\id HEB \ide UTF-8 \h Hebreos \toc1 DIZRA' DA NAZÚAJ CHEE̱ BENNE' HEBREO CA' \toc2 Hebreos \toc3 He. \mt1 DIZRA' DA NAZÚAJ CHEE̱ BENNE' HEBREO CA' \c 1 \s1 Dios ba bchálajle̱ne̱' dxi'u lu dxu'a Zrí'inequeze̱' \p \v 1 Dios bchálajle̱ne̱' xra xrtáudxu ca' gate nate zane' lasa, ne zane' ca bchálaje̱' lu dxu'a benne' ca' buluchálaje̱' waláz chee̱'. \v 2 Na'a, lu zra caní, Dios ba bchálajle̱ne̱' dxi'u lu dxu'a Zrí'inequeze̱'. Dios be̱ne̱' xe̱zr la xu nigá lu na' Zrí'ine̱' nigá, ne ba be̱ne̱' naca chee̱' xúgute̱ da ca' be̱ne̱'. \v 3 Zri'ine Dios nigá naque̱' Benne' dxulé'ene̱' ca naca xel-la' szren chee̱ Dios, ne naque̱' ca da nácaqueze Dios, na' nuxre̱' xúgute̱ da ca' nune̱', dxuchínene̱' dizra' chee̱' da nápale̱'e̱ na xel-la' waca. Gate ba gudúe̱' dul-la da nabágadxu xeajxedxé'e̱ chalá'a xabe̱la chee̱ lataj blau chee̱ Dios xabáa. \s1 Zri'ine Dios nácadxe̱' blau ca gubáz chee̱ xabáa ca' \p \v 4 Zri'ine Dios nácadxe̱' blau ca gubáz chee̱ xabáa ca' chee̱ Dios, ca naca La Cristo da bzua Dios, nácadxa na blau ca la gubáz chee̱ xabáa ca'. \v 5 Dios cabata' guzre̱' tu gubáz chee̱ xabáa ca guzre̱' Cristo, gunné̱': \q1 Lue' nacu' Zri'ina'. \q1 Neda' nácaqueza' Xrau' na'a zra. \m Cá'anqueze cabata' guzre̱' tu gubáz chee̱ xabáa ca gunné̱' chee̱ Cristo: \q1 Neda' gaca' Xre̱', \q1 na' Le̱' gaque̱' Zri'ina'. \m \v 6 Gate bzue̱' Zrí'ine̱' lu xe̱zr la xu nigá, gunné̱': \q1 Xúgute̱ gubáz chee̱ xabáa ca' xelue lá'ane̱' Le̱'. \m \v 7 Ca naca chee̱ gubáz chee̱ xabáa ca', Dios gunné̱': \q1 Dsesel-le̱' gubáz chee̱' ca' ca tu be' da dxaca, \q1 ne dxuchínene̱' gubáz we̱n zrin chee̱' ca' ca tu xi'. \m \v 8 Ca naca chee̱ Zrí'ine̱', gunná Dios: \q1 Lataj blau chiu' lue', Dios, zúate̱queze. \q1 Xel-la' dxenná bea chiu' naca na xlátaje̱. \q1 \v 9 Nazri'inu' da xlátaje̱, ne dxezra'u da cale̱la. \q1 Chee̱ le̱ na' Dios chiu' ba bé̱nnadxe̱' Lue' \q1 xel-la dxebé ca da bnézruje̱' bi ljwezru' ca'. \m \v 10 Cá'anqueze guzre̱' Le̱': \q1 Lue', Xran, nédxudaute̱ be̱nu' xe̱zr la xu. \q1 Nen xel-la' waca chiu' be̱nu' xabáa. \q1 \v 11 Da caní weledé chee̱ na, san Lue' súate̱quezu'. \q1 Xúgute̱ da caní welaca gula ca zra lana bénneache. \q1 \v 12 Na' xutubu' na ca tu ladxe', \q1 ne gucha'u na ca dxun tu benne' dxuché̱'e̱ zra lane̱'. \q1 Lue' zúaquezu' chadía chacanna, \q1 na' xel-la' nabán chiu' quebe téqueze chee̱ na. \m \v 13 Dios cabata' guzre̱' tu gubáz chee̱ xabáa ca guzre̱' Zrí'ine̱', gunné̱': \q1 Gudxe'e chalá'a xabe̱la chia', \q1 cadxa guzúa' benne' ca' dxeledábague̱' Lue' zran ni'u. \m \v 14 Xúgute̱ gubáz chee̱ xabáa ca' zaj naque̱' be' ca' dxelún zrin chee̱ Dios, na' dxesel-le̱' gubáz chee̱ xabáa ca' chee̱ xelácale̱ne̱' benne' ca' dxelezi'e̱ xel-la' weselá. \c 2 \s1 Quebe dxal-la' guzúadxu chalá'ala xel-la' weselá \p \v 1 Chee̱ le̱ na' dxal-la' nna' xánnedxu dizra' da ba bendxu chee̱ quebe cuásadxu lu neza chee̱ xel-la' li. \v 2 Dizra' da gusel-la Dios gate nate lu na' gubáz chee̱ xabáa ca' guca na li lazre', na' xúgute̱ benne' ca' buluzúe̱' na chalá'ala, ne quebe buluzúe̱' dizra' ca da gunná Dios, Dios bdee̱' le̱' xel-la' zi' ca da dxal-la' xelezí'e̱. \v 3 ¿Ájazra gaca ladxu che guzúadxu chalá'ala tu xel-la' weselá zren caní? Xránaquezdxu bchálaje̱' chee̱ xel-la' weselá nigá nédxute̱, na' gudé na' buluchálaj benne' ca' belenne̱' na, na' gulenné̱' naca na da li laudxu dxi'u. \v 4 Cá'anqueze ba bzua chacha Dios na ne̱ chee̱ da dxelunna bea na, ne ne̱ chee̱ da zren ca' be̱n Dios, ne ne̱ chee̱ xel-la' waca zan ca', ne ne̱ chee̱ Be' Lá'azxa, Bénnea' be̱nne̱' dxi'u xel-la' waca ca', ca da guca lázrequeze Le̱'. \s1 Jesucristo be̱n cuine̱' ca nácadxu dxi'u \p \v 5 Dios quebe bzue̱' lu na' gubáz chee̱ xabáa ca' xe̱zr la xu da za za', chee̱ da na' dxuchálajdxu na'a. \v 6 Naca na ca naxúaj na lu xiche lá'azxa, ca da gunná tu benne': \q1 ¿Ájazra naca bénneache che Lue', Dios, dxeajsá lazru' chee̱'? \q1 ¿Ájazra naca bénneache, che Lue' dxe'u gunne xue chee̱ le̱'? \q1 \v 7 Tu chí'idau'ze bzu' bénneache látezdxa ca gubáz chee̱ xabáa ca'. \q1 Nunu' chee̱' si'e̱ xel-la' szren, ne xel-la' ba lá'ana, \q1 ne bzu' lu ne̱'e̱ xúgute̱ da be̱nu'. \q1 \v 8 Xúgute̱ ba bzu' na zran ni'a le̱'. \m Caní naca, gate Dios bzue̱' xúgute̱ zran ni'a bénneache, quebe bi de̱ da quebe guzúa na dizra' chee̱ bénneache, na' quebe ne xuluzúa ca naca da ca' dizra' chee̱'. \v 9 Na'a dxelé'edxu Jesús, Bénnea' bzua Dios guque̱' tu chí'idau' látezdxa ca gubáz chee̱ xabáa ca'. Dios gúnene̱' gate Jesús waláz chee̱ xúgute̱ bénneache lawe' da nazri'ine̱' bénneache, na' na'a nunézruje̱' Le̱' xel-la' szren, ne xel-la' ba lá'ana lawe' da gudée̱' lu xel-la' gute zi xa'. \p \v 10 Dios be̱ne̱' xúgute̱ da zaj zua, na' zaj zua na chee̱ gaca ba Le̱'. Le̱' dxaca lazre̱' xelezí' xúgute̱ bi chee̱' ca naca xel-la' szren chee̱'. Chee̱ le̱ na' be̱n na ba xen be̱n Dios naca Jesucristo dute̱ weselá chee̱dxu, ne̱ chee̱ da zi' da xa' da gudée̱' chee̱ séquene̱' guselé̱' bénneache chadía chacanna. \v 11 Benne' caní dxegúa Jesús dul-la da zaj nabague̱', na' be̱nne' caní, ne Lé̱queze̱' zaj naque̱' bi ca' chee̱ tuze Xradxu. Chee̱ le̱ na' quebe dxedué'e Jesús nne̱' chee̱ benne' ca', zaj naque̱' bi biche̱'. \v 12 Naca na ca dxenná lu xiche lá'azxa: \q1 Guchálajqueza' da naca chiu' Lue' láwela bicha' ca', \q1 na' gúl-laqueza' da güe lá'ana' Lue' ládujla benne' ca' zaj nazrague̱' lau Lue'. \m \v 13 Cá'anqueze dxenná xiche lá'azxa: \q1 Neda' guxrén lazra' Dios. \m Cá'anqueze dxenná na: \q1 Nigá zua' nen bi chia' ca', bi ca' be̱nna Dios neda'. \p \v 14 Lawe' da zaj naca be̱la' dxen benne' ca' zaj naque̱' bi chee̱', Le̱' be̱n cuine̱' be̱la' dxen chee̱ guzéquene̱' gutie̱', ne caní be̱ne̱' chee̱ séquene̱' guzría xi'e̱ da xriwe̱', da na' napa na xel-la' dxenná bea gute na bénneache. \v 15 Caní guca bselé̱' xúgute̱ benne' gulaque̱' ca benne' zaj nada'u xúgute̱ iza zaj naca bane̱' lawe' da belezrebe̱' xel-la' gute. \v 16 Da li quebe ble̱'e̱ nigá chee̱ gácale̱ne̱' gubáz chee̱ xabáa ca', san naca na ca dxenná xiche lá'azxa: Ble̱'e̱ chee̱ gácale̱ne̱' benne' zaj naque̱' zri'ine zre sua Abraham. \v 17 Chee̱ le̱ na' be̱n na ba xen guque̱' dute̱ ca zaj naca bi biche̱' ca', chee̱ séquene̱' gaque̱' lau Dios tu bxruze blau naque̱' li lazre', ne dxexache lazre̱' bénneache, ne chee̱ séquene̱' gun cuine̱' tu da dxegúa na dul-la zaj nabaga bénneache. \v 18 Lawe' da gudéqueze Le̱' xel-la' zi' gate guca lazre Satanás gun zréaje Le̱', dxezéquene̱' na'a gácale̱ne̱' benne' ca' dxun zréaje da xriwe̱' le̱'. \c 3 \s1 Jesús nácadxe̱' blau ca Moisés \p \v 1 Le'e, benne' bícha'dau', nácale bi chee̱ Dios, lawe' da nácale benne' ca' ba gunné̱ Dios, le nna' xanne' Jesucristo, Bénnea' gusel-la Dios chee̱ gaque̱' bxruze blau chee̱ da dxéajle̱dxu. \v 2 Jesús nigá guque̱' li lazre' lau Dios, Bénnea' bzue̱' Le̱' lu zrin na' da ba be̱ne̱', ca guca Moisés, guque̱' li lazre' lu zrin na' be̱ne̱' lau benne' ca' gulaque̱' bi chee̱ Dios. \v 3 Jesús dxal-la' sidxe̱' xel-la' ba lá'ana ca da si' Moisés, ca dxaca chee̱ benne' dxune̱' tu xu'u, dxezidxe̱' xel-la' ba lá'ana ca da dxezí' xu'u ná'queze. \v 4 Tu