\id 2CO \ide UTF-8 \h 2 Corintios \toc1 DIZRA' GUDXUPE' DA BZUAJ SAN PABLO CHEE̱ BI CHEE̱ CRISTO ZAJ ZRE̱'E̱ CORINTO \toc2 2 Corintios \toc3 2 Co. \mt1 DIZRA' GUDXUPE' DA BZUAJ SAN PABLO CHEE̱ BI CHEE̱ CRISTO ZAJ ZRE̱'E̱ CORINTO \c 1 \s1 Pablo dxuzúaje̱' chee̱ bi bíchedxu zaj zre̱'e̱ xe̱zre Corinto \p \v 1 Neda', Pablo, naca' gubáz chee̱ Jesucristo lawe' da naca na da dxaca lazre' Dios. Tu zren nen bíchedxu Timoteo dxuzúaja' da nigá chee̱le le'e, bi bícha'dau', zrágale chee̱ Dios lu xe̱zre Corinto. Cá'anqueze dxuzúaja' da nigá chee̱ xúgute̱ bi chee̱ Dios zaj zre̱'e̱ xe̱zre ca' zaj nababa xe̱zr la xu Acaya. \v 2 Dxenaba' Xradxu Dios, ne Xránadxu Jesucristo gun chawe̱'e̱ le'e, ne gunne̱' le'e xel-la dxebeza zri lazre'. \s1 Da ca' guzí guzaca' Pablo \p \v 3 Dxue lá'anantu' Dios, Xra Xránadxu Jesucristo, lawe' da naque̱' Xradxu dxexache lazre̱' dxi'u, ne Dios dxexúe zrene̱' dxi'u. \v 4 Dios dxexúe zrénqueze̱' dxi'u ca naca xúgute̱ xel-la zi' da dxededxu, chee̱ cá'anqueze dxi'u gaca xexúe zrendxu benne' ca' dxeledée̱' xel-la zi', na' xue zrendxu le̱' cáte̱ze da ba nun Dios chee̱dxu dxi'u. \v 5 Lawe' da dxededxu xel-la zi' zren ca da gudé Cristo, cá'anqueze ne̱ chee̱ Cristo zua Nu dxexúe zrénqueze dxi'u, Lé̱queze Dios. \v 6 Chee̱ le̱ na', che dxedentu' netu' xel-la zi', naca na chee̱ sua Nu xexúe zren le'e, ne chee̱ lale, na' caní gaca guchaga laule lu dute̱ xel-la zren lazre' chee̱le xel-la zi' ca' da dxededxu dxi'u. \v 7 Dxuxrén lázrele̱'e̱ntu' le'e, lawe' da nézentu' ca dxedele xel-la zi' tu zren nen netu', cá'anqueze sua Nu xexúe zren le'e tu zren nen netu', Lé̱queze Dios. \p \v 8 Bi bicha', dxaca lázrentu' nézele ca naca xel-la zi' zren da gudentu' naga nababa Asia. Guca na tu xel-la zi' zrendxa ca da gaca guchaga launtu', na' québedxa guleza lázrentu' lantu'. \v 9 Gúquentu' ba zua gagu xelute benne' ca' netu'. Guca chee̱ntu' da nigá chee̱ bzéajni'i na netu' guxrén lázrentu' Dios, ne quegá guxrén lazre' cuínantu'. \v 10 Dios bselé̱' netu', na' ne dxuselé̱' netu' lu da ste̱be zren nigá chee̱ xel-la gute, na' dxebeza lázrentu' Le̱' guseláqueze̱' netu' \v 11 che le'e gácale̱le netu', nábadxu Dios gácale̱ne̱' netu'. Che benne' zan xelenabe̱' Dios gácale̱ne̱' netu', na' benne' zan xelé̱'e̱ Dios: Xcalenu', chee̱ da chawe' ca' da gun Dios chee̱ntu'. \s1 Bizr chee̱ na' Pablo guzrene̱' chéaje̱' Corinto \p \v 12 Naca tu da ba neza da nápantu' da zua na lawe' da dxe̱ xichaj lázrdauntu' netu' ba gudantu' lu da lá'azxa, ne du lázrentu', lu xe̱zr la xu nigá, ne ládujla le'e. Dios lu xel-la zri'i lazre' chee̱' gúcale̱ne̱' netu' chee̱ be̱ntu' caní, ne quebe be̱ntu' na lu xel-la sina cheé̱zquezentu'. \v 13 Lu da dxuzúajntu' chee̱le quebe bi de̱ da quebe gaca gulábale, ne chéajni'ile, na' dxaca lazra' chéajni'i xánnele \v 14 ca ba guxéajni'ile late', chee̱ lu zra xelá' Xránadxu Jesús, gácantu' netu' tu da ba neza chee̱le le'e, ca le'e gácale tu da ba neza chee̱ntu'. \p \v 15 Lawe' da dxuxrén lazra' gaca caní, bechugu lazra' xida' nédxula xedajnná'a le'e chee̱ gaca tu da ba neza chee̱le, na' xedajnná'a le'e chupa lasa, \v 16 lawe' da bechugu lazra' xedajnná'a le'e gate tea' cha'a xe̱zre ca' zaj nababa Macedonia, na' te na', gate zezá'a lu xe̱zre ca' zaj nababa Macedonia, xedajnná'a le'e xetú. Ca' gaca na, le'e gaca gácale̱le neda' cha'a xe̱zre ca' zaj nababa Judea. \v 17 ¿Quebe naca' du lazra' gate dxechugu lazra' caní? ¿Dxéquele le'e naca' ca tu benne' chee̱ xe̱zr la xu nigá, na' dxennía': Awe', cabí, gate dxechugu lazra' da guna'? \v 18 Dios nézquezne̱' neda', ne Silvano, ne Timoteo, quebe dxe̱ntu' le'e: Awe', cabí. \v 19 Naca na caní lawe' da Jesucristo, Zri'ine Dios, Bénnea' bzénentu' le'e ca naca chee̱', cabata' gunné̱': Awe', cabí. Nen Cristo nácaqueze da li xrtizra Dios, \v 20 lawe' da ne̱ chee̱ Le̱' dxelaca li xúgute̱ da guche̱be lazre' Dios. Chee̱ le̱ na', gate dxue lá'anantu' Dios, dxennantu': ¡Ca'an naca na! ne̱ chee̱ Jesucristo. \v 21 Dios naque̱' Bénnea' ba nuzé̱ chúchue̱' netu', ne le'e lu da naca chee̱ Cristo, ne ba guqué̱'e̱ dxi'u, \v 22 ne ba nuzúe̱' chee̱dxu tu da dxulé'e na nácadxu bi chee̱ Le̱', lawe' da ba nuzúe̱' Be' Lá'azxa lu xichaj lázrdaudxu, da dxunna bea na sidxu da naca chee̱'. \p \v 23 Che quebe ne xida' Corinto ca bechugu lazra', neze Dios naca na chee̱ gaca' zren lazre' nen le'e, ne che quebe naca caní, dxenaba' Dios xequé̱'e̱ xel-la nabán chia'. \v 24 Quebe naca na lawe' da dxaca lázrentu' nna bé'entu' le'e da dxal-la' chéajle̱le, lawe' da ba ze̱ cháchale lu da dxéajle̱le. Dxaca lázrentu' bédxale lu da naca chee̱ Cristo. \c 2 \p \v 1 Chee̱ le̱ na' bechugu lazra' quebe xida' xedajnná'a le'e lu da baxache'. \v 2 Che neda' guzúa' le'e lu da baxache', ¿núzraqueze guzúa neda' lu xel-la dxebé? Tuze le'e, benne' ca' ba bzua' lu da baxache'. \v 3 Chee̱ le̱ na' bzuaja' chee̱le ca da be̱na' lawe' da quebe guca lazra' xida' chee̱ guzúale neda' lu da baxache', le'e na' dxal-la' guzúale neda' lu xel-la dxebé. Bxren lazra' che neda' zua' lu xel-la dxebé, cá'anqueze le'e súale lu xel-la dxebé. \v 4 Gate bzuaja' chee̱le da na' guzé̱le̱'e̱da' gunne xue, ne guzúa' lu da zi' da xa', ne cá'anqueze gudxézrele̱'e̱queza', san quebe bzuaja' da na' chee̱ guzúa' le'e lu da baxache', san chee̱ nézele nazrí'ile̱'e̱da' le'e. \s1 Ca dxal-la' xulunite lawe̱' chee̱ bénnea' be̱ne̱' da cale̱la \p \v 5 Che nu benne' ba bzue̱' neda' lu da baxache', quegá chia' néda'ze be̱ne̱' na, san cá'anqueze waca nnadxu, bzue̱' xúgute̱le lu da baxache'. Dxennía': Waca nnadxu, chee̱ quebe gácate̱ca' snia. \v 6 Ca xel-la zi' da bdele bénnea' gate na' bzrágale, ba nácale̱'e̱queze da na'. \v 7 Ca' naca na, na'a dxal-la' gunite laule chee̱ bénnea', ne xue zrenle le̱', chee̱ quebe gunitie̱' xel-la dxebeza lazre' chee̱' ne̱ chee̱ da baxache' zren da dxedée̱'. \v 8 Chee̱ le̱ na' dxata' xueda' le'e gulé'ele le̱' xecha lasa ca nazrí'ile̱'e̱le le̱'. \v 9 Bzuaja' nédxula chee̱le ca naca da nigá chee̱ gulé'e lawe' che nácale wezúe dizra' lu xúgute̱ da dxaca. \v 10 Na'a, nu benne' dxunite laule chee̱', cá'anqueze neda' dxunite lawa' chee̱'. Ca