\id GAL - Zia NT [zia] -Papua New Guinea 1982 (DBL 2017) 
\h GALATA 
\toc1 Igi Paulo Mene Galata Emo Dubu Eno Gaena 
\toc2 Galata 
\toc3 Gal 
\mt1 IGI PAULO MENE GALATA EMO DUBU ENO GAENA  
\ip \it Paulo mene igi ewiya Tuwara dubu Galata provins auna atu nasani nauwa aeno gaena. Awong Yuda emo okowa. Awong dubu ewe. Gitau Paulo mene nunae-una atu nasani Yesura bowi awong eno tugata nauna. Igi euna susuwa eyao era: Yuda emo ena mene Yesura ge nigiro aune sao tauyao ge Mose mene gaena awiya susuuno puro nasani tawing enana baungno emo ge nigao apakana amimene deka ayero yaese sinauwa. Arare Paulo mene ge iwao nunae puro wowosi nasani igi ewiya gaero susuwa eyero sena: Name Yesu tumo diro aune sao tauyao ge Mose mene gaena awiya dipunasani iwaing yero nonane, awiya ge iwao arauwa. Name tumo diyaora gege iwaing yero nonane. Ayero sero igi ewiya gaena ara. \it*  
\c 1  
\p
\v 1 Na Paulo mene igi ewiya gaitinena. Na aposolo yero nona, arata emo mene na oko iyengtiwa, o emo zo mene na eno buro ge oko sena. Yesu Kristo, Tuwa Bayau Mama mene nung magayaora atu uwenu seka yena, awongto Maungne amimene buro ge ewiya na eno sewato arauwa.  
\v 2 Na ta otao mani nana ena na aune dema nowa nae amimene Tuwa Yesura dubu Galata provinsra atu nowa niye eno igi ewiya pugati nenane arauwa.   
\p
\v 3 Tuwa Bayau Mama aune Tuwa naname Yesu Kristo nunato una atu bayao monone mene kasaye ninae-una gairo mitaise.  
\v 4 Yesu nung Mama naname Tuwa Bayaura ge dipunasani name tawingna nao meko auna atu sorero pumari sero meko naname eno nao nuna yangduna.  
\v 5 Arare Tuwa Bayau bowi yao gege yao awiya mitaise. Yore.   
\s1 Zo nung Tuwa Yesura Bowi Iwaing okowata bowi iwaing zo ewe sariniya, awiya nung iyaora gerao yariniya.  
\p
\v 6 Tuwa Bayau mene Kristora mono iwaing eno niye yausero punu nung aune dema nowa amimene mena nung yangdoro bowi iwaing zo ewe aeno mena dawong yawineya aeno gosinena teng oko niya.  
\v 7 Ora bowi iwaing zo mitita? Aung arauwa. Emo ena mene dubo ninae sisigati nasani Kristora Bowi Iwaing awiya sisigaya bowi zo ewe ine yaise sero neya ayero gosinena.  
\v 8 Arare nanaeta uritira angelo zo mene Bowi Iwaing keregaingwane awiya doro zo ewe sariniya, nung awiya iyaora gerao yaise sinena.  
\v 9 Ge gitau sewangne dekaongka awiya nupema sinena era. Zo nung Bowi Iwaing nigiwa awiya doro zo ewe sariniya, nung awiya iyaora gerao yaise.  
\v 10 Ge sinena ewiya emo mene na gaya iwaing yaise aeno sinenita? Aung arauwa. Tuwa Bayau mene na gai iwaing yaise aeno sinena. Emo ena mene na gaya iwaing yaise sero buro yateni siya, awiya na Kristora buro-mani oko yero natena.   
\s1 Ena mene Paulo nung aposolo me oko, ayero sewa giro nung nono yero aposolo yena auna susuwa sena.  
\p
\v 11 Otao mani nana, na ge sana nigipu. Bowi Iwaing tugata yewang nigiwa awiya tawing emora okowa.  
\v 12 Na emora-una atu oko pumuwang, o emo mene na oko sero gipero ayewa. Yesu Kristo nung nutope na eno keregaina ara.  
\v 13 Na gitau Yuda emora tani puro nasani naungwa auna bowi awiya niye nigiwa ara. Na Tuwa Bayaura dubu me awiya dedunasani gainasani ayero nasani naungwa ara.  
\v 14 Ayero nasani babuze nanae-una ge awiya wosoiye sero tau tataware yero otao mani nana ena daigaingwa ara.   
\p
\v 15 Arata Tuwa Bayau nung na ayara tiyangna atu buro nuna yanese na mena gerena, arare giginu teng yenu nung mono iwaing nuna-una atu mitoiya aeno na yausero puna.  
\v 16 Ayero yero mani nuna-una Bowi Iwaing emo Yuda oko auna towang atu tugata yanese sero Maina susuwa na eno keregaina. Ayero yenu be aune na emo ena oko atata yewang.  
