―Zan ṉi'a ba gwnia' le'e non' naca'. \v 26 Ṉe' dech da' zan da' ṉia' cont gwzejni'ida' le'e naple doḻa'. Perw beṉe' gwseḻa' neda' ṉezde' yogo'ḻoḻ na' cho'e diža' ḻi, na' neda' choe'lena' beṉac̱hen' diža' da' ba benda' gwne'. \p \v 27 Beṉe' gwnabia' ca' bi gosejni'ide' choe'lene' ḻegaque' diža' c̱he X̱e' Diosen'. \v 28 Nach Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Cate' ba gwde gwḻisle neda' to ḻe'e yag, neda' naca' beṉe' gwseḻa' Diosen' golja' beṉac̱h, cana'ch gacbe'ele ḻe naca' ben' ba gwnia' le'e, na' gacbe'ele bibi chona' to gualaza', san con da' bzejni'i X̱an' neda', ḻenṉa' žia'. \v 29 X̱an' ben' gwseḻe' neda' zoacze' len neda'. Na' bi chbejyic̱hje'nda', ḻe bate'teze chona' da' chazlaže'. \p \v 30 Na' šlac Jesúsen' choe'lene' beṉe' ca' dižan' nach beṉe' zan gosezolao chesejnilaže' ḻe'. \s1 Beṉe' ca' chnabia' da' malen' yic̱hjlažda'ogaquen' \p \v 31 Nach Jesúsen' gože' beṉe' gualaž c̱heto' ca' bac̱h gosezolagüe' chesejnilaže'ne': \p ―Še soaczle gonḻe can' ba gwnian', gwlo'en da' ḻi nacle txen len neda'. \v 32 Na' še soaczle gonḻe can' ba gwnian', nachen' šejni'ile diža' ḻi c̱hian' na' gaclenen le'e cont yechojle ḻo na' da' chnabia' le'e. \p \v 33 Baḻ beṉe' ca' gose'e Jesúsen': \p ―Neto' nacto' diaža c̱he da' Abrahanṉa' na' nono ṉa' soa beṉe' ṉabia' neto'. ¿Bixc̱hen' žo' yechojto' ḻo na' da' chnabia' neto'? \p \v 34 Na' gož Jesúsen' ḻegaque': \p ―Chnia' le'e to da' zejen, yogo' beṉe' cheson da' xiṉj zjanaque' ḻo na' da' mal da' chnabian' ḻegaque'. \v 35 Beṉe' zoa liž x̱an xšine' bi naque' xi'iṉ ben' gan' chone' žinṉa', san šlož güejze zoe' txen len ḻegaque' len bi da' chesone'. San beṉe' golje' txen len ḻe', bate'teze zoe' len ḻegaque'. \v 36 Neda' naca' dogualje Xi'iṉ Dios na' guac gona' cont da' malen' bich ṉabi'an yic̱hjlažda'olen' na' yechojle ḻo ne'en na' bich gaquen ca x̱anḻe. \v 37 Ṉezda' nacle diaža c̱he da' Abrahanṉa', perw bia'cze cheyiljwlaže'le nac gonḻe cont gotle neda'. Na' chonḻe ca' da' bi chzenagle xtižan'. \v 38 Neda' cho'a diža' c̱he da' ca' ba ble'eda' cate' zoa' cuit X̱an', na' le'e ḻecze chonḻe da' ba benele gwna x̱alen'. \p \v 39 Nach beṉe' ca' gose'e Jesúsen': \p ―¿Bixc̱hen' žo' ca'? Neto' nacto' diaža c̱he da' Abraham. \p Na' gož Jesúsen' ḻegaque': \p ―Šaca' nacle dogualje diaža c̱he da' Abraham, gonḻe can' ben da' Abrahanṉa' šaca'. \v 40 Ḻa'czḻa' ba bzejni'ida' le'e diža' ḻi da' benda' gwna Diosen', bia'cze cheyiljwlaže'le nac gonḻe gotle neda'. Da' Abrahanṉa' bi bene' can' chonḻen'. \v 41 Toz can' chonḻe len x̱alen'. \p Nach beṉe' ca' gose'e ḻe': \p ―Toz Diosen' naque' X̱ato' na' bi chzenagto' c̱he nochle beṉe'. \p \v 42 Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Šaca' Diosen' naque' x̱ale gaquele neda', ḻe neda' gwza'a gan' zoa Diosen'. Bi za'a nga to gualaza', Diosen' gwseḻe' neda'. \v 43 ¿Bixc̱hen' bi chejni'ile dan' chnia' le'e? Ṉezda' bi chejni'ile dan' bi chaclaže'le gwzenagle c̱hia'. \v 44 Satanás dan' chnabia' da' x̱igüe' ca' naquen x̱ale, nachen' chebele chonḻe can' chnalažen'ṉa'. Ḻen ba naquen güet beṉe' cate' gwxete yežlion'. Na' bi chzenaguen c̱he diža' ḻi, ḻe diža' ḻi bi yo'on ḻo' yic̱hjlažda'ogüen. Cate' chṉen diža' güenḻaže' chṉen con can' nac cuinen, ḻe naquen güenḻaže' na' yogo' diža' güenḻažen' zan' len ḻen. \v 45 Na' neda', da' cho'a diža' ḻi, bi chejḻe'le c̱hia'. \v 46 Bibi da' mal nona' na' da'nan' ṉe tole bi gac gwlo'ele še bi da' mal ba bena'. Neda' zoateza' cho'a diža' ḻi, ¿bixc̱hen' bi chejḻe'le c̱hia'? \v 47 Beṉe' ca' chon Diosen' ḻegaque' cuent ca xi'iṉe' chosozenague' xtižen'. Na' le'e bi chzenagle c̱hen' da' bi nacle xi'iṉe'. \s1 Ba zoacze Criston' cate' golje da' Abraham \p \v 48 Nach beṉe' gwnabia' c̱he nación Israel c̱heton' gose'e Jesúsen': \p ―Can' ba gwnaczto' nacbia'cze naco' txen len beṉe' Samaria ca' na' yo'o to da' x̱igüe' ḻo' yic̱hjlažda'oguon' chonen ga choḻ chṉenošo'. \p \v 49 Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Bi yo'o da' x̱igüen' ḻo' yic̱hjlažda'ogua', san chonxena' X̱an' na' le'e chṉele c̱hia'. \v 50 Bi chyiljua' no gonxen neda', perw zoa X̱an' chaclaže' beṉac̱hen' yesonxene' neda' na' X̱an' c̱hoglagüen' c̱hele naple doḻa' da' chṉele c̱hia'. \v 51 Chnia' le'e to da' zejen, note'teze beṉe' yosozenague' xtižan', guata'cze yeḻa' mban c̱he' toḻi tocaṉe. \p \v 52 Nach da' yoble beṉe' gwnabia' ca' gose'e ḻe': \p ―Nach beyož gwṉezeto' yo'o to da' x̱igüe' ḻo' yic̱hjlažda'oguon' chonen ga choḻ chṉenošo'. Ba got da' x̱ozxta'ocho Abrahanṉa', na' len beṉe' ca' goso'e xtiža' Diosen' cani' ḻecze ba gosate', na' chṉenošo' žo' beṉe' chosozenag xtižon' gata' yeḻa' mban c̱he' toḻi tocaṉe. \v 53 ¿Chacdo' zaca'cho' ca da' x̱ozxta'ocho Abrahanṉa' len beṉe' ca' gosoe' xtiža' Dios beṉe' ba gosat? ¿Noxen' chacdo' naco'? \p \v 54 Gož Jesúsen' ḻegaque': \p ―Šaca' chonxen cuina' bibi zejen, perw X̱an' ben' žale naque' Dios ben' chejnilaže'le chonxene' neda'. \v 55 Le'e bi nombia'lne', san neda' nombi'ane'. Šaca' ṉia' bi nombi'ane' gaca' beṉe' güenḻaže' can' naclena'. Perw neda' nombi'ane' na' chzenaga' xtižen'. \v 56 Da' Abrahanṉa' ben' žale nac x̱ozxta'ole bebechgüede' gwṉezde' le'ede' ba za'a len beṉac̱hen' na' zoe' mbalaz ba ble'eden'. \p \v 57 Na' gose' beṉe' blao c̱he nación Israel c̱heton' ḻe': \p ―Biṉa' gacdo' šiyon iz. Chṉenošo' žo' ba ble'edo' Abrahanṉa'. \p \v 58 Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Chnia' le'e to da' zejen, ba zoacza' neda' cate' biṉa' galje Abrahanṉa'. \p \v 59 Nach goseṉize' yej da' yosoc̱heḻe' ḻe', perw Jesúsen' bcuaše' na' beze'e yodaon'. Ṉeca gosacbe'ede' cate' bedie' ladjogaque'. \c 9 \s1 Jesúsen' bene' cont ble'e to beṉe' golje' nc̱hoḻe' \p \v 1 Txen zej Jesúsen' len beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen cate' besele'ede' to beṉe' byo golje' nc̱hoḻe'. \v 2 Na' gose'e Jesúsen': \p ―Maestrw, ¿non' nap doḻa' golje benga nc̱hoḻe', še ḻe' o še x̱axṉe'en? \p \v 3 Na' Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Benga golje' nc̱hoḻe' gague da' nape' doḻa' na' gague da' zjanap x̱axṉe'en doḻa', san golje' ca' cont le'ele can' chon Diosen'. \v 4 Cheyaḻa' goncho xšin Dios ben' gwseḻa' neda' šlac ṉe' de latje. Gwžin ža bich gaḻa' gonchon. \v 5 Šlac ṉe' zoa' yežlion' chgua'a be'ni' ḻo' yic̱hjlaždao' beṉac̱hen'. \p \v 6 Beyož gwne' ca' gwcho'oṉ x̱ene' ḻo yon' na' bene' late' gona' len x̱ene' na' gwdebe' gonan' yejlao beṉe' lc̱hoḻen'. \v 7 Nach gože' ben': \p ―Gwyej jaydib yejlaguon' cho'a yel da' nzi' Yel Siloé. \p (Na' Siloé zeje diža' Nseḻa'.) Na' gwyeje' na' beyib yejlagüen' na' cate' beze'e zjayde' ba chle'ede'. \v 8 Na' beṉe' gualiž c̱he' na' nochle beṉe' ba besele'e ḻe' yogo' ža cate' ṉe' nc̱hoḻen' gosene': \p ―¿Gague bengan' ba ble'echo chbe' chṉabe' carida? \p \v 9 Na' baḻe' gosene': \p ―Ḻe bengan'. \p Na' yebaḻe' gosene': \p ―Bi nac ḻe' san yeto beṉe' yoblen', perw toz ca naque' len benga. \p Perw ben' beyaquen' gože' ḻegaque': \p ―Nedan'. \p \v 10 Na' gose'ene': \p ―¿Nac goquen' gwzolao chle'edo'? \p \v 11 Na' gože' ḻegaque': \p ―To beṉe' le Jesús bene' late' gona' na' gwdeben' yejlaguan' na' gože'nda': “Gwyej cho'a yel da' nzi' Yel Siloé na' jaydiben'.” Na' gwya'a na' beyiban' na' gwzolao chle'eda'. \p \v 12 Nach gose' beṉe' ca' ḻe': \p ―¿Gaṉxe bena'? \p Na' gože' ḻegaque': \p ―Bi ṉezda'. \s1 Beṉe' fariseo ca' goseṉabyože' nac goquen' ba chle'ede' \p \v 13 Nach gosec̱he'e ben' goc lc̱hoḻen' gan' že' beṉe' fariseo ca'. \v 14 Nac to ža c̱he Dios caten' Jesúsen' bene' gonan' dan' gwdebe' yejlao bena' cont ble'ede' na' bi de ḻsens gon neto' beṉe' Israel žin ža c̱he Diosen'. \v 15 Na' beṉe' fariseo ca' ḻecze goseṉabde' ḻe' nac goquen' ba chle'ede'. Na' gože' ḻegaque': \p ―Gwdebe' gona' yejlaguan' na' jaydiban' na' ṉa'a ba chle'eda'. \p \v 16 Nach baḻ beṉe' fariseo ca' gosene': \p ―Ṉezecho bi zoa Diosen' len bena' beyone' beṉe' lc̱hoḻen', ḻe chone' da' bi cheyaḻa' gone' ža c̱he Diosen'. \p Na' yebaḻe' gosene': \p ―¿Nac gon to beṉe' güen da' xiṉj gone' yeḻa' guac ca dan' ben benga? \p Na' ḻegacze' besechoje' c̱hop cuen. \v 17 Na' da' yoble gose'e ben' golje' nc̱hoḻe': \p ―¿Bi žo' le' c̱he ben' bene' cont chle'edo'? \p Na' bena' gwne': \p ―Naque' to beṉe' choe' xtiža' Dios. \p \v 18 Na' beṉe' gwnabia' c̱he nación Israel c̱heton' bi gosejḻe'e golje ben' nc̱hoḻe' na' ṉa'a bac̱h chle'ede'. Nach gosaxe' x̱axṉe'ena'. \v 19 Na' goseṉabde' ḻegaque', gose'ene': \p ―¿Xi'iṉle benga ben' žale golje' nc̱hoḻe'? ¿Nacxe goquen' chle'ede' ṉa'a? \p \v 20 X̱axṉe'ena' gose'e ḻegaque': \p ―Ṉezeto' bengan' xi'iṉto', na' ṉezeto' golje' nc̱hoḻe'. \v 21 Perw bi ṉezeto' nac goquen' ba chle'ede' ṉa'a, na' ṉeca ṉezeto' non' ben cont ba chle'ede'. Ba zejeczede' iz, ḻe ṉabe cuine' cont güe'e diža' naquen' goc. \p \v 22 X̱axṉe'en gosene' ca' da' chesežebe' beṉe' gwnabia' ca', ḻe beṉe' gwnabia' ca' ba gosec̱hoglagüen' bi yosolebe' ḻo' yodaon' note'teze beṉe' güe'e diža' chejḻe'e Jesúsen' naque' Cristo ben' chesebeze' yedeṉabi'e. \v 23 Da'nan' x̱axṉe'en gosene': “Ba zejeczede', ḻe ṉabe cuine'.” \p \v 24 Nach da' yoble gosaxe' ben' golje' nc̱hoḻe' na' gose'ene': \p ―Be' diža' ḻi lao Diosen', ḻe bi naquen can' gwnao' bac̱he. Ṉezeto' ben' gwnao' beyon le' naque' beṉe' güen da' xiṉj. \p \v 25 Na' ben' beyac yejlagüen' gwne': \p ―Bi ṉezda' še naque' beṉe' güen da' xiṉj o še bi naque'. Da' ṉezda', goca' beṉe' lc̱hoḻ na' ṉa'a ba chle'eda'. \p \v 26 Na' da' yoble gose'e ḻe': \p ―¿Bi bende' le? ¿Nac benen' chle'edo'? \p \v 27 Na' gože' ḻegaque': \p ―Ba gwnicza' le'e na' bi chzenagle. ¿Bixc̱hen' chaclaže'le yenian' da' yoble? ¿Len le'e chaclaže'le gwzenagle c̱he'? \p \v 28 Nach gosezi'diže' ḻe', gosene': \p ―Le' naco' txen len ḻe', san neto' nacto' txen len da' Moisés. \v 29 Ṉezeto' Diosen' be'lene' Moisésen' diža', perw benga bi ṉezeto' ga ze'e. \p \v 30 Na' ben' golje' nc̱hoḻe' gože' ḻegaque': \p ―¡Da' zaca' yebanecho, bi ṉezele ga za' benga, na' bene' cont chle'eda'! \v 31 Ṉezecho Diosen' bi chzenague' c̱he beṉe' cheson da' xiṉj, san chzenague' c̱he note'tez beṉe' chejnilaže' ḻe', beṉe' cheson can' chnalažen'. \v 32 Na' gwzolaoten cate' gwxe yežlion' biṉa' yenecho zoa beṉe' chac chone' cont chle'e beṉe' golje' nc̱hoḻe'. \v 33 Šaca' bengan' bi ze'e gan' zoa Diosen' bibi gac gone'. \p \v 34 Beṉe' fariseo ca' beselocchgüe' na' gose'e ḻe': \p ―Len' goljtio' naco' beṉe' mal juisyw, ¿chacdo' zaco' gwseddo' neto'? \p Na' besyebeje' ḻe' ḻo' yodaon'. \s1 Beṉe' ca' zjanc̱hoḻ yic̱hjlažda'ogaque' \p \v 35 Jesúsen' bende' diža' c̱he