\id 2CO Lachixío Zapotec USFM output from Final pdf Aug 2010 \h 2 Corintios \toc1 Carta rrucu nú uquieꞌe San Pablo lubee bene Corinto enu nzeli arquiꞌ Jesucristo \toc2 2 Corintios \toc3 2 Co \mt1 Carta rrucu nú uquieꞌe San Pablo lubee bene Corinto enu nzeli arquiꞌ Jesucristo \c 1 \s1 Uxeꞌla Pablo Saludo \p \v 1 Liꞌá Pablo, Diose ucañi liꞌá para nú aca apóstolꞌ Jesucristo. Nu liꞌá cuna saꞌahua Timoteo rquieꞌeru carta quieꞌ luhua liꞌihua bee enu nzelila arquiꞌ Stichiaꞌ Diose eyeche Corinto cuna diqui lu iliu Acaya. \v 2 Diose Paꞌahua cuna Jesucristo enu rnibiyaꞌ luaꞌahua riꞌinu nú cha nzeꞌcae lu cuendaꞌ yehua cuna nú nzuxe arquiꞌhua. \s1 Lunú nehuana ulleꞌca Pablo \p \v 3 Cheꞌtsalá Diose, liꞌinu enu neca paꞌ Jesucristo enu rnibiyaꞌ luaꞌahua, liꞌinu necanu Diose enu ruaꞌa arquiꞌ liaꞌahua nu rduꞌnu ana arquiaꞌahua. \v 4 Liꞌinu rduꞌnu ana arquiaꞌahua chenu nehuana seꞌcaꞌahua para nú leꞌca scua acaꞌahua duaꞌahua ana arquiꞌ bee bene lu xitse nú nehuana seca beella, nu duꞌahua ana arquiꞌ beella tucu nú rduꞌ Diose ana arquiaꞌahua. \v 5 Xne mase nú chiquiꞌ nehuana seꞌcaꞌahua lunú necaꞌahua beneꞌ Jesucristo, leꞌca scua chiquiꞌ rduꞌnu ana arquiaꞌahua. \v 6 Nu tunu nehuana seꞌcaru, nehuana seꞌcaru para nú riꞌiru elietsa luhua nú tsilaꞌahua nu duꞌuru ana arquiꞌhua, nu tunu rduꞌnu ana arquiaꞌahua necane para nú chuꞌu ana arquiꞌhua nu acahua riquiꞌhua saꞌ nú nehuana seꞌcaru. \v 7 Nediyaꞌ nzeꞌcaꞌru nú xneca secahua, scua tucu nú nehuana secahua tucu nú leꞌca nehuana seꞌcaru leꞌca scua duꞌ Diose ana arquiꞌhua tucu nú rduꞌnu ana arquiꞌru. \p \v 8 Bee saꞌa enu nzeli arquiaꞌahua Jesucristo niarquiꞌru nú riꞌihua beyaꞌ nú chiquiꞌ nehuana ulleꞌcaru lu iliu Asia. Chiquiꞌ necha ulleꞌcaru enza zeꞌe nu hasta uriꞌiru elliebacuꞌ nu la riquiꞌru lunú ulleꞌcaru, nu uriꞌiru elliebacuꞌ nu la chiuꞌu nehuañiru zeꞌe. \v 9 Nu uriꞌiru elliebacuꞌ nú ungutilaru. Pero ulleꞌcaru scua para nú elluꞌcu arquiꞌru nú lecaxi aca liꞌitsiaru riꞌiru tunu la riꞌi Diose elietsa luru, liꞌinu enu riꞌi nú huañi zeca bee bene lu eluti. \v 10 Diose utsilaꞌa liaꞌahua lu elutiquieꞌ nu nze tsilaꞌalánu liaꞌahua lu saꞌ clasiaꞌ dixi cuaꞌ. Liaꞌahua nediyaꞌahua nú scua rriꞌinu. \v 11 Nu tunu riꞌihua elietsa nacuꞌhua lu Diose equie cuendaꞌru. Nu tunu huaxi bee bene rnacuꞌ lu Diose equie cuendaꞌru, che leꞌca scua huaxi bee bene deteꞌ cheꞌtsa lu Diose equie cuendaꞌ elietsa nú rriꞌinu luaꞌahua. \s1 Xinu né chu achaa Pablo Corinto \p \v 12 Chiquiꞌ ñia nzu arquiꞌru rniru luhua nu la necha seꞌcaru xne nediyaꞌru nú nehuañi nzeꞌcaru ante luhua, nu leꞌca esquie ante lubeelá bee bene, nu neli rriꞌiru lunú riala riꞌiru. Pero la riꞌiru scua lunú necatsia elliebacuꞌru sino que rriꞌiru scua cuna elietsaꞌ Diose. \v 13 Lubee carta nú uxeꞌlaru luhua lá quieꞌeru bee bedichiaꞌ nú lacahua ulahua nu la riꞌihua beyaꞌ, nu alaꞌ nú riꞌihua beyaꞌ ye nú rnia luhua. \v 14 Scua tucu nú chabeꞌ chabeꞌ nzeriꞌihua beyaꞌ chenu riña zeca Jesucristo stucu bese, liꞌihua ñiatsu arquiꞌhua cuna liꞌiru, nu liꞌiru ñiatsu arquiꞌru cuna liꞌihua. \p \v 15 Nu lunú nzucu lua nú acane scua, enzeꞌe rluti uriꞌá elliebacuꞌ nú nzelabiꞌya liꞌihua para nú ñia tsu arquiꞌhua nú nzelabiꞌya liꞌihua chiucu bese. \v 16 Uriꞌá elliebacuꞌ nú ayelabiꞌyaxua liꞌihua chenu ubelaa caꞌa Macedonia, nu chenu benchilaꞌ zeca nú ubelaa Macedonia ayelabiꞌya zeca liꞌihua stucu bese, nu chela aduꞌ inzahua liꞌá enza Judea. \v 17 La riꞌihua elliebacuꞌ nú chenu unia luhua nú nzelabiꞌya liꞌihua liꞌá rnia nucuaꞌ. La riꞌihua elliebacuꞌ nú rriꞌitsia tucu nú neca elliebacua nú rnia nú nzela nu la yelaa. \v 18 Diose nediyaꞌ nzeꞌcaꞌ nú liꞌiru la niru nu riꞌiru lunú nediyaꞌru nú la riꞌiru. \v 19 Xne Jesucristo enu neca Lliꞌñi Diose, liꞌinu enu rniru stichiaꞌ luhua, liꞌá nu Silvano nu Timoteo, nu Jesucristo siempre rninu nú neli neca, nu la ninu nú lia ninu. \v 20 Xne equie cuendaꞌnu uyalu ye nú ucuaqui uꞌna Diose luaꞌahua. Nu equie cuendaꞌnu rniaꞌahua “Amén” chenu rdeteꞌahua cheꞌtsa lu Diose. \v 21 Nu Diose rriꞌi elietsa luru cuna luhua para nú tsutaꞌ arquiaꞌahua lunú neca tucu necatseꞌahua cuna Jesucristo, Diose ucañi liaꞌahua para nú necaꞌahua bee beneꞌnu. \v 22 Nu liꞌinu uliquiꞌnu Espíritu Santoꞌnu arquiaꞌahua xi neca tucu seña nú atiaꞌahua lunú riala atiaꞌahua. \p \v 23 Pero tunu lascaꞌ yela Corinto tucu nú uriꞌá elliebacuꞌ, Diose nediyaꞌ nú lá yela xne la niarquia nú quiꞌyahua riꞌá, nu Diose deteꞌ castiya liꞌá tunu la neli lunú rnia. \v 24 Liꞌiru la cuaꞌnaru nú nibiyaꞌru luhua para nú xneca chili arquiꞌhua Jesucristo, xne liꞌiru nediyaꞌru nú neli nzutaꞌ arquiꞌhua lunú nzeli arquiꞌhua Jesucristo, sino que rlaꞌnaru nú riꞌiru elietsa luhua nú ñia nzu arquiꞌhua huañihua. \c 2 \p \v 1 Enzeꞌe uriꞌá elliebacuꞌ, nu la yelabiꞌya liꞌihua nee, para nú la riꞌá nú nehuana tsu arquiꞌhua. \v 2 Xne tunu riꞌá nú nehuana tsu arquiꞌhua, che ¿lecaꞌ ti duꞌ ana arquia, tunu riꞌá nú nehuana tsu arquiꞌhua liꞌihua enu rduꞌ ana arquia? \v 3 Enzeꞌe lu carta nú uxeꞌlala luhua unia tucu nú unia luhua, para nú chenu nzelabiꞌya liꞌihua la riꞌihua nú tsu nehuana arquia luhuare nú riꞌihua nú ñia tsu arquia. Nu liꞌá nediya nzeꞌcaa nú tunu ñia nzu arquia che yehua ñia nzu arquiꞌhua. \v 4 Chenu uquieꞌa carta zeꞌe luhua chiquiꞌ nehuana ulleꞌca nu nzenu arquia hasta nú unguna uquieꞌa bee bedichiaꞌ nú fuerte lu carta zeꞌe, pero lá quieꞌa carta zeꞌe luhua para nú nehuana tsu arquiꞌhua sino que para nú riꞌihua beyaꞌ nú chiquiꞌ seꞌca liꞌihua. \s1 Uriꞌi Pablo perdona bene enu uriꞌi dula \p \v 5 Tunu nuꞌ bene enu uriꞌi nú nehuana utsu arquia pero la necane nú liꞌitsia uriꞌilla nú nehuana utsu arquia sino que leꞌca nuuhua uriꞌi beella nú nehuana utsu arquiꞌhua. \v 6 Liꞌá nia luhua nú castiya nú udeteꞌhua zeca benecuaꞌ necalane scuatsia. \v 7 Uriꞌihua perdonalla nee nu uduꞌhua ana arquiꞌlla para nú la nehuana tsu arquiꞌlla xne la llelaꞌ arquiꞌlla xneca riꞌilla. \v 8 Enzeꞌe nacua luhua nú lubeꞌ zecahua lulla nú chiquiꞌ secahua liꞌilla. \v 9 Carta nú uquieꞌa luhua huaꞌtu, uquieꞌene para nú riꞌá beyaꞌ tunu sucuꞌhua ye nú unia luhua. \v 10 Nu nee tatse bene enu rriꞌihua perdona, leꞌca liꞌá rriꞌá perdona nzeꞌe, nu bene enu uriꞌá perdona tunu nuꞌ xi rquiꞌña nú riꞌa perdona liꞌilla, rriꞌá perdona liꞌilla equie cuendaꞌhua ante Jesucristo. \v 11 Para nú la riꞌi bezeꞌlu ana luaꞌahua, xne liaꞌahua nediyaꞌlaꞌahua xneca sequienu bezeꞌlu bee bene. \s1 Uyanu arquiꞌ Pablo chenu uriñalla eyeche Troas \p \v 12 Chenu uriñaa eyeche Troas para nú ixiuleꞌa bedichiaꞌ nzeꞌcaꞌ Jesucristo lubee bene, chiquiꞌ uriꞌi Diose elietsa lua, nu uyuꞌu modo nú xneca ixiuleꞌa Stichiaꞌ Diose lubee bene. \v 13 Pero lá tsu nzeꞌcali