\id ROM \h Romanos \toc1 Kart daa bzej Páblona' na' bseḻeen lao beṉ'ka' nonḻilall' Jesucrístona' yell Rómana' \toc2 Romanos \toc3 Ro. \mt1 Kart daa bzej Páblona' na' bseḻeen lao beṉ'ka' nonḻilall' Jesucrístona' yell Rómana' \c 1 \p \v 1 Nad' Pablo, nak' wen llin c̱he Cristo Jesúza'. Chioza' gox wṉabe' nad' gak' postl c̱he', na' bene' lall' na' wi'a dill' wen dill' kob c̱he'na' \v 2 c̱heyi daa bc̱hebe' gone', na' dii beṉ'ka' wdix̱jee daa golle' ḻegake' kani'yi bzejgake'n ḻee Cho'a Xtilleena'. \v 3-4 Na' cho'en dill' c̱he Xiiṉe' Jesucrístona', beena' nak X̱ancho, daa goke' beṉec̱h, na' goke' xiiṉ dia c̱he dii rey Davina'. Na' Espíritu Sántona' bli'e nan nake' Xiiṉ Chioza', beena' nak beṉ' yeḻ' wak choo yeḻ' wak xen daa bibane' ladj beṉ' wetka'. \v 5 Na' daa nonḻilall'nto' Jesucrístona', Chioza' ba goklene' neto', na' nzoe' neto' naknto' postl c̱he Jesucrístona', na' bene' lall' na'nto' lljtix̱je'nto' xtilleena' kwenc̱he doxen yell-lioni soa beṉ' gonḻilall'gake'ne' na' wzenaggake' c̱he', na' sho'e balaaṉ. \v 6 Na' lenle ba gox wṉab Chioza' kwenc̱he gakle lall' na' Jesucrístona'. \p \v 7 Chzej' yog'ḻoḻ-le, le' lle'le yell Rómana', le' ba gox wṉab Chioza' nakle lall' nee na' chakile' le'. X̱acho Chioza' na' X̱ancho Jesucrístona' gaklenshgagake' le' na' wzoagake' le' mbalaz. \p \v 8 Zigaate nia' le', ni c̱heyi daa ben Jesucrístonan' chak wi'a Chioza' yeḻ' chox̱ken c̱he yog'ḻoḻtele, ḻa' doxen choe' beṉ' dill' ba nonḻilall'le Jesucrístona'. \v 9 Chios, beena' chon' xshine'na' do yic̱hj do lallaa daa chyix̱ji'a dill' wen dill' kob c̱he Xiiṉe'na', ṉez nḻe'ile' tḻizi chṉabidee gaklene' le' kat' choe'ḻwillee. \v 10 Na' toshiizi chṉabidee wi'e latj yidwia' le', na' shi cheenile' yid', ḻekze' kwee xṉezin. \v 11 Ḻe chzelallaa yidwia' le' na' we'len' le' dill' daa gaklenan le' soac̱hec̱hchle gonḻilall'chle Jesucrístona'. \v 12 Ḻa' cheenid' wtipch lall' ljwellcho daa nonḻilall'chone'. \p \v 13 Le' beṉ' bish' na' le' beṉ' zan', cheenid' iṉezile zan shii ba goklallaa yidwia' le' per ax̱t ṉaa bikzaṉ' gakan. Cheenid' yidwia' le' kwenc̱he gakchachle gonḻilall'le Jesucrístona' na' soach beṉ' gonḻilall'gake'ne' ladjlena', ka ba gok c̱he beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel yellka' gana' ba wyaa. \v 14 Ṉezid' chonan byen we'len' yog' beṉ' xtill' Crístona', ka beṉ' griego na' ka beṉ' bi nak beṉ' griego, ka beṉ' sin' na' ka beṉ' bi nteyi. \v 15 Daan, cheenid' ḻekzka' c̱hix̱je'id' le' dill' wen dill' kob c̱he'na', le' zoale Rómana'. \p \v 16 Bi chiyii chido'id' wi'a dill' wen dill' kob c̱he Jesucrístona', ḻa' nsa'n yeḻ' wak c̱he Chioza' kwenc̱he yislan nottez beṉ' gonḻilalleene', zigaate beṉ' Israelka', na' ḻekzka' beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel. \v 17 Na' dill' wen dill' kob c̱he'na' chliin cho' nakan goncho yiyakcho beṉ' ḻi beṉ' shao' lao Chioza'. Na' chzajniin cho' chiyaḻ' gonḻilall'chone' na' bich bi de sto dii gaklenan cho'. Kon ka na Cho'a Xtilleena': “Beena' nak beṉ' ḻi beṉ' shao' daa nonḻilallee nad', beenan' ibane'.” \p \v 18 Yeḻ' zak'zi c̱he Chioza' za'n yabana' ni c̱he beṉ'ka' bi chzenag c̱he' na' chongake' chiya dii mal, diika' chsej chllongakan gombia'gake' daa nak dii ḻi. \v 19 Daa cheeni Chioza' iṉezgakile' c̱he', ba ṉezkzgakile'n, ḻa' Chioza'kzan ba bliile'n ḻegake'. \v 20 Ḻa'kzi bi chle'icho Chioza', chle'icho diika' bene' na' chakbe'icho ka nake'. Daa bx̱e bsile' yell-lioni nakbia'cha nake' Chios na' yeḻ' wak c̱he'na' biga te c̱heyin. Na' bibi de dii wda'i beṉ' iṉagake' bi ṉezgakile' shi zoe'. \v 21 Ḻa' ḻa'kzi ṉezgakile' zoa Chioza', bi choe'la'ogake'ne' ni bi choe'gake'ne' yeḻ' chox̱ken. San yoolə yic̱hjgake' diika' bi zakii na' nc̱hoḻ nniti yic̱hjlall'do'eka' daa bi ntegakile'. \v 22 Ḻa'kzi nazgake' nakgake' beṉ' sin', daa chongake' chli'n nakgake' beṉ' bi nteyi. \v 23 Lwaa dii nan koogake' Chioza' balaaṉ, beena' biga te c̱heyin, lwaa lsak' beṉec̱ha'lə, beṉ'ka' chde c̱heyin, wloogake' balaaṉ, na' ax̱t no lwaa lsak' ba ze xan yabana', na' lwaa lsak' ba zoa tap ṉi'a na'yin, na' lwaa lsak' ba chx̱ob ḻe'in. \p \v 24 Na' daa chongake' ka', Chioza' ba wchooṉlallee ḻegake' kwenc̱he gonchgake' dii zbanka' cheeni beli chen c̱he'ka', na' benlen ljwellgake' diika' nak zban. \v 25 Lwaa dii nan shajḻe'gake' daa nak dii ḻi c̱he Chioza', wyazlall'chgake' daa nak de wxiye'. Be'la'ogake' diika' bx̱e bsil Chioza' na' wloogake'n balaaṉ lwaa dii nan koogake' ḻe' balaaṉ daa bx̱e bsile' ḻegakan na' chidoḻee we'la'ochone' toshiizi. Kan' nakan. \p \v 26 Daan, Chioza' ba wchooṉlallee ḻegake' kwenc̱he gonchgake' dii zbanka' cheeni beli chen c̱he'ka', na' ax̱t noolka' chiyat'len ljwell noolgake' na' chongake' daa bi noe' Chioza' latj gongake'. \v 27 Na' ka'kzə beṉ' byoka', lwaa dii nan soalengake' noolə, chibalgakile' chiyat'len ljwell beṉ' byogake', na' chonlen ljwellgake' daa nak dii zban. Na' chzak'zi'len beli chen c̱he'ka' yeḻ' zak'zi'na' daa chidoḻ'gake' daa chongake' dii malka'. \p \v 28 Na' daa bi goklall'gake' wzenaggake' c̱he Chioza', wlej yic̱hje' ḻegake' kwenc̱he gontegagake' dii mala' kon ka nan ḻoo yic̱hjlall'do'eka' daa nxiṉj. \v 29 Shgaḻ' dii bi yejni'alallii chongake', choe'gake' cho'a xbayi beli chen c̱he'ka', chzelall'gake' gat' kwe'gakile', chibagakile' gongake' dii malka'. Nakgake' beṉ' xe' beṉ' xga', beṉ' wen xya, beṉ' wishagdiḻə, beṉ' wxiye', beṉ' chibayi gon mal c̱he beṉ', beṉ' wic̱hitj dill', \v 30 beṉ' chyilj chzan xtill' beṉ', beṉ' chakzbani Chioza', beṉ' bibi nalli, beṉ' cha'sibə na' beṉ' chshalj chshon. Chiyiljlall'gake' bi dii mal gongake', bi chzenaggake' c̱he x̱axṉa'gake', \v 31 bi ntegakile', bi chongake' daa chc̱hebgake', bi chakgakile' beṉ', ni bi chiyesh'gakile' beṉ'. \v 32 Ḻa'kzi ṉezgakile' ba bc̱hoglo Chioza' chiyaḻ' guet beṉ'ka' chon ka', zizikchli chongake'n, na' ax̱t chiba chizak'gakile' kat' chon beṉ' yoblan. \c 2 \p \v 1 Na' li' ṉaa, nottezə nako', kat' chc̱hoglo' c̱he beṉ' nape' doḻ' lao Chioza', ḻekzka' c̱he kwinon' chṉio', ḻa' lenkzo' chono' diika' chongake', na' bibi de wda'ilo'n iṉo' bibi xtoḻoo de. \v 2 Na' ṉezicho Chioza' chone' kon ka chiyaḻ' gone' kat' chc̱hogloe' sak'zi' beṉ'ka' chon dii malka' nak ka'. \v 3 Na' li' no' c̱he beṉ'ka' chon dii malka' napgake' doḻ', bi gakzilo' wilo' lo yeḻ' zak'zi' c̱he Chioza', ḻa' ka'kzan chono'. \v 4 ¿Achakzilo' bi wsak'zi' Chioza' li' ni c̱he daa chono'? ¿Abi chakbe'ilo' ni c̱he yeḻ' beṉ' wen c̱he'nan' chiyesh'lallile' cho' na' chape' yeḻ' chxenlall' c̱hecho, daa cheenile' yiyaj yilenicho c̱he dii malka' choncho? \v 5 Per daa nako' yic̱hjlall'do' c̱hec̱h na' bi cheenilo' yiyaj yilenilo', kwintezo' chkwa' chti'azo' yeḻ' zak'zi'ka' illaglo' kat' illin lla wc̱hoglo Chioza' c̱he beṉ' kon ka chiyaḻ' gone'. \v 6 Ḻa' Chioza' gone' ka gak c̱he to to beṉ' kon ka chidoḻee. \v 7 Beṉ'ka' zoatezi zoagake' chongake' daa nak wen kwenc̱he sho'gake' balaaṉ, wi'e yeḻ' mban c̱hegake' zejḻi kaṉi na' biga llia ile'gakile' yeḻ' wita'. \v 8 Na' beṉ' yaalall'ka', beṉ'ka' chzoagake' ka'lə daa nak dii ḻi na' nogake' diika' bi yejni'alallii, wsak'zi'e ḻegake' daa ḻe chllee ḻegake'. \v 9 Yeḻ' zak'zi' wal yen ile'i yog' beṉ'ka' chon dii mala', zigaate beṉ' Israelka' na'tech beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel. \v 10 Per beṉ'ka' chon dii wenna', sho'gake' balaaṉ na' soagake' mbalaz, zigaate beṉ' Israelka' na'tech beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel. \p \v 11 Ḻa' Chioza', tlap chone' yeḻ' josc̱his, aga nakzi beṉ' chakile'. \v 12 Yog' beṉ'ka' bi nombia' ley daa bzej dii Moiséza' kwiayi'gake' shi bengake' dii mala', ḻa'kzi bi ṉezgakile' daa nan. Na' yog' beṉ'ka' ben dii mala' na' ṉeztegakile' daa na leya', c̱hoglo c̱hegake' kon ka na leya' gak c̱hegake'. \v 13 Ḻa' kono yiyak beṉ' ḻi beṉ' shao' lao Chioza' daa nombia'ze' leya', san beena' chon kon ka nan, ḻen' yiyake' beṉ' ḻi beṉ' shao' lawe'na'. \v 14 Ka nak beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel na' bi ṉezgakile' bin na ley c̱he dii Moiséza', shi tobia'lozgake' chongake' ka na leya', nakbia' yoo to ley ḻoo yic̱hjlall'do'eka'. \v 15 Na' daa chongake' ka', chli'n yoo ḻoo yic̱hjlall'do'eka' daa cheeni leya' gongake'. Na'ch yic̱hjlall'do'eka'kzə chonan ka chakbe'gakile' shi dii wen wa shi dii malan bengake'. \v 16 Kan' gak llana' gon Chioza' lo na' Jesucrístona' wc̱hogloe' c̱he diika' yoo ḻoo yic̱hjlall'do' beṉ' yell-lioni, kon ka na dill' wen dill' kob c̱he'na' daa cho'a dill'. \p \v 17 Na' li' nako' beṉ' Israel, chakilo' nako' beṉ' wen lao Chioza' daa ṉezilo' daa na ley c̱he dii Moiséza' na' chep cha'lalloo daa nombi'o Chioza'. \v 18 Chakilo' ṉezilo' daa cheeni Chioza' gono' daa chli' chsedi leya' li' gono' daa nakch wen. \v 19 Chakilo' wak koo beṉ' lo nez ḻi c̱he Chioza' na' gaktio' ka beeni' lao beṉ'ka' chda lo yel c̱hoḻa'. \v 20 Na' chakilo' wak wzajniilo' beṉ' bi nteyi na' wakte wli' wsedilo' beṉ'ka' biṉ' shajni'yeṉii daa nombi'o leya' daa nsa' do ka nak yeḻ' chajnii na' daa nak dii ḻi. \v 21 Na' shi li' chli' chsedilo' beṉ' yoblə, ¿berac̱he bi chli' chsedi kwino'? Na' shi chsedilo' beṉ' bi kwane', ¿berac̱he li'lə chbanzo'? \v 22 Na' li' chsedilo' beṉ' bi chiyaḻ' soalene' nool bi nak nool c̱he', wa