da bnite lawa' neda', che naca na tu da dxal-la' gunite lawa', ba bnite lawa' na ne̱ chee̱le le'e lau Cristo \v 11 chee̱ quebe seque' Satanás nna be'e na dxi'u, na' ba nézquezdxu ca da dxun na. \s1 Pablo dxezé̱' gunne xue lu xe̱zre Troas \p \v 12 Gate bzrina' xe̱zre Troas chee̱ guzenda' bénneache dizra' chawe' chee̱ Cristo, gutá'le̱'e̱ lataj chia' guna' zrin chee̱ Xránadxu. \v 13 Guzúale̱'a gunne xue lawe' da quebe bezrelda' bi bíchedxu Tito ga na'. Chee̱ le̱ na' bzea' dizra' benne' ca' zaj zre̱'e̱ na', na' guxá'a xe̱zr la xu Macedonia. \s1 Dxezrué'edxu ne̱ chee̱ Cristo \p \v 14 Xcalén Dios, Bénnea' dxeché̱'tequeze̱' dxi'u lu neza guxú'u Jesucristo lu da bzrué'ene̱', ne dxulé'e lawe̱' ne̱ chee̱dxu dxi'u dizra' chee̱' ca tu da dxelá zixre da dxezriluj gátete̱ze na. \v 15 Dxi'u nácadxu ca da dxelá zixre da dxuzúa Cristo lau Dios, ne dxezriluj na ládujla benne' ca' xelelé̱', ne ládujla benne' ca' xelebía xi'e̱. \v 16 Lau benne' ca' xelebía xi'e̱ da dxelá nigá naca na ca tu da dxute bénneache, san lau benne' ca' xelelé̱ naca na tu da dxunezruj na bénneache xel-la nabán. ¿Nu benne' naca chee̱' gaque̱' caní? \v 17 Netu' quebe dxedantu' dxútentu' dizra' chee̱ Dios, ne quebe dxuchantu' na ca dxelún benne' zante̱. Lawe' da dxen Dios, dxuchálajntu' du lázrentu', ca benne' nasel-la Dios, ne ca we̱n zrin chee̱ Cristo. \c 3 \s1 Dizra' chee̱ xel-la wezría cube \p \v 1 Gate dxennantu' da nigá, ¿dxéquele dxezú launtu' xecha lasa dxenne̱ntu' chawe' da naca cheé̱zquezentu'? ¿Dxun na ba xen gulé'entu' le'e tu xiche da dxulé'e na nácantu' xrlátaje, u nábantu' chee̱le tu xiche caní, ca dxelún bal-la benne'? \v 2 ¡Cabí! Lawe' da nácaquezle le'e ca tu xiche da dxulé'e na nácantu' xrlátaje, da naxúaj na lu xichaj lázrdauntu', na' xúgute̱ bénneache gaca xelexúnbe'e̱ na, ne xululabe̱' na. \v 3 Le'e nácale ca tu xiche da nuzúaj Cristo, ne da dxulé'e launtu' netu'. Nácale ca tu da naxúaj na da quebe naca na tu lu xiche, san ne̱ chee̱ Be' Lá'azxa chee̱ Dios ban, tu da quebe naxúaj na lu blaga xiaj, san lu lázrdaudxu. \p \v 4 Ne̱ chee̱ Cristo dxuxrén lázrentu' Dios, \v 5 quegá chee̱ bi gaca guntu' da naca cheé̱zquezentu', san, ca naca da gaca guntu' naca na chee̱ Dios. \v 6 Le̱' ba nunne̱' netu' guntu' zrin chee̱' ne̱ chee̱ tu xel-la wezría cube da quebe naca na ne̱ chee̱ tu da naxúaj na, san da naca na ne̱ chee̱ Be' Lá'azxa chee̱'. Da nadxixruj bea na da naxúaj na dxuzría xi na dxi'u, san Be' Lá'azxa na' dxunna dxi'u xel-la nabán. \p \v 7 Da bdxixruj be'e Moisés na' bxuaj na le̱'e̱ xiaj blaga', ne bla' nen tu da bsení'le̱'e̱, na' québedxa belezúe benne' Israel ca' xelené̱'e̱ lau Moisés, lawe' da gúcatite legala le̱'e̱ dxu'a lawe̱', na' xel-la naxaní' na' bexul-la na chawe lazre'. Che lu xel-la naxaní' zren bla' da nadxixruj bea na, da dxuzría xi na dxi'u, \v 8 da zrénle̱'e̱dxa naca xel-la naxaní' chee̱ dizra' chawe' na' da nusá Be' Lá'azxa chee̱dxu. \v 9 Che da nadxixruj bea na da dxuzría xi na dxi'u guca na tu da xabáa zrente̱, na' tu da xabáa zrénle̱'e̱dxa naca dizra' chawe' na' da dxucá'ana na dxi'u xrlátaje lau Dios. \v 10 Lácala che da nadxixruj bea na nédxula guca na tu da xabáa, na'a quebe bi naca xabáa chee̱ na lau dizra' chawe' nigá da naca na tu da xabáa zrénle̱'e̱dxa. \v 11 Che guca tu da xabáa chee̱ da na' guzí bea na tu chí'idauze, napa na tu da xabáa zrénle̱'e̱dxa da na' si bea na chadía chacanna. \p \v 12 Lawe' da dxuxrén lázrentu' naca na caní, du lázrentu' dxuchálajntu' dizra' chawe' na'. \v 13 Quebe dxuntu' ca be̱n Moisés, bgacu lawe̱' tu ladxe' chee̱ quebe xelelé'e benne' Israel ca' xexul-la xel-la naxaní' na' da quebe guzí bea na. \v 14 Benne' Israel ca' quebe guléajni'ine̱'. Ne na'a zra, gate dxululabe̱' xel-la wezría gula na', ladxe' ná'queze quebe dxue na le̱' lataj xeléajni'ine̱', lawe' da quebe ne xedúa na, na' gaca xedúa na tuze ne̱ chee̱ Cristo. \v 15 Na'a zra, gate dxululabe̱' dizra' chee̱ Moisés, zua ca tu ladxe' da dxucache na xichaj lázrdawe̱'. \v 16 Gate tu benne' xexaque̱' chee̱ Xránadxu, xedúa ladxe' na' lu xichaj lázrdawe̱', \v 17 lawe' da naca Xránadxu Be' na', na' naga zua Be' chee̱ Xránadxu, na' de̱ xel-la weselá lu na' da nadxixruj bea na chee̱ Moisés na'. \v 18 Chee̱ le̱ na' xúgute̱dxu dxi'u, lawe' da quebe da' laudxu tu ladxe', nácadxu ca tu wana' da dxulé'e na da xabáa chee̱ Xránadxu, na' dxí'uqueze, tu tu lasa gate dxelé'edxu da xabáa chee̱' dxexácadxadxu ca naca Cristo, lawe' da tu tu lasa na' nápadxadxu da xabáa chee̱'. Da nigá dxun Be' chee̱ Xránadxu, na dxuché̱'e̱ dxi'u lu xichaj lázrdaudxu. \c 4 \p \v 1 Ca' naca na, cabata' dxate ni'a nantu' lawe' da lu xel-la dxexache lazre' chee̱', Dios ba nusebague̱' netu' zrin nigá chee̱ Cristo da dxuntu'. \v 2 Ba nuzúantu' chalá'ala da dxelún bénneache bagácheze, ne da dxedué'entu' ca zaj naca na. Quebe bi dxuntu' da we̱n lazre', ne quebe dxuchantu' dizra' chee̱ Dios, san dxenne̱ntu' tuze da li, na' caní dxuzúa cuínantu' lu na' xichaj lázrdau xúgute̱ bénneache lau Dios. \v 3 Che dizra' chawe' da dxuzénentu' bénneache ne nagache na, naca na caní tuze lau benne' ca' xelebía xi'e̱. \v 4 Lawe' da quebe dxeléajle̱'e̱ chee̱ Cristo, na' da xriwe̱', da na' naca na dios chee̱ xe̱zr la xu nigá ba nun chul-la na xichaj lázrdawe̱' chee̱ quebe xelelé'ene̱' xel-la naxaní' chee̱ dizra' chawe' chee̱ xabáa chee̱ Cristo, Bénnea' naque̱' lu'a lesaca Dios. \v 5 Quebe dxuzénentu' bénneache ca naca cheé̱zquezentu', san ca naca chee̱ Jesucristo. Dxennantu' naque̱' Xránadxu, na' ca naca chee̱ntu' dxennantu' nácantu' we̱n zrin chee̱le lawe' da nazrí'intu' Jesús. \v 6 Dios ná'queze, Bénnea' gunná be'e̱ guxaní' xi' na' lu da chul-la, naque̱' Benne' ba be̱ne̱' guxaní' xi' chee̱' lu xichaj lázrdaudxu, chee̱ gaca gúnbeadxu da xabáa chee̱ Dios da dxácatite legala na dxu'a lau Jesucristo. \s1 Dxundxu xúgute̱ ne̱ chee̱ xel-la dxeajlí lazre' chee̱dxu \p \v 7 Da xabáa nigá nápantu' lu be̱la' dxen chee̱ntu', da naca na ca tu xesu' xu, chee̱ gaca bea za xel-la waca zren nigá lu na' Dios, ne quegá cheé̱zquezentu'. \v 8 Chee̱ le̱ na': \q1 Láqueze zúantu' lu da