\id ROM Zapoteco de Albarradas \h Guiꞌch par ree bén Rom \toc1 Guiꞌch ni guxhaal San Pabl loj ree bén Rom rliladx Jesucrist \toc2 Guiꞌch par ree bén Rom \toc3 Ro \mt1 Guiꞌch ni guxhaal San Pabl loj ree bén Rom rliladx Jesucrist \c 1 \s1 Rxhiaal San Pabl xtiidx Dios \p \v 1 Naj Pab, cayünan sirv loj Jesucrist, Dios gule naj din gacan xi apóstol Jesucrist, din gatiechan xtiidxzaꞌcaman. \p \v 2 Diizd gocli mal rëb Dios diidxzaꞌc guin ree, ni zëëd loj xtiidxaman ziꞌc bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, \v 3 diidx guin ree ruzaꞌt, dux Dad ree Jesucrist guial ziꞌc biꞌtaman loj guidxliuj ziꞌc bénguidxliuj, loj xdiaa rey Davi zaman. \v 4 Per por xSprijt Dios laaman na̱j Xiꞌn Dios guial babanman loj ree bengüt, abiꞌ guidiblagaa rajpaman guialrniabee. \v 5 Abiꞌ par yazaꞌt reeman, zeel bacaabeeman naj din gacan apóstol din guidiblagaa guidxliuj chuꞌ bén chililadx laaman, bén guzoob tëë xtiidxaman. \v 6 Abiꞌ në lëjt ma nayab loj ree bén gule Dios din gaquidi xbejn Jesucrist. \p \v 7 Zeel caxhalan guiꞌch guie lojdi bén rën ree Dios, bén zojb ree Rom, lëjt ma gulej Dios din gaquidi xbejnman. Dux Dad ree Dios në Dad Jesucrist güünleꞌ lëjt yabeꞌcdxe tëë reeman luxdoodi. \s1 Rën Pab cheman Rom \p \v 8 Yalojxgaj por Jesucrist rudën quixtëë loj Dios por gradi, guial guidibczi ruzaꞌt reeman lëjt xhienaag rliladxidi Jesucrist. \v 9 Abiꞌ ziꞌc cayünan sirv loj Dios, guidib guic guidib ladxan catiechan xtiidxzaꞌc Xiꞌnman Jesucrist, abiꞌ laaman ragbee guial ad rucwëëzt rbedx rniaaban laaman por lëjt. \v 10 Ad rucwëëz tëët rbedx rniaaban Dios din guneeman mod guidganan lëjt, ziꞌc na̱j da xgaban diizd gocli. \v 11 Din yuꞌczan gan guidganan lëjt din günan lëjt yudar con xtiidx Dios din sudxiꞌchidi lojn. \v 12 Din güün tëëdi naj yudar zian yaguieen du lasaꞌ ree yudar loj guialrliladx ni rayaꞌp ree, din chileꞌ yaluꞌ du luxdoo du lasaꞌ ree. \p \v 13 Compniar raliduladx ree Jesucrist, rënan gagbeedi guial zien volti daꞌt ma benan xgab guidganan lëjt, din gacxhiej ree bén chililadx xtiidx Dios, ziꞌc ma gojc zien ree luar ni ma wan, per xt yan ad wayajct gan guidganan lëjt. \v 14 Par naj naladxan da cwentan na̱j guial gulün chutëëz benan xtiidx Dios, bal najman bén ciuda o najman bén guiedxdoo ya, bal rigniaꞌman o ad rigniaꞌtaman. \v 15 Zeel rënnejzdoon guidganan lëjt din gatiechan xtiidx Dios Rom. \s1 Xguialrniabee xtiidxzaꞌc Dios \p \v 16 Ad ratunëꞌtan xtiidxzaꞌc Jesucrist. Din por diidxzaꞌc guin ree zëëd xguialrniabee Dios, din gra ree bén chililadx laan laa reeman loj dol, ziꞌc ree bén Israel ziꞌc ree bén ad najt bén Israel. \v 17 Din por xtiidxzaꞌc Jesucrist ragbee ree bejn guial por guialrliladx reeman laaman ma na̱j reeman cwent sin dol: achet por stijb ni ren tijbzi por guialrliladx. Zian ca loj xtiidx Dios lod rëb: “Bén naban ziꞌc rën Dios, guidib tiamp ni nabanman rliladxaman laaman.” \s1 Dol ni rajp bejn \p \v 18 Dunuj ree rayagbee guial diizd xanyabaa zëëd xcastiroꞌ Dios par ree bén ad ridxgaꞌt laaman, bén ad rüjnt ree ziꞌc rayal, abiꞌ ziꞌc naban reeman ruquieꞌch reeman xtiidxli Dios. \v 19 Din ragbeechaaw reeman guial yuꞌ Dios, abiꞌ laagajcaman balüü bejn ree guial yuꞌcaman. \v 20 Majsi ad ruguiaat bejn Dios, per diizd chi goꞌtchaaw guidxliuj raguiaa ree ni beenman, abiꞌ por ni ma beenman rayagbee ree guial ad yuꞌt dxej lox xguialrniabeeman abiꞌ laa tëëman na̱j Dios. Zeel ad zajct xhie gudxiib bejn guijc guial achet ragbeeman xcwent Dios. \v 21 Din majsi yuꞌ ree bejn ragbee guial yuꞌ Dios, per ad rajpt reeman laaman respejt ziꞌc rayal, ad rudëë tëët reeman quixtëë lojman, aal xgab ren ree rüjn reeman ni ad rüjnt sirv abiꞌ gaz ragdxa reeman. \v 22 Rëb reeman guial rajc daꞌt reeman abiꞌ mazri na tont reeman. \v 23 Din luar guiën reeman Dios ni ad yuꞌt dxej guiët, rën reeman ni nit ree yuꞌ dxej, rën reeman ni na̱j ree ziꞌc bejn, ni na̱j ree ziꞌc biguijn, ziꞌc ree be yuꞌ tajp guiaꞌ në ree bëël. \p \v 24 Zeel ma gulëëladx Dios laa reeman loj xixgab mal reeman, abiꞌ rüjn reeman ni natu ree con ree ben ren. \v 25 Luar chinal reeman xdiidxli Dios, zinal reeman ni rusquiee ree. Abiꞌ rën reeman rajp tëë reeman respejt ni been Dios, luar guiën reeman laaman guial beenman laa reen, abiꞌ laaman rayal gap ree bejn respejt zianczi. Amén. \p \v 26 Zeel gulëëladx Dios laa reeman loj ree ni dxuudx rüjn reeman. Abiꞌ zien ree béngunaa ad nabantri ree xnejz, rën lasaꞌ béngunaa gajc reeman. \v 27 Ziangajc zien ree xinguiaaw ad nabantri xnejz, rën gajc lasaꞌ xinguiaaw reex, xinguiaaw con xinguiaaw rüjn reex ni dxuudx, ni natu. Abiꞌ laagajc reex rguiil xcasti reex. \p \v 28 Abiꞌ guial ad ridxgaꞌt reeman Dios, zeel gulëëladx Dios laa reeman loj xixgab mal reeman, din güün reeman ganax ni ad rayalt güün reeman. \v 29 Ganax ni ad rayalt güün reeman rüjn reeman, zaꞌnë reeman xinguiaaw ren o béngunaa ren, zien ree ni mal rüjn reeman, rzëëbladx reeman gap reeman ni rajp ree ben ren. Dád nadëdloj reeman, rugüjt reeman bejn, rguiil reeman wadijl, rusquiee reeman bejn, ganaxczi ni mal yuꞌguijc reeman abiꞌ rbëë reeman xtiidxguijdx bejn. \v 30 Rnieeguijdx tëë reeman bejn, ralen reeman Dios, ad rajpt reeman bejn respejt, rlies xvalor gajc reeman, rüjn reeman benroꞌ. Abiꞌ rbëëguijc reeman ni mal ree, ad ruzoob tëët xtiidx xdad xniaa reeman. \v 31 Dád nad reeman, ad rüjnt cumplid xtiidx reeman, ad rënt lasaꞌ reeman, ad raya tëët lasaꞌ reeman. \v 32 Ragbeechaaw reeman rëb Dios guial chi guiët ree bejn, dxel gra ree bén rüjn gra ree ni guin yayal casti. Per majsi zian, rusnuu gajc rüjn reeman ni mal guin ree abiꞌ xt rabaa reeman chi rüjn ree ben ren zian. \c 2 \s1 Xguialguxtis Dios \p \v 1 Zeel chutëëz lüj guial rëbil xhie casti rayal bejn, ad rajptil derejch guiëbil zian, din lüj gajc rayal casti guin guial cayüjnl ziꞌcgajc rüjn reeman. \v 2 Per dunuj ree rayagbee guial Dios rüjn guialguxtis ziꞌc rayal, chi rudëëdaman casti bén rüjn ree ni mal guin. \v 3 Abiꞌ lüj guial rëbil xhie casti rayal bejn abiꞌ nëgajquiza lüj rüjn ziꞌc rüjn reeman, ad naladxil laal loj xcasti Dios. \v 4 Ad rëntil guialnazaꞌc Dios con lüj, ad rëntil guial rdaanman lüj rajp tëëman lüj pacens, niꞌquid ragbeetil guial pacens guin rüjn lüj yudar din gapil tiamp par yayüjnl xgab por xtolil. \v 5 Per guial dád nadil, ad rëntil yayejquil loj Dios, zeel lüj gajc cayüjnxhiej xtolil par dxej ni gudëëd Dios casti, dxej ni güünman guialguxtis ziꞌc rayal. \v 6 Par gudëëman ni rayal tijbgaj bejn bal gonin beenman. \v 7 Gudëëdaman guialnaban tiblayaa loj ree bén ad radxagt rüjn naguiejn guiban zagdxe guial rüjn reeman naguiejn yayal reeman guialnazaꞌc yuꞌ xanyabaa, rüjn tëë reeman naguiejn yayaꞌn reeman zagdxe loj Dios din gap reeman cuerp ni ad yuꞌt dxej nit. \v 8 Per ree bén ad ruzoobt diidx, rdxeꞌch Dios laa reeman abiꞌ gudëëdaman laa reeman casti, din luar chinal reeman xtiidxliman, zinal reeman nejz mal. \v 9 Gra ree bén zinal nejz mal, naya sac reeman sagdiaj reeman, yaloj ree bén Israel dxel bén ad najt ree bén Israel. \v 10 Guiáad ree bén zë loj nejz zagdxe, guilies Dios xvalor reeman, yabaanëman laa reeman, yabeꞌcdxe tëëman luxdoo reeman, yaloj xgaj ree bén Israel dxelri bén ad najt ree bén Israel. \p \v 11 Din Dios tiblojzi rüjnman guialguxtis con gra bejn. \v 12 Gra ree bén cayüjn dol sin guial ad nünbeet reeman ley badëëd Dios loj Moisejs, tëd reeman casti sin ley guin. Guiáad ree bén cayüjn dol majsi ragbee reeman ley guin, laa reeman tëd casti ziꞌc rniabee ley guin. \v 13 Din ad guial guientzi bejn ley guin ma nayaman loj Dios, bén rüjn ree ziꞌc rniabee ley guin laa reeman na̱j bén naya loj Dios. \v 14 Per chi ad najt bejn bén Israel, abiꞌ cayüjnman ni zagdxe sin guial güünbeeman ley guin, dxel ma cayüjnman ziꞌc rniabee ley guin majsi ad nünbeetaman laan, guialzi nünbeeman conin na̱j ni zagdxe con tëë nin na̱j ni mal, abiꞌ guijc gajc reeman zëëd xley reeman. \v 15 Din ziꞌc naban reeman, rguien guial guijc reeman zëëd conin rayal güün reeman con tëë nin ad rayalt güün reeman luar gap reeman ley guin. Abiꞌ laagajc reeman ragbee chi ma been reeman ni zagdxe o chi ma been reeman ni mal. \v 16 Zian gac chi güün Dios guialguxtis por gra ree ni naguieꞌch ni rüjn bénguidxliuj. Abiꞌ ziꞌc culün bejn ree guidibczi, laaman güün guialguxtis por Jesucrist. \s1 Bén Israel ree në xley Moisejs \p \v 17 Yan, lüj guial najl bén Israel yuꞌguijquil guial rajquil ley badëë Dios loj Moisejs, abiꞌ rüjnl nabë guial najl xbejn Dios, \v 18 rëbil guial ragbeel xhienaag rën Dios guibanl, abiꞌ por xleyaman ragbeel conin na̱j zagdxe güünl. \v 19 Abiꞌ naladxil zileꞌ guzuxnejzil bén ad nünbeet ree ley guin në ree bén ad nünbeet xnejz Dios, \v 20 naladxil zileꞌ gulüül bén ad rajct ree në ree bén rajc taꞌnzi, guial por ley guin ragbeel gra, ragbee tëël conin na̱j diidxli. \v 21 Per ziꞌc nabanl, ¿chexc zeel ad rulüüt lüj gajc luar gulüül ben ren? Din lüj rëb guial ad laat cwan bejn, abiꞌ, ¿chexquiza zeel rbanl? \v 22 Rëbil guial ad laat sunë bejn bén ad najt lacheelaman, abiꞌ lüj, ¿chexquiza zeel rüjnl zian? Rëb tëël guial rdxeꞌchil ni naladx bejn na̱j dios, abiꞌ, ¿chexquiza zeel rbanl lën yadoo lod yuꞌ ree Dios guin? \v 23 Dád nabë rüjnl guial nünbeel ley, per rusaꞌnxtul Dios