\id JAS \h Santiago \toc1 Yech kwaan mkee Chag \toc2 Santiago \toc3 Stg. \mt1 Yech kwaan mkee Chag \c 1 \s1 Dix cheen Chag \p \v 1 Dix re gu. \p Na nak Chag, nu kakee na yech ne lo re gu, xaa nak dii cheen chiibchop xgann xey be, xaa Israel, lo re gu xaa nzho dubse yizhyo. Na nak xmos Dios, xaa nkee na zhiin lo, nu xmos Jesucrist, Xaa Nabeyy be. \s1 Cho sirb nle re yalzi \p \v 2 Rese be wech nu bzan, yakla be gorna zhin reta klas yalzi lo be. \v 3 Yakla be gorna nded be re yalzi kwaan nzhin lo be nel ngwii be lo Jesús, nel nela be re yalzi nle zee nye nzo be lo Dios. \v 4 Bseed be xek be ded be rese yalzi nu nye zo be lo Dios nu nik tub kwaan nayojwalt lo be. \p \v 5 Nu cheleeya cho be nzho jwalt yalnzhak lo, gunaab beya lo Dios, nel telisa zaa xaaya lo be nu nagalnot xaa be nel ngunaab beya lo xaa. \v 6 Per dub yek be naab beya nu dub lextoo be, nu nagakt chop yek be. Nel lee xaa nzhak chop yek, nak kwenta nistoo kwaan ngit tub lad nu stub lad. \v 7-8 Xaa kwaan nzhak chop lextoo ngwii xaa lo Xaa Nabeyy, nanyet nzo xaa lo Xaa Nabeyy, zee nik tub kwaan nyent mod kwaz xaa kayaa xaa lo Xaa Nabeyy. \p \v 9 Nzhaal yakla re xaa prob, xaa ngwii lo Jesucrist, nel non doo xaa lo Dios. \v 10 Sbaaka nzhaal yakla re xaa rik, leezha nseed Dios xaa nanzhaalt gak xaa xaa nto yalxwa. Nel re xaa rik nak mod re yeey wen kwaan ngool; \v 11 nu gorna nlen mbizh nu nzelo neey nla, zee lee yeey wen ngool nu nawentra luya. Snee lux re xaa rik gorna kale xaa xchiin xaa lo re kwaan nzhap xaa. \p \v 12 Wen xaa nxek lo re yalzi. Xaa nxek lo re yalzi kayaa koron cheen yalnaban kwaan tira, kwaan nguné Dios selazh Dios lo re xaa nkela xaa. \v 13 Leezha nzhekla tub xaa le tub kwaan nawent, nambezht xaa: “Dios mkiil na”. Nel nankiilt Dios nik tub xaa, nu nixa nik tub kwaan nawent nanlet xaa. \v 14 Per tub xaa nkiil leeka lee xaa leezha nla xaa lo re kwaan nawent kwaan nzhekla xaa le xaa. \v 15 Nu lee re jwalt kwaan nle xaa nzhal lo re xgab nawent kwaan nzho yek xaa. Nu leezha yilo roo re jwalt, leeya nle zee yet xaa. \s1 Xaa prob nu xaa rik \p \v 16 Kwaanzee nii na lo re gu wech nu bzan, nakadet be leeka be. \v 17 Nel Dios xaa nzob naz yiba, nzaa rese kwaan wen nu rese kwaan xwa nzhak lo re be. Lee xaa mdexkwaa mbizh, nu mbee, nu re mbal ma yiba, zee zaa ma xni lo re myet, xaa nzhi lo yizhyo. Nu lee xaa nak mer xni per nangunt xni cheen xaa, nu nixa nyent yalnakaw lo xaa. \v 18 Lee xaa mle zee ngol be lo xtizh xaa kwaan wli, nel sbaa nzhekla xaa. Sbaa mle xaa zee gak be mod tub xle kwaan ntop xaa yilotlaka lo rese kwaan mdexkwaa xaa. \s1 Cho kwaan nzhekla Dios le be \p \v 19 Kwaanzee nii na lo gu wech nu bzan, list zo be kenzha be, nu wen wen le be xgaba yilo keb beya, nayiit be ne be re myet sbaaga. \v 20 Nel lee