ben' beyac yejlagüen' can' goc c̱he' ba besyebeje'ne' ḻo' yodaon' nach jašague'ne' na' gože'ne': \p ―¿Chejnilažo' Xi'iṉ Diosen' ben' gwseḻen'? \p \v 36 Na' gož ben' ḻe': \p ―Beṉe', gwna neda' non', cont šejnilaža'ne'. \p \v 37 Jesúsen' gože'ne': \p ―Nedan' ben' ba ble'eczedo' na' nedan' choe'lena' le' diža'. \p \v 38 Nach bena' bzoa xibe' benxene' Jesúsen', gwne': \p ―X̱ana', chejnilaža' le'. \p \v 39 Nach Jesúsen' gwne': \p ―Za'a yežlio nga cont gata'bia' non' nap doḻa' na' non' bi nap doḻa'. Zedeyena' cont beṉe' ca' bi chesejni'i bich yesaque' ca beṉe' lc̱hoḻ, na' zedeyena' cont beṉe' ca' chesacde' chesejni'ide' yesaque' ca beṉe' lc̱hoḻ len yic̱hjlažda'ogaquen'. \p \v 40 Nach baḻ beṉe' fariseo ca' nita' gaḻa'ze caten' gwne' ca' na' gosende' xtižen', gose'e Jesúsen': \p ―¿Chacdo' len neto' nacto' ca beṉe' lc̱hoḻ? \p \v 41 Nach Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Šaca' nacle ca beṉe' lc̱hoḻ, bibi xtoḻa'le de, san žale chejni'ile, na' da'nan' naple doḻa'. \c 10 \s1 Jempl c̱he beṉe' güeye' xila' ca' \p \v 1 Chnia' le'e to da' zejen, beṉe' bi cho'o ḻo' le'ej c̱he xilan' gan' nac cho'a puerten' san chepe' ga yoble cont cho'e, benan' naque' beṉe' gwban. \v 2 Ben' chsaljue' na' cho'e cho'a puerten', ḻen' güeyoe' xilan'. \v 3 Na' ben' chap cho'a puert le'ej c̱he xilan' chsaljue' puertan' cont cho'o ben' chyoeban'. Na' xila' ca' chosozenagba' xtiža' ben' chyoeban', ḻe zjanombia'ba' ši'en cate' chaxe'ba' cho'e lagacba' cont chbeje'ba'. \v 4 Na' cate' ba gwleje' yogo'ba' ḻo' le'ejen', chbialagüe' laogacban', na' xila' c̱he' ca' chesa'oba' ḻe' da' zjanombia'ba' ši'en. \v 5 Bi chesa'oba' beṉe' yoble, san chosyoxoṉjba' dan' bi zjanombia'ba' ši'en. \p \v 6 Jesúsen' be'e diža' c̱he beṉe' güeye' xila' ca' par bzejni'ide' beṉe' ca' že'na', perw bi gosejni'ide' bi zejen dan' gože' ḻegaquen'. \s1 Jesúsen' zaca'lebde' ca to beṉe' chyoe' xila' c̱hen' binḻo \p \v 7 Nach Jesúsen' bsed blo'echde' ḻegaque' yeto, gwne': \p ―Chnia' le'e to da' zejen, nedan' naca' ca cho'a puert gan' cheso'o xila' ca' ḻo' le'ej c̱hegacban'. \v 8 Yogo' nochle beṉe' ba goside' cate' za' yida' neda', beṉe' bosozejni'ide' diža' güenḻaže', guac ṉacho zjanaque' beṉe' gwban. Perw beṉe' chesejnilaže' neda' bi chosozenague' xtiža' beṉe' ca'. \v 9 Neda' naca' ca cho'a puert c̱he le'ej c̱he xila' ca'. Na' note'tez beṉe' yesejnilaže' neda', gata' yeḻa' mban c̱hegaque' toḻi tocaṉe na' soacza' gaclena' ḻegaque' bite'tez da' cheseyažjde'. \p \v 10 ’Beṉe' ca' žia' beṉe' gwban chesaclaže' yesone' cont beṉe' ca' žia' zjanaque' xila' c̱hia' yesebejyic̱hje' xtižan' na' yosozenague' c̱he ḻegaque'. Na' še yosozenague' c̱he ḻegaque', yesebiaye'e. Na' neda' za'a chnežjua' yeḻa' mban toḻi tocaṉe c̱he beṉe' chesejnilaže' neda' cont ṉite' güenchgua. \v 11 Neda' binḻo chgüia chṉa'a beṉe' chesejnilaže'nda' ca chon to beṉe' güeye' xila' beṉe' chyoe' xila' c̱hen' binḻo. Na' da' nži'ida' ḻegaque', da'nan' chzane cuina' gata' ṉec̱he ḻegaque'. \v 12 Nita' beṉe' chesezi' laxjue' cont chosoyoe' xila' c̱he beṉe'. Na' beṉe' chesezi' laxjue' chesebejyic̱hje' xila' ca' cate' chesele'ede' za' beco'yo, ḻe xila' ca' bi zjanacba' be c̱hegaque'. Cheso'e latje chṉiz beco'yon' xila' ca' na' chesosḻasba' ḻegacba'. \v 13 Na' beṉe' bi zjanaque' x̱an xila' ca' chosoxoṉje' da' bi zjanži'ide' xilan', ḻe bi zjanac xilan' be c̱hegaque', san chosoyoeba' dan' chesezi' laxjuen'. \p \v 14 ’Neda' binḻo chgüia chṉa'a beṉe' ca' chesejnilaže'nda', chona' ca chon to beṉe' chyoe' xila' c̱hen' binḻo. Na' nombi'a beṉe' ca' chesejnilaže' neda' na' ḻegaque' zjanombi'e neda'. \v 15 Nombi'a ḻegaque' ca X̱an' nombi'e neda' na' neda' nombi'a X̱an'. Na' da' nži'ida' ḻegaque' chzane cuina' gata' ṉec̱he ḻegaque'. \v 16 Nita' beṉe' yoble beṉe' bi zjanaque' beṉe' Israel beṉe' yesejnilaže' neda'. Na' cheyaḻa' šjatoba' ḻegaque' cont yosozenague' c̱hia', nach yesaque' toze len yezica'chle beṉe' ba chesejnilaže' neda' na' toz neda' gwgüia ṉa'a yogo'ḻoḻe'. \p \v 17 ’Chzane' cuina' yesot beṉe' neda', na' techle yebana' da' yoble. Na' X̱an' chacchde' neda' ḻe chazlaže' da' chona' ca'. \v 18 Nono checa'a yeḻa' mban c̱hian' san chzanḻaže' cuina' gata'. Guac zane cuina' yesote'nda' na' ḻecz guac yeyas yebana' ladjo beṉe' guaten', can' non X̱an' mandadw gona'. \p \v 19 Na' da' yoble beṉe' nación Israel c̱heton' besechoje' c̱hople ṉec̱he xtiža' Jesúsen'. \v 20 Zane' gosene': \p ―Yo'o da' x̱igüen' yic̱hjlažda'ogüe', nan' choḻ chṉenoše'. ¿Bixc̱hen' chzenagle xtižen'? \p \v 21 Na' yebaḻe' gosene': \p ―Beṉe' yo'o da' x̱igüen' yic̱hjlažda'ogüen' bi gac gwšalje' ca'. ¿Guac gon da' x̱igüe' cont le'e beṉe' lc̱hoḻ? \s1 Beṉe' gwnabia' c̱he nación Israel besegue'ede' Jesúsen' \p \v 22 Na' cate' bžin ža gwyo'o ḻṉi dan' chesone' chjasyeze'ede' žan' beyož besyeyone' yodao' blao c̱he Diosen', ba bžin tiemp zag Jerusalénṉa'. \v 23 Na' Jesúsen' chde' chašil c̱he yodao' blaon' gan' nzi' Chašil c̱he Salomón. \v 24 Na' beṉe' gwnabia' c̱he nación Israel c̱heton' gosec̱hje' Jesúsen' na' gose'ene': \p ―¿Bixc̱hen' chono' cont chacžejlaže'to' še naco' Cristo ben' chbezto' seḻa' Diosen' cont yedeṉabi'e nación c̱hechon'? Še len' Criston', gwnatega neto' zaca'lao. \p \v 25 Na' gož Jesúsen' ḻegaque': \p ―Ba gwnia' le'e na' bi chejḻe'le. Da' ca' ba bena' len yeḻa' guac c̱he X̱an' chlo'en naca' beṉe' gwseḻe'. \v 26 Perw bi chejḻe'le c̱hia' da' bi nacle txen len beṉe' chesejnilaže' neda', can' ba gwnicza' le'e. \v 27 Nombi'a beṉe' chesejnilaže' neda', na' žia' ḻegaque' xila' c̱hia'. Ḻegaque' chosozenague' c̱hia' na' chesone' con can' chzejni'ida'ne'. \v 28 Na' chnežjua' ḻegaque' yeḻa' mban toḻi tocaṉe na' gwbat yesebiaye'e na' nono gac yesyeca'a ḻegaque' ḻo na'. \v 29 X̱an' ba gwleje' beṉe' ca' chesejnilaže' neda' cont chgüia chṉa'a ḻegaque'. Na' nono gac yesyeca'a ḻegaque' ḻo na' X̱an', ḻe nape' ḻa'zelagüe yeḻa' chnabia' xen. \v 30 Neda' na' X̱an' toz beṉe' nacto'. \p \v 31 Beyož gwne' ca' beṉe' gwnabia' ca' goseṉize' yej cont yosoc̱heḻenen'. \v 32 Na' gož Jesúsen' ḻegaque': \p ―Da' zan da' güen ba ble'ele bena' len yeḻa' guac c̱he X̱an'. ¿C̱he nonṉa' chaclaže'le gwc̱heḻle neda' yej? \p \v 33 Na' beṉe' gwnabia' ca' gose'e ḻe': \p ―Gague c̱he yeḻa' guac ca' benon' gwc̱heḻto' le' yej san da' chṉeya'o c̱he Diosen'. Con beṉac̱hze le' na' chon cuino' ca Dios. \p \v 34 Na' gož Jesúsen' ḻegaque': \p ―Ṉezeczele can' nyoj Xtiža' Diosen' dan' nsedle gan' žan: “Neda' ba gwnia', le'e nacle ca neda' Dios.” \v 35 Na' Xtiža' Diosen' da' nyojen gague da' te c̱hen', na' ḻenṉa' žan Diosen' gwne' c̱he beṉe' ca' bosozenag xtižen' cani' gosaque' ca ḻe'. \v 36 Diosen' gwleje' neda' cont gaclena' beṉac̱hen' že' yežlio nga na' ¿nacxec̱hen' ža le'e chṉeya'a c̱he Diosen' da' žia' naca' Xi'iṉe'? \v 37 Še dan' chonan' bi chlo'en yeḻa' guac c̱he X̱a' Diosen', bi cheyaḻa' šejḻe'le c̱hia' šeca'. \v 38 Perw še chacbe'ele chona' da' zaca' len yeḻa' guac c̱he Diosen', cheyaḻa' šejḻe'le ḻen' gwseḻe' neda', ḻa'czḻa' bi chaclaže'le šejḻe'le xtižan'. Na' še šejḻe'le c̱he da' ca' chonan', nachen' ṉezele zoa X̱an' len neda' na' neda' zoa' len ḻe', ḻe toz beṉen' nacto'. \p \v 39 Nach da' yoble gosaclaže' yesezene' Jesúsen' perw bitw bdoḻe'. \p \v 40 Jesúsen' beyeje' jayzoe' yešḻa'a yegw Jordanṉa' latje gan' gwzoa da' Juanṉa' šlac ṉe' chzoe' beṉe' nis. \v 41 Na' beṉe' zan ja'ac gan' gwzoen' cont bosozenague' xtižen' na' gosene': \p ―Da' Juanṉa' ṉe to yeḻa' guac bi bene', perw yogo'ḻoḻ dan' gwne' c̱he benga naquen da' ḻi. \p \v 42 Na' beṉe' zan gosejnilaže' Jesúsen' latje na'. \c 11 \s1 Can' goc cate' got Lázaro \p \v 1-2 Na' gwzoa to beṉe' gocšene beṉe' yež Betania le' Lázaro. Betania naquen laž María na' beṉe' bile' Marta, na' ḻegaque' zjanaque' beṉe' zan Lázaron'. María nan' bzoe' to set zix̱ ṉi'a X̱ancho Jesúsen' na' bosbiže' ṉi'en len yiša' yic̱hje'. \v 3 Na' beṉe' zan Lázaron' goseseḻe' diža' gan' zoa Jesúsen', chese'e ḻe': \p ―X̱anto', beṉe' xmigo' Lázaron' ba chacšende'. \p \v 4 Cate' gwṉeze Jesúsen' chacšene Lažaron', na' gwne': \p ―Ca nac yižgüe' c̱hen', bi che'eden' cont yeḻa' goten' gonen ḻe' gan, san che'eden' cont gacbe'ele catec beṉe' zaca' nac Diosen' na' gacbe'ele naca' beṉe' zaca'chgua, neda' naca' dogualje Xi'iṉ Dios. \p \v 5 Ḻa'czḻa' Jesúsen' chacde' Martan' len beṉe' bilen' na' len Lázaron', \v 6 cate' gwṉezde' chacšene Lázaron', bega'aṉche' yec̱hope ža gan' zoen'. \v 7 Nach gože' beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen: \p ―Ḻe šo'o šejcho distritw Judean' da' yoble. \p \v 8 Na' gose'ene': \p ―Maestrw, bi ža na'zen' beṉe' gwnabia' c̱he nación c̱hechon' gosaclaže' yesote' le' yosoc̱heḻe' le' yej. ¿Da' yoble šejo' na'? \p \v 9 Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Lagüe žan' nsa' šižiṉw hor, na' beṉe' chda lagüe ža bi chc̱hegüe', ḻe nseṉi' gwbižen' ḻo yežlion'. \v 10 Na' beṉe' chda ba goḻ chc̱hegüe', ḻe nac c̱hoḻ. \p \v 11 Gwde gwne' ca' nach gože' ḻegaque': \p ―Beṉe' xmigwcho Lázaron' ba chtase' na' ša'a šjaysbana'ne'. \p \v 12 Na' gose'ene': \p ―X̱anto', še ba chtase' güeyacczede'. \p \v 13 Jesúsen' gwne' ca' dan' gwṉezde' ba got Lázaron', na' beṉe' ca' zjanaque' Jesúsen' txen gosacde' še chtaszen'. \v 14 Nach Jesúsen' bochix̱gaten' bi zejenṉa' gwne' ca': \p ―Ba got Lázaron'. \v 15 Na' chebeda' bi gwzoa' na' šlac chacšende', cont gona' šejḻe'le c̱hia'. Ḻe šo'o šejcho gan' de'na'. \p \v 16 Nach ben' le' Tomás ben' bososi'e Tomás Cuaš gože' yezica'chle beṉe' ca' zjanaque' Jesúsen' txen: \p ―Ḻe šo'o cont gatcho txen len Jesúsen' še yesote'ne'. \s1 Jesúsen' že' chac chosbane' beṉe' guat \p \v 17 Na' ja'aque' Betanian' len Jesúsen', na' cate' besežine'na' beṉe' Betania ca' bosozende' ḻe' ba goc tap ža bosocuaše' Lázaron'. \v 18 Betanian' chin' gaḻa'ze Jerusalénṉa' ca do gašjw hor. \v 19 Na' beṉe' zan beṉe' gualaž c̱hegaque' že' Jerusalénṉa' besežine' gan' zoa Martan' len Marían' cont yeso'e ḻegaque' yeḻa' chxenḻaže' da' got beṉe' zangaquen'. \v 20 Nach Martan', cate' gwṉezde' Jesúsen' ba bžine' cho'a yežen', na' gwze'e jašague'ne'. Na' Marían' bega'aṉe' yo'ona'. \v 21 Nach Martan' gože' Jesúsen': \p ―X̱ana', šaca' zo' nga caten' gocšene beṉe' zanan' biḻja gote' šaca'. \v 22 Na' ṉezda' ḻa'czḻa' ba gote', bite'tez da' ṉabdo' Diosen' gone', gonczen'. \p \v 23 Nach gož Jesúsen' ḻe': \p ―Güeban beṉe' zanon'. \p \v 24 Nach Martan' gože'ne': \p ―Ṉezda' yebane' cate' yesyeban beṉe' guat ca' žan' te c̱he yežlion'. \p \v 25 Na' gož Jesúsen' ḻe': \p ―Neda' chac