\id ACT \h Los Hechos \toc1 Diika' ben postlka' \toc2 Los Hechos \toc3 Hch. \mt1 Diika' ben postlka' \c 1 \s1 Bc̱heb Jesúza' wseḻee Espíritu Sántona' \p \v 1 Teófilo, ḻee libr necha' bzej', na' bzej' yog' dii wenka' ben Jesúza' na' diika' bli' bsedile' dezd ka wzoloe' \v 2 ax̱t ka bllin lla biyepe' yabana'. Na' ka zi' yizee, bzajniile' postlka' wleje' daa goll Espíritu Sántona'ne' kwenc̱he gongake' llinna' daa bene' lall' na'gake'. \v 3 Na' ka wde wite' na' bibane' ladj beṉ' wetka', jali'lawe' ḻegake' na' dii zan dii bene' kwenc̱he iṉezgakile' nan mbankzen'. Na' lo c̱hoa lla jali'lawe' ḻegake', na' bzajniile' ḻegake' c̱he yeḻ' wṉabia' c̱he Chioza'. \p \v 4 Na' shlak wzoalen Jesúza' postlka', golle' ḻegake': \p ―Bi illeshle Jerusalénni. Ḻi kwez gak ka bc̱heb X̱acho Chioza' gone', kon ka ba wniakz'. \v 5 Dii ḻi Juanna' bchoe' beṉ' nisa', per le', aga chllach yidsoa Espíritu Sántona' ḻoo yic̱hjlall'do'lena'. \s1 Biyep Jesúza' yabana' \p \v 6 Na' beṉ'ka' ndop nllag kwit Jesúza', wṉabgakile'ne': \p ―X̱an', ¿awibejo' cho' beṉ' Israel lo ṉi'a na' beṉ' zit'ka' ṉaa kwenc̱he iṉabi'o neto'? \p \v 7 Na' Jesúza' golle' ḻegake': \p ―Bi chidoḻ'le iṉezile bi lla bi gor gon X̱acho Chioza' daa gone', ḻa' toze' ḻen' chṉabi'e na' ba bllie' bia' batan gone'n. \v 8 Na' ka yidsoa Espíritu Sántona' ḻoo yic̱hjlall'do'lena' na' goṉe' le' yeḻ' wak, na' we'le xtillaana' yell Jerusalénna', na' doxen gani mbani Judeani na' ḻekzka' gana' mbani Samáriana', na' doxen zbii zkaaṉ yell-lioni. \p \v 9 Na' ka biyoll golle' ka', wzolo biyepe' yabana' chwiate beṉ'ka', na' wze to bej bkwashaan ḻe' na' bich ble'gakile'ne'. \v 10 Na' ka lle'gake' chwiagake' yabana' gana' biyep Jesúza', lii bllinte c̱hop anjl kwite'ka', na' zoagake' do xtil. \v 11 Na' gollgake': \p ―Le' beṉ' Galilea, ¿berac̱he chwiazle yabana