yalnayii cheen myet nyent mod zo xaa nali lo Dios. \v 21 Kwaanzee nii na lo gu: Laa be rese kwaan nanzhult nu laa be rese kwaan nawent. Gak be tub xaa nadoo, laa be nabeyy xtizh Dios lextoo be zee koo Dios be lo yalgut. \p \v 22 Leeka be nkade be leezha mbezh be nkenzha be xtizh Dios per nanlet beya; mas wen le beya. \v 23 Nel loka xaa nebse nkenzha xtizh Dios nu nanlet xaaya, nebse nak xaa kwenta tub xaa ngwii garlo lo spej. \v 24 Wen wen ngwii xaa lo spej nen xomod nzhak xaa, nu nya xaa; per leeka gorzee myenlazh xaa nen xomod nzhak xaa. \v 25 Kwaanzee tubka seed be Xkyech Dios, kwaan nali nak, nel leeya nsela be lo re jwalt kwaan mle be. Zee gak be mod tub xaa wen wen ngwii lo spej, xaa nanyenlazht xomod nzhak. Sbaa le be rese kwaan nseed be zee lee Dios le kwaan chul lo be. \p \v 26 Loka xaa nzak nzhool lo Dios per nanlewent xaa xgab kwaan nii xaa, nawlit xaa zee nzhool xaa lo Dios, leeka lee xaa nkade xaa, zee nanont re kwaan nle xaa lo Dios. \v 27 Kwaan nzhekla xuz be Dios le be nak: Le be yudar re ngwnaa byud nu re ngwzeb leezha nkin xaa tub kwaan, nu nzhaal kanap be leeka be lo re kwaan nawent, kwaan nle re myet yizhyo. \c 2 \s1 Nawent le nonra be tub be stub be \p \v 1 Rese gu wech nu bzan, be nak xaa ngwii lo Jesucrist, Xaa Nabeyy be, xaa nzo lo xni. Kwaanzee nyentra mod yé be: “Nonra xaa ne ke xaa ba”. \v 2-3 Nanont zaa be pa mas non zob tub xaa rik, xaa nzeb paro nkasa be nzholl be lo Dios, o tub xaa nzho yani or yaa nu nak xaa ler kwaan kar doo. Nu leeka zee zhin stub xaa nales doo nzhak, xaa beed doo na xab, nu nanont yé be lo xaa prob: “Bzoli o bzob lo yo”. \v 4 Snee nle non be tub xaa ke stub xaa, tub kwaan tira nanalit nak. \p \v 5 Rese gu wech nu bzan, xaa nkela na, bkenzha gu kwaane. Dios mleey re xaa prob lo yizhyo ne, zee wii xaa lo Dios kwaan dub lextoo xaa. Noka mleey Dios re xaa prob zee nya xaa pa nabeyy Dios, pa nakladiizh zaa Dios lo re xaa nkela Dios. \v 6 Per lee re gu nle gu xgab nanont re xaa prob. Nu, ¿che nanzeent gu nchezi re xaa rik gu? nu, ¿che nanzeent gu lee xaa rik nak xaa ngaazh re jwalt tich gu lo xaa nak zhiin? \v 7 nu, ¿che naleet re xaa rik nak xaa naniiwent Jesucrist, mer xaa mzaa yalnaban lo be? \p \v 8 Wen nle be chelee be nle be kwaan nabeyy Xkyech Dios le be: “Kela lu sa myet lu modxa nkela lu lu”. [Lv. 19:18] \v 9 Kwaanzee chelee be nle nonra be tub xaa ke stub xaa, nu nanlet be kwaan né Dios, zee naab Dios kwent lo be. \v 10 Nu loka xaa ngozhaw dubse ley cheen Dios, per mle xaa tubka kwaan nawent, Dios naab kwent lo xaa nel namlet xaa kwaan mnabeyy Dios. \v 11 Nel leeka Dios ngunii lo re myet, nu nzhé: “Nazoblazht lu kano lu stub ngwnaa”, nu nixa “Naguta lu sa myet lu”. Nu chelee be nankanot be xngwnaa stub xaa, per nzhut be sa myet