\id REV \h APOCALIPSIS \toc1 NI BILUI' JESUCRISTU APOSTOL SAN JUAN \toc2 APOCALIPSIS \toc3 Ap. \mt1 NI BILUI' JESUCRISTU APOSTOL SAN JUAN \c 1 \p \v 1 Ndi nga ni biluí' Dios Jesucristu para uluí' ca xpinni xi ma zeda dxiña dxi aca'. Biseenda be ti ángel stibe beda uluí' ni Juan, tobi de ca xpinni be. \v 2 Ne laa bicaa irá ni bi'ya', ni gudxi Dios Jesucristu uluí' laa. \p \v 3 Dichoso cani gu'nda gui'chi ri ne cani ucaa diaga ni cá lú ni, ne icaa ni na ni, purti ma zeda dxiña dxi gaca ni ma uní' Dios chi aca. \s1 Ni bicaa Juan lu ca xpinni Cristu ni nuu Asia \p \v 4 Naa nga Juan. Cucaa gui'chi ri lu ca xpinni Cristu ni nuu ndaani gadxe guidxi sti Asia. Qué huayuu dxi guiaadxa Dios, ne nuu be yanna ne nexhe gueeda be. Rinaba laabe cu' be ndaaya laatu ne quixhe dxí be ladxidó' to, laabe ne gadxe espíritu ni ruzuhuaa lú be ra zuba be lu trono, \v 5 ne Jesucristu ni ruluí' laanu ni dxandí ne jneza runi ni. Nirudó' laa bibani de lade gue'tu', ne runi mandar irá xaíque ni nuu ndaani guidxilayú. Nadxii be laanu ne bisiá né be rini stibe ladxidó' no. \v 6 Bidxiiba be laanu casi cani runi mandar ne bi'ni be laanu sacerdote para guni nu xhiiña Dios Bixhoze be. Iruti ru nandxó' casi laabe. Cadi guiaana dxí de usisaca binni laabe. Amén. \p \v 7 Zuuya tu zeeda be lade za. Ne irá binni zuuya laabe, dede ni bindizi lanza laabe, ne zuuna cabe ora gu'ya cabe laabe. Dxandí zacá zaca ni. \p \v 8 Na Señor Dios ni jma nandxó': \p ―Naa bizuluá' irá', ne naa unduuxe ni, casi zeeda A ne Z lu alfabetu. Nuaa yanna, qué huayuu dxi guiaadxa', ne qué ziuu dxi guiaadxa'. \s1 Ra bi'ya Juan enda nandxó' sti Cristu \p \v 9 Hermanu stitu naa ne nuaa nia laatu tobi si ra cayacaná tu ne lu enda runi mandar sti Dios. Ne laca huayacané Jesucristu naa cadi ixhacaladxe', casi cayacané laatu. Biseguyoo cabe naa lu isla Patmos purti canayué stiidxa Dios ne irá ni nanna de Jesucristu. \v 10 Raqué nuaa ti domingu, dxá ladxiduá' de Espíritu Santu ne bina dia'ga ucuá ti ridxi neza deche casi ti trompeta, \v 11 na rabi naa: \p ―Naa bizuluá' irá', ne naa unduuxe ni, casi ca letra A ne Z. Bicaa ni gu'ya lu ri lu gui'chi ne biseenda ni lu ca xpinni Cristu ni nuu ndaani gadxe guidxi sti Asia. Cuzeete Efeso, Esmirna, Pérgamo, Tiatira, Sardis, Filadelfia, ne Laodicea. \p \v 12 Para bidxigueta lua' guuya tu caní' né naa, ne biiya gadxe candeleru de oro. \v 13 Ne galahui de laacani biiya zuhuaa tuuxa ruluí' ti hombre, nabaqui ti gamixa' de yanni ñee ne xi' ti cinturón de oro xpechu. \v 14 Naquichi bé guicha ique casi be ne ruzaani guielú be casi bele. \v 15 Ne ruzaani ñee be casi bronce ni uluu cabe lu gui para bisiá cabe. Ne zeda aca stidxi be casi rixidxi ra cadi'di stale nisa. \v 16 Naaze be gadxe luceru lu ná be ladu derechu, ne nugasa ruaa be ti espada naduxhu iropa ladu, ne ruzaani lú be casi ruzaani gubidxa. \p \v 17 Ora biiya laabe biaba xa ñee be casi tobi ni ma guti. Peru gudixhe ná be luguia'ya ne rabi be naa: \p ―Cadi idxibi lu'. Naa bizuluá' irá', ne naa unduuxe ni. \v 18 Naa nabane'. Gute peru bibane ne ma qué ziuu ru dxi gate'. Naaze ca llave sti enda guti ne sti ra riaana ca gue'tu'. \v 19 Yanna bicaa ni bi'ya lu ri', ni nuu yanna ne ni gueeda ru'. \v 20 Ndi nga riní' ni bi'ya lu ca: gadxe luceru bi'ya lu naaze que la? nga cani cayapa ca xpinne ni nuu gadxe guidxi que, tobi cada guidxi. Ne gadxe candeleru ca, nga cani runi cre ni nuu ndaani ca guidxi que. \c 2 \s1 Ni gudxi Cristu Juan gabi cani nuu Efeso \p \v 1 Bicaa ni chi tidxe lii ri lu ni cayapa ca xpinne ni nuu Efeso: “Sicarí na dxa ni naaze gadxe luceru lu ná ne canazá lade gadxe candeleru de oro que: \v 2 Nanna xi irá runi tu, pabiá' huayuni tu dxiiña ne pabiá' cadi caxhacala'dxi tu ne qué ridxaaga tu cani nadxaba'. Ne cadi casi ze tu ninanda tu ni na apóstol laa, sínuque biyubi tu pa dxandí ni laaca' ne biiya tu cadi dxandí ni laaca'. \v 3 Qué huaxhacala'dxi tu. Huayacaná tu ne nabé huayuni tu xhiiña' purti nadxii tu naa ne qué huabí sa tu atrá. \v 4 Xi si la? ma cadi nadxii tu naa casi chiqué. \v 5 Laguietenala'dxi pabiá' ma bixele tu de naa ne lainaba perdón Dios ne laguni xhiiña' casi bi'ni tu chiqué. Pacaa la? nagueenda ziaa ra nuu tu ne zaxha candeleru stitu laatu. \v 6 Peru nuu ru ni runi tu jneza. Nanala'dxi tu ni runi cani rabi cabe “nicolaíta”. Naa laca nanaladxe ni. \v 7 Ni racala'dxi guiene la? ucaa diaga ni cayabi Espíritu Santu ca xpinne': Irá ni quixhe dxí ni uquiinde laa la? zudiee laa go cuananaxhi sti yaga ni rudii enda nabani ni nuu ndaani jardín sti Dios.” \s1 Ni gabi be cani nuu Esmirna \p \v 8 Ni chi tidxe lii rarí di la? bicaa lu ni cayapa ca xpinne ni nuu Esmirna: “Sicarí na ni bizulú irá', ne ni unduuxe ni, ni guti ne bibani: \v 9 Nanna xi irá runi tu ne irá ra nagana ni huadi'di tu. Pobre laatu peru napa tu ni dxandí risaca. Nanna pabiá' riguu dí cabe laatu, cani na judíu laa peru cadi dxandí ni. Xpinni binidxaba laacabe. \v 10 Cadi idxibi tu irá enda naná chi gueeda luguiá tu. Zuseguyoo binidxaba caadxi de laatu para gu'ya pa zanda uxhele irá tu de ni runi cre tu. Zandaa ni bia' chii gubidxa. Peru qué chi ixele tu dede dxi gati tu, ne zudiee laatu enda nabani casi ti premiu. \v 11 Ni racala'dxi guiene la? ucaa diaga ni cayabi Espíritu Santu ca xpinne': Ni qué ixele la? qué ziuu lu rairopa enda guti.” \s1 Ni gabi be cani nuu Pérgamo \p \v 12 Ne ni chi tidxe lii rarí di la? bicaa lu ni cayapa ca xpinne ni nuu Pérgamo: “Sicarí na ni napa espada naduxhu iropa ladu que: \v 13 Nanna xi irá runi tu. Nanna nabeza tu ra runi mandar binidxaba'. Peru qué huaree chu tu ne qué huasaana tu de guni cre tu naa, nin dxi biiya tu biiti cabe Antipas, ra nabeza binidxaba que. Laa qué ñaana dxí de ñui' stiidxa'. \v 14 Ra cuchee si tu la? nuu caadxi lade tu ni zinanda ni bisiidi Balaam, dxa ni gudxi Balac guni para uchee ca binni Israel que. Yo, na ca binni Israel, gudó ca ni gu'ta lu bidó' ne uyuu né ca ni cadi xheela ca'. \v 15 Ne laca nuu caadxi lade tu qué ná usaana ni rusiidi ca nicolaíta, ne nanaladxe ni. \v 16 Nga runi cayabe laatu inaba tu perdón Dios ne usaana tu xpia' tu. Pacaa nagueenda ziaa ra nuu tu ne zadinde nia laaca ne espada nasa ruaa ri'. \v 17 Ni racala'dxi guiene la? ucaa diaga ni cayabi Espíritu Santu ca xpinne': Ni quixhe dxí irá ni uquiinde laa la? zuyaana laa endaró ni napa ibá' ne zudiee laa ti guie quichi cá ti lá cubi lú ni iruti ganna, sínuque ni icaa si ni que.” \s1 Ni gabi be cani nuu Tiatira \p \v 18 Ne ni chi tidxe lii rarí di la? bicaa lu ni cayapa xpinne ni nuu Tiatira: “Sicarí na Xiiñi Dios ni ruzaani guielú casi bele ne ñee casi bronce ni bisiá cabe que: \v 19 Nanna xi irá runi tu, pabiá' nadxii tu naa, pabiá' runi cre tu, pabiá' runi tu xhiiña', ne pabiá' qué rixhacala'dxi tu. Jma runi tu xhiiña yanna que chiqué. \v 20 Xi si la? rudii tu lugar guiaana Jezabel lade tu. Na be Dios cayabi laabe xi iní' be peru cusiguii si be, caguite be ca xpinne para chu' né ni cadi xheela' ne go ni ma gu'ta lu bidó'. \v 21 Huadiee dxi laabe para ninaba be perdón Dios, peru qué na be usaana be modo nabani be. \v 22 Yanna chi usaba naya laabe, zaca huará be. Ne zusaba naya cani rucaa diaga laabe pa qué guiaana dxí ca'. \v 23 Ne zuute ca xpinni be. Zacá zanna irá xpinne nanna xi cá lu xquenda biaani binni ne xi nuu ndaani ladxidó'. Ne zaguixe cada tobi de laatu bia' ni bi'ni'. \v 24 Peru ca xcaadxi de laatu ni cadi zinanda modo nabani cabe ca, ne qué huaziidi ni na cabe enda nuu xpiaani sti binidxaba', ma qué zuguaya rua' laaca gasti'. \v 25 Xi si la? guiaana ca casi nuu ca yanna dede ora chaa ra nuu ca'. \v 26 Ni quixhe dxí irá ni uquiinde laa ne guni ni rabe dede ra iluxe guidxilayú la? zudiee laaca guni mandar ca ca xcaadxi binni, \v 27 casi bidii Bixhoze ni naa. Zuni mandar cabe casi ñaca ne ti bara de guiiba', ne