sté̱bele̱'e̱, quebe dxeze̱ntu' gunne xue. \q1 Láqueze dxeze̱ntu' gunne xue, tu dxebeza lázrezquezentu' gácale̱ Dios netu'. \q1 \v 9 Láqueze zaj nau zi' xuzre̱' netu', quebe dxusán Dios netu'. \q1 Láqueze dxeline̱' netu' xu, quebe dxebía xintu'. \m \v 10 Gátete̱ze dxéajntu' naca tuze be̱la' dxen chee̱ntu' nen xel-la gute chee̱ Jesús chee̱ gulé'e lau lu be̱la' dxen chee̱ntu' xel-la nabán chee̱ Jesús. \v 11 Dxácate̱ naca bantu' zúantu' chee̱ gátentu' xúgute̱ zra ne̱ chee̱ Jesús, chee̱ gulé'e lau xel-la nabán chee̱ Jesús lu be̱la' dxen chee̱ntu' da gate. \v 12 Ca' naca na, lácala tu zúazquezentu' lu da ste̱be chee̱ xel-la gute da nigá, dxun na sua tu xel-la nabán cube chee̱le. \p \v 13 Naxúaj lu dizra' lá'azxa da dxenná na: Guxéajle̱'a, na' chee̱ le̱ na' bchálaja', na' cá'anqueze netu', lu xel-la dxeajlí lazre' caníqueze, dxéajle̱'e̱ntu', ne dxuchálajntu', \v 14 lawe' da nézentu' Dios, Bénnea' bsebane̱' Xránadxu Jesús ládujla benne' gate, cá'anqueze gusebane̱' dxi'u tu zren nen Jesús, na' tu zren nen le'e, xeché̱'e̱ dxi'u lau Le̱'. \v 15 Xúgute̱ da nigá guzaca zintu' chee̱ gaca tu da ba neza chee̱le, chee̱ gaca na, gate xelezí' benne' zante̱ xel-la xrlátaje chee̱ Dios, cá'anqueze benne' zante̱ xelé̱'e̱ Le̱': Xcalenu', chee̱ gaca ba chee̱ Dios. \p \v 16 Chee̱ le̱ na', cabata' dxate ni'a nadxu. Láqueze dxe̱xru be̱la' dxen chee̱dxu, Dios dxuxucube̱' be' nácaquezdxu tu zra tu zra. \v 17 Da dxezácadxu lu xe̱zr la xu nigá naca na tu da dauze, da teze chee̱ na, na' nusá na chee̱dxu tu xabáa chadía chacanna da szrente̱, ne da cháwedxa. \v 18 Quebe nná'adxu ca da dxelé'edxu, san nná'adxu da quebe nalá', lawe' da quebe dxelezí bea da ca' dxelé'edxu, san da ca' quebe dxelé'edxu dxelezí bea na chadía chacanna. \c 5 \p \v 1 Be̱la' dxen chee̱dxu naca na ca tu xu'u lizre be' nácaquezdxu. Be̱la' dxen chee̱dxu naca na ca tu xu'u da quebe si bea na, na' gate gátedxu Dios ba nucueze̱' chee̱dxu xabáa tu xu'u da zea jlí canna, da nun Diósqueze, ne quegá bénneache. \v 2 Da li dxácate̱ naca bandxu lu be̱la' dxen nigá dxebezre we̱'dxu lawe' da dxaca lázredxu cheajchú'udxu be̱la' dxen cube na' da gunna Dios dxi'u xabáa. \v 3 Quebe xegá'ana cá'aze be' nácaquezdxu xabáa. Cheajchú'u na be̱la' dxen cube na'. \v 4 Dxácate̱ ne naca bandxu lu xu'u nigá da naca na be̱la' dxen chee̱dxu, dxebezre we̱'dxu, ne dxededxu xel-la zi'. Quebe nácaze na lawe' da dxaca lázredxu gusandxu be̱la' dxen gula chee̱dxu nigá. Dxaca lázredxu cheajchú'udxu be̱la' dxen cube, na' ca'an gaca xenite be̱la' dxen chee̱dxu da dxal-la' gate, na' la' be̱la' dxen cube chee̱dxu da gaca ban na chadía chacanna. \v 5 Bénnea' ba nune̱' dxi'u chee̱ gaca chee̱dxu caní naque̱' Dios, Bénnea' ba nunne̱' dxi'u Be' Lá'azxa ca tu da dxunna bea na dxal-la' sidxu tu be̱la' dxen cube xabáa. \p \v 6 Ca' naca na, dxuxrén lázretequezdxu Dios. Ba nezdxu dxácate̱ naca bandxu lu be̱la' dxen nigá zúadxu zítu'la naga zua lízredxu, da naca na, quebe zúale̱dxu Xránadxu, \v 7 na' dxedadxu ne̱ chee̱ xel-la dxeajlí lazre' chee̱dxu, quegá ne̱ chee̱ da dxelé'edxu. \v 8 Dxuxrén lázredxu Dios, ne dxaca lázredxadxu gusandxu xel-la nabán chee̱dxu lu be̱la' dxen nigá chee̱ chéajdxu cheajsúale̱dxu Xránadxu. \v 9 Chee̱ le̱ na' dxundxu ba xuzre gúnte̱quezdxu da xezaca ba lazre' Xránadxu, che nagá'anadxu lu be̱la' dxen chee̱dxu nigá, u che cheajchú'udxu be̱la' dxen cube, da zua na xabáa, \v 10 lawe' da xúgute̱dxu dxun na ba xen xezrindxu lau Cristo chee̱ guchi'e̱ ca da nundxu tu tudxu, chee̱ si' lu nadxu ca da xáladxu, cáte̱ze naca da xrlátaje, u da cale̱la da ba be̱ndxu gate ne zúadxu lu be̱la' dxen chee̱dxu nigá. \s1 Dizra' da dxexún dxi'u tuze nen Dios \p \v 11 Chee̱ le̱ na', lawe' da núnbeantu' ca dxal-la' zrébedxu Xránadxu, dxuntu' ba xuzre guntu' xelelá bénneache. Dios ba nézene̱' da nácantu', na' dxebeza lazra' cá'anqueze le'e nézele na. \v 12 Quegá dxenne̱ntu' xrlátaje cheé̱zquezentu', san dxúnnantu' le'e lataj gápale netu' ba lá'ana, chee̱ gaca xeché̱bele chee̱ benne' ca' dxulucá'ana szren cuine̱' ca naca da zaj naque̱' cúzreze, ne quegá ca naca da zaj naque̱' lu xichaj lázrdawe̱'. \v 13 Che dxeleque bénneache nadá xichaj lázrdauntu' naca na chee̱ guntu' zrin chee̱ Dios, na' che quebe nadá xichaj lázrdauntu' naca na chee̱ gaca tu da ba neza chee̱le le'e. \v 14 Xel-la zri'i lazre' chee̱ Cristo dxusebaga na netu' lawe' da nézentu' che tu benne' gutie̱' waláz chee̱ xúgute̱ bénneache, na' ba gulate xúgute̱'. \v 15 Cristo gutie̱' waláz chee̱ xúgute̱ bénneache, chee̱ benne' ca' zaj naca bane̱' québedxa xelaca bane̱' cheé̱zqueze̱', san chee̱ Le̱', Bénnea' gutie̱', ne bebane̱' waláz chee̱ benne' ca'. \v 16 Chee̱ le̱ na', québedxa nna'ntu' ca naca da nácaqueze tu benne' lu xe̱zr la xu nigá, na' láqueze nédxula gunna'ntu' Cristo cáte̱ze gúcaqueze̱' lu xe̱zr la xu nigá, na'a québedxa nna'ntu' Le̱' caní. \v 17 Ca' naca, che tu benne' naque̱' tuze nen Cristo, naque̱' tu benne' cube. Da gula ca' chee̱ benne' nigá ba guledé chee̱ na, na' xúgute̱ na zaj naca na cube. \p \v 18 Xúgute̱ da caní dxun Dios, Bénnea' bexune̱' dxi'u tuze nen Lé̱queze̱' ne̱ chee̱ Cristo, na' bsebague̱' dxi'u guzendxu bénneache ca gaca xelexaque̱' tuze nen Dios. \v 19 Gate gute Cristo, Dios guzúale̱queze̱' Le̱', ne bexune̱' bénneache chee̱ xe̱zr la xu nigá tuze nen Le̱', ne quebe gunné̱'e̱ ca zaj naca dul-la zaj nabaga bénneache ca', na' bsebague̱' dxi'u guzendxu bénneache dizra' da dxexún dxi'u tuze nen Dios. \v 20 Ca' naca na, nácantu' gubáz chee̱ Dios ne̱ chee̱ Cristo, na' naca na cáte̱ze Diósqueze dxata' xuene̱' le'e lu dxúa'antu', na' dxata' xuentu' le'e lu La Cristo, le xexaca tuze nen Dios. \v 21 Cristo netú dul-la ca be̱ne̱', san ne̱ chee̱dxu dxi'u, Dios bdee̱' Le̱' chee̱ gutie̱' le̱'e̱ xaga béguaj ca tu benne' dul-la, chee̱ xexácadxu benne' xrlátaje lau Dios ne̱ chee̱ da be̱n Cristo. \c 6 \p \v 1 Ca' naca na, ca we̱n zrin tu zren nen Dios dxata' xuentu' le'e chee̱ quebe guzúale chalá'ala xel-la zri'i lazre' chee̱ Dios, \v 2 lawe' da lu dizra' lá'azxa dxenné̱': \q1 Tu zra dxezaca ba lazra' benda' chiu', \q1 na' lu zra chee̱ xel-la