\id LUK Zapoteco de Quiegolani (ZPI), Final USFM files output from InDesign April 16, 2010 \h LUCAS \toc1 Xdiznzoon Jesucrist ne Wkaa San Luk \toc2 LUCAS \toc3 Lc. \mt3 Xdiznzoon Jesucrist \mt2 ne Wkaa \mt1 San Luk \c 1 \s1 Wxaal Luk gyiich lo Teofil \p \v 1 Ndal mén wkaa wkakaa yra ne wak lad be; \v 2 wkaa meno zegne wneluu wneluundxee yra mén ne wii yra ne wlaa Jesus axtegue ne wzelo Ne no laa men wtxëëts diizo. \v 3 No ke noo wkaa wkanabdiiz wen wenendxee yra ne wlaa Ne axtegue ne wzelo Ne. Por neguin ryenen noo ne wen ykaa noo we xnëz xnëzendxee por laa de Teofil ne nak de zhannon, \v 4 chen gaknanwen de diznli ne wneluu men lo de. \s1 Wzëët te angel ne gal Xwa ne rtxobnis \p \v 5 Chene wak Herodes rrey lyu ne la Judea, wuu te fxuz ne la Zacari ne nuu lad tebëd fxuz ne la Abías; le lzaa Zacari la Elisabet, xnëz fxuz-Aarón zëëd Elisabet. \v 6 Xnëz wbán Zacari yrup lzaa Zacari nes lo Dëdyuzh no wlaa men yra ne rkyeen Ne no yra ne rnebééy Ne. Rut gundet gan pe gue por laa men. \v 7 Per yëten men mëëd porke nuudet gap Elisabet mëëd no che kesentyent gol men yrup men. \p \v 8 Dxe ne ryal ylaa xegrup fxuz-Zacari dxiin por Dëdyuzh, \v 9 wlaa men zegnak xkoxtumber men yra sefxuz men, gan txuzh yganen tee guu guux ne nzoon rree lenxeydoo Dëdyuzh. Laatee Zacari wganeno. \v 10 Or ne le Zacari kaguu guux guin lenydoo, le yrandxee mén ndxin fwer kanab lo Dëdyuzh. \v 11 Orguin wlalo te xangel Dëdyuzh lo Zacari; zu ne koo fkuuk ladbëë, ledne ruu guux ne nzoon rree. \v 12 Ne wii Zacari angel guin, axtegue nandet men pe nlaa men, tant wdxe men. \v 13 Lex re angel guin lo men: \p ―Zacari, ydxedet de, porke le ne rnab de che won Dëdyuzh; naaree gap Elisabet xewnaa de te mëdbee, ynesela de ne Xwa. \v 14 Kesentyent sak lextoo de no szhiilen de chene gal ne, no ndal ke mén yzhiilen, \v 15 porke te zhannon gak xpee de lo Dëdyuzh. Goodet zhaa bin, ni betlel nisndux goodet zhaa, no axtegue antes ne gal zhaa, che kesentyent raknonen Espíritu Sant zhaa. \v 16 Laa zhaa ylaa ne kesentyent ndal men-Israel yberee lo XDëdyuzh men-Israel. \v 17 No laa zhaa chidner lo Zhan ne rnebééy ne chiid. Gap zhaa xpoder Elías no le xespíritu Elías, chen ynegyakchi zhaa xdil ngwzan yra ngwzan zhiin ngwzan no chen yseed yra mén ne ntoz gon men diiz. Zenga ylaxnëz zhaa mén chen tsukas mén Zhan ne rnebééy ne chiid. \p \v 18 Orguin re Zacari lo angel guin: \p ―¿Pezee gaknan noo ne nli negwa ne na de? Si che kesentyent gol noo yrup noo xewnaa noo. \p \v 19 Wke angel guin, re ne: \p ―Noo nak Gabriel, xdxiin Dëdyuzh kalaa noo; laa Ne wxaal noo ne ynii noo lo de no ne yzëët noo dizwenree lo de. \v 20 Per kom wlaleedxdet de noo, orree gyanengup de, gakdet ynii de axtegue ne ydxiin dxe ne gak neree ne na noo lo de. \p \v 21 Le yra mén ndxin fwer ndxinmbë́z men Zacari, rzee rzak men gan penak rruudetlel Zacari lenydoo. \v 22 Chene le Zacari wruu, wakdetre nnii Zacari lo men. Orguin wyenen men ne nuu ne wlalo lo Zacari lenydoo. Noze senye rluu Zacari lo men, porke wyanengup Zacari.\fig Wakdetre nnii Zacari|src="25_CN01603B.TIF" size="COL" ref="Luke 1:22" \fig* \p \v 23 Chene wzaa dxe ne zu Zacari ruydoo, sya Zacari ruxyuu Zacari. \v 24 Zhich guin wakzhiin Elisabet xewnaa Zacari. Gaay mëëw axtegue wruudet men xyuu men, nuu lextoo men: \v 25 “Wseleedx Dëdyuzh mëëdree lo noo chen koodetre mén xeblaan noo.” \s1 Wzëët te angel ne gal Jesus \p \v 26 Chene wluzh xuup mëëw, wxaal Dëdyuzh angel-Gabriel te gyëz ne la Nazaret ne nak lo lyu ne la Galilea; \v 27 wa ne lo te nzeb-benak ne la Mli. Che nuu nzeb ne ytsëlnya nzeb yrup nzeb te mgyeey ne la Xeb ne zëëd xnëz rrey-David. \v 28 Zegne wdee angel guin ledne nuu nzeb, re ne lo nzeb: \p ―¡Payuz, Mli! Dëdyuzh wlanon de; laa Ne raknonen de; laa Ne wneleey de delo lo yrandxee wnaa. \p \v 29 Per chene wii nzeb angel guin, wzee wzak nzeb por diiz guin, nuu lextoo nzeb pe rnaleg diizree. \v 30 Lex re angel guin lo nzeb: \p ―Mli, ydxedet de, porke laa Dëdyuzh raknonen de. \v 31 Orrenaa gakzhiin de; gap de te mëdbee, ynesela de ne JESUS. \v 32 Kesentyent gaknon ne; XPee Dëdyuzhnzoon ynii mén ne; laa Dëdyuzhnzoon ylaa ne rrey zeg wak David ne nak xpenkwlal ne rrey, \v 33 chen laalel ne ynebééy lo yrandxee men-Israel, no nunk gyaldet ynebééy ne. \p \v 34 Lex re nzeb lo angel guin: \p ―¿Pezee gak negwa ne na de, si ni te mgyeey gardet tsuno noo? \p \v 35 Wke angel re angel: \p ―Por Espíritu Sant gako; chiid xpoder Dëdyuzhnzoon ysakblaa we led de; por neguin mëdsant gwa ne gap de, XPee Dëdyuzhnzoon ynii mén ne. \v 36 No Elisabet xparyent de gap te mëdbee mase che gol men, men ne nan mén ne nuudet gap mëëd, per naaree wzaa xuup mëëw nakzhiin men. \v 37 Porke por Dëdyuzh yët ne gakdet gan gak. \p \v 38 Lex re nzeb: \p ―Dëdyuzh rnebééy lo noo; ylaa Ne noo zegne na de. \p Wluzhse re nzeb diizree, syague angel guin. \s1 Wa Mli lo Elisabet \p \v 39 Zhichegue wako, zague nzeb te gyëz ne nak nes gyeey lo lyu ne la Judea; \v 40 ne wdxiin nzeb, wdee nzeb lenxyuu Zacari, wgabtyuzh nzeb Elisabet. \v 41 Chene won Elisabet diztyuzh guin, watxegya mëëd lextoo Elisabet, no kesentyent waknonen Espíritu Sant men. \v 42 Orguin ndípse wnii men, re men lo nzeb: \p ―Dëdyuzh wneleey de delo lo yrandxee wnaa, no wneleey Ne mëëd gwa ne zuneey de. \v 43 ¿Txu nak noo ne zëëd xnaa Men ne rnebééy zëdwii men lo noo? \v 44 Porke zegne won noo xdiztyuzh de, watxegya xpëëd noo lextoo noo por gyelgwzhiil. \v 45 Nzoon de ne wlaleedx de ne na Dëdyuzh lo de, porke zako. \p \v 46 Lex re nzeb: \q1 Ydeblextoo noo rzaknon noo Dëdyuzh, \q1 \v 47 no rzhiilen lextoo noo ne wselaa Ne noo lo dol. \q1 \v 48 Porke wkalo Ne noo, mase rut nakdet noo, noze te mén ne rlaa xdxiin Ne nak noo. \q1 Desde orree yrandxee mén ne nuu naaree, nigle mén ne gyed tsuur, ynii men noo men nzoon. \q1 \v 49 Porke nzoon yra ne wlaa Dëdyuzhnzoon noo; \q1 sant nak la Ne. \q1 \v 50 Syemper rles lextoo Ne yrandxee mén ne rlaa ne rkyeen Ne. \q1 \v 51 Ndal ne wlaa Ne kon xpoder Ne; \q1 wluzh Ne ne rlebleedx yra mén ne nugya lextoo. \q1 \v 52 Wgyitxee Ne poder lo mén ne zob rnebééy, \q1 le mén ne rut nakdet wlagya Ne. \q1 \v 53 Wseleedx Ne gyelenzaak lo mén ne yët ne gu, \q1 le menrik wsan Ne nonchee zenga. \q1 \v 54 Nunk wnitleedxdet Ne ne gun Ne xyudar yra men-Israel ne nak xpén Ne, \q1 syemper wles lextoo Ne men, \q1 \v 55 zegne re Ne lo yra xpenkwlal be, \q1 lo Abraham no le lo yra men ne zëëd xnëz men. \p \v 56 Nga wkaa nzeb ruxyuu Elisabet zeg tson mëëw, zhich guin wberee ke nzeb ruxyuu nzeb. \s1 Ne wal Xwa ne rtxobnis \p \v 57 Chene wdxiin dxe ne le xpëëd Elisabet wal, wap Elisabet te mëdbee. \v 58 No chene waknan yra mén ne nuu guex ruxyuu Elisabet no le yra xparyent Elisabet ne wles lextoo Dëdyuzh Elisabet, kesentyent wzhiilen men; wa men gyelgabtyuzh lo Elisabet.\fig Wal xpëëd Elisabet|src="26_CN01611B.TIF" size="COL" ref="Luke 1:58" \fig* \v 59 Ne wluzh mëëd guin xun gbiz, waneey men ne wuu ne beey ne ruu men-Israel, lex wlaan mén nnesela mén ne Zacari zegne la ke xuz ne. \v 60 Per re xnaa ne: \p ―Seladet ne zegwa, Xwa sela ne. \p \v 61 Lex re men: \p ―¿Penak sela ne Xwa, si ni te xparyent de ladet Xwa? \p \v 62 Lex wnabdiiz men lo xuz ne kon senye, chen gaknan men pezee rlaan xuz ne sela ne. \v 63 Orguin wnab xuz ne tebla tabel, lex wkaa men lo tabel guin: “Xwa sela ne.” Wzee wzak yrandxee mén guin. \v 64 Orgueguin wberee wnii Zacari ste, lex wzelo men wdee men dexkyizhtee lo Dëdyuzh. \v 65 Yrandxee mén ne nuu guex ruxyuu men wzee wzak, no yrandxee gyëz ne nak nes gyeey lo lyu ne la Judea ruu mén diiz neguin ne wak. \v 66 Yra mén ne wono, nuu we lextoo men, lex re men: \p ―¿Txu gakleg mëëd gwa? \p Porke nlipee ne Dëdyuzh raknonen ne. \s1 Diiz ne re Zacari \p \v 67 Kesentyent waknonen Espíritu Sant Zacari xuz mëëd guin; wzëët men yra diiz ne wguu Dëdyuzh lextoo men, re men: \q1 \v 68 Dexkyizhtee Dëdyuzh ne rnebééy lo men-Israel, \q1 porke zëdselaa Ne be yra be ne nak be xpén Ne. \q1 \v 69 Lad men ne zëëd xnëz David ne nak xpén Ne, \q1 wseleedx Ne te mén ne rap poder ne yselaa be. \q1 \v 70 Zegne re Ne axtegue chekwlal ne wzëët yra men ne nak xprofet Ne, \q1 \v 71 ne selaa Ne be lo yra mén ne rlayaa lo be no le lo mén ne rlaandet kwii be, \q1 \v 72 no ne sles lextoo Ne yra xpenkwlal be, \q1 no ne nitleedxdet Ne ne che re Ne ne ylaa Ne. \q1 \v 73 Laa we nga re Ne lo Abraham xpenkwlal be: \q1 \v 74 ne selaa Ne be lo yra mén ne rlaandet kwii be, \q1 chen betre ydxedet be ylaa be xdxiin Ne, \q1 \v 75 no xnëz gak be lo Ne, wen ybán be ydeblo ne ybán be. \q1 \v 76 Le laa de zhiin, xprofet Dëdyuzhnzoon ynii mén de, \q1 porke laa de saner ylaxnëz xnëz Men ne rnebééy, \q1 \v 77 chen ylaa de ne gaknan xpén Ne pezee yláá men lo dol, \q1 chen gak perdon xdol men. \q1 \v 78 Por ne kesentyent ryaan XDëdyuzh be be no por ne rles lextoo Ne be, \q1 neguin wxaal Ne XPee Ne gak bnii por laa be, \q1 \v 79 chen yzenii Ne lo mén ne nuu lo nkeb, men ne che nuu por guet \q1 no chen yneluu Ne be gakndxi be. \p \v 80 Le mëëd guin zayaknzhoo no zayakfwert xespíritu ne; denbidx wuu ne axtegue ne wdxiin dxe ne wzelo wzëët ne xdiiz Dëdyuzh lo men-Israel. \c 2 \s1 Ne wal Jesus \r (Mt. 1:18-25) \p \v 1 Cheguin ke wkyeen rrey-Augusto wdop la mén ne nuu ydendxee gyëzlyu. \v 2 Laa ne primer wdop la mén nga, chene nak Cirenio gobernador Siria, cheguin wdopo. \v 3 Yrandxee mén rap men degne tsa men laz men chen ykagyiich la men. \v 4 Por neguin wruu Xeb Nazaret ne nak lo lyu ne la Galilea, wa men Belén gyëz ne nak lo lyu ne la Judea ledne wal rrey-David, porke xnëz rrey-David zëëd men. \v 5 Wa men nga yrup men Mli chen ykagyiich la men; che nuu men ne ytsëlnya men no nakzhiin Mli. \v 6 Nga ka men chene wdxiin dxe ne gap xpëëd Mli. \v 7 Nga wap xpëëd Mli mëdprimer, lex wtxël men ne lër, wgyix men ne ledne ruu ne ru maa, porke wzëldetre yuu nbë́z men. \s1 Angel no le men ne rapkwent mëkzhiil \p \v 8 Guex Belén ka tebëd mén den; nga rzëën men rapkwent xpëkzhiil men gyëël. \v 9 Tebegue wlalo te xangel Dëdyuzh lo men, lex wkaa xebtsa Dëdyuzh kbii ledne ndxin men; kesentyent wdxe men. \v 10 Per re angel guin lo men: \p ―Ydxedet de, porke te dizwen zëdzëët noo lo de, diizree kesentyent ynexiileno yrandxee mén. \v 11 Laz rrey-David wal te mëëd negyëëlree; laa ne yselaa yrandxee mén lo dol; laa ne nga nak CRIST ne rnebééy. \v 12 Por ne ynebeey de ne: Tsël ne lo de nrël ne lër, nex ne ledne ruu ne ru maa. \p \v 13 Tebegue wlalo ndal xangel Dëdyuzh koo angel guin; rzaknon ne Dëdyuzh, re ne: \q1 \v 14 ¡Nzoon Dëdyuzh axtegue gyeybaa, \q1 no zuu gyelendxi gyëzlyu lad yra mén ne rlaa ne rlaan Ne! \p \v 15 Chene le yra angel guin sya gyeybaa, wzelo mén guin ne rapkwent mëkzhiil rulsaa men diiz, re men: \p ―Yoo tsa be Belén kwii be negwa ne wak ne wzëët Dëdyuzh lo be. \p \v 16 Orguin noze ryob rdxiintee za men, wzël Mli lo men yrup Mli Xeb no le mëëd guin, nex ne ledne ruu ne ru maa.\fig Le men ne rapkwent mëkzhiil wdxiin lo Jesus|src="27_CN01623B.TIF" size="COL" ref="Luke 2:16" \fig* \v 17 Chene wii men ne, wuu men yra xdiiz ne ne re angel guin lo men. \v 18 Yra mén ne won ne re mén guin, kesentyent wzee wzak men. \v 19 Per le Mli noze lextoo men wuu yra diiz guin no kanzaleedx meno. \v 20 Lex wberee ke yra mén guin ne rapkwent mëkzhiil, kesentyent rzaknzoon men Dëdyuzh, rdee men dexkyizhtee lo Ne por yra ne won men no por yra ne wii men, porke wak zegne re angel lo men. \s1 Wano men Jesus lenxeydoo Dëdyuzh \p \v 21 Chene wluzh mëëd guin xun gbiz, wguu men ne beey ne ruu men-Israel no wnesela men ne JESUS zegne re angel lo Mli antes ne gakzhiin Mli. \p \v 22 Chene wzaa dxe ne rap Mli degne tsa Mli gakndaa Mli zegne zëëd lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises, wano men mëëd guin nes lo Dëdyuzh lenydo-Jerusalén. \v 23 Wlaa men neree, porke re lo xley Dëdyuzh: “Yrandxee mëdbee ne ral primer, por Dëdyuzh nak ne.” \v 24 Lex wa men waron xgoon men zegne re lo xley Dëdyuzh: tsasan men txup ngug o txup mëër. \p \v 25 Cheguin ke wuu te mén ne la Simeon gyëz-Jerusalén. Xnëz wbán men, kesentyent wzaknon men Dëdyuzh; kambë́z men kwii men men ne yselaa men-Israel lo dol. Laa Espíritu Sant raknonen men, \v 26 por laa Ne waknan men ne guetetgue men axtegue ne kwii men XeCrist Dëdyuzh. \v 27 Laa Espíritu Sant wguu lextoo men ne wa men lenxeydoo Dëdyuzh chene wano ke xegwzan Jesus Jesus lenydoo chen ylaa xegwzan Jesus zegne zëëd lo ley. \v 28 Lex wnëëz Simeon ne, wlen men ne, wzelo men rdee men dexkyizhtee lo Dëdyuzh, re men: \q1 \v 29 Dëde, orree si betre tsadet lextoo noo, che zak ydee de si guet noo, \q1 porke che wlaa de ne na de lo noo ne nak noo men ne rlaa xdxiin de. \q1 \v 30 Porke le noo che wii zhan ne yselaa mén lo dol, \q1 \v 31 zhan ne wxaal de lo yrandxee mén ne nuu ydendxee gyëzlyu. \q1 \v 32 Laa zhaa nak bnii ne yzenii lo yrandxee mén ne nakdet men-Israel, \q1 no laa zhaa nak gyelenzoon por men-Israel ne nak xpén de. \p \v 33 Wzee wzak Xeb yrup Xeb xnaa Jesus por yra ne re Simeon por laa ne. \v 34 Lex wsan Simeon men ledxnya Dëdyuzh yra men mëëd guin, re Simeon lo Mli xnaa ne: \p ―Mëëdree che nunla ne ne ndal men-Israel ylaleedxdet ne, per ndal ke men ylaleedx ne. Zëëd ne zëdzëët ne ne rlaan Dëdyuzh, per ndal mén ylaandet ne yzëët ne. \v 35 Zenga gyakbeey pezee rlebleedx te te mén. Per le laa de sak de zegnak chene raaz te spad lextoo mén chene le yra neree gak. \p \v 36 Nga lenydoo guin zu te wnaa ne che kesentyent gol ne nak profet. Ana la men, xsaap Fanuel nak men, xnëz Aser zëëd men. Menyundxee men chene wtsëlnya men; guedxegue iz wbán men yrup men xemgyeey men. \v 37 Che wzaa taplalno-tap iz wet xemgyeey men, no axtegue rruudet men lenydoo, dxe gyëëltee rnab men lo Dëdyuzh, rkwan men rudet men. \v 38 Laatee orguin wbig men wdee men dexkyizhtee lo Dëdyuzh. Wluzh nga wzelo men wzëët men xkwent mëëd guin lo yra mén ne kambë́z ne yláá men-Jerusalén. \s1 Le Xeb wberee ke Nazaret \p \v 39 Chene wluzhse wlaa Xeb yrup Xeb Mli yra ne zëëd lo xley Dëdyuzh, wberee ke men Nazaret ne nak laz men no ne nak lo lyu ne la Galilea. \v 40 Le mëëd guin zayaknzhoo no zayakngyedx ne no zayur xgyeryen ne, no kesentyent raknonen Dëdyuzh ne. \s1 Le Jesus zu lenxeydoo Dëdyuzh \p \v 41 Yrandxee iz ra xegwzan Jesus Jerusalén chene rak lni pask. \v 42 Chene wluzh Jesus chibtxup iz, wano men Ne lni pask zegnak xkoxtumber men. \v 43 Ne wdee lni ne wberee men, wyenden men wyan Jesus Jerusalén. \v 44 Nuu lextoo men pazer lad mén nga sya Ne, wzaa men tebdxe, per chene wye men Ne lad men ne nak xparyent men no lad men ne rnebeey men, \v 45 wzëldet Ne. Lex wberee men wa men Jerusalén ste waye men Ne. \p \v 46 Ne wyon gbiz, le Ne wzël lenxeydoo Dëdyuzh; zob Ne lad maxter ley rkagyedyag Ne yra ne rnii men, lex rnabdiiz Ne lo men.\fig Le Jesus wzël lenydoo|src="28_CN01647B.TIF" size="COL" ref="Luke 2:46-49" \fig* \v 47 Yrandxee mén ne ron ne rnii Ne, rzee rzak men por yra ne rke Ne no ne kesentyent nal xgyeryen Ne. \v 48 Chene wii Xeb Ne yrup Xeb Mli xnaa Ne, wzee wzak men, lex re xnaa Ne lo Ne: \p ―Zhiina, ¿penak rlaa de zegwa? Le noo yrup noo xuz de ka kaye de, axtegue nandet noo pe nuu lextoo noo. \p \v 49 Wke Jesus, re Ne: \p ―¿Penak rye de noo? ¿Pe nandet de ne rap noo degne ylaa noo xdxiin Xuz noo? \p \v 50 Per wdeedet men kwent gan pe rna ne re Ne zenga. \p \v 51 Lex wberenal ke Ne men Nazaret. Yrandxee xdiiz men ron Ne. Per noze wguu xnaa Ne yra neree lextoo men. \v 52 Le Jesus zayaknzhoo no zayur xgyeryen Ne, no rzhiilen Dëdyuzh Ne no rzhiilen ke mén Ne. \c 3 \s1 Ne wzëët Xwa ne rtxobnis \r (Mt. 3:1-12; Mr. 1:1‑8; Jn. 1:19-28) \p \v 1 Ne wak chíín iz ne rnebééy rrey-Tiberio, laa Poncio Pilato nak gobernador Judea, le Herodes rnebééy lo lyu ne la Galilea, le bech Herodes Blib rnebééy lo lyu ne la Iturea no le lo lyu ne la Traconite, le Lisanias rnebééy lo lyu ne la Abilinia. \v 2 Anás no le Caifás nak fxuz ne mazre nondee. Cheguin ke wnii Dëdyuzh lo Xwa xpee Zacari denbidx. \v 3 Lex wa Xwa yra gyëz ne nak guex rugyow-Jordán, re Xwa lo mén ne yrobnis men no ysaan men xgyelmal men chen gun Dëdyuzh perdon xdol men. \v 4 Zeree wak kumplir diiz ne wkaa profet-Isaías ledne re: \q1 Te rëz rlen denbidx, re we: \q1 “Gulaxnëz xnëz Men ne rnebééy, \q1 guxal te nëz ne tebli. \q1 \v 5 Yrandxee ledne nugyët, gyezaa we; \q1 yrandxee gyeey no le yrandxee bles, gakleecho. \q1 Nëz ne nyeky, gaktebli we. \q1 Nëz ne gya gyëttee, gaktebli we. \q1 \v 6 No yrandxee mengyëzlyu kwii mén ne yxaal Dëdyuzh ne yselaa mén.” \p \v 7 Chene ra mén lo Xwa ne ytxobnis Xwa men, nan Xwa lo men: \p ―¡Xerras mëël! ¿Txu na lo de ne yláá de lo gyelentozroo ne zëdyob? \v 8 Xnëz gugak chen gaknyoo ne nli che wsaan de xgyelmal de, no guedet de lo xkompanyer de: “Xnëz Abraham zëëd be”; porke yna noo lo de yra de ne axtegue gyeree zun Dëdyuzh gan ylaa Dëdyuzho men ne zëëd xnëz Abraham. \v 9 Che list zu gyibyag ne txuug axtegue ydeblu yag; yrandxee yag ne rkaadet nexwen lo, txuugo, tsa we lo gyi. \p \v 10 Lex wnabdiiz mén lo Xwa, re men: \p ―¿Pagox rap noo degne ylaa noo? \p \v 11 Wke Xwa, re Xwa: \p ―Men ne rap txup lërmank, rap men degne ydee men tebo lo men ne yëteno; men ne rap ne ru, rap men degne ydee men tebëdo lo men ne yëteno. \p \v 12 No tebëd men ne rgoob zeg impwest wa lo Xwa ne ytxobnis Xwa men, lex wnabdiiz men lo Xwa, re men: \p ―Maxter, ¿noo naa, pagox rap noo degne ylaa noo? \p \v 13 Lex re Xwa lo men: \p ―Gobdet de mazre nzhoodee ke ne rap de degne gob de. \p \v 14 No le tebëd soldad wnabdiiz lo Xwa, re men: \p ―¿Noo naa, pagox rap noo degne ylaa noo? \p Wke Xwa, re Xwa: \p ―Ynechedet de mén por ne gak ygyitxee de logne nak xen men, ni ykagyiidet de mén logne wlaadet men, no gugyan byen logne rezh rka de. \p \v 15 Noze kambë́z yra mén guin, nuu lextoo men pazer laa Xwa nak Crist. \v 16 Per re Xwa lo men yra men: \p ―Noo noze kon nis rtxobnis noo de, per che zëëd te men ne ytxobnis kon Espíritu Sant no le kon gyi. Axtegue ni xgyël men rzëëldet noo ychil noo nii men porke mazre rapdee men poder ke lo noo. \v 17 No nzen men ne ylanya men zhobxtil, koo men zhobxtil lad xgyizho, lex gutsoow meno; le xgyizho tsa lo gyi ne nunk gyuudet. \p \v 18 Zeree re Xwa lo mén no ndalre diiz ne wnino Xwa men, wzëët Xwa xdiznzoon Dëdyuzh lo men. \v 19 No wakndux Xwa lo rrey-Herodes por ne nuu Herodes yrup Herodes Herodías xewnaa Blib bech Herodes no por yra ne mal ne wlar Herodes. \v 20 Per lel mazre wlaa Herodes, wnëëz Herodes Xwa, wguu Herodes Xwa chegyiib. \s1 Le Jesus wrobnis \r (Mt. 3:13-17; Mr. 1:9-11) \p \v 21 Chene katxobnis Xwa mén, no Jesus wa wrobnis lo Xwa. Or ne kanab Ne lo Dëdyuzh, wyal gyeybaa,\fig Wyab Espíritu Sant led Jesus zegnak te mëër|src="29_CN01656B.TIF" size="COL" ref="Luke 3:21-22" \fig* \v 22 wyët Espíritu Sant zegnak te mëër, wyab Ne led Jesus, no wlen te rëz gyeybaa, re we: \p ―Laa de nak XPee noo ne ryaan noo; kesentyent rnesak de lextoo noo. \s1 Yra men ne nak xpenkwlal Jesus \r (Mt. 1:1-17) \p \v 23 Zeg galebchii iz rap Jesus chene wzelo Ne wlaa Ne xdxiin Ne. Jesus ne nuu lextoo mén nak zhiin Xeb xpee Elí, \v 24 Elí nak zhiin Matat, Matat nak zhiin Leví, Leví nak zhiin Melqui, Melqui nak zhiin Jana, Jana nak zhiin Xeb, \v 25 Xeb nak zhiin Matatías, Matatías nak zhiin Amós, Amós nak zhiin Nahum, Nahum nak zhiin Esli, Esli nak zhiin Nagai, \v 26 Nagai nak zhiin Maat, Maat nak zhiin Matatías, Matatías nak zhiin Semei, Semei nak zhiin Xeb, Xeb nak zhiin Judá, \v 27 Judá nak zhiin Joanán, Joanán nak zhiin Resa, Resa nak zhiin Zorobabel, Zorobabel nak zhiin Salatiel, Salatiel nak zhiin Neri, \v 28 Neri nak zhiin Melqui, Melqui nak zhiin Adi, Adi nak zhiin Cosam, Cosam nak zhiin Elmodam, Elmodam nak zhiin Er, \v 29 Er nak zhiin Josué, Josué nak zhiin Eliezer, Eliezer nak zhiin Jorim, Jorim nak zhiin Matat, \v 30 Matat nak zhiin Leví, Leví nak zhiin Simeon, Simeon nak zhiin Judá, Judá nak zhiin Xeb, Xeb nak zhiin Jonán, Jonán nak zhiin Eliaquim, \v 31 Eliaquim nak zhiin Melea, Melea nak zhiin Mainán, Mainán nak zhiin Matata, Matata nak zhiin Natán, \v 32 Natán nak