zunidé cabe ca binni que casi racadé guisu. \v 28 Ne zudiee laacabe luceru ni rindani siadó'. \v 29 Ni racala'dxi guiene la? ucaa diaga ni cayabi Espíritu Santu ca xpinne'.” \c 3 \s1 Ni gabi be cani nuu Sardis \p \v 1 Ne ni chi tidxe lii rarí di la? bicaa lu ni cayapa ca xpinne ni nuu Sardis: “Sicarí na ni napa gadxe espíritu sti Dios ne gadxe luceru que: Nanna xi irá runi tu. Ma guti tu, neca za'bi diidxa nabani tu. \v 2 Ca'ru ixele chaahui pe tu, nuu xcaadxi ra zinanda tu ni jneza. Yanna, laibani, lauzuhuaa dxiichi lu ni napa ru tu, purti mayaca initilú ni. \v 3 Laguietenala'dxi ni ma biziidi tu. Lachinanda ni ne lainaba perdón Dios. Pa qué guni tu ni la? ziaa ra nuu tu sin ganna tu, casi rie gubaana'. \v 4 Peru nuu ru xcaadxi lade tu ni qué ninanda modo ze tu. Ma bia ladxidó' cabe casi ñaca nacu cabe lari quichi', ne zazá né cabe naa saca qué niree chu cabe de naa. \v 5 Ni riguixhe dxí irá ni uquiinde laa la? zacu lari quichi ne qué zuxhaya lá lu gui'chi ra cá lá ni napa enda nabani ni qué zaluxe. Zanié xpinne laaca nezalú Bixhoze' ne nezalú ca ángel. \v 6 Ni racala'dxi guiene la? ucaa diaga ni cayabi Espíritu Santu ca xpinne'.” \s1 Ni gabi be cani nuu Filadelfia \p \v 7 Ne ni chi tidxe lii rarí di la? bicaa lu ni cayapa ca xpinne ni nuu Filadelfia: “Sicarí na tobi lucha Señor ni qué rusiguii: Naaze llave sti rey David, ne ora uxhele iruti zanda useegu', ne ora useegua' iruti zanda uxhele'. \v 8 Nanna xi irá runi tu. Ma bixhele puerta para laatu, ne iruti zanda useegu ni. Purti neca huaxié' laatu para ucaa lú tu ni cadi jneza, peru huacaa tu stiidxa ne huasihuinni tu xpinne laatu. \v 9 Nga runi zuchiña ca xpinni binidxaba uzuxibi xa ñee tu, cani na judíu laa peru cadi dxandí ni, cusiguii si ca'. Zune ni para ganna ca nadxiee laatu. \v 10 Bizuuba tu stiidxa ra gudxe laatu cadi ixhacala'dxi tu. Nga runi zapa laatu dxi gueeda enda naná idubi naca guidxilayú para ihuinni uná nga xpinne'. \v 11 Nagueenda zenda'. Cadi undaa tu ni ma napa tu ti qué chu' tu gaxha laatu ni nexhe icaa tu. \v 12 Ni quixhe dxí irá ni uquiinde laa la? zune laa casi ti pilar ndaani xhiu'du Dios stinne' ne qué ziuu dxi iree raqué. Zucaa lá Dios stinne lucuá cabe ne lá xquidxi Dios stinne', Jerusalén cubi ni guiete de ibá' ra nuu Dios stinne'. Ne zucaa la'ya lucuá cabe, ti lá cubi. \v 13 Ni racala'dxi guiene la? ucaa diaga ni cayabi Espíritu Santu ca xpinne'.” \s1 Ni gabi be cani nuu Laodicea \p \v 14 Ne ni chi tidxe lii rarí di la? bicaa lu ni cayapa ca xpinne ni nuu Laodicea: “Sicarí na ni qué rusiguii sínuque irá ni riní' la? jneza ni, ne de laa zeeda irá ni bizá' Dios: \v 15 Nanna xi irá runi tu. Nanna cadi cayuni pe tu ni rabe', ne ca'ru usaana chaahui tu ni. Casi ñaca cadi nandá' tu ne cadi nananda tu, sínuque nadxaa si. Jma galán pa ñaca tu nananda o nandá'. \v 16 Peru purti nadxaa si tu la? zabee laatu de ra nuaa', casi ñaca nidxiba laatu. \v 17 Na tu ricu laatu, qué huazaaca tu gasti', ne gasti cayaadxa laatu. Nin ganna tu pa biree uniti tu dede ñá binni laatu. Qué gapa tu gasti', nin ni gacu tu, ne nacheepa lú tu. \v 18 Nga runi cayabe laatu sí tu oro cha'hui lua', ti dxandí aca tu ricu, ne laca sí tu lari quichi gacu tu ti qué ituí lú tu nuu tu xie ladi tu. Ne laca lasí' coliriu idaa guielú tu para iná tu. \v 19 Rulidxe cani nadxiee ne ridinde nia laaca'. Nga runi lainaba perdón Dios ne laguni xhiiña ne gana. \v 20 Laguuya' zuhuaa ra puerta ladxidó' to, cuxhidxe naya'. Ni ucaa diaga stidxe ne uxhele ladxidó' guiuaa la? casi ñaca zahua xhie nia laa, ne laa zo xhi né naa. \v 21 Tu quixhe dxí irá ni uquiinde laa la? zuni mandar ne naa casi cayune mandar nia Bixhoze', purti gudixhe dxie ni biquiinde naa. \v 22 Ni racala'dxi guiene la? ucaa diaga ni cayabi Espíritu Santu xpinne'.” \c 4 \s1 Cusisaca cabe Dios ibá' \p \v 1 Udi'di si irá nga la? biya dxie ne biiya zuxele ndaga ti puerta ibá', ne na dxa ridxi bina dia'ga ruluí' trompeta que, rabi naa: \p ―Udxi'ba rarí', ulué lii irá ni chi aca ru'. \p \v 2 Oraque pe dxá ladxiduá' de Espíritu Santu, ne biiya zuhuaa ti asientu raqué, ti trono ra ribí ni runi mandar, ne zuba tuuxa lú ni. \v 3 Ne ruzaani ni zuba raqué casi ti guie jaspe o cornalina. Naguu ti arcu iris le' trono que, ruluí' guie esmeralda. \v 4 Nuu trono que galahui de sti veinticuatro trono. Ne zuba ti binni gola lu cada trono, nacu lari quichi ne nuu corona de oro ique. \v 5 Biree xpiaani rayu lu trono ni nuu galahui que, ne ucuá ridxi ne uxidxi rayu. Cá gui gadxe ndaa guiri bidxi nezalú trono que. Zeda gaca cani gadxe Espíritu sti Dios. \v 6 Ne nexhe casi lapa nisa ra lu trono que, ruluí' espeju naya'ni'. \p Nuu tapa bultu nabani cue' trono que, tobi cada ladu, napa stale guielú nezalú ne neza deche. \v 7 Primé que ruluí' ti lion ne rairopa que ruluí' yuze. Raguionna que napa lú binni, ne raidapa que ruluí' ti bisiá canapapa. \v 8 Cada bultu que napa xhoopa xhiaa, cá guielú xaguete ne luguiá'. Ne idubi dxi idubi gueela cucaa ca ridxi: \q1 Tobi lucha Señor Dios ni jma nandxó', \q1 ni nuu yanna ne qué huayuu dxi guiaadxa', ne qué ziuu dxi guiaadxa'. \p \v 9 Cusisaca ca ni zuba lu trono que, ni qué ziuu dxi gati', ne cudii ca diuxquixe laabe. Cada guni ca ni, \v 10 ruzuxibi idubi veinticuatro binni gola que nezalú ni zuba lu trono ni qué ziuu dxi gati que. Ne riguixhe ca corona stica nezalú be, ne na ca': \q1 \v 11 Señor Dios stidu, \q1 lii siou' nga naquiiñe udxi'ba du \q1 ne usisaca du ne iní du nandxó' lo'. \q1 Purti lii bizá' lu irá xixé ni nuu. \q1 Uyá' ni ne nuu ru ni purti nga ni na lu'. \c 5 \s1 Ra qué idxela gá cabe tu uxhele gui'chi' \p \v 1 Ne biiya naaze ni zuba lu trono que ti gui'chi lu ná' ladu derechu, cá nezalú ne neza deche. Dopa ni, ne gui'di né ni gadxe sellu. \v 2 Ne biiya ti ángel nandxó' cucaa ridxi: \p ―Tu risaca bia' para uxhele gui'chi ri ne indadi ca sellu stini. \p \v 3 Peru iruti nuu para uxhele ni, nin ibá', nin guidxilayú, nin xaguete guidxilayú. Dede nin para guuya dxí si ca ni qué ñanda. \v 4 Ne bicaa ridxi biina purti qué nidxela iruti ni nuu para uxhele gui'chi que, nin ñuunda ni, nin ñuuya dxí ni. \v 5 Oraque na tobi de ca binni gola que rabi naa: \p ―Cadi gu'na lu'. Nuu tobi ni nuu para uxhele ni, tobi ni zeeda lade xfamilia Judá, za de David, ne zeda aca casi ti lion. Laa nuu para indadi gadxe sellu stini que, ne uxhele ni, purti gudixhe dxí irá ni bicaa lú laa. \p \v 6 Oraque biiya zuhuaa ti Dendxu huiini nezalú trono que, galahui de ca bultu ne ca binni gola que, rihuinni ra biiti cabe laa. Napa gadxe cachu ne gadxe guielú, ne ca guielú que riní' gadxe espíritu sti Dios ni biseenda idubi guidxilayú. \v 7 Ucuaa be gui'chi naaze ni zuba lu trono que. \v 8 Ne casi unaaze be gui'chi que bizuxibi idapa bultu que ne ca binni gola que nezalú be. Cada binni gola napa ti arpa ne ti braseru de oro dxá de gu'xhu rindá' naxhi. Zeda aca gu'xhu que stiidxa ca xpinni Dios ra uní' né ca laa. \v 9 Cayuunda ca ti cantu cubi. Sicarí na ni: \q1 Lii risaca lu bia' para icaa lu gui'chi ca ne indadi lu ca sellu stini. \q1 Purti guti lu ne uzí' neu laadu rini stiu' para Dios, \q1 irá du ni za du de irá ladu, de irá guidxi ne de irá idioma ni riní' binni. \q1 \v 10 Ne bi'ni lu laadu sacerdote para guni du xhiiña Dios, \q1 ne rey para guni mandar du binni guidxilayú. \p \v 11 Oraque biiya dxie ne bina dia'ga stidxi jma ángel, de nin iruti ñanda nugaba laaca', naguu ca le' trono que, ne stidxi ca bultu que, ne stidxi ca binni gola que. \v 12 Cucaa ca ridxi: \q1 Risaca Dendxu huiini biiti cabe que. \q1 Naquiiñe udxi'ba nu laa purti nandxó' \q1 ne risaca ne riene ne napa stipa. \p \v 13 Ne laca bina dia'ga stidxi irá ni bizá' Dios, irá ni nuu ibá' ne ni nuu ndaani guidxilayú ne xaguete guidxilayú ne ndaani nisadó' na ca': \q1 Cadi guiaana dxí nu de udxi'ba nu ne