\id MRK Zapoteco de Quiegolani (ZPI), Final USFM files output from InDesign April 16, 2010 \h MARCOS \toc1 Xdiznzoon Jesucrist ne Wkaa San Marcos \toc2 MARCOS \toc3 Mr. \mt1 Xdiznzoon Jesucrist \mt1 ne Wkaa San Marcos \c 1 \s1 Wzëët Xwa xdiiz Dëdyuzh denbidx \r (Mt. 3:1-12; Lc. 3:1‑9, 15‑17; Jn. 1:19-28) \p \v 1 Zeree wzelo wakzëët xdiznzoon Jesucrist XPee Dëdyuzh. \p \v 2 Wakzëëto zegne zëëd lo liber ne wkaa profet-Isaías ledne re: \q1 Noo yxaal te mén ne saner lo de \q1 chen ylaxnëz men xnëz de. \q1 \v 3 Te rëz rlen denbidx, re we: \q1 “Gulaxnëz xnëz Men ne rnebééy, guxal te nëz ne tebli.” \m \v 4 Zenga wak chene wdxiid Xwa ne rtxobnis, wa Xwa denbidx, re Xwa lo mén ne yrobnis men no ysaan men xgyelmal men chen gun Dëdyuzh perdon xdol men.\fig Wa Xwa ne rtxobnis denbidx|src="16_CN01651B.TIF" size="COL" ref="Mark 1:4" \fig* \v 5 No yrandxee mén ne nuu lo lyu ne la Judea no le men-Jerusalén rruu ra ron ne rzëët Xwa. Lex rxobdol men, rluzh nga rtxobnis Xwa men rugyow-Jordán. \p \v 6 Kon xgyits kamey nzhexkwaa xab Xwa, le sinturon ne ruu txu Xwa nak gyed, le ne ru Xwa nak miich no le dxin ne nuu den. \v 7 Rzëët Xwa xdiiz Dëdyuzh lo mén, re Xwa lo men: \p ―Te men ne gyed zëëd, axtegue ni xgyël men rzëëldet noo ychil noo nii men porke mazre rapdee men poder ke lo noo. \v 8 Noo noze kon nis wtxobnis noo de yra de, per le mén guin kon Espíritu Sant ytxobnis men de. \s1 Ne wrobnis Jesus \r (Mt. 3:13-17; Lc. 3:21-22) \p \v 9 Cheguin ke wruu Jesus gyëz-Nazaret ne nak lo lyu ne la Galilea, lex wtxobnis Xwa Ne rugyow-Jordán. \v 10 Zegne wruu Ne lo nis, wii Ne wyal gyeybaa no wii Ne zëdtseeb Espíritu Sant, wyab Espíritu Sant led Ne zegnak te mëër, \v 11 no wlen te rëz gyeybaa, re we: \p ―Laa de nak XPee noo ne ryaan noo; kesentyent rnesak de lextoo noo. \s1 Wlaa Bzelo Jesus preb gan pe slaa Ne dol \r (Mt. 4:1-11; Lc. 4:1-13) \p \v 12 Zhich guin wano Espíritu Sant Jesus denbidx. \v 13 Nga wkaa Jesus txuplal gbiz lad maa ne ndux; ne ka Ne nga wlaa Bzelo Ne preb gan pe slaa Ne dol. Zhich guin wdxiin tebëd angel wdee ne wu Ne. \s1 Diiz ne wzëët Jesus lo mén Galilea \r (Mt. 4:12-17; Lc. 4:14-15) \p \v 14 Chene che nuu Xwa chegyiib, wa Jesus lo lyu ne la Galilea wazëët Ne zegne rkyeen Dëdyuzh, \v 15 re Ne: \p ―Le or che wdxiin no che wyob gak ne rkyeen Dëdyuzh. Gusaan xgyelmal de; gulaleedx xdiznzoon Dëdyuzh. \s1 Wbëz Jesus tap mén ne rkaa gozmël \r (Mt. 4:18-22; Lc. 5:1-11) \p \v 16 Chene za Jesus tebrunis-Galilea, wii Ne zu Simon no le Ndrizh bech Simon, katxoon men xgyix men lo nis porke gozmël rkaa men yrup men. \v 17 Lex re Ne lo men: \p ―Gutanal noo; noo ylaa ne ylaa de mén xpén Dëdyuzh. \p \v 18 Orgueguin wsan men xgyix men, zanalgue men Ne. \p \v 19 Lex wzaa Ne stebla, wii Ne yrubech xpee Zebedew, Jacob no le Xwa, kalaxnëz men xgyix men lenbark. \v 20 Wbëzgue Ne men, orguin wsan men xuz men lenbark yra xuz men men ne kalano men dxiin, zanal men Ne. \s1 Wneseyaken Jesus te men ne nuu menzab lextoo \r (Lc. 4:31-37) \p \v 21 Wdxiin Jesus gyëz-Capernaum yra Ne men; lex dxe ne rne men-Israel, wdee Ne lenydoo, wzelo Ne wneluu Ne mén. \v 22 Axtegue wzee wzak mén por yra ne rneluu Ne, porke rneluu Ne zegnak te men ne rnebééy, rneluudet Ne zegne rneluu maxter ley. \v 23 Lenydoo guin zob te mgyeey ne nuu menzab lextoo. Wzelo menzab rderëz menzab, \v 24 re menzab: \p ―¿Penak rdee de lad noo Jesus men-Nazaret? ¿Pe zëëd de yluzh de noo? Rnebeey noo de no nan noo ne nakdet de mendol, XPee Dëdyuzh nak de. \p \v 25 Orguin wakndux Jesus lo menzab guin, re Ne: \p ―¡Gusoow ruu de! ¡Guruu lextoo ménree! \p \v 26 Orguin wlaa menzab ne wlen xgyiz mén guin ste, noze robtsadii menzab wruu menzab lextoo men. \v 27 Yrandxee mén wzee wzak, rnabdizlsaa men, re men: \p ―¡Pagoxlegree! ¿Pe ne kwebzheree rneluu ménree? ¡Gukwii gante, rap ménree poder rnebééy men axtegue lo menzab, no ron menzab xdiiz men! \p \v 28 No ydendxee lo lyu ne la Galilea gyiid gyiidske wrëëts diiz yra neguin ne rlaa Jesus. \s1 Wneseyaken Jesus xnasweguer Simon-Bëd \r (Mt. 8:14-15; Lc. 4:38-39) \p \v 29 Zegne wruu Jesus lenydoo, wa Ne yra Ne Jacob no le Xwa ruxyuu Simon yrup Simon Ndrizh. \v 30 Le xnasweguer Simon nex lo loon rlen men xlaa, lex re mén lo Jesus ne rzhuun wnaa guin. \v 31 Orguin wbig Jesus lo men, wnëëz Ne nya men wnesobli Ne men; orgueguin wruu xlaa led men. Lex wdee men ne wu Ne yra Ne xpén Ne. \s1 Wneseyaken Jesus ndal mengyiz \r (Mt. 8:16-17; Lc. 4:40-41) \p \v 32 Chene che waaz ngbiz or ne che zëdnit lyu, wano mén yrandxee mengyiz lo Jesus no le mén ne nuu menzab lextoo. \v 33 No yrandxee mengyëz guin wdxiin ruyuu guin. \v 34 Lex wneseyaken Jesus ndal mén ne rzak noze wren wren gyelgyiz, no wboo Ne menzab lextoo yra mén ne nuu menzab lextoo; per wdeedet Ne si nnii menzab guin porke nan Ne ne che nan menzab guin gan txu nak Ne. \s1 Le Jesus rzëët xdiiz Dëdyuzh lo men-Galilea \r (Lc. 4:42-44) \p \v 35 Te rsil benakre nkeb waxee Jesus, wruu Ne lenlgyëz guin wa Ne te ledne yëtet mén chen ynab Ne lo Dëdyuzh. \v 36 Lex waye Simon Ne yra Simon xkompanyer Simon. \v 37 Chene wzël Ne lo men, re men lo Ne: \p ―Le yrandxee mén ka kaye de. \p \v 38 Per wke Ne re Ne: \p ―Yoo tsa be yra ledne nak guex nee chen yzëët noo xdiiz Dëdyuzh no nga, porke por neguin zëëd noo. \p \v 39 Zenga wkaa Jesus ydendxee lo lyu ne la Galilea wzëët Ne xdiiz Dëdyuzh lenydoo te te gyëz, no wboo Ne menzab lextoo yra mén ne nuu menzab lextoo. \s1 Wneseyaken Jesus te men ne rzak gyiz ne la lepra \r (Mt. 8:1-4; Lc. 5:12-16) \p \v 40 Wbig te men ne rzak gyiz ne la lepra, wzuzhib men lo Jesus, wnab men lo Ne, re men: \p ―Belnaal yna de zun de gan yneseyaken de noo. \p \v 41 Orguin wles lextoo Jesus men, wzegaa Ne nya Ne wtee No led men, re Ne: \p ―Sna noo. Gugyaken. \p \v 42 Orgueguin wyaken led mén guin, axtegue nya wyan led men. \v 43 Orguin wguli Jesus men nëz sya men, per re Ne lo men: \p \v 44 ―Che nan de rut lo guedet do, nonchee lo fxuz gutsa gutsaluu led de no gutsaron xgoon de ne che wakndaa de nes lo Dëdyuzh zegne zëëd lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises chen gaknan mén ne che wyaken led de. \p \v 45 Per zegne wruu mén guin nga, wzelogue men wuu men diiz lo mén neguin ne wak. Por neguin nak ne nuudetre nkanyoo Jesus ni ste gyëz, sinke teblose fwer lenlgyëz wkaa Ne ledne yëtet mén. Per mase zenga, gyëzree gyëzrotee rruu mén rdxiin mén lo Ne. \c 2 \s1 Wneseyaken Jesus te mgyeey ne noze waknet led \r (Mt. 9:1-8; Lc. 5:17-26) \p \v 1 Chene che wluzh txup tson gbiz, wberee Jesus wdee ke Ne lenlgyëz-Capernaum. Ne waknan mén ne le Ne che ke ka Capernaum, \v 2 kesentyent ndal mén wdop lo Ne, axtegue rgadet ledne kwiin men; orguin wzëët Ne xdiiz Dëdyuzh lo men. \v 3 Orke guin wdxiin tap mén nga ledne zu Ne, wdxinneey men te mgyeey ne noze waknet led. \v 4 Per kom rakdet ydxiin men axtegue lo Ne por tant ndal mén ndxin lenyuu ledne zu Ne, orguin wlis men tebëd tezh led yuu guin; lex nes guin wlit men mengyiz guin ydebxloon men.\fig Chene wneseyaken Jesus mgyeey ne noze waknet led|src="17_LB00305B.TIF" size="COL" ref="Mark 2:4" \fig* \v 5 Ne wii Ne ne rlaleedx yra mén guin Ne, re Ne lo mengyiz guin: \p ―Zhiin, le xdol de che wak perdon. \p \v 6 Orguin nuu lextoo tebëd maxter ley ne zob nga: \v 7 “¿Penak rnii ménree zeree? Diznyaan rnii men por Dëdyuzh, porke rut rundet gan gun perdon xdol mén, sinke nonchee Dëdyuzh run gan run perdon xdol mén.” \v 8 Per kom nan Jesus gan pe nuu lextoo men, lex re Ne lo men: \p ―¿Penak rlebleedx de zegwa? \v 9 ¿Pe mazre mbëëdee gue noo lo mengyiz: “Le xdol de che wak perdon”, u ne gue noo lo men: “Gutsaxee gulis xloon de, gugya”? \v 10 Orree kwii de yra de gante ne Men ne wdxiid wak Mén rap men poder nee gyëzlyuree por ne gun men perdon xdol mén. \p Lex re Ne lo mengyiz guin: \p \v 11 ―Yna noo lo de, gutsaxee gulis xloon de, gugya ruxyuu de. \p \v 12 Orgueguin waxee mén guin, wlis men xloon men, wruu men nga nes lo yra mén. Por neguin wzee wzak yrandxee mén, lex wzelo men wzaknzoon men Dëdyuzh, re men: \p ―Nunk gardet kwii be gak neree ne wak orree. \s1 Wbëz Jesus Leví \r (Mt. 9:9-13; Lc. 5:27-32) \p \v 13 Zhich guin wruu Jesus wa Ne runis ste. Lex ra yrandxee mén lo Ne, rneluu Ne men. \v 14 Ne za Ne, wii Ne zob Leví xpee Alfeo ledne rgoob Leví zeg impwest, lex re Ne lo Leví: \p ―Gutanal noo. \p Orguin wzuli Leví zanal Leví Ne. \p \v 15 Te chene zob Jesus ruxyuu Leví yra Ne xpén Ne, zob Ne lo mezh zobyu Ne yra Ne tebëd men ne rgoob zeg impwest no le stebëd mendol, porke che kesentyent ndal men ranal Ne ledne ratee Ne. \v 16 Ne wii maxter ley yra men men ne nak farisew ne zobyu Ne yra Ne mén guin, re men lo xpén Ne: \p ―¿Penak ru xmaxter de yra men men ne rgoob zeg impwest no le yra men mendol? \p \v 17 Ne won Jesus ne re men zenga, re Ne lo men: \p ―Men ne ngyëël, rkyiinden men doctor, sinke men ne rzhuun, men guin rkyiinen doctor. Noo zëëdet noo zëdye noo menwen, sinke le noo zëdye mendol. \s1 Wnabdiiz mén lo Jesus gan penak rkwandet xpén Ne \r (Mt. 9:14-17; Lc. 5:33-39) \p \v 18 Te chene rkwan xpén Xwa no le men ne nak farisew por ne saknon men Dëdyuzh, wa tebëd mén lo Jesus, wnabdiiz men lo Ne, re men: \p ―¿Penak rkwan xpén Xwa no rkwan ke men ne nak farisew, le xpén de rkwandet men? \p \v 19 Wke Jesus, re Ne: \p ―Lo te dooy, ¿peguin zak gudet xemyooz nobye myentras ne benak zu nobye lo men? Belne benak zu nobye lo men, gakdet ne gudet men. \v 20 Per sdxiin dxe ne ybetxee nobye lo men; cheguin si ykwan men. \p \v 21 ’Rut rkadaadet tebla lërkweb led te lëryuux, porke rdop lërkweb, lex rtxëzo lëryuux, mazre raknzhoodee ledne wrëz. \v 22 Ni rut rgaadet binkweb lengyedyuux, porke belne ylaa men zenga, stxëz binkweb gyedyuux; nigle xiin bin, nigle xiin gyed. Por neguin binkweb leen ke gyedkweb taa we. \s1 Wkyiits xpén Jesus zhobxtil dxe ne rne men-Israel \r (Mt. 12:1-8; Lc. 6:1-5) \p \v 23 Te dxe ne rne men-Israel, wdee Jesus ledne nuu zhobxtil yra Ne xpén Ne. Lex za za xpén Ne rkyiits men xebzun zhobxtil. \v 24 Lex re men ne nak farisew lo Ne: \p ―¿Penak rlaa xpén de ne ndux ylaa be dxe ne rne be? \p \v 25 Wke Ne re Ne: \p ―¿Pe gardet gool de lo xgyiich Dëdyuzh ledne re ne wlaa David chene wlaanen zhaa ne wakyët ne nyu zhaa yra zhaa xkompanyer zhaa? \v 26 Wdee zhaa lenxeydoo Dëdyuzh chene nak Abiatar fxuz ne mazre nondee, wgoob zhaa gyëtxtil ne nakleey wu zhaa yra zhaa xkompanyer zhaa, no ndux gu kwaskyer mén gyëtxtil guin, nonchee fxuz rak ru we. \p \v 27 No re Ne: \p ―Dxe ne rne be, por mén wyano, let por laadeto wyan mén. \v 28 Por neguin Men ne wdxiid wak Mén rak ke rnebééy men no dxe ne rne be. \c 3 \s1 Wneseyaken Jesus te mgyeey ne miitx nya \r (Mt. 12:9-14; Lc. 6:6-11) \p \v 1 Wdee Jesus lenydoo ste; nga zob te mgyeey ne miitx te nya. \v 2 Kom noze kaleedx mén gan pe sneseyaken Ne mgyeey guin dxe ne rne men-Israel, chen tsël gan pezee ykagyii men Ne. \v 3 Lex re Ne lo mgyeey guin ne miitx nya: \p ―Gusuli, gusu gwrooltee. \p \v 4 Zhich guin wnabdiiz Ne lo mén ne ndxin nga, re Ne: \p ―¿Pagox nak ne ryal ylaa me dxe ne rne me, ne wen u ne mal?, ¿yselaa me xgyelembán te mén u yket me men? \p Per noze chi wbiin men yra men. \v 5 Orguin legue wlaa Ne wii Ne lo yra mén ne ndxin kbii Ne no legue wunles lextoo Ne por ne nadet men gon men diiz. Lex re Ne lo mgyeey guin: \p ―Guzegaa nya de. \p Zegne wzegaa meno, wakwengoo. \v 6 Per zegne wruu yra men ne nak farisew nga, wzelogue men yra men xpén Herodes wye men gan pezee yket men Ne. \s1 Ndal mén wdxiin runis \p \v 7 Zhich guin wa Jesus runis-Galilea yra Ne xpén Ne; kesentyent ndalyaa men-Galilea wanal Ne. \v 8 No chene waknan mén yra ne nzoon ne rlaa Ne, ndalyaa mén wa lo Ne: men-Judea, men-Jerusalén, men-Idumea, no le men ne wruu stebkoo gyow-Jordán, no le men nes Tiro, no le men nes Sidón. \v 9 Por neguin re Jesus lo xpén Ne ne ylaxnëz men te leen bark chen tee Ne leeno, chen gueendet yra mén guin Ne. \v 10 Kom kesentyent ndal mén che wneseyaken Ne, yrandxee mén ne rzhuun rbig lo Ne chen ytee nya men led Ne. \v 11 No te te chene rwii menzab Ne, rzuzhib menzab lo Ne, noze rderëz menzab, re menzab: \p ―¡XPee Dëdyuzh nak de! \p \v 12 Per waknduxyaa Ne lo menzab chen yzëëdetre menzab gan txu nak Ne. \s1 Wye Jesus chibtxup xpoxter Jesus \r (Mt. 10:1-4; Lc. 6:12-16) \p \v 13 Zhich guin wyeep Jesus te txu gyeey, wbëz Ne tebëd mén lo Ne, lex wdxiin men lo Ne. \v 14 Lad yra men guin wye Ne chibtxup mén chen tsanal men Ne no chen yxaal Ne men tsazëët men xdiiz Dëdyuzh, lex wnesela Ne men poxter \v 15 no wdee Ne poder lo men yra men chen koo men menzab lextoo mén. \v 16 Laa yra chibtxup poxter guin nga nak: Simon no wnesela ke Ne men Bëd, \v 17 nak Jacob no le Xwa bech Jacob, zhiin Zebedew nak men yrup men, wnesela Ne men Boanerges (diizree rna Zhiin Ngwzii), \v 18 no le Ndrizh, Blib, Bartolomé, Mdëw, Tmazh, Jacob xpee Alfeo, Tadeo, Simon men ne nak cananist, \v 19 no le Judas Iscariote ne wdekwent Ne. \s1 Re mén ne laa Beelzebu rdee poder lo Jesus \r (Mt. 12:22-32; Lc. 11:14-23; 12:10) \p Zhich guin wdee Jesus te lenyuu yra Ne xpén Ne, \v 20 lex wdop ndalyaa mén lo Ne ste, axtegue ni ryobdet gu Ne yra Ne xpén Ne. \v 21 Chene waknan xparyent No, za men chen tsaxii men Ne, porke re men roots xtoo Ne. \p \v 22 Le yra maxter ley ne wruu Jerusalén re: \p ―Beelzebu\f + \fr 3:22 \ft Beelzebu rna Bzelo.