\id 1CO \h 1 CORINTIOS \toc1 PRIME GUI'CHI BICAA SAN PABLU LU CA XPINNI CRISTU NI NUU CORINTO \toc2 1 CORINTIOS \toc3 1 Co. \mt1 PRIME GUI'CHI BICAA SAN PABLU LU CA XPINNI CRISTU NI NUU CORINTO \c 1 \p \v 1 Naa nga Pablu ni ulí Dios ne uní' né para gaca apóstol sti Jesucristu. Naa ne hermanu Sóstenes \v 2 cucá' du gui'chi ri lú tu, hermanu ca', irá tu casi nuu tu ndaani guidxi Corinto ca. Ma nayá ladxidó' to nezalú Dios purti ma bini cre tu Cristu, ne pur nga ca ma ulee chu Dios laatu para gaca tu xpinni, laatu ne binni irá ladu ni runi cre Jesucristu, Señor sti né nu laaca'. \v 3 Dios Bixhoze nu ne Señor Jesucristu cu' ndaaya laatu ne quixhe dxí ladxidó' to. \s1 Modo huaguu Dios ndaaya laanu \p \v 4 Qué riaana dxie de udiee diuxquixe Dios pur irá modo huaguu ndaaya laatu pur ni bi'ni Cristu Jesús. \v 5 Purti dede uyuu né tu Cristu tobi si, ma dxi'ba tu de irá modo. Ma riene tu stale ne nanna tu ximodo güi tu de ni ma nanna tu ca. \v 6 Ne zacá ni purti de idubi ladxidó' to ucuaa tu stiidxa Cristu ni bina diaga tu. \v 7 Nga runi cadi cayaadxa laatu gasti de ni naguixhe Dios udii irá xpinni laga cabeza tu dxi gueeda Jesucristu Señor stinu. \v 8 Laabe uzuhuaa chaahui be laatu dede dxi iluxe guidxilayú, ti cadi chu' tu udxiiba donda ique tu dxi gueeda Señor Jesucristu. \v 9 Nanna dxichi nu zuni be ni, purti runi be ni iní' be. Ne laabe nga uní' né be laatu para gaca né tu Jesucristu Xiiñi be tobi si. Laa nga Señor stinu. \s1 Cadi indaa saa ca xpinni Cristu \p \v 10 Hermanu ca', pur Jesucristu Señor stinu, rinaba laatu chu' tu tobi si ne cadi indaa saa tu, sínuque lagaca tobi si de irá ni iní' ique tu ne ni quixhe tu guni tu. \v 11 Purti ma gunna cadinde diidxa tu, hermanu stinne ca'. Gunna ni purti gudxi cani beeda de ralidxi Cloé ni naa. \v 12 Rabe cadinde diidxa tu purti nuu de laatu na: “Naa xpinni Pablu naa.” Ne nuu stobi na: “Naa xpinni Apolo naa”; o “Naa xpinni Pedru naa”; o “Naa xpinni Cristu naa.” \v 13 Ra cayuni tu zacá la? cayuni tu Cristu stale ndaa. Lácaxa Pablu ucuá lu cruz pur laatu, o lácaxa uyuu nisa tu para gaca tu xpinni Pablu. \p \v 14 Rudiee diuxquixe Dios nin tobi de laatu qué niguaa ni'sa', sínuque Crispo si, ne Gayo, \v 15 ti qué chu' tu iní' uyuu nisa para gaca xpinne'. \v 16 Laca uluaa ni'sa xfamilia Estéfanas, ne pa nuu ru ni uluaa ni'sa la? qué rietenaladxe'. \v 17 Purti cadi biseenda Cristu naa gueda nduaa ni'sa', sínuque gueda güe nia binni ximodo ilá, ne cadi uyube inié diidxa nagana ne sicarú para ucuudxe laacabe. Purti zacá la? zándaca cabeza ilá cabe pur stiidxa', ne cadi purti guti Cristu lu cruz. \s1 Enda nandxó' sti Dios \p \v 18 Purti ora riete xi pur guti Cristu lu cruz la? ruluí' enda huati si ni para cani cananiti, peru laanu nanna nu laani nga enda nandxó' sti Dios purti pur laani ma bilá nu. \v 19 Casi cá lu Xqui'chi Dios: \q1 Zuniteluá' enda biaani sti cani nuu xpiaani', \q1 ne zucaa naya ni riguixhe ca hombre ni riene. \p \v 20 Paraa iquiiñe ni nuu xpiaani ne ca maistru de ley ne cani riula'dxi icaa yu intiica uzeete binni de guidxilayú ri ya'. Ñee cadi ma bisihuinni Dios pabiá' nahuati xpiaani binni guidxilayú la? \v 21 Purti nanna Dios xi runi, nga runi qué niná ñunibiá' cabe laa pur enda biaani stícabe. Jma uyuula'dxi be ulá be binni ra guni cre ni rabi cabe enda huati que ora chu' tu güi né ni laaca'. \p \v 22 Purti ca judíu rinaba ca gu'ya ca milagru, ne ca griegu nisi rucaa ique ca ganna ca stale ni nagana. \v 23 Peru laadu la? rui né du binni guti Cristu lu cruz para ilá nu. Dxandí ruchenda ni ca judíu, ne napa cani cadi judíu ni de enda huati. \v 24 Peru para cani ma bichiña Dios ra nuu la? casi ca judíu zaqueca cani cadi Judiu, Cristu nga enda nandxó' ne enda biaani sti Dios. Rihuinni ni purti gudixhe Dios ilá binni ra guti be lu cruz. \v 25 Ricaa binni ni gudixhe Dios que casi enda huati, peru jma peca nuu xpiaani ni que enda biaani stícabe, ne neca para laacabe ruluí' cadi nandxó' Dios, peru iruti binni guidxilayú nandxó' bia' laabe. \v 26 Laguuya si laatu, hermanu ca', bichiña be laatu neca cadi stale de laatu nuu xpiaani para binni guidxilayú, ne laca huaxié' de laatu ni naca tuuxa, ne huaxié' de laatu ni risaca para laacabe. \v 27 Peru ulí Dios cani huaxié' nuu xpiaani para binni guidxilayú, ti usituí lú cani nuu xpiaani', ne ulí be cani iruti naca, para usituí lú cani naca tuuxa ndaani guidxilayú ri'. \v 28 Ne laca ulí be cani qué risaca para binni guidxilayú, ne cani na cabe qué iquiiñe', ne cani qué rulabi binni laa, para unduuxe be cani risaca para laaca', \v 29 ti iruti uchá enda naró' sti nezalú be. \v 30 Laabe ma uluu né be laatu Cristu tobi si, ne yanna ma Cristu nga enda biaani stinu purti pur Cristu ma bixhá be stonda nu ne bisiá be ladxidó' no, ne ma bilá nu. \v 31 Casi cá lu Xqui'chi Dios: “Tu gacala'dxi uchá enda naró' sti la? iní' ni bi'ni Señor pur laa.” \c 2 \s1 Guti Cristu lu cruz pur laanu \p \v 1 Hermanu ca', dxi yegüé nia laatu stiidxa Dios ni qué ñanna binni chiqué la? qué ninié stale diidxa sicarú, nin diidxa ni nagana. \v 2 Purti ni jma ucaladxe ganna tu nga guti Cristu lu cruz pur laanu, ne qué nina'ya niree chuaa de laani. \v 3 Ne uyuaa lade tu casi tobi ni qué gapa stipa ne nabé bidxibe dede guca di'te'. \v 4 Ora byue nia laatu stiidxa Dios ne bisiide ni laatu la? qué nina'ya ninié casi tobi ni nuu xpiaani para nucuudxe laatu ne stiidxa', sínuque biquiiñe Espíritu Santu ni para bicuudxi laatu, ne zacá bihuinni enda nandxó' sti Dios, \v 5 ti cadi icá lú tu xquenda biaani binni guidxilayú sínuque icá lú tu enda nandxó' sti Dios. \s1 Rusihuinni Espíritu Santu tu naca Dios \p \v 6 Laca riní du diidxa ni nagana, peru lade cani ma huaniisi lu stiidxa Dios. Peru qué ribee du ni lu xquenda biaani binni guidxilayú nin cani runi mandar ndaani guidxilayú, purti zanitilú ca', \v 7 sínuque rui du ni beeda de xquenda biaani Dios. Xadxí huiini qué ñanna binni ni, peru maca gudixhe be ni dede dxi ca'ru cha guidxilayú, ti chu' dxi gaca nu casi Cristu dxi ma bigueta ibá'. \v 8 Nin tobi de cani runi mandar ndaani guidxilayú ri qué ñene ni, purti pa ñene ca ni la? qué ñuu dxi nucaa ca Señor ni nandxó' lu cruz. \p \v 9 Sicarí cá lu Xqui'chi Dios: \q1 Iruti qué huayuuya ni ma naguixhe chaahui Dios para cani nadxii laa. \q1 Ne iruti huayuna diaga ni, \q1 ne qué huayuu dxi gueeda ni lu xquenda biaani binni guidxilayú. \m \v 10 Peru biseenda Dios Espíritu Santu beda uluí' ni laanu, purti ruuya chaahui Espíritu que irá ni riguixhe Dios, dede ni jma nagana. \p \v 11 Iruti zanda ganna xi cá ique stobi sínuque espíritu si sti ngue. Zacaca nga iruti zanda ganna xi cá ique Dios sínuque Espíritu si sti Dios. \v 12 Peru cadi espíritu sti binni guidxilayú ucuaa nu, sínuque Espíritu ni zeeda de Dios, para ganda guiene nu irá ni ma bidii Dios laanu. \v 13 Rui du ni, peru cadi de xquenda biaani si du bizi'di du ni, sínuque bisiidi Espíritu Santu laadu xi iní du. Ne zacá rusiene du cani ma napa Espíritu que, xi na Dios. \p \v 14 Cani qué gapa Espíritu Santu la? qué ricaa ni rudii Espíritu que, purti para laaca enda huati si ni. Qué riene cabe ni purti iruti zanda guiene ni stubi pa qué usiene Espíritu Santu ni laa. \v 15 Ni ma napa Espíritu Santu la? zanda guiene irá xixé, peru ca xcaadxi binni qué ziene laabe. \v 16 Purti sicarí cá lu Xqui'chi Dios: “Tu laa zanda guiene xi riní' ique Dios ya', o tu laa zanda usiidi laabe.” Iruti zanda peru laanu ma napa nu Cristu para usiene laanu. \c 3 \s1 Modo raca xhiiña Dios \p \v 1 Hermanu ca', qué huayanda inié nia laatu casi rinié nia cani runi ni na Espíritu Santu, sínuque huanié nia laatu casi rinié nia cani runi ni na ique, purti nahuiini ru tu lu stiidxa Cristu. \v 2 Bisiide laatu puru si ni qué igana, purti ca'ru chu' tu para iziidi tu ni nagana chiqué, nin de yanna, casi runi cabe badu