\id ACT - Zanaki Acts \ide UTF-8 \h Amahokya ga Abheega \toc3 Amahokya ga Abheega \toc2 Amahokya ga Abheega \toc1 Amahokya ga Abheega bha Yeesu \mt1 Amahokya ga Abheega bha Yeesu \imt Obhutaangiro \ip Omukaami we ekitabhu kya Amahokya ga Abheega yaari ni Ruuka. Ewe niwe yakaamiri ekitabhu kya Amangʼana Amazomu ga Yeesu, kino kikubhirikirwa Ruuka. Ruuka ataari Muyahudi. Yaari arageendania no omweega Pauro gati we eziigeendo zyaaye zyo okurwaaza Amangʼana Amazomu iguru wa Yeesu Krisito (\xt rora Abhakorosai 4:10-14\xt*). \ip Ruuka akakaama ekitabhu kya Amangʼana Amazomu hamwe ne ekitabhu kino kya Amahokya ga Abheega kumuutu wuno yabhirikiirwe Teofiro. Teofiro wuyo, abhamenyi bhaaru bhe Ebiburia bhariiseega owumwe wa abhakuru bha Rooma bhano bhatuuriibhwe. Naabhe kyeego Ruuka yaari aramukaamira Teofiro, abhamenyi bhaaru bhariisiga kubha Ruuka akeenda Abhakrisito bhoosi, Abhayahudi hamwe na bhano bhatari Abhayahudi, bhasome ebhitabhu bhiyo. \ip Ekitabhu kya Amahokya ga Abheega ni bhugeendereryo bhwa Amangʼana Amazomu ga Ruuka. Kireemera hano ekitabhu kya Ruuka kikumariirya. Mukitabhu kya Amahokya ga Abheega, Ruuka arakeerenerya ebhisigo ebhikuru bhukongʼu bhino akarora kubhutaangiro mumakanisa go okutaanga. Eriiseego ryaaye eriikuru ryaari ni kweerekya kyeego Taatabhugya akanyaragania Amangʼana Amazomu iguru wa Yeesu, na kyeego akakurya no okutweera ebhite amakanisa kwo okuhitira emirimo gye Ekoro Muhoreeru. \c 1 \p \v 1 Omuguungibhwa Teofiro, mukitabhu kyaane kyo okutaanga,\f + \fr 1:1 \fr*\ft Ekitabhu kyaaye kyo okutaanga ni \ft*\it Amangʼana Amazomu ga Yeesu kyeego gakaamirwe na Ruuka.\it*\f* nikakukaamira iguru wa amangʼana goosi gano Yeesu yataangiri kukora no okweegya, okurwa obhweemero bhwe emirimo gyaaye, \v 2 tee orusiku runo yagegirwe kugya mwiisaaro. Hano yaari akyaari kugegwa, akabhaha abheega bhaaye amaragiriro kwe enzira ye Ekoro Muhoreeru,\f + \fr 1:2 \fr*\fk Ekoro Muhoreeru\fk*\ft . Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* akabhaha abheegya bhaaye amaragiriro, bhano yabhasoriri iguru we emirimo gino bharaagikore. \v 3 Kwe eziisiku miroongo ene (40) okurwa hano Yeesu yakuuri no okuryooka, yaari arabhahwaarukira abheega bhaaye. Akabheerekya heene ari muhoru kwe ebhyeerekenio bhyaaru, na yaari arabheegya amangʼana go obhutemi bhwa Taatabhugya.\f + \fr 1:3 \fr*\fk Obhutemi bhwa Taatabhugya \fk*\ft ni hagiro hayo hoosi hano Taatabhugya niwe omukaangati. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* \p \v 4 Orusiku rumwe, hano Yeesu yaari na abheega bhaaye, akabhaswaagya, “Mutarwa Yerusaremu, nawe muganye okusuungʼaana Ekoro Muhoreeru, wuno Taata yabharagiri kuhitira amangʼana gaane. \v 5 Yohana Omubatiizi, akabatiiza abhaatu mumaanzi, nawe eriibhaga rya siku suuhu, murabha murabatiizwa kwe Ekoro Muhoreeru.”\f + \fr 1:5 \fr*\xt Rora Mataayo 3:11; Mariko 1:4-8; Ruuka 3:16.\xt*\f* \s Yeesu aragegwa kugya mwiisaaro \p \v 6 Ambe, abheega hano bhaari bhiikumeenie hamwe na Yeesu, bhakamubhuurya, “Omukuru, eriibhaga rino niryo oraabhakyoorerye Abhiiziraeri obhutemi bhwaabhu?” \p \v 7 Yeesu akabhakyoora, “Mutakweenderwa kumenya eziisiku ne eriibhaga rino riri mubhuturo bhwa Taatabhugya, kwo okubha ni Taata omweene kubhuturo bhwaaye amenyiri garatuuka ryoori. \v 8 Nawe murasuungʼaana amanaga hano Ekoro Muhoreeru araabhiikire. Emwe murabha abhamenyeekererya bhaane Yerusaremu, na ahagiro hoosi ha Yudea na Samaria, na tee obhuteero bhwe ekyaaro kyoosi.” \p \v 9 Hano Yeesu yamariri kubhabhuurira abheega bhaaye gayo, eriibhaga bhaari bhakyataangarireeni, rugeendo rumwe Yeesu akagegwa kugya mwiisaaro. Eriisaaro rikamukuundikirya, bhataamuruuzi kweeki. \v 10 Hano bhaari bhakyataangariiri mwiisaaro, kituukiro, abhasubhe bhabhiri bhano bhaari bhiibhohiri emyeenda emirabhu pee, bhakiimeerera haguhi nabho. \v 11 Abhasubhe bhabhiri bhayo bhakabhuga, “Emwe abhaatu bha Gariraaya, ndora mwiimeereeri eno murarora mwiisaaro? Yeesu wuno agegirwe kweemwe kugya mwiisaaro, arakyoora kweeki, kyeegoego mumuruuzi aragya mwiisaaro.” \s Matiya arasorwa kugega omweeya gwa Yuuda \p \v 12 Kyaamwe, abheega bhakakyoora Yerusaremu kurweera mukiguru kino kikubhirikirwa Ekiguru kye Emizeituni, kino kyaari obhweema bhwa amataambuka kikwe kimwe ego (1,000). \v 13 Hano bhaahikiri Yerusaremu, bhakatiira mukyuumba kye ekinazo muno bhaari kwiikara. Abheega bhayo bhaari Petero, Yohana, Yaakobo, Andurea, Firipo, Tomaso, Baritoromaayo, Mataayo, Yaakobo omwaana wa Arifayo, Simooni Omuzeroote,\f + \fr 1:13 \fr*\fk Simooni Omuzeroote\fk*\ft , yaari na amariina abhiri, erimwe ni \ft*\fqa Simooni Omuzeroote, \fqa*\ft eriindi ni \ft*\fqa Simooni Omukananaayo. \fqa*\ft Amariina gano bhakamubhirikira omuutu wuno yaari yiiteeni eriihi ryo obhuheene okurwa mubhukaangati bhwe Ekirooma. \ft*\xt Rora Mariko 3:18; Ruuka 6:15.\xt*\f* na Yuuda omwaana wa Yaakobo. \v 14 Bhano bhoosi bhaari bhiikumaniirye muyo bharamusabha Taatabhugya kwe ekoro yimwe, hamwe na Mariamu nina waabhu Yeesu, abhakari abhaandi, na bhawamwaabhu Yeesu. \p \v 15 Kuziisiku ziyo, abhiikirirya bha Yeesu bhaari bhiikumaniirye, obhwaaru bhwa abhaatu bhayo bhwaari igana rimwe na miroongo ebhiri ego (120). Niho Petero akiimeerera gatigati waabhu akabhuga, \v 16 “Abhahiiri bhaane, ekeenderwa Amakaamo Amahoreeru gakorwe, kyeego Ekoro Muhoreeru akaroota kuhitira kumutemi Daudi\f + \fr 1:16 \fr*\fk Daudi\fk*\ft . Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* kwiiguru wa Yuuda, wuno yakaangatiri abhaatu bhano bhaamugwaatiri Yeesu. \v 17 Yuuda yaari omweega omurikyeetu, tukakora nawe emirimo hamwe.” \p \v 18 Hano Yuuda yabhweeni eziimbirya kwo okukora amangʼana amabhiihu, akagura omuguundu. Mumuguundu muyo muyo, akagwa haasi, enda yaaye ekabhaaruka na amara gaaye gakiitika igutu. \v 19 Amangʼana gayo, gakamenywa na abhaatu bhoosi bha Yerusaremu, kweego bhakahabhirikira ahagiro hayo Akeridama mukigaambo kyaabhu,\f + \fr 1:19 \fr*\fk Ekigaambo kyaabhu \fk*\ft ni Kiaramu, ekigaambo kya Abhayahudi.\ft*\f* obhugazuro bhwaku omuguundu gwa amanyiinga. \p \v 20 Ambe, Petero akageenderera okugaamba, “Gakaamirwe mukitabhu kya Zaburi, \q ‘Ahagiro haaye habhe ne ekiibhuuro, \q na atabhaho omuutu wuno ariikaremu.’\f + \fr 1:20a \fr*\xt Rora Zaburi 69:25.\xt*\f* \m Na kweeki gakaamirwe, \q ‘Omuutu owuundi ahaabhwe \q emirimo gyaaye gyo okukaangata.’\f + \fr 1:20b \fr*\xt Rora Zaburi 109:8.\xt*\f* \p \v 21 “Kweego, ereenderwa tusore omuutu owuundi wuno twaari kugeendenia nawe, eriibhaga ryoosi rino Omukuru Yeesu yaari hamwe neetwe, \v 22 kweemera hano Yeesu yaabatiizirwe na Yohana, tee okugegwa kugya mwiisaaro. Omuutu wuyo, arabha arasakirania hamwe na neetwe okuraarika obhuryoori bhwa Yeesu.” \p \v 23 Kweego, bhakagaamba amariina ga abhaatu bhabhiri. Owumwe yaari Yusufu wuno akubhirikirwa Barisaaba, ne eriina ryaaye eriindi Yusito. Na wa kabhiri, akabhirikirwa Matiya. \v 24 Niho bhakamusabha Taatabhugya, bhakabhuga, “Omukuru, naawe omenyiri eziikoro zya abhaatu bhoosi. Kweego, otweerekye ni weewi wuno osoriri gati wa abhabhiri bhano, \v 25 okubha agege omweeya gwe emirimo gyo obhweega bhuno Yuuda yatigiri, hano yakuuri no okugya hano haamungʼariiri.” \v 26 Kyaamwe bhakataanga kwiitoora obhwiitoori bhukamugweera Matiya, kweego akoongeribhwa kubharya abheega abhaandi ikumi na wumwe. \c 2 \s Ekoro Muhoreeru arabhiituumira abhiikirirya \p \v 1 Hano orusiku rwe enyaangi ya Pentekositi\f + \fr 2:1 \fr*\fk Pentekositi \fk*\ft yaari ni nyaangi ya amagesa ku Bhayahudi, na kweeki yaari ni siku miroongo etaano (50) kweema orusiku runo Yeesu yaryookiri. \ft*\xt Rora Abharaawi 23:15-22.\xt*\f* rwahikiri, abhiikirirya bha Yeesu bhoosi bhaari bhiikumaniirye ahagiro hamwe. \v 2 Rugeendo rumwe, kukahwaaruka eriiraka kyo obhukama obhuhaari bhwo okurweera mwiisaaro, eriiraka riyo rikiizurya enyuumba yoosi muno bhaari bhiikumaniirye. \v 3 Niho bhakarora ebhigiro kyo orurare rwo omuriro, bhikatwaanikana, bhikiituuma iguru wa bhoosi. \v 4 Abhaatu bhoosi bhano bhaari kurusiku ruyo, bhakiizuribhwa Ekoro Muhoreeru, bhakataanga kugaamba kubhigaambo ebhiindi, kyeego Ekoro Muhoreeru akabhakaangata okugaamba. \fig Ekoro Muhoreeru arabhiikira abhiikirirya|alt="Roho mtakatifu anawashukia waamini" src="CN01890C.TIF" size="col" loc="Acts 2:1-4" copy="© 1996 David C. Cook" ref="2:4"\fig* \p \v 5 Ambe, Yerusaremu bhaari bhariho Abhayahudi bhano bhaamwiikiriirye Taatabhugya, na bhaari bharweereeri kubhyaaro bhyoosi.\f + \fr 2:5 \fr*\ft Kwiibhaga riyo Abhayahudi bhaaru bhaari bhanyarageeni mubhyaaro ebhiindi.\ft*\f* \v 6 Hano bhakiigwa eriiraka riyo, esaango ekuru ya abhaatu bhakasikana. Bhoosi bhakaruguura, kwo okubha bhakiigwa ebhigaambo bhyaabhu bhya simuka kyeego bhikugaambwa. \v 7 Hano bhaari bhakuruguura no okugaandaara, bhakiibhuurya, “Awe bhoosi bhano tukubhiigwa bharagaamba ego, bhatari Abhagariraaya? \v 8 Erabhabhwi etwe twoosi okubhiigwa bharagaamba ebhigaambo bhyeetu bhya simuka? \v 9 Na gati weetu, bharimu abhaatu okurwa ebhyaaro bhya Abhapariti, Abhamedi na Abheeramu. Na abhaandi bhararwa ebhyaaro bhya Mesopotamia, Yudea, Kapadokia, Poonto na Asia, \v 10 Furigia, Pamufiria na Misiri. Na abhaandi bhakarwa mbaara zye ekyaaro kya Ribia kino kiri haguhi no omugye gwa Kirene, na abhaandi bheetu ni bhagini okurwa mumugye gwa Rooma. Gati waabhu ni Bhayahudi bha simuka na Abhayahudi bhano bhaarwiiri ebhyaaro ebhiindi, bhano bhiikiriirye enyaangi ye Ekiyahudi. \v 11 Na bhariho abhaaru ni Bhakirete na abhaandi ni Bhaaraabu. Etwe twoosi turabhiigwa bharagaamba ebhigaambo bhyeetu iguru wa amahokya amakuru ga Taatabhugya!” \p \v 12 Abhaatu bhoosi bhakaruguura no okutitiikana eno bhariibhuurya, “Niki obhugazuro bhwa amangʼana gano?” \p \v 13 Nawe abhaandi bhakabhaseka, bhakabhuga, “Awe bhano bhagwaatirwe na amaanzi go omuzabibu!” \s Petero ararwaazira esaango ya abhaatu \p \v 14 Niho Petero akiimeerera hamwe na abheega ikumi na wumwe bharya. Akataanga okubhabhuurira abhaatu bhayo kwiiraka ikuru, “Emwe Abhayahudi abharikyaane, na neemwe abhiikari abhaandi bha Yerusaremu, mumenye eriingʼana rino, no okwiitegeerera amangʼana gaane. \v 15 Abhaatu bhano bhatagwaatirwe kyeego mukwiiseega, mutakurora ekyaari etabhoori, eriibhaga rya katatu! \v 16 Nawe engʼana yino ni yirya yagaambirwe no omurooti Yoeri, \q \v 17 ‘Taatabhugya arabhuga, muziisiku zyo obhuteero, \q ndabhiikirya Ekoro Muhoreeru iguru wa abhaatu bhoosi. \q Abhaana bheenyu bhe ekisubhe na bhe ekikari bhararuusya obhurooti, \q na abhamura bheenyu bhararora obhurori, \q na abhakaruka bheenyu bhararoota ebhirooto. \q \v 18 Kuziisiku ziyo ndabhiikirya Ekoro Muhoreeru waane \q naabhe iguru wa abhagya bhaane, \q abhasubhe na abhakari, \q neebho bhararuusya obhurooti. \q \v 19 Ndakora ebhiruguuro iguru kwiisaaro, \q ne ekyeerekenio mukyaaro hano. \q Na abhaatu bhararora ebhyeerekenio bhya amanyiinga // no omuriro, \q ne eryooki ryo omwooki. \q \v 20 Eryoobha ririikyoora kubha ekiirima, \q no omweeri gurakaangaara kya amanyiinga, \q gayo garakorwa hano rukubha rukyaari kuuza \q orusiku orukuru rwo obhuguungo bhwo Omukuru. \q \v 21 Nawe omuutu wuyo woosi wuno akusabha \q kwo okwiisiga eriina ryo Omukuru, \q aratuuribhwa.’\f + \fr 2:21 \fr*\xt Rora Yoeri 2:28-32.\xt*\f* ” \p \v 22 Petero akageenderera kugaamba, “Emwe abhaatu bha Iziraeri, mwiitegeerere amangʼana gano. Taatabhugya omweene yabheerekirye kubha arakora emirimo kuhitira ku Yeesu wa Nazareeti, yakoriri ego kwe enzira ye ebhitiika, ebhiruguuro ne ebhyeerekenio bhino akukora gati weenyu, kyeego emwe abheene mumenyiri. \v 23 Yeesu wuno yatuurirwe mumabhoko geenyu, kyeego Taatabhugya yeendiri okurwa obhutaangi, na neemwe mukamwiitira kumusaraba, kwe enzira ya abhaatu abhabhi.\f + \fr 2:23 \fr*\fk Abhaatu abhabhi\fk*\ft , obhugazuro obhuundi bhuratura kubha, \ft*\fqa abhaatu bhano bhatari Abhayahudi.\fqa*\f* \v 24 Nawe Taatabhugya akamuryoora kurwa mubhaku, akamuruusya mubhururu bhwo oruku, kwo okubha etaangaturikeeni agwaatwe no oruku! \v 25 Naabhe omutemi Daudi akagaamba iguru wa Yeesu, \q ‘Nikamurora Omukuru embere waane eriibhaga ryoosi. \q Na nitakusiingisibhwa kweeki, \q kwo okubha ari kukubhoko kwaane kwo obhuryo. \q \v 26 Kweego, ekoro yaane ekazomererwa, \q kweeki orurimi rwaane rurariryaata. \q No omubhiri gwaane, \q gurabha no obhwiisige, \q \v 27 kwo okubha awe otakunitiga nyaari. \q No otakwiikirirya omubhiri gwo Omuhoreeru waazo gubhore. \q \v 28 Awe onierekirye eziinzira zo obhuhoru, \q Oniizuriirye obhuzomererwa bhwaaru, \q kwo okubha orabha hamwe na neenye.’\f + \fr 2:28 \fr*\xt Rora Zaburi 16:8-11.\xt*\f* ” \p \v 29 Petero akageenderera okugaamba, “Abhahiiri bhaane, ndeenderwa nibhabhuurire kwe eheene kubha zaazi weetu Daudi akakwa. Neewe akabhiikwa ne embiihira yaaye eriho hano tee reero. \v 30 Nawe, kwo okubha Daudi yaari omurooti, akamenya kubha Taatabhugya akamuragania kwo okumwiirahiirira kubha, yaramutuura omuutu wumwe we ehamati yaaye kubha omukaangati wo obhutemi bhwaaye.\f + \fr 2:30 \fr*\xt Rora 2 Samweeri 7:12-13.\xt*\f* \v 31 Daudi akabha ararora amangʼana gano garaatuuke embere, akagaamba iguru wo okuryooka kwa Masiya\f + \fr 2:31a \fr*\fk Masiya \fk*\ft ni ngʼana ye Ekieburania, obhugazuro bhwaku ni \ft*\fqa wuno ahakirwe amaguta. \fqa*\ft Mu Kiyunaani bharabhuga \ft*\fqa Krisito. \fqa*\ft Rora \ft*\it Krisito\it* mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\f* weetu, kubha ataatigirwe nyaari no omubhiri gwaaye gutaabhoriri.\f + \fr 2:31b \fr*\xt Rora Zaburi 16:10.\xt*\f* \p \v 32 “Taatabhugya akamuryoora Yeesu kurwa mubhaku, na neetwe twoosi ni bhamenyeekererya bhe engʼana yiyo. \v 33 Taatabhugya akamugororokya no okumutiirya obhukuru, bhoono yiikeeri orubhaara rwaaye rwo obhuryo. Kyaamwe Taata akamuha Yeesu Ekoro Muhoreeru kyeego akamuragania, Yeesu woosi akatwiikirya Ekoro Muhoreeru, kyeego mukurora no okwiigwa. \v 34 Daudi omweene ataatiiriri okusikira mwiisaaro, nawe akabhuga, \q ‘Omukuru, Taatabhugya akamubhuurira Omukuru waane, \q “Wiikare orubhaara rwaane rwo obhuryo, \q \v 35 tee hano nikutuura abhabhisa bhaazo \q iyaasi wa amaguru gaazo.” ’\f + \fr 2:35 \fr*\xt Rora Zaburi 110:1.\xt*\f*” \p \v 36 Petero akamaririirya okugaamba, “Abhiiziraeri bhoosi mureenderwa mumenye kwe eheene kubha, Yeesu wuno mukiita, niwe wuyowuyo Taatabhugya akamukora kubha Omukuru na Masiya!” \p \v 37 Hano abhaatu bhiigwiiri amangʼana gayo, gakabhanyahaara bhukongʼu muziikoro zyaabhu. Kyaamwe, bhakamubhuurya Petero na abheega abharikyaaye, “Abhahiiri bheetu, bhoono tukorebhwi?” \p \v 38 Petero akabhakyoora, “Mwoosi mute ebhibhi bhyeenyu, na mubatiizwe kuriina rya Yeesu Krisito, okubha mwaabhirwe ebhibhi bhyeenyu na murasuungʼaana Ekoro Muhoreeru. \v 39 Obhurage bhuno ni iguru weenyu na abhaana bheenyu, na kubhaatu bhoosi bhano bhari mubhyaaro ebhiindi. Omukuru, Taatabhugya weetu, araabhabhirikire abhaatu bhoosi bhabhe bhaaye.” \p \v 40 Petero akageenderera okubhariiha abhaatu bhayo kwa amangʼana agaandi maaru no okubhakumiirirya, akabhuga, “Mwiituurye no okurwa murwiibhuro orubhi runo!” \v 41 Abhaatu bho okuhika ebhikwe bhitatu (3,000) bhakiikirirya ameegyo gano Petero yaari kweegya kurusiku ruyo, bhakabatiizwa, bhakagwaatana na abhaanabheega abhaandi bha Yeesu. \s Abhiikirirya bha Yeesu bhariikirirania \p \v 42 Neebho abhiikirirya bhaari bhariiruusya okweega ameegyo ga abheega bha Yeesu, na bhakagwaatana hamwe no okurya mwiigari ryo Omukuru eriihoreeru\f + \fr 2:42 \fr*\fk Okurya mwiigari ryo Omukuru eriihoreeru\fk*\ft , obhugazuro bhwaku ni kubhega omukaate no okunywa amaanzi go omuzabibu kwo okumuhiita Omukuru Yeesu.\ft*\f* no okumusabha Taatabhugya. \v 43 Abheega bhano bhaari bharakora ebhyeerekenio ne ebhiruguuro bhyaaru, bhikakora bhoosi bhakagwaatwa ne ehaho ya Taatabhugya. \v 44 Na abhiikirirya bhoosi bhaari no obhumwe, na ebhigiro bhyaabhu bhyoosi bhyaari kyo obhumwe bhwaabhu. \v 45 Hano bhahaagurya ebhigiro bhyaabhu, bhahaatwaana abhaatu bhoosi kyeego bhaari bhakweenda. \v 46 Kuziisiku zoosi, bhahaasikanira mwiiseengerero\f + \fr 2:46 \fr*\fk Eriiseengerero\fk*\ft . Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* rya Taatabhugya. Bhahaabhega omukaate enyuumba kwe enyuumba, na bhahaasaanga okurya ebhyaakurya kwo obhuzomererwa na kwe ekoro yimwe. \v 47 Bhahaamukumya Taatabhugya no okubhazomera abhaatu bhoosi. Ne eziisiku zyoosi Omukuru Yeesu akageenderera okutuurya abhaandi, na abhiikirirya bhakaaruha. \c 3 \s Petero arahorya eriigata kuriina rya Yeesu \p \v 1 Orusiku rumwe Petero na Yohana bhakagya okuseengera mwiiseengerero, eriibhaga rya keenda mumwiisi. Eriibhaga riyo niryo ryaari ryo okumuseengera Taatabhugya. \v 2 Haguhi ne ekiseku kimwe kye eriiseengerero kino kyaari kubhirikirwa Ekiseku Ekizomu, hahaabha no omuutu wumwe wuno yaari eriigata okurwa okwiibhurwa kwaaye. Eziisiku zyoosi, eriigata ahaagegwa na abhaatu no okutuurwa haguhi ne Ekiseku Ekizomu, abhone okusabha eziimbirya kubhaatu bhano bhaari kuhita no okusikira mwiiseengerero rya Taatabhugya. \p \v 3 Hano eriigata wuyo yabharuuzi Petero na Yohana bhiisukiri haguhi bhakweenda kusikira mwiiseengerero, akabhasabha bhamuhe eziimbirya. \v 4 Niho Petero na Yohana bhakamutaangaarira, kyaamwe Petero akamubhuurira, “Oturoreerere etwe!” \v 5 Kweego omuutu wurya akabharoreerera, eno ariisiga kubha bhaari ne ekigiro kyo okumuha. \p \v 6 Nawe Petero akamubhuurira, “Nitana mbirya ziyo zoosi, naabhe ezahaabu, nawe kino ninakyo, nikyo ndaakuhe. Ndakubhuurira kuriina rya Yeesu Krisito wa Nazareeti, imeerera ogye!” \v 7 Kyaamwe Petero akamugwaata omuutu wuyo okubhoko kwo obhuryo, akamwiimeererya. Hayohayo ebhitugweetugwe bhyaaye bhikabha na amanaga. \v 8 Akabhururuka, akiimeerera bhwaangu, akataanga okugeenda omweene. Akasikira mwiiseengerero, hamwe na Petero na Yohana, eno arabhururuka no okumukumya Taatabhugya. \fig Petero arakeerenia ne eriigata|alt="Petro anaongea na kiwete" src="cn01896B.tif" size="col" loc="3:8" copy="© 1996 David C. Cook" ref="3:7"\fig* \p \v 9 Abhaatu bhoosi bhano bhaari hayo, bhakamurora arageenda no okumukumya Taatabhugya. \v 10 Na bhakamumenya kubha, niwe wuryawurya wuno yaari kwiikara habhoori mu Kiseku Ekizomu kirya kye eriiseengerero, eno arasabhasabha. Bhoosi bhakiitakya no okuruguura bhukongʼu okurora engʼana yino emutuukiiri. \v 11 Abhaatu bhoosi bhakyaruguura omuutu wuyo ahoriibhwe, eno arabhaangiraku Petero na Yohana. Abhaatu bhakataanga kuryaarira kweebho, ahagiro harya hakubhirikirwa Eriibhaanza rya Soromooni. \s Petero arabheerekeererya abhaatu iguru wa Yeesu \p \v 12 Hano Petero yaari amariri kubharora abhaatu bhiikumeenie hayo, akabhona omweeya gwo okubhabhuurira, “Emwe abhaatu bha Iziraeri, kwaki gayo garabharuguurya? Ndora muratumogorera ameeso? Kyamuna mukubhuga, ni kwo obhunagya hamwe kwo obhuhoreeru bhweetu tugirirye omuutu wuno ahoriibhwe na ageende? \v 13 Taatabhugya wa bhazaazi bheetu, Aburahamu, Isaaka na Yaakobo, amuguungirye omuhokya waaye Yeesu, niwe omuhorya wa wuyo. Na Yeesu wuyo niwe wuno emwe mwamuruusirye atinirwe ekiina kyo oruku! Yiingabha Pirato aheenda abhiigurire Yeesu, mukaanga atahaatirwa. \v 14 Emwe mukamwaanga omuheene no omuhoreeru na mukamusabha Pirato kubha, omwiiti ahaatirwe kumweeya gwaaye.\f + \fr 3:14 \fr*\xt Rora Ruuka 23:18-25.\xt*\f* \v 15 Kweego mukamwiita Yeesu, wuno akuha abhaatu obhuhoru! Nawe Taatabhugya akamuryoora kurwa mubhaku, neetwe ni bhamenyeekererya bho okuryooka kwaaye. \v 16 Kwo okwiikirirya eriina rya Yeesu, omuutu wuyo mukumurora no okumumenya kisi, aheerwe amanaga. Ewe ahoriibhwe kwe enzira yo obhwiikirirya bhwe eriina riyo. \p \v 17 “Bhoono abhahiiri bheetu, nimenyiri mwamukoreeri Yeesu gayo goosi, kwo obhutamenya bhweenyu, niigo abhakaangati bheenyu bhoosi bhaakoriri. \v 18 Nawe, amangʼana gano Taatabhugya yagaambiri okurwa ekare, kuminwa gya abharooti bhaaye bhoosi kubha, Masiya waaye araaza kunyaakibhwa, na niigo yabheeri. \v 19 Kweego, mute ebhibhi bhyeenyu, na mumwiikyooserye Taatabhugya, okubha ewe abhaabhire ebhibhi bhyeenyu, na ziraaza eziisiku zo okuzomeribhwa kwo okubhaho kwaaye Omukuru, Taatabhugya. \v 20 Araaza kukora ego okubha anagye kumutuma Yeesu. Ewe niwe Masiya, wuno yatuurirweho kwiiguru weenyu kweema ekare. \v 21 Ewe akeenderwa asaage mwiisaaro, tee hano Taatabhugya araakore bhuhya ebhigiro bhyoosi mukyaaro, kyeego akabhuga kurwa ekare kwe enzira ya abharooti bhaaye abhahoreeru. \p \v 22 “Musa\f + \fr 3:22 \fr*\fk Musa\fk*\ft . Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* akabhuga, ‘Omukuru, Taatabhugya weenyu, arabhasorera omurooti kya neenye, kurwa gati wa abhahiiri bheenyu. Mumwiitegeerere kisi amangʼana goosi gano araabhabhuurire. \v 23 No omuutu wuyo woosi wuno atakumwiikirirya omurooti wuyo, araahurwa no okutuurwa kure na abhaatu bha Taatabhugya.’\f + \fr 3:23 \fr*\xt Rora Obhuhiiti bhwe Emigiro 18:15, 18-19.\xt*\f* \p \v 24 “Na abharooti bhoosi, kweemera Samweeri na abhaandi bhano bhaamurumiriku, bhakaroota amangʼana ge eziisiku zino. \v 25 Emwe ni bhaana bha abharooti, na abhaana bhe eriiragano\f + \fr 3:25a \fr*\fk Eriiragano\fk*\ft . Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* rino Taatabhugya yakoriri na bhazaazi bheenyu. Taatabhugya akamuragania Aburahamu,\f + \fr 3:25b \fr*\fk Aburahamu\fk*\ft . Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* ‘Kwe enzira yo omuutu wo orwiibhuro rwaazo, abhaatu bhe ebhyaaro bhyoosi bharatweerwa ebhite.’\f + \fr 3:25c \fr*\xt Rora Obhweemero 12:3, 22:18, 26:4.\xt*\f* \v 26 Hano Taatabhugya yamariri kumuryoora omuhokya waaye Yeesu, akataanga kumutuma kweemwe, okubha abhatweere ebhite, kwo okubhakyoora abhaatu bhoosi kutiga eziinzira zyaabhu eziimbiihu.” \c 4 \s Petero na Yohana embere we ekiina \p \v 1 Hano Petero na Yohana bhaari bhakyarwaazira abhaatu bharya, abhaseengeri,\f + \fr 4:1a \fr*\fk Abhaseengeri\fk*\ft . Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* abhariibhi bhe eriiseengerero na Abhasadukayo\f + \fr 4:1b \fr*\fk Abhasadukayo\fk*\ft . Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* bhakabhahikaku. \v 2 Abhakuru bhayo bhaari bhatiindiri bhukongʼu, kwo okubha Petero na Yohana bhaari bhareegya abhaatu kubha, Yeesu akaryooka, no okuryooka kwa Yeesu kureerekya kubha abhaku bhararyooka. \v 3 Kweego, bhakabhagwaata Petero na Yohana no okubhatuura mukibhoho, tee etabhoori yaho, kwo okubha yaari engoroobha. \v 4 Nawe, abhaatu bhaaru bhano bhakiigwa ameegyo ga Petero na Yohana, bhakagiikirirya, no obhwaaru bhwa abhasubhe bhwaari bhuriisukira kya abhasubhe bhikwe bhitaano (5,000). \p \v 5 Etabhoori yaho, abhaseengeri, abhakaruka na abheegya bhe emigiro\f + \fr 4:5 \fr*\fk Abhaseengeri, abhakaruka na abheegya bhe emigiro \fk*\ft bhaari abhaatu bhe ekiina ekikuru. Rora \ft*\it ekiina ekikuru\it* mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\f* bhakiikumanirya Yerusaremu hayo. \v 6 Musaango yiyo, yaarimu omuseengeri omukuru Anasi, hamwe na Kayafa, Yohana, Arekizanda na abhahiiri abhaandi bho omuseengeri omukuru. \v 7 Bhakaragania Petero na Yohana bhareetwe mukiina. Bhakabhiimeererya gatigati waabhu, bhakataanga kubhabhuurya, “Emwe mukoriri engʼana yino kwa amanagaki na kwe eriina rya weewi?” \p \v 8 Hayo Petero yaari yiizwiiri Ekoro Muhoreeru, akabhabhuurira, “Emwe, abhakaangati bha abhaatu bha Iziraeri na abhakaruka, \v 9 reero muratubhuurya amabhuuryo iguru ya kyeego tukamusakirya eriigata wuno, na muratubhuurya kyeego yahoriibhwe. \v 10 Ambe bhoono, emenywe kweemwe mwoosi na abhaatu bha Iziraeri kubha, omuutu wuno yiimeereeri embere weenyu reero ni muhoru kwe eriina rya Yeesu Krisito wa Nazareeti. Niwe mukamwiitira kumusaraba, nawe Taatabhugya akamuryoora okurwa mubhaku. \v 11 Ewe niwe wuno Amakaamo Amahoreeru gakubhuga, \q ‘Yeesu niwe eriigina rino emwe abhoomboki mwaaryaangiri, \q niryo ribheeri eriigina eriikuru ryo obhurusa.’\f + \fr 4:11 \fr*\xt Rora Zaburi 118:22.