\id ROM Zapoteco de Quiegolani (ZPI), Final USFM files output from InDesign April 16, 2010 \h ROMANOS \toc1 Gyiich ne Wxaal San Pabel lo Men-Roma \toc2 ROMANOS \toc3 Ro. \mt1 Gyiich ne Wxaal San Pabel lo Men-Roma \c 1 \s1 Rnab Pabel lo Dëdyuzh ne gaknonen Ne men-Roma \p \v 1 Noo nak Pabel ne rlaa xdxiin Jesucrist. Laa Dëdyuzh wye noo ne gak noo xpoxter Jesucrist chen yzëët noo xdiznzoon Ne. \p \v 2 Axtegue antes che re Dëdyuzh yra diznzoonree ne wkaa yra xprofet Ne lo xgyiich Ne, \v 3 lo diizree rakzëët xkwent Jesucrist XPee Dëdyuzh. Le ne wak Ne mengyëzlyu, xnëz rrey-David zëëd Ne, \v 4 per por Espíritu Sant waknyoo ne XPee Dëdyuzh nak Ne chene wban Ne por xpoder Dëdyuzh. \v 5 Por Jesucrist nak ne wseleedx Dëdyuzh lo noo ne noo gak xpoxter Jesucrist, chen tsazëët noo xdiiz Ne; zenga tsuu mén ne ylaleedx Ne ydendxee gyëzlyu no gon men diiz ylaa men ne rlaan Ne. \v 6 Lad yra men guin ngab de yra de, Dëdyuzh nak ne wye de chen gak de xpén Jesucrist. \p \v 7 Kakaa noo gyiichree yxaal noo lo de yra de ne nuu de Roma; ryaan Dëdyuzh de no wye Ne de chen gak de xpén Ne. Dëdyuzh Xuz be yrup Ne Jesucrist gaknonen de yra de no yseleedx Ne gyelendxi lo de. \s1 Rlaan Pabel tsa Pabel Roma \p \v 8 Ne primer ne rlaa noo nak ne por Jesucrist rdee noo dexkyizhtee lo Dëdyuzh por laa de yra de, porke nesree nesrotee nuu xdiiz de ne rlaleedx de Ne. \v 9 Dëdyuzh ne rlaa noo xdxiin ydebgyiky ydeblextoo noo ne rzëët noo xdiznzoon XPee Ne, nan Ne ne yzaandxee chene rnab noo lo Ne, rnab noo por laa de yra de, \v 10 no chene rnab noo lo Ne, syemper rnab noo ne belne yna Ne, chiid noo lo de wa, zegne rlebleedx noo axtegue chekwlo. \v 11 Porke rlaan noo chiid noo wii lo de, chen gun noo xyudar de lo dxiin ne wseleedx Dëdyuzh lo de chen ysalzaandet do \v 12 no chen gulsaa lextoo xkompanyer be zegne rlaleedx be Jesucrist. \p \v 13 Yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, rlaan noo gaknan de ne ndal tir wlebleedx noo ndxiid noo wii lo de, per axtegue orree rakdet chiid noo. Wlaan noo ndxiid noo chen nlandalre noo men ne rlaleedx Jesucrist lad de zegne wlandal noo men ledne che wa noo. \v 14 Rap noo degne yzëët noo xdiznzoon Jesucrist lo yrandxee mén, nigle lo men-griego, nigle lo mengyëzgyiix, nigle lo mennan, nigle lo mennandet. \v 15 Por neguin kesentyent rlaan noo chiid noo chen yzëët noo xdiznzoon Jesucrist no lo de yra de zegne nuu de Roma. \s1 Poder ne rap xdiznzoon Jesucrist \p \v 16 Porke rtuunden noo ne rzëët noo xdiznzoon Jesucrist, porke xpoder Dëdyuzh nako chen yrandxee men ne rlaleedx Jesucrist yláá lo dol, primer lo men-Israel wakzëëto, per laake no ke lo men ne nakdet men-Israel rakzëëto. \v 17 Porke por xdiznzoon Jesucrist nak ne waknan be ne wun Dëdyuzh be perdon nonchee por ne rlaleedx be Ne, zegne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: “Men ne che wak perdon por ne rlaleedx men Dëdyuzh zap men stelel gyelembán.” \s1 Dol ne rap mén \p \v 18 Desde gyeybaa raknyoo ne sakzi Dëdyuzh yra menmal ne xnëzdet rlaa, ne por xgyelmal men rlaandet men gaknan mén ne nli. \v 19 Porke nan men ne nli nuu Dëdyuzh, no laake Ne wbonyoo ne nli nuu Ne. \v 20 Mase rwiidet mén Dëdyuzh, per axtegue ne waa gyëzlyu, rwii be yra ne wzhexkwaa Ne; por yra ne wzhexkwaa Ne, rdee be kwent ne ydxiindet dxe ne gyal xpoder Ne no ne laa Ne nak Dëdyuzh; por neguin yëtet gan pe gak men gyii. \v 21 No mase nan men ne nuu Dëdyuzh, per rzaknondet men Ne zegne ryal saknon men Ne ne nak Ne Dëdyuzh, ni rdeedet men dexkyizhtee lo Ne, sinke lel waknkeb xgyeryen men, teblose ne bat rkyiindet rlebleedx men. \v 22 Re men ne nan men, per nzël men; \v 23 porke wtsaa men xgyelenzoon Dëdyuzh ne nunk retet por xebneb mén ne ret, no por xebneb maa ne rzhobee, no por xebneb maa ne zob tap nii, no le por xebneb maa ne rdoob lyu. \p \v 24 Por neguin wboleedx Dëdyuzh men lo yra ne mbixleedx ne rlaa men; zenga nak ne le men wzelo rlaa men ne mazre ntudee yra men xkompanyer men. \v 25 Lugar ne ylaleedx men Dëdyuzh, lel rlaleedx men ne nlidet; rzaknon men kos ne wzhexkwaa Dëdyuzh, le laa Ne rzaknondet men, no laa Ne wzhexkwaa yrandxee kos no nonchee laa Ne ryal ne saknon men ydeblo siguelendxee. Zengaw. \p \v 26 Por neguin wboleedx Dëdyuzh men yra men lo yra gyelentu ne rlaan led men, axtegue wnaa ne nuu lad men, che rlaadetre men zegne ryal ylaa men, laake sewnaa men rkano men. \v 27 Zenga ke rlaa yra mgyeey guin, rkanodetre men wnaa, sinke laake sebgyeey men rkano men, axtegue rbab men rwii men lo sebgyeey men, ntu rlaa men. Laake men rye xkastig men ne rlaa men zenga. \p \v 28 Kom rlaandet men ynebeey men Dëdyuzh zegne ryal ynebeey men Ne, neguin wboleedx Ne men lo yra ne mal ne rlebleedx men, chen ylaa men ne ryaldet ylaa men. \v 29 Teblose ne ryaldet ylaa men, neguin nak ne rlaa men, kesentyent mal men, ndeblextoo men, wdee lo beey mal men, kesentyent mbidye men, rket men mén, rzobnadil men mén, teblose rkade men, tebegue ne mal nuu lextoo men, kesentyent dizgyizh men, \v 30 rkagyii men semén men, rlaandet men Dëdyuzh, raknzebnëzdet men lo semén men, gya nuu lextoo men, rdxin men, noze lextoo men rlen ne mal, rondet men xdiiz xegwzan men, \v 31 kesentyent ndíp xdiiz men, rundet men kumplir diiz ne rnii men, ryaandet men semén men, rundet men perdon semén men, rlesdet lextoo men semén men. \v 32 Che nanwen men ne re Dëdyuzh, yrandxee mén ne rlaa yra neree, rzëël guet men, no zenga le men benak rlaa we, no axtegue rzhiilen men chene rwii men rlaa ste méno. \c 2 \s1 Xgyelextis Dëdyuzh \p \v 1 Por neguin yët gan pe gak de gyii ne rleedx de ste mén, nyaalzhe gan txuzhtezhe nak de, porke chene rleedx de ste mén, laake de rlaa ne sakzi de, porke ne rlaa ke men, neguin ke rlaa de. \v 2 Per nan be ne gyelextis ne rlaa Dëdyuzh ne rzakzi Ne yra men ne rlaa zenga, xnëz rlaa No. \v 3 Laa de ne rleedx de ste mén no rlaa ke de zegne rlaa men, ¿pe nuu lextoo de ne ylaadet Dëdyuzh gyelextis lo de? \v 4 Laa de yra de rlaandet de yra ne wen ne rlaa Dëdyuzh por laa de, ne run Ne de wantar no ne rap Ne de pasens, ni rdeedet de kwent ne yra ne wen ne rlaa Ne, rlaa No chen ysaan de xgyelmal de. \v 5 Per por ne ndíp lextoo de no por ne rlaandet de ysaan de xgyelmal de, laake de rtsowndal kastig ne sak de chene ydxiin dxe ne tsuu xkastig mén, dxe ne ylaa Dëdyuzh gyelextis zegne ryal gako, \v 6 ydee Ne logne ryal te te mén segun ne wlaa men. \v 7 Lo yra men ne rye gyelembán ne nunk luzhdet no ne rye gyelenzoon no le gyelnon no ne rsalzaandet ne rlaa ne wen, ydee Ne gyelembán ne nunk luzhdet. \v 8 Per le lo yra men ne ngyizh rlayaa Ne no sguu Ne xkastig men por ne rlaandet men gon men diznli, lel dizmal rlaan men gon men. \v 9 Zuu kastig no le gyelenles por yra men ne rlaa ne mal, primer tsuu xkastig men ne nak men-Israel, lex tsuu xkastig men ne nakdet men-Israel. \v 10 Per le lo yra men ne rlaa ne wen, ydee Dëdyuzh gyelenzoon, gyelnon, gyelendxi, primer ydee No lo men ne nak men-Israel, lex ydee No lo men ne nakdet men-Israel. \p \v 11 Porke chene ylaa Dëdyuzh gyelextis, kwedet Ne mén. \v 12 Yrandxee men ne nandet pezee zëëd lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises, lex rlaa men dol, sakzi men, per sakzidet men zegne zëëd lo ley guin; le yrandxee men ne rlaa dol mase nan men pezee zëëd lo ley guin, zegne zëëd ke lo ley guin, zenga ke sakzi men. \v 13 Porke let nozdet por ne ykagyedyag mén diiz ne zëëd lo ley nak ne gakxnëz men nes lo Dëdyuzh, sinke por ne ylaa men ne zëëd lo ley, neguin nak ne gakxnëz men. \v 14 Per le mén ne nakdet men-Israel, mase ni yëten men ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises, chene rlaa men ne zëëd lo ley guin noze kon xgyeryen men, laake men nak xley men. \v 15 Por yra neguin ne rlaa men rbonyoo men ne noze lenlextoo men ryenen men gan kox zëëd lo ley, no ngyidet nuu lextoo men chene rlaa men ne mal; le chene rlaa men ne wen, wen nuu lextoo men. \v 16 Zenga gak chene ydxiin dxe ne por Jesucrist ylaa Dëdyuzh gyelextis lo mén por yra ne ngueedx ne wlaa men. Ylaa No zegne zëëd lo xdiznzoon Jesucrist ne rzëët noo lo mén. \s1 Men-Israel no le ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises \p \v 17 Laa de re de ne men-Israel nak de no re de ne ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises rkalo de no ne nzoon nuu lextoo de ne nak de xpén Dëdyuzh, \v 18 no re de nan de gonezhe rlaan Ne ne ylaa de no ne lo ley nak ne zëëd gonezhe nak ne mazre wendee por laa de, \v 19 no re de ne zun de gan yluu de xnëz Dëdyuzh lo menngwlëë no ne zun de gan ylaa de ne tee bnii xgyeryen mén ne zadet xnëz Dëdyuzh, \v 20 no re de ne zun de gan yneluu de mén ne bet nandet no le mén ne rdeedet kwent wen, porke lo ley nak ne zëëd yrandxee ne nan de no le ne nli. \v 21 Belne rneluu de ste mén, ¿penak rneluudet de de laake de? Belne rzëët de