\id JHN \h San Juan \toc1 Redidxhuen Xten Jesucrist Ni Bacuaa San Juan \toc2 San Juan \toc3 Jn. \mt1 Redidxhuen Xten Jesucrist Ni Bacuaa San Juan \c 1 \s1 Xtidx Dios najc te Niguii \p \v 1 Galodoo che gusloj guira'ti, ala yu' Diidx. Luxh nani najc Diidxga yunäj Dios, luxh Diidxga najc Dios. \v 2 Che gajd gac-cheeli guedxliuj, yunäjni Dios. \v 3 Xcuent laani benchee Dios guedxliuj näjza guira'ti ni yu' lojni. Guiraa recos ni yu' di gacdi niu'reni paru rutini. \v 4 Laani gojp yäḻnabajṉ. Yäḻnabajṉga najc bianij xten rebejṉ. \v 5 Luxh bianijga rdimbicha' nez lo yäḻcäjy, niluxh yäḻcäjyga di niajcdi nusuiinini. \p \v 6 Guyu' te niguii birilaj Juan, ni baxhaḻ Dios. \v 7 Laani biäädni te basule'ni diidx. Biädsule'ni diidx xcuent bianij te nililajz guiraa rebejṉ diidx xcuent bianij. \v 8 Laani dini gac bianij, laani biädsule'ni diidx xcuent bianij. \v 9 Laa bianijpacga ni rusanij lastoo guiraa rebejṉ, luxh ṉaj abiäädni lo guedxliujre. \p \v 10 Nani najc Diidxga guyu' lo guedxliujre, xcuent laazani guc-chee guedxliujre, luxh di rebeṉ guedxliujre nililajz chu najni najcni. \v 11 Biäädni loj rexpeṉ Israel, niluxh rexpejṉni direni nicäjb niu'ni lojreni. \v 12 Dxejc loj guiraa reni cuäjb guyu'ni lojreni, loj renani huililajz xtiidxni, loj reni'c badeedni yäḻrnibee gacreni xi'n Dios. \v 13 Laa reni'c ni di gac si'c xi'n beṉ guedxliuj, ni gojl sa'csi rlajz te biniet chu xi'nni, dee najcpacreni Xi'n Dios sa'csi sudeedni yäḻnabajṉ par tejpas lojreni. \p \v 14 Diidxga gujc te beṉ guedxliuj. Guläjzni lo guedxliujre, bahuilojzanu xcäḻrdimbicha'ni, si'c yäḻrdimbicha' xten xingan xteb xtadni, laani najcpacni nani sanälajz nuurnu, nani rnii didxlii loonu. \v 15 Juan gunii xcuent Jesús. Guredxa'ni, räjpni: \p ―Laa dee ni rniä, nani siääd detzä sajcruni loä, sa'csi laani ganidni nabajṉni loä. \p \v 16 Sa'csi guiraanu cua'nu xcäḻnasacduxhni, yäḻracnäj detz yäḻracnäj. \v 17 Leii xten Dios biädnä toMoisés, niluxh yäḻracnäj näjza redidxlii biädnä Jesucrist. \v 18 Rut chu tejdi abahuii lo Dios, xinxtebni ni yunäjpac Dios, laani basule'ni diidx xcuent Dios loonu. \s1 Juan ni rutiobnis gunii chuni'c najc Jesucrist \r (Mt. 3:11‑12; Mr. 1:7‑8; Lc. 3:15‑17) \p \v 19 Dee najc diidx nani gunii Juan ni rutiobnis che baxhaḻ rexpejṉ Israel rebixhojz näjza rexpejṉ guidoo ni laa levitas, biriireni guedx Jerusalén te sanabdiidxreni lo Juan, räjpreni lojni: \p ―¿Luj chu najclu? \p \v 20 Dxejcti bicäjpni lojreni, xhet bacua'tzdini lojreni, räjpni: \p ―Et narädi nacä Crist ni jiääd. \p \v 21 Dxejcti gunabdiidxreni lojni, räjpreni: \p ―¿Chuxhni'c najclu? ¿La lujni najc Elías? \p Räjpni: \p ―Dina gacäni. \p Räjpreni: \p ―¿La najclu te dade' ni gunii xtidx Dios ni cabääznu jiääd? \p Dxejc räjpni: \p ―Dina gacäni. \p \v 22 Räjpreni: \p ―¿Chuxhni'c najclu? Te chonänu diidx loj reni baxhaḻ nuure. ¿Xhi rniilu, chuxhni'c najclu? \p \v 23 Räjp Juan: \p ―Narä nacä nani rbedxa' nez lo reyubijdz si'c ni gunii Isaías, ni gunii xtidx Dios scree: “Coḻyensa'c xnezyuj Dad.” \p \v 24 Rebejṉ ni baxhaḻ redee najc reni rniireni “farisee”. \v 25 Dxejc gunabdiidxreni stee, räjpreni lo Juan: \p ―¿Xhicuent rutiobnislu palga dilu gac Crist ni jiääd niclaza Elías niclaza stee niguii ni rnii xtidx Dios ni cabääznu jiääd, ä? \p \v 26 Dxejcti räjp Juan lojreni: \p ―Narä rutiobnisä con nis, niluxh galäiitu yu' tej nani ditu gumbee. \v 27 Laa dee ni siääd detzä niluxh di nungäjḻ nicla surloä cuää́ xcura'chni, sa'csi sajcruni loä. \p \v 28 Guiraa recosre gujc stelaad cadro laa Betábara, ni ria'n stelaad ro' gueu Jordán cadro cagutiobnis Juan. \s1 Jesús najc Xile' xten Dios \p \v 29 Che bara yääl, bahuii Juan siääd Jesús lojni. Dxejc räjpni: \p ―¡Coḻhuii! Aree Xile' xten Dios nani rudzucaj xtojḻ rebeṉ guedxliuj. \v 30 Lagajc xcuent dee ni rniä cheni guniä lojtu: “Detzä siääd te niguii ni sajcru loä, sa'csi ganidli narä agac nabajṉni.” \v 31 Luxh dina niembeäni, per biädtiobnisä con nis te guluiä lo rexpejṉ Israel chu najcni. \p \v 32 Guniiza Juan stee diidx xcuentni, räjpni: \p ―Narä bahuiä biäjt Sprit Dxan xten Dios xhaguibaa si'c te palom guzudxini yejcni. \v 33 Dina niembeäni, per nani baxhaḻ narä gutiobnisä con nis, laani najni loä: “Cheni fiilu jiäjt Sprit Dxan xten Dios xhaguibaa si'c te palom, sudxini yejc te bejṉ, laanini najc ni gutiobnis con Sprit Dxan xten Dios.” \v 34 Narä abahuiä lojni, ni'cni rniliä: “Dee ni najc Xi'n Dios.” \s1 Reni gujc xpejṉ Jesús ganiddoo \p \v 35 Che bara stee yääl, sugasac Juan ro'c, suganäjni tio'p rexpejṉni. \v 36 Bahuiini lo Jesús che sasajni, dxejc gunii Juan, räjpni: \p ―¡Coḻhuii! ¡Laa dee ni najc Xiil xten Dios! \p \v 37 Biejn diajg guiro'p rexpejṉpac Juan diidxga, dxejc sanajlreni Jesús. \v 38 Che gubiré Jesús bahuiini siädnajlreni, dxejc räjpni: \p ―¿Xhi caguiiltu? \p Räjp rebejṉga: \p ―Mastr, ¿caro rbäjzlu? \p \v 39 Badzu' Jesús diidxre, räjpni: \p ―Coḻtaa, te fiitu. \p Dxejcti huijreni te bahuiireni caro rbäjzni ro'c. Biannäjrenini ro'c sa'csi agojl si'cti rcatajp gudxej. \p \v 40 Tej reni biejn diajgni xtidx Juan laa Andrés, bejtz Simón Pedr dxejc huinäjḻni Jesús. \v 41 Ganiddoo huitiilni bejtzni, dxejc räjpni lojni: \p ―Abidxälnu Mesías nani sälojza Crist ni cabääznu jiääd. \p \v 42 Sas huinänini loj Jesús. Che bahuii Jesús lojni, räjpni: \p ―Luj najclu Simón xi'n Jonás; sirilajlu Cefas nani sälojza Pedr. \s1 Gurejdx Jesús Felipe näjza Natanael \p \v 43 Bara yäälga rlajz Jesús chää nez Galilee. Dxejc bidxaagni Felipe, räjpni lojni: \p ―Gudanajl narä. \p \v 44 Felipe siääd guedx Betsaida, guedxro ni najcza lajdx Andrés näjza Pedr. \v 45 Felipe bidxaag Natanael räjpni lojni: \p ―Abidxälnu bejṉ nani bacuaa toMoisés xcuentni lo reguijtz xten leii agujc xchej, nani bazä'tza reniguii ni gunii xtidx Dios, Jesús xi'n José ni siääd Nazare't. \p \v 46 Räjp Natanael: \p ―¿La sajc guirii te beṉsa'c guedx Nazare't, ä? \p Räjp Felipe lojni: \p ―Gudaa, te fiilu. \p \v 47 Che bahuii Jesús siääd Natanael nez lojni, räjpni: \p ―Coḻhuii te beṉ Israelpac nani dipacni gusguee. \p \v 48 Räjp Natanael: \p ―¿Xho numbeelu narä? \p Badzu' Jesús diidxre lojni räjpni: \p ―Che gajd Felipe cueedx luj, che suga'lilu ni' te yagiigw, bahuiä lojlu. \p \v 49 Badzu' Natanael diidxre, räjpni: \p ―Mastr, luj najc Xi'n Dios, luj najc Reii xten rexpeṉ Israel. \p \v 50 Räjp Jesús lojni: \p ―Sa'csi rniä lojlu, “bahuiä suga'lu ni' yagiigw”, ¿ni'c rililajzlu, ä? Xhidajl cosroru suhuiilu. \p \v 51 Dxejcti räjpzani: \p ―Rniliä́pac lojtu, suhuiitu guixal xhaguibaa, näjza rä'p riäjt rexangl Dios yejc Xi'n Dios ni gujc Niguii. \c 2 \s1 Te sa' ni guyu' guedx Caná xten Galilee \p \v 1 Che gudejd choṉ dxej, guyu' te sa' guedx Caná xten Galilee. Ro'c guyu' xnan Jesús. \v 2 Huijza Jesús näjza rexpejṉpacni, sa'csi bidoṉreni chääreni lo sa'ga. \v 3 Gubijdz bin. Dxejc räjp xnan Jesús lojni: \p ―Dirureni ga'p bin. \p \v 4 Dxejc badzu' Jesús diidxre räjpni: \p ―¿Xhicuent rniilu si'c loä, xnanä? Gajd xhoṟä guidzujṉ. \p \v 5 Niluxh räjp xnanni loj remos ni tre' ro'c: \p ―Coḻyejn guira'ti si'ctis ni guiniini lojtu. \p \v 6 Suga' xho'p guesguij nani rdxaj nis te rdiib ṉaa rexpejṉ Israel te racnayareni te si'c guisa' xleii toMoisés. Neṉ tejga guesguijga ru' si'cti te gayuu litr nis. \v 7 Räjp Jesús loj remos: \p ―Coḻguchaj reguesguijre nis. \p Dxejcti bachadoo rebejṉgani. \v 8 Dxejcti räjp Jesús lojreni: \p ―Coḻca' che'nni ṉaj te coḻchanäni lo nani cahuii cayajc sa're. \p Dxejc huinä remosga che'n bin lojni. \v 9 Che gu' dade'ga che'n nis ni gubixhloj bin (luxh dini gan caro siäädni, remostis ni gulä'p nis, ni'ctis najn). Dxejcti gurejdx dade'ga bi'n. \v 10 Dxejcti räjpni: \p ―Guiraa rebejṉ rudeedreni binsa'c räxgaa rebejṉ, dxejcti che agudxaj xque'reni, rudeedreni bin nani di xcuent, niluxh luj gulucheelu binsa'cre ṉajli. \p \v 11 Seenre najc ganiddoo ni gusloj bejn Jesús; bejnnini neṉ guedx Caná xten Galilee. Seenga bazäbdiidx yäḻrnibee xtenni luxh ni'cni huililajz rexpejṉpacni xtiidxni. \p \v 12 Che gudejd sa'ga, huijni guedx Capernaum con xnanni, rebejtzni näjza rexpejṉpacni. Ro'c bia'nreni tio'p-choṉ dxej. \s1 Basia Jesucrist guidoro \r (Mt. 21:12‑13; Mr. 11:15‑18; Lc. 19:45‑46) \p \v 13 Sa'csi abidzuṉgajxh lanij pascw xten rexpejṉ Israel cheni rnalajzreni guxhijṉ ni gudejd guixhajg xten yäḻgujt neṉ Egipto, ni'c sää Jesús guedx Jerusalén. \v 14 Neṉ guidoro bidxälni xhidajl bejṉ nani ruto' gon, xiil, palom näjza reni sobga' caguchaa melzijt. \v 15 Dxejc bejnni te chico't con gaii duu, gulääni regon con rexiil neṉ guidoo. Batie'chni xcoobr rebejṉ nani ruchaa melzijt, barexh-xhätni rexmexreni. \v 16 Räjpzani loj reni caguto' repalom: \p ―Coḻcuää redee, na'c rujntu rolijz xtadä si'c te guii cadro rdo' guiraloj. \p \v 17 Dxejcti banajlajz rexpejṉpacni xhi caj lo reguijtz ni bacuaa redade' ni gunii xtidx Dios: “Gucnaj lazä xcuent ni runnäjreni rolijzlu.” \p \v 18 Dxejcti gunabdiidx reni najc xpejṉ Israel lojni, räjpreni: \p ―¿Xhi seen guluiilu loonu ṉaj te fiinu arajplu yäḻrnibee te abejnlu recosre? \p \v 19 Badzu' Jesús diidxre räjpni: \p ―Coḻgutzujl guidoore, luxh narä neṉ choṉtis dxej sunchesacäni. \p \v 20 Räjp rexpejṉ Israel lojni: \p ―Tiubixho'p ijz guclaa ni guc-chee guidoore, ¿xhixh sajc gunchesacluni neṉ choṉtis dxej, ä? \p \v 21 Niluxh laani caniini xcuent guidoo ni najc lagajc tiejxhni. \v 22 Ni'cni cheni gubaṉsacni loj rebeṉgut, banajlajz rexpejṉpacni rediidxre ni guniini, dxejc huililajzreni nani caj lo rexquijtz Dios näjza rediidx ni gunii Jesús. \s1 Numbee Jesús guiraa rebejṉ \p \v 23 Cheni guyu' Jesús guedx Jerusalén cadro cayajc lanij pascw, laḻ ni cayajc lanijga, xhidajl rebejṉ huililajz xtiidxni, bahuiizareni remilagwr ni bejnni. \v 24 Luxh di Jesús nililajz xtidx rebejṉga, sa'csi arumbeeni xho najc rebejṉ. \v 25 Niluxh dini niquiin chu gäb lojni xho najc bejṉ, sa'csi lagajc laani anancheeni xho najc lastoo tejga bejṉ. \c 3 \s1 Jesús con Nicodem̲ \p \v 1 Guyu' te niguii lo rexpejṉ refarisee ni laa Nicodem̲, najcni te beṉroru loj reni rnibee rexpejṉ Israel. \v 2 Te guxhijṉ biädxhiga'tzni nez loj Jesús, räjpni lojni: \p ―Mastr, nadonnu lo Dios siäädlu si'c te ni ruluii, sa'csi rut rajcdi rujn sa' remilagwr nani rujnlu palga di Dios sunäjni. \p \v 3 Dxejcti räjp Jesús lojni: \p ―Rniliä́pac lojlu, nani di gaal stehuält, di gacdi fiini xcäḻrnibee Dios xhaguibaa. \p \v 4 Dxejcti räjp Nicodem̲ lojni: \p ―¿Xho gac gaal te bejṉ stehuält niluxh anajcni beṉgool? ¿Xhixh sajc chusacni xque' xnanni stehuält te galsacni, ä? \p \v 5 Badzu' Jesús diidxre räjpni: \p ―Rniliä́pac lojlu, nani di gaal con nis, näjza con Sprit Dxan xten Dios, di gacdi jiu'ni lo xcäḻrnibee Dios xhaguibaa. \v 6 Nani rajl xi'n beṉ guedxliujre, ni'c najctisni bejṉ guedxliuj, luxh nani rajl por Sprit Dxan xten Dios, Spritza najcni. \v 7 Na'c rdxelojlu sa'csi rniä: “Nanabpac gaallu stehuält.” \v 8 Rbi' bej cadrotis rlajzni; riejn diajglu rubejni niluxh dilu gan caro siäädni, dizalu gan caro sääni. Si'cza rebejṉ guedxliuj direni gan xho rajl rexpejṉ Dios stehuält con Sprit Dxan xten Dios. \p \v 9 Badzu' Nicodem̲ diidxre, räjpni: \p ―¿Xho mood sajc gac recosre? \p \v 10 Räjp Jesús lojni: \p ―¿La najclu te mastr xten rexpejṉ Israel luxh dilu gan recosre, ä? \v 11 Rniliä́pac lojlu, aguniinu xcuent recos ni nadonnu, abasule'nu recos ni abahuiloonu, niluxh la'tu ditu nililajz xtiidxnu. \v 12 Palga ditu chalilajz xtiidxnu che guniinu xcuent recos guedxliuj nani rniinu: ¿Xho chalilajztu xtiidxnu palga guiniinu xcuent recos xhaguibaa? \p \v 13 ’Rut chutejdi ahuä'p xhaguibaa, xtebtis nani biäjt xhaguibaa, lagajc Xi'n Dios ni gujc Niguii. \v 14 Lagajc si'cni guläsjiaa toMoisés bäḻ guiib lo yajg neṉ reyubijdz, sigajcza nanab chäs Xi'n Dios ni gujc Niguii jiaa; \v 15 te guiraa renani chalilajz xtiidxni direni nit lo Dios, sica'reni yäḻnabajṉ par tejpas. \s1 Xho huinälajz Dios rebeṉ guedxliuj \p \v 16 ’Sa'csi huinälazduxh Dios rebejṉ guedxliuj, ni'cni badeedni biääd Xinxtebni lo guedxliuj, te guiraa renani chalilajz xtiidxni direni nit lo Dios, sa'csi sajpreni yäḻnabajṉ par tejpas. \v 17 Sa'csi di Dios nuxhaḻ xi'nni te gusnijtni rebejṉ guedxliuj, alga baxhaḻnini te ḻaa rebejṉ neṉ xtojḻreni xcuentni. \p \v 18 ’Nani chalilajz xtiidxni näjza chalilajz najcni chu najni najcni dini nit, luxh nani di chalilajz xtiidxni agunijtni sa'csi dini nililajz xtidx Xinxteb Dios. \v 19 Ni'cni dee najc yäḻnijtga: abiääd bianijga loj guedxliuj, biädnä Xi'n Diosni, niluxh rebejṉ guedxliuj bidxaglajzrureni yäḻnacäjy cadro tre'reni, gulälazreni bianijga sa'csi xhet laadi najc xtzuunreni. \v 20 Guiraa reni rujn dzunguijdx, rbälaz bianijga, dizareni guibig loj bianijga, didi guluiloj bianijga rextzunguijdxreni. \v 21 Luxh reni rusoob didxlii, rbigreni loj bianijga, te bianijga ruluiloj najc rextzuunreni redzunsa'c xten Dios. \s1 Rnisac Juan ni rutiobnis xcuent Jesús \p \v 22 Dxejcti biääd Jesús näjza rexpejṉpacni nez lo reyuj xten Judea. Ro'c guyunäjnireni, batiobnisza rexpejṉpacni rebejṉ. \v 23 Juan ni Rutiobnis cagutiobniszani bejṉ te lajt ni laa Enón ni tre' gajxh Salim, sa'csi ro'c yu' sijl nis. Ro'c sää rebejṉ lojni te cagutiobnisnireni. \v 24 Dxejc gajdreni gusäu Juan neṉ latzguiib. \p \v 25 Dxejcti gusloj rexpejṉ Juan cayujy diidx con gaii xpejṉ Israel xcuent yäḻrdiib ṉaareni ni najc xcostumbr rexpejṉ Israel. \v 26 Dxejc biäädreni lo Juan, räjpreni: \p ―Mastr, dade' nani guyunäjlu stelaad gueu Jordán, nani basule'lu xcuentni, adade'ga cagutiobnis, luxh guiraa rebejṉ asää lojni. \p \v 27 Dxejc badzu' Juan diidxre, räjpni lojreni: \p ―Nicla tej bejṉ digacdi ga'p te xhi cos palga di Dios gudeedni lojni. \v 28 Lagajc la'tu nancheetu guniliä: “Dina gacä Crist ni cabäjztu jiääd.” Guniäza: “Narä nacä nani biädnijd lojni.” \v 29 Che rajc sa', nani sobganäj dxa'p, ni'c najc bi'n ni gac chäälni, luxh xamigw bi'n nani suga' ro'c, riejn diajgni rniini, rbalazduxhni sa'csi riejn diajgni xse' bi'n. Sigajcza abibaduxh lazä xcuentni. \v 30 Nanab gacni laani beṉroru, beṉsajcru, biädla narä riajḻ gacä beṉhuinru, ni guxiiru sajc lojni. \s1 Nani siääd Xhaguibaa \p \v 31 ’Nani siääd jiaali, ni'c rnibee guiralii, niluxh nani najc beṉ guedxliuj ni'c rnii xcuent recos guedxliuj. Nani siääd xhaguibaa ni'c rnibee guiralii. \v 32 Nani bahuiini, nani biejn diajgni, ni'c rusule'ni niluxh guxii rililajzreni xtiidxni. \v 33 Nani rililajz diidx ni rusule'ni, bejṉga ruluiloj guliipac najc xtidx Dios. \v 34 Nani baxhaḻ Dios, ni'c