arquia equie nú né llelaa saꞌahua Tito eyeche Troas, enzeꞌe unia lubee bene zeꞌe nu chu nzaꞌa enza eyeche Macedonia. \s1 Jesucristo rriꞌi elietsa nú rriꞌi bee bene ana lu yeene \p \v 14 Pero cheꞌtsalá Diose nú equie cuendaꞌ Jesucristo ye yeꞌe rriꞌinu elietsa luru nú rriꞌiru ana lu yeene, xne equie cuendaꞌru rriꞌi bee bene beyaꞌ stichiaꞌnu, bee bedichiaꞌ nzeꞌcaꞌnu nú neca xi neca tucu cuanaꞌ nú ñia rlia nú rriꞌchia diqui lu iliulabe. \v 15 Nu equie cuendaꞌ Jesucristo liaꞌahua necaꞌahua xi neca llene quiendixi nu ñia rlia ante Diose, llene nú rriña lubee bene enu tsilaꞌa nu lubee bene enu nenitilu lu Diose. \v 16 Pero lubee bene enu lachili arquiꞌ Diose liaꞌahua necaꞌahua xi neca llene nú riñi bee bene, pero para lubee bene enu nzeli arquiꞌ Jesucristo, liaꞌahua necaꞌahua xi neca llene nú rliquiꞌ elunehuañiꞌ bee bene. Nu lecati aca riꞌi bee nucuaꞌ tunu la riꞌi Diose elietsa lulla. \v 17 Liꞌiru la dixiuleꞌeru Stichiaꞌ Diose para nú riꞌiru ana dimi tucu nú rriꞌi huaxilá bee bene sino que liꞌiru rriꞌiru tucu nú rialane, tucu nú ucañila Diose liꞌiru nú riala riꞌiru. Nu nediyaꞌ Diose nú lunú necaru beneꞌ Jesucristo enzeꞌe rixiuleꞌeru stichiaꞌnu. \c 3 \s1 Inziu cuqui nú riña bee bene lu Diose \p \v 1 Chenu rniru scua lazaꞌ arquiꞌhua nú sucuꞌ ayaru leꞌcatsia liꞌiru. Liꞌihua nediyaꞌhua nú la quiꞌña nú lubeꞌru tucu ichiꞌ luhua para nú riꞌihua beyaꞌ tiru, urre nacuꞌru tucu ichiꞌ luhua nú riꞌi elietsa nú riꞌi bee bene beyaꞌ nú tiru, tucu nú rriꞌi beelá bee bene. \v 2 Xne mismo liꞌihua necahua tucu carta para liꞌiru, carta nú nequie liñi arquiꞌru nú rlañiꞌ bee bene nu rriꞌi beella beyaꞌe. \v 3 Neca xi neca nú liꞌihua necahua tucu cartaꞌ Jesucristo nú uquieꞌeru, pero lá quieꞌerune cuna tinda, sino que cuna Espíritu Santoꞌ Diose enu nehuañi, tucu carta nú la nequie lu tucu quiee xata sino que nequiene liñi arquiꞌ bene. \p \v 4 Lunú rluꞌcuru confianza lu Diose equie cuendaꞌ Jesucristo, \v 5 nu la riꞌiru elliebacuꞌ nú nuꞌ nú recaru rriꞌiru equie cuendaꞌ liꞌitsiaru xne ye nú rriꞌiru, rriꞌirune cuna elietsaꞌ Diose. \v 6 Nu liꞌinu uliquiꞌnu nú recaꞌahua para nú rixiuleꞌahua lubee bene equie cuendaꞌ inziu nú necuqui, nú riña bee bene lu Diose, tucu inziu cuqui nú la quiꞌña chenala bee bene ley nú nequie lu ichiꞌ, sino que equie cuendaꞌ Espíritu Santo riña bene lu Diose. Nu ley riñitsiae bee bene, pero Espíritu Santo rliquiꞌ elunehuañiꞌ bee bene. \p \v 7 Nu tunu ley nú riñi bee bene, ley nú udeteꞌ Diose lu Moisés lu tucu quiee xata, nu uyuꞌu nú rulu siquiꞌ lu Moisés chenu uyucu cuendalla ley cuaꞌ, hasta nú lá acaꞌ alañiꞌ bee bene Israel lulla lunú chiquiꞌ rulu siquiꞌ lulla nu lleꞌna lleꞌnaa uniti nú rulu lulla. \v 8 Xne tunu chenu uriña ley cuaꞌ scua unga, nu nee. ¡Mase ñia neca nú yeneꞌ bee bene equie inziu cuqui nú rlubeꞌ Espíritu Santo lubee bene, nu rluꞌcula bee bene nú xa modo riña bee bene lu Diose! \v 9 Xne chenu uyuꞌu ley nú udeteꞌ castiya bee bene, chiquiꞌ ñia uriñae nu rulu siquiꞌ uriñae, nu nee masescaꞌlá chiquiꞌ ñia neca nú yeneꞌ bee bene nú la luꞌcuaꞌ bee bene dula ante Diose. \v 10 Xne mase nú chiquiꞌ ñia unga chenu uriña leyꞌ Diose lu iliulabe quieꞌ, nu lia xi nucuaꞌ luquelá nú chiquiꞌ ñia neca inziuꞌ Diose nú rluꞌcula bee bene nú xneca modo riña bee bene lu Diose. \v 11 Nu tunu ley nú la zibiꞌ diqui tiembu chiquiꞌ ñia ubeꞌtae, pero nee masescaꞌlá chiquiꞌ ñia neca lu cuendaꞌ bedichiaꞌ nzeꞌcaꞌ Jesucristo nú rixiuleꞌe nú xneca tsilaꞌa bee bene, bedichiaꞌ nzeꞌcaꞌnu nú lecaꞌ xunga laxu. \p \v 12 Nu liaꞌahua nediyaꞌahua nú leca xunga laxu bee bedichiaꞌ nzeca cua, enzeꞌe sin nú lliquiru rixiuleꞌeru bee bedichiaꞌ cuaꞌ lubee bene. \v 13 Nu la riꞌiru tucu nú uriꞌi Moisés nú utsacuꞌlla tucu laquie lulla para nú la lañiꞌ bee bene Israel nú rulu siquiꞌ lulla, nu che lleꞌnaa lleꞌnaa uniti nú rulu lulla. \v 14 Nu la neca nú lutsia Moisés uyacuꞌ xi uyacuꞌ, sino que leꞌca uyacuꞌ lunú rriꞌi bee bene zeꞌe beyaꞌ. Xne hasta bee bichia quieꞌ chenu rula beella Stichiaꞌ Diose nú uquieꞌe Moisés la riꞌi beella beyaꞌ xi rnii, xne tunu chili arquiꞌbeella Jesucristo che yaꞌla elliebacuꞌ beella nu riꞌi beella beyaꞌ xi rnii. \v 15 Nu hasta bee bichia quieꞌ chenu rula beella nú uquieꞌe Moisés, la riꞌili beella beyaꞌ xi rnii nu nacuꞌ elliebacuꞌ beella. \v 16 Pero chenu sanaꞌ arquiꞌ bene stula bene nu nzeli arquiꞌ bene Jesucristo liꞌinu xaꞌlanu elliebacuꞌ beella para nú riꞌi beella beyaꞌ xi rni stichiaꞌnu. \v 17 Xne tucutsia neca Jesucristo cuna Espíritu Santo, nu elu nehuañi bee bene cuna Espíritu Santo lecaꞌ xi nibiyaꞌ lubee bene. \v 18 Enzeꞌe yeꞌahua lecaꞌ xi nacuꞌ luaꞌahua tucu nú ulleꞌca Moisés, xne liaꞌahua necaꞌahua xi neca tucu huana elu achee nú ñia neca equie cuendaꞌ Jesucristo. Nu chabea chabea recaꞌahua rriaꞌahua tucu nú niarquiꞌ Jesucristo nú acaꞌahua, nu bichia por bichia achee nú xneca rduꞌ llieꞌenu arquiaꞌahua equie cuendaꞌ Espíritu Santoꞌnu. \c 4 \p \v 1 Enzeꞌe tucu nú uhuaꞌa arquiꞌ Diose liꞌiru nú ucañinu liꞌiru para nú dixiuleꞌeru stichiaꞌnu lubee bene, enzeꞌe la llacaꞌru nú rriꞌiru scua. \v 2 Liꞌiru la riaꞌaru lunú netu neca nú aꞌchi rriꞌi bee bene. Nu la zequienuru bee bene, nu la cheꞌeru lunú neca Stichiaꞌ Diose. Liꞌiru rnitsiaru Stichiaꞌ Diose tucu nú necane. Nu leꞌca rriꞌi bee bene beyaꞌ nú neli neca nú rriꞌiru ante Diose. \v 3 Pero nuꞌ bee bene enu para liꞌibeei lecaxi seca bedichiaꞌ nzeꞌcaꞌ Jesucristo nú rixiuleꞌeru lubee bene, nu leꞌca lecaxi zibiꞌi para liꞌibeei xne la chenala beei inziuꞌ Diose. \v 4 Nu bezeꞌlu enu rnibiyaꞌ lu iliulabe quieꞌ utsacuꞌla elliebacuꞌ beei, liꞌibeei enu la niarquiꞌ chili arquiꞌ Jesucristo, para nú la duꞌllieꞌe bedichiaꞌ nzeꞌcaꞌnu arquiꞌbeei nu laca lañiꞌbeei lunú recanu rriꞌinu, liꞌinu enu iguale neca cuna Diose. \v 5 La dixiuleꞌeru lunú necatsia stichiaꞌru, liꞌiru rixiuleꞌeru lunú neca bedichiaꞌ nzeꞌcaꞌ Jesucristo lubee bene, liꞌinu enu rnibiyaꞌ luaꞌahua. Liꞌiru nediyaꞌtsiaru nú sibiꞌru luhua equie cuendaꞌ nú seꞌcaru Jesucristo. \v 6 Xne leꞌca liꞌi Diose enu unibiyaꞌ nú chuꞌu ellieꞌe lu iliulabe chenu urecheꞌnue, leꞌca liꞌinu uxaꞌlanu elliebacuaꞌahua para nú riaꞌahua beyaꞌ xneca neca elu rnibiyaꞌnu, elurnibiyaꞌ nú rriaꞌahua beyaꞌ equie cuendaꞌ Jesucristo. \s1 Xneca nehuañi bee bene enu nzeli arquiꞌ Diose \p \v 7 Pero luye nú recaru cuna elurnibiyaꞌ nú rluꞌcuru, rluꞌcurune añinzuca nú necatsiaru xineca etsuyuu para nú aca achee nú ye elurnibiyaꞌ nzeꞌtae lu Diose nu la yeꞌta elu rnibiyaꞌcuaꞌ lu cuendaꞌ liꞌitsiaru. \v 8 Nu añinzuca nú ye clasiaꞌ dixi seꞌcaru pero la tsu nehuana arquiꞌru, añinzuca nú seꞌcaru nú la llela arquiꞌru xa riꞌiru, pero chu xelaꞌru xneca riꞌiru. \v 9 Añinzuca nú