guial ad rüjntil ni rniabee ley guin. \v 24 Zeꞌcli rëb loj xtiidx Dios: “Bén ad najt ree bén Israel rniee reeman Dios diidxguijdx por lëjt.” \p \v 25 Diidxli rüjnqui sirv guial ru xcuerp bejn sen ni ru ree bén Israel, bal rüjnman ziꞌc rniabee xley Dios. Per bal id rüjnman ziꞌc rniabee ley guin, achet sirvan guial yuꞌman sen guin. \v 26 Per bal tijb bén ad yuꞌt sen guin nabanman ziꞌcgajc tijb bén rajc xley Dios majsi ad nünbeetaman laan, dxel ma nayabaman ziꞌc tijb bén yuꞌ sen, majsi ad yuꞌtaman sen guin. \v 27 Bén rüjn ziꞌc na̱j xley Dios, majsi ad nünbeetaman ley ad yuꞌ tëëtaman sen, gusaꞌnxtuꞌman lüj guial nünbeel ley guin yuꞌ tëël sen guin, abiꞌ ad rüjntil ziꞌc rniabee ley guin. \v 28 Din ad guial rajlt bejn loj nacion Israel, ad guial yuꞌ tëëtaman sen ni ru ree bén Israel ma najman bén Israel loj Dios, \v 29 bén wali na̱j bén Israel loj Dios, guidib luxdooman zinalaman xnejz Dios, ad por guial yuꞌtaman sen ru ree bén Israel, ad por xcostumbr tëët reeman, por guial naban reeman con xSprijt Dios. Abiꞌ bén naban zian, Dios rlies xvaloraman saꞌn ad bénguidxliujt. \c 3 \p \v 1 Zeel zanadi lon xhieczi gan na̱j bejn bén Israel o xhieczi gan chuꞌman sen ru ree bén Israel. \v 2 Per naj gani lojdi guial gadxagayaa mod lasajc guial na̱j bejn bén Israel, din yalojxgaj loj ree bén Israel badëëd Dios xtiidxaman. \v 3 Yan ad naladxidi por guial yuꞌ ree bén ad zinalt xnejz Dios, ad züjntraman cumplid ni rëbaman din xo güün Dios ni rëbaman güünman con ree bén zinal xnejzaman. \v 4 Din laaman ad yuꞌt dxej guchaa xtiidxaman, majsi gra bénguidxliuj na̱j bén rusquiee, per Dios ad nëtaman rusquiee, ziꞌc rëb tiblajt loj xtiidxaman lod rëb: \q1 Gra bejn güünbee lüj guial rüjn cumplid xtiidxil, \q1 abiꞌ achet zajc gudxiib reeman guijquil. \p \v 5 (Per yuꞌ bejn rüjn xgab) guial bal por dol ni cayguieen ree rulüü guial benzaꞌc na̱j Dios, ¿chexquiza zeel najman benmal rudëëdaman bejn casti? \v 6 Per naj rni lojdi guial ad najt Dios benmal, din bal najman benmal xoza güün xguialguxtisaman con bénguidxliuj. \p \v 7 Din bal yaguieꞌch ree guial ad rucaagdiajgt xtiidx Dios, laan na̱j ni rüjn yudar xtiidxli Dios din gap bejn laaman mazri respejt, dxel ad zajctri guiëb Dios na̱j bejn béndol. \v 8 Abiꞌ mazri ma yaguieen ree ni mal din guiꞌt ni zagdxe, ziꞌc rëb ree bejn culün bejn ree, per Dios gudëëd casti bén rëb ree zian. \s1 Graczi bejn ma been dol \p \v 9 Zeel ziꞌc ma rnin por ree bén Israel, në por ree bén ad najt bén Israel, abiꞌ ma ragbeedi guial ad zajct guiëbidi guial mazri benzaꞌc na̱j ree bén Israel guial loj ree bén ad najt bén Israel, din tiblojzi nayajc ree béndol. \v 10 Ziꞌc ca tiblajt loj xtiidx Dios lod rëb: \q1 Achutczi na̱j benzaꞌc, \q1 per niꞌqui tijb bejn. \q1 \v 11 Achutczi rigniaꞌ. \q1 Achutczi raguiil Dios. \q1 \v 12 Gra reeman ma basaꞌn xnejz Dios. \q1 Gra reeman ma zinal nejz mal. \q1 Achutczi cayüjn ni zagdxe, \q1 per niꞌczi tijb bejn. \q1 \v 13 Ziꞌcgajczi tijb baa ni zojbyal, \q1 zian ganax ni dxuudx ririi roꞌ reeman. \q1 Ganax diidx rusquiee rniee reeman. \q1 Abiꞌ xtiidx reeman na̱j ziꞌc xvenen bëël. \q1 \v 14 Ganax diidx mal ririi roꞌ reeman, \q1 diidxguijdx ni rüjnnaa lasaꞌ reeman. \q1 \v 15 Zaꞌsin reeman din gugüjt reeman bejn. \q1 \v 16 Bantëëz guin zë reeman, rüjn reeman ni dxuudx ree. \q1 Abiꞌ rusagzi reeman bejn ree. \q1 \v 17 Ad nünbee tëët reeman xhienaag na̱j guialrbajn bejn zagdxe. \q1 \v 18 Ad yuꞌguijct reeman guial rayal guidxeb reeman Dios. \p \v 19 Dunuj ree rayagbee guial gra ni zëëd loj xley Dios, na̱j par ree bén zinal ley guin, chitëë chu guiëb guial achut ragbee xhienin na̱j dol, laan na̱j par gagbee bejn guial najman béndol loj Dios. \v 20 Din ad guial güünt bejn gra ni rniabee ley guin ma nayaman loj Dios, ley guin rulüü din gagbee bejn guial najman béndol. \s1 Por guialrliladx ma naya bejn loj Dios \p \v 21 Per yan Dios ma balüü dunuj ree tijb nejz guial xhienaag yayajc ree naya lojman. Ad guial yaguieentzi ree ziꞌc rniabee ley guin, por ley guin në por ni bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. \v 22 Rayagbee ree guial rüjn Dios bejn cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol por guialrliladxaman Jesucrist, din par Dios tiblojzi na̱j bejn. \v 23 Din gra bejn ma been dol, achutczi naya niz loj Dios. \v 24 Per guial najman benzaꞌc, ma beenman perdon dux tol ree sin guial yadijx ree, ma nayajc ree perdon por Jesucrist, bén gudix por dux tol ree chi gütaman loj crüjz. \v 25 Dios guxhaal Jesucrist, din por xrejnman chuꞌ perdon par bénguidxliuj. Abiꞌ perdon guin na̱j par ree bén rliladx Jesucrist. Zian rguien guial graczi rüjn Dios xnejz, abiꞌ bal guiaꞌxchej ad beent xguialguxtisaman por dol ni been ree bejn, laan na̱j por pacens ni rajpaman con bejn, \v 26 guial ma ragbeeman goc güün xguialguxtisaman. Zian rusnuu rulüüman guial graczi rüjnman xnejz, zeel rüjnman perdon xtol ree bén rliladx Jesucrist. \p \v 27 Yan, ¿xhienaag yaguieen ree nabë? Achet yaguieennëꞌ ree nabë, din ad guial yaguieent ree ley guin cumplid ma nayajc ree perdon, yayajc ree perdon por guial yaliduladx ree Jesucrist. \v 28 Zeel rayagbeechaaw ree guial Dios rüjn perdon xtol ree bejn guial rliladx reeman Jesucrist, ad guial rüjnt bejn naguiejn güünman gra ni rniabee ley guin. \p \v 29 ¿Wen xDiosi ree bén Israel na̱j Dios ya, ad nët ree bén ad najt bén Israel na̱j xDios laaman ya? Naj rni lojdi guial Dios na̱j par gra bejn, \v 30 din tijbzi Dios yuꞌ, laaman rüjn perdon xtol ree bén rliladx Jesucrist, yuꞌman o ad yuꞌtaman sen ni rniabee ley chuꞌ ree bén Israel. \v 31 Ad naladxidi cayguieen ree ley guin tiblad guial raliduladx ree Jesucrist, din ad ziantan, guial raliduladx ree laaman rguien guial nadxuꞌguijc ree ley guin. \c 4 \s1 Xguialrliladx Abraham \p \v 1 Yan, ¿xhie zajc yaguieꞌch ree xcwent dux béngulal ree Abraham? \v 2 Bal niyab Abraham ziꞌc tijb bén gad güün dol por ree ni beenman, guyu mod nüjnman nabë loj ree bejn, per ad lojt Dios. \v 3 Din rëb loj xtiidx Dios: “Guial bililadx Abraham Dios, zeel been Dios laaman cwent ziꞌc tijb bén ad beent dol.” \v 4 Chi rüjn bejn dxiin, milia ni rajxaman ad ni razaladxt reeman, rtiaꞌman laan por dxiin ni rüjnman. \v 5 Per guial gac bejn perdon loj Dios, ad zajct guiëb bejn guial rayalaman perdon guin por ni beenman, din achut naya loj Dios. Perdon guin zëëdan guial rliladx bejn Jesucrist, zeel rüjn Dios bejn cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol. \v 6 Ziꞌc gunee rey Davi guial xiquilbaa ree bén been Dios cwent sin dol sin guial güün reeman xhienin par yayal reeman perdon guin. \v 7 Rëbaman: \q1 Xiquilbaa ree bén been Dios perdon xtol, \q1 bén ma badxiꞌcaman xtol. \q1 \v 8 Xiquilbaa ree bén ma been Dios cwent sin dol. \p \v 9 Ad guneet Davi diidx guie ree naabzi par bén yuꞌ ree sen ni ru ree bén Israel, guneeman diidx guin ree par gra ree bejn. Din ziꞌc ma raguieꞌch ree, Dios been Abraham cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol guial bililadxaman laaman. \v 10 Abiꞌ chi biyabaman ziꞌc bén ad yuꞌt xtol, niꞌqui gadaman chuꞌ sen ni ru ree bén Israel, chi gad Abraham chuꞌ sen guin mal nüjn Dios laaman cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol. \v 11 Chi biabaman ziꞌc bén ad yuꞌt xtol, dxel guyuman sen guin din sen guin na̱j guial ma nüjn Dios laaman cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol guial bililadxaman laaman. Zeel na̱j Abraham dad par ree bén rliladx Dios, majsi ad yuꞌt reeman sen ni ru ree bén Israel, per por guialrliladx guin nüjn Dios laa reeman cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol. \v 12 Naj tëë Abraham dad par ree bén majsi yuꞌ sen guin per rliladx reeman ziꞌc bililadx Abraham Dios diizd chi gadaman chuꞌ sen guin. \s1 Promejs ni been Dios loj Abraham \p \v 13 Chi been Dios promejs loj Abraham në loj ree xdiaaman, guial gudëëdaman guidib guidxliuj loj reeman ziꞌc tijb ni bayal reeman, ad beent Dios promejs guin loj Abraham guial beenman ziꞌc rniabee ley, beenman promejs guin guial bililadxaman laaman, zeel beenman laaman cwent ziꞌc tijb bén ad yuꞌt xtol. \v 14 Yan bal ganaxzi ree bén zinal ley guin tiaꞌ ni gudëë Dios, achet cwent na̱j guialrliladx ree bejn laaman, ache tëët cwent na̱j promejs ni been Dios loj Abraham. \v 15 Din ley guin najn par castizi, per lod ad yuꞌt ley, ad yuꞌt mod chu guiëb guial ad cayüjnt bejn ley guin cumplid. \p \v 16 Zeel chi been Dios promejs loj Abraham guial gudëëdaman ni rëbaman par gra ree xdiaaman, beenman promejs guin lojman guial bililadx Abraham guin laaman, din guiguien guial najman benzaꞌc abiꞌ ad parzi ree bén zinalt ley guin na̱j promejs guin, nëgajc par ree bén rliladx Dios ziꞌc bililadx Abraham majsi ad rajpt reeman ley guin. Zeel na̱j Abraham dad par dugra ree. \v 17 Ziꞌc ca loj xtiidx Dios lod rëbaman loj Abraham: “Lüj gac dad par zien ree bénguidxliuj.” Zian na̱j promejs ni been Dios loj Abraham, Dios bén rusban ree bengüt abiꞌ rnieeman xcwent ree ni gad chuꞌ loj guidxliuj guie ziꞌc rulüü ma yuꞌ reen. \p \v 18 Majsi ragbeechaaw Abraham guial ad zajctaman famil, per chi rëb Dios lojman zian, bililadxaman ni rëb Dios, bililadxaman guial gac gra ni rëbaman lojman. Zianan zeel najman dad par gra ree bén rliladx Dios ziꞌcgajc laaman. Ziꞌc rëb Dios lojman, chi rëbaman: “Zian gaquil famil, dád famil naroob gaquil.” \v 19 Cost tibgayuu ijz ma yuꞌ Abraham nadxel, ragbeeman guial ma na̱j reeman bengol në xbéngunaaman Sara guial chuꞌ xiꞌn reeman, per ad guyunawëëgtaman, bililadxaman ni rëb Dios lojman. \v 20 Ad yuꞌt dxej ad bililadxtaman ni rëb Dios. Diidxli bililadxaman laaman abiꞌ rudëëman quixtëë lojman, \v 21 din guidiblagaa bililadxaman guial rajp Dios guialrniabee güünman ziꞌc ma rëbaman. \v 22 Zeel been Dios cwent Abraham ziꞌc tijb bén ad yuꞌt xtol. \p \v 23 Abiꞌ lod rëb guial been Dios laaman cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol guial bililadxaman laaman, ad tijbtzi Abraham ruzaꞌt yagaj, \v 24 nëgajc dunuj ree din ma raliduladx ree Dios. Abiꞌ në dunuj ree ma nüjnman cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol, Dios bén basban Dad Jesucrist loj guialgüjt, \v 25 Dad Jesucrist bén güt por dux tol ree, dxel babanman abiꞌ por laaman ma naya ree loj Dios. \c 5 \s1 Chi ma naya bejn loj Dios \p \v 1 Ma nüjn Dios dunuj ree cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol guial raliduladx ree laaman, zeel ma nadxuꞌ ree zagdxe con laaman por xguialgüjt Dad Jesucrist. \v 2 Din guial raliduladx ree Jesucrist ma zajc yadxin ree loj Dios abiꞌ nadxuꞌguijc ree ni ma beenman por dunuj ree, zeel dád nix yuꞌ du luxdoo ree din ralëëz ree yayal ree xanyabaa lod zaꞌman. \v 3 Abiꞌ ad ziantzi, në guial yuꞌ du luxdoo ree zagdxe por guialrzagdiaj ni radüüd ree, din rayagbee ree por guialrzagdiaj guin yasiid ree yayaꞌp ree pasens. \v 4 Abiꞌ por pacens guin yasiid ree yadaan ree ni guiꞌtzi, abiꞌ guial yadaan ree ma zajc yadxin ree loj Dios. \v 5 Ni ralëëz ree por Dios, ad zasaꞌnxtutan dunuj ree, din rayagbee ree guial rën daꞌtaman dunuj ree por xSprijtaman bén ma baneeman duloj ree. \p \v 6 Gocli babajn ree ad bileꞌt naguieen ree xhienin din güün Dios dunuj ree perdon. Per chi bidxin dxej biꞌt Cristo güjtaman por dunuj ree nayajc ree béndol. \v 7 Dunuj ree rayagbee guial nawëëg na̱j chuꞌ bén tiëb guiët por zatijb bejn. Niꞌczi por tijb bén naban xnejz, o wed yuꞌ bén tiëb guiët por tijb benzaꞌc daꞌt. \v 8 Per Dios ma balüüman guial rënman dunuj ree, zeel güjt Jesucrist por dunuj ree majsi nayajc ree béndol. \v 9 Per yan ma naya ree loj Dios por xguialgüjt Jesucrist, abiꞌ ad ziantzi, në ad zayaltri ree xcasti Dios chi guidxin dxej. \v 10 Din chi ad bileꞌt nadxin ree loj Dios, laaman guxhal nejz guin por xguialgüjt Xiꞌnman Jesucrist, diidxgui yan ad züjntaman dunuj ree perdon ya, guial ma nabajnnëꞌ ree Jesucrist, bén guxhal nejz par loj Dios. \v 11 Abiꞌ ad laatzan, në guial yuꞌ du luxdoo ree nix radëëd ree quixtëë loj Dios por Dad Jesucrist, din por laaman ma nadxuꞌ ree zagdxe con Dios. \s1 Adán në Cristo \p \v 12 Por tijb xinguiaaw guzuloj guyu dol loj guidxliuj, abiꞌ por dol guin guzuloj guyu guialgüjt, gra ree bejn bayal guialgüjt guin guial been reeman dol. \v 13 Diizd chi gad ley ni badëëd Dios loj Moisejs chuꞌ mal yuꞌ dol, per guial achet ley guyu nadxel, achut zajc guiëb guial cayüjn bejn dol. \v 14 Per majsi zian, bidxinczi dxej ni güt reeman, diizd xtiamp Adán xt xtiamp Moisejs, majsi ad beent reeman lasaꞌ dol ni been Adán. Abiꞌ tiampzii Adán gojc tijb sen par tijb bén na̱j guiꞌt. \p \v 15 Din garen na̱j dol ni been Adán guial loj perdon ni zëëd por Dios. Por xtol tijb bejn guzuloj guyu guialgüjt par gra bejn, per por tijb bejn zëëd xperdon Dios, abiꞌ laaman na̱j Jesucrist. Por Jesucrist rüjn Dios dunuj ree perdon, abiꞌ ni been Jesucrist na̱j ni mazri lasajc, në ni mazri zagdxe par zien ree bejn. \v 16 Din garen na̱j dol ni been Adán guial loj perdon ni runee Dios. Por tijb dol biꞌt xcasti Dios, per por Jesucrist ma zileꞌ gac bejn perdon, majsi ma beenman zien dol. \v 17 Por dol ni been Adán biꞌt guialgüjt par gra ree bejn. Per por ni been Jesucrist biꞌt perdon par gra ree bén rliladx guial por Cristo ma na̱j bejn naya guidiblagaa loj Dios, abiꞌ gap reeman guialnaban tiblayaa con laaman. \p \v 18 Abiꞌ guial biꞌt guialgüjt ziꞌc tijb casti par gra ree bejn por dol ni been Adán, ziangajc por ni zagdxe ni been Jesucrist ma zajc gap ree bejn perdon në guialnaban loj Dios. \v 19 Din por tijb bén ad bazoobt diidx gra bejn na̱j béndol. Per ziangajc por tijb bén bazoob diidx ma zajc gap bejn perdon loj Dios. \p \v 20 Abiꞌ Dios badëë ley loj Moisejs, din por ley guin gagbee ree bejn guial cayüjn reeman dol. Abiꞌ chi ragbee bejn guial cayüjnman zien dol loj Dios, ziangajc mazri benzaꞌc na̱j Dios par güünman laaman perdon. \v 21 Guiaꞌxchej gunabee dol bejn ree, abiꞌ por dol guin guzuloj guyu guialgüjt. Per yan mazri nadxuꞌguijc ree guial rën Dios dunuj ree, din guial rënman dunuj ree nüjnman dunuj ree cwent sin dol, abiꞌ yayaꞌp ree guialnaban con laaman por dux Dad ree Jesucrist. \c 6 \s1 Ma bayëjt ree par dol per nabajnnëꞌ ree Jesucrist \p \v 1 Ad naladxidi canin lojdi guial yaguieen ree dol mazri din guiën Dios dunuj ree mazri. \v 2 Din ad ziantan, ma bayëjt ree par dol ad rayaltri yaguieenz yaguieen ree dol. \v 3 Din gol bigniaꞌ guial chi barobnijs ree por Jesucrist, laan na̱j ziꞌc rulüü guial në dunuj ree ma bayëjt con laaman. \v 4 Chi barobnijs ree rën guiëban guial ma baxaꞌtyuj ree con Cristo, ma bayëjt ree con laaman din ziangajc ziꞌc babanman por xguialrniabee Dios ziangajc zajc guidxaa mod ni nabajn ree, yabajn ree ziꞌc rën Dios. \p \v 5 Abiꞌ bal chi barobnijs ree ma nayajc ree tijbzi con Jesucrist loj xguialgüjtaman, ziꞌc babanman ziangajc yaban ree. \v 6 Din dunuj ree rayagbee guial chi güt Jesucrist loj crüjz, güjtaman por gra ni baguieen ree yaloj chi gad ree yaguieenbee laaman, abiꞌ yagaj gunijt ziꞌc babajn ree yaloj, din ma na̱j nawëëg güün dol dunuj ree gan din ad rniabeetri dol guin dunuj ree. \v 7 Din bén ma güjt por dol, ad rniabeetri dol guin laaman. \v 8 Abiꞌ guial güjt Jesucrist por dux tol ree, zeel ma bayëjt ree par dol guin, yabajn tëë ree con laaman. \v 9 Din dunuj ree rayagbee guial chi baban Jesucrist ad yuꞌtri dxej guiëtaman din ad rniabeet guialgüjt laaman. \v 10 Con tivoltizi güjt Jesucrist por xtol ree bejn, yan ma nabanman par Dios. \v 11 Ziangajc lëjt gol been cwent guial ma güjtidi par dol, abiꞌ ma nabandi par Dios guial ma najdi tijbzi con Dad Jesucrist. \p \v 12 Zeel laꞌtgaj nabandi loj guidxliuj guie ad tiëbidi nabee dol lëjt, ad tiëb tëëdi güün ree xgabdxuudx lëjt gan. \v 13 Ad cwëëladx lëjt gajc loj dol par güündi ni mal, zagdxeli gol cwëjb nabee Dios lëjt, ziꞌc tijb bén ma güjt, abiꞌ yabandi par laaman. Gol cwëjb nabeeman lëjt par güündi ni zagdxe. \v 14 Zian ad zanabeetri dol lëjt, per ad por guial yuꞌguijctidi ni rëb ley ad güündi, ad zanabeetri dol guin lëjt por guial zinalidi guial rën Dios lëjt. \s1 Ma gulaa ree loj dol \p \v 15 Ad canitan por guial ma zunaal ree guial rën Dios dunuj ree yan, zeel ma zajc yaguieen ree dol guial ad zunaaltri ree ley, din ad ziantan. \v 16 Lëjt ragbee bal yuꞌ chu rniabee dunuj ree, yazoob ree xtiidx bén rniabee dunuj ree. Yan bal dol guin rniabee lëjt yayalidi casti, per bal ruzoobidi xtiidx Dios dxel ma rayalidi perdon. \v 17 Per quixtëë Dios guial majsi guiaꞌxchej gunabee dol lëjt, per yan con guidib luxdoodi ma zinalidi xtiidx Dios ziꞌc ma basiididi. \v 18 Abiꞌ yan guial ad rniabeetri dol lëjt, ma nabandi din güündi ziꞌc rën Dios. \v 19 (Canenëꞌn lëjt con ganax diidx ni zajc chigniaꞌdi xhie rën guiëb ni canin, din ragbeen guial nawëëg na̱j chigniaꞌdi ni guin ree.) Ziꞌc gunabee dol lëjt guiaꞌxchej persi beendi ni dxuudx ree në graloj ree ni mal, ziangajc yan guidiblagaa gol cwëjb nabee Dios lëjt din gac güündi ni zagdxe guiban tëëdi ziꞌc rënman. \p \v 20 Chi gunabee dol lëjt niꞌquid guyutidi xgab nibajndi ziꞌc rën Dios. \v 21 Per, ¿xhieza gan beendi por ni mal ni beendi nadxel, ni mal ni ratunëdi yan guial ma ragbeedi por laan zëëd xcasti Dios? \v 22 Per yan guial ad rniabeetri dol lëjt ma zinalidi xnejz Dios, abiꞌ laan na̱j ni zagdxe din por zian ma zajc guibandi ziꞌc rën Dios gap tëëdi guialnaban tiblayaa con laaman. \v 23 Din ni rüjn bejn gan por dol laan na̱j casti, per ni razaladx Dios na̱j guialnaban tiblayaa par ree bén ma na̱j tijbzi con dux Dad ree Jesucrist. \c 7 \s1 Ni na̱j ziꞌc guialruxhliaa \p \v 1 Compniar raliduladx ree Jesucrist, lëjt ragbee xhienaag na̱j tijb ley. Ley guin na̱j ni rniabee bejn laꞌtgaj nabanman. \v 2 Laan na̱j ziꞌc chi ruxhliaa bejn, ad zajct guxhliaanëman ben ren laꞌtgaj naban lacheelaman. Per bal guiët lacheelaman dxel ad yuꞌt ley ni gudxoon guial guxhliaanëman ben ren. \v 3 Zeel bal naban lacheelaman abiꞌ guchajgaman ben ren, dolan cayüjnman. Per bal ma güjt lacheelaman dxel achet ley gudxoon guial guxhliaanëman ben ren ad cayüjn tëëtaman dol. \p \v 4 Ziangajcan lëjt compniar raliduladx ree Jesucrist, por xguialgüjt Jesucrist ma güjtidi par xley Moisejs. Yan ma najdi xbejn Cristo bén baban zatijb, abiꞌ zian ma zajc yaguieen ree ziꞌc rën Dios yaguieen ree. \v 5 Din chi babajn ree ziꞌctzi bayën ree, mazri baguieen ree ni rudxoon ley guin yaguieen ree abiꞌ bunaal ree ni mal ni rayal casti. \v 6 Per yan guial ma bayëjt ree par ley guin, yan