usisaca nu ni zuba lu trono ca, ne Dendxu huiini'. \q1 Stícabe irá enda risaca ne irá enda nandxó'. \p \v 14 Ne na idapa bultu que: \p ―Zacá aca ni. \p Ne bizuxibi ca binni gola que bisisaca ca ni qué ziuu dxi gati'. \c 6 \s1 Ra uladi gadxe sellu \p \v 1 Biiya ora bixhele Dendxu huiini que primé sellu ne uní' tobi de ca bultu que casi ora rixidxi rayu, na: \p ―Gudá' gu'yu'. \p \v 2 Biiya ti mani quichi', ne naaze ni dxi'ba laame que ti bara. Bidii cabe laa ti la'pa ne biree zitixhe dxí cani ucaa lú laa. \p \v 3 Ora bixhele be rairopa sellu bina dia'ga na rairopa bultu que rabi naa: \p ―Gudá' gu'yu'. \p \v 4 Biree sti mani xiñá', ne ucuaa ni dxi'ba laame que ti espada ro' ne orde para guni yaya ndaani guidxilayú ne guni pur guuti saa binni. \p \v 5 Ora bixhele be raguionna sellu bina dia'ga na raguionna bultu que rabi naa: \p ―Gudá' gu'yu'. \p Biya dxie ne biiya ti mani yaase' ne naaze ni dxi'ba laame ti balanza. \v 6 Ne bina dia'ga ti ridxi lade ca bultu que na: \p ―Ti litru arroz zasaca bia' ti dxi dxiiña ne bia' cá ca zasaca chonna litru xuba'. Peru cadi guni yuudxu tu aceite ne vinu. \p \v 7 Ora bixhele be raidapa sellu bina dia'ga na raidapa bultu que rabi naa: \p ―Gudá' gu'yu'. \p \v 8 Biya dxie ne biiya ti mani guchi, dxi'ba tobi laame lá “Enda guti”. Ne nanda stobi laa lá “Ra riaana ca gue'tu'”. Ucuaa Enda guti que orde chi guuti binni galaa de galaa guidxilayú. Nuu tu zati ra cadinde, nuu tu zati de enda rindaana, nuu tu zati de enda huará, ne nuu tu zuuti mani duxhu laa. \p \v 9 Ora undadi be ra izaa gaayu sellu que, biiya xa'na altar nexhe xhialma cani biiti binni laa purti qué ñaana dxí ca de ñui' né ca binni stiidxa Dios. \v 10 Cucaa ridxi ca': \p ―Tobi lucha Señor ni qué rusiguii, padxí udxiiba lu donda ique ca binni nuu ndaani guidxilayú ni biiti laadu, ne uquixe lu ni laaca'. \p \v 11 Para bidii cabe laaca lari quichi gacu ca', ne gudxi cabe laaca iziila'dxi ca laga si izaa ca', purti riaadxa gati xcaadxi hermanu ni cayuni ru xhiiña Cristu casi bi'ni ca'. \p \v 12 Ora undadi be ra izaa xhoopa sellu que biya dxie ne uca ti xu ro'. Biyaase lana gubidxa ne bixiñá rini beeu. \v 13 Ne biaba ca luceru cá ibá' guidxilayú casi riaba du'ga ri'ni ora rundubi bi yooxho'. \v 14 Ne bidopa ibá' casi ridopa gui'chi', ne biduuba irá dani ne irá isla de jlugar. \v 15 Ne irá ni runi mandar ndaani guidxilayú ne irá binni risaca ne irá binni napa ne irá capitán ne irá ca justicia ne irá ni cá yaga ne ni cadi cá yaga, irá cabe bicachi lú cabe ndaani cueva ne lade ca guie sti dani. \v 16 Ne na cabe rabi cabe ca dani ne ca guie que: \p ―Laguiaba luguiá du, laucaachi laadu ti qué gu'ya ni zuba lu trono que laadu ne cadi usaba ná Dendxu huiini que laadu. \p \v 17 Purti ma gunda dxi ro' nexhe guiaba ná binni, ne tuu ndi zanda guni huantar ni. \c 7 \s1 Cani ibi lade cani za de Israel \p \v 1 Udi'di si irá nga la? biiya tapa ángel zuhuaa idapa ladu guidxilayú, cucueeza ca bi, ti cadi lica undubi bi lu guidxilayú, nin lu nisadó' nin lu yaga. \v 2 Ne laca biiya zeeda sti ángel de neza rindani gubidxa, né sellu sti Dios ni nabani. Bicaa ridxi tapa ángel ni ma ucuaa orde guniná layú ne nisadó', \v 3 na rabi laacabe: \p ―Cadi guniná tu layú nin nisadó' nin ca yaga dede qué ucá' du sellu sti Dios stinu lucuá ca xpinni. \p \v 4 Biluxe ucuaa si cabe sellu que, bina dia'ga panda tu ucuaa ni, ti gayuaa cuarenta y cuatro mil lade cani za de Israel: \v 5 doce mil ni za de Judá, doce mil ni za de Rubén, doce mil ni za de Gad, \v 6 doce mil ni za de Aser, doce mil ni za de Neftalí, doce mil ni za de Manasés, \v 7 doce mil ni za de Simeón, doce mil ni za de Leví, doce mil ni za de Isacar, \v 8 doce mil ni za de Zabulón, doce mil ni za de José, ne doce mil ni za de Benjamín. \s1 Ra cusisaca irá xpinni Dios laa \p \v 9 Udi'di si irá nga biya dxie ne biiya zuhuaa jma binni nezalú trono ne nezalú Dendxu huiini que, dede iruti ñanda nugaba laaca'. Za ca de irá ladu ne de irá guidxi ne irá idioma riní' binni. Nacu cabe lari quichi', ne naaze cabe ziña. \v 10 Irá cabe cucaa cabe ridxi: \q1 Dios stinu ni zuba lu trono bilá laanu, \q1 laa ne Dendxu huiini'. \m \v 11 Naguu irá ángel le' trono que, laani ne ca binni gola ne idapa bultu que. Ne biaba rilú ca nezalú trono que, bisisaca ca Dios, \v 12 na ca': \q1 Amén. Qué chu' dxi guiaana dxí nu de usisaca nu Dios stinu ne udí' nu diuxquixe laa. \q1 Stibe irá enda nandxó', irá enda biaani', irá enda risaca ne irá stipa. \p \v 13 Oraque na tobi de ca binni gola que rabi naa: \p ―Tu ca nga nacu lari quichi ca, ne padé beeda ca'. \p \v 14 Para rabe laabe: \p ―Qué ganna dia', señor. Lii nannu tu laacabe. \p Para na be rabi be naa: \p ―Ca nga nga ni udi'di ra jma nagana ne udiibi ca xhaba ca' ne bisiquichi né ca ni rini sti Dendxu huiini'. \v 15 Nga runi zuhuaa cabe nezalú trono sti Dios, cusisaca cabe laa ridxí ne huaxhinni ndaani yu'du ro' sti'. Ne zapa ni zuba lu trono ca laacabe. \v 16 Qué zandaana cabe ne qué zati cabe nisa. Qué zuzaaqui gubidxa laacabe ne qué zaca nandá' cabe. \v 17 Purti zapa Dendxu huiini ni zuhuaa nezalú trono que laacabe casi riaapa dendxu'. Ziné laacabe ra candani nisa rudii enda nabani. Ne zucuiidxi Dios irá nisa riete lú cabe. \c 8 \s1 Ra izaa gadxe sellu iladi' \p \v 1 Ora undadi be ra izaa gadxe sellu que, dxí do' uyuu ibá' bia' galaa ora. \v 2 Ne biiya gadxe ángel ni ruzuhuaa nezalú Dios, bidii cabe laaca gadxe trompeta. \v 3 Oraque beeda sti ángel naaze ti braseru de oro, bizuhuaa ra nuu altar. Bidii cabe laa stale gu'xhu para uguucha ni stiidxa ca xpinni Dios ra uní' né ca laa, ne quixhe ni lu altar de oro ni nuu nezalú trono que. \v 4 Udxi'ba né gu'xhu que stiidxa ca xpinni Dios dede ra nuu Dios. \v 5 Oraque ucuaa be braseru que bichá be de gui ni nexhe lu altar que, bisindaa be ni guidxilayú. Uca ruidu ne uxidxi rayu ne uyuu xpiaani rayu ne uca xu. \s1 Ra uxidxi trompeta \p \v 6 Ne uyuu gadxe ángel ni naaze trompeta que listu para uxhidxi. \p \v 7 Ra bixhidxi primé ángel que trompeta biaba granizu ne gui ndaani guidxilayú, iropa ni nucha ni rini. Casi ñaca guidxilayú chonna ndaa, uya'qui tindaa guidxilayú, yaga ne guixi nagá' ni nuu lú ni. \p \v 8 Ra bixhidxi rairopa ángel que trompeta biaba casi ti dani cá gui ndaani nisadó' ne guca tindaa ni rini. \v 9 Binitilú caadxi mani ni nuu ndaani nisadó' que. Biaana xhupa de bia' ni guti que qué ninitilú. Zaqueca uca ca barcu. \p \v 10 Ra bixhidxi raguionna ángel que trompeta biaba ti luceru ro' de ibá', caya'qui casi ti guiri bidxi. Biaba ni luguiá caadxi guiigu ne ra candani nisa, peru biaana xhupa tantu de bia' ra biaba ni que. \v 11 “Ajenjo” lá luceru que, xiixa ni nandá' casi xculá'. Bindá nisa biaba ni lú que ne guti stale binni ni güe' ni. \p \v 12 Ra bixhidxi raidapa ángel que trompeta ucaná tindaa gubidxa ne tindaa beeu ne caadxi luceru. Ne biaana tindaa dxi ne tindaa gueela sin biaani'. \p \v 13 Bigueta biya dxie ne bina dia'ga canapapa ti ángel galahui ibá', cucaa ridxi: \p ―Ria'ya cani nuu ndaani guidxilayú. Nagana zaca para laaca ora uxhidxi xhonna ángel ca trompeta. \c 9 \p \v 1 Ra bixhidxi ra izaa gaayu ángel que trompeta biiya biree ti luceru de ibá' biaba guidxilayú ne bidii cabe laa llave sti ti bizé ro' ni qué gapa ra iluxe. \v 2 Bixhele ruaa bizé que ne biree gu'xhu ndaani ni casi ora caya'qui ti zuquii ro'. Bisicahui gu'xhu que lu gubidxa ne lu bi. \v 3 Biree jma gusú lade gu'xhu que, canapapa ndaani guidxilayú, ne uca came casi meuxubi ne gunda biquiichi came binni. \v 4 Ne gudxi cabe laacame cadi guniná came ca guixi ga' ni nuu ndaani guidxilayú nin ca yaga nin gasti ni nagá', sínuque ca binni si ni cadi cá sellu sti Dios lucuá. \v 5 Peru cadi para guuti came laaca', sínuque para guniná si came laaca gaayu beeu. Zuquiichi came laaca casi ruquiichi meuxubi. \v 