\v 17 Nupema na iropuro witi Yerusalem nape yero emo gitau aposolo buro zayero nauwa awiya gari oko witiwang. Na Arabia tawingna baungno nete Damaskas nape kapetegaingwa arauwa.   
\s1 Paulo mene Yerusalem nape witiro nasani nauna.  
\p
\v 18 Atu nawe duwang dawang etama aung yenu aune na Sifas gari sero Yerusalem witiro wari be 15 nung aune dema atu nasani naungwa.  
\v 19 Be aune na aposolo ena oko gao yewang. Arata Tuwa Yesura meta Yakobo gege gigiwang ara.  
\v 20 Ge gainena awiya Tuwa Bayaura diti mokora ge me sinasani gainena.  
\v 21 Arata ago na Siria aune Silisia tawingna baungno atu nasani naungwa.  
\v 22 Be aune Kristora dubu Yudaya tawingna atu nasani nauwa amimene benaung nana oko gosinasani nauwa.  
\v 23 Awong bowi ge nana gege eyero nigiwa, “Name dedunasani gainasani anasani Kristora ge sisigati nauna amimene yeme ge nung gitau sisigari nasani nauna awiya tugata nasani niya.”  
\v 24 Ayero sinasani susuwa nana giro Tuwa Bayau bowi nasani yawa yawa yewa ara.   
\c 2  
\s1 Paulo mene Yerusalem atu aposolo ena taungno ge ungwe yenu nigiwa.  
\p
\v 1 Atu nawe duwang dawang 14 aung yenu nato Banabato Yerusalem nape nupema witari sero Tito puro dema witiwangne ara.  
\v 2 Awiya tebeba oko yewang. Tuwa mene na ayero yanese sena auna teng witiwang. Witiro emo gitau yao yazore mene buro yero butunaungwa awiya gaya me aung ine yoiye sero awong gege mitiwa aune na Bowi Iwaing emo Yuda okora-una atu tugata naungwa awiya keregairo ungwe diwang ara.  
\v 3-5 Buro nanae-una mokora atu emo ena mene esewa yero ge nigao mene yaine yero name Yesu Kristo aune tairo sao tauyao ge Mose mene gaena auna bunao aung nonane auna susuwa tamari sero dubu naname-una toiro umo yewa. Awong amimene Yudara sao tauyao ge auna bunaore nupema nanenese sinowa. Arare emo amimene name puro wosari sewa nae Bowi Iwaing mene ninae-una atu mitao gege mitaise tau yero daigaingwane ara. Ayero yewangne emo na aune dema nasani nauna Tito nung Grik emo, arata gitau yao dubu mitiwa amimene ge nanae nigiwa teng yenu giro Tito taung aingso nuna kapaise oko sao yewa.   
\s1 Aposolora gitau yao mene Paulora buro gigiwa teng yena.  
\p
\v 6 Arata emo gitau yao sao awiya awong yazo bowire nunae noiye? Awong wosaota witao auna ge aung asinena. Tuwa Bayau mene emora yazo oko kotupunoiya. Emo gitau yao amimene ge seka zo oko na eno susumuwa.  
\v 7 Aung arauwa. Awong eyero gigiwa ara: Tuwa Bayau mene Petoro Yuda emora towang atu Bowi Iwaing sero sero yaise sena, deka ayero na emo Yuda okora towang atu Bowi Iwaing sero sero yanese sena arauwa.  
\v 8 Ayero nasani Petoro aposolo buro Yudara-una atu yaise Tuwa Bayau nung soreuna, deka ayero Tuwa Bayau mene na soreunu buro nana emo Yuda oko auna dubura atu yewang ara.  
\v 9 Tuwa buro na eno pugaina awiya Yakoboto Sifas aune Yohane awong Yesura dubura gitau yao yero nasani nauwa amimene giro baingtiwa. Arare awong nato Banabato otao nasani wawong iniwa. Ayero yero nato emo Yuda okora towang atu nasani buro yero nanato awong nuka nuyetope Yuda dubura towang atu buro yari sewa ara.  
\v 10 Ayero nasani bogamasa dubu nunae-una mokora atu nowa awiya soremanenese sewa. Na yemaoko otu buro awiya yari aratapu naungwa ara.   
\s1 Paulo mene Petorora susuwa keregaina.  
\p
\v 11 Ago Sifas mene Antiok nape atu buro pore yenu giro na nung benaungna atu pasero gona yewang. Awiya noeno okowata, nung tani pore yena.  
\v 12 Nung Yuda emo mene emo Yuda oko aune dema oko tairo naese sao awiya daigairo emo ena Yuda oko taung aingso oko kapao mene Yesura ge nigao dubu yero nauwa aune dema tairo ma dema mininauwa. Ayero nauwa Yesura dubu Yerusalem mitowa auna gitau yao Yakobo amimene emo ena iyengtinu Antiok emo dubura susuwa gari sero baungno kasa yewa. Baungno kasa yewa Petoro awong giro awang yena. Awang nasani ge iwero eyero yena: Awong nung gaya Yudara sao tauyao ge dao emo ine yoiye sero nung emo Yuda oko ge ou suwewa awiya doro oko gao mene yaine nena.  