be, nambint be kwaan né Dios. \v 12 Le be kwaan wen nu nii be kwaan wen nel Dios naab kwent lo be mod nii xtizh xaa, kwaan nsela be lo re jwalt kwaan mle be. \v 13 Nel leezha naab Dios kwent lo rese myet, lee re xaa kwaan namlest lextoo ne wechxinn, noka Dios nalest lextoo ne xaa zee. Nu lee re xaa nles lextoo ne wechxinn, noka Dios les lextoo ne xaa zee, gorna naab Dios kwent lo rese myet. \s1 Le be kwaan nzhekla Dios \p \v 14 Rese gu wech nu bzan. Chelee tub be yé: “Na si ngwii lo Jesucrist”, per nanlet xaa kwaan nzhekla Dios nyent mod le xaa gan yalnaban kwaan tira. \v 15 Nu chelee tub wech be o tub bzan be nankanot xaa kwaan gak xaa, nu nixa kwaan gaw xaa, nu re kwaan nkin xaa yizata mbizh, \v 16 nu chelee be yé be lo xaa: “Axta yee. Nazeent lu nal nu nixa yalnlaan”, nu nik tub kwaan nkin xaa nazaat be lo xaa, nanont kwaan ngunii be lo xaa. \v 17 Kwaanzee chelee be mbezh be ngwii be lo Jesucrist, per nanlet be kwaan nzhekla Dios, nawlit kwaan nii be nu nankanot be yalnaban kwaan tira. \p \v 18 Chelee tub xaa yé: “Lu mbezh ngwii lu lo Jesucrist, per lee na nle re kwaan nzhekla Dios. Nzhaal le lu kwaan nzhekla Dios zee ne na wlipa ngwii lu lo Jesucrist. Lee na nle kwaan nzhekla Dios, zee zeen lu ngwii na lo Jesucrist. \v 19 Lee lu mbezh nzho tubka Dios. Per sbaaka mbezh re mbi mal, nu axta nxiz re mbi mal, nel nzheb mbi mal ne Dios.” \v 20 ¡Bxen! Nzhaal zeen lu, chelee tub xaa mbezh ngwii lo Jesucrist nu nik tub kwaan nzhekla Dios nanlet xaa, nanont mbezh xaa sbaa. \v 21 ¿Che nanet lu xomod mzo wen Abraham kwaan Dios, xaa nak dii cheen be? Mzo wen Abraham kwaan Dios nel mle xaa kwaan nzhekla Dios, leezha nzha Abraham teed xaa xgann xaa Chak lo Dios, mod tub ma, tub gon kwaan zaa xaa lo Dios. \v 22 ¿Che nanet lu kwaan mle Abraham mlu xomod mwii xaa lo Dios? Kwaanzee Abraham mwii lo Dios nu noka mle xaa kwaan nzhekla Dios. \v 23 Snee mbarlo kwaan nzhé lo Xkyech Dios: “Abraham mwii lo Dios kwaanzee Dios mkayaa xaa mod tub xaa nali”. [Gn. 15:6] Nu sbaa ngok xaa xmig Dios. \p \v 24 Kwaanzee nal, ne be lee tub xaa nzo wen kwaan Dios nel nle xaa kwaan wen, nu nanakta nebse nel ngwii xaa lo Jesucrist. \v 25 Nu seeka mzo wen Rahab kwaan Dios, me mto cho. Nel mle me kwaan nzhekla Dios gorna mkayaa me rop xaa mxaal Josué nu zee mxaal me xaa stub naz, zee naguta xaa yezh rop xaa. \v 26 Kwaanzee tub kwerp kwaan nankanot yalnaban cheen ngulola nguta, sbaa naka leezha mbezh xaa ngwii xaa lo Jesucrist, nu nanlet xaa kwaan nzhekla Dios; kwaanzee mod ngwii xaa lo Jesucrist nak mod tub kwaan ngut. \c 3 \s1 Le wen be xgab yilo wdizh beya \p \v 1 Rese gu wech nu bzan. Nanzhaalt zoblazh rese gu gak gu maestr xaa nlu xtizh Dios; nel rese nu, xaa nzaa kwent xtizh Dios, telisa mas gro kwent naab Dios lo