\xt*\f* \m \v 12 Obhutuurya bhutakubhoneka kumuutu owuundi wuyo woosi, kwo okubha ritariho eriina eriindi ryoryoosi mukyaaro rino turaanagye kutuuribhwa kweeryo!” \p \v 13 Hano abhakaangati bhayo bhaaruuzi Petero na Yohana bhaagaambiri kwo obhukaari, no okumenyeekererya kubha abhaatu bhayo bhataasomiri, niho bhakaruguura bhukongʼu. Bhakamenyeekererya kubha bhaari hamwe na Yeesu. \v 14 Nawe kwo okubha bhaari bharamurora omuutu wuno yaari ahoriibhwe yiimeereeri hamwe nabho, bhataari ne engʼana yo okugaamba. \v 15 Kweego, bhakabhaswaagya Petero na Yohana bhahuruke habhoori we ekiina kirya, neebho bhakasaaga bhariitoongera abheene. \v 16 Bhakiibhuurya, “Tubhakorebhwi abhaatu bhano? Abhiikari bhoosi bha hano Yerusaremu bhamenyiri kubha bhakoriri ekyeerekenio ekikuru kino, na tutakunagya kwaanga. \v 17 Nawe, kwo okuribhira engʼana yiyo etige kunyaragana mubhaatu, tureenderwa tubharekye bhatagaambana no omuutu wowoosi kuriina rya Yeesu.” \p \v 18 Kyaamwe abhakuru bhayo bhakabhabhirikira kweeki Petero na Yohana munyuumba. Bhakabharekya bhatakeerenia, naabhe okweegya iguru ye eriina rya Yeesu. \v 19 Nawe Petero na Yohana bhakabhakyoora kwo okubhabhuurira, “Muhitye emwe abheene, eraabhe ni kisi kubhiigwa emwe, kukira okumwiigwa Taatabhugya. \v 20 Nawe etwe tutakutura kutiga kugaamba iguru wa amangʼana gano twaagaruuzi no okwiigwa!” \p \v 21 Ambe, abhakuru bhayo bhe ekiina, bhakabharekya kwo obhuhaari bhukongʼu, okumara bhakabhahaatira. Bhataanagirye kubhatema naabhe kubhanyaakya, kwo okubha abhaatu bhoosi bhaari bharamukumya Taatabhugya kwiiguru ye ekisigo kiyo. \v 22 Omuutu wuno ahoriibhwe yaari ne emyaaka gino gikutuuma miroongo ene (40). \s Abhiikirirya bharasabha Taatabhugya kwe ekoro yimwe \p \v 23 Hano Petero na Yohana bhaahaatiirwe, bhakakyoora kubharikyaabhu. Na bhakabhabhuurira kyeego bhaabhuuriirwe na abhakuru bha abhaseengeri na abhakaruka bha Abhayahudi. \v 24 Neebho hano bhakiigwa amangʼana gayo, bhakatiirya eriiraka bhakamusabha Taatabhugya kwa hamwe bhakubhuga, “Omukuru, Taatabhugya, Omuteemi we ekyaaro, eriisaaro, enyaanza ne ebhigiro bhyoosi bhyamu. \v 25 Naawe wagaambiri kwe enzira ye Ekoro Muhoreeru, kuhitira omunwa gwa Daudi zaazi weetu, omuhokya waazo, \q ‘Ndora abhaatu bhe ebhyaaro bharatiinda, \q na abhaatu bhariiseega okukora amangʼana gano gatana bhweera? \q \v 26 Abhatemi bhe ekyaaro na abhakaangati bhiikumeenie hamwe, \q okubha bhamwaange Omukuru, Taatabhugya na Masiya waaye.’\f + \fr 4:26 \fr*\xt Rora Zaburi 2:1-2.\xt*\f* \p \v 27 “Ni heene, kwo okubha Herode Antipasi\f + \fr 4:27 \fr*\fk Herode Antipasi\fk*\ft . Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* na Pontio Pirato kwa hamwe na abhaatu bhe ebhyaaro ebhiindi na Abhiiziraeri, bhakiikumanirya hamwe mumugye guno okubha bhamwaange Yeesu, omuhokya omuhoreeru waazo omusorwa. \v 28 Kweego, ebho bhakakora gano kwo obhuturo bhwaazo na amiiseego gaazo gakeendwa gakorwe kurwa mubhutaangiro. \v 29 Na bhoono, ee Omukuru, Taatabhugya, oruuzi ebhikaango bhyaabhu bhiyo, otusakirye no okutuha obhunagya, etwe abhagya bhaazo, kuraarika engʼana yaazo kwo obhukaari bhukuru. \v 30 Ogororokye okubhoko kwaazo, okubha ohorye abhaatu. Okore ekyeerekenio ne ekiruguuro kwe eriina rya Yeesu, omuhokya waazo omuhoreeru!” \p \v 31 Hano bhaamariri okumusabha Taatabhugya, ahagiro harya bhaari bhiikumaniirye, hakarigita. Neebho bhoosi bhakiizuribhwa ne Ekoro Muhoreeru, bhakataanga okurwaazira abhaatu engʼana ya Taatabhugya kwo obhukaari. \s Obhumwe no obhwiigwaani bhwa abhiikirirya \p \v 32 Abhiikirirya bhoosi bhaari no omutima gumwe no obhwiiseegi bhumwe. Ataari ariho omuutu naabhe wumwe wuno yaari kubhara ebhigiro bhyaaye kubha ni bhyaaye omweene ego, nawe ebhigiro bhyoosi bhyaari bhyo obhusaange. \v 33 Abheega bha Yeesu bhakageenderera kugaambira abhaatu kwa amanaga maaru, amangʼana go okuryooka kwo Omukuru Yeesu. Na Taatabhugya akabhatweera ebhite bhoosi. \v 34 Na ataari ariho omuutu owumwe gati waabhu wuno yasuuhiirwe ne ekigiro. Bhataasuuhiirwe, kwo okubha bhano bhaari ne emiguundu ne eziinyuumba, bhakabhigurya ne eziimbirya zino bhaabhweeni \v 35 bhakazihaana abheega. Nabho bhakazitwaania eziimbirya ziyo kubhaatu bhano bhataari nazyo kyeego bhaari bhakweenda. \p \v 36 Yaari ariho Omuraawi wumwe omwiibhurwa wa Kipuro eriina ryaaye ni Yusufu, nawe abheega bha Yeesu bhakamuha eriina Barinaaba, obhugazuro bhwaku ni wo okugosorerania. \v 37 Barinaaba akagurya omuguundu gwaaye, eziimbirya zino akabhona, akazihaana abheega bhayo. \c 5 \s Orurimi rwa Anania na Safira \p \v 1 Kwaari no omuutu owumwe, eriina ryaaye Anania na mukaaye yaari arabhirikirwa Safira. Neebho bhakagurya omuguundu gwaabhu. \v 2 Anania akabhisa eziimbirya eziindi kurwa kuzino bhaabhweeni. Na mukaaye woosi, yaari yiikirireenie neewe. Niho Anania akagega eziimbirya zino zasaagiri, akagya akabhaha abheega bha Yeesu eno arabhuga nizo ziyo zoosi. \p \v 3 Petero akamubhuurya, “Awe Anania! Ndora Seetaani\f + \fr 5:3 \fr*\fk Seetaani\fk*\ft . Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* akukoriri ongʼeenererye ekoro yaazo, no okumubheehera Ekoro Muhoreeru, kwo okubhisa eziimbirya eziindi zino wabhweeni kwo okugurya omuguundu gwaazo? \v 4 Hano waari okyaari kugurya omuguundu guyo, gwaari ogwaazo? Na hano omariri kugurya gutaari mubhunagya bhwaazo? Kwaki wiiseegiri kwo okukora obhubhi bhuyo mukoro yaazo? Awe otaabheheeri omuutu nawe obheheeri Taatabhugya!” \p \v 5 Hano Anania yiigwiiri amangʼana ga Petero gayo, akagwa haasi akakwa. Na bhoosi bhano bhakiigwa amangʼana gayo, bhakahaha bhukongʼu. \v 6 Abhamura bhakaaza, bhakakuundikirya omubhiri gwaaye kwo omweenda, bhakamuhurukya habhoori, bhakamuhira ahagiro ho okubhiikira, bhakamubhiika. \p \v 7 Hano zyahitiri eziisa isatu, omukari wa Anania woosi akasikira munyuumba, ekabha ewe yaari akyaari kumenya gano gaatuukiri muyo. \v 8 Petero akamubhuurya woosi, “Ombuurire, eziimbirya zino nizo mukagurya emenyo yeenyu?” \p Akamukyoora, “Hee! Tukagurya kwo obhuguri bhuyobhuyo!” \p \v 9 Niho Petero akamubhuurira, “Ndora awe no omusubhe waazo mukoriri omukoonyo kwo okusakya Ekoro Muhoreeru wo Omukuru, Taatabhugya? Rora! Abhamura bhano bhaagiiri kubhiika omusubhe waazo, bhakyooriri na bhari mukiseku hayo, bharaaza okukugega no okukuhira habhoori!” \p \v 10 Rugeendo rumwe, Safira woosi akagwa mumaguru ga Petero, akakwa hayohayo. Niho abhamura bharya bhakasikiramu, bhakabhona Safira woosi akuuri. Bhakahira ekituundu kyaaye habhoori, bhakakibhiika haguhi no omusubhe waaye. \v 11 Gayo gakagirya abhaatu bhoosi bhe ekanisa, hamwe na abhaandi bhoosi bhano bhakiigwa amangʼana gayo, bhakahaha bhukongʼu. \s Abheega bha Yeesu bharakora ebhitiika bhyaaru \p \v 12 Abheega bha Yeesu bhayo bhaari bharakora ebhyeerekenio ne ebhiruguuro bhyaaru gati wa abhaatu. Na abhiikirirya bha Yeesu bhoosi bhahiikumania hamwe mwiiseengerero, ahagiro he Eriibhaanza rya Soromooni. \v 13 Abhaatu bhano bhataamwiikiriirye Yeesu, bhaari bharabhakumya bhukongʼu abhiikirirya bhayo, nawe naabhe owumwe waabhu, ataasakirye okwiisaanginia hamwe nabho. \v 14 Nawe abhaatu bhaaru abhasubhe na abhakari bhakamwiikirirya Omukuru, kweego bhakaaruha bhukongʼu. \p \v 15 Kwo okuriingʼaana ne ebhiruguuro bhiyo abheega bhaakoreerwe, abhaatu bhakabha bharareeta abharweeri no okubhahiindirya habhoori, kubhuriri na kubhiigi, okubha hano Petero akuhita, ekiiriiri kyaaye kibhahikeku abhaandi, bhahore. \v 16 Eziisaango zya abhaatu zaari zirasaanga kurwa mumigye gye embarika wa Yerusaremu, bhakabhareeta abharweeri bhaabhu na bhano bhanyahaarikiri kwa amasaambwa amabhi, bhoosi bhakahoribhwa. \s Abheega bha Yeesu bharanyaakibhwa \p \v 17 Okumara omuseengeri omukuru na abharikyaaye bhoosi, bhano bhaari eriihizo rya Abhasadukayo, bhakabhakorera omugono mwaaru abheega bha Yeesu. \v 18 Kweego, bhakabhagwaata abheega bhayo, bhakabhabhoha munyuumba ekuru ya abhabhohwa. \v 19 Nawe hano obhutiku bhwiiriri, maraika\f + \fr 5:19 \fr*\fk Maraika\fk*\ft . Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* wumwe wo Omukuru akiigura ekiseku kye enyuumba ya abhabhohwa yiyo, akabhahurukya habhoori. Kimwe akabhabhuurira, \v 20 “Mugeende mwiimeerere mwiiseengerero, mubhuurire abhaatu amangʼana goosi iguru yo obhuhoru obhuhya bhwa kirakeego!” \v 21 Hano abheega bhayo bhakiigwa, bhakagya mwiiseengerero etabhoori zuri, bhakataanga okweegya abhaatu. \p Niho omuseengeri omukuru akaaza hamwe na abharikyaaye, bhakabhasikania abhakuru bhoosi bha Abhayahudi hamwe na abhakaruka abhakuru bhe ekiina ekikuru kya Abhiiziraeri. Okumara bhakabhatuma abhariibhi bhe enyuumba ya abhabhohwa, bhabhareete abheega bhayo. \v 22 Nawe hano abhariibhi bhe eriiseengerero bhaasikiiri munyuumba ya abhabhohwa, bhataabhweenimu abheega bhayo. Kweego bhakakyoora no okubhuurira abhakuru bhayo, \v 23 “Hano twaahikiri tukabhona enyuumba ya abhabhohwa yiyo ebhiseku bhiigeeri, na abhariibhi bhiimeereeri habhoori we ebhiseku bharariibha. Nawe hano twiigwiiri ebhiseku bhiyo, tutabhweenimu omuutu wowoosi!” \p \v 24 Ambe, omukuru wa abhariibhi bhe eriiseengerero na abhakuru bha abhaseengeri bhakiigwa gayo, bhakatitiikana bhukongʼu, bhakiibhuurya, “Awe, amangʼana gano nibhwi gabheeri?” \p \v 25 Niho omuutu wumwe akaaza, akabhabhuurira, “Murore! Abhaatu bharya bhano mwabhabhweeni, bhoono ego bhari mwiiseengerero, bhareegya abhaatu.” \v 26 Niho omukuru wa abhariibhi bhe eriiseengerero, hamwe na abhasirikare bhaaye, bhakagya kubheega bhayo, bhakabhareeta. Nawe bhataabhagwaatiri kwa nguru, kwo okubha bhakoobhoha okutemwa amagina na abhaatu. \p \v 27 Niho bhakabhareeta embere no okubhiimeererya mukiina. Omuseengeri omukuru akabhabhuurya, \v 28 “Tutaabharekirye kwa amanaga kubha, muteegya kwe eriina ryo omuutu wuyo? Bhoono emwe murore, munyarageenie Yerusaremu yoosi ameegyo geenyu, eno mureenda kutuririirira kwo okutugegya omurigo gwo oruku rwaaye rubhe iguru weetu.” \p \v 29 Petero na abheega abharikyaaye bhakamukyoora, “Ereenderwa tumwiigwe Taatabhugya, kukira abhaatu. \v 30 Emwe mukamwiita kwo okumuturuungaazya kumusaraba, nawe Taatabhugya wa zaazi weetu akamuryoora Yeesu. \v 31 Kyaamwe, Taatabhugya akamuguungya Yeesu no okumutuura orubhaara rwaaye rwo obhuryo, abhe Omukaangati no Omutuurya wa abhaatu. Taatabhugya akakora ego, okubha abhasakirye Abhiiziraeri bhate ebhibhi bhyaabhu no okwaabhirwa. \v 32 Na neetwe ni bhamenyeekererya bha gayo goosi ne Ekoro Muhoreeru, wuno Taatabhugya abhaheeri abhaatu bhano bhakumwiigwa.” \p \v 33 Hano abhakuru bhe ekiina kya abhakaruka bhiigwiiri gayo, bhakatiinda bhukongʼu, bhakeenda kubhiita abheega bhayo. \v 34 Nawe mukiina muyo haari no Omufarisayo\f + \fr 5:34 \fr*\fk Omufarisayo\fk*\ft . Rora \ft*\it Abhafarisayo\it* mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\f* wumwe, wuno yaari kubhirikirwa Gamarieri. Ewe Gamarieri yaari omweegya we emigiro, na abhaatu bhoosi bhahaamwiigwa. Akiimeerera, akaswaagya kubha, abheega bhahurukibhwe habhoori kwiibhaga iguhi. \v 35 Niho akabhabhuurira abhakuru bhe ekiina, “Emwe abhaatu bha Iziraeri, mwiiseege kisi mukyaari kukora engʼana yino mukweenda kukora kubhaatu bhano! \v 36 Eziisiku suuhu zino zyaahitiri, akatuukira omuutu wumwe, eriina ryaaye Teuda. Teuda wuyo yaari ariizuuma kubha ni muutu mukuru, na akabhona abhaatu magana ane (400) bhakagwaatana neewe. Nawe kubhuteero akiitwa, na abhaatu bhaaye bhoosi bhano bhakumutuniirira bhakanyaragana no okubhura. \v 37 Hano wuyo yahitiri, eriibhaga ryo okubhara abhaatu, akatuukira omuutu owuundi wuno yaari akubhirikirwa Yuuda Omugariraaya. Ewe woosi akabhona abhaatu bho okumutuniirira, neewe woosi akiitwa, na bhoosi bhano bhaari bhamwiikiriirye, bhakanyaragana. \p \v 38 “Kweego, iguru ye engʼana yino, ndabhatoongera kubha, mutigane na abhaatu bhano. Mubhatige bhageende zyaabhu, kwo okubha, eraabhe amangʼana gano garweereeri kumuutu gatakuuza kubha. \v 39 Nawe eraabhe gayo ni mirimo gino gitaangirwe na Taatabhugya, mutakunagya kubharekya. Ambe mungʼeenihe bhwaheene mutaaza kurorekana kubha, murahakana na Taatabhugya.” \p \v 40 Abhakuru bhe ekiina bhakiikirirya obhutoongeri bhwa Gamarieri. Bhakabhabhirikira abheega bhayo bhakabhatema eziihiimbo, bhakabharekya bhateegya kweeki kwe eriina rya Yeesu. Okumara bhakabhatiga bhagye. \p \v 41 Ambe, abheega bhayo bhakahuruka kurwa mukiina, eno bhazomereerwe bhukongʼu, kwo okubha Taatabhugya akabhaha obhusuuku kwo okunyaakibhwa kuriina rya Yeesu. \v 42 Eziisiku zyoosi bhaheegya mwiiseengerero na muziinyuumba zya abhaatu, bhataatigiri kuraarika Amangʼana Amazomu kubha, Yeesu niwe Masiya.\f + \fr 5:42 \fr*\fk Masiya \fk*\ft ni ngʼana ye Ekieburania, obhugazuro bhwaku ni \ft*\fqa wuno ahakirwe amaguta. \fqa*\ft Mu Kiyunaani bharabhuga \ft*\fqa Krisito. \fqa*\ft Rora \ft*\it Krisito\it* mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\f* \c 6 \s Abhasakirya muhuungati bharasorwa \p \v 1 Kuziisiku ziyo, abhaanabheega bha Yeesu bhakabha bharaaruha. Gati waabhu, bhaabharimu Abhayahudi bhano bhahaakeerenia ekigaambo kye Ekiyunaani, na Abhayahudi abharikyaabhu bhano bhahaakeerenia ekigaambo kye Ekiaramu.\f + \fr 6:1 \fr*\ft Mu Yerusaremu, kwaari no obhwiisaangino bhwa Abhayahudi. Abhaandi simuka yaabhu yaari ebhyaaro ebhiindi, etari Iziraeri, na bhayo bhahaakeerenia Ekiyunaani. Abhayahudi bha Yudea na Yerusaremu bhaari bharakeerenia ekigaambo kyaabhu kye Ekiaramu.\ft*\f* Bharya bhahaakeerenia Ekiyunaani bhakaririirira kubha, abhatuumba bhaabhu bhareebhwa eriibhaga rye esoondo ye ebhyaakurya bhye eziisiku zyoosi. \v 2 Kweego, abheega ikumi na bhabhiri bharya bhakasaanga na abhaanabheega bhoosi no okubhabhuurira, “Etari kisi, etwe tutige okweegya engʼana ya Taatabhugya, kwiiguru yo okusoondera abhaatu ebhyaakurya. \v 3 Kweego abhahiiri bheetu, musore abhasubhe muhuungati gati weenyu bhano bhiizuriibhwe ne Ekoro Muhoreeru na amangʼeeni, okubha tubhatuure kumirimo gino. \v 4 Neetwe turiiruusya kwo okumusabha Taatabhugya no okweegya abhaatu engʼana yaaye.” \p \v 5 Gano bhaagaambiri, gakabhazomera abhaatu bhoosi. Neebho bhakasora Sitefano, omuutu wuno yiizwiiri Ekoro Muhoreeru na mweene obhwiikirirya bhukuru, na bhakabhasora Firipo, Porokoro, Nikanori, Timoni, Parimena na Nikorao wa Antiokia,\f + \fr 6:5 \fr*\fk Firipo, Porokoro, Nikanori, Timoni, Parimena na Nikorao wa Antiokia\fk*\ft , amariina ga abhaatu bhoosi bhano ni ge Ekiyunaani. Kweego gareerekya kubha abhaatu bhayo bhaari bhe esaango ye Ekiyunaani.\ft*\f* wuno yarwiiri mukyaaro ekiindi akiikirirya enyaangi ye Ekiyahudi. \v 6 Niho okumara bhakabhareeta abhaatu bhayo embere wa abheega. Abheega bhakabhatuurira amabhoko iguru waabhu no okubhasabhira. \p \v 7 Eriingʼana rya Taatabhugya rikageenderera kunyaragana kubhaatu. No obhwaaru bhwa abhaanabheega bhukabha bhuraaruha Yerusaremu, naabhe abhaseengeri bhaaru bhakamwiikirirya Yeesu. \s Sitefano aragwaatwa \p \v 8 Sitefano wuyo, eno yiizwiiri orubhaango runo yaheerwe na Taatabhugya, yaari no obhunagya bhwaaru, neewe ahaakora ebhyeerekenio ne ebhiruguuro gatigati wa abhaatu. \v 9 Nawe Abhayahudi abharebhe bhaari bharasakya kuhakana na Sitefano. Abhaatu bhayo bhaari bha munyuumba ye esaango\f + \fr 6:9 \fr*\fk Enyuumba ye esaango \fk*\ft yaari nyuumba yo okwiikumania Abhayahudi kwiiguru yo okumuseengera Taatabhugya, eheene kurusiku rwo okumuunya. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* yino yeekubhirikirwa Enyuumba ye Esaango ya Abhaatu Bhano Bhano Obhwiiragaanzi, nabho bhakarweera Kirene, Arekizandiria, Kirikia na Asia. \v 10 Nawe bhataanagirye kumuhiza, kwe ekigirirye kya amangʼeeni na akagaamba kwo okukaangatwa ne Ekoro Muhoreeru. \p \v 11 Niho bhakagaambana na abhaatu abhaandi kwo okubhaha ehoongo, okubha bhagaambe orurimi kubha bhamwiigwiiri Sitefano aragaamba amabhi go okumutuka Musa na Taatabhugya. \v 12 Kwo okugaamba ego, bhakabhasiigirirya abhaatu, abhakaruka bha Abhayahudi na abheegya bhe emigiro.\f + \fr 6:12 \fr*\fk Abheegya bhe emigiro\fk*\ft . Rora \ft*\it abheegya\it* mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\f* Neebho bhakamugwaata Sitefano no okumuhira mukiina kya abhakuru bha Abhayahudi. \p \v 13 Okumara bhaareetiri abhamenyeekererya bho orurimi bhano bhaagaambiri orurimi bhakubhuga, “Omuutu wuno atakurosa no okutiga kugaamba amangʼana amabhi go okutuka eriiseengerero eriihoreeru rino, na iguru ye emigiro gya Musa! \v 14 Tumwiigwiiri arabhuga Yeesu Omunazareeti arahasarya ahagiro he eriiseengerero rya Taatabhugya, na arakyoosya eziinyaangi zoosi zino twabhweeni kurwa ku Musa.” \p \v 15 Abhaatu bhoosi bhano bhaari bhiikeeri mukiina kiyo bhakamumogorera Sitefano, bhakarora obhusyo bhwaaye bhuramesya kyo obhusyo bhwa maraika. \c 7 \s Sitefano arabhuga kyeego Abhiiziraeri bhaamwaangiri Taatabhugya \p \v 1 Kyaamwe omuseengeri omukuru akamubhuurya Sitefano, “Gano goosi bhaagaambiri, ni ge eheene?” \p \v 2 Sitefano akamukyoora, “Abhahiiri bhaane na bhataata, muniitegeerere! Taatabhugya wo obhuguungo akamutuukira zaazi weetu Aburahamu mukyaaro kya Mesopotamia, hano yaari akyaari kusaamira mumugye gwa Haraani. \v 3 Taatabhugya akamubhuurira, ‘Orwe mukyaaro kyaazo kino na abhahiiri bhaazo, ogye mukyaaro kino niraakweerekye.’\f + \fr 7:3 \fr*\xt Rora Obhweemero 12:1.\xt*\f* \v 4 Niho Aburahamu akasaama mukyaaro kyaaye kya Abhakaridayo, akagya kwiikara mumugye gwa Haraani. Eriibhaga ryo oruku rwa wiise waabhu, Taatabhugya akamusaamya, akamureeta mukyaaro kino mukwiikara tee bhoono. \p \v 5 “Taatabhugya ataamuheeri Aburahamu engabho yoyoosi mukyaaro kino, ataamuheeri naabhe ahagiro ho okutaza itazo rimwe. Nawe Taatabhugya akamuragania kubha, ewe no orwiibhuro rwaaye runo rukuuza bharagabha ekyaaro, yiingabha Aburahamu ataari na mwaana. \v 6 Taatabhugya akamubhuurira Aburahamu, ‘Abhaatu bho orwiibhuro rwaazo bharabha abhagini mukyaaro kya abhaatu abhaandi, abhaatu bhe ekyaaro kiyo bharabhakora abhagya bhaabhu no okukorerwa kibhi kumyaaka magana ane (400).’ \v 7 Taatabhugya akabhuga, ‘Nawe enye ndabhatema abhaatu bhe ekyaaro kiyo, bhano bharaabhakorye emirimo kya abhagya, okumara ndabharuusya abhiibhurwa bhaazo mukyaaro kiyo okubha bhaaze kuniseengera hano.’\f + \fr 7:7 \fr*\xt Rora Obhweemero 15:13-14; Okurwa 3:12.\xt*\f* \v 8 Niho Taatabhugya akakora eriiragano rye esaaro\f + \fr 7:8 \fr*\fk Esaaro\fk*\ft . Rora \ft*\it okusaarwa\it* mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\f* na Aburahamu, okubha abhaana bhe ekisubhe bhoosi bhasaarwe. Kweego Aburahamu akamwiibhura Isaaka, akamusaara orusiku rwa kanaane kweema yiibhurwe. Niho okumara Isaaka woosi hano yamwiibhwiiri Yaakobo akamusaara, na Yaakobo woosi hano yiibhwiiri abhamura ikumi na bhabhiri, akabhasaara. Bhayo nibho bhazaazi bheetu. \p \v 9 “Ambe, bhazaazi bheetu bhayo bhakamurorera omugono Yusufu, bhakamugurya abhe omugya mukyaaro kya Misiri. Nawe Taatabhugya yaari hamwe neewe, \v 10 akamutuurya munyaako yaaye yoosi. Taatabhugya akamuha amangʼeeni no orubhaango embere wa Farao, omutemi wa Misiri. Kweego omutemi wuyo akamuseega, akamutuura abhe omukaangati we ekyaaro no omwiimeerereri omukuru we enyuumba yaaye yo obhutemi. \p \v 11 “Niho ekatuuka enzara haari bhukongʼu mukyaaro kyoosi kya Misiri na Kanaani, ne enzara yiyo ekagirya enyaako nzaru, na bhazaazi bheetu bhataabhweeni ebhyaakurya. \v 12 Hano Yaakobo yiigwiiri kubha engano eratuuka mukyaaro kya Misiri, akabhatuma abhaana bhaaye. Na runo nirwo rwaari orugeendo rwaabhu rwo obhweemero okugya eyo. \v 13 Murugeendo rwaabhu rwa kabhiri, Yusufu akiimenyeekererya kubhahiiri bhaaye bhayo, na bhakamenyekana ku Farao. \v 14 Kyaamwe, Yusufu akatuma amangʼana kugya kumubhirikira wiise waabhu Yaakobo, hamwe na abhahiiri bhaaye bhoosi bhagye Misiri. Neebho bhoosi bhaari miroongo muhuungati na bhataano (75). \v 15 Kweego, Yaakobo akahiriingita kugya Misiri, eyo niyo ewe na bhazaazi bheetu bhaakweereeri. \v 16 Nawe emibhiri gyaabhu gikareetwa owaabhu mumugye gwa Shekemu, gikabhiikwa mumbiihira ya mwiibhigi yino Aburahamu yaguriri kwe eziimbirya ndebhe okurwa kubhaana bha Hamoori. \p \v 17 “Hano eriibhaga rikiisuka rya Taatabhugya akore kyeego yamuragiri Aburahamu, abhaatu bheetu bhakaaruha bhukongʼu Misiri eyo. \v 18 Mubhuteero, omutemi owuundi wuno ataamenyiri kiyo kyoosi iguru wa Yusufu, akataanga obhukaangati Misiri. \v 19 Omutemi wuyo, akabhakorera eniku no okubhanyaakya bhazaazi bheetu, akabha arabhaswaagya bharekere abhaana bhaabhu abharere habhoori bhakwe. \p \v 20 “Eriibhaga riyo, niryo Musa yiibhwiirwe, yaari omwaana muzomu bhukongʼu. Yarerirwe na abhiibhuri bhaaye munyuumba yaabhu kwa myeeri etatu. \v 21 Hano abhiibhuri bhaatamiibhwe kumubhisa, bhakamuhira igutu haguhi ne ekitaaro, niho omuukya wa Farao akamugega, akamurera kyo omwaana waaye omwiibhurwa. \v 22 Musa akeegibhwa amangʼeeni goosi ga Abhamisiri, akabha omukaari kwo obhugaambi na amahokya. \p \v 23 “Hano Musa yahikirye emyaaka miroongo ene (40), akabha ne enaamba yo okugya kurorana na abhahiiri bhaaye bha Iziraeri. \v 24 Akarora Omwiiziraeri wumwe aranyaakibhwa bhukongʼu no Omumisiri. Niho akagya bhwaangu kumutuurya omuhiiri waaye no okumurihira endihi, akamwiita Omumisiri wuyo. \v 25 Musa yaari ariiseega kubha abhahiiri bhaaye bhaangamenyiri kubha Taatabhugya arabhatuurya kurwa mubhugya, kwo okuhitira kweewe, nawe bhataamenyiri ego. \v 26 Tabhoori yaho, akasikana na Abhiiziraeri bhabhiri bhararwaana. Akasakya kubhiigwaania akabhuga, ‘Bhamure, emwe ndora ni bhahiiri! Kwaki muriinyahaara?’ \p \v 27 “Nawe wuyo yaari kumunyaakya omurikyaaye akamuhuna Musa embarika, akamubhuurya, ‘Ni weewi wuno yakutuuriri obhe omukaangati weetu no omutaania weetu? \v 28 Bhoono, oreenda kuniita kyeego izo okiita Omumisiri wurya?’\f + \fr 7:28 \fr*\xt Rora Okurwa 2:14.\xt*\f* \v 29 Hano Musa yiigwiiri amangʼana gayo, akangʼosa, akagya mukyaaro kya Midiani, akiikara eyo kyo omugini. Hano yaari eyo, akiibhura abhaana bhabhiri. \p \v 30 “Hano Musa ahiikara Midiani, gyaari gihitiri emyaaka miroongo ene (40), niho akahwaarukirwa na maraika, hayo yaari mukibhara haguhi ne Ekiguru kya Sinai. Maraika wuyo yaari mukisaka kino kyaari kwaaka omuriro. \v 31 Musa hano yaruuzi ekisaka kiyo akaruguura bhukongʼu. Akakiisukira kukiisuunza kisi, akiigwa eriiraka ryo Omukuru, riramubhuurira, \v 32 ‘Enye ni Taatabhugya wa bhazaazi bhaazo, Aburahamu, Isaaka na Yaakobo!’\f + \fr 7:32 \fr*\xt Rora Okurwa 3:6.\xt*\f* Hano Musa yiigwiiri gayo, akataanga kurigita kwe ehaha, akoobhoha kurora ekisaka kiyo. \v 33 Niho Omukuru akamubhuurira, ‘Ruusya ebhikweera bhyaazo, kwo okubha hayo wiimeereeri ni hagiro ahahoreeru. \v 34 Eheene enye niruuzi enyaako ya abhaatu bhaane bhano bhari Misiri, niigwiiri ekiriro kyaabhu, na neenye niikiri nibhatuurye. Ambe, bhoono ndakutuma ogye Misiri.’\f + \fr 7:34 \fr*\xt Rora Okurwa 3:5, 7, 8, 10.\xt*\f* \p \v 35 “Musa wuyo, niwe wurya abhaatu bhakamwaanga, bhakabhuga, ‘Ni weewi wuno yakutuuriri obhe omukaangati weetu no omutaania weetu?’ Niwe wuno Taatabhugya yamutumiri abhe omukaangati waabhu no omutuurya waabhu, kwe enzira ya maraika wuno yamuhwaarukiiri mukisaka kiyo! \v 36 Musa niwe, akabhakaangata okubharuusya mukyaaro kya Misiri, kwo okukora ebhiruguuro ne ebhyeerekenio bhyaaru, na mu Nyaanza ya Shamu,\f + \fr 7:36 \fr*\fk Enyaanza ya Shamu\fk*\ft , muziisiku zino erabhirikirwa Enyaanza Ekaangaaru.\ft*\f* na mukibhara kwiibhaga rye emyaaka miroongo ene (40). \v 37 Musa wuyo niwe akabhabhuurira Abhiiziraeri kubha, ‘Taatabhugya arabhasorera omurooti kya neenye, kurwa gati wa abhahiiri bheenyu, [mumwiitegeerere ewe].’\f + \fr 7:37 \fr*\xt Rora Obhuhiiti bhwe Emigiro 18:15.\xt*\f* \v 38 Niwe wuno yaari hamwe ne esaango ya Abhiiziraeri mukibhara. Na niwe akakeerenia na maraika mu Kiguru kya Sinai, akasuungʼaana amangʼana go obhuhoru, okubha atuhe etwe. \p \v 39 “Bhazaazi bheetu, bhakaanga okumwiigwa Musa, bhakamutuura embarika, bhakabha ne enaamba muziikoro zyaabhu kukyoora Misiri. \v 40 Bhakamubhuurira Haruuni, ‘Otukorere emisaambwa gyo okubhaazwa, gino giraatukaangate munzira, kwo okubha Musa wuno yatukaangatiri kurwa Misiri, tutamenyiri amangʼana gano gaamubhweeni!’\f + \fr 7:40 \fr*\xt Rora Okurwa 32:1.\xt*\f* \v 41 Kuziisiku ziyo bhakakora omusaambwa gwo okubhaazwa guno gutuubheeni ne ekimoori kye engʼoombe. Bhakaguruusirya ekimweeso no okuzomererwa kwe ekigiro kino bhaakikoriri kwa amabhoko gaabhu abheene! \v 42 Ambe, Taatabhugya akiikyoora, akabhatiga bhaseengere eryoobha, omweeri ne eziinzota, niigo ekaamirwe mukitabhu kya abharooti, \q ‘Emwe abhaatu bha Iziraeri, \q hano mwaari mukibhara, \q muhaanigwaagira emitugo na muhaaniruusirya ekimweeso \q kwiibhaga rye emyaaka miroongo ene (40)? \q \v 43 Muhaageenda eno mugegiri eriibhuru ryo omusaambwa gweenyu Moreki, \q eno mune enzota yo omusaambwa gweenyu Refani, \q ne emisaambwa gyo okubhaazwa \q gino mukiikorera abheene no okugiseengera. \q Kweego, ndabhahira kure bhukongʼu \q kuhitiira omugye gwa Babeeri.’\f + \fr 7:43 \fr*\xt Rora Amosi 5:25-27.\xt*\f* ” \p \v 44 Sitefano akageenderera kugaamba, “Mukibhara eyo, bhazaazi bheetu bhayo, bhahaabha bharagya ne eriibhuru ryo okumuseengera Taatabhugya. Taatabhugya yaari amubhuuriiri Musa akore kyeego yaari amweerekirye. \v 45 Okumara, bhazaazi bheetu bhano bhaakaangatiibhwe na Yoshua, bhakarisuungʼaana eriibhuru. Nabho bhakarireeta mukyaaro kino, hano bhaaruusirye mubhyaaro bhino Taatabhugya yakaangatiri kubhaheebha embere waabhu. Rikasaaga mukyaaro kyaabhu kiyo, tee kuziisiku zyo omutemi Daudi. \v 46 Daudi akazomererwa na Taatabhugya, woosi akamusabha amwoombokere Taatabhugya wa Yaakobo eriiseengerero. \v 47 Nawe omwoomboki we enyuumba yiyo yaari omutemi Soromooni. \p \v 48 “Naabhe ego, Taatabhugya Wuno Ari Iguru we Ebhigiro Bhyoosi, na ewe atakwiikara muziinyuumba zino zyoombokirwe na amabhoko ga abhaatu. Ni kyeego omurooti yabhugiri, \q \v 49 ‘Omukuru arabhuga, \q Eriisaaro nikyo ekituumbi kyaane kyo obhutemi, \q ne ekyaaro ni hagiro haane ho okutuura amaguru gaane. \q Bhoono, muraniombokera enyuumba ya tuubhoki? \q Ahagiro haane ho okumuunya harabha hayi? \q \v 50 Bhino bhyoosi, tiinye omweene nikabhiteema kwa amabhoko gaane?’