\id JHN \h San Juan \toc1 Widi'zh nazhon che'n Jesukrist, kwa'n mizobni' Juan lo yech \toc2 San Juan \toc3 Jn. \mt1 Widi'zh nazhon che'n Jesukrist, kwa'n mizobni' Juan lo yech \c 1 \s1 Lë' Widi'zh che'n Dios ngok tu men \p \v 1 Ni naga yo yizhyuo, lë' Widi'zh che'n Dios ya nzho la; no kun Dios nzho Widi'zh ze' no yub Dios nak Widi'zh ze'. \v 2 Dizde orze', lë' Me re' ya nzho la kun Dios. \v 3 Por lë' Me re' ngulo Dios rë nak kwa'n, orze' rëi nguio; no chi gat lë' por lë' Me re'i, yent kwan ngayo. \v 4 Por lë' Me re' nzho yalnaban kun Dios par rë men, no lë' yalnaban kwa'n kinu Me re' nak ki par rë men. \v 5 Lë' ki re' nizini lo nakao, mbaino nagakt tsiyal nakao ki re'. \p \v 6 Nguio tu xa' nguru'lë Juan. Dios mixë'l xa' re' \v 7 par midi'zh xa' kwent che'n Me nak Ki re', par yila rë men widi'zh che'n Me re' por kwa'n midi'zh Juan lo men. \v 8 Gat lë't Juan nak Ki re', per mbi'd Juan par milu' xa' lo men cho xa' nak Ki re'. \v 9 Ki kwa'n nizini lo rë men yizhyuo re', lë' Ki re' nzhazhin la gax yizhyuo re'. \p \v 10 Lë' Me nak Ki re', miban Me yizhyuo re', no por Me re' nguio yizhyuo re'; per rë men yizhyuo nangalibe't bixa' Me nak Ki re'. \v 11 Mbi'd Me re' lo rë men Israel, xa' nak melazh Me, per rë men re' nangalibe't bixa' Me nak Ki re'. \v 12 Per par rë xa' ñila widi'zh che'n Me no rë xa' nzhon ro' Me re', mile' Me ngok bixa' xmë'd Dios. \v 13 Rë xa' re' Dios mile' bixa' xmë'd Dios; per or ngol rë xa' re', nangalnut bixa' kure', sino por xigab che'n Dios mile' Dios bixa' xmë'd Dios. \p \v 14 Kuze' lë' Me nak Widi'zh re' ngol nela xmod nzhalka tu men se'ga, no miban Me re' xid no, no une no yalnazhon che'n Me, yalnazhon kwa'n nab tsa Me nak Xga'n Xuz be Dios. No milu' Me haxta plo nazhi' Dios be mbaino xmod pa' nak Dios. \p \v 15 Juan midi'zh lo rë men por kwent che'n Jesús; se' midi'zh Juan naye lo rë men: \p ―Lë' Me re', Me mizeta lo go or nin: “Lë' Me nzadkë ticha re' más tsak lon, porke ni naga gal da, lë' Me nzho la.” \p \v 16 Mile' Me, kad no kinu yalnaban nela lë' Me ga', no tich guchin kwa'n nazhon nixë'l Me par no zilita'. \v 17 Por Muisés mile' Dios milibe' men Ley; per por Jesukrist, mile' Dios milibe' be dox nazhi' Dios be, no xmod pa' nak Dios. \v 18 Lalta' yent cho gat ne Dios; nab tsa Xga'n Dios nane, Me nak yub Dios no Me nzho tutsa kun Dios; lë' Me re' milu' lo be xmod nak Dios. \s1 Nzhab Juan lo rë men cho nak Jesús \r (Mt. 3:11-12; Mr. 1:7-8; Lc. 3:15-17) \p \v 19 Xa' nzo lo rë men Israel xa' nzho yezh Jerusalén, mixë'l bixa' pla ngulëi' kun pla levita par mina'bdi'zh bixa' cho nak Juan. \v 20 Orze' tuli nzhab Juan lo bixa': \p ―Gat lë't da nak Krist xa' nak di'zh yi'd. \p \v 21 Orze' nzhab bixa' lo Juan: \p ―¿Cho ska lux, mbaino kwan nakal? ¿Chi lu profet Li, xa' midi'zh por Dios nzhala? \p Orze' nzhab Juan: \p ―Gat lë't dai. \p Orze' nzhab bixa' xtu wëlt: \p ―¿Chi lu profet xa' nzobni' lo Yech che'n Dios, xa' nak di'zh yi'd ze'? \p Orze' unkab Juan: \p ―Gat lë't dai. \p \v 22 —¿Orze' cho ska lux, mbaino kwan ka nakalx? —nzhab bixa' —porke lë' no naki'n yayab noi lo rë xa' mixë'l no. Kuze', bine cho lux. \p \v 23 Orze' nzhab Juan: \p ―Na nak tu xa' nibizhyë naye le'n yuo bizh, nela xmod midi'zh ka profet Isaías por Dios: “Bitsimbe go laxto' go par yila go Dios.” \p \v 24 No rë xa' mina'bdi'zh ze', men fariseo bixa'. \v 25 Orze' nzhab bixa' lo Juan: \p ―No chi gat nakal ni Krist, no ni Li, no ni profet xa' nak di'zh yi'd ze', ¿chon ska nililëi'yal men le'n nits orze'? \p \v 26 Orze' nzhab Juan: \p ―Na nililëi' men nab tsa le'n nits, per xid go nzo tu xa' gat nilibe't go; \v 27 xa' re' nzadkë ticha, per natsakt da par lë' xa'; no ni gat ñal gak da tu mos che'n xa'. \p \v 28 Kure' ngok ro' you' Jordán plo nililëi' Juan men le'n nits, kwa'n ña'n yezh Betania, al nez plo nilen ngubizh. \s1 Jesús, Me nak Mbëkxi'l che'n Dios \p \v 29 No xtu riyë'l, une Juan lë' Jesús nzhazhin plo nzo Juan, orze' nzhab Juan lo más rë men nzhin ze': \p ―¡Biwi' go! Me re' nak Me ngule la Dios par gat Me nela tu mbëkxi'l ga', nes par kubchi Me rë kwa'n nzë'b xki rë men yizhyuo lo Dios. \v 30 Me re' Me mizeta lo go or nin: “Ticha nzadkë xtu xa' más tsak lon, porke or naga gal da, lë' Me re' ya nzho la”, \v 31 per naneta kwan nak Me re'; na nzhal par lilë̱i̱ña̱ men Israel le'n nits, par libe' bixa' cho Me re'. \p \v 32 No nzhab Juan: \p ―Na une, ngula Sprit che'n Dios lo yibë' yek Me re' nela tu palom ga', no ngulëz palom ze' yek Me. \v 33 Naneta kwan nak Me, per Dios, Me mixë'l da lilë̱i̱ña̱ men le'n nits, ne lon: “Or nel, lë' Sprit che'n Dios la lo yibë' yek tu xa', orze' xa' re' lilëi' men kun Sprit che'n Dios”, \v 34 No une lon, se' ngok; kuze' nidizha, Me re' nak Xga'n Dios. \s1 Rë men re' nak xa' galo laka ngule Jesús par gak men che'n Me \p \v 35 No xtu riyë'l, nzo Juan kun choptsa men che'n xa', \v 36 no ze' une xa' xtu wëlt lë' Jesús nzë nez plo nzo bixa', orze' nzhab Juan: \p ―¡Biwi' go! Lë' Me ba' nak Me ngule la Dios gat nela tu mbëkxi'l ga' par kubchi Me rë kwa'n nzë'b xki rë men lo Dios. \p \v 37 No or mbin rop men che'n Juan kwa'n midi'zh Juan, tuli ngwakë bixa' tich Jesús. \v 38 Orze' miëk Jesús no une Me, lë' bixa' nzhakë tich Me, orze' nzhab Jesús: \p ―¿Chon nzadkë go ticha? \p Orze' nzhab bixa': \p ―Maestr, ¿plo nzhol? \p \v 39 Orze' nzhab Jesús: \p ―Cha'o par ne goi. \p Orze' ngwatsi' bixa' plo nzho Jesús. Ze' mia'n bixa' porke nzhazhëlalyuo, pas las cuatro orze'. \p \v 40 Di lo rop rë xa' kwa'n mbin kwa'n midi'zh Juan por Jesús, tu rë xa' re' lë Ndres, wech Simón Per, kuze' ngwakë bixa' tich Jesús. \v 41 Orze' mikwa'n Ndres wech Ndres, xa' lë Simón par nzhab xa': \p ―Lë'no mizhë'l Me nak Mesías ze' (widi'zh kwa'n gab Krist). \p \v 42 Orze' mbi'dnu Ndres wech xa' Simón plo nzo Jesús; no or une Jesús Simón, nzhab Me: \p ―Lu lë Simón, xga'n Jonás; per nal lë'l ru'lë Cefas (widi'zh kwa'n gab Per). \s1 Jesús ngurezh Lip kun Natanael \p \v 43 No xtu riyë'l, mile' Jesús xigab ya Me par lazh men Galilea; zhë ze' mizhë'l Me Lip, orze' nzhab Me: \p ―Di'kë' ticha. \p \v 44 No Lip re' nak tu men yezh Betsaida, lo mis plo nak lazh Ndres kun Per. \v 45 No or mizhë'l Lip Natanael, lwega' nzhab xa' lo Natanael: \p ―Lë'no mizhë'l Me kwa'n nize't ley kwa'n mila' Dios lo Muisés no Me kwa'n mize'tska rë men nzhala xa' midi'zh por Dios; Me re' nak Jesús, xga'n Che, xa' nzë yezh Nazaret. \p \v 46 Orze' nzhab Natanael: \p ―¿Taxa yezh Nazaret rozi' tu men wen? \p Orze' nzhab Lip: \p ―Dë' re' par nel Me. \p \v 47 No or une Jesús nzhazubi Natanael plo nzo Me, orze' nzhab Me: \p ―Re' nzë tu xa' Israel, tu xa' walika nile' kwa'n nzhakla Dios, tu xa' gat nikidet men. \p \v 48 Orze' nzhab Natanael lo Jesús: \p ―¿Xmod nilibe'l da? \p Orze' nzhab Jesús: \p ―Lë'da une la lu xan tu ya nzhao' or naga yi'dnu Lipal lon. \p \v 49 Orze' nzhab Natanael: \p ―Maestr, ¡lu nak Xga'n Dios, mbaino nakal rey lo rë men Israel! \p \v 50 Orze' nzhab Jesús: \p ―¿Chi por nin lol, unen lu xan ya nzhao', kuze' ñilal da? Re' par dilant, lë'l ne más kwa'ro lo kure'. \p \v 51 No nu nzhab Jesús: \p ―Walika kwa'n nin lo go, lë' go ne, xa'l lo yibë', no ne go rë ganj che'n Dios maska nikiya-nilayët yek Xga'n Dios, Me nu nak tu men yizhyuo. \c 2 \s1 Jesús mile' ngubixlo nits, ngoke vin \p \v 1 Chon ngubizh nzha di ngok kure', nguio tu jwandang yezh Caná kwa'n ña'n lazh men Galilea. No ze' nzo xna' Jesús, \v 2 mbaino nu lo Jesús no lo rë men che'n Me ngwane bixa' par ngwa jwandang ze'. \v 3 No or milox vin kwa'n kiyo rë men lo jwandang ze', orze' nzhab xna' Jesús lo Me: \p ―Milox kwa'n kiyo rë men re'. \p \v 4 Orze' nzhab Jesús: \p ―Lë' go una', ¿chon kine go kuba' lon? Gat gal or da. \p \v 5 Orze' nzhab xna' Jesús lo rë xa' nizhin ye'n lo rë men: \p ―Bile' go rë kwa'n ne Jesús lo go. \p \v 6 Ze' nzhin xo'p re ke kwa'n nzho nits kwa'n nizen rë men Israel par nzhak nambe bixa' lo Dios. No kad tu rë re re' nzhuwei'ye pas tu gayo' litr nits. \v 7 Orze' nzhab Jesús lo rë xa' nizhin ye'n lo men: \p ―Bichizhë go rë re ba' di nits. \p Orze' michizhë ro' bixa' rëi, \v 8 orze' nzhab Jesús lo bixa': \p ―Nal wala' go che'pe lo xa' kwa'n nzo kile' mandad lo jwandang ba', par le' xa' prebe. \p Orze' ngwala' bixa'i. \v 9 Orze' mile' xa' nile' mandad lo jwandang re' preb che'p nits kwa'n ngubixlo ngok vin re', per nanet xa' re' plo nguro' vin re', nab tsa rë xa' nizhin ye'n lo men nane kure'. Orze' ngurezh xa' nile' mandad lo jwandang re' miyi' xa' nzhak jwandang che'n re', \v 10 par nzhab xa': \p ―Rë men galo laka vin wen nzho bixa', no or nilox niza' bixa'i go men, orze' nigo' bixa' vin korrient; per lu se, lult laka ngulo'l vin kwa'n más wen. \p \v 11 Kure' galo laka yalnazhon kwa'n mile' Jesús yezh Caná kwa'n ña'n lazh men Galilea, par milu' Me xmod nak yalnazhon che'n Me; kuze' haxta nu rë men che'n Jesús ngwayila bixa' Me más. \p \v 12 Dispwés di kure', orze' nzha Jesús kun xna' Me, kun rë wech Me mbaino kun rë men che'n Me, par yezh Capernaúm; ze' mia'n bixa' pla ra' ngubizh. \s1 Jesús ngulo'tin rë xa' nile' xbi' lo luwe che'n yado' \r (Mt. 21:12-13; Mr. 11:15-18; Lc. 19:45-46) \p \v 13 No lë' lani Pask che'n men Israel nzhazhin la, par tsila bixa' yë'l kwa'n mile' Dios ngut dox nayax men egipto; lani ze' nzha Jesús par yezh Jerusalén. \v 14 No or mizhin Me le'n yado' ro ze', une Me, ze' nzhin rë xa' nile' xbi' lo luwe che'n yado', nito bixa' ma: ngo'na, mbëkxi'la, mbaino paloma; no rë xa' nichi'l dimi che'n rë men zit. \v 15 Or une Jesús kure', orze' mizuxkwa' Me tu bins kun do' par ngulo'tin Me rë men re' al tich kun rë ma che'n bixa'; no zhaga' miche'ch Me dimi che'n rë xa' nichi'l dimi re', no haxta rë mes che'n bixa' michixche Me. \v 16 No lo rë xa' nito palom ze' nzhab Me: \p ―¡Gulo'tin go rë kure'! ¡Nale't go lizh Xuza nela plo nzhak xbi' ga'! \p \v 17 Orze' mitsila rë men che'n Me rë widi'zh kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios kwa'n nzhab se': “Niyi'xian da por kwa'n kile' men kun lizhal; lë'da gat por lë'i.” \v 18 Orze' pla men Israel xa' nak zhi'n, mina'bdi'zh lo Jesús, nzhab bixa': \p ―¿Kwan tu kwa'n nazhon le'l lo no par ne no, walika kinul kwa'n par le'l mandad, par le'l rë kure'? \p \v 19 Orze' nzhab Jesús: \p ―Bichil go yado' re', no zixchon ngubizh lë'da zuxkwa' skai xtu wëlt. \p \v 20 Orze' nzhab rë men Israel ze': \p ―Por cho' bixo'p li'n nguiuxkwa' yado' re', mbaino lu ne, ¡chon tsa ngubizh kuxkwa'le xtu wëlt! \p \v 21 Per yado' kwa'n midi'zh Jesús lo rë men Israel ze' nak yub kwerp che'n Me. \v 22 Kuze', or nguruban Jesús, mitsila rë men che'n Me widi'zh re', no ngwayila bixa' kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios no rë kwa'n midi'zh Jesús. \s1 Jesús nane xmod nak rë men \p \v 23 No or nzo Jesús yezh Jerusalén dub kiyak lani Pask che'n rë men Israel, nayax men ngwayila widi'zh che'n Me porke une bixa' rë señ nazhon kwa'n mile' Jesús ze'. \v 24 Per nangayilat Jesús rë men ze', porke nane Me xmod nak rë men. \v 25 Gat naki'nt Me cho gab xmod nak tu men lo Me, porke lë' Jesús ya nane la cho xigab nile' rë men. \c 3 \s1 Jesús no Nicodemo \p \v 1 Nguio tu men fariseo xa' lë Nicodemo, no nile' xa' mandad xid rë men Israel. \v 2 Miyi' re', or yë'l ngwatswi' xa' lo Jesús, nzhab xa': \p ―Maestr, nane no, Dios ka mixë'l go par tse'd go no, porke yent cho tu men gak le' rë zhi'n nazhon kwa'n nile' go re' chi gat nzo Dios kun lë' xa'. \p \v 3 Orze' nzhab Jesús: \p ―Walika kwa'n ganin lol, men nagal xtu wëlt, nagakt yo xa' plo nile' Dios mandad. \p \v 4 Orze' nzhab Nicodemo: \p ―Per, ¿xmod gal tu men xtu wëlt, tu xa' ya ngwagal la? ¿Chi zak yo xa' laxto' xna' xa' par gal xa' xtu wëlt? \p \v 5 Orze' nzhab Jesús: \p ―Walika kwa'n nin lol re', men nagal kun nits no kun Sprit che'n Dios, nagakt yo xa' plo nile' Dios mandad. \v 6 Or nzhal rë men yizhyuo, men se'ga bixa' namás; per rë xa' nzhal xtu wëlt por Sprit che'n Dios, men che'n Dios bixa'. \v 7 Naya'ntal xe por widi'zh re': “Rë men naki'n gal xtu wëlt.” \v 8 Lë' mbi nzo rë plo, no ter nzhonal nzhaxe, per nanetal plo nzëi no plo ñai. Kuze' rë men se'ga nagakt zobyek bixa' xmod nzhal tu men por Sprit che'n Dios. \p \v 9 Orze' nzhab Nicodemo xtu wëlt: \p ―¿Taxa xmod nzhak kure' kun rë men? \p \v 10 Orze' nzhab Jesús: \p ―Taxa, lu dox nzho'b xti'zhal por dox nzhakal nilu'l Ley lo rë men Israel, mbaino, ¿chi nanetal kure' orze'? \v 11 Walika kwa'n nin, lë' no nidi'zh kwa'n nane no, no nidi'zh no kwa'n une no, per gat ñilat go kwa'n nidi'zh no. \v 12 Chi gat ñilat go or nidizha rë kwa'n nzho yizhyuo re', orze', ¿xmod yila go or dizha rë kwa'n nzho lo yibë'? \v 13 Yent cho gat ya lo yibë', nab tsa Me ngulali lo yibë' nane kure', no Me re' nak Xga'n Dios; mbaino nak ska Me tu men yizhyuo. \v 14 No nela xmod ngulitsya Muisés tu mbë'l yi'b le'n yuo bizh ga', se'ska litsya men Xga'n Dios lo krus, Me nak ska tu men yizhyuo, \v 15 per rë xa' yila da, lë' bixa' ban par dubta' kun Dios. \s1 Xmod nazhi' Dios rë men yizhyuo \p \v 16 ’Kwa'dox nazhi' Dios rë men yizhyuo, kuze' tugaka Xga'n Me kwa'n nzhap Me mixë'l Me yizhyuo re', nes par rë xa' yila Xga'n Dios, nayot lox bixa' lo Dios, sino ke lë' bixa' ban par dubta' kun Dios, \v 17 porke nangaxë'lta' Dios Xga'n Dios lo rë men yizhyuo re' par gab Xga'n Me kwan nak bixa', sino par kubchi Xga'n Me rë kwa'n nzë'b xki bixa' lo Dios, kuze' mixë'l Dios Xga'n Me. \v 18 Men xa' yila Xga'n Dios, nana'bta' Dios kwent lo xa' por kwa'n nzë'b xki xa' lo Dios; per xa' gat ñilat Xga'n Dios, men re' kix rë kwa'n nzë'b xki xa' por nangayilat xa' tugaka Xga'n Dios kwa'n nzhap Dios. \v 19 Rë xa' gat ñilat Xga'n Dios, nzë'b xki la bixa' lo Dios, no por nile' bixa' kwa'n gat lë', kuze' or mbi'd Me nak Ki lo rë men yizhyuo, más nguio laxto' bixa' zo bixa' lo nakao ke par zo bixa' lo Ki che'n Dios, \v 20 porke rë xa' gat nile't rë kwa'n milu' la Dios lo bixa', kuze' gat nzhaklat bixa' zubi bixa' lo Ki che'n Dios par nayaxo'b kwa'n nak bixa'. \v 21 Per lë' rë men, xa' walika nile' rë kwa'n milu' la Dios lo bixa', nizubi bixa' lo Ki che'n Dios, par lu', lë' rë kwa'n nile' bixa', nzë lo Dios. \s1 Lult kwa'n midi'zh Juan plo nzë Jesús \p \v 22 Dispwés di ngok kure', orze' ngwa Jesús kun rë men che'n Me lazh men Judea plo mia'n bixa' pla ra' ngubizh, no nu rë men che'n Jesús mililëi' rë men Judea le'n nits. \v 23 Mbaino lë' Juan kililëi' men le'n nits yezh Enón, gax plo ña'n yezh Salim, porke dox nikë nits ze', no rë xa' nzha lo Juan, ze' ngoklëi' bixa'. \v 24 No or mile' Juan rë kure', stubi gat yo Juan lizhyi'b, \v 25 per pla rë men che'n Juan michë'lro' bixa' kun más rë men Israel por xmod nimbe men lo Dios kun nits, \v 26 orze' ngwayab rë men che'n Juane lo Juan, nzhab bixa': \p ―Maestr, chi nitsilal miyi' kwa'n nguzo kun lu xtu ro' you' Jordán, xa' kwa'n midi'zhal más tsak lol ze', nal nu xa' kililëi' men le'n nits, no rë men ñakë tich xa'. \p \v 27 Orze' nzhab Juan: \p ―Yent cho gak le' tu kwa'n nazhon chi gat nzo Dios kun lë' xa'. \v 28 Mis go mbin kwa'n midizha, gat lë't da nak Krist Me yi'd. Per Dios mixë'l da nzhala lo Me. \v 29 Porke lo tu jwandang, lë' xa' gak jwandang che'n ze', men ze' nak xa' más tsak; mbaino lë' men nichë'l xa' kwa'n nzo ta' xa', dox nizak laxto' xa' nzhon xa' chi miyi' xa' nzhak jwandang che'n. No se'ta' nizak laxto'n por miyi' ba'. \v 30 Nal, rë zhi'n nazhon kwa'n nile' miyi' ba' naki'n re'che rë plo, per rë zhi'n nazhon kwa'n nilen, naki'n loxe. \s1 Me nzë lo yibë' \p \v 31 No nzhab Juan: \p ―Me nzë lo yibë', Me ze' más tsak lo rë men yizhyuo; mbaino xa' nzë yizhyuo re', nab tsa rë kwa'n yizhyuo re' nane xa'. Per Me nzë al ya, Me re' nane rëi, \v 32 mbaino nidi'zh Me rë kwa'n nane Me no rë kwa'n nzhon