xitse rriꞌinu bee bene liꞌiru, pero la tsanaꞌ arquiꞌ Diose liꞌiru. Mase nú richiu bee bene liꞌiru lu yuu, pero lá atiru. \v 10 Catse elu nzaꞌaru nehuana rriꞌinuu bee bene liꞌiru, tucu nú nehuana uriꞌinuu bee bene Jesucristo. Pero scua rlubeꞌru nú nehuañi Jesucristo xne lá tsanaꞌ arquiꞌnu liꞌiru. \v 11 Diqui nú nehuañiru, yebee bichia nzucutsia luru nú uti bee bene liꞌiru equie nú necaru beneꞌ Jesucristo nu scua rlubeꞌru lubee bene poder nú rluꞌcu Jesucristo nú leꞌca rluꞌcuru, mase nú necatsiaru bene enu ati. \v 12 Liꞌiru nzucutsia luru nú atiru equie nú rixiuleꞌeru stichiaꞌ Jesucristo, pero liꞌihua rluꞌcuhua elunehuañi ante Diose lunú ubeneꞌlaꞌhua stichiaꞌnu. \p \v 13 Lu ichiꞌ Stichiaꞌ Diose rni: “Lunú nzeli arquia, enzeꞌe unia lunú unia”, nu nee equie nú leꞌca nzeli arquiꞌru Stichiaꞌ Diose enzeꞌe rixiuleꞌerune. \v 14 Xne liaꞌahua nediyaꞌahua nú Diose uriꞌi nú uhuañi zeca Jesucristo lu eluti, leꞌca liꞌinu riꞌinu nú huañi zecaꞌahua lu eluti tucu nú uriꞌinu cuna Jesucristo. Che riꞌi Jesucristo nú junto riñaꞌahua elu nzucu Diose. \v 15 Xne ye lunú rriꞌiru nu seꞌcaru, seꞌcarune para nú riꞌiru elietsa luhua para nú dalalá bee bene enu chili arquiꞌ Jesucristo. Che scua huaxila bee bene enu deteꞌ cheꞌtsa lu Diose, nu huaxila bee bene enu zucuꞌ aya liꞌinu. \p \v 16 Enzeꞌe la llacaꞌru xne mase nú ulaxu juersaꞌru equie nú rriꞌiru lunú rriꞌiru, pero espírituꞌru yeyeꞌe rduꞌ Diose juersaꞌe. \v 17 Nu liaxi nú nehuana seꞌcaꞌahua lu iliulabe quieꞌ xne chu rlaxue nu equie nú nehuana secahua scua che atiaꞌahua eluxene nú liquiꞌ Diose luaꞌahua liñibe, eluxene nú máse seca nu lecaꞌ bichia nú laxu. \v 18 Xne liaꞌahua la laꞌnaꞌahua bee eluxene nú nuꞌ lu iliulabe quieꞌ sino que liaꞌahua rcuaꞌnaꞌahua beenú la lañiꞌ bee bene, xne beenú rlañiꞌ bee bene lu iliulabe quieꞌ enta bichia nú laxu bee nucuaꞌ, pero beenú la lañiaꞌahua nee, lecaꞌ bichia nú laxue. \c 5 \p \v 1 Liaꞌahua nediyaꞌahua nú cuerpo nú rluꞌcuaꞌahua lu iliulabe quieꞌ neca xi neca tucu niꞌi nú enta bichia nú laxu lu iliulabe quieꞌ, pero nediyaꞌahua nú liñibe Diose liquiꞌ luaꞌahua stucu cuerpo, cuerpo nú lá arecheꞌ bene xi recacheꞌ xitse tucu niꞌi nu cuerpo zeꞌe luꞌcuaꞌahua diqui tiembu. \v 2 Enzeꞌe diquila nú rluꞌcuaꞌahua cuerpoꞌahua lu iliulabequieꞌ xana bitsiꞌahua, nu niarquiaꞌahua nú alaꞌ nú uriñala bichia nú luꞌcuaꞌahua stucu cuerpo nú luꞌcuaꞌahua liñibe. \v 3 Xne la acaꞌahua Espíritutsia liñibe leꞌca luꞌcuaꞌahua stucu cuerpo nú liquiꞌ Diose luaꞌahua. \v 4 Diquila nú rluꞌcuaꞌahua cuerpoꞌahua nú rluꞌcuaꞌahua lu iliulabe quieꞌ nehuana seꞌcaꞌahua nu nzenu arquiaꞌahua lunú seꞌcaꞌahua. Nu la niru nú niarquiꞌru nú yaꞌnaru sin cuerpo lunú niarquiaꞌahua nú luꞌcuaꞌahua stucu cuerpo nú necuqui neca nú leca xunga laxu, nú tucu bichia nitilu, cuerpo nú rluꞌcuaꞌahua nú rquiꞌña nú nitilu. \v 5 Nu Diose urecheꞌ liaꞌahua nú necaꞌahua scua lu cuendaꞌ nú uliquiꞌnu Espíritu Santoꞌnu luaꞌahua, xi neca tucu seña luaꞌahua nú aca tucu nú unilanu luaꞌahua nú aca. \p \v 6 Enzeꞌe siempre nzuculuaꞌahua nú aca tucu nú uninu luaꞌahua nú aca, nu liaꞌahua nediyalaꞌahua nú diquila nú rluꞌcuaꞌahua cuerpo quieꞌ leca modo riñaꞌahua elu nzucu Jesucristo liñibe. \v 7 Pero liꞌiru nzenalaru liꞌinu xne nzeli arquiꞌru liꞌinu nu la necane equie cuendaꞌ nú rlañiꞌru liꞌinu. \v 8 Enzeꞌe nzucu luaꞌahua nú acane scua, nu niarquiaꞌahua nú alaꞌ chu zaꞌnaꞌahua cuerpo nú rluꞌcuaꞌahua lu iliulabe quieꞌ para nú nzaꞌahua huañiaꞌahua cuna Jesucristo. \v 9 Enzeꞌe lecaxi riꞌi tunu nehuañiru lu iliulabe quieꞌ urre liñibe, pero lunú niarquiꞌru neca nú riꞌiru lunú niarquiꞌ Jesucristo. \v 10 Xne yeꞌahua rquiꞌña nú riñaꞌahua lu Jesucristo liñibe elu hualunue lu cuendaꞌahua para nú cada tucuaꞌahua atiaꞌahua lunú riala atiaꞌahua, equie nú uriꞌi nzeꞌcaꞌahua urre equie nú necha uriaꞌahua lu iliulabequieꞌ. \s1 Bedichiaꞌ nú rriꞌi nú nzuxe arquiꞌ Diose lubee bene \p \v 11 Enzeꞌe lunú rluꞌcuru ulaꞌna lu Jesucristo, rquiꞌña nú rcuaꞌnaru nú xneca chili arquiꞌ bee bene stichiaꞌnu. Nu nuꞌlu Diose nú ti necanu, nu alaꞌ nú leꞌca nuuhua chuluhua nú ti necanu. \v 12 La cuaꞌnaru nú sucuꞌ ayaru leꞌcatsia liꞌiru tucu nú rriꞌi bee bene elliebacuꞌ nú rriꞌiru, sino que lunú niarquiꞌru nú ñiatsu arquiꞌhua nu riꞌihua beyaꞌ lunú neli neca lunú rriꞌiru, para nú acahua cuaquihua lubee bene enu máse rriꞌi caso nú xneca yaꞌna nzeꞌca beei lubeelá bee bene luhuare nú riꞌi beei elliebacuꞌ nú xneca nehuañi beei ante Diose. \v 13 Nu nee tunu para bee bene ichia lucu seꞌcaru lunú rriꞌiru pero rriꞌirune lu cuendaꞌ Diose. Nu tunu rriꞌinzeꞌcaru elliebacuꞌ necane para nú riꞌiru elietsa luhua. \v 14 Equie nú seꞌcaru Jesucristo enzeꞌe rriꞌiru lunú rriꞌiru, xne liꞌiru nediyaꞌru nú unguti Jesucristo equie cuendaꞌ ye bee bene, nu ye bee bene la quiꞌñaꞌ nú huañi lu dula. \v 15 Nu Jesucristo unguti equie cuendaꞌ stula ye bee bene, para nú ye bee bene enu nehuañi nee la huañi beella tucu nú necatsia elliebacuꞌ beella, sino que nehuañitsia beella tucu nú niarquiꞌ Jesucristo nú huañi beella, liꞌinu enu unguti equie cuendaꞌ bee bene nu uhuañi zecanu stucu bese. \v 16 Enzeꞌe tunu huaꞌtu uriaꞌahua elliebacuꞌ nú Jesucristo necatsianu tucu bene lu iliulabe, pero nee la riaꞌahua elliebacuꞌ scua lu cuendaꞌnu. Nu leꞌca la riaꞌahua caso nú xneca neca bee bene nu ti neca bee bene, \v 17 xne titse bee bene enu neca tucu necatsela cuna Jesucristo, liꞌilla necalla xi neca tucu bene cuqui, ye nú ungalla huaꞌtu udetelane nu nee necalalla xi neca tucu bene cuqui. \p \v 18 Pero ye nucuaꞌ necane lu cuendaꞌ elietsaꞌ Diose, nu Diose uriꞌi nú equie cuendaꞌ Jesucristo nelluaꞌa nzeꞌcaꞌahua cuna Diose, nu liꞌinu ucañinu liaꞌahua para nú dixiuleꞌahua lubee bene nú xneca modo cuaꞌa nzeꞌca bee bene cuna liꞌinu. \v 19 Nu ye nú uriꞌi Jesucristo nucuaꞌ uriꞌi nú nzu nzeꞌca arquiꞌ Diose lubee bene nu lá duꞌ cuendanu stula beella nu Diose ucañi liaꞌahua para nú dixiuleꞌahua lubee bene nú xneca cuaꞌa nzeꞌca bee bene cuna liꞌinu. \v 20 Enzeꞌe liꞌiru necaru bee bene enu rni equie cuendaꞌ Jesucristo luhua, nu neca xi neca nú liꞌi eꞌcunu necanu enu rni luhua. Nu equie cuendaꞌ Jesucristo rnacuꞌru luhua nú cuaꞌa nzeꞌcahua cuna Diose. \v 21 Xne Jesucristo lá riꞌilinu dula, pero equie cuendaꞌ stulaꞌahua uzela Diose nú unguti Jesucristo xi neca tucu bene enu rluꞌcu dula nu equie cuendaꞌ nucuaꞌ rluꞌcu cuenda Diose liaꞌahua xi neca tucu bene enu la luꞌcu dula. \c 6 \p \v 1 Enzeꞌe scua tucu nú rriꞌiru riñaꞌ Diose, nacuꞌru luhua nú la tsanaꞌ arquiꞌhua lunú neca nzeꞌca uriꞌi Diose luhua, xne tunu sanaꞌ arquiꞌhuane lecaxi zibiꞌi para liꞌihua che. \v 2 Xne lu ichiꞌ Stichiaꞌ Diose nequie: \q1 Chenu uriña bichia nú