\id TIT \ide UTF-8 \h Tito \toc1 DIDZAʼ GUSÖ́L-LËʼË PABLO QUEË́BIʼ BIʼI TITO \toc2 Tito \toc3 Tit. \mt1 DIDZAʼ GUSÖ́L-LËʼË PABLO QUEË́BIʼ BIʼI TITO \c 1 \s1 Pablo rugapëʼ Dios biʼi Tito \p \v 1 Nedaʼ, Pablo, nacaʼ huen dxin queëʼ Dios, en gubáz nasö́l-lëʼë Jesucristo. Gusö́l-lëʼë nedaʼ para gunaʼ ga ilaʼyéajlëʼ bönachi chigurö́ cazëʼ Dios, para uluʼúnbëʼ le naca idútë li ca ral-laʼ gun nu nunbëʼ Dios. \v 2 Caní nacaʼ tuʼ runaʼ löza uziʼa xibé yöl-laʼ naʼbán idú le guzxíʼ lu nëʼë Dios gunnëʼ queë́ruʼ dza niʼte, cateʼ siʼ gusí lo rataʼ yúguʼtë le dë, ateʼ run cazëʼ Lëʼ le nazíʼ lu nëʼë gunëʼ. \v 3 Cateʼ bidxín dza que, Dios buluʼe lahui xtídzëʼë, le guluʼë lu naʼa gunaʼ libán que. Caní gunná béʼenëʼ Dios, Nu busölá rëʼu, nedaʼ. \v 4 Rugapaʼ Dios liʼ, bö́chaʼadoʼ Tito. Nacuʼ idú zxíʼini cazaʼ tuʼ naca lë́bisö ca réajlëʼëruʼ Cristo. Rinábidaʼ-nëʼ Dios Xuz, en Xanruʼ Jesucristo Nu busölá rëʼu, uzáʼ ládxëʼë quiuʼ, en huéchiʼ ládxëʼë liʼ, en gunëʼ ga soa dxi icja ládxiʼdoʼo. \s1 Dxin queëʼ Cristo runbiʼ biʼi Tito luyú Creta \p \v 5 Que lë ni naʼ bucáʼanaʼ liʼ luyú Creta, para usóʼo le riyadzaj quégaca bönachi queëʼ Cristo nacuáʼ niʼ, para ilácagaca idú bönachi queëʼ Cristo, en para ucúʼu bönniʼ gula yúguʼtë yödzö para ilún chiʼë bönachi queëʼ Cristo nacuáʼ tu tu yödzö niʼ, ca naʼ chigunná béʼedaʼ liʼ gunuʼ. \v 6 Nu bönniʼ gula rapa chiʼë bönachi queëʼ Cristo ral-laʼ gáquiëʼ: \q1 Bönniʼ cuntu nu bi gaca innë́ queëʼ. \q1 Zoa túzinu nigula queëʼ. \q1 Yuguʼ zxíʼinëʼ ral-laʼ ilaʼyéajlëʼëbiʼ Cristo. \q1 Bitiʼ soa nu gaca innë́ quégacabiʼ taʼdá dzágasibiʼ caʼ, \q1 o taʼdáʼbagaʼbiʼ xuz xináʼagacabiʼ. \m \v 7 Nu bönniʼ rapa chiʼë bönachi queëʼ Cristo run bayudxi: \q1 Bitiʼ runëʼ le güíʼi lataj nu bi innë́ queëʼ ca runëʼ xichinëʼ Dios. \q1 Bitiʼ gáquiëʼ bönniʼ zidi o bönniʼ icja dzaʼa, \q1 o bönniʼ reʼjëʼ, o bönniʼ ribízxjanëʼ, \q1 o bönniʼ rizë́ ládxiʼsëʼ dumí. \q1 \v 8 Ral-laʼ guʼë ga ilaʼcuʼë bö́chiʼruʼ taʼdxinëʼ lidxëʼ. \q1 Ral-laʼ së ládxëʼë gunëʼ le naca dxiʼa. \q1 Ral-laʼ gáquiëʼ bönniʼ réajniʼi, en bönniʼ tsahuiʼ. \q1 Ral-laʼ gádxinëʼ Dios, en inná beʼe cuinëʼ. \q1 \v 9 Ral-laʼ gun chiʼë didzaʼ idútë li ca chinazëdëʼ, \q1 para gaca ichíziëʼ icja nágagaca bönachi ca saʼyéaj xibá dxiʼa, \q1 en para gaca usayjëʼ rúʼagaca bönachi taʼnnë́ que. \p \v 10 Caní ral-laʼ gáquiëʼ tuʼ taʼdáʼbaguëʼë zián bönniʼ, en tuʼë didzaʼ bitiʼ nazacaʼ, en taʼzíʼ yéʼenëʼ bönachi. Zián bönniʼ tunëʼ caní nácagaquiëʼ judío. \v 11 Yuguʼ bönniʼ ni, run bayudxi gunuʼ ga tsayaj ruáʼagaquiëʼ, tuʼ tunëʼ ga taʼchixi taʼnigui yúguʼtë bönachi nacuáʼ yuʼu gapa taʼyáziëʼ, en tuʼsédinëʼ le cabí ral-laʼ uluʼsédinëʼ. Caní tunëʼ para ilaʼzíʼisëʼ dumí. \p \v 12 Tuëʼ bönniʼ gubábëʼ bönachi Creta ga naʼ zuʼ, bönniʼ naʼ bëʼë didzaʼ uláz que yudoʼ quégaquiëʼ, gunnë́ʼ: “Taʼzíʼ yë́ʼticaʼsëʼ bönniʼ Creta, en nácagaquiëʼ ca böaʼ guíʼa síniaʼ. Nácagaquiëʼ bönniʼ huágulëʼë xöhuëdi.” \v 13 Didzaʼ ni benëʼ ba nalí quégaquiëʼ naca idútë li. Que lë ni naʼ gudil-la légaquiëʼ para gaca idú ca taʼyéajlëʼë Cristo, \v 14 en para cabí uluʼzë́ nágagaquiëʼ yuguʼ didzaʼ ridasö quégaquiëʼ bönniʼ judío, en bitiʼ ilunëʼ ca taʼnná bëʼ bönachi nucáʼanagaca le naca idútë li. \p \v 15 Yúguʼtë naca dxiʼa quégaca nupa nácagaca dxiʼa, pero quégaca nupa nácagaca xihuiʼ, en bitiʼ taʼyéajlëʼ, bitiʼ bi naca dxiʼa, pero nácagaca xihuiʼ ga ridxintë le taʼbequi ícjaguequi, en le taʼzáʼ ládxiʼgaca. \v 16 Taʼnnë́ʼ núnbëʼgaquiëʼ Dios, pero le túngaquiëʼ bitiʼ röjlö́z le taʼnnë́ʼ tuʼ nácagaquiëʼ bönniʼ tuʼdíʼinëʼ Dios. Taʼdáʼbaguëʼë xtídzëʼë, en bitiʼ caʼ gaca ilunëʼ le naca dxiʼa. \c 2 \s1 Xibá dxiʼa le ral-laʼ usë́diruʼ \p \v 1 Naʼa, ral-laʼ guʼu didzaʼ le röjlö́z xibá dxiʼa. \p \v 2 Busedi yuguʼ bönniʼ gula: \q1 Bitiʼ ral-laʼ ilë́ʼajëʼ. \q1 Ral-laʼ iláquiëʼ baʼa ladxiʼ, en bönniʼ taʼyéajniʼinëʼ. \q1 Ral-laʼ gaca idú ca taʼyéajlëʼë Cristo. \q1 Ral-laʼ ilaʼdxíʼinëʼ luzáʼagaquiëʼ, en ilaʼbözëʼ zxön ladxiʼ. \p \v 3 Busedi yuguʼ nigula gula: \q1 Ilunnu le raza ládxëʼë Dios. \q1 Cabí ilaʼnnënu que luzáʼagacanu, en cabí ilë́ʼajnu. \q1 Ral-laʼ uluʼsédinu le naca dxiʼa. \q1 \v 4 Ral-laʼ uluʼsédinuʼ nigula niʼ yúʼugacanu iz cuidiʼ \q1 para ilaʼdxíʼinu bönniʼ que queë́gacanu, encaʼ zxíʼinigacanu. \q1 \v 5 Ral-laʼ ilácanu nigula taʼyéajniʼinu, en nigula dxiʼa ladxiʼ. \q1 Ral-laʼ ilún chíʼinu le dë lídxigacanu, en ilácanu dxiʼa. \q1 Ral-laʼ ilunnu bal bönniʼ que queë́gacanu. \q1 Ral-laʼ cabí bi ilunnu le güíʼi lataj nu innë́ ziʼ que xtídzëʼë Dios. \p \v 6 Busedi yuguʼ bönniʼ niʼ nacuʼë iz cuidiʼ: \q1 Ral-laʼ ilácagaquiëʼ bönniʼ taʼyéajniʼinëʼ. \q1 \v 7 Ral-laʼ gúnticaʼsuʼ le naca dxiʼa, \q1 uluíʼinuʼ bönachi caní ca ral-laʼ ilúngaca. \q1 Ca rusédinuʼ ral-laʼ uluíʼi nacuʼ idú ladxiʼ, en baʼa ladxiʼ. \q1 \v 8 Ral-laʼ usédinuʼ didzaʼ dxiʼa le cabí gaca nu bi innë́ que. \q1 Caní gunuʼ ga utuíʼinëʼ bönniʼ ridáʼbaguëʼë, \q1 en bitiʼ gaca bi innë́ʼ queë́liʼ runliʼ le ruáʼ döʼ. \p \v 9 Busedi bö́chiʼruʼ niʼ taʼyéajlëʼë Cristo, en nadóʼogaquiëʼ: \q1 Ral-laʼ ilaʼcuʼë nöxaj lógaquiëʼ xángaquiëʼ. \q1 Ral-laʼ ilunëʼ yúguʼtë le ilaʼyaza ládxiʼgaquiëʼ xángaquiëʼ. \q1 Bitiʼ ral-laʼ táʼbagaʼgaquiëʼ le taʼnná bëʼë. \q1 \v 10 Bitiʼ bi uluʼcáchiʼlanëʼ. \q1 Ral-laʼ uluʼluíʼi cuíngaquiëʼ tsahuiʼ ca naca yúguʼtë le tunëʼ. \q1 Caní uluíʼi lo naca dxiʼa xibá queëʼ Dios, Nu busölá rëʼu. \p \v 11 Cristo, bönniʼ naʼ buzáʼ ládxëʼë Dios queë́ruʼ chibuluíʼi lahuëʼ lógaca yúguʼtë bönachi para uluʼlágaca. \v 12 Lëʼ rusédinëʼ rëʼu ucáʼanaruʼ le cabí raza ládxëʼë Dios, en cabí së ládxiʼruʼ le naca que yödzölió ni, pero cö́zaruʼ zxön ladxiʼ, en gácaruʼ tsahuiʼ dza ni zóaruʼ naʼa, en gunruʼ ca rë́ʼëni quézinëʼ Dios. \v 13 Ral-laʼ cö́zaruʼ le runruʼ löza le gun ga gácaruʼ bicaʼ ba, lë naʼ gaca dza niʼ cateʼ uluíʼi lahuëʼ Jesucristo lu beníʼ idú queëʼ. Náquiëʼ Dios zxön, Nu rusölá rëʼu. \v 14 Lë cazëʼ budödi cuinëʼ uláz queë́ruʼ, para böáʼuëʼ rëʼu lu yúguʼtë le naca xihuiʼ, ateʼ ruúnëʼ rëʼu tsahuiʼ para gácaruʼ bönachi queëʼ, en güíʼi ládxiʼruʼ gunruʼ le naca dxiʼa. \p \v 15 Yuguʼ lë ni bëʼ didzaʼ, en guchiza icja nágagaca bönachi niʼ, ateʼ len yöl-laʼ unná bëʼ gudil-la léguequi. Bénticaʼsö caní, para cabí siʼ lataj nu ucáʼana cáʼasö xtídzuʼu. \c 3 \s1 Le ral-laʼ ilún bönachi taʼyéajlëʼ Cristo \p \v 1 Busáʼ ládxiʼgaquiëʼ bö́chiʼruʼ niʼ ilunëʼ ca taʼnnë́ʼ bönniʼ dë lu náʼagaquiëʼ, en bönniʼ yúlahuiʼ, para ilunëʼ ca rnna xtídzaʼgaquiëʼ. Ral-laʼ ilaʼcuʼë sinaʼ ilunëʼ le naca dxiʼa. \v 2 Bitiʼ bi le ruáʼ döʼ ral-laʼ ilaʼnnë́ʼ que luzáʼagaquiëʼ, en bitiʼ ilaʼdíl-lalenëʼ légaquiëʼ didzaʼ, pero ral-laʼ ilácagaquiëʼ nöxaj ladxiʼ, en idú ladxiʼ lógaca yúguʼtë bönachi. \p \v 3 Lëscaʼ rëʼu, zíʼalö gúcaruʼ yuguʼ bönniʼ bitiʼ taʼyéajniʼinëʼ, en gudáʼbagaʼruʼ Dios. Gudaruʼ nanítiruʼ, en gúcaruʼ ca nupa nadóʼogaca, tuʼ benruʼ le guzë́ ládxiʼruʼ le ruáʼ döʼ, en iaʼbal-la le guyaza ládxiʼruʼ. Benruʼ caʼ le ruáʼ döʼ, en buzxéʼeruʼ luzáʼaruʼ. Bitiʼ bilaʼléʼe bönachi rëʼu dxiʼa, ateʼ rëʼu bitiʼ biléʼeruʼ dxiʼa luzáʼaruʼ turuʼ iaʼturuʼ. \v 4 Níʼirö buluʼe lahui Dios, Nu rusölá rëʼu. Naca bëʼ náquiëʼ idú dxiʼa, en nadxíʼinëʼ yúguʼtë bönachi, \v 5 tuʼ busölë́ʼ rëʼu, calëga tuʼ zoa bi le naca dxiʼa benruʼ rëʼu, pero tuʼ buéchiʼ ládxëʼë rëʼu. Bunëʼ rëʼu dxiʼa, en benëʼ ga nácaruʼ bönachi cubi. Dios Böʼ Láʼayi rucubëʼ rëʼu. \v 6 Dios gusö́l-lëʼë Dios Böʼ Láʼayi queë́ruʼ tuʼ néquiruʼ queëʼ Jesucristo, Nu rusölá rëʼu. \v 7 Buzáʼ ládxëʼë queë́ruʼ, en bunëʼ rëʼu tsahuiʼ para gataʼ yöl-laʼ naʼbán idú queë́ruʼ, le runruʼ löza gunnëʼ queë́ruʼ. \p \v 8 Didzaʼ idútë li lë ni nuzúajaʼ lu guichi. Rë́ʼëndaʼ usédideʼenuʼ yuguʼ bönniʼ niʼ yuguʼ lë ni para iluíʼi ládxiʼgaquiëʼ ilúnticaʼsëʼ le naca dxiʼa tuʼ taʼyéajlëʼë Dios. Lë ni naca dxiʼa, en nácadaʼ lesacaʼ ilaʼzíʼ lu náʼagaca yúguʼtë bönachi. \v 9 Naʼa, bitiʼ guʼu lataj nu güíʼi didzaʼ le cabí nazacaʼ, o nu güíʼi ladxiʼ ca nácagaca lágaca ziántërö cöʼ xuz xtóʼogaca bönachi, o nu tsöjgutsaʼ yuguʼ didzaʼ bizxaj, en yuguʼ le ridil-la didzaʼ ca naca que xibá queëʼ Moisés, tuʼ cabí bi nazácaʼgaca le caní, ateʼ cuntu nu uzíʼ xibé didzaʼ caní. \p \v 10 Channö zoa nu bönniʼ niʼ, rubéajëʼ choplö bönachi queëʼ Cristo, tödi usóʼo ládxëʼë tu iaʼtú luzuí, bubéajëʼ bönniʼ naʼ. \v 11 Nöz quézinuʼ chiböáquiëʼ caní nu bönniʼ bitiʼ náquiëʼ tsahuiʼ, en runëʼ dul-laʼ. Chinabáguëʼë xíguiaʼ niʼa que lë naʼ runëʼ. \s1 Le buzúajëʼ Pablo lu guichi le gunbiʼ biʼi Tito \p \v 12 Cateʼ isö́l-laʼa-nëʼ Artemas o Tíquico ga zuʼ, bëʼ ladxiʼ guíduʼ ga ni zoaʼ lu yödzö Nicópolis, tuʼ chinunaʼ quiaʼ ugáʼanaʼ ni yuguʼ beoʼ ziaga. \v 13 Zenas, bönniʼ naʼ rudödëʼ didzaʼ ca rinná bëʼ bönachi yúlahuiʼ, encaʼ Apolos, ilaʼdxinëʼ ga niʼ zóaliʼ. Bugúʼu légaquiëʼ nöza lu yöl-laʼ rácalen, para cabí bi yadzaj quégaquiëʼ. \v 14 Busedi yuguʼ böchiʼ luzáʼaruʼ ilúnticaʼsëʼ le naca dxiʼa, en bi uluʼnödzjëʼ quégaca nupa bi riyadzaj quéguequi, para gaca bëʼ caní le nácagaquiëʼ queëʼ Cristo. \s1 Pablo rugapëʼ Dios bönachi queëʼ Cristo \p \v 15 Yúguʼtë nupa nacuáʼlen nedaʼ tuʼgapa Dios liʼ. Bugapa Dios nupa niʼ nadxíʼigaca rëʼu tuʼ taʼyéajlëʼ Dios. Le ruzáʼ ládxëʼë Dios queë́ruʼ gácalen yúguʼtëliʼ. ¡Caʼ gaca!