\v 13 Ge iwi nasani emo Yuda oko awiya Yesura dubu asero dema tairo nete awong giginu meko yewa giro doro bauno Yuda emo tauna. Anenu Yuda emo ena nung giro deka ayero yewa. Ayero yewa Banaba dema nuye aune dema tairo deka ayero yena.  
\v 14 Awong Bowi Iwaingna nagibo etutero korosero oko patao yewa giro na emo bauno ena auna ditira atu Sifas eno eyero sewang, “Ning Yuda emo mene Yuda emora nao okowata, emo Yuda okora nao auna nosa amimene noeno emo Yuda oko awiya yumasa Yuda emora nao auna naese ayero nesi?” Ayero sewang arauwa.   
\s1 Zo nung Yesu tumo diyariniya amimene emo pewayao yero nariniya.  
\p
\v 15 Nae emo Yuda oko pasena nasani nowa awong ayao ine oko kasa yewangne. Nae Yuda emo kasa yewangne ara.  
\v 16 Arata nae eyero gosinenane: Zo nung sao tauyao ge dipunoiya nung okowata, zo nung Yesu Kristo tumo didinoiya nung awiya Tuwa Bayau mene nung emo pewayao asinoiya. Nae Yuda emo pewayero nari sero sao tauyao ge dimao nanae auna okowata, Kristo tumo diyao nanae auna pewayero nari sero nae dema Yesu Kristo tumo didinasani nonane ara. Ayero yero nonane, awiya noeno okowata, sao tauyao ge dimao buro mene emo yai pewayao ine oko mitiya.  
\v 17 Nae Yuda emo mene emo pewayao nari sero Kristo tumo didinonane. Ayero nonane Yuda emo ena mene nao nanae giro nae eno eyero sinowa, “Niye Yudara sao tauyao ge doro tumo diyaore gege nowa aeno niye pasena emo yero nowa.” Awong nae eno ayero sinowa awiya giro nono sarinenine? Kristo mene nae yupunoi pasenane yero nonane, ayero sarinenineta? Aung arauwa.  
\v 18 Na pewayao nari sero sao tauyao ge dimaora nagibo yangduwang awiya nupema ago yero narinena, awiya na pasena emo me yarinena.  
\v 19 Arata na sao tauyao ge dipunawe magayero giro yangduwang. Awiya na Tuwa Bayau aune dema nari sero ayero yewang. Arare na sao tauyao ge nupema dimaora bereya niya arauwa.  
\v 20 Na Kristo aune dema i pasaora atu magayewang. Arare na nao nana nona awiya kotumao nana-una okowata, Kristo mene dubo nana-una atu mitasani aune nao awiya noiya. Arare nao yeme tawingna etu nena, awiya Tuwa Bayaura Mani tumo didinasani aune nao awiya nona ara. Nune na eno dubora mono pupunasani nao nuna na eno yangduna.  
\v 21 Arare na noeno Tuwa Bayaura mono awiya awang sarineni? Sao tauyao ge dipunasani pewayero nao mitati siya, awiya Kristo nung teba magayena ayao ine yatiya.   
\c 3  
\s1 Sao tauyao gera nagibo patiwa.  
\p
\v 1 O Galata dau emo. Niye nono yewa dubu zo mene dubo ninae sisigaiwi? Nae Yesu Kristo i pasaora dewa auna ungwe diwangne nigiro baingtiwa ara.  
\v 2 Nona dekaongkara niye atata yana sepu. Niye Owenona putoung pumuwa awiya nono yero pumuwi? Niye taungna putoung mene sao tauyao ge dipunasani pumuwita ge nigiro tumo diyaora atu pumuwi?  
\v 3 Niye noeno dau mani mene yaine yero nowi? Niye Owenona putoung mene buro zayero nawe nupema taungna putoung mene buro awiya besugari sineita?  
\v 4 Owenona putoungna tani ena gitau ninae-una atu kasa yenu gigiwa, awiya tebeba kasa yenuta? Tani kasa yena awiya kasa yero me aung yenuta?  
\v 5 Nupema Tuwa Bayau mene Oweno niye eno pugatinasani tani putoungne ninae-una atu yero noiya awiya sao tauyao ge dipunowa aenota nung tumo didinowa aeno ayero noiye? Awiya nung tumo diyao ninae gege eno ayero yero noiya ara.   
\s1 Abrahamna nagibo patarineya.  
\p
\v 6 Tumo diyaora ge sesena auna ge gayao zo eyero mitiya. “Abraham nung Tuwa Bayau tumo dinu giro Tuwa Bayau mene nung emo pewayao asena ara.”  
\v 7 Arare eyero gipu. Tumo diyaore nowa amimene Abrahamna saisibuna me arauwa.  