lo mén ne kwandet men, ¿penak rbaan de cheguin? \v 22 No belne re de ne ykanodet mén men ne nakdet lzaa men, ¿penak rlaa do cheguin? No belne nyaan rwii de mdoo, ¿penak rbaan de ne nuu lenxeydoo mdoo cheguin? \v 23 Rdxin de ne nan de pezee zëëd lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises, per rgunyaan de lextoo Dëdyuzh ne rlaadet de zegne zëëd lo ley. \v 24 Neguinzeg re lo xgyiich Dëdyuzh: “Mén ne nakdet men-Israel rnii diznyaan por Dëdyuzh por xdol de yra de.” \p \v 25 Nli ne rkyiin ne ruu beey led men-Israel, belne rlaa men zegne zëëd lo ley; per belne rlaadet men zegne zëëd lo ley, nak ke men zegnak men ne nuudet beey. \v 26 No belne rlaa men ne nuudet beey zegne zëëd lo ley, nak ke men zegnak men ne nuu beey, mase nuudet men beey. \v 27 Men ne nuudet beey per rlaa men zegne zëëd lo ley, laa men nak ne guu gyelentu lo de ne rlaadet de zegne zëëd lo ley, mase rap de ley no mase nuu de beey. \v 28 Porke ne nak mén men-Israel, let nozdet legya nak ne gak men men-Israel, ni let nozdet por led men tsuu men beey, \v 29 sinke men ne nli nak men-Israel, che rzaa xgyeryen men, per wzaadeto por ley, sinke le we wzaa por Espíritu Sant. Men ne che wzaa xgyeryen, Dëdyuzh ylep xeblaan men, let méndet. \c 3 \p \v 1 Naap naa yna de: “¿Pa ykyiin ne nak me men-Israel cheguin? ¿no pa ykyiin ne ruu me beey?” \v 2 Per noze yralondxee rkyiin ne nak me men-Israel. Ne primer nak ne lo men-Israel wsan xdiiz Dëdyuzh. \v 3 Orrenaa, ¿kox gak ne nuu men-Israel zadet xnëz Dëdyuzh? ¿Peguin ylaadetre Dëdyuzh zegne re Ne ne ylaa Ne? \v 4 Slaa No; nyaalzhe yrandxee mén rkade, per laa Ne si nli rlaa Ne ne re Ne ne ylaa Ne, zegne re lo xgyiich Ne: \q1 Yrandxee mén gaknan ne nli rnii de, \q1 no bet gundet men gan ykagyii men de. \p \v 5 Per nuu de ne nak de zegnak noze mengyëzlyu gue: “Belne por yra ne mal ne rlaa be nak ne rbonyoo ne xnëz rlaa Dëdyuzh, ¿pagox gue be? ¿Pe ze be ne xnëzdet rlaa Dëdyuzh ne rzakzi Ne be?” \v 6 ¡Let zengadeto! Porke belne xnëzdet rlaa Dëdyuzh, ¿pezee ylaa Ne gyelextis lo yrandxee mengyëzlyu cheguin? \p \v 7 No ze de: “Belne por ne rkade be nak ne gyenen mén ne nzoon xdiiz Dëdyuzh, ¿penak benak run Dëdyuzh be kwent zegnak mendol cheguin? \v 8 Belne zenga we, mazre wendee ylaa me ne mal chen ykakwent me ne wen.” Zenga rkagyii mén noo, re men ne zeree nak ne rneluu noo mén, per yra men ne re zenga, rzëël men ne yzakzi Dëdyuzh men. \s1 Yrandxee mén nak mendol \p \v 9 ¿Pagox gue be cheguin? ¿Pe ze be ne ntozdee wen noo yra noo ne nak noo men-Israel ke lo men ne nakdet men-Israel? ¡Let zengadeto! Porke che wbonyoo noo ne yrandxee mén nak mendol, nigle men-Israel, nigle men ne nakdet men-Israel. \v 10 Porke re lo xgyiich Dëdyuzh: \q1 Yët mén ne rlaadet dol, axtegue ni te men yëtet; \q1 \v 11 yët mén ne rdee kwent, \q1 yët mén ne rlaan ye Dëdyuzh. \q1 \v 12 Yrandxee men wsalzaan xnëz Dëdyuzh, yrandxee men wak menmal. \q1 Yët mén ne rlaa ne wen, axtegue ni te men yëtet. \q1 \v 13 Nak ruu men zegnak baa ne zemyal, \q1 no teblose rkade men. \q1 Nak gyedruu men zegnak xbenen mëël; \q1 \v 14 teblose rgyiin rnab men por semén men no teblose diznyaan rnii men. \q1 \v 15 Noze rzhoon men za men chen yket men semén men. \q1 \v 16 Kwaskyertee ledne za men, teblose ne bat rkyiindet rlaa men no rzakzi men semén men. \q1 \v 17 Nandet men nuu gyelendxi. \q1 \v 18 Axtegue ni rdxedet men Dëdyuzh. \p \v 19 Laa be nan be ne yrandxee ne zëëd lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises por mén ne rlaa ne zëëd lo ley nako, chen bet gakdet men gyii yrandxee men no chen ylaa Dëdyuzh gyelextis lo yrandxee mengyëzlyu. \v 20 Porke let por ne rlaadet mén ne zëëd lo ley nak ne run Dëdyuzh perdon xdol men, sinke le ley nak por ne gaknan men ne mendol nak men. \s1 Por ne rlaleedx mén Jesucrist wak perdon xdol mén \p \v 21 Per naaree che wbonyoo Dëdyuzh gan pezee run Ne perdon xdol mén, per nakdeto por ne rlaa men zegne zëëd lo ley. Yra neree che rakzëëto lo ley no che ke wzëët profeto, \v 22 ne run Dëdyuzh perdon xdol yrandxee men ne rlaleedx Jesucrist. Tese nak yrandxee mén \v 23 porke yrandxee men wlaa dol, ni te men ryaldet yganen xgyelenzoon Dëdyuzh. \v 24 Per por xgyelwen Dëdyuzh wun Ne perdon xdol men, noze xla wlaa No bet wgoobdet Ne; wselaa Ne yra mén lo kastig por ne wgyizh Jesucrist xdol men chene wet Ne lo kruz. \v 25 Dëdyuzh nak ne wxaal Jesucrist nee gyëzlyuree, chen por xren Ne ne yzhe chene guet Ne gak perdon xdol yrandxee mén ne rlaleedx Ne. Wlaa Dëdyuzho chen gaknyoo ne ryal yra ne rlaa Ne por ne rap Ne pasens mén, wundet Ne kwent yra dol ne wlaa men chekwlo, \v 26 porke rlaan Ne ne naaree gaknyoo ne ryal ne rlaa Ne chen zenga gaknyoo ne syemper rlaa Ne ne ryal gak no ne run Ne perdon xdol yra mén ne rlaleedx Jesucrist. \p \v 27 Por neguin nuudet tsugya lextoo be. Porke let por ne rlaadet men ne zëëd lo ley nak ne wak perdon xdol men, sinke por ne rlaleedx men Jesucrist. \v 28 Por neguin nanwen be ne por ne rlaleedx mén Jesucrist nak ne run Dëdyuzh perdon xdol men, nakdeto por ne rlaa men zegne zëëd lo ley. \p \v 29 Naap naa yna de: “¿Peguin noze XDëdyuzh men-Israel nak Dëdyuzh?” ¡Let zengadeto! Sinke no ke XDëdyuzh men ne nakdet men-Israel nak Ne. XDëdyuzh yrandxee mén nak Ne. \v 30 Porke tendxee Dëdyuzh nuu: laa Ne nak ne run perdon xdol men ne rlaleedx Jesucrist, sin ne rwiidet Ne belne nuu men beey ne ruu men-Israel o yëtet meno. \v 31 No naap naa yna de: “¿Pe batre rkyiindet ley naaree ne che rlaleedx be Jesucrist?” ¡Let zengadeto! Lel mazre rzëët be ne zëëd lo ley. \c 4 \s1 Por ne wlaleedx Abraham Dëdyuzh wun Dëdyuzh perdon xdol Abraham \p \v 1 Zegnak xkwent Abraham xpenkwlal noo, ¿kox gue be por laa men? \v 2 Belne por yra ne wlaa Abraham nak ne wun Dëdyuzh perdon xdol Abraham, nyuu gan kox nyugya lextoo Abraham, per let nes lodet Dëdyuzh, sinke nes lo mén. \v 3 Porke re lo xgyiich Dëdyuzh: “Wlaleedx Abraham Dëdyuzh; por neguin wun Ne Abraham kwent zegnak te men ne nunk wlaadet dol.” \v 4 Zegnak men ne rlaa dxiin, med ne rezh rka men, nakdeto ne reeden men, sinke ryal meno por ne che wlaa men dxiin. \v 5 Nuudet gak perdon xdol mén por logne rlaa men, per por ne rlaleedx men Dëdyuzh ne run perdon xdol mén, por neguin nak ne wun Ne men kwent zegnak te men ne nunk wlaadet dol. \v 6 Zenga ke re rrey-David ne nzoon men ne wun Dëdyuzh perdon xdol, per nakdeto por logne wlaa men, \v 7 laa we nga re rrey-David chene re men: \q1 Nzoon men ne wun Dëdyuzh perdon xdol no ne wgyitxee Dëdyuzh xdol. \q1 \v 8 Nzoon men ne wundet Dëdyuzh kwent xdol. \p \v 9 Naap naa yna de: “¿Pe noze por men ne nuu beey ne ruu men-Israel nak gyelenzoonree?” ¡Let zengadeto! Sinke le we nak no ke por men ne nuudet beey. Che re be ne por ne wlaleedx Abraham Dëdyuzh, wun Ne Abraham kwent zegnak te men ne nunk wlaadet dol. \v 10 No sna de: “¿Pa or wlaa No? ¿Pe chene che wuu Abraham beey ne ruu men-Israel u chene gardet tsuu Abraham beey?” Per yzëët noo gan pa or wlaa No: chene gardet tsuu Abraham beey, cheguin wlaa No. \v 11 Zhich guin wuu Abraham beey zegnak te beey ne che wun Dëdyuzh perdon xdol Abraham por ne wlaleedx Abraham Ne. Zeree nak ne le Abraham wak xuz yrandxee men ne rlaleedx Ne, nyaalzhe yëtet mén guin beey, per por ne rlaleedx men Ne, wun Ne men kwent zegnak te men ne nunk wlaadet dol. \v 12 No laake Abraham nak xuz yra mén ne nuu beey, per rlaleedx ke men Dëdyuzh zegne wlaleedx Abraham Dëdyuzh chene gardet tsuu Abraham beey ne ruu men-Israel. \s1 Wak ne re Dëdyuzh lo Abraham \p \v 13 Chene re Dëdyuzh lo Abraham ne ygueed Ne gyëzlyuree lo Abraham yra Abraham men ne zëëd xnëz Abraham, nakdeto por ne wlaa Abraham zegne zëëd lo ley, sinke le we nak por ne wun Ne perdon xdol Abraham porke wlaleedx Abraham Ne. \v 14 Belne nako ne nonchee men ne rlaa zegne zëëd lo ley ykakwent gyëzlyuree zegne che re Dëdyuzh lo Abraham, cheguin si bat ykyiindet ne ylaleedx mén Dëdyuzh no nyaknondet ne re Dëdyuzh lo Abraham. \v 15 Porke por ley nak ne nuu kastig, per le ledne yëtet ley, let doldet ne ylaadet mén zegne zëëd lo ley. \p \v 16 Por neguin por ne wlaleedx Abraham Dëdyuzh, por xgyelwen Ne tesudet ne ylaa Ne zegne che re Ne lo Abraham ne ylaa Ne por yra men ne zëëd xnëz Abraham. Neree ne re Ne nakdeto nonchee por men ne rlaa zegne zëëd lo ley, sinke le we nak no por men ne rlaleedx Dëdyuzh zegne wlaleedx Abraham Dëdyuzh; neguin Abraham nak xuz be yra be \v 17 nes lo Dëdyuzh, zegne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: “Wlaa noo de xuz ndal mengyëzlyu.” Laa Dëdyuzhree nga nak ne wlaleedx Abraham, Dëdyuzh ne rneban mengut no ne rlaa ne ruu yra kos ne gardet tsuu. \p \v 18 Mase che nuudetre lextoo Abraham ne tsuu zhiin Abraham, per wlaleedx Abraham ydebgyiky ydeblextootee Abraham logne re Dëdyuzh lo Abraham, zenga nak ne wak Abraham “xuz ndal