nu. \v 2 Nu rese be nak xaa nzeb jwalt. Chelee tub xaa nzhedizh purse kwaan wen, xaa zee nak tub xaa nali nzo lo rese kwaan nle xaa, nu nle xaa gan nseli xaa dubse kwerp cheen xaa. \v 3 Nu ne be xomod nak kabay; ngoo be fren roo ma zee ya ma loka lad nzhekla be. \v 4 Nu seeka nak tub bark kwaan gro doo, nixa nze tub mbi dox nzobyaya, nu lee xaa kwaan nzhano bark nzhe xaaya kwaan tub le yag dik. Sbaa nzho mod nzhano xaa bark loka lad nzhekla xaa dubse leen nistoo. \v 5 Nu seeka nak luzh myet; leeya nak tub kwaan tik doo, per leezha leeya nzhedizh xaa, leeya nii duzna kwaan yiya. Nu kwaan nzhedizh xaa nak mod tik bal cheen ki, per nleya gan nzeka dubse tub yi gro doo. \v 6 Nu kwaan nii myet nak mod tub bal cheen ki kwaan nle yalki leen lextoo myet. Leeya nak kwaan nzek mod ki kwaan nze lo Maxuu, nu kwaan nlux dub lextoo myet. \v 7 Reta klas ma wen, re mbyin, nu re mball, nu re ma nzho leen nistoo nle myet gan nseed myet ma. \v 8 Per lee roo myet nak tub kwaan nik tub xaa zer le gan seed. Kwaanzee leeya nak tub kwaan tira nawent. \v 9 Kwaan roo be nzholl be lo Xuz be Dios, nu kwaan roo be nge be lo re wechxinn be, xaa mdexkwaa Dios kwentaxa nak Dios. \v 10 Rese gu wech nu bzan, nanzhaalt kwaan leeka roo be naab be kwaan wen nu naab be kwaan nawent gak lo wechxinn be. Kwaane si tira nawent nak. \v 11 Tub xlen pa nzhib nis, ¿che nzho mod zhib nis nax nu noka nis nzhig? \v 12 Rese gu wech nu bzan, ne gu nyent mod zaa tub yag ig tub xle kwaan nak olib; nu nyent mod zaa tub yag ub tub xle kwaan nak ig, sbaaka nixa nis nax nyent mod zhiba pa nzhib nis nzhig. \s1 Yalnzhak kwaan wlipa \p \v 13 Nu chelee nzho lak xaa nzhak lo gu nla lak kwaan yek, nzhaal le xaa kwaan wen, nu gak xaa tub xaa nadoo, kwaane lu yalnzhak cheen xaa. \v 14 Per chelee be nzoblazh be, nu chelee be nzhekla be le be gan rese kwaan, zee telisa nanzhaalt to be yalxwa nu yé be wli nak kwaan nawlit. \v 15 Lee yalnzhak ne nanzet lo Dios, sinka lee yalnzhak ne nze naz lo yizhyo, nu cheen myet yizhyo naka; nanakta cheen Dios leeya nak cheen Maxuu. \v 16 Nu pa nzo xaa nzoblazh nu xaa nzhekla le gan kwent cheen nebse lee xaa, nu noka baa nanzhiwent re xaa nu le xaa rese kwaan nawent. \v 17 Per lee yalnzhak kwaan nze lo Dios nak nebse kwaan nzhul, nu nle zee kwi wen xaa; nu lee xaa nkano yalnzhak: \q1 nadoo nii xaa, \q1 nu nzhekla xaa gon kwaan nii stub xaa, \q1 nu nles lextoo xaa ne xaa wechxinn xaa, \q1 nu nle xaa kwaan nali nak, \q1 nu nangwiit xaa cho nak xaa, \q1 nu tira nankadet xaa. \m \v 18 Kwaanzee lee xaa le kwi wen re xaa, nak xaa mod tub xaa nxeen bizh wen, nu zee top xaa xleya, zee gaka mod xaa nali nzo. \c 4 \s1 Nakelat be re kwaan yizhyo \p \v 1 Kwaanzee naab na kwaane lo gu. ¿Chozhiin tant ndil gu nu tant nayii gu ne