\id JAS Zapoteco de Quiegolani (ZPI), Final USFM files output from InDesign April 16, 2010 \h SANTIAGO \toc1 Gyiich ne Wkaa Santyoow \toc2 SANTIAGO \toc3 Stg. \mt1 Gyiich ne Wkaa Santyoow \c 1 \s1 Diztyuzh ne zob lo gyiichree \p \v 1 Noo nak Santyoow ne rlaa xdxiin Dëdyuzh Xuz be no le xdxiin Jesucrist. Rgabtyuzh noo de yra de zegne zëëd de xnëz chibtxup xpee Israel ne nunrëëts de ydendxee gyëzlyu. \s1 Gyelenyenii ne rseleedx Dëdyuzh \p \v 2 Yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, yna noo lo de ne rap de degne yzhiilen de chene rak de sufrir lo kwaskyertee ne rzak de, \v 3 porke che nan de ne chene rak de sufrir lo kwaskyertee ne rzak de por ne rlaleedx de Jesucrist, nga rseed de rap de pasens. \v 4 Per rap de degne ysalzaandet de ne gap de pasens, chen gakxnëz de no chen tsuxnëz xgyeryen de, bet gakdet falt lo de. \p \v 5 Belne nuu de rak falt gyelenyenii lo, gunabo lo Dëdyuzh, laa Ne yseleedxo lo de; porke Dëdyuzh si kesentyent ndal ne rseleedx Ne lo yrandxee mén ne rnab lo Ne, axtegue bet nandet Ne lo men. \v 6 Per rap de degne ynab do ydebgyiky ydeblextootee de, sin ne tsutxupdet lextoo de, porke mén ne rutxup lextoo, nak men zegnak mël ne ryas lo nisdoo ne reey mee zere zerotee; \v 7 mén ne nak zenga, ykambë́zdet men ne ykakwent men ne wnab men lo Dëdyuzh. \v 8 Porke mén ne nuudet lextoo tebegue, yrandxee ne rlaa men txup nuu lextoo men. \p \v 9 Per le menprob ne rlaleedx Jesucrist yzhiilen men por ne wlanon Dëdyuzh men. \v 10 Le menrik yzhiilen porke no ke men che nak zegnak menprob, porke sak menrik zegne rzak te gyee. \v 11 Porke chene rlen ngbiz ne kesentyent rak neey, rbidx gyizh, ratxee xgyee we; nga ke rluzh xgyelzhaandxoo. Zenga ke sak menrik yra menrik logne rap men. \s1 Let Dëdyuzhdet rguu lextoo mén ne rlaa men ne mal \p \v 12 Nzoon mén ne run wantar lo yrandxee ne rzak men, porke chene tesuse men lo yra neguin, skakwent men koron; koron guin nak gyelembán ne nunk luzhdet ne re Dëdyuzh ydee Ne lo yra mén ne ryaan Ne. \v 13 Chene zëëd gan lextoo de ne ylaa de ne mal, ylebleedxdet de ne laa Dëdyuzh rguu lextoo de ne rlaan de ylaa do, porke Dëdyuzh nunk zëëdet gan lextoo Ne ylaa Ne ne mal, ni rguudet Ne lextoo mén ne ylaa men ne mal. \v 14 Sinke por xgyelmal ke men nak ne rdee men si ne rsegyee ne mal lextoo men ne rlaa meno. \v 15 Chene rdee men si ne rsegyee ne mal lextoo men, reey men dol, no chene che kesentyent neey men dol, laa dol ylaa ne guet men. \p \v 16 Ryaan noo de yra de. Ykadedet de de laake de. \v 17 Yrandxee ne wen no ne xnëz, Dëdyuzh rseleedxo lo be. Laa Ne wzhexkwaa yra bnii ne nuu gyeybaa; nunk ydxiindet dxe ne yzaa Ne, teblose ne wen rlaa Ne. \v 18 Wlaa Ne be zegne rlaan Ne; wlaa Ne be zegnak men ne gyed wal por ne wlaleedx be xdiiz Ne, chen laa be gak men primer lad yra xpén Ne. \s1 Rap be degne ylaa be zegne zëëd lo xdiiz Dëdyuzh \p \v 19 Yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, gukanzaleedx ne rap de degne list gak de por ne ykagyedyag de diiz, per yniidetgue de, ni ylayaadetgue de. \v 20 Porke mén ne rlayaague, rlaadet men ne rlaan Dëdyuzh. \v 21 Por neguin gusalzaan yra ne bat rkyiindet no le yra ne mal ne yzaa gyëzlyu. Wen guguu lextoo de, gutsanal xdiiz Dëdyuzh, diiz ne che won de, porke laa we rap poder yselaa de lo dol. \p \v 22 Per gulaa zegne zëëd lo xdiiz Dëdyuzh, let nozdet gon do. Porke belne noze ron do, laake de rkade de. \v 23 Porke mén ne rono per rlaadet men zegne zëëd lo we, nak men zegnak mén ne rwii lo te lo gyewan. \v 24 Rwii men pezee rtsoow lo men, per nonchegue rbetxee men lo gyewan, rnitleedx ke men gan pezee rtsoow lo men. \v 25 Per le men ne rseed xdiiz Dëdyuzh, diiz ne rselaa mén lo dol, no rsalzaandet men rlaa men yrandxee ne zëëd lo we no rnitleedxdet meno, nzoon men lo yrandxee ne rlaa men. \p \v 26 Belne nuu mén nuu lextoo ne laa men si za xnëz Dëdyuzh, per rapdet men kwent gan kox rnii men, laake men rkade men, noze xla nuu lextoo men ne xnëz Dëdyuzh za men. \v 27 Porke xnëz Dëdyuzh Xuz be, weno, nzoono; mén ne nli zanalo, run men xyudar bzeb, run men xyudar wnabyud ne rzak gyelzi no rap men kwent rlaadet men ne mal ne nuu gyëzlyu. \c 2 \s1 Wendet ne rbe de mén \p \v 1 Orrenaa, ynab noo lo de yra de ne no de rlaleedx Jesucristnzoon, ne kwedet de mén. \v 2 Porke yzoopo ylenza te menrik ledne ndxin de, nuu xnil-or men xkwen men, kesentyent zhaandxee rnaa xab men, lex orke guin ylenza te menprob ne noze yuzh xab. \v 3 Noze ryob rdxiintee rbig de lo menrik, nan de lo men: “Gutaa nee nuu te lugar ne mazre wendee sob de.” Le lo menprob guin nan de: “Le laa de wa gugyan gusuli; belne rlaan de sob de, wa gusob lyu.” \v 4 Belne rlaa de zenga, laa ne rbe de mén nga, rlaa de zeg rlaa jwes ne ngyidet rlaa gyelextis. \p \v 5 Ryaan noo de yra de. Gugaknan ne laa Dëdyuzh wye menprob gyëzlyuree chen ylaleedx men Ne ydebgyiky ydeblextootee men no chen yganen men ledne rnebééy Dëdyuzh, ledne che re Dëdyuzh ne ydee Ne lo yra mén ne ryaan Ne. \v 6 Per le laa de, rzaknondet de menprob. ¿Pe let menrikdet nga nak ne rzakzi de yra de no ne rdxig de nes lo xtis? \v 7 ¿Pe let menrikdet nak ne rnii diznyaan por lanzoon Jesucrist ne wye de ne wak de xpén Ne? \p \v 8 Belne nli rlaa de zegne zëëd lo xley Dëdyuzh, zegne re lo xgyiich Ne ledne re: “Gugyaan semén de zegne ryaan ke de de”, wen rlaa de. \v 9 Per belne rbe de mén, reey de dol por ne rlaadetre de zegne zëëd lo xley Dëdyuzh. \v 10 Porke belne nuu mén ne rlaa yrandxee ne zëëd lo xley Dëdyuzh per nuu te ne zëëd lo ley guin rlaadet men, kon neguin che rlaadetre men zegne zëëd zëëdendxee lo ley guin. \v 11 Porke re Dëdyuzh: “Ykanodet de mén ne nakdet lzaa de”, no re ke Ne: “Yketet de mén.” Belne rkanodet de mén ne nakdet lzaa de per rket de mén, rlaadetre