Me, per yent cho ñila kwa'n nidi'zh Me. \v 33 No chi yila tu men kwa'n nidi'zh Me nzë lo yibë', orze' men ze' nane, walika kwa'n nidi'zh Dios, \v 34 porke xa' mixë'l Dios par le' zhi'n nazhon che'n Dios yizhyuo re', nab tsa widi'zh che'n Dios nidi'zh xa', porke Dios miza' rë tsa yalnazhon che'n Dios nka' xa' re' por Sprit che'n Dios. \v 35 Lë' Xuz be Dios nazhi' Me Xga'n Me, no rë tsa kwa'n kinu Me miza' Me yanu Xga'n Me. \v 36 Men yila Xga'n Dios, xa' ze' par dubta' ban xa' kun Dios; per xa' gat ñila Xga'n Dios, nabant xa' lo Dios, sino ke kwa'n kimbëz par lë' xa' nak yalzi kwa'n nazhe'b dox kwa'n xë'l Dios par rë men xa' nzë'b xki lo Dios. \c 4 \s1 Jesús no tu una' Samaria \p \v 1 Or mbin Jesús, lë' rë men fariseo nane, más nayax men kinu Me mbaino nililëi' Me, mbaino lë' Juan más che'p men kinu nidi'zh bixa', \v 2 no ter gat lë't yub Jesús nililëi' men len nits sino rë men che'n Mei, \v 3 kuze' nguro' Jesús lazh men Judea, par ña ska Me lazh men Galilea. \v 4 No par zhin Me lazh men Galilea, naki'n ded Me lazh men Samaria. \v 5 Or mizhin Me tu yezh kwa'n lë Sicar, kwa'n ña'n lazh men Samaria, plo nax tlë' yuo kwa'n mila' tu xa' tiemp lë Jakob par xga'n xa' Che, \v 6 ze' nzob tu zo kwa'n nde'n Jakob. No tanta ngwazha Jesús di nguzë Me, ro' zo ze' nguzob Me che'p, mbaino paste garol zhë orze'. \v 7-8 No lë' rë men che'n Jesús nzha bixa' le'n yezh par nzhazi' bixa' kwa'n gao bixa'. Lë'chi mizhin tu una' Samaria nzhaka' nits ro' zo ze', orze' nzhab Jesús lo una': \p ―Ne'l che'p nits go'n. \p \v 9 No lë' rë men Israel gat nichë'lt bixa' kun rë men Samaria, kuze' nzhab una' ze': \p ―¿Chon kina'b go nits go go lon, go men Israel, mbaino na men Samaria? \p \v 10 Orze' nzhab Jesús: \p ―Per chi nel kwan niza' Dios ka' men, no chi libe'l cho xa' kina'b nits lol, orze' lë'l na'b nits gol lo xa', kwa'n le' banal par dubta'. \p \v 11 Orze' nzhab una' ze': \p ―Señor, per yent kwan kinou par ko'u nits, mbaino dox na'ch nzho nits le'n zo re'; ¿plo kinuo nits ne'u go'n kwa'n le', ban da par dubta'? \v 12 ¿Chi más tsak go lo xuz no Jakob xa' tiemp ze'? Porke lë' xa' mila' zo re' par no, no re' ngu' xa' nits no rë xin xa', mbaino rë ma che'n xa'. \p \v 13 Orze' nzhab Jesús: \p ―Rë xa' nzho nits le'n zo re', lë' xa' zëi' laxto' xtu wëlt, \v 14 per rë xa' go nits kwa'n zan, nayotra' zëi' laxto' xa', porke nits kwa'n zan go xa', gake le'n laxto' xa' nela plo nilen nits ga', no le'i ban xa' kun Dios par dubta'. \p \v 15 Orze' nzhab una' re': \p ―Lë' go, ne'u nits ze' go'n par nazëi'ra' laxto'n, no par nayi'dkara' da nits re'. \p \v 16 Orze' nzhab Jesús: \p ―Bizë, waka' tsa'l, orze' yi'dskal xtu wëlt. \p \v 17 Per nzhab una': \p ―Gat kinuta tsa'n. \p Orze' nzhab Jesús: \p ―Walika kwa'n nel, \v 18 porke nzha la gai' tsa'l nzhayapal, mbaino miyi' kwa'n kinul nal re', gat lë't ska tsa'le. \p \v 19 Or mbin una' widi'zh re', nzhab una': \p ―Lë' go, walika nak go tu men nidi'zh por Dios. \v 20 Rë xa' tiemp, xa' ngok xuz no, xa' miban re', nguzuxib bixa' lo Dios le'n yi' re'; per rë go men Israel, nidi'zh go, nab tsa yezh Jerusalén naki'n zuxib men lo Dios. \p \v 21 Orze' nzhab Jesús: \p Una', wayila kwa'n nin; lë' zhë zhin, lë' go zuxib lo Dios Xuz no, gat naki'ntra' ya go yi' ba', no ni gat naki'n ya go yezh Jerusalén. \v 22 Nal, net go cho lo nizuxib go; per no men Israel, nane ka no cho lo nizuxib no, porke xid rë men Israel yi'd Me ko' rë men lo kwa'n nazhe'b kwa'n nzho bixa'. \v 23 Per lë' zhë zhin, no lë' zhë ze' mizhin la, rë men xa' walika men che'n Dios, por Sprit che'n Dios lë' bixa' zuxib lo Me walika Dios; porke por Sprit che'n Dios libe' bixa', xmod ka nak Dios. Sa' nzhakla Dios zuxib men lo Me. \v 24 Dios nak sprit, no xa' zuxib lo Dios naki'n le' xa'i por Sprit che'n Dios, porke sa' nzhakla Dios le' men. \p \v 25 Orze' nzhab una': \p ―Lë'da nzhonka lë' Mesías yi'd, widi'zh re' gab Krist; or yi'd Me re', orze' ne Me rë kwa'n lo no. \p \v 26 Orze' nzhab Jesús: \p ―Na xa' ze', xa' kidi'zh kun lu nal re'. \p \v 27 Lë'chi orze' nguiubre rë men che'n Jesús, no xe miwi' bixa', lë' Jesús kidi'zh kun tu una', per ni yent cho ngaye laxto' ngana'bdi'zh kwan nzhakla una' ba' o kwan kidi'zh Jesús kun lë' una', \v 28 orze' mila' una' ree che'n una' par nzhayab una' lo rë men: \p \v 29 ―¡Dë'ule, ne go tu miyi', xa' ne rë kwa'n nak da! ¿Pas xa' re' Krist, xa' nak di'zh yi'd? \p \v 30 Orze' nguro' rë men yezh ze', nzhatswi' bixa' plo nzo Jesús. \p \v 31 Dub nzha rë men ze' plo nzo Jesús, orze' nzhab rë men che'n Me lo Me: \p ―Maestr, dao go nal. \p \v 32 Per nzhab Jesús: \p ―Na kinu ka kwa'n ga̱u̱, kwa'n nanet go kwan. \p \v 33 Orze' kina'bdi'zh rë men che'n Me lo tu xa' kun xtu xa': \p ―Taxa, ¿chi nzho cho mbi'dla' la kwa'n gao Me? \p \v 34 Per nzhab Jesús: \p ―Kwa'n ga̱u̱ re' nak, len rë kwa'n nzhakla Me mixë'l da, no loxa len rë kwa'n ne Me. \v 35 Lë' go nidi'zh, zitap mbëo' par za' yalgo'n; per na ni lo go, biwi' go, lë' yalgo'n une la par yatse. \v 36 Xa' nikan yalgo'n, nzhax ka' xa'; no yalgo'n kwa'n nikan xa', lë'i nak ban men kun Dios par dubta', nes par xa' nzha'n mbaino xa' nilits yalgo'n, lal nizak laxto' bixa'. \v 37 Kuze' walika kwa'n nzhab di'zh: “Xa' cho nzha'n no xa' cho nikan yalgo'n.” \v 38 Na mixël go par kan go yalgo'n plo nanga'nt go, yent cho zhi'n mizoi lo go; xa' men ngo'ne per go ngulits yalgo'n loi, par bien che'n go. \p \v 39 No nayax men yezh Sicar, kwa'n ña'n lazh men Samaria, ngwayila bixa' widi'zh che'n Jesús por widi'zh kwa'n nzhab una' re' lo men: “Ne xa' rë kwan nak da.” \v 40 Kuze', or mizhin nayax men Samaria plo nzo Jesús, nzhab bixa' ya'n Jesús kun lë' bixa', orze' mia'n Jesús ze' chop ngubizh kun rë men ze', \v 41 no ngwayila ra' más men Jesús, rë xa' nzho ze', or mbin bixa' kwa'n midi'zh yub Jesús, \v 42 mbaino nu nzhab bixa' lo una' ze': \p ―Nalse ngwayila noi, gat lë't por nab kwa'n nele, sino ke por mis no mbin kwa'n midi'zh Me, walika Me re' nak Krist, Me niza' yalnaban par dubta' ka' men. \s1 Jesús miliyak xga'n tu xa' nak zhi'n che'n gobier \p \v 43 Unded chop ngubizh, orze' nguro' Jesús lazh men Samaria par nzha Me lazh men Galilea, \v 44 porke mis lë'ka Me nzhab kure': “Tu men nidi'zh por Dios, nayilat men lazh xa' kwa'n nidi'zh xa'.” \v 45 No or mizhin Me lazh men Galilea, rë men yezh ze' miwi' wen lo Me, porke rë men re' une rë kwa'n mile' Jesús Jerusalén or ngok lani Pask, porke nu ka rë men re' ngwa lani orze'. \p \v 46 Orze' miëk ska Jesús yezh Caná lazh men Galilea, plo mile' Jesús ngubixlo nits, ngoke vin, ze' nzo tu xa' nak zhi'n che'n gobier, no kinu xa' tu xga'n xa' nzhakne nzho yezh Capernaúm. \v 47 Or mbin xa' re', lë' Jesús ñë'd di lazh men Judea par mizhin Me lazh men Galilea, orze' ngwakinez xa' Jesús, no dox una'b xa' ya Jesús lizh xa', par liwen Me xga'n xa', porke pe'n nak xga'n xa'. \v 48 Orze' nzhab Jesús: \p ―Go haxta neu tu kwa'n nilu' no tu kwa'n nazhon, orze' yayilao da. \p \v 49 Orze' nzhab xa' nak zhi'n ze': \p ―Lë' go, bikën laxto' go, napa gat xga'na. \p \v 50 Orze' nzhab Jesús: \p ―Biyëk lizhal, lë' xga'nal miak la. \p Orze' ngwayila xa' re' kwa'n nzhab Jesús, orze' ña xa', \v 51 no jwaltra' di zhin xa', lë' rë mos che'n xa' ngwakinez la xa' par nzhab bixa': \p ―¡Karri! ¡Lë' xmë'dal miak la! \p \v 52 Orze' mina'bdi'zh xa', cho or nguzublo miak xga'n xa', orze' nzhab mos: \p ―Na'g, como la una zhë, nguro' xlë'. \p \v 53 Orze' mitsila xa' nak xmë'de re', mer orze' nzhab Jesús lo xa': “Lë' xga'nal miak la”, orze' dub lizh xa' ngwayila Jesús. \v 54 Kun kure' mirop kwa'n nazhon mile' Jesús, or nguro' Me lazh men Judea, par miëk Me lazh men Galilea. \c 5 \s1 Jesús miliyak tu xa' gakt win zhë kwa'n nile' rë men Israel diskans \p \v 1 Or milox ngok rë kure', nguio tu lani che'n rë men Israel, kuze' nzha Jesús yezh Jerusalén. \v 2 No yezh Jerusalén ze', nikë tu tank nits gax laka plo lë Puert che'n mbëkxi'l; tank re' lë Betzata kun widi'zh che'n men hebreo, mbaino kinui gai' corredor. \v 3 Ro' rë corredor ze' nzhin nayax men nzhakne, men nikal-lo, no men ko'j, mbaino rë men mibizh tu plo; ze' nax bixa' kimbëz bixa' or win nits le'n tank ze', \v 4 porke kad pok nilali tu ganj che'n Dios par nikwin ganj ze' nits kwa'n nzho le'n tank, no men galo laka ño dub niwin nits, ñak xa' wanei cho yalyizh nizak xa'. \v 5 No ze' nax tu miyi' nzhakne nzhala galbichi' bixon li'n. \v 6 Or une Jesús nax xa' ze', lë' Jesús nane la, dox nzhala nzhakne xa', orze' nzhab Jesús lo xa': \p ―¿Chi nzhaklal yakal? \p \v 7 Orze' nkab xa': \p ―Lë' go, yent cho gaknu da yo'n le'n tank or niwin nits, kad or nzhaklan yo'n, xtu xa' ño galo lon. \p \v 8 Orze' nzhab Jesús: \p ―Waxche, gulits kwa'n naxal lo, no bizë. \p \v 9 Orze' lwega' miak miyi' ze', ngulits xa' kwa'n ngo't xa' lo, no nguzublo nguzë xa', mbaino zhë ze', zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n. \v 10 Orze' nzhab pla men Israel lo miyi' miak re': \p ―Nalzhë, zhë nile' met diskans, kuze' gat ñalt wei'yal kwa'n ngo'tal lo ba'. \p \v 11 Orze' nzhab miyi' ze' lo bixa': \p ―Xa' miliyak da, ne lon: “Gulits kwa'n naxal lo ba', no bizë.” \p \v 12 Orze' mina'bdi'zh bixa': \p ―¿Cho xa' ne lol: “Gulits kwa'n ngo'tal lo ba', no bizë”? \p \v 13 Per miyi' re' nanet xa' cho miliyak xa', porke lwega' nguzë'b Jesús xid rë men nzhin ze'. \v 14 Guzhëla ze', mizhë'l Jesús miyi' re' le'n yado', orze' nzhab Jesús lo xa': \p ―Biwi', lë'l miak la nal, nale'tra'l kwa'n gat lë' lo Dios, par nazakal xtu kwa'n más nazhe'b. \p \v 15 Orze' ña miyi' ze', no ngwayab xa'i lo rë men xa' nzo lo rë men Israel, lë' Jesús miliyak xa'. \v 16 No por kuze', ngokla bixa' ngazen bixa' Me, por miliyak Me men zhë kwa'n nile' rë men Israel diskans, \v 17 per nzhab Jesús lo bixa': \p ―Lë' Xuza nu zhë re' nikë Me zhi'n, kuze' nu da nikë zhi'n zhë re'. \p \v 18 Por kwa'n nzhab Jesús re', más ngokla rë men Israel ze', ngagal bixa' Me, gat lë't nab por nikë Me zhi'n zhë kwa'n nile' rë men Israel diskanse, sino ke nu por nzhab Me: “Lë' Dios nak Xuza”, mbaino nu Me nile' rë kwa'n nile' Dios. \s1 Xga'n Dios nile' mandad nela Xuz Me ga' \p \v 19 Orze' nzhab Jesús: \p ―Walika kwa'n nin lo go, nagakt le' Xga'n Dios ni tu kwa'n xigab yek, nab tsa nile' Me rë kwa'n niwi' Me nile' Xuz Me, no rë kwa'n nile' Xuz Me nile' Me. \v 20 Lë' Xuz Me nazhi' Me, kuze' rë kwa'n nile' Xuz Me, nilu' Xuz Me lo Me, mbaino lë' Xuz Me laore lu' kwa'n más nazhon lo Me, kwa'n le' ya'n xe go tuli, \v 21 no nela nile' Xuz Me niruban rë men, par niza' Dios yalnaban ka' bixa', se'ska niza' Xga'n Dios yalnaban ka' men, xa' nzhakla Me za' Mei, \v 22 no Xuz Me nagabt kwan ñal rë men por kwa'n nzë'b xki bixa', sino ke lo Xga'n Me mila' Me kure', par lë' Xga'n Me gab kwan gak kun tu ga' rë men por kwa'n nzë'b xki bixa', \v 23 nes par rë men gap kwent kwa'n nidi'zh Xga'n Dios nela xmod nzhap men kwent yub pa' Dios, Me mixë'l Me re'. No xa' nazo'b di'zh kwa'n nidi'zh Xga'n Dios, gat lë't kun Xga'n Dios mile' xa' kure' sino ke kun yub pa' Diose. \p \v 24 No nzhab Jesús: \p —Dox wali kwa'n nin, xa' gon kwa'n nidizha, mbaino yila xa' Me mixë'l da, por kure' ban xa' kun Dios par dubta'. No nana'btra' Dios kwent lo xa' por kwa'n mile' xa'. No nale'tra' xa' kwa'n gat lë' par nalox xa' lo Dios, sino ke zublo ban xa' kun Dios. \v 25 Pwes walika kwa'n nin lo go, lë' zhë zhin, mbaino lë' zhë ze' mizhin la, lë' rë men xa' nzo zit lo Dios, lë' bixa' gon widi'zh che'n Xga'n Dios, no rë xa' yila widi'zh che'n Xga'n Me re', por kure' lë' bixa' ban par dubta' kun Dios. \v 26 Nela xmod kinu Dios yalnazhon par niza' Me yalnaban ka' men par dubta', se'ska miza' Dios yalnazhon re' ka' Xga'n Me, par nile' Xga'n Me ban men dubta' kun Dios. \v 27 Mbaino nu mizo Dios Xga'n Me par na'b Xga'n Dios kwent lo rë men yizhyuo por rë kwa'n nzë'b xki bixa', no nu por nak Xga'n Dios tu men yizhyuo. \v 28 Nawi't go lon xe por rë kwa'n kidizha lo go re', porke lë' zhë zhin, lë' rë xa' nzho le'n ba' gon widi'zh che'n Xga'n Dios, \v 29 orze' ruban bixa', no rë xa' mile' kwa'n wen, lë' bixa' ban par dubta' kun Dios; per rë xa' mile' kwa'n gat lë', lë' bixa' ruban par dubta' zakzi bixa'. \s1 Walika Dios mixë'l Krist \p \v 30 No nzhab Jesús: \p ―Nagakt len ni tu kwa'n xigab yeka, nab tsa nilen nela xmod ne Xuza lon. Kuze' nali nigobe'n xmod nak men, porke gat nile'ta' kwa'n nzhaklan, sino kwa'n nzhakla Xuza, Me mixë'l da, kuze' nilen. \v 31 Chi por xigab yeka nidizha, pues gat walit kwa'n nidizha orze', \v 32 per nzho xtu Me nidi'zh por na, mbaino nanen, walika rë kwa'n nidi'zh Me por da. \v 33 Lë' go mixë'l men par ngwana'bdi'zh bixa' lo Juan, no walika kwa'n midi'zh Juan por da. \v 34 Per na gat naki'nt da di'zh men cho da; nin cho da lo go par ro' go lo rë kwa'n nazhe'b nzho go. \v 35 Rë widi'zh kwa'n milu' Juan lo go ngok nela tu ki kwa'n nizini lo nakao ga'; mbaino por kwa'n milu' Juan lo go re', che'ptsa mizak laxto' go mile'i. \v 36 Per na kinu kwa'n más nilu' cho da, mbaino más tsake lo rë kwa'n milu' Juan: Rë zhi'n nazhon kwa'n nilen, tutsa nake kun rë zhi'n nazhon kwa'n mika'b Xuza len. Kure' nilu', Xuzka mixë'l da. \v 37 No Xuza Me mixë'l da, lë' Me midi'zh la cho da, no ter naga gon go chi Me, no ni naga ne go Me. \v 38 Kun ro' go nidi'zh go ñila go Dios, per gat niguchao't go widi'zh che'n Me laxto' go, porke gat ñilat go da, mbaino lë' Me mixë'l dax. \v 39 Lë' go niwi' laka go kwa'n nzho'l go lo Widi'zh che'n Dios, nes par gab go, sa' yazhël go xmod ban go dubta' kun Dios, mbaino rë kwa'n nzho'l go ze', na ka nize'te; \v 40 per nanet go yila go da par len ban go dubta' kun Dios. \v 41 Par na, yent kwan tsak di'zh men wen da, \v 42 per por nilibe'n go, wenawen nanen, gat nazhi't go Dios. \v 43 Mbaino Me re' nak Xuza, Me mixë'l da lo go, per nanet go yila go da; lë'la cho la xtu ñila go, xa' nidi'zh kwa'n xigab yek xa' lo go. \v 44 ¡Kuze' ka, gat ñila go dax!, porke dox ño laxto' go di'zh men lë' go wen; per gat nikwa'nt go xmod ya'n go wen kun Dios, ter lë'gaka nab Me nak Dios. \v 45 Nagabt go nal, na gap lo Xuza rë kwa'n nak go. Per yub Muisés gab kwan nak go, ter nile' go xigab, Muisés ko' go lo rë de kwa'n nzadkë tich go. \v 46 Chi walika ngayila go kwa'n mizobni' Muisés, orze' nu ska da ngayila go, porke na nize't kwa'n mizobni' Muisés, \v 47 per por gat wali ñila go kwa'n mizobni' Muisés, kuze' nu da, gat ñilat go kwa'n nidizha. \c 6 \s1 Jesús miza' kwa'n ndao rë men, nab tsa miyi' paste gai' mil bixa' \r (Mt. 14:13-21; Mr. 6:30-44; Lc. 9:10-17) \p \v 1 Or milox midi'zh Jesús rë kure', ña Jesús xtu ro' lagun kwa'n ña'n lazh men Galilea, plo nu nzhab men lë lagun che'n men Tiberias. \v 2 No nayax men nzhakë tich Me, porke une bixa' rë kwa'n nazhon mile' Me, miliyak Me rë men nzhakne, \v 3 orze' nkili Jesús yek tu yi', ze' nguzob Me kun rë men che'n Me; \v 4 no mer la gal lani Pask kwa'n nile' rë men Israel. \v 5 Or une Jesús dox men nzhakë tich Me, orze' nzhab Me lo Lip: \p ―¿Plo zi' be kwa'n gao rë men re'? \p \v 6 Kizenbe' Me Lip par nabei kwan gab xa' (kiwi' Me xmod nak Lip), porke lë' Jesús nane la kwan le' Me, \v 7 orze' nzhab Lip: \p ―Ni di dimi kwa'n le' men gan chop gayo' ngubizh lo zhi'n nagalte zi' met kwa'n gao rë men re'. \p \v 8 No tu men che'n Jesús xa' lë Ndres wech Simón Per, nzhab xa' lo Jesús: \p \v 9 ―Tu mbwin nzo re' kinu gai' pan sebad, mbaino chop mbël, per, ¿chi zal kure' par rë men re'? \p \v 10 Orze' nzhab Jesús lo rë men che'n Me: \p ―Guzh go lo rë men ba' zob. \p Mbaino dox nzhi'b yixyë ze', orze' rë men nguzob, no nab tsa xa' miyi' paste gai' mil bixa', \v 11 orze' nguzen Jesús za gai' pan ze'; or milox miza' Me xkix lo Xuz Me Dios, orze' miza' Mei ka' rë men che'n Me, par ndi'z bixa'i