zhiin David, David nak zhiin Isaí, Isaí nak zhiin Obed, Obed nak zhiin Booz, Booz nak zhiin Salmón, Salmón nak zhiin Naasón, \v 33 Naasón nak zhiin Aminadab, Aminadab nak zhiin Aram, Aram nak zhiin Esrom, Esrom nak zhiin Fares, Fares nak zhiin Judá, \v 34 Judá nak zhiin Jacob, Jacob nak zhiin Isaac, Isaac nak zhiin Abraham, Abraham nak zhiin Taré, Taré nak zhiin Nacor, \v 35 Nacor nak zhiin Serug, Serug nak zhiin Ragau, Ragau nak zhiin Peleg, Peleg nak zhiin Heber, Heber nak zhiin Sala, \v 36 Sala nak zhiin Cainán, Cainán nak zhiin Arfaxad, Arfaxad nak zhiin Sem, Sem nak zhiin Noé, Noé nak zhiin Lamec, \v 37 Lamec nak zhiin Matusalén, Matusalén nak zhiin Enoc, Enoc nak zhiin Jared, Jared nak zhiin Mahalaleel, Mahalaleel nak zhiin Cainán, \v 38 Cainán nak zhiin Enós, Enós nak zhiin Set, Set nak zhiin Adán, Adán nak zhiin Dëdyuzh. \c 4 \s1 Wlaa Bzelo Jesus preb \r (Mt. 4:1-11; Mr. 1:12-13) \p \v 1 Kesentyent waknonen Espíritu Sant Jesus, lex wano Espíritu Sant Ne denbidx or ne wberee Ne ne wa Ne rugyow-Jordán. \v 2 Txuplal gbiz wkaa Ne denbidx, lex wlaa Bzelo Ne preb gan pe slaa Ne dol. Bet wudet Ne ydeblo ne wkaa Ne nga, zhich guin wlen wlaanen Ne. \v 3 Lex re Bzelo lo Ne: \p ―Belne nli XPee Dëdyuzh nak de, gukyeen gye gwa gako gyëtxtil. \p \v 4 Wke Jesus, re Ne: \p ―Lo xgyiich Dëdyuzh re: “Let noncheedet por gyëtxtil ybán mén, sinke no ke por yrandxee xdiiz Dëdyuzh.” \p \v 5 Zhich guin wano Bzelo Ne te xtoo gyeey ne kesentyent gya, lex tebrrategue wluu Bzelo yrandxee gyëz ne nak lo gyëzlyu lo Ne. \v 6 Re Bzelo: \p ―Noo yniiz poder lo de no le yrandxee ne nuu lo gyëzlyu, porke xen noo nako, no zak ydee noo we lo men ne rlaantee noo ydee noo we. \v 7 Belne suzhib de lo noo saknon de noo, yrandxee neree gak xen de. \p \v 8 Per wke Ne re Ne lo Bzelo: \p ―Lo xgyiich Dëdyuzh re: “Nonchee XDëdyuzh de gusaknon, no nonchee ne rkyeen Ne gulaa.” \p \v 9 Zhich guin wano Bzelo Ne Jerusalén, wlep Bzelo Ne xtoo xeydoo Dëdyuzh ledne mazre gyadee, re Bzelo lo Ne: \p ―Belne nli XPee Dëdyuzh nak de, gutsas nee, gugyab lyu;\fig Wlep Bzelo Jesus xtoo xeydoo Dëdyuzh|src="30_DD-010.tif" size="COL" ref="Luke 4:9" \fig* \v 10 porke lo xgyiich Dëdyuzh re: \q1 Dëdyuzh yxaal xangel chen gapkwent xangel Ne de. \q1 \v 11 Ylisgya xangel Ne de kon nya xangel Ne \q1 chen tsakadet gye nii de. \p \v 12 Wke Ne re Ne: \p ―Laake re ke lo xgyiich Dëdyuzh: “Ylaadet de preb XDëdyuzh de.” \p \v 13 Chene che wzëldetre pezee ylaa Bzelo Ne preb, wbetxee Bzelo lo Ne te tyemp. \s1 Le Jesus wzelo wlaa xdxiin \r (Mt. 4:12-17; Mr. 1:14-15) \p \v 14 Wberee ke Jesus lo lyu ne la Galilea, kesentyent waknonen Espíritu Sant Ne, no ydendxee nes guin ruu mén xdiiz Ne. \v 15 Ra Ne lenxeydoo men ydendxee nes guin, raneluu Ne men; yrandxee men rzaknon Ne. \s1 Wa Jesus Nazaret \r (Mt. 13:53-58; Mr. 6:1-6) \p \v 16 Wa Jesus Nazaret ledne wroo Ne. Lex dxe ne rne men-Israel, wdee Ne lenydoo zegnak xkoxtumber Ne, lex wzuli Ne chen gool Ne lo xgyiich Dëdyuzh. \v 17 Wdee men liber ne wkaa profet-Isaías lo Ne. Chene wxal Ne lo liber guin, wzël te ledne re: \q1 \v 18 Laa XEspíritu Dëdyuzh raknonen noo, \q1 porke laa Ne wye noo por ne yzëët noo xdiznzoon Ne lo yra menprob. \q1 Wxaal Ne noo chen yzëët noo lo yra men ne nunyoow gan pezee yláá men, \q1 no chen ylaa noo ne gyenii bzalo menngwlëë, \q1 no chen yselaa noo yra men ne baanske rzak, \q1 \v 19 no wxaal Ne noo chen yzëët noo lo mén ne le iz ne re Dëdyuzh ne yláá men che wdxiin. \p \v 20 Lex wtsëë Jesus lo liber guin wdee No lo men ne run yudar lenydoo, wluzh nga wzob Ne. Yrandxee men ne nuu lenydoo rzakyaanen lo Ne. \v 21 Wzelo Ne wnii Ne lo men, re Ne: \p ―Yra ne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ne won de orree, laa we nee kayak nedxeree. \p \v 22 Yrandxee mén re ne wen yra ne rnii Ne, no kesentyent rzee rzak men por yra diznzoon ne rnii Ne. Lex rnabdizlsaa men, re men: \p ―¿Pe let laadet xpee Xeb nee? \p \v 23 Orguin re Jesus lo men yra men: \p ―Nanwen noo ne sna de lo noo, diiz ne re: “Doctor, gulaa de rmed laake de”, no sna de lo noo: “Ne won noo wlaa de gyëz-Capernaum, gulaa we no nee ledne nak laz de.” \p \v 24 No re Ne lo men: \p ―Nligue yna noo lo de yra de ne ni te profet rwiwendet mén men laake laz men. \v 25 No yna noo lo de, chene wuu profet-Elías, kesentyent ndal wnabyud wuu Israel, chene wyabdet gyo tson izgwrol, ydendxee gyëzlyu wuu gbiin, \v 26 per wxaaldet Dëdyuzh Elías ni te lo wnabyud ne nuu Israel, sinke le Dëdyuzh wxaal men lo te wnabyud ne nuu Sarepta ne nak nes Sidón. \v 27 No ndal ke men ne rzak gyiz ne la lepra wuu Israel chene wuu profet-Eliseo, per ni te men wneseyakden Eliseo, sinke le Eliseo wneseyaken nonchee Naamán men-Siria. \p \v 28 Chene won yra men ne ndxin lenydoo ne re Ne zenga, kesentyent wlayaa men. \v 29 Orguin wzuli men yra men, wboo men Ne lenlgyëz guin; wano men Ne xtoo gyeey ne nak gyëz guin, chen ydexee men Ne axtegue nga. \v 30 Per wdee Ne gwrooltee lad men yra men syague Ne. \s1 Wneseyaken Jesus te mgyeey ne nuu menzab lextoo \r (Mr. 1:21-28) \p \v 31 Zhich guin wa Jesus Capernaum te gyëz ne nak lo lyu ne la Galilea. Nga wkaneluu Ne mén dxe ne rne men-Israel. \v 32 Wzee wzak men por yra ne rneluu Ne, porke rnii Ne zegnak te men ne rnebééy. \p \v 33 Lenydoo ledne kaneluu Ne, zob te mgyeey ne nuu menzab lextoo. Wzelo menzab rderëz menzab, re menzab: \p \v 34 ―Zeka noo; ¿penak rdee de lad noo Jesus men-Nazaret? ¿Pe zëëd de yluzh de noo? Rnebeey noo de no nan noo ne nakdet de mendol, XPee Dëdyuzh nak de. \p \v 35 Lex wakndux Jesus lo menzab, re Ne: \p ―¡Gusoow ruu de! ¡Guruu lextoo ménree! \p Orguin wtxoon menzab mén guin lyu nes lo yra mén, wruu menzab lextoo men, bet wzakdet men. \v 36 Yrandxee mén wzee wzak, lex rnabdizlsaa men, re men: \p ―¿Pezee nakleg xdiiz ménree bes ne rnebééy men lo menzab no ne rap men poder rnii men lo menzab no rruu menzab lextoo mén? \p \v 37 Ydendxee nes guin ruu mén xdiiz Ne. \s1 Wneseyaken Jesus xnasweguer Simon-Bëd \r (Mt. 8:14-15; Mr. 1:29-31) \p \v 38 Chene wruu Jesus lenydoo, wa Ne ruxyuu Simon. Le xnasweguer Simon nex kesentyent rlen men xlaa, lex wnab mén lo Jesus ne yneseyaken Jesus men. \v 39 Orguin wlitlo Ne ledne nex men, wakndux Ne lo xlaa, wruugue xlaa led men. Orgueguin waxee men wdee men ne wu Ne yra Ne xpén Ne. \s1 Wneseyaken Jesus ndal mengyiz \r (Mt. 8:16-17; Mr. 1:32-34) \p \v 40 Le chene waaz ngbiz, wa yrandxee mén ne rap mengyiz ne rzak noze wren wren gyelgyiz wano xpengyiz men lo Jesus. Lex wxob nya Ne led men te te men, wneseyaken Ne men yrandxee men. \v 41 No ndal ke mengyiz guin rruu menzab lextoo, noze rderëz menzab, re menzab: \p ―Laa de nak XPee Dëdyuzh. \p Per wakndux Jesus lo menzab, wdeedet Ne si nnii menzab porke nan Ne ne che nan menzab ne laa Ne nak Crist. \s1 Le Jesus rzëët xdiiz Dëdyuzh lo men-Galilea \r (Mr. 1:35-39) \p \v 42 Ne wyenii lyu, wruu Jesus lenlgyëz guin wa Ne te ledne yëtet mén. Per waye mén Ne, lex chene wdxiin men lo Ne, wlaan men nsoow men Ne chen nyadet Ne, \v 43 per re Ne lo men: \p ―Rap noo degne yzëët noo xdiznzoon Dëdyuzh lo ste gyëz no le zegne rkyeen Ne, porke por neguin wxaal Ne noo. \p \v 44 Zenga wkaa Jesus wkazëët Ne xdiiz Dëdyuzh lo mén yrandxee lenydoo ne zob lo lyu ne la Galilea. \c 5 \s1 Gyelmilaguer ne wlaa Jesus ne wga ndalyaa mël \r (Mt. 4:18-22; Mr. 1:16-20) \p \v 1 Tebtir chene zu Jesus runis-Genesaret, kesentyent ndal mén wdxiin lo Ne. Noze reen men Ne por ne rlaan men gon men xdiiz Dëdyuzh. \v 2 Lex wii Ne zob txup bark guex runis, le yra men ne rkaa gozmël wruu lenbark zagye xgyix men. \v 3 Orguin wdee Ne te leen bark guin ne nak xbark Simon, lex wnab Ne lo Simon ne ydxig Simono lodee nis. Zhich guin wzob Ne lenbark guin, axtegue nga zob Ne wneluu Ne mén. \v 4 Chene wluzh wnii Ne lo yra mén guin, re Ne lo Simon: \p ―Gutsano bark ledne gyëtdee, lex gutxoon xgyix de chen ynëëz de mël. \p \v 5 Wke Simon, re Simon: \p ―Maxter, ydebgyëëlendxee kalaa noo dxiin yra noo; bet mël wnëëzdet noo. Per kom laa de rkyeen, tsatxoon noo we ste. \p \v 6 Chene wtxoon meno, kesentyent ndal mël wnëëz men, axtegue rrëz xgyix men. \v 7 Lex wluu men senye lo xkompanyer men ne nuu ste lenbark guin, chen tsa men gun men xyudar men. Lex wa men, wsezaa men mël yrup bark axtegue mer nzebgyëto. \v 8 Ne wii Simon neguin, wzuzhib men lo Jesus, re men: \p ―Gubetxee lo noo Dechey, porke mendol nak noo. \p \v 9 Kesentyent wdxe Simon yra Simon men ne ndxinno Simon nga por tant ndal mël wnëëz Simon yra Simon men. \v 10 Zenga ke wdxe Xwa yrup Xwa Jacob ne nak xkompanyer Simon; xpee Zebedew nak yrup menree. Orguin re Jesus lo Simon: \p ―Ydxedet de. Desde orree gak de men ne ylaa mén xpén Dëdyuzh. \p \v 11 Chene wdxinno men bark runis, wsan men yrandxoo. Lex zanal men Jesus. \s1 Wneseyaken Jesus te men ne rzak gyiz ne la lepra \r (Mt. 8:1-4; Mr. 1:40-45) \p \v 12 Tebtir chene ka Jesus te gyëz, wdxiin te mgyeey ne rzak gyiz ne la lepra; zegne wii men Jesus, wzuzhib men lo Ne axtegue wtee lo men lyu, wnab men lo Ne, re men: \p ―Dechey, belnaal yna de zun de gan yneseyaken de noo. \p \v 13 Lex wzegaa Ne nya Ne wtee No led men, re Ne lo men: \p ―Sna noo. Gugyaken. \p Orgueguin wyaken led mén guin. \v 14 Lex re Ne lo men: \p ―Rut lo guedet de neree; nonchee lo fxuz gutsa gutsaluu led de no gutsaron xgoon de ne che wakndaa de nes lo Dëdyuzh zegne zëëd lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises chen gaknan mén ne che wyaken led de. \p \v 15 Per dxe kon dxe mazre zarëëts diiz yra ne rlaa Jesus, no ndal mén rdop lo Ne chen gon men ne rzëët Ne no chen yneseyaken Ne men. \v 16 Per rrunsu Ne lo men yra men, ra Ne ledne yëtet mén ranab Ne lo Dëdyuzh. \s1 Wneseyaken Jesus te mgyeey ne noze waknet led \r (Mt. 9:1-8; Mr. 2:1-12) \p \v 17 Te dxe ne kaneluu Jesus mén, nga zob tebëd men ne nak farisew no le tebëd maxter ley ne wruu yra gyëz ne nak lo lyu ne la Galilea no le ne nak lo lyu ne la Judea no le Jerusalén. Wdee Dëdyuzh poder lo Jesus chen yneseyaken Ne mén. \v 18 Lex wdxiin tebëd mén wdxinneey men te mgyeey ne noze waknet led, zhoob men te lo lonwin. Rlaan men ndee men lenyuu chen ngyix men mengyiz guin lo Ne. \v 19 Per rakdet tee men por tant ndal mén ndxin. Orguin wyeep men xtoo yuu, wlis men tebëd tezh; lex nes guin wlit men mengyiz guin ydebxloon men, wgyix men men lo Ne gwrooltee lad yra mén guin.\fig Wlit mén te mengyiz nes led yuu|src="31_CN01685B.TIF" size="COL" ref="Luke 5:19" \fig* \v 20 Chene wii Ne ne rlaleedx yra mén guin Ne, re Ne lo mengyiz guin: \p ―Le xdol de che wak perdon. \p \v 21 Orguin nuu lextoo men ne nak farisew yra men maxter ley: “¿Txu nak ménree ne rnii men diznyaan por Dëdyuzh? Rut rundet gan gun perdon xdol mén, sinke nonchee Dëdyuzh run gan run perdon xdol mén.” \p \v 22 Per wdeegue Jesus kwent gan kox nuu lextoo men, lex re Ne lo men: \p ―¿Penak rlebleedx de zegwa? \v 23 ¿Pe mazre mbëëdee gue noo lo mén: “Le xdol de che wak perdon”, u ne gue noo: “Gutsaxee, gugya”? \v 24 Orree kwii de yra de gante ne Men ne wdxiid wak Mén rap men poder nee gyëzlyuree por ne gun men perdon xdol mén. \p Lex re Ne lo mengyiz guin: \p ―Yna noo lo de, gutsaxee gulis xloon de, gugya ruxyuu de. \p \v 25 Orgueguin waxee men nes lo yra mén guin, wlis men xloon men ne waa men lo, lex sya men ruxyuu men, ryaldet rzaknon men Dëdyuzh. \v 26 Wzee wzak yrandxee mén guin, wzelo men no men wzaknzoon Dëdyuzh; kesentyent rdxe men yra men, re men: \p ―Nedxeree wii be ne gardetlel kwii be. \s1 Wbëz Jesus Leví \r (Mt. 9:9-13; Mr. 2:13-17) \p \v 27 Zhich guin wruu Jesus nga. Lex wii Ne lo te men ne la Leví ne rgoob zeg impwest, zob men ledne rezh zeg impwest, lex re Ne lo men: \p ―Gutanal noo. \p \v 28 Orguin wzuli men; wsan men yrandxoo, zanal men Jesus. \p \v 29 Zhich guin wlaa men te lniroo ruxyuu men por Jesus. Kesentyent ndal men ne rgoob zeg impwest ndxinno Ne lo mezh no ndal ke noze mén. \v 30 Per wzelo yra men ne nak farisew yra men maxter ley ne nuu lad ke men, rnii men por xpén Ne, re men lo men: \p ―¿Penak ru rootee de yra de men ne rgoob zeg impwest no le yra de mendol? \p \v 31 Wke Jesus, re Ne lo men: \p ―Men ne ngyëël, rkyiinden men doctor, sinke men ne rzhuun, men guin rkyiinen doctor. \v 32 Noo zëëdet noo zëdye noo menwen, sinke le noo zëdye mendol chen ysaan men xgyelmal men. \s1 Kwent ne rkwan mén \r (Mt. 9:14-17; Mr. 2:18-22) \p \v 33 Lex wnabdiiz men lo Jesus, re men: \p ―¿Penak kesentyent rkwan xpén Xwa no le xpén men ne nak farisew no kesentyent rnab men lo Dëdyuzh, le xpén de syemper ru rootee men? \p \v 34 Wke Jesus, re Ne: \p ―Lo te dooy, ¿peguin zun de gan ydeedet de ne gu xemyooz nobye myentras ne benak zu nobye lo men? \v 35 Per sdxiin dxe ne ybetxee nobye lo men; cheguin si ykwan men gudet men. \p \v 36 No re ke Ne lo men: \p ―Rut rtxuugdet te lërkweb chen ykadaa men te lëryuux. Belne ylaa men zenga, sxiin men lërkweb no ngyidetzeg gyan lërkweb led lëryuux. \v 37 Ni rut rgaadet binkweb lengyedyuux, porke belne ylaa men zenga, stxëz binkweb gyedyuux; nigle xiin bin, nigle xiin gyed. \v 38 Por neguin binkweb leen ke gyedkweb taa we, chen zenga ni tebo xiindet. \v 39 No ni te mén ne roo bin ne che wakxche nuu, ynadet goo binkweb, porke nan men: “Wendee nlaan bin ne che wakxche nuu.” \c 6 \s1 Wkyiits xpén Jesus zhobxtil dxe ne rne men-Israel \r (Mt. 12:1-8; Mr. 2:23-28) \p \v 1 Te dxe ne rne men-Israel, wdee Jesus ledne nuu zhobxtil yra Ne xpén Ne; wkyiits men xebzun zhobxtil wzibnya meno, wruu zhobxtil wu men. \v 2 Lex re tebëd men ne nak farisew lo men: \p ―¿Penak rlaa de ne ndux ylaa be dxe ne rne be? \p \v 3 Wke Ne re Ne: \p ―¿Pe gardet gool de lo xgyiich Dëdyuzh ledne re ne wlaa David chene wlaanen zhaa yra zhaa xkompanyer zhaa? \v 4 Wdee zhaa lenxeydoo Dëdyuzh, wgoob zhaa gyëtxtil ne nakleey wu zhaa yra zhaa xkompanyer zhaa, no ndux gu kwaskyer mén gyëtxtil guin, nonchee fxuz rak ru we. \p \v 5 No re Ne: \p ―Men ne wdxiid wak Mén rak ke rnebééy men no dxe ne rne be. \s1 Wneseyaken Jesus te mén ne miitx nya \r (Mt. 12:9-14; Mr. 3:1-6) \p \v 6 Ste dxe ne rne men-Israel, wa Jesus lenydoo wneluu Ne mén. Nga zob te mgyeey ne miitx nyabëë. \v 7 Kom noze kaleedx maxter ley yra men men ne nak farisew gan pe sneseyaken Jesus mgyeey guin dxe ne rne men-Israel, chen tsël gan pezee ykagyii men Ne. \v 8 Per kom nan Ne gan pe rlebleedx men, lex re Ne lo mgyeey guin ne miitx nya: \p ―Gusuli, gusu gwrooltee. \p Orguin wzuli mgyeey guin, wzu men gwrooltee lad mén. \v 9 Lex re Ne lo men yra men: \p ―Ynabdiiz noo lo de: ¿Pagox nak ne ryal ylaa me dxe ne rne me, ne wen u ne mal?, ¿yselaa me xgyelembán te mén u yket me men? \p \v 10 Zhich guin wii Ne lo yra mén guin ne ndxin kbii Ne, lex re Ne lo mgyeey guin: \p ―Guzegaa nya de. \p Zegne wzegaa meno, wakwengoo. \v 11 Kesentyent wlayaa wladuxtee yra mén guin. Wzelo men rnabdizlsaa men gan pezee ylaa men Ne. \s1 Wye Jesus chibtxup xpoxter Ne \r (Mt. 10:1-4; Mr. 3:13-19) \p \v 12 Cheguin ke wa Jesus te txu gyeey chen ynab Ne lo Dëdyuzh; nga wnab Ne lo Dëdyuzh ydebgyëël. \v 13 Chene wyenii lyu, wbëz Ne yra xpén Ne, lex lad yra mén guin wye Ne chibtxup men, wnesela Ne men poxter.\fig Yra chibtxup poxter|src="32_CN01699B.TIF" size="COL" ref="Luke 6:13-16" \fig* \v 14 Laa men yra men nga nak: Simon no wnesela ke Ne men Bëd, no le Ndrizh bech Simon, Jacob, Xwa, Blib, Bartolomé, \v 15 Mdëw, Tmazh, Jacob xpee Alfeo, Simon men ne nak Zelot, \v 16 Judas xpee Jacob, no le Judas Iscariote ne wdekwent Jesus. \s1 Wneluu Jesus ndal mén \r (Mt. 4:23-25) \p \v 17 Lex wyët Jesus txu gyeey guin yra Ne men, wzutsë Ne te lenleech. Nga ndxin ndalyaa ndalduxtee mén: men-Jerusalén, men ne wruu lo lyu ne la Judea, men ne wruu nes runisdoo ne nak nes Tiro no le nes Sidón. Wdxiin yra mén guin nga chen gon men ne rzëët Ne no chen yneseyaken Ne men ne rzhuun. \v 18 No yrandxee men ne baanske rlaa ne nuu menzab lextoo wyaken. \v 19 Yrandxee mén guin rlaan ytee nya led Ne porke rneseyaken Ne mén por poder ne rap Ne. \s1 Mén ne nzoon \r (Mt. 5:1-12) \p \v 20 Wlis lo Jesus wii Ne nes lo xpén Ne, lex re Ne lo men: \p ―Nzoon de yra de ne nak de menprob, porke por laa de nak ledne rnebééy Dëdyuzh. \p \v 21 ’Nzoon de yra de ne rlaanen de orree, porke sdxiin dxe ne sak lextoo de. \p ’Nzoon de yra de ne roon de orree, porke sdxiin dxe ne yzhidx de. \p \v 22 ’Nzoon de yra de chene rwinyaan mén de, chene rboo men de lad men, chene rninyaan men lo de, chene txu rsaktee men de por ne rlaleedx de Men ne wdxiid wak Mén. \v 23 Guzhiilen chene ydxiin dxe guin, kesentyent guzhiilen, porke kesentyent non ne yniiz Dëdyuzh lo de chene ydxiin de gyeybaa, porke laake zegwa wzakzi yra xpenkwlal men profet ne wuu chekwlo. \p \v 24 ’Prob de yra de ne nak de menrik, porke che wuu de gyelgwzhiil. \p \v 25 ’Prob de yra de ne ru de orree axtegue ne rzak lextoo de, porke sdxiin dxe ne ylaanen de. \p ’Prob de yra de ne rzhidx de orree, porke sdxiin dxe ne goon de por gyelenles. \p \v 26 ’Prob de yra de chene rnii mén dizwen por laa de, porke zenga ke wlaa yra xpenkwlal men profet ne noze wkade ne wuu chekwlo. \s1 Re Jesus ne gyaan mén men ne rlaa lo men \r (Mt. 5:38-48; 7:12) \p \v 27 ’Per le laa de yra de ne kayon de neree, yna noo lo de: Gugyaan mén ne rlaa lo de, wen gugak lo mén ne rlaandet kwii de, \v 28 gunab lo Dëdyuzh por mén ne rgyiin rnabtee ne sak de, gunab lo Dëdyuzh por men ne rninyaan lo de. \v 29 Belne nuu mén gap gyedkwes de, gudee stebkoo we gap men, no belne nuu mén rgyitxee xlërmank de, gudee no xlërmanknaal de gweey men. \v 30 Kwaskyertee mén ne pe rnab lo de, gudee we; men ne rgyitxee ne nak xen de, zeka men, bet guedet de lo men. \v 31 Gugak lo mén zegne rlaan de ne gak men lo de. \p \v 32 ’Belne ryaan de nonchegue mén ne ryaan de, ¿pe ne wenzhe rlaa de? Porke axtegue menmal ryaan nonchegue mén ne ryaan men. \v 33 No belne wen de nonchegue lo men ne wen lo de, ¿pe ne wenzhe rlaa de? Porke no ke menmal rlaa zenga. \v 34 No belne rdee de ne rnab nonchee mén ne ryenen de ne zun gan ycheree we, ¿pe ne wenzhe rlaa de? Porke no ke menmal rdee ne rnab semenmal men ne ryenen men ne zun gan ycheree we. \v 35 Per le laa de yra de, rap de degne gyaan de men ne rlaa lo de, gulaa ne wen, gudee ne rnab men lo de sin ne ykambë́zdet de gan pe yniiz men lo de, chen zenga gueden de ne kesentyent non no chen zenga gak de zhiin Dëdyuzhnzoon; porke laa Ne kesentyent wen Ne, nigle lo mén ne rdeedet dexkyizhtee lo Ne, nigle lo menmal. \v 36 Gules lextoo de semén de zegne rles lextoo Dëdyuzh Xuz be de. \s1 Ngyidet ne yleedx mén semén men \r (Mt. 7:1-5) \p \v 37 ’Yleedxdet de semén de, chen ylaadet ke Dëdyuzh gyelextis lo de. Yzakzidet de semén de, chen yzakzidet ke Dëdyuzh de. Gugun mén perdon, chen gun ke Dëdyuzh de perdon. \v 38 Logne rnabtee mén lo de, gudee we, Dëdyuzh yseleedx mazre ndaldee we lo de; kesentyent ndalyaadee we yseleedx Ne lo de axtegue yrukaa we. Porke zegne rdee de ne rnab semén de, zenga ke ykakwent do. \p \v 39 Lex re Jesus lo men: \p ―¿Peguin zun te ngwlëë gan yluu nëz lo ste ngwlëë? ¿Pe ybexeedet men rublaa yrup men? \v 40 Ni te mén ne benak rseed nondet mazre ke lo xmaxter men. Chene le men che wyal wseed, cheguin gak men zegnak xmaxter men. \p \v 41 ’¿Penak rwii de yuwin ne nuu bzalo semén de no ryenden de ne nzhoodee bled ne nuu bzalo de? \v 42 ¿Pezee ryezh de ne nan de lo semén de: “Gudee si koo noo yuwin ne nuu bzalo de”, no ryenden de ne nzhoodee ne nuu bzalo de? ¡Gugannaa laa de wen! Primer gukoo bled ne nuu bzalo de, chen gak kwii de wen chen koo de yuwin ne nuu bzalo semén de. \s1 Yag ryakbeeyo por nex ne rkaa lo we \r (Mt. 7:17-20; 12:34-35) \p \v 43 ’Yët yagwen ne rkaa nex ne ngyidet lo, ni yët yag ne ngyidet ne rkaa nexwen lo. \v 44 Porke te te yag ryakbeeyo por nex ne rkaa lo we: rkaadet ig lo yaggyëts, ni rkaadet ub lo gyëtsbne. \v 45 Zenga ke nak mén: menwen, dizwen rnii men porke ne wen nuu lextoo men; le menmal, dizmal rnii men porke ne mal nuu lextoo men. Porke yra diiz ne nuu lextoo men, laa we rlen ruu men. \s1 Txup simyent \r (Mt. 