uriꞌi casua liꞌilu, uriꞌi casua liꞌilu; \q1 nu chenu uriña bichia nú tsilaꞌalu utsilaꞌalu. \m Nu liꞌiru rniru luhua nú nee uriñala bichia zeꞌe para liꞌihua, uriñala bichia nú tsilaꞌa Diose liꞌihua. \p \v 3 Liꞌiru la riꞌiru nú necha neca nú caa nú la chili arquiꞌ bee bene Jesucristo, nu lecaxi nú necha neca rriꞌiru para nú la nibee bene nú liꞌiru la riꞌiru tucu nú seteꞌru bee bene. \v 4 Sino que ye lunú rriꞌiru, rriꞌirune para nú lubeꞌru lubee bene nú sibiꞌru lu Diose nu rriquiꞌru lunú seꞌcaru sia nú nehuana seꞌcaru, lunú xi seꞌcalaꞌchaꞌru, nu nehuana nzu arquiꞌru, \v 5 nu riñi bee bene liꞌiru. Nu uduꞌ bee bene liꞌiru niꞌcuꞌ, nu uricuyaa bee bene equieru, nu ullacaꞌru equie riñaꞌ nú rriꞌiru nu ungucha xcalaꞌru, nu uliaꞌnaꞌru. \v 6 Nu leꞌca ulubeꞌru lubee bene nú sibiꞌru lu Diose equie nú nehuañiru tucu nú necane, equie nú nediyaꞌru tanú neli neca, nu equie nú rluꞌcu arquiꞌru nu rriꞌi nzeꞌcaru lubee bene, equie nú nzu Espíritu Santo cuna liꞌiru, nu equie nú seꞌcaru bee bene, \v 7 equie nú rniru nú neli neca, equie nú rriꞌi Diose elietsa luru, equie nú rniru bezeteꞌ lubee bene, nu equie nú recanuꞌru liꞌiru cuna Stichiaꞌ Diose. \v 8 Nuꞌ chenu rluꞌcu bee bene ulaꞌna luru nu leꞌca nuꞌ chenu riqui chiꞌquiꞌ bee bene liꞌiru. Nu leꞌca nuꞌ chenu rni beella bedichiaꞌ nzeꞌca lu cuendaꞌru, nu leꞌca nuꞌ chenu seꞌta beella liꞌiru. Nu nuꞌ chenu la chili arquiꞌ beella nú rniru, añinzuca nú rniru nú neli neca. \v 9 Nuꞌ chenu rriꞌibeei luru xi neca nú la chulu beei liꞌiru, añinzuca nú nuꞌlubeei liꞌiru. Nu leꞌca seca beei nú nze atilaru, pero lascaꞌ atiru, pero añinzuca nú uzeteꞌcheꞌbeei liꞌiru pero lá utibeei liꞌiru. \v 10 Añinzuca nú nehuana seꞌcaru, pero rlubeꞌru nú ñia nzu arquiꞌru, añinzuca nú seꞌcaru elitsi pero por liꞌiru huaxi bee bene neca xene ante Diose, nu mase nú lecali xi rluꞌcuru lu iliulabe quieꞌ, pero lecaxi riꞌi falta liꞌiru. \p \v 11 Bee saꞌa enu nzeli arquiaꞌahua Jesucristo eyeche corintios, unilaru ye nú uniru luhua nu lecaxi utsacuꞌ arquiꞌru luhua equie nú chiquiꞌ seꞌcaru liꞌihua. \v 12 Liꞌiru seꞌcaru liꞌihua, pero liꞌihua lleꞌnatsia secahua liꞌiru. \v 13 Pero liꞌá nia luhua xi rni tucu uzana lubee lliꞌñilla: Uzecahua liꞌiru tucu nú seꞌcaru liꞌihua. \s1 Liaꞌahua necaꞌahua Induꞌ Diose \p \v 14 La aca tucunecatsehua cuna bee bene enu la chili arquiꞌ Diose, xne la neca elliebacuꞌ bee bene enu nzenala inziuꞌ Diose tucu nú neca elliebacuꞌ bee bene enu la chenala inziuꞌ Diose. Xne leca modo yeteꞌ ellieꞌe cuna nú necabe. \v 15 Liꞌihua nediyaꞌhua nu la neca tucunecatse Jesucristo cuna bezeꞌlu, nu leꞌca scua leca modo aca tucu necatse bee bene enu nzeli arquiꞌ Jesucristo cuna bee bene enu la chili arquiꞌ Jesucristo. \v 16 Urene neca bee bene enu nzeli arquiꞌ Diose Pa liñibe luquela bee bene enu nzeli arquiꞌ bee enu laca diose, xne liaꞌahua enu nzeli arquiꞌ Diose enu nehuañi, liaꞌahua necaꞌahua induꞌnu, scua tucu nú nequie tucu parte lu ichiꞌ stichiaꞌnu elu rni: \q1 Liꞌá huañia cuna liꞌibeella nu tsua cuna liꞌibeella catse elu nucuaꞌa beella. \q1 Liꞌá aca Dioseꞌ beella, \q1 nu liꞌibeella aca beella bee benea. \m \v 17 Nu leꞌca rni lu ichiꞌ Stichiaꞌ Diose: \q1 La riꞌihua beenú necha neca rriꞌi bee bene, \q1 uchiuꞌu chuhua lubee nucuaꞌ. \q1 La riꞌihua beenú necha neca. \q1 Para nú yucuaꞌa liꞌihua, \q1 \v 18 Nu che acaa Paꞌhua, \q1 nu liꞌihua acahua bee llianaꞌa nu xinchiuꞌcua, \q1 scua rni Paꞌahua Diose, liꞌinu enu rluꞌcu ye poder. \c 7 \p \v 1 Bee saꞌa enu nzeli arquiaꞌahua Jesucristo bee nucuaꞌ neca nú ucuaqui uꞌnala Diose luaꞌahua, enzeꞌe riala nú huañiaꞌahua sin nú riaꞌahua dula nu la riaꞌahua elliebacuꞌ nú necha neca cuna beela beenu la zibiꞌ nu yebichia laꞌnaꞌahua nú huañiaꞌahua tucu nú niarquiꞌ Diose equie nú rluꞌcuaꞌahua ulaꞌna lunu. \s1 Ñia nzu arquiꞌ Pablo equie cuendaꞌ bee bene Corinto \p \v 2 ¡Uzecahua liꞌiru! Liꞌiru lecaxi nú necha neca uriꞌinuru niꞌtucuhua nu lecaxi uzequienuru liꞌihua. \v 3 La riꞌihua elliebacuꞌ nú rquiexuru liꞌihua, xne scua tucu nú unila luhua hasta huaꞌtu nú seꞌcaru liꞌihua, mase nú ungutiru urre nehuañiru tucutse necaꞌahua. \v 4 La nzu chiucu arquia luhua chiquiꞌ ñia nzu arquia luhua. Añinzuca nú nehuana seꞌcaru, pero scua tucu nú rduꞌhua ana arquiꞌru chiquiꞌ ñia nzu arquiꞌru luhua lecaxi riꞌi tunu nuꞌ xi seꞌcaru. \p \v 5 Xne desde chenu uriñaru enza lu iliu Macedonia lá tselachiliru equie nú nehuana seꞌcaru catse elu nzaꞌaru lunú rlee bee bene luru nu xiquiru. \v 6 Pero Diose enu rduꞌ ana arquiꞌ bene enu nehuana nzu arquiꞌ, liꞌinu uduꞌnu ana arquiꞌru chenu uriña Tito luru caꞌa, \v 7 nu la necane equie cuendaꞌ nú uriñatsialla caꞌa sino que necane nú ñia nzu arquiꞌlla equie cuendaꞌ liꞌihua. Liꞌilla unilla luru nú chiquiꞌ nuꞌ ana arquiꞌlla lañiꞌlla liꞌá, nu leꞌca nzenu arquiꞌhua equie cuendaa nu nehuana secahua lu cuendaa, nu nucuaꞌ rriꞌi nú máse ñia nzu arquia nú rriꞌihua elliebacuꞌ scua lu cuendaa. \p \v 8 Liꞌá nediyaa nú nehuana utsu arquiꞌhua equie cuendaꞌ carta nú uxeꞌla luhua, pero liꞌá la nehuana nzu arquia equie cuendaꞌ carta cuaꞌ. Añinzuca nú chiquiꞌ nehuana utsu arquia chenu uxeꞌla carta zeꞌe luhua xne nediyaa nú nehuana utsu arquiꞌhua chiucu chuna bichia, \v 9 nu nee ñia nzu arquia, pero la necane equie cuendaꞌ nú nehuana nzu arquiꞌhua uriꞌá sino que necane equie cuendaꞌ nú nehuana nzu arquiꞌhua ucheꞌe arquiꞌhua lunú nehuañihua. Liꞌihua nehuana utsu arquiꞌhua tucu nú niarquiꞌ Diose, nu lecaxi nú necha neca uriꞌiru luhua. \v 10 Xne chenu nehuana seca bee bene tucu nú niarquiꞌ Diose, nu equie nú nehuana secalla scua, nucuaꞌ rriꞌi elietsa lulla para nú cheꞌe arquiꞌlla lu stulalla nu scua tsilaꞌalla, nu lecaꞌ bichia nú nilla xiquie nú utsilaꞌa, pero equie nú nehuana seca bee bene nu la cheꞌe arquiꞌlla lu Diose, nucuaꞌ riꞌi nú nitilulla. \p \v 11 Ubiꞌyacuruhua lunú uriꞌi elliana nú ulleꞌcahua tucu nú niarquiꞌ Diose nú zecahua, equie cuendaꞌ elliana cuaꞌ chu utsuxcuaꞌahua diixi nú unia luhua nu unganuꞌhua liꞌá nu ulehua lulla nu ulliquihua lunú rriꞌilla. Nu liꞌihua niarquiꞌhua nú alaꞌ nzulá cuna liꞌihua, nu leꞌca udeteꞌhua castiya liꞌilla tucu nú rialane, luye nú uriꞌihua, scua rlubeꞌ nú la luꞌcuhua culpa equie cuendaꞌ nú uriꞌilla. \v 12 Carta nú uquieꞌa luhua, lá quieꞌene equie nú rriꞌitsia elliebacuꞌ lu cuendaꞌ bene enu uriꞌi dula, urre equie cuendaꞌ bene enu nehuana seca, urre equie cuendaꞌ stula bene zeꞌe. Liꞌá uquieꞌa carta zeꞌe luhua para nú leꞌca liꞌihua riꞌihua beyaꞌ nú rlubeꞌhua lu Diose nú nchiucuꞌ arquiꞌhua liꞌiru. \v 13 Nucuaꞌ rriꞌi nú ñia nzu arquiꞌru, nu máse ñia utsu arquiꞌru chenu ulañiꞌru nú ñia nzu arquiꞌ Tito uriña, equie nú uriꞌihua nú ñia nzu