tu xu'u naca na da be̱n benne', san Dios nune̱' xúgute̱ da zaj zua. \v 5 Ca we̱n zrin chee̱ Dios guca Moisés li lazre' lu zrin na' be̱ne̱' lau benne' ca' gulaque̱' bi chee̱ Dios, na' bchálaje̱' ca naca da nne̱ Dios ca te na'. \v 6 Cristo naque̱' li lazre' ca Zrí'inequeze Dios laudxu dxi'u. Nácadxu ca lizre Dios che se̱ cháchadxu lu da dxuxrén lázredxu ca zrindxa zra cheajsé̱ chee̱dxu, ne dxebéle̱'e̱dxu lu da dxebeza lázredxu. \s1 Bi ca' chee̱ Dios xelexezí' lazre̱' naga zua Dios \p \v 7 Caní naca, naca na ca da dxenná Be' Lá'azxa lu xiche lá'azxa, dxenné̱': \q1 Na'a, che le'e dxenle ca da dxenná Dios, \q1 \v 8 quebe gácale lázrdau zide' ca gulaca benne' ca' guledábague̱' Dios, \q1 na' belune̱' Dios ze̱de le̱'e̱ xixre' lawe' lataj. \q1 \v 9 Belún xra xrtaule ca' neda' ze̱de chee̱ guna' ca gunnía', \q1 lácala belelé'ene̱' da be̱na' láwela chua iza. \q1 \v 10 Chee̱ le̱ na' bzra'a xichja' benne' ca', \q1 na' gunnía': Tu dxelebéaj xíchajzqueze benne' caní neda', \q1 ne dxeledábague̱' ca naca da bdxíxruja'. \q1 \v 11 Chee̱ le̱ na' bzra'a xichja' benne' ca', ne bzua chúchua' da gucha' benne' ca', \q1 gunnía' quebe xelexú'e̱ naga xelexezí' lazre̱' naga zúaqueza' neda'. \p \v 12 Le'e, benne' bícha'dau', le guxúe cuínale chee̱ quebe gaca lázrdau zide' netule le'e, quebe cuásale lau Dios ban lawe' da quebe dxéajle̱le chee̱ Le̱'. \v 13 Le gutipa lázrele tule xetule tu zra tu zra, dxácate̱ ne zúadxu lu zra da nunna Dios dxi'u, chee̱ quebe si xe̱ dul-la netule le'e, na' gácale lázrdau zide'. \v 14 Che se̱ cháchadxu ca zrin zra cheajsé̱ chee̱dxu ca naca da dxuxrén lázrequezdxu nédxute̱, na'a nácadxu bi chee̱ Cristo. \p \v 15 Naca na ca dxenná na lu xiche lá'azxa: \q1 Na'a, che le'e dxenle ca da dxenná Dios, \q1 quebe gácale lázrdau zide' ca gulaca benne' ca' guledábague̱' Dios. \m \v 16 ¿Nuzra benne' ca' belenne̱' dizra' chee̱ Dios, na' ca gudé na' guledábague̱' Dios? Zaj naca xúgute̱ benne' ca' bebéaj Moisés lu xe̱zr la xu Egipto. \v 17 ¿Nuzra benne' ca' bzra'a Dios le̱' láwela chua iza? Zaj naca benne' ca' belún dul-la, na' gulátie̱' le̱'e̱ xixre' lawe' lataj. \v 18 ¿Nuzra benne' ca' bzua chuchu Dios xrtizre̱' gate guzre̱' le̱' quebe xelexú'e̱ naga xelexezí' lazre̱' naga zua Le̱'? Zaj naca benne' ca' guledábague̱' xrtizra Dios. \v 19 Na'a dxelé'edxu quebe guca xelexú'e̱ lawe' da quebe guléajle̱'e̱ chee̱ Le̱'. \c 4 \p \v 1 Caní naca, dxácate̱ ne zua chee̱dxu da nache̱be lazre' Dios chee̱ xexú'udxu naga xezí' lázredxu naga zua Dios, dxal-la' guxúe cuínadxu gagáze nule le'e quebe xexú'ule. \v 2 Cá'anqueze dxi'u ba bendxu dizra' chawe' chee̱ Dios ca da belén benne' ca', san benne' ca' quebe bi da ba neza gulezí'e̱ chee̱ dizra' da belenne̱' lawe' da quebe guléajle̱'e̱ chee̱ na. \v 3 Dxi'u ba guxéajle̱dxu, na' chú'udxu naga xezí' lázredxu, ca da gunná Dios gate gunné̱': \q1 Chee̱ le̱ na' bzra'a xichja' benne' ca', \q1 na' bzua chúchua' da gucha' benne' ca', gunnía': \q1 Quebe xelexú'e̱ naga xelexezí' lazre̱' naga zua neda'. \m Caní gunná Dios lácala ba bsexuzre̱' zrin chee̱' gate na' be̱nte̱' xe̱zr la xu, \v 4 lawe' da naxúaj na lu xiche lá'azxa ca naca chee̱ zra gazre', dxenná na: \q1 Lu zra gazre bezí' lazre' Dios lu zrin da be̱ne̱'. \m \v 5 Xetú dizra' da naxúaj na lu xiche lá'azxa dxenná na: \q1 Quebe xelexú'e̱ naga xelexezí' lazre̱' naga zua neda'. \m \v 6 Benne' ca' belenne̱' dizra' chawe' nigá chee̱ Dios nédxute̱ quebe belexú'e̱ lawe' da quebe buluzúe̱' dizra' ca naca da gunná Dios. Na'a ne zaj zra' benne' dxal-la' xelexú'uqueze̱' naga xelexezí' lazre̱'. \v 7 Chee̱ le̱ na' Dios ba guléaje̱' xetú zra, gunné̱': Na'a zra. Caní naca lawe' da dxuchálajle̱ Dios dxi'u dxuchínene̱' dizra' da gunná David gudé na', da naxúaj na lu xiche lá'azxa naga dxenná na: \q1 Na'a, che le'e dxenle ca da dxenná Dios, \q1 quebe gácale lázrdau zide'. \m \v 8 Chela belexezí' lazre' benne' ca' be̱ Josué lataj gulu'e̱ xe̱zr la xu na', quegá guchálajdxa Dios chee̱ xetú zra. \v 9 Caní naca na, de̱ lataj xelú'u bi ca' chee̱ Dios naga xelexezí' lazre̱' naga zua Dios, \v 10 lawe' da xezí' lazre' lu zrin dxun nu benne' chu'e̱ naga xezí' lazre̱' naga zua Dios, ca be̱n Dios, bezí' lazre̱' lu zrin be̱n Le̱'. \v 11 Dxal-la' gun zi lázredxu séquedxu chú'udxu naga xezí' lázredxu gagáze nu benne' gune̱' ca belún benne' ca' quebe guléajle̱'e̱. \p \v 12 Dizra' chee̱ Dios naca na da bane, ne napa na xel-la' waca. Naládxa na ca tu xia da nalá na dxupa la'ate̱, ne dxaze na naga dxelezraga bénne'du xú'udxu, ne be' nácaquezdxu, ne dxaze na lu xichaj lázrdau bénneache, na' dxuchi'a na ca naca da dxugú'u bea bénneache ne ca da dxéquene̱' gune̱'. \v 13 Quebe bi de̱ da be̱n Dios da seque' gucache cuina na lau Dios. Xúgute̱ zaj nalá' na, ne zaj naxalaj na lau Bénnea' dxal-la' xulé'edxu Le̱' ca da be̱ndxu. \s1 Jesús naque̱' bxruze blau zrente̱ \p \v 14 Jesús, Zri'ine Dios naque̱' bxruze blau zrente̱ chee̱dxu, Bénnea' ba bexu'e̱ lau Dios. Chee̱ le̱ na' dxal-la' se̱ típadxu lu da dxéajle̱dxu chee̱ Dios. \v 15 Bxruze blau chee̱dxu wazéquene̱' xexache lazre̱' dxi'u che dxi'u dxate ni'a nadxu lu xel-la' dxeajlí lazre' chee̱dxu, lawe' da gudéqueze Le̱' lu xel-la' zi' ca' gate guca lazre da xriwe̱' gun zréaje na Le̱', ca da dxededxu dxi'u na'a, na' Le̱' quebe be̱ne̱' dul-la. \v 16 Chee̱ le̱ na' dxal-la' bígadxu du lázredxu lu lataj blau chee̱ Dios chee̱dxu, Bénnea' nazri'ine̱' dxi'u, chee̱ xexache lazre̱' dxi'u, ne dute̱ xel-la' xrlátaje chee̱' gácale̱ne̱' dxi'u gate nachínedxu nu gácale̱ dxi'u. \c 5 \p \v 1 Tu tu bxruze blau dxecá'a Dios ládujla bénneache, ne dxuzúe̱' le̱' chee̱ gune̱' zrin lau Dios waláz chee̱ bénneache ca', ne cu'e̱ guna' lau Dios, ne gutie̱' béadu ca' ne̱ chee̱ dul-la zaj nabaga' bénneache. \v 2 Cá'anqueze bxruze blau nigá dxate ni'a ne̱'e̱ lu da ca' dxune̱' ca da dxaca chee̱dxu dxi'u. Chee̱ le̱ na' wape̱' xel-la' zren lazre' chee̱ benne' ca' quebe dxeléajni'ine̱', ne dxelune̱' da cale̱la, \v 3 na' lawe' da dxate ni'a ne̱'e̱, dxal-la' gutie̱' béadu ca' ne̱ chee̱ dul-la da nabágaqueze̱', cáte̱ze dxune̱' ne̱ chee̱ dul-la da zaj nabaga xezícadxa bénneache. \p \v 4 Quebe nu gaca gun cuina bxruze blau, san Diósqueze dxenné̱' bénnea', ne dxunézruje̱' le̱' xel-la' szren na', ca be̱ne̱' chee̱ Aarón. \v 5 Cá'anqueze naca na chee̱ Cristo, quebe bzua cuine̱' bxruze blau, san Dios be̱'e̱ Le̱' xel-la' szren na' ca da guzre̱' Le̱': \q1 Lue' nacu' Zri'ina'. \q1 Neda' nácaqueza' Xrau' na'a. \m \v 6 Cá'anqueze naxúaj na lu xiche lá'azxa ca guzre̱' Le̱': \q1 Lue' nacu' bxruze blau chadía chacanna \q1 ca gúcaqueze Melquisedec. \m \v 7 Gate zua Cristo lu xe̱zr la xu nigá, bchálajle̱ne̱' Dios, ne guta' xuene̱' Dios nen chi'e̱ zizraj, ne gudxézrele̱'e̱, lawe' da napa Dios xel-la' waca guselé̱' Le̱' lu xel-la' gute, na' Dios benne̱' chee̱' lawe' da gudape̱' Xre̱' ba lá'ana. \v 8 Ca'an guca, lácala naca Cristo Zri'ine Dios, bsé̱die̱' guque̱' wezúa dizra' ne̱ chee̱ xel-la' zi' da gudée̱', \v 9 na' gate guque̱' dute̱ Weselá chee̱dxu ne̱ chee̱ da caní, nadxa guzéquene̱' bselé̱' bénneache chadía