chosbana' beṉe' guat ca' ḻe nsa'a yeḻa' mban toḻi tocaṉe. Da'nan' beṉe' ca' yesejnilaže' neda', ḻa'czḻa' yesate', guata' yeḻa' mban c̱hegaque' toḻi tocaṉe. \v 26 Na' note'tez beṉe' nite' chesejnilaže' neda', gwbat yesebiaye'e. ¿Chejḻi'o da' nga chnia' le'? \p \v 27 Na' gož Martan' ḻe': \p ―X̱ana', chejḻi'a naco' dogualje Xi'iṉ Dios. Chejḻi'a naco' Criston' ben' ba gwlezto' seḻa' Diosen' yežlion' yedeṉabi'e. \s1 Jesúsen' gwcheže' gan' bosocuaše' Lázaron' \p \v 28 Beyož gwna Martan' ca' beyeje' jayeže' María bilen' šižize: \p ―Ba bla' Maestron' cho'a yežen' na' chṉie' le'. \p \v 29 Na' Marían' cate' bende' dan' gož Martan' ḻe' ḻa' gwza'te' na' gwyeje' gan' zoa Jesúsen'. \v 30 Biṉa' žin Jesúsen' lagüe yežen' ca horen', ṉe' nga'aṉe' cho'a yežen' gan' jašag Martan' ḻe'. \v 31 Na' beṉe' Jerusalén ca' nita' liž María, beṉe' cheso'e ḻe' yeḻa' chxenḻaže' da' got beṉe' zanen', cate' besele'ede' gwza' Marían' nach gosa'aclene' ḻe', gosacde' zeje' cho'a blojen' gan' ngaše' zjac̱heže'. \p \v 32 Na' Marían' cate' bžine' gan' zoa Jesúsen' na' ble'ede' ḻe', ḻa' bzoate xibe' lagüen', gože'ne': \p ―X̱ana', šaca' zo' nga caten' gocšene da' beṉe' zanan', biḻja gote' šaca'. \p \v 33 Na' cate' ble'e Jesúsen' chbež Marían' na' ḻecze chesebež beṉe' Jerusalén ca' za'aclene' ḻe', da' juisyw da' goque Jesúsen' na' bžaglagüe' ḻo' yic̱hjlažda'ogüen'. \v 34 Na' gože' ḻegaque': \p ―¿Ga bcuaše'lene'? \p Na' gose'e ḻe': \p ―X̱anto', yo'o na' le'edo'. \p \v 35 Na' gwchež Jesúsen'. \v 36 Na' beṉe' Jerusalén ca' gosene': \p ―Ḻe ṉa' catequen' chacde' ḻe'. \p \v 37 Na' baḻe' gosene': \p ―Bengan' bene' ga ble'e beṉe' lc̱hoḻen', na' šaca' gwzoe' nga caten' gocšene Lázaron', benḻje' cont bi gote'. \s1 Jesúsen' bosbane' Lázaron' ladjo beṉe' guaten' \p \v 38 Na' da' yoble da' juisyw da' goque Jesúsen' ḻo' lažda'ogüen'. Na' gwyeje' gan' bosocuaše' ben'. Naquen to bloj na' da' to yej cho'enṉa'. \v 39 Na' Jesúsen' gože' beṉe' ca': \p ―Ḻe ca'a yejen'. \p Na' Martan' beṉe' zan da' Lázaron' gože'ne': \p ―X̱ana', ba chḻa' ben' zigw, ḻe bac̱h goc tap ža gote'. \p \v 40 Na' gož Jesúsen' ḻe': \p ―Ba gwnia' le' še šejnilažo' neda' na' le'edo' nac Diosen' beṉe' zaca' juisyw. \p \v 41 Nach beṉe' ca' goseque'e yejen'. Na' Jesúsen' gwṉe'e yabale na' gwne': \p ―X̱a', chox̱cleno' ba bzenago' c̱hia'. \v 42 Ṉezda' yogo' ṉi'a chzenago' c̱hia', perw žia' ca' cont beṉe' ca' že' nga yesejḻe'e len' gwseḻo' neda'. \p \v 43 Beyož boḻ güiže' Diosen', gwṉe' zižje, gwne': \p ―Lázaro, bechoj. \p \v 44 Nach ḻa' bechojte Lázaron' ndobyoy ṉi'a ne'en to cint de lache' na' to bay ndobe cho'alagüen'. Na' Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Ḻe yozaše' lachen' na' ḻe gwsane' yeyeje'. \s1 Bosoxi'e yesezene' Jesúsen' \r (Mt. 26:1-5; Mr. 14:1-2; Lc. 22:1-2) \p \v 45 Na' zan beṉe' Jerusalén ca' beṉe' ja'aclene' Marían' besele'ede' yeḻa' guac da' ben Jesúsen' na' gosejnilaže'ne'. \v 46 Perw baḻ beṉe' Jerusalén ca' ja'aque' lao beṉe' fariseo ca' na' jaseže' ḻegaque' Jesúsen' bosbane' Lázaron'. \v 47 Nach bx̱oz gwnabia' ca' c̱he neto' beṉe' Israel len beṉe' fariseo ca' bosyotobe' yogo'ḻoḻ beṉe' ca' chesenabia' nación c̱heton'. Na' bosoxi'e gosene': \p ―¿Nac goncho? ḻe yeḻa' guac zan chon benga. \v 48 Na' še ṉacho jayenṉa', yogo'ze beṉe' yesejnilaže'ne', na' yesid beṉe' nación Roma na' yeseque'e yodao' blao c̱hechon' na' yosožiaye'e nación c̱hechon'. \p \v 49 Na' to beṉe' gwnabia' zoa ca horen' le' Caifás. Ḻe' naque' bx̱oz blao ḻo izen'. Na' gože' ḻegaque': \p ―Le'e gague bi ṉezele. \v 50 Na' bi chacbe'ele napen chio' cuent toz ben' gat, clel ca cuiayi' yogo'cho lente nación c̱hecho nga. \p \v 51 Gague con ca gwnalaže'ze Caifásen' gwne' ca', san da' naque' bx̱oz blao iznan', Diosen' bene' ga gwne' ca' cont gwdix̱jue'ede' gat Jesúsen' ṉec̱he nación c̱heton'. \v 52 Na' ca nac dan' gaten', gague gate' ṉec̱he nación c̱heto' na'zen' san gate' cont yogo' beṉe' ba gwlej Diosen' yesaque' xi'iṉe' gate'teze nación, yesaque' txen yesejnilaže'ne'. \v 53 Ca' goquen', žana' beṉe' gwnabia' ca' gosezolagüe' bosoxi'e nacle yesone' yesote' Jesúsen'. \p \v 54 Na' da'nan' Jesúsen' bich gwdacze' con can' nḻa'ze gan' že' beṉe' gwnabia' c̱he nación c̱heton'. Nach gwze'e distritw Judean' na' gwc̱he'e beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen to yež da' nzi' Efraín da' chi' gaḻa'ze latje dašen', na' besyega'aṉe' na'. \p \v 55 Na' ba zoa gaḻa' ḻṉi pascw c̱he neto' beṉe' Israel. Na' beṉe' zan beṉe' za'ac to to yež zja'aque' Jerusalénṉa' cate' za' gaḻa'le ḻṉin' cont yeson cuine' xilaže' can' ža ley c̱heton'. \v 56 Na' besyeyiljue' Jesúsen' do gan' zoa yodao' blaon' na' cate' bi besyeželde'ne' na' gose' ḻježe': \p ―¿Bi chaquele? ¿Güide' ḻṉi nga, še bi yide'? \p \v 57 Gosene' ca' ḻe bx̱oz gwnabia' c̱heto' ca' na' beṉe' fariseo ca' ba gosec̱hoguen' še note'tez beṉe' ṉezde' gan' zoa Jesúsen' cheyaḻa' gwzende' ḻegaque' cont yesezene' ḻe'. \c 12 \s1 Marían' chgüe'e set zix̱ ṉi'a Jesúsen' \r (Mt. 26:6-13; Mr. 14:3-9) \p \v 1 Na' yex̱op ža za' gaḻa' ḻṉi pascon', Jesúsen' gwc̱he'e beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen yež Betanian' gan' zoa Lázaron' ben' bosbane' ladjo beṉe' guaten'. \v 2 Na' baḻ beṉe' Betanian' bososiṉi'e to xše' da' gwdagw Jesúsen' cont gosonxene'ne'. Na' Martan' bdie' yeḻa' guagw na' Lázaron' gwche'lene' beṉe' ca' cho'a mesen' txen len Jesúsen'. \v 3 Na' Marían', de ca do tya set zix̱ c̱he' da' zaca'chgua la'ay na' naquen dogualje da' bchoj ḻo yag yej da' nzi' nardo. Na' jabigue' gaḻa'ze xṉi'a Jesúsen' na' gwlo'e set zix̱en' ṉi'ena' na' beyoža' bosbižen' len yiša' yic̱hje'. Na' doxen yo'ona' gwḻa'chguan ze set zix̱en'. \v 4 Na' Judas Iscariote xi'iṉ to beṉe' le' Simón, ḻe' naque' to beṉe' šižinw ca' zjanaque' Jesúsen' txen, na' ḻen' ba naquen gwdie' Jesúsen' ḻo na' beṉe' ca' chesegue'ede' ḻe'. Na' Judasen' gwne: \p \v 5 ―¿Bixc̱hen' bi bete' seten' na' goṉe' mechon' cont gaclenen beṉe' yaše'? ḻe zacan' ca no laxjw mos da' gone' gan tgüiz. \p \v 6 Judasen' gwne' ca' gague da' beyaše'de' beṉe' yašen' san da' goque' beṉe' gwban. Ḻen' bex̱ue' mechw da' bosoc̱hin yogüe' na' gwlejlane' mechon'. \v 7 Nach Jesúsen' gože'ne': \p ―Bibi ye'lne', ḻe ba bene' da' non gone' len neda' c̱he ža cate' gaša'. \v 8 Beṉe' yaše' ca' nita'cze' len le'e bate'teze, san neda' bich soacza' yesša len le'e. \s1 Bx̱oz gwnabia' ca' bosoxi'e yesote' Lázaron' \p \v 9 Na' beṉe' zan beṉe' Israel gualaž c̱heton' goseṉezde' zoa Jesúsen' lagüe' yež Betanian' na' ja'aque', gague cont yesele'ede' Jesús na'zen' san da' gosaclaže' yesele'ede' lencze Lázaron' ben' bosbane' ladjo beṉe' guaten'. \v 10 Na' bx̱oz gwnabia' c̱he nación Israel c̱heton' bosoxi'e ḻecze yesote' Lázaron', \v 11 ḻe beṉe' zan beṉe' Israel ba chesyecuase' len ḻegaque' na' ba chesejnilaže' Jesúsen' dan' goseṉezde' bosbane' Lázaron'. \s1 Jesúsen' beyo'e ciuda Jerusalénṉa' da' yoble \r (Mt. 21:1-11; Mr. 11:1-11; Lc. 19:28-40) \p \v 12 Na' beteyo Jesúsen' len beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen gosa'aque' Betanian' na' ja'aque' Jerusalén. Na' beṉe' zan chesežag Jerusalénṉa' da' ba zoa gaḻa' ḻṉin', na' zane' cate' goseṉezde' žin Jesúsen' Jerusalénṉa', \v 13 besežaše' jaseḻeze' ḻe' zjanox̱e' no zin. Na' chesegüe'e ḻban' c̱he', chesene': \p ―¡Ḻeca beṉe' zaca' benga! Mbalaz ben' za' nga nseḻa' X̱ancho Diosen' ḻe' cont ṉabi'e. ¡Mbalaz beṉe' naque' Rey c̱he nación Israel c̱hechon'! \p \v 14 Na' bžel to burr dao' be gwžia Jesúsen', na' goc can' nyoj Xtiža' Diosen' žan: \q1 \v 15 Le'e chonxenḻe Diosen' ciuda Jerusalénṉa', bi žeble; \q1 ḻe ṉa', ba za' Rey c̱helen' žie' to burr dao'. \p \v 16 Na' beṉe' ca' zjanaque' Jesúsen' txen gague cate gosejni'ide' chac con can' bosozoj ben' goso'e xtiža' Diosen' cani'. Beyož got Jesúsen' na' goc yogo' da' ca' gosaquen' cont bla'lagüe ḻe Jesúsen' naque' beṉe' zaca' juisyw, cana'ch jasyeza'laže' diža' ca' da' zjanyoj c̱he Jesúsen' na' gosejni'iden'. \p \v 17 Beṉe' ca' besele'e cate' Jesúsen' boḻ güiže' Lázaron' na' bosbane' ḻe' cont bechoje' ḻo' ban' gosoe'lene' beṉe' ca' že' ḻo ciudan' diža' can' goquen'. \v 18 Na' da'nan' beṉe' zan jaseleze' Jesúsen' da' ba gosende' diža' c̱he yeḻa' guac dan' bene' bosbane' Lázaron'. \v 19 Nach beṉe' fariseo ca' gose' ḻježe': \p ―Ba chle'ele bibi chac bi goncho. Yogo'ze beṉe' ba chosozenague' c̱he'. \s1 To c̱hope beṉe' griego goseṉabe' yesoe'lene' Jesúsen' diža' \p \v 20 Na' zjalen to c̱hope beṉe' griego beṉe' ca' ja'aque' gosonxene' Diosen' ḻo ḻṉin'. \v 21 Na' beṉe' ca' besežine' gan' zoa Felipen' ben' nac beṉe' Betsaida ga mbane distritw Galilean', na' gose'ene': \p ―Si'xenšco', chaclaže'to' güe'lento' Jesúsen' diža'. \p \v 22 Na' Felipen' gwyeje' jaṉe'e Andrésen' nach choptie' jaseže' Jesúsen' ca'. \v 23 Nach Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Ṉa'a ba bžin hor gac yogo'ḻoḻ da' cheyaḻa' gac cont la'lagüe naca' beṉe' zaca' juisyw. \v 24 Žia' to da' zejen, še to trigon' bi yexiṉjen cate' lažon' ḻo yon', con chega'aṉcze tozen; perw še yexiṉjen na' yelan', da' zan trigon' goṉen. \v 25 Note'tez beṉe' con chi' yic̱hje' gac güen c̱hegaque' yežlio nga, beṉe' ca' yesebiaye'e. Na' note'teze beṉe' chesene' bibi nonen še bi gac c̱hegaque' yežlio nga, šjasyezoe' len Diosen' toḻi tocaṉe. \v 26 Na' note'tez beṉe' chesaclaže' yesone' xšinan', cheyaḻa' yesejnilaže' neda' na' yosozenague' c̱hia'. Na' gan' soa' neda' ḻecze na' yesezoa beṉe' ca' yeson xšinan'. Note'tez beṉe' yeson xšinan', X̱an' gone' cont yesacxene'. \s1 Jesúsen' gwdix̱jue'ede' yesot beṉe' ḻe' \p \v 27 ’Ba chžaglagua' ḻo' yic̱hjlažda'oguan'. ¿Chaquele ṉabda' X̱an' yosle' neda' ḻo da' ca' ba zoa gac c̱hia' ṉa'a? Bitw gona' ca', ḻe za'a cont gac c̱hia' yogo' da' ca'. \p \v 28 Nach boḻ güiže' Diosen', gwne': \p ―X̱a', ben len neda' cont yesacbe'e beṉe' naco' beṉe' zaca' juisyw. \p Beyož gwne' ca' na' gwṉe Dios ben' zoa yaban', gwne': \p ―Ba bena' len le' cont chesacbe'e beṉe' naca' beṉe' zaca' juisyw na' za' goncha' ca' yeto. \p \v 29 Na' zan beṉe' ca' že' na' gosende' dan' gwna Diosen' na' gosene' gwzion' gwṉe. Na' yebaḻe' gosene': \p ―To angl gwṉe' ḻe'. \p \v 30 Na' Jesúsen' gwne': \p ―Diosen' gwṉe' neda' zižje gague cont ṉezda' neda' chzenague' c̱hia' san cont ṉeze le'e. \v 31 Ba bžin ža Diosen' c̱hogbi'en' c̱he beṉe' ca' bi chesejḻe'e c̱hia'. Na' ba bžin ža Satanás dan' chnabia' da' x̱igüe' ca' na' dan' chnabia'te beṉe' ca' bi chosozenag c̱he Diosen' solao ṉit yeḻa' chnabia' c̱hen. \v 32 