weselá gúcale̱na' lue'. \m Na'a naca na zra dxezaca ba lazre̱' xenne̱' chee̱le, ne guselé̱' le'e. \p \v 3 Quebe bi dxuntu' da gun na quebe xeléajle̱ bénneache chee̱ Cristo, chee̱ quebe nu nne̱ cale̱la chee̱ zrin dxuntu'. \v 4 Ca naca xúgute̱ da dxuntu', dxaca lázrentu' gulé'entu' bénneache nácantu' we̱n zrin chee̱ Dios, \q1 ne̱ chee̱ xel-la dxebeza zren lazre' chee̱ntu' gate dxuchaga launtu' da dxezácantu', \q1 ne da dxexázrjentu', ne da zaj naca ste̱be chee̱ntu', \q1 \v 5 ca buluzálaje̱' netu', ne gulegu'e̱ netu' lizre xia. \q1 Guledábague̱' netu' san bé̱nle̱'e̱ntu' zrin. \q1 Zane' lasa quebe gúsentu', ne quebe bi gudáguntu'. \m \v 6 Cá'anqueze blé'entu' da nácantu' \q1 ne̱ chee̱ tu xel-la nabán li lazre' chee̱ntu', \q1 ne ne̱ chee̱ da li da núnbeantu', \q1 ne ne̱ chee̱ xel-la zren lazre' chee̱ntu', \q1 ne xel-la zri'i lazre' chee̱ntu', \q1 ne ne̱ chee̱ Be' Lá'azxa, Bénnea' zúale̱ne̱' netu', \q1 ne ne̱ chee̱ xel-la nazrí'i chee̱ntu' da naca na du lazre', \q1 \v 7 ne ne̱ chee̱ dizra' li da dxuzénentu' bénneache, \q1 ne ne̱ chee̱ xel-la waca chee̱ Dios da zúale̱ na netu'. \m Bchínentu' da zaj naca ca xia chee̱ wedil-la chee̱ da xrlátaje chee̱ gudíl-lantu', ne chee̱ gudentu' chalá'ala da zaj naca ca xia chee̱ wedil-la chee̱ benne' ca' dxeledábague' netu'. \q1 \v 8 Zua gate dxelape̱' netu' ba lá'ana', \q1 ne zua gate dxuluzúe̱' netu' chalá'ala. \q1 Zua gate dxelenné̱' chee̱ntu' da xrlátaje, \q1 ne zua gate dxelenné̱' chee̱ntu' da cale̱la. \q1 Zua gate dxelenné̱' nácantu' we̱n lazre', \q1 ne zua gate dxelenné̱' dxenne̱ntu' da li. \q1 \v 9 Zua gate quebe nu dxuzé̱ naga netu', \q1 ne zua gate dxuluzé̱ naga xánnie̱' netu'. \q1 Zua gate zúantu' lu da ste̱be chee̱ xel-la gute, san ne naca bantu'. \q1 Zua gate dxuludée̱' netu' xel-la zi', san quebe ne xelutie̱' netu'. \q1 \v 10 Láqueze zúantu' lu da baxache', zúate̱quezentu' lu xel-la dxebé. \q1 Lácala nácantu' benne' xache', ba nuntu' benne' zan benne' gunní'a. \q1 Láqueze quebe bi núantu', xúgute̱ nápantu'. \p \v 11 Bi bíchentu', benne' Corinto, ba bchálajntu' du lázrentu'. Ba blé'entu' le'e ca nazrí'i lázrentu' le'e. \v 12 Tu zúazqueze xel-la zri'i lazre' chee̱ntu', na' le'e na' quebe nazri'ile netu' du lázrele. \v 13 Dxata' xueda' le'e ca dxun tu benne' dxata' xuene̱' bi cheé̱queze̱' chee̱ gulé'ele neda' du lázrele xel-la nazrí'i da zua na lu xichaj lázrdaule cáte̱ze be̱na' neda'. \s1 Nácadxu xudau' chee̱ Dios ban \p \v 14 Quebe gunle tuze nen benne' quebe dxeléajle̱'e̱ chee̱ Cristo, da gaca na ca chacué' be̱zre gu'una, be̱ quebe zaj nadíl-leba'. \q1 ¿Ájazra gun da xrlátaje gaca na tuze nen da cale̱la? \q1 ¿Ájazra gun xel-la naxaní' gaca na tuze nen da chul-la? \q1 \v 15 ¿Ájazra gun Cristo gaque̱' tuze nen Satanás? \q1 ¿Ájazra gun benne' dxéajle̱'e̱ chee̱ Cristo gaque̱' tuze nen benne' \q2 quebe dxéajle̱'e̱ chee̱'? \q1 \v 16 ¿Ájazra gun xudau' chee̱ Dios gaca na tuze nen bedáu' xiaj xaga? \m Lé'equeze nácale xudau' chee̱ Dios ban cáte̱ze gunná Diósqueze: \q1 Súale̱na' le̱', ne tále̱na' benne' ca'. \q1 Gaca' Dios chee̱ benne' ca', na' le̱' xelaque̱' benne' xe̱zre chia'. \m \v 17 Chee̱ le̱ na', cá'anqueze gunné̱': \q1 Le xedxúaj ládujla benne' ca', ne le cuasa na', dxenná Xránadxu. \q1 Quebe gutale da sban. \q1 Nadxa si' lu na'a le'e \v 18 ne gaca' Xrale le'e, \q1 na' le'e gácale zri'ina' bi biu, ne zri'ina' bi nu'ula. \m Caní dxenná Xránadxu, Bénnea' nape̱' dute̱ xel-la waca. \c 7 \p \v 1 Ca' naca na, bi bícha'dau' nazri'ite̱ lazra', da caní zaj naca na da guche̱be lazre' Dios chee̱dxu. Chee̱ le̱ na' dxal-la' guxúe xanne' cuínadxu chee̱ quebe güedxu lataj netú da sban gudxén na dxi'u lu be̱la' dxen chee̱dxu, ne lu be' nácaquezdxu, na' lawe' da dxezrébedxu Dios dxal-la' guzúa cuínadxu lu na' Dios dute̱ ca nácadxu. \s1 Ca belexebí'i lazre' benne' Corinto \p \v 2 Le si' lu na'le netu'. Quebe bi da cale̱la ne guntu' chee̱ nu benne' ládujla le'e, ne quebe nu ne guchántu', ne quebe nu ne si xe̱ntu'. \v 3 Quebe dxennía' da nigá chee̱ gusebaga' le'e zria, san naca na ca ba gucha' le'e nédxula, le'e zúale lu lázrdawa' che gaca bana', u che gatia' tu zrente̱ nen le'e. \v 4 Du lazra' dxuchálajle̱na' le'e, ne zua' lu da ba neza ne̱ chee̱le le'e. Lu xúgute̱ da dxezácantu' zua da dxexúe zrénle̱'e̱ neda', na' dxebéle̱'e̱da'. \p \v 5 Da li, gate bzrintu' naga nababa Macedonia, quebe bezí' lázrentu'. Guzúantu' lu da ste̱be gátete̱ze, lawe' da gátete̱ze gudentu' guledábaga bénneache netu', na' lu lázrdauntu' bezrébentu'. \v 6 Nadxa Dios, Bénnea' dxexúe zrene̱' benne' zaj nate ni'a ne̱'e̱, bexúe zrene̱' netu' ne̱ chee̱ Tito lawe' da bezrinbe' naga zúantu', \v 7 ne quegá tuze lawe' da bla'be', san cá'anqueze lawe' da bexúe zrenle le̱be'. Gúzrebe' netu' ca dxezá lázrele lé'ele netu', ne bzenbe' netu' ca lu da baxache' zúale, ne ca gunne xue dxeze̱le neda', na' chee̱ le̱ na' gubéle̱'e̱dxeda'. \p \v 8 Láqueze da bzuaja' chee̱le bzua na le'e lu da baxache', quebe dxebezre lazra' chee̱ da na'. Láqueze gudxezre lazra' nédxula gate guque be'eda' bzua na le'e lu da baxache' tu chí'idau', \v 9 na'a dxebeda', quegá lawe' da guzúale lu da baxache', san lawe' da be̱n da baxache' na' bexíaje lázrele. Le'e bchaga laule da baxache' na' ca da bezaca ba lazre' Dios, na' da bzuaja' chee̱le quebe bi da cale̱la be̱n na chee̱le. \v 10 Da baxache' da dxuchaga laudxu ca da dxezaca ba lazre' Dios dxun na dxexebí'i lázredxu chee̱ ladxu, na' quebe dxal-la' cuezre lázredxu chee̱ na. Che xegá'anadxu lu da baxache' ca dxelún bénneache chee̱ xe̱zr la xu nigá, na' tu chi'ize gátedxu. \v 11 Le'e bchaga laule da baxache' da guca na chee̱le ne̱ chee̱ da bzuaja', ne be̱nle ca da dxezaca ba lazre' Dios, na' le nna'xque na'a: \q1 Bzua na le'e gunne xue ca naca da guca, \q1 ne be̱n na ble'ele ca da be̱nle. \q1 Bcha'a na le'e, ne bchebe na le'e. \q1 Nadxa guzé̱ lázrele lé'ele neda', \q1 ne guzúale gudele xel-la zi' bénnea' be̱n da cale̱la na'. \m Ca naca xúgute̱ da nigá ble'ele quebe nabágale zria chee̱ dul-la nigá. \v 12 Ca' naca na, gate bzuaja' chee̱le da na', quebe guca na lawe' da gudxe'a gunne xue