guial ad rniabeetri ley guin dunuj ree guial ma bidxaa tëë mod ni nabajn ree, ma zajc yaguieen ree ziꞌc rën Dios por xSprijtaman bén nabajnnëꞌ ree, ad guial nadxuꞌguijct ree ley guin. \s1 Ley con dol \p \v 7 Ad canitan lojdi guial ni mal na̱j ley guin, din ad ziantan. Din bal id ley guin ad zagbeetan conin na̱j dol, ad zagbee tëëtan guial dol na̱j guialrzëëbladx, bal id rëb loj ley guin: “Ad sëëbladxil.” \v 8 Per chi gogbeen guial ni mal na̱j guialrzëëbladx, mazri gojcxhiej da dolan por gra ni guzëëbladxan. Bal id yuꞌ ley, ad zagbeet bejn xhienin na̱j dol. \v 9 Chi gadan günbee ley guin, par naj zagdxe nabanan. Per chi benbeen ley guin, gogbeen guial cayünan dol abiꞌ por dol guin rayalan casti. \v 10 Biꞌt ley guin din gagbee bejn xhienaag guibanman, per par naj biꞌtzan par gudëëdan naj casti. \v 11 Din basquiee dol guin naj guial zileꞌ günan gra ni rniabee ley, per por ley guin gajc gogbeen guial castizi rayalan. \p \v 12 Zeel ad ni malt na̱j ley guin din loj Dios zëëdan abiꞌ gra ni zëëd loj ley guin loj Dios zëëdan, abiꞌ zagdxe xnejz tëë na̱j ni rëb loj ley guin. \v 13 Ad ley guint rajp dol guial rayalan casti, dol guinan na̱j ni basquiee naj din günan ni rayal casti. Abiꞌ por ley guin gogbeen guial ni dxuudx daꞌt na̱j guial güün bejn dol. \p \v 14 Dunuj ree rayagbee guial por Dios zëëd ley guin, per guial najn bénguidxliuj zeel zianczi rüjn dol guin naj gan. \v 15 Ad rigniaꞌtan xhienin rajcan, din ad rüntan ni rënan, aal ni ad rëntan rünan. \v 16 Abiꞌ chi rünan ni ad rëntan günan, zian ragbeen guial ni zagdxequi na̱j ley guin, din por ley guin ragbeen xhienin cayünan. \v 17 Zeel ad najtczi rün guial rünan ni ad rëntan, rünan laan guial najn béndol, abiꞌ zianczi rüjn dol guin naj gan. \v 18 Din guial najn bénguidxliuj, ragbeen guial niꞌczi taꞌn ad najtan benzaꞌc, majsi rënan günan ganax ni zagdxe, per ad rajctan. \v 19 Ad rüntan ganax ni zagdxe ni rënan günan, aal ganax ni mal rünan ni ad rëntan günan. \v 20 Yan bal rünan ni ad rëntan günan, ad najtczi rün par günan laan, rünan laan guial najn béndol abiꞌ zianczi rüjn dol naj gan. \p \v 21 Ragbeen guial majsi rënan günan ganax ni zagdxe, per laa zaꞌ gajc dol guin par güünan naj gan. \v 22 Dád ruladxan gra ziꞌc rniabee Dios günan, \v 23 per yuꞌ ni rudxoon günan laan, abiꞌ ni rudxoon guin na̱j dol, guial sta naban dol guin luxdon abiꞌ zianczi rüjnan naj gan. \p \v 24 ¡Prob naj! ¿Chu zajc yabëë naj loj casti rayalan por dol ni rünan guial na̱j naj bénguidxliuj? \v 25 Per quixtëë Dios guial por dux Dad ree Jesucrist ma gulaan loj casti guin. Diidxliczi da xgaban na̱j guial günan ganax ni rniabee Dios, per guial najn bénguidxliuj zeel zianczi rüjn dol guin naj gan. \c 8 \s1 Guialnaban runee xSprijt Dios \p \v 1 Gra ree bén rliladx Jesucrist ad rayaltri reeman xcasti Dios, bén ad nabantri ree ziꞌctzi rën reeman, laa reeman ma rüjn reeman naguiejn naban reeman ziꞌc rniabee xSprijt Dios. \v 2 Din por xguialrniabee xSprijt Dios, bén runee guialnaban duloj ree guial ma nayajc ree tijbzi con Jesucrist, ad rniabeetri dol dunuj ree ad zayal tëëtri ree xcasti Dios. \v 3 Guial nayajc ree bénguidxliuj ad bileꞌt nüjn ley dunuj ree yudar, ley ni badëëd Dios loj Moisejs. Per yan ma been Dios ni ad bileꞌt nüjn ley guin. Laaman guxhaal Xiꞌn loj guidxliuj ziꞌcgajczi tijb bénguidxliuj persi güjtaman por dux tol ree chitëë nabeeri dol dunuj ree. \v 4 Laaman been zian, din yaguieen ree ziꞌc rënman ziꞌcgajc tijb bén cayüjn ziꞌc rniabee ley guial ad nabantri ree ziꞌctzi rayën ree, ma nabajn ree ziꞌc rniabee xSprijt Dios. \p \v 5 Bén naban ree ziꞌctzi na̱j xixgab reeman, mazri yuꞌguijc reeman güün reeman ziꞌctzi rën reeman. Per ree bén naban ziꞌc rniabee xSprijt Dios, mazri yuꞌguijc reeman güün reeman ziꞌc rniabee Sprijt guin. \v 6 Guial yuꞌguijc bejn güünman ziꞌctzi na̱j xixgabaman zeel zëëd casti. Per bén yuꞌguijc güün ziꞌc rniabee xSprijt Dios, zajpaman guialnaban con Dios yabeꞌcdxe tëë Dios luxdooman. \v 7 Bén yuꞌguijc ree guiban ziꞌctzi na̱j xixgab reeman, rdxeꞌch Dios laa reeman din ad rënt reeman guzoob reeman xtiidxaman ad rileꞌ tëët güün reeman ziꞌc rënman. \v 8 Zeel bén naban ree ziꞌctzi na̱j xixgab reeman, ad ruladxt Dios ni rüjn reeman. \p \v 9 Per lëjt ad nabantridi ziꞌctzi na̱j xixgabidi, ma nabandi ziꞌc rniabee xSprijt Dios, bal wali ma nabannëdi xSprijt Dios. Din bén ad nabannët xSprijt Dios, ad najtaman xbejn Cristo. \v 10 Per bal ma nabannëdi Cristo, rën guiëban guial ma güjtidi par dol, ma nabannëdi xSprijt Dios din ma nüjn Dios lëjt cwent sin dol. \v 11 Abiꞌ bal ma nabannëdi xSprijt Dios, bén basban Jesucrist loj ree bengüt. Majsi guiëtidi per zasban Dios lëjt din tiaꞌdi zatijb guialnaban por xSprijt Dios bén nabannëdi. \p \v 12 Zeel yan compniar raliduladx ree Jesucrist, ad rayaltri yabajn ree ziꞌctzi na̱j dux xgab ree. \v 13 Din bal nabandi ziꞌctzi na̱j xixgabidi, dxel yayalidi casti, per bal por xSprijt Dios bén nabannëdi ma basaꞌndi dol tiblad dxel ma gapidi guialnaban tiblayaa con Dios. \p \v 14 Gra ree bén rtiëjb rniabee xSprijt Dios laa reeman, laa reeman na̱j xiꞌn Dios. \v 15 Din ad nabannët reeman xSprijt Dios par guidxeb reeman, ziꞌc rdxeb tijb bejn xpatronman, por Sprijt guin ma na̱j reeman xiꞌn Dios. Abiꞌ por Sprijt guin raguieꞌch ree loj Dios: “¡Dad!” \v 16 Din xSprijt Dios rusni dunuj ree persi rayagbee ree guial ma nayajc ree xiꞌn Dios. \v 17 Abiꞌ guial nayajc ree xiꞌn Dios dxel ma rayal ree ni guneeman ziꞌcgajc Jesucrist, bal wali yadaan ree guialzi ziꞌc laaman din yayal ree xanyabaa lod zojbaman. \p \v 18 Ma benan xgab guial achet lasajc guialrzagdiaj ni caydüüd ree yan guial loj guialnazaꞌc ni yacaꞌ ree xanyabaa. \v 19 Abiꞌ xt gra ree ni badxeꞌ Dios loj guidxliuj, ma rën nejzdoo reen guidxin dxej guiguien chu ree nin na̱j xiꞌn Dios. \v 20 Din guidxliuj ma guxinan, per ad laatan rajp dol, Dios basaꞌn gac zian. Yan cabësi guidxliuj guin \v 21 yariin loj ree ni dxuudx ni yuꞌ, din yayajc nix daꞌt ziꞌc goc chi gurechaawan, ziꞌcgajc laa ree xiꞌn Dios loj ree nidxuudx yuꞌ loj guidxliuj guie. \v 22 Per laꞌtgaj cabëz guidxliuj guin guidxin dxej guin, dunuj ree rayagbee guial dád naya cazagdiajn ziꞌc rzagdiaj tijb béngunaa chi ma gal xiꞌnman. \v 23 Abiꞌ ad tijbtizi guidxliuj guin cazajc zian, nëgajc dunuj ree guial nabajnnëꞌ ree xSprijt Dios ziꞌc tijb sen por ni gunee Dios duloj ree. Abiꞌ cayzaagdiaj ree laꞌtgaj caylëjz ree guidxin dxej ni guiguien guial nayajc ree xiꞌn Dios, dxej ni guidxaa dux cuerp ree chi yayaꞌp ree cuerp cüb. \v 24 Dunuj ree rayagbee guial gac zian, laan na̱j ni ralëjz ree guialraliduladx ree ma nayajc ree perdon. Lëjt ragbee bal ni ralëjz ree ma gojcan, ad zalëëztri reen din ad zajctri cwëz bejn ni ma gojc. \v 25 Per bal gad ni caylëjz ree gac, ad rayalt yadxag ree yalëëz ree gacan. \p \v 26 Abiꞌ xSprijt Dios ragnë dunuj ree chi ad rayagbeet ree xhie yaguieen ree, din yuꞌ dxej loj hor guin ad rileꞌt yarejdx yanaab ree Dios ziꞌc rayal. Abiꞌ chi ad rayagbeet ree xhienaag yaguieꞌch ree loj Dios, xSprijt Dios mal ragbee dux quiarguiejn ree, dxel laaman rbejdx rniab Dios por dunuj ree. \v 27 Abiꞌ Dios, bén nünbee luxdoo gra ree bejn ragbeeman xhienin canab Sprijt guin lojman por dunuj ree. Din chi rniab Sprijt guin por ree xbejn Dios, laaman rniab por ree bejn ziꞌc rën Dios. \s1 Achet zajc güün dunuj ree gan \p \v 28 Dunuj ree rayagbee guial gra ni cayzaꞌc ree loj guidxliuj guie na̱j ni güün sirv par dunuj ree guial rayën ree Dios, dunuj ree guial bazoob ree xtiidxaman par yaguieen ree ziꞌc rënman. \v 29 Abiꞌ diizd guiaꞌxchej ma ragbee Dios chu ree nin chililadx laaman abiꞌ gulejman laa reeman din guiban reeman ziꞌc Xiꞌnman Jesucrist, din Jesucrist na̱j bén nabee loj gra ree bén na̱j Xiꞌn Dios. \v 30 Gra ree bén ragbee Dios guial chililadx reeman laaman, rbejdxaman laa reeman din gac reeman xbejnman, rüjnman laa reeman cwent sin dol abiꞌ rudëëman xanyabaa loj reeman lod zojbaman. \p \v 31 Yan, guial ma rayagbee ree gra ree ni guie, achet güünan chutëëz güün xcontr dunuj ree, dunuj ree rayagbee guial Dios gagnë dunuj ree. \v 32 Ad gurexuut Dios nudëë Xiꞌnman din guiëtaman por dunuj ree. Yan nacli Xiꞌnman baneeman persi güjtaman por dunuj ree, ¿diidxgui ree ni ren ree nid zuneeman duloj ree ya? \v 33 ¿Chu zajc cweꞌc dux guialquia ree nayajc ree bén ma gulej Dios? Din Dios ma nüjn dunuj ree cwent sin dol. \v 34 Achut zajc na guial rayal ree casti, din Jesucrist güjt persi gudijxaman por dunuj ree. Abiꞌ ad ziantzi, babanman abiꞌ yan zaꞌman xladbee Dios lod rnieeman por dunuj ree. \v 35 Ziꞌc rën Cristo dunuj ree, achut zajc yalaꞌ dunuj ree con laaman. Niꞌqui por guialyuꞌnaya, o por guialzi, o por ni rüjn bejn dunuj ree, o por guialrliaan, o por guial ryaadx du xab ree, o por tijb ni nadxeb, o guial yayëjt ree, achet zajc yalaꞌ dunuj ree con laaman. \v 36 Ziꞌc rëb loj xtiidx Dios: \q1 Guial nayajcan xbejnl, zianczi nadxuꞌn loj guialgüjt. \q1 Rüjnnë reeman dunujn ziꞌc ree xiil ma na̱j guiët. \m \v 37 Per niꞌqui tijb ni guin ad züjnt dunuj ree gan guial ragnë Cristo dunuj ree, bén rën dunuj ree. \v 38 Ragbeechaawan guial niꞌqui guialgüjt, niꞌqui guialnaban, niꞌqui ree anjl, o xindxab ree, o gra ree ni rajp