\f + \fr 7:50 \fr*\xt Rora Isaya 66:1-2.\xt*\f* ” \p \v 51 Sitefano akageenderera kugaamba, “Emwe ni bhazabhuri abhakuru! Eziikoro na amatwi geenyu ni kya garya ga abhapagaani. Eziisiku zoosi muramuhakania Ekoro Muhoreeru, kyeego bhazaazi bheenyu bhoosi bhaari kumuhakania! \v 52 Bhoono, ariho omurooti naabhe owumwe wuno bhataamunyaakirye? Bhakabhiita naabhe abharooti bhe ekare bhano bhaari bhararwaazira okuuza Mweene Heene wa Taatabhugya! Na wuyo niwe wuno emwe mukamwaanga no okumwiita! \v 53 Emwe mumariri kusuungʼaana emigiro gya Taatabhugya kwe enzira ya bhamaraika bhaaye, nawe mutaagigwaatiri.” \s Sitefano ariitwa \p \v 54 Hano abhakuru bha Abhayahudi bhayo bhiigwiiri amangʼana ga Sitefano, bhakatiinda bhukongʼu, bhakasaanania ameeno gaabhu kwo obhururu. \v 55 Nawe Sitefano akabha yiizwiiri Ekoro Muhoreeru, akarora iguru kwiisaaro, akarora obhuguungo bhwa Taatabhugya na Yeesu yiimeereeri orubhaara rwo obhuryo rwa Taatabhugya. \v 56 Niho akabhuga, “Murore! Ndarora eriisaaro riigwiirwe, no Omwaana wo Omuutu\f + \fr 7:56 \fr*\fk Omwaana wo Omuutu \fk*\ft ni riina eriindi rya Yeesu. Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu. \ft*\xt Rora Danieri 7:13.\xt*\f* yiimeereeri orubhaara rwo obhuryo rwa Taatabhugya!” \p \v 57 Niho abhakuru bha Abhayahudi bhayo bhakaribha amatwi gaabhu kwa amabhoko gaabhu, bhakakora ekituri. Bhakamuryaarira Sitefano, bhakamugwaata kwa hamwe. \v 58 Bhakamuhurukya igutu wo omugye, bhakataanga kumutema kwa amagina. Hano bhaari bhakyamutema amagina, abhamenyeekererya bhayo bhakaruusya emyeenda gyaabhu, bhakagitiga haguhi no omumura wumwe, wuno yakubhirikirwa Sauri. \p \v 59 Bhakabha bharageenderera kumutema Sitefano na amagina, eno arasabha arabhuga, “Omukuru Yeesu, osuungʼaane ekoro yaane!” \v 60 Kyaamwe akahigama, akarira kwe eriiraka ikuru, “Omukuru, otabhanyaakya kwe ebhibhi bhyaabhu bhino!” Hano yaagaambiri gayo, akakwa. Sauri woosi akarora bhwaheene kukino kyagirirye Sitefano akiitwa.\fig Sitefano aratemwa kwa amagina|alt="Stefano anapigwa kwa mawe" src="cn01923C.tif" size="col" loc="7:60" copy="© 1996 David C. Cook" ref="7:58-60"\fig* \c 8 \p \v 1 Abhaatu bhe ekanisa ya mumugye gwa Yerusaremu, bhakataanga kunyaakibhwa bhukongʼu. Orusiku runo Sitefano yiitirwe, abhiikirirya bhoosi okuruusyamu abheega bhakangʼosa, bhakanyaragana mubhyaaro bhyoosi bhya Yudea na Samaria. \v 2 Hayo niho abhaatu bhakumwiikirirya Taatabhugya, bhakamubhiika Sitefano no okumwaaramira kwo okumuririra bhukongʼu. \p \v 3 Sauri woosi akataanga okusarya abhaatu bhe ekanisa, akabha arasikira enyuumba kwe enyuumba, na arabhahurukya igutu abhiikirirya, abhasubhe na abhakari, no okubhatuura munyuumba ya abhabhohwa. \s Firipo mukyaaro kya Samaria \p \v 4 Nawe abhaanabheega bhakanyaaragana, bhakabha bhararaarikira abhaatu Amangʼana Amazomu iguru wa Yeesu ahagiro hoosi hano bhaagiiri. \v 5 Firipo\f + \fr 8:5 \fr*\fk Firipo \fk*\ft yaari owumwe waabhu wa bharya abhasakirya muhuungati. \ft*\xt Rora Amahokya ga Abheega 6:5.\xt*\f* akagya mumugye gumwe gwa Samaria, akataanga okubharwaazira abhaatu bhe eyo amangʼana ga Masiya. \v 6 Abhaatu bhaaru hano bhaamwiitegeereeri Firipo no okurora ebhyeerekenio bhino yaari kubhikora, bhakiitegeerera kwa kaniire kugano yaari aragaamba. \v 7 Akabha araheebha amasaambwa amabhi kurwa mubhaatu bhaaru, gakabharwamu eno garatema ekituri. Akabha arahorya amagata maaru na abharema. \v 8 Abhaatu bha mumugye guyo bhakazomererwa bhukongʼu. \s Petero aramurekya Simooni omurogi \p \v 9 Mumugye guyo, haari no omuutu wumwe omurogi, eriina ryaaye Simooni. Kwiibhaga itaambi, Simooni ahaaroga no okubharuguurya abhaatu bha Samaria, ariikumya kubha ewe ni muutu mukuru. \v 10 Abhaatu bhoosi, abhasuuhu kwa abhakuru, bhaari bharamwiitegeerera kwa kaniire, bharabhuga, “Omuutu wuno ano obhunagya bhwa Taatabhugya, bhuno bhukubhirikirwa Obhunagya Obhukuru!” \v 11 Abhaatu bhakabha bharamwiitegeerera, kwo okubha akabharuguurya kwiibhaga itaambi kwo obhurogi bhwaaye. \p \v 12 Nawe hano bhaamwiigwiiri Firipo kyeego yaakubharwaazira Amangʼana Amazomu iguru yo obhutemi bhwa Taatabhugya ni iguru we eriina rya Yeesu Krisito, abhasubhe na abhakari bhakiikirirya, bhakabatiizwa. \v 13 Simooni woosi akiikirirya Yeesu, akabatiizwa, akabha aramutuniirira Firipo ahagiro hoosi. Hano yaruuzi ebhitiika ne ebhyeerekenio ebhikuru bhino Firipo yaari arabhikora, akaruguura bhukongʼu. \p \v 14 Abheega bhano bhaari Yerusaremu, hano bhakiigwa kubha abhaatu bha Samaria bhiikirirye engʼana ya Taatabhugya, bhakabhatumira Petero na Yohana bhagye eyo. \v 15 Na hano bhaahikiri Samaria, bhakasabhira abhaatu okubha bhabhone no okusuungʼaana Ekoro Muhoreeru, \v 16 kwo okubha ataariho naabhe owumwe gati waabhu wuno Ekoro yaari amwiikiiri. Ebho bhaari bhabatiizirwe kuriina ryo Omukuru Yeesu eryeene. \v 17 Niho, Petero na Yohana bhakatuura amabhoko gaabhu kubhiikirirya bhayo, bhakasuungʼaana Ekoro Muhoreeru. \p \v 18 Simooni, hano yaruuzi kubha abhaatu bhasuungʼaaniri Ekoro Muhoreeru kwo okutuurirwa amabhoko ga abheega, akabhaha Petero na Yohana eziimbirya, akabhuga, \v 19 “Muunihe na neenye obhunagya bhuno, okubha abhaatu bhoosi bhano ndaabhatuurire amabhoko gaane, bhasuungʼaane Ekoro Muhoreeru.” \p \v 20 Petero akamukyoora, “Eziimbirya zyaazo zisike hamwe na naawe, kwo okubha oriiseega obhuturo bhwa Taatabhugya bhurabhoneka kwe eziimbirya! \v 21 Awe, otana soondo ahagiro hayo hoosi mumirimo gya Taatabhugya gino, kwo okubha ekoro yaazo etari nzomu mumeeso gaaye. \v 22 Ambe, wiikyoore otige kimwe obhubhi bhwaazo bhuno, no omusabhe Omukuru, hamwe ariikirirye akwaabhire amiiseego amabhi ga mukoro yaazo. \v 23 Niruuzi wiizwiiri omugono bhukongʼu, kyo obhururu bhwe endurwe na ni mubhohwa we ebhibhi bhyaazo.” \p \v 24 Niho, Simooni akamubhuurira, “Munisabhire ku Mukuru, okubha ritaambona naabhe ingʼana rimwe kugayo gano mugaambiri!” \p \v 25 Hano Petero na Yohana bhaamariri kuruusya amangʼana gaabhu no okuraarika Amangʼana iguru wo Omukuru, bhakakyoora Yerusaremu. Hano bhaari kukyoora, bhakaraarika Amangʼana Amazomu kwo okuhitira mumigye myaaru gya Abhasamaria. \s Firipo aramweerekeererya omukuru wa Ethiopia \p \v 26 Orusiku rumwe, maraika wo Omukuru akamubhuurira Firipo, “Bhuuka, ogye orubhaara rwa maamu, enzira yino ekuhita mukibhara okurwa Yerusaremu okweerekera Gaza.” \v 27 Kyaamwe Firipo akataanga orugeendo rwaaye rwo okugya. Hano yaari munzira, akasikana no omukuru wa Ethiopia, wuno yaari omuzigaru\f + \fr 8:27 \fr*\fk Omuzigaru \fk*\ft ni musubhe wuno bhahaamwiiha okubha atiibhura no omukari kasi abhaakya bho omutemi.\ft*\f* no omukaangati we eziimbirya zoosi zya Kandake, marikia wa Kushi, wuno yaari akwiimeererera eziihata zyaaye zyoosi. Woosi yaari agiiri Yerusaremu kumuseengera Taatabhugya, \v 28 ne eriibhaga riyo yaari arakyoora yiika, akubha yiikeeri mumootoka yaaye yo okurutwa ne efaraasi, arasoma ekitabhu kyo omurooti Isaya. \p \v 29 Ekoro Muhoreeru akamubhuurira Firipo, “Noogye oyiisukiirire emootoka yiyo, ogeende nayo.” \p \v 30 Niho Firipo akaryaarira haguhi kumootoka yirya, akiigwa omuutu wuyo arasoma ekitabhu kyo omurooti Isaya. Hayo Firipo akamubhuurya, “Gano okusoma oragamenya?” \p \v 31 Neewe akamukyoora, “Ndanagyabhwi okumenya, eraabhe atariho omuutu wo okunigarurira?” Okumara omukuru wuyo, akamuginihya Firipo atiire mumootoka yaaye bhiikare hamwe. \v 32 Omukuru wa Ethiopia wuyo akabha arasoma Amakaamo gano, \q “Akakaangatibhwa kye engʼoondu \q yino ekugya kugwaagwa. \q Akakira kye engʼoondu ekukira hano ekubha \q embere wo omuutu wuno akuyitina amabhuri, \q ewe ataaruusirye eriiraka riyo ryoosi. \q \v 33 Bhakamusuukya kwo okumutinira ekiina kutama eheene. \q Atariho omuutu wuno akutura kugaambira orwiibhuro rwaaye, \q kwo okubha akiitwa mukyaaro hano.”\f + \fr 8:33 \fr*\xt Rora Isaya 53:7-8.\xt*\f* \p \v 34 Omuzigaru wurya akamubhuurya Firipo, “Ndasabha ombuurire, omurooti wuno aragaamba iguru waaye omweene kasi aragaamba iguru wo omuutu owuundi?” \v 35 Kyaamwe Firipo akataanga na amangʼana gayo, akamurwaazira Amangʼana Amazomu iguru wa Yeesu. \fig Firipo no omukuru wa Ethiopia|alt="Filipo na mkuu wa Ethiopia" src="CN01932C.TIF" size="col" loc="8:35" copy="© 1996 David C. Cook" ref="8:31-37"\fig* \p \v 36 Hano bhaari munzira murugeendo ruyo, bhakahika ahagiro hano haari na amaanzi. Omuzigaru omukuru wuyo akamubhuurira Firipo, “Rora, hano hana amaanzi! Ni kigiroki kino kiraanirekye nitabatiizwa?” \p [ \v 37 Firipo akamubhuurira, “Eraabhe oraamwiikirirye Yeesu Krisito kwe ekoro yaazo yoosi, oranagya kubatiizwa.” \p Akamubhuurira, “Ndiikirirya kubha Yeesu Krisito ni Mwaana wa Taatabhugya.”] \v 38 Neewe akaswaagya emootoka yiimeereribhwe. Kyaamwe bhoosi bhabhiri bhakiituuma mumootoka, bhakasikira mumaanzi, Firipo akamubatiiza. \v 39 Hano bhaarwiiri mumaanzi, Ekoro yo Omukuru ekamusaakura Firipo, no omuzigaru omukuru wuyo ataamuruuzi kweeki, nawe akagya zyaaye arazomererwa. \v 40 Firipo akatuukira ari mumugye gwa Azota. Akataanga orugeendo rwo okugya mumugye gwa Kaisaria, akahita mumigye ararwaazira abhaatu Amangʼana Amazomu ga Yeesu. \c 9 \s Sauri aratuuribhwa \p \v 1 Eriibhaga riyoriyo, Sauri yaari akyaageenderera kukaanga kwo okwiita abhaanabheega bho Omukuru Yeesu. Orusiku rumwe akagya kumuseengeri omukuru, \v 2 akamusabha amuhe eziinyaarubha zyo okumumenyeekererya, agye naryo muziinyuumba zye eziisaango zyo omugye gwa Damesiko. Akakora ego, okubha araabhone abhaanabheega bhe enzira ya Yeesu, bharaabhe abhasubhe naabhe abhakari, anagye kubhabhoha no okubhareeta Yerusaremu. \p \v 3 Hano yaari akyaari murugeendo rwaaye ruyo rwo okugya Damesiko, kituukiro ego obhweero bhuhaari kurwa mwiisaaro bhukamubharira mbaara zyoosi. \v 4 Akagwa haasi muu. Niho akiigwa eriiraka riramubhuurira, “Sauri, Sauri! Kwaki oraninyaakya?” \p \v 5 Sauri akabhuurya, “Ee Omukuru, awe ni weewi?” \p Akamukyoora, “Enye neenye Yeesu, wuno okumunyaakya. \v 6 Bhoono imeerera, ogye osikire mumugye guyo, no orabhuurirwa rino rikweenderwa kukorwa.” \p \v 7 Abhaatu bhano bhaari murugeendo hamwe na Sauri, bhakabha bhiimeereeri kiri bhatana rya kugaamba, kwo okubha bhakiigwa eriiraka ryo omuutu nawe bhataari kurora wuno yaari kugaamba. \v 8 Sauri akabhuuka kurwa haasi harya, na hano yasakirye kuramukya ameeso gaaye, ataanagirye kurora ekigiro kiyo kyoosi. Ambe abharikyaaye bhayo bhakamugwaata okubhoko no okumukaangata tee Damesiko. \v 9 Akiikara muyo eno ataakurora kwa siku isatu. Eriibhaga riyo ryoosi ataariri naabhe kunywa kigiro kyokyoosi. \p \v 10 Damesiko eyo, haari no omwaanamweega wumwe, eriina ryaaye Anania. Omukuru akamubhirikira Anania mubhurori, “Anania!” \p Woosi akiitabha, “Enye niri hano, Omukuru.” \p \v 11 Neewe Omukuru akamubhuurira, “Bhuuka ogye munyuumba ya Yuuda, eri kunzira yino ekubhirikirwa Obhweema. Obhuurye muyo omuutu wuno arwiiri mumugye gwa Tariso, eriina ryaaye Sauri. Eriibhaga rino arasabha, \v 12 neewe aruuzi obhurori, na mubhurori bhuyo, akamurora omuutu wuno akubhirikirwa Anania arasikira munyuumba yino arimu, aramutuurira amabhoko iguru wa ameeso gaaye, okubha anagye okurora kweeki.” \p \v 13 Nawe Anania akakyoora, “Omukuru, niigwiiri kurwa kubhaatu bhaaru kubha, Sauri wuyo yaari arabhakorera abhahoreeru\f + \fr 9:13 \fr*\fk Abhahoreeru\fk*\ft . Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* bhaazo amabhi hano yaari Yerusaremu! \v 14 Neewe yiiziri Damesiko hano, ano obhunagya kurwa kubhakuru bha abhaseengeri kubha, abhagwaate bhoosi bhano bhakukuseengera kwe eriina ryaazo.” \p \v 15 Nawe Omukuru akamubhuurira Anania, “Noogye. Omuutu wuyo, nimusoriri abhe omuhokya waane, okubha ariraarike eriina ryaane kubhaatu bhano bhatari Abhayahudi, kubhatemi bhaabhu, naabhe ku Bhiiziraeri abheene. \v 16 Enye ndamweerekya kyeego akweenderwa anyaake bhukongʼu kwiiguru we eriina ryaane.” \p \v 17 Kyaamwe Anania akagya, akasikira munyuumba yiyo. Akatuura amabhoko gaaye iguru ku Sauri, akamubhuurira, “Omuhiiri waane Sauri, Omukuru Yeesu wuno yakuhwaarukiiri kunzira, hano waari kuuza eno, anitumiri kwaawe, okubha orore kweeki, na wiizuriibhwe Ekoro Muhoreeru.” \v 18 Kituukiro ego, ebhigiro kya amaguunzu bhikagwa kurwa mumeeso ga Sauri, akanagya kurora kweeki, akiimeerera, akabatiizwa. \v 19 Okumara akarya ebhyaakurya, akabhona amanaga kweeki. Kuziisiku eziindebhe akiikara eyo, ari hamwe na abhaanabheega bha Yeesu bhano bhaari mumugye gwa Damesiko. \s Sauri ararwaazira abhaatu Damesiko \p \v 20 Kyaamwe akataanga okugya munyuumba ye esaango ya Abhayahudi, akabha arabharwaazira amangʼana ga Yeesu, kubha ewe niwe Omwaana wa Taatabhugya.\f + \fr 9:20 \fr*\fk Omwaana wa Taatabhugya\fk*\ft . Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* \v 21 Abhaatu bhoosi bhano bhaamwiigwiiri Sauri, bhakaruguura bhukongʼu, bhakabha bhariibhuurya, “Omuutu wuno, atari wurya yaari kunyaakya abhaatu bha Yeesu bha Yerusaremu eyo? Na ewe ataari yiiziri agwaate abhaatu abhabhohe na abhahire kubhakuru bha abhaseengeri?” \v 22 Nawe Sauri akoongera okubhona amanaga, no okubharuguurya kwo okubhamenyeekererya Abhayahudi bha Damesiko kubha Yeesu niwe Masiya. Yaareegya kyeego Amakaamo Amahoreeru gakugaamba, bhakatamwa kumuhakania. \p \v 23 Hano eziisiku nzaru zyahitiri, Abhayahudi bhakakora omukoonyo gwo okumwiita Sauri. \v 24 Nawe Sauri akazweeniibhwa iguru yo omukoonyo gwaabhu guyo. Bhakamwiiratira mubhiseku bhyo omugye obhutiku no omwiisi, okubha bhanagye kumwiita. \v 25 Na hano obhutiku bhwaahikiri, abhaanabheega bhaaye bhakamugega, bhakamutuura mugusehi ogukuru guno gwaari gubhohirwe eziisiri, bhakaguhitya mwiibhaanga eriikuru rino ryaari kunyiki yo omugye, bhakiituumya haasi. \fig Pauro ariituumibhwa mugusehi|alt="Paulo anashushwa katika kikapu" src="CN01937c.TIF" size="col" loc="Acts 9:25" copy="© 1996 David C. Cook" ref="9:25"\fig* \s Sauri mukyaaro kya Yerusaremu \p \v 26 Ambe, Sauri akagya Yerusaremu. Hano yahikiri eyo, akasakya kugwaatana na abhaanabheega, nawe bhaari bharamwoobhoha, bhatiikiriirye kubha ewe woosi abheeri omwaanamweega. \v 27 Nawe Barinaaba akamuhira Sauri kubheega. Akabhabhuurira kyeego Sauri akamurora Omukuru Yeesu munzira, hano yaaragya Damesiko na kyeego Omukuru akakeerenia neewe. Woosi akabhabhuurira kyeego Sauri akarwaaza kwo obhukaari, iguru wa Yeesu kubhaatu bhe eyo Damesiko. \p \v 28 Kweego Sauri akiikara na abheega, na akabha areegya abhaatu iguru yo Omukuru Yeesu kwo obhukaari mumugye gwa Yerusaremu. \v 29 Ewe yaari arakeerenia no okuhakana na Abhayahudi bhano bhakugaamba ekigaambo kye Ekiyunaani, nawe ebho bhahaasakya okumwiita. \v 30 Hano abhiikirirya abhaandi bhaabhweeni amangʼana gayo, bhakamuheregesya tee mumugye gwa Kaisaria, no okumutuma kubha agye Tariso. \p \v 31 Eziisiku ziyo, abhaatu bhe ekanisa bhaari no omureembe mbaara zyoosi zya Yudea, Gariraaya na Samaria. Abhaatu bhayo bhakaaruha kwo okwoongera ekireengo kyaabhu. Bhakageenderera kukongʼera bhakabha bharamusuuka no okumwiigwa Omukuru Yeesu, no okugosororibhwa ne Ekoro Muhoreeru. \s Ainea arahoribhwa \p \v 32 Hano Petero yaari kugya orugeendo rwa ahagiro hoosi, akahika Ruuda okutaarira abhahoreeru bhano bhaari kwiikara mumugye guyo. \v 33 Mumugye hayo, akasikana no omuutu wumwe, eriina ryaaye ni Ainea, wuno ahaabha aremeeri no okuhiindira kubhuriri bhwaaye kwe emyaaka enaane. \v 34 Petero akamubhuurira, “Ainea, Yeesu Krisito arakuhorya, bhuuka, waarye obhuriri bhwaazo.” Hayohayo Ainea akabhuuka! \v 35 Abhaatu bhoosi bha Ruuda na Sharooni bhakamurora Ainea, bhakiikyoora no okumwiikirirya Omukuru Yeesu. \s Dorikasi araryoorwa \p \v 36 Mumugye gwa Yafa kwaari no omukari wumwe, omwaanamweega wo Omukuru Yeesu, eriina ryaaye Tabita, na mukigaambo kye Ekiyunaani ni Dorikasi, no obhugazuro bhwaku ni mbarahe. Dorikasi yaari ne eteemwa nzomu, na yaari arasakirya abhataka. \v 37 Eziisiku ziyo Dorikasi akarwaara tee akakwa. Hano abhaatu bhaamariri okwiisaabhya omubhiri gwaaye, bhakaguhiindirya mukyuumba kya mukinazo. \v 38 Na kwo okubha omugye gwa Ruuda gwaari haguhi na Yafa, hano abhaanabheega bhiigwiiri kubha Petero yaari Ruuda, bhakatuma abhaatu bhabhiri kugya kumwiisasaama Petero kwo okumubhuurira, “Nawuuze bhwaangu oweetu, otakeezera!” \p \v 39 Kyaamwe Petero akabhuuka, akagya nabho. Hano bhaahikiri Yafa, bhakamuhira mukyuumba kya mukinazo kirya. Abhatuumba bhaaru bhaari bhamwiinogooriri, bhararira no okumweerekya eziingibho ne emyeenda egiindi gino Dorikasi ahaatuma hano yaari akyaari muhoru. \p \v 40 Petero akabhahurukya bhoosi habhoori we ekyuumba, akahigama, akasabha Taatabhugya. Okumara akiikibhukira ekituundu kirya, akabhuga, “Tabita, imeerera!” Niho akaramukya ameeso gaaye, akamurora Petero, akiikara. \v 41 Petero akamugwaata okubhoko, akamusakirya okwiimeerera. Akabhabhirikira abhatuumba hamwe na abhahoreeru abhaandi, akabhagwaatya Dorikasi muhoru. \v 42 Amangʼana gayo gakanyaragana bhukongʼu mumugye guyo gwoosi gwa Yafa, na abhaatu bhaaru bhakamwiikirirya Omukuru Yeesu. \v 43 Petero akiikara Yafa kwa siku nzaru, akiikara munyuumba ya Simooni omusasaabhi wa amasaakwa. \c 10 \s Korinerio aramubhirikira Petero \p \v 1 Mumugye gwa Kaisaria yaariho omukuru wa abhasirikare, eriina ryaaye ni Korinerio. Ewe akiimeererera abhasirikare igana (100), okurwa mwiihizo ikuru rya abhasirikare rino rikubhirikirwa Abhiitaria. \v 2 Omukuru wuyo yaari muutu muzomu, na yaari aramwiigwa Taatabhugya hamwe na abhaatu bhoosi bho omugye gwaaye. Na yaari aramusabha Taatabhugya kwiibhaga ryoosi. Hamwe na gayo, yaari arasakirya bhukongʼu abhataka bhe Ekiyahudi. \p \v 3 Orusiku rumwe kye eriibhaga rya keenda mumwiisi, Korinerio akarora obhurori. Mubhurori bhuyo, akamurora maraika wa Taatabhugya aramuhwaarukira no okumubhirikira, “Korinerio!” \p \v 4 Korinerio akamutaangaarira maraika wuyo kwo obhwoobha, akamubhuurya, “Omukuru, niki kibheeri?” \p Maraika wuyo akamubhuurira, “Taatabhugya yiigwiiri okusabha kwaazo ne ekimweeso kyaazo, aruuzi kyeego waari kusakirya abhataka. Gayo goosi aragahiita mwiisaaro. \v 5 Kweego bhoono, otume abhaatu bhagye mumugye gwa Yafa, bhamureete Simooni, eriina ryaaye eriindi arabhirikirwa Petero. \v 6 Ariikara na Simooni omusasaabhi wa amasaakwa, enyuumba yaaye eri embarika we enyaanza.” \p \v 7 Hano maraika yaamariri kumubhuurira Korinerio gayo, akagya no orugeendo. Niho Korinerio akabhabhirikira abhabhiri gati wa abhahokya bhaaye, no omusirikare wumwe wo okurwa kubharya bhaari kumukorera emirimo, ewe yaaramwiigwa Taatabhugya. \v 8 Na hano Korinerio yaabhabhuuriiri goosi gano gaatuukiri, akabhatuma bhagye Yafa. \s Obhurori bhwa Petero \p \v 9 Etabhoori yaho, hano abhaatu bhatatu bhayo bhaari bhiisukiiri omugye gwa Yafa, Petero woosi akatiira kukisara kye enyuumba\f + \fr 10:9 \fr*\ft Abhayahudi bhaari bharasereeta eziinyuumba zyaabhu kwo okwaaryaku obhunyaaki no okukaanda kwo obhutoto no okubhoha eziindigi. Eyo niyo bhaari kumuunyira.\ft*\f* okumusabha Taatabhugya, eriibhaga rya kasaasabha mumwiisi. \v 10 Akiigwa enzara, akabha ne enaamba yo okurya. Hano bhaari bhakumuhokeerya ebhyaakurya, ewe akarora obhurori. \v 11 Kwo obhurori bhuyo, akarora eriisaaro ririigurwa, ne ekigiro kyo omweenda omukuru guno gugwaatiriirwe mbaara zyaaye inye, guriituumibhwa mukyaaro. \v 12 Mumweenda guyo haari ne ebhityeenyi bhya maanga goosi. Ebhityeenyi bhya amaguru ane, ebhityeenyi bhino bhikugeendera eziinda ne ebhinyonyi bhino bhikubhururuka. \v 13 Kyaamwe Petero akiigwa eriiraka riramubhuurira, “Petero, bhuuka, ogwaage, orye!” \fig Petero ararora obhurori bhwe ebhityeenyi|alt="Petro anaona maono ya wanyama" src="cn01945C.tif" size="col" loc="Acts 10:9-16" copy="© 1996 David C. Cook" ref="10:11-12"\fig* \p \v 14 Petero akamukyoora, “Zeyi, Omukuru! Nikyaari kurya bhyaakurya bhyobhyoosi ebhibhi, bhino bhigaambirwe ne emigiro gyeetu gye Ekiyahudi kubha ni makire!”\f + \fr 10:14 \fr*\xt Rora Abharaawi 11.\xt*\f* \p \v 15 Eriiraka riyo rikamubhuurira kweeki rikubhuga, “Otabhibhirikira ebhigiro bhino Taatabhugya abhyeeriirye kubha ni makire.” \v 16 Engʼana yino yakyooreerwe katatu koosi, kyaamwe omweenda gurya gukakyooribhwa mwiisaaro. \p \v 17 Hano Petero yaari aratitiikana iguru yo obhugazuro bhwo obhurori bhuyo, abhaatu bhatatu bhano bhaatumirwe na Korinerio bhakahika, bhakiimeerera habhoori we ekiseku kye enyuumba ya Simooni. \v 18 Bhakabhuga hanoo no okubhuurya, “Hano, ariho omugini wuno akubhirikirwa Simooni, eriina eriindi arabhirikirwa Petero?” \p \v 19 Na hano Petero yaari ariiseega iguru yo obhurori bhuyo, Ekoro Muhoreeru akamubhuurira, “Itegeerera! Hano bhariho abhaatu bhatatu bharakumoohya. \v 20 Wiituume iyaasi, ogye hamwe nabho, otabha no obhwiitiimaati, kwo okubha enye omweene neenye nibhatumiri owaazo.” \p \v 21 Petero akiituuma kugya kubhaatu bharya, akabhuga, “Enye niwe wuno mukumoohya. Ni kwaki mwiiziri?” \p \v 22 Bhakamukyoora, “Tutumirwe no omukuru wa abhasirikare, eriina ryaaye ni Korinerio. Ewe araguungibhwa na Abhayahudi bhoosi, kyeego yaakumwiigwa Taatabhugya, na ni muutu muzomu. Bhoono yeerekiibhwe na maraika wa Taatabhugya kubha, akuginihye yiika waaye, okubha yiitegeerere amangʼana gano oraamubhuurire.” \v 23 Kyaamwe, Petero akabhaginihya munyuumba, akabhaha ahagiro ho okuhiindira obhutiku bhuyo. \s Petero munyuumba ya Korinerio \p Etabhoori yaho, Petero na abhatatu bharya bhakataanga orugeendo na abhiikirirya abhaandi bho okurwa Yafa bhakahirana. \v 24 No orusiku runo rwarumusiiri hayo, bhakahika mumugye gwa Kaisaria. Hano bhaahikiri, bhakabhona Korinerio arabhaganya, hamwe na abhahiiri na abhasaani bhano yaari araarikiri. \p \v 25 Hano Petero yaakusikira wa Korinerio, Korinerio akamusuungʼaana, akahigama haasi bhubhuumari embere waaye no okwiihiinya haasi kwo obhwiitegeereri. \v 26 Nawe Petero akamwiimeererya, akamubhuurira, “Imeerera! Enye woosi ni muutu kya awe!” \p \v 27 Petero hano yaakugaamba na Korinerio, bhakabha bharasikira munyuumba, bhakabhona abhaatu bhaaru bhiikumaniiryemu. \v 28 Petero akabhabhuurira, “Emwe mumenyiri kisi kubha, etwe Abhayahudi tutakweenderwa ne emigiro gyeetu kubha obhumwe na abhaatu bhano bhatari Abhayahudi, naabhe kutaarirana nabho. Nawe Taatabhugya anirekirye kubha nitabhirikira muutu wuyo woosi makire, naabhe nitabhuga atakweenderwa. \v 29 Kiyo nikyo ekigirirye kyo okuuza hano mumbirikiiri, na nikaaza nitana haha. Bhoono, mumbuurire, kwaki mumbirikiiri?” \p \v 30 Korinerio akamubhuurira, “Siku isatu zino zihitiri eriibhaga kya rino rya keenda mumwiisi, niari ndasabha Taatabhugya munyuumba yaane. Kituukiro nikarora omuutu yiimeereeri embere waane, yiibhohiri emyeenda gino gibhaanziri. \v 31 Akaanibhuurira, ‘Korinerio, Taatabhugya yiigwiiri okusabha kwaazo ne ekimweeso kyaazo na arahiita kyeego waari okusakirya abhataka. \v 32 Kweego, otume abhaatu bhagye mumugye gwa Yafa, bhamureete Simooni, eriina ryaaye eriindi arabhirikirwa Petero. Ewe ariikara mumugye gwa Simooni omusasaabhi wa amasaakwa. Enyuumba yaaye eri embarika we enyaanza.’ \v 33 Nikatuma abhaatu owaazo rugeendo rumwe, na naawe okoriri kisi kuuza. Bhoono twoosi turi embere wa Taatabhugya, okubha twiitegeerere amangʼana goosi gano Omukuru akuswaagirye kutubhuurira.” \p \v 34 Niho Petero akabhabhuurira abhaatu bhayo, “Bhoono niho nimenyiri kubha ni heene, Taatabhugya atana obhwaahuri mubhaatu! \v 35 Nawe arabhiikirirya abhaatu bhe ebhigaambo bhyoosi bhano bhakumwiigwa, no okukora kisi embere waaye. \v 36 Emwe mumenyiri amangʼana gano Taatabhugya abhaheeri Abhiiziraeri, akurwaaza Amangʼana Amazomu kubha, bhanagye kubhona omureembe na Taatabhugya kwe enzira ya Yeesu Krisito. Yeesu wuyo ni Mukuru wa abhaatu bhoosi. \v 37 Mumenyiri amangʼana gano gaatuukiri mukyaaro kyoosi kya Yudea, okweemera Gariraaya hano Yohana yaari amariri okurwaazira abhaatu kubha bhabatiizwe. \v 38 Na kweeki mumenyiri kyeego Taatabhugya yamusoriri Yeesu wa Nazareeti, kwo okumuha Ekoro Muhoreeru no obhunagya. Yeesu akagya eyo ne eyo, arakora amazomu no okuhorya bhoosi bhano bhaari kunyaakibhwa na Seetaani, kwo okubha Taatabhugya yaari hamwe neewe. \p \v 39 “Etwe niitwe abhamenyeekererya bha amangʼana goosi gano Yeesu yakoriri mukyaaro kya Abhayahudi, na mumugye gwa Yerusaremu. Okumara bhakamwiita kwo okumusuruungaazya kumusaraba, \v 40 nawe orusiku rwa katatu, Taatabhugya akamuryoora, akamweerekya kubhaatu. \v 41 Ataarorekeeni kubhaatu bhoosi, nawe kubharya bhano Taatabhugya yaari abhasoriri kubha abhamenyeekererya bho okumurora. Abhamenyeekererya bhayo, ne etwe. Hano yamariri kuryooka, tukamurora, tukarya no okunywa hamwe nawe. \v 42 Akatuswaagya turwaazire abhaatu Amangʼana Amazomu no okuraarika kubha, ewe niwe akatuurwa na Taatabhugya, abhatinire ebhiina abhahoru na abhaku. \v 43 Abharooti bhoosi bhakagaamba iguru waaye kubha, omuutu wowoosi wuno araamwiikirirye araabhirwa ebhibhi bhyaaye kwe enzira ye eriina ryaaye.” \s Abhaatu bhano bhatari Abhayahudi bharasuungʼaana Ekoro Muhoreeru \p \v 44 Hano Petero yaari akyagaamba gayo, Ekoro Muhoreeru akabhiikira bhoosi bhano bhaari bharamwiitegeerera. \v 45 Abhayahudi abhiikirirya\f + \fr 10:45 \fr*\fk Abhayahudi abhiikirirya \fk*\ft ku Kiyunaani ni \ft*\fqa bhano bhasaarirwe no okumwiikirirya Krisito.