chacanna, benne' ca' dxuluzúe̱' dizra' chee̱', \v 10 na' Dios bzue̱' Le̱' bxruze blau ca gúcaqueze Melquisedec. \s1 Quebe dxal-la' gusandxu xel-la' dxeajlí lazre' chee̱dxu \p \v 11 Dé̱le̱'e̱ da dxal-la' guchálaja' ca naca chee̱ da nigá, san naca na ste̱be guzéajni'ida' le'e na'a, lawe' da quebe ne gaca chéajni'ile na. \v 12 Zane' iza ba guca dxéajle̱le chee̱ Cristo, na' ba gul-la' gusé̱dele benne' xula ca naca chee̱ Le̱', san dxun na ba xen nu guzéajni'i le'e da xula da quebe nácate̱ca ste̱be ca naca dizra' chee̱ Dios. Ne nácale ca bidau' ne dxázrebe' nizre'. Quebe ne gaca gágule xel-la' wagu chee̱ benne' waca. \v 13 Benne' ca' zaj naca ca bidau' ne dxázrebe' nizre' zaj naque̱' benne' ca' quebe ne xuluchínene̱' dizra' chee̱ xel-la' li. \v 14 Xel-la' wagu chee̱ benne' waca naca na chee̱ benne' ca' ba zaj nézene̱' xelexúnbe'e̱ da naca da xrlátaje, ne da naca da cale̱la. \c 6 \p \v 1 Chee̱ le̱ na' québedxa dxal-la' gusé̱dedxu ca da bsé̱dedxu nédxute̱ ca naca chee̱ Cristo, san chéajte̱zedxu gusé̱dedxu da naca chee̱' chee̱ gácadxu benne' waca. Québedxa bi dxal-la' guchálajdxu chee̱ da du ca' da bsé̱dedxu nédxute̱, ca dxal-la' xexéaje lázredxu chee̱ da ca' be̱ndxu da zaj nua na xel-la' gute, ne ca dxal-la' chéajle̱dxu chee̱ Dios, \v 2 ne ca dxal-la' xedxúadxu nisa, ne ca dxal-la' xuluzé̱ ne̱'e̱ xíchajdxu, ne ca xelexebán benne' gate, ne ca gun Dios, guchi'e̱ da nun tu tu bénneache chee̱ gudée̱' benne' ca' dxelune̱' da cale̱la lu lataj ba xa' chadía chacanna. \v 3 Chee̱ le̱ na' chéajte̱dxu lu da naca chee̱ Cristo, che Dios gunne̱' dxi'u lataj. \p \v 4 Benne' ca' ba gulezí'e̱ ca naca xel-la' naxaní' chee̱ Dios, ne ba gulezú lawe' xelúnbe'e̱ da dxunna Dios, ne ba gulezí'e̱ Be' Lá'azxa, \v 5 ne ba gulezú lawe' xelúnbe'e̱ da xrlátaje ca' chee̱ Dios ca naca da xelezí'e̱ lu xe̱zr la xu da za za', \v 6 na' te na' che xuluzúe̱' Dios chalá'ala, québedxa gaca xelexexéaje lazre̱' lawe' da gaca na ca xuludé̱'e̱ Cristo le̱'e̱ xaga begúaj da xula, ne dxelún le̱' chee̱' láwela xúgute̱ bénneache. \v 7 Zaj naque̱' ca xe̱zr la xu da dxezí na nisa xiuj. Che xe̱zr la xu na' dxunna lina chawe' chee̱ benne' dxelune̱' na zrin, naca na da dxun chawe' Dios, \v 8 san che dxachuj na xeche', ne xixre' da quebe bi culuén napa na, quebe bi zaca xe̱zr la xu na', san naca na tu da xu'u de', na' naga chéajse̱te̱ chezxe na. \s1 Xel-la' dxebeza lazre' da nápadxu \p \v 9 Le'e, benne' bícha'dau', lácala dxuchálajntu' caní, dxuxrén lázrentu' ca naca chee̱le le'e wazile le'e da chawe' chee̱ xel-la' weselá. \v 10 Dios dxune̱' da xlátaje̱, ne quebe gal-la lazre̱' ca naca zrin da ba be̱nle, ne ca bzri'ile Le̱' gate gúcale̱le benne' bíchedxu ca', ne ca da tu dxúnzquezle. \v 11 Dxaca lázrentu' chéajte̱ze tu tule gunle da caní dute̱ lázrdaule ca zrin zra cheajsé̱ chee̱le, chee̱ zrué'ele da dxebeza lázrele. \v 12 Quebe dxaca lázrentu' xewé̱dele. Dxaca lázrentu' gunle le'e ca belún benne' ca' guleajlí lazre̱' Dios, ne gulaque̱' zren lazre', na' gulezí'e̱ ca da guche̱be lazre' Dios gunézruje̱' chee̱'. \p \v 13 Gate guche̱be lazre' Dios bi gunézruje̱' chee̱ Abraham, na' bzétajqueze cuine̱' lawe' da québedxa nu zua nácadxa szren ca Le̱', nu guzétaje̱', \v 14 gunné̱': “Da li gúnqueza' da chawe' chiu' lue', ne guzánqueza' zri'ine zre su'.” \v 15 Abraham guleze̱' dute̱ xel-la' zren lazre', na' chee̱ le̱ na' guzi'e̱ da guche̱be lazre' Dios gunézruje̱' chee̱'. \v 16 Gate nu dxuluzetaj bénneache, dxuluzétaje̱' benne' nácadxe̱' szren ca lé̱queze̱', ne gate bi dxuluzúa chúchue̱', ne dxuluzétaje̱' Dios, québedxa bi de̱ da bi xelenné̱'. \v 17 Chee̱ le̱ na' Dios bzua chúchue̱' da guche̱be lazre̱', ne bzetaj cuine̱', lawe' da guca lazre̱' gulé'ene̱' benne' ca' xelezí'e̱ da guche̱be lazre̱', Le̱' gune̱' ca naca da guche̱be lazre̱', ne quebe guché̱'e̱ ca gune̱'. \v 18 Caní naca, da chupa caní quebe gaca cha na, na' lu da caní Dios quebe gaca gun lazre̱', ne ne̱ chee̱ da ca' Dios ba nunne̱' dxi'u tu da gun na dxi'u dipa lazre', dxi'u na' ba nézedxu dxuxúe Le̱' dxi'u, ne nuxrén lázredxu si' lu nnadxu da dxebeza lázredxu ca naca da gunne̱' dxi'u. \v 19 Da nigá dxebeza lázredxu nuxru chacha na bénne'du xú'udxu ca dxun tu xia da dxuxru chacha na tu da dxedá lawe' nísadau' gate zria na lawe' nísadau'. Da na' dxebeza lázredxu zúale̱ na Cristo cuzru ladxe' da ze̱ lu xudau' da zua xabáa, \v 20 naga guxú'u Jesús waláz chee̱dxu chee̱ gusálaje̱' neza naga tedxu, na' Le̱' naque̱' tu bxruze blau chadía chacanna ca guca Melquisedec. \c 7 \s1 Jesús naque̱' bxruze blau ca guca Melquisedec \p \v 1 Melquisedec nigá guque̱' wenná bea chee̱ xe̱zre Salem, ne bxruze chee̱ Dios szrente̱. Gate ze za' Abraham lu wedil-la gate bzétaje̱' benne' wenná bea ca', na' Melquisedec nigá xeajchague̱' le̱', ne gunabe̱' lau Dios gune̱' da chawe' chee̱ Abraham, \v 2 na' Abraham bnézruje̱' chee̱ le̱' tu cue' chee̱ da chi cue' ca' ca naca da bzrué'ene̱' lu wedil-la na'. La Melquisedec zéaje̱ na wenná bea xlátaje̱, ne lawe' da guque̱' benne' wenná bea chee̱ xe̱zre Salem, da zéaje̱ na xel-la' dxebeza zri lazre', le̱' zéaje̱queze na wenná bea chee̱ xel-la' dxebeza zri lazre'. \v 3 Quebe naxúaj na zua xre̱', ne xrne̱'e̱, ne xra xrtawe̱', ne quebe naxúaj na che gúlaje̱', ne che gutie̱'. Caní naca na, da guca Melquisedec dxulé'e na ca naca chee̱ Zri'ine Dios, naque̱' bxruze blau chadía chacanna. \p \v 4 Le na' xque na'a ca szren guca Melquisedec, che bnezruj xra xrtáudxu Abraham chee̱ le̱' tu cue' chee̱ da chi cue' chee̱ da guqué̱'e̱ lu na' wenná bea ca' lu wedil-la na'. \v 5 Ca naca da bdxixruj bea Moisés, bxruze ca', benne' ca' zaj naque̱' xrtia Leví dxal-la' xelezí'e̱ tu cue' chee̱ da chi cue' ca' da xelizruj benne' Israel ca', benne' zaj naque̱' xrtia ljwezre̱', lácala zaj naque̱' zri'ine zre sua Abraham ca zaj nácaqueze benne' ca'. \v 6 Melquisedec, benne' quebe naque̱' xrtia Leví guzi'e̱ tu cue' chee̱ da chi cue' ca' da gudizruj Abraham, bénnea' dxal-la' si'e̱ da guche̱be lazre' Dios. Cá'anqueze Melquisedec gunabe̱' lau Dios gune̱' da chawe' chee̱ Abraham, \v 7 na' dxelenná xúgute̱ bénneache nácadxa blau bénnea' dxenabe̱' lau Dios gune̱' chawe' chee̱ benne' xula ca' quézcala bénnea' si'e̱ da chawe' na' dxenabe̱'. \v 8 Na'a benne' ca' dxelezi'e̱ tu cue' chee̱ da chi cue' ca' zaj naque̱' benne' dxelate, san ca naca chee̱ Melquisedec, naque̱' ca tu benne' naca bánqueze̱' lawe' da quebe naxúaj na lu xiche lá'azxa che gutie̱'. \v 9 Ca naca chee̱ Leví, ne ca naca chee̱ xúgute̱ bxruze ca' zaj naque̱' zri'ine zre sua Leví na', benne' ca' dxelezí'e̱ na'a tu cue' chee̱ da chi cue' ca', wácaqueze nnadxu cá'anqueze benne' caní gulízruje̱' chee̱ Melquisedec tu cue' chee̱ da chi cue' gate na' bezrague̱' Abraham, \v 10 lawe' da wazeque' nnadxu ne zaj zua zri'ine zre sua Abraham lu be̱l-la' dxen chee̱', benne' quebe ne xelalaj gate na' bdxuaj Melquisedec xeajchague̱' Abraham na'. \p \v 11 Benne' Israel ca' gulezí' lu ne̱'e̱ da bdxixruj bea Dios lu na' bxruze ca' zaj naque̱' xrtia Leví. Chela guzeque' da belún bxruze ca' gun na li lazre' benne' ca' buluzúe̱' dizra' chee̱ da bdxixruj bea Dios