\id MRK \h Marcos \toc1 Diiz Chul chaan Jesucrist kuu mkee Mark \toc2 Marcos \toc3 Mr. \mt1 Diiz Chul chaan Jesucrist kuu mkee \mt1 Mark \c 1 \s1 Juan kuu mtsowleyy \r (Mt. 3:1‑12; Lc. 3:1‑9, 15‑17; Jn.1 :19‑28) \p \v 1 Tenzhee mod mndelo Diiz Chul chaan Jesucrist Xgann Diox. \v 2 Taxal nke lo xkeets Diox kuu mkee profet Isaí, or nzhab profet: \q1 Na taal thib zha kuu tener loʼa, \q1 tsa to list zha leettsoo re men, par kayaa men lu. \q1 \v 3 Ne dib gan zha kwez zha thib ta yubiz ne gab zha: \q1 “Nali bloo goo leettsoo goo par kayaa goo Zha Nabee, \q1 ne nali gok goo lo re kuu ntsow goo”. [Is. 40:3] \p \v 4 Tata mrolo kuu nzhab Isaí, or lee Juan kuu mtsowleyy re men mzin mndaa kwent xkiiz Diox thib ta yubiz, ne nzhab Juan lo re men, ndoblo tsee zha re mod kuu went kuu nak zha ne tob yek zha xkiiz Diox, tsa tuyy Diox re falt kuu mtsow zha. \v 5 Reta zha Jerusalén yez naro, ne re yez bzhizh chaan yezlyu Judea, mzin re zha tsa gon zha xkiiz Juan. Ne mndaa zha kwent re falt kuu mtsow zha, tsa mtsowleyy Juan zha leen yoo Jordán. \p \v 6 Juan mdok lar kuu natexkwaa kon yits lad kamey, ne naliib thib sinch yid leeyy Juan, ne kuu nzhow Juan nak ngebeez ne kuu nzhuu Juan nak mzin wan. \v 7 Or mndaa Juan kwent xkiiz Diox, nzhab Juan: \p ―Mera yaad thib zha kuu mas nataak nake na, ne neeka ndoblotʼn xakʼn korre dits labyid zha, tak mas nataak zha nake na. \v 8 Na mtsowleyy goo kon nit, per lee mbyiʼa tsowleyy goo, or kuu taa zha Mbi Nayon chaan Diox lo goo. \s1 Jesús ngokleyy \r (Mt. 3:13‑17; Lc. 3:21‑22) \p \v 9 Thib wiz mroo Jesús yez Nazaret yezlyu Galilea, ne mzin Jesús ta ngetsowleyy Juan re men, tsa mtsowleyy Juan Jesús leen yoo Jordán. \v 10 Or mroo Jesús leen nit mwii Jesús lee lobee mzhaal, ne lee Mbi Nayon mla dits Jesús taxal thib palom. \v 11 Oraaka mbin Jesús thib bos kuu mroo lobee kuu nzhab: \p ―Lu nak xgann na kuu kwathoz nke leettsoon, ne kwathoz wen nzo leettsoon nen lu. \s1 Maxuuy ngwalaaz gakedi Jesús \r (Mt. 4:1‑11; Lc. 4:1‑13) \p \v 12 Tsa lee Mbi Nayon chaan Diox mndeno Jesús thib ta yubiz. \v 13 Tya ngoo Jesús chop gal wiz, ne chop gal yaal xid re maa nayii. Tsa lee Maxuuy ngwalaaz gakedi Jesús tyen welt, tsaraa lee re mandad chaan Diox mkenap Jesús. \s1 Jesús mndaa kwent xkiiz Diox yezlyu Galilea \r (Mt. 4:12‑17; Lc. 4:14‑15) \p \v 14 Leettsa ngoo Juan tsib lee Jesús ngwa yezlyu Galilea, ne mndaa Jesús kwent Diiz Chul chaan Diox. \v 15 Ne nzhab Jesús: \p ―Mzin gaxa wiz kuu lee Diox nabee lo goo. Btsee goo mod went kuu nak goo, ne gwalaaz goo Diiz Chul chaan Diox. \s1 Jesús mrez thap zha kuu niit mbel \r (Mt. 4:18‑22; Lc. 5:1‑11) \p \v 16 Leettsa ndiy Jesús roo nitdoo yezlyu Galilea, tsa mwii Jesús Simún ne wets Simún kuu le Ndres, lee rop zha ngegobi yex zha leen nitdoo, tak zha niit mbel nak zha rop zha. \v 17 Ora nzhab Jesús lo rop zha: \p ―Bteke goo ditsʼn, tsa tsowʼn gak goo zha kuu niit men par Diox. \p \v 18 Oraaka mlaa rop zha yex zha ne mndeke zha dits Jesús. \p \v 19 Ne nda Jesús mas kwat, tsa mwii Jesús Santiag ne Juan kuu nak rop xgann Zebedeo, re zha nzo leen kano ngeyib yex. \v 20 Tsa mrez Jesús rop zhaʼa, ne oraaka mlaa zha xut zha Zebedeo kuu nzo leen kano kon re mos, ne mndeke rop zha dits Jesús. \s1 Thib mbyi kuu nzo mbi fyer leettsoo \r (Lc. 4:31‑37) \p \v 21 Ne mndaab Jesús kon re zha yez Capernaúm wiz kuu nzhool re zha Israel lo Diox, ne ngwa re zha ta nkaltaa re men nteed xkiiz Diox, tsa mndelo Jesús mloo lo re men kuu nzi tya. \v 22 Kwathoz mzegey leettsoo re zha naa xomod mloo Jesús lo re zha, tak kon yalnabee mloo Jesús lo re zha, ne mloot Jesús taxal nloo re maestr chaan ley. \v 23 Ne tya ndo thib mbyi kuu nzo mbi fyer leettsoo, ne lee zhaʼa mretsyath, ne nzhab: \p \v 24 ―¿Kwan nlaaza kon nee Jesús zha Nazaret? ¿Chu ndyaada luuzha nee? Nen cho naka. Lu nak Zha kuu Nayon lo Diox. \p \v 25 Oraaka mkox mbi fyer lo Jesús, ne nzhab Jesús: \p ―¡Btow rooʼa, ne broo leettsoo mbyi ree! \p \v 26 Tsa lee mbi fyer mtsow mlen zhaʼa yizguthye ne mretsyath mroo leettsoo zha. \v 27 Ne reta zha kuu nzi tya kwathoz mzegey leettsoo zha, ne mnaabdiz zha lo altaa zha, ne nzhab zha: \p ―¡Neeka mas ter wiiʼaa koree! ¿Kwan koree? Zha ree nloo pur kuu kub, ne nabee zha lo re mbi fyer ne nzhone diiz lo zha. \p \v 28 Tsa kwathoz ney mraats diiz re kuu mtsow Jesús dita yezlyu Galilea. \s1 Jesús mtegwe xnaatsaap Pey \r (Mt. 8:14‑15; Lc. 4:38‑39) \p \v 29 Leettsa mroo re zha Jesús leen yuu ta nkaltaa re zha Israel, tsa ngwa Jesús kon Santiag ne Juan liz Simún rop Ndres. \v 30 Tsa nzhab re zha lo Jesús lee xnaatsaap Simún, nax lo luun ndak xlee. \v 31 Ora mbig Jesús ne mzhen Jesús yaa zha ne mlit Jesús zha, oraaka mroo xlee zha, ne mndaa zha kuu mdow re zha. \s1 Jesús mtegwe kwathoz zha or ndebix wiz \r (Mt. 8:16‑17; Lc. 4:40‑41) \p \v 32 Or ndekowa yezlyu, tsa lee re men myaadno re mbyiz ne re zha kuu nzo mbi fyer leettsoo lo Jesús. \v 33 Ne dita yez mkaltaa roo yuu ta ndo Jesús. \v 34 Tsa mtegwe Jesús re mbyiz, ne mloo Jesús kwathoz re mbi fyer kuu nzo leettsoo re men. Ne mndaat Jesús diiz gatediz re mbi fyera, tak neʼa re mbi fyera naa cho nak Jesús. \s1 Jesús mndaa kwent xkiiz Diox ta nkaltaa re men \r (Lc.4:42‑44) \p \v 35 Ne zhaaraa na ngwache Jesús, ne ngwa Jesús thib ta wan ta nagan, ta nlaaz Jesús to thita Jesús, tsa tediz Jesús kon Diox. \v 36 Tsa lee re altaa Simún ngwakwaan Jesús. \v 37 Ne or mzal Jesús lo re zha, tsa nzhab zha lo Jesús: \p ―¡Reta men ngekwaana! \p \v 38 Per lee Jesús nzhab lo re zha: \p ―Nda goo reʼaa re yez kuu nzi gaxta nzhee, tsa tan kwent xkiiz Diox lo re zha kuu nzo tya, tak par kona ndyalʼn. \p \v 39 Ne mndaa Jesús kwent xkiiz Diox ta nkaltaa re zha Israel dita yezlyu Galilea, ne mloo Jesús re mbi fyer kuu nzo leettsoo re zha. \s1 Jesús mtegwe thib mbyi kuu ndeye kwerp \r (Mt. 8:1‑4; Lc. 5:12‑16) \p \v 40 Tsa myaad thib zha kuu ndeye kwerp lo Jesús, ne mtobxub zha lo Jesús, ne dib ndroo leettsoo zha nzhab zha lo Jesús: \p ―Os leeʼa nlaaza tegweʼa na, btegwen lo yiz ree. \p \v 41 Tsa mlat leettsoo Jesús mne Jesús zhaʼa, ne kon yaa Jesús mdiinn Jesús cho zha. Tsa nzhab Jesús lo zha: \p ―Nlazʼn weʼa. \p \v 42 Leeka or kuu mni Jesús lo zha, oraaka mgwe zha, ne myaan nambi zha. \v 43 Tsa mteni Jesús zha, ne mtaal Jesús zha liz zha, \v 44 ne nzhab Jesús lo zha: \p ―Yent cho lo gaba koree, gwa lo ngwleyy ne be gon kuu ndoblo taa thib mbyi kuu mgweʼa taxal mnabee Moisés, tsa ne reta zha leeʼa mgweʼa. \p \v 45 Per lee mbyiʼa ndya ne nzhabe lo reta men, kona ngogt raa gataab Jesús re yeza, sinke roo re yeza mlet Jesús, ne lee re men reta yez ndyaad lo Jesús. \c 2 \s1 Jesús mtegwe thib zha mthans \r (Mt. 9:1‑8; Lc. 5:17‑26) \p \v 1 Leettsa mriida chop tson wiz, tsa mretab Jesús yez Capernaúm tedib welt, ne mbin re men lee Jesús nzo liz thib zha. \v 2 Kwathoz ney mkaltaa kwaro re men tya, ne mgaat raa leen yuu gataab neeka tedib zha, tsa mndaa Jesús kwent xkiiz Diox lo re men. \v 3 Tsaraa ndyaad thap mbyi kuu ndyaadno thib mbyi mthans lo Jesús. \v 4 Ne ngogt gabig zha lo Jesús, tak kwaro men nzi, tsa mxaal re zha yek yuu, ne mla zha dib luun zha mthansa lo Jesús. \v 5 Ne oraaka myeen Jesús lee re zhaʼa nyelaaz Diox. Tsa nzhab Jesús lo zha mthansa: \p ―Xgann na, mtuyya na re falta. \p \v 6 Per tya nzi tyen maestr kuu nloo xkiiz Diox, re zhaʼa mtsow xgab ne nzhab: \v 7 “¿Chebee tabaa ndediz mbyi ree? ¡Taxal Diox ndediz zha! Neeka thib men gagt kib falt beeta Diox tak kib falt.” \p \v 8 Per lee Jesús myeen naa kwan ntsow re maestr chaan ley xgab, tsa nzhab Jesús lo re zha: \p ―¿Chebee tabaa ntsow goo xgab? \v 9 ¿Kwan ntsow goo xgab? ¿Kwan mas nagant gapʼn lo mbyiz: “Lee re falta myuyya”, o tegwen zha ne gapʼn lo zha: “Gwache bzhen luuna ne bte”? \v 10 Tsowʼn koree lo re goo, tsa ne goo lee na, Kuu Mzin Ngok Men, napʼn yalnabee par tuyʼn re falt chaan re men. \p Tsa nzhab Jesús lo mthans: \p \v 11 ―Loʼa nin gwache, bzhen luuna ne tyee liza. \p \v 12 Oraaka lee mbyi mthansa ngwache, ne mzhen zha luun zha ne ndya zha, ne reta zha kuu mwii kuu ngok, kwathoz mzegey leettsoo zha, ne mndaa zha texkix lo Diox ne nzhab zha: \p ―¡Neeka mas ter wiiʼaa koree! ¡Re kuu thoz kuu ntsow Diox! \s1 Jesús mrez Leví \r (Mt. 9:9‑13; Lc. 5:27‑32) \p \v 13 Tsa mre Jesús ngwa Jesús roo nitdoo tedib welt; ne lee re men ngwa lo Jesús, tsa mloo Jesús lo re zha. \v 14 Ne nda Jesús tut kwat, tsa mwii Jesús Leví xgann Alfeo, thib zha kuu ntsow kobral temi chaan yezlyu, kuu nzhax lo zha Roma, tsa nzhab Jesús lo zha: \p ―Bteke ditsʼn. \p Oraaka ngwateli Leví ne mndeke Leví dits Jesús. \p \v 15 Ngwalo mriid koree, lee Jesús kon re zha kuu ngeteed lo Jesús ngwa liz Leví, ne or ndob Jesús ngeyow Jesús liz Leví, kon tyen zha kuu ntsow kobral temi chaan yezlyu ne kon re zha kuu ntsowt kuu wen, tak kwaro men mndeke dits Jesús. \v 16 Tsa lee chop tson maestr chaan ley kuu nak fariseo, mne zha lee Jesús ndow kon re zha kuu ntsow kobral temi chaan yezlyu, tsa nzhab re zha lo re zha kuu ngeteed lo Jesús: \p ―¿Chebee nzhow zha baa, kon re zha kuu ntsow kobral temi chaan yezlyu, ne kon re zha kuu ntsowt kuu wen? \p \v 17 Jesús mbin kona, tsa nzhab Jesús lo re zha: \p ―Re zha kuu ndolizt ndechet zha cho tegwe zha, per lee re zha kuu ndoliz ndeche zha cho tegwe zha, ndyaltʼn ndyaadchezʼn re zha wen, lee na ndyal ndyaadchez re zha kuu ndab falt. \s1 Yalnaabdiz chaan ayun \r (Mt. 9:14‑17; Lc. 5:33‑39) \p \v 18 Re zha kuu mndeke dits Juan, ne re fariseo ntsow zha ayun, tsa mas wen tediz zha lo Diox. Tsa ngwa zha lo Jesús ne nzhab zha: \p ―Chebee lee re zha kuu mndeke dits Juan ne re fariseo, ntsow zha ayun, tsa mas wen tediz zha lo Diox, ne lee re zhaʼa ntsowt zha tata. \p \v 19 Lee Jesús nzhab lo re zha: \p ―¿Chu tak wut re zha kuu nzi lo fandan, or lee zha kuu mtseya ndoka lo re zha? ¡Rebeete! Tak dita lo ndo zha kuu mtseyaʼa lo re zha, gagt tsow zha ayun. \v 20 Per tetsin thib wiz yiib mbyi kuu mtseyaʼa lo re zha, tsasi lee re zha tsow ayun, tsa mas wen tediz zha lo Diox. \p \v 21 ’Neeka thib zha ngibt thib le lar kub cho lar gox, tak mbich lar kub ne masraa nchatte lar gox. \v 22 Ne neeka thib zha ngot xit ub kuu kub leen gom yid gox; tak lee xit ub kuu kub tsow ratt gom gox, ne luuzhe gom ne lee xit ub zho, kona lee xit ub kuu kub ndoblo yo leen gom yid kub. \s1 Re zha kuu ngeteed lo Jesús mthop ton nzob xtil, wiz kuu nzhool re zha Israel lo Diox \r (Mt. 12:1‑8; Lc. 6:1‑5) \p \v 23 Thib wiz sabd nda Jesús kon re zha kuu ngeteed lo Jesús thib ta ndab nzob xtil, ne lee re zha kuu ngeteed lo Jesús mndelo mthop ton nzob xtil. \v 24 Tsa lee re fariseo nzhab lo Jesús: \p ―¿Chebee ntsow re zhaʼa, thib kuu ndoblot tsowaa wiz kuu nzhoolaa lo Diox? \p \v 25 Lee Jesús nzhab lo re zha: \p ―¿Chu ter lab goo kuu mtsow rey David, leettsa mlann zha kon re zha kuu nda kon lee zha? \v 26 Mndaab zha leen liz Diox, leettsa lee Abiatar ngok ngwleyy kuu mnabee lo reta ngwleyy, ne ndow zha pan kuu ndoblot zha wu zha, kuu beeta re ngwleyy ndoblo wu, ne noga mndaa zhay ndow re zha kuu nda kon lee zha. \p \v 27 Ne noga nzhab Jesús lo re zha: \p ―Lee wiz kuu nzhoolaa lo Diox mndaa Diox par wen rid re men ne mndaat Diox wiz par nabee wiz lo mbyi. \v 28 Kona na nabee lo wiz sabd, tak na nak xgann mbyi, Kuu Mzin Ngok Men. \c 3 \s1 Jesús mtegwe thib mbyi kuu mbiz yaa \r (Mt. 12:9‑14; Lc. 6:6‑11) \p \v 1 Tedib welt mndaab Jesús ta nkaltaa re zha nteed zha xkiiz Diox, ne tya ndo thib mbyi kuu mbiz thib yaa. \v 2 Noga nzi thiban zha kuu ngewii, naa chu tetegwe Jesús mbyiʼa wiz kuu nzhool re zha Israel lo Diox, tsa tak keki zha Jesús. \v 3 Tsa lee Jesús nzhab lo mbyi kuu mbiz yaaʼa: \p ―Gwateli, ne bto ndrol. \p \v 4 Tsa mnaabdiz Jesús lo re zha, ne nzhab Jesús: \p ―¿Kwan mas wen tsowaa wiz kuu nzhoolaa lo Diox? ¿Chu ndoblo tsowaa kuu wen o kuu went? ¿Chu wen tegwe men thib zha, o chu wen kuth men thib zha? \p Per lee re zha neeka thib kuu mkabt zha. \v 5 Tsa nayii mwii Jesús lo re zha kuu nzi lo Jesús: Ne nabil ngoo leettsoo Jesús, tak kwathoz nad leettsoo re zhaʼa, tsa nzhab Jesús lo mbyiʼa: \p ―Bteli yaaʼa. \p Tsa mteli zha yaa zha, ne oraaka mgwe yaa zha taxal tedib yaa zha. \v 6 Tsa mkaltaa re fariseo kon re zha rey Herodes, tsa myaan zha diiz, naa xomod tsow zha par kuth zha Jesús. \s1 Kwaro men mkaltaa roo nitdoo \p \v 7 Leettsa mroo Jesús tya ne nda Jesús roo nitdoo kon re zha kuu ngeteed lo Jesús, kwaro re zha yezlyu Galilea kon re zha yezlyu Judéa, mndeke dits Jesús. \v 8 Ne noga re zha Jerusalén yez naro, kon zha yezlyu Idumea ngwa lo Jesús; noga ngwa re