\f* ne rnebééy lo menzab nuu lextoo ménree, laa Beelzebu rdee poder lo men ne rboo men menzab lextoo mén. \p \v 23 Lex wbëz Jesus men yra men, re Ne lo men: \p ―¿Pezee gak koo Bzelo laake sebzelo Bzelo lextoo mén? \v 24 Belne rdil gobyeren laake xpén gobyeren, rdiidet gobyeren guin. \v 25 No belne rdilelsaa te familye, laake rdiidet ke familye guin. \v 26 Zenga ke, belne rdil Bzelo laake sebzelo Bzelo, ydiidet ke Bzelo, sinke lel luzh Bzelo. \p \v 27 ’Rut gundet gan tee lenxyuu te mgyeey ne ndíp chen gweey men yra ne rap mgyeey guin, belne yliibdet men mgyeey guin primer. Per belne primer yliib men men, zenga si zun men gan gweey men yra ne rap mgyeey guin. \p \v 28 ’Nligue yna noo lo de yra de ne zak perdon yrandxee xdol mén no yrandxee diznyaan ne rnii men. \v 29 Per le men ne rnii diznyaan por Espíritu Sant, nunk gakdet men perdon, sinke ydeblo siguelendxee gak men sufrir. \p \v 30 Re Ne zenga porke re men ne menzab nuu lextoo Ne. \s1 Yra bech Jesus no le xnaa Jesus \r (Mt. 12:46-50; Lc. 8:19-21) \p \v 31 Lex wdxiin xnaa Jesus yra men bech Ne, per fwer wzu men yra men; orguin wxaal men men ne waluu diiz lo Ne. \v 32 Lex re yra men ne zob koo Ne: \p ―Le xnaa de no le yra bech de zu fwer, laa de rye men. \p \v 33 Wke Ne re Ne lo men: \p ―¿Txu nak xnaa noo? ¿Txu nak bech noo? \p \v 34 Orguin wii Ne lo yra mén ne zob kbii Ne, lex re Ne: \p ―Ménree nak xnaa noo no nak bech noo. \v 35 Porke yrandxee mén ne rlaa ne rlaan Dëdyuzh, mén guin nak bech noo, nak bzaan noo no nak xnaa noo. \c 4 \s1 Xkwent men ne rguu bni \r (Mt. 13:1-9; Lc. 8:4-8) \p \v 1 Wzelo Jesus rneluu Ne mén runis ste. Kom kesentyent ndal mén wdop lo Ne, lex wdee Ne lenbark ne zob nga, wzob Ne lenbark guin, le yra mén wyan runis. \v 2 Ndal ne wneluu Ne men, teblose zegnak kwent wneluu No. Or ne kaneluu Ne men, re Ne: \p \v 3 ―Gugon neree gante: Te dxe wruu te mén ne rguu bni, zalabni men zhobxtil. \v 4 Chene kalaal meno, nuu we wyab nëz; lex wyab mgyin wu ma we. \v 5 Nuuzego wyab lad gye ledne yëtet ndal yu; wlengoo por ne yëtet ndal yu lad gye guin. \v 6 Per chene wlen ngbiz, wzeey ngbizo; kom yëtet ndal lu we, wbidxo. \v 7 Nuuzego wyab lad lbagyëts; wroo lbagyëts, wket lbagyëtso, por neguin wakdeto. \v 8 Per nuuzego wyab ledne wen lyu; wleno, wroo we, no kesentyent wako; nuu we wak galebchii zhob, nuuzego wak tsonlal zhob, nuuzego wak tebgwyuu zhob. \p \v 9 Lex re Ne lo men: \p ―Men ne rkagyedyag diiz, gon men neree ne rzëët noo. \s1 Ne gan penak rzëët Jesus xdiiz Dëdyuzh zegnak te kwent \r (Mt. 13:10-17; Lc. 8:9-10) \p \v 10 Chene che wyan Jesus noze laa Ne, wbig yra men ne ndxin guex lo Ne no le yra chibtxup xpén Ne, wnabdiiz men lo Ne gan pe rna neguin ne wzëët Ne zegnak te kwent. \v 11 Lex re Ne lo men: \p ―Laa de yra de, Dëdyuzh wniiz si ne gaknan de logne ngueedx ne rkyeen Ne; per le yra men ne nakdet xpén noo, yrandxee ne rzëët noo lo men, teblose zegnak kwent rzëët noo we; \v 12 chen mase mazre rwii men, per nak men zegnak mén ne rwiidet; mase mazre ron men diiz, per ydeedet men kwento, chen ysaandet xgyelmal men no chen gakdet perdon xdol men. \s1 Le Jesus rzëët ne rna xkwent men ne rguu bni \r (Mt. 13:18-23; Lc. 8:11-15) \p \v 13 No re ke Jesus lo men: \p ―Belne rdeedet de kwent gan pe rna diizree ne wzëët noo zegnak te kwent, ¿pezee ydee de kwento stebëdo? \v 14 Men ne rguu bni nak zegnak men ne rzëët xdiiz Dëdyuzh. \v 15 Le zhobbni ne wyab nëz nak zegnak mén ne ron xdiiz Dëdyuzh, per chene rluzh ron meno, rdxiin Bzelo rboo we lextoo men. \v 16 Le zhobbni ne wyab lad gye nak zegnak mén ne ron xdiiz Dëdyuzh; rzhiilen men ron meno, \v 17 per kom nak men zegnak ne yëtet ndal lu, rundet men wantar; chene le men pe rzak o chene rwinyaan mén men por ne rlaleedx men xdiiz Dëdyuzh, rsalzaangue men ne rlaleedx meno. \v 18 Le zhobbni ne wyab lad lbagyëts nak zegnak mén ne ron xdiiz Dëdyuzh, \v 19 per por ne mazre za yra ne nuu gyëzlyuree lextoo men no por ne rbode ne non ne nuu gyëzlyuree men no por ne zoon men pezee gap men yrandxee ne nuu gyëzlyuree, neguin rlaa ne le men rsalzaan xdiiz Dëdyuzh; rdeedeto si ylaa men ne wen. \v 20 Per le zhobbni ne wyab ledne wen lyu, nak zegnak mén ne ron xdiiz Dëdyuzh, rukas meno, lex rlaa men ne wen. Nuu men nak zegnak zhobbni ne wak galebchii zhob, nuuzeg men nak zegnak zhobbni ne wak tsonlal zhob, nuuzeg men nak zegnak zhobbni ne wak tebgwyuu zhob. \s1 Xkwent bnii \r (Lc. 8:16-18) \p \v 21 No re ke Jesus lo men: \p ―¿Peguin rgoob mén te bnii por ne yzoob meno zhiin te kaj u por ne yzoob meno zhiin loon? ¿Pe let rzoobdet meno ledne gya chen yzenii we? \v 22 Bet ne ngueedx yët ne yrunyoodet, ni yët ne rak rlaanguel ne gaknandet mén. \v 23 Men ne rkagyedyag diiz, gon men neree ne rzëët noo. \p \v 24 No re ke Ne lo men yra men: \p ―Gukagyedyag neree ne ron de. Zegne rukas de xdiiz Dëdyuzh, zenga ke tsukas Ne de no ntozdee tsukas Ne de. \v 25 Men ne che rukas xdiiz Dëdyuzh, laa Ne ylaa ne mazre tsukas meno; per le men ne rukasdeto, axtegue ne chendxee rukas men, tsukasdetre meno. \s1 Xkwent medx ne noze zhal rlen \p \v 26 No re ke Jesus: \p ―Ne rkyeen Dëdyuzh nak zegnak chene rguu te mén zhobxtil lenlyu. \v 27 Lex rya men raguees men; rluzh nga raxee men. Zenga za dxe, za gyëël. Lex rleno, rroo we, per nandet men pezee rleno no pezee rroo we. \v 28 Laa lyu nak ne rguu gyelembán lextoo we. Primer rlen xgyizho, zhich guin rlen do we, zhich guin ruleedxo. \v 29 No chene le we che wal, rtop meno porke che wdxiin tyemp ne ydopo. \s1 Xkwent medx lyagwlizh \r (Mt. 13:31-32; Lc. 13:18-19) \p \v 30 No re ke Jesus: \p ―¿Pagox rzaglo ne rkyeen Dëdyuzh, u pagox ynesaglo bo? \v 31 Rzaglo we te medx lyagwlizh ne rlabni mén lyu. Laa we nak ne mazre windee ke lo yrandxee medx ne nuu gyëzlyu. \v 32 Per chene le we che wakbni, rroo we, laa we nak ne mazre raknzhoodee ke lo yrandxee gyizh; kesentyent rroo zhuuko, axtegue mgyin ra rzhexkwaa xeftxëës zhuuko. \s1 Teblose zegnak kwent wzëët Jesus xdiiz Dëdyuzh \r (Mt. 13:34-35) \p \v 33 Zeree wzëët Jesus xdiiz Dëdyuzh, teblose zegnak kwent wzëët No, chen ydee mén kwento. \v 34 Bet nzëëdet Ne lo mén belne nzëëdet No zegnak kwent; per le lo yra xpén Ne, waandxee wzëët Ne gan pe rna we. \s1 Wnegyakchi Jesus te meroo no wgutsë Ne nis \r (Mt. 8:23-27; Lc. 8:22-25) \p \v 35 Dxe ke guin, chene che rzëë lyu, re Jesus lo yra xpén Ne: \p ―Yoo tekaa be stebkoo nis. \p \v 36 Orguin wsan men yrandxee mén ne ndxin nga, lex za men yra men Ne lenbark guin ne zob Ne; no zanal ke stxup stson bark ne zob nga. \v 37 Lex wlen te meroo meduxtee, axtegue lenbark rasob nis, le nis chexke zayezaa lenbark. \v 38 Le Jesus nexguees lenbark, nkuuk Ne te lmad. Orguin wboo men mkaal lo Ne, re men: \p ―¡Maxter! ¿Pe bet zadet lextoo de ne sebgyët be lo nis? \p \v 39 Orguin waxee Ne wakndux Ne lo meroo guin, no re Ne lo nis: \p ―¡Chi gutsuu! ¡Tsë gutsuu! \p Orguin wyakchi mee, no wutsë nis, nonchee chi wak. \v 40 Lex re Ne lo yra xpén Ne: \p ―¿Penak kesentyent rdxe de? ¿Pe rlaleedxdet de Dëdyuzh? \p \v 41 Kesentyent wdxe men yra men, lex rnabdizlsaa men, re men: \p ―¿Pezee nakleg ménree ne axtegue mee, axtegue nis ron xdiiz men? \c 5 \s1 Men-Gadara ne nuu menzab lextoo \r (Mt. 8:28-34; Lc. 8:26-39) \p \v 1 Lex wdxiin Jesus stebkoo nis lo xelyu men-Gadara yra Ne xpén Ne. \v 2 Zegne wruu Ne lenbark, lad baa wruu te mgyeey ne nuu menzab lextoo, za men zatsëlo men Ne. \v 3 Lad baa ka men, no rut rundet gan yliib men, ni kon kaden. \v 4 Che ndal tir rlaan mén yliib mén nii nyatee men kon kaden, per nunegue rtxugyaa men kaden, noze byu rlaa meno; rut rundet gan lo men. \v 5 Dxe gyëëltee, rkayobtsaa men gyeey den no le rubaa, noze wraa led men rziib men gye we. \v 6 Per axtegue natre za Jesus, le men che wii Ne; orguin noze rzhoon men wa men wzuzhib men lo Ne. \v 7 Lex ndípse wnii menzab ne nuu lextoo mgyeey guin, re menzab lo Ne: \p ―¿Penak rgal de noo, Jesus XPee Dëdyuzhnzoon? Ynab noo lo de por la Ne ne yzakzidet de noo. \p \v 8 Re men zenga porke re Jesus lo men: \p ―¡Menzab, guruu lextoo ménree! \p \v 9 Lex wnabdiiz Jesus lo men, re Ne: \p ―¿Txu la de? \p Wke men re men: \p ―Le noo la Legión, porke ndal nak noo. \p \v 10 Orguin kesentyent wnab men lo Jesus ne yxaaldet Ne men stebkoo. \v 11 Kom ndal kuch ka gwdu guex gyeey guin ledne zu Jesus, \v 12 lex wnab menzab guin lo Ne, re men: \p ―Lextoo kuchro guxaal noo; gudee si tee noo lextoo maa. \p \v 13 Orguin wdee Jesus si. Lex wruu menzab lextoo mgyeey guin, watee menzab lextoo yra kuch guin. Zeg txupmil nak ma yra ma. Zegne wdee menzab lextoo maa, wzelo ma wzhoon maa wxenxtoo ma te ruyúú, wyab ma axtegue lo nis. Nga wobkyiky ma nis, wet maa. \p \v 14 Orguin wzhoon yra mén ne rapkwent kuch guin, lex wa men waluu men diiz lenlgyëz no le ledne ka mén den. Lex wruu mén za men wii neguin ne wak. \v 15 Chene wdxiin men lo Jesus, wii men le mgyeey guin ne wuu menzab lextoo che zobchee lo Jesus, che nak men xab men no che nde bnii xgyeryen men. Ne wii yra mén guin neguin, wdxe men. \v 16 Yra mén ne wii neguin ne wak, laa men wuu diiz gan pezee wzak mgyeey guin ne nuu menzab lextoo no gan pezee wzak yra kuch guin. \v 17 Orguin wzelo yra mén guin wnab men lo Ne ne yruu Ne xden men. \p \v 18 Chene le Jesus wdee lenbark, wzelo mgyeey guin ne wruu menzab lextoo wnab men lo Jesus ne ydee Ne si tsanal men Ne. \v 19 Per wdeedet Ne si, sinke re Ne lo men: \p ―Gugya ruxyuu de, gu de diiz lo yra xparyent de yra ne wlaa Dëdyuzh de no gan pezee wles lextoo Ne de. \p \v 20 Lex sya mgyeey guin wzelo men wuu men diiz lo mén yra gyëz ne ngab Decápolis ne nzoon guin ne wlaa Jesus men. Yrandxee mén wzee wzak. \s1 Xsaap Jairo no le wnaa ne wtee nya led xab Jesus \r (Mt. 9:18-26; Lc. 8:40-56) \p \v 21 Chene wberee Jesus kon bark ke stebkoo nis ste, kesentyent ndal mén wdop lo Ne. Nga runis guin wzu Ne. \v 22 Zhich guin wdxiin te men ne la Jairo ne rnebééy lenydoo. Zegne wii men Ne, wzuzhib men lo Ne. \v 23 Kesentyent wnab men lo Ne, re men: \p ―Le xsaap noo che kaluzhlo. Yoo tsa be yxob nya de led nzeb chen gyaken nzeb no chen ybánre nzeb. \p \v 24 Orguin zanal Jesus men. Ndalyaa mén zanal Ne, noze reen men Ne. \v 25 Nga zu te wnaa ne rzhuun, che wzaa chibtxup iz ryab men ren. \v 26 Che kesentyent wak men sufrir porke noze ndal lo doctor wa men, no che wdenya yra xmed men, per bat wkyiindeto, lel mazre wak xgyelgyiz men. \v 27 Chene won men ne ruu mén xdiiz Jesus, noze lad yra mén guin wdee men, wbig men nes zhich Ne, wtee nya men led xab Ne. \v 28 Porke nuu lextoo men: “Naal pezee maske nonchee ytee nya noo led xab mén gwa, laa ne gyaken noo nga.” \v 29 No orgueguin wyaag men ren, wyenengue men ne le men che wyaken. \v 30 Orgueguin wyenen Jesus ne wneseyaken Ne te mén kon xpoder Ne. Wcheree lo Ne wii Ne lo yra mén ne zanal zhich Ne, lex