\id MAT Zapoteco de Quiegolani (ZPI), Final USFM files output from InDesign April 16, 2010 \h MATEO \toc1 Xdiznzoon Jesucrist ne Wkaa San Mateo \toc2 MATEO \toc3 Mt. \mt1 Xdiznzoon Jesucrist ne Wkaa San Mateo \c 1 \s1 Yra xpenkwlal Jesucrist \r (Lc. 3:23-38) \p \v 1 Laa yra la mén ne nak xpenkwlal Jesucrist nee, Jesucrist ne zëëd xnëz rrey-David no ne zëëd xnëz Abraham. \p \v 2 Abraham nak xuz Isaac, Isaac nak xuz Jacob, Jacob nak xuz Judá yra bech Judá, \v 3 Judá nak xuz Fares yrup Fares Zara, le xnaa men nak Tamar, Fares nak xuz Esrom, Esrom nak xuz Aram, \v 4 Aram nak xuz Aminadab, Aminadab nak xuz Naasón, Naasón nak xuz Salmón, \v 5 Salmón nak xuz Booz, le xnaa Booz nak Rahab, Booz nak xuz Obed, le xnaa Obed nak Rut, Obed nak xuz Isaí, \v 6 Isaí nak xuz rrey-David, rrey-David nak xuz Salomón, le xnaa Salomón nak men ne wak xewnaa Urías. \p \v 7 Salomón nak xuz Roboam, Roboam nak xuz Abías, Abías nak xuz Asa, \v 8 Asa nak xuz Josafat, Josafat nak xuz Joram, Joram nak xuz Uzías, \v 9 Uzías nak xuz Jotam, Jotam nak xuz Acaz, Acaz nak xuz Ezequías, \v 10 Ezequías nak xuz Manasés, Manasés nak xuz Amón, Amón nak xuz Josías, \v 11 Josías nak xuz Jeconías yra bech Jeconías tyemp ne wzanofwers men-Babilonia men-Israel wyano men men Babilonia. \p \v 12 Nga ka men chene wal Salatiel xpee Jeconías. Salatiel nak xuz Zorobabel, \v 13 Zorobabel nak xuz Abiud, Abiud nak xuz Eliaquim, Eliaquim nak xuz Azor, \v 14 Azor nak xuz Sadoc, Sadoc nak xuz Aquim, Aquim nak xuz Eliud, \v 15 Eliud nak xuz Eleazar, Eleazar nak xuz Matán, Matán nak xuz Jacob, \v 16 Jacob nak xuz Xeb xemgyeey Mli ne nak xnaa Jesus ne la ke Crist. \p \v 17 Chidaa ngwzan wuu kwlotee Abraham axtegue rrey-David, schidaa ngwzan wuu kwlotee rrey-David axtegue chene wzano men-Babilonia men-Israel ne wyano men men Babilonia, schidaa ngwzan wuu nga axtegue ne wal Jesucrist. \s1 Chene wal Jesucrist \r (Lc. 2:1-7) \p \v 18 Zeree wak chene wal Jesucrist: Che nuu Mli xnaa Ne ne ytsëlnya men yrup men Xeb; per antes ne tsuu men yrup men, wakzhiin Mli por xpoder Espíritu Sant. \v 19 Kom kesentyent wen Xeb, wlaandet men nboo men xeblaan Mli; mazdee wlebleedx men nsalzaan men Mli ngueedxendxee. \v 20 Zenga rlebleedx men chene wlalo te xangel Dëdyuzh lo men lo mkaal, re angel guin: \p ―Xeb ne zëëd xnëz David, ydxedet de ytsëlnyano de Mli, porke mëëd ne gap men, por xpoder Espíritu Sant wuu ne. \v 21 Gap men te mëdbee, ynesela de ne JESUS, porke laa ne yselaa yra xpén ne lo xdol men. \p \v 22 Wak yra neree chen gak kumplir diiz ne re Dëdyuzh lo profet, laa we nga re: \q1 \v 23 Gakzhiin te nzeb-benak, gap men te mëdbee \q1 ne sela Emanuel. \m Emanuel rna: Dëdyuzh zu kon laa be. \p \v 24 Chene wruu mkaal lo Xeb, wlaa Xeb zegne wkyeen xangel Dëdyuzh Xeb. Wtsëlnya Xeb yrup Xeb Mli. \v 25 Per wgaldetgue Xeb Mli axtegue ne wal xpëëd Mli. Lex wnesela Xeb ne JESUS. \c 2 \s1 Wa txup tson mennan wzaknzoon men Jesus \p \v 1 Chene wal Jesus Belén gyëz ne nak lo lyu ne la Judea, tyemp ne nak Herodes rrey, wdxiin txup tson mennan Jerusalén ne nuu nes ledne rlen ngbiz. \v 2 Lex wnabdiiz men, re men: \p ―¿Gozh mëëd ne wal ne nak xerrey men-Israel? Porke wii noo wlen xpël ne gyeybaa nes ledne rlen ngbiz, neguin zëëd noo saknzoon noo ne. \p \v 3 Chene won rrey-Herodes neree, axtegue nandet men pe wuu lextoo men. Zenga ke wzak yrandxee men-Jerusalén. \v 4 Por neguin wbëz rrey yrandxee fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le yra maxter ley, lex wnabdiiz rrey lo men gan pazh nak ne gal Crist. \v 5 Lex re yra mén guin: \p ―Belén ne nak lo lyu ne la Judea gal Ne, porke zenga wkaa profet ledne re: \q1 \v 6 Laa de Belén ne nak lo lyu ne la Judea, \q1 nakdet de te gyëz ne zhindxee non lo yra gyëz ne mazre nondee ne nak lo lyu guin. \q1 Porke wa yruu te mén ne ynebééy, \q1 laa men gapkwent yra xpén noo, men ne nak men-Israel. \p \v 7 Lex ngueedxendxee wbëz rrey-Herodes yra mennan guin wnabdiiz rrey-Herodes lo men gan pa tyemp tyempendxeezhe nak ne wii men wlen mël guin gyeybaa. \v 8 Lex wxaal rrey-Herodes men ne tsa men Belén, re rrey-Herodes lo men: \p ―Gutsa, ynabdizwen de gan pazh wal mëëd gwa; chene che wzël ne lo de, yluugue de diiz lo noo, chen no noo tsa saknzoon noo ne. \p \v 9 Wluzhse won men ne re rrey zenga, wka men nëz za men. Mël ne wii men wlen nes ledne rlen ngbiz, laa mël guin zaner lo men axtegue ne wdxiin mël guin ngali ledne nex mëëd guin, nga wzobtsë mël guin. \fig Mël ne zaner lo mennan|src="01_CN01628B.TIF" size="COL" ref="Matt 2:9" \fig* \v 10 Ne wii mennan guin ne wzobtsë mël guin, kesentyent wzhiilen men. \v 11 Chene wdee men ledne nuu mëëd guin, wii men ne yrup ne Mli xnaa ne; orguin wzuzhib men lo ne wzaknzoon men ne. Lex wxal men xkaj men wboo men or no wboo men ne nak zegnak yaal no le mirra wgueed meno lo ne. \v 12 Lex wnii Dëdyuzh lo men lo mkaal ne ybereedetre men nes ledne nuu Herodes. Por neguin nak ne wateedetre men nëz guin chene le men wberee ne sya men laz men. \s1 Le Xeb syaneey mëëd Egipto \p \v 13 Chene che sya mennan guin, wlalo te xangel Dëdyuzh lo Xeb lo mkaal, re angel guin: \p ―Gutsaxee, gulis mëëd yrup mëëd xnaa mëëd, gugya Egipto. Nga tsuu de axtegue ne yluu noo diiz lo de, porke skaye rrey-Herodes ne, chen yket rrey-Herodes ne. \p \v 14 Lex waxee Xeb wlis Xeb ne yrup ne xnaa ne, gyëël ke guin wruu men sya men Egipto. \v 15 Nga wuu men axtegue ne wet rrey-Herodes. Wak neree chen gak kumplir xdiiz Dëdyuzh ne wkaa profet ledne re: “Wbëz noo XPee noo chen yruu me Egipto.” \s1 Wkyeen Herodes wa mén waket men yra mëdbee \p \v 16 Chene wyenen rrey-Herodes ne wkade mennan guin rrey-Herodes, kesentyent wlayaa rrey-Herodes. Lex wkyeen rrey-Herodes mén wa men waket men yrandxee mëdbee ne gardet luzh txup iz ne nuu Belén no ne nuu kbii Belén porke wboo men kwent ne re mennan guin lo men, che za we zeg txup iz ne wii men mël guin. \v 17 Zenga wak kumplir diiz ne wkaa profet-Jeremías ledne re: \q1 \v 18 Wlen te rëz gyëz-Ramá, \q1 baanske roon robtsaatee mén. \q1 Raquel nak mén guin ne kayoon por yra xpëëd men, \q1 no rlaandet men txu ynino men porke che wet yra xpëëd men. \p \v 19 Per chene che wet rrey-Herodes, wlalo te xangel Dëdyuzh lo Xeb lo mkaal chene nuu Xeb Egipto, re ne: \p \v 20 ―Gutsaxee, gulis mëëd yrup mëëd xnaa mëëd, guberee ke Israel, porke le yra mén ne wlaan nket mëëd che wet. \p \v 21 Lex waxee Xeb wlis Xeb mëëd yrup mëëd xnaa mëëd, wberee ke Xeb Israel. \v 22 Per chene waknan Xeb ne laa Arquelao xpee rrey-Herodes rnebééy lo lyu ne la Judea no ne laa men wyan nii xuz men, wdxe Xeb nya men nga; lex wnii Dëdyuzh lo Xeb lo mkaal ne gya men tsuu men lo lyu ne la Galilea, por neguin wya men lo lyu guin. \v 23 Chene wdxiin men nga, wa men wuu men gyëz ne la Nazaret. Wak neree chen gak kumplir diiz ne re profet ne men-Nazaret sela Jesus. \c 3 \s1 Wzëët Xwa ne rtxobnis xdiiz Dëdyuzh \r (Mr. 1:1-8; Lc. 3:1-9, 15‑17; Jn. 1:19-28) \p \v 1 Tyemp ke guin wa Xwa ne rtxobnis wzëët Xwa xdiiz Dëdyuzh denbidx ne nak lo lyu ne la Judea, \v 2 re Xwa: \p ―Gusaan xgyelmal de, porke che wyob gak ne rkyeen Dëdyuzh. \p \v 3 Laa xkwent Xwaree nga wkaa profet-Isaías chene re men: \q1 Te rëz rlen denbidx, re we: \q1 “Gulaxnëz xnëz Men ne rnebééy, \q1 guxal te nëz ne tebli.” \p \v 4 Kon xgyits kamey nzhexkwaa xab Xwa, le sinturon ne ruu txu Xwa nak gyed, le ne ru Xwa nak miich no le dxin ne nuu den. \v 5 Lex rruu men-Jerusalén no le yra mén ne nuu ydendxee lo lyu ne la Judea no le yra men nuu kbii rugyow-Jordán, ra men ron men ne rzëët Xwa. \v 6 Lex rxobdol men, rluzh nga rtxobnis Xwa men rugyow-Jordán. \p \v 7 Per chene wyenen Xwa ne ndal men ne nak farisew no le men ne nak sadusew ra lo Xwa chen yrobnis men, nan Xwa lo men: \p ―¡Xerras mëël! ¿Txu na lo de ne yláá de lo gyelentozroo ne zëdyob? \v 8 Xnëz gugak chen gaknyoo ne nli che wsaan de xgyelmal de, \v 9 no ydxindet de ne gue de lo xkompanyer de: “Xnëz Abraham zëëd be”; porke yna noo lo de yra de ne axtegue gyeree zun Dëdyuzh gan ylaa Dëdyuzho men ne zëëd xnëz Abraham. \v 10 Che list zu gyibyag ne txuug axtegue ydeblu yag; yrandxee yag ne rkaadet nexwen lo, txuugo, tsa we lo gyi. \v 11 Noo noze kon nis rtxobnis noo de yra de chen gaknyoo ne che wsaan de xgyelmal de; per le men ne gyed zëëd, kon Espíritu Sant ytxobnis men de no le kon gyi. Axtegue ni xgyël men rzëëldet noo tsano noo lo men porke mazre rapdee men poder ke lo noo. \v 12 No nzen men ne ylanya men zhobxtil, koo men zhobxtil lad xgyizho, lex gutsoow meno; le xgyizho tsa lo gyi ne nunk gyuudet. \s1 Wrobnis Jesus \r (Mr. 1:9-11; Lc. 3:21-22) \p \v 13 Cheguin ke wruu Jesus lo lyu ne la Galilea wa Ne rugyow-Jordán ledne ka Xwa, chen ytxobnis Xwa Ne, \v 14 per nadet Xwa, re Xwa lo Ne: \p ―Laa de ryal ytxobnis noo, lel laa de zëëd lo noo ne ytxobnis noo de. \p \v 15 Wke Jesus, re Ne: \p ―Gutxobnis noo, porke rap be degne gun be kumplir yrandxee ne rkyeen Dëdyuzh. \p Orguin wna Xwa wtxobnis Xwa Ne. \v 16 Wluzh wrobnis Ne, wruugue Ne lo nis, tebegue wyal gyeybaa, wii Ne zëdtseeb Espíritu Sant zegnak te mëër, wyab Espíritu Sant led Ne, \v 17 no wlen te rëz gyeybaa, re we: \p ―Laa XPee noo nee ne ryaan noo no ne kesentyent rnesak lextoo noo. \c 4 \s1 Wlaa Bzelo Jesus preb gan pe slaa Ne dol \r (Mr. 1:12-13; Lc. 4:1-13) \p \v 1 Lex wano Espíritu Sant Jesus denbidx chen ylaa Bzelo Ne preb gan pe slaa Ne dol. \p \v 2 Nga wkaa Ne txuplal gbiz txuplal gyëël wudet Ne, zhich guin wlen wlaanen Ne. \v 3 Lex wa Bzelo lo Ne, re Bzelo: \p ―Belne nli XPee Dëdyuzh nak de, gukyeen yra gye gwa gako gyëtxtil. \p \v 4 Wke Ne re Ne: \p ―Lo xgyiich Dëdyuzh re: “Let noncheedet por gyëtxtil ybán mén, sinke no ke por yrandxee xdiiz Dëdyuzh.” \p \v 5 Lex wano Bzelo Ne Jerusalén, wlep Bzelo Ne xtoo xeydoo Dëdyuzh ledne mazre gyadee. \v 6 Lex re Bzelo lo Ne: \p ―Belne nli XPee Dëdyuzh nak de, gutsas nee, gugyab lyu, porke lo xgyiich Dëdyuzh re: \q1 Dëdyuzh yxaal xangel chen gapkwent xangel Ne de. \q1 Ylisgya xangel Ne de kon nya xangel Ne \q1 chen tsakadet gye nii de. \p \v 7 Wke Ne re Ne: \p ―Laake re ke lo xgyiich Dëdyuzh: “Ylaadet de preb XDëdyuzh de.” \p \v 8 Wluzh nga wano Bzelo Ne te xtoo gyeey ne kesentyent gya, lex wluu Bzelo yrandxee gyëz ne nak lo gyëzlyu lo Ne no le yrandxee ne non ne nuu lo gyëzlyu. \v 9 Lex re Bzelo lo Ne: \p ―Noo yniiz yrandxee negwa lo de belne suzhib de lo noo saknon de noo. \p \v 10 Wke Ne re Ne: \p ―Gubetxee lo noo Bzelo, porke lo xgyiich Dëdyuzh re: “Nonchee XDëdyuzh de gusaknon, no nonchee ne rkyeen Ne gulaa.” \p \v 11 Orguin wbetxee Bzelo lo Ne. Lex wdxiin tebëd angel wdee ne wu Ne. \s1 Wzelo Jesus wzëët Ne xdiiz Dëdyuzh lo mén Galilea \r (Mr. 1:14-15; Lc. 4:14-15) \p \v 12 Chene waknan Jesus ne le Xwa che nuu chegyiib, wberee ke Ne lo lyu ne la Galilea. \v 13 Per wadetre Ne nyuu Ne Nazaret, sinke le Ne wa wuu Capernaum ne nak guex runis nes Zabulón no nes Neftalí, \v 14 chen gak kumplir diiz ne wkaa profet-Isaías ledne re: \q1 \v 15 Xelyu Zabulón no le xelyu Neftalí \q1 ne ryan nes runis no ne ryan stebkoo gyow-Jordán, \q1 Galilea ledne nuu mén ne nakdet men-Israel. \q1 \v 16 Mén ne wak zegnak men ne mbán lo nkeb, le men che wii te bninzhoo; \q1 mén ne zadet xnëz Dëdyuzh, \q1 bnii guin che rzenii xgyeryen men yra men. \p \v 17 Kwlote nga wzelo Jesus wzëët Jesus xdiiz Dëdyuzh lo mén, re Ne: \p ―Gusaan xgyelmal de porke che wyob gak ne rkyeen Dëdyuzh. \s1 Wbëz Jesus tap mén ne rkaa gozmël \r (Mr. 1:16-20; Lc. 5:1-11) \p \v 18 Chene za Jesus tebrunis-Galilea, wii Ne Simon men ne la ke Bëd yrup men Ndrizh bech men, katxoon men xgyix men lo nis porke gozmël rkaa men.\fig Wbëz Jesus Bëd yrup Bëd Ndrizh|src="02_CN01681B.TIF" size="COL" ref="Matt 4:18-19" \fig* \v 19 Lex re Ne lo men: \p ―Gutanal noo; noo ylaa ne ylaa de mén xpén Dëdyuzh. \p \v 20 Orgueguin wsan men xgyix men, zanalgue men Ne. \p \v 21 Lex wzaa Ne stebla, wii Ne yrubech xpee Zebedew, Jacob no le Xwa, kalaxnëz men xgyix men yra men xuz men lenbark. Lex wbëz Ne men, \v 22 orgueguin wsan men bark no wsan men xuz men, zanal men Ne. \s1 Yrandxee lugar ruu mén xdiiz Jesus \r (Lc. 6:17-19) \p \v 23 Ydendxee lo lyu ne la Galilea wa Jesus waneluu Ne mén lenydoo te te gyëz ne wa Ne, wzëët Ne zegne rkyeen Dëdyuzh no wneseyaken Ne yrandxee mén ne rzak kwaskyertee gyelgyiz no le gyelerzebyoob. \v 24 Ydendxee Siria ruu mén xdiiz Ne, lex rdxiin men lo Ne rdxinno men yrandxee mén ne baanske rlaa, mén ne rzak kwaskyertee gyelgyiz, mén ne rzak gyelerzebyoob, mén ne nuu menzab lextoo, mén ne rzak gyiz ne ngyidet, mén ne noze waknet led; wneseyaken Ne men yrandxee men. \v 25 Kesentyent ndalyaa mén wa wanal Ne, men-Galilea, men-Decápolis, men-Jerusalén, men-Judea, no le yra mén ne nuu stebkoo gyow-Jordán. \c 5 \s1 Diiz ne wzëët Jesus xtoo gyeey \p \v 1 Chene wii Jesus ne kesentyent ndalyaa mén zanal Ne, wyeep Ne xtoo gyeey wzob Ne. Lex wbig yra xpén Ne lo Ne, \fig Wneluu Jesus mén te xtoo gyeey|src="03_CN01700B.TIF" size="COL" ref="Mat 5:1-2" \fig* \v 2 wzelo Ne wneluu Ne men, re Ne: \s1 Mén ne nzoon \r (Lc. 6:20-23) \p \v 3 ―Nzoon yra mén ne ryenen ne rkyiin ne gun Dëdyuzh xyudar men, porke por laa men nak ledne rnebééy Dëdyuzh. \p \v 4 ’Nzoon yra mén ne nles nuu lextoo, porke Dëdyuzh ydee diiz lo men. \p \v 5 ’Nzoon yra mén ne ndoo, porke skakwent men lyu ne re Dëdyuzh ydee Ne lo men. \p \v 6 ’Nzoon yra mén ne kesentyent rlaan ylaa ne rkyeen Dëdyuzh zegne rzak men ne rlaanen no zegne rzak men ne rlaan nis, porke laa Ne gaknonen men chen gun men gan ylaa meno. \p \v 7 ’Nzoon yra mén ne rap lextoo semén, porke zap ke lextoo Dëdyuzh men. \p \v 8 ’Nzoon yra mén ne rlaadet dol, porke swii men Dëdyuzh. \p \v 9 ’Nzoon yra mén ne rye gan pezee ybán men ndxi yra men semén men, porke laa men nak ne sela zhiin Dëdyuzh. \p \v 10 ’Nzoon yra mén chene rzakzi mén men por ne rlaa men ne rkyeen Dëdyuzh, porke por laa men nak ledne rnebééy Dëdyuzh. \p \v 11 ’Nzoon de yra de chene rninyaan mén lo de no chene rkye men de no chene noze yralondxee ne rkagyii men de por ne rlaleedx de noo. \v 12 Guzhiilen, nzoon guguu lextoo de, porke kesentyent non ne yniiz Dëdyuzh lo de chene ydxiin de gyeybaa. Porke laake zegwa wzakzi mén yra profet ne wuu kwlodee ke lo de. \s1 Mén ne nak zegnak zëd gyëzlyuree no ne nak zegnak bnii \r (Mr. 9:50; Lc. 14:34-35) \p \v 13 ’Laa de yra de nak zegnak zëd nee gyëzlyuree; per belne gaknzhidetro, ¿pezee gak gaknzhi we ste? Batre ykyiindeto, noze yzhe we, noze gyichnii méno. \p \v 14 ’Laa de yra de nak bnii nee gyëzlyuree. No laa de nak zegnak te gyëzroo ne nak te xtoo gyeey ne gakdet gyidxlaan. \v 15 Zenga ke nak te bnii, rkaadet méno, lex ytosenruu men te kaj lo we, sinke rzobgya meno chen yzenii we lo yra mén ne nuu lenyuu. \v 16 Zenga ke laa de yra de, gugak zegnak te bnii lo mén chen chene kwii mén ne wen rlaa de, saknon men Dëdyuzh Xuz be ne zob gyeybaa. \s1 Wzëët Jesus xkwent ley \p \v 17 ’Tsuudet lextoo de ne noo zëëd ygyitxee ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises no le ne wneluu profet. Noo zëëdet noo por ne ygyitxee noo we, sinke le noo zëëd chen gako kumplir. \v 18 Porke nligue yna noo lo de yra de ne myentras ne nuu gyeybaa no le gyëzlyu, rut ygyitxeedet ni te punt ni te leter ne zëëd lo ley axtegue ne gak yra ne rap degne gak. \v 19 Por neguin mén ne rlaadet te ne zëëd lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises, mase mazre winendxoo no zenga ke rneluu meno lo mén, laa mén guin zhindxee gaknon ledne rnebééy Dëdyuzh. Per le mén ne rlaa yrandxee ne zëëd lo ley no zenga ke rneluu meno lo mén, laa mén guin nak ne mazre gaknondee ledne rnebééy Dëdyuzh. \v 20 Por neguin yna noo lo de yra de, belne laa de ne ybándet de mazre xnëzdee ke lo yra maxter ley no le ke lo yra men ne nak farisew, ydxiindet de ledne rnebééy Dëdyuzh. \s1 Xkwent gyelerlayalsaa \r (Lc. 12:57-59) \p \v 21 ’Laa de yra de che nan de ne re Dëdyuzh lo xpenkwlal de: “Yketet de mén, porke men ne rket mén tesudet ne sakzi men.” \v 22 Per noo yna noo lo de ne kwaskyertee mén ne rlayaa lo semén, tesudet ne sakzi men; mén ne rninyaan lo semén, tesudet ne ybig men lo xtis-Israel; mén ne nan lo semén, “men bat rkyiindet”, tesudet ne gya men lo gyi linfyeren. \p \v 23 ’Por neguin chene zasan de xgoon de lo fkuuk, lex nga rnileedx de ne rlaa xkompanyer de lo de por logne wlaa de men, \v 24 nga yxob xgoon de nes lo fkuuk, primer tsa de ynab de perdon lo xkompanyer de ne rlaa lo de. Lex yberee de guu xgoon de lo fkuuk. \p \v 25 ’Belne nuu mén rdxig de lo xtis, guye gan pezee gyan de diiz yrup de men antes ne ydxig men de lo xtis; porke belne ydekwent men de lo xtis, sdekwent xtis de lo polisi, chen ysee men de chegyiib. \v 26 Nligue yna noo lo de, ne yruudet de chegyiib axtegue ne gyizh de laltee ne ynab xtis lo de. \s1 Xkwent mén ne rkano mén ne nakdet lzaa \p \v 27 ’Laa de yra de che nan de ne re lo ley: “Ykanodet de mén ne nakdet lzaa de.” \v 28 Per yna noo lo de ne kwaskyertee men ne rlaangue ykano wnaa zegne rwii men lo men, reey men dol ne la adulterio por ne rlebleedx men zenga. \p \v 29 ’Belne bzalobëë de rlaa ne ryab de lo dol, gukoo we, gusee we nat. Porke mazre wendee gak perdid te bzalo de, ke ne tsuu de yde de linfyeren. \v 30 No belne nyabëë de rlaa ne ryab de lo dol, gutxuugo, gusee we nat. Porke mazre wendee gak perdid te nya de, ke ne tsuu de yde de linfyeren. \s1 Xkwent mén ne rchil xgyeltsëlnya \r (Mt. 19:9; Mr. 10:11‑12; Lc. 16:18) \p \v 31 ’No che nan ke de ne re lo ley: “Kwaskyertee mgyeey ne rchil xgyeltsëlnya yrup men xewnaa men, rap degne xexkwaa te gyiich ydee men lo xewnaa men ne che wsalzaan men men.” \v 32 Per yna noo lo de ne mgyeey ne rchil xgyeltsëlnya yrup men xewnaa men, belne nakdeto por ne wkano xewnaa men ste mgyeey, laake men rlag xewnaa men lo dol ne la adulterio. Zenga ke mgyeey ne rtsëlnya wnaa ne che wbil xgyeltsëlnya, laake reey ke men dol ne la adulterio. \s1 Kwent ne rgon mén Dëdyuzh \p \v 33 ’No che nan ke de ne re Dëdyuzh lo xpenkwlal de: “Ygondet de Dëdyuzh noze xla, sinke gugun kumplir logne che re de ne ylaa de.” \v 34 Per noo yna noo lo de yra de: Bet ygondet de, ygondet de gyeybaa porke nga zob Dëdyuzh, \v 35 ni ygondet de gyëzlyu porke lo we zu nii Ne, ni ygondet de Jerusalén porke nga nak laz rrey ne mazre nondee, \v 36 ni ygondet de xtoo de porke ni te gyitsxtoo de gundet de gan ylaa do ne ngyich o ne ngas. \v 37 Mazdee gugue nli we belne nli we, gugue nlideto belne nlideto, porke yra diiz ne rniir de, Bzelo rsegyee lextoo de ne rlaa do. \s1 Ychereedet de ne mal ne rlaa semén de de \r (Lc. 6:29-30) \p \v 38 ’Laa de yra de che nan de ne re lo ley: “Mén ne koo bzalo de, gukoo ke bzalo men; mén ne koo leey de, gukoo ke leey men.” \v 39 Per noo yna noo lo de: Ychereedet de ne mal ne rlaa semén de de; belne nuu mén gap gyedkwes de ladbëë, gucheree stebkoo we gap men. \v 40 No belne nuu mén rtsëldil de ne rgyitxee men xlërmank de, gudee si ygyitxee men no xlërmanknaal de. \v 41 Belne lafwers rkyeen mén de gweey de yúú lal ne yna men, gugweeyo txup lal nga. \v 42 Kwaskyertee mén ne pe rnab lo de, gudee we; mén ne zëëd lebkyaan lo de, gudee