\v 8 Tuwa Bayau mene emo Yuda oko awong nung tumo diyaya giro emo pewayao asari yemaoko kotungno Bowi Iwaing Abraham eno eyero senu gaewa ara, “Emo bauno dubu sero awong tumo diyaora nagibo tamasa awiya papatinaya giro na awong gao yarinena.”  
\v 9 Arare Abraham nung Tuwa Bayau tumo dinu giro nung gao yena, deka ayero emo bauno nung tumo diyarineya awong awiya Tuwa Bayau mene gao yariniya.   
\p
\v 10 Arata sao tauyao gera buro mene poza nunae yai narineya awong awiya waru dimarineya. Noeno okowata, ge zo eyero gayao mitiya, “Sao tauyao ge denao miteya awiya zo oko daigae. Zo nung sao tauyao ge daigariniya amimene waru dimariniya.”  
\v 11 Arare sao tauyao gera mokora nasani Tuwa Bayaura-una atu pasena disao ine oko mitiya, awiya ge amimene sero keregairo pu daung gatiniya. Arata tumo diyaore nasani pewayero narineya amimene nao topetarineya.  
\v 12 Tumo diyaore nowa auna susuwa ewe. Sao tauyao ge Mose mene gaena awiya dipunowa auna susuwa ewe ara. Arare sao tauyao ge dipunowa awiya awong tumo diyaore oko nowata, awong taung gege mene nowa. Aeno eyero sao mitiya, “Zo nung sao tauyao ge apakana dipunariniya amimene nao topetariniya.”   
\s1 Yesu nung name eno pasena naname auna abena diuna.  
\p
\v 13 Ge gayao zo eyero mitiya, “Emo ira ikokogao awong awiya warura gerao.” Arare Kristo nung i pasaora atu waru naname diuna ara. Ayero nasani name sao tauyao gera waru auna atu zuma gaero puna ara.  
\v 14 Arare Yesu Kristo eno Abrahamna gao mene emo dubu giti awena-una atu teng yero babaise sero Yesu mene ayero yena ara. Awiya Oweno name eno sao awiya tumo diyaore mene panenese sero ayero yena ara.   
\p
\v 15 Otao mani, na ge awiya emo zora pugairo sana nigipu. Emo zo mene maganasani wau nuna maina gerao sariniya. Awiya zo mene daigatinasani ge zo oko susumariniya.  
\v 16 Arare nona Tuwa Bayau mene pugari senu tauyena awiya Abraham mani nuna aune awongto aeno sena ara. Mani awiso daigairo aeno oko sena. Mani dekaongka eno sena. Awiya Yesu Kristo eno sena ara.  
\v 17 Ge sinena auna susuwa era. Tuwa Bayau mene gitau Abraham eno ge senu tauyenu dawang 430 aung yenu aune nung sao tauyao ge ena keregainu Mose mene gaena. Arare sao tauyao ge ago keregaina amimene nona gitau pugari senu tauyena awiya dai wosao ine oko mitiya.  
\v 18 Nona pugari senu tauyena awiya sao tauyao ge Mose eno sena awiya dipunasani aune pumanenese sai mitati siya, awiya ge Abraham eno senu tauyena awiya kotupunete aune pumaora nagibo aung yatiya. Tuwa Bayau mene nona Abraham eno pugari senu tauyena aeno nung Abraham eno teba pugaina ara.   
\s1 Sao tauyao ge Mose eno sena awiya tau yero mitao gege mitaise oko sena.  
\p
\v 19 Sao tauyao ge Mose eno sena awiya susuwa noeno senu gaeni? Awiya ge daora susuwa kasa daung yaise aeno senu gaena. Arata mitao gege mitaise okowata, nona pugari senu tauyena auna maung kasa daung yai aune sao tauyao ge senu gaena awiya atu tana yaise sena ara. Sao tauyao ge awiya angelora be mene senu Mose mene Tuwa Bayau aune emo bauno auna towang atu dopero puro aune emo bauno eno pugaina ara.  
\v 20 Emo zo mene towang atu dopero dubu dekaongka gege eno oko, dubu etobe sikigari sero dopariniya. Arata Tuwa Bayau mene nona Abraham eno pugari sero sena awiya nuka nune Abraham eno sena.   
\s1 Sao tauyao ge Mose mene gaena awiya dipunete nao iwaing mitao gege mitao awiya oko topetarinesa.  
\p
\v 21 Sao tauyao ge ago sena amimene nona pugaora ge gitau sena awiya sisigatinita? Aung ara. “Sao tauyao ge dipunarineya amimene pewa yero narineya,” ayero sao mitati siya, awiya name sao tauyao ge dimaora atu pewa yero natenane a mitatiya.  
\v 22 Arata Tuwa Bayau mene senu gaewa awiya eyero mitiya, “Emo bauno apakana pasenana bunaora atu mitowa.” Awiya name Yesu Kristo tumo diro nonane tumo diyao naname auna atu gege nona pugari senu tauyena auna me panenese sero Tuwa Bayau mene ayero senu gaewa ara.   