na', na' quebe be̱n na ba xen la' xetú bxruze ca guca Melquisedec, ne quegá ca guca Aarón. \v 12 Che xezrá' ca dxal-la' gaca bxruze na', na' dxál-la'queze xezrá' da nadxixruj bea na'. \v 13 Xránadxu, Bénnea' naxúaj na chee̱' gaque̱' bxruze ca guca Melquisedec, nababe̱' xetú cue' xrtia Israel ca', benne' ca' netue̱' quebe ne gaque̱' bxruze. \v 14 Naca bea na nababa Xránadxu xrtia Judá, na' Moisés quebe gunné̱' xelaca benne' caní bxruze. \p \v 15 Da nigá naca béadxa na che bxruze cube na' dxal-la' gaque̱' ca guca Melquisedec, \v 16 ne bxruze cube nigá quebe gaque̱' bxruze ne̱ chee̱ tu da nadxixruj bea da dxenná na nu xrtia dxal-la' gaque̱'. Gaque̱' bxruze lawe' da nape̱' xel-la' waca chee̱ tu xel-la' nabán da quebe te chee̱ na. \v 17 Naca chee̱' ca da dxenná Dios: \q1 Lue' nacu' bxruze chadía chacanna \q1 ca da guca Melquisedec. \m \v 18 Caní guca, bedxúaj chalá'ala da bdxixruj bea Dios gate nate lawe' da quebe guzeque' bi gun na, ne quebe bi culuén gudapa na, \v 19 lawe' da quebe guca da gunná bea Moisés gun na bénneache li lazre'. Na'a nápadxu tu xel-la' dxebeza lazre' da cháwedxa, na' ne̱ chee̱ na dxebígadxu lau Dios. \p \v 20 Gate Dios be̱ne̱' Jesús bxruze, bzetaj cuine̱'. \v 21 Quebe bzetaj cuine̱' gate bzue̱' xezícadxa bxruze ca'. Gate be̱ne̱' Jesús bxruze bzetaj cuine̱' ca da naxúaj na lu xiche lá'azxa, dxenná na: \q1 Xránadxu Dios bzetaj cuine̱', ne quebe guché̱'e̱ xrtizre̱'. \q1 Gunné̱': “Lue' nacu' bxruze chadía chacanna \q1 ca da guca Melquisedec.” \m \v 22 Chee̱ le̱ na' Jesús dxun chúchue̱' tu xel-la' wezría da nácadxa chawe' ca da nedxu. \v 23 Xezícadxa bxruze ca', benne' gulezrá' nédxula be̱n na ba xen gulaque̱' benne' zan lawe' da gulate tu tue̱', na' quebe guca xeledíe̱'. \v 24 Jesús naque̱' tu bxruze chadía chacanna lawe' da quebe gatie̱'. \v 25 Chee̱ le̱ na' dxezéquene̱' guselé̱' chadía chacanna benne' ca' xelebigue̱' lau Dios ne̱ chee̱ Le̱', lawe' da naca ban Le̱' chadía chacanna chee̱ gudée̱' dizra' chee̱ benne' ca' lau Dios. \p \v 26 Jesús naque̱' bxruze blau, bxruze na' dxechínedxu. Naque̱' lá'azxa, ne quebe bi da cale̱la be̱ne̱', ne quebe nabague̱' dul-la. Quebe naque̱' tuze ca zaj naca benne' dul-la, na' Dios nucá'ana szrendxe̱' Le̱' ca xúgute̱ da zaj zua xabáa. \v 27 Quebe naque̱' ca xezícadxa bxruze ca', benne' ca' be̱n na ba xen belutie̱' béadu ca' tu zra tu zra, béadu ca' buluzúe̱' nedxu ne̱ chee̱ xtúl-laqueze̱', na' ca gudé na' buluzúe̱' béadu xula ca' ne̱ chee̱ xtul-la bénneache. Jesús tu lásaze bzua cuine̱' ne̱ chee̱ dul-la zaj nabaga xúgute̱ bénneache. \v 28 Da bdxixruj bea Moisés dxuzúa na bxruze blau ca' zaj naque̱' benne' quebe zaj naque̱' li lazre'. Gate Dios bzetaj cuine̱' ca gudé bla' da nadxixruj bea na', bzue̱' tu bxruze blau naque̱' Zrí'inequeze̱', Bénnea' be̱n Dios naque̱' tu bxruze blau li lazre' chadía chacanna. \c 8 \s1 Jesús naque̱' bxruze blau chee̱dxu \p \v 1 Da naca blaudxa chee̱ da caní dxennantu' naca na da nigá: Zua tu bxruze blau chee̱dxu caní, Bénnea' dxe'e̱ chalá'a xabe̱la chee̱ lataj blau chee̱ Dios xabáa, \v 2 ne naque̱' bxruze blau dxune̱' zrin lu lataj lá'azxa li, da be̱n Xránadxu, quegá bénneache. \v 3 Xúgute̱ bxruze blau nuzúa Dios le̱' chee̱ xelegú'e̱ guna' lau Dios, ne xelútie̱' béadu ca' lau Dios. Chee̱ le̱ na' dxun na ba xen bi guzúa Cristo lau Dios. \v 4 La zua Cristo xe̱zr la xu nigá, quebe gaque̱' bxruze lawe' da ne zaj zra' bxruze ca' dxelegú'e̱ guna' ca nadxixruj bea da bde Moisés. \v 5 Zrin dxelún bxruze caní naca na ca tu da dxulé'eze na, ne ca tu zrúlaze chee̱ da na' zua xabáa. Nezdxu naca na tu da dxulé'eze lawe' da gunná Dios, guzre̱' Moisés gate ba zue̱' gune̱' lataj lá'azxa: “Bxue xanne' gunu' xúgute̱ na cáte̱ze naca da ble'eda' lue' lu xi'a na'.” \v 6 Na'a bxruze blau chee̱dxu nigá dxune̱' tu zrin zácadxa lawe' da naque̱' wedé dizra' chee̱ tu xel-la' wezría cháwedxa, da nun Dios ne̱ chee̱ da ca' guche̱be lazre̱' da zaj naca na cháwedxa. \p \v 7 La guca li lazre' xel-la' wezría da be̱ne̱' nedxu, quebe be̱n na ba xen gune̱' xel-la' wezría gudxupe' na'. \v 8 Gate Dios gudil-le̱' benne' ca' zaj naque̱' bi che, gunné̱': \q1 Dxenná Xránale: Wazrín zra \q1 gate guna' tu xel-la' wezría cube \q1 nen benne' Israel ca', ne benne' Judá ca'. \q1 \v 9 Quebe gaca na ca guca xel-la' wezría \q1 da be̱na' nen xra xrtaule ca' gate becá'a ne̱'e̱, \q1 ne bebéaja' benne' ca' lu xe̱zr la xu Egipto. \q1 Caní guna' lawe' da quebe buluzúe̱' dizra' \q1 xel-la' wezría da nuna', \q1 na' chee̱ le̱ na' guleaj xichja' benne' ca'. \q1 Da ni dxenná Xránale. \q1 \v 10 Xel-la' wezría guna' nen benne' Israel ca' \q1 ca te chee̱ lu zra caní gaca na caní, dxenná Xránale: \q1 Guzúa' da gudxixruj be'a lu xichaj lázrdau benne' ca', \q1 ne guzúaja' na lu lázrdawe̱'. \q1 Nadxa gaca' neda' Dios chee̱ benne' ca', \q1 na' le̱' xelaque̱' bi chia' ca'. \q1 \v 11 Quebe gun na ba xen xuluse̱de ljwezre̱', \q1 ne quegá nu benne' xe̱'e̱ bi biche̱': Be̱nbea Xránadxu. \q1 Xúgute̱' xelúnbe'e̱ neda', \q1 benne' cá'aze, ne benne' blau. \q1 \v 12 Gunite lawa' chee̱ benne' ca' \q1 ca naca da cale̱la da zaj nune̱', \q1 ne québedxa cheajsá lazra' chee̱ dul-la da zaj nune̱'. \p \v 13 Gate dxuchalaj Dios chee̱ tu xel-la' wezría cube, naca na lawe' da ba gunné̱' chee̱ da nedxu naca na da gula, na' da ba dxaca na da gula, ne da gulasa la xenítete̱ na. \c 9 \s1 Lataj lá'azxa da zua lu xe̱zr la xu, ne da zua xabáa \p \v 1 Gate ne zua xel-la' wezría nedxu, zaj de̱ da nadxixruj bea ca dxal-la' xelún bxruze ca' tu lu xudau' da zua xe̱zr la xu nigá. \v 2 Xudau' nedxu caní guca na tu xu'u xide zren. Lu lataj nedxu chee̱ xudau' na' da nazí le na Lataj Lá'azxa zaj zua da dxusa'ní', ne tu ta'a naga zria xeta xtila lá'azxa. \v 3 Cuzre naga ze̱ ladxe' gudxupe' zua xetú lataj da nazí le na Lataj Lá'azxa Blau. \v 4 Lu lataj nigá zaj zua tu tá'adau' naga xezxe xala, ne tu xi'ina chee̱ xel-la' wezría da nun Dios, da nacu na oro du ca nácaqueze na. Lu'ule xi'ina na' xu'u tu zruágadau' xu'u na xeta maná. Cá'anqueze lu'ule na xu'u xágadau' da be̱xru Aarón da na' bezría na, ne zaj xu'u na xiaj ca' naga zaj naxúaj dizra' chee̱ xel-la' wezría. \v 5 Lawe' xi'ina nigá zaj zua gubáz chee̱ xabáa ca' zaj naca na oro, da dxululé'e na zua Dios na', na' zaj nugacu xrile na naga dxuluzríe̱' dxen ne̱ chee̱ dul-la zaj nabaga bénneache. Québedxa séquentu' guchálajntu' ca naca chee̱ da caní na'a. \p \v 6 Gate ba nagá'ana chawe' da caní, na' bxruze ca' dxelú'uqueze̱' lu lataj nedxu chee̱ lataj lá'azxa chee̱ xelune̱' zrin chee̱ xel-la' bxruze chee̱'. \v 7 Lu lataj gudxupe' dxu'u tuze bxruze blau tu lásaze tu tu iza, na' gate dxu'e̱ na' dxun na ba xen gu'e̱ dxen chee̱ béadu ca' da guzríe̱' ne̱ chee̱ dul-la nabágaqueze̱', ne ne̱ chee̱ dul-la zaj nabaga bénneache ca'. \v 8 Be' Lá'azxa dxuzéajni'ine̱' dxi'u quebe naxalaj neza chee̱ chú'udxu Lataj Lá'azxa Blau na' dxácate̱ dxelune̱' zrin chee̱ xel-la' bxruze chee̱' lu lataj nedxu chee̱ lataj lá'azxa na'. \v 9 Xúgute̱ da caní zaj naca na da dxululé'eze, da dxaca lu zra na'a zra, lawe' da guna' ca', ne dxen chee̱ béadu ca' da dxuluzúa bxruze ca' lau Dios quebe gaca xelún na bénneache dute̱ li lazre'. \v 10 Da caní zaj naca na chee̱ da dxelé'aj dxelawe̱', ne chee̱ da dxulucá'ana chawe' cuine̱', ne chee̱ da nadxixruj bea ca naca chee̱ be̱la' dxen chee̱ bénneache, da ca' bzua Dios ca zrindxa zra guché̱'e̱ da ca'. \p \v 11 Na'a ba bla' Cristo, ne naca Le̱' bxruze blau chee̱ da xrlátaje ca' da ba belelá'. Lataj Lá'azxa naga dxun Le̱' zrin ca bxruze blau naca na blaudxa, ne da li lázredxa. Quebe naca na tu da zaj nun bénneache, da zéaje̱ na, quebe naca na chee̱ xe̱zr la xu nigá. \v 12 Cristo ba guxú'e̱ Lataj Lá'azxa Blau, quegá chee̱ guzúe̱' dxen chee̱ béadu ca', ne chee̱ me̱du ca', san chee̱ guzúe̱' dxen cheé̱queze̱', na' guxú'e̱ ga na' tu lásaze lawe' da ba be̱ne̱' xel-la' weselá chadía chacanna chee̱dxu dxi'u. \v 13 Da li dxen chee̱ be̱zre, ne chee̱ béadu ca', ne de chee̱ bé̱zredu ca', bea ca' dxuluzezxe̱' lu ta'a chee̱ Dios, da ca' dxuluzré̱'e̱ xichaj benne' ca' zaj naque̱' sban, zaj napa na xel-la' waca xelibe na benne' ca' cúzreze, ne chee̱ xulucá'ana chawe na le̱' lau Dios. \v 14 Che caní naca na, wazéquedxa dxen chee̱ Cristo, Bénnea' bzua cuine̱' lau Dios ne̱ chee̱ Be' Lá'azxa dute̱ xel-la' li lazre' chee̱', na' dxen chee̱' na' dxibe na xichaj lázrdaudxu chee̱ da be̱ndxu da nua na xel-la' gute, chee̱ séquedxu gundxu zrin chee̱ Dios ban. \p \v 15 Chee̱ le̱ na' naca Jesucristo wedé dizra' chee̱ tu xel-la' wezría cube. Xel-la' gute chee̱ Cristo dxun na zrin chee̱ gaca gunite lau Dios chee̱dxu ca naca dul-la da be̱ndxu gate ne zúadxu lu xel-la' wezría nedxu, na' na'a benne' ca' ba gunné̱ Dios waca xelezí'e̱ ca naca da ca' guche̱be lazre' Dios, da zaj naca na chadía chacanna. \v 16 Gate tu benne' dxune̱' tu xiche da dxelá'a na da de̱ chee̱', dxun na ba xen gulé'edxu ba nate bénnea' chee̱ gundxu ca dxenná xiche na'. \v 17 Xiche na' quebe bi seque na dxácate̱ ne naca ban benne' be̱ne̱' na, san gate ba gute bénnea', na' seque na. \v 18 Chee̱ le̱ na', xel-la' wezría nedxu na' guzúa chuchu na ne̱ chee̱ dxen da buluzríe̱' na. \v 19 Moisés blabe̱' xúgute̱ da nadxixruj bea da zaj naxúaj na lu dizra' chee̱ Dios lau xúgute̱ bénneache, na' ca gudé na' guqué̱'e̱ zrila' da nadxé na da xrna, ne tu zruze xaga hisopo, na' gusebise̱' na dxen chee̱ me̱du ca', ne dxen chee̱ béadu ca', ne nisa, na' bzre̱'e̱ na lawe' xiche naga naxúaj xtizra Dios, ne bzre̱'e̱ na bénneache ca'. \v 20 Nadxa guzre̱' benne' ca': “Dxen nigá naca na da dxuzúa chuchu na xel-la' wezría da nun Dios nen le'e.” \v 21 Cá'anqueze bzra Moisés dxen lu lataj lá'azxa, ne lu xúgute̱ da dxuluchínene̱' lu zrin da dxelún bxruze ca'. \v 22 Ca naca da bdxixruj bea Dios, dxal-la' xulucá'ana chawe̱' xúgute̱ da ca' nen dxen, na' che quebe nu gulalaj dxen, Dios quebe gunite lawe̱' chee̱ bénneache ca naca dul-la da zaj nabague̱'. \s1 Dxen chee̱ Jesucristo dxegúa na dul-la \p \v 23 Caní be̱n na ba xen xulucá'ana chawe̱' da ca' zaj naca na da dxululé'eze na ca zaj naca da zaj zua xabáa, na' da ca' zaj zua xabáa dxun na ba xen xulucá'ana chawe̱' na nen tu da zácadxa. \v 24 Cristo quebe guxú'e̱ lu lataj lá'azxa da zaj nun bénneache, da na' naca na tu da dxulé'eze ca naca lataj lá'azxa li da zua xabáa, san guxú'e̱ xabáqueze, naga zue̱' na'a lau Dios, dxudée̱' dizra' chee̱dxu dxi'u. \v 25 Bxruze blau chee̱ benne' judío ca' dxu'e̱ lu lataj lá'azxa blau tu iza tu iza chee̱ guzúe̱' ga na' dxen da quebe naca cheé̱queze̱'. Na'a Cristo quebe dxuzúa cuine̱' zane' lasa. \v 26 La be̱n na ba xen guzúa cuine̱' zane' lasa, cá'anqueze zane' lasa gatie̱' ca gudé be̱ne̱' xe̱zr la xu nigá. Na'a, gate ba bzrin zra dxaca li ca da guche̱be lazre' Dios, Cristo ba ble̱'e̱ tu lásaze, na' bzua cuine̱' chee̱ cue̱' dul-la zaj nabaga bénneache. \v 27 Ca dxun na ba xen xelate xúgute̱ bénneache tu lásaze, na' te na' Dios guchi'e̱ da zaj nun tu tue̱', \v 28 cá'anqueze Cristo bzua cuine̱' chee̱ gutie̱' tu lásaze chee̱ gudúe̱' dul-la zaj nabaga' benne' zante̱. Te nigá xelé̱'e̱ da gudxupe', quegádxa chee̱ cue̱' dul-la, san chee̱ xedajselé̱' xúgute̱ benne' dxelebeze̱' Le̱'. \c 10 \p \v 1 Da nadxixruj bea da bde Moisés guca na ca tu zrúl-laze chee̱ da chawe' ca' da dxal-la' xelelá', ne quegá naca na lé̱queze na. Chee̱ le̱ na' da ca' buluzúa bxruze ca' lau Dios ca nadxixruj bea na', da ca' buluzúe̱' tu iza tu iza, quebe gulezeque na xelún na benne' ca' li lazre', benne' ca' gulebigue̱' lau Dios. \v 2 La guzeque' da nadxixruj bea na' gun na benne' ca' li lazre', québedxa nu guzúa da ca' lau Dios lawe' da la guladxe benne' ca' lu dul-la zaj nabague̱', québedxa zaj nabague̱' dul-la. \v 3 Na'a da ca' buluzúe̱' lau Dios tu iza tu iza bulusá na lazre̱' chee̱ dul-la da zaj nabague̱', \v 4 lawe' da quebe guzeque' dxen chee̱ be̱zre ca', ne dxen chee̱ béadu ca' cua na dul-la zaj nabaga bénneache. \p \v 5 Chee̱ le̱ na', gate bla' Cristo lu xe̱zr la xu nigá, guzre̱' Dios: \q1 Quebe dxaca lazru' guna', ne béadu ca' nu gute le̱ba' lau'. \q1 Na'a ba be̱nu' be̱l-la' dxen chia' nigá. \q1 \v 6 Quebe dxezaca ba lazru' béadu ca' dxuluzezxe̱' lau', \q1 ne béadu ca' dxelutie̱' lau' chee̱ cua na dul-la zaj nabague̱'. \q1 \v 7 Nadxa gunnía': “Nigá za'a neda' chee̱ guna' ca da nnau' Lue', Dios, \q1 ca naxúaj na chia' neda' lu xiche lá'azxa.” \m \v 8 Nédxula gunné̱': “Quebe dxaca lazru', ne quebe dxezaca ba lazru' guna', ne béadu ca' nu gute le̱ba' lau', ne béadu ca' dxuluzezxe̱' lau', ne béadu ca' dxelutie̱' lau' chee̱ cua na dul-la zaj nabaga bénneache.” Caní gunné̱' lácala zaj naca na da nadxixruj bea na xuluzúe̱' na lau Dios. \v 9 Ca gudé na' gunné̱': “Nigá za'a neda' chee̱ guna' ca da nnau' Lue', Dios.” Da nigá zéaje̱ na gudée̱' lu waláz chee̱ da ca' buluzúa bxruze ca' lau Dios, gate bzua cuine̱' lau Dios ne̱ chee̱ dul-la zaj nabaga bénneache. \v 10 Dios ba bca'ana chawe̱' dxi'u lu dul-la nabágadxu lawe' da be̱n Cristo ca da gunná Dios gate bde cuine̱' lau Dios tu lásaze gate gutie̱' le̱'e̱ xaga begúaj. \p \v 11 Xúgute̱ bxruze judío dxelune̱' zrin lau Dios tu zra tu zra, ne zane' lasa dxuluzríe̱' lau Dios da cá'anqueze lácala da ca' cabata' xelezeque na xelegúa na dul-la chee̱ bénneache. \v 12 Jesucristo bzrie̱' lau Dios tuze da dxugúa na dul-la, na' gudé na' gudxé'e̱ chalá'a xabe̱la chee̱ Dios. \v 13 Zue̱' na'a dxebeze̱' zra gate guzúa Dios benne' ca' dxeledábague̱' chee̱' zran ni'e̱. \v 14 Caní dxune̱' lawe' da bca'ana chawe̱' chadía chacanna benne' ca' zaj naque̱' bi chee̱ Dios. Caní be̱ne̱' gate bzua cuine̱' lau Dios tu lásaze. \v 15 Caníqueze dxenná Be' Lá'azxa lawe' da gunné̱' nédxula: \q1 \v 16 Caní naca xel-la' wezría guna' nen benne' Israel ca' \q1 ca te chee̱ lu zra caní, dxenná Xránale: \q1 Guzúa' da nadxixruj bea na' lu xichaj lázrdau benne' ca', \q1 ne guzúaja' na lu lázrdawe̱'. \m \v 17 Ca gudé na' dxenné̱': \q1 Cabátadxa cheajsá lazra' chee̱ dul-la da zaj nabague̱', \q1 ne chee̱ da cale̱la ca' da zaj nune̱'. \m \v 18 Ca'an naca, gate Dios ba bnite lawe̱' chee̱ bénneache ca naca dul-la da zaj nabague̱', québedxa dxun na ba xen bi xuluzúe̱' lau Dios chee̱ cua na dul-la ca'. \s1 