arquiꞌlla. \v 14 Liꞌá unila lu Tito nú ñia nzu arquia, equie cuendaꞌhua, nu né uyaꞌna netua equie cuendaꞌhua lu Tito. Xne ye nú unia equie cuendaꞌhua neli necane. Nu liꞌihua nediyaꞌhua nú siempre rniru nú neli neca, nu neli neca nú uniru equie cuendaꞌhua lu Tito. \v 15 Nu máse secalla liꞌihua chenu relluꞌcuꞌ arquiꞌlla nú xneca uzucuꞌhua nú rnilla nu lu cuendaꞌ nú chiquiꞌ uluꞌcuhua ulaꞌna lulla chenu nzulla cuna liꞌihua. \v 16 Liꞌá chiquiꞌ ñia nzu arquia xne nediya nzeꞌcaa nú ye nú rnia luhua rriꞌihuane. \c 8 \s1 Uꞌna para bee beneꞌ Diose \p \v 1 Nee bee saꞌa enu nzeli arquiaꞌahua Jesucristo niarquiꞌru nú riꞌihua beyaꞌ nú xneca uriꞌi Diose elietsa lubee bene enu nzeli arquiꞌ Jesucristo lu iliu Macedonia, \v 2 mase nú huaxi nú seca beella, pero chiquiꞌ ñia nzu arquiꞌbeella. Nu añinzuca nú chiquiꞌ seca beella elitsi, pero diquinuꞌ arquiꞌ beella udeteꞌ beella melu para nú riꞌi beella elietsa lubee bene. \v 3 Liꞌá nediya nzeꞌcaa nú neli uriꞌi beella elietsa hasta elu uriquiꞌtsiae. Liꞌibeella máse uriꞌi beella elietsa lunú uzaꞌ arquiaꞌahua, nu lecati uriꞌi fuerza liꞌibeella. \v 4 Chiquiꞌ uzequiee beella luru nú zelaru nu leꞌca deteꞌbeella uꞌna para bee saꞌahua enu nzeli arquiꞌ Jesucristo \v 5 Nu másela uriꞌi beella elietsa lunú uriꞌiru elliebacuꞌ, scua necane xne neli udeteꞌ cuenda beella liꞌibeella lu Diose, nucuaꞌ neca nú rluti uriꞌibeella. Nu nee nucuaꞌalabeella para nú riꞌibeella lunú niru lubeella nú riꞌibeella, tucu nú niarquiꞌ Diose. \v 6 Enzeꞌe uzequieru lu Tito nú laꞌxulla riñaꞌnzeꞌca nú rriꞌilla nú rquieteꞌsaꞌlla elietsa, elietsa nú rquieteꞌsaꞌlla hasta huaꞌtu letahua. \v 7 Liꞌiru nediyaꞌru nú ye lunú rriꞌihua rriꞌi nzeꞌcahuane nu neli nzeli arquiꞌhua Jesucristo, nu nediyaꞌhua equie cuendaꞌnu, lecaxi rriꞌi falta liꞌihua para nú ixiuleꞌehua stichiaꞌnu, nucuaꞌa tsiñialahua para nú riꞌihua lunú riala riꞌihua, nu secahua liꞌiru. Nu nee laꞌnahua nú lubeꞌhua nú nzeꞌcahua para nú riꞌihua elietsa tucu nú rniru luhua. \p \v 8 La nibiyaꞌa luhua nú alafuerza deteꞌhua xi deteꞌhua sino que, rnitsia luhua nú xneca ñia nzu arquiꞌ beela bee bene enú rriꞌi elietsa. Tunu niarquiꞌhua nú leꞌca lubeꞌhua nú neli secahua bee saꞌhua. Rquiꞌña nú riꞌihua scua. \v 9 Xne liꞌihua nediyaꞌhua nú chiquiꞌ ñia nzeꞌca Jesucristo luaꞌahua. Liꞌinu utsaꞌnanu ye eluxeneꞌnu liñibe nu ubeꞌtanu lu iliulabe xi neca tucu bene enu lecali xi luꞌcu, para nú equie cuendaꞌnu leꞌca atiꞌhua eluxene nú rluꞌcu Diose liñibe. \p \v 10 Enzeꞌe nia luhua nú neca nzeꞌca nú laꞌxuhua nú rquieteꞌsaꞌhua elietsa cuaꞌ nú uquixiehua rriꞌihua desde teliana. Rlutihua uquixiehua rriꞌihua elliebacuꞌ nú riꞌihua scua, nu che chu uquixiehua nú uriꞌihua scua. \v 11 Nu tucu nú ñia nzu arquiꞌhua chenu uquixiehua, rdeteꞌhua elietsa cuaꞌ leꞌca scua ñia tsu arquiꞌhua nú riꞌihua scua hasta elu riquiꞌtsiae. \v 12 Xne chenu neli niarquiꞌ tucu bene nú riꞌilla elietsa, lecaxi riꞌi tunu calu rdeteꞌlla, nu la yala nú deteꞌlla elietsa hasta lunú la luꞌculla. \p \v 13 Lania luhua nú tiꞌquihua arquiꞌhua nú riꞌihua elietsa hasta lunú la luꞌcuhua para nú riꞌihua elietsa lubee bene enu nuꞌ xi secalaꞌchaꞌ. Para nú lecaxi riꞌi falta liꞌibeella, sinoque lunú niarquiꞌru necane nú yeꞌahua riaꞌahua elietsa lu saꞌahua. \v 14 Nee liꞌihua nuꞌ beyaꞌ riꞌihua elietsa lubee bene enu nuꞌ xi secalaꞌchaꞌ, nu che enta bichia nú leꞌca riꞌi beella elietsa luhua lunú xi secalaꞌchaꞌhua, nu scua riaꞌahua elietsa lu saꞌahua. \v 15 Lu ichiꞌ Stichiaꞌ Diose rni: “Bene enu uquieteꞌsaꞌ huaxilá nú uquieteꞌsaꞌ la zucu sobrae, nu bene enu uquieteꞌsaꞌ lleꞌnatsia nú uquieteꞌsaꞌ la riꞌi faltae.” \s1 Cha Tito Corinto \p \v 16 Cheꞌtsalá Diose nú udeteꞌnu elliebacuꞌ lu Tito nú nzenu arquiꞌlla lu cuendaꞌhua tucu nú leꞌca nzenu arquia equie cuendaꞌhua. \v 17 Nu chenu uniru lulla nú nzeꞌtabiꞌyalla liꞌihua, chu uzelalla xne nuꞌ ana arquiꞌlla nú nzeꞌtabiꞌyalla liꞌihua, nu lá quiꞌña nú aniru lulla nú ayeꞌta biꞌyalla liꞌihua. \v 18 Nu cuna Tito xeꞌlaru stucu saꞌahua enu leꞌca nzeli arquiꞌ Jesucristo, enu nuꞌlula bee saꞌahua ye bee luhuare, equie nú chiquiꞌ ñia seteꞌlla bedichiaꞌ nzeꞌcaꞌ Jesucristo. \v 19 Nu bee saꞌahua enu nzeli arquiꞌ Jesucristo leꞌca ulaꞌna liꞌilla para nú chenurulla che zaꞌnaru elietsa nú rquieteꞌsaꞌru. Nu elietsa nú rquieteꞌsaꞌru nucuaꞌ rlubeꞌ nú nuꞌ ana arquiaꞌahua riaꞌahua elietsa lu beela bee saꞌahua. Nu equie cuendaꞌ elietsa cuaꞌ ni nzeꞌca beella lu cuendaꞌ Jesucristo. \v 20 Enzeꞌe ullela benequieꞌ nú chenurulla para nú lecati niquiya equie cuendaꞌ ye elietsa quieꞌ nú nuꞌcheꞌru para nú chezaꞌnaru. \v 21 Xne liꞌiru niarquiꞌru riꞌiru yee tucu nú necane, nu la neca nú lubee benetsia rriꞌiru tucu nú necane sino que leꞌca nuu ante Jesucristo. \p \v 22 Nu nee cuna Tito nu benequieꞌ xeꞌlaru stucu bene enu ulubeꞌlaru luhua. \v 23 Tunu nuꞌ bene enu nedichiaꞌ equie cuendaꞌ Tito luhua uniꞌhua lu nzeꞌe nú neca Tito bene enu rriꞌi elietsa lua, para nú riꞌá elietsa luhua, nú chenalahua inziuꞌ Diose. Nu xiucu saꞌahua enu nzeli arquiaꞌahua Jesucristo enu nza cuna Tito, bee saꞌahua enu nzeli arquiꞌ Jesucristo uxeꞌla liꞌibeella, nu liꞌibeella sí nza nzeꞌca beella inziuꞌ Jesucristo. \v 24 Nee lubeꞌhua lubeella nú neli secahua bee saꞌahua, para nú lu cuendaꞌ beella riꞌi beelá bee bene enu nzeli arquiꞌ Jesucristo beyaꞌ nú xa necahua nu para nú leꞌca lañiꞌ beella nú neli nú unia lubeella equie cuendaꞌhua. \c 9 \s1 Uꞌna para bee beneꞌ Diose \p \v 1 Nu nee equie cuendaꞌ uꞌna nú rquiꞌña nú deteꞌhua para nú riꞌihua elietsa lubee saꞌahua enu nzeli arquiꞌ Jesucristo, la quiꞌña nú nila nucuaꞌ luhua stucu bese. \v 2 Xne liꞌá nediyaa nú chiquiꞌ riuꞌ arquiꞌhua riꞌihua elietsa. Nu hasta nú chiquiꞌ ñia nzu arquia unia lubee bene Macedonia nú liꞌihua bee bene acaya desde teliana niarquiꞌhua riꞌihua elietsa, nu casi ye bee bene lu iliu Macedonia uniarquiꞌ beella nú leꞌca riꞌibeella elietsa chenu ubeneꞌ beella nucuaꞌ. \v 3 Enzeꞌe uxeꞌlaa Tito cuna xiucu bee saꞌahua para nú aca achee nú neli nú unia equie cuendaꞌhua lu cuendaꞌ elietsa zeꞌe, para nú nucuaꞌa tsiñiahua nú riꞌihua elietsa, tucu nú unila lubeella nú rriꞌihua. \v 4 Xne tunu nzelayua chiucu chuna bee bene Macedonia nu canú llunaꞌru liꞌihua nú lascaꞌ quieteꞌsaꞌhua uꞌna cuaꞌ nu che acane diatu para liꞌá nu para liꞌihua, equie confianza nú rluꞌcua cuna liꞌihua. \v 5 Enzeꞌe uriꞌá elliebacuꞌ nú unia lu Tito cuna lu xiucu bee saꞌahua nú máse neca nzeꞌca nú riculu beella yeꞌtabiꞌya beella liꞌihua, para nú riꞌibeella elietsa luhua nú laꞌxuhua quieteꞌsaꞌhua elietsa nú unilá luhua para nú neca listulane chenu riñaa. Nu scua aca achee nú neli niarquiꞌhua riꞌihua elietsa, nu la necane nú sucuꞌ quiyaru