zha kuu nzo tedib lad roo yoo Jordán, re zha yez Tiro ne zha yez Sidón. Ngwa zha tak mbin zha re kuu thoz kuu ntsow Jesús. \v 9 Tsa nzhab Jesús lo re zha kuu ngeteed lo Jesús: \p ―Btolist goo thib kano par keen, tak naroob men ndeke ditsʼn ne kwaro nzhoo re men na. \p \v 10 Tak kwaro men mtegwe Jesús, ne lee re mbyiz nzhoo Jesús, tak nlaaz zha diinn zha cho Jesús. \v 11 Ne or ngwii re mbi fyer kuu nzo leettsoo re zha lo Jesús, tsa ntsow mbi fyer ntobxub re zha lo Jesús, ne mbetsyath zha mbez zha: \p ―Lu nak Xgann Diox. \p \v 12 Kwathoz mkox re mbi fyer lo Jesús, ne nzhab Jesús: \p ―Yent cho lo gab goo naa cho nakʼn. \s1 Jesús mli tsiibchop zha \r (Mt. 10:1‑4; Lc. 6:12‑16) \p \v 13 Tsa mkendab Jesús yek thib yii, ne mrez Jesús re zha kuu nlaaz Jesús, ne ngwa re zha lo Jesús. \v 14 Tsa mli Jesús tsiibchop zha par kwin kon Jesús, ne par taal Jesús zha yataa zha kwent xkiiz Diox. \v 15 Ne mndaa Jesús yalnabee lo re zha, tsa koo zha re mbi fyer kuu nzo leettsoo re men. \v 16 Tsiibchop re zha ree nak re zha kuu mli Jesús: \q1 Simún (kuu mtob le Jesús Pey), \q1 \v 17 Santiag ne Juan (rop zha ree nak xgann Zebedeo, kuu mtob le Jesús Boanerges, diiz ree nak: “Zhiinn bel bti”); \q1 \v 18 Ndres, \q1 Lip, \q1 Bartolomé, \q1 Mateo, \q1 Mach, \q1 Santiag (zhiinn Alfeo), \q1 Tadeo, \q1 Simún (kuu ngoo xid partid Cananita), \q1 \v 19 ne Judas Iscariote (kuu mndaa Jesús lo yalguth). \s1 Zha kuu ngode lo Mbi Nayon chaan Diox \r (Mt. 12:22‑32; Lc. 11:14‑23; 12:10) \p \v 20 Ne mndaab Jesús kon re zha kuu ngeteed lo Jesús leen thib yuu, ne tedib welt kwathoz men mkaltaa lo Jesús, ne neeka myobt gawu re zha. \v 21 Ne mbin re zha liz Jesús kona, tsa ngwa zha gaxii zha Jesús, tak nzhab zha: \p ―Mbix yek Jesús. \p \v 22 Ne lee re maestr chaan ley kuu mroo Jerusalén nzhab: \p ―Wlipaa yalnabee chaan Beelzebú nap Jesús, ne kon yalnabee chaan Beelzebú ngoo Jesús re mbi fyer. \p \v 23 Tsa mrez Jesús re zha ne mni Jesús lo re zha kon diiz nanzee, ne nzhab Jesús: \p ―¿Xomod koo Maxuuy leeka lee Maxuuy Maxuuy? \v 24 Os lee thib yez nzhak chop tant ne ngyo leeka re zha, xegt yeza naroob. \v 25 Ne noga os leen thib yuu nzhak chop zha, ne ngyo leeka re zha, reta zha kuu nzo leen yuuʼa xegt zha naroob tyemp. \v 26 Kona os lee Maxuuy yo kon leeka lee Maxuuy, xegt yalnabee chaan Maxuuy naroob tyemp, gaxta ndo luzhe. \p \v 27 ’Ne leeka tata gagt tab thib zha leen liz thib zha ney, os ter liib zha zha, tsa tak lowann zha re chaan zha. \p \v 28 ’Wlipaa na nin, tekib Diox relota falt kuu ntsow men, asta kuu ngode men Diox. \v 29 Per lee re zha kuu ngode lo Mbi Nayon chaan Diox, thitanax tuyyt Diox falta neeka mas. \p \v 30 Tata nzhab Jesús lo re zha, tak lee re zha nzhab mbi fyer nzo leettsoo Jesús. \s1 Xnaa Jesús ne re wets Jesús \r (Mt. 12:46‑50; Lc. 8:19‑21) \p \v 31 Tya mzin xnaa Jesús kon re wets Jesús, ne mlet re zha roo yuu, tsa mtaal zha thib zha ngwachez Jesús. \v 32 Ne lee re zha kuu nzi re ladta lo Jesús nzhab lo Jesús: \p ―Lee xnaaʼa ne re wetsa nzi lee ndiy nkwaana. \p \v 33 Lee Jesús mkab ne nzhab: \p ―¿Cho nak xnaan ne re wetsʼn? \p \v 34 Tsa mwii Jesús lo re zha kuu nzi re ladta lo Jesús, ne nzhab Jesús: \p ―Re zha ree ndakʼn taxal xnaan ne re wetsʼn. \v 35 Tak reta zha kuu ntsow kuu nlaaz Diox, zhaʼa nak wetsʼn, btan na ne xnaan. \c 4 \s1 Kwent nanzee chaan zha ngo bin lo yu \r (Mt. 13:1‑9; Lc. 8:4‑8) \p \v 1 Tedib welt mndelo Jesús mloo Jesús lo naroob men roo nitdoo, tak kwathoz zha mkaltaa roo nitdoo, tsa mke Jesús leen thib kano, ne mndob Jesús leene lo nitdoo. Ne lee re men mrin roo nitdoo. \v 2 Tsa mloo Jesús tyen kuu lo re men kon diiz nanzee. \p Ne nzhab Jesús: \p \v 3 ―Kenza goo kwent kuu tan lo goo. Thib welt lee thib zha mroo ndalo bin. \v 4 Leettsa ngego zha bin, thib nete mla roo net, ne myaad re min ndowe. \v 5 Tedib nete mla xid ke, ta lut yu nzo. Ne neyta mlene tak lut yu nzib ditse. \v 6 Per leettsa mla be, tee mgole ne mbize tak yent naroob lozhe. \v 7 Tedib nete mla xid yits, ne lee yits mzhen ne mluux yitse, ta mod mndaate xle. \v 8 Per lee tedib nete mla lo yu naal, mlene ne mzhene ne mndaay xle. Thib nete mndaa galbtsii bin por thibka bin, lee tedib nete mndaa tson gale, ne lee tedib nete mndaa thib gayooy. Tbaa nak kwent. \p \v 9 Ne nzhab Jesús: \p ―¡Os lee goo ndob nza goo, ndoblo yen goo koree! \s1 Chebee mni Jesús kon diiz nanzee \r (Mt. 13:10‑17; Lc. 8:9‑10) \p \v 10 Leettsa myaan Jesús kon re tsiibchop zha kuu ngeteed lo Jesús, lee chop tson zha kuu nzi gax mnaabdiz lo Jesús, naa xomod nak kwent kuu mndaa Jesús. \v 11 Tsa nzhab Jesús: \p ―Diox mzhyal ne goo naa xomod nak re kuu nzogaats kuu nak chaan Diox, tsa ne goo xomod nabee Diox. Per lee lo re zha kuu nlaazt teke ditsʼn, pur diiz nanzee nin lo zha. \v 12 Tegal wii zhay ne yent zha kuu ngwii zha, ne tegal gon zhay per yent zhay, ta mod nyent zha xkiiz Diox ne nyelaazt zhay, tsa tuyyt Diox re falt zha. \s1 Xomod nak kwent chaan zha kuu ngo bin lo yu \r (Mt. 13:18‑23; Lc. 8:11‑15) \p \v 13 Tsa nzhab Jesús lo re zha: \p ―¿Os nyent goo koree? ¿Xomod yen goo tedib nete? \v 14 Lee zha kuu ngoo bin nak taxal thib zha kuu ndaa kwent xkiiz Diox. \v 15 Thib net men nak taxal bin kuu mla roo net. Leettsa nzhon zha xkiiz Diox, tsa nyaad Maxuuy nkib xkiiz Diox leettsoo zha, taxal nak bin kuu ndow min roo net. \v 16 Tedib net zha nak taxal bin kuu mla xid ke, kwathoz wen nyoo leettsoo zha or nzhon zha xkiiz Diox. \v 17 Re zhaʼa nak taxal thib ya kuu yent lozh, ta mod nxegt zha, ne leettsa nzin thib yalti lo zha o ndreke zha dits zha, tak nyelaaz zha Diox, tsa tee nlaa zha Diox. \v 18 Tedib net zha nak taxal bin kuu mla xid yits, nzhon zha xkiiz Diox, \v 19 per kwathoz ntsow zha xgab re kuu yezlyu ree, ndablaaz zha temi, ne reta kwaa yezlyu ree, kona nak kuu nkedi zha, re koree nluux xkiiz Diox leettsoo zha. Re zhaʼa nak taxal ya kuu ndaat xle. \v 20 Per lee re zha kuu nak taxal bin kuu mla lo yu naal. Nzhon zha xkiiz Diox, ne nkayaa zhay kon dib ndroo leettsoo zha, re zhaʼa nak taxal bin kuu mndaa galbtsii bin por thibka bin, taxal bin kuu mndaa tson gal bin ne taxal bin kuu mndaa gayoo bin. \s1 Kwent chaan xni \r (Lc. 8:16‑18) \p \v 21 Noga nzhab Jesús: \p ―Neeka thib zha nkeet thib kandil ne ntow zhay kon thib zhibey, o ngoo zhay xann luun, sinke lee zha ntobe thib ta ya ndab, tsa nteniy. \v 22 Tak yent thib kuu nagaats kuu loot, ne yent thib kuu xlaan kuu net men. \v 23 ¡Os lee goo ndob nza goo ndoblo yen goo koree! \p \v 24 Noga nzhab Jesús: \p ―Wen kenza goo reta kuu nin. Leeka taxal ntsow goo lo re taben goo, tataka rid goo, ne asta masraa kuu rid goo. \v 25 Tak lee zha kuu nap kwaa, masraay kayaa zha, per lee zha kuu yent kuu nap, asta lut kuu nap zha teyiibe lo zha. \s1 Kwent xomod nzhen bin \p \v 26 Noga nzhab Jesús: \p ―Nalor tan tedib kwent, tsa ne goo xomod nak leettsa nabee Diox leettsoo men, leey nak taxal thib bin kuu ngo zha lo yu. \v 27 Tegal nzhat zha o naxna zha, tse ne yaal lee bin nlen ne nzhen, per net zha naa xomod nzhene. \v 28 Leeka yezlyu nxeene. Ner nlen kottse, tsaraa nziib gatte, nla doy, nziib kwate ne nla yattse. \v 29 Ne bluz leettsa nzhatslay, tsa nthop zhay, tak mzina wiz dope. Tbaa nak kwent. \s1 Kwent chaan mbiz mostaz \r (Mt. 13:31‑32; Lc. 13:18‑19) \p \v 30 Noga nzhab Jesús: \p ―Nal tan tedib kwent lo goo, tsa ne goo xomod nak leettsa nabee Diox leettsoo men. \v 31 Leey nak taxal thib mbiz mostaz, mbiz mostaz nak thib mbiz kuu mas lut lo re mbiz kuu nzhann men. \v 32 Leettsa nyelo nzhann mene, nlene nzhene ne nziib tyen zhite, ne ndaay xkal, ne asta ndyaad re min ndexkwaa lyaat loy. Tbaa nak kwent. \s1 Tenzhee mod mndaa Jesús kwent nanzee \r (Mt. 13:34‑35) \p \v 33 Kon tyen kwent nanzee mloo Jesús xkiiz Diox lo re men. Tata mni Jesús lo re men asta plotha kuu takta yen re mene. \v 34 Leettsa ni Jesús lo re men pur nanzee ni Jesús, per leettsa nyaan Jesús kon re zha kuu ngeteed lo Jesús, tsaraa nambi ni Jesús lo re zha. \s1 Mbi ne nitdoo nzhon diiz lo Jesús \r (Mt. 8:23‑27; Lc. 8:22‑25) \p \v 35 Leeka wiza or mbix wiz, tsa nzhab Jesús lo re zha kuu ngeteed lo Jesús: \p ―Nda goo reʼaa tedib lad roo nitdoo. \p \v 36 Tsa mlaa re zha reta men kuu nzi tya, ne mkendab re zha leen kano kuu ndob Jesús. Ne noga nzi techop tson kano tya. \v 37 Ne leettsa nda re zha lo nitdoo, tsa mndelo ngoth thib mbi thoz lo nitdoo, ne mndelo mbi mchop mbi kano, ne asta ndaab nit leen kano. \v 38 Ne lee Jesús naxat par ya xann kano, ne mtob Jesús thib xkoog Jesús yek Jesús. Tsa lee re zha kuu ngeteed lo Jesús mloo mkaal lo Jesús, ne nzhab re zha: \p ―Maestr, ¿chu ndat leettsooʼa mer lowgwaa leen nitdoo? \p \v 39 Oraaka ngwache Jesús ne mkox mbi ne nitdoo lo Jesús, ne nzhab Jesús: \p ―¡Keeta bi! ¡Zheta gok! \p Ne lee nitdoo zheta ngok. \p \v 40 Tsa nzhab Jesús lo re zha kuu ngeteed lo Jesús: \p ―¿Chebee kwathoz nzeb goo? ¿Chu ntsow goo xgab lee Diox nkenapt goo? \p \v 41 Kwathoz mzegey leettsoo re zha ne kwathoz mzeb zha, ne nzhab zha lo re altaa zha: \p ―¿Cho nak zha ree? ¿Chebee asta mbi ne nitdoo nzhon diiz lo zha? \c 5 \s1 Thib zha yez Gadara kuu nzo mbi fyer leettsoo \r (Mt. 8:28‑34; Lc. 8:26‑39) \p \v 1 Ne leettsa mzin re zha tedib lad roo nitdoo yezlyu chaan re zha Gadara. \v 2 Leettsa mla Jesús leen kano, tsa mbig thib zha kuu nzo mbi fyer leettsoo lo Jesús, zhaʼa ndende leen re kelyoo, ta nkaats zha re zha nguth. \v 3 Ne leen re kelyoo ta nkaats zha re zha nguth, tya mtsow zhaʼa taxal liz zha. Ne yent cho ntsow gan liib zha neeka kon kaden. \v 4 Tyen welt mliib zha zhaʼa kon kaden, per lee zhaʼa mchuug kaden ne yent cho nye lo zha. \v 5 Tse ne yaal ndende zha leen re kelyoo ne leen yii, mbetsyath zha, ne leeka lee zha ngin zha zha cho re ke. \v 6 Tith raa ngwani Jesús lo zha, oraaka mrezhonn zha mbig zha ne mtobxub zha lo Jesús. \v 7-8 Tsa nzhab Jesús: \p ―Mbi fyer broo leettsoo zha ree. \p Tsa dib gan zha mretsyath zha ne nzhab zha: \p ―Jesús. ¡Xgann Diox kuu ndob yibaa! ¡Kwan nlaaza kon nee! Naabʼn loʼa tetita nee, leettsa ter tsin wiz kuu tetiʼa nee. \p \v 9 Tsa mnaabdiz Jesús lo zha, ne nzhab Jesús: \p ―¿Cho bleʼa? \p ―Nee le kwathoz, tak kwathoz tyen nee ―nzhab zha. \p \v 10 Lee re mbi fyer kwathoz mnaab lo Jesús, tsa koot Jesús re mbi fyera yezlyuʼa. \v 11 Ne gax chu yii tya nzi naroob nguch ngeyow. \v 12 Tsa lee re mbi fyera kwaro mnaab lo Jesús, ne nzhab: \p ―Taal nee lo re nguch baa, ne taa diiz tab nee leettsoo re maa baa. \p \v 13 Tsa mndaa Jesús diiz mndaab re mbi fyera leettsoo re ngucha. Ne nzhak teeka chop mil nguch, tsa mrezhonn re maa ne mrethin maa roo kedoo, ne mla maa leen nitdoo ne ngwaap maa nit. \p \v 14 Ne lee re zha kuu nkenap re ngucha, mzhonn ngwalo diiz lo re zha yez kuu ngok, ne noga nzhab zhay lo re zha kuu nzi wan. Tsa ngwatwii re zha yez naa kwan ngok. \v 15 Leettsa mzin re zha ta ndo Jesús, tsa mwii zha mbyi kuu ngoo mbi fyer leettsoo, ndoba nok xab ne mgweʼa mbyi, ora mzeb re zha. \v 16 Ne lee re zha kuu mwii kuu ngok kon mbyi kuu ngoo mbyi fyer leettsooʼa, ne kuu ngok kon re nguch, nzhab zhay lo re altaa zha. \v 17 Tsa mnaab re zha yeza lo Jesús ne nzhab zha: \p ―Broo nzhee. \p \v 18 Ne leettsa mretab Jesús leen kano tedib welt, lee zha kuu ngoo mbi fyer leettsooʼa, mnaab lo Jesús ne nzhab: \p ―Laaʼa teken ditsa. \p \v 19 Per lee Jesús mzhyalt, ne nzhab: \p ―Tyee liza lo re zha liza, ne guz re kuu mtsow Zha Nabee loʼa, ne xa mlat leettsoo zha mne zha lu. \p \v 20 Tsa ndya zha ne nzhab zha re kuu mtsow Jesús lo zha, lo re zha re tsii yez kuu nak Decápolis, ne reta zha re yeza mzegey leettsoo. \s1 Jesús mtegwe thib ngot ne mteroban rtsaap Jairo \r (Mt. 9:18‑26; Lc. 8:40‑56) \p \v 21 Leettsa ngwalo mriid Jesús tedib lad roo nitdoo, myaanka Jesús leen kano, ne naroob men mkaltaa lo Jesús roo nitdoo. \v 22 Tsa mzin Jairo thib zha kuu nataak ta nkaltaa re zha kuu nteed xkiiz Diox, ne or mwii zha Jesús, mtobxub zha xann nii Jesús, \v 23 ne kwaro mnaab zha lo Jesús, ne nzhab zha: \p ―Lee rtsaapʼn mer gath. De toba yaaʼa dits nzaa, tsa gwe nzaa ne ban nzaa. \p \v 24 Tsa ngwa Jesús kon lee zha, ne naroob men mndeke dits Jesús, ne kwathoz nzhoo re men Jesús. \v 25 Ne xid re mena ndyaad thib ngot mbyiz, kuu ndaʼa tsiibchop liin nlath ren leettsoo, \v 26 ne kwathoz ndakti zha, reta temi zha kuu nap zha mluuzha zha lo re doctor, ne ngwet zha, leel masraa mndezhoo yiz kuu ndak zha. \v 27 Ne leettsa mbin zha re kuu ngetsow Jesús, tsa mndaab zha xid re men kuu nzi lo Jesús, ne mzin zha par dits Jesús ne mdiinn zha xab Jesús. \v 28 Tak