\fqa*\f* bhano bhaari bhiiziri hamwe na Petero, bhakaruguura bhukongʼu kurora kubha Taatabhugya akabhiituruurira abhaatu bhano bhatari Abhayahudi Ekoro Muhoreeru. \v 46 Bhakamenyeekererya kwo okubha bhakiigwa abhaatu bhayo bharagaamba kwe ebhigaambo ebhiindi kumukumya Taatabhugya. \p Okumara Petero akabhuga, \v 47 “Abhaatu bhano bhabhweeni Ekoro Muhoreeru kyeego etwe. Ni weewi wuno akutura kubharibhira abhaatu bhano bhatabatiizwa kwa amaanzi?” \v 48 Niho Petero akaswaagya kubha Korinerio na abharikyaaye bhabatiizwe kwe eriina rya Yeesu Krisito, na akiikara nabho kwa siku suuhu. \c 11 \s Petero aragaamba iguru ya abhaatu bhano bhatari Abhayahudi \p \v 1 Abheega bha Yeesu na abhiikirirya bha Yudea, bhakiigwa kubha, abhaatu bhano bhatari Abhayahudi bhiikiriirye engʼana ya Taatabhugya. \v 2 Kweego, hano Petero yakyooriri Yerusaremu, Abhayahudi bhano bhaari bhamwiikiriirye Yeesu, bhakataanga kumwiiyogya, \v 3 bharabhuurya, “Ni kwaki okasikira mumigye gya abhaatu bhano bhatari Abhayahudi\f + \fr 11:3 \fr*\fk Bhano bhatari Abhayahudi \fk*\ft ku Kiyunaani ni \ft*\fqa bhano bhatakusaarwa.\fqa*\f* no okurya hamwe nabho?” \p \v 4 Niho Petero akataanga kubharagirirya kwo okubhamenyeekererya kyeego goosi gaatuukiri, akabhuga, \v 5 “Orusiku rumwe, niari mumugye gwa Yafa ndamusabha Taatabhugya, nikarora obhurori. Na mubhurori bhuyo nikarora ekigiro kyo omweenda omukuru guno gugwaatiriirwe mbaara inye. Omweenda guyo gwaari guriituumibhwa kurwa mwiisaaro, gukiitumira orubhaara rwaane. \v 6 Nikiisuunza bhwaheene, nikarora ebhityeenyi bhya maanga goosi. Ebhityeenyi bhya amaguru ane, ebhityeenyi bhya mwiitirigo, ebhityeenyi bhino bhikugeendera eziinda ne ebhinyonyi bhino bhikubhururuka. \v 7 Niho nikiigwa eriiraka riranibhuurira, ‘Petero, bhuuka, ogwaage orye!’ \p \v 8 “Nikakyoora, ‘Zeyi, Omukuru! Nikyaari kurya bhyaakurya bhyobhyoosi ebhibhi, bhino bhigaambirwe ne emigiro gyeetu gye Ekiyahudi kubha ni makire!’ \p \v 9 “Kweeki nikiigwa eriiraka rugeendo rwa kabhiri kurwa mwiisaaro rirabhuga, ‘Otabhibhirikira ebhigiro bhino Taatabhugya abhyeeriirye kubha ni makire.’ \v 10 Engʼana yiyo ekatuuka katatu koosi, kyaamwe ebhityeenyi bhiyo bhyoosi bhikakyooribhwa mwiisaaro. \p \v 11 “Eriibhaga riyoriyo, abhaatu bhatatu bhano bhaatumirwe kurwa ku Kaisaria bhakahika embere we enyuumba yino niari kwiikara. \v 12 Ekoro Muhoreeru akaanibhuurira nigye hamwe nabho, nitiitiimaata kwo okubha bhayo bhatari Abhayahudi. Kweego nikagya hamwe na abharikyeetu bhasaasabha, tee tukasikira munyuumba ya Korinerio. \v 13 Niho akatubhuurira kyeego maraika akiimeerera yiika waaye, akamubhuurira, ‘Otume abhaatu bhagye mumugye gwa Yafa, bhamureete Simooni, eriina ryaaye eriindi arabhirikirwa Petero. \v 14 Wuyo niwe araakubhuurire amangʼana, na kwo okugagwaata gayo, mutuuribhwe awe na abhaatu bhoosi munyuumba yaazo.’ \p \v 15 “Hano nataangiri kugaamba, Ekoro Muhoreeru akabhiikira, kyeego yatuhwaarukiiri kubhweemero. \v 16 Hayo niho nahiitiri amangʼana garya Omukuru Yeesu yatubhuuriiri, ‘Yohana akabatiiza abhaatu kwa amaanzi, nawe emwe murabatiizwa kwe Ekoro Muhoreeru.’\f + \fr 11:16 \fr*\xt Rora Amahokya ga Abheega 1:5.\xt*\f* \v 17 Eraabhe Taatabhugya akabhaha abhaatu bhano Ekoro Muhoreeru, kyeego yatuheeri etwe hano twaamwiikiriirye Omukuru Yeesu Krisito, bhoono, enye ni weewi, naabhe nisakye kumwaanga Taatabhugya?” \p \v 18 Hano Abhayahudi bhiigwiiri gayo, bhataari na ryo okuhakanira. Bhakamukumya Taatabhugya bhakabhuga, “Heene, Taatabhugya abhaheeri abhaatu bhano bhatari Abhayahudi omweeya gwo okuta ebhibhi bhyaabhu, okubha bhabhone obhuhoru bhwa kirakeego!” \s Ekanisa ya Antiokia eratweerwa ebhite \p \v 19 Ambe, kuriingʼaana no okunyaakibhwa kuno kwatuukiiri no okwiitwa kwa Sitefano, abhiikirirya bhakanyaragana no okungʼosera mukyaaro kya Foinike, mukigiinga kya Kipuro na mumugye gwa Antiokia. Bhakarwaaza engʼana ya Taatabhugya, nawe ku Bhayahudi abheene. \v 20 Nawe gati waabhu bhaari bharimu abhaatu bha Kipuro na Kirene, bhano bhaagiiri mumugye gwa Antiokia, no okugaambana na abhaatu bhano bhatari Abhayahudi, no okubharwaazira Amangʼana iguru yo Omukuru Yeesu. \v 21 Omukuru akabhakaangata kwo obhunagya bhwaaye, akagirya abhaatu bhaaru bhakamwiikirirya no okumwiikyoorera Omukuru. \p \v 22 Abhaatu bhe ekanisa ya Yerusaremu, hano bhakiigwa amangʼana gayo, bhakamutuma Barinaaba agye Antiokia. \v 23 Hano yahikiri eyo, akarora kyeego Taatabhugya abhaheeri abhaatu bhayo orubhaango rwaaye. Akazomererwa bhukongʼu, akabha arabhakumiirirya kubha bhabhe abhaheene ku Mukuru Yeesu, bhageenderere na amiiseego amagumiru muziikoro zyaabhu. \v 24 Barinaaba yaari muutu muzomu, na yiizwiiri Ekoro Muhoreeru no obhwiikirirya bhukuru. Ne ekireengo kya abhaatu bho Omukuru Yeesu bhakaaruha bhukongʼu. \p \v 25 Okumara Barinaaba akagya mumugye gwa Tariso kumumoohya Sauri. \v 26 Hano yamubhweeni, akamureeta Antiokia. Na kubhubhiri bhwaabhu bhakiikara na abhaatu bhe ekanisa yirya omwaaka mugima, bhareegya abhaatu bhaaru bhukongʼu iguru wa Yeesu. Antiokia hayo nimwe abhaanabheega bha Yeesu bhakataanga kubhirikirwa Abhakrisito. \p \v 27 Muziisiku ziyo, abharooti bhakaaza Antiokia okurwa Yerusaremu. \v 28 Owumwe waabhu, wuno yaari kubhirikirwa Agabo, akiimeerera musaango, akaruusya obhurooti kwe enzira ye Ekoro Muhoreeru kubha, enzara haari eraaza kukyaaro kyoosi. Na heene enzara ekatuuka mubhukaangati bhwa Kiraudio. \v 29 Kuriingʼaana no obhurooti bhuyo, abhaanabheega bhoosi bha Antiokia, bhakeenda kubha, kuriingʼaana no obhunagya bhwaabhu, bharuusye obhusakirya kwiiguru wa Abhakrisito abharikyaabhu bhano bhaari kwiikara Yudea. \v 30 Bhakakora ego, bhakahaana Barinaaba na Sauri eziisaambo ziyo, okubha bhazihire kubhakaruka bhe ekanisa ya Yudea. \c 12 \s Petero aratuuribhwa munyuumba ya abhabhohwa \p \v 1 Muziisiku ziyo, omutemi Herode Agiripa\f + \fr 12:1 \fr*\fk Herode Agiripa\fk*\ft . Rora \ft*\it Herode Agiripa wo okutaanga\it* mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\f* akataanga kunyaakya abhiikirirya abhaandi. \v 2 Akaswaagya Yaakobo\f + \fr 12:2 \fr*\fk Yaakobo \fk*\ft yaari omwaana wa Zebedaayo, na yaari wumwe wa abheega bha Yeesu ikumi na bhabhiri.\ft*\f* omuhiiri waaye Yohana, yiitwe kwa nyaambato. \v 3 Hano yaruuzi kubha engʼana yiyo ebhazomeeri Abhayahudi, akaswaagya na Petero agwaatwe. Gano gaatuukiri eriibhaga rye Enyaangi ye Emikaate Gino Gitana Ekibhwiisya.\f + \fr 12:3 \fr*\fk Enyaangi ye Emikaate Gino Gitana Ekibhwiisya\fk*\ft . Rora \ft*\it Enyaangi yo Okuhiita\it* mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\f* \v 4 Hano bhaamariri kumugwaata Petero, Herode akaswaagya abhoherwe munyuumba ya abhabhohwa. Akamugwaatya kumahizo ane ga abhasirikare bhane bhane, okubha bhamuriibhe kisi. Akeenda okutina ekiina embere wa abhaatu hano enyaangi ekuhwa. \v 5 Ambe, Petero yaari abhohirwe munyuumba ya abhabhohwa, nawe abhaatu bhe ekanisa bhakakora omukya kumusabhira ku Taatabhugya. \p \v 6 Obhutiku bhwo orusiku runo Herode yaari yeendiri okumutinira ekiina, Petero yaari ahiindiiri munyuumba ya abhabhohwa. Yaari gatigati wa abhasirikare bhabhiri, eno abhohirwe ne eminyororo ebhiri. Abhasirikare abhaandi bhaari bharariibha habhoori we ekiseku kye enyuumba ya abhabhohwa. \p \v 7 Kituukiro ego, maraika wo Omukuru akiimeerera ahagiro hano Petero yaari, obhweero bhukabhaanza mukyuumba kiyo. Maraika akamutema Petero murubharu no okumubhuukya, akamubhuurira, “Bhuuka bhwaangu!” Kyaamwe eminyororo gino bhaamubhoheeri Petero kumabhoko gikagwa haasi! \v 8 Okumara maraika akamubhuurira, “Wiibhohe emyeenda gyaazo ne ebhikweera bhyaazo.” Petero hano yamariri kukora ego, maraika akamubhuurira, “Ibhoha ekabhuuti yaazo, onituniirire!” \p \v 9 Petero akamutuniirira maraika wurya igutu we enyuumba ya abhabhohwa, bhakeerekera habhoori we enyuumba yiyo. Nawe Petero ataamenyiri kubha amahokya gayo goosi ga maraika gaari ge eheene, yaari ariiseega kubha ararora obhurori. \v 10 Petero na maraika wuyo bhakahita kubhariibhi bho obhweemero, na bha kabhiri, bhakahika kukiseku kye ekyooma kyo okusikirira mumugye. Ekiseku kiyo kikiiguka ekyeene, bhakahuruka kurwa mukibhoho. Bhakahita enzira yimwe, kyaamwe maraika wuyo akamutiga Petero. \p \v 11 Niho Petero akamenyeekererya gano gaamutuukiiri gaari ge eheene, akabhuga, “Bhoono nimenyiri kwe eheene kubha, Omukuru anitumiiri maraika waaye okubha anituurye okurwa mumabhoko ga Herode, no okurwa mubhubhi bhwoosi bhuno Abhayahudi bhakeenda kunikorera.” \p \v 12 Hano Petero yamenyiri gayo ego, akagya kimwekimwe wa Mariamu, nina waabhu Yohana, eriina ryaaye eriindi ni Mariko. Munyuumba yiyo, abhiikirirya bhaaru bhaari bhiikumeenie, bharamusabhira Petero ku Taatabhugya. \v 13 Hano Petero yahikiri mukiseku kurubhago rwe enyuumba, akabhuga hanoo, omuukya wumwe omuhokya, eriina yaaye Rooda, akaaza okwiitegeerera kubha ni weewi. \v 14 Hano yamenyeekereerye eriiraka rya Petero, akazomerwa bhukongʼu, akeebha okumwiigurira, akaryaara kusikira munyuumba, akabhabhuurira bhoosi, “Petero yiimeereeri mukiseku!” \p \v 15 Neebho bhakamubhuurira, “Oyaangahiri!” Nawe omuukya wuyo akakumiirirya kubha eriiraka rino yiigwiiri ni rya Petero, niho ebho bhakabhuga, “Wuyo ni maraika waaye.” \p \v 16 Eriibhaga riyo ryoosi Petero ewe akabha arageenderera okubhuga hanoo. Hano bhiigwiiri ekiseku no okumurora, bhakaruguura bhukongʼu. \v 17 Petero akabheerekeererya kwo okubhoko bhakire, akabhabhuurira kyeego Omukuru akamuruusya munyuumba ya abhabhohwa. Niho akabhabhuurira, “Amangʼana gayo, mumubhuurire Yaakobo na abhahiiri bheetu abhaandi.” Kyaamwe Petero akahuruka hayo, akagya ahagiro ahaandi. \p \v 18 Hano kwakiiri, abhasirikare bharya bhe enyuumba ya abhabhohwa bhakabha ne ehaha bhukongʼu iguru ya gano gaamutuukiiri Petero. \v 19 Herode akaswaagya abhasirikare bhaaye bhamukomye Petero, nawe ataarorekeeni. Kweego akabhabhuurya abhasirikare bhano bhaari bhakumuriibha Petero, hano bhaatamirwe okumukyoora, akaswaagya bhiitwe. Okumara Herode akarwa Yudea, akagya mumugye gwa Kaisaria, akiikara eyo siku suuhu. \s Omutemi Herode arakwa \p \v 20 Omutemi Herode yaari abhatiindiiri bhukongʼu abhaatu bhe emigye gya Tiro na Sidooni. Kweego abhaatu bhe emigye ebhiri giyo, bhakiikiriryana kwa hamwe, bhakeenda kusikana nawe. Bhakasabha bhiikiriranie kwo omureembe, kwiiguru ye ebhyaaro bhyaabhu, kwo okwiisigira ebhyaakurya kurwa mukyaaro kyaaye. Abhaatu bhayo bhakabha bhiikiriryeenie na Burasito embere wa Herode. Burasito wuyo, niwe yaari omuutu wa haguhi na Herode, neewe yaari omwiimeerereri wa amangʼana gaaye. \p \v 21 Orusiku runo omutemi Herode akarusora, akiibhoha emyeenda gyaaye gye ekitemi, akiikara kukituumbi kyaaye kyo obhutemi, akakeerenerya abhaatu. \v 22 Abhaatu bhano bhaari bhiikumaniirye harya, bhakakora ekituri bharabhuga, “Rino ritari eriiraka ryo omuutu! Ni riiraka rye eriisaambwa!” \v 23 Hayohayo maraika wo Omukuru akamutema Herode haasi kwo okubha ataamuguungirye Taatabhugya. Kweego akariibhwa na amakoorimo muunda tee akakwa. \p \v 24 Nawe engʼana ya Taatabhugya ekageenderera kunyaragana mubhaatu, na abhiikirirya bhakaaruha bhukongʼu. \v 25 Hano Barinaaba na Sauri bhaamariri emirimo gyaabhu gyo okusakirya abhiikirirya bha mumugye gwa Yerusaremu, bhakamugega Yohana wuno akubhirikirwa Mariko, bhakakyoora nawe Antiokia. \c 13 \s Barinaaba na Sauri bharatuurwa mumirimo \p \v 1 Mumugye gwa Antiokia haari ne ekanisa yino yaari na abharooti na abheegya. Gati waabhu bhaari bharimu Barinaaba, Simioni wuno yakubhirikirwa Nigeri, obhugazuro bhwaku omuutu omumwaamu, Rukio okurwa Kirene, Manaeni wuno yaari akiiniiri hamwe no omutemi Herode Antipasi no owuundi yaari Sauri. \v 2 Hano bhaari bhakumusabha Omukuru no okwiisiitya ebhyaakurya, Ekoro Muhoreeru akabhabhuurira, “Munisorere Barinaaba na Sauri kumirimo gino nibhabhirikiriiri.” \v 3 Hano bhaamariri okumuseengera Taatabhugya no okwiisiitya ebhyaakurya, bhakabhatuurira Barinaaba na Sauri amabhoko iguru waabhu no okubhasabhira, bhakabhatiga bhagye. \fig Emeeri kwiibhaga rya Barinaaba na Pauro|alt="Meli wakati wa Barnaba na Paulo" src="cn01958b.jpg" size="col" loc="13:3-13" copy="© 1996 David C. Cook" ref="13:4"\fig* \fig Orugeendo rwo okutaanga rwa Pauro|src="Zanaki HG-K-Paul-1 BW.ai" size="col" loc="13:3-12" copy="Paul's Journey 1" ref="13:3–14:28"\fig* \s Barinaaba na Sauri mwiigiinga rya Kipuro \p \v 4 Kweego Barinaaba na Sauri bhakatumwa ne Ekoro Muhoreeru. Bhakagya bhakiikira mumugye gwa Serukia, kurwa hayo bhakatiira emeeri, bhakagya mukigiinga kya Kipuro. \v 5 Na hano bhaahikiri mukigiinga kiyo, mumugye gwa Sarami, bhakataanga kurwaazira abhaatu engʼana ya Taatabhugya muziinyuumba zye eziisaango zya Abhayahudi. Neebho bhaari na Yohana, ne eriina eriindi arabhirikirwa Mariko, yaari omusakirya waabhu. \p \v 6 Hano bhaahitiiri gatigati we ekigiinga kiyo kya Kipuro, bhakahika tee mumugye gwa Pafo. Mumugye hayo niho bhakasikana no Omuyahudi wumwe omurogi, omurooti wo orurimi, eriina ryaaye Bari-Yeesu. \v 7 Omuutu wuno yaari hamwe no omwaanaangwa Serigio Pauro, omuutu wa amangʼeeni. Ewe omwaanaangwa wuyo akabhabhirikira Barinaaba na Sauri bhiize kweewe, kwo okubha akeenda yiigwe engʼana ya Taatabhugya kurweera kweebho. \v 8 Nawe Bari-Yeesu omurogi, eriina ryaaye rye Ekiyunaani ni Erima, yaari na amangʼana go okuhakania Barinaaba na Sauri, eno arasakya kumurekya omwaanaangwa wa mukigiinga wuyo atamwiikirirya Yeesu. \p \v 9 Niho, Sauri eriina ryaaye eriindi arabhirikirwa Pauro,\f + \fr 13:9 \fr*\fk Sauri \fk*\ft ni riina rye Ekieburania, no obhugazuro bhwaku ni \ft*\fqa wuno asabhirwe ku Taatabhugya. \fqa*\fk Pauro \fk*\ft ni riina rye Ekirooma, no obhugazuro bhwaku ni \ft*\fqa musuuhu.\fqa*\f* eno yiizwiiri Ekoro Muhoreeru, akamumogorera Erima, \v 10 akamubhuurira, “Awe omwaana wa Seetaani! Awe ni mubhisa wa goosi gano amazomu embere wa Taatabhugya! Wiizwiiri obhungʼeenererya, orabha orakaangirirya abhaandi! Otaageenderere okukyoora amangʼana ge eheene go Omukuru kubha orurimi? \v 11 Bhoono, itegeerera! Omukuru arakugororokerya okubhoko kwaaye akuteme, orabha omuhoku, otakurora kyokyoosi kwiibhaga.” \p Kyaamwe Erima, ekitu kikamwiizura mumeeso, akabha mukiirima atakurora. Akataanga kwiinogooranogoora kumoohya omuutu wuno araamugwaate okubhoko okubha amukaangate. \v 12 Eriibhaga riyo omwaanaangwa wa mukigiinga wuyo akarora ekika kiyo, akamwiikirirya Omukuru. Kweeki, yaari araruguura bhukongʼu iguru wa ameegyo go Omukuru gano yiigwiiri. \s Pauro areegya abhaatu bha Antiokia ya Pisidia iguru wa Yeesu \p \v 13 Pauro na abharikyaaye bhakarwa Pafo. Bhakagya orugeendo mumeeri, bhakahikira omugye gwa Perige mukyaaro kya Pamufiria. Yohana akabhatiga hayo, akakyoora Yerusaremu. \v 14 Nawe Pauro na Barinaaba bhakabhuukira Perige, bhakageenderera no orugeendo, bhakahika mumugye gwa Antiokia mukyaaro kya Pisidia. \p Orusiku rwo okumuunya,\f + \fr 13:14 \fr*\fk Orusiku rwo okumuunya\fk*\ft . Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* bhakasikira munyuumba ye esaango, bhakiikara. \v 15 Hano abhakuru bhe enyuumba ye esaango yiyo bhaamariri okusoma amangʼana agaandi okurwa mumigiro gya Musa na mubhitabhu bhya abharooti, bhakatuma omuutu ku Pauro na Barinaaba, akabhabhuurira, “Abhahiiri bheetu, eraabhe mune engʼana yo okubhatoongera ekoro abhaatu bhano, mugaambe.” \p \v 16 Niho Pauro akiimeerera, akabheerekeererya kwo okubhoko kubha bhamwiitegeerere, akabhuga, “Emwe abhaatu bha Iziraeri, na neemwe abhaatu bhe ebhyaaro ebhiindi bhano mukumwiigwa Taatabhugya, muniitegeerere! \v 17 Taatabhugya wa abhaatu bheetu bha Iziraeri niwe akasora bhazaazi bheetu. Kwiibhaga rino bhaari kwiikara kya abhagini mukyaaro kya Misiri, akabhakora kubha ekyaaro ekikuru bhukongʼu. Taatabhugya akabharuusya eyo kwo obhunagya bhwaaye obhukuru. \v 18 Akabhiikongʼeererya kwe emyaaka miroongo ene (40) kukibhara. \v 19 Kyaamwe, akasikya ebhigaambo muhuungati mukyaaro kya Kanaani, akabhaha bhazaazi bheetu Abhiiziraeri ekyaaro kiyo kubha engabho yaabhu. \v 20 Gayo goosi gakakorwa kumyaaka magana ane na miroongo etaano (450) ego. \p “Okumara, Taatabhugya akabhaha bhazaazi bheetu abhataania kubhakaangata, tee hano omurooti Samweeri yabhakaangatiri. \v 21 Niho bhakamusabha kubha, bhahaabhwe omutemi, na Taatabhugya akabhaha Sauri, omwaana wa Kishi, okurwa mukisyooko kya Benjamini, woosi akabha omutemi kwe emyaaka miroongo ene (40). \v 22 Hano Taatabhugya yamariri okumuruusyaho Sauri, akamutuura Daudi kubha omutemi waabhu. Taatabhugya akabhuga iguru wa Daudi, ‘Nimuruuzi Daudi omwaana wa Yeese, omuutu wuyo akaanizomera, kweeki niwe araakore obhuseegi bhwaane bhwoosi.’\f + \fr 13:22 \fr*\xt Rora 1 Samweeri 13:14; Zaburi 89:20.\xt*\f* \p \v 23 “Okurwa muhamati ya Daudi nimwe Taatabhugya abhareteeri Abhiiziraeri Omutuurya Yeesu, kyeego yaari abharageenie. \v 24 Hano Yeesu yaari akyaari kutaanga emirimo gyaaye, Yohana yaari arabharwaazira Abhiiziraeri bhoosi kubha bhate ebhibhi bhyaabhu na bhabatiizwe. \v 25 Hano Yohana yaari haguhi kumara emirimo gyaaye, akabhuga, ‘Muriisiga enye ni weewi? Enye nitari wurya Krisito wuno mukumuganyirira! Mwiitegeerere! Wuno araaze inyuma waane, enye nitakweenderwa naabhe kutazura eziikobha zye ebhikweera bhyaaye!’\f + \fr 13:25 \fr*\ft Kwe emigiro gye eriibhaga riyo, omugini hano ahaasikira mumugye, omuhokya ahaatazura eziikobha zye ebhikweera no okumuruusya ebhikweera, okumara okwoogya amaguru gaaye. Emirimo giyo gyaari gyo omuhokya wi iyaasi bhukongʼu.\ft*\f* \p \v 26 “Abhahiiri bhaane, emwe abhaatu bhe ehamati ya Aburahamu na neemwe abhaatu bhano bhatari Abhayahudi bhano mukumwiigwa Taatabhugya, amangʼana go obhutuurya gareetirwe okurwa ku Taatabhugya! \v 27 Abhaatu bha Yerusaremu na abhakaangati bhaabhu bhataamumenyeekereerye kubha Yeesu niwe wurya abharooti bhaamugaambiiri iguru waaye. Nawe bhakamutinira ekiina kyo okwiitwa, na kwo okukora ego bhakamara amangʼana go obhurooti gano gakusomwa eziisiku zyoosi zyo okumuunya. \v 28 Yiingabha bhataabheeri na amasemo gogoosi go obhuheene gano gakweerekya kubha Yeesu areenderwa yiitwe, bhakamusabha Pirato aswaagye Yeesu yiitwe. \p \v 29 “Hano bhaamariri goosi gano gakaamirwe iguru wa Yeesu, bhakamwiikya okurwa kumusaraba, bhakamubhiika mumbiihira. \v 30 Nawe Taatabhugya akamuryoora okurwa mubhaku! \v 31 Kwa siku nzaru, Yeesu akabha arabhahwaarukira abhaatu bhano bhaari bhakumutuniirira hano bhaari bhakurwa Gariraaya, kugya Yerusaremu. Bhoono nibho abhamenyeekererya kubhaatu bha Iziraeri. \p \v 32 “Na neetwe turabharwaazira Amangʼana Amazomu, gano Taatabhugya yarageenie bhazaazi bheetu, \v 33 agamariri kweetwe, etwe abhaana bhaabhu, kwo okumuryoora Yeesu kurwa mubhaku. Kyeego yaari ekaamirwe mu Zaburi ya kabhiri, \q ‘Awe ni Mwaana waane, \q reero niho nibharaarikiiri kubha awe ni mwaana waane.’\f + \fr 13:33 \fr*\xt Rora Zaburi 2:7.\xt*\f* \m \v 34 Taatabhugya akamuryoora Yeesu okurwa mubhaku, okubha atakyoora mubhusarya, akagaamba amangʼana gano, \q ‘Ndakuha awe orubhaango rwe eheene \q runo niamurageenie Daudi.’\f + \fr 13:34 \fr*\xt Rora Isaya 55:3.\xt*\f* \m \v 35 Kweeki, engʼana yiyo ekaamirwe ahagiro ahaandi, \q ‘No otakwiikirirya omubhiri gwo Omuhoreeru waazo gubhore.’\f + \fr 13:35 \fr*\xt Rora Zaburi 16:10.\xt*\f* \p \v 36 “Hano Daudi yamariri kukora gano Taatabhugya yaari amweendeeri kwo orwiibhuro rwaaye, akakwa, akabhiikwa haguhi na bhazaazi bhaaye, omubhiri gwaaye gukabhora. \v 37 Nawe wurya Taatabhugya akamuryoora kurwa mubhaku, ewe ataabhoriri. \p \v 38 “Bhoono abhahiiri bhaane, ndeenda mumenye kubha, kwo okuhitira ku Yeesu wuyo okwaabhirwa ebhibhi bhyeenyu kuraarikirwe kweemwe. \v 39 Kwo okuhitira kweewe, abhaatu bhoosi bhano bhakumwiikirirya, bharabharirwa kubha bhe eheene embere wa Taatabhugya, engʼana yino etakuturikana kweemwe kwo okutuniirira emigiro gya Musa. \v 40 Kweego mwiiriihe kisi okubha mutaaza mukabhonwa na amangʼana gano gaagaambwa na abharooti, \q \v 41 ‘Mwiitegeerere, emwe abhazeeri bha amangʼana! \q Muruguure, kweeki musike, \q kwo okubha ndakora kwiibhaga ryeenyu rino, \q ekigiro kino mutakuuza kukiikirirya yiingabha omuutu araaze abhabhuurire!’\f + \fr 13:41 \fr*\xt Rora Habakuki 1:5.\xt*\f*” \p \v 42 Hano Pauro na Barinaaba bhaari bharahuruka munyuumba ye esaango, abhaatu bhakabhiisasaama bhakyoore kurusiku rwo okumuunya runo rukuuza, okubha bhagaambe iguru wa amangʼana gayo kweeki. \v 43 Hano bhaari bharanyaragana munyuumba ye esaango kugya yiika, Abhayahudi bhaaru, hamwe na abhaatu bhe ebhyaaro ebhiindi bhano bhiikiriirye enyaangi ye Ekiyahudi, bhakabhatuniirira Pauro na Barinaaba. Abheega bhayo bhakabha bharakeerenia nabho amakeerenio amazomu go okutoongera ekoro kwo okugeendererya murubhaango rwa Taatabhugya. \p \v 44 Nyamuunga abhaatu bhoosi bho omugye guyo bhakaaza kurusiku rwo okumuunya okwiitegeerera Amangʼana iguru wo Omukuru Yeesu. \v 45 Nawe hano abhakaangati bha Abhayahudi bhaaruuzi kubha abhaatu bhaaru bhukongʼu bhiikumeenie kubhiitegeerera abheega bhayo, bhakabha no omugono bhukongʼu. Niho bhakabha bharahakana na Pauro no okumutuka. \p \v 46 Naabhe, Pauro na Barinaaba bhakakeerenia kwo obhukaari bhakabhuga, “Ekeenderwa tutaange kugaambana na neemwe Abhayahudi engʼana ya Taatabhugya. Nawe kwo okubha mugaangiri, muriitinira ekiina abheene kubha mutaari kweenderwa okubhona obhuhoru bhwa kirakeego, kweego turagya kurwaazira abhaatu bhano bhatari Abhayahudi. \v 47 Kwo okubha Omukuru, Taatabhugya atuswaagirye kubha, \q ‘Nikutuuriri obhe no obhweero kubhaatu bhano bhatari Abhayahudi, \q okubha abhaatu bhoosi bharanagya kutuuribhwa tee kubhuteero bhwe ekyaaro.’\f + \fr 13:47 \fr*\xt Rora Isaya 49:6.\xt*\f*” \p \v 48 Hano abhaatu bhano bhatari Abhayahudi bhiigwiiri amangʼana gayo, bhakazomererwa, bhakabha bharakumya Amangʼana iguru wo Omukuru Yeesu. Neebho bhoosi bhano bhaari bheendirwe kubha no obhuhoru bhwa kirakeego bhakamwiikirirya Omukuru Yeesu. \v 49 Amangʼana iguru wo Omukuru Yeesu gakanyaragana mukyaaro kiyo kyoosi. \p \v 50 Nawe Abhayahudi bhakasiigirirya abhakari bha amangʼeeni bhano bhakumwiikirirya Taatabhugya, na abhakaangati bho omugye guyo. Nabho bharasiigirirya abhaatu abhaandi kubhanyaakya Pauro na Barinaaba, no okubhaheebha okurwa mumigye gyaabhu. \v 51 Kweego Pauro na Barinaaba bhakakungʼuuta oruteeri kumaguru gaabhu okweerekya ekyeerekenio kubha bhate ebhibhi bhyaabhu. Niho bhakabhuuka bhakagya mumugye gwa Ikonio. \v 52 Na abhaanabheega bha Yeesu bha Antiokia bhakazomererwa bhukongʼu, bhakabha bhiizuriibhwe Ekoro Muhoreeru. \c 14 \s Abhaatu bha Ikonio bharatwaanikana \p \v 1 Hano Pauro na Barinaaba bhaari Ikonio, bhakasikira munyuumba ye esaango ya Abhayahudi, kyeego yaari enyaangi yaabhu. Bhakeegya abhaatu iguru wa Yeesu kwo obhukaari, ekagirya Abhayahudi bhaaru hamwe na abhaatu bhaaru bhano bhatari Abhayahudi bhakamwiikirirya Yeesu. \v 2 Nawe Abhayahudi abhaandi bhakaanga kumwiikirirya Yeesu, bhakataanga kubhasiigirirya abhaatu bhano bhatari Abhayahudi, okubha bhabhatiindire abhiikirirya bhayo. \v 3 Pauro na Barinaaba bhakageenderera kwiikara Ikonio hayo kwa siku nzaru, bharakeerenerya abhaatu kwo obhukaari iguru yo orubhaango rwo Omukuru Yeesu. Neewe Yeesu akabhamenyeekererya kwo okubheerekya ebhiruguuro ne ebhyeerekenio kwa amabhoko gaabhu. \v 4 Nawe abhaatu bho omugye gurya bhakatwaanikana magara abhiri. Abhaandi bhakiikirirya no okugwaatana na Abhayahudi, na abhaandi bhakagwaatana na abheega. \p \v 5 Kubhuteero, Abhayahudi na abhaatu bhano bhatari Abhayahudi bhakagwaatana na abhakaangati bhaabhu, bhakakora omukoonyo gwo okubhakorera amabhi no okubhatema Pauro na Barinaaba kwa amagina. \v 6 Nawe abheega hano bhaangʼuriri amangʼana gayo, bhakaryaarira mukyaaro kya Rikaonia, kumigye gya Risitura na Deribe ne emigye egiindi gye embarika hayo. \v 7 Hano bhaari eyo, bhakabha bharabharwaazira abhaatu Amangʼana Amazomu iguru wo Omukuru Yeesu. \s Pauro na Barinaaba mumugye gwa Risitura \p \v 8 Mumugye gwa Risitura, yaari ariho omuutu wumwe eriigata kweema okwiibhurwa kwaaye, ataari aranagya kugeenda. \v 9 Omuutu wuyo yaari aramwiitegeerera Pauro hano yaari kugaamba. Pauro akamumogorera, akamurora kubha yaari no obhwiikirirya bhwo okuhoribhwa. \v 10 Kweego Pauro akamugaambira kwiiraka ikuru, “Bhuuka! Wiimeerere kisi kwa amaguru gaazo.” Kyaamwe omuutu wuyo akiimeerera bhwaangu, akataanga okugeenda omweene! \p \v 11 Hano esaango ya abhaatu bhaakoriri kyeego Pauro akamuhorya omuutu wuyo, bhakataanga kugaamba kwiiraka ikuru rye Ekirikaonia, bharabhuga, “Emisaambwa gitwiikiiri kutuubho ya abhaatu!” \v 12 Bhakamuhaana Barinaaba eriina rye eriisaambwa eriikuru Zeu.