Na' cate' yeseḻise' neda' to ḻe'e yag, cana'ch gona' cont zan beṉe' že' doxen ḻo yežlion' yesejnilaže' neda'. \p \v 33 Gwne' ca' cont goseṉezde' yesot beṉe' ḻe' yosode'ene' to ḻe'e yag cruz. \v 34 Na' beṉe' ca' že'na' clele gosejni'ide' dan' gwnen' na' gose'e ḻe': \p ―Ba beneto' can' ža Xtiža' Diosen' da' nyojen, na' ṉezeto' žan Cristo ben' seḻa' Diosen' yedeṉabi'e nación c̱hechon' soe' toḻi tocaṉe. Na' le' ¿bixc̱hen' žo' naco' beṉe' gwseḻa' Dios goljo' beṉac̱h na' žo' yesote' le' to ḻe'e yag cruz še ca'? ¿Nox naco' šaca'? \p \v 35 Nach Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Yešlož da'ozen' soa' len le'e, neda' nsa' be'ni' c̱he yic̱hjlažda'olen'. Ḻe gwzenag c̱hia' šlac ṉe' de latje šo' be'ni' c̱hian' ḻo' yic̱hjlažda'olen', cont bi cuiayi'lenḻe da' mal dan' chnabia' le'e. Ben' chda gan' nac c̱hoḻ bi chacbe'ede' gan' zeje'. Can' naquen len le'e. \v 36 Ḻe šejnilaže' neda' šlac ṉe' zoa' len le'e, cont šo' be'ni' c̱hian' ḻo' yic̱hjlažda'olen'. \p Gwde gwna Jesúsen' ca' beze'e na' bcuaše'de' ḻegaque'. \s1 Zan beṉe' Israel bi gosejnilaže' Jesúsen' \p \v 37 Na' ḻa'czḻa' beṉe' Israel gualaž c̱heto' ca' besele'ede' ben Jesúsen' da' zan yeḻa' guac, zane' bi gosejnilaže'ne'. \v 38 Goc can' bzoj da' Isaíasen' ben' be' xtiža' Diosen' cani', gwne': \q1 X̱anto', nono chejḻe' diža' dan' chyix̱jue'eton', \q1 na' nono chesacbe'e blo'o yeḻa' guac c̱hion'. \m \v 39 Bi goc yesejḻe'e, ḻe goc c̱hegaque' can' ža yeto dan' bzoj da' Isaíasen', žan: \q1 \v 40 Diosen' bene' cont bi gosejni'ide' na' cont zjanaque' beṉe' güedena. \q1 Ba bene' cont chesele'ede' na' bi zjaṉezde' bi zejen, \q1 na' bi chesacbe'ede' ḻo' yic̱hjlažda'ogaque' bi zejen dan' chlo'ede' ḻegaque'. \q1 Šaca' chesejni'ide' na' chesacbe'ede' bi zejen dan' chlo'eda' ḻegaque', \q1 ba besyetiṉjde' na' ba beca'a xtoḻa'gaquen' šaca'. \m \v 41 Da' Isaíasen' gwne' ca' da' ble'ebande' nac Jesúsen' beṉe' zaca' juisyw nach be'e diža' c̱he'. \p \v 42 Na' ḻa'czḻa' zanch beṉe' Israel gualaž c̱heto' ca' bi gosejnilaže' Jesúsen', bia'cze beṉe' zan na' len no beṉe' gwnabia' c̱heto' gosejnilaže'ne', perw bi goso'e diža' chesejnilaže'ne' ḻe besežebe' bich yosoleb beṉe' fariseo ca' ḻegaque' ḻo' yodaon'. \v 43 Gosaclaže'che' yesenite' binḻo len beṉac̱hen' clel ca yesenite' binḻo len Diosen'. \s1 Xtiža' Jesúsen' naquen da' žialao \p \v 44 Nach Jesúsen' gwne' zižje gože' beṉe' ca' že'na': \p ―Beṉe' chesejnilaže' neda' gague neda'zen' chesejnilaže' san lente X̱an' ben' gwseḻa' neda'. \v 45 Na' beṉe' chṉe'e neda' chle'ede' beṉe' gwseḻa' neda'. \v 46 Neda' za'a yežlio nga chgua'a be'ni' ḻo' yic̱hjlaždao' beṉe' ca' chesejnilaže' neda', cont bi yesenite' yesonche' da' malen'. \v 47 Na' note'tez beṉe' ṉezde' can' ba gwnian' na' bi chzenague' c̱hia', gague neda' gwnežjua' castigw c̱he xtoḻen', ḻe bi za'a yežlion' cont gwnežjua' castigw c̱he xtoḻa' beṉac̱hen', san za'a cont gwnežjua' yeḻa' mban toḻi tocaṉe c̱he beṉe' yesejnilaže' neda'. \v 48 Perw de da' c̱hoglaon c̱he beṉe' ca' bi chesejnilaže' neda' na' bi chosozenague' c̱he dan' ba gwnian', xtižan' dan' ba bian', ḻenṉa' c̱hoglaon c̱he beṉe' ca' zjanape' doḻa' cate' žin ža te c̱he yežlion'. \v 49 Gague bia' diža' to gualaza', san X̱a' ben' gwseḻa' nedan' none' mandadw bin' cheyaḻa' ṉia' na' bin' cheyaḻa' gwsed gwlo'eda'. \v 50 Na' ṉezda' dan' none' mandadw ṉia' nsan' yeḻa' mban toḻi tocaṉe c̱he beṉe' yosozenag c̱hen. Na' da' ḻi, con can' ža X̱an', can' choe'lena' le'e diža'. \c 13 \s1 Gwdib Jesúsen' ṉi'a beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen \p \v 1 Na' Jesúsen' ba ṉezde' ba bžin ža yeze'e yežlion' na' yeyeje' gan' zoa X̱e' Diosen', na' gocde' yogo' beṉe' ba chejnilaže' ḻe' ḻo yežlio nga. Da'nan' za' gaḻa' ḻṉi pascon' bzejni'ide' beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen, ḻe chacyaṉe'czede' ḻegaque'. \p \v 2 Bac̱h gwlo'o Satanásen' xbab ḻo' yic̱hjlaždao' Judas Iscariote, ben' nac xi'iṉ to beṉe' le Simón, cont gwdie' Jesúsen' ḻo na' beṉe' ca' chesegue'ede' ḻe'. Na' ba zjanite' chesagüe' xše'. \v 3 Na' Jesúsen' ṉezde' X̱en' ba bene' cont nape' ḻa'zelagüe yeḻa' chnabia', na' ṉezde' gan' zoa Diosen' gwze'e na' gan' zoe' nan' yeyeje'. \v 4 Da'nan' gwzože'e cate' ba chesyedagüe' xše' na' gwlec̱hje' xe' da' nyaze' cha'le na' gwxi'e to lache' da' bc̱hej ḻsinen'. \v 5 Nach gwxi'e nis na' gwde'en to ḻo' ša' na' gwzolagüe' gwdibe' ṉi'a beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen ca to mos, na' bosbiže' ṉi'agaquen' len lachen' nc̱hej ḻsinen'. \p \v 6 Na' cate' ba zoa c̱hibe' ṉi'a Simón Pedro, Pedron' gože'ne': \p ―X̱ana', ¿le' c̱hibo' ṉi'an'? \p \v 7 Na' Jesúsen' gože'ne': \p ―Dan' chona' nga bi chejni'idon' ṉa'a, perw gwžin ža cate' šejni'idon'. \p \v 8 Na' gož Pedron' ḻe': \p ―Gwbat gua'a latje c̱hibo' ṉi'an'. \p Jesúsen' gože'ne': \p ―Še bi c̱hiban', bich gaco' txen len neda'. \p \v 9 Na' Pedron' gože'ne': \p ―X̱ana', gague ṉi'a na'zen' c̱hibo' še ca', san doxena'. \p \v 10 Nach gož Jesúsen' ḻe': \p ―Beṉe' noša' nazje', ṉi'e na'zen' chyažjen c̱hibe', ḻe doxen cuerp c̱hen' naquen xilaže'. Can' nac le'e, nac lažda'olen' xilaže', ḻa'czḻa' gague yogo'le. \p \v 11 Jesúsen' gwṉezde' non' gwde' ḻe' ḻo na' beṉe' chesegue'ede' ḻe'. Da'nan' gwne': “Gague yogo'le nac lažda'olen' xilaže.” \p \v 12 Na' cate' beyož gwdibe' ṉi'a yogüe', nach beyaze' xe' dan' chaze' cha'le na' bebi'e da' yoble cho'a mesen'. Na' gože' ḻegaque': \p ―¿Chejni'ile bi zejen dan' ba bena' nga len le'e? \v 13 Le'e nsi'le neda' Maestrw na' X̱anḻe, na' güenczen' žale, ḻe can' naca'. \v 14 Na' neda' ḻa'czḻa' naca' X̱anḻe na' Maestrw c̱hele, ba gwdiba' ṉi'alen' ca to mos, na' can' cheyaḻa' gaclen ḻježle ca to mos. \v 15 Ba gwdiba' ṉi'alen' cont blo'eda' le'e cheyaḻa' gonḻe can' ba benan'. \v 16 Chnia' le'e to da' zejen, note'teze mos bi naque' beṉe' blaoch ca x̱ane', na' to beṉe' zej mandadw bi zaca'che' ca beṉe' gwseḻa' ḻe'. \v 17 Še chejni'ile da' quinga na' gonḻe can' gwnian', nach soale mbalaz. \p \v 18 ’Bi žia' ca' c̱he yogo'le. Nombi'a yic̱hjlaždao' to to le'e ba gwleja' cont soale txen len neda'. Na' ṉezda' gac can' ža Xtiža' Diosen' da' nyojen žan: “Beṉe' gwdagw len neda' txen ba blej bšošje' neda'.” \v 19 Chnia' le'e da' quinga cate' za' gac ca' cont cate' ba goc ca' soac̱hac̱hle šejḻe'le ḻe naca' ben' gwseḻa' Diosen' can' ba gwnia' le'e. \v 20 Chnia' le'e to da' zejen, beṉe' ca' chosolebe' note'tez beṉe' chseḻa', neda'czen' chosolebe' še ca', na' beṉe' chosolebe' neda' ḻecze chosolebe' Dios beṉe' gwseḻe' neda'. \s1 Jesúsen' gwne' toe' gwdie' ḻe' ḻo na' beṉe' ca' chesegue'ede' ḻe' \r (Mt. 26:20-25; Mr. 14:17-21; Lc. 22:21-23) \p \v 21 Beyož gwna Jesúsen' ca' ba gwzolao chacyaše'chgüede' ḻo' yic̱hjlažda'ogüen', na' bochix̱gaten' gwne': \p ―Da' ḻi chnia' le'e, to le'e gwdelenda' ḻo na' beṉe' chesegue'e neda'. \p \v 22 Na' beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen con cheseṉa' cho'alao ḻježe' chesone' xbab c̱he noen' gwne' ca'. \v 23 Na' toe' chi'e cuiten' dan' chaquechgüe' Jesúsen' ḻe'. \v 24 Nach Pedron' bene' señw len bena' cont gwṉabde' Jesúsen' no c̱hen' gwne' ca'. \v 25 Nach gwbigue' bago gože' Jesúsen': \p ―¿Non' gon ca'? \p \v 26 Na' gož Jesúsen' ḻe': \p ―Bena' gwnežjua' late' yetextilen' cate' ba bḻo'ojan' ḻo' nis yeḻa' guagon', ḻe'na' gon ca'. \p Nach bḻo'oje' late' yetextilen' ḻo' nis yeḻa' guagon' na' bnežjuen' Judas Iscariote beṉe' nac xi'iṉ to beṉe' le' Simón. \v 27 Na' beyož bnežjue' Judasen' yetextilen' ḻa' gwyo'o gwyazte Satanás dan' chnabia' da' x̱igüe' ca' ḻo' yic̱hjlaždao' Judasen'. Nach Jesúsen' gože' Judasen': \p ―Da' ba zoa gono' benen bedao'nez. \p \v 28 Na' ṉe to ben' zjachi' cho'a mesen' bi gosejni'ide' bixc̱hen' gože' ḻe' ca'. \v 29 Baḻe' gosacde' da' nox̱e' Judasen' bols mechon' Jesúsen' gože' ḻe' šjax̱i'e da' cheseyažjde' ḻo ḻṉin' o šjanežjue' mechw da' chyažje no beṉe' yaše'. \v 30 Nach cate' beyož gwdagw Judasen' pedas yetextil dan' bnežjw Jesúsen' ḻe', ḻa' bchojte'. Na' ba nac ba goḻ gual. \s1 To da' cobe da' non Jesúsen' mandadw goncho \p \v 31 Gwde bchoj Judasen', Jesúsen' gwne': \p ―Diosen' gwseḻe' neda' golja' beṉac̱h na' ṉa'a ba nḻa'laon naca' beṉe' zaca' juisyw, na' neda' ḻecze ba chlo'a Diosen' naque' beṉe' zaca' juisyw. \v 32 Na' dan' chlo'a naque' beṉe' zaca', ḻecze ḻe' gwlo'e naca' beṉe' zaca', na' ḻa' gontien' ṉa'a. \v 33 Xi'iṉda'ogua', yešložga soa' len le'e. Na' yeyiljwle neda', na' chnia' le'e dan' goša' beṉe' gwnabia' c̱he nación Israel c̱hechon', bi gac sa'lenḻe neda' gan' yeya'an. \v 34 Na' to da' cobe chžia' bia' gonḻe, gaque ḻježle tole yetole. Can' chacda' le'e, ḻecz can' cheyaḻa' gaque ḻježle tole yetole. \v 35 Na' yeseṉeze yogo'ḻoḻ beṉe' nacle neda' txen še soaczle gaque ḻježle tole yetole. \s1 Jesúsen' gwne' Pedron' bi c̱hebe' nombi'ene' \r (Mt. 26:31-35; Mr. 14:27-31; Lc. 22:31-34) \p \v 36 Na' Simón Pedron' gože' Jesúsen': \p ―X̱ana', ¿gan' yeyejo'? \p Na' gož Jesúsen' ḻe': \p ―Gan' yeya'an bi gac sa'leno' neda' ṉa'a, perw techle yido' ga'oguo' neda'. \p \v 37 Na' Pedron' gože' ḻe': \p ―X̱ana', ¿bixc̱hen' bi gac sa'lena' le' ṉa'a? Gwzanḻaže' cuina' gata' še chonen byen cont gaclena' le'. \p \v 38 Na' gož Jesúsen' ḻe': \p ―¿Chacdo' gwzanḻaže' cuino' gato' cont gacleno' neda'? Da' ḻi chnia' le', cate' cuež jean' ba goc šoṉ ṉi'a bi chc̱hebo' nombi'o neda'. \c 14 \s1 Beṉe' chesejnilaže' Jesúsen' ḻecze zjanombi'e X̱e' Diosen' \p \v 1 ’Bich gacžejlaže'le. Ḻe šejnilaže' Diosen' na' ḻecze ḻe šejnilaže' neda'. \v 2 Da' zan yo'o da' že' gan' zoa X̱a' Diosen'. Ba gwnia' le'e šaca' bibi latje de c̱hele, san yeya'a šjayenšagua' yo'o c̱he to tole. \v 3 Na' cate' yeyož šjayenšagua' yo'o c̱hele ca', cana'ch yida' da' yoble yec̱hi'a le'e cont yedyezoale gan' šjayzoa' neda'. \v 4 Ṉezele gan' yeya'an' na' ba ṉezele nac gonḻe cont yežinḻe na'. \p \v 5 Na' gož Tomásen' ḻe': \p ―X̱anto', bi ṉezeto' gan' yeyejo'. ¿Nacxe gac ṉezeto' nac gonto' yežinto' na'? \p \v 6 Jesúsen' gože'ne': \p ―Neda' naca' nezen' na' nsa'a yogo' diža' ḻi, na' toz neda' chac chnežjua' beṉe' yeḻa' mban toḻi tocaṉe. Ṉe toze beṉe' bi yežine' gan' zoa X̱an' še bi šejnilaže' neda'. \v 7 Še nombia'yaṉe'le neda', lente X̱an' ba nombia'le še ca'. Na' bac̱h nombia'lne' ṉa'a na' ba ble'elne'. \p \v 8 Na' gož Felipen' ḻe': \p ―Ben cont le'eto' X̱aon', ḻezen' chṉabeto' le'. \p \v 9 Jesúsen' gože'ne': \p ―Felipe, sša xen ba gwzoa' nga len le'e na' ¿biṉa' gombi'o neda'? Note'tez beṉe' ba ble'e neda' ḻencze X̱an' ba ble'ede'. ¿Bixc̱hen' chṉabo' gona' cont