Dxal-la' bígadxu lau Dios \p \v 19 Chee̱ le̱ na', benne' bícha'dau', waca chú'udxu lu lataj lá'azxa blau dute̱ lázrdaudxu ne̱ chee̱ dxen chee̱ Jesucristo da blalje̱'. \v 20 Dxezrindxu lau Dios, dxededxu tu neza cube, da quebe naca na ca da xjácale̱ bxruze ca' lu lataj lá'azxa. Dxededxu neza da naca Crístoqueze, Bénnea' zúale̱ Dios xabáa. \v 21 Jesús naque̱' bxruze blau chee̱dxu, ne zaj xu'u lu ne̱'e̱ bénneache chee̱ Dios. \v 22 Chee̱ le̱ na' dxal-la' bígadxu lau Dios dute̱ lázrdaudxu ne dute̱ xel-la' dxeajlí lazre' li, lawe' da bca'ana chawe' Le̱' lázrdaudxu chee̱ québedxa sua da ste̱be lu xichaj lázrdaudxu ca naca chee̱ dul-la, ne naca chee̱dxu cáte̱ze ba gudibe̱' be̱l-la' dxen chee̱dxu nen da naca ca tu nisa chawe'. \v 23 Dxal-la' sua cháchadxu ca naca da dxebeza lázredxu chee̱ da dxéajle̱dxu, ne quebe guchadxu ca dxundxu, lawe' da gun Dios ca da guche̱be lazre̱' gune̱' chee̱dxu. \v 24 Dxal-la' quilaj lázredxu ca gundxu gácale̱ ljwézredxu tudxu xetudxu chee̱ zri'i ljwézredxu, ne gundxu da xrlátaje. \v 25 Quebe dxal-la' gusandxu xezrágadxu lau Dios ca dxelún bal-la benne'. Dxal-la' gutipa lazre' ljwézredxu tudxu xetudxu, na' gúndxadxu caní na'a lawe' da dxelé'edxu ba za bagu zra xelá' Xránadxu. \p \v 26 Che núnbeadxu ca naca xel-la' li chee̱ Dios, ne chéajdxadxu gundxu dul-la, québedxa bi de̱ da cua na dul-la bágadxu. \v 27 Lu xel-la' dxezrebe súadxu da naca chee̱ zra guchi'a Dios, ne chee̱ xi' da guzría xi na benne' ca' dxeledábague̱' chee̱ Dios. \v 28 Gate nu benne' bzue̱' chalá'ala da gunná bea Mnoisés, ne gulezrá' chupa u chunna benne' belexeche̱be̱' chee̱ da be̱n bénnea', na' belutie̱' bénnea', ne quebe belexache lazre̱' le̱'. \v 29 Tu da ste̱be zrendxa dxal-la' xelezí' benne' ca' dxuluzúe̱' chalá'ala Zri'ine Dios, ne dxulucá'ana dítaje̱' dxen chee̱', da blalje̱', dxen na' dxuzúa chuchu na xel-la' wezría chee̱ Dios, ne dxucá'ana chawe na benne' ca', na' dxelenné̱' schanni' chee̱ Be' Lá'azxa chee̱ Dios, Bénnea' nazri'ine̱' le̱'. \v 30 Ba núnbeadxu Xránadxu, Bénnea' gunnáqueze̱': “Neda' xebéaj lazra' bénneache. Neda' gunézruja' lazruj chee̱ benne' ca'.” Cá'anqueze gunné̱': “Xránale guchi'e̱ chee̱ bénneache chee̱'.” \v 31 Da dxal-la' xelezrebe bénneache naca da ste̱be da gun Dios benne' ca'. \v 32 Le gusá lázrele le'e iza da ba guledé, gate za guzíte̱le xel-la' naxaní' chee̱ Dios, na' dute̱ xel-la' zren lazre' bchaga laule xel-la' zi' da gudele. \v 33 Bál-lale le'e bulucháchale̱ne̱', ne belú'e̱ le'e láwela bénneache, na' xebál-lale le'e guzáca'le gate guná'ale benne' ca' guledée̱' xel-la' zi' caní. \v 34 Bexache lázrele benne' gulezrá' lizre xia, ne dute̱ xel-la' dxebé bchaga laule da belune̱' gate gulequé̱'e̱ ca da nápale, lawe' da nézele nápale xabáa da zácadxa na, ne da naca na da chadía chacanna. \v 35 Quebe gusanle ca da dxuxrén lázrele, lawe' da nusá xel-la' dxuxrén lazre' chee̱le tu da zren da si'le. \v 36 Le'e dxal-la' gácale zren lazre' chee̱ gunle ca da nna Dios, na' sile ca da guche̱be lazre' Dios gunne̱' chee̱le. \v 37 Naca na ca dxenná xiche lá'azxa: \q1 Xátedauze de̱, \q1 na' xelá' Bénnea' dxal-la' xelá', ne quebe chene̱'. \q1 \v 38 Benne' naque̱' xlátaje̱ lawa' neda', \q1 gata' chee̱' xel-la' nabán li lazre' lawe' da dxéajle̱'e̱ chia', \q1 na' che cueaj xíchaje̱' neda' quebe xezaca ba lazra' nen bénnea'. \m \v 39 Na'a dxi'u quebe nácadxu tuze nen benne' ca' dxelebéaj xíchaje̱' Dios, ne xelebía xi'e̱. Nácadxu tuze nen benne' dxeléajle̱'e̱ chee̱ Dios, na' xelelá bénne'du zaj xu'e̱. \c 11 \s1 Xel-la' dxeajlí lazre' \p \v 1 Che nápadxu xel-la' dxeajlí lazre' dxuxrén lazrdxu sidxu da dxebézadxu, ne nézquezdxu naca da li da quebe dxelé'edxu. \v 2 Xra xrtáudxu ca' belexegá'ane̱' xrlátaje lau Dios lawe' da guléajle̱'e̱ chee̱'. \p \v 3 Lu xel-la' dxeajlí lazre' chee̱dxu nezdxu be̱n Dios xe̱zr la xu nigá, bchínene̱' dizra' chee̱', na' ca naca da dxelé'edxu na'a be̱n Dios le̱ na nen da quebe nalá' gate nate. \p \v 4 Abel, lu xel-la' dxeajlí lazre' chee̱', bzue̱' lau Dios tu guna' da zácadxa na ca da bzua Caín, na' chee̱ le̱ na' Dios gunné̱' naca xlátaje̱ Abel, ne guzi'e̱ guna' chee̱'. Ca'an naca, lácala ba gute Abel, ne dxusé̱dene̱' dxi'u ne̱ chee̱ da be̱ne̱' lawe' da gudape̱' xel-la' dxeajlí lazre'. \p \v 5 Enoc, lu xel-la' dxeajlí lazre' chee̱', Dios beche̱'e̱ le̱'. Quebe gutie̱', na' québedxa nu ble'e le̱' lawe' da beché̱ Dios le̱'. Naxúaj na lu xiche lá'azxa da dxenná na, gate quebe ne xeché̱ Dios le̱', be̱n Enoc ca da bezaca ba lazre' Dios. \v 6 Quebe gaca nu gun da xezaca ba lazre' Dios che quebe dxeajlí lazre̱' Le̱'. Bénnea' dxebigue̱' lau Dios, dxun na ba xen chéajle̱'e̱ zua Dios, ne xunézruje̱' chee̱ benne' ca' dxelexílaje̱' Le̱'. \p \v 7 Noé, lu xel-la' dxeajlí lazre' chee̱', gate Dios guzre̱' le̱' nédxula ca da dxal-la' gaca, bzue̱' dizra' chee̱ Dios, ne be̱ne̱' tu da zren da dxedá lawe' nísadau' chee̱ xelelá xrtie̱' ca'. Guxeajlí lazre' Noé Dios, san gulebía xi' bénneache zaj zre̱'e̱ xe̱zr la xu na', lawe' da quebe guleajlí lazre̱' Dios. Dios bca'ane̱' Noé xrlátaje lawe' da guxeajlí lazre̱' Le̱'. \p \v 8 Abraham, lu xel-la' dxeajlí lazre' chee̱', gate Dios gunné̱' le̱', bzue̱' dizra', ne guzé̱'e̱ zéaje̱' tu lu xe̱zr la xu da guchebe lazre' Dios gunézruje̱' chee̱'. Bdxuaje̱' lázrie̱', ne quebe nézene̱' naga zéaje̱'. \v 9 Lawe' da guxeajlí lazre̱' Dios, guzúa Abraham lu xe̱zr la xu na' da guche̱be lazre' Dios gunézruje̱' chee̱', naga naca xe̱zr la xu chee̱ benne' zitu' ca'. Guzúe̱' tu lu xu'u ladxe', ne cá'anqueze be̱n Isaac, ne Jacob, benne' ca', cá'anqueze Dios guche̱be lazre̱' xelezí'e̱ da na' gunezruj Dios le̱'. \v 10 Caní be̱n Abraham lawe' da guleza lazre̱' chu'e̱ lu xe̱zre na' da quebe te chee̱ na, da na' guleche Dios, ne da be̱n Lé̱queze̱'. \p \v 11 Cá'anqueze Sara, lácala ba nácale̱'e̱ benne' gula, ne quebe nu bi chee̱' dxalaj, san xel-la' dxeajlí lazre' chee̱' guque̱' xrna bidau'. Guzúa tu bi biu chee̱' lawe' da guxeajlí lazre̱' Dios gune̱' ca da guche̱be lazre̱'. \v 12 Caní guca, Abraham, lácala ba gúxrule̱'e̱, guxánle̱'e̱ zri'ine zre sue̱' ca naxán xuzre' da zaj dxe' dxu'a tu yegu zren, da quebe nazeque' gulábadxu. \p \v 13 Xúgute̱ benne' caní gulatie̱', ne quebe ne xelezí'e̱ da ca' nache̱be lazre' Dios, san lawe' da guleajlí lazre̱' Dios, belelé'ene̱' na zítu'la, na' belexezaca ba lázrele̱ne̱' na. Caní bululé'ene̱' gulaque̱' ca benne' zitu', benne' guledeze lu xe̱zr la xu nigá. \v 14 Benne' dxuluchálaje̱' caní dxululé'ene̱' dxeledé̱' dxelexílaje̱' tu lazrie̱'. \v 15 La buluwía lazre̱' ca naca xe̱zr la xu naga gusá'aque̱', na' waca xelexezrine̱' na'. \v 16 Gulaca lazre̱' tu lazrie̱' da naca na cháwe'dxa, da na' naca na lazrie̱' da zua xabáa. Chee̱ le̱ na' Dios quebe dxexedué'ene̱' gate dxelenná benne' ca' naque̱' Dios chee̱', na' nucueze̱' tu xe̱zre naga xelezúa benne' ca'. \p \v 17 Gate guca lazre' Dios nézene̱' ca naca xel-la' dxeajlí lazre' chee̱ Abraham, na' lu xel-la' dxeajlí lazre' chee̱' guché̱'e̱ Isaac chee̱ gutie̱'-be' lau Dios. Ba zue̱' gutie̱' bi tu licha' chee̱' lácala ba nache̱be lazre' Dios, gunné̱': \v 