\id HEB \h Hebreos \toc1 Yeets kuu mke lo re zha Israel \toc2 Hebreos \toc3 He. \mt1 Yeets kuu mke lo re zha \mt1 Israel \c 1 \s1 Por Xgann Diox, mni Diox lo re men \p \v 1 Ndala, kwathoz tyen welt mni Diox lo re teyaa zha ndala, ne kwathoz tyen mod mni Diox lo re zha, kon kuu nzhab re profet zha nak zha Diox; \v 2 ne lee nal, re wiz bluz ree, mni Diox loʼaa por Xgann Diox kuu kayaa reta chaan Diox, ne kon Xgann Diox mdexkwaa Diox yezlyu ne yibaa, ne reta kuu nzo yibaa ne reta kuu nzo lo yezlyu. \v 3 Lee zha nak xni chaan Diox, ne leeka lee zha nak Diox; ne lee zha nden reta kwaa kon xkiiz zha kuu ney. Ne leettsa ngwalo mtsow nambi zha lee lo re faltaa, tsa ndya zha mndob zha lad ban lo Diox yibaa. \s1 Masraa nataak Xgann Diox nake re mandad chaan Diox \p \v 4 Masraa nataak Xgann Diox nake re mandad chaan Diox, tak neʼaa lee zha mkayaa thib le kuu mas nataak nake re mandad chaan Diox. \v 5 Tak neeka thib welt nzhabt Diox lo thib mandad chaan Diox: \q1 Lu nak xgann na; \q1 na mnda yalnaban loʼa naltseree. [Sal. 2:7] \m Ne tedib ta leeka tata nzhab: \q1 Na gak Xut zha, \q1 ne lee zha gak xgann na. [2 Sam. 7:14] \m \v 6 Per leettsa mtaal Diox zha kuu nak thibka Xgann Diox lo yezlyu ree, nzhab Diox tedib ta lo xkeets Diox: \q1 Reta mandad chaan Diox gol lo zha. [Dt. 32:43] \m \v 7 Ne leettsa mteth Diox re mandad, nzhab Diox: \q1 Lee re mandad da nak taxal mbi, ne taxal loz bel. \q1 [Sal. 104:4] \m \v 8 Per leettsa ndaa Diox kwent chaan Xgann Diox, nzhab Diox: \q1 Lu nak Diox ne lee yalnabee chaana nak thitanax, \q1 ne lee yalnabee chaana nak kuu nali. \q1 \v 9 Ne nke leettsooʼa re kuu nali ne nayiiʼa neʼa re kuu went; \q1 kona lee Diox mtoba tsa nabeeʼa, \q1 ne mtsow Diox mas naley nzo leettsooʼa nake re altaaʼa. [Sal. 45:6-7] \m \v 10 Noga nzhab Diox lo Xgann Diox: \q1 Lu, nak Zha Nabee, lu mdexkwaa yezlyu ne yibaa kon yaaʼa desde ndala. \q1 \v 11 Too thib wiz ropta koree lux, \q1 per lee lu thitanax luxta. \q1 Ropta koree gak gox taxal lar, \q1 \v 12 ne kiits luy taxal nkiits zha lar, \q1 ne tsee luy taxal ntsee zha lar, \q1 per lu nak Diox ne nzeeta; \q1 ne lee yalnaban chaana thitanax luxt. [Sal. 102:25-27] \m \v 13 Neeka thib welt nzhabt Diox lo thib mandad chaan Diox: \q1 Btob lad ban lon, \q1 asta yelo tsin re zha kuu nayii neʼa xann niiʼa, \q1 tsa tobxub zha loʼa. [Sal. 110:1] \m \v 14 Kuu nin nak: Lee re mandad chaan Diox kuu ntsow rtsin Diox, nak taxal mbi, ne ntaal Diox zha ntsow zha ayud re zha kuu naka kwent kayaa yalnaban kuu thitanax. \c 2 \s1 Ndoblo gonaa diiz lo Diiz Chul \p \v 1 Kona ndoblo gonaa diiz lo Diiz Chul kuu mbinaa, tsa tabtaa net. \v 2 Tak os lee diiz kuu mndaa re mandad chaan Diox lo Moisés, mlooy lee re zha mndaa zha falt ne mbint zha diize, kona mriid zha yalti taxal ndobloy. \v 3 ¿Kona xomod laaʼaa, os leeʼaa kenaptaa yalnaban naro ree? Tak leeka Zha Nabee loʼaa mndaa kwent yalnaban ree ndala, ne tsaraa lee re zha kuu mbine mndaa kwente lo nee. \v 4 Ne Diox nak kuu mloo loʼaa lee Diiz Chul ree nak kuu wli, tak kwathoz re seny thoz mloo Diox loʼaa, kuu mzegey leettsooʼaa mwiiʼaa, ne Mbi Nayon chaan Diox mtsow re koree taxal nlaaz Diox. \s1 Jesucrist nak kuu mndaa yalnaban kuu thitanax \p \v 5 Kona mndaat Diox yalnabee lo re mandad, tsa nabee re mandad yezlyu kub kuu ngetaaʼaa kwent. \v 6 Tak nzo thib ta lo xkeets Diox ta nzhab: \q1 ¿Kwan nak mbyi loʼa par ntelaaza mbyi? \q1 ¿Kwan nak re men yezlyu ree, par ntsowa xgab zha? \q1 \v 7 Lutta tyemp mtsow nataagta zha nake re mandad chaana, \q1 per tsaraa kwathoz mtsow nataaka zha, \q1 ne mndaaʼa yalnabee lo zha, lo reta kuu mdexkwaaʼa. \q1 \v 8 Lo reta kwaa mndaaʼa yalnabee lo zha. [Sal. 8:4-6] \m Ne leettsa mndaaʼa diiz nabee zha lo reta kwaa, neeka thib kwaa mlaata nabeet zha, ne tegal ter loo lee zha nabee reta kwaa. \v 9 Per lee nal neʼaa lee Jesús nguth por falt chaan re men, tak nke leettsoo Diox re men. Ne tegal lutta tyemp mtsow nataagt Diox zha nake re mandad chaan Diox, lee nal kwathoz mtsow nataak Diox zha, tak lee zha nguth por re men. \p \v 10 Diox mtsow Jesús thib zha kuu kwathoz nali, tak lee Jesús mdexkwaa reta kwaa ne por lee Jesús nzo reta kwaa, ne lee Jesús teno kwathoz men yibaa ta kwathoz chul, kona mtsow Diox nak Jesús thib zha kuu nali por re yalti kuu mriid Jesús, tak lee Jesús nak kuu ndaa yalnaban loʼaa. \v 11 Tak lee zha kuu ntsow nzhak nambi men lo Diox, ne lee re zha kuu nzhak nambi, thibka Xut re zha. Kona nthoyt Jesucrist ni loʼaa: “wetsʼn ne btan na”, \v 12 tak lo xkeets Diox nzhab zha: \q1 Tan kwent chaan lu lo re wetsʼn ne lo re btan na, \q1 ne golʼn loʼa xid re zha kuu nyelaaz lu. [Sal. 22:22] \m \v 13 Noga nzhab lo xkeets Diox: \q1 Nyelazʼn Diox. [Is. 8:17] \m Ne noga nzhabe tedib welt: \q1 Nzhee ndon kon re wetsʼn ne re btan na kuu mndaa Diox lon. [Is. 8:18] \p \v 14 Leeka taxal nak re zhiinnta zha kuu nzo thib yuu, thibka beel ne thibka ren nak re zha; leeka tata ngok Jesucrist beel ne ren, ne nguth zha tsa mtsow zha gan lo zha kuu nap yalnabee lo yalguth, zhaʼa nak Maxuuy. \v 15 Ne tenzhee mod mtelaa zha re zha kuu nabee yalguth lo, re zha kuu reta wiz kuu naban zha ne nzeb zha gath zha. \v 16 Kuu wli nak: Myaadt zha par mtsow zha ayud re mandad chaan Diox, sinke lee zha myaad par mtsow zha ayud reʼaa, kuu nak raz Abraham. \v 17 Ne kona ngok zha men, taxal thib re wets zha, par mzin zha nak zha thib ngwleyy kuu nali kuu mtsow rtsin Diox, ne mlat leettsoo zha mne zha re men, ne leettsa nguth zha, mtuyy zha re falt chaan re zha kuu nak zha yez chaan Diox. \v 18 Mbriid zha yalti leettsa ngwalaaz Maxuuy gakedi zha, tsa gatsow zha kuu went, kona lee nal, tak tsow zha ayud re zha kuu nlaaz Maxuuy kedi Maxuuy. \c 3 \s1 Mas nataak Jesús nake Moisés \p \v 1 Kona re goo wetsʼn ne btan na kuu nali nak lo Diox, lee Diox mrez goo tsa gak goo zha Diox, thibka ndoblo yelaaz goo Jesucrist, tak lee Jesucrist nak apóstl ne ngwleyy kuu kwathoz nataak loʼaa. \v 2 Ne nali nak Jesús lo Diox, leeka taxal nali ngok Moisés lo re zha Diox, dita leettsa mtsow Moisés rtsin Diox lo re zha Diox. \v 3 Per masraa mtsow nataak Diox Jesús nake Moisés, leeka taxal nak thib zha kuu nta thib yuu, mas