beṉ' byo beṉ' bi nak beṉ' c̱he', ¿berac̱he li'lə chonzo' ka'? Na' li' chwiilo' lwaa lsak' diika' choe'la'o beṉ', ¿berac̱he chzi' chbanzo' bi de ḻoo lill xḻatjinka'? \v 23 Chshalj chshono' daa nombi'o leya', per chṉit chdio' Chioza' daa bi chono' ka nan. \v 24 Dii ḻiyeṉ'nan na Cho'a Xtill' Chioza': “Beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel chṉegake' zban c̱he Chioza' ni c̱hele daa chonle mal.” \p \v 25 Dii ḻi seṉ daa le circuncisión daa yoo kwerp c̱ho'na' zak'kzin shi chzenago' daa na leya', per shi bi chzenago'n bibi zjanayi daa yoo seṉna'. \v 26 Na' shi beena' bi yoo seṉna' chone' ka na leya', lao Chioza' nake' ka beṉ' yoo seṉ. \v 27 Na' beena' chon ka na leya' ḻa'kzi bi yo'e seṉna', yili'e lawo' napo' doḻ' daa bi chono' ka na leya' ḻa'kzi nombi'on na' yootio' seṉna'. \v 28 Bi gakzilo' nako' dowalj beṉ' Israel daa chono' yog' diika' yoolocho choncho cho' beṉ' Israel, ni daa yoo kwerp c̱ho'na' seṉna'. \v 29 San dowalj beṉ' Israel nak beena' nonḻilall' Chioza' do yic̱hj do lallee, na' daa ba bikob Espíritu c̱he'na' yic̱hjlall'do'ena' nakan ka seṉna' daa chli'n nake' lall' na' Chioza'. Na' c̱he beenin we' Chioza' xtillee chone' wen, aga beṉ' yell-lionin. \c 3 \p \v 1 Na' ¿bera yeḻ' goklen c̱he beṉ' Israelka' de? Na' ¿bera banez si'gake' daa yoogake' seṉ daa le circuncisión? \v 2 Dii xen wal banez c̱hegake' de. Ḻa' zigaate, ḻegaken' be' Chioza' Cho'a Xtilleena'. \v 3 ¿Anti chakile ni c̱heyi daa bi chajḻe' baḻ beṉ' Israelka' c̱he', ba wlej yic̱hje' ḻegake'? \v 4 ¡Bi nakan ka'! Chioza' toshiizi chone' ka ba bc̱hebe' gone' ḻa'kzi yog' beṉ' yell-lioki nakgake' beṉ' wxiye'. Cho'a Xtilleena' nan: \q1 Daa nc̱hogbi'o gak c̱he beṉ' saaxyana' nakbia'chan zejan shḻi, \q1 na' gakbe'gakile' chono' yeḻ' josc̱his kon ka chiyaḻ' gakan. \p \v 5 Na' shi dii mala' choncho chli'n Chioza' nake' beṉ' ḻi beṉ' shao', ¿bera iṉacho, lla? ¿Aiṉacho Chioza' bi nake' beṉ' wen daa chsak'zi'e beṉ'ka' chon mal? (Nia' ka' daa chaki beṉ' yell-lioki ka'.) \v 6 Per ¡bi nakan ka'! Ḻa', sheḻ'ka' Chioza' bi nake' beṉ' ḻi beṉ' shao', aga wak gone' yeḻ' josc̱his c̱he beṉ' yell-lioni. \p \v 7 Na' zoa beṉ' nagake', shi yeḻ' wxiye' c̱hechona' chli'n yeḻ' ḻi c̱he Chioza' na' chisgolan balaaṉ c̱he'na', ¿bic̱he naze' nakcho beṉ' saaxya, shka'? \v 8 Na' daa chakgakile' ka', wnaljagake': “Goncho dii mala' kwenc̱he sho'che' balaaṉ.” Zoa beṉ' nagake' kan' chli' chsedinto', per bi nakan ka'. Na' beṉ'ka' naz ka' chidoḻ'gake' yeḻ' zak'zi' c̱he Chioza'. \p \v 9 ¿Nakra lla? ¿Anakchnto' neto' beṉ' Israel beṉ' wench aga ka beṉ' yoblə, lla? ¡Bi nakan ka'! Ḻa' ba wniakz' yog'cho, ka neto' beṉ' Israel na' ka'kzə beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel, toz ka napcho doḻ' lao Chioza' daa ba bencho dii mala'. \v 10 Ḻa' Cho'a Xtill' Chioza' nan: \q1 Kono beṉ' ḻi beṉ' shao' zoa, ni tlishee. \q1 \v 11 Ni to beṉ' bi chajniile' daa nak dii ḻi, \q1 ni kono zoa beṉ' chiyilj Chioza'. \q1 \v 12 Yog'z beṉ' ba wlaagake' lo nez ḻina', \q1 na' yog'zgake' nxiṉj yic̱hjlall'do'eka'. \q1 Ni togagake' bi chon dii wen. \q1 Ni tlish' beṉ' chon wen bi zoa. \q1 \v 13 Ka zban chḻa' to ḻoo ba c̱he beṉ' wet dii nyalj, kan' nak dill' zbanka' chchej cho'a ḻolleeka'. \q1 Kon cho'a ḻolleeka' chziye'gake'. \q1 Na' ka yierb c̱he beḻ nak dill'ka' choe'gake'. \q1 \v 14 Lillinzə chyishjgake' bia' blag' c̱he beṉ' na' choe'gake' dill' zi'bia'. \q1 \v 15 Bi nallgakile' chittezgake' beṉ'. \q1 \v 16 Gattezə zejgake' chlliayi' chlliadegake' na' chgoogake' yeḻ' zi' yeḻ' yesh'. \q1 \v 17 Bi nombia'gake' bi daa ne' soalengake' beṉ' mbalaz. \q1 \v 18 Bi chall chllebgake' gon Chioza' xya c̱hegake'. \p \v 19 Na' ṉezicho beṉ'ka' nagake' chongake' daa na ley c̱he Chioza' chiyaḻ' gongake' doxen ka nan. Na' daa kono gok gonan, ba bc̱hoglo Chioza' c̱he yog'ḻoḻcho, cho' beṉ' yell-lio, ka neto' beṉ' Israel na' ka beṉ' bi nak beṉ' Israel, napcho doḻ', na' ni to kono gak iṉa: “Bibi doḻ' nap'.” \v 20 Daan, ni to beṉ' bi gak iṉe' nake' beṉ' ḻi beṉ' shao' lao Chioza' daa chone' ka na leya'. Ḻa' leya' chonan ka chakbe'icho nakcho beṉ' saaxya. \p \v 21 Na' ṉaa Chioza' ba bliile' cho' nakan goncho kwenc̱he yiyakcho beṉ' ḻi beṉ' shao' lawe'na', na' aga daa goncho ka na leyan'. Ḻa' ka leya', na' ka diika' bzej dii beṉ'ka' wdix̱jee daa goll Chioza' ḻegake', toz ka choe'gakan dill' c̱heyin. \v 22 Chioza' ne' yog'ḻoḻ beṉ' gonḻilallee Jesucrístona' yiyake' beṉ' ḻi beṉ' shao' lawe'na', nottezə nake'. \v 23 Ḻa' yog'ḻoḻzə beṉ' bx̱iṉj bḻengake' na' ni to kono nak dowalj beṉ' wen ka nak Chioza'. \v 24 Per daa nak Chioza' beṉ' wen, chiyone' beṉ' beṉ' ḻi beṉ' shao' daa wdixj Cristo Jesúza' saaxya c̱he'ka', na' bibi zak'gakile'n. \v 25 Chioza' bseḻee Crístona' blalj xc̱hene'na' na' wite' ni c̱he saaxyaka' bencho. Na' ni c̱he xc̱hene'na', nottezə beṉ' gonḻilalleene', Chioza' yizi'xene' saaxya c̱he'na'. Na' ka' chli'e nan nake' beṉ' chon daa nak shḻi. Ḻa' daa nape' yeḻ' chxenlall', bene' ka'z saaxyaka' ben beṉ' kana' biṉ' wseḻee Crístona'. \v 26 Na' ṉaa, daa bseḻee Jesucrístona' chli'e nake' beṉ' chon daa nak shḻi daa ne' nottezə beṉ' gonḻilallee Jesúza' nake' beṉ' ḻi beṉ' shao' lawe'na'. \p \v 27 Kono gak wshalj wshon iṉe' nake' beṉ' ḻi beṉ' shao' lao Chioza' ni c̱he ba bene' ka na leya'. Ḻa' aga no chon doxen ka nan, san Chioza' ne' nottezə beṉ' gonḻilallee Crístona' nake' beṉ' ḻi beṉ' shao' lawe'na'. \v 28 Na' ba ṉezicho chiyakcho beṉ' ḻi beṉ' shao' lao Chioza' daa chonḻilall'cho Jesucrístona' na' aga daa choncho daa na leyan'. \p \v 29 ¿Achakile Chioza' nake' Chios c̱he to beṉ' Israelka'zə? ¡Bi nakan ka'! Ḻekzka' nake' Chios c̱he beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel. \v 30 Ḻa' toz Chiozan' zoa, beena' chiyone' beṉ' ḻi beṉ' shao' beṉ'ka' chonḻilall' Crístona'. Na' toz ka chone' c̱he nottezə beṉ' chonḻilalleene', ka beṉ' Israel, beṉ'ka' yoo seṉ daa le circuncisión, na' ka beṉ' bi nak beṉ' Israel. \v 31 ¿Achakile daa chonḻilall'cho Jesúza' chzoacho leya' ka'lə? ¡Bi nakan ka'! Ḻa' ṉezicho nakan to dii zakii. \c 4 \p \v 1 ¿Bera ka iṉacho c̱he dii x̱ozxto'cho Abrahama'? Nak gok biyake' beṉ' ḻi beṉ' shao' lao Chioza'. \v 2 Sheḻ'ka' biyak dii Abrahama' beṉ' ḻi beṉ' shao' lao Chioza' ni c̱heyi diika' bene', zaklja bshalj bshone' lao beṉ' yell-lioni, per aga lao Chioza'. \v 3 Ḻa' Cho'a Xtill' Chioza' nan: “Dii Abrahama' wyajḻi'e c̱he Chioza', na' Chioza' wne' nake' beṉ' ḻi beṉ' shao' lawe'na'.” \v 4 Kat' to wen llin chkaa laxje', bi nakan to dii chzani beṉ' cho'ene', san nakan dii chiyaḻ'kz wi'ene'. \v 5 Per shi to beṉ' shajḻi'e c̱he Chios, beena' chiyon beṉ' saaxyana' beṉ' ḻi beṉ' shao', Chioza' ile'ile'ne' beṉ' ḻi beṉ' shao' daa gonḻilalleene', ḻa'kzi bibi bene' kwenc̱he idoḻee yeḻ' goklen c̱he Chioza'. \v 6 Dii Davina' bi'e dill' c̱he yeḻ' mbalaz c̱he beena' na Chioza' nake' beṉ' ḻi beṉ' shao' ḻa'kzi bibi bene' kwenc̱he bdoḻile'n. \v 7 Ki wna dii Davina': \q1 Chakomba beena' ba biyakxen xtoḻeena', \q1 na' ba biyol binit saaxya c̱he'na'. \q1 \v 8 Chakomba beena' bi yizi' X̱ancho Chioza'ne' kwent. \p \v 9 ¿Achakile to beṉ'ka' yoozgake' seṉ daa le circuncisión wak soagake' mbalaz? Bi nakan ka', san ḻekzka' beṉ'ka' bi yoo seṉna' wak soagake' mbalaz. Ḻa' ba wniakz' Chioza' wne' dii Abrahama' goke' beṉ' ḻi beṉ' shao' lawe'na' daa wyajḻi'e c̱he'. \v 10 Na' ¿batran wna Chioza' ka'? ¿Aba wyoo dii Abrahama' seṉna' kana' wna Chioza' nake' beṉ' ḻi beṉ' shao'? ¿Awa biṉ' sho'en? Chioza' wne' ka' kana' biṉ' sho'en. \v 11 Na'techlə wloo kwine' seṉ daa le circuncisión na' seṉna' bli'n ba nake' beṉ' ḻi beṉ' shao' lao Chioza' daa benḻilalleene'. Daan, dii Abrahama' nake' x̱ozxto' yog' beṉ' nak beṉ' ḻi beṉ' shao' lao Chioza' daa nonḻilall'gake'ne', ḻa'kzi bi yoogake' seṉna'. \v 12 Na' dii Abrahama' ḻekzka' nake' x̱ozxto' neto' yoonto' seṉ daa le circuncisión. Per aga daa yoonto' seṉna'zan, san daa nonḻilall'nto' Chioza', beena' ba nonḻilall' dii Abrahama' kana' zi' sho'e seṉna'. \p \v 13 Chioza' bc̱hebe' gaki c̱he dii Abrahama' len xiiṉ dia c̱he'ka' doxen yell-lioni. Na' bc̱hebe' wi'en ḻegake' aga daa bengake' doxen ka na ley c̱he dii Moisézan', san daa benḻilall' dii Abrahama' Chiozan', wna Chioza' nake' beṉ' ḻi beṉ' shao' lawe'na'. \v 14 Ḻa' sheḻ' to beṉ'ka' chonz ka na leyan' gaki c̱hegake' daa bc̱heb Chioza' wi'e dii Abrahama', bibi zjanayin gonḻilall'cho Chioza' na' aga bi zakii daa bc̱hebe' gone', sheḻ'ka'. \v 15 Leya' nsa'n yeḻ' zak'zi' c̱he beṉ'ka' bi chon ka nan. Per shi bibi ley de, aga bi de dii iṉan napgake' doḻ'. \p \v 16 Ka nak daa bc̱heb Chioza' gone' c̱he dii Abrahama', nakan to goklen daa chone' c̱he nottez beṉ' nonḻilalleene' kwenc̱he yog'zə xiiṉ dia c̱he'ka' ikaagake' daa we' Chioza' ḻegake'. Bi nakan c̱he to beṉ'ka' chonz ka na leya', san ḻekzka' nakan c̱he nottezə beṉ' chonḻilall' Chioza' ka benḻilall' dii Abrahama' ḻe'. Ḻa' dii Abrahama' nake' x̱ozxto' yog'cho cho' nonḻilall'chone'. \v 17 Ka na Cho'a Xtill' Chioza': “Ba nzoa' li' kwenc̱he gako' x̱axṉa' beṉ' zan inlleb.” Na' Chioza', beena' benḻilall' dii Abrahama', nape' yeḻ' wak yisbane' beṉ' wetka' na' wx̱e wsile' diika' biṉ' gak. \p \v 18 Kana' bich non dii Abrahama' lez soa xiiṉe', wyajḻi'e daa goll