huiini', leche si rudii cabe gue ora ca'ru chu' para go. \v 3 Ne cadi caniisi tu lu stiidxa Dios, purti nabani ru tu modo na ique tu. Nin tobi de laatu qué riná tidi stobi lú, ne ridinde diidxa tu, ne cadi nuu tu tobi si. Ne laga cayuni tu irá nga, ñee na tu cadi cayuni ru tu ni na ique tu la? Lácaxa cadi zacaca runi cani ca'ru guni cre Cristu. \v 4 Purti nuu de laatu na: “Naa xpinni Pablu naa.” Ne stobi na: “Naa xpinni Apolo naa.” Ne zacá cayuni tu casi runi tutiisi binni. \p \v 5 Tuu nga Pablu pue, ne tuu nga Apolo. Biquiiñe si Dios laadu para bini cre tu. Cada tobi bi'ni dxiiña modo bidii Dios ni laa. \v 6 Casi ñaca naa bidxiiba', ne Apolo bizee, peru Dios bisiniisi ni. \v 7 Nga runi nin ni rudxiiba', nin ni ruzee, iruti naca, purti Dios nga rusiniisi ni, ne laa si nga risaca. \v 8 Ni rudxiiba', ne ni ruzee la? tobi si laaca', ne cada tobi ziaxa bia' dxiiña bi'ni'. \v 9 Laadu la? tobi si runi né du Dios dxiiña', ne laatu naca tu casi ti ñaa stibe. \p Ne laca naca tu casi ti yoo ni cucuí be. \v 10 Ucané be naa gundaa cimientu casi runi albañil. Peru ma adxé tu cucuí yoo luguiá cimientu que. Ne cada tobi naquiiñe gu'ya chaahui ximodo ucuí yoo luguiá ni. \v 11 Cimientu que ma nuu, ne iruti zanda indaa stobi jma que ni ma gulaa ca, purti cimientu que nga Jesucristu. \v 12 Peru ziuu tu ucuí yoo de oro luguiá cimientu que, ne nuu tu zuni ni de plata o de guie risaca, de yaga, de ziña, o de guixi. \v 13 Ne zahuinni ximodo bi'ni cada tobi dxiiña, dxi gueeda Señor. Purti dxi ganda dxi que, napa cani xidé tidi cani lu gui, ne pur gui que zahuinni pa risaca dxiiña ni bi'ni cada tobi. \v 14 Ne tu qué chaqui ni bicuí lu cimientu que la? zacaa premiu. \v 15 Peru pa chaqui ni bi'ni be que la? zaree uniti be, peru zalá be, neca casi rilá binni ora ria'qui irá xixé sti'. \p \v 16 Ñee qué ganna tu pa laatu nga yu'du sti Dios, ne nabeza Espíritu stibe ndaani ladxidó' to la? \v 17 Ne pa chu' tuuxa unitilú yu'du sti Dios la? zunitilú Dios laa, purti ma ulee chu Dios yu'du ca para laa, ne laatu nga yu'du ca. \p \v 18 Cadi quite tu laca laatu. Pa nuu de laatu na nuu xpiaani casi na binni guidxilayú la? jma galán gaca nahuati para laacabe, purti zacá ziuu xpiaani nezalú Dios. \v 19 Purti ni rabi binni guidxilayú enda biaani la? enda huati ni para Dios. Casi cá ni lu Xqui'chi Dios: “Cani nuu xpiaani la? rinaaze be laaca lu enda nexhená stica'.” \v 20 Ne cá ni sti lugar sicarí': “Nanna Señor irá ni riní' ique cani nuu xpiaani'. Ne nanna be qué iquiiñe ni.” \v 21 Cadi udxiiba tu laca laatu tisi zinanda tu tuuxa hombre, purti dede dxi bini cre tu Cristu ma stitu irá xixé. \v 22 Naca ni Pablu, Apolo, Pedru, guidxilayú, enda nabani, enda guti, ni nuu yanna, ni chi aca ru', stitu irá xixé ni. \v 23 Ne sti Cristu laatu, ne sti Dios Cristu. \c 4 \s1 Xhiiña ca apóstol \p \v 1 Nga runi, lagapa laadu casi mozo sti Cristu purti ma gula'qui be laadu usi'di du ni gudixhe Dios ni qué ñanna binni chiqué. \v 2 Ne ora ma biaana ti dxiiña ladxi ná tuuxa la? naquiiñe guni ni jneza ti qué uchee né xpixuaana'. \v 3 Naa qué rizaaladxe ximodo ruuya tu ni cayune', nin modo ruuya xcaadxi binni ni. Nin naa qué zanda inié pa jneza cayune o pa co'. \v 4 Purti neca rabe cayune jneza peru cadi pur nga gabe nayá ladxiduá'. Señor nga iní' pa jneza cayune o pa co'. \v 5 Nga runi cadi mala udxiiba tu donda ique stobi pur ni cayuni. Lausaana ni para dxi gueeda Señor, purti laa zabee irá ni ga'chi ra nacahui yanna, ti ihuinni cani, ne zusihuinni irá ni napa binni ndaani ladxidó'. Dxi que nga iní' Dios pa uyuula'dxi ni bi'ni cada tobi. \p \v 6 Hermanu ca', cani cusiide laatu rarí la? caguixhe laadu casi ti ejemplu, naa ne Apolo, ti pur laadu ganda iziidi tu ibani tu modo pe na stiidxa Dios ne ma cadi uchá tu enda naró' sti tobi ne ga'ni ná tu stobi. \p \v 7 Tu na jma risaca lu que stobi. Lácaxa ñapu xiixa pa qué nudii Dios ni lii. Yanna pa laabe bidii be ni lii la? cadi uchá lu enda naró' stiu'. Ruluí' pe gupu ni de lii siou'. \p \v 8 Laatu ruluí' ma napa tu irá ni caquiiñe tu, ma cadi cayaadxa laatu gasti'. Ma runi tu laatu nandxó', ne ma bicaa ná tu laadu ti ladu. Aque galán pa dxandí ñaca tu nandxó' xa, ti ma ne laadu ñu' du lú ni. \v 9 Para naa ruluí' gudixhe Dios laadu casi cani jma qué iquiiñe'. Cuzeete laadu, ca apóstol. Ruluí' gudixhe be laadu casi ni ma nexhe chi gati, para guuya dxí tutiisi laadu, ángel ne binni guidxilayú. \v 10 Napa cabe laadu de guidxa purti biaana du para si guni du xhiiña Cristu, peru laatu na tu jma riene tu stiidxa Cristu. Laadu zeda gaca du casi ni qué gapa stipa, peru laatu na tu napa tu stipa. Rudxii deche binni laadu, peru laatu rudxiiba cabe laatu. \v 11 Dede yanna stale tiru rati zí du, nin nisa idé' du, nin lari gacu du. Runiná cabe laadu, ne qué gapa du lidxi du. \v 12 Runi du dxiiña de ra idxaga du, ne ora riguu dí cabe laadu la? rabi du laacabe Dios cu' ndaaya laacabe. Ne qué rixhacala'dxi du ora riladxi cabe laadu. \v 13 Neca riguixhe cabe mal laadu, peru ruyubi du pur ucuudxi du laacabe. Laadu zeda gaca du casi cani ma qué iquiiñe para ndaani guidxilayú, ne casi guixi ni rusa'bi cabe. Ne zacá ziupa du dede yanna. \p \v 14 Cadi cucaa ndi para usitué lú tu, sínuque para ulidxe laatu, purti laatu nga xiiñe ni nadxiee'. \v 15 Neca gapa tu chii mil maistru ni usiidi laatu de Cristu, peru tobi si bixhoze tu napa tu. Nirudó' naa yegüé nia laatu modo ilá tu. Yanna ma napa tu enda nabani purti bini cre tu Cristu Jesús, ne zacá naa zeda aca bixhoze tu. \v 16 Nga runi cayabe laatu: Lachindee la' naa. \p \v 17 Rarí nuu Timoteu, xiiñe ni nadxiee ni nabani casi na Señor. Yanna cuseenda laabe ra nuu tu para usietenala'dxi be laatu modo rizaya lu jneza Cristu, ne zacaca nga rusiide ratiica chaa ra nuu ca xpinni Cristu. \v 18 Nuu caadxi lade tu cayaca nandxó' purti na ca ma qué ziaa rua' ra nuu tu. \v 19 Peru pa na Señor la? qué zandaa para chaa ra nuu tu, ne óraque zuuya pa dxandí nandxó' cabe o pa caní' si cabe, purti zahuinni ni pur ni runi cabe. \v 20 Purti cadi pur ni iní' cabe ihuinni pa cayuni mandar Dios laacabe, sínuque pur ni guni cabe. \v 21 Ximodo racala'dxi tu guenda ra nuu tu, gueda tinde nia laatu la? o gueda ganaxhiee laatu ne inié nia laatu ne diidxa nadó'. \c 5 \s1 Xi aca cani napa jnadxii \p \v 1 Ma nanna binni nuu ni napa jnadxii lade tu. Nin cani qué runi cre Dios, qué huadxiña ra ma bidxiña tu ca, purti nuu tobi de laatu dede ma nuu né jmadrasta. \v 2 Ne laatu, lugar de ñuu tu triste lágala raca tu nandxó'. Ma niladxi tu ni cayuni nga lade tu. \v 3 Neca nuaa zitu de laatu, peru ladxiduá' nuu né laatu, ne ma gudixhe xi aca hombre ca, casi ñaca ñuaa pia' lade tu, purti bisaana Jesús Señor stinu ladxi naya gune ni. \v 4 Lagapa ti junta irá tu, ne laganna ziuu né ladxiduá' laatu ne laca ziuu né Señor Jesucristu laatu ne enda nandxó' sti'. \v 5 Ne lausaana hombre ca lu ná binidxaba para usaba ná cuerpu sti', ti ganda ilá xhialma dxi gueeda Señor Jesús. \p \v 6 Cadi uchá tu enda naró' stitu pur ni cayuni tu ca. Maca nanna tu pa uchee tu caadxi la? zacá ni irá tu. Casi na dichu que: “Caadxi si levadura riu'cha bia' tiica cuba pan.” \v 7 Nga runi lausaana de uchá tu enda naró' stitu, casi ñaca cabee tu levadura yooxho lade tu, ti guiaana tu nayá. Ne maca nayá ladxidó' to nezalú Dios purti guti Cristu pur xpecadu tu casi biiti ca xpinni Dios dendxu huiini ndaani guidxi Egipto para ilá xpida ca'. \v 8 Yáquexa ma bilá Cristu laanu zacá la? usihuinni nu ni lu xpida nu, nayá, sin enda rusiguii, casi ñaca ni pan sin levadura. Zacá zahuinni ma biree levadura yooxho', o zanda gabi nu, enda runi ni na ique, ne irá ni cadi jneza. \p \v 9 Lu sti gui'chi ni bicaa lú tu que, gudxe laatu cadi idxaaga tu cani napa jnadxii. \v 10 Peru cadi zácaxa tu cayabe laatu usaana tu de idxaaga tu irá binni ni napa jnadxii o