\id HEB Zapoteco de Albarradas \h Guiꞌch par ree bén Hebreos \toc1 Guiꞌch par ree bén Hebreos \toc2 Guiꞌch par ree bén Hebreos \toc3 Heb \mt1 Guiꞌch par ree bén Hebreos \c 1 \s1 Ma gunee Xiꞌn Dios xtiidx xDadaman \p \v 1 Tiamp gulal, Dios guneenë ree dux béngulal ree zien volt në gadxagayaa mod por ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, \v 2 per yan ma guneenëman dunuj ree por Xiꞌnman. Dios been gra ni yuꞌ xanyabaa në loj guidxliuj por Xiꞌnman. Abiꞌ gra basaꞌn loj Xiꞌnman. \v 3 Laaman na̱j xbachaꞌ zaꞌcdxoon Dios, laaman na̱j ziꞌcgajczi na̱j Dios. Abiꞌ laaman naaz gra ni yuꞌ por guialrniabee ni rajpaman. \s1 Xiꞌn Dios na̱j mazri bén zojbloj guial loj ree anjl \p \v 4 Zianan zeel laaman na̱j mazri bén zojbloj loj ree xianjl Dios din laaman na̱j quijb Xiꞌn Dios. Chi gulox guzajcaman ni guzacaman par yayajc ree naya por dux tol ree, dxel gurejman xanyabaa xladbee xDadaman Dios bén rajp gra guialrniabee \v 5 Din ad yuꞌt dxej rëb Dios loj ree anjl: \q1 Lüj na̱j da xiꞌnan, \q1 abiꞌ diizd yan gulün guial lüj na̱j da xiꞌnan. \p Achut tëët loj anjl rëbaman: \q1 Naj gac Xdadil, abiꞌ lüj gac da xiꞌnan. \p \v 6 Per chi guxhaal Dios Xiꞌnman loj guidxliuj, Xiꞌnman bén rajp guialrniabee ziꞌcgajc laaman, dxel rëbaman: \q1 Gra ree da anjlan, \q1 gol guyën da Xiꞌnan, gol gojp tëëman respejt. \p \v 7 Abiꞌ chi gunee Dios por ree anjl, rëbaman: \q1 Naj rün ree da anjlan ziꞌc bi, rün tëën laa reeman ziꞌc bajl. \p \v 8 Per por Xiꞌnman rëbaman: \q1 Dad Dios, xguialrniabeel na̱j par tiblayaa, \q1 abiꞌ guidib tiamp nabeel ziꞌc rayal. \q1 \v 9 Lüj ruladxil ni na̱j zagdxe \q1 abiꞌ rdxeꞌchil ni mal. \q1 Zeel Dios bén na̱j xDiosil \q1 baneeman lüj mazri guial rabaa guial loj gra ree bén zaꞌnël. \p \v 10 Rëb tëëman: \q1 Dad, diizd yaloj lüj been guidxliuj në xanyabaa \q1 con gra ni yuꞌ loj reen. \q1 \v 11 Gra reen yuꞌ dxej nit reen, \q1 per lüj ma nabanl tiblayaa. \q1 Gra reen yayox ziꞌc tijb lajd, \q1 \v 12 gusieꞌtil laa reen ziꞌc rusieꞌt bejn xabaman, \q1 abiꞌ zuchaal laa reen ziꞌc ruchaa bejn xabaman, \q1 per lüj ad yuꞌt dxej guidxaa ziꞌc najl \q1 abiꞌ zianczi gapil guialnaban. \m \v 13 Ad yuꞌt dxej rëb Dios loj tijb ree xianjlaman: \q1 Gurej da ladbeen xt günan gan nabeel bén rdxeꞌch ree lüj. \m \v 14 Din gra ree anjl na̱j sprijt cayüjn ree sirv loj Dios, abiꞌ rxhiaalaman laa reeman din güün reeman yudar bén ni gap ree guialnaban tiblayaa delant loj Dios. \c 2 \s1 Ad yasaꞌn ree diidx ni yabëë dunuj ree loj dol \p \v 1 Zeel rüjn naguiejn yayidxgaꞌ ree xtiidx Dios ni ma bacaagdiajg ree chitëë yasaꞌn ree xnejzaman ni ma zunaal ree. \v 2 Din ziꞌc goc cumplid gra xtiidx Dios ni gunee ree anjl diizd gocli, bén ad bazoobt diidx, bén been ree dol, laa reeman bayal casti ni rayal reeman. \v 3 ¿Xhieza naag laa ree loj casti bal në dunuj ree ad zayidxgaꞌt xtiidx Dios ni rugojn dunuj ree par yayajc ree perdon? Awa laagajc Dad Jesucrist bagojn xcwent perdon guin diizd yaloj, abiꞌ ree bén biguiejn laan, laa reeman bagojn dunuj ree. \v 4 Yan ziꞌc ma cwaꞌ bejn guialrigniaꞌ rent guialrigniaꞌ ren por xSprijt Dios ziꞌc na̱j xixgabaman, abiꞌ por ree sen në ree milagr con los demazri ree ni radxaloj bejn, zian ma balüü Dios guial ni diidxli na̱j ree diidx guin. \s1 Jesucrist rabëë bejn loj dol \p \v 5 Dios ad badëëtaman guialrniabee loj ree xianjlaman par nabee reeman lod yayaꞌp ree guialnaban cüb ni cayzaꞌt ree, \v 6 din yuꞌ tiblajt loj xtiidx Dios lod rëb bejn: \q1 Dios, ¿chu na̱j bénguidxliuj zeel rusaaladxil laaman? \q1 ¿Chu na̱j xiꞌn bénguidxliuj zeel rüjnl xgab por laaman? \q1 \v 7 Guyu tijb tiamp ni baletil xi valoraman guial loj ree anjl. \q1 Per despuejs ma beenl laaman bén zojbloj, \q1 badëël guialrniabee lojman din nabeeman gra ree ni beenchaawil, \q1 \v 8 abiꞌ gra basaꞌnl lojman. \m Chi badëë Dios guialrniabee lojman par nabeeman gra, achetczi ni bayaꞌn ni ad zanabeetaman majsi dunuj ree sta ad cayguiaat ree guial nabeeman gra. \v 9 Per dunuj ree rayagbee guial guyu tiamp ni balet Dios xvalor Jesús guial loj ree anjl. Yan ma caꞌman guialrniabee abiꞌ rajp bejn laaman respejt por guialzi ni gudëdaman chi gütaman por gra bejn, abiꞌ zian gojc guial rën Dios dunuj ree. \p \v 10 Por Dios yuꞌ gra, abiꞌ laaman rniabee gra ni yuꞌ, abiꞌ rënman chuꞌ zien ree xiꞌnman xanyabaa. Zeel por guialzi ni gudëd Jesucrist bayaaloj bazoobaman xtiidx Dios, abiꞌ tijbzi por laaman ma zajc yayaꞌp ree perdon. \v 11 Bén ma naya ree delant loj Dios, por Jesucrist naya reeman. Abiꞌ tant Jesucrist tant ree bén ma naya por laaman, tijbzi Dios na̱j xdad reeman. Zeel ad ratut Jesucrist rëbaman loj reeman: Da bichan. \v 12 Ziꞌc ca tib lajt loj xtiidx Dios lod rëb: \q1 Gün diidx loj ree da bichan xcwentil, \q1 abiꞌ chi yadxaag lasaꞌ reeman golan \q1 cant ree ni guzaꞌt lüj zagdxe. \p \v 13 Rëb tëëman: \q1 Tijbzi Dios yuꞌguican gagnë naj; \p abiꞌ rëbaman: \q1 Laa naj guie con ree da xiꞌnan xin bazaladx Dios naj. \p \v 14 Abiꞌ ziꞌc bénguidxliuj tibloj najman rejn con bëël, ziangajc gojc Jesucrist chi biꞌtaman loj guidxliuj persi gojc güjtaman, abiꞌ por xguialgüjtaman beenman gan loj guialrniabee ni gop xindxab loj guialgüjt. \v 15 Zian beenman persi babëëman bejn ree loj guialnadxeb xieen guialgüjt, bén ni guidib tiamp ni naban reeman rdxeb reeman guialgüjt ziꞌc rdxeb bejn xpatronman. \v 16 Din laaman ad biꞌttaman loj guidxliuj par gagnëman anjl ree, biꞌtaman par gagnëman bén na̱j ree xdiaa Abraham. \v 17 Zeel gojcaman ziꞌcgajczi bénguidxliuj, persi bidxin dxej gojcaman tijb bixhioz zojbloj delant loj Dios, bixhioz ni raya bejn, bén rüjn tëë cumplid xtiidx Dios persi gojc gudijxaman por xtol ree bejn. \v 18 Abiꞌ guial laagajcaman guzagdiaj been tëë xindxab guial ad zuzoobtaman xtiidx Dios, zeel laaman zajc gagnë ree bén ni cayüjn xindxab naguiejn güün reeman dol. \c 3 \s1 Jesús na̱j mazri bén zojbloj guial loj Moisejs \p \v 1 Zeel compniar, lëjt guial ma najdi xbejn Dios, lëjt guial ma bacaabeeman lëjt par gaquidi xiꞌnman, gol badxeꞌguijc Jesucrist guial laaman na̱j bixhioz zojbloj, bén raliduladx ree, bén guxhaal Dios loj guidxliuj. \v 2 Din Jesucrist bazoobaman xtiidx Dios bén bacaabee laaman ziꞌc bazoob Moisejs xtiidx Dios delant loj ree bén Israel. \v 3 Per mazri rayal Jesucrist respejt guial loj Moisejs guial mazri zojblojman, ziꞌc tijb bén ni rüjn yu mazri ruzaꞌt reeman laaman zagdxe guial loj yu guin. \v 4 Gra yu yuꞌczi tijb bén rüjn laan, per Dios laaman been gra ni yuꞌ. \v 5 Abiꞌ Moisejs bazoobaman xtiidx Dios, beenman sirv lojman chi badëëdaman xtiidxaman loj ree bén Israel persi