7:24-27) \p \v 46 ’¿Penak rnii de noo, “Dechey, Dechey”, no rlaadet de ne na noo? \v 47 Yna noo lo de yra de, gan txuzh rzaglo mén ne zëëd lo noo no ne ron ne rzëët noo no rlaa meno: \v 48 nak men zegnak te mén ne wlep xyuu, primer wkeen men gyët axtegue ne wga gye, lex wgyix xsimyent men led gye. Chene waknaal nis gyoow, wasobo txu yuu guin, per bet wzakdeto porke led gye nex xsimyento. \v 49 Per le mén ne ron ne rzëët noo no rlaadet meno, nak men zegnak mén ne wlep xyuu noze lo yu, wgyixdet men simyent. Le chene waknaal nis gyoow, wasobo txu yuu guin, watxee we axtegue ni xbeeyo wyandet. \c 7 \s1 Wneseyaken Jesus te xmos kapitan \r (Mt. 8:5-13) \p \v 1 Chene wluzh wnii Jesus lo yra mén guin, za Ne Capernaum. \v 2 Nga nuu te kapitan-Roma; rap men te xmos men ne kesentyent ryaan men; rzhuun mos guin, mer mer guet men. \v 3 Chene won kapitan ne ruu mén xdiiz Jesus, wxaal men txup tson mén ne rnebééy lo men-Israel, chen tsa men ynab men lo Ne ne tsaneseyaken Ne xmos men. \v 4 Ne wdxiin mén guin lo Ne, wzelo men kesentyent wnab men lo Ne, re men: \p ―Rzëël ne gun de xyudar kapitanree, \v 5 porke ryaan zhaa menlaz be no laa zhaa wkyeen ne wyeep xeydoo be. \p \v 6 Lex za Ne yra Ne men; per chene che guex ydxiin Ne ruxyuu kapitan, wxaal kapitan txup tson xmig kapitan ne tsa gue lo Ne: \p ―Dechey, gunendet lo de, porke rzëëldet noo ne chiid de axtegue ruxyuu noo. \v 7 Por neguin wyezhdet noo ne ndxidye noo de laa zhal noo. Per nozguestee gukyeen ne gyaken xmos noo, laa ne gyaken men nga. \v 8 Porke no ke noo rap mén ne rnebééy lo noo, no rap ke noo mén ne rnebééy noo lo. Chene nan noo lo men te men ne tsa men mandad, ra men; chene nan noo lo men ste men ne chiid men lo noo, rdxiid men; chene nan noo lo xmos noo: “Gulaa neree”, rlaa meno. \p \v 9 Ne won Jesus ne re xmig kapitan neguin ne re kapitan, wzee wzak Ne, lex wcheree lo Ne wii Ne lo yra mén ne zanal Ne, re Ne lo men: \p ―Yna noo lo de ne ni Israel gardet ytsëlo noo ni te mén ne rlaleedx noo zegne rlaleedx ménree noo. \p \v 10 Le chene wberee yra men guin ne wxaal kapitan, wii men le xmos kapitan che wyaken. \s1 Wneban Jesus xpee te wnabyud \p \v 11 Wluzh nga za Jesus te gyëz ne la Naín yra Ne xpén Ne no le ndalyaa mén. \v 12 Chene wdxiin Ne guex rulgyëz guin, wii Ne le mén zakeedx te mengut, xpee te wnabyud; tendxee men nak mëëd lo wnaa guin. Kesentyent ndalyaa mengyëz zanal men. \v 13 Chene wii Jesus wnaa guin, wles lextoo Ne men, lex re Ne lo men: \p ―Goondet de. \p \v 14 Lex wbig Ne wtee nya Ne txu gyin ne nuu mengut guin; orguin wzutsë yra mén ne zaneey men, lex re Ne lo mengut guin: \p ―Zhanmenyu, yna noo lo de: ¡Gutsaxee! \p \v 15 Orguin wzobli mén guin, wzelo men wnii men, lex wdekwent Jesus men lo xnaa men. \v 16 Ne wii yra mén neguin, wdxe men, wzelo men wzaknon men Dëdyuzh, re men: \p ―Te profet ne kesentyent non wrukaa lad be. \p No re men: \p ―Dëdyuzh zëdgyun xyudar be. \p \v 17 Ydendxee lo lyu ne la Judea no le yrandxee gyëz ne nak guex nga waknan mén neguin ne wlaa Jesus. \s1 Wxaal Xwa xpén Xwa wanabdiiz men lo Jesus \r (Mt. 11:2-19) \p \v 18 Wuu xpén Xwa diiz lo Xwa yra neree ne wak. Lex wbëz Xwa men txup men, \v 19 wxaal Xwa men lo Jesus chen ynabdiiz men lo Ne gan pe laa Ne nga nak ne nuu diiz ne chiid o rap Xwa degne ykambë́z Xwa ste mén. \v 20 Chene wdxiin mén guin ne wxaal Xwa, re men lo Ne: \p ―Laa Xwa ne rtxobnis wxaal noo zëdnabdiiz noo lo de gan pe laa de nga nak ne nuu diiz ne chiid u rap Xwa degne ykambë́z Xwa ste mén. \p \v 21 Orgueguin wneseyaken Ne ndalyaa mengyiz, men ne rzak gyelerzebyoob, men ne nuu menzab lextoo, no wlaa Ne ne wyenii bzalo ndal menngwlëë. \v 22 Lex wke Ne re Ne lo men: \p ―Gutsa gue de lo Xwa logne wii de, logne won de. No gu de diiz lo Xwa ne le menngwlëë che rwii, le mennguzh che rzawen, le men ne rzak gyiz ne la lepra che wyaken, le mennkwëët che wyenii gyedyag, le men ne che wet le men che wban, le lo yra menprob che rakzëët xdiznzoon Dëdyuzh. \v 23 Nzoon men ne ysalzaandet ne rlaleedx men noo. \p \v 24 Chene che sya yra men ne wxaal Xwa, wzelo Jesus wzëët Ne xkwent Xwa lo yra mén ne ndxinno Ne, re Ne: \p ―¿Pagox wa de wii denbidx? ¿Pe te gobkyii ne rlaa mee zere zerotee wa de wii? \v 25 ¿U pagox wa de wii? ¿Pe te mén ne zhaandxee rnaa xab wa de wii? Laa de yra de nan de ne men ne zhaandxee rnaa xab no men ne mbaale za lo xgyelembán, ruxyuloow rrey ndxin men. \v 26 Guex neguin, ¿txu wa de wii? ¿Pe te profet wa de wii? Nli we, yna noo lo de, te men ne mazre nondee ke lo te profet wa de wii. \v 27 Laa men nga rakzëët lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: \q1 Noo yxaal te mén ne saner lo de \q1 chen ylaxnëz men xnëz de. \m \v 28 Yna noo lo de ne delo lo yrandxee mén, ni te men ne mazre nondee ke lo Xwa ne rtxobnis gardet tsuu; per mase zenga, mén ne zhindxee non ledne rnebééy Dëdyuzh, men guin nak ne mazre nondee ke lo Xwa. \p \v 29 Ne won yra mén neguin yra men men ne rgoob zeg impwest, wyenen men ne xnëz rlaa Dëdyuzh porke che wrobnis men lo Xwa. \v 30 Per le yra men ne nak farisew no le yra maxter ley ne wrobnisdet lo Xwa, wlaandet men logne rlaa Dëdyuzh por laa men. \v 31 No re Jesus lo men: \p ―¿Pagox ynesaglo noo mén ne nuu naaree? ¿Pagox rzaglo men? \v 32 Rzaglo men minwin ne rkaa wkyit lenlgyeey no ne rkarëzlsaa, nan miin: “Wool noo flawt yra noo, per wyadet de. Nles wolbaan noo, per woondet de.” \v 33 Porke wdxiid Xwa ne rtxobnis, wudet men yralondxee ne ru mén, ni woodet men bin, no re de yra de ne menzab nuu lextoo men. \v 34 Orrenaa zëëd Men ne wdxiid wak Mén, ru men, roo men, no re de, laa men kesentyent ru rootee, laa men rtsëlsaa mendol no laa men rtsëlsaa men ne rgoob zeg impwest. \v 35 Per xgyelenyenii Dëdyuzh raknyoo we por yra mén ne nak xpén Ne. \s1 Le Jesus zu ruxyuu men ne nak farisew \p \v 36 Wbëz te men ne nak farisew Jesus ne tsa Ne gwdu ruxyuu men; lex wdee Ne lenxyuu men wzob Ne lo mezh. \v 37 Gyëz ke guin nuu te wnaa ne kesentyent zeeb dol. Ne waknan men ne le Ne za gwdu ruxyuu farisew, wdxinneey men te bot alabastro, yzaa we perfum. \v 38 Roon men, wzob men guex ledne zu nii Ne; wgaz men nii Ne kon nis lo men, lex wkwiidx meno kon gyitsxtoo men; wtsëlruu men nii Ne, lex wdxiib men perfum guin led nii Ne.\fig Wnaa ne wdxiib perfum led nii Jesus|src="33_CN01778B.TIF" size="COL" ref="Luke 7:38-39" \fig* \v 39 Chene wii farisew guin ne wbëz Ne ne wlaa wnaa guin zenga, nuu lextoo men: “Belne nli profet nak zhanree, nyenen zhaa gan pe klas nak wnaa gwa ne wtee nya led zhaa no gan txu nak men, no nyenen zhaa ne mendol nak men.” \v 40 Lex re Ne lo farisew guin: \p ―Simon, rap noo te diiz ne yzëët noo lo de. \p Wke men re men: \p ―Guzëëto, Maxter. \p \v 41 Orguin re Ne lo men: \p ―Zeeb txup mén lo te men ne rbodiin med. Te men zeeb gaaygwyuu denario, le ste men zeeb txupchii we. \v 42 Per kom rundet men gan gyizh meno, wun mén guin ne rbodiin med men perdon yrup men. Orrenaa, guna gan ¿txu menzhe ntozdee gyaan men guin ne rbodiin med? \p \v 43 Wke Simon, re Simon: \p ―Por noo, men ne nyezhdee zeeb. \p Lex re Jesus: \p ―Zegwa we zeg na de. \p \v 44 Orguin wcheree lo Jesus wii Ne lo wnaa guin, lex re Ne lo Simon: \p ―¿Pe wii de ne wlaa wnaaree? Wdee noo lenxyuu de, no wniizdet de nis ndaa nii noo; le wnaaree wgaz men nii noo kon nis lo men, lex wkwiidx meno kon gyitsxtoo men. \v 45 Woodet de bzhid gyedkwes noo, per le wnaaree desde ne wdee noo lenxyuu de, rbë́zdet rtsëlruu men nii noo. \v 46 Wguudet de seyt xtoo noo, per le wnaaree wdxiib men perfum led nii noo. \v 47 Por neguin yna noo lo de, le yra xdol men che wak perdon, porke kesentyent ryaan men noo; per le mén ne nuu lextoo ne zeebdet men ndal dol, zhi ryaan men noo. \p \v 48 Lex re Ne lo wnaa guin: \p ―Le yra xdol de che wak perdon. \p \v 49 Orguin wzelo yra mén ne zobno Ne lo mezh rnabdizlsaa men, re men: \p ―¿Txu nak ménree ne axtegue xdol mén run men perdon? \p \v 50 Zhich guin re Ne lo wnaa guin: \p ―Por ne wlaleedx de noo, wláá de lo dol. Zhaas gugya. \c 8 \s1 Wnaa ne wun xyudar Jesus \p \v 1 Zhich guin wa Jesus yra Ne chibtxup xpoxter Ne yra gyëz ne nak nes guin, nigle gyëznzhoo, nigle gyëzwin; wzëët Ne dizwen, laa we nga nak ne rkyeen Dëdyuzh. \v 2 No zanal tebëd wnaa ne wneseyaken Ne no ne wboo Ne menzab lextoo. Lad men nga za Mli ne la Matlen ne wruu guedx menzab lextoo, \v 3 no zanal Xwan ne nak xewnaa Chuza ne rnebééy lo xdxiin rrey-Herodes, no zanal Susan, no zanal ndalre wnaa ne run xyudar Ne kon logne rapendxee men. \s1 Xkwent men ne rguu bni \r (Mt. 13:1-9; Mr. 4:1-9) \p \v 4 Ndal mén wruu te te gyëz chen kwii men Jesus. Lex chene wdop ndalyaa mén lo Ne, wzelo Ne wuu Ne zegnak te kwent lo men, re Ne: \p \v 5 ―Te dxe wruu te mén ne rguu bni, zalabni men zhobxtil. Chene kalaal meno, nuu we wyab nëz, wdee mén wgyichnii meno; lex wyab mgyin wu ma we. \v 6 Nuuzego wyab lad gye; chene le we wlen, wbidxo por ne yëtet xkuup nga. \v 7 Nuuzego wyab lad lbagyëts; le chene le we zaroo yrupo, wket lbagyëtso. \v 8 Per nuuzego wyab ledne wen lyu. Wroo we, kesentyent wako, nuu we wak axtegue tebgwyuu zhob. \p Wluzhse re Jesus yra diizree, wnii Ne ndípse, re Ne: \p ―Men ne rkagyedyag diiz, gon men neree ne rzëët noo. \s1 Ne gan penak rzëët Jesus xdiiz Dëdyuzh zegnak te kwent \r (Mt. 13:10-17; Mr. 4:10-12) \p \v 9 Lex wnabdiiz yra xpén Jesus lo Ne gan pe rna kwent guin. \v 10 Wke Ne re Ne: \p ―Laa de yra de, Dëdyuzh wniiz si ne gaknan de logne ngueedx ne rkyeen Ne, per le lo men stebëd men rzëët noo we zegnak te kwent, chen mase mazre rwii men, per nak men zegnak mén ne rwiidet; mase mazre ron men diiz, per ydeedet men kwento. \s1 Le Jesus rzëët ne rna xkwent men ne rguu bni \r (Mt. 13:18-23; Mr. 4:13-20) \p \v 11 ’Zeree rna kwentree: Zhobbni nak xdiiz Dëdyuzh. \v 12 Le zhobbni ne wyab nëz nak zegnak mén ne ron xdiiz Dëdyuzh, per rdxiin Bzelo rboo we lextoo men chen ylaleedxdet meno chen yláádet men lo dol. \v 13 Le zhobbni ne wyab lad gye nak zegnak mén ne ron xdiiz Dëdyuzh; rzhiilen men ron meno, per kom nak men zegnak ne yëtet ndal lu, rlaleedxdet meno xche; chene pe rzak men, rsalzaangue meno. \v 14 Le zhobbni ne wyab lad lbagyëts nak zegnak mén ne ron xdiiz Dëdyuzh, per tsoowgue tsoowgue rdee men si rnitleedx meno, por ne za lextoo men yra ne nuu gyëzlyuree no por ne rlaan men ne ylaa men ne rlaan led men, rlaadetre men ne wen. \v 15 Per le zhobbni ne wyab ledne wen lyu, nak zegnak mén ne ron xdiiz Dëdyuzh no ydeblextoo men rlaleedx meno, tebegue laa we nuu xtoo men, no rlaa men ne wen. \s1 Xkwent bnii \r (Mr. 4:21-25) \p \v 16 ’Rut rkaadet te bnii por ne ytsëë men lo we o por ne yzoob meno zhiin loon, sinke rzobgya meno chen yzenii we lo mén ne tee lenyuu. \v 17 Zenga ke, bet ne ngueedx yët ne yrunyoodet, ni yët ne rak rlaanguel ne gaknandet mén, sinke sdxiin dxe ne gaknan méno. \p \v 18 ’Por neguin wen wenendxee gukagyedyag ne na noo lo de. Men ne che rukas xdiiz Dëdyuzh, laa Ne ylaa ne mazre tsukas meno; per le men ne rukasdeto, axtegue ne chendxee rukas men, tsukasdetre meno. \s1 Wdxiin xnaa Jesus yra men bech Ne \r (Mt. 12:46-50; Mr. 3:31-35) \p \v 19 Wdxiin xnaa Jesus yra men bech Ne guex ledne zu Ne, per rakdet ybig men lo Ne por tant ndal mén ndxin. \v 20 Orguin waluu mén diiz lo Ne, re men: \p ―Le xnaa de no le yra bech de zu fwer, rlaan men kwii men de. \p \v 21 Lex wke Ne re Ne: \p ―Men ne ron xdiiz Dëdyuzh no rlaa meno, men guin nak xnaa noo no nak bech noo. \s1 Wnegyakchi Jesus te meroo \r (Mt. 8:23-27; Mr. 4:35-41) \p \v 22 Te dxe wdee Jesus lenbark yra Ne xpén Ne, re Ne lo men: \p ―Yoo tekaa be stebkoo nis. \p Lex za Ne yra Ne men. \v 23 Or ne za men lo nis, waguees Ne. Tebegue wlen te meroo meduxtee lo nis; wzelo wdaa nis lenbark, le bark chexke zazebgyët. \v 24 Orguin wa men wboo men mkaal lo Ne, re men: \p ―¡Maxter! ¡Maxter! ¡Le be zazebgyët! \p Lex waxee Ne wakndux Ne lo meroo guin no le lo nis; wutsëgoo, nonchee chi wak. \v 25 Lex re Ne lo yra xpén Ne: \p ―¿Gozh xgyelerlaleedx de naa? \p Per kesentyent wdxe men yra men, rzee rzak men, rnabdizlsaa men, re men: \p ―¿Pezee nakleg ménree ne axtegue lo mee, axtegue lo nis rnebééy men, no rono xdiiz men? \s1 Men-Gadara ne nuu menzab lextoo \r (Mt. 8:28-34; Mr. 5:1-20) \p \v 26 Wdxiin Jesus yra Ne xpén Ne lo xelyu men-Gadara ne nak stebkoo nis, ngali lyu ne la Galilea. \v 27 Chene wruu Ne lenbark, wruu te mgyeey ne nak mengyëz guin, za men zatsëlo men Ne. Che wakxcheroo nuu menzab lextoo men. Rakdetre men xab men, ni nuudetre men yuu, sinke teblose lad baa ka men.\fig Mgyeey ne nuu menzab lextoo|src="34_CN01709B.TIF" size="COL" ref="Luke 8:27" \fig* \v 28 Chene wii men Jesus, wobtsadii men, wzuzhib men lo Ne, lex ndípse wnii menzab ne nuu lextoo mgyeey guin, re menzab: \p ―¿Penak rgal de noo, Jesus XPee Dëdyuzhnzoon? Ynab noo lo de ne yzakzidet de noo. \p \v 29 Re men zenga porke rkyeen Jesus ne yruu menzab lextoo men. Che wakxcheroo nuu menzab lextoo men; mase rliib mén nii nyatee men kon kaden chen bat tsadet men, per rtxugyaa men kaden; lex rkyenfwers menzab men ra men denbidx. \v 30 Orguin wnabdiiz Jesus lo men, re Ne: \p ―¿Txu la de? \p Wke men re men: \p ―Le noo la Legión. \p Re men zenga porke ndalyaa nak menzab ne nuu lextoo men. \v 31 Lex wnab menzab lo Ne ne yxaaldet Ne men lenpos ne kesentyent gyët. \v 32 Kom nga txu gyeey guin ledne zu Jesus ndxin ndal kuch ka ma gwdu, lex wnab menzab lo Jesus ne ydee Ne si tee menzab lextoo yra kuch guin, lex wdee Ne si. \v 33 Orguin wruu menzab lextoo mén guin, watee menzab lextoo yra kuch. Wzelo ma wzhoon maa wxenxtoo ma te ruyúú, wyab ma axtegue lo nis. Nga wobkyiky ma nis, wet maa. \p \v 34 Chene wii yra mén ne rapkwent kuch guin neguin ne wak, orgueguin wzhoon men, lex wa men waluu men diiz lenlgyëz no le ledne ka mén den. \v 35 Lex wruu yra mén za men wii neguin ne wak. Chene wdxiin men lo Ne, wii men le mén guin ne wruu menzab lextoo che zobchee lo Ne, che nak men xab men no che nde bnii xgyeryen men. Ne wii yra mén guin neguin, wdxe men. \v 36 Yra mén ne wii neguin ne wak, laa men wuu diiz gan pezee wyaken mén guin ne wruu menzab lextoo. \v 37 Lex wnab yra mén ne nuu nes Gadara lo Ne ne yruu Ne nga, porke kesentyent rdxe men. Lex wdee Ne lenbark sya Ne. \v 38 Orguin wzelo mgyeey guin ne wruu menzab lextoo wnab men lo Ne ne ydee Ne si tsanal men Ne, per nadet Ne, re Ne lo men: \p \v 39 ―Guberee, gugya ruxyuu de, gu de diiz yra ne wlaa Dëdyuzh de. \p Lex sya mgyeey guin, wuu men diiz ydendxee lenlgyëz neguin ne wlaa Jesus por laa men. \s1 Xsaap Jairo no le wnaa ne wtee nya led xab Jesus \r (Mt. 9:18-26; Mr. 5:21-43) \p \v 40 Chene wberee Jesus stebkoo nis, kesentyent rzhiilen yra mén ne le Ne wberee porke che noze kambë́z men Ne. \v 41 Lex wdxiin te mén ne la Jairo ne rnebééy lenydoo, wzuzhib men wnab men lo Ne ne tsa Ne ruxyuu men, \v 42 porke rap men te xsaap men ne rap zeg chibtxup iz, mer mer guet nzeb. Ne za Ne nëz, kesentyent ndalyaa mén zanal Ne, noze reen men Ne. \p \v 43 Lad yra mén guin za te wnaa ne rzhuun, che wzaa chibtxup iz ryab men ren, no che wluzh men yra ne rap men por ne ra men lo doctor; per ni te men wundet gan nneseyaken men. \v 44 Wbig wnaa guin nes zhich Jesus, wtee nya men luzh xab Ne. Orgueguin wyaag men ren. \p \v 45 Lex wnabdiiz Jesus, re Ne: \p ―¿Txuzh wgal led noo? \p Kom yra mén re: “Ruttee”, wke Bëd yra Bëd xkompanyer Bëd, re Bëd: \p ―Maxter, noze reen mén de, noze rtxaap men de, no le de rnabdiiz gan txuzh wgal led de. \p \v 46 Per wke Ne re Ne: \p ―Nuu mén wgal led noo, porke wyenen noo ne wruu xfwers noo. \p \v 47 Chene wyenen wnaa guin ne wyenen Jesuso, wa men noze rzhiz men, wzuzhib men lo Ne. Lex wxalruu men nes lo yrandxee mén, gan penak wgal men luzh xab Ne no ne orgueguin wyaken men. \v 48 Orguin re Ne lo men: \p ―Zhiina, por ne wlaleedx de noo, wyaken de. Zhaas gugya. \p \v 49 Benak kanii Ne lo men, chene wdxiin te xpén Jairo, re men lo Jairo: \p ―Le xsaap de che wet. Gunendetre de lo Maxter. \p \v 50 Per chene won No, re Ne lo Jairo: \p ―Ydxedet de; noze gulaleedx noo, syaken xsaap de. \p \v 51 Chene wdxiin Ne ruxyuu Jairo, wdeedet Ne si ndenal ndal mén Ne lenyuu, nonchee Bëd no le Jacob no le Xwa no le xegwzan mëëd guin. \v 52 Yrandxee mén ne ndxin baanske rlaa men, roon men por mëdgwnaa guin. Per re Ne lo men: \p ―Goondet de; wetet nzaap gwa, noze nexguees nzeb. \p \v 53 Per lel wzhidxno yra mén guin Ne, porke nan men ne che wet nzeb. \v 54 Lex wnëëz Ne nya nzaap guin, ndípse wnii Ne, re Ne lo nzeb: \p ―Nzebwin, gutsaxee. \p \v 55 Orguin wban nzeb, waxeegue nzeb; lex wkyeen Ne ne ydee men ne gu nzeb. \v 56 Kesentyent wzee wzak xegwzan nzeb, per re Ne lo men ne rut lo gudet men diizo. \c 9 \s1 Wxaal Jesus yra chibtxup xpén Ne zazëët men xdiiz Dëdyuzh \r (Mt. 10:5-15; Mr. 6:7-13) \p \v 1 Wbëz Jesus yra chibtxup xpén Ne; lex wdee Ne poder lo men chen koo men menzab lextoo mén no chen yneseyaken men yrandxee mén ne rzhuun. \v 2 Wxaal Ne men chen yzëët men lo mén zegne rkyeen Dëdyuzh no yneseyaken men mén ne rzhuun. \v 3 No re Ne lo men yra men: \p ―Gweeydet de ne ykyiinen de nëz, ni baston, ni bols, ni ne gu de, ni med, ni gweeydet de steb nëz xab de. \v 4 Kwaskyertee ruyuu ne ydxiin de, nga ykaa de axtegue ne yruu de gyëz guin. \v 5 Belne nuu gyëz ne ylaandet mén kwii men de, yruu de nga; kwib de guxyudi nii de zegnak te beey ne nadet mén guin nyon men ne wzëët de lo men. \p \v 6 Lex wruu men za men gyëz por gyëz, rzëët men xdiznzoon Jesucrist no rneseyaken men yrandxee mén ne rzhuun. \s1 Won Herodes yra ne kalaa Jesus \r (Mt. 14:1-12; Mr. 6:14-29) \p \v 7 Ne won rrey-Herodes ne kalaa Jesus, axtegue nandet men pe wuu lextoo men porke nuu mén re, Xwa ne rtxobnis wban. \v 8 Nuuzeg men re, profet-Elías wa wberee; nuuzeg men re, ka txu profet ne wuu chekwlal wban. \v 9 Per re Herodes: \p ―Noo wxaal mén ne wa men watxuug men xtoo Xwa. ¿Txu wa ryen diiz ne kalaa yra negwa? \p Por neguin rye Herodes gan pezee kwii Herodes Jesus. \s1 Wdee Jesus ne wu gaaymil mén \r (Mt. 14:13-21; Mr. 6:30‑44; Jn. 6:1-14) \p \v 10 Chene wberee yra xpoxter Jesus, wuu men diiz lo Jesus yra ne wlaa men. Lex wano Ne men te ledne yëtet mén, guex ledne nak gyëz-Betsaida. \v 11 Per chene waknan méno, wrunal men Ne. Lex watsëlo Ne men, wzelo Ne wzëët Ne zegne rkyeen Dëdyuzh, no wneseyaken Ne mengyiz. \p \v 12 Chene che rzëë, wbig yra chibtxup xpoxter Ne lo Ne, re men: \p ―Gugue lo yra ménree gya men chen tsaye men ledne yne men no chen tsaye men ne gu men ledne nak gyëzwin ne guexdee, porke nee ledne ndxin be, ni te mén nuudeto. \p \v 13 Per wke Ne re Ne lo men: \p ―Laa de gudee ne gu men. \p Lex re men lo Ne: \p ―Per nonchee gaay gyëtxtil no le txup mël neey noo nee, nunegue belne tsa noo tsaka noo ne gu men yra men zeree. \p \v 14 Zeg gaaymil nak nonchee mgyeey. Per re Ne lo yra xpén Ne: \p ―Gugue lo men sob men txupchiigue txupchiigue men. \p \v 15 Lex wkyeen men yra mén guin wzob men. \v 16 Orguin wgoob Ne yra gaay gyëtxtil guin no le yrup mël guin, wkalo Ne gyeybaa, wdee Ne dexkyizhtee lo Dëdyuzh. Wluzh nga wla Ne yra gyëtxtil guin no le yrup mël guin, wdee No lo yra xpén Ne chen ygyiiz meno lo yra mén guin. \v 17 Wu men yrandxee men axtegue ne wyezaa men, no chene wluzh nga, wsezaa men chibtxup tsegwed yra ne bla ne wrukaa. \s1 Re Bëd ne Jesus nak Crist \r (Mt. 16:13-19; Mr. 8:27-29) \p \v 18 Te dxe chene kanab Jesus lo Dëdyuzh, nonchee yra Ne xpén Ne ndxin, wnabdiiz Ne lo men, re Ne: \p ―¿Pe re mén txu nak noo? \p \v 19 Wke men re men: \p ―Nuu men re, Xwa ne rtxobnis nak de; nuuzeg men re, profet-Elías nak de; nuuzeg men re, ka txu ste profet ne wuu chekwlo nak de, laa men wa wban. \p \v 20 Orguin wnabdiiz Ne lo men ste, re Ne: \p ―Laa de naa, ¿pe na de txu nak noo? \p Wke Bëd, re Bëd: \p ―Laa de nak XeCrist Dëdyuzh. \s1 Wzëët Jesus ne guet Ne \r (Mt. 16:20-28; Mr. 8:30–9:1) \p \v 21 Lex re Jesus lo men ne rut lo guedet meno. \v 22 No re Ne: \p ―Men ne wdxiid wak Mén, rap men degne kesentyent gak men sufrir, no ylaandet fxuz ne rnebééy lo yra fxuz men yra fxuz maxter ley no le men ne rnebééy lo men-Israel. Yket men men, per chene gyon gbiz, yban ke men. \p \v 23 Zhich guin re Ne lo men yra men: \p ―Belne nuu mén rlaan gak xpén noo, rap men degne koleedx men xgyelembán men, chidnal men noo, mase kesentyent gak men sufrir yzaandxee dxe. \v 24 Porke men ne rkaa xgyelembán lextoo, zako perdid; per le men ne rboleedx xgyelembán por ne nak men xpén noo, zap men gyelembán ne nunk luzhdet. \v 25 ¿Pa ykyiin ne gap mén yrandxee ne nuu gyëzlyuree belne laake men rluzh men, laake men rlaa men perdid? \v 26 Belne nuu mén rtuunen ne nak men xpén noo o ne rlaleedx men xdiiz noo, laake no Men ne wdxiid wak Mén ytuunen mén guin chene chiid Men ne wdxiid wak Mén ydebxgyelenzoon Dëdyuzh Xuz men no le yra men xangel Dëdyuzh Xuz men. \v 27 Nligue yna noo lo de yra de, ne nuu de zegne ndxin de nee guetetgue sin ne kwiidet de gak ne rkyeen Dëdyuzh. \s1 Stelel wtsoow lo Jesus \r (Mt. 17:1-8; Mr. 9:2-8) \p \v 28 Chene wluzh zeg xun gbiz ne re Jesus zenga, wyeep Ne te xtoo gyeey chen ynab Ne lo Dëdyuzh; wzano Ne Bëd no le Xwa no le Jacob. \v 29 Or ne kanab Ne lo Dëdyuzh, stelel wtsoow lo Ne, wakngyichdoo xab Ne axtegue wkabnii we. \v 30 Tebegue wlalo txup mgyeey ledne zu Ne, kayuu men diiz yra men Ne. Te men nak Moises, ste men nak Elías.