we, gyaandet do. \s1 Re Jesus ne gyaan mén men ne rwinyaan men \r (Lc. 6:27-28, 32-36) \p \v 43 ’No che nan ke de ne re lo ley: “Gugyaan mén ne ryaan de, no gukwinyaan mén ne rwinyaan de.” \v 44 Per noo yna noo lo de: Gugyaan mén ne rwinyaan de, no gunab lo Dëdyuzh por mén ne kanal de ne yzakzi men de, \v 45 chen zenga gak de zhiin Dëdyuzh Xuz be ne zob gyeybaa; porke laa Ne rlaa ne rlen ngbiz ne rzenii lo menwen menmaltee no laa Ne rlaa ne ryab gyo por mén ne xnëz mbán no por mén ne xnëzdet mbán. \v 46 Porke belne ryaan de nonchegue mén ne ryaan de, ¿pagox yniiz Dëdyuzh lo de belne zenga nak de? Axtegue men ne rgoob zeg impwest rlaa zenga. \v 47 No belne rgabtyuzh de nonchegue xkompanyer de, ¿pe ne wenzhe rlaa de? Axtegue mén ne rlaleedxdet Dëdyuzh rlaa zenga. \v 48 Xnëz gugak yra de zegne xnëz nak Dëdyuzh Xuz be ne zob gyeybaa. \c 6 \s1 Zegne ryal gun mén xyudar semén men \p \v 1 ’Gugapkwent ylaadet de ne wen nes lo mén noze por ne kwii men ne rlaa de. Porke belne ylaa de zenga, bet yniizdet Dëdyuzh Xuz be ne zob gyeybaa lo de. \v 2 Por neguin chene rdee de ne rkyiinen men ne rzak lyaaz, gudet de diizo zegne rlaa men ne noze rkanlo wen lenydoo no le runëz chen saknon mén men. Nligue yna noo lo de yra de, nonchee ne rzaknon mén men nak ne wun men gan. \v 3 Por neguin chene rdee de ne rkyiinen men ne rzak lyaaz, gudet de diizo ni lo mén ne nak mazre xmigdee de, \v 4 chen zenga rut gaknandet ne run de xyudar men. Lex laa Dëdyuzh Xuz be ne rwii ne rlaa de ne ngueedx yniiz ne ryal de. \s1 Gan pezee ynab mén lo Dëdyuzh \r (Lc. 11:2-4) \p \v 5 ’Chene rnab de lo Dëdyuzh, ylaadet de zeg rlaa men ne noze rkanlo wen ne rtseleedx rzuli rnab lo Dëdyuzh lenydoo no le skin nëz, chen kwii mén ne rlaa men. Nligue yna noo lo de yra de, nonchee ne rzaknon mén men nak ne wun men gan. \v 6 Per le laa de chene rnab de lo Dëdyuzh, gutee lenxyuu de, gutsëë we; lex gunab lo Dëdyuzh porke nga zu Ne yrup Ne de, laa Ne yniiz ne ryal de, porke mase ngueedx rlaa do, per rwii Ne neguin ne kalaa de. \p \v 7 ’No chene rnab de lo Dëdyuzh, guedet de diiz ne bat rkyiindet ne gue de laake laako zegne rlaa mén ne zadet xnëz Dëdyuzh, porke nuu lextoo men por ne kesentyent rnii men mazre tsulyaaz Dëdyuzh men. \v 8 Ylaadet de zegne rlaa men, porke che nan Dëdyuzh gan pe rkyiinen de yra de antes ne ynab do lo Ne. \v 9 Por neguin chene rnab de lo Dëdyuzh, zeree gugue: \q1 Dëde, laa de ne zob de gyeybaa, \q1 kesentyent nzoon la de. \q1 \v 10 Gak zegne rkyeen de. \q1 Gak zegne rlaan de nee gyëzlyuree zegne rak ko gyeybaa. \q1 \v 11 Guseleedx ne gu noo yzaandxee dxe. \q1 \v 12 Gugun perdon yra xdol noo zegne run noo perdon yra ne mal ne rlaa mén noo. \q1 \v 13 Ydeedet de si ylaa noo ne mal, sinke gukoo noo lo ne mal. \q1 Porke ydeblo siguelendxee rnebééy de, rap de poder, nzoon de. Zengaw. \p \v 14 ’Porke belne laa de ne run de perdon yra ne mal ne rlaa mén de, laake zun Dëdyuzh Xuz be ne zob gyeybaa de perdon. \v 15 Per belne laa de ne rundet de perdon yra ne mal ne rlaa mén de, laake gundet ke Dëdyuzh de perdon. \s1 Kwent ne rkwan mén por ne rzaknon men Dëdyuzh \p \v 16 ’Chene rkwan de por ne rzaknon de Dëdyuzh, ytsownlesdet lo de zegne rlaa yra men ne noze rkanlo wen, porke yra mén guin rtsownles lo men chen gyenen mén ne rkwan men. Nligue yna noo lo de, nonchee ne rzaknon mén men nak ne wun men gan. \v 17 Per le laa de chene rkwan de, gusul xtoo de no gugaa lo de \v 18 chen gyenden mén ne rkwan de, sinke nonchee Dëdyuzh gaknano porke nga zu Ne yrup Ne de, lex laa Ne yniiz ne ryal de. \s1 Mén ne rye gan pezee gap men logne non ne nuu gyeybaa \r (Lc. 12:33-34) \p \v 19 ’Yedet de gan pezee gapbëë gapduxtee de ne non ne nuu gyëzlyuree, ledne rluzh mlaa we, ledne rzhiino no ledne rdee ngbaan rbaano. \v 20 Mazre wendee guye gan pezee gap de ne non ne nuu gyeybaa, ledne rluzhdet mlaa we, ledne rzhiindeto no ledne rdeedet ngbaan kwano. \v 21 Porke ledne nuu ne mazre nondee por laa de, nga ke nak ledne mazre zadee lextoo de. \s1 Bzalo mén nak zegnak bnii \r (Lc. 11:34-36) \p \v 22 ’Bzalo me nak zegnak te bnii led me; belne wen bzalo me, ydendxee led me nak zegnak ledne nyenii. \v 23 Per belne ngyidet bzalo me, ydendxee led me nak zegnak ledne nkeb. Belne ngyidet bnii guin, ¡pe zhidese gaknkebyaas! \s1 Dëdyuzh no le med \r (Lc. 16:13) \p \v 24 ’Rut gakdet ylaa dxiin lo txup patron, porke swinyaan men te men, le ste men gyaan men, o gakwen men lo men te men, le ste men ylaandet men. Zenga ke laa de yra de, gakdet ylaa de dxiin lo Dëdyuzh no sobleedx ke de med. \s1 Dëdyuzh rseleedx yrandxee kos ne rkyiin \r (Lc. 12:22-31) \p \v 25 ’Por neguin yna noo lo de yra de: Bet tsadet lextoo de gan pe gu de, gan pe goo de chen ybán de, ni por lër ne gak de. Porke gyelembán nak ne mazre nondee ke lo ne ru me no led me nak ne mazre nondee ke lo xab me. \v 26 Gukwii zegnak maa ne rzhobee lo mee; rguudet ma bni, ni rkaadet ma kwlaap, ni yëten ma ledne tsutsoowo, no rseleedx Dëdyuzh Xuz be ne zob gyeybaa logne ru maa. ¿Pe let laadet de yra de nak ne nondee ke lo maa? \v 27 No ¿txu laa de ne kesentyent rlebleedx gun gan ytsowngoolre xgyelembán? \p \v 28 ’¿Penak za xab de lextoo de? Gukwii pezee rroo gyeden; rlaadeto dxiin, ni rzhexkwaadeto lër, \v 29 no yna noo lo de, ni rrey-Salomón mase mazre zhaandxee wnaa xab men, per wnaadet men zegne rnaa gyee guin. \v 30 Belne zenga rlazhaandxee Dëdyuzh gyizh ne nuu den nedxeree, le yzhe le we che ke reeky leen oren, ¡peleske laa de ne ygakxabdet Dëdyuzh de, ake mén ne rlaleedxdet Dëdyuzh ydeblextoo! \v 31 Por neguin bet tsadet lextoo de ne gue de: “¿Kosleg gu be? ¿Kosleg goo be? ¿Pa saaleg xab be?” \v 32 Porke mén ne zadet xnëz Dëdyuzh, yra neree nak ne za lextoo men; per le laa de yra de, rap de Dëdyuzh Xuz be ne zob gyeybaa ne nan ne rkyiinen de yra neree. \v 33 Per primer guye gan pezee ylaa de ne rkyeen Dëdyuzh no gan pezee ylaa de zegne rlaan Dëdyuzh, lex laa Ne yseleedx yra neree lo de. \v 34 Por neguin bet tsadet lextoo de gan pe ykyiinen de yzhe, gusano por yzhe, porke te te dxe rap rapo xelyaazo. \c 7 \s1 Ngyidet ne yleedx mén semén men \r (Lc. 6:37-38, 41-42) \p \v 1 ’Yleedxdet de semén de, chen ylaadet ke Dëdyuzh gyelextis lo de. \v 2 Porke zegne rleedx de semén de, zenga ke ylaa Dëdyuzh gyelextis lo de; zegne rlaa de semén de, zenga ke ylaa Dëdyuzh de. \v 3 ¿Penak rwii de yuwin ne nuu bzalo semén de no ryenden de ne nzhoodee bled ne nuu bzalo de? \v 4 ¿Pezee ryezh de ne nan de lo semén de: “Gudee si koo noo yuwin ne nuu bzalo de”, no ryenden de ne nzhoodee ne nuu bzalo de? \v 5 ¡Gugannaa laa de wen! Primer gukoo bled ne nuu bzalo de, chen gak kwii de wen chen koo de yuwin ne nuu bzalo semén de. \p \v 6 ’Ylebaadet de ne nakleey lo mëëk, tegue ybig ma noze ylabyu maa de, no ylebaadet de ne non lo kuch, tegue noze gyichnii ma we. \s1 Re Jesus ne ynab mén lo Dëdyuzh, laa Ne yseleedx ne ynab men \r (Lc. 11:9-13; 6:31) \p \v 7 ’Gunab lo Dëdyuzh, laa Ne yseleedx ne rnab de; guye Ne, sël Ne lo de; gukanya txuyaglaa, sxal Ne yaglaa tee de. \v 8 Porke men ne rnab lo Ne, laa Ne rseleedx ne rnab men; men ne rye Ne, rzël Ne lo men; men ne rkanya txuyaglaa, sxal Ne yaglaa tee men. \p \v 9 ’Zegnak laa de yra de, ¿peguin nuu de rdee te gye lo zhiin de chene rnab ne gyëtxtil lo de? \v 10 ¿U pe rdee de te mëël lo ne chene rnab ne mël lo de? \v 11 Laa de yra de mase mal de no nan de rdee de ne wen lo zhiin de, ¡peleske Dëdyuzh Xuz be ne zob gyeybaa ne ydeedet ne wen lo men ne rnab lo Ne! \p \v 12 ’Por neguin gugak lo mén zegne rlaan de ne gak men lo de, porke zenga zëëd lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises no zenga ke zëëd lo gyiich ne wkaa yra profet. \s1 Ruyaglanzun \r (Lc. 13:24) \p \v 13 ’Gutee nes ruyaglanzun. Porke ruyaglanzhen no nëz ne nzhen nak ne rdxiin linfyeren, no ndalyaa mén za nëz guin. \v 14 Per le ruyaglanzun no nëz ne nzun nak ne rdxiin ledne nuu gyelembán ne nunk luzhdet, no zhindxee mén rzël nëz guin lo. \s1 Ryakbeey mén por logne rlaa men \r (Lc. 6:43-44) \p \v 15 ’Gugap kwent yra mén ne rkade ne nan xprofet Dëdyuzh nak men. Porke noze rkanlo men ndoo men zegnak mëkzhiil, per le por lenlextoo men nak men zegnak lob ne rlaanen. \v 16 Snebeey de men por logne rlaa men. Porke rkaadet ub lo lbagyëts, ni rkaadet ig lo yaggyëts. \v 17 Por neguin yrandxee yagwen, nexwen rkaa lo we; le yag ne ngyidet, ngyidet ke nex ne rkaa lo we. \v 18 Rkaadet nex ne ngyidet lo yagwen, ni rkaadet nexwen lo yag ne ngyidet. \v 19 Yrandxee yag ne rkaadet nexwen lo, rruugo ra we lo gyi. \v 20 Zenga ke nak men ne rkade, snebeey de men por logne rlaa men. \s1 Let yradet mén tee ledne rnebééy Dëdyuzh \r (Lc. 13:25-27) \p \v 21 ’Let yradet mén ne nan lo noo: “Dechey, Dechey”, tee ledne rnebééy Dëdyuzh, sinke nonchee mén ne rlaa ne rlaan Dëdyuzh Xuz noo ne zob gyeybaa. \v 22 Chene ydxiin dxe guin, ndalyaa mén yna lo noo: “Dechey, Dechey, wzëët noo diiz ne wguu de lextoo noo, no por la de wboo noo menzab lextoo mén, no por la ke de wlaa noo ndal gyelmilaguer.” \v 23 Cheguin gue noo lo men: “Axtegue rnebeeydet noo de; gubetxee lo noo, mendol.” \s1 Txup simyent \r (Lc. 6:47-49; Mr. 1:22) \p \v 24 ’Por neguin kwaskyertee men ne ron neree ne rzëët noo no rlaa meno, nak men zegnak te mén ne nuu xgyeryen ne wlep xyuu led gye. \v 25 No mase kesentyent wyab gyo, waknaal nis gyoow no wlen mee, wasobo txu yuu guin, no watxeedeto porke led gye nex xsimyento. \v 26 Per le men ne ron neree ne rzëët noo no rlaadet meno, nak men zegnak te mén ne yëtet xgyeryen ne wlep xyuu noze lo yuzh. \v 27 Lex chene wyab gyo, waknaal nis gyoow no wlen mee, wasobo txu yuu guin, watxee we axtegue ni xbeeyo wyandet. \p \v 28 Chene wluzh wnii Jesus, wzee wzak yra mén por yra ne wneluu Ne. \v 29 Porke wneluu Ne zegnak te men ne rnebééy, wneluudet Ne zegne rneluu maxter ley. \c 8 \s1 Wneseyaken Jesus te mén ne rzak gyiz ne la lepra \r (Mr. 1:40-45; Lc. 5:12-16) \p \v 1 Chene wyët Jesus xtoo gyeey guin, ndalyaa mén wanal Ne. \v 2 Lex wbig te mén ne rzak gyiz ne la lepra, wzuzhib men lo Ne, re men: \p ―Dechey, belnaal yna de zun de gan yneseyaken de noo. \p \v 3 Orguin wzegaa Ne nya Ne wtee No led men, re Ne: \p ―Sna noo. Gugyaken. \p Orgueguin wyaken led mén guin. \v 4 Lex re Ne lo men: \p ―Che nan de rut lo guedet do, nonchee lo fxuz gutsa gutsaluu led de no gutsaron xgoon de zegne zëëd lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises chen gaknan mén ne che wyaken led de. \s1 Wneseyaken Jesus xmos te kapitan \r (Lc. 7:1-10) \p \v 5 Zegne wdee Jesus lenlgyëz-Capernaum, wbiggue te kapitan-Roma wnab men fabor lo Ne, \v 6 re men: \p ―Dechey, le xmos noo nex ruyuu rzhuun men, baanske rlaa men, noze waknet led men. \p \v 7 Lex re Ne lo men: \p ―Noo tsaneseyaken men. \p \v 8 Wke kapitan, re kapitan: \p ―Dechey, rzëëldet noo ne tsa de axtegue ruxyuu noo; nozguestee gukyeen ne gyaken xmos noo, laa ne gyaken men nga. \v 9 Porke no ke noo rap mén ne rnebééy lo noo, no rap ke noo mén ne rnebééy noo lo. Chene nan noo lo men te men ne tsa men mandad, ra men; chene nan noo lo men ste men ne chiid men lo noo, rdxiid men; chene nan noo lo xmos noo: “Gulaa neree”, rlaa meno. \p \v 10 Ne won Jesus ne re kapitan zenga, wzee wzak Ne, lex re Ne lo yra mén ne zanal Ne: \p ―Nligue yna noo lo de ne ni Israel gardet ytsëlo noo ni te mén ne rlaleedx noo zegne rlaleedx ménree noo. \v 11 No yna noo lo de yra de ne sdxiin ndalyaa mén ne nuu ydendxee gyëzlyu sob men gu men yra men Abraham, Isaac, no le Jacob ledne rnebééy Dëdyuzh. \v 12 Per le yra mén ne ryal nyuu ledne rnebééy Dëdyuzh, yxaal Ne men fwer lo nkeb ledne goon men axtegue guleey men. \p \v 13 Lex re Jesus lo kapitan: \p ―Gugya ruxyuu de; gak zegne wlaleedx de. \p Orgueguin wyaken xmos kapitan. \s1 Wneseyaken Jesus xnasweguer Bëd \r (Mr. 1:29-31; Lc. 4:38-39) \p \v 14 Lex wa Jesus ruxyuu Bëd, wii Ne le xnasweguer Bëd nex lo loon rlen men xlaa. \v 15 Lex wnëëz Ne nya men, wruugue xlaa led men; orgueguin waxee men wdee men ne wu Ne yra Ne xpén Ne. \s1 Wneseyaken Jesus ndal mengyiz \r (Mr. 1:32-34; Lc. 4:40-41) \p \v 16 Chene wnit lyu, wano mén ndal mén ne nuu menzab lextoo lo Jesus, tendxee diiz wnii Ne wboo Ne menzab lextoo men, no wneseyaken Ne yrandxee mén ne rzhuun, \v 17 chen gak kumplir diiz ne wzëët profet-Isaías chene re men: “Laa Ne wgyitxee xgyelenyaan be no le xgyelgyiz be.” \s1 Men ne rlaan tsanal Jesus \r (Lc. 9:57-62) \p \v 18 Ne wii Jesus ne ndalyaa ndalduxtee mén ndxin kbii Ne, re Ne lo xpén Ne: “Yoo tekaa be stebkoo nis.” \v 19 Lex wbig te maxter ley lo Ne, re men: \p ―Maxter, sanal noo de ledne tsatee de. \p \v 20 Lex re Ne lo men: \p ―Mëëz rap ma xebluu maa, maa ne rzhobee rap ma xeftxëës maa; per le Men ne wdxiid wak Mén, yëten men ni ledne gyix xtoo men. \p \v 21 Zhich guin re te xpén Ne lo Ne: \p ―Dechey, primer gudee si tsa noo gugyeer noo xuz noo, lex sanal noo de. \p \v 22 Wke Ne re Ne lo men: \p ―Gutanal noo; gudee si gugyeer mengut semengut mengut. \s1 Wnegyakchi Jesus mee no wgutsë Ne nis \r (Mr. 4:35-41; Lc. 8:22-25) \p \v 23 Lex wdee Jesus lenbark yra Ne xpén Ne. \v 24 Chene che za bark, tebegue wlen te meroo meduxtee lo nis, axtegue ryoots bark nis; le Jesus nexguees.\fig Wlen te meroo meduxtee lo nis|src="04_CN01707B.TIF" size="COL" ref="Mat 8:24" \fig* \v 25 Lex wa xpén Ne wboo men mkaal lo Ne, re men: \p ―¡Dechey, guselaa be! ¡Le be zazebgyët! \p \v 26 Wke Ne re Ne: \p ―¿Penak kesentyent rdxe de? ¡Ake mén ne rlaleedxdet Dëdyuzh ydeblextoo! \p Wluzhse re Ne zenga, waxee Ne wakndux Ne lo meroo guin no le lo nis; wutsëgoo. \v 27 Kesentyent wzee wzak yra xpén Ne, rnabdizlsaa men, re men: \p ―¿Pezee nakleg ménree ne axtegue mee, axtegue nis ron xdiiz men? \s1 Men-Gadara ne nuu menzab lextoo \r (Mr. 5:1-20; Lc. 8:26-39) \p \v 28 Chene wdxiin Jesus stebkoo nis lo xelyu men-Gadara, lad baa wruu txup mgyeey ne nuu menzab lextoo, za men zatsëlo men Ne. Axtegue ni te mén rakdet tee nes guin, tant ndxeeb rlaa men. \v 29 Zegne wii men Jesus, wzelo menzab rderëz menzab, re menzab: \p ―¿Penak rgal de noo, Jesus XPee Dëdyuzh? ¿Pe zëëd de nee ne yzakzi de noo antes ne ydxiin dxe? \p \v 30 Nes guin ndxin ndal kuch ka ma gwdu. \v 31 Lex wnab menzab lo Jesus, re menzab: \p ―Belne rboo de noo, gudee si tsa noo tee noo lextoo yra kuchro. \p \v 32 Wke Ne re Ne: \p ―¡Gutsa! \p Orguin wruu menzab lextoo yrup mgyeey guin, watee menzab lextoo yra kuch guin. Wzelo ma wzhoon maa wxenxtoo maa te ruyúú, wyab ma axtegue lo nis. Nga wobkyiky ma nis, wet maa. \p \v 33 Orguin wzhoon yra mén ne rapkwent kuch guin; chene wdxiin men lenlgyëz, wzelo men wuu men diiz yra neguin ne wak no ne wzak mgyeey ne nuu menzab lextoo. \v 34 Lex wruu yrandxee mén ne nuu gyëz guin za men ledne zu Jesus. Chene wii men Ne, wnab men lo Ne ne yruu Ne xden men. \c 9 \s1 Wneseyaken Jesus te mgyeey ne noze waknet led \r (Mr. 2:1-12; Lc. 5:17-26) \p \v 1 Lex wdee Jesus lenbark, wdekaa Ne stebkoo nis wdxiin Ne ledne nuu Ne. \v 2 Nga wdxiin mén lo Ne, wdxinneey mén te mgyeey ne noze waknet led, zhoob men te lo lonwin. Ne wii Ne ne rlaleedx yra mén guin Ne, re Ne lo mengyiz guin: \p ―Bet tsadet lextoo de zhiin, le xdol de che wak perdon. \p \v 3 Orguin nuu lextoo tebëd maxter ley: “Diizree ne re ménree, diznyaan rnii men por Dëdyuzh.” \v 4 Per kom nan Jesus gan pe nuu lextoo men, re Ne lo men: \p ―¿Penak rzaa ne mal lextoo de? \v 5 ¿Pe mazre mbëëdee gue noo lo men: “Le xdol de che wak perdon”, u ne gue noo: “Gutsaxee, gugya”? \v 6 Orree kwii de yra de gante ne Men ne wdxiid wak Mén rap men poder nee gyëzlyuree por ne gun men perdon xdol mén. \p Lex re Ne lo mengyiz guin: \p ―Gutsaxee gulis xloon de, gugya ruxyuu de. \p \v 7 Orguin waxee mén guin sya men ruxyuu men. \v 8 Ne wii yra mén neguin ne wak, wdxe men, wzelo men wzaknzoon men Dëdyuzh por ne wdee Dëdyuzh poder guin lo mengyëzlyu. \s1 Wbëz Jesus Mdëw \r (Mr. 2:13-17; Lc. 5:27-32) \p \v 9 Chene wruu Jesus nga ne sya Ne, wii Ne te men ne la Mdëw, zob men ledne rgoob men zeg impwest, lex re Ne lo men: \p ―Gutanal noo. \p Orguin wzuli men zanal men Ne. \p \v 10 Te chene zob Jesus ruxyuu Mdëw yra Ne xpén Ne, zob Ne lo mezh zobyu Ne yra Ne tebëd men ne rgoob zeg impwest no le stebëd mendol. \v 11 Ne wii yra men ne nak farisew neguin, re men lo yra xpén Ne: \p ―¿Penak ru xmaxter de yra men men ne rgoob zeg impwest no le yra men mendol? \p \v 12 Ne won Jesus ne re men zenga, re Ne lo men: \p ―Men ne ngyëël, rkyiinden men doctor, sinke men ne rzhuun, men guin rkyiinen doctor. \v 13 Gugya, guseed gan pe rna ne ka lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: “Logne rlaan noo nak ne yles lextoo de semén de, lugar ne rket de maa lo fkuuk.” Noo zëëdet noo zëdye noo menwen, sinke le noo zëdye mendol chen ysaan men xgyelmal men. \s1 Wnabdiiz xpén Xwa gan penak rkwandet xpén Jesus \r (Mr. 2:18-22; Lc. 5:33-39) \p \v 14 Lex wbig xpén Xwa ne rtxobnis, re men lo Jesus: \p ―Noo yra noo no yra men ne nak farisew, kesentyent rkwan noo rudet noo chene rnab noo lo Dëdyuzh, le xpén de, ¿penak rkwandet men? \p \v 15 Wke Jesus, re Ne: \p ―Lo te dooy, ¿peguin zak noze nles kwiin xemyooz nobye myentras ne benak zu nobye lo men? Per sdxiin dxe ne ybetxee nobye lo men; cheguin si ykwan men. \p \v 16 ’Rut rkadaadet tebla lërkweb led te lëryuux, porke rdop lërkweb, lex rtxëzo lëryuux, mazre raknzhoodee ledne wrëz. \v 17 Ni rgaadet mén binkweb lengyedyuux, porke belne ylaa men zenga, srëz gyedyuux, nigle xiin bin, nigle xiin gyed. Por neguin leen ke gyedkweb taa binkweb, chen zenga ni tebo xiindet. \s1 Xsaap Jairo no le wnaa ne wtee nya led xab Jesus \r (Mr. 5:21-43; Lc. 8:40-56) \p \v 18 Or ne re Jesus zenga lo men yra men, wdxiin te mén ne rnebééy lenydoo, lex wzuzhib men lo Jesus, re men: \p ―Le xsaap noo wluzhlo orree, per yoo tsa be yxob nya de led nzeb, sban nzeb.