18 “Ne̱ chee̱ Isaac wazrále̱'e̱ zri'ine zre su'.” \v 19 Abraham bxren lazre̱' Dios wazéquene̱' gusebane̱' benne' gate, na' waca nnadxu bezí' lu ne̱'e̱ zrí'ine̱' Isaac ládujla benne' gate. \p \v 20 Isaac, lu xel-la' dxeajlí lazre' chee̱', guche̱be lazre̱' xelezí' zrí'ine̱' Jacob, ne Esaú da xrlátaje ca'. \v 21 Jacob, lu xel-la' dxeajlí lazre' chee̱', gate zua gatie̱', guche̱be lazre̱' xelezí' tu tu zri'ine José da xrlátaje ca', ne be̱ lá'ane̱' Dios, nuchiche tipe̱' xágadu nuxre̱'. \v 22 José, lu xel-la' dxeajlí lazre' chee̱', gate ba zua gatie̱' gunné̱' welexedxúaj benne' Israel ca' lu xe̱zr la xu Egipto, ne bdxixruj be'e̱ ca dxal-la' xelune̱' chee̱ zrita xu'e̱. \p \v 23 Gate gulaj Moisés, xra xrne̱'e̱, lu xel-la' dxeleajlí lazre' chee̱' bulucache̱' le̱be' lawe' chunna beu', lawe' da belelé'ene̱' naca bidu na' xrtanle̱'e̱, ne quebe belezrebe̱' benne' wenná bea, bénnea' bdxixruj be'e̱ xelate bidu ca'. \v 24 Moisés, lu xel-la' dxeajlí lazre' chee̱', gate guque̱' benne' waca, quebe guca lazre̱' gaque̱' zri'ine nu'ula zri'ine benne' wenná bea chee̱ xe̱zr la xu Egipto, \v 25 san guca lázredxe̱' tée̱' xel-la' zi' nen bi ca' chee̱ Dios quézcala sue̱' tu chí'idau' lu da ba neza chee̱ da naca dul-la. \v 26 Gúquene̱' nácadxa chawe' gate belún lala bénneache chee̱' ca da guca chee̱ Cristo, quézcala gape̱' ca naca da gunní'a chee̱ xe̱zr la xu Egipto, lawe' da dxenné̱'e̱ da gunezruj Dios le̱'. \v 27 Moisés, lu xel-la' dxeajlí lazre' chee̱', bedxúaje̱' lu xe̱zr la xu Egipto, ne quebe bezrebe̱' xel-la' dxezrá'a chee̱ benne' wenná bea, na' guzúa chúchue̱' ca tu benne' dxelé'ene̱' Dios, Bénnea' quebe gaca nu le'e. \p \v 28 Moisés, lu xel-la' dxeajlí lazre' chee̱', be̱ne̱' Laní Pascua gate na' bdxixruj be'e̱ xuluzrá benne' Israel ca' dxen le̱'e̱ xaga dxa xu'u chee̱ quebe gute gubáz chee̱ xabáa chee̱ xel-la' gute netú zri'ine benne' Israel ca', bi biu nedxu. \v 29 Benne' Israel ca', lu xel-la' dxeleajlí lazre' chee̱', beledée̱' lu Nísadau' Xrna ca benne' dxeledé lu xu bizre, san gate gulú'u benne' Egipto ca' naga ba guledé benne' ca', na' bezraga nisa na', na' gulebé' chi'i benne' Egipto ca', na' gulatie̱'. \p \v 30 Benne' Israel ca', lu xel-la' dxeleajlí lazre' chee̱', guzré'e ze'e da naxechaj na xe̱zre Jericó ca gudé guledé benne' Israel ca' bezúate̱ xe̱zre na' tu tu lasa du gazre zra. \v 31 Rahab, nu'ula dxezí' lu ne̱'e̱ benne' zaj xu'e̱ neza, lu xel-la' dxeajlí lazre' chee̱', quebe gutie̱' tu zren nen benne' Jericó ca', benne' quebe buluzúa dizra' chee̱ Dios, lawe' da gudapa le̱' ba lá'ana benne' Israel ca', benne' xeajlenná' lane̱' xe̱zre na'. \p \v 32 ¿Bízradxa nnia'? Québedxa bi lataj napa' guchálaja' ca be̱n Gedeón, ne ca be̱n Barac, ne ca be̱n Sansón, ne ca be̱n Jefté, ne ca be̱n David, ne ca be̱n Samuel, ne ca belún benne' ca' gulenné̱' waláz chee̱ Dios. \v 33 Benne' ca' lu xel-la' dxeleajlí lazre' chee̱' gulezí'e̱ xe̱zr la xu ca' chee̱ benne' xula, ne gulenná be'ene̱' cháwe'dau' benne' walázr chee̱' ca', na' gulezí'e̱ da guche̱be lazre' Dios, lawe' da gúcale̱ne̱' le̱'. \q1 Belelé̱' lu dxu'a be̱zre xixre' ca'. \q1 \v 34 Buluxusule̱' xi' da dxéneaca. \q1 Belelé̱' lu xia nalá. \q1 Benne' ca' zaj nate ni'a na' belexaque̱' dipa lazre'. \q1 Gulaque̱' benne' wala lu wedil-la, ne gulaca lu ne̱'e \q1 da guta' chee̱ benne' ca' guledábague̱' le̱'. \q1 \v 35 Nu'ula ca' belezí' lu ne̱'e̱ benne' gate chee̱' ca', benne' belexebáne̱'. \q1 Xebal-le̱' gulátie̱' gate buludée̱' le̱' ba xa', \q1 lawe' da quebe belú'e̱ lataj nu gusán le̱', \q1 chee̱ xelezrué'ene̱' xel-la' dxexebán \q1 chee̱ xelezi'e̱ xetú xel-la' nabán da naca na da li. \q1 \v 36 Xebal-le̱' belún le̱' chee̱', \q1 na' xebal-le̱' belú'e̱ le̱', \q1 na' xebal-le̱' buluchéaje̱' le̱' du xia ne gulegu'e̱ le̱' lizre xia. \q1 \v 37 Belutie̱' xebal-le̱' nen xiaj, \q1 na' xebal-le̱' gulecheze̱' le̱' nen xia. \q1 Xebal-le̱' buludée̱' le̱' lu da ste̱be ca', \q1 na' xebal-le̱' belutie̱' nen xia nalá. \q1 Xebal-le̱' guledée̱' nila na'la, \q1 zaj nacue̱' zra zrila' ne zra béadu ca'. \q1 Baxache' gulaque̱', na' guledée̱' lu da zi' da xa', \q1 na' buluzalje̱' le̱'. \p \v 38 Bénneache zaj zra' lu xe̱zr la xu nigá quebe zaj naca chee̱' xelezí'e̱ ba neza chee̱ benne' caní. Tu guledázqueze̱' le̱'e̱ xixre', ne lu xi'a ca', ne lu bluaj ca', ne lu bluaj xu ca'. \v 39 Xúgute̱ benne' ca' bca'ana chawe' Dios le̱' lawe' da guleajlí lazre̱' Le̱', san quebe ne xelezí'e̱ ca naca da guche̱be lazre' Dios, \v 40 lawe' da nucueza Dios tu da nácadxa chawe' chee̱dxu dxi'u, chee̱ xelexaca benne' ca' li lazre' tu zren nen dxi'u. \c 12 \s1 Dxal-la' nna'dxu Jesús \p \v 1 Lawe' da zaj naxéchaj benne' zante̱ dxi'u, benne' ca' ba bululé'ene̱' ca guléajle̱'e̱ chee̱ Dios, dxal-la' guzúadxu chalá'ala xúgute̱ da dxululale na dxi'u, ne dul-la da naxe̱l-la na dxi'u, na' lu dute̱ xel-la' zren lazre' chee̱dxu gundxu zrin chee̱ Dios, da naca na ca dxezá' chégudxu chee̱ zrué'eledxu da dxelé'edxu tu chi na'. \v 2 Dxal-la' nna'dxu Jesús, Bénnea' dxune̱' nápadxu xel-la' dxeajlí lazre', ne dxune̱' li lazre' xel-la' dxeajlí lazre' na'. Jesús gudée̱' xel-la' zi' le̱'e̱ xaga begúaj, ne quebe bedué'ene̱' lawe' da guné̱'e̱ xel-la' dxebé na' da dxebeza na Le̱', na' gudxé'e̱ chalá'a xabe̱la chee̱ lataj blau chee̱ Dios. \p \v 3 Le nna' xanne' ca da be̱n Jesús, gudéle̱'e̱ xel-la' zi' da bulusaca benne' dul-la ca' Le̱'. Chee̱ le̱ na' quebe chajxréquele gunle zrin chee̱', ne quebe gute lázrele. \v 4 Ba gudíl-lale̱le dul-la, na' quebe ne gátele lu wedil-la na'. \v 5 Quebe gal-la lázrele le'e ca dxun Dios, dxuzéajni'ine̱' le'e ca zrí'inequeze̱', gate dxenné̱': \q1 Zri'ina', quebe guzú' chalá'ala da dxun Xranu' gate dxusízrene̱' lue', \q1 ne quebe gate lazru' gate dxedil-le̱' lue'. \q1 \v 6 Xránadxu dxusízrene̱' bi ca' nazri'ine̱', \q1 na' xúgute̱ bi dxezí' lu ne̱'e̱ ca zrí'inequeze̱' dxudée̱'-be' xel-la' zi'. \p \v 7 Le guchaga lau le'e xel-la' zi' da dxedele, lawe' da dxuxúe Dios le'e ca zrí'inequeze̱'. ¿Zra bi quebe dxusizre xrabe' le̱be'? \v 8 Che Dios quebe dxusízrene̱' le'e ca dxusízrene̱' xúgute̱ bi chee̱' ca', quebe nácale zrí'inequeze Le̱'. Nácale ca bi lan ca'. \v 9 Gate ne nácadxu bidau', bulusizre xra xrnadxu dxi'u, na' gudápadxu le̱' ba lá'ana. Dxal-la' guzúadxadxu dizra' Xradxu zue̱' xabáa, na' gaca bandxu. \v 10 Xra xrnadxu bulusízrene̱' dxi'u tu chí'idauze ca da guléquene̱' chawe', san Dios dxusízrene̱' dxi'u chee̱ gaca tu da ba neza chee̱dxu da naca na li lazre', chee̱ gácadxu lá'azxa ca naca lá'azxa Lé̱queze̱'. \v 11 Da li quebe dxedánnedxu da dxusizre xradxu dxi'u, san dxéquedxu zi', na' dxedé na', che dxéajni'idxu ca da dxusízrene̱' dxi'u, na' gundxu da xrlátaje ca', ne cueza zri lázredxu lau Dios. \s1 Quebe dxal-la' guzúadxu chalá'ala da dxenná Dios \p \v 12 Chee̱ le̱ na' le guzazraj na'le, ne zríbele da ba dxelate ni'a na', \v 13 ne le sa' lu neza da zaj naca na li, chee̱ quebe chegu ní'ale da quebe zaj zua chacha, ne chee̱ xelexaca chacha na. \p \v 14 Le gun ba xuzre suale lu xel-la' dxebeza zri lazre' nen xúgute̱ bénneache, ne le gaca li lazre' lau