de zegne zëëd lo xley Ne. \v 12 Por neguin xnëz gunii no xnëz gugak zegnakse mén ne ydee kwent lo Ne por xley Ne ne rselaa be lo dol. \v 13 Porke mén ne rlesdet lextoo semén, ylesdet ke lextoo Ne men chene ydxiin dxe ne ylaa Ne gyelextis; per le mén ne rles lextoo semén, axtegue nzoon tsuu lextoo men chene ydxiin dxe guin. \s1 Bat rkyiindet ne rlaleedx mén Dëdyuzh belne rlaadet men ne wen \p \v 14 Yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, yna noo lo de, ¿pa ykyiin ne gue mén ne rlaleedx men Dëdyuzh belne rlaadet men ne rlaan Dëdyuzh? ¿Peguin zun men gan yláá men lo dol noze ne guese men ne rlaleedx men Ne? \v 15 Yzoopo rak falt xab te mén ne rlaleedx Jesucrist no rak ke falt ne gu men te te dxe; \v 16 belne nan de lo men: “Zhaas tsa de, gugak xab de belne nalen de, no gugu belne rlaanen de”, per rdeedet de ne rkyiinen men, ¿pa ykyiin ne gue de lo men zenga? \v 17 Zenga ke nak mén ne re ne rlaleedx men Dëdyuzh per rlaadet men zegne rlaan Ne, bat rkyiindet ne noze gue men ne rlaleedx men Ne. \p \v 18 Nuu mén gue: “Laa de rlaleedx de Dëdyuzh, le noo rlaa logne rlaan Dëdyuzh.” Belne rlaadet de logne rlaan Dëdyuzh, gundet de gan konyoo de ne rlaleedx de Dëdyuzh; per noo si zun noo gan konyoo noo ne rlaleedx noo Dëdyuzh, porke rlaa noo zegne rlaan Ne. \v 19 Laa de rlaleedx de ne tendxee Dëdyuzh nuu. Wen rlaa de, per laake no menzab rlaleedx ne tendxee Dëdyuzh nuu, no axtegue rzhiz menzab tant rdxe menzab. \v 20 Menzël, ¿pe rlaandet de gyenen de ne mén ne rlaleedx Dëdyuzh, belne rlaadet men ne wen, bat rkyiindet ne rlaleedx men Ne? \v 21 Zegnak Abraham xpenkwlal be, wun Dëdyuzh Abraham kwent zegnak te men ne nunk wlaadet dol chene nket Abraham Isaac xpee Abraham, chen nseleedx Abraham me zegnak te goon por laa Ne. \v 22 Gugyenen ne por ne rlaleedx Abraham Dëdyuzh, neguin wlaa Abraham zegne rlaan Dëdyuzh; nga waknyoo ne nli rlaleedx Abraham Ne. \v 23 Zenga wak kumplir ne zëëd lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: “Wlaleedx Abraham Dëdyuzh; por neguin wun Ne Abraham kwent zegnak te men ne nunk wlaadet dol.” No xmig Dëdyuzh wzela Abraham. \p \v 24 Che wii de ne run Dëdyuzh kwent mén zegnak te mén ne nunk wlaadet dol por ne rlaa men zegne rlaan Ne, let nozdet por ne rlaleedx men Ne. \v 25 Zenga ke wzak wnaa ne la Rahab ne wkano wren wren mgyeey; wun Dëdyuzh men kwent zegnak te mén ne nunk wlaadet dol por ne wlaa men zegne rlaan Dëdyuzh, wdee men ruxyuu men wgyidxlaan txup men-Israel no laa Rahab nak ne wun xyudar mén guin ne wyuli men ste nëz. \v 26 Zenga ke mén sin xespíritu men nuudet ybán men, zenga ke nak mén ne rlaleedx Dëdyuzh belne rlaadet men zegne rlaan Ne, bat rkyiindet ne rlaleedx men Ne. \c 3 \s1 Rap mén degne gap men kwent gan pe rnii men \p \v 1 Yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, yët neguin ne tsuu ndal men ne gak maxter ne yneluu xdiiz