xid rë men nayax ze', no se'ska mile' Jesús kun rop mbël ze'; rë men ndao haxta plo ngwazhë bixa', \v 12 no or unela ndao bixa', orze' nzhab Jesús lo rë men che'n Me: \p ―Bikan go rë bilao kwa'n mia'n ba', par yent kwan nu. \p \v 13 Orze' mikan bixa' rë bilao kwa'n mia'n lo kwa'n ndao bixa', michizhë bixa' tu dusen kardor win. \v 14 Or une rë men re' kwa'n mile' Jesús, orze' nzhab bixa' lo wech bixa': \p ―Walika, profet xa' re', xa' nidi'zh por Dios, mbaino xa' nak di'zh zhin yizhyuo re'. \p \v 15 No lë' Jesús nane la, lë' rë men ze' nzhakla, ter nane Me, lë' bixa' wei' Me par gak Me rey lo bixa'. Kuze' nguiubchi Me lo bixa', ña Me yek yi', ze' mia'n nab Me. \s1 Jesús nguzë lo nits \r (Mt. 14:22-27; Mr. 6:45-52) \p \v 16 No or ngula yë'l, ngulayët rë men che'n Jesús ro' lagun, \v 17 ze' nkë bixa' le'n tu bark par ña bixa' xtu ro' nits nez yezh Capernaúm, per ngula la yë'l orze', no lë' Jesús nagat yubre Me lo bixa', \v 18 lë'chi orze' nguro' tu mbi ro le'n nits plo ña bixa', \v 19 no ñazë la bixa' paste gai' o xo'p mil metr le'n nits, lë'chi une bixa' Jesús, ñëdzë Me lo nits, nzhazhin Me lo bixa', orze' mizheb bixa', \v 20 per nzhab Jesús lo bixa': \p ―¡Ka nai, nazhebt go! \p \v 21 Orze' dox nizak laxto' bixa' nguio Jesús le'n bark kun lë' bixa', orze' lwega' mizhin bixa' yezh plo nzha bixa'. \s1 Rë men nzhakla ne Jesús \p \v 22 No xtu riyë'l, lë' rë xa' nzhin xtu ro' nits plo nguro' rë men che'n Jesús ze', une bixa', lë' rë men che'n Jesús ña le'n tugaka bark kwa'n nzob ze', per nangabit Jesús kun rë men che'n Me, \v 23 no kwantgatsa orze', mizhin zipla bark kwa'n nzë yezh Tiberias, no ze' ña'n gax laka plo miza' Jesús pan ndao rë men nayax ze', or miza' Me xkix lo Dios por lë'i. \v 24 No or une rë men ze', yent Jesús no ni rë men che'n Me, orze' nkë rë men re' le'n pla bark par nzhakwa'n bixa' Jesús al nez yezh Capernaúm. \s1 Jesús nak pan kwa'n nile' ban men dubta' kun Dios \p \v 25 No or mizhin bixa' xtu ro' nits, ze' mizhë'l bixa' Jesús, orze' nzhab bixa': \p ―Maestr, ¿pok ka mizhinal re'? \p \v 26 Orze' nzhab Jesús lo bixa': \p ―Walika kwa'n nin lo go, kikwa'n go da por ndao go haxta plo une go; no gat lë't por une go cho ka dai, por zhi'n nazhon kwa'n une go milen ba'. \v 27 Nale't go be's xigab por kwa'n nzhao go yizhyuo re', sino ke bile' go xigab por kwa'n nayot lox, kwa'n le' ban men dubta' kun Dios. Kwa'n gao go re' nak kwa'n ninen ka' go, na nak Xga'n Dios no nak ska da tu men yizhyuo, porke lë' Xuza Dios milu' la lo rë men cho ka da. \p \v 28 Orze' mina'bdi'zh rë men ze': \p ―¿Xmod le' no par le' no kwa'n nzhakla Dios? \p \v 29 Orze' nzhab Jesús: \p ―Nabtsa kwa'n nzhakla Dios le' go, yila go Me kwa'n mixë'l Dios yizhyuo re'. \p \v 30 Orze' mina'bdi'zh bixa' lo Jesús, nzhab bixa': \p ―¿Kwan tu kwa'n nazhon le'l lo no, nes yila no lu?, mbaino, ¿cho pa' zhi'n wen lë'l par no? \v 31 Rë xuz no xa' nzhala, ndao bixa' pan kwa'n lë maná or nguzë bixa' le'n yuo bizh, nela xmod nzobni' ka lo Yech che'n Dios: “Dios miza' pan kwa'n ngula lo yibë', ndao bixa'.” \p \v 32 Orze' nzhab Jesús: \p ―Walika kwa'n nin lo go, gat lë't Muisés miza' pan kwa'n ngula lo yibë' ndao bixa', sino ke lë' Xuza Dios miza'i; per nal, lë' Xuza Dios miza' kwa'n walika pan kwa'n nzë lo yibë', \v 33 porke lë' pan kwa'n nzë lo yibë' re', pan re' niza' yalnaban ka' rë men yizhyuo. \p \v 34 Orze' nzhab bixa' lo Jesús: \p ―Lë' go, ne'u pan re' gao no dubta'. \p \v 35 Orze' nzhab Jesús: \p ―Lë'da nak pan kwa'n niza' yalnaban; rë men xa' gak men da, nayotra' la'n bixa'; mbaino rë men xa' yila da, nayotra' zëi' laxto' bixa', \v 36 per lë'da ni la, ter nane go cho da, per nayilat go da. \v 37 Rë men xa' ngule Xuza gak men da, lë' bixa' yi'd lon; mbaino xa' yi'd lon, nayot zhë kubchin xa' lon. \v 38 Nzhala lo yibë', gat lë't par len kwa'n nzhaklan yizhyuo re'i, sino nzhala par len kwa'n nzhakla Xuzai, Me nzho lo yibë'. \v 39 No kure' nak kwa'n nzhakla Xuza, Me mixë'l da: Rë men xa' ngule Xuza gak men da, nayot lox ni tu bixa' lo Dios; na le ruban rë bixa' or yala xtu wëlt, \v 40 porke kure' nak xigab che'n Xuza Me nzho lo yibë': Rë men xa' nilibe' cho da no ñila bixa' da, lë' bixa' ban dubta' kun Dios, mbaino len ruban bixa' or yala xtu wëlt. \p \v 41 Orze' por kwa'n nzhab Jesús: “Na nak pan kwa'n nzë lo yibë'”, nguzublo kidi'zh rë men Israel, gat lë' por Jesús, rë xa' nak zhi'n, \v 42 nzhab bixa': \p ―¿Chi gat lë't Jesús re', xga'n Che? Be nilibe' ka xuz xa' re' no xna' xa'. ¿No chon kidi'zh xa', lë' xa' nzë lo yibë'? \p \v 43 Orze' nzhab Jesús lo bixa': \p ―Nadi'zhtra' go da gat lë'. \v 44 Ni tu go nagakt gak men da, chi gat lë' Xuza Me mixë'l da yi'dnu go lon; mbaino rë xa' nak men da, na le ruban bixa' or yala xtu wëlt, \v 45 porke se' ka mizobni' rë xa' midi'zh por Dios: “Dios tse'd rë men.” Kuze', rë men xa' nzhon ro' Dios no tse'd bixa' lo Me, rë xa' ze' gak men da. \v 46 Gat lë't por nin kure' kidizha, nzho cho ya une la lo Xuza; nab tsa Xga'n Dios Me nzë lo yibë', une Xuz. \v 47 Walika kwa'n nin lo go; xa' yila da, xa' ze' kinu la yalnaban dubta' kun Dios. \v 48 Na nak pan kwa'n niza' yalnaban par rë men, xa' yila da. \v 49 Ter ndao rë xuz go xa' tiemp, pan kwa'n lë maná or nkizë bixa' le'n yuo bizh, no ngut ka bixa'; \v 50 per rë men xa' gao yub pan kwa'n nzë lo yibë' re', nayotra' gat bixa'. \v 51 No na nak pan kwa'n nzë lo yibë' re', kwa'n niza' yalnaban par dubta' ka' men; no xa' gao pan re', lë' xa' ban dubta' kun Dios, no pan kwa'n zan gao men re' nak kwerp da kwa'n zan par rë men yizhyuo. \p \v 52 Orze' rë xa' nzhin ze', xa' nzo lo rë men Israel, nguzublo kichë'lro' mis lë' bixa', nzhab bixa' lo wech bixa': \p ―¡Taxa!, ¿xmod ne' xa' re' kwerp che'n xa' gao be? \p \v 53 Orze' nzhab Jesús: \p ―Walika kwa'n nin lo go, chi lë' go nagao kwerp che'n Xga'n Dios, Me nak ska tu men yizhyuo, no chi nago go ren che'n Me, nabant go dubta' kun Dios. \v 54 Rë xa' gao kwerp da no go xa' ren da, men re' kinu yalnaban dubta' kun Dios; mbaino len ruban xa' or yala xtu wëlt, \v 55 porke lë' kwerp da nak wali pa' pan kwa'n gao rë men, no ren da nak kwa'n wali pa' naki'n go rë men. \v 56 Men xa' gao kwerp da mbaino go xa' ren da, men re' dubta' zo kun na, no na kun lë' xa'. \v 57 Lë' Xuza, Me mixë'l da yizhyuo re', kinu yalnaban par dubta', no por lë' Me kinun yalnaban. Se'ska, rë men xa' gao kwerp da, dubta' kinu xa' yalnaban por da. \v 58 Kure' nak pan kwa'n nzë lo yibë', no gat nakte nela pan maná kwa'n ndao rë xuz go, xa' nzhala or nkizë bixa' le'n yuo bizh, mbaino ngut ka bixa'. Per xa' gao pan kwa'n nzë lo yibë' re', xa' re' ban dubta' kun Dios. \p \v 59 Rë kure' midi'zh Jesús or kilu' Me widi'zh che'n Dios le'n yo' plo nitse'd rë men Israel widi'zh che'n Dios, kwa'n nzob yezh Capernaúm. \s1 Widi'zh kwa'n nile' niban men dubta' kun Dios \p \v 60 No or mbin rë men che'n Jesús widi'zh re', nzhab bixa': \p ―Dox nagan widi'zh re' par zobyek mene; pas yent cho gak zobyeke. \p \v 61 Or une Jesús, lë' rë men che'n Me kidi'zh gat lë' por kwa'n midi'zh Me, kuze' nzhab Me: \p ―¿Chi por kwa'n midizha ba', nzho go la', nayilatra' go da? \v 62 ¿Per chi ne go, kilin plo nzho'n or naga yala yizhyuo re'? \v 63 Lë' Sprit che'n Dios niza' yalnaban ka' men; chi gat lë' por Sprite, yent kwa'n zu' kwerp che'n men; no widi'zh kwa'n nin lo go nzë por Sprit che'n Dios, mbaino nile'i niban men dubta' kun Dios. \v 64 Per xid go stubi nzho zipla go xa' gat ñilat widi'zh kwa'n nidizha. \p Lë' Jesús nane la dizde or galo, cho rë xa' gat ñilat rë kwa'n nidi'zh Me, mbaino cho xa' chi Me par gat Me, \v 65 orze' nzhab Jesús: \p ―Kuze' nin lo go, yent cho gak, gak men da chi gat lë't por Xuza zhin bixa' lon. \p \v 66 No dizde orze' nayax rë xa' nzhakë tich Jesús, mila' bixa', nangakëtra' bixa' tich Me. \v 67 Orze' mina'bdi'zh Jesús lo za tu dusen men che'n Me, nzhab Me: \p ―Mbaino go ga', orze', ¿chi nu go la' da? \p \v 68 Lë'chi orze' nzhab Simón Per: \p ―Señor, ¿cho tich yakë no?, porke nab gaka go kinu widi'zh kwa'n nile' ban men dubta' kun Dios, \v 69 porke no ngwayila la go, mbaino nane ka no, go nak Krist, Me Nazhon che'n Dios. \p \v 70 Orze' nzhab Jesús: \p ―Ter na ngule za tu dusen go, ¡per tu go, nzho Mizhab laxto'! \p \v 71 Kure' midi'zh Jesús por Judas, xga'n Simón Iscariote; porke lë' Judas nak xa' michi Jesús par ngut Me, no ter nu Judas nzho xid za tu dusen men che'n Me. \c 7 \s1 Rë wech Jesús ngayilat bixa' Jesús \p \v 1 Or milox midi'zh Jesús rë kure', nikizë Jesús lazh men Galilea; no gat nzhaklat Jesús yo Me lazh men Judea, porke ze' rë xa' nak zhi'n Israel kikwa'n bixa' Me par gut bixa' Me, \v 2 no nzhazhin gax la lani che'n rë men Israel, or nizuxkwa' bixa' rranch, \v 3 orze' nzhab rë wech Jesús lo Me: \p ―Naya'ntal re'; wa lazh men Judea, par nu rë men che'nal xa' nzhin ba', ne bixa' rë zhi'n nazhon kwa'n nile'l ba', \v 4 porke or nzhakla tu men xo'b xti'zh xa', gat nile't xa' che'n xa' naga'ch; kuze' chi lë'l kile' rë zhi'n ba', bile'i lo rë nak men yizhyuo. \p \v 5 Se' nzhab bixa', porke ni tu rë wech Jesús, gat ñilat bixa' Jesús. \v 6 Orze' nzhab Jesús lo bixa': \p ―Par go rë or wen, per par na gat gal or yan lani. \v 7 Rë men yizhyuo re', gat niyi't bixa' nine bixa' go; per na niyi' bixa' nine bixa', por nidizha rë kwa'n gat lë' nile' bixa'. \v 8 Go wa lani ba'. Na nayat, porke gat gal or yan. \p \v 9 No or milox midi'zh Jesús kure', ngulëzra' Me xche'p lazh men Galilea. \s1 Nzo Jesús lani kwa'n lë “La rranch” \p \v 10 No or nzha la rë wech Jesús lani ze', orze' nu Jesús ngwa lani re' xla'n, \v 11 no rë xa' nak zhi'n Israel, kikwa'n bixa' Jesús lo lani ze', nzhab bixa': \p ―¿Ma miyi' ze' re'? \p \v 12 Xid rë men ze', rë mod nize't bixa' Jesús, nzho bixa' kidi'zh: “Wenka Jesús”, mbaino más bixa' kidi'zh: “A'a, nikide xa' ze' men.” \p \v 13 Ter rë men kize't xmod nak Jesús, per xla'n kidi'zh bixa'i por nizheb bixa' lo rë men xa' nzo lo rë men Israel, \v 14 per mer garol la nzha lani, lë'chi nguio Jesús le'n yado', nguzublo Me kilu' Me widi'zh che'n Dios lo rë men nzhin ze', \v 15 orze' rë men Israel xa' nile' mandad nzhin ze', xe mia'n bixa' tuli no nzhab bixa': \p ―¿Plo mitse'd kure', tatu nazhe'b nzhak xa', rëi nane xa', mbaino nangat xa' skwel? \p \v 16 Orze' nzhab Jesús: \p ―Rë widi'zh kwa'n nilun lo go, gat lë't chedai; che'n Dios Me mixë'l dai. \v 17 Chi nzho tu men nzhakla, le' kwa'n nzhakla Dios; orze' ne xa' plo nzë kwa'n nilun lo go; chi lo Diose, o por xigab yekai. \v 18 Men xa' nidi'zh por mis lë' xa', nidi'zh xa' par yët xa' wen namás; per xa' nikwa'n di'zh men wen por xa' mixë'l xa' yizhyuo re', xa' ze' se nidi'zh nab tsa kwa'n nzhakla xa' mixë'l xa', no yent cho widi'zh mbël nzho laxto' xa'. \v 19 No, ¿chi nangane't Muisés ley, ka'o? Mbaino, ¿chon ni tu go gat nile't kwa'n nzobni' lo ley? No, ¿chon nzhakla go gut go da orze'? \p \v 20 Orze' nzhab rë men nzhin ze': \p ―¡Tu mbi mal nzenal! ¿Kwan nidi'zhal? ¿Cho nzhakla gutal? \p \v 21 Orze' nzhab Jesús: \p ―Por milen tu kwa'n nazhon, zhë kwa'n nile' go diskans, kuze' rë go niwi' nayi' lon. \v 22 Per nu go nile' zhi'n, ter zhë kwa'n nayi' kë men Israel zhi'n. Lë' Muisés mizobni' lo ley, naki'n kë' go señ kwerp che'n xga'n go (ter gat lë't Muisés ngulo ley re', sino ke rë xuz go xa' nzhala nguloi), no ter zhë re' nile' go kure', nikë' go señ plo nak xa' miyi'. \v 23 No chi par le' go kwa'n nzobni' lo ley, nikë' go señ kwerp che'n men, ter zhë kwa'n nile' go diskans; orze', ¿chon niyi' go por miliyaka tu men mis zhë re'? \v 24 Nadi'zht go kwan nak tu men por xmod nilu' xa' namás, sin naga ne go, chi walika nzhap xa' dol. \s1 Jesús midi'zh plo nzë Me \p \v 25 Orze' nguzublo mina'bdi'zh pla men yezh Jerusalén, nzhab bixa': \p ―¿Chi gat lë't xa' ba', xa' kikwa'n rë xa' nak zhi'n, par gut bixa' miyi' ba'? \v 26 No kidi'zh miyi' lo rë nak men, mbaino yent kwan nzhab rë xa' nak zhi'n lo xa'. ¿Pas nu rë xa' nak zhi'n ba', ngwayila la, lë' miyi' ba' nak Krist? \v 27 Per be nane ka plo nzë miyi' ba'; per or yi'd xa' nak Krist, yent cho nane plo yi'd xa'. \p \v 28 No mer kilu' Me widi'zh che'n Dios le'n yado', lë'chi mbin Me kwa'n nzhab rë xa' re', orze' naye midi'zh Me, nzhab Me lo rë xa' nzhin ze': \p ―Go, ter niwi' go lon, per nanet go cho da, mbaino ni nane go plo nzhala. Per gat nzhalta por xigab yeka, sino ke nzho ka tu Me mixë'l da, no Me re' Me ñal yila go; ter gat nilibe't go Me. \v 29 Per na nilibe' ka Me, porke lo Me nguro'n, no lë' Me mixë'l da. \p \v 30 Orze' ngokla pla rë men ze' ngazen bixa' Jesús, per ni tu bixa' nangayet la ngale'i, porke gat gal or che'n Me, \v 31 per nayax men nzhin ze' ngwayila bixa' Jesús, no nzhab bixa': \p ―Taxa, ¿chi másra' rë kwa'n nazhon le' Krist or yi'd Krist ke lo xa' re'? \s1 Mixë'l rë men fariseo pla men par ngazen bixa' Jesús \p \v 32 No or mbin rë men fariseo kwa'n kidi'zh rë men, orze' rë men fariseo ze' kun rë ngulëi' xa' nile' mandad, mixë'l bixa' pla xa' nikina yado' par ngazen bixa' Jesús, ngago bixa' Me lizhyi'b, \v 33 orze' nzhab Jesús lo rë xa' ze': \p ―Xche'ptsa nzon kun go, lë'da bi' la lo Me mixë'l da yizhyuo re'; \v 34 lë' go kwa'n da per nayazhë'lt go da, porke nagakt yi'd go plo yo'n. \p \v 35 Orze' nguzublo kina'bdi'zh bixa' lo wech bixa', nzhab bixa': \p ―¿Plo bi xa' re', mbaino nayazhëlt be xa'? ¿Pas plo nzhin rë men Israel, xa' nzho lazh men grieg bi xa', par lu' xa'i lo rë xa' ze'? \v 36 ¿Kwan gab widi'zh kwa'n ne kure' lo be: “Lë' go kwa'n da per nayazhë'lt go da, porke nagakt yi'd go plo yo'n”? \s1 You' kwa'n niza' yalnaban \p \v 37 No lult zhë lani ze', nak zhë kwa'n más tsak, no zhë ze' dox naye midi'zh Jesús lo rë men Israel xa' nzhin ze', nzhab Me: \p ―¡Cho go nizëi' laxto', yi'd go lon par go go nits kwa'n niza' yalnaban par dubta'! \v 38 Nela xmod nzobni' ka lo Yech che'n Dios, laxto' xa' yila da, gak nela le'n tu you' plo nilen nits kwa'n niza' yalnaban par dubta'. \p \v 39 Sa' midi'zh Jesús par nzhab Me xmod gak kun rë xa' yila Me, lë' Sprit che'n Dios yo laxto' bixa'; porke nagata' xë'l Dios Sprit che'n Dios, porke lë' Jesús nagata' bi lo yibë'. \s1 Mile' Jesús milë' men \p \v 40 No pla rë xa' nzhin ze', or mbin bixa' rë kwa'n midi'zh Jesús, orze' nzhab bixa': \p ―Walika miyi' ba' nak xa' nidi'zh por Dios, xa' nak di'zh yi'd, nela xmod nzobni' ka lo Yech che'n Dios. \p \v 41 No más bixa' nzhab: \p ―Lë'ka Me ba' nak Krist, Me kimbëz be yi'd. \p Per zipla men nzhab: \p ―Per gat lë't xa' ba' nak Krist, porke nagakt yi'd Krist lazh men Galilea, \v 42 porke lo Yech che'n Dios nzobni', lë' Krist naki'n yi'd ben che'n Dabi, no yezh Belén naki'n gal Me, plo ngok ska lazh rey Dabi. \p \v 43 No por kuze', rë men nzhin ze', ziyën xigab mile' bixa' por Jesús. \v 44 Nzho bixa' ngokla, ngakë' Jesús lizhyi'b, per ni tu bixa' nangayet laxto' ngale'i. \s1 Rë xa' nak zhi'n nangayilat bixa', lë' Jesús nak Krist \p \v 45 Orze' miëkska rë xa' nikina yado' ze', plo nzhin rë men fariseo, no kun rë xa' nile' mandad lo rë ngulëi', orze' mina'bdi'zh rë xa' re', nzhab bixa': \p ―¿Chon nangayi'dnu go miyi' ze'? \p \v 46 Orze' nzhab rë xa' nikina yado' ze': \p ―¡Yent cho nidi'zh nela xa' re' ga'! \p \v 47 Orze' nzhab rë men fariseo ze': \p ―¿Chi nu go mila' mikide xa' ba' go? \v 48 Porke nagat yila tu rë xa' nzo lo no xa' ba', no ni tu rë xa' fariseo, nagate. \v 49 ¡Per rë men re', rë bixa' nanet kwan nzobni' lo ley, kuze' rë bixa' nzhi'bde! \p \v 50 No Nicodemo, xa' ngwatsi' lo Jesús or yë'l, nu xa' re' nak tu men fariseo no nzho xa' xid rë men ze'; orze' nzhab xa': \p \v 51 ―Per lo yech che'n be nzobni', nagakt kë' be kixu' tu men sin naga ne be kwan mile' xa'. \p \v 52 Orze' ndil bixa' Nicodemo, nzhab bixa': \p ―¡O nul nzë lazh