Dios. Che quebe gunle caní, quebe gaca lé'elele Xránadxu. \v 15 Le guxúe xanne' chee̱ quebe gusanle da chawe' ca' dxunna Dios le'e, ne̱ chee̱ quebe gaca netule le'e ca tu xixre' sla' da dxulala na, ne dxuxrinnaj na da xezícala. \v 16 Le guxúe xanne' chee̱ quebe gunle da sban, ne quebe guzúale chalá'ala ca da dxunna Dios, ca be̱n Esaú, bénnea' bsane̱' xúgute̱ da gunezruj xre̱' le̱' chee̱ guzi'e̱ tu cueze xel-la' wagu. \v 17 Ba nézele ca da guca gudé na', gate guca lazre' Esaú na' si'e̱ da chawe' da naba xre̱' lau Dios, na' xre̱' bzue̱' le̱' chalá'ala, ne lácala gudxézrele̱'e̱, quebe guca xuché̱'e̱ ca da ba be̱ne̱'. \p \v 18 Quebe dxaca chee̱le ca da guca chee̱ benne' Israel ca', gulebigue̱' naga zua tu xi'a, da na' wazeque' nu guchiche, ne naga dxala na xi', naga zua da chul-la, ne dxe' zren, ne dxaca be' bdunu'. \v 19 Belenne̱' gudxezre luzu da dxulucuezre̱', ne chi'i Dios bchálajle̱ne̱' le̱'. Benne' ca' belenne̱' chi'i Dios na' gulata' xúene̱' québedxa guchálajle̱ne̱' le̱'. \v 20 Ca'an guca lawe' da quebe gulezéquene̱' xuluchaga lawe̱' ca naca da bdxixruj be'e Dios, gunné̱': “Che tu béadauze guléajba' lu xi'a na', dxal-la' xelútie̱'-ba' nen xiaj u nen tu xia nalá xéche'ze.” \v 21 Da na' belelé'ene̱' bchébele̱'e̱ na le̱', na' Moisés gunné̱': “Dxezrízetea' xel-la' dxezrebe.” \p \v 22 Na'a le'e ba nabígale naga zua xi'a lá'azxa da nazí le na Sión, ne lu xe̱zre chee̱ Dios ban, da naca na Jerusalén da zua xabáa, ne naga zaj zra' gázxue gázxue gubáz chee̱ xabáa, \v 23 ne naga zaj nazraga benne' ca' gulaca bi chee̱ Dios nédxute̱, benne' ca' ba zaj naxúaj le̱' xabáa, ne lau Dios, Bénnea' guchi'e̱ chee̱ xúgute̱ bénneache, ne naga zaj zra' be' gulácaqueze benne' ca' ba nun Dios le̱' li lazre', \v 24 ne lau Jesús, Benne' wedé dizra' chee̱ xel-la' wezría cube, ne naga bzre̱'e̱ dxen da dxuchalaj na da cháwedxa ca da bchalaj dxen chee̱ Abel. \p \v 25 Chee̱ le̱ na', le guxúe xanne' cuínale chee̱ quebe guzúale chalá'ala Bénnea' dxuchálajle̱ne̱' dxi'u. Quebe belegache benne' ca' buluzúe̱' chalá'ala Dios gate na' bchálajle̱ne̱' le̱' lu xe̱zr la xu nigá, ne quebe gáchedxu dxi'u che guzúadxu chalá'ala Bénnea' dxuchálajle̱ne̱' dxi'u, zue̱' xabáa. \v 26 Lu zra na' gate gunná Dios, na' guzrú' xe̱zr la xu nigá. Na'a dxenné̱': “Xetú lásaze guniba' quegaze xe̱zr la xu nigá, san cá'anqueze xabáa.” \v 27 Gate gunné̱': “Xetú lásaze”, zéaje̱ na xecá'a Dios ca naca da dxeledá, da ca' be̱ne̱', na' xegá'ana da quebe seque' nu gutá. \v 28 Dxal-la' xe̱dxu Dios: Xcalenu' lawe' da gunne̱' dxi'u tu lataj naga dxenná bea Le̱' da quebe seque' nu gutá. Dxal-la' güe lá'anadxu Dios du lázredxu ne dute̱ xel-la' ba lá'ana, ca da dxezaca ba lazre̱', \v 29 lawe' da naca Dios chee̱dxu ca tu xi' da guzría xi na da sban. \c 13 \s1 Da dxezaca ba lazre' Dios \p \v 1 Quebe gusanle ca nazrí'i ljwézrele tule xetule ca bíchequezle. \v 2 Le gusá lázrele dxal-la' si' lu na'le benne' zá'aque̱' lízrele, lawe' da gate belún caní bal-la benne', gulezí' lu ne̱'e̱ gubáz chee̱ xabáa ca', ne quebe guleque be'ene̱'. \p \v 3 Le gusá lázrele gácale̱le benne' zaj xu'e̱ lizre xia, gun cuínale ca benne' xú'uqueze lizre xia nen benne' ca'. Le gusá lázrele gácale̱le benne' ca' dxeledée̱' xel-la' zi', gun cuínale ca benne' dxeledéqueze̱' xel-la' zi'. \p \v 4 Xúgute̱le dxal-la' gápale ba lá'ana xel-la' wechaga na', ne gunle da xlátaje̱ lu xel-la' wechaga na' chee̱le, lawe' da guchi'a Dios chee̱ benne' ca' dxuluzúe̱' chalá'ala xel-la' wechaga na' chee̱', ne chee̱ benne' ca' dxelune̱' da sban. \p \v 5 Quebe sa lázrele xel-la' gunní'a. Le xezaca ba lázrele ca da nápale lawe' da ba gunná Dios: “Cabata' gusana' lue', ne quebe cueaj xíchajqueza' lue'.” \v 6 Caní naca, du lázredxu waca nnadxu: \q1 Xrana' Dios dxácale̱ne̱' neda'. \q1 Quebe zreba' bi da gusaca bénneache neda'. \p \v 7 Le gusá lázrele gácale̱le benne' ca' dxuluxúe̱' le'e, ne dxuluchálajle̱ne̱' le'e dizra' chee̱ Dios. Le na' xque ca da dxelúne̱', ne le chéajle̱ chee̱ Dios ca dxelún benne' ca'. \p \v 8 Túzqueze ca naca Jesucristo neaje, ne na'a zra, ne chadía chacanna. \v 9 Quebe sile ca da dxuluchalaj benne' dxulusé̱dene̱' da quebe naca na ca da naxúaj na lu xiche lá'azxa chee̱ Dios. Cháwedxa naca guzúa chuchu lázrdaudxu lu xel-la' zri'i lazre' chee̱ Dios, ne quebe chéajle̱dxu da dxeledxixruj bea benne' ca naca da dxal-la' xi'aj gágudxu, lawe' da benne' ca' zjácale̱ne̱' da ca' cabata' ne xelezí' ba neza ne̱ chee̱ da ca'. \p \v 10 Bxruze judío ca' gulawe̱' béadu ca' belutie̱' lataj lá'azxa. Quebe zaj naca chee̱' xelawe̱' guna' da dxugú'udxu dxi'u chee̱ Dios. \v 11 Bxruze blau judío bzrie̱' dxen chee̱ béadu ca' lu lataj lá'azxa blau ca tu guna' da dxegúa na dul-la. Buluzezxe̱' da nagá'ana chee̱ béadu ca' cúzrela xe̱zre. \v 12 Cá'anqueze gute Jesús cúzrela xe̱zre na' chee̱ bca'ana chawe̱' bénneache ne̱ chee̱ dxen cheé̱queze̱'. \v 13 Le dxuaj, gundxu tu zren Cristo, lácala xuluzúa bénneache dxi'u chalá'ala ca belune̱' chee̱ Le̱'. \v 14 Lu xe̱zr la xu nigá quebe de̱ chee̱dxu tu xe̱zre da súate̱queze. Dxebézadxu tu da za za'. \v 15 Chee̱ le̱ na' tu dxál-lazqueze güe lá'anadxu Dios nen dxú'aquezdxu ne̱ chee̱ Jesucristo, da naca na ca tu guna' da dxugú'udxu chee̱ Dios. \v 16 Dxal-la' gusá lázredxu gundxu da xrlátaje, ne bi gunézrujdxu chee̱ benne' ca' quebe bi zaj nape̱', lawe' da dxezaca ba lazre' Dios le̱ na. \p \v 17 Le guzúa dizra' chee̱ benne' ca' dxuluxúe̱' le'e, ne le gun ca da dxelenné̱'. Benne' caní dxuluxúe̱' bénne'du xu'ule, ne xuluxudée̱' lau Dios ca da zaj nune̱'. Che gunle caní, na' benne' caní welune̱' zrin chee̱' du lazre̱', ne quebe xelezúa xache̱', lawe' da che quebe gunle caní, quebe bi da ba neza gaca na chee̱le. \p \v 18 Le naba lau Dios gaca chawe' chee̱ntu'. Quebe bi zua lu lázrdauntu' da dxagu na zria netu' lawe' da dxun zi' lázrentu' guntu' da xrlátaje ca naca xúgute̱ da dxuntu'. \v 19 Dxenaba' le'e nábale lau Dios gunne̱' neda' lataj xídazega' súale̱na' le'e naga zúale. \p \v 20 Dxenaba' lau Dios, Bénnea' dxunne̱' dxi'u xel-la' dxebeza zri lazre', ne bsebane̱' Xránadxu Jesucristo ládujla benne' gate. Lé̱queze̱' naque̱' Benne' Blau Dxuxúe̱' Dxi'u, nácadxu zrila' chee̱', na' caní naque̱' lawe' da blalje̱' dxen chee̱' da bzua chuchu na xel-la' wezría chadía chacanna da be̱ne̱'. \v 21 Dxenaba' Dios gune̱' le'e li lazre' chee̱ séquele gunle da xrlátaje ca da dxaca lazre' Le̱', ne gune̱' chee̱ntu' ca da dxaca lazre̱' ne̱ chee̱ Jesucristo. ¡Gaca ba Cristo chadía chacanna! ¡Ca'an gaca na! \p \v 22 Le'e, benne' bícha'dau', dxata' xueda' le'e gácale zren lazre' ca naca dizra' caní, da dxulusizre na le'e, na' látega da du nigá dxuzúaja' chee̱le. \v 23 Dxuzenda' le'e ba bedxúaj bi bíchedxu Timoteo lizre xia, ne che xelá' zé̱'e̱be', na' che̱'a-be' gate xedajnná'a le'e. \p \v 24 Le gugapa diuzre xúgute̱ benne' ca' dxuluchálajle̱ne̱' le'e dizra' chee̱ Dios, ne le gugapa diuzre xúgute̱ benne' bíchedxu ca'. Benne' zaj zre̱'e̱ xe̱zr la xu Italia nigá dxulugape̱' le'e diuzre. \p \v 25 Dxenaba' lau Dios gune̱' da chawe' chee̱ xúgute̱le le'e. ¡Ca'an gaca na!