nataak zha nake yuu. \v 4 Ne reta yuu kuu nyaa, men nak kuu ndexkwaay; per Diox nak cho kuu mdexkwaa reta kwaa nzo lo yezlyu ree. \v 5 Kona nali ngok Moisés lo re zha Diox, ne ngok zha mos ne mndaa zha kwent re kuu nzhab Diox tsow Diox bluz. \v 6 Per lee Jesucrist nak Xgann Diox, ne nali nak Jesucrist loʼaa zha kuu nak zha Diox, os leeʼaa thib nali nyelaazaa zha asta bluz, ne naley nzo leettsooʼaa por kuu ngebetaa taa zha loʼaa. \s1 Tsow nadtaa leettsooʼaa, tsa tabaa roxkwanaa kon re zha Diox \p \v 7 Kona taxal nzhab Mbi Nayon chaan Diox lo xkeets Diox: \q1 Os lee goo, gon goo kuu ne Diox naltseree, \q1 \v 8 tsowt nadt goo leettsoo goo, taxal mtsow re tey goo zha ndala, \q1 leettsa mtsow zha mnayiin, tak mbint zha diiz lon yubiz. \q1 \v 9 Ne tegal chop gal liin mwii re tey goo zha ndala re kuu mtsowʼn, \q1 ne bee mtsowka zha kuu went mbint zha diiz lon. \q1 \v 10 Kona mnayiin mnen re zha, \q1 ne nzhapʼn: \q1 “Thibka mtsow nad zha leettsoo zha, \q1 ne mlebeet zha xnetʼn”. \q1 \v 11 Kona mnayiin mnen re zha, ne nzhapʼn: “Thitanax tabt zha roxkwan zha ta mdexkwaan par roxkwan zha”. [Sal. 95:7-11] \p \v 12 Kona re goo wetsʼn ne btan na bkenap goo goo, tak cha gak went leettsoo goo ne gak nad goo, ne laa goo Diox kuu naban. \v 13 Mas wen, bloo goo gan leettsoo altaa goo gandata wiz, anta yelo rid wiz naltseree, tsa neeka thib goo gagt nad leettsoo goo lo yalkedi chaan re kuu went. \v 14 Tak os leeʼaa thib nali toʼaa yelaazaa Jesucrist asta bluz taxal mndeloʼaa, tsasi thibka nakaa kon Jesucrist. \p \v 15 Ne kona, nzhab lo xkeets Diox: \q1 Os lee goo gon goo kuu ne Diox naltseree, \q1 tsow nadt goo leettsoo goo, \q1 taxal mtsow re tey goo zha ndala, leettsa mtsow zha mnayiin. [Sal. 95:7-8] \m \v 16 ¿Ne cho re zha kuu ngwalo mbin bos Diox, ne ngwaloʼa mtsow zha mnayii Diox? ¿Chu nagte re zha kuu mloo Moisés Egipto? \v 17 ¿Cho lo mnayii Diox chop gal liin? ¿Chu nagte lo re zha kuu mndaa falt, re zha kuu nguth yubiz? \v 18 ¿Ne cho lo nzhab Diox tabt zha roxkwan zha, ta mdexkwaa Diox par roxkwan zha? Lo re zha kuu mbint diiz nzhab Diox kona. \v 19 Ne kona neʼaa, ngogt gataab re zha, tak ngok nad leettsoo re zha. \c 4 \p \v 1 Kona ndoblo tsebaa, tak bee ndaa Diox diiz taabaa roxkwanaa ta mdexkwaa Diox par roxkwanaa, tak cha nzo cho tsowt gan tab. \v 2 Tak no loʼaa mndaa zha kwent Diiz Chul, leeka taxal mndaa zha kwente lo re zhaʼa; per mlortsint mbin re zhay, tak ngwalaazt re zha Diox. \v 3 Per lee reʼaa kuu nyelaaz Jesucrist, nak re zha kuu tab roxkwan taxal nzhab Diox: \q1 Kona lo zhyan da nzhapʼn lo re zha: \q1 “Tabt zha roxkwan zha ta mdexkwaan roxkwan zha”. [Sal. 95:11] \m Ne tegal nzhab Diox koree, per ngwaloʼa mdexkwaa Diox reta kwaa, desde leettsa mdexkwaa Diox yezlyu ree; \v 4 tak tedib ta lo xkeets Diox ndaa kwent chaan wiz gaz, ta nzhab: \q1 Mroxkwan Diox wiz gaz, \q1 leettsa ngwalo mtsow Diox reta rtsin Diox. [Gn. 2:2] \m \v 5 Ne noga tedib ta lo xkeets Diox nzhab: \q1 Tabt zha roxkwan zha ta mdexkwaan roxkwan zha. [Sal. 95:11] \m \v 6 Per bee nzhak falt tab tedib net zha roxkwan, ne lee re zha kuu mbin xkiiz Diox ndala, mndaabt zha tak mbint zha diize; \v 7 kona lee Diox mre mli tedib wiz, kuu nak naltseree. Kuu mndaa rey David kwent bluz lo xkeets Diox, ta nzhab: \q1 Os lee goo gon goo kuu ne Diox naltseree, \q1 ndoblot tsow nad goo leettsoo goo. [Sal. 95:7-8] \m \v 8 Tak os lee Josué gataa ta garoxkwan re zha Israel, gatetht Diox tedib wiz. \v 9 Kona bee tak neyy re zha kuu nyelaaz Diox; \v 10 tak lee zha kuu ndaab ndroxkwan lo Diox, taneyy zha lo re rtsin zha, leeka taxal mneyy Diox, leettsa ngwalo mdexkwaa Diox re kwaa. \v 11 Ndoblo tsow neyaa lee, tsa tabaa tya ta roxkwanaa, tsa yent cho gak nad leettsoo, taxal ngok nad leettsoo re teyaa zha ndala, tak mbint zha diiz lo Diox. \p \v 12 Tak lee xkiiz Diox nabane ne neye, ne masraa naleey nake thib spad kuu nale rop lad, ne ndaabe asta pa mas naats leen leettsoo men, ne ndriide asta mbi naban men, asta xgab men, noga ndriide ta nayaal re tsidth ne ndriide leen tut men. Ne nambita ney re xgab men ne re kuu nzo leettsoo men tsow men. \v 13 Ne neeka thib re kuu mdexkwaa Diox gagt gaatse lo Diox; tak retay nloo lo Diox, ne lo Diox taaʼaa kwent. \s1 Jesucrist nak ngwleyy kuu kwathoz nataak \p \v 14 Jesús nak Xgann Diox ne lee zha nak ngwleyy kuu kwathoz nataak loʼaa, ne lee zha mndaab yibaa lo Diox. Kona thib nali yo yeka yelaazaa zha. \v 15 Tak lee zha nak ngwleyy kuu kwathoz nataak, ne nlat leettsoo zha ne zha lee lo re faltaa; tak no zha mriid re yalti leeka taxal ndriidaay nal, per mndaat zha falt. \v 16 Kona ndoblo bigaa lo Diox kon dib ndroo leettsooʼaa, lo Diox kuu ndob nabee yibaa, tsa ke leettsoo Diox reʼaa ne lat leettsoo Diox ne Diox reʼaa por yalwen chaan Diox, ne tsow Diox ayudaa lo re kuu ndecheʼaa. \c 5 \p \v 1 Reta ngwleyy kuu kwathoz nataak lo re ngwleyy xid re men, Diox mli zha ne mto Diox zha tsa ni zha kwent re men lo Diox, ne taa zha gon ne re maa kuu nzhuth zha por re falt kuu ndaa re men lo Diox. \v 2 Ne tak noga ngwleyy ndaa falt, kona nxek leettsoo zha ne zha re zha kuu net kuu wen ne re zha kuu mndab xnet Diox; \v 3 kona no zha ndoblo taa zha thib maa lo Diox por falt zha, ne por falt chaan reta men yez. \v 4 Ne gagt ndota zha gak ngwleyy kuu kwathoz nataak lo re ngwleyy, os lee Diox mlit zha xid re men, leeka taxal mli Diox Aarón. \v 5 Ne leeka tata, mtsow nataagt Jesucrist leeka lee Jesucrist, tsa gak Jesucrist ngwleyy kuu kwathoz nataak, sinke lee Diox mli zha, tak lo zha nzhab Diox: \q1 Lu nak xgann na; \q1 na mnda yalnaban loʼa naltseree. [Sal. 2:7] \m \v 6 Ne noga tedib ta lo xkeets Diox nzhab: \q1 Lu nak ngwleyy thitanax, \q1 leeka taxal ngok Melquisedec. [Sal. 110:4] \m \v 7 Ne leettsa mban Jesucrist lo yezlyu ree, mbinn zha, ne mnaab zha lo Diox kon dib ndroo leettsoo zha, tak neʼa zha lee Diox nap yalnabee telaa zha lo yalguth, ne mbin Diox kuu nzhab zha, tak nali nak zha lo Diox. \v 8 Ne tegal Xgann Diox nak Jesucrist, per mteed zha mbin zha diiz lo Diox lo re yalti kuu mriid zha, \v 9 ne tak nali ngok zha lo Diox, kona lee zha mzin mndaa yalnaban kuu thitanax lo reta zha kuu nzhon diiz lo zha, \v 