\fig Wlalo Moises yrup Moises Elías ledne zu Jesus|src="35_CN01728B.TIF" size=" COL" ref="Luke 9:30" \fig* \v 31 Kesentyent rkabtsa men yrup men; kayuu men diiz yra men Ne ne che wyob guet Ne Jerusalén. \v 32 Mase kesentyent zëëden Bëd mkaal yra Bëd xkompanyer Bëd, per wzobna men wii men xgyelenzoon Jesus yra Ne mén guin ne zuno Ne. \v 33 Chene le yrup mén guin zabetxee lo Jesus, re Bëd lo Ne: \p ―Maxter, ¡wen ne zu noo nee gyon noo zeree! Orree yzhexkwaa noo tson guezh: tebo por laa de, stebo por Moises, stebo por Elías. \p Per ni laa Bëd nandet gan pe rnii Bëd. \v 34 Benak kanii Bëd, tebegue wyab te bëw wrëlo men yra men; kesentyent rdxe Bëd yra Bëd xkompanyer Bëd ne nuu men lad bëw guin yra men. \v 35 Lex wlen te rëz lad bëw guin, re we: \p ―Laa XPee noo nee ne ryaan noo; gugon xdiiz mee. \p \v 36 Wluzhse wlen rëz guin, wii men tete Jesus wyan. Noze wsoow lextoo men yra men, rut lo wuudetgue men diiz neguin ne wii men. \s1 Wneseyaken Jesus te mee ne nuu menzab lextoo \r (Mt. 17:14-21; Mr. 9:14-29) \p \v 37 Ne wra gyëël wyët Jesus xtoo gyeey guin yra Ne xpén Ne; kesentyent ndal mén wruu watsëlnëz Ne. \v 38 Lad yra mén guin za te mgyeey, ndípse wnii men, re men lo Ne: \p ―Maxter, gukwii gan penak rzak xpee noo zeree, porke tendxee me rap noo. \v 39 Te menzab rdee lextoo mee, rnegobtsaa men mee, rlaa men ne rzak mee ngyidet gyiz, rnelen men fchiin ruu mee, rzakzi men mee; nadet men yruu men lextoo mee. \v 40 Che wnab noo lo xpén de ne koo men menzab lextoo mee, per wundet men gan. \p \v 41 Wke Ne re Ne: \p ―¡Ake menmal ne rlaleedxdet Dëdyuzh! ¿Pa axtegue lalre tyemp ykaa noo lad de no ne gun noo de wantar? Gutano xpee de nee. \p \v 42 Chene le mee guin zabig lo Ne, wtxoon menzab me lyu, wlaa menzab ne wlen xgyiz mee ste; per wakndux Ne lo menzab, wboo Ne menzab lextoo mee, wneseyaken Ne mee, lex wdekwent Ne me lo xuz mee. \v 43 Yrandxee mén rzee rzak por yra gyelenzoon ne rlaa Dëdyuzh. \s1 Ne wrup tir wzëët Jesus ne guet Ne \r (Mt. 17:22-23; Mr. 9:30-32) \p Or ne le yra mén ndxin rzee rzak por yra ne rlaa Jesus, re Ne lo yra xpén Ne: \p \v 44 ―Gugon neree wen wenendxee no nitleedxdet do. Men ne wdxiid wak Mén, sdekwent mén men lo mén ne yzakzi men. \p \v 45 Per wdeedet men kwent gan pe rna ne re Ne zenga, porke gardet gal ydee men kwento, no wdxe men nnabdiiz men lo Ne gan pe rna diiz guin. \s1 ¿Txuzh nak men ne mazre nondee? \r (Mt. 18:1-5; Mr. 9:33-37) \p \v 46 Zhich guin wzelo xpén Jesus rdildiiz men gan txu men nak men ne mazre nondee lad men yra men. \v 47 Ne wyenen Jesus ne rdildiiz men, wlis Ne te mëdwin, wzu Ne mëdwin guin koo Ne. \v 48 Lex re Ne lo men: \p ―Belne por la noo rukas mén te men ne nak zegnak mëdwinree, noo nga rukas men; no belne rukas men noo, Xuz noo nga ne wxaal noo zëëd noo rukas men. Por neguin men ne zhi non lad de yra de, laa men nak ne mazre nondee. \s1 Te mén ne kaboo menzab lextoo mén \r (Mr. 9:38-40) \p \v 49 Lex re Xwa lo Jesus: \p ―Maxter, wan noo te mén ne ka kaboo menzab lextoo mén por la de, per wsoow noo porke nuudet men lad be. \p \v 50 Per re Ne lo men: \p ―Nsoowdet de; porke mén ne nuudet konter por laa be, xfabor be nuu men. \s1 Wakndux Jesus lo Jacob no le lo Xwa \p \v 51 Chene che wyob gyeep Jesus gyeybaa, wguu xtoo Ne ne zaleen zaleenendxee Ne Jerusalén. \v 52 Wxaal Ne tebëd xpén Ne wzanergue; wa men te gyëz ne nak lo lyu ne la Samaria chen ye men ledne kwë́z men yra men Ne. \v 53 Per nadet men-Samaria ndee ledne nbë́z men yra men Ne porke wyenen men ne Jerusalén za men yra men Ne. \v 54 Chene wii Jacob yrup Jacob Xwa ne wlaa yra mén guin zenga, re men lo Ne: \p ―Dechey, ¿pe rlaan de ynab noo ne ylen gyi gyeybaa yluzho yra ménree zegne wlaa profet-Elías? \p \v 55 Lex wcheree lo Ne, wakndux Ne lo men yrup men, re Ne: \p ―Laa de nandet de txu lo espíritu ngab de. \v 56 Men ne wdxiid wak Mén zëëdet men ne ygyitxee men xgyelembán mén, sinke le men zëëd ne yselaa men xgyelembán mén. \p Lex wka Ne nëz za Ne ste gyëz yra Ne men. \s1 Men ne rlaan tsanal Jesus \r (Mt. 8:19-22) \p \v 57 Ne za Jesus nëz yra Ne men, re te mgyeey lo Ne: \p ―Dechey, sanal noo de ledne tsatee de. \p \v 58 Wke Ne re Ne lo men: \p ―Mëëz rap ma xebluu maa, maa ne rzhobee rap ma xeftxëës maa; per le Men ne wdxiid wak Mén, yëten men ni ledne gyix xtoo men. \p \v 59 Lex re Ne lo men ste men: \p ―Gutanal noo. \p Per wke men re men: \p ―Dechey, primer gudee si tsa noo gugyeer noo xuz noo, lex sanal noo de. \p \v 60 Wke Ne re Ne: \p ―Gudee si gugyeer mengut semengut mengut; per le laa de gutsa yzëët de ne rkyeen Dëdyuzh. \p \v 61 Lex re men ste men lo Ne: \p ―Dechey, sanal noo de, per primer gudee si tsaluu noo diiz lo xfamilye noo. \p \v 62 Per re Ne lo men: \p ―Men ne rnëëz nii rad, lex rcheree lo men por zhich men, ngyidet men por ne ylaa men ne rkyeen Dëdyuzh. \c 10 \s1 Wxaal Jesus tsonlalno-chii xpén Ne \p \v 1 Chene wluzh wak yra neree, wye Jesus tsonlalno-chii xpén Ne; lex wxaal Ne men txupgue txupgue men, wzanergue men, wa men yra gyëz no le yra den ledne rap Ne degne tsa Ne. \v 2 Lex re Ne lo men yra men: \p ―Nli ne ndalyaa mén ne rlaan gon xdiiz Dëdyuzh nuu, per yëtet ndal mén ne yzëëto lo men. Por neguin gunab lo Dëdyuzh chen yxaalre Dëdyuzh mén ne yzëëto lo men. \v 3 Gutsa, yxaal noo de zegnak mëkzhiil bëën bëënleg lad lob. \v 4 Gweeydet de bols, ni med, ni xgyël de, ni sutsëdet de nëz ne guno de mén diiz. \v 5 Kwaskyertee lenxyuu mén ne tee de, primer gabtyuzh de men, gue de lo men: “Gyelendxi wlenza lenyuuree.” \v 6 No belne nuu mén ne nuu lenyuu guin neden gyelendxi guin, che por laa men nako; per belne nedendet meno, por laake de yra de nako. \v 7 Nga ruyuu guin ykaa de, logne yniiztee men gu do, goo do, porke mén ne rlaa dxiin rap degne guezh yka men, no ykaadet de yuu por yuu. \v 8 Chene ydxiin de te gyëz ne tsukas mén de, gu de logne yniiztee men; \v 9 yneseyaken de mengyiz ne nuu nga, no gue de lo men: “Le ne rkyeen Dëdyuzh che zëdyob por laa de yra de.” \v 10 Per belne ydxiin de te gyëz ne rlaandet mén kwii men de, yruu de tsa de runëz, gue de: \v 11 “Axtegue xguxyudi laz de ne wkaa nii noo, kwib noo we zegnak te beey ne nadet de nyon de ne rzëët noo. Per gugaknan ne le ne rkyeen Dëdyuzh che zëdyob por laa de yra de.” \v 12 Yna noo lo de yra de ne chene ydxiin dxe ne ylaa Dëdyuzh gyelextis, ntozdee sakzi mengyëz guin ke lo men-Sodoma. \s1 Mén ne nadet ykagyedyag xdiiz Dëdyuzh \r (Mt. 11:20-24) \p \v 13 ’¡Prob de men-Corazín! ¡Prob de men-Betsaida! Porke belne lad men-Tiro no le lad men-Sidón nyak gyelmilaguer ne wak lad de yra de, che penaadese wsaan men xgyelmal men naa, nbonyoo meno nyak men lër ne rak mén ne ruu gyelgut no ndxiib men di xtoo men. \v 14 Per chene ydxiin dxe ne ylaa Dëdyuzh gyelextis, ntozdee sakzi de ke lo men-Tiro no ke lo men-Sidón. \v 15 Laa de naa men-Capernaum, ¿pe nuu lextoo de ne gyeybaa gya de? ¡Lel axtegue linfyeren gya de! \p \v 16 Zhich guin re Ne lo xpén Ne ste: \p ―Log mén ne ykagyedyag ne yzëët de yra de, ne rzëët noo nga rkagyedyag men; mén ne ynadet ykagyedyag ne rzëët de, xdiiz noo nga nadet men ykagyedyag men; men ne nadet ykagyedyag xdiiz noo, xdiiz Dëdyuzh ne wxaal noo zëëd noo nga nadet men ykagyedyag men. \s1 Ne wberee yra tsonlalno-chii xpén Jesus \p \v 17 Chene wberee yra tsonlalno-chii mén guin ne wxaal Jesus, kesentyent rzhiilen men, re men lo Ne: \p ―Dechey, axtegue menzab won xdiiz noo chene wzëët noo la de. \p \v 18 Lex re Ne lo men: \p ―Nli we, wii noo pezee wruu Bzelo gyeybaa wyab men gyëzlyu zegnak te ngwzii. \v 19 Noo wniiz poder lo de chen gyichnii de mëël no gyichnii de mëkuu no chen gun de gan ykuudx de ne mal, sin ne bet sakdet de. \v 20 Per yzhiilden de por ne che ron menzab xdiiz de, sinke guzhiilen por ne le la de che kagyiich gyeybaa. \s1 Wzhiilen Jesus \r (Mt. 11:25-27; 13:16-17) \p \v 21 Orke guin kesentyent wzhiilen Jesus por Espíritu Sant, lex re Ne: \p ―Dëde, laa de ne rnebééy de gyeybaa gyëzlyutee, rzaknon noo de porke wluu de lo men ne nandet yra ne wluudet de lo mennan no lo men ne rdee kwent xgyeryen. Wlaa do Dëde, porke zenga wlaan de ne gako. \p \v 22 Zhich guin re Ne: \p ―Laa Xuz noo wniiz yrandxee kos lo noo chen ynebééy noo we. Rut nandet gan txu nak noo, nonchee Xuz noo nano; no rut nandet gan txu nak Xuz noo, nonchee noo nano no le men ne rlaan noo ne gaknano. \p \v 23 Lex wcheree lo Ne nes lo yra xpén Ne, waandxee re Ne lo men: \p ―Nzoon mén ne rwii neree ne rwii de yra de. \v 24 Porke yna noo lo de, ndal profet no ndal rrey wlaan nwii neree ne rwii de, per wiidet meno, no wlaan men nyon men neree ne ron de yra de, per wondet meno. \s1 Xkwent men-Samaria \p \v 25 Wa te maxter ley wanii men lo Jesus gan pe gue Ne, wnabdiiz men lo Ne, re men: \p ―Maxter, ¿pagox rap noo degne ylaa noo chen gap noo gyelembán ne nunk luzhdet? \p \v 26 Wke Ne re Ne: \p ―¿Pagox zëëd lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises bes? ¿Pezee rdee de kwento? \p \v 27 Wke maxter ley, re men: \p ―“Gugyaan XDëdyuzh de ydebgyiky ydeblextootee de, ydebxanem de, ydebxfwers de, no gugyaan semén de zegne ryaan ke de de.” \p \v 28 Wke Ne re Ne: \p ―Wen wke de. Belne rlaa de negwa, zap de gyelembán ne nunk luzhdet. \p \v 29 Per kom rlaandet maxter ley yruu xeblaan men, lex re men lo Ne: \p ―¿Txu nakpee semén noo? \p \v 30 Wke Ne re Ne: \p ―Wruu te mén Jerusalén za men Jericó, lex wnëëz txup tson ngbaan men, wdee ngbaan xkwent men axtegue wgyixkeben ngbaan men; wgyitxee ngbaan yrandxee ne zaneey men, axtegue xab men wgyitxee ngbaan, lex sya ngbaan. \v 31 Zhich guin wdee te fxuz nga, wii men nex men guin, per noze wdesu men. \v 32 Zenga ke wlaa te mén ne zëëd xnëz Leví, wdee men nga, per nozke wdesu men. \v 33 Per wdee te men-Samaria nga; ne wii men nex men guin, wles lextoo men men; \v 34 wbig men lo men, lex wlaa men rmed led men ledne nyaan, wguu men seyto yrupo bin, lex wliib men lëro. Wluzh nga wlep men men led xkway men, wdxinno men men ruyuu ledne rbë́z men; nga wapkwent men men.\fig Men ne wdee ngbaan xkwent|src="36_CN01749B.TIF" size="COL" ref="Luke 10:34" \fig* \v 35 Chene wra gyëël guin, wboo men medid ne rdxinaa mén txup gbiz, wdee meno lo men ne nako xyuu, re men lo men: “Gugapkwent ménree; belne tenyar de xmed de, noo gyizho chene yberee noo.” \v 36 Orrenaa, delo gyon ménree, guna gan ¿txu menzhe nakpee semén mén guin ne wlaa ngbaan zenga? \p \v 37 Wke maxter ley, re men: \p ―Men ne wles lextoo mén guin. \p Lex re Ne: \p ―Gutsa bes, zenga ke gulaa. \s1 Wa Jesus ruxyuu Mart yrup Mart Mli \p \v 38 Ne za Jesus nëz yra Ne xpén Ne, wdee Ne te gyëzwin; nga nuu te wnaa ne la Mart. Laa men wdee ruxyuu wbë́z Ne. \v 39 Rap Mart te bël Mart ne la Mli; wzob Mli lo Ne, ron Mli ne rzëët Ne.\fig Le Mli rkagyedyag ne rzëët Jesus|src="37_CN01750B.TIF" size="COL" ref="Luke 10:39-40" \fig* \v 40 Per le Mart kesentyent nulyaaz Mart gan pezee gak yra xdxiin Mart, lex wbig Mart lo Ne, re Mart: \p ―Dechey, ¿pe bet zadet lextoo de ne rwii de rsan bël noo yrandxee dxiin lo noo? Gugue lo men gun men xyudar noo. \p \v 41 Wke Ne re Ne lo Mart: \p ―Mart, Mart, kesentyent za lextoo de gan pezee gak yra xdxiin de. \v 42 Per tebegue ne mazre rkyiin nuu. Laatee ne mazre rkyiindee wbe Mli, no rut ygyitxeedeto lo Mli. \c 11 \s1 Le Jesus rneluu gan pezee ynab mén lo Dëdyuzh \r (Mt. 6:9-15; 7:7-11) \p \v 1 Tebtir kanab Jesus lo Dëdyuzh; chene wluzh wnab Ne lo Dëdyuzh, re te xpén Ne lo Ne: \p ―Dechey, guneluu noo ynab noo lo Dëdyuzh zegne wneluu Xwa xpén Xwa. \p \v 2 Wke Ne re Ne: \q1 ―Chene rnab de lo Dëdyuzh, zeree gugue: \q1 Dëde, laa de ne zob de gyeybaa, \q1 kesentyent nzoon la de. \q1 Gak zegne rkyeen de. \q1 Gak zegne rlaan de nee gyëzlyuree zegne rak ko gyeybaa. \q1 \v 3 Guseleedx ne gu noo yzaandxee dxe. \q1 \v 4 Gugun perdon yra xdol noo zegne run noo perdon yra ne mal ne rlaa mén noo. \q1 Ydeedet de si ylaa noo ne mal, sinke gukoo noo lo ne mal. \p \v 5 No re Ne lo men yra men: \p ―Yzoopo, belne nuu de te de rap te xmig, lex chiid men lo de gwrool gyëël yna men: “Adxii, guniiz tson gyëtxtil ynab noo, \v 6 porke te xmig noo wlenza ruxyuu noo, betlel yëten noo ydee noo gu men.” \v 7 Yke de, gue de: “Gunendet de lo noo. Che zemzëë xyuu noo, che nex noo yra noo zhiin noo. Nuudetre tsaxee noo yniiz noo we.” \v 8 Yna noo lo de yra de ne belne tsaxeedet de ne ydee de ne rnab men por ne nak men xmig de, per zaxee de ydee de yrandxee ne rkyiinen men por ne ndxiin zu men. \v 9 Por neguin yna noo lo de: Gunab lo Dëdyuzh, laa Ne yseleedx ne rnab de; guye Ne, sël Ne lo de; gukanya txuyaglaa, sxal Ne yaglaa tee de. \v 10 Porke men ne rnab lo Ne, laa Ne rseleedx ne rnab men; men ne rye Ne, rzël Ne lo men; men ne rkanya txuyaglaa, sxal Ne yaglaa tee men. \p \v 11 ’Zegnak laa de yra de ne nak ngwzan, ¿peguin nuu de rdee te gye lo zhiin de chene rnab ne gyëtxtil lo de? ¿U pe rdee de te mëël lo ne chene rnab ne mël lo de? \v 12 ¿U peguin rdee de te mëkuu lo ne chene rnab ne dxit lo de? \v 13 Laa de yra de mase mal de no nan de rdee de ne wen lo zhiin de, ¡peleske Dëdyuzh Xuz be ne zob gyeybaa ne yseleedxdet Espíritu Sant gaknonen men ne rnab lo Ne! \s1 Re mén laa Beelzebu rdee poder lo Jesus \r (Mt. 12:22-30; Mr. 3:19-27) \p \v 14 Tebtir kaboo Jesus menzab lextoo te mgyeey; laa menzab wsanengup men, no chene le menzab wruu lextoo mén guin, wzelo men wnii men. Kesentyent wzee wzak mén ne wii men neguin. \v 15 Per nuu men re: \p ―Beelzebu\f + \fr 11:15 \ft Beelzebu rna Bzelo.\f* ne rnebééy lo menzab rdee poder lo ménree ne rboo men menzab lextoo mén. \p \v 16 Nuuzeg men por ne ylaa men Ne preb, wnab men lo Ne ne ylaa Ne te gyelmilaguer chen gyakbeey gan pe nli ne Dëdyuzh wxaal Ne. \v 17 Per kom nan Ne gan pe rlebleedx men, lex re Ne lo men: \p ―Yrandxee gobyeren ne rdil laake xpén, rdiidet gobyeren guin; no yrandxee familye ne rdilelsaa, laake rdiidet men. \v 18 Zenga ke, belne rdilelsaa Bzelo laake yra sebzelo Bzelo, ¿pezee ydii ne rkyeen Bzelo? Na noo neree lo de yra de porke re de ne por xpoder Beelzebu rboo noo menzab lextoo mén; \v 19 per belne Beelzebu rniiz poder lo noo ne rboo noo menzab lextoo mén, ¿txu rdee poder lo xpén de ne rboo men menzab lextoo mén? Por neguin laake men rbonyoo ne nlidet rnii de. \v 20 Per belne por xpoder Dëdyuzh rboo noo menzab lextoo mén, neguin rna ne le ne rkyeen Dëdyuzh che kayak lad de yra de. \p \v 21 ’Chene ndíp te mgyeey rzunzen men xespad men rapkwent men xyuu men, bet rzakdet ne nuu lenxyuu men. \v 22 Per belne rdxiin te men ne mazre ndípdee ke lo mén guin, run men gan lo men; rgyitxee men xespad men ne rkalo men, lex rgyiiz men yrandxee xen mén guin. \p \v 23 ’Men ne nuudet xfabor noo, rwinyaan men noo; men ne ryedet gan pezee ydaalre xpén noo, rnexoon men xpén noo. \s1 Menzab ne rberee rdee lextoo mén \r (Mt. 12:43-45) \p \v 24 ’Chene rruu menzab lextoo mén, zad tsu menzab ledne noze mbidx rkaye menzab ledne yne menzab, per rzëldeto. Lex nuu lextoo menzab: “Mazdee yberee ke noo ledne wruu noo.” \v 25 Chene rberee menzab, nak mén guin zegnak te yuu ne noze nexnloob no ne noze xnëz xnëzske nak. \v 26 Lex ra menzab raxii menzab sguedx menzab ne mazre ntozdee nak ke lo menzab guin; yra menzab zenga ra rdee lextoo mén guin; mazre ntozdee rak men ke ne nak men chekwlo. \s1 Nzoon mén ne ron xdiiz Dëdyuzh \p \v 27 Or ne le Jesus kazëët yra diizree, wnii te wnaa ne zu lad yra mén nga, ndípse re men: \p ―¡Nzoon wnaa ne wzan de no ne wguedx de! \p \v 28 Wke Ne re Ne: \p ―¡Mazre nzoondee men ne ron xdiiz Dëdyuzh no rlaa meno! \s1 Rnab menmal ne ylaa Jesus te gyelmilaguer \r (Mt. 12:38-42; Mr. 8:12) \p \v 29 Ndalyaa ndalduxtee mén rdxiinre lo Jesus, lex wzelo Ne re Ne lo men: \p ―Yra mén ne nuu naaree, mal men no le men rnab lo noo ne ylaa noo te gyelmilaguer, per betre gyelmilaguer kwiidet men, nonchee zegne wzak profet-Jonás kwii men. \v 30 Porke zegne wak Jonás te beey por men-Nínive, zenga ke gak Men ne wdxiid wak Mén te beey por yra mén ne nuu naaree. \v 31 No chene ylaa Dëdyuzh gyelextis, yban wnaa ne wak rrey nes Sur, gue men ne rzëël sakzi yra men ne nuu naaree. Porke kesentyent nat wruu wnaa guin wdxiid men won men logne re rrey-Salomón porke kesentyent nan rrey-Salomón; nee zu te men ne mazre nondee ke lo rrey-Salomón. \v 32 No chene ylaa Dëdyuzh gyelextis, yban yra men-Nínive, gue men ne rzëël sakzi yra men ne nuu naaree; porke wsaan men-Nínive xgyelmal men chene wzëët Jonás xdiiz Dëdyuzh lo men; nee zu te men ne mazre nondee ke lo Jonás. \s1 Bzalo mén nak zegnak te bnii \r (Mt. 5:15; 6:22-23) \p \v 33 ’Rut rkaadet te bnii, lex yzu meno ledne ngueedx, ni rtosenruudet men te kaj lo bnii guin, sinke rzobgya meno chen yzenii we lo mén ne tee lenyuu. \v 34 Bzalo me nak zegnak te bnii led me; chene wen bzalo me, ydendxee led me nak zegnak ledne nyenii. Per chene ngyidet bzalo me, ydendxee led me nak zegnak ledne nkeb. \v 35 Gugapkwent bnii gwa ne nak bzalo de, tegue gaknkebo. \v 36 Por neguin belne ydendxee led de nak zegnak ledne nyenii no belne axtegue bat nkebdet led de, axtegue mbaale nyenii ydendxee led de cheguin; nako zegnak chene rzenii te bnii lo de. \s1 Wzëët Jesus ne rlaa yra men ne nak farisew yra men maxter ley \r (Mt. 23:1-36; Mr. 12:38‑40; Lc. 20:45-47) \p \v 37 Chene wluzhse wnii Jesus, wzano te men ne nak farisew Ne ne tsa Ne gwdu ruxyuu men. Chene wdxiin Ne, wdee Ne wzob Ne lo mezh. \v 38 Wzee wzak farisew chene wii men ne wlaadet Ne zegne nak xkoxtumber men ne nyaa nya Ne antes ne gu Ne. \v 39 Per re Ne lo men: \p ―Laa de yra de ne nak de farisew, nak de zegnak bas no le zegnak gyaan ne ndaa por led, per le por lenlextoo de teblose gyelegbaan nuu we no le ne mal. \v 40 ¡Nzël de! ¿Pe nandet de ne men ne wzhexkwaa por leen, men guin ke wzhexkwaa por fwer? \v 41 Por neguin mazre guseleedx ne rap de por mén ne yëten ne ykyiinen, chen gaknyoo ne nli wen de. \p \v 42 ’¡Prob de yra de ne nak de farisew! Porke rlachii de bedextil no rlachii de rrud no le yralondxee gyizh ne ru mén, lex rasan de tebchii we por Dëdyuzh, per rlaadet de ne xnëz no ryaandet de Dëdyuzh. Neree nak ne rap de degne ylaa de, sin ne ysalzaandet de negwa ne che rlaa de. \p \v 43 ’¡Prob de yra de ne nak de farisew! Porke rtseleedx de sob de lo yagzhil ne rzob mennon lenydoo no rtseleedx de ne kon gyelenzebnëz gabtyuzh mén de nes lgyeey. \p \v 44 ’¡Prob de yra de ne nak de maxter ley no le yra de ne nak de farisew, gugannaa laa de wen! Per nak de zegnak baa ne nyoodetre nex; rdee mén rgyichnii men ledo sin ne ryenden meno. \p \v 45 Lex wke te maxter ley, re men: \p ―Maxter, ne re de zegwa, no por noo yra noo rninyaan de. \p \v 46 Wke Jesus, re Ne: \p ―¡Prob de yra de no de ne nak de maxter ley! Porke rkyeen de mén ylaa men ne gakdetlel ylaa men, no ni laa de zadet lextoo ylaa do. \p \v 