\fig Mén ne wa wzuzhib lo Jesus|src="05_CN01711B.TIF" size="COL" ref="Mat 9:18" \fig* \p \v 19 Orguin wzuli Ne zanal Ne men yra Ne xpén Ne. \v 20 Lex wdxiin te wnaa ne rzhuun, che wzaa chibtxup iz ryab men ren, lex wbig men nes zhich Ne wtee nya men luzh xab Ne, \v 21 porke nuu lextoo men: “Naal pezee maske nonchee ytee nya noo led xab mén gwa, laa ne gyaken noo nga.” \v 22 Per wcheree lo Ne wii Ne lo men, lex re Ne: \p ―Bet tsadet lextoo de zhiina; por ne wlaleedx de noo, wyaken de. \p Orgueguin wyaken men. \p \v 23 Chene wdxiin Jesus ruxyuu mén guin ne rnebééy, wii Ne ne le musk che ndxin rool, noze rakrëz mén roon mén. \v 24 Lex re Ne lo yra mén guin: \p ―Guruu lo leey. Wetet nzaapree, noze nexguees nzeb. \p Orguin wzhidxno yra mén guin Ne, \v 25 per chene che wruu men lo leey, wdee Ne, lex wnëëz Ne nya nzaap guin, waxee nzeb. \v 26 Ydendxee nes guin wrëëts diiz neguin ne wak. \s1 Wlaa Jesus ne wyenii bzalo txup menngwlëë \p \v 27 Chene wruu Jesus nga, wrunal txup menngwlëë Ne, rkarëz men Ne, re men: \p ―¡XPee David, gules lextoo de noo! \p \v 28 Chene wdxiin Ne ruyuu ledne nuu Ne, wbig yrup menngwlëë guin lo Ne; lex wnabdiiz Ne lo men, re Ne: \p ―¿Pe rlaleedx de ne zun noo gan gyenii bzalo de? \p Wke men re men: \p ―Rlaleedx noo we, Dechey. \p \v 29 Lex wtee nya Ne bzalo men, re Ne: \p ―Por ne rlaleedx de ne zun noo gan gyenii bzalo de, gyenii we. \p \v 30 Orgueguin wyenii bzalo men. Lex re Ne lo men: \p ―Rut lo guedet de gan pezee wyenii bzalo de. \p \v 31 Per nonchegue wruu men nga, wzelo men wuu men diiz ydendxee nes guin neguin ne wlaa Ne. \s1 Wlaa Jesus ne wnii te menngup \p \v 32 Zegne wruu yrup mén guin lo Jesus, wdxinnogue mén te menngup ne nuu menzab lextoo lo Ne. \v 33 Zegne wboo Ne menzab lextoo menngup guin, wzelogue men wnii men. Kesentyent wzee wzak yrandxee mén, lex re men: \p ―¡Nunk gardet kwii be klas gyelmilaguerree Israel! \p \v 34 Per le yra men ne nak farisew re: \p ―Bzelo ne rnebééy lo yra menzab rdee poder lo ménree ne rboo men menzab lextoo mén. \s1 Wneluu Jesus mén lenydoo \p \v 35 Wa Jesus yrandxee gyëznzhoo no le rya gyëzwin, wneluu Ne mén lenydoo te te ledne wa Ne, wzëët Ne zegne rkyeen Dëdyuzh no wneseyaken Ne yrandxee mén ne rzak kwaskyertee gyelgyiz no le gyelerzebyoob. \v 36 Chene wii Ne ndalyaa ndalduxtee mén, wles lextoo Ne men, porke nles rlaa men, nak men zegnak mëkzhiil ne yët gan txu gapkwent. \v 37 Lex re Ne lo yra xpén Ne: \p ―Nli ne ndalyaa mén ne rlaan gon xdiiz Dëdyuzh nuu, per yëtet ndal mén ne yzëëto lo men. \v 38 Por neguin gunab lo Dëdyuzh chen yxaalre Dëdyuzh mén ne yzëëto lo men. \c 10 \s1 Laa yra la chibtxup poxter nee \r (Mr. 3:13-19; Lc. 6:12-16) \p \v 1 Lex wbëz Jesus yra chibtxup xpén Ne, wdee Ne poder lo men chen koo men menzab lextoo mén no chen yneseyaken men yrandxee mén ne rzak kwaskyertee gyelgyiz no le gyelerzebyoob. \p \v 2 Laa yra la chibtxup poxter nee: mén primer nak Simon ne la ke Bëd, no le Ndrizh bech Bëd, no le Jacob no le Xwa (Xpee Zebedew nak Jacob yrup Jacob Xwa.), \v 3 no le Blib, no le Bartolomé, no le Tmazh, no le Mdëw ne rgoob zeg impwest, no le Jacob xpee Alfeo, no le Lebeo ne la ke Tadeo, \v 4 no le Simon men ne nak cananist, no le Judas Iscariote ne wdekwent Jesus. \s1 Wxaal Jesus yra xpén Ne ne yzëët men xdiiz Dëdyuzh \r (Mr. 6:7-13; Lc. 9:1-6) \p \v 5 Antes ne yxaal Jesus yra chibtxup xpén Ne, re Ne lo men: \p ―Tsadet de nes ledne nuu mén ne nakdet men-Israel, ni tsateedet de gyëz ne nak Samaria;\fig Chene wxaal Jesus yra chibtxup xpén Ne|src="06_CN01714B.TIF" size="COL" ref="Mat 10:5" \fig* \v 6 mazdee gutsa lo men-Israel ne nak zegnak mëkzhiil ne che wyab, \v 7 yzëët de lo men ne che wyob gak ne rkyeen Dëdyuzh. \v 8 Yneseyaken de mengyiz, yneban de mén ne che wet, yneseyaken de mén ne rzak gyiz ne la lepra, koo de menzab lextoo mén. Laa de yra de noze weeden de poderree, zenga ke bet gobdet de ne ylaa de yra neree. \p \v 9 ’Bet med gweeydet de, ni med or, ni med plat, ni med kober, \v 10 ni gweeydet de bols por nëz, ni ste xab de, ni xgyël de, ni baston. Porke mén ne rlaa dxiin ryal ne ydee mén ne gu men. \p \v 11 ’Chene ydxiin de te gyëznzhoo yra de o te gyëzwin, ynabdiiz de gan txu nak men wen, nga ykaa de ruxyuu mén guin axtegue ne yruu de gyëz guin. \v 12 Zegne tee de lenyuu, ygabtyuzh de yra mén ne nuu yuu guin, gue de lo men: “Gyelendxi wlenza lenyuuree.” \v 13 Belne neden men gyelendxi guin, por laa men nako, per belne nedendet meno, por laake de yra de nako. \v 14 Belne nuu gyëz o yuu ne ylaandet mén kwii men de ni ylaandet men gon men ne rzëët de, yruu de nga, kwib de guxyudi nii de zegnak te beey ne nadet mén guin nyon men ne wzëët de. \v 15 Nligue yna noo lo de yra de ne chene ydxiin dxe ne ylaa Dëdyuzh gyelextis, ntozdee sakzi yra mengyëz guin ke lo men-Sodoma no ke lo men-Gomorra. \s1 Sakzi mén de yra de \p \v 16 No re Jesus lo men: \p ―Gugon neree ne yna noo lo de, yxaal noo de yra de zegnak mëkzhiil lad lob. List gugak zegnak mëël, ndoo gugak zegnak mëër. \v 17 Gugap kwent porke sdekwent mén de lo xtis, no sniiz men xkwent de lenxeydoo men. \v 18 No axtegue sdxig men de lo gobernador no le lo rrey por ne nak de xpén noo, zenga gak gu de xdiiz noo lo men yra men no le lo mén ne nakdet men-Israel. \v 19 Per chene ydekwent men de lo xtis, bet tsadet lextoo de gan pe gue de o pezee gue de, porke chene ydxiin orguin ne ynii de, Dëdyuzh yseleedx diiz ne gue de. \v 20 Porke let laadet de nak ne ynii, sinke XEspíritu Dëdyuzh Xuz be nak ne ynii por laa de yra de. \p \v 21 ’No laake bech mén ydekwent bech mén chen yket mén bech men, laake ngwzan ydekwent zhiin ngwzan, laake zhiin ngwzan til ngwzan no ylaa zhiin ngwzan ne yket mén ngwzan. \v 22 Kwinyaan yrandxee mén de por ne rzëët de xdiiz noo, per men ne ysalzaandet xdiiz noo ydeblo ne ybán men, men guin nak ne yláá. \v 23 Chene ykanal mén de te gyëz, yzhoon de nga tsa de ste gyëz. Nligue yna noo lo de ne ni gardet gyal yrandxee gyëz ne nak Israel tsa de, chiid Men ne wdxiid wak Mén. \p \v 24 ’Ni te mén ne benak rseed nondet mazre ke lo xmaxter men; ni te mos nondet mazre ke lo xpatron men. \v 25 Men ne rseed rap men degne gyan men byen gak men zegnak xmaxter men, le mos rap men degne gyan men byen gak men zegnak xpatron men. Belne Beelzebu\f + \fr 10:25 \ft Beelzebu rna Bzelo.\f* rnii mén noo, ¿pezee yniileg mén de yra de ne nak de xpén noo? \s1 Ryal ydxe mén Dëdyuzh \r (Lc. 12:2-9) \p \v 26 ’Por neguin ydxedet de mén. Porke bet ne ngueedx yët ne yrunyoodet, ni yët ne rak rlaanguel ne gaknandet mén. \v 27 Logne rzëët noo ngueedxendxee lo de yra de, guzëëto lo mén, no logne rzëët noo rlaanguel lo de, ndíp guzëëto lo yra mén. \v 28 Ydxedet de mén ne rap poder yket de, waldegue bet gundet men gan ylaa men no xanem de. Mazdee gudxe Dëdyuzh ne rluzh kwerp no ne yxaal ke anem linfyeren. \p \v 29 ’Laa de yra de nan de ne txup mgyinwin rdoo por te medwin, no ni te ma retet belne rdeedet Dëdyuzh si ne guet maa. \v 30 Le laa de yra de, axtegue gyitsxtoo de yrandxoo ngab lo Dëdyuzh. \v 31 Por neguin ydxedet de, porke laa de nondee ke lo ndal mgyinwin. \s1 Mén ne rzëët lo mén ne xpén Jesus nak men \r (Lc. 12:8-9) \p \v 32 ’Mén ne rzëët lo mén ne xpén noo nak men, laake no noo yzëët lo Xuz noo ne zob gyeybaa ne xpén noo nak men. \v 33 Per le mén ne rzëëdet lo mén ne xpén noo nak men, laake no noo yzëëdet lo Xuz noo ne zob gyeybaa ne xpén noo nak men. \s1 Mén ne ylaleedx Jesus sdil mén men \r (Lc. 12:51-53; 14:26-27) \p \v 34 ’Tsuudet lextoo de ne gyelendxi zëdneey noo gyëzlyu; zëdneeydet noo gyelendxi, sinke le noo zëdneey dil. \v 35 Por ne rlaleedx mén noo, til semén men men: mëdbee tilno xuz, le mëdgwnaa tilno xnaa, le ngwzhizh tilno xnasweguer. \v 36 Zenga gak, laake xfamilye men tilno men. \p \v 37 ’Men ne ntozdee ryaan xuz o ryaan xnaa ke lo noo, rzëëldet gak men xpén noo; no men ne ntozdee ryaan xpee o xsaap ke lo noo, rzëëldet gak men xpén noo. \v 38 Men ne zëdnal noo, per rlaandet men gak men sufrir, rzëëldet gak men xpén noo. \v 39 Men ne rkaa xgyelembán lextoo, zako perdid; per le men ne rboleedx xgyelembán por ne nak men xpén noo, zap men gyelembán ne nunk luzhdet. \s1 Logne gun mén gan \r (Mr. 9:41) \p \v 40 ’Men ne tsukas de yra de, noo nga tsukas men; men ne rukas noo, Xuz noo nga ne wxaal noo zëëd noo rukas men. \v 41 Men ne rukas te profet por ne nak profet guin profet, ne ryal ke profet guin gyal men; men ne rukas te men ne xnëz mbán por ne xnëz mbán men guin ne xnëz mbán, ne ryal ke men guin ne xnëz mbán gyal men. \v 42 No kwaskyertee mén ne ydee mase nonchee tebas nisnyag goo men ne nak xpén noo, nligue yna noo lo de yra de ne che nuu ne gun mén guin gan. \c 11 \s1 Wxaal Xwa xpén Xwa wanabdiiz men lo Jesus \r (Lc. 7:18-35) \p \v 1 Chene wluzh wzëët Jesus lo yra chibtxup xpén Jesus gan gonezhe nak ne ylaa men, wruu Ne nga waneluu Ne no wazëët Ne xdiiz Dëdyuzh yra gyëz ne nak nes guin. \p \v 2 Chegyiib nuu Xwa ne rtxobnis ne won Xwa diiz yra ne kalaa Jesus, lex wxaal Xwa tebëd xpén Xwa, \v 3 chen ynabdiiz men lo Ne, gue men: \p ―¿Pe laa de nga nak ne nuu diiz ne chiid u rap noo degne ykambë́z noo ste mén? \p \v 4 Wke Jesus, re Ne lo men: \p ―Gutsa gue de lo Xwa logne rwii de, logne ron de. \v 5 No gu de diiz lo Xwa ne le menngwlëë che rwii, le mennguzh che rzawen, le men ne rzak gyiz ne la lepra che wyaken, le mennkwëët che wyenii gyedyag, le men ne che wet le men che wban, le lo yra menprob che rakzëët xdiznzoon Dëdyuzh. \v 6 Nzoon men ne ysalzaandet ne rlaleedx men noo. \p \v 7 Chene che sya yra mén guin ne wanabdiiz lo Jesus, wzelo Ne wzëët Ne xkwent Xwa lo yra mén, re Ne: \p ―¿Pagox wa de wii denbidx? ¿Pe te gobkyii ne rlaa mee zere zerotee wa de wii? \v 8 ¿U pagox wa de wii? ¿Pe te mén ne zhaandxee rnaa xab wa de wii? Laa de yra de nan de ne men ne zhaandxee rnaa xab ruxyuloow rrey ndxin men. \v 9 Guex neguin, ¿txu wa de wii? ¿Pe te profet wa de wii? Nli we, yna noo lo de, te men ne mazre nondee ke lo te profet wa de wii. \v 10 Laa men nga rakzëët lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: \q1 Noo yxaal te mén ne saner lo de \q1 chen ylaxnëz men xnëz de. \m \v 11 Nligue yna noo lo de yra de ne delo lo yrandxee mén, ni te men ne mazre nondee ke lo Xwa ne rtxobnis gardet tsuu; per mase zenga, mén ne zhindxee non ledne rnebééy Dëdyuzh, men guin nak ne mazre nondee ke lo Xwa. \p \v 12 ’Desde dxe ne wzelo Xwa ne wtxobnis Xwa mén axtegue nedxeree, wzelo menmal wtsëldil men xdiiz Dëdyuzh, noze lafwers wlaan men nsoow men ne nyakzëëdeto. \v 13 Yrandxee profet che wzëët ne rkyeen Dëdyuzh no rakzëët ko lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises axtegue ne le Xwa wdxiid, le we wak kumplir. \v 14 Belne rlaan de ylaleedx de neree ne yzëët noo lo de, laa Xwa nga nak profet-Elías ne che nuu diiz chiid. \v 15 Men ne rkagyedyag diiz, gon men neree ne rzëët noo. \p \v 16 ’¿Pagox ynesaglo noo mén ne nuu naaree? Rzaglo men minwin ne rkaa wkyit lenlgyeey no ne rkarëzlsaa, \v 17 nan miin: “Wool noo flawt yra noo, per wyadet de. Nles wolbaan noo, per woondet de.” \v 18 Porke wdxiid Xwa ne rtxobnis, wudet men yralondxee ne ru mén, ni woodet men bin, no re de yra de ne menzab nuu lextoo men. \v 19 Orrenaa zëëd Men ne wdxiid wak Mén, ru men, roo men, no re de, laa men kesentyent ru rootee, laa men rtsëlsaa mendol no laa men rtsëlsaa men ne rgoob zeg impwest. Per xgyelenyenii Dëdyuzh raknyoo we por yra ne rlaa mén ne nak xpén Ne. \s1 Mén ne rsaandet xgyelmal \r (Lc. 10:13-15) \p \v 20 Lex wzelo Jesus wakndux Ne lo yra mén ne nuu gyëz ledne che wlaa Ne ndal gyelmilaguer, porke rsaandet yra men guin xgyelmal men, re Ne: \p \v 21 ―¡Prob de men-Corazín! ¡Prob de men-Betsaida! Porke belne lad men-Tiro no le lad men-Sidón nyak gyelmilaguer ne wak lad de yra de, che penaadese wsaan men xgyelmal men naa, nbonyoo meno nyak men lër ne rak mén ne ruu gyelgut no ndxiib men di xtoo men. \v 22 Per yna noo lo de yra de ne chene ydxiin dxe ne ylaa Dëdyuzh gyelextis, ntozdee sakzi de ke lo men-Tiro no ke lo men-Sidón. \v 23 Laa de naa men-Capernaum, ¿pe nuu lextoo de ne gyeybaa gya de? ¡Lel axtegue linfyeren gya de! Porke belne lad men-Sodoma nyak gyelmilaguer ne wak lad de, benak nak gyëz guin axtegue naaree. \v 24 Per yna noo lo de yra de ne chene ydxiin dxe ne ylaa Dëdyuzh gyelextis, ntozdee sakzi de ke lo men-Sodoma. \s1 Rnebeeydet mén Dëdyuzh \r (Lc. 10:21-22) \p \v 25 Cheguin ke re Jesus: \p ―Dëde, laa de ne rnebééy de gyeybaa gyëzlyutee, rzaknon noo de porke wluu de lo men ne nandet yra ne wluudet de lo mennan no lo men ne rdee kwent xgyeryen. \v 26 Nli we Dëde, wlaa do, porke zenga wlaan de ne gako. \p \v 27 Zhich guin re Ne lo xpén Ne: \p ―Laa Xuz noo wniiz yrandxee kos lo noo chen ynebééy noo we. Rnebeeydet mén noo, nonchee Xuz noo rnebeey noo; rnebeeydet mén Xuz noo, nonchee noo rnebeey me, no le men ne rlaan noo ne ynebeey me. \v 28 Yra men ne che wzaguen no ne che wyëëden, chiid men lo noo, noo ylaa ne yne men. \v 29 Gulaa ne rkyeen noo de no guseed ylaa de zegne rlaa noo, porke noo wen noo no ndoo noo, chen yne lextoo de. \v 30 Porke ngandet ne ylaa de ne rkyeen noo, no gyëëten de ylaa do. \c 12 \s1 Wkyiits xpén Jesus xebzun zhobxtil dxe ne rne men-Israel \r (Mr. 2:23-28; Lc. 6:1-5) \p \v 1 Cheguin ke wdee Jesus ledne nuu zhobxtil yra Ne xpén Ne dxe ne rne men-Israel. Kom rlaanen xpén Ne, wzelo men wkyiits men xebzun zhobxtil, wboo men zhobxtil wu men. \v 2 Chene wii yra men ne nak farisew neguin, re men lo Ne: \p ―Gukwii, le yra xpén de kalaa ne ndux ylaa be dxe ne rne be. \p \v 3 Wke Ne re Ne: \p ―¿Pe gardet gool de lo xgyiich Dëdyuzh ledne re ne wlaa David chene wlaanen zhaa yra zhaa xkompanyer zhaa? \v 4 Wdee zhaa lenxeydoo Dëdyuzh, wu zhaa gyëtxtil ne nakleey yra zhaa xkompanyer zhaa, no ndux gu zhaa gyëtxtil guin, nonchee fxuz rak ru we. \v 5 ¿U pe gardet gool de lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises ne let doldet rlaa fxuz dxiin lenxeydoo Dëdyuzh dxe ne rne be? \v 6 Yna noo lo de yra de ne nee zu te men ne nondee ke lo ydoo. \v 7 Belnaal ne ndee de kwent gan pe rna ne re lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: “Logne rlaan noo nak ne yles lextoo de semén de, lugar ne rket de maa lo fkuuk.” Belne ndee de kwento, nkagyiidet de mén ne bet xdoldet. \v 8 Gugaknan ne Men ne wdxiid wak Mén rak ke rnebééy men dxe ne rne be. \s1 Wneseyaken Jesus te mén ne miitx nya \r (Mr. 3:1-6; Lc. 6:6-11) \p \v 9 Zhich guin wruu Jesus nga, wdee Ne lenydoo. \v 10 Lenydoo guin zu te mgyeey ne miitx te nya. Kom rye men ne nak farisew gan pezee ykagyii men Jesus, lex wnabdiiz men lo Ne, re men: \p ―¿Pe zak yneseyaken me te mengyiz dxe ne rne me? \p \v 11 Wke Jesus, re Ne: \p ―Belne nuu de te de rap te mëkzhiil, lex gyab ma te leen pos dxe ne rne be, ¿pe tsaloodetgue de maa? \v 12 Si nondee te mén ke lo te mëkzhiil. Por neguin zak ylaa me ne wen dxe ne rne me. \p \v 13 Lex re Ne lo mgyeey guin ne miitx nya: \p ―Guzegaa nya de. \p Zegne wzegaa meno, wakwengoo, wyan ko zegnako stebo.\fig Mgyeey ne wneseyaken Jesus nya|src="07_CN01695B.TIF" size="COL" ref="Mat 12:13" \fig* \v 14 Lex wruu yra men ne nak farisew nga, wzelo men wye men gan pezee yket men Jesus. \s1 Logne re profet-Isaías \p \v 15 Chene waknan Jesus logne rlebleedx yra mén guin, wruu Ne nga. Ndalyaa mén wanal Ne, no wneseyaken Ne yra mén ne rzhuun, \v 16 no re Ne lo men ne rut lo gudet men diiz gan txu nak Ne. \v 17 Wak neree chen gak kumplir ne re profet-Isaías chene re men: \q1 \v 18 Laa ménree nak ne wye noo ne ylaa xdxiin noo, ryaan noo men. \q1 Laa men nak ne rzak lextoo noo. \q1 Lo men yseleedx noo XEspíritu noo, \q1 chen yzëët men lo yrandxee mén ne slaa noo gyelextis. \q1 \v 19 Tildet men mén, ni terëzdet men mén, \q1 no rut gondet xrëz men ne le men kaderëz mén runëz. \q1 \v 20 No bet ylaadet men mén ne nak zegnak gobkyii ne che wrëz, \q1 ni bet ylaadet men mén ne nak zegnak gyeer ne che nonchee guux rlen lo, \q1 axtegue ne gun men gan gak gyelextis zegne ryal gako. \q1 \v 21 Lo men ykalo yrandxee mén. \s1 Re mén laa Beelzebu rdee poder lo Jesus \r (Mr. 3:19-30; Lc. 11:14-23; 12:10) \p \v 22 Zhich guin wdxinno mén te mgyeey ne nuu menzab lextoo lo Jesus; ngup men no ngwlëë men. Lex wneseyaken Ne men ne le men wak wii no ne le men wak wnii. \v 23 Wzee wzak yrandxee mén, wzelo men re men: \p ―¿Peguin laa XPee David nee? \p \v 24 Ne won men ne nak farisew zenga, re men: \p ―Beelzebu\f + \fr 12:24 \ft Beelzebu rna Bzelo.\f* ne rnebééy lo menzab rdee poder lo ménree ne rboo men menzab lextoo mén. \p \v 25 Per kom nan Jesus gan pe rlebleedx men, lex re Ne lo men: \p ―Yrandxee gobyeren ne rdil laake xpén, rdiidet gobyeren guin; no yrandxee gyëz o familye ne rdilelsaa, laake rdiidet men. \v 26 Zenga ke, belne laake Bzelo rboo sebzelo Bzelo lextoo mén, laake Bzelo rdil Bzelo. ¿Pezee ydii ne rkyeen Bzelo? \v 27 Belne Beelzebu rniiz poder lo noo ne rboo noo menzab lextoo mén, ¿txu rdee poder lo xpén de ne rboo men menzab lextoo mén? Por neguin laake men rbonyoo ne nlidet rnii de. \v 28 Per belne por XEspíritu Dëdyuzh rboo noo menzab lextoo mén, neguin rna ne le ne rkyeen Dëdyuzh che kayak lad de yra de. \p \v 29 ’Porke ¿pezee gun mén gan tee men lenxyuu te mgyeey ne ndíp por ne gweey men yra ne rap mgyeey guin, belne yliibdet men mgyeey guin primer? Per belne yliib men men, zenga si zun men gan gweey men yra ne rap mgyeey guin. \p \v 30 ’Men ne nuudet xfabor noo, rwinyaan men noo; men ne ryedet gan pezee ydaalre xpén noo, rnexoon men xpén noo. \p \v 31 ’Por neguin yna noo lo de yra de ne zak perdon yrandxee xdol mén no yrandxee diznyaan ne rnii men, per le men ne rnii diznyaan por Espíritu Sant, nunk gakdet xdol men perdon. \v 32 Men ne rnii diznyaan por Men ne wdxiid wak Mén, zak men perdon; per le men ne rnii diznyaan por Espíritu Sant, nunk gakdet men perdon ni naaree ni chene ylaa Dëdyuzh gyelextis. \s1 Ryakbeey yag por nex ne rkaa lo we \r (Lc. 6:43-45) \p \v 33 ’Yagwen, wen nex ne rkaa lo we, per le yag ne ngyidet, ngyidet ke nex ne rkaa lo we. Porke yag ryakbeeyo por nex ne rkaa lo we. \v 34 ¡Xerras mëël! ¿Pezee ynii de dizwen si menmal nak de yra de? Porke yra diiz ne rzaa lextoo me, laa we rlen ruu me. \v 35 Menwen, dizwen rnii men porke ne wen nuu lextoo men; le menmal, dizmal rnii men porke ne mal nuu lextoo men. \v 36 Yna noo lo de yra de ne chene ydxiin dxe ne ylaa Dëdyuzh gyelextis, yrandxee mén ydee kwent lo Ne por yra diiz ne bat rkyiindet ne wnii men. \v 37 Porke por xdiiz ke de nak ne gyakbeey gan pe nuu xdol de o yëtet xdol de chene ylaa Dëdyuzh gyelextis. \s1 Rnab menmal lo Jesus ne ylaa Ne te gyelmilaguer \r (Mr. 8:12; Lc. 11:29-32) \p \v 38 Lex re tebëd men ne nak farisew lo Jesus no le tebëd maxter ley: \p ―Maxter, rlaan noo kwii noo ne ylaa de te gyelmilaguer. \p \v 39 Wke Jesus, re Ne lo men: \p ―Menmal ne zadet xnëz Dëdyuzh rnab lo noo ne ylaa noo te gyelmilaguer, per betre gyelmilaguer kwiidet men, nonchee zegne wzak profet-Jonás kwii men. \v 40 Porke zegne wuu Jonás tson gbiz tson gyëël leen te mëlnzhoo, zenga ke tsuu Men ne wdxiid wak Mén tson gbiz tson gyëël lenlyu. \v 41 Chene ylaa Dëdyuzh gyelextis, yban yra men-Nínive, gue men ne rzëël sakzi yra men ne nuu naaree; porke wsaan men-Nínive xgyelmal men chene wzëët Jonás xdiiz Dëdyuzh lo men; nee zu te men ne mazre nondee ke lo Jonás. \v 42 No chene ylaa Dëdyuzh gyelextis, yban wnaa ne wak rrey nes Sur, gue men ne rzëël sakzi yra men ne nuu naaree. Porke kesentyent nat wruu wnaa guin wdxiid men won men logne re rrey-Salomón porke kesentyent nan rrey-Salomón; nee zu te men ne mazre nondee ke lo rrey-Salomón. \s1 Menzab ne rberee rdee lextoo mén \r (Lc. 11:24-26) \p \v 43 ’Chene rruu menzab lextoo mén, zad tsu menzab ledne noze mbidx rkaye menzab ledne yne menzab, per rzëldeto. \v 44 Lex nuu lextoo menzab: “Mazdee yberee ke noo ledne wruu noo.” Chene rberee menzab, nak mén guin zegnak te yuu ne nlat ne noze nexnloob no ne noze xnëz xnëzske nak. \v 45 Lex ra menzab raxii menzab sguedx menzab ne mazre ntozdee nak ke lo menzab guin; yra menzab zenga ra rdee lextoo mén guin; mazre ntozdee rak men ke ne nak men chekwlo. Zenga ke sak yra menmalree ne nuu naaree. \s1 Wdxiin xnaa Jesus yra men bech Ne \r (Mr. 3:31-35; Lc. 8:19-21) \p \v 46 Benak kanii Jesus lo mén, chene wdxiin xnaa Ne yra men bech Ne, rlaan men ynii men lo Ne. Kom fwer