cani puru si rucaa ique gapa bidxichi, o cani riba'na', o cani runi cre bidó', purti pa ñaca zacá ni la? ñapa tu xidé niree tu de ndaani guidxilayú ri'. \v 11 Sínuque ndi nga ni gudxe laatu: Cadi idxaaga tu nin tobi de cani na hermanu laa ne napa jnadxii o ni puru si rucaa ique gapa bidxichi, o ni runi cre bidó' o ni riguu dí o ni rixudxi o ni riba'na'. Ni runi zacá la? nin cadi lica go né tu laa gueta. \v 12-13 Purti cadi xcuenta dia' udxiiba donda ique cani qué runi cre Cristu. Nga xcuenta Dios guni. Peru pa cuchee tobi de laanu la? napa nu xidé gabi nu laa paraa cuchee. Nga runi lacuee ni cuchee ca lade tu, casi cá lu Xqui'chi Dios guni nu. \c 6 \s1 Modo quixhe dxí ca xpinni Cristu lu enda ridinde \p \v 1 Xiñee ora napa tobi xqueja stobi, maca ze tu ra nuu justicia. Bia' cá nga ridxiña tu la? Xiñee qué rie tu ra nuu ca xcaadxi xpinni Cristu ne cadi ra nuu cani qué runi cre laabe ya'. \v 2 Ñee qué ganna tu pa ca xpinni Cristu nga cu' bia' stonda binni guidxilayú la? Yanna pa ziuu dxi cu' bia' tu stonda binni guidxilayú la? xiñee qué zanda guuya tu ti xiixa huiini si ni cayaca lade tu. \v 3 Qué xa ganna tu pa laanu nga aca nu juez sti ca ángel. Ne pa zacá ni la? xiñee qué ganda quixhe dxí tu ni cayaca lade tu yanna ca. \v 4 Yanna casi pe chu' dinde de laatu maca ze tu ra nuu cani iruti naca lade ca xpinni Dios. \v 5 Ndi huaxa cayabe laatu para ituí lú tu. Ñee nin tobi de laatu cadi nuu xpiaani para quixhe dxí intiica aca lade ca hermanu la? \v 6 Peru laatu casi tinde né ti hermanu sti hermanu, maca ziné ngue laa ra nuu justicia, ni qué runi cre Dios. \p \v 7 Ra cadinde tu ca la? racá nga riree chu tu lu neza sti Dios. Ñee cadi jma galán ñaca ni, qué nidxiichi tu ra nuchee né cabe laatu ne ñaxha cabe stitu la? \v 8 Peru laatu, lugar de ñuni tu zacá la? laga riguite tu stobi ne ruyubi tu iree uniti stobi, ne runi tu ni dede ca hermanu pe stitu. \p \v 9 Ñee qué ganna tu pa qué ziuu cani qué runi jneza ra runi mandar Dios la? Cadi quite ique tu laatu, purti nin cani napa jnadxii, nin cani runi cre bidó', nin cani riuu né xheela stobi, nin ca muxe', nin cani riuu né muxe', \v 10 nin ca gubaana', nin cani rucaa ique puru si gapa bidxichi, nin ca binni güe', nin cani riguu dí, nin cani ruxhii pobre, nin tobi de ca nga qué ziuu ra runi mandar Dios. \v 11 Zacaca guca caadxi de laatu chiqué, peru yanna ma bia ladxidó' to ne ma ulee chu Dios laatu, ne ma bixá stonda tu pur Señor Jesús ne pur Espíritu sti Dios stinu. \s1 Yu'du sti Espíritu Santu \p \v 12 Zándaca chu' tu ná': “Libre naa gune ni racaladxe'.” Ne dxandí' libre laanu guni nu intiisi, peru nuu de laani qué zabee ndu nu gasti'. Zaa libre naa gune intiisi peru qué zudiee lugar icaya yaga lu ná nin tobi de laani. \v 13 Zándaca chu' stobi ná': “Endaró la? nuu para uchá ndaani cabe, ne ndaani cabe para idxá endaró.” Peru ziuu dxi unitilú Dios iropa cani. Ne cuerpu stinu la? napa nu ni cadi para quite nu luguiá gunaa, sínuque sti Señor ni, ne laa nga xpixuaana ni. \v 14 Bisibani Dios Señor de lade gue'tu', ne laca zusibani laanu pur enda nandxó' sti'. \p \v 15 Ñee qué ganna tu pa naca cuerpu stinu tindaa cuerpu sti Cristu la? Ne pa zacá ni la? ñee zacaa tindaa cuerpu sti Cristu ca para gune ni tobi si ne cuerpu sti ti gunaa dxaba la? Qué ziuu dxi. \v 16 Ñee qué ganna tu pa chu' né tuuxa ti gunaa dxaba ma naca ca tobi si cuerpu la? Purti sicarí cá ni lu Xqui'chi Dios: “Neca chupa cabe peru zaca cabe tobi si.” \v 17 Peru tu ma nuu né Señor tobi si la? tobi si Espíritu napa né laabe. \p \v 18 Lausaana enda rapa jnadxii. Stobi stobi pecadu ni runi binni la? qué ruchee ne cuerpu sti', peru ni gapa jnadxii la? ngue laca laa cuchee ne cuerpu sti'. \v 19 Ñee ca'ru ganna tu pa cuerpu stitu nga yu'du sti Espíritu Santu ni nuu ndaani ladxidó' to la? Dios bidii laatu Espíritu ca, ne ma cadi stubi tu raca mandar tu. \v 20 Purti ma uzí' Dios laatu, ne naro'ba gudixe be saca tu. Nga runi lausisaca laabe pur cuerpu stitu ne pur espíritu stitu, purti stibe cani. \c 7 \s1 Enda xheela' \p \v 1 Yanna ma chi tidxe laatu ni unaba diidxa tu naa lu gui'chi ni biseenda tu lua que. Galán ñuni hombre pa qué nichaganá'. \v 2 Peru para cadi gapa binni jnadxii la? jma galán cada hombre gapa xheela', ne zaqueca cada gunaa gapa xheela'. \v 3 Cada hombre naquiiñe ibani né xheela modo ma nexhe ibani binni ni ma bichaganá', ne zaqueca guni gunaa ne xheela'. \v 4 Ora ma bichaganá ti gunaa la? ma cadi laa runi mandar cuerpu sti', sínuque xheela'. Zaqueca ora ma bichaganá hombre, ma cadi laa runi mandar cuerpu sti', sínuque xheela'. \v 5 Cadi na tu qué gasi né tu xheela tu. Peru pa iropa tu racala'dxi tu usaana tu ni caadxi para ganda ucaa ique tu iní' né tu Dios la? zaa laguni ni. Peru ibigueta guni tu casi zeeda tu, purti nagana guni mandar tu cuerpu stitu xadxí, paxa ora gueda uquiinde binidxaba laatu. \p \v 6 Cayabe irá ndi laatu, cadi purti napa tu xidé guni tu ni, sínuque purti gasti naca ti guni tu ni. \v 7 Ñacaladxe irá hombre ñaca casi naa, peru nanna adxé ni gudixhe Dios para cada tobi, ne cada tobi adxé adxé gracia bidii be laa. \p \v 8 Yanna, chi inié nia cani ca'ru ichaganá ne ca viuda. Galán pa guiaana ca sin ichaganá ca casi biaana'. \v 9 Peru pa qué ganda guiaana ca stubi ca la? zaa ichaganá ca', purti jma galán ichaganá cabe pa qué ganda guni huantar cabe stubi cabe. \p \v 10 Peru cani ma bichaganá la? chi tidxe laaca cadi ni na ique', sínuque ni na Señor, cadi usaana gunaa xheela'. \v 11 Ne pa chu' ti gunaa usaana xheela la? napa xidé guiaana stubi, o pacaa la? ibigueta né xheela'. Ne zaqueca hombre, cadi ilaa né xheela'. \p \v 12 Yanna ni chi tidxe ca xcaadxi la? naa sia' canié ni, ne cadi ni gudxi Señor naa. Pa nuu tuuxa hermanu napa xheela ni qué runi cre Cristu la? cadi ilaa né xheela pa na xheela cueza né laa. \v 13 Ne zaqueca pa nuu hermana napa xheela ni qué runi cre Cristu, ne na xheela cueza né laa la? laca cadi usaana xheela'. \v 14 Purti pa qué runi cre ti hombre peru runi cre xheela la? ziuu ndaaya pur xheela'. Ne zaqueca gunaa ni qué runi cre, laca ziuu ndaaya pur xheela'. Pa qué ñaca ni zacá la? ca xiiñi tu ñaca casi xiiñi cani qué runi cre, peru pur tobi de laatu ni ma runi cre la? ziuu cabe ndaaya'. \v 15 Peru pa ma qué na ni qué runi cre cueza né xheela ni runi cre la? cadi uyubi modo ucueeza laabe, purti cadi guridxi Señor laanu para tinde nu. \v 16 Purti zándaca ulá lu xheela lu, hermana. Zacaca lii, hermanu, zándaca ulá lu xheela lu'. \p \v 17 Ni naca tu dxi uní' né Dios laatu la? nga ca aca tu yanna, purti nga ni gudixhe Señor para cada tobi de laatu. Nga ca nga rabe irá cani runi cre Cristu. \v 18 Pa uní' né Dios tobi ni ma guca circuncidar la? zacá guiaana. O pa uní' né be tobi ni ca'ru gaca circuncidar la? cadi guni pur gaca circuncidar. \v 19 Gasti naca pa guca circuncidar cabe o pa co', sínuque ni naquiiñe nga uzuuba cabe stiidxa Dios. \v 20 Cada tobi guiaana né ni naca dxi uní' né Señor laa. \v 21 Pa nacu esclavu dxi uní' né Señor lii la? qué chi izaala'dxu'. Peru laca pa ruluí' zanda ireeu de laani la? biyubi modo gu'nu ni. \v 22 Purti ni naca esclavu dxi uní' né Señor laa la? neca naca ru esclavu peru ma bindaa Señor laa. Ne cani cadi naca esclavu dxi uní' né be laa la? ma naca esclavu stibe. \v 23 Ma uzí' Dios laatu, ne naro'ba gudixe be saca tu. Nga runi cadi udii tu lugar icá tu yaga lu ná binni guidxilayú. \v 24 Hermanu ca', modo naca tu dxi uní' né Dios laatu la? zacá laibani nezalú Dios yanna. \p \v 25 Qué ñabi di Señor naa xi gabe cani ca'ru ichaganá', peru racaladxe gulidxe laaca', ne cadi idxibi tu icaa tu ni. Jneza ni purti cayacané Dios naa gune ni. \v 26 Naa rabe jma galán guiaana tu casi nuu tu ca, purti nagana xpida nu ca dxi ri'. \v 27 Pa ma napu xheelu la? cadi gu'nu pur ixale lu de laabe. Peru pa ca'ru ichaganá