wnabdiiz Ne lo men, re Ne: \p ―¿Txuzh wtee nya led xab noo? \p \v 31 Orguin re yra xpén Ne lo Ne: \p ―Rwii de noze reen mén de, no le de rnabdiiz gan txuzh wtee nya led xab de. \p \v 32 Per zazëëdtee lo Ne noze kbii Ne chen kwii Ne gan txuzh wtee nya led xab Ne. \v 33 Orguin noze rzhiz wnaa guin tant rdxe men kom nan men ne laa men wtee nya led xab Ne. Wa men wzuzhib men lo Ne, lex wzëët meno zegne nak nakendxoo. \v 34 Orguin re Jesus lo men: \p ―Zhiina, por ne wlaleedx de noo, wyaken de. Zhaas gugya, che wbë́z xgyelgyiz de. \p \v 35 Benak kanii Jesus, chene wdxiin tebëd mén ne wruu ruxyuu mén guin ne rnebééy lenydoo, re men lo men guin: \p ―Le xsaap de che wet. Gunendetre de lo Maxter. \p \v 36 Per wukasdet Jesus neguin ne re men, lex re Ne lo mén guin ne rnebééy lenydoo: \p ―Ydxedet de; noze gulaleedx noo. \p \v 37 No wdeedet Ne si nyanal ndal mén Ne, nonchee Bëd no le Jacob no le Xwa bech Jacob. \v 38 Chene wdxiin Ne ruxyuu mén guin ne rnebééy lenydoo, wii Ne le yra mén ndxin roon robtsaatee. \v 39 Orguin wdee Ne, re Ne lo men: \p ―¿Penak noze rakrëz de no penak roon de? Wetet xsaap ménree, noze nexguees nzeb. \p \v 40 Per lel wzhidxno men Ne. Orguin wboo Ne men yrandxee men fwer. Lex wzano Ne xnaa nzaap guin no le xuz nzeb no le men ne zano Ne, wdee Ne ledne nex nzeb. \v 41 Wnëëz Ne nya nzeb, re Ne lo nzeb: \p ―Talita, cumi ―diizree rna: Nzaape, yna noo lo de, gutsaxee. \fig Wneban Jesus xsaap Jairo|src="18_CN01713B.TIF" size="COL" ref="Mark 5:41" \fig* \p \v 42 Orgueguin waxee nzaap guin, wzelo nzeb wzaa nzeb. Kesentyent wzee wzak yrandxee mén. Chibtxup iz rap nzeb. \v 43 Lex re Jesus lo men ne rutlel lo guedet meno, no wkyeen Ne men ne ydee men ne gu nzeb. \c 6 \s1 Le Jesus wdxiin Nazaret \r (Mt. 13:53-58; Lc. 4:16-30) \p \v 1 Wruu Jesus nga yra Ne xpén Ne, wdxiin Ne laz Ne. \v 2 Chene wdxiin dxe ne rne men-Israel, wzelo Ne wneluu Ne mén lenydoo; no ndal mén wzee wzak ne won men ne rzëët Ne, rnabdizlsaa men, re men: \p ―¿Pazh wseed mén gwa yra negwa? ¿Pazh waxii men yra negwa ne nan men no le yra gyelmilaguer gwa ne rlaa men? \v 3 ¿Pe let laadet men gwa nga nak karpinter, xpee Mli, le bech men nak Jacob, nak Xeb, nak Judas, nak Simon? ¿Pe let needet nuu yra bzaan men lad be? \p Por neguin wukasdet men Ne. \v 4 Per re Ne lo men: \p ―Yrandxee lugar rzaknon mén te profet, per le laz men rzaknondet mén men, ni men ne nak xparyent men, ni men ne nak bechpee men rzaknondet men men. \p \v 5 Wakdet nlaa Ne ndal gyelmilaguer nga, nonchee tebëd mengyiz wneseyaken Ne ne wxob nya Ne led men. \v 6 Wzee wzak Ne ne rlaleedxdet mén guin Ne. Lex wa Ne yra gyëzwin ne nak guex nga, waneluu Ne mén. \s1 Wxaal Jesus yra xpén Ne wazëët men xdiiz Dëdyuzh \r (Mt. 10:5-15; Lc. 9:1-6) \p \v 7 Zhich guin wbëz Jesus yra chibtxup xpén Ne, lex wxaal Ne men txupgue txupgue men, wazëët men xdiiz Dëdyuzh no wdee Ne poder lo men chen koo men menzab lextoo mén. \v 8 No re Ne lo men ne gweeydet men ne ykyiinen men nëz, ni gyëtxtil, ni bols, ni med, nonchee te baston sen men. \v 9 Ykaa xgyël men nii men, gak men xab men, per gweeydet men steb nëzo. \v 10 No re Ne lo men: \p ―Chene ydxiin de te ruyuu, nga ykaa de axtegue ne yruu de gyëz guin. \v 11 Belne nuu ledne ylaandet mén kwii men de ni ylaandet men gon men ne rzëët de, yruu de nga, kwib de guxyudi ne ka nii de zegnak te beey ne nadet mén guin nyon men ne wzëët de. Nligue yna noo lo de yra de ne chene ydxiin dxe ne ylaa Dëdyuzh gyelextis, beeytee sakzi men-Sodoma no le men-Gomorra ke lo yra mén guin. \p \v 12 Lex wruu men yra men, wazëët men ne rap mén degne ysaan mén xgyelmal mén. \v 13 No wboo men ndal menzab lextoo mén, no wguu men seyt led ndal mengyiz, wneseyaken men men. \s1 Ne wet Xwa ne rtxobnis \r (Mt. 14:1-12; Lc. 9:7-9) \p \v 14 Won rrey-Herodes yra ne kalaa Jesus, porke noze nesree nesrotee ryen diiz ne kalaa Ne. Nuu mén re: \p ―Xwa ne rtxobnis wa wban. Por neguin rap men poder rlaa men gyelmilaguer. \p \v 15 Nuuzeg mén re: \p ―Profet-Elías ne. \p Nuuzeg men re: \p ―Te profet ne nak zegnak profet ne wuu chekwlo ne. \p \v 16 Chene won Herodes neguin, re Herodes: \p ―Laa Xwa wa wban. ¿Pezee wbanleg Xwa? No che wxaal noo mén wa men watxuug men xtoo Xwa. \p \v 17 Re Herodes zenga porke laa Herodes wxaal mén, wa men wanëëz men Xwa, lex wguu Herodes Xwa chegyiib, wliib men Xwa kon kaden. Wlaa Herodes yra neree por xdol Herodías xewnaa Blib bech Herodes, per wla Herodes men lo Blib, lex wtsëlnya Herodes yrup Herodes men. \v 18 Ndal tir re Xwa lo Herodes: \p ―Ngyidet negwa ne rlaa de ne wtsëlnyano de xewnaa bech de. \p \v 19 Por neguin rwinyaan Herodías Xwa, rlaan men yket men Xwa, per rdeedet Herodes si, \v 20 porke rdxe Herodes Xwa, che nan Herodes ne te menwen nak Xwa no ne bet dol neeydet Xwa. Por neguin rdeedet Herodes si ne pe ylaa Herodías Xwa; no mase ni rdeedet Herodes kwent ne rzëët Xwa, per rzhiilen Herodes rkagyedyag Herodes ne rzëët Xwa. \v 21 Per wdxiin te dxe ne wzël gan pezee wlaa Herodías. Chene wzaa Herodes iz, wlaa Herodes te lni. Wdee Herodes ne wu yra men ne rnebééy no le yra komandant no le yra men ne non ne nuu lo lyu ne la Galilea. \v 22 Wdee xsaap Herodías ledne kayak lni, lex wya nzeb. Kesentyent wtseleedx Herodes zegne wya nzeb yra Herodes men ne zobno Herodes lo mezh; lex re Herodes lo nzeb: \p ―Gunab logne rlaantee de lo noo, noo yniizo. \p \v 23 Wgon Herodes Dëdyuzh ne sdee Herodes logne ynabtee nzeb, niguelzhe ynab nzeb gwrool nacion ledne rnebééy Herodes. \v 24 Orguin wruu nzeb wanabdiiz nzeb lo xnaa nzeb, re nzeb: \p ―¿Pagox ynab noo? \p Lex re men lo nzeb: \p ―Gunab xtoo Xwa ne rtxobnis. \p \v 25 Zhich guin wdenzeeb nzeb ledne zob Herodes, re nzeb: \p ―Rlaan noo yniiz de xtoo Xwa ne rtxobnis lo noo orgueree kon te lengyaan. \p \v 26 Kesentyent wdenles lextoo Herodes ne won Herodes zenga; per kom che wgon Herodes Dëdyuzh nes lo yra men ne zobno Herodes lo mezh, wap Herodes degne wlaa Herodes ne wnab nzeb. \v 27 Orgueguin wxaal Herodes te soldad ne tsatxuug men xtoo Xwa. \v 28 Lex wa soldad guin lenchegyiib, watxuug men xtoo Xwa. Wluzh nga wdxinneey meno nuu we te lengyaan, wdee meno lo nzaap guin, lex laa nzeb wdekwento lo xnaa nzeb. \p \v 29 Chene waknan xpén Xwa we, wa men weey men xkwerp Xwa, walugyeer meno. \s1 Wdee Jesus ne wu gaaymil mén \r (Mt. 14:13-21; Lc. 9:10-17; Jn. 6:1-14) \p \v 30 Chene wberee yra poxter, wdop men lo Jesus, lex wuu men diiz yra ne wlaa men no yra ne wneluu men. \v 31 Lex re Jesus lo men: \p ―Gutayoo tsa be ledne yëtet mén yne be tebrrat. \p Kesentyent ndal mén rdxiin lo Ne, men ne za, men ne rberee, axtegue ni ryobdet gu Ne yra Ne xpén Ne. \v 32 Orguin wdee Ne lenbark yra Ne xpén Ne, za Ne te ledne yëtet mén. \v 33 Per ndal mén wii ne za Ne yra Ne xpén Ne no wnebeey men Ne. Lex wruu mén yrandxee gyëz ne nak nes guin, za men nii men, kwlodee men wdxiin ke lo Ne. \v 34 Chene wruu Ne lenbark, wii Ne yra menroo menduxtee guin; lex wles lextoo Ne men, porke nak men zegnak mëkzhiil ne yët gan txu gapkwent. Lex wzelo Ne noze ndal ne wneluu Ne men. \v 35 Chene che rzëë, wbig xpén Ne lo Ne, re men: \p ―Chexke rzëë no ni te mén nuudet lugarree. \v 36 Gugue lo yra ménree gya men, chen tsa men ledne ka mén den o ledne nak gyëzwin ne nak guex nee, tsaka men ne gu men porke neeydet men ne gu men. \p \v 37 Per wke Jesus, re Ne: \p ―Laa de gudee ne gu men. \p Wke men re men: \p ―¿Pe rlaan de tsaka noo txupgwyuu denario gyëtxtil chen ydee be ne gu men? \p \v 38 Lex re Jesus lo men: \p ―¿Blazh gyëtxtil neey de? Gutsa wii gan. \p Chene wberee men, re men lo Ne: \p ―Gaay gyëtxtil no le txup mël. \p \v 39 Orguin wkyeen Ne men ne gue men lo yra mén guin ne sob men tebëdgue tebëdgue men lo gyizhyaa. \v 40 Lex wzob men tebëdgue tebëdgue men, nuu ledne wzob men tebgwyuu men, nuuzeg ledne wzob men txupchii men. \v 41 Zhich guin wgoob Jesus yra gaay gyëtxtil guin no le yrup mël guin, wkalo Ne gyeybaa, wdee Ne dexkyizhtee lo Dëdyuzh. Wluzh nga wla Ne yra gyëtxtil guin, wdee No lo yra xpén Ne chen ygyiiz meno lo yra mén guin. Zhich guin wgyiiz Ne yrup mël guin.\fig Chene wdee Jesus ne wu gaaymil mén|src="19_CN01717B.TIF" size="COL" ref="Mark 6:41" \fig* \v 42 Wu yrandxee mén guin axtegue ne wyezaa men, \v 43 no chene wluzh nga, wsezaa men chibtxup tsegwed yra gyëtxtilbla ne wrukaa no le yra mël ne wrukaa. \v 44 Yra mén guin ne wu, gaaymil nak nonchee mgyeey. \s1 Wzaa Jesus lo nis \r (Mt. 14:22-27; Jn. 6:16-21) \p \v 45 Zhich guin wkyeen Jesus yra xpén Ne wdee men lenbark chen sanergue men tekaa men stebkoo nis, ydxiin men Betsaida, myentras ne le Ne guli yra mén guin nëz. \v 46 Wluzhse wguli Ne yra mén guin nëz, za Ne ledne nak gyeey chen ynab Ne lo Dëdyuzh. \v 47 Chene wnit lyu, le bark chexke za gwrool nis, le Ne wyan lyubidx tete Ne. \v 48 Rwii Ne ne rundetre men gan ynexoon men bark, porke nes lo bark rasob mee, lex rcherezhich mee bark. Ne zëdyenii lyu, za Ne nes lo men rzaa Ne lo nis, le Ne chexke zadesu. \v 49 Chene wii men ne za Ne rzaa Ne lo nis, nuu lextoo men pazer te biso, wobtsadii men \v 50 por tant rdxe men, porke yrandxee men wii Ne. Per wnii Ne lo men, re Ne: \p ―¡Ydxedet de, nzholeedx gugak, noo nee! \p \v 51 Lex wdee Ne lenbark ne nuu men, orgueguin wyakchi mee. Kesentyent wzee wzak men yra men, \v 52 porke gardet ydee men kwent gyelmilaguer ne wlaa Ne ne wtsowndal Ne gyëtxtil, porke benak nkeb xgyeryen men. \s1 Wneseyaken Jesus yra men-Genesaret ne rzhuun \r (Mt. 14:34-36) \p \v 53 Chene wdekaa Jesus stebkoo nis yra Ne xpén Ne, wdxiin Ne lo xelyu men-Genesaret. Nga wkaduu men bark runis. \v 54 Chene wruu Ne lenbark yra Ne xpén Ne, wyenengue mén ne Jesus ne. \v 55 Noze rzhoon mén wa men waluu men diiz ydendxee nes guin. Wzelo mén weey men mengyiz ydebxlonwin mengyiz, wdxinneey men mengyiz ledne won men diiz ne zu Jesus. \v 56 No kwaskyertee ledne rdee Ne ledne nak gyëzwin o ledne nak gyëznzhoo o ledne nak den, rgyix mén mengyiz runëz, lex rnab men lo Ne ne ydee Ne si ytee nya men maske nonchee luzh xab Ne, no yrandxee mén ne rtee nya luzh xab Ne ryaken. \c 7 \s1 Ne rlaa ne rak mén mendol \r (Mt. 15:1-20) \p \v 1 Wdxiin tebëd men ne nak farisew lo Jesus no le tebëd maxter ley ne wruu Jerusalén. \v 2 Wii men kayu txup tson xpén Jesus noze nyarbeed men, waadet nya men zegne nak xkoxtumber men yra men, por neguin wzelo men rnii men diznyaan por xpén Ne. \v 3 (Porke yra men-Israel ne nak farisew no le yra men-Israel ne nakdet farisew, rsalzaandet men xkoxtumber xpenkwlal men, rudet men belne raadet nya men zegne ryal ga meno. \v 4 No chene rberee men lgyeey, belne raadet nya men, rudet men. No ndalre ne rlaa men, zegnak ne raa men bas ne rdaa ne roo men no le byak no le gyusgyiib ne rkyiinen men no le xloon men.) \v 5 Lex wnabdiiz men ne nak farisew no le maxter ley lo Ne, re men: \p ―¿Penak rlaadet xpén de zegnak xkoxtumber xpenkwlal be ne raa nya men antes ne gu men, le xpén de raadet nya? \p \v 6 Wke Ne re Ne: \p ―Gugannaa laa de wen. Nli ke ne re profet-Isaías por laa de yra de chene re men: \q1 Yra ménree noze xdiiz men za ne rzaknon men noo, \q1 per rlaadet meno ydeblextoo men. \q1 \v 7 Bat rkyiindet yra ne rlaa men chene rzaknon men noo, \q1 porke yra ne rneluu men, noze mén rkyeeno. \m \v 8 Porke lugar ne ylaa de ne rkyeen Dëdyuzh, lel xkoxtumber mén zanal de: zegnak ne raa de byak no le bas ne rdaa ne roo de, no ndalre ne rzaglo neree rlaa de. \p \v 9 No regue Ne ste: \p ―Lugar ne ylaa de ne rkyeen Dëdyuzh, lel xkoxtumber de zanal de. \v 10 Chekwlo re Moises: “Gugaknzebnëz lo xuz de, gugaknzebnëz lo xnaa de”, “Mén ne rninyaan lo xuz o men ne rninyaan lo xnaa, rzëël guet men.” \v 11 Per le laa de yra de re de ne zak gue te mén lo xuz men o lo xnaa men: “Gundet noo gan gun noo xyudar de porke che Corbán yrandxee ne nniiz noo lo de” (Corbán rna, che por Dëdyuzh nako). \v 12 No re de, men ne guese zenga, che yëtre neguin ne gun men xyudar xuz men o xyudar xnaa men. \v 13 Ne rlaa de zenga, rsan de ne rkyeen Dëdyuzh tebkoo, lel koxtumber ne wsan xpenkwlal de lo de zanal de. No ndalre ne rzaglo