zu men, \v 47 lex waluu te mén diiz lo Ne, re men: \p ―Le xnaa de no le yra bech de zu fwer, rlaan men guno men de diiz. \p \v 48 Per wke Ne re Ne lo men ne waluu diiz lo Ne: \p ―¿Txu nak xnaa noo? ¿Txu nak bech noo? \p \v 49 Lex wluu Ne yra xpén Ne, re Ne: \p ―Ménree nak xnaa noo no nak bech noo. \v 50 Porke yrandxee mén ne rlaa ne rlaan Xuz noo ne zob gyeybaa, mén guin nak bech noo no nak bzaan noo no nak xnaa noo. \c 13 \s1 Xkwent mén ne rguu bni \r (Mr. 4:1-9; Lc. 8:4-8) \p \v 1 Dxe ke guin wruu Jesus ruyuu, wa Ne wzob Ne runis. \v 2 Kom kesentyent ndal mén wdop lo Ne, lex wdee Ne lenbark wzob Ne, le yra mén wyan runis. \v 3 Lex wzelo Ne wzëët Ne ndal diiz lo men zegnak te kwent, re Ne: \p ―Te dxe wruu te mén ne rguu bni, zalabni men zhobxtil. \v 4 Chene kalaal meno, nuu we wyab nëz; lex wyab mgyin wu ma we. \v 5 Nuuzego wyab lad gye ledne yëtet ndal yu; wlengoo por ne yëtet ndal yu lad gye guin. \v 6 Per chene wlen ngbiz, wzeey ngbizo; kom yëtet ndal lu we, wbidxo. \v 7 Nuuzego wyab lad lbagyëts; wroo lbagyëts, wket lbagyëtso. \v 8 Per nuuzego wyab ledne wen lyu, kesentyent wako; nuu we wak tebgwyuu zhob, nuuzego wak tsonlal zhob, nuuzego wak galebchii zhob. \v 9 Men ne rkagyedyag diiz, gon men neree ne rzëët noo. \s1 Ne gan penak rzëët Jesus xdiiz Dëdyuzh zegnak te kwent \r (Mr. 4:10-12; Lc. 8:9-10) \p \v 10 Lex wbig yra xpén Jesus lo Ne, re men: \p ―¿Penak rzëët de xdiiz Dëdyuzh lo mén zegnak te kwent? \p \v 11 Wke Ne re Ne: \p ―Laa de yra de, Dëdyuzh wniiz si ne gaknan de logne ngueedx ne rkyeen Ne, per le yra ménree wdeedet Ne si ne gaknan meno. \v 12 Porke men ne che rdee kwent pezee rnebééy Dëdyuzh, laa Ne ylaa ne mazre ydee men kwento no kesentyent ydee men kwento. Per le men ne rdeedet kwento, axtegue ne chendxee rdee men kwent, ydeedetre men kwento. \v 13 Por neguin rzëët noo we lo men zegnak te kwent, porke rwii men, per nak men zegnak mén ne rwiidet; ron men diiz, per nak men zegnak mén ne bet rondet, ni rdeedet men kwento. \v 14 Neree ne kazak men rak kumplir diiz ne re profet-Isaías chene re men: \q1 Mase mazre ykagyedyag men diiz, per ydeedet men kwento; \q1 mase mazre kwii men, per bet gyenden men. \q1 \v 15 Porke yra ménree wakndíp lextoo men; \q1 rtsëë gyedyag men chen gondet men diiz, \q1 no rtsëë bzalo men, \q1 chen kwiidet men, \q1 ni ykagyedyagdet men diiz, \q1 ni ydeedet men kwento, \q1 ni ysaandet men xgyelmal men chen gakdet yselaa noo men lo xdol men. \p \v 16 ’Per le laa de yra de nzoon de, porke rwii de neree no ron de neree. \v 17 Nligue yna noo lo de ne ndal profet no ndal mén ne wbán xnëz wlaan nwii neree ne rwii de yra de, per wiidet meno, no wlaan men nyon men neree ne ron de, per wondet meno. \s1 Le Jesus rzëët ne rna xkwent mén ne rguu bni \r (Mr. 4:13-20; Lc. 8:11-15) \p \v 18 ’Gugon ne rna xkwent mén ne rguu bni. \v 19 Men ne ron xdiiz Dëdyuzh no rdeedet men kwento, mén guin nak zegnak zhobbni ne wyab nëz; rdxiin Bzelo rboo diiz guin ne che nuu lextoo men. \v 20 Le zhobbni ne wyab lad gye nak zegnak mén ne ron xdiiz Dëdyuzh; rzhiilen men ron meno, \v 21 per kom nak men zegnak ne yëtet ndal lu, rundet men wantar; chene le men pe rzak o chene rwinyaan mén men por ne rlaleedx men xdiiz Dëdyuzh, rsalzaangue men ne rlaleedx meno. \v 22 Le zhobbni ne wyab lad lbagyëts nak zegnak mén ne ron xdiiz Dëdyuzh, per por ne mazre za yra ne nuu gyëzlyuree lextoo men no por ne rbode ne non ne nuu gyëzlyuree men, neguin rlaa ne le men rsalzaan xdiiz Dëdyuzh, rdeedeto si ylaa men ne wen. \v 23 Per le zhobbni ne wyab ledne wen lyu, nak zegnak mén ne ron xdiiz Dëdyuzh, rdee men kwento, lex rlaa men ne wen. Nuu men nak zegnak te zhobbni ne wak tebgwyuu zhob, nuuzeg men nak zegnak te zhobbni ne wak tsonlal zhob, nuuzeg men nak zegnak te zhobbni ne wak galebchii zhob. \s1 Xkwent gyizh ne bat rkyiindet ne nuu lad zhobxtil \p \v 24 Wzëët Jesus zegnak ste kwent lo men, re Ne: \p ―Ne rkyeen Dëdyuzh nak zegnak te mgyeey ne wguu teblose zhobxtil lo xelyu. \v 25 Per chene nexguees yrandxee mén, wa te mén ne rwinyaan mgyeey guin walu men medx ne bat rkyiindet lad xzhobxtil mgyeey guin, lex sya men. \v 26 Le chene le zhobxtil wroo ne le we wlen do, wlalo no gyizh ne bat rkyiindet lado. \v 27 Lex wa yra mén ne rlaa dxiin lo mgyeey guin ne nako xen, re men: “Dechey, ¿pe let teblosedet zhobxtil wguu de lo xelyu de? ¿Pa wzaa gyizh ne bat rkyiindet ne nuu lado?” \v 28 Lex re mgyeey guin ne nako xen: “Nuu mén ne rwinyaan noo wlaa negwa.” Orguin wnabdiiz yra mén guin ne rlaa dxiin lo mgyeey guin, re men: “¿Pe rlaan de tsalaaz noo we?” \v 29 Per wke mgyeey guin ne nako xen, re men: “Tsadet de porke tegue ylaaz de no zhobxtil or ne ylaaz do. \v 30 Mazre wendee gudee si yroo we yrup rlo we axtegue ne gak zhobxtil; lex yxaal noo mén ne ytopo. Per primer ytop men gyizh ne bat rkyiindet, lex yliib meno por mzhuun chen tseekyo; luzh nga, ytop men zhobxtil, gutsoow meno ledne tsutsoowo.” \s1 Xkwent medx lyagwlizh \r (Mr. 4:30-32; Lc. 13:18-19) \p \v 31 Wzëët Jesus zegnak ste kwent lo men, re Ne: \p ―Ne rkyeen Dëdyuzh nak zegnak te medx lyagwlizh ne rlabni mén lo xelyu mén. \v 32 Medx guin nak ne mazre windee ke lo yra medx, per chene le we rlen rroo we, laa we nak ne mazre raknzhoodee ke lo yrandxee gyizh; rako zegnak tebzhaan yag, axtegue mgyin ra rzhexkwaa xeftxëës zhuuko. \s1 Xkwent lebadur \r (Lc. 13:20-21) \p \v 33 Wzëët Jesus zegnak ste kwent lo men, re Ne: \p ―Ne rkyeen Dëdyuzh nak zegnak lebadur ne rgoots te wnaa tson medid rin chen ynesegyi we yrandxee ngob. \s1 Ne gan penak wzëët Jesus xdiiz Dëdyuzh zegnak te kwent \r (Mr. 4:33-34) \p \v 34 Yra neree ne wzëët Jesus lo mén, teblose zegnak kwent wzëët No; bet nzëëdet Ne lo men belne nzëëdet No zegnak kwent. \v 35 Wak yra neree chen gak kumplir diiz ne re profet chene re men: \q1 Teblose diiz ne nak zegnak te kwent ynii noo \q1 yzëët noo logne rdeedet yra mén kwent desde ne waa gyëzlyu. \s1 Wzëët Jesus gan pe rna xkwent gyizh ne bat rkyiindet \p \v 36 Wluzhse wguli Jesus mén nëz, wdee Ne lenyuu; lex wbig yra xpén Ne lo Ne, re men: \p ―Guzëët gan pe rna xkwent gyizh ne bat rkyiindet ne nuu lad zhobxtil. \p \v 37 Wke Ne re Ne lo men: \p ―Mén ne wguu teblose zhobxtil nak Men ne wdxiid wak Mén, \v 38 le lyu nak gyëzlyu, le teblose zhobxtil nak xpén Dëdyuzh, le gyizh ne bat rkyiindet nak xpén Bzelo, \v 39 le mén ne wguu gyizh ne bat rkyiindet nak Bzelo, le ne ydop zhobxtil rna chene nitlo gyëzlyu, le mén ne ytopo nak yra angel. \v 40 Zegne rdop gyizh ne bat rkyiindet chen tseekyo, zenga ke gak chene nitlo gyëzlyu. \v 41 Men ne wdxiid wak Mén yxaal men xangel men chen kowaa xangel men yra mén ne rlaa ne ryab ste mén lo dol no le yra mén ne rlaa dol, \v 42 chen ysee angel yra men guin lo gyirenii ledne goon men axtegue guleey men. \v 43 Le yra mén ne rlaa ne wen, ykabtsa men ledne rnebééy Dëdyuzh zegne rkabtsa ngbiz. Men ne rkagyedyag diiz, gon men neree ne rzëët noo. \s1 Xkwent ne non ne nulaan \p \v 44 ’Ne rkyeen Dëdyuzh nak zegnak te ne kesentyent non ne nulaan lo tebla lyu. Lex rzëlen te mgyeeyo, zhich guin rgulaan meno nga ke; kesentyent rzhiilen men, ra men ratoo men yrandxee ne rap men, lex ra men raka men lyu guin. \s1 Xkwent perla ne kesentyent nyezh non \p \v 45 ’No nak ke ne rkyeen Dëdyuzh zegnak te mén ne rkaa rkaye perla ne kesentyent nyezh non, chen yka meno. \v 46 Chene rzël te perla ne kesentyent nyezh non lo men, ra men ratoo men yrandxee ne rap men, lex ra men raka men perla guin. \s1 Xkwent gyix \p \v 47 ’No nak ke ne rkyeen Dëdyuzh zegnak te gyix ne rtxoon mén lo nisdoo ne raag yralondxee mël leen. \v 48 Chene ryezaase mël lengyix, rboo mén ne rkaa gozmël gyix lo nisdoo rdxinneey meno runis. Lex rzob men rbe men mël; mëlwen rguu men lentsegwed, le mëlngyidet rsee men. \v 49 Zenga gak chene ydxiin dxe ne nitlo gyëzlyu. Schiid ndal angel chen kwe ne yra menmal lad menwen. \v 50 Lex ysee ne menmal lo gyirenii ledne goon men axtegue guleey men. \s1 Ne kweb no ne yuux \p \v 51 Lex wnabdiiz Jesus lo men yra men, re Ne: \p ―¿Pe rdee de kwent yra neree? \p Wke men re men: \p ―Rdee noo kwento, Dechey. \p \v 52 Lex re Ne lo men: \p ―Yra maxter ley ne rseed ne rkyeen Dëdyuzh, nak men zegnak te ngwzan ne rbe ne kweb no le ne yuux lad yra ne non ne ngutsoow men. \s1 Le Jesus wdxiin Nazaret \r (Mr. 6:1-6; Lc. 4:16-30) \p \v 53 Chene wluzh wzëët Jesus yra neree zegnak te kwent, wruu Ne nga. \v 54 Ne wdxiin Ne laz Ne, wzelo Ne wneluu Ne mén lenydoo ne zob nga. Kesentyent wzee wzak yra mén, re men: \p ―¿Pazh wseed mén gwa yra negwa ne nan men? ¿Pezee run men gan rlaa men gyelmilaguer? \v 55 ¿Pe let laadet xpee karpinter wa? ¿Pe let xnaadet men nga nak Mli, le bech men nak Jacob, nak Xeb, nak Simon, no le Judas? \v 56 ¿Pe let needet nuu yra bzaan men lad be? ¿Pazh wseed men yra negwa? \p \v 57 Por neguin wukasdet men Jesus, per re Ne lo men: \p ―Yrandxee lugar rzaknon mén te profet, per le laz men rzaknondet mén men, ni men ne nak xfamilye men rzaknondet men men. \p \v 58 Wlaadet Ne ndal gyelmilaguer nga por ne wlaleedxdet mén Ne. \c 14 \s1 Wet Xwa ne rtxobnis \r (Mr. 6:14-29; Lc. 9:7-9) \p \v 1 Cheguin ke won Herodes ne rnebééy lo lyu ne la Galilea yra ne kalaa Jesus, \v 2 lex re Herodes lo men ne rlaa dxiin lo Herodes: \p ―Xwa ne rtxobnis wa wban. Por neguin rap men poder rlaa men gyelmilaguer. \p \v 3 Re Herodes zenga porke laa Herodes wkyeen mén wanëëz men Xwa, wliib men Xwa kon kaden; lex wguu men Xwa chegyiib. Wlaa Herodes yra neree por xdol Herodías xewnaa Blib bech Herodes. \v 4 Porke ndal tir re Xwa lo Herodes: \p ―Ngyidet negwa ne rlaa de ne nuno de xewnaa bech de. \p \v 5 Wlaan Herodes nket Herodes Xwa, per wdxe Herodes mén porke yrandxee mén nan ne te profet nak Xwa. \v 6 Per chene wzaa Herodes iz, wa xsaap Herodías wya nzeb nes lo yra xemyooz Herodes; kesentyent wtseleedx Herodes zegne wya nzeb. \v 7 Lex wgon Herodes Dëdyuzh ne sdee Herodes logne ynabtee nzeb. \v 8 Orguin wzëët xnaa nzeb lo nzeb gan kox ynab nzeb, lex re nzeb lo Herodes: \p ―Guniiz xtoo Xwa ne rtxobnis lo noo kon te lengyaan. \p \v 9 Ne won Herodes zenga, wdenles lextoo Herodes; per kom che wgon Herodes Dëdyuzh nes lo xemyooz Herodes, wap Herodes degne wkyeen Herodes men ne rlaa dxiin lo Herodes ne ydee men xtoo Xwa lo nzeb. \v 10 Lex wxaal Herodes mén wa men watxuug men xtoo Xwa lenchegyiib. \v 11 Wluzh nga wdxinneey men xtoo Xwa, nuu we te lengyaan, wdee meno lo nzeb, lex laa nzeb wdekwento lo xnaa nzeb. \p \v 12 Zhich guin wa yra xpén Xwa weey men xkwerp Xwa, walugyeer meno. Wluzh nga waluu men diiz lo Jesus. \s1 Wdee Jesus ne wu gaaymil mén \r (Mr. 6:30-44; Lc. 9:10-17; Jn. 6:1-14) \p \v 13 Chene won Jesus ne wket men Xwa, wruu Ne nga, wdee Ne lenbark za Ne te ledne yëtet mén. Per chene waknan méno, wruu men yra gyëz ne nak nes guin zanal men Ne nii men. \v 14 Chene wruu Ne lenbark, wii Ne yra menroo menduxtee guin; lex wles lextoo Ne men, wneseyaken Ne yrandxee mengyiz ne zano men. \v 15 Chene che rzëë, wbig yra xpén Ne lo Ne, re men: \p ―Chexke rzëë no ni te mén nuudet lugarree. Gugue lo yra ménree gya men chen tsa men yra gyëzwin ne nak guex nee yka men ne gu men. \p \v 16 Orguin wke Jesus, re Jesus lo men: \p ―Yët neguin ne tsa men; laa de gudee ne gu men. \p \v 17 Wke men re men lo Ne: \p ―Per nonchee gaay gyëtxtil no le txup mël neey noo nee. \p \v 18 Orguin re Ne lo men: \p ―Gutano we nee. \p \v 19 Lex wkyeen Ne wzob yra mén guin lo gyizh. Zhich guin wgoob Ne yra gaay gyëtxtil guin no le yrup mël guin, wkalo Ne gyeybaa, wdee Ne dexkyizhtee lo Dëdyuzh. Wluzh nga wla Ne yra gyëtxtil guin, wdee No lo yra xpén Ne, lex laa men wgyiizo lo yra mén guin. \v 20 Wu men yrandxee men axtegue ne wyezaa men, no chene wluzh nga, wsezaa men chibtxup tsegwed yra gyëtxtilbla ne wrukaa. \v 21 Yra mén guin ne wu, zeg gaaymil nak nonchee mgyeey, ngabdet no wnaa ni minwin. \s1 Wzaa Jesus lo nis \r (Mr. 6:45-52; Jn. 6:16-21) \p \v 22 Zhich guin wkyeen Jesus yra xpén Ne wdee men lenbark chen sanergue men tekaa men stebkoo nis, myentras ne le Ne guli yra mén guin nëz. \v 23 Wluzhse wguli Ne yra mén guin nëz, wyeep Ne te xtoo gyeey tete Ne chen ynab Ne lo Dëdyuzh. Chene wnit lyu, tete Ne zu nga. \v 24 Le bark ne za yra xpén Ne chexke nat za we. Noze zere zerotee rlaa mëlo, porke nes lo we rasob mee. \v 25 Ne zëdyenii lyu, za Jesus nes lo men rzaa Ne lo nis. \v 26 Chene wii yra xpén Ne ne za Ne rzaa Ne lo nis, kesentyent wdxe men, wobtsadii men, re men: \p ―¡Te bis! \p \v 27 Orguin wnii Jesus lo men, re Ne: \p ―¡Ydxedet de, nzholeedx gugak, noo nee! \p \v 28 Lex wke Bëd, re Bëd: \p ―Dechey, belne laa de wa, gulaa ne saa noo lo nis chiid noo lo de. \p \v 29 Orguin re Ne: \p ―Gutaa. \p Lex wruu Bëd lenbark za Bëd nes lo Ne rzaa Bëd lo nis. \v 30 Per chene wyenen Bëd ne kesentyent rlen mee, wdxe Bëd; kom le Bëd chexke zazebgyët, wkarëz Bëd, re Bëd: \p ―¡Dechey, guselaache noo!\fig Wzebgyët Bëd lo nis|src="08_CN01722B.TIF" size="COL" ref="Mat 14:30-31" \fig* \p \v 31 Orguin wzegaa Ne nya Ne wnëëz Ne nya Bëd, re Ne: \p ―¡Ake mén ne rlaleedxdet Dëdyuzh ydeblextoo! ¿Penak wgutxup lextoo de? \p \v 32 Zhich guin chene wdee Ne lenbark yrup Ne Bëd, wyakchigue mee. \v 33 Orguin wzuzhib yra xpén Ne ne wyan lenbark lo Ne, re men: \p ―¡Nli ne XPee Dëdyuzh nak de! \s1 Wneseyaken Jesus yra mén ne rzhuun ne nuu nes Genesaret \r (Mr. 6:53-56) \p \v 34 Chene wdekaa Jesus stebkoo nis yra Ne xpén Ne, wdxiin Ne lo xelyu men-Genesaret. \v 35 Chene wyenen yra mén ne nuu nga ne Jesus ne, wxoon men diiz ydendxee nes guin, lex wa mén wano men yra mengyiz lo Ne. \v 36 No wnab men lo Ne ne ydee Ne si ytee nya men maske nonchee luzh xab Ne, no yrandxee mén ne wtee nya luzh xab Ne wyaken. \c 15 \s1 Logne rlaa ne rye mén dol \r (Mr. 7:1-23) \p \v 1 Lex wbig tebëd men ne nak farisew lo Jesus no le tebëd maxter ley ne wruu Jerusalén, wnabdiiz men lo Ne, re men: \p \v 2 ―¿Penak rlaadet xpén de zegnak xkoxtumber xpenkwlal be ne raa nya men antes ne gu men, le xpén de raadet nya? \p \v 3 Wke Jesus, re Ne: \p ―Laa de naa, ¿penak rlaadet de ne rkyeen Dëdyuzh, sinke lel xkoxtumber de zanal de? \v 4 Porke re Dëdyuzh: “Gugaknzebnëz lo xuz de, gugaknzebnëz lo xnaa de”, “Mén ne rninyaan lo xuz o men ne rninyaan lo xnaa, rzëël guet men.” \v 5 Per le laa de yra de re de ne zak gue mén lo xuz men o lo xnaa men: “Gundet noo gan gun noo xyudar de porke yrandxee ne nniiz noo lo de le we che wguu noo goon por Dëdyuzh”; \v 6 re de ne kwaskyertee men ne gue zenga, rapdetre men degne gun men xyudar xuz men o xyudar xnaa men. Ne rlaa de zenga, tebkoolel rsan de ne rkyeen Dëdyuzh por ne zanal de xkoxtumber de. \v 7 Gugannaa laa de wen. Nli ke ne re profet-Isaías por laa de yra de chene re men: \q1 \v 8 Yra ménree noze xdiiz men za ne rzaknon men noo, \q1 per rlaadet meno ydeblextoo men. \q1 \v 9 Bat rkyiindet yra ne rlaa men chene rzaknon men noo, \q1 porke yra ne rneluu men, noze mén rkyeeno. \p \v 10 Lex wbëz Jesus yra menroo menduxtee guin, re Ne lo men: \p ―Gugon neree ne yzëët noo lo de no gudee kwento: \v 11 Let ne rudet mén rlaa ne rak men mendol, sinke dizmal ne rruu ruu men rlaa ne rak men mendol. \p \v 12 Lex wbig yra xpén Jesus lo Ne, re men: \p ―¿Pe wyenen de ne wlayaa yra men ne nak farisew ne won men negwa ne re de? \p \v 13 Wke Ne re Ne: \p ―Yrandxee gyizh ne let Xuzdet noo ne zob gyeybaa wlabni, slaazo axtegue ydeblu we. \v 14 Zeka men; nak men zegnak menngwlëë ne rgoob nya sengwlëë; no belne rgoob ngwlëë nya sengwlëë ngwlëë, skantaa men yrup men ledne nugyët. \p \v 15 Lex re Bëd lo Jesus: \p ―Guzëët gan pe rna diiz gwa ne re de. \p \v 16 Orguin re Ne: \p ―¿Pe ni laa de yra de gardet ydeedet kwento? \v 17 ¿Pe rdeedet de kwent ne yrandxee ne ru mén, txu men rya we, zhich guin rruu ko? \v 18 Per le diiz ne rlen ruu mén, lextoo men rruu we; laa we rlaa ne rak men mendol. \v 19 Porke lextoo mén nuu yra ne mal ne rlebleedx men, zegnak ne rket men semén men, zegnak ne rkano men mén ne nakdet lzaa men, zegnak ne rkanogue men xkompanyer men chene gardet ytsëlnya men, zegnak ne rbaan men, zegnak ne rkagyii men semén men, no le zegnak ne rninyaan men lo semén men. \v 20 Yra neree rlaa ne rak mén mendol; per le ne raadet nya mén antes ne gu men, let neguindet rlaa ne rak mén mendol. \s1 Wneseyaken Jesus xsaap te wnaa \r (Mr. 7:24-30) \p \v 21 Wruu Jesus nga, za Ne nes Tiro no le nes Sidón. \v 22 Lex wbig te wna-Canaán ne nuu nes guin rkarëz men Jesus, re men: \p ―¡Dechey, XPee David, gules lextoo de noo! Porke kesentyent rzakzi menzab xsaap noo. \p \v 23 Per wkedet Jesus. Lex wbig xpén Ne wnab men lo Ne, re men: \p ―Gugue lo wnaa gwa gya men, porke ndxiin rkarëz men zëdnal men be. \p \v 24 Lex wke Ne re Ne: \p ―Nonchee por men-Israel ne nak zegnak mëkzhiil ne che wyab wxaal Dëdyuzh noo. \p \v 25 Per wbig wnaa guin wzuzhib men lo Ne, re men: \p ―¡Dechey, gugun xyudar noo! \p \v 26 Wke Ne re Ne: \p ―Ngyidet ne ygyitxee mén ne ru zhiin men chen ynii meno lo mëëk. \p \v 27 Lex re wnaa guin lo Ne: \p ―Nli we Dechey; per axtegue mëëk ru ne byu ne ratxee zhiin xmezh xpexwaan maa. \p \v 28 Lex wke Ne re Ne lo men: \p ―¡Wnaae, kesentyent rlaleedx de noo! Gak zegne rlaan de. \p Orgueguin wyaken xsaap wnaa guin. \s1 Wneseyaken Jesus ndal mengyiz \p \v 29 Wruu Jesus nga, wdxiin Ne runis-Galilea. Lex wyeep Ne te xtoo gyeey wzob Ne. \v 30 Nga wdxiin ndalyaa ndalduxtee mén lo Ne, wdxinno men mennguzh, menngwlëë, menngup, men ne ngyidet nya, no ndalre men ne rzak ste klas gyiz; wdxig men men lo Ne, lex wneseyaken Ne yrandxee men. \v 31 Kesentyent wzee wzak yra mén ne wii men ne le menngup che rnii, le men ne ngyidet nya che wakwen nya, le mennguzh che rzawen, le menngwlëë che rwii. Lex wzelo men wzaknon men XDëdyuzh men-Israel. \s1 Wdee Jesus ne wu tapmil mén \r (Mr. 8:1-10) \p \v 32 Lex wbëz Jesus yra xpén Ne, re Ne lo men: \p ―Rles lextoo noo yra ménree, porke che wzaa tson gbiz ndxin men lo noo no neeydet men ne gu men. Rlaandet noo yxaal noo men gya men ruxyuu men sin ne gudet men, porke tegue yra men fwers nëz. \p \v 33 Lex re yra xpén Ne: \p ―Per ¿pazh tsaxii be ne gu lal nee mén zegnakpee lugarree ne ni te mén nuudeto? \p \v 34 Orguin wnabdiiz Jesus lo men, re Ne: \p ―¿Blazh gyëtxtil neey de wa? \p Wke men re men: \p ―Guedxo no le tebëd mëlwin. \p \v 35 Orguin wkyeen Jesus wzob yra mén guin lyu. \v 36 Lex wgoob Ne yra guedx gyëtxtil no le yra mël, wdee Ne dexkyizhtee lo Dëdyuzh. Wluzh nga wla Ne yra gyëtxtil guin, wdee No lo yra xpén Ne, lex laa men wgyiizo lo yra mén guin. \v 37 Wu men yrandxee men axtegue ne wyezaa men, no chene wluzh nga, wsezaa men guedx tsegwed yra ne bla ne wrukaa. \v 38 Yra men ne wu, tapmil nak nonchee mgyeey, ngabdet no wnaa ni minwin. \v 39 Wluzhse, wguli Ne yra men guin nëz, lex wdee Ne lenbark za Ne lo lyu ne la Magdala. \c 16 \s1 Men ne nak farisew no le men ne nak sadusew rnab lo Jesus ne ylaa Ne te gyelmilaguer \r (Mr. 8:11-13; Lc. 12:54-56) \p \v 1 Wa men ne nak farisew no le men ne nak sadusew lo Jesus; no por ne ylaa men Ne preb, wnab men lo Ne ne ylaa Ne te gyelmilaguer chen gyakbeey gan pe nli ne Dëdyuzh wxaal Ne. \v 2 Per wke Ne re Ne lo men: \p ―Chene rzëë lyu, nan de: “Wen gak yzhe porke nloo zhinybaa”; \v 3 le rsil nan de: “Wendet gak nedxeree porke nloo zhinybaa no nuza.” ¡Gugannaa laa de nan! Belne rdee de kwent gan pe rna beey ne ruu zhinybaa, ¿pezee rdeedet de kwent gan pe rna yra ne kayak naaree? \v 4 Menmal ne zadet xnëz Dëdyuzh rnab lo noo ne ylaa noo te gyelmilaguer, per betre gyelmilaguer kwiidet men, nonchee zegne wzak profet-Jonás kwii men. \p Wluzh nga wsan Jesus men, sya Ne. \s1 Xlebadur men ne nak farisew no le men ne nak sadusew \r (Mr. 8:14-21) \p \v 5 Chene wdekaa Jesus yra Ne xpén Ne stebkoo nis, wnileedx men ne neeydet men gyëtxtil. \v 6 Lex re Ne lo men: \p ―Gugap kwent lo xlebadur men ne nak farisew no le lo xlebadur men ne nak sadusew. \p \v 7 Orguin wzelo xpén Ne rulsaa men diiz, re men: \p ―Por ne neeydet be gyëtxtil, neguin na Jesus zegwa. \p \v 8 Wyenen Jesus ne re men zenga, lex re Ne lo men: \p ―¿Penak re de ne neeydet de gyëtxtil? ¡Ake mén ne rlaleedxdet Dëdyuzh ydeblextoo! \v 9 ¿Pe gardet ydee de kwent no pe zaleedxdet de chene wgyiiz noo gaay gyëtxtil lo gaaymil mén no gan blazh tsegwed gyëtxtilbla ne wrukaa wtop de? \v 10 No ¿pe zaleedxdet de chene wgyiiz noo guedx gyëtxtil lo tapmil mén no gan blazh tsegwed gyëtxtilbla ne wrukaa wtop de? \v 11 ¿Pezee ne rdeedet de kwent ne let xkwentet gyëtxtil rzëët noo ne na noo gugap kwent lo xlebadur men ne nak farisew no le lo xlebadur men ne nak sadusew? \p \v 12 Orguin wdee men kwent ne rzëëdet Jesus xkwent lebadur ne rnesegyi gyëtxtil, sinke le Ne rzëët ne gap men kwent lo yra ne rneluu men ne nak farisew no le ne rneluu men ne nak sadusew. \s1 Re Bëd ne Jesus nak Crist \r (Mr. 8:27-30; Lc. 9:18-21) \p \v 13 Chene wdxiin Jesus nes Cesarea Filipo, wnabdiiz Ne lo yra xpén Ne, re Ne: \p ―¿Pe re mén txu nak noo? \p \v 14 Wke men re men: \p ―Nuu men re Xwa ne rtxobnis nak de, nuuzeg men re profet-Elías nak de, nuuzeg men re profet-Jeremías nak de, nuuzeg men re ka txu ste profet nak de. \p \v 15 Lex re Jesus lo men: \p ―Laa de naa, ¿pe na de txu nak noo? \p \v 16 Wke Simon-Bëd, re Simon-Bëd: \p ―Laa de nak Crist XPee Dëdyuzhmbán. \p \v 17 Orguin re Jesus lo men: \p ―Nzoon de Simon xpee Jonás, porke let méndet wseleedx diiz gwa lo de, sinke Xuz noo ne zob gyeybaa wseleedxo lo de. \v 18 Le noo yna laa de nak Bëd\f + \fr 16:18 \ft Bëd rna gye.