10 ne lee Diox mtsow ngok zha ngwleyy kuu kwathoz nataak loʼaa, leeka taxal ngok Melquisedec. \s1 Thitanax went nda re zha kuu nyelaazt raa Jesucrist \p \v 11 Kwathoz kuu nzo ne nee lo goo kwent chaan re koree, per kwathoz nagan taa nee kwent lo goo naa xomod nake, tak kwathoz xlaaz nyen gooy. \v 12 Tak ndaʼa tyemp ngwalaaz goo Diox, ndobloʼa gak goo maestr, leel nalraa ndeche goo loo men, re kuu mas nagant lo xkiiz Diox lo goo. Neeka lut neyt goo, nzii ndeche goo, tak gagt wu goo re kuu nzhow zha gox. \v 13 Tak reta zha kuu nzhuu nzii taxal mbet nak zha, tak ter yen zha naa xomod nak yalnaban kuu nali. \v 14 Per lee kuu nzhow re zha gox, nak par re zha kuu nzhaaka ngobee ne ne zha naa kwan nak kuu wen ne kuu went. \c 6 \p \v 1 Kona ndoblot raa gakaa taxal ndyeen bzhizh lo kuu nteedaa tak nyelaazaa Jesucrist, sinke thib ndaʼaa tekeʼaa tsa gakaa zha nali lo Diox. Ne ndoblot raa tethaa: \q1 re kuu ntsow ndya men lo yalguth, \q1 ne xomod ndoblo yelaaz men Diox, \q1 \v 2 ne xomod ndoblo gakleyy men, \q1 ne xomod ndoblo xoob zha yaa zha yek re zha kuu nyelaaz Jesucrist, \q1 ne xomod roban re zha nguth, \q1 ne xomod naab Diox kwent lo re men wiz bluz. \m \v 3 Per koree tsowaa, os lee Diox tata nlaaz. \p \v 4 Tak os lee thib zha mkayaa xni chaan Diox, ne mtsowa zha preb kuu nataak kuu mndelaaz Diox, ne mkayaaʼa zha Mbi Nayon chaan Diox, \v 5 ne myen zha naa xomod wen nak xkiiz Diox, ne xomod yo yalnabee chaan Diox lo yezlyu kuu yo bluz, \v 6 os lee zha tsow zha kuu went ne nyelaazt raa zha Jesucrist, gagt raa tsee zha mod went kuu nak zha, tak leey nak taxal bre zha kee zha Jesucrist Xgann Diox lo kruz tedib welt, ne ngoo zha yalnathoy Xgann Diox lo re men. \v 7 Ne nak zha taxal yu kuu nzhuu nit yi kadta leettsa nla yi; ne os lee yuʼa wen ndaay yalgonn lo zha kuu nzhanne, nkayaa zha reta yalwen kuu ndaa Diox; \v 8 per os lee loyuʼa taa yits ne re yizh kuu went, nataagt yuʼa, tagode Diox yuʼa ne tsaraa tey Diozhe. \s1 Kuu ngebetaa kayaaʼaa lo Diox \p \v 9 Re goo wetsʼn ne btan na, tegal tabaa ndedizaa, per wen ne nee lee re goo kayaa re kuu wen ne yalnaban kuu thitanax. \v 10 Nali nak Diox ne nithlaazt Diox re kuu wen kuu mtsow goo, leettsa mtsow goo ayud re zha kuu nyelaaz Jesús lo yalwen goo, ne nal bee ngetsowka gooy. \v 11 Ne leeka tabaa nlaz nee loo goo nke leettsoo goo taben goo asta bluz, tsa wlipaa ne goo lee goo tekayaa goo kuu ngebet goo kayaa goo wiz bluz. \v 12 Nlaazt nee gak goo zha tsaab, sinke thib bteke goo btsowka goo kuu mtsow re zha kuu wlipaa ngwalaaz Diox, ne mxek leettsoo zha ngebet zha, tsa kayaa zha kuu nzhab Diox taa Diox lo zha. \p \v 13 Leettsa nzhab Diox koree lo Abraham, lee Diox nak cho nzhabe, tak yent raa cho mas naro lo Diox par gateth Diox zha; \v 14 ne nzhab Diox lo Abraham: “Wlipaa na kwathoz kuu tan loʼa ne tsowʼn lee raza gak kwathoz noroob men”. [Gn. 22:16-17] \v 15 Ne mxek leettsoo Abraham mlet Abraham, tsa mkayaa zha kuu nzhab Diox taa Diox lo zha. \v 16 Ne leettsa lee thib zha ntselo kruz; ntselo zha por thib zha kuu mas naro nake lee zha; ne leettsa mbez zha thib kwaa ne ntselo zha kruz, yent raa kwan kuu yodiz zha. \v 17 Kona leeka tata mtsow Diox kon kuu nzhab Diox taa Diox, tak nambi ngwalaaz zha loo zhay lo re zha kuu kayaa kuu nzhab zha taa zha, ne tetsow zha kuu ne zha ne tseet zha xkiiz zha. \v 18 Kona nzo chop kuu gagt tsee, ne Diox nkedit Diox lo koree; kona thib naley nzo leettsooʼaa ngekwaanaa kenap Diox reʼaa, ne thibka nzo yekaa kuu ngebetaa kayaaʼaa, kuu ne Diox taa Diox loʼaa. \v 19 Ne kuu ngebetaa ntsow thib nali nzo leettsooʼaa ne ney ndoʼaa lo Diox, leey nak taxal thib yiib kuu ntekweet bark lo nitdoo. Ne leey ntsow tak tsinaa, asta tedib lad lo lar kuu ntow leen gwodoo chaan Diox, tsa tsinaa lo Diox, \v 20 ta mndaab Jesús kwent chaanaa, par mxaal Jesús net loʼaa, ne tabaa mod thitanax nak Jesús ngwleyy kuu mas nataak loʼaa, leeka taxal, ngok Melquisedec thib ngwleyy kuu kwathoz nataak. \c 7 \s1 Jesús nak ngwleyy kuu nataak leeka taxal ngok Melquisedec \p \v 1 Lee Melquisedec ngok rey yez Salem, ne ngok zha ngwleyy kuu kwathoz nataak lo Diox kuu ndob yibaa. Leettsa lee Abraham mretab ngwa lo zhoo, leettsa mtsow Abraham gan lo re rey, tsa lee Melquisedec mroo mzaal Abraham net, ne mnaab zha kuu wen lo Diox par Abraham, \v 2 tsa lee Abraham mndaa lo Melquisedec thib part lo tsii part, kuu mtsow Abraham gan lo zhoo. Ne lee le Melquisedec nak “rey nali”; ne lee zha ngok rey yez Salem, ne lee le yeza nak, “wen kwin men”. \v 3 Ne myatht naa cho ngok xut zha ne xnaa zha, neeka re tey zha; ne neeka yent cho mndaa kwent naa pol ngol zha ne pol nguth zha; tak lee zha ngok taxal Xgann Diox, kona thitanax ngok zha ngwleyy kuu nataak. \p \v 4 Ne wii goo naa xa ngok nataak Melquisedec, kona lee teyaa Abraham zha ndala mndaa thib part lo tsii part re kuu mtsow Abraham gan lo zhoo lo zha. \v 5 Ne taxal nak ley chaan Moisés, beeta re ngwleyy kuu nak raz chaan Leví, nak zha kuu ndoblo kayaa thib part lo tsii part lo reta kuu nap men, ne tegal zha liz zha re zha, ne reta zha nak zha raz chaan Abraham. \v 6 Per lee Melquisedec tegal nagt zha, zha raz chaan Leví, lee zha mkayaa thib part lo tsii part kuu mtsow Abraham gan lo zhoo, ne tegal lo Abraham mtaan Diox diiz, per lee Melquisedec mnaab lo Diox, tsa taa Diox naroob kuu wen lo Abraham. \v 7 Ne yent cho tak gab wlit koree, tak lee zha kuu naab kuu wen par tedib men, zhaʼa masraa nataak nake zha kuu kayaay. \v 8 Ne nzhee xidaa, zha nzhath nak kuu nkayaa thib part lo tsii part kuu ntsowaa gan, per lee xkeets Diox ndaa kwent chaan Melquisedec, taxal thib zha kuu nabanka. \v 9 Ne tak gabaa, lee Leví ne reta ngwleyy kuu mroo lo raz chaan Leví, re zha kuu mkayaa thib part lo tsii part chaan re teyaa, noga re zhaʼa mndaa zha thib part chaan zha lo Melquisedec, leettsa lee Abraham mndaay lo Melquisedec; \v 10 kona lee kuu wli nak, leettsa lee Melquisedec mroo mzaal Abraham, terka keno Abraham re zha kuu gak raz Abraham tsya, tak lee re zhaʼa bee nzo zha leen kwerp Abraham tsya. \p \v 11 Kona os lee re ngwleyy kuu nak raz chaan Leví taxal nabee ley, gatsow zha gan gagakaa zha nali lo Diox, neeka