Dëdyuzh lad de, porke che nan de ne ntozdee ynab Dëdyuzh kwent lo yra mén ne rneluu xdiiz Ne. \v 2 Yrandxee be ryab lo dol. Per belne nuu mén ne ryabdet lo dol por diiz ne rnii men, laa mén guin nak mén ne kesentyent xnëz nak, axtegue rdeedet men si gun ne mal gan lo men. \v 3 Zegnak kabay, rguu be fren ruu maa chen gon ma xdiiz be no chen guli be ma tsa ma ledne rlaantee be. \v 4 Zenga ke nak bark; mase mazre nzhoo we no mase mazre rtxaap mee we, per kon teblawin tabel ne la timón, kon neguin run mén ne rnexoono gan rano meno ledne rlaantee men. \v 5 Zenga ke nak loz mén; winendxoo, per axtegue wdee lo beey nako, nako zegnak te bzhil; mase winendxee bzhil, per kon tendxee bzhil run gan rzeey ydendxee den. \v 6 Loz mén nak zegnak gyi no nak ko zegnak gyëzlyuree, yzaa ne malo; mase led ke mén nako, per laa we nak ne rxiin ydendxee men; nako zegnak te bzhil ne rruu linfyeren, rzeeyo led men ydeblo ne mbán men. \v 7 Run mén gan rtsowndoo men yralondxee maa ne ndux, maa ne rzhobee, maa ne rdoob lyu, no le yra manisdoo; laa men wtsowndoo maa. \v 8 Per rut rundet gan ysoow lo loz. Te ne mal ne rut rundet gan ysoow nak loz mén; nako zegnak te ne yzaa ngwaan ne rket. \v 9 Kon loz ke be rnii be dizwen por Dëdyuzh Xuz be, no kon laako rgyiin rnab be ne sak semén be ne nzhexkwaa zegnak nakendxee Dëdyuzh. \v 10 Ruu ke be rruu dizwen, ruu ke be rruu dizmal. Yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, yna noo lo de ne yët neguin ne ylaa be zenga. \v 11 ¿Peguin zak ylen nis nzhi ledne rlen ke nis nex? \v 12 ¿Peguin zak ykaa aceituna lo te yag-ig, o zak ykaa ig lo blag ub? Zenga ke nak te lo bzin, gakdet ylen nis nex no ylen ke nis nzhi we. \s1 Gyelenyenii ne rseleedx Dëdyuzh \p \v 13 Belne nuu de nan o nyenii, rap de degne konyoo do kon ne wen ne rlaa de; zenga yrunyoo xgyelendoo de por xgyelnan de. \v 14 Per belne tebegue gyelembidye, tebegue gyelendeblextoo nuu lextoo de, yët neguin ne ydxin de ne nan de, porke noze rkade de; rlaandet de zegne zëëd lo diznli. \v 15 Gyelnan guin, let Dëdyuzhdet rseleedxo, sinke noze gyëzlyu nuu we, noze lextoo mén rleno, laa Bzelo rguu we lextoo men. \v 16 Porke ledne nuu gyelembidye no ledne nuu gyelendeblextoo, nga nuu dil no nga ke nuu yralondxee ne mal. \v 17 Per le mén ne rap gyelnan ne rseleedx Dëdyuzh, ne primer nak ne xnëz rbán men, rzobnadildet men, wen men, ron men diiz, rles lextoo men mén, rap men pasens semén men, rbedet men mén, rkadedet men. \v 18 Mén ne rtseleedxdet dil, rye men gan pezee ybán men xnëz yra men semén men. Zenga yseleedx Dëdyuzh ne ybán men xnëz. \c 4 \s1 Ybig be nes lo Dëdyuzh \p \v 1 ¿Pa rzaa dil no pa rzaa gyelerzobnadil lad de yra de? ¿Pe nandet de ne por ne rlebleedx de ne mal neguin nak ne rlaa we? \v 2 Rdeben de ne gap de ne yëten de; kom rundet de gan gap do, axtegue rketelsaa de no rakmbidye de, no belne rundet de gan gap