mengyëzlyu”, zegne che re Dëdyuzh lo Abraham: “Kesentyent ndalyaa mén ne zëëd xnëz de tsuu.” \v 19 Mase che rap Abraham zeg tebgwyuu iz no che ke gol Sara xewnaa Abraham no mase nuudet nyap men mëëd no mase che wdesu ne gap men mëëd, per syemper wlaleedx Abraham ne re Dëdyuzh lo Abraham. \v 20 Wtxupdet lextoo Abraham, ni wuudet lextoo Abraham texnad gakdet ne re Dëdyuzh lo Abraham, sinke lel mazre wlaleedx Abraham Ne no mazre wzaknon Abraham Ne, \v 21 porke ydebgyiky ydeblextootee Abraham wlaleedx Abraham ne rap Ne poder por ne ylaa Ne ne che re Ne. \v 22 Por neguin wun Ne Abraham kwent zegnak te men ne nunk wlaadet dol por ne wlaleedx Abraham Ne. \p \v 23 Ledne re ne wun Dëdyuzh Abraham kwent zegnak te men ne nunk wlaadet dol por ne wlaleedx Abraham Dëdyuzh, wundet Dëdyuzh kwent nonchee Abraham, \v 24 sinke no ke laa be yra be wun Dëdyuzh kwent zegnak te men ne nunk wlaadet dol por ne wlaleedx be ne laa Ne wneban Jesucrist \v 25 ne wdee si wet chen guezh xdol be no ne wban ne le xdol be wak perdon. \c 5 \s1 Gyelenzoon ne gyal men ne rlaleedx Dëdyuzh \p \v 1 Wun Dëdyuzh perdon xdol be por ne rlaleedx be Jesucrist, por neguin rap be gyelendxi nes lo Dëdyuzh por Jesucrist. \v 2 Porke por ne rlaleedx be Jesucrist, che zak ydxiin be lo Dëdyuzh por xgyelwen Dëdyuzh no rsalzaandet be ne rlaleedx be Jesucrist, no nzoon nuu lextoo be ne nanwen be ne no be yganen xgyelenzoon Dëdyuzh. \v 3 No let nozdet neree, sinke nunzoon ke lextoo be ne rak be sufrir, porke nan be ne chene rak be sufrir, nga rseed be rap be pasens. \v 4 No chene che rap be pasens, nga ryen ne run be wantar lo yrandxee ne rzak be, no chene che run be wantar, raknanwen be ne no be gyal xgyelenzoon Dëdyuzh. \v 5 No neguin ne che nanwen be rnexonleedxdeto be, porke kesentyent ryaan Dëdyuzh be por Espíritu Sant ne wseleedx Ne lo be. \p \v 6 Chekwlo chene bet wakdet nlaa be por ne nyak perdon xdol be, laatee cheguin wdxiid Jesucrist wet Ne por xdol be ne nak be mendol. \v 7 Let mbëëdet ne ydee te mén si ne guet men por xkwent ste mén, per ni por te mén ne bet xdoldet, o pazer nuu mén ydee si guet por te men ne kesentyent wen. \v 8 Per che wbonyoo Dëdyuzh ne ryaan Ne be, porke chene benak nak be mendol, wet Jesucrist por xdol be. \v 9 Naaree ne che wun Dëdyuzh perdon xdol be por ne wet Jesucrist por laa be, nanwen be ne por Jesucrist yzakzidet Dëdyuzh be. \v 10 Si chekwlo chene wak be xkontrar Dëdyuzh, laake Ne wlaa ne wakwen be lo Ne por ne wet Jesucrist XPee Ne, ¡peleske naaree ne che nakdetre be xkontrar Ne, ne yselaadet Ne be lo kastig por ne wban Jesucrist XPee Ne! \v 11 No let nozdet neree, sinke kesentyent nzoon nuu lextoo be por logne rlaa Ne ne wxaal Ne Jesucrist porke por Jesucrist wakwen be lo Ne. \s1 Adán no le Jesucrist \p \v 12 Por te mgyeey nak ne wzelo wuu dol gyëzlyu no por dol nak ne wzelo wuu gyelgut, neguin nak ne yrandxee mén ret, porke yrandxee men rlaa dol. \v 13 Axtegue chene gardet tsuu ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises, che nuu dol gyëzlyu; per wundet Dëdyuzh kwent xdol mén porke gardet tsuu ley. \v 14 Per mase zenga, yrandxee mén ne wuu desde ne wuu Adán axtegue ne wuu Moises, wap men degne wet men yrandxee men, mase wlaadet men zegnak dol ne wlaa Adán ne wondet Adán xdiiz Dëdyuzh; Adán nak zegnak te beey por men ne chiid. \p \v 15 Dol ne wlaa Adán gakdet yzaglo we ne wen ne rseleedx Dëdyuzh. Por xdol tebegue mén nak ne ret yrandxee mén, per mazre ntozdee nzoon ne rseleedx Dëdyuzh lo ndalyaa mén por xgyelwen Dëdyuzh por logne wlaa tebegue mén, laa men nga nak Jesucrist. \v 16 Xdol te mén gakdet yzaglo we ne rseleedx Dëdyuzh. Por te dol ne wlaa Adán nak ne nuu xkastig yrandxee mén, per le ne rseleedx Dëdyuzh laa we rlaa ne gak perdon xdol yrandxee mén. \v 17 Porke por xdol tebegue mén nak ne rap degne ret yrandxee mén, per mazre ntozdee nzoon ne rseleedx Dëdyuzh por xgyelwen Dëdyuzh lo yra men ne wun Dëdyuzh perdon xdol; chene gap yra men guin gyelembán ne nunk luzhdet, laa men ynebééy, tebegue mén ylaa ne ynebééy men; laa men ne ylaa ne ynebééy men nga nak Jesucrist. \p \v 18 Zegne wak ne por te dol ne wlaa Adán nak ne nuu xkastig yrandxee mén, zenga ke por ne wen ne wlaa Jesucrist nak ne nuu perdon por yrandxee mén chen gap men gyelembán ne nunk luzhdet. \v 19 Zenga zegne wak ne por tebegue mén ne wondet diiz, yrandxee mén nak mendol, zenga ke por tebegue mén ne won diiz, ndalyaa mén gak perdon xdol. \p \v 20 Wdee Dëdyuzh ley lo Moises chen ylaadetre mén dol, per lel mazre walaa men dol, no chene che kesentyent wlaa men dol, mazre wbonyoo Dëdyuzh xgyelwen Dëdyuzh, wun Ne men perdon. \v 21 Zegne rlaa dol ne por dol rap degne ret yrandxee mén, zenga ke por xgyelwen Dëdyuzh wun Ne mén perdon chen gap men gyelembán ne nunk luzhdet por Jesucrist. \c 6 \s1 Ngyidet ne ylar be dol \p \v 1 Naap naa yna de: “¿Pe rap be degne ylar be dol chen konyoor Dëdyuzh xgyelwen Ne lo be?” \v 2 ¡Let zengadeto! Porke laa be ne nak be zegnak men ne che wet, ylaadetre be dol, yëtre neguin ne ylar be dol. \v 3 ¿Pe nandet de ne wrobnis be por la Jesucrist, neguin rna ne wet be yra be Ne? \v 4 Porke gyelrobnis guin rna ne wugyeer be yra be Ne, chen yban be gap be ste gyelembán zegne wban ke Ne por xpodernzoon Dëdyuzh. \p \v 5 No belne che wet be yra be Ne, zenga ke yban be zegne wban ke Ne. \v 6 Che nan be ne yra zegne wak be chekwlo wsaan bo chene wkaa Jesucrist lo kruz, chen ysaan be ne rlaan be ylaa be dol no chen gakdetre be zegnak ne che wdoo be lo dol. \v 7 Porke men ne che wet, che rlaadetre men dol. \v 8 Belne che wet be yra be Jesucrist, zenga ke ylaleedx be ne sbán be yra be Ne. \v 9 Che nan be ne wbanse Jesucrist, guetetre Ne ste, che gundetre gyelgut gan yketo Ne. \v 10 Porke tebtiregue wet Ne por xdol yrandxee mén. Naaree naa ne mbán Ne, mbán Ne por ne ylar Ne xdxiin Dëdyuzh. \v 11 Zenga ke laa de yra de, gugun kwent ne che wet de chen ylaadetre de dol, per mbán de por ne ylaa de xdxiin Dëdyuzh ne che nak de xpén Jesucrist. \p \v 12 Por neguin myentras ne mbán de nee gyëzlyuree, ydeedet de si ne ysegyee dol lextoo de ne ylaa de ne rlaan led de. \v 13 Koleedxdet led de lo dol por ne ylaa we dol. Mazdee gukoleedx de lo Dëdyuzh zegnak men ne che wet no ne wban ke. Gukoleedx led de lo Dëdyuzh por ne ylaa de ne wen. \v 14 Porke che rundetre dol gan ysegyee dol lextoo de, per nakdeto por ne rlaa de zegne ne zëëd lo ley, sinke le we nak por xgyelwen Dëdyuzh. \s1 Men ne rlaa ne wen \p \v 15 Naap naa yna de: “Naaree ne rlaadetre be zegne zëëd lo ley, sinke le be che mbán por xgyelwen Dëdyuzh, ¿pe rap be degne ylar be dol?” ¡Let zengadeto! \v 16 ¿Pe nandet de ne chene rdeese de si ne rak de zegnak mén ne che wdoo lo mén, rap de degne gon de xdiiz mén guin? Zenga ke belne nak de zegnak mén ne che wdoo lo dol, laa we ylaa ne guet de, per belne lo Dëdyuzh nak de zegnak mén che wdoo, laa Dëdyuzh nak ne gun perdon xdol de. \v 17 Dexkyizhtee Dëdyuzh ne mase wak de zegnak mén ne che wdoo lo dol chekwlo, per naaree che zanal de xdiiz Dëdyuzh ydeblextoo de zegne wseed do. \v 18 Naaree ne nakdetre de zegnak mén ne che wdoo lo dol, che lo Dëdyuzh nak de zegnak mén ne che wdoo. \v 19 (Dizmbëë ne ydee de kwent rnii noo, porke che nan noo ne ngan ydee de kwent yra neree.) Zegne wboleedx led de lo dol chekwlo por ne ylaa we ne bat ykyiindet no le ne mal, zenga ke gukoleedxo lo Dëdyuzh naaree, por ne ylaa we zegne rlaan Dëdyuzh. \p \v 20 Chene benak nak de zegnak mén ne che wdoo lo dol, ni zadet lextoo de ne ylaa de zegne rlaan Dëdyuzh. \v 21 Per, ¿pagox wun de gan ne wlaa de yra ne mal guin? Naaree naa ne rnileedx de ne wlaa do, rtuunen de. Porke laa we nak ne rlaa ne ret mén. \v 22 Naaree ne nakdetre de zegnak mén ne che wdoo lo dol no ne che lo Dëdyuzh nak de zegnak mén ne che wdoo, che rlaa de zegne rlaan Ne no che zap de gyelembán ne nunk luzhdet. \v 23 Porke noze gyelgut run mén gan ne rlaa men dol, per le ne rseleedx Dëdyuzh lo yra xpén Jesucrist nak gyelembán ne nunk luzhdet. \c 7 \s1 Ley nak zegnak gyeltsëlnya \p \v 1 Yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, nan de pezee zëëd lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises, laa ley guin nak ne rnebééy lo mén per nonchee ydeblo ne mbán men. \v 2 Zenga ke nak te wnaa ne che wtsëlnya, zëëd lo ley ne xpoder xemgyeey men nuu men myentras ne mbán xemgyeey men, per belne guet xemgyeey men, cheguin si che wyan men liber. \v 3 Por neguin belne ytsëlnya men ste mgyeey myentras ne mbán xemgyeey men, neguin ne ylaa men dolo, adulterio la dol guin; per belne che wet xemgyeey men, cheguin si che wyan men liber. Mase ytsëlnya men ste mgyeey let doldetro. \p \v 4 Zenga ke laa de yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, por ne wet Jesucrist che wyan de liber ylaadetre de zegne zëëd lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises porke che nak de zegnak men ne che wet nes lo ley. Che xpén Jesucrist ne wban nak de, che zak ylaa de zegne rlaan Dëdyuzh. \v 5 Porke chene benak rlaa be zegne rlaa men ne nak noze mengyëzlyu, laa ley guin wlaa ne mazre wlaan be ylaa be ne mal ne rzëël guet be. \v 6 Per naaree ne che nak be zegnak men ne che wet, che wyan be liber ylaadetre be zegne zëëd lo ley guin zegne wap be degne wlaa bo chekwlo. Che zak ylaa be ne rlaan Dëdyuzh naaree ne che rap be gyelembánkweb ne rseleedx Espíritu Sant, per ylaadetre bo zegne zëëd lo ley guin. \s1 Xkwent ley \p \v 7 Naap naa yna de: “¿Pe dol yra ne zëëd lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises cheguin?” ¡Let zengadeto! Belne yëtet ley, nyaknandet noo gonezhe nak dol, ni nyaknandet noo ne dol ne rdeben me logne rap ste mén belne zëëdet lo ley: “Ydebden de logne rap ste mén.” \v 8 Per por yra ke ne zëëd lo ley, wlaa dol ne mazre wdeben noo logne rap ste mén. Belne nyakyëtet ley, bet nyundet dol gan nlaa dol noo. \v 9 Chekwlo noze le noo wbán, wdeedet noo kwent ne zëëd lo ley, per chene wdee noo kwento, mazre wdaal xdol noo, por neguin wak noo zegnak men ne che wet. \v 10 Zenga nak ne wyenen noo ne ley ke ne ryal nlaa ne nbánre noo, lel wlaa we noo zegnak men ne che wet. \v 11 Porke por yra ke ne zëëd lo ley nak ne wkade dol noo, wlaa we noo zegnak men ne che wet. \p \v 12 Per maldet ley porke xdiiz Dëdyuzh nako, no yrandxee ne zëëd lo we, xdiiz Dëdyuzho, xnëzo no weno. \v 13 Let leydet wlaa ne wak noo zegnak men ne che wet, sinke laa dol nak ne wlaa we por yra ke ne zëëd lo ley, zenga wbonyoo dol ne nli dol nak dol no zenga wbonyoo ley ne kesentyent mal ne ylaa mén dol. \p \v 14 Laa be nan be ne yrandxee ne zëëd lo ley, xdiiz Dëdyuzh nako, per por ne nak noo mengyëzlyu, syemper run dol gan lo noo. \v 15 Nandet noo penak rzak noo zeree, ne rlaadet noo ne rlaan noo ylaa noo, sinke lel ne rlaandet noo ylaa noo, neguin nak ne rlaa noo. \v 16 No chene rlaa noo ne rlaandet noo ylaa noo, nga nak ne ryenen noo ne wen ley. \v 17 Let noodet rlaa ne rlaandet noo ylaa noo, sinke laa dol ne neey noo nak ne rlaa we. \v 18 No nan noo ne bet ne wen rlaadet noo ne nak noo mengyëzlyu, porke mase rlaan noo ylaa noo ne wen, per rundet noo gan ylaa noo we. \v 19 Rlaadet noo ne wen ne rlaan noo ylaa noo, sinke lel ne mal ne rlaandet noo ylaa noo, neguin nak ne rlaa noo. \v 20 Per belne rlaa noo ne rlaandet noo ylaa noo, let noodet rlaa we, sinke laa dol ne neey noo nak ne rlaa we. \p \v 21 Por neguin nak ne ryenen noo ne chene rlaan noo ylaa noo ne wen, lel ne mal rlaa noo. \v 22 Por lenlextoo noo kesentyent rtseleedx noo ne zëëd lo xley Dëdyuzh. \v 23 Per ryenen noo ne led noo nuu te ne rsegyee lextoo noo; laa we nga nak dol ne neey noo no ne rsoow rtsëëtee lo noo. \p \v 24 ¡Prob noo nga! ¿Txuzhleg nak ne yselaa xanem noo lo gyelgut chene guet xkwerp noo? \v 25 Per dexkyizhtee Dëdyuzh ne por Jesucrist wselaa Dëdyuzh xanem noo lo gyelgut. Mase rlaan noo ylaa noo ne zëëd lo xley Dëdyuzh, per kom mengyëzlyu nak noo, syemper rlaa noo dol. \c 8 \s1 Mén ne mbán zegne rlaan Espíritu Sant \p \v 1 Yrandxee men ne rlaleedx Jesucrist, yzakzidet Dëdyuzh men, yra men guin rlaadetre men zegne rlaa men ne nak noze mengyëzlyu, sinke le men rlaa zegne rlaan Espíritu Sant. \v 2 Por ne rlaleedx be Jesucrist, wláá be lo dol no le lo gyelgut por xpoder Espíritu Sant ne rseleedx gyelembán. \v 3 Ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises wundeto gan nselaa we be lo dol por ne nak be noze mengyëzlyu. Por neguin wxaal Dëdyuzh XPee Ne nee gyëzlyuree zegnak noze mengyëzlyu chen guet XPee Ne chen por ne guezh xdol be, zenga nak ne wkuudx Ne poder ne rap dol. \v 4 Wlaa Ne neree, chen laa be yra be nak ne ylaa ne wen zegne zëëd lo ley, porke rlaadetre be zegne rlaa men ne nak noze mengyëzlyu, sinke le be rlaa zegne rlaan Espíritu Sant. \p \v 5 Yra mén ne nak noze mengyëzlyu, teblose ne mal ne nuu gyëzlyu za lextoo men; per le men ne rlaa zegne rlaan Espíritu Sant, ne rlaan ke Espíritu Sant za lextoo men. \v 6 No ne za lextoo mén teblose ne mal ne nuu gyëzlyu, laa we ylaa ne guet men; per le ne za lextoo mén ne rlaan Espíritu Sant, neguin ylaa ne gap men gyelembán ne nunk luzhdet no le gyelendxi. \v 7 Yra mén ne za lextoo teblose ne mal ne nuu gyëzlyu, rwinyaan men Dëdyuzh, porke rlaandet men ylaa men zegne zëëd lo xley Ne, ni rundet zeg men gan ylaa meno. \v 8 Por neguin yra mén ne nak noze mengyëzlyu, gundet men gan ylaa men zegne rtseleedx Dëdyuzh. \p \v 9 Per laa de yra de, che rlaadetre de zegne rlaa men ne nak noze mengyëzlyu, sinke le de che rlaa zegne rlaan Espíritu Sant belne nli ne nuu Espíritu Sant lextoo de; le men ne yëtet Espíritu Sant lextoo, let xpéndet Jesucrist nak men. \v 10 Per belne laa Jesucrist raknonen de, mase guet xkwerp de por dol, per mbán xespíritu de por ne che wun Dëdyuzh perdon xdol de. \v 11 Dëdyuzh wneban Jesucrist; belne nuu XEspíritu Dëdyuzh guin lextoo de, laake Dëdyuzh guin ne wneban Jesucrist yneban xkwerp de ne guet, chen gap de ste gyelembán por XEspíritu Dëdyuzh ne nuu lextoo de. \p \v 12 Por neguin, yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, che yëtre neguin ne ylaa de zegne rlaa men ne nak noze mengyëzlyu. \v 13 Porke belne laa de ne rlaa de zegne rlaa men ne nak noze mengyëzlyu, nunk gyaldet sakzi de; per belne por Espíritu Sant zasalzaan de yra ne mal ne rlaa noze mengyëzlyu, zap de gyelembán ne nunk luzhdet. \p \v 14 Yrandxee men ne rlaa ne rlaan Espíritu Sant, zhiin Dëdyuzh nak men. \v 15 Porke wkakwentet de espíritu ne ylaa ne gak de zegnak mén ne che wdoo lo gyelerdxeeb ste, sinke le de wkakwent Espíritu Sant ne wlaa ne wak de zhiin Dëdyuzh; por neguin nan be lo Dëdyuzh: “¡Abba\f + \fr 8:15 \ft Abba rna Dëde.\f*, Dëde!” \v 16 No laake Espíritu Sant raknonen xespíritu be ne raknan be ne zhiin Dëdyuzh nak be. \v 17 No por ne nak be zhiin Dëdyuzh, no ke be gyal ne ryal Jesucrist belne rak be sufrir zegne wak Jesucrist sufrir chen no ke be gap gyelenzoon ne rap Ne. \p \v 18 No nanwen noo ne yra ne rak be sufrir naaree, axtegue rzaglodeto gyelenzoon ne gyed kwii be. \v 19 Yrandxee ne wzhexkwaa Dëdyuzh, zoono naal pezee gyengue gan go menzhe nak yra zhiin Dëdyuzh. \v 20 Porke yrandxee ne wzhexkwaa Dëdyuzh, che wzhiino, per let laadeto wlaan ne wako zenga, sinke laa Dëdyuzh nak ne wlaa we, per syemper kambë́zo \v 21 gan pe ylakwebdet Dëdyuzho, chen no we yláá kon gyelenzoon zegne wláá yra men ne nak zhiin Dëdyuzh kon gyelenzoon. \v 22 Nan be ne axtegue naaree, yrandxee ne wzhexkwaa Dëdyuzh benak baanske rako sufrir zegne rzak wnaa ne rzebyoob men chene rzan men zhiin men. \v 23 No let nozdet yra ne wzhexkwaa Dëdyuzh nak ne rak sufrir, sinke no ke be. Dëdyuzh wseleedx Espíritu Sant lo be zegnak te beey ne nuu ne yniiz Dëdyuzh lo be. Kesentyent baanske rak be sufrir ydeblo ne kambë́z be ne gaknyoo ne zhiin Dëdyuzh nak be no ne ylaa Ne xkwerp be zegnak te ne kweb. \v 24 Por ne rlaleedx be ne zak neree, neguin nak ne wláá be lo dol. Logne che nyoo, rkambë́zdetre mo. ¿Pe dxiin ykambë́z me ne che rwii me? \v 25 Per belne kambë́z be ne gardet kwii be, rap be degne ykambë́z bo, gyëëten be. \p \v 26 Laa Espíritu Sant nak ne run xyudar be chene nandet be pezee ylaa be; porke nandet be pezee ynab be lo Dëdyuzh zegne ryal ynab be lo Ne, laa Espíritu Sant rnab lo Dëdyuzh por laa be, per rnabdet Ne kon diiz. \v 27 Nan Dëdyuzh gan pe rlebleedx mén no nan Ne gan pe rnab Espíritu Sant lo Ne por yra mén ne nak xpén Ne, porke laa Espíritu Sant si rnab zegne rlaan Dëdyuzh. \s1 Bet gundet gan lo be \p \v 28 Che nan be ne por ne ryaan be Dëdyuzh no por ne wye Ne be zegne rlaan Ne, yrandxee ne rzak be, laa Dëdyuzh rdee si rzak bo porke weno por laa be. \v 29 No axtegue chekwlo, che nan Dëdyuzh gan txu men nak men ne ylaleedx Ne no che wsanla Ne men ne gak men zegnak Jesucrist XPee Ne, chen laa Jesucrist gak men primer lo yrandxee men ne nak zhiin Dëdyuzh. \v 30 Yra men ne wsanla Ne axtegue chekwlo, wbëz Ne men; yra men ne wbëz Ne, wun Ne perdon xdol men; yra men ne wun Ne perdon xdol, wseleedx Ne gyelenzoon lo men. \p \v 31 ¿Orrenaa pagox gue be por yra neree? Si Dëdyuzh nak ne raknonen be, ¿txuzh gun gan lo be? \v 32 Wsoowdet Ne ne nyet XPee Ne, sinke wdee Ne si wet mee por laa be yra be; no belne wdee Ne si wet XPee Ne por laa be, ¡peleske yra kos yniizdet Ne lo be! \v 33 Yët neguin ne ykagyii mén xpén Dëdyuzh, porke Dëdyuzh nak ne run perdon xdol men. \v 34 Yët neguin ne ykyeen mén ne sakzi men, porke laa Jesucrist nak ne wet por laa men no wban ke Ne, no naaree naa le Ne zob koo Dëdyuzh ladbëë rnab Ne lo Dëdyuzh por laa be yra be men. \v 35 Bet gundet gan ylaa ne gyaandetre Jesucrist be: ni gyelenles, ni gyelzi, ni ne