gatetht Diox tedib ngwleyy kuu nak taxal Melquisedec, thib zha kuu nagt zha raz chaan Aarón, ne lee Aarón nak zha raz chaan Leví. \v 12 Tak leettsa lee yalngwleyy nzee, noga ley ndoblo tsee. \v 13 Ne kwent chaan Jesucrist Zha Nabee loʼaa ndaa xkeets Diox kwent, ne nagt Jesucrist, zha raz chaan Leví; tedib raz chaan re teyaa zha Israel nak Jesucrist, ne yent cho ngok ngwleyy lo raza. \v 14 Tak wen neʼaa, lee Zha Nabee loʼaa myaad lo raz chaan Judá, ne mtetht Moisés raza, leettsa mndaa Moisés kwent chaan raz kuu gak re ngwleyy. \p \v 15 Ne mas nambi mloo koree, leettsa myaad tedib zha kuu ngok ngwleyy, kuu nak taxal Melquisedec, \v 16 ne mzint zha ngok zha ngwleyy lo raz taxal nzhab ley, sinke ngok zha ngwleyy kon yalney chaan thib yalnaban kuu nluxt. \v 17 Tak tenzhee nzhab lo xkeets Diox, leettsa ndaay kwent chaan zha: \q1 Lu nak thib ngwleyy thitanax, \q1 taxal ngok Melquisedec ngwleyy. [Sal. 110:4] \m \v 18 Kona lee ley nataagt raa ley nal, tak nake thib kuu neyt ne nlortsint raay nal, \v 19 tak lee ley kuu mndaa Diox lo Moisés, yent kwan mtsowe tsa gagakaa zha nali lo Diox. Per nal napaa ne ngebetaa thib kuu mas wen, ne por leey tak bigaa lo Diox. \p \v 20 Ne wlipaa nzhab Diox koree, per lee tedib net re ngwleyy tabaata ngok zha ngwleyy. \v 21 Per lee ngwleyy ree, wlipaa lee Diox nzhab gak zha ngwleyy, tak lo xkeets Diox ndaa kwent chaan zha, ne nzhabe: \q1 Lee Zha Nabee nzhab tsowe ne tseet zha xkiiz zha: \q1 “Lu nak ngwleyy thitanax”. [Sal. 110:4] \m \v 22 Diox mtaal Jesús loʼaa, tsa neʼaa wli diiz kuu mtaan Diox loʼaa, mas wene nake diiz kuu mtaan Diox ndala. \v 23 Ne lee tedib net re ngwleyya kwathoz zha ngoke, tak nzhath re zha kona naroob zha ngok ngwleyy kuu nataak; \v 24 per lee Jesús nak ngwleyy thitanax, tak thitanax naban Jesús. \v 25 Kona thitanax tak telaa Jesús reʼaa lo yalguth, reʼaa kuu mbig lo Diox por Jesús, tak thitanax naban Jesús ne tak naab Jesús lo Diox por lee. \p \v 26 Ne lee Jesús nak ngwleyy kuu kwathoz nataak kuu ndecheʼaa. Tak lee Jesús nak zha kuu nali lo Diox, ne mtsowt zha neeka thib kuu went, zhaa nak zha nake re ngwleyy kuu mndaa falt, kona mtob Diox zha ta mas ya yibaa. \v 27 Ne nagt Jesús taxal ngok re ngwleyy kuu ngok nataak lo yezlyu ree, re zha kuu mbeth maa kadta wiz, ne ner kwent falt zha nzhuth zha maa, tsaraa nzhuth zha maa kwent falt re men yez. Per lee Jesús thibka welt mtsow Jesúse por reta men, leettsa mndaa zha leeka lee zha nguth. \v 28 Leettsa ngoo ley chaan Moisés mkwaan zha mbyi kuu nalit nak lo Diox; par ngok ngwleyy kuu nataak, per bluz lo ley kuu wlipaa nzhab Diox, lee Xgann Diox gak ngwleyy kuu nataak thitanax, tak thitanax nali nak Xgann Diox. \c 8 \s1 Jesús nak ngwleyy kuu kwathoz nataak lo trat kub \p \v 1 Ne koree nak kuu mas nataak lo re kuu ngetedizaa: Napaa thib ngwleyy kuu kwathoz nataak, zha kuu ndob lab ban lo Diox, ta ndob Diox nabee Diox yibaa. \v 2 Ne lee zha nak ngwleyy kuu nke tsiin leen gwodoo kuu wlipaa nak gwodoo chaan Diox Ta Kwathoz Nayon, kuu mdexkwaa Diox ne nagte kuu mdexkwaa men. \v 3 Tak loka cho ngwleyy kuu kwathoz nataak, lee rtsin zha nak, taa zha gon ne kuth zha maa taa zha lo Diox, kona lee ngwleyy kuu kwathoz nataak loʼaa, no zha ndoblo taa zha thib kwaa lo Diox. \v 4 Ne os lo yezlyu ree ndo zha, neeka gagagt zha ngwleyy, tak nziʼa re ngwleyy kuu ndaa gon lo Diox taxal nabee ley chaan Moisés. \v 5 Per lee re zha ree ntsow tsiin leen gwodoo yezlyu ree, kuu nak beeta xinn chaan gwodoo kuu wlipaa nak kuu yibaa, tak Diox mnabee lo Moisés texkwaa Moisés gwodoo taxal nzhab Diox lo Moisés: “Wii ne btexkwaay taxal kuu mloon loʼa yek yii Sinaí”. [Ex. 25:40] \v 6 Per lee ngwleyy kuu kwathoz nataak loʼaa, mkayaa thib tsiin kuu mas wen, tak por lee zha mtaan Diox tedib trat kuu mas wen loʼaa, nake kuu ner, tak lee Diox ne taa Diox kuu mas wen loʼaa. \p \v 7 Tak os lee trat kuu myaan Diox kon Moisés ndala, gatsowe gagak men zha nali lo Diox, gataat Diox tedib diiz kuu nak trat kub. \v 8 Per ne Diox nalit nda re mena, kona tenzhee nzhab Diox kwent chaan re zhaʼa lo xkeets Diox: \q1 Too thib wiz, tsowʼn thib trat kub kon re goo, zha Israel ne zha Judá. \q1 \v 9 Lee trata nagte taxal kuu mtsowʼn kon re tey goo zha ndala, \q1 leettsa mzhen na yaa zha ne mloon zha yezlyu Egipto; \q1 ne tak mbint re zha diiz gatsow taxal nak trat da, \q1 ta mod mlan zha, ne Zha Nabee. \q1 \v 10 Lee trat kuu tsowʼn kon re zha Israel bluz, tenzhee gake ne Zha Nabee: \q1 Keen ley da leen xgab zha, \q1 ne kee nay leen leettsoo zha. \q1 Ne lee na gak Diox zha, \q1 ne lee re zha gak zha yez da. \q1 \v 11 Ne yent raa cho loo lo tedib zha; \q1 neeka lo re altaa zha neeka lo wets zha gabt raa zha: \q1 “Ndoblo lebeeʼa Zha Nabee”, \q1 tak reta zha lebeen, \q1 asta zha kuu mas nataagt ne asta zha kuu mas nataak lo re zha. \q1 \v 12 Ne lat leettsoon nen zha lo re kuu went kuu mtsow zha, \q1 ne thitanax nithlazʼn re falt kuu mtsow zha. [Jer. 31:31-34] \p \v 13 Ne leettsa nzhab Diox: “Taa Diox tedib trat kub”, leey nak, tak mtsow goxa Diox trat kuu ner. Ne lee kuu gox mera lux. \c 9 \s1 Gwodoo yezlyu ree ne gwodoo yibaa \p \v 1 Ne kona lee trat kuu ner, mnabeey naa xomod ndoblo gol men lo Diox, leen thib gwodoo kuu natexkwaa lo yezlyu ree. \v 2 Ne lee gwodooʼa tenzhee natexkwaay; lee leene ta ner le Ta Nayon, ta ndo kandeler kuu nke xni, ne lo bkoog ta ntsib zha pan kuu nayon lo Diox. \v 3 Ne thib le lar ntow Ta Kwathoz Nayon; \v 4 ne tya natexkwaa thib bkoog or, ta nteyy ngwleyy straak, ne tyaga ndo thib kaj kuu nzo trat kuu ner leen kuu nayi kon or dita cho. Ne leen kaja nzo thib jar or kuu nzo maná ne noga aga Aarón kuu mla bzhits, ne rop ke kuu nke ley lo. \v 5 Ne dits kaj ndo chop zha kuu na taxal mandad chaan Diox, kuu le kerubin; ne lee xiil zha ntow dits kaj ta nxo re ngwleyy ren tsa tuyy Diox falt re men. Per lee nal ndechet raa tan kwent naa xomod nak re koree. \p \v 6 Ne, leettsa lista re koree, tsa lee re ngwleyy thibka ndaab leen ta nayon kuu ner, tsa tsow zha rtsin zha. \v 7 Per lee Ta Kwathoz Nayon, ndaab beeta ngwleyy kuu kwathoz nataak, ne thibka welt ndaab zha thib liin; ne leettsa ndaab zha, ndoblo gwe zha ren chaan re