rnii xtidx Dios sa'csi che rudeed Dios Sprit xtenni, dini gudeed guxiini. \v 35 Dad Dios sanälajzni xingaanni, abadeedzani guiraliiti chu ladzṉaani. \v 36 Nani rililajz xtidx xingaanni arajp yäḻnabajṉ par tejpas, luxh ni di chalilajz xtidx xi'nni, dini fii yäḻnabajṉ, siääd xcäḻrdxe'ch Dios yejcni, sujn Dios castiigwni. \c 4 \s1 Rdxaag Jesús te gunaa Samaria \p \v 1 Che gucbee Jesús abiejn diajg refarisee xhidajlru bejṉ sanajl Jesús luxh guxiiru sanajlreni Juan, luxh cagutiobnisreni, \v 2 (niluxh xhet Jesúsdi cagutiobnis. Rexpejṉni ni catiobnis), dxejc \v 3 biriini Judea gubisacni nez Galilee. \p \v 4 Laḻ ni sasajni, nanab tedni nez Samaria. \v 5 Ni'c bidzujṉni te guedxro xten Samaria ni laa Sicar, gajxh nejz loj te la' yuj ni badeed toJacoob lo xi'nni toJosé. \v 6 Ro'c sojb te bisie ni rniireni “xpisie Jacoob”. Sa'csi abadxajg Jesús siädsajni, gurejni ro bisiega. Agojl läidxej. \v 7 Bidzujṉ te gunaa siädlä'pni nis, dxejc räjp Jesús lojni: \p ―Baniidx che'n nis yä'ä. \p \v 8 Sa'csi rexpejṉpacni asääreni guejdxga sasiireni xhi gaureni. \p \v 9 Räjpti guna samaritaṉga lo Jesús: \p ―¿Xho mood rniablu nis loä, luj ni najc te beṉ Israel luxh narä nacä gunaa samaritaṉ? \p (Sa'csi di rexpejṉ Israel chanä sa'reni rebejṉ Samaria.) \v 10 Räjp Jesús lojni: \p ―Paru najnlu xhini'c najc yäḻrulaslajz xten Dios, paru numbeelu chuni'c canab nis lojlu, luj siniablu lojni te laani guniidxni nisnabajṉ lojlu. \p \v 11 Räjpti gunaaga lojni: \p ―Dad, xhet ca'dilu te guiliä'plu nis, luxh bisiere najc jiätduxh. ¿Caxh chaca'lu nisnabajṉga, ä? \v 12 ¿La beṉrorulu lo toxtadgoldoonu Jacoob ni basa'n bisiere cadro huä'p nis gu'ni, gu'za rexi'nni, näjza rexquidxaani, ä? \p \v 13 Badzu' Jesús diidxre lojni, räjpni: \p ―Guiraa reni rä' nis bisiere, siojlreni stehuält. \v 14 Luxh nani yä nis nani gudedä, diruni jiojḻ, sa'csi nis nani gudedä neṉ lastooni sajcni si'c te bisie nani rdatis nisni te gudeedni yäḻnabajṉ par tejpas. \p \v 15 Dxejcti räjp gunaaga lojni: \p ―Dad, baniidx nisga yä'ä, te na'cru jioḻä, te na'cruza guibi'ä jiädlä'pä nis ree. \p \v 16 Räjp Jesús: \p ―Huij, huitejdx chäälu gudanäni ree. \p \v 17 Räjp gunaa loj Jesús: \p ―Ruti chälä. \p Räjp Jesús lojni: \p ―Laaca guniilu, \v 18 sa'csi aguyu' gaiili chäällu. Luxh nani rbäznäjlu ṉaj dini gac chäällu; guliica najlu. \p \v 19 Che biejn diajg gunaaga si'c, räjpni: \p ―Dad, rchaloä najclu te niguii ni rnii xtidx Dios. \v 20 Retoxtadgoldoonu gojṉreni Dios lo dajnre, luxh la'tu rniitu guedx Jerusalén najc cadro nanab ganni Dios. \p \v 21 Räjp Jesús lojni: \p ―Gunaa, huililajz xtidxä, sidzujṉ oṟ cheni nicla lo dajnre, niclaza guedx Jerusalén ditu chagajṉ Dad Dios. \v 22 La'tu rajṉtu Dios nani ditu gumbee, nuunu rajṉnu Dios nani rumbeenu; sa'csi yäḻrusḻaa bejṉ lo dojḻ siääd xcuent rexpejṉ Israel. \v 23 Niluxh sidzujṉ oṟ, luxh alabidzujṉni, che reni guliipac rajṉ Dad, reni'c neṉ lastooreni, lo xcäriejnreni sajṉreni Dios. Sa'csi sa' bejṉre rguiil Dad Dios te gaṉrenini. \v 24 Dios najc te Sprit. Reni rajṉ Dios nanab gaṉrenini neṉ lastooreni, lo xcäriejnreni, guideb xtijpreni sa'csi rumbeerenini. \p \v 25 Räjp gunaa lojni: \p ―Ananä siääd Mesías ni laaza Crist. Cheni jiäädni, laani susule'ni guiraliiti loonu. \p \v 26 Räjp Jesús lojni: \p ―Narä ni caniä lojlu, nacä laani. \p \v 27 Dxejc bidzujṉ rexpejṉpacni, bidxelojreni sa'csi gunii Jesús lo gunaaga, niluxh rut gunabdiidxdi xhi rlajzni, niclaza rut gunabdiidxdi xhini'c caninäjni gunaaga. \v 28 Dxejcti basa'n gunaaga xtie'ni, sä'tini guedxroga. Dxejcti räjpni loj rebejṉ: \p \v 29 ―Coḻtaa, fiitu te niguii ni gunii loä guira'ti nani abenä. ¿La et laadi dee Crist ni cabääznu jiääd, ä? \p \v 30 Dxejc birii rebejṉguejdxga, bidzujṉtireni lojni. \v 31 Reni najc rexpejṉpacni canabduxhreni gau Jesús, räjpreni: \p ―Mastr, gudajw. \p \v 32 Laani räjpni: \p ―Narä rapä xhi gauä nani ditu gumbee. \p \v 33 Dxejcti räjp rexpejṉpacni lo sa'reni: \p ―¿Xhaa yu' chu abiädnä xhi gudajwni, ä? \p \v 34 Räjp Jesús: \p ―Yäḻrajw xtenä najc gunä si'cni rlajz nani baxhaḻ narä, näj guluxä xtzuunni. \v 35 La'tu rniitu riäädx tajp bäii te guire' cose'ch. Narä rniä coḻguiliäs lojtu, coḻfisa'c loniaa, abiquijtz regäjḻ, agojḻ guire' cose'ch. \v 36 Nani rujn dzuun rutie' cose'ch rca'ni xcuentni, luxh ni caca'ni najc par yäḻnabajṉ par tejpas, te tejsi guibalaznäj nani gule'c binij näj nani batie' cose'ch. \v 37 Sa'csi gulii najc diidx nani rnii bejṉ, rniireni: “Tejni rbe'c binij, ste'cani rutie'ni.” \v 38 Narä abaxhaḻä la'tu gutie'tu cose'ch nani ditu nibe'c; ste'ca najc nani bejn dzuun gule'cni binij, dxejc la'tu jiu'tu gutie'tu cose'ch loj xtzuunni. \p \v 39 Xhidajl rebeṉ Samaria huililajz xtidx Jesús xcuent rediidx ni räjp gunaaga lojreni che räjpni: “Guniini loä guiralii nani abenä.” \v 40 Ni'cni, che biääd rebeṉ guedx Samaria lojni gunabreni loj Jesús jia'nni lajdxreni. Dxejc bia'nni ro'c tio'p dxej. \v 41 Dxejc xhidajlrureni huililajz xtiidxni ni guniini lojpacreni. \v 42 Dxejcti räjpreni loj gunaaga: \p ―Dirunu chalilajz ganaxtis xcuent diidx ni guniilu loonu, sa'csi lagajc nuure abiejn diajgnu xtiidxni, ni'c nancheenu dee najcpac ni rusḻaa rebejṉ guedxliuj loj dojḻ. Laani najc Crist ni cabääznu jiääd. \s1 Basiajc Jesús xi'n te bejṉ ni rujn xtzuun gubier \p \v 43 Che gudejd tio'p dxej, biriini guedx Samaria, huinuuni xnezyujni nez Galilee. \v 44 Sa'csi lagajc Jesús gunii, räjpni: Te bejṉ nani rnii xtidx Dios di rebeṉ lajdxpacni chanälajz xtiidxni. \v 45 Che bidzujṉni rexyuj Galilee, rebeṉ Galilee huichaglojrenini sa'csi näj laareni huijreni lanij pascw guedx Jerusalén, ro'c bahuiireni guiraa redzuun nani bejnni. \p \v 46 Gubisacni, bidzujṉni guedx Caná xten Galilee cadro bejnni bidxaa nis gujcni bin. Dxejcti guyu' te dade' nani rujn xtzuun ṟeii. Guedx Capernaum naga' te xi'nni cayacxhuu. \v 47 Che biejn diajg dade'ga abirii Jesús Judea, abidzujṉni nez Galilee, huijni lo Jesús, gunabduxhni lojni chääni te gusiajcni xi'nni nani naga' cuentro, ameerli guetni. \v 48 Dxejcti räjp Jesús lojni: \p ―Paru ditu fii reseen, remilagwr, ditu chalilajz chuni'c nacä narä. \p \v 49 Dade' ni rujn xtzuun ṟeii, gunii lojni, räjpni: \p ―Do'o Dad, te di guet xi'nä. \p \v 50 Räjp Jesús lojni: \p ―Huij. Di xi'nlu guet. \p Huililajz dade'ga, sä'tini. \v 51 Che gubi'ni rolijzni, birii rexmosni, huichaglojni, badeedreni diidx nabajṉ xi'nni. \p \v 52 Dxejcti gunabdiidxni: \p ―¿Coṟti gusloj cayajcni? \p Räjpreni lojni: \p ―Naii si'cti rcatej gudxej biriini xliaa. \p \v 53 Dxejcti gucbee dade'ga lagajc oṟga ni räjp Jesús lojni: “Di xi'nlu guet.” Dxejc dade'ga näjza guiraa rebejṉ ni yu' rolijzni huililajzreni Jesús najc ni cabäjzreni jiääd. \p \v 54 Dee barojp seen ni bejn Jesús cheni biriini Judea, biu'ni Galilee. \c 5 \s1 Bejṉ Betesda nani naxu'n \p \v 1 Che gujcti recosre, guyu' te lanij xten rexpejṉ Israel, dxejc huij Jesús guedx Jerusalén. \v 2 Guedx Jerusalén, gajxh ro' puert ni laa xten rexiil, yu' te guipilro nis; xtidx hebreo laani Betesda. Cuä' guipilroga caj gaii cordoor. \v 3 Ro'c naga' xhidajl bejṉ racxhuu, yu' bejṉ ni di fii, beṉcoj, näj bejṉ nani bixu'n tiejxhni. Cabäjzreni guiniib nisga \v 4 sa'csi gucti-guc riääd te xangl Dios rusniib nisga. Dxejc bejṉ nani gun gaan chachu' lo nis ganiddoo che guiniibni, riajcni lo xhitis yäḻguijdx ni rajcni. \v 5 Ro'c guyu' te beṉ racxhuu nani agujc gaḻbitzubixhujṉ ijz cayacxhuuni. \v 6 Cheni bahuii Jesús naga'ni, badeedzani cuent lacti xchero raxchuuni, räjpni lojni: \p ―¿La rlajzlu jiajclu? \p \v 7 ―Dad ―räjp beṉ racxhuuga lojni―, dina gapä chu gusäḻ narä neṉ nis cheni rniib nisre. Cheni rlazä chachu'ä lo nis, stee bejṉ rujn gaan narä, ganidni richu'ni lo nisga. \p \v 8 Räjp Jesús lojni: \p ―Huistie, guläs xta'lu, guzaj, huij. \p \v 9 Lagajc dxejc biajc bejṉga, guläsni xta'ni, gusloj gusajni. Niluxh dxejga najc dxej nani rusilajz rexpejṉ Israel, \v 10 ni'c räjp rexpejṉ Israel lo bejṉ ni biajcga: \p ―Nadxej najc dxej ni rusilajz bejṉ. Di gacdi guulu xta'lu. \p \v 11 Laani räjpni: \p ―Nani basiajc narä, laani naj loä: “Guläs xta'lu, gusaj.” \p \v 12 Dxejc gunabdiidxreni lojni: \p ―¿Chuni'c naj lojlu “Guläs xta'lu, gusaj”? \p \v 13 Dxejcti beṉ racxhuu ni biajcga dini gaan, sa'csi gunitloj Jesús, biriini ro'c laḻ ni tre' xhidajl bejṉ lajtga. \v 14 Che bidxaagni Jesús stehuält neṉ guidoro, räjp Jesús lojni: \p ―Ahuii, ṉaj ni abiajclu, na'c gunlu dojḻ stehuält, didi sajclu xhi stee ni najc cuentroru. \p \v 15 Sä'ti bejṉga, huiye'tzni loj rexpejṉ Israel laa Jesús ni basiajcni. \v 16 Ni'cni gusloj rexpejṉ Israel carinajlreni Jesús, rlajzreni guiga'ni te ju'trenini, sa'csi rujnni redzuunga dxej ni rusilajzreni. \v 17 Luxh räjp Jesús lojreni: \p ―Xtadä Dios ṉajli cayujnni dzuun, ni'cni näjza narä cayunä dzuun. \p \v 18 Ni'cni rlajzru rexpejṉ Israel ju'tni, xhet ganaxdi sa'csi rujnni dzuun dxej ni rusilajzreni, per näjza sa'csi räjpni Dios najc Xtadni, rniizani tebloj najcni con Dios. \s1 Yäḻrnibee xten Xi'n Dios \p \v 19 Badzu' Jesús diidxre räjpni lojreni: \p ―Rniliä, rniliä́pac lojtu. Di gacdi gun Xi'n Dios dzuun xtebni, palga dini fixgaa rujn Xtadni dzuunga, sa'csi guira'tis dzuun ni rujn Xtadni, dzuunga rujnza Xi'nni sigajc rujn Xtadni. \v 20 Sa'csi rinälajz Dad xi'nni, ruluiini lo xi'nni guiraa redzuun nani rujnni, luxh dzunroruza suluiini lojni gunni, te guidxelojtu. \v 21 Sigajc ni rliäs Dios rebeṉgut, rudeedni yäḻnabajṉ lojreni, sigajcza sudeed xi'nni yäḻnabajṉ lo renani rlajztisni. \v 22 Nicla Dad di gun yäḻguxhtis, alga badeedni guiralii yäḻguxhtis gun Xi'nni, \v 23 te guiraa bejṉ guiliä'p xpala'n xi'nni si'cni rliä'preni xpala'n Dad. Nani di guiliä'p xpala'n Xi'nni, dizani guiliä'p xpala'n Xtadni ni baxhaḻni biäädni. \p \v 24 ’Rniliä, rniliä́pac lojtu, nani rucuadiajg xtidxä, ni chalilajzzani nani baxhaḻ narä, ni'c rajpni yäḻnabajṉ par tejpas; niluxh dini ted lo yäḻguxhtis, alga abiriini lo yäḻgujt, agudejdni lo yäḻnabajṉ. \v 25 Rniliä, rniliä́pac, sidzujṉ oṟ, luxh alabidzujṉni, cheni siejn diajg rebeṉgut xse' Xi'n Dios, luxh reni riejn diajgni diidxga sibaṉsacreni lo rebeṉgut. \v 26 Si'cni rajp Dad Dios yäḻnabajṉ lagajcsi laani, sigajcza badeedni lo Xi'nni ga'pni yäḻnabajṉ lagajcsi laazani. \v 27 Badeedzani lojni yäḻrnibee te gunni yäḻguxhtis, sa'csi najcni Xi'n Dios ni gujc Niguii. \v 28 Na'c rdxelojtu rediidxre, sa'csi sidzujṉ oṟ cheni guiraa reni yu' neṉ baa siejn diajgreni xse'ni \v 29 siriizareni neṉ baa. Reni bejn dzunsa'c siriireni te guibaṉsacreni loj yäḻnabaṉsa'c, niluxh reni bejn dzunguijdx, siriireni te guibaṉsacreni te tedreni lo xcäḻguxhtis Dios. \s1 Nani ruluiloj yäḻrnibee ni rajp Jesús \p \v 30 ’Xhet rajcdi runä lagajcsi narä. Sigajc ni riejn diagä, sigajcza runä yäḻguxhtis. Luxh yäḻguxhtis ni runä laaca najcni sa'csi dina quilä gunä nani rlazätis, rguilätis gunä si'c ni rlajz Dad nani baxhaḻ narä. \v 31 Palga narätis rniä diidx lagajc xcuentä, xhet sajcdi diidxga. \v 32 Yu' stee nani rnilii diidx xcuentä, luxh nancheä diidx ni rniini xcuentä sacduxhni, guliipacni. \v 33 La'tu abaxhaḻtu chu huij loj Juan, huinabdiidxreni lojni “chu najc bejṉga”, niluxh badzu'ni diidx lojreni guniini diidx guliipac xcuent chu nacä. \v 34 Narä dina jiuä diidx nani rnii rebejṉ xcuentä luxh canisacä rediidxre te ḻaatu lo xtojḻtu. \v 35 Juan gujc si'c te bajl ni ralguij, basanijzani. Luxh la'tu huihuiituni bibalajztu lo xpianijni balsi dxej. \v 36 Luxh narä rapä xhi ruluilojru chu nacä lo diidx ni gunii Juan; sa'csi lagajc dzuun nani baniidx Xtadä gunä, lagajc redzuun ni runä, huenliisi ruluilojreni Xtadä Dios baxhaḻ narä. \v 37 Xtadä ni baxhaḻ narä lojtu agunilii chu nacä. Gajdpactu jiejn diajg xse'ni, gajdzatu fii lojni. \v 38 Dizatu ga'p xtiidxni neṉ lastootu, sa'csi di lajztu chalii xtiidx nani baxhaḻ narä. \v 39 La'tu roḻduxhtu reguijtz xten Dios sa'csi rchalotu si'c sidxältu yäḻnabajṉ par tejpas, luxh lagajc reguijtzga rusule' chu narä. \v 40 Naadditu jiäädtu loä te ga'ptu yäḻnabajṉ par tejpas. \p \v 41 ’Narä dina quilä chu bejṉ guiliä'p xpala'nä nez loä. \v 42 Luxh narä anumbeätu, ananä ditu chanälajz Dios neṉ lastootu. \v 43 Narä biälä xcuent Xtadä, luxh ditu gucuadiajg xtidxä; paru jiääd chu stee bejṉ xcuentcani, ni'c sii sucuadiajgtu xtiidxni. \v 44 Xho gac chalilajztu, ni rliä'ptu xpala'n lagajc sa'tu. Ditu quiil xho gac guiliä'p Gueb Dios xpala'ntu. \v 45 Di naatu pet narä ni chale'cä xquejtu lo Xtadä. ToMoisés ni chale'c xquejtu, luxh rujntu xhigab lagajc xleiini gacnäj la'tu. \v 46 Paru la'tu nililajzpactu xtidx toMoisés, dxejc niliiza lajztu xtidxä sa'csi xcuentä bacuaa toMoisés lo reguijtz. \v 47 Palga ditu chalilajz nani bacuaani lo reguijtz, ¿xho chalilajztu rediidx nani caniä lojtu, ä? \c 6 \s1 Bayaan Jesús gaii miḻ niguii \r (Mt. 14:13‑21; Mr. 6:30‑44; Lc. 9:10‑17) \p \v 1 Che gulujx gujc recosre, dxejc sää Jesús stelaad nezro' nisdoo xten Galilee, nani rniizareni nisdoo xten Tiberias. \v 2 Sanajl xhidajl bejṉni sa'csi rhuiireni remilagwr ni rujnni lo rebeṉracxhuu. \v 3 Dxejcti huä'p Jesús yejc te dajn, ro'c gurenäjni rexpejṉpacni. \v 4 Niluxh ameer gac lanij pascw xten rexpejṉ Israel, cheni rudeedreni xquixhtios lo Dios xcuent dxej ni biriireni Egipto. \v 5 Cheni guläs Jesús lojni, bahuiini siääd xhidalduxh bejṉ, siäädreni nez lojni, dxejcti räjpni loj Felipe: \p ―¿Caro guisiinu yätxtiil te gau rebejṉre? \p \v 6 Dxejc räjpzani si'c te don xhi xhigab gun Felipe, luxh laani anajnni xho gunni. \v 7 Räjp Felipe lojni: \p ―Di tio'p gayuu beex yätxtiil gaḻ te gaureni tlagaj. \p \v 8 Tej rexpejṉpacni ni laa Andrés, bejtz Simón Pedr, räjp lojni: \p \v 9 ―Ree suga' te biuux ca' gaii yätxtiil con tio'p bäjl, ¿xhixh sajl ni'c gau rebeṉ xhidajlre? \p \v 10 Dxejcti räjp Jesús: \p ―Coḻyejtz loj rebejṉre cuereni. \p Yuduxh guixa' ro'c. Dxejcti gurej reniguii. Si'cti gaii miḻ najc reniguii. \v 11 Dxejcti cua' Jesús yätxtiilga, badeedni xquixtios lo Dios, gudisni yätxtiilga lo rexpejṉpacni. Dxejcti rexpejṉpacni gudisrenini loj rebejṉ nani sobga'. Sigajcza gudisreni rebäjl si'ctisni rlajzreni gaureni. \v 12 Che gulujx gudajwreni, gudxaj xque'reni, dxejcti räjp Jesús loj rexpejṉpacni: \p ―Coḻgutie' guiraa reyätxtilbiujy nani bia'n te xhet nitdi. \p \v 13 Batie'tireni reyätxtilbiujy, guläsreni tzubitio'p dxijm̲ yätxtilbiujy nani bia'n lo gaii yätxtiilga nani gula' gudajwreni. \v 14 Che bahuii rebejṉga reseen, remilagwr nani bejn Jesús, dxejc räjpreni: \p ―Guluiipacni, laa