\id JAS \ide UTF-8 \h Santiago \toc1 LE BUZÚAJËʼ LU GUICH SANTIAGO \toc2 Santiago \toc3 Stg. \mt1 LE BUZÚAJËʼ LU GUICH SANTIAGO \c 1 \s1 Santiago rugapëʼ Dios bönniʼ judío taʼdë́ʼë Cristo \p \v 1 Nedaʼ, Jacobo, nacaʼ huen dxin queëʼ Dios, encaʼ queëʼ Xanruʼ Jesucristo. Rugapaʼ Dios libíʼiliʼ, nácaliʼ idxinnu cöʼ diʼa dza quégaca bönachi Israel, násilasiliʼ idú yödzölió ni. \s1 Yöl-laʼ réajniʼi le runnëʼ Dios queë́ruʼ \p \v 2 Böchiʼ luzáʼadoʼ, cateʼ gaca bi gaca queë́liʼ le siʼ bëʼ libíʼiliʼ, ral-laʼ udzéjaliʼ idú ládxiʼliʼ \v 3 tuʼ nöz quéziliʼ, cateʼ bi raca queë́liʼ le rizíʼ bëʼ libíʼiliʼ ca réajlëʼëliʼ Cristo, lë ni rusedi libíʼiliʼ cö́zaliʼ zxön ladxiʼ. \v 4 Guliʼgüíʼ ládxiʼliʼ gaca idú yöl-laʼ zxön ladxiʼ queë́liʼ, para údxi gácaliʼ bönniʼ taʼyéajniʼinëʼ, en bitiʼ bi yadzaj queë́liʼ ca nácagaca lë ni. \p \v 5 Channö zoa ladaj libíʼiliʼ nu bitiʼ réajniʼini, nu naʼ ral-laʼ inabi-nëʼ Dios, ateʼ Dios caz gunnëʼ yöl-laʼ réajniʼi que, tuʼ runödzjëʼ yödxi yanaʼ quégaca yúguʼtë bönachi, en bitiʼ caʼ réqui quézinëʼ gunnëʼ queë́ruʼ. \v 6 Naʼa, nu bi rinabi-nëʼ Dios, run bayudxi tséajlëʼ Lëʼ, en cabí gaca chopa ladxiʼ. Nu raca chopa ladxiʼ, raca que ca raca que bidxinaʼ que nísadoʼ cateʼ rutá böʼ le, ruzéaj böʼ le nilö náʼalö. \v 7 Nu naca caní bitiʼ ral-laʼ gun löza siʼ bi unödzjëʼ Xanruʼ. \v 8 Bönniʼ naʼ reaj böʼ ládxiʼdaʼahuëʼ bitiʼ ridzö́linëʼ nácalö gunëʼ. \p \v 9 Channö zoëʼ tu bönniʼ bö́chiʼruʼ réajlëʼë Cristo, en náquiëʼ cáʼasö yödzölió ni, ral-laʼ udzéjanëʼ tuʼ chinadéliʼnëʼ tu lataj lo lahuëʼ Dios. \v 10 Bönniʼ bö́chiʼruʼ naʼ riléʼenëʼ yöl-laʼ tsahuiʼ queëʼ ral-laʼ udzéjanëʼ cateʼ runëʼ Dios ga bítiʼrö ruzxöni ládxëʼë lë naʼ dë queëʼ. Nu ruzxöni ladxiʼ yöl-laʼ tsahuiʼ que, gaca que nu naʼ ca raca que xiyija guíxiʼdoʼ, laʼ ridö́ditë que. \v 11 Caní naca, tuʼ gaca que nu naʼ ca raca que xiyija guíxiʼdoʼ naʼ cateʼ rilén gubidza, en rudzáʼadaʼ, laʼ ribídxitë guixiʼ naʼ, en riguínnaj xiyija, en riniti yöl-laʼ lachi que. Lëscaʼ caní gaca queëʼ bönniʼ riléʼenëʼ yöl-laʼ tsahuiʼ queëʼ, inítiëʼ tsanni ni runëʼ dxin riguiljëʼ yöl-laʼ tsahuiʼ naʼ. \s1 Le taʼzíʼ bëʼ rëʼu \p \v 12 Bicaʼ ba bönniʼ bö́chiʼruʼ naʼ ruáʼ rilenëʼ le rizíʼ bëʼ lëʼ. Cateʼ chiburúajëʼ tsahuiʼ, idéliʼnëʼ yöl-laʼ naʼbán idú, ca naʼ rideliʼ nu nutsaʼ lu huitaj, nu rideliʼ tu breguiʼ zin. Bönniʼ bö́chiʼruʼ naʼ náquiëʼ bicaʼ ba tuʼ idéliʼnëʼ yöl-laʼ naʼbán idú naʼ guzxíʼ lu nëʼë Dios unödzjëʼ quégaca nupa nadxíʼiguequi Lëʼ. \v 13 Cateʼ bi raca queë́ruʼ le run ga guë́ʼëniruʼ gunruʼ le ruáʼ döʼ, bitiʼ ral-laʼ innaruʼ: “Dios rizíʼ bëʼë rëʼu len le naca xihuiʼ.” Dios