mtsow zha xgab: “Os leen diinn na xab Jesús, tegwen”. \v 29 Ne or mdiinn zha xab Jesús, oraaka mlet kuu nlath ren leettsoo zha, ne myeen zha lee zha mgweʼa lo yiz kuu ndak zha. \v 30 Oraaka myeen Jesús lee Jesús mtegwe thib zha kon yalney chaan Jesús, tsa mtsere lo Jesús, ne mnaabdiz Jesús lo re zha kuu ndeke dits Jesús, ne nzhab Jesús: \p ―¿Cho mdiinn xabʼn? \p \v 31 Lee re zha kuu ngeteed lo Jesús nzhab: \p ―¿Chu ngwiita re ladta nzhoo zha lu? Ne naabdiza: “¿Cho mdiinn xabʼn?” \p \v 32 Per lee Jesús mwii re ladta, naa cho kuu mdiinn xab Jesús. \v 33 Tsa lee ngota kwathoz mzeb, tak tata nzhab Jesús, oraaka mbig ngot ne mtobxub ngot lo Jesús, ne nzhab ngot kuu wli. \v 34 Tsa nzhab Jesús lo ngot: \p ―Rtsaapʼn, tak ngwalaaza na kona mgweʼa. Wen tyee yat leettsooʼa, tak mgweʼa lu lo yiz kuu mzhaaka. \p \v 35 Bee ngenika Jesús, lee chop tson zha liz Jairo mzin, nzhab lo Jairo: \p ―Ngutha rtsaapa. ¿Chebee ngenika lu lo maestr? \p \v 36 Per lee Jesús mbin kona, tsa nzhab Jesús lo Jairo: \p ―Tsebta. Anta gwalaaz xkizʼn kon dib ndroo leettsooʼa. \p \v 37 Ne mndaat Jesús diiz gateke choraa dits Jesús, beeta Pey, Santiag ne Juan wets Santiag. \v 38 Or mzin re zha liz Jairo, tsa mwii Jesús lee re zha kuu nzi tya nzhonn ne mbetsyath. \v 39 Tsa mndaab Jesús leen yuu, ne nzhab Jesús: \p ―¿Chebee kwathoz nkee goo bi ne nzhonn goo? Ngutht nzaa, beeta naxat nzaa. \p \v 40 Tsa mzhizno re zha kuu nzi tya Jesús, per lee Jesús mnabee mroo reta zha leen yuu, ne mndeno Jesús xnaa nzaa, xut nzaa ne re yon zha kuu ngeteed lo Jesús, tsa mndaab re zha leen yuu ta nax nzaa. \v 41 Tsa mzhen Jesús yaa nzaa ne nzhab Jesús lo nzaa: \p ―Talita kumi. (Diiz ree nak: “Nzaa, loʼa nin, ¡gwache!”) \p \v 42 Oraaka ngwache nzaa ne mnde nzaa, ne lee nzaa nap tsiibchop liin. Ne reta zha kuu mwii kona kwathoz mzegey leettsoo zha. \v 43 Per lee Jesús mnabee lo re zha, ne nzhab: \p ―Yent cho lo gab goo kuu ngok. \p Noga nzhab Jesús lo zha: \p ―Taa goo kuu wu nzaa. \c 6 \s1 Jesús ngwa yezlyu Nazaret \r (Mt. 13:53‑58; Lc. 4:16‑30) \p \v 1 Mroo Jesús tya ne ndya Jesús laz Jesús, kuu nak Nazaret, kon re zha kuu ngeteed lo Jesús. \v 2 Leettsa ngok wiz sabd, wiz kuu nzhool re nee kuu nak zha Israel lo Diox, tsa mloo Jesús lo re men, ta nkaltaa zha nteed zha xkiiz Diox. Ne kwathoz mzegey leettsoo re zha mbin zha kuu nzhab Jesús, tsa nzhab zha lo altaa zha: \p ―¿Pa ngwateed zha ree re kuu nzhaak zha? ¿Ne cho mndaa yalnzhaak lo zha? ¡Kona nzhaak ntsow zha re kuu thoz kuu gagt tsow re men yezlyu ree! \v 3 ¡Zha ree nak karpinter zhiinn Mari! ¡Ne re wets zha nak: Santiag, Che, Judas ne Simún ne re btan zha nzi loʼaa nzhee! \p Kona nataagt Jesús lo re zha, ne nzhont zha diiz lo Jesús. \p \v 4 Tsa nzhab Jesús lo re zha: \p ―Lee re profet kuu ntaal Diox nataak zha reta ta, per lee laz zha ne lo re zha liz zha nataagt zha. \p \v 5 Kona ngogt gatsow Jesús kwaro kwaa laz Jesús, beeta chop tsonta zha mxoob Jesús yaa Jesús yeke ne mtegwe Jesús zha. \v 6 Kwathoz mzegey leettsoo Jesús, mne Jesús lee re tawlaz Jesús nyelaazt Jesús. Tsa mroo Jesús tya ne ngwa Jesús re yez kuu nzi gaxta tya, ne mloo Jesús lo re men. \s1 Jesús mtaal re zha kuu ngeteed lo Jesús yataa zha kwent xkiiz Diox \r (Mt. 10:5‑15; Lc. 9:1‑6) \p \v 7 Tsa mrez Jesús re tsiibchop zha kuu ngeteed lo Jesús, ne mtaal Jesús chopga chopga zha, ne mndaa Jesús yalnabee lo re zha, tsa koo zha mbi fyer leettsoo re men. \v 8 Noga nzhab Jesús lo re zha: \p ―Be goo thibka aga ne yent raa kwan gwe goo, neeka bols, neeka kuu wu goo ne neeka temi. \v 9 Anta labyid kuu nke nii goo be goo, ne ndoblot gwe goo chop net xab goo. \p \v 10 Ne noga nzhab Jesús lo re zha: \p ―Loka yuu ta tsin goo, tya kwet goo, asta leettsa bi goo tya. \v 11 Ne os thib ta kayaat zha goo, ne neeka tyalt zha gon zha xkiiz goo, broo goo tya ne btsib goo yuyaaz kuu mke nii goo, tsa ne re zha yeza lee re zhaʼa went nak, tak mkayaat zha goo. \p \v 12 Ne mroo re zha ngwataa zha kwent xkiiz Diox ne mbez zha, btsee goo mod went kuu nak goo ne btob yek goo xkiiz Diox. \v 13 Noga mloo zha kwaro mbi fyer leettsoo re men, ne mndaab zha aseyt re mbyiz ne mtegwe zha re mbyiz. \s1 Xomod nguth Juan kuu mtsowleyy re men \r (Mt. 14:1‑12; Lc. 9:7‑9) \p \v 14 Ne lee rey Herodes mbin re kuu ntsow Jesús, tak reta ta nyath re kuu ntsow Jesús. \p Tsa nzhab rey Herodes: \p ―Juan kuu mtsowleyy mroban, tata mod nzhaak ntsow zha re kuu gagt tsow re men yezlyu ree. \p \v 15 Lee tedib net zha mbez: \p ―Lee zha nak Lí kuu ngok profet ndala. \p Ne tedib net zha nzhab: \p ―Lee zha nak thib re profet kuu ngoo ndala. \p \v 16 Or mbin rey Herodes re kona, tsa nzhab rey Herodes: \p ―¡Lee zha nak Juan kuu mtaalʼn mchuug zha yek, ne nal mroban zha! \p \v 17 Tak kwent chaan Herodías, mnabee rey Herodes mzhen zha Juan, mliib zha Juan kon kaden ne mloo zha Juan tsib. Herodías nak tsaal Lip wets rey Herodes. Per lee rey Herodes nak rop Herodías. \v 18 Ne lee Juan nzhab lo rey Herodes: \p ―Went kenoʼa tsaal wetsa. \p \v 19 Kona mnayii Herodías mne Juan, ne nlaaz Herodías kuth Juan, per gagt tsow zhay. \v 20 Tak nzeb rey Herodes ne Juan, noga ne rey Herodes lee Juan nak thib mbyi wen ne nayon lo Diox, kona nkenap rey Herodes Juan. Ne or kuu nkenza rey Herodes xkiiz Juan net rey Herodes naa kwan tsow rey Herodes, ne kwathoz nyow leettsoo rey Herodes nzhon xkiiz Juan. \v 21 Per mtsow rey Herodes thib ani naro, leettsa mzaal rey Herodes liin, ne mrez rey Herodes re zha kuu nabee lo yezlyu, re zha kuu nabee lo thib mil soldad ne re zha kuu mas nataak kuu nabee yezlyu Galilea. Tsa lee Herodías mwii tak tsow Herodías thib kwaa. \v 22 Tsa lee rtsaap Herodías mndaab ta nzo ani ne mkani, ne kwathoz myow leettsoo rey Herodes ne re zha kuu nzi tya xa mkani nzaa, tsa nzhab rey Herodes lo nzaa: \p ―Bnaab loka kuu nlaaza lon, ne lee na tay. \p \v 23 Ne mtselo rey kruz ne nzhab rey: \p ―Loka kuu naaba na taay, ne asta garol yezlyu ta nabeen tatan loʼa nzhab rey. \p \v 24 Ora mroo nzaa ne mnaabdiz nzaa lo xnaa nzaa, ne nzhab nzaa: \p ―¿Kwaan naabʼn? \p Lee xnaa nzaa nzhab: \p ―Bnaab yek Juan kuu ntsowleyya. \p \v 25 Oraaka nda nzaa ta ndob rey, ne nzhab nzaa lo rey: \p ―¡Nalorka nlazʼn taaʼa yek Juan kuu ntsowleyya lon leen thib yann! \p \v 26 Or mbin rey kona, kwathoz nabil ngoo leettsoo rey, tak mtselo rey kruz nzhab rey lee rey tsowe, ne reta zha kuu nzi lo ani mbin kuu nzhab rey, kona ngogt raa gatsee rey xkiiz rey. \v 27 Oraaka mtaal rey Herodes thib soldad, tsa yaxii soldad yek Juan. \v 28 Tsa lee soldad ngwa leen tsib mga yek Juan, ne mloo zhay leen thib yann, ne ndyaadno zhay ne mndaa zhay lo nzaa, ne lee nzaa mndaay lo xnaa nzaa. \p \v 29 Or mbin re zha kuu ngeteed lo Juan lee Juan nguth, tsa ngwanaab zha kwerp Juan mkaats zha. \s1 Jesús mndaa kuu ndow gaay mil men \r (Mt. 14:13‑21; Lc. 9:10‑17; Jn.6 :1‑14) \p \v 30 Tsaraa lee re zha kuu ngeteed lo Jesús kuu noga le apóstl, mkaltaa kon Jesús, ne mndaa re zha kwent re kuu mtsow zha ne re kuu mloo zha lo re men. \v 31 Tsa nzhab Jesús lo re zha: \p ―De goo, nda goo anta leeʼaa thib ta yent men, tsa roxkwanaa lut. \p Tak kwaro men nda ndyaad ne neeka yobt wu re zha. \v 32 Tsa ngoo Jesús beeta kon re zha kuu ngeteed lo Jesús leen kano, ne ndya re zha thib ta yent men. \v 33 Ne naroob men mwii lee re zha nda, ne mlebee re men Jesús; tsa reta men re yez nda par tya, ne ner re mena mzin nake Jesús kon re zha kuu ngeteed lo Jesús. \v 34 Leettsa mla Jesús leen kano, mwii Jesús naroob men, tsa mlat leettsoo Jesús mne Jesús re zhaʼa, tak taxal mbak zhiil kuu napt bzhaan nzhak zha, ne mndelo Jesús mloo kwaro kuu lo re zha. \v 35 Ne leettsa ndaʼa or, lee re zha kuu ngeteed lo Jesús mbig lo Jesús, ne nzhab zha: \p ―Mziʼa yezlyu ne nzhee nak thib ta yubiz. \v 36 Bchaats re men, tsa ya re zha re ranch kuu nzi gax nzhee, tsa tii zha kuu wu zha. \p \v 37 Per lee Jesús mkab lo re zha, ne nzhab: \p ―Taa goo kuu wu zha. \p Tsa nzhab re zha: \p ―¿Chu nlaaza yati nee chop gayoo denario pan, tsa taa nee kuu wu re zha? \p \v 38 Lee Jesús nzhab lo re zha: \p ―¿Plal pan nap goo? ¡Gwa goo gwatwii goo! \p Ora ngwatwii re zha, tsa nzhab zha: \p ―Gaay pan ne chop mbel. \p \v 39 Tsa mnabee Jesús lo re zha tob zha por grupga lo yizhwan. \v 40 Ne mndob zha por grupga, nzo ta mrin thib gayooga zha, ne nzo ta mrin garol gayoo zha. \v 41 Tsa mzhen Jesús re pan ne rop mbel ne mwii Jesús lobee ne mndaa Jesús texkix lo Diox, ne mtsow rol Jesús pan ne mndaa Jesús pan lo re zha kuu ngeteed lo Jesús, tsa taa zhay lo re men, tataka mtsow rol Jesús rop mbel, ne mndaa re zhay lo re men. \v 42 Reta men ndow asta plotha mze leettsoo re men. \v 43 Ne mrozhoob tsiibchop chekwit pan byu ne mbel. \v 44 Ne lee re men kuu ndow pan tya ngok teeka gaay mil mbyi. \s1 Jesús mnde lo nitdoo \r (Mt. 14:22‑27; Jn.6 :16‑21) \p \v 45 Leettsa ngwalo ngok kona, ora mtaal Jesús re zha kuu ngeteed lo Jesús, tsa mke re zha leen kano, par rid zha tedib lad roo nitdoo, par tsin zha yez kuu le Betsaida. Lee Jesús myaanka chaats re men. \v 46 Or ngwalo mchaats Jesús re men, ora ngwa Jesús yek yii ngwatediz Jesús lo Diox. \v 47 Ne leettsa mkow yezlyu lee kano ndaʼa ndrol nit ne lee Jesús myaan thita yubiz, \v 48 ne mwii Jesús lee re zha kuu ngeteed lo Jesús, kwathoz ndakti kon kano lo nitdoo, tak kwathoz nax mbi. Ne zhaaraa na lee Jesús nde ndyaad lo nitdoo, mtsow Jesús taxal zha kuu nlaaz ner lo re zha. \v 49 Or mwii re zha lee Jesús ndyaad lo nitdoo, mtsow re zha xgab, kuu fyera ne mretsyath re zha; \v 50 tak reta zha mwiiy ne mzeb zha. Per ora lee Jesús mni lo re zha ne nzhab: \p ―¡Bloney goo leettsoo, tsebt goo nay! \p \v 51 Tsa mke Jesús leen kano ta nzo re zha, ne lee mbi mlet; kwathoz mzegey leettsoo re zha mwii zha kuu mtsow Jesús. \v 52 Tak myent re zha naa kwan mtsow Jesús kon re pan, tak ter tsow Diox yen zhay, tak mkow yek zha. \s1 Jesús mtegwe re mbyiz yezlyu Genesaret \r (Mt. 14:34‑36) \p \v 53 Tsa mriid Jesús kon re zha kuu ngeteed lo Jesús tedib lad roo nitdoo, tsa mzin re zha yezlyu Genesaret, tya mkedo zha kano roo nitdoo. \v 54 Per or mla re zha leen kano, lee reta men mlebee Jesús. \v 55 Tsa lee re men lijer ngwalo diize re yez gax, ne mbe re men re mbyiz ne nxoob zha re mbyiz lo da ne nyadtaan zha mbyiz ta ndo Jesús. \v 56 Ne reta ta ndaab Jesús re ranch re yez bzhizh ne re yez naro, nyadtaan zha re mbyiz roo yuulow ne roo net ne naab zha lo Jesús, laa Jesús diinn zha xab Jesús; ne lee re zha kuu ndiinn xab Jesús ngwe zha. \c 7 \s1 Kuu ntsow nambit men lo Diox \r (Mt. 15:1‑20) \p \v 1 Thib wiz mkaltaa thiban fariseo lo Jesús, kon thiban maestr kuu nloo ley, re zhaʼa ndyaad desde yez Jerusalén. \v 2 Or mwii re zhaʼa lee chop tson zha kuu ngeteed lo Jesús, nat zha nzhow zha, tsa mkeki re fariseo re zha Jesús. Tak ntsowt zha kuu mtsow re tey zha. \v 3 Tak lee re fariseo ne reta zha Israel ntsow zha re kuu mloo tey zha lo zha, os lee zha nat zha, wut zha. \v 4 Or ndretab zha nya zha lo xbi, wut zha os ter tsow zha kuu mloo tey zha lo zha, kuu nak na zha, ne kwaro re kuu tata ntsow zha, taxal nteech zha re tas, re yann ne re yet wen wen. \v 5 Tsa lee re fariseo ne re maestr chaan ley mnaabdiz lo Jesús, ne nzhab zha: \p ―¿Chebee lee re zha kuu ngeteed loʼa ntsowt zha re kuu mloo teyaa, nat zha nzhow zha? \p \v 6 Jesús mkab lo zha, ne nzhab: \p ―¡Zha nkedi nak goo, zhaa kuu mbez ne zhaa kuu ntsow goo! Wen wen mndaa profet Isaí kwent naa xomod nak goo. Or kuu nzhab zha: \q1 Lee re zha yez ree beeta kon roo zha nzhool zha lon, \q1 ne lee leettsoo zha tith ndo lon. \q1 \v 7 Nataagt nzhool goo lon, \q1 tak kuu nloo goo nak leyy chaan re men. [Is. 29:13] \m \v 8 Thib lad nlaa goo xkiiz Diox, leettsa ntsow goo re kuu mloo re tey goo. \p \v 9 Noga nzhab Jesús lo re zha: \p ―Thib lad nlaa goo kuu nabee Diox tsow goo, leettsa ntsow goo re kuu mloo tey goo lo goo. \v 10 Tak lee Moisés nzhab: “Bke leettsooʼa xuta ne xnaaʼa”. [Ex. 20:12] Noga nzhab lo ley: “Lee zha kuu ngode xute ne xnaa, beth goo zha”. [Ex. 21:17] \v 11 Per lee goo mbez goo: Tak gab zha lo xut zha ne lo xnaa zha: “Gagt raa tsowʼn ayuda, tak reta kuu nkenon nak korban”. (Diiz ree nak: “Retay mndan lo Diox”.) \v 12 Ne noga mbez goo, zha kuu tata gab, ndoblot raa tsow zha ayud xut zha ne xnaa zha. \v 13 Tata mod ntsow nataagt goo xkiiz Diox, kon re kuu mloo tey goo lo goo, ne kwaro re kuu tata ntsow goo. \p \v 14 Tsa mrez Jesús re men, ne nzhab Jesús lo re zha: \p ―Bin goo xkizʼn ne byen gooy. \v 15 Neeka thib kuu ndaab par roo zha, gagt tsow nambite zha lo Diox, sinke