maa, tsa taa zhay lo Diox, por re falt zha ne por re falt re men. \v 8 Ne kon koree nlaaz Mbi Nayon ne loʼaa: Lee net kuu nzin Ta Kwathoz Nayon ter zhaale, dita leettsa lee gwodoo kuu ner nlortsinka par gol re men lo Diox. \v 9 Ne koree nak diiz nanzee kuu nloo naa xomod nake nal. Kona nataagt re gon ne re maa kuu ndaa zha lo Diox lee roo gwodoo, tak gagt tsowe gak nambi xgab re zha kuu nzhool lo Diox. \v 10 Re koree ndaa kwent chaan re kuu nzhuu men ne re kuu nzhow men, ne naa xomod ndoblo gak nambi men, re koree nak re ley chaan kwerp ne ngok nataake, asta leettsa lee Diox mndaa trat kub. \p \v 11 Per lee nal myaada Jesucrist, ne lee Jesucrist nak ngwleyy kuu kwathoz nataak loʼaa, ne ndyaadno Jesucrist kuu wen loʼaa. Ne mas wen ne nali nak gwodoo ta lee Jesucrist nak ngwleyy, ne nagte kuu natexkwaa kon yaa men; kuu nlazʼn nin nak, nagte kuu yezlyu ree. \v 12 Ne thibka welt mndaab Jesucrist leen gwodoo Ta Kwathoz Nayon, mndaabt Jesucrist par mndaa Jesucrist ren re chib te ne ren re beser lo Diox, sinke mndaab zha par mndaa zha leeka ren zha, tsa mzhii zha lee, ne tenzhee mod mndaa zha yalnaban kuu thitanax loʼaa. \v 13 Ne os wli lee ren chaan re ngon ne ren chaan re chib te, ne re di chaan re beser gol kuu nteyy zha lo bkoog, kuu nlaal zha dits re zha kuu nambit, tsow nayone ne ntembiy kwerp yezlyu ree. \v 14 Os leey tatay, ¡masraa yalnabee nap ren Jesucrist! Tak Mbi Nayon mtsow ayud zha, kona mndaa zha leeka lee zha lo Diox, tsa lee ren zha tsow gak nambi xgabaa lo re kuu went, kuu ntsow ndyaʼaa lo yalguth, lee nal tak keʼaa tsiin lo Diox kuu naban thitanax. \p \v 15 Ne lo trat kub lee Jesucrist mtsow wen mrinaa kon Diox: Ne leettsa nguth Jesucrist mtuyy zha re faltaa kuu mtsowaa lo trat gox, tsa gakaa zha Diox ne kayaa lee re kuu ne Diox taa Diox lo re zha Diox. \v 16 Ne leettsa ndexkwaa thib zha thib trat, ndoblo gath zha kuu mdexkwaay, tsa gak nataake. \v 17 Ne os lee zha kuu mdexkwaa trat ngutha, tsa lee trat zha nataak, ne nataagt trat os le zha kuu mdexkwaay nabanka. \v 18 Kona noga trat kuu ner mtaan Diozhe kon ren. \v 19 Tak leettsa ngwalo mndaa Moisés kwent kuu nzhab lo ley lo re teyaa zha ndala: Tsaraa mzhen zha yits lad mbak zhiil kuu nane na, ne thib zhit ya kuu le hisopo, ne mloo zhay leen ren chaan re beser ne leen ren chaan re chib te kuu nabexnit kon nit, ne mlaal zhay dits libr chaan ley ne yek reta zha Israel. \v 20 Tsa nzhab zha lo re men: “Ren ree nloo lee Diox mtaan thib trat loʼaa, kona ndoblo gonaa diiz xkiiz Diox kuu nke lo yeets ree”. [Ex.24:8] \v 21 Ne oraaka mlaal Moisés ren dits gwodoo chaan Diox, ne dits re kuu nlortsin zha leen gwodoo. \v 22 Ne lee lo ley nzhab: Reta kuu ndoblo gak nambiy kon ren; ne tuyyt Diox falt os lee ren zhot. \s1 Lee ren Jesucrist ntuyy re faltaa \p \v 23 Ne os lee re kuu nak xinn chaan re kuu nzo yibaa tenzhee ngok nambiy, kona lee re kuu wlipaa nak kuu yibaa ngok nambiy kon ren kuu mas nambi. \v 24 Tak mndaabt Jesucrist leen gwodoo kuu mdexkwaa re men yezlyu ree, kuu nak beeta xinn chaan gwodoo kuu wlipaa; sinke mndaab Jesucrist leen yibaa, tsa to Jesús lo Diox, tsa ni Jesús kwentaa. \v 25 Ne mndaabt Jesús tyen welt leen gwodoo kadta liin, taxal ntsow re ngwleyy kuu kwathoz nataak, leettsa ndaab zha Ta Kwathoz Nayon, tsa ndaa zha ren kuu nagt ren zha. \v 26 Tak os tenzheey, ndoblo gagath Jesucrist tyen welt desde leettsa mdexkwaa yezlyu. Per lee kuu wli nak, lee Jesucrist myaad thibka welt re wiz bluz ree, ne mndaa zha leeka lee zha nguth, tsa mtuyy zha re faltaa thitanax. \v 27 Ne leeka taxal reta men thibka welt ndoblo gath men, ne bluz tsaraa lee Diox naab kwent lo re men, \v 28 leeka tata, lee Jesucrist mndaa leeka lee, nguth thibka welt, tsa mtuyy zha falt kwathoz men. Ne tsaraa yaad zha tedib welt, per welt ree yaadt zha, par tuyy zha falt chaan re men, sinke yaad zha telaa zha re zha kuu ngebet yaad zha. \c 10 \p \v 1 Tak lee ley chaan Moisés nak beeta xinn, chaan re kuu wen kuu yaadno Jesucrist kuu nak kuu wlipaa. Kona ngogt gatsow nali ley re men kuu mbig lo Diox kadta liin kon re maa kuu nzhuth zha ndaa lo Diox, taxal nabee ley. \v 2 Ne os lee ley gatsow nambi re men lo re falt men lo Diox, ganet re men lee re men nap falt, ne gataat re men maa lo Diox. \v 3 Per kuu wli nak, lee gon kuu ndaa zha ntsow ntelaaz zha re falt zha kadta liin, \v 4 tak lee ren re ngon ne ren re chib te gagt kibe falt men. \p \v 5 Kona leettsa myaad Jesucrist yezlyu ree, nzhab Jesucrist lo Diox: \q1 Nlaazta kuth zha maa taa zha loʼa, \q1 neeka nlaazta taa zha gon loʼa, \q1 sinke mndaaʼa thib kwerp lon. \q1 \v 6 Nyowt leettsooʼa kuth zha maa taa zha loʼa, \q1 ne nyowt leettsooʼa teyy zha re maa gon loʼa por re falt zha. \q1 \v 7 Tsa nzhapʼn: \q1 “Leen ndo nzhee, \q1 taxal ndaa xkeets Diox kwent chaan da, \q1 Xutʼn Diox, nlazʼn tsowʼn kuu nlaaza”. [Sal. 40:6-8] \m \v 8 Lee ner nzhab Jesús: “Nlaazta kuth zha maa taa zha loʼa, neeka nlaazta taa zha gon loʼa, neeka nlaazta tey zha maa gon loʼa por re falt zha”, ne tegal tata nabee ley. \v 9 Tsaraa nzhab Jesús: “Lee na ndyal par tsowʼn kuu nlaaza”, koree nak, mluux Jesús trat gol, tsa lee trat kub telo. \v 10 Ne mtsow Jesucrist ngok nambiʼaa lo Diox, tak mtsow Jesucrist kuu nlaaz Diox, leettsa mndaa zha leeka lee zha mke lo kruz thibka welt ne thitanax. \p \v 11 Ne reta ngwleyy, gandata wiz bee ntsow zha rtsin zha, nzhuth zha maa nda zha lo Diox, ne tegal gagt tuyy koree re falt men. \v 12 Per lee Jesucrist thibka welt mndaa zha leeka lee zha nguth, tsa mtuyy zha re faltaa thitanax, ne ndya zha ndob zha lad ban lo Diox. \v 13 Tya ndob zha ngebet zha, asta leettsa tetsin Diox re zha kuu nayii ne zha xann nii zha, tsa tobxub re zhaʼa lo zha. \v 14 Ne por thibka gon kuu mndaa zha leeka lee zha, mtsow nambi zha re men thitanax lo Diox. \v 15 Ne noga Mbi Nayon mndaa kwent re koree, leettsa nzhab Diox: \q1 \v 16 “Lee trat kub kuu tsowʼn lo re zha, re wiza, nak koree, \q1 ne Zha Nabee: \q1 Leen leettsoo zha keen ley da, \q1 ne kee nay leen xgab zha”. [Jer. 31:33] \m \v 17 Ne noga ne Diox: \q1 Thitanax nithlazʼn re falt chaan zha ne re kuu went kuu mtsow zha. [Jer. 31:34] \m \v 18 Kona leettsa lee re