le'ele X̱an'? \v 10 ¿Bi chejḻi'o zoa' len X̱an' na' ḻe' zoe' len neda'? Diža' da' choa' len le'e bi choan' to gualaza'. X̱a' nan' zoe' len neda' na' ḻen' chone' cont choa' dižan' chaclaže' gua' na' chona' bi da' chaclaže' gona'. \v 11 Ḻe šejḻe' c̱hia' zoa' len X̱an' na' ḻe' zoe' len neda'. Na' še bi chejḻe'le xtižan', ḻe šejḻe' c̱hia' dan' ba ble'ele chona' yeḻa' guac. \v 12 Na' chnia' to da' zejen, beṉe' ca' chesejnilaže' neda', da' ca' chonan' ḻecze ḻegaquen yesone'. Na' da' zaca'ch ca da' ca' yesone', ḻe yeya'a gan' zoa X̱an'. \v 13 Na' bite'teze da' ṉabele X̱an' lagüe da' chejnilaže'le neda' naca' Xi'iṉe', gonan', cont gwlo'a nac X̱an' beṉe' zaca' juisyw. \v 14 Bite'tez da' ṉable gona' lagüe da' chejnilaže'le neda', neda' gonan'. \s1 Jesúsen' gwne' seḻe' Spiritw c̱he Diosen' \p \v 15 ’Še chaquele neda', gonḻe can' nona' mandadw. \v 16 Na' ṉabda' X̱an' cont seḻe' Spiritw c̱hen' soan len le'e toḻi tocaṉe na' gaclenen le'e. Na' Spiritw c̱he Diosen' gwzejni'in le'e da' nac da' ḻi. \v 17 Na' beṉe' bi chesejnilaže' Diosen', Spiritw c̱hen' bi gac soan len ḻegaque', ḻe bi chesele'eden' na' ṉeca chesejḻe'e še zoan. San le'e nombia'len, ḻe zoan len le'e na' gwžin ža yedesoan ḻo' yic̱hjlažda'olen' ṉabian' le'e. \v 18 Bi yocua'aṉa' le'e ca bi' güezebe. Güidcza' yeto gan' zoale nga. \v 19 Yešlož beṉe' ca' bi chesejnilaže' Diosen' bich yesele'ede' neda', perw le'e gwle'eczele neda'. Na' da' zoa' toḻi tocaṉe, da'nan' soale toḻi tocaṉe. \v 20 Na' cate' žin ža yedesoa Spiritw c̱he Diosen' ḻo' yic̱hjlažda'olen', cana'ch gacbe'ele neda' zoa' len X̱an' na' le'e zoale len neda' na' neda' zoa' len le'e. \v 21 Beṉe' zjaṉezde' dan' nona' mandadw yesone' na' chesonen', beṉe' ca' chesacde' neda'. Na' beṉe' ca' chesacde' neda' ḻecze chaque X̱an' ḻegaque', na' neda' ḻecze soa' gacda' ḻegaque' na' gona' cont yesombia'che' neda'. \p \v 22 Na' Judas (perw gague Judas Iscariote) gože'ne': \p ―X̱anto', ¿bixc̱hen' gono' cont neto' ṉezeto' zoaczo' len neto' na' bi gono' ca' len beṉe' bi chesejnilaže' Diosen'? \p \v 23 Na' Jesúsen' gože'ne': \p ―Beṉe' chesacde' neda' chosozenague' xtižan', na' X̱an' ḻecze gacde' ḻegaque' na' neda' len x̱an' yedesoato' len ḻegaque'. \v 24 Beṉe' bi chesacde' neda' bi chosozenague' xtižan'. Na' diža' dan' chnian' bi cho'an to gualaza' san cho'a diža' da' ža X̱an' ben' gwseḻa' neda'. \p \v 25 ’Da' quinga ba gwnia' le'e šlac ṉe' zoa' len le'e. \v 26 Na' X̱an' seḻe' Spiritw c̱hen' soan ḻo' yic̱hjlaždao' le'e chejnilaže'le neda' cont gaclenen le'e. Na' Spiriton' gwzejni'in le'e yogo' da' cheyaḻa' ṉezele na' gonen cont šjayza'laže'le yogo' dan' ba gwnia' le'e. \p \v 27 ’Na' chcua'aṉa' le'e na' chona' cont soa cuezle binḻo len xbab c̱helen'. Chaclaža' soa cuezle binḻo len xbab c̱helen' can' zoa' neda'. Nono beṉac̱h gac gone' cont soa cuezle binḻo len xbab c̱helen' can' chac chona' neda'. Bi gacžejlaže'le, ṉeca žeble. \v 28 Ba benele gwnia' yeya'a gan' zoa X̱an' na' yida' da' yoble gan' zoale nga. Na' ša chaquelenda' ca cheyaḻa', nach chebele dan' yeya'a gan' zoa X̱an', ḻe X̱an' zaca'che' ca neda'. \v 29 Na' ba gwnia' le'e ṉa'a bibi ṉa' gac, cont soac̱hac̱hle šejnilaže'le neda' caten' gac ca'. \p \v 30 ’Bich gua'a diža' zan len le'e, ḻe ba za' Satanás dan' chnabia' da' x̱igüe' ca' na' dan' chnabia'te beṉe' ca' bi chesejnilaže' neda', na' tiḻlenen neda', perw bi gonen neda' gan. \v 31 Chona' con can' non X̱an' mandadw cont ṉeze beṉac̱hen' chacda' X̱an'. Ḻe šo'o ṉa'a, ba goḻe šejcho. \c 15 \s1 Jesúsen' zaca'lebe' ca to yag da' chbia uvas \p \v 1 ’Neda' zaca'leba' ca to yag da' chbia uvas. Na' X̱an' zaca'lebe' ca beṉe' chonši'i yaguen'. \v 2 Na' le'e chejnilaže'le neda' zaca'leble ca xoze' yaguen'. Na' to to xoze' yaguen' da' bibi chbian, chc̱hoguen'. Na' to to xozen' da' chbia uvasen' chpe'en cont chbiachen da' zanch. \v 3 Na' le'e ba nacle ca to xozen' da' ba mpe'e, ḻe bac̱h chzenagle xtižan' dan' ba be'lena' le'e. \v 4 Ḻe soac̱hac̱h len neda' cont soac̱hac̱ha' len le'e. Can' nac xoze' yaguen' bibi chac cuian to gualazen še bi nca'an ḻe'e yaguen', can' naquen len le'e, bi gacle can' chazlaže' Diosen' še bi soac̱hac̱hle len neda'. \p \v 5 ’Neda' zaca'leba' ca to yag da' chbia uvas na' le'e zaca'leble ca xozen'. Note'tezle še soac̱hac̱hle len neda' ḻecze soac̱hac̱ha' len le'e na' gacle can' chazlaže' Diosen', ca'aczen' nac c̱he yag uvazen' dan' chbiachgua, ḻe bibi gac gonḻe to gualazle. \v 6 Beṉe' bi zoac̱hac̱he' len neda', gac c̱he' can' chac len xoze' yag da' bibi chbia, ḻe chesec̱hoguen' na' chesebižen na' chžin ža chosotoben' chesadoen' yi' cont cheseyen. \p \v 7 ’Na' le'e še zoac̱hac̱hle len neda' na' zoac̱hac̱hle chzenagle xtižan', bite'tez da' chaclaže'le ṉabele Diosen', goṉczen'. \v 8 Chacxen X̱an' cate' zoale chonchguale dan' chazlažen', na' še chonḻe ca', yesacbe'e beṉe' da' ḻi chejnilaže'le neda' na' chzenagle c̱hia'. \v 9 Ca X̱an' chacde' neda', ḻecz ca' neda' ba chacda' le'e. Ḻe soa ḻe gon can' žia' cont gacbe'ele chacda' le'e. \v 10 Še gonḻe can' nona' mandadw, nachen' gacbe'ele chacda' le'e, ḻe neda' chona' dan' non X̱an' mandadw na' chacbe'eda' chacde' neda'. \p \v 11 ’Ba gwnia' le'e ca' cont soale mbalaz ca mbalazen' zoa' neda'. Chaclaža' soale mbalaz juisyw. \v 12 Na' da' nga nona' mandadw gonḻe, gaque ḻježle tole yetole can' chacda' neda' le'e. \v 13 Nono zoa beṉe' chaquech ḻježe' ca beṉe' chzanḻaže' cuine' gate' ṉec̱he beṉe' migw c̱he'. Na' can' chona' neda'. \v 14 Na' le'e nacle migw c̱hia' še chonḻe con can' nona' mandadw. \v 15 Na' bich žia' nacle beṉe' güen žin c̱hia', ḻe to beṉe' güen žin bi ṉezde' yogo' da' chon x̱anen', san žia' nacle migw c̱hia'. Ḻe yogo'ḻoḻ da' ba benda' gwna X̱an' ba bzejni'idan' le'e. \v 16 Gague le'e gwlejle neda' naca' X̱anḻe. Neda' gwleja' le'e cont chejnilaže'le neda'. Na' chseḻa' le'e cont šjenḻe can' chazlaže' X̱an', na' gague da' te c̱he da' ca' gonḻen'. Na' yogo'ḻoḻ da' ṉabele X̱an' gone' lagüe da' chejnilaže'le neda', gonczen'. \v 17 Da' nga da' chona' mandadw gonḻe, gaque ḻježle tole yetole. \s1 Beṉe' bi chesejnilaže' Diosen' chesegue'ede' beṉe' chosozenag c̱he Jesúsen' \p \v 18 ’Še beṉe' bi chesejnilaže' Diosen' chesegue'ede' le'e, ḻe gon xbab ba chesegue'eczede' neda' cate' za' yesegue'ede' le'e. \v 19 Ša nacle txen len beṉe' ca' bi chesejnilaže' Diosen', nachen' yesacde' le'e can' chesaque' beṉe' ḻježen' šaca'. Perw ba gwleja' le'e cont chzenagle c̱hia'. Da'nan' chesegue'ede' le'e da' bi nacle ḻegaque' txen. \v 20 Ḻe šjasa'laže' dan' gwnia' le'e: “Note'teze mos bi naque' blaoch ca x̱anen'.” Bosoc̱hi bososaca' beṉe' neda', na' ḻecz ca' yesonde' le'e. Na' baḻze beṉe' bosozenague' xtižan', ḻecze baḻze' yosozenague' xtiža'len'. \v 21 Na' da' bi zjanombi'e Diosen' ben' gwseḻa' neda', da'nan' yesonde' le'e yogo' da' ca', ḻe chesegue'ede' le'e da' chzenagle c̱hia'. \p \v 22 ’Ša neda' bi bedezejni'ida' ḻegaque', bi zjanape' doḻa' da' chesegue'ede' neda' šaca'. Perw ṉa'a bibi de da' yosode'ede' yesene' bi zjanape' doḻa'. \v 23 Beṉe' chgue'ede' neda' lente X̱an' chgue'ede'. \v 24 Ba bena' yeḻa' guac da' nono nochle ṉa' gon, na' šaca' bi besele'eden' bi zjanape' doḻa' da' chesegue'ede' neda'. Perw ba besele'ede' da' ca' na' bia'cze chesegue'ede' neda' len X̱an'. \v 25 Na' chac can' nyoj Xtiža' Diosen' dan' chososede' gan' žan: “Besegue'ede' neda' ḻa'czḻa' bibi da' mal bena'.” \p \v 26 ’Ba gwnia' le'e seḻa' Spiritw c̱he X̱a' Diosen' gaclenen le'e. Spiriton' san' gan' zoa X̱an' na' gwzejni'in le'e diža' ḻi c̱hia' neda'. \v 27 Na' ḻecz ca' le'e cheyaḻa' güe'le xtižan', ḻe ba gwzoale len neda' šlac ba gwdix̱jue'eda' xtiža' X̱a' Diosen'. \c 16 \p \v 1 ’Ba gwnia' le'e yogo' da' ca' cont bi gacžejlaže'le. \v 2 Ḻe yesyebeje' le'e ḻo' yodao' c̱hegaque' ca', na' gwžin ža cate' note'tez beṉe' yesote' le'e yesacde' chebe Diosen' dan' chesonen'. \v 3 Yesonde' le'e yogo' da' ca' ḻe bi zjanombi'e X̱an' ṉeca neda'. \v 4 Žia le'e da' quinga cont cate' žin ža gac can' gwnian' nach šjaze'ele. \s1 Da' chon Spiritw c̱he Diosen' \p ’Bi gwnia' le'e yogo' da' ca' gac c̱hele cate' za' gwzolao bzejni'ida' le'e xtiža' Diosen', ḻe ṉe' zoacza' chaclena' le'e. \v 5 San ṉa'a yeya'a gan' zoa X̱an' ben' gwseḻa' neda', na' ṉe tole bi chṉabele neda' gan' yeya'a. \v 6 Na' ba chacyaše'le dan' ba gwnia' yeya'a. \v 7 Perw da' ḻi napen le'e cuent yeya'a, ḻe še bi yeya'a, Spiritw c̱he X̱a' Diosen' dan' gaclenen le'e bi yedesoan ḻo' yic̱hjlažda'olen'. Na' yeya'a nach seḻan' len le'e. \v 8 Na' cate' yid Spiriton' gwzejni'in beṉac̱hen' zjanape' doḻa', na' gwzejni'in non' nac beṉe' güen len Diosen', na' gwzejni'in gata' castigw toḻi tocaṉe c̱he beṉe' bi chosozenague' c̱hia'. \v 9 Spiriton' gwzejni'in ḻegaque' zjanape' doḻa' da' bi chesejnilaže' neda'. \v 10 Na' gwzejni'in ḻegaque' non' nac beṉe' güen len Diosen', ḻe yeya'a gan' zoa X̱a' Diosen' na' le'e bich le'ele neda'. \v 11 Na' gwzejni'in ḻegaque' gata' castigw c̱he xtoḻa'gaquen' toḻi tocaṉe, ḻe Satanás dan' chnabia' da' x̱igüe' ca' na' dan' chnabia'te beṉe' ca' bi chesejnilaže' Diosen' ba nchoglaon c̱hen gwnežjw Diosen' castigw c̱hen toḻi tocaṉe. \p \v 12 ’Ṉe' dech da' zan da' ṉia' le'e, perw naquen zdebe šejni'ilen ṉa'a. \v 13 San cate' yedesoa Spiritw c̱he Diosen' ḻo' lažda'olen' cont gwzejni'in le'e da' nac da' ḻi, ḻen gwsed gwlo'en le'e yogo' da' cheyaḻa' ṉezele c̱hia', ḻe Spiriton' chṉen diža' ḻi. Bi güe'en diža' to gualazen, san güe'en bite'tez diža' da' chzene X̱an' ḻen, na' c̱hix̱jue'en le'e bica' da' za' za'ac. \v 14 Spiriton' gonen cont gwlo'elaon naca' beṉe' zaca' juisyw, ḻe gwzejni'in le'e xtiža'. \v 15 X̱an' ba bene' cont ṉezda' yogo' da' ṉeze ḻe', na' da'nan' gwnia' Spiriton' c̱hix̱jue'en le'e xtižan'. \s1 Jesúsen' gwne' šložze yesacyaše'de' na' techle yesyebede' \p \v 16 ’Šlož bi le'ele neda', na' te yešlož na' yezle'ele neda' da' yoble, ḻe yeya'a gan' zoa X̱an'. \p \v 17 Na' baḻe beṉe' ca' zjanaque' Jesúsen' txen gose' ḻježe': \p ―¿Bi zejen dan' che'e chio' te yešlož na' bich le'echone' na' techle ḻecze yešlož na' yezle'echone' da' yoble? Na' ¿bi zejen dan' že' yeyeje' gan' zoa X̱en'? \v 18 ¿Bi zejen dan' že' yešlož? Bi chejni'icho bin' že'. \p \v 19 Jesúsen' gocbe'ede' chesaclaže' yeseṉabde'ne' bi zejen, na' gože' ḻegaque': \p ―¿Ba chṉabe ḻježle bi zejen dan' gwnia': “Yešlož na' bich le'ele neda' na' techle ḻecze yešlož na' yezle'ele neda' da' yoble”? \v 20 Da' ḻi chnia' le'e ba zoa cuežle na' yegüine'le šlac beṉe' ca' bi