47 ’¡Prob de yra de! Porke rzhexkwawen de xbaa profet ne wket laake xpenkwlal de. \v 48 Kon neree ne rlaa de, rbonyoo de ne ryan de byen ne wlaa yra xpenkwlal de, porke laa men wket yra profet, le laa de yra de rzhexkwawen xbaa profet guin. \p \v 49 ’Por neguin re Dëdyuzh ne nan yrandxee ne gak: “Yxaal noo profet lad men no le poxter; nuu profet no nuu poxter yket mén men; nuuzeg men kwinyaan mén men.” \v 50 Por neguin lo yra mén ne nuu naaree ynab Dëdyuzh kwent por ne wket xpenkwlal men profet ne wuu desde ne waa gyëzlyu, \v 51 desde Abel axtegue Zacari ne wet guex lo fkuuk lenxeydoo Dëdyuzh. Por neguin na noo ne lo mén ne nuu naaree ynab Dëdyuzh kwent por xren mén guin. \p \v 52 ’¡Prob de yra de ne nak de maxter ley! Porke rdeedet de si gaknan mén gan pezee gak men xpén Dëdyuzh, no ni laa de rakdet xpén Ne, ni rdeedet zeg de si ne gak mén ne rlaan gak xpén Dëdyuzh xpén Ne. \p \v 53 Chene wluzh re Jesus yra diizree, kesentyent wlayaa maxter ley lo Ne yra men men ne nak farisew. Lex wzelo men noze ndal ne wnabdiiz men lo Ne, \v 54 chen gan pe gue Ne, chen tsël gan pezee ykagyii men Ne. \c 12 \s1 Xlebadur men ne nak farisew \p \v 1 Zhich guin kesentyent ndal mén wdop lo Jesus, por mil wdop men, noze renelsaa men. Lex wzelo Jesus re Ne primerdee lo yra xpén Ne: \p ―Gugap kwent lo xlebadur men ne nak farisew. Neree rna gugap kwent lo men ne nak farisew porke noze rkanlo men wen men. \v 2 Porke bet ne ngueedx yët ne yrunyoodet, ni yët ne rak rlaanguel ne gaknandet mén. \v 3 Por neguin yrandxee ne re de lo nkeb, zakzëëto yedxe; no yrandxee ne re de rlaanguel por lenyuu, zakzëëto por led yuu. \s1 Gan txu nak ne ryal ydxe mén \r (Mt. 10:28-31) \p \v 4 ’Yna noo lo de yra de ne nak de xmig noo, ne ydxedet de mén ne rap poder yket de, waldegue bet gundet men gan ylaa men no xanem de. \v 5 Per yzëët noo lo de gan txu nak ne rap de degne ydxe de: gudxe Dëdyuzh porke laa Ne rap poder yket de, no luzh nga, yxaal ke Ne de linfyeren. Nli we, Dëdyuzh nak ne rap de degne ydxe de. \p \v 6 ’Gukwii zegnak mgyinwin; gaay maa rdoo por txup medwin. Per rnitleedxdet Dëdyuzh ma ni te maa. \v 7 Le laa de yra de, axtegue gyitsxtoo de yrandxoo ngab lo Dëdyuzh. Por neguin ydxedet de, porke laa de nondee ke lo ndal mgyinwin. \s1 Men ne rzëët lo mén ne xpén Jesus nak men \r (Mt. 10:32-33; 12:32; 10:19-20) \p \v 8 ’Yna noo lo de yra de, mén ne rzëët lo mén ne xpén noo nak men, laake no Men ne wdxiid wak Mén yzëët lo yra xangel Dëdyuzh ne xpén men nak mén guin. \v 9 Per le mén ne rzëëdet lo mén ne xpén noo nak men, laake no Men ne wdxiid wak Mén yzëëdet lo xangel Ne ne xpén men nak mén guin. \p \v 10 ’Log mén ne rnii diznyaan por Men ne wdxiid wak Mén, zak men perdon; per le men ne rnii diznyaan por Espíritu Sant, nunk gakdet men perdon. \p \v 11 ’Chene tsazu mén de lenydoo o lo jwes o lo xtis, bet tsadet lextoo de gan pe yke de o gan pe gue de, \v 12 porke chene ydxiin orguin, laa Espíritu Sant yseleedx logne gue de. \s1 Xkwent menrik \p \v 13 Lad mén ne ndxin nga, wruu te men ne re lo Jesus: \p ―Maxter, gugue lo bech noo yniiz men ne ryal noo ne wsan xuz noo por noo. \p \v 14 Per wke Jesus, re Jesus lo men: \p ―Adxii, ¿txu wzu noo nee ne ylaa noo gyelextis u ne ygyiiz noo ne ryal mén? \p \v 15 No re Ne lo men yra men: \p ―Gugap kwent lo yralondxee gyelendeblextoo, porke mase rap xen mén, per let laadeto nak xgyelembán mén. \p \v 16 Lex wuu Ne zegnak te kwent lo yra mén guin, re Ne: \p ―Tebtir wuu te mgyeey ne rik; kesentyent wak yra ne wguu men lo xelyu men. \v 17 Lex wzob menrik guin wlebleedx men, re men: “¿Pezee ylaaleg noo? Yëten noo ledne gutsoow noo yra ne wak lo xelyu noo.” \v 18 Lex re men: “Che nan noo pezee ylaa noo; ychil noo yra xdoow noo, lex ytsoow noo ne mazre nzhoodee; nga gutsoow noo yrandxee ne wak lo xelyu noo no le yrandxee ne rap noo. \v 19 Zhich guin gue noo lo ke noo: Kesentyent ndal ne rap de, zuno wantar ndal iz. Gune, gugu, gugootee, guzhiilen.” \v 20 Per re Dëdyuzh lo men: “Nzël de, negyëëlkeree guet de. ¿Txuzh gyanno yrandxee negwa ne ngutsoow de?” \v 21 Zenga rzak yra mén ne rgutsoow yra ne rap men por laake men, per bet yëten men nes lo Dëdyuzh. \s1 Dëdyuzh rseleedx ne rkyiinen xpén Ne \r (Mt. 6: 25-34) \p \v 22 Zhich guin re Jesus lo xpén Ne: \p ―Por neguin yna noo lo de: Bet tsadet lextoo de ne gan pe gu de chen ybán de, ni por lër ne gak de. \v 23 Porke gyelembán nak ne mazre nondee ke lo ne ru me no led me nak ne mazre nondee ke lo xab me. \v 24 Gukwii zegnak myaak; rguudet ma bni, ni rkaadet ma kwlaap, ni yëten ma ledne tsutsoowo, ni yëten ma doow, no rseleedx Dëdyuzh ne ru maa. ¿Pe let laadet de yra de nak ne nondee ke lo maa? \v 25 No ¿txu laa de ne kesentyent rlebleedx gun gan ytsowngoolre xgyelembán? \v 26 Belne rundet de gan ylaa de ne beeytee nak, ¿penak rlebleedx de gan pe ykyiinen de? \p \v 27 ’Gukwii pezee rroo gyechil; rlaadeto dxiin, ni rzhexkwaadeto lër, no yna noo lo de ni rrey-Salomón mase mazre zhaandxee wnaa xab men, per wnaadet men zegne rnaa gyee guin. \v 28 Belne zenga rlazhaandxee Dëdyuzh gyizh ne nuu den nedxeree, le yzhe le we che ke reeky leen oren, ¡peleske laa de ne ygakxabdet Dëdyuzh de, ake mén ne rlaleedxdet Dëdyuzh ydeblextoo! \v 29 Por neguin ykalebleedxdet de gan pe gu de, gan pe goo de; bet tsadet lextoo de. \v 30 Porke mén ne zadet xnëz Dëdyuzh, yra neree nak ne za lextoo men; per le laa de yra de, rap de Dëdyuzh Xuz be ne nan ne rkyiinen de yra neree. \v 31 Per guye gan pezee ylaa de ne rkyeen Dëdyuzh, lex laa Ne yseleedx yra neree lo de. \s1 Men ne rye gan pezee gap men ne nuu gyeybaa \r (Mt. 6:19-21) \p \v 32 ’Ydxedet de yra de zegne nak de xpén noo. Zhindxee de, per laa Dëdyuzh Xuz be wlaan ne no de ynebééy ledne rnebééy Ne. \v 33 Gutoo ne rap de, lex gudee med lo mén ne rzak lyaaz; guye gan pezee gap de ne non ne nunk luzhdet ne nuu gyeybaa, ledne rdeedet ngbaan kwano no ledne rluzhdet mlaa we. \v 34 Porke ledne nuu ne mazre nondee por laa de, nga ke nak ledne mazre zadee lextoo de. \s1 List gusu \p \v 35 ’List gusu yra de; ysuudet de bnii. \v 36 Gusu zegne rzu te mos ne noze kambë́z gan pa or yberee xpatron men ne za te dooy, chen yxal men yuu zegne ykanya xpatron men txuyaglaa or ne yberee xpatron men. \v 37 Nzoon yra mos ne chene ydxiin xpatron men, le men zobna. Nligue yna noo lo de yra de ne skaa xpatron men mandil lo xab xpatron men, lex yzoob xpatron men men lo mezh, gaa xpatron men nesyaa gu men. \v 38 Nzoon men belne ydxiin xpatron men gwrool gyëël o wkebre, le men benak zobna. \v 39 No gugaknan neree, ne belne nan xpexwaan te yuu gan pa or ydxiin ngbaan tee ngbaan kwan ngbaan lenxyuu men, sobna men ydeedet men si tee ngbaan kwan lenxyuu men. \v 40 Zenga ke laa de yra de, list gugak; porke te dxe ne axtegue ni kambë́zdet de Men ne wdxiid wak Mén, chiid men. \s1 Moswen no le mosmal \r (Mt. 24:45-51) \p \v 41 Lex wnabdiiz Bëd lo Jesus, re Bëd: \p ―Dechey, ¿pe noze por noo yra noo re de negwa u no por yrandxee mén re do? \p \v 42 Lex re Ne: \p ―¿Txu nak te moswen? Laa men nga nak te men ne noze list zu ne rsan xpatron men yra xmos xpatron men lo men chen ydee men ne gu xmos xpatron men or ne ryal gu men. \v 43 Nzoon mos guin ne chene rberee xpatron men, le men kalaa dxiin ne ryal ylaa men. \v 44 Nligue yna noo lo de yra de ne su xpatron men men ynebééy men yrandxee ne rap xpatron men. \v 45 Per belne nuu lextoo mos guin ne ybereedetgue xpatron men, rzelo men rzakzi men semos men, mos mgyeey mos wnaatee, le laa men rzob ru rootee, axtegue rzudxen men. \v 46 Laatee te dxe ne axtegue ni kambë́zdet men xpatron men, ydxiin xpatron men no te or ne axtegue ni nandet men ne ydxiin xpatron men. Kesentyent yzakzi xpatron men men, yxaal xpatron men men ledne rya yra mén ne rlaleedxdet Dëdyuzh. \p \v 47 ’Mos ne nan gan pe rlaan xpatron men ylaa men, per rzudet men noze list, ni rlaadet men zegne rlaan xpatron men, kesentyent sakzi mos guin. \v 48 Per le mos ne nandet gan pe rlaan xpatron men ylaa men, lex rlaa men ne rzëël sakzi men, beeytee sakzi men. Porke men ne wseleedx Dëdyuzh gyelenyenii lo, ntozdee ndal ne rap men degne ylaa men. Zenga ke men ne wdee Dëdyuzh poder lo, ntozdee ndal ne gakgyii Dëdyuzh lo men. \s1 Sdil mén men ne rlaleedx Jesus \r (Mt. 10:34-36) \p \v 49 ’Zëëd noo nee gyëzlyuree zegnak men ne rzobgyi pagoxtee; no ¡zoon noo naal pezee ykagyigoo! \v 50 Rap noo degne sak noo te gyelnaroo, no ¡kesentyent baanske nuu lextoo noo axtegue ne le we gak! \v 51 ¿Pe nuu lextoo de yra de ne gyelendxi zëdneey noo gyëzlyu? Yna noo lo de ne zëdneeydet noo gyelendxi, sinke le noo zëdneey dil. \v 52 Porke desde nedxeree, gaay mén ne nak te familye tilelsaa, tson men gaken tilno txup men, txup men gaken tilno tson men. \v 53 Ngwzan-mgyeey tilno laake xpee, le xpee men tilno laake xuz; ngwzan-wnaa tilno laake xsaap, le xsaap men tilno laake xnaa; le ngwzhizh tilno laake xnasweguer, le xnasweguer ngwzhizh tilno laake ngwzhizh. \s1 Beey ne ruu zhinybaa \r (Mt. 16:1-4; Mr. 8:11-13) \p \v 54 No re Jesus lo yra mén guin: \p ―Chene rwii de yra de ne ryas bëw nes ledne raaz ngbiz, nan de, syab gyo, no zenga rak. \v 55 No chene rlen mee nes sur, nan de, neey gak, no rak neey. \v 56 ¡Gugannaa laa de nan! Belne rdee de kwent gan pe rna beey ne ruu zhinybaa no ne ruu gyëzlyu, ¿pezee rdeedet de kwent gan pe rna yra ne kayak lad de yra de naaree? \s1 Rap mén degne ye men gan pezee kwë́z xdil men \r (Mt. 5:25-26) \p \v 57 ’¿Penak ryenden de laake de gan gonezhe nak ne xnëz? \v 58 Belne nuu mén rdxig de lo xtis, guye gan pezee gyan de diiz yrup de men antes ne ydxig men de lo xtis; porke belne ydxig men de lo xtis, sdekwent xtis de lo polisi, chen ysee men de chegyiib. \v 59 Ynague noo lo de ne yruudet de chegyiib axtegue ne gyizh de laltee ne ynab xtis lo de. \c 13 \s1 Men ne ysaandet xgyelmal, sluzh men \p \v 1 Cheguin ke wa tebëd mén lo Jesus, wuu men diiz ne wket Pilato tebëd men-Galilea. Lex wgoots Pilato xren men yra we xren maa ne wseleedx yra mén guin por Dëdyuzh. \v 2 Lex re Jesus lo men: \p ―¿Pe nuu lextoo de ne por ne ntozdee zeeb mén guin dol ke lo yra men-Galilea, neguin wzak men zenga? \v 3 Yna noo lo de yra de ne let zengadeto. Belne laa de ne ysaandet de xgyelmal de, laake zenga ke sak de. \v 4 ¿U nuu lextoo de ne chene wet chimtson men-Jerusalén ne watxee torre ne zob ledne la Siloé led, ntozdee zeeb men dol ke lo yra men ne nuu Jerusalén? \v 5 Yna noo lo de yra de ne let zengadeto. Belne laa de ne ysaandet de xgyelmal de, laake zenga ke sak de. \s1 Xkwent yag-ig ne rkaadet ig lo \p \v 6 Lex wuu Jesus zegnak te kwent lo men, re Ne: \p ―Rap te mgyeey tebzhaan yag-ig lo xelyu men ledne rap men blag ub, lex wa men wii gan pe ka ig lo we, per bet ig wzëldet. \v 7 Lex re men lo men ne rapkwent lyu guin: “Gukwii gante, che wyon iz zëëd noo zëdye noo ig lo yagree, per bet ig rzëldet lo we. Gutxuugo, porke noze rlanxii we lo lyu.” \v 8 Wke mén guin ne rapkwent lyu guin, re men: “Dechey, zeguezobleso ste izree, ne yseyul noo yu zhiino, lex guu noo beebo. \v 9 Pazer skaa nex lo we. Belne ykaadet nex lo we, lex ytxuug bo.” \s1 Wneseyaken Jesus te wnaa ne mëg \p \v 10 Te dxe ne rne men-Israel, kaneluu Jesus mén leen te ydoo. \v 11 Nga zob te wnaa ne che wzaa chimtson iz rzhuun. Laa te menzab nak ne wsanmëg men, axtegue rakdetlel gaknli men. \v 12 Chene wii Jesus men, wbëz Ne men, lex re Ne lo men: \p ―Wnaae, che wbëz gyelgyiz gwa ne rzak de. \p \v 13 Lex wxob nya Ne led men; orgueguin waknli men. Wzelo men rzaknon men Dëdyuzh. \v 14 Per kesentyent wlayaa mén ne rnebééy lenydoo guin por ne wneseyaken Ne wnaa guin dxe ne rne men-Israel, lex re men lo yra mén: \p ―Xuup dxe ne rak dxiin nuu; dxe guin gutaa gak de rmed, chiidet de dxe ne rne be. \p \v 15 Lex wke Ne re Ne: \p ―¡Gugannaa laa de wen! ¿Pe rchildet de xyuz de u xbur de dxe ne rne be chen tsano de ma gonis? \v 16 Le wnaaree naa ne zëëd xnëz Abraham ne che wzaa chimtson iz rlaa Bzelo ne rzhuun men, ¿peguin nuudet gyaken men dxe ne rne be? \p \v 17 Chene re Ne zenga, wtuunen yra mén ne rlaa lo Ne. Per le yra mén rzhiilen men ne rwii men yra ne nzoon ne rlaa Ne. \s1 Xkwent medx lyagwlizh \r (Mt. 13:31-32; Mr. 4:30-32) \p \v 18 No re Jesus: \p ―¿Pagox rzaglo ne rkyeen Dëdyuzh? ¿Pagox ynesaglo noo we? \v 19 Rzaglo we te medx lyagwlizh ne rlabni te mén lo xelyu men. Rroo we axtegue rako zegnak tebzhaan yag, ra mgyin rzhexkwaa ma xeftxëës ma zhuuko. \s1 Xkwent lebadur \r (Mt. 13:33) \p \v 20 Lex re Jesus ste: \p ―¿Pagox ynesaglo noo ne rkyeen Dëdyuzh? \v 21 Rzaglo we lebadur ne rgoots te wnaa tson medid rin chen ynesegyi we yrandxee ngob. \s1 Ruyaglanzun \r (Mt. 7:13-14, 21-23) \p \v 22 Chene za Jesus Jerusalén, rneluu Ne mén yra gyëzwin gyëznzhootee ne rdee Ne. \v 23 Lex wnabdiiz te mén lo Ne, re men: \p ―Dechey, ¿pe zhindxee mén yláá lo dol? \p Wke Ne re Ne: \p \v 24 ―Guye gan pezee tee de nes ruyaglanzun; porke yna noo lo de ne ndalyaa mén ylaan tee, per gakdet tee men. \v 25 Chene le mén ne nako xyuu che waxee wtsëë yuu, yra de belne wyan de fwer, ykanya de txuyaglaa; lex gue de: “Dechey, guxal yuu tee noo.” Per yke men, yna men lo de: “Nandet noo txu ménzhe de.” \v 26 Lex selo de gue de lo men: “Wu noo, woo noo yra noo de, no wneluu de noo ledne nak ruxnëz noo.” \v 27 Per yke men, yna men lo de: “Che na noo lo de ne nandet noo txu ménzhe de. Gubetxee lo noo, mendol.” \v 28 Nga goon de axtegue guleey de ne kwii de le Abraham, le Isaac, le Jacob, no le yra profet nuu ledne rnebééy Dëdyuzh, le laa de wyan fwer. \v 29 Porke sdxiin mén ne nuu ydendxee gyëzlyu sob men gu men ledne rnebééy Dëdyuzh. \v 30 No ndal men ne nak men lultim naaree, gak men primer; no ndal ke men ne nak men primer, gak men lultim. \s1 Diiz ne re Jesus por men-Jerusalén \r (Mt. 23:37-39) \p \v 31 Dxe ke guin wdxiin tebëd men ne nak farisew, re men lo Jesus: \p ―Guruu nee, gugya, porke le Herodes rlaan yket de. \p \v 32 Wke Ne re Ne lo men: \p ―Gutsa gue de lo mëëzro nak Herodes: “Nedxeree no le yzhe koo noo menzab lextoo mén no yneseyaken noo mengyiz; wiz gyal noo.” \v 33 Per rap noo degne tsa noo ledne ryal tsa noo nedxeree, yzhe lee no le wiz, porke nuudet guet te profet ste gyëz belne nakdeto gyëz-Jerusalén. \p \v 34 ’¡Men-Jerusalén, men-Jerusalén, ne rket profet no ne rgugye men ne wxaal Dëdyuzh lad de yra de! ¡Blazhtee tir wlaan noo ntop noo de yra de zegne rtop ngyed zhiin ngyed rguu ma ma lenxpaan maa, per nadet de! \v 35 Por neguin noze nles gyan laz de; no yna noo lo de yra de, ne kwiidetre de noo axtegue ne ydxiin dxe ne gue de: “¡Dëdyuzh gaknonen men ne zëëd por la Dëdyuzh!” \c 14 \s1 Wneseyaken Jesus te mgyeey ne nuu gyi \p \v 1 Te dxe ne rne men-Israel, wa Jesus gwdu ruxyuu te men ne nak farisew ne rnebééy. Le stebëd farisew noze kaleedx gan kox ylaa Ne. \v 2 Nga nes lo Ne zob te mgyeey ne nuu gyi. \v 3 Lex wnabdiiz Ne lo maxter ley no le lo yra men ne nak farisew, re Ne: \p ―¿Pe zak yneseyaken me te mengyiz dxe ne rne me u gakdeto? \p \v 4 Per noze chi wzob men yra men, wkedet men. Orguin wnëëz Ne nya mén guin, wneseyaken Ne men, lex re Ne lo men ne gya men. \v 5 Zhich guin re Ne lo men ne nak farisew: \p ―Belne nuu de te de gyab te xbur o te xyuz te leen pos dxe ne rne be, ¿pe tsaloodetgue de ma orgueguin? \p \v 6 Axtegue wkedet men. \s1 Mén ne ra dooy \p \v 7 Chene wii Jesus pezee rbe mén lo mezh ledne rzob mennon chen sob men, re Ne lo men: \p \v 8 ―Chene rbëz mén de ne tsa de te dooy, sobdet de ledne rzob men ne nondee, porke tegue ydxiin ste myooz ne mazre nondee ke laa de. \v 9 Lex chiid men ne wbëz de yrup de mén guin, yna men lo de: “Gudee ledne zob de sob ménree.” Rap de degne suli de nga; kon gyelentu tsa de sob de axtegue lultim. \v 10 Por neguin chene rbëz mén de ne tsa de te dooy, axtegue lultim gusob, chen chene chiid men ne wbëz de, yna men lo de: “Mig, gutee sob de ledne zob men ne nondee.” Zenga gyeep xeblaan de nes lo yra mén ne zob lo mezh. \v 11 Porke yra mén ne nuu lextoo non men, men guin gaknondet; le men ne nuu lextoo bet nondet, men guin gaknon. \p \v 12 No re Ne lo mén guin ne wbëz Ne ne tsa Ne gwdu: \p ―Chene rtsoow de te kwe o te xsëë, kwëzdet de men ne nak xmig de, ni men ne nak bech de, ni xparyent de, ni menrik ne nuu guex ruxyuu de, porke tegue no men ytsoow te nesyaa, lex kwëz men de tsa de gwdu ruxyuu men, chen ycheree men ne wdee de wu men. \v 13 Mazdee chene rlaa de te lni, gukwëz menprob, menbeer, mennguzh, menngwlëë, \v 14 chen zenga gaknzoon de, porke men guin gundet gan ycheree ne wlaa de por laa men; per chene yban yra mén ne wbán xnëz, Dëdyuzh yniiz ne ryal de. \s1 Xkwent te xsëë \p \v 15 Chene won te mén ne zobno Jesus lo mezh ne re Ne zenga, re men lo Ne: \p ―¡Nzoon men ne sob gu ledne rnebééy Dëdyuzh! \p \v 16 Lex re Ne lo men: \p ―Te mgyeey wzhexkwaa men te xsëë, lex re men lo ndalyaa mén ne tsa men gwdu ruxyuu men. \v 17 Chene le or ne guxsëë men wdxiin, wxaal men mén ne rlaa dxiin lo men, wa men re men lo yra mén guin: “Gutaa yra de porke le xsëë che nuu.” \v 18 Per wzelo men yra men wren wren ne rak men gyii. Men primer re: “Gyed wkandxee noo tebla lyu; rap noo degne tsa noo wii we. Ynab noo lo de ne gue de lo men ne gundet noo gan tsa noo.” \v 19 Le ste men re: “Gyed wkandxee noo gaay nëz yuz; le noo tsalaa ma preb. Ynab noo lo de ne gue de lo men ne gundet noo gan tsa noo.” \v 20 Le ste men re: “Gyed wtsëlnyandxee noo; gundet noo gan tsa noo.” \v 21 Chene wberee mén guin ne rlaa dxiin, re meno lo xpatron men. Wlaa xpatron men. Lex re xpatron men lo men: “Gyiid gyiidske gutsa runëzyu runëzlestee ne za lenlgyëz, gutsaxii menprob, menbeer, mennguzh, menngwlëë.” \v 22 Chene wberee mén guin ne rlaa dxiin lo men, re men lo xpatron men: “Dechey, che wlaa noo zegne wkyeen de, no benak nuur lugar lenyuu.” \v 23 Lex re xpatron men lo men: “Gutsa yde runëz wa no le yde runëznii; gukyeen stebëd mén chiid men, chen gyezaa lenxyuu noo. \v 24 Porke yna noo lo de ne ni te mén ne wbëz noo primer, gudet xsëëree ne wtsoow noo.” \s1 Mén ne rlaan gak xpén Jesus \p \v 25 Ndalyaa mén zanal Jesus; lex wcheree lo Ne, re Ne lo men: \p \v 26 ―Belne nuu mén zëdnal noo, per ryaandet men noo mazre ke lo xuz men, ke lo xnaa men, ke lo xewnaa men, ke lo zhiin men, ke lo bech men, ke lo bzaan men, o ke lo men laake men, gakdet gak men xpén noo. \v 27 Men ne zëdnal noo, per rlaandet men gak men sufrir, gakdet gak men xpén noo. \v 28 Yzoopo, belne nuu mén rlaan ylep te yuu ne nzhoo, ¿peguin rzobdet men ylebleedx men primer gan palal yrukaa we, chen kwii men gan pe zaglo ne nzen men por ne yzalo meno? \v 29 Tegue chene che wgyix men simyent, gundet men gan yzalo meno; yrandxee mén ne wii wgyix men simyent, selo men yzhidxno men men, \v 30 gue men: “Noze wzelo ménree wlep men yuuree, per wundet men gan nzalo meno.” \v 31 O belne tsa te rrey tilno ste rrey, ¿peguin rzobdet men ylebleedx men primer gan pe zun chiimil xsoldad men gan tilno men men ne zano galmil soldad? \v 32 Belne ryenen men ne gundet men gan lo ste rrey guin, sxaal men mén ne tsa ynii diztsoow lo rrey guin chene benak zu men nat, chen gyakchi xdil men. \v 33 Zenga ke kwaskyertee mén ne rlaandet koleedx ne rap, gakdet gak men xpén noo. \s1 Belne gaknzhidetre zëd \r (Mt. 5:13; Mr. 9:50) \p \v 34 ’Zëd, ne wen nako; per belne gaknzhidetro, ¿pezee gak gaknzhi we ste? \v 35 Batre ykyiindeto, ni por ne gako yu, ni por ne tsa we lad beeb, sinke noze ysee méno. Men ne rkagyedyag diiz, gon men neree ne rzëët noo. \c 15 \s1 Xkwent mëkzhiil ne wyab \r (Mt. 18:10-14) \p \v 1 Wbig yra men ne rgoob zeg impwest lo Jesus yra men stebëd mendol, chen gon men ne rzëët Ne. \v 2 Lex wzelo yra men ne nak farisew yra men maxter ley rnii men por laa Ne, re men: \p ―Ménree rtsëlsaa men mendol no ru men yra men men. \p \v 3 Lex re Ne lo men yra men: \p \v 4 ―Yzoopo, belne nuu mén rap tebgwyuu mëkzhiil, lex gyab ma te maa. ¿Peguin ysandet men taplalno-chimtap ma guin den chen tsaye men ma ne wyab axtegue ne tsël maa? \v 5 Le chene le ma rzël lo men, rzhiilen men, rxobyen men maa. \v 6 Chene rdxiin men ruxyuu men, rtop men yra xmig men no le yra men ne nuu guex ruxyuu men, lex nan men lo mén guin: “Guzhiilen zegne rzhiilen noo, porke le xpëkzhiil noo ne wyab, le ma che wzël.” \v 7 Yna noo lo de yra de ne zenga ke kesentyent nuu gyelgwzhiil gyeybaa por te mendol ne rsaan xgyelmal, ke por taplalno-chimtap menwen ne che rkyiindetre ysaan xgyelmal. \s1 Xkwent med ne wyab \p \v 8 ’O yzoopo, nzen te wnaa chii med plat, lex wyabo tebo. ¿Pe ykaadet men bnii, lex yloob men xyuu men chen ye meno chelo chelondxee axtegue ne tsëlo lo men? \v 9 No chene le we rzël, rtop men yra xmig men no le yra men ne nuu guex ruxyuu men, lex nan men lo mén guin: “Guzhiilen zegne rzhiilen noo, porke le xmed noo ne wyab, le we che wzël.” \v 10 Yna noo lo de yra de ne zenga ke rzhiilen yra xangel Dëdyuzh por te mendol ne rsaan xgyelmal. \s1 Xkwent men ne run perdon xpee \p \v 11 No re Jesus lo yra mén guin: \p ―Te mgyeey rap men txup xpee men. \v 12 Lex re mewindee lo xuz mee: “Dëde, guniiz ne ryal noo.” Orguin wdee xuz me ne ryal me te te mee. \v 13 Zhichegue wako, wtoo mewindee yrandxee ne ryal mee, lex kon med guin wruu me sya me nat ledne wdenyaxla mee we yrandxoo, porke wbán me zegne rlaantee mee. \v 14 Chene che wdenya yra xmed mee, wuu gbiin nga ledne nuu mee; wzëldetre ne nyu mee. \v 15 Wruu me waye me dxiin lo te mgyeey ne nuu nga, lex wxaal men me xden men chen gapkwent me kuch. \v 16 Baanske rlaan me gu me ne ru kuch, per rut rdeedeto gu mee.