neree rlaa de. \p \v 14 Lex wbëz Jesus yra menroo menduxtee guin, re Ne lo men: \p ―Gugon neree ne yzëët noo lo de yra de no gudee kwento: \v 15 Let ne rudet mén rlaa ne rak men mendol, sinke ne mal ne rzaa lextoo men, neguin nak ne rlaa ne rak men mendol. \v 16 Men ne rkagyedyag diiz, gon men neree ne rzëët noo. \p \v 17 Chene che wruu Jesus lad yra mén guin, wdee Ne lenyuu, lex wnabdiiz yra xpén Ne lo Ne gan pe rna neguin ne re Ne. \v 18 Orguin re Ne lo men: \p ―¿Pe ni laa de yra de rdeedet kwento? ¿Pe rdeedet de kwent ne yrandxee ne ru mén, let laadeto rlaa ne rak men mendol? \v 19 Porke rdxiindeto lextoo men, sinke le we rdxiin txu men, zhich guin rruu ko. \p Ne re Ne zenga, rna xdiiz Ne ne yrandxee ne ru mén ndaa we. \v 20 No re Ne ste: \p ―Ne mal ne rzaa lextoo mén, neguin nak ne rlaa ne rak men mendol. \v 21 Porke lextoo mén nuu yra ne mal ne rlebleedx men, zegnak ne rkano men mén ne nakdet lzaa men, zegnak ne rkanogue men xkompanyer men chene gardet ytsëlnya men, zegnak ne rket men semén men, \v 22 zegnak ne rbaan men, zegnak ne ndeblextoo men, zegnak ne rlaa men ne mal, zegnak ne rkade men, zegnak ne rap men bisye, zegnak ne rakmbidye men, zegnak ne rnii men diznyaan, zegnak ne nugya lextoo men, zegnak ne rdeedet men bnii xgyeryen men. \v 23 Yra ne malree, lextoo mén rruu we. Laa we nak ne rlaa ne rak men mendol. \s1 Wneseyaken Jesus xsaap te wnaa \r (Mt. 15:21-28) \p \v 24 Wruu Jesus nga, za Ne nes Tiro no le nes Sidón. Lex wdee Ne te lenyuu; wlaandet Ne ne nyaknan mén ne wdxiin Ne nga, per wakdet gan ne nkarlaan Ne. \v 25 Waknangue te wnaa ne le Ne wdxiin nga. Rap wnaa guin te nzaap ne nuu menzab lextoo, lex wa men wzuzhib men lo Ne, \v 26 wnab men lo Ne ne koo Ne menzab lextoo xsaap men. Nakdet men men-Israel, sinke le men nak men-Sirofenicia. \v 27 Per re Jesus lo men: \p ―Rap mén degne ydee men si gu zhiin men primer, porke ngyidet ne ygyitxee men ne ru zhiin men chen ynii meno lo mëëk. \p \v 28 Wke men re men: \p ―Nli we Dechey; per axtegue mëëk ne zu zhiin mezh ru ne byu ne ratxee nya minwin. \p \v 29 Orguin re Jesus lo men: \p ―Por ne na de zegwa, gugya. Le menzab che wruu lextoo xsaap de. \p \v 30 Chene wdxiin men ruxyuu men, wii men le xsaap men che nex lo loon; che wruu menzab lextoo nzeb. \s1 Wneseyaken Jesus te mennkwëët no ne rninga \p \v 31 Wruu Jesus nes Tiro ste, wdee Ne nes Sidón no le nes Decápolis, wdxiin Ne runis-Galilea. \v 32 Nga wdxinno mén te mgyeey lo Ne, nkwëët mgyeey guin no rninga men; lex wnab mén lo Ne ne yxob nya Ne led mgyeey guin. \v 33 Orguin wano Jesus mgyeey guin tebkoo ledne yëtet mén. Lex wsee xkwen Ne lengyedyag men no wtxonxen Ne nya Ne, lex wtee No lo loz men. \v 34 Zhich guin wii Ne gyeybaa, wonleedx Ne, lex re Ne: \p ―¡Efata! ―diizree rna: ¡Gugyal! \p \v 35 Orgueguin wdee bnii gyedyag mgyeey guin, no wakwen loz men, wnixnëz men. \v 36 Lex re Ne lo yra mén ne rut lo guedet meno; per mase re Ne ne rut lo guedet meno, lel mazre wlaa men wuu men diizo. \v 37 Kesentyent rzee rzak yra mén, re men: \p ―Yrandxee ne rlaa ménree, wen rlaa meno; axtegue mennkwëët rlaa men ne ryenii gyedyag no rlaa men ne rnii menngup. \c 8 \s1 Wdee Jesus ne wu tapmil mén \r (Mt. 15:32-39) \p \v 1 Cheguin ke wdop ndalyaa mén lo Jesus ste, neeydet men ne gu men. Lex wbëz Jesus yra xpén Ne, re Ne lo men: \p \v 2 ―Rles lextoo noo yra ménree, porke che wzaa tson gbiz ndxin men lo noo no neeydet men ne gu men. \v 3 Belne yxaal noo men gya men ruxyuu men sin ne gudet men, naap yra men fwers nëz porke nuu men wruu nat. \p \v 4 Wke xpén Ne, re men: \p ―Per ¿pazh saa ne gu men zegnakpee lugarree ne ni te mén nuudeto? \p \v 5 Orguin wnabdiiz Jesus lo men, re Ne: \p ―¿Blazh gyëtxtil neey de wa? \p Wke men re men: \p ―Guedxo. \p \v 6 Orguin wkyeen Ne wzob yra mén guin. Lex wgoob Ne yra guedx gyëtxtil guin, wdee Ne dexkyizhtee lo Dëdyuzh. Wluzh nga wla No, wdee No lo yra xpén Ne, lex laa men wgyiizo lo yra mén guin. \v 7 No neey men tebëd mëlwin. Lex wdee Ne dexkyizhtee lo Dëdyuzh por mël guin; wluzh nga wkyeen Ne wgyiiz men no mël guin. \v 8 Wu yrandxee mén guin axtegue ne wyezaa men, no chene wluzh nga, wsezaa men guedx tsegwed yra ne bla ne wrukaa. \v 9 Yra mén guin ne wu, zeg tapmil nak men. Zhich guin wguli Jesus yra mén guin nëz, sya men. \v 10 Wluzhse nga, wdee Ne lenbark yra Ne xpén Ne, za Ne lo lyu ne la Dalmanuta. \s1 Wnab men ne nak farisew te gyelmilaguer \r (Mt. 16:1-4; Lc. 12:54-56) \p \v 11 Wa tebëd men ne nak farisew lo Jesus, wzelo men rdildiiz men Ne, no por ne ylaa men Ne preb, wnab men lo Ne ne ylaa Ne te gyelmilaguer chen gyakbeey gan pe nli ne Dëdyuzh wxaal Ne. \v 12 Orguin wonleedx Ne axtegue gyët, lex re Ne: \p ―¿Penak rnab ménree lo noo ne ylaa noo te gyelmilaguer? Nligue yna noo lo de yra de ne betre gyelmilaguer kwiidet men. \p \v 13 Orguin wruu Ne lad yra mén guin, wdee ke Ne lenbark, za Ne stebkoo nis. \s1 Xlebadur men ne nak farisew \r (Mt. 16:5-12) \p \v 14 Chene che za Jesus yra Ne xpén Ne lo nis, wyenen xpén Ne ne zaneeydet men ne gu men; nunegue te gyëtxtil zaneey men lenbark. \v 15 Lex re Jesus lo men: \p ―Gugap kwent lo xlebadur men ne nak farisew no le lo xlebadur Herodes. \p \v 16 Orguin wzelo yra xpén Ne rulsaa men diiz, re men: \p ―Por ne neeydet be gyëtxtil, neguin na Jesus zegwa lo be. \p \v 17 Wyenen Jesus ne re men zenga, lex re Ne lo men: \p ―¿Penak re de ne neeydet de gyëtxtil? ¿Pe gardet ydee de kwent no pe gardet gyenen de? ¿Pe wdeelel lo beey nkeb xgyeryen de yra de? \v 18 Zobse bzalo de no rwiidet de; zobse gyedyag de no rondet de diiz. ¿Pe zaleedxdet de? \v 19 Chene wgyiiz noo gaay gyëtxtil lo gaaymil mén, ¿blazh tsegwed gyëtxtilbla ne wrukaa wtop de? \p Wke men re men: \p ―Chibtxupo. \p \v 20 ―No chene wgyiiz noo guedx gyëtxtil lo tapmil mén, ¿blazh tsegwed gyëtxtilbla ne wrukaa wtop de? \p Wke men re men: \p ―Guedxo. \p \v 21 Lex re Ne: \p ―¿Pezee gardet ydee de kwent cheguin? \s1 Wlaa Jesus ne wyenii bzalo te menngwlëë \p \v 22 Zhich guin wdxiin Jesus Betsaida yra Ne xpén Ne. Wano mén te menngwlëë lo Ne, lex wnab men lo Ne ne ytee nya Ne led menngwlëë guin. \v 23 Orguin wgoob Ne nya men, wruno Ne men lenlgyëz. Wgueeb Ne zhen bzalo men, lex wxob nya Ne led men; zhich guin wnabdiiz Ne lo men gan pe che rwii men. \v 24 Chene wlis lo men, re men: \p ―Rwii noo mén, legue nak men zegnak yag, per rzaa men. \p \v 25 Lex wtee nya Jesus bzalo men ste, lex wii wiindxee men; orguin wyenii bzalo men, ne le men wak wii wen wenendxee. \v 26 Lex wxaal Jesus men ruxyuu men, re Ne lo men: \p ―Tsateedet de lenlgyëz, ni rut lo guedet de neree. \s1 Re Bëd ne Jesus nak Crist \r (Mt. 16:13-20; Lc. 9:18-21) \p \v 27 Zhich guin wa Jesus yra Ne xpén Ne yra gyëz ne nak nes Cesarea Filipo. Ne za Ne nëz, wnabdiiz Ne lo yra xpén Ne, re Ne: \p ―¿Pe re mén txu nak noo? \p \v 28 Wke men re men: \p ―Nuu men re Xwa ne rtxobnis nak de, nuuzeg men re profet-Elías nak de, nuuzeg men re ka txu ste profet nak de. \p \v 29 Lex re Ne lo men: \p ―Laa de naa, ¿pe na de txu nak noo? \p Wke Bëd, re Bëd: \p ―Laa de nak Crist. \p \v 30 Per re Jesus lo men ne rut lo guedet meno. \s1 Wzëët Jesus ne guet Ne \r (Mt. 16:21-28; Lc. 9:22-27) \p \v 31 Zhich guin re Jesus lo men: \p ―Men ne wdxiid wak Mén, rap men degne kesentyent gak men sufrir, no ylaandet maxter ley men yra maxter ley fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le men ne rnebééy lo men-Israel. Yket men men, per chene gyon gbiz, yban ke men. \p \v 32 Axtegue nya wzëët Jesuso lo men yra men. Lex wboo Bëd Ne tebkoo, wakndux Bëd lo Ne ne re Ne zenga. \v 33 Per wcheree lo Ne, wii Ne lo yra xpén Ne, lex wakndux Ne lo Bëd, re Ne: \p ―¡Gubetxee lo noo Bzelo! Porke rlebleedxdet de zegne rlaan Dëdyuzh, sinke le de rlebleedx zegne rlebleedx noze mén. \p \v 34 Zhich guin wbëz Ne yra xpén Ne no le yra mén ne ndxin nga, lex re Ne lo men: \p ―Belne nuu mén rlaan gak xpén noo, rap men degne koleedx men xgyelembán men, chidnal men noo, mase kesentyent gak men sufrir. \v 35 Porke men ne rkaa xgyelembán lextoo, zako perdid; per le men ne rboleedx xgyelembán por ne nak men xpén noo no por ne rlaleedx men xdiznzoon Dëdyuzh, zap men gyelembán ne nunk luzhdet. \v 36 ¿Pa ykyiin ne gap mén yrandxee ne nuu gyëzlyuree belne gapdet men gyelembán ne nunk luzhdet? \v 37 ¿U zun men gan yka men gyelembán guin? \v 38 Kwaskyertee mén ne nak xpén noo ne nuu lad menmal mendolteree, belne rtuunen men ne nak men xpén noo o ne rlaleedx men xdiiz noo, laake no Men ne wdxiid wak Mén ytuunen mén guin chene chiid Men ne wdxiid wak Mén ydebxgyelenzoon Dëdyuzh Xuz men no yra men xangel Dëdyuzh Xuz men. \c 9 \p \v 1 No re ke Jesus lo men: \p ―Nligue yna noo lo de yra de, ne nuu de zegne ndxin de nee guetetgue sin ne kwiidet de gak ne rkyeen Dëdyuzh kon xpoder Ne. \s1 Stelel wtsoow lo Jesus \r (Mt. 17:1-13; Lc. 9:28-36) \p \v 2 Ne wluzh xuup gbiz ne wak yra neguin, wzano Jesus Bëd no le Jacob no le Xwa, wano Ne men noze gyon men te xtoo gyeey ne kesentyent gya. Nga zu Ne yra Ne mén guin, nes lo men stelel wtsoow lo Ne. \v 3 Wkabnii xab Ne no wakngyichdoo we, axtegue ni te mén ne nuu gyëzlyu gundet gan ysanngyich lër zenga mase mazre ga meno. \v 4 Tebegue wii men le Elías no le Moises zu kayuno Ne diiz. \v 5 Lex re Bëd lo Jesus: \p ―Maxter, ¡wen ne zu noo nee gyon noo zeree! Orree yzhexkwaa noo tson guezh: tebo por laa de, stebo por Moises, stebo por Elías. \p \v 6 Per ni laa Bëd nandet gan pe rnii Bëd, tant rdxe Bëd yra Bëd xkompanyer Bëd. \v 7 Orguin wyab te bëw, wrëlo Ne yra Ne men. Lad bëw guin wlen te rëz ne re: \p ―Laa XPee noo nee ne ryaan noo; gugon xdiiz mee. \p \v 8 Le chene wii men ledne zu Ne yra Ne mén guin, rutre wiidet men, nonchee laa Ne zu nga. \p \v 9 Or ne zëdtseeb Ne txu gyeey guin yra Ne men, re Ne lo men ne rut lo guedetgue men neguin ne wii men axtegue ne yban Men ne wdxiid wak Mén. \v 10 Por neguin rut lo redet meno, noze lextoo men wuu we; per rnabdizlsaa men gan pe rna ne re Ne, “axtegue ne yban Men ne wdxiid wak Mén”. \v 11 Lex wnabdiiz men lo Ne, re men: \p ―¿Penak re yra maxter ley ne laa Elías rap degne chiid primer? \p \v 12 Wke Ne re Ne: \p ―Nli ne primer Elías chiid; laa Elías gue lo yrandxee mén ne gakxnëz mén. No che re lo xgyiich Dëdyuzh ne rap Men ne wdxiid wak Mén degne sakzi men, no ylaandet mén men. \v 13 Per yna noo lo de yra de ne le Elías che wdxiid, wlaa mén Elías zegne wlaantee mén, zegne re lo xgyiich Dëdyuzh ne sak Elías. \s1 Wneseyaken Jesus te mee ne nuu menzab lextoo \r (Mt. 17:14-21; Lc. 9:37-43) \p \v 14 Chene wberee Jesus ledne ndxin stebëd xpén Ne, wii Ne kesentyent ndalyaa ndalduxtee mén ndxin noze kbii xpén Ne no ndxin ke tebëd maxter ley ne ka kadildiiz yra mén guin. \v 15 Zegne wii yra mén guin Jesus, wzee wzak men; noze rzhoon men wa men wagabtyuzh men Ne. \v 16 Lex wnabdiiz Ne lo men, re Ne: \p ―¿Pe kwentzhe rdildiiz de? \p \v 17 Wke te mén ne zu lad menroo guin, re men lo Ne: \p ―Maxter, le noo zëdno xpee noo lo de, porke te menzab nuu lextoo mee, wsanengup men mee. \v 18 Noze ledne zu ledne zatee me rtxoon menzab me lyu; noze rlen fchiin ruu mee, noze ruleey mee, noze rakngyedx mee. Che wnab noo lo xpén de ne koo men menzab lextoo mee, per wundet men gan. \p \v 19 Wke Jesus, re Ne lo men: \p ―¡Ake mén ne rlaleedxdet Dëdyuzh! ¿Pa axtegue lalre tyemp ykaa noo lad de? ¿Pa axtegue lalre tyemp gun noo de wantar? Gutano me nee. \p \v 20 Lex wdxig men me lo Ne. Chene wii menzab Ne, wlaa menzab ne wlen gyiz guin ste. Orguin wkantaa me lyu, noze rdebxtaa mee, no noze rlen fchiin ruu mee.