\f*. Led gyeree ne zu nee ylandal noo xpén noo, ni gyelgut gundet gan yluzh men. \v 19 Noo yniiz poder ne nuu gyeybaa lo de; logne ydeedet de si gak nee gyëzlyuree, gakdet ko gyeybaa; logne ydee de si gak nee gyëzlyuree, zak ko gyeybaa. \p \v 20 Orguin re Jesus lo yra xpén Jesus ne rut lo guedet men ne laa Ne nak Crist. \s1 Wzëët Jesus ne guet Jesus \r (Mr. 8:31–9:1; Lc. 9:22-27) \p \v 21 Kwlotee cheguin wzelo Jesus wzëët Ne lo yra xpén Ne ne rap Ne degne tsa Ne Jerusalén no ne kesentyent yzakzi men ne rnebééy lo men-Israel Ne yra men fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no yra men maxter ley. No re Ne ne yket men Ne, per chene gyon gbiz, yban ke Ne. \v 22 Lex wboo Bëd Ne tebkoo, re Bëd lo Ne: \p ―¡Naleg Dëdyuzh sakdet de negwa Dechey! Nunk sakdeto. \p \v 23 Orguin wcheree lo Ne, re Ne lo Bëd: \p ―¡Gubetxee lo noo Bzelo! Noze rsoow de lo noo, porke rlebleedxdet de zegne rlaan Dëdyuzh, sinke le de rlebleedx zegne rlebleedx noze mén. \p \v 24 Lex re Jesus lo yra xpén Ne: \p ―Belne nuu mén rlaan gak xpén noo, rap men degne koleedx men xgyelembán men, chidnal men noo, mase kesentyent gak men sufrir. \v 25 Porke men ne rkaa xgyelembán lextoo, zako perdid; per le men ne rboleedx xgyelembán por ne nak men xpén noo, zap men gyelembán ne nunk luzhdet. \v 26 ¿Pa ykyiin ne gap mén yrandxee ne nuu gyëzlyuree belne gapdet men gyelembán ne nunk luzhdet? ¿U zun men gan yka men gyelembán guin? \v 27 Porke schiid Men ne wdxiid wak Mén ydebxgyelenzoon Dëdyuzh Xuz men no yra men xangel Dëdyuzh Xuz men chen ydee men ne ryal te te mén segun ne wlaa men te te men. \v 28 Nligue yna noo lo de yra de, ne nuu de zegne ndxin de nee guetetgue sin ne kwiidet de zëëd Men ne wdxiid wak Mén chen ynebééy men. \c 17 \s1 Stelel wtsoow lo Jesus \r (Mr. 9:2-13; Lc. 9:28-36) \p \v 1 Ne wluzh xuup gbiz ne wak yra neguin, wzano Jesus Bëd no le Jacob no le Xwa bech Jacob, wano Ne men noze gyon men te xtoo gyeey ne kesentyent gya.\fig Wano Jesus tson xpén Ne te xtoo gyeey|src="09_CN01727B.TIF" size="COL" ref="Mat 17:1" \fig* \v 2 Nga zu Ne yra Ne mén guin, nes lo men stelel wtsoow lo Ne; wkabtsa we zegnak ngbiz, wakngyichdoo xab Ne zegnak bnii. \v 3 Tebegue wii men le Moises no le Elías zu kayuno Ne diiz. \v 4 Lex re Bëd lo Jesus: \p ―Dechey, ¡wen ne zu noo nee gyon noo zeree! Belne rlaan de, yzhexkwaa noo tson guezh: tebo por laa de, stebo por Moises, stebo por Elías. \p \v 5 Benak kanii Bëd, tebegue wyab te bëw ne rkabnii wrëlo Ne yra Ne men; lad bëw guin wlen te rëz ne re: \p ―Laa XPee noo nee ne ryaan noo no ne kesentyent rnesak lextoo noo; gugon xdiiz mee. \p \v 6 Ne won xpén Jesus zenga, wzuzhib men axtegue wtee lo men lyu, kesentyent wdxe men. \v 7 Lex wbig Jesus lo men, wgal Ne men, re Ne: \p ―Gusuli; ydxedet de. \p \v 8 Le chene wlis lo men, rutre wiidet men, nonchee laa Ne zu nga. \p \v 9 Or ne zëdtseeb Ne txu gyeey guin yra Ne men, re Ne lo men: \p ―Rut lo guedetgue de neree ne wii de axtegue ne yban Men ne wdxiid wak Mén. \p \v 10 Orguin wnabdiiz yra xpén Ne lo Ne, re men: \p ―¿Penak re yra maxter ley ne laa Elías rap degne chiid primer? \p \v 11 Wke Jesus, re Ne: \p ―Nli ne primer Elías chiid; laa Elías gue lo yrandxee mén ne gakxnëz mén. \v 12 Per yna noo lo de yra de ne le Elías che wdxiid, no wyakbeeydet Elías lo mén, sinke wlaa men Elías zegne wlaantee men. Zenga ke yzakzi men Men ne wdxiid wak Mén. \p \v 13 Orguin wdee yra xpén Ne kwent ne xkwent Xwa ne rtxobnis nga wzëët Ne. \s1 Wneseyaken Jesus te mee ne nuu menzab lextoo \r (Mr. 9:14-29; Lc. 9:37-43) \p \v 14 Chene wdxiin Jesus yra Ne xpén Ne ledne ndxin ndalyaa mén, wbig te mgyeey lo Ne wzuzhib men, re men: \p \v 15 ―Dechey, gules lextoo de xpee noo porke baanske rlaa mee, ngyidet gyiz rzak mee, ndal tir ryab me lo gyi no le lo nis. \v 16 Che wdxidno noo me lo xpén de, per rundet men gan gyaken mee. \p \v 17 Wke Jesus, re Ne: \p ―¡Ake menmal ne rlaleedxdet Dëdyuzh! ¿Pa axtegue lalre tyemp ykaa noo lad de? ¿Pa axtegue lalre tyemp gun noo de wantar? Gutano me nee. \p \v 18 Orguin wakndux Jesus lo menzab, wruu menzab lextoo mee guin, orgueguin wyaken mee. \p \v 19 Zhich guin wbig xpén Jesus lo Ne waandxee, wnabdiiz men lo Ne, re men: \p ―¿Penak wundet noo gan nboo noo menzab lextoo mee gwa? \p \v 20 Wke Ne re Ne: \p ―Porke rlaleedxdet de Dëdyuzh ydeblextoo de. Yna noo lo de belne rlaleedx de Dëdyuzh mase medid landxel te medx lyagwlizh, zun de gan gue de lo gyeeyree: “Gubetxee nee, gutsa sob de stebkoo”, no zono xdiiz de. Yët ne gakdet gan gak belne rlaleedx de Dëdyuzh ydeblextoo de. \v 21 Klas menzab gwa rruudet men belne rut ynabdet lo Dëdyuzh no belne rut ykwandet. \s1 Ne wrup tir wzëët Jesus ne guet Jesus \r (Mr. 9:30-32; Lc. 9:43-45) \p \v 22 Ne ka Jesus yra Ne xpén Ne lo lyu ne la Galilea, re Ne lo men: \p ―Men ne wdxiid wak Mén, sdekwent mén men lo mén \v 23 chen yket mén men; per chene gyon gbiz, yban ke men. \p Ne won yra xpén Ne zenga, kesentyent wunles lextoo men. \s1 Rgyizh Jesus zeg xeydoo Dëdyuzh \p \v 24 Chene wdxiin Jesus Capernaum yra Ne xpén Ne, wa yra men ne rgoob zeg impwest lo Bëd, re men: \p ―¿Pe rgyizhdet xmaxter de zeg xeydoo Dëdyuzh? \p \v 25 Wke Bëd, re Bëd: \p ―Rgyizh zhaa we. \p Per zegne wdee Bëd lenyuu, primerdee Jesus re lo Bëd: \p ―¿Pe na de Simon? ¿Txu lo rgoob rrey ne nuu gyëzlyuree zeg impwest, pe lo zhiin zhaa u lo ste mén? \p \v 26 Wke Bëd, re Bëd: \p ―Lo ste mén rgoob zhaa we. \p Lex re Jesus: \p ―Rgyizhdet zhiin zhaa we cheguin. \v 27 Per por ne ynelaadet be mén gwa, gutsa runis ynëëz de mël. Primer mël ne yzuun lo de, koo de maa, lex lenruu ma tsëlen de te med, sen de med guin tsa de tsatizh de zeg ximpwest noo no le zeg ximpwest de. \c 18 \s1 ¿Txuzh nak men ne mazre nondee? \r (Mr. 9:33-37; Lc. 9:46-48) \p \v 1 Dxe ke guin wbig yra xpén Jesus lo Ne, re men: \p ―¿Txuzh nak men ne mazre nondee ledne rnebééy Dëdyuzh? \p \v 2 Lex wbëz Ne te mëdwin, wzu Ne mëdwin guin gwrooltee lad men yra men, \v 3 re Ne lo men: \p ―Nligue yna noo lo de yra de, belne ysaandet de ne nak de no belne gakdet de zegnak mëdwin, teedet de ledne rnebééy Dëdyuzh. \v 4 Por neguin mén ne nugyadet lextoo zegnak mëdwinree, mén guin nak ne mazre nondee ledne rnebééy Dëdyuzh. \v 5 No belne por la noo rukas mén men ne nak zegnak mëdwinree, noo nga rukas men. \s1 Mén ne rlag ste mén lo dol \r (Mr. 9:42-48; Lc. 17:1-2) \p \v 6 ’Kwaskyertee mén ne ysegyee lextoo te men ne gyed wzelondxee rlaleedx noo ne ye men dol, mazre wendee por laa men yliib mén te gyenzhoo ne rkyiinen molin lenyen men ne rsegyee men lextoo semén men, lex ytxoon mén men lo nisdoo chen sebgyët men axtegue zhiin nisdoo. \v 7 Prob mengyëzlyu porke ndal ne rsegyee lextoo mén ne ryab men lo dol nuu gyëzlyu, syemper zuu we, per prob mén ne ysegyee lextoo semén ne gyab men lo dol. \p \v 8 ’Por neguin belne nya de o nii de rlaa ne ryab de lo dol, gutxuugo, gusee we nat. Porke mazre wendee tee de ledne gap de gyelembán ne nunk luzhdet kon tebegue nya de, kon tebegue nii de, ke ne tsuu de kon yrup nya de, kon yrup nii de lo gyi ne nunk gyuudet. \v 9 No belne bzalo de rlaa ne ryab de lo dol, gukoo we, gusee we nat. Porke mazre wendee tee de ledne gap de gyelembán ne nunk luzhdet kon tebegue bzalo de, ke ne tsuu de kon yrup bzalo de lo gyi linfyeren. \s1 Xkwent mëkzhiil ne wyab \r (Lc. 15:3-7) \p \v 10 ’Gugap kwent, gakmaldet de ni te lo men ne gyed wzelondxee rlaleedx noo. Porke yna noo lo de yra de, yzaandxee dxe zu yra angel ne rapkwent men lo Xuz noo ne zob gyeybaa. \v 11 Porke le Men ne wdxiid wak Mén zëëd chen yselaa men mén ne che wak perdid lo dol. \p \v 12 ’Gukwii gante, zegnak te mgyeey, belne rap men tebgwyuu mëkzhiil, lex gyab ma te maa. ¿Peguin ysandet men taplalno-chimtap ma guin den chen tsaye men ma ne wyab? \v 13 No belne rzël maa, nligue yna noo lo de ne mazre rzhiilendee men por ma guin ne wzël ke taplalno-chimtap ma ne wyabdet. \v 14 Zenga ke Dëdyuzh Xuz be ne zob gyeybaa, rlaandet Ne ne gyab ni te men ne gyed wzelondxee rlaleedx noo. \s1 Rap mén degne gunelsaa mén perdon semén men \r (Lc. 17:3) \p \v 15 ’Belne nuu pe ne mal rlaa xkompanyer de de, gutsa gu de diiz noze yrup de men chen gyenen men ne ngyidet ne rlaa men. Belne tsukas men de, wun de gan wakwen men lo de ste. \v 16 Per belne tsukasdet men de, guye te mén o txup mén gutsano chen ynii de lo men yra de mén guin, chen laa mén guin gak testig ne che wanii de lo men. \v 17 Per belne tsukasdet ke men xdiiz mén guin, gugue we lo yra xkompanyer de ne za xnëz Dëdyuzh; per belne ni xdiiz men guin ne za xnëz Dëdyuzh tsukasdet ke men, gugun men kwent zegnak men ne rlaleedxdet Dëdyuzh o zegnak men ne rgoob zeg impwest. \p \v 18 ’Nligue yna noo lo de yra de, logne ydeedet de si gak nee gyëzlyuree, gakdet ko gyeybaa; logne ydee de si gak nee gyëzlyuree, zak ko gyeybaa. \p \v 19 ’No yna noo lo de yra de, belne gyan de diiz txup de nee gyëzlyuree por ne ynab de lo Xuz noo ne zob gyeybaa, laa me yseleedx logne ynabtee de. \v 20 Porke ledne ndxin txup mén o tson mén por la noo, nga zu noo gwrooltee lad men. \p \v 21 Lex wbig Bëd lo Jesus wnabdiiz Bëd, re Bëd: \p ―Dechey, ¿blazh tir rap noo degne gun noo perdon xkompanyer noo belne nuu pe ne mal rlaa men noo? ¿Pe axtegue guedx tir? \p \v 22 Wke Jesus, re Ne: \p ―Ynadet noo ne guedxegue tir, sinke axtegue guedx tsonlalno-chii tir.\f + \fr 18:22 \ft o tsonlalno-chimtxup tir\f* \s1 Xkwent men ne wundet perdon semén \p \v 23 ’Ne rkyeen Dëdyuzh nak zegnak te rrey ne rboo kwent gan palal zeeb yra xmos men lo men. \v 24 Ne wzelo men rboo men kwent, wdxinno mén te xmos men ne kesentyent nzhoo zeeb lo men. \v 25 Per kom rundet mos guin gan gyizh men ne zeeb men, wkyeen rrey too mos guin yrup men xewnaa men no le yra zhiin men no le yrandxee ne rap men chen guezh ne zeeb men. \v 26 Lex wzuzhib men lo rrey, wnab men, re men: “Dechey, gugap noo pasens, noo gyizh yra ne zeeb noo lo de.” \v 27 Orguin wap lextoo rrey men, wun rrey perdon yra ne zeeb men lo rrey, wdee rrey si sya men. \v 28 Per nonchegue wruu men nga, wtsëlo men te xkompanyer men, zeeb mén guin teblawin med lo men. Lex wnëëz men men wzelo men rgye men yen men, re men lo men: “¡Gugyizh ne zeeb de lo noo!” \v 29 Lex wzuzhib mén guin lo men, wnab men, re men: “Gugap noo pasens, noo gyizh yra ne zeeb noo lo de.” \v 30 Per nadet men nyap men pasens mén guin, sinke wsee men men chegyiib axtegue ne gyizh men yra ne zeeb men lo men. \v 31 Ne wii stebëd xmos rrey ne wlaa men zenga, kesentyent nyaan wdee lextoo men; wa men wa gue men lo rrey yra ne wlaa mén guin. \v 32 Lex wbëz rrey men, re rrey lo men: “¡Kesentyent mal de! Noo wun noo perdon yra ne zeeb de lo noo, porke wnab de lo noo ne gap noo de pasens. \v 33 Le laa de, ¿penak wapdet lextoo de xkompanyer de zegne wap lextoo noo de?” \v 34 Kom kesentyent wlaa rrey, lex wdekwent rrey mén guin lo mén chen yzakzi mén men axtegue ne gyizh men yra ne zeeb men. \v 35 Zenga ke ylaa Xuz noo ne zob gyeybaa de yra de belne rundet de perdon xkompanyer de ydebgyiky ydeblextootee de. \c 19 \s1 Le Jesus rneluu xkwent ne rchil xgyeltsëlnya mén \r (Mr. 10:1-12; Lc. 16:18) \p \v 1 Wluzhse re Jesus yra neree, wruu Ne lo lyu ne la Galilea wa Ne stebkoo gyow-Jordán wdxiin Ne lo lyu ne la Judea. \v 2 Ndalyaa mén wanal Ne; nga wneseyaken Ne yra mén ne rzhuun. \p \v 3 Lex wbig tebëd men ne nak farisew lo Ne por ne ylaa men Ne preb; wnabdiiz men lo Ne, re men: \p ―¿Pe zak ychil xgyeltsëlnya me yrup me xewnaa me por kwaskyertee kos? \p \v 4 Wke Jesus, re Ne: \p ―¿Pe gardet gool de lo xgyiich Dëdyuzh ledne re, chene primerendxee wzhexkwaa Ne mén, “wzhexkwaa Ne mgyeey no le wnaa”? \v 5 No re Ne: “Por neguin ysalzaan xuz mgyeey, ysalzaan xnaa mgyeey, chen ybánno men xewnaa men, yrup men zenga gak men zegnak tebegue mén.” \v 6 Che nakdetre men txup, sinke che tebegue nak men. Por neguin nuudet ychil mén ne che wlates Dëdyuzh. \p \v 7 Lex re men ne nak farisew lo Ne: \p ―¿Penak re Moises cheguin ne zak ybil xgyeltsëlnya mén yrup men xewnaa men, noze ne xexkwaa te gyiich ydee men lo xewnaa men ne che wsalzaan men men? \p \v 8 Wke Jesus, re Ne lo men: \p ―Por tant ndíp xdiiz de yra de, por neguin wdee Moises si wako zenga; per chekwlo nakdeto zenga. \v 9 Yna noo lo de yra de, kwaskyertee mgyeey ne rchil xgyeltsëlnya yrup men xewnaa men, lex rtsëlnya men yrup men ste wnaa, belne nakdeto por ne wkano xewnaa men ste mgyeey, reey mgyeey guin dol ne la adulterio. Zenga ke mgyeey ne rtsëlnya wnaa ne che wbil xgyeltsëlnya, laake reey ke men dol ne la adulterio. \p \v 10 Lex re yra xpén Jesus lo Ne: \p ―Belne zenga nak xkwent mgyeey yrup men xewnaa men, mazre wendee ytsëlnyadet men. \p \v 11 Wke Jesus, re Ne: \p ―Let yradet mén yna ne ytsëlnyadet, sinke nonchee mén ne che zëëd ne ytsëlnyadet. \v 12 Nuu mén axtegue ne wal men che zëëd men ne ytsëlnyadet men, nuuzeg men por ne rboo doctor ne ndaanen men neguin rtsëlnyadet men, nuuzeg men rtsëlnyadet por ne rlaa men xdxiin Dëdyuzh. Men ne gun gan ne ytsëlnyadet, ytsëlnyadet men. \s1 Wnab Jesus lo Dëdyuzh por minwin \r (Mr. 10:13-16; Lc. 18:15-17) \p \v 13 Wdxinno mén tebëd minwin lo Jesus chen yxob nya Ne xtoo miin no chen ynab Ne lo Dëdyuzh por laa miin; per wakndux xpén Ne lo yra men ne wdxinno minwin guin.\fig Chene wnab Jesus lo Dëdyuzh por minwin|src="10_CN01772B.TIF" size="COL" ref="Mat 19:13" \fig* \v 14 Lex re Jesus lo men: \p ―Gudee si chiid minwin lo noo, ysoowdet de, porke ledne rnebééy Dëdyuzh, por mén ne nak zegnak minwin nako. \p \v 15 Orguin wxob nya Ne xtoo minwin guin, lex sya Ne. \s1 Wuu te menrik diiz yrup men Jesus \r (Mr. 10:17-31; Lc. 18:18-30) \p \v 16 Wa te mén lo Jesus, re men: \p ―Maxter, laa de ne wen de, ¿pe ne wenzhe rap noo degne ylaa noo chen gap noo gyelembán ne nunk luzhdet? \p \v 17 Wke Jesus, re Ne: \p ―¿Penak na de ne wen noo? Yët menwen; nonchee Dëdyuzh wen. Per belne rlaan de ne gap de gyelembán ne nunk luzhdet, gulaa ne zëëd lo ley. \p \v 18 Lex re men: \p ―¿Gonezhe? \p Wke Ne re Ne: \p ―Yketet de mén, ykanodet de mén ne nakdet lzaa de, kwandet de, ykagyiidet de mén, \v 19 gugaknzebnëz lo xuz de, gugaknzebnëz lo xnaa de, no gugyaan semén de zegne ryaan ke de de. \p \v 20 Wke men re men lo Jesus: \p ―Yrandxee negwa che rlaa noo axtegue ne win noo; ¿pagoxre rak falt ylaa noo? \p \v 21 Lex re Jesus: \p ―Belne rlaan de gak de zegne ryal gak de lo Dëdyuzh, gutsa gutoo ne rap de, lex gudee med lo menprob, chen gap de ne non ne nuu gyeybaa; lex chiid de chidnal de noo. \p \v 22 Per chene won men zenga, nleschee wuu lextoo men sya men, porke kesentyent rik men. \p \v 23 Zhich guin re Jesus lo yra xpén Ne: \p ―Nligue yna noo lo de yra de ne kesentyent ngan tee te menrik ledne rnebééy Dëdyuzh. \v 24 No yna noo lo de yra de ne mazre mbëëdee tee te kamey gyeer ne zob nii gyëtsguzh ke ne tee te menrik ledne rnebééy Dëdyuzh. \p \v 25 Ne won yra xpén Jesus zenga, kesentyent wzee wzak men, re men: \p ―¿Txuzh nak ne gun gan yláá lo kastig cheguin? \p \v 26 Orguin wii Jesus lo men, lex re Ne lo men: \p ―Por mén gakdet gan gak neree, per por Dëdyuzh yët ne gakdet gan gak. \p \v 27 Lex re Bëd: \p ―Noo yra noo, wsan noo yrandxee ne rap noo, zëdnal noo de. ¿Pagox gun noo gan? \p \v 28 Wke Jesus, re Ne: \p ―Nligue yna noo lo de yra de ne chene ydxiin dxe ne gak kweb yra yrandxee ne nuu, ne sob Men ne wdxiid wak Mén lo yagzhilnzoon ledne ynebééy men, no ke de yra de ne zëdnal de noo sob lo chibtxup yagzhil chen ylaa de gyelextis lo yrandxee men ne zëëd xnëz yra chibtxup xpee Israel. \v 29 No yrandxee mén ne rsan xyuu, rsan bech, rsan bzaan, rsan xuz, rsan xnaa, rsan xewnaa, rsan zhiin, o rsan xelyu por ne nak men xpén noo, skakwent meno stebgwyuu tir no gap ke men gyelembán ne nunk luzhdet. \v 30 Per ndal men ne nak men primer naaree, gak men lultim; no ndal ke men ne nak men lultim, gak men primer. \c 20 \s1 Xkwent mén ne rlaa dxiin \p \v 1 ’Ne rkyeen Dëdyuzh nak zegnak te patron ne wruu zaye mos rsil rsilendxee chen ylaa mos dxiin lo xelyu men ledne nuu blag ub. \v 2 Wyan men diiz yra men mos ne gyizh men yka mos lal ne run mén gan te dxe; lex wxaal men mos zalaa mos dxiin lo xelyu men. \v 3 Zhich guin wruu men ste zeg beygaa rsil, wdee men lgyeey wii men ndxin stebëd mén ne yëten dxiin. \v 4 Lex re men lo yra men guin: “Gutsa ylaa de dxiin lo xelyu noo; noo gyizh lal ne ryal yka de.” Lex za men. \v 5 Zeg rwen ngbiz, wruu patron guin ste no wruu ke men zeg beytson wzëë, zenga ke wlaa men. \v 6 Zeg beygaay wzëë wruu patron guin ste; wzël stebëd mén ne yëten dxiin lo men, lex re patron guin lo men: “¿Penak ndxin de nee ne wlaadet de dxiin ydebdxendxee?” \v 7 Wke men re men: “Porke rut wniizdet dxiin nlaa noo.” Lex re patron guin lo men: “Gutsa ylaa