\fig Mee ne wlaan nyu ne ru kuch|src="38_CN01759B.TIF" size="COL" ref="Luke 15:15-16" \fig* \v 17 Wyal wdebo, wzob me wlebleedx mee, re mee: “¡Blazhtee mos rap xuz noo ruxyuu me, no axtegue sober rak ne ru men, le noo ka nee retgbiin! \v 18 Mazdee yberee noo lo xuz noo, gue noo lo me: Dëde, noze xdol noo wye noo nes lo Dëdyuzh no le nes lo de; \v 19 che rzëëldetre noo ne ynii de noo zhiin de, gugun noo kwent zegnak te xmos de.” \v 20 Lex wka me nëz sya me ruxyuu xuz mee. \p ’Benak natre za mee le xuz mee che wii mee. Orguin wles lextoo men mee, noze rzhoon men wa men wtsëlo men mee, wgyeedx men mee, woo men bzhid gyedkwes mee. \v 21 Lex re me lo men: “Dëde, noze xdol noo wye noo nes lo Dëdyuzh no le nes lo de; che rzëëldetre noo ne ynii de noo zhiin de.” \v 22 Per re xuz me lo xmos men: “Gyiid gyiidske gukoo lër ne mazre wendee gunegak xpee noo, no gusee te nil xkwen mee, no gukaa gyël nii mee. \v 23 Gutsaxii yuz ne mazre rroodee, guket maa. ¡Gu be, ylaa be te lni! \v 24 Porke xpee noo meree, por noo che wet mee, orree le me wban; che wyab mee, no le me wzël ke.” Lex wzelo men wlaa men lni. \p \v 25 ’Le xpee men megol za den; chene wberee me ne wdxiin me guex ruyuu, won me rool musk no rya mén. \v 26 Lex wbëz me te xmos xuz mee, wnabdiiz me lo men gan kox rak. \v 27 Orguin re men lo mee: “Rongue de, le bech de wberee; lex neguin wkyeen xuz de wet te yuz ne mazre rroodee, porke wen ngyëëltee me wlenza mee.” \v 28 Per wlaa megol ne won megol zenga; nadet me ndee me lenyuu. Wap xuz me degne wruu men, wanab men lo me ne tee mee. \v 29 Orguin re me lo xuz mee: “Laa de nan de gan blazh iz kalaa noo dxiin lo de no yrandxee xdiiz de ron noo, per nunk gardet yniiz de mase te chibwin yket noo gu noo yra noo xmig noo. \v 30 Per le naaree ne wlenza xpee de ne watenyaxla xmed de lo yra wnaa ne rkano wren wren mgyeey, le de wket yuz ne mazre rroodee por laa mee.” \v 31 Orguin re xuz me lo mee: “Zhiin, yzaandxee dxe zu de lo noo, no yrandxee ne rap noo, xen de nako. \v 32 Per orree kesentyent rzëël ne ylaa be lni no rzëël ne yzhiilen be, porke por noo, le bech de ne che wet, le zhaa wban; che wyab zhaa, no le zhaa wzël lo be ste.” \c 16 \s1 Xkwent te mos \p \v 1 No re Jesus lo yra xpén Ne: \p ―Wuu te menrik ne rap te mos ne rapkwent yrandxee ne rap menrik guin, lex wa mén wa gue mén lo men ne noze rxiin mos guin yrandxee xen men. \v 2 Lex wbëz men mos guin, re men lo men: “¿Pagox gwa ron noo diiz kalaa de? Guniiz kwent yra dxiin ne rlaa de, porke gakdetre gak de xmos noo.” \v 3 Orguin wzob mos guin wlebleedx men, re men: “¿Pezee ylaaleg noo naaree ne ygyitxee xpatron noo dxiin lo noo? Rundet noo gan ylaa noo dxinden no rtuunen noo ynab noo goon. \v 4 Per che nan noo gan pezee ylaa noo chen gap noo mén ne yniiz ruxyuu ykaa noo chene ygyitxee men dxiin lo noo.” \v 5 Lex wbëz men tegue tegue mén ne zeeb lo xpatron men. Wnabdiiz men lo men ne wdxiin primer, re men: “¿Palal zeeb de lo xpatron noo?” \v 6 Wke men re men: “Tebgwyuu barril seyt zeeb noo.” Lex re mos guin lo men: “Le xgyiich de ne ka ne zeeb de nee, gyiid gyiidske guzhexkwaa stebo; guzoob lo we ne txupchii ko zeeb de.” \v 7 Zhich guin wnabdiiz men lo men ste men, re men: “Laa de naa, ¿palal zeeb de?” Wke men re men: “Noo zeeb tebgwyuu medid zhobxtil.” Lex re mos guin lo men: “Le xgyiich de ne ka ne zeeb de nee, guzhexkwaa stebo; guzoob lo we ne taplalego zeeb de.” \v 8 Kesentyent wzee wzak menrik guin ne wii men ne kesentyent list xmos men ne wzëlgue gan pezee wlaa xmos men. Mén ne zadet xnëz Dëdyuzh ntozdee list men ke lo mén ne za xnëz Dëdyuzh porke ryegue men gan pezee ylaa men yra semén men. \p \v 9 ’Yna noo lo de yra de, gukyiinen ne non ne rap de nee gyëzlyuree chen gap de xmig de, chen chene le ne non guin yra, che rap de men ne ykakwent de ledne gap de gyelembán ne nunk luzhdet. \p \v 10 ’Mén ne xnëz rlaa dxiin lo ne zhi, zenga ke xnëz rlaa men dxiin lo ne ndal. Le mén ne xnëzdet rlaa dxiin lo ne zhi, xnëzdet ke rlaa men dxiin lo ne ndal. \v 11 Belne xnëzdet rlaa de lo ne non ne nuu gyëzlyuree, ¿txuzh gap de konfyans lo ne nli non ne nuu gyeybaa? \v 12 No belne xnëzdet rlaa de lo ne nak xen mén, ¿txuzh yniiz ne ryal de? \p \v 13 ’Ni te mos gakdet ylaa dxiin lo txup patron, porke swinyaan men te men, le ste men gyaan men, o gakwen men lo men te men, le ste men ylaandet men. Zenga ke laa de yra de, gakdet ylaa de dxiin lo Dëdyuzh no sobleedx ke de med. \p \v 14 Kom kesentyent rdeb med lextoo yra men ne nak farisew, ne won men ne re Ne zenga, wzelo men wzhidxno men Ne. \v 15 Lex re Ne lo men: \p ―Laa de yra de rlaa de zeg rlaa menwen nes lo mén. Per rnebeey Dëdyuzh lextoo de; porke logne non rzak mén, rbix lextoo Dëdyuzho. \s1 Ley no le ne rkyeen Dëdyuzh \p \v 16 ’Yra ne zëëd lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises no le yra ne wkaa yra profet, wkayakzëëto axtegue ne le Xwa ne rtxobnis wuu. No desde cheguin wzelo wakzëët xdiznzoon Dëdyuzh no le zegne rkyeen Ne, no yrandxee mén rye gan pezee ylaa men chen tee men ledne rnebééy Ne. \p \v 17 ’Per mazre mbëëdee nitlo gyeybaa gyëzlyutee ke ne gakdet te diiz ne zëëd lo ley. \s1 Le Jesus rneluu xkwent mén ne rchil xgyeltsëlnya \r (Mt. 19:1-12; Mr. 10:1-12) \p \v 18 ’Belne nuu mgyeey rchil xgyeltsëlnya yrup men xewnaa men, lex rtsëlnya men yrup men ste wnaa, reey men dol ne la adulterio. Zenga ke mgyeey ne rtsëlnya wnaa ne che wbil xgyeltsëlnya, laake reey ke men dol ne la adulterio. \s1 Xkwent te menrik yrup men te men ne la Laser \p \v 19 ’Wuu te menrik ne rak lër ne mazre zhaandxee no ne mazre nyezh non, no yzaandxee dxe rlaa men lniroo. \v 20 Wuu ke te menprob ne la Laser, noze yde led men rlen gyeez; ra men rzob men ruxyagruyuu menrik guin. \v 21 Baanske rlaan men gu men ne ratxee zhiin xmezh menrik guin; axtegue mëëk ra rlë lo gyeez ne ndxiib led men. \v 22 Chene wdxiin dxe ne le menprob guin wet, weey angel men sya men ledne nuu Abraham. No wet ke menrik guin, lex wgugyeer mén men. \v 23 Le chene le menrik guin kayak sufrir linfyeren, wlis lo men wii men Abraham axtegue nat, le menprob guin zu koo Abraham. \v 24 Orguin wkarëz men, re men: “Dëd Abraham, gules lextoo de noo; guxaal Laser ysee xkwen Laser lo nis, lex chiid Laser ygaz Laser lo loz noo, porke kesentyent baanske rzak noo lo gyiree.” \v 25 Per wke Abraham, re Abraham lo men: “Zhiin, gunileedx ne wen wa de ydeblo ne wbán de lo gyëzlyu, le Laser baanske wzak. Orrenaa le Laser nuu ledne rzhiilen Laser, le laa de kayak sufrir. \v 26 No stebo, nuudet tsa mén ne nuu nee wa; ni mén ne nuu wa, nuudet chiid men nee, porke ka te yúroo gwrooltee lad be yra be.” \v 27 Orguin re menrik guin lo Abraham: “Ynab noo lo de bes Dëde, ne yxaal de Laser ruxyuu xuz noo, \v 28 ledne nuu gaay bech noo, chen tsanii Laser lo zhaa, chen chiidet zhaa lo kastigrooree.” \v 29 Lex re Abraham lo men: “Rap zhaa logne wkaa Moises no le logne wkaa yra profet; neguin tsukas zhaa.” \v 30 Wke menrik guin, re men: “Ylaleedxdet zhaa we Dëde, per belne yban te mengut tsanii lo zhaa, saan zhaa xgyelmal zhaa.” \v 31 Per re Abraham lo men: “Belne rlaandet zhaa tsukas zhaa ne wkaa Moises ni ne wkaa yra profet, ni ylaleedxdet ke zhaa we, mase yban te mengut.” \c 17 \s1 Mén ne rlag ste mén lo dol \r (Mt. 18:6-7, 21-22; Mr. 9:42) \p \v 1 Re Jesus lo yra xpén Ne: \p ―Syemper zuu ne ysegyee lextoo mén ne gyab men lo dol; per ¡prob mén ne ysegyee lextoo semén ne gyab men lo dol! \v 2 Mazre wendee por laa men yliib mén te gyenzhoo ne rkyiinen molin lenyen men, lex ytxoon mén men lo nisdoo, ke ne ysegyee men lextoo te men ne gyed wzelondxee rlaleedx noo ne ye men dol. \v 3 Gugap kwent. \p ’Belne nuu pe dol rlaa xkompanyer de de, gugakndux lo men; belne ysaan meno, gugun men perdon. \v 4 No belne nuu pe rlaa men de guedx tir te dxe, belne rberee men guedx tir nan men lo de: “Ybereedetre noo ylaa noo we”, rap de degne gun de men perdon. \s1 Men ne rlaan ne ylaleedxre Dëdyuzh \p \v 5 Re yra xpoxter Jesus lo Ne: \p ―Gulaa ne ylaleedxre noo Dëdyuzh. \p \v 6 Lex re Ne lo men yra men: \p ―Belne rlaleedx de Dëdyuzh mase medid landxel te medx lyagwlizh, zun de gan gue de lo yagree: “Gulaaz nee, gutsa sob de lo nisdoo”, no zono xdiiz de. \s1 Logne rap te mos degne ylaa men \p \v 7 ’¿Txu laa de yra de ne rap te mos ne ragaan yuz o ne rapkwent yuz, zegne rberee men, nangue de lo men: “Gutee sob de lo mezh chen gu de”? \v 8 Lel nan de lo men: “Guzhexkwaa xsëë. Gukaa xmandil de lo xab de, gugaa nesyaa guxsëë noo, axtegue ne luzh gu gootee noo; lex gu de, goo de.” \v 9 Axtegue ni dexkyizhtee rdeedet de lo men por ne wlaa men yra ne rkyeen de. \v 10 Zenga ke laa de yra de, chene che wlaa de yra ne rkyeen Dëdyuzh, rap de degne gue de: “Mos ne bat rkyiindet nak be, porke nonchee ne rap be degne ylaa be, neguin wlaa be.” \s1 Wneseyaken Jesus chii mén ne rzak gyiz ne la lepra \p \v 11 Ne za Jesus Jerusalén, wdee Ne yra gyëz ne nak lo lyu ne la Samaria no le lo lyu ne la Galilea. \v 12 Ne wdxiin Ne te gyëzwin, wa chii mén ne rzak gyiz ne la lepra watsëlo men Ne, per wbigdet men axtegue lo Ne. \v 13 Lex wkarëz men, re men: \p ―¡Jesus, Maxter, gules lextoo de noo yra noo! \p \v 14 Chene wii Ne men, re Ne lo men: \p ―Gutsa lo fxuz gutsaluu led de. \p Nëzgue za men, wyaken led men. \v 15 Ne wii te mén guin ne wyaken men, wberee men, lex ndípse wnii men wzaknon men Dëdyuzh. \v 16 Wzuzhib men lo Jesus, wlitlo men axtegue wtee lo men lyu, wdee men dexkyizhtee lo Ne. Men-Samaria nak men. \v 17 Orguin re Ne lo men: \p ―¿Pe let chiidet nak de yra de ne wyaken? ¿Gozh men sgaa men? \v 18 ¿Pe nonchee menzitree nak ne wberee ne saknon Dëdyuzh? \p \v 19 Orguin re Ne lo mén guin: \p ―Gusuli, gugya; por ne wlaleedx de noo, wyaken de. \s1 Gan pa or gak ne rkyeen Dëdyuzh \r (Mt. 24:23-28, 36-41) \p \v 20 Wnabdiiz yra men ne nak farisew lo Jesus gan pa or gak ne rkyeen Dëdyuzh, lex wke Ne re Ne: \p ―Ne rkyeen Dëdyuzh nakdeto ne gak kwii mén. \v 21 Guedet mén: “Le we nee”, o “Le we wa”; porke le ne rkyeen Dëdyuzh che kayak lad de yra de. \p \v 22 Zhich guin re Ne lo yra xpén Ne: \p ―Sdxiin dxe ne ylaan de kwii de Men ne wdxiid wak Mén mase tendxee dxe, per kwiidet de men. \v 23 No zuu mén ne yna lo de: “Le men zu nee”, o “Le men zu wa.” Per tsadet de, ni tsanaldet de men. \v 24 Porke zegne raknyoo rkabtsa ne reep nis gyeybaa rnëëzo nesree nesrotee, zenga gak chene ydxiin dxe ne chiid Men ne wdxiid wak Mén. \v 25 Per primer rap men degne kesentyent gak men sufrir, no ylaandet mén ne nuu naaree men. \v 26 Zegne wak tyemp ne wuu Noé, zenga ke gak chene chiid Men ne wdxiid wak Mén. \v 27 Porke cheguin ru mén, roo mén, rtsëlnya mén, rdee zhinzaap mén rtsëlnya, axtegue ne le Noé wdee lenbark; wyab gyoroo gyoduxtee, wketo men yrandxee men. \v 28 Zenga ke wak tyemp ne wuu Lot: ru mén, roo mén, rzii mén, rtoo mén, rguu mén bni, rzaa xyuu mén; \v 29 per chene le Lot wruu Sodoma, wlen gyi gyeybaa no le ne la azufre, wketo yrandxee mén. \v 30 Zenga ke gak chene ydxiin dxe ne chiid Men ne wdxiid wak Mén. \p \v 31 ’Chene ydxiin dxe guin, men ne zob xtoo xyuu rap men degne yzhoon men, koodet men ne nuu lenxyuu men; men ne zu den ybereedet men gya men ruxyuu men. \v 32 Gukanzaleedx ne wzak xewnaa Lot. \v 33 Men ne rkaa xgyelembán lextoo, zako perdid; per le men ne rboleedx xgyelembán, zap men gyelembán ne nunk luzhdet. \p \v 34 ’Yna noo lo de yra de ne gyëël guin ne chiid Men ne wdxiid wak Mén, ledne nex txup mén te lo loon, te men gya, te men gyan. \v 35 Zenga ke ledne kayuut txup wnaa, te men gya, te men gyan. \v 36 No ledne zu txup mgyeey den, te men gya, te men gyan. \p \v 37 Lex wnabdiiz men lo Ne, re men: \p ―¿Pazh gak negwa, Dechey? \p Wke Ne re Ne: \p ―Zaknyoogoo zegne raknyoo ledne nex mawet, rdop ngolo. \c 18 \s1 Xkwent te wnabyud yrup men te jwes \p \v 1 Wzëët Jesus zegnak te kwent lo men yra men chen yseed men ne yzaandxee dxe ynab men lo Dëdyuzh, sin ne ytxuugdet lextoo men. \v 2 Re Ne: \p ―Te gyëz wuu te jwes ne rdxedet Dëdyuzh, ni raknzebnëzdet men lo mén. \v 3 Gyëz ke guin wuu te wnabyud ne ranab gyelextis guetse guetse por te dil ne rap men yrup men mén ne rlaa lo men. \v 4 Xche wkaa men zenga, nadet jwes guin nyukasgue men, per zhich guin nuu lextoo jwes guin: “Mase rdxedet noo Dëdyuzh, ni raknzebnëzdet noo lo mén, \v 5 per por tant zëdlandxiin wnaaree lo noo, ylaache noo xgyelextis men chen chiidetre men, antes ne yneseyal men xpasens noo.” \p \v 6 No re Jesus lo men yra men: \p ―Belne zeree re jwes mal guin, \v 7 ¡peleske Dëdyuzh ne tsukasdet xpén Ne ne rnab lo Ne dxe gyëëltee! ¿Peguin tsukasdetgue Ne men? \v 8 Yna noo lo de yra de ne zukasgue Ne men. Per chene chiid Men ne wdxiid wak Mén, ¿pe benakleg sël mén ne rlaleedx Dëdyuzh lo men lo gyëzlyuree? \s1 Xkwent men ne nak farisew no le men ne rgoob zeg impwest \p \v 9 Wzëët Jesus ste zegnak kwent por mén ne nuu lextoo noze laa men xnëz rlaa per le ste mén xnëzdet rlaa, re Ne: \p \v 10 ―Wa txup mgyeey lenxeydoo Dëdyuzh wnab men lo Dëdyuzh: te men nak farisew, le ste men nak men ne rgoob zeg impwest. \v 11 Men ne nak farisew, zuli men wnab lo Dëdyuzh, zeree re men: “Dëdyuzhe, dexkyizhtee de ne nakdet noo zegnak gwrol mén ne ngbaan, ne mal, no ne rkano ste wnaa; ni nakdet noo zegnak mén gwa ne rgoob zeg impwest. \v 12 Noo txup tir rkwan noo te leen xman, rudet noo chene rnab noo lo de, no yra ne run noo gan, rlachii noo we, lex rniiz noo tebchii we por laa de.” \v 13 Per le men guin ne rgoob zeg impwest, axtegue nat wzu men, ni wyezhdet men nlisgya lo men gyeybaa, sinke rgap laz men, re men: “¡Dëdyuzh, gules lextoo de noo ne nak noo mendol!” \v 14 Yna noo lo de yra de ne chene le men guin ne rgoob zeg impwest wberee ruxyuu men, che wun Dëdyuzh men perdon, per le men ne nak farisew, wundet Dëdyuzh men perdon. Porke yrandxee mén ne rlanon laake, mén guin bet nondet lo Dëdyuzh; le mén ne nuu lextoo ne bet nondet, mén guin gaknon lo Dëdyuzh. \s1 Wxob nya Jesus xtoo minwin \r (Mt. 19:13-15; Mr. 10:13-16) \p \v 15 Wdxinno mén minwin lo Jesus chen yxob nya Jesus xtoo miin; per chene wii xpén Jesus, wakndux men lo yra men ne wdxinno miin. \v 16 Per wbëz Jesus men yra men, lex re Ne lo men: \p ―Gudee si chiid minwin lo noo, ysoowdet de, porke ledne rnebééy Dëdyuzh, por mén ne nak zegnak minwin nako. \v 17 Nligue yna noo lo de yra de ne mén ne rlaandet ylaa ne rnebééy Dëdyuzh gakdet tee men ledne rnebééy Ne belne gakdet men zegnak minwin ne ron diiz. \s1 Wuu te menrik diiz yrup men Jesus \r (Mt. 19:16-30; Mr. 10:17-31) \p \v 18 Wnabdiiz te mén ne rnebééy lo men-Israel lo Jesus, re men: \p ―Maxter, laa de ne wen de, ¿pagox rap noo degne ylaa noo chen gap noo gyelembán ne nunk luzhdet? \p \v 19 Wke Jesus, re Ne lo men: \p ―¿Penak na de ne wen noo? Yët menwen; nonchee Dëdyuzh wen. \v 20 Laa de che nan de gan pagox rkyeen Dëdyuzh: “Ykanodet de mén ne nakdet lzaa de, yketet de mén, kwandet de, ykagyiidet de mén, gugaknzebnëz lo xuz de, gugaknzebnëz lo xnaa de.” \p \v 21 Orguin re mén guin lo Ne: \p ―Yrandxee negwa che rlaa noo axtegue ne win noo. \p \v 22 Chene won Ne ne re men zenga, re Ne lo men: \p ―Benak rak falt ylaa de ste kos: gutoo yrandxee ne rap de, lex gudee med lo menprob, chen gap de ne non ne nuu gyeybaa; lex chiid de chidnal de noo. \p \v 23 Per chene won mén guin zenga, kesentyent wunles lextoo men, porke kesentyent rik men. \v 24 Ne wii Ne ne wunles lextoo men, re Ne: \p ―¡Kesentyent ngan tee menrik ledne rnebééy Dëdyuzh! \v 25 Mazre mbëëdee tee te kamey gyeer ne zob nii gyëtsguzh ke ne tee te menrik ledne rnebééy Dëdyuzh. \p \v 26 Yra men ne won ne re Ne zenga, re men: \p ―¿Txuzh nak ne gun gan yláá lo kastig cheguin? \p \v 27 Lex re Ne lo men: \p ―Logne rundet mén gan ylaa men, Dëdyuzh si run Ne gan rlaa No. \p \v 28 Lex re Bëd lo Ne: \p ―Noo yra noo, wsan noo yrandxee ne rap noo, zëdnal noo de. \p \v 29 Lex wke Ne re Ne lo Bëd: \p ―Nligue yna noo lo de yra de ne kwaskyertee mén ne rsan xyuu, rsan xegwzan, rsan bech, rsan xewnaa, o rsan zhiin por ne rlaa men ne rkyeen Dëdyuzh, \v 30 kesentyent ndaldee ne ykakwent men nee gyëzlyuree, no sdxiin dxe ne gap men gyelembán ne nunk luzhdet. \s1 Ne wyon tir ne wzëët Jesus ne guet Ne \r (Mt. 20:17-19; Mr. 10:32-34) \p \v 31 Wbëz Jesus yra chibtxup xpén Ne waandxee, lex re Ne lo men: \p ―Orree tsa be Jerusalén ledne gak yra xkwent Men ne wdxiid wak Mén zegne wkaa yra profet. \v 32 Ydekwent mén men lo menzit, no yzhidxno mén men, yninyaan mén lo men, no ytxonxen mén lo men. \v 33 Ydee mén xkwent men; luzh nga yket mén men; per chene gyon gbiz, yban ke men. \p \v 34 Bet wdeedet men kwent gan penak re Ne zenga, ni nandet men gan pe rna ne re Ne zenga. \s1 Wlaa Jesus ne wyenii bzalo te menngwlëë \r (Mt. 20:29-34; Mr. 10:46-52) \p \v 35 Chene che guex ydxiin Jesus gyëz-Jericó, nga zob te menngwlëë runëz rnab men goon. \v 36 Ne won men ne rzheedx rdee ndal mén, wnabdiiz men gan kox rak. \v 37 Lex re mén lo men ne Jesus men-Nazaret za nga. \v 38 Lex wkarëz men, re men: \p ―¡Jesus, XPee David, gules lextoo de noo! \p \v 39 Yra mén ne zaner wakndux men lo mén guin chen gyakchi men, per lel mazre rkarëz men, re men: \p ―¡XPee David, gules lextoo de noo! \p \v 40 Orguin wzutsë Ne, lex wkyeen Ne mén waxii mén men. Chene wdxiin men guex lo Ne, wnabdiiz Ne lo men, re Ne: \p \v 41 ―¿Pagox rlaan de ylaa noo por laa de? \p Wke menngwlëë guin, re men: \p ―Dechey, rlaan noo gyenii bzalo noo. \p \v 42 Orguin re Ne lo men: \p ―¡Gyenii bzalo de! Por ne wlaleedx de noo, wyenii we. \p \v 43 Orgueguin wyenii bzalo mén guin; zanal men Ne, wzaknon men Dëdyuzh. No yrandxee mén ne wii neguin, no ke men wzaknon Dëdyuzh. \c 19 \s1 Wa Jesus ruxyuu Zaqueo \p \v 1 Ne wdxiin Jesus gyëz-Jericó, wdee Ne lenlgyëz guin. \v 2 Nga nuu te menrik ne la Zaqueo; laa men rnebééy lo men ne rgoob zeg impwest. \v 3 Rlaan men kwii men Ne, per rakdet gan kwii men Ne porke kesentyent ndal mén ndxin no ndopendxee men. \v 4 Por neguin wzaner men noze rzhoon men, wyeep men lo tebzhaan yag ne la sicómoro ne zob nes ledne tee Ne chen gak kwii men Ne.