6 Zuyubi binni gati ca dxi que, peru qué zanda. Ne para laacabe pa ñanda si ñati cabe, peru zaxele enda guti de laacabe. \p \v 7 Zeda aca came casi caballu ni nuu listu para che guerra. Nuu casi la'pa de oro ique came ne casi lú binni lú came. \v 8 Napa came guicha ique came casi guicha ique gunaa, ne laya came casi laya lion. \v 9 Nanda xiixa xpechu came casi guiiba para cadi acaná came ne rixidxi xhiaa came casi rixidxi ra zidi'di stale carretón ziuxooñe ra cayaca guerra. \v 10 Napa came xcola came casi xcola meuxubi. Lu punta ni nuu ni guniná né came binni idubi gaayu beeu que. \v 11 Naca ángel sti bizé que xaíque stícame. Abadón lá ángel que diidxa hebreu, ne diidxa griegu la? Apolión. Ni riní' ni la? “Ni runitilú”. \p \v 12 Ma udi'di ti yuuba'. Riaadxa ru xhupa. \p \v 13 Ra bixhidxi ra izaa xhoopa ángel que trompeta bina dia'ga ucuá ti ridxi lade idapa cachu sti altar de oro ni zuhuaa nezalú Dios que. \v 14 Na ni rabi ni ángel ni bixhidxi trompeta que: \p ―Bixhedxe idapa ángel ni liibi uriá guiigu Eufrates. \p \v 15 Ne bixedxe idapa ángel ni ma nexhe para dxi idxiña hora ne dxi ne beeu ne iza guuti ca caadxi binni, ne guiaana xhupa tantu de bia' gati que. \v 16 Bina dia'ga panda soldadu stica', bia' chupa millón, dxi'ba mani'. \p \v 17 Sicarí nga modo biiya ca caballu ne cani dxi'ba laacame. Nanda guiiba xiñá ne azul, ne naguchi xpechu cani dxi'ba laacame que. Ne ique came zeda aca casi ique lion, ne caree bele ne gu'xhu ne azufre ndaani ruaa came. \v 18 Ne biiti ni biree ndaani ruaa came que caadxi binni. \v 19 Runiná né came ni riree ndaani ruaa came, ne laca runiná né came xcola came. Purti casi beenda xcola came, napa ique. \p \v 20 Ca xcaadxi binni ni qué ñati lu guionna plaga que, nin ne zacá qué ninaba ca perdón Dios para nusaana ca irá ni runi ca'. Ne qué ñaana dxí ca de nusisaca ca binidxaba' nin bidó' de oro ne de plata ne de bronce ne de guie ne de yaga, neca qué zanda iní' cani nin gu'ya cani nin sa cani. \v 21 Nin qué niná ca nusaana ca de ñuuti ca binni nin de ñuni ca brujería nin de ñuu né ca ni cadi xheela ca', ne nin de niba'na ca'. \c 10 \s1 Angel naaze gui'chi' \p \v 1 Oraque biiya zeda yete sti ángel de ibá', nandxó', renda ti za ne nuu arcu iris ique. Ruzaani lú casi gubidxa ne ruluí' bele ñee. \v 2 Naaze be ti gui'chi zuxele' ne bizuhuaa ñee be ladu derechu lu nisadó' ne ladu biga lu guidxilayú. \v 3 Bicaa be ridxi casi ora riguu beedxe lion ne uxidxi gadxe rayu, bicabi laabe. \v 4 Casi uxidxi rayu que, ucaladxe nucaa xi na cani, peru bina dia'ga uní' tobi de ibá', na rabi naa: \p ―Cadi ucoou, purti cadi para ganna binni ni. \p \v 5 Ne undisa ná dxa ángel ni biiya zuhuaa ñee lu nisadó' ne lu guidxilayú que ibá', \v 6 ne bini jurar pur ni qué ziuu dxi gati', ni bizá' ibá' ne irá ni nuu ndaani' ne guidxilayú ne irá ni nuu ndaani', ne nisadó' ne irá ni nuu ndaani', na: \p ―Ma qué zandaa ru', \v 7 ma chi aca ni gudxi Dios ca profeta aca', ucaa si ra izaa gadxe ángel que trompeta. Oraque zuluí' Dios binni ni qué nihuinni chiqué. \p \v 8 Bigueta uní' dxa ni uní' né naa de ibá' que, na rabi naa: \p ―Yecaa gui'chi zuxele naaze ángel ni zuhuaa ñee lu nisadó' ne lu guidxilayú ca. \p \v 9 Oraque uyaa ra nuu ángel que, gudxe laa udii naa gui'chi que, para na rabi naa: \p ―Gucuaa, gudó ni. Nanaxhi dxiña zaca ni ndaani ruaa lu', peru ora ma nuu ni ndaani lu zaca ni nandá'. \p \v 10 Para ucuaa gui'chi naaze ángel que, gudahua'. Ne dxandí nanaxhi dxiña uca ni ndaani ruaa', peru biluxe si gudahua ni, nandá uca ni ndaane'. \v 11 Oraque rabi cabe naa: \p ―Napu xidé güi neu binni diidxa sti tiru, ga'bu laaca xi na Dios chi aca stale guidxi ni riní' adxé adxé idioma, de ra irá idioma riní' binni, ne stale de cani runi mandar. \c 11 \s1 Cani chi useenda Dios güi stiidxa' \p \v 1 Oraque bidii cabe naa ti gueere casi ti metru ne rabi cabe naa: \p ―Biasa, uluu bia' yu'du ro' sti Dios ne altar. Ne bigaba panda cusisaca laabe raqué. \v 2 Peru cadi cu' bia' lu patiu stini ni nuu fuera, purti ma bidii Dios ni ca binni cadi judíu, ne zuutu ñee ca xquidxi Dios chonna iza aronda'. \v 3 Zuseenda chupa xpinne de lutu chi güi stiidxa ti mil chupa gayuaa sesenta dia. \p \v 4 Zeda aca cabe iropa yaga olivo ne iropa candeleru ni zuhuaa nezalú Señor, xpixuaana guidxilayú. \v 5 Pa chu' tu gacala'dxi guniná laacabe zaree gui ndaani ruaa cabe zuzaaqui laa. Zacá zati tutiica ucaa lú laacabe. \v 6 Nandxó' cabe. Zanda useegu cabe ibá' ti cadi guiaba nisa guie biá' tica dxi güi cabe stiidxa Dios. Ne laca zanda guni cabe nisa rini ne guniná cabe guidxilayú bia' tica acala'dxi cabe ne adxé adxé plaga. \v 7 Peru ora ma biluxe xhiiña cabe zaree ti mani ngola ndaani dxa bizé que, zucaa lú laacabe ne zaguixhe dxí laacabe dede zuuti laacabe. \v 8 Ziaana xcuerpu cabe lu calle sti guidxi ro' ra ucuá Señor stinu lu cruz. Zeda aca guidxi que casi Sodoma ne Egipto. \v 9 Zuuya dxí binni laacabe chonna gubidxa aronda', binni de irá guidxi ne de irá idioma, ne qué zaná ca igaachi cabe. \v 10 Zieche binni ma guti cabe dede zuni ca saa ne zusiga'de saa ca xiixa purti nabé bininá cabe laaca'. \v 11 Peru tidi si chonna gubidxa aronda que, zusibani Dios laacabe ne zuzuhuaa cabe ne irá ni gu'ya laacabe zadxibi. \v 12 Oraque zuna diaga cabe zaní' né tuuxa laacabe de ibá', zabi laacabe: \p ―Laqui'ba rarí'. \p Ne zagui'ba cabe lade ti za nezalú cani nanala'dxi laacabe. \v 13 Ne zaca ti xu ro', zanitilú tindaa de guidxi que ne zati gadxe mil binni. Nabé zadxibi ca xcaadxi binni que ne zusisaca ca Dios ni nuu ibá'. \p \v 14 Racá iluxe rairopa yuuba', peru zeeda ru stobi. \s1 Ra izaa gadxe trompeta xhidxi \p \v 15 Oraque biiya bixhidxi ra izaa gadxe ángel que trompeta ucuá stale ridxi ibá', na: \q1 Ma bidxiña dxi guiaana irá xixé ni runi mandar ladxi ná Dios ne Cristu sti', \q1 ne qué ziaana dxí de guni mandar. \m \v 16 Ne bizuxibi ca binni gola zuba lu trono que, bisisaca ca Dios, \v 17 na ca': \q1 Señor Dios ni nandxó', \q1 nuu lu ne qué huayuu dxi guiaadxa lu ne qué ziuu dxi. \q1 Diuxquixe pe lii purti ma biluí' lu enda nandxó' stiu'; \q1 ma bizulú lu guni mandar lu'. \q1 \v 18 Bidxiichi binni guidxilayú, \q1 peru ma bidxiña dxi usaba ná lu laaca' ne cuidxu cuenta cani ma guti. \q1 Zaguixe lu cani bi'ni xhiiña lu', byuí' stiidxa lu', \q1 cani biaana para lii siou' ne bisisaca lii, \q1 cani risaca ne cani qué risaca. \q1 Ne zunitilú lu cani binitilú guidxilayú. \p \v 19 Oraque bixele yu'du ro' sti Dios ni nuu ibá', ne bihuinni lugar ni jma nandxó'. Uyuu xpiaani rayu, uxidxi rayu, uca ruidu, uca xu ne biaba granizu. \c 12 \s1 Ra bihuinni ti gunaa ne ti dragón \p \v 1 Oraque bihuinni ti seña ro' ibá', ti gunaa renda gubidxa, nexhe beeu xa ñee, ne nuu ti la'pa de doce luceru ique. \v 2 Naca xiiñi be ne cucaa be ridxi, cayuuba ndaani be, purti mayaca gale badu huiini'. \v 3 Bihuinni ru sti seña ibá', ngue ma ti dragón ngola xiñá', napa gadxe ique ne cada ique nuu ti la'pa', ne napa chii cachu. \v 4 Gudiñe xcola me caadxi luceru, biaba guidxilayú. Bizuhuaa me nezalú gunaa que para gabi me xiiñi casi gale. \v 5 Uxana gunaa que ti badu nguiiu huiini ni nexhe guni mandar, casi ñaca ne ti guiiba'. Peru casi gule badu huiini que ucuaa Dios laa yené laa ra nuu trono sti'. \v 6 Ne bixooñe gunaa que biaazi gui'xhi', yeguiaana ti lugar ra naguixhe chaahui Dios para guiaapa ti mil chupa gayuaa sesenta dia. \p \v 7 Oraque udinde cabe ibá'. Bicaa lú Miguel, tobi de ca xaíque sti ca ángel, ne ca xpinni dxa dragón. Laca bicaa lú dragón ne ca xpinni. \v 8 Peru qué ñanda ñuni ganar ca'. Ma qué ñanda ñuu ca ibá'. \v 9 Ulá me ndaani guidxilayú, laame ne ca xpinni me. Laame nga dxa beenda yooxho ni lá diablu ne binidxaba', ni rusiguii irá binni que. \p \v 10 Oraque bina dia'ga ucuá ti ridxi de ibá': \p ―Ma bidxiña dxi ulá