bagojnman laa reeman ni rëb Dios. \v 6 Per Jesucrist guial najman Xiꞌn Dios, laaman rniabee loj gra ree xbejn Dios. Abiꞌ dunuj ree nayajc ree xbejn Dios bal yasnuu yadxuꞌdxiꞌch ree loj ni raliduladx ree laaman sin guial yalenyaꞌ ree abiꞌ yalëëz ree xt dxej bigra. \s1 Gol guzujdxiꞌch loj xnejz Dios \p \v 7 Zeel, ziꞌc rëb xSprijt Dios: \q1 Bal rucaagdiajguidi xtiidx Dios yan dxej, \q1 \v 8 ad cwexuudi ziꞌc been ree bén ad bacaagdiajgt xtiidxaman \q1 chi been reeman laaman prueb chi guzu reeman loj yujbidx. \q1 \v 9 Abiꞌ yagaj na̱j lod ad bacaagdiajgt ree xbéngulalidi xtiidx Dios \q1 majsi baguiaa reeman milagr ni beenman delant loj reeman \q1 loj tiuu ijz niz loj yujbidx. \q1 \v 10 Zeel bidxeꞌch Dios bén guin ree, abiꞌ rëbaman: \q1 “Xgab ren rüjn reeman, niꞌquid rüjnt reeman naguiejn \q1 din gagbee reeman xhienaag rënan güün reeman.” \q1 \v 11 Zianan zeel bidxeꞌch Dios abiꞌ rëbaman \q1 guial ad yuꞌt dxej gap reeman xguialraziiladx Dios. \p \v 12 Zeel gol gojp cudad compniar raliduladx ree Jesucrist, chitëë chuꞌ tijbidi guial por xixgab malidi ni rudxoon chililadxidi, guibiꞌcadi loj xnejz Dios bén naban. \v 13 Mejorli guixie guixie gol guneenë gol badxeꞌ tëë luxdoo ree lasaꞌdi naga yuꞌ tiamp, chitëë ad zuzoobtridi xtiidx Dios guial ma been dol lëjt gan. \v 14 Din bal ma nayajc ree xbejn Cristo, zianczi rayal yadxuꞌdxiꞌch ree loj ni raliduladx ree laaman ziꞌc baliduladx ree laaman diizd guiaꞌxchej. \p \v 15 Abiꞌ ziꞌc ma rnin lojdi, loj xtiidx Dios rëb: \q1 Bal rucaagdiajguidi xtiidx Dios yan, \q1 ad bal gaquidi nad ziꞌc goc ree bén ad bazoobt xtiidx Dios gocli. \p \v 16 Abiꞌ, ¿chuza ree nin ad bazoobt xtiidx Dios majsi biguiejn reeman ni guneeman? ¿Nid bén Israel ni babëë gajc ree Moisejs Egipton ya? \v 17 Abiꞌ, ¿nid laagajc reeman bidxeꞌch Dios loj tiuu ijz ya por dol ni been reeman abiꞌ zien reeman güjt loj yujbidx? \v 18 Abiꞌ, ¿nid bén guin gajc reen rëb Dios loj ya guial ma beenchaawaman xgab guial ad zut reeman lod gap reeman xguialraziiladxaman, guial ad bazoobt reeman xtiidxaman? \v 19 Zian rayagbee ree guial ad gojpt reeman guialraziiladx guin guial ad bililadxt reeman ni rëb Dios loj reeman. \c 4 \p \v 1 Zeel yan guial sta rayaꞌp ree promejs ni been Dios guial yayaꞌp ree xguialraziiladxaman, rayal yayaꞌp ree cudad chitëë awa rayaꞌp ree promejs guin yayaꞌn tijb dunuj ree guial ad zayaꞌpt ree guialraziiladx guin. \v 2 Din dunuj ree ma bacaagdiajg ree xtiidxzaꞌc Jesucrist ziꞌcgajc laa reeman, per laa reeman achet sirv been guial bacaagdiajg reeman diidx guin ree, guial ad bililadxt reeman laan. \v 3 Per dunuj ree guial ma baliduladx ree xtiidx Dios, ma rayaꞌp ree guialraziiladx guin, saꞌn por ree bén ad bililadxt rëb Dios: \q1 Guial bacheꞌch reeman naj zeel ma benan xgab \q1 guial ad zajpt reeman da guialraziiladxan. \m Diizd chi guleꞌcchaaw Dios guidxliuj baloox xchiinman, \v 4 ziꞌc rëb loj xtiidxaman por dxej ni raziiladx bejn: \q1 Chi gulox been Dios gra xchiinman \q1 dxel ni goc gajdx dxej baziiladxaman. \m \v 5 Per par ree bén ad bazoobt xtiidxaman rëbaman: \q1 Ad yuꞌt dxej gap reeman da guialraziiladxan. \m \v 6 Bén biguiejn ree xtiidx Dios yaloj, ad gojpt reeman guialraziiladx guin guial ad bazoobt reeman xtiidxaman, per sta yuꞌ ree bén ryaadx gap guialraziiladx guin. \v 7 Zeel chi gudëd zien ijz, Dios gulëëca zatijb dxej ni na̱j yandxej. Abiꞌ ziꞌc ma rnin guial rëb rey Davi tib lajt loj xtiidx Dios: \q1 Bal riguiejndi xtiidx Dios yandxej, \q1 gol bazoob xtiidxaman. \p \v 8 Din bal por Josué niajp ree bén Israel guialraziiladx, ad nuzaꞌtt Dios zatijb dxej. \v 9 Zeel xt yandxej yuꞌ guialraziiladx guin par ree xbejn Dios. \v 10 Din bén rajp xguialraziiladx Dios, raziiladxaman xieen gra xchiinman ziꞌc baziiladx Dios chi gulox been xchiinman. \v 11 Zeel rayal yaguieen ree naguiejn yayaꞌp ree guialraziiladx guin, chitëë chu güün ziꞌc been ree bén ad bazoobt xtiidx Dios. \p \v 12 Din xtiidx Dios nabanan rajp tëën guialrniabee. Mazri rëëzan guial loj tijb espad ni nadoxh grop lad, rëëzan lën luxdoo bejn në lën xsprijtaman. Xt lën dxijt në lën yob rëëzan, abiꞌ por laan ragbee bejn bal ni mal o ni zagdxe na̱j ni rënman güünman. \v 13 Achetczi ni been Dios zajc guiguieꞌch lojman, din gradooczan ruguiaaman, abiꞌ lojman na̱j yadëëd ree cwent. \s1 Jesús na̱j bixhioz mazri zojbloj \p \v 14 Zeel guial ma rayaꞌp ree bixhioz ni mazri zojbloj, abiꞌ laaman na̱j Jesucrist Xiꞌn Dios, bén ma zojb xanyabaa, rayal yasnuu yadxuꞌdxiꞌch ree loj ni raliladx ree laaman. \v 15 Din Jesucrist bén na̱j dux bixhioz zojbloj ree laaman zajc gagnë dunuj ree chitëë güün dol dunuj ree gan. Din në laaman guzajc graloj ziꞌcgajc cayzaꞌc ree, per laaman ad yuꞌt dxej beenman dol. \v 16 Zeel con confianz ma zajc yabiig ree loj Dios yarejdx yanaab reeman, bén rën dunuj ree par yayaman dunuj ree. Abiꞌ guial rënman dunuj ree, laaman gagnë dunuj ree loj hor ni yayën ree chu güün dunuj ree yudar. \c 5 \p \v 1 Gra bén rajc bixhioz mazri zojbloj, Dios gulej laaman loj ree bejn persi rbejdx rniabaman Dios por ree bejn. Abiꞌ lojman rudëë bejn gon par Dios në ree be ni guiët por ree xtol ree bejn. \v 2 Abiꞌ guial bénguidxliuj gajc na̱j bixhioz guin, zeel ragbeeman xhienaag rzajc bejn. Zeel rileꞌ rajpaman pacens bén ni ad ragbeet xhienin rüjn, në ree bén ad zinalt xnejz Dios. \v 3 Abiꞌ guial yuꞌ chi rüjn bixhioz guin dol zeel nëman rugüjt tijb be ziꞌc gon par Dios por xtolaman, ziꞌcgajc rüjnman por ree bejn. \p \v 4 Abiꞌ achut zajc guiëb guial gacaman bixhioz zojbloj, Dios na̱j bén rbe laaman ziꞌc guleman Aarón. \v 5 Ziangajc gojc con Jesucrist, ad laataman rëb guial gacaman bixhioz zojbloj par dunuj ree, Dios bacaabee laaman, chi rëbaman: \q1 Lüj na̱j da Xiꞌnan, abiꞌ diizd yan \q1 gulün guial lüj na̱j da Xiꞌnan. \p \v 6 Ziangajc rëb zatib lajt loj xtiidx Dios por Jesucrist: \q1 Lüj na̱j bixhioz par tiblayaa ziꞌc goc Melquisedec bixhioz. \p \v 7 Chi guban Jesucrist loj guidxliuj guie dád biinman gurejdx gunabaman Dios bén zajc yabëë laaman loj guialgüjt ni gudëdaman. Dxel bidxgaꞌ Dios Jesús badëëman laaman valor guial bazoobaman gra xtiidxaman. \v 8 Majsi Xiꞌn Dios najman, per basiidaman bazoobaman diidx majsi guzagdiajman. \v 9 Abiꞌ guial guidiblagaa beenman gra ni rën Dios güünman, zeel por laaman tiblayaa ma yuꞌ perdon par gra ree bén guzoob xtiidxaman. \v 10 Abiꞌ Dios na̱j bén gule laaman par gacaman bixhioz zojbloj ziꞌc goc Melquisedec bixhioz. \s1 Rayal yasnuu yaguieenbee ree xtiidx Dios \p \v 11 Dád zien ni yuꞌ ganin lëjt por ree ni guin, per nawëëg najn par ganinan ziꞌc