ykanal mén be chen yzakzi men be, ni gbiin, ni gyelzi lër, ni gyelerdxeeb, ni gyelgut. \v 36 Zegne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: \q1 Por ne nak noo xpén de yra noo, yzaandxee dxe rlaan mén yket mén noo, \q1 rlaa men noo zeg rlaa mén mëkzhiil ne che zu lo mén chen yket men maa. \m \v 37 Per yrandxee neree, rrukaa be lo we por Jesucrist porke ryaan Jesucrist be. \v 38 Noo nanwen noo ne ni gyelgut, ni gyelembán, ni angel, ni Bzelo, ni poder, ni ne che nuu, ni ne gyed tsuu, \v 39 ni ne nuu gyeybaa, ni ne nuu linfyeren, ni te ne wzhexkwaa Dëdyuzh gundet gan ylaa ne gyaandetre Dëdyuzh be; por Jesucrist wbonyoo Dëdyuzh ne ryaan Dëdyuzh be. \c 9 \s1 Dëdyuzh nak ne wye men-Israel \p \v 1 Por ne nak noo xpén Jesucrist, nli rnii noo, rkadedet noo; laa Espíritu Sant rlaa ne rzëët noo ne nli ne \v 2 kesentyent nles nuu lextoo noo axtegue nandet noo pe rako, axtegue rbë́zdeto, \v 3 porke zoon noo naal pezee yláá menlaz noo chen sakzidet men, nyaalzhe sakzi noo xkwent men, nyaalzhe koleedx Jesucrist noo belne por neguin yláá menlaz noo \v 4 ne nak men-Israel. Wun Dëdyuzh men kwent zegnak zhiin Dëdyuzh, lo men nak ne wluu Ne xgyelenzoon Ne, wyan Ne men diiz gan kox ylaa Ne por laa men, por laa men nak ley ne wdee Ne lo Moises, wye Ne men ne saknon men Ne, no por laa men nak yra ne re Ne ne ylaa Ne. \v 5 Xnëz menkwlal zëëd men yra men; laa yra la menkwlal guin nee: Abraham, Isaac, Jacob, no nëz ke guin zëëd Jesucrist chene wuu Ne gyëzlyuree, laa Ne nak Dëdyuzh ne rnebééy yrandxee kos, nzoon Ne ydeblo siguelendxee. Zengaw. \p \v 6 Nakdeto ne laa Dëdyuzh rundet kumplir xdiiz Dëdyuzh ne re Dëdyuzh lo men-Israel, sinke le we nak ne let yradet men-Israel nak merpee xpén Dëdyuzh. \v 7 Let yradet men ne zëëd xnëz Abraham nak merpee men ne zëëd xnëz Abraham, porke Dëdyuzh re lo Abraham: “Por Isaac nak ne ydaal men ne chiid xnëz de.” \v 8 Nee nak ne ryen ne let por ne nakdet mén men-Israel nak ne rak men zhiin Dëdyuzh, sinke men ne rlaleedx ne re Dëdyuzh zegne wlaleedx Abraham ne re Dëdyuzh lo Abraham, men guin nak ne nli nak zhiin Dëdyuzh. \v 9 Laa neree nga re Dëdyuzh lo Abraham, chene re Ne: “Stebizlnaa chiid noo, cheguin gap Sara te mëdbee.” \p \v 10 Let nozdet laa we nee, sinke mëdmzhoz ne wap Rebeca, Isaac xpenkwlal noo nak xuz ne, \v 11-13 no axtegue antes ne gal ne, ne ni gardet ylaa ne ne wen ni ne mal, che re Dëdyuzh lo Rebeca: “Yrup mëëd gwa ne zuneey de, mëëd ne gal primer ylaa dxiin lo mëëd ne gal despwes.” Zegne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: “Wyaan noo Jacob, per wyaandet noo Esaú.” Zenga nak ne waknan be ne rye Ne men ne rlaan Ne ye Ne; ryedet Ne men por logne rlaa men. \p \v 14 Naap naa yna de: “¿Peguin xnëzdet rlaa Dëdyuzh?” ¡Let zengadeto! \v 15 Porke re Dëdyuzh lo Moises: “Sles lextoo noo mén ne rlaan noo yles lextoo noo, no zap lextoo noo mén ne rlaan noo gap lextoo noo.” \v 16 Por neguin let por logne rlaadet mén, ni let por ne rlaandet men ne yles lextoo Dëdyuzh men, neguin rlaa Dëdyuzho, sinke laa Ne nan belne yles lextoo Ne men. \v 17 Porke lo xgyiich Dëdyuzh zëëd diiz ne re Dëdyuzh lo rrey-Egipto, chene re Ne: “Por neree por nerendxee wlaa noo de rrey, chen por laa de konyoo noo xpoder noo no chen gakzëët la noo ydendxee gyëzlyu.” \v 18 Nee ryen ne rles lextoo Dëdyuzh mén ne rlaan Ne yles lextoo Ne, no rlandíp Ne lextoo mén ne rlaan Ne ne ylandíp No. \p \v 19 Per snabdiiz de lo noo, yna de: “Belne zenga we, ¿penak re Dëdyuzh cheguin ne dol logne rlaa be, belne rut gundet gan ysoow lo ne rlaan Ne ylaa Ne?” \v 20 Per ake laa de, ¿txu nak de ne ynii de zenga por Dëdyuzh? ¿Peguin zak gue gyusyu lo men ne wtsoowo: “¿Penak wtsoow de noo zeree?” \v 21 Ryal men ne rtsoow gyus ne ylaa men bën logne rlaantee men; zak ytsoow men te gyus ne ykyiin nakendxee dxe no ytsoow ke men te gyus ne ykyiin yzaandxee dxe. \p \v 22 Zenga ke nak Dëdyuzh, rlaan Ne nzakzigue Ne mén ne rzëël sakzi no rlaan Ne nbonyoogue Ne xpoder Ne, per wun Ne men wantar, wap Ne men pasens, mase rzëël men sakzi men no mase rzëël men luzh men, \v 23 chen gyen ne kesentyent nzoon Ne, wles lextoo Ne yra mén ne wye Ne axtegue chekwlo ne yganen xgyelenzoon Ne. \v 24 Laa men nga nak be yra be, no let nozdet lad men-Israel wye Ne be sinke no ke lad men ne nakdet men-Israel. \v 25 Zegne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ne wkaa profet-Oseas ledne re: \q1 Mén ne nakdet xpén noo, ynii noo men xpén noo, \q1 no mén ne rut ryaandet, noo gyaan men. \q1 \v 26 No ledne re ke Dëdyuzh lo men: “Nakdet de xpén noo”, \q1 nga ke sela men zhiin Dëdyuzhmbán. \m \v 27 No le Isaías re por men-Israel: “Mase kesentyent ndalyaa ndalduxtee men-Israel zegne ndal yuzh ne ndxin runisdoo, per tebëdegue men nak ne yláá lo kastig, \v 28 porke che wyob guu Dëdyuzh xkastig yrandxee mén nee gyëzlyuree.” \v 29 Zenga ke re Isaías chekwlo: \q1 Belne nako ne ndee Dëdyuzhnzoon si ne nnitlo xpenkwlal be, \q1 che penaadese wnitlo be naa zegne wnitlo gyëz-Sodoma no le gyëz-Gomorra. \s1 Wlaleedxdet men-Israel Jesucrist \p \v 30 ¿Orrenaa kox gue be por yra neree? Ne ni ryedet mén ne nakdet men-Israel gan pezee gak men perdon, no laa men nak ne wak perdon por ne rlaleedx men Jesucrist. \v 31 Per le men-Israel ne wye gan pezee ylaa men zegne zëëd lo ley chen gak men perdon, wakdet men perdon, \v 32 porke wlaleedxdet men Dëdyuzh zegne ryal nlaleedx men Ne chen nyak perdon xdol men, sinke le men wye gan pezee gak perdon xdol men por ne rlaa men zegne zëëd lo ley. Por neguin wak Jesucrist zegnak “te gye ne waka nii men”, \v 33 zegne re lo xgyiich Dëdyuzh ledne rakzëët xkwent Crist: \q1 Noo yzoob te gye gyëz-Sión, \q1 gye ne tsaka nii mén ynekantaa we men. \q1 Men ne ylaleedx Crist, nunk tsuudet gyelentu lo men. \c 10 \p \v 1 Yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, yna noo lo de ne logne rlaan noo no logne rnab noo lo Dëdyuzh nak ne yrandxee men-Israel yláá lo dol. \v 2 Nanwen noo ne kesentyent rlaan men ylaa men ne rlaan Dëdyuzh, per rdeedet men kwent gan pezee rlaan Dëdyuzh ne ylaa meno. \v 3 Porke rlaandet men ydee men kwent gan pezee run Dëdyuzh perdon xdol mén, sinke noze xkwent men rye men gan pezee gak perdon xdol men, rlaandet men ylaa men zegne rlaan Dëdyuzh chen gak perdon xdol men. \v 4 Laa Jesucrist wlaa ne che rlaadetre mén zegne zëëd lo ley no wlaa Ne ne yrandxee men ne ylaleedx Ne gak perdon xdol. \p \v 5 Mén ne rlaan gak perdon xdol por ne rlaa men zegne zëëd lo ley, zeree wkaa Moises lo xgyiich Dëdyuzh por laa men: “Men ne rlaa yrandxee ne zëëd lo ley, zegne zëëd ke lo ley ybán men.” \v 6 Per le por men ne rak perdon xdol por ne rlaleedx men Dëdyuzh, zeree re lo xgyiich Dëdyuzh: “Tsuudet lextoo de: ¿Txuzh gyeep gyeybaa? (Porke neree rna ne rlaan de tsaxii men Jesucrist.) \v 7 Ni tsuudet lextoo de: ¿Txuzh tsa ledne nuu mengut?” (Porke neree rna ne rlaan de tsaxii men Jesucrist.) \v 8 Porke lo xgyiich Dëdyuzh re: “Le xdiiz Dëdyuzh che nuu lad de, che rudiiz do, che nuu we lextoo de.” Laake diizree nga nak ne rlaleedx noo, laa we ne rzëët noo, \v 9 ne belne rzëët de ne Jesucrist nak ne rnebééy lo de no belne rlaleedx de ydeblextoo de ne Dëdyuzh wneban Ne, sláá de lo dol. \v 10 Porke por ne rlaleedx me ydeblextoo me, neguin rak perdon xdol me, no por ne rzëët me ne Jesucrist nak ne rnebééy lo me, laa we ylaa ne yláá me lo dol. \p \v 11 Zegne re lo xgyiich Dëdyuzh: “Yrandxee men ne ylaleedx Crist, nunk tsuudet gyelentu lo men.” \v 12 Porke tese nak yrandxee mén, nigle men-Israel, nigle men ne nakdet men-Israel; tebegue Dëdyuzh nak ne rnebééy men yra men no kesentyent wen Ne lo yrandxee men ne rnab lo Ne. \v 13 Porke lo xgyiich Dëdyuzh re: “Yrandxee mén ne ynab lo Dëdyuzh, sláá men lo dol.” \v 14 Per ¿pezee ynab men lo Ne, si gardet ylaleedx men Ne? ¿No pezee ylaleedx men Ne, si gardet gon men ne rakzëët xdiiz Ne? ¿No pezee gon meno, si rut yët yzëëto lo men? \v 15 ¿No pezee yzëët meno, si rut rxaaldet men? Zegne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: “¡Kesentyent nzoon chene rdxiin mén ne rzëët xdiznzoon Dëdyuzh!” \p \v 16 Per let yradet mén rukas xdiznzoon Ne, zegne re profet-Isaías chene re men: “Dëde, rut rlaleedxdet ne rzëët noo yra noo.” \v 17 Per por ne ylaleedx méno, rap men degne ykagyedyag meno, laa we nga nak xdiznzoon Jesucrist. \p \v 18 Naap naa yna de: “¿Peguin wondet méno?” Per yna noo, che won meno, porke lo xgyiich Dëdyuzh re: \q1 Ydendxee gyëzlyu che wakzëëto, \q1 axtegue gyëz ne mazre natdee ne nak lo gyëzlyu che wakzëëto. \m \v 19 No naap naa yna de: “¿Peguin wdeedet men-Israel kwent diiz guin?” Per yna noo, che wdee men kwento, porke primer Moises wkaa ne re Dëdyuzh chene re Ne: \q1 Noo ylaa ne gakmbidye de por yra ne kwii de ylaa noo por mén ne nakdet men-Israel; \q1 no noo ylaa ne ylayaa de por ne kwii