re kuu went kuu ntsin leettsoo zha, kona ntsow nzhak nambit zha lo Diox. \v 16 ¡Os lee goo ndob nza goo ndoblo goo yen goo koree! \p \v 17 Leettsa mlaa Jesús re men tsa mndaab Jesús leen thib yuu, ne lee re zha kuu ngeteed lo Jesús mnaabdiz lo Jesús, ne nzhab: \p ―Xomod nak kwent kuu mndaaʼa. \p \v 18 Tsa nzhab Jesús: \p ―¿Chu no goo nyente? ¿Chu nyent goo neeka thib kuu ndaab par roo zha, gagt tsow nambite zha? \v 19 Tak ndaabte leettsoo zha, leey ndaab leeyy zha, ne tsaraa ndrooy. \p Kon diiz ree nlaaz Jesús ne, reta kuu tak wu men tak nambiy. \p \v 20 Ne noga nzhab Jesús: \p ―Re kuu went kuu ntsin leettsoo zha, kona ntsow nzhak nambit zha lo Diox. \v 21 Tak leen leettsoo zha ndroo re xgab went kuu nak: \q1 Gak rop zha kon ndota zha, \q1 lowann zha, \q1 kuth zha taben zha, \q1 \v 22 gak rop zha kon zha kuu nagt tsaal zha, \q1 ndablaaz zha keno zha reta kwaa, \q1 ntsow zha reta kuu went, \q1 nkedi zha, \q1 ntsow zha re kuu nlortsint, \q1 nawent nzhak leettsoo zha ne zha chaan tedib zha, \q1 ndediz zha diiz yix, \q1 ndrub zha, \q1 ngobeet zha. \m \v 23 Reta kuu went ree ntsin leettsoo zha, ne ntsowe nzhak nambit zha lo Diox. \s1 Thib ngot tith ngwalaaz Jesús \r (Mt. 15:21‑28) \p \v 24 Leettsa mroo Jesús yezlyu Galilea, tsa nda Jesús yezlyu Tiro ne Sidón, ne mndaab Jesús leen thib yuu, tak nlaazt Jesús yeen choraa zha pa ndo Jesús. Per ngogt gakaslo Jesús, \v 25 tak kwathoz lijer myeen thib ngot kuu nap thib nzaa, kuu nzo mbi fyer leettsoo pa ndo Jesús, ngota ndyaad lo Jesús ne mtobxub ngot lo Jesús. \v 26 Lee ngota nak thib zha tith zha yez Sirofenicia, ne mnaab ngota lo Jesús, tsa koo Jesús mbi fyer kuu nzo leettsoo rtsaap ngot. \v 27 Per lee Jesús nzhab lo ngot: \p ―Laa wu re ndyeen bzhizh ner, tak went kib zha pan lo re ndyeen ne taa zhay lo re mbak. \p \v 28 Lee ngot mkab ne nzhab: \p ―Wliy, Zha Nabee, per noga mbak nzhow mbak re kuu kuu ndrethin ya ndyeen nzhab xann mes. \p \v 29 Lee Jesús nzhab lo ngot: \p ―Wen mkaba, tyee lee mbi fyer mrooʼa leettsoo rtsaapa. \p \v 30 Or mzin ngot liz ngot, lee rtsaap ngot ndoba roo luun, ne lee mbi fyer mrooʼa leettsoo rtsaap ngot. \s1 Jesús mtegwe thib zha kuu nakwee ne mud \p \v 31 Tsa mroo Jesús yez Tiro ne mriid Jesús yez Sidón ne re tsii yez kuu nak Decápolis, tsa mzin Jesús roo nitdoo chaan Galilea. \v 32 Ne tya ngwano re men thib zha kuu nakwee ne mud lo Jesús, ne mnaab zha, tsa xoob Jesús yaa Jesús dits zhaʼa. \v 33 Tsa ndeno Jesús zha thib lad lo re men, ne mtob Jesús kwen Jesús leen nza zha, ne kon nzuk mdiinn Jesús lo loz zha. \v 34 Ora mwii Jesús lobee ne mndii leettsoo Jesús, ne nzhab Jesús lo mbyiʼa: \p ―¡Efata! (Diiz ree nak: “¡Bxaal!”) \p \v 35 Oraaka lee nza zha mzhaal, ne lee loz zha mgwe ne wen mndediz zha. \v 36 Tsa mteni Jesús re zha, tsa yent cho lo gab zha kuu mtsow Jesús; per leel masraa mndediz zhay. \p \v 37 Kwaro mzegey leettsoo re men, ne nzhab re men: \p ―¡Xomod ntsow zha ree re kuu tenzhee! ¡Ntsow zha nzhaal nza zha kuu nakwee, ne ntsow zha ndediz zha mud! \c 8 \s1 Jesús mndaa kuu ndow thap mil zha \r (Mt. 15:32‑39) \p \v 1 Ne lee re wiza mkaltaa naroob zha, ne napt zha kuu wu zha. Tsa mrez Jesús re zha kuu ngeteed lo Jesús, ne nzhab Jesús lo re zha: \p \v 2 ―Nlat leettsoon nen re zha ree, tak ndaʼa tson wiz nzi reʼaa nzhee, ne terka wu zha. \v 3 Os leen taalʼn zha liz zha ne wut zha, cha layaal zha net, tak thiban zha ndyaad tith. \p \v 4 Tsa lee re zha kuu ngeteed lo Jesús, mkab lo Jesús ne nzhab: \p ―¿Per xomod taaʼaa loww naroob men thib ta yubiz, taxal nzhee, ta yent cho nak? \p \v 5 Tsa mnaabdiz Jesús lo re zha, ne nzhab Jesús: \p ―¿Plal pan nap goo? \p Tsa nzhab re zha: \p ―Gaze. \p \v 6 Tsa mnabee Jesús lo re men tob zha lo yu, ne mzhen Jesús re gaz pan ne ngwalo mndaa Jesús texkix lo Diox, mtsow rol Jesús pan ne mndaa Jesús pan lo re zha kuu ngeteed lo Jesús, ne lee re zha mdide lo re men. \v 7 Noga nap re zha chop tson mbel; ne mndaa Jesús texkix lo Diox por re mbela ne mnabee Jesús mdid zha maa. \v 8 Reta zha ndow asta mze leettsoo zha, ne mtse zha gaz chekwit ngoo re kuu byu kuu mrozhoob. \v 9 Ne teeka thap mil zha ndow, tsaraa mchaats Jesús re zha ndya zha laz zha. \v 10 Tsaraa lee Jesús kon re zha kuu ngeteed lo Jesús, mke re zha leen kano ne ndya zha yezlyu kuu le Dalmanuta. \s1 Lee re fariseo mnaab thib seny lo Jesús \r (Mt. 16:1‑4; Lc. 12:54‑56) \p \v 11 Tsa mzin re fariseo ne mndelo zha mbyodiz zha kon Jesús, tak nlaaz zha ne zha naa chu wli kuu ni Jesús. Tsa nzhab re zha lo Jesús: \p ―Tsow thib kwaa kuu beeta Diox tak tsow, tsa ne nee lee Diox mtaala. \p \v 12 Jesús mndii leettsoo ne nzhab: \p ―¿Chebee naab re men ree thib seny kuu gagt tsow re men? Wlipaa na kuu nin lo goo, neeka thib kuu thoz tsowtʼn lo re men nal tyemp ree. \p \v 13 Tsa mlaa Jesús re men, ne mre Jesús mndaab leen kano ne ndya re zha tedib lad roo nitdoo. \s1 Re kuu mloo re fariseo nak taxal lebadur \r (Mt. 16:5‑12) \p \v 14 Ne mtelaazt re zha kuu ngeteed lo Jesús gagwe zha kuu wu zha, thibka zha ne tsaka pan. \v 15 Ne leettsa nda re zha leen kano, tsa nzhab Jesús lo re zha: \p ―Bkenap goo goo lo lebadur chaan re fariseo ne lo lebadur chaan rey Herodes. \p \v 16 Ora lee re zha mndelo nzhab lo altaa: \p ―Tbaa ne zha, tak mtelaaztaa gagweʼaa pan. \p \v 17 Jesús myeen kuu ngetediz re zha, tsa mnaabdiz Jesús lo re zha, ne nzhab Jesús: \p ―¿Chebee mbez goo napt goo pan? ¿Chu bee ter yen gooy? ¿Chu thitanax mkow yek goo par yen gooy? \v 18 ¿Nap goo ngutlo goo ne nyenite lo goo, nap goo nza goo ne nzhont gooy? ¿Chu thitanax ntelaazt goo? \v 19 Leettsa mtsow rolʼn pan ndow thib gaay mil mbyi, ¿plal chekwite mrozhoob? \p ―Tsiibchope ―nzhab re zha. \p \v 20 ―Ne leettsa mtsow rolʼn pan ndow thib thap mil mbyi, ¿plal chekwite mrozhoob? \p ―Gaze ―nzhab re zha. \p \v 21 Tsa nzhab Jesús: \p ―¿Chu terka yen gooy? \s1 Jesús mtegwe thib zha syeg \p \v 22 Leettsa mzin re zha yez kuu le Betsaida, tsa lee thiban zha ndyaadno thib mbyi syeg lo Jesús, ne nzhab re zha lo Jesús: \p ―Tsow yalwen bxoob yaaʼa dits mbyi ree, tsa gwe mbyi. \p \v 23 Tsa mzhen Jesús yaa syeg ne mloo Jesús zha thib lad roo yez, ne mtenit Jesús lo zha kon nzuk, ne mxoob Jesús yaa Jesús yek zha, oraaka mnaabdiz Jesús lo zha, ne nzhab Jesús: \p ―¿Chu nyeniʼa loʼa? \p \v 24 Lee syeg mndelo mwii ne nzhab: \p ―Nloo re zha lon, taxal ya nloo zha. \p \v 25 Tsa mre Jesús mdiinn ngutlo syeg, ¡ora lee syeg mwii, tak mgweʼa ngutlo zha ne reta kuu mloo lo zha! \v 26 Tsa mtaal Jesús zha liz zha, ne nzhab Jesús lo zha: \p ―Ridta leen yez. \s1 Pey nzhab lee Jesús nak Crist, Zha Kuu Ne Diox Yaad \r (Mt. 16:13‑20; Lc. 9:18‑21) \p \v 27 Leettsa lee Jesús ne re zha kuu ngeteed lo Jesús, ngwa re ranch chaan yezlyu kuu le Cesarea-Filipo. Ne or ndo re zha net, tsa mnaabdiz Jesús lo re zha kuu ngeteed lo Jesús, ne nzhab Jesús: \p ―¿Cho nakʼn ni re men? \p \v 28 Lee re zha nzhab: \p ―Thib net zha mbez lee lu nak Juan kuu mtsowleyy, tedib net zha mbez lee lu nak profet Lí zha ndala, ne lee tedib net zha ni lee lu nak thib re profet. \p \v 29 ―Lee re goo, ¿cho nakʼn ndak goo? \p Pey mkab ne nzhab: \p ―Lu nak Crist Kuu Mtaal Diox Nabee. \p \v 30 Per lee Jesús mnabee lo re zha ne nzhab: \p ―Neeka thib lo zha gabt goo koree. \s1 Jesús mndaa kwent naa xomod gath Jesús \r (Mt. 16:21‑28; Lc. 9:22‑27) \p \v 31 Jesús mndelo mloo lo re zha kuu ngeteed lo Jesús, ne nzhab Jesús lo re zha: \p ―Na nak xgann mbyi, Kuu Mzin Ngok Men, ne ndoblo ridʼn yalti, ne neeka kayaat re zha gol na neeka re ngwleyy kuu nabee lo re ngwleyy, neeka re maestr chaan ley. Ne kuth re zha na, per leettsa tsaal tson wiz lee na roban. \p \v 32 Nambi nzhab Jesús koree. Tsa mloo Pey Jesús thib lad, ne mndelo mkox Jesús lo Pey. \v 33 Per lee Jesús mtsere lo mwii lo re zha kuu ngeteed lo Jesús, ne mkox Pey lo Jesús ne nzhab Jesús: \p ―¡Beche lon, lu nak taxal Maxuuy! Ntsowta xgab taxal ntsow Diox xgab; lu ntsow xgab taxal ntsow re men xgab. \p \v 34 Tsa mrez Jesús re zha kuu ngeteed lo Jesús ne re men, ne nzhab Jesús: \p ―Os lee thib goo nlaaz teke ditsʼn, ndoblo laa goo reta kuu nap goo, ne reta kuu nzo yek goo tsow goo, ne ndoblo thib ko goo leettsoo goo gath goo, tak nyelaaz goo na. \v 35 Os lee thib zha nzeb zha gath zha, tak nyelaaz zha na, tsowt zhaʼa gan yalnaban kuu thitanax. Per lee zha kuu nzebt gath, tak nyelaaz zha na, zhaʼa tetsow gan yalnaban kuu thitanax. \v 36 Per kwan tsow zha gan keno zha reta kwaa nzo yezlyu ree, ne tsowt zha gan yalnaban yibaa. \v 37 Neeka thib kwaa gagt taa zha lo Diox, par tsow zha gan yalnaban kuu thitanax yibaa. \v 38 Os lee thib zha nthoy zha ne zha na ne xkizʼn xid re men tyemp ree, re men kuu thitanax mlaa Diox ne thitanax went nak, noga na Kuu Mzin Ngok Men, tethoyʼn nen zhaʼa, leettsa bretabʼn kon xni chaan Xutʼn ne kon re mandad Xutʼn kuu nayon. \c 9 \p \v 1 Noga nzhab Jesús: \p ―Wlipaa na nin lo goo, nzo goo kuu nzi nzhee, gatht goo asta wii goo naa xa nabee Diox, kon yalnabee chaan Diox. \s1 Mzee mod na Jesús \r (Mt. 17:1‑13; Lc. 9:28‑36) \p \v 2 Leettsa mzaal xoop wiz lee Jesús ndano anta Pey, Santiag ne Juan zhaata, ne ngwa re zha thib yii naro, tya mzee mod na Jesús lo re yon zha. \v 3 Kwathoz mla xni xab Jesús, naguz mlooy, tegal mas teech zha lar, ne tsowt zha gan looy tata. \v 4 Ne mloo lo re zha lee Lí ne Moisés ngetediz lo Jesús. \v 5 Tsa nzhab Pey lo Jesús: \p ―Maestr, kwathoz wen nzi nee nzhee; nal taa nee tson ramad, thibe par lu, tedibe par Moisés ne lee tedibe par Lí. \p \v 6 Tata nzhab Pey tak kwathoz mzeb re zha, ne neeka net Pey naa kwan nzhab Pey. \v 7 Ne oraaka lee thib xkow mla ne mtow re yon zha, ne xid xkowa mroo thib bos kuu nzhab: \p ―Zha ree nak xgann na kuu kwathoz nke leettsoon, bin goo diiz lo zha. \p \v 8 Ne or mwii re zha re ladta lo re zha, yent raa cho mwii zha, anta Jesús ndo. \p \v 9 Or kuu ndyaadla re zha mroo zha yek yii, tsa nzhab Jesús lo re zha: \p ―Yent cho lo gab goo re kuu mloo lo goo, asta tsin wiz kuu lee na, Kuu Mzin Ngok Men roban. \p \v 10 Ne mbin re zha diiz, ne yent cho lo nzhab zhay, per kwaro welt naabdiz zha lo altaa zha, naa xomod nak kuu roban men nguth. \v 11 Tsa mnaabdiz re yon zha lo Jesús ne nzhab zha: \p ―¿Chebee ni re maestr kuu nloo xkiiz Diox, ner profet Lí zha ndala yaad? \p \v 12 Lee Jesús nzhab: \p ―Wli lee Lí ner yaad, tsa to list zha re kwaa. Ne ¿chebee nzhab xkiiz Diox: “Lee na Kuu Mtaal Diox Ngok Men, ndoblo ridʼn yalti ne tsow nataagt re men na”? \v 13 Per lee na ni lo goo, lee Lí myaada ne mtsow re men loka kuu nlaaz re men lo Lí, taxal nkey lo xkiiz Diox. \s1 Jesús mtegwe thib zha mndyeen kuu nzo mbi fyer leettsoo \r (Mt. 17:14‑21; Lc. 9:37‑43) \p \v 14 Leettsa mretab Jesús kon Pey, Santiag ne Juan, tsa mzin Jesús ta nzi reta zha kuu ngeteed lo Jesús, tsa mwii Jesús kwaro men nzi lo re zha, ne lee re maestr chaan ley ngeyodiz kon re zha kuu ngeteed lo Jesús. \v 15 Ne or mwii re zha Jesús, reta zha mzegey leettsoo ne mrezhonn zha mni zha “diox” lo Jesús. \v 16 Tsa mnaabdiz Jesús lo re zha, ne nzhab Jesús: \p ―¿Kwan ngeyodiz goo kon tedib net zha baa? \p \v 17 Tsa lee thib zha kuu ndo xid re mena mkab ne nzhab: \p ―Maestr, lee na ndyaadno xgann na loʼa, tak nzo thib mbi fyer leettsoo nyo, ne mtaan mude nyo. \v 18 Ndota ta ndo nyo lee mbi fyer nden nyo ne ngobiy nyo lo yu; ne ntsowe ndroo btsiin roo nyo ne ntube keley nyo ne nteliy nyo. Kona kwathoz mlache nyo. Ne mnaaba na lo re zha kuu ngeteed loʼa, tsa koo zha mbi fyer baa leettsoo nyo, per ngogt gatsow zhay. \p \v 19 Jesús mkab ne nzhab: \p ―¡Cho klas men nak goo! ¿Chebee nyelaazt goo lee Diox tak tsow koree? ¿Asta pol ton lo goo? ¿Asta pol kez leettsoon nen goo? Deno goo nyo nzhee. \p \v 20 Tsa ngwano zha nyo lo Jesús, per or mwii mbi fyer Jesús, ora mlobi mbi fyer nyo lo yu ne mtsow mbi fyer mzhaak nyo yizguthye. \v 21 Jesús mnaabdiz lo xut nyo ne nzhab: \p ―¿Pol mndelo yiz ree lo nyo? \p Lee xut nyo mkab ne nzhab: \p ―Asta lut nyo mziibe. \v 22 Ne kwaro welt ngobi mbi nyo lo ki ne lo nit, tak nlaaz mbi kuth mbi nyo, os leeʼa tak kooʼa mbi fyer baa leettsoo nyo, blat leettsooʼa neʼa nee, btsow ayud nee. \p \v 23 Lee Jesús nzhab: \p ―¿Chebee mbeza chu take? ¡Reta kuu tak, os leeʼa nyelaaz luy! \p \v 24 Tsa lee xut nyo mrez dib gan ne nzhab: \p ―Nyelaz nay, btsow ayudʼn tsa masraa yelaz nay. \p \v 25 Ne or mwii Jesús kwaro men ndetsin, tsa mkox mbi fyer lo Jesús ne nzhab Jesús: \p ―Mbi fyer kuu ntsow nakwee nyo ne kuu tsow mud nyo. Na nabee loʼa, broo leettsoo nyo ne bret raa lu taba leettsoo nyo tedib