guialrniabee, o ni cayajc, o ni zëëd gac, \v 39 o ni zëëd xanyabaa, o lën liuj, niꞌqui tijb ni been Dios, achetczi achut tëët zajc chiquied guialrën Dios dunuj ree por dux Dad ree Jesucrist. \c 9 \s1 Dios gulej bén Israel ree \p \v 1 Lëjt ragbee guial naj na̱j xbejn Cristo, canin lëjt diidxli ad canitan lëjt ni rusquiee. Abiꞌ naj ragbee guial xSprijt Dios ragbee guial diidxli na̱j ni canin lëjt, \v 2 guial guixie guixie dád yuꞌnaya luxdoon, xt niꞌquid radxejlt xhie günan. \v 3 Balzianclaa majsi ad zayaltan perdon, majsi güün Cristo naj tiblad, per bal zian chileꞌ günan yudar bén ladx reen chitëë yayal reeman casti. \v 4 Laa reeman na̱j bén Israel, abiꞌ laa reeman na̱j bén gule Dios din gac reeman xbejnman. Abiꞌ guzujman con laa reeman ziꞌc form tijb za̱j, bayaꞌnnëman laa reeman diidx conin güünman con tëënin güün reeman, badëë tëë xleyaman loj reeman. Rëbaman loj reeman xhienaag guiën reeman laaman, been tëëman promejs loj reeman. \v 5 Zëëd reeman loj xdiaa ree bén been ree sirv loj Dios gulal, loj gajc ree bén zëëd Cristo chi biꞌtaman loj guidxliuj, laaman na̱j bén nagleꞌ zianczi rajp tëëman guialrniabee loj gra ni yuꞌ. Amén. \p \v 6 Ad canitan guial ad züjntri Dios xpromejsaman cumplid, ni canin na̱j guial ad grat ree bén Israel na̱j xbejn Dios. \v 7 Ad guial zëëdt reeman loj xdiaa Abraham din gac reeman xdiaaman, din rëb Dios loj Abraham: “Diizd xiꞌnl Isaac suloj xdiaal.” \v 8 Laan rulüü dunuj ree guial ad por guial najt bejn bén Israel, ma najman xbejn Dios, xbejn Dios na̱j ree bén na̱j cwent loj xdiaa Abraham guial rliladx reeman xtiidx Dios ziꞌc Abraham. \v 9 Din Abraham bililadxaman Dios chi rëb Dios lojman: “Zatib ijz tiamp guie gajc guialan abiꞌ dxej zii ree ma caꞌ Sar tijb xindobëz.” \p \v 10 Abiꞌ ad laatzan. Grop ree xiꞌn Rebeca gojc xdad reex Isaac, bén goc dux béngulal ree, \v 11-13 per chi gad reex gal, chi ad wayüjn tëët reex ni zagdxe niꞌqui ni mal, rëb Dios loj Rebeca: “Xin yaloj guin laax güün sirv loj xinguiag guin.” Ziꞌc rëb loj xtiidx Dios lod rëb: “Guyënan Jacob, per bidxeꞌchan Esaú.” Zian rguien guial ma ragbee Dios chu rbeman ad por ni rüjnt bejn, laaman ma ragbee chu rucaabeeman. \p \v 14 Yan, ¿por zian yaguieꞌch ree ya, ad rüjnt xguialguxtis Dios ziꞌc rayal? ¡Per ad ziantan! \v 15 Din Dios rëb loj Moisejs: “Yayan bén rënan yayan abiꞌ bén rayal ree casti, bal rënan ad zudëëdtan laa reeman casti.” \v 16 Zeel ad zileꞌt yaya Dios bejn por xixgabzaman o por ni rüjnman, laaman mal ragbee chu rënman yayaman. \v 17 Loj xtiidx Dios rëb guial rëbaman loj rey Egipto: “Naj ben lüj rey din guiguien da guialrniabeen din güünbee gra bénguidxliuj naj.” \v 18 Zeel rnin lojdi guial ma ragbee Dios chu yayaman chu tëë güünman luxdoo gojl. \p \v 19 Per wed por zian nadi: “Bal zianan, ¿chexquiza zeel rdxeꞌch Dios guial nayajc ree ziꞌc nayajc ree awa ad zajct yadxoon ree ziꞌc na̱j xixgabaman?” \v 20 Per, ¿chu na̱j bénguidxliuj din guinieeman Dios zian? Wen zajc guiëb tijb guiajs loj bén been laan ya: “¿Chexc zeel beenl naj zian?” \v 21 ¿Nid bén rüjn guiajs guin rüjnnë bajn guin ziꞌctzi rënman ya? Laaman ruguiaa xhie güünnëman bajn guin, bal güünman guiajs güün dxiin guixie guixie o güünman guiajs güün dxiin dxej zojblojzi ree. \p \v 22 Yan, ziangajc Dios ma ragbeeman chu rayal casti, abiꞌ xt zajc laa nudëëd gajcaman casti din guiguien xguialrniabeeman. Per gudaanman gojp tëëman pacens bén ad ruzoobt ree diidx, bén rayal ree nit. \v 23 Gudaanman laa reeman din guiguien guial laaman guinia xhienaag güünman, guial laaman na̱j bén caꞌ guialrniabee abiꞌ bayaman bén ragbeeman diizd guiaꞌxchej guial yayal reeman xanyabaa. \v 24 Abiꞌ laa reeman na̱j dunuj ree bén ma gurejdx Dios, loj ree bén Israel në loj ree bén ad najt bén Israel. \v 25 Ziꞌc ca loj libr ni bacaa Oseas bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, lod rëb: \q1 Bén ad najt ree da bejnan, \q1 guiën loj reeman guial na̱j reeman da bejnan, \q1 abiꞌ ree bén ad yuꞌt bén rën laa reeman, \q1 naj guiën laa reeman. \q1 \v 26 Abiꞌ lod rëb Dios loj ree bejn: “Ad da bejntan lëjt”. \q1 Yagaj gac reeman xbejnman, laaman guial najman bén naban. \m \v 27 Guiáad Isaías bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, rëbaman por ree bén Israel: “Majsi zien daꞌt na̱j ree bén Israel ziꞌc üx rigaꞌ roꞌ nijsdoo, per taꞌnz na̱j ree bén laa loj casti, \v 28 din Dios nayob güün cumplid xtiidxaman loj guidxliuj guie ziꞌc ma rëbaman.” \v 29 Abiꞌ diizd gocli rëb Isaías loj ree bejn: \q1 Bal nitiëjb dux Dad ree Dios \q1 bén rajp gra guialrniabee \q1 ninijt gra ree dux béngulal ree, \q1 diizd gocli mal gunijt dux diaa ree \q1 ziꞌc gunit ree bén Sodoma në ree bén Gomorra. \s1 Bén ad najt ree bén Israel ma na̱j reeman perdon loj Dios \p \v 30 Yan, ¿xhie yaguieꞌch ree? Bén ad najt ree bén Israel niꞌquid guyut reeman xgab xhienaag gac reeman perdon loj Dios, per yan ma na̱j reeman perdon guial rliladx reeman Jesucrist. \v 31 Abiꞌ ree bén Israel majsi dád been reeman naguiejn guiban reeman ziꞌc rniabee ley din gac reeman perdon loj Dios, per ad gojctan. \v 32 ¿Chexc zeel ad bileꞌt niajc reeman perdon zian? Guial mazri been reeman naguiejn nibajn reeman ziꞌc rniabee ley luar nililadx reeman Dios ziꞌc rayal chililadx reeman din gac reeman perdon. Zian gojc Cristo par laa reeman ziꞌc tijb “guiaj ni rliadx guiaꞌ bejn” \v 33 ziꞌc ca loj xtiidx Dios lod rëb: \q1 Ma gulen tijb bejn luguiedx Sión, bén gac ziꞌc tijb guiaj \q1 ni ladx guiaꞌ ree bejn abiꞌ gusajban laa reeman. \q1 Abiꞌ bén chililadx laaman ad yuꞌt dxej yayaꞌnxtuman. \c 10 \p \v 1 Compniar raliduladx ree Jesucrist, ni rënan rniaab tëën loj Dios na̱j guial gac ree bén Israel perdon. \v 2 Din naj ragbee guial dád cayüjn reeman naguiejn cayüjn reeman sirv loj Dios, per diidxli ad rigniaꞌt reeman zagdxe xhienaag rën Dios güün reeman. \v 3 Din ad rtiëjbt reeman chililadx reeman xhienaag rayal güün reeman din gac reeman perdon loj Dios, al zinal reeman ziꞌc naladx reeman gac reeman perdon, luar güün reeman ziꞌc rën Dios din gac reeman perdon. \v 4 Din por Jesucrist bayaaloj ziꞌc rniabee ley güün bejn, yan bén rliladx ree laaman, ma naya reeman loj Dios. \p \v 5 Bén rën gac naya loj Dios guial zinalaman ley, rëb Moisejs guial bén güün ziꞌc tal rëb ley, zajpaman guialnaban laꞌtgaj cayüjnman ziꞌc rniabee ley guin. \v 6 Per guial rajc bejn naya loj Dios por guial rliladxaman Jesucrist, na̱j guial ad züjntaman xgab: “¿Chuczi zajc chëꞌp xanyabaa?” (Din rën guiëban guial ad rliladxtaman, abiꞌ rënman guguiaaman guiat Cristo loj guidxliuj.) \v 7 Ad guiëb tëëman: “¿Chu zajc che lod zaꞌ ree bengüt?” (Din rën guiëban guial ad rliladxtaman, abiꞌ rënman guguiaaman yaban Cristo loj ree bengüt.) \v 8 Per loj xtiidx Dios rëb: “Gajxh zaꞌ xtiidx Dios con lüj, ryaadxzi güünl xgab guiëb tëël bal chililadxil laan.” Din guialrliladx ni ratieꞌch ree na̱j ze. \v 9 Bal yaneeroꞌl guial Jesús na̱j Dad par lüj abiꞌ guidib luxdool chililadxil guial basban Dios laaman loj ree bengüt, dxel ma najl perdon. \v 10 Din chi chililadx bejn Jesucrist con guidib luxdooman, diizd loj hor zii ma najman cwent sin dol. Abiꞌ chi yaneeroꞌman guial Jesucrist na̱j Dad par laaman, dxel ma najman perdon. \p \v 11 Abiꞌ loj xtiidx Dios rëb: “Gra ree bén chililadx laaman ad yuꞌt dxej yayaꞌnxtu reeman.” \v 12 Laan rën guiëb guial loj Dios tiblojzi na̱j bejn, achet güünan chutëëz najman, bal najman bén Israel o ad najtaman bén Israel. Din tijbzi Dios na̱j Dad par dugra ree, abiꞌ dád benzaꞌcan con gra ree bén rbejdx rniab laaman. \v 13 Din loj xtiidx Dios rëb: “Gra bén yanab perdon loj Dios, gacaman perdon.” \v 14 Per, ¿xhieza naag cwedx guiniab reeman laaman awa ad waliladxt reeman laaman? ¿Abiꞌ xhieza naag chililadx reeman laaman awa ad wacaagdiajgt reeman xcwentaman? ¿Xhienaag guiguiejn reeman xcwentaman awa achut bén guiniee xtiidxaman loj reeman? \v 15 ¿Xhienaag chuꞌ bén guitieꞌch xtiidxaman awa achut guixhiaal laa reeman? Loj xtiidx Dios rëb: “¡Ni zaꞌcdxoon na̱j chi rdxin bén zinë ruson zagdxe!” \p \v 16 Per ad grat bejn ridxgaꞌ xtiidxzaꞌc Dios. Ziꞌc rëb Isaías: “Dad, ¿chu ma rliladx ni ranen por lüj?” \v 17 Zeel guialrliladx zëëd por ni riguiejn bejn, abiꞌ ni riguiejn bejn na̱j xtiidxzaꞌc Jesucrist. \p \v 18 ¿Wen nid waguiejn ree bejn laan ya? ¡Per naj rni guial ma bacaagdiajg reeman laan! Din loj xtiidx Dios rëb: \q1 Guidib guidxliuj ma bireꞌch xtiidx Dios \q1 abiꞌ xt luar bigra lod naguieꞌch ma biguiejn reeman xtiidxaman. \m \v 19 Yan rünan xgab: ¿Wen id rigniaꞌ ree bén Israel xtiidx Dios ya? Per diizd guiaꞌxchej bacaa Moisejs ni rëb Dios por laa reeman chi rëbaman: \q1 Naj gün din tëdlojdi por ni günan \q1 con ree bén ad najt bén Israel. \q1 Në por ni günan con laa reeman, \q1 majsi ad ragbeet reeman, abiꞌ zadxeꞌchidi. \m \v 20 Abiꞌ sin guialrdxeb bacaa Isaías ni rëb Dios por ree bén Israel, chi rëbaman: \q1 Bén na̱j ree bén Israel, majsi ad baguiilt reeman naj, \q1 per badxejl reeman naj. \q1 Abiꞌ ma balülon loj reeman, \q1 majsi ad gunabdiidxt reeman por naj. \m \v 21 Bacaa tëë Isaías ni rëb Dios por ree bén Israel, chi rëbaman: “Dëchej zaꞌn rbedxan bejn ree abiꞌ ad rënt reeman guzoob reeman diidx al rusagloj reeman naj.” \c 11 \s1 Xixgab Dios \p \v 1 Ad canitan lojdi guial ma gulëëladx Dios bén Israel ree, din ad ziantan. Lëjt ragbee guial bén Israel naj abiꞌ loj xdiaa Abraham zialan, guial zialan loj xdiaa Benjamín. \v 2 Diizd guiaꞌxchej, gulej Dios bén Israel ree din gac reeman xbejnman, zeel ad rbëëladxtaman laa reeman. ¿Nid rusaaladxidi tiblajt loj xtiidx Dios ya lod zëëd chi guleꞌc Elías bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn xguialquia ree bén Israel loj Dios? Chi rëbaman: \v 3 “Dad, ma bagüjt reeman gra ree bén badëë xtiidxil loj ree bejn ma bachijl tëë reeman xialtar reel, najzi bayaꞌn abiꞌ nëgajc naj rën reeman gugüjt reeman.” \v 4 Per badxiꞌ Dios xtiidxaman rëbaman: “Ma gulëcan gajdx mil bejn par naj, bén ad wazuxibtczi ree loj dios la Baal.” \v 5 Yan ziangajc yuꞌ taꞌn bén Israel, por guial rayaman laa reeman gulejman laa reeman par laaman. \v 6 Abiꞌ bal guial rayaman laa reeman gulejman laa reeman, ad por ni cayüjnt reeman, din bal nibejman laa reeman por ni cayüjn reeman dxel ad por guial rayatraman laa reeman. \p \v 7 Zian gojc, bén Israel bén gule Dios, badxejl reeman laaman guial rliladx reeman laaman. Per ree bén Israel ren gad reeman yadxejl laaman, din raguiil reeman laaman ziꞌc naladx reeman, ad raguiilt reeman laaman ziꞌc rënman zeel beenman luxdoo reeman gojl, \v 8 ziꞌc rëb loj xtiidx Dios lod rëb: “Basiaaw Dios xquiarguiejn reeman, abiꞌ na̱j reeman zian xt yandxej, majsi ruguiaa reeman per rulüü ad ruguiaat reeman, abiꞌ majsi riguiejn reeman per rulüü ad riguiejnt reeman.” \v 9 Rëb tëë Davi: \q1 Xguialraw zagdxe reeman con gra xguialnazaꞌc reeman \q1 laan gusquiee laa reeman guial zëqui reeman zagdxe. \q1 Laan gusquiee laa reeman din tëd reeman casti ni rayal reeman. \q1 \v 10 Yayaꞌn reeman ziꞌc tijb bén ad ruguiaat, \q1 abiꞌ sac reeman ziꞌc tijb bén ca bëw xijch. \s1 Gac ree bén ad najt bén Israel perdon \p \v 11 Ad canitan lojdi por guial ad rtiëjbt ree bén Israel güün reeman ziꞌc rën Dios zeel ma gunijt reeman loj Dios, din ad ziantan. Guzajc reeman zian din chuꞌ mod gac ree bén ad najt ree bén Israel perdon, din chileꞌ sëëbladx ree bén Israel gap reeman perdon guin. \v 12 Yan bal guial ad bazoobt ree bén Israel diidx, beenan sirv par din yayal los demazri ree bénguidxliuj xguialnazaꞌc Dios, bén ad najt ree bén Israel. Yan, ¿rüjndi xgab ya xhienaag güünleꞌ Dios bejn ree chi tiëb ree bén Israel güün reeman ziꞌc rën Dios? \p \v 13 Yuꞌ ni rënan ganin lëjt bén ad najt ree bén Israel, lëjt ragbee guial Dios guxhaal naj din gün xtiidxaman lojdi abiꞌ dád cayünan naguiejn günan ziꞌc rayal. \v 14 Rënan guial ree bén ladx reen bén Israel ree sëëbladx ziꞌc rünjdi din güün reeman zian din chileꞌ gac reeman perdon. \v 15 Walican guial chi ad bazoobt ree bén Israel xtiidx Dios, guyu mod gojc los demazri ree bejn perdon. ¡Per xi nix chi chililadx reeman xtiidx Dios! Laan na̱j ziꞌc chi yaban tijb bengüt zatijb. \v 16 Abiꞌ ziꞌc chi beenleꞌ Dios bén Israel ree gulal laan na̱j tijb sen guial güünleꞌman los demazri ree bén Israel, ziangajc bal güünleꞌ Dios xliuj tijb yag guidib yag guin ma nagleꞌ. \p \v 17 Bén Israel ree na̱j reeman ziꞌc tijb yag olivo, per yuꞌ reeman na̱j ziꞌc xidx yag olivo guin ni ma gurug. Abiꞌ lüj guial ad najtil bén Israel najl ziꞌc tijb xidx yag olivo ni yuꞌ dajn ni rguiid lod biruꞌ xidx yag olivo guin, zeel rajpil guialnaban por xliuj yag guin. \v 18 Zeel ad naladxil guial mazri zagdxe najl guial loj yag oliv ni rnin na̱j ree bén Israel. Per bal rüjnl xgab zian, basaaladx guial ad lüjt cudëë guialnaban loj xliuj yag guin, xliuj yag guin cunee guialnaban lojl. \p \v 19 Wed zanal: “Walican, per gurug xidx yag olivo guin persi guyuꞌn xluaran din gacan tijbzi con yag olivo guin.” \v 20 Waliquil, per xidx yag olivo ni canin na̱j ree bén Israel, gurug reen guial ad bililadxt reen abiꞌ lüj guyul xluar reen guial rliladxil. Zeel ad rüjnl nabë, zagdxeli gojp cudad. \v 21 Din bal bén Israel ni canin na̱j ree xidx yag guin, ad bayat Dios laa reeman, ziangajc zajc saquil. \v 22 Gogbee guial benzaꞌc na̱j Dios, per ziangajc diidxli rüjn xguialguxtisaman. Ma been xguialguxtisaman con ree bén ad bazoobt xtiidxaman, abiꞌ ma beenman ni zagdxe con lüj. Per rayal guibanl ziꞌc rënman, bal id züjnl zian züjn xguialguxtisaman con lüj. \v 23 Abiꞌ bal yayejc ree bén Israel con Dios, abiꞌ chililadx reeman perdon ni zëëd por laaman, züjnman laa reeman cwent con los demazri ree bén Israel rliladx. Din laaman rajp guialrniabee par yayüjnman laa reeman tijbzi con los demazri ree bén Israel. \v 24 Din lüj guial ad najtil bén Israel, lüj guial canin najl ziꞌc tijb yag olivo ni yuꞌ dajn, zileꞌ niajquil tijbzi con yag olivo zagdxe ni rnin na̱j ree bén Israel, ¡diixgui ree bén Israel ni ad ruzoobt ree xtiidx Dios, nid zayajc reeman tijbzi ya con los demazri ree bén Israel bal guzoob reeman xtiidx Dios! \s1 Gac ree bén Israel perdon \p \v 25 Compniar raliduladx ree Jesucrist, yuꞌ ni ad ragbeetidi abiꞌ rënan gagbeedan, chitëë güündi nabë. Bén Israel rüjn ree nad par guzoob reeman xtiidx Dios, cayajc zian xt chi ma bayaaloj bililadx ree bén ad najt ree bén Israel, bén ma na̱j ree par chililadx xtiidx Dios. \v 26 Chi ma gojc zian, dxel graczi ree bén Israel ma güüncwent xtiidx Dios. Zian gac reeman perdon, ziꞌc rëb loj xtiidx Dios lod rëb: \q1 Luguiedx Sión za bén gagnë ree bén zëëd loj xdiaa Jacob. \q1 Din yariica reeman loj nejz mal zinal reeman. \q1 \v 27 Dxel gac cumplid da diidxan, \q1 Ziꞌc ma rën loj reeman guial günan perdon xtol reeman. \p \v 28 Per yan guial dád nad ree bén Israel par chililadx reeman xtiidxzaꞌc Jesucrist, zian yuꞌ mod persi rliladxidi guial ad najtidi bén Israel. Abiꞌ majsi zian, rën gajc Dios laa reeman ziꞌc beenman promejs loj ree xbéngulal reeman. \v 29 Din Dios ad ruchaat xixgabaman, ni ma bazaladxaman loj bejn, ad rquiedtaman laan, ad rbëëladx tëëtaman bén ma gulejman par laaman. \v 30 Gocli ad binaltidi xnejz Dios, per yan por ree bén Israel ad ruzoobt xtiidx Dios, ma balüüman lëjt guial rayaman lëjt. \v 31 Abiꞌ bal yan ad ruzoobt ree bén Israel xtiidx Dios, cayajc zian din yayaman lëjt, per chi guidxin dxej ziangajc yayaman laa reeman. \v 32 Cwëjb Dios guial ziꞌc ree bén Israel në ree bén ad najt bén Israel ad zuzoobt reeman xtiidxaman, din gac yayaman gra reeman tiblojzi. \p \v 33 ¡Dád zroꞌ na̱j xguialrigniaꞌ Dios, në xguialrajcaman con xguialnazaꞌcaman! Achut zajc gagbeechaaw xhienaag na̱j xixgab Dios o ni cayüjnman. \v 34 Ziꞌc ca loj xtiidxaman lod rëb: “¿Chu zajc gagbeechaaw xhienaag na̱j xixgab dux Dad ree Dios? ¿Chu mazri rajc din guiëb lojman xhienaag güünman? \v 35 ¿O chu ma badëë xhienin lojman din cwëzaman quixaman laaman?” \v 36 Xieenman na̱j gra ni yuꞌ, laaman been laa reen abiꞌ par laaman na̱j gran. Zeel rayal gap bejn laaman respejt zianczi. Amén. \c 12 \s1 Guialnaban cüb \p \v 1 Zeel compniar raliduladx ree Jesucrist, rniaaban lojdi, ziꞌc ma baya Dios dunuj ree, gol basaꞌn lëjt loj Dios ziꞌc tijb gon ni ma nagleꞌ ni yayuladx tëëman, din guibandi ziꞌc rënman, abiꞌ zian guiëndi laaman. \v 2 Ad guibanridi ziꞌc naban los demazri ree bén yuꞌ ree yan, zagdxeli gol bachaa xixgabidi din gac guidxaa ziꞌc nabandi abiꞌ zian gagbeedi xhienaag rën Dios guibandi. Zian gagbeedi conin na̱j zagdxe, conin ruladxaman, con tëënin na̱j xnejz. \p \v 3 Guial na̱j Dios benzaꞌc baneeman dxiin guie lon din guialan ganen xtiidxaman lojdi. Zeel rnin lojdi niꞌqui tijbidi ad rayalt güün nabë guial mazri lasajquidi loj ree bejn. Zagdxeli gol been xgab por lëjt ziꞌc rayal, segun na̱j quiarguiejn ni banee Dios loj tijbgajdi. \v 4 Din ziꞌc xcuerp bejn zien laꞌ najn, per ad tijbtzi ni rüjnan. \v 5 Ziangajc dunuj ree guial raliduladx ree Jesucrist, majsi zien nayajc ree, per por guialraliduladx ree zeel nayajc ree tijbzi con Cristo, per tijbgaj dunuj ree con ni rayal yaguieen ree din yaguieen yudar du lasaꞌ ree. \p \v 6 Din tijbgaj dunuj ree garent garen na̱j quiarguiejn ni bacaꞌ ree, ziꞌc na̱j ni guyën Dios baneeman dunuj ree. Zeel bal ma baneeman quiarguiejn du loj ree par yanee ree xtiidxaman, rayal yanee ree laan loj ree bejn, rayal yanee ree laan por guialraliduladx ree. \v 7 O bal baneeman quiarguiejn par yaguieen ree sirv ben ren ree, rayal yaguieen reen ziꞌc rayal. Bén cwaꞌ quiarguiejn par gulüüman bejn ree xtiidx Dios, rayal gulüüman bejn ree. \v 8 O bén cwaꞌ quiarguiejn par gudëëman consejw loj ree bejn, rayal gudëëman consejw. Guiáad bén cwaꞌ quiarguiejn par yazaladxaman xhienin loj ree bejn, rayal yazaladxaman con guidib luxdooman. Abiꞌ bén cwaꞌ quiarguiejn par nabeeman, rayal gapaman cudad nabeeman ziꞌc rayal, o bén cwaꞌ quiarguiejn par güünman yudar bén cazagdiaj ree, rayal chuꞌ luxdooman zagdxe güünman laa reeman yudar. \s1 Ni rayal güün ree bén rliladx Jesús \p \v 9 Gol guyën lasaꞌdi con guidib luxdoodi, gol basaꞌn ree ni mal tiblad, gol binal ni zagdxe. \v 10 Gol guyën gra ree bejn ziꞌc tijb bijchidi, ad rüjn lëjt gajc benroꞌ, gol gojp respejt lasaꞌdi. \p \v 11 Ad gaquidi bén ploj par güündi ni rayal güündi, con guidib luxdoodi gol been sirv loj Dios. \p \v 12 Gol badxeꞌ luxdoodi zagdxe por ni cabëzidi tiaꞌdi, gol gudaan tëë loj ni rzagdiajdi, ad gucwëëz cwedx