Chioza'ne' na' bene' lez gak ka golle'ne'. Ka' gok biyake' x̱ozxto' beṉ' zan inlleb, kon ka goll Chioza'ne', chi'e: “Kan' shesh shan xiiṉ dia c̱ho'ka'.” \v 19 Biga gokc̱hoplallee c̱he Chioza', ḻa'kzi chakbe'ile' ba nake' beṉ' golə par soa xiiṉe', ḻa' ba zoa gakile' to guiyoa yizan. Na' ni bi gokc̱hoplallee ḻa'kzi gok dii Sárana' nool will. \v 20 Bi gokc̱hoplallee, san zizikli benḻilallee gak daa bc̱heb Chioza' gone' na' be'laweene'. \v 21 Ḻa' wṉezile' kwasḻoḻ Chioza' nape' yeḻ' wak kwenc̱he gone' yog' diika' chc̱hebe'. \v 22 Daan ble'i Chioza'ne' beṉ' ḻi beṉ' shao' daa wyajḻi'e c̱he'. \p \v 23 Na' daa nan “Chioza' ble'ile'ne' beṉ' ḻi beṉ' shao'”, aga c̱he tozen' nan ka', \v 24 san ḻekzka' cho'en dill' c̱hecho cho' nonḻilall'cho Chioza', beena' bisbane' X̱ancho Jesucrístona' ladj beṉ' wetka', ḻa' lenchon chle'i Chioza' beṉ' ḻi beṉ' shao' daa nonḻilall'chone'. \v 25 Bzani Chioza' X̱ancho Jesucrístona' wite' ni c̱he saaxya c̱hechoka' na' bisbane'ne' ladj beṉ' wetka' kwenc̱he biyakcho beṉ' ḻi beṉ' shao' lawe'na'. \c 5 \p \v 1 Chioza' ba biyone' cho' beṉ' ḻi beṉ' shao' daa ba nonḻilall'chone', na' ba bizoalenchone' wen daa wit X̱ancho Jesucrístona' ni c̱hecho. \v 2 Na' daa ba nonḻilall'cho Crístona', Chioza' toshiizi chonile' cho' wen na' chibaicho daa noncho lez lljazoalenchone'. \v 3 Na' aga to dgazan yibaicho, san ḻekzka' yibaicho yeḻ' zak'zi'ka' chle'icho yell-lioni, daa ṉezicho chongakan ka soac̱hec̱hcho gonḻilall'chone'. \v 4 Na' shi zoac̱hec̱hcho chonḻilall'chone' shlak chllaglocho yeḻ' zak'zi'ka', na' chli'n nakchacho lao Chioza'. Na' shi nakchacho lao Chioza' na' noncho lez lljazoalenchone'. \v 5 Na' ka nak daa noncho lez, bi te bi ḻa ki gakan, ḻa' Chioza' ba bliile' cho' yeḻ' chaki c̱he'na' daa ba nzoe' Espíritu Santo c̱he'na' ḻoo yic̱hjlall'do'choni. \p \v 6 Kana' ni nakcho beṉ' wen dii mal na' aga bi gok goncho kwenc̱he bi kwiayi'cho, kana'yeṉ' bid Crístona' wite' ni c̱hecho cho' nakcho beṉ' saaxya. \v 7 Aga ga zoa to beṉ' lii izanteyi kwine' guete' ni c̱he to beṉ' nak beṉ' ḻi beṉ' shao'. Kayaadia shi yiyaxji to beṉ' izani kwine' guete' lwaa to beṉ' wen. \v 8 San Chioza' bli'e ka chakile' cho' daa bzanile' Crístona' wite' ni c̱hecho kana' ni nakcho beṉ' saaxya. \v 9 Daa blalj xc̱hen Crístona' wite' ni c̱hecho, ba biyon Chioza' cho' beṉ' ḻi beṉ' shao' lawe'na'. Na' daa wite' ni c̱hecho, ¿alechlin ki yisle' cho' lao yeḻ' zak'zi'na' kat' illin lla wc̱hoglo Chioza' c̱he yog'ḻoḻ beṉ'? \v 10 Shi kana' chakzbanicho Chioza', bseḻee Xiiṉe'na' wite' ni c̱hecho kwenc̱he bizoalenchone' wen, ¿alechlin ṉaa ba bisbane'ne' ladj beṉ' wetka' ki yisle' cho' daa ba zoalenchone' wen? \v 11 Na' aga diika'z chibaicho, san ḻekzka' daa nombia'cho Chioza', ḻa' ni c̱he X̱ancho Jesucristonan' bizoalencho Chioza' wen. \p \v 12 Ni c̱he yeḻ' widenag c̱he toz beṉaan golj wxe saaxyana' yell-lioni, na' ni c̱he saaxyana' wyoo yeḻ' wita'. Ka' gok wzolo chet yog' beṉ', ḻa' yog'zə beṉ' chongake' dii mala'. \v 13 Kana' zi' we' Chioza' dii Moiséza' ley c̱he'na', ba chonkzə beṉ' yell-lioni dii mala'. Per shi bibi ley de, aga bi de dii gawan xya c̱hegake'. \v 14 Ḻa'kzi aga bi ley got' dii gawan xya c̱hegake', yeḻ' wita' wṉabia'n lao yog'ḻoḻ beṉ'ka' ben dii mala' wzololenzan dii Adánna' bllinten kana' wban dii Moiséza', ḻa'kzi bi wdishjgake' cho'a xtill' Chioza' ka ben dii Adánna'. Ni c̱he dii Adánna' wyoo yeḻ' wita' yell-lioni, san Jesucrístona', beena' wloo Chioza' xṉezin wseḻee kani'teyi, bx̱ie' yeḻ' mban zejḻi kaṉi. \p \v 15 Per ka nak dii mala' ben dii Adánna', bi gak wsaklebichon ka dii wenna' ben Chioza' c̱hecho, dii xen wal nlla'n. Daa bx̱iṉj bḻen dii Adánna' yog'zə beṉ' chet, san daa bseḻ' Chioza' Jesucrístona' kwenc̱he wite' ni c̱hecho, bene' to dii wen inlleb c̱he yog' beṉ' gonḻilalleene'. \v 16 Bi gak wsaklebicho daa ben dii Adánna' kon yeḻ' goklen daa ben Chioza' c̱hecho. Ḻa' wchogbia' c̱he yog'ḻoḻ beṉ' guetgake' ni c̱he toz dii mala' daa ben dii Adánna'; san yeḻ' goklen c̱he Chioza' daa chone' c̱hecho chiyone' cho' beṉ' ḻi beṉ' shao' lawe'na', ḻa'kzi nakcho beṉ' saaxya nlleb. \v 17 Shi yeḻ' wita' wṉabia'n daa bx̱iṉj bḻen dii Adánna', ¿alechlin ki iṉabia' beṉ'ka' ba biyon Chioza' beṉ' ḻi beṉ' shao' daa nake' beṉ' wen inlleb, ni c̱he Jesucrístona', beena' be' to yeḻ' mban kob c̱hegake'? \p \v 18 Dii mala' ben dii Adánna' benan ka bc̱hoglo Chioza' c̱he yog' beṉ' guetgake', na' ka'kzə dii wenna' daa ben Jesucrístona' benan ka yog' beṉ'ka' gonḻilall'gake'ne' yiyakgake' beṉ' ḻi beṉ' shao' na' gat' yeḻ' mban c̱hegake' daa bi te c̱heyin. \v 19 Daa gok dii Adánna' widenag, wchoglo c̱he yog' beṉ' nakgake' beṉ' saaxya, per daa gok Crístona' beṉ' wizoa dill', beṉ' zan yiyak beṉ' ḻi beṉ' shao'. \p \v 20 Chioza' bi'e ley c̱he'na' kwenc̱he wyanch xtoḻ' beṉ' yell-lioni daa bi bzenaggake' c̱heyin. Per ḻa'kzi wyanch xtoḻeeka', Chioza' bli'che' yeḻ' chiyesh'lallii c̱he'na'. \v 21 Na' daa chet yog' beṉ', chli'n saaxyana' napan yeḻ' wak wsi wc̱hogan cho'. Per ḻekzka' yeḻ' chiyesh'lallii c̱he Chioza' chli'n napan yeḻ' wak yiyonan cho' beṉ' ḻi beṉ' shao' na' goṉan yeḻ' mban c̱hecho zejḻi kaṉi ni c̱he Jesucrístona', beena' nak X̱ancho. \c 6 \p \v 1 ¿Beran iṉacho ṉaa, lla? ¿Agonchcho saaxyana' kwenc̱he wli'ch Chioza' yeḻ' chiyesh'lallii c̱he'na'? \v 2 ¡Aga kan' goncho! Ḻa' cho' ba nakcho ka beṉ' ba wit lao saaxyana' daa bich chṉabi'an cho'. Daan, bich chiyaḻ' gonchon txen. \v 3 ¿Abi ṉezile ka wchoacho nisa' daa nakcho Cristo Jesúza' txen, ḻekzka' zejin witlenchonen'? \v 4 Daa wchoacho nisa' zejin witlenchone' na' bgash'lenchone' kwenc̱he gat' to yeḻ' mban kob c̱hecho ka gok c̱he Crístona' kana' bisban X̱acho Chioza' ḻe' kon yeḻ' wak xen c̱he'na'. \p \v 5 Na' daa ba witlenchone', ka'kzan yibancho ka bibane' ladj beṉ' wetka'. \v 6 Ṉezicho yeḻ' mbanna' nsa'cho kana', wlliayi'n ka wit Crístona' ḻee yag cruza' kwenc̱he bich we'cho cho'a xbayi beli chenna' na' bich iṉabia' dii mala' cho'. \v 7 Ḻa' kat' to beṉ' ba wite', bich chṉabia' dii mala' ḻe'. \v 8 Na' shi ba witlencho Crístona', ba nxenlall'cho ḻekzka' ibanlenchone'. \v 9 Ṉezicho biban Crístona' ladj beṉ' wetka' na' bich guete' dii yoblə, ḻa' bich so saki yeḻ' wita' ḻe'. \v 10 Na' ka wit Crístona', shlin shlax̱jzan bsol bṉite' yeḻ' wak c̱he saaxyana'. Na' daa mbane' ṉaa, zoe' chone' ka cheeni Chioza'. \v 11 Na' ka'kzə le', chiyaḻ' gakbe'ile ba nakle ka beṉ' ba wit lao saaxyana' daa bich chṉabia'n le', per mbanle lao Chioza' na' zoale chonle ka cheenile' daa nakle X̱ancho Cristo Jesúza' txen. \p \v 12 Daan bi chiyaḻ' we'le latj iṉabia' dii mala' le' kwenc̱he we'zle cho'a xbayi beli chen c̱helena' daa ile'i yeḻ' wita'. \v 13 Bi chiyaḻ' gon kwerp c̱helena' lall' na' saaxyana' kwenc̱he gonle dii mala', san chiyaḻ' gon kwinle do ka nakle lall' na' Chioza' kwenc̱he gonle ka cheenile'. Ḻa' wak iṉacho Chioza' ba bisbane' le' ladj beṉ' wetka' daa ba beṉe' le' to yeḻ' mban kob. \v 14 Bich chiyaḻ' iṉabia' dii mala' le', ḻa' bich zoale xṉi'a leya', san daa biyesh'lallii Chioza' le', ba zoalenle yeḻ' goklen c̱he'na'. \p \v 15 ¿Nakrazə, lla? Ṉaa ba biyesh'lallii Chioza' cho', na' bich zoacho xṉi'a leya', ¿agonchcho dii mala'? ¡Bi chiyaḻ' goncho ka'! \v 16 Ṉezkzile shi ba ben kwincho lo na' beṉ' kwenc̱he goncho bittez daa ne', choe'cho latj chṉabi'e chon'. Ka'kzan, shi chzenagcho c̱he dii mala', na' iṉabia'n cho' na' wlliayi'n cho'. Na' shi we'cho latj iṉabia' Chioza' cho', wiyone' cho' beṉ' ḻi beṉ' shao'. \v 17 Per chox̱ken Chioza', ḻa'kzi kana' wṉabia' dii mala' le' na' benle ka nan, ṉaa do yic̱hj do lall'le ba chzoale xtilleena' daa bli' bsedgakile' le'. \v 18 Ṉaa ba biyell bila'le lao dii mala', na' ba biyakle lall' na' Chioza' kwenc̱he gonle ka cheenile'. \v 19 Ba bi'a dill' c̱he daa chak c̱hecho cho' beṉec̱h kwenc̱he shajniile dga nia' le'. Kana' ben kwinle lall' na' saaxyana' len dii zbanka' cheeni beli chen c̱helena' kwenc̱he benle dii malka'. Na' ṉaa, ḻi gon kwinle lall' na' Chioza' kwenc̱he soale gonle ka cheenile'. \p \v 20 Shlak be'le latj wṉabia' dii mala' le', aga bzenagle c̱he Chioza' na' bi benle ka cheenile'. \v 21 Na' aga bi banez wxi'le c̱he dii mala' benle na' ṉaa chiyii chido'lenile'n, ḻa' yeḻ' witchokzan nsa'n. \v 22 San ṉaa ba bisell biḻa' Chioza' le' lo ṉi'a na' dii mala' na' ba chonle ka cheenile', de banez c̱heyin daa zejch chonle daa nak wen, na' gat' yeḻ' mban c̱hele zejḻi kaṉi. \v 23 Laxj beena' chon saaxyana' nakan yeḻ' wit, san daa chzani Chioza' wi'e beena' gonḻilallee X̱ancho Cristo Jesúza' nakan to yeḻ' mban zejḻi kaṉi. \c 7 \p \v 1 Le' beṉ' bish' na' le' beṉ' zan', nombia'le leya' na' ṉezile leya' chṉabi'an beṉ' shlak mbane'. \v 2 Na' ka nak leya', cho'en dill' nan noola' nshagna' chiyaḻ' soalene' beṉ' c̱he'na' shlak mbane', per shi guet beṉ' c̱he'na', wak yikee beṉ' yoblə. \v 3 Shi lljsoalene' beṉ' yoblə shlak ni mban beṉ' c̱he'na', nakan xya. Per shi ba wit beṉ' c̱he'na', leya' nan wak yikee beṉ' yoblə, na' bi nakan xya. \p \v 4 Na' ka'kzan c̱hele le', nakcho txen nonḻilall'cho Crístona', le' beṉ' bish'dawaa na' le' beṉ' zandawaa. Daa nonḻilall'le Crístona', beena' wit ni c̱hecho, zejin ḻekzka' ba nakle ka beṉ' ba wit lao leya' na' bich chṉabi'an le'. Na' ṉaa ba