\fig Wii Jesus zob Zaqueo lo yag|src="39_CN01776B.TIF" size="COL" ref="Luke 19:4-5" \fig* \v 5 Chene wdee Ne nga, wii Ne nes gya, lex re Ne lo men: \p ―Zaqueo, gyiid gyiidske gugyët wa, porke ruxyuu de rap noo degne yzëën noo. \p \v 6 Orguin noze ryob rdxiintee wyët Zaqueo, no kesentyent rzhiilen men wano men Ne ruxyuu men. \v 7 Ne wii yra mén neguin, wzelo men yra men rnii men por laa Ne, re men: \p ―Le Jesus wdxiin ruxyuu te mendol. \p \v 8 Lex wzuli Zaqueo, re men lo Ne: \p ―Gukwii gante Dechey, ydee noo gwrool ne rap noo lo menprob, no belne nuu pe wkade noo mén chen wak wbaan noo men, ycheree noo tap lal ne wbaan noo lo men. \p \v 9 Lex re Ne lo men: \p ―Nedxeree wláá men ne nuu lenyuuree lo dol, porke laake no men rlaleedx Dëdyuzh zegne wlaleedx Abraham Dëdyuzh. \v 10 Le Men ne wdxiid wak Mén zëdye mén ne che wak perdid chen yselaa men men lo dol. \s1 Xkwent med \p \v 11 Wzëët Jesus zegnak te kwent lo mén ne kayon ne re Ne, porke che guex ydxiin Ne Jerusalén no porke nuu lextoo yra mén guin pazer orgueguin gak ne rkyeen Dëdyuzh. \v 12 Re Ne lo men: \p ―Wuu te mgyeey ne nak zhiin mennon, wruu men za men nat chen ylaa mén men rrey, lex yberee ke men. \v 13 Per antes ne yruu men, wbëz men chii xmos men, wdee men ndal med lo men te te men, lex re men lo men: “Gulano medree dxiin axtegue ne yberee noo.” \v 14 Per rwinyaan yrandxee menlaz men men, lex wxaal menlaz men tebëd mén zanal men chen gue men: “Rlaandet noo ne gak ménree xerrey noo.” \v 15 Per wlaa mén men rrey, lex wberee ke men laz men. Chene le men wberee, wbëz men yra xmos men ne wdee men med lo, chen gaknan men gan palal wun men gan te te men. \v 16 Wbig men primer, re men: “Dechey, le xmed de nee; wuno gan schii lal ne nako.” \v 17 Wke rrey, re rrey lo men: “Weno, te moswen nak de; ya ke ne wen wlaa de kon ne zhi, orrenaa yzu noo de ynebééy de chii gyëz.” \v 18 Wbig men ste men, re men: “Dechey, le xmed de nee; wuno gan sgaay lal ne nako.” \v 19 Wke rrey, re rrey lo mos guin: “Laa de ynebééy gaay gyëz.” \v 20 Lex wbig men ste men, re men: “Dechey, le xmed de nee; wkaa noo we te lo bayles, wgutsoow noo we. \v 21 Wdxe noo de porke wdee beey nak de, rnëëz de ne nakdet xen de, no rlaap de ne wak ledne wguudet de bni.” \v 22 Lex re rrey lo men: “Mosmal, por xgyelgyedruu de nak ne sakzi de. Belne nan de ne wdee beey nak noo, ne rnëëz noo ne nakdet xen noo, no ne rlaap noo ne wak ledne wguudet noo bni, \v 23 ¿penak waludet de xmed noo bank cheguin? Lex chene nberee noo, nkakwent noo we ydebzhiino.” \v 24 Lex re rrey guin lo men ne ndxin nga: “Gugyitxee med gwa lo men, gudee we lo men ne nzen chii lal wa.” \v 25 Wke men re men: “Dechey, per che nzen men chii lal wa.” \v 26 Wke rrey, re rrey lo men: “Yna noo lo de yra de ne mén ne nzeno, mazre ndaldoo sen men; per le mén ne nzendeto, axtegue ne nzenendxee men ybetxee lo men. \v 27 Le yra mén ne rwinyaan noo ne wlaandet ne gak noo rrey, gutano men nee, lex guket men nes lo noo.” \s1 Le Jesus wdee lenlgyëz-Jerusalén \r (Mt. 21:1-11; Mr. 11:1‑11; Jn. 12:12-19) \p \v 28 Chene wluzhse re Jesus zenga, wyuli ke Ne nëz, za Ne Jerusalén. \v 29 Chene wdxiin Ne guex Betfagé no le guex Betania guex gyeey ne la Olivos, wxaal Ne txup xpén Ne, \v 30 re Ne lo men: \p ―Gutsa gyëzwin ne nak ngali nee. Ne ydxiin de, tsël te bur bëën bëënleg ne kaduu nga lo de no ne rutlel gardet kwib. Ychil de ma, chidno de maa. \v 31 Belne nuu mén ynabdiiz lo de, yna men: “¿Penak rchil de bur gwa?”, yke de, gue de: “Laa Jesus ne rnebééy ykyiinen maa.” \p \v 32 Lex za xpén Ne, no yrandxee zegne re Ne, zenga wako. \v 33 Chene le men kachil bur guin, wnabdiiz xpexwaan ma lo men, re men: \p ―¿Penak rchil de bur gwa? \p \v 34 Wke men re men: \p ―Laa Jesus ne rnebééy ykyiinen maa. \p \v 35 Lex wdxinno men ma lo Jesus, wxob men lër ne rrël men led maa, wzoob men Jesus led maa.\fig Le Jesus wdxiin Jerusalén|src="40_LB00315B.TIF" size="COL" ref="Luke 19:35-36" \fig* \v 36 Zegne zadee Jesus, rgyixnchiil mén lër nëz ledne tee Ne. \v 37 Ne che guex ydxiin Ne ledne rzeeb den gyey-Olivos, yrandxee xpén Ne wzelo men noze rakrwid men por tant rzhiilen men no rzaknon men Dëdyuzh por yra gyelmilaguer ne wii men wak. \v 38 Re men: \p ―¡Dëdyuzh gaknonen rrey ne zëëd por la Dëdyuzh! Gyelendxi nuu gyeybaa; nzoon Dëdyuzh. \p \v 39 Orguin re tebëd men ne nak farisew ne za lad yra mén nga, lo Ne: \p ―Maxter, gugakndux lo yra xpén de. \p \v 40 Per wke Ne re Ne lo men: \p ―Yna noo lo de yra de, belne gyakchi men, selo yra gyeree terëzo. \p \v 41 Chene le Ne wdxiin guex Jerusalén ne wii Ne gyëz guin, woon Ne por laa we. \v 42 Re Ne: \p ―Men-Jerusalén, belnaal ydee de kwent gan txu zëëd yniiz gyelendxi lo de, per orrenaa nuudet ydee de kwento porke ngueedxo por laa de. \v 43 Porke sdxiin dxe ne mal por laa de yra de, ne ylep soldad te fchin noze kbii de, lex kwinnap men de; ni te lad gundet de gan yláá de lo men. \v 44 Yket men de yra de no yluzh men laz de. Ni te gye gyandet led ste gye, porke wukasdet de mén ne wxaal Dëdyuzh lo de yra de. \s1 Wladoo Jesus ruxeydoo Dëdyuzh \r (Mt. 21:12-17; Mr. 11:15‑19; Jn. 2:13-22) \p \v 45 Chene wdxiin Jesus Jerusalén, wzelo Ne wnexoon Ne yra mén ne ndxin rtoo no le yra mén ne ndxin rzii ruxeydoo Dëdyuzh. \v 46 Re Ne lo men: \p ―Lo xgyiich Dëdyuzh re: “Xyuu noo, ledne rnab mén lo noo nako”; per le laa de yra de rlaa do zegnak xebluu ngbaan. \p \v 47 Yzaandxee dxe wneluu Jesus mén lenxeydoo Dëdyuzh. Per le fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le maxter ley no le men ne rnebééy lo men-Jerusalén, rye men gan pezee gak yket men Jesus. \v 48 Per rzëldet pezee ylaa men, porke noze list ndxin yrandxee mén rkagyedyag men ne rnii Ne. \c 20 \s1 Gan txu wnebééy lo Jesus \r (Mt. 21:23-27; Mr. 11:27-33) \p \v 1 Te dxe ne nuu Jesus lenxeydoo Dëdyuzh, kaneluu Ne xdiznzoon Dëdyuzh lo mén, wdxiin yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz yra men maxter ley no le yra men men ne rnebééy lo men-Israel. \v 2 Lex re men lo Ne: \p ―Guzëët gan txu wkyeen de ne rlaa de negwa. ¿Txu wnebééy lo de ne rlaa do? \p \v 3 Wke Ne re Ne lo men: \p ―Laake no ke noo ynabdiiz lo de yra de, per guke: \v 4 ¿txuzh wxaal Xwa ne wtxobnis Xwa mén, Dëdyuzh u noze mén? \p \v 5 Lex wzelo men rulsaa men diiz, re men: \p ―Belne gue be ne Dëdyuzh wxaal Xwa, naap yna zhaa: “¿Penak wlaleedxdet de Xwa cheguin?” \v 6 Belne gue be noze mén wxaal Xwa, sket yrandxee mengyëz be kon gye porke yrandxee men nan ne te profet nak Xwa. \p \v 7 Lex wke men re men ne nandet men gan txuzh wxaal Xwa ne rtxobnis Xwa mén. \v 8 Wke Ne re Ne lo men: \p ―Laake ni noo yzëëdet gan txuzh wkyeen noo ne rlaa noo neree. \s1 Xkwent mén ne rapkwent blag ub \r (Mt. 21:33-44; Mr. 12:1-11) \p \v 9 Zhich guin wzelo Jesus wuu Ne zegnak te kwent lo yra mén guin, re Ne: \p ―Wuu te mgyeey ne wlabni blag ub, lex wbodiin meno lo tebëd mén ne rapkwent blag ub. Zhich guin wruu men nga, za men xchese. \v 10 Le chene wdxiin tyemp ne le ub wal gyët, wxaal xpexwaan blag ub guin te xmos men lo yra men ne rapkwento, zaxii xmos men ub ne ryal xpexwaan blag ub guin. Per lel wnëëz yra men ne rapkwent blag ub mos guin, wdee men xkwent men, wzanëz men men nonchee zenga. \v 11 Zhich guin wxaal xpexwaan blag ub ste xmos men; per zenga ke wdee men xkwent mos guin no wninyaan men lo men, wxaal men men nonchegue zenga. \v 12 Wxaalgue xpexwaan blag ub ste xmos men; per zenga ke wlaa yra mén guin, wdee men xkwent mos guin axtegue wsewee men men, lex wboo men men lo lyu guin. \p \v 13 ’Wyal wdebo, re xpexwaan blag ub: “¿Pezee ylaa noo? Mazdee yxaal xpee noo ne ryaan noo; pazer zaknzebnëz men lo mee.” \v 14 Per chene wii yra mén guin xpee men, wulsaa men diiz, re men: “Laa ménree nak ne gyanno blag ubree; yoo yket be men, chen gyanno bo laa be.” \v 15 Lex wboo yra mén guin mee guin lo lyu guin, wket men mee. \p ’Naaree naa, ¿pagox ylaa xpexwaan blag ub yra mén guin? \v 16 Yna noo lo de ne chiid men yket men yra mén guin, lex ydee men blag ub lo stebëd mén. \p Chene won yra mén guin zenga, re men: \p ―¡Naleg Dëdyuzh gakdet zenga! \p \v 17 Per wii Jesus lo men, lex re Ne: \p ―¿Pagox rna ne re lo xgyiich Dëdyuzh cheguin? Nga re: \q1 Gye ne axtegue rlaandet mén ne rlep yuu, \q1 laa we wak gye ne mazre rkyiindee. \m \v 18 No kwaskyertee men ne gyab led gye guin, zakbyu men, per belne gyab gye guin led men, zakbyudoo men. \s1 Kwent ne rezh zeg impwest \r (Mt. 21:45-46; 22:15‑22; Mr. 12:12-17) \p \v 19 Wlaan yra maxter ley yra men fxuz ne rnebééy lo yra fxuz nguu men Jesus chegyiib orgueguin, porke wyenen men ne por laa por laandxee men wzëët Ne yra diiz guin, per wdxe men mén. \v 20 Lex wxaal men tebëd mén ne noze rkanlo wen, za men gwleedx, chen gan pe gue Ne chen tsël gan pezee ydekwent men Ne lo gobernador. \v 21 Por neguin re men lo Ne: \p ―Maxter, nan noo yra noo ne ryal ne rnii de no ne rneluu de no ne zadet lextoo de gan txu nak mén, sinke nli ne rneluu de ne ybán mén zegne rlaan Dëdyuzh. \v 22 Guna gan ¿pe wen gyizh noo zeg impwest lo rrey-Roma u wendeto? \p \v 23 Per kom wyenen Ne ne ngyidet ne rlebleedx men, lex re Ne lo men: \p ―¿Penak rye de gan pezee gyab noo lo xetramp de? \v 24 Guluu te med lo noo. ¿Txu lo wa no txu la wa ka lo we? \p Wke men re men: \p ―Lo rrey-Roma we no le la rrey-Roma we. \p \v 25 Lex re Ne lo men: \p ―Guex gudee ne nak xen rrey lo rrey, le ne nak xen Dëdyuzh gudee lo Dëdyuzh. \p \v 26 No delo lo yrandxee diiz ne re Ne nes lo yrandxee mén, axtegue bet wzëldet gan pe nkanlo men chen nkagyii men Ne, lel rzee rzak men yra ne rke Ne. Noze chi wbiin men. \s1 Kwent ne yban mengut \r (Mt. 22:23-33; Mr. 12:18-27) \p \v 27 Wa tebëd men ne nak sadusew lo Jesus. Kom rlaleedxdet men ne sban mengut, por neguin re men lo Ne: \p \v 28 ―Maxter, lo ley ne wdee Dëdyuzh lo Moises zëëd ne belne guet te mén, per wapdet xewnaa men mëëd, bech men rap degne ytsëlnyano wnaa guin, chen gap men mëëd ne gak zegnak zhiin mén guin ne wet. \v 29 Tebtir wuu guedx mén, tese bech men yra men; lex wtsëlnya men ne nak mengoldee lo men yra men, per wet men; wuudet zhiin men. \v 30 Lex wtsëlnya men ne wrup yrup men xewnaa men guin. Laake wet ke men; wuudet ke zhiin men. \v 31 Lex wtsëlnya men ne wyon yrup men wnaa guin, zenga ke wzak men. Zenga wlaa men yra men axtegue ne wzaa men guedx, yra men wet; ni te men wuudet zhiin. \v 32 Wyal wdebo, wet ke no wnaa guin. \v 33 Orrenaa, chene yban mengut, ¿txu xewnaapee gak wnaa guin ne yrandxee guedx mén guin wtsëlnyano men? \p \v 34 Wke Ne re Ne lo men: \p ―Nee gyëzlyuree, rtsëlnya mgyeey, rtsëlnya wnaa. \v 35 Per le men ne yban no ne ryal gap ste gyelembán, che ytsëlnyadetre men, ni mgyeey ni wnaa, \v 36 porke guetetre men, sinke zegnak angel gak men no zhiin Dëdyuzh nak men por ne wban men. \v 37 Si laake Moises wkaa ne sban mengut, ledne wkaa Moises xkwent gyëtsbne ne kayeeky. Nga wkaa Moises ne XDëdyuzh Abraham nak Dëdyuzh, XDëdyuzh Isaac, XDëdyuzh Jacob. \v 38 Nakdet Dëdyuzh XDëdyuzh mengut, sinke le Dëdyuzh nak XDëdyuzh menmbán, porke por Dëdyuzh yrandxee mén mbán. \p \v 39 Lex re tebëd maxter ley lo Ne: \p ―Wen wnii de, Maxter. \p \v 40 Wyezhdetre men nnabdiizre men lo Ne. \s1 Gan txu xpee nak Crist \r (Mt. 22:41-46; Mr. 12:35-37) \p \v 41 Lex wnabdiiz Jesus lo men yra men, re Ne: \p ―¿Penak re mén ne xpee David nak Crist? \v 42 Si laake David wkaa lo liber Salmos ledne re: \q1 Dëdyuzh re lo XDëdyuzh noo: \q1 “Gusob koo noo ladbëë \q1 \v 43 axtegue ne ylaa noo ne gyichnii de yrandxee mén ne rlaa lo de.” \m \v 44 Por neguin belne David ke rnesela Crist XDëdyuzh David, ¿pezee gak Crist xpee David? \s1 Wzëët Jesus logne rlaa maxter ley \r (Mt. 23:1-36; Mr. 12:38‑40; Lc. 11:37-54) \p \v 45 Yrandxee mén ndxin ron chene re Jesus lo xpén Ne: \p \v 46 ―Gugap maxter ley kwent, porke rtseleedx men gak men lërngool, no rtseleedx men ne kon gyelenzebnëz gabtyuzh mén men nes lgyeey, no rye men lo yagzhil ne rzob mennon lenydoo chen sob men; zenga ke rlaa men chene ra men gwdu, \v 47 no rgyitxee men xyuu wnabyud, per por ne gyendeto, kesentyent xche rnab men lo Dëdyuzh, per laa men yra men nak ne ntozdee sakzi. \c 21 \s1 Goon ne wguu wnabyudprob \r (Mr. 12:41-44) \p \v 1 Chene zu Jesus lenxeydoo Dëdyuzh, wlis lo Ne wii Ne menrik ne rguu goon ledne ruu goon. \v 2 No wii ke Ne te wnabyudprob, wguu men txup medwin ne kober nga. \v 3 Lex re Ne: \p ―Nligue yna noo lo de ne nondee goon ne wguu wnabyudprobree ke goon ne wguu yra mén, \v 4 porke yra mén wguu men ne che wrukaa nya men, per le wnaaree mase lo xgyeleprob men, wguu men logne nzenendxee men ne rdeendxee men lo xelyaaz men. \s1 Re Jesus ne sluzh xeydoo Dëdyuzh \r (Mt. 24:1-2; Mr. 13:1-2) \p \v 5 Wzelo txup tson xpén Jesus ruu men xdiiz xeydoo Dëdyuzh por yra gyezhaandxee ne nyeepo no le por yra ne rasan mén chen gakxnëzro. Lex re Jesus lo men: \p \v 6 ―Sdxiin dxe ne luzh yra neree ne rwii de yra de, ni te gye gyandet led ste gye, yrandxoo luzh. \s1 Beey ne tsuu chene le gyëzlyu che wyob nitlo \r (Mt. 24:3-28; Mr. 13:3-23) \p \v 7 Lex wnabdiiz men lo Jesus, re men: \p ―Maxter, ¿pa or gak yra negwa? ¿Pezee gak beey ne tsuu chene le we che wyob gak? \p \v 8 Orguin re Ne: \p ―Gugap kwent, ydeedet de si ykade mén de. Porke schiid ndal mén ne ykade, yna men: “Noo nak Crist”; o yna men: “Che wyob chiid Crist.” Per ylaleedxdet de men. \v 9 No chene gon de diiz ne le dilroo nuu u ne le gyelentoz nuu, ydxedet de; porke zenga nak ne rap degne gak primerdee, per let laadet ne nitlogue gyëzlyu nga. \p \v 10 No re Ne: \p ―Te nacion til yrup ste nacion, te gobyeren til yrup ste gobyeren. \v 11 No kesentyent ndxeeb yni lyu, no tsuu gbiin, tsuu gyelgyiz nesree nesrotee, le gyeybaa gaknyoo ne kesentyent ndxeeb rnaa, no ndalre beey ne tsuu. \p \v 12 ’Per antes ne gak yra neree, ykanal mén de, ynëëz men de tsano men de lenydoo chen ykagyii men de, ysee men de chegyiib, no tsano men de lo rrey no le lo gobernador por ne nak de xpén noo. \v 13 Nga nak ne gak gu de xdiiz noo lo men. \v 14 Per tsadetgue lextoo de gan pe gue de lo men. \v 15 Porke noo yseleedx diiz ne gue de no yseleedx noo gyelenyenii lo de; ni te mén ne rlaandet kwii de gundet gan ytxuug lo diiz guin, ni gundet men gan gue men ne nlideto. \v 16 Per axtegue xegwzan de, axtegue bech de, axtegue xparyent de, axtegue xmig de ydekwent men de, no sket men de gwrol de, \v 17 no kwinyaan yrandxee mén de por ne rzëët de xdiiz noo. \v 18 Per axtegue ni te gyitsxtoo de gakdet perdid. \v 19 Belne ysalzaandet de xdiiz noo, zap de gyelembán ne nunk luzhdet. \p \v 20 ’Chene kwii de ne le soldad ndxin noze kbii gyëz-Jerusalén, cheguin gaknan de ne le dxe ne luzho che wdxiin. \v 21 Cheguin men ne nuu Judea rap men degne yzhoon men gya men gyeey den; men ne nuu Jerusalén rap men degne yruu men nga; men ne zu den ybereedetre men gya men gyëz. \v 22 Porke dxe guin nak ne yzakzi Dëdyuzh mén chen gak kumplir yra ne zëëd lo xgyiich Ne. \v 23 ¡Prob yra wnaa ne nakzhiin chene ydxiin dxe guin! ¡Prob yra wnaa ne rap mëëd ne roo dud! Porke kesentyent tsuu gyelenles gyëzlyu no kesentyent sakzi yra mén ne nuu gyëzree. \v 24 Nuu men guet kon spad, nuu men gweey mén men tsunyoow men yra nacion; yra men ne nak menzit chiid men ynebééy men Jerusalén axtegue ne yzaa dxe ne wsu Dëdyuzh. \s1 Ne yberee Men ne wdxiid wak Mén \r (Mt. 24:29-35; 42-44; Mr. 13:24-37) \p \v 25 ’Cheguin tsuu beey lo ngbiz, no le lo mëëw, no le lo mël ne ndxiib gyeybaa; le gyëzlyu axtegue nandet mén pe ylaa men, ydxe men por tant ndxeeb tsube nisdoo no por tant ndxeeb rgyito. \v 26 Nozguestee ne ylebleedx men yra ne gak gyëzlyu, axtegue ykeben men por tant gyelerdxeeb; porke axtegue ne nuu gyeybaa yni. \v 27 Cheguin kwii men Men ne wdxiid wak Mén zëëd men lad bëw ydebxpoder men no ydebxgyelenzoon men. \v 28 Chene selo gak yra neree, ndíp guguu lextoo de, gulisgya lo de, porke che wyob yláá de. \p \v 29 No re Ne lo men yra men: \p ―Gukwii zegnak yag-ig o kwaskyertee ste yag. \v 30 Chene rwii de ne le we che rreen, ryenengue de ne le mëëw ne rak neey che zëdyob. \v 31 Zenga ke chene kwii de ne le yra neree che kayak, syenengue de ne le ne rkyeen Dëdyuzh che zëdyob. \p \v 32 ’Nligue yna noo lo de yra de ne antes ne guet yra mén ne nuu naaree, gak yra neree. \v 33 Gyeybaa no le gyëzlyu snitlo we, per le xdiiz noo tesudet ne gako. \p \v 34 ’Gugap kwent, ydeedet de si gun ne mal gan lo de, zegnak gyelguu, zegnak ne za zeebtee lextoo de yra ne nuu gyëzlyuree, chen chene ydxiin dxe guin, yganodet de neree \v 35 zegne rga maa lo tramp, porke zenga gako por yrandxee mén ne nuu ydendxee gyëzlyu. \v 36 List gugak yra de, yzaandxee dxe gunab lo Dëdyuzh, chen gun de gan yláá de lo yra ne gak no chen gun de gan ybig de lo Men ne wdxiid wak Mén. \p \v 37 Yedxe rneluu Jesus mén lenxeydoo Dëdyuzh, le gyëël ra Ne rzëën Ne gyeey ne la Olivos. \v 38 No rsilgue rdxiin yrandxee mén lenydoo chen gon men ne rzëët Ne. \c 22 \s1 Wyan Judas diiz gan pezee ydekwent Judas Jesus \r (Mt. 26:1-5, 14-16; Mr. 14:1‑2, 10‑11; Jn. 11:45-53) \p \v 1 Chene che wyob lni ne la pask ne ru mén gyëtxtil ne nootsdet lebadur, \v 2 rye yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz yra men maxter ley gan pezee yket men Jesus chen gyendeto, porke rdxe men mén. \p \v 3 Lex wdee Bzelo lextoo Judas, men ne la ke Iscariote. Te ke men ne nak xpén Jesus chibtxup nak Judas. \v 4 Wa Judas lo fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le lo men ne rnebééy lenxeydoo Dëdyuzh, re Judas gan pezee ydekwent Judas Jesus lo men yra men. \v 5 Wzhiilen men ne won meno, lex re men ne ydee men med lo Judas; \v 6 wna Judas, lex wzelo Judas wye Judas gan pezee ydekwent Judas Jesus lo men chene yët ndal mén. \s1 Ne lultim wuxsëë Jesus yra Ne xpén Ne \r (Mt. 26:17-29; Mr. 14:12-25; Jn. 13:21-30; 1 Co. 11:23-26) \p \v 7 Chene wdxiin lni pask ne ru mén gyëtxtil ne nootsdet lebadur no ne rket men te mëkzhiil bëën bëënleg ne ru men lo pask, \v 8 wxaal Jesus Bëd no le Xwa, re Ne lo men: \p ―Gutsa yzhexkwaa de ne guxsëë be lo lniree. \p \v 9 Lex wnabdiiz men lo Ne, re men: \p ―¿Pazh rlaan de tsazhexkwaa noo we? \p \v 10 Wke Ne re Ne: \p ―Chene tee de lenlgyëz, ytsëlo de te mén ne neey tebree nis. Tsanal de men axtegue ne ydxiin men ruyuu ledne tee men; \v 11 lex gue de lo xpexwaan yuu guin: “Zere na Maxter, ¿go lenyuuzhe guxsëë Maxter lo pask yra Maxter xpén Maxter?” \v 12 Lex yluu men te lenyunzhen ne nak pisgya lo de, che xnëz nak leeno; nga yzhexkwaa de ne guxsëë be. \p \v 13 Wa yrup mén guin, no yrandxee ne re Ne lo men, wako. Lex wzhexkwaa men ne guxsëë Ne lo pask yra Ne men. \p \v 14 Chene wdxiin or ne guxsëë Ne, wzob Ne lo mezh yra Ne xpoxter Ne. \v 15 Lex re Ne lo men: \p ―¡Che penaadese rlaan noo gu noo xsëëree yra noo de lo pask, antes ne guet noo! \v 16 Porke yna noo lo de yra de ne ybereedetre noo guxsëë noo lo pask axtegue ne gak pask zegne ryal gako ledne rnebééy Dëdyuzh. \p \v 17 Zhich guin wgoob Ne bas ne nuu bin, wdee Ne dexkyizhtee lo Dëdyuzh, lex re Ne:\fig Ne lultim wuxsëë Jesus|src="41_CN01803B.TIF" size="COL" ref="Luke 22:17" \fig* \p ―Gunëëz neree, gugoo we tebruugue tebruugoo te te de. \v 18 Porke yna noo lo de yra de ne goodetre noo bin ub axtegue ne gak yrandxee ne rkyeen Dëdyuzh. \p \v 19 Zhich guin wgoob Ne gyëtxtil, wdee Ne dexkyizhtee lo Dëdyuzh, lex wla No wdee No lo men yra men chen gu meno, re Ne: \p ―Che nan de zeree ke ylaa de chen ynileedx de noo, porke laa neree nak xkwerp noo ne ydekwent noo ne guet por laa de yra de. \p \v 20 Zenga ke wlaa Ne bas ne nuu bin chene wluzh wuxsëë Ne yra Ne men, lex re Ne: \p ―Laa binree nak xren noo ne yzhe chene guet noo por laa de yra de, chen gyal te nëzkweb ne gak ydxiin mén lo Dëdyuzh. \p \v 21 ’Per orree le men ne ydekwent noo zob lo mezh ledne zob ke noo. \v 22 Men ne wdxiid wak Mén rap men degne sak men ne che zëëd men ne sak men; per ¡prob mén ne ydekwent men! \p \v 23 Orguin wzelo men rnabdizlsaa men gan txu nak ne ydekwent Jesus. \s1 Gan txu men nak men ne mazre nondee \p \v 24 Zhich guin wzelo yra xpén Jesus rdildizlsaa men gan txu men nak men ne mazre nondee lad men yra men. \v 25 Per re Ne lo men yra men: \p ―Yra rrey ne nuu gyëzlyu, rnebééy men lo menlaz men zegne rlaantee men. Le yra men ne rnebééy, rnii mén men “men ne rlaa ne wen”. \v 26 Per le laa de yra de ylaadet de zenga. Sinke mén ne mazre nondee lad de yra de, rap men degne gak men zegnak te mén ne beeytee non; le men ne rnebééy lo de yra de, rap men degne gak men lo de zegnak men ne rlaa dxiin. \v 27 ¿Txu nak men ne mazre nondee, men ne rzob lo mezh ru u men ne rdxiib nesyaa lo mezh? ¿Pe let men ne zob lo mezh, men guin nak ne nondee? Per noo, nak noo lo de yra de zegnak men ne rdxiib nesyaa lo mezh. \p \v 28 ’Laa de yra de nak ne zulel kon noo lo yrandxee ne kazak noo. \v 29 Por neguin noo yseleedx ne laa de ynebééy zegne wseleedx Xuz noo we lo noo. \v 30 Laa de yra de nak ne sob lo xmezh noo, gu de, goo de ledne rnebééy noo, no sob de lo yagzhil chen ylaa de gyelextis lo yrandxee men ne zëëd xnëz yra chibtxup xpee Israel. \s1 Wzëët Jesus ne ykedxnruu Bëd Ne \r (Mt. 26:31-35; Mr. 14:27‑31; Jn. 13:36-38) \p \v 31 No re Jesus lo Simon-Bëd: \p ―Simon, Simon, gukwii gante, le Bzelo wnab de yra de chen ylaa men de zegne rlaa mén chene rbib men zhobxtil; \v 32 per le noo che wnab lo Dëdyuzh por laa de chen ysalzaandet de ne rlaleedx de noo. Per chene che wberee de lo noo ste, guu de lextoo xkompanyer de chen ysalzaandet men ne rlaleedx men noo. \p \v 33 Lex re Simon lo Ne: \p ―Dechey, ysalzaandet noo de, por noo nyaalzhe tsuu noo chegyiib yrup noo de no nyaalzhe axtegue guet noo yrup noo de. \p \v 34 Orguin wke Ne re Ne: \p ―Bëd, yna noo lo de ne negyëëlkeree, antes ne ykarëz ngyedgol, che wyon tir wkedxnruu de ne rnebeey de noo. \s1 Wyob sakzi Jesus \p \v 35 Zhich guin wnabdiiz Jesus lo men yra men, re Ne: \p ―Chene wxaal noo de yra de sin bols, sin med, sin gyël, ¿pe nuu ne wak falt lo de? \p Wke men re men: \p ―Bettee. \p \v 36 Lex re Ne lo men: \p ―Orrenaa, log mén ne rap bols, gweey meno no sen men med; log mén ne yëten spad, ytoo men lër ne rrël men, yka men tebo. \v 37 Porke yna noo lo de yra de ne rap noo degne sak noo ne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: “Wun mén men kwent lad menmal.” Per yrandxee ne ka lo xgyiich Dëdyuzh ne sak noo, rapo degne gako. \p \v 38 Orguin re men lo Ne: \p ―Dechey, nee neey noo txup spad. \p Wke Ne re Ne: \p ―Negwaguestee. \s1 Wa Jesus gyey-Olivos wanab Ne lo Dëdyuzh \r (Mt. 26:36-46; Mr. 14:32-42) \p \v 39 Zhich guin wruu Jesus, za Ne gyey-Olivos zegnak xkoxtumber Ne. Lex zanal yra xpén Ne Ne. \v 40 Chene wdxiin Ne nga, re Ne lo yra xpén Ne: \p ―Gunab lo Dëdyuzh, chen ysegyeedet Bzelo lextoo de. \p \v 41 Orguin wrunsu Ne lo men yra men, wa Ne zeg medid ne rtxoon mén te gye. Lex wzuzhib Ne nga, wnab Ne lo Dëdyuzh.