welt. \p \v 26 Tsa lee mbi fyer mretsyath ne mtsow mzhaak nyo yizguthye tedib welt, ne mroo mbiʼa leettsoo nyo ne mtaane nyo taxal zha nguth. Ne lee re zha kuu nzi tya nzhab: \p ―Nguth nyo. \p \v 27 Per lee Jesús mzhen yaa nyo ne mlit Jesús nyo, tsa ngwateli nyo. \p \v 28 Tsaraa mndaab Jesús kon re zha kuu ngeteed lo Jesús leen thib yuu, tsa mnaabdiz re zha lo Jesús, ne nzhab zha: \p ―¿Chebee ngogt gagoo nee mbi fyera? \p \v 29 Lee Jesús nzhab: \p ―Reta mbi kuu tabaa gagt rooy tabaata, ner ndoblo naab mene lo Diox. \s1 Jesús mndaa kwent tedib welt naa xomod gath Jesús \r (Mt. 17:22‑23; Lc. 9:43‑45) \p \v 30 Tsa mroo re zha tya ne mriid zha yezlyu Galilea. Per lee Jesús nlaazt ne re men naa pa ndo Jesús. \v 31 Ne mloo Jesús lo re zha kuu ngeteed lo Jesús, ne nzhab Jesús: \p ―Na nak Zha Kuu mtaal Diox Ngok Men, ne taa zha na lo re zha kuu nak tsiin ne kuth zha na, per leettsa tsaal tson wiz lee na roban. \p \v 32 Per lee re zha myent zha kuu nzhab Jesús, ne nzeb zha naabdiz zha lo Jesús. \s1 Cho nak zha kuu mas nataak \r (Mt. 18:1‑5; Lc. 9:46‑48) \p \v 33 Ne mzin re zha thib yez kuu le Capernaúm, or mzin re zha thib yuu. Tsa lee Jesús mnaabdiz lo re zha, ne nzhab: \p ―¿Kwaan mbyodiz goo net? \p \v 34 Per neeka thib zha mkabt, tak leettsa ndo re zha net nzhab re zha: “¿Choʼaa nak zha kuu mas nataak?” \v 35 Tsa mndob Jesús ne mrez Jesús re tsiibchop zha kuu ngeteed lo Jesús, ne nzhab Jesús lo re zha: \p ―Os lee thib goo nlaaz gak zha kuu mas nataak, ndoblo gak goo zha kuu lortsin lo re men. \p \v 36 Ne mto Jesús thib ndyeen lut ndrol, ne mdeez Jesús ndyeen, ne nzhab Jesús: \p \v 37 ―Loka cho nkayaa thib ndyeen lut tak nyelaaz zha na, noga nkayaa zha na, ne noga nkayaa zha, zha kuu mtaal na. \s1 Lee re zha kuu nayiit neʼaa nzo zha faboraa \r (Lc. 9:49‑50; Mt.10 :42) \p \v 38 Tsa nzhab Juan lo Jesús: \p ―Maestr, ne nee lee thib zha ngoo mbi fyer kon leʼa, per nagt zha, zhaʼaa, kona nzhab nee lo zha: “Tsowt raa luy”. \p \v 39 Tsa nzhab Jesús: \p ―Blaa goo yent kwan gab goo lo zha. Tak thib zha kuu ntsow thib kuu thoz kon len, ndoblot looz zha na, or ngwalo mtsow zhay. \v 40 Tak reta zha kuu nayiit neʼaa nzo zhaʼa faboraa. \v 41 Wlipaa na nin, loka cho taa thib bas nit gu goo, tak nak goo zha da, wlipaa na lee Diox kizhe lo zha. \s1 Koree nak falt \r (Mt. 18:6‑9; Lc. 17:1‑2) \p \v 42 ’Loka cho tsow lee thib re zha kuu nyelaaz na ne nzhon diiz xkizʼn tsow kuu went, mas wen liib zha thib ke naro yen zhaʼa ne kobi zha zhaʼa leen nitdoo. \v 43 Os lee thib yaaʼa ntsow ntsowa thib kuu went, ta bchuuge mas wen tunka ne tsowa gan yalnaban kuu thitanax, nake nkenoʼa rop yaaʼa ne ndyaʼa gabil ta thitanax nyuyyt bel, \v 44 ta neeka mbyaat nluxt, ne neeka nyuyyt bel. \v 45 Ne os lee thib niiʼa ntsow ntsowa kuu went taa bchuuge, mas wen tunka ne tsowa gan yalnaban kuu thitanax, nake nkenoʼa rop niiʼa ne ndyaʼa gabil. \v 46 Ta neeka mbyaat nluxt ne neeka nyuyyt bel. \v 47 Os lee thib ngutloʼa, ntsow ntsowa kuu went, taa blooy mas wen nkenoʼa thibka ngutloʼa ne tsowa gan yalnaban kuu thitanax, nake nkenoʼa rop ngutloʼa ne ndyaʼa gabil, \v 48 ta neeka mbyaat nluxt ne neeka nyuyyt bel. \p \v 49 ’Reta men gak natsig kon ki. \v 50 Wen ted leettsa natsig ted, per os lee ted natsigt raa ted, gagt raa gak natsig ted tedib welt, ndoblo gak natsig goo taxal ted lo re men yezlyu ree, ne wen brin goo re altaa goo. \c 10 \s1 Jesús mloo went laa zha tsaal zha \r (Mt. 19:1‑12; Lc. 16:18) \p \v 1 Tsa mroo Jesús yez Capernaúm ngwa Jesús yezlyu Judea, tedib lad roo yoo Jordán, tya mre mkaltaa re men lo Jesús, tsa mloo Jesús lo re men, taxal ntsowka Jesús. \v 2 Tsa mzin re fariseo, ne mnaabdiz zha lo Jesús, ne nzhab zha: \p ―¿Kwaan nzhab lo ley? ¿Chu tak laa thib mbyi tsaal mbyi? Tata nzhab zha, tak nlaaz zha keki zha Jesús, tsa tak ten zha Jesús. \p \v 3 Tsa nzhab Jesús lo re zha: \p ―¿Xomod nzhab lo ley chaan Moisés? \p \v 4 Tsa nzhab re zha: \p ―Moisés nzhab, tak laa mbyi tsaal mbyi, anta ndoblo taa mbyi thib yeets kuu mroo yuulow, ta nzhab lee mbyi mtso rop tsaal. \p \v 5 Tsa nzhab Jesús lo re zha: \p ―Tata nzhab Moisés lo re teyaa tak kwathoz nad zha. \v 6 Per leettsa mdexkwaa Diox yezlyu, thibka mbyi ne thibka ngot mtsaal Diox. \v 7 Kona nzhab Diox: “Lee mbyi ndoblo roo zhaa mbyi lo xut mbyi ne lo xnaa mbyi, tsa tseya mbyi kon ngot mbyi, \v 8 ne lee rop zha gak taxal thibka zha”. [Gn. 2:24] Kona nagt raa zha chop zha, sinke thibka men nak zha rop zha. \v 9 Diox mtsaal rop zha, kona ndoblot laa mbyi tsaal mbyi. \p \v 10 Leettsa ndoʼa Jesús kon re zha kuu ngeteed lo Jesús yuu, tsa mnaabdiz re zha lo Jesús leeka kona. \v 11 Tsa nzhab Jesús lo re zha: \p ―Loka cho mbyi kuu laa tsaal, ne kaa mbyi tedib ngot, ndaa mbyi thib falt ro lo tsaal mbyi kuu ner, \v 12 noga ngot kuu laa tsaal, ne kaa ngot tedib mbyi, ndaa ngot thib falt ro lo tsaal ngot kuu ner. \s1 Jesús mnaab tsow Diox kuu wen lo re ndyeen bzhizh \r (Mt. 19:13‑15; Lc. 18:15‑17) \p \v 13 Ne myaadno re men re ndyeen bzhizh lo Jesús, tsa xoob Jesús yaa Jesús yek re ndyeen, per lee re men kuu ndyaadno ndyeen mkox lo re zha kuu ngeteed lo Jesús. \v 14 Or mwii Jesús kona, mnayii Jesús lo re zha kuu ngeteed lo Jesús, ne nzhab Jesús: \p ―Laa goo yaad re ndyeen lon, ne towt goo lo ndyeen, tak Diox nabee leettsoo re zha kuu nak taxal re ndyeen. \v 15 Wlipaa na kuu nin lo goo, loka cho goo taat diiz nabee Diox leettsoo goo, taxal re ndyeen ree, gagt tab goo ta nabee Diox. \p \v 16 Ne mdeez Jesús re ndyeen, ne mxoob Jesús yaa Jesús yek re ndyeen, ne mnaab Jesús lo Diox tsa kenap Diox re ndyeen. \s1 Jesús ne zha rik \r (Mt. 19:16‑30; Lc. 18:18‑30) \p \v 17 Thib wiz or ndaroo Jesús roo yez, mrozhonn thib zha ne mtobxub zha lo Jesús, ne nzhab zha: \p ―Maestr wen, ¿kwan tsowʼn tsa tsowʼn gan yalnaban kuu thitanax? \p \v 18 Jesús mkab lo zha: \p ―¿Chebee, zha wen neʼa lon? Neeka thib zha wen yent, beeta Diox nak zha wen. \v 19 Ne, neʼa lu re kuu mtaan Diox tsowa. Kuu nak re koree: \q1 Kuthta tabena, \q1 gagt ropa kon thib zha kuu nagt tsaala, \q1 lowannta, \q1 kedita, \q1 bke leettsooʼa xuta ne xnaaʼa. \p \v 20 Tsa mkab zha ne nzhab zha: \p ―Desde lutʼn ngetsowʼn reta kona. \p \v 21 Jesús mwii lo zha ne mke leettsoo Jesús zha, tsa nzhab Jesús lo zha: \p ―Thibka kuu ter tsowa, tyee ne btho reta kuu napa ne btaay lo re prob, tsa kenoʼa kwaro kwaa yibaa, ne bteke ditsʼn. \p \v 22 Per leettsa mbin zha tata nzhab Jesús lo zha, kwathoz nabil ngoo leettsoo zha, tak naroob kwaa nap zha, ne ngoo zha net ndya zha. \v 23 Tsa mwii Jesús lo re zha kuu ngeteed lo Jesús, ne nzhab Jesús: \p ―Kwathoz nagan laa thib zha rik nabee Diox leettsoo zha. \p \v 24 Ne kwathoz mzegey leettsoo re zha kuu ngeteed lo Jesús, leettsa mbin zha kona, per lee Jesús mre mni lo re zha, ne nzhab: \p ―Re goo kuu nak taxal Xgann na, aka kwathoz nagan tab thib zha rik ta nabee Diox. \v 25 Mas nagant rid thib kamey yeer kuu le ngutlo abuj, nake tab thib zha rik ta nabee Diox. \p \v 26 Reta zha kuu ngeteed lo Jesús kwathoz ntsow zha xgab, ne nzhab zha: \p ―Os leey tabaay, ¿cho kuu tsow gan ndya yibaa tsa? \p \v 27 Jesús mwii lo re zha, ne nzhab lo re zha: \p ―Lo re men yezlyu ree gagte, per lee Diox reta kuu tak tsow Diox. \p \v 28 Tsa lee Pey nzhab lo Jesús: \p ―Per lee re nee, reta kuu mlaa nee, ne ndeke nee ditsa. \p \v 29 Ne lee Jesús nzhab: \p ―Wlipaa na nin, loka cho zha laa liz, wets, btan, xut, xnaa, zhiinn, o yu zha, tak nyelaaz zha na ne nlaaz zha taa zha kwent Diiz Chul chaan da, \v 30 wlipaa na gayoo welt tebre, liz zha, wets zha, btan zha, xnaa zha, zhiinn zha, ne yu zha lo zha, per noga teteriid re zha zha yalti lo yezlyu ree, per tetsin wiz kuu lee zha kayaa yalnaban kuu thitanax. \v 31 Wiza lee zha kuu nataak nal gak zha kuu nataagt raa tsya, ne lee zha kuu nataagt nal zhaʼa gak zha kuu nataak tsya. \s1 Myon welt mndaa Jesús kwent naa xomod gath Jesús \r (Mt. 20:17‑19; Lc. 18:31‑34) \p \v 32 Tsa ngoo Jesús net nda Jesús yez Jerusalén, ne mndener Jesús lo re men kuu ndeke dits Jesús, ne kwathoz mzegey leettsoo re zha, ne kwathoz ntsow zha xgab. Tsa mndeno Jesús re zha kuu ngeteed lo Jesús tedib lad, ne nzhab Jesús re kuu rid Jesús lo re zha. \v 33 Ne nzhab Jesús: \p ―Bin goo koree. Nda goo reʼaa Jerusalén ta taa zha na Kuu Mtaal Diox Ngok Men, lo re ngwleyy kuu nabee lo re ngwleyy, lo re maestr kuu nloo xkiiz Diox, ne lo re zha kuu nagt zha Israel, tsa kuth re zha na. \v 34 Zhizno zha na, kin zha na, tsuk zha lon ne kuth zha na, per leettsa tsaal tson wiz lee na roban. \s1 Santiag ne Juan mnaab thib kuu nagan \r (Mt. 20:20‑28) \p \v 35 Santiag ne Juan kuu nak rop xgann Zebedeo, ngwa lo Jesús ne nzhab: \p ―Maestr, nlaaz nee tsowa thib yalwen kuu naab nee loʼa. \p \v 36 Tsa mkab Jesús ne nzhab Jesús: \p ―¿Kwan nlaaz goo? \p \v 37 Tsa lee rop zha nzhab: \p ―Taa diiz tob thib nee lad ban ne lee tedib nee tob lad beg loʼa, leettsa nabeeʼa. \p \v 38 Tsa nzhab Jesús lo rop zha: \p ―Net goo kwan ngenaab goo. ¿Chu texek goo rid goo yalti kuu mera riidʼn, ne gath goo taxal gathʼn? \p \v 39 Tsa nzhab rop zha: \p ―Texek nee. \p Jesús nzhab lo rop zha: \p ―Wli teriid goo yalti taxal rid nay ne gath goo taxal gathʼn. \v 40 Per tobʼn goo lad ban ne lad beg lon, nagt na cho taa kona. Leey kayaa re zha kuu naka diiz kayaay. \p \v 41 Ne or mbin tedib tsii zha kuu ngeteed lo Jesús kona, tsa mnayii zha mne zha Juan rop Santiag. \v 42 Tsa mrez Jesús re zha, ne nzhab Jesús lo re zha: \p ―Wen ne goo, lee re zha kuu nabee lo yezlyu ree, kwathoz nabee zha lo re zha kuu nzi lo zha, ne tataga re zha kuu nataak kwathoz nabee zha lo re zha zha. \v 43 Per lee lo re goo, gagte tata, zhaa gake, loka cho nlaaz gak zha kuu nataak lo re goo, zhaʼa ndoblo gak zha kuu lortsin lo goo. \v 44 Ne loka cho nlaaz nabee lo re goo, zhaʼa gak zha kuu lortsin lo re goo. \v 45 Tak na nak Zha Kuu Mzin Ngok Men, ne ndyaltʼn tsa lortsin re men lon, sinke lee na ndyalʼn tsa lortsin na lo re men, ne gathʼn por re men, tsa telaan naroob men lo yalguth, ne tan yalnaban lo re zha. \s1 Jesús mtegwe ngutlo Bartimeo \r (Mt. 20:29‑34; Lc. 18:35‑43) \p \v 46 Tsa ngwa re zha yez Jericó, ne leettsa lee Jesús ndarooʼa roo yeza kon re zha kuu ngeteed lo Jesús, ne kon re men kuu mndeke dits Jesús. Tsa lee thib zha syeg kuu le Bartimeo ndob ngenaab gon roo net, zhaʼa nak xgann Timeo. \v 47 Leettsa mbin syeg lee Jesús zha yez Nazaret nda tya, tsa mndelo syeg mrez dib gan ne nzhab: \p ―Jesús xgann David, blat leettsooʼa neʼa na. \p \v 48 Tsa lee tyen zha mnayii lo syeg, ne nzhab zha lo syeg: \p ―¡Tow rooʼa! \p Per lee syeg masraa mrez, ne nzhab: \p ―Jesús xgann David, blat leettsooʼa neʼa na. \p \v 49 Tsa mlet Jesús ne nzhab Jesús: \p ―Brez goo zha. \p Tsa mrez zha syeg ne nzhab zha lo syeg: \p ―Wen bloo leettsooʼa ne gwateli, tak lee Jesús ngebez lu. \p \v 50 Lee syeg mkee thibka brink ne mlobi xabits thib lad ne mbig lo Jesús. \v 51 Tsa mnaabdiz Jesús lo syeg, ne nzhab Jesús: \p ―¿Kwaan nlaaza tsowʼn loʼa? \p Lee syeg mkab ne nzhab: \p ―Maestr, nlazʼn yeni lon. \p \v 52 Lee Jesús nzhab lo zha: \p ―Tyee, tak kon dib ndroo leettsooʼa ngwalaaza leeʼa gwe, kona mgweʼa. \p Ne oraaka lee lo zha mzhaal, ne mndeke zha dits Jesús. \c 11 \s1 Jesús mndaab leen yez naro Jerusalén \r (Mt. 21:1‑11; Lc. 19:28‑40; Jn.12 :12‑19) \p \v 1 Or kuu ndetsin gaxa re zha yez naro Jerusalén, tsa mzin re zha gax rop yez kuu le Betfagé ne Betania, gax yii kuu le Olib, tsa mtaal Jesús chop zha kuu ngeteed lo Jesús, \v 2 ne nzhab Jesús lo rop zha: \p ―Gwa goo yez kuu nzi baa. Ne or tab goo yeza, tya yetsal goo thib burr yeen kuu ndekedoo, thib maa kuu neeka thib zha ter ke. Xak goo maa ne yaadno goo maa. \v 3 Ne os cho naabdiz lo goo ne: “¿Chebee ntsow goo kobaa?” Tsa gab goo lo zha: “Lee Zha Nabee ndeche maa, tsaraa yaadtaan zha maa”. \p \v 4 Ne ngwa rop zha ne mzal zha burr, lee burr ndekedoo roo pwert thib lad roo net ne mxak zha burr. \p \v 5 Ne lee chop tson zha kuu nzi tya mnaabdiz lo rop zha ne nzhab: \p ―¿Kwan ngetsow goo? ¿Chebee ngexak goo burr? \p \v 6 Lee rop zha mkab taxal nzhab Jesús lo zha, tsa mlaa re zhaʼa rop zha. \v 7 Ne ndyaadno rop zha burr lo Jesús, ne mxoob re zha xab zha dits maa, tsa mke Jesús dits maa. \v 8 Kwaro zha mdix xab laaz net, ne tedib net zha mga baat ne mdix zhay laaz net. \v 9 Ne lee re zha kuu ndener ne re zha kuu ndeke, tenzhee mbez re zha: \p ―¡Aka wen nak Diox! ¡Wen nak zha kuu ndyaad kon le Zha Nabee! \v 10 ¡Aka wen leettsa nabee zha taxal mnabee teyaa David zha ndala! ¡Kwathoz wen nak Diox kuu