\p
\v 23 Awiya name gitau tumo diyao aung naungwane be aune sao tauyao ge Mose mene gaena amimene name bunenu bunaora atu naine nawe duwangne tumo diyaora bowi ge mene kasa yero baingtina.  
\v 24 Sao tauyao ge Mose mene gaena amimene diya naname ine yero nete name puro Kristora waweng pugainu aune buro nuna aung yena, awiya tumo diyaora atu pewa yanenese ayero yena ara.  
\v 25 Arare tumo diyaora nai seka kasa yenu giro name matu bauta potewangne be aune sao tauyao gera bunao aung yena.   
\s1 Tumo diyaora atu Tuwa Bayaura mani awiso yewangne.  
\p
\v 26 Arare niye Yesu Kristo tumo didinowa amimene apakana Tuwa Bayaura mani emo dire bauno dire yero nowa.  
\v 27 Niye ge ou susunasani Kristora-una susuuno Kristora te weso papatinasani nowa.  
\v 28 Arare Yuda emo arita emo Yuda oko, witaore wosaore, emore baunone, amimene gagausero nao awiya aung yenu niye apakana Kristo Yesura-una susuuno susumao dekaongka yewa ara.  
\v 29 Niye tumo diyaora atu Kristora dubu yewa, arare Abrahamna saisibuna me yero nowa, aeno nona pugari senu tauyena auna me puro narineya.   
\c 4  
\s1 Nona mekora soumani mene Tuwa Bayaura mani awiso yewangne.  
\p
\v 1 Zo eyero sana nigipu. Mani zo nung maung magayai aune maungna wazawa pumaise maung mene sariniya amimene mani maingkore nai maung magayai aune maungna wazawa pumao ine teng oko. Nung soumani ine yero nete  
\v 2 bairo aune wazawa maung mene pumaise sena awiya pumariniya. Arare imoo manita dikaing mene wazawa nuna diya naya mani bayai aune pugaya pariniya.  
\v 3 Naname-una atu deka ayero mitiya. Name gitau mani maingko dubo puro nasani tawingna nona ewego-papego auna sou nasani naungwane ara.\f + \fr 4:3 \ft Tawingna nona noyao. Emo gitau nasani nauwa amimene tawingna nona noyao amaze sou yero nasani nauwa. Awiya iwaeta, biruta, arasata, inota, wari — nona ayao amaze sou yero nasani nauwa.\f*  
\v 4 Arata ago be pugao awiya kasa yenu Tuwa Bayau mene Mani nuna iyengtinu bauno zora-una atu kasa yena. Kasa yero Yudara sao tauyao ge sou yena.  
\v 5 Awiya name sao tauyao gera bunaora atu besai Tuwa Bayaura mani emo dire bauno dire yanenese ayero yena ara.  
\v 6 Name mani emo dire bauno dire nuna yero nonane, arare Tuwa Bayau mene Mani nuna-una Oweno iyengtitinoi wosiro dubo naname-una toiro eyero yau sinoiya, “O Tuwa, ning Mama nana.”  
\v 7 Arare name soumani nuna okowata, mani nuna me yero nonane. Arare mani nuna yero nasani Tuwa Bayaura wazawa auna maung yero nanenese sena ara.   
\s1 Nao me aung nuwegaiwa awiya nupema oko gipu.  
\p
\v 8 Niye gitau Tuwa Bayau oko gao nasani tuwa ewego-papego awiya sou nasani nauwa. Tuwa awiya awong tuwa me okowa.  
\v 9 Arata yeme niye Tuwa Bayau giro baingtitinowa. O eyero sana teng yae: Tuwa Bayau mene niye giro baingtitinoiya arauwa. Niye nono yero Yesu duaine yero kapetegairo sao tauyao ge Mose mene gaena awiya ago yari sinei? Gitau niye nao ninae mene pewa yarinei siya asero tawingna nona putoung aungta me aung awiya sou nasani nauwa. Arare niye sao tauyao ge ago yarineya, awiya niye kotumao matu awiya nupema puro neya ayao ine yariniya.  
\v 10 Niye sao tauyao ge Mose mene gaena awiya ago nasani wari be ena, o ino ena, o iya dang ena, o dawang ena, awiya iya dang baina asero de ika gairo nowa.  
\v 11 Aeno buro nana awiya ninae-una atu me aung yoiye sero na niye eno kotung-katung daigairo yero nona ara.   
\s1 Galata emo awong Paulo nuwegari sero yewa.  
\p
\v 12 O otao mani nana, na niye eno zi sinasani aune sane. Na gitau Yuda emora tani puro naungwa amimene doro niye Yuda oko ayao ine yero nona. Arare niye Yudara tani puro nari sineya awiya doro na ine yaese sinena. Niye meko zo na eno oko yao ara.  