lu la? cadi uyubu ichaganou'. \v 28 Peru pa ichaganá ti hombre la? cadi cuchee, ne pa ichaganá ti binni dxaapa laca cadi cuchee. Peru xi si la? zaca ni nagana para cani ichaganá', ne ñacaladxe nula'ya laatu de irá nga. \p \v 29 Hermanu ca', ndi nga ni cayabe laatu. Ma huaxié' dxi riaadxa laanu. Nga runi cadi izaala'dxi tu ni nuu ndaani guidxilayú ri'. Cani ma napa xheela la? guni xhiiña Dios bia' runi cani qué gapa xheela'. \v 30 Ne cani nuu triste la? cadi ulabi ca ni. Cani cayeche la? guni sica ni cadi cayeche', ne cani rizí' la? guni sica cadi sti cazí'. \v 31 Ne cani caquiiñe de ni nuu ndaani guidxilayú ri la? cadi para nga si ibani ca'. Purti ma cadi'di guidxilayú cadu'ya nu ri'. \p \v 32 Ñacaladxe nibani tu sin niguu xaíque tu gasti'. Purti ti hombre ni ca'ru ichaganá zanda ucaa ique xhiiña Señor ne xi zanda guni para chu'la'dxi Señor. \v 33 Peru ti hombre ni ma bichaganá' jma cá ique ni nuu ndaani guidxilayú ri' ne xi zanda guni para chu'la'dxi xheela'. \v 34 Laca zacaca nga ma adxé gunaa ni ma bichaganá' ne ni ca'ru ichaganá'. Purti ni ca'ru ichaganá la? jma cá ique xhiiña Señor ne ximodo zanda guiaana cuerpu sti ne ladxidó' para Señor. Peru gunaa ni ma bichaganá' jma cá ique ni nuu ndaani guidxilayú ri ne xi zanda guni para chu'la'dxi xheela'. \p \v 35 Cayabe ndi laatu para bien stitu, ne cadi para cuaa doo laatu. Racaladxe acaniá laatu guni tu ni jneza ne ni nacha'hui', ti cadi chu' xiixa ucueeza laatu de ganaxhii tu Señor. \p \v 36 Pa nuu tuuxa ruuya ma cayo'xho xiñi dxaapa ne ca'ru ichaganá', ne na cadi galán nga sínuque jma galán pa ichaganá be la? zaa guni ni cului'la'dxi'. Cadi cuchee pa ucheela laabe. \v 37 Peru pa nuu stobi na jma jneza gapa xiñi dxaapa sin ichaganá', ne gasti cucueeza laa de guni ni rului'la'dxi la? laca jneza cayuni pa zacá na ladxidó'. \v 38 Nga runi jneza cayuni ni cucheela xiñi dxaapa. Ne ni qué na ucheela xiñi dxaapa la? jma rusi jneza cayuni. \p \v 39 Ora ma bichaganá ti gunaa la? qué zanda gapa stobi laga nabani xheela', purti zacá na ley. Peru ora ma guti xheela be la? ma zanda ichaganá be tutiisi acala'dxi be, peru gaca ni ti xpinni Señor. \v 40 Peru para naa zuluá sia' jma nayeche zabani be pa guiaana be stubi be, ne rabe nga ni cayabi Espíritu sti Dios naa. \c 8 \s1 Ni ma gu'ta lu bidó' \p \v 1 Yanna chi uzeete ca endaró ni ma gu'ta lu bidó'. Irá nu rabi nu ma nanna nu xi guni né nu ni. Ne pa zinanda nu ni nanna si nu la? nga para uchá nu enda naró' stinu. Peru pa ganaxhii nu ca hermanu stinu, zacané saa nu inisi nu lu stiidxa Dios. \v 2 Pa nuu tuuxa ruzulú ma nanna xiixa la? ca'ru ganna bia' naquiiñe ganna. \v 3 Peru ni nadxii Dios la? runibiá' Dios laa. \p \v 4 Yanna huaxa ma chi uzeete ca endaró ni ma gu'ta lu bidó'. Laanu nanna nu, gasti nga ti bidó' ndaani guidxilayú, ne iruti ru stobi jma que tobi lucha Dios. \v 5 Nuu stale ni napa cabe de dios, cásica ni cá xaibá' zaqueca ni nuu ndaani guidxilayú. Ne zacá para laacabe nuu stale dios ne stale señor. \v 6 Peru para laanu la? tobi lucha si Dios nuu ne nga nga Dios Bixhoze nu, ne de laa beeda irá xixé cosa, ne para laa nabani nu. Ne zaqueca tobi lucha si Señor Jesucristu, ne pur laa nuu irá xixé cosa, ne pur laa nabani nu. \p \v 7 Peru cadi irá binni riene chaahui pa tobi lucha si Dios nuu, ne nuu ru hermanu de yanna ridi'di ru bidó' lu xquenda biaani'. Ngue runi ora ro ca ni ma gu'ta lu bidó' ruzulú ca cuchee ca', purti cayó ca ni ma gu'ta lu bidó'. \v 8 Nezalú Dios la? cadi jma nacha'hui nu pa idó' no, ne zaqueca cadi cuché' nu pa qué idó' no. \v 9 Peru xi si la? laguuya gá cadi purti si ma riene tu irá nga gueda uchenda tu cani jma huaxié' riene. \v 10 Zanda quixhe nu ti ejemplu: gabi nu lii ma riene chaahui lu irá nga, ne chi tí lu ruaa mexa ra yu'du sti ca bidó'. Ne gueda gu'ya sti hermanu ni cadi zuhuaa chaahui lii. Laca zuquiinde laa go ni ma gu'ta lu bidó'. \v 11 Ne zándaca pur ni ma nannu ca initilú sti hermanu ni huaxié' riene. Laca nda guti Cristu pur laa. \v 12 Ne zacá gu'nu pur uchee ca hermanu ni huaxié' riene la? cuchee neu Cristu. \v 13 Pur nga runi rabe pa pur ni gahua usaba hermanu stinne la? ma qué ziuu ru dxi gahua beela ni ma gu'ta lu bidó', ti qué usaba laabe. \c 9 \s1 Ni zanda guni ti apóstol \p \v 1 Naa naca apóstol sti Señor Jesucristu ne cadi caya yaga lu ná iruti binni guidxilayú. Biiya pia' Jesús, Señor stinne', ne laatu nga ni bine ganar lu dxiiña stibe. \v 2 Zándaca chu' tu qué guni cre pa apóstol naa, peru laatu huaxa nanna tu naca ni, purti ra bini cre tu Cristu bihuinni dxandí apóstol naa. \p \v 3 Ndi nga ni rabe cani racala'dxi ganna pa dxandí naca ni o pa co'. \v 4 Lácaxa qué gapa du derechu idó' do ne idé' du. \v 5 Ñee qué gapa du derechu ichaganá du ti hermana ne sa né du laa, casi bichaganá ca xcaadxi apóstol ne ca bi'chi Señor ne Pedru la? \v 6 Lácaxa naa sia' ne Bernabé qué gapa du derechu usaana du xhiiña du para guni du xhiiña Señor. \v 7 Lácaxa ni rie guerra ngue ca uyubi ni iquiiñe'. Ñee nuu tu rudxiiba ti yaga cuananaxhi ne qué go xcuananaxhi ni la? Lácaxa nuu tu rigapa vaca ne qué re' leche stime. \v 8 Ñee ruluí' de naa sia' biale ni canié ri la? ñee cadi laca zacá na ley la? \v 9 Sicarí cá lu ley sti Moisés: “Cadi cu' lu guixhe xii ruaa buey ora cayuni dxiiña'.” Ne cadi uní' Dios zacá purti si rizaala'dxi ca buey, \v 10 sínuque uní' be ni casi ti ejemplu para laanu. Ni rucaa zurcu la? nanna ziaxa saca cayuni dxiiña'. Ne zaqueca ni riguibi semiá, laca nanna ziaxa saca cayuni dxiiña'. \v 11 Zaqueca pa ma bidxi'ba du ni reeda de Espíritu Santu lade tu la? ñee cadi jneza icaa du xiixa de laatu ni acané para ibani du la? \v 12 Pa ruluí' jneza acané tu ca xcaadxi la? ñee cadi jma rusi jneza acané tu laadu la? \p Peru qué huanaba du ni laatu purti rabi du zaa gua du irá ni laca laadu, ti cadi cuaqui du xiixa ni ucueeza stiidxa Cristu. \v 13 Ñee qué ganna tu pa endaró ni nuu ndaani yu'du sti Dios nga ro cani runi dxiiña ndaani yu'du que la? Ne zaqueca cani runi dxiiña lu altar, laca ro ca ni nexhe lu altar. \v 14 Zacaca nga gudixhe Señor ni para cani canayuí' de evangeliu, ibani ca de evangeliu. \p \v 15 Neca zacá ni la? peru qué huayune pur icaa ni, ne cadi para udii tu ni yanna cucaa ni rarí'. Purti para naa jma galán ñate que ñaxha cabe naa enda nayeche ni napa ri': cayune xhiiña Señor sin guiaxa'. \v 16 Pa ñaxa saca cayué stiidxa Cristu la? ma cadi cayune gasti', purti cuchiiña naa güe ni. Ne pa qué güe ni la? nanna xi gueda iree xa' ya'. \v 17 Pa de naa ñale ñune ni la? ñanda nicá lua niguixe cabe naa. Peru cadi de naa biale gune ni, sínuque biaana ni ladxi naya'. \v 18 Zacá nga laani. Ni riaxa la? nga enda nayeche napa ra cayué stiidxa Cristu sin guiaxa', sin nicaa irá ni nicaa saca cayué ni. \p \v 19 Neca cadi caya yaga lu ná iruti', peru laca naa bine pur icaya yaga lu ná irá para gune ganar jma stale binni. \v 20 Lade ca judíu la? bibane casi judíu para gune ganar ca judíu. Ne lade cani nabani xa'na ley la? laca bine irá ni na ley para gune ganar cani nabani xa'na ley, neca ma cadi caya yaga lu ná ley. \v 21 Zaqueca ra nuu cani nabani sin ley, bine casi ñaca qué ganna ley para gune ganar cani nabani sin ley. Peru rune ni na Dios ne nabane xa'na ley sti Cristu. \v 22 Lade cani huaxié' riene rune sica huaxié' riene'. Rune zacá lade irá cabe tílasi zacá ganda ula'ya caadxi. \v 23 Rune irá nga tílasi guni cre binni stiidxa Cristu, ti zacá laca ne naa guieche nia ni. \p \v 24 Ñee qué ganna tu pa irá ni rie carrera ruxooñe', peru tobi si ricaa premiu la? Nga runi lauyubi uxooñe tu para icaa tu ni. \v 25 Irá cani cuyubi guni ganar la? rapa ca laaca', ne runi ca ni para icaa ca premiu neca chupa chonna si gubidxa chi iquiiñe ni laaca'. Peru laanu la? zacaa nu tobi ni qué ziuu dxi initilú. \v 26 Nga runi rune tirá ruxooñe casi tobi ni cá