men Galilea! Biwi' lo Yech che'n Dios par nel, lë' yezh Galilea, lalta' nagat rozi' tu xa' nidi'zh por Dios. \s1 Kwent che'n tu una' kwa'n ngwaga' kun xtu miyi' \p \v 53 Orze' kad bixa' ña lizh bixa'. \c 8 \p \v 1 Mbaino lë' Jesús nzha par dan kwa'n lë Olivo. \v 2 No xtu riyë'l, garzi'l laka nzha Jesús le'n yado' xtu wëlt, orze' nguzubi rë men lo Me; orze' nguzob Jesús ze' no nguzublo Me kilu' Me widi'zh che'n Dios lo rë men ze', \v 3 lë'chi mizhin pla xa' kwa'n nilu' ley kun zipla men fariseo, no nzhanu bixa' tu una' lo Jesús kwa'n ngwaga' kun xtu miyi', no mizo bixa' una' ze' garol sao' lo más rë men nzhin ze', \v 4 orze' nzhab bixa' lo Jesús: \p ―Maestr, lë' una' re' ngwaga' kun xtu miyi', \v 5 no lo ley kwa'n mila' Muisés lo be, rë una' kwa'n nak sa' naki'n gat kun ke; no lu ga', ¿kwan nel? \p \v 6 Se' midi'zh bixa' par ne bixa' nabei, xmod kab Jesús lo kure', nes par gak gab bixa' lo rë xa' nile' mandad, lë' Jesús nzë'b xki. Orze' nguzobda' Jesús lo yuo par kë' Me letr kun bikwen ya' Me, \v 7 no como stubi kina'bdi'zh bixa' lo Jesús, orze' nguzuliska Me par nzhab Me: \p ―Xa' nzo xid go, xa' yent kwan nzë'b xki lo Dios, xa' ze' galo laka kë' tu ke. \p \v 8 Orze' nguzobda' Me xtu wëlt lo yuo par mikë' Me más kwa'n. \v 9 Or mbin rë xa' re' kwa'n midi'zh Jesús, orze' mizi bixa', lë' bixa' nzë'b xki lo Dios, orze' nguzublo tuga' bixa' ña, galo laka rë xa' más ngwagal orze' lult rë xa' xi, lult mia'n nab tsa Jesús kun una' ze'. \v 10 No or nguzuli Jesús, nzhab Me lo una' ze': \p ―Una', ¿ma rë xa' michil lon ze'? ¿Chi yent ni tu rë xa' ne, lë'l nzë'b xki? \p \v 11 Orze' nzhab una' re' lo Jesús: \p ―Lë' go, yent ni tu bixa'. \p Orze' nzhab Jesús: \p ―Ni na, gat nita lë'l nzë'b xki; nal bizë, per ya nale'tra'le. \s1 Jesús nak Ki par rë men yizhyuo \p \v 12 Jesús midi'zh lo rë men xtu wëlt, nzhab Me: \p ―Lë'da nak ki par rë men yizhyuo re'; xa' yi'dkë ticha, lë' xa' gap ki kwa'n le', dubta' ban xa' kun Dios, no nayot zhë ban xa' lo nakao. \p \v 13 Orze' nzhab rë men fariseo: \p ―Per yubal kidi'zh por lu, kuze' yent cho yila kwa'n nidi'zhal. \p \v 14 Orze' nzhab Jesús: \p ―Ter yuba nidi'zh por da, per walika kwa'n nidizha; lë' da nane ka plo nzhala no nane ka plo bi'n; per go nanet go plo nzhala no ni nane go plo bi'n. \v 15 Lë' go nigobe' xmod nak men di xmod nzë yek go, per na gat nigobe'ta xmod nak men kun mis xigab da, \v 16 per chi kobe'n xmod nak men, orze' na lei nela xmod ñal kai, porke gat nabta' nzo par lene, sino ke rop no nzo kun Xuza, Me mixë'l da. \v 17 Haxta nu lo ley che'n go nzobni', or chop men nidi'zh tutsa kwa'n, orze' kwa'n nidi'zh rop xa' re', lë'i walika. \v 18 Mbaino na, walika kwa'n nidizha por da, no Xuza Me mixë'l da, nu ska Me nidi'zh, walika kwa'n nidizha. \p \v 19 Orze' mina'bdi'zh bixa': \p ―¿Ma xuzal nal? \p Orze' mikab Jesús: \p ―Go gat nilibe't go da, no ni Xuza gat nilibe't go. No chi ngalibe' go cho da, nu ska Xuza ngalibe' go orze'. \p \v 20 Rë widi'zh re' midi'zh Jesús dub kilu' Me widi'zh che'n Dios le'n yado', nez plo nzob kwa'n nila men gon; no yent cho ngazen Jesús, porke nagat gal or gut bixa' Me. \s1 Plo bi'n nagakt bi go \p \v 21 Orze' nzhab Jesús xtu wëlt: \p ―Lë'da bi', no lë' go kwa'n da, per lë' go lox lo Dios por naban go lo rë kwa'n gat lë'; no plo bi'n, nagakt bi go. \p \v 22 Orze' nzhab rë men Israel, xa' nak zhi'n: \p ―¿Taxa mis lë' xa' gut xa'? ¿Chon nzhab xa': “Plo bi'n nagakt bi go”? \p \v 23 No nu nzhab Jesús: \p —Go nak men xa' nzhak kwa'n nzho yizhyuo re' namás, per na nzhak rë kwa'n nzho lo yibë'; kuze' nin lo go, lë' go nak men yizhyuo re', per na gat lë't men yizhyuo re' da. \v 24 Kuze' nin lo go, lë' go lox lo Dios por naban go lo rë kwa'n gat lë'; no chi lë' go gat ñila cho da, lë' go lox lo Dios. \p \v 25 Orze' mina'bdi'zh bixa': \p ―¿Cho lux? ―nzhab bixa'. \p Orze' nzhab Jesús: \p ―Lë'da nilai lo go, dizde or galo laka. \v 26 Nzho dox kwa'n ganin lo go por rë kwa'n gat lë' kwa'n nak go; no Me mixë'l da, walika kwa'n nidi'zh Me nak go, no rë widi'zh kwa'n nidizha lo rë men, Me mixë'l da nei lon. \p \v 27 Per nanganut laxto' bixa', yub Dios midi'zh Jesús or nzhab Me, lë' Xuz Me mixë'l Me, \v 28 kuze' nzhab Jesús: \p ―Or lox le' go rë kwa'n nzhakla go le' go kun Xga'n Dios, Me nak ska tu men yizhyuo, orze' ne go cho da, no yent kwan gak len por mis da, nab tsa nilun lo go kwa'n milu' Xuza lon, \v 29 porke Me mixë'l da nzo tutsa kun na; no gat nila't Xuza naba, porke zilita' nilen kwa'n nzhakla Me gak, no kwa'n ño laxto' Me. \p \v 30 No or milox midi'zh Jesús kure', dox nayax men ngwayila Me. \s1 Xmod nak rë men che'n Dios, no rë men che'n Mizhab \p \v 31 Orze' nzhab Jesús lo rë men Israel, xa' ñila Jesús: \p ―Chi lë' go ban dubta' nela xmod midizha lo go, orze' walika nak go men da, \v 32 mbaino lë' go libe' Yub pa' Dios, Me walika Dios; orze' nagaktra' go nela mos nado lo xtu men ga'. \p \v 33 Orze' nzhab rë men Israel ze': \p ―Lë' no nzë ben che'n Abraham, no lalta' gat, gak no nela mos nado lo ni tu men; no ¿chon nel, nagaktra' no mos nado lo xtu men? \p \v 34 Orze' nzhab Jesús: \p ―Walika kwa'n nin, rë xa' naban lo kwa'n gat lë', lë'i nile' mandad lo bixa', nela xmod nile' tu men mandad lo tu mos che'n men. \v 35 Tu xa' nak mos nado lo xtu men, naya'nt xa' lizh xa' nikë xa' zhi'n che'n dub tiemp ban xa'; nab tsa xga'n pa' xa' nile' mandad ze', ya'n lizh xuz dub tiemp ban xa'. \v 36 No chi lë' Xga'n Dios le', ro' go lo kwa'n gat lë', walika kwa'n nin, nagaktra' go nela tu mos nado lo xtu men. \v 37 Na nane ka, lë' go nzë ben che'n Abraham, per nzhakla go gut go da, por gat ñila go kwa'n nidizha. \v 38 Mbaino rë kwa'n nidizha lo go, lo Xuza mitse'dai; no sa' ska go, nile' go rë kwa'n mitse'd go lo xuz go. \p \v 39 Orze' nzhab bixa' lo Jesús: \p ―Per no se, ¡Abraham nak xuz no! \p Orze' nzhab Jesús: \p ―Chi lë' go walika nzë ben che'n Abraham, orze' ñal ban go nela xmod miban Abraham ga', \v 40 mbaino dubta' midizha lo go nela xmod nzhakla Dios, mbaino dub sa' nzhakla go gut go da; ¡per Abraham nangayot ngak xa' sa'! \v 41 Rë kwa'n nile' xuz go kuze' nile' go. \p Orze' nzhab bixa': \p ―Gat lë't chola men nak xuz no; ¡nab tsa Dios nak Xuz no! \p \v 42 Orze' nzhab Jesús: \p ―Chi lë'i walika Dios nak Xuz go, orze' lë' go ngachizhi' da, porke Dios mixë'l da, nzon kun go re'; no gat lë't tli nzhala, Dios ka mixë'l da yizhyuo re'. \v 43 Gat nizobyekt go widi'zh da por gat nzhaklat go gon goi. \v 44 Lë' yub Mizhab nak xuz go, por nile' go kwa'n nzhakla xa'. Lë' Mizhab nak tu xa' nzhut men dizde or nguio yizhyuo, no lalta' gat nzhudi'zht xa' kwa'n wali. Or nikë' xa' mbël, orze' nilu' kwan nak xa'; pura kwa'n mbël nidi'zh xa' porke lë' xa' niki'l men nidi'zh men kwa'n mbël. \v 45 Ter kidizha kwa'n wali, per gat ñilat goi. \v 46 ¿Cho tu go gak ne, kwan tu kwa'n nak da? No chi nidizha kwa'n wali, orze', ¿chonska gat ñila go da? \v 47 Xa' nak men che'n Dios, nzhon xa' widi'zh che'n Dios, per go, gat nzhont go widi'zh che'n Dios, kuze' gat lë't men che'n Dios go. \s1 Ni naga gal Abraham, lë' Krist nzho la \p \v 48 Orze' nzhab rë men Israel ze': \p ―¡Walika kwa'n ne no: Lu tu men Samaria, mbaino nzhak miyizhal, mbi mal nzho laxto'l! ¿Kwan nidi'zhal? \p \v 49 Orze' nzhab Jesús lo bixa': \p ―Ni tu mbi mal gat nzhot laxto'n, no nab tsa nidizha pura kwa'n wen por Xuza; per go gat nzhont go nzho'n. \v 50 Na gat nikwanta' di'zh men wen ticha, per nzho xtu Me nzhakla di'zh men wen por da, no Me re' ñal kobe' (wi') xmod nak da. \v 51 Dox wali kwa'n nin lo go, xa' yila widi'zh da, nayot gat xa'. \p \v 52 Orze' nzhab rë men Israel ze': \p ―¡Nalse walika, nzho mbi mal laxto'l! Abraham no rë xa' midi'zh por Dios, ngut ka bixa', no nel lo no: “¡Men xa' yila widi'zh da nayot gat xa'!” \v 53 ¿Chi más tsakal lo xuz no Abraham orze'? Lë' xa' ngut, no más rë xa' midi'zh por Dios nzhala, no lu, ¿cho nile'l xigab nakal? \p \v 54 Orze' nzhab Jesús: \p ―Chi mis da nidizh wen da, orze' natsakt kwa'n nidizha; per Me nidi'zh wen por da nak Xuza; yub Me kwa'n nidi'zh go nak Dios che'n go, \v 55 per nangayot ngalibe' go Me, per na nilibe' ka Me. No chi nin lo go, gat nilibe'ta' Me, mbël da orze' nela go ga'. Per na ni, lë'da nilibe' ka Me, no nilen kwa'n mika'b Me lon. \v 56 Abraham xa' ngok xuz go nzhala, dox mizak laxto' xa' or mbin xa' zhin zhë yala, no une xa'i, orze' más mizak laxto' xa'. \p \v 57 Orze' nzhab rë men Israel ze' lo Jesús: \p ―Nagat gapal ni cho' bichi' li'n, ¿no nidi'zhal, unel Abraham? \p \v 58 Orze' nzhab Jesús: \p ―Dox wali kwa'n nin lo go, ni naga gal Abraham, lë'da nzho' la. \p \v 59 Orze' nguzen bixa' ke par kë' bixa'i ta' Jesús, per nguiuka'ch Jesús lo bixa', orze' nguro' Jesús le'n yado'. \c 9 \s1 Jesús mile' ngwani lo tu men nikal-lo, dizde or ngol \p \v 1 No or nzhaded Jesús tu plo, une Me tu miyi' ngolnu nikal-lo, \v 2 orze' mina'bdi'zh rë men che'n Me lo Me, nzhab bixa': \p ―Maestr, ¿chon dizde ngol miyi' ba' nikal-lo xa'? ¿Chi por dol che'n xuz xa'i o por che'n xna' xa'i; o por mis xtol xa'i? \p \v 3 Orze' nzhab Jesús: \p ―Gat lë't por xtol xa'i, no ni gat lë' por che'n xuz xa'i, no ni gat lë' por che'n xna' xa'i; lë'i nak par ne men, yalnazhon che'n Dios por xa' re'. \v 4 Dub ñani zhë, naki'n le' be zhi'n nazhon che'n Dios, Me mixë'l da, porke or nzhala yë'l, yentra' cho gak le' zhi'n; \v 5 dub nzon yizhyuo re', lë'da nak Ki kwa'n nizini lo rë men yizhyuo. \p \v 6 Or milox midi'zh Jesús kure', michuk Me lo yuo, no kun nzhuk re' michao' Me che'p ben, orze' mitsa' Mei zalo miyi' re', \v 7 orze' nzhab Me: \p ―Wazët lol kun nits le'n tank kwa'n lë Siloé (widi'zh kwa'n gab: “Mixë'l xa'”). \p No ze' ngwazët xa' nikal-lo re' lo xa', no or miëk xa' plo nzo Jesús, lë' lo xa' ñani la. \v 8 No rë xa' nzho gax kun lë' xa', no rë xa' nilibe' xa' nina'b xa' gon, nzhab rë men re' lo wech bixa': \p ―¿Chi gat lë't miyi' re' xa' nizob nina'b gon ze'? \p \v 9 Nzho xa' nzhab: \p —Lë' xa'i. \p No más bixa' nzhab: \p —Gat lë't xa'i, per se'ta' nilu' xa'. \p Per yub miyi' re' nzhab: \p —Na ka xa' ze'. \p \v 10 Orze' minabdi'zh rë men ze' lo miyi' re': \p ―¿Xmod ska ngwani lol ga'? \p \v 11 Mikab miyi' ze', nzhab xa': \p ―Lë' xa' lë Jesús ze', michao' che'p ben no mitsa' xa'i zalon, orze' ne xa': “Wazët lol kun nits le'n tank kwa'n lë Siloé.” No ngwan ze', mizeta lon, lë'chi tuli ngwani lon. \p \v 12 Orze' nzhab rë xa' re': \p ―¿Ma xa' ze' nal? \p Per nzhab xa' ngwani lo re': \p ―Naneta da ma xa'. \s1 Minabdi'zh pla men fariseo xmod ngwani lo miyi' nikal-lo ze' \p \v 13 Orze' mbi'y bixa' miyi' xa' ngwani lo ze' lo rë men fariseo, \v 14 no zhë kwa'n mitsa' Jesús ben lo miyi' kwa'n nikal-lo ze', ngoke tu zhë kwa'n nile' rë men Israel diskans. \v 15 Orze' minabdi'zh rë men fariseo ze' lo miyi' xa' ngwani lo re': “Xmod ngok ngwani lol”, nzhab bixa'. Orze' nzhab miyi' re': \p ―Mitsa' Jesús ben zalon, orze' mizëtai, no nal nzhak niwi'n. \p \v 16 No nzhab pla men fariseo ze': \p ―Xa' mile' kure', gat lë't men che'n Dios xa', porke gat nzhont xa' nzho zhë kwa'n nile' be diskans. \p Per más bixa' nzhab: \p ―No chi lë' xa' ba' nzë'b xki lo Dios, orze' nagakt le' xa' tu rë kwa'n nazhon ba'. \p Kuze' ngok chop mod mile' rë men ze' xigab. \v 17 Kuze' xtu wëlt mina'bdi'zh bixa' lo miyi' ngwani lo re': \p ―Nal lu, por ngwani lol, ¿kwan nel por xa' re'? \p Nkab miyi' re': \p ―Xa' re' nak tu xa' nidi'zh por Dios. \p \v 18 Kuze' rë men Israel ze' nangayilat bixa', chi walika mikal-lo xa' re' por niwi' xa' nal, haxta ngurezh bixa' xuz xa' re' no xna' xa', \v 19 no mina'bdi'zh rë men fariseo ze', nzhab bixa': \p ―¿Chi xga'n go miyi' re', xa' nidi'zh men, ngolnu nikal-lo? ¿Mbaino xmod ngok niwi' xa' nal? \p \v 20 Orze' nzhab rop xa' nak xga'ne ze': \p ―Walika xga'n no xa' re', no nane no, ngolnu xa' kure', \v 21 per nanet no xmod ngok miwi' xa', no ni nane no cho mile' miwi' xa'. Una'bdi'zh go lo miyi', lë' xa' plo la, yub xa' gak ne lo go, cho mile' ngwani lo miyi'. \p \v 22 Sa' midi'zh rë xa' nak xga'ne ze', porke nizheb bixa', lë' rë xa' nile' mandad xid rë men Israel mia'n la di'zh, lë' bixa' kutin rë men le'n yo' plo nitse'd bixa' widi'zh che'n Dios, chi cho gon bixa' di'zh, lë' Jesús nak Krist. \v 23 Kuze'la, se' nzhab rop xa' nak xga'ne ze': “Bina'bdi'zh go lo mbe, porke lë' mbe plo la.” \v 24 Orze' ngurezh rë xa' fariseo ze' miyi' kwa'n ngok nikal-lo ze' xtu wëlt par nzhab bixa': \p ―Bine kwa'n wali lo no, no lo Dios, porke no nane, lë' miyi' ba' nzë'b xki la lo Dios por gat nzhon xa' nzho zhë ro. \p \v 25 Orze' nzhab xa' ngwani lo ze': \p ―Naneta mblë go, chi wali nzë'b xki xa' lo Dios o gat walite; nab tsa kwa'n nanen, lë'da ngol gat ñanit lon, no nal niwi'n. \p \v 26 Per xtu wëlt minabdi'zh bixa', nzhab bixa': \p ―¿Kwan ka mile' xa' kun lu? ¿Xmod mile' xa' par ngwani lol? \p \v 27 Orze' nzhab xa' ngwani lo ze': \p ―Lë'da ni lai lo go, per gat ñilat goi. ¿Chon nzhakla go nine xtu wëlt?, o, ¿kwan nu go nzhakla, gak go men che'n xa'? \p \v 28 Orze' gat lë't mikab bixa' lo miyi' re', nzhab bixa': \p ―¡Lu nak xpen miyi' ba', per no nak men che'n Muisés!, \v 29 porke no nane ka, Dios midi'zh lo Muisés, per xa' re', ¡ni nane no plo nzë xa'! \p \v 30 Orze' nzhab miyi' re': \p ―¿Kwan kure' nalx? ¡Nanet go plo nzë xa' re', per mile' xa' ngwani lon! \v 31 Mbai rë be nane ka, Dios gat nzhont kwa'n nidi'zh men kwa'n nile' kwa'n gat lë'; nab tsa nile' Dios kwa'n nina'b men xa' nzhon ro' Dios. \v 32 Lalta' gat gon men, yo tu men le' yani lo xtu men nikal-lo dizde or ngol. \v 33 No chi gat lë' Dios mixë'l miyi' re', orze' nagakt le' xa' ni tu rë zhi'n nazhon re'. \p \v 34 Orze' nzhab bixa' lo miyi' re': \p ―¡Lu, por nzë'b xkil lo Dios, kuze' dizde ngolal nikal-lol! No nal, ¿ti lu nzhakla tse'dal no che'n Dios? \p Kuze' ngulo'tin bixa' miyi' re' le'n yo' plo nitse'd bixa' widi'zh che'n Dios. \s1 Men xa' gat nilibe't Dios \p \v 35 No or mbin Jesús, ngulo'tin bixa' miyi' xa' ngwani lo ze', le'n yo' plo nitse'd bixa' widi'zh che'n Dios, no or ngwazhë'l Jesús miyi' xa' ngwani lo re', orze' mina'bdi'zh Jesús lo xa': \p ―¿Chi ñilal Xga'n Dios, xa' nu nak tu men yizhyuo? \p \v 36 Orze' nzhab miyi' re': \p ―Lë' go, bine go lon, cho xa' ze' par yilan xa'. \p \v 37 Nkab Jesús: \p ―Niwi'l lo xa' ze' nal; kun lë' xa' kidi'zhal; na xa' ze'. \p \v 38 Lë'chi nguzuxib miyi' re' lo Jesús, nzhab xa': \p ―Lë' go, na ñila go. \p \v 39 Orze' nzhab Jesús: \p ―Na nzhal yizhyuo re' par kobe'n xmod nak men, nes par rë xa' nikal-lo, lë' bixa' yani lo; no rë xa' zak ñani lo; lë' bixa' ya'n nela men nikal-lo ga'. \p \v 40 No pla rë men fariseo xa' nzo kun Jesús ze', or mbin bixa' widi'zh re', orze' nzhab bixa' lo Jesús: \p ―¿Kwan gabal, nikal-lo no orze'? Per gat nikalt lo no. \p \v 41 Orze' nzhab Jesús lo bixa': \p ―Chi zi go, nak go nela tu men nikal-lo ga', nagapt go dol lo Dios orze', porke lë' Ki che'n Dios zini lo go; per por zak go ñani lo go nal, kuze' net go zubi go lo Ki che'n Dios, no se'gaka ña'n go lo kwa'n nzë'b xki go lo Dios. \c 10 \s1 Jesús nak nela tu baxtor ga' \p \v 1 Orze' nzhab Jesús: \p ―Walika kwa'n nin lo go; xa' gat ño ro' kurral plo nzho rë mbëkxi'l, wa'n xa' ze'. \v 2 Per xa' ño ro' kurral, xa' ze' nak xa' walika xa' nikina rë mbëkxi'l. \v 3 No lë' xa' nikina ro' kurral, nixa'l xa'i par ño xa' nikina rë mbëkxi'l ze', no nilibe' rë mbëkxi'l ze' chi baxtor che'n bima. No or nigo' xa' bima, nibezh xa' tuga' rë mbëkxi'l ze' kun lë bima. \v 4 No or nilox nigoche xa' rë mbëkxi'l ze', orze' nizhubner xa' lo bima, orze' rë ma ñakë tich xa', porke nilibe' bima chi xa'. \v 5 Per tu xa' gat nilibe't rë mbëkxi'l ze', nayakët bima tich xa', lë'la karre nikë' bima lo xa', gat nzhakbe't bima chi