\fig Chene wneseyaken Jesus te mee ne nuu menzab lextoo|src="20_CN01729B.TIF" size="COL" ref="Mark 9:20" \fig* \v 21 Lex wnabdiiz Ne lo xuz mee, re Ne: \p ―¿Pa axtegue or wlen ne rzak me zeree? \p Lex re xuz mee: \p ―Axtegue ne win mee. \v 22 No ndal tir rsee menzab me lo gyi no le lo nis chen guet mee. Por neguin belne gun de gan yneseyaken de mee, gules lextoo de noo, gugun xyudar noo yrup noo mee. \p \v 23 Orguin re Jesus lo men: \p ―¿Pezee ne “belne gun de gan”? ¡Yrandxoo zak gan gak belne rlaleedx de Dëdyuzh! \p \v 24 Orgueguin ndípse re xuz mee guin: \p ―¡Rlaleedx noo Dëdyuzh; gugun xyudar noo chen mazre ylaleedx noo Ne! \p \v 25 Chene wii Jesus ne ndalre mén rdxiin, wakndux Ne lo menzab, re Ne: \p ―Menzabngup, menzabnkwëët, ykyeen noo de ne yruu de lextoo meeree, no ybereedetre de tee de lextoo mee. \p \v 26 Orguin wobtsaa menzab, wlaa menzab ne wlen gyiz guin ste, wruugue menzab lextoo mee. Wsan menzab me zegnak men ne che wet. Ndal mén re ne che wet mee. \v 27 Per wnëëz Jesus nya mee, wlis Ne mee; lex wzuli mee. \p \v 28 Chene wdee Jesus lenyuu, wnabdiiz xpén Ne lo Ne waandxee, re men: \p ―¿Penak wundet noo gan nboo noo menzab lextoo mee gwa? \p \v 29 Lex re Ne lo men: \p ―Klas menzab gwa rruudet men belne rut ynabdet lo Dëdyuzh no belne rut ykwandet. \s1 Ne wrup tir wzëët Jesus ne guet Jesus \r (Mt. 17:22-23; Lc. 9:43-45) \p \v 30 Chene wruu Jesus nga yra Ne xpén Ne, wdee Ne lo lyu ne la Galilea. Per rlaandet Ne ne nyaknan méno, \v 31 porke orguin kaneluu Ne xpén Ne, re Ne lo xpén Ne: \p ―Men ne wdxiid wak Mén, sdekwent mén men lo mén chen yket mén men; per chene gyon gbiz, yban ke men. \p \v 32 Per wdeedet men kwent gan pe rna ne re Ne zenga, no wdxe men nnabdiiz men lo Ne. \s1 ¿Txuzh nak men ne mazre nondee? \r (Mt. 18:1-5; Lc. 9:46-48) \p \v 33 Ne wdxiin Jesus Capernaum yra Ne xpén Ne, chene che wdxiin Ne ruyuu, wnabdiiz Ne lo xpén Ne, re Ne: \p ―¿Pe kwentzhe rdildiiz de ne zëëd de nëz? \p \v 34 Per wkedet men, porke ne za men nëz wdildiiz men gan txu men nak men ne mazre nondee lad men yra men. \v 35 Orguin wzob Jesus, lex wbëz Ne yra chibtxup xpén Ne, re Ne: \p ―Belne nuu de rlaan gak men primer, rap de degne gak de men lultim lo yrandxee xkompanyer de no ylaa de dxiin lo men yrandxee men. \p \v 36 Zhich guin wgoob Ne nya te mëdwin, wzu Ne mëdwin guin gwrooltee lad men yra men, lex wlen Ne mëdwin guin, re Ne lo men: \p \v 37 ―Belne por la noo rukas mén te men ne nguudx lextoo zegnak mëdwinree, noo nga rukas men; no belne rukas men noo, rukasdet men noze noo, sinke no ke Xuz noo ne wxaal noo zëëd noo rukas men. \s1 Men ne rlaa gyelmilaguer por la Jesus \r (Lc. 9:49-50; Mt. 10:42) \p \v 38 Zhich guin re Xwa lo Jesus: \p ―Maxter, wan noo te mén ne ka kaboo menzab lextoo mén por la de, per wsoow noo porke nuudet men lad be. \p \v 39 Per re Jesus lo men: \p ―Nsoowdet de; porke ni te mén ne rlaa gyelmilaguer por la noo, gyezhdet ynii dizmal por noo. \v 40 Porke mén ne nuudet konter por laa be, xfabor be nuu men. \v 41 Kwaskyertee mén ne yniiz mase nonchee tebas nis goo de por ne nak de xpén noo ne nak noo Crist, nligue yna noo lo de ne che nuu ne gun mén guin gan. \s1 Mén ne rlag semén lo dol \r (Mt. 18:6-9; Lc. 17:1-2) \p \v 42 ’Kwaskyertee mén ne ysegyee lextoo te men ne gyed wzelondxee rlaleedx noo ne ye men dol, mazre wendee por laa men yliib mén te gyenzhoo ne rkyiinen molin lenyen men ne rsegyee men lextoo semén men, lex ytxoon mén men lo nisdoo. \v 43 No belne nya de rlaa ne ryab de lo dol, gutxuugo. Porke mazre wendee tee de kon tebegue nya de ledne gap de gyelembán ne nunk luzhdet, ke ne tsuu de linfyeren kon yrup nya de, lo gyi ne gakdet gyuu, \v 44 ledne retet mgotx no ledne nunk gyuudet gyi. \v 45 No belne nii de rlaa ne ryab de lo dol, gutxuugo. Porke mazre wendee tee de ledne gap de gyelembán ne nunk luzhdet beer te nii de, ke ne tsuu de linfyeren kon yrup nii de, lo gyi ne gakdet gyuu, \v 46 ledne retet mgotx no ledne nunk gyuudet gyi. \v 47 No belne bzalo de rlaa ne ryab de lo dol, gukoo we. Porke mazre wendee tee de ledne rnebééy Dëdyuzh kon tebegue bzalo de, ke ne tsuu de linfyeren kon yrup bzalo de, \v 48 ledne retet mgotx no ledne nunk gyuudet gyi. \p \v 49 ’Porke zegne rguu mén zëd yra ne rseleedx men por Dëdyuzh, zenga ke tsa yrandxee menmal lo gyi. \v 50 Zëd, ne wen nako; per belne gaknzhidetro, ¿pezee gak gaknzhi we ste? Gugak zegnak zëd yra de, ndxi gubán yra de semén de. \c 10 \s1 Le Jesus rneluu xkwent ne rchil xgyeltsëlnya mén \r (Mt. 19:1-12; Lc. 16:18) \p \v 1 Wruu Jesus Capernaum za Ne stebkoo gyow-Jordán, wdxiin Ne lo lyu ne la Judea. Nga wdop mén lo Ne ste, lex wzelo Ne wneluu Ne men zegnak xkoxtumber Ne. \v 2 Lex wbig tebëd men ne nak farisew lo Ne por ne ylaa men Ne preb; wnabdiiz men lo Ne gan pe zak ychil xgyeltsëlnya mén yrup mén xewnaa mén. \v 3 Wke Ne re Ne: \p ―¿Pagox wkyeen Moises, bes? \p \v 4 Wke men re men: \p ―Re Moises ne zak ybil xgyeltsëlnya mén yrup men xewnaa men, noze ne xexkwaa te gyiich ydee men lo xewnaa men ne che wsalzaan men men. \p \v 5 Lex re Jesus lo men: \p ―Re Moises zenga por tant ndíp xdiiz de yra de. \v 6 Per chekwlo chene wzhexkwaa Dëdyuzh gyëzlyu, “wzhexkwaa Ne mgyeey no le wnaa”. \v 7 “Por neguin ysalzaan xuz mgyeey, ysalzaan xnaa mgyeey, chen ybánno men xewnaa men, \v 8 yrup men zenga gak men zegnak tebegue mén.” Che nakdetre men txup, sinke che tebegue nak men. \v 9 Por neguin nuudet ychil mén ne che wlates Dëdyuzh. \p \v 10 Chene che wdxiin Jesus ruyuu, wnabdiiz yra xpén Ne lo Ne kwent guin ste. \v 11 Lex re Ne lo men: \p ―Kwaskyertee mgyeey ne rchil xgyeltsëlnya yrup men xewnaa men, lex rtsëlnya men yrup men ste wnaa, reey men dol ne la adulterio yrup men wnaa guin. \v 12 No belne laa wnaa nak ne wsalzaan xemgyeey, lex rtsëlnya men yrup men ste mgyeey, laake reey men dol ne la adulterio. \s1 Wnab Jesus lo Dëdyuzh por minwin \r (Mt. 19:13-15; Lc. 18:15-17) \p \v 13 Wdxinno mén minwin lo Jesus chen yxob nya Ne xtoo miin; per wakndux xpén Ne lo yra men ne wdxinno minwin guin. \v 14 Chene wyenen Jesuso, wlaa Ne, lex re Ne lo men: \p ―Gudee si chiid minwin lo noo, ysoowdet de, porke ledne rnebééy Dëdyuzh, por mén ne nak zegnak minwin nako. \v 15 Nligue yna noo lo de yra de ne mén ne rlaandet ylaa ne rnebééy Dëdyuzh gakdet tee men ledne rnebééy Ne belne gakdet men zegnak minwin ne ron diiz. \p \v 16 Wlis Jesus minwin guin wlen Ne miin, zhich guin wxob nya Ne xtoo miin, wnab Ne lo Dëdyuzh por laa miin. \s1 Wuu te menrik diiz yrup men Jesus \r (Mt. 19:16-30; Lc. 18:18-30) \p \v 17 Chene che nuu Jesus ne yruu Ne nga, noze rzhoon te mén wdxiin men lo Ne. Lex wzuzhib men wnabdiiz men lo Ne, re men: \p ―Maxter, laa de ne wen de, ¿pagox rap noo degne ylaa noo chen gap noo gyelembán ne nunk luzhdet? \p \v 18 Wke Ne re Ne: \p ―¿Penak na de ne wen noo? Yët menwen; nonchee Dëdyuzh wen. \v 19 Laa de che nan de gan pagox rkyeen Dëdyuzh: “Ykanodet de mén ne nakdet lzaa de, yketet de mén, kwandet de, ykagyiidet de mén, ykadedet de, gugaknzebnëz lo xuz de, gugaknzebnëz lo xnaa de.” \p \v 20 Wke mén guin, re men: \p ―Maxter, yrandxee negwa che rlaa noo axtegue ne win noo. \p \v 21 Orguin wii Ne lo men, lex ndoondxee wnii Ne lo men, re Ne: \p ―Benak rak falt ylaa de ste kos: gutsa gutoo yrandxee ne rap de, lex gudee med lo menprob, chen gap de ne non ne nuu gyeybaa; lex chiid de chidnal de noo. \p \v 22 Per chene won men zenga, axtegue nandet men pe wuu lextoo men, kesentyent nles wuu lextoo men sya men, porke kesentyent rik men. \p \v 23 Zhich guin wii Jesus noze kbii mén, lex re Ne lo yra xpén Ne: \p ―¡Kesentyent ngan tee menrik ledne rnebééy Dëdyuzh! \p \v 24 Wzee wzak yra xpén Ne ne re Ne zenga; per wberee Ne, re Ne ste: \p ―Zhiin, kesentyent ngan tee menrik ledne rnebééy Dëdyuzh. \v 25 Mazre mbëëdee tee te kamey gyeer ne zob nii gyëtsguzh ke ne tee te menrik ledne rnebééy Dëdyuzh. \p \v 26 Ne won yra xpén Ne zenga, mazre wzee wzak men, lex rnabdizlsaa men, re men: \p ―¿Txuzh nak ne gun gan yláá lo kastig cheguin? \p \v 27 Orguin wii Jesus lo men, lex re Ne: \p ―Por mén gakdet gan gak neree, per Dëdyuzh si zun Ne gan ylaa No, porke por Dëdyuzh yët ne gakdet gan gak. \p \v 28 Lex re Bëd: \p ―Noo yra noo, wsan noo yrandxee ne rap noo, zëdnal noo de. \p \v 29 Wke Jesus, re Ne: \p ―Nligue yna noo lo de yra de ne kwaskyertee mén ne rsan xyuu, rsan bech, rsan bzaan, rsan xuz, rsan xnaa, rsan xewnaa, rsan zhiin, o rsan xelyu por ne nak men xpén noo no por ne rzëët men xdiiz noo, \v 30 nee ke gyëzlyuree ykakwent men stebgwyuu tir yra ne che rap men: nigle xyuu men, nigle bech men, nigle bzaan men, nigle xnaa men, nigle zhiin men, nigle xelyu men, per sakzi ke mén men; no sdxiin dxe ne gap ke men gyelembán ne nunk luzhdet. \v 31 Per ndal men ne nak men primer naaree, gak men lultim; no ndal ke men ne nak men lultim, gak men primer. \s1 Ne wyon tir wzëët Jesus ne guet Jesus \r (Mt. 20:17-19; Lc. 18:31-34) \p \v 32 Chene nuu Jesus nëz ne za Ne Jerusalén, wzaner Ne lo yra xpén Ne. Rzee rzak men, le yra mén ne zanal Ne rdxe. Lex waandxee wbëz Ne yra chibtxup xpén Ne ste, wzëët Ne yra ne sak Ne, \v 33 re Ne lo men: \p ―Laa de yra de rwii de ne Jerusalén za be ledne ydekwent mén Men ne wdxiid wak Mén; ydekwent men men lo fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le lo maxter ley, lex gyan yra mén guin diiz ne ynab men lo menzit ne yket menzit men; zhich guin ydekwent men men lo menzit \v 34 chen yzhidxno menzit men, no ytxonxen men lo men, no ydee men xkwent men, no yket men men; per chene gyon gbiz, yban ke men. \s1 Ne wnab Jacob yrup Jacob Xwa \r (Mt. 20:20-28) \p \v 35 Zhich guin wbig yrup xpee Zebedew lo Jesus, Jacob no le Xwa. Lex re men lo Ne: \p ―Maxter, rlaan noo ylaa de logne ynab noo lo de. \p \v 36 Orguin re Ne lo men: \p ―¿Pagox rlaan de ylaa noo por laa de? \p \v 37 Wke men re men: \p ―Rlaan noo ne chene ynebééy de, ylaa de ne sob noo koo de, te noo sob ladbëë, ste noo sob ladbëg. \p \v 38 Lex re Jesus lo men: \p ―Laa de nandet de gan pe rnab de. ¿Pe zun de wantar sak de zegne sak noo? ¿Pe zun de wantar guet de zegne guet noo? \p \v 39 Wke men re men: \p ―Zun noo wantaro. \p Lex re Ne lo men: \p ―Nli we, zun de wantar sak de zegne sak noo no zun de wantar guet de zegne guet noo, \v 40 per por ne sob de koo noo ladbëë o ladbëg, ryaldet noo yniiz noo we, sinke le we nak por yra mén ne che nunla ne gyalo. \p \v 41 Chene won schii xpén Ne ne re Jacob zenga yrup Jacob Xwa, wlaa men lo Jacob yrup Jacob Xwa. \v 42 Per wbëz Jesus men yra men, re Ne lo men: \p ―Laa de yra de nan de ne men ne rnebééy ste nacion, rnebééy men lo mén zegne rlaantee men; zenga ke yra mén ne non ne nuu lad men, rlaa men mén zegne rlaantee men, porke laa men rnebééy. \v 43 Per le laa de yra de ylaadet de zenga. Sinke men ne rlaan gaknon lad de, rap men degne laa men ylaa dxiin lo de. \v 44 No men ne rlaan ynebééy lad de, rap men degne laa men gak mos lo de. \v 45 Porke ni Men ne wdxiid wak Mén zëëdet men por ne ylaa mén dxiin lo men, sinke le men zëëd por ne ylaa men dxiin lo mén no por ne guet men chen yselaa men ndal mén lo dol. \s1 Wlaa Jesus ne wyenii bzalo Bartimeo \r (Mt. 20:29-34; Lc. 18:35-43) \p \v 46 Zhich guin wdxiin Jesus Jericó yra Ne xpén Ne. Le chene le Ne wruu gyëz guin yra Ne men no le stebëd mén, wdxiin Ne runëz ledne zob te menngwlëë ne la Bartimeo rnab men goon, xpee Timeo nak men. \v 47 Ne won men ne Jesus men-Nazaret ne, wzelo men rkarëz men, re men: \p ―¡Jesus, XPee David, gules lextoo de noo! \p \v 48 Wakndux ndal mén lo men chen gyakchi men, per lel mazre rkarëz men, re men: \p ―¡XPee David, gules lextoo de noo! \p \v 49 Orguin wzutsë Jesus, lex re Ne: \p ―Gukwëz men. \p Orguin wbëz mén men, re men lo men: \p ―Ndíp guguu lextoo de, gusuli. Laa de rbëz Jesus. \p \v 50 Orguin wtxoon men lër ne nrël men lyu, wasulinzeeb men, wbig men lo Ne. \v 51 Lex wnabdiiz Ne lo men, re Ne: \p ―¿Pagox rlaan de ylaa noo por laa de? \p Wke menngwlëë guin, re men: \p ―Maxter, rlaan noo gyenii bzalo noo. \p \v 52 Lex re Ne lo men: \p ―Por ne rlaleedx de noo, le bzalo de che wyenii. Che zak gya de. \p Orgueguin wyenii bzalo men, zanal men Ne. \c 11 \s1 Le Jesus wdxiin Jerusalén \r (Mt. 21:1-11; Lc. 19:28‑40; Jn. 12:12-19) \p \v 1 Chene wdxiin Jesus yra Ne xpén Ne guex Jerusalén no le guex Betfagé no le guex Betania ngali gyey-Olivos, wxaal Ne txup xpén Ne, \v 2 re Ne lo men: \p ―Gutsa gyëzwin ne nak ngali nee. Ne ydxiin de, tsël te bur bëën bëënleg ne kaduu nga lo de no ne rutlel gardet kwib. Ychil de ma, chidno de maa. \v 3 Belne nuu mén yna lo de: “¿Penak rchil de bur gwa?”, gue de lo men: “Laa Jesus ne rnebééy ykyiinen maa. Orkeree yxaal men men ne chidron maa.” \p \v 4 Lex wa men, wzël bur guin lo men, kaduu ma runëz guex te ruyaglaa; lex wchil men maa. \p \v 5 Lex re tebëd mén ne ndxin nga lo men: \p ―¿Pagox gwa rlaa de? ¿Penak rchil de bur gwa? \p \v 6 Wke men re men zegne re Jesus lo men. Orguin wdee yra mén guin si wzano men maa. \v 7 Wdxinno men ma lo Jesus, wxob men lër ne rrël men led maa, lex wbiib Jesus maa. \v 8 Ndal mén rgyixnchiil lër nëz, nuuzeg mén rkyiits gyizh rgyix men nëz ledne tee Jesus.