chee̱ bénnea' be̱ne̱' da cale̱la na', ne quegá lawe' da gudxe'a gunne xue chee̱ bénnea' guca na chee̱', san be̱na' na chee̱ gueque be'ele lau Dios ca dxele gunne xue chee̱ntu'. \v 13 Chee̱ le̱ na' guca da bexúe zren na netu'. \p Da naca tu da zrendxa, gubéle̱'e̱ntu' gate blé'entu' zúale̱ Tito xel-la dxebé, lawe' da xúgute̱le le'e bexúe zrenle-be'. \v 14 Láqueze bca'ana szrena' le'e lau Tito, quebe dxedué'eda', lawe' da cáte̱ze naca da li ca naca xúgute̱ da bchálajle̱na' le'e, cá'anqueze guca da li da be̱na' gate bca'ana szrena' le'e lau Tito. \v 15 Nazrí'idxabe' le'e gate dxajsá lázrebe' ca be̱nle xúgute̱le le'e, be̱nle cáte̱ze gunábabe' le'e, ne ca guzí' lu na'le le̱be' lu dute̱ xel-la dxexruj lazre', ne lu xel-la dxezrebe. \v 16 Dxebeda' lawe' da dxuxrén lazre' xánnia' le'e. \c 8 \s1 Da dxunézrujdxu du lázredxu \p \v 1 Na'a, bi bicha', dxaca lazra' guzenda' le'e ca ble'e lau xel-la zri'i lazre' chee̱ Dios ne̱ chee̱ xúgute̱ cue' bi chee̱ Cristo zaj nnita' lu xe̱zr la xu Macedonia. \v 2 Láqueze guledée̱' tu xel-la zi' zren gulebéle̱'e̱quezne̱', na' láqueze zaj nácale̱'e̱ benne' xache', du lazre̱' bulunézruje̱' da zaj de̱ chee̱', na' belune̱' ca benne' gunní'a ca'. \v 3 Dxexeche̱ba' du lazre̱' bulunézruje̱' xúgute̱ da gulezéquene̱', ne da zrendxa ca da gulezéquene̱'. \v 4 Gulata' xuene̱' netu' güentu' le̱' lataj xelune̱' tu zren bénneache dxelácale̱ne̱' bi bíchedxu ca' dxelexázrjene̱'. \v 5 Belundxe̱' ca da guleza lázrentu', lawe' da belunna cuínaqueze̱', nédxula chee̱ Xránadxu, na' gudé na' chee̱ntu' netu', cáte̱ze dxaca lazre' Dios. \v 6 Ca' naca na, guta' xúentu' Tito gusexuzre̱' gutupe̱' da gunézrujle le'e, da na' guzú lawe̱' dxutupe̱' gate nate. \v 7 Le'e dxúnle̱'e̱le ca naca da dxunle, ca dxeajlí lázrele Dios, ne ca dxusé̱dele bi chee̱ Cristo, ne ca naca da naxéajni'ile, ne ca du lázrele dxunle xúgute̱, ne ca nazri'ile netu'. Ca' naca na, cá'anqueze dxal-la' gúnle̱'e̱le ca gunle zrin chawe' nigá. \p \v 8 Quebe dxapa' le'e da nigá ca tu da dxenná be'eda' le'e. Dxaca lazra' nézele ca du lazre' dxelún xezícadxa bénneache zrin nigá, dxulunézruje̱' dumí, chee̱ gueque be'ele che naca li lazre' xel-la zri'i lazre' chee̱le. \v 9 Ba nézquezle ca naca xel-la zri'i lazre' chee̱ Xránadxu Jesucristo. Naque̱' benne' gunní'a, san be̱n cuine̱' benne' xache' lawe' da bzri'ine̱' le'e, chee̱ gácale le'e benne' gunní'a lu da naca chee̱ Cristo lawe' da gudé Le̱' lu xel-la xache'. \p \v 10 Chee̱ gaca da ba neza chee̱le dxapa' le'e da dxéqueda' ca naca da nigá. Gudú iza guzú laule, quegá dxúnzele, san du lázrele dxunle da nigá, dxunézrujle dumí. \v 11 Na'a, le gúnte̱ze na chee̱ xexuzrte̱ gunle na, gunle na du lázrele cáte̱ze guzú laule dxunle nédxute̱, gunézrujle ca da du de̱ chee̱le. \v 12 Che da li dxaca lazre' tu benne' gunézruje̱', Dios xezaca ba lazre̱' na che gunézruje̱' ca da nape̱', ne quegá dxenabe̱' da quebe napa bénnea'. \p \v 13 Quebe dxennía' da nigá chee̱ xexácale le'e xache' chee̱ gácale̱le benne' xula. \v 14 Naca na chee̱ gápale lé̱bete̱. Na'a nápale chee̱ gunézrujle ca da dxelexazrje benne' xula ca', na' xetú lasa xelapa benne' ca' da xelunne̱' chee̱le gate bi xázrjele le'e. Caní gápale lé̱bete̱ \v 15 cáte̱ze naxúaj na lu dizra' lá'azxa, dxenná na: Bénnea' nápale̱'e̱ quebe bi begá'ana chee̱', na' bénnea' nape̱' láteze quebe bi bexázrjene̱'. \s1 Tito ne bi ljwezre̱' ca' \p \v 16 Xcalén Dios, Bénnea' bzue̱' lu lázrdau Tito sue̱' gunne xue chee̱le le'e ca zua' neda'. \v 17 Guzí' lu ne̱'e̱ da bsebaga' le̱', na' lawe' da zúaqueze̱' gunne xue chee̱le le'e, ba bezé̱'e̱ chee̱ xide̱' xedajnné̱'e̱ le'e lawe' da dxaca lázrequeze le̱'. \p \v 18 Tu zren nen Tito nasél-lantu' tu bi bíchedxu, tu benne' dxelenné̱ chawe' chee̱' xúgute̱ cue' bi chee̱ Cristo, ca naca zrin xrlátaje da nune̱' chee̱ dizra' chawe' chee̱ Cristo. \v 19 Quegá tuze da nigá, san xúgute̱ cue' bi chee̱ Cristo gulequé̱'e̱ bi bíchedxu níqueze chee̱ sále̱ne̱' netu' chee̱ gácale̱ne̱' netu' lu zrin nigá da dxuntu' dxutúbentu' dumí da gácale̱ na benne' xache' ca' chee̱ gaca ba Xránadxu, ne chee̱ gulé'e lau du lázrele dxunle zrin chawe' nigá. \v 20 Caní dxuntu' chee̱ quebe nu benne' si tizre̱' netu' ca dxuchínentu' dumí zrente̱ nigá da dxulunezruj bi bíchedxu ca'. \v 21 Dxuntu' ba xuzre guntu' zrin nigá lu dute̱ xel-la li lazre' chee̱ntu', quegá tuze lau Xránadxu, san cá'anqueze lau xúgute̱ bénneache. \p \v 22 Tu zren nen benne' caní nasél-lantu' xetú bi bíchedxu, tu benne' da zánete̱ lasa ba blé'ene̱' netu' du lazre̱' dxune̱' zrin chee̱ Cristo, na' na'a du lázredxe̱' dxune̱' zrin nigá lawe' da dxuxrén lazre̱' le'e. \v 23 Che nu benne' guche̱be le'e ca naca chee̱ Tito, le xe̱'e̱ nácabe' bi ljwezra', ne dxunbe' zrin tu zren nen neda' chee̱ gunbe' zrin chee̱le. Che nu guche̱be le'e ca naca chee̱ xezícadxa bi bíchedxu ca' zeajzrague̱' Tito, le xe̱'e̱ zaj naque̱' benne' gulesel-la xúgute̱ cue' bi chee̱ Cristo, ne dxelape̱' ba lá'ana Cristo. \v 24 Chee̱ le̱ na', chee̱ xeleneze xúgute̱ cue' bi chee̱ Cristo, le gulé'e le̱' nazri'ile le̱', na' naca chee̱ntu' xucá'ana szrentu' le'e. \c 9 \s1 Da dxulunézruje̱' chee̱ bi bíchedxu ca' \p \v 1 Ca naca chee̱ dumí da gunézrujle chee̱ bi ca' chee̱ Cristo, quebe dxun na ba xen guzúaja' chee̱le, \v 2 lawe' da ba nezda' ca dxaca lázrele gunle na. Dxezaca ba lazra' dxapa' bi bíchedxu zaj zre̱'e̱ xe̱zre ca' zaj nababa xe̱zr la xu Macedonia, le'e zrale xe̱zre ca' zaj nababa Acaya, gudú iza ba zúate̱quezle bi gunézrujle, na' benne' zante̱ benne' Macedonia du lazre̱' dxulunézruje̱' lawe' da dxunézrujle le'e du lázrele. \v 3 Dxusel-la' bi bíchedxu caní chee̱ quebe gaca tu da we̱n lazre' ca da chawe' da ba gunnía' ca dxunle le'e da nigá, ne chee̱ súate̱zle bi gunézrujle, ca ba gucha' benne' caní, \v 4 ne che sa'aca bal-la benne' Macedonia tu zren nen neda' chee̱ quebe xelelé'ene̱' quebe zúate̱quezle le'e bi gunézrujle. Chela gaca na caní xedué'entu' lawe' da bxren lázrentu' le'e caní, na' da zrendxa ca dxal-la' xedué'ele le'e. \v 5 Chee̱ le̱ na' gúqueda' dxun na ba xen naba' bi bíchedxu ca' xelide̱' xedajlennabe̱' le'e