Dios stitu laanu. Ma chi usihuinni enda nandxó' sti', chi guni mandar, laa ne Cristu sti'. Purti ma uladxi be ni uluu xqueja ca hermanu stinu, dxa ni uluu xqueja ca nezalú be ridxí ne huaxhinni que. \v 11 Gunda gudixhe dxí ca laabe purti guti Dendxu huiini que pur laaca', ne purti qué nidxibi ca ñui' ca xpinni Cristu laaca', neca nanna ca zándaca gati ca'. Qué ña ca xpida ca'. \v 12 Laguieche', cani nuu ibá', peru lagapa gá si laatu cani nuu ndaani guidxilayú ne ndaani nisadó', purti ma biete binidxaba ra nuu tu ne cayó dí laa ti nanna ma huaxié' dxi napa. \p \v 13 Ora bi'ya dragón que ma ulá ndaani guidxilayú, uzabi nanda jñaa badu huiini que. \v 14 Peru bidii cabe chupa xhiaa ro' casi xhiaa bisiá gunaa que para gunda bipapa ne zacá bilá de lu ná mani que. Uyé be ndaani gui'xhi ra nexhe chaahui guiaapa be chonna iza aronda'. \v 15 Peru bindaa mani que nisa ndaani ruaa. Ne uca ni casi guiigu para niné ni laabe. \v 16 Peru ucané guidxilayú laabe, güe' nisa que. \v 17 Jma rusi gudó dí laame óraque, bidxiichi né me gunaa que. Para biree me zitinde né me cani za de laabe, cani ruzuuba stiidxa Dios ne zinanda stiidxa Jesucristu. \c 13 \s1 Ra biree chupa mani ngola \p \v 1 Bizuhuaa uriá nisadó' ne biiya biree ti mani ngola ndaani nisa, napa gadxe ique ne chii cachu. Nuu ti la'pa cada xcachu ne cá ti diidxa lu cada ique me ni riguu dí Dios. \v 2 Sicarí nga mani ni biiya que: ruluí' me beedxe', ne casi ñee oso ñee me, ne casi ruaa lion ruaa me. Bicuí dragón que laame guni mandar me jlugar, ne bidii laame enda nandxó' sti'. \v 3 Biiya ucaná ti ique me dede ruluí' ñati me, peru bianda ni, ne nabé bidxagayaa binni ne yenanda laame. \v 4 Bisisaca ca dragón que purti bicuí laame guni mandar me ne laca bisisaca ca laame, na ca': \p ―Iruti ru casi mani ri', ne iruti zanda ucaa lú laame. \p \v 5 Gucuaa me lugar uní' me stale diidxa guidxa ne uluu dí me Dios, ne bini mandar me cuarenta y dos beeu. \v 6 Zacá bi'ni me, uní' me Dios, uluu dí me laa ne yu'du sti' ne irá ni nuu ibá'. \v 7 Laca bidii Dios lugar ucaa lú me ca xpinni dede quixhe dxí me laaca', ne zaqueca guni mandar me irá guidxi, irá ladu, irá binni riní' adxé adxé idioma. \v 8 Ne bisisaca irá binni ni nuu guidxilayú laame, cani cadi cá lá lu gui'chi sti Dendxu huiini ni guti que. Dede dxi ca'ru cha guidxilayú ucuá lá cani chi caa enda nabani ni qué zaluxe lu gui'chi que. \p \v 9 Ni racala'dxi guiene la? ucaa diaga. \v 10 Ni useguyoo binni la? laca zieguyoo, ne ni guuti né espada la? laca né espada zati. Rarí nga naquiiñe cadi ixhacala'dxi ca xpinni Dios ne cadi usaana ca de guni cre ca'. \p \v 11 Oraque biiya biree sti mani ngola ndaani yu, napa chupa cachu casi xcachu dendxu', peru rucaa ridxi casi dragón. \v 12 Ucuaa me irá enda runi mandar sti dxa mani ucaná ique dede bilá ñati que, ne bini mandar me nezalú. Ne bi'ni me para bizuxibi irá binni nuu ndaani guidxilayú xa ñee ni bianda ique que. \v 13 Laca gunda bi'ni me stale ni bidxagayaa binni dede bisaba me gui de ibá' ndaani guidxilayú. \v 14 Zacá udxite me binni, ne irá ni ucuaa me lugar guni me nezalú dxa mani ucaná ne espada peru qué ñati que. Ne bicaa me irá binni uzá' ti bidó' chura mani que. \v 15 Ne laca bidii Dios lugar bisibani me bidó' que ti ganda iní', ne guuti irá ni qué na usisaca laa. \v 16 Ne na me ucaa irá binni ti seña lu ná ladu derechu o lucuá ― cani risaca ne cani qué risaca, ricu ne pobre, ni cá yaga ne ni cadi cá yaga. \v 17 Iruti qué ñanda nutoo nin nizí' pa qué gapa seña que, ne nga nga lá mani que o númeru sti'. \v 18 Rarí nga riquiiñe enda biaani'. Tu napa enda biaani la? cuee númeru sti mani que. Riní' ni lá ti hombre. Ne ndi nga númeru que: xhoopa gayuaa sesenta y seis. \c 14 \s1 Ra bi'nda 144,000 binni \p \v 1 Oraque biya dxie ne biiya zuhuaa Dendxu huiini que lu dani Sion. Zuhuaa né ti gayuaa cuarenta y cuatro mil binni laabe, ni cá lá be ne lá Bixhoze be lucuá. \v 2 Ne bina dia'ga ti ruidu casi ora rixidxi stale nisa ne casi ora rixidxilaa rayu ne casi ora cuxhidxi stale binni arpa. \v 3 Cayuunda cabe ti cantu cubi nezalú trono ne nezalú idapa bultu ne ca binni gola que. Iruti ru ñanda niziidi cantu que, sínuque ti gayuaa cuarenta y cuatro mil que si ni bilá lade irá binni guidxilayú. \v 4 Ca ngue nga cani qué ñuni dxaba laa luguiá gunaa, sínuque bibani ca jneza, ne canananda ca Dendxu huiini que ladu tiica che'. Bilá cabe lade irá binni, casi ñaca nirudó' laacabe gu'de cabe Dios ne Dendxu huiini que. \v 5 Qué ñuu dxi nusiguii cabe. Nayá ladxidó' cabe ra zuhuaa cabe nezalú trono sti Dios. \s1 Ra bicaa chonna ángel ridxi \p \v 6 Oraque biiya sti ángel zipapa galahui ibá', zigüí né binni stiidxa Cristu ni qué ziuu dxi initilú. Zigüí né be ni binni de irá ladu, de irá guidxi, ni riní' adxé adxé idioma. \v 7 Bicaa be ridxi, rabi be laaca': \p ―Laidxibi Dios ne lausisaca laa, purti ma bidxiña dxi cuidxi cuenta binni. Lausisaca ni bizá' ibá' ne guidxilayú ne nisadó' ne ra rindani nisa. \p \v 8 Nanda sti ángel laabe, na: \p ―Ma binitilú Babilonia, guidxi ro' que, purti bicaa ni enda nadxaba stini xcaadxi guidxi, casi ñaca nuxhudxi ni laaca'. \p \v 9 De raqué nanda sti ángel, zeda ucaa ridxi: \p ―Gapa gá si cani usisaca mani que ne bidó' sti', ne udii lugar icá seña que lu ná o lucuá. \v 10 Purti ma nexhe xi chi aca cabe, qué zagu'ba ná Dios ra usaba ná laacabe. Ziuu cabe lade bele ra caya'qui azufre nezalú ca ángel sti Dios ne Dendxu huiini que. \v 11 Ne qué ziuu dxi gyuí' gui ra cayacaná cabe que. Qué lica zaziila'dxi cani rusisaca mani que ne bidó' sti' o ricaa seña sti', nin ridxí nin huaxhinni. \v 12 Rarí nga riquiiñe cadi ixhacala'dxi ca xpinni Dios ni runi ni na ne qué rixele de Jesús. \p \v 13 Oraque bina dia'ga uní' né tuuxa naa de ibá' rabi naa: \p ―Bicaa ni chi tidxe lii ri': “Dede yanadxí dichoso cani gati nuu né Señor tobi si.” Dxandí ca diidxa ca, na Espíritu Santu, purti zaziila'dxi cabe de irá dxiiña bi'ni cabe. \s1 Ma gunda dxi \p \v 14 Oraque biya dxie ne biiya ti za quichi', ne zuba tobi lu za que ruluí' Hombre Biseenda Dios. Nuu ti la'pa de oro ique ne naaze ti gandxu naduxhu'. \v 15 Biree sti ángel ndaani yu'du ro' ni nuu ibá', bicaa ridxi ni zuba lu za que, na: \p ―Uluu gandxu stiu', bichiña cani ma nuu para idxiña, purti ma gunda dxi idopa ca' casi semiá ora ma nuu para iruugu'. \p \v 16 Para uluu ni zuba lu za que gandxu sti', bitopa ca xpinni Dios ni nuu ndaani guidxilayú. \p \v 17 Oraque biree sti ángel ndaani yu'du ro' que, laca naaze ti gandxu duxhu'. \v 18 Ne biree sti ángel ra nuu altar ni rapa gui ni nexhe lu altar que. Bicaa be ridxi ángel ni naaze gandxu que, rabi be laa: \p ―Uluu gandxu stiu' bichuugu ca be'za uvas ni nuu ndaani guidxilayú, purti ma güi cani. \p \v 19 Para uluu ángel que gandxu sti', bitopa cani ne bichá cani ndaani pila para ixii cani. Zacá nga usaba ná Dios cani qué ñuni cre laa. \v 20 Ulee cabe ca uvas que de ndaani guidxi, yeguutu ñee cabe cani. Biree zia' rini ndaani pila que dede bigaanda ni ndaani yanni caballu. Gu'ta ni bia' chonna gayuaa kilómetru idubi uriá pila que. \c 15 \s1 Ra ma chi iluxe enda naná \p \v 1 Biiya sti seña naro'ba ibá' dede bidxagayaa. Biiya gadxe ángel naaze gadxe plaga, ma ra iluxe enda naná, purti ma ne nga tidi xiana sti Dios. \p \v 2 Ne laca biiya xiixa ruluí espeju nucha gui, ti lapa si nexhe ni casi ra'ta nisadó'. Ne uriá ni zuhuaa cani qué nusisaca dxa mani ngola que ne bidó' sti', ne qué nicaa seña stime. Naaze cabe arpa ni bidii Dios laacabe. \v 3 Cayuunda cabe cantu bi'nda Moisés ni bi'ni xhiiña Dios que, ne sti Dendxu huiini que. Na ni: \q1 Naro'ba ne de enda ridxagayaa irá ni runi lu', \q1 Señor Dios ni jma nandxó'. \q1 Jneza ne sicarú irá ni riguixhe lu', \q1 lii ni runi mandar irá guidxi. \q1 \v 4 Tuu nga qué idxibi lii ne usisaca lii ya', Señor, \q1 