liꞌihua nú riꞌihua scua. \p \v 6 Liꞌá nia luhua nú bene enu rduꞌ lleꞌnatsia nii leꞌca esquie lleꞌnatsia ulaꞌcu riuculla nu bene enu rduꞌ huaxi nii leꞌca esquie huaxi ulaꞌcu riuculla. \v 7 Cada tucuhua udeꞌtehua elietsa nú rriꞌihua elliebacuꞌ nú deteꞌhua, la deteꞌhuane ala fuerza tunu la niarquiꞌhua nú deteꞌhuane, xne Diose riuꞌ arquiꞌ bene enu ñia nzu arquiꞌ rdeteꞌ xi rdeteꞌ. \v 8 Nu Diose rluꞌcu yee poder para nú riꞌinu elietsa luhua para nú luꞌcuhua yee lunú seca laꞌchaꞌhua para nú lecaxi zeca laꞌchaꞌhua nu para nú nuꞌ modo riꞌihua elietsa lu yeene chenu riala riꞌihuane. \v 9 Lu ichiꞌ Stichiaꞌ Diose rni: \q1 Bene nzeꞌca, rriꞌi elietsa lubee bene enu nuꞌ xi seca laꞌchaꞌ, \q1 nu leca xunga zañiꞌ beella lunú rriꞌi nzeꞌca bene zeꞌe. \m \v 10 Nu Diose enu rliquiꞌ ebichi nú rduꞌnii bee bene, liꞌinu riꞌinu elietsa luhua nú xneca riꞌihua para nú luꞌcuhua ye lunú seca laꞌchaꞌhua, para nú nuꞌ beyaꞌ riꞌiláhua elietsa lubee bene enu nuꞌ xi secalaꞌchaꞌ. \v 11 Che scua luꞌculáhua ye clasiaꞌ eluxene nú liquiꞌ Diose luhua para nú nzeriꞌiláhua elietsa lubee bene. Nu equie cuendaꞌ elietsa nú liquiꞌhua nú uyaꞌru lubee saꞌahua enu nzeli arquiꞌ Jesucristo, liꞌibeella deteꞌ beella cheꞌtsa lu Diose equie cuendaꞌ nucuaꞌ. \v 12 Elietsa cuaꞌ la zibiꞌtsiae lubeella lunú xi rquiꞌña beella sino que zibiꞌi lubeella para nú máse deteꞌlá beella cheꞌtsa lu Diose. \v 13 Equie cuendaꞌ elietsa cuaꞌ riꞌi beella beyaꞌ nú neli sucuꞌhua nú rni stichiaꞌ Jesucristo tucu nú nzeli arquiꞌhuanu nu nihua bedichiaꞌ nzeꞌca lu Diose equie cuendaꞌ nucuaꞌ, nu lunú chiquiꞌ nzeꞌcahua riꞌihua elietsa lubeella cuna lubeelá bee bene enu seca elitsi. \v 14 Nu leꞌca nacuꞌbeella lu Diose equie cuendaꞌhua, nu zeca beella liꞌihua equie elliebacuꞌ nzeꞌca nú uliquiꞌ Diose luhua nú rriꞌihua elietsa. \v 15 ¡Cheꞌtsala Diose equie nú lia uliquiꞌnu luaꞌahua hasta la llelaꞌahua xi niaꞌahua equie cuendaꞌ nucuaꞌ! \c 10 \s1 Elurnibiyaꞌ nú rluꞌcu Pablo \p \v 1 Liꞌá Pablo, nia luhua nú nuꞌ bee bene enu rni nú necaa tucu bene enu chiquiꞌ nzeꞌca chenu nzua cuna liꞌihua nu chenu nzucuaꞌa istu la lliquia rquiꞌyaꞌhua rriꞌa. Pero leꞌca scua tucu nú uni Jesucristo luhua bedichiaꞌ nú ñiá neca cuna bedichiaꞌ nzeꞌca nacua luhua nú chenu, \v 2 nzelabiꞌya liꞌihua alaꞌ nú la quiꞌña nú quiꞌyaꞌ chiucu chunahua riꞌá, bee enu rni nú rriꞌiru lunú xelatsia arquiꞌru xne la lliquia nia lubeella. \v 3 Neli nú necaꞌahua bene iliulabe pero la laꞌnaru nú riꞌiru ana equie cuendaꞌ nú xelatsia arquiꞌru tucu nú rriꞌi bee bene enu la chulu Stichiaꞌ Diose. \v 4 Nu liaꞌahua la laꞌnaꞌahua nú riaꞌahua ana bee bene lunú necatsia elliebacuaꞌahua, liaꞌahua rriaꞌahua ana bee bene lunú reca poderꞌ Diose rriꞌi, poder nú reca rnitilu ye beenú necha neca. \v 5 Nu cuna poder cuaꞌ riaꞌahua ana luye nú xi rricuꞌ quiya bee bene liaꞌahua nu rriaꞌahua ana lu elulliñia nú rluꞌcu bee bene nú rca nú chulu beella Diose. Che scua rnitiluaꞌahua ye clasiaꞌ bee elliebacuꞌ bee bene nú necha neca para nú scua zucuꞌ beella stichiaꞌ Jesucristo. \v 6 Nu nelluaꞌaru para nú niru lubee bene enu rriꞌi falta nú zucuꞌ stichiaꞌ Jesucristo, chenu yelahua uzucuꞌhua stichiaꞌnu. \v 7 Liꞌihua máse rriꞌihua caso nú xneca rriꞌi bee bene. Tunu nuꞌ bee bene enu rriꞌi elliebacuꞌ nú neli necalla beneꞌ Jesucristo, rquiꞌña nú luꞌcu cuendalla nú iguale necaꞌahua beneꞌ Jesucristo. \v 8 Nu mase nú rnilaa luhua equie cuendaꞌ elurnibiyaꞌ nú uliquiꞌ Diose lua, la tua xne liꞌinu uliquiꞌnu elurnibiyaꞌcuaꞌ lua para nú riꞌá elietsa luhua, nú chenalaláhua stichiaꞌnu nu lacane para nú riꞌa nú nitiluhua. \p \v 9 La riꞌihua elliebacuꞌ nú niarquitsia chiquia arquiꞌhua cuna bee cartaa. \v 10 Xne nuꞌ bee enu rni nú chiquiꞌ fuerte nu sin nú lliquia rnia luhua lubee carta nú uxeꞌla luhua, nu chenu nzua cuna liꞌihua niꞌ la tsua xi su enu neca equie luhua, nu niꞌ nú niaa lacaa. \v 11 Pero liꞌá nia luhua nú bee enu rni scua rquiꞌña nú riꞌi bee nzeꞌe beyaꞌ, nú tucu nú rniru luhua lubee cartaꞌru chenu nelluaꞌaru istu, leꞌca scua nuꞌ beyaꞌ nú niru luhua chenu nelluaꞌaru cuna liꞌihua. \p \v 12 Xne liꞌiru la riꞌiru tucu nú rriꞌi bee enu sucuꞌ aya leꞌcatsia liꞌi. Nu niꞌtemeꞌ la riꞌiru elliebacuꞌ nú riꞌiru scua. Xne lecaꞌ elliebacuꞌ bee enu sucuꞌ aya leꞌcatsia liꞌi, nu riꞌyatsia beei nú xa necabeei ante lu beelá bee saꞌbeei. \p \v 13 Pero liꞌiru la zucuꞌ ayaru liꞌiru másela lunú riala acane, xne liꞌiru rnitsiaru lunú neli neca tucu nú unibiyaꞌla Diose nú riꞌiru, nu liꞌinu uzelanu nú uriñaru corinto elu uyuluru liꞌihua. \v 14 Enzeꞌe la riꞌihua elliebacuꞌ nu rdeteꞌ xeꞌtaru lunú rnibiyaꞌru luhua, xi neca tucu bene enu lascaꞌli cha lachihua xne rlutiláru uriñaru lachihua para nú zeteꞌru liꞌihua bedichiaꞌ nzeꞌcaꞌ Jesucristo. \v 15 Nu liꞌiru la zucuꞌ ayaru liꞌiru equie cuendaꞌ riñaꞌ nú uriꞌi stucu bene. Pero liꞌiru nzuculuru nú másela nze chili arquiꞌhua, para nú nze riꞌiláru elietsaꞌhua nú nze chululáhua lunú riala riꞌihua beyaꞌ, tucu nú riala riꞌiru. \v 16 Che scua nuꞌ modo nú nzaꞌaláru lubee lá bee bene enza lulá lachihua para nú leꞌca dixiuleꞌeru bedichiaꞌ nzeꞌcaꞌ Jesucristo lubeella. Pero bee luhuare elu lecascaꞌ ti quixie ixiuleꞌe Stichiaꞌ Diose para nú la aca nelliñiaru equie riñaꞌ nú uriꞌi stucu bene. \v 17 Tunu nuꞌ bene enu niarquiꞌ zucuꞌ aya leꞌcatsia liꞌi, nzalá nú zucuꞌ ayalla Diose Pa liñibe. \v 18 Xne la neca nzeꞌca nú zucuꞌ aya bene leꞌcatsia liꞌilla, sinoque máse neca nzeꞌca nú Diose zucuꞌ aya bene. \c 11 \s1 Pablo neli neca tucu apóstol \p \v 1 Alaꞌ nú riquiꞌhua chiucu chuna bee bedichiaꞌ tundu nú nia luhua, pero liꞌá nia nú uriquiꞌhua. \v 2 Xne seꞌca liꞌihua tucu nú seca Diose liꞌihua. Tucu nú rriꞌi tucu pa enu rriucu xinchiuꞌcu enu nzula nú chiaa enu lascaꞌli naꞌtse niyu para nú deteꞌcuendalla liꞌinchu lu niyu enu chianchu. Scua niarquia nú detecuendaa liꞌihua lu Jesucristo nú la luꞌcuhua dula. \v 3 Pero xiquia nú canu ti zequienu liꞌihua tucu nú uzequienu beꞌla Eva cuna nú netsiñiaí, nu chequie la elluꞌcuaꞌ arquiꞌhua Jesucristo diquinuꞌ arquiꞌhua. \v 4 Xne chenu nzeꞌta niꞌ stucu bene stichiaꞌ Jesucristo luhua, pero urene seteꞌbeei lunú seteꞌru liꞌihua, urre chenu leꞌca nzeꞌta niꞌ stucu bene equie cuendaꞌ stucu espíritu luhua, pero lacane tucu nú neca Espíritu Santo nú nzu cuna liꞌihua, urre chenu nzeꞌta niꞌ stucu bene nú xneca tsilaꞌahua, pero urene rnibeei tucu nú unilaru luhua, nu liꞌihua chu rriꞌi casuhua liꞌibeei. \v 5 Liꞌá seꞌca nú lecaxi rriꞌi falta elliebacua ante lubee bene bee enu nzenala stichiaꞌ bee enu rni nú liꞌibeei neca beei mero apóstol. \v 6 Xne mase nú la zibiaꞌa para nú nia, pero la riꞌi falta nú reca elliebacua para nú zetea Stichiaꞌ Diose, nu