ique guni ganar, ne laca rune casi tobi ni rucaa, ni qué runi si invite. \v 27 Rucueeza laca naa purti rune mandar naa, quenquita bisiide xcaadxi binni ne naa pia' qué iree ndua'. \c 10 \s1 Enda rinanda bidó' \p \v 1 Hermanu ca', racaladxe usietenala'dxe laatu xi uca ca bixhoze gola nu ni uzá né Moisés chiqué. De irá ca uzá ca xaguete za sti Dios que, ne udi'di ca Nisadó' Xiñá'. \v 2 Ra udi'di né cabe Moisés xaguete za ne nisadó' que la? bisihuinni cabe nuu cabe para chi nanda cabe laa. \v 3 Ne irá cabe gudó cabe endaró ni beeda de ibá', \v 4 ne zaqueca irá cabe güe' cabe nisa ni bidii Dios laacabe, ni bidá cue' dxa guie que. Ne guie que nga Cristu ni uzá né laacabe. \v 5 Neca ne irá nga, peru stale de laacabe qué ñuni ni riula'dxi Dios. Ngue runi binitilú cabe ndaani gui'xhi'. \p \v 6 Yanna, irá ni bizaaca cabe que la? naca cani ejemplu para laanu, ti cadi chu'la'dxi nu ni cadi jneza casi bi'ni cabe. \v 7 Nin usisaca tu bidó' casi cá lu Xqui'chi Dios bi'ni caadxi de laacabe, ra na: “Gurí ca binni que, gudó ca ne güe' ca ne biasa ca', gudxite ca modo na ique ca'.” \v 8 Ne cadi chu' né nu gunaa, casi bi'ni caadxi de laacabe, ne ti dxi si guti veintitrés mil de laacabe. \v 9 Nin uyubi nu uché' né nu Dios de ra ma qué zanda guni huantar laanu, casi bi'ni caadxi de laacabe ne biquiichi beenda laaca guti ca'. \v 10 Nin quiche ruaa tu pur ni guni Dios, casi bi'ni caadxi de laacabe, ne beeda ti ángel ni runitilú, biiti laaca'. \p \v 11 Irá nga bizaaca ca bixhoze gola nu ne ucuá ni lu Xqui'chi Dios para izi'di nu idu'ya gá nu laanu, cani nabani nu ra ma zeda iluxe guidxilayú ri'. \v 12 Nga runi pa nuu tu na ma zuhuaa chaahui la? guuya gá qué guiaba. \v 13 Irá binni ridi'di enda naná ni cadi'di tu ca. Peru jneza runi Dios, ne qué zudii lugar gueeda xiixa luguiá tu ni qué zanda gua tu, sínuque laga zacané laatu tidi tu ni ora idxiña tu ni, ti ganda gua tu ni. \p \v 14 Pur nga runi hermanu ni nadxiee ca', lausaana bidó', ne cadi guni cre tu laaca'. \v 15 Ni cayabe laatu ri la? nanna cayabe ni binni nuu xpiaani', ne laatu zudii tu cuenta pa jneza ni. \v 16 Ora runi nu casi bi'ni Señor gueela ma chi igaa que la? ricaa nu copa ni ma uluu Dios ndaaya', ti chu' nu ndaaya pur rini sti Cristu. Zaqueca ora ricaa nu pan, rindaa nu ridó' no. Laca runi nu ni para ihuinni cacaa nu ni nexhe icaa nu saca ucuá cuerpu sti Cristu lu cruz. \v 17 Neca stale nu, peru raca nu tobi si ra indaa nu dxa pan que para idó' no, purti tobi si ni. \p \v 18 Laguuya modo runi cani za de Israel. Cani ro ni ma gu'ta lu altar sti Dios, ñee cadi pur ni ro cabe que, raca cabe tobi si ne altar que la? \v 19 Xi na tu cayabe laatu pue. Ñee cayabe laatu naca bidó' tuuxa, o risaca ni ra'ta lú ni la? \v 20 Co', sínuque ndi nga ni cayabe laatu: Irá ni riguixhe cani qué runi cre Dios lu bidó' stica la? cadi cusiga'de di cabe ni Dios, sínuque cusiga'de cabe ni ca binidxaba', ne qué racaladxe dia' gaca tu tobi si ne binidxaba'. \v 21 Qué zanda di gue tu ruaa copa sti Señor ne copa sti ca binidxaba', ne qué zanda di cui tu ruaa mexa sti Señor ne ruaa mexa sti ca binidxaba'. \v 22 Ñee racala'dxi nu uchiichi nu Dios la? ñee jma nandxó' no que laabe la? \s1 Xi zanda guni ca xpinni Cristu \p \v 23 Na cabe, libre binni guni ni gacala'dxi'. Dxandí ni, peru nuu de laani gasti zabee ndu nu. Dxandí libre binni guni intiisi, peru cadi irá ni zacané ca hermanu stinu iniisi lu stiidxa Dios. \v 24 Naquiiñe uyubi nu acané nu stobi ne cadi uyubi nu para laasi nu. \p \v 25 Zaa go to intiisi beela ni ridoo luguiaa, peru sin inaba diidxa tu pa gu'ta ni lu bidó'. \v 26 Purti sti Señor idubi naca guidxilayú ne irá ni nuu ndaani ni. \p \v 27 Ne pa guni invitar tobi ni qué runi cre Cristu lii ti endaró ne gapu gana cheu' la? intiisi uzuhuaa cabe lú lu gudó, sin inaba diidxa lu xiixa de laani. \v 28 Peru pa chu' tuuxa gabi lii ma gu'ta endaró que lu bidó' la? óraque cadi go diou' ni pur ni gudxi ni lii que, ti cadi uchenda ni laabe. \v 29 Qué zuchenda ni lii, peru laga pa uchenda ni laabe ya'. \p Zándaca chu' tu na': “Ñee purti uchenda ni stobi usaana de gune ni, neca qué uchenda ni naa la? \v 30 Pa rudiee diuxquixe Dios pur endaró ni gahua la? xiñee na cabe cuchee pa gahua ni.” \v 31 Ndi nga laani: pa go to o pa gue tu, o intiisi guni tu, laguni irá ni para usisaca tu Dios, \v 32 ne cadi guni tu gasti ni uchenda ca judíu, nin ca binni ni cadi judíu, nin ca xpinni Dios, \v 33 sínuque laguni casi rune': ruyube ni chu'la'dxi irá cabe. Qué ruyube ni acané naa sia', sínuque ni acané stale binni, ti ilá ca'. \c 11 \p \v 1 Lachinanda ejemplu stinne casi zinanda ejemplu sti Cristu. \s1 Xi nexhe guni gunaa ra cultu \p \v 2 Hermanu ca', rieche nia laatu purti qué riuu dxi usiaanda tu naa, ne de yanna zinanda tu irá ni bisiide laatu, casi bisiide ni laatu. \v 3 Peru racaladxe ganna tu, Cristu nga xaíque sti irá hombre, ne hombre nga xaíque sti gunaa, ne Dios nga xaíque sti Cristu. \v 4 Tutiisi hombre iní' né Dios o güi stiidxa Dios ra cultu nuu sombreru ique la? cadi culuí' pa Cristu si nga xaíque sti'. \v 5 Peru tutiisi gunaa iní' né Dios o güi né binni ni biluí' Dios laa xie ique la? rusituí lú xheela', purti casi ñaca nuraa cabe ique. \v 6 Pa nuu tuuxa gunaa qué na quiba lari ique la? laca ugá ique. Peru pa huandí rituí lú gunaa igá ique o iraa la? naquiiñe udxiiba lari ique. \v 7 Qué gapa hombre xidé utaagu ique, purti bizá' Dios laabe casi laa para usihuinni be pabiá' risaca Dios, peru gunaa la? uyá' para usihuinni pabiá' risaca hombre. \v 8 Purti cadi lu xcustiá gunaa biree hombre, sínuque lu xcustiá hombre biree gunaa. \v 9 Ne cadi uyá' hombre para gunaa, sínuque gunaa uyá' para hombre. \v 10 Pur nga runi napa gunaa xidé utaagu ique para ihuinni napa tu runi mandar laa, purti cayuuya ca ángel laa. \v 11 Peru nezalú Dios la? qué ñuu hombre pa qué ñuu gunaa, ne qué ñuu gunaa pa qué ñuu hombre. \v 12 Purti de hombre beeda gunaa, peru yanna rale hombre de gunaa, peru irá xixé ni reeda de Dios. \p \v 13 Xi na tu ya'. Ñee jneza iní' né gunaa Dios xie ique la? \v 14 Irá binni nanna nituí lú hombre pa nudii lugar nigaa guicha ique. \v 15 Peru pa udii gunaa lugar igaa guicha ique la? jma pe sicarú, purti para nga napa cabe guicha ique cabe, para utaagu ni ique cabe. \v 16 Pa nuu tuuxa qué na guni irá nga la? ganna dxichi nga ca runi irá ca xpinni Dios, laadu ne ca xcaadxi. \s1 Cadi jneza runi cabe ni bisaana Cristu gaca' \p \v 17 Lu ni chi tidxe laatu ri, qué zabe laatu cayeche nia laatu. Purti runi tu cultu peru cadi jneza. Nga runi lugar de ñacané cani laatu para nuzuhuaa chaahui tu la? lágala jma rusi cuchee tu. \v 18 Tobi la? ma gunna qué riuu tu tobi si ra cultu, ne rune cre caadxi de cani gudxi cabe naa. \v 19 Purti nanna naquiiñe gaca ni zacá pa nuu caadxi ni cuchee lade tu, ti ihuinni uná nga ni cayuni jneza. \v 20 Peru pur modo nuu tu ca, ma cadi cayuni tu endaró xhi que casi gudixhe Señor gaca ni, \v 21 sínuque cada tobi ricaa endaró xhi sti sin cueza ca xcaadxi, ne nuu ni candaana ru', ne laca nuu dede rixudxi. \v 22 Ñee qué gapa tu lidxi tu ra ño to ne ra ñe' tu la? Purti modo cayuni tu ca ruluí' qué racala'dxi tu idxaaga tu ca xcaadxi xpinni Dios ne ruluí' racala'dxi tu usituí tu lú cani qué gapa gasti'. Xi gabe laatu pue. Ñee zieche nia laatu pur ni cayuni tu ca la? Qué zanda di'. \s1 Endaró xhi sti Señor \r (Mt. 26.26-29; Mr. 14.22-25; Lc. 22.14-20) \p \v 23 Ni bisiide laatu la? biziide ni de Señor, ne ndi nga ni bi'ni be gueela pe bitoo cabe laabe que. Gucuaa be pan, \v 24 ne biluxe bidii si be diuxquixe Dios undaa be ni ne na be: “Ndi nga cuerpu stinne ni rudiee pur laatu. Ne cásica cayuni nu rarí yanna gueela la? zacaca nga racaladxe guni tu para guietenala'dxi tu naa.” \v 25 Zaqueca bi'ni né be copa que. Biluxe si gudó xhi cabe para na be: “Copa ri nga