\f + \fr 14:12a \fr*\fk Zeu \fk*\ft niwe yaari omukuru mumisaambwa gya Abhayunaani, kukira emisaambwa emirikyaaye gyoosi.\ft*\f* Na Pauro, bhakamuhaana eriina rye eriisaambwa ryaabhu eriindi Herime,\f + \fr 14:12b \fr*\fk Herime \fk*\ft niwe yaari omuhokya wa Zeu.\ft*\f* kwo okubha Pauro niwe yaari kugaamba bhukongʼu. \v 13 Ne eriiseengerero rya Zeu ryaari igutu wo omugye guyo. Niho omuseengeri wa Zeu akareeta egeeni, no orusuurya rwe ebhibharyo tee mukiseku. Ewe hamwe na abhaatu bhayo bhakeenda kubharuusirya ekimweeso Pauro na Barinaaba. \p \v 14 Nawe, Barinaaba na Pauro hano bhakiigwa amangʼana gayo, bhakaraandura emyeenda gyaabhu kwo obhururu, bhakaryaara, bhakasikira musaango yiyo, bhakabhabhuurira kwe eriiraka ikuru, \v 15 “Emwe abhaatu bhano! Ndora murakora amangʼana gano? Neetwe ni bhaatu kye emwe! Turi hano okubharwaazira Amangʼana Amazomu kubha, mutige kwiisasaama emisaambwa giyo gitana bhweera, mutaange mumwiikyoorere Taatabhugya wuno ari muhoru! Ewe niwe akateema ekyaaro, eriisaaro, enyaanza ne ebhigiro bhyoosi bhyamu. \v 16 Eziisiku zino zyahitiri, Taatabhugya akabhatiga abhaatu bhano bhatari Abhayahudi bhiikare no okukora kyeego bhakweenda. \v 17 Naabhe ego Taatabhugya ataatigiri okwiiyeerekya kweemwe no okukora amazomu kwo okubhatweekera embura okurwa mwiisaaro okubha mubhone amagesa no okwiiguta ebhyaakurya ne eziikoro zyeenyu okuzomererwa.” \v 18 Yiingabha Pauro na Barinaaba bhakagaamba amangʼana gayo, kwaari kukongʼu kweebho kubharekya abhaatu bhe esaango yiyo bhatabharuusirya ekimweeso. \p \v 19 Nawe bhakaaza Abhayahudi abhaandi okurwa Antiokia ya Pisidia na Ikonio, bhakabhakaangirirya abhaatu bha musaango yirya bhabhe hamwe nabho. Niho bhoosi bhakataanga kumutema Pauro kwa amagina tee hano bhiiseegiri kubha akuuri, bhakamukurura tee habhoori wo omugye. \v 20 Nawe hano abhaanabheega bhiikumeenie no okumwiinogoora, akabhuuka, akakyoora mumugye. Na tabhoori yaho, akarwa hayo, bhakagya hamwe na Barinaaba mumugye gwa Deribe. \s Pauro na Barinaaba bharakyoora Antiokia ya Siria \p \v 21 Pauro na Barinaaba, hano bhaari Deribe, bhaari bharabharwaazira abhaatu Amangʼana Amazomu ga Yeesu, no okubhakora bhabhe abhaanabheega. Okumara bhakakyoora okugya okuhitira Risitura, Ikonio na Antiokia ya Pisidia. \v 22 Kwa ahagiro hoosi, bharakongʼeererya abhaanabheega, na bhaari bharabhakumiirirya kubha, bhageenderere kwiikirirya amangʼana goosi go obhwiikirirya bhwaabhu. Na bhaari bharabhabhuurira, “Etwe twoosi tureenderwa tuhitire munyaako nzaru, okubha tusikire mubhutemi bhwa Taatabhugya.” \p \v 23 Pauro na Barinaaba bhaari bharabhasorera abhakaruka kurwa mumakanisa goosi. Kwo okusabha no okwiisiitya ebhyaakurya, bhakabhatuura mumabhoko go Omukuru Yeesu, wuno bhakamwiikirirya. \v 24 Okumara Pauro na Barinaaba bhakahitira ekyaaro kiyo kya Pisidia, bhakasikira mukyaaro kya Pamufiria, \v 25 na bhakahika omugye gwa Perige. Bhakarwaaza eyo Amangʼana gayo ga Taatabhugya, kyaamwe bhakiitumira mumugye gwa Ataria. \v 26 Okurwa hayo bhakagya orugeendo kwe emeeri, bhakakyoora mumugye gwa Antiokia ya Siria. Hayo niho abhiikirirya bhe ekanisa bhaari bhabhatuuriri kwo orubhaango rwa Taatabhugya kwiiguru ye emirimo gino bhaari bhagimariri. \v 27 Hano bhaahikiri kweeki Antiokia, bhakabhakumania abhaatu bhe ekanisa. Na bhakabhabhuurira goosi gano Taatabhugya yakoriri okuhitira kweebho, na kyeego akabhiigurira abhaatu bhano bhatari Abhayahudi ekiseku kyo okumwiikirirya Yeesu. \v 28 Bhakiikara kwiibhaga itaambi hayo Antiokia hamwe na abhaanabheega bhayo. \c 15 \s Ekiina kya abheega na abhakaruka bha Yerusaremu \p \v 1 Abhaatu abharebhe bhakiikira Yudea, okugya mumugye gwa Antiokia ya Siria. Neebho bhakataanga okweegya abhiikirirya bharabhuga, “Eraabhe mutakusaarwa kuriingʼaana ne enyaangi yino Musa yatutigiiri, mutakunagya kutuuribhwa.” \v 2 Engʼana yiyo ekakora Pauro na Barinaaba bhahakane na abhaatu bhayo, no okugaambana nabho kwo obhuhaari bhukongʼu. Mubhuteero Pauro na Barinaaba na abhaatu gati waabhu, bhakasorwa bhatiire okugya Yerusaremu okubha bhakeerenerye eriingʼana riyo kubhakaruka na abheega. \v 3 Abhaatu bhe ekanisa bhakabharaga, niho bhakahita ebhyaaro bhya Foinike na Samaria, bhakabhuurira abhaatu bhe eyo iguru ya kyeego abhaatu bhano bhatari Abhayahudi bhamwiikiriirye Yeesu. Amangʼana gayo gakabhazomera bhukongʼu abhiikirirya bhoosi. \p \v 4 Hano Pauro na abharikyaaye bhaahikiri Yerusaremu, bhakaginihwa kisi na abheega bha Yeesu, abhakaruka bhe ekanisa hamwe na abhaatu abhaandi bhe ekanisa. Bhakataanga kubhabhuurira garya goosi gano Taatabhugya yakoriri kwo okuhitira kweebho. \v 5 Nawe abhiikirirya abharebhe bhe enyaangi ya Abhafarisayo\f + \fr 15:5 \fr*\fk Abhafarisayo \fk*\ft bhano ni Bhakrisito. Nawe mukyowaabhu bhaari Abhafarisayo, obhumwe bhwa Abhayahudi.\ft*\f* bhakiimeerera, bhakabhuga, “Abhaatu bhano bhatari Abhayahudi bhareenderwa bhasaarwe, bhabhuurirwe kubha bhiigwe emigiro gyoosi gya Musa.” \p \v 6 Abheega bha Yeesu na abhakaruka bhayo bhakakora ekiina kubha, bhiisuunze kisi engʼana yiyo. \v 7 Hano bhaari kukeerenia kwiibhaga itaambi no okuhakana nabho, Petero akiimeerera, akabhabhuurira, “Emwe abhahiiri bheetu, mumenyiri kubha kurwa ekare hayo Taatabhugya akaanisora gati weenyu, okubha abhaatu bhano bhatari Abhayahudi bhabhone kuzweenibhwa Amangʼana Amazomu kwo okuhitira kweenye, tee bhamwiikiriirye. \v 8 Taatabhugya ewe amenyiri goosi gano gari muziikoro zya abhaatu, akamenyeekererya kubha abhiikiriirye kwo okubhaha Ekoro Muhoreeru, kyeego yatuheeri etwe. \v 9 Kweego bhutariho obhwaahuri bhuno Taatabhugya yakoriri gati weetu na bharya, niho akeerya eziikoro zyaabhu kwe enzira yo okumwiikirirya Yeesu. \v 10 Ambe bhoono, kwaki muramusakya Taatabhugya kwo okubhagegya abhaanabheega emirigo gino gikututama etwe ebheene, naabhe na bhazaazi bheetu gikabhatama? \v 11 Nawe etwe turiikirirya kubha turatuuribhwa kwo orubhaango rwo Omukuru weetu Yeesu Krisito, ni kyeego ebho bhoosi bhakutuuribhwa.” \p \v 12 Ambe, esaango yoosi ya abhaatu ekabha kiri, bharabhiitegeerera Barinaaba na Pauro bharabhabhuurira, kyeego Taatabhugya okuhitira kweebho akakora ebhyeerekenio ne ebhiruguuro bhyoosi bhino yeerekirye gati wa abhaatu bhano bhatari Abhayahudi. \p \v 13 Hano bhaamariri kukeerenia, Yaakobo woosi akabhuga, “Emwe abhahiiri bhaane, muniitegeerere! \v 14 Simooni\f + \fr 15:14 \fr*\fk Simooni \fk*\ft eriina ryaaye eriindi arabhirikirwa \ft*\fqa Petero.\fqa*\f* atubhuuriiri kyeego Taatabhugya yaabhasakiirye okusora abhaatu bhano bhatari Abhayahudi, bhabhe abhaatu bhaaye. \v 15 Eriingʼana riyo riratuuka kumangʼana ga abharooti kyeego gakaamirwe mu Makaamo Amahoreeru, \q \v 16 ‘Amangʼana gayo hano garaahwe, ndakyoora, \q nioomboke bhuhya enyuumba ya Daudi\f + \fr 15:16 \fr*\fk Enyuumba ya Daudi\fk*\ft , obhugazuro bhwaku ni bhutemi bhwa Daudi.\ft*\f* yino yagwiiri. \q Ndoomboka enyuumba yiyo, yino yaari ituturi, \q ndiimeererya bhuhya, \q \v 17 okubha abhaatu bhano bhatari Abhayahudi bhaanikomye, \q bhoosi bhano nibhabhirikiiri bhabhe abhaatu abhaane. \q \v 18 Omukuru, Taatabhugya akabhazweenia \q amangʼana gayo kweema ekare.’\f + \fr 15:18 \fr*\xt Rora Amosi 9:11-12.\xt*\f*” \p \v 19 Yaakobo akageenderera kubhuga, “Amiiseego gaane ni kubha, tutabhanyaakya abhaatu bhano bhatari Abhayahudi, bhano bhakumwiikyoorera Taatabhugya. \v 20 Nawe, tureenderwa tubhakaamire eziinyaarubha zyo okubhabhuurira, bhatarya ebhyaakurya bhino bhikuruusibhwa kumisaambwa gyo okubhaazwa, bhatabha bharakora obhuseebheeti, bhatabha bhararya enyama yino egubhirwe,\f + \fr 15:20 \fr*\ft Abhayahudi bhaari ne emigiro kubha ereenderwa amanyiinga gaaye goosi giitike haasi, etakweenderwa orye amanyiinga gano obhuhoru.\ft*\f* na bhatabha bhararya amanyiinga. \v 21 Tukabhabhuurira gayo kwo okubha kweema ekare, emigiro gya Musa gyaari gireegibhwa emigye gyoosi, no okusomwa muziinyuumba zye eziisaango zya Abhayahudi muziisiku zyoosi zyo okumuunya.” \s Enyaarubha kubhiikirirya bhano bhatari Abhayahudi \p \v 22 Abheega na abhakaruka, hamwe na abhiikirirya bhoosi bha Yerusaremu, bhakiikirirania bhasore abhaatu abharebhe bhano bharaagye hamwe na Pauro na Barinaaba mumugye gwa Antiokia ya Siria. Kweego, gati waabhu bhakasora abhakaangati bhabhiri, Yuuda wuno akubhirikirwa Barisaaba, hamwe na Siira. Ebho bhakatumwa no okuhaabhwa enyaarubha yino ekubhuga, \pi \v 23 “Etwe abheega na abhakaruka bhe ekanisa, etwe abhiikirirya abharikyeenyu, turabhakeerya emwe bhano mutari Abhayahudi muri mumugye gwa Antiokia, mubhyaaro bhya Siria na Kirikia. Mwaareeri! \v 24 Twiigwiiri kubha abharikyeetu bhakaaza, nawe bhataari na rugusa rweetu, bhabhanyaakirye mumiiseego geenyu kwo okubhabhuurira amangʼana go okubhatubhuuzikania. \v 25 Kweego, tukiikirirania kubha tusore abhaatu no okubhatuma kweemwe, bhiize hamwe na abhaseegwa bheetu Barinaaba na Pauro. \v 26 Na abhabhiri bhayo, bhakaruusya obhwiikari bhwaabhu munyaako, kwiiguru yo okumuhokeerya Omukuru weetu Yeesu Krisito. \pi \v 27 “Kweego, bhano tubhatumiri kweemwe ni Yuuda na Siira, ebho nibho bharabhagaraanzurira amangʼana gano tubhakaamiiri. \v 28 Ambe, Ekoro Muhoreeru na neetwe turuuzi kisi kubha tutabhagegya emirigo egiindi emirito, kukira amangʼana amakuru gano. \v 29 Mutarya ebhyaakurya bhino bhikuruusibhwa kumisaambwa gyo okubhaazwa, na mutabha murarya amanyiinga, naabhe enyama yino bhagubhiri, na mutige kukora obhuseebheeti. Hano mukubha mutigiri gayo, niho mukubha mukoriri kisi. Mubhe no omureembe.” \p \v 30 Okumara, bhakaraga, bhakiituuma kugya mumugye gwa Antiokia. Bhakakumania abhiikirirya bhoosi, bhakabhaha enyaarubha yiyo. \v 31 Abhiikirirya bhayo hano bhaasomiri enyaarubha yiyo, bhakazomererwa bhukongʼu, kumangʼana go obhutoongeri gayo. \v 32 Yuuda na Siira ebho bhaari abharooti, kweego bhakabhabhuurira abhiikirirya abharikyaabhu amangʼana go obhutoongeri no okubhaha amanaga. \v 33 Hano bhaamariri kwiikara Antiokia kwiibhaga, abhiikirirya bhe eyo bhakeenderwa bhakyoore Yerusaremu kwo omureembe, kubhano bhaari bhabhatumiri. [ \v 34 Nawe Siira ewe akarora kubha ni kisi atame eyo.] \v 35 Nawe Pauro na Barinaaba bhakasaaga Antiokia, hamwe na abhaatu abhaandi bhe eyo, bhakabha bhararwaazira abhaatu Amangʼana iguru wo Omukuru Yeesu. \s Pauro bharataana na Barinaaba \p \v 36 Hano eziisiku suuhu zyahitiri, Pauro akamubhuurira Barinaaba, “Tukyoore mumigye girya gino tukeegya Amangʼana iguru wo Omukuru Yeesu, tubhataarire abhiikirirya abharikyeetu turore kyeego amageendereryo gaabhu gari.” \v 37 Barinaaba akeenda bhamugege Yohana wuno akubhirikirwa Mariko, bhagye nawe. \v 38 Nawe Pauro ataaseegiri kumugega Yohana Mariko, kwo okubha akabha abhatigiri hano bhaari Pamufiria, ateendiri kweenderera kukora nabho emirimo hamwe. \p \v 39 Ambe, gayo gakagirya bhaange kwiigwaana, kweego bhakatwaanikana. Barinaaba akamugega Yohana Mariko bhakagya hamwe mumeeri tee bhakahika mukigiinga kya Kipuro. \v 40 Pauro ewe akamugega Siira. Niho abhiikirirya abharikyaabhu bhakabhasabhira no okubhatuura mumabhoko go Omukuru, kyaamwe bhakatanura. \v 41 Bhakahita mubhyaaro bhya Siria na Kirikia, bhakabha bharabhoongerya amanaga abhaatu bha amakanisa. \fig Orugeendo rwa kabhiri rwa Pauro|src="Zanaki HG-K-Paul-2 BW.ai" size="span" loc="Acts 15:36 - 16:15" copy="Paul's Journey 2" ref="15:36–18:22"\fig* \c 16 \s Pauro na Siira bharamugega Timoteo \p \v 1 Pauro akagya mumugye gwa Deribe na Risitura. Na Risitura eyo yaari ariyo omwaanamweega wumwe wa Yeesu, eriina ryaaye ni Timoteo. Nina waabhu yaari Muyahudi wuno amwiikiriirye Yeesu, nawe wiise waabhu yaari Omuyunaani. \v 2 Timoteo yaari no obhukumya obhukuru gati wa abhiikirirya abharikyaaye bha Risitura na Ikonio. \v 3 Pauro akeenda bhagye orugeendo ruyo hamwe na Timoteo, niho akaamura Timoteo asaarwe, kwo okubha Abhayahudi bhe eyo bhaari bhamenyiri kubha wiise waabhu yaari Omuyunaani. \v 4 Ambe, Pauro na abharikyaaye hano bhaari kuhita mumigye giyo, bhakabha bharabhaha abhiikirirya ameegyo gano gateerwe na abheega bha Yeesu na abhakaruka bhe ekanisa ya Yerusaremu, okubha bhabhe bhariigwa ameegyo gayo. \v 5 Kweego, abhaatu bha amakanisa ge eyo bhakageenderera kukongʼa kwo obhwiikirirya, no obhwaaru bhwa abhiikirirya bhwaari bhuroongerwaho eziisiku zyoosi. \s Obhurori bhwa Pauro iguru wo omuutu wa Makedonia \p \v 6 Pauro na abharikyaaye bhayo, bhakahita mukyaaro kya Furigia na Garatia, kwo okubha bhaari bharekiibhwe ne Ekoro Muhoreeru kubha, bhateegya engʼana ya Taatabhugya mumugye gwa Asia. \v 7 Hano bhaahikiri kumiimbi ye ekyaaro kya Misia, bhakasakya okusikira mukyaaro kya Bitinia, nawe Ekoro wa Yeesu etaabhiikiriirye. \v 8 Kweego, bhakahita mukyaaro kiyo kya Misia, bhakahiriingita mumugye gwa Turoa. \p \v 9 Obhutiku bhuyo Pauro akarora obhurori. Mubhurori bhuyo akarora omuutu wumwe wa Makedonia yiimeereeri aramwiisasaama arabhuga, “Yaambuka enyaanza wuuze otusakirye Makedonia eno.” \v 10 Rugeendo rumwe Pauro hano yamariri kurora obhurori bhuyo, tukabhanura okugya Makedonia, kwo okubha turuuzi Taatabhugya atubhirikiiri tugye turwaaze Amangʼana Amazomu kubhaatu bhe eyo.\f + \fr 16:10 \fr*\ft Ruuka omukaami we ekitabhu kino, akagwaatana hamwe na Pauro no okukora orugeendo neewe.\ft*\f* \s Ridia aramwiikirirya Yeesu \p \v 11 Kweego tukahuruka hayo Turoa ne emeeri, tukagya kimwekimwe tee mukigiinga kya Samotirake. Hano kwakiiri, tukahika mumugye gwa Neapori. \v 12 Okurwa hayo, tukagya tee mumugye gwa Firipi, nigwo omugye omukuru mukyaaro kya Makedonia, na nigwo omugye gwa Abharooma. Tukiikara mumugye gurya eziisiku suuhu. \p \v 13 Orusiku rwo okumuunya tukagya habhoori wo omugye guyo, haguhi ne ekitaaro, kwo okwiisiga kubha niho tuungabhweeni abhaatu bharamusabha Taatabhugya. Tukiikara, tukakeerenia na abhakari bhano bhaari bhiikumaniirye harya. \v 14 Gati ya abhakari bhayo yaarimu omukari wumwe eriina ryaaye niwe Ridia. Ridia wuyo, yaari omusuruzya we emyeenda emizomu gye ezambaraau, omwiikari wa mumugye gwa Tiatira, na yaari aramwiigwa Taatabhugya. Hano Pauro yaabhazweenirye Amangʼana Amazomu, Omukuru akiigura ekoro ya Ridia tee akiikirirya Amangʼana Amazomu. \v 15 Niho akabatiizwa hamwe na abhaatu bhe enyuumba yaaye, akatwiisasaama akabhuga, “Eraabhe heene muniruuzi enye ndamwiikirirya Omukuru, musikire owaane mwiikare.” Akatukumiirirya bhukongʼu tugye owaaye. \s Pauro na Siira bhariigarirwa munyuumba ya abhabhohwa \p \v 16 Orusiku rumwe, hano twaari tukugya ahagiro ho okumuseengera Taatabhugya, tukasikana no omuukya wumwe omuhokya. Omuukya wuyo yaari ne eriisaambwa eriibhi ryo okurora obhurori bhuno bhukuuza. Kwe enzira yiyo, abhaniibhi bhaaye bhaari bharabhona eziimbirya nzaru. \v 17 Omuukya wuyo, akabha aratutuniirira etwe na Pauro, aratema ekituri arabhuga, “Abhaatu bhano ni bhagya bha Taatabhugya Wuno Ari Iguru we Ebhigiro Bhyoosi na bhararwaazira enzira yo okutuuribhwa!” \v 18 Akabha aragaamba amangʼana gayo kwo okukwiinuuryamu kwe eziisiku nzaru. Ekagirya Pauro akatiinda bhukongʼu. Akiikyoora inyuma no okuribhuurira eriisaambwa eriibhi rino riri muusi wo omuukya wuyo, “Ndakubhuurira kwe eriina rya Yeesu Krisito, orwe kumuukya wuno!” Kyaamwe eriisaambwa riyo rikarwa hayohayo kurwa kumuukya wuyo. \p \v 19 Hano abhaniibhi bho omuukya wuyo bhaaruuzi kubha etariho enzira eyiindi yino bharaabhe bharabhona eziimbirya, bhakabhatuumira Pauro na Siira, bhakabharuta tee mumuteera embere ya abhakaangati bho omugye. \v 20 Hano bhaabhahikirye kubhakaangati bha Abharooma, bhakabhuga, “Abhaatu bhano ni Bhayahudi, neebho bhagirirye omugye gweetu gubhe no orwaambi bhukongʼu. \v 21 Eno bhareegya enyaangi yo owaabhu yino tutakweenderwa okuyiikirirya, kwo okubha ni mugiro etwe Abharooma okuyikora.” \p \v 22 Kyaamwe, abhaatu bhano bhaari bhiikumeenie hayo bhakagya no obhururu bhakabharwaania Pauro na Siira. Na abhakaangati bharya bhakabharuusya emyeenda gyaabhu kwa nguru, bhakabhuga bhatemwe eziihiimbo bhukongʼu. \v 23 Hano bhaamariri kubhatema, bhakabhatuura munyuumba ya abhabhohwa. Abhakaangati bhayo bhakamukumiirirya omuriibhi we enyuumba ya abhabhohwa kubha abhariibhe kisi. \v 24 Omukuru wa abhabhohwa, hano yabhweeni obhuswaagibhwa, akabhasikirya mukyuumba kya muusi gatigati, akabhasibhika eminyororo kumaguru gaabhu kwiitimu.\fig Pauro na Siira hano bhaari mukibhoho|alt="Paulo na sila wako gerezani" src="DN00509b.tif" size="col" loc="Acts 16:24-34" copy="Darwin Dunham, © United Bible Societies, 1989" ref="16:26"\fig* \p \v 25 Hano obhutiku bhwaahikiri gati, Pauro na Siira bhaari bharamusabha no okumweembera Taatabhugya ameembo go okumukumya. Abhabhohwa abharikyaabhu bhaari bharabhiitegeerera. \v 26 Kituukiro ekirigito ekikuru bhukongʼu kikahita mukyaaro, kikarigitya obhurusa bhwe enyuumba ya abhabhohwa yiyo, tee ebhiseku bhyoosi bhikiiguka ebhyeene, ne eminyororo gyoosi gino bhaabhoheerwe abhabhohwa bhayo, gikatazuka. \v 27 Omuriibhi we enyuumba ya abhabhohwa akabhuuka, akarora ebhiseku bhiigukiri na hari mwaasi, akasohora nyaambato yaaye akeenda okwiiyiita, kwo okubha yaari ariiseega abhabhohwa bhayo bhoosi bhatorokiri. \v 28 Nawe Pauro akatema ekituri akamubhuurira, “Otiiyiita! Abhabhohwa bhoosi turi muno!” \p \v 29 Hayo omuriibhi wuyo akatumania eziitara zireetwe. Hano eziitara zareetirwe, akasikira munyuumba yiyo, akiirekera embere wa Pauro na Siira eno ararigita. \v 30 Okumara akabhahurukya habhoori no okubhabhuurya, “Bhamure abhakuru bhaane, ndeenderwa nikorebhwi nibhone obhutuurya?” \p \v 31 Bhakamukyoora, “Omwiikirirye Omukuru Yeesu, awe na abhaatu bhano bhari munyuumba yaazo, niho muraatuuribhwe.” \v 32 Okumara Pauro na Siira bhakamweegya Amangʼana iguru wo Omukuru, ewe hamwe na abhaatu bhoosi bhano bhaari munyuumba yaaye. \v 33 Obhutiku bhuryabhurya, omuriibhi wuyo akabhoogya Pauro na Siira ebhigaati bhyaabhu, niho akabatiizwa hamwe na abhaatu bhaaye bhoosi. \v 34 Okumara akabhahira Pauro na Siira owaaye, akabhaginihya ebhyaakurya. Akazomererwa bhukongʼu hamwe na abhaatu bhaaye bhoosi, kwo okubha bhaari bhamwiikiriirye Taatabhugya. \p \v 35 Hano kwakiiri, abhakaangati bhayo bhakatuma abhakuru bha abhasirikare kumuriibhi wuyo we enyuumba ya abhabhohwa, okubha bhamubhuurire, “Mubhatazure abhaatu bhayo.” \v 36 Omuriibhi wuyo hano yaari abhuuriirwe gayo, akamubhuurira Pauro, “Abhakaangati bhatumeenie amangʼana kubha nibhiigurire, murwe igutu, mugye kwo omureembe.” \p \v 37 Nawe Pauro akabhabhuurira abhasirikare bhayo, akabhuga, “Ndora bhakatutema bhukongʼu embere wa abhaatu naabhe bhataatuzoongeeri no okutubhuurya, neebho bhakaturekera munyuumba ya abhabhohwa, yiingabha etwe ni Bharooma.\f + \fr 16:37 \fr*\fk Bharooma \fk*\ft bhataari bhariikirirya bhamuteme Omurooma omurikyaabhu embere wa abhaatu obhutahirwa mubhutini bhwe ekiina.\ft*\f* Neebho bhoono bhareenda kuturuusya muno kwa bhwiibhisi? Etakuturikana! Ebho bhaaze abheene bhaturuusye mukibhoho muno.” \p \v 38 Abhasirikare bhayo bhakakyoora no okubhabhuurira abhakaangati gayo goosi. Abhakaangati bhayo, hano bhakiigwa kubha Pauro na Siira ni Bharooma, bhakahaha bhukongʼu. \v 39 Bhakaaza mukibhoho kubhiisasaama, bhakabharuusya munyuumba yiyo ya abhabhohwa, bhakabhasabha kubha bharwe mumugye gwaabhu. \p \v 40 Hano Pauro na Siira bhaahurukiri munyuumba ya abhabhohwa, bhakagya ku Ridia. Bhakasikana na abhiikirirya abharikyaabhu, bhakatoongera no okubhaha amanaga, niho bhakagya. \c 17 \s Orwaambi mumugye gwa Tesaronike \p \v 1 Pauro na Siira bhakahita mumigye gya Amufipori na Aporonia, tee bhakahika mumugye gwa Tesaronike. Tesaronike hayo, haari ne enyuumba ye esaango ya Abhayahudi. \v 2 Kyeego yaari enyaangi yaaye, Pauro akasikira munyuumba ye esaango. Kwo obhutuuro bhutatu bhwe eziisiku zyo okumuunya, akabha arabhabhuurira abhaatu amangʼana gano gari mu Makaamo Amahoreeru. \v 3 Yaari aragakuundukura kubhweero no okubheerekya kubha, Masiya akeenderwa anyaakibhwe no okwiitwa, no okumara aryooke kurwa mubhaku. Pauro akabhabhuurira, “Masiya wuno nikubhabhuurira amangʼana gaaye niwe Yeesu.” \v 4 Abhayahudi abhaandi bhakiikirirya amangʼana gano Pauro yaari aragaamba, hamwe na abhaatu bhano bhatari Abhayahudi bhano bhaamwiigwiiri Taatabhugya, na abhakari bhaaru bha amangʼeeni. Bhayo bhoosi bhakagwaatana na Pauro na Siira. \p \v 5 Nawe Abhayahudi abhaandi bhakagwaatwa no omugono. Kweego bhakagya kumuteera, bhakakumania abhaatu bhe eteemo embiihu. Abhaatu bhayo, bhakataanga kukora orwaambi rwaaru mumugye gwoosi. Bhakagya munyuumba ya Yasoni kubhakomya Pauro na Siira, okubha bhabhareete kusaango ya abhaatu bhayo. \v 6 Hano bhaabhabhuriri, bhakamugega Yasoni omweene hamwe na abhiikirirya abharebhe. Bhakabhakurura tee embere ya abhakuru bho omugye, bharagaamba kwiiraka ikuru, “Abhaatu bhano nibho bhakukora orwaambi rwaaru mubhyaaro ebhiindi bhyoosi, na bhoono bhahikiri eno hoosi. \v 7 Na Yasoni niwe akabhaginihya munyuumba yaaye. Na bhoosi bharazeera emigiro gino gituurirwe na Kaisari,\f + \fr 17:7 \fr*\fk Kaisari \fk*\ft gwaari ni mweeya gwo omutemi omukuru gwa Abharooma. Yaari arakaangata ebhyaaro bhyaaru kwe enzira yo obhukorooni, naabhe ekyaaro kya Iziraeri. Rora engʼana yino mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* na bhariiguungya kubha, bhano omutemi waabhu owuundi, eriina ryaaye ni Yeesu.” \v 8 Hano abhakuru na abhaatu abhaandi bho omugye guyo bhiigwiiri amangʼana gayo, bhakoongera okukora orwaambi bhukongʼu. \v 9 Hano abhakuru bhe ekyaaro bhaariiri enzagu ya Yasoni na abharikyaaye, kyaamwe bhakabhatiga bhagye zyaabhu. \s Pauro na Siira mumugye gwa Beroya \p \v 10 Hano bhwaabheeri obhutiku, abhiikirirya bhakabhaheregesya Pauro na Siira bhakagya mumugye gwa Beroya. Hano bhaahikiri Beroya, bhakasikira munyuumba ye esaango ya Abhayahudi. \v 11 Abhayahudi bhano bha Beroya bhaari abhaatu bhe eteemo nzomu kukira Tesaronike. Kweego bhakamwiitegeerera kisi Pauro hano yaakubharwaazira engʼana ya Taatabhugya, bhakiigoomba okuyiitegeerera. Bhakabha bhariisuunza mu Makaamo Amahoreeru eziisiku zyoosi, okubha bhamenyeekererye eraabhe amangʼana gayo gaari garagaambwa na Pauro na Siira ni maheene na niigo gari. \v 12 Abhayahudi bhaaru gati waabhu bhakamwiikirirya Yeesu, hamwe na Abhayunaani, abhasubhe na abhakari bhano bhaari bhakusuukwa. \p \v 13 Abhayahudi bhayo bha Tesaronike, hano bhaamenyiri kubha Pauro areegya engʼana ya Taatabhugya eyo Beroya, bhakagyayo. Bhakasiigirirya esaango ya abhaatu bhano bhaari hayo, tee bhakabha no orwaambi rwaaru. \v 14 Abhiikirirya bharya bhakamuheregesya Pauro, bhakamuhira tee kurungʼoongo rwe enyaanza. Nawe Siira na Timoteo ebho bhakasaaga Beroya hayo. \v 15 Na bhano bhaamuheregesirye Pauro bhakamuhikya tee mumugye gwa Atene. Hano bhaari bharakyoora, akabharagirirya kubha bhabhabhuurire Siira na Timoteo bhamutuniirire bhwaangu. \s Pauro arakeerenia na abhaatu bha Atene \p \v 16 Hano Pauro yaari akubhaganya Siira na Timoteo mumugye gwa Atene hayo, akabha aranyahaarwa bhukongʼu kwo okurora omugye guyo gwoosi gwiizwiiri emisaambwa gyo okubhaazwa. \v 17 Kweego, akabha aragya munyuumba ye esaango kubhuurania na Abhayahudi na bhano bhatari Abhayahudi bhano bhakumwiigwa Taatabhugya. Kweeki yaari areegya abhaatu kumuteera, na bhano yaari akusikana nabho. \p \v 18 Ambe, Pauro akabha arasikana na abhasomi abharebhe bhe esaango ya Abheepikurio\f + \fr 17:18a \fr*\fk Abheepikurio \fk*\ft bhaari abhasomi bhano bhakiikirirya kubha ebhigiro bhyoosi mukyaaro kino kitagumira, kweego abhaatu bhatiinyaakya no obhwiikari. Hakiriku bhamoohye okwiiswa kwe enzira yo okwiikara kwo obhunyoohu, omureembe no obhuzomererwa.\ft*\f* na Abhasitoiko,\f + \fr 17:18b \fr*\fk Abhasitoiko \fk*\ft bhaari abhasomi bhano bhakurora ebhigiro bhyoosi mukyaaro, bhino obhugazuro bhwaku. Kweego abhaatu bhasuungʼaane ngʼana yoyoosi mubhwiikari bhwaabhu, bhatabha na haho naabhe obhwiiririrya. Bhiibhaahe amiiseego no okwiiseegera.\ft*\f* kyaamwe bhakataanga kuhakana neewe. Abhaandi bhakabhuga, “Omubharuki wuno, areenda kugaambaki?” Abhaandi bharabhuga, “Erarorekana kubha, ararwaaza iguru we emisaambwa gye ekigini.” Bhakabhuga ego, kwo okubha akarwaaza iguru wa Yeesu no okuryooka kwa abhaku. \p \v 19 Bhakamugwaata Pauro, bhakamuhira embere we ekiina ekikuru kino kikubhirikirwa Areopago. Abhakuru bhe ekiina kiyo bhakamubhuurya, “Oratura kutubhuurira obhugazuro bhwa ameegyo amahya gayo okubhabhuurira abhaatu? \v 20 Awe oratureetera amangʼana amahya, kweego tureenda tumenye obhugazuro bhwago.” \v 21 Gano goosi ni kwo okubha abhiibhurwa bha Atene na abhagini abhaandi bhano bhaari kwiikara muyo, kwiibhaga riyo ryoosi bhataakoriri ngʼana yoyoosi okuruusyaku okwiitegeerera no okukeerenerya amangʼana amahya. \p \v 22 Okumara Pauro akiimeerera embere we esaango ya Areopago, akabhuga, “Emwe abhiikari bha Atene! Niruuzi kubha emwe ni bhaatu bhano museegiri amangʼana ge enyaangi bhukongʼu. \v 23 Hano niari ndahita mumugye gweenyu, nikarora ebhigiro bhyeenyu bhyo okuseengera. Nikarora ahagiro ho okuruusirya ekimweeso hano hakaamirwe amangʼana gano, \sc Ku Taatabhugya wuno atamenyekeeni.