liꞌihua nediyaꞌhua nú neli nucuaꞌ xne ulañiꞌlaꞌhua ye lunú uriꞌiru. \p \v 7 Pero ¿leca resuna tunu la neca nzeꞌca nú uriꞌá chenu udixiuleꞌa Stichiaꞌ Diose luhua nu lecaxi uriꞌá cubre luhua?, nu unga lleꞌna arquia para nú uriꞌá ana nú ungahua beneꞌ Jesucristo. \v 8 Nu texcuaꞌa bee bene enu nzeli arquiꞌ Jesucristo uliquiꞌ melu quiꞌña para nú huañia, diquila nú seteahua Stichiaꞌ Diose. \v 9 Nu chenu utsua cuna liꞌihua, chenu nuꞌ xi uzeꞌca laꞌchaꞌa, lá nacua luhua nú ariꞌihua elietsa lua, bee bene enu nzeli arquiꞌ Jesucristo enu nzeꞌta enza Macedonia liꞌibeella ubeꞌtayuu beella lunú xi rquiꞌña bichia zeꞌe. Leca xunga unacua luhua nú xi rquiꞌña nú liquiꞌhua lleꞌna nú liquiꞌhua lua, nu leca xunga nacua luhua nú rquiꞌña nú riꞌihua elietsa lua. \v 10 Nu como beneꞌ Jesucristo nú necaa rnia nú neli neca luhua, nu niꞌtucu bee bene enza lu iliu Acaya leca modo caá nú ñia utsu arquia unia lunú uriꞌá por liꞌihua. \v 11 Nu ¿xiquie nú uriꞌá scua luhua che? ¿Xieꞌ necane nu la zecaa liꞌihua la? Pero Diose nediyaꞌ nú chiquiꞌ seꞌcaa liꞌihua. \p \v 12 Nu nze riꞌilá lunú rriꞌá hasta nee, nu la nacua luhua nú riꞌihua elietsa lua, para nú bee enu nelliñia rni nú neca apóstol la nibeei nú rriꞌibeei iguale tucu nú rriꞌiru. \v 13 Xne liꞌibeei lia rnibeei nú neca beei apóstol, sequienutsia beei bee bene nú rnibeei nú neca beei apóstolꞌ Jesucristo. \v 14 Pero la zeca lullieaꞌ bee bene nucuaꞌ, xne hasta mismo bezeꞌlu reca rlubeꞌ lubee bene xi neca tucu ángel Diose. \v 15 Enzeꞌe niꞌ la zeca lullieaꞌ bee bene nú bee beneꞌ bezeꞌlu rriꞌi beei xi rriꞌi bee bene enu sucuꞌ nú niarquiꞌ Diose. Pero liꞌibeei riala zeca beei castiya nú riala zeca beei equie nú rriꞌibeei scua. \s1 Nehuana seca Pablo equie nú necalla apóstol \p \v 16 Nee ni zeca luhua stucu bese: La riꞌihua elliebacuꞌ nú chiquiꞌ netundua pero tunu scua rriꞌihua elliebacuꞌ uzelahua nú nia luhua xi neca tucu bene enu netundu para nú leꞌca zucu ayaa liꞌá masia lleꞌna. \v 17 La ni Diose nú zucu ayaa liꞌá, pero sucu ayaa liꞌá xi neca tucu bene enu netundu. \v 18 Scua tucu nú nucuaꞌa huaxi bee bene enu sucuꞌ aya leꞌcatsia liꞌi lunú rriꞌilla lu iliulabe quieꞌ, leꞌca scua zucu ayaa liꞌá. \v 19 Nu como bene enu chiquiꞌ reca nú necahua laca neriñaꞌ nú riquiꞌhua bee enu netundu, \v 20 nu lunú chiquiꞌ recahua enzeꞌe rriquiꞌhua bene enu rnibiyaꞌ luhua nu rriꞌihua tucu nú niarquiꞌ beei nú riꞌihua, enzeꞌe rriquiꞌhua bee bene enu raxi steneꞌhua, bee enu sequienu liꞌihua, bee enu ruachu liꞌihua nu hasta nú selahua nú rduꞌbeei penete luhua. \v 21 Mase nú necane diatu para liꞌá, pero liꞌá nia luhua nú lá aluꞌcuru valuro nú ariꞌinuru liꞌihua scua. \p Pero tunu liꞌibeei sucuꞌ aya beei leꞌcatsia liꞌibeei lu stucu nú rene, leꞌca scua liꞌá nuꞌ beyaꞌ nú zucu ayaa liꞌá, nu liꞌá rnia luhua xi rni tucu bene enu netundu, xne lacane tucu nú riala acane. \v 22 Pero tunu liꞌibeei rnibeei nú neca beei bene hebreo leꞌca liꞌá neca bene hebreo. Nu tunu liꞌibeei rnibeei nú necabeei bene Israel, leꞌca bene Israel necaa, nu tunu rnibeei nú leta familiaꞌ Abraham nzeꞌta beei, leꞌca leta bee familiaꞌ Abraham nzelaa. \v 23 Nu tunu rnibeei nú riñaꞌ Jesucristo rriꞌibeei. Liꞌá máse rriꞌá riñaꞌnu, mase nú lixiu see nú rnia scua, pero neli nú liꞌá máse rriꞌá riñaꞌ Jesucristo luquela liꞌibeei. Nu enzeꞌe liꞌá máse uduꞌ bee bene niꞌcuꞌ luquela liꞌibeei, nu máse udiñi bee bene liꞌá luquela liꞌibeei, nu huaxi bese yamero auti bee bene liꞌá. \v 24 Ayuꞌ bese uzetecheꞌ bee bene Israel liꞌá, nu cada tucu bese chenu udiñi beei liꞌá ala llichiꞌi nuꞌquieꞌ chicute uduꞌbeei tetsuꞌa. \v 25 Nu chuna bese udiñi bee bene liꞌá cuna ixiꞌ ziti, nu tucu bese udiñi bee bene liꞌá cuna quiee. Leꞌca chuna bese uguatseꞌ barco nú nzaꞌa liñi lu inzatuꞌ, nu tucu bichia nu tucu rulaꞌ uyaꞌnaa lu inzatuꞌ, \v 26 ye bee luhuare elu uyaꞌa, unga nelliquine lu cuendaa xi neca chenu udeteꞌa reꞌcu lubee huanaꞌ, lubee bene saꞌa enu neca bee bene Israel cuna lubee bene enu laca bee bene Israel. Leꞌca unga nelliquine lu cuendaa lubee eyeche, cuna lu dañi, nu lu inzatuꞌ cuna lubee bene enu lia rnitsia nú neca bee beneꞌ Jesucristo. \v 27 Chiquiꞌ udetea trabajo nu nehuana ulleꞌca, nu huaxi bese ungucha xcalaꞌa, nu uliaꞌna nu ubichia nu nuꞌ bee bichia nú la acua, leꞌca huaxi bese ungulaa, nu lá luꞌcua xucua. \p \v 28 Nu la necane nú nucuaꞌtsia ulleꞌca, huaxilá beenú ulleꞌca. Nu yeyeꞌe huaxi bese rriꞌá elliebacuꞌ equie cuendaꞌ bee beneꞌ Jesucristo bee enu nucuaꞌa enza bee eyeche elu uyaꞌa. \v 29 Tunu nuꞌxi seca tucu saꞌahua enu nzeli arquiꞌ Jesucristo, che nehuana seꞌca equie cuendaꞌlla. Nu tunu uzequienu bee bene tucu saꞌahua enu nzeli arquiꞌ Jesucristo para nú riꞌilla dula, che chiquiꞌ lea nu chenuarquia equie cuendaꞌlla. \p \v 30 Tunu rquiꞌña nú zucu ayaa leꞌcatsia liꞌá, rquiꞌña nú nia equie cuendaa equie nú nehuana ulleꞌcaa. \v 31 Nu Diose enu neca paꞌ Jesucristo, liꞌinu enu riala luꞌcu bee bene ulaꞌna lu diqui tiembu, liꞌinu nediyaꞌnu nú neli ye beenú rnia. \v 32 Tiembu nú unibiyaꞌ arre Areta, chee uyaꞌa eyeche Damasco nu gobernador enu rnibiyaꞌ eyeche zeꞌe unibiyaꞌlla nú yacuꞌ ruꞌu bee puerta eyeche zeꞌe para nú naꞌtse bee bene zeꞌe liꞌá. \v 33 Pero uduꞌ bee bene liꞌá liñi tucu llume, nu scua ulaca beella liꞌá enza ruꞌu tucu ventana nú nzucu tetsuꞌ pared nu nuꞌ eluꞌ abenchilaꞌ eyeche zeꞌe, che scua ulaꞌa lu gobernador zeꞌe. \c 12 \s1 Lunú ulubeꞌlu lu Pablo \p \v 1 Lecaxi riꞌi bene ana nú sucuꞌ ayalla leꞌcatsia liꞌilla, pero rquiꞌña nú nia luhua equie cuendaꞌ beenú ulubeꞌlu lua, nu equie cuendaꞌ nú ulubeꞌ Jesucristo lua. \v 2 Liꞌá nuꞌlua tucu niyu enu nzeli arquiꞌ Jesucristo, nu ungala rtaa lana nú uyalla liñibe elu nzucu Diose. Nu leca resuna tunu uyalla cuna cuerpoꞌlla urre uyalla cuna espírituꞌlla la riꞌá beyaꞌ nucuaꞌ tucutsia Diose nediyaꞌ, \v 3 tunu uyalla cuna cuerpoꞌlla urre uyalla cuna espírituꞌlla, la riꞌá beyaꞌ xa uyalla, tucutsia Diose nediyaꞌ. Pero liꞌá nediyaa nú, \v 4 uyalla elu nzucu Diose, elu ubeneꞌlla bee bedichiaꞌ nu la llelaꞌlla xneca nillae lubee bene, xne la yala nú acabiyaꞌ bee benene. \v 5 Benecuaꞌ nuꞌ beyaꞌ nú zucu ayaa, pero lecaꞌ modo zucu ayaa leꞌcatsia liꞌá, tucutsia nú nia equie cuendaa neca beenú nehuana ulleꞌca. \v 6 Nu mase nú zucu ayaa leꞌcatsia liꞌá laca nucuaꞌ nú netundua, xne puro beenú neli rnia, pero la riaꞌa scua para nú la dete bee bene lunú sucuꞌ aya bee bene liꞌá lunú riꞌya beei xi rriꞌá urre lunú rieneꞌbeei xi rnia. \v 7 Nu para nú la zucu ayaa liꞌá equie cuendaꞌ ye lunú ulubeꞌ Diose lua, che chiquiꞌ nehuana tsiꞌa xi neca chenu nchiñi tucu eche cuerpoꞌ bene. Nucuaꞌ neca riñaꞌ bezeꞌlu para nú riꞌi equiya lua, para