rënan guial dád nen rigniaꞌdi. \v 12 Ma gojc xchej daꞌt nünbeedi xtiidx Dios, yan bal zajcan, lëjt ma rayal gulüü ben ren ree, per lëjt sta ryaadx chuꞌ bén gulüü lëjt xtiidx Dios stijb ni basiididi guiaꞌxchej. Lëjt na̱j ziꞌc tijb xindoo ni rëꞌ ganax lejch luar gawix graloj. \v 13 Abiꞌ gra ree bén na̱j ziꞌc xindoo ad wayajct gaw graloj, ad zileꞌt gagbee reeman conin na̱j xnejz. \v 14 Per ree bén ni cusnuu cayigniaꞌ xtiidx Dios, laa reeman na̱j ziꞌc bén ma raw graloj guial ma rigniaꞌ reeman conin na̱j zagdxe con tëënin na̱j ni mal. \c 6 \p \v 1 Zeel rayal yaguieen ree naguiejn mazri yayigniaꞌ ree xtiidx Jesucrist, luar yayeꞌc ree yasiid ree xtiidxaman ni ma basiid ree guiaꞌxchej. Zagdxeli na̱j zian luar yasiid ree naabzi xhienaag yasaꞌn ree ni mal ni baguieen ree yaloj, o xhienaag yaliduladx ree Dios, \v 2 o xhienaag tiobnijs bejn, o xhienaag yadxiib du yaa ree guijc bejn, o xhienaag yasban Dios bengüt ree, o xhienaag güün Dios xguialguxtisaman chi guidxin dxej yadëëd ree cwent lojman, \v 3 zagdxeli na̱j guial yasnuu ree yasiid ree xtiidxaman. Abiꞌ Dios gagnë dunuj ree din chileꞌ yaguieen ree zian. \p \v 4 Din bén ma ragbee ree xcwent Dios, bén ma nünbee ree xcwent ree ni yuꞌ xanyabaa, bén ma gubajn ree con xSprijt Dios, \v 5 abiꞌ bayuladx reeman xtiidxzaꞌc Dios, ma ragbee tëë reeman xhienaag nabee Dios, \v 6 dxel rusaꞌn reeman guial chinal reeman xtiidxzaꞌc Jesucrist, par laa reeman dád nawëëg na̱j chuꞌ reeman loj xnejz Dios, din ziꞌc rulüü cucaa reeman Jesucrist Xiꞌn Dios loj crüjz zatijb din guzeꞌ ree bejn laaman. \v 7 Bénguidxliuj ree na̱j reeman ziꞌc tibliaꞌ guidxliuj ni rëꞌ guibidx guia ni ryajb, abiꞌ bal rajc daꞌt guiniaa guin par bén rüjn dxiin lojn dxel rüjnleꞌ Dios laan. \v 8 Per bal ganax guiëjch në ree guiꞌxh mal rliejn lojn, dxel ad rüjntan sirv, abiꞌ mazri zëëd gajxh casti par guidxliuj guin abiꞌ casti guin na̱j guial cheꞌcan. \s1 Ni nuzujdxiꞌch dunuj ree loj xnejz Dios \p \v 9 Ad caynatan zian por lëjt, din dunujn rayagbee guial zagdxen cayüjndi, guial zinalquidi ni rayal güündi din laadi loj xcasti Dios. \v 10 Abiꞌ laaman rüjn xguialguxtisaman ziꞌc rayal, abiꞌ ad zayanladxtaman ni zagdxe ni beendi në guial ma balüüdi guial rëndi laaman, abiꞌ beendi yudar cusnuu tëë cayüjndi yudar dux compniar ree bén raliduladx ree Jesucrist. \v 11 Per dunujn rayënan guial gusnuu güündi zian xt dxej chigra, sin guial yalenyaꞌdi din yayalidi ni cabëzidi tiaꞌdi. \v 12 Ad gaquidi bén ploj, gol been ziꞌc been ree bén bililadx Dios sin guialralenyaꞌ tiaꞌ reeman ni rëb Dios tiaꞌ reeman. \p \v 13 Chi been Dios promejs loj Abraham, bazaꞌt laagajcaman din achut bén mazri lasajc guial lojman, \v 14 abiꞌ rëbaman loj Abraham: “Naj diidxli günleꞌ lüj abiꞌ dád zien ree xdiaal chuꞌ.” \v 15 Abiꞌ Abraham guyuman pacens ad balenyaꞌtaman persi cwaꞌman ni rëb Dios gudëëman lojman. \v 16 Chi rüjn bejn jurar, rüjnman jurar por stijb bén mazri lasajc guial lojman din guiguien guial diidxliqui güünman ni rëbaman. \v 17 Ziangajc yan, guial rën Dios gulüüman loj ree bén ni tiaꞌ ni rëbaman guial ad yuꞌt dxej guchaa xixgabaman por promejs ni beenman, zeel beenman jurar. \v 18 Tioꞌp ni ad zazeꞌnt been Dios, beenman promejs been tëëman jurar abiꞌ rayagbee ree guial ad rnieetaman diidx rusquiee. Zianan zeel nadxuꞌ ree valor zubiig ree loj Dios din güünman dunuj ree yudar guial ma rayaꞌp ree confianz guial gac ziꞌc ma rëbaman. \v 19 Abiꞌ guial rayagbee ree guial gac ziꞌc ma rëb Dios, zeel nadxuꞌdxiꞌch ree loj xtiidxaman ziꞌc nuzujdxiꞌch tijb ganch guiib tijb barcw. Abiꞌ guial nadxuꞌdxiꞌch ree diizd xanyabaa zëëdan, \v 20 lod ma guyu Jesús par guixhialaman nejz par dunuj ree, bén ma na̱j bixhioz zojbloj tiblayaa ziꞌc goc Melquisedec. \c 7 \s1 Jesús na̱j bixhioz ziꞌcgajc gojc Melquisedec \p \v 1 Melquisedec gojc rey Salem gojc tëëman xbixhioz Dios bén yuꞌ xanyabaa. Chi baza Abraham loj wadijl lod beenman gan rey gudilnë ree laaman, dxel bigchaagloj Melquisedec laaman, abiꞌ beenleꞌman Abraham. \v 2 Dxel loj gra ree ni been Abraham gan, beenman laan chii lalaꞌ abiꞌ badëëman tijban loj Melquisedec. Melquisedec rën guiëban “rey ni rüjn xguialguxtis ziꞌc rayal”, Abiꞌ guial gojcaman xrey Salem rën guiëban “rey rabeꞌcdxe luxdoo ree bejn”, din Salem rën guiëb “ni rabeꞌcdxe luxdoo ree bejn”. \v 3 Melquisedec guin achut ragbee chu na̱j xDadaman, o xniaaman o chu ree nin na̱j xdiaaman. Achut ragbee goc gojlaman goc tëë güjtaman. Laaman goc bixhioz ziꞌcgajc Jesús Xiꞌn Dios bén ma na̱j bixhioz par tiblayaa. \p \v 4 Gol been xgab xi bén lasajc gojc Melquisedec nadxel. Zeel xt dux béngulal ree Abraham badëë tib part loj chii ni beenman gan loj ree rey ni gudilnëman. \v 5 Loj ley rëb guial ree bixhioz Israel ni zëëd loj xdiaa Leví rajp reeman derejch tiaꞌ reeman tib part loj chii ni rajp ree bén Israel, majsi tijbzi loj xdiaa Abraham zëëd gra reeman. \v 6 Melquisedec majsi ad zëëdtaman loj xdiaa Leví, per cwaꞌman tib part loj chii ni been Abraham gan. Dxel beenleꞌman Abraham bén cwaꞌ xpromejs Dios. \v 7 Abiꞌ dunuj ree rayagbee guial bén rüjnleꞌ stijb bejn, mazri lasajcaman guial loj bén rüjnleꞌman. \v 8 Per gra ree bixhioz ni rtiaꞌ tib part loj chii laꞌ ni rajp ree bejn, rëjt gajc reeman ziꞌcgajc dunuj ree. Saꞌn Melquisedec bén cwaꞌ tib liaꞌ ni been Abraham gan, loj xtiidx Dios ruzaꞌt laaman ziꞌc rulüü sta nabanman. \v 9 Yan ziꞌc rulüü yaguieꞌch ree guial Leví con ree bixhioz ni zëëd loj xdiaaman bén ni rtiaꞌ ree tib part loj chii ni rajp ree bejn në reeman badëë tib part guin loj Melquisedec loj hor ni bigchaagloj Melquisedec dux béngulal ree Abraham. \v 10 Din chi bigchaagloj Melquisedec dux béngulal ree Abraham, ad wayut Leví, per loj xdiaa Abraham zëëd Leví. \p \v 11 Bal por ree bixhioz Levitas nileꞌ niajc bejn naya delant loj Dios por ley ni guyu par ree bén Israel, dxel ad rüjntri naguiejn niꞌt stijb bixhioz bén na̱j ziꞌc Melquisedec ad ziꞌct Aarón. \v 12 Din chi bidxaa bixhioz nëgajc ley bidxaa, \v 13 din dux Dad ree Jesucrist laaman na̱j bixhioz guin. Per ad lojt xdiaa ree bixhioz zëëdaman, loj diaa ren zëëdaman abiꞌ niꞌqui tijb ree xdiaaman ad gojct bixhioz. \v 14 Dunuj ree rayagbee guial loj xdiaa Judá zëëd dux Dad ree Jesucrist abiꞌ Moisejs ad bazaꞌttaman diaa guin chi rëbaman chu reenin gac bixhioz. \p \v 15 Per laa rguien gajc guial Jesucrist na̱j bixhioz ziꞌcgajc Melquisedec, \v 16 guial ad lojt xdiaa Leví zëëdaman ziꞌc rëb loj ley par gac bejn bixhioz, najman bixhioz guial rajpaman guialrniabee guibanman tiblayaa. \v 17 Din ze rëb loj xtiidx Dios por laaman: \q1 Lüj na̱j