dee ni najc niguii ni rnii xtidx Dios nani cabääznu jiääd lo guedxliuj. \p \v 15 Sas che gucbee Jesús cayujnreni xhigab jiädnaazrenini te niujnreni gacni ṟeii te guinibeeni lojreni, biriini ro'c, xtebni gubisacni neṉ dajn. \s1 Gusaj Jesús lo nisdoo \r (Mt. 14:22‑27; Mr. 6:45‑52) \p \v 16 Che gojl guxhijṉ, bidzujṉ rexpejṉpacni lo nisdoo. \v 17 Biu'reni neṉ te barcw te tedreni lo nisdoo nez guedx Capernaum. Abicäjy lo yuj niluxh gajd Jesús guibi' lojreni te chääni. \v 18 Gusloj cayäjs nisdoo xcuent te beduxh nani cabi'. \v 19 Ni'cni che gusajreni si'cti gaii o xho'p kilómetro, bahuiireni siäddzuṉgajxh Jesús lo barcw, lo nisdoo siädsajni. Bidxebduxhreni. \v 20 Luxh laani räjpni lojreni: \p ―Naräni. Na'c guidxejbtu. \p \v 21 Dxejcru cuäjbreni biu'ni neṉ barcw. Dxejcti bidzuṉgajcreni stelaad lo yuj cadro sääreni. \s1 Caguiil rebejṉ Jesús \p \v 22 Che bara yääl, rebejṉ nani bia'n stelaad ro' nisdoo, bahuiireni asanä rexpejṉpacni barcwbäz nani suga' ro'c, niluxh di Jesús nij, xtebsireni sääreni. \v 23 Luxh bidzuṉgajc sgaii barcw nani birii guedx Tiberias, te lajt ni tre' gajxh cadro gudajwreni yätxtiil che gulujx badeed Jesús xquixtios lo Dad. \v 24 Che bahuii rebejṉ ruti Jesús ro'c, niclaza rexpejṉni, biu'reni neṉ rebarcw, sääreni guedx Capernaum satiilreni Jesús. \s1 Jesús najc yätxtiil xten yäḻnabajṉ \p \v 25 Che bidxälreni Jesús stelaad ro' nisdoo, räjpreni lojni: \p ―Mastr, ¿guc bidzujṉlu ree? \p \v 26 Badzu' Jesús diidxre, räjpni lojreni: \p ―Rniliä́, rniliä́pac lojtu, caguiiltu narä sa'csi gudajwtu, gudxaj xque'tu, et sa'csi bahuiiditu remilagwr nani benä. \v 27 Na'c guntu dzuun ganax par yäḻrajw nani rnitloj. Coḻyejn dzuun par yäḻrajw nani di nitloj, ni runiidx yäḻnabajṉ par tejpas. Yaḻrajwre suniidx Xi'n Niguii, sa'csi loj rebejṉ baluii Xtadni, Diospac, laani najc Xi'npacni. \p \v 28 Dxejcti räjpreni: \p ―¿Xhini'c jiennu te gac jienpacnu dzuun ni rlajz Dios? \p \v 29 Räjp Jesús lojreni: \p ―Dee najc ni rlajz Dios guntu: chalilajztu xtidx narä, nani baxhaḻni. \p \v 30 Räjpreni lojni: \p ―¿Xhi seen gunlu te guihuiinu xcäḻrnibeelu te cholilajznu xtiidxlu? ¿Xhi dzuun rujnlu? \v 31 Retoxtadnu gudajwreni yätxtiil ni laa mana loj reyubijdz si'cni caj loj reguijtz: “Badeedni yätxtiil ni biajb xhaguibaa gudajwreni.” \p \v 32 Räjpza Jesús: \p ―Rniliä́, rniliä́pac lojtu, xhet toMoisésdi ni badeed yätxtiil ni biajb xhaguibaa. Xtadä ni suniidx yätxtiil nani siäädpac xhaguibaa. \v 33 Sa'csi yätxtiil xten Dios najc bejṉ ni siääd xhaguibaa, niluxh laani rudeedni yäḻnabajṉ par tejpas loj rebeṉ guedxliuj. \p \v 34 Räjpreni: \p ―Dad, baniidx yätxtiilga loonu. \p \v 35 Dxejcti räjp Jesús lojreni: \p ―Narä nacä yätxtiil xten yäḻnabajṉ nani riäjḻ jiääd; chutis ni jiääd loä diruni guiliaan, niluxh chutis ni rililajz xtidxä diruni jiojḻ par tejpas. \v 36 Aguniä lojtu, la'tu ditu chalilajz, luxh abahuiitu loä. \v 37 Guiraa renani abaniidx Xtadä loä, siäädni loä, niluxh chutis ni jiääd loä dina cuälazäni. \v 38 Sa'csi narä siälä xhaguibaali te gunä si'c ni rlajz Xtadä, xhet si'cdi ni rlazädi. \v 39 Dee najc ni rlajz Xtadä nani baxhaḻ narä: na'c nit nicla tej renani baniidxni loä, te guspaṉsacä guiragajcreni che gaḻ dxej lult ni riäjḻ jiääd. \v 40 Scree rlajz nani baxhaḻ narä: guiraa renani fii lo Xi'n Dios, näj chalilajzreni xtiidxni, xca'reni yäḻnabajṉ par tejpas niluxh narä suspaṉsacäreni che gaḻ dxej lult ni riäjḻ jiääd. \p \v 41 Rediidxre bejn gusloj casiejy rexpejṉ Israel xcuent Jesús sa'csi räjpni: “Narä nacä yätxtiil ni biäjt xhaguibaa.” \v 42 Dxejcti räjpreni: \p ―¿La et Jesúsdi, xi'n José dee, ä? Nuure numbeenu xtadni, xnanni, ¿xhoxh rniini xhaguibaa biäjtni? \p \v 43 Dxejc räjp Jesús lojreni: \p ―Na'c rusieinäj sa'tu. \v 44 Rut rajcdi riääd loä palga di Xtadä ni baxhaḻ narä jiädnäni loä, te guspaṉsacäni che gaḻ dxej lult ni riäjḻ jiääd. \v 45 Loj reguijtz ni bacuaa redade' ni gunii xtidx Dios caj scree: “Suluii Dios guiraareni.” Ni'cni guiraa reni rucuadiajg xtidx Xtadä, reni rsieed lojni, reni'c ni jiääd loä. \p \v 46 ’Dinä guiniä yu' chu abahuii lo Dios; tejtis ni abahuii lojni: nani baxhaḻ Dios, ni'ctis abahuii lojni. \v 47 Rniliä lojtu che rniä: nani chalilajz xtidxä, ni'c rajp yäḻnabajṉ par tejpas. \v 48 Narä nacä yätxtiil nani rudeed yäḻnabajṉ. \v 49 Retoxtadtu gudajw mana ni bastejb Dios lo reyubijdz, dxejcti gujtzareni. \v 50 Dee najc yätxtiil ni siääd xhaguibaa, te chutis ni gau yätxtiilga dini guet. \v 51 Narä nacä yätxtilbajṉ ni siääd xhaguibaa. Palga yu' chu gau yätxtiilre, sibajṉni par tejpas. Yätxtiil nani runidxä narä te xca' rebeṉ guedxliuj yäḻnabajṉ najc lagajc bältiexhä. \p \v 52 Dxejcti gusloj casiejy rexpejṉ Israel räjpreni: \p ―¿Xho gac guniidx dee bältiejxhni guidauunu, ä? \p \v 53 Räjp Jesús: \p ―Rniliä́, rniliä́pac lojtu, palga ditu gau bältiejxh Xi'n Dios ni gujc Niguii, palga dizatu yä xtiejnni, digacdi ga'ptu yäḻnabajṉ. \v 54 Nani gau bältiexhä, nani yäza xtienä, ni'c rajp yäḻnabajṉ par tejpas, niluxh suspaṉsacäni che gaḻ redxej lult. \v 55 Sa'csi bältiexhä najc te yäḻrausa'cpac, xtienä najcza te yäḻräsa'cpac. \v 56 Nani gau bältiexhä, nani yäza xtienä, ni'c yu'pac con narä, luxh narä yu'äza con laani. \v 57 Xtadä ni baxhaḻ narä rajp yäḻnabajṉ par tejpas. Narä nabaṉä xcuent laani. Sigajcza nani rajw narä, sibajṉzani xcuent narä. \v 58 Dee najc yätxtiil nani biääd xhaguibaali; dini gac si'c mana ni gudajw xtadtu dxejc empac gujtreni, sa'csi nani gau yätxtiilre sibajṉni par tejpas. \p \v 59 Recosre baluii Jesús neṉ te guidobäz laḻ ni guyu'ni guedx Capernaum. \s1 Diidx xten yäḻnabajṉ par tejpas \p \v 60 Che biejn diajgreni si'c, xhidajl rexpejṉpacni räjp: \p ―Naganduxh najc rextiidxni. ¿Chu laa nani gac cuadiajgni? \p \v 61 Dxejcti gucbee Jesús cagusiejyreni xcuent rediidxga, dxejc gunabdiidxni räjpni: \p ―¿La rusieed rediidxre la'tu, ä? \v 62 ¿Xhicha guntu paru fiitu chä'p Xi'n Dios ni gujc Niguii cadro guyu'ni galoo? \v 63 Sprit xten Dios najc ni rudeed yäḻnabajṉ; bältiejxhni xhet rujndini gaan. Rediidx nani guniä lojtu najc didxlii xcuent recos xten Sprit, luxh rediidxga rudeed yäḻnabajṉ par tejpas. \v 64 Luxh laḻtis yu' lojtu reni di chalilajz. \p Sa'csi Jesús nancheeni galooli chu reni'c di chalilajz, anajnzani chuni'c guto'ni, guteedni laani ladzṉaa rebeṉ dojḻ. \v 65 Dxejcti räjpni: \p ―Ni'cni rniä lojtu, nicla tej rut sajcdi jiääd loä palga di Xtadä jiädnäni loä. \p \v 66 Lagajc dxejc gusloj cabicaj xhidajl rebejṉ ni agujc xchej gusanäj Jesús, dirureni nisianäj Jesús. \v 67 Dxejcti räjp Jesús loj guidzubitio'p rexpejṉpacni: \p ―¿La nägajcza la'tu rlajztu jiitu, ä? \p \v 68 Badzu' Simón Pedr diidxre, räjpni: \p ―Dad, ¿chuloj chonnu? Luj rajplu diidx ni rudeed yäḻnabajṉ par tejpas. \v 69 Nuure abiolilaaznu, anajnnu najclu Crist Xi'n Dios nani nabajṉ. \p \v 70 Badzu' Jesús diidxre, räjpni: \p ―¿La et lagajc narädi guleä guitzubitio'ptu? Luxh tejtu najc beṉdxab. \p \v 71 Diidxga guniini xcuent Judas Iscariote, xi'n Simón, sa'csi Judas najc ni guto'ni mase nadxaagni lo guitzubitio'p rexpejṉpac Jesús. \c 7 \s1 Di rebejtz Jesús chalilajz \p \v 1 Che gujcti recosre, cansaj Jesús nez reyuj xten Galilee, di rlajzni jia'nni nez reguedx Judea sa'csi rlajz rebeṉ ro'c ju'tni. \v 2 Luxh ameer gaḻ lanij xten cose'ch xten guidoguijd, te relanij xten rexpejṉ Israel. \v 3 Ni'c räjp rebejtz Jesús lojni: \p ―Na'c jia'nlu ree. Huij Judea te näjza rexpejṉpaclu fii redzunro nani rujnlu. \v 4 Sa'csi rut rujndi xtzuunni xhiga'tz palga rlajzni gacbee bejṉ xhi dzuun rujnni, te gumbee bejṉni. Palga rujnpaclu redzuunre, baluiini lo guiraa rebeṉ guedxliuj. \p \v 5 Guniireni si'c lojni sa'csi nicla rebejtzni di chalilajz xtiidxni. \v 6 Dxejcti räjp Jesús lojreni: \p ―Gajd xhoṟä guidzujṉ, niluxh par la'tu xhitis oṟ najc hueen. \v 7 Di gacdi guidxe'ch rebeṉ guedxliuj lojtu, luxh rdxe'chreni loä sa'csi narä rniliä xcuentreni: dzunguijdx najc xtzuunreni. \v 8 La'tu coḻchäj lanij; narä dina cha'a lanijga sa'csi gajd xhoṟä gaḻ. \p \v 9 Che gulujx guniini si'c lojreni bia'ntini nez Galilee. \s1 Huij Jesús lanij xten retabernaculos \p \v 10 Dxejcti che asää rebejtzni lanij, dxejc näjza laani sääni lanij, luxh dini nusäbdiidx, si'c xhiga'tz sääni. \v 11 Dxejcti caguiil rexpejṉ Israelni lo lanijga, räjpreni: \p ―¿Concha niguiiga? \p \v 12 Lo rebejṉ xhidaalga yu' xhidajl bejṉ ni cagusiejyreni xcuentni. Yu'reni räjp: “Hueen najcni”, per sgaiireni räjp: “Dini gac hueen. Cagusgueeni rebeṉguejdx.” \p \v 13 Nicla tejreni xhet casäbdiidxdireni xhini'c caniireni. Direni guinii dip sa'csi rdxejbreni rexpejṉ Israel nani rnibee. \p \v 14 Agurojl lanij, che biu' Jesús neṉ guidoro. Dxejcti gusloj caguluiini. \v 15 Dxejcti rdxeloj rexpejṉ Israel nani rnibee, räjpreni: \p ―¿Xho najn dee guiraloj, niluxh dini nisieed xleii toMoisés? \p \v 16 Badzu' Jesús diidxre, räjpni: \p ―Yäḻruluii nani caluiyä et xtenädini, xten nani baxhaḻ naräni. \v 17 Palga yu' chu rlajz gun nani rlajz Dios, sacbeeni la xten Dios najc reyäḻruluii xtenä, o la lagajcsi narä rbää́ diidx ni caguluiä. \v 18 Nani rusule'ni diidx nani lagajc laani rbääni, ni'c rniini diidxga te guiliä'p rebejṉ xpala'nni, luxh nani rguiil chä'p xpala'n nani baxhaḻni, ni'c ni rnii didxlii, xheti yäḻrusguee neṉ lastooni. \v 19 ¿La di toMoises nuniidx leii lojtu, ä? Niluxh nicla tejtu di gusoob xtidx leiiga. ¿Xhicuent rlajztu ju'ttu narä, pes? \p \v 20 Badzu' rebeṉ xhidajlga diidxre, räjpreni: \p ―¡Xprit beṉdxab yu' lastoolu! ¿Chuni'c rlajz ju'tlu? \p \v 21 Badzu' Jesús diidxre lojreni, räjpni: \p ―Tejtis dzuun benä con xcäḻrnibeä, dxejc guiraatu cadxelojtu sa'csi benäni dxej ni rusilajztu. \v 22 Ni'cni baniidx toMoisés lojtu yäḻru'tu bee, luxh etlaadini guläxtiejnini, agac guläxtiej retoxtadgoldootuni. La'tu rusäḻtu bee rebiuux mase najcni dxej nani rusilajztu. \v 23 Mbaj pes, palga rajc rusäḻtu bee bejṉ te dxej nani rusilajztu didi nit xleii Moisés, ¿xhicuent rdxe'chtu loä sa'csi basiacäpac te bejṉ te dxej nani rusilajztu, ä? \v 24 Na'c rujntu yäḻguxhtis si'ctis ni rlajztu. Coḻyejn yäḻguxhtis con yäḻguxhtis xten Dios. \s1 Rusule' Jesús casiäädni \p \v 25 Dxejcti gusloj gaii bejṉ Jerusalén cayujn yäḻgunabdiidx, räjpreni: \p ―¿La etlaadi dee ni caguiilreni te ju'trenini, ä? \v 26 Ani asuga', caniini nez loj guiraa rebeṉguejdx, niluxh rut rudxojndini. ¿Xhaa ahuililajz reguxhtis, regubier laani najcpacni Crist, ä? \v 27 Niluxh nuure nadoncheenu caro siääd niguiire, niluxh che jiääd Crist, rut gacbeedi caro siäädni. \p \v 28 Caguluii Jesús neṉ guidoo che biejn diajgni rediidxre, dxejc dipduxh guniini, räjpni: \p ―La'tu numbeetu narä, najntu caro siälä; luxh dina niälä lagajcsi narä; nani baxhaḻ narä guliipac nabajṉni, luxh la'tu ditu gumbeeni. \v 29 Luxh narä numbeäni, sa'csi lojni biriä, laani baxhaḻzani narä. \p \v 30 Dxejc rlajzreni niniaazrenini, niluxh rut gunaazdini, sa'csi gajd xhoṟni gaḻ. \v 31 Xhidajl bejṉ lo rebeṉ xhidajlga huililajz xtiidxni, dxejcti räjpreni: \p ―Cheni jiääd Crist, ¿xhixh sujnruni milagwr loj nani rujn dee, ä? \s1 Ruxhaḻ refarisee guixhajg guiniaaz Jesús te jiäuni \p \v 32 Che biejn diajg refarisee xhi canii rebejṉ xcuent Jesús, laareni näjza rebixhojz nani rnibee lo rebixhojz baxhaḻreni guixhajg te guiniaazreni Jesús te jiäuuni. \v 33 Sas räjp Jesús lojreni: \p ―Bale'si dxej su'ä lojtu, dxejcti guibi'ä loj nani baxhaḻ narä. \v 34 Siguiiltu narä, niluxh ditu guidxäl narä, sa'csi cadro cha'ä digacdi jiäädtu. \p \v 35 Ni'c gunii rexpejṉ Israel lo sa'reni; räjpreni: \p ―¿Cacharo chääni ni'c di gacdi guidxälnuni? ¿Xhaa sijni loj rexpejṉ Israel nani nare'ch nez lajdx regriegos te guluiini regriegos? \v 36 ¿Xhi säloj diidxre nani guniini loonu: “Siguiiltu narä, niluxh ditu guidxäl narä, sa'csi cadro cha'ä di gacdi jiäädtu”? \s1 Regueu nisnabajṉ \p \v 37 Lult dxe lanij, ni najc dxero, gusulii Jesús dipduxh guniini, räjpni: \p ―Palga yu' chu cayojḻ, sujiäädni loä te yäni. \v 38 Nani chalilajz xtidxä si'cni caj lo rexquijtz Dios neṉ lastoolini siliejn nisnabajṉ. \p \v 39 Rediidxre guniini xcuent Sprit Dxan nani churu jiädläjz neṉ lastoo reni rililajz xtiidxni, sa'csi gajd Sprit Dxan jiääd, sa'csi gajd Jesús guibaṉsac lo rebeṉgut. \s1 Gucgala' rebejṉ \p \v 40 Lo rebeṉ xhidajlga yu' reni biejn diajgreni rediidxga, dxejc räjpreni: \p ―Guliipacni, dade're najc laapac ni siääd, si'c ni rnii xtidx Dios. \p \v 41 Yu'zareni räjp: \p ―Dade're najc Crist ni cabääznu. \p Yu'za sgaii ni räjp: \p ―Gurniälojtu jiääd Crist nez Galilee. \v 42 Ni loj rexquijtz Dios caj riäjḻpac gac Crist te rexagdoo toṟeii David, jiäädzani guedx Belén, lagajc guejdx cadro siääd toṟeii David. \p \v 43 Dxejcti gucgala' rebejṉ xcuent Jesús. \v 44 Yu'reni rlajz chääni pres luxh rut biajxdi gunaazni. \s1 Di reguxhtis chalilajz biääd Crist \p \v 45 Gubi' reguixhajg xten guidoo loj rebixhojzro näjza refarisee. Dxejcti gunabdiidxreni loj reguixhajg, räjpreni: \p ―¿Xhicuent ditu niädnäni? \p \v 46 Badzu' reguixhajg diidxre, räjpreni: \p ―¡Gajdpac te bejṉ guinii si'cni rnii bejṉga! \p \v 47 Dxejc räjp refarisee: \p ―¿La näj la'tu abasgueeni, ä? \v 48 ¿Xhixh loj regubier o loj refarisee yu' chu tej ni ahuililajz xtiidxni, ä? \v 49 Rebeṉ xhidajlre ni di gan xleii toMoisés, reni'c agunijtpac. \p \v 50 Nicodem̲, nani huij lojni te guxhijṉ, najc te refarisee. Laani räjpni lojreni: \p \v 51 ―Lo xleiinu caj: digacdi guntu yäḻguxhtis te bejṉ palga gajdtu gucuadiagxgaa xtiidxni, te don xhi bejnni. \p \v 52 Badzu'reni diidxre räjpreni lojni: \p ―¿La näjza luj siäädlu Galilee, ä? Biḻsa'c xhi caj lo xquijtz Dios, suhuiilu nicla tej niguii nani rnii xtidx Dios di jiääd nez Galilee. \s1 Gunaa nani biga' carälguijxh con te niguii \p \v 53 Dxejc cade tejreni sii rolijzreni. \c 8 \p \v 1 Dxejcti huij Jesús nez dan Oliib. \v 2 Rsilru gubi'ni, bui'ni neṉ guidoo. Luxh sanuutis siääd guiraa rebeṉguejdx lojni. Dxejc ro'c gurejni, gusloj caguluiinireni. \v 3 Dxejcti biääd refarisee näjza rebeṉ najn, biädnäreni te gunaa nani biga' carälguijxh con te niguii. Basujrenini galäii reni suga' ro'c. \v 4 Räjpreni loj Jesús: \p ―Mastr, gunaare biganäj te niguii carälguijxhreni, niluxh yu' chäälni. \v 5 Loj leii xten Moisés caj guicuaanu guij yejc sa' gunaaga te guetni. Luj ¿xhicha naalu? \p \v 6 Si'c räjpreni lojni te gaxäjsi gunijtni te diidx te gac cue'creni xquejni. Niluxh Jesús basajbtisni lojni lo yuj, gusloj cagucuaani lo yuj con bicueṉaani. \v 7 Dxejc sanuutisreni canabdiidxreni, huisutini, räjpni: \p ―Nani yu' lojtu ni xhettipac xtojḻni, ni'c ganiddoo sugucuaani guij yejc gunaare. \p \v 8 Basabsac lojni lo yuj sanuutis cagucuaani con bicueṉaani lo yuj. \v 9 Luxh laareni che biejn diajgreni diidxga, sa'csi yu' xtojḻreni, gusloj biriireni tebgajreni, ganid ni najc beṉgolru, dxejcti ni najc huinru. Dxejcti bianxteb Jesús näjza gunaa ni suga' galäiireni. \v 10 Dxejc gusulii Jesús, luxh sa'csi rutru lojdi bahuiini, xtebtis gunaaga, räjpni lojni: \p ―Gunaa, ¿con reni cabe'c xquejlu? ¿La rut bacuaquijdiru luj, ä? \p \v 11 Räjp Gunaaga: \p ―Nicla tejreni, Dad. \p Dxejcti räjp Jesús lojni: \p ―Niclaza narä dina gucuaquiäru luj. Huij, na'cru gunlu dojḻ. \s1 Jesús najc bianij xten guedxliuj \p \v 12 Gunii Jesús lo rebejṉ stehuält, räjpni lojreni: \p ―Narä nacä bianij xten guedxliuj; nani jiädnajl narä dini sa lo yäḻnacäjy, sica'ni bianij ni rudeedpac yäḻnabajṉ. \p \v 13 Dxejcti räjp refarisee lojni: \p ―Luj caniilu diidx lagajcsi xcuentlu. Xhet sajcdi sa' diidxga. \p \v 14 Badzu' Jesús diidxre, räjpni lojreni: \p ―Masque lagajc narä rniä diidx xcuentä, sajc xtidxä, guliipacni, sa'csi ananä caro siälä, ananäza caro cha'ä. Niluxh la'tu ditu gan caro siälä, niclaza caro cha'ä. \v 15 La'tu rujntu yäḻguxhtis si'c najctis rexhigab xten beṉ guedxliuj. Narä rut lojdi runä yäḻguxhtis. \v 16 Palga gunä yäḻguxhtis, yäḻguxhtis xtenä laaca najcni, sa'csi et xtebädi runä yäḻguxhtis, sa'csi narä näj Xtadä ni baxhaḻ narä rieṉnuni. \v 17 Luxh lo xleiitu caj diidxre: “Che rnii tio'p bejṉ tejsi diidx, didxliini, coḻchalilajzni.” \v 18 Narä rniliä́pac diidx lagajc xcuentä, dxejcti Xtadä nani baxhaḻ narä rniliizani diidx xcuentä. \p \v 19 Räjpreni loj Jesús: \p ―¿Caro yu' xtadlu? \p Räjp Jesús lojreni: \p ―Ditu gumbee nicla narä, niclaza Xtadä; paru niembeetu narä, niembeezatu Xtadä. \p \v 20 Rediidxre gunii Jesús cadro ṟe' gojn, laḻ ni caguluiini neṉ guidoro niluxh rut gunaazdini sa'csi gajd xhoṟni guidzujṉ. \s1 Cadro cha'ä, la'tu digacdi jiäädtu \p \v 21 Gunisac Jesús lojreni, räjpni: \p ―Narä sia'ä, luxh la'tu siguiiltu narä, niluxh loj xtojḻtu sejttu. Cadro cha'ä di gacdi jiäädtu. \p \v 22 Räjp rexpejṉ Israel loj resa'reni: \p ―¿Xhaa sugu'tni lagajc laani, ni'cni najni di gacdi chonnu cadro chääni? \p \v 23 Räjp Jesús lojreni: \p ―La'tu najctu beṉ lo yuj. Narä nacä beṉ ni siääd jiaa. La'tu najctu beṉ guedxliujre. Luxh narä dina gacätis beṉ guedxliujre. \v 24 Ni'cni guniä lojtu, sejttu lo xtojḻtu sa'csi palga ditu chalilajz nacä chu nacä, sejtpactu lo xtojḻtu. \p \v 25 Dxejcti räjpreni lojni: \p ―¿Chuxh najclu? \p Dxejcti badzu' Jesús diidxre lojreni, räjpni: \p ―¿Xhini'c guniä lojtu galooli? \v 26 Xhidajl diidx rlazä guiniä, xhidajlza yäḻguxhtis rlazä gunä xcuenttu sa'csi ditu chalilajz, per nani baxhaḻ narä najc beṉ guliipac; nani biejn diagä guniini, rediidxga rniä loj rebeṉ guedxliuj. \p \v 27 Luxh laareni direni niacbee la xcuent Dad Dios ni caniini. \v 28 Ni'cni räjp Jesús lojreni: \p ―Cheni guiliästu Xi'n Niguii jiaa, dxejc sacbeetu laa narä ni baxhaḻni, luxh xhetliidi runä lagajcsi xcuentä. Si'cni baluii Dad narä, si'ctis rniä. \v 29 Nani baxhaḻ narä suganäjni narä. Gajd Dad gusanxteb narä, sa'csi runätis ganax redzuun nani rchaglajzni. \p \v 30 Laḻ ni caniini si'c, xhidajlreni huililajz xtiidxni. \s1 Rexi'n Dios con remos xten dojḻ \p \v 31 Dxejcti räjp Jesús lo rexpejṉ Israel nani huililajzga: \p ―Palga la'tu sutijptu, guzoobtu xtidxä, dxejc guliipac najctu xpeṉä. \v 32 Sumbeezatu nani najc didxgulii, niluxh didx guliiga susḻaa la'tu lo xtojḻtu. \p \v 33 Räjpreni lojni: \p ―Rexagdoo toAbraham najcnu, rut chu lojdi gudo'nu si'c mos. ¿Xho mood naalu “siḻiaatu”? \p \v 34 Räjp Jesús: \p ―Riniliä́, rniliä́pac lojtu, chutis ni rujn dojḻ najc mos xten dojḻ. \v 35 Nani najc mos, dini jia'n rolijz xlam̲ni guideb guibajṉni, niluxh nani najc xi'n lam̲ga, ni'c sii sia'n rolijz xtadni guideb guibajṉni. \v 36 Ni'cni, palga rusḻaa xi'nni la'tu lo dojḻ, dxejcsii apac guḻaatu. \v 37 Ananä najctu xagdoo toAbraham, luxh la'tu rlajztu ju'ttu narä sa'csi di xtidxä jiu' lo xcäriejntu. \v 38 Narä rniä nani abahuiä con Xtadä; luxh la'tu rujntu nani biejnza diajgtu lo xtadtu. \p \v 39 Badzu'reni diidxre, räjpreni lojni: \p ―Xtadnu najc toAbraham. \p Dxejc räjp Jesús lojreni: \p ―Palga la'tu najcpactu xi'n toAbraham, sujntu sa' dzuun ni bejn toAbraham. \v 40 Luxh ṉaj rlajztu ju'ttu narä, sa'csi rniliä rediidx nani baluii Dios loä. ¡Di toAbraham niujn si'c! \v 41 La'tu rujntu xtzuun xtadtu. \p Dxejc räjpreni lojni: \p ―Nuure dinu gac xi'n chälbejṉdi; nuure tejtis xtadnu yu', laani najc Dios. \p \v 42 Dxejcti räjp Jesús: \p ―Paru guliini najc xtadtu Dios, ninälajztu narä sa'csi loj Dios biriä siäḻä ree. Xhet lagajcsi xcuentä siäḻädi; Dios baxhaḻ narä. \v 43 ¿Xhicuent ditu gacbee rediidx ni rniä lojtu? Sa'csi di rlajztu gucuadiajgtu rextidxä. \v 44 Xtadtu najc beṉdxab. La'tu najctu xi'nni, rlajztu guntu nani rlajztisni guntu. Xtadtu galooli najcni te ni rugu't, dini suu xlaad didxlii, sa'csi xheti didxlii neṉ lastooni. Che rniini didx-xhii, si'c rniini sa'csi si'cpac najcni, sa'csi najcni beṉ didx-xhii, najczani xtad didx-xhii. \v 45 Niluxh narä rniä didxlii, ni'c ditu chalilajz xtidxä. \v 46 ¿Chu tejtu sajc guluii te dojḻ ni benä? Narä rniä didxlii. ¿Xhicuent ditu chalilajz xtidxä, ä? \v 47 Nani najc xpejṉ Dios, ni'c rucuadiajg xtidx Dios. Sa'csi la'tu ditu gac xpejṉ Dios, ni'cni ditu gucuadiajg xtidxä. \s1 Ansde toAbraham, agac nabajṉ Crist \p \v 48 Dxejcti badzu' rexpejṉ Israel diidxre, räjpreni lojni: \p ―Laaca rniinu luj najclu te bejṉ ni siääd Samaria, beṉdxab yu' lastoolu. \p \v 49 Räjp Jesús lojreni: \p ―Xhet beṉdxabdi yu' lastoä. Nani runätis rliä'pä xpala'n Xtadä, luxh la'tu alga rbälaztu narä. \v 50 Luxh narä dina quilä chu guiliä'p xpala'nä, yu' chu rguiil guiliä'p bejṉ xpala'nä, niluxh laani rujnni yalguxhtis. \v 51 Rniliä́pac lojtu, nani riu, nani rusoob xtidxä, dipacni guet. \p \v 52 Dxejcti räjp rexpejṉ Israel lojni: \p ―N̲aj agucbeepacnu yu' beṉdxab lastoolu. ToAbraham näjza reniguii nani gunii xtidx Dios, guiraareni agujt. Luxh luj rniilu: “Nani riu, nani ruzoob xtidxä, dipacni guet.” \v 53 ¿Xhixh sajcrulu lo toxtadnu Abraham, ä? Ni laani gujtni, gujtza reniguii ni gunii xtidx Dios. ¿Chuxh rchalolu najclu? \p \v 54 Badzu' Jesús diidxre, räjpni lojreni: \p ―Palga lagajc narä rliä'pä xpala'nä, xhet sajcdi xpala'nä. Per nani rliä'p xpala'nä najc Xtadä, lagajcza Xtadä ni rniitu najc Xtiostu. \v 55 Niluxh la'tu ditu gumbeeni. Narä numbeäni. Paru guiniä dina gumbeäni, sacä te beṉ didx-xhii si'c najctu la'tu. Niluxh dee, numbeäpacni, luxh riuä ni rniini, rusobä xtiidxni. \v 56 ToAbraham toxtadgoldootu, bibalajzni sa'csi nuhuiini dxej nani jiäḻä, niluxh bahuiinini dxejc bibalazduxhni. \p \v 57 Dxejcti räjp rexpejṉ Israel lojni: \p ―Nicla gajdlu chu tiubitzuu ijz, ¿xho naalu abahuiilu lo toAbraham? \p \v 58 Räjp Jesús lojreni: \p ―Rniliä́pac lojtu, che gajdli guibajṉ toAbraham, agac nabaṉä narä. \p \v 59 Dxejcti cua'reni guij te nucuaareni yejc Jesús, per di Jesús niga', biriini neṉ guidoro, gudejdni galäiireni. Sä'tini. \c 9 \s1 Basiajc Jesús te bejṉ ni natiä'p balojni che gojllini \p \v 1 Che cadejd Jesús te lajt, bahuiini sobga' te bejṉ ni che gojlli bejṉga agajc natiä'p balojni. \v 2 Dxejc gunabdiidx rexpejṉpacni lojni, räjpreni: \p ―Mastr, ¿chuni'c bejn dojḻ, la bejṉre o la xcuzajnni, ni'c natiä'p balojni che gojlni, ä? \p \v 3 Räjp Jesús: \p ―Nicla laani, niclaza xcuzajnni di niujn dojḻ. Si'c gojlni te xcuent ni sajc bejṉre suhuii bejṉ xho najc xtzuun Dios. \v 4 Nanab gunä xtzuun nani baxhaḻ narä ṉaj ni najc rdxee, sa'csi cheni guidzujṉ guxhijṉ rut gacdi gun dzuun. \v 5 Laḻni yu'ä lo rebejṉ guedxliuj, nacä xpianij guedxliuj. \p \v 6 Che gulujx guniini si'c, batiobxhejnni lo yuj, bejnni bajṉ con xhejnni, gudääbnini con bicueṉaani lo rebaloj lotiä'pga. \v 7 Dxejcti räjpni: \p ―Huij, huitiib lojlu neṉ nis ni laa Siloé. Laj nisga sälojza “baxhaḻni”. \p Dxejcti huijni. Huitiibni lojni. Che gubi'ni, aruhuiini. \v 8 Dxejcti rexpisiṉ lotiä'pga, näj renani galoo bahuiireni natiä'p lojni, räjpreni: \p ―¿La et laadi dee ni rbej te rutie'ni gojn, ä? \p \v 9 Yu'reni räjp: \p ―Laanini. \p Yu'zareni räjp: \p ―Et laadini, rujnsi lojni si'c. \p Laani räjpni: \p ―Laa naräni. \p \v 10 Räjpreni lojni: \p ―¿Xho mood arieṉ balojlu? \p \v 11 Dxejcti räjp dade'ga nani gujc lotiä'p: \p ―Dade' ni laa Jesús bejn bajṉ, gudääbnini baloä, dxejcti najni: “Huitiib lojlu neṉ te nis ni laa Siloé”, dxejcti che huitibä loä, lagajc dxejc bieṉ loä. \p \v 12 Dxejcti räjpreni lojni: \p ―¿Con dade'ga ṉaj? \p Räjpti bejṉga: \p ―Dina ganä. \s1 Rebeṉ farisee bejn yäḻgunabdiidx lo dad lotiä'p nani biajc lojni \p \v 13 Huinäreni nani gujc lotiä'pga nez loj refarisee. \v 14 Luxh sa'csi najcni dxej ni rusilajzreni che bejn Jesús bajṉ ni gudääbni loj lotiä'pga te biajc balojni, \v 15 gunabdiidxsac refarisee loj dade' nani biajc balojni, xho mood arieṉ balojni ṉaj. \p Laani räjpni lojreni: \p ―Bajṉ gudääbni loä, dxejc gudibä loä, ṉaj aruhuiä. \p \v 16 Dxejc yu' refarisee ni räjp: \p ―Di dade' ni bejn dee gac xpejṉ Dios, sa'csi dini jiu dxej ni rusilajz xpejṉ Israel. \p Yu'zareni räjp: \p ―¿Xho gac gunni sa' remilagwrga paru najcni beṉ dojḻ? \p Ni'cni gula' sa'reni, gujcreni tio'p gala'. \v 17 Dxejcti gunabdidxsacreni lo ni gujc lotiä'p: \p ―Luj a', ¿xhi rniilu xcuent nani basiajc balojlu? \p Dxejc räjp dade'ga: \p ―Narä rniä najcni te bejṉ nani rnii xtidx Dios. \p \v 18 Luxh rexpejṉ Israel naaddireni chalii lajzreni gujcpacni te lotiä'p ni abieṉ balojni, dxejcti gurejdxreni xcuzajn dade' ni gujc lotiä'pga. \v 19 Dxejcti gunabdiidxreni lojreni, räjpreni: \p ―¿Laa xi'ntu dee nani najtu cheni gojllini natiä'p lojni? ¿Xhoxh arieṉ lojni ṉaj? \p \v 20 Badzu' rexcuzajnni diidxre, räjpreni: \p ―Nadonnu laa xi'nnuni, luxh che gojlni natiä'p lojni. \v 21 Niluxh dinu guidon ṉaj xho mood arieṉ lojni, dizanu guidon chu basiajc balojni. Coḻguiniabdiidx lojni, anajcni beṉgool, lagajc laani sajc guiniini xhi gusajcni. \p \v 22 Si'c gunii xcuzajnni sa'csi rdxejbreni rexpejṉ Israel, sa'csi agac bia'nreni diidx sibääreni, dirureni gusaan jiu' neṉ guidoo chutis te bejṉ ni naa Jesús najc Crist nani abiääd. \v 23 Ni'cni räjp rexcuzajnni: \p ―Anajcni bi'n ni ayu' xcäriejnni. Lojni coḻguiniabdiidx. \p \v 24 Dxejcti guredxsacreni nani gujc lotiä'pga, räjpreni lojni: \p ―Gulä'p xpala'n Gueb Dios. Nuure nadonnu beṉ dojḻ najc dade'ga. \p \v 25 Dxejcti badzu' dade'ga diidxre, räjpni: \p ―Dina ganä la najcni beṉ dojḻ o la dini gac. Tejtis nanä: gucä lotiä'p, luxh ṉaj arieṉ baloä. \p \v 26 Stehuält gunabdiidxreni, räjpreni lojni: \p ―¿Xho bennäjni luj? ¿Xho bejnni basiajcni balojlu? \p \v 27 Badzu' dade'ga diidxre, räjpni: \p ―Ni aguniä guira'ti lojtu, luxh la'tu ditu jiu xtidxä. ¿Xhicuent rlajztu guinisacäni? ¿Xhixh näj la'tu rlajztu gactu xpejṉpacni, ä? \p \v 28 Dxejc gudiḻnäjrenini, räjpreni: \p ―Luj najclu xpejṉni, per nuure najcnu xpejṉ toMoisés. \v 29 Anadonnu guninäj Dios toMoisés, niluxh dade're dinu guidon casiäädni. \p \v 30 Dxejcti räjp dade' lojreni: \p ―Dee najc te cos ni guidxeloj bejṉ: la'tu ditu gan casiäädni, ¡niluxh laani basiajcni baloä! \v 31 Nadoncheenu di Dios cuadiajg xtidx rebeṉ dojḻ; palga yu' chu rajṉ Dios, ni rusoobza xtiidxni, rucuadiajg Dios xtidx sa' bejṉga. \v 32 Che guslojli guedxliuj gajd diajgnu jiejn xcuent te bejṉ nani rusiajc baloj te beṉ lotiä'p nani natiä'p lojni cheni gojllini. \v 33 Palga xhet lo Diosdi siääd dade're, xhet sajcdi gunni. \p \v 34 Badzu'reni diidxre räjpreni lojni: \p ―Luj, lo dojḻpac gojllu, ¿xho jiädluiilu nuure? \p Dxejcti guläärenini neṉ guidoro, barilaagwrenini. \p \v 35 Biejn diajg Jesús guläärenini neṉ guidoro, che bidxälnini, räjpni lojni: \p ―¿La rililajzlu xtidx ni najc Xi'n Dios ni gujc Niguii, ä? \p \v 36 Badzu'ni diidxre, räjpni: \p ―¿Chuni'c najcni, Dad, te chalilazä xtiidxni? \p \v 37 Räjp Jesús: \p ―Abahuiilu lojni, lagajcza laani caninäjlu ṉaj. \p \v 38 Dxejcti räjpni: \p ―Rililazä Dad. \p Dxejcti bazuxhijbni te gojṉnini. \p \v 39 Räjp Jesús: \p ―Par yäḻguxhtis biälä lo guedxliujre, te fii renani di lojni jieṉ, niluxh reni rieṉ lojni sajcreni lotiä'p. \p \v 40 Refarisee nani suganäjreni, che biejn diajgreni diidxre, räjpreni: \p ―¿Xhixh najczanu beṉ lotiä'p, ä? \p \v 41 Räjp Jesús: \p ―Paru najctu lotiä'p, rut gucuaquijditu xtojḻtu, ṉaj sa'csi rniitu rieṉ lojtu, sicaquijtu rextojḻtu. \c 10 \s1 Jesús najc te baxtorsa'c \p \v 1 ’Rniliä́, rniliä́pac lojtu, nani di jiu' ro' gurajl xte rexiil, alga richu'ni stelaad, rä'pni cuä' gurajl, ni'c najcni te gubaan. \v 2 Nani riu' nez ro' gurajl xten rexiil, laani najc xpaxtoorreni. \v 3 Che guidzujṉ baxtoor, ruxhal nani rcanäj ro lä', te jiu'ni. Rexiilga numbeereni xse' baxtoor, dxejctiru laani rbejdxni rexiilga, tebgaj xiilga yu' lajni, rinäzanireni cadro naga' guixasa'c. \v 4 Che ṟii rexiilga neṉ gurajl, sanä baxtoorgareni, luxh numbee rexiilga xse'ni, ni'c rsianäjreni baxtoorga. \v 5 Luxh dipacreni chanä te baxtoor nani direni gumbee, ruxuṉreni lojni sa'csi direni gumbee xse' garenca bejṉ. \p \v 6 Bij Jesús rediidxga lojreni, niluxh direni niacbee xhi säloj ni guniini. \p \v 7 Dxejcti gunisac Jesús diidx lojreni; räjpni: \p ―Rniliä́, rniliä́pac lojtu, narä nacä si'c roxlä' xcurajl rexiil. \v 8 Guiraa reni abiääd galoo, najcreni ganax gubaan luxh di rexiil nucuadiajg xse'ni. \v 9 Narä nacä si'c rolä' xten gurajl, nani jiu' nejzga, siḻaani loj xtojḻni, siu'ni, siriini te guidxälni guixasa'c gauni. \p \v 10 ’Ni najc gubaan riäädtisni te cuanni, te ju'tni, te guxhiṉzani, niluxh narä siäḻä te ga'ptu yäḻnabaṉsa'c, yäḻnabajṉ par tejpas. \v 11 Narä nacä baxtorsa'c; luxh baxtorsa'c sudeed lagajc xcäḻnabajṉni xcuent rexiilni. \v 12 Niluxh te mos ni rajxh, di gac baxtoorpac, ni xhet xtendini najc rexiil, che rhuiini siääd te cuyo't, ruxuṉni, li rbälazni rexiil. Dxejc rniaaz cuyo't rexiil, rutie'chzani rexiil. \v 13 Mosga ruxuṉ sa'csi najcni mostis, luxh dini jiu xhi rsiajc rexiil. \p \v 14 ’Narä nacä baxtorsa'c; numbeä reni najcpac rexilä; rexilä numbeezareni narä \v 15 sigajc numbee Xtadä narä, sigajc numbeäza Xtadä; luxh sudedä xcäḻnabaṉä xcuent rexiilga. \v 16 Rapäza ste cuaa xiil, ni di gac xten gurajlre; näjza laareni nanab chaxiä, te gusobdiajgreni xtidxä, te guidxagsa' guiro'p cuaareni, gacreni tejtis gurajl, tejtisza