falt ngwaloʼa myuy, ndoblot raa taa zha mas gon por re falt. \s1 Ndoblo bigaa lo Diox \p \v 19 Kona re goo wetsʼn ne btan na, lee nal kon dib ndroo leettsooʼaa tak tabaa leen gwodoo, asta Ta Kwathoz Nayon por ren Jesucrist, \v 20 ne tekeʼaa dits net kub kuu ndaa yalnaban. Tak Jesucrist mxaal net ne mchat zha lar kuu ntow loʼaa Ta Kwathoz Nayon, leettsa nguth Jesucrist. \v 21 Ne lee nal napaa thib ngwleyy kuu kwathoz nataak leen gwodoo chaan Diox; \v 22 kona ndoblo bigaa lo Diox kon dib ndroo leettsooʼaa, tak wen neʼaa lee Diox kayaaʼaa; ne lee Diox mtembi leettsooʼaa lo re kuu went kuu mtsowaa, ne mteech Diox kwerpaa kon nit nambi. \v 23 Thibka ney toʼaa ne gagt chop xgabaa lo kuu ngebetaa, tak nali nak Diox ne tetaa Diox kuu ne Diox loʼaa. \v 24 Noga ndoblo koneyaa leettsoo altaaʼaa kon yalnkelaaz ne tsowaa kuu wen. \v 25 Ndoblot laaʼaa kaltaataa par golaa lo Diox, taxal ntsow tedib net zha, sinke ndoblo koʼaa gan leettsoo altaaʼaa, ne masraa ndoblo tsow leey nal, tak ndetsin gaxa wiz kuu lee Zha Nabee bretab. \p \v 26 Tak os ndaaka lee falt taxal nlaazaa, leettsa neʼaa lee kuu wli, yent raa cho kib faltaa; \v 27 beeta ngebetaa thib yalti thoz leettsa naab Diox kwent loʼaa, ne ko Diox reʼaa lo bel ta lux re zha kuu nayii ne Diox. \v 28 Leettsa lee thib zha nzhont diiz lo ley chaan Moisés, ne nzo chop tson zha gab wliy, tsa nabee zha kuth zha zhaʼa ne latta leettsoo zha ne zha zhaʼa. \v 29 ¿Chu ndagt goo masraa naroob yalti ndoblo rid re zha kuu ngithno Jesucrist Xgann Diox, tak ndak zha nataagt ren Jesucrist, ne tabaa mod ntsow zha kuu went lo Mbi Nayon chaan Diox kuu nke leettsoo lee? Ne lee ren Jesús nak trat kub ne kon leey ngok nambi reʼaa. \v 30 Noga neʼaa lee Zha Nabee nzhab: “Na naab kwent lo re men; na yizh lo zha”. [Dt. 32:35] Ne noga nzhab zha: “Lee Zha Nabee naab kwent lo re zha zha”. [Dt. 32:36] \v 31 ¡Kwathoz nathoz yalti rid men, os lee men tsow men kuu went lo Diox kuu naban! \p \v 32 Per btelaaz goo re wiz, leettsa mxaal Diox yek goo par mkayaa goo xni chaan Diox ne xomod mxek goo mriid goo yalti, \v 33 nzo chop tson goo mtsalzhoo zha goo ne mndeno zha goo lo re men, ne techop tson goo mkaltaa kon re wets goo, ne no goo mriid goo yalti kon re zhaʼa. \v 34 Ne mlat leettsoo goo mne goo re zha kuu nzo tsib, ne asta laz goo leettsa mkib zha re kuu nap goo, tak neʼa goo leen yibaa nap goo mas kuu wen kuu xek thitanax. \v 35 Thibka bloo goo yek goo gwalaaz goo Zha Nabee, tak tabaa mod kayaa goo kuu tsow goo gan. \v 36 Ne bxek leettsoo goo rid goo yalti, tsa leettsa mtsowa goo kuu nlaaz Diox, tsa kayaa goo kuu ne Diox taa Diox. \v 37 Tak lo xkeets Diox nzhab: \q1 Tak telutta ndo, \q1 yaad zha kuu naka diiz yaad, \q1 ne laket raa zha. \q1 \v 38 Lee zha kuu thibka nali ndo lon, \q1 taban zha tak nyelaaz zha na. \q1 Os lee zha bre zha lo kuu yezlyu, \q1 went yo leettsoon nen zha. [Hab. 2:3-4] \p \v 39 Ne leeʼaa nagtaa zha kuu bre yelaaz kuu yezlyu ree, tsa ridaa yalti, sinke leeʼaa nakaa zha kuu nyelaaz Jesucrist, ne tsowaa gan yalnaban kuu thitanax. \c 11 \s1 Xomod nak nyelaaz men Diox \p \v 1 Leettsa lee thib zha nyelaaz Diox, ne wen wen ne zha wli tekayaa zha kuu ngebet zha, ne wen wen ne zha kon dib ndroo leettsoo zha kuu nloot lo zha. \v 2 Tak wen ngoo leettsoo Diox mne Diox re teyaa zha ndala, tak ngwalaaz zha Diox. \v 3 Ne tak nyelaazaa Diox, kona neʼaa lee Diox mdexkwaa yezlyu kon xkiiz Diox, kona lee re kuu nloo loʼaa nal, mdexkwaay por re kuu nloot. \p \v 4 Tak ngwalaaz Abel Diox kona mndaa Abel thib gon kuu mas wen lo Diox nake kuu mndaa Caín, ta mod mkayaa Diox zha taxal zha nali, ne mkayaa Diox gon zha. Ne kona tegal ngutha Abel, per bee ngelooka zha naa xomod ngwalaaz zha Diox. \p \v 5 Ne tak ngwalaaz Enoc Diox, kona naban zha ndya zha yibaa, ne mkwaan re men zha, per mzalt zha lo re men, tak lee Diox ndano zha yibaa. Ne lee xkeets Diox nzhab, leettsa ter teno Diox zha, wen ngoo leettsoo Diox mne Diox re kuu mtsow zha. \v 6 Os nyelaazt men Diox, thitanax went nzo leettsoo Diox ne Diox men. Tak os lee thib men nlaaz big gax lo Diox, ndoblo yelaaz men nzo thibka Diox, ne ndaa Diox kuu wen lo re zha kuu nkwaan Diox. \p \v 7 Ne tak ngwalaaz Noé kuu nzhab Diox, leettsa nzhab Diox lo zha rid re kuu terka loo, ne mbin zha diiz ne mdexkwaa zha thib bark, ta ngoo re lizta zha par mlaa zha. Ne tabaa mod mloo Noé lee re men yezlyu ree ndoblo gath zha, tak nyelaazt zha Diox, ne mtsow Noé gan myaan Noé thib zha nali lo Diox, tak ngwalaaz Noé Diox. \p \v 8 Tak ngwalaaz Abraham Diox, kona mbin zha diiz lo Diox, leettsa mrez Diox zha, tsa ya zha yo zha tedib yezlyu, ta taa Diox lo zha ne lo re zhiinn zha. Mroo zha laz zha ne neeka net zha naa pa nda zha; \v 9 ne tak ngwalaaz zha Diox, kona ngoo zha taxal thib zha tith yezlyu kuu nzhab Diox taa Diox lo zha. Ne leen yuu yid ngoo zha, ne leeka tata ngoo Isaac ne Kob, ne noga rop zhaʼa mkayaa kuu nzhab Diox taa Diox. \v 10 Ne lee Abraham mlet kayaa yez kuu naats nzo simyent kuu leeka Diox mta. \p \v 11 Ne noga Sara ngwalaaz Diox, ne tegal kwathoz ngoox Sara, per ngoo zhiinn Sara, ne ngop Sara thib mbet, tak ngwalaaz Sara kuu nzhab Diox tsow Diox lo Sara. \v 12 Kona tenzhee mod lee Abraham tegal gax ndo gath zha, per mkeno zha thib xgann zha ne tata mod mkeno zha naroob raz zha, taxal re mbel kuu nzib lobee ne taxal re gux kuu nzi roo nitdoo, kuu gagt lab men. \p \v 13 Ne reta zhaʼa nguth zha ne mkayaat zha kuu nzhab Diox taa Diox lo zha, per tak ngwalaaz zha Diox; tith mwii zhay ne mni zha “diox” loy. Per myen zha ne nzhab zha, taxal zha tith nak zha lo yezlyu ree. \v 14 Kona lee re zha kuu mbez nak zha tith lo yezlyu ree, kuu nlaaz zha ne zha nak, lee zha ngekwaan ta gak laz zha. \v 15 Tak os lee zha nzo yek zha yez ta mroo zha lo yezlyu ree, ngok gabretab zha tya tedib welt. \v 16 Per lee xgab re zha nak tsin zha tedib yez kuu masraa wen, kuu nak yibaa. Kona nthoyt Diox nak Diox Diox re zhaʼa, tak napa Diox thib yez naro ta yo re zhaʼa. \p \v 17 Tak ngwalaaz Abraham Diox, kona mtsow Diox thib kuu nagan lo Abraham, leettsa mzhen zha xgann zha Isaac gaguth zha ne gataa zha gon lo Diox, zha kuu nak thibka xgann zha kuu nzhab Diox