xa'. \p \v 6 Midi'zh Jesús kure' par nabei chi nganu laxto' bixa' kwan gab widi'zh re', per nangazobyekt bixa'i. \s1 Jesús nak baxtor wen \p \v 7 Orze' nzhab Jesús xtu wëlt: \p ―Walika kwa'n nin, na nak nela ro' kurral plo ño rë xa' nak nela mbëkxi'l da ga'. \v 8 Rë xa' mbi'd lo go or naga yala lo go, ngok bixa' nela rë men wa'n ga', no nela rë men nzhut men ga'; per rë men da xa' nak nela mbëkxi'l ga', une bixa' gat lë't Dios mixë'l rë men ze'. \v 9 Na nak nela ro' kurral ga', no rë xa' ño le'n kurral che'n Dios por na, lë' bixa' ro' lo kwa'n nazhe'b kwa'n nzho bixa', no gak bixa' nela rë mbëkxi'l ma ño no niro' le'n kurral par nzhao ma yix nayë'. \v 10 Per rë xa' nzë namás par liwa'n, no par chil xa' rë men da xa' nak nela mbëkxi'l ga'; per na nzhal par nen yalnaban kwa'n nayot lox par go. \v 11 Lë'da nak baxtor xa' nazhi' rë ma che'n, mbaino ter gat da por lë' bima, \v 12 per rë xa' nikë zhi'n nab tsa por dimi, or nine xa' lë' tu ma nazhe'b nzë, orze' nila' nzë'b xa' rë mbëkxi'l, nikë' xa' karre, porke gat lë't xa' xa' nak che'n ma; orze' nizen ma nazhe'b ze' rë mbëkxi'l, mbaino más ma nire'chbe orze'. \v 13 Men nzhax ka' ze', nikë' xa' karre or nine xa' ma nazhe'b ze', nila' nzë'b xa' rë mbëkxi'l, lë' xa' nile' por dimi namás. \p \v 14 Orze' nzhab Jesús: \p ―Nase nazhi' rë mbëkxi'l da, no nilibe'n rë ma da; mbaino rë ma da, nilibe' ska rë ma da. \v 15 Se'ska nilibe' Xuza da, no nilibe'n Xuza; mbaino ter gat da por rë men da, xa' nak nela mbëkxi'l ga'. \v 16 Mbaino kinun más men, xa' nak nela mbëkxi'l, ma naga yo le'n kurral da; kuze' naki'n nu bixa' yakan; no gon bixa' kwa'n gapa par kwin bixa' tutsa kun más rë men da xa' nzho le'n kurral da, mbaino tutsa da kina rë bixa'. \p \v 17 ’Lë' Xuza Dios nazhi' da, por niye laxto'n gat da, par ruban da xtu wëlt. \v 18 Yent cho men gak gut da chi lë'da naziyël gat da. Zak len gat da, mbaino zak len ruban da. Kure' nak kwa'n ne Xuza len. \p \v 19 No or mbin rë xa' nile' mandad xid rë men Israel xtu wëlt rë widi'zh re', orze' xtu wëlt chop mod ngok xigab che'n rë bixa', \v 20 nzho bixa' nzhab: \p ―¿Chon nzhon go kwa'n nidi'zh xa' ba'? ¡Ka mbi mal nzen xa' ba', kuze' nzhak miyizh xa'! \p \v 21 Per más bixa' nzhab: \p ―¡Wenka xa', porke nagakt di'zh tu xa' nzho mbi mal laxto' sa'! ¿No xmod liyak tu xa' nzho mbi mal laxto' tu men nikal-lo? \s1 Rë men Israel, xa' nile' mandad, nangayilat bixa' Jesús \p \v 22 Le'n rë zhë ze', mer rë mbëo' nayag, or nzhal lani kwa'n nile' bixa' gazob li'n che'n yado' yezh Jerusalén, \v 23 dub nikizë Jesús ro' yado' gax laka Ro' Pwert che'n Salomón, \v 24 no ze' migan nayax men xa' nile' mandad xid rë men Israel, naka'n plo nzo Jesús, par nzhab bixa': \p ―¿Pok ka nel lo no cho lux? Chi lu nak Krist, naka'chtal; binei lo no tuli. \p \v 25 Orze' nzhab Jesús: \p ―Lë'da ni lai lo go, per gat ñilat go da; por rë zhi'n nazhon kwa'n nilen por mandad che'n Xuza nilu', cho ka da, \v 26 per gat ñilat go da, porke gat lë't men da go. \v 27 Rë xa' nak men da, nzhon bixa' widi'zh da mbaino nilibe'n bixa', no ñi'dkë bixa' ticha; \v 28 mbaino len, ban bixa' kun Dios par dubta', no ni nayora' zhë lox bixa' lon, no yent cho kubchi bixa' lon. \v 29 Lë' Xuza michi bixa' lon, no lë'gaka Me más kwa'ro lo rë kwa'n nzho, no yent cho gak kubchi rë men da lo Me. \v 30 Lë' Xuza Dios no na, tutsa nak no. \p \v 31 Xtu wëlt, nguzen rë men Israel ze' ke par ngakë' bixa'i ta' Jesús, \v 32 per nzhab Jesús lo bixa': \p ―Por mandad che'n Xuza milen rë zhi'n nazhon xid go; no nal, ¿por cho tu rë zhi'n nazhon re' nzhakla go gut go da kun ke? \p \v 33 Orze' nzhab rë men Israel ze': \p ―Nakot no kel por ni tu rë kwa'n nazhon mile'l ba', sino por midi'zhal kwa'n gat lë' lo Dios; nzhabal, nakal yubska Dios, mbaino ¡men yizhyuolx! \p \v 34 Per nzhab Jesús lo bixa': \p ―¿Chi gat lë't lo ley che'n go nzobni' widi'zh re': “Na ni, lë' go nak dios”? \v 35 Nane be, par dubta' wali kwa'n nzobni' lo Ley che'n Dios, yent cho gak chë'i. Men miza' Dios widi'zh re', nzhab Me, xa' re' nak nela Dios ga'. \v 36 No chi lë' Dios ngule da par mixë'l Me da yizhyuo re', orze', ¿chon nidi'zh go, midizha kwa'n gat lë' lo Dios, por midizha, nak da Xga'n Dios? \v 37 No chi lë'da gat nile rë kwa'n nzhakla Xuza gak, orze' bila' go nayilat go da; \v 38 per chi nilene, ter nayilat go da, namás biwi' go por rë kwa'n nilen, par ne goi no par zobyek go, lë'da tutsa nak kun Xuza, no tutsa nak ska Xuza kun na. \p \v 39 Orze' xtu wëlt ngokla bixa' ngazen bixa' Jesús, per mile' Jesús gan ya' bixa'. \v 40 Orze' miëk Jesús par xtu ro' you' Jordán, plo mililëi' Juan men le'n nits, ze' mia'n Jesús che'p, \v 41 no ze', nayax men ngwatswi' lo Jesús, kidi'zh bixa': \p ―Ter nangale't Juan ni tu rë zhi'n nazhon, per rë kwa'n midi'zh Juan por miyi' re', lë'i walika. \p \v 42 No ze' nayax men ngwayila Jesús. \c 11 \s1 Ngut Lásaro \p \v 1 Ngol tu zhë, ngokne tu miyi' xa' lë Lásaro, no yezh Betania nzë xa' kun Mari no Mart, bizan xa'. \v 2 Mari una' ze' michob aseit ni' Jesús no mitsibizh una'i kun yich yek una'. \v 3 Rop una' re' nak bizan Lásaro, mixë'l biuna' razón lo Jesús, nzhab bixa': \p ―Lë' go, lë' xa' nichë'l go ze', nzhakne. \p \v 4 No or mbin Jesús kure', nzhab Me: \p ―Yalyizh re' nale'te gat Lásaro par dubta', sino lë'i zu' par ne men, xmod nak yalnazhon che'n Dios, mbaino yalnazhon che'n Xga'n Me. \p \v 5 No dox nazhi' Jesús Mart, no Mari, mbaino Lásaro. \v 6 No or mbin Me, lë' Lásaro nzhakne, ngulëz Me xchop ngubizh plo nzo Me, \v 7 no or nded rop zhë ze', orze' nzhab Jesús lo rë men che'n Me: \p ―Cha'o nzha be xtu wëlt lazh men Judea. \p \v 8 Orze' nzhab rë men che'n Me lo Me: \p ―Maestr, nal laka ngokla rë men Israel xa' nzho ze', ngut bixa' go kun ke, ¿no nal xtu wëlt nzhakla go ya go ze'? \p \v 9 Orze' nzhab Jesús: \p ―¿Chi gat lë't tu dusen or kinu tu ngubizh? No tu xa' nizë or zhë, ni por más nayachint xa', porke ñani plo nizë xa', \v 10 per xa' nizë lo nakao, lë' xa' yachin, porke gat kinut xa' biani. \p \v 11 No nu nzhab Jesús: \p ―Lë'da nzhalixche Lásaro, xa' nichë'l be ze', lë' xa' naxnaa. \p \v 12 Orze' nzhab rë men che'n Me: \p ―Lë' go, chi lë' xa' naxnaa, lë' xa' yak ka orze'. \p \v 13 Nzhab Jesús kure' por ngut Lázaroi, ter mile' rë men che'n Me xigab, naxnaa ka Lásaro, \v 14 orze'se tuli nzhab Jesús: \p ―Lë' Lásaro ngut, \v 15 no nizak laxto'n por gat nzon ze', más wene par go, par más yila go da. Nal cha' go, nzha be lo xa'. \p \v 16 Orze' lë' Max, xa' nidi'zh men kwach ze', nzhab xa' lo más rë men che'n Jesús: \p ―Cha'o nzha be, par nu be gat kun lë' xa'. \s1 Jesús nak Me, nile' niruban men \p \v 17 No or mizhin Jesús yezh Betania, nzha la tap ngubizh di miga'ch Lázaro. \v 18 No yezh re' ña'n paste chon kilómetro di yezh Jerusalén, \v 19 no nayax men xa' nzë lazh men Judea ngwatswi' bixa' ma Mart kun Mari, par tsiyal bixa' laxto' rë una' re' por yalnawin che'n bizan bixa'. \v 20 Or mbin Mart, lë' Jesús nzhazhin la gax ze', orze' nzhakinez una' Jesús, mbaino lë' Mari mia'n yo'. \v 21 Nzhab Mart lo Jesús: \p ―Lë' go, chi ngak re' nzou, nangatta' bizana, \v 22 per ter gat nzou orze', lë'da nane ka, lë' Dios le' rë kwa'n na'b go lo Me. \p \v 23 Orze' nzhab Jesús: \p ―Lë' bizanal ruban ka. \p \v 24 Orze' nzhab Mart: \p ―Na nane ka, lë' bizana ruban zhë lult, or ruban rë men ngut, yizhyuo re'. \p \v 25 Orze' nzhab Jesús: \p ―Na nile niruban men, mbaino nilen, niban men dubta' kun Dios; no xa' yila da, ter ngut la xa', lë' xa' ruban ka, \v 26 no rë xa' naban nalre', mbaino ñila bixa' da, nayot gat xa' par dubta'. ¿Chi ñilal kure'? \p \v 27 Orze' nzhab Mart: \p ―Na ñila ka Go. Go nak Krist, Xga'n Dios, Me nak di'zh yi'd yizhyuo re'. \s1 Mbi'n Jesús ro' ba' che'n Lásaro \p \v 28 No or milox midi'zh Mart kure', orze' miëk una' lizh una', no xla'n ngurezh una' Mari bël una', par nzhab una': \p ―Lë', lë' maestr nzo re', kibezh Me lu. \p \v 29 No or mbin Mari kure', tuli ngwa una' lo Jesús. \v 30 No lë' Jesús stubi nagat yo Me ro' yezh, ñë'dzë Me plo ngwakinez Mart Me, \v 31 no pla rë men Israel xa' nzhatsiyal laxto' Mari ze', or une bixa' nzha Mari, nu bixa' nzhakë, mile' bixa' xigab pas ro' ba' nzha una' re', nzhayo'n una'. \v 32 Or mizhin Mari lo Jesús, tuli nguzuxib una' lo Me, no nzhab una': \p ―Lë' go, chi ngak nzo go re', nangatta' bizana. \p \v 33 No or une Jesús nzho'n Mari kun rë men Israel xa' nzë kun lë' una', orze' dox gat lë' mizi Jesús, mbaino miwin laxto' Me, \v 34 orze' nzhab Jesús: \p ―¿Plo mika'ch go xa'? \p Nkab bixa': \p ―Al re'i, wi'gole. \p \v 35 Orze' mbi'n Jesús, \v 36 no kidi'zh rë men Israel xa' nzhin ze': \p ―Biwi'ule, tatu nazhi' xa' Lásaro. \p \v 37 Per más bixa' kidi'zh: \p ―Xa' ba' mile' ngwani lo tu xa' dizde or ngol nikal-lo; ¿taxa, chi nangakt ngale' xa' tu kwa'n par nangatta' Lásaro? \s1 Nguruban Lásaro \p \v 38 Orze', xtu wëlt dox gat lë't mizi Jesús, no nguzubi Me haxta ro' ba' che'n Lásaro, le'n tu ba' kwa'n nak pura ke, mbaino nayao' ro'i kun tu ke ro, \v 39 no nzhab Me: \p ―Gure go ke ba'. \p Per nzhab Mart bizan yinto' re': \p ―Lë' go, guzhë nila' xa' re', porke nzha la tap ngubizh miga'ch xa'. \p \v 40 Orze' nzhab Jesús: \p ―Lë'da ni la lol, chi lë'l yila da, lë'l ne yalnazhon che'n Dios. \p \v 41 Ngure bixa' ke orze', no miwi' Jesús al ya' lo yibë', nzhab Me: \p ―Xuza, kinin xkixal por mbinal kwa'n mina'ba lol. \v 42 Na nane ka, rë or nzhonal kwa'n nina'ba lol, per por rë xa' nzhin re' kinin kure', par yila bixa', Lu ka Me mixë'l da. \p \v 43 No or milo'x midi'zh Me kure', orze' naye nzhab Jesús: \p ―¡Lásaro, gurutin ba'! \p \v 44 Nguro' xa' ngut re' le'n ba' orze', dub xa' narël lar, mbaino nali'b ya' xa' no ni' xa', no nayao' lo xa' kun xtu lar, orze' nzhab Jesús: \p ―Bixëk go xa' no bila' go bi xa'. \s1 Mia'n di'zh rë xa' nak zhi'n gut bixa' Jesús \r (Mt. 26:1-5; Mr. 14:1-2; Lc. 22:1-2) \p \v 45 Kuze' nayax men Israel xa' ngwakë tich Mari, ngwayila bixa' Jesús, or une bixa' kure', \v 46 per zipla bixa' ngwayab lo rë men fariseo rë kwa'n mile' Jesús, \v 47 orze' migan rë ngulëi' ro xa' nile' mandad lo más rë ngulëi', kun rë men fariseo par mikan bixa' rë jwes, xa' más nile' mandad, orze' nzhab bixa': \p ―¿Xmod le' be nal? ¡Dox rë kwa'n nazhon kile' mbe ba'!, \v 48 no chi la' be, lë' rë men yila miyi' ba', orze' lë' rë men Roma, xa' nak zhi'n xid be, yi'dchil yado' che'n be mbaino lo'x bixa' rë men lazh be. \p \v 49 No xid rë xa' nzhin ze', nzho tu ngulëi' lë Caifás, xa' nak ngulëi' ro li'n ze', orze' nzhab xa' re': \p ―Rë go, yent kwan nane go, \v 50 ¿chi gat nile't go xigab, más wen gat tutsa men ke par lox rë men lazh be? \p \v 51 Per Caifás nangadi'zht xa' kure' por mis xigab yek xa', sino ke Dios mile' nzhab xa'i, por nak xa' ngulëi' ro li'n ze', kuze' nzhab xa', naki'n gat Jesús par nalox rë men Israel, \v 52 no gat lë't par nalox nab rë men Israele, nu par nalox rë men che'n Dios xa' nzhin dub yizhyuoi, nes par gak bixa' tutsa ben men. \v 53 Orze', dizde zhë ze', nguzublo kikwa'n rë men Israel ze' mod gut bixa' Jesús. \p \v 54 Kuze', nangakizëtra' Jesús xid rë men Israel xa' nak zhi'n ze', sino ke nguro' Me lazh men Judea, nzha Me tu yezh kwa'n lë Efraín, kwa'n ña'n gax le'n yuo bizh; ze' mia'n Me kun rë men che'n Me, \v 55 no xplatsa ngubizh jwalt antis di gal lani Pask che'n rë men Israel, kuze' rë men yezh Israel, nzha bixa' yezh Jerusalén par mbe bixa' lo Dios antis de gal lani, nela xmod nzobni' lo ley ga'. \v 56 Dub nzhin rë men ro' yado', ze' kikwa'n bixa' Jesús, kidi'zh bixa' lo wech bixa': \p ―¿Chi neuse, pas nayi'dt miyi' ze' nal lani re'? \p \v 57 No lë' rë men fariseo kun rë xa' nzo lo rë ngulëi', mia'n bixa' di'zh, chi tu men ne Jesús, naki'n yayab xa'i lo rë men xa' nzo lo más rë men par yatsen bixa' Jesús. \c 12 \s1 Tu una' kwa'n michob aseit ni' Jesús \r (Mt. 26:6-13; Mr. 14:3-9) \p \v 1 Nzhak jwalt zixo'p ngubizh par gal lani Pask, orze' ngwa Jesús tu yezh kwa'n lë Betania, plo nzho Lásaro, miyi' kwa'n mile' Jesús nguruban ze'. \v 2 No ze' mizuxkwa' bixa' tu kwa'n ndaoxche' bixa' kun Jesús; lë' Mart mizhine lo bixa', no nu Lásaro nak tu rë xa' nzob lo mes par gao xche' kun Jesús, \v 3 orze' nguzen Mari pas garol litr aseit kwa'n viv kwa'n lë nardo, no dox tsake, no nix nixla'i; orze' michob una'i ni' Jesús, no kun yich yek una' mitsibizh una'i, mbaino dub le'n yo' ze' mixla'i. \v 4 Orze' lë' Judas Iscariote, xa' nak tu rë men che'n Jesús, no xa' re' xa' kwa'n chi Jesús par gat Me, orze' nzhab xa': \p \v 5 ―¿Chon nangado nits nax re' kwa'n tsak dimi kwa'n nile' men gan chon gayo' ngubizh zhi'n, par ngaga'z dimi re' ka' rë men yent kwan nzhap? \p \v 6 Per gat lë't por nilats laxto' Judas rë men prob nzhab Judas kure', sino por lë' xa' niguchao' dimi kwa'n nigan, no nu niliwa'n xa'i, \v 7 kuze' nzhab Jesús: \p ―Bila' chob una' re'i ni'n, lë' xa' kinuchao' aseit re' par zhë or ga'ch da. \v 8 Rë men prob, zilita' yo bixa' xid go, per na gat lë't dubta' nzon kun go. \s1 Midi'zh bixa' nu Lásaro gut bixa' \p \v 9 No dox nayax men Israel mbin, lë' Jesús nzho yezh Betania, kuze' ngwa bixa' ze', per gat lë't nab Jesús nzhatsi' bixa' ma, nu par ne bixa' Lázaroi, xa' mile' Jesús, nguruban ze', \v 10 orze' lë' rë ngulëi' xa' nile' mandad lo más rë ngulëi', mia'n bixa' di'zh nu Lásaro gut bixa', \v 11 porke por xa' re' namás, dox nayax men Israel ngwayila Jesús. \s1 Jesús nguio yezh Jerusalén nela tu rey ga' \r (Mt. 21:1-11; Mr. 11:1-11; Lc. 19:28-40) \p \v 12 Nayax men ngwa lani yezh Jerusalén, no xtu riyë'l mbin men lë' Jesús nzhazhin la yezh re', \v 13 orze' ngwakinez bixa' Me, micho' bixa' la che'n ya yin par ndi'x bixa'i nez plo ded Jesús, no nguruzhië bixa' naye, nzhab bixa': \p ―¡Guzh go nazhon Dios! ¡No wen nzha xa' mixë'l Dios nak rey lo rë men Israel! \p \v 14 Orze' mizhë'l Jesús tu burrit, no nguzob Me tich ma, nela nzobni' ka lo Yech che'n Dios: \q1 \v 15 Nazhebt go men yezh Sion; \q1 biwi' go, lë' rey che'n go nzë, \q1 nzob xa' tich tu burrit. \p \v 16 Or galo laka, nanganut laxto' rë men che'n Jesús kwa'n ngok re', per or nguruban Jesús, orze' miza' bixa' kwent, lë'i ngok porke lë'i nzobni' la lo Widi'zh che'n Dios kwa'n zak Jesús. \v 17 No rë men kwa'n une, or mile' Jesús nguruban Lázaro le'n ba', kidi'zh bixa'i xid men rë kwa'n ngok, \v 18 kuze' nguro' nayax men yezh Jerusalén par ngwakinez bixa' Jesús por mile' Jesús tu kwa'n nagat ne men, \v 19 orze' nzhab rë men fariseo lo wech bixa': \p ―¡Biwi'u, yent kwan gak le' be par ka'n be lo men! ¡Yub ka bixa' nzhakë tich xa' ba'! \s1 Kikwa'n pla rë men grieg Jesús \p \v 20 Xid rë xa' nzë lani Pask kwa'n gal yezh Jerusalén, nu pla men grieg nzë xid rë men ze'. \v 21 Nguzubi rë men grieg re' lo Lip, xa' nzë yezh Betsaida kwa'n ña'n lazh men Galilea, par mina'bdi'zh bixa' lo Lip, nzhab bixa': \p ―Lë' go, ¿xmod le' no ne no Jesús? \p \v 22 Mbaino ngwayab Lipe lo Ndrés, orze' rop bixa' ngwayabe lo Jesús, \v 23 orze' nzhab Jesús: \p ―Ngol la or libe' men cho ka nak Xga'n Dios, Me nu nak tu men yizhyuo. \v 24 Walika kwa'n nin lo go, chi lë' tu lazh triu nayo lo yuo no chi nayao' yoi, nalënte, mbaino naza'te; per chi yao' yoi no lëne, orze' lë'i za'. \v 25 Men xa' naban xigab yek yizhyuo re', lë' xa' yitlo lo Dios; per xa' naban xmod nzhakla Dios yizhyuo re', xa' ze' ban kun Dios par dubta'. \v 26 Chi nzho cho go nzhakla gak men da, naki'n yi'dkë go ticha; no plo yo'n, nu go yo ze'; no cho go nile' zhi'n da, lë' Xuza Dios di'zh wen por go ze'. \s1 Midi'zh Jesús xmod gat Me \p \v 27 ’No dox nakwan nizi da nal re'; ¿no kwan gapa nal? ¿Chi zapa?: “Xuza, gulo' Go da lo rë kwa'n nazhe'b re'.” Per na nane ka, por rë kure' ka nzhala yizhyuo re'. \v 28 Xuza, bile' go par di'zh men, dox