\fig Chene wdxiin Jesus Jerusalén|src="21_CN01784B.TIF" size="COL" ref="Mark 11:8-11" \fig* \p \v 9 Noze nesree nesrotee rlen xrëz men ne zaner men ne zanaltee, re men: \p ―¡Nzoon Dëdyuzh! ¡Dëdyuzh gaknonen men ne zëëd por la Dëdyuzh! \v 10 ¡Nzoon men ne zëëd ynebééy zegne wnebééy David ne wak xpenkwlal be! ¡Nzoon Dëdyuzh! \p \v 11 Zenga wdee Jesus lenlgyëz-Jerusalén, lex wa Ne lenxeydoo Dëdyuzh, zazëëdtee lo Ne. Wluzhse wii Ne, lex za Ne Betania yra Ne chibtxup xpén Ne, porke che rzëë. \s1 Wa Jesus ledne zob tebzhaan yag-ig \r (Mt. 21:18-19) \p \v 12 Ne wra gyëël chene wruu Jesus Betania yra Ne xpén Ne, wlen wlaanen Ne. \v 13 Lex axtegue nat wii Ne zob tebzhaan yag-ig ne ka gyizh lo. Orguin wa Ne wii gan pe ka ig lo we, per chene wdxiin Ne, bet ig wzëldet lo we, nonchee gyizh ka lo we, porke nakdet xetyemp ig tyemp guin. \v 14 Lex re Ne lo yag guin: \p ―Nunk rutre gudet ig ne ykaa lo de. \p Won yra xpén Ne re Ne zenga. \s1 Wladoo Jesus ruxeydoo Dëdyuzh \r (Mt. 21:12-17; Lc. 19:45‑48; Jn. 2:13-22) \p \v 15 Zhich guin wdxiin Jesus Jerusalén yra Ne men. Lex wdee Ne ruxeydoo Dëdyuzh, wzelo Ne wnexoon Ne yra mén ne ndxin rtoo nga no le yra mén ne ndxin rzii, no wnekantaa Ne xmezh yra mén ne ndxin rtsaa medzit; zenga ke wlaa Ne xyagzhil yra mén ne rtoo mëër; \v 16 no bet wdeedet Ne si ndesuneey mén nes lenydoo. \v 17 Lex re Ne lo yra mén: \p ―Lo xgyiich Dëdyuzh re: “Xyuu noo, ledne ynab yrandxee mengyëzlyu lo noo sela we”; per le laa de yra de rlaa do zegnak xebluu ngbaan. \p \v 18 Ne won yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz zenga yra men maxter ley, wzelo men wye men gan pezee ylaa men chen yket men Ne, porke rdxe men ne yrandxee mén rzee rzak zeg rneluu Ne. \v 19 Per zegne wnit lyu, wruugue Ne Jerusalén sya Ne. \s1 Yag-ig ne wbidx \r (Mt. 21:20-22) \p \v 20 Ne wra gyëël rsil, wdee Jesus nga yra Ne xpén Ne, wii men le yag-ig guin che wbidx axtegue ydeblu we. \v 21 Orguin wnileedx Bëd diiz ne re Ne lo yag-ig, lex re Bëd lo Ne: \p ―Maxter, gukwii gante, wbidx yag-ig ne wnii de lo naag. \p \v 22 Wke Jesus, re Ne: \p ―Gulaleedx Dëdyuzh. \v 23 Porke nligue yna noo lo de ne kwaskyertee men ne gue lo gyeeyree: “Gubetxee nee, gugyab lo nisdoo”, belne nutxupdet lextoo men sinke tebegue nuu lextoo men ne zak ne re men, no zako. \v 24 Por neguin na noo lo de yra de ne yrandxee ne rnab de lo Dëdyuzh, tebegue guguu lextoo de ne zako, no zako. \v 25 No chene rnab de lo Dëdyuzh, gugun perdon semén de belne pe wlaa men de, chen gun ke Dëdyuzh de perdon. \v 26 Per belne laa de ne rundet de perdon semén de, laake gundet ke Dëdyuzh de perdon. \s1 Ne wnabdiiz mén lo Jesus \r (Mt. 21:23-27; Lc. 20:1-8) \p \v 27 Zhich guin wberee ke Jesus Jerusalén yra Ne xpén Ne. Or ne le Ne zuyeky lenxeydoo Dëdyuzh, wbig fxuz ne rnebééy lo yra fxuz yra men maxter ley no le men ne rnebééy lo men-Israel, \v 28 wnabdiiz men lo Ne, re men: \p ―¿Txu wkyeen de ne rlaa de neree? ¿Txu wnebééy lo de ne rlaa do? \p \v 29 Wke Ne re Ne: \p ―Laake no ke noo ynabdiiz lo de yra de; belne yke de, lex yna noo gan txu wkyeen noo ne rlaa noo we. \v 30 ¿Txuzh wxaal Xwa ne wtxobnis Xwa mén, Dëdyuzh u noze mén? Guke bes. \p \v 31 Orguin wzelo men rulsaa men diiz, re men: \p ―Belne gue be ne Dëdyuzh wxaal Xwa, naap yna zhaa: “¿Penak wlaleedxdet de Xwa cheguin?” \v 32 ¿U peguin ze be, noze mén wxaal Xwa? \p Rdxe men ne ylayaa mengyëz, porke yrandxee mengyëz rlaleedx ne nli ne te profet nak Xwa. \v 33 Orguin wke men re men: \p ―Nandet noo we. \p Lex re Jesus: \p ―Laake ni noo yzëëdet gan txuzh wkyeen noo ne rlaa noo neree. \c 12 \s1 Xkwent mén ne rapkwent blag ub \r (Mt. 21:33-46; Lc. 20:9-19) \p \v 1 Wzelo Jesus wuu Ne zegnak te kwent lo men yra men, re Ne: \p ―Wuu te mgyeey ne wlabni blag ub lo xelyu, lex wtsëloo meno, no wzhexkwaa men te ledne yzhii ub, no wlep men te ne kesentyent gya ledne kwiin men ne ykanapo ydendxoo. \p ’Zhich guin wbodiin men blag ub guin lo tebëd mén ne rapkwent blag ub. Lex wruu men za men nat. \v 2 Le chene wdxiin tyemp ne le ub wal gyët, wxaal xpexwaan blag ub guin te xmos men lo yra men ne rapkwento, zaxii xmos men ub ne ryal xpexwaan blag ub guin. \v 3 Per lel wnëëz yra men ne rapkwent blag ub mos guin, wdee men xkwent men, wzanëz men men nonchee zenga. \v 4 Zhich guin wxaal xpexwaan blag ub ste xmos men, per lel wgugye yra men ne rapkwent blag ub mos guin, wla men xtoo men, wboo men xeblaan men. \v 5 Zhich guin wxaalgue xpexwaan blag ub ste xmos men, per wket yra men ne rapkwent blag ub mos guin. Lex wxaal xpexwaan blag ub stebëd xmos men; gwrol men wdee mén guin xkwent, gwrol zeg men wket men. \p \v 6 ’Per rap men te xpee men ne kesentyent ryaan men. Ne lultim wxaal men mee, nuu lextoo men: “Lo xpee noo si zaknzebnëz men.” \v 7 Per re yra mén guin ne rapkwent blag ub: “Laa ménree nak ne gyanno blag ubree; yoo yket be men, chen gyanno bo laa be.” \v 8 Lex wnëëz yra mén guin mee guin, wket men mee, wboo men me lo lyu guin. \p \v 9 ’Naaree naa, ¿pagox ylaa xpexwaan blag ub yra mén guin ne wapkwent blag ub? Yna noo lo de ne chiid men yket men yra mén guin, lex ydee men blag ub lo stebëd mén. \p \v 10 ’¿Pe gardet gool de lo xgyiich Dëdyuzh? Nga re: \q1 Gye ne axtegue rlaandet mén ne rlep yuu, \q1 laa we wak gye ne mazre rkyiindee. \q1 \v 11 Dëdyuzh wlaa neree, no le be kesentyent rzee rzak. \p \v 12 Orguin wlaan men nguu men Jesus chegyiib, porke wyenen men ne por laa men wzëët Ne yra diiz guin. Per kom rdxe men mén, wsan men Ne nga, sya men. \s1 Kwent ne rezh zeg impwest \r (Mt. 22:15-22; Lc. 20:20-26) \p \v 13 Zhich guin wxaal men tebëd men ne nak farisew no le tebëd xpén Herodes wa wanii lo Jesus chen gan pe gue Ne chen tsël gan pezee ykagyii men Ne. \v 14 Chene wdxiin men lo Jesus, re men: \p ―Maxter, nan noo yra noo ne nli ne rnii de, zadet lextoo de gan txu nak mén porke por laa de tese nak mén. Laa de si rneluu de ne ybán mén zegne rlaan Dëdyuzh. Guna gan ¿pe wen gyizh noo zeg impwest lo rrey-Roma u wendeto? ¿Pe ryal gyizh noo we u ryaldeto? \p \v 15 Per kom nan Jesus ne noze rkanlo men wen men, lex re Ne lo men: \p ―¿Penak rye de gan pezee gyab noo lo xetramp de? Gutano te med kwii noo. \p \v 16 Orguin wdee men te med lo Ne; lex re Ne lo men: \p ―¿Txu lo nee no txu la nee ka lo we? \p Wke men re men: \p ―Lo rrey-Roma we no le la rrey-Roma we. \p \v 17 Lex re Ne lo men: \p ―Guex gudee ne nak xen rrey lo rrey, le ne nak xen Dëdyuzh gudee lo Dëdyuzh. \p Noze wzee wzak men ne re Ne zenga. \s1 Kwent ne yban mengut \r (Mt. 22:23-33; Lc. 20:27-40) \p \v 18 Zhich guin wa tebëd men ne nak sadusew lo Jesus. Kom rlaleedxdet men ne sban mengut, por neguin re men lo Ne: \p \v 19 ―Maxter, lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises zëëd ne belne guet te mén, per wapdet xewnaa men mëëd, bech men rap degne ytsëlnyano wnaa guin, chen gap men mëëd ne gak zegnak zhiin mén guin ne wet. \v 20 Tebtir wuu guedx mén, tese bech men yra men; lex wtsëlnya men ne nak mengoldee lo men yra men, per wet men; wuudet zhiin men. \v 21 Lex wtsëlnya men ne wrup yrup men wnabyud guin per wet ke men; wuudet ke zhiin men. Zenga ke wzak men ne wyon. \v 22 Zenga wzak men yra men axtegue wzaa men guedx; ni te men wuudet zhiin. Wyal wdebo, wet ke no wnaa guin. \v 23 Orrenaa, chene yban mengut, ¿txu xewnaapee gak wnaa guin ne yrandxee guedx mén guin wtsëlnyano men? \p \v 24 Wke Jesus, re Ne lo men: \p ―Laa de yra de ngyidet ne rnii de, porke rdeedet de kwent ne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh, ni rdeedet de kwent pezee nak xpoder Ne. \v 25 Chene yban mengut, che ytsëlnyadetre men, ni mgyeey ni wnaa, sinke zegnak angel ne nuu gyeybaa gak men. \v 26 Belne rlaleedxdet de ne sban mengut, ¿pe gardet gool de lo liber ne wkaa Moises xkwent gyëtsbne ne kayeeky? Nga re Dëdyuzh lo Moises: “Noo nak XDëdyuzh Abraham, XDëdyuzh Isaac, XDëdyuzh Jacob.” \v 27 Nakdet Dëdyuzh XDëdyuzh mengut, sinke le Dëdyuzh nak XDëdyuzh menmbán. Por neguin na noo lo de ne ngyidet ne rnii de. \s1 Ne mazre nondee ne zëëd lo xley Dëdyuzh \r (Mt. 22:34-40) \p \v 28 Ne won te ke maxter ley ne re Jesus zenga no ne wyenen men ne wen wke Ne, wbig men wnabdiiz men lo Ne, re men: \p ―¿Gonezhe nak ne mazre nondee ne zëëd lo xley Dëdyuzh? \p \v 29 Wke Ne re Ne: \p ―Ne mazre nondee nak ne re: “Men-Israel, gugon neree; XDëdyuzh be, tendxee Ne; \v 30 gugyaan Ne ydebgyiky ydeblextootee de, ydebxanem de, ydebxfwers de.” Laa neree nak ne mazre nondee ne zëëd lo xley Dëdyuzh. \v 31 Le ne wrup nak: “Gugyaan semén de zegne ryaan ke de de.” Yëtre ne mazre nondee ke lo yrup neree. \p \v 32 Orguin re maxter ley lo Ne: \p ―Wen wke de Maxter. Nli negwa ne na de, ne tendxee Dëdyuzh nuu no ne yëtre ste Dëdyuzh, sinke tendxee Ne nuu. \v 33 No ne gyaan me Ne ydebgyiky ydeblextootee me, ydebxanem me, ydebxfwers me, no ne gyaan me semén me zegne ryaan ke me me, laa we nak ne mazre nondee ke lo goon ne rguu me no ke lo yra maa ne rzeey me lo fkuuk. \p \v 34 Chene wyenen Jesus ne xnëz wke men, re Ne lo men: \p ―Che wyob gaknan de pezee rnebééy Dëdyuzh. \p No ni ste men wyezhdetre nnabdiiz lo Ne. \s1 Gan txu xpee nak Crist \r (Mt. 22:41-46; Lc. 20:41-44) \p \v 35 Te chene kaneluu Jesus mén lenxeydoo Dëdyuzh, re Ne lo men: \p ―¿Penak re maxter ley ne xpee David nak Crist? \v 36 Si chene waknonen Espíritu Sant David, David ke re: \q1 Dëdyuzh re lo XDëdyuzh noo: \q1 “Gusob koo noo ladbëë \q1 axtegue ne ylaa noo ne gyichnii de yrandxee mén ne rlaa lo de.” \m \v 37 Belne David ke rnesela Crist XDëdyuzh David, ¿pezee gak Crist xpee David? \p Le yra menroo guin, rzhiilen men ron men ne rzëët Ne. \s1 Wzëët Jesus logne rlaa yra maxter ley \r (Mt. 23:1-36; Lc. 11:37-54; 20:45-47) \p \v 38 Or ne kaneluu Jesus mén, re Ne lo men: \p ―Gugap maxter ley kwent, porke rtseleedx men gak men lërngool, no rtseleedx men ne kon gyelenzebnëz gabtyuzh mén men nes lgyeey, \v 39 no rye men lo yagzhil ne rzob mennon lenydoo chen sob men; zenga ke rlaa men chene ra men gwdu, \v 40 no rgyitxee men xyuu wnabyud, per por ne gyendeto, kesentyent xche rnab men lo Dëdyuzh, per laa men yra men nak ne ntozdee sakzi. \s1 Goon ne wguu wnabyudprob \r (Lc. 21:1-4) \p \v 41 Tebtir zob Jesus lenxeydoo Dëdyuzh ngali ledne zob ne rguu mén goon, rwii Ne ra mén rguu men goon nga, no ndal ke menrik ra rguu mednyezh leen guin. \v 42 Nga ke zob Ne, wdxiin te wnabyudprob, wguu men txup medwin ne kober leen guin no ne zhindxee non. \v 43 Lex wbëz Jesus xpén Ne, re Ne lo men: \p ―Nligue yna noo lo de ne nondee goon ne wguu wnabyudprobree ke lo xgoon yra mén ne wguu goon. \v 44 Porke yra mén wguu men ne che wrukaa nya men, per le wnaaree mase lo xgyeleprob men, wguu men logne nzenendxee men ne rdeendxee men lo xelyaaz men. \c 13 \s1 Re Jesus ne sluzh xeydoo Dëdyuzh \r (Mt. 24:1-2; Lc. 21:5-6) \p \v 1 Chene wruu Jesus lenxeydoo Dëdyuzh, re te xpén Ne lo Ne: \p ―¡Maxter, gukwii gante pezee nzhoo gyeree no pezee nzhoo ydooree! \p \v 2 Wke Ne re Ne lo men: \p ―Ydonzhooree ne rwii de, ni te gye gyandet led ste gye, yrandxoo luzh. \s1 Beey ne tsuu chene le gyëzlyu che wyob nitlo \r (Mt. 24:3-28; Lc. 21:7‑24; 17:22-24) \p \v 3 Or ne zob Jesus gyey-Olivos ngali ruxeydoo Dëdyuzh, wbig Bëd lo Ne yra Bëd Jacob, no le Xwa, no le Ndrizh, lex laangue wnabdiiz men lo Ne, re men: \p \v 4 ―Rlaan noo yzëët de gan pa or gak yra negwa. ¿Pezee gak beey ne tsuu chene le we che wyob gak? \p \v 5 Wke Jesus, re Ne: \p ―Gugap kwent, rut ydeedet de si ykade