baxtoor. \p \v 17 ’Narä siguixäza xcäḻnabaṉä, guetä, te dxejcru siliässacä xcäḻnabaṉä, guibaṉsacä, ni'cni sanälajz Xtadä narä. \v 18 Rut sajcdi ju't narä, lagajc narä gudedä xcäḻnabaṉä, guetä. Rapä yäḻrnibee te gudedä xcäḻnabaṉä, guetä, rapäza yäḻrnibee te xcasacä xcäḻnabaṉä te guibaṉsacä, sa'csi dee najc yäḻrnibee ni baniidx Xtadä loä. \p \v 19 Xcuent rediidxre gula' sa' rexpejṉ Israel, gujcreni tio'p gala'. \v 20 Xhidajlreni canii: \p ―¿Xhicuent riutuni? ¿La ditu gan te beṉdxab yu' lastooni? Yejcni rajc. Xhigac rcuadiajgtu xtiidxni. \p \v 21 Dxejc ste cuaareni: \p ―Dini gac. Di rediidxre gac xtidx te beṉdxab. ¿Xhixh sajc rusiajc beṉdxab baloj relotiä'p, ä? \s1 Rdxe'ch rebejṉ loj Jesucrist \p \v 22 Lagajc neṉ redxejga gujc lanij xten xquidoo rexpejṉ Israel guedx Jerusalén. \v 23 Najcni bäi najl. Biu' Jesús guidoro, sasajni nez neṉ cordoor ni laa xten Salomón. \v 24 Gubig rexpejṉ Israel guideb gabi Jesús, räjpreni lojni: \p ―¿Gucli gucua'tzlu loonu chu najclu? Palga luj najclu Crist ni cabääznu jiääd, guiniliini loonu tejpas. \p \v 25 Dxejc badzu' Jesús diidxre, räjpni lojreni: \p ―Aguniä lojtu si'c, niluxh ditu nililajz. Redzuun nani runä xcuent xcäḻrnibee Xtadä, huenliisi ruluilojreni chuni'c nacä. \v 26 La'tu ditu chalilajz sa'csi ditu gac rexilä. \v 27 Rexilä numbee xse'ä, luxh narä numbeäzareni, riädnajlzareni narä. \v 28 Narä rudedä yäḻnabajṉ par tejpas loj rexilä, luxh direni nitloj par tejpas. Rutza laadi nani sajc gudzucajreni ladzṉaä. \v 29 Xtadä baniidxreni loä, laani najcni guroobru, nadipru loj guiraareni. Rut laadi nani sajc gudzucajreni ladzṉaa Xtadä. \v 30 Narä näjza Xtadä najcnu tejsi. \p \v 31 Dxejc gulässac rexpejṉ Israel guij, te nucuaareni yejc Jesús. \v 32 Dxejcti räjp Jesús lojreni: \p ―Xhidajl dzuun xten Xtadä abaluiä lojtu, ¿lo redzuunga, xhi tej dzuun rujn gucuaatu guij yecä? \p \v 33 Dxejcti räjp rexpejṉ Israel lojni: \p ―Xcuent redzuun ni rujnlu dinu gucuaa guijlu. Sa'csi guniyajlu, ni'c nucuaanu guij yejclu. Beṉ guedxliujlu, luxh najlu najclu tejsi con Dios. \p \v 34 Badzu' Jesús diidxre, räjpni lojreni: \p ―¿La et loj xleiiditu caj rediidxre: “Narä rniä, la'tu najc redios”? \v 35 Nancheenu digacdi guidxaa xquijtz Dios. Palga gulalajni redios rebejṉ nani bejn yäḻguxhtis loj rexpejṉ Israel, dxejc \v 36 ṉaj ¿xhicuent guniitu loä: “Caniyajlu Dios”, sa'csi guniä lojtu narä nacä Xi'n Dios? Ni gule Dios narä, baxhaḻni narä lo guedxliujre. \v 37 Palga dina gunä redzuun xten Xtadä, na'c chalilajztu rextidxä. \v 38 Luxh palga runnäni, mascä ditu chalilajz xtidxä, coḻchalilajz ni ruluii reyäḻmilagwr nani runä, te gacbeetu par tejpas, Xtadä yunäj narä, narä yunää́za laani. \p \v 39 Che rlajzreni niniaazrenini stehuält, laani biriini ladzṉaareni. \p \v 40 Dxejcti sääni, gubisacni nez stelaad gueu Jordán, nejzga huijia'nni, cadro gusloj batiobnis Juan. \v 41 Xhidajl bejṉ bidzujṉ lojni ro'c, räjpreni: \p ―Di Juan niujn nicla tej yäḻmilagwr luxh guiraa rediidx ni gunii Juan xcuent dade're najc didxliipac. \p \v 42 Xhidalduxhreni huililajz xtiidxni ro'c. \c 11 \s1 Gujt Larz \p \v 1 Yu' te dade' ni cayacxhuu ni laa Larz. Rbäjzni guedx Betania, lajdxza rebisiajnni Marii näjza Mart. \v 2 Mariire, bisiajn Larz, najc nane' ni basäḻ setnejxh ni' Jesús, batiaazani ni'ni con xquidxejcni. \v 3 Ni'cni baxhaḻ guiro'p bäjlre diidx loj Jesús, räjpreni lojni: \p ―Dad, xamiigwlu nani sanälajzlu cayacxhuu. \p \v 4 Che biejn diajg Jesús rediidxga, räjpni: \p ―Di yäḻracxhuure ju'tni, sa'csi yäḻracxhuure najc te guluilojni xcäḻrnibee Dios. Te guluilojza yäḻracxhuure xcäḻrnibee Xi'n Dios. \p \v 5 Sanälajz Jesús Mart, bäjlni, näjza Larz, \v 6 che räjpreni lojni cayacxhuu Larz, bia'nni stio'p dxej cadro yu'ni. \v 7 Dxejcti räjpni loj rexpejṉpacni: \p ―Coḻcho', chonnu stehuält región Judea. \p \v 8 Räjp rexpejṉni lojni: \p ―Mastr, gajd gac xchej rlajz rexpejṉ Israel ni rnibee nucuaa guij yejclu te nugu'treni luj, luxh ṉaj rlajzlu chäsaclu ro'c. \p \v 9 Dxejcti räjp Jesús lojreni: \p ―¿La xhet tzubitio'p oṟdi yu' lo tebdxej, ä? Palga sa bejṉ rdxee, dini jiajb sa'csi ruhuiini lo bianij nani yu' lo guedxliujre. \v 10 Palga chasajni guxhijṉ, siliaro'ni, sa'csi xheti bianijga. \p \v 11 Dxejcti räjp Jesús lojreni: \p ―Nagayejs xamigwä Larz. Cha'a te chacuänäni. \p \v 12 Dxejc räjp rexpejṉpacni lojni: \p ―Dad, palga agudiesni, pet siajcni. \p \v 13 Jesús canii lojreni agujt Larz, niluxh rexpejṉpacni bejn xhigab caniini xcuent yäḻrejs xten bacaḻtis. \p \v 14 Ni'cni guniliipac Jesús räjpni lojreni: \p ―Agujt Larz. \v 15 Rbalazä sa'csi rutinu ro'c, te chalilajztu xtidxä. Coḻcho' te chohuiinuni. \p \v 16 Dxejcti Tomás ni rniizareni “cua'ch”, räjpni loj resa'ni: \p ―Coḻcho' te guetnäzanuni. \s1 Jesús najc yäḻrbaṉsac lo yäḻgujt \p \v 17 Che bidzujṉ Jesús lo guejdxga, agujc tajp dxej biga'tz Larz. \v 18 Guedx Betania tre' gajxh lo guedx Jerusalén, si'cti tio'p garol kilómetro. \v 19 Xhidajl rexpejṉ Israel abidzujṉ, siädhuiireni Mart, näjza Marii, te di gac-huin lajzreni sa'csi gujt bisiajnreni. \v 20 Che gucbee Mart abidzujṉ Jesús, biriini huichaglojnini; niluxh Marii bia'n rolijzreni. \v 21 Dxejcti räjp Mart lo Jesús: \p ―Dad, paru suga'lu ree, di bisianä niejt. \v 22 Narä nanä suniidx Dios guiraa nani guiniablu lojni. \p \v 23 Jesús räjpni lojni: \p ―Sibaṉsac bisiajnlu. \p \v 24 Räjp Mart lojni: \p ―Acananä sibaṉsacni che guidzujṉ dxej ni guibaṉsac bejṉ loj rebeṉgut dxej lult che gun Dios yäḻguxhtis. \p \v 25 Dxejc räjp Jesús lojni: \p ―Narä nacä yäḻruspaṉsac bejṉ loj rebeṉgut, näjza yäḻnabajṉ par tejpas. Nani rililajz rextidxä, masä agujtni, sibaṉsacni. \v 26 Chutis tej bejṉ ni nabajṉ ni chalilajz xtidxä, dini nitloj par tejpas, ¿riliiga lajzluni, ä? \p \v 27 Dxejcti räjp Mart lojni: \p ―Rililazäni, Dad. Ahuililazä luj najclu Crist, Xi'n Dios nani bia'n diidx guxhaḻ Dios lo guedxliujre. \s1 Biin Jesús cuä' xpaa Larz \p \v 28 Che guluux gunii Mart, huitejdxni bäjlni Marii, xhiga'tz räjpni lojni: \p ―Abidzujṉ Mastr. Cabejdxzani luj. \p \v 29 Che biejn diajg Marii rediidxga, huisugajcni, sahuiini Jesús. \v 30 Gajd Jesús jiu' guejdxga, laḻtis suga'ni cadro bidxaagni Mart. \v 31 Rexpejṉ Israel nani biädcuenäj Marii, ni cahuii didi gac-huin lajzni, che bahuiireni huisu Marii, sääni, näjza laareni huirinajlreni Marii, naareni pet lo baa sayoonni. \p \v 32 Ni'cni che bidzujṉ Marii cadro suga' Jesús, bazuxhijbni lojni, räjpni: \p ―Dad, paru suga'lu ree, di bisianä niejt. \p \v 33 Che bahuii Jesús cayoon Marii, näjza rexpejṉ Israel ni siädnajl Marii, guc-huin lastooni, biääd te rsliajz lastooni. \v 34 Dxejcti räjpni lojreni: \p ―¿Caro bacua'tztuni? \p Räjpreni lojni: \p ―Dad, gudaa ree te fiilu. \p \v 35 Dxejcti biin Jesús. \v 36 Ni'cni cayäjp rexpejṉ Israel: \p ―Coḻhuii, lacti sanälajznini. \p \v 37 Yu'zareni räjp: \p ―Dade're basiajc beṉ lotiä'p. ¿Xha di niajcdi nusiajcni bejṉre te di niejtni, ä? \s1 Gubaṉsac Larz \p \v 38 Guc-huinduxh lastoo Jesús, gubigni lo baa. Baaga najc si'c te biliää, suga' te guiro ni rusäuureni ro'ni. \v 39 Dxejcti räjp Jesús lojreni: \p ―Coḻgudzucaj guijga. \p Mart, ni najc bisiajn beṉgutga, räjpni lojni: \p ―Dad, pet acaladxuudxni, sa'csi agujc tajp dxej gujtni. \p \v 40 Dxejc räjp Jesús lojni: \p ―¿Et rniä lojlu, palga rililajztu, suhuiilu xcäḻrnibee Dios, ä? \p \v 41 Dxejcti badzucajreni guijga. Guläs Jesús lojni xhaguibaa, räjpni loj Xtadni: \p ―Xtadä, runidxä xquixtios lojlu sa'csi abiejn diajglu xtidxä. \v 42 Narä nanä guliica rucuadiajglu xtidxä, luxh ṉaj caniäni xcuent rebejṉ ni tre' ree, te chalilajzreni luj baxhaḻlu narä. \p \v 43 Che gulujx guniini rediidxga, guredxa'ni räjpni: \p ―¡Larz! ¡Gudaa ree! \p \v 44 Dxejc birii beṉgutga neṉ biliää. Naliib reṉaani, reni'ni, niäuu te baii lojni. Dxejcti räjp Jesús lojreni: \p ―Coḻgusḻaani, coḻgusaan jiini. \s1 Bachaagreni diidx xho guiniaazreni Jesús \r (Mt. 26:1‑5; Mr. 14:1‑2; Lc. 22:1‑2) \p \v 45 Xcuent dzunrore huililajz rextidx Jesús xhidajl rexpejṉ Israel nani huinajl Marii, che bahuiireni xhi bejn Jesús. \v 46 Yu' reni huihuii loj rexpejṉ Israel ni laa farisee, bijreni diidx xhi bejn Jesús. \v 47 Dxejcti refariseega, näjza rebixhojz ni rnibee, bire'reni bidxagsa'reni lo Junt Suprem, räjpzareni: \p ―¿Xho jiennu? Niguiire cayujn xhidajl milagwr. \v 48 Palga guisaannuni si'c, guiralii bejṉ sililajz xtiidxni, sinajlrenini. Dxejcti jiääd rebeṉ roman ni rnibee, gudzucajreni xcäḻrnibeenu, sudzujlzareni lajdxnu. \p \v 49 Dxejc Caifás, bixhojzro ni riäjl gunibeeni lo rebixhojz ijzga, räjpni lojreni: \p ―La'tu xhetliidi najnditu. \v 50 Ditu gun xhigab laaca guet tejtis bejṉ xcuent guideb guejdx, didi nitloj guideb lajdxnu. \p \v 51 Niluxh Caifás dini ninii diidxre xcuentcani. Sa'csi ijzga rnibeeni lo rebixhojz, lagajc Dios badeed diidxga guniini. Ni'c gunixgaani guet Jesús xcuent nacióṉ xten rexpejṉ Israel. \v 52 Luxh xhet ganaxtis xcuent nacioṉga, näjza te guire' guiraa rexpejṉ Dios nani nare'ch loj guideb guedxliujre. \v 53 Ni'cni dxejliga bachaag rebejṉga diidx te don xho gunreni gugu'treni Jesús. \p \v 54 Ni'cni diru Jesús nisiaj nez loj rexpejṉ Israel. Biriini región Judea, huijni te lajt gajxh nez lo reyubijdz, lo te guejdx ni laa Efraín. Ro'c biannäjni rexpejṉpacni. \p \v 55 Guxii dxej cayäädx guidzujṉ lanij ni laa pascw ni rujn rexpejṉ Israel. Xhidalduxh rebeṉguejdx huij guedx Jerusalén te gusiareni lastooreni, te gac gunreni lanij xten pascw. \v 56 Cansajreni caguiilreni Jesús; che yu'zareni neṉ guidoro, canabdiidx lo sa'reni, räjpreni: \p ―¿Xhi najtu? ¿La siäädni lanijre o laa dini jiääd, ä? \p \v 57 Refarisee näjza rebixhojz ni rnibee loj rebixhojz, agunibeereni palga yu' chu najn caro yu' Jesús, chaye'tzni lojreni te guiniaazrenini. \c 12 \s1 Gudääb te gunaa se't ni' Jesús \r (Mt. 26:6‑13; Mr. 14:3‑9) \p \v 1 Che riäädx xho'p dxej gaḻ lanij pascw, huij Jesús guedx Betania cadro rbäjz Larz nani baspaṉsac Jesús loj rebeṉgut. \v 2 Ro'c bejnreni te xchej te gau Jesús. Mart bateed xchejga, näjza Larz sobganäj Jesús näjza rexpejṉpacni lo mex. \v 3 Dxejcti bidzuṉnäj Marii si'cti garol litr se't ni rlianexhduxh si'c nard. Sacduxh se'tga. Dxejcti gudääbni se'tga lo reni' Jesús, baspijdzni ni'ni con xquidxejcni. Guideb neṉ yu'ga gulanejxh se'tga. \v 4 Dxejcti räjp Judas Iscariot, xi'n Simón, ni najc te rexpejṉpac Jesús, lagajc ni abejn xhigab guto'ni Jesús, räjpni: \p \v 5 ―¿Xhicuent di se'tre nido' choṉ gayuu denar te nidis meelga loj rebeṉproob? (Choṉ gayuuga najc si'cti ni xca' te niguii paru gunni dzuun tzubiteb bäii.) \p \v 6 Guniini si'c, xhet sa'csi riadini reproob, per sa'csi laani najcni te gubaan, luxh laani ca'ni bols cadro ruchee meel, luxh rbääni meel lojga te rca'nini. \v 7 Ni'cni räjp Jesús lojni: \p ―Na'c gudxojnluni; subasäḻxgaanini, che gajd guidzujṉ dxej nani guiga'tzä. \v 8 Dxej-yääl yu' rebeṉproob lojtu, luxh narä dina chuä lojtu xchej. \s1 Laareni rlajzreni nugu'tzareni Larz \p \v 9 Dxejc che gucbee xhidajl xpejṉ Israel yu' Jesús rolijz Larz ni gubaṉsac lo rebeṉgut, bidzujṉreni, xhet xcuentis Jesús. Biäädreni te fiizareni loj Larz nani baspaṉsacni lo rebeṉgut. \v 10 Dxejcti rebixhojz ni rnibee bachaagzareni diidx te ju'tzareni Larz, \v 11 sa'csi xhidajl rexpejṉ Israel salilajzreni xtidx Jesús sa'csi bahuiireni gubaṉsac Larz. \s1 Biu' Jesús guedx Jerusalén \r (Mt. 21:1‑11; Mr. 11:1‑11; Lc. 19:28‑40) \p \v 12 Che bara yääl, rebejṉ xhidajl ni bidzujṉ lanij biejn diajgreni asiäddzujṉ Jesús guedx Jerusalén, \v 13 dxejcti batiu'reni ṉaa reyagzijn, biriireni neṉ guejdx, sachaglojrenini. Guredxa'reni, räjpreni lo Jesús: \p ―¡Coḻguiliä'p xpala'n Dios! ¡Chicbaa nani siääd xcuent Dad nani najc ṟeii lo rexpejṉ Israel! \p \v 14 Bidxäl Jesús te burbäz, gubijbnini, si'cni caj lo reguijtz: \q1 \v 15 Na'c guidxejbtu, bejṉ ni rbäjz neṉ guedx Sión. \q1 ¡Coḻhuii! Reii xtentu asiääd, bijbni dejtz te burbäz. \p \v 16 Di rexpejṉpacni niacbee recosga che gujcreni, niluxh che gubaṉsacni loj rebeṉgut, dxejc banaj lajzreni recos nani caj lo guijtz xcuentni, näjza guiraa recos ni bejn rebejṉ lo Jesús te guzojb rediidxga. \p \v 17 Rebeṉ xhidajl ni suganäjni che gurejdxni Larz te biriini neṉ baa che baspaṉsacnini lo rebeṉgut, bijzareni diidx xcuent guiraa ni bahuiireni. \v 18 Ni'cni biädchagloj rebeṉ xhidajlgani, sa'csi abiejn diajgreni laani bejnni milagwrre. \v 19 Ni'cni räjp refarisee lo sa'reni: \p ―Aruhuiitu xhet sajcdi jieṉnu. ¡Coḻhuii! Empac sanajl guideb guedxliujni. \s1 Riädtiil regriegw Jesús \p \v 20 Yu' gaii beṉgriegw nadxaag lo rebejṉ ni biädted lanij guedx Jerusalén. \v 21 Rebejṉre bidzujṉ loj Felipe nani siääd guedx Betsaida xten Galilee, gusloj gunabreni lojni, räjpreni: \p ―Dad, rlaaznu guihuiinu lo Jesús. \p \v 22 Biääd Felipe, räjpni loj Andrés, dxejcti guiro'preni huiye'tzreni lo Jesús. \v 23 Dxejcti räjp Jesús lojreni: \p ―Abidzujṉ oṟ ni chä'p xpala'n Xi'n Dios ni gujc Niguii. \v 24 Rniliä́pac lojtu, palga di te xob binij jiajb lo yuj, neṉ xhurc cadro cueni, te rianxtebni, guetni, dini guiliejn. Luxh palga guetni, siliejnni, rajcza te nisro lojni, rajc xhidajl xob binij. \v 25 Nani sanälajz xcäḻnabajṉni, sunijtnini, luxh nani rbälaz xcäḻnabajṉni lo guedxliujre, sica'ni yäḻnabajṉ par tejpas. \v 26 Palga yu' chu tej ni rlajz chu loä, sujiädnajlni xnezyuä, te cadro yu'ä, ro'cza cuääz ni ru' loä. Palga yu' chu gun xtzunä, siliä'pza Xtadä xpala'nni. \s1 Rnixgaa Jesús guetni \p \v 27 Räjpzani: \p ―N̲aj cayac-huin lastoä. ¿Xhichani'cza gäpä lo Xtadä? ¿La siniä: Dad, gucnäj narä te di tedä oṟ ni siääd? Ni te tedäpac oṟga biälä lo guedxliujre. \v 28 Xtadä, bejn si'cni riäjl gac te guiliä'p bejṉ xpala'nlu. \p Dxejcti xhaguibaali biejn te xse' te ni räjp: \p ―Agulä'pä xpala'nä, siliä'pä xpala'nä stehuält. \p \v 29 Ni'cni lo rebejṉ ni tre' ro'c, ni biejn diajgreni se'ga, yu' reni räjp: \p ―Lascanu gunii te guzii. \p Guyu'zareni räjp: \p ―Te xangl Dios ni gunii lojni. \p \v 30 Dxejc räjp Jesús lojreni: \p ―Et xcuentädi gunii xse' ni gunii, xcuenttis la'tu guniini. \v 31 N̲aj abiääd xcäḻguxhtis Dios lo guedxliuj. N̲aj sibicaj xcäḻrnibee nani rnibee lo guedxliujre. \v 32 N̲aj, che guiliäsreni narä jiaa lo guedxliuj, te gaḻä ro'c, sutie'ä guiraa bejṉ loä. \p \v 33 Rediidxre gunii Jesús te canixgaani xho guetni. \v 34 Räjp rebejṉ lojni: \p ―Nuure biejn diajgnu biḻreni lo leii, Crist ni jiääd sibajṉ par tejpas. ¿Xho mood rniilu, nanab chäs Xi'n Dios ni gujc Niguii jiaa lo guedxliuj? ¿Chuxhni'c najc