bixhioz par tiblayaa, \q1 lasaꞌ bixhioz ni goc Melquisedec. \m \v 18 Zianan zeel gojc ley guin tiblad guial ad beentan sirv guial nüjn bejn ziꞌc rniabee ley guin. \v 19 Ad bileꞌt nüjn ley guin gan nibajn bejn zagdxe delant loj Dios. Per luar ley guin zagdxe na̱j guialrliladx ni rayaꞌp ree din por guialrliladx guin ma rayaꞌp ree nejz par yadxin ree loj Dios. \v 20-21 Gulal chi ru bejn rajcaman bixhioz, achet promejs been Dios, per chi bacaabee Dios Jesús gacaman bixhioz, Dios been promejs ziꞌc ca tiblajt loj xtiidxaman lod rëb: \q1 Dux Dad ree Dios ma been promejs abiꞌ ad zuchaat xixgabaman: \q1 “Lüj na̱j bixhioz par tiblayaa, lasaꞌ bixhioz ni goc Melquisedec.” \p \v 22 Zeel zian zagdxe na̱j nejz cüb ni guxhal Jesús par yadxin ree loj Dios. \v 23 Gulal zien gojc ree bixhioz per guial rdxin dxej rëjt reeman ad bileꞌt niajc reeman bixhioz par tiblayaa. \v 24 Per Jesús ad yuꞌt dxej guiëtaman ad yuꞌ tëët dxej lox guial najman bixhioz. \v 25 Zianan zeel rileꞌ rabëëman bejn ree loj xcasti Dios, bén rën ree gap nejz par guidxin reeman loj Dios por laaman, din laaman rajpaman guialnaban par tiblayaa par cwedx guiniabaman Dios por laa reeman. \v 26 Zeel laaman na̱j bixhioz zojbloj bén rayaadx ree gagnë dunuj ree. Din laaman na̱j bén naya nali, achet ni mal rüjnman, nayaman loj Dios, garen najman guial loj béndol, abiꞌ zojbaman xanyabaa cwëꞌ Dios. \v 27 Laaman ad ryadxt güünman ziꞌc rüjn ree bixhioz zojbloj guial guixie guixie rugüjt reeman be guiꞌxh ziꞌc gon par Dios. Yaloj por xtol gajc reeman dxel por xtol ree ben ren. Per Jesús con tib volt güjtaman por dux tol ree, ad ryaadxtri guiëtaman stijb. \v 28 Por ley bileꞌ gojc ree bejn bixhioz zojbloj majsi ad nayaalojt naya reeman niz loj Dios. Per despuejs rëb Dios guial diidxliczi xiꞌnman gac bixhioz zojbloj, laaman nayaaloj nayaman niz loj Dios zianczi. \c 8 \s1 Jesús na̱j dux bixhioz zojbloj ree \p \v 1 Loj gra diidx ni caydü ree ni mazri lasajc na̱j guial Jesucrist na̱j dux bixhioz zojbloj ree, bén ni ma zojb xanyabaa xladbee Dios bén rniabee. \v 2 Ni ma rüjnman sirv guialbixhioz, lën yadoo ni bazoob Dios, ad bénguidxliujt. \v 3 Gra ree bixhioz zojbloj loj guidxliuj guie xchiin reeman na̱j guial rinë reeman gon rugüjt tëë reeman be ree ziꞌc gon par Dios. Ziangajc Jesucrist bén na̱j dux bixhioz zojbloj ree yuꞌ ni badëëman loj Dios. \v 4 Abiꞌ bal sta zaꞌ Jesucrist loj guidxliuj guie ad niajctaman bixhioz, guial ma yuꞌ ree bixhioz ni rinë ree gon loj Dios ziꞌc rniabee ley ni basaꞌnnë Dios Moisejs. \v 5 Per gra ni rüjn ree bixhioz loj guidxliuj guie, najzi reen ziꞌc tijb bala, ziꞌc tijb sen xhienaag na̱j ree ni yuꞌ xanyabaa. Dunuj ree rayagbee guial najzi reen ziꞌc tijb sen din chi ma cadxin gajxh güün Moisejs yadoo, dxel rëb Dios lojman: “Baguiaa zagdxe din güünl ziꞌcgajczi balün lüj ruguiaꞌ Sinaí.” \v 6 Per mazri zagdxe na̱j ni rüjn Jesucrist, bén bayal na̱j dux bixhioz zojbloj ree, din mazri zagdxe na̱j nejz cüb ni guxhalaman din chileꞌ yadxin ree loj Dios. Abiꞌ por nejz cüb guin mazri zagdxe na̱j ree xpromejs Dios par bejn. \p \v 7 Bal por ley nileꞌ nibajn bejn zagdxe delant loj Dios, dxel ad rüjnt naguiejn niu nejz cüb. \v 8 Per baguiaa Dios guial ad cayüjnt ree bejn ziꞌc rayal zeel rëbaman: \q1 Naj rni guial guidxin dxej gaxhalan nejz cüb \q1 par ree bén Israel në ree bén Judá. \q1 \v 9 Per nejz cüb guin ad najtan ziꞌc ley ni basaꞌnan \q1 loj xbéngulalidi chi babën laa reeman Egipto. \q1 Abiꞌ guial ad bazoobt reeman da diidxan \q1 zeel gulëladxan laa reeman, zian rëb Dios. \m \v 10 Rëb tëëman: \q1 Zian ma bayaꞌn diidx gac con ree bejn chi guidxin dxej \q1 guijc reeman yasaꞌnan da leyan \q1 abiꞌ lën luxdoo reeman gucanan. \q1 Dxel naj gac xDios reeman, abiꞌ laa reeman gac da bejnan. \q1 \v 11 Dxejzii ree ad rüjntri naguiejn gusiid ree bejn lasaꞌ reeman. \q1 Niꞌqui bijch reeman par güünbee reeman naj, \q1 din gra reeman güünbee naj, \q1 diizd xindobëz xt bengol. \q1 \v 12 Abiꞌ naj gün perdon gra ree ni mal ni ma been reeman, \q1 abiꞌ ad yuꞌt dxej gusaaladxan xtol reeman. \p \v 13 Chi rëb Dios guial guixal nejz cüb guin rën guiëban guial achetri sirv rüjn nejz gulal guin ni gop ree bejn par guidxin reeman lojman, abiꞌ ni ad rüjntri sirv nayob nitan. \c 9 \s1 Yadoo ni yuꞌ loj guidxliuj në yadoo ni yuꞌ xanyabaa \p \v 1 Dunuj ree rayagbee guial chi binal bejn ley ni cayguieꞌch ree na̱j nejz gulal, loj ley guin zëëd xhienaag guiën bejn Dios, xhie tëë naag rayal güün reeman tijb yadoo loj guidxliuj guie. \v 2 Lën yadoo guin guzëëb tijb lajd persi gojcan tioꞌp lën. Tijb lënan ni na̱j niz roꞌ port, lod brii laj lod nada abiꞌ lën guin guzojb ni ru gandel në tijb mex ni gudxib ree guiadxtil ma gogleꞌ. \v 3 Dxel stijb lën guin xijch lajd guin brii laj lod mazczi nada. \v 4 Lën guin guyu tijb altar ni or lod rguꞌ reeman goxyal në tijb caj ni brii laj xcaj xpromejs ree Dios. Abiꞌ caj guin nadüüban or ziꞌc lënan ziꞌc xijchan. Lën caj guin yuꞌchaaw guiaj ni ca ree guidxii xmandamient Dios në xvar Aarón ni bagaꞌ con stijb re or ni guyuchaaw mana. \v 5 Dxel guijc caj guin guzojb tioꞌp xfigur ree anjl bén la ree querubines abiꞌ con xhiil reeman rusiaaw reeman guijc lod ruroob bixhioz zojbloj xrejn ree be por xtol ree bejn. Per por yan ad rüjnt naguiejn guzatan mazri ree ni guin lojdi. \p \v 6 Chi gulox been reeman gra ziꞌc rayal gac lën tijb yadoo loj guidxliuj guie, dxel guixie guixie guyu ree bixhioz lën yadoo guin per naabzi lod brii laj lod nada, lod rguieen reeman ni rayal güün reeman par Dios. \v 7 Per stijb lën guin lod la mazcsi nada, tijbzi bixhioz zojbloj ru ni tib volt lën tib ijz. Abiꞌ ad zajct chuꞌman bal id zinëman xrejn ree be din güün Dios perdon xtolaman në xtol ree bejn. \v 8 Por ree ni guin rulüü xSprijt Dios dunuj ree guial laꞌtgaj rüjn sirv lod brii laj lod nada ad yuꞌt mod chuꞌ bejn lod la mazcsi nada. \v 9 Gra ree ni guin najzi reen tijb ejempl par dunuj ree yan, din gon në ree be ni binë ree bejn par Dios, ad beent reen sirv par nayaaloj ninialadx reeman guial ma naya reeman loj Dios. \v 10 Gra ree costumbr ni gop reeman ziꞌc ree con ni gudaw reeman, në ree ni guꞌ reeman në gra ree ni rayal güün reeman din naladx reeman guial ma na̱j reeman naya, laan na̱j ni gunabee ley güün ree bejn xt dxej ni bachaa Dios gra. \p \v 11 Din yan ma biꞌt Jesucrist, bén na̱j bixhioz zojbloj par dunuj ree, abiꞌ por laaman ma rayaꞌp ree yayaꞌp tëë ree ni ma rëb Dios yayaꞌp ree. Abiꞌ mazri zagdxe na̱j lën yadoo lod ma guyuman mazri lasajc yadoo guin guial ad zojbtan loj guidxliuj guie ad gojc tëëtan por ree