purti iruti ru casi lii. \q1 Ne zeda uzuxibi irá binni xa ñee lu' \q1 purti ma bihuinni jneza ni runi lu'. \p \v 5 Oraque biya dxie ne biiya zuxele yu'du ro' sti Dios ni nuu ibá', lugar ni jma nandxó'. \v 6 Ne biree gadxe ángel naaze plaga que ndaani ni, nacu lari quichi', nayá guie' dede ruzaani', ne xi' cinturón de oro xpechu cabe. \v 7 Bidii ti bultu nabani que cada tobi de laacabe ti copa de oro. Dxá ca copa que de xiana sti Dios ni qué ziuu dxi gati'. \v 8 Ne bichá enda risaca ne enda nandxó' sti Dios yu'du que de gu'xhu'. Ne iruti ñanda ñuu dede ora ma birá idubi gadxe plaga ni né ca ángel que. \c 16 \s1 Ra bindaate cabe copa ra dxá xiana sti Dios \p \v 1 Bina dia'ga ucuá ti ridxi ndaani yu'du ro', na rabi gadxe ángel que: \p ―Lachiundaate gadxe copa ra dxá xiana sti Dios ca ndaani guidxilayú. \p \v 2 Para biree ti ángel, yeundaate copa sti lu guidxilayú, ne biree gui'dxu yuudxu nabé riuuba ladi irá binni napa seña sti mani que ne rusisaca bidó' stime. \p \v 3 Oraque bindaate rairopa ángel que copa sti lu nisadó', ne uca ni rini casi rini sti gue'tu'. Ne guti irá ni nuu ndaani nisadó'. \p \v 4 Raguionna ángel que bindaate copa sti luguiá irá guiigu ne irá ra candani nisa, ne uca cani rini. \v 5 Ne bina dia'ga na ángel sti nisa: \p ―Jneza bi'ni lu ra bisaba ná lu ca binni ri', Señor Dios, tobi lucha ni nacha'hui'. Qué huayuu dxi guiaadxa lu', ne nuu lu'. \v 6 Purti bixhii cabe rini sti ca xpinni Dios ne cani byuí' stiidxa lu'. Yanna ma biquixe lu ni laacabe, bigué' lu laacabe rini. Nga biyubi cabe. \p \v 7 Laca bina dia'ga na tuuxa de lu altar: \p ―Dxandí', Señor Dios ni jma nandxó', jneza guridxi lu cuenta ca binni que. \p \v 8 Raidapa ángel que bindaate copa sti lu gubidxa ne dede biree bele lu gubidxa bizaaqui binni. \v 9 Nabé bidxuí' ladi irá binni, peru nin ne zaqué qué ninaba ca perdón Dios, ne qué nusisaca ca laa, lágala uluu dí ca laa xiñee biseenda ca plaga que. \p \v 10 Ra izaa gaayu ángel que bindaate copa sti lu trono sti dxa mani que, ne bicahui do' ra runi mandar me, ne biduyuuba laacabe dede gudó yaa cabe ludxi cabe. \v 11 Peru nin ne zaqué qué ninaba cabe perdón Dios para nusaana cabe irá ni cayuni cabe, lágala uluu dí cabe Dios ni nuu ibá' purti cayuuba ladi cabe rabiree gui'dxu'. \p \v 12 Ra izaa xhoopa ángel que bindaate copa sti lu guiigu Eufrates ne bibidxi nisa stini para tidi ca rey ni zeeda de neza rindani gubidxa. \p \v 13 Oraque biiya biree chonna espíritu dxaba casi bidxi ñee gaa ndaani ruaa dragón ne ndaani ruaa dxa mani que, ne ndaani ruaa ni na profeta laa peru cadi dxandí ni. \v 14 Espíritu sti binidxaba laaca', ne gunda bi'ni ca milagru. Yeutopa ca irá ni runi mandar ndaani guidxilayú para aca ca tobi si ucaa lú ca Dios ni jma nandxó' dxi uzulú cuidxi cuenta binni. \p \v 15 Na Señor: \p ―Laguuya', zenda casi reeda gubaana'. Dichoso ni nexhená ne nacu lari ora guenda', ti cadi gu'ya binni laa xie ladi ne ituí lú. \p \v 16 Ne bichiña ca cani runi mandar que ti lugar rabi cabe Armagedón, diidxa hebreu. \p \v 17 Ra izaa gadxe ángel que bindaate copa sti lu bi, ne ucuá ti ridxi de lu trono ni nuu ndaani yu'du ro' ibá', na ni: \p ―Ma biluxe irá ni. \p \v 18 Oraque uyuu xpiaani rayu ne uca ruidu ne uxidxi rayu ne uca ti xu ro', jma naro'ba que ni huayaca dede dxi nuu binni guidxilayú. \v 19 Uca guidxi ro' que chonna ndaa, ne bixá irá guidxi ndaani guidxilayú. Ne bietenala'dxi Dios pabiá' bichee ca binni Babilonia ne bisaba ná laacabe. \v 20 Binitilú irá isla ne irá dani. \v 21 Biaba granizu ro' luguiá binni. Nanaa ni bia' cuarenta kilu. Ne uluu dí cabe Dios xiñee biseenda plaga ro' que luguiá cabe. \c 17 \s1 Ra guiaba ná gunaa dxaba' \p \v 1 Oraque bidxiña tobi de ca ángel ni naaze ca copa que, ne na rabi naa: \p ―Gudá' ulué lii modo chi guiaba ná gunaa dxaba ni zuba lu nisadó'. \v 2 Uyuu né cani runi mandar ndaani guidxilayú laabe ne bicaa be enda nadxaba stibe irá binni, casi ñaca nuxhudxi be laaca'. \p \v 3 Lu irá ni culuí' Espíritu Santu naa, casi ñaca yené ti ángel naa ndaani gui'xhi'. Raqué biiya ti gunaa dxi'ba ti mani ngola xiñá'. Cá jma diidxa ladi mani que ni riguu dí Dios, ne napa me gadxe ique me ne chii xcachu me. \v 4 Nacu gunaa que lari xiñá ne moradu, ne naze oro ne guie ni risaca ne perla. Naaze be ti copa de oro ne casi ñaca ndaani ni dxá irá enda nayuudxu ni bi'ni be, casi ra biuu né be ni cadi xheela be. \v 5 Cá ti lá lucuá be, iruti qué riene chaahui'. Ndi nga laani: “Babilonia, guidxi ro' que, jñaa irá gunaa dxaba ne irá ni runi enda nadxaba idubi guidxilayú.” \v 6 Oraque biiya naxudxi be. Bixhudxi rini sti ca xpinni Dios ne sti cani guti ra canayuí' stiidxa Jesús laabe. Nabé bidxagayaa ora biiya laabe. \v 7 Oraque na ángel que rabi naa: \p ―Xiñee cadxagayaa lu'. Nagana guiene binni ni bi'yu ca, peru zabe lii xi riní' irá ni, casi mani napa gadxe ique ne chii cachu ca ne gunaa ni dxi'ba laame. \v 8 Mani ngola ni bi'yu ca la? uyuu me chiqué peru yanna ma co'. Zaree me ndaani dxa bizé que ante initilú chaahui me. Dede dxi ca'ru cha guidxilayú maca ucuá lá binni ni gapa enda nabani ni qué zaluxe. Ne zadxagayaa cani cadi cá lá lu gui'chi que ora gu'ya mani ngola ca, purti uyuu me chiqué ne yanna ma co' peru zahuinni me sti tiru. \p \v 9 Rarí riquiiñe enda biaani'. Gadxe ique ca la? riní' gadxe dani ra ribí gunaa ca. \v 10 Ne laca riní' cani gadxe rey. Gaayu de laaca ma biasa ne zuba tobi yanna. Gueeda ru stobi, ne ora gueeda ngue qué zandaa di'. \v 11 Mani ngola ni uyuu chiqué ne yanna ma co' ca la? nga nga ra izaa xhono rey neca naca me tobi de gadxe que. De raqué ma initilú pe me. \p \v 12 Chii cachu ni bi'yu ca la? nga chii rey ni ca'ru cui'. Peru zabí ca de rey caadxi laga zuba mani ca. \v 13 Ne ziuu ca tobi si, zudii ca guni mandar mani ca jlugar ca'. \v 14 Zucaa lú ca Dendxu huiini que peru zaguixhe dxí laaca', purti laa nga Xaíque sti irá rey ne irá ni runi mandar. Ne cani nuu né laabe la? guridxi Dios laaca ne ulí laaca para aca ca xpinni be ne qué zusaana ca laabe. \p \v 15 Ne laca na ángel que rabi naa: \p ―Nisadó' ni bi'yu zuba gunaa dxaba que lú la? riní' ni guidxi ne binni ni riní' adxé adxé idioma. \v 16 Ne zaca nanala'dxi chii cachu ni napa mani que dxa gunaa dxaba que, ne zusaana ca laabe xie ladi be sin gasti'. Zo ca xpeela be ne zuzaaqui ca laabe. \v 17 Bi'ni cabe ni bilui'la'dxi cabe ra uyuu cabe tobi si, ne bidii cabe guni mandar mani ngola que, peru uluu Dios ni ndaani ladxidó' cabe para gaca ni ma gudixhe gaca'. \v 18 Ne gunaa ni bi'yu ca la? zeda aca ti guidxi ro'. Laani runi mandar ni irá rey ni nuu ndaani guidxilayú. \c 18 \s1 Ra riete ziaba Babilonia \p \v 1 Udi'di si irá nga, biiya zeda yete sti ángel de ibá' ni nabé risaca ne dede ria'qui biaani ladi be ne biaani ndaani guidxilayú ra biete be. \v 2 Cucaa be ridxi: \p ―Ma biaba Babilonia, ma binitilú guidxi ro' que. Ma uca ni lidxi binidxaba ne ca espíritu sti' ne ca mani huiini ripapa ni ribixhila'dxi binni. \v 3 Purti bicaa ni enda nadxaba stini binni irá guidxi, casi ñaca bixhudxi ni laaca'. Ne casi ñaca uca ni jnadxii cani runi mandar ndaani guidxilayú. Ne ra udxite ni xpidxichi ni lu enda nadxaba bisirricu ni cani rutoo ndaani guidxilayú. \p \v 4 Oraque bina dia'ga uní' stobi de ibá', na: \p ―Lairee de ndaani guidxi ca, xpinne ca', ti qué chu' tu lu enda ruchee stini, ne qué inaaze enda naná ni gueeda luguiá ni laatu. \v 5 Purti huachee ni dede nucaa ique enda ruchee stini ibá', ne qué huasiaanda Dios irá ni huayuni ni. \v 6 Laguni laani casi bi'ni ni laatu. Lauquixe laani chupa tantu ni bi'ni ni laatu. Laugué' ni chupa tantu jma naduxhu que ni bigué' ni laatu. \v 7 Biyubi ni irá ni ucala'dxi ni. Yanna lausaba ná ni bia' queca. Na ni: “Rarí zuba casi reina. Cadi viuda naa, ne qué ziuu dxi acana'ya'.” \v 8 Nga runi ti dxi si