rini stinne ne ra ixii ni zaguixhe Bixhoze ti modo cubi chu' né binni laa tobi si. Cada gue tu ni la? laguni ni para guietenala'dxi tu naa.” \v 26 Purti cada go to pan ne gue tu ruaa copa casi bisiidi Cristu laanu la? culuí' tu binni guti Cristu pur laatu. Ne zuni tu ni dede dxi ibigueta be. \s1 Modo icaa cabe Endaró xhi sti Señor \p \v 27 Yanna tutiisi go pan ne gue ruaa copa sti Señor ne nanna cadi cayuni ni na Dios la? zagui'ba donda luguiá', purti cuchee né cuerpu ne rini sti Señor. \v 28 Nga runi cada tobi gu'ya chaahui xi modo nuu para go pan ne gue ruaa copa que. \v 29 Purti tutiisi go ni ne gue ni casi ñaca ni intiisi endaró ne qué izaala'dxi pa cuerpu sti Señor ni la? zusaba ná Dios laa pur modo bi'ni ni. \v 30 Ne pur nga stale de laatu huaxié' napa stipa ne stale huará, ne laca nuu ni ma guti. \v 31 Pa nidu'ya chaahui nu ximodo nuu nu la? ma qué ñaba ná nu. \v 32 Peru ora rusaba ná Señor laanu la? runi be ni para usiene be laanu, ti cadi initilú né nu binni ni zinanda guidxilayú. \p \v 33 Nga runi, hermanu stinne ca', ora idxiña tu para guni tu endaroxhi que, lacueza irá tu uzulú tu juntu. \v 34 Ne pa nuu tobi candaana la? go ca ralidxi, ti cadi guni tu cultu para guiaba ná si tu. Cani biaadxa nuzeete rarí la? zusiene laatu ora chaa ra nuu tu. \c 12 \s1 Gracia ni rudii Espíritu Santu \p \v 1 Hermanu ca', racaladxe guiene tu de ca gracia ni rudii Espíritu Santu. \v 2 Ma nanna tu dxi qué ñuni cre tu Dios la? uzá renda tu lu neza sti ca bidó' ni qué riní'. \v 3 Pur nga runi racaladxe usiene laatu ndi': iruti zanda cu' dí Jesús pa cusiní' Espíritu sti Dios laa. Zaqueca iruti zanda iní' Jesús nga Señor pa cadi Espíritu Santu cusiní' laa. \p \v 4 Sicarí nga zeeda ni: adxé adxé gracia ricaa cada tobi ni runi cre Cristu, peru tobi si Espíritu Santu rudii irá cani. \v 5 Zaqueca adxé adxé modo guni nu xhiiña Señor, peru tobi si Señor nuu. \v 6 Laca adxé adxé ni runi cada tobi de laanu, peru tobi si Dios racané laanu guni nu irá ni. \v 7 Rudii Espíritu Santu xiixa gracia cada tobi de laanu para acané saa nu. \v 8 Gudixhe Dios xi gracia udii Espíritu que cada tobi. Nuu tu ucuaa gracia para guiene chaahui ti iní' jneza, ne nuu tu ucuaa gracia para usiidi ni jma nagana, peru tobi si Espíritu bidii iropa ni. \v 9 Ne laca Espíritu queca bidii fe stobi, ne laca laa bidii poder stobi para usianda binni huará. \v 10 Stobi bidii be poder laa para guni milagru, ne stobi bidii be gracia laa para güi né binni ni gabi Dios laa, ne stobi para ganna uná nga espíritu ni zeeda de Dios ne uná nga ni cadi zeeda de Dios, ne stobi para iní' idioma ni qué niziidi', ne stobi para usiene binni xi uní' ngue. \v 11 Peru Espíritu que si runi irá ni, purti cada tobi rudii be laa ni racala'dxi be. \s1 Irá nu naca nu tobi si \p \v 12 Zanda uchaaga nu cuerpu stinu ca xpinni Cristu. Ti cuerpu napa stale ndaa peru tobi si laa. Zacaca nga ca xpinni Cristu. Neca stale nu peru tobi si laanu. \v 13 Naca nu tobi si cuerpu purti uyú' nisa nu pur tobi si Espíritu. Tutiisi naca nu, pa judíu o pa cadi judíu, pa esclavu o pa cadi esclavu peru irá nu ma ucuaa nu tobi si Espíritu. \p \v 14 Cadi tindaa si napa cuerpu stinu, sínuque stale ndaa. \v 15 Laga pa niná ti chu ñee cadi de cuerpu que laa purti cadi bataná laa, ñee pur nga cadi zeeda ni lu cuerpu que la? \v 16 Zaqueca pa niná ti chu diaga cadi de lu cuerpu laa purti cadi guielú laa, ñee pur nga cadi zeeda ni lu cuerpu que la? \v 17 Purti pa ñaca puru si guielú ñaca cuerpu stinu la? ximodo ñuna diaga nu ya'. O ximodo ñu' xii nu pa ñaca puru si diaga ñapa cuerpu stinu. \v 18 Peru cadi zacá ni, sínuque cada ndaa gudixhe chaahui Dios lu cuerpu modo ucala'dxi'. \v 19 Pa ñaca tobi si ni naca irá ni la? paraa ñuu cuerpu ya'. \v 20 Peru modo nuu ni la? dxandí stale ndaa ni, peru tobi si cuerpu. \p \v 21 Qué zanda di iní' guielú nu, gabi bataná nu: “Cadi caquiiñe dia' lii.” Nin ique nu qué zanda gabi ñee nu: “Cadi caquiiñe dia' laatu.” \v 22 Sínuque tindaa de cuerpu stinu ni ruluí' huaxié' riquiiñe la? ngue pe nga ni jma riquiiñe'. \v 23 Ne ca ndaa ni jma huaxié' risaca la? jma pe rusicha'hui nu laaca'. Ne ca ndaa ni rituí lú nu ihuinni la? jma pe rapa chaahui nu laaca'. \v 24 Ne ca ndaa ni gasti naca ihuinni la? cadi caquiiñe guiaapa chaahui'. Zacá pe gudixhe Dios gaca cuerpu stinu. Jma bisichaahui be cani caquiiñe uzuchaahui', \v 25 ti cadi chu' dinde irá ni sínuque gapa saa cani laacani. \v 26 Pa acaná tindaa la? zacaná irá xixé, ne zaqueca pa chu' tu usisaca tindaa la? laca zieche né irá ca xcaadxi laa. \p \v 27 Laatu nga cuerpu sti Cristu, ne cada tobi naca tindaa de laani. \v 28 Lade ca xpinni Cristu la? nirudó' ulí Dios ca apóstol, rairopa cani rui' né binni ni rabi be laaca', raguionna cani rusiidi', ne óraque cani runi milagru, cani rusianda binni huará, cani racané stobi, cani nexhe xhiiña Dios ladxi ná', ne cani riní' idioma ni qué niziidi'. \v 29 Peru cadi irá xpinni Cristu naca apóstol ne laca cadi irá rui' né binni ni gabi Dios laa, ne cadi irá rusiidi', ne cadi irá runi milagru, \v 30 ne cadi irá napa poder para usianda binni huará, ne cadi irá riní' idioma ni qué niziidi', ne zaqueca cadi irá rusiene binni ni uní' ngue. \v 31 Neca adxé adxé gracia rudii Dios cada tobi, peru lauyubi gapa tu ca gracia ni jma riquiiñe'. Yanna ma chi ulué laatu ti neza ni jma rusi sicarú. \c 13 \s1 Enda ranaxhii \p \v 1 Pa ninié irá idioma ni riní' irá binni guidxilayú ne dede ni riní' ca ángel, peru qué ñanaxhiee binni la? ñeda aca casi guiiba ni rixidxi laa o casi chin ni rixidxi reciu. \v 2 Ne pa ñapa gracia ñue nia binni ni ñabi Dios naa ne ñene irá ni naga'chi ni qué riene binni, ne ñanna irá xixé ni zanda ganna binni, ne ñapa stale fe dede nutuuba dani de ra zuba, peru qué ñanaxhiee binni la? gasti nga naa. \v 3 Zaqueca pa niguiize irá ni napa lu ca pobre para ño ca', ne dede nudiee cuerpu stinne nicá gui, peru qué ñanaxhiee laaca la? abati niquiiñe ni naa. \p \v 4 Pa nadxii lu stobi la? qué zadxiichi né gá lu laa, ne ziá lu laa. Pa nadxii lu stobi la? qué zuyubu tidu lú, ne qué zuchá lu enda naró' stiu' lú, ne qué zu'nu lii nandxó', \v 5 ne qué zaníu' xiixa diidxa para guniná lu laa, qué zuyubu para lii siou'. Cadi neca gasti si guni lii maca cadxiichi neu laa, ne qué ziuu neu laa xiana. \v 6 Pa nadxii lu stobi la? qué zieche lu ora uchee, sínuque ora guni jneza. \v 7 Ne pa nadxii lu laabe la? zuni huantar lu laabe ne zuni cre lu laabe. Intiica gueeda, nuu neu laabe tobi si ne qué zaree lu gana. \p \v 8 Zadxiña dxi ma cadi naquiiñe güi cabe ni gabi Dios laacabe, ne qué zaní' cabe idioma ni qué niziidi cabe, ne qué zaquiiñe irá enda biaani ni riquiiñe yanna. Peru qué ziuu dxi initilú enda ranaxhii. \p \v 9 Caadxi si riene nu nagasi ri', ne zacaca rui nu ni gabi Dios laanu bia' randa si, \v 10 peru zadxiña dxi ihuinni irá ni naya'ni', ne dxi que ma qué zaquiiñe di ni nanna nu yanna ri'. \p \v 11 Dxi guca xcuidi la? unié casi riní' xcuidi, uní' ique casi riní' ique xcuidi ne biene bia' riene xcuidi. Peru dxi ma biniise bisaana irá enda xcuidi que. \v 12 Nachuundu cadu'ya nu yanna ri', casi ñaca nidu'ya nu irá cosa lu ti espeju yooxho', peru zadxiña dxi idu'ya chaahui nu cani casi ridu'ya saa nu lú nu yanna. Caadxi si riene nagasi ri', peru zadxiña dxi guiene chaahue irá cosa, casi runibiá' chaahui Dios naa. \v 13 De lade irá nga la? ziaana chonna cosa ni jma risaca: guni cre nu Dios, ne icá lú nu laa, ne ganaxhii saa nu. Peru ni jma risaca lade guionna nga la? nga enda ranaxhii. \c 14 \s1 Enda riní' adxé idioma \p \v 1 Laucaa ique ganaxhii saa tu de idubi ladxidó' to, ne laca lauyubi gapa tu ca gracia ni rudii Espíritu Santu, peru nirudó' gracia para güi tu stiidxa Dios. \v 2 Purti ora caní' tobi idioma ni iruti riní' la? cadi caní' né di be binni guidxilayú, purti qué zanda