\v 13 Niye gigiwa. Na yaya nana mene mou yenu giro na niye aune dema mitaungwa, arare na turero nasani aune niye eno Bowi Iwaing tugata yewang.  
\v 14 Yaya nana mene buro baina niye eno pugaina, arata niye na bereya oko yena. Niye na awang oko yewa. Aung ara. Niye na gigiwa Tuwa Bayaura angelo ine yewang, o Kristo Yesu ine yewang giro na yuno puro baungno kora yewa.  
\v 15 Niye be aune yawa yawa yewa, awiya nono yero aung niye? Na gitau niye aune dema mitaungwa aune niye diti moko ninae zokero na eno pugao ine teng yati siya, awiya ayero yateya, awiya me gosinasani sinena.  
\v 16 Na gitau ge me niye eno tugata yewang, arare yeme na kara gigeya iwo ninae ine nenita?  
\v 17 Yuda emo ena awiya ge ungwe nunae mene niye yumaya name gausero niye nunae-una babaese kotungno yero nowa. Gosineya, ge iwero a saya niye na doro nunae-una babaese yero nowa arauwa.  
\v 18 Ena mene niye iwaing mitaese sero niye yumarineya, awiya nao iwaing ara. Awiya na ninae-una buro atu nona aune gege okowata, awong be giti ayero narineya ami zo iwaing ara.  
\v 19 Mani awiso nana, na niye eno bauno mene mani pumari nasani yaya tapunowa yaya ayero tamuwang, yaya deka awiya nupema tapunena. Kristora nao mene dubo ninae-una atu beburo mitaise yaya tapunasani narinena.  
\v 20 Na nao ninae giro iwawa nena. Arare na ninae-una buro niye tugata yari igi mene okowata, be nana mene niye tugata yari aratapunena.   
\s1 Sarara mani aune Hagara mani awongto susuwa awenato zora ewe zora ewe.  
\p
\v 21 Atata yana sepu. Niye sao tauyao gera sou yari yero nowa amimene sao tauyao ge gayao awiya zazagairo susuwa nuna gosinowita?  
\v 22 Auna atu ge zo eyero gayao mitiya: Abrahamna mani emodi etobe kasa yewato, awiya zo sou bauno mene puna, zo aro nuna mene puna.  
\v 23 Sou bauno mene puna nung awiya emora mesara kasa yena. Bauno nuna mene puna ami zo Tuwa Bayau mene kasa yaise senu tau yena auna teng kasa yena.  
\v 24 Arare ge auna enabara eyero mitiya. Bauno etobe amimene Tuwa Bayau aune tairo naora nagibo etobe auna etotoma yewato ara. Tairo nao zo Sinai diri atu pumuwa, arare dubu zo ge auna sou buro yewa, auna etotoma awiya Abrahamna sou bauno Haga mene yena ara.  
\v 25 Sinai awiya diri zo, Arabia tawingna atu mitiya. Haga nung Sinai diri auna etotoma yena. Nupema napo Yerusalem deka ayero Sinai diri auna etotoma niya. Arare Yuda emo bauno gege awong Yerusalem napo mene ai nunae ine yenu awong mani awiso nuna yero nowa, awong awiya Hagara mani ine soumani yero nowa ara.  
\v 26 Arata Yerusalem napo zo uritira atu mitiya amimene nung soumani okowata, nung sao tauyao gera bunao aung. Napo amimene aya me naname niya.  
\v 27 Sarato Hagara ge gayao zo eyero mitiya,  
\q1 Bauno wagaung. Ning yure wata mani oko pumao nosa, ning awiya yawa yawa ye. Bauno mani pari yaya tapunowa ayao ine nina-una aung, ning dubo nina yawa yawa yaise. Bauno emore auna mani eto gege kasa naya bauno wagaungna mani awiso daigairo kasa yarineya.   
\p
\v 28 Otao mani nana, Isaka nung Tuwa Bayau mene kasa yaise senu tau yena auna teng kasa yena. Deka ayero niye Tuwa Bayau mene kasa yaese sena auna teng kasa yewa.  
\v 29 Arata gitau mani emora kotumaora kasa yena amimene mani Owenona kotumaora kasa yena awiya iwo yena, deka ayao ine yeme mitiya.\f + \fr 4:29 \ft Abrahamna mani Ismiel mene meta nuna Isaka eno iwo yero nasani nauna, deka ayero Yuda emo pewayero nari sero sao tauyao ge ago yero nowa amimene emo tumo diyaore gege nowa aeno iwo yero nowa.\f*  
\v 30 Arare ge gayao zo eyero mitiya era,  
\q1 Sou bauno awiya nung mani nuna aune dema tune babaeto. Sou baunona mani mene bauno mera mani aune dema maungna wazawa oko topetaise.   
\p
\v 31 Otao mani nana, name sou bauno bunao auna mani awiso okowata, name bauno me bunao aung auna mani awiso arauwa.   