bénguidxliuj guie. \v 12 Jesucrist ma guyuman lën yadoo lod nada daꞌt, per ad con xrejnt ree goꞌn dobëz o xrejn ree dxib, guyuman con quijb xrejnman. Laaman con tib volt guyuman, ad rüjnt naguiejn güünman zian stijb abiꞌ por laaman rayaꞌp ree perdon par tiblayaa. \v 13 Tiamp gulal xrejn ree dxib o xrejn ree goꞌn o cobdëj ni weꞌc ree vagdobëz ruroob bixhioz guijc ree bejn persi naladx reeman ma naya reeman. Yan bal zian naladx reeman guial rayaꞌn reeman naya, \v 14 diidxgui con xrejn Jesucrist nid zanaduladx ree ya guial ma naya ree niz loj Dios xcwent dux tol ree, din chileꞌ yaguieen ree ni rën Dios bén naban. Din por xguialrniabee xSprijt Dios, Jesucrist bén ad beentczi dol, badëë laagajcaman ziꞌc tijb gon par Dios. \p \v 15 Zeel por Jesucrist ma rayaꞌp ree tijb nejz cüb par yadxin ree loj Dios. Din por xguialgüjt Jesucrist ma yuꞌ perdon par dux tol ree në xtol ree bén ni binal ley, gra ree bén na̱j xbejn Dios zian yacaꞌ ree ni rëb Dios yayaꞌp ree par tiblayaa. \v 16 Din ziꞌcgajc tijb bén rlies tijb guiꞌch guial chu yayaꞌnnë ree ni rajpaman, ad züjnt guiꞌch guin dxiin xt chi ma güjtaman. \v 17 Laꞌtgaj naban bén guin achet sirv rüjn guiꞌch guin, rüjnan sirv xt chi ma güjtaman. \v 18 Zeel diizd tiamp gulal par guzuloj been sirv ley ni basaꞌn Dios loj Moisejs, bagüjt reeman tioꞌp choon ree be guiꞌxh persi gulëë reeb rejn. \v 19 Din chi gulox bagojn Moisejs gra ree bejn gra ni zëëd loj xley Dios dxel cwaꞌman guidxlad xiil ni nayëꞌ culor xnia bacaaman laan guijc tib xidx yag ni la hisopo, dxel badxeꞌman laan loj nijs ni noꞌch xrejn ree goꞌn dobëz con xrejn ree dxib dxel bacojpaman laan loj libr ley në guijc ree bejn \v 20 rëbgajman: “Rejn guie na̱j tijb sen guial ma banee Dios xleyaman lojdi par güündi laan cumplid.” \v 21 Bacojp tëëman rejn guin lën yadoo në guijc gra ree ni rüjnnë ree bixhioz dxiin lën yadoo. \v 22 Ley guin gra gunabeen gagleꞌ con rejn din guiguien guial ma naya reen delant loj Dios, din sin rejn achet perdon par dol yuꞌ. \s1 Xrejn Jesucrist rquied dol \p \v 23 Zeel par guiguien guial ma naya ree ni beennë ree bixhioz dxiin lën yadoo guin, gojc naguiejn bagüjt reeman be ree persi beenleꞌ reeman ni guin ree. Per ni guin ree najzi reen ziꞌc tijb xsen ni yuꞌ ree xanyabaa, din par ree ni yuꞌ xanyabaa ryaadx rejn mazri lasajc guial loj xrejn ree be. \v 24 Abiꞌ Jesucrist ad lënt yadoo ni been bénguidxliujn guyuman, yadoo ni najzi tijb sen guial xhienaag na̱j xanyabaa, ma guyuman xanyabaa lod caneeman por dunuj ree loj Dios. \v 25 Jesucrist ad biaadxt niëjtaman zien volt por dol ree, ad beentaman ziꞌc been ree bixhioz zojbloj guial gazobijz binë reeman xrejn ree be lën yadoo lod brii laj lod nada daꞌt. \v 26 Din bal id zian, zien volt niëjtaman diizd chi gocchaaw guidxliuj. Per chi bidxin dxej biꞌtaman, con tib voltzi badëë laagajcaman par guiëtaman din chiquied dux tol ree. \v 27 Ziꞌcgajc gra bejn tib voltzi rëjt reeman, dxel zëëd ni yadëëd reeman cwent loj Dios. \v 28 Ziangajc Jesucrist tib voltzi badëë laagajcaman par guiëtaman din quixaman por xtol ree bejn. Abiꞌ chi guiꞌtaman stijb ad ziꞌttaman por dol, guiꞌtaman din chignëman bén cabëz ree laaman. \c 10 \s1 Ad leyt riquied dol \p \v 1 Ley ni basaꞌnnë Dios Moisejs najzan tijb sen xcwent ree ni gac, per ad por ziant gojc ni rayal gac. Din majsi gazobijz güjt ree be par Dios ziꞌc gunabee ley güün bejn, per ad guyut dxej ni naladx reeman guial ma bayaaloj naya reeman loj Dios. \v 2 Din bal ninialadx reeman guial ma naya reeman con tib volt ni bagüjt reeman be ree par Dios, dxel ad ryaadxtri nüjn reeman zian guial ma ragbee reeman achetri xtol reeman. \v 3 Per ad gunaladxt reeman zian, gazobijz rusaaladx xtol reeman chi rugüjt reeman be ree par Dios, \v 4 din xrejn ree goꞌn në xrejn ree dxib ad zajct chiquiedan xtol ree bejn. \q1 \v 5 Zeel chi biꞌt Jesucrist loj guidxliuj, rëbaman loj Dios: \q1 Ad rëntil xrejn ree be \q1 niꞌqui los demazri ree ni ridnë bejn par lüj, \q1 zeel baneel naj cuerp ni raꞌpan loj guidxliuj guie. \q1 \v 6 Ad rëntril guial ruzeꞌc reeman be ree par lüj \q1 niꞌqui xrejn ree be ni ridnë reeman por xtol reeman. \q1 \v 7 Zianan zeel rën: \q1 “Laa naj guie, Dad Dios, \q1 zialan par günan ziꞌc rënl, \q1 ziꞌc ca loj libr por naj.” \p \v 8 Jesucrist yaloj rëbaman guial ad rënt Dios xrejn ree be, niꞌqui los demazri ree ni rinë bejn par laaman, niꞌqui guial ruzeꞌc reeman be ree por xtol reeman ziꞌc rniabee ley güün reeman. \v 9 Chi gulox rëb Jesús zian, dxel rëb tëëman: “Laa naj guie, Dad Dios, zialan par günan ziꞌc rënl.” Zianan baloox Jesucrist guial rinal ree costumbr ni rëb loj ley abiꞌ guxhalaman tijb nejz cüb par yadxin ree loj Dios. \v 10 Yan ma nayajc ree naya delant loj Dios guial ma been Jesucrist ziꞌc rën Dios, badëëd laagajcaman güjtaman por xtol ree bejn, con tib volt par tiblayaa, ad ryaadxt güünman zian stijb. \p \v 11 Gra ree bixhioz Israel guixie guixie zaꞌ reeman cayüjn reeman gra ni rniabee ley güün reeman, abiꞌ guixie guixie rugüjt reeman be ree par Dios. Abiꞌ majsi zien volt rüjn reeman zian per ad rquiedt guialrugüjt be guin ree xtol ree bejn. \v 12 Per Jesucrist con tib volt badëëd laagajcaman güjtaman por xtol ree bejn, ad ryaadxt güünman zian stijb. Dxel gurejman xladbee Dios, \v 13 lod cabëzaman guidxin dxej nabeeman loj gra ree bén rdxeꞌch laaman. \v 14 Din laaman con tib volt badëë laagajcaman güjtaman por xtol ree bejn dxel tiblayaa ma naya ree bén rliladx laaman. \v 15 Abiꞌ dunuj ree rayagbee ree guial walin din por xSprijt Dios zëëd ree diidx ni ca loj xtiidx Dios guial rëb Dios: \q1 \v 16 Zianan ma bayaꞌn diidx gac \q1 con ree bejn chi guidxin dxej: \q1 Guijc reeman gusaꞌn da leyan \q1 abiꞌ lën luxdoo reeman gucanan \p \v 17 Abiꞌ rëb tëëman: \q1 Ad yuꞌt dxej gusaaladxan xtol reeman \q1 në graloj ree ni mal ni ma been reeman. \p \v 18 Abiꞌ ziꞌc ma yuꞌ perdon par dol, ad rüjntri naguiejn guiët ree be por dol. \s1 Rayal yubiig ree loj Dios \p \v 19 Zeel compniar raliduladx ree Jesucrist sin guialrdxeb ma zajc yadxin ree lod zojb Dios por xrejn Jesucrist, \v 20 din chi badëëd xcuerpaman persi güjtaman, guxhalaman tijb nejz cüb ni zidnë guialnaban par dunuj ree. \v 21 Yan ziꞌc ma rniabee Jesucrist dunuj ree, bén na̱j bixhioz zojbloj xanyabaa, \v 22 con guidib du luxdoo ree ma zajc yubiig ree loj Dios con tijb guialrliladx ni wali ree raliduladx ree laaman, con tijb quiarguiejn naya sin xgab mal, con tijb cuerp ni ma baya loj dol, ziꞌc chi qui badiibri dux cuerp ree con nijs naya. \v 23 Zeel rayal yadxuꞌdxiꞌch ree loj ni raliduladx ree