chesejnilaže' Diosen' yesyebede'. Yeyaše'laže'le, perw šložzen' na' techle yebele. \v 21 Cate' chzan no'olen' chžaglagüe' šlac chaque' bes c̱he yeḻa' sanṉa'. Na' cate' ba golje bda'ona' bich chone' xbab c̱he dan' bžaglagüen', ḻe chbede' ba golje yeto beṉac̱h yežlio nga. \v 22 Ḻecze ca' le'e ba chacyaše'le ṉa'a, perw cate' yežagcho da' yoble soachle mbalaz na' nono gac yeca'a yeḻa' chebe c̱helen' ḻo' yic̱hjlažda'olen'. \p \v 23 ’Na' cate' ba bžin ža šjayzoa' da' yoble gan' zoa X̱an', cana'ch bich yažjele bi ṉable gwzejni'ida' le'e. Da' ḻi chnia' le'e, da' chejnilaže'le neda' bite'tez da' ṉabele X̱an', goṉczen' le'e. \v 24 Ža ṉa'aža bibi ṉa' ṉabele X̱an' ye'lne' chṉablen da' chejnilaže'le neda'. Na' ṉa'a ḻe ṉabe X̱an' bi da' ṉabelene' ye'lne' ca', na' gone' can' ṉabelenen' cont soale mbalaz juisyw. \s1 Criston' ba bene' cont yenit yeḻa' chnabia' c̱he gwxiyen' \p \v 25 ’Da' zan ba gwnia' le'e len jempl. Gwžin ža cate' bich gwzejni'ida' le'e len jempl, san gua'a diža' da' šejni'ile cate' gwzejni'ida' le'e c̱he X̱an'. \v 26 Na' cate' ba bžin žana', cana'ch ṉabele X̱an' bi da' ṉabelene' ye'lne' chṉablen da' chejnilaže'le neda'. Na' bi yažjen ṉabda' X̱an' gaclene' le'e. \v 27 Ḻe cuincze X̱an' chacde' le'e dan' chaquele neda' na' chejḻe'le gwseḻe' neda'. \v 28 Gan' zoa X̱a' Diosen' gwza'a na' ba bida' yežlio nga. Na' ṉa'a yeza' yežlio nga na' yeya'a gan' zoa X̱an'. \p \v 29 Nach gose'ene': \p ―Bac̱h cho'o diža' da' chejni'ito' na' bi cho'o jemplw. \v 30 Ba chacbe'eto' nombi'o yogo' xbab c̱he beṉac̱hen'. Ba ṉezledo' bi chesaclaže' beṉe' yeseṉezde' cate' biṉa' yeseṉaben'. Da'nan' bac̱h chejḻe'to' zao' gan' zoa Diosen'. \p \v 31 Na' gož Jesúsen' ḻegaque': \p ―¿Ba chejḻe'le ṉa'a? \v 32 Ba bžin ža na' ṉa'a ba goḻe' gaslasle. To tole ca'a xṉez c̱he c̱hele na' gwcua'aṉle toza'. Perw bi zoa' toza', ḻe zoa X̱an' len neda'. \v 33 Ba gwnia' le'e ca' cont soa cuezle binḻo len xbab c̱hele, ḻe chejnilaže'lenda'. Yežlio nga saca'zi'le, perw bi gacžejlaže'le, neda' ba bena' cont yenit yeḻa' chnabia' c̱he gwxiyen' dan' zoa ṉa'a chnabian' yežlio nga. \c 17 \s1 Jesúsen' gwṉabde' Diosen' gaclene' beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen \p \v 1 Beyož gwna Jesúsen' da' ca' nach gwṉe'e yabale na' gwne': \p ―X̱a', ba bžin hor gac c̱hia' dan' ba bžio' bia' gac. Ben cont nacbia' nedan' Xi'iṉo' naca' beṉe' zaca' juisyw cont neda' gona' ga gacbia' le' naco' beṉe' zaca' juisyw. \v 2 Ba beṉo' neda' yeḻa' chnabia' lao yogo' beṉac̱h cont chnežjua' yeḻa' mban toḻi tocaṉe c̱he yogo' beṉe' ca' ba gwlejo' chesejnilaže' neda'. \v 3 Na' beṉe' ca' zjanape' yeḻa' mban toḻi tocaṉe zjanombi'e le', ḻe tozon' zaco' gonxento', na' ḻecze zjanombi'e neda' Jesucristw beṉe' gwseḻo'. \p \v 4 ’Ḻo yežlion' ba bena' cont nacbia' naco' beṉe' zaca' juisyw, ḻe ba beyož bena' yogo'ḻoḻ da' gwlo'o ḻo na' gona'. \v 5 Na' ṉa'a X̱a', ben cont la'laon naca' beṉe' zaca' juisyw cate' yela'a gan' zon', doxen can' blo'elaon cate' gwzoa' len le' cate' za' x̱ete yežlion'. \p \v 6 ’Ba gwlejo' baḻ beṉac̱h chesejnilaže' neda', na' bac̱h blo'eda' ḻegaque' can' naco' na' can' chonon'. Zjanaque' xi'iṉo' na' beno' cont chesejnilaže' neda' na' chesone' can' žon'. \v 7 Na' ba zjaṉezde' yogoḻoḻ da' chona' na' yogo' diža' da' choa' zjanaquen c̱hio' le'. \v 8 Ḻe ba be'lena' ḻegaque' diža' dan' ba bzejni'ido' neda' na' ba bosozenague' c̱hen, na' ba chesacbe'ede' da' ḻi gwza'a gan' zon', na' chesejḻe'e ḻe len' gwseḻo' neda'. \p \v 9 ’Chṉaba' gacleno' ḻegaque'. Bi chṉaba' gacleno' yogo' beṉac̱h, san gacleno' beṉe' ca' gwlejo' chesejnilaže'nda' ḻe ba zjanaque' ḻo nao'. \v 10 Na' yogo' beṉe' chesejnilaže' neda' ḻecze chesejnilaže' le'. Na' ca'cze naquen, note'tez beṉe' zjanaque' xi'iṉo' ḻecz zjanaque' xi'iṉa', na' beṉe' ca' chesejnilaže'nda' chosolo'e naca' beṉe' zaca' juisyw. \p \v 11 ’Na' ṉa'a bich soa' yežlio nga, perw beṉe' quinga chesejnilaže' neda' ṉita'cze' yežlio nga, na' neda' ba zeza' gan' zo'na'. X̱a', naco' ḻa'zelagüe beṉe' laždao' xilaže', na' chṉaba' gwc̱hino' yeḻa' chnabia' c̱hio' cont gwcuas gwcuižo' da' malen' len ḻegaque' cont ṉita'cze' yesaque' toze len ḻježgaque', ca chio' naccho toze. \v 12 Šlac ba gwzoa len ḻegaque', neda' ba bc̱hina' yeḻa' chnabia' c̱hion' cont bcuas bcuiža' da' malen' len ḻegaque'. Da'nan' ṉe toe' bi gwžiayi', con toz ben' ba naquen cuiaye'e cont gac doxen can' ža Xtižo' dan' nyojen. \p \v 13 ’Na' ṉa'a ba zeza' gan' zon', na' šlac ṉe' zoa' yežlio nga cho'a diža' quinga cont beṉe' qui ṉita'chgüe' mbalaz ca mbalazen' zoa' neda'. \v 14 Neda' ba be'lena' ḻegaque' xtižon', na' beṉe' ca' bi chesejnilaže' le' chesegue'ede' ḻegaque' dan' bi chesone' txen len ḻegaque', ca' neda' bi naca' txen len beṉe' ca' bi chesejnilaže' le'. \v 15 Na' ca nac beṉe' ca' chesejnilaže' neda', bi chṉaba' yeca'o ḻegaque' ḻo' yežlio nga, san chṉaba' gacleno'ne' cont Satanás dan' chnabia' da' x̱igüe' ca' bi siye'en ḻegaque'. \v 16 Ḻegaque' bi zjanaque' txen len beṉe' bi chesejnilaže' le', ca neda' bi naca' txen len beṉe' bi chesejnilaže' le'. \v 17 Ben cont beṉe' ca' chesejnilaže' neda' yesaclaže' yesone' con da' žo', ḻe ba zjanombi'e diža' ḻi c̱hio'. Yogo' da' ba bzejni'ido' ḻegaque' naquen da' ḻi. \v 18 Len' gwseḻo' neda' yežlion' cont ba bia' xtižon', na' ḻecze ca' chseḻa' ḻegaque' yeso'e xtižan'. \v 19 Chzanḻaže' cuina' chona' con da' žo' le' cont yesaclaže' yesone' con can' žo' da' zjanombi'e diža' ḻi c̱hion'. \p \v 20 ’Na' bi chṉaba' gacleno' ḻegacze', san ḻecze gacleno' beṉe' ca' yesejnilaže' neda' cate' yesende' diža' dan' yesoe' beṉe' quinga. \v 21 X̱a', ben cont yogo'ḻoḻe' yesaque' toze len ḻježgaque' na' yesaque' txen len chio', ca le' naco' toze len neda' na' neda' naca' toze len le'. Ben cont yeyož yesaque' toze len chio' na' len ḻježgaque' cont beṉe' ca' bi chesejnilaže' le' yesacbe'ede' len' gwseḻo' neda'. \v 22 Na' yeḻa' bala'aṉ dan' noṉo' neda' ba bnežjuan' ḻegaque' cont zjanaque' toze len beṉe' ḻježe' ca chio' naccho toze. \v 23 Ḻegaque' zjanaque' txen len neda' na' neda' naca' txen len le' cont yogo'cho gaccho toze. Gaccho toze cont beṉe' ca' bi chesejnilaže' le' yesacbe'ede' len' gwseḻo' neda' na' yesacbe'ede' chacdo' beṉe' ca' can' chacdo' neda'. \p \v 24 ’X̱a', chacdo' neda' cate' biṉa' x̱e yežlio nga na' nono' neda' beṉe' zaca' juisyw. Na' chaclaža' beṉe' quinga gwlejo' chesejnilaže' neda' yedyesenite' len neda' gan' yedyesoan' cont yesele'ede' naca' beṉe' zaca' juisyw. \v 25 X̱a', naco' ḻa'zelagüe beṉe' chon da' zej to ḻicha. Na' ca nac beṉe' ca' bi chesejnilaže'nda', ḻecze bi zjanombi'e le', perw neda' nombi'a le', na' beṉe' ca' ba gwlejo' cont chesejnilaže' neda' zjaṉezde' len' gwseḻo' neda'. \v 26 Na' ba bzejni'ida' ḻegaque' can' nacon' na' can' chonon', na' za' gwzejni'ichda' ḻegaque', cont yesacbe'ede' chacdo' ḻegaque' can' chacdo' neda', na' cont neda' soacza' len ḻegaque'. \c 18 \s1 Judasen' bdie' Jesúsen' ḻo na' soldadw ca' \r (Mt. 26:47-56; Mr. 14:43-50; Lc. 22:47-53) \p \v 1 Beyož gwna Jesúsen' da' ca', gwza'lene' beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen ja'aque' šḻa'a Yegw Cedrón gan' gota' to le'ej ga goseze zan yag olivos. Na' goso'e ḻo' le'ejen'. \v 2 Na' Judasen' ben' ba naquen gone' Jesúsen' ḻo na' beṉe' ca' chesegue'ede' ḻe' ḻecze nombi'e latjen', ḻe zan ṉi'a Jesúsen' len beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen ba besedobe' na'. \v 3 Ca' goquen' bžin Judasen' na' nc̱he'e x̱oṉj soldadw na' yex̱oṉj beṉe' chesape' yodao' blaon' beṉe' goseseḻa' bx̱oz gwnabia' ca' na' beṉe' fariseo ca' cont yesezene' Jesúsen'. Zjanxobe' no lintern na' zjanox̱e' no yi' yech na' zjanaḻe' spada. \v 4 Jesúsen' ba ṉezde' yogo'ḻoḻ da' za' gac c̱he', na' bchoje' jašague' ḻegaque' na' gwne': \p ―¿Non' cheyiljwle? \p \v 5 Na' gose'ene': \p ―Cheyiljwto' Jesús beṉe' Nazaret. \p Na' gož Jesúsen' ḻegaque': \p ―Nedan'. \p Na' Judasen' ben' ba naquen gone' Jesúsen' ḻo na'gaquen' zelene' ḻegaque'. \v 6 Cate' Jesúsen' gože' ḻegaque': “Nedan”, ḻa' besyebiga'te' cosxanḻe na' jasechaze' ḻo yon'. \v 7 Na' da' yoble Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―¿Non' cheyiljwle? \p Na' ḻegaque' gose'ene': \p ―Cheyiljwto' Jesús beṉe' Nazaret. \p \v 8 Na' Jesúsen' gwne': \p ―Ba gwnia' nedan'. Na' še nedan' cheyiljwle, ḻe güe' latje šjaya'ac beṉe' quinga. \p \v 9 Gwne' ca' cont goc can' ba gwdix̱jue'ede' caten' gwne': “Ṉe to beṉe' ca' ba gwlej Diosen' chesejnilaže' neda' bi yesebiaye'e.” \v 10 Na' Simón Pedron' no'e to spada na' goḻjen' gwdinen' mos c̱he bx̱oz blaon' gwc̱hogtechgüe' nague' ḻicha. Na' mosen' le' Malco. \v 11 Na' Jesúsen' gože' Pedron': \p ―Bego'o spada c̱hion' ḻo' ližen'. ¿Chacdo' bi cheyaḻa' gac da' ba nžia bia' X̱a' Diosen' gac c̱hia'? \s1 Gosec̱he'e Jesúsen' lao ben' le' Anás \r (Mt. 26:57-58; Mr. 14:53-54; Lc. 22:54) \p \v 12 Nach soldadw ca' len x̱angaque' na' len beṉe' chesape' yodao' blao c̱he nación Israel c̱heton' gosezene' Jesúsen' na' bosoc̱heje'ne'. \v 13 Na' gosec̱he'ene' da' nechw lao Anás ben' naque' xta'obi'iṉ c̱he Caifás. Na' Caifásen' goque' bx̱oz blao c̱he nación Israel c̱heton' ḻo izen'. \v 14 Na' Caifásna' ben' gože' beṉe' gwnabia' c̱heton' napen ḻegaque' cuent toz ben' gat clel ca cuiayi' yogüe'. \s1 Pedron' bi gwc̱hebe' naque' Jesúsen' txen \r (Mt. 26:69-70; Mr. 14:66-68; Lc. 22:55-57) \p \v 15 Simón Pedron' len yeto beṉe' naque' Jesúsen' txen gosa'ogüe'ne'. Na' nombia' ben' nac bx̱oz blao ben' yeto. Da'nan' goc gwyo'e len Jesúsen' chyo'o c̱he bx̱oz blaon'. \v 16 Na' Pedron' bega'aṉe' do cho'a puerten'. Nach ben' yeto, da' nombia' bx̱oz blaon' ḻe', gwyeje' na' be'lene' diža' bi' no'olen' chap cho'a puerten' cont gwlo'obe' Pedron'. \v 17 Nach bi' no'olen' chape cho'a puerten' gožbe' Pedron': \p ―¿Gague leno' le' chzenago' dan' chsed chlo'e benga? \p Na' Pedron' gwne': \p ―Bi lena' neda'. \p \v 18 Beṉe' güen žin ca' na' beṉe' ca' chesape' yodao' blaon' ba gosebeque' to yi' ya'alj, ḻe chac zag, na' zjazeche' cho'a yin' cont chesyeže'ede'. Na' Pedron' ze' len ḻegaque' cho'a yin' cheže'ede'. \s1 Goseṉabde' Jesúsen' c̱he dan' chsed chlo'eden' \r (Mt. 26:59-66; Mr. 14:55-64; Lc. 22:66:71) \p \v 19 Na' ben' nac bx̱oz blaon' gwṉabde' Jesúsen' c̱he beṉe' ca' chosozenag c̱he dan' chsed chlo'eden' na' c̱he da' ca' chzejni'iden'. \v 20 Na' Jesúsen' gože'ne': \p ―Ba bi'a diža' doxen latje lagüe. Zan ṉi'a bsed blo'eda' ḻo' yodao' c̱hecho ca' na' chyo'o yodao' blaon' gan' chesežag yogo' beṉe' gualaž c̱hechon'. Bibi diža' gwnia' bagaše'ze. \v 21 ¿Bixc̱hen' chṉabdo' neda'? Gwṉabe beṉe' ca' gosende' dan' bsed blo'edan'. Ḻegaque' zjaṉezde' bi dižan' bia'. \p \v 22 Beyož gwna Jesúsen' ca', to ben' chape yodao' blaon' zie' na', na' gwdape' x̱aguen', gože'ne': \p ―¿Ca' choži'o xtiža' ben' nac bx̱oz blaon'? \p \v 23 Jesúsen' gwne': \p ―Še bi da' mal ba gwnia', be' diža' c̱he bi da' malen' ba gwnia', na' še gwnia' güen, ¿bixc̱hen' chgapo' neda'? \p \v 24 Nach Anásen' bdie' Jesúsen' ncheje' lao Caifásen' ben' nac bx̱oz blaon'. \s1 Da' yoble Pedron' bi gwc̱hebe' še naque' txen len Jesúsen' \r (Mt. 26:71-75; Mr. 14:69-72; Lc. 22:58-62) \p \v 25 Na' Pedron' zie' cho'a yin' cont cheže'ede' na' beṉe' ca' nita'na' gose'ene': \p ―¿Gague lenczo' len' chzenago' dan' chsed chlo'e benga? \p Na' bi gwc̱hebe', gwne': \p ―Bi lena' neda'. \p \v 26 To xmos bx̱oz blaon' naque' biše' ḻjež ben' gwc̱hog Pedron' naguen', na' ḻe' gože' Pedron': \p ―¿Gague ble'eda' le' len Jesúsen' ḻo' le'ej gan' ze yag olivos? \p \v 27 Na' Pedron' da' yoble bi gwc̱hebe', na' ḻa' gwchežte to jea. \s1 Gosec̱he'e Jesúsen' lao Pilaton' \r Mr. 27:1-2, 11-14; Mr. 15:1-5; Lc. 23:1-5) \p \v 28 Na' do cheni'las beṉe' gwnabia' ca' gosebeje' Jesúsen' gan' zoa Caifásen' na' gosec̱he'ene' gan' zoa gobernador Pilato ben' chon yeḻa' justis. Na' ḻegaque' bi goso'e len Jesúsen' yo'o gan' zoa Pilaton', ḻe can' nac costumbr c̱heton' bi chac yesagüe' xše' ḻṉi pascon' še yeso'e gan' že' beṉe' bi zjanac beṉe' Israel. \v 29 Da'nan' Pilaton' bchoje' na' gože' ḻegaque': \p ―¿Bi ben benga? ¿Bi xya chagwle c̱he'? \p \v 30 Na' beṉe' gwnabia' ca' gosene': \p ―Šaca' benga bi naque' beṉe' güen da' xiṉj bi bdeto'ne' ḻo naon'. \p \v 31 Na' gož Pilaton' ḻegaque': \p ―Ḻe yec̱he'e, na' ḻe gon yeḻa' justis c̱he' can' ža ley c̱helen'. \p Nach beṉe' gwnabia' c̱he nación Israel c̱heton' gose'ene': \p ―Bi de ḻsens gotto' beṉe'. \p \v 32 Da' gosone' ca' goc can' gwna Jesúsen' caten' bzejni'ide' nac yesone' yesote'ne'. \v 33 Nach Pilaton' beyo'e yo'ona' na' goxe' Jesúsen' na' gože'ne': \p ―¿Naco' le' Rey c̱he beṉe' Israel ca'? \p \v 34 Jesúsen' gože'ne': \p ―¿Con da' goljlažon' chṉabo', še beṉe' yoble gose'e le' ca'? \p \v 35 Pilaton' gože'ne': \p ―¿Chacdo' naca' neda' beṉe' Israel? Beṉe' Israel gualaž c̱hio' na' bx̱oz gwnabia' c̱hele ca' bosodie' le' ḻo na' nga. ¿Bi da' xiṉj benon'? \p \v 36 Jesúsen' gože'ne': \p ―Yeḻa' chnabia' c̱hia' nža'le naquen len yeḻa' chnabia' c̱he beṉe' chesenabi'e yežlio nga. Šaca' yeḻa' chnabia' c̱hia' naquen c̱he yežlio nga na' šaca' ṉabi'a nación ca' že' yežlio nga, beṉe' ca' chosozenag c̱hian' gosediḻe' cont bi goca' ḻo na' beṉe' gwnabia' c̱he nación Israel c̱heton' šaca'. Perw yeḻa' chnabia' c̱hian' bi naquen c̱he yežlio nga. \p \v 37 Nach Pilaton' gože'ne': \p ―¿Na' len' naco' rey še ca'? \p Na' gwna Jesúsen': \p ―Da' ḻi can' žon', naca' rey na' ba bida' yežlio nga cont gwzejni'ida' beṉac̱hen' diža' ḻi na' yogo' beṉe' chesone' txen len diža' ḻi chosozenague' c̱hia'. \p \v 38 Nach gož Pilaton' le': \p ―¿Bi dan' diža' ḻi? \s1 Gosec̱hoglagüen' yesote' Jesúsen' \r (Mt. 27:15-31; Mr. 15:6-20; Lc. 23:13-25) \p Beyož gwna Pilaton' ca' na' bezchoje' yeto ši'i gan' že' beṉe' gwnabia' c̱he nación Israel c̱heton' na' gože' ḻegaque': \p ―Bibi nḻa'lagüe še bi da' xiṉj non benga. \v 39 Perw na' de costumbr c̱hele gwsana' to beṉe' de ḻižya ḻo ḻṉi pascon'. ¿Chaclaže'le gwsana' benga naque' Rey c̱he le'e beṉe' Israel? \p \v 40 Nach bososye'e gosene': \p ―Bi gwsano' bena'. Barrabás na' gwsano'. \p Na' Barrabásen' naque' to beṉe' gwban. \c 19 \p \v 1 Nach Pilaton' bene' mandadw goseyine' Jesúsen'. \v 2 Na' soldadw ca' gosone' to corona de xis yeše' na' bosozoen' yic̱hj Jesúsen' na' bosoguacue'ne' to lache' moradw ca da' chosoc̱hin no rey. \v 3 Nach gosonḻe' c̱he', gosene': \p ―¡Viva Rey c̱he beṉe' Israel! \p Na' gosegapa'chgüe' x̱ague'. \p \v 4 Nach Pilaton' bchoje' da' yoble na' gože' beṉe' gualaž c̱heto' ca' že' na': \p ―Cueja'ne' da' yoble cont ṉezele bibi da' xiṉj chželda' še bi da' none'. \p \v 5 Na' bechoj Jesúsen' chyo'ona', na' zoa corona de xis yešen' yic̱hje' na' ṉe' nyaze' lache' moradon'. Na' Pilaton' gože' ḻegaque': \p ―Ḻe ṉa', nga ze ben'. \p \v 6 Na' bx̱oz gwnabia' ca' na' beṉe' chesape' yodao' blaon' cate' besele'ede' Jesúsen' na' bososye'e zan ṉi'a gosene': \p ―¡Bde'e ḻe'e yag cruz! ¡Bde'e ḻe'e yag cruz! \p Nach Pilaton' gože' ḻegaque': \p ―Le'e ḻe c̱he'e na' ḻe gwde'e ḻe'e yag cruzen', ḻe neda' bibi da' xiṉj cheželda' še bin' none'. \p \v 7 Na' beṉe' gwnabia' ca' c̱he nación Israel c̱heton' gose'e ḻe': \p ―De to ley c̱heto' da' žan cheyaḻa' gate' da' že' naque' Xi'iṉ Dios, ḻe con to beṉac̱hzen' naque'. \p \v 8 Ba chžeb Pilaton' can' ba chaquen', na' cate' bende' xtiža'gaquen' bžebche'. \v 9 Na' beyo'e yo'o gan' zoe' da' yoble, nc̱he'e Jesúsen', na' gože' Jesúsen': \p ―¿Ga beṉe' le'? \p Na' Jesúsen' bi boži'e xtižen'. \p \v 10 Nach Pilaton' gože'ne': \p ―¿Bi choži'o xtižan'? ¿Bi ṉezdo' napa' yeḻa' chnabia' cont gwsana' le' na' napa' yeḻa' chnabia' cont c̱hogbi'an yosode'e le' ḻe'e yag cruz? \p \v 11 Jesúsen' gože'ne': \p ―Bibi yeḻa' gwnabia' napo' šaca' Diosen' bi noṉen' le'. Da'nan' beṉe' bdie' neda' ḻo naon' napche' doḻa' ca le'. \p \v 12 Nach Pilaton' beyiljwlaže' nacle gone' gwsane' Jesúsen'. Perw beṉe' gwnabia' c̱he nación c̱heton' bososye'e gosene': \p ―Še gwsano' benga, contr rey c̱he nación Roman' chono' še ca', ḻe note'tez beṉe' že' naque' rey chone' contr rey César. \p \v 13 Nach Pilaton', beyož bende' xtiža'gaquen', gwleje' Jesúsen' chyo'ona' na' ḻecze bchoj ḻe' na' gwchi'e gan' chone' yeḻa' justisen', to latje da' nzi' Gan' Nagw Yej, na' diža' hebreo nzin' Gabata. \v 14 Do guagwbiž ža cate' za' solao ḻṉi pascon' Pilaton' gože' beṉe' gwnabia' c̱heto' ca': \p ―Ḻe ṉa', nga zoa rey c̱helen'. \p \v 15 Nach da' yoble gosezolagüe' bososye'e gosene': \p ―¡Cheyaḻa' gate'! ¡Bde'e ḻe'e yag cruz! \p Nach Pilaton' gože' ḻegaque': \p ―¿Rey c̱hele nga gona' mandadw yosode'e ḻe'e yag cruz? \p Nach bx̱oz gwnabia' ca' gose'ene': \p ―Gague rey c̱heto' benga. Toze César naque' rey c̱heto'. \p \v 16 Nach Pilaton' bdie' Jesúsen' ḻo na'gaque' cont te'e ḻe'e yag cruzen'. Nach gosa'aque' Jerusalénṉa' gosec̱he'e Jesúsen' cho'a ciudan'. \s1 Bosode'e Jesúsen' ḻe'e yag cruz \r (Mt. 27:32-44; Mr. 15:21-32; Lc. 23:26-43) \p \v 17 Na' Jesúsen' zeje' no'e yag cruz c̱hen' na' besežine' to latje nzi' Latje c̱he Žit Yic̱hj Beṉe' Guat, na' diža' hebreo nzin' Gólgota. \v 18 Na' soldadw c̱he gobernadoren' bosode'ene' ḻe'e yag cruzen', na' ḻecze bosode'e yec̱hope beṉe' ḻe'e yec̱hope yag cruz cuiten' na' Jesúsen' gwyo'e gachoḻ beṉe' ca' c̱hope'. \v 19 Na' gobernador Pilaton' bene' mandadw byoj diža' da' gwda' yic̱hj yag cruz c̱he Jesúsen'. Na' bosozojen' žan: “Jesús beṉe' Nazaret, Rey c̱he beṉe' Israel”. \v 20 Bosozojen' diža' hebreo, diža' griego na' diža' latín. Na' zan beṉe' Israel gualaž c̱heto' bosolaben', ḻe gan' gwda' Jesúsen' ḻe'e yag cruzen' naquen gaḻa'ze ciuda Jerusalénṉa'. \v 21 Nach bx̱oz gwnabia' ca' na' yezica'chle beṉe' gwnabia' c̱he nación Israel c̱heton' gose'e Pilaton': \p ―Bi gwzojo' “Rey c̱he beṉe' Israel”, san bzoj: “Ḻe' gwne' naque' rey c̱he beṉe' Israel.” \p \v 22 Na' Pilaton' gwne': \p ―Da' bena' mandadw bosozoje', ba nyojenṉa'. \p \v 23 Nach soldadw ca', beyož bosode'e Jesúsen' ḻe'e yag cruzen', goseque'e xaḻana' Jesúsen' na' besyeḻe'en gosebejen' tap cuenḻe na' tgüejen gosezi' to toe'. Na' ḻecze goseque'e yeto xe' da' naquen to güeḻize, na' bibi dia c̱hen de. \v 24 Na' gose' ḻježe': \p ―Bi gwzoxjchon san gonchon rifa cont ṉezecho no yecheḻen. \p Na' dan' gosone' ca' goc can' nyoj Xtiža' Diosen', žan: “Besyeḻe'e xaḻanan' ḻegacze', na' gosone' rifa lache' dan' chazan'.” \p \v 25 Na' do gaḻa'ze yag cruz c̱he Jesúsen' zecha Marían' ben' nac xṉa' Jesúsen' na' beṉe' bile xṉe'ena', na' María beṉe' naque' no'ol c̱he Cleofas na' María beṉe' naque' beṉe' Magdala. \v 26 Na' cate' Jesúsen' ble'ede' zecha xṉe'en gaḻa'ze len to beṉe' naque' ḻe' txen, beṉe' chaquechgüe Jesúsen' ḻe', nach gože'ne': \p ―Bena' gaque' ca xi'iṉo'. \p \v 27 Nach gože' bena': \p ―Bži'ilaže' xṉa' nga ca xṉao'. \p Na' žana' gwque'ene' bene'ne' ca beṉe' ḻo' yo'o. \s1 Can' goc caten' got Jesúsen' \r (Mt. 27:45-66; Mr. 15:33-41; Lc. 23:44-49) \p \v 28 Gwde na' Jesúsen' ba ṉezde' bac̱h goc yogo' da' cheyaḻa' gac. Nach cont goc can' ža yelate' Xtiža' Diosen' da' nyojen gwne': \p ―Chbiḻda' nis. \p \v 29 Na' de late' vino zic̱hj da' yože' to ḻo' xguag dao'. Na' to beṉe' bzaže'de' vino zic̱hjen' to esponja bzoen' to ḻo' xis da' že' hisopo na' gwḻisen' blapen' cho'a Jesúsen'. \v 30 Na' beyož gwxop Jesúsen' vinon' na' gwne': \p ―Bac̱h goc yogo'ḻoḻ da' cheyaḻa' gac. \p Nach bc̱heque' yic̱hjen' gote'. \s1 To soldadw godoe' lanza cuit ḻe'e Jesúsen' \p \v 31 Na' yeteyo gaquen ža c̱he Dios na' ža ḻṉi xen, da'nan' beṉe' gwnabia' c̱he nación c̱heton' jaseṉabde' Pilaton' gone' mandadw yeseyišjw soldadw c̱he' ca' ṉi'a beṉe' ca' zjada' ḻe'e yag cruzen' cont yob yesate' na' yesyeque'e ḻegaque' ḻe'e yag cruz ca', ḻe bi gosaclaže' yeseda'ch beṉe' ca' ḻe'e yag cruzen' ža c̱he Dios. \v 32 Nach soldadw ca' ja'aque' jasedišjue' chope ḻa'a ṉi'a ben' gwda' šḻa'a cuit Jesúsen'. Na' ḻecze ca' gosone' len ben' gwda' ḻe'e yag cruzen' cuiten' yešḻa'a. \v 33 Na' cate' besežine' gan' da' Jesúsen', besele'ede' ba gote' na' bich goseyišjue' ṉi'e ca'. \p \v 34 Perw to soldadon' godoe' lanza cuit ḻe'e Jesúsen', na' ḻa' bchojten chen len nis. \v 35 Neda' ble'eda' can' goquen' na' ṉezda' cho'a diža' ḻi. Na' cho'a diža' ḻi can' goquen' cont lencze le'e šejḻe'le. \v 36 Na' goc da' ca' len Jesúsen' cont goc can' ža Xtiža' Diosen' da' nyoj c̱he', žan: “Ṉe to žit yo'e bi yeseyišjue'.” \v 37 Na' yeto da' žan: “Yeseṉe'e ben' ba bosožie' güe'.” \s1 Bosocuaše' Jesúsen' \r (Mt. 27:57-61; Mr. 15:42-47; Lc. 23:50-56) \p \v 38 Beyož goc yogo' da' ca', José beṉe' nac beṉe' ciuda Arimatea jaṉabde' Pilaton' gwnežjue' ḻsens yeque'e cuerp c̱he Jesúsen'. Na' Pilaton' be'e ḻsens. Nach Josén' gwyeje' na' beque'e cuerp c̱he Jesúsen'. Josén' ba chejnilaže' Jesúsen' perw chejnilaže'ne' bagaše'ze da' chžebe' beṉe' gwnabia' c̱heto' ca'. \v 39 Na' len Josén' ḻecze gwyej Nicodemo ben' ba gwyej gan' zoa Jesúsen' šeže'le. Na' Nicodemon' no'e to da' chḻa' zix̱ da' none' len yal dan' že' mirra, na' len to bište dan' že' aloes, ca do šoṉa roben'. \v 40 Nach bosyoc̱hele' cuerp c̱he Jesúsen' to lache' xen na' len dan' chḻa' zix̱en', ca' chon