de yra ne ylaa noo por men ne rdeedet kwent. \m \v 20 Zhich guin wyezh profet-Isaías wkaa men ne re Dëdyuzh, chene re Ne: \q1 Wzël noo lo mén mase ni wyedet men noo, \q1 no wrunyoo noo lo men mase ni wnabdiizdet men noo. \m \v 21 Per le por men-Israel wkaa profet-Isaías ne re Dëdyuzh chene re Ne: “Ydebdxendxee kambë́z noo men ne ntoz no le ne rondet diiz chen chiid men lo noo.” \c 11 \s1 Men-Israel ne yláá lo dol \p \v 1 Naap naa yna de: “¿Peguin wboleedx Dëdyuzh men-Israel?” Per yna noo, wboleedxdet Ne men. Noo men-Israel nak noo, xnëz Benjamin zëëd noo, Benjamin ne zëëd xnëz Abraham. \v 2 Wboleedxdet Dëdyuzh men-Israel porke axtegue chekwlo wye Ne men. ¿Pe nandet de ne re lo xgyiich Dëdyuzh xkwent profet-Elías? Chene wnab men lo Dëdyuzh, wzëët men ne wlaa men-Israel, re men: \v 3 “Dëde, wket mén yra xprofet de, no wluzh men xefkuuk de; tete noo wyan, per rlaan men yket men no noo.” \v 4 Wke Dëdyuzh, re Ne lo men: “Che wbowaa noo guedxmil mén por noo, men ne gardet suzhib lo Baal, mdoo ne rlaa mén xdëdyuzh mén.” \v 5 Orrenaa yna noo, zenga ke naaree nuu ke tebëd men-Israel ne rsalzaandet xdiiz Dëdyuzh porke por xgyelwen Dëdyuzh wye Ne men. \v 6 No belne por ne ryaan Dëdyuzh men nak ne wye Ne men, nakdeto por yra ne rlaa men. Porke belne wye Dëdyuzh men por yra ne rlaa men, che nakdetro por ne ryaan Ne men. \p \v 7 Zeree wak neree, wundet yra men-Israel gan nyak perdon xdol men, per wye Dëdyuzh tebëd men-Israel, men guin si wun gan wak perdon xdol. Le stebëd men-Israel wakndíp lextoo. \v 8 Zegne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: “Wlankeb Dëdyuzh xgyeryen mén; mase rwii men per nak men zegnak men ne rwiidet; mase ron men diiz per nak men zegnak men ne bet rondet, no zengategue nak men axtegue naaree.” \v 9 No le rrey-David re: \q1 Naal pezee laake xelni men gak tramp por laa men, gak duu ne gyab men lo, \q1 gak gye ne tsaka nii men, chen sakzi men. \q1 \v 10 No naal pezee gak bzalo men zegnak ne nkeb chen kwiidet men, \q1 no gakmëg men nunk gaknlidetre men. \s1 Men ne nakdet men-Israel ne wláá lo dol \p \v 11 Naap naa yna de: “¿Peguin wboleedxlel Dëdyuzh men-Israel por ne nadet men nlaleedx men Jesucrist?” ¡Let zengadeto! Sinke por ne nadet men nlaleedx men Jesucrist, neguin nak ne wláá men ne nakdet men-Israel lo dol, chen gakmbidye men-Israel. \v 12 No belne por ne nadet men-Israel nlaleedx men Jesucrist nak ne wuu gyelenzoon por yrandxee mén, no belne por neguin nak ne wuu gyelenzoon por men ne nakdet men-Israel, ¡pezhidese nzoon gak chene le men-Israel ylaleedx Jesucrist! \p \v 13 Lo de yra de ne nakdet de men-Israel rnii noo. Por ne nak noo poxter lo de ne nakdet de men-Israel, por neguin kesentyent rzaknon noo dxiinree ne rlaa noo, \v 14 porke rlaan noo ne gakmbidye menlaz noo chene kwii men logne kalaa noo lad de, chen no men ylaan yláá lo dol. \v 15 Belne por ne nadet men-Israel nlaleedx men Jesucrist nak ne wuu gan pezee gak perdon xdol yrandxee mén, ¡pezhidese nzoon gak chene le men-Israel ylaleedx Jesucrist! Axtegue gak zegnak chene yban mengut. \v 16 Primer gyëtxtil ne raktsoow, belne rseleedx meno por Dëdyuzh, ydendxee ngob rakleey. Zenga ke nak yag; belne nakleey lu we, yrandxee zhuuko nakleey. \p \v 17 Yrandxee men-Israel nak zegnak merpee yag-olivo, per nuu men nak zegnak zhuuko ne che wruug. Le laa de yra de ne nakdet de men-Israel nak zegnak zhuuk yag-olivoden. Lex wdee de xlugar men guin ne nak zegnak zhuuk merpee yag-olivo ne che wruug. Zenga nak ne le de rap gyelembán zegne rap zhuuk yag-olivoden guin gyelembán por lu merpee yag-olivo. \v 18 Per tsuudet lextoo de ne laa de nak ne mazre nondee ke lo men-Israel ne nak zegnak zhuukpee yag-olivo. Porke belne nuu lextoo de zenga, noze gukanzaleedx ne let laadet de nak ne rlaa ne mbán lu yag guin, sinke laa lu we nak ne rlaa ne mbán de. \p \v 19 Naap naa yna de nli we, per wruug zhuuko chen ygyeed zhuuk yag-olivoden xlugaro no ne laa de yra de nak zegnak zhuuk yag-olivoden guin. \v 20 Nli we, rap de rson, per por ne wlaleedxdet men-Israel Jesucrist, wak men zegnak zhuuk yag guin ne wruug, lex wdee de xlugar men por ne rlaleedx de Ne. Por neguin tsugyadet lextoo de, sinke gugap kwent gan kox rlaa de. \v 21 Porke belne wapdet lextoo Dëdyuzh men-Israel ne nak zegnak zhuukpee yag-olivo, ni laa de gapdet ke lextoo Dëdyuzh de. \v 22 Gugyenen gante pezee wen Dëdyuzh, per laake rlaa ke Ne gyelextis. Slaa Ne gyelextis lo men ne wsalzaan ne rlaleedx men Ne, per wen Ne lo de. Per belne laa de ne ysalzaan de ne rlaleedx de Ne, no ke de sak zeg wzak zhuuk merpee yag-olivo ne wruug. \v 23 No belne ylaleedx men-Israel Jesucrist, zak ke men zegnak zhuuk merpee yag-olivo ne wgyeed ke ledne wruugo, porke Dëdyuzh kesentyent rap Ne poder por ne ylaa Ne ne yberee ke men xlugar men. \v 24 Si laa de axtegue ne wal de nakdet de men-Israel no wdee de xlugar men-Israel mase nakdet de men-Israel zegnak zhuuk yag-olivoden ne wgyeed ledne wruug zhuuk merpee yag-olivo, ¡peleske men-Israel ne nak zegnak zhuuk merpee yag-olivo ne ybereedet men xlugar men! \s1 Chene yláá men-Israel lo dol \p \v 25 Yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, por ne tsugyadet lextoo de, yna noo lo de logne rut nandet: wakndíp lextoo gwrol men-Israel axtegue ne yzaa yra men ne nakdet men-Israel ne ylaleedx xdiiz Dëdyuzh, cheguin ysaan men-Israel ne ndíp lextoo men-Israel. \v 26 Chene che wak yra neree, yselaa Dëdyuzh yra men-Israel lo dol zegne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: \q1 Sión yruu men ne yselaa mén lo dol, \q1 chiid men ygyitxee men yra ne mal ne rlaa men ne zëëd xnëz Jacob. \q1 \v 27 Zenga nak ne gak kumplir xdiiz noo ne re noo lo men \q1 ne gun noo perdon xdol men. \p \v 28 Kasi yrandxee men-Israel nadet nlaleedx xdiznzoon Jesucrist, por neguin nak ne wak wlaleedx de Jesucrist yra de ne nakdet de men-Israel. Per benak ryaan Dëdyuzh men yra men, porke laa Ne nak ne wye xpenkwlal men por ne gak men xpén Ne. \v 29 Porke logne rseleedx Dëdyuzh nunk rgyitxeedet No, no yra mén ne laa Ne wye, nunk koleedxdet Ne men. \v 30 Chekwlo wondet de diiz nlaa de ne rlaan Dëdyuzh, per naaree ne rondet men-Israel diiz ylaa men ne rlaan Dëdyuzh, rles lextoo Ne de yra de; \v 31 zenga ke rlaa men-Israel naaree, rondet men diiz ylaa men ne rlaan Ne, per noze por ne yles lextoo Ne de yra de, neguin wako zenga chen yles ke lextoo Ne men yra men. \v 32 Porke laa Ne wdee si ne wondet yrandxee mén diiz, chen yles lextoo Ne men yra men. \p \v 33 ¡Kesentyent nyenii Dëdyuzh no kesentyent nan Ne! Rut gundet gan gaknan logne rlebleedx Ne, ni rut gundet gan ydee kwent logne rlaa Ne. \v 34 Zegne re lo xgyiich Ne: “¿Txuzh che waknan gan pe rlebleedx Dëdyuzh? ¿U txuzh gun gan gue logne rap Dëdyuzh degne ylaa Dëdyuzh? \v 35 ¿U txuzh nuu pe che wdee lo Dëdyuzh ne ykyeen men ne ycheree No lo men?” \v 36 Xen Dëdyuzh nak yrandxee kos, laa Ne wzhexkwaa we yrandxoo, no por laa Ne nako. ¡Saknon be Dëdyuzh ydeblo siguelendxee! Zengaw. \c 12 \s1 Zegne ryal ybán men ne rlaleedx Jesucrist \p \v 1 Por neguin yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, rnab noo lo de ne zegne wles lextoo Dëdyuzh be, guseleedx de laake de lo Ne zegnak te goon ne mbán ne che nak por laa Ne no ne rtseleedx Ne; zenga nak ne ryal saknon de Ne. \v 2 Ylaadetre de zegne rlaa noze mengyëzlyu, sinke logne gulaa, gutsaa zegne rlebleedx de, chen zenga yzaa zegne nak de, no gaknan de gonezhe nak ne rlaan Dëdyuzh ne ylaa de; ne rlaan Dëdyuzh weno, nzebleedxo, xnëzo. \p \v 3 Por dxiinree ne wseleedx Dëdyuzh lo noo, yna noo lo de yra de, ne ni te de ylepdet de xeblaan de laake de, sinke xnëz guguu xgyeryen de zegne wseleedx Dëdyuzh lo de ne rlaleedx de Dëdyuzh. \v 4 Porke zegnak te xkwerp mén, noze ndal la nako, per wren wren ne rlaa we, \v 5 zenga ke nak be, mase noze ndal be, per por ne rlaleedx be Jesucrist, tebegue nak be zegnak te xkwerp mén. \p \v 6 Nak nak ne wseleedx Dëdyuzh lo be te te be zegne wlaan Ne ne wseleedx No. Por neguin log men ne wseleedx Dëdyuzh lo ne gak men profet, rap men degne yzëët men xdiiz Ne lo mén zegne nak men men ne rlaleedx Ne. \v 7 Log men ne wseleedx Ne lo ne gun men xyudar ste mén, rap men degne gun men xyudar mén. Log men ne wseleedx Ne lo ne yneluu men xdiiz Ne lo mén, rap men degne yneluu men xdiiz Ne. \v 8 Log men ne wseleedx Ne lo ne ynino men mén, rap men degne ynino men mén. Log men ne wseleedx Ne lo ne ygueed men gan pagoxtee lo semén men, rap men degne ylaa meno ydeblextoo men. Log men ne wseleedx Ne lo ne ynebééy men, rap men degne xnëz ynebééy men. Log men ne wseleedx Ne lo ne yles lextoo men menprob, rap men degne nzoon tsuu lextoo men ylaa meno. \s1 Logne ryal ylaa men ne rlaleedx Jesucrist \p \v 9 Gugyanelsaa semén de ydeblextoo de. Gukoleedx ne mal; gulaa ne wen. \v 10 