guiene binni guidxilayú laabe, sínuque caní' né be Dios. Cusiní' Espíritu Santu laabe xiixa ni ca'ru usiene Dios binni. \v 3 Peru tobi ni rui' stiidxa Dios la? riní' né binni para acané laaca iniisi ca lu neza sti Dios, ne para usieche laaca', ne para cuaqui dxí ladxidó' ca'. \v 4 Ni riní' sti idioma adxé la? racané laca laa, peru ni rui' stiidxa Dios, racané irá xpinni Cristu. \p \v 5 Ñacaladxe nudii Espíritu gracia irá tu para niní' tu adxé idioma, peru ni jma ñacaladxe nga ñapa tu gracia para ñui' tu stiidxa Dios. Jma risaca ni rui' stiidxa Dios que ni riní' adxé idioma, purti pa qué chu' tu gabi binni xi na ni uní' ngue la? qué zacané di ni para uzuhuaa chaahui ca xpinni Cristu. \v 6 Hermanu ca', ximodo ñacaniá laatu pa ñaa ra nuu tu ne ninié adxé idioma ne qué ñue nia laatu ni biluí' Dios naa, ne qué nusiene laatu ni ca'ru ganna tu, ne qué ñue nia laatu stiidxa Dios, ne qué nusiide laatu gasti ya'. \p \v 7 Cadi nabani flauta ni ruxhidxi cabe, nin arpa, peru pa qué iree la'na stidxi cani la? ximodo ganna binni xi son que caxidxi ya'. \v 8 Zaqueca pa icá corneta ne qué iree la'na la? nuu xa tu nanna pa che guerra. \v 9 Zacaca nga zeda gaca tu. Pa iní' tu ni qué riene binni la? ximodo ndi ganna cabe xi caní' tu. Casi ñaca caní' stubi tu. \v 10 Nabé stale idioma nuu ndaani guidxilayú ri', peru irá ni nuu xi riní'. \v 11 Peru pa qué randa riene nu xi na ca diidxa ni caní' tobi la? ruluí' adxé binni laabe ne adxé binni laanu. \v 12 Zacaca laatu, yáquexa racala'dxi tu gapa tu gracia ni rudii Espíritu Santu la? lauyubi gapa tu ca gracia ni jma racané irá ca xpinni Cristu. \p \v 13 Ngue runi, ni riní' adxé idioma la? naquiiñe inaba lu Dios guiene ni para usiene ni binni. \v 14 Purti pa inié nia Dios sti idioma adxé la? espíritu si stinne caní' né laabe peru sin ne xquenda biaane'. \v 15 Yanna, xi gune'. Sicarí gune': zanié nia laabe ne espíritu, peru laca zanié nia laabe ne xquenda biaane'. Zuunda nia laabe ne espíritu, peru laca zuunda nia laabe ne xquenda biaane'. \v 16 Pacaa, pa udiiu diuxquixe Dios ne espíritu si la? laga cani qué ñene ya'. Ximodo udii né cabe lii diuxquixe Dios. \v 17 Neca pa galán bidii lu diuxquixe Dios, peru qué ñacanéu stobi que. \v 18 Rudiee diuxquixe Dios purti jma rinié adxé idioma que irá tu, \v 19 peru ora nuaa ra cayaca cultu la? jma riuladxe inié neca gaayu si diidxa peru ne xquenda biaane' que inié chii mil diidxa de adxé idioma. Purti ora rinié ne xquenda biaane la? rusiide binni. \p \v 20 Hermanu ca', cadi iní' ique tu casi riní' ique xcuidi, sínuque lainí' ique casi riní' ique ni huaniisi, peru lagaca casi badu huiini luguiá enda malu. \v 21 Sicarí cá lu Xqui'chi Dios: “Zanié nia ca binni ri de ruaa hombre ni riní' adxé idioma, ne de ruaa binni de adxé guidxi, peru nin ne zacá qué zucaa diaga ca naa, na Dios.” \v 22 Zacá rihuinni ora riní' binni adxé idioma, riquiiñe ni casi ti seña para cani qué runi cre, ne cadi para cani runi cre. Peru ora güi cabe xiixa ni biluí' Dios laacabe la? nga riquiiñe para cani ma runi cre ne cadi para cani qué runi cre. \v 23 Nga runi ora cayuni tu cultu, pa irá tu caní' tu adxé idioma ne gueda chuu caadxi ni qué gapa gracia que, o ni qué runi cre, ñee qué zaná ca ngue cayaca ique tu la? \v 24 Peru pa irá tu cayuí' tu stiidxa Dios ne chu' tobi ni qué runi cre o tobi ni qué gapa gracia iní' adxé idioma la? ziuu ngue razón pur ni caní' tu que, ne pur laani zuuya paraa cuchee, \v 25 ne zahuinni irá ni ga'chi ndaani ladxidó'. Oraque ziaba rilú ne zusisaca Dios, ne zaní' dxandí nuu né Dios laatu. \s1 Modo naquiiñe aca cultu \p \v 26 Yanna ndi nga laani, hermanu ca': ora guni tu cultu la? tobi gu'nda ti cantu, ne stobi usiidi xiixa, ne stobi güi né laatu xiixa ni biluí' Dios laa, ne stobi iní' adxé idioma, ne stobi usiene ni uní' be. Peru irá ni laguni para acané saa tu. \v 27 Ora nuu tu caní' adxé idioma la? zaa iní' chupa o chonna si, peru tobi gá, ne óraque guiasa stobi usiene ni iní' cabe que. \v 28 Peru pa qué guinni iruti tu usiene ni iní' cabe la? jma galán cadi uzuhuaa cabe iní' cabe, sínuque cada tobi iní' né Dios stubi. \v 29 Zaqueca cani rui' ni gabi Dios laa. Laca zanda iní' chupa o chonna, ne ca xcaadxi que guuya chaahui pa jneza caní' cabe. \v 30 Peru pa uluí' Dios xiixa nacubi tobi de cani zuba cucaa diaga raqué la? igani ni caní' que, para uzulú ngue. \v 31 Purti tu gabi Dios laa xiixa iní' la? zaa iní', peru tobi gá, tobi gá, ti irá tu iziidi tu, ne acané saa tu para udxii lú tu ni. \v 32 Ni rui' stiidxa Dios naquiiñe guni mandar espíritu sti'. \v 33 Purti qué riula'dxi Dios chu' tu hueru hueru, sínuque riula'dxi be gata chaahui irá cosa. \p Cásica irá ra raca cultu sti ca xpinni Cristu la? \v 34 zaqueca lade tu, cadi iní' ca gunaa, purti cadi ne laacabe nexhe iní' cabe. Napa cabe xidé uzuuba cabe diidxa, purti nga ca cá lu ley. \v 35 Ne pa racala'dxi cabe ganna cabe xiixa la? inaba diidxa cabe xheela cabe ralidxi cabe, purti cadi galán iní' gunaa ora cayaca cultu. \p \v 36 Ñee na tu de laatu biale stiidxa Dios la? o na tu deru laatu huayuna diaga tu ni. \v 37 Pa nuu tu na zanda güi né binni stiidxa Dios, o na ma bidii Espíritu Santu laa xiixa gracia la? napa xidé icaa ca diidxa ni cucaa lú tu ri casi stiidxa Señor. \v 38 Peru pa qué na be icaa be ni la? cadi ulabi tu laabe. \p \v 39 Nga nga laani, laucaa ique güi né tu ca xcaadxi stiidxa Dios ne cadi cuee tu de iní' cabe adxé idioma ni rusiní' Dios laacabe. \v 40 Peru ni rabe sia' laatu nga quixhe chaahui tu modo guni tu ca cultu stitu ti gaca cani jneza. \c 15 \s1 Bibani Cristu \p \v 1 Yanna la? hermanu ca', chi usietenaladxe laatu de evangeliu ni byue nia laatu. Laani nga bini cre tu, ne ma zuhuaa chaahui tu lú ni. \v 2 Pa gapa tu ni casi byue nia ni laatu la? zalá tu, pa dxandí ma bini cre tu. \p \v 3 Nirudó' bisiide laatu ni biziide'. Ne ndi nga laani: guti Cristu para biaxa stonda nu, casi cá lu Xqui'chi Dios aca ni. \v 4 Bigaachi be ne bibani be rabionna gubidxa, casi cá lu Xqui'chi Dios. \v 5 Oraque uyé be ra nuu Pedru ne laca uyé be ra nuu irá ca apóstol. \v 6 Laca uyé be ra nuu jma de gaayu gayuaa hermanu tobi si lugar. Stale de laaca nabani ru de yanna, ne xcaadxi de laaca ma guti. \v 7 Ne uyé be ra nuu Jacobo ne óraque ra nuu irá ca apóstol. \p \v 8 Naa zeda gaca casi ba'du ni gule ca'ru izaa xpeeu, purti de últimu bihuinni be ra nuaa'. \v 9 Jma huaxié' naa para ca xcaadxi apóstol, ne qué iquiiñe para gabi cabe naa apóstol purti uzaya nanda ca xpinni Dios. \v 10 Peru yanna ma naca ni naca' purti uca Dios nacha'hui ne naa, ne cadi pur gana si bi'ni be ni, purti huayune xhiiña be jma que ca xcaadxi apóstol. Peru cadi naa dia' bine ni, sínuque ucané be naa para gunda bine ni. \v 11 Peru gasti naca tu bi'ni dxiiña lade tu, pa naa o pa laacabe, purti tobi si ni rusi'di du, ne nga nga ni bini cre tu. \s1 Zabani ca xpinni Cristu \p \v 12 Ma bisi'di du laatu bibani Cristu de lade gue'tu'. Yanna xiñee nuu ru de laatu na cadi dxandí ribani gue'tu'. \v 13 Purti pa qué ribani gue'tu la? nin Cristu qué nibani. \v 14 Ne pa qué nibani Cristu la? pur gana si canayuí du stiidxa be, ne laca pur gana si bini cre tu, \v 15 ne canausiguii du ra cayuí du stiidxa Dios, purti canayuí du bisibani be Cristu, peru pa qué ribani gue'tu la? cadi dxandí ni. \v 16 Purti pa qué ribani gue'tu la? laca qué nibani Cristu. \v 17 Ne pa qué nibani Cristu la? pur gana si runi cre tu laabe ne qué nixá stonda tu. \v 18 Ne laca ma binitilú ca xpinni Cristu ni ma guti. \v 19 Ne pa nicá lú nu Cristu para ndaani guidxilayú ri si la? ñaana nu jma triste lade irá binni. \p \v 20 Peru ndi nga laani: dxandí bibani Cristu de lade gue'tu', ne nirudó' laabe biasa be lade irá xixé cani ma guti. \v 21 Purti cásica pur tobi hombre bizulú enda guti la? zaqueca pur stobi hombre biuu enda ribani de