biyakle lall' na' beṉ' yoblə, beena' wite' na' bibane' ladj beṉ' wetka', kwenc̱he goncho ka cheeni Chioza'. \v 5 Kana' wzoacho be'cho cho'a xbayi beli chenna', leya' wloochan ltip beli chen c̱hechoka' na' benchcho dii mala', na' saaxyana' daa bencho bsa'n yeḻ' wit. \v 6 Per ṉaa, ba nakcho ka beṉ' ba wit lao leya' daa btakw bc̱hejan cho', na' ba biyell bila'cho kwenc̱he goncho ka cheeni Chioza' daa ba bikob Espíritu Sántona' yic̱hjlall'do'choni, na' bich chṉabia' leya' cho'. \p \v 7 Bi chiyaḻ' iṉacho leya' nakan dii mal. Ḻa' ḻennan' bzajniin nad' nan malan' chon'. Aga ṉezid' shi nakan mal selallaa bi de c̱he beṉ' sheḻ'ka' ki leya' nan: “Bi selalloo bi de c̱he beṉ'.” \v 8 Per dii mala' yoo ḻoo yic̱hjlall'dawaani bc̱hinan dga bllia Chioza' bia' kwenc̱he wloochan ltip beli chen c̱ha'ni na' chiya dii wzelallaa. Ḻa' sheḻ' bibi leya' got', bibi de daa iṉan nakcho beṉ' wix̱iṉj wiḻen, sheḻ'ka'. \v 9 Kana' biṉ' iṉezid' daa na leya', gokid' ḻe wen nsa' c̱ha', per ka wṉezid' daa nllia leya' bia', zizikli benz' dii mala' daa wlliayi' nad'. \v 10 Daa bllia Chioza' bia' goncho kwenc̱he gaklenan cho' gat' yeḻ' mban c̱hecho, bc̱hoglolan c̱ha' nan chiyaḻ' guet'. \v 11 Ḻa' dii mala' yoo ḻoo yic̱hjlall'dawaani bc̱hinan leya' na' wxiye'n nad' kwenc̱he blliayi'n nad'. \p \v 12 Leya' dii ḻicha nakan c̱he Chioza', na' yog' daa nllian bia' nakan dii wna Chioza', nakan dii ḻi dii shao' na' dii wen. \v 13 Leya' nakan wen na' aga ḻennan' benan ka kwiayaa. San dii mala' yoo ḻoo yic̱hjlall'dawa'nin bc̱hinan leya' daa nak dii wen kwenc̱he blliayi'n nad'. Na' daa nakan ka', ni c̱he leya' bli'lao saaxyana' nakan dii mal inlleb. \p \v 14 Ṉezicho leya' nakan c̱he Chioza', san nad', ḻega beṉ' de beli chen chon', na' chṉabia' dii mala' nad' daa chon' ka nan. \v 15 Bi chajniid' ka chon', ḻa' bi chon' dii wenna' daa cheenid' gon', san dii mala' daa chakzbanid', ḻelan chonz'. \v 16 Na' kat' chon' daa bi cheenid' gon', chakbe'id' leya' nakan wen. \v 17 Na' aga iṉacho nadaan chon' ka', san dii mala' daa daa yoo ḻoo yic̱hjlall'dawaanin chlligaan nad' kwenc̱he chon' dii mala'. \v 18 Nad' ṉezid' aga bi dii wen cheeni beli chenni gonan. Na' ḻa'kzi ḻe llialallaa gon' dii wenna', bi chak gona'n. \v 19 Bi chizoid' gon' dii wenna' daa cheenid' gon', san dii mala' daa bi cheenid' gon', ḻelan chonz'. \v 20 Na' daa chon' daa bi cheenid' gon', zejin aga nadaan chona'n, san dii mala' daa chṉabia' ḻoo yic̱hjlall'dawaanin chonan daa. \p \v 21 Chakbe'yeṉid' ḻa'kzi cheenid' gon' daa nak wen, dii malalə chon'. \v 22 Ḻa'kzi chibayi ḻoo yic̱hjlall'dawaani ley c̱he Chioza', \v 23 chakbe'id' de daa chsej chllonan gon' daa ṉezid' nak wen, ḻa' dii mala' daa chṉabia' nad' chtakw chc̱hejan nad' kwenc̱he gon' daa bi nak wen. \p \v 24 ¡Ḻe nyesh' chak c̱ha'! ¿Notgui yisell yiḻa' nad' lao beli chenni dga ba nchogbia' kwiayi'? \v 25 Cho'a Chioza' yeḻ' chox̱ken daa wit X̱ancho Jesucrístona' na' bisle' nad' lo na' dii mala'. Na' kin chajniida'n: chibaid' gon' ka na ley c̱he Chioza', per beli chen c̱ha'ni chlligaan nad' kwenc̱he gon' dii mala'. \c 8 \p \v 1 Na' ṉaa, bich bi yeḻ' zak'zi' c̱he Chioza' yen ile'i beṉ'ka' nak Cristo Jesúza' txen, beṉ'ka' bich chongake' ka na beli chen c̱he'ka', san ba chongake' ka cheeni Espíritu c̱he Chioza'. \v 2 Ḻa' daa nonḻilall'cho Cristo Jesúza', Espíritu c̱he Chioza' ba beṉe' yeḻ' mban kob c̱hecho, na' daa chṉabia' Espírituna' cho', bich chṉabia' saaxyana' cho' daa nsa' yeḻ' wita'. \v 3 Ley daa bzej dii Moiséza' bi gok yislan cho' lao saaxyana' daa choncho ka na beli chenna'. Daan Chioza' bseḻee X̱iine'na' goke' beṉ' de beli chen ka cho' per bi goke' beṉ' saaxya, na' wdixje' saaxya c̱hechoka' ka wite' kwenc̱he bich iṉabia'n cho'. \v 4 Chioza' bseḻee Crístona' ni c̱hecho kwenc̱he so sakicho goncho wen lawe'na' ka na ley c̱he'na'. Na' bich soacho goncho ka cheeni beli chenna' san soacho goncho ka cheeni Espíritu c̱he Chioza'. \p \v 5 Beṉ'ka' ni chzenag c̱he dii mala' yoo ḻoo yic̱hjlall'do'eka', toz ḻen zegake' wṉeyi chongake'; san beṉ'ka' chzenag c̱he Espíritu c̱he Chioza', zegake' wṉeyi gongake' daa cheenile'. \v 6 Beṉ'ka' yoo yic̱hjgake' gongake' dii mala', kwiayi'gake'; san beṉ'ka' yoo yic̱hjgake' gongake' ka na Espíritu c̱he Chioza', gat' yeḻ' mban c̱hegake' zejḻi kaṉi na' soagake' mbalaz. \v 7 Beṉ'ka' chibayi chon dii mala', chakzbangakile' Chioza', ḻa' bi chzenaggake' ka na ley c̱he'na', ni bi chak gongake' ka nan. \v 8 Beṉ'ka' ni chibayi chon dii mala', Chioza' bi chazlallee ka chongake'. \p \v 9 Per le', bich chzenagle c̱he dii mala' san chzenagle c̱he Espíritu c̱he Chioza', shi ba zoe' ḻoo yic̱hjlall'do'lena'. Na' shi no bi zoa Espíritu c̱he Crístona' ḻoo yic̱hjlall'do'ena', bi nake' lall' na' Crístona'. \v 10 Ḻa'kzi ba nakan guet kwerp c̱helena' daa nakle beṉ' saaxya, per shi nakle Crístona' toz, Espíritu c̱he'na' zoe' ḻoo yic̱hjlall'do'lena' na' dekzə yeḻ' mban kob c̱hele daa ba biyakle beṉ' ḻi beṉ' shao' lao Chioza'. \v 11 Na' shi Espíritu c̱he Chioza', beena' bisbane' Jesúza' ladj beṉ' wetka', zoe' ḻoo yic̱hjlall'do'lena', Chioza' ḻekzka' goṉe' to yeḻ' mban kob c̱he kwerp c̱helena' daa guet, daa zoa Espíritu c̱he'na' ḻoo yic̱hjlall'do'lena'. \p \v 12 Daan, le' beṉ' bish' na' le' beṉ' zan', chonan byen goncho ka cheeni Chioza' na' bi goncho kon daa nazan c̱he beli chenni. \v 13 Ḻa' shi we'chcho cho'a xbayi beli chenni, na' guetcho; san shi we'cho latj gaklen Espíritu c̱he Chioza' cho' kwenc̱he kwej yic̱hjcho dii mala' daa nan goncho, na' gat' yel' mban c̱hecho zejḻi kaṉi. \p \v 14 Yog' beṉ'ka' chzenaggake' c̱he Espíritu c̱he Chioza' na' chongake' ka cheenile', ḻegaken' nakgake' xiiṉ Chios. \v 15 Cho' ba zoa Espíritu c̱he Chioza' ḻoo yic̱hjlall'do'choni, bich chak c̱hecho ka chak c̱he beena' zoa beṉ' chṉabi'ene' na' chall chllebe'ne', san daa zoa Espíritu c̱he'na' ḻoo yic̱hjlall'do'chonan', zejin ba wkaa Chioza' cho' ka xiiṉe'. Na' daa zoalen Espírituna' chon', chak che'chone': “X̱adawaa.” \v 16 Na' Espíritu c̱he'na' ḻekzka' chzajniile' cho' kwenc̱he chṉezicho nakcho xiiṉ Chios. \v 17 Na' daa nakcho xiiṉ Chioza', ḻekzka' wllin lla ikaalencho Crístona' daa goṉe', ḻa' shi goncho banez yeḻ' zak'zi'ka' ka diika' ben ble'i Crístona', na' gakchone' txen sho'lenchone' balaaṉ. \p \v 18 Na' ka nak yeḻ' zak'zi'ka' chen chle'icho yell-lioni, aga wllinlebin ka balaaṉ xenna' sho'lenchone'. \v 19 Na' yog' diika' bx̱e bsil Chioza' chbezgakan yob illin lla wli'lao ba nakcho xiiṉ Chioza'. \v 20 Ḻa' yog' diika' bx̱e bsil Chioza' bich nakshao'gakan ka gokgakan dii nech. Na' aga ḻegakannan' goklall'gakan gakgakan ka', ḻa' Chiozan' bllie' bia' gakgakan ka', per ḻekzka' bene' kwenc̱he chbezgakan yiyakshao'gakan. \v 21 Ḻa' wllin lla kat' yog' diika' bx̱e bsile' bich gakgakan dii kwiayi', san yiyakgakan mbalaz inlleb ka gak c̱hecho, cho' nakcho xiiṉe'. \v 22 Na' ṉezicho ax̱t ṉaanlla yog' diika' bx̱e bsile' chak c̱hegakin ka chak c̱he to nool chllagloe' sane' bi'do' c̱he'na'. \v 23 Na' aga toz diika' ben Chiozan' chak c̱hegakin ka', ka'kzan chak c̱hecho, cho' ba yoocho Espíritu c̱he'na', beena' chon ka noncho lez gonch Chioza' dii wen c̱hecho, chbellyesh'cho shlak chbezcho yiyone' kwerp c̱hechoni to dii kob na' wli'lao ba none' cho' xiiṉe'. \v 24 Kon ka bisla Chioza' cho' lo ṉi'a na' dii mala', noncho lez yikobe' kwerp c̱hechoki. Aga daa ba den noncho lez, ḻa' daa ba gok bich nakan dii goncho lez. \v 25 Per shi ni noncho lez ile'icho daa zi' gak, chiyaḻ' gapcho yeḻ' chxenlall' shlak ni chbezcho gakan. \p \v 26 Na' ḻekzka' Espíritu c̱he Chioza' chaklene' cho' choncho daa bi chak goncho. Ḻa' aga ṉezicho nakan chiyaḻ'yeṉ' we'ḻwillcho Chioza', per kwin Espíritu c̱he'na' chbellyeshee chṉabe' c̱hecho lawe'na'. Na' ḻa'kzi aga bi dill' chc̱hine', \v 27 Chioza', beena' nombi'e yic̱hjlall'do' yog'cho, ṉezile' bin chṉab Espíritu c̱he'na' c̱hecho. Ḻa' daa chaklall' Chiozan' chṉabe' c̱hecho, cho' nakcho lall' nee. \p \v 28 Na' ṉezicho Chioza' chc̱hine' yog' diika' chen chle'icho kwenc̱he gaklengakan cho', cho' ba chakichone', cho' ba wleje' kwenc̱he gakcho lall' nee kon ka goklallee. \v 29 Kana' biṉ' soatecho, Chioza' ble'shiile' cho' na' wleje' cho' kwenc̱he yiyone' cho' beṉ' wen ka nak Xiiṉe' Jesucrístona', kwenc̱he Jesucrístona' gake' beṉ' llialo ladjchoni, cho' nakcho beṉ' bishee na' beṉ' zane'. \v 30 Chioza' wleje' cho' kani'teyi, na' ḻekzka' gox wṉabe' cho' kwenc̱he gokcho lall' nee, na' biyone' cho' beṉ' ḻi beṉ' shao' lawe'na'. Na' cho' ba biyone' beṉ' ḻi beṉ' shao', ba nakan sho'cho to balaaṉ xen. \p \v 31 ¿Bera dech iṉacho c̱heyi dga ba ben Chioza' c̱hecho, lla? Ḻa' shi Chioza' zoalene' cho', ¿nora gak bi goni cho'? \v 32 Shi Chioza' ax̱t ni Xiiṉe'na' bi biyeshile' san bzanile'ne' wite' ni c̱hecho, ¿alechlin ki goṉe' cho' yog'ḻoḻ diika' bc̱hebe'? \v 33 Aga no gak gao xya c̱hecho lao Chioza', ḻa' ḻen' ba wleje' cho' na' biyone' cho' beṉ' ḻi beṉ' shao'. \v 34 Na' aga no gak wc̱hoglo c̱hecho guetcho. Ḻa' Cristo Jesúza' wite' ni c̱hecho, na' bibantie' ladj beṉ' wetka'. Na' chi'e kwit de shḻi c̱he Chioza', chṉabe' gaklene' cho'. \v 35 Aga bi de dii gonan ka bich gaki Crístona' cho'. Ni yeḻ' zi' daa chen chle'icho, ni dii lalljka' chak c̱hecho, ni