nédxula, ne chee̱ xelácale̱ne̱' le'e gutúpale da guche̱be lázrele nédxula gunézrujle. Ca' gaca na, dumí da gutúpale watá'queze na chee̱ gulé'e na naca tu da dxaca lázrele gunle, ne quegá tu da gunne xúentu' le'e. \p \v 6 Le nna'xque da nigá: Bénnea' dxaze̱' láteze, cá'anqueze láteze xezi'e̱, na' bénnea' dxázale̱'e̱, cá'anqueze xezí'ile̱'e̱. \v 7 Tu tu benne' dxal-la' gunézruje̱' cáte̱ze da ba nune̱' lu lázrdawe̱', quegá ca tu benne' quebe dxezaca ba lazre', u xadíaze, lawe' da nazrí'i Dios benne' dxunézruje̱' dute̱ xel-la dxebé. \v 8 Wazeque' Dios gúnnale̱'e̱ le'e ca naca xúgute̱ da chawe', chee̱ gata' chee̱le xúgute̱ da nachínele, ne gápale bi gunézrujle chee̱ gunle xúgute̱ zrin xrlátaje. \v 9 Naxúaj lu dizra' lá'azxa da dxenná na: \q1 Du lazre̱' bnézruje̱' chee̱ benne' xache' ca'. \q1 Ca zaj naca zrin xrlátaje nune̱' xelegá'anatequeze na. \m \v 10 Dios, Bénnea' dxunézruje̱' bínnedu ca' da dxázadxu, ne dxunne̱' da dxi'aj dxágudxu, gunne̱' le'e xúgute̱ da nachínele chee̱ gázale, na' gusegule̱' na chee̱ gúnnale̱'e̱queze na lina chee̱ zrin chawe' da gunle. \v 11 Ca' gaca na, gáta'le̱'e̱ chee̱le xel-la gunní'a ca' chee̱ séquele gunézrujle du lázrele, na' dumí na' sél-lale lu na'ntu' netu' gun na xelé̱ bi bíchedxu ca' Dios: Xcalenu'. \v 12 Ca' naca na, gate gunézrujdxu bi bíchedxu ca' dumí nigá da gácale̱ na le̱', quegá tuze dxunézrujdxu tu da dxelechínnene̱' san cá'anqueze dxundxu xelé̱'e̱ Dios: Xcalenu'. \v 13 Xelúe lá'ane̱' Dios lawe' da da nigá dxunézrujle gulé'e na dxuzúale dizra' chee̱ dizra' chawe' chee̱ Cristo. Cá'anqueze xelúe lá'ane̱' Dios ne̱ chee̱ da gunézrujle du lázrele da gácale̱ na le̱', ne xúgute̱ cue' bi chee̱ Cristo. \v 14 Chee̱ le̱ na' benne' ca' xelenabe̱' chee̱le lau Dios, ne xelezrí'ile̱'e̱ne̱' le'e ne̱ chee̱ xel-la zri'i lazre' zren da gulé'e lau Dios ne̱ chee̱le le'e. \v 15 Xcalén Dios lawe' da nunne̱' dxi'u tu da zrente̱ da quebe séquedxu xuzájla'adxu. \c 10 \s1 Xel-la dxenná bea napa Pablo lawe' da naque̱' gubáz chee̱ Cristo \p \v 1 Neda', Pablo, dxuzenda' le'e da nigá ne̱ chee̱ xel-la dxexruj lazre', ne xel-la zri'i lazre' chee̱ Cristo. Dxelenné̱' naca' benne' zren lazre' gate zúale̱na' le'e, na' gate zua' zitu' nácale̱'a benne' snia. \v 2 Dxata' xueda' le'e quebe gunle, gate xida' xedajnná'a le'e, gaca' benne' snia nen bal-la benne' ládujla le'e, benne' ca' dxelenné̱' dxuntu' zrin chee̱ Cristo lu be̱la' dxenze chee̱ntu', na' zúaqueza' tíl-laqueza' benne' ca'. \v 3 Láqueze nácantu' be̱la' dxen quebe dxedíl-lantu' lu be̱la' dxenze chee̱ntu', \v 4 lawe' da quebe zaj naca chee̱ be̱la' dxenze da dxuchínentu' lu wedil-la chee̱ntu', san zaj napa na xel-la waca chee̱ Dios chee̱ séquentu' guzría xintu' da wal-la ca' chee̱ nu na' dxedábaga' netu'. \v 5 Ca'an naca, dxuzría xintu' da dxusebaga bénnea' dxi'u, ne da dxuzúe̱' lu xel-la dxucá'ana szren cuina chee̱ quebe xelúnbea bénneache Dios. Xúgute̱ da zaj xu'u lu xichaj bénneache dxuzúantu' lu na' Cristo chee̱ xuluzúe̱' dizra' chee̱'. \v 6 Zuáte̱quezentu' gudentu' xel-la zi' xúgute̱ benne' ca' quebe dxuluzúe̱' dizra' chee̱' gate na' ba dxuzúale dizra' chee̱' du lázrele. \p \v 7 Le'e dxenna'le benne' ca' cáte̱ze da zaj naque̱' cúzreze. Che nu benne' dxéquene̱' da li naque̱' bi chee̱ Cristo, dxal-la' gueque bé'ene̱' cáte̱ze na' naca le̱' bi chee̱ Cristo, cá'anqueze nácantu' netu' bi chee̱ Cristo. \v 8 Láqueze dxuchínedxeda' ca dxal-la' guna' xel-la dxenná bea chee̱ntu', quebe dxedué'eda' lawe' da nunna Cristo netu' xel-la dxenná bea na' chee̱ séquentu' gusegúlantu' le'e lu da naca chee̱ Dios, ne quegá chee̱ guzría xintu' le'e. \v 9 Quebe dxaca lazra' guéquele le'e dxaca lazra' gucheba' le'e ne̱ chee̱ da dxuzúaja' chee̱le. \v 10 Dxelenné̱' xiche ca' da dxusél-la' zaj naca na snia, ne wal-la, san néda'queza' naca' benne' nate ni'a na', ne ca dxuchálaja' quebe zácateca. \v 11 Bénnea' dxenné̱' da nigá dxal-la' gueque bé'ene̱' cáte̱ze naca' lu dizra' dxuzúaja' gate ne zua' zitu', cá'anqueze gaca' lu da guna' gate na' súale̱na' le'e. \p \v 12 Quebe dxexázrentu' gutil-le lé̱bentu', u gulé'e cuínantu' ca zaj naca bal-la benne' ca' dxulucá'ana szren cuine̱'. Dxelune̱' tu da xálaze gate dxelenné̱'e̱ ca da zaj nácaqueze̱', ne dxulutil-le le̱be ljwezre̱'. \v 13 Quebe gucá'ana szren cuínantu' lu da quebe naca chee̱ntu'. Dios naque̱' Bénnea' gulé'ene̱' netu' naga ze lau guntu' zrin, na' Le̱' be̱nne̱' netu' lataj blantu' naga zrale le'e lu xe̱zre Corinto. \v 14 Chee̱ le̱ na' quebe dxedxúajntu' naga ze lau chee̱ntu', cáte̱ze gaca na che quebe ne zrintu' naga zrale le'e nédxute̱. Netu' nácantu' benne' nedxu blantu' naga zrale le'e núantu' dizra' chawe' chee̱ Cristo. \v 15 Quebe dxucá'ana szren cuínantu' lu zrin da zaj nun benne' xula, san dxebeza lázrentu' cáte̱ze gula xel-la dxeajlí lazre' chee̱le, waca gúndxantu' zrin ládujla le'e gusegúlantu' xel-la dxeajlí lazre' chee̱le, san guntu' na lu'ule da naca chee̱ntu'. \v 16 Te na' dxebeza lázrentu' tédxantu' ca naga zrale chee̱ guzénentu' bénneache zaj zre̱'e̱ ga na' dizra' chawe' chee̱ Cristo, ne quebe chú'untu' naga ba zaj nun zrin xezícadxa benne' ca', chee̱ quebe gucá'ana szren cuínantu' lu da ba zaj nune̱'. \p \v 17 Che nu benne' dxaca lazre̱' nu gucá'ana szrene̱', dxal-la' gucá'ana szrene̱' Xránadxu. \v 18 Bénnea' dxexedxúaj xrlátaje, quebe naque̱' benne' dxucá'ana szren cuine̱', san naque̱' bénnea' dxucá'ana szren Xránadxu le̱'. \c 11 \s1 Ca naca chee̱ Pablo, ne benne' gubáz ca' quebe nasel-la Cristo le̱' \p \v 1 Le guchaga lau neda' chee̱ nnia' late' da ca zeaje na. Ájate̱ze naca na, le guchaga lau neda', \v 2 lawe' da dxé'le̱'a gunne xue chee̱le le'e lu da nusebaga Dios neda', ne lawe' da ba nache̱be lazra' chee̱le gácale zru'ula Cristo, dxaca lazra' gudéa' le'e lau Le̱' ca tu nu'ula cuíde'dau' du lazre' súale̱be' benne' chee̱be'. \v 3 Ca be̱n be̱la' gula na' guzí xe̱ba' Eva nen xel-la neze chee̱ba', dxezreba' güele lataj nu si xe̱ le'e, na' cuásale lu xichaj lázrdaule chee̱ québedxa gácale du lázrele chee̱ Cristo. \v 4 Le'e dxuchaga laule benne' ca' zá'aque̱' dxuluchálaje̱' chee̱ tu