ziaba stale plaga luguiá ni. Ziuu tu gati zi', ziuu tu gu'na', ziuu tu gati', ne ziuu tu icá gui, purti nandxó' señor Dios ni bidxiiba donda ique ni. \p \v 9 Zuuna cani runi mandar ndaani guidxilayú, cani gupa laani casi jnadxii ne uyuu né ni lu irá enda nadxaba stini ora gu'ya ca ma cá gui ni. \v 10 Zaxele ca de laani. Zadxibi ca enda naná stini. Ne zaná ca': \p ―Lástima, Babilonia, guidxi ro'. Nandxó' lo', peru tobi ze si binitilú lu'. \p \v 11 Zaqueca zuuna cani rutoo. Zuuna né ca guidxi que, purti ma iruti sí irá stica': \v 12 oro, plata, guie ni risaca, perla, lari cha'hui', seda, lari moradu ne naxiñá', irá clase yaga rindá' naxhi, irá ni uyá' de marfil, ne de yaga risaca, ne de bronce ne de guiiba' ne de mármol, \v 13 canela ne irá guixi rindá' naxhi, ne gu'xhu rindá' naxhi, ne mirra, ne nisa rindá' naxhi, ne vinu, ne aceite, harina cha'hui', ne trigu. Ne laca rutoo cabe yuze, dendxu', mani', carretón, ne dede binni. \v 14 Zabi cabe guidxi que: \p ―Ma qué gapu irá ni uyuula'dxu que. Ma qué ziuu dxi ibigueta irá enda risaca ni gupu que. \p \v 15 Cani uca ricu ra bitoo irá ni lu guidxi que zaxele de laani. Zadxibi ca enda naná stini. Zuuna né ca ni ne ziá ca ni, \v 16 ne zaná ca': \p ―Lástima guidxo ro' que. Zeda gaca ni casi ti gunaa nacu lari cha'hui', moradu ne naxiñá' ne naze oro ne guie ni risaca ne perla, \v 17 ne tobi ze si binitilú irá enda risaca que. \p Irá ni runi dxiiña lu barcu ne ca xaíque stica', ne cani ze lú ni ne irá ni runi dxiiña lu nisadó', cayuuya ca ni de zitu. \v 18 Ne ora bi'ya ca caree gu'xhu ra cacá gui ni la? bicaa ca ridxi: \p ―Gasti ru sti guidxi casi guidxi ro' ri'. \p \v 19 Bichá ca yu ique ca', biina ca ne bicaa ca ridxi: \p ―Lástima guidxi ro' ca. Bisirricu ni irá ni napa barcu ne xpidxichi ni, ne tobi ze si binitilú ni. \p \v 20 Peru laguieche né ni bizaaca ni ca, laatu cani nuu ibá', ne ca apóstol, ne cani rui' stiidxa Dios, ne irá ca xpinni. Purti ra bisaba ná Dios ni, biquixe laani ni bi'ni ni laatu. \p \v 21 Oraque uluu ná ti ángel nandxó' ti guie casi guie sti molinu, bindaa ndaani nisadó', ne na: \p ―Zacaca zalá Babilonia, guidxi ro' que, ne qué zahuinni ru ni. \v 22 Qué ziuu ru dxi uxhidxi cabe arpa lu calle stiu', nin flauta nin trompeta, ne iruti qué lica zuni dxiiña', nin molineru nin iruti ru'. \v 23 Qué zahuinni biaani ra nuu lu', ne qué zaca enda xheela'. Ziaana dxí irá ni, neca jma gutaná ca xpinni lu para utoo para irá binni ndaani guidxilayú, ne udxite lu ique irá binni ne brujería stiu'. \p \v 24 Ndaani guidxi ca bixii rini sti cani byuí' stiidxa Dios ne ca xpinni be, ne rini sti irá cani biiti binni. \c 19 \p \v 1 Udi'di si irá nga, bina dia'ga cacá ridxi ibá', casi ora cucaa stale binni ridxi, na ca': \q1 ¡Aleluya! Usisaca nu Dios stinu purti nandxó' ne bilá laanu. \q1 \v 2 Jneza ribidxi be cuenta binni \q1 purti ma bisaba ná be dxa gunaa dxaba ni bicaa enda nadxaba sti binni guidxilayú. \q1 Biquixe be laa saca biiti ca xpinni be. \p \v 3 Bigueta na ca': \p ―Usisaca nu Dios. Qué ziuu dxi gyuí' guidxi que. \p \v 4 Oraque bizuxibi idubi veinticuatro binni gola ne ca bultu nabani que, bisisaca ca Dios ra zuba lu trono, na ca': \p ―¡Amén! ¡Usisaca nu Dios! \p \v 5 Ne ucuá ti ridxi de lu trono que, na: \q1 Lausisaca Dios stinu, irá tu, \q1 cani runi xhiiña be, ne irá ni ridxibi laabe, \q1 cani risaca ne cani qué risaca. \s1 Ra ichaganá Dendxu huini' \p \v 6 Laca bina dia'ga ti ridxi casi ora rucaa ridxi stale binni, ne casi ora rixidxi ra zidi'di stale nisa ne casi rixidxi rayu ro', na: \q1 Usisaca nu Señor Dios stinu ni jma nandxó', \q1 purti ma bizulú cayuni mandar. \q1 \v 7 Guieche nu dede idxá ladxidó' no de enda nayeche', ne usisaca nu laabe, \q1 purti ma bidxiña dxi ichaganá Dendxu huiini que, \q1 ma zuchaahui ni chi chaganá'. \q1 \v 8 Nacu lari cha'hui', nayá ne ruzaani'. \m Laa zanda gacu ni purti zeda gaca lari que casi enda nacha'hui ni bi'ni ca xpinni Dios. \p \v 9 Oraque na ángel que rabi naa: \p ―Bicaa ni chi tidxe lii ri': Dichoso cani ma nexhe che enda xheela sti Dendxu huiini'. \p Ne laca rabi be naa: \p ―Dios uní' ca diidxa ca, ne dxandí cani. \p \v 10 Bizuxi'be xa ñee ángel que, nusisaca laa, peru óraque na: \p ―Cadi gu'nu nga. Naa laca rune xhiiña Dios casi ru'nu', lii ne ca xcaadxi hermanu stiu' ni qué riree chu lu stiidxa Jesús. Bisisaca Dios. \p Stiidxa Jesús rui' cani rabi Dios laa xi iní'. \s1 Ni dxi'ba caballu quichi' \p \v 11 Oraque biiya zuxele ibá' ne biree ti caballu quichi'. Nuu tobi runi jneza pe' ne riní' irá ni dxandí', ne laa dxi'ba laame. Jneza rucaa lú be ne jneza ribidxi be cuenta. \v 12 Ruzaani guielú be casi bele, ne nuu jma la'pa ique be. Né be ti lá iruti ru ganna sínuque laasi be. \v 13 Nadxé' daata xhaba be de rini, ne lá be Stiidxa Dios. \v 14 Nanda ejércitu ni nuu ibá' laabe, dxi'ba ca mani quichi ne nacu ca lari cha'hui', naquichi bé ne nayá guie'. \v 15 Nasa ruaa be ti espada naduxhu iropa ladu ni quixhe dxí né be ca guidxi ni ucaa lú laabe, ne zuni mandar be laaca', ne zaca be naduxhu ne laaca'. Zuniná be laaca casi rutu ñee cabe uvas ra usaba be xiana sti Dios ni nandxó' luguiá ca'. \v 16 Cá caadxi diidxa lu xhaba be ne lu co're be, na: “Xaíque sti irá rey ne irá ni runi mandar.” \p \v 17 Oraque biiya ti ángel zuhuaa lu gubidxa bicaa ridxi irá mani huiini ripapa, na: \p ―Latá', laidxiña ra endaró xhi ro' chi udii Dios. \v 18 Latá' go to xpeela ca rey ne ca comandante ne irá ni rinaaze guiiba', xpeela caballu ne ni dxi'ba laaca', xpeela irá binni, cani cá yaga ne cani cadi cá yaga, cani risaca ne cani qué risaca. \p \v 19 Ne biiya dxa mani ngola que ne ca rey sti guidxilayú ne ejércitu stica'. Bidxiña ca para ucaa lú ca dxa ni dxi'ba caballu quichi que ne ejércitu sti'. \v 20 Bigaa dxa mani ngola que, laa ne ni byuí' stiidxa' ne ni bi'ni milagru nezalú que. Pur irá milagru que bicuudxi binni para ucuaa seña sti mani que ne bisisaca bidó' stime. Iropa ca ulá ca lu bele ra caya'qui azufre, idubi nabani ca'. \v 21 Ne ca xcaadxi que la? guti né ca espada ni nasa ruaa dxa ni dxi'ba caballu que, ne gudó ca mani huiini que xpeela ca dede ra bidxá ca'. \c 20 \s1 Ra yeguyoo binidxaba' \p \v 1 Udi'di si irá nga biiya zeda yete ti ángel de ibá', naaze llave sti dxa bizé ro' que ne ti cadena ro'. \v 2 Unaaze be dragón, dxa beenda yooxho ni rabi cabe binidxaba que, bindiibi be laa ti mil iza. \v 3 Bisaba be laa ndaani dxa bizé que. Raqué biseguyoo be laa. Biseegu dxiichi be ruaa ni ti ma cadi usiguii binni. Izaa si ti mil iza, óraque ma undaa cabe laa caadxi. \p \v 4 De raqué biiya caadxi trono zuba cani ma gudixhe Dios cu' bia' stonda binni. Laca biiya xhialma cani bigá cabe yanni purti canayuí' xpinni Jesús laa, ne canayuí' stiidxa Dios, ne qué nuzuxibi ca xa ñee dxa mani ngola que ne xpidó', ne qué nudii ca lugar nicá seña stime lucuá ca' nin lu ná ca'. Biiya bibani cabe ne bini mandar né cabe Cristu ti mil iza. \v 5 Nga nga primé ra bibani gue'tu'. Peru ca xcaadxi gue'tu la? que nibani di ca' dede ora ma udi'di mil iza que. \v 6 Dichoso cani ibani primé que. Ma bia ladxidó' ca'. Ma qué zanda guniná rairopa enda guti laacabe, sínuque zaca cabe sacerdote para guni cabe xhiiña Dios ne xhiiña Cristu, ne zuni mandar né cabe laa ti mil iza. \p \v 7 Tidi si ti mil iza que zundaa cabe binidxaba de ra yeguyoo. \v 8 Zacá zusiguii binni idubi naca guidxilayú. Zusiguii Gog ne Magog ne zuni laacabe tobi si para ucaa lú né cabe laa. Nabé stale cabe, casi yuxi sti nisadó'. \v 9 Ne biiya zeda gui'ba cabe bia' xilaga guidxilayú, uluu cabe le' ra nuu ca xpinni Dios ne dxa guidxi nadxii Dios que. Peru biseenda Dios gui de ibá' binidé laacabe. \v 10 Ne ulá dxa binidxaba bisiguii laacabe que lu gui ne azufre ra ma nuu dxa mani ngola que ne ni byuí' stiidxa'. Qué ziuu dxi iree ca raqué, ne