do, rzelo de rye de dil. Per yëten de neguin ne rdeben de, porke rnabdet do lo Dëdyuzh. \v 3 No belne rnab de ne rlaan de lo Dëdyuzh, ykakwentet do porke rnabdet do por ne ylaa de ne wen, sinke le de rnabo por ne ybán de zegne rlaantee de. \v 4 ¡Nak de zegnak mén ne rkano mén ne nakdet lzaa! ¿Pe nandet de ne belne tsanal mén yra ne mal ne nuu gyëzlyuree, laa ne rwinyaan men Dëdyuzh nga? Por neguin mén ne rlaan tsanal yra ne mal ne nuu gyëzlyuree, laake men rlaa ne rwinyaan men Dëdyuzh. \v 5 ¿Pe nuu lextoo de noze xla re lo xgyiich Dëdyuzh ledne re: “Espíritu ne wguu Dëdyuzh lextoo be rlaandet Ne ne tsanal be ne mal ne nuu gyëzlyu”? \v 6 Kesentyent raknonen Dëdyuzh be por tant wen Ne; por neguin re lo xgyiich Ne ledne re: “Rukasdet Dëdyuzh mén ne nugya lextoo, per raknonen Ne yra mén ne nugyadet lextoo.” \v 7 Por neguin gulaa ne rlaan Dëdyuzh; gusudíp ydeedet de si gun Bzelo gan lo de, chen zenga ysalzaan Bzelo de. \v 8 Gukalo Dëdyuzh, laa Ne gun xyudar de. Mendol, gusalzaan xdol de; zenga ke laa de ne nutxup lextoo de, tebli guguu lextoo de. \v 9 Gugyenen ne ngyidet logne rlaa de, gugunles lextoo de, gugoon por xdol de. Lugar ne rzhidx de, gugoon; lugar ne rzhiilen de, gugunles lextoo de. \v 10 Tsugyadet lextoo de porke rwii Dëdyuzh gan kox rlaa de, lex laa Ne ylep xeblaan de. \s1 Ngyidet ne ynii mén diznyaan por xkompanyer men \p \v 11 Yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, yniidet de diznyaan por xkompanyer de. Porke mén ne rnii diznyaan por xkompanyer no mén ne rleedx xkompanyer, xley Dëdyuzh rninyaan men no xley ke Dëdyuzh nga rleedx men. Belne laa de ne rleedx de xley Dëdyuzh, rlaadet de zegne zëëd lo xley Ne, sinke laa de rlaan gaknondee ke lo xley Ne. \v 12 Tendxee Dëdyuzh ne wniiz ley nuu no tendxegue Ne rlaa gyelextis no tendxee Ne run gan rselaa mén no laake Ne yluzh mén. Per laa de, ¿txu nak de ne rleedx de semén de? \s1 Nandet be pe sak be yzhe \p \v 13 Orrenaa, gugon neree ne yna noo lo de yra de ne nan de: “Nedxeree o yzhe tsa be te gyëzroo, nga tsuu be te iz ylaa be negosye, gun be gan nzhoo med”, \v 14 no ni nandet de pe sak de yzhe, porke gyelembán ne rap be, nako zegnak te bëw ne raknyoo tebrratendxee, rluzh nga rnitlo ko. \v 15 Mazre wendee gugue: “Belne yna Dëdyuzh yseleedx Dëdyuzh gyelembán lo be, ylaa be neree o ylaa be nero.” \v 16 Per lugar ne gue de zenga, lel rdxin de; neguin ne rlaa de ngyideto. \v 17 Por neguin mén ne nan gan gonezhe nak ne wen ne ylaa men per rlaadet meno, reey men dol. \c 5 \s1 Logne sak menrik \p \v 1 Gugon neree ne yna noo lo de yra de ne nak de menrik: Gugoon, gugobtsaa por yra gyelentoz ne zëëd sak de. \v 2 Yra xen de noze rzhiino; xab de noze mlaa rluzho. \v 3 Yra or no le yra plat ne rap de, axtegue rlenmyaa we; laa myaa nak ne rbonyoo ne ngyidet ne rlaa de no laako nak ne yluzh de yra de zegnak gyi chene rzeeyo. Kesentyent