lade gue'tu'. \v 22 Cásica rati irá binni purti za de Adán la? zaqueca zabani irá cani aca né Cristu tobi si. \v 23 Sicarí nga gudixhe Dios aca ni: nirudó' ibani Cristu, ne dxi gueeda la? óraque ibani ca xpinni. \v 24 Ne raqué nga iluxe ni, ra quixhe dxí Cristu irá xixé ni runi mandar ndaani guidxilayú, purti zunitilú be irá ni cadi jneza ni nuu lu guidxilayú, ne óraque ma zudii be ca xpinni be Dios Bixhoze be para guni mandar. \v 25 Purti napa be xidé guni mandar be dede cuaqui dxí Dios irá cani cadi nuu né laabe tobi si. \v 26 Ne ni unitilú be últimu nga enda guti. \v 27 Sicarí cá ni lu Xqui'chi Dios: “Ma ula'qui Dios irá xixé cosa xa ñee be.” Peru ra na ni irá xixé cosa ca la? cadi cuzeete di ni ne Dios nexhe xa ñee be, purti laa gudixhe irá ni xa ñee be. \v 28 Gudixhe Bixhoze be irá ni xa ñee be, ne ora ma runi mandar be irá ni la? laca zuni mandar Bixhoze be laabe, ti laa aca xaíque sti irá ni. \p \v 29 Pa cadi huandí ribani gue'tu la? xiñee nuu tu riuu nisa xcuenta cani ma guti pue. Xi para runi cabe ni pa qué lica ziuu dxi ibani gue'tu'. \p \v 30 Ne laadu ya', xiñee rudí' du lugar riuu xpida du naxoo irá hora. \v 31 Hermanu ca', irá dxi nuaa para gate', ne zanda ganna tu dxandí ni, bia'ca dxandí rieche nia laatu pur ni bi'ni Jesucristu Señor stinu luguiá tu. \v 32 Naa zanda pe gabe laatu casi ñaca udinde nia mani duxhu ndaani guidxi Efeso pur Cristu, peru xi nibee ndua' pa qué ribani gue'tu'. Ne pa ñaca cadi dxandí ni la? niní nu casi na dichu que: “Laidó' ne laidé', purti qué ganna nu pa nabani ru nu ixí'.” \p \v 33 Peru cadi udii tu lugar chu' tu quite laatu. Casi na cabe: “Pa idxaagu ni nadxaba la? zacá ni lii.” \v 34 Lacuu xpiaani tu ne cadi uchee ru tu, purti nuu de laatu ca'ru gunibiá' chaahui Dios. Cayabe ni laatu para ituí lú tu. \s1 Ximodo ibani gue'tu' \p \v 35 Peru zanda ca chu' tu inaba diidxa': “Ximodo ibani gue'tu ne ximodo cuerpu guiasa né cabe.” \v 36 Aque qué riene tu xa. Ñee qué ganna tu pa intiisi biidxi udxiiba tu napa xidé gati para indani la? \v 37 Ora rigui'ba ti biidxi', trigu o intiica biidxi', cadi biidxi queca iree, sínuque ma yaga huiini'. \v 38 Ne Dios nga udii xpandaga ni, casi laa racala'dxi', ne maca gudixhe be xi bandaga gapa ni. \v 39 Ne zaqueca cadi tobi si cuerpu nuu. Adxé cuerpu sti hombre para cuerpu sti mani', ne laca adxé cuerpu sti mani huiini para cuerpu sti benda. \v 40 Nuu ni bizá' Dios para ibá' ne nuu ni bizá' be para ndaani guidxilayú, peru adxé modo sicarú ni nuu para ibá' ne adxé modo sicarú ni nuu para ndaani guidxilayú. \v 41 Ne adxé nga biaani sti gubidxa para biaani sti beeu, ne laca adxé ni para biaani sti ca luceru, ne laca adxé adxé biaani sti cada luceru. \p \v 42 Zacaca nga enda ribani gue'tu'. Riu'dxu cuerpu ni riuu ndaani yu, peru dxi guiasa ni la? zaca ni ti cuerpu ni qué ziu'dxu'. \v 43 Ora rigaachi ni ndaani yu qué iquiiñe ni, peru dxi guiasa ni zaca ni ti cuerpu sicarú. Ora rigaachi ni ndaani yu, qué gapa ni stipa, peru dxi guiasa ni huaxa ma napa ni stipa. \v 44 Ora rigaachi ni ndaani yu, naca ni cuerpu ni riquiiñe para ndaani guidxilayú ri', peru dxi guiasa ni, zaca ni cuerpu ni iquiiñe ibá'. \p \v 45 Sicarí cá lu Xqui'chi Dios: “Adán, primé hombre uca binni nabani.” Peru zanda gabi nu Cristu nga rairopa Adán, ne laa naca ti espíritu ni rudii enda nabani. \v 46 Ne zacá nga laani. Cadi nirudó' reeda cuerpu ni iquiiñe para ibá' sínuque ni iquiiñe para ndaani guidxilayú, ne óraque ru nanda ni iquiiñe para ibá'. \v 47 Za primé hombre que de guidxilayú, purti de yu uyá', ne stobi que za de ibá'. \v 48 Para enda nabani ndaani guidxilayú ri la? zeda gaca nu casi primé hombre ni uyá' de yu que, peru para enda nabani ibá' la? zaca nu casi ni beeda de ibá' que. \v 49 Cásica rindee nu hombre ni uyá' de yu que yanna, zaqueca ziuu dxi chi ndee nu ni beeda de ibá' que. \p \v 50 Racaladxe gabe laatu, hermanu ca', qué zanda chu' cuerpu ni napa nu ndaani guidxilayú ri ra runi mandar Dios, purti qué zanda chu' ni riu'dxu lade cani qué riu'dxu'. \v 51 Laguuya chaahui ni cucaa rarí di' purti racaladxe guiene tu ni iruti huayene. Cadi irá nu zati nu, peru irá nu zuchaa Dios laanu \v 52 dxi xhidxi últimu trompeta que. Ne zaca ni ti ratu huiini casi ora riguiñe laga cabe. Purti zaxidxi trompeta que ne óraque zandisa Dios ca gue'tu', ne ziasa né ca ti cuerpu ni qué ziu'dxu', ne zuchaa be irá nu. \v 53 Purti riquiiñe aca cuerpu ni riu'dxu ne ni rati ri ti cuerpu ni qué zati. \v 54 Ne ora ma napa nu cuerpu ni qué ziu'dxu ne ni qué zati que la? dxi que nga aca ni casi cá lu Xqui'chi Dios: “Ma biluxe enda guti, purti ma bini ganar enda nabani. \v 55 Ma qué zanda guniná ru enda guti, ne ma qué zanda guni ganar ni.” \v 56 Ra gasti pecadu la? qué zanda guniná enda guti, ne qué ñanda ñuni pecadu gasti pa qué ñuu ley. \v 57 Peru gudí' nu diuxquixe Dios, purti laa nga acané laanu quixhe dxí nu ni pur ni bi'ni Jesucristu Señor stinu. \p \v 58 Nga runi, hermanu stinne ni nadxiee ca', lauzuhuaa chaahui', ne cadi iree cue' tu, ne qué chu' dxi usaana tu de guni tu xhiiña Señor bia' ra ganda ti', purti maca nanna tu cadi pur gana si cayuni tu ni. \c 16 \s1 Ra bichaaga ca xpinni Cristu \p \v 1 Rarí chi uzeete de ofrenda ni cadopa para ca xpinni Cristu. Modo ca gudixhe guni ca hermanu ni nuu Galacia la? zaqueca laguni. \v 2 Cada tobi de laatu, bia' acané Dios laa guni ganar la? cuee chu tindaa de lú ni cada domingu, ne lagapa ni ti ma cadi idopa ofrenda ora guenda'. \v 3 Laatu cui tu tu chiné ni Jerusalén, ne naa ma useenda nia laacabe carta ora chindaya'. \v 4 Ne pa naquiiñe chaa la? ziniá laacabe. \s1 Ra cá ique Pablu che ra nuu ca binni Corinto \p \v 5 Napa xidé tide Macedonia viaje chaa ri'. De raqué iree chaa ra nuu tu. \v 6 Zándaca guiaana nia laatu caadxi, o pacaa la? ra nuu tu utiide ca beeu nananda, ne óraque ma acané tu naa chuaa neza ladu tiica chaa'. \v 7 Purti qué racaladxe tide sia' ra nuu tu yanna, sínuque racaladxe guiaana nia laatu xadxí huiini', pa na Señor. \v 8 Peru ziaana Efeso dede dxi Pentecostés, \v 9 purti zuxale ndaga puerta rarí para gune dxiiña ni iree ndu para Dios, ne laca nuu stale ni racala'dxi ucueeza dxiiña que. \p \v 10 Pa che Timoteu ra nuu tu la? laguuya ximodo guiaa be lade tu ti cadi idxibi be, purti xhiiña Señor canayuni be cásica cayune'. \v 11 Nga runi, nin tobi de laatu cadi udxii deche laabe, sínuque lauzuhuaa laabe neza ne enda nayeche para gueeda be ra nuaa', purti ma cabeza laabe, laabe ne ca xcaadxi hermanu. \p \v 12 Rarí chi tidxe laatu de Apolo, hermanu stinu. Birá ucuaya lú be niné be ca xcaadxi hermanu ra nuu tu, peru qué na be che be yanna. Peru zie be ora ganda. \p \v 13 Ne laatu la? lagataná ne lauzuhuaa chaahui lu ni runi cre tu. Lagaca hombre ne laudxii lú. \v 14 Ne intiisi guni tu, laguni ne amor. \p \v 15 Hermanu ca', maca nanna tu nirudó' Estéfanas ne ca binni lidxi bini cre lade irá binni Acaya, ne ma gudixhe ique ca acané ca irá ca xpinni Cristu. Ne ma gudixhe ique ca guiaana ca para si acané ca ca xpinni Cristu. \v 16 Rinaba laatu uzuuba tu stiidxa irá hermanu casi laacabe, ne irá cani runi né laatu xhiiña Señor. \v 17 Neca qué ñanda ñeeda irá tu rarí', peru cayeche purti beeda Estéfanas ne Fortunato ne Acaico, beda guni ca ni ñuni tu. \v 18 Bisieche cabe ladxiduá' ne ladxidó' to. Laganna pabiá' risaca ca hermanu casi laacabe. \s1 Diuxi \p \v 19 Laicaa stiuxi ca xpinni Cristu ni nuu Asia, ne zaqueca laicaa stale diuxi sti ca xcaadxi xpinni Señor, Aquila ne Priscila ne ca binni ni rie cultu ralidxi ca'. \v 20 Laicaa stiuxi irá hermanu, ne laquiidxi saa. \p \v 21 Naa nga Pablu. Ne naya pia' cucaa diuxi ri'. \p \v 22 Pa nuu tu qué na ganaxhii Señor Jesucristu la? dí nuu. Pa ñanda si ma ñeeda Señor stinu. \p \v 23 Señor Jesucristu cu' ndaaya laatu. \v 24 Nadxiee irá tu pur Cristu Jesús. Amén.