\fig Le Jesus rnab lo Dëdyuzh|src="42_CN01808B.TIF" size="COL" ref="Luke 22:41" \fig* \v 42 Re Ne: \p ―Dëde, belne yna de, guselaa noo lo gyelenlesree; per gakdet zegne rlaan noo, sinke zegne rlaan de. \p \v 43 Orguin wlalo te angel ne wruu gyeybaa, wdee angel fwers lo Ne. \v 44 Per por tant nles nuu lextoo Ne, mazre rnab Ne lo Dëdyuzh ydebxfwers Ne, no axtegue lyu ryab nis ne rzenisen Ne; nak nis guin zegnak tebgyese tebgyese ren. \p \v 45 Chene wzuli Ne ne wluzh wnab Ne lo Dëdyuzh, wa Ne ledne ndxin xpén Ne. Wdxiin Ne, le men ndxinguees, tant nles nuu lextoo men. \v 46 Lex re Ne lo men: \p ―¿Penak ndxinguees de? Gutsaxee, gunab lo Dëdyuzh, chen ysegyeedet Bzelo lextoo de. \s1 Waxii mén Jesus \r (Mt. 26:47-56; Mr. 14:43‑50; Jn. 18:2-11) \p \v 47 Benak kanii Jesus chene wdxiin ndalyaa mén. Men ne la Judas te ke men ne nak xpén Ne chibtxup zaner lo men yra men, lex wbig Judas lo Ne, woo Judas te bzhid gyedkwes Ne. \v 48 Lex re Ne lo Judas: \p ―Judas, ¿pe kon te bzhid ydekwent de Men ne wdxiid wak Mén? \p \v 49 Chene wii yra men ne ndxinno Ne neguin ne kayak, re men lo Ne: \p ―Dechey, ¿pe skyits noo spad? \p \v 50 Orguin wkyits te men guin xespad men gyedyagbëë xmos fxuz ne mazre nondee, wtxugnëz meno. \v 51 Per re Ne lo men: \p ―Zeka men; che we naa. \p Lex wtee nya Ne gyedyag mén guin, wkyeed ke No zegnako. \v 52 Zhich guin re Ne lo yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le lo men ne rnebééy lo men ne rapkwent xeydoo Dëdyuzh no le lo men ne rnebééy lo men-Israel ne zaxii Ne: \p ―¿Penak zëëd de zëdnëëz de noo kon spad, kon yag, zeg teleg ngbaan nak noo? \v 53 No yzaandxee dxe wzu noo lenxeydoo Dëdyuzh, wnëëzdet de noo; per laa xor de nee yra de ne gun Bzelo gan ynebééy Bzelo lo de. \s1 Wkedxnruu Bëd ne rnebeey Bëd Jesus \r (Mt. 26:57-58, 69-75; Mr. 14:53‑54, 66-72; Jn. 18:12-18, 25-27) \p \v 54 Orguin wnëëz men Jesus yra men, lex wano men Ne ruxyuu fxuz ne mazre nondee. Le Bëd zanal Ne nat nat. \v 55 Nga wzuul mén gyi gwrooltee lo leey, lex wzob men kbii gyi, no Bëd wa wzob lad men yra men. \v 56 Chene wii te wnaa ne rlaa dxiin nga ne zob Bëd lo gyi, rwii men lo Bëd, lex re men: \p ―No ménree nak xpén Jesus. \p \v 57 Per wkedxnruu Bëd, re Bëd: \p ―Wnaae, axtegue rnebeeydet noo mén gwa. \p \v 58 Orsegue wako, wii men ste men ne zob Bëd, lex re men lo Bëd: \p ―¿No de nak te xpén men gwa ye? \p Wke Bëd, re Bëd: \p ―Let nodet noo. \p \v 59 Wako zeg ste or, re men ste men: \p ―Nlipee ne no ménree nak te xpén Jesus, porke no men nak men-Galilea. \p \v 60 Lex re Bëd lo men: \p ―Nandet noo gan pe rnii de. \p Orke guin ne benak kanii Bëd, wkarëz te ngyedgol. \v 61 Lex wcheree lo Jesus wii Ne lo Bëd. Orguin wnileedx Bëd ne re Ne lo Bëd: “Negyëëlkeree, antes ne ykarëz ngyedgol, che wyon tir wkedxnruu de ne rnebeey de noo.” \v 62 Lex wruu Bëd nga; baanske woon Bëd. \s1 Wzhidxno mén Jesus \r (Mt. 26:67-68; Mr. 14:65) \p \v 63 Yra mén ne ndxinnap Jesus, wzelo men rzhidxno men Ne no wdee men xkwent Ne. \v 64 Wtsëë men bzalo Ne no rdee men xkwent Ne, lex re men lo Ne: \p ―¿Txu rniiz xkwent de gan? \p \v 65 No ndalre ne wninyaan men lo Ne. \s1 Le Jesus zu lo yra xtis-Israel \r (Mt. 26:59-66; Mr. 14:55‑64; Jn. 18:19-24) \p \v 66 Chene wyenii lyu, wdop yra men ne rnebééy lo men-Israel yra men maxter ley no le yra men fxuz ne rnebééy lo yra fxuz, lex wano men Jesus lo xtis-Israel. Nga wnabdiiz men lo Ne, re men: \p \v 67 ―Guzëët gan pe laa de nak Crist. \p Wke Ne re Ne: \p ―Belne yna noo ne noo ne, ylaleedxdet de noo. \v 68 No belne ynabdiiz noo lo de yra de, ykedet de, ni yselaadetzeg de noo. \v 69 Per desde orree sob Men ne wdxiid wak Mén koo Dëdyuzhnzoon ladbëë. \p \v 70 Orguin re men lo Ne: \p ―¿Laa de nak XPee Dëdyuzh cheguin? \p Wke Ne re Ne: \p ―Zegwa we zeg na de. Noo ne. \p \v 71 Orguin re men: \p ―Pe ylar be testig si laa be nak ne won diizree ne na ménree. \c 23 \s1 Le Jesus zu lo Pilato \r (Mt. 27:1-2, 11-14; Mr. 15:1‑5; Jn. 18:28-38) \p \v 1 Lex wzuli men yra men, wano men Jesus lo Pilato. \v 2 Nga wzelo men rkagyii men Ne, re men: \p ―Wga ménree lo noo kagoots men xtoo menlaz noo, no na men ne ryaldet guezh zeg impwest lo rrey-Roma, no na men ne laa men nak Crist no ne laa men nak te rrey. \p \v 3 Orguin wnabdiiz Pilato lo Ne, re Pilato: \p ―¿Pe laa de nak xerrey men-Israel? \p Wke Ne re Ne: \p ―Zegwa we zeg na de. \p \v 4 Orguin re Pilato lo fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le lo yra mén ne ndxin nga: \p ―Ryenen noo ne bet ne mal wlaadet ménree, por neguin rzëldeto lo noo. \p \v 5 Per lel mazre rderëz men, re men: \p ―Noze rgoots men xtoo men-Judea por yra ne rneluu men. Galilea wzelo men, naaree naa le men che wlenza no nee. \s1 Le Jesus zu lo Herodes \p \v 6 Ne won Pilato zenga, wnabdiiz Pilato lo men gan pe men-Galilea nak Jesus.\fig Wnabdiiz Pilato lo yra mén|src="43_CN01825B.TIF" size="COL" ref="Luke 23:6" \fig* \v 7 Chene re men ne men-Galilea nak Ne, wxaal Pilato Ne lo Herodes ne nak rrey Galilea porke no Herodes ka Jerusalén cheguin. \v 8 Or ne wii Herodes Ne, kesentyent wzhiilen men, porke che wakxche rlaan men kwii men Ne, porke won men ruu mén xdiiz Ne no rlaan men ne ylaa Ne te gyelmilaguer kwii men. \v 9 Ndal ne wnabdiiz Herodes lo Ne, per bet wkedet Ne. \v 10 Nga ke ndxin yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le yra maxter ley, axtegue rbë́zdet rkagyii men Ne. \v 11 Orguin wzelo Herodes yra Herodes xsoldad Herodes wlaa men Ne zegne rlaantee men, no por ne yzhidxno men Ne, wnegak men Ne te lër ne rak rrey. Zhich guin wxaal ke men Ne lo Pilato. \v 12 Dxe guin wtsowxmig Pilato Herodes, porke rlayalsaa men chekwlodee. \s1 Wkyeen mén guet Jesus \r (Mt. 27:15-26; Mr. 15:6‑15; Jn. 18:39–19:16) \p \v 13 Lex wtop Pilato yra fxuz ne rnebééy lo yra fxuz no le yra men ne rnebééy lo men-Israel no le yra mengyëz. \v 14 Re Pilato lo men: \p ―Laa de yra de wdxidsan ménree nee; na de ne laa men ka kagoots xtoo mén; per che wnabdizyu noo lo men nes lo de yra de, bet ne mal ne rkagyii de men wzëldet lo noo, \v 15 ni lo Herodes, le men wxaal ke Herodes nee. Che rwii de yra de ne bet ne mal ne rzëël guet men wlaadet men. \v 16 Noze yzakzi noo men, lex yselaa ke noo men. \p \v 17 Lo lni pask rap Pilato degne rselaa Pilato te mén ne nuu chegyiib. \v 18 Per wzelo men yra men rderëz men, re men: \p ―¡Guket men gwa! ¡Guselaa Barrabás! \p \v 19 Wguu mén Barrabás chegyiib por ne wzobnadil Barrabás mén Jerusalén no por ne wket Barrabás mén. \v 20 Wlaan Pilato nselaa Pilato Jesus, lex wnii Pilato lo yra men guin ste. \v 21 Per wzelo men yra men mazre rderëz men, re men: \p ―¡Lo kruz gukaa men! ¡Lo kruz gukaa men! \p \v 22 Ne wyon tir re Pilato lo men yra men: \p ―¿Penako? ¿Pe ne malzhe wlaa men? Noo ryenen noo ne bet ne mal ne rzëël guet men wlaadet men. Noze yzakzi noo men, lex yselaa ke noo men. \p \v 23 Per lel mazre rderëz yra mén guin, rnab men ne ykaa Ne lo kruz. Por tant ne rderëz men yra men fxuz ne rnebééy lo yra fxuz, wun men gan wak ne wlaan men. \v 24 Orguin wna Pilato wlaa Pilato ne rnab men. \v 25 Wselaa Pilato Barrabás, men ne wlaan yra mén guin ne yláá, no por ne wzobnadil men mén nuu men chegyiib no por ne wket men mén. Lex wdekwent Pilato Jesus lo yra mén chen ylaa men Ne zegne rlaantee men. \s1 Wkaa mén Jesus lo kruz \r (Mt. 27:32-44; Mr. 15:21‑32; Jn. 19:17-27) \p \v 26 Chene zano men Jesus ne ykaa men Ne lo kruz, nëz wtsëlo men te men-Cirene ne la Simon, den wberee men guin; lex wnëëz men men, wnegweey men men xekruz Ne, lex zanal men zhich Ne. \p \v 27 Ndalyaa mén zanal Ne no ndalyaa wnaa ne roon robtsaatee por ne nles nuu lextoo men por laa Ne. \v 28 Per wii Ne lo men, lex re Ne lo men: \p ―Wna-Jerusalén, goondet de por noo, sinke gugoon por laake de no le por zhiin de. \v 29 Porke sdxiin dxe ne gue de yra de: “Nzoon wnaa ne che nunla ne gapdet mëëd, nzoon wnaa ne axtegue wkaadet mëëd lextoo no le wnaa ne axtegue wguedxdet mëëd.” \v 30 Cheguin selo mén gue men lo gyeey: “Gugyab led noo”; no gue men lo bles: “Gugyixlaan noo.” \v 31 Porke belne zeree rlaa mén yagyaa, ¿pezee ylaaleg men yagbidx? \p \v 32 No zano men txup ngbaan chen ykaa men men lo kruz yra men Jesus. \v 33 Chene wdxiin men ledne la Berxtoo Mengut, wkaa men Jesus lo kruz no wkaa ke men yrup ngbaan guin lo kruz: te men wkaa lo kruz ne zob koo Ne ladbëë, le ste men wkaa lo kruz ne zob koo Ne ladbëg.\fig Wkaa mén Jesus lo kruz|src="44_CN01841B.TIF" size="COL" ref="Luke 23:33" \fig* \v 34 Chene le Ne ka lo kruz, re Ne: \p ―Dëde, gugun men perdon porke nandet men pe rlaa men. \p Le yra soldad wa pwest gan txu yganen xab Ne. \v 35 Le yra mén ndxin nga rwii, no axtegue xtis rzhidxno Ne, re men: \p ―Wselaa ménree ste mén; orrenaa yselaa men men laake men, belne nli laa men nak Crist ne wxaal Dëdyuzh. \p \v 36 Zenga ke rzhidxno soldad Ne, rbig soldad rdee soldad binaguer goo Ne. \v 37 Re soldad lo Ne: \p ―Belne laa de nak xerrey men-Israel, guselaa de laake de. \p \v 38 Lex wkaa men leter xtoo xekruz Ne kon diz-griego, kon diz-latín no le kon diz-hebreo, re leter guin: “Laa xerrey men-Israel nee.” \p \v 39 No te ngbaan ne ka lo kruz wninyaan lo Ne, re men: \p ―Belne laa de nak Crist, guselaa de laake de no guselaa noo yrup noo zeree. \p \v 40 Per wakndux ste mén guin lo men, re men: \p ―¿Pe rdxedet de Dëdyuzh, no laake kastig ke gwa kadee de? \v 41 Laa be rzëël be ne kayak be sufrir, porke zeree rgyizh be ne wlaa be, per le ménree bet ne mal wlaadet men. \p \v 42 Lex re men lo Jesus: \p ―Jesus, ynileedxchee de noo chene ydxiin de ledne ynebééy de. \p \v 43 Wke Jesus, re Ne: \p ―Nligue yna noo lo de, ne nedxekeree tsuu de ledne nuu Dëdyuzh yrup de noo. \s1 Le Jesus wet \r (Mt. 27:45-56; Mr. 15:33‑41; Jn. 19:28-30) \p \v 44 Zeg rwen ngbiz wzelo waknkeb ydendxee gyëzlyu axtegue beytson wzëë. \v 45 Noze waknkeb lo ngbiz; wrëznzeli kortin ne ka lenxeydoo Dëdyuzh. \v 46 Orguin wkarëz Jesus, re Ne: \p ―Dëde, ledxnya de guu xespíritu noo. \p Nonchee wluzh re Ne zenga, wetgue Ne. \p \v 47 Chene wii kapitan neguin ne wak, wzaknon men Dëdyuzh, re men: \p ―Nli ne bet xdoldet ménree. \p \v 48 Yrandxee mén ne ndxin nga no ne wii neguin ne wak, wka men nëz sya men, rzelo men rgap laz men por gyelenles. \v 49 Per le yra mén ne rnebeey Jesus no le yra wnaa ne wrunal Ne axtegue Galilea, wyan men axtegue nat rwii men yra neguin ne kayak. \s1 Le Jesus wgueedx \r (Mt. 27:57-61; Mr. 15:42‑47; Jn. 19:38-42) \p \v 50 Cheguin nuu te mgyeey ne la Xeb, men-Arimatea gyëz ne nak lo lyu ne la Judea nak men. Wen men no ryal ne rlaa men no men nak te xtis-Israel. \v 51 Kambë́z men ne gak ne rkyeen Dëdyuzh, no wyandet men byen ne wlaa yra mén guin Jesus. \v 52 Lex wa men lo Pilato wnab men xkwerp Jesus. \v 53 Chene wluzh wlit men Ne lo kruz, wtxël men Ne te saben, lex walu men Ne te lenbaa ne ndeen txugye ledne rutlel gardet tsuu.\fig Wguu mén Jesus lenbaa|src="45_CN01847B.TIF" size="COL" ref="Luke 23:53" \fig* \v 54 Dxe guin nak ne nulyaaz yra men-Israel gan kox ykyiinen men dxe ne rne men porke che mer selo dxe guin. \p \v 55 Yra wnaa ne wrunal Jesus axtegue Galilea, no men wanal wii men xbaa Jesus no wii men pezee wguu mén Jesus lenbaa. \v 56 Chene wberee men ruyuu, wzhexkwaa men perfum no le seyt ne rrenex. Lex wne men dxe ne rne men-Israel zegne zëëd lo ley. \c 24 \s1 Ne wban Jesus \r (Mt. 28:1-10; Mr. 16:1‑8; Jn. 20:1-10) \p \v 1 Dxe ne rzelo xman, rsilgue wa yra wnaa guin ruxbaa Jesus. Weey men perfum ne wzhexkwaa men, no wanal stebëd wnaa men. \v 2 Chene wdxiin men, wii men le gye ne zemzëë rubaa che zu tebkoo.\fig Yëtetre Jesus lenbaa|src="46_CN01850B.TIF" size="COL" ref="Luke 24:2" \fig* \v 3 Lex wdee men lenbaa, per wzëldet Jesus lo men. \v 4 Axtegue nandet men pe nlaa men. Tebegue wii men le txup mgyeey ne nak lërrkabnii zuli koo men. \v 5 Por tant rdxe men, wlitlo men wii men lyu. Lex re mgyeey guin lo men: \p ―¿Penak rye de menmbán lad mengut? \v 6 Yëtre men nee; le men che wban. Gunileedx ne na men lo de chene benak ka men Galilea. \v 7 Na men lo de ne Men ne wdxiid wak Mén, sdekwent mén men lo mendol chen ykaa men men lo kruz, per chene gyon gbiz, yban ke men. \p \v 8 Orguin wnileedx men diiz ne re Jesus lo men. \v 9 Chene wberee men ne wa men rubaa, wuu men diizo lo yra chibteb poxter no le lo stebëd xpén Ne. \v 10 Laa Mli Matlen no le Xwan no le Mli xnaa Jacob no le stebëd wnaa nak ne wa wuu diiz guin lo yra poxter. \v 11 Per wlaleedxdet men logne re yra wnaa guin, nuu lextoo men pazer noze le men rnii. \p \v 12 Per wruu Bëd, noze rzhoon Bëd za Bëd rubaa; chene wii Bëd lenbaa, nonchee saben zhoobtee. Orguin wberee Bëd, rzee rzak Bëd ne wii Bëd neguin ne wak. \s1 Wlalo Jesus lo txup xpén Ne \r (Mr. 16:12-13) \p \v 13 Dxe ke guin, za txup xpén Jesus te gyëz ne la Emaús, zeg chibteb kilometro ryano kwlo Jerusalén. \v 14 Za men ruu men diiz yra neguin ne wak. \v 15 Laatee ne kayuu men diizo, wbig Jesus lo men yrup men, za Jesus yra Jesus men. \v 16 Per mase rwii men Ne, per zegnak te ne rsoow lo men, wnebeeydetgue men Ne. \v 17 Lex wnabdiiz Ne lo men, re Ne: \p ―¿Pagox gwa ruu de diiz ne zëëd de nëz? ¿Penak nles nuu lextoo de? \p \v 18 Wke te men ne la Cleofas, re men: \p ―Yrandxee mén nan ne wak Jerusalén che padxe guin. ¿Pe nonchee laa de ka Jerusalén ne nandeto? \p \v 19 Lex re Ne lo men: \p ―¿Pagox wak? \p Orguin re men: \p ―Ne wzak Jesus zhan-Nazaret, ne nak te profet ne kesentyent rap poder nes lo Dëdyuzh no le nes lo yra mén, nigle por yra ne rlaa zhaa, nigle por yra diiz ne rnii zhaa. \v 20 Wdekwent xextis be zhaa yra xextis be fxuz ne rnebééy lo yra fxuz chen ykaa mén zhaa lo kruz; zenga guet zhaa. \v 21 Le noo yra noo nuu lextoo ne laa zhaa nak ne yselaa men-Israel, per orrenaa nedxeree wyon gbiz ne wak yra neree. \v 22 Le nersilree, wa txup tson wnaa ne nuu lad noo rubaa, lex legue wneche men noo, \v 23 porke wzëldet zhaa lo men, lex na men lo noo yra noo ne wlalo txup angel lo men, re angel ne mbán zhaa. \v 24 Zhich guin wague txup tson xkompanyer noo rubaa, no nli ne zenga wak zegne na yra wnaa guin, per wiidet xkompanyer noo zhaa. \p \v 25 Orguin re Jesus lo men: \p ―¿Penak rdeedet de kwent, no pa axtegue or ylaleedx de ne re profet? \v 26 ¿Pe let rapdet Crist ne sak Ne yra neree antes ne gya Ne ledne nzoon? \p \v 27 Lex wzelo Ne wzëët Ne lo men yrup men yra ne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh por laa Ne. Primer wzëët Ne ne zëëd lo liber ne wkaa Moises, zhich guin wzëët Ne ne wkaa yra profet. \p \v 28 Ne wdxiin men gyëz ne za men, wlaa Jesus zeg rlaa men ne tesu. \v 29 Per wkyenfwers men Ne ne yzëën Ne yra ne men, re men lo Ne: \p ―Guzëën, porke che rzëë no che zëdnit lyu. \p Orguin wdee Ne lenyuu chen yzëën Ne yra Ne men. \v 30 Chene che zob Ne lo mezh yra Ne men, wgoob Ne gyëtxtil, lex wdee Ne dexkyizhtee lo Dëdyuzh; wluzh nga wla No, wdee No lo men yrup men. \v 31 Orguin nak bzalo men zegnak ne wyenii, wnebeey men Ne; per orgueguin nonchee wnitlo Ne. \v 32 Lex rulsaa men diiz, re men: \p ―Kon rrazón ne nzoon nuu lextoo be chene zëëd be nëz ne zëdyuu zhaa diiz lo be no chene rzëët zhaa gan pe rna ne re lo xgyiich Dëdyuzh. \p \v 33 Orguin wyuli men nëz, wbë́zdetre men nga. Wberee ke men Jerusalén ledne ndxin yra chibteb xpoxter Ne no le stebëd xkompanyer men \v 34 ne re lo men: \p ―Nli ne wban Jesus, wlalo Ne lo Simon. \p \v 35 Lex wuu men diiz lo yra poxter logne wzak men nëz no ne gan pezee wnebeey men Jesus chene wla Ne gyëtxtil. \s1 Wlalo Jesus lo yra xpén Ne \r (Mt. 28:16-20; Mr. 16:14‑18; Jn. 20:19-23) \p \v 36 Benak kayuu men diiz guin, tebegue wlalo Jesus gwrooltee lad men yra men. Wgabtyuzh Ne men, re Ne:\fig Chene che wban Jesus|src="47_CN01866B.TIF" size="COL" ref="Luke 24:36" \fig* \p ―Dëdyuzh yseleedx gyelendxi lo de yra de. \p \v 37 Kesentyent wdxe men yra men, nuu lextoo men pazer te anem rwii men. \v 38 Per re Jesus lo men: \p ―¿Penak rdxe de? ¿Penak nutxup lextoo de? \v 39 Gukwii nya noo, gukwii nii noo gante, noo ke ne. Gunëëz led noo gante, porke te anem neeydeto bëël, ni nuudeto dxit zegne rwii de nak noo. \p \v 40 Wluzhse re Ne zenga, wluu nya Ne lo men no wluu nii Ne. \v 41 Per kom wlaleedxdetgue meno por tant rzhiilen men no por tant gyelgwzee ne nuu men, lex re Jesus lo men: \p ―¿Pe nuu pe rap de gu be? \p \v 42 Orguin wdee men tebla mël wgye lo Ne no le stebla mkuudx ne nuu dxin. \v 43 Lex wnëëz No, wu No nes lo men yra men. \v 44 Zhich guin re Ne lo men: \p ―Neree ne wzak noo, laa we nga na noo lo de yra de chene benak zu noo lad de: ne rap degne gak xkwent noo ne zëëd lo liber ne wkaa Moises no le ne zëëd lo yra liber ne wkaa yra profet no le lo liber Salmos. \p \v 45 Orguin wlaa Ne ne wdee bnii xgyeryen men yra men chen ydee men kwent ne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh. \v 46 Re Ne lo men: \p ―Zeree zëëd lo xgyiich Dëdyuzh, ne rap Crist degne sakzi Ne no guet Ne; per chene gyon gbiz, yban ke Ne. \v 47 No por la Ne yzëët mén xdiiz Dëdyuzh lo yrandxee mén ne nuu ydendxee gyëzlyu, selo men axtegue Jerusalén gue men lo mén ne rap mén degne ysaan xgyelmal mén, ylaleedx men Ne chen gun Dëdyuzh perdon xdol men. \v 48 Laa de yra de nak ne yzëët yra neree lo mén. \v 49 Lex noo yxaal ne re Xuz noo ne yxaal me por laa de yra de. Per nee Jerusalén gukaa axtegue ne ykakwent de poder ne yruu gyeybaa. \s1 Le Jesus wyeep gyeybaa \r (Mr. 16:19-20) \p \v 50 Zhich guin wruno Jesus men lenlgyëz-Jerusalén, wano Ne men yra men guex Betania, lex wlisgya nya Ne wneleey Ne men. \v 51 Or ne kaneleey Ne men, wyas Ne lad men sya Ne gyeybaa. \v 52 Ne wluzhse wzaknon men Ne, wberee ke men Jerusalén, kesentyent rzhiilen men. \v 53 No yzhe yzhendxee nuu men lenxeydoo Dëdyuzh rzaknon men Dëdyuzh. Zengaw.