Jesús, benne' nazrá' ca Bénnea' bzénentu' le'e chee̱ Le̱', ne du lázrele dxezí' lu na'le tu be' da nazrá' ca Be' na' da ba guzí' lu na'le, ne dxezí' lu na'le tu dizra' da nazrá' ca naca dizra' chawe' da ba guzí' lu na'le. \v 5 Dxéqueda' quebe zaca' neda' látezdxa ca benne' gubáz zren ca', benne' ca' zéajle̱le le'e. \v 6 Láqueze quebe gaca guchálaja' xrtándau', dxéajni'ida' da na' dxuchálaja' chee̱ na, na' blé'entu' caní naca na lu xúgute̱ da ba be̱ntu'. \p \v 7 ¿Be̱na' tu da cale̱la gate bzenda' le'e dizra' chawe' chee̱ Cristo, ne quebe bi bchízruja' le'e, na' be̱n cuina' dxexruj lazre' chee̱ xegá'ana szrenle le'e? \v 8 Guca na ca gudawa' dumí chee̱ xezícadxa cue' bi chee̱ Cristo gate guzi'a da belunne̱' neda' chee̱ be̱na' zrin ga zúale le'e. \v 9 Gate na' guzúale̱na' le'e, ne bxázrjeda', quebe bi guzí' lu na'a da naca chee̱le, san bi bíchedxu zá'aque̱' xe̱zr la xu Macedonia belunne̱' neda' ca da guchínneda'. Be̱na' ba xuzre quebe bi gunábeda' le'e, na' cá'anqueze guna'. \v 10 Lawe' da núnbe'a da li chee̱ Cristo, quebe zua nu benne' naga nababa xe̱zr la xu Acaya gaca guzague̱' neda' chee̱ québedxa gucá'ana szren cuina' chee̱ da nigá dxuna'. \v 11 ¿Bizr chee̱ na' dxennía' caní? ¿Naca na lawe' da quebe nazrí'ida' le'e? Nézqueze Dios nazrí'ida' le'e. \p \v 12 Gúnqueza' ca dxuna' chee̱ quebe gata' lataj chee̱ benne' ca' dxelaca lazre̱' xulucá'ana szren cuine̱' lawe' da dxeléquene̱' dxelune̱' zrin cáte̱ze dxuntu' netu'. \v 13 Benne' caní zaj naque̱' gubáz quebe nasel-la Cristo. Dxelezí xe̱'e̱ bénneache, ne dxululé'e cuine̱' ca gubáz chee̱ Cristo. \v 14 Quebe naca da nigá da xebánedxu lawe' da Satanásqueze dxulé'e cuina na ca tu gubáz chee̱ xabáa zue̱' lu xel-la naxaní' chee̱ Dios, \v 15 na' chee̱ le̱ na' dxululé'e cuine̱' ca benne' dxelún da xrlátaje. Benne' caní xelebía xi'e̱ ca ba naca chee̱ benne' dxelún da caní. \s1 Da guzaca Pablo lawe' da naque̱' gubáz chee̱ Cristo \p \v 16 Xecha lasa dxapa' le'e, quebe nu benne' dxal-la' guéquene̱' nadá xichaj lázrdawa'. Che ca'an dxéquele le'e, le gunna neda' lataj guchálajle̱na' le'e ca tu benne' nadá xichaj lázrdawe̱', chee̱ gaca gucá'ana szren cuina'. \v 17 Quebe dxapa' le'e da nigá lu xel-la dxenná bea chee̱ Xránadxu. Guchálaja' ca tu benne' nadá xichaj lázrdawe̱', nnia' tu da gucá'ana szren cuina'. \v 18 Lawe' da zaj zra' benne' zante̱ dxulucá'ana szren cuine̱' lu da zaj naque̱' chee̱ xe̱zr la xu nigá, cá'anqueze neda' gucá'ana szren cuina'. \v 19 Lawe' da nácale̱'e̱le benne' sina dxuchaga laule du lázrele benne' zaj nadá xichaj lázrdawe̱'. \v 20 Dxuchaga laule benne' ca' dxelexune̱' le'e ca benne' zaj nada'u, ne benne' ca' dxuluchínene̱' le'e, ne benne' ca' dxelenná bé'ene̱' le'e, ne benne' ca' dxuluzúe̱' le'e chalá'ala, ne benne' ca' dxelegape̱' xraga laule. \v 21 Láqueze dxedué'eda' dxennía' da nigá, quebe guca' benne' dxechugu lazre' chee̱ guna' ca dxelún xezícadxa benne'. Na'a gaca' lazre' dxugu guna' caní. \q1 Ba dxelechugu lazre' benne' xezícadxa dxulucá'ana szren cuine̱'. \q1 Cá'anqueze neda' xechugu lazra' guna' na, láqueze naca \q2 tu da ca zeaje da dxennía'. \q1 \v 22 ¿Zaj naque̱' benne' hebreo? \q1 Cá'anqueze neda' naca' benne' hebreo. \q1 ¿Zaj naque̱' benne' Israel? Cá'anqueze neda'. \q1 ¿Zaj naque̱' zri'ine zre sua Abraham? Cá'anqueze naca' neda'. \q1 \v 23 ¿Zaj naque̱' we̱n zrin chee̱ Cristo? \q1 Nácadxa' neda' we̱n zrin chee̱' ca benne' ca', \q1 lácala dxuchálaja' ca tu benne' nadá xichaj lázrdawe̱' gate \q2 dxennía' da nigá. \q1 Ba be̱ndxa' zrin ca benne' ca'. \q1 Ba buluzálajdxa bénneache neda' ca nu bzálaj benne' ca'. \q1 Ba gulegu'udxa bénneache neda' lizre xia ca belune̱' chee̱ benne' ca', \q1 na' zane' lásate̱ ba guzúa' lu da ste̱be chee̱ xel-la gute. \q1 \v 24 Gazxu' lasa ba belúe benne' judío ca' neda' xide che̱nnu dxua weaj. \q1 \v 25 Chunna lasa beline̱' neda' xaga. Tu lasa belú'e̱ neda' xiaj. \q1 Chunna lasa guxaze da dxedá lawe' nísadau' da xu'a lu nisa. \q1 Tu lasa, tu zra tu xe̱la guxu'a lu nísadau'. \q1 \v 26 Zane' lásate̱ guxu'a neza, ne guzúa' lu da ste̱be: \q1 Chee̱ xe̱gu ca', ne chee̱ gubán ca'. \q1 Chee̱ benne' walázr chia' ca', ne chee̱ benne' zitu' ca'. \q1 Guzúa' lu da ste̱be lu xe̱zre, ne le̱'e̱ xixre', ne lu nísadau', \q1 ne ládujla benne' we̱n lazre' dxelenné̱' zaj naque̱' bi bíchedxu. \q1 \v 27 Be̱nle̱'a zrin, ne guzúa' lu da zi' da xa'. \q1 Zane' lásate̱ quebe gusia' dxe̱la. \q1 Gudúnle̱'a, ne gubílele̱'e̱da', na' zane' lásate̱ be̱na' gubasa. \q1 Catite̱ bexaga', ne bexázrjeda' zra lana' gacua'. \q1 \v 28 Da zrendxa ca da caní, ne xezícadxa da guzraca'. \q1 Xúgute̱ zra dxéqueda' zi' lawe' da zua' gunne xue chee̱ \q2 xúgute̱ cue' bi chee̱ Cristo. \q1 \v 29 Che nu benne' nate ni'a ne̱'e̱ lu xel-la dxeajlí lazre' chee̱', \q1 cá'anqueze neda' dxéqueda' nate ni'a ná'aqueza'. \q1 Che nu benne' dxelune̱' dxeajchaze̱', néda'queze dxaca' tul-la. \q1 \v 30 Che dxun na ba xen gucá'ana szren cuina', \q1 gucá'ana szren cuina' chee̱ da ca' dxululé'e na nate ni'a na'a. \m \v 31 Dios, Xra Xránadxu Jesucristo, Bénnea' naca chee̱' güe lá'anatequezdxu Le̱', nézene̱' dxennía' da li. \v 32 Gate guzúa' xe̱zre Damasco, benne' wnná bea na' dxune' zrin chee̱ wenná bea Aretas bzre̱'e̱ benne' dxuluxúe̱' dxa xu'u chee̱ xe̱zre na', chee̱ xele̱l-le̱' neda'. \v 33 Na' bi bíchedxu ca' bululetje̱' neda' tu lu xcuite xia ga dxu'u lení' chee̱ xu'u lu ze'e da naxechaj na xe̱zre na'. Ca' guca na, gulá' lu na' benne' ca'. \c 12 \s1 Da ca' Dios blé'ene̱' Pablo \p \v 1 Da li quebe dxal-la' gucá'ana szren cuina', san guchálaja' chee̱ da ca' ble'e Xránadxu neda', ne da ca' ble'eda' ca naca chee̱'. \v 2 Neda', ca tu benne' dxéajle̱ chee̱ Cristo, ba zeaj chidá' iza guché̱ Dios neda' xabáa guxunne'. Quebe nezda' che guxá'a na' dute̱ be̱la' dxen chia', u che cabí. Dios nézene̱'. \v 3 Nezda' néda'queza', che zua' lu be̱la' dxen chia', u che cabí, quebe nezda', tuze Dios nézene̱'. \v 4 Guché̱ Dios neda' tu xabáa chee̱', naga benda' dizra' bagache da quebe naca chee̱ bénneache xelenné̱' ca zaj naca na. \v 5 Waca gucá'ana szrena' tu benne' caní, san quebe gucá'ana