nazhon go. \p Lë'chi mbin rë xa' nzhin ze' tu widi'zh kwa'n nguro' lo yibë', nzhab se': \p ―Lë'da mile lai, per lë'da lei xtu wëlt, lë' men di'zh nazhon da. \p \v 29 No rë xa' mbin kure', rë xa' nzhin ze', nzhab: “Nguzi' kure'”, no más bixa' nzhab: “Ka tu ganje.” \v 30 Orze' nzhab Jesús: \p ―Gat lë't par da mbin go widi'zh re'; par go kai, \v 31 mbaino nalse mizhin la zhë, gab Dios xmod gak kun rë men yizhyuo re'; no nalse lë' Dios kutin xa' nile' mandad yizhyuo re'. \v 32 No na, or kë' bixa' da lo krus, orze' kwantsa men kana par da. \p \v 33 Kure' midi'zh Me par nzhab Me xmod gat Me, \v 34 orze' nzhab rë men: \p ―No nane, lë' lo ley nzobni': “Lë' Krist nayot gat, lë' Me ban par dubta'.” No, ¿chon nidi'zhal, lë' Xga'n Dios Me nu nak tu men yizhyuo, naki'n kë lo krus? ¿No cho nak Xga'n Dios xa' kize'tal re'? \p \v 35 Orze' nzhab Jesús: \p ―Stubi nzo Me nak Ki re' kun go, per kaxche'p nzo Me re' kun go. Kuze' guzë go lo biani che'n Me lë'ga nzo Me kun go; napa zë go lo nakao, porke xa' nizë lo nakao, nanet xa' plo nizë xa'. \v 36 Wayila go Me nak Ki re' lë'ga' nzo Me kun go, par gak go men che'n Me, xa' nzhin lo biani. \p No or milox midi'zh Me widi'zh re' lo rë men Israel ze', nguibchi Me lo bixa'. \s1 Por chon nangayilat rë men Israel Jesús \p \v 37 No ter nayax kwa'n nazhon milu' Jesús lo rë men Israel, per ni se' nangayilat bixa' Jesús, \v 38 par ngok ka kwa'n mizobni' Isaías lo yech, kwa'n nzhab: \q1 Dios da, ¿cho ngwayila widi'zh che'n be, \q1 no cho lo milu' go yalnazhon che'n go? \m \v 39 Kuze' nangakt ngayila bixa'i, porke nu se' mizobni' Isaías lo yech: \q1 \v 40 Dios mile' nagakt lu'i lo go, \q1 no nu mile' Dios, ngok nad laxto' go; \q1 par nagak ne goi, no par nayila goi kun dub laxto' go; \q1 par ngayëk go lon, orze' ngache'n rë kwa'n nzë'b xki go, \q1 no rë kwa'n nzadkë tich go. \m \v 41 Mikë' Isaías widi'zh re' porke lë' Dios milu' la rë yalnazhon che'n Jesús, mbaino rë kwa'n le' Me. \p \v 42 No ter se' unkë lo yech, per nayax men Israel ngwayila bixa' Jesús, haxta nu pla rë xa' nzo lo bixa' ngwayilai, per nangadi'zht bixa'i lo rë men porke nizheb bixa' lo rë men fariseo, napa' kutin rë xa' re' bixa' le'n yo' plo nitse'd bixa' widi'zh che'n Dios, \v 43 porke rë xa' ngwayilai re', más ño laxto' bixa' ya'n bixa' wen kun men, ke par ya'n bixa' wen kun Dios. \s1 Widi'zh che'n Jesús kube' kwan nak men \p \v 44 Orze' midi'zh Jesús naye: \p ―Rë xa' ñila da, gat lë't nab da ngwayila xa'; nu Xuza Me mixë'l da, ngwayila bixa'. \v 45 Or nzon xid go, nak nela yub Xuza, Me mixë'l da, nzo kun go. \v 46 Na nak Ki lo rë men yizhyuo re'; xa' yayila da, nakizëtra' xa' lo nakao, \v 47 no cho xa' nzhon widi'zh da, per gat nile't xa' kwa'n nzhapa, nana'bta kwent lo bixa', porke gat nzhalta par kobe'n kwan nak men yizhyuo re'; nab tsa nzhala par kon men lo rë kwa'n nazhe'b kwa'n nzadkë tich men. \v 48 Men xa' nzhab yent kwane rë kwa'n nidizha, nzho ra' cho kobe' (wi') kwan nak xa', lë' rë widi'zh da kobe'i, or zhin zhë gab Dios xmod gak kun kad men. \v 49 Porke gat lë't por xigab yeka kinin kure', lë'ka Xuza Dios ne lon kwan ñal dizha, no kwan ñal lun. \v 50 No nanen, lë' widi'zh che'n Xuza Dios, nile' niban men par dubta' lo Dios. Kuze' nidizha lo go, rë kwa'n mile' Xuza mandad gon go. \c 13 \s1 Jesús mizët ni' rë men che'n Me \p \v 1 Nzhazhin gax la lani Pask, lë' Jesús nane la, nzhazhin la zhë bi Me yizhyuo re' par yëk ska Me lo Xuz Me. Dub mbi'd Jesús yizhyuo re', kun dub la Me michizhi' Me rë men che'n Me haxta zhë ña Me. \v 2 Or kiyao xche' Jesús kun rë men che'n Me, ze' nzob Judas Iscariote, xga'n Simón, no lë' Mizhab migoch la yek xa' par chi xa' Jesús lo rë men Israel xa' nak zhi'n. \v 3 Per lë' Jesús nane la, lë' Xuz Me Dios mila' la rëi ya' Me, no nane Jesús, Dios mixë'l Me, no lë' Me yëk ska lo Dios. \v 4 Or dub kiyao Jesús lo mes, ngwatsuli Me, orze' ngulo' Me kaxkem che'n Me, no nguzen Me tu lar, mili'b Mei laxto' Me, \v 5 orze' ngulo Me che'p nits le'n tu chë', nguzublo Me kizët Me ni' rë men che'n Me, no kun lar ze' kitsibizh Me ni' tuga' bixa'. \v 6 No or mizhin Me lo Simón Per, nzhab Per: \p ―Lë' go, ¿taxa Go zët ni'n? \p \v 7 Orze' nzhab Jesús: \p ―Nal nanetal kwa'n kilen, per lë'l zobyek ka kwane. \p \v 8 Orze' nzhab Per: \p ―¡Nase lata zët go ni'n! \p Per nzhab Jesús: \p ―Chi lë' Da nazët ni'l, nagaktal men da. \p \v 9 Orze' nzhab Simón Per: \p ―¡Lë' go, nazëta' go nab ni'n, nu ya'n nu yeka bizët go! \p \v 10 Orze' nzhab Jesús: \p ―Rë xa' laore ngoz, gat naki'ntra' gaz xa' xtu wëlt, nab tsa ni' xa' naki'n yët; lë' rë go nambe la, ter gat lë't rë nak goi. \p \v 11 Midi'zh Me, gat lë't rë nak bixa' nambe; lë' Me nane la cho chi Me lo rë xa' nile' mandad. \v 12 No or milox mizët Jesús ni' rë nak men che'n Me, orze' ngok Me kaxkem che'n Me, no nguzobska Me, orze' nzhab Me: \p ―¿Chi mizobyek go kwan milen kun go? \v 13 Lë' go nine lon: “Maestr”; mbaino nine go, na nile mandad go; no walika go nak dai. \v 14 Pwes chi lë'i Da nak Maestr che'n go, mbaino xa' nile' mandad lo go, no dub sba' mizeta ni' go; no se'ska ñal zët go ni' rë men Da. \v 15 Na milu lo go, xmod ñal le' go, par nu go le' kwa'n milen. \v 16 Go nane ka, yent cho tu mos nado más tsak xa' lo xa' nguzi' xa'; mbaino ni tu xa' ña mandad natsakt más lo xa' nixë'l xa'. \v 17 Chi lë' go zobyek kure', mbaino le' goi, dox wen ya go. \p \v 18 ’Gabt go por rë go kidizha kure'; na nili'be' ka rë xa' ngulen, per naki'n gak widi'zh kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios por Da: “Men nzhao kun na, men ze' niyi' nine da.” \v 19 Kure' nin lo go, lë'ga' naga gak rë kure', nes par or gake, orze' yila go, na nak xa' nzhapa nak da. \v 20 Walika kwa'n nin lo go, xa' le' wen lo men Da, lon mile' xa'i; mbaino xa' le' wen lon, lo Xuza mile' xa'i, Me mixë'l da. \s1 Jesús midi'zh, lë' Judas chi Me lo rë xa' nile' mandad \r (Mt. 26:20-25; Mr. 14:17-21; Lc. 22:21-23) \p \v 21 No or milox midi'zh Jesús kure', dox niwin laxto' Me, no tuli nzhab Mei: \p ―Walika kwa'n nin lo go, mis tu rë go re', chi da lo rë xa' nile' mandad. \p \v 22 Orze' nguzublo niwi' rë men che'n Jesús lo wech bixa', per nanet bixa' par cho yek nzha kure'. \v 23 No tu rë men che'n Jesús, xa' dox nichë'l Me kun lë', nzob kiyao gax ta' Me, \v 24 orze' milu' Simón Per tu señ lo xa' re', par na'bdi'zh xa' re' lo Jesús, cho ka xa' ze', \v 25 orze' nguzubi xa' re' xche'p gax ta' Jesús, par nzhab xa': \p ―Lë' go, ¿cho ka xa' ze' ga'? \p \v 26 Orze' nzhab Jesús: \p ―Lë'da gazh tlë' pan, no zane ka' xa', xa' ze'i orze'. \p Orze' migazh Jesús tlë' pan, no miza' Mei nka' Judas, xga'n Simón Iscariote. \v 27 No or milox ndao Judas tu bok pan re', orze' nguio Mizhab laxto' xa', kuze' nzhab Jesús lo Judas: \p ―Kwa'n nile'l xigab le'l, bile'i tuli. \p \v 28 Per ni tu rë men che'n Jesús, xa' nzhin kiyao xche' ze', nangazobyekt bixa', chon midi'zh Jesús lo Judas se', \v 29 no por lë' Judas nak xa' niguchao' dimi, kuze' mile' zipla bixa' xigab, pas nzhab Jesús, zi' Judas más kwa'n gao bixa' par zhë lani, o ki'z xa' dimi ka' rë men prob, \v 30 no or milox ndao Judas bok pan re', tuli nguro' xa', no yë'l la orze'. \s1 Jesús mila' xtu mod ban men \p \v 31 No or nguro' la Judas, orze' nzhab Jesús lo más rë men che'n Me, xa' mia'n ze': \p ―Mizhin zhë, rulo yalnazhon kwa'n kinu Xga'n Dios, Me nu nak tu men yizhyuo; mbaino por Xga'n Dios, rulo yalnazhon che'n Dios, \v 32 no chi lë' Xga'n Dios lu' xmod nak yalnazhon che'n Dios, nu ska Dios lu' xmod nak yalnazhon che'n Xga'n Me; no lu' Mei tuli. \v 33 Rë xmë'da, nin lo go, kaxche'ptsa nzon kun go; lë' go kwa'n da, per nela nzhap ka lo rë xa' nile' mandad lo rë men Israel, se'ska nin lo go nal: Nagakt bi go plo bi'n. \v 34 Lë'da lu xtu mod ban go: Bichizhi' go wech go. Nela xa nazhi' da go ga', se' bichizhi' go tu go kun xtu go. \v 35 Chi lë' go chizhi' tu go kun xtu go, orze' lë' rë men yizhyuo ne, lë' go nak men da. \s1 Midi'zh Jesús, lë' Per ka'ch, nilibe' Per Jesús \r (Mt. 26:31-35; Mr. 14:27-31; Lc. 22:31-34) \p \v 36 Orze' mina'bdi'zh Simón Per lo Jesús, nzhab xa': \p ―Lë' go, ¿plo biu? \p ―Plo bi'n, ―nzhab Jesús― nagakt yi'dkël ticha nalre', per zhin zhë, lë'l yi'dkë ticha. \p \v 37 Orze' nzhab Per: \p ―Lë' go, ¿chon nagakt yi'dkë'n ticha go nalre'? ¡Wanei kwane lë'da re', ter gat da por go! \p \v 38 Orze' nzhab Jesús: \p ―¿Chi walikal, ter gatal por da? No kwa'n nanen, ni naga kë' gai kant, chon wëlt ka'chal, gabal, nalibe'ta'l da. \c 14 \s1 Jesús nak nez par zhin men lo Dios \p \v 1 Orze' nzhab Jesús lo bixa': \p ―Nawint laxto' go; wayila go Dios no wayila go da. \v 2 Plo nak lizh Xuza, nzho dox plo yo go, no chi gat lë' se' nake, naganita lo go; lë'da yazuxkwa' plo yo go. \v 3 Or lox zu'xkwa'n plo yo go, lë'da yëk ska par yi'dkan go, nes tutsa plo yo be. \v 4 No lë' go nane la plo niro' nez par bi'n. \p \v 5 Orze' nzhab Max lo Jesús: \p ―Lë' go, nanet no plo biu; no, ¿chon ne go, lë' no nane la nez? \p \v 6 Orze' nzhab Jesús: \p ―Lë'da nak nez, no por na gak libe' men Dios, mbaino por na, gap men yalnaban kun Dios par dubta'; kuze' nab tsa por na gak zhin go plo nzho Xuza Dios. \v 7 Chi lë' go nilibe' da, nu ska Xuza nili'be' go; no nal ra' re' nili'be' go Me, no lo Me kiwi' go nal re'. \p \v 8 Orze' nzhab Lip lo Me: \p ―Lë' go, bilu'o Xuz be Dios lo no; nes yentra' kwan ne no lo go. \p \v 9 Orze' nzhab Jesús: \p ―¿Taxa Lip, dox nzhala nzon kun go?, no, ¿chi stubi nagat li'be'l da? Men xa' une da, yub Xuza une xa'. ¿Chon nzhaklal, lun Xuza Dios lol? \v 10 ¿Chi gat ñilatal, tutsa no kun Xuza, no lë' Xuza Dios tutsa Me kun na? Rë kwa'n nin lo go, no rë kwa'n une go milen, nangaletne xigab yeka; lë' Xuza, Me tutsa no kun lë', lë' Me nile' kun na rë kwa'n nzhakla Me gak. \v 11 Wayila go, lë'da tutsa kun Xuza Dios, no lë' Xuza Dios tutsa kun na; chi naga yila go da, wayila go da por rë kwa'n une go, milen. \v 12 Walika kwa'n nin lo go, xa' yila da, lë' xa' le' mis rë kwa'n nilen; no haxta más rë kwa'ro le' xa' ze', porke lë'da bi' plo nzho Xuza. \v 13 Na le rë kwa'n na'b go lo Xuza por nak go men da, nes par lun xmod nak yalnazhon che'n Xuza. \v 14 Na le rë kwa'n na'b go por lën. \s1 Mila' Jesús di'zh, xë'l Me Sprit che'n Dios \p \v 15 Nzhab Me: \p ―Chi lë'o nazhi' da, lë'o le' kwa'n nin. \v 16 Na na'b lo Xuza, par xë'l Me Sprit che'n Me par gaknu go lo rë kwa'n, mbaino zo Me kun go par dubta'. \v 17 Lë' Sprit che'n Dios re' lu' kwan pa' nak che'n Dios. Per rë men yizhyuo, gat ñilat xa' rë kwa'n nzë por Sprit che'n Dios, porke gat ñilat xa' kwa'n gat nilu' lo xa', kuze' gakt libe' xa' Sprit che'n Dios. Per go, nilibe' ka Me, nzo Me kun go, mbaino yo Me laxto' go. \v 18 Nalata nab go nela tu më'd wizëb ga', lë'da yëk ska xtu wëlt lo go. \v 19 No kaxche'p, lë' rë men yizhyuo re', nanetra' bixa' da; per go, lë' go ne ka da, porke ter gat da, lë'da ruban ska; mbaino or gat go, lë'da le, nu ska go ruban. \v 20 No zhë yala ze', lë' go ne, tutsa no kun Xuza; no tutsa go kun na, mbaino tutsa nak da kun go. \v 21 Xa' nzhak widi'zh da, no nile' xa' kwa'n nzhapa, walika nazhi' xa' ze' da; no xa' kwa'n nazhi' da, lë' Xuza chizhi' ska xa', no na chizhi' xa' ze', no lun lo xa' cho ka nak da. \p \v 22 Orze' xtu Judas (xa' gat lë't Iscariote) nzhab xa' lo Jesús: \p ―Lë' go, ¿chon nab tsa lo no, lu' go cho nak go, no gat nut lo más rë men yizhyuo re'? \p \v 23 Orze' nzhab Jesús: \p ―Chi cho xa' nazhi' da, lë' xa' le' kwa'n nzhapa, orze' lë' Xuza chizhi' xa' ze', mbaino yo no laxto' xa' ze'. \v 24 Per xa' gat nazhi' da, gat nzhont xa' kwa'n nzhapa. Rë widi'zh kwa'n nin lo go re', gat lë't chedai, che'n Xuzai, Me mixë'l da yizhyuo re'. \v 25 Lë'ga' nzon kun go, kinin kure' lo go. \v 26 Lë' Xuza xë'l Sprit che'n Me yo laxto' go, por nak go men da; lë' Sprit che'n Dios lu' lo go rë kwa'n jwaltra' ne go, nu par tsila go rë kwa'n ninin lo go dizde or galo. \v 27 Lë' go ya'n, per lë'da le chul zi laxto' go; no kwa'n len zi go chul re' gat nakte nela xmod nizi rë men yizhyuo, xa' nzho chul. Nawint laxto' go, mbaino ni nazheb go. \v 28 Nal, lë' go mbin la kwa'n nin, lë'da bi', per lë'da yëk ska. No chi lë' go walika nazhi' da, lë' go zak laxto' mbin go, lë'da ña plo nzho Xuza, no lë' Me más tsak lon. \v 29 Lë'da kini la rë kure' lo go nal re', nes par or gake, orze' yila go rë kwa'n ni la. \v 30 Yentra' kwan ganin lo go nal re', lë' xa' nile' mandad yizhyuo re' nzë la, per yent kwan gak le' xa' kun na. \v 31 Per ñal ka gake se', par ne rë men yizhyuo, lë'da nazhi' Xuza no nilen rë kwa'n nine Me. Nal cha' go, yubchi be re'. \c 15 \s1 Jesús nak nela tu ya gub ga' \p \v 1 Nzhab Jesús: \p ―Na nak nela xan tu ya gub ga', lë' Xuza nak xa' nikinai. \v 2 Lë' rë men da nak nela ya'i ga'. No chi tu rë ya'i re' naza' xlë por nzë'b nale lo yuo, orze' lë' xa' nikinai litse par nabei chi ziza'i; no rram kwa'n kiza', lë' xa' tsimbei par za'i más. \v 3 No lë' rë go mimbe la por rë widi'zh kwa'n midizha lo go. \v 4 Biwi' go dubta' lon, nes nuska da wi' lo go. Tu rram ya gub nagakt za'i nabe chi gat lë' por xane. No se'ska go, nagakt le' go zhi'n nazhon da chi lë' go nawi' lon. \p \v 5 No nzhab Jesús: \p ―Na nak nela xan tu ya gub ga', no lë' go nak nela ya'i ga'. Men dubta' wi' lon, orze' tutsa gak da kun men ze', no xa' ze' dox za' xlë, nela ya gub ga'; no chi lë' go nawi' lon, yent kwan tsak rë kwa'n le' go lo Dios. \v 6 Men nawi' lon dubta', orze' lë' xa' gak nela rram bizh che'n tu ya gub ga' kwa'n zu' par yol namás. \p \v 7 ’Chi lë' go dubta' wi' go lon, no chi zilita' nile' go kwa'n milun lo go; orze' una'b go kwa'n nzhakla go lo Xuza, no lë' Me ne'i. \v 8 Or nile' go kwa'n nzhakla Dios, orze' nilu' walika men da go, no por kure', lë' rë men di'zh nazhon Xuza Dios. \v 9 Nela xmod nazhi' Xuza da, se'ska nazhi' da go; no se' ga', bile' go dubta' tu go kun xtu go. \v 10 Chi dubta' le' go kwa'n nzhaklan, orze' ne go xmod nazhi' da go, nela nanen xmod nazhi' Xuza da por nilen kwa'n nzhakla Xuza. \p \v 11 ’Nin kure' lo go par dox zak laxto' go, nela nizak laxto'n ga'. \v 12 Kure' nin lo go le' go: Bichizhi' go tu go kun xtu go, nela xmod nazhi' da go ga'. \v 13 Yalnazhi' más kwa'ro nak, ziyël tu men gat xa' por xa' nichë'l xa'. \v 14 Lë' go nak xa' nichëla chi lë' go le' kwa'n nzhaklan, orze' nak go xa' nichëla. \v 15 Nanitra' lo go mos, porke xa' nguzi' tu mos, gat nidi'zht xa' lo ne' rë kwa'n nile' xa'. Lë'da kulë go, xa' nichëla, porke nidizha lo go, rë kwa'n ne Xuza lon. \v 16 Gat lë't go ngule da; na ngule go; kwa'n kina'ba lo go, gak go nela rë ya kwa'n niza' nayax dox xlë dubta', nes par lë' Xuza, ne' rë nak kwa'n na'b go lo Me, por nak go men da. \v 17 Kure' kina'ba lo go le' go: Bichizhi' go tu go kun xtu go. \s1 Rë men yizhyuo, xa' gat nilibe't Dios, yi' neo \p \v 18 ’Chi lë' rë men yizhyuo yi' ne go, bitsila go, galo laka kun na mile' bixa'i. \v 19 Chi ngak lal go kun rë men yizhyuo, orze' lë' bixa' chizhi' go nela nazhi' bixa' rë men che'n bixa'. Per por ngulen go xid bixa', kuze' niyi' bixa' nine bixa' go. \v 20 Bitsila go kwa'n nin lo go re': “Ni tu mos nado lo xtu men, natsakt más lo xa' nile' mandad xa'.” Chi ngurukë bixa' ticha par zakzi bixa' da, nu ska kun go le' bixa'i; no chi mile' bixa' kwa'n nzhapa, nu ska kwa'n gab go le' bixa'. \v 21 Rë kure' le' bixa' kun go, por nak go men da, porke gat nilibe't bixa', Me mixë'l da. \p \v 22 ’Chi ngayila bixa' da or nzhapa, na Me mixë'l Dios, orze' nangazë'bxkit bixa' lo Dios. Per por nangayila bixa' da, kuze', gaktra' ka'ch bixa', lë' bixa' nzë'b xki lo Dios; \v 23 no rë xa' niyi' nine da, nu ska Xuza niyi' bixa' nine bixa'. \v 24 Yent cho dol ngap bixa' chi nangane bixa' ngalen ni tu rë zhi'n nazhon kwa'n niyent