\sc* Ambe, Taatabhugya wuno mukuseengera eno mutamumenyiri, niwe nikubharwaazira reero. \p \v 24 “Taatabhugya wuyo ni Muteemi we ekyaaro ne ebhigiro bhyoosi bhino bhirimu, kwo okubha ewe atakwiikara muziinyuumba zino zoombokirwe na abhaatu. \v 25 Ewe atakweenda kukorerwa ekigiro kyokyoosi na abhaatu, kwo okubha ewe niwe akubhaha bhoosi obhuhoru no omwiika ne ebhigiro bhyoosi. \v 26 No okurweera kumuutu wumwe, niho yaruusirye abhaatu bhe ebhigaambo bhyoosi, na bhiikare mukyaaro kyoosi. Akabhatuurira ne eriibhaga ryo okwiikara kweemera ekare, akabhatinira eziimiimbi zya ahagiro hano bhakweenderwa bhiikare. \v 27 Taatabhugya akakora ego, okubha abhaatu bhamukomye, naabhe kwo okubhabhaata bhamurore. Nawe, Taatabhugya atari kure neetwe twoosi. \v 28 Kwo obhunagya bhwaaye tureho, turakora na turageenderera. Ni kya abhakaami bha ameembo geenyu bhakabhuga, ‘Etwe ni bhaana bhaaye.’ \p \v 29 “Ambe, kwo okubha etwe ni bhaana bha Taatabhugya, tutiiseega kubha atuubheeni ne emisaambwa gino gikorirwe kwe ezahaabu, eziimbirya, naabhe emisaambwa gino gibhaazirwe kumagina. Gayo goosi garakorwa kwo obhutuguukurya na amangʼeeni ga abhaatu. \v 30 Ekare hayo, hano abhaatu bhaari bharakora gayo kwo obhugeege, Taatabhugya yaari ariikora kubha atakugarora. Nawe bhoono, arabhabhuurira abhaatu bhoosi bha ahagiro hoosi kubha bhate ebhibhi, \v 31 kwo okubha amariri kutuura orusiku runo araabhatinire ekiina abhaatu bhoosi kwe eheene, kwe enzira yo omuutu wumwe akamutaaho kumirimo giyo. Ewe atweerekirye obhuheene bhwa amangʼana gayo kwo okumuryoorya omuutu wuyo kurwa mubhaku.” \p \v 32 Hano abhakuru bhayo bhiigwiiri kubha Pauro aragaamba iguru wo okuryooka kwa abhaku, abhamwe bhaabhu bhakamuzeera, nawe abhaandi bhakabhuga, “Tureenda okukwiitegeerera orusiku oruundi kweeki iguru wa amangʼana gayo.” \v 33 Kweego, Pauro akahuruka mukiina kya abhakuru kiyo. \v 34 Nawe abhaatu abhaandi bhakiikirirya, bhakagwaatana na Pauro. Gati waabhu bhaari Dionisio, owumwe we ekiina kya Abhaareopago no omukari wumwe eriina yaaye ni Damaari, hamwe na abhaatu abhaandi. \c 18 \s Pauro mumugye gwa Koriinto \p \v 1 Hano amangʼana gayo gahwiiri, Pauro akatanura kurwa Atene hayo, akagya mumugye gwa Koriinto. \v 2 Akasikana no Omuyahudi wumwe, eriina ryaaye ni Akiira, omwiibhurwa wa Poonto. Akiira hamwe no omukari waaye Prisika, bhaari bhararwa mumugye gwa Rooma mukyaaro kya Itaria. Bhakarwa eyo kwo okubha Kaisari Kiraudio\f + \fr 18:2 \fr*\fk Kaisari Kiraudio \fk*\ft yaari omutemi omukuru wa Abharooma.\ft*\f* yaari aswaagirye kubha Abhayahudi bhoosi bharwe mumugye muyo. Kweego Pauro akagya kukeerya Akiira no omukari waaye. \v 3 Na kwo okubha Pauro ewe yaari arakora emirimo gyo okutuma amatuundubhaari kye ebho, akiikara owaabhu bhakabha bharakora emirimo giyo kwa hamwe. \p \v 4 Eziisiku zyoosi zyo okumuunya, Pauro yaari arasikira munyuumba ye esaango ya Abhayahudi, akabha arabharwaazira Amangʼana Amazomu ga Yeesu. Yaari arasakya kukorokoomba Abhayahudi na abhaatu bhano bhatari Abhayahudi. \v 5 Hano Siira na Timoteo bhaahikiri hayo okurwa Makedonia, Pauro akaruusya eriibhaga ryaaye ryoosi areegya engʼana ya Taatabhugya ku Abhayahudi kwo okubhakumiirirya kubha, Yeesu niwe Masiya. \v 6 Nawe Abhayahudi bhayo bhakataanga kumuhakania no okumutuka. Amangʼana gayo gakagirya akabhakungʼuutira oruteeri runo rwaari rugiiri kumyeenda gyaaye, na akabhabhuurira, “Amanyiinga geenyu gabhe iguru weenyu abheene! Enye, nitana engʼana yino nimusariirye. Kweema bhoono, nirabha niragya mubhaatu bhano bhatari Abhayahudi.” \p \v 7 Kyaamwe Pauro akahuruka kurwa munyuumba ye esaango, akasikira munyuumba yino yaari embarika waaye. Enyuumba yiyo yaari ya Tito Yusito, omuutu wuno yaari akumuseengera Taatabhugya. \v 8 Omukaangati we enyuumba ye esaango yiyo, eriina ryaaye Kirisipo, woosi akamwiikirirya Omukuru Yeesu, hamwe na abhaatu bhoosi munyuumba yaaye. Abhakoriinto abhaandi bhaaru bhano bhakiigwa amangʼana ga Pauro, nabho bhakiikirirya, bhakabatiizwa. \p \v 9 Orusiku rumwe obhutiku, Omukuru akamubhuurira Pauro mubhurori, “Otoobhoha, ogeenderere ego kurwaaza, otakira. \v 10 Enye niri hamwe na naawe, na atariho omuutu wuyo woosi wuno araakunyahaare no okukora kibhi, kwo okubha abhaatu bhaaru bha mumugye muno bharaaza kuniikyoorera.” \v 11 Pauro akiikara Koriinto hayo, kwa mwaaka gumwe ne emyeeri esaasabha, areegya abhaatu engʼana ya Taatabhugya. \p \v 12 Hano Gario yaari omwaanaangwa we ekyaaro kya Akaaya, Abhayahudi bhoosi kwa hamwe bhakamutuumira Pauro. Bhakamureeta embere we ekituumbi kyo okutinira ekiina, \v 13 no okumuzoongera kwo okubhuga, “Omuutu wuno arabhuurira abhaatu bhabhe bharamuseengera Taatabhugya kwe enzira eyiindi yino etakweenderwa ne emigiro gyeetu.” \p \v 14 Hano Pauro yeendiri kugaamba iguru waaye, Gario akabhabhuurira Abhayahudi bhayo, “Emwe Abhayahudi, yiingabheeri mumuzoongeeri omuutu wuno iguru yo okusarya emigiro gye Ekirooma, niho ningabhiitegeereeri. \v 15 Nawe kwo okurora haka ezyeene iguru wa amangʼana, amariina ne emigiro gyeenyu, mugamare emwe abheene. Enye nitakweenda kubha omutaania wa amangʼana gano.” \v 16 Niho Gario akaswaagya kubha bhaheebhwe okurwa mwiibaraza. \v 17 Neebho bhoosi bhakamugwaata Sositenesi wuno yaari omukaangati we enyuumba ye esaango, bhakamutemera haryaharya mwiibaraza. Nawe Gario ataagiiri nago mitwe naabhe hasuuhu. \s Pauro arakyoora mumugye gwa Antiokia ya Siria \p \v 18 Pauro akageenderera kwiikara mumugye gwa Koriinto kwa siku nzaru, okumara akaraga abhiikirirya abharikyaaye bha hayo. Akagya mumugye gwa Kenikirea, akamwa omutwe gwaaye\f + \fr 18:18 \fr*\ft Abhayahudi hano bhaari bhamariri okukora amangʼana gano bhatuuriri obhwiirahiri ku Taatabhugya, bhaari bharamwa eziinzweeri mumitwe okweerekya obhwiirahiri bhuyo bhukorwe.\ft*\f* kwo obhwiirahiri bhuno yaari aragiri. Kimwe ewe, Prisika na Akiira bhakatiira mumeeri bhakagya hamwe mukyaaro kya Siria. \p \v 19 Hano bhaahikiri mumugye gwa Efeso, Pauro yabhatigiri Prisika na Akiira. Ewe akasikira munyuumba ye esaango, akabha arakeerenia na Abhayahudi. \v 20 Abhayahudi bhayo bhakamusabha Pauro kubha yoongerye eziisiku zino araatame owaabhu hayo, nawe Pauro ateendiri. \v 21 Nawe hano yatanwiiri, akaraga, “Hano Taatabhugya araaseege, nirakyoora kweeki oweenyu hano.” Niho Pauro akatanura Efeso hayo kwe emeeri. \p \v 22 Emeeri ekiimeerera kumwaambuko gwo omugye gwa Kaisaria, Pauro ewe akatiira kugya mumugye gwa Yerusaremu, kukeerya abhaatu bhe ekanisa. Okumara akahiriingita mumugye gwa Antiokia. \v 23 Hano yaari yiikeeri Antiokia kwe eziisiku suuhu, akatanura kurwa eyo akabha arahita mumugye gwa Garatia tee Furigia, na yaari arabhoongera amanaga kwo okubhagumiirirya abhaanabheega bhoosi. \s Apooro arataanga emirimo gyaaye \p \v 24 Kwe eriibhaga riyo, akaaza Omuyahudi wumwe mumugye gwa Efeso, eriina ryaaye ni Apooro, omwiibhurwa wa Arekizandiria. Ewe yaari muutu wo obhunagya bhukuru bhwo okugaamba, na mukaari wo okusoma Amakaamo Amahoreeru. \v 25 Omuutu wuyo yaari yeegiibhwe enzira yo Omukuru, neewe yaari no omukya gwo obhuheene na yaari arabheegya abhaatu kwo obhukaari na kwo obhuheene iguru wa Yeesu, yiingabha yaari amenyiri iguru wo obhubatiizo bhwa Yohana omweene. \v 26 Apooro akasikira munyuumba ye esaango ya Abhayahudi, akataanga okweegya muyo kwo obhukaari. Hano Prisika na Akiira bhiigwiiri ameegyo ga Apooro gayo, bhakamuginihya owaabhu, bhakamubhuurira obhuheene bhwe enzira ya Taatabhugya kyeego eri. \p \v 27 Hano Apooro yeendiri kugya mukyaaro kya Akaaya, abhiikirirya bha Efeso bhakamutoongera ekoro agye eyo, bhakamukaamira enyaarubha yo okumumenyeekererya kubhaanabheega bhe eyo. Hano yahikiri eyo, akabhasakirya abhaatu bhano bhaamwiikiriirye Yeesu kurubhaango rwa Taatabhugya. \v 28 Apooro yaari arahakana na Abhayahudi embere wa abhaatu bhoosi kwo obhukaari, kwo okubheerekeererya kwo obhweero mu Makaamo Amahoreeru kubha Yeesu niwe Masiya. \fig Orugeendo rwa katatu rwa Pauro|src="Zanaki HG-K-Paul-3 BW.ai" size="span" loc="Acts 18:23-19:10" copy="Paul's Journey 3" ref="19:1–21:17"\fig* \c 19 \s Pauro mumugye gwa Efeso \p \v 1 Eriibhaga rino Apooro yaari mumugye gwa Koriinto, Pauro akabha murugeendo arahitira mumigye gya mubhiguru, tee hano yahikiri Efeso. Akasikana na abhaanabheega abhaandi, \v 2 akabhabhuurya, “Hano mwaamwiikiriirye Yeesu, mukasuungʼaana ne Ekoro Muhoreeru?” \p Neebho bhakamukyoora, “Zeyi, tukyaari naabhe kwiigwa kubha ariho Ekoro Muhoreeru.” \p \v 3 Okumara Pauro akabhabhuurya, “Mukabatiizwa kwo obhubatiizoki?” \p Bhakamukyoora, “Tukabatiizwa kwo obhubatiizo bhwa Yohana.” \p \v 4 Pauro akabhabhuurira, “Yohana yaari arabatiiza abhaatu bhano bhatigiri ebhibhi bhyaabhu. Akabha areegya abhaatu okubha bhamwiikirirye wuno akuuza inyuma waaye, eheene niwe Yeesu.” \v 5 Hano bhiigwiiri amangʼana gayo, bhakabatiizwa kwe eriina ryo Omukuru Yeesu. \v 6 Pauro akabhatuurira amabhoko iguru waabhu, niho Ekoro Muhoreeru akabhiikira, bhakataanga okugaamba kwe ebhigaambo ebhihya no okuruusya obhurooti. \v 7 Ne ekireengo kyaabhu, kyaari abhasubhe ikumi na bhabhiri. \p \v 8 Kwe emyeeri etatu, Pauro yaari arasikira munyuumba ye esaango, arakeerenia kwo obhukaari no okubhakorokoomba abhaatu bhiikirirye amangʼana gano gari iguru yo obhutemi bhwa Taatabhugya. \v 9 Nawe abhaandi bhakaanga kwiikirirya amangʼana ga Yeesu, bhakabha ne eziikoro kongʼu. Bhakataanga kutuka enzira ya Yeesu embere we esaango ya abhaatu, ekagirya Pauro akatwaanikana nabho. Kweego akagega abhaanabheega, akabha arakeerenia nabho eziisiku zyoosi iguru wa Yeesu munyuumba yo okweegera yo omuutu wuno akubhirikirwa Tirano. \v 10 Pauro akabha ariikara muyo kwe emyaaka ebhiri areegya abhaatu, tee hano abhiikari bhoosi bhe ekyaaro kya Asia, Abhayahudi hamwe na abhaatu bhano bhatari Abhayahudi, bhiigwiiri Amangʼana iguru wo Omukuru Yeesu. \s Abhaana bha Sikewa bharasakya okuheebha amasaambwa \p \v 11 Taatabhugya yaari arakora ebhitiika bhyo okuruguurya kwa amabhoko ga Pauro. \v 12 Na abhaatu bhakabha bharagega ebhitaambaara ne eziingibho zino zaari zitooziriku omubhiri gwa Pauro, bhakazituura iguru wa abharweeri, neebho bhakahora na amasaambwa amabhi gayo gakabharwaku abharweeri bhayo. \p \v 13 Hahaabha na Abhayahudi abharebhe bhano bhaari kugeenda eno ne eyo bharasakya kuheebha amasaambwa amabhi mubhaatu kwe eriina ryo Omukuru Yeesu. Bhakabha bharagabhuurira amasaambwa amabhi, “Kwe eriina rya Yeesu wuno Pauro aramurwaazira, ndabhabhuurira kubha murweho kumuutu wuno!” \v 14 Gati ya abhaatu bhano bhaari bharakora ego, bhaari abhaana muhuungati bha Sikewa, wuno yaari Omuyahudi, no omukuru wa abhaseengeri. \v 15 Nawe orusiku rumwe eriisaambwa eriibhi rikabhakyoora, “Nimumenyiri Yeesu, nimumenyiri na Pauro, nawe emwe ni bhaweewi?” \v 16 Rugeendo rumwe omuutu wuno yaari agwaatirwe ne eriisaambwa eriibhi rikabhabhururukira bhayo, rikabhahiza amanaga. Rikabhatematema bhukongʼu, tee bhakaryaarira habhoori, bhari kingʼaabhi na bhana amagaati. \p \v 17 Amangʼana gayo gakanyaragana bhukongʼu Efeso hayo, ku Bhayahudi na abhaatu bhano bhatari Abhayahudi. Bhayo bhoosi bhakagwaatwa no obhwoobha, ne eriina ryo Omukuru Yeesu rikabha rirakumibhwa. \v 18 Abhaatu bhaaru bhano bhaari bhamwiikiriirye Yeesu, bhakiisasaama embere wa abhaatu kumabhi gaabhu gano bhaari bhakoriri. \v 19 Na bhano bhaari bhakukora amangʼana go obhugabhu, bhakareeta ebhitabhu bhyaabhu bhino bhaari kukorera gayo, bhakabhyookya kwo omuriro embere wa abhaatu bhoosi. Hano bhaabhariri obhuguri bhwe ebhitabhu bhiyo, bhakarora bhyaari bhirahikya ebhikwe miroongo etaano (50,000) bhye eziimbirya.\f + \fr 19:19 \fr*\fk Ebhikwe miroongo etaano (50,000) bhye eziimbirya \fk*\ft zaari no obhweera bhwo okugura eziingʼoombe amagana abhiri na miroongo etaano (250).\ft*\f* \v 20 Kweego niigo engʼana yo Omukuru yaari eranyaragana kubhaatu no okubha na amanaga. \s Orwaambi rwaaru mumugye gwa Efeso \p \v 21 Hano amangʼana gayo goosi gaahwiiri, Pauro akabha ariiseegera ahite mukyaaro kya Makedonia na Akaaya, agye tee Yerusaremu. Akabhuga, “Hano niraamare Yerusaremu, ereenderwa nihike mumugye gwa Rooma.” \v 22 Kweego akabhatuma abhaatu bhabhiri gati wa abhasakirya bhaaye, Timoteo ne Erasito, bhagye Makedonia eyo, kwiibhaga riyo, ewe akasaaga mukyaaro kya Asia. \p \v 23 Kwiibhaga riyo Efeso hayo, hakatuukira orwaambi rukuru bhukongʼu iguru wa abhaanabheega bhe enzira ya Yeesu. \v 24 Mumugye guyo, yaari arimu omukori wumwe we eziimbirya, eriina yaaye ni Demetirio. Niwe omukori we ebhinyago bhino bhituubheeni ne enyuumba ye eriisaambwa ryaabhu rye ekikari Aritemi. Ne emirimo giyo gyaari girabhaha abhaturi obhweera bhwaaru. \p \v 25 Orusiku rumwe Demetirio akakumania abhaturi abharikyaaye bhayo, hamwe na abhaturi abhaandi bhano bhakukora emirimo giyo. Akabhabhuurira, “Emwe abhasubhe, mumenyiri bhuzomu kubha mumirimo gino, nimwe tukubhona obhuniibhi. \v 26 Nawe bhoono mwiigwiiri, na muruuzi kyeego Pauro yaari arabharuta abhaatu bhaaru bha Efeso hano, hamwe na mbaara zoosi ze ekyaaro kya Asia. Arabhabhuurira emisaambwa gyo okubhaazwa kwa amabhoko ga abhaatu, ni misaambwa gino gitana nguru. \v 27 Bhoono, ndoobhoha kubha, emirimo gyeetu gino girazeerwa bhukongʼu. Eriiseengerero ryo omusaambwa gweetu omukuru Aritemi naryo riraaza kuzeerwa. Naabhe no omukuru Aritemi wuno ahaaseengerwa ne esi yoosi ya Asia na mukyaaro kyoosi, ariituumibhwa obhukuru bhwaaye.” \p \v 28 Amangʼana gayo ga Demetirio gakabhatiindya bhukongʼu abhaturi abharikyaaye bhayo. Bhakataanga kutema ekituri bharabhuga, “Aritemi wa Abhaefeso niwe omukuru!” \v 29 Omugye gwoosi gwa Efeso gukiizura orwaambi. Abhaatu bhakabhagwaata Gaayo na Aristariko, abhaatu bha Makedonia, bhano bhaari murugeendo hamwe na Pauro, bhoosi bhakaryaara endyaari bhakasikira murukuungu rwo okubharaanira. \v 30 Pauro akeenda kubha agye yiimeerere gatigati wa abhaatu bhayo, nawe abhaanabheega abharikyaaye bhakamurekya. \v 31 Naabhe na abhasaani bhaaye abhakuru bha Asia hayo, nabho bhakamutumira amangʼana go okumwiisasaama kubha atasikira murukuungu rwo okubharaanira kubhaatu bhayo. \p \v 32 Kwiibhaga riyo, abhaatu bhakakora orwaambi bhukongʼu, abhaandi bhakamwaaya ego na abhaandi bhurya. Kwo okubha esaango yirya yaari ebhiihiri, obhwaaru bhwaabhu bhataamenyiri naabhe kino kibhakumeenie muyo. \v 33 Abhayahudi bhakamuhunira Arekizanda embere wa abhaatu bhayo, kweego abhaandi bhakiiseega kubha ekituri kiyo kyaari iguru waaye. Niho Arekizanda akabhayiinzirya abhaatu bhayo amabhoko kubha bhakire, kwo okubha yaari areenda okwiisasaama embere waabhu. \v 34 Nawe hano bhaamenyiri kubha ni Muyahudi, rugeendo rumwe bhoosi bhakataanga kweeki okutema ekituri kwe eziisa ibhiri bharabhuga, “Aritemi wa Abhaefeso niwe omukuru!” \p \v 35 Mubhuteero omukaami wo omugye guyo, akabhakirya abhaatu bhayo. Akabhabhuurira, “Emwe abhaatu bha Efeso, weewi mubhyaaro ebhiindi bhyoosi atamenyiri kubha omugye guno nigwo gurariibha eriiseengerero ryo omusaambwa omukuru Aritemi, hamwe no omusaambwa gwaaye gwo okubhaazwa guno gukiituuma okurwa mwiisaaro? \v 36 Ambe, kyaabhurya atariho omuutu wuno yaangiri amangʼana gano, kweego mureenderwa mukire, na mutakora engʼana yoyoosi kwa bhwaangu. \v 37 Yiingabha mubhareetiri abhaatu bhayo hano, nawe kitariho ekigiro kino bhiibhiri mwiiseengerero ryo omusaambwa gweetu. Naabhe no omusaambwa gweetu omukuru Aritemi omweene, bhatamutukiri. \p \v 38 “Demetirio na abhaturi abharikyaaye kyamuna bhane engʼana iguru wo omuutu wowoosi, tuna ahagiro ho okutinira emigiro, na abhataania bhe emigiro bhariho. Hayo niho Demetirio na abhaturi abharikyaaye bhareenderwa bhabhazoongere eyo. \v 39 Na mukubha muna amangʼana agaandi, mugahire musaango yino ekwiikiriribhwa ne emigiro gyeetu. \v 40 Amangʼana gano tukoriri reero garanagya kugirya tukazoongerwa. Tutana ekigirirye kino tuungakoriri kitusakirye kungʼaanga yino, kwo orwaambi runo rutana bhweera.” \v 41 Hano omukaami wuyo yamariri kubhabhuurira abhaatu bhayo, akabhanyaragania bhagye yiika. \c 20 \s Pauro ari mukyaaro kya Makedonia no Obhuyunaani \p \v 1 Hano orwaambi rwa Efeso rwaahwiiri, Pauro akabhabhirikira abhaanabheega bhayo no okubhatoongera mukoro. Okumara akabharaga, akagya mukyaaro kya Makedonia. \v 2 Akahita mukyaaro kiyo, arabhabhuurira abhiikirirya amangʼana maaru go okubhatoongera mukoro. Okumara akahika mukyaaro kyo Obhuyunaani. \v 3 Akamara emyeeri etatu Obhuyunaani. Yaari ariibhanura orugeendo okugya Siria kwe emeeri, nawe akabhona amangʼana kubha, Abhayahudi bhiibhuuriiri bhakore omukoonyo gwo okumukorera amabhi. Kweego akaamura kugaruka kwo okuhitira enzira ya Makedonia. \p \v 4 Kwe eriibhaga riyo, Pauro yaari murugeendo hamwe na Sopatiri omwaana wa Piiro wa mumugye gwa Beroya, hamwe na Aristariko na Sekundo bha mumugye gwa Tesaronike, Gaayo wo okurwa mumugye gwa Deribe, Timoteo, na Tikiko na Torofimo bhakarweera mukyaaro kya Asia. \v 5 Abhaatu bhayo bhakatukaangatira no okutuganya mumugye gwa Turoa. \v 6 Hano Enyaangi ye Emikaate Gino Gitana Ekibhwiisya yaari ehwiiri, tukahuruka mumugye gwa Firipi kwe emeeri. Tukagya orugeendo rwa siku isaano tee tukahika mumugye gwa Turoa, niho tukasikana na abharikyeetu bhayo. Tukiikara hayo siku muhuungati. \s Pauro aramuryoora Eutiko \p \v 7 Hano orusiku rwa Jumapiri\f + \fr 20:7a \fr*\fk Jumapiri \fk*\ft ni rusiku rwo okutaanga ku Bhayahudi.\ft*\f* rwahikiri, tukiikumania, okubha tubhege omukaate hamwe.\f + \fr 20:7b \fr*\fk Tubhege omukaate hamwe\fk*\ft , obhugazuro bhwaku ni kurya omukaate na amaanzi go omuzabibu kwo okuhiita oruku rwa Yeesu.\ft*\f* Pauro akataanga kubharwaazira abhaatu, tee kuhika obhutiku gati, kwo okubha yaari arabhuuka izo yaho. \v 8 Mukyuumba kya mukinazo hano twaari twiikumaniirye muyo, kwaari ne eziitara nzaru ziraaka. \p \v 9 Mwiidirisha rye ekyuumba kiyo kya muusi akiikara omumura wumwe, eriina ryaaye ni Eutiko. Eutiko wuyo akataanga kusuundagira tee zikamuhira, Pauro yaari arageenderera kweegya kwiibhaga itaambi. Hano yaari muziitiro zya ture, akagwa kuhitira mwiidirisha riyo, akiitema haasi, muu! Hano abhaatu bhaagiiri kumugorora, bhakabhona akuuri. \v 10 Pauro woosi akiituuma haasi. Akahiindira iguru wo omumura wuyo, akamuhuumbata, akabhabhuurira abhaatu bhayo, “Mutoobhoha! Ni muhoru!” \v 11 Okumara Pauro akatiira mukyuumba kya muusi kiyo, akabhega omukaate, akarya. Akageenderera kweegya tee kukakya, niho akabhuuka akagya. \v 12 Abhaatu bhayo bhakamugega omumura wuyo, bhakamuhira yiika akubha muhoru, bhakatoongerwa ekoro bhukongʼu. \s Pauro araraga abhakaruka bhe ekanisa ye Efeso \p \v 13 Pauro akagya mumugye gwa Aso kwa amaguru. Etwe tukagya eyo kwe emeeri, okubha tusikane neewe, kwo okubha hayo niho twaari twiikirireenie kubha turamugega. \v 14 Hano yatubhweeni Aso, tukamugega mumeeri, tukagya hamwe mumugye gwa Miturene. \v 15 Hano bhwakiiri, tukageenderera ne emeeri yiyo, tukahita embarika we ekigiinga kya Kio. Orusiku rwa kabhiri, tukaambuka mukigiinga kya Samo, tukiikara Tirogirio. Tabhoori yaho, tukahika mumugye gwa Mireto. \v 16 Pauro ateendiri tuhite mumugye gwa Efeso, okubha ataaza kukeezera mukyaaro kya Asia. Yaari areenda kuhika bhwaangu Yerusaremu, okubha arwaanguhire orusiku rwa Pentekositi, kyeego ekuturikana. \p \v 17 Pauro hano yahikiri Mireto, akabhatumania abhakaruka bhe ekanisa ya Efeso, bhaaze bhasikane nawe. \v 18 Hano bhaahikiri, akabhabhuurira, “Emwe mumenyiri kyeego nikiikara oweenyu hano, kweema orusiku runo nahikiri mukyaaro kya Asia. \v 19 Naabhe ne eriibhaga niari niranyaakibhwa iguru wo obhutoongeri obhubhi bhwa Abhayahudi, niari niramuhokeerya Omukuru mubhusuuku bhwoosi na muziingusuri. \v 20 Mumenyiri kyeego bhurya niabhabhuuriiri amangʼana goosi go okubhasakirya, kubha ritariho naabhe rimwe rino nikabhabhisa. Niari ndabheegya gayo kubhweero, naabhe muziinyuumba zyeenyu. \v 21 Niari ndabhabhuurira mwaasi Abhayahudi hamwe na abhaatu bhano bhatari Abhayahudi, bhate ebhibhi bhyaabhu, bhamwiikyoorere Taatabhugya, na bhamwiikirirye Omukuru weetu Yeesu. \p \v 22 “Na bhoono, Ekoro Muhoreeru araniswaagya nigeende Yerusaremu. Kweego niragya, yiingabha nitamenyiri gano garaanibhone eyo. \v 23 Nimenyiri kubha emigye gyoosi gino nikuhita, Ekoro Muhoreeru aranierekya nirataaswa munyuumba ya abhabhohwa, na nirabhona enyaako. \v 24 Naabhe niraakwe, kitari kigiro kweenye. Ndeenda nimare emirimo gino Omukuru Yeesu akaanituura nikore. Emirimo giyo ni kurwaazira abhaatu Amangʼana Amazomu go orubhaango rwa Taatabhugya. \p \v 25 “Mumenyiri niari nirahita gati weenyu okubheegya iguru wo obhutemi bhwa Taatabhugya. Nawe bhoono nimenyiri kubha, mutakuundora kweeki. \v 26 Kweego ndabhabhuurira reero, naabhe owumwe weenyu araabhure, amanyiinga gaaye gatakubha iguru waane, \v 27 kwo okubha goosi gano Taatabhugya yeendiri, niari nirabhazweenia nitaari na bhwiitiimaati. \v 28 Emwe, Ekoro Muhoreeru abhatuuriri mubhe abhiimeerereri bhe ekanisa ya Taatabhugya, kyeego abhariisya bhakuriisya eziingʼoondu zyaabhu. Kweego, mubhe muriiriibha abheene, na muriibhe ekanisa yaaye, kwo okubha Taatabhugya akarigura kwe enzira ya Yeesu kwo okuruusya amanyiinga gaaye omweene. \p \v 29 “Nimenyiri kubha hano niraabhe nibhatigiri emwe, abhaatu abhahaari kyeego esuuzi gati we eziingʼoondu, bhariisikirya oweenyu na bhatakubharorera ebhigoongi. \v 30 Naabhe gati weenyu abheene, bharatuuka abhaatu bhano bharaagaambe amangʼana gano gatari go obhuheene okubharuta abhaanabheega, okubha bhabhatuniirire ebho. \v 31 Kweego, mwiiriihe! Mubhe murahiita kubha nikamara emyaaka etatu niari nirabhatoongera emwe mwoosi, obhutiku no omwiisi kwe eziingusuri. \p \v 32 “Bhoono, nirabhatuura ku Taatabhugya na kungʼana yaaye yo orubhaango. Engʼana yino eranagya kubhagumirya no okubhaha obhugabhi gati wa abhaatu bhano bheeriibhwe. \p \v 33 “Enye nitaabhweeni naamba ye eziimbirya zyo omuutu wowoosi, naabhe ezahaabu yaaye, naabhe emyeenda gyaaye. \v 34 Emwe abheene mumenyiri kubha niari nirakora emirimo kwa amabhoko gaane, iguru yo obhweendeeri bhwe ebhigiro bhyaane, na iguru yo obhweendeeri bhwe ebhigiro bhya abharikyeetu bhano twaari hamwe. \v 35 Kugoosi gayo niakoriri, niari nirabheerekya kubha tureenderwa tubhe turahokya kwa nguru, okubha tubhasakirye abhaatu bhano bhatakunagya. Muhiite amangʼana gano Omukuru Yeesu omweene akabhuga, ‘Hakiriku bhano bhakuruusya kukira bhano bhakusuungʼaana.’ ” \p \v 36 Hano Pauro yamariri kubhuga amangʼana gayo, akatema ebhiru hamwe na bhoosi bhayo, akamusabha Taatabhugya. \v 37 Okumara bhoosi bhakamuhuumbata Pauro no okurira. \v 38 Gano gaagirirye bhabhe ne ebhigoongi bhukongʼu, ni kwo okubha akabhabhuurira kubha bhatakumurora kweeki. Kweego bhakamuheregesya tee bhakamuhikya kumeeri. \c 21 \s Pauro aragya Yerusaremu \p \v 1 Hano twaarageeni na abhakaruka bha Efeso, tukatiira mumeeri tukagya tee tukahika mukigiinga kya Kosi. Hano bhwakiiri, tukagya mukigiinga kya Rodo, no kurwa hayo, tukagya tukahika mumugye gwa Patara muusi ya Asia. \v 2 Hayo tukabhona emeeri eyiindi yino ekugya mukyaaro kya Foinike. Kweego tukatiira, tukagya. \v 3 Hano twaakiisukiiri ekigiinga kya Kipuro no okukirora, tukakihita orubhaara rwa maamu, tukageenderera tee tukahika mumugye gwa Tiro mukyaaro kya Siria. Hano twaahikiri, tukiituuma mumeeri, kwo okubha hayo niho emeeri ekiituumya emirigo gyaaye kwiibhaga. \p \v 4 Kweego tukarorena na abhaanabheega bha hayo, tukamara hayo siku muhuungati turiikara owaabhu. Abhaanabheega bhayo bhakakaangatibhwa ne Ekoro Muhoreeru kumutoongera Pauro kubha, atagya Yerusaremu. \v 5 Hano twaamariri eziisiku zyo okwiikara hayo, tukabhuuka okugeenderera no orugeendo. Abhaanabheega bhoosi bha Tiro hayo, abhasubhe, abhakari na abhaana bhaabhu, bhakatuheregesya habhoori wo omugye guyo. Twoosi tukatema amaru kurungʼoongo rwe enyaanza hayo, tukamusabha Taatabhugya. \v 6 Kyaamwe tukaragana, tukatiira mumeeri, neebho bhakakyoora yiika. \p \v 7 Kweego tukahuruka Tiro, tukageenderera no orugeendo tee tukahika mumugye gwa Toremai. Tukakeerya abhiikirirya abharikyeetu, tukiikara nabho orusiku rumwe. \v 8 Hano bhwakiiri, tukagya tee mumugye gwa Kaisaria. Tukiikara munyuumba ya Firipo wuno yaari omurwaazi wa Amangʼana Amazomu ga Yeesu, na yaari wumwe wa abhasakirya muhuungati bhano bhaasorirwe okusoondera abhaatu ebhyaakurya.\f + \fr 21:8 \fr*\xt Rora Amahokya ga Abheega 6:1-6.\xt*\f* \v 9 Firipo yaari na abhaakya bhane bhano bhataakweerirwe, na bhaari na obhunagya bhwo okuruusya obhurooti. \p \v 10 Hano twaari twiikeeri siku nzaru Kaisaria hayo, akaaza omurooti kurwa Yudea, eriina ryaaye ni Agabo.\f + \fr 21:10 \fr*\xt Rora Amahokya ga Abheega 11:27-28.