zacaná ca ridxí ne huaxhinni. \s1 Ra cuidxi Dios cuenta binni \p \v 11 De raqué biiya ti trono ro' naquichi bé, ne biiya zuba Dios lú ni. Bixele guidxilayú ne ibá' de ra nuu be, ne ma gasti lugar ra ñaana ca'. \v 12 Biiya zuhuaa cani ma guti nezalú Dios, cani risaca ne cani qué risaca. Ne bixele caadxi libru, ne laca bixele libru de enda nabani. Ne guridxi be cuenta cani ma guti, casi cá lu libru que ni bi'ni ca'. \v 13 Biree ca gue'tu ni nuu ndaani nisadó' ne biree irá gue'tu ni nuu ra riaana cani cabeza cuidxi Dios cuenta laa. Ne bidxiiba Dios donda ique irá cabe, cada tobi ne ni bi'ni'. \v 14 Oraque ulá enda guti ne jlugar lu gui que. Nga nga rairopa enda guti. \v 15 Raqueca ulá cani cadi cá lá lu libru de enda nabani que. \c 21 \s1 Ibá' cubi ne guidxilayú cubi \p \v 1 Udi'di si nga biiya ti ibá' cubi ne ti guidxilayú cubi, purti ma binitilú ibá' ni uyuu chiqué ne guidxilayú laaca, ne ma gasti nisadó'. \v 2 Biiya dxi'che Jerusalén cubi, guidxi ro' sti Dios, zeda yete de ibá' de ra nuu Dios. Zuchaahui casi ti gunaa ora chi chaganá'. \v 3 Bina dia'ga ucuá ti ridxi reciu de ibá', na: \p ―Biiya', ma nabeza Dios lade binni. Laape be zabeza né be laaca'. Zaca ca xpinni be, ne laabe zaca be Dios stica'. \v 4 Zuchaa be nisa riete lú ca', ne ma qué ziuu ru enda guti nin enda ruuna nin enda racaná ladxidó' nin yuuba', purti ma udi'di irá ni uyuu chiqué. \p \v 5 Oraque na ni zuba lu trono que: “Biiya', cayune irá xixé cosa nacubi.” Ne laca na: \p ―Dxandí irá diidxa ri', zanda guni cre lu ni. \p \v 6 Bigueta rabi be naa: \p ―Ma uca irá ni nexhe aca'. Naa bizuluá', naa unduuxe', casi ca letra A ne Z. Ni cayati nisa la? gueeda ra nuaa', zusiga'de laa nisa ni rudii enda nabani. \v 7 Tu qué cui sa atrá la? zacaa irá nga. Naa zaca Dios stica' ne laaca zaca ca xiiñe'. \p \v 8 Peru cani namuxe', cani qué runi cre, cani qué iquiiñe', cani ruuti binni, cani riuu né ni cadi xheela', cani runi brujería, cani ruzuxibi xa ñee bidó', ne cani rusiguii, ira xixé ca zalá ca lu gui ne azufre. Nga nga rairopa enda guti. \s1 Jerusalén cubi \p \v 9 Nuu gadxe ángel naaze gadxe copa ra dxá últimu xcadxe plaga. Beeda tobi na rabi naa: \p ―Gudá' ulué lii novia, xheela Dendxú huiini'. \p \v 10 Lu ni culuí' Espíritu Santu naa que, yené ángel que naa lu ti dani ro' ne nasoo, ne biluí' naa Jerusalén guidxi ro' sti Dios zeda yete de ibá' de ra nuu Dios, \v 11 dede ria'qui biaani guidxi que de enda nandxó' sti Dios. Zeda aca xpiaani ni casi ti guie ni nabé risaca. Ruluí' ni jaspe, rihuinni biaani ni casi vidriu. \v 12 Napa ni ti lindaa naro'ba ne nasoo, ne napa lindaa que doce puerta'. Zuhuaa ti ángel cada ra puerta', ne cá lá doce tribu ni za de Israel lu ca puerta', tobi cada tobi. \v 13 Napa ni chonna puerta neza rindani gubidxa, chonna guia', chonna neza riaazi gubidxa, chonna guete'. \v 14 Zuba ni lu doce guie, ne cada guie cá lá ca apóstol sti Dendxu huiini que, bia'si doce. \p \v 15 Naaze ángel ni caní' né naa que ti vara de oro para cu' bia' né guidxi que ne puerta' ne lindaa stini. \v 16 Bia'ca ziuula guidxi que bia' queca de xilaga. Uluu bia' ángel que ni. Napa ni chupa mil chupa gayuaa kilómetru de ziuula', ne de nasoo, ne bia' queca de xilaga. \v 17 Oraque uluu bia' be lindaa stini. Napa ni sesenta y cuatro metru. Biquiiñe be metru casi riquiiñe binni. \p \v 18 Naca lindaa que de guie jaspe, ne guidxi que de oro cha'hui casi vidriu ni nayá. \v 19 Zuchaahui ca guie ni zuba ni lú de irá clase guie risaca. Primé que zuchaahui ne guie lá jaspe, rairopa zafiro, raguionna ágata, raidapa esmeralda, \v 20 raigaayu ónice, lu xhoopa que cornalina, lu gadxe que crisólito, lu xhono berilo, lu ga' topacio, lu chii crisoprasa, lu once jacinto, ne lu doce que amatista. \v 21 Idubi doce puerta stini naca de perla, cada puerta naca de ti perla si, ne de oro cha'hui calle ro' stini, dede rihuinni biaani casi vidriu. \p \v 22 Qué ñuuya nin ti yu'du ndaani guidxi que, purti Señor Dios ni nandxó', laa ne Dendxu huiini que, naca yu'du stini. \v 23 Ruzaani enda nandxó' sti Dios ni, ngue runi cadi caquiiñe ni gubidxa nin beeu. Ne Dendxu que nga biaani stini. \v 24 Irá xixé binni ni ma bilá zazá lu biaani stini, ne irá xixé rey ni bini mandar ndaani guidxilayú zedané enda risaca sti ra nuu ni. \v 25 Qué zieegu puerta stini ridxí ne qué zaxhinni raqué. \v 26 Ziné cabe enda nandxó' ne enda risaca sti irá xixé guidxi ra nuu ni. \v 27 Peru qué ziuu dxi chu' xiixa ni nabiidi raqué, nin ni qué iquiiñe', nin ni rusiguii, sínuque ziuu cani cá si lá lu libru de enda nabani ni napa Dendxu huiini que. \c 22 \p \v 1 Oraque biluí' ángel que naa ti guiigu nayá guie'. Ne ndaani ni riree nisa ni rudii enda nabani, ne naya'ni dxindxi ni casi vidriu. Candani ni ra nuu trono sti Dios ne sti Dendxu huiini que. \v 2 Didi ni galahui calle ro' sti guidxi que, ne iropa uriá ni zuhuaa yaga rudii enda nabani. Ricá cuananaxhi lu ni irá beeu, ne riquiiñe bandaga stini para usianda binni. \v 3 Qué ziuu gasti ni nadxaba raqué sínuque trono sti Dios ne sti Dendxu huiini chu' raqué ne zusisaca ca xpinni be laabe. \v 4 Zuuya dxichi pe ca laabe ne zacá lá be lucuá ca'. \v 5 Qué zaxhinni raqué, ne ma qué zaquiiñe cani nuu raqué linterna nin xpiaani gubidxa purti Señor Dios nga gaca biaani stícabe. Ne qué ziuu dxi guiaana dxí de guni mandar cabe. \s1 Ma cadxiña dxi gueeda Cristu \p \v 6 De raqué na ángel que rabi naa: \p ―Dxandí ca diidxa ri', ne zanda guni cre lu cani. Señor Dios ni bisiní' ca profeta, laa biseenda ángel sti' beda uluí' ca xpinni xi ma zeda dxiña dxi gaca'. \p \v 7 Na Señor: \p ―Nagueenda zenda'. \p Dichoso cani ulabi stiidxa Dios ni cá lu gui'chi ri'. \p \v 8 Biya dxi'che ne bina dia'ga irá ni guca ri'. Biluxe si bina dia'ga' ne biiya cani, bizuxi'be xa ñee ángel culuí' ni naa que para nusisaca laa, \v 9 peru na rabi naa: \p ―Cadi gu'nu nga purti naa laca cayune xhiiña Dios casi cayu'nu', lii ne ca hermanu stiu' ni rui' ni gabi Dios laa ne irá xixé ni rulabi ni cá lu gui'chi ri'. Lausisaca Dios. \p \v 10 Ne laca rabi be naa: \p ―Cadi ucaachi lu irá ni cá lu gui'chi ri', purti mayaca idxiña dxi gaca irá ni. \v 11 Peru laga ca'ru ganda dxi gaca ni la? cani cuchee la? zuchee ru ca', ne cani cayuni ni nadxaba la? zuni ru ca ni, peru cani nacha'hui la? zuni ru ca enda nacha'hui' ne cani ma biree chu para Dios la? qué zaxele de laa. \p \v 12 ―Zacá zaca ni. Zenda nagueenda ne zedaniá ni usiga'de binni, cada tobi bia' ni bi'ni'. \v 13 Maca nuaa dxi bizulú irá ni, ne zaluxe irá ni, naa nuaa rua'. Naa bizuluá' naa unduuxe', casi ca letra A ne Z. \p \v 14 Dichoso cani guia ladxidó' casi ñaca niguiibi xhaba, purti laaca zacaa ca cuananaxhi ni rudii enda nabani ne ziuu ca ra puerta sti guidxi que. \v 15 Peru cani qué runi cre ne cani runi brujería ne cani riuu né ni cadi xheela' ne cani ruuti binni ne cani ruzuxibi xa ñee bidó' ne cani rusiguii la? irá xixé ca ziaana ca fuera. \p \v 16 Ne laca na Jesús: \p ―Cuseenda ángel stinne chi usiene ni ca xpinne'. Za David de naa ne naa zaya de laa. Naa nga luceru ruzaani siadó'. \p \v 17 Na Espíritu Santu ne xheela Dendxu huiini que: \p ―Gudá'. \p Ne ni guna diaga la? iní': \p ―Gudá'. \p Ni cayati nisa la? gueda gué nisa ni rudii enda nabani sin quixe gasti'. \p \v 18 Irá xixé tu, cani ucaa diaga stiidxa Dios ni cá lu gui'chi ri', gabe ca' laatu: lu gui'chi ri zeeda ca plaga ni chi usaba Dios luguiá binni, ne pa chu' tu cu' xcaadxi diidxa lu ni cá rarí la? Dios laca zaguu lu plaga sti'. \v 19 Ne zaqueca, pa chu' tu cuee xiixa lu stiidxa Dios ni cá lu gui'chi ri la? zuxhá Dios lá lu libru de enda nabani, ne ma qué ziuu ndaani xquidxi Dios ni riete lu gui'chi ri'. \p \v 20 Na ni caní': \p ―Dxandí zenda nagueenda. \p ―Zacá gaca ni. Gudá' Señor Jesús. \p \v 21 Jesucristu Señor stinu cu' ndaaya irá tu. Amen.