Dios, din laaman züjn cumplid xtiidxaman ziꞌc ma rëbaman. \v 24 Rayal yaguieen ree xgab xhienaag yaluꞌ ree luxdoo ree dux compniar ree yayën tëë du lasaꞌ ree yaguieen tëë ree ni na̱j zagdxe. \v 25 Ad rayalt yaguieen ree ziꞌc rüjn ree bén ad rejtri ree lod radxaag lasaꞌ ree dux compniar ree par chigniaꞌ reeman mazri xtiidx Dios, rayal yaluꞌ ree luxdoo du lasaꞌ ree, abiꞌ mazri yan guial ma rayagbee ree guial ma zidyob dxej guiꞌt Jesucrist stijb. \p \v 26 Din bal ma rayagbee ree xtiidxli Jesucrist abiꞌ baguieen ree xgab yaguieen ree mazri dol, dxel ad yuꞌtri por chu zajc yayajc ree perdon. \v 27 Ni cabësi dunuj ree na̱j xguialguxtis doxh Dios, tijb bajl lod yayal ree bén ad ruzoobt xtiidxaman. \v 28 Chi bal id been tijb bejn ziꞌc rniabee ley ni basaꞌnnë Dios Moisejs, abiꞌ yuꞌ tioꞌp choon testiw guial ad beent bén guin ziꞌc rniabee ley guin, dxel ad yuꞌtri mod laaman loj guialgüjt ni rayalaman. \v 29 Yan gol been xgab, ¡xipxi mazri castiroꞌ yayal bén rnieeguijdx xSprijt Dios bén ragnë dunuj ree! Bén ni naladx guial achet lasajc Xiꞌn Dios, abiꞌ rüjnman desprejs xrejnman, rejn ni rulüü guial gac ziꞌc rëb Dios, rejn ni rusia xtol bejn. \v 30 Dunuj ree rayagbee guial rëb Dios: “Naj rayal gün guialguxtis, naj gudë ni rayal bejn.” Rëb tëëman: “Dios na̱j bén ni yacaꞌ cwent por ni cayüjn bejn.” \v 31 ¡Abiꞌ nadxeb yayal bejn xcasti Dios bén naban! \p \v 32 Per lëjt gol basaaladx xhienaag guzajquidi chi qui beenbeeridi xtiidxli Jesucrist. Gudaandi gra guialzi ni gudëdidi. \v 33 Yuꞌdi zien loj daꞌt guialzi badëëd ree bejn lëjt, abiꞌ bazeꞌ reeman lëjt delant loj ree bejn, yuꞌ tëëdi ad gulëëladxtidi bén guzac ree zian. \v 34 Ad gulëëladxtidi bén ni guyu ree ladxguiib, abiꞌ chi bacaꞌ ree bejn gra ni rajpidi, babaagajquidi guial ma ragbeedi mazri lasajc ni rajpidi xanyabaa, në ree ni rajpidi ni, taan reen tiblayaa. \v 35 Zeel ad gusaꞌndi guialrliladxidi Jesucrist, din por guialrliladx guin dád zagdxe na̱j ni tiaꞌdi. \v 36 Rüjn naguiejn gapidi pacens din chileꞌ güündi ziꞌc rën Dios, zian tiaꞌdi ni ma rëbaman guneeman lojdi. \v 37 Din loj xtiidx Dios rëb: \q1 Nayob, dád nayob guiꞌt bén na̱j guiꞌt, \q1 ad zaglaataman. \q1 \v 38 Abiꞌ bén naban ziꞌc rënan, \q1 guidib tiamp ni nabanman rliladxaman naj. \q1 Per bal gusaꞌnman ni rliladxaman naj, \q1 ad zabaanëꞌtan laaman. \p \v 39 Per dunuj ree ad nayajct ree ziꞌc ree bén rusaꞌn ni rliladx reeman Jesucrist abiꞌ rayal reeman casti, dunuj ree nayajc ree bén rliladx Jesucrist diidxli par chitëë yayal ree casti. \c 11 \s1 Guialrliladx Dios \p \v 1 Yan, ¿xhienin na̱j guialrliladx? Guialrliladx na̱j guial guidiblagaa yaliduladx ree gac ziꞌc caylëjz ree gac, në guial waliqui ni raliduladx ree ni ad raguiaat ree. \v 2 Dux béngulal ree bayaꞌn reeman zagdxe delant loj Dios guial bililadx reeman laaman. \p \v 3 Ziꞌc raliduladx ree Dios, dunuj ree rayagbee guial con xtiidxaman beenman xanyabaa në guidxliuj në gra ni raguiaa ree, achetczi ni beenman con ree ni raguiaa ree yan. \p \v 4 Guial bililadx Abel Dios, zeel zagdxe na̱j gon ni badëëman guial loj Caín, abiꞌ bayaꞌnman zagdxe delant loj Dios abiꞌ cwaꞌ Dios gon ni bazaladx Abel lojman. Zian majsi ma güjt Abel, per sta rguiajt xhienaag bililadxaman Dios. \p \v 5 Guial bililadx Enoc Dios zeel ad güjttaman, guidib nabanman ziaman xanyabaa abiꞌ ad badxejlt ree bejn laaman guial ma zignë Dios laaman. Per chi gadaman chignë laaman, loj xtiidx Dios rëb guial bayuladx Dios ziꞌc gubanman. \v 6 Abiꞌ achut zajc güün ziꞌc rën Dios bal id rliladxaman laaman. Chutëëz bén rën gap nejz par guidxinman loj Dios rayal chililadxaman guial yuꞌ Dios chililadx tëëman guial laaman rudëë ni rëbaman gudëëman loj ree bén raguiil laaman. \p \v 7 Guial bililadx Noé Dios dxel chi rëb Dios lojman guial gac ree ni gadaman guguiaa gac bazoobaman xtiidxaman, beenchaawaman tijb barcw din laaman con ree xfamilaman loj ni rëb Dios gac. Dxel por guialrliladx guin biguien guial gra bénguidxliuj rayal casti ni rëb Dios, abiꞌ bayaꞌn Noé zagdxe delant loj Dios guial bililadxaman xtiidxaman. \p \v 8 Ziangajc Abraham guial bililadxaman Dios, bazoobaman xtiidxaman chi rëbaman lojman din grii ladxaman cheman lod tiaꞌman guidxliuj ni gudëëd Dios lojman. Abiꞌ brii ladxaman niꞌquid ragbeetaman banguin cheman. \v 9 Guial bililadxaman Dios, gubajnman ziꞌc benzit loj guidxliuj ni rëb Dios gudëëdaman lojman. Gurejman lën ree carp ni naj në guid, ziangajc Isaac në Jacob në laa reeman rayal guidxliuj guin. \v 10 Gubajn Abraham zian guial ragbeeman chisobaman luguiedx ni beenchaaw Dios, guiedx ni ad yuꞌt dxej nit. \p \v 11 Ziangajc Sara, por xguialrliladxaman, majsi ma najman bengol par chuꞌ xiꞌnman, per guyuman gojl par gacaman na abiꞌ guyu tijb xiꞌnman guial bililadxaman guial rüjn Dios cumplid xtiidxaman. \v 12 Zian gojc majsi bengol daꞌt ma na̱j Abraham per gojcaman famil. Dád zien ree xdiaaman guyu ziꞌc ree bajl xanyabaa, ziꞌc ree üx ni rigaꞌ roꞌ nijsdoo ni ad zileꞌt guiyab. \p \v 13 Gra ree bén ma bazatan xt bidxin dxej güjt reeman bililadx reeman Dios, majsi ad baguiaat reeman gojc cumplid gra ree promejs ni been Dios loj reeman, per guial rliladx reeman ragbee reeman guial zajc ziꞌc rëb Dios abiꞌ rabaa reeman. Laa reeman ragbee guial tioꞌp choon dxejzi zëëd reeman loj guidxliuj guie ad tiblayaat. \v 14 Abiꞌ ree bén rniee zian, zian rguienchaaw guial sta rguiil reeman lod diidxli gac ladx reeman. \v 15 Din bal por guidxliuj lod guza reeman cayüjn reeman xgab, dxel zileꞌ nayejc reeman ni stijb. \v 16 Per laa reeman mazri rüjn reeman xgab por tijb luar lod na̱j mazri zagdxe, mazri rüjn reeman xgab por xanyabaa. Zeel Dios ad ratutaman najman xDios reeman abiꞌ ma beenchaawaman luar lod guiban reeman xanyabaa. \p \v 17 Guial bililadx Abraham Dios, dxel chi been Dios laaman prueb din gugüjt xiꞌnman Isaac din gudëëdaman laaman ziꞌc gon par Dios, cwëjb Abraham majsi tijbzi Isaac guin na̱j xiꞌnman, majsi ragbee tëëman guial rëb Dios lojman: \v 18 “Por xiꞌnl Isaac gacxhiej daꞌt xdiaal.” \v 19 Per Abraham yuꞌguijcaman guial rajp Dios guialrniabee xt par yasbanman bengüt ree, abiꞌ ziꞌc rulüü baban xiꞌnman stijb chi gudëdaman prueb guin. \p \v 20 Ziangajc Isaac por guialrliladxaman Dios dxel chi beenleꞌ ree xiꞌnman Jacob con Esaú, rëbaman xhienaag gac con tijbgaj reeman. \v 21 Abiꞌ ziangajc Jacob guial bililadxaman Dios ziangajc beenleꞌman grop ree xiꞌn Xiëb chi ma guidxin hor guiëtaman. Dxel cwaꞌ yagrliadxaman abiꞌ gurejdx gunabaman Dios. \v 22 Ziangajc Xiëb guial bililadxaman Dios, chi ma guidxin hor guiëtaman, rëbaman guial