\xt*\f* \v 11 Agabo wuyo akatuuzaku, akagega omukena gwa Pauro, akiibhoha mumaguru na mumabhoko. Kyaamwe akabhuga, “Ekoro Muhoreeru arabhuga, ‘Ego niigo mweene mukena guno araabhohwe na Abhayahudi bha Yerusaremu, niigo bharaamutuure mumabhoko ga abhaatu bhe ebhyaaro ebhiindi.’ ” \p \v 12 Hano tukwiigwa ego, etwe hamwe na abharikyeetu bha Kaisaria hayo, tukamwiisasaama Pauro bhukongʼu, atagya Yerusaremu. \v 13 Nawe akatukyoora, “Kwaki muraandirira no okuniita omutima! Ndora niibhanwiiri kubhohwa naabhe kwiitwa Yerusaremu hayo, kwiiguru yo Omukuru Yeesu.” \v 14 Hano akaanga obhutoongeri bhweetu, tukatiga no okubhuga, “Omukuru kino okweenda kukora, kikorwe.” \p \v 15 Okumara tukabhoha emirigo gyeetu, tukataanga orugeendo okweerekera Yerusaremu. \v 16 Abhiikirirya abharebhe bha Kaisaria hayo, bhakatuheregesya tee bhakatuhikya wa Munasoni, wuno tukiikara owaaye. Munasoni wuyo yaari omuutu we ekigiinga kya Kipuro, na yaari wumwe wa abhaanabheega bho obhweemero. \s Pauro arahika Yerusaremu \p \v 17 Hano twaahikiri Yerusaremu hayo, abhiikirirya abharikyeetu bhakatuginihya kwo obhuzomererwa. \v 18 Hano bhwakiiri, tukagya na Pauro kumukeerya Yaakobo, na abhakaruka bhoosi bhe ekanisa nabho bhaari hayo. \v 19 Pauro akabhakeerya, kimwe akabhabhuurira amangʼana goosi gano Taatabhugya yakoriri kubhano bhatari Abhayahudi kwe enzira ya amahokya gaaye. \p \v 20 Hano bhiigwiiri gayo, bhakamukumya Taatabhugya. Niho bhakamubhuurira Pauro, “Ee omuhiiri weetu, orarora kyeego ebhikwe ne ebhikwe bhya Abhayahudi bhakamwiikirirya Yeesu. Na bhayo bhoosi bhano omukya bhukongʼu okutuniirira emigiro gya Musa. \v 21 Nawe bhabhuuriirwe kubha oreegya Abhayahudi bhoosi bhano bhakwiikara mubhyaaro ebhiindi bhatige okutuniirira emigiro gya Musa. Bharabhuga kweeki obharekirye bhatasaara abhaana bhaabhu, naabhe okutuniirira enyaangi ye Ekiyahudi. \v 22 Bhoono tukorebhwi? Eheene Abhayahudi bhayo bhariigwa kubha wiiziri hano. \v 23 Kweego, okore kyeego tukukubhuurira. Hano gati weetu bhariho abhasubhe bhane bhano bhatuuriri obhwiirahiri embere wa Taatabhugya. \v 24 Ogye nabho, mwiiyeerye hamwe neebho. Obharihire eziimbirya bhamweebhwe eziinzweeri zyaabhu kwo okutuniirira emigiro.\f + \fr 21:24 \fr*\xt Rora Amahokya ga Abheega 18:18.\xt*\f* Kweego abhaatu bhoosi bharamenya kubha gayo goosi gano gagaambirwe iguru waazo, gatari ge heene na bharamenya kubha awe omweene orageenderera okwiigwa emigiro gya Musa. \p \v 25 “Nawe kwo orubhaara rwa bhano bhatari Abhayahudi bhano bhakumwiikirirya Yeesu, tukabhakaamira enyaarubha kyaabhurya tukatina ekiina. Tukeenda kubha, bhatarya ekigiro kino kiruusiibhwe kumisaambwa gyo okubhaazwa, bhatarya amanyiinga, naabhe eziinyama zino bhagubhiri na bhataseebheeta.” \p \v 26 Izo yaho, Pauro akabhahira abhasubhe bhane bharya, akiiyeerya hamwe nabho. Okumara akasikira mwiiseengerero rya Taatabhugya, okubha abhazweenie orusiku runo bharaamare okweeribhwa kwaabhu, ne ebhimweeso bhiraruusibhwa iguru waabhu bhoosi. \s Pauro arabhohwa \p \v 27 Eziisiku muhuungati zo okwiiyeerya zaari haguhi kuhwa, Abhayahudi bhano bharwiiri mukyaaro kya Asia bhakamurora Pauro mwiiseengerero rya Taatabhugya. Bhakasiigirirya esaango ya abhaatu okukora ekituri, niho bhakamugwaata Pauro. \v 28 Bhakakora orwaambi bharabhuga, “Emwe abhaatu bha Iziraeri! Mutusakirye! Ndora omuutu wuno niwe wurya wuno akweegya abhaatu bhoosi bha ahagiro hoosi kubha bhatuzeere etwe Abhayahudi, na bhazeere emigiro gya Musa ne eriiseengerero rino. Na bhakoriri amakire eriiseengerero eriihoreeru, kwo okubhasikirya mwiiseengerero abhaatu bhano bhatari Abhayahudi.”\f + \fr 21:28 \fr*\fk Abhaatu bhano bhatari Abhayahudi \fk*\ft ni \ft*\fqa Bhayunaani \fqa*\ft ku Kiyunaani.\ft*\f* \v 29 Bhaagaambiri ego, kwo okubha bhaari bhamuruuzi Pauro mumugye hayo hamwe na Torofimo omuutu wa Efeso. Bhiiseegiri kubha amusikiirye Torofimo mwiiseengerero. \p \v 30 Kweego, omugye gwoosi gwa Yerusaremu gukiizura orwaambi. Abhaatu bhakaryaara kurwa mbaara zyoosi, bhakamutuumira Pauro hano yaari mwiiseengerero. Bhakamukurura tee habhoori, ne ebhiseku bhye eriiseengerero bhikiigarwa. \v 31 Hano abhaatu bhayo bhaari bharasakya kumwiita Pauro, amangʼana gakahikira omukuru wa abhasirikare we Ekirooma kubha omugye gwoosi gwa Yerusaremu gwiizwiiri orwaambi. \v 32 Rugeendo rumwe, akagega abhasirikare bhaaye hamwe na abhakuru bha abhasirikare abhaandi, bhakaryaara kugya kubhaatu bhayo. Hano abhaatu bhaaruuzi abhasirikare bhari hamwe no omukuru waabhu, bhakatiga kumutema Pauro. \p \v 33 Omukuru wa abhasirikare akabhiisukiirira, akamugwaata Pauro, akaswaagya kubha abhohwe ne eminyororo ebhiri. Okumara akabhuurya, “Ni weewi wuno? Na akoririki?” \v 34 Rugeendo rumwe, abhaatu bhayo bhakataanga kutema ekituri bhukongʼu, abhaandi bharagaamba rino na abhaandi rirya. Ekituri kiyo kikagirya omukuru wa abhasirikare ataanagirye kumenya gano gaatuukiri. Akaswaagya kubha Pauro ahirwe munyuumba ya abhasirikare. \v 35 Hano Pauro yaari kubhutiiririro bhwe enyuumba yiyo, abhaatu bhayo bhakamutiindira bhukongʼu, ekagirya abhasirikare bhamusaakure, okubha bhamutuurye. \v 36 Naabhe abhaatu bhayo bhakamutuniirira Pauro, bhaririirirya bharabhuga, “Omusikye, omusikye!” \s Pauro ariisasaama embere wa Abhayahudi \p \v 37 Hano abhasirikare bhayo bhaari bharamusikirya Pauro munyuumba yaabhu, akamubhuurya omukuru waabhu wuyo, “Niingabhweeni omweeya nikubhuurire engʼana?” \p Akamukyoora, “Woosi omenyiri okugaamba Ekiyunaani! \v 38 Awe otari Omumisiri wuno yaari akukora omukoonyo bhasiiryasiirya hano, okabhakaangata abhiiti bhikwe bhine (4,000) mwiitirigo?” \p \v 39 Pauro akamukyoora, “Enye ni Muyahudi, omwiibhurwa wo omugye gwa Tariso mukyaaro kya Kirikia. Omugye guyo gumenyekeeni bhukongʼu. Nirakusabha onihe orugusa nigaambe na abhaatu bhano.” \v 40 Kimwe omukuru wa abhasirikare akamwiikiriirirya, Pauro akiimeerera kubhutiiririro bhuyo, akabhayiinzirya abhaatu bhayo okubhoko kubha bhakire. Hano bhoosi bhaakiriri, akagaamba nabho mukigaambo kyaabhu kye Ekieburania. \c 22 \p \v 1 Pauro akabhuga, “Emwe abhahiiri bhaane na bhataata bhaane, muniitegeerere hano nikwiisasaama embere weenyu!” \v 2 Abhaatu bhayo, hano bhakiigwa Pauro arakeerenia mukigaambo kyaabhu kye Ekieburania, ebho bhakakira kiri. \p Niho Pauro akageenderera kubhabhuurira, \v 3 “Enye ni Muyahudi, omwiibhurwa wo omugye gwa Tariso mukyaaro kya Kirikia. Nawe nikiniiri hano Yerusaremu, Gamarieri niwe aniegirye emigiro gyoosi gino twatigiirwe na bhazaazi bheetu. Niari no omukya bhukongʼu gwa Taatabhugya, kya guno munagwe reero yino. \v 4 Niari nirabhanyaakya abhaanabheega bhe enzira ya Yeesu, abhasubhe na abhakari, nihaabhagwaata no okubhatuura munyuumba ya abhabhohwa, na abhaandi gati waabhu niari nirabhiita. \v 5 Gano nikubhabhuurira emwe, nikyo omuseengeri omukuru hamwe na abhakaruka bhe ekiina bhoosi bharanagya kwiikirirya amangʼana gano kubha ni ge eheene. Ebho nibho bhakaaniha eziinyaarubha zyo okubhahirira Abhayahudi abharikyeetu bhano bhari mumugye gwa Damesiko. Nikabhuuka nikagya eyo, okubha nibhabhohe abhiikirirya bhe eyo, nibhareete Yerusaremu bhatinirwe ekiina. \p \v 6 “Hano niari niisukiri kuhika Damesiko, rihikiri eriibhaga rya kasaasabha mumwiisi, kituukiro ego obhweero bhuhaari kurwa mwiisaaro bhukabha bhuraanibharira bhukongʼu mbaara zyoosi. \v 7 Nikagwa haasi, nikiigwa eriiraka riranibhuurira, ‘Sauri, Sauri! Kwaki oraninyaakya?’ \p \v 8 “Neenye nikabhuurya, ‘Ee Omukuru, awe ni weewi?’ \p “Akaanikyoora, ‘Enye neenye Yeesu wa Nazareeti, wuno okuninyaakya.’ \v 9 Abharikyaane bhano twaari murugeendo hamwe bhakarora obhweero, nawe eriiraka riyo, bhataariigwiiri. \p \v 10 “Kweego nikabhuurya, ‘Ee Omukuru, nikoreki?’ \p “Akaanikyoora, ‘Imeerera! Osikire mumugye gwa Damesiko. Muyo nimwe oraabhuurirwe emirimo gino okweenderwa okore.’ \v 11 Obhweero bhuhaari bhwaari bhunihukwiirye ameeso na nitaanagirye kurora. Kweego abharikyaane bhayo bhakaanigwaata okubhoko no okunikaangata tee Damesiko. \p \v 12 “Damesiko hayo hahaabha no omuutu wumwe, eriina ryaaye Anania. Anania wuyo yaari no omukya bhukongʼu gwo okwiigwa emigiro gyeetu, na yaari arakumibhwa na Abhayahudi bhoosi bha hayo, kubha yaari omuutu muzomu. \v 13 Kweego akaaza akiimeerera embarika waane, akaanibhuurira, ‘Omuhiiri waane Sauri, onagye kurora!’ Rugeendo rumwe ameeso gaane gakaramukya, nikamurora. \p \v 14 “Hayo akaanibhuurira, ‘Taatabhugya wa bhazaazi bheetu akusoriri, okubha omenye obhweendi bhwaaye, na omurore We Eheene, na omwiitegeerere eriiraka ryaaye omweene. \v 15 Goosi gano oruuzi na gano wiigwiiri, orabha oragazweenia abhaatu bhoosi, kyaabhurya orabha omumenyeekererya waaye. \v 16 Bhoono oraganyaki? Imeerera! Obatiizwe, weeriibhwe ebhibhi bhyaazo na osabhe obhutuurya ku Taatabhugya.’ \p \v 17 “Okumara nikakyoora Yerusaremu. Hano niari niramusabha Taatabhugya mwiiseengerero, nikarora obhurori. \v 18 Mubhurori bhuyo, nikarora Omukuru aranibhuurira, ‘Okore bhwaangu orwe Yerusaremu, kwo okubha amangʼana gano okuruusya iguru waane, abhaatu bho omugye guno bhatakugiikirirya.’ \p \v 19 “Nawe nikamukyoora, ‘Ee Omukuru, ndora abhaatu bhamenyiri bhuzomu kubha niari nirahita muziinyuumba zye eziisaango zya Abhayahudi okuratira bhano bhakukwiikirirya! Niari nirabhabhoha no okubhatema bhukongʼu. \v 20 Naabhe na amanyiinga go omumenyeekererya waazo Sitefano gakiitika, neenye nikiimeerera hayo nikiikirirya kubha yiitwe, na amakabhuuti ga bhano bhaamwiitiri, neenye nikagabhiika.’ \p \v 21 “Hayo Omukuru akaanikyoora, ‘Ogye! Nirakutuma ogeende kubhano bhatari Abhayahudi.’ ” \s Pauro ariimenyeekererya kubha woosi ni Murooma \p \v 22 Abhaatu bhayo bhaari bharagiitegeerera amangʼana ga Pauro bhuzomu. Nawe hano yagaambiri, “Iguru ya abhaatu bhano bhatari Abhayahudi,” rugeendo rumwe bhakataanga kwiiririirirya bharabhuga, “Omuutu wuno aruusibhweho mukyaaro! Atakweenderwa arorekane muhoru!” \v 23 Abhaatu bhayo bhakatema ekituri eno bhakutaasa emyeenda gyaabhu na bhakabha bhariirura oruteeri iguru. \p \v 24 Omukuru wa abhasirikare wuyo akabhabhuurira abhasirikare bhaaye, bhamusikirye Pauro munyuumba yaabhu, na bhamuteme emijariti, okubha agaambe kino kigirirye abhaatu bhayo bhateme ekituri. \v 25 Nawe abhasirikare hano bhamariri kumubhoha Pauro okubha bhamuteme, Pauro akamubhuurya omukuru wumwe wuno yaari yiimeereeri hayo, “Mbe, ni heene emigiro gye Ekirooma giriikirirya okumutema Omurooma, naabhe akyaari kutinirwa ekiina kubha asarirye?” \p \v 26 Omukuru wuyo hano yiigwiiri ego, akagya kumubhuurira omukuru wa abhasirikare, “Awee, oreenda kumukorabhwi? Omuutu wuno ni Murooma!” \p \v 27 Omukuru waabhu akahika ku Pauro, akamubhuurya, “Ombuurire, awe ni Murooma?” \p Pauro akamukyoora, “Hee, ni Murooma.” \p \v 28 Omukuru wuyo akamubhuurira, “Enye niari Omurooma kwo okuriha obhuguri bhukuru bhukongʼu.” \p Pauro akamukyoora, “Enye ni Murooma wo okwiibhurwa.” \p \v 29 Rugeendo rumwe abhasirikare bhano bhaari kweenda kumubhuurya Pauro bhakamutiga na bhakarwaho. Omukuru waabhu woosi akoobhoha bhukongʼu okwiigwa kubha Pauro ni Murooma, kwo okubha yaari aswaagirye abhohwe. \s Pauro arareetwa embere we ekiina ekikuru \p \v 30 Hano bhwakiiri, omukuru wa abhasirikare akeenda kumenya kino kigirirye Pauro azoongerwe na Abhayahudi bhayo. Akamutazura no okubhaswaagya abhakuru bha abhaseengeri ne ekiina ekikuru\f + \fr 22:30 \fr*\fk Ekiina ekikuru\fk*\ft . Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* kyoosi kisikane hamwe. Okumara akamureeta Pauro, akamwiimeererya gatigati waabhu. \c 23 \p \v 1 Pauro akabhamogorera abhakuru bhe ekiina, akabhuga, “Abhahiiri bhaane, ndiyiigwa niikeeri kwo omutima mweero, embere wa Taatabhugya tee reero.” \v 2 Hano omuseengeri omukuru Anania yiigwiiri ego, akabhabhuurira bhano bhiimeereeri haguhi na Pauro bhamuteme oruhi kumunwa. \v 3 Kyaamwe Pauro akamubhuurira Anania, “Taatabhugya arakutema awe omubheehi! Obheeri kye enyiki yino ehakirwe echokaa! Ndora wiikeeri hano, okubha onitinire ekiina kwo okuriingʼaana ne emigiro, nawe awe omweene orasarya emigiro kwo okuswaagya kubha nitemwe oruhi!” \p \v 4 Abhaatu bhano bhaari bhiimeereeri embarika wa Pauro bhakamubhuurira, “Awe, otana soni okumutuka omuseengeri omukuru wa Taatabhugya?” \p \v 5 Pauro akabhakyoora, “Emwe abhahiiri bhaane, nitaamenyiri ewe niwe omuseengeri omukuru! Nimenyiri ekaamirwe kubha, ‘Otagaamba bhubhi iguru wo omukaangati weenyu.’\f + \fr 23:5 \fr*\xt Rora Okurwa 22:28.\xt*\f*” \p \v 6 Kwiibhaga riyo, Pauro yaari amenyiri kubha gati waabhu bhariho Abhasadukayo na Abhafarisayo, ekagirya akagaamba kwe eriiraka ikuru akabhuga, “Emwe abhahiiri bhaane, enye ni Mufarisayo, omwaana wa Abhafarisayo. Gano gakugirya nitinirwe emigiro, ni kwo okwiisiga kubha abhaku bhararyooka.” \v 7 Hano Pauro yamariri kugaamba, hakabha ne eriiyoge gati wa Abhafarisayo na Abhasadukayo, bhakatwaanikana amahizo abhiri. \v 8 Bhakatwaanikana kwo okubha Abhasadukayo bharaanga kubha obhuryoori bhutariho, bhamaraika na amasaambwa goosi gatariho. Nawe Abhafarisayo ebho bhariikirirya kubha bhiyo bhyoosi bhiriho. \p \v 9 Hakabha no orwaambi bhukongʼu gati wa abhakuru bhayo. Abhamwe bha abheegya bhe emigiro bhano bhaari Abhafarisayo, bhakiimeerera, bhakahakana bharabhuga, “Bhutariho obhubhi bhuno turuuzi kumuutu wuno. Hamwe ekoro kasi maraika agaambiri neewe!” \v 10 Abhakuru bha Abhayahudi bhayo bhakahakana bhukongʼu, tee omukuru wa abhasirikare akoobhoha kubha bhaangamurwaanirye Pauro. Ekagirya abhabhuurire abhasirikare bhaaye kubha bhasikire gatigati wa Abhayahudi kwa amanaga, okubha bhamutuurye Pauro, bhamuhire munyuumba yaabhu. \p \v 11 Obhutiku bhuyobhuyo, Omukuru Yeesu akiimeerera haguhi na Pauro, akamubhuurira, “Tema ekubhi! Kyeego okanimenyeekererya Yerusaremu hano, niigo ego ereenderwa onimenyeekererye mumugye gwa Rooma.” \s Abhayahudi bharakora omukoonyo gwo okumwiita Pauro \p \v 12 Hano bhwakiiri, Abhayahudi abhaandi bhakakora ekiina no okwiirahirira kubha, bhiisiitye okurya ebhyaakurya no okunywa, tee bhamwiite Pauro. \v 13 Abhaatu bhano bhaakoriri obhwiirahiri bhuyo, bhaari bharakira abhaatu miroongo ene (40). \v 14 Kweego bhakagya kubhakuru bha abhaseengeri na abhakaruka bha Abhayahudi, bhakabhabhuurira, “Twiirahiiri kubha twiisiitye okurya ebhyaakurya no okunywa, tee tumwiite Pauro. \v 15 Bhoono, emwe hamwe na abhakuru abharikyeenyu bhe ekiina mumusabhe omukuru wa abhasirikare abhareetere Pauro. Mwiikore kubha mureenda kumenyeekererya bhuzomu iguru ya amangʼana gano tumuzoongeeri. Etwe tumwiiratire munzira tumwiite, akyaari kuhika hano.” \p \v 16 Nawe, omwiihwa wa Pauro akiigwa omukoonyo gwa Abhayahudi bhayo, kyaamwe akagya munyuumba ya abhasirikare yiyo, amuzweenie Pauro. \v 17 Niho Pauro akamubhirikira omukuru owumwe wa abhasirikare, akamubhuurira, “Omuhire omumura wuno kumukuru weenyu, ane engʼana yo okumubhuurira.” \p \v 18 Kweego omukuru wuyo akamuhira kumukuru waabhu, akamubhuurira, “Omubhohwa wurya Pauro, anibhirikiiri akaanisabha kubha nimureete omumura wuno owaazo, ane engʼana yo okukubhuurira.” \p \v 19 Omukuru wa abhasirikare wuyo akamugwaata omumura okubhoko, akamuhira kibhezo, akamubhuurya, “Oreenda kumbuuriraki?” \p \v 20 Omumura wuyo akamukyoora, “Abhayahudi bhakoriri omukoonyo kubha bhakusabhe obhareetere Pauro embere wa abhakuru bhaabhu izo. Bharakukaangirirya kubha bhareenda kumenyeekererya amangʼana gano azoongeerwe. \v 21 Nawe otabhiikiriirirya, kwo okubha bhariho Abhayahudi kukira miroongo ene (40) bharamwiiteengera Pauro munzira, okubha hano araahite bhamwiite. Abhaatu bhayo, bhiirahiiri na bhiisiitirye okurya ebhyaakurya no okunywa, tee bhamwiite. Bhoono bhiibhanwiiri, bharaganya obhiikirirye.” \p \v 22 Kyaamwe omukuru wuyo wa abhasirikare akamubhuurira omumura wuyo, “Otamubhuurira omuutu wuyo woosi kubha onizweenirye engʼana yino.” Akamuhaatira agye. \s Pauro arahirwa kumwaanaangwa Feriki \p \v 23 Okumara omukuru wuyo wa abhasirikare akabhabhirikira abhamenyeekererya bhabhiri bhi iyaasi waaye, akabhabhuurira, “Mubhanure abhasirikare amagana abhiri (200) bhano bharaagye kwa amaguru, hamwe na abhaandi miroongo muhuungati (70) bhano bharaagye kuziifaraasi, na abhaandi amagana abhiri (200) bhano bharaagye bhagwaatiriiri amatimu. Bhoosi bhayo bharwe hano eriibhaga rya katatu obhutiku, bhasikire mumugye gwa Kaisaria. \v 24 Pauro woosi ahaabhwe eziifaraasi, okubha ahike bhuzomu kumwaanaangwa Feriki.” \p \v 25 Omukuru wa abhasirikare wuyo akakaama enyaarubha yino ekubhuga, \pi \v 26 “Omuguungibhwa omwaanaangwa Feriki, enye Kiraudio Risia nirakukeerya. \v 27 Omuutu wuno yagwaatirwe na Abhayahudi, bhakeenda bhamwiite. Hano namenyiri kubha ni Murooma, nikagya hamwe na abhasirikare bhaane, nikamutuurya. \v 28 Nikeenda kumenya kino Abhayahudi bhakumuzoongeera, ekagirya nimuhire embere we ekiina kyaabhu. \v 29 Nikangʼura kubha bharamuzoongera kwa amabhuuryo gano gari iguru we emigiro gyaabhu. Nawe mugano bhaamuzoongeeri, ritariho ingʼana ryoryoosi rino riingagirirye yiitwe, naabhe kubhohwa. \v 30 Hano nazweeniibhwe amangʼana kubha kuno omukoonyo iguru waaye, ekagirya nimureete bhwaangu kwaawe. Na nikabhabhuurira abhazoongeri bhaaye, bhagye bhamuzoongere embere waazo.” \p \v 31 Kweego abhasirikare bhayo bhakamugega Pauro kyaabhurya bhaabhuuriirwe, bhakamuhira obhutiku bhuyobhuyo tee mumugye gwa Antipatiri. \v 32 Hano bhwakiiri, abhasirikare bhano bhaagiiri kwa amaguru bhakakyoora munyuumba yaabhu, bhakabhatiga abharikyaabhu bhano bhaagiiri kwe eziifaraasi nibho bhagye hamwe na Pauro. \v 33 Hano abhasirikare bhe eziifaraasi bhaahikiri Kaisaria hayo, bhakamuhaana mumabhoko go omwaanaangwa enyaarubha yiyo, hamwe na Pauro. \v 34 Omwaanaangwa hano yamariri kusoma enyaarubha yiyo, akabhabhuurya, “Omuutu wuno ni wa kyaaroki?” Hano bhaamubhuuriiri Pauro ni we ekyaaro kya Kirikia, \v 35 akamubhuurira, “Amangʼana gaazo, ndagiitegeerera hano abhazoongeri bhaazo bharaahike.” Niho omwaanaangwa akaswaagya kubha Pauro ariibhwe munyuumba yo omutemi Herode. \c 24 \s Abhayahudi bharamuzoongera Pauro embere yo omwaanaangwa Feriki \p \v 1 Hano zyaahitiri siku isaano, Anania omuseengeri omukuru akiituuma mumugye gwa Kaisaria. Na yaari hamwe na abhakaruka abharebhe bha Abhayahudi, no omuutu wumwe omwiimeerereri we emigiro, eriina ryaaye ni Terituro. Bhoosi bhakamuzweenia omwaanaangwa Feriki amangʼana gano bhaari kuzoongera Pauro. \v 2 Hano Pauro yareetirwe, Terituro akataanga okumuzoongera arabhuga, “Ee omuguungibhwa Feriki, awe naawe ogirirye tubhe no omureembe kuziisiku zoosi. Kwo obhukaangati bhwaazo amangʼana amabhi garakorwa gabhe kisi mukyaaro kino. \v 3 Turagasuungʼaana amangʼana kwo obhuzomererwa siku zoosi, ahagiro hoosi, na okazomya bhukongʼu. \v 4 Bhoono nitakweenda nikurosye bhukongʼu, ndakwiisasaama otwiitegeerere kwa amangʼana masuuhu. \p \v 5 “Tungʼuriri kubha, omuutu wuno ni muzoogenia bhukongʼu. Ewe arabheegereererya Abhayahudi mubhyaaro ebhiindi bhyoosi, no okukora orwaambi gati waabhu. Hamwe na gayo, niwe omukuru we enyaangi yo orurimi ya Abhanazareeti. \v 6 Hano yeendiri okunyakahya eriiseengerero rya Taatabhugya, rugeendo rumwe tukamugwaata. [Tukeenda okumutinira ekiina kwo okweenderera ne emigiro gyeetu, \v 7 nawe omukuru wa abhasirikare Rusia akamuruusya Pauro okurwa mumabhoko geetu kwa amanaga, \v 8 akabhuga abhazoongeri bhaaye bhamuzoongere owaazo.] Hano omweene oraamuzeengye, niho oraamenye obhuheene bhwa amangʼana goosi gano tumuzoongeeri owaazo.” \v 9 Amangʼana ga Terituro gayo, Abhayahudi bhakagiikirirya kubha ni ge eheene. \s Pauro ariisasaama embere wo omwaanaangwa Feriki \p \v 10 Hayo omwaanaangwa akeerekeererya Pauro ekyaara okubha woosi agaambe. Kweego woosi akataanga kubhuga, “Enye nimenyiri kubha emyaaka myaaru oratina emigiro mukyaaro kino. Nikyo eragirya niisasaame embere waazo kwo obhuzomererwa. \v 11 Awe omweene wuunganagirye kumenyeekererya bhuzomu kubha, zikyaari kuhita eziisiku ikumi ni ibhiri, kweema natiiriri kugya mumugye gwa Yerusaremu kumuseengera Taatabhugya. \v 12 Bhano bhaari bharanizoongera bhataanibhweeni ndahakana naabhe kugirya abhaatu bhakore orwaambi. Bhataanibhweeni nasiigirirya mwiiseengerero, naabhe muziinyuumba zye eziisaango, naabhe ahagiro ahaandi hohoosi mumugye guyo. \v 13 Kumangʼana gano bhakunizoongera bhoono, bhatakunagya kweerekya kubha ni ge eheene. \p \v 14 “Nawe ndiikirirya embere waazo kubha, ndamuseengera Taatabhugya wa bhazaazi bheetu no okutuniirira enzira ya Yeesu, yiingabha abhaatu bhano bharabhuga kubha ni nyaangi yo orurimi. Hamwe na gayo, ndiikirirya amangʼana goosi gano gakugya ne emigiro gya Musa, na gano gakaamirwe mubhitabhu bhya abharooti. \v 15 Neenye nituuriri obhwiisige ku Taatabhugya, kyeego abhaatu bhano bharaatuure kweewe, kubha araryoora abhaku bhoosi, bhe eheene embere waaye, hamwe na abhaatu bhe ebhibhi. \v 16 Kweego, ndabha no omukya kukora amazomu, kubha no omutima mweero embere wa Taatabhugya, naabhe embere wa abhaatu. \p \v 17 “Kweego hano naamariri emyaaka myaaru nikyaari kuhika Yerusaremu, nikakyoorera eyo, okubha nihire ebhigiro bhino bhikusakirya abhaatu mukigaambo kyeetu bhano bhatakwiitura, na nduusye ekimweeso ku Taatabhugya. \v 18 Abhaatu bhano hano bhaanibhweeni ndakora amangʼana mwiiseengerero, niari niyeerirye. Na nitaari kusikira hamwe na abhaatu bhaaru, na rutaariho orwaambi rworwoosi runo nikakora muyo. Nawe mwiiseengerero muyo, bhaari bharimu Abhayahudi abhaandi bhano bhaarwiiri mukyaaro kya Asia. \v 19 Nibho bhaari kweenderwa kunizoongera owaazo hano, eraabhe bhaangabheeri ne engʼana iguru waane. \v 20 Kasi abhaatu bhano bhari hano, bhagaambe obhubhi bhwoosi bhuno bhaabhuruuzi kweenye hano niimeereeri mukiina kyaabhu. \v 21 Hamwe bhakarora bhubhi, hano niikiriirya kwe eriiraka ikuru embere waabhu kubha, ‘Gano gakugirya enye nitinirwe emigiro embere weenyu reero, ni kwo okubha ndiisiga kubha abhaku bhararyooka.’ ” \p \v 22 Feriki yaari amenyiri bhuzomu iguru wa amangʼana ge enzira ya Yeesu, kweego akakubhya ekiina, akabhuga, “Ndaruusya obhutini bhwe ekiina kyeenyu, hano omukuru wa abhasirikare Risia araaze.” \v 23 Kyaamwe, Feriki akamubhuurira omukuru wumwe wa abhasirikare kubha, amuriibhe Pauro. Nawe abhe ne eriibhaga ryo okukora amangʼana gaaye, na abhasaani bhaaye bhahaabhwe omweeya okumuhokeerya. \s Pauro embere yo omwaanaangwa Feriki na Dirusira \p \v 24 Hano zyahitiri eziisiku suuhu, Feriki akaaza hamwe no omukari waaye Dirusira, omuukya wa Abhayahudi. Niho akaswaagya bhamubhirikire Pauro. Hano Pauro yahikiri, akataanga kubhabhuurira iguru yo okumwiikirirya Krisito Yeesu. \v 25 Akataanga kubhazweenia iguru we eheene, no okubha na kusuuhu, no obhutini bhwe ekiina kino kikuuza. Hano Feriki yiigwiiri gayo, akoobhoha. Akamubhuurira Pauro, “Gayo giisiri bhoono, oranagya kugya. Ndakubhirikira kweeki hano ndaabhone omweeya.” \v 26 Okumara Feriki akageenderera kumubhirikira Pauro mara kaaru, abhe arakeerenia neewe, ariisiga kubha Pauro yiingamuheeri ehoongo. \p \v 27 Hano emyaaka ebhiri gyaahitiri, Porikio Fesito akagega omweeya gwa Feriki. Kwo okubha Feriki yaari areenda kwiizomya ku Bhayahudi, ekagirya amutige Pauro munyuumba ya abhabhohwa. \c 25 \s Pauro embere wo omwaanaangwa Fesito \p \v 1 Hano Fesito yaari amariri eziisiku isatu ego zyo obhukaangati mwiiboma rya Yudea, akarwa Kaisaria akatiira okugya Yerusaremu. \v 2 Abhakuru bha abhaseengeri na abhakuru abhaandi bha Abhayahudi bhakamuuzaku eno yaari, okubha bhamuzweenie goosi gano bhaari kuzoongera Pauro. Bhakamukumiirirya bhukongʼu kubha, \v 3 abhasakirye okubhakyoorerya Pauro Yerusaremu hayo. Bhaari bharamukumiirirya okubha bhakore omukoonyo gwo okumwiita Pauro munzira. \v 4 Nawe Fesito akabhakyoora, “Pauro arariibhwa Kaisaria erya, na neenye omweene kwiibhaga iguhi nirakyoora eyo. \v 5 Kweego, tugeende na abhakuru bheenyu abharebhe, bharuusye obhuzoongeri bhwaabhu iguru waaye, tee tumenye eraabhe akoriri engʼana yoyoosi mbiihu.” \p \v 6 Fesito akamara eziisiku eziindi inyaanye hamwe ikumi, yaari na abhaatu bhayo, akakyoora Kaisaria. Hano bhwakiiri, akiikara kukituumbi kyaaye kyo okutinira ekiina, akaswaagya Pauro areetwe. \v 7 Hano Pauro yahikiri hayo, akabhabhona Abhayahudi bhano bhaahiriingitiri okurwa Yerusaremu. Abhayahudi bhayo bhakamwiinogoora, bhakataanga okumuzoongera kwa amasemo maaru amarito. Nawe bhataanagirye okweerekya obhuheene bhwago. \p \v 8 Okumara Pauro woosi akataanga kwiisasaama arabhuga, “Gitariho emigiro gya Abhayahudi gino niasarirye, na nitaasarirye iguru we eriiseengerero rya Taatabhugya, naabhe Kaisari.” \p \v 9 Fesito yaari areenda okwiikoomba ku Bhayahudi, akiikora kumubhuurya Pauro, “Ambe oriikirirya kugya Yerusaremu, eyo niyo oraatinirwe ekiina embere waane kwa amasemo gano?” \p \v 10 Pauro akamukyoora, “Niimeereeri embere wa abhataania bhe emigiro bhano bhatuurirwe na Kaisari, hano niho nireenderwa okutinirwa ekiina. Ritariho eriingʼana rino niasarirye ku Bhayahudi, kyaabhurya awe omweene omenyiri. \v 11 Kyeego niingabheeri ne engʼana eyiindi yino yiingagirirye niitwe, nitaari ndaanga kwiitwa. Nawe Abhayahudi bhano bharanigaamba kwo orurimi. Kweego atariho omuutu wuno akuhaabhwa omweeya kunituura mumabhoko gaabhu. Enye ndasabha kubha amasemo gaane gatinirwe Rooma ku Kaisari!”