szren cuínaqueza', che quebe naca na chee̱ xel-la nate ni'a na' chia'. \v 6 Láqueze che gaca lazra' gucá'ana szren cuina' quebe gaca na tu da xálaze, lawe' da gaca na tu da li. Quebe guna' na chee̱ quebe nu guéquene̱' nácadxa' ca da gaca lé'ene̱' naca', u ca da gaca xenne̱' da dxennía'. \p \v 7 Da caní ble'e Xránadxu neda' gulaca na da xebánele̱'e̱dxu, na' chee̱ quebe gucá'ana szren cuina', guca chia' ca tu xeche' naxaze lu be̱la' dxen chia' da dxuchine Satanás chee̱ guzalaj na neda'. \v 8 Chunna lasa guta' xueda' Xránadxu gucuase̱' da dxezaca'. \v 9 Xránadxu guzre̱' neda': “Xela zri'i lazre' chia' naca na dute̱ da dxechínenu' lawe' da dxulé'edxa lau xel-la waca chia' nen benne' nate ni'a ne̱'e̱.” Ca' naca, dxebeda' lawe' da nate ni'a na'a chee̱ gulé'e lau lu be̱la' dxen chia' xel-la waca chee̱ Cristo. \v 10 Chee̱ le̱ na' dxebeda' ca naca xel-la nate ni'a na' chia', ne ca naca dizra' schanni' ca' dxelenná bénneache chia', ne ca naca da ca' dxexázrjeda', ne gate zaj nau zi' xuzre' bénneache neda', ne ca naca da ba xa' ca' da dxedéa' ne̱ chee̱ Cristo, lawe' da gate nátedxa ni'a na'a, dxéqueda' nácadxa' benne' wal-la. \s1 Pablo dxe'e̱ gunne xue chee̱ bi chee̱ Cristo zaj zre̱'e̱ Corinto \p \v 11 Guca' ca tu benne' nadá xichaj lázrdawe' gate bca'ana szren cuina' caní, san le'e be̱nle be̱na' na. Le'e na' dxal-la' gucá'anale neda' szren lawe' da quebe zaca' látezdxa ca benne' gubáz zren ca', benne' ca' dxéajle̱le, láqueze quebe bi zaca' neda'. \v 12 Zrin be̱na' ládujla le'e lu dute̱ xel-la zren lazre' chia' ble'e na da li naca' gubáz chee̱ Cristo ne̱ chee̱ da dxelunna bea na, ne xel-la waca ca' chee̱ xabáa, ne da ca' dxexebánedxu. \v 13 ¿Dxéquele le'e nácale látezdxa blau ca xezícadxa cue' bi chee̱ Cristo lawe' da guzí' lu na'a da belunne̱' chia', na' quebe guzí' lu na'a da zaj naca chee̱le? Le gunite lau neda' che naca tu da cale̱la quebe be̱nna' le'e lataj bi gúnnale chia'. \p \v 14 Na'a ba zua' xida' xedajnná'a le'e da guxunne' lasa, ne quebe si' lu na'a da zaj naca na chee̱le. Quebe dxexílaja' da nápale, san lé'equeze, lawe' da dxal-la' xulucude xruze xrna' dumí da xulunézruje̱' zrí'ine̱', ne quegá xulucude zrí'ine̱' da xulunézrujbe' xra xrnabe'. \v 15 Du lazra' guchíneda' dumí chia' chee̱ gaca chawe' chee̱ bénne'du xu'ule, láqueze dxéqueda' gate nazrí'idxeda' le'e, látezdxa nazri'ile le'e neda'. \p \v 16 Bal-la benne', láqueze zaj nézene̱' quebe bi guzí' lu na'a da zaj naca na chee̱le, dxelenné̱' gude̱l-la' le'e lu da we̱n lazre'. \v 17 ¿Guzí xe̱'a le'e lu na' tu benne' gusel-la' chee̱le? \v 18 Guta' xueda' Tito xídabe' xedajnná'abe' le'e, ne gusel-la' nen le̱be' xetú bi bíchedxu. ¿Guzí xe̱ Tito le'e? ¿Quebe be̱ntu' tuze ca be̱ntu' ládujla le'e neda', ne Tito, na' nen tuze Be' Lá'azxa? \p \v 19 Bi bicha' nazri'ite̱ lazra', ¿dxéquele dxucá'ana cuínantu' xrlátaje laule le'e? Dxuchálajle̱ntu' le'e lau Dios, ne lu La Xránadxu Jesucristo. Xúgute̱ da caní dxennantu' chee̱ gúlale lu da naca chee̱ Dios. \v 20 Dxezreba' gate xida' xedajnná'a le'e, walé'eda' le'e quebe nácale cáte̱ze dxaca lazra' gácale, na' le'e walé'ele neda' quebe naca' da dxaca lázrele gaca'. Dxezreba' dxedíl-lale̱le ljwézrele, ne nácale xa lazre', ne dxezrá'ale ljwézrele, ne nácale zide lazre', ne nácale wetupa dizra' bizruj, ne dxezí tízrale ljwézrele, ne dxucá'ana szren cuínale, ne dxunle da cale̱la. \v 21 Dxezreba' gate xida' xedajnná'a le'e, Dios gune̱' xedué'eda' ne̱ chee̱le le'e, da gucuezre na neda' ne̱ chee̱ zánele le'e, benne' ca' dxelúntequeze̱' dul-la, ne quebe dxulusane̱' dxelune̱' da sban, ne da dxulucá'ana sban ljwezre̱', ne da cale̱la da tu dxelúnzqueze̱'. \c 13 \s1 Dizra' bze̱be \p \v 1 Da nigá naca na da guxunne' lasa xida' xedajnná'a le'e. Xúgute̱ dxulé'e lawe na naca na da li ne̱ chee̱ dizra' chee̱ chupa u chunna benne' xelexeche̱be̱'. \v 2 Benne' ca' belune̱' dul-la nédxula, ne xúgute̱le le'e, dxácate̱ ne zua' zitu' naga zrale, dxuzenda' le'e da xula ca da gucha' le'e gate bedajnná'a le'e da gudxupe' lasa, che xida' xedajnná'a le'e da xula quebe gudéa' cá'aze ca da ba nunle. \v 3 Nadxa lé'ele da gulé'e na dxenné̱ Cristo lu dxu'a neda', na' Le̱' quebe nate ni'a ne̱'e̱ lu da gune̱' chee̱le, san naque̱' benne' wal-la ládujla le'e. \v 4 Da li gudé̱'e̱ xaga béguaj ca tu benne' nate ni'a ne̱'e̱, san naca bane̱' ne̱ chee̱ xel-la waca chee̱ Dios. Cá'anqueze netu' nate ni'a nantu' ca da guca chee̱', san lawe' da nácantu' tuze nen Le̱' gaca bantu' ne̱ chee̱ xel-la waca chee̱ Dios chee̱ guntu' zrin chee̱le le'e. \p \v 5 Le guxúe xanne' cuínale chee̱ gueque be'ele che da li dxeajlí lázrele Cristo. Le guxúequeze cuínale. ¿Quebe dxeque be'ele zua Jesucristo xichaj lázrdaule, che da li dxeajlí lázrele Le̱'? \v 6 Dxebeza lazra' gueque be'ele quebe naca' neda' benne' we̱n lazre' lu da naca' chee̱ Cristo. \v 7 Dxenábantu' lau Dios chee̱ quebe bi da cale̱la gunle, quegá chee̱ gulé'entu' dxennantu' da li, san chee̱ gunle le'e da xrlátaje, láqueze dxéquele le'e quebe dxennantu' da li. \v 8 Quebe bi gaca guntu' da dxedábaga na da li, san tuze da dxácale̱ na da li. \v 9 Chee̱ le̱ na' dxebentu' gate nate ni'a nantu', che le'e nácale benne' wal-la, na' nábaquezentu' Dios chee̱ gácale dute̱ da dxal-la' xelaca bi chee̱ Dios. \v 10 Dxuzúaja' chee̱le da nigá nédxula ca xida' xedajnná'a le'e, chee̱ quebe gun na ba xen gate xida', gácale̱'a benne' snia ca guchíneda' xel-la dxenná bea chia', da be̱nna Xránadxu neda' chee̱ séqueda' gusegula' le'e lu da naca chee̱ Dios, ne quegá chee̱ guzría xi'a le'e. \p \v 11 Na'a, bi bicha', le sua xel-la dxebé. Le gaca dute̱ da dxal-la' xelaca bi chee̱ Dios. Le xue zren ljwézrele. Le gaca tuze tule xetule, ne le sua xel-la dxebeza zri lazre', na' Dios, Bénnea' dxunne̱' dxi'u xel-la dxebeza zri lazre', ne nazrí'ine̱' dxi'u súale̱ne̱' le'e. \v 12 Le gugapa diuzre ljwézrele tule xetule, ne le gunida ljwézrele. \v 13 Xúgute̱ bi bíchedxu, bi chee̱ Cristo dxulugape̱' le'e diuzre. \p \v 14 Dxaca lazra' gucá'ana Xránadxu Jesucristo le'e chawe', ne zri'i Dios le'e, ne sua tuze Be' Lá'azxa nen le'e. ¡Ca'an gaca na!