de dxiin lo xelyu noo; noo gyizh lal ne ryal yka de.” \v 8 Chene wzëë lyu, re patron guin lo mén ne zudíp lo xdxiin men: “Gukwëz yra mos, lex gugyizh yka men, primer gyizh de yka yra men ne wdee lo dxiin lultim, gyal de lo yra men ne wdee lo dxiin primerdee.” \v 9 Chene wdxiin yra men ne wdee lo dxiin zeg beygaay wzëë, lal ke ne run mén gan ydebdxe wezh wka men te te men. \v 10 Le chene wdxiin men ne wdee lo dxiin primerdee, nuu lextoo men pazer nyezhdee nyezh nka men, per lal ke ne run mén gan te dxe wezh wka men te te men. \v 11 Zegne wnëëz meno, wzelo men wnii men lo patron guin, \v 12 re men: “Yra menree ne wdee lo dxiin lultim, tendxee or wlaa men dxiin, no lal ke ne wgyizh de wka noo yra noo wgyizh de wka men, no noo yra noo nak ne wun wantar wlaa dxiin lo neey ydebdxendxee.” \v 13 Per wke patron guin, re men lo men te men: “Adxii, rzakzidet noo de. ¿Pe let che wyandet be diiz gan palal gyizh noo yka de te dxe? \v 14 Gusen xmed de, gugya. Belne rlaan noo gyizh noo yka menree ne wdee lo dxiin lultim lal ke ne wgyizh noo wka de, \v 15 ¿peguin nuudet ylaa noo ne rlaan noo kon xmed noo, u nyaan nuu lextoo de ne wen noo?” \v 16 Zeree gak, yra men ne nak men lultim naaree, gak men primer; le yra men ne nak men primer, gak men lultim. Porke ndalyaa mén wakrëz, per zhindxee men ybee. \s1 Ne wyon tir wzëët Jesus ne guet Jesus \r (Mr. 10:32-34; Lc. 18:31-34) \p \v 17 Chene nuu Jesus nëz ne za Ne Jerusalén, wbëz Ne yra chibtxup xpén Ne waandxee, lex re Ne lo men: \p \v 18 ―Laa de yra de rwii de ne Jerusalén za be ledne ydekwent mén Men ne wdxiid wak Mén; ydekwent men men lo fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le lo maxter ley, lex gyan yra mén guin diiz ne ynab men lo menzit ne yket menzit men; \v 19 zhich guin ydekwent men men lo menzit chen yzhidxno menzit men, no ydee menzit xkwent men no ykaa menzit men lo kruz; per chene gyon gbiz, yban ke men. \s1 Logne wnab xewnaa Zebedew \r (Mr. 10:35-45) \p \v 20 Wluzh nga wbig xewnaa Zebedew no le yrup xpee men wzuzhib men lo Jesus chen ynab men te fabor lo Ne. \v 21 Orguin re Ne lo men: \p ―¿Pagox rlaan de? \p Wke men re men: \p ―Rlaan noo ne chene ynebééy de, ykyeen de sob xpee noo koo de, te me sob ladbëë, ste me sob ladbëg. \p \v 22 Wke Jesus, re Ne: \p ―Laa de nandet de gan pe rnab de. ¿Pe zun de wantar sak de zegne sak noo? ¿Pe zun de wantar guet de zegne guet noo? \p Wke yrup xpee men, re mee: \p ―Zun noo wantaro. \p \v 23 Lex re Ne lo men: \p ―Nli we, zun de wantar sak de zegne sak noo no zun de wantar guet de zegne guet noo, per por ne sob de koo noo ladbëë o ladbëg, ryaldet noo yniiz noo we, sinke le we nak por yra mén ne che wsanla Xuz noo ne gyalo. \p \v 24 Chene won schii xpén Ne ne re men zenga, wlaa men lo yrubech men guin. \v 25 Lex wbëz Jesus men yra men, re Ne lo men: \p ―Laa de yra de nan de ne men ne rnebééy ste nacion, rnebééy men lo mén zegne rlaantee men; zenga ke yra mén ne non ne nuu lad men, rlaa men mén zegne rlaantee men, porke laa men rnebééy. \v 26 Per le laa de yra de ylaadet de zenga. Sinke men ne rlaan gaknon lad de, rap men degne laa men ylaa dxiin lo de. \v 27 No men ne rlaan ynebééy lad de, rap men degne laa men gak mos lo de. \v 28 Zegnak Men ne wdxiid wak Mén zëëdet men por ne ylaa mén dxiin lo men, sinke le men zëëd por ne ylaa men dxiin lo mén no por ne guet men chen yselaa men ndal mén lo dol. \s1 Wlaa Jesus ne wyenii bzalo txup menngwlëë \r (Mr. 10:46-52; Lc. 18:35-43) \p \v 29 Chene wruu Jesus yra Ne xpén Ne lenlgyëz-Jericó, ndalyaa mén za zanal Ne. \v 30 Nga zob txup menngwlëë runëz; zegne won men ne le Jesus zadesu, wzelo men rkarëz men, re men: \p ―¡Dechey, XPee David, gules lextoo de noo! \p \v 31 Orguin wakndux mén lo men chen gyakchi men, per lel mazre rkarëz men, re men: \p ―¡Dechey, XPee David, gules lextoo de noo! \p \v 32 Lex wzutsë Jesus, wbëz Ne men yrup men, re Ne lo men: \p ―¿Pagox rlaan de ylaa noo por laa de? \p \v 33 Wke men re men: \p ―Dechey, rlaan noo gyenii bzalo noo. \p \v 34 Orguin wles lextoo Jesus yrup mén guin, wtee nya Ne bzalo men. Orgueguin wyenii bzalo men, zanal men Ne. \c 21 \s1 Le Jesus wdxiin Jerusalén \r (Mr. 11:1-11; Lc. 19:28-40; Jn. 12:12-19) \p \v 1 Chene wdxiin Jesus yra Ne xpén Ne guex Jerusalén ne wdxiin Ne Betfagé koo gyey-Olivos, wxaal Ne txup xpén Ne, \v 2 re Ne lo men: \p ―Gutsa gyëzwin ne nak ngali nee. Nga kaduu te burgos yrup ma zhiin maa. Ychil de ma, chidno de maa. \v 3 Belne nuu mén pe yna lo de, gue de lo men: “Laa Jesus ne rnebééy ykyiinen maa. Orkeree yxaal men men ne chidron maa.” \p \v 4 Wak neree chen gak kumplir diiz ne re profet chene re men: \q1 \v 5 Gugue lo men gyëz-Sión: \q1 “Gukwii, le xerrey de zëëd lo de, \q1 probendxee zëëd men, mbib men te bur bëën bëënleg, \q1 zhiin te burgos ne reey yúú.” \p \v 6 Lex wa xpén Jesus, wlaa men zegne wkyeen Ne. \v 7 Wzano men burgos guin yrup ma zhiin maa, wxob men lër ne rrël men led maa yrup maa, lex wbiib Jesus zhiin maa. \v 8 Ndalyaa ndalduxtee mén ndxin nga, nuu men rgyixnchiil lër nëz, nuuzeg men rkyiits gyizh rgyix men nëz ledne tee Jesus. \v 9 Noze nesree nesrotee rlen xrëz yrandxee mén ne zaner men ne zanaltee, re men: \p ―¡Nzoon XPee rrey-David! ¡Dëdyuzh gaknonen men ne zëëd por la Dëdyuzh! ¡Nzoon Dëdyuzh! \p \v 10 Chene wdee Jesus lenlgyëz-Jerusalén, axtegue nandet yra men-Jerusalén pe wuu lextoo men, wnabdizlsaa men, re men: \p ―¿Txu wa? \p \v 11 Lex re yra men ne zanal Ne: \p ―Profet-Jesus ne, men-Nazaret, Nazaret ne nak lo lyu ne la Galilea. \s1 Wladoo Jesus ruxeydoo Dëdyuzh \r (Mr. 11:15-19; Lc. 19:45‑48; Jn. 2:13-22) \p \v 12 Zhich guin wdxiin Jesus ruxeydoo Dëdyuzh, wnexoon Ne yra mén ne ndxin rtoo nga no le yra mén ne ndxin rzii, no wnekantaa Ne xmezh yra mén ne ndxin rtsaa medzit; zenga ke wlaa Ne xyagzhil yra mén ne rtoo mëër.\fig Chene wnexoon Jesus yra mén ne ndxin rtoo ruydoo|src="11_CN01787B.TIF" size="COL" ref="Mat 21:12" \fig* \v 13 Lex re Ne lo men: \p ―Lo xgyiich Dëdyuzh re: “Xyuu noo, ledne ynab mén lo noo sela we”; per le laa de yra de rlaa do zegnak xebluu ngbaan. \p \v 14 Nga lenydoo guin wbig menngwlëë no le mennguzh lo Jesus, lex wneseyaken Ne men. \v 15 Per chene wii yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le yra maxter ley yra gyelmilaguer ne rlaa Ne no ne won men ne rlen xrëz minwin lenydoo, re miin: “¡Nzoon XPee rrey-David!”, kesentyent wlaa men. \v 16 Lex re men lo Jesus: \p ―¿Pe ron de ne re yra minwin gwa? \p Wke Jesus, re Ne: \p ―Ron noo we. ¿Pe gardet gool de lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: \q1 Axtegue minwin, axtegue mëëd ne roo dud, \q1 laa Dëdyuzh wlaa ne saknon miin Dëdyuzh? \p \v 17 Lex wsan Ne yra mén guin, za Ne Betania, nga wzëën Ne. \s1 Wbidx yag-ig \r (Mr. 11:12-14, 20-26) \p \v 18 Ne wra gyëël, rsilgue wberee ke Jesus za Ne Jerusalén, orguin wlen wlaanen Ne. \v 19 Lex wii Ne zob tebzhaan yag-ig guex runëz, wbig Ne zhiino, per bet ig wzëldet lo we, nonchee gyizh ka lo we. Lex re Ne lo yag guin: \p ―¡Nunk ykaadetre nex lo de! \p Orgueguin wbidxo. \v 20 Ne wii yra xpén Jesus neree, wzee wzak men; wnabdiiz men lo Ne, re men: \p ―¿Pezee wbidxgue yag-igree, bes? \p \v 21 Wke Jesus, re Ne: \p ―Nligue yna noo lo de yra de, belne rlaleedx de Dëdyuzh no belne nutxupdet lextoo de, let nozdet neree ne wlaa noo yag-igree gun de gan ylaa de, sinke zun de gan gue de lo gyeeyree: “Gubetxee nee, gugyab lo nisdoo”, no zako. \v 22 No yrandxee ne rnab de lo Dëdyuzh, belne rlaleedx de ne slaa No, laa Ne yseleedxo lo de. \s1 Ne wnabdiiz mén lo Jesus \r (Mr. 11:27-33; Lc. 20:1-8) \p \v 23 Lex wa Jesus lenxeydoo Dëdyuzh; or ne kaneluu Ne mén, wbig yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz yra men men ne rnebééy lo men-Israel, wnabdiiz men lo Ne, re men: \p ―¿Txu wkyeen de ne rlaa de neree? ¿Txu wnebééy lo de ne rlaa do? \p \v 24 Wke Ne re Ne: \p ―Laake no ke noo ynabdiiz lo de yra de; belne yke de, lex yna noo gan txu wkyeen noo ne rlaa noo we. \v 25 ¿Txuzh wxaal Xwa ne wtxobnis Xwa mén, Dëdyuzh u noze mén? \p Orguin wzelo men rulsaa men diiz, re men: \p ―Belne gue be ne Dëdyuzh wxaal Xwa, naap yna zhaa: “¿Penak wlaleedxdet de Xwa cheguin?” \v 26 No belne gue be noze mén wxaal Xwa, texnad ylayaa mengyëz, porke yrandxee mengyëz rlaleedx ne te profet nak Xwa. \p \v 27 Orguin wke men re men lo Jesus: \p ―Nandet noo we. \p Lex re Ne lo men: \p ―Laake ni noo yzëëdet gan txuzh wkyeen noo ne rlaa noo neree. \s1 Xkwent mén ne rap txup xpee \p \v 28 Zhich guin re Jesus lo men: \p ―Yzëët noo diizree lo de yra de gan pe yna de. Te mgyeey rap men txup xpee men, lex re men lo me te mee: “Zhiin, gutsa ylaa de dxiin lo blag ub nedxeree.” \v 29 Wke me, re mee: “¡Rlaandet noo tsa noo!” Per zhich guin nuu lextoo mee: “Tsachee noo mazdee.” Lex wa mee. \v 30 Lex wbig men lo ste xpee men, zenga ke re men lo mee. Wke me, re mee: “Ow Dëde, orree tsa noo.” Per wadet mee. \v 31 Orrenaa delo yrup mee guin, ¿go mezhe wlaa ne rlaan xuz? \p Wke men re men: \p ―Meprimer ne wnii men lo. \p Lex re Jesus: \p ―Nligue yna noo lo de yra de ne kwlodee men ne rgoob zeg impwest no le wnaa ne rkano wren wren mgyeey tee ledne rnebééy Dëdyuzh ke laa de yra de. \v 32 Porke wdxiid Xwa ne rtxobnis wneluu Xwa de gan pezee ybán de xnëz, per wlaleedxdet de ne wzëët Xwa; le men ne rgoob zeg impwest no le wnaa ne rkano wren wren mgyeey, wlaleedx men ne wzëët Xwa. Per le laa de yra de mase wii de ne wsaan men xgyelmal men, per wsaandet de xgyelmal de nlaleedx de ne wzëët Xwa. \s1 Xkwent mén ne rapkwent blag ub \r (Mr. 12:1-12; Lc. 20:9-19) \p \v 33 ’Gugon neree ne yna noo lo de yra de zegnak ste kwent: Wuu te mgyeey ne wlabni blag ub lo xelyu, lex wtsëloo meno, no wzhexkwaa men te ledne yzhii ub, no wlep men te ne kesentyent gya ledne kwiin men ne ykanapo ydendxoo. \p ’Zhich guin wbodiin men blag ub guin lo tebëd mén ne rapkwent blag ub. Lex wruu men za men nat. \v 34 Le chene wdxiin tyemp ne le ub wal gyët, wxaal xpexwaan blag ub guin tebëd xmos men lo yra men ne rapkwento, zaxii xmos men ub ne ryal xpexwaan blag ub guin. \v 35 Per lel wnëëz yra men ne rapkwent blag ub mos guin, wdee men xkwent men te men, le ste men wket men, le ste men wgugye men. \v 36 Zhich guin wxaal xpexwaan blag ub guin mazre ndaldee xmos men ke lo men ne wa primer, per zenga ke wlaa yra mén guin ne rapkwent blag ub yra mos guin. \p \v 37 ’Wyal wdebo, wxaal men xpee men, nuu lextoo men: “Lo xpee noo si zaknzebnëz men.” \v 38 Per chene wii yra mén guin xpee men, wulsaa men diiz, re men: “Laa ménree nak ne gyanno blag ubree; yoo yket be men, chen gyanno bo laa be.” \v 39 Lex wnëëz yra mén guin mee guin, wboo men me lo lyu guin, wket men mee. \p \v 40 ’Naaree naa chene chiid xpexwaan blag ub guin, ¿pagox ylaa men yra mén guin ne rapkwent blag ub? \p \v 41 Lex wke yra mén guin, re men lo Jesus: \p ―Yket men yra menmal guin, gapdet lextoo men men. Lex kodiin men xeblag ub men lo stebëd mén ne ydee ub ne ryal men chene ydxiin tyemp ne le ub wal gyët. \p \v 42 Lex re Jesus lo men: \p ―¿Pe nunk gardet gool de lo xgyiich Dëdyuzh? Nga re: \q1 Gye ne axtegue rlaandet mén ne rlep yuu, \q1 laa we wak gye ne mazre rkyiindee. \q1 Dëdyuzh wlaa neree, \q1 no le be kesentyent rzee rzak. \m \v 43 Por neguin na noo lo de yra de ne sgyitxee Dëdyuzh xpoder Ne lo de chen ydee No lo yra mén ne rlaa ne rlaan Ne. \v 44 Men ne gyab led gye guin, zakbyu men, per belne gyab gye guin led men, zakbyudoo men. \p \v 45 Chene wluzh won yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le yra men ne nak farisew yra kwent ne wuu Jesus, wyenen men ne por laa men wnii Ne. \v 46 Wlaan men nguu men Ne chegyiib, per wdxe men mén porke nan mén ne te profet nak Ne. \c 22 \s1 Xkwent dooy \p \v 1 Lex wuu Jesus zegnak ste kwent lo men, re Ne: \p \v 2 ―Ne rkyeen Dëdyuzh nak zegnak te rrey ne wlaa xdooy xpee. \v 3 Wxaal xmos rrey walëz yra men ne che re rrey lo ne tsa dooy guin, per nadet men nya men. \v 4 Wberee rrey wxaalgue stebëd xmos rrey, re rrey lo men: “Gutsa gue de lo men ne che re noo lo ne chiid xdooy xpee noo, le nesyaa che nuu, le noo che wkyeen wet xyuz noo, ma ne mazre rroodee, yrandxoo che list nak; gue de lo men chiid men naa.” \v 5 Per wukasdet yra mén guin xmos rrey. Te men za lo xelyu, le ste men za lo xdxiin, \v 6 le stebëd men wnëëz xmos rrey, wdee men xkwent men axtegue wket men men. \v 7 Chene won rrey ne zenga wlaa men, wlayaa rrey. Lex wxaal rrey xsoldad rrey waket men yra menmal guin no wzeey men gyëz ne nuu menmal guin. \v 8 Zhich guin re rrey lo xmos rrey: “Yrandxoo che list nak chen gak dooy, per yra ménro ne re noo lo ne chiid, rzëëldetre men chiid men. \v 9 Orrenaa gutsa yde runëzyu wa, yrandxee mén ne ytsëël de gue de lo men chiid men xdooy xpee noo.” \v 10 Lex wruu yra xmos rrey wa men runëz, wtop men yrandxee mén ne wtsëël men, menmal menwentee; zenga wyezaa mén lenxyuu rrey. \p \v 11 ’Per chene wdee rrey ledne ndxin yra mén guin, wii rrey te mgyeey ne nakdet lër ne ryal gak mén lo dooy. \v 12 Lex re rrey lo mgyeey guin: “Adxii, ¿penak wdee de nee sin lër ne rak mén lo dooy?” Per wkedet mgyeey guin. \v 13 Orguin re rrey lo yra xmos rrey: “Guliib nii men no guliib nya men, lex gutxoon men fwer lo nkeb ledne goon men axtegue guleey men.” \v 14 Porke ndalyaa mén wakrëz, per zhindxee men ybee. \s1 Kwent ne rezh zeg impwest \r (Mr. 12:13-17; Lc. 20:20-26) \p \v 15 Zhich guin sya yra men ne nak farisew, wyan men diiz gan pezee gue men lo Jesus chen gan pe gue Ne chen tsël gan pezee ykagyii men Ne. \v 16 Lex wxaal men tebëd xpén men no le tebëd xpén Herodes wa men re men lo Jesus: \p ―Maxter, nan noo yra noo ne nli ne rnii de no ne nli ne rneluu de ne ybán mén zegne rlaan Dëdyuzh. Zadet lextoo de gan txu nak mén porke por laa de tese nak mén. \v 17 Guna gan ¿pe wen gyizh noo zeg impwest lo rrey-Roma u wendeto? \p \v 18 Per kom wyenen Jesus ne ngyidet ne rlebleedx men, lex re Ne lo men: \p ―Gugannaa laa de wen, ¿penak rye de gan pezee gyab noo lo xetramp de? \v 19 Guluu te med ne rgyizh de zeg impwest gan. \p Orguin wluu men te med lo Ne. \v 20 Lex wnabdiiz Ne lo men, re Ne: \p ―¿Txu lo wa no txu la wa ka lo we? \p \v 21 Wke men re men: \p ―Lo rrey-Roma we no le la rrey-Roma we. \p Lex re Ne lo men: \p ―Guex gudee ne nak xen rrey lo rrey, le ne nak xen Dëdyuzh gudee lo Dëdyuzh. \p \v 22 Ne won men zenga, wzee wzak men; wsan men Ne, syague men. \s1 Kwent ne yban mengut \r (Mr. 12:18-27; Lc. 20:27-40) \p \v 23 Dxe ke guin, wa tebëd men ne nak sadusew lo Jesus. Kom rlaleedxdet men ne sban mengut, por neguin re men lo Ne: \p \v 24 ―Maxter, re Moises ne belne guet te mén, per wapdet xewnaa men mëëd, bech men rap degne ytsëlnyano wnaa guin, chen gap men mëëd ne gak zegnak zhiin mén guin ne wet. \v 25 Chekwlo wuu guedx mén lad noo yra noo, tese bech men yra men; lex wtsëlnya men ne nak mengoldee lo men yra men, per wet men. Kom wuudet zhiin men, lex wtsëlnya men ne wrup yrup men xewnaa mén guin ne wet. \v 26 Zenga ke wzak men ne wrup, wet ke men; zhich guin wtsëlnya men ne wyon yrup men wnaa guin; zenga wlaa men yra men axtegue ne wzaa men guedx. \v 27 Chene che wet men yra men, no ke wnaa guin wet. \v 28 Orrenaa, chene yban mengut, delo yra guedx mén guin, ¿txu xewnaapee gak wnaa guin ne yrandxee men wtsëlnyano men? \p \v 29 Wke Jesus, re Ne: \p ―Laa de yra de ngyidet ne rnii de, porke rdeedet de kwent ne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh, ni rdeedet de kwent pezee nak xpoder Ne. \v 30 Chene yban mengut, che ytsëlnyadetre men, ni mgyeey ni wnaa, sinke zegnak angel ne nuu gyeybaa gak men. \v 31 Belne rlaleedxdet de ne sban mengut, ¿pe gardet gool de lo xgyiich Dëdyuzh ledne re Ne: \v 32 “Noo nak XDëdyuzh Abraham, XDëdyuzh Isaac, XDëdyuzh Jacob”? Nakdet Dëdyuzh XDëdyuzh mengut, sinke le Dëdyuzh nak XDëdyuzh menmbán. \p \v 33 Ne won yra men guin neree, kesentyent wzee wzak men por yra ne rneluu Jesus. \s1 Ne mazre nondee ne zëëd lo xley Dëdyuzh \r (Mr. 12:28-34) \p \v 34 Chene won yra men ne nak farisew ne wsoow Jesus ruu yra men ne nak sadusew, wdop men yra men. \v 35 Lex wbig te ke farisew ne nak maxter ley wnabdiiz men lo Ne gan pe gue Ne, re men: \p \v 36 ―Maxter, ¿gonezhe nak ne mazre nondee ne zëëd lo xley Dëdyuzh? \p \v 37 Wke Ne re Ne lo men: \p ―“Gugyaan XDëdyuzh de ydebgyiky ydeblextootee de, ydebxanem de.” \v 38 Laa neree nak ne primer no ne mazre nondee ne zëëd lo xley Dëdyuzh. \v 39 Le ne wrup nak ko zegnak ne primer, re we: “Gugyaan semén de zegne ryaan ke de de.” \v 40 Mén ne rlaa yrup neree, laa ne rlaa men yrandxee ne zëëd lo xley Dëdyuzh nga no le ne wkaa yra profet. \s1 Gan txu xpee nak Crist \r (Mr. 12:35-37; Lc. 20:41-44) \p \v 41 Or ne benak ndxin yra men ne nak farisew nga, wnabdiiz Jesus lo men, \v 42 re Ne: \p ―¿Pagox yna de por Crist? ¿Txu xpee nak zhaa? \p Wke men re men: \p ―Xpee David. \p \v 43 Lex re Jesus lo men: \p ―¿Penak chene waknonen Espíritu Sant David cheguin, wnesela David Crist XDëdyuzh David? Porke re David: \q1 \v 44 Dëdyuzh re lo XDëdyuzh noo: \q1 “Gusob koo noo ladbëë \q1 axtegue ne ylaa noo ne gyichnii de yrandxee mén ne rlaa lo de.” \m \v 45 Belne David ke rnesela Crist XDëdyuzh David, ¿pezee gak Crist xpee David? \p \v 46 Ni te men wundet gan nke ni te diiz lo Jesus; kwlotee dxe guin ni ste men wyezhdetre nnabdiiz lo Ne. \c 23 \s1 Wzëët Jesus ne rlaa yra men ne nak farisew no le maxter ley \r (Mr. 12:38-40; Lc. 11:37-54; 20:45-47) \p \v 1 Re Jesus lo yra mén no le lo yra xpén Jesus: \p \v 2 ―Yra maxter ley no yra men ne nak farisew, laa men rneluu zegne zëëd lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises. \v 3 Por neguin gugon xdiiz men; gulaa yra ne yna men; per ylaadet de zeg rlaa men, porke wren ne rzëët men wrengue ne rlaa men. \v 4 Porke rkyeen men ylaa mén ne gakdetlel ylaa mén, per noze rkyeen men ylaa méno; le laa men axtegue ni zadet lextoo men ylaa meno. \v 5 Yrandxee ne rlaa men, rlaa meno noze por ne kwii mén ne rlaa men. Rtseleedx men yliib men tebla gyed ne ka xdiiz Dëdyuzh xudx men no le zhuuk men no rtseleedx men gak men lër ne kesentyent ngool luzh. \v 6 Rtseleedx men sob men lo mezh ledne rzob mennon chene ra men gwdu; zenga ke rlaa men lenydoo. \v 7 No rtseleedx men ne kon gyelenzebnëz gabtyuzh mén men nes lgyeey no rtseleedx men ne ynii mén men maxter. \p \v 8 ’Per le laa de yra de, ydeedet de si ne ynii mén de maxter, porke tese bech de yra de, no tendxee Maxter rap de, laa men nga nak Crist. \v 9 No yniidet de dëd lo kwaskyertee mén nee gyëzlyuree, porke tendxee Xuz be rap be, laa Ne nga nak Dëdyuzh Xuz be ne zob gyeybaa. \v 10 Ni ydeedet de si ne ynii mén de men ne rnebééy porke tendxee men ne rnebééy nuu, laa men nga nak Crist. \v 11 Men ne mazre nondee lad de, rap men degne laa men ylaa dxiin lo de. \v 12 Porke men ne nugya lextoo, men guin nak men ne gaknondet; le men ne nugyadet lextoo, men guin nak men ne gaknon. \p \v 13 ’¡Prob de yra de ne nak de maxter ley no le yra de ne nak de farisew, gugannaa laa de wen!, no rdeedet de si gak mén xpén Dëdyuzh, no ni laa de rakdet xpén Ne, ni rdeedet zeg de si ne gak mén