daa chsak'zi' beṉ' cho', ni daa chbiḻ chdoncho, ni daa bi de xalaancho, ni daa zoacho dii nxoll, wa shi wit beṉ' cho'. \v 36 Chak ka na Cho'a Xtill' Chioza' daa na: \q1 Daa chzoanto' xtilloona' toshiizi de dii nxoll c̱hento' witgake' neto'. \q1 Chongakile' neto' ka xil'do'ka', baka' nzoagake' witgake'. \m \v 37 Per Crístona', beena' chakile' cho', chaklene' cho' kwenc̱he goncho gan lao yog'ḻoḻte diika' chen chle'icho. \v 38 Na' daan ṉezid' aga bi de dii gonan ka bich gaki Chioza' cho': ni yeḻ' wita', ni yeḻ' mbanna', ni anjlka', ni dii x̱iw'ka', ni daa chak ṉaa, ni daa zi' gakə, \v 39 ni dii chak gana' zeelo nak sib wal, ni dii chak gana' zeelo nak zitj wal, ni bittez dii yoblə dii bx̱e bsil Chioza' bi gak gonan ka bich gakile' cho', ḻa' ba bli'e ḻe chakile' cho' daa wit X̱ancho Cristo Jesúza' ni c̱hecho. \c 9 \p \v 1 Daa nonḻilallaa Crístona' cho'a dill' ḻi, na' bi chziyaa. Na' ḻekzka' Espíritu Sántona' chzajniile' nad' kwenc̱he ṉezi yic̱hjlall'dawaani dga nia' nakan dii ḻi. \v 2 Ḻe nyesh' zoa' na' toshiizi ḻe chjeḻi lall'dawaani, \v 3 na' ax̱t sheḻ' wxe'id' bich gaklen Crístona' nad' na' kwiayaa kwenc̱he shicholə gaklenan beṉ' Israelka' beṉ'ka' nak beṉ' wlall c̱ha' na' beṉ' bishaa. \v 4 Chioza' wleje' dii x̱ozxto'nto'ka' kwenc̱he noni xiiṉe' neto'. Na' got' to balaaṉ c̱hegake' daa wzoalene' ḻegake'. Bc̱hebe' gakgake' yell c̱he', na' bi'e ḻegake' ley c̱he'na'. Na' bzajniile' ḻegake' ka chiyaḻ' we'la'ogake'ne', na' dii zan dii bc̱hebe' gone' c̱hegake'. \v 5 Neto' beṉ' Israel naknto' dia c̱he dii Abrahama', dii Isaaca' na' dii Jacoba', na' Crístona' ḻekzka' golje' lo dia c̱hento'na' ka bide' yell-lioni. Na' chiyaḻ' we'la'ochone' zejḻi kaṉi, ḻa' ḻen' nake' Chios na' chṉabi'e lao yog'ḻoḻte dii de. Kan' nakan. \p \v 6 Na' bi iṉacho Chioza' bi bene' ka bc̱hebe' gone' c̱hento', san daa gok, aga yog' beṉ'ka' golj lo dia c̱he dii Israela' nakgake' dowalj beṉ' Israel. \v 7 Aga yog' beṉ' goljgake' lo dia c̱he dii Abrahama' nakgake' dowalj xiiṉ dia c̱he'. Chioza' golle'ne': “Xiiṉo' Isaaki gakb' x̱axṉa' yog'ḻoḻ xiiṉ dia c̱ho'ka' zi' zaak.” \v 8 Dga chzajniin cho' nan aga ni c̱he nakgake' xiiṉ dia c̱he dii Abrahama' nakgake' xiiṉ Chios, san beṉ'ka' chajḻe' gone' ka bc̱hebe' gone', ḻegaken' noni xiiṉe'. \v 9 Ki nak daa bc̱heb Chioza' gone' c̱he dii Abrahama', chi'e: “Zi twiz ka ṉaa zaa dii yoblə, na' Sárana' sane' to xiiṉo' bi' byo.” \p \v 10 Na' aga dgazan. Ḻekzka' Rebécana' wxane' c̱hop bi'do' c̱he dii x̱ozxto'nto' Isaaca'. \v 11-12 Na' kana' zi' galj bi' kweshka', na' ni biṉ' gongakb' dii wen ni dii mal, Chioza' bshaljlene' Rebécana', golle'ne': “Bi'na' galjə nech wḻex̱j yic̱hjb' lao bi'na' galjə koll'baa.” Golle'ne' ka' kwenc̱he chakbe'icho Chioza' chbeje' beena' gak xiiṉe' kon ka ba bllie' bia' gak, na' chaxe' beṉ'ka' cheenile' gak xiiṉe', ni bi chone' kwent shi bi ba bengake'. \v 13 Nakan kon ka na Cho'a Xtill' Chioza' daa na: “Gokid' Jacoba', na' bwiyid' Esaúna'.” \p \v 14 ¿Bera ka iṉacho, ṉaa? ¿Awak iṉacho Chioza' bi chone' wen? ¡Bi nakan ka'! \v 15 Ḻa' Chioza' golle' dii Moiséza': “Beena' cheenid' yiyesh'lallid' na' yiyesh'lallidee, na' beena' cheenid' gaklen' na' gaklenee.” \v 16 Daan, ṉezicho aga daa ḻe cheeni beṉ' gake' xiiṉ Chiozan' kwej Chioza'ne', ni aga ni c̱he bi dii chone'n, san Chioza' chbeje'ne' daa chiyesh'lallile'ne'. \v 17 Ḻa' Cho'a Xtill' Chioza' cho'en dill' ka golle' faraónna', beena' wṉabia' Egíptona': “Bzoa' li' chṉabi'o kwenc̱he gon' ka ile'i beṉ' yeḻ' wak c̱ha'na' na' kwenc̱he gakbe'i yog' beṉ' lle' doxen yell-lioni nad' nak' Chios.” \v 18 Na' kan' nakan, Chioza' chiyesh'lallile' beṉ'ka' cheenile' yiyesh'lallile', na' ḻekzka' chone' c̱hec̱h yic̱hjlall'do' beṉ'ka' cheenile' gakgake' beṉ' widenag. \p \v 19 Na' wnaljo': “Shi choncho kon ka ba nllia Chioza' bia' goncho, bi gak iṉe' napcho doḻ' lawe'na', ḻa' aga wakə wsej wlloncho gak ka cheenile'.” \v 20 Na' shi ka' chakilo', ¿nora nako' wsheshlenzo' Chioza'? Aga wak iṉe to yes' yo yeen beena' benan: “¿Bic̱he benzo' nad' ki?” \v 21 Ḻa' beena' chon yes' xwagka' wakə gone' beṉja' kon nak cheenile', na' wakte gone'n to yes' dii gon llin ga llialote, na' sto dii wc̱hine' c̱he bittez.\fig Beena' chon yes' xwagka' chone' beṉja' kon nak cheenile'.|src="46_HK00140B.TIF" size="COL" ref="Romanos 9:21" \fig* \p \v 22 Na' ka'kzə ba ben Chioza'. Ni c̱he dii mala' chon beṉ' yell-lioni goklallee wliile' ḻegake' yeḻ' chllaa c̱he'na' na' gone' ka wli'lao yeḻ' wak c̱he'na', per wzoile' wdape' yeḻ' chxenlall' c̱he beṉ'ka' chidoḻ' yeḻ' zak'zi'na', beṉ'ka' ba nakan kwiayi'. \v 23 Na' ḻekzka', ba bli'e ka ḻiizelozi beṉ' wen inlleb nake' daa ba biyesh'lallile' cho' na' bizi'xene' c̱hecho, na' biyone' cho' beṉ' ḻi beṉ' shao' kwenc̱he idoḻ'cho balaaṉ ka yillincho lawe'na'. \v 24 Na' ba gox wṉab Chioza' cho', aga baḻz neto' naknto' beṉ' Israelan', san len baḻ-le bi nakle beṉ' Israel. \v 25 Chak ka wna Chioza' daa bzej dii Oseaza', daa na: \q1 Beṉ'ka' bi nak yell c̱ha', yepgakee: “Nakle yell c̱ha'.” \q1 Na' beṉ'ka' bi gokid', yepgakee: “Chakid' le'.” \q1 \v 26 Na' latja' gana' golle' ḻegake' bi nakgake' yell c̱he', \q1 wsi' beṉ' ḻegake' xiiṉ Chios yaa Chios ban. \m \v 27 Ki wna dii Isaíaza' c̱he beṉ' Israelka': “Ḻa'kzi shesh shan beṉ' Israelka' ax̱t gakgake' beṉ' zan ka yox daa chi' cho'a nisdo'na', baḻchokzgaken' yilagake' kwenc̱he bi kwiayi'gake'. \v 28 Ḻa' X̱ancho Chioza' ḻobe' wc̱hogbi'e ka gak c̱he yog' beṉ' lle' yell-lioni.” \v 29 Ka bzej dii Isaíaza', kana' wne': \q1 Sheḻ' X̱ancho Chioza', beena' nak ḻiizelozi beṉ' yeḻ' wak choo yeḻ' wak xen, bi bkwaaṉe' sto c̱hop dia c̱hechoka', \q1 ba biyol binitcho ka gok c̱he beṉ' yell Sodómaka' na' beṉ' yell Gomórraka', sheḻ'ka'. \p \v 30 ¿Nakra iṉacho, ṉaa lla? Beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel bi wzegake' wṉeyi kwenc̱he yiyakgake' beṉ' wen lao Chioza', per daa benḻilall'gake'ne', ba biyakgake' beṉ' ḻi beṉ' shao' lawe'na'. \v 31 San beṉ' Israelka', ḻa'kzi goklall'gake' yiyakgake' beṉ' wen lao Chioza' daa zejlengake' ley c̱he'na', bi wxakgakile'n. \v 32 Na' ¿bic̱he bi biyakgake' beṉ' ḻi beṉ' shao' lawe'na'? Daa bi benḻilall'gake'nen'. Kon gokgakile' iṉa Chioza' nakgake' beṉ' ḻi beṉ' shao' daa chongake' daa na leya'. Na'ch gok c̱hegake' ka chak c̱he beṉ' chjac̱hew' yaj, \v 33 yaja' daa chzetj Cho'a Xtill' Chioza', daa na: \q1 Wseḻaa to beṉ' yell Siónna', \q1 na' saklebile' ka to yaj daa chjac̱hew' beṉ', na' ka to yaj dii lljsho'gake' na' ibix̱gake'. \q1 Na' beena' wx̱enilalleene', biga yiyajile' daa nx̱enilalleene'. \c 10 \p \v 1 Na' le' beṉ' bish' na' le' beṉ' zan', daa llialallaa na' daa chṉab' kat' choe'ḻwill' Chioza' chṉabidee yisle' beṉ' wlall c̱ha'ka', beṉ'ka' nak beṉ' Israel, kwenc̱he bi kwiayi'gake'. \v 2 Ṉez nḻe'id' c̱hegake' zechgagake' wṉeyi gongake' ka cheeni Chioza', toz daa bi ṉezgakile' nakyeṉ'an cheenile' gongake'. \v 3 Daa bi chajni'gakile' toz Chiozan' chiyone' beṉ' beṉ' ḻi beṉ' shao', chaklall'gake' yiyon kwingake' beṉ' wen, na' bi cheengakile' gonḻilall'gake' Crístona' kwenc̱he yiyakgake' beṉ' ḻi beṉ' shao' lawe'na'. \v 4 Ḻa' daa bid Crístona', bene' daa bi gok gon leya', na' yog' beṉ'ka' gonḻilall'gake'ne' yiyakgake' beṉ' ḻi beṉ' shao' lao Chioza'. Na' bich goncho lez daa goncho ka na leyan' yiyakcho beṉ' wen lawe'na'. \p \v 5 Dii Moiséza' bzeje' ka chiyaḻ' gon beṉ'ka' zoa xṉi'a leya' kwenc̱he yiyakgake' beṉ' wen lao Chioza', na' nan: “Nottezə beṉ' chon doxen ka na leya' si'e banez yeḻ' mban c̱he'na'.” \v 6 Na' c̱he beṉ'ka' nak beṉ' ḻi beṉ' shao' lao Chioza' daa nonḻilall'gake'ne', wne': “Bi sa'lall'zle, iṉale: ¿Nora gak shaj yabana'?”, (kwenc̱he gone' ka yetj Crístona' yell-lioni). \v 7 “Ni bi iṉale: ¿Nora gak yetj gana' lle' beṉ' wetka'?”, (kwenc̱he lljaleje' Crístona' ladje'ka'). \v 8 Ki chizna daa bzej dii Moiséza': “Dillaa daa ba wna Chioza' zoalenan le' na' ba yoon cho'a ḻoll'lena' na' ḻoo yic̱hjlall'do'lena'”, na' ḻennan' daa choe'lennto' le', nanto' chiyaḻ' gonḻilall'le Crístona'. \v 9 Shi wi'o dill' Jesúza' nake' X̱ancho na' shajḻi'o do yic̱hj do lalloo nan Chioza' bisbane'ne' ladj beṉ' wetka', na' yisla Chioza' li' kwenc̱he bi kwiayoo. \v 10 Ḻa' daa shajḻe'cho do yic̱hj do lall'chon, yiyakcho beṉ' ḻi beṉ' shao' lao Chioza', na' ḻekzka' daa choe'cho dill' nan Crístona' nake' X̱ancho, yisle' cho' kwenc̱he bi kwiayi'cho. \p \v 11 Cho'a Xtill' Chioza' nan: “Nottez beṉ' gonḻilalleene', biga yiyajile' daa benḻilalleene'.” \v 12 Ḻaa nakcho beṉ' Israel, ḻaa bi nakcho beṉ' Israel, Crístona' nake' X̱ancho, na' chaklene' yog'cho cho' chṉabcho yeḻ' goklen lawe'na'. \v 13 Ḻa' nottezə beṉ' iṉabe' gaklen X̱ancho Crístona' ḻe', na' yisle'ne' kwenc̱he bi kwiayee. \v 14 Per ¿nakra gon beṉ' iṉabgake' gaklene' ḻegake' shi biṉ' gonḻilall'gake'ne'? Na' ¿nakra gongake' gonḻilall'gake'ne' shi biṉ' yengakile' xtilleena'? Na' ¿nakra gak yengakile' xtilleena' shi kono zoa c̱hix̱je'ile'n ḻegake'? \v 15 Na' ¿nakra gak soa beṉ' c̱hix̱jee xtilleena' shi kono wseḻ' ḻegake'? Ka na Cho'a Xtill' Chioza': “Mbalaz inlleb kat' ila' beṉ'ka' zidtix̱je'gake' dill' wen dill' kob c̱he Chioza'.” \p \v 16 Per aga yog' beṉ' Israelka' chzenaggake' dill' wen dill' kob c̱he Chioza'. Chak ka