ndob yibaa! \p \v 11 Tsa mndaab Jesús leen yez naro Jerusalén, ne ngwa Jesús lee roo gwodoo ne mwii Jesús re ladta, ne mziʼa yezlyu, tsa nda Jesús yez Betania kon re zha kuu ngeteed lo Jesús. \s1 Jesús mlode ya ig \r (Mt. 21:18‑19) \p \v 12 Tedib wiz leettsa mroo re zha yez Betania, mlann Jesús. \v 13 Ne tith mloo thib ya ig kuu ndab la lo Jesús, tsa ngwa Jesús lo ya naa chu ndab xle lo ya. Per or mzin Jesús xann ya yent xle lo ya, beeta la ndab lo ya, tak nagt tyemp kuu ndaa ya xle. \v 14 Tsa nzhab Jesús lo ya ig: \p ―Neeka tedib welt wut raa zha xle loʼa. \p Ne mbin re zha kuu ngeteed lo Jesús, kuu nzhab Jesús. \s1 Jesús mtezhonn re men lee gwodoo \r (Mt. 21:12‑17; Lc. 19:45‑48; Jn.2 :13‑22) \p \v 15 Leettsa mzin Jesús yez naro Jerusalén, tsa mndaab Jesús lee roo gwodoo naro, ne mndelo Jesús mloo re zha kuu ntho, ne re zha kuu ndi. Ne mlobi Jesús re mes chaan re zha kuu ntsiil temi, ne mlobi Jesús re asi chaan re zha kuu ntho palom. \v 16 Neeka thib re zha kuu ndyaadno kuu ntho, mlaat Jesús gariid lee roo gwodoo. \v 17 Ne mndelo Jesús mloo Jesús lo re men ne nzhab Jesús: \p ―Lo xkiiz Diox nzhab: “Lee lizʼn nak yuu ta ndediz re men lo Diox”, per lee re goo ntsowe taxal liz wann. \p \v 18 Ne mbin re ngwleyy ne re maestr kuu nloo xkiiz Diox re kuu nzhab Jesús, tsa mndelo zha nkwaan zha naa xomod kuth zha Jesús, tak nzeb re zha ne zha re men yez, tak reta men yez nyow leettsoo xa nloo Jesús, ne kwathoz mzegey leettsoo re zha xa nloo Jesús. \v 19 Per leettsa mziʼa yezlyu, tsa mroo Jesús kon re zha kuu ngeteed lo Jesús yeza. \s1 Lee ya ig mbiz \r (Mt. 21:20‑22) \p \v 20 Ne til tedib wiza, leettsa mriid re zha lo ya ig, tsa mwii zha lee dib lozh ya mbiz. \v 21 Tsa mtelaaz Pey kuu nzhab Jesús tedib wiza, tsa nzhab Pey lo Jesús: \p ―Maestr, wii lee ya ig kuu mlodeʼa mbiza. \p \v 22 Jesús mkab ne nzhab: \p ―Gwalaaz goo kon dib ndroo leettsoo goo, lee Diox tak tsow reta kwaa. \v 23 Wlipaa na nin lo goo, loka cho thib zha kuu gab lo yii ree: “Beche nzhee ne bla leen nitdoo”, ne os gagt chop xgab zha, sinke yelaaz zha lee Diox tak tsowe ne leey gak. \v 24 Tata nin lo goo, reta kuu naab goo lo Diox, gwalaaz goo lee Diox taay ne tekayaa gooy. \v 25 Ne or tediz goo lo Diox, bloo goo yek goo reta kuu went kuu mtsow taben goo lo goo, tsa noga Xutaa kuu ndob yibaa, tuyy reta kuu went kuu mtsow goo. \v 26 Tak os lee goo koot goo yek goo, re kuu went kuu mtsow taben goo lo goo, noga Xutaa kuu ndob yibaa tuyyt zha reta kuu went kuu ntsow goo lo zha. \s1 Jesús nak Zha Nabee \r (Mt. 21:23‑27; Lc. 20:1‑8) \p \v 27 Tsa mre re zha yez Jerusalén, ne or lee Jesús ndiy lee roo gwodoo, tsa ngwa re ngwleyy kuu nabee lo re ngwleyy, re maestr chaan ley ne re zha gol lo Jesús. \v 28 Tsa nzhab re zha lo Jesús: \p ―¿Cho mndaa diiz loʼa ntsowa koree? Ne ¿cho nabee loʼa tsow luy? \p \v 29 Jesús mkab ne nzhab: \p ―Noga na naabdizʼn thib kuu lo goo. Os lee goo kab goo kuu naabdizʼn lo goo, tsasi tenin lo goo naa cho mndaa diiz ntsowʼn koree. \v 30 ¿Cho mtaal Juan kuu mtsowleyy re men? ¿Chu Diox mtaal zha o re men mtaal zha? ¡Kab goo! \p \v 31 Tsa lee re zha mndelo zha nzhab zha lo re altaa zha: \p ―Os leeʼaa gabaa: “Diox mtaal zha”, tsa ne zha loʼaa: “¿Chebee ngwalaazt goo kuu ne zha?” \v 32 Ne os leeʼaa gabaa: “Re men mtaal zha…”, per gagt gabaa tata ―nzhab re zha. \p Tak nzeb re zha ne zha re men, tak ne re men yez lee Juan nak profet kuu mndaa kwent xkiiz Diox. \p \v 33 Tsa nzhab re zha lo Jesús: \p ―Net nee cho mtaal zha. \p Tsa nzhab Jesús lo re zha: \p ―Neeka na nitʼn lo goo, naa cho mndaa diiz ntsowʼn koree. \c 12 \s1 Kwent chaan re zha kuu went mke tsiin lo yu tedib zha \r (Mt. 21:33‑46; Lc. 20:9‑19) \p \v 1 Tsa mndelo Jesús mni lo re zha por kwent nanzee, ne nzhab Jesús: \p ―Lee na ta thib kwent chaan thib zha kuu mxeen luts ub dita lo yu, ne mtow zha dibe kon btsin ke, ne mdexkwaa zha thib ta tii zha ub. Noga mdexkwaa zha thib yuu naro ta nloo dita lo yu zha lo zha. Ne mndaa zha yu zha lo tedib net zha gaane, ne mroo zha nda zha tith. \v 2 Ne leettsa mzin tyemp kuu thop zha ub, tsa mtaal zha thib mos zha lo re zha kuu ngonn lo yu zha, tsa tsow rol zha re ub kuu dop. \v 3 Per lee re zha kuu nzhann lo yu zha mzhen zha mos ne mdin zha mos, ne yent kwan mndaa zha lo mos, or kuu mtaal zha mos. \v 4 Tsa lee zha kuu nak chaan yu mre mtaal tedib mos, per lee re zha kuu nzhann lo yu mdin mos, ne mle zha yek mos, ne mloo zha yalnathoy chaan mos ne mzhizno zha mos. \v 5 Tsa lee zha kuu nak chaan yu mre mtaal tedib mos, per lee re zha kuu nzhann lo yu mbeth zha mos. Tsa lee zha kuu nak chaan yu mtaal tyen mos, per thib net mos mloo zha grid, lee tedib net mos mbeth zha. \p \v 6 ’Neeka tedib mos myaant raa lo zha kuu nak chaan yuʼa, beeta thibka xgann zha, kuu kwathoz nke leettsoo zha. Per mas bluz mtaal zha xgann zha, tak mtsow zha xgab nzhab zha: “Lo xgann na si ton re zha diz”. \v 7 Per lee re zha kuu nzhann lo yu zha nzhab lo altaa: “Zha ree kayaa yu leettsa gath zha kuu nak chaan yu, nda kuthaa zha tsa yaan dita yu loʼaa, ne gake chaanaa”. \v 8 Tsa mzhen re zha xgann zha kuu nak chaan yuʼa ne mbeth zha zha, ne mni re zha zha thib lad ta nzhannt zha, tabaa nak kwent. \p \v 9 Tsa mnaabdiz Jesús lo re zha, ne nzhab Jesús: \p ―¿Kwan ntsow goo xgab? ¿Kwan tsow zha kuu nak chaan luts ub? Yaad zha, ne kuth zha re zha kuu ngonn lo yu zha ne taa zha yu zha lo tedib net zha. \p \v 10 ’¿Chu ter lab goo lo xkeets Diox? Ta nzhab: \q1 Lee ke kuu mni re zha kuu ndexkwaa yuu, \q1 leey nak thib ke kuu mas wen kuu ndob skin yuu. \q1 \v 11 Lee Diox, Zha Nabee mtsow koree, \q1 ne kwathoz nzegey leettsooʼaa mwii leey. [Sal. 118:22-23] \p \v 12 Tsa mkwaan re zha naa xomod ten zha Jesús, tak myeen re zha lee kwent nanzee kuu mndaa Jesús, ndaa kwent naa xomod nak re zha, per nzeb re zha ne zha re men, tsa mlaa re zha Jesús ne ndya zha. \s1 Ngwalaaz zha gakeki zha Jesús \r (Mt. 22:15‑22; Lc. 20:20‑26) \p \v 13 Tsa mtaal re fariseo chop tson fariseo, ne chop tson zha rey Herodes ngwa lo Jesús, tsa naa kwan gab Jesús lo re zha, tsa tak keki zha Jesús. \v 14 Or mzin re zha lo Jesús ne nzhab zha: \p ―Maestr, nee ne leeʼa nak thib zha wen ne nali, ndat leettsooʼa re kuu ni zha lu, ne yewal niʼa lo re men, ne ngwiita chu nataak zha o nataagt zha, sinke nali nlooʼa xnet Diox. ¿Chu ndoblo nee kix nee kwent chaan yezlyu lo Gobyern César kuu nabee Roma, o chu ndoblot kix neey? \p \v 15 Per lee Jesús neʼa naa kwan ntsow re zha xgab, tsa nzhab Jesús lo re zha: \p ―¿Chebee nlaaz goo keki goo na? Deno goo thib temi Roma lon, tsa wii nay. \p \v 16 Tsa ndyaadno zha thib temi lo Jesús, ne mnaabdiz Jesús lo re zha, ne nzhab Jesús: \p ―¿Cho yek, ne cho le nke loy? \p Tsa mkab re zha, ne nzhab zha: \p ―Chaan gobyern César. \p \v 17 Tsa lee Jesús mkab ne nzhab lo re zha: \p ―Btaa goo lo César kuu ndoblo César, ne btaa goo lo Diox kuu ndoblo Diox. \p Or mbin re zha tata nzhab Jesús, kwathoz mzegey leettsoo re zha. \s1 Yalnaabdiz chaan yalroban \r (Mt. 22:23‑33; Lc. 20:27‑40) \p \v 18 Tsa ngwa chop tson saduceo lo Jesús, re zhaʼa ntsow xgab: “Lee re men nguth robant”. Tsa ngwanaabdiz zha lo Jesús ne nzhab zha: \p \v 19 ―Maestr, Moisés mkee lo xkeets Diox nzhab: “Os lee thib mbyi kuu mtseya nguth ne mkenot mbyi neeka thib zhiinn mbyi, tsa lee wets mbyi ndoblo tseya kon tsaal mbyi kuu ngutha, tsa keno wets mbyi zhiinn mbyi, tsa luxt raz chaan mbyi”. [Dt. 25:5] \v 20 Thib welt ngoo gaz zha re wets zha. Lee zha kuu ner mtseya ne nguth, ne mkenot zha neeka thib zhiinn zha. \v 21 Lee tedib wets zha kuu ndeke dits zha mtseya kon ngota, ne noga zhaʼa nguth ne neeka thib mbet mkenot zha, ne tataka ngok kon zha myon. \v 22 Ne tataka re gazta wets zha mtseya kon ngota, ne neeka thib zha mkenot zhiinne kon ngota, ne bluz noga ngot nguth. \v 23 Leettsa roban re men, ¿cho gak tsaal ngota, tak re gazta zha mkaa ngot? \p \v 24 Tsa mkab Jesús, ne nzhab Jesús: \p ―Lee na ni lo goo, ¡ngwatsaa xgab goo! Tak nyent goo xomod nak xkiiz Diox. ¿Chu net goo kwathoz ney Diox ne tak tsow Diox reta kwaa? \v 25 Leettsa roban re men, neeka mbyi ne neeka ngot tseyat raa, sinke lee zha gak taxal re mandad chaan Diox kuu nzo yibaa. \v 26 Wli lee re zha nguth roban, ¿chu ter lab goo xkeets Diox kuu mkee Moisés leettsa mni Diox lo Moisés xid bel chaan ya bxiid? Leettsa nzhab Diox lo Moisés: “Lee na nak Diox chaan Abraham, Diox chaan Isaac ne Diox chaan Kob”. [Ex. 3:6] \v 27 ¡Nagt Diox, Diox re zha nguth, lee Diox nak Diox lo re men kuu naban! ¡Thitanax ngwatsaa xgab goo! \s1 Diiz kuu mas nataak \r (Mt. 22:34‑40) \p \v 28 Tsa mzin thib maestr kuu nloo xkiiz Diox, kuu mbin lee Jesús kon re saduceo mbyodiz. Ne mwii zha lee Jesús wen mkab lo re zhaʼa. Tsa mbig zha ne mnaabdiz zha lo Jesús, ne nzhab zha: \p ―¿Cho diiz kuu mkee Moisés, nak diiz kuu mas nataak kuu mnabee Diox tsow men? \p \v 29 Lee Jesús mkab ne nzhab: \p ―Lee diiz kuu mas nataak lo reta diiz kuu mnabee Diox nak: “Kenza goo men Israel, lee Diox kuu nabee loʼaa thibka nak. \v 30 Bke leettsooʼa Diox kon dib ndroo leettsooʼa, kon dib yalnabana, kon dib xgaba ne kon dib yalney chaana.” [Dt. 6:4-5] Diiz ree nak kuu mas nataak lo reta diiz. \v 31 Ne lee tedib diiz kuu kwathoz nataak nak: “Bke leettsooʼa tabena, leeka taxal nke leettsooʼa lu”. [Lv. 19:18] Yent raa tedib diiz kuu mas nataak taxal rop diiz ree. \p \v 32 Tsa lee maestr kuu nloo xkiiz Diox nzhab lo Jesús: \p ―¡Wli luy, maestr! ¡Thibka Diox nzo ne yent raa tedib zha kuu mas nataak nake Diox! \v 33 Ne ke leettsoo men Diox kon dib ndroo leettsoo men, kon dib xgab men, kon dib yalnaban men, kon dib yalney chaan men ne ke leettsoo men taben men taxal nke leettsoo men leeka lee men. Mas nataak koree nake reta maa kuu nzhuth zha, por re falt zha ne re gon kuu nteyy zha lo bkoog. \p \v 34 Ne ne Jesús lee maestr mkab kon yalnzhaak, tsa nzhab Jesús lo maestr: \p ―Mera nabee Diox leettsooʼa. \p Tsa lee re zha kuu nzi tya mzeb naabdiz tedib kwaa lo Jesús. \s1 ¿Cho xgann nak Crist Kuu Mtaal Diox Nabee? \r (Mt. 22:41‑46; Lc. 20:41‑44) \p \v 35 Or ngeloo Jesús lo re men lee roo gwodoo chaan re zha Israel, tsa nzhab Jesús: \p ―¿Chebee lee re maestr kuu nloo xkiiz Diox mbez: “Lee Crist Kuu taal Diox Nabee, nak thib zha raz chaan David”? \v 36 Ne leeka David mni por Mbi Nayon chaan Diox ne nzhab: \q1 Diox Kuu Nabee reta kwaa, nzhab lo Zha Kuu Nabee lon: \q1 “Tob lad ban chon, \q1 asta tsigʼn re zha kuu nayii neʼa xann niiʼa; tsa tobxub zha loʼa”. [Sal. 110:1] \m \v 37 Ne leeka David nzhab lo zha: “Zha Nabee lon”. ¿Xomod gak zha zha raz chaan David? \p Ne kwathoz men kuu nzi nzhon xkiiz Jesús tya, ne kon dib ndroo leettsoo zha nzhon zhay. \s1 Jesús nzhab naa xomod nak re maestr kuu nloo xkiiz Diox \r (Mt. 23:1‑36; Lc. 11:37‑54; 20:45‑47) \p \v 38 Or kuu ngeloo Jesús lo re men, ne nzhab Jesús: \p ―Kenap goo goo, tsa kedit re maestr kuu nloo xkiiz Diox goo. Lee re zhaʼa nyow leettsoo zha tiy zha kon lar wen, tsa ni re men “diox” lo zha lo xbi. \v 39 Ne nkwaan zha re ta mas nataak tob zha leen yuu ta nkaltaaʼaa nteedaa xkiiz Diox, ne re ta mas nataak nyetob zha leettsa nyoo ani, \v 40 ne nkib zha liz re ngot byud, ne kwathoz tetse naab zha lo Diox, par tak kaats zha re kuu ntsow zha. ¡Per mas naroob yalti teriid Diox re zhaʼa! \s1 Gon kuu mndaa ngot byud \r (Lc. 21:1‑4) \p \v 41 Thib welt ndo Jesús lee roo gwodoo chaan re zha Israel, gax ta ngo re zha gon leen alkansi. Tsa mwii Jesús ngo re zha gon leen alkansi, ne tyen re zha rik ngo naroob temi leen alkansi. \v 42 Ora mzin thib ngot byud kuu kwathoz prob, ne mloo ngot chopka temi kuu lut nataak leen alkansi. \v 43 Tsa mrez Jesús re zha kuu ngeteed lo Jesús, ne nzhab Jesús lo re zha: \p ―Wlipaa na kuu nin lo goo, mas nataak gon kuu mloo ngot byud baa leen alkansi, nake kuu mloo re zha rik. \v 44 Tak reta zha rik mloo zha temi kuu mrozhoob lo zha, per lee ngot prob baa mndaa ngot reta temi kuu nden ngot, par tii ngot kuu wu ngot. \c 13 \s1 Jesús nzhab lee gwodoo lux \r (Mt. 24:1‑2; Lc. 21:5‑6) \p \v 1 Or mroo Jesús roo gwodoo lee thib zha kuu ngeteed lo Jesús nzhab: \p ―¡Wii na, maestr! ¡Aka nabii re ke chaan gwodoo ree, ne kwathoz wen natexkwaa re yuu chaan gwodoo! \p \v 2 Per lee Jesús mkab ne nzhab: \p ―Kwathoz naro gwodoo ree. ¡Per nzhee neeka thib ke yaant dits tedib ke, reta koree lux! \s1 Pol gak re koree \r (Mt. 24:3‑28; Lc. 21:7‑24; 17:22‑24) \p \v 3 Tsa ngwa re zha yek thib yii kuu le Olib, tya nloo gwodoo, ne or ndob Jesús, tsa lee Pey, Santiag, Juan ne Ndres, mnaabdiz re zha