ne rlaan gak xpén Dëdyuzh xpén Ne. \p \v 14 ’¡Prob de yra de ne nak de maxter ley no le yra de ne nak de farisew, gugannaa laa de wen!, no le de rgyitxee xyuu wnabyud, per por ne gyendeto, kesentyent xche rnab de lo Dëdyuzh. Por neguin laa de yra de nak ne ntozdee sakzi. \p \v 15 ’¡Prob de yra de ne nak de maxter ley no le yra de ne nak de farisew, gugannaa laa de wen! Ra de nes lo nisdoo no ra de nes lyu rkaye de mén ne tee lad de. Chene le de run gan ne rdee te mén lad de, ntozdee rlaa de men zhiin Bzelo ke laa de yra de. \p \v 16 ’¡Prob de yra de ne rneluu de mén ne ni laa de rdeedet kwent! Nan de lo men: “Belne rgon mén xeydoo Dëdyuzh, bet nakdeto; per belne rgon men ne or ne nuu lenydoo, rap men degne ylaa men ne re men.” \v 17 ¡Nzël de! ¡Ngwlëë de! ¿Gonezhe nak ne nondee: or u ydoo? Si por ydoo rakleey or. \v 18 No re ke de: “Belne rgon mén fkuuk, bet nakdeto; per belne rgon men goon ne zhoob lo fkuuk, cheguin si rap men degne ylaa men ne re men.” \v 19 ¡Nzël de! ¡Ngwlëë de! ¿Gonezhe nak ne nondee: goon u lo fkuuk ledne rakleey goon? \v 20 Mén ne rgon fkuuk, rgondet men nonchee fkuuk, sinke le men rgon yrandxee ne zhoob lo fkuuk; \v 21 zenga ke mén ne rgon ydoo, rgondet men nonchee ydoo, sinke le men rgon no Dëdyuzh, porke nga zu Ne. \v 22 No le mén ne rgon gyeybaa, ledne zob Dëdyuzh nga rgon men, laake Ne nga rgon men. \p \v 23 ’¡Prob de yra de ne nak de maxter ley no le yra de ne nak de farisew, gugannaa laa de wen! Rlachii de bedextil, rlachii de ynizh no rlachii de komin, lex rasan de tebchii we por Dëdyuzh, per rlaadet de ne mazre nondee ne zëëd lo xley Dëdyuzh ne ylaa de ne xnëz no ne yles lextoo de semén de no ne ylaleedx de Dëdyuzh ydeblextoo de. Neree nak ne rap de degne ylaa de, sin ne ysalzaandet de negwa ne che rlaa de. \v 24 Rneluu de mén logne ni laa de rdeedet kwent, rdeedet de si gueb de ni te mduxwin per ryenden de ne axtegue te kamey reb de. \p \v 25 ’¡Prob de yra de ne nak de maxter ley no le yra de ne nak de farisew, gugannaa laa de wen! Nak de zegnak bas no le zegnak gyaan ne ndaa por led, per le por lenlextoo de teblose gyelegbaan nuu we no le gyelendeblextoo. \v 26 Farisew ngwlëë: primer guye gan pezee gakndaa lextoo de chen gakndaa de yde de. \p \v 27 ’¡Prob de yra de ne nak de maxter ley no le yra de ne nak de farisew, gugannaa laa de wen!, no nak de zegnak baa ne ngyichdoo ne zhaandxee rnaa por led, per le por leeno yzaa xdxit mengut no yzaa yra ne beed. \v 28 Zenga nak de yra de; por legya rnaa de wen de, per le por lenlextoo de teblose gyelerkade nuu we no le ne mal. \p \v 29 ’¡Prob de yra de ne nak de maxter ley no le yra de ne nak de farisew, gugannaa laa de wen! Rzhexkwawen de xbaa profet ne wuu chekwlal no rlazhaandxee de led xbaa mén ne xnëz wbán, \v 30 no re de yra de: “Belne nako ne che nuu be chene wuu xpenkwlal be, nyakden be yra be xpenkwlal be chene wket men profet.” \v 31 Kon neree, laake de yra de ryenen ne xnëz men ne wket profet zëëd de. \v 32 ¡Guseyal ne wneselo xpenkwlal de! \p \v 33 ’¡Mëël! ¡Xerras mëël! ¿Pezee gun de gan yláá de chen sakzidet de linfyeren? \v 34 Yxaal noo profet, yxaal noo mennan, yxaal noo maxter lad de yra de, per sket de men gwrol men, gwrol zeg men ykaa de lo kruz, gwrol zeg men ydee de xkwent lenxeydoo de, no ykanal de men gyëz por gyëz chen yzakzi de men. \v 35 Por neguin led de ykaa gyii por ne wket xpenkwlal de yra mén ne xnëz wbán, desde Abel ne xnëz wbán axtegue Zacari xpee Berequías, Zacari ne wa men-Israel waket men-Israel guex lo fkuuk lenxeydoo Dëdyuzh. \v 36 Nligue yna noo lo de yra de ne led yra mén ne nuu naaree ykaa yra gyii guin. \s1 Diiz ne re Jesus por men-Jerusalén \r (Lc. 13:34-35) \p \v 37 No re Jesus: \p ―¡Men-Jerusalén, men-Jerusalén, ne rket profet no ne rgugye men ne wxaal Dëdyuzh lad de yra de! ¡Blazhtee tir wlaan noo ntop noo de yra de zegne rtop ngyed zhiin ngyed rguu ma ma lenxpaan maa, per nadet de! \v 38 Por neguin noze nles gyan laz de. \v 39 Porke yna noo lo de yra de, ne kwiidetre de noo axtegue ne ydxiin dxe ne gue de: “Dëdyuzh gaknonen men ne zëëd por la Dëdyuzh.” \c 24 \s1 Re Jesus ne sluzh xeydoo Dëdyuzh \r (Mr. 13:1-2; Lc. 21:5-6) \p \v 1 Chene wruu Jesus lenxeydoo Dëdyuzh ne sya Ne, wbig yra xpén Ne rluu men yra zegne nyeep ydoo guin lo Ne. \v 2 Lex re Ne lo men: \p ―Nligue yna noo lo de, yra neree ne rwii de, ni te gye gyandet led ste gye, yrandxoo luzh. \s1 Beey ne tsuu chene le gyëzlyu che wyob nitlo \r (Mr. 13:3-23; Lc. 21:7-24; 17:22-24) \p \v 3 Or ne zob Jesus gyey-Olivos, wbig yra xpén Ne lo Ne, laangue wnabdiiz men lo Ne, re men: \p ―Rlaan noo yzëët de gan pa or gak yra negwa. ¿Pezee gak beey ne tsuu chene le de che wyob chiid ste no chene le gyëzlyu che wyob nitlo? \p \v 4 Wke Ne re Ne: \p ―Gugap kwent, rut ydeedet de si ykade de. \v 5 Porke schiid ndal mén ne ykade, gue men: “Noo nak Crist”; no ndal mén gun men gan ykade men. \v 6 No chene gon de diiz ne le dilroo nuu nesree nesrotee, ydxedet de, porke zenga nak ne rap degne gak; per let laadet ne nitlo gyëzlyu nga. \v 7 Porke te nacion til yrup ste nacion, te gobyeren til yrup ste gobyeren, no ndal ledne tsuu gbiin no kesentyent yni lyu. \v 8 Per chene gak yra neree, laa ne gyed selondxee gyelenles nga. \p \v 9 ’Cheguin ydekwent mén de lo mén ne yzakzi de, yket men de, no kwinyaan yrandxee mén de por ne nak de xpén noo. \v 10 Chene gak yra neree, ndal mén ysalzaan ne rlaleedx men noo; ydekwentelsaa men xkompanyer men lo xtis no kwinyanelsaa men. \v 11 Zuu ndal profet ne ykade no ndal mén gun men gan ykade men. \v 12 Por tant ydaal ne mal, ndal mén gyanelsaadetre. \v 13 Per le mén ne ysalzaandet xdiiz noo ydeblo ne ybán men, men guin nak ne gap gyelembán ne nunk luzhdet. \v 14 Xdiznzoon Dëdyuzh ne kayakzëët lo de yra de, axtegue ne gakzëëto ydendxee gyëzlyu chen gaknan yrandxee méno; lex nitlo gyëzlyu. \p \v 15 ’Che wkaa profet-Daniel xkwent ne mbixleedx; por neguin chene kwii de zhoob ne mbixleedx lenxeydoo Dëdyuzh (men ne gool neree, ydee men kwento), \v 16 men ne nuu Judea rap men degne yzhoon men gya men gyeey den. \v 17 Men ne zob xtoo xyuu rap men degne yzhoon men, koodet men ne nuu lenxyuu men; \v 18 men ne zu den ybereedet men tsaxii men xab men. \v 19 ¡Prob yra wnaa ne nakzhiin chene ydxiin dxe guin! ¡Prob yra wnaa ne rap mëëd ne roo dud! \v 20 Gunab lo Dëdyuzh ne gakdet neree mëëw ne rak nal ni dxe ne rne be. \v 21 Porke chene ydxiin dxe guin, kesentyent tsuu gyelenles ne nunk gardet tsuu kwlolne waa gyëzlyu, ni ybereedetro tsuu we. \v 22 Belne ytsowndopdet Dëdyuzh tyemp ne gak yra neguin, rutlel yláádet; per stsowndop No por ne ryaan Ne yra xpén Ne. \p \v 23 ’Chene ydxiin dxe guin, belne nuu mén yna lo de yra de: “Gukwii, le Crist zu nee”, o “Gukwii, le Crist zu wa”, ylaleedxdet de men. \v 24 Porke zuu ndal mén ne ykade, gue men laa men nak Crist, no zuu ndal mén ne ykade, gue men laa men nak profet; ylaa men gyelmilaguer no ylaa men logne yzee sak mén, chen ykade men mén no belne gun men gan, axtegue xpén Dëdyuzh ykade men. \v 25 Le yra neree che nague noo lo de yra de. \v 26 Por neguin belne yna men lo de: “Nan de gon, le Crist zu denbidx”, tsadet de; o belne yna men: “Nan de gon, le Crist nuu lenyuu gwa”, ylaleedxdet do. \v 27 Porke chene chiid Men ne wdxiid wak Mén, zaknyoogoo, gako zegne rak chene rkabtsa ne reep nis nes ledne rlen ngbiz raknyoo we axtegue nes ledne raaz ngbiz. \v 28 Ledne nex mawet, nyoo rdop ngolo. \s1 Schiid Men ne wdxiid wak Mén \r (Mr. 13:24-37; Lc. 21:25-33; 17:26-30, 34-36) \p \v 29 ’Zegne tesu yra dxe guin ne tsuu gyelenles, gaknkeb lo ngbiz, ni mëëw yzeniidetre, gyitxee yra mël ne ndxiib gyeybaa, no yni yrandxee ne nuu gyeybaa. \v 30 Cheguin tsuu beey gyeybaa ne chiid Men ne wdxiid wak Mén. Yrandxee mengyëzlyu kesentyent goon men no swii men Men ne wdxiid wak Mén zëëd men lad bëw ydebxpoder men no ydebxgyelenzoon men. \v 31 No yxaal men yra xangel men kwëz xangel men trompet kesentyent fwert, chen ytop xangel men yrandxee xpén men, men ne nuu ydendxee gyëzlyu. \p \v 32 ’Gukwii zegnak yag-ig: Chene rreeno ne rlen gyizh lo we, ryenengue de ne le mëëw ne rak neey che zëdyob. \v 33 Zenga ke chene kwii de ne le yra neree che kayak, syenengue de ne le Men ne wdxiid wak Mén che zëdguex. \v 34 Nligue yna noo lo de yra de ne antes ne guet yra mén ne nuu naaree, gak yra neree. \v 35 Gyeybaa no le gyëzlyu snitlo we, per le xdiiz noo tesudet ne gako. \p \v 36 ’Per le dxe, le or ne gako, rut nandeto, ni angel ne nuu gyeybaa nandeto, ni XPee Dëdyuzh. Nonchee Dëdyuzh Xuz be nano. \p \v 37 ’Zegne wak tyemp ne wuu Noé, zenga ke gak chene chiid Men ne wdxiid wak Mén. \v 38 Tyemp guin, antes ne gyab gyoroo gyoduxtee, ru mén, roo mén, rtsëlnya mén, rdee zhinzaap men rtsëlnya, axtegue ne le dxe ne wdee Noé lenbark wdxiin. \v 39 Axtegue bet wadet lextoo men, tebegue wzelo wyab gyoroo gyoduxtee, weeyo men yrandxee men. Zenga ke gak chene chiid Men ne wdxiid wak Mén. \v 40 Chene ydxiin dxe guin, ledne zu txup mgyeey den, te men gya, te men gyan. \v 41 Zenga ke ledne kayuut txup wnaa, te men gya, te men gyan. \p \v 42 ’Por neguin list gugak yra de, porke nandet de gan pa dxe chiid Men ne wdxiid wak Mén. \v 43 Gugaknan neree, ne belne nan xpexwaan te yuu gan pa or ydxiin ngbaan gyëël tee ngbaan kwan ngbaan lenxyuu men, sobna men ydeedet men si tee ngbaan kwan lenxyuu men. \v 44 Zenga ke laa de yra de, list gugak; porke te dxe ne axtegue ni kambë́zdet de Men ne wdxiid wak Mén, chiid men. \s1 Moswen no mosmal \r (Lc. 12:41-48) \p \v 45 ’¿Txu nak te moswen? Laa men nga nak te men ne noze list zu ne rsan xpatron men yra xpén xpatron men lo men chen ydee men ne gu men or ne ryal gu men. \v 46 Nzoon mos guin ne chene rberee xpatron men, le men kalaa dxiin ne ryal ylaa men. \v 47 Nligue yna noo lo de yra de ne su xpatron men men ynebééy men yrandxee ne rap xpatron men. \v 48 Per belne mal mos guin, nuu lextoo men ybereedetgue xpatron men, \v 49 rzelo men rzakzi men semos men, le laa men ru rootee yra men menguu. \v 50 Laatee te dxe ne axtegue ni kambë́zdet mos guin xpatron men, ydxiin xpatron men no te or ne axtegue ni nandet men ne ydxiin xpatron men. \v 51 Lex kesentyent yzakzi xpatron men men, yxaal men men ledne ryal gya yra mén ne noze rkanlo wen; nga goon men axtegue guleey men. \c 25 \s1 Xkwent chii nzebmenyu \p \v 1 Lex re Jesus: \p ―Ledne rnebééy Dëdyuzh gak zegne wzak chii nzebmenyu ne wzen tegue bnii ne rkaa kon seyt; wa nzeb wakambë́z nzeb nobyemgyeey. \v 2 Gaay nzaap guin bet wadet lextoo, le sgaay nzeb waklist. \v 3 Yra nzaap ne bet wadet lextoo, wzen nzeb bnii, per weeydetre nzeb seyt; \v 4 per le yra nzaap ne waklist, waa weeyre nzeb steblmet seyt no wzen ke nzeb bnii. \v 5 Per kom wdxiindetgue nobye, wdxiiden nzeb mkaal yra nzeb, waguees nzeb. \v 6 Zeg gwrool gyëël won nzeb wlen te rëz, kesentyent ndíp re we: “¡Le nobye che zëëd; guruu ytsëlo de men!” \v 7 Orguin waxee yra nzaap guin, wlaxnëz nzeb bnii ne nzen nzeb. \v 8 Lex re yra nzeb ne bet wadet lextoo lo yra nzeb ne waklist: “Guniiz tebruu xseyt de ynab noo, porke le bnii ne nzen noo che zayuu.” \v 9 Per wke yra nzeb ne waklist, re nzeb: “Yniizdet noo we, porke naap gaglodeto por noo ni por laa de yra de. Mazdee gutsa ledne rdoo we, yka de ne ykyiinen de.” \v 10 Or ne le yra nzaap guin zaka seyt, wdxiin nobye; le yra gaay nzaap ne waklist wdenal nobye lo dooy, wzëëgue yaglaa. \v 11 Chene le yra nzaap guin wberee, re nzeb: “¡Dechey, dechey, guxal yaglaa tee noo!” \v 12 Per wke nobye, re men: “Nligue yna noo lo de yra de, ne rnebeeydet noo de.” \p \v 13 ’Por neguin list gugak yra de porke nandet de gan pa dxe, gan pa or chiid Men ne wdxiid wak Mén. \s1 Xkwent med \p \v 14 ’Ne rkyeen Dëdyuzh nak zegnak te mgyeey ne che nuu ne yruu tsa nat; lex wbëz men yra xmos men, wsan men xmed men lo xmos men. \p \v 15 ’Te lo mos wdee men gaaymil, le lo men ste men wdee men txupmil, le lo men ste men wdee men temil, te te lo men wdee men lal ne ryenen men ne gun men gan ylano men dxiin. Lex wruu men za men nat. \v 16 Men ne wnëëz gaaymil wlano meno dxiin, wuno gan ste gaaymil. \v 17 Zenga ke wlaa men ne wnëëz txupmil, wuno gan ste txupmil. \v 18 Per le men ne wnëëz temil, wa men wkeen men te gyeer lyu, wgulaan men xmed xpatron men. \p \v 19 ’Chene che wakxche, wberee ke xpatron yra mos guin, lex wnab patron guin kwent lo men. \v 20 Primer wdxiin men ne wnëëz gaaymil, lex wdekwent men ste gaaymil lo xpatron men, re men: “Dechey, te gaaymil ne wniiz de lo noo, wun noo gan ste gaaymil, le we nee.” \v 21 Lex re patron guin lo men: “Weno, te moswen nak de, wen wlaa de; ya ke ne wen wlaa de kon ne zhi, orrenaa yzu noo de ynebééy de ne mazre ndaldee. Gutee, guzhiilen zegne rzhiilen noo.” \v 22 Zhich guin wdxiin mos ne wnëëz txupmil, re men: “Dechey, te txupmil ne wniiz de lo noo, wun noo gan ste txupmil, le we nee.” \v 23 Lex re patron guin lo men: “Weno, te moswen nak de, wen wlaa de; ya ke ne wen wlaa de kon ne zhi, orrenaa yzu noo de ynebééy de ne mazre ndaldee. Gutee, guzhiilen zegne rzhiilen noo.” \v 24 Per chene wdxiin mos ne wnëëz temil, re men lo patron guin: “Dechey, che nan noo ne wdee beey nak de, rlaap de ne wak ledne wguudet de bni no rtop de ne wak ledne wlaaldet de zhobbni. \v 25 Por neguin wdxe noo, wa noo wkyeen noo te gyeer wgulaan noo xmed de; le xmed de nee.” \v 26 Wke patron, re men lo men: “Mosmal, mosngol, belne nan de ne rlaap noo ne wak ledne wguudet noo bni no ne rtop noo ne wak ledne walaaldet noo we, \v 27 ¿penak waludet de xmed noo bank cheguin? Lex chene nberee noo, nkakwent noo we ydebzhiino.” \v 28 Lex re patron lo yra men ne ndxin nga: “Gugyitxee temil gwa lo men, gudee we lo men ne nzen chiimil. \v 29 Porke mén ne nzeno, mazre ndaldoo sen men, axtegue sober sen meno; per le mén ne nzendeto, axtegue ne nzenendxee men ybetxee lo men. \v 30 Le mosree ne bat ykyiindet, gukoo men fwer lo nkeb ledne goon men axtegue guleey men.” \s1 Gyelextis ne gak \p \v 31 ’Chene chiid Men ne wdxiid wak Mén ydebxpoder men no le yra men xangel men, sob men lo xyagzhilnzoon men. \v 32 Ydop yrandxee mén ne nuu ydendxee gyëzlyu lo men; lex kowaa men mén zegne rlaa men ne rapkwent mëkzhiil, rbowaa men mëkzhiil lad chib. \v 33 Men ne nak xpén men, yzu men koo men ladbëë; le men ne nakdet xpén men, yzu men koo men ladbëg. \v 34 Kom laa men nak rrey, lex gue men lo yra mén ne ndxin koo men ladbëë: “Gutaa yra de zegne wneleey Dëdyuzh Xuz noo de; gutee ledne rnebééy me ledne che nak por laa de desde ne waa gyëzlyu. \v 35 Porke chene wlaanen noo, laa de yra de wniiz ne wu noo; chene wlaan noo nis, wniiz de nis woo noo; chene wkanza noo, wniiz de ledne wbë́z noo; \v 36 chene wakyët xab noo, wniiz de lër wak noo; chene wzhuun noo, wdxiid de wii lo noo; chene wuu noo chegyiib, wdxiid de wii lo noo.” \v 37 Lex yke yra xpén men, gue men: “Dechey, ¿pa or wii noo wlaanen de ne wniiz noo ne wu de? ¿Pa or wii noo wlaan de nis ne wniiz noo nis woo de? \v 38 ¿Pa or wii noo wkanza de ne wniiz noo ledne wbë́z de? ¿Pa or wakyët xab de ne wniiz noo lër wak de? \v 39 ¿Pa or wii noo wzhuun de u pa or wii noo wuu de chegyiib ne wa noo wii lo de?” \v 40 Yke rrey guin, gue men: “Nligue yna noo lo de yra de ne chene wlaa do por te ménree ne nak xpén noo, mase zhindxee non men, lo noo nga wlaa do.” \p \v 41 ’Lex gue rrey guin lo yra mén ne ndxin koo men ladbëg: “Gubetxee lo noo, menmal; gutsa tsuu de lo gyi ne nunk gyuudet ne che list nak por Bzelo yra Bzelo xpén Bzelo. \v 42 Porke chene wlaanen noo, wniizdet de ne nyu noo; chene wlaan noo nis, wniizdet de nis nyoo noo; \v 43 chene wkanza noo, wniizdet de ledne nbë́z noo; chene wakyët xab noo, wniizdet de lër nyak noo; chene wzhuun noo no chene wuu noo chegyiib, wdxiidet de wii lo noo.” \v 44 Lex yke men yra men, gue men: “Dechey, ¿pa or wii noo wlaanen de? ¿Pa or wii noo wlaan de nis? ¿Pa or wii noo wkanza de? ¿Pa or wii noo wakyët xab de? ¿Pa or wii noo wzhuun de, u pa or wii noo wuu de chegyiib, ne wundet noo xyudar de?” \v 45 Yke rrey guin, gue men: “Nligue yna noo lo de yra de, yra ne wlaadet de por te ménree ne nak xpén noo, mase zhindxee non men, lo noo nga wlaadet do.” \v 46 Yra men ne wlaa zenga gya ledne sakzi men ydeblo siguelendxee, le yra menwen gap gyelembán ne nunk luzhdet. \c 26 \s1 Wyan men diiz gan pezee yzuun Jesus lo men \r (Mr. 14:1-2; Lc. 22:1-2; Jn. 11:45-53) \p \v 1 Chene wluzh re Jesus yra neree, re Ne lo xpén Ne: \p \v 2 ―Laa de yra de nan de ne nee stxup gbiz rak falt ne ydxiin lni pask, lex ydekwent mén Men ne wdxiid wak Mén chen ykaa mén men lo kruz. \p \v 3 Cheguin ke wdop yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz yra men men ne rnebééy lo men-Israel ruxyuu Caifás, fxuz ne mazre nondee. \v 4 Nga wyan men diiz gan pezee kode men Jesus chen ynëëz men Ne yket men Ne. \v 5 Per re men: \p ―Ylaadet bo lo lni chen gakntozdet mengyëz lo be. \s1 Wdxiib te wnaa perfum xtoo Jesus \r (Mr. 14:3-9; Jn. 12:1-8) \p \v 6 Chene ka Jesus gyëz-Betania ruxyuu Simon men ne rnii ke men Leproso, \v 7 wbig te wnaa lo Jesus neey men te bot alabastro, yzaa we perfum ne kesentyent nyezh non. Or ne zob Ne lo mezh, wdxiib men perfum guin xtoo Ne. \v 8 Ne wii yra xpén Ne ne wlaa wnaa guin zenga, wlaa men, lex re men: \p ―¿Penak noze wxiin wnaa gwa negwa? \v 9 Mazre wendee ntoo meno no nyezhyaa ndoo we chen nruu med nkyiinen menprob. \p \v 10 Ne won Jesus zenga, re Ne lo men: \p ―¿Penak rnii de por wnaaree? Neree ne wlaa men noo, weno. \v 11 Porke menprob yzaandxee dxe tsuu men lad de, per le noo che xchedetre tsuu noo lad de. \v 12 Neree ne wlaa wnaaree ne wdxiib men perfum led noo, wlaa meno chen che list nak noo chene tsugyeer noo. \v 13 Nligue yna noo lo de yra de ne ydendxee gyëzlyu ledne gakzëëttee xdiznzoon Dëdyuzh, zakzëët ke ne wlaa wnaaree, chen zenga ynileedx mén men. \s1 Wdekwent Judas Jesus \r (Mr. 14:10-11; Lc. 22:3-6) \p \v 14 Men ne la Judas Iscariote ne nak ke xpén Jesus chibtxup wa lo fxuz ne rnebééy lo yra fxuz, \v 15 re men: \p ―¿Palal yniiz de noo ynizkwent Jesus lo de? \p Lex wdee men galebchii med plat lo Judas. \v 16 Desde cheguin wzelo Judas wye Judas gan pezee ydekwent Judas Jesus lo men. \s1 Ne lultim wuxsëë Jesus yra Ne xpén Ne \r (Mr. 14:12-25; Lc. 22:7-23; Jn. 13:21-30; 1 Co. 11:23-26) \p \v 17 Primer dxe lni pask ne ru mén gyëtxtil ne nootsdet lebadur, wbig yra xpén Jesus wnabdiiz men lo Ne, re men: \p ―¿Pazh rlaan de yzhexkwaa noo ne guxsëë be lo lniree? \p \v 18 Wke Ne re Ne: \p ―Gutsa Jerusalén ruxyuu te mén ne rnebeey noo, lex gue de lo men: “Zere na Maxter: Le xor Maxter che zëdyob. Ruxyuu de rlaan Maxter tee Maxter pask yra Maxter xpén Maxter.” \p \v 19 Lex wlaa xpén Ne zegne wkyeen Ne, wzhexkwaa men ne guxsëë Ne lo pask yra Ne men. \p \v 20 Chene wnit lyu, wzob Jesus lo mezh yra Ne chibtxup xpén Ne; \v 21 or ne kayu Ne yra Ne men, re Ne lo men: \p ―Nligue yna noo lo de yra de, ne laake de te de nak ne ydekwent noo lo mén chen yzakzi men noo. \p \v 22 Ne won men zenga, kesentyent wunles lextoo men, wzelo men rnabdiiz men lo Ne te te men, re men: \p ―Dechey, ¿peguin noo ne? \p \v 23 Wke Ne re Ne: \p ―Men ne rgoob ne ru lengyaan ke ne rgoob noo ne ru noo nak ne ydekwent noo lo mén chen yzakzi men noo. \v 24 Men ne wdxiid wak Mén rap men degne sak men zegne re lo xgyiich Dëdyuzh; per ¡prob mén ne ydekwent men! Mazre wendee por laa mén guin ne nyaldet men. \p \v 25 Lex wke Judas ne ydekwent Jesus, re men: \p ―Maxter, ¿peguin noo ne? \p Wke Ne re Ne: \p ―Zegwa we zeg na de. \p \v 26 Or ne kayu Ne yra Ne men, wgoob Ne gyëtxtil, wdee Ne dexkyizhtee lo Dëdyuzh, lex wla No wdee No lo yra xpén Ne, re Ne: \p ―Gunëëz gyëtxtilree, gugu we; laa we nak xkwerp noo. \p \v 27 Zhich guin wgoob Ne bas ne nuu bin, wdee Ne dexkyizhtee lo Dëdyuzh, lex wdee No lo men yra men, re Ne: \p ―Gugoo ne nuu lenbasree yra de, \v 28 porke laa we nak xren noo ne yzhe chene guet noo por ndal mén, chen gyal te nëzkweb ne gak ydxiin men lo Dëdyuzh. \v 29 No yna noo lo de yra de ne goodetre noo bin ub, axtegue chene ydxiin dxe ne goo noo binkweb yra noo de ledne rnebééy Xuz noo. \s1 Wzëët Jesus ne ykedxnruu Bëd Ne \r (Mr. 14:26-31; Lc. 22:31‑34; Jn. 13:36-38) \p \v 30 Wluzhse wolbaan Jesus te salmo yra Ne xpén Ne, za Ne gyey-Olivos yra Ne men. \v 31 Lex re Ne lo men: \p ―Sboleedx de noo yrandxee de negyëëlree, porke zenga zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: “Yket noo men ne rapkwent mëkzhiil, le mëkzhiil noze yrëëts.” \v 32 Per chene che wban noo, sanergue noo lo de tsa noo Galilea. \p \v 33 Wke Bëd, re Bëd: \p ―Mase koleedx men de yra men, per noo nunk koleedxdet noo de. \p \v 34 Lex re Jesus lo Bëd: \p ―Nligue yna noo lo de ne negyëëlkeree, antes ne ykarëz ngyedgol, che wyon tir wkedxnruu de ne rnebeey de noo. \p \v 35 Lex re Bëd ste: \p ―Mase guet noo tese yrup noo de, per ykedxnruudet noo ne rnebeey noo de. \p Zenga ke re yra xpén Ne. \s1 Le Jesus wdxiin ledne la Getsemaní \r (Mr. 14:32-42; Lc. 22:39-46) \p \v 36 Ne wdxiin Jesus ledne la Getsemaní yra Ne xpén Ne, re Ne lo men: \p ―Nee gusob myentras ne le noo tsa nodese ynab noo lo Dëdyuzh. \p \v 37 Wzano Ne Bëd no le yrup xpee Zebedew, lex wlen kesentyent wunles lextoo Ne, axtegue baanske wuu lextoo Ne. \v 38 Orguin re Ne lo men: \p ―Kesentyent nles nuu lextoo noo, zem zet noo lo gyelenlesree. Nee gugyan, gusobna. \p \v 39 Lex za Ne nodese, wandeslo Ne wtee lo Ne lyu wnab Ne lo Dëdyuzh, re Ne: \p ―Dëde, belne gak yselaa de noo lo gyelenlesree, guselaa noo; per gakdet zegne rlaan noo, sinke zegne rlaan de.