\f + \fr 25:11 \fr*\ft Abharooma bhoosi bhaari no obhunagya bhwo okuhira obhutini bhwe ekiina kyaabhu Rooma, embere wo omutemi omukuru wuno akubhirikirwa Kaisari.\ft*\f* \p \v 12 Rugeendo rumwe Fesito na abhaatu bhe ekiina kyaaye bhakiisuunza obhutini bhwe ekiina kya Pauro, akamukyoora Pauro, “Osabhiri kubha obhutini bhwe ekiina kyaazo bhutinwe na Kaisari. Kweego orahirwa ku Kaisari!” \s Omwaanaangwa Fesito arasabha obhutoongeri // kumutemi Agiripa \p \v 13 Hano zyahitiri eziisiku suuhu, omutemi Agiripa\f + \fr 25:13 \fr*\fk Agiripa\fk*\ft . Rora \ft*\it Herode Agiripa wa kabhiri\it* mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\f* bhoombe na musubhaati waaye Berinike bhakaaza Kaisaria, okubha bhamukeerye Fesito. \v 14 Bhakamara hayo eziisiku nzaru. Fesito akamuzweenia omutemi amangʼana ga Pauro, akabhuga, “Hano ariho omuutu wumwe wuno Feriki akamutiga munyuumba ya abhabhohwa. \v 15 Hano nagiiri Yerusaremu, abhakuru bha abhaseengeri, hamwe na abhakaruka bha Abhayahudi, bhakaanizweenia amangʼana gano bhaari bhakumuzoongeera Pauro. Bhakaanisabha kubha, nimutinire ekiina. \v 16 Nikabhakyoora kubha, etwe Abharooma tutakutinira ekiina omuutu, hano akyaari okwiisasaama embere wa abhazoongeri bhaaye. \p \v 17 “Kweego nikakyoora hano hamwe na abhazoongeri bha Pauro bhayo. Etabhoori yaho nitaakezeeri, nikiikara kukituumbi kyaane kyo okutinira ekiina, nikaswaagya Pauro areetwe. \v 18 Hano bhaamureetiri, abhazoongeri bhaaye bhakiimeerera, bhakataanga kumuzoongera. Nawe amangʼana gano bhakamuzoongera gatabheeri amabhi bhukongʼu, kyaabhurya kyeego nikiisigira. \v 19 Bhakabha bharahakana neewe iguru wa amabhuuryo ge enyaangi yaabhu, na iguru wo omuutu wumwe wuno akuuri, eriina ryaaye ni Yeesu, nawe Pauro yaari arakumiirirya kubha ni muhoru. \v 20 Nitaaruuzi kyaabhurya niingatugukwiirye obhuheene wa amangʼana gayo, ekagirya nikamubhuurya Pauro eraabhe ariikirirye kugya Yerusaremu, okubha atinirwe ekiina kwiiguru ya amasemo gano. \v 21 Nawe Pauro akasabha kubha obhutini bhwe ekiina kyaaye bhutinwe na Kaisari. Kweego nikaswaagya kubha, ariibhwe tee hano araahirwe ku Kaisari.” \p \v 22 Niho Agiripa akamubhuurira Fesito, “Niingaseegiri okumwiitegeerera omuutu wuno enye omweene.” \p Fesito akamukyoora, “Oramwiigwa izo.” \s Pauro embere wo omutemi Agiripa \p \v 23 Hano bhwakiiri, Agiripa bhoombe na Berinike bhakaaza bhiizomirye, bharageenda kwo obhukaari. Bhakasikira hano abhakuru bhaari bharasuungʼaanwa, bharatuniirirwa na abhakuru bha abhasirikare, na abhakuru abhaandi mumugye. Fesito akaswaagya kubha Pauro areetwe. \v 24 Hayo Fesito akataanga kubhuga, “Ee omutemi Agiripa, na neemwe mwoosi bhano twiikumeenie hamwe, omuutu wuno muramurora, Abhayahudi bhoosi bhaamuzoongeri Yerusaremu eyo, ne embere waane hano. Bhaari bharakora ekituri, bharabhuga kubha atakweenderwa kubhaho. \p \v 25 “Enye omweene nikarora etariho ngʼana yino yiingagirirye yiitwe. Nawe akaanisabha kubha obhutini bhwe ekiina kyaaye bhutinirwe Rooma, kumutemi weetu omukuru. Ekagirya kubha areetwe owaazo. \v 26 Kweego, nitana ngʼana ye eheene iguru waaye yino niingakaamiri kumutemi weetu omukuru. Nikyo ekigirirye nimureetiri hano embere weenyu mwoosi, na kiindi embere waazo, ee omutemi Agiripa, okubha hano turaamare kumubhuurya niho ninagye kubhona engʼana yino niraakaame iguru waaye. \v 27 Enye nitakurora bhuzomu, omubhohwa ahirwe kumukaangati, eraabhe niteerekirye engʼana embi yino akuzoongerwa.” \c 26 \p \v 1 Agiripa akamubhuurira Pauro, “Ono omweeya okugaamba gano onago.” \p Kweego Pauro akagorora okubhoko, akataanga kwiisasaama arabhuga, \v 2 “Ee omutemi Agiripa, reero ndiyiigwa kubha nino orubhaango, kyaabhurya niimeereeri embere waazo kwiisasaama kugoosi gano Abhayahudi bhanizoongeeri. \v 3 Ndagaamba ego, kiindi kwo okubha awe omenyiri bhuzomu eziinyaangi zyoosi zya Abhayahudi, na goosi gano bhaari kuhakana. Kweego nirakwiisasaama oniitegeerere kwo okwiikongʼeererya. \fig Pauro embere ya Agiripa|alt="Paulo mbele ya Agrippa" src="CN02034B.TIF" size="col" loc="26:3" copy="© 1996 David C. Cook" ref="26:1"\fig* \p \v 4 “Abhayahudi bhoosi bhamenyiri bhuzomu kyeego nikiikara okurwa obhwaana bhwaane, kweema obhutaangiro bhwo obhwiikari bhwaane mukyaaro kyaane, na eyo Yerusaremu. \v 5 Neebho bhanimenyiri kwe emyaaka myaaru, no okweenda kunimenyeekererya kubha niari niratuniirira eziinyaangi zyoosi zya Abhafarisayo. Na Abhafarisayo nibho bhano omukya okutuniirira emigiro gye Ekiyahudi, naabhe okukira abhaandi bhoosi bhe enyaangi yeetu. \v 6 Bhoono, gano gakugirya nitinirwe ekiina reero, ni kwo okubha niratuura obhwiisige bhwaane mubhurage bhuno Taatabhugya abharageenie bhazaazi bheetu. \v 7 Obhurage bhuno nibho bhuryabhurya bhuno tukwiisigira kubhigaambo ikumi na bhibhiri bhe ekyaaro kyeetu, turamuseengera Taatabhugya obhutiku no omwiisi. Ee omutemi, kiyo nikyo kikugirya Abhayahudi bharanizoongera reero! \v 8 Kwaki emwe muraanga kubha etakuturikana Taatabhugya kuryoora abhaku? \p \v 9 “Enye omweene nikarora mukoro yaane kubha ndeenderwa kukora goosi gano garaanga eriina rya Yeesu wa Nazareeti. \v 10 Gayo nigo nikakora Yerusaremu. Kwo obhunagya bhwa abhakuru bha abhaseengeri, nikabhoha abhahoreeru\f + \fr 26:10 \fr*\fk Abhahoreeru\fk*\ft . Rora amangʼana gano mu Bhugaruri bhwa Amangʼana Amakongʼu.\ft*\f* bhaaru munyuumba ya abhabhohwa, na hano bhaari bharatinirwa ekiina kyo okwiitwa, neenye niari owumwe wa abhatini bhe ekiina. \v 11 Nikabha ndabhanyaakya munyuumba ye esaango ya Abhayahudi, kwo okubha niari ndabhasingʼirirya okubha bhamwaange Yeesu. Niari ne eniku bhukongʼu, tee nikabha nirabhabhweema mumigye gye ebhyaaro ebhiindi. \p \v 12 “Orusiku rumwe, niari munzira kugya kubhanyaakya mumugye gwa Damesiko, niari nino obhunagya no obhuswaagya bhwa abhakuru bha abhaseengeri. \v 13 Ee omutemi, hano niari munzira yiyo eriibhaga rya mumwiisi, rugeendo rumwe nikarora obhweero bhuhaari kurwa mwiisaaro, bhwaari bhurabhara bhukongʼu kukira eryoobha. Obhweero bhuyo, bhukatubharira enye na abharikyaane mbaara zyeetu zyoosi. \v 14 Twoosi tukagwa haasi. Niho nikiigwa eriiraka riranibhuurira mukigaambo kyeetu kye Ekieburania rirabhuga, ‘Sauri, Sauri! Kwaki oraninyaakya? Ndora oriinyahaara bhusa kye etikiri yino ekutema omusegere esoonga ye eriitimu ryo omukuru waaye!’ \p \v 15 “Nikabhuurya, ‘Ee Omukuru, awe ni weewi?’ \p “Akaanikyoora, ‘Enye neenye Yeesu, wuno okuninyaakya. \v 16 Bhoono obhuuke, wiimeerere! Kino kigirirye nikuhwaarukiiri, okubha nikutuure obhe omuhokya waane. Obhe oranigaambira amangʼana gano oruuzi, na kumangʼana gano niraakweerekye. \v 17 Nirabha nirakutuurya, okurwa mumabhoko ga Abhayahudi abharikyaazo, na mumabhoko ga bhano bhatari Abhayahudi. Nirakutuma kweebho, \v 18 okubha obharamukye ameeso, tee bhareke mukiirima, na mubhunagya bhwa Seetaani, bhiikare mubhweero bhwa Taatabhugya. Niho bharaabhirwe ebhibhi bhyaabhu, bharabha na abhaandi bhano bheeriibhwe kwe enzira yo okuniikirirya.’ \p \v 19 “Kweego, ee omutemi Agiripa, nitaatigiri okugwaata obhurori bhuyo okurwa mwiisaaro. \v 20 Nikataanga okweegya abhaatu bha Damesiko bhate ebhibhi bhyaabhu, bhamwiikyoorere Taatabhugya. Bhakore amangʼana gano gakweerekya kubha bhamariri okuta ebhibhi muziikoro zyaabhu no okutiga ebhibhi. Okumara nikeegya amangʼana gayogayo kubhaatu bha Yerusaremu, na bhe ekyaaro kyoosi kya Yudea, na kubhaatu bhano bhatari Abhayahudi. \v 21 Gayo nigo gaagirirye Abhayahudi bhakaanigwaata hano bhaambweeni mwiiseengerero, bhakeenda kuniita. \v 22 Nawe Taatabhugya anisakiirye kuhikira orusiku runo rwa reero, akoriri niimeereeri hano embere wa abhakuru na abhasuuhu, okuruusya amangʼana. Amangʼana gano nikugaamba, nigo gayo gaagaambirwe na abharooti na Musa, kubha garatuukira. \v 23 Bhoosi bhakagaamba kubha, Masiya aranyaakibhwa, na niwe arabha wo okutaanga okuryooka mubhaku, okubha abhazweenie obhweero bhwo obhutemi ku Bhayahudi, na kubhaatu bhano bhatari Abhayahudi.” \p \v 24 Hano Pauro yaari ariisasaama, Fesito akamurekya kwe eriiraka ikuru akabhuga, “Awe Pauro, otubhuuzikeeni! Obhusomi bhwaazo bhwaaru, bhukuyaangahirye!” \p \v 25 Kyaamwe, Pauro akamukyoora, “Ee omuguungibhwa Fesito, enye nitari muyaanga. Amangʼana gano nikugaamba ni go obhuheene na amangʼeeni. \v 26 Naabhe omutemi aragamenya amangʼana gano bhuzomu, neenye ndanagya kugaamba neewe kwo obhukararu. Nino obhuheene kubha etariho naabhe ngʼana yimwe yino atamenyiri, kwo okubha gataari kukorwa kibhezo. \v 27 Ee omutemi Agiripa, oragiikirirya goosi gano gaagaambirwe na abharooti? Enye nimenyiri kubha oragiikirirya.” \p \v 28 Hayo, Agiripa akamubhuurira Pauro, “Oriisiga kubha oraanikyoora nibhe Omukrisito kumangʼana masuuhu kya gano?” \p \v 29 Pauro akamukyoora, “Eraabhe ni kwa amangʼana maaru naabhe masuuhu, niramusabha Taatabhugya iguru waazo, na kwiiguru ya abhaandi bhoosi bhano bhakuniitegeerera reero kubha, mubhe kyeego enye niri, nawe mutabhohwa ne eminyororo gino.” \p \v 30 Omutemi akiimeerera, hamwe no omwaanaangwa Fesito na Berinike, na abhaandi bhano bhaari bhiikeeri hamwe. \v 31 Hano bhaari kugya, bhakakeerenerya, “Omuutu wuno akyaari kukora ngʼana yoyoosi yino yiingagirirye yiitwe naabhe kubhohwa.” \p \v 32 Niho Agiripa akamubhuurira Fesito, “Yiingabheeri omuutu wuno atasabhiri ekiina kyaaye kitinirwe ku Kaisari, yaangahaatiirwe.” \fig Orugeendo rwa Pauro rwo okugya Rooma|src="Zanaki HG-K-Paul-Rome BW.ai" size="span" loc="Acts 27:1-12" copy="Paul's Journey to Rome" ref="27:1–28:16"\fig* \c 27 \s Pauro arahirwa mumugye gwa Rooma \p \v 1 Okumara ekaswaagibhwa kubha, tugye mukyaaro kya Itaria kwe emeeri. Pauro na abhabhohwa abhaandi, bhakatuurwa mubhuriibhi bhwo omukuru wumwe wa abhasirikare, eriina yaaye ni Yurio. Yurio wuyo yaari omukuru we eriihizo rya abhasirikare rino ryaari kubhirikirwa Eriihizo rya Kaisari Agusito. \v 2 Tukatiira mumeeri yino yaari kurweera mumugye gwa Adiramitio. Emeeri yiyo yaari murugeendo kuhita kurungʼoongo rwa mukyaaro kya Asia. Tukagya hamwe na Aristariko, omuutu wo okurwa mumugye gwa Tesaronike mukyaaro kya Makedonia. \p \v 3 Etabhoori yaho, tukahika kurungʼoongo rwo omugye gwa Sidooni. Yurio akamukorera Pauro amazomu, kwo okumuha omweeya arorene na abhasaani bhaaye, okubha bhamuhe ebhigiro bhino yaari kweenda. \v 4 Okurwa eyo, tukahita embarika we ekigiinga kya Kipuro, kwo okubha obhukama bhwaari bhuhaari bhukongʼu. \v 5 Hano twaayiitaambukiri enyaanza yino eri orubhaara rwe ekyaaro kya Kirikia na Pamufiria, tukahika mumugye gwa Mira mukyaaro kya Rikia. \v 6 Omukuru wa abhasirikare akabhona emeeri ya mumugye gwa Arekizandiria. Emeeri yiyo yaari ereerekera mukyaaro kya Itaria, akatutiirya muyo. \p \v 7 Tukagya ngʼorangʼora kwa siku nzaru na kwa nyaako bhukongʼu, tee tukahika mumugye gwa Nido. Hano twaari tweendiri kuhita, obhukama bhuhaari bhukaturibhira tutahita, bhukagirya tukiinogoora orubhaara rwa maamu rwe ekigiinga kya Kirete, haguhi no omwaambuko gwa Sarimooni. \v 8 Tukiibharuruka embarika kwa nyaako bhukongʼu, tee tukahika ahagiro hano hakubhirikirwa Obhwaambukiro Obhuzomu, haguhi no omugye gwa Rasea. \p \v 9 Bhoono twaari tuhikirye eriibhaga itaambi murugeendo, naabhe enyaangi yo okwiisiitya ebhyaakurya\f + \fr 27:9 \fr*\fk Enyaangi yo okwiisiitya ebhyaakurya \fk*\ft erakorwa kumweeri gwa keenda kasi gwi ikumi. Kumyeeri giyo, enyaanza yaari erasarika bhukongʼu. \ft*\xt Rora Abharaawi 16.\xt*\f* yaari ehitiri, ne eriibhaga rye embeho no omukama muhaari. Erarorekana kubha, tugeenderere no orugeendo runo, turanagya kubhona enyaako. Kweego Pauro akabhatoongera abharikyaaye, \v 10 “Bhamure, nirarora murugeendo rweetu runo turabhona embusa. Etari emeeri ne emirigo ebhyeene, nawe neetwe abheene turanagya kusika.” \p \v 11 Nawe omukuru wa abhasirikare wuyo, atiikiriirye obhutoongeri bhwa Pauro, akarora kubha bhutana bhweera, akaseega amangʼana go omugeendya we emeeri na mweene meeri. \v 12 Ambe, eryaambukiro riyo, ritaari no omweeya muzomu gwo okwiikara kwiibhaga rye embeho ehaari. Abhaatu bhaaru gati waabhu, bhakiikirirania bharwe erya, no okugeenderera no orugeendo kugya kwiikara Foinikisi kwiibhaga riyo rye embeho. Foinikisi ni mwaambuko guno guri mukigiinga kya Kirete, kino kyaari orubhaara rwa maamu ya nyaanza, na raange ya nyaanza. \s Pauro na abharikyaaye bharanyaaka bhukongʼu munyaanza \p \v 13 Omukama muzomu gukataanga kuhuumbuuta kurwa orubhaara rwa maamu. Gukagirya bheene meeri, bhiiseege kubha bharanagya kuhika kyeego bhaari kweenda. Kweego bhakatiirya enaanga ye emeeri, bhakageenderera no orugeendo rwaabhu, bhakahita embarika wo omwaambuko gwe ekigiinga kya Kirete. \v 14 Nawe, kwiibhaga isuuhu ego, ekimaramuumbi ekihaari kino kyaari kubhirikirwa Eurakiro, kirahuumbuuta kurweera mukigiinga kya Kirete. \v 15 Omukama omuhaari guyo gwaari guratematema kurubharu rwe emeeri yiyo. Tukasakya kutiimbana nagwe, nawe gukatuhiza. Tukatiga gutuhire gatigati we enyaanza. \p \v 16 Tukahita inyuma wa akaziinga akasuuhu kano kaari kubhirikirwa Kauda, kakaturibhira hasuuhu omukama omuhaari guyo. Hayo tukanagya kwa nyaako kutuurya obhwaato obhusuuhu bhwo okutuurirya abhaatu kwo okubhubhoha eziisiri, obhwaato bhuno bhwaari kurutwa na amaanzi. \v 17 Hano abhaatu bhaamariri kutiirya obhwaato obhuundi mumeeri yaabhu, bhakiinogoorya eziisiri emeeri yoosi, bhakayibhoha kisi ekongʼere. Bhaari bharoobhoha kubha, bhaari bharatura kutamirwa mumusereekenye gwe enyaanza ya Ribia. Obhwoobha bhuyo, bhukagirya bhakiikya amataanga, bhakatiga emeeri ehunwe no omukama. \p \v 18 Amabhooka gakeenderera kuyitematema emeeri yiyo kwa amanaga. Etabhoori yaho, abhahokya bha mumeeri, bhakataanga kutaasa emirigo munyaanza. \v 19 Orusiku rwa katatu, bhakarekera ebhigiro bhya mumeeri kwa amabhoko gaabhu abheene. \v 20 Zikahita siku nzaru eryoobha ne eziinzota zitaari kurorekana, ne enyaanza yiyo ekabha erageenderera kusarika. Ekagirya tutiisiga kubha turatuuribhwa. \p \v 21 Eziisiku nzaru zikahita bhakyaari kurya kigiro, Pauro akiimeerera gati waabhu, akabhabhuurira, “Emwe abhasubhe, mwaari mureenderwa muniitegeerere tukyaari kubhuuka kurwa Kirete. Muunganiigwiiri gano goosi gataari kutubhona. \v 22 Nawe bhoono ndabhabhuurira, mutakwa emitima, kwo okubha atariho naabhe wumwe gati weenyu wuno araakwe, nawe emeeri yino erasarika. \p \v 23 “Ndanagya kugaamba ego, kwo okubha enye ni muutu wa Taatabhugya, na niwe nikumuhokeerya. Obhutiku bhwa reero maraika waaye akaanihwaarukira, \v 24 akaanibhuurira, ‘Pauro, otige okwoobhoha! Oreenderwa wiimeerere embere wa Kaisari. Na omenye kubha, Taatabhugya arabhatuurya kwo orubhaango rwaaye bhoosi bhano muri murugeendo.’ \v 25 Kweego mutakwa emitima bhamure, enye niriikirirya kubha gano Taatabhugya anibhuuriiri garakorwa. \v 26 Nawe emeeri yeetu erahunwa mukigiinga ekirebhe.” \s Pauro na abharikyaaye bharatuuribhwa munyaanza \p \v 27 Tukamara eziisiku ikumi ni inye, eno turahunwa no omukama muhaari eno ne eyo munyaanza ya Adiria. Mubhutiku gati, abhahokya bha mumeeri bhakiiseega kubha bhari haguhi kuhika kukyaaro ekyoomu. \v 28 Kweego bhakareenga obhutaambi bhwa amaanzi, bhakabhona obhutaambi bhwa amaanzi bhwaari amataambuka igana rimwe na miroongo ebhiri (120). Nawe kwiibhaga isuuhu hano bhaareengirye amaanzi gayo kweeki, bhakabhona obhutaambi bhwa amaanzi bhuhikiri amataambuka miroongo keenda (90). \v 29 Bhakoobhoha kubha emeeri yiingiitemiri kumatare, ekagirya bhakataasa eziinaanga inye mumaanzi inyuma we emeeri. Bhakasabha bhukye bhwaangu. \p \v 30 Abhahokya bha mumeeri bhakeenda kutoroka bhatige emeeri. Bhakiikya obhwaato obhusuuhu bhwo okutuurirya abhaatu mumaanzi, bhariikora kubha bhareenda kwiikya eziinaanga orubhaara rwe embere rwe emeeri. \v 31 Rugeendo rumwe, Pauro akamubhuurira omukuru wa abhasirikare hamwe na abhasirikare bhaaye, “Abhahokya bhano, eraabhe bhatakusaaga mumeeri muno hamwe neetwe, mutakuhona!” \v 32 Kweego, abhasirikare bhayo bhakatina eziisiri zino zaari zibhohiri emeeri yiyo, bhakatiga bhugegwe na amaanzi. \p \v 33 Hano bhwaari kweenda kukya, Pauro akataanga kukumiirirya abharikyaaye, bharye ebhyaakurya eno arabhuga, “Reero ni rusiku rwi ikumi na kane kweema mugwaatwe ne ehaho no okutama kurya ekigiro kyokyoosi. \v 34 Bhoono nirabhiisasaama murye, okubha mutakwa rwe enzara, kwo okubha naabhe oruzweeri rwo omutwe gwo owumwe weenyu rutakubhura.” \p \v 35 Hano Pauro yamariri kugaamba ego, akagega omukaate akabhuga, “Ozomirye, Taatabhugya,” embere waabhu bhoosi, akagubhega, akataanga okurya. \v 36 Rugeendo rumwe bhoosi bhakiitema eziikubhi, bhakataanga kurya. \v 37 Bhoosi bhano twaari mumeeri, twaari bhaatu magana abhiri na miroongo muhuungati na bhasaasabha (276). \v 38 Hano bhaamariri kwiiguta, bhakarekera engano munyaanza, okubha bhasuuhye obhurito bhwe emeeri. \p \v 39 Hano kwakiiri, abhahokya bhe emirimo bhayo, bhakarora ekyaaro kino enyaanza esikiiri mukyaaro ekyoomu, nawe bhataayimenyeekereerye ekyaaro kiyo. Kweego bhakaamura kugya kutuura emeeri yaabhu kyeego yaangaturikeeni. \v 40 Kweego, bhakatina eziisiri zye enaanga, bhakaziituumya mumaanzi, bhakanyeegya eziisiri zino zibhohiri eziimbaawa zyo okugeenderya emeeri. Bhakatiirya eriitaanga isuuhu rye embere, okubha riizurye obhukama, bhakagya kurungʼoongo. \v 41 Nawe, hano emeeri yiyo yiisukiri embere hasuuhu, bhakahika ahagiro hano emigeri gya amaanzi gyaari kusikanira. Embere we emeeri hakasima mumarobha kwa nguru, kyaamwe bhukaangira muyo. Orubhaara rwi inyuma rwe emeeri yiyo, ekabha eratemwatemwa na amabhooka, tee ekataanga kubhaaruka bhitinikatinika. \p \v 42 Omukoonyo gwa abhasirikare bhaari kweenda kwiita abhabhohwa bhoosi, okubha atabhaho naabhe wumwe waabhu wo okweerema no okumyooka. \v 43 Nawe omukuru wa abhasirikare wuyo, akeenda kumutuurya Pauro, kweego, akabharekya bhatakora ego. Akabhaswaagya bhano bhakutura kweerema, bheereme tee kurungʼoongo. \v 44 Abhaandi bhano bhataamenyiri kweerema, bhagege eziimbaawa ne ebhibhaawa bhye emeeri bhino bhibhaarukiri. Kwo okukora ego, abhaatu bhoosi bhakahona. \fig Emeeri esarikiri|alt="Meli imeharibika" src="DN00514b.tif" size="col" loc="27:44" copy="Darwin Dunham, © United Bible Societies, 1989" ref="27:44"\fig* \c 28 \s Pauro mukigiinga kya Merita \p \v 1 Hano twaarwiiri munyaanza muyo kisi, niho twaamenyiri kubha, tuhikiri mukigiinga kya Merita. \v 2 Abhiikari bha hayo, bhakatuginihya kisi bhukongʼu. Bhakatuhuutira omuriro, kwo okubha ryaari ibhaga rye embeho, ne embura yaari eratweeka. Bhakatuginihya twoosi twoote omuriro guyo. \p \v 3 Pauro akateenya omurigo musuuhu gwe eziikwe. Hano yaari kutuura eziikwe ziyo mumuriro, enzoka yo obhusuungu ekiigwa eryooya ekahurukamu, ekiinaazirira kukubhoko kwaaye. \v 4 Abhiikari bha mukigiinga kiyo, hano bhaaruuzi enzoka yiyo esuruungaaziri kukubhoko kwa Pauro, bhakiimoonyererya, “Omuutu wuno yaari mwiiti. Yiingabha ahoniri okutubhira munyaanza, omusaambwa gweetu gwe ekikari guno gukubhirikirwa Eheene,\f + \fr 28:4 \fr*\fk Eheene \fk*\ft gwaari omusaambwa gwe ekikari gwe Ekirooma gwaari guriimeererera eheene, wuno agirirye obhubhi aratinirwa ekiina.\ft*\f* gutakumutiga ageenderere kubha muhoru.” \v 5 Nawe Pauro akakungʼuutira enzoka yiyo mumuriro, na ataanyahaarikiri naabhe hasuuhu. \v 6 Abhaatu bhayo, bhakabha bharaganya kurora kyeego Pauro araabhiimbe kasi okugwa haasi, akwe. Nawe hano bhaaganyiri kwiibhaga itaambi no okurora kubha kitariho kino kikumubhona, bhakakyoora obhugaambi bhwaabhu no okubhuga, ewe ni wumwe we emisaambwa gyaabhu. \s Pauro aramuhorya wiise waabhu Puburio \p \v 7 Ahagiro hano twiitaambukiiri haari haguhi ne emiguundu gyo omukuru we ekigiinga kiyo, wuno yaari kubhirikirwa Puburio. Puburio wuyo, akatuginihya kisi owaaye, tukamara siku isatu. \v 8 Kwiibhaga riyo wiise waabhu Puburio yaari ahiindiiri kubhuriri, arwaariri ehooma na yaari arasaaha amanyiinga. Pauro akasikira munyuumba akamusabhira ku Taatabhugya, akamutuurira amabhoko iguru waaye, akamuhorya. \v 9 Hano gayo gaatuukiri, gakagirya abharweeri abhaandi bhoosi mukigiinga kiyo, bhakabha bharaaza ku Pauro, neewe akabhahorya. \v 10 Abhaatu bha hayo bhakabha bharatusuuka bhukongʼu. Na hano tukeenda kubhuuka, bhakatutiirirya mumeeri ebhigiro bhyeetu bhyoosi bhino twaari no obhweendi nabhyo. \s Pauro arahika Rooma \p \v 11 Hano twaamariri emyeeri etatu mukigiinga muyo, tukataanga orugeendo kwe emeeri yimwe yino yaari etuuriri enaanga, eraganya eriibhaga rye embeho riyo rihwe. Emeeri yiyo, yaari ya mumugye gwa Arekizandiria, na yaari engʼoorirwe emisaambwa gyo okubhaazwa gya mbasa.\f + \fr 28:11 \fr*\fk Emisaambwa gyo okubhaazwa gya mbasa \fk*\ft gyaari girabhirikirwa Kasita na Porukusi. Emisaambwa gino gihaaseengerwa na abhahokya bha mumeeri.\ft*\f* \v 12 Tukagya tukahika mumugye gwa Sirakusi, tukiikara hayo kwa siku isatu. \v 13 Hano twaarwiiri hayo, tukiinogoora embarika we enyaanza, tukahika mumugye gwa Regio. Etabhoori yaho, omukama gukahuuta kurweera orubhaara rwa maamu, gukagirya tuhike orusiku rwa kabhiri mumugye gwa Puteori. \v 14 Hano twaahikiri eyo, tukasikana na abhiikirirya abharikyeetu, bhakatwiisasaama kubha twiikare nabho kwa siku muhuungati. Kyaamwe, tukagwaata enzira yo okugya mumugye gwa Rooma. \v 15 Abhiikirirya abharikyeetu bha Rooma, hano bhakiigwa kubha turi munzira turagya owaabhu, bhakaaza kutusuungʼaana kumuteera gwa Apio, na ahagiro hano haari kubhirikirwa Eziinyuumba Isatu zya Abhagini. Hano Pauro yabharuuzi akasaambaaruka bhukongʼu, akabhuga, “Ozomirye, Taatabhugya.” \s Pauro arabhazweenia abhaatu bha Rooma iguru wa Yeesu \p \v 16 Hano twaahikiri mumugye gwa Rooma, Pauro akahaabhwa orugusa kubha asaage munyuumba yaaye omweene, ariikara na abhasirikare bho okumuriibha. \p \v 17 Eziisiku isatu zyaahitiri, akabhabhirikira abhakuru bha Abhayahudi bhasikane. Hano bhiikumeenie, akabhabhuurira, “Abhahiiri bhaane, atariho omuutu we ekigaambo kyeetu wuno nikamusariirya. Naabhe eziinyaangi zino twatigiirwe na bhazaazi bheetu, etariho yino niasarirye, nawe nikagwaatwa Yerusaremu, nikatuurwa mumabhoko ga Abharooma. \v 18 Hano Abharooma bhayo bhaamariri kunibhuurya, bhakeenda kunihaatira, kwo okubha bhataaruuzi kiyo kyoosi ekibhi kino nikakora no okugirya niitwe. \v 19 Nawe Abhayahudi bhakaanga kubha nitatazurwa. Kweego, nikasabha ekiina kyaane kitinirwe ku Kaisari. Etari kubha ndeenda kubhazoongera abhaatu bhe ekyaaro kyaane. \v 20 Gayo nigo gagirirye nibhabhirikiiri, okubha nibharore tugaambane hamwe. Enye nibhohirwe hano kwo okubha nimwiikiriirye Yeesu Krisito, ewe niwe obhwiisige bhwa Abhiiziraeri bhoosi.” \p \v 21 Hayo, abhakuru bha Abhayahudi bhakamukyoora Pauro bhakabhuga, “Etwe, tukyaari kubhona enyaarubha yiyo yoosi kurwa mukyaaro kya Yudea, yino ekukeerenerya iguru waazo. Na muutu wowoosi ateenda yiiza hano kugaamba ngʼana mbiihu iguru waazo. \v 22 Nawe etwe tureenda kwiigwa kyeego awe okwiiseega, kwo okubha tumenyiri enyaangi yino ogwaatiri, eragaambwa kibhi mbaara zyoosi.” \p \v 23 Kweego bhakiikirirania na Pauro orusiku runo bhariikumanie. Hano orusiku ruyo rwaahikiri, bhakaaza abhaatu bhaaru munyuumba yino yaari akwiikara. Pauro akabhakeerenerya iguru wo obhutemi bhwa Taatabhugya, kweema etabhoori tee engoroobha. Akasakya kubhatoongera bhoosi bhamwiikirirye Yeesu, kwo okubheegya okurwa mumigiro gya Musa na mubhitabhu bhya abharooti. \p \v 24 Abhaandi bhakiikirirya amangʼana gano Pauro yagaambiri na abhaandi bhataagiikiriirye. \v 25 Kweego abheene kwa abheene bhatiigwaaniri. Ambe, hano bhaagiiri, Pauro akabhabhuurira engʼana yimwe, “Ekoro Muhoreeru akagaamba amangʼana ge eheene na bhazaazi bheetu kuhitira kumurooti Isaya, \q \v 26 ‘Ogye kubhaatu bhano, obhabhuurire, \q “Okwiigwa muriigwa, nawe mutakumenyeekererya. \q Okurora murarora, nawe mutakumenyeekererya. \q \v 27 Erabha ego, kwo okubha eziikoro zya abhaatu bhano // ni kongʼu, \q amatwi gaabhu marito okwiigwa, \q ameeso gaabhu bhahiindiriirye. \q Bhataaza kurora kwa ameeso gaabhu, \q naabhe bhatiigwa kwa amatwi gaabhu, \q naabhe eziikoro zyaabhu zitamenya, \q bhataaza bhakaanikyoorera na neenye nibhatuurye.” ’\f + \fr 28:27 \fr*\xt Rora Isaya 6:9-10.\xt*\f*” \p \v 28 Pauro akabha arageenderera kubhuga, “Ambe, bhoono emenyekane kubha obhutuurya bhuno, bhurwiiri ku Taatabhugya, na bhuhirirwe kubhaatu bhano bhatari Abhayahudi. Ebho bharabhugwaata!” \p [ \v 29 Hano Pauro yamariri kugaamba amangʼana gayo, Abhayahudi bhakagya eno bharahakana bhukongʼu abheene kwa abheene.] \p \v 30 Pauro akiikara munyuumba yiyo emyaaka ebhiri migima, ewe yaari ayirihiiri akiikaramu omweene ego. Akabha arabhaginihya abhaatu bhoosi bhano bhaari kumugyaku. \v 31 Akarwaazira abhaatu kwo obhukaari iguru yo obhutemi bhwa Taatabhugya na iguru wo Omukuru Yeesu Krisito, na ataarekiibhwe.