taa Diox lo zha ner. \v 18 Leettsa nzhab Diox: “Lo raz Isaac yazh raza”. [Gn. 21:12] \v 19 Tak ne Abraham lee Diox nap yalnabee, tsow Diox roban zha xid re zha nguth; kona tak gabaa, lee Abraham mkayaa zhiinn tedib welt taxal thib zha kuu mroban xid re zha nguth. \p \v 20 Tak ngwalaaz Isaac Diox, kona bluz mnaab zha taa Diox kuu wen lo Kob ne lo Esaú. \p \v 21 Tak ngwalaaz Kob Diox, kona leettsa mer gath zha, mnaab zha taa Diox re kuu wen lo rop xgann Che, ne mgaag zha dits aga zha ne mbil zha lo Diox. \v 22 Tak ngwalaaz Che Diox, kona leettsa mer gath zha; nzhab zha; bluz lee re zha Israel roo yez Egipto, ne mnabee zha naa kwan tsow re zha kon tsidth zha. \p \v 23 Tak ngwalaaz xut Moisés ne xnaa Moisés Diox, kona leettsa ngol Moisés, mkaats zha Moisés tson mbee; tak kwathoz chul na mbet, ne mzebt zha mne zha ley kuu mnabee rey lee re mbet byi ndoblo gath. \p \v 24 Tak ngwalaaz Moisés Diox, kona leettsa naroʼa zha, mzhyalt zha garole zha zhiinn rtsaap rey Egipto; \v 25 ne mas ngoo yek zha rid zha yalti, kon re zha kuu nak zha yez Diox, nake tsow zha re kuu went kuu nyow leettsoo kwerp yezlyu ree. \v 26 Ne nda leettsoo zha mas wen rid zha yalti, kon re zha kuu nak yez chaan Diox, nake gakeno zha re kuu nataak yez Egipto; tak thib mwii zha lo re kuu wen kuu taa Diox lo zha. \v 27 Ne tak ngwalaaz Moisés Diox, kona mzebt zha mne zha yalnayii chaan rey, kona mroo zha yezlyu Egipto, ne thib mndo zha lo xgab zha taxal zha kuu ngewii lo Diox kuu nloot. \v 28 Tak ngwalaaz Moisés Diox, kona mtsow zha ani Paskw, ne mnabee zha lo re men tee re men ren roo pwert men, tsa leettsa rid mandad chaan yalguth, kutht mandad neeka thib zhiinn re zha Israel kuu ner lo zha. \v 29 Ne tak ngwalaaz re zha Israel Diox, kona mriid zha leen nitdoo nane taxal yubiz; ne leettsa lee re zha Egipto ngwalaaz gariid, mloww zha leen nit. \p \v 30 Tak ngwalaaz re teyaa Diox, kona mlux bla yez Jericó, leettsa lee re zha ngwalo mndaa welt dita dits bla yez gaz wiz. \v 31 Ne tak ngwalaaz Rahab Diox, tegal zha ntho kwerp nak zha, ngutht zha thibka kon re zha kuu mbint diiz, tak wen mkayaa zha re zha Israel kuu ngwatwii laz zha. \p \v 32 ¿Ne kwan raa mas nin? Tak yobt raa lon tan kwent chaan re zha ree; Gedeón, Barac, Sansón, Jefté, David, Samuel ne kwent chaan reta profet. \v 33 Tak ngwalaaz zha Diox, kona mtsow zha gan lo naroob zhoo, ne nali mnabee zha, ne mkayaa re zha kuu nzhab Diox taa Diox lo re zha, mtow zha roo re mbeez, \v 34 mtuyy zha bel thoz, ne mla zha leettsa nlaaz re men aguth zha kon espad, ne mndaa Diox yalney lo zha leettsa neyt raa zha, ne kwathoz ngok ney re zha lo re zhoo, par mtsow zha gan lo re zha kuu nayii ne zha. \v 35 Ngoo ngot kuu nguth xgann, ne tak ngwalaaz zha Diox, kona mroban xgann zha ne naban zha mkayaa zha zha. \p Per nzo zha mriid yalti ne nguth zha, tak ngwalaazt zha Diox ne mzhyalt zha galaa zha, tsa tsow zha gan roban zha ne kayaa zha yalnaban kuu mas wen. \v 36 Lee tedib net zha, mloo re men yalnathoy zha ne mdin zha zha, ne mliib zha zha kon kaden ne mloo zha zha tsib. \v 37 Lee tedib net zha mbeth zha kon ke, lee tedib net zha mtsow rol zha kon syer, lee tedib net zha mbeth zha kon spad; ne kwathoz nalatt ngok zha mndiy zha thib ta tedib ta, ne mdok zha yits lad mbak zhiil ne yits lad chib, ne yent temi lo zha, ne kwaro mteti re men zha ne mkee zhay yek zha. \v 38 Ne went mwii reta men lo re zhaʼa, leettsa mndiy zha lo yezlyu ree, mndiy zha re net ne re yii ne leen re kelyoo mdat zha. \p \v 39 Ne wen ngoo leettsoo Diox mne Diox reta zhaʼa, tak ngwalaaz zha Diox, per mkayaat zha kuu nzhab Diox taa Diox lo zha; \v 40 tak mtelaaz Diox reʼaa, ne noga nlaaz Diox taa Diox kuu wen thoz loʼaa, tsa gakaa zha nali taxal re zhaʼa. \c 12 \s1 Nteli Diox re zhiinn Diox \p \v 1 Kona, tak mlooʼa re zhaʼa loʼaa naa xomod ndoblo yelaazaa Diox, ndoblo thib lad taanaa re kuu ntow loʼaa, ne ndoblo laaʼaa re falt kuu ntsow ntsowaa kuu went, ne thiblo ndaʼaa tsa tsowaa gan kuu ndobloʼaa tsowaa gan, \v 2 thibka ndoblo yelaazaa Jesús, tak lee Jesús mloo loʼaa naa xomod ndoblo yelaazaa Diox, ne lee zha ntsow ney ndoʼaa lo Diox. Tak lee zha mriid yalti lo kruz, ne mthoyt zha tata nguth zha, tak ne zha leettsa yelo rid zha yalti, kwathoz wen ne naley yo leettsoo zha; ne mndob zha lad ban lo Diox ta ndob Diox nabee Diox. \p \v 3 Kona ndoblo telaazaa Jesús, ne xomod mkez zha mriid zha yalti lo re men kuu ndab falt; kona neeka yetsayt goo ne neeka gast gan leettsoo goo. \v 4 Tak lee re goo ter xo goo ren goo, por nxek goo re kuu went; \v 5 ne mnithlaaza goo kuu mni Diox lo goo taxal zhiinn Diox lo xkeets Diox, leettsa nzhab Diox: \q1 Xgann na, leettsa lee Zha Nabee teliʼa, tsa gaka zha nali lo zha, ndoblo laaʼa, \q1 ne neeka gast gan leettsooʼa leettsa koxa lo zha. \q1 \v 6 Tak lee Zha Nabee nteli zha re zha kuu nke leettsoo zha, \q1 ne nteti zha re zha kuu nkayaa zha taxal zhiinn zha. [Job 5:17, Pr. 3:11-12] \m \v 7 Ndoblo xekaa ridaa yalti, tak ngetsow Diox loʼaa taxal lo zhiinn Diox. Reta zha nteli zha zhiinn zha ne nloo zha kuu wen lo zhiinn zha. \v 8 Per os telit Diox goo, taxal nteli Diox zhiinn Diox, nagt goo zhiinnpaa Diox tsa. \v 9 Tak leettsa ngokaa ndyeen bzhizh, noga xutaa kuu yezlyu ree mteli zha lee, ne mbinaa diiz lo zha. Kona masraa ndoblo gonaa diiz lo Diox kuu nak Xutaa kuu ndob yibaa, tsa tsowaa gan yalnaban kuu thitanax. \v 10 Lee xutaa kuu yezlyu ree, mteli zha lee lut wiz kuu ndyaadaa lo yezlyu ree, taxal ndak zha ndobloy; per lee Xutaa Diox nteli Diox reʼaa tsa wen ridaa, tsa gakaa zha nayon lo Diox taxal nayon nak Diox. \v 11 Kuu wli nak, neeka thib yalti nyowt leettsoo zhay leettsa ndriid zhay, sinke nabil nyoo leettsoo zha ora; per os lee zha nteed zha lo yaltiʼa, bluz ntsowe nali ne wen ban zha. \s1 Xomod ndoblo to men lo Diox \p \v 12 Kona ndoblo koneyaa yaa ne zhub re zha kuu ngwatsay, \v 13 ne ndoblo kwaanaa net kuu nali tiyaa. Tsa lee re zha renk gwe nii ne neeka gabt zha ne neeka rethint nii zha net. \v 14 Bkwaan goo wen kwin goo kon reta men; ne kwaanaa nayon toʼaa lo Diox, tak os leeʼaa totaa nali lo Diox, gagt wiiʼaa Zha Nabee. \v 15 Ndoblo kenap goo goo, tsa neeka thib