Xi'n Dios ni gujc Niguii ni ruzä'tlu? \p \v 35 Dxejcti räjp Jesús lojreni: \p ―Stera'tsi yu' bianij lojtu. Coḻsaj laḻ ni rajptu bianijga, te di guiniaaz yäḻxcäjy la'tu, sa'csi ni rsiaj loj nacäjy, dini gan caro chääni. \v 36 Laḻ ni rajptu bianij, coḻchalilajz bianijga te gactu rexi'n bianij. \p Gunii Jesús rediidxga lojreni, dxejcti biunejzni ro'c, bicuatzlojni. \s1 Xhicuent di rexpejṉ Israel nililajz xtidx Jesús \p \v 37 Xhidajl remilagwr bejn Jesús nez loj rexpejṉ Israel, niluxh direni nililajz xtiidxni, gulälazreni nani baxhaḻ Dios lojreni. \v 38 Ni'cni guzojb diidx nani gunii Isaías, ni gunii xtidx Dios galoro, räjpni: \q1 Dad, ¿chuni'c huililajz xtiidxlu? \q1 ¿Chuloj baluiilu xcäḻrnibeduxhlu, ä? \m \v 39 Ni'cni di niajcdi nililajzreni, sa'csi guniiza Isaías, räjpni: \q1 \v 40 Abascäjyni lojreni, \q1 abennajdni lastooreni, \q1 te di rebalojreni fii, \q1 te di lastooreni gacbee, \q1 te di gusiejch lajzreni, \q1 te di gusiacäreni. \m \v 41 Rediidxre gunii Isaías, sa'csi bahuiini xcäḻrdimbicha' Jesús xhaguibaa, dxejc guniini xcuentni. \p \v 42 Dxejcti gaii rebejṉ ni rnibee huililajz xtiidxni che räjpni abaxhaḻ Diosni, niluxh bidxejbreni rebeṉ farisee, ni'c direni nicäjp ahuililajzreni, te di gurilaagwreni laareni, gudxojnreni jiu'reni neṉ guidoo. \v 43 Sa'csi rdxaglajzrureni guiliä'p rebejṉ xpala'nreni luxh guxiiru rlajzreni guiliä'p Dios xpala'nreni. \s1 Xtidx Jesús sigubee rebejṉ \p \v 44 Dxejcti gudidxa' Jesús: \p ―Nani chalilajz xtidxä, et ganaxdi ni caniä rililajzni, näjza xtidx Xtadä nani baxhaḻ narä rililajzni. \v 45 Nani ruhuii loä, ruhuiizani loj ni baxhaḻ narä. \v 46 Narä biäḻä si'c bajl lo guedxliujre, te guiraa renani chalilajz xtidxä, dirureni chu lo yäḻcäjy. \v 47 Nani riendiajg xtidxä, luxh dini gusoob rediidxga, dina gunä yäḻguxhtis lojni, sa'csi dina niälä te gunä yäḻguxhtis rebeṉguedxliuj, biäḻä te gusḻaä́ rebeṉ guedxliuj lo dojḻ. \v 48 Nani rbälaz narä, ni di gusoob xtidxä, yu' chu gun yäḻguxhtis xtojḻni; lagajc rediidx nani guniä gun yäḻguxhtis xtojḻreni che gaḻ lult dxej. \v 49 Sa'csi narä dina niädniä lagajc xcuentä, lagajc Dad ni baxhaḻ narä, lagajc laani gunibeeni xhini'c guiniä, xhini'c guluiä. \v 50 Luxh nancheä gunibeeni chu yäḻnabajṉ par tejpas. Ni'cni rediidx nani rniä, rniäreni si'cpacni gunii Xtadäni loä. \c 13 \s1 Jesús gudiibni ni' rexpejṉpacni \p \v 1 Che gajd gaḻ dxe lanij ni laa pascw, najn Jesús asiäddzuṉgajxh xoṟni, oṟ ni jiunejzni lo guedxliujre te chääni lo Xtadni. Luxh sa'csi agajc sanälajzni rexpejṉpacni nani yu' lo guedxliujre, sinälajzzanireni par tejpas. \p \v 2 Ni'cni laḻ ni cayauxchejreni biu' beṉdxab neṉ lastoo Judas Iscariote, xi'n Simón, te guto'ni Jesús. \v 3 Sa'csi agucbee Jesús abateed Xtadni guira'ti ladzṉaani, gucbeezani loj Dios biriini, lo Dios guibi'zani, \v 4 ni'c huisu Jesús lo xchejga, gulääni xhablojiaani, gudojbni te tuäii, batejbnini xque'ni. \v 5 Dxejcti cua'ni nis neṉ te chaa, guslojni gudiibni ni' rexpejṉpacni, baspijdzni ni'reni con tuäiiga. \v 6 Che bidzujṉni loj Simón Pedr, räjp Pedr lojni: \p ―Dad, ¿xhixh luj siguiiblu ni'ä? \p \v 7 Dxejc räjp Jesús lojni: \p ―Nani cayunä dilu gacbeeni ṉaj, guixee-huijdx sacbeeluni. \p \v 8 Räjp Pedr lojni: \p ―¡Dipaclu quiib ni'ä! \p Räjp Jesús lojni: \p ―Palga dina quibä ni'lu, digacdiru gaclu xpeṉä. \p \v 9 Räjp Pedr lojni: \p ―Dad, na'c quiiblu ni'ätis näjza ṉaä näjza yecä gudiib. \p \v 10 Räjp Jesús lojni: \p ―Nani agojz di guiquiin gazsacni; ni'tisni guidiib, sa'csi naya guidebni; nayazatu, per xhet guiraaditu naya. \p \v 11 Sa'csi anajnni chu guto'ni, ni'cni guniini: “Xhet guiraaditu naya.” \p \v 12 Ni'cni che gulujx gudiibni ni' rexpejṉni, gotsacni xhajbni, guresacni lo mex, räjpni: \p ―¿La najntu xhini'c benä lojtu, ä? \v 13 La'tu rniitu narä, Mastr näjza Dad. Luxh laaca rniitu sa'csi nacäni. \v 14 Mbaj, palga narä ni nacä Dad, nacäza Mastr, gudibä ni'tu, la'tu sigajcza riäjl quiibtu ni' resa'tu. \v 15 Sa'csi abaluiä lojtu xho gacni, te chanuu guntu sigajc ni benä lojtu. \v 16 Rniliä, rniliä́pac lojtu, di te mos gac beṉroru lo xlam̲ni; diza te ni rij xmandaad bejṉ gac beṉroru loj nani baxhaḻni. \v 17 Palga najntu recosre, chicbaazatu palga si'c guntu. \p \v 18 ’Dina guiniä diidxre lo guiraatu. Numbeä reni aguleä, niluxh nanab soob xtidx Dios ni caj lo rexquijtzni. Scree najc rediidxga: “Nani rajw xcuxtilä, ni'c agubiréni, agulälazni narä.” \v 19 Ni'cni agunixgaäni, che gajdni gac, te che gacni chalilajztu nacä chu rniä nacä. \v 20 Rniliä, rniliä́pac lojtu, nani riu xtidx nani ruxhaḻä, riuzani xtidxä; luxh nani riu xtidxä, riuzani xtidx nani baxhaḻ narä. \s1 Räjp Jesús chuni'c guto'ni \r (Mt. 26:20‑25; Mr. 14:17‑21; Lc. 22:21‑23) \p \v 21 Che gulujx gunii Jesús rediidxre, guc-huinduxh lastooni, dxejc guniliini: \p ―Rniliä, rniliä́pac lojtu, tejtu suto' narä. \p \v 22 Dxejc gusloj cadxeloj rexpejṉni lo sa'reni, di jien chuchani'c cagusä'tni. \v 23 Tej rexpejṉni nani sanälajzruni sobga' cuä'ni. \v 24 Dxejcti bejn Simón Pedr seen lojni te guiniabdiidxni loj Jesús chu xcuent caniini. \v 25 Dxejc nani sobga' cuä'ni, gubigruni loj Jesús, gunabdiidxni lojni, räjpni: \p ―Dad, ¿chuni'c rusä'tlu? \p \v 26 Dxejcti räjp Jesús lojni: \p ―Guhuadxä te la' yätxtiil. Loj nani gudedäni, ni'c najcni. \p Dxejcti bahuajdxni tla' yätxtiil, badeednini loj Judas Iscariote, xi'n Simón. \p \v 27 Che gulujx gudajw Judas yätxtiilga, biu' beṉdxab lastooni. Dxejcti räjp Jesús lojni: \p ―Ni rlajzlu gunlu, bejngani. \p \v 28 Nicla tej reni sobga' lo mex direni niacbee xhicuent räjpni lojni si'c. \v 29 Sa'csi Judas ca' bols meel, gaiireni bejn xhigab pet guniini si'c sa'csi yu' xhi chasiini par lanij, o pet yu' xhi gudeedni loj rebeṉ ni xhet rajpdi. \v 30 Che gudajw Judas yätxtiilga, birigajcni, luxh abiu' guxhijṉ. \s1 Didxcoob ni gunibee Jesús \p \v 31 Dxejcti che abirii Judas lojreni, räjp Jesús lojreni: \p ―N̲aj sieṉloj xcäḻrnibee Xi'n Dios ni gujc Niguii, luxh lojni sieṉloj xcäḻrnibee Dios. \v 32 Palga suluiloj Xi'n Dios ni gujc Niguii xcäḻrnibee Dios, dxejc suluilojza Dios xcäḻrnibee Xi'n Dios ni gujc Niguii, luxh siojb gunnini. \v 33 Rexi'nä nani sanälazä, diru gac xchej chunää́ la'tu. La'tu siguiiltu narä, per si'cni räpä lo rexpejṉ Israel si'cza rniä lojtu ṉaj: Di gacdi jiäädtu cadro cha'a. \v 34 Te didxcoob rnibeä guntu: Coḻchanälajz sa'tu. Sigajc ni sanälazä la'tu, sigajcza coḻchanälajz sa'tu. \v 35 Palga rinälajz sa'tu, si'c sacbee guiraa beṉguedxliuj najcpactu rexpeṉä. \s1 Xhini'c gun Pedr loj Jesús \r (Mt. 26:31‑35; Mr. 14:27‑31; Lc. 22:31‑34) \p \v 36 Dxejcti räjp Simón Pedr loj Jesús: \p ―Dad, ¿caro chäälu? \p Räjp Jesús lojni: \p ―Cadro cha'ä digacdi jiädnajllu narä ṉaj; niluxh sidzujṉ dxej jiäädlu ro'c. \p \v 37 Räjp Pedr lojni: \p ―Dad, ¿xhicuent digacdi jiäḻä ṉaj? Palga rquiin guetä xcuentlu, suguetä. \p \v 38 Räjp Jesús lojni: \p ―¿La guliilu guetlu xcuentä, ä? Rniliä́pac lojlu, nicla gajd guidgaii cuedxa' choṉ huält, säjblu dilu gumbee najrä. \c 14 \s1 Jesús najc nezyuj lo Dad \p \v 1 Dxejcti räjp Jesucrist lojreni: \p ―Na'c chutu yärsia'. Rililajztu xtidx Dios, coḻchalilajzza xtidxä. \v 2 Yu' xhidalduxh yu' cadro rbäjz Xtadä. Palga xhet si'cdi najcni, dizana niniä lojtu si'c. Sia'ä chasucheä reyu' par la'tu. \v 3 Luxh palga chasucheä cadro cuääztu, che guluxäni, sibisacä, te chanää́tu ro'c, te cadro yu'ä, ro'cza chutu. \v 4 La'tu anajntu caro cha'ä, anajnzatu nezyuj ni chäätu. \p \v 5 Dxejcti räjp Tomás loj Jesús: \p ―Dad, dinu guidon caro chäälu, ¿xho guidonnu nezyujga, ä? \p \v 6 Räjp Jesús lojni: \p ―Narä nacä nezyuj. Narä nacä didxliipac, nacäza yäḻnabajṉ. Por narätis sajc chää bejṉ cadro rbäjz Xtadä. \v 7 Palga la'tu niembeetu chuni'c nacä, niembeezatu Xtadä. Luxh ṉajli abiembeepactuni sa'csi acahuiitu lojni. \p \v 8 Räjp Felipe loj Jesús: \p ―Dad, basaan guihuiinu loj Xtadlu; ni'ctis rlaaznu. \p \v 9 Dxejcti räjp Jesús lojni: \p ―Felipe, ¿la gajdlu gumbee narä, luxh lacti xchej yu'ä lojtu, ä? Nani ruhuii loä, abahuiini lo Xtadä. ¿Xhicuent rniablu fiilu lo Xtadä, ä? \v 10 ¿La dilu chalilajz najrä yunää́ Xtadä, luxh Xtadä yunäjzani narä, ä? Rediidx nani rniä dina guiniäni lagajc xcuentä, sa'csi Xtadä ni yunäj narä laani rujn lagajc rextzuunni. \v 11 Coḻchalilajz xtidxä, che rniä narä yunää́ Xtadä, luxh Xtadä yunäj narä. O palga ditu chalilajzni sa'csi najcni xtidxä, coḻchalilajzni sa'csi abahuiitu rextzuun ni runä. \v 12 Rniliä́pac lojtu, nani chalilajz xtidxä, sajc gunni redzuun nani runä, luxh sujnni dzunroru sa'csi sia'a cadro yu' Xtadä. \v 13 Luxh guiraa ni guiniablu lo Xtadä xcuentä, narä sunäni, te guluiloä xcäḻrnibee Xtadä. \v 14 Narä sunä xhitis ni guiniabtu por laä. \s1 Ria'n diidx guxhaḻ Jesús Sprit Dxan \p \v 15 Räjpzani: \p ―Palga sanälajztu narä, susoobtu xtidxä. \v 16 Dxejc siniabä lo Xtadä, te guniidxni stee nani gacnäjtu te chunäjni la'tu par tejpas. \v 17 Nalajznu, Xprit Dxan xten Dios, ni rnilii. Di gacdi xca' rebeṉ guedxliujni, sa'csi direni fii lojni, niclaza gumbeerenini. Niluxh la'tu numbeetuni sa'csi yunäjni la'tu, yu'ni neṉ lastootu. \v 18 Dina gusanbisiäbä la'tu; sibisacä jiädhuiä la'tu. \v 19 Diru gac xchej, dxejc diru rebeṉ guedxliuj fii loä, niluxh la'tu suhuiitu loä. Sa'csi nabaṉä, la'tu nabajṉzatu. \v 20 Neṉ redxejga, dxejc sacbeetu yunää́ Xtadä, la'tu yunäjtu narä, luxh narä yunää́za la'tu. \v 21 Nani numbee Xtadä, nani rusoobza xtidxä, ni'c ruluiini sanälajzpacni narä. Luxh Xtadä sinälajzza nani sanälajz narä, näjza narä chanälazä bejṉga, luxh suluiloä lagajc narä lojreni. \p \v 22 Dxejcti räjp Judas (xhet Iscariótedi) lojni: \p ―Dad, ¿xhini'c gunlu te guluilojlu lojtisnu, xhet näjdi loj rebeṉ guedxluijdi, ä? \p \v 23 Dxejcti räjp Jesús lojni: \p ―Nani sanälajz narä, ni'c riu xtidxä. Ni'c chanälajz Xtadä, dxejc jiopläznää́nuni guiro'pnu Xtadä. \v 24 Nani di chanälajz narä, dini jiu xtidxä. Luxh rediidx nani biejn diajgtu, et xtidxädini; xtidx Xtadäni ni baxhaḻ narä. \p \v 25 ’Caniä guiraa rediidxre lojtu laḻni yu'ä lojtu, \v 26 per Sprit Dxan xten Dios nani jiädyacnäjtu, nani guxhaḻ Xtadä xcuentä, laani suluiini lojtu guira'ti, näjza susnajni lajztu guiraa rediidx nani aguniä lojtu. \v 27 Yäḻrbecdxilajz rusa'nä lojtu, xcäḻrbecdxilazä runidxä lojtu, et si'cdini runiidx guedxliujdi najc nani runidxä lojtu. Na'c chutu yärsia', na'cza guidxejbtu. \v 28 Abiejn diajgtu ni guniä lojtu: Sia'ä luxh siälsacä lojtu. Paru ninälajzpactu narä, sibalajztu xcuentä che guniä sia'ä lo Xtadä, sa'csi Xtadä najc beṉroru loä. \v 29 Scree agunixgaäni lojtu, te che soobni, dxejcru chalilajztu xtidxä. \p \v 30 ’Diruna guiniduxhä lojtu, sa'csi asiääd nani rnibee loj guedxliujre, luxh digacdi guinibeeni narä; \v 31 riäjḻ gac recosre te gacbee rebeṉ guedxliuj sanälazä Xtadä, rusobäza xtidx Xtadä, runä nani gunibeeni. Coḻchastie, coḻcho' jiunejznu ree. \c 15 \s1 Jesús najc si'c te yaguub \p \v 1 Räpzani: \p ―Narä nacä si'c te yaguub. Xtadä najc si'c nani rusuj yajgga. \v 2 Rebejṉ najc si'c reṉaa yajgga. Guiraa reṉaa yajgga nani xhet cajdi lojni rutiuugnini. Luxh guiraa reṉaa yajgga ni caj ninejxh lojni, rusianini te xcajru ninejxh lojreni. \v 3 La'tu anajctu beṉnaya xcuent rediidx nani aguniä lojtu. \v 4 Coḻguibaṉnäj narä, sigajc ni nabaṉnää́ la'tu. Digacdi xcaj ninejxh lo te ṉaa yajg palga agurujgni lo yaguub. Sigajcza la'tu, palga guibicajtu loä, di gacdi guntu xtzunä. \p \v 5 ’Narä nacä si'c yaguub. La'tu najctu si'c reṉaa yajgga. Nani riannäj narä, naräza riannää́ni, ni'c sajc runduxhni xtzunä, sa'csi che guibicajni loä, xhet sajcdi gunni. \v 6 Nani di chupac loä, sibicajni si'c reṉaa yajg nani rdin sa'csi xhetru rcajdi lojni, dxejcti rbijdzni, rusäḻ bejṉreni lo däj te checni. \p \v 7 ’Palga chupactu loä, palgaza chupac xtidxä lastootu, coḻnab nani rlajztistu, luxh narä sunidxäpacni. \v 8 Che gunpactu xtzun Dios, dxejc fii bejṉ najcpactu xpeṉä, siliä'p bejṉ xpala'n Xtadä, Dios. \v 9 Si'cpacni sanälajz Xtadä narä, sigajcza sanälazä la'tu. Coḻchanuu lo xcäḻrinälazä. \v 10 Palga jiutu rextidxä, sinuutu lo xcäḻrinälazä, sigajc ni abasobä xtidx Xtadä, luxh rinuä lo xcäḻrinälajz Xtadä. \p \v 11 ’Rniä rediidxre lojtu te guibalaznäjtu narä, te si'c guibalazduxhpactu. \v 12 Dee najc diidx ni rnibeä guntu: coḻchanälajz sa'tu si'cni sanälazätu. \v 13 Xheti te yäḻsanälajz ni guroobru lo yäḻsanälajzre, gudeed te bejṉ xcäḻnabajṉni, guetni lacuaa resa'ni. \v 14 La'tu najctu resa'ä palga gusoobtu diidx nani guinibeä guntu. \v 15 Diruna cuälaä “mos” la'tu, sa'csi di remos gan xhi rujn xlam̲reni. Luxh narä agulälaä la'tu “rexamigwä”, sa'csi guira'ti rediidx ni biejn diagä lo Xtadä aguniäza rediidxga lojtu. \v 16 Et la'ditu gule narä, narä guleä la'tu. Guleä la'tu te guntu xtzun Xtadä, te na'cza nitloj dzuunga. Te guira'tiza nani guiniabtu lo Xtadä por laä, ni'cza guniidxni lojtu. \v 17 Dee rnibeä guntu: coḻchanälajz sa'tu. \s1 Rbälaz rebejṉ guedxliuj Jesús näjza rexpejṉni \p \v 18 ’Palga cuälaz rebeṉ guedxliuj la'tu, anajntu agulälazxgaareni narä. \v 19 Paru najctu beṉ guedxliujre, sinälajzreni la'tu. Per ditu gac beṉ guedxliuj, sa'csi narä guleä la'tu te jiutu xtidx Xtadä, ni'cni rbälaz rebeṉ guedxliuj la'tu. \v 20 Coḻsnaj lajztu diidx nani guniä lojtu, 'di te mos gac beṉroru lo xlam̲ni'. Palga basacsíreni narä, susacsízareni la'tu. Palga rusoobreni xtidxä, susoobzareni xtiidxtu. \v 21 Guiraa recosre sunnäjreni la'tu xcentä sa'csi direni gumbee nani baxhaḻ narä. \p \v 22 ’Paru dina niädniä lojreni direni niujn dojḻ xten xcäḻrdxechlajzreni loä, per ṉaj di gacdi guiniireni direni gacbee yu' xtojḻreni. \v 23 Nani rbälaz narä, rbälazzani Xtadä. \v 24 Palga dina niunä nez lojreni remilagwrro, sa' nani rutru rajcdi rujn, direni niajp dojḻga; sa'csi abahuiireni redzuunga, ni'c agulälazreni narä, näjza Xtadä. \v 25 Bejnreni si'c te guzojb diidx nani cuaj lo guijtz agujc xchero: “Gulälazreni narä, luxh xhetlidi benä.” \p \v 26 ’Che jiääd nani gacnäj la'tu, laani sinii xcuentä, chu nacä. Laani najc Sprit ni yu' lo Xtadä, siniini didxlii. Narä suxhaḻäni lojtu; lo Xtadä guiriini jiäädni lojtu. \v 27 Näjza la'tu siniitu diidx xcuentä, chu nacä, sa'csi guyu'tu loä cheni gusloäli cagusule'ä diidxga. \c 16 \p \v 1 ’Rediidxre rnixgaä lojtu, te didi yu' xhi gun jiajbtu te gunijttu lo xtidxä. \v 2 Sidzujṉ dxej sibääreni la'tu dirureni gusaan jiu'tu neṉ guidoro. Sidzujṉ oṟ chutis ju't tejtu, suchaloni cayacnäjni Dios. \v 3 Guiraa recosre sujnreni sa'csi direni gumbeepac