cho gat le' xid bixa'. Per une bixa'i, no lë'la niyi' bixa' nine bixa' da no Xuza. \v 25 Se' ka nak bixa' par ngok widi'zh kwa'n nzobni' lo ley che'n bixa' kwa'n nzhab: “Yent por kwan niyi' bixa' nine bixa' da.” \v 26 Per or yi'd Sprit che'n Dios, Me xëla par gaknu go, lë' Me di'zh cho nak da. Lo Xuza ro' Sprit re', no pura che'n Dios di'zh Sprit re'. \v 27 No nu ska go di'zh cho da, porke dizde or nguzublon kilun widi'zh che'n Dios, nzo go kuda. \c 16 \p \v 1 ’Lë'ga naga zakzi go, ni ga' da rë kure' lo go por nak go men da, nes par or zhin rë kure' lo go, naye zo go lo kwa'n ngwayila go da, \v 2 porke lë' zhë zhin, lë' bixa' ko'tin go le'n plo nibin go nitse'd go widi'zh che'n Dios; no zhin zhë, lë' bixa' gut go, gab bixa' por kuze' zak laxto' Dios. \v 3 Se' le'nu bixa' go, por gat nilibe' bixa' Xuza no na. \v 4 Kure' nin lo go, par or gak rë kure', orze' tsila go, lë'da ni lai lo go. \s1 Kwa'n nile' Sprit che'n Dios \p ’Nanganita kure' lo go or galo, lë'da nzo ka kun go; \v 5 nal, lë'da bi' la lo Xuza, Me mixë'l da yizhyuo re'; per yent cho ngane lon: “¿Plo bi go?”, \v 6 lë'la miwin laxto' go por mbin go kure'. \v 7 Per walika kwa'n nin re'; más wen ya go chi bi'n. No chi nabi'n, nayi'dt Sprit che'n Dios lo go, Me gaknu go lo rë kwa'n. Chi lë'da bi', lë'da xël Me par yo Me laxto' go. \v 8 Or yi'd Sprit che'n Dios lo rë men yizhyuo re', lë' Me kobe' (wi') cho nzhap dol, no cho yent kwan nak, mbaino gab Sprit che'n Dios xmod gak kun xa' nzhap dol ze'. \v 9 Rë xa' gat ñila da, xa' ze' nzë'b xki lo Dios; \v 10 per da gat nzë'b xkita, kuze' lë'da bi' plo nzho Xuza, no nanetra' go da. \v 11 No xa' nzhap dol ze', xa' nile' mandad yizhyuo re', lë' xa' kix rë kwa'n nak xa', kuze' nayotra' le' xa' mandad yizhyuo re'. \p \v 12 ’Dox kwa'n nzhora' ganin lo go, per xekt go gon goi rëi nal re', \v 13 per or yi'd Sprit che'n Dios, lë' Me lu' lo go, rë kwa'n nzhakla Dios gon go. Gat nidi'zht Sprit che'n Dios kwa'n xigab yek Me, lë' Me nidi'zh nab tsa kwa'n nzhakla Xuza Dios, par di'zh Me lo go rë kwa'n naga gak. \v 14 Lë' Sprit che'n Dios le', di'zh men da wen, porke lë' Me ka' rë cheda par lu' Mei lo go. \v 15 Rë che'n Xuza nak cheda; kuze' midi'zha lo go, lë' Sprit che'n Dios ka' rë cheda par lu' Me xmod nake lo go. \v 16 Xche'ptsa nanetra' go da, lë't ne go da xche'p. \s1 Ya nawintra' laxto' rë men che'n Jesús, lë' bixa' zak laxto' \p \v 17 Orze' nzhab pla rë men che'n Jesús lo wech bixa': \p ―¿Kwan gab widi'zh re' kwa'n ne Jesús lo be: “Xche'ptsa nanetra' go da, lë't ne go da xche'p”, mbaino, “Lë'da bi' lo Xuza”? \v 18 ¿Kwan gab widi'zh kwa'n ne xa': “Kaxche'p”, re'? Nazobyekt be kure'. \p \v 19 No nane Jesús, lë' bixa' nzhakla na'bdi'zh lo Me por kwa'n midi'zh Me ze', orze' nzhab Me: \p ―¿Chi nzhakla go gon go kwan gab kwa'n nin lo go ze'? ¿Chi kuba' kina'bdi'zh go lo wech go? \v 20 Kwa'n nanen, lë' go go'n, no win laxto' go, no lë' rë men yizhyuo zak laxto'; per lë' yalnawin kwa'n zak go ba', lë'i gak yalnizak laxto' go. \v 21 Tu una' or gal xin una', kun yalne nzhap una' më'd; per or ngol la më'd, di nizak laxto' xa' ña'l laxto' xa' yalne ze' por niwi' xa' lo më'd. \v 22 Se' ska go nal re', nzho yalnawin laxto' go, per or yala lo go xtu wëlt, orze' lë' go zak laxto' ne go da, no yalnizak laxto' go re', yent cho kubchiy lo go. \v 23 No rë zhë ze', yentra' kwan na'b go lon. Walika kwa'n nin lo go re', lë' Xuza Dios ne' rë kwa'n na'b go lo Me, por nak go men da. \v 24 Haxta nal, nagat na'b go lo Me por lën; nal bina'b goi par zhine lo go, nes par zak laxto' go. \s1 Jesukrist mile' gan lo rë men yizhyuo \p \v 25 ’Lë'da midi'zh kure' lo go nela xmod nak tu kwa'n ga', per zhin zhë ya nadizhtra' se' lo go, tuli ganin xmod nak rë che'n Xuza lo go. \v 26 Zhë ze' gat naki'ntra' na'ba tu kwa'n lo Xuza por go; yub go na'be lo Me por nak go men da, \v 27 porke yub Xuza nazhi' go, no por nazhi' go da, kuze' nazhi' Xuza go, no por ñila go, lë' Me mixë'l da. \v 28 Nzhala lo yizhyuo re', lë' Xuza mixë'l da; nal lë'da la ska yizhyuo re' par ña ska lo Xuza. \p \v 29 Orze' nzhab rë men che'n Jesús lo Me: \p ―Nalse tuli ne goi lo no, gat kidi'zht goi xtu mod; \v 30 nalse nane no, gat naki'ntra' na'bdi'zh no tu kwa'n lo go, porke rëi nane la go; kuze' ñila no, lë' Dios mixë'l go yizhyuo re'. \p \v 31 Orze' nzhab Jesús: \p ―¿Haxta nalse ngwayila go da? \v 32 Lë' or ngol la, lë' rë go re'chbe, la' nzë'b go da; per naya'nta' naba, lë' Xuza nzo ka kuda. \v 33 Nin kure' lo go par zi go chul, porke lë' go nak tutsa kuda. Lo yizhyuo re', lë' go ded lo rë kwa'n gat lë', per nazhebt go, na mile' la gan lo rë kwa'n gat lë' nzho yizhyuo re'. \c 17 \s1 Kina'b Jesús lo Xuz Me por rë men che'n Me \p \v 1 No or milox midi'zh Jesús rë widi'zh re', orze' miwi' Me lo yibë' no nzhab Me: \p ―Payë', lë' or ngol la: Nalse bilu' Go lo rë men tugaka Xga'n go kinu yalnazhon, par lu' Xga'n go lo rë men, Go gaka kinu yalnazhon. \v 2 Go mizo Da par gapa kwan ñal le' rë men, mbaino par zan yalnaban par dubta' ka' rë men, xa' ngule Go gak men Da. \v 3 Kure' nak ban men par dubta'; libe' men, Go gaka nak Dios, mbaino na, nak Jesukrist, Me mixë'l Go lo yizhyuo re'. \p \v 4 ’Por milen rë kwa'n ne Go yizhyuo re', kuze' milun lo rë men, tugaka Go Dios nazhon. \v 5 Payë', nalse bilu' Go lo rë men, tugaka Xga'n Go kinu yalnazhon tutsa kun Go, yalnazhon kwa'n kinu be or ni naga zuxkwa' yizhyuo. \p \v 6 ’Lë'da milu xmod nak Go lo rë men xa' mine' Go nak men Da lo yizhyuo re'; men che'n Go bixa' mbaino mine' Go bixa' gak men da, no nile' bixa' rë kwa'n ne Go. \v 7 Nal une bixa' lë' rë kwa'n kinun, Go mine'i; \v 8 porke milun lo bixa' rë widi'zh kwa'n ne Go lon. No por une bixa', walika Go mixë'l Da, kuze' ngwayila bixa' Da. \p \v 9 ’Nal kina'ba lo Go por lë' bixa'; gat nina'bta por rë men yizhyuo re', sino por nab tsa rë xa' mine' Go gak men Da, porke men che'n Go bixa'. \v 10 Rë kwa'n kinun nak che'n Go, no rë che'n Go nak chedaska; no nilu' xmod nak yalnazhon da por rë men da re'. \p \v 11 ’Nal ya nazotra' más yizhyuo re', per lë' bixa' kwin ra' lo yizhyuo re'. No dub yala lo Go Payë', Go gaka Me Nazhon, bikina Go bixa' kun yalnazhon che'n Go, kun mis yalnazhon che'n Go kwa'n mine' Go unkan, par kwin bixa' tutsa nela Go no na ga'. \v 12 Dub di nguzon kun lë' bixa' yizhyuo re', mikinan bixa' kun mis yalnazhon che'n Go kwa'n mine' Go unkan, no ni tu bixa' nangaro't nez che'n Go, sino nab tsa xa', xa' nak la di'zh lox lo Dios, milox; nes ngok rë kwa'n nzobni' lo Yech che'n Go. \p \v 13 ’No nal, lë'da yal ska lo Go, no nin rë kure' dub nzon yizhyuo re', par se' dubta' zak laxto' rë men da, nela xmod nizak laxto'n ga'. \v 14 Na milu widi'zh che'n Go lo rë men Da re', kuze' niyi' men yizhyuo nine bixa', porke gat nikizëtra' bixa' nela más rë men yizhyuo, nela Da, gat nileta kwa'n nile' men yizhyuo. \v 15 Gat kina'bta' lo Go, ko' Go bixa' yizhyuo re'; kwa'n kina'ba kina Go bixa' lo Mizhab. \v 16 No nela Da gat lë't xa' yizhyuo Da, se'ska lë' bixa' gat lë't men yizhyuo bixa'. \v 17 Bile' Go gak bixa' nab tsa par Go kun widi'zh che'n Go kwa'n milun lo bixa'; lë' widi'zh che'n Go nilu' xmod nak Go. \v 18 Nela mixë'l Go da lo rë men yizhyuo, se'ska nixëla bixa' xid más rë men yizhyuo. \v 19 Dub Da minen par len nab tsa zhi'n nazhon che'n Go, nes par nab tsa rë zhi'n nazhon che'n Go le' bixa'. \v 20 No gat kina'bta' nab tsa por rë men da re'; lë'da kina'b lo Go por rë xa' laore yila widi'zh da por rë men da re', \v 21 par gak bixa' tutsa. Payë', kina'ba par rë bixa' gak tutsa kun be, nela Go kun na ga' nak be tutsa. Nzhaklan gak bixa' tutsa, par se' yila rë men yizhyuo, lë' Go mixë'l da yizhyuo re'. \v 22 Na miza yalnazhon kwa'n mine' Go unkan, par nka' bixa', par gak bixa' tutsa men, nela nak da kun Go ga'; \v 23 na kun lë' bixa', no Go kun na, par se' gak bixa' tutsa, no se' ne rë men yizhyuo, lë' Go mixë'l da yizhyuo re', no nazhi' Go bixa' nela nazhi' Go da ga'. \p \v 24 ’Payë', Go mine' bixa' gak men Da, no kina'ba yo bixa' lomis plo yo'n, par ne bixa' yalnazhon kwa'n mine' Go unkan, porke nazhi' Go da dizde or ni naga yuxkwa' yizhyuo. \v 25 Payë', Go nile' rë kwa'n nali; men yizhyuo, gat nilibe't bixa' Go, per na nilibe'ka Go, no nu rë xa' mine' Go gak men Da, lë' bixa' nane ka, Go mixë'l da. \v 26 Lë'da mile la, milibe' bixa' cho Go, no lë'i le ra', par chizhi' bixa' más men nela nazhi' Go da ga', no nu par ban bixa' tutsa kun xigab kwa'n kinun. \c 18 \s1 Nguzen rë xa' nak zhi'n Jesús \r (Mt. 26:47-56; Mr. 14:43-50; Lc. 22:47-53) \p \v 1 No or milox midi'zh Jesús rë widi'zh re', orze' nguro' Me kun rë men che'n Me par nzha bixa', nded bixa' xtu ro' yux kwa'n lë Cedrón. Ze' nzhi'b tu bëd ya kwa'n lë olib, ze' mia'n bixa'. \v 2 No Judas, xa' chi Jesús lo rë men Israel xa' nak zhi'n, nane xa' plo nzhi'b rë ya ze', porke ze' nayax wëlt nzhaya Jesús kun rë men che'n Me par nibin bixa' ze'. \v 3 Orze', ze' mizhin Judas kun tu bëd sondad román, kun zipla xa' nikina yado'; rë men re' nzë ze' por mandad che'n rë ngulëi' xa' nile' mandad lo más rë ngulëi', no por mandad che'n rë men fariseo. Nzhanu bixa' kwa'n nizini lo bixa' mbaino kun rë bël yer, no nu nzhanu bixa' kwa'n dil bixa'. \v 4 Per lë' Jesús nane la rë kwa'n gak, orze' mina'bdi'zh Me lo rë men ze', nzhab Me: \p ―¿Cho kikwa'n go? \p \v 5 Mikab rë men ze': \p ―Lë' Jesús xa' nzë yezh Nazarete. \p Lë'chi nzhab Jesús: \p ―Na xa' ze'. \p Mbaino nu Judas xa' chi Jesús lo rë men ze', nzho xid rë xa' re', \v 6 no or nzhab Jesús: “Nai”, no orze' lwega' miëk bixa' al tich bixa', no ngwachin bixa'. \v 7 Orze' xtu wëlt nzhab Jesús lo bixa': \p ―¿Cho kikwa'n go? \p Mikab rë men ze': \p ―Jesús xa' nzë yezh Nazarete. \p \v 8 Per nzhab Jesús lo bixa': \p ―Lë'da ni lai lo go, nai. Lë'i na kikwa'n go; bila' go bi rë men re'. \p \v 9 Rë kure' ngok nes ngok rë widi'zh kwa'n midi'zh Jesús, or nzhab Me lo Xuz Me: “Rë xa' mine' Go gak men da, ni tu bixa' nangaro't nez che'n Go.” \v 10 No lë' Simón Per kinu tu spad, orze' ngulo' xa'i, no micho' xa' tu lad direch nzha tu xa' lë Malco, mos che'n ngulëi' ro, \v 11 orze' nzhab Jesús lo Per: \p —Guluchao' spad ba' plo nzhoi; no chi lë' Xuza nzhakla de'da lo kwa'n nazhe'b re', lë'i de'da. \s1 Jesús nzo lo Anás, xa' nak xa'zha'p ngulëi' ro \r (Mt. 26:57-58; Mr. 14:53-54; Lc. 22:54) \p \v 12 No lë' rë sondad, kun xa' nile' mandad lo bixa', mbaino kun rë xa' nikina yado', nguzen bixa' Jesús, mili'b bixa' Me, \v 13 orze' mbi'y bixa' Jesús galo laka lo Anás, xa' nak xa'zha'p Caifás, xa' nak ngulëi' ro le'n li'n ze'. \v 14 Nzhab xa' lë Caifás re' lo rë men Israel, más wen gat tutsa miyi' re' ke par gat dub yezh men. \s1 Nzhab Per, gat nilibe't xa' Jesús \r (Mt. 26:69-70; Mr. 14:66-68; Lc. 22:55-57) \p \v 15 Lë' Simón Per kun xtu men che'n Jesús, nzhakë bixa' tich Jesús, no lë' xtu men che'n Jesús ze', nilibe' ngulëi' ro xa', kuze' ngok nguio xa' re' lo luwe che'n ngulëi' ro, plo ñanu men Jesús, \v 16 no lë' Per mia'n al tich, gax ro' pwert; per men che'n Jesús xa' nilibe' ngulëi' ro ze', midi'zhnu xa' re' xa' nikina ro' pwert, par mila' xa' nguio Per. \v 17 Orze' mina'bdi'zh una' kwa'n nikina ro' puert ze' lo Per, nzhab una': \p ―¿Chi gat nutal nak tu rë men che'n miyi' ba'? \p Mikab Per: \p ―A'a, gat nut da. \p \v 18 No ze' nzo pla rë mos che'n ngulëi' ro kun rë xa' nikina yado', kizo'l bixa' tu ki por dox nayag, par kichë' bixa'; orze' nu Per nguzubi, kichë' xid rë xa' re'. \s1 Mina'bdi'zh Anás, kwan nak Jesús \r (Mt. 26:59-66; Mr. 14:55-64; Lc. 22:66-71) \p \v 19 Orze' nguzublo kina'bdi'zh Anás lo Jesús, kwan nak rë men che'n Me, mbaino xkwan nilu' Me. \v 20 Unkab Jesús: \p ―Midi'zha lo rë nak men, no zilita' milune le'n rë yo' plo nibin rë men Israel, par nitse'd bixa' widi'zh che'n Dios, no haxta le'n yado' milune; nangalutne xla'n. \v 21 ¿Chon kinabdi'zh go lon? Bina'bdi'zh go lo rë xa' mbin rë kwa'n midizha, no lë' bixa' ne lo go kwan milun lo bixa', porke lë' bixa' mbine. \p \v 22 No or milox midi'zh Jesús kure', orze' mikë' tu xa' nikina yado' ze' tube ro' Me, no nzhab xa': \p ―¿Chi sa' kabal lo xa' nak ngulëi' ro ba'? \p \v 23 Unkab Jesús: \p ―Chi midizha tu widi'zh kwa'n gat ñal dizha, bine go kwane; per chi midizha kwa'n ñal ka dizha, ¿chon mikë' goi ro'n? \p \v 24 Orze' mixë'l Anás Jesús nali'b do' Me lo Caifás, xa' mer ngulëi' ro. \s1 Xtu wëlt nzhab Per, gat nilibe't xa' Jesús \r (Mt. 26:71-75; Mr. 14:69-72; Lc. 22:58-62) \p \v 25 Stubi nzo Simón Per ze', kichë' xa', lë'chi mina'bdi'zh rë xa' ze' lo Per, nzhab bixa': \p ―¿Chi gat nutal nak tu rë men che'n miyi' ba'? \p Unkab Per: \p ―A'a, gat nut da. \p \v 26 Lwega' mina'bdi'zh tu mis rë mos che'n ngulëi' ro, tu mos kwa'n nak melizh Malco, xa' micho' Per nzha ze', nzhab xa': \p ―¡Lë'i lu ka unen nikizë kun mbe ba', plo nzhi'b ya olib! \p \v 27 Orze' xtu wëlt nzhab Per: \p ―¡Gat lë't nai! \p Lë'chi mikë' nguid gai kant. \s1 Jesús nzo lo Pilat \r (Mt. 27:1-2, 11-14; Mr. 15:1-5: Lc. 23:1-5) \p \v 28 No di lizh Caifás, ze' ñanu bixa' Jesús par yalao plo nzob gobiernador, no ya nzhanilyuo la orze'; per nangayot rë men Israel le'n yalao, porke nayi'y nzhab ley che'n bixa', napa' nagakt gao bixa' lani Pask ze'. \v 29 Kuze' nguro' Pilat al tich par mina'bdi'zh xa' lo rë men ze', nzhab xa': \p ―¿Kwan nzhab go nak xa' re'? \p \v 30 Orze' nzhab rë men ze': \p ―No chi yent kwan nak xa', nangayi'dnut no xa' lo go. \p \v 31 Per nzhab Pilat: \p ―Bi'y mis yub go xa', par kube' go kwan ñal xa', nela xmod nzhab ley che'n go. \p Orze' nzhab rë men xa' nzo lo rë men Israel ze': \p ―¡Lo ley che'n go, nagakt gut no ni tu men! \p \v 32 Sa' midi'zh bixa' par ngok rë widi'zh kwa'n midi'zh Jesús xmod gat Me. \v 33 Orze' ña ska Pilat le'n yalao xtu wëlt, par ngurezh xa' Jesús, nzhab xa' lo Me: \p ―¿Chi walika lu nak rey che'n rë men Israel? \p \v 34 Unkab Jesús: \p ―¿Chi mis lu kina'bdi'zh kuba', o nzho cho xtu men nei lol? \p \v 35 Orze' nzhab Pilat: \p ―¿Chi nu da nak tu men Israelx par nel kuba' lon? Men lazhal kun rë ngulëi' xa' nile' mandad lo más ngulëi'; lë' rë xa' re' nzadnul lon. ¿Kwan mile'lx? \p \v 36 Nkab Jesús: \p ―Yalgobier da gat lë't kwa'n yizhyuo re'i; no chi ngake kwa'n yizhyuo re', orze' lë' rë men da ngadil par nangazen rë men Israel da, per yalgobier kwa'n kinun, gat lë't kwa're'i. \p \v 37 Orze' nzhab Pilat: \p ―Ah, ¿chi reyal orze'? \p Unkab Jesús: \p ―Lu ne, lë'da rey; lë'da ngol par nzhala yizhyuo re', no par dizha kwa'n wali. No rë xa' nzhon widi'zh wali kwa'n nidizha, orze' nile' bixa' kwa'n nzhapa. \p \v 38 Per nzhab Pilat: \p ―¿Cho ka ne kwa'n walix? \s1 Nguziyël Pilat, gat Jesús \r (Mt. 27:15-31; Mr. 15:6-20; Lc. 23:13-25) \p No or milox midi'zh Pilat widi'zh re', nguro' xa' xtu wëlt par midi'zh xa' lo rë men Israel, nzhab xa': \p ―Na ngurël, yent kwan nak miyi' re', \v 39 per go kinu kostumbr, nina'b go, niliyan tu men nzho lizhyi'b, dub nzhak lani Pask. ¿Cho nzhakla go liyan? ¿Chi liyan rey che'n rë men Israel? \p \v 40 Lë'chi rë bixa' nguruzhië: \p ―¡Naliya't go miyi' ba'! ¡Más wen biliya' go Barrabás! \p No ter nak Barrabás tu xa' nichëldil men kun gubier. \c 19 \p \v 1 Orze' mile' Pilat mandad, ndin bixa' Jesús, \v 2 no mizuxkwa' rë sondad ze' tu koron yich, mbaino mizo'b xa'i yek Jesús, mbaino mixo'b bixa' tu kap kulor yind tich Jesús, nela nile' men kun tu rey ga', \v 3 orze' nguzubi bixa' lo Jesús par nzhab bixa': \p ―¡Rey che'n rë men Israel, par dubta' banal! \p Mbaino mikë' bixa'i ro' Me. \v 4 Xtu wëlt nguro' Pilat al tich, lo rë men Israel xa' nzhin ze', par nzhab xa': \p ―Biwi' go, lë'da zo xa' lo go par ne goi, na ngurël, yent kwan nak miyi' re'. \p \v 5 Orze' nguro' Jesús lo rë men ze', nzob koron yich ze' yek