\c 5  
\s1 Name sao tauyao gera bunao aung mene nupema oko bunaore yanene.  
\p
\v 1 Name bunao aung nanenese Kristo mene sao tauyao gera bunao besena. Arare ena mene niye bunero mani sosou\f + \fr 5:1 \ft Mani sosou. Sao tauyao ge ago yero nasani nauwa awong amaze Yuda emo mene bunao ine pupunauwa soumani nunae ine yero nasani nauwa.\f* nunae yaese saya tau yero awang sepu.  
\v 2 Na Paulo mene sana nigipu. Niye pewa yari sero emo ena mene taung aingso ninae kapaese sarineya, awiya Kristo mene niye soremao ine teng oko yariniya.  
\v 3 Nupema sero baingtane. Zo nung Yudara sao tauyao ge dipunasani naise sero taung aingso nuna kapariniya amimene Yudara sao tauyao ge apakana dimaise sao mitiya.  
\v 4 Arata sao tauyao ge dipunasani pewayero nari sinowa amimene Kristo aune dema tairo nao awiya kapero mono iwaing nuna doteya, arare ninae-una atu me aung niya.  
\v 5 Arata nae mene zo Owenona putoungna atu Tuwa Bayau mene nae sorepunoi tumo diyaora atu nao pewayao tamari sero kotupunasani nonane.  
\v 6 Kristo Yesu aune dema nasani taung aingso kapaore naota taung aingso kapao aung nao awiya nao me oko. Arata tumo diyaore nasani mono pumao amimene zo nao me arauwa.   
\s1 Sandara muti mene gera sura oko gutaise.  
\p
\v 7 Niye tumo diyaora nagibo zayero iwaing patiwa. Papatinewa emo nono yao mene nagibo denu gazenu tumo diyaora ge me awiya yangduwi? Awiya kotungno gipu.  
\v 8 Tuwa Bayau niye yupunoiya amimene ge mera nagibo oko gazinoiya.  
\v 9 Wora muti maing-maingkoka amimene ma sura gutero teng yero duwariniya, deka ayero emo dekaongka mene niye apakana sisigai meko yarineya.  
\v 10 Name Tuwa aune dema nonane, arare niye ge nana oko awang sarineya, awiya gosinena. Arare emo zo mene taung aingso kapaora ge ta sao tauyao ge dimaora ge sinasani dubo ninae sisigariniya, awiya abena nuna-una atu kasa yariniya.  
\v 11 Otao mani, na niye taung aingso kapaese tugata yateni siya, awiya Yuda emo mene yaya buro na eno oko pugateya. Arata na niye taung aingso kapaese oko sao yewang aeno awong yaya buro na eno pugatinowa. Nupema na i pasaora bowi sinona aeno awong kotumao meko na eno pupunowa. Arata na niye taung aingso kapaese satena, awiya awong kotumao meko na eno oko pateya.  
\v 12 Arare dubo ninae sisigatinowa amimene taung aingso nuka nunae aero kapaya meko yaise sinena arauwa.   
\s1 Sao tauyao gera bunao aung nasani nao tebe-tabe oko yanene.  
\p
\v 13 Otao mani, Tuwa Bayau mene niye sao tauyao gera bunao aung naese yausero puna ara. Bunao aung nowa amimene taungna ara tamao auna ge dimaese okowata, dubora mono pupunasani sou wina-ye naese sero niye yausero puna ara.  
\v 14 Arare Yudara sao tauyao ge apakana auna ge bainakama eyero sao mitiya, “Ning nitope ara tapunosa, deka ayero emo ena eno ye.”  
\v 15 Niye giro baingtipu. Niye wina-de yero wina-gae yero anasani niye nika niyetope dero aung kamore yaneya.   
\s1 Dubo matura me ewe, Owenona me ewe.  
\p
\v 16 Na eyero sinena. Niye Owenona ge dipunasani neupu. Ayero nasani dubo matura dubo-dubo oko yarineya.  
\v 17 Dubo matura ara tamao mene Oweno eno iwo noiya. Nupema Oweno mene dubo matu eno iwo noiya. Awongto iwo wina-ye yero nowato arare niye nona yari sinowa awiya yao teng oko.  
\v 18 Arata niye Owenona ge dimarineya, awiya niye pewayero nari sero sao tauyao gera soumani oko yarineya.  
\v 19 Dubo matura buro awiya pungyero oko mitoiya. Awiya eyero kasa noiya: Kuma yao, tani meko yao, ge dao,  
\v 20 tuwa ge iwao sou yao, kangya yao, iwo wina-ye yao, ge-matu yao, otao zo eno kotumao meko puro nao, dung duware yao, nona iniro sorao, gausero ewe-pape nao,  
\v 21 dubo-dubo yao, ou tauyao miniro dau yao, ou tauyao miniro tani meko yao. Ayero nao meko ena — nona ayao ine awiya gitau tugata yewang, awiya nupema tugata yane. Emo pasena ayero yero nowa amimene Tuwa Bayau nata emo tuwa yero noiya auna napora oko towari neya.   