de. \v 6 Porke schiid ndal mén ne ykade, gue men: “Noo nak Crist”; no ndal mén gun men gan ykade men. \p \v 7 ’No chene gon de diiz ne le dilroo nuu nesree nesrotee, ydxedet de, porke zenga nak ne rap degne gak; per let laadet ne nitlo gyëzlyu nga. \v 8 Porke te nacion til yrup ste nacion, te gobyeren til yrup ste gobyeren, no kesentyent yni lyu nesree nesrotee, no tsuu gbiin. Per chene gak yra neree, laa ne gyed selondxee gyelenles nga. \p \v 9 ’Per gugap kwent porke sdekwent mén de lo xtis, no sniiz men xkwent de lenydoo, no rap de degne ybig de lo gobernador no le lo rrey por ne nak de xpén noo. Zenga gak gu de xdiiz noo lo men yra men. \v 10 Antes ne nitlo gyëzlyu, rap degne gakzëët xdiznzoon Dëdyuzh lo yrandxee mén ne nuu ydendxee gyëzlyu. \v 11 No chene ydekwent mén de lo xtis, bet tsadet lextoo de gan pe gue de, ni ylebleedxdet do. Logne guu Dëdyuzh lextoo de orguin, neguin nak ne gue de, porke let laadet de nak ne ynii, sinke Espíritu Sant nak ne ynii. \v 12 No laake bech mén ydekwent bech mén chen yket mén bech men, laake ngwzan ydekwent zhiin ngwzan, laake zhiin ngwzan til ngwzan no ylaa zhiin ngwzan ne yket mén ngwzan. \v 13 Kwinyaan yrandxee mén de por ne rzëët de xdiiz noo, per men ne ysalzaandet xdiiz noo ydeblo ne ybán men, men guin nak ne yláá. \p \v 14 ’Che wkaa profet-Daniel xkwent ne mbixleedx; por neguin chene kwii de zhoob ne mbixleedx ledne ryaldet xoobo (men ne gool neree, ydee men kwento), men ne nuu Judea rap men degne yzhoon men gya men gyeey den. \v 15 Men ne zob xtoo xyuu rap men degne yzhoon men, koodet men ne nuu lenxyuu men; \v 16 men ne zu den ybereedet men tsaxii men xab men. \v 17 ¡Prob yra wnaa ne nakzhiin chene ydxiin dxe guin! ¡Prob yra wnaa ne rap mëëd ne roo dud! \v 18 Gunab lo Dëdyuzh ne gakdet neree mëëw ne rak nal. \v 19 Porke chene ydxiin dxe guin, kesentyent tsuu gyelenles ne nunk gardet tsuu kwlolne wzhexkwaa Dëdyuzh gyëzlyu, ni ybereedetro tsuu we. \v 20 Belne ytsowndopdet Dëdyuzh tyemp ne gak yra neguin, rutlel yláádet; per stsowndop No por ne ryaan Ne yra xpén Ne ne wye Ne laa Ne. \p \v 21 ’Chene ydxiin dxe guin, belne nuu mén yna lo de yra de: “Gukwii, le Crist zu nee”, o “Gukwii, le Crist zu wa”, ylaleedxdet de men. \v 22 Porke zuu ndal mén ne ykade, gue men laa men nak Crist, no zuu ndal mén ne ykade, gue men laa men nak profet; ylaa men gyelmilaguer no ylaa men logne yzee sak mén, chen ykade men mén no belne gun men gan, axtegue xpén Dëdyuzh ykade men. \v 23 ¡Por neguin gugap kwent! Le yra neree che nague noo lo de yra de. \s1 Schiid Men ne wdxiid wak Mén \r (Mt. 24:29-35, 42‑44; Lc. 21:25-36) \p \v 24 ’Chene che wdesu yra dxe guin ne tsuu gyelenles, gaknkeb lo ngbiz, ni mëëw yzeniidetre, \v 25 gyitxee yra mël ne ndxiib gyeybaa, no yni yrandxee ne nuu gyeybaa. \v 26 Cheguin kwii mén Men ne wdxiid wak Mén zëëd men lad bëw ydebxpoder men no ydebxgyelenzoon men. \v 27 Lex yxaal men yra xangel men ytop xangel men yrandxee xpén men, men ne nuu ydendxee gyëzlyu. \p \v 28 ’Gukwii zegnak yag-ig: Chene rreeno ne rlen gyizh lo we, ryenengue de ne le mëëw ne rak neey che zëdyob. \v 29 Zenga ke chene kwii de ne le yra neree che kayak, syenengue de ne le Men ne wdxiid wak Mén che zëdguex. \v 30 Nligue yna noo lo de yra de ne antes ne guet yra mén ne nuu naaree, gak yra neree. \v 31 Gyeybaa no le gyëzlyu snitlo we, per le xdiiz noo tesudet ne gako. \p \v 32 ’Per le dxe, le or ne gako, rut nandeto, ni angel ne nuu gyeybaa nandeto, ni XPee Dëdyuzh. Nonchee Dëdyuzh Xuz be nano. \p \v 33 ’Por neguin list gugak yra de, nsin gukwiin, gunab lo Dëdyuzh, porke nandet de pa dxe nak ne ydxiin orguin. \v 34 Gako zegnak chene rruu te mén ra men nat. Or ne le men che wal tsa, re men lo xmos men ne gapkwent men xyuu men. Wsan men dxiin ne ylaa men te te men, no re men lo men ne zunap ruyaglaa ne gapkwent men ruyaglaa. \v 35 List gugak yra de, porke nandet de gan pa or ylenza xpexwaan yuu, belne ylenza men wnit lyu, o gwrool gyëël, o or ne rkarëz ngyedgol, o or ne wyenii lyu. \v 36 Tegue ylenza men noze terpent, yga de lo men le de nexguees. \v 37 Neree ne na noo lo de yra de, ze ke noo we lo yrandxee mén: ¡List gukwiin! \c 14 \s1 Wyan men diiz gan pezee yzuun Jesus lo men \r (Mt. 26:1-5; Lc. 22:1-2; Jn. 11:45-53) \p \v 1 Txup gbiz rak falt ne ydxiin pask, lni ne ru mén gyëtxtil ne nootsdet lebadur, wzelo yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz yra men maxter ley rye men gan pezee kode men Jesus chen ynëëz men Ne yket men Ne. \v 2 Per re men: \p ―Ylaadet bo lo lni chen gakntozdet mengyëz lo be. \s1 Wdxiib te wnaa perfum xtoo Jesus \r (Mt. 26:6-13; Jn. 12:1-8) \p \v 3 Chene ka Jesus gyëz-Betania ruxyuu Simon men ne rnii ke men Leproso, or ne zob Ne lo mezh, wdxiin te wnaa wdxinneey men te bot alabastro, yzaa we perfum ne kesentyent nyezh non ne nzhexkwaa kon teblose gyexnazh byaa. Lex wxal men bot guin, wdxiib men perfum guin xtoo Jesus. \v 4 Por neguin wlaa gwrol men ne ndxinno Ne nga, lex re men lo xkompanyer men: \p ―¿Penak noze wxiin wnaa gwa perfum gwa? \v 5 Mazre wendee ntoo meno zeg lal ne run mos gan te iz, chen nruu med nkyiinen menprob. \p Lex wakndux men lo wnaa guin. \p \v 6 Per re Jesus lo men yra men: \p ―Zeka men. ¿Penak rakndux de lo men? Neree ne wlaa men noo, weno. \v 7 Porke menprob yzaandxee dxe tsuu men lad de, zak ylaa de ne wen por laa men chene rlaantee de, per le noo che xchedetre tsuu noo lad de. \v 8 Wlaa wnaaree logne wunendxee men gan; wdxiibgue men perfum led noo chen che list nak noo chene tsugyeer noo. \v 9 Nligue yna noo lo de yra de ne ydendxee gyëzlyu ledne gakzëëttee xdiznzoon Dëdyuzh, zakzëët ke ne wlaa wnaaree, chen zenga ynileedx mén men. \s1 Wdekwent Judas Jesus \r (Mt. 26:14-16; Lc: 22:3-6) \p \v 10 Zhich guin wa Judas Iscariote lo fxuz ne rnebééy lo yra fxuz, re Judas ne ydekwent Judas Jesus lo men. Te ke men ne nak xpén Jesus chibtxup nak Judas. \v 11 Chene won men ne re Judas zenga, wzhiilen men, lex re men lo Judas ne ydee men med lo Judas. Ngatee wzelo Judas wye Judas gan pezee ydekwent Judas Jesus lo men. \s1 Ne lultim wuxsëë Jesus yra Ne xpén Ne \r (Mt. 26:17-29; Lc. 22:7-23; Jn. 13:21-30; 1 Co. 11:23-26) \p \v 12 Primer dxe lni pask ne ru mén gyëtxtil ne nootsdet lebadur no ne rket men te mëkzhiil bëën bëënleg ne ru men lo pask, wnabdiiz xpén Jesus lo Ne, re men: \p ―¿Pazh rlaan de tsazhexkwaa noo ne guxsëë be lo lniree? \p \v 13 Orguin wxaal Ne txup xpén Ne, re Ne lo men: \p ―Gutsa lenlgyëz. Nga ytsëlo de te mén ne neey tebree nis. Tsanal de men. \v 14 Yuu ne tee men, gue de lo xpexwaan yuu guin: “Zere na Maxter, ¿go lenyuuzhe guxsëë Maxter lo pask yra Maxter xpén Maxter?” \v 15 Lex yluu men te lenyunzhen ne nak pisgya lo de, che xnëz nak leeno; nga yzhexkwaa de ne guxsëë be. \p \v 16 Orguin za men yrup men, wdxiin men lenlgyëz, no yrandxee ne re Jesus lo men, wako. Lex wzhexkwaa men ne guxsëë Ne lo pask yra Ne men. \p \v 17 Chene wnit lyu, wdxiin Jesus nga, wzob Ne lo mezh yra Ne chibtxup xpén Ne. \v 18 Ne zob Ne lo mezh yra Ne men, or ne kayu Ne, re Ne lo men: \p ―Nligue yna noo lo de yra de, ne laake de te de zegne zobyu de nee nak ne ydekwent noo lo mén chen yzakzi men noo. \p \v 19 Ne won men zenga, wunles lextoo men yra men, wzelo men rnabdiiz men lo Ne te te men, re men: \p ―¿Peguin noo ne? \p Re men ste men: \p ―¿Peguin noo ne? \p \v 20 Wke Jesus, re Ne: \p ―Te ke de zegnak de chibtxup ne rgoob ne ru lengyaan ke ne rgoob noo ne ru noo nak ne ydekwent noo lo mén chen yzakzi men noo. \v 21 Men ne wdxiid wak Mén rap men degne sak men zegne re lo xgyiich Dëdyuzh; per ¡prob mén ne ydekwent men! Mazre wendee por laa mén guin ne nyaldet men. \p \v 22 Or ne kayu Ne yra Ne men, wgoob Ne gyëtxtil, wdee Ne dexkyizhtee lo Dëdyuzh, lex wla No wdee No lo men, re Ne: \p ―Gunëëz gyëtxtilree, gugu we; laa we nak xkwerp noo. \p \v 23 Zhich guin wgoob Ne bas ne nuu bin, wdee Ne dexkyizhtee lo Dëdyuzh; wluzh nga wdee No lo men, woo meno yra men. \v 24 Lex re Ne lo men: \p ―Laa xren noo wa ne yzhe chene guet noo por ndal mén, chen gyal te nëzkweb ne gak ydxiin men lo Dëdyuzh. \v 25 Nligue yna noo lo de yra de ne goodetre noo bin ub, axtegue chene ydxiin dxe ne goo noo binkweb ledne rnebééy Dëdyuzh. \s1 Wzëët Jesus ne ykedxnruu Bëd Ne \r (Mt. 26:30-35; Lc. 22:31-34; Jn. 13:36-38) \p \v 26 Wluzhse wolbaan Jesus te salmo yra Ne xpén Ne, za Ne gyey-Olivos yra Ne men. \v 27 Lex re Ne lo men: \p ―Sboleedx de noo yrandxee de negyëëlree, porke zenga zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: “Yket noo men ne rapkwent mëkzhiil, le mëkzhiil noze yrëëts.” \v 28 Per chene che wban noo, sanergue noo lo de tsa noo Galilea. \p \v 29 Orguin re Bëd lo Ne: \p ―Mase koleedx men de yra men, per noo koleedxdet noo de. \p \v 30 Per re Jesus lo Bëd: \p ―Nligue yna noo lo de ne negyëëlkeree, antes ne yrup tir ykarëz ngyedgol, che wyon tir wkedxnruu de ne rnebeey de noo. \p \v 31 Per regue Bëd ste: \p ―Mase guet noo tese yrup noo de, per ykedxnruudet noo ne rnebeey noo de. \p Zenga ke re yra xpén Ne. \s1 Le Jesus wdxiin ledne la Getsemaní \r (Mt. 26:36-46; Lc. 22:39-46) \p \v 32 Ne wdxiin Jesus ledne la Getsemaní yra Ne xpén Ne, re Ne lo men: \p ―Nee gusob myentras ne le noo tsanab lo Dëdyuzh. \p \v 33 Wzano Ne Bëd, no le Jacob, no le Xwa; lex wlen kesentyent wunles lextoo Ne, axtegue baanske wuu lextoo Ne. \v 34 Orguin re Ne lo men: \p ―Kesentyent nles nuu lextoo noo, zem zet noo lo gyelenlesree. Nee gugyan, gusobna. \p \v 35 Lex za Ne nodese, wandeslo Ne lyu wnab Ne lo Dëdyuzh ne belne gak gan, ydxiindet or ne sak Ne yra ne zëëd sak Ne, \v 36 re Ne: \p ―Abba\f + \fr 14:36 \ft Abba rna Dëde.\f*, Dëde, por laa de yrandxoo zak gak. Guselaa noo lo gyelenlesree; per gakdet zegne rlaan noo, sinke zegne rlaan de. \p \v 37 Zhich guin wberee ke Ne ledne wyan men gyon men; chene wdxiin Ne, le men ndxinguees. Orguin re Ne lo Bëd: \p ―Simon, ¿pe nexguees de? ¿Pe ni te or wakdet nzobna de? \v 38 Gusobna, gunab lo Dëdyuzh chen ysegyeedet Bzelo lextoo de. Rlaan de ylaa de ne wen, per led de rundet gan. \p \v 39 Zhich guin za Ne ste, wnab Ne lo Dëdyuzh. Diiz ke ne re Ne primer, diiz ke guin re Ne. \v 40 Chene wberee Ne, le men ndxinguees ke ste, porke noze rdiib bzalo men tant zëëden men mkaal, ni nandet men gan pe gue men lo Ne. \v 41 Ne wyon tir ne wberee Ne ledne ndxin men, re Ne lo men: \p ―¿Pe benak ndxinguees de? ¿Pe benak ndxinne de? Neetegue we nagon; le or ne ynëëz mén Men ne wdxiid wak Mén che wdxiin, chen ydekwent mén men lo mendol. \v 42 Gutsaxee, guseyoo naa; le men ne ydekwent noo che zëdguex. \s1 Le Jesus wzuun \r (Mt. 26:47-56; Lc. 22:47‑53; Jn. 18:2-11) \p \v 43 Benak kanii Jesus chene wdxiin Judas; te ke men ne nak xpén Jesus chibtxup nak Judas; wdxinno Judas ndalyaa mén ne nzen spad no le mén ne nzen yag. Laa fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le maxter ley no le men ne rnebééy lo men-Israel wxaal yra mén guin. \v 44 Che re Judas lo yra mén guin gan pezee ydekwent Judas Ne lo men, re Judas: \p ―Men ne goo noo bzhid gyedkwes, laa men nga; ynëëzgue de men, yliib de men chiich, lex sano de men. \p \v 45 Zegne wdxiin Judas, wbiggue Judas lo Jesus, re Judas:\fig Woo Judas bzhid gyedkwes Jesus|src="22_CN01812B.TIF" size="COL" ref="Mark 14:45" \fig* \p ―Maxter, Maxter. \p Lex woo Judas bzhid gyedkwes Ne. \v 46 Orguin wnëëz yra mén guin Jesus chen sano men Ne. \p \v 47 Per wboo xespad te ke men ne zuno Jesus nga, wkyits meno gyedyag xmos fxuz ne mazre nondee, wtxugnëz meno tebo. \v 48 Orguin re Jesus lo yra mén guin: \p ―¿Penak zëëd de zëdnëëz de noo kon spad, kon yag, zeg teleg ngbaan nak noo? \v 49 No yzaandxee dxe wzu noo lenxeydoo Dëdyuzh wkaneluu noo de yra de, no wnëëzdet de noo. Per kayak neree chen gak kumplir yra ne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh. \p \v 50 Orguin wzhoon yra xpén Ne, wsan men Ne tendxee Ne. \s1 Mgyeymenyu ne wzhoon \p \v 51 Per zanal te mgyeymenyu Jesus, nonchee te saben nrël men. Lex za yra mén guin nnëëz men men, \v 52 per nonchee saben wzuun. Lex