lo goo gagt falt yalwen chaan Diox, tsa neeka thibaa gagtaa taxal thib wan kuu nala, kuu ntetsaa ne nluux kwathoz men. \v 16 Ndoblo kenapaa lee, tsa neeka thibaa gagt rop kon zha kuu ndoblote, ne ndoblot tsow nataagtaa re kuu mtsow Diox loʼaa, taxal mtsow Esaú kuu mtho yalner chaan lo wets, por thibka yann komid kuu ndow. \v 17 Ne wen neʼaa, mas bluz leettsa lee Esaú ngwalaaz gakayaa re kuu wen, mkayaat raa zhay; ne tegal kwathoz mbinn zha mnaab zhay, per ngogt raa gatsee xut zha kuu nzhab xut zha. \p \v 18 Ne mbigtaa lo thib yii kuu tak diinnaa, taxal yii Sinaí, ta ngwa re teyaa zha ndala, ne mwii zha nde bel yek yii, ta nakow na, ne taa mroo mbi thoz; \v 19 ne neeka mbintaa bi chaan trompet ne neeka mbintaa mni Diox. Lee re zha mbin mni Diox, mnaab zha nit raa Diox lo zha. \v 20 Tak mxegt zha re diiz kuu mnabee Diox lo zha, kuu nzhab: “Os lee thib maa diinn dits yii ree, ndoblo kuth goo maaʼa kon ke o kon thib lee ya kuu nale lo”. [Ex. 19:12-13] \v 21 Ne tak kwathoz nathoz nak kuu mwii re mena. Kona noga Moisés nzhab: “Nzhiitʼn ne nzebʼn”. [Dt. 9:19] \p \v 22 Per lee re goo mbig goo yek yii Sión kuu nak yez chaan Diox kuu naban, yez Jerusalén kuu nzi yibaa ne mbig goo lo kwathoz tyen mil mandad chaan Diox, \v 23 mbig goo lo reta zha kuu nak zha Diox kuu nke le yibaa. Reta goo mbig goo lo Diox kuu naab kwent lo reta men, ne mbig goo lo reta mbi chaan re zha nali kuu lee Diox mteli. \v 24 Ne mbig goo lo Jesús zha kuu ndo ndrol loʼaa ne lo Diox lo trat kub, tak lee ren Jesús kuu mxo Jesús mtembiʼaa, ne mas nataake nake ren Abel. \v 25 Kona ndoblo kenapaa lee, tsa gonaa diiz lo Diox kuu ngeni loʼaa. Tak mlat re zha kuu mbint diiz lo Diox, leettsa mkox re zha lo Diox lo yezlyu ree; leeka tata wlipaa laataa, os leeʼaa tsereʼaa ditsaa lo Diox kuu ngeteniʼaa desde yibaa. \v 26 Ne leettsa mni Diox lo re men tsya, beeta kon xkiiz Diox mtsow Diox mzhiit yezlyu; per lee nal ne Diox: “Tedib welt tsowʼn zhiit yezlyu per nagte beeta yezlyu sinke noga lobee zhiit”. [Hag. 2:6] \v 27 Ne leettsa ne Diox: “tedib welt”, kuu nlaaz Diox ne Diox nak kib Diox reta kuu ngwin kuu mdexkwaa Diox, ne yaan beeta re kuu ngwint. \v 28 Lee ta nabee Diox, ta taa Diox loʼaa nake thib ta ngwint. Kona ndoblo taaʼaa texkix lo Diox por kona ne golaa lo Diox kon dib ndroo leettsooʼaa taxal nlaaz Diox, \v 29 tak lee Diox reʼaa nak taxal bel kuu nteyy reta kwaa. \c 13 \s1 Xomod ndoblo tsow men kuu nlaaz Diox \p \v 1 Ndoblot laa goo ke leettsoo goo thib goo ne tedib goo. \v 2 Ne nithlaazt goo tsow goo kuu wen lo re zha kuu tsin liz goo, tak tabaa ngoo chop tson zha kuu mndaa liz mlet mandad chaan Diox ne neeka myeent zhay. \p \v 3 Thibka btelaaz goo re zha kuu nzo tsib, ne bkee goo kwent no goo nzo tsib kon re zhaʼa. Noga btelaaz goo re zha kuu ndriid yalti, ne bkee goo kwent no goo ndriid yalti taxal re zhaʼa. \p \v 4 Reta goo ndoblo tsow nataak goo yaltseya, ne nambi gok goo lo tsaal goo; tak lee re zha kuu nzhak rop kon ndota zha, ne re zha kuu nzhak rop kon zha kuu nagt tsaal, Diox naab kwent lo re zhaʼa. \p \v 5 Ndoblot tablaaz goo temi; wen bloo goo leettsoo goo kon beeta kuu nap goo, tak lee Diox nzhab: “Neeka latʼn lu ne neeka layaatʼn lu”. [Dt. 31:6, 8] \v 6 Kona tak gabaa kon dib ndroo leettsooʼaa: \q1 Zha Nabee nak kuu ntsow ayudʼn; \q1 ne tsebtʼn neeka thib re kuu tsow re men lon. [Sal. 56:3-4, 8-11, Sal. 118:6] \p \v 7 Ne thibka btelaaz goo re zha kuu mndaa kwent xkiiz Diox lo goo; ne wii goo naa xomod nali ndo zha nyelaaz zha Jesús ne leeka tata gwalaaz goo Jesús. \p \v 8 Leeka Jesucrist nak naaʼa, nak naltseree ne thitanax. \v 9 Ne taat goo yek goo gon goo tedib net re leyy kuu zhaa nak, leyy kuu nlebeet goo. Mas wen thib bloo goo leettsoo goo lo yalwen chaan Diox, neeka gont goo re kwent chaan re kuu nzhow men; tak nlortsint re koree lo re zha kuu ndeke dits re koree. \p \v 10 Tak leeʼaa napaa thib lo bkoog Ta Kwathoz Nayon, ta gagt wu re ngwleyy kuu mtsow tsiin leen gwodoo yezlyu ree. \v 11 Tak lee ngwleyy kuu kwathoz nataak, nzhe ngwleyy ren chaan re maa Ta Kwathoz Nayon leen gwodoo, kuu nak gon kuu ntow re falt chaan re zha, per lee kwerp chaan re maa ngutha nteyy zha thib lad roo yez. \v 12 Ne leeka tata lee Jesús nguth thib lad roo yez, par mtsow nambi Jesús re men kon ren Jesús. \v 13 Kona ndoblo bigaa lo Jesús thib lad roo yez, tsa zhizno re menaa leeka taxal mzhizno zha Jesús. \v 14 Tak naptaa thib yez kuu xek thitanax lo yezlyu ree, sinke leeʼaa nkwaanaa yez kuu yaad bluz kuu xek thitanax. \v 15 Kona thibka ndoblo golaa lo Diox por kuu mtsow Jesucrist, ne kuu nzhoolaa lo Diox nak taxal thib gon kuu ndaaʼaa lo Diox. Golaa lo Zha Nabee, tak koree nak taxal thib xle kuu ndroo rooʼaa. \v 16 Ne nithlaazt goo tsow goo kuu wen, ne taa goo kuu nap goo lo zha kuu ndechey, tak koree nak thib gon kuu nyow leettsoo Diox. \p \v 17 Bin goo diiz lo re zha kuu nabee lo goo leen gwodoo, ne laa goo nabee zha lo goo, tak lee zha nkenap yalnaban chaan goo ne no zha taa kwent lo Diox. Bin goo diiz lo zha tsa naley yo leettsoo zha tsow zha rtsin zha, ne yot nabil leettsoo zha, tak lortsint kona lo re goo. \p \v 18 Bnaab goo lo Diox por nee, tsa tak wen tsow nee lo reta zha, kon thib xgab nali. \v 19 Ne leettsa naab goo lo Diox por na, naab goo lo Diox tsa lijer taa Diox diiz yalʼn lo goo. \s1 Re diiz bluz \p \v 20-21 Lee Diox kuu ntsow wen nziʼaa, Diox kuu mteroban Jesucrist Zha Nabee loʼaa lo yalguth, tsow ayud goo ne taa kuu wen kuu ndeche goo, tsa tak tsow goo kuu wen kuu nlaaz Diox. Lee Jesucrist nak kuu nkenapaa ne lee reʼaa nak mbak zhiil zha, ne mxo zha ren zha par mtaan zha Diiz Kub kuu xek thitanax loʼaa. Kona lo Jesucrist ndoblo golaa thitanax. ¡Tata gake! \v 22 Re goo wetsʼn ne btan na, naabʼn lo goo xek leettsoo goo ntenin goo kon chop tson lan diiz kuu mkeen lo yeets ree. \v 23 Nlazʼn ne goo, lee wetsaa Tim mrooʼa tsib, ne os lee zha lijerta tsin zha lon, tsa ya rop nee zha yatwii nee lo goo. \p \v 24 Bni goo “diox” kwent da lo re zha kuu nabee lo goo, ne lo reta zha kuu nyelaaz Jesucrist. Noga re wetsaa kuu nzo Italia ni “diox” lo goo. \p \v 25 Nlazʼn loo Diox yalwen chaan Diox lo re goo. \p Tata gake.