zhaata lo Jesús, ne nzhab re zha: \p \v 4 ―Nlaaz nee neʼa loo nee naa pol gak re koree. ¿Ne cho seny loo lo nee, leettsa gak re koree? \p \v 5 Jesús mkab ne nzhab: \p ―List gwatsin goo tsa yent cho kedi goo. \v 6 Kwathoz tyen zha yaad ne ne zha: “Na nak Crist Kuu Mtaal Diox Nabee”. Ne kedi zha kwathoz men. \p \v 7 ’Per leettsa gon goo lee zhoo nzo nzhee ne baa, tsebt goo, tak tata ndoblo gake, per nagt kona kuu lux yezlyu. \v 8 Tsa lee thib nación yo kon tedib nación, ne thib yez kon tedib yez ne tyen ta kwathoz ney gwin zho thoz, ne kwathoz ta la win, tsya neeka net re men naa kwan tsow re men, leettsa gak re koree, penta telo re men rid yalti. \p \v 9 ’Per list gwatsin goo, tak tataa zha goo lo re zha kuu nataak lo re zha Israel, ne kee zhay yek goo ta nkaltaa re men nteed xkiiz Diox. Ne noga tataa zha goo lo re zha kuu nabee ne lo re gobyern, tak nyelaaz goo na. Per tenzhee tak taa goo kwent chaan da lo re zhaʼa. \v 10 Leettsa ter lux yezlyu, reta men ndoblo gon Diiz Chul chaan Diox dib naxta lo yezlyu. \v 11 Leettsa kwez zha goo ne yataa zha goo lo re zha nak tsiin; yat leettsoo goo ne neeka tsowt goo xgab naa kwan gab goo, tak lee Mbi Nayon chaan Diox ne lo goo naa kwaan ndoblo goo gab goo ora. \v 12 Tsya leeka wets zha kuu nyelaazt Diox taa zha lo yalguth; ne tataka leeka xut zha taa xgann zha; ne lee xgann zha gak bi lo xut, tsa kuth zha xut zha. \v 13 Reta men yii ne goo tak nyelaaz goo na, per loka cho xek rid re koree, zhaʼa tsow gan yalnaban kuu thitanax. \p \v 14 ’Per leettsa wii goo, lee kuu kwathoz went kwib ta ndoblote kwibe, taxal nzhab profet Daniel. (Loka cho zha lab koree, ndoblo zhaʼa yen zhaʼay.) Tsa lee re zha kuu nzo yezlyu Judea ndoblo zhonn net yii. \v 15 Ne lee re zha kuu ndob yek yuu wiza, neeka ndoblot la zha ne ya zha leen liz zha, par koo zha thib chaan zha; \v 16 ne lee re zha kuu ndo wan, neeka ndoblot zha bretab zha par thop zha xab zha. \v 17 ¡Per kwathoz nabil rid re ngot kuu nzozhiinn ne re ngot kuu nap mbetdoo wiza! \v 18 Bnaab goo lo Diox, tsa gagt koree tyemp kuu nla yig. \v 19 Tak lee re wiza, gak thib wiz kuu mas rid re men yalti, nake reta yalti kuu mriid re men lo yezlyu ree, desde leettsa mdexkwaa Diox yezlyu, ne yot raa tedib yalti kuu tata bluz. \v 20 Ne os lee Zha Nabee gatsow nadopt re wiza, neeka thib zha laat lo yaltiʼa, per mtsow nadop zhay, tak nke leettsoo zha re zha kuu mli zha. \p \v 21 ’Ne re wiza, os lee thib zha ne lo goo: “Wii nzhee, lee Crist Kuu Mtaal Diox Nabee ndo nzhee”. O “wii lee zha ndo baa”, yelaazt goo xkiiz zha. \v 22 Tak yaad re zha kuu kedi; re zha kuu wlit nak profet chaan Diox, ne tsow zha re kuu thoz kuu gagt tsow re men, ne loo zha seny thoz, ne os take, asta re zha kuu mli Diox kedi zha. \v 23 List gwatsin goo, tak reta kuu mniʼa na lo goo. \s1 Xomod bretab xgann mbyi, Kuu Mzin Ngok Men \r (Mt. 24:29‑35, 42‑44; Lc. 21:25‑36) \p \v 24 ’Ne re wiza, leettsa ngwaloʼa mriid re men yalti, tsa lee wiz ne mbee taat raa xni. \v 25 Ne lee re mbel rethin lobee, ne lee re kuu nzo lobee zhiit. \v 26 Tsa wii re zha lee na Zha Kuu Mtaal Diox Ngok Men, yaalʼn leen xkow kon kwathoz yalney ne xni. \v 27 Tsa taalʼn re mandad da thop re zha kuu mlin dita lo yezlyu, desde thib lad lo yezlyu ne asta tedib lad lo yezlyu. \p \v 28 ’Bteed goo lo ya ig, leettsa lee zhite nziib ne nziib lay, tsa ne goo lee mbee beyi mzin gaxa. \v 29 Tataka leettsa ne goo lee re koree ngeyak, ndoblo yen goo lee wiza ndetsin gaxa. Ne lee na, Kuu Mzin Ngok Men, ndoʼa roo pwert. \v 30 Wlin kuu nin lo goo, reta koree gak leettsa terka gath re men tyemp ree. \v 31 Lee yezlyu ne lee lo lobee telux per lee xkizʼn ridte, retay ndoblo gak. \p \v 32 ’Per lee wiza ne ora yent cho ney; neeka re mandad chaan Diox, neeka Xgann Diox, beeta Xutʼn Zha Nabee ney. \p \v 33 ’Ne list gwatsin goo kenap goo goo, tak net goo pol tsin wiza. \v 34 Koree nak taxal thib zha mroo nda tedib yez. Ne leettsa mroo zha liz zha mlaa zha re mos zha, tsa kenap re mos liz zha. Ne mndaa zha tsiin tsow re mos, ne mtaan zha re mos, ne mto zha thib mos kuu kenap roo yuu. \v 35 Kona list gwatsin goo, tak net goo naa pol yaad zha kuu nabee yuu. Cha yaad zha yaal, o ngulal yaal, o yaad zha or kwez ngite, o yaad zha or ndeyeniʼa yezlyu. \v 36 Tak cha tsin zha ne yegaa goo lo zha lee goo naxat. \v 37 Koree nak kuu nin lo goo ne noga ni nay lo reta men: List gwatsin goo. \c 14 \s1 Mkwaan zha naa xomod kuth zha Jesús \r (Mt. 26:1‑5; Lc. 22:1‑2; Jn.11 :45‑53) \p \v 1 Nzhak falt techop wiz par gak ani kuu le Paskw, leettsa ntelaaz re zha Israel, naa xomod mloo Diox re tey zha, zha ndala Egipto, lo ani kuu nzhow zha pan kuu nyoot lebadur. Tsa lee re ngwleyy kuu nabee lo re ngwleyy kon re maestr kuu nloo xkiiz Diox, zheta mkwaan zha mod ten zha Jesús, tsa kuth zha Jesús. \v 2 Per nzhab zha: \p ―Tsowt leey leen ani, tsa net re mene ne yiit re men. \s1 Thib ngot mloo perfum kuu chul ndetsi kwerp Jesús \r (Mt. 26:6‑13; Jn.12 :1‑8) \p \v 3 Leettsa ndo Jesús Betania, liz Simún kuu mzhaak yiz kuu nteyaaz kwerp, ne or ndob Jesús roo mes. Tsa mzin thib ngot kuu myaadno thib bot kuu natexkwaa kon ke kuu le alabastr, kuu tseta nzo perfum kuu chul ndetsi, perfum kuu ngoo zha thib ya kuu le nardo, ne kwathoz naap perfuma, ne mle ngot bot tsa mzhaal bot, ne mloo ngot perfum kwerp Jesús. \v 4 Per lee chop tson re zha kuu nzi tya mnayii lo ngot, ne nzhab zha lo altaa zha: \p ―¿Chebee tabaata mlux perfum ree? \v 5 Lee perfum ree masraa nataak nake kuu tsow men gan thib liin, ngok gadoy tsa gataaʼaa temi lo re zha prob. \p Tsa mndelo re zha mnayii zha lo ngota. \v 6 Per lee Jesús nzhab lo re zhaʼa: \p ―Blaa goo ngot; ¿chebee nayii goo lo ngot? Lee kuu mtsow ngot lon nak thib kuu kwathoz wen. \v 7 Lee re prob thibka nzi lo goo, ne tak tsow goo wen lo prob leettsa nlaaz goo, per lee na ndotʼn lo goo thitanax. \v 8 Lee ngot ree mtsow loka kuu takta tsow ngot, ner mloo ngot perfum na, leettsa terka gaatsʼn. \v 9 Wlipaa na nin, dita lo yezlyu ta taa zha kwent Diiz Chul chaan da, teteth zha kuu mtsow ngot ree, tsa telaaz zha ngot. \s1 Judas mndaa Jesús lo re zha tsa kuth zha Jesús \r (Mt. 26:14‑16; Lc. 22:3‑6) \p \v 10 Tsa lee Judas Iscariote kuu nak thib zha lo re tsiibchop zha kuu ngeteed lo Jesús, ngwanii lo re ngwleyy kuu nabee lo re ngwleyy, tsa myaan Judas diiz taa Judas Jesús lo re ngwleyy. \v 11 Or mbin re zha kona, kwathoz wen ne naley ngoo leettsoo re zha. Ne nzhab re zha lo Judas: \p ―Nal kix nee kaaʼa. \p Tsa lee Judas mkwaan mod par taa Jesús lo re zha. \s1 Rtsee chaan Zha Nabee \r (Mt. 26:17‑29; Lc. 22:7‑23; Jn.13 :21‑30; 1Co.11 :23‑26) \p \v 12 Ner wiz kuu ndelo ani, leettsa nzhow zha pan kuu nyoot lebadur, ne nzhow zha mbak zhiil yeen, tsa ntelaaz zha naa xomod mloo Diox re tey zha, zha ndala Egipto. Tsa lee re zha kuu ngeteed lo Jesús mnaabdiz lo Jesús ne nzhab: \p ―¿Pa nlaaza yatexkwaa nee kuu dow rtseeʼaa nal ani Paskw? \p \v 13 Tsa mtaal Jesús chop zha kuu ngeteed lo Jesús, ne nzhab Jesús lo rop zha: \p ―Gwa goo yez, ne tya tsaal goo thib mbyi kuu ne thib ree nit, bteke goo dits zha, \v 14 ne loka pa tab zha, gab goo lo zha kuu nak chaan yuu: “Lee maestr ne, nlazʼn wun kon re zha kuu ngeteed lon rtsee chaan Paskw. ¿Pa ndob yuu kuu ta wu rtsee nee?” \v 15 Tsa loo zha thib yuu naro lo goo, kuu ndob asta yek yuu ta nzo reta kwaa, tya texkwaa goo kuu dow rtseeʼaa. \p \v 16 Ne mroo rop zha kuu ngeteed lo Jesús nda zha yez, ne mzal zha zha kuu nzhab Jesús lo rop zha, ne mdexkwaa rop zha rtsee kuu le Paskw. \p \v 17 Ne or mkow yezlyu, tsa mzin Jesús kon re tsiibchop zha kuu ngeteed lo Jesús. \v 18 Leettsa ndob re zha roo mes ngeyow rtsee re zha, tsa nzhab Jesús lo re zha: \p ―Wlipaa na nin lo re goo, thib goo kuu ngeyow kon na taan lo re men. \p \v 19 Tsa nabil ngoo leettsoo re zha, ne mndelo re zha thibga thibga zha mnaabdiz lo Jesús, ne nzhab zha: \p ―¿Chu nay? \p \v 20 Tsa lee Jesús mkab ne nzhab: \p ―Thib zha lo re thib tsiibchop gooy, lee zha ntenit pan leen thibka yann kon na. \v 21 Wlipaa lee Zha Kuu Mtaal Diox Ngok Men, ndoblo rid zha taxal nke lo xkiiz Diox. Per thitanax went rid zha kuu tan lo re men, mas wen gagalt mbyiʼa. \p \v 22 Ne or kuu ndob re zha ngeyow rtsee zha, tsa lee Jesús mzhen pan ne mndaa Jesús texkix lo Diox, ne mtsow rol Jesús pan ne mndaa Jesús pan lo re zha kuu ngeteed lo Jesús, ne nzhab Jesús: \p ―Dow goo, koree nak beel da. \p \v 23 Noga mzhen Jesús bas ne ngwalo mndaa Jesús texkix lo Diox, ne mndaa Jesús bas lo re zha kuu ngeteed lo Jesús, tsa ngwii re zha kuu nzo leen bas. \v 24 Tsa nzhab Jesús: \p ―Koree nak ren da, leey texkwaa trat kub chaan Diox, ne leey xon kwent chaan naroob men. \v 25 Wlipaa na nin lo goo, nalsi gut raa na xit ub, asta wiz kuu gun kuu kub ta nabee Diox. \s1 Pey nzhab nlebeet Pey Jesús \r (Mt. 26:30‑35; Lc. 22:31‑34; Jn.13 :36‑38) \p \v 26 Bluz or ngwalo mbil re zha, tsa ndya zha net yii ta ndab ya olib. \v 27 Tsa nzhab Jesús lo re zha: \p ―Reta goo laa goo na nal yaal ree, tak lee lo xkiiz Diox nzhab: “Kuthʼn zha kuu nkenap re mbak zhiil, ne lee re maa raats”. [Zac. 13:7] \v 28 Per bluz leettsa roban na, tsa tenerʼn lo re goo ne ya reʼaa yezlyu Galilea. \p \v 29 Tsa nzhab Pey lo Jesús: \p ―¡Per tegal reta zha laaʼa, per lee na latʼn lu! \p \v 30 Jesús nzhab lo Pey: \p ―Wlipaa na nin loʼa, leeka nal yaal ree, neeka ter kwez ngite chop welt, lee lu gab tson welt nlebeeta na. \p \v 31 Per lee Pey masraa nex mkab ne nzhab: \p ―Tegal gathʼn kon lu, per gabtʼn: “Leen nlebeetʼn lu”. \p Ne reta zha tataga nzhab zha. \s1 Jesús mndediz lo Diox leen alo Getsemaní \r (Mt. 26:36‑46; Lc. 22:39‑46) \p \v 32 Tsa mzin re zha leen thib alo kuu le Getsemaní, tsa nzhab Jesús lo re zha kuu ngeteed lo Jesús: \p ―Tob goo nzhee, lee na nda tediz lo Diox. \p \v 33 Ne mndeno Jesús Pey, Santiag ne Juan ne mndelo mndebi ne nalatt ngoo leettsoo Jesús. \v 34 Tsa nzhab Jesús: \p ―Kwathoz nalatt nzo leettsoon, tak mera gathʼn, nzheeta yaan goo, kenap goo goo ne gatta goo. \p \v 35 Tsa nda Jesús tut kwat ne mtobxub Jesús asta mdiinn yeklo Jesús lo yu. Ne mnaab Jesús lo Diox, tsa ridt Jesús yalti kuu ndoblo Jesús rid Jesús. \v 36 Ne nzhab Jesús: \p ―¡Pa! Reta kuu tak tsowa. Btelaan lo yalti kuu riidʼn, per nlaztʼn gake taxal nlazʼn, sinke taxal nlaaza tata gake. \p \v 37 Leettsa mre Jesús ta nzi re zha, lee re zha naxat, tsa nzhab Jesús lo Pey: \p ―Simún, ¿chu naxata? ¿Chu mxegta lo mkaal neeka thib or? \v 38 Nzheeta yaan goo ne gatta goo, bnaab goo lo Diox, tsa kedit Maxuuy goo. Wlipaa na nin, nlaaz zha tsow zha kuu nlaaz Diox, per lee kwerp zha xegt tsowe. \p \v 39 Tsa ngwa Jesús tedib welt ne mndediz Jesús lo Diox, ne nzhab Jesús leeka re diiz kuu nzhab Jesús ner. \v 40 Leettsa mretab Jesús lo re zha kuu ngeteed lo Jesús ne lee re zha naxata tedib welt, tak ngwatin zha mkaal. Ne neeka net zha naa kwan kab zha lo Jesús. \v 41 Ora ngwa Jesús myon welt, ne mre Jesús nzhab lo re zha: \p ―¡Nalsi, bneyy goo ne bdat goo! Wii goo, mzina or kuu lee na Zha Kuu Mtaal Diox Ngok Men, taa zha na lo re zha kuu ndab falt. \v 42 Gwache goo tsa ndaa goo, tak ndyaada zha kuu taan lo re men. \s1 Mzhen re men Jesús \r (Mt. 26:47‑56; Lc. 22:47‑53; Jn.18 :2‑11) \p \v 43 Ne lee Jesús bee ngenika, lee Judas kuu nak thib zha lo re tsiibchop zha kuu mteed lo Jesús mzin. Ne kwathoz men ndeke dits Judas kon espad ne kon ya, lee re zhaʼa ndyaad kwent chaan re ngwleyy kuu nabee lo re ngwleyy, kwent chaan re maestr kuu nloo xkiiz Diox ne kwent chaan re zha gol. \v 44 Ne mndaaʼa Judas thib seny lo re zhaʼa: Or nzhab Judas: \p ―Loka cho zha kuu wun thib chut kwat, zhaʼa ten goo ne teno goo. \p \v 45 Ne or mzin Judas, ne mbig Judas lo Jesús ne nzhab Judas: \p ―¡Maestr! ¡Maestr! \p Ne mdow Judas chut kwat Jesús. \v 46 Tsa mzhen re zha Jesús ne ndano zha Jesús. \p \v 47 Per lee thib zha kuu ndo lo Jesús mloo espad ne mga nza mos ngwleyy kuu nabee lo reta ngwleyy. \v 48 Tsa nzhab Jesús lo re men: \p ―¿Chebee ndyaad goo kon espad ne kon ya, ten goo na taxal thib wann? \v 49 Reta wiz mndon lo goo, ne mloon lo re men lee roo gwodoo, ne neeka thib welt mzhent goo na. Per koree ngeyak, tsa gak kuu nzhab lo xkeets Diox. \p \v 50 Tsa lee re zha kuu mteed lo Jesús mlaa zha Jesús ne mzhonn zha. \v 51 Per lee thib nde kuu ndeke dits Jesús, nok thib le lar, tsa mzhen re men ndeʼa. \v 52 Per lee ndeʼa mlaa nde xab nde ne cheey nde mzhonn nde. \s1 Mndeno zha Jesús lo ngwleyy kuu nabee lo reta ngwleyy \r (Mt. 26:57‑68; Lc. 22:54‑55, 63‑71; Jn.18 :12‑14, 19‑24) \p \v 53 Tsa