\p
\v 22 Oweno mene me eyero tapunoi kasa yero noiya: Dubo bayaore nao, dubo yawa yaware nao, dubo monone nao, ao-diyaore nao, mono pumao, kora-makora yao, ge dimaore nao,  
\v 23 dero yawero nao, dubora semini nasani nao. Me awiya Oweno mene tapunoi kasa noiya. Arare sao tauyao ge mene nona me awiya oko awang sinoiya.  
\v 24 Kristo Yesura gerao yero nonane amimene nao matu naname dubo-dubore aratamaore awiya i pasaora dewangne aung yena ara.  
\v 25 Oweno mene nao seka name eno pugaina, arare Owenona ge dipunasani nagibo nuna patanene.  
\v 26 Name taung puro wiwiti nasani wina-se oko yanene. Kotumao meko wina-pung oko yanene.   
\c 6  
\s1 Name otao mani naname ena dubo minaore naya giro soremanene.  
\p
\v 1 Otao mani nana, emo zo mene etegaora atu zuwero pasena tamai giro niye Owenone mene etutero nung kora yero pungpu. Ayero nasani etegao dekaongka auna atu ning zuwosi sero nika nitope umo ye.  
\v 2 Niye dubo minaore nasani giro wina-soreung nasani neupu. Ayero nasani Kristora sao tauyao ge teng dimarineya.  
\v 3 Emo wosao zo mene nutope emo baina asariniya, awiya nung nutope etegariniya.  
\v 4 Niye apakana dekaong-dekaong amimene nao nika ninae giro baingtipu. Ayero yaya iwaing yariniya, awiya yawa yawa ge emo zo eno okowata, nika niye eno kasa yariniya.  
\v 5 Buro mou yao awiya maungne maungne yero pungpu.  
\v 6 Yesura ge niye eno tugata-magata yero nowa emo awong awiya nona iwawaing ninae-una atu mitai giro awong aeno pugaipu.   
\s1 Nete nao naname-una me pumari nenane.  
\p
\v 7 Tuwa Bayau etegaya zuwari ni siya sero nika niyetope oko etegaipu. Nona we zo urasa me zo ewe oko kasa yariniya. Nete nona we uretesa auna me gege kasa yai parinesa.  
\v 8 Zo nung dubo matura we urariniya amimene nete dubo matu nuna-una me pariniya. Me awiya magayero yaya tau tataware yao tamariniya. Arata zo nung Owenona we urariniya amimene nete Owenona me nao me iwaing awiya pariniya.  
\v 9 Buro iwaing nasani bereya oko yanene. Bereyare oko narinenane, awiya nete me paora be nuna auna atu zamena simena bainakama tamarinenane.  
\v 10 Arare be naname mitiya eune bere-bere emo apakana kora yanene. Ayero nasani otao mani naname Tuwara gera nowa aeno mono panene.   
\s1 Paulo nung Kristora i pasao eno yawa yawa yena.  
\p
\v 11 Niye owe bainakama wawong naka nana mene gainena ewiya gipu.  
\v 12 Yuda emo ge ou suwao ena mene ninae-una atu nasani taung nunae puro witari sero niye taung aingso kapaese ato sinowa. Noeno ayero sinowi? Susuwa nunae eyao era: Awong dubo eto nowa. Awong Kristora i pasao tumo didinowa, arata awong i pasao gege tumo didinasani taung aingso kapao auna sao tauyao ge duwaya Yuda emo ena mene awong iwo yowi sero awang nasani niye dema taung aingso kapaese sinowa arauwa.  
\v 13 Awong taung aingso kapewa amimene sao tauyao ge oko dipunowa. Awong amimene niye taung aingso kapero nunae-una susumaya taung nunae bowi yari sero sinowa.  
\v 14 Arata nane mene zo nona zo noeno okowata, Tuwa naname Yesu Kristo i pasao nuna-una bowi ge awiya gege de ika gatinasani nona. Yesura i pasao mene tawingna nona auna putoung na eno puro wosinu aung yena ara. Arare na deka ayero i pasao nuna-una atu magayewang be aune tawingna aratamao nana aung yena.  
\v 15 Taung aingso kapaore naota taung aingso kapao aung nao awiya nao me oko. Arata nao seka mene zo nao me ara.  
\v 16 Kotumao awiya puro nonane. Niye dema kotumao awiya puro nowa, arare monone ao-diyaore ninae-una atu kasa yero mitaise. Tuwa Bayaura Isreli emo me yero nowa nunae-una atu dema kasa yero mitaise.   
\p
\v 17 Na Tuwa Yesu sounona aeno sero na dedunowa kunuzu owere taung nana-una mitoi puro nona, arare zo mene nupema na eno yaya buro oko pugaise.   
\p
\v 18 Otao mani nana, Tuwa naname Yesu Kristora mono mene dubo ninae-una atu mitaise. Yore.