neto' beṉe' Israel cate' chcuaše'to' beṉe' guat. \v 41 Na' gaḻa'ze latje gan' bosode'e Jesúsen' ḻe'e yag cruzen' gota' to le'ej ga goseze yag. Na' na' za' gosec̱he'ene' to bloj cont yosoc̱hinen' ca to ba, na' nono beṉe' guat ṉa' šo' ḻo'enṉa'. \v 42 Ža caten' got Jesúsen' naquen ža caten' chososiṉi'e c̱he ža c̱he Diosen'. Na' da' chesacbyende' yosocuaše'ne', da'nan' jaseḻo'e Jesúsen' ḻo' bloj coba', ḻe naquen gaḻa'ze. \c 20 \s1 Jesúsen' bebane' ladjo beṉe' guaten' \r (Mt. 28:1-10; Mr. 16:1-8; Lc. 24:1-12) \p \v 1 Na' bal dmigw María beṉe' Magdalan' gwyeje' cho'a blojen' gan' bosocuaše' Jesúsen' na' ble'ede' ba bga'a yejen' dan' bosode'e cho'a blojen'. \v 2 Nach beza'sese' beyeje' gan' zoa Simón Pedron' len yeto beṉe' naque' Jesúsen' txen, na' gože' ḻegaque': \p ―Ba besyebeje' X̱anchon' ḻo' blojen' na' bi ṉezeto' ga besyeyo'ene'. \p \v 3 Nach Pedron' na' ben' yeto gosa'aque' ja'aque' cho'a blojen'. \v 4 Choptie' goseza'sese' perw ben' yeto gwza'sesche' ca Simón Pedron' na' byobech bžine' cho'enṉa' ca ḻe'. \v 5 Na' bcheque' gwṉe'e ḻo'enṉa' na' ble'ede' lache' ca' zjachin' ḻo yo perw bi gwyo'e. \v 6 Ḻa' bla'te Simón Pedron' na' ḻe' gwyo'e ḻo' blojen' na' ḻecze ble'ede' lache' ca' gan' zjachin'ṉa'. \v 7 Na' bay dan' bosoguazje' yic̱hjen' bi chin' gan' chi' lache' ca', san ndoben chin' šḻa'ale. \v 8 Nach lencze ben' yeto gwyo'e, ḻe biṉa' šo'e ḻa'czḻa' byobech bžine' cho'enṉa', na' ble'ede' can' naquen na' gwyejḻe'e. \v 9 Ḻe biṉa' yesejni'ide' Xtiža' Diosen' da' nyojen žan cheyaḻa' yebane' ladjo beṉe' guaten'. \v 10 Na' besyeya'aque' jaya'aque' yo'o gan' nite'na'. \s1 María beṉe' Magdalan' ble'ede' mbancze Jesúsen' \r (Mr. 16:9-11) \p \v 11 Na' Marían' bega'aṉe' na' gwzeche' gaḻa'ze cho'a blojen' chbeže'. Na' ṉe' chbežte' ca' bcheque' gwṉe'e ḻo' blojen'. \v 12 Na' ble'ede' c̱hope angl beṉe' zjanyaz lache' šiš zjachi'e ḻo' blojen', toe' chi' zej yic̱hjle na' yetoe' chi' zej xṉi'ale gan' gota' cuerp c̱he Jesúsen'. \v 13 Nach gose'e no'olen': \p ―¿Bixc̱hen' chbežo' no'ole? \p Na' boži'en gože' ḻegaque': \p ―Ba besyeyo'e X̱anan' na' bi ṉezda' gale jasesane'ne'. \p \v 14 Beyož gwna' Marían' ca' gwyec̱hje' ble'ede' zecha Jesúsen' cožen', perw bi gocbe'ede' še naque' ḻe'. \v 15 Na' gož Jesúsen' ḻe': \p ―¿Bixc̱hen' chbežo', no'ole? ¿Non' cheyiljo'? \p Marían' bene' xbab še ben' chape' yaguen' nach boḻ güiže' ḻe', gože'ne': \p ―Beṉe', še len' beyo'one' ga yoble, gwna neda' gale jaysano'ne' cont yeyoa'ne'. \p \v 16 Jesúsen' gože'ne': \p ―¡María! \p Na' Marían' gwyec̱hje' da' yoble na' gože'ne': \p ―¡Raboni! ―naquen to diža' hebreo na' zejen Maestrw. \p \v 17 Jesúsen' gože'ne': \p ―Bi gox̱o' neda', ḻe biṉa' yeyepa' gan' zoa X̱an'. Beyej len yezica'chle beṉe' ca' ba bosozenag xtižan' beṉe' ca' zjanaque' ca biše' zana', na' gožgaque' yeyepa' gan' zoa X̱an' ben' ḻecz naque X̱ale. Naque' Dios ben' chonxena' na' ḻecze naque' Dios ben' chonxenḻe. \p \v 18 Nach beza' María beṉe' Magdalan' na' jaydix̱jue'ede' yezica'chle beṉe' ca' chosozenag xtiža' Jesúsen' ḻe ba ble'ede' X̱anchon'. \s1 Beṉe' ca' zjanaque' Jesúsen' txen besele'ede' mbancze' \r (Mt. 28:16-20; Mr. 16:14-18; Lc. 24:36-49) \p \v 19 Na' cate' ba goc c̱hoḻ že' dmigon', beṉe' ca' zjanaque' Jesúsen' txen zjandop zjanžague' ḻo' yo'o na' zjanseyjwtie' puert ca' da' besežebe' beṉe' gwnabia' c̱he nación Israel c̱heton'. Nach Jesúsen' ble'e na' gwze' gachoḻ ḻegaque'. Na' gože' ḻegaque': \p ―Ḻe soa binḻo len xbab da' yo'o ḻo' yic̱hjlažda'ole. \p \v 20 Beyož gwne' ca' na' blo'ede' ḻegaque' taque' ca' na' cuit ḻe'ena'. Na' besyebede' cate' besele'ede' ḻe naque' X̱anchon'. \v 21 Na' gozne' da' yoble: \p ―Ḻe soa binḻo len xbab da' yo'o ḻo' yic̱hjlažda'olen'. Can' gwseḻa' X̱an' neda' yežlio nga bia' xtižen', ḻecze ca' neda' chseḻa' le'e güe'le xtižan'. \p \v 22 Beyož gwne' ca' blobe' ḻegaque' na' gože' ḻegaque': \p ―Ḻe si' Spiritw c̱he Diosen'. \v 23 Beṉe' ca' yesyetiṉje xtoḻa'gaquen', naple yeḻa' chnabia' ye'lne' ba gwnitlaon, na' naple yeḻa' chnabia' cont ye'le beṉe' bi yesyetiṉje xtoḻa'gaquen' bitw ṉitlaon. \s1 Tomás ble'ede' mban Jesúsen' \p \v 24 Na' Tomás ben' bososi'e Tomás Cuaš lene' len beṉe' šižiṉw ca' ba gosedalene' Jesúsen', na' bi gwzoe' cate' Jesúsen' bedyelo'elagüe' ḻegaque' že' dmigon'. \v 25 Na' beṉe' ca' yezica'chle gose'ene': \p ―Ba ble'eto' X̱anchon'. \p Na' Tomásen' gože' ḻegaque': \p ―Bi šejḻi'a mbancze' še bi le'eda' yiž c̱he claven' ḻe'e taque' ca' na' gwzebe xbenan' gan' gwdebe clav ca' na' gwzebe na'an cuit ḻe'en. \p \v 26 Gozde' to xman zjanite' ḻo' yo'on da' yoble na' zoa Tomásen' len ḻegaque'. Na' da' yoble nyeyjw puert ca', cate' bezla' Jesúsen' na' gozzeche' gachoḻ ḻegaque'. Na' gwne': \p ―Ḻe soa binḻo len xbab da' yo'o ḻo' yic̱hjlažda'olen'. \p \v 27 Nach gože' Tomásen': \p ―Gwṉa' ḻo' taca' quinga na' bzeben xbenon'. Na' bzebe naon' cuit ḻi'a nga cont šejḻi'o. Na' bich gaco' beṉe' bi chejḻe', san šejḻi'o. \p \v 28 Nach Tomásen' gože'ne': \p ―¡X̱ana' na' Dios c̱hia'! \p \v 29 Na' Jesúsen' gože' Tomásen': \p ―Tomás, ba chejḻi'o da' ba ble'edo' neda'. Mbalaz beṉe' ca' ba chesejḻe'e ḻa'czḻa' biṉa' yesele'ede' neda'. \s1 Da' quinga zjanyojen cont šejḻe'cho Jesúsen' naque' beṉe' gwseḻa' Dios \p \v 30 Da' zan yeḻa' guac ben Jesúsen' da' besele'e beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen da' bi nyojen nga. \v 31 Perw zjanyoj da' quinga cont šejḻe'le Jesúsen' naque' Cristo ben' gwlej Diosen' cont ṉabi'e na' naque' Xi'iṉ Dios, na' cont gata' yeḻa' mban toḻi tocaṉe c̱hele da' chejnilaže'lene'. \c 21 \s1 Jesúsen' blo'elagüe' gaže beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen \p \v 1 Gwdechle yeto ža yoble Jesúsen' bozlo'elagüe' beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen cho'a nisdao' da' nzi' Nisdao' Tiberias. Quinga goc: \v 2 Txen nite' Simón Pedron' len Tomásen' ben' bososi'e Tomás Cuaš, na' Natanael beṉe' yež Caná gan' mbane Galilean', na' c̱hope xi'iṉ Zebedeo na' yec̱hope beṉe' ca' zjanaque' Jesúsen' txen. \v 3 Na' Simón Pedron' gože' ḻegaque': \p ―Ša'a gwxen beḻ da' yoble. \p Na' gose'e ḻe': \p ―Ḻecze sa' neto'. \p Nach gosa'aque' ja'aque' cho'a nisdaon' na' goso'e to ḻo' barcw. Na' nocze no beḻ beseželde' že'na'. \v 4 Na' do ba zoa šeni' besele'ede' zecha Jesúsen' cho'a nisdaon', perw bi gosacbe'ede' še Jesús nan'. \v 5 Nach Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Beṉe' migw c̱hia' ¿nono beḻ chdoḻe'le? \p Na' gose'ene': \p ―Nono chdoḻe'to'. \p \v 6 Nach gože' ḻegaque': \p ―Ḻe gwzaḻa' yix̱jw beḻ c̱helen' cuit barcon' ḻichale na' senḻba'. \p Nach bosozaḻa' yix̱jw beḻ c̱hegaquen', na' tantw be zan besedoḻa', bi gosezoede' yosyocuen' ḻo' barcon'. \v 7 Nach ben' chaquechgüe Jesúsen' le', gože' Pedron': \p ―X̱ancho nan'. \p Na' cate' gože' Simón Pedron' X̱ancho nan', ḻa' beyacwte Pedroa' xaḻanen', ḻe gague bi nyaze' cha'len' chone' žinṉa', na' ḻa' bxite'te' ḻo' nisen' cont byob bežine' gan' zoa Jesúsen'. \v 8 Na' yezica'chle beṉe' ca' zja'aclene' barcw daon' zjanxobe' yix̱jw gan' že' beḻ ya'a ca'. Bi naquen zito' cho'a nisdaon', ca do yeto gayoa metrze. \v 9 Na' cate' besyežine' cho'a nisdaon' besele'ede' chi' yi' ya'alj na' xoa beḻ ya'a lagüenṉa' na' len yetextil. \v 10 Na' Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Ḻe yeyox̱e' ngale to c̱hope beḻ ya'a ca' za' gwxenḻe. \p \v 11 Na' Simón Pedron' gwyeje' jaxi'e yix̱jw beḻen' gan' chi' barcon' na' bexoben' ga nac yo biž. Žen' to gayoa ši'iṉeyon beḻ xen, perw bi bcheza' yix̱jon' ḻa'czḻa' be zan gwže' ḻo'enṉa'. \v 12 Na' Jesúsen' gože' ḻegaque': \p ―Ḻe da gagwle xsil. \p Na' ṉe toe' bi besyeyaxjde' ye'ene': “¿No le'?”, ḻe ba gosacbe'ede' naque' X̱anchon'. \v 13 Jesúsen' gwbigue' na' gwxi'e yetextilen' na' bnežjue' c̱he to toe' na' ḻecz ca' bene' len beḻ ya'an. \p \v 14 Da'na' goc da' gwyoṉ ṉi'a blo'elao Jesúsen' beṉe' ca' zjanaque' ḻe' txen gwde bebane' ladjo beṉe' guaten'. \s1 Jesúsen' be'lene' Simón Pedron' diža' \p \v 15 Na' cate' besyedagüe', Jesúsen' gože' Simón Pedron': \p ―Simón xi'iṉ Jonás, ¿chaquechdo' neda' clel can' chesaque beṉe' quinga neda'? \p Pedron' boži'en gože'ne': \p ―X̱ana', ṉezdo' chacda' le'. \p Jesúsen' gože'ne': \p ―Bsed blo'e beṉe' ca' za' gwzolao chesejnilaže' neda', beṉe' ca' zjanac ca me' xila' c̱hia'. \p \v 16 Na' da' gwchop ṉi'a gože' ḻe': \p ―Simón xi'iṉ Jonás, ¿chacdo' neda'? \p Na' da' yoble gwna Pedron': \p ―X̱ana', le' ṉezdo' chacda' le'. \p Jesúsen' gože'ne': \p ―Bgüia gwṉa' beṉe' ca' chesejnilaže' neda', beṉe' ca' zjanac ca xila' c̱hia'. \p \v 17 Da' gwyoṉ ṉi'a gož Jesúsen' ḻe': \p ―Simón xi'iṉ Jonás, ¿chacdo' neda'? \p Na' Pedron' gocyaše'de' dan' gož Jesúsen' ḻe' ca' da' gwyoṉ ṉi'a, na' gože' ḻe': \p ―X̱ana', le' ṉeze nḻe'edo' yogo'ḻoḻ. Ṉezdo' chacda' le'. \p Jesúsen' gože' ḻe': \p ―Bsed blo'e beṉe' ca' chesejnilaže' neda', beṉe' ca' zjanac ca xila' c̱hia'. \v 18 Da' ḻi chnia' le', cate' goco' beṉe' güego', cuino' gwyaz xaḻanon' na' gwyejo' con ga žan c̱hio'. Perw cate' gaco' beṉe' gole, gwḻi naon' na' beṉe' yoble c̱hize' xaḻano' na' yec̱he'e le' ga bi chaclažo'. \p \v 19 Gože'ne' ca' cont gwṉezde' can' gacxen Diozen' len da' gac c̱he' cate' žin ža gate'. Na' gwde gwna Jesúsen' can' gac c̱he Pedron' nach gože'ne': \p ―Con gwyejnilaže' neda' na' bzenag c̱hia'. \s1 Can' gwna Jesúsen' c̱he ben' chacchgüede' \p \v 20-22 Na' yeto beṉe' naque' Jesúsen' txen na'ogüe' ḻegaque'. Na' beyec̱hj Pedron' na' ble'ede' ḻe' na' gože' Jesúsen': \p ―X̱ana', ¿nac gac c̱he benga? \p Jesúsen' gože'ne': \p ―Še chaclaža' ṉe' zoacze' cate' yida' yeto ¿bin' chacžejlažo'? Con gwzoateze gwyejnilaže' neda' na' bzenag c̱hia'. \p Ben' gwne' ca' naque' ben' chaquechgüe Jesúsen' na' ben' gwche' cuit Jesúsen' txen cate' gosagüe' xše' žen' cate' za' gac Jesúsen' ḻo na' beṉe' ca' chesegue'ede' ḻe'. Na' cana' bena' gwṉabde'ne': “X̱ana', ¿noxen' gwdie' le' ḻo na' beṉe' ca'?” \p \v 23 Na' dan' gož Jesúsen' Pedron': “Še chaclaža' ṉe zoacze' cate' yida' yeto ¿bin' chacžejlažo'?”, da'nan' gwditj diža' len beṉe' ca' chsejnilaže' Criston' gosene' bi gat bena'. Perw Jesúsen' gague gože'ne' bi gate', san gože'ne': “Še chaclaža' ṉe' zoacz benga cate' yida' yeto, ¿bin' chacžejlažo'?” \p \v 24 Nedan' ṉezda' can' goc yogo' da' quinga na' da'nan' ba bia' diža' c̱hegaquen na' ba bzojan'. Na' ḻecze le'e ṉezczele choa' diža' ḻi. \p \v 25 Na' da' zanch da' ben Jesúsen' da' bi zjanyojen, ḻe ša zjanyoj yogon' tgüeje tgüejen, libr zan juisyw yesaquen še ca'. \p Da' na'ze chzoja' ṉa'a.