mndeno zha Jesús lo ngwleyy kuu nabee lo reta ngwleyy, ne mkaltaa re ngwleyy kuu nabee lo re ngwleyy, re zha gol ne re maestr kuu nloo xkiiz Diox. \v 54 Per lee Pey tith tith mndeke dits re zha, asta mzin Pey lee liz ngwleyy kuu nabee lo reta ngwleyy, ne myaan Pey mbiz Pey kon re polisi kuu ngebiz lo ki. \p \v 55 Ne lee re ngwleyy kuu nabee lo re ngwleyy ne re zha kuu nataak yuulow, mkwaan zha mod, naa xomod keki zha Jesús, tsa kuth zha Jesús, per mzalt mod lo re zha. \v 56 Kwathoz zha nkedi, per zhaa kuu mbez thib zha ne zhaa kuu mbez tedib zha. \v 57 Tsa lee chop tson zha ngwateli ne mkedi zha ne mkeki zha Jesús nzhab zha: \p \v 58 ―Nee mbin leeʼa nzhab: “Na luux gwodoo ree kuu mdexkwaa kon yaa men, ne tsonka wiz tan tedibe, kuu texkwaat kon yaa men”. \p \v 59 Per tegal tata mbez re zha, per nzaalt kuu mbez re zha. \p \v 60 Tsa lee ngwleyy kuu nabee lo reta ngwleyy mndeli xid re zha, ne mnaabdiz lo Jesús, ne nzhab: \p ―¿Chebee neeka thib kuu nkabta? ¿Kwan re kuu nkeki zha lu? \p \v 61 Per lee Jesús mkabt neeka thib kwaa, tsa lee ngwleyy kuu nabee lo reta ngwleyy mre mnaabdiz lo Jesús, ne nzhab: \p ―¿Chu lu nak Crist kuu Mtaal Diox nabee? ¿Chu lu nak Xgann Diox? \p \v 62 Lee Jesús mkab ne nzhab: \p ―Nay. Ne wii goo lee na Zha Kuu Mtaal Diox Ngok Men, tob lad ban lo Diox kuu nzhak ntsow reta kwaa. Ne wii goo lee na yal tedib welt xidth xkow lobee. \p \v 63 Tsa lee ngwleyy kuu nabee lo reta ngwleyy mchat xab ne nzhab: \p ―¡Ndechet raa lee tedib testig! \v 64 ¡Mbina goo ne zha, yewal zha kon Diox! ¿Xa ntsow goo xgab koree? \p Reta men nzhab: \p ―¡Ndoblo gath zha! \p \v 65 Tsa lee chop tson zha mndelo mtsuk lo Jesús, ne mtow zha lo Jesús, ne mdin re zha Jesús ne nzhab zha lo Jesús: \p ―¡Ne, naa cho mkeey yeka! \p Ne lee re polisi mgaat yaa lo Jesús. \s1 Pey nzhab nlebeet Pey Jesús \r (Mt. 26:69‑75; Lc. 22:55‑62; Jn.18 :15‑18, 25‑29) \p \v 66 Ne lee Pey ndob lee liz ngwleyy. Ora mzin thib ngot kuu nke tsiin lo ngwleyy kuu nabee lo reta ngwleyy. \v 67 Ne or mwii ngot lee Pey ngebiz lo ki, yichey mwii ngot lo Pey ne nzhab ngot: \p ―Noʼa ndiy kon Jesús, zha yez Nazaret. \p \v 68 Per lee Pey nzhab: \p ―Nlebeetʼn Jesús, neeka netʼn naa kwan ngeniʼa lon. \p Ne or mroo Pey lee lee ngite mrez thib roo. \v 69 Ne tedib welt mwii ngot lo Pey, ne nzhab ngot lo re zha kuu nzi tya: \p ―Zha ree nak thib zha kuu ndiy kon re zha baa. \p \v 70 Per lee Pey mkab tedib welt ne nzhab: \p ―Nlebeetʼn mbyi baa. \p Ne bluz lee re zha kuu nzi tya nzhab lo Pey: \p ―Wlipaa noʼa nak thib re zha kuu nzo xid re zha baa, tak lu nak zha yezlyu Galilea. \p \v 71 Tsa mndelo Pey mde Pey, ne mteth Pey Diox, ne nzhab Pey: \p ―¡Wlipaa naa nlebeetʼn mbyi kuu nteth goo lon! \p \v 72 Ne oraaka lee ngite mrez tedib welt, tsa lee Pey mtelaaz kuu nzhab Jesús lo Pey ner: “Terka kwez ngite chop welt ne lee lu gab tson welt nlebeeta na”. Ne or mtelaaz Pey kona, oraaka mndelo Pey mbinn Pey. \c 15 \s1 Mndeno zha Jesús lo Pilat \r (Mt. 27:1‑2, 11‑14; Lc. 23:1‑5; Jn.18 :28‑38) \p \v 1 Kwathoz til mkaltaa re ngwleyy kuu nabee lo re ngwleyy, re zha gol, re maestr kuu nloo xkiiz Diox, ne reta zha kuu nabee lo re zha Israel. Ne ngwalo myaan re zha diiz, tsa mliib zha Jesús ne mndaa zha Jesús lo Pilat. \v 2 Lee Pilat mnaabdiz lo Jesús ne nzhab: \p ―¿Chu lu nak rey chaan re zha Israel? \p Lee Jesús mkab nzhab: \p ―Lu ney. \p \v 3 Ne lee re ngwleyy kuu nabee lo re ngwleyy mkeki zha Jesús. \v 4 Tsa lee Pilat mnaabdiz tedib welt lo Jesús ne nzhab Pilat: \p ―¿Chebee neeka thib kuu nkabta? ¡Wii naa plal kuu nkeki zha lu! \p \v 5 Per lee Jesús mkabt neeka thib lan diiz. Tsa lee Pilat kwathoz mzegey leettsoo ne net Pilat naa kwan tsow Pilat xgab. \s1 Pilat mnabee mbeth zha Jesús \r (Mt. 27:15‑31; Lc. 23:13‑25; Jn.18 :38–19:16) \p \v 6 Ne reta liin lo aniʼa lee Pilat ntelaa thib zha kuu nzo tsib, loka cho zha kuu naab re men yez. \v 7 Ne lee thib mbyi kuu le Barrabás, nzo tsib thibka kon thiban zha kuu mbeth men, leettsa mbyo re zha kon re zha gobyern Roma. \v 8 Tsa mzin re men, ne mndelo zha mnaab zha lo Pilat, tsa telaa Pilat thib zha taxalka ntsow Pilat reta liin. \v 9 Ne lee Pilat mkab ne nzhab: \p ―¿Chu nlaaz goo telaan Jesús, kuu nak rey chaan re zha Israel? \p \v 10 Tata nzhab Pilat, tak neʼa Pilat lee re ngwleyy kuu nabee lo re ngwleyy, nyowt leettsoo zha ndeke tyen men dits Jesús, kona mndaa re zha Jesús lo Pilat. \v 11 Per lee re ngwleyy kuu nabee lo re ngwleyy mtekiil re men, tsa gab re men lo Pilat telaa Pilat Barrabás. \v 12 Tsa lee Pilat mnaabdiz tedib welt: \p ―¿Kwaan nlaaz goo tsowʼn, kon zha kuu mbez goo nak rey chaan re zha Israel? \p \v 13 Ne lee re men mrez dib gan ne nzhab: \p ―¡Bkee zha lo kruz! \p \v 14 Per lee Pilat nzhab: \p ―¿Kwaan kuu went mtsow zha ree? \p Per lee re men mre mrez dib gan ne nzhab: \p ―¡Bkee zha lo kruz! \p \v 15 Per lee Pilat nlaaz yaan wen kon re men, kona mtelaa Pilat Barrabás, ne bluz mnabee Pilat mdin re zha Jesús, tsaraa mndaa Pilat Jesús, tsa kee re soldad Jesús lo kruz. \p \v 16 Tsa lee re soldad mndeno Jesús par lee liz Pilat, ne mrez zha reta soldad. \v 17 Ne mtegok zha Jesús thib lar kuu nanexa na, ne mtob zha thib koron kuu natexkwaa kon yits yek Jesús. \v 18 Ne oraaka mndelo re zha mrez zha dib gan zha, ne nzhab zha: \p ―¡Kwathoz kuubil rey chaan re zha Israel! \p \v 19 Mkee re zhay yek Jesús kon thib le ya, mtsuk zha lo Jesús ne mtobxub re zha lo Jesús taxal lo rey. \v 20 Ne or kuu ngwalo mzhizno zha Jesús, tsa mloo zha lar kuu nanexa na yen Jesús, ne mtegok zha Jesús xabka Jesús, ne mloo re zha Jesús tsa kee zha Jesús lo kruz. \s1 Mkee zha Jesús lo kruz \r (Mt. 27:32‑44; Lc. 23:26‑43; Jn.19 :17‑27) \p \v 21 Ne lee thib mbyi zha yez Cirene kuu le Simún, kuu nak xut Alejandr ne xut Rufo ndyaad ngwa wan. Ne or nderid zha tya, tsa mnabee re soldad lo zha gwe zha kruz Jesús. \p \v 22 Ne mndeno re zha Jesús thib ta le Gólgota. (Diiz ree nak: “Tsidth yek men”.) \v 23 Ne mndaa zha xit ub kon thib remed kuu nala kuu le mirra gagu Jesús, per lee Jesús ngwiite. \v 24 Tsa mkee re soldad Jesús lo kruz. Ne mndelo re zha mloo zha swert, tsa naa cho zha tsow gan xab Jesús, ne kwan kuu diinn kadta thib zha. \p \v 25 Ne til teeka las nueve mkee zha Jesús lo kruz. \v 26 Ne lee letr kuu mkee zha yek kruz nzhab, naa chebee mbeth zha Jesús, ne lee letr nzhab “REY CHAAN RE ZHA ISRAEL”. \v 27 Ne thibka mkee zha Jesús lo kruz kon chop wann, thib zha mkee zha lad ban lee tedib zha mkee zha lad beg lo Jesús. \v 28 Tata ngok tsa mrolo xkiiz Diox kuu nzhab: “Thibka ngok kwent zha kon re wann”. \p \v 29 Ne lee re zha kuu ndriid tya ntsalzhoo zha Jesús kon ndota diiz, ne nkwin zha yek zha lo Jesús, ne mbez zha: \p ―¡Lu kuu nlaaz luux gwodoo, ne tsonka wiz taa luy tedib welt, \v 30 os leeʼa kwathoz kuubiʼa laata gatha, leeka lu blaʼa lo kruz! \p \v 31 Ne noga re ngwleyy kuu nabee lo re ngwleyy ne re maestr chaan ley, mzhizno zha Jesús ne nzhab zha lo altaa zha: \p ―Mlaat zha gagath tedib net zha, per lee zha gagt la zha leeka lee zha lo kruz. \p \v 32 Noga nzhab re ngwleyy: \p ―Lu ne: Lu nak Crist Kuu Mtaal Diox nabee lo re zha Israel. Bla lo kruz nal, tsa ne nee lee lu nap yalnabee, ne tsa yelaaz nee lu. \p Ne asta rop wann kuu nke lo kruz ntsalzhoo Jesús kon ndota diiz. \s1 Yalguth chaan Jesús \r (Mt. 27:45‑56; Lc. 23:44‑49; Jn.19 :28‑30) \p \v 33 Ne teeka ndrol wiz dita yezlyu mla yaal, ne lee kona mxek tson or. \v 34 Ora lee Jesús mrez dib gan ne nzhab: \p ―Eloi, Eloi, ¿lama sabactani? (Diiz ree nak: “Diox da, Diox da, ¿chebee mlaaʼa na?”) \p \v 35 Ne lee chop tson zha kuu nzi tya mbin kuu nzhab Jesús, tsa nzhab zha: \p ―Bin goo, lee zha ngebez profet Lí zha ndala. \p \v 36 Oraaka le thib zha mrezhonn mzhen thib le lar, ne mtenit zhay kon xit ub kuu ni, ne mtob zhay yek thib nith ne mndaa zhay ngwii Jesús. \p Tsa nzhab tedib zha: \p ―Laa, naa chu tyaad Lí la zha lo kruz. \p \v 37 Per lee Jesús mrez dib gan ne nguth. \v 38 Tsa lee lar kuu now Ta Kwathoz Nayon leen gwodoo mrat asta yek ne asta xann. \v 39 Ne lee soldad kuu nabee lo thib gayoo soldad ndo lo Jesús, ne mbin zha dib gan Jesús mrez Jesús ne mwii zha naa xa nguth Jesús. Tsa nzhab zha: \p ―Wlipaa lee mbyi ree nak Xgann Diox. \p \v 40 Noga chop tson ngot nzi tith ngewii, xid re ngota ndo Mari Magdalen ne Mari xnaa Santiag kuu mas yeen lo Che ne lo Salomé. \v 41 Re ngota mndeke dits Jesús, ne mtsow zha ayud Jesús leettsa mndiy Jesús yezlyu Galilea. Ne tyen ngot kuu ngwa kon Jesús yezlyu Jerusalén nzi tya. \s1 Mkaats zha Jesús \r (Mt. 27:57‑61; Lc. 23:50‑56; Jn.19 :38‑42) \p \v 42 Lee wiza nak wiz byern kuu ndexkwaa re zha kuu nzhow zha wiz sabd kuu ndroxkwan zha. Ne mziʼa yezlyu wiza, \v 43 tsa lee Che kuu nak zha yez Arimatea, kuu nak thib zha kuu kwathoz nataak lo re zha Israel, ne lee zha ngebet wiz kuu nabee Diox. Tsa thib mloo zha yek zha ne ngwa zha lo Pilat. Ne mnaab zha kwerp Jesús. \v 44 Tsa lee Pilat kwathoz mzegey leettsoo, tak lijer nguth Jesús ne mrez Pilat soldad kuu nabee lo thib gayoo soldad, tsa mnaabdiz Pilat ne nzhab Pilat: \p ―¿Chu ngutha Jesús? \p \v 45 Lee soldad kuu nabee lo thib gayoo soldad nzhab: \p ―Ngutha zha. \p Tsa mndaa Pilat diiz mbe Che kwerp Jesús. \v 46 Tsa mzhii Che thib lar wen, ne mchal Che lar kwerp Jesús, ne mloo Che kwerp Jesús leen thib baa kuu natexkwaa cho ke, ne mtow Che thib ke naro roo baa. \v 47 Ne lee Mari Magdalen ne Mari xnaa Che mwii zha ta mloo zha Jesús. \c 16 \s1 Jesús mroban \r (Mt. 28:1‑10; Lc. 24:1‑12; Jn.20 :1‑10) \p \v 1 Leettsa mriid wiz sabd, lee Mari Magdalen ne Mari xnaa Santiag ne Salomé, mzhii perfum kuu chul ndetsi, tsa ko zhay kwerp Jesús. \v 2 Ne til wiz domin, ngwa re ngot roo baa ta ngoo Jesús, ne penta mlen wiz ora. \v 3 Tsa nzhab ngot lo altaa ngot: \p ―¿Cho kib ke kuu now roo baa or tsinaa? \p \v 4 Per or mzin yon ngot, tsa mwii ngot lee ke naro kuu now roo baa mbyiiba. \v 5 Ne or mndaab re ngot leen baa, mwii re ngot lee thib nde ndob lad ban, nok thib lar kuu naguz ne nol kuu ndedoob asta dits nii nde, tsa kwathoz mzeb re ngot. \v 6 Per lee nde nzhab: \p ―Tsebt goo. Goo ngekwaan Jesús zha Nazaret, zha kuu mkee zha lo kruz. ¡Mrobana zha! ¡Yent zha nzhee! Wii goo ta mloo zha zha. \v 7 Tyee goo lo re zha kuu mteed lo Jesús ne lo Pey. Ne gab goo lo re zha: “Lee Jesús tener lo goo ya yezlyu Galilea, tya wii goo Jesús taxal ne Jesús lo goo”. \p \v 8 Tsa lee re ngota mroo roo baa, ne mzhiit re ngot tak kwathoz mzeb re ngot. Ne yent cho lo nzhab re ngote, tak nzeb re ngot. \s1 Jesús ngwani lo Mari Magdalen \r (Jn. 20:11‑18) \p \v 9 Bluz or ngwalo mroban Jesús domin til, ner lo Mari Magdalen mloo Jesús, ngot kuu mloo Jesús gaz mbi fyer leettsoo. \v 10 Ne lee ngota ngwalo diiz lo re zha kuu mteed lo Jesús, ne nzhonn re zha ne nabil nzo leettsoo re zha. \v 11 Or mbin re zha lee Jesús naban, ne lee ngota mwiiʼa Jesús, ngwalaazt re zhay. \s1 Jesús ngwani lo chop zha kuu mteed lo Jesús \r (Lc. 24:13‑35) \p \v 12 Ngwalo mriid kona, tsa ngwani Jesús tedib mod lo chop zha kuu ndo net nda wan. \v 13 Tsa lee rop zha mretab; ne ngwalo zha diize lo re altaa zha, per neeka xkiiz rop zhaʼa ngwalaazt re zha. \s1 Re zha kuu mteed lo Jesús myaan taa kwent xkiiz Diox \r (Mt. 28:16‑20; Lc. 24:36‑49; Jn.20 :19‑23) \p \v 14 Mas bluz lee Jesús ngwani lo re tsiibthib zha kuu mteed lo Jesús. Or lee re zha ndob roo mes, tsa mkox re zha lo Jesús tak kwathoz nad leettsoo re zha, tak ngwalaazt re zha xkiiz re zha kuu mwii lee Jesús mroban. \v 15 Tsa lee Jesús nzhab lo re zha: \p ―Gwataa goo kwent xkiiz Diox lo re men dib naxta lo yezlyu. \v 16 Ne loka cho zha kuu yelaaz na ne gakleyy zha, tetsow zha gan yalnaban kuu thitanax; per lee zha kuu yelaazt na, Diox teriid zha yalti kuu thitanax gabil. \v 17 Ne koree tsow re zha kuu nyelaaz na ne xkizʼn: Kon len koo zha mbi fyer; ne tediz zha tedib net diiz kub. \v 18 Ne os lee zha ten zha mbeel kon yaa zha; ne os wu zha kwaan yent kwan tak zha, ne xoob zha yaa zha yek re mbyiz, ne lee re mbyiz gwe. \s1 Jesús ngwazhoob yibaa \r (Lc. 24:50‑53) \p \v 19 Ne ngwalo mni Jesús lo re zha kuu mteed lo Jesús, tsa lee Jesús Zha Nabee loʼaa ngwazhoob yibaa, ne mndob Jesús lad ban lo Diox. \v 20 Ne lee re zha kuu mteed lo Jesús mroo, ne mndaa kwent Diiz Chul chaan Jesús reta ta, diiz kuu ndyaadno yalnaban kuu thitanax. Ne lee Zha Nabee ntsow ayud re zha, ne nloo Zha Nabee lee xkiiz Diox nak kuu wli, ne ntsow re zha re kuu thoz kuu gagt tsow re men, tsa ne re men lee re kuu ni re zha nak xkiiz Diox. ¡Tbaa nak diiz chul chaan Jesús!