grii ree bén Israel Egipto, abiꞌ rëbaman loj reeman xhienaag güünnë reeman xdxijtaman. \p \v 23 Por guial bililadx ree xdad xniaa Moisejs Dios chi gol Moisejs guin, baquieꞌch reeman laax choon bëëw guial baguiaa reeman najx xindozaꞌcdxoon, abiꞌ ad bidxebt reeman guial rëb bén na̱j rey guial guiët gra ree xindobëz. \v 24 Abiꞌ chi goc Moisejs guin bengol, guial bililadxaman Dios, gojc xixgabaman cwexuuman niajcaman xiꞌn xiꞌndxaꞌp rey Egipto. \v 25 Par laaman zagdxeli na̱j sagdiajman con ree xbén Israelaman, luar nüjnman dol niroꞌnladxaman laa reeman din niajpaman ni rënman, ni ad rdaant ree par tiblayaa. \v 26 Par laaman mazri lasajc sagdiajman ziꞌc Cristo luar niajpaman gra ree guialnazaꞌc ni yuꞌ Egipto, din mazri yuꞌguijcaman guialnazaꞌc ni yayalaman delant loj Dios. \v 27 Guial bililadx Moisejs Dios, briiman Egipto, ad bidxebtaman majsi balen rey Egipto. Guzudxiꞌchaman ziꞌc rulüü ruguiaaman Dios bén ad zajct guguiaa ree bejn. \p \v 28 Në guial bililadx Moisejs Dios, beenman lanij pascw, abiꞌ gunabeeman baroob ree bén Israel rejn roꞌ xport lidx reeman, din chi tëd xianjl guialgüjt, ad zugüjttaman xiꞌn yaloj ree bén Israel. \v 29 Guial bililadx ree bén Israel Dios, gudëd reeman ziꞌc loj yujbidx lod bixal loj nijsdoo la nijsdoo xnia. Per chi guyën ree bén Egipto nidëd reeman, loj hor guin bayaaw nijs guin dxel guꞌ reeman nijs abiꞌ güjt reeman. \p \v 30 Guial bililadx ree bén Israel Dios, chi bazaꞌ gajdx dxej ni biaw reeman guiedx Jericó, dxel bazaj zeꞌ ni nayaw guiedx guin. \v 31 Abiꞌ Rahab bén goc béngunaa dxuudx luguiedx Jericó, guial bililadxaman ad güjttaman chi güt ree los demazri ree bén ladxaman bén ad bazoobt ree diidx, guial bacaꞌman bén Israel ni we ree biglaꞌch luguiedx guin. \p \v 32 Yan, ¿xhie mazri ganin lojdi? Ad zadaant tiamp guin ganin lojdi xcwent Gedeón, Barac, Sansón, Jefté, Davi, Samuel në xcwent ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. \v 33 Gra reeman bililadx Dios abiꞌ been reeman gan loj zien ree nacion, been xguialguxtis reeman ziꞌc rayal, baguiaa reeman gojc cumplid ni rëb Dios loj reeman abiꞌ basiaaw reeman roꞌ ree beedx. \v 34 Guzuj reeman loj bajl roꞌ abiꞌ achet goc reeman, gulaa reeman loj guialgüjt con espad, guyu reeman gojl chi rulüüczi ad yuꞌt reeman gojl, guzudxiꞌch reeman loj wadijl abiꞌ balaagdxa reeman benzit ni gudilë reeman. \v 35 Në ree béngunaa ni güt ree xfamil, por guial bililadx reeman Dios baban ree xfamil reeman stijb. \p Per yuꞌ ree bejn majsi güjt reeman, per par laa reeman mazri zagdxe guzagdiaj reeman loj ree bén bagüjt laa reeman, luar nusaꞌn reeman guialrliladx reeman Dios par gap reeman stijb guialnaban cüb ni mazri lasajc. \v 36 Yuꞌ tëë reeman guzagdiaj bazeꞌ ree bejn laa reeman, gudijn ree bejn laa reeman, xt guxhii ree bejn laa reeman con caden abiꞌ guyu reeman ladxguiib. \v 37 Yuꞌ reeman bagüjt ree bejn con guiaj, yuꞌ tëë reeman bagüjt reeman gulëëxhün reeman laa reeman con sierr, güjt tëë reeman con espad. Yuꞌ tëë reeman biza gra lad najcw reeman guid xab xiil në guid xab dxib, probza laa reeman naya biza reeman, graloj beennë ree bejn laa reeman. \v 38 Biza reeman niz loj yujbidx, niz ruguiaꞌ ree, në graloj lën ree guiajbiliaa. Bén guin ree ad rayal nibajn reeman loj guidxliuj guial dád benzaꞌc gojc reeman. \v 39 Abiꞌ majsi biguien guial gra reeman diidxli bililadx reeman Dios, per ad cwaꞌt reeman ni rëbaman loj reeman. \v 40 Din laaman beenman xgab tijb ni mazri zagdxe par dunuj ree, abiꞌ ad gojc gajt ni rëbaman loj reeman din tijbzi yacaꞌ ree ni rëbaman con laa reeman. \c 12 \s1 yunaal ree Jesús \p \v 1 Zeel, ziꞌc ma bacaagdiajg ree por zien ree bejn xhienaag bililadx reeman Dios, rayal yasaꞌn ree tiblad gra dol në gra ree ni rudxoon yaguieen ree ziꞌc rayal, ad zalenyaꞌ tëët ree yunaal ree nejz ni ma balüü Dios dunuj ree. \v 2 Rayal yadxeꞌguijc ree Jesucrist din por laaman zëëd guialrliladx ni rayaꞌp ree abiꞌ por tijbzi laaman rayaaloj guialrliladx ni rayaꞌp ree. Gudaanman guialzi ni gudëdaman loj crüjz, ad batutaman güjtaman zian din ragbeeman guial chi ma gulox guzagdiajman, dxel guiꞌt guialrabaa. Abiꞌ yan ma zojbaman xladbee Dios xanyabaa. \p \v 3 Gol been xgab xhienaag guzagdiaj Jesucrist chi basagdiaj ree béndol laaman, chitëë yadxaguidi, ad yalenyaꞌdi por ni cazajquidi. \v 4 Din majsi cusagdiaj ree bejn lëjt guial cayüjndi naguiejn ad cayüjntidi dol, per ad wazujtidi loj guialgüjt por zian. \v 5 ¿Wen ma bayanladxidi ya xhienaag banee Dios lëjt consejw najdi xiꞌnman? Loj xtiidxaman rëb: \q1 Xiꞌn, bidxgaꞌ ziꞌc runee dux Dad ree Dios lüj consejw, \q1 ad bal yalenyaꞌl chi guzuxnejzaman lüj. \q1 \v 6 Din rüjnnaaman bén ni na̱j ree xiꞌnman, \q1 ruzuxnejzaman laa reeman guial rënman laa reeman. \p \v 7 Zeel gol gudaan guialzi, din zagdxe najn par lëjt. Rüjnnë Dios lëjt ziꞌc rüjnnë bejn xiꞌnman, ¿wen yuꞌ dad ad ruzuxnejzt xiꞌn ya? \v 8 Yan bal id ruzuxnejz Dios lëjt ziꞌc rüjnnë gra ree xiꞌnman, rën guiëban guial ad najtidi xiꞌnman diidxli, ad najtaman xDadidi. \v 9 Lëjt ragbee guial chi bayajc ree xindoo, gudijn dux dad ree dunuj ree din yacaagdiajg ree xtiidxaman abiꞌ rayaꞌp reeman respejt. Yan, ¿chexc di ad ree yazoob xtiidx dux Dad ree Dios bén yuꞌ xanyabaa, din yayaꞌp ree guialnaban con laaman? \v 10 Dux dad ree ruzuxnejzaman dunuj ree por tioꞌp choon dxej ni zioꞌp ree loj guidxliuj din yaguieen ree ziꞌc ni naladxaman na̱j zagdxe. Per Dios ruzuxnejzaman dunuj ree par tijb ni mazri zagdxe par dunuj ree, ruzuxnejzaman dunuj ree din yabajn ree naya ziꞌc laaman. \v 11 Diidxliczi achet guialnaa na̱j nix loj hor ni cadëdilan, ragnaalil. Per ree bén ni rusiid ruzoob diidx zian, laa reeman naban zagdxe, naalyuj delant loj Dios. \s1 Ad cwëëladxidi xtiidx Dios \p \v 12 Zeel gol baguꞌ luxdoodi, gol badëëd valor lëjt gajc ziꞌc tijb bén racaꞌladx chi ma badxag daꞌtaman. \v 13 Gol been naguiejn gol gubajn xnejz, din ree bén ragdxa xhie güün reeman, ad gusaꞌn reeman xnejz Dios, chuꞌ luxdoo reeman zagdxe chinal reeman laan. \p \v 14 Gol been naguiejn guibandi zagdxe con gra ree bejn, gol gubajn naya delant loj Dios din bén ad nabant naya ad zileꞌt guguiaaman dux Dad ree Dios. \v 15 Gol gojp cudad chitëë chuꞌ tijbidi gusaꞌn tiblad ziꞌc rën Dios gagnëman lëjt chitëë chuꞌ tijbidi gac ziꞌc guiꞌxh nala ni rüjn guialquia abiꞌ guxhiinan gra xcompniaridi. \v 16 Niꞌqui tijbidi ad rayalt sunëdi bén ad najt lacheelidi, ad cweꞌquidi tiblad ni zagdxe ni zëëd ree por Dios chitëë saquidi ziꞌc guzac Esaú, por tijb guialraw batoꞌman guialrniabee ni rayalaman guial najman bén yaloj loj