\fig Le Jesus rnab lo Dëdyuzh|src="12_CN01810B.TIF" size="COL" ref="Mat 26:39" \fig* \p \v 40 Zhich guin wberee ke Ne ledne wyan men gyon men; chene wdxiin Ne, le men ndxinguees. Orguin re Ne lo Bëd: \p ―¿Pe ni te or wakdet nzobna de? \v 41 Gusobna, gunab lo Dëdyuzh chen ysegyeedet Bzelo lextoo de. Rlaan de ylaa de ne wen, per led de rundet gan. \p \v 42 Ne wrup tir wa Jesus wnab Ne lo Dëdyuzh, re Ne: \p ―Dëde, belne gakdet tesu gyelenlesree sin ne sakdet noo we, gak zegne rlaan de. \p \v 43 Chene wberee Ne, le men ndxinguees ke ste, porke noze rdiib bzalo men tant zëëden men mkaal. \v 44 Lex wsan Ne men za Ne zanab Ne lo Dëdyuzh ne wyon tir, zenga ke re Ne. \v 45 Chene wberee Ne ledne ndxin men ste, re Ne lo men: \p ―¿Pe benak ndxinguees de? ¿Pe benak ndxinne de? Le or ne ynëëz mén Men ne wdxiid wak Mén che wdxiin, chen ydekwent mén men lo mendol. \v 46 Gutsaxee, guseyoo naa; le men ne ydekwent noo che zëdguex. \s1 Le Jesus wzuun \r (Mr. 14:43-50; Lc. 22:47‑53; Jn. 18:2-11) \p \v 47 Benak kanii Jesus chene wdxiin Judas; te ke men ne nak xpén Jesus chibtxup nak Judas; wdxinno Judas ndalyaa mén ne nzen spad no mén ne nzen yag. Laa fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le men ne rnebééy lo men-Israel wxaal yra mén guin. \v 48 Che re Judas lo yra mén guin gan pezee ydekwent Judas Ne lo men, re Judas: \p ―Men ne goo noo bzhid gyedkwes, laa men nga; ynëëzgue de men. \p \v 49 Zegne wdxiin Judas, wbiggue Judas lo Jesus, re Judas: \p ―¡Payuz, Maxter! \p Lex woo Judas bzhid gyedkwes Ne. \v 50 Wke Ne re Ne lo Judas: \p ―Judas, gulaa ne zëëd de ylaa de. \p Lex wbig yra mén guin wnëëzgue men Ne chen sano men Ne. \p \v 51 Orguin wboo xespad te ke men ne zuno Jesus nga, wkyits meno gyedyag xmos fxuz ne mazre nondee, wtxugnëz meno tebo. \v 52 Lex re Jesus lo men: \p ―Gugutsoow spad gwa xlugaro. Porke yrandxee men ne rdil kon spad, kon spad ke guet men. \v 53 ¿Pe nandet de ne zak ynab noo lo Xuz noo no orgueree yxaalgue me mazdee tsonlalno-chibtxupmil xangel me chidselaa noo? \v 54 Per belne ylaa noo we, ¿pezee gak kumplir ne re lo xgyiich Dëdyuzh cheguin, ledne re ne rap degne gak zeree? \p \v 55 Orguin re Jesus lo yra mén guin: \p ―¿Penak zëëd de zëdnëëz de noo kon spad, kon yag, zeg teleg ngbaan nak noo? No yzaandxee dxe wzu noo lenxeydoo Dëdyuzh wkaneluu noo de yra de, no wnëëzdet de noo. \v 56 Per kayak yra neree chen gak kumplir yra ne wkaa profet lo xgyiich Dëdyuzh. \p Orguin wzhoon yra xpén Ne, wsan men Ne tendxee Ne. \s1 Wano men Jesus lo xtis-Israel \r (Mr. 14:53-65; Lc. 22:54-55, 63‑71; Jn. 18:12-14, 19-24) \p \v 57 Yra mén ne wa wanëëz Jesus, wano men Ne lo Caifás, fxuz ne mazre nondee. Nga ndxin yra maxter ley yra men men ne rnebééy lo men-Israel. \v 58 Le Bëd zanal Ne nat nat axtegue ne wdxiin Bëd ruxyuu fxuz ne mazre nondee. Lex wdee Bëd wzob Bëd yra Bëd men ne rapkwent xeydoo Dëdyuzh, chen kwii Bëd gan kox ylaa men Ne. \p \v 59 Le yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le yra xtis-Israel rye mén ne noze ykade chen tsël gan pezee ykagyii men Ne, chen gak ykyeen men guet Ne. \v 60 Per wzëldet gan pezee nkade men, mase ndal mén wbig wkagyii Ne. Zhich guin wbig stxup men ne noze rkagyii Ne, \v 61 re men: \p ―Re ménree: “Noo zun noo gan ylitla noo xeydoo Dëdyuzh no tsonegue gbiz ylep ke noo we.” \p \v 62 Orguin wzuli fxuz ne mazre nondee, re men lo Jesus: \p ―¿Pe bet ykedet de? ¿Pe rna rnii men zeree por laa de? \p \v 63 Per wkedet Jesus. Lex re fxuz ne mazre nondee: \p ―Por la Dëdyuzhmbán ykyeen noo de ne yzëët de belne laa de nak Crist XPee Dëdyuzh. \p \v 64 Lex re Jesus: \p ―Zegwa we zeg na de, yna noo lo de yra de, ne swii de zob Men ne wdxiid wak Mén koo Dëdyuzhnzoon ladbëë no swii de zëëd men lad bëw gyeybaa. \p \v 65 Orguin wtxëz xab fxuz ne mazre nondee, re men: \p ―Diznyaan rnii ménree por Dëdyuzh; pe ylar be testig. Laa de yra de che won de ne diznyaan rnii men. \v 66 ¿Pe na de, pezee gak men? \p Wke yra mén guin, re men: \p ―Guet men rzëël. \p \v 67 Lex wtxonxen men txegwlo Jesus no wgupunyet men Ne; le stebëd men wgap txegwlo Ne, \v 68 re men lo Ne: \p ―Belne laa de nak Crist, ¿txu rniiz xkwent de gan? \s1 Wkedxnruu Bëd ne rnebeey Bëd Jesus \r (Mr. 14:66-72; Lc. 22:56‑62; Jn. 18:15-18, 25-27) \p \v 69 Or ne zob Bëd ruxyuu fxuz ne mazre nondee, wbig te wnaa ne rlaa dxiin nga lo Bëd, re men: \p ―¿No de nak xpén Jesus men-Galilea ye? \p \v 70 Per wkedxnruu Bëd nes lo yra mén guin, re Bëd: \p ―Axtegue nandet noo gan pagox gwa rnii de. \p \v 71 Zhich guin or ne zaruu Bëd ruporton, wii ste wnaa ne rlaa dxiin nga ne za Bëd; lex re men lo yra mén ne ndxin nga: \p ―No mgyeeyree nak xpén Jesus men-Nazaret. \p \v 72 Per wkedxnruu Bëd ste, wgon Bëd Dëdyuzh, re Bëd: \p ―¡Axtegue rnebeeydet noo mgyeey gwa! \p \v 73 Orsegue wako, wbig men ne ndxin nga lo Bëd, re men: \p ―Nlipee ne no de nak te xpén men, porke axtegue zegne rnii de nakbeey. \p \v 74 Lex wgon Bëd Dëdyuzh, re Bëd: \p ―Dëdyuzh yzakzi noo belne nlidet rnii noo. ¡Noo axtegue rnebeeydet noo mén gwa! \p Orke guin wkarëz te ngyedgol. \v 75 Orguin wnileedx Bëd ne re Jesus lo Bëd: “Antes ne ykarëz ngyedgol, che wyon tir wkedxnruu de ne rnebeey de noo.” Lex wruu Bëd nga; baanske woon Bëd. \c 27 \s1 Wano mén Jesus lo Pilato \r (Mr. 15:1; Lc. 23:1-2; Jn. 18:28-32) \p \v 1 Chene wyenii lyu, wyan yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz diiz yra men men ne rnebééy lo men-Israel gan pezee yket men Jesus. \v 2 Lex wliib men Ne zano men Ne, wdekwent men Ne lo Poncio Pilato ne nak gobernador. \s1 Wet Judas \p \v 3 Chene wii Judas ne wdekwent Jesus, ne le men che wal yket Jesus, ngyidet wuu lextoo Judas, wa Judas wacheree Judas yra galebchii med plat guin lo fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le lo men ne rnebééy lo men-Israel, \v 4 re Judas: \p ―Noze xdol noo wye noo ne wnizkwent noo te mén ne bet xdoldet chen guet men. \p Per wke men yra men, re men: \p ―¿Pe ylaa noo cheguin? ¡Xkwent de nga! \p \v 5 Orguin wtxoon Judas yra med guin lenxeydoo Dëdyuzh, wruu Judas nga. Wa Judas wasee Judas duu yen Judas, wxii Judas yen Judas. \p \v 6 Lex wtop yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz yra med guin, re men: \p ―Nuudet ysee be medree ledne ruu goon porke medree wezh wka men ne wnizkwent men ne guet. \p \v 7 Orguin wuu men diiz yra men, kon med guin wka men xelyu mén ne rzhexkwaa ne yu, chen nga tsugyeer menzit. \v 8 Por neguin axtegue naaree benak la lyu guin Lyu Ren. \v 9 Zenga wak kumplir diiz ne re profet-Jeremías chene re men: “Wnëëz men yra galebchii med plat, lal ne re men-Israel ne non men, \v 10 kon med guin wka men xelyu men ne rzhexkwaa ne yu zegne wkyeen Dëdyuzh noo.” \s1 Le Jesus zu lo Pilato \r (Mr. 15:2-5; Lc. 23:3‑5; Jn. 18:33-38) \p \v 11 Chene zu Jesus lo gobernador-Pilato, wnabdiiz men lo Ne, re men: \p ―¿Pe laa de nak xerrey men-Israel? \p Wke Ne re Ne: \p ―Zegwa we zeg na de. \p \v 12 Or ne le yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz kakagyii Jesus yra men men ne rnebééy lo men-Israel, bet wkedet Ne. \v 13 Lex re Pilato lo Ne: \p ―¿Pe rondet de yra ne kanii men por laa de? \p \v 14 Per ni te diiz wkedet Ne. Por neguin kesentyent wzee wzak Pilato. \s1 Wkyeen mén ne guet Jesus \r (Mr. 15:6-20; Lc. 23:13‑25; Jn. 18:38–19:16) \p \v 15 Lo lni nak xkoxtumber Pilato rselaa Pilato te mén ne nuu chegyiib, log mén ne guetee mengyëz. \v 16 Cheguin nuu te men ne la Barrabás chegyiib; nesree nesrotee nuu diiz yra ne wlaa men. \v 17 Chene le yra mén wdop, wnabdiiz Pilato lo yra mén, re Pilato: \p ―¿Txu rlaan de yselaa noo, Barrabás u Jesus ne rnii mén Crist?\fig Wnabdiiz Pilato lo yra mén|src="13_CN01822B.TIF" size="COL" ref="Mat 27:17" \fig* \p \v 18 Re Pilato zenga porke wyenen Pilato ne por gyelembidye wdekwent men Jesus. \p \v 19 Or ne le Pilato zob ledne rlaa Pilato gyelextis, wxaal xewnaa Pilato diiz lo Pilato, re men: “Ygaldet de mgyeey gwa, bet xdoldet men. Porke kesentyent ndxiin wnexgyëëlen noo negyëëlree por laa men.” \p \v 20 Per le fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le yra men ne rnebééy lo men-Israel che wun men gan wguu men lextoo yrandxee mén chen ynab men ne yláá Barrabás, le Jesus guet. \v 21 Lex wnabdiiz Pilato lo yra mén ste, re Pilato: \p ―¿Delo yrup ménree, txuzh rlaan de yselaa noo? \p Wke men re men: \p ―¡Barrabás! \p \v 22 Orguin re Pilato: \p ―¿Jesus ne rnii mén Crist naa, pagox ylaa noo men? \p Wke men yra men, re men: \p ―¡Lo kruz gukaa men! \p \v 23 Lex re Pilato lo men yra men: \p ―¿Penako? ¿Pe ne malzhe wlaa men? \p Per lel mazre rderëz men, re men: \p ―¡Lo kruz gukaa men! \p \v 24 Chene wyenense Pilato ne rukasdet mén xdiiz Pilato, sinke lel mazre rderëz men, wgoob Pilato nis, waa nya Pilato nes lo men yra men, lex re Pilato: \p ―Let noodet rap dol ne guet ménree ne bet xdoldet; laatee de nan. \p \v 25 Lex wke men yrandxee men, re men: \p ―Led noo yra noo no le led zhiin noo gyab dol gwa. \p \v 26 Orguin wselaa Pilato Barrabás; lex wkyeen Pilato soldad ne ydee soldad xkwent Jesus; chene wluzh wdee men xkwent Ne, wdekwent Pilato Ne lo men chen tsakaa men Ne lo kruz. \p \v 27 Zhich guin zano men Ne ruyuloow; lex wtop men yrandxee sesoldad men wbiin men noze kbii Ne. \v 28 Wluzh nga wboo men xab Ne, wnegak men Ne te lërnloo, \v 29 no wzhexkwaa men te korongyëts wzoob meno xtoo Ne, no wguu men tebla bëg nyabëë Ne. Lex rzuzhib men lo Ne, rzhidxno men Ne, re men: \p ―¡Kesentyent non xerrey men-Israel! \p \v 30 Rtxonxen men led Ne no rnëëz men bëg guin ne nzen Ne rkyits meno xtoo Ne. \v 31 Chene wluzh wlaa men Ne zenga, wboo ke men lërnloo guin led Ne, wnegak ke men Ne xab Ne, lex zano men Ne chen ykaa men Ne lo kruz. \s1 Wkaa mén Jesus lo kruz \r (Mr. 15:21-32; Lc. 23:26-43; Jn. 19:17-27) \p \v 32 Chene wruno men Jesus nga, nëz wtsëlo men te men-Cirene ne la Simon, lex wkyenfwers men mén guin weey men xekruz Ne. \p \v 33 Chene wdxiin men ledne la Gólgota (Gólgota rna, Berxtoo Mengut.), \v 34 nga wdee men bin ne noots ne kesentyent nla nyoo Ne; per chene wzeen No, nadet Ne nyoo No. \p \v 35 Chene che wkaa soldad Ne lo kruz, wa soldad pwest gan txuzh yganen xab Ne. Zenga wak kumplir diiz ne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: “Wgyizlsaa men xab noo no wa men pwest gan txu yganeno.” \v 36 Lex wzob men nga, wbinnap men Ne. \v 37 Wkaa men leter xtoo xekruz Ne gan pe kwentzhe ka Ne nga, re leter guin: “Laa Jesus ne nak xerrey men-Israel nee.” \p \v 38 No wkaa men txup ngbaan lo kruz, te men wkaa lo kruz ne zob koo Ne ladbëë, le ste men wkaa lo kruz ne zob koo Ne ladbëg. \v 39 Yrandxee mén ne rdee nga, rdxii xtoo men, rninyaan men lo Ne, \v 40 re men: \p ―Laa de nga nlitla xeydoo Dëdyuzh no tsonegue gbiz nlep ke do ste, orrenaa guselaa de laake de. Belne XPee Dëdyuzh nak de, gugyët lo kruz. \p \v 41 Zenga ke rzhidxno yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz Ne yra men maxter ley no le yra men men ne rnebééy lo men-Israel, re men: \p \v 42 ―Wselaa ménree ste mén, per rundet men gan yselaa men men laake men. Belne laa men nak xerrey men-Israel, gyët men lo kruz naa chen ylaleedx be men. \v 43 Belne wkalo men Dëdyuzh, yselaa Dëdyuzh men nabes belne nli ryaan Dëdyuzh men; porke re men XPee Dëdyuzh nak men. \p \v 44 Axtegue no ngbaan ne ka lo kruz ne zob koo Jesus wninyaan lo Jesus. \s1 Le Jesus wet \r (Mr. 15:33-41; Lc. 23:44‑49; Jn. 19:28-30) \p \v 45 Or ne rwen ngbiz, waknkeb ydendxee gyëzlyu, axtegue beytson wzëë wyenii ste. \v 46 Zeg beytson ke wkarëzyaa Jesus, re Ne: \p ―Elí, Elí, ¿lama sabactani? ―Diizree rna: Dëdyuzhe, Dëdyuzhe, ¿penak wboleedx de noo? \p \v 47 Gwrol men ne ndxin nga, ne won men wkarëz Ne, re men: \p ―Profet-Elías rkarëz men. \p \v 48 Orgueguin noze rzhoon te ke men ne zu nga, waxii men tebla zhiil, wgaz meno kon binaguer; lex wzoob meno xtoo te bëg, wtee meno ruu Jesus chen goo Ne binaguer. \v 49 Per le stebëd men re: \p ―Zeka men, gan pe schiid Elías yselaa men. \p \v 50 Lex wkarëzyaa Jesus ste, wetgue Ne.\fig Le Jesus wet|src="14_CN01845B.TIF" size="COL" ref="Mat 27:50" \fig* \v 51 Orgueguin wrëznzeli kortin ne ka lenxeydoo Dëdyuzh, gwrooltee wako, no wni lyu, no waktxupla yra gyeroo, \v 52 no wyal baa; ndal xpén Dëdyuzh ne che wet wban. \v 53 Chene le Jesus che wban, wruu mén guin lenbaa, wdee men lenlgyëz-Jerusalén, ndal mén wii men. \p \v 54 Ne wii kapitan yra men soldad ne ndxin rapkwent Ne ne kani lyu no le yra neguin ne kayak, kesentyent wdxe men, re men: \p ―Nli ne XPee Dëdyuzh nak ménree. \p \v 55 Ndal wnaa ne wrunal Jesus axtegue Galilea no ne wun xyudar Ne, ndxin axtegue nat rwii men yra neguin ne kayak. \v 56 Lad wnaa guin zu Mli Matlen no zu Mli ne nak xnaa Jacob yrup Jacob Xeb no le xnaa xpiin Zebedew. \s1 Le Jesus wgueedx \r (Mr. 15:42-47; Lc. 23:50‑56; Jn. 19:38-42) \p \v 57 Or ne che rzëë, wdxiin te menrik ne la Xeb ne nak men-Arimatea no mén guin nak te xpén Jesus. \v 58 Wa mén guin lo Pilato wnab men xkwerp Jesus. Lex wkyeen Pilato soldad ne ydekwent soldad Ne lo men. \v 59 Orguin wkakwent men Ne, wtxël men Ne te saben ndaa. \v 60 Lex walu men Ne te lenbakweb ne che wkeen men txugye. Wluzhse wtsëë men rubaa kon te gyeroo, lex sya men. \v 61 Le Mli Matlen no le ste Mli wzobchee nes rubaa guin. \s1 Wbinnap soldad ruxbaa Jesus \p \v 62 Ne wra gyëël guin, dxe guin nak dxe ne rne men-Israel, wdop fxuz ne rnebééy lo yra fxuz yra men men ne nak farisew, wa men lo Pilato, \v 63 re men: \p ―Dechey, wnileedx noo ne chene benak mbán ménro ne nan rkade, re men ne chene gyon gbiz, yban ke men. \v 64 Por neguin gukyeen men ne kwinnap xbaa men axtegue ne gyon gbiz, tegue tsa xpén men gyëël gweey men men, lex gue men lo mén: “Wban men.” Belne ylaa men zenga, mazre ykade men mén ke ne primer. \p \v 65 Lex re Pilato lo men yra men: \p ―Le soldad ndxin wa; gutsano soldad chen kwinnap soldad rubaa wen wenendxee zegne rlaan de. \p \v 66 Lex wa men watsëchiich men rubaa, wguu men te beey rubaa. Zhich guin wsan men soldad wbinnap rubaa. \c 28 \s1 Le Jesus wban \r (Mr. 16:1-8; Lc. 24:1‑12; Jn. 20:1-10) \p \v 1 Chene wdesu dxe ne rne men-Israel ne wyenii lyu dxe ne rzelo xman, wa Mli Matlen wii rubaa yrup men ste Mli. \v 2 Tebegue wzelo kesentyent wni lyu, porke wruu te xangel Dëdyuzh gyeybaa, wdxiin ne wgyitxee ne gye ne zemzëë rubaa, lex wzob ne ledo. \v 3 Rkabtsa ne zegnak chene reep nis, le xab ne ngyichdoo. \v 4 Ne wii yra soldad angel guin, noze rzhiz men tant rdxe men, noze wak men zegnak mengut. \v 5 Lex re ne lo yrup wnaa guin: \p ―Ydxedet de. Che nan noo ne Jesus rye de, men ne wkaa lo kruz. \v 6 Yëtre men nee; le men che wban zegne re men. \p No re angel: \p ―Gutaa kwii de ledne wguu mén men gante. \v 7 Gutsa noze rzhoon de, gue de lo yra xpén men ne le men che wban. Sanergue men lo yra xpén men tsa men Galilea; nga kwii men men. Nonchee neree rap noo degne yna noo lo de. \p \v 8 Orgueguin wruu yrup wnaa guin rubaa, te rdxe men te rzhiilen men; noze rzhoon men zaluu men diiz lo yra xpén Jesus. \v 9 Ne za men nëz, wlalo Jesus lo men, wgabtyuzh Ne men. Wbig men wzuzhib men lo Ne, wgyeedx men nii Ne. \v 10 Lex re Ne lo men: \p ―Ydxedet de; gutsa gue de lo yra xpén noo tsa men Galilea; nga kwii men noo. \s1 Ne wuu soldad diiz \p \v 11 Myentras ne le yrup wnaa guin za, le tebëd soldad ne ndxinnap ruxbaa Jesus wague waluu diiz lo yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz yra neguin ne wak.\fig Wdee fxuz med lo soldad|src="15_CN01858B.TIF" size="COL" ref="Mat 28:11-12" \fig* \v 12 Zhich guin wa fxuz ne rnebééy lo yra fxuz lo yra men ne rnebééy lo men-Israel chen gyan men diiz gan pezee ylaa men; lex wdee men ndal med lo soldad guin, \v 13 re men: \p ―Zeree gue de: “Gyëël or ne nexguees noo, wdxiid xpén men weey men men.” \v 14 Belne gaknan Pilato neree, noo yra noo ynii lo men chen bet ylaadet men de. \p \v 15 Wnëëz soldad med guin, lex wzëët soldad yra diiz guin zegne wkyeen yra mén guin soldad. Laa diiz guin nak ne wrëëts lad men-Israel, axtegue naaree benak rakzëëto. \s1 Logne wkyeen Jesus ylaa yra xpén Ne \r (Mr. 16:14-18; Lc. 24:36-49; Jn. 20:19-23) \p \v 16 Lex wa yra chibteb xpén Jesus lo lyu ne la Galilea, xtoo gyeey ne re Ne lo men. \v 17 Chene wii men Ne, wzuzhib men lo Ne, mase nuu men legue nutxup lextoo. \v 18 Lex wbig Jesus lo men yra men, re Ne: \p ―Dëdyuzh wniiz poder lo noo ne ynebééy noo gyeybaa no le gyëzlyu. \v 19 Por neguin gutsa ydendxee gyëzlyu, yneluu de mén chen gak men xpén noo no ytxobnis de men por la Dëdyuzh no le por la XPee Ne no le por Espíritu Sant. \v 20 No yneluu de men ylaa men yra ne wkyeen noo de yra de. Lex noo su kon laa de yzaandxee dxe axtegue ne nitlo gyëzlyu.