nú la zucu ayaa liꞌá. \p \v 8 Chuna bese unacua lu Diose para nú luachunu nú nehuana seꞌcaa, \v 9 pero liꞌinu uninu lua: “Scua tucu nú seꞌcalu lecali xi zecalu, xne máse rlubea nú rnibiyaꞌa lubee bene chenu nehuana seca bee bene.” Enzeꞌe ñia nzu arquia equie nú nehuana seꞌca para nú scua aca achee nú nzu poderꞌ Jesucristo cuna liꞌá. \v 10 Ñia nzu arquia equie xitse lunú nehuana seꞌca, chenu rquiexu bee bene liꞌá, urre chenu nuꞌ xi secalaꞌchaꞌa, urre chenu nuꞌ xi rriꞌinu bee bene liꞌá, nu cuna ye beelá beenú seꞌca equie nú seꞌca Jesucristo. Xne chenu nehuana seꞌca che máse siꞌa nú rriꞌi Jesucristo elietsa lua. \s1 Nzenu arquiꞌ Pablo equie cuendaꞌ bee beneꞌ Jesucristo \p \v 11 Unila luhua equie cuendaꞌ liꞌá xi neca tucu bene enu netundu, pero liꞌihua nuꞌ culpaꞌhua nú uriꞌá scua. Xne liꞌihua riala azucuꞌ ayahua liꞌá ante lubee bene enu rni nú liꞌibeei neca beei mero apóstol. Xne mase nú lecaxi sibiꞌa pero lecaxi rriꞌi falta elliebacua. \v 12 Chenu nzua cuna liꞌihua lá llaca nú uriꞌá bee milagro cuna ye beelá beenú ulleꞌca lullieꞌhua nú uriꞌá cuna ye beelá beenú uriꞌá nú uzibiꞌ xi neca tucu seña nú neli necaa apóstolꞌ Jesucristo. \v 13 Ye lunú uriꞌá cuna bee saꞌahua enu nzeli arquiꞌ Jesucristo elu uyaꞌa, leꞌca scua uriꞌá cuna liꞌihua. Tucutsia nú uriꞌá neca nú né nacua luhua nú ariꞌihua elietsa lua diquila nú uzucuaꞌa cuna liꞌihua, pero tunu lixiu uriꞌá nú né nacua elietsacuaꞌ luhua uriꞌihua perdona liꞌá. \p \v 14 Nu ne rriaꞌlá elliebacuꞌ nú nzelabiꞌyaꞌlá liꞌihua stucu bese, cuna nucuaꞌ aca chuna bese nú nzelabiꞌya liꞌihua. Nu niꞌ ne la niarquia nú riꞌixiꞌa luhua nú riꞌihua elietsa lua nu la necane nú niarquia nú rluꞌcuhua, sino que liꞌihua niarquia; xne la neca nú bee enduꞌ rlaꞌna nú xneca bacu beei uzanaꞌbeei, sino que bee uzana neca bee enu rebacu bee lliꞌñi. \v 15 Nu mase nú laꞌxua ye nú rluꞌcua nu tiꞌquia arquia equie nú riꞌá elietsa luhua; pero lecaxi riꞌi nucuaꞌ. Mase nú seꞌca nú la zeca xeꞌtahua liꞌá chenu rlubea luhua nú chiquiꞌ seꞌca liꞌihua. \p \v 16 Neli nú lá nacua nú ariꞌihua elietsa lua pero nuꞌ bee bene enu rni nú uriꞌá scua equie nú chiquiꞌ netsiñia para nú azequienua liꞌihua. \v 17 Pero chenu uxeꞌla bee bene enu ubeꞌtabiꞌya liꞌihua, ¿xieꞌ uxeꞌla beella luhua para nú ayeꞌta naꞌcuꞌ beella luhua nú nuꞌ xi riꞌihua elietsa lua la? \v 18 Leꞌca chenu unia lu saꞌahua Tito nú yeꞌtabiꞌyalla liꞌihua uxeꞌlalla cuna stucu saꞌahua enu nzeli arquiꞌ Jesucristo, ¿nu xieꞌ unacuꞌ Tito xi unacuꞌlla luhua la? Nu tanto liꞌilla cuna liꞌá iguale neca tucu necatse elliebacuꞌru nu tucu nú rriꞌá rriꞌilla. \p \v 19 Equie nú unilaru luhua la riꞌihua elliebacuꞌ nú recanuꞌtsiaru liꞌiru, xne lecali xi uriꞌinuru liꞌihua. Diose nediyaꞌ nú como beneꞌ Jesucristo nú necaru rniru luhua, nu ye nú rniru necane para nú riꞌiru elietsa luhua nú chenalaláhua inziuꞌ Diose equie nú seꞌcaru liꞌihua. \v 20 Xne xiquia nú chenu nzelabiꞌya liꞌihua canu la llelaa liꞌihua tucu nú niarquia, nu liꞌihua la lañiꞌhua liꞌá tucu nú niarquiꞌhua nú lañiꞌhua liꞌá. Xiquia nú llela liꞌihua nú rliuhua, nú ria arquiꞌhua lu saꞌhua, nú rlehua lu saꞌhua, nú nechiquiꞌhua lu saꞌhua, nú rnihua diꞌchi saꞌhua, nú seꞌtahua bee bene, nú nelliñiahua nu la neca tucu necatsehua lu saꞌhua. \v 21 Leꞌca xiquia equie cuendaꞌhua nú canu chenu nzelabiꞌya liꞌihua stucu bese zela Diose nú yaꞌna netua equie cuendaꞌhua, nu che unaa nu nehuana zecaa equie cuendaꞌ huaxihua nú la chiecuꞌ arquiꞌhua nú rriꞌihua dula, bee enu la cheꞌe arquiꞌ xneca nehuañi, nu la tsanaꞌ arquiꞌbeei nú rriꞌi beei eluhuexe, nu la tsanaꞌ arquiꞌbeei nú rluꞌcu beei stucu unaꞌa, urre rluꞌcu unaꞌa stucu niyu enu laca niyuꞌnchu, leꞌca la chiecuꞌ arquiꞌbeei nú rluꞌcu beei stucu vicio urre stucu beenú necha neca nú la zibiꞌ rriꞌibeei. \c 13 \s1 Consejo nú uni Pablo \p \v 1 Nee aca chuna vese nú nzelabiꞌya liꞌihua. Chenu nzelabiꞌya liꞌihua, ye lunú rni stucu bee saꞌhua lu cuendaꞌhua, nú la nehuañihua tucu nú necane, rquiꞌña nú ni chiucu chuna bee bene enu ni tunu neli lunú rnihua. \v 2 Tucu nú unila luhua cuna lubee bene enu rriꞌi dula chenu ubela luhua, leꞌca scua rnia luhua nee nú nzua istu luhua, nu chenu nzelabiꞌya liꞌihua stucu bese nu tunu nuꞌ xi rriꞌihua la riꞌá perdona liꞌihua. \p \v 3 Che scua riꞌihua beyaꞌ lunú niarquiꞌhua riꞌihua beyaꞌ nú Jesucristo neca enu rliquiꞌ bedichiaꞌ nú riala nia luhua. Nu Jesucristo lecaxi rriꞌi falta liꞌinu para nú riꞌinu lunú riala riꞌinu cuna liꞌihua nu equie cuendaꞌhua rlubeꞌnu poderꞌnu. \v 4 Neli nú unguti Jesuse lu cruse xi neca tucu bene enu la nibiyaꞌ, pero nee nehuañinu equie cuendaꞌ poderꞌ Diose. Nu scua tucu nú ungutinu xi unguti tucu bene enu la nibiyaꞌ leꞌca scua necane lu cuendaꞌru neca xi neca nú la luꞌculíru elurnibiyaꞌ, pero como beneꞌ Jesucristo nú necaru rluꞌcuru poderꞌ Diose para nú riꞌiru elietsa luhua. \p \v 5 Liꞌi eꞌcuhua uriꞌihua elliebacuꞌ tunu neli nzeli arquiꞌhua Jesucristo, liꞌi eꞌcuhua uriꞌihua elliebacuꞌ xneca nehuañihua, uriꞌihua beyaꞌ nú nehuañila Jesucristo cuna liꞌihua, tunu lacatsiae nú lia rnihua nú nzeli arquiꞌhua liꞌinu. \v 6 Alaꞌ nú riꞌihua beyaꞌ nú liꞌisiꞌru neli nzeli arquiꞌru liꞌinu. \p \v 7 Nu nacuꞌru lu Diose equie cuendaꞌhua para nú la riꞌihua nú necha neca, nu la necane nú yaꞌna nzeꞌcaru ante lubee bene sino que rnacuꞌru lu Diose para nú riꞌi nzeꞌcahua, mase nú seca bee bene nú la riꞌiru tucu nú necane. \v 8 Pero liꞌiru leca modo cheꞌeru lunú neli neca, liꞌiru rnitsiaru lunú neli neca. \v 9 Enzeꞌe lecaxi riꞌi tunu nuꞌ xi seꞌcaru para nú scua tsutaꞌ arquiꞌhua lunú nzeli arquiꞌhua, nu equie cuendaꞌ nucuaꞌ ñia nzu arquiꞌru, nu nacuꞌru lu Diose para nú huañihua tucu nú necane. \p \v 10 Nu nee rquieꞌexua carta quieꞌ luhua ante nú nzelabiꞌya liꞌihua, xne chenu nzelabiꞌya liꞌihua la quiꞌña nú quiꞌyaꞌhua riꞌá equie elurnibiyaꞌ nú uliquiꞌ Jesucristo lua elurnibiyaꞌ nú uliquiꞌnu lua para nú riꞌá elietsa luhua nú riꞌiláhua beyaꞌ nú xneca huañihua tucu nú necane, nu lacane para nú nitiluhua. \v 11 Bee saꞌa enu nzeli arquiaꞌahua Jesucristo nee nú laꞌxua quieꞌa carta quieꞌ luhua, liꞌá nia luhua: Nú ñia tsu arquiꞌhua, ucuaꞌnahua nú huañinzeꞌcahua tucu nú riala nú huañihua, uduꞌhua ana arquiꞌ saꞌhua nu uhuañi nzeꞌcahua cuna bee saꞌhua nu la liuhua, nu Diose enu seca liꞌihua nu rriꞌi nú nzuxe arquiꞌhua liꞌinu riꞌinu elietsa luhua. \v 12 Xitse hora nú llaꞌcahua saꞌhua, uniꞌhua Diose lu saꞌhua tucu nú rialane. \v 13 Ye bee saꞌahua enu nzeli arquiaꞌahua Jesucristo xeꞌla beella saludo luhua. \v 14 Jesucristo enu rnibiyaꞌ luaꞌahua riꞌinu nú cha nzeꞌca lu cuendaꞌhua nu Diose enu seca liaꞌahua nu cuna Espíritu Santo nzu cuna liꞌihua ye bichia. Amén.