Xtadä, niclaza narä. \v 4 Agunixgaä rediidxre lojtu, te che guidzujṉ oṟga sinaj lajztu xcuent rediidx ni guniä lojtu. \s1 Redzuun ni rujn Sprit Dxan xten Dios \p ’Dina niniä rediidxre lojtu che gusloä cagusule'ä diidx, sa'csi suganää́ la'tu. \v 5 N̲aj agojl guibi'ä loj nani baxhaḻ narä, luxh nicla tejtu di guiniabdiidx: “¿Caro chäälu?” \v 6 Dxejc sa'csi aguniä recosre lojtu, ni'c cayac-huin lastootu. \v 7 Luxh rniliä́pac lojtu, hueenru par la'tu cha'ä. Palga dina cha'ä, di gacdi jiääd lojtu nani racnäj. Niluxh palga cha'ä, suxhaḻäni lojtu. \v 8 Luxh laani, che jiäädni lo guedxliujre, susanijni xcäriejn rebejṉ te gacbeereni xcuent dojḻ, näjza xcuent xcäḻnabaṉnaya Dios, näjza xcuent yäḻguxhtis xten Dios. \v 9 Guluiizani xcuent dojḻ lojreni sa'csi direni chalilajz xtidxä. \v 10 Guluiini xcäḻnabaṉnaya Dios lojreni sa'csi sibisacä lo Xtadä, luxh dirutu fii loä. \v 11 Guluiini xcuent yäḻguxhtis xten Dios lojreni sa'csi abejn Dios yäḻguxhtis loj beṉdxab nani rnibee lo guedxliujre. \p \v 12 ’Yu' xhidajlru diidx rlazä guiniä lojtu, niluxh digacdi gacbeetureni ṉaj. \v 13 Che jiääd Sprit xten didxlii xten Dios, laani susanijni xcäriejntu te gacbeetu guiraa redidxgulii, sa'csi dini guinii diidx xcuentcani, siniitisni ganax rediidx nani gudeed Dios lojni te guiniini. Siniizani xcuent recos nani churu gac. \v 14 Laani siliä'pni xpala'nä sa'csi sica'ni xhixtenä, suluiinini lojtu. \v 15 Guiraa ni rajp Xtadä najc xtenä, ni'cni rniä suluiini xhixtenä lojtu. \s1 Xcäḻrac-huin lajztu sibixloj ni yäḻrbalajz \p \v 16 ’Sbale'si dxej, dxejc dirutu fii loä; dxejctiru sgaii dxej suhuisactu loä sa'csi narä sia'a lo Xtadä. \p \v 17 Dxejcti räjp rexpejṉpacni lo sa'reni: \p ―¿Xhini'c caniini loonu? Sbale'si dxej, dxejc dirutu fii loä, dxejctiru sgaii dxej suhuisactu loä, näjza: sa'csi sia'a lo Xtadä. \v 18 Ni'cni cayäjpreni lo sa'reni: ¿Xhi dee rniini, “sbale'si dxej”? Dinu gacbee xhini'c caniini. \p \v 19 Gucbee Jesús xhini'c rlajzreni guiniabdiidxreni lojni, dxejcti räjpni lojreni: \p ―Canabdiidx lo sa'tu xhi säloj nani guniä che guniä, sbale'si dxej, dxejc dirutu fii loä; dxejcru sbale'si dxej, suhuisactu loä. \v 20 Rniliä́pac lojtu, la'tu soontu, niluxh rebeṉ guedxliujre sibalazduxhreni. Sac-huinduxh lastootu niluxh yäḻrac-huinre sibixhlojni yäḻrbalajz. \v 21 Te gunaa che gaal xi'nni, rdejdni trabajw, dxejcti che aguyu' xi'nni, riäḻ lajzni gudejdni trabajw, dxejc arbaa lajzni gojl xi'nni te niguii lo guedxliujre. \v 22 Ni'cni, sigajcza rac-huin lastootu ṉaj, dxejcti che jiädhuisacätu, dxejc sii sibalajztu neṉ lastootu, luxh rut gacdi gudzucajdi yäḻrbalajzga. \p \v 23 ’Neṉ redxejga xhetiru xhi yäḻguiniabdiidxdi guntu loä. Rniliä́pac lojtu, nani guiniabtu lo xtadä xcuentä, laani suniidxnini lojtu. \v 24 N̲aj xhet canabditu xcuentä. Coḻnabni, te xca'tuni, te guibalajztu. \s1 Jesús, nani abejn gaan lo guedxliujre \p \v 25 ’Aguniä guiraloj lojtu con cuent ni ruluii, niluxh sidzujṉ dxej che diruna guiniä cuent ni ruluii lojtu. Siniä didxguyasi lojtu xcuent Xtadä. \v 26 Neṉ redxejga guiniabtu por laä. Luxh dizana guiniä siniabä narä loj Xtadä par la'tu, \v 27 sa'csi lagajcza Xtadä sanälajzni la'tu, sa'csi la'tu sanälajztu narä, luxh ahuililajzzatu loj Dios biriä biälä lo guedxliuj. \v 28 Biriä lo Xtadä xhaguibaa, biäḻä lo guedxliujre, siunezäza lo guedxliujre, sibisacä lo Xtadä xhaguibaa. \p \v 29 Räjp rexpejṉpacni lojni: \p ―N̲aj sii caniilu guyasi, dini gac si'c redidx-xhiga'tz xten cuent ni ruluii. \v 30 N̲aj sii gucbeenu racbeelu guira'ti rexhicos, xhetru nanabdi guiniabdiidxrunu lojlu; ni'cni ahuililajznu biriilu lo Dios ni yu' xhaguibaa. \p \v 31 Räjp Jesús lojreni: \p ―¿La rililajzpactu ṉaj, ä? \v 32 Asiäddzuṉgajxh teb oṟ luxh ala bidzujṉ oṟga, che guire'chtu, cade tejtu xnez-xnejztu, te gusanxtebtu narä, luxh dina jianxtebä sa'csi Xtadä suganäj narä. \v 33 Aguniä rediidxre lojtu te cuedxi lastootu lo guedxliujre xcuentä. Lo guedxliujre sidejdpactu trabajw, coḻgusutijp lastootu sa'csi narä abenä gaan loj guedxliujre. \c 17 \s1 Gunab Jesús lo Dios xcuent rexpejṉpacni \p \v 1 Che gulujx guniini loj rexpejṉpacni rediidxga, guläsni lojni xhaguibaa, räjpni lo Dios: \p ―Xtadä, abidzujṉ oṟ; gulä'p xpala'n xi'nlu te guiliä'pza xi'nlu xpala'nlu, \v 2 sigajc ni badeedlu lojni yäḻrnibee loj guiraa rebeṉ guedxliuj, te gac gudeedni yälnabajṉ par tejpas lo guiraa renani badeedlu lojni. \v 3 Redee rajp yäḻnabajṉ par tejpas; numbeereni luj ni najc tejtis GuebDios, näjza narä Jesucrist nani baxhaḻlu lo guedxliujre. \p \v 4 ’Narä gulä'pä xpala'nlu lo guedxliujre, abaluxä dzuun nani baniidxlu gunä ree. \v 5 N̲aj Xtadä, gulä'p xpala'nä con luj, con bala'n, con yäḻrdimbicha' ni gopä galooli che gajdli guirixtiej guedxliuj. \p \v 6 ’Loj rebejṉ nani baniidxlu loä, ni gulelu lo rebeṉ guedxliujre, loj reni'c abasule'ä, abaluiä chu najclu. Xtenpaclu najcreni, baniidxlureni loä, luxh rapdzu'tzreni xtiidxlu. \v 7 N̲aj agucbeereni guiraa rediidx ni guniä lojreni lojpaclu siäädni. \v 8 Sa'csi rediidx nani baniidxlu loä, aguniä rediidxga lojreni, luxh ahuililajzreni rediidxga, agucbeepacreni lojlu biriä, ahuililajzreni lujpac baxhaḻ narä. \p \v 9 ’Narä rniabä xcuentreni, dina guiniabä xcuent rebeṉ guedxliujre, ganaxtis xcuent renani abaniidxlu loä, sa'csi laareni najcreni xpejṉlu. \v 10 Guiralii ni najc xtenä, najczani xtenlu. Guira'tiza ni najc xtenlu najczani xtenä. Agulä'pzareni xpala'nä. \p \v 11 ’Narä diruna jia'nä lo guedxliujre, laareni sia'nrureni lo guedxliujre. Luxh narä siäḻä lojlu. Xtadä ni najc Dxanro, gucnäj renani baniidxlu loä con xtiidxlu, nani baniidxlu loä te gunreni tejsi xhigab sigajcni riennu nurnu tejsi xhigab. \v 12 Che guyunää́reni lo guedxliujre, gucnää́ con xtiidxlu guiraa renani baniidxlu loä, luxh nicla tejreni di ninitloj, xtebtis nani gunijt te gusojb ni caj lo xtidx Dios. \p \v 13 ’Luxh ṉaj sibisacä lojlu. Caniä rediidxre laḻ ni yu'ä lo guedxliujre, sa'csi rlazä guibaa lajzreni si'c ni rbaa lazä. \v 14 Abasule'ä xtiidxlu lojreni, luxh rebejṉ guedxliuj rdxe'chreni lojreni sa'csi direni gac bejṉ guedxliujre sigajc ni dizana gacä bejṉ guedxliujre. \v 15 Dina guiniabä cuäälureni lo guedxliujre, rniabä gudzucajlureni loj beṉdxab. \v 16 Direni gac bejṉ guedxliuj, sigajc ni dizana gacä narä bejṉ guedxliuj. \v 17 Basyareni con xtiidxlu, sa'csi xtiidxlu najc didxguliipac. \v 18 Sigajc ni baxhaḻlu narä lo guedxliujre, sigajcza ruxhaḻäreni te chääreni guideb guedxliuj. \v 19 Xcuentreni rudedä lagajc narä, te näj laareni gacnayareni con xtidxguliipaclu. \v 20 Dina guiniabä xcuent laatisreni, rniabäza xcuent guiraa renani churu chalilajz xtidxä ni gusule'reni. \v 21 Rlazä gun guiraareni tejsi xhigab, sigajc ni rujnlu, Xtadä, si'c runäza; te sigajc ni yu'äza con luj, sigajcza chureni con nuurnu, te gacbee rebeṉ guedxliuj luj baxhaḻlu narä. \v 22 Yäḻrnibee ni baniidxlu loä, lagajc yäḻrnibeega badedä lojreni te gunreni tejsi xhigab, si'cni riennu tejsi xhigab. \v 23 Narä cayunnää́reni dzuun, luj cayunnäjlu narä dzuun, te jiennu tejsi dzuun, te gacbee rebejṉ guedxliuj luj baxhaḻlu narä, luxh sanälajzlureni si'cni sanälajzzalu narä. \p \v 24 ’Xtadä, guiraa renani baniidxlu loä, rlazäza chureni cadro chuä xhaguibaa, te fiireni xcäḻrnibeä nani baniidxlu, sa'csi huinälajzlu narä galooli che gajdli guirixtiej guedxliujre. \v 25 Xtadä ni rujn cossa'ctis, di rebejṉ guedxliuj gumbeelu, luxh narä numbeälu, luxh redee agucbeezareni luj baxhaḻlu narä. \v 26 Aräpä lojreni chu najclu; säpäzaru lojreni te chu yäḻsanälajz sa' ni rajplu par narä neṉ lastooreni, te cuäzäza neṉ lastooreni. \c 18 \s1 Xho gunaazreni Jesús \r (Mt. 26:47‑56; Mr. 14:43‑50; Lc. 22:47‑53) \p \v 1 Che gulujx gunii Jesús rediidxga, huinäni rexpejṉpacni dejtz gueu Cedrón. Ro'c yu' xhiroob yuj cadro sojb guiraloj reyajg. Ro'c biu' Jesús näjza rexpejṉpacni. \v 2 Anajn Judas, nani guto' Jesús, caro rij Jesús con rexpejṉpacni sa'csi si'csi-si'c rdxaag sa'reni ro'c. \v 3 Dxejcti Judas, che biääd lojni te cuaa soldad roman, näj rebixhojz ni rnibee, näjza refarisee, huinätinireni ro'c, ca'reni balguejd näjza lintern, näjza spaad näjza lans. \v 4 Ni'cni Jesús, sa'csi ananxgaani xhini'c sacni, gubigni lojreni, räjpni lojreni: \p ―¿Chu rguiiltu? \p \v 5 Räjpreni lojni: \p ―Jesús nani siääd guedx Nazare't. \p Räjp Jesús lojreni: \p ―Laa naräni. \p Näjza Judas ni bato'ni suganäjnireni. \v 6 Che gunii Jesús lojreni: “Laa naräni”, biäxhanreni, biajbreni lo yuj. \v 7 Dxejcti gunabdidxsac Jesús lojreni: \p ―¿Chu rguiiltu? \p Dxejc räjpzareni stehuält: \p ―Jesús nani siääd guedx Nazare't. \p \v 8 Räjp Jesús lojreni: \p ―Aguniä lojtu, laa naräni. Palga narä rguiiltu, coḻgusaan jii redee. \p \v 9 Guniini rediidxga te gusojb rediidx nani guniini che räjpni: “Loj guiraa ni baniidxlu, nicla tejni di ninijt.” \v 10 Dxejcti Simón Pedr, sa'csi ca'ni te spaad, guläänini, batiuugni diag ladbee xten xmos bixhojzroga. Laj mosga najc Malco. \v 11 Dxejcti räjp Jesús lo Pedr: \p ―Guluchee spaad xtenlu neṉ xpaguinni. ¿La dina tedä trabajwduxh nani agunibee Xtadä tedä, ä? \s1 Jesús nez loj bixhojzro \r (Mt. 26:57‑58; Mr. 14:53‑54; Lc. 22:54) \p \v 12 Dxejcti resoldaadga näjza comandant, näjza reguxhtis ni rnibee rexpejṉ Israel, guṉaazreni Jesús baliibrenini. \v 13 Dxejcti ganid huinärenini lo Anás, sa'csi najcni xtadsueegr Caifás, luxh ijzga biäjl najc Caifás bixhojzro ni rnibee lo rebixhojz. \v 14 Caifás najc nani balijdx rexpejṉ Israel nanab guet te niguii xcuent rebeṉguejdxga. \s1 Cadro gunii Pedr dini gumbee Jesús \r (Mt. 26:69‑70; Mr. 14:66‑68; Lc. 22:55‑57) \p \v 15 Simón Pedr näjza stee xpejṉpacni huinajl dejtz Jesús. Luxh numbee bixhojzro bejṉga, biunäjzani Jesús lo xle' bixhojzro. \v 16 Bia'nti Pedr rolä'ga. Dxejc birii xpejṉpac Jesús nani numbee bixhojzroga, guniini lo nani cayajp rolä'ga, te biu' Pedr nez lo le'ga. \v 17 Dxejcti räjp mos gunaa ni rcanäj rolä', räjpni lo Pedr: \p ―¿La et näjdi luj najclu te xpejṉpac Jesús, ä? \p Räjp Pedr loj gunaaga: \p ―¡Xho gacäni! \p \v 18 Dxejcti sa'csi cayacnalduxh, caguse'creni boo te cagucha'lajzreni. Näjza Pedr suganäjreni, cagucha'lajzni ro guibooga. \s1 Bixhojzro cayujn yäḻgunabdiidx lo Jesús \r (Mt. 26:59‑66; Mr. 14:55‑64; Lc. 22:66‑71) \p \v 19 Dxejcti gusloj cayujn bixhojzro yäḻgunabdiidx loj Jesús xcuent chuni'c najc rexpejṉpacni näjza xcuent xhini'c ruluiini. \p \v 20 Dxejcti räjp Jesús lojni: \p ―Narä xhet xhiga'tzdi guniä rextidxä, guniäni lo guiraa rebejṉ guedxliuj. Basule'ä diidx neṉ rexquidobäztu näjza neṉ guidoro cadro re' guiraa rexpejṉ Israel, nicla tej diidx dina ninixhiga'tzädi. \v 21 ¿Xhicuent cayujnlu yäḻgunabdiidxga loä? Gunabdiidx loj renani biejn diajg xhini'c guniä lojreni. Laareni najnreni xhini'c guniä. \p \v 22 Che gulujx gunii Jesús rediidxre, te rexpejṉ bixhojzroga huääz loj Jesús, räjpni lojni: \p ―¿La si'c rudzu' bejṉ diidx loj bixhojzro, ä? \p \v 23 Dxejcti räjp Jesús lojni: \p ―Palga xhet laadi guniä, baluii narä xhi diidxga najc xhet laadi, niluxh palga laaca najc ni guniä, ¿xhicuent huääzlu loä? \p \v 24 Dxejcti guideb naliibni baxhaḻ Anásni lo bixhojzro lo ni laa Caifás. \s1 Gunisac Pedr dini gumbee Jesús \r (Mt. 26:71‑75; Mr. 14:69‑72; Lc. 22:58‑62) \p \v 25 Sugasijc Pedr ro' guiboo, cagucha'lajzni, che räjpreni lojni: \p ―¿La et näjdi luj najclu te xpejṉpac niguiiga, ä? \p Badzu'ni diidxga räjpni: \p ―¡Xho gacäni! \p \v 26 Dxejcti te xmos bixhojzroga, sa'csi sa'ni najc mos ni batiu' Pedr diajgni, räjpni lojni: \p ―¿La et lujdi ni bahuiä neṉ huert con laani, ä? \p \v 27 Dxejcti räjp Pedr stehuält: \p ―Nicla gumbeäni. \p Cuantis guniini si'c, guredxagajc te guidgaii. \s1 Jesús nez loj Pila't \r (Mt. 27:1‑2, 11‑14; Mr. 15:1‑5; Lc. 23:1‑5) \p \v 28 Dxejc birinäjreni Jesús rolijz Caifás, huinärenini rolijz gubernadoor cadro laaza Pretorio, niluxh direni niu' ro'c sa'csi ameer guiliejn gubijdx, te di gacdxuudxreni dxejc di gacdi gaureni lani pascw. \v 29 Ni'cni birii Pila't lojreni räjpni lojreni: \p ―¿Xhi yäḻquij xten niguiire siädle'ctu loä? \p \v 30 Dxejcti räjpreni lojni: \p ―Paru di niguiire niajc te beṉ latsiaj, dinu niopnäni ladzṉaa guejblu. \p \v 31 Räjp Pila't lojreni: \p ―Coḻchanäni, coḻhuii xho gunnäjtuni yäḻguxhtis con lagajc xleiitu. \p Dxejc räjp rexpejṉ Israel lojni: \p ―Di xleiitu gusaan ju'tnu te bejṉ. \p \v 32 Guniireni si'c te guzojb diidx nani gunii Jesús xcuent xho guetni. \p \v 33 Ni'cni biusac Pila't neṉ Pretorio, gurejdxni Jesús räjpni lojni: \p ―¿La luj najclu ṟeii xten rexpejṉ Israel, ä? \p \v 34 Dxejcti räjp Jesús lojni: \p ―¿La lagajc luj rniilu si'c, ä? O ¿laa yu' chureni'c naj lojlu si'c? \p \v 35 Dxejcti räjp Pila't lojni: \p ―¿Xhixh näj narä nacä te xpejṉ Israel? Lagajc rebeṉ lajdxlu näjza rebixhojz bateedlu ladzṉaä. ¿Xhi bejnlu? \p \v 36 Dxejcti räjp Jesús lojni: \p ―Xcäḻrnibeä dini gac yäḻrnibee sa' ni yu' guedxliujre. Paru najc xcäḻrnibeä te yäḻrnibee sa' ni yu' guedxliujre, ala cagucuaa rexpeṉä te di tedä ladzṉaa rexpejṉ nani rnibee Israel. N̲aj di xcäḻrnibeä gac yäḻrnibee sa' ni yu' lo guedxliujre. \p \v 37 Ni'cni räjp Pila't lojni: \p ―¿R̲eii najclu, ä? \p Räjp Jesús lojni: \p ―Laaca najlu nacä ṟeii. Par ni'cpac golä, par ni'cpacza biäḻä lo guedxliujre, partis gusule'ä didxliipac. Guiraa renani najn didxlii, reni'c rucuadiajgreni xtidxä. \p \v 38 Räjp Pila't lojni: \p ―¿Xhini'c najc didxlii? \p Che guniini si'c gunisacni loj rexpejṉ Israel: \p ―Dina guidxälä nicla tej xtojḻ bejnre. \v 39 Niluxh la'tu rajptu te costumbr, casob lani pascw, rusḻaanu te bejṉ ni yu' neṉ latzguiib. ¿Xhi najtu? ¿La rlajztu gusḻaä́ ni najc ṟeii xten rexpejṉ Israel, ä? \p \v 40 Dxejcti guiragajcreni guredxa', räjpreni: \p ―¡Na'c gusḻaalu niguiiga! ¡Basḻaa Barrabás! \p Niluxh Barrabás najc te gubaan. \c 19 \p \v 1 Ni'cni gunibee Pila't gudijnreni Jesús con duu ni yu' guechguiib lojni. \v 2 Bejn resoldaad te coroṉguejch, bazaḻrenini yejc Jesús. Dxejcti bahuajcwrenini te ladmoraad. \v 3 Dxejcti gusloj gubigreni lojni, te räjpreni lojni: \p ―¡Gubajṉ par tejpas R̲eii xten rexpejṉ Israel! \p Dxejc huääzreni lojni. \p \v 4 Dxejcti birisac Pila't, räjpni lojreni: \p ―¡Coḻhuii! Acabää́ni nez lojtu, te gacbeetu dina guidxäl nicla tej xtojḻni. \p \v 5 Dxejcti birii Jesús nez lojreni, yu' coroṉguejch yejcni, najcwzani ladmoraadga. Dxejcti räjp Pila't lojreni: \p ―¡Coḻhuii! ¡Aree niguiire! \p \v 6 Ni'cni, che bahuii rebixhojzro näjza rexquixhajgreni lojni, guredxa'reni, räjpreni: \p ―¡Coḻgucuaani lo crujz! ¡Coḻgucuaani lo crujz! \p Räjp Pila't lojreni: \p ―Lagajc la'tu coḻchanäni te gucuaatuni lo crujz. Per narä dina guidxälä nicla tej xtojḻni. \p \v 7 Dxejcti räjp rexpejṉ Israel lo Pila't: \p ―Nuurnu rajpnu te leii, luxh xcuent leiiga, nanab guetni sa'csi najni najcni Xi'n Dios. \p \v 8 Che biejn diajg Pila't rediidxga, bidxejbruni, \v 9 biusacni neṉ Pretorio, räjpni loj Jesús: \p ―¿Caro siäädlu? \p Per xhet räjpdi Jesús lojni. \p \v 10 Dxejcti räjp Pila't lojni: \p ―¿La dilu guinii loä? ¿La dilu gan narä rapä yäḻrnibee te gucuaälu lo crujz, rapäza yäḻrnibee te gusḻaä́lu, ä? \p \v 11 Räjp Jesús lojni: \p ―Xhetliidi yäḻrnibee niajplu loä paru dilu nica'ni xhaguibaali. Ni'cni bejṉ nani bato' narä lojlu rapduxhruni dojḻ loj ni rajplu. \p \v 12 Ni'cni gudiil Pila't xho nusḻaani Jesús, niluxh rexpejṉ Israel rbedxaduxhrureni, räjpreni: \p ―Palga luj gusḻaaluni, dilu gac xamiigw ṟeii César, sa'csi chutis ni rnii najcni ṟeii, najcni xcontraar César. \p \v 13 Che biejn diajg Pila't rediidxre, gulääni Jesús, dxejcti gurej Pila't lo yagxhiil cadro rujnni yäḻguxhtis, cadro laa Litóstroros con didx-griegw sälojni naga' guisa'c, con didx-hebreo laani Gabata. \v 14 Najcni dxej vispr lani pascw, si'cti läidxej, dxejcti räjpni loj rexpejṉ Israel: \p ―Coḻhuii, aree xṟeiitu. \p \v 15 Ni'cni guredxa'reni räjpreni: \p ―¡Suguetni! ¡Suguetni! ¡Bacuaani lo crujz! \p Dxejcti räjp Pila't lojreni: \p ―¿La sucuaä́ xṟeiitu lo crujz, ä? \p Dxejcti räjp rebixhojz ni rnibee lojni: \p ―Rutru ṟeiidi rajpnu, Césartis najc xṟeiinu. \p \v 16 Ni'cni bateed Pila't Jesús lojreni te chacuaarenini lo crujz. \s1 Che bacuaarenini lo crujz \r (Mt. 27:32‑44; Mr. 15:21‑32; Lc. 23:26‑43) \p \v 17 Dxejcti cua'reni Jesús, biriini ro'c guideb nuuni xcrujzni, cheni bidzujṉlireni te lajt ni laa lajt xten Calabeer, con didx hebreo laani Gólgota. \v 18 Ro'c bacuaarenini lo crujz. Bacuaazareni tio'p niguii lo stio'p crujz, tejgani te laad cuä' Jesús. \v 19 Dxejc bacuaa Pila't diidx ni chää yejc xcrujzni; rediidxga najc scree: “Jesús, beṉ Nazare't, R̲eii xten rexpejṉ Israel.” \v 20 Xhidajl bejṉ biḻ diidx ni caj yejc xcrujzni, sa'csi lajt cadro bacuaarenini lo crujz najc gajxh ro' guejdxga, luxh didx hebreo, diidx griegw, näjza didx latiṉ bacuaareni rediidxga. \v 21 Dxejcti räjp rebixhojzro xten rexpejṉ Israel loj Pila't: \p ―Na'c nucuaalu: “R̲eii xten rexpejṉ Israelni”, laacaru nacuaalu: “Laani najni, najcni ṟeii xten rexpejṉ Israel”. \p \v 22 Dxejcti räjp Pila't lojreni: \p ―Nani abacuaä́, abacuaä́. Si'c jia'nni. \p \v 23 Dxejcti resoldaad, che gulujx bacuaareni Jesús lo crujz, cua'reni rexhablojiaani bejnrenini tajp la', te cade tejreni cua'reni te la'ni. Luxh yu' stee xhajbni ni laa tunica, nadijbni, guejnni hasta lo yuj guc-cheeni. \v 24 Ni'cni räjpreni lo sa'reni: \p ―Na'c guitiäjznuni; do'o guidzujtnu te daad lojni, te don chu xten gacni. \p Si'c bejnreni te gusojb xtiidx Dios cadro caj scree: “Batiäjsreni xhablojiaä; yejcza xhabä ni bia'n gudzujtreni daad.” \p Ni'cni bejn resoldaad recosre. \v 25 Niluxh cuä' xcrujz Jesús suga' xnanni, con bäjl xnanni, ni laa Marii chääl Cleofas, näjza Marii Magdaleṉ. \v 26 Che bahuii Jesús loj xnanni, dxejc bahuiizani loj xpejṉpacni nani sanälazduxhni, räjp Jesús loj xnanni: \p ―Nan, ¡bahuii, aro'c xi'nlu! \p \v 27 Dxejcti räjp Jesús loj xpejṉpacni nani sanälazduxhni: \p ―¡Bahuii, aro'c xnanlu! \p Ni'cni dxejcli sinä nani najc xpejṉpacni xnan Jesús rolijzpacni. \s1 Xho gujt Jesús \r (Mt. 27:45‑56; Mr. 15:33‑41; Lc. 23:44‑49) \p \v 28 Ni'cni, sa'csi najn Jesús alagujc guiraa recos ni nanab gac te soob rextidx Dios, räjpni: \p ―Cayoḻä nis. \p \v 29 Ro'c suga' te guejs vinagr, neṉga bahuajdxreni te esponj dxejc bacuaarenini lo te yajg ni laa hisopo, guläsreni esponjga batzugrenini ro'ni. \v 30 Che gulujx gu' Jesús vinagrga, räjpni: \p ―Agulujxni. \p Dxejcti basajb yejcni, basḻaani xaimni. \s1 Xhi bejn te soldaad lo Jesús \p \v 31 Dxejga najc dxe vispr xte lani pascw, che ru' mandaad par lanijga. Rexpejṉ Israel di rlajzreni nia'n rebejṉga lo recrujz, sa'csi dxe sabdga najc dxej ni rusilajzreni. Ni'cni gunabreni lo Pila't guxhaḻni chu qui'ch ni'reni te guetreni, te jiäjtreni loj recrujz. \v 32 Dxejcti bidzujṉ resoldaad, gudi'chreni guiro'p ni' nani caj te laad, sigajcza bennäjreni stee ni caj ste laadga. \v 33 Che gubigreni lo Jesús, bahuiireni alagujtni, direni nigui'ch ni'ni. \v 34 Tej soldaadga baqui'tzni te lans ro' xcustiini, dxejc bixe' rejn näjza nis. \v 35 Lagajc narä Juan bahuiä recosga, ni'cni caniä rediidxre, luxh diidxga guliipacni. Lagajc narä nanä didxguliipac caniä, te chaliiza lajztu xcuentni. \v 36 Sa'csi si'c gujc guira'ti, te guzojb xtidx Dios cadro caj: “Nicla tej xtzujtni di guech.” \v 37 Sigajcza lo stee guijtz caj diidxre: “Sidxelojreni loj nani biguijtz te lans.” \s1 Huicua'tzreni Jesús \r (Mt. 27:57‑61; Mr. 15:42‑47; Lc. 23:50‑56) \p \v 38 Che gulujx recosga, dxejcti huij José, te beṉ Arimatea, nacxhiga'tzni te xpejṉ Jesús, sa'csi rdxejbni rexpejṉ Israel, ni'c huijni loj Pila't, gunabni loj Pila't te laani guiliätni Jesús lo crujz. Cuäjbza Pila't, dxejc biääd José gulätni Jesús, sanätini togoolga. \v 39 Näjza Nicodem̲ biääd dxejc, nani galoo huininäj Jesús te guxhijṉ. Biädnäni si'cti tiuu kiḻ te dänejxh ni najc si'c yaal ni laa mirra näjza áloes. \v 40 Dxejcti cua'reni Jesús batejbrenini te la' lad lino, basälzareni däjga ni laa mirra con áloes, sa'csi si'c najc xcostumbr rexpejṉ Israel che rucua'tzreni te togool. \v 41 Gajxh cadro cuaj Jesús lo crujz, yu' te huert, neṉ huertga yu' te bacoob si'c te biliää, cadro nicla tej bejṉ gajd guiga'tz. \v 42 Sa'csi abidzujṉ dxej vispr lani pascw xten rexpejṉ Israel, luxh gajxh suga' biliääga, neṉga gudixhreni Jesús; si'c biga'tztini. \c 20 \s1 Gubaṉsac Jesús loj rebeṉgut \r (Mt. 28:1‑10; Mr. 16:1‑8; Lc. 24:1‑12) \p \v 1 Primer dxej xten xmaanga, cäjyru, gajd lo guedxliuj jianij che huij Marii Magdaleṉ lo baaga. Che bidzujṉni ro' baaga, bahuiini agubicaj guij ni suga' ro' baaga. \v 2 Dxejcti ruxuṉni gubi'ni te huiye'tzni lo Simón Pedr näjza lo stee xpejṉpac Jesús ni sanälazduxhni, räjpni lojreni: \p ―Ahuilääreni Dad neṉ baa, luxh dinu guidon caro sanärenini. \p \v 3 Dxejc biriguxuṉ Pedr näjza stee bejṉga, huijreni nez lo baa. \v 4 Ruxuṉ guiro'preni. Niluxh stee bejṉga ruxuṉduxhruni loj Pedr. Laani ganid bidzujṉni lo baaga. \v 5 Dxejcti guretäṉni te bahuiini neṉ ba-biliääga. Bahuiini te laad naga' relajdtis nani bidejb Jesús, luxh dini niu' neṉ baaga. \v 6 Dxejc bidzuṉgajc Pedr, biugajcni neṉ baaga, bahuiini naga' relajdga te laad. \v 7 Bahuiizani lajd ni guyu' yejcni, ni'c nie'tni saru, naga'ni te laad. \v 8 Dxejcti biu' stee bejṉga nani bidzujṉ ganid. Che bahuiini neṉ baaga, huililajzni gubaṉsac Jesús. \v 9 Sa'csi gajdreni gacbee ni caj lo reguijtz, cadro caj nanab guibaṉsacni loj rebeṉgut. \v 10 Dxejc gubisac guiro'p rexpejṉpacni rolijzreni. \s1 Baluiloj Jesús loj Marii Magdaleṉ \r (Mr. 16:9‑11) \p \v 11 Laltis suga' Marii cuä' baaga, cayoonni. Ni'cni laḻ ni cayoonni, basajb lojni te bahuiini neṉ baaga. \v 12 Dxejcti bahuiini lo tio'p xangl Dios, najcwreni ladnolbäj, sobga'reni, tejni nez cadro gojt yejc Jesús, steeni nez cadro gojt ni'ni. \v 13 Dxejcti räjpreni lojni: \p ―Nane', ¿xhicuent roonlu? \p Räjpni lojreni: \p ―Sa'csi sanäreni Dad, luxh dina ganä caro huisa'nrenini. \p \v 14 Che gulujx guniini si'c, gubiréni, dxejc bahuiini loj Jesús suga' ro'c, niluxh dini niembee Jesús. \v 15 Dxejc räjp Jesús lojni: \p ―Nane', ¿xhicuent roonlu? ¿Chu rguiillu? \p Marii bejn xhigab laa dade' ni rcanäj huertga, ni'c räjpni lojni: \p ―Dad, palga luj sanäluni, gunii caro gudixhluni te guiliäsä́ni te chanää́ni. \p \v 16 Dxejcti räjp Jesús lojni: \p ―¡Marii! \p Dxejc gubiré Marii, räjpni neṉ xtidx hebreo: \p ―¡Raboni! \p (Säloj diidxga “Mastr”.) \p \v 17 Dxejcti räjp Jesús lojni: \p ―Na'c guiniaazlu narä sa'csi gadna cha'a lo Xtadä xhaguibaa. Huij loj rebetzä, huiye'tz lojreni, cha'a lo Xtadä, näjza Xtadtu, loj Xtiozä näjza Xtiooztu. \p \v 18 Dxejcti huij Marii Magdaleṉ, bidzujṉni loj rexpejṉpacni badeedni didxcoob, räjpni: \p ―Abahuiä lo Dad Jesús. \p Räjpzani lojreni guiraa recos ni gunii Jesús lojni. \s1 Baluiloj Jesús loj rexpejṉpacni \r (Mt. 28:16‑20; Mr. 16:14‑18; Lc. 24:36‑49) \p \v 19 Che gojl gudxej, najcni dumingw, primer dxej xten xmaan, abiäudzu'tz ro lä' ro' yu' cadro tre' rexpejṉpacni, sa'csi rdxejbreni rexpejṉ Israel. Chela bidzujṉ Jesús, guzujni nez galäiireni, räjpni lojreni: \p ―Suchu yäḻrbedxi lastootu. \p \v 20 Che guniini si'c, baluigajcni reṉaani lojreni näjza cuä' xcustiini. Ni'cni bibaduxhlajz rexpejṉpacni che bahuiireni lo Dad Jesús. \v 21 Dxejc räjp Jesús lojreni stehuält: \p ―Suchu yäḻrbedxi lastootu. Si'c ni baxhaḻ Xtadä narä, si'cza ruxhaḻä la'tu. \p \v 22 Che gulujx guniini rediidxga, balejbni yejcreni, räjpni, lojreni: \p ―Suguibajṉ Sprit Dxan xten Dios neṉ lastootu. \v 23 Rextojḻ rebejṉ nani siäḻlajztu, sibicajreni. Rextojḻ rebejṉ nani ditu jiäḻlajz, siannäjreni redojḻga. \s1 Tomás bahuii lo Jesús ni gubaṉsac \p \v 24 Tomás, ni laaza Didimo, najcni te retzubitio'p xpejṉpac Jesús. Rutini che biääd Jesús loj rexpejṉpacni. \v 25 Dxejcti räjp rexpejṉpacni lojni: \p ―Abihuiinu loj Jesús, agubaṉsacni loj rebeṉgut. \p Dxejcti laani räjpni lojreni: \p ―Palga dina fiä loj reṉaani cadro caj seen xten reclaab, palga dina guqui'tzä bicueṉaä́ cadro guyu' claabga, guqui'tzäza ṉaa cadro bixal cuä'ni, di lazä chalii gubaṉsacni loj rebeṉgut. \p \v 26 Che gudejd xhujṉ dxej, tresac rexpejṉpacni neṉ yu', nadxaagza Tomás lojreni. Niäudzu'tz yu'ga, luxh chela gucbeereni abidzujṉ Jesús, guzujni galäiireni, räjpni lojreni: \p ―Suchu yäḻrbedxi lastootu. \p \v 27 Dxejcti räjpni loj Tomás: \p ―Baqui'tz bicueṉaalu ree loj patṉaä, basäḻza ṉaalu cuä'äre, na'c ractio'p lajzlu, huililajzpac gubaṉsacä loj rebeṉgut. \p \v 28 Dxejcti räjp Tomás lojni: \p ―¡Xtadä, Xtioozä! \p \v 29 Dxejcti räjp Jesús lojni: \p ―Sa'csi abahuiilu loä, Tomás, huililajzlu. Chicbaa renani mase direni fii, rililajzreni xtidxä. \s1 Xhicuent bacuaani reguijtzre \p \v 30 Xhidalroduxhru dzuun bejn Jesús nez loj rexpejṉpacni, nani di nicaj lo guijtz. \v 31 Redzuunre nani bejn Jesús nani cuaj lo guijtzre cuajni te chalilajztu diidxre: Jesús najc Crist, nani cabäjz rebejṉ jiääd, Xi'n Dios. Luxh che chalilajz te bejṉ xtiidxni, sajpni yäḻnabajṉ par tejpas. \c 21 \s1 Jesús baluilojni lo gajdz xpejṉpacni \p \v 1 Dxejcti baluiloj Jesús loj rexpejṉni ro' nisdoo ni laa Tiberias. Scree baluilojni lojreni. \v 2 Nadxaag sa' rebejṉre: Simón Pedr, Tomás ni laaza Didimo, näjza Natanael, nani siääd Caná xten Galilee, rexi'n Zebedeo, näjza stio'p rexpejṉpacni. \v 3 Dxejcti räjp Simón Pedr loj resa'ni: \p ―Chanazä bäjl. \p Räjpreni lojni: \p ―Näjza nuure chonnu. \p Dxejcti sääreni, huä'preni neṉ te barcw. Guideb guxhijṉga xhet bäjldi gunaazreni. \v 4 Che acayanij loj guedxliuj, suga' Jesús ro' nisdooga, di rexpejṉni niembeeni. \v 5 Ni'cni räjp Jesús lojreni: \p ―Rexi'nä, ¿la xhet bäjldi rajptu, ä? \p Räjpreni lojni: \p ―Xhet rajpdinu. \p \v 6 Dxejcti räjpni lojreni: \p ―Coḻgusäḻ xquijxhtu ladbee xten barcwga, te ro'c siniaaztuni. \p Dxejcti bacuaareni guijxhga ladbee xten barcwga, dxejcti ameer diniajcdi nibääreni guijxhga ro'c sa'csi gudxadotzu'tzni bäjl. \v 7 Dxejcti bejṉ nani sanälazduxh Jesús, räjp loj Pedr: \p ―Laa Dad Jesús. \p Che biejn diajg Simón Pedr laa Dad Jesús, gotgajcni xhablojiaani sa'csi ladxhagjiättis najcwni sa'csi canaazni bäjl, dxejcti gutiäjsni lo nisdoo. \v 8 Sgaii rexpejṉpacni biädnäreni rebarcwga sa'csi ameer guidzujṉreni ro' nisdooga, si'cti tegayuu metrtis cayäädx. Siädnäzareni guijxh guidxa rebäjl. \v 9 Che bidzujṉreni ro' nisdoo, bahuiireni re' guiboo, ro'c dzuub te bäjl näjza yätxtiil cague'. \v 10 Dxejcti räjp Jesús lojreni: \p ―Coḻtanä gaii bäjl nani entis gunaaztu. \p \v 11 Dxejcti huij Simón Pedr, gulääni guijxhga, guidxani bälro. Guyu' si'cti te gayuu garol con choṉ bäjl neṉ guijxhga, niluxh dini niräsya' mase guyu' xhidalduxh bäjl neṉni. \v 12 Dxejcti räjp Jesús lojreni: \p ―Coḻtaa te gauxharejntu. \p Nicla tej rexpejṉpacni dini niabdiidx lojni: “¿Chu luj?” sa'csi anajnreni laa Jesúsni. \v 13 Dxejcti cua' Jesús yätxtiil, badeedni lojreni, sigajcza rebäjl. \p \v 14 Dee najc ni riojṉ huält baluilojni loj rexpejṉpacni, che gubaṉsacni loj rebeṉgut. \s1 Jesús rninäj Simón Pedr \p \v 15 Che gulujx gudajwreni, räjp Jesús loj Simón Pedr: \p ―Simón xi'n Jonás, ¿la sanälajzrulu narä loj chu stee, ä? \p Räjpni lojni: \p ―O'n, Dad, luj najnlu sanälazä luj. \p Räjp Jesús lojni: \p ―Gojp rexilä'ä. \p \v 16 Räpsacni lojni ni rojp huält: \p ―Simón, xi'n Jonás, ¿la sanälajzlu narä, ä? \p Räjpni lojni: \p ―O'n, Dad. Luj najnlu sanälazä luj. \p Räjpni lojni: \p ―Gojp rexilä. \p \v 17 Räpsacni lojni ni riojṉ huält: \p ―Simón xi'n Jonás, ¿la sanälajzlu narä? \p Guc-huin lastoo Simón Pedr sa'csi gunabdiidx Jesús lojni choṉ huält: “¿La sanälajzlu narä?” Dxejcti räjp Simón lojni: \p ―Dad, luj najnlu guira'ti. Luj najnlu sanälazä luj. \p Räjp Jesús lojni: \p ―Gojp rexilä. \v 18 Rniliä́pac lojlu, che gujclu bi'nru, lagajc luj rajcwlu xhajblu, rijlu cadrotis rlajzlu. Che anajclu beṉgool, susgaatislu ṉaalu te gushuajcw ste'ca bejṉ xhajblu, te chanäreni luj cadro di rlajzlu. \p \v 19 Luxh diidxga gunii Jesús te cagusule'ni xho gugu'treni Pedr te guiliä'pni xpala'n Dios. Che gulujx guniini si'c, räjpni loj Pedr: \p ―Gudanajl narä. \p \v 20 Che gubiré Pedr, bahuiini loj stee xpejṉni, nani sanälajzru Jesús, siädnajlni dejtzreni. Lagajc bejṉre ni gurej cuä' Jesús lo lult xchej, ni räjpza loj Jesús: “Dad, ¿chuni'c najc nani guto'lu?” \v 21 Ni'cni, che bahuii Pedr lojni, räjpni loj Jesús: \p ―Dad, deea', ¿xhi gun dee? \p \v 22 Dxejcti räjp Jesús lojni: \p ―Palga rlazä jia'nni che guibisacäli loj guedxliujre, ¿xhixh najcni? Basaanni. Luj gudanajl narä. \p \v 23 Ni'cni bire'ch diidx lagajc loj resa'ni, di bejṉga guet. Di Jesús niäjb lojni dini guet, alga räjpni: “palga rlazä jia'nni loj guedxliujre che guibisacäli lo guedxliujre, ¿xhixh najcni?” \p \v 24 Luxh bejṉga najc narä, xpejṉ Jesús nani bahuiloj guiraa recosre, nani bacuaazareni. Anadonnu didxliipac najc recos nani rniini. \p \v 25 Yu'ru xhidalduxh dzuun ni bejn Jesús. Palga gucuaanu guiralii redzuun ni bejn Jesús, nicla lo guedxliujre di gaḻ chu reguijtz cadro xcajni.