guiniabidi Dios. \p \v 13 Chi xhie ryaadx xcompniaridi, bén rliladx ree Jesucrist, gol been reeman yudar. Gol gojc benzaꞌc con ree bén riꞌt lidxidi. \p \v 14 Gol gurejdx Dios por ree bén rzunal lëjt par güün reeman lëjt ni mal, ad guzaalidi diidxmal guijc reeman, gol gurejdx Dios guial gagnëman laa reeman. \p \v 15 Gol badxeꞌ luxdoodi nix con ree bén yuꞌ luxdoo nix, per con ree bén yuꞌ luxdoo naya, gol been naguiejn din gagbee reeman guial zaꞌquidi con laa reeman. \p \v 16 Gol gubajn zagdxe con ree lasaꞌdi, ad güündi nabë, gol gojc bén naxanladx. Ad naladxidi mazri rajquidi guial loj ree ben ren. \p \v 17 Ad güündi ni mal bén rüjn lëjt ni mal, gol been naguiejn güündi ni zagdxe loj gra ree bejn. \v 18 Gol been naguiejn daꞌt din cwenëdi bejn ree zagdxe. \v 19 Compniar raliduladx ree Jesucrist, ad rguꞌ guialxyajn luxdoodi con ree bén rüjn lëjt xhienin, gol basaꞌnan loj Dios, laaman güün xguialguxtis, ziꞌc rëb loj xtiidxaman, lod rëb: “Naj na̱j bén rayal güün xguialguxtis, gudë tëën ni rayal bejn. Zian rëb dux Dad ree Dios.” \v 20 Rëb tëëman: “Bal rliaan bén rdxeꞌch lüj, badëëd ni gawaman, o bal reꞌcaman nijs, badëëd ni guiëꞌman, zian guguiaal yatuman.” \v 21 Ad bal tiëbil güün ni mal lüj gan, been ni zagdxe din güünl ni mal guin gan. \c 13 \s1 Rayal yayaꞌp ree guxtis respejt \p \v 1 Gra bejn rayal gucaagdiajg xtiidx gobiarn në xtiidx gra ree guxtis. Din por Dios yuꞌ ree gobiarn në gra ree guxtis, por laaman zëëd guialrniabee ni rajp reeman. \v 2 Zeel bén ad ruzoobt xtiidx ree bén rniabee guin, rën guiëban guial ad rënt reeman güün reeman ziꞌc rniabee Dios. Abiꞌ ree bén rüjn zian laagajc reeman rguiil xcasti, \v 3 din bén rajp ree guialrniabee ad zaꞌt reeman par guchejb reeman bén rüjn ree ni zagdxe, zaꞌ reeman par guchejb reeman bén rüjn ree ni mal. Yan bal rënl guibanl guial ad zadxebtil bén caꞌ ree guialrniabee, gubajn zagdxe din yayaꞌnl zagdxe loj reeman. \v 4 Din laa reeman cayüjn reeman sirv loj Dios din yalaj reeman lüj. Per bal cayüjnl ni mal, zadxebil bén caꞌ ree guialrniabee, din ad caꞌ xliaꞌtzi reeman guialrniabee guin, laa reeman cayüjn sirv loj Dios din gudëëd reeman casti bén rüjn ree ni mal. \v 5 Zeel rayal guzoobidi xtiidx ree bén caꞌ ree guialrniabee, ad güündi zian naabzi par ad zayaltidi casti, gol been zian guial ragbeedi zian rayal güündi. \v 6 Gol gudijx tëë impuest, din gusnuu nabee ree bén caꞌ ree guialrniabee, din laan na̱j mandad bayal reeman par güün reeman sirv loj Dios. \p \v 7 Zeel gol badëëd ni rayal gudëëdidi, bal rayal cweꞌquidi milia, gol guleꞌcan o bal rayal quixidi impuest, gol gudijxan. Gol bazoob xtiidx bén rayal guzoobidi xtiidx, gol gojp respejt bén rayal respejt. \v 8 Gol been naguiejn gol baguijx ni ralidi loj ree bejn, abiꞌ ad rayalt gucwëëz guiëndi bejn ree. Din bén rën bejn ree, ma cayüjnman cumplid gra ni rniabee xley Dios. \v 9 Xmandamient Dios rëban: “Ad sunël bén ren bén ad najt lacheelil, ad gugüjtil bejn, ad cwanl, ad sëëbladxil ni rajp ben ren”, per mandamient guie ree, con ree xmandamient ren Dios rajc cumplid con tijb mandamient rëb: “Guyën ben ren ree ziꞌc rën lüj gajc.” \v 10 Din bén rën bejn ree ad zajct güünman laa reeman ni mal guial rënman laa reeman. Zeel con guial rën lasaꞌ bejn rayaaloj rüjnman gra ni rëb loj xley Dios. \p \v 11 Gol gogbee xhie tiamp nadxuꞌ ree yan, gol gogbee guial ma gojl yatieꞌch dux bacaal ree. Din yan ma zidyob dxej guiꞌt Jesucrist guial loj chi guzuloj qui baliduladxri ree xtiidxzaꞌcaman. \v 12 Mazri caydop tiamp guin, abiꞌ mazri cabig dxej guiꞌtaman, zeel rayal yasaꞌn ree ni rinë dunuj ree loj nejz mal, abiꞌ yaguieen ree naguiejn yaguieen ree ganax ni zagdxe din yunaal ree nejz zagdxe. \v 13 Rayal yabajn ree zagdxe ziꞌc rayal, ad yaguieen ree ni natu. Ad yazüdx ree, o ad rayalt yaguieen ree lanij naabzi par chuꞌ mod yaguieen ree ni dxuudx. Ad rayalt sunë bejn ben ren bén ad najt lacheelaman, o guial gapaman graloj vijs, o guialrdil o guialrdëdloj. \v 14 Gol basaꞌn lëjt gajc loj dux Dad ree Jesucrist, ad rayalt guibandi ziꞌctzi rëndi. \c 14 \s1 Ad gusaꞌnxtudi bén qui rliladxri xtiidx Dios \p \v 1 Zagdxe gol guneenë bén qui rliladxri Jesucrist ad gusaꞌnxtudi laaman guial mazri rajquidi guial lojman. \v 2 Din yuꞌ ree bén rliladx Jesucrist naladx reeman zajc gaw reeman xhietëëz nin, per yuꞌ ree bén qui rliladxri naladx reeman guial zagdxeli na̱j ad zajwt reeman bëël. \v 3 Bén rüjn xgab guial zajc gawaman xhietëëz nin, ad rayalt güünman tiblad bén naladx yuꞌ ni ad zajct gaw bejn. Guiáad bén rüjn xgab guial yuꞌ ni ad zajct gaw bejn, ad rayalt guzeꞌman bén naladx zajc gaw bejn xhietëëz nin. Din niz loj Dios tiblojzi ma na̱j reeman xbejnman. \v 4 Zeel, ¿chu na̱j bejn din guzeꞌ xcompniaraman bén rliladx Jesucrist por niguinzi ree? Diosqui ragbee bal cayüjnman ni zagdxe o cayüjnman ni mal. Abiꞌ bal ad wayigniaꞌtaman xhienaag güünman, dxel dux Dad ree Jesucrist rajp guialrniabee par gagnëman laaman güünman ziꞌc rayal. \p \v 5 Ziangajc yuꞌ ree dux compniar ree bén raliduladxnëꞌ ree Jesucrist naladx reeman guial yuꞌ dxej zojbloj, yuꞌza ree bén naladx guial tiblojzi na̱j gra dxej, per achet güünan, tijbgaj bejn con ni naladxaman na̱j zagdxe par laaman. \v 6 Din bén rüjn xgab guial yuꞌ dxej zojbloj, rüjnman zian persi rënman Dios. Guiáad bén naladx guial tiblojzi na̱j gra dxej, rüjnman zian persi rënman Dios. Abiꞌ bén raw graloj, rawaman guial yuꞌguijcaman guial por Dios zëëdan abiꞌ rudëëman quixtëë lojman. Guiáad bén naladx guial yuꞌ ni ad zajct gaw bejn, rüjnman zian guial naladxaman zian cayajpaman Dios respejt abiꞌ rudëëman quixtëë lojman. \p \v 7 Niꞌqui du tijb ree ad nabant ree por dux xgabzi ree, o ad zayëjtt ree por dux xgabzi ree. \v 8 Bal nabajn ree por dux Dad ree Jesucrist par laa tëëman nabajn ree. Abiꞌ bal yayëjt ree por laaman par laa tëëman yayëjt ree. Zeel bal nabajn ree o yayëjt ree, par dux Dad ree Jesucrist ma nayajc ree. \v 9 Din par zian güjtaman abiꞌ babanman, din gacaman Dad loj ree bén naban në loj ree bén ma güjt. \p \v 10 ¿Chexquiza din guzeꞌ lasaꞌl bén rliladx Jesucrist o güün lasaꞌl tiblad ya? Awa dugra ree rayal yadxuꞌ loj Dios din yadëëd ree cwent lojman. \v 11 Ziꞌc ca loj xtiidxaman lod rëb: \q1 Naj na̱j Dios naban, \q1 abiꞌ diidxli rnin lojdi guial gra ree bejn guzuxib lon. \q1 Abiꞌ gra ree bejn guiëb guial naj na̱j Dios. \m \v 12 Abiꞌ tijbgaj dunuj ree rayal yadëëd ree cwent loj Dios, per por dunuj gajc ree. \s1 Ad gusajbidi bejn loj dol \p \v 13 Zeel ad rayalt yaneeguijdx du lasaꞌ ree bén rliladx ree Jesucrist, zagdxeli yaguieen ree naguiejn yayaꞌp ree cudad chitëë por dunuj ree güün reeman dol. \v 14 Naj najn xbejn Jesús, ragbeen guial ad dolt na̱j gaw bejn xhietëëznin. Per par bén naladx guial ad zajct gawaman xhietëëznin, par laaman dolan cayüjnman bal gawaman xhietëëznin. \v 15 Yan bal por ni rawil naladx tijb xcompniaril bén rliladx Jesucrist guial dolan cayüjnl, abiꞌ bal id ridxgaꞌl laaman rën guiëban guial ad rëntil laaman. Gojp cudad chitëë por ni rawzil güün xcompniaril dol, din nëgajc por laaman güjt Jesucrist loj crüjz. \v 16 Ad güünl tijb ni guinieeguijdx ree xcompniaril lüj, majsi lüj ragbee guial ad ni malt na̱j ni cayüjnl. \v 17 Niz loj Dios ad ni rawt bejn o ad ni rëꞌtaman na̱j ni lasajc, ni lasajc par laaman na̱j guial guiban bejn xnejz, yabedxe luxdoo bejn, chuꞌ tëë luxdooman nix por xSprijt Dios. \v 18 Abiꞌ bén naban zian guial zinalaman Jesucrist, cayüjnman ziꞌc rën Dios, ziꞌc ruladx tëë bejn. \p \v 19 Zeel rayal yaguieen ree naguiejn yabajnnëꞌ du lasaꞌ ree zagdxe yabedxe tëë du luxdoo ree, din yasnuu yayagbee ree xhienaag yunaal ree xnejz Dios. \v 20 Gol gojp cudad chitëë por ni rawzidi gunijtidi tijb xbejn Dios. Walican graczi zajc gaw bejn. Per ni mal guin na̱j bal par xcompniaril dolan cayüjnl. \v 21 Zeel zagdxeli na̱j guial ad zajwtil bëël ad zëꞌ tëëtil vin o xhie stijb nin bal por laan güün xcompniaril dol. \v 22 Majsi lüj ragbee guial achet güünan gaw bejn xhietëëznin, per zagdxeli lüjzi con Dios. Naj rni guial, ¡xiquilbaa bén ad yuꞌnawëëgt luxdoo rawaman xhietëëznin! \v 23 Per bén yuꞌnawëëg luxdoo par gawaman xhienin, abiꞌ gawaman laan laagajcaman ma cayüjn dol guial ad cayawtraman guidib ladxaman. Bal naladx bejn ad laat na̱j ni cayüjnman, dxel laagajcaman cayüjn dol. \c 15 \s1 Rayal yaguieen ree ni naladx bejn na̱j zagdxe \p \v 1 Yan, dunuj ree guial ma nadxuꞌdxiꞌch ree loj ni raliduladx ree Jesucrist, rayal yaguieen ree yudar bén ad wazudxiꞌcht loj guialrliladx Jesucrist luar yaguieen ree ni rayentzi ree, \v 2 dugra ree rayal yaguieen ree naguiejn din chuꞌ luxdoo dux compniar ree zagdxe con dunuj ree. Abiꞌ rayal yaguieen ree ni naladx reeman na̱j zagdxe, din chileꞌ gusnuu güünbee reeman xnejz Dios. \v 3 Din niꞌqui Jesucrist ad beent ziꞌc na̱j xixgabaman, gojc ziꞌc ca loj xtiidx Dios lod rëb: “Naj bayal gra ree diidx mal ni ninia reeman lojl.” \v 4 Gra ni ca loj xtiidx Dios, can din yayagbee ree xhienaag yabajn ree, abiꞌ por xtiidx Dios zëëd pacens në guialragnë chitëë yalenyaꞌ ree yalëjz ree ni ralëjz ree yacaꞌ ree. \v 5 Dios, bén razaladx pacens në guialragnë chitëë yalenyaꞌ ree, laaman gagnë lëjt din guibandi nadxag con gra ree xcompniaridi