gu re wech gu nu re bzan gu? Sbaa ndil gu nel leeka leen lextoo gu nzhal re yalnzoblazh. \v 2 Nzoblazh gu kano gu re kwaan nankanot gu, zee nzhut gu zee nkayaa gu kwaan tant nzoblazh gu, nu komba nak kwaan ndil gu lo. Nu nankanot gu kwaan nzhekla gu nel nanaabt guya lo Dios. \v 3 Nu leezha naab guya lo Dios, nankayaat guya nel nanalit nzhak lextoo gu gorna ngunaab guya. Snee nankayaat guya nel lo gust yizhyo nzhekla gu le xchiin guya. \v 4 Gu nak mod me nto cho, nel mlaa gu Dios nel nkela gu re kwaan yizhyo. ¿Che nanet gu leezha nkela gu re kwaan yizhyo, nzhak gu xkontrad Dios? \v 5 ¿Che nzak gu nanont Xkyech Dios kwaan nzhé: “Lee Dios mzaa yalnaban lo re myet, kwaanzee nzoblazh Dios gak myet nebse xaa xaa”? \v 6 Per nles lextoo Dios ne be nu nlu xaa yalnkela cheen xaa lo be. Nel nkeela lo Xkyech Dios nii: “Dios nkela re xaa nadoo nak; per lee re xaa nto yalxwa, nayii Dios ne xaa”. [Pr. 3:34] \v 7 Kwaanzee laa be nabeyy Dios lextoo be, nu nazaat be lugar lo Maxuu, zee bachii Maxuu lo be. \v 8 Bii be lo Dios zee noka Dios bii gax lo be. Sembey be lextoo be, xaa nle kwaan nawent nu xaa nzhak chop yek. \v 9 Nu noka gak nales lextoo be nu goon be gorna ne be lo rese kwaan nawent kwaan mle be. Nu nixa naxizht be per goon be selazh be re jwalt kwaan mle be. \v 10 Zee gak be tub xaa wlipa nadoo doo nak lo Xaa Nabeyy, nu zee le xaa be tub xaa non doo lo xaa. \s1 Nagawyixt be wechxinn be \p \v 11 Rese gu wech nu bzan, nagawyixt be tub be stub be. Nu cheleeya nzhawyix be tub be stub be, nlu nanzhont be ley cheen Dios. Nu chelee be nanzhont be ley cheen Dios, nlu leeka be nzhekla nabeyy loya. \v 12 Nu nebse Dios mzaa ley ne nu nebse lee xaa nak xaa nzho mod naab re kwent. Nu lee gu, ¿cho nak gu zee nzhawyix gu tub gu stub gu? Nel Dios nak xaa nzho mod luux gu nu nzho mod seban gu. \p \v 13 Kwaanzee nal bin gu kwaan nii na lo gu. Cheleeya nzho tub be yé: “Yee o wiizh, ya na stub yezh nu yoo na zee tub liin, zee le na negos, zee le na gan gro doo demi”. \v 14 Nu nixa nanet be nen che zban be yee o wiizh. Nel re be nak kwenta beg; tub rataka nluya, nu lee stub rat nixa nanlutra nen pa naz nzhaya. \v 15 Mas wen yé be: “Chelee Xaa Nabeyy zaa diizh banra na xep zee le na kwaan nzho yek na”. \v 16 Per lee gu nto doo gu yalxwa kwaan nii gu, nu tira nawent nak re yalxwa kwaan nii gu. \v 17 Kwaanzee loka cho be ne nzhaal le be kwaan wen nu nalet beya, kwaane nak tub jwalt gro doo lo Dios. \c 5 \s1 Bkenzha rese gu xaa rik \p \v 1 Bkenzha rese gu xaa rik. Binn gu nu brazhe gu nel lee re yalzi zhin lo gu. \v 2 Nel rese kwaan nzhap gu zelo yeb nu lux, nu lee re xab gu, re ler kwaan non doo nzelo kee mbaz. \v 3 Nu lee re xdemi lu kwaan nak or nu plat ngulo gaw chen. Nu lee re chen ne ngaazh kwaan tich gu, nu