bijchaman. \v 17 Abiꞌ lëjt ragbee guial chi guyën Esaú nüjnleꞌ xdadaman laaman ad beenleꞌtaman laaman ziꞌc rayalaman. Majsi dád biinman gunabaman laan, per ad bileꞌt nuchaaman ni beenman. \p \v 18 Lëjt gadidi chibig lod ad najt par gugaalidi ziꞌc gubig ree bén Israel gulal guijc guiaꞌ Sinaí lod baguiaa reeman cayajc bajl guijc guiaꞌ guin, baguiaa reeman goꞌxh yaꞌs ni basiaaw guijc guiaꞌ guin abiꞌ rbiꞌ gaj tijb bidoxh yagaj ziꞌc bidojn. \v 19 Dxel biguiejn reeman bibejdx tijb trompejt abiꞌ biguiejn reeman chaꞌ Dios guneenëman laa reeman. Per guial tant bidxeb reeman biguiejn reeman chaꞌman dád guzajc reeman laaman liaadx ad rnieenëman laa reeman. \v 20 Din ragbee reeman guial nawëëg na̱j ni gunabee Dios güün reeman chi rëbaman: “Chutëëz bejn o be guiꞌxh ni gugaal guijc guiaꞌ guie rayal guiëtaman o guiëtib con guiaj o con lans.” \v 21 Nadxeb na̱j ni baguiaa reeman xt Moisejs rëb: “Rnijn guial tant rdxeban.” \p \v 22 Per lëjt ma bibiguidi loj Dios, ad guzajctidi zian. Ma yuꞌ nejz par guidxindi ruguiaꞌ Sión, xanyabaa lod na̱j Jerusalén ladx Dios bén naban, lod nadxag lasaꞌ ree zien daꞌt ree anjl, \v 23 dád nix yuꞌ luxdoo reeman rën reeman laaman lod yadxajg lasaꞌ ree xbejn Dios bén ni ma ca ree laj loj libr xanyabaa. Ni zojb Dios, bén yanab cwent loj gra bejn, ni tëë zaꞌ xSprijt ree bén guban ziꞌc rayal laa reeman ma naya reeman por Dios. \v 24 Ni gajc zojb Jesucrist, bén guxhal nejz cüb ni rayaꞌp ree par yadxin ree loj Dios. Chi güt Abel xrejnman gunab gac guialguxtis, per con Jesucrist ad gojct zian, güjtlaman, guxhieꞌ tëë xrejnman par yayajc ree perdon. \p \v 25 Zeel gol gojp cudad gol bidxgaꞌ Dios, laaman najman bén rnieenë dunuj ree. Din bal bén ni ad bidxgaꞌt ree xtiidx Moisejs bén badëëd xtiidx Dios loj guidxliuj guie ad gulaat reeman loj casti ni rayal reeman, diidxgui dunuj ree nid zayal ree xcasti Dios ya bal id zayidxgaꞌ ree xtiidx Jesucrist, bén guza diizd xanyabaa din guinieenëman dunuj ree. \v 26 Chi gunee Dios béngulal ree ruguiaꞌ Sinaí, binij guidxliuj. Per yan ma rëbaman: “Gunin guidxliuj zatijb, per ad guidxliujtzi, në xanyabaa.” \v 27 Chi rëb Dios guial güünman zian zatijb, rën guiëban guial gunijman gra ni beenman, din chiquied ni rayal chiquied din yayaꞌn ni ad rayalt chiquied. \v 28 Zeel rayal yadëëd ree quixtëë loj Dios guial ma rayal ree lod canabeeman, lod ad yuꞌt dxej nit, abiꞌ con respejt në guialrdxeb yaguieen ree ni ruladxaman. \v 29 Din dux Dios ree na̱j ziꞌc tijb bajl ni ruzeꞌc gra. \c 13 \s1 Xhienaag güün bejn ni yayuladx Dios \p \v 1 Ad cwëz guiëndi xcompniaridi bén rliladx ree Jesucrist. \v 2 Ad yayanladxidi gudëë lidxidi yayaꞌn ree bén riꞌt, din zian yuꞌ ree bén bacaꞌ ree xianjl Dios sin guial gagbee reeman chunin. \p \v 3 Gol basaaladx bén yuꞌ ree ladxguiib, gol gunaladx guial në lëjt yuꞌ ladxguiib con laa reeman. Gol been tëë xgab por ree bén ni cazagdiaj, gol gunaladx guial në lëjt cazagdiaj. \p \v 4 Gol gojp respejt guialruxhliaa, ad gusquiee lacheelidi. Din Dios zudëëdaman casti bén zaꞌnë xinguiaaw o béngunaa ren, në gra ree bén ni rüjn ree ni dxuudx con ree bén ad najt lacheel reeman. \p \v 5 Ad sëëbladxidi milia, gol bayaꞌn conform con ni rajpidi din Dios ma rëb: “Gra dxej zaꞌn con lüj, abiꞌ ad yuꞌt dxej gabëladxan lüj.” \v 6 Abiꞌ con confianz zajc yaguieꞌch ree: \q1 Da Dadan Dios na̱j bén ragnë naj \q1 ad rdxebtan majsi xhietëëz güünnë ree bejn naj. \p \v 7 Gol basaaladx ree bén ni gunabee ree lojdi, bén ni balüü ree lëjt xtiidx Dios. Gol been xgab xhienaag gubajn reeman gol binal tëë ziꞌc bililadx reeman Jesucrist. \p \v 8 Abiꞌ Jesucrist laagajcaman nieey, laagajcaman yan në zianczi. \v 9 Ad tiëbidi gusquiee graloj ni rulüü ree bejn lëjt, din ad najt reen ziꞌc rayal chinalidi Cristo. Mazri zagdxe gol gojp confianz xyudar Dios din guibandi xnejz luar chinalidi costumbr xcwent guial xhie zajc gawidi o xhie ad zajct gawidi, din costumbr guin ree achet yudar rüjn ree delant loj Dios. \p \v 10 Dunuj ree rayaꞌp ree tijb bén güt por dunuj ree, laaman na̱j ziꞌc tijb xgon bejn por xtolaman, gon ni ad zajct gaw ree bixhioz rüjn ree sirv lën yadoo guin. \v 11 Bixhioz zojbloj guin, laaman rinë xrejn ree be ni rudëëd ree bejn ziꞌc gon por xtol reeman, rinëman rejn guin lën yadoo lod rayal chinëman laan. Dxel ree begüt guin reꞌc reeb roꞌ guiedx lod achut zojb. \v 12 Ziangajc gojc con Jesucrist, roꞌ guiedx Jerusalén güjtaman par gusiaman bejn xtol reeman por xrejnman. \v 13 Zeel yunaal ree Jesucrist majsi gulëë reeman laaman luguiedx Jerusalén, në majsi xhietëëz guialxtu o guialrzagdiaj yadüüd ree ziꞌc laaman. \v 14 Din loj guidxliuj guie ad rayaꞌpt ree tijb guiedx lod ma nabajn ree tiblayaa, dunuj ree caylëjz ree lod yabajn ree tiblayaa. \v 15 Zeel con xyudar Jesucrist ad yacwëëz ree yadëëd ree quixtëë loj Dios, laan na̱j gon yadëëd ree lojman, abiꞌ zian raxhoobdol ree guial nayajc ree xbejnman. \v 16 Ad yayanladxidi güündi ni zagdxe güün tëë lasaꞌdi yudar con ni gactzidi, din laa reen na̱j ni ruladx Dios. \p \v 17 Gol bazoob xtiidx ree bén rniabee lojdi, bén rulüü ree lëjt xtiidx Dios. Gol gojp reeman respejt din laa reeman ruguiaa lëjt din chinalidi xtiidx Dios, guial ragbee reeman yadëëd reeman cwent loj Dios. Gol been ni yabaanë reeman ad ni cuꞌnayat laa reeman, din guial ad ruzoobt diidx achet sirv güünan lëjt. \p \v 18 Gol gurejdx gunab Dios por dunujn. Dunujn rayagbee guial achet ni mal cayguieenan, abiꞌ rayënan guial gra ni yaguieenan, yaguieenan laan xnejz. \v 19 Rniaaban lojdi din cwedx guiniabidi Dios por naj, din guneeman permis diob guialan din gazun con lëjt zatijb. \s1 Diidx bigra ni bacan loj guiꞌch guie \p \v 20 Dios bén rabeꞌcdxe luxdoo ree bejn, bén basban Jesucrist, rajpaman dunuj ree ziꞌc rajp tijb bejn xiil, por xguialgüjtaman zianczi ma rayaꞌp ree nejz par yadxin ree loj Dios, \v 21 laaman gagnë lëjt par gra ni na̱j zagdxe din chileꞌ güündi ziꞌc rënman. Laaman gagnë dunuj ree din yayajc ree ziꞌc rënman guial ma nayajc ree tijbzi con Jesucrist. ¡Laaman rayal yayaꞌp ree respejt zianczi! Amén. \p \v 22 Compniar raliduladx ree Jesucrist, ad naroobt guiꞌch guie, per rniaaban lojdi ad yalenyaꞌdi por ree diidx ni canin lëjt cunen lëjt consejw. \v 23 Rugojn tëën lëjt guial ma barii dux compniar ree Timoteo ladxguiib abiꞌ bal nayob guiꞌtaman niz guie, dxel du gropan yoꞌp yudganajn lëjt. \p \v 24 Gol bagajpdioz gra ree bén rniabee lojdi bén ni rulüü ree lëjt, në gra ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist. Abiꞌ ree bén Italia rugajpdioz reeman lëjt. \p \v 25 Dios güünleꞌ gradi. Amén