Me, mbaino nzho'b kap yind ze' tich Me, orze' nzhab Pilat: \p ―¡Biwi'u! ¡Lë' miyi' re' re'! \p \v 6 No or une rë ngulëi' ro ze' Jesús, kun rë xa' nikina yado', nguzublo nguruzhië bixa': \p ―¡Bikë'u xa' lo krus! ¡Bikë'u xa' lo krus! \p Orze' nzhab Pilat: \p ―Bi'y go xa', no go bikë' xa' lo krus; na ngurël, yent kwan nak xa' re'. \p \v 7 Per nzhab rë men Israel ze' lo Pilat: \p ―¡Lo ley che'n no nidi'zh, ñal gat xa', porke lë' xa' nidi'zh, Xga'n Dios xa'! \p \v 8 Or mbin Pilat kure', más mizheb xa'; \v 9 nguio xa' xtu wëlt le'n yalao par xtu wëlt mina'bdi'zh xa' lo Jesús, nzhab xa': \p ―¿Plo ka nzël? \p Per nangakabt Jesús, \v 10 orze' nzhab Pilat: \p ―¿Chon gat nikabal lon? ¿Chi nanetal, na gak le mandad kël lo krus, mbaino gak len mandad, liya' bixa' lu? \p \v 11 Per nzhab Jesús: \p ―Nagakt le'l ni tu yalgustis kun na chi lë' Dios naziyël; xa' michi da lol, más nzë'b xki xa' ze' ke lu. \p \v 12 No dizde orze', mikwa'n Pilat mod par ngaliya' xa' Jesús, per lë' rë men Israel más naye nguruzhië bixa' lo Pilat: \p ―¡Chi lë'l liya' miyi' ba', nagaktal xa' kwa'n nichë'l César, porke rë men xa' gak rey, chi gat lë't César kubi xa', xa' ze' nak xa' nidil kun César! \p \v 13 No or mbin Pilat kure', nguro' xa' kun Jesús al tich no nguzob xa' plo nile' xa' yalgustis, plo lë kun widi'zh grieg, Enlosado, no lë' kun widi'zh hebreo lëi, Gabata (kun xtu widi'zh kure' gab, Plo Nax Ke Wen). \v 14 Lë' zhë ze' nak zhë kwa'n nizuxkwa' men kwa'n par lani Pask, no pas mer garol zhë orze', lë'chi ngwayab Pilat lo rë men Israel ze': \p ―¡Biwi' go, lë' rey che'n go re'! \p \v 15 Orze' naye nguruzhië bixa': \p ―¡Gulutin go xa' ba'! ¡Gulutin go xa' ba'! ¡Bikë' go xa' lo krus! \p Per nzhab Pilat: \p ―¿Taxa kë'n rey che'n go lo krus? \p Orze' nzhab rë kwa'n nak ngulëi' ro ze': \p ―¡Yentra' cho xtu rey kinu no, nab tsa César! \p \v 16 Mbaino michi Pilat Jesús lo bixa', par kë' bixa' Jesús lo krus, orze' ñanu bixa' Me. \s1 Mikë' bixa' Jesús lo krus \r (Mt. 27:32-44; Mr. 15:21-32; Lc. 23:26-43) \p \v 17 No mile' bixa' mis Jesús mbi'y krus che'n Me yën Me, par nzhanu bixa' Jesús plo lë Kalaber (kun widi'zh hebreo lëi Gólgota), \v 18 ze' mikë' bixa' Jesús lo krus, no nu xchop men mikë' bixa' lo krus; tu ga' xa' kad lad che'n Me. \v 19 No yek krus che'n Jesús, mile' Pilat mandad nkë widi'zh kwa'n nzhab se': “Jesús xa' nzë yezh Nazaret, rey che'n rë men Israel.” \v 20 Nayax men Israel mbi'l widi'zh re', porke plo mikë' bixa' Jesús lo krus, gax ña'ne par yezh Jerusalén, no rë widi'zh ze' nzobni'y kun widi'zh hebreo, no kun widi'zh latín, mbaino kun widi'zh grieg. \v 21 No por kure' nzhab rë ngulëi' ro che'n rë men Israel lo Pilat: \p ―Nakë'tal sa': “Xa' re' nak rey che'n rë men Israel”, neka bizob: “Xa' re' nidi'zh, nak xa' rey lo rë men Israel.” \p \v 22 Per nzhab Pilat: \p ―Kwa'n mikë'n, sa' ya'ne. \p \v 23 No or milox mikë' rë sondad Jesús lo krus, orze' mia'n bixa' kun xab Jesús kwa'n al tich, mile' bixa'i tap lë' par tlë'gai' nka' bixa'; no nu xab Jesús kwa'n al le'n, lë túnica, nguzen bixa'i, no lë'i gat nadibt, tutsa lë' nakxao' lar ze', \v 24 orze' nzhab rë sondad ze' lo wech bixa': \p ―Nachëzt be lar re'; neka kit be par ne be, cho ya'n kun lë'i, \p Sa' mile' bixa' par ngok rë widi'zh kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios plo nzobni': \q1 Michëz bixa' xaba par mia'n bixa' kun lë'i, \q1 no nguzhit bixa' par mia'n bixa' kun túnica da. \p Kure' mile' rë sondad, \p \v 25 per xan krus plo nikë Jesús, nzo xna' Me mbaino nzo bël xna' Me, no nzo Mari tsa' Cleofas, no nu Mari Madalén nzo ze'. \v 26 Kuze', or une Me xna' Me, nzo xna' Me gax laka kun tu rë men che'n Me xa' más nichë'l Me, orze' nzhab Me lo xna' Me: \p ―Una', lë' xga'nal ba'. \p \v 27 Mbaino lo xa' ze' nzhab Me: \p ―Lë' xna'l ba'. \p No dizde orze' mbi'y xa' ze', xna' Me lizh xa'. \s1 Ngut Jesús \r (Mt. 27:45-56; Mr. 15:33-41; Lc. 23:44-49) \p \v 28 No or milox rë kure', lë' Jesús ya nane la, lë' rëi ngok la, no nes par lox gak rë widi'zh che'n Dios kwa'n nzobni' por lë' Me, kuze' nzhab Jesús: \p ―Nizëi' laxto'n. \p \v 29 No ze' nzo tu jar nits gub ni, orze' yek tu ram ya kwa'n lë hisopo, michël bixa' tlë' lar xi'l, orze' mikë bixa' kure' le'n jar re', no michi bixa'i ro' Jesús. \v 30 Or milox ngu' Jesús kure', orze' nzhab Me: \p ―Lë' rëi milox la ngok. \p Orze' mirek Me lo yuo, miza' Me alm che'n Me lo Xuz Me Dios. \s1 Tu lans ta' koxti che'n Jesús \p \v 31 Lë' zhë ze' nak zhë kwa'n nizuxkwa' men kwa'n par lani Pask, per lë' rë xa' nak zhi'n lo rë men Israel, gat nzhaklat bixa' ya'n kwerp che'n Jesús, mbaino kwerp che'n xchop rë miyi' ze' lo krus, mer zhë kwa'n gal lani ze', porke zhë ze' nak zhë más tsak par rë men Israel. Kuze' mina'b bixa' lo Pilat, par ki'ch bixa' ni' rë xa' nikë lo krus ze', nes par gat ga' bixa', no la ga' bixa' lo krus mis zhë ze'. \v 32 Orze' ngwa rë sondad par ndi'ch bixa' ni' galo laka xa' kwa'n nkë lo krus ta' Jesús, no sa' ska mile' bixa' kun xtu xa' kwa'n nkë xtu lad ta' Jesús, \v 33 per or nguzubi bixa' plo nikë Jesús, une bixa', lë' Jesús ngut la. Kuze' nangayi'cht bixa' ni' Me, \v 34 per tu rë sondad ze' ndid tu lans ta' koxti che'n Jesús, orze' lwega' nguro' ren kun nits plo ndid xa' kure'. \v 35 No xa' midi'zh kure', lë' xa' une loi, no walika kwa'n une xa' no kwa'n nidi'zh xa', nes par nu go, yilai. \v 36 Se' ngok nes par ngok widi'zh re' kwa'n nzobni' lo Yech che'n Dios kwa'n nzhab se': “Ni tu wes che'n Me nangacht.” \v 37 No xtu plo se' nzobni': “Une men or nguzhid bixa' kun lans ta' Me.” \s1 Miga'ch Jesús \r (Mt. 27:57-61; Mr. 15:42-47; Lc. 23:50-56) \p \v 38 Or milox ngok kure', orze' ngwa Che xa' nak tu men yezh Arimatea lo Pilat par mina'b xa' lo Pilat, wei' xa' kwerp che'n Jesús, mbaino nguziyël Pilat. No Che re' nak tu men che'n Jesús, per yent cho lo nzhabt xa'i por nizheb xa' lo rë xa' nak zhi'n lo rë men Israel. \v 39 No nu Nicodemo xa' ngwadi'zhnu Jesús tu or yë'l, nzhanu xa' kwa'n nixla' nax mbaino noche kun mirra mbaino áloe; no naga'i nzhi'bra' gal bichi' kil. \v 40 Orze' Che kun Nicodemo mila bixa' kwerp che'n Jesús, no michël bixa' lare, mbaino ngulo bixa' kwa'n nixla' nax ze' kwerp che'n Me. Se' nile' rë men Israel or nika'ch bixa' men. \v 41 No plo mikë' bixa' Jesús lo krus, nzhi'b tu bëd ya, no ze' nakxao' tu ba' plo ni tu men nagat ga'ch. \v 42 Ze' mika'ch bixa' Jesús, porke ña'ne gax laka plo nkë Me lo krus, mbaino nu mizhin gax la lani che'n rë men Israel, kuze' nayen laka mika'ch bixa' Me. \c 20 \s1 Nguruban Jesús \r (Mt. 28:1-10; Mr. 16:1-8; Lc. 24:1-12) \p \v 1 No zhë galo laka che'n sman, dox garzi'l, nakao ra' ngwa Mari Madalen ro' ba' plo miga'ch Jesús, orze' une xa', lë' ke kwa'n nayao' ro' ba', nax la tu lad. \v 2 Orze' karre miëk una' plo nzho Simón Per kun xtu men che'n Jesús xa' más nichë'l Me, nzhab una': \p ―¡Pas nzho cho ngulo' kwerp che'n Señor che'n be le'n ba', no ñanu xa'i, mbaino yent cho nane plo ñanu xa'i! \p \v 3 Orze' nzhatswi' Per kun xtu xa' nak men che'n Jesús ze' ro' ba'. \v 4 Karre nzha rop bixa' ro' ba', per galo laka xa' ze' mizhin ro' ba' lo Per. \v 5 Orze' ndixni xa' le'n ba', une xa' nax nab tsa lar kwa'n ngurël Jesús ze', per nangayot xa' le'n ba'. \v 6 No gax tich xa' re' mizhin Simón Per, no tuli nguio Per le'n ba', orze' une xa' nab tsa lar ze' nax, \v 7 no nu une xa', lar kwa'n ngurël yek Jesús or miga'ch Me, naxtsai tu lad, chul laka nayë'che gax plo nax lar kwa'n ngurël Jesús. \v 8 Orze' nu xa' kwa'n mizhin galo laka ze' nguio le'n ba'. Or une xa' rë kure', ngwayila xa'i. \v 9 Ter nzobni' lo Yech che'n Dios, lë' Jesús naki'n ruban, per nagat zobyek bixa' kure'. \v 10 Orze' ña rë men che'n Me ze' par lizh bixa'. \s1 Ngurulo Jesús lo Mari Madalen \r (Mr. 16:9-11) \p \v 11 No lë' Mari mia'n ro' ba', kiyo'n xa'; no dub kiyo'n xa', ndixni xa' le'n ba', \v 12 orze' une xa', chop ganj nak lar bëo laka; tu xa' nzob plo una yek Jesús, mbaino xtu xa' nzob plo una ni' Me. \v 13 Lë'chi minabdi'zh rop ganj re' lo Mari, nzhab bixa': \p ―Una', ¿chon kiyo'nal? \p Unkab Mari: \p ―Kiyona porke naneta cho ñanu kwerp che'p Señor da, no naneta plo ngwala' bixa'i. \p \v 14 No laore milox midi'zh Mari kure', lë'chi miëk xa' al tich xa', no une xa', lë' Jesús nzo ze', per nangalibe't xa' chi Jesuze, \v 15 orze' nzhab Jesús lo xa': \p ―Una', ¿chon kiyo'nal? ¿Cho kikwa'nal? \p Per lë' Mari mile' xigab, xa' nikina rë ya nzhi'b ze' xa' re', kuze' nzhab Mari lo xa' re': \p ―Lë' go, chi go mbi'y kwerp che'n Señor da, bineu plo ngwala' goi, par yakane. \p \v 16 Lë'chi nzhab Jesús: \p ―¡Mari! \p Orze' miëk Mari, milibe' Mari Jesuze, no kun widi'zh hebreo midi'zh Mari: \p ―¡Rabuni! (widi'zh kwa'n gab Maestr). \p \v 17 Orze' nzhab Jesús: \p ―Nazenta'l da, porke lë'da laore bi' plo nzho Xuza, per bizë no guzhe lo rë men da, lë'da bi' plo nzho Xuza, Me nak ska Xuz go; lo Dios da, Me nak ska Dios che'n go. \p \v 18 Orze' ngwayab Mari Madalene lo más rë men che'n Jesús, nzhab xa', lë' xa' une Jesús, mbaino nzhab xa' rë kwa'n nzhab Jesús lo xa'. \s1 Ngurulo Jesús lo rë men che'n Me \r (Mt. 28:16-20; Mr. 16:14-18; Lc. 24:36-49) \p \v 19 No mis zhë ze', or mizhël la lyuo, zhë galo laka che'n sman, nzhin rë men che'n Jesús le'n yo', naye nayao' ro'i por nizheb bixa' lo rë men Israel, xa' nak zhi'n. Lë'chi nguio Jesús ze' plo nzhin rë men che'n Me, no nguzo Me garol sao' plo nzhin bixa', no nzhab Me: \p ―¡Dios le' ya go wen! \p \v 20 No or midi'zh Me kure', orze' milu' Me ya' Me plo nguzob rë klab ze', no ta' laxto' Me plo ndid xa' lans, orze' dox nizak laxto' rë men che'n Me or une bixa' Me. \v 21 Kuze' xtu wëlt nzhab Jesús: \p ―¡Dios le' ya go wen! Mbaino nela mixë'l Xuza da, se'ska xëla go. \p \v 22 Orze' milabi Me lo rë men che'n Me, no nzhab Me: \p ―Yo Sprit che'n Dios laxto' go, \v 23 nes par or gab go, gat nzë'bxkitra' tu men, orze' Dios miche' la rë kwa'n nzë'b xki xa' re'; per rë xa' kwa'n gab go, nache't Dios kwa'n nzë'b xki xa', orze' sa' ka gake. \s1 Une Max, walika nguruban Jesús \p \v 24 Lë' Max nak tu xa' nzho xid dub tu dusen men che'n Jesús, no nu nzhab men lë xa': “Xa' kwach”, no gat nzot Max kun lë' bixa' or ngurulo Me lo bixa', \v 25 kuze' nzhab bixa' lo Max: \p ―Lë'no une Señor che'n be. \p Per unkab Max: \p ―Chi nanen plo ngwa klab ya' Me, no chi nakon bikwen ya'n ze', mbaino chi nayo ya'n plo ndid xa' lans, nayilatne. \p \v 26 Or nded xon ngubizh, xtu wëlt migan rë men che'n Jesús le'n yo' ze', orze' nu Max nzho xid bixa', no naye nayao' ro' yo', orze' nguio Jesús ze', no nguzo Me garol sao' plo nzhin bixa', orze' nzhab Me lo bixa': \p ―¡Dios le' ya go wen! \p \v 27 Tuli ka nzhab Jesús lo Max: \p ―Di'nu bikwen ya'l re', no biwi' ya'n; no di'nu ya'l ta' laxto'n re'. Nagaktra'l tu xa' nen par yilai, sino gok tu xa' ñila da. \p \v 28 Mikab Max orze': \p ―¡Go nak Señor da, mbaino Dios da! \p \v 29 Nzhab Jesús: \p ―Por unel rë kure', ngwayilal da. Per rë xa' ñila da ter gat ne xa' da, orze' nazhon nzha rë xa' re' kun Dios. \s1 ¿Por kwan mizob Juan kure' lo yech? \p \v 30 Dilant lo rë men che'n Me, nayax ra' kwa'n nazhon mile' Jesús kwa'n gat zobni't lo yech re', \v 31 per rë kwa'n nzobni' lo yech re', lë'i nzobni' par yila go, lë' Jesús nak Krist, Xga'n Dios; no por yila go Me, lë' go ban par dubta' kun Dios. \c 21 \s1 Jesús ngurulo lo za gazh men che'n Me \p \v 1 Nzha pla ra' ngubizh di ngok rë kure', ngurulo Jesús xtu wëlt lo rë men che'n Me, plo nikë lagún kwa'n ña'n lazh men Tiberias. Se' ngurulo Me. \v 2 Rë nak rë xa' re' nzhin: Simón Per, no Max xa' nzhab men lë Kwach, kun Natanael xa' nzë yezh Caná kwa'n ña'n lazh men Galilea, no nu rop xga'n Zebedeo kun xchop rë men che'n Jesús. \v 3 Nzhab Simón Per lo bixa': \p ―Lë'da nzhatsen mbël. \p Unkab rë xa' ze': \p ―Nu no ya kun lu. \p Orze' nzha bixa' le'n tu bark, per yë'l ze', ni tu mbël nangazent bixa'. \v 4 No ya nzënilyuo la, lë'chi ro' lagun ze' ngurulo Jesús, per nangalibe't rë men che'n Me chi lë' Mei. \v 5 Mina'bdi'zh Jesús lo bixa', nzhab Me: \p ―Lë' go xga'n, ¿chi nagat zen go ni tu mbël? \p Unkab bixa': \p ―Ni tu ma. \p \v 6 Orze' nzhab Jesús: \p ―Gulubiu yex lad direch ta' bark, lë' go zen ma. \p Sa' mile' bixa', no haxta ni naxekt bixa' ngago' bixa' yex mbël ze' le'n nits por dox zhëi di mbël. \v 7 Orze' tu men che'n Jesús xa' más nichë'l Jesús, nzhab xa' lo Per: \p ―¡Lë'la Señor che'n be xa' ba'! \p No or mbin Simón Per, lë'i Jesús, tuli ngok xa' xab xa' kwa'n ngulo' xa' par unkë xa' zhi'n, tuli ngula xa' le'n nits, nzha xa' lo Jesús. \v 8 No zipla rë men che'n Me, ñë'd bixa' le'n bark, kizubxax bixa' yex kwa'n zhë di mbël, no plo ñë'd bixa' par ro' yuo bizh, nzhoi pas tu gayo' metr. \v 9 No or ngula bixa' bark ze', une bixa', nzhin la ki ze', no kiyay mbël loi no pan. \v 10 Orze' nzhab Jesús lo bixa': \p ―Dinou pla mbël kwa'n laore nguzen go ba'. \p \v 11 Kuze' nkë Simón Per le'n bark par mizubxax xa' yex kwa'n nzho mbël ze' haxta ro' nits, mbaino zhëi di mbël ro; nzho paste tu gayo' nzho cho' bichi' bichon ma le'ne; no ter dox nayax mbël per nangarëzt yex ze'. \v 12 Orze' nzhab Jesús lo bixa': \p ―Dë'u gaosi'l go. \p No ni tu rë men che'n Me, nangayetla, ngab: “¿Cho go ga'?” Lë' bixa' nane la, lë'i lë' Me. \v 13 No tuli nguzubi Jesús lo bixa', miza' Me pan par gao rë men che'n Me; no se' ga' miza' Me mbël par gao rë men che'n Me. \v 14 Kure' nak wëlt mion ngurulo Jesús lo rë men che'n Me dizde or nguruban Me. \s1 Midi'zh Jesús kun Simón Per \p \v 15 No or milox ndaosi'l bixa', orze' mina'bdi'zh Jesús lo Simón Per, nzhab Me: \p ―Simón, xga'n Jonás, ¿chi más ka nazhi'l da lo rë men re'? \p Orze' nzhab Per: \p ―Señor; Go nane ka, nichëla kun Go. \p Nzhab Jesús orze': \p ―Bikina rë men da, xa' nak nela mbëkxi'l ye'n ga'. \p \v 16 Wëlt rop mina'bdi'zh Jesús, nzhab Me: \p ―Simón, xga'n Jonás, ¿chi walipa' nazhi'l da? \p Orze' nzhab Per: \p ―Señor; go nane ka, lë'da nichël ka kun Go. \p Orze' nzhab Jesús: \p ―Bikina rë men da, xa' nak nela mbëkxi'l ga'. \p \v 17 No wëlt mion, mina'bdi'zh Jesús lo Per, nzhab Me: \p ―Simón, xga'n Jonás, ¿chi walikal nichë'lal kuna? \p Orze' miwin laxto' Per por nzhab Jesús kure', orze' nzhab Per: \p ―Lë'i walika Señor; rëi nane Go, lë' Go nane ka lë'da nichël ka kun Go. \p Orze' nzhab Jesús: \p ―Bikina rë men da xa' nak nela mbëkxi'l ga'. \v 18 Walika kwa'n nin lol, or xil, nzhak xabal par yal plo nzhaklal; per or gakal mengol, chi'lal ya'l no xtu men gak xabal, wei' xa' lu plo gat nzhaklatal yal. \p \v 19 Kure' midi'zh Jesús lo Per, par midi'zh Me xmod gat Per, mbaino por kuba' di'zh men, lë' Dios nazhon. Orze' nzhab Me lo Per: \p ―Di'kë ticha. \s1 Kwent che'n tu men che'n Jesús, xa' más nichë'l Me \p \v 20 No or miëk Per, une Per nzhakë men che'n Jesús xa' más nichë'l Me tich bixa'. Xa' re' nguzobkë ta' Jesús or lult ndao xche' Me kun rë men che'n Me, no xa' re' xa' kwa'n nzhab lo Jesús: “Señor, ¿cho chi go lo rë men?” \v 21 No or une Per xa' re', orze' nzhab Per lo Jesús: \p ―Lë'o, ¿xmod yazë xa' re' ga'? \p \v 22 Orze' nzhab Jesús lo Per: \p ―Chi nzhaklan se'gaka ban xa' re' haxta or yala xtu wëlt, ¿kwane par lu ga'? Lu di'kë ticha namás. \p \v 23 No widi'zh re' mire'ch xid rë men che'n Jesukrist, mile' bixa' xigab, lë' men che'n Jesús re', nayot gat xa', per lë' Jesús gat nzhabt, nayot gat xa', sino ke nzhab Me: “Chi nzhaklan ban xa' re' haxta or yala xtu wëlt, ¿kwane par lu ga'?” \p \v 24 No mis men che'n Jesús re', midi'zh rë kure', no mis lë' xa' mizobni'y lo yech; no nane be, walika rë kwa'n mizobni' xa'. \p \v 25 No mile' Jesús nayaxra' rë kwa'n nazhon kwa'n gat nzobni't lo yech re', no chi ngazobni' rëi, nagalt dub yizhyuo par kwin rë libr plo ngazobni' rë kure'.