axta leeya lux xkwerp gu mod bal cheen ki, nel tant ngozhaw gu re kwaan nzhap gu lo yizhyo ne, re mbizh nal kwaan ngwluzhtlaka. \v 4 ¡Wii gu, nangixt gu kwaan mka re xaa mkee zhiin lo gu, zee lee re kwaan kabazhe xaa mzhinla lo Dios, xaa ngezh doo! \v 5 Lo yizhyo ne mkano gu rese kwaan nzhekla gu, nu mle gu re gust nzhak yek gu, nu msechaa gu gu, mod tub ma gut xaa gaw xaa. \v 6 Nu ngaazh re gu kwaan tich xaa nadoo nak, xaa nik tub jwalt nanzhapt lo gu, nu sbaa mbit gu xaa. \s1 Ye be \p \v 7 Kwaanzee rese be wech nu bzan, ye be xep axta gorna bare Xaa Nabeyy. ¿Che nanet gu xomod naka leezha nzhaan xaa? Mbaz xaa la yey zee nzho mod le xaa gan koo xaa yalgon kwaan chul doo gak. \v 8 Nu seeka be, nzhaal kwaz be xep, nu yo balor lextoo be, nel naxchetra bare Xaa Nabeyy lo be. \p \v 9 Nu rese be wech nu bzan, nagawyixt be re wech be, zee nanaabt Dios kwent cheen be lo be. Nel lee Xaa Nabeyy merla zhin nu lee xaa nak xaa naab kwent lo rese myet. \v 10 Rese be wech nu bzan, seed be xek be lo re yalzi modxa mxek re xaa mzaa kwent kwaan nzhé Dios lo lee xaa yilo, nu ngunii xaa xkwent xaa. \v 11 Nel re be mbezh wen re xaa nxek lo reta klas yalzi. Nela be xomod mxek Job lo re yalzi kwaan mded xaa; nu ne wen be xomod mle Dios lo xaa, nu xomod nlesdoola Xaa Nabeyy ne re myet. \p \v 12 Nu rese gu wech nu bzan, nanzhaalt chaw be krus lo yizhyo nu nixa naz yiba nu nixa lo nik tub kwaan. Mas wen yé be: “Sbaa naka” o “Nawlita”. Per nachawt be krus, zee nanaabt Dios kwent lo be. \s1 Xomod nzhaal wdizhno be Dios \p \v 13 Nu chelee tub be zhin yalzi lo, nzhaal wdizhno be Dios. Nu chelee tub be nyakla, nzhaal gool xaa lo Dios. \v 14 Nu seeka chelee tub be gak ne, xaa zee nzhaal kwezh re xaa gol lo re xaa Jesucrist, zee teeb xaa anseyt cho xaa ne nzak, nu naab xaa lo Dios kwaan yalnabeyy cheen Xaa Nabeyy, zee sekwen Dios xaa. \v 15 Nu gorna nii be lo Dios, ne be lee xaa gon xtizh be, nu lee Xaa Nabeyy sekwen xaa ne nzak, nu chelee xaa mle xaa tub jwalt, leeya zhe. \v 16 Nu yé be tub be stub be re jwalt kwaan mle be, zee naab xaa lo Dios zee sekwen Dios be. Nu leezha nzhedizhno tub xaa nali nzo lo Dios, rese kwaan naab xaa gak. \v 17 Li ngok tub myet mod rese be, nu dub lextoo xaa ngunaab xaa lo Dios zee nalat yey, nu namlata lo yizhyo chon liin yirol. \v 18 Nu gorna mbdizhno Li Dios stub welt, zee mbare yey mla lo yizhyo stub welt. Nu zeera mzaa yizhyo yalgon stuba. \p \v 19 Rese gu wech nu bzan, chelee tub be mroo lo xnaz Dios kwaan wli nak, nu lee stub be mle gan zere xaa lo xnaz Dios, wen doo mle xaa ne. \v 20 Sbaa ne be rese xaa nle gan zere tub xaa nzeb jwalt naz lo Dios, tub xaa nzha naz nawent, mle xaa ne gan mloo xaa xaa lo yalgut. Nu mle xaa gan zee chee Dios rese jwalt kwaan mzeb xaa zee. \qr Chag