ziꞌc na̱j xixgab Jesucrist. \v 6 Din tiblojzi guilies reeman xvalor Dios, xdad dux Dad ree Jesucrist. \s1 Bireꞌch xtiidx Dios loj ree bén ad najt bén Israel. \p \v 7 Zeel, ziꞌc bacaꞌ Jesucrist lëjt par gaquidi xbejnman, ziangajc gol guneenë ree xcompniaridi zagdxe, bén rliladx ree laaman par guiliesidi xvalor Dios. \v 8 Gol basaaladx guial biꞌt Cristo loj guidxliuj par gulüüman bén Israel ree xtiidx Dios, zian bidgaguieenman sirv loj reeman, persi gojc cumplid promejs ni been Dios loj ree xbéngulal reeman, abiꞌ zian biguien guial rüjnqui Dios cumplid xtiidxaman. \v 9 Biꞌt tëë Cristo loj guidxliuj din por laaman, bén ad najt ree bén Israel guilies reeman xvalor Dios guial rayaman laa reeman, ziꞌc ca loj xtiidxaman lod rëb: \q1 Xt loj ree bén ad najt bén Israel guzatan lüj \q1 guial najl benzaꞌc. \q1 Gol tëën cant ree par lüj. \m \v 10 Ziangajc rëb zatiblajt loj xtiidx Dios: \q1 Lëjt bén ad najt ree bén Israel, \q1 gol babaa ziꞌc rabaa ree bén Israel. \m \v 11 Zatiblajt loj xtiidx Dios rëb: \q1 Gra ree bén ad najt bén Israel. \q1 Në los demazri ree bejn, gol gules xvalor Dios. \m \v 12 Rëb tëë Isaías: \q1 Loj xdiaa Isaí, grii tijb bén nabee bénguidxliuj ree, \q1 xt ree bén ad najt bén Israel, chililadx laaman. \p \v 13 Dios bén ragnë dunuj ree ralëjz ree ni caylëjz ree, laaman yaguꞌ luxdoodi zagdxe yabeꞌcdxe tëëman luxdoodi guial rliladxidi laaman, din cwëz daꞌtidi ni guneeman por xSprijt Dios. \p \v 14 Compniar raliduladx ree Jesucrist, naj ragbeechaaw guial zagdxe nabandi con ree xcompniaridi, ma ragbee tëëdi zagdxe xhienaag chinalidi xnejz Dios, xt rajc rudëëdidi consejw rulüü tëë xcompniaridi. \v 15 Per majsi zian, tioꞌp choon lajt loj guiꞌch guie bacan diidx naa, din yasaaladxidi xhienaag guibandi. Rünan zian por guialrniabee ni ma banee Dios naj, \v 16 din günan sirv loj Jesucrist. Din da dxiinan na̱j gulün bén ad najt ree bén Israel xtiidxzaꞌc Dios din guiban reeman ziꞌc rën Dios, din gac reeman naya niz lojman por xSprijtaman. \v 17 Raꞌpan xhie günnëꞌn nabë, guial ragnë Jesucrist naj por ree dxiin cayünan por Dios. \v 18 Per achetczi zajc guiën bal id zën guial por Cristo cayünan laan, din laaman cayagnë naj persi cayünan yudar bén ad najt ree bén Israel din gac chililadx reeman guzoob tëë reeman xtiidx Dios. Yan ma rliladx reeman laaman por ni rën loj reeman në por guial ruguiaa reeman xhienaag nabanan, \v 19 në guial ma baguiaa reeman sen ree con ree milagr ni ma gojc por xguialrniabee xSprijt Dios. Zian ma gutiechan xtiidxzaꞌc Jesucrist guidibczi, diizd Jerusalén xt guidib niz Ilírico. \v 20 Din zian na̱j da xgaban günan, gatieꞌchan xtiidxzaꞌc Jesucrist. Per ad lod ma guzulojt ben ren con dxiin guie, gatiechanan lod ad waguiejntczi reeman xcwent Cristo, \v 21 ziꞌc ca loj xtiidx Dios lod rëb: \q1 Bén ad waguiejnt ree xcwentaman, \q1 güünbee reeman laaman. \q1 Guiáad ree bén ad wayagbeet xcwentaman, \q1 gagbee reeman laan. \s1 Rüjn Pab xgab cheman Roma \p \v 22 Abiꞌ guial wan guidibczi lod ma rnin lojdi, zeel ad wayajct gan guidganan lëjt, majsi zianczi guyënan nidganan lëjt. \v 23 Per yan guial ma gulox gutiechan xtiidx Dios guidib niz guie, abiꞌ guial ma gojc zien ijz ni rënan guidganan lëjt, \v 24 zeel rünan xgab guidganan lëjt chi gan España. Abiꞌ chi gadëëdan guguian lëjt, chi ma gojc tioꞌp choon dxej yuꞌ luxdoon zagdxe guial zaꞌn con lëjt, dxel ma güündi naj yudar din gan España. \v 25 Per yan yaloj gan Jerusalén chigsaꞌnan tijb yudar par ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist. \v 26 Din bén Macedonia ree con ree bén Acaya bén rliladx gajc ree Jesucrist, been reeman xgab gutoꞌp reeman yudar guin par ree bénprob zojb ree Jerusalén, bén rliladx ree Jesucrist. \v 27 Abiꞌ por xixgab reeman guixhiaal reeman yudar guin, per zagdxe na̱j ni cayüjn reeman din mal nuzëëb reeman loj reeman. Din por ree bén Israel bidxin xtiidx Dios loj reeman, dxel yan laa reeman guial ad najt reeman bén Israel, zagdxen guial güün reeman yudar bén Israel ree ziꞌctzi gac reeman. \v 28 Zeel chi ma balooxan dxiin guie, chi ma bayün yudar guin, dxel gan España, abiꞌ chi gadëëdan ladxidi dxel guidganan lëjt. \v 29 Naj ragbee guial chi guidganan lëjt, zien daꞌt ni gunee Dad Jesucrist par ganin lëjt. \p \v 30 Yan por dux Dad ree Jesucrist në guial rën xSprijt Dios dunuj ree, rniaaban lojdi din güündi naj yudar yarejdx yanaab ree Dios por naj. \v 31 Gol gurejdx gunab Dios din gagnëman naj loj ree bén Judea, bén ad rliladxt ree Jesucrist, gol gurejdx tëë Dios por dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist, bén zojb ree Jerusalén din tiëb reeman tiaꞌ reeman yudar ni chigsaꞌnan par laa reeman. \v 32 Dxel bal gagnë Dios ma chuꞌ luxdon zagdxe guidganan lëjt dxel ma zajc yaziiladxan laꞌtgaj zaꞌn con lëjt. \v 33 Dux Dad ree Dios bén rabeꞌcdxe du luxdoo ree, laaman gagnë gradi. Amén. \c 16 \s1 Rugajpdioz Pab bejn ree \p \v 1 Yan ni guiꞌt Febe ladxidi, béngunaa ni na̱j dux compniar ree guial raliduladx ree Jesucrist, bén cayüjn tëë sirv lën yadoo ni zojb guiedx Cencrea. \v 2 Gol bacaꞌman zagdxe por Dad Jesucrist, ziꞌc rayal yaguieennëꞌ ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist. Gol beenman yudar bal xhienin ryaadxaman, din dád zien ree bejn ma beenman yudar nëgajc naj ma beenman yudar. \p \v 3 Gol bagajpdioz Aquila con xbéngunaaman Priscila, bén cayüjn ree naj yudar cayguieenan sirv loj Jesucrist. \v 4 Abiꞌ laa reeman xt guzuj reeman loj guialgüjt por naj, zeel rudën quixtëë loj reeman. Abiꞌ ad najtzi rudë quixtëë loj reeman në ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist bén ad najt ree bén Israel rudëë quixtëë loj reeman. \v 5 Gol bagajpdioz ree bén rliladx Jesucrist, bén radoꞌp ree lidx Priscila con Aquila. Gol bagajpdioz da miwan Epeneto, bén goc bén yaloj bililadx xtiidx Jesucrist niz Acaya. \v 6 Gol bagajpdioz Li, bén ma been daꞌt lëjt yudar. \v 7 Gol bagajpdioz ree bén ladxan Adrónico con Junias, bén guyuꞌnëꞌ reen ladxguiib. Abiꞌ ree xi apóstoles Jesús dád rën reeman laa reeman, abiꞌ yaloj laa reeman bililadx Jesucrist guial lon. \p \v 8 Gol bagajpdioz Amplias, da miwan bén rën daꞌtan guial nayajcan xbejn Jesucrist. \v 9 Gol bagajpdioz Urbano, bén cayüjn naj yudar cayguieenan sirv loj Jesucrist. Gol bagajpdioz tëë da miwan Estaquis. \v 10 Gol bagajpdioz Apeles, bén ma balüü guial diidxliczi rliladxaman Jesucrist, gol bagajpdioz tëë xfamil Aristóbulo. \v 11 Gol bagajpdioz tëë Herodión ben ladxan, në ree xfamil Narciso, bén ma rliladx Jesucrist. \v 12 Gol bagajpdioz Trifena në Trifosa, bén cayüjn ree sirv loj Jesucrist. Gol bagajpdioz tëë Pérsida, bén naguieenbee ree guial dád cayüjnman sirv loj Jesucrist. \v 13 Gol bagajpdioz Rufo, bén diidxliczi zinal xnejz Dios, gol bagajpdioz tëë xniaaman, bén rënan ziꞌc da nan. \v 14 Gol bagajpdioz Asíncrito, Flegonte, Hermas, Patrobas, Hermes në gra ree bén zaꞌ con laa reeman, bén ma rliladx ree Jesucrist. \v 15 Gol bagajpdioz Filólogo, Julia, në Nereo con bizanman, në Olimpas con gra ree bén rliladx Jesucrist bén zaꞌ ree con laa reeman. \p \v 16 Gol bagajpdioz lasaꞌdi ziꞌc rayal. Dux compniar ree bén raliduladx ree Jesucrist bén zaꞌ ree guie, rugajpdioz reeman lëjt. \p \v 17 Compniar raliduladx ree Jesucrist, rniaaban lojdi din gapidi cudad con ree bén rliaꞌ lasaꞌ ree bejn, bén rusquiee ree bejn guial rulüü reeman ni ren ree guial loj ni ma basiididi. Ad guidxgaꞌdi laa reeman, \v 18 din ad lojt Jesucrist cayüjn reeman sirv, rüjn reeman ni rëntzi reeman, abiꞌ con diidxnagüüdx ne con diidxzaꞌc rüjn reeman gan bén ad ragbeetczi ree o bén ad ragbeezaꞌct ree xtiidx Dios. \v 19 Per lëjt, guidibczi ma ragbee ree bejn guial ruzoobquidi diidx zinalidi xtiidx Dios, dád nix yuꞌ luxdon abiꞌ rënan susindi par güündi ni zagdxe ad par güüntidi ni mal. \v 20 Dios, bén rabeꞌcdxe luxdoo bejn, laaman gagnë lëjt nayob chitëë güünri xindxab lëjt gan. Dux Dad ree Jesucrist gagnë lëjt. \p \v 21 Rugajpdioz Timoteo lëjt, bén cayüjn naj yudar con xchiin Dios ni cayünan, në ree bén ladxan bén la ree Lucio, Jasón, në Sosípater, rugajpdioz reeman lëjt. \p \v 22 Në Tercio, bén cayüjn guiꞌch guie rugajpdioz lëjt por dux Dad ree Jesucrist. \p \v 23 Nëtëë Gayo rugajpdioz lëjt, lidxaman zaꞌn, runee tëë lidxaman radoꞌp ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist. Në Erasto, bén na̱j tesorer luguiedx guie në bén la Cuarto ben rliladx Jesucrist, rugajpdioz reeman lëjt. \p \v 24 Dux Dad ree Jesucrist güünleꞌ gradi. Amén. \s1 Diidx bigra bacaa Pab loj guiꞌch guie \p \v 25 Radëën quixtëë loj Dios din laaman zileꞌ gagnë lëjt din gusnuu gagbeedi sudxiꞌch tëëdi loj xtiidxzaꞌc Jesucrist, ziꞌc ma balüün lëjt xhienaag din gaquidi perdon. Din zian na̱j xixgab Dios diizd chi gad guidxliuj gacchaaw, xgab ni ad gogbeet ree bejn diizd guiaꞌxchej. \v 26 Per yan ma rayagbee ree xhienaag na̱j xixgab Dios, ma rayagbee ree por ree guiꞌch ni bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn ziꞌc gunabee Dios laa reeman, bén naban goctëëz. Abiꞌ guidibczi careꞌch xtiidx Dios din chililadx ree bejn Jesucrist guzoob tëë reeman xtiidxaman. \p \v 27 ¡Tijbzi Dios, bén rajc gradooczi, rayal yayaꞌp reeman respejt zianczi por Dad Jesucrist! Amén.