bzej dii Isaíaza', gana' na: “X̱an', kono chajḻe' dillaa daa chyix̱je'nto'.” \v 17 Daan, kwenc̱he gonḻilall' beṉ' Crístona' chiyaḻ' yengakile' xtilleena'. \p \v 18 Na' nia': ¿Abiṉ' yengakile' cho'a xtilleenan', lla? ¡Yog'ze' ba bengakile'n! Ḻa' cho'a xtill' Chioza' nan: \q1 Cho'a xtilleeka' chllinan doxen yell-lioni \q1 ax̱t gana' zeelo chiyoll chidon. \m \v 19 Na' chiznia', ¿anti neto' beṉ' Israelan bi wyajniinto'n, lla? Zajniinto'n. Ḻa' dii Moiséza' wdix̱ji'e daa goll Chioza'ne' c̱he beṉ' Israelka' kana' wne': \q1 Nad' Chios gon' wen c̱he beṉ'ka' bi nakgake' yell c̱ha' kwenc̱he gaklall'le gon' c̱hele ka chon' c̱hegake'. \q1 Na' gon' kwenc̱he illaale daa chon' wen c̱he beṉ' zit'ka' beṉ'ka' bi napgake' yeḻ' chajnii. \m \v 20 Na'tech dii Isaíaza' biyaxjile' wne': \q1 Beṉ'ka' bi wze wṉeyi gombia'gake' nad', ben' ka bembia'gake' nad'. \q1 Na' ben' kwenc̱he beṉ'ka' bi wyoo yic̱hjgake' nad' bembia'gake' nad'. \m \v 21 Na' dii Isaíaza' ḻekzka' wdix̱ji'e daa goll Chioza'ne' c̱he beṉ' Israelka' kana' wne': “Toshiizi goklallaa gaklen beṉ' widenagka', beṉ'ka' bi chzoa xtillaana'.” \c 11 \p \v 1 Na' nia' ¿aba wlej yic̱hj Chioza' yell c̱he'na' toshiizin, lla? ¡Bi nakan ka'! Ḻa' ḻekzka' nad' nak' beṉ' Israel. Golj' lo dia c̱he dii Abrahama' na' nak' xiiṉ dia c̱he dii Benjamínna'. \v 2 Kani'teyi wlej Chioza' neto' beṉ' Israel kwenc̱he naknto' yell c̱he', na' aga ba wlej yic̱hje' neto'. ¿Abi chjtinile ka na Cho'a Xtill' Chioza' c̱he Elíaza'? nan ka be'ḻwille' Chioza' wdawe' xya c̱he beṉ' Israelka', chi'e: \v 3 “X̱an', beṉ' wlall c̱ha'ka' ba betgake' beṉ'ka' wdix̱jee daa gollo' ḻegake' na' ba blliayi'gake' gana' chzeynto' bayix̱'ka' choṉnto' li'. Stochga nad' chgaaṉa', na' ḻekzka' cheengakile' witgake' nad'.” \v 4 Na'ch Chioza' golle'ne': “Ni nzoa' galla mil beṉ' Israel, beṉ' chzenag c̱ha' na' biṉ' wc̱hek' xibe'ka' lao Baala'.” \v 5 Na' ka'kzan chak ṉaanlla, zi x̱onjchga neto' beṉ' Israel chzenagnto' c̱he'. Na' yeḻ' beṉ' wen c̱he'na' wleje' neto' gaknto' lall' nee daa nake' beṉ' chiyesh'lallii. \v 6 Na' shi yeḻ' beṉ' wen c̱he'nan' wleje' neto', zejin aga wleje' neto' ni c̱he shi bi dii wennan chonnto'. Ḻa' sheḻ' wleje' neto' ni c̱he dii wenna' chonnto', bi nakan to goklen daa bene' c̱hento', sheḻ'ka'. \p \v 7 Beṉ' Israelka' goklall'gake' yiyakgake' beṉ' wen lao Chioza' tobia'lall'zgake', na' bi gokan, san beṉ'ka' ba wlej Chiozan' bdoḻ' bllongakile'n. Na' beṉ'ka' sto, zizikchli gokchgake' beṉ' widenag. \v 8 Gok ka na Cho'a Xtill' Chioza' daa na: “Chioza' bc̱hoḻ bṉitile' ḻegake' kwenc̱he bi shajni'gakile'. Na' ax̱t ṉaanlla nakgake' ka to beṉ' bi chen chle'i.” \v 9 Ki wna dii Davina': \q1 “Yiyakshga lṉi c̱he'ka' ka to yalj dii wzapan ḻegake', \q1 na' ka to dii chgoo chc̱hew'gake', na' sak'zi'gake'. \q1 \v 10 Gakshgagake' ka beṉ' lc̱hoḻ; \q1 na' toshiizi gak c̱hegake' ka to beṉ' noa' to dii zii wal.” \p \v 11 Na'ch nia': ¿Adaa bi bzenag beṉ' Israelka' c̱he Chiozan' wchooṉlallee ḻegake' toshiizi, lla? ¡Bi nakan ka'! San daa bi bzoagake' xtilleenan', na'chan bisle' beṉ'ka' bi naklə beṉ' Israel kwenc̱he beṉ' Israelka' ḻekzka' gaklall'gake' yisle' ḻegake'. \v 12 Shi yeḻ' widenag c̱he beṉ' Israelkan' benan ka gok wen c̱he beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel, ¿alechlə ki gakch wen c̱hegake' kat' beṉ' Israelka' yiyonḻilall'gake'ne'? \p \v 13 De to dii cheenid' we'len' le' dill', le' bi nakle beṉ' Israel. Chioza' ba wleje' nad' na' bseḻee nad' laolena'. Na' do yic̱hj do lallaa chon' dga bene' lall' na' gon', \v 14 kwenc̱he shi baḻ beṉ' wlall c̱ha'ka' gaklall'gake' gak c̱hegake' ka ba chwiagake' chak c̱hele, na' yilagake' bi kwiayi'gake'. \v 15 Ḻa' shi daa bzoa Chioza' beṉ' Israelka' ka'lə, bene' ka beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel bizoalengake'ne' wen, ḻe mbalaz kat' illin lla yilebe' beṉ' Israelka' sto shii. Ḻa' gak c̱hegake' ka to beṉ' biban ladj beṉ' wetka'. \v 16 Na' shi ḻee kwana' chbejcho daa chonicho yetxtil necha' daa choe'cho Chioza', zejin doxente kwana' nakan c̱he'. Na' shi lo yaga' nakan c̱he Chioza', ḻekzka' xoziinka' nakgakan c̱he'. \p \v 17 Beṉ' Israelka' zaklebgakile' yag olivo wenna' daa bc̱hogue' baḻ xoziinka', na' le' bi nakle beṉ' Israel zaklebile' yag olivo yix̱aa daa bidee ḻee yag wenna'. Na' yag wenna' nox̱aan xozii yag olivo yix̱aa diika' bidee ḻe'inna' na' cho'en yeḻ' mban c̱hegakan. \v 18 Per bi gakile nakchle beṉ' wench aga ka beṉ' Israelka', beṉ'ka' zaklebi xoz' yaga' diika' bc̱hogue'. Bi shep sha'lall'le, ḻa' aga xoz' yagan' cho'en yeḻ' mban c̱heyin san loinnan' choe'n yeḻ' mban c̱he xoziinka'. \p \v 19 Na' wnaljale: “Bc̱hogue' xoziinka' kwenc̱he bidee neto' ḻe'inna'.” \v 20 Lekzile kan' nakan, ḻa' daa bi benḻilall'gake' Chiozan', bzoe' ḻegake' ka'lə, na' biyakle lall' nee daa nonḻilall'lene'. Daan, bi shep sha'lall'le, san ḻi gall illeb Chioza'. \v 21 Ḻa' shi Chioza' bi biyeshile' xoz' yaga' diika' nak dowalj, ḻekzka' gone' c̱hele shi ṉaa. \v 22 Ḻi gakbe'i ka beṉ' wen beṉ' shao' nak Chioza' na' ḻekzka' nake' beṉ' chsak'zi'. Ḻa' bsak'zi'e beṉ'ka' bi benḻilall'gake'ne', na' ba chone' wen c̱hele. Na' gonche' wen c̱hele shi gonle ka dii le gonḻilall'lene', san shi bich gonḻilall'lene' ḻekzka' wzoe' le' ka'lə. \v 23 Na' shi beṉ' Israelka' gonḻilall'gake'ne', na' yidee ḻegake' sto shii ḻee yaga', ḻa' Chioza' wak gone'n. \v 24 Na' le' bi nakle beṉ' Israel, wak iṉacho nakle ka xoz' yag olivo yix̱aa diika' bidee ḻee yag olivo wenna', ḻa'kzi bi nakan dowalj xoziin. ¿Alechlin diika' nak dowalj xoziin ki yideen sto shii? Beṉ' Israelka' nakgake' ka xoziin daa nak dowalj, na' aga bi lallj nakan yileb Chioza' ḻegake' dii yoblə. \p \v 25 Le' beṉ' bish' na' le' beṉ' zan', de to dii biṉ' iṉezile daa bzajnii Chioza' nad', na' cheenid' iṉezilen kwenc̱he bi gakzle beṉ' cha'sib na' gakzile zak'chle ka neto' beṉ' Israel. Ḻa' aga toshiizin gak beṉ' Israelka' beṉ' widenag, san kat'ka' ba bza' beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel gonḻilall'gake' Crístonan', bich gak beṉ' Israelka' widenag. \v 26 Na' ka illin lla gak ka', na'ch yog' beṉ' Israelka' yiyakgake' lall' na' Chioza'. Na' gak ka na Cho'a Xtilleena' daa na: \q1 Yell Jerusalénna' ichej to beṉ' \q1 yisell yiḻee beṉ'ka' nak xiiṉ dia c̱he dii Jacoba' lao dii mala'. \q1 \v 27 Na' dgan chc̱heb' gon' c̱hegake', \q1 yizi'xen' saaxya c̱he'ka'. \p \v 28 Na' daa bi bzenag beṉ' Israelka' dill' wen dill' kob c̱he Crístona', bllaa Chioza' ḻegake'. Na' daa gok ka' got' latj benḻilall'lene', le' bi nakle beṉ' Israel. Per Chioza' ni chakile' neto' beṉ' Israel daa wleje' dii x̱ozxto'nto'ka' kwenc̱he gakgake' beṉ' yell c̱he'. \v 29 Na' daa choṉ Chioza', aga wikwase'n na' bi chiyajile' daa chax chṉabe' cho'. \v 30 Kana', le' bi nakle beṉ' Israel, bi bzenagle c̱he Chioza'. Per ṉaa, daa gok beṉ' wlall c̱ha'ka' beṉ' widenag lao Chioza', ba biyesh'lallile' le'. \v 31 Na' daa bi chzenaggake' c̱he Chioza' ṉaa, chak ka' kwenc̱he wliyi Chioza' ḻegake' nan ḻekzka' chiyesh'lallile' ḻegake' ka chiyesh'lallile' le'. \v 32 Ḻa' Chioza' bi'e latj yog'ḻoḻ beṉ' gokgake' beṉ' widenag kwenc̱he yog'ḻoḻgake' yiyesh'lallile'. \p \v 33 ¡Dii xen inlleb nak yeḻ' sin' na' yeḻ' chajnii c̱he Chioza'! ¡Ni to kono chajnii daa nllie' bia' gak wa daa nllie' bia' gone'! \v 34 Ḻa' “ni to kono ṉezi daa chza'lall' X̱ancho Chioza', na' ni to kono gak wzajniile'ne' nakan chiyaḻ' gone'. \v 35 Biga zoa beṉ' ba bi'e Chioza' dii naki c̱he' kwenc̱he gone' lez yigoo Chioza' wzon c̱he'.” \v 36 Ḻa' ḻen' bx̱e bsile' yog'ḻoḻte dii de na' bllie' bia' chongakan ka chaklallee, na' yog'ḻoḻ dii de nakan c̱he'. ¡Ḻe' chidoḻee koochone' balaaṉ zejḻi kaṉi! Kan' nakan. \c 12 \p \v 1 Na' le' beṉ' bish' na' le' beṉ' zan', daa ba biyesh'lallii Chioza' cho', chat'yoid' le', ḻi we' Chioza' do ka nakle ṉaa mbanle kwenc̱he gakle dowalj beṉ' wen ka chazlallee, ḻa' kan' chiyaḻ' we'la'ochone'. \v 2 Na' bi gonle txen diika' de lo yell-lioni, san ḻi we' latj yikob Chioza' yic̱hjlall'do'lena' kwenc̱he yilla' yeḻ' mban c̱helena'. Na' ka' gakbe'ile daa cheenile' gonle. Na' daa cheenile' goncho nakan dowalj dii wen, daa chazlallee. \p \v 3 Daa nzoa Chioza' nad' gon' xshine'na', nia' le': Ni tole bi gakile ba nakle to beṉ' zakii. San ḻi gakbe'i nak nakle lao Chioza' kon ka zej chaklene' le' chonḻilall'lene'. \v 4 Ka nak c̱he kwerp c̱hechoni, dii zan dii nsa'n na' aga toz ka dii chongakan. \v 5 Ka'kzan cho', ḻa'kzi nak zancho, tozan nakcho daa nonḻilall'cho Crístona', na' ndiḻ nllagcho ka ndiḻ nllag diika' nsa' to kwerp. \p \v 6 Chioza' ba beṉe' cho' wde wdeli daa gak goncho kon ka chazlallee gon to tocho. Daan, beena' naki c̱he' c̱hix̱je'ile' beṉ' daa che' Chioza'ne', chiyaḻ' wx̱enilalleene' gaklene' ḻe' gone'n. \v 7 Na' beena' naki c̱he' gaklene' beṉ', chiyaḻ' gone'n do yic̱hj do lallee. Na' beena' naki c̱he' wli' wsedile' beṉ' yoblə, chiyaḻ' wli' wsedile' ḻegake'. \v 8 Na' beena' naki c̱he' wtipe' lall' beṉ', chiyaḻ' wtipe' lall'gake'. Na' beena' naki c̱he' izanile' bi wi'e beṉ', chiyaḻ' wi'en do yic̱hj do lallee. Na' beena' naki c̱he' gak kwee xṉezi dii chak c̱he beṉ', chiyaḻ' gone'n xochi ga zeelo gake'. Na' beena' naki c̱he' yiyeshile' beṉ', chiyaḻ' yibaile' gaklene' beṉ'. \p \v 9 Ḻi gaki ljwell-le do yic̱hj do lall'le. Ḻi gakzbani dii mala' na' ḻi soa gonle dii wenna'. \v 10 Ḻi gaki ljwell-le ka bish' goljle, na' ganga goni ljwell-le ka beṉ' zak'chi ka le'. \p \v 11 Bi wshe'lall'le gonle daa cheeni X̱anchona', san ḻi gon ka dii le gonle daa chazlallee ax̱t ga zeelo soile. \p \v 12 Ḻi yiba yizaki daa nonle lez lljazoalenle Chioza', ḻi gap yeḻ' chxenlall' kat' zaak yeḻ' zak'zi'ka', na' ḻi we'ḻwill Chioza' toshiizi. \p \v 13 Le' nakle lall' na' Chioza', ḻi gaklen ljwell-le shi bi dii chyalljile. Na' ḻi we' beṉ' ga yigaaṉgake' ḻoo yoo lill-le. \p \v 14 Chiyaḻ' iṉabile Chioza' gak wen c̱he beṉ'ka' chsak'zi' le'. Ḻi iṉab gak wen c̱hegake' na' bi c̱hishjle bia' blag' c̱hegake'. \p \v 15 Ḻi yiba yizakleni beṉ'ka' chiba chizaki na' ḻi kwell-len beṉ'ka' chbell. \p \v 16 Ḻi soalen ljwell-le wen. Bi gakle beṉ' cha'sib, san ḻi gon txen beṉ' yesh'do'ka'. Na' bi gon kwinle ka to beṉ' sin'. \p \v 17 Shi ga zoa beṉ' chone' mal c̱hele, bi yizi'le wzonna'. Chiyaḻ' sho' yic̱hjle gonle wen lao yog' beṉ'. \v 18 Chiyaḻ' gonle ax̱t ga zeelo gakle kwenc̱he soalenle yog' beṉ' mbalaz. \v 19 Le' beṉ' bish' na' le' beṉ' zan', bi chiyaḻ' yizi'le wzon c̱he beṉ' shi bi chone' c̱hele, san ḻi gonan lo na' Chioza' kwenc̱he ḻe' wsak'zi'ene'. Ḻa' Cho'a Xtilleena' nan: “X̱ancho Chioza' ne': Nad' yizia' wzon c̱he beṉ'ka' chon dii mala'. Na' nad' wsak'zi'gakee.” \v 20 Na' ḻekzka' nan: “Shi chbiḻ chdon beena' chakzbani li', be' dii yeej gawe'. Na' daa gono' ka', yiyii yido'ile'.” \v 21 Bi we'le latj iṉabia' dii mala' le', san ḻi gon wen kwenc̱he gonle gan dii mala'. \c 13 \p \v 1 Yog'cho chiyaḻ' wzenagcho c̱he beṉ'ka' chṉabia', ḻa' aga bi yeḻ' wṉabia' de dii bi nak c̱he Chioza'. Na' Chioza' nzoe' beṉ'ka' kwenc̱he iṉabia'gake'. \v 2 Na' beena' chizoshyi' beṉ'ka' chṉabia', daa nllia Chioza' bia' gonchon chizoshyi'e. Na' beṉ'ka' chon ka', c̱hoglo c̱hegake' sak'zi'gake'. \v 3 Beṉ'ka' chṉabia', aga zoagake' kwenc̱he wwall wshebgake' beṉ'ka' chon wenan, san beṉ'ka' chon malan chiyaḻ' gall illebgake' ḻegake'. Shi chall chllebo' beṉ'ka' chṉabia', ben wen, na' iṉegake' wen c̱ho'. \v 4 Ḻa' Chioza' nzoe' beṉ'ka' chṉabia' kwenc̱he soacho mbalaz. Per shi bi chono' wen, na'chan sho' shebo', ḻa' aga zoaxenzə beṉ'ka' chṉabia'n, san Chiozan' nzoe' ḻegake' kwenc̱he wsak'zi'gake' ka chiyaḻi beena' bi chon wen. \v 5 Daan, chonan byen wzenagcho c̱he beṉ'ka' chṉabia', aga kwenc̱hezə bi wsak'zi'gake' chon', san daa ṉezicho chiyaḻ' goncho wenan. \v 6 Na' ḻekzka' chiyaḻ' we'cho daa chidoḻ'cho c̱hixjcho, ḻa' Chioza' nzoe' ḻegake' kwenc̱he chṉabia'gake', na' ḻennan' noni xshingake'. \p \v 7 Na' chiyaḻ' yiyixjcho c̱he yog' beṉ' shi bi chbag'cho c̱hegake'. Shi chaḻ'cho daa chc̱hixj beṉ'ka' chṉabia' cho', chiyaḻ' c̱hixjchon. Na' beena' chiyaḻ' idap balaaṉ, chiyaḻ' gapchone' balaaṉ. Na' beena' chidoḻ' sho'e balaaṉ, chiyaḻ' koochone' balaaṉ. \v 8 Bi chiyaḻ' ibag'cho c̱he beṉ', san daa chiyaḻ' goncho gaki ljwellcho, ḻa' beena' ba chaki bish' ljwelle'na' ba chone' doxen ka na ley c̱he Chioza'. \v 9 Na' ki na ley c̱he'na': “Bi taleno' nool bi nak xoolo'. Bi gono' xya. Bi kwano'. Bi selalloo bi de c̱he beṉ'.” Yog'kzə diikin ba choncho lente yog' diika' sto nllia leya' bia' shi ba choncho dga na: “Chiyaḻ' gaki bish' ljwello'na' ka chaki kwino'.” \v 10 Shi ba chakicho bish' ljwellchona', bibi dii mal gonichone'. Daan, ba choncho doxen ka nllia leya' bia' shi ba chaki ljwellcho. \p \v 11 Ḻi gakbe'i ka nak llaki zoacho ṉaa. Ba goḻ' goncho ka dii le na' bich gonzcho ka beṉ' ches, ḻa' gaoch ba zoa yisla Chioza' cho' lao dii mala' aga ka kana' zi' wyajḻe'cho cho'a xtilleena'. \v 12 Ba zoa gao te c̱he yell-lioni gani chṉabia' dii mala' daa zaklebi yel c̱hoḻa', na' ba zoa gao ile'icho beeni' c̱he Chioza'. Daan, chiyaḻ' kwej yic̱hjcho dii mala' na' soacho goncho dii wenna' ḻega beṉ' yoo beeni' c̱he Chioza'. \v 13 Chiyaḻ' wsa' c̱hecho wen, ka beṉ' chda tella. Bi chiyaḻ' goncho txen ga cheej chao beṉ' na' chzoll chnitgakile', ni bi chiyaḻ' talencho xiiṉ xool beṉ' wa xiiṉ xyo beṉ', ni bi chiyaḻ' goncho bichlə daa nak zban. Na' bi chiyaḻ' gakdiḻ-lencho beṉ', ni bi chiyaḻ' gakcho beṉ' xe'. \v 14 San chiyaḻ' gon kwincho lall' na' X̱ancho Jesucrístona' na' koo yic̱hjcho wsa' c̱hecho ka chazlallee na' bich secho wṉeyi we'cho cho'a xbayi beli chenni. \c 14 \p \v 1 Ḻi gap yeḻ' chxenlall' c̱he beena' biṉ' gakcha, na' bi gakdiḻ-lenlene' ni c̱he diika' bi nak dii llialo. \v 2 Ḻa' baḻ beṉ' chakgakile' nakkzan wen gaogake' bittezə yeḻ' wao, na' zi baḻe' chakgakile' chiyaḻ' gaogake' shgaḻ' yix̱' kwan. \v 3 Beena' cheej chao bittezə, bi chiyaḻ' gonile' nakzi beena' bi cheej chao yog'ḻoḻ. Na' beena' bi cheej chao yog'ḻoḻ, bi chiyaḻ' gakile' beena' cheej chao bittezə bi chone' wen. Ḻa' Chioza' ba noni xiiṉe' c̱hoptegake'. \v 4 ¿Nora nako' li' wwia wyizo' nak chon wen llin c̱he beṉ' yoblə? Toz x̱ane'nan' ṉezile' shi chone' wen wa bi chone' wen. Na' wzakkzile' gone' ka chiyaḻ', ḻa' X̱anchona' nape' yeḻ' wak kwenc̱he gone' ka soac̱hec̱h xiiṉe'ka' gongake' ka cheenile'. \p \v 5 Na' nit' beṉ' chakgakile' zoa lla nakchan lla choo lla xench aga ka lla yoblə. Na' ḻekzka' zoa beṉ' chakgakile' toz ka nak yog'te llaka'. To to beṉ' chiyaḻ' soe' do yic̱hj do lallee gone' ka chakile' nakan wen. \v 6 Na' beena' chaki zoa lla nakan lla choo lla xench aga ka lla yoblə, chbeje'n kwenc̱he kwee X̱ancho Crístona' balaaṉ. Na' beena' chaki toz ka nak yog'te llaka', ḻekzka' X̱ancho Crístonan' chgwee balaaṉ daa chakile' ka'. Na' beena' chao bittezə, chgwee X̱anchona' balaaṉ, ḻa' cho'e Chioza' yeḻ' chox̱ken kat' chawe'n. Na' beena' bi chao yog'ḻoḻ, ḻekzka' chgwee X̱ancho Crístona' balaaṉ, ḻa' ḻekzka' cho'e Chioza' yeḻ' chox̱ken kat' chawe'. \p \v 7 Ni tocho bi chiyaḻ' secho wṉeyi c̱he kwinzcho. Shi mbancho wa shi guetcho chiyaḻ' secho wṉeyi daa cheeni Crístona'. \v 8 Shi mbancho na' goncho ka sho' X̱ancho Jesucrístona' balaaṉ, na' shi guetcho na' guetcho ka sho'e balaaṉ. Ḻa', ḻaa mbancho wa ba witcho, lall' na' X̱anchona'kzan nakcho. \v 9 Crístona' wite' na' bibane' ladj beṉ' wetka' kwenc̱he gake' X̱an yog'ḻoḻ beṉ', ka beṉ' mban na' ka beṉ' ba wit. \p \v 10 Bi chiyaḻ' yiya yiyiljcho bish' ljwellchona', ni bi chiyaḻ' gonichone' nakzi. Ḻa' yog'ḻoḻcho lljazecho lao Chioza' kwenc̱he wc̱hogloe' c̱he to tocho. \v 11 Cho'a Xtill' Chioza' nan: \q1 X̱ancho Chioza' ne', dii ḻi zoakz' nad', na' dii ḻi yog' beṉ' wc̱hek' xibe'ka' lawa'ni, \q1 na' yoguee we'gake' dill' nan nad' nak' Chios. \m \v 12 Na'chan to tocho yidecho kwent lao Chioza' c̱he diika' bencho. \p \v 13 Daan, bich chiyaḻ' yiya yiyilj ljwellcho. San wsak'cho bi goncho bittezə dii gonan ka ixop bish' ljwellchona' gone' dii mala' wa gakc̱hoplallee. \v 14 Daa bzajnii X̱ancho Jesúza' nad', ṉezid' aga bi yeḻ' wao de dii chx̱iṉj chḻenan cho', ḻete shi to beṉ' chakile' de yeḻ' wao dii chx̱iṉj chḻenan yic̱hjlall'do'ena', bi nakan wen gawe'n shi ṉaa. \v 15 Na' shi daa cheej chawo' chonan ka chakc̱hoplall' bish' ljwello'na', aga chakilo'nen' shi ni cheej chaozo'n. Bi chiyaḻ' yeej gawo' daa gonan ka kwiayi' beena' wit Crístona' ni c̱he'. \v 16 Ḻa'kzi chonle bittezə dii chakile nakan wen, bi chiyaḻ' gonchlen shi chonan ka iṉa beṉ' yoblə aga wenan chonle. \v 17 Ḻa' shi ba chṉabia' Chioza' cho', diika' cheej chaocho bi nakan dii llialo, san dii llialo yiyakcho beṉ' ḻi beṉ' shao' na' soalen ljwellcho mbalaz, na' soacho yiba yizakicho daa zoalen Espíritu Sántona' cho'. \v 18 Na' shi zoacho choncho diiki chazlall' Crístona', na' yibayi Chioza' ka choncho na' ḻekzka' beṉ' yell-lioni iṉagake' choncho wen. \p \v 19 Daan, chiyaḻ' goncho to dii byen soalen ljwellcho mbalaz na' gakchachcho ganga. \v 20 Bi yeej gaocho to dii gonan ka yinit dii wenna' ba ben Chioza' c̱hecho. Dii ḻi, yog' diika' cheej chaocho nakgakan wen, san bi nakan wen yeej gaocho to dii chonan ka gakc̱hoplall' beṉ' yoblə. \v 21 Wentelan bi gaocho belaa ni bi yeejcho vinona', ni bi gonzcho bittezə dii gonan ka gakc̱hoplall' bish' ljwellchoka'. \v 22 Chiyaḻ' iṉezilo' daa yeej gawo' do yic̱hj do lalloo bi nakan mal lao Chioza'. Chakomba beena' bibi chza'lallee c̱heyi daa ṉezile' nak wen. \v 23 Beena' chonc̱hoplall' kat' yeej gawe' to yeḻ' wao, chape' doḻ' daa bi chawe'n do yic̱hj do lallee. Na' yog' daa bi goncho do yic̱hj do lall'cho, nakan xya. \c 15 \p \v 1 Na' cho' ba zoac̱hec̱hcho chonḻilall'cho Chioza', chiyaḻ' gapcho yeḻ' chxenlall' c̱he beṉ'ka' biṉ' gakcha, na' bi chiyaḻ' gonzcho daa cheenzicho goncho. \v 2 To tocho chiyaḻ' goncho dii gaklenan bish' ljwellchoka' kwenc̱he gakchagake'. \v 3 Ḻa' Crístona' aga bene' daa wyazlall' to kwinze', san gok c̱he' ka na Cho'a Xtill' Chioza', daa na: “Daa wchell wṉe beṉ' c̱ho' bzoazi'yaagakan nad'.” \v 4 Na' yog' diika' na Cho'a Xtill' Chioza' bzejgake'n kwenc̱he wzajniin cho' na' wtipan lall'cho kwenc̱he gapcho yeḻ' chxenlall' lao diika' chen chle'icho na' goncho lez dii wenna' ba bc̱heb Chioza' c̱hecho. \v 5 Chioza', beena' choṉ cho' yeḻ' chxenlall' na' chtipe' lall'cho, gaklenshgue' le' soalen ljwell-le wen kon ka bli'yi Cristo Jesúza' cho', \v 6 kwenc̱he yog'le gakle toz we'la'ole Chioza', beena' nak X̱a X̱ancho Jesucrístona'. \p \v 7 Daan, ḻi wleb ljwell-le, ka ben Crístona' blebe' le' bénlene' txen, kwenc̱he koole Chioza' balaaṉ. \v 8 Na' nia' le', Crístona' bide' kwenc̱he gaklene' neto' beṉ' Israel, kon ka bc̱heb Chioza' lao dii x̱ozxto'nto'ka' kwenc̱he iṉezinto' chone' kon ka chc̱hebe'. \v 9 Na' ḻekzka' bide' kwenc̱he beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel we'la'ogake'ne' daa chiyesh'lallile' ḻegake'. Chak ka na Cho'a Xtill' Chioza' daa na: \q1 Daan, we'lawaa li' ladj beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel, \q1 na' goḻ' iṉia' we'lawaa li'. \m \v 10 Na' gan yoblə chiznan: \q1 Le' bi nakle beṉ' Israel, ḻi yibaleni neto' naknto' yell c̱he'. \m \v 11 Na' ḻekzka' gan yoblə chiznan: \q1 Yog'le le' bi nakle beṉ' Israel, ḻi we'la'o X̱ancho Chioza'. \q1 Le' lle'le yog'te yell, ḻi goḻ iṉie'. \m \v 12 Na' ḻekzka' dii Isaíaza' bzeje' daa na: \q1 Ka to yag dii chigaa, ka' yiyak xiiṉ dia c̱he dii Isaína', \q1 daa galj to beṉ' iṉabi'e beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel, \q1 na' gongake' lez gaklene' ḻegake'. \p \v 13 Chios, beena' noncho lez gone' wen c̱hecho, gonshgue' ka yibaile na' soale mbalaz daa nonḻilall'lene, kwenc̱he zizikli gonchlene' lez daa zoalen yeḻ' wak c̱he Espíritu Sánto c̱he'na' le'. \p \v 14 Le' beṉ' bish'dawaa na' le' beṉ' zandawaa, ṉezyeṉid' ḻe beṉ' wen nakle na' ḻe ba chajniile, na' ba chak wzajnii ljwell-le. \v 15 Na' ḻee yishi ba biyaxjid' bzej' le' c̱he baḻ diika' bi chiyaḻ' guetlall'le, ḻa' chaklen Chioza' nad' kwenc̱he \v 16 chon' xshin Jesucrístona' ladj beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel. Na' llinni chon' nakan ka xshin bx̱oz, beena' chjwa' lao Chioza' diika' bibi nda' nchen. Ḻa' daa choe'len' ḻegake' dill' wen dill' kob c̱he'na' kwenc̱he gonḻilall'gake' Crístona', na' yix̱is yiyib Espíritu Sántona' yic̱hjlall'do'eka', na' gakgake' lall' na' Chioza', wak iṉacho nakgake' ka to dii bibi nda' nchen daa chzanid' wi'ane'. \p \v 17 Daa chaklen Cristo Jesúza' nad', chibaid' cho'a dill' chon' xshin Chioza' daa bene' lall' na'. \v 18 Aga wiyaxjid' wi'a dill' c̱he bichlə dii ba ben', san cho'a dill' ka ba bc̱hin Crístona' nad' kwenc̱he zan beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel chzenaggake' c̱he'. Bc̱hine' diika' wnia' na' diika' ben' \v 19 kon yeḻ' wak c̱he Espíritu c̱he'na' kwenc̱he gok diika' ben ble'i beṉ' na' wyajḻe'gake'. Wzoloz' Jerusalénna' na' wya' ax̱t doxen gana' mbani Ilíricona' be'len' yog' beṉ' dill' wen dill' kob c̱he Crístona'. \v 20 Na' ben' byen jtix̱ji'a dill' wen dill' kob c̱he'na' gana' konoṉ' iṉezin, kwenc̱he bi jac̱hish' jaḻan' xshin beṉ' yoblə. \v 21 San kon ka na Cho'a Xtill' Chioza', gana' nan: \q1 Beṉ'ka' biṉ' gombia'gake' xtilleena', gombia'gake'n, \q1 na' beṉ'ka' biṉ' yengakile' xtilleena', shajni'gakile'n. \p \v 22 Na' ni c̱he llin dga chon' biṉ' gak yid' gana' zoale, ḻa'kzi zan shii ba goklallaa yidwia' le'. \v 23 Per ṉaa ba biyoll ben' xshin Chioza' doxen gani chda', na' chakid' wak yidwia' le', ḻa' kana'te chaklallaa yid'. \v 24 Cheenid' tia' gana' zoale kat' sha' Espáñana', ḻa' cheenid' ile'id' le', ḻa'c̱h' shloll, kwenc̱he soacho mbalaz. Na' chbez' gaklenle nad' kwenc̱he gak kooch' nez. \v 25 Per ṉaa, yiyaa Jerusalénna' lljasan' dii chyallji beṉ' bish'choka' lle' na'. \v 26 Ḻa' beṉ'ka' choe'la'ogake' Crístona' Macedóniana' na' Acáyani do yic̱hj do lall'gake' ba btopgake' mech dii wseḻ'gake' c̱he beṉ' yesh'do'ka' len ladj beṉ'ka' nonḻilall' Crístona' Jerusalénna'. \v 27 Do yic̱hj do lall'gake' chaklall'gake' gaklengake' ḻegake', na' dii ḻi nakan to dii chiyaḻ' gongake', ḻa' lengake' ba naki c̱hegake' dii wenka' ba bc̱heb Chioza' c̱he neto' beṉ' Israel, na' chiyaḻ' yigoogake' wzon c̱he beṉ' Israelka' we'gake' daa chyalljgakile'. \v 28 Na' ka yiyoll lljasan' mechi dga bengake' lo na', na' kwaa nez sha' Espáñana' na' tia' yidwia' le'. \v 29 Na' ṉezid' kat' yidwia' le', dii xen inlleb gaklen Crístona' cho'. \p \v 30 Le' beṉ' bish' na' le' beṉ' zan', daa nonḻilall'cho X̱ancho Jesucrístona' na' daa chon Espíritu Sántona' ka chaki ljwellcho, chat'yoid' le' gakle nad' txen iṉabgachile Chioza' gaklene' nad' lawi diika' chdiḻ chllag'. \v 31 Ḻi iṉabi Chioza' yisle' nad' lo na' beṉ'ka' bi chonḻilall'gake' Crístona', beṉ'ka' lle' gana' mbani Judeana', na' ḻekzka' ḻi iṉabile' sho'lall' bish' ljwellchoka' lle' Jerusalénna' dga lljasan' c̱hegake', \v 32 kwenc̱he zoa' mbalaz yidwia' le', shi Chioza' goṉe' latj, na' yiyakshao'lallaa daa soacho txen. \v 33 Na' Chioza', beena' chon ka zoacho mbalaz, soalenshgue' yog'le. Ka' gakan. \c 16 \p \v 1 Cheenid' gombia'le beṉ' zanchona' le Febe, beena' zoa chaklene' bish' ljwellchoka' nonḻilall' Jesucrístona' yell Cencreana'. \v 2 Daa nonḻilallee X̱ancho Jesucrístona', wlebgachlene' do yic̱hj do lall'le kat' yide' gana' zoale, ḻa' kan' chiyaḻ' goncho, cho' nakcho lall' na' Chioza'. Na' gaklenlene' shi bi dii chyalljile', ḻa' ḻen' ba goklene' zan bish' ljwellchoka' na' lentia' ba goklene'. \p \v 3 Ḻi wwapgach chiox Priscílana' len beṉ' c̱he', Aquílana', beṉ'ka' chonlengake' nad' xshin Cristo Jesúza'. \v 4 Ḻegake' bzoa dii nxoll yeḻ' mban c̱he'ka' kwenc̱he goklengake' nad'. Na' aga to nad'zan nia' chox̱kengake' bengake' ka', san len yog' beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel, beṉ'ka' ba nonḻilall' Crístona' to to yell gana' jtix̱ji'a xtilleena'. \v 5 Na' ḻekzka' ḻi wwapgach chiox beṉ'ka' chdop chllag choe'la'ogake' Crístona' lille'ka'. Na' wwapgachle chiox Epenétona', beena' ḻe chakid', beena' gok beṉ' nech benḻilallee Crístona' gana' mbani Ásiana'. \v 6 Ḻi wwapgach Maríana' chiox, ḻa' ḻe ba bilaḻ bizodile' kwenc̱he goklene' le'. \v 7 Ḻi wwapgach chiox beṉ' wlall c̱ha'ka' Andrónicona' na' Júniaza', beṉ'ka' wyoolen' txen lillyana'. Nechgake' benḻilall'gake' Crístona' ka nad', na' mbejlaogake' ladj beṉ'ka' chjtix̱jee xtilleena'. \p \v 8 Ḻi wwapgach chiox Ámpliaza'. Ḻe chakidee daa nake' X̱ancho Jesucrístona' txen. \v 9 Ḻi wwapgach chiox Urbánona', beena' chonlene' neto' xshin Cristo Jesúza', na' Estáquiza', beena' ḻe chakid'. \v 10 Ḻi wwapgach chiox Apéleza', beena' ba bli'e chakile' Crístona' do yic̱hj do lallee. Na' ḻi wwapgach chiox Aristóbulona' na' beṉ'ka' nake' txen ḻoo yoo lille'na'. \v 11 Ḻi wwapgach chiox Herodiónna', beena' nak beṉ' wlall c̱ha'. Na' ḻekzka' ḻi wwapgach chiox Narcísona' na' beṉ'ka' nake' txen ḻoo yoo lille'na', beṉ'ka' nonḻilall' X̱ancho Jesucrístona'. \v 12 Ḻi wwapgach chiox Trifénana' na' Trifósana', noolka' chon xshin X̱ancho Jesucrístona'. Na' ḻi wwapgach chiox Pérsidana', beena' ḻe chakicho, ḻa' ḻe ba bilaḻile' bene' xshin X̱anchona'. \v 13 Ḻi wwapgach chiox Rúfona' beena' ḻe zoac̱hec̱he' chonḻilallee X̱ancho Jesucrístona', na' ḻekzka' xṉeena', beena' chonile' nad' ka xiiṉe'. \v 14 Ḻi wwapgach chiox Asíncritona', Flegóntena', Hérmaza', Patróbaza', Hérmeza' na' beṉ' bish'choka' na' beṉ' zanchoka' zoalen ḻegake'. \v 15 Ḻi wwapgach chiox Filólogona' na' Júliana', na' Nerewa' len beṉ' zane'na', na' Olímpaza' na' yog' beṉ'ka' zoalen ḻegake', beṉ'ka' nak lall' na' Chioza'. \p \v 16 Ḻi wwapgach chiox ljwell-le ḻega beṉ' chaki ljwellin daa nakle Chioza' txen. Yog' beṉ'ka' nonḻilall' Crístona' yellka' gana' ba wya' chwapgake' le' chiox. \p \v 17 Le' beṉ' bish' na' le' beṉ' zan', ḻi wsak' bi wzenagle c̱he beṉ'ka' chon ka chak beṉ' c̱hoplə, na' gongake' ka gakllejile c̱he dill' ḻina' ba nsedle. Bi gonle ḻegake' txen. \v 18 Beṉ'ka' chon ka' aga chongake' ka cheeni X̱ancho Jesucrístona', san chongake' daa nazan c̱hegake'. Na' choe'la'o choe' dill'gake' na' choe'gake' dill' goll-lall' kwenc̱he chonllej chongaṉgakile' beṉ'ka' chajḻe'daz. \v 19 Yog'te beṉ' ba ṉezgakile' nakle beṉ' wizoa dill', na' ḻe chiba chizakid' ka chonle. Na' cheenid' gakle beṉ' sin' kwenc̱he gonchle diika' nak wen na' bibi dii mal gonle. \v 20 Na' Chioza', beena' chon ka soacho mbalaz, lii wlliayi'tie' yeḻ' wak c̱he Satanáza' na' gone' ka wlej wshoshjlen. X̱ancho Jesucrístona' gaklenshgue' le'. \p \v 21 Timotewi, beeni chonlene' nad' xshin Chioza', chwape' le' chiox na' ḻekzka' Lúcioni, Jasónni na' Sosípateri, beṉ'ki nak beṉ' wlall c̱ha'. \p \v 22 Nad', Tercio, chzej' dga na Pábloni, na' ḻekzka' chwap' le' chiox daa nakcho X̱ancho Jesucrístona' txen. \p \v 23 Na' Gáyoni chwape' le' chiox, beeni noṉe' lille'ni zoanto', na' ḻekzka' lille'ni no'en kwenc̱he chdop chllag beṉ'ki choe'la'ogake' Crístona'. Na' Erástoni, beeni ngoo lo nee mech c̱he yelli, chwape' le' chiox, na' ḻekzka' bish' ljwellchoni le Cuarto. \p \v 24 X̱ancho Jesucrístona' gaklenshgue' yog'ḻoḻtele. Kan' gakan. \p \v 25 Chiyaḻ' we'la'ocho Chioza', beena' wak gone' ka soac̱hec̱hle gonḻilall'lene' daa wyajḻe'le dill' wen dill' kob c̱he'na' daa chyix̱ji'a, daa chzajniin cho' c̱he Jesucrístona'. Nakan daa kono wṉezi kani'teyi, \v 26 per ṉaa, Chios, beena' zoa zejḻi kaṉi, chaklallee iṉezichon, na' ba bene' ka chajniicho diika' bzej dii beṉ'ka' wdix̱jee daa golle' ḻegake' kani'yi kwenc̱he yog' beṉ' lle' doxen yell-lioni shajḻe'gake'n na' wzenaggake' c̱heyin. \p \v 27 Toz Chioza' zeelo nake' beṉ' sin'. Na' chiyaḻ' koochone' balaaṉ zejḻi kaṉi daa bseḻee Jesucrístona'. Kan' nakan.