rgutsoow de yra ne rap de, per che wyob ydxiin dxe ne ylaa Dëdyuzh gyelextis. \v 4 Gukwii yra mén ne wlaa dxiin xden de, baanske rlaa men rnab men lo de ne gyizh de yka men, porke wgyizhdet de nka men; no le Dëdyuzh che won ne rnab men. \v 5 Nee gyëzlyuree noze zegne rlaantee de mbán de, noze zeg rtseleedxtee de; nak de zegnak yuz ne kesentyent rroo chen che list nak ma chene yket mén maa. \v 6 Wkagyii de mén ne bet xdoldet, axtegue wket de men, axtegue ni wzudípdet men lo de chen nketet de men. \s1 Rap mén degne gap men pasens \p \v 7 Por neguin yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, gugap pasens gukambë́z axtegue ne chiid Ne; zegne rlaa mén ne rguu bni rap men pasens rkambë́z men desde ne rzelo ryab gyo axtegue ne rdesu tyempgyo chen ytop men ne wak lo xelyu men, \v 8 zenga ke gugap pasens gukambë́z yra de, ytxuugdet lextoo de, porke che wyob chiid Ne. \v 9 Ykagyilsaadet de chen sakzidet de, porke che wyob ylaa Dëdyuzh gyelextis. \v 10 Gulaa zegne wlaa yra profet ne wnii xdiiz Dëdyuzh, wap men pasens wak men sufrir. \v 11 Gukanzaleedx ne nzoon mén ne run wantar lo yra ne rak men sufrir. Che won de pezee wun Job wantar lo yra ne wak Job sufrir no che ke nan de yra ne wlaa Dëdyuzh por Job chene che wdesu Job lo yra neguin. Porke kesentyent rles lextoo Dëdyuzh mén no rap lextoo Ne mén. \p \v 12 Yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, yna noo lo de, ygondet de Dëdyuzh, ni ygondet de ne nuu gyeybaa, ni ygondet de ne nuu gyëzlyu, ni ygondet de ste kos, chen yzakzidet Dëdyuzh de. Mazdee gugue “Nli we” belne nli we, o belne nlideto, gugue “Nlideto”. \p \v 13 Belne nuu de baanske rzak, gunab lo Dëdyuzh. Belne nuu de rzhiilen, gugolbaan por Dëdyuzh. \v 14 Belne nuu de te de rzhuun, gukwëz yra mén ne rnebééy lo de yra de ne rlaleedx de Jesucrist, chen ynab men lo Dëdyuzh no chen ygueeb men seyt por la Jesucrist led men ne rzhuun. \v 15 No chene rnab men lo Dëdyuzh ydebgyiky ydeblextootee men, ryaken mengyiz, rlis Ne men lo gyelgyiz, no belne neey men dol, run Ne men perdon. \v 16 Por neguin guxobdol lo xkompanyer de yra dol ne rlaa de, no gunab lo Ne por xkompanyer de chen gyaken men. Porke yra mén ne za xnëz Ne, belne rnab men lo Ne ydebgyiky ydeblextootee men, rukas Ne men. \v 17 Zegnak profet-Elías, noze mén wak men zegnak ke be, no chene wnab men lo Dëdyuzh ydebgyiky ydeblextootee men ne gyabdetre gyo, no wyabdetre gyo tson izgwrol. \v 18 Zhich guin chene wnab men lo Dëdyuzh ne gyab gyo ste, wberee wyab ke gyo ste. Wzelo wak ne wu mén gyëzlyu ste. \p \v 19 Yra de ne no de rlaleedx Jesucrist, belne nuu de rsalzaan xnëz Dëdyuzh, lex rnëëz de nëzmal, lex rberee ste xkompanyer de rlaa ne rberee ke de xnëz Dëdyuzh ste, \v 20 gugaknan ne kwaskyertee mén ne rlaa ne rsaan te mendol xgyelmal mendol, laa ne rselaa men mendol lo gyelgut nga no rak perdon yrandxee xdol mendol.