wseláá men saben, wzhoon men noze bëël men. \s1 Wano men Jesus lo xtis-Israel \r (Mt. 26:57-68; Lc. 22:54-55, 63‑71; Jn. 18:12-14, 19-24) \p \v 53 Zhich guin wano yra mén guin Jesus lo fxuz ne mazre nondee. Nga wdop yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz, no le men ne rnebééy lo men-Israel, no le maxter ley. \v 54 Le Bëd zanal Ne nat nat axtegue ne wdxiin Bëd ruxyuu fxuz ne mazre nondee. Lex wzob Bëd lo gyi wzanen Bëd yra Bëd men ne rapkwent xeydoo Dëdyuzh. \p \v 55 Le yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le yra xtis-Israel rye gan pezee ykagyii men Jesus, chen ykyeen men guet Ne. Per wzëldet gan pezee nkagyii men Ne. \v 56 Mase ndal mén wbig wkagyii Ne, per noze wren wren rnii men te te men. \v 57 Nuu mén guin re: \p \v 58 ―Noo yra noo won ne re ménree: “Noo ylitla ydooree ne wzhexkwaa mén no tsonegue gbiz ylep noo te ne let méndet yzhexkwaa.” \p \v 59 Per ni mase zenga, let tesdet rnii men yra men. \p \v 60 Orguin wzuli fxuz ne mazre nondee, wzu men gwrooltee lad men yra men, wnabdiiz men lo Jesus, re men: \p ―¿Pe bet ykedet de? ¿Pe rna rnii men zeree por laa de? \p \v 61 Per wkedet Jesus, noze chi wzu Ne. Lex wberee fxuz ne mazre nondee wnabdiiz men lo Ne ste, re men: \p ―¿Pe laa de nak Crist XPee Dëdyuzhnzoon? \p \v 62 Wke Ne re Ne lo men: \p ―Noo ne. Swii de zob Men ne wdxiid wak Mén koo Dëdyuzhnzoon ladbëë no swii de zëëd men lad bëw gyeybaa. \p \v 63 Orguin wtxëz xab fxuz ne mazre nondee, re men: \p ―Pe ylar be testig. \v 64 Laa de yra de che won de ne diznyaan rnii ménree por Dëdyuzh. ¿Pe na de, pezee gak men? \p Orguin wyan men diiz yra men ne rzëël guet Ne. \p \v 65 Orguin wzelo txup tson mén wtxonxen men lo Ne no wtsëë men lo Ne, lex wgupunyet men Ne, re men: \p ―¿Txu rniiz xkwent de gan? \p Le men ne rapkwent xeydoo Dëdyuzh rgapgue gyedkwes Ne. \s1 Wkedxnruu Bëd ne rnebeey Bëd Jesus \r (Mt. 26:69-75; Lc. 22:56‑62; Jn. 18:15-18, 25-29) \p \v 66 Or ne zob Bëd ruxyuu fxuz ne mazre nondee, wdxiin te wnaa ne rlaa dxiin lo fxuz guin. \v 67 Ne wii wnaa guin zob Bëd lo gyi, wii men lo Bëd, lex re men: \p ―¿No de nak xpén Jesus men-Nazaret ye? \p \v 68 Per wkedxnruu Bëd, re Bëd: \p ―Rnebeeydet noo men, ni nandet noo gan pagox gwa rnii de. \p Wluzh nga wruu Bëd wzu Bëd ruporton nes fwer. Orguin wkarëz te ngyedgol. \v 69 Zhich guin wiigue wnaa guin lo Bëd ste, wzelo men re men lo yra mén ne ndxin nga: \p ―No mgyeeyree nak xpén mén gwa. \p \v 70 Per wkedxnruu Bëd ste. Orsegue wako, re men ne ndxin nga lo Bëd: \p ―Nlipee ne no de nak te xpén men, porke ryenen noo ne men-Galilea nak de porke rnii de zegne rnii men-Galilea. \p \v 71 Orguin wzelo Bëd wgon Bëd Dëdyuzh, re Bëd: \p ―Dëdyuzh yzakzi noo belne nlidet rnii noo. ¡Noo axtegue rnebeeydet noo mén gwa ne rzëët de yra de! \p \v 72 Orke guin wrup tir wkarëz te ngyedgol. Lex wnileedx Bëd ne re Jesus lo Bëd: “Antes ne yrup tir ykarëz ngyedgol, che wyon tir wkedxnruu de ne rnebeey de noo.” Ne wnileedx Bëd neguin, wzelo Bëd woon Bëd. \c 15 \s1 Wano mén Jesus lo Pilato \r (Mt. 27:1-2, 11-14; Lc. 23:1‑5; Jn. 18:28-38) \p \v 1 Chene wyenii lyu, wdop yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz, no le men ne rnebééy lo men-Israel, no le maxter ley, no le yrandxee men ne nak xtis-Israel. Wliib men Jesus, zano men Ne wdekwent men Ne lo Pilato. \v 2 Lex wnabdiiz Pilato lo Ne, re Pilato: \p ―¿Pe laa de nak xerrey men-Israel? \p Wke Ne re Ne: \p ―Zegwa we zeg na de. \p \v 3 Lex wzelo fxuz ne rnebééy lo yra fxuz noze ndal ne rkagyii men Ne. \v 4 Wberee Pilato wnabdiiz Pilato lo Ne ste, re Pilato: \p ―¿Pe bet ykedet de? Gukwii palaltee ne rkagyii men de. \p \v 5 Per wkedetre Ne. Por neguin kesentyent wzee wzak Pilato. \s1 Wkyeen mén guet Jesus \r (Mt. 27:15-31; Lc. 23:13‑25; Jn. 18:38–19:16) \p \v 6 Lo lni nak xkoxtumber Pilato rselaa Pilato te mén ne nuu chegyiib, log mén ne guetee mengyëz. \v 7 Cheguin nuu te men ne la Barrabás chegyiib por ne wket men mén yra men stebëd men ne wket ke mén chene wtsëldil men gobyeren. \v 8 Wdxiin yra mén, wzelo men rnab men lo Pilato ne ylaa Pilato zegnak xkoxtumber men. \v 9 Lex wnabdiiz Pilato lo men, re Pilato: \p ―¿Pe rlaan de yselaa noo xerrey men-Israel? \p \v 10 Re Pilato zenga porke wyenen Pilato ne por gyelembidye wdekwent yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz Jesus lo Pilato. \v 11 Per che wun yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz gan wguu men lextoo yrandxee mén chen ynab men ne yláá Barrabás. \v 12 Lex wnabdiiz Pilato lo yra mén guin ste, re Pilato: \p ―¿Pagox rlaan de ylaa noo menree ne rnii de xerrey men-Israel? \p \v 13 Wke yra mén, noze rderëz men, re men: \p ―¡Lo kruz gukaa men! \p \v 14 Lex re Pilato lo men: \p ―¿Penako? ¿Pe ne malzhe wlaa men? \p Per lel mazre rderëz men, re men: \p ―¡Lo kruz gukaa men! \p \v 15 Kom rlaan Pilato gyan Pilato wen nes lo yra mén, wselaa Pilato Barrabás; lex wkyeen Pilato soldad ne ydee soldad xkwent Jesus; chene wluzh wdee men xkwent Ne, wdekwent Pilato Ne lo men chen tsakaa men Ne lo kruz. \p \v 16 Zhich guin zano men Ne ruyuloow; lex wtop men yrandxee sesoldad men. \v 17 Wnegak men Ne te lërnloren, no wzhexkwaa men te korongyëts wzoob meno xtoo Ne. \v 18 Wzelo men rderëz men, re men: \p ―¡Kesentyent non xerrey men-Israel! \p \v 19 Lex rkyits men tebla bëg xtoo Ne, rtxonxen men led Ne, no rzuzhib men lo Ne, rlaa men zeg rlaa men ne rzaknon Ne. \v 20 Chene wluzh wlaa men Ne zenga, wboo ke men lërnloren guin led Ne, lex wnegak ke men Ne xab Ne. Zhich guin zano men Ne chen ykaa men Ne lo kruz. \s1 Wkaa mén Jesus lo kruz \r (Mt. 27:32-44; Lc. 23:26‑43; Jn. 19:17-27) \p \v 21 Nëz wtsëlo men te men-Cirene ne la Simon, xuz Lej nak men yrup Lej Rufo; den wberee mén guin, lex wkyenfwers men men weey men xekruz Jesus. \p \v 22 Wano men Ne ledne la Gólgota. (Gólgota rna, Berxtoo Mengut.) \v 23 Lex wdee men bin ne noots ne la mirra goo Ne, per woodet No. \v 24 Zhich guin wkaa soldad Ne lo kruz. Lex wa soldad pwest kon xab Ne gan gonezhe yganen men te te men.\fig Wkaa soldad Jesus lo kruz|src="23_CN01836B.TIF" size="COL" ref="Mark 15:24" \fig* \p \v 25 Beygaa rsil or guin ne wkaa men Ne lo kruz. \v 26 Lex wkaa men leter xtoo xekruz Ne gan pe kwentzhe ka Ne nga, re leter guin: “Laa xerrey men-Israel nee.” \v 27 No wkaa men txup ngbaan lo kruz, te men wkaa lo kruz ne zob koo Ne ladbëë, le ste men wkaa lo kruz ne zob koo Ne ladbëg. \v 28 Zenga wak kumplir diiz ne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: “Wun mén men kwent lad menmal.” \p \v 29 Yrandxee mén ne rdee nga, rdxii xtoo men, rninyaan men lo Ne, re men: \p ―Laa de nga nlitla xeydoo Dëdyuzh no tsonegue gbiz nlep ke do ste, \v 30 orrenaa guselaa de laake de. Gugyët lo kruz. \p \v 31 Zenga ke rzhidxno yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz Ne yra men maxter ley, re men: \p ―Wselaa ménree ste mén, per rundet men gan yselaa men men laake men. \v 32 Belne laa men nak Crist xerrey men-Israel, gyët men lo kruz naa chen ylaleedx be men. \p Axtegue no men ne ka lo kruz ne zob koo Ne wninyaan lo Ne. \s1 Le Jesus wet \r (Mt. 27:45-56; Lc. 23:44‑49; Jn. 19:28-30) \p \v 33 Or ne rwen ngbiz, waknkeb ydendxee gyëzlyu, axtegue beytson wzëë wyenii ste. \v 34 Orke guin wkarëzyaa Jesus, re Ne: \p ―Eloi, Eloi, ¿lama sabactani? ―Diizree rna: Dëdyuzhe, Dëdyuzhe, ¿penak wboleedx de noo? \p \v 35 Gwrol men ne ndxin nga, ne won men wkarëz Ne, re men: \p ―Gugon, profet-Elías rkarëz men. \p \v 36 Orgueguin noze rzhoon te ke men ne zu nga, wa men wagaz men tebla zhiil kon binaguer; lex wzoob meno xtoo te bëg, wtee meno ruu Jesus chen goo Ne binaguer, lex re men: \p ―Zeka men, gan pe schiid Elías chiidlit men lo kruz. \p \v 37 Lex wkarëzyaa Jesus ste, wetgue Ne. \v 38 Orguin wrëznzeli kortin ne ka lenxeydoo Dëdyuzh, gwrooltee wako. \v 39 Ne wii kapitan ne zu ngali lo Jesus ne wet Jesus, re men: \p ―Nli ne XPee Dëdyuzh nak ménree. \p \v 40 No ndxin ke tebëd wnaa axtegue nat, rwii men yra neguin ne kayak. Lad yra wnaa guin zu Mli Matlen no zu Salme no le Mli ne nak xnaa Xeb no ne nak ke xnaa Jacob ne windee. \v 41 Yra wnaaree nak ne wrunal Jesus, laa men wun xyudar Ne chene ka Ne lo lyu ne la Galilea; no ndalre wnaa ne wdxinnal Ne Jerusalén zu nga. \s1 Le Jesus wgueedx \r (Mt. 27:57-61; Lc. 23:50‑56; Jn. 19:38-42) \p \v 42 Kom dxe guin nak dxe bisper pask no dxe guin nulyaaz men ne ykyiinen men dxe ne rne men-Israel, por neguin or ne che rzëë, \v 43 wa te mgyeey ne la Xeb lo Pilato. Axtegue wdxedet men wbig men wnab men xkwerp Jesus lo Pilato. Men-Arimatea nak mgyeey guin no men nak te mennon lad xtis-Israel no kambë́z men ne gak ne rkyeen Dëdyuzh. \v 44 Wzee wzak Pilato ne won Pilato ne che wet Jesus. Lex wbëz Pilato kapitan, wnabdiiz Pilato lo men gan pe nli ne che wet Jesus. \v 45 Chene re kapitan nli we, wdee Pilato si walit Xeb Ne lo kruz. \v 46 Orguin wka Xeb te saben, lex wlit Xeb Ne, wtxël Xeb Ne saben guin, lex walu Xeb Ne te lenbaa ne ndeen txugye. Lex wtsëë Xeb rubaa guin kon te gye. \v 47 Wii Mli Matlen yra men Mli xnaa Xeb gan pazh wguu men Ne. \c 16 \s1 Ne wban Jesus \r (Mt. 28:1-10; Lc. 24:1-12; Jn. 20:1-10) \p \v 1 Ne wdesu dxe ne rne men-Israel, wka Mli Matlen perfum yra men Salme no le Mli xnaa Jacob, chen tsalu meno led Jesus. \v 2 Lex dxe ne rzelo xman, or ne le ngbiz zalen, wa men rubaa yra men. \v 3 Rulsaa men diiz, re men: \p ―¿Txuzhleg ygyitxee gye ne zemzëë rubaa? \p \v 4 Per chene wii men, le gye ne zemzëë rubaa che zu tebkoo, no kesentyent nzhoo gye guin. \v 5 Chene wdee men lenbaa, wii men te mgyeymenyu zob ladbëë. Nak mgyeey guin te lërngyich ne ngool. Wdxe yra wnaa guin.\fig Yëtetre Jesus lenbaa|src="24_CN01851B.TIF" size="COL" ref="Mark 16:5-6" \fig* \v 6 Per re mgyeey guin lo men: \p ―Ydxedet de. Che nan noo ne Jesus men-Nazaret rye de, men ne wkaa lo kruz. Yëtre men nee; le men che wban. Gukwii ledne wguu mén men gante. \v 7 Per gutsa gue de lo yra xpén men no le lo Bëd ne nak ke xpén men ne le men sanergue lo yra xpén men tsa men Galilea; nga kwii men men zegne che na men lo de yra de. \p \v 8 Orguin noze rzhoon yra wnaa guin, wruu men rubaa. Noze rzhiz men, tant rdxe men. No rut lo bet redet men, por tant rdxe men. \s1 Wlalo Jesus lo Mli Matlen \r (Jn. 20:11-18) \p \v 9 Dxe ne rzelo xman, rsil ne wban Jesus, lo Mli Matlen ne wboo Ne guedx menzab lextoo nak ne primer wlalo Ne. \v 10 Lex laa Mli Matlen waluu diiz lo yra men ne wkaa yra Ne. Chene wdxiin Mli Matlen, le yra mén guin ndxinyoon por tant nles nuu lextoo men. \v 11 Ne won yra men guin ne mbán Jesus no ne wii Mli Matlen Ne, wlaleedxdet meno. \s1 Wlalo Jesus lo txup xpén Jesus \r (Lc. 24:13-35) \p \v 12 Zhich guin wlalo Jesus lo txup xpén Ne ne za men den, per wrenlel wlalo Ne lo men. \v 13 Lex wa men yrup men wa gue meno lo stebëd xpén Ne, per ni laa yra men guin wlaleedxdet ne re yrup men guin. \s1 Logne wkyeen Jesus ylaa yra xpén Ne \r (Mt. 28:16-20; Lc. 24:36‑49; Jn. 20:19-23) \p \v 14 Zhich guin wlalo Jesus lo yra chibteb xpén Ne chene zob men lo mezh; wakndux Ne lo men yra men por ne wlaleedxdet men ne che re Ne lo men no por ne ndíp lextoo men porke wlaleedxdet men yra mén ne wii Ne chene che wban Ne. \v 15 Lex re Ne lo men: \p ―Gutsa ydendxee gyëzlyu, yzëët de xdiznzoon Dëdyuzh lo yrandxee mén. \v 16 Men ne ylaleedxo, lex yrobnis men, men guin nak ne yláá lo dol; per le men ne ylaleedxdeto, men guin nak ne sakzi. \v 17 Men ne ylaleedx noo yra neree ylaa men: Por la noo koo men menzab lextoo mén; no ynii men ste klas diiz ne axtegue nandet men; \v 18 gob men mëël kon nya men; belne goo men ne nuu ngwaan, bet sakdet men; yxob nya men led mengyiz, no syaken mengyiz. Yra beeyree ylaa yra men ne ylaleedx noo. \s1 Le Jesus wyeep gyeybaa \r (Lc. 24:50-53) \p \v 19 Chene wluzh wnii Jesus lo yra xpén Ne, wyas Ne sya Ne gyeybaa, wzob Ne koo Dëdyuzh ladbëë. \v 20 Zhich guin wruu men yra men, wa men yrandxee lugar, wazëët men xdiznzoon Dëdyuzh. Laa Jesucrist waknonen men ne wlaa men gyelmilaguer chen gyakbeey ne nli xdiiz Dëdyuzh rzëët men. Zengaw.