Gugyanelsaa yra de zegne ryaan ke de bech de; gusaknonelsaa no gugaknzebnëzlsaa. \p \v 11 Gyëëten de, gulaa xdxiin Dëdyuzh ydebgyiky ydeblextootee de. \p \v 12 Guzhiilen porke nanwen de ne nuu ne ykakwent de; gugun wantar chene rak de sufrir; ysalzaandet de yzaandxee dxe gunab lo Dëdyuzh. \p \v 13 Gugun xyudar xkompanyer be ne rlaleedx Jesucrist chene rzak men lyaaz; wen gugak lo mén ne rlenza ruxyuu de. \p \v 14 Gunab lo Dëdyuzh por men ne kanal de ne yzakzi men de, gunab lo Dëdyuzh por laa men, ygyiin ynabdet de ne sak men. \p \v 15 Guzhiilen yra de men ne rzhiilen; gugonno men ne roon. \p \v 16 Xnëz gubán yra de; tsugyadet lextoo de, sinke gutsëlsaa men ne probendxee rnaa, no ydxindet de ne tsuu lextoo de ne laa de nandee. \p \v 17 No ylaadet de ne mal por mén ne rlaa ne mal por laa de; mazdee guye gan pezee gulaa chen ylaa de ne wen nes lo yra mén. \v 18 Gukwii gan pezee gulaatee chen ybán de ndxi yra de semén de. \v 19 Yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, koodet xgyelnaa de lo mén chene pe rlaa men de, sinke gudee si laa Dëdyuzh nak ne ylaa gyelextis lo men; porke lo xgyiich Dëdyuzh zëëd ne re Dëdyuzh chene re Ne: “Noo nak ne ryal guu xkastig mén; noo nak ne gyizh yka men.” \v 20 No re ke lo xgyiich Dëdyuzh: “Belne rlaanen men ne rlaa lo de, gudee ne gu men, no belne rlaan men nis, gudee nis goo men; chen zenga ynetuunen de men.” \v 21 Ydeedet de si gun ne mal gan lo de; mazdee gulaa ne wen chen gun de gan lo ne mal. \c 13 \p \v 1 Yrandxee mén rap men degne gon men xdiiz xtis, porke por Dëdyuzh nak ne nuu xtis, no yrandxee xtis ne nuu, laa Dëdyuzh nak ne wzu men ne ynebééy men. \v 2 Por neguin mén ne rondet xdiiz xtis, rlaadet men ne rkyeen Dëdyuzh; yra men ne rlaandet ylaa ne rkyeen Dëdyuzh, zuu xkastig men. \v 3 Porke zudet xtis por ne guu xtis xkastig men ne rlaa ne wen, sinke le xtis zu por ne guu xtis xkastig men ne rlaa ne mal. Por neguin belne rlaan de ne guudet xtis xkastig de, xnëz gugak, chen ylep xtis xeblaan de. \v 4 Porke laa Dëdyuzh wseleedx dxiinree lo xtis por ne ylaa xtis ne wen por laa de yra de. Per belne rlaa de ne mal, cheguin si rap de degne ydxe de; porke let nozdet xkwent xtis rap xtis poder, sinke laa Dëdyuzh nak ne wseleedx dxiinree lo xtis chen guu xtis xkastig mén ne rlaa ne mal. \v 5 Por neguin rap de degne gon de xdiiz xtis, let nozdet por ne tsuudet xkastig de, sinke por ne nan de ne zenga ryal ylaa de. \v 6 Por neguin rgyizh de zeg impwest lo xtis porke laa Dëdyuzh wseleedx dxiinree lo men, no laapee we nak xdxiin men. \p \v 7 Gudee ne ryal te te mén: men ne zeeb de zeg impwest lo, gugyizho; men ne zeeb de lo, gugyizh ne zeeb de lo men; men ne ryal ne gaknzebnëz de lo, gugaknzebnëz lo men; men ne ryal ne ylep de xeblaan, gulep xeblaan men. \v 8 Rut lo seebdet de, mazdee gugyanelsaa; porke mén ne ryaan semén, kon neguin nak ne run men kumplir yra ne zëëd lo xley Dëdyuzh. \v 9 Porke re lo xley Dëdyuzh: “Ykanodet de mén ne nakdet lzaa de, yketet de mén, kwandet de, ykagyiidet de mén, ydebden de logne rap ste mén.” Porke yrandxee ne zëëd lo ley, kon tendxoo ylaa mén laa ne run men kumplir yrandxoo nga; laa we nga nak ne re: “Gugyaan semén de zegne ryaan ke de de.” \v 10 Mén ne ryaan semén, rlaadet men ne mal por semén men; por neguin chene ryaan semén mén, laa ne run men kumplir yra ne zëëd lo xley Dëdyuzh nga. \p \v 11 Gulaa yra neree porke che nan de gan pa tyempzhe nuu be, che wal yruu mkaal lo be, porke naaree che wyobdee yberee Jesucrist ne yselaa be lo xdol be ke chekwlo chene wzelo be wlaleedx be Ne. \v 12 Che mer gyenii lyu, che mer tsuu be yedxe; por neguin ysaan be ne rlaa be ne mal, ylaa be teblose ne wen. \v 13 Xnëz gak be, gak be zegnak chene nuu be yedxe. Ylaadet be lni noze por ne gak ylaa be yralondxee ne mal, ni sudxden be, ni ylaadet be ne mal ne rlaan led be ylaa, ni gapdet be bisye, ni tildet be, ni gakmbidyedet be, \v 14 sinke ylaa be zegne rlaan Jesucrist, yedet be gan pezee ylaa be ne rlaan led be ne nak be noze mengyëzlyu. \c 14 \s1 Yniidet de dizmal por xkompanyer de ne rlaleedx Jesucrist \p \v 1 Xnëz gugak lo men ne gyed wzelondxee rlaleedx Jesucrist, tildiizdet de yra de men belne rlebleedxdet men zegne rlebleedx de. \v 2 Porke nuu men ne rlaleedx Jesucrist re ne zak gu men yralondxee kos, per nuu men ne gyed wzelondxee rlaleedx Jesucrist ru nonchee lyaa. \v 3 Men ne ru yralondxee kos, yët neguin ne koo men xeblaan men ne rudet yralondxoo; men ne rudet yralondxoo, yët neguin ne yninyaan men men ne ru yralondxoo, porke yrandxee men che xpén Dëdyuzh nak men. \v 4 ¿Txu nak de ne rleedx de men ne rlaleedx Jesucrist? Belne wen ne rlaa men o ngyidetzego, xkwent Dëdyuzh nak neguin. Per slaa men ne wen porke kesentyent rap Dëdyuzh poder por ne ylaa Ne ne ylaa men ne wen. \p \v 5 Nuu men re ne nuu dxe nda, nuuzeg men re ne tese nak yrandxee dxe. Te te men ylaa men ne ryenen men wen por laa men. \v 6 Men ne re ne nuu dxe ne nda, por Dëdyuzh nak ne rlaa meno; le men ne re ne yët dxe ne nda, por Dëdyuzh ke nak ne rlaa meno; men ne ru yralondxee kos, por Dëdyuzh rlaa meno porke rdee men dexkyizhtee lo Ne; le men ne rudet yralondxoo, por Dëdyuzh ke nak ne rlaa meno no rdee ke men dexkyizhtee lo Ne. \p \v 7 Porke ni te be mbándet be por laake be, ni guetet be por laake be. \v 8 Belne mbán be, por Jesucrist mbán be; belne guet be, por Jesucrist guet be. Por neguin niguelzhe mbán be, niguelzhe wet be, xpén Jesucrist nak be. \v 9 Porke por neguin wet Jesucrist no wban ke Ne chen ynebééy Ne menmbán menguttee. \p \v 10 Per laa de, ¿penak rleedx de xkompanyer de ne rlaleedx Jesucrist? Le laa de, ¿penak rboo de xeblaan men? Yrandxee be rap be degne ybig be lo Dëdyuzh, chen ylaa Ne gyelextis lo be. \v 11 Porke re lo xgyiich Ne chene re Ne: \q1 Noo mbán noo. Lo noo nak ne suzhib yrandxee mén \q1 no yrandxee mén gue ne Dëdyuzh nak noo. \m \v 12 Por neguin rap be degne ydee be kwent lo Dëdyuzh te te be por yra ne wlaa be. \s1 Ylagdoldet de men ne rlaleedx Jesucrist \p \v 13 Yleedxdetre de xkompanyer de ne rlaleedx Jesucrist, sinke gugap kwent chen ylagdet de men lo dol o chen ylaadet de ne gyab men lo dol. \v 14 Laa Jesucrist raknonen noo ne nanwen noo ne let doldet ne gu mén yralondxee kos, per belne nuu mén nuu lextoo ne nuu kos ne dol gu men, cheguin si dolo por laa men. \v 15 No belne por logne ru de, ngyidet ruu lextoo xkompanyer de ne rlaleedx Jesucrist, neguin rna ne ryaandetre de men. Ylaadet de perdid men ne che wgyizh Jesucrist xdol noze por ne ru de yralondxee kos. \v 16 Por neguin ylaadet de ne yninyaan xkompanyer de de, mase laa de nan ne wen rlaa de. \v 17 Porke por Dëdyuzh, let ne rudet mén ni let ne roodet mén nak ne non, sinke ne non nak ne ybán men xnëz no ne ybán men ndxi no ne nzoon tsuu lextoo men por ne raknonen Espíritu Sant men. \v 18 Men ne rlaa xdxiin Jesucrist zeree, rzak lextoo Dëdyuzh ne rlaa men no rlep mén xeblaan men. \p \v 19 Por neguin yoo ye be gan pezee ybánendxi be no gan pezee ylar be zegne zëëd lo xdiiz Dëdyuzh yra be xkompanyer be. \v 20 Gutxupdet de lextoo xpén Dëdyuzh por logne ru de. Yrandxee kos zak gu méno, per ne mal nak ne rlaa men ne ryab ste mén lo dol por logne ru men. \v 21 Por neguin mazre wendee gudet de bëël, ni goodet de bin, ni ylaadet de ste kos ne ylaa ne gyab xkompanyer de lo dol. \v 22 Laa de nan de ne let doldet ne gu mén yralondxee kos, per mazre noze yrup de Dëdyuzh gugaknano. ¡Nzoon men ne ru yralondxee kos sin ne nutxupdet lextoo men! \v 23 Per le men ne nutxup lextoo por logne ru men, cheguel sakzi men, porke rudet meno ydebgyiky ydeblextoo men; yrandxee ne rlaa mén belne rlaadet meno ydebgyiky ydeblextoo men, dolo. \c 15 \s1 Rap mén degne ylaa men logne sak lextoo semén men \p \v 1 Por neguin laa be ne rlaleedx be Jesucrist ydebgyiky ydeblextootee be, rap be degne gun be xyudar men ne gyed wzelondxee rlaleedx Jesucrist; ylaadet be noze ne rzak lextoo be laake be. \v 2 Te te be rap be degne ylaa be logne sak lextoo xkompanyer be no ylaa be ne wen por laa men, chen mazre ylaleedx men Jesucrist. \v 3 Porke ni Jesucrist wyedet Ne ne nzak lextoo Ne laake Ne, sinke por laa Ne wak kumplir ne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: “Noo wrukano yra diznyaan ne rnii mén por laa de.” \v 4 Yrandxee ne ka lo xgyiich Dëdyuzh axtegue chekwlo, wkaa we chen gaknan be pezee ybán be; laa we rguu lextoo be no laa we rlaa ne rap be pasens, por neguin nanwen be ne sláá be lo dol. \v 5 Dëdyuzh rlaa ne rap be pasens no laa Ne rguu lextoo be, laa Ne gaknonen de yra de chen xnëz ybán de zegne rlaan Jesucrist, \v 6 chen tebegue gak de yra de, tebegue gak xrëz de saknon de Dëdyuzh Xuz Jesucrist. \s1 Wakzëët xdiiz Jesucrist lo men ne nakdet men-Israel \p \v 7 Por neguin wen gugak lo xkompanyer de zegne wak Jesucrist lo de yra de, chen saknzoon de Dëdyuzh. \v 8 Gukanzaleedx ne wdxiid Jesucrist gyëzlyu wun Ne xyudar men-Israel, chen gak kumplir diiz ne re Dëdyuzh lo yra xpenkwlal men, zenga nak ne wbonyoo Jesucrist ne Dëdyuzh si run Ne kumplir xdiiz Ne, \v 9 no wdxiid ke Ne chen saknon men ne nakdet men-Israel Dëdyuzh por ne wles lextoo Dëdyuzh men, zegne zëëd lo xgyiich Ne ledne re: \q1 Por neguin saknon noo de nes lo yrandxee mén ne nakdet men-Israel \q1 no golbaan noo por la de. \m \v 10 No re ke lo xgyiich Dëdyuzh: \q1 Yra de ne nakdet de men-Israel, guzhiilen yra de men ne nak men-Israel. \m \v 11 No le re ke lo xgyiich Dëdyuzh: \q1 Gusaknon Dëdyuzh yrandxee de ne nakdet de men-Israel, \q1 yrandxee mén rap men degne saknon men Ne. \m \v 12 Zenga ke wkaa Isaías lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: \q1 Lad men ne zëëd xnëz Isaí yrukaa te men \q1 ne ynebééy lo men ne nakdet men-Israel, \q1 no yrandxee men ne nakdet men-Israel ykalo lo men guin. \p \v 13 Dëdyuzh rlaa ne raknan be ne zak yra ne re Ne ne ylaa Ne, laa Ne ylaa ne kesentyent yzhiilen de, laa Ne yseleedx gyelendxi lo de por ne rlaleedx de Ne chen por xpoder Espíritu Sant mazre gaknanwen be ne zak yra ne re Ne ne ylaa Ne. \p \v 14 Nanwen noo ne yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, kesentyent wen de, no kesentyent nuu xgyeryen de, no nan de rnino de xkompanyer de te te de. \v 15 Per nee lo gyiichree nuu ledne wyezh noo wkaa noo dizfwert por laa de, chen ynileedx do, wlaa noo we por poder ne wseleedx Dëdyuzh lo noo \v 16 chen ylaa noo xdxiin Jesucrist lo men ne nakdet men-Israel. Dxiin ne rlaa noo nak ne rzëët noo xdiznzoon Dëdyuzh lo men, chen por xpoder Espíritu Sant gak men xpén Dëdyuzh no chen ychig noo men lo Dëdyuzh zegnak te goon ne rnesak lextoo Ne. \p \v 17 Por ne rlaa noo xdxiin Dëdyuzh, rap noo rson ne tsugya lextoo noo ne nak noo xpén Jesucrist. \v 18 Porke bet ryezhdet noo yzëët noo ne wlaa noo noze noo, sinke le noo rzëët nonchee yra ne raknonen Jesucrist noo ne rlaa noo chen gon men ne nakdet men-Israel diiz ylaa men ne rlaan Dëdyuzh; wak neree por yra diiz ne rnii noo no por yra ne rlaa noo, \v 19 no le por yra gyelmilaguer no le por yra gyelenzoon ne wak lad men por xpoder Espíritu Sant. Zenga nak ne wzëët noo xdiznzoon Jesucrist yra gyëz desde Jerusalén axtegue Ilírico. \v 20 Per logne rlaa noo, rye noo gan pezee yzëët noo xdiznzoon Jesucrist ledne axtegue gardetlel gakzëëto, chen tsazëëdet noo we ledne che wzëët ste méno. \v 21 Zegne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: \q1 Men ne axtegue gardetlel gon xdiiz Ne, snebeey men Ne. \q1 Men ne axtegue gardetlel gon xkwent Ne, sdee men kwent xdiiz Ne. \s1 Rlebleedx Pabel tsa Pabel Roma \p \v 22 Por neguin nak ne wundet noo gan ndxiid noo wii lo de wa, mase ndal tir wlaan noo ndxiid noo. \v 23 Per naaree ne che wyal wzëët noo xdiiz Jesucrist nesree, kom che wakxcheroo rlaan noo chiid noo lo de yra de, \v 24 por neguin chene tsa noo España, rlebleedx noo tee noo lo de; lex chene sakse lextoo noo ne ykaa noo lo de wa txup tson gbiz, tegue yna de gun de xyudar noo chen ydxiin noo ledne tsa noo. \v 25 Per naaree le noo tsa Jerusalén, tsaneey noo tebla med ykyiinen yra xkompanyer be ne nuu no. \v 26 Porke wlen lextoo men-Macedonia ne rlaleedx Jesucrist wtop men med yra men men-Acaya, chen yxaal meno Jerusalén lo yra menprob ne nak xpén Jesucrist. \v 27 Noze xkwent zhal men wlaa meno, per ryal ne ylaa meno por men-Israel por ne che nak men zegnak men ne zeeb lo men-Israel; porke por men-Israel nak ne wak men ne nakdet men-Israel xpén Jesucrist, por neguin rap ke men degne gun men xyudar men-Israel ne nak xpén Jesucrist. \v 28 Chene luzhse ylaa noo neree ne ydekwentse noo goon ne wxaal men lo men-Israel, lex yruu noo tsa noo España, cheguin tee noo lo de yra de wa. \v 29 Che nanwen noo ne chene ylenzase noo lo de wa, kesentyent gaknonen Jesucrist noo yzëët noo xdiznzoon Ne lo de yra de. \p \v 30 Yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, por la Jesucrist no por gyeleryaan ne wseleedx Espíritu Sant lo be, rnab noo lo de ne gun de xyudar noo ynab de lo Dëdyuzh por noo; \v 31 gunab lo Ne chen gaknonen Ne noo chen bet ylaadet men-Judea noo porke rlaleedxdet men Jesucrist, no chen wen ykakwent men-Jerusalén ne rlaleedx Jesucrist med ne tsaneey noo ne ykyiinen men, \v 32 no chen belne yna Dëdyuzh axtegue nzoon nuu lextoo noo ylenza noo lo de, no chen yne noo ne ylenza noo lo de wa. \v 33 Dëdyuzh yseleedx gyelendxi lo de, laa Ne gaknonen de yra de. Zengaw. \c 16 \s1 Diztyuzh ne zob lo gyiichree \p \v 1 Yna noo lo de yra de ne wen gugak lo Febe wnaa ne rlaleedx Jesucrist, laa men nak ne run xyudar men ne rlaleedx Jesucrist gyëz-Cencrea. \v 2 Por la Jesucrist wen gugak lo men zegne ryal gak de ne nak de men ne rlaleedx Jesucrist, no gugun xyudar men lo kwaskyertee lyaaz ne rzak men, porke ndal mén zayun men xyudar, axtegue xyudar noo che zayun men. \p \v 3 Gudee diztyuzh lo Priscila no le lo Aquila ne nak xemgyeey men, yrup men nak ne run xyudar noo ne rlaa noo xdxiin Jesucrist. \v 4 Axtegue wboleedx men xgyelembán men wselaa men noo lo gyelgut; por neguin rdee noo dexkyizhtee lo men, no let nozdet noo rdee dexkyizhtee lo men, sinke no ke yra men ne nakdet men-Israel ne rlaleedx ke Jesucrist. \v 5 No gudee ke diztyuzh lo yra men ne rlaleedx ke Jesucrist men ne rdop ruxyuu Priscila yrup men Aquila. No gudee ke diztyuzh lo xmig noo Epeneto ne primerendxee wlaleedx Jesucrist Asia. \v 6 No gudee diztyuzh lo Mli ne kesentyent zayun xyudar de yra de. \v 7 No gudee diztyuzh lo yrup menlaz noo, lo Andrónico no le lo Junias, yra noo men wuu chegyiib; che rnebeywen poxter men, kwlodee men wlaleedx Jesucrist ke lo noo. \p \v 8 No gudee diztyuzh lo Amplias ne nak xmig noo no ne rlaleedx ke Jesucrist zegne rlaleedx ke noo Jesucrist. \v 9 Gudee diztyuzh lo Urbano ne run xyudar noo lo xdxiin Jesucrist no le lo Estaquis ne nak ke xmig noo. \v 10 Gudee diztyuzh lo Apeles, men ne rbonyoo ne nli xpén Jesucrist nak. Gudee diztyuzh lo yra men ne nak xfamilye Aristóbulo. \v 11 Gudee diztyuzh lo menlaz noo ne la Herodión. Gudee diztyuzh lo Narciso yra Narciso xfamilye Narciso ne rlaleedx Jesucrist. \v 12 Gudee diztyuzh lo Trifena no le lo Trifosa ne rlaa xdxiin Jesucrist. Gudee diztyuzh lo Pérsida ne nak xmig be no ne kesentyent zalaa xdxiin Jesucrist. \v 13 Gudee diztyuzh lo Rufo ne kesentyent rlaleedx Jesucrist no le lo xnaa men, rzak noo xnaa men zegne rzak ke noo xnaa noo. \v 14 Gudee diztyuzh lo Asíncrito, lo Flegonte, lo Hermas, lo Patrobas, lo Hermes no le lo stebëd men ne rlaleedx Jesucrist. \v 15 No gudee diztyuzh lo Filólogo, lo Julia, no lo Nereo no le lo bzaan Nereo, no lo Olimpas no le lo yrandxee men ne rlaleedx Jesucrist. \p \v 16 Gugabtyuzhelsaa yra de kon te bzhid, sin ne yzaadet ne mal lextoo de. Yrandxee xpén Jesucrist rxaal diztyuzh lo de. \p \v 17 Yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, rnab noo lo de ne gap de kwent yra men ne rzobnadil no ne rye gan pezee ysalzaan mén ne rlaleedx men Jesucrist no ne nuu konter por yra ne wseed de; gusalzaan men ne rlaa zenga. \v 18 Porke rlaadet men xdxiin Jesucrist, sinke le men rlaa noze xgyeryen men, lex kon diztsoow dizndoondxee ne rnii men, run men gan rkade men mén ne bet nandet. \v 19 Per laa de yra de, yrandxee mén nan ne ron de diiz rlaa de zegne rlaan Dëdyuzh. Por neguin rzhiilen noo por yra ne rlaa de; per rlaan noo konyoo de xgyelenyenii de por ne ylaa de ne wen, per let por ne ylaadet de ne mal. \v 20 Wyob ylaa Dëdyuzh ne rseleedx gyelendxi ne ykuudx de Bzelo. Jesucrist gaknonen de yra de. \p \v 21 Timotew ne nak xkompanyer noo ne rlaa noo xdxiin Dëdyuzh rxaal diztyuzh lo de yra de, no le Lucio, no le Jasón, no le Sosípater, menlaz noo nak gyon menree. \p \v 22 Noo nak Tercio ne kayun xyudar Pabel ne kakaa Pabel gyiichree, rxaal noo diztyuzh lo de ne no de rlaleedx Jesucrist. \p \v 23 No le Gayo rxaal diztyuzh lo de. Ruxyuu men wbë́z noo no ruxyuu ke men nak ne rdop yrandxee men ne rlaleedx ke Jesucrist. No Erasto ne nak xtesorer mengyëz rxaal diztyuzh lo de no le men ne la Cuarto ne rlaleedx ke Jesucrist. \p \v 24 Jesucrist gaknonen de yra de. Zengaw. \s1 Saknon be Dëdyuzh \p \v 25 Yoo ydee be dexkyizhtee lo Dëdyuzh. Laa Ne rlaa ne rsalzaandet de ne rlaleedx de Jesucrist zegne wneluu noo xdiznzoon Jesucrist no zegne wzëët noo we; porke zenga nak ne wlaan Dëdyuzh axtegue antes ne gaa gyëzlyu, per wdeedet Ne si ne nyaknangue méno. \v 26 Per naaree che waknan méno por yra liber ne wkaa yra profet zegne wkyeen Dëdyuzh ne mbán ydeblo siguelendxee. Yrandxee mén che waknano, chen gon men diiz ylaleedx men Jesucrist. \p \v 27 Tendxee Dëdyuzh no yrandxee kos nan Ne. Ydeblo siguelendxee ryal ne saknzoon mén Ne por Jesucrist. Zengaw.