bitiʼ rizíʼ bëʼë nu bönniʼ len le cabí naca dxiʼa. \v 14 Naʼa, channö nu bi raca que le rizíʼ bëʼ le len le cabí naca dxiʼa, naca tuʼ rizë́ ladxiʼ le ruáʼ döʼ, ateʼ lë ni ben ga gúʼuni gun le ruáʼ döʼ. \v 15 Lë naʼ rizë́ ládxiʼruʼ le ruáʼ döʼ run ga gunruʼ dul-laʼ, en cateʼ chibudxi benruʼ dul-laʼ naʼ, laʼ dul-laʼ náʼasö rusubagaʼ rëʼu xíguiaʼ gátiruʼ. \p \v 16 Böchiʼ luzáʼadoʼ, bitiʼ siʼ yeʼe laʼ cuínsiliʼ. \v 17 Yúguʼtë le naca dxiʼa, en yúguʼtë le naca idú le ruzíʼiruʼ xibé, záʼgaca sacaʼ xitsáʼalö, en taʼrúaj ga zoëʼ Xúziruʼ Dios, Nu ben yuguʼ le taʼyëpi yösa lúzxiba, yuguʼ le tuʼtsáʼ cuínguequi, pero Lëʼ bitiʼ rutsáʼ cuinëʼ, en bitiʼ rutsë́ʼë ca runëʼ, rúnnaticaʼsëʼ queë́ruʼ le naca tsahuiʼ. \v 18 Ca rë́ʼëni quézinëʼ Dios, benëʼ ga nácaruʼ bönachi cubi queëʼ. Bugunëʼ dxin didzaʼ queëʼ le naca idútë li, para gácaruʼ ca tu gulapa zíʼalö queëʼ ladaj yúguʼtë nupa naʼ gurö́ cazëʼ Dios. \s1 Le reaj ládxiʼruʼ-nëʼ Dios le naca li ladxiʼ \p \v 19 Que lë ni naʼ reaʼ libíʼiliʼ, böchiʼ luzáʼadoʼ, yúguʼtëliʼ ral-laʼ sóaliʼ sinaʼ yö́niliʼ, pero bitiʼ ral-laʼ innë́tëziliʼ, en bitiʼ ilétëziliʼ. \v 20 Nu naʼ riletëz bitiʼ run le naca tsahuiʼ lahuëʼ Dios. \v 21 Que lë ni naʼ, guliʼcáʼana yúguʼtë le ruáʼ döʼ, en yúguʼtë le zián le cabí naca tsahuiʼ, ateʼ lu yöl-laʼ nöxaj ladxiʼ guliʼsíʼ lu náʼaliʼ didzaʼ naʼ chinayaza icja ládxiʼdoʼoliʼ, tuʼ huáca gun didzaʼ ni ga uláliʼ. \p \v 22 Naʼa, guliʼgún ca rnna didzaʼ ni, en cabí yö́nisiliʼ, tuʼ channö yö́nisiliʼ didzaʼ ni, siʼ yéʼeliʼ laʼ cuínsiliʼ. \v 23 Nu riyö́nisö didzaʼ ni, en bitiʼ run ca rnna, nu ni naca ca tu bönniʼ ruyúëʼ lahuëʼ tu lu guíë dxili, \v 24 tuʼ ruyú cuinëʼ, en söhuö́jëʼ, ateʼ laʼ ral-latë ládxëʼë ca rinë́ʼë. \v 25 Naʼa, nu bönniʼ bitiʼ ral-la ládxëʼë le riyönnëʼ, pero ruíʼi ládxëʼë xibá queëʼ Dios le naca idú li, en le gaca gun ga uláruʼ, ateʼ ugáʼanëʼ tsutsu, en gúnticaʼsëʼ ca rinná bëʼ xibá naʼ, gaquiëʼ bicaʼ ba ca naca yúguʼtë le runëʼ. \p \v 26 Channö nu bönniʼ ladaj libíʼiliʼ réquinëʼ naca dxiʼa ca reaj ládxëʼë Dios, pero bitiʼ rapa chiʼë lúdxëʼë para cabí innësëʼ caʼ, bönniʼ ni rizíʼ yéʼenëʼ laʼ cuinsëʼ, ateʼ bitiʼ raza ládxëʼë Dios ca reaj ládxëʼë bönniʼ naʼ Lëʼ. \v 27 Le reaj ládxiʼruʼ-nëʼ Dios, le naca idú, en le naca dxiʼa, naca gácalenruʼ yuguʼ biʼi uzë́bidoʼ, encaʼ yuguʼ nigula nagáʼananu túzinu, cateʼ taʼguíʼi taʼzacaʼ nupa naʼ, en cabí gútsaʼruʼ le cabí naca tsahuiʼ le raca yödzölió ni. \c 2 \s1 Tuz ca ral-laʼ gunruʼ bönachi bal \p \v 1 Böchiʼ luzáʼadoʼ, channö réajlëʼëliʼ Xanruʼ Jesucristo, Nu nácatërö lo, bitiʼ ral-laʼ utsáʼaliʼ ca gunliʼ bal tu tu bönachi. \v 2 Channö tsáziëʼ tu bönniʼ ga naʼ nudúbiliʼ, en naguʼë xibö́n nëʼë le néquini oro, en nácuëʼ lariʼ nazácaʼdaʼ, ateʼ tsáziëʼ caʼ tu bönniʼ yéchiʼdoʼ, nácuëʼ lariʼ cáʼasö, \v 3 channö gunliʼ bal bönniʼ naʼ nácuëʼ lariʼ nazácaʼdaʼ, en guië́liʼ-nëʼ: “Gurö́ʼölen rëʼu ga ni naca dxiʼa”, pero guië́liʼ bönniʼ yéchiʼdoʼ naʼ: “Náʼasö guzuí”, o guië́liʼ-nëʼ: “Guröʼi lu yu ni.” \v 4 Channö caní runliʼ, rutsáʼaliʼ ca runliʼ bal tu tu luzáʼaliʼ, en run cuinliʼ ca nu ruchiʼa rusörö́ luzë́ʼe, bitiʼ naca dxiʼa ca rizáʼ ládxiʼliʼ. \p \v 5 Böchiʼ luzáʼadoʼ, buliʼzë́ nágaliʼ lë ni. Dios gurö́ cazëʼ yuguʼ bönniʼ, sal-laʼ téquiguequi bönachi yödzölió ni nácagaquiëʼ cáʼasö, para ilaʼdéliʼnëʼ yöl-laʼ tsahuiʼ lahuëʼ Lëʼ tuʼ taʼyéajlëʼë Cristo, en gataʼ quégaquiëʼ lataj ga niʼ rinná bëʼë Lëʼ. Gataʼ quégaquiëʼ lë naʼ guzxíʼ lu nëʼë Dios unödzjëʼ quégaca nupa taʼdxíʼi Lëʼ. \v 6 Libíʼiliʼ rucáʼanaliʼ cáʼasö bönachi yechiʼ caʼ, en runliʼ bal yuguʼ bönniʼ dë yöl-laʼ tsahuiʼ quégaquiëʼ, ateʼ bönniʼ naʼ dë yöl-laʼ tsahuiʼ quégaquiëʼ tuʼsacaʼ ziʼë libíʼiliʼ, tuʼ tuʼgunëʼ libíʼiliʼ dxin. Lëscaʼ tuʼdödëʼ libíʼiliʼ lu náʼagaquiëʼ bönniʼ yúlahuiʼ. \v 7 Yuguʼ bönniʼ naʼ dë yöl-laʼ tsahuiʼ quégaquiëʼ taʼnnë́ ziʼë caʼ que Lëʼ Jesucristo le nazácaʼtërö, en ca naca Lëʼ nazíʼi laliʼ: “Nupa Dáʼgaca Cristo.” \p \v 8 Runliʼ dxiʼa channö runliʼ idú ca rinná bëʼ xibá lo, le nazúaj lu guichi, en rnna caní: “Ral-laʼ idxíʼinuʼ luzóʼo ca nadxíʼi cuinuʼ.” \v 9 Naʼa, channö rutsáʼaliʼ ca runliʼ bal tu tu bönachi, runliʼ dul-laʼ, en nabágaʼliʼ xíguiaʼ lu xibá queëʼ Dios, tuʼ riguítsjaliʼ xibá naʼ. \v 10 Channö runëʼ tu bönniʼ idú ca rinná bëʼ xibá queëʼ Dios, pero channö ichíxinëʼ ca naca tuz le rinná bëʼ xibá naʼ, chinabáguëʼë xíguiaʼ que idútë le rinná bëʼ xibá naʼ. \v 11 Lë cazëʼ Dios gunnë́ʼ: “Bitiʼ gunuʼ dul-laʼ le riguitsaj xibá que yöl-laʼ nutsaga naʼ”, en gunnë́ʼ caʼ: “Bitiʼ gútiuʼ bönachi.” Naʼa, channö cabí runuʼ dul-laʼ le riguitsaj xibá que yöl-laʼ nutsaga naʼ, pero rútiuʼ bönachi, nabáguʼu xíguiaʼ que idútë xibá queëʼ Dios. \v 12 Ca innaliʼ, en ca gunliʼ, ral-laʼ gunliʼ ca ral-laʼ ilún nupa uchiʼa usörö́ëʼ Dios légaquiëʼ ca rinná bëʼ xibá naʼ, le run ga uláruʼ. \v 13 Nupa cabí tuʼhuechiʼ ládxiʼgaca luzë́ʼeguequi, uchiʼa usörö́ëʼ Dios léguequi, ateʼ cuntu nu huéchiʼ ladxiʼ léguequi, pero nupa naʼ tuʼhuechiʼ ládxiʼgaca luzë́ʼeguequi uluʼrúaj dxiʼa cateʼ uchiʼa usörö́ëʼ Dios léguequi. \s1 Le ral-laʼ gunruʼ tuʼ réajlëʼëruʼ Cristo \p \v 14 Böchiʼ luzáʼadoʼ, bitiʼ bi uziʼë xibé tu bönniʼ channö innasëʼ: “Réajlëʼa Cristo”, pero bitiʼ runëʼ le naca tsahuiʼ. Bitiʼ gaca ulë́ʼ bönniʼ naʼ channö innasëʼ réajlëʼë Cristo. \v 15 Channö nacuʼë böchiʼ luzáʼaruʼ taʼyéajlëʼë Cristo, en bitiʼ dë le ilácuëʼ, en calëga le ilahuëʼ, \v 16 ateʼ channö tu nu dzaga libíʼiliʼ guië́sö légaquiëʼ: “Böaj lídxiliʼ tsáhuiʼdoʼ. Chibölaj budzéʼeliʼ”, pero channö cabí unödzaj quégaquiëʼ lë naʼ taʼyádzjanëʼ, bitiʼ caʼ gúcalen légaquiëʼ. \v 17 Lëscaʼ caní raca que nu bönniʼ rnnasëʼ réajlëʼë Cristo. Channö cabí runëʼ le naca bëʼ naca idú ca réajlëʼë Lëʼ, bitiʼ naca lesacaʼ yöl-laʼ réajlëʼ queëʼ. \p \v 18 Nadxi caʼ guië́ʼ tu bönniʼ luzë́ʼë: “Liʼ réajlëʼësuʼ Cristo, ateʼ nedaʼ runaʼ le naca tsahuiʼ. Bitiʼ gaca uluíʼinuʼ nedaʼ réajlëʼu Cristo channö cabí zoa le naca tsahuiʼ runuʼ. Nedaʼ uluíʼidaʼ liʼ réajlëʼa Cristo niʼa que le naca tsahuiʼ runaʼ.” \v 19 Liʼ réajlëʼu tuzëʼ náquiëʼ Dios. Naca dxiʼa ca runuʼ. Lëscaʼ caní taʼyéajlëʼ yuguʼ böʼ xihuiʼ, en taʼzxizi tádxidaʼ Lëʼ. \v 20 Liʼ, bönniʼ bitiʼ bi nö́zinëʼ. Ral-laʼ inözi quézinuʼ channö zoa nu rnnasö réajlëʼ Cristo, pero bitiʼ run le naca tsahuiʼ, bitiʼ naca lesacaʼ yöl-laʼ réajlëʼ Lëʼ que nu naʼ. \v 21 Naca bëʼ burúajëʼ xúziruʼ Abraham tsahuiʼ lahuëʼ Dios niʼa que lë naʼ benëʼ, cateʼ niʼ guluʼë-biʼ biʼi Isaac queëʼ lahuëʼ Dios. Guluʼë-biʼ ca naʼ tun bönachi taʼgúʼu le tuʼzeguiʼ lahuëʼ Dios, sal-laʼ bitiʼ buzéguiʼë-biʼ. \v 22 Naʼa gaca inö́ziliʼ ca guca queëʼ Abraham. Lë naʼ benëʼ guca bëʼ guyéajlëʼë Dios. Caʼ naca, guca bëʼ naca idú ca guyéajlëʼë Dios niʼa que lë naʼ benëʼ. \v 23 Caní guca lë naʼ nazúaj lu guichi láʼayi le rnna: “Abraham guyéajlëʼë Dios, ateʼ Dios biléʼenëʼ lë naʼ benëʼ ca tu le ben ga böáquiëʼ Abraham tsahuiʼ.” Que lë ni naʼ guzxíʼi lëʼ: “Luzë́ʼë Dios.” \p \v 24 Naʼa, riléʼe quéziliʼ naca bëʼ rurúajëʼ tu bönniʼ dxiʼa niʼa que le runëʼ, en calë́gasö tuʼ réajlëʼë Dios. \v 25 Lëscaʼ caní guca queë́nu Rahab, nigula bë́ʼënu bönachi lataj. Lëscaʼ naca bëʼ burúajnu dxiʼa tuʼ zoa tu le tsahuiʼ bennu, lë naʼ bennu cateʼ niʼ bennu bönniʼ tuʼyulan bal, en gúcalennu légaquiëʼ para buluʼguélëʼë yöjhuö́jgaquiëʼ nöza yúbölö. \v 26 Ca naʼ raca que idútë le naca cázaruʼ channö cabí yuʼu böʼ, chinati, lëscaʼ caní naca que le réajlëʼëruʼ Cristo channö cabí naláʼ yöl-laʼ run que, bitiʼ naca lesacaʼ. \c 3 \s1 Yuguʼ le rnna lúdxiʼruʼ \p \v 1 Böchiʼ luzáʼadoʼ, bitiʼ guntëz zián cuinliʼ bönniʼ tuʼsédinëʼ bönachi, tuʼ chinö́z quéziliʼ zíʼtërö uchiʼa usörö́ëʼ Dios rëʼu, núlöruʼ rusédiruʼ bönachi. \v 2 Yúguʼtëruʼ runruʼ zián le richixi riníguiruʼ. Channö cabí richixi riníguinëʼ tu bönniʼ ca naca didzaʼ ruʼë, bönniʼ ni náquiëʼ idú tsahuiʼ, en raca inná beʼe cuinëʼ ca naca yúguʼtë le runëʼ. \v 3 Cateʼ rigúʼuruʼ guíë ruáʼagacabaʼ böaʼ para gunruʼ ga ilunbaʼ ca rë́ʼëniruʼ, gaca inná béʼeruʼ légacabaʼ lu idútë le tunbaʼ. \v 4 Buliʼyú caʼ ca raca quéguequi barco. Sal-laʼ zxö́ntërö naca tu barco, en récjadaʼ böʼ ruzéaj le, cuídiʼdoʼos naca nëʼe xiyágui barco naʼ le ruzecaj rudxíʼi barco para tseaj gátiʼtës ga guë́ʼënnëʼ bönniʼ rusë́ʼë le. \v 5 Lëscaʼ caní naca lúdxiʼruʼ. Sal-laʼ cuídiʼdoʼos naca, ziántërö le rnna lúdxiʼruʼ naʼ. Buliʼyútsöcaʼ ca run guíʼ. Sal-laʼ guíʼdoʼos ribíbiruʼ, tu guíʼa sibi huayégui. \v 6 Lëscaʼ lúdxiʼruʼ naʼ naca ca tu guíʼ. Yúguʼtë le ruáʼ döʼ raca yödzölió ni rnna lúdxiʼruʼ, en tuʼ dzaga lúdxiʼruʼ naʼ idútë le naca cázaruʼ, que lë ni naʼ run ga raca xihuiʼ idútë le nácaruʼ. Le rnna lúdxiʼruʼ ribequi guíʼ, le ruzeguiʼ rëʼu ca naca yúguʼtë le runruʼ, ateʼ tuʼ rnna caní lúdxiʼruʼ naʼ, naca que tsca chinaguélaʼtë guíʼ le nabequiʼ tuʼ xihuiʼ. \v 7 Yúguʼtëbaʼ böaʼ guixiʼ taʼdabaʼ luyú, en yuguʼ böaʼ zoa xíligacabaʼ, en yuguʼ böaʼ táʼayöj lë́ʼëbaʼ lu yu, encaʼ yúguʼtëbaʼ böaʼ dzö́ʼöbaʼ lu nísadoʼ, huáca ilaʼnná beʼe bönachi luyú ni légacabaʼ, \v 8 pero cuntu nu bönniʼ gaca inná béʼenëʼ lúdxëʼë, tuʼ rnna lúdxiʼruʼ le ruáʼ döʼ, en bitiʼ gaca nu uzagaʼ xinözi. Ziántërö le rnna lúdxiʼruʼ le naca ca tu le nachë́ʼ yöl-laʼ guti. \v 9 Len laʼ lúdxiʼruʼ náʼasö rulidza tsáhuiʼruʼ-nëʼ Dios Xuz, en rulidza dítjaruʼ caʼ yuguʼ bönniʼ, ateʼ benëʼ Dios légaquiëʼ ca naca cazëʼ Lëʼ. \v 10 Caní naca, len laʼ ruáʼasiruʼ naʼ rulidza tsáhuiʼruʼ bönachi, en rulidza dítjaruʼ bönachi. Böchiʼ luzáʼadoʼ, bitiʼ ral-laʼ gaca caní. \v 11 Bitiʼ caʼ taʼlén nisa siziáʼ, en nisa zönaʼ laʼ tuzi ga taʼlén. \v 12 Böchiʼ luzáʼadoʼ, tu yaga higo bitiʼ gaca cuía le ribía yaga olivo, ateʼ tu lubá uva bitiʼ gaca cuía le ribía yaga higo naʼ. Lëscaʼ caní, nitú ga rilén nisa bitiʼ gaca ilaʼlén nisa zönaʼ, en nisa siziáʼ. \s1 Yöl-laʼ réajniʼi le naca idú \p \v 13 Channö zoëʼ tu bönniʼ ládjaliʼ rácadëʼë, en réajniʼdeʼenëʼ, lu yöl-laʼ nöxaj ladxiʼ queëʼ ral-laʼ uluʼë náquiëʼ caní niʼa que le naca tsahuiʼ runëʼ. \v 14 Naʼa, channö ruzxéʼeliʼ luzáʼaliʼ, en runliʼ dxin para ilaʼgúʼu bönachi libíʼiliʼ yöl-laʼ ba, bitiʼ ral-laʼ gun ba zxön cuinliʼ ca naca yöl-laʼ réajniʼi queë́liʼ. Nu run caní rizíʼ yëʼ, en ridáʼbagaʼ le naca idútë li. \v 15 Yöl-laʼ réajniʼi caní bitiʼ naca le runödzjëʼ Dios, pero que yödzölió ni naca, encaʼ quégaca bönachi yödzölió ni, en que tuʼ xihuiʼ. \v 16 Yuguʼ bönniʼ tuʼzxéʼenëʼ luzáʼagaquiëʼ, en të́ʼënnëʼ ilaʼgúʼu bönachi légaquiëʼ yöl-laʼ ba, lëscaʼ taʼdil-la dídzëʼë, en tunëʼ yúguʼtë le ruáʼ döʼ. \v 17 Yuguʼ bönniʼ nápagaquiëʼ yöl-laʼ réajniʼi naʼ runödzjëʼ Dios: \q1 Tunëʼ le naca idú tsahuiʼ, en taʼbözëʼ dxíʼadoʼ. \q1 Nácagaquiëʼ zxön ladxiʼ, en nöxaj ladxiʼ. \q1 Tuʼhuechiʼ ládxiʼgaquiëʼ bönachi, \q1 en tunëʼ le naca dxiʼa. \q1 Tuz ca tuʼchiʼa tuʼsörö́ëʼ luzáʼagaquiëʼ, \q1 en bitiʼ taʼbéaj bëʼë luzáʼagaquiëʼ. \p \v 18 Nupa tuíʼi ládxiʼgaca ilaʼbequi dxi le raca, taʼböza dxíʼadoʼ, para gaca caʼ dxiʼa idútë le zeaj naca caz. \c 4 \s1 Nupa tun zxön le nacuáʼ yödzölió \p \v 1 ¿Bizx que naʼ ridíl-laliʼ, en raca didzaʼ bizxaj queë́liʼ? Raca caní queë́liʼ tuʼ rizë́ ládxiʼliʼ zián le rizë́ ládxiʼliʼ tu tuliʼ, en que lë ni naʼ ridíl-lalenliʼ luzáʼaliʼ. \v 2 Zián le ruhuídiʼliʼ, en tuʼ cabí rizíʼiliʼ le, que lë ni naʼ rútiliʼ bönachi. Ruzxéʼeliʼ le dë que luzáʼaliʼ, en tuʼ cabí ridéliʼliʼ le, que lë ni naʼ rizóa ribö́ʼöliʼ, en ridíl-laliʼ. Bitiʼ rataʼ queë́liʼ le rë́ʼëniliʼ, tuʼ cabí rinábiliʼ-nëʼ Dios lë naʼ. \v 3 Sal-laʼ zoa bi rinábaliʼ, bitiʼ bi rizíʼiliʼ, tuʼ cabí naca dxiʼa ca rinábaliʼ, tuʼ rë́ʼëniliʼ lë naʼ rinábaliʼ para ugunliʼ le dxin ca raza ládxiʼsiliʼ. \v 4 Libíʼiliʼ, bönachi nusanliʼ-nëʼ Dios, ¿naruʼ cabí nö́ziliʼ channö runliʼ zxön le nacuáʼ yödzölió ni, chinuhuöácaliʼ ca nu bitiʼ riléʼe Dios dxiʼa? Nútiʼtës nu rë́ʼëni gun zxön le nacuáʼ yödzölió ni, nuhuöáca ca nu bitiʼ riléʼe Dios dxiʼa. \v 5 Bitiʼ rnnasö caʼ le nazúaj lu guichi láʼayi le rnna: “Dios risö́l-lëʼë Dios Böʼ Láʼayi queë́ruʼ, Nu zóalen rëʼu, ateʼ Lëʼ nadxíʼinëʼ rëʼu, en rudúliʼnëʼ rëʼu channö rusanruʼ-nëʼ.” \v 6 Naʼa, zxö́ntërö le ruzáʼ ládxëʼë Dios queë́ruʼ, tuʼ nazúaj lu guichi láʼayi le rnna: “Dios ruzáguëʼë xinö́zguequi nupa tun ba zxön cuínguequi, pero ruzáʼ ládxëʼë quégaca nupa nácagaca nöxaj ladxiʼ.” \v 7 Que lë ni naʼ, guliʼsóa nöxaj ladxiʼ lahuëʼ Dios. Guliʼnná beʼe tuʼ xihuiʼ, ateʼ uzxunnaj ga zóaliʼ. \v 8 Guliʼgüíʼ ládxiʼliʼ sóalenliʼ-nëʼ Dios, ateʼ Lëʼ idisóalenëʼ libíʼiliʼ. Libíʼiliʼ, bönachi dul-laʼ, guliʼgaca tsahuiʼ, en bítiʼrö gunliʼ dul-laʼ. Libíʼiliʼ, núlöliʼ reaj böʼ ládxiʼdoʼoliʼ, en chopa le nadxíʼiliʼ, guliʼgún dxiʼa icja ládxiʼdoʼoliʼ. \v 9 Guliʼsëbi ládxiʼliʼ, en buliʼhuíʼini, en guliʼcödxi. Naʼa ruzxídxili, pero ral-laʼ cö́dxiliʼ. Rudzéjaliʼ, pero ral-laʼ huíʼiniliʼ. \v 10 Guliʼgaca nöxaj ladxiʼ lahuëʼ Xanruʼ, ateʼ Lëʼ gunëʼ ga tsë́pisëliʼ. \s1 Bitiʼ ral-laʼ ichugu bë́ʼëruʼ le run luzáʼaruʼ \p \v 11 Böchiʼ luzáʼadoʼ, bitiʼ innëliʼ que luzáʼaliʼ tuliʼ iaʼtuliʼ. Nu bönniʼ rinnë́ʼ que böchiʼ luzë́ʼë, en rilaga yudxëʼ le runëʼ, bönniʼ ni rinnë́ʼ que xibá queëʼ Dios, en ruchiʼa rusörö́ëʼ le rinná bëʼ xibá naʼ. Naʼa, channö ruchiʼa rusörö́uʼ le rinná bëʼ xibá naʼ, run cuinuʼ nu ruchiʼa rusörö́ëʼ le, en bitiʼ runuʼ ca rinná bëʼ xibá naʼ. \v 12 Naʼa, tuzëʼ náquiëʼ Dios, Nu ben xibá naʼ, en náquiëʼ caʼ Nu ruchiʼa rusörö́ëʼ le runruʼ. Lë cazëʼ gaca usölë́ʼ bönachi o usunítiëʼ bönachi naʼ. Naʼa, ¿núzxitë run cuinuʼ, rilaga yudxuʼ luzóʼo? \s1 Bitiʼ gaca gunruʼ löza le gaca cuxö́ huidzaj \p \v 13 Naʼa, buliʼzë́ nágaliʼ, núlöliʼ rnnaliʼ: “Cuxö́ huidzaj tséajtuʼ yödzö niʼ, ateʼ sóatuʼ niʼ tu iz, en zián le gáʼutuʼ, en útiʼtuʼ, ateʼ caní gátaʼdaʼ dumí queë́tuʼ.” \v 14 Bitiʼ nö́ziliʼ bizxi gaca cuxö́ huidzaj. ¿Nacxi caz naca queë́ruʼ, tsca zóaruʼ yödzölió ni? Nácaruʼ ca bö́chila le naláʼ tu chíʼidoʼosö, en laʼ rinítitë. \v 15 Que lë ni naʼ, caní ral-laʼ innaliʼ: “Channö guë́ʼënnëʼ Xanruʼ, sóaruʼ ibanruʼ, en tu iaʼtú le gunruʼ.” \v 16 Naʼa, libíʼiliʼ, lu yöl-laʼ run ba zxön queë́liʼ rigúʼuliʼ yöl-laʼ ba laʼ cuínsiliʼ. Yúguʼtë le caní le runliʼ zeaj naca le ruáʼ döʼ. \v 17 Channö nö́ziruʼ le naca dxiʼa le ral-laʼ gunruʼ, en bitiʼ gunruʼ lë naʼ, runruʼ dul-laʼ. \c 5 \s1 Santiago rusë́ʼë ládxiʼgaquiëʼ bönniʼ dë yöl-laʼ tsahuiʼ quégaquiëʼ \p \v 1 Libíʼiliʼ, bönniʼ riléʼeliʼ yöl-laʼ tsahuiʼ, guliʼcödxi, en guliʼcö́dxiʼa, tuʼ siʼ zaʼ dza iléʼeliʼ yöl-laʼ yechiʼ. \v 2 Chinaca ditaj yöl-laʼ tsahuiʼ queë́liʼ, ateʼ chinutö́gacabaʼ le ráculiʼ bö́ljadoʼ que. \v 3 Chinaca que dumí oro, en dumí plata queë́liʼ ca naca que guíë nazö́n yöni que, ateʼ yöni que naʼ naca ca tu le ruzegui libíʼiliʼ didzaʼ, ateʼ gaca queë́liʼ ca tu guíʼ le usuniti libíʼiliʼ. Caní gaca queë́liʼ, tuʼ busóʼ butúbiliʼ queë́ziliʼ yöl-laʼ tsahuiʼ dza ni zóaruʼ chiröjsétëgaca. \v 4 ¡Buliʼyútsöcaʼ! Yuguʼ bönniʼ huen dxin gulaʼlapëʼ yöla queë́liʼ chitaʼnaba yúdxinëʼ lázxjagaquiëʼ, tuʼ cabí riguízxjaniliʼ légaquiëʼ, ateʼ lë naʼ taʼnabëʼ bönniʼ huen dxin naʼ chibidxín didzaʼ naʼ lahuëʼ Xanruʼ, ateʼ Lëʼ rinná béʼenëʼ niʼa nëʼë guizxi yu. \v 5 Benliʼ ga bunéʼeliʼ, en güíʼi gudáguticaʼsiliʼ le rnnasö queë́liʼ lu yödzölió ni. Buxö́n cuinliʼ, pero chizóa idxín dza údxi queë́liʼ. Gaca queë́liʼ ca raca queë́baʼ bëdxi renniʼ, chibúʼu dza gútiruʼ-baʼ. \v 6 Richúguliʼ quégaquiëʼ bönniʼ tsahuiʼ, en rútiliʼ légaquiëʼ, ateʼ légaquiëʼ bitiʼ taʼdáʼbaguëʼë libíʼiliʼ cateʼ rútiliʼ légaquiëʼ. \s1 Cö́zaruʼ zxön ladxiʼ, en ulídzaruʼ-nëʼ Dios \p \v 7 Naʼa, böchiʼ luzáʼadoʼ, guliʼcöza zxön ladxiʼ ga idxinrö dza huödëʼ Xanruʼ. Buliʼyú ca runëʼ tu bönniʼ guz gúʼuna. Lu yöl-laʼ riböza zxön ladxiʼ ribözëʼ guiö́jsiuʼ, en guiö́j cusu lin, ateʼ tödi niʼ ulapëʼ, en utubëʼ yöz zián. \v 8 Lëscaʼ caní, libíʼiliʼ naʼ réajlëʼëliʼ Cristo, guliʼcöza zxön ladxiʼ, en buliʼtipa ládxiʼliʼ, tuʼ chizáʼ galaʼ dza huödëʼ Xanruʼ. \v 9 Böchiʼ luzáʼadoʼ, bitiʼ innëliʼ que luzáʼaliʼ tuliʼ iaʼtuliʼ, para cabí ibágaʼliʼ xíguiaʼ. ¡Buliʼyútsöcaʼ! ¡Chirudzaga lo udxinëʼ Xanruʼ, ateʼ uchiʼa usörö́ëʼ le runliʼ! \v 10 Böchiʼ luzáʼadoʼ, buliʼyú ca guca quégaquiëʼ bönniʼ guluʼë didzaʼ uláz queëʼ Xanruʼ. Nácagaquiëʼ ca tu le ruluíʼi rëʼu ca ral-laʼ quíʼi sácaʼruʼ, en cö́zaruʼ zxön ladxiʼ. \v 11 Naʼa, nucuáʼaruʼ légaquiëʼ ca yuguʼ bönniʼ guláquiëʼ bicaʼ ba, nupa niʼ gulaʼguíʼi gulaʼzacaʼ. Chibiyö́niliʼ ca benëʼ Job. Gulözëʼ zxön ladxiʼ sal-laʼ gudíʼi guzxácaʼdëʼë, ateʼ nö́ziliʼ caʼ ca benëʼ Xanruʼ queëʼ ga búdxitë. Ruhuéchiʼdaʼ ládxëʼë Xanruʼ rëʼu, en ruíʼi ládxëʼë rëʼu. \p \v 12 Böchiʼ luzáʼadoʼ, le nácatërö lo naca lë ni reaʼ libíʼiliʼ: ¡Bitiʼ uzö́tjaliʼ Nu zoa yehuaʼ yubá, en bitiʼ uzö́tjaliʼ le nacuáʼ luyú ni, en bitiʼ uzö́tjaliʼ bítiʼtës bi run tsutsu xtídzaʼliʼ! Cateʼ innaliʼ “Ön” ral-laʼ innásiliʼ “Ön.” Cateʼ innaliʼ “Bitiʼ” ral-laʼ innásiliʼ “Bitiʼ.” Caní ral-laʼ gunliʼ, para cabí ibágaʼliʼ xíguiaʼ lahuëʼ Dios. \p \v 13 Channö riguíʼi rizácaʼ nu dzaga libíʼiliʼ, ral-laʼ ulidza Dios nu naʼ. Channö zoa nu rudzeja, ral-laʼ gul-la yöl-laʼ ba nu naʼ. \v 14 Channö reʼe nu dzaga libíʼiliʼ, ral-laʼ ulidza bönniʼ gula tapa chiʼë bönachi queëʼ Cristo, para uluʼlidzëʼ Dios, en ilaʼnábinëʼ Lëʼ únëʼ bönniʼ huëʼ naʼ. Ral-laʼ ilaʼguʼë lëʼ le za, en uluʼgunëʼ dxin Lëʼ Xanruʼ. \v 15 Cateʼ uluʼlidzëʼ Dios, en taʼyéajlëʼë gunëʼ Cristo ga huöáquiëʼ bönniʼ huëʼ naʼ, níʼirö gunëʼ Xanruʼ ga huöása uzóëʼ, en channö benëʼ dul-laʼ bönniʼ huëʼ naʼ, Xanruʼ uniti lahuëʼ lëʼ. \v 16 Que lë ni naʼ, guliʼxóalëpi dul-laʼ nabágaʼliʼ tuliʼ iaʼtuliʼ, en guliʼnaba que luzáʼaliʼ tuliʼ iaʼtuliʼ lahuëʼ Dios para únëʼ libíʼiliʼ, para urúaj yödzöhuë́ʼ naʼ réʼeliʼ. Le rulidzëʼ tu bönniʼ tsahuiʼ Dios, le runëʼ idú ládxëʼë, nácadaʼ lesacaʼ. \v 17 Elías, bönniʼ niʼ bëʼë didzaʼ uláz queëʼ Dios, gúquiëʼ tu bönniʼ yödzölió ca nácaruʼ rëʼu, pero cateʼ bulidzëʼ Dios, en gunábinëʼ Lëʼ para cabí galaj guiö́j, idú tsonna iz yuʼ xopa beoʼ bitiʼ gulaj guiö́j luyú ni. \v 18 Gudödi niʼ bulidzëʼ Dios leyúbölö, ateʼ böálaj guiö́j, ateʼ bunödzaj le gulazëʼ yuguʼ bönniʼ dza niʼ. \p \v 19 Böchiʼ luzáʼadoʼ, lë ni ral-laʼ inö́ziliʼ. Channö nunbëʼ nu bönniʼ dzáguiëʼ libíʼiliʼ le naca idútë li, en richixi riníguinëʼ, ateʼ zoa nu gun ga ubíʼi ládxëʼë bönniʼ naʼ richixi riníguinëʼ, \v 20 nu naʼ gun ga ubíʼi ládxëʼë bönniʼ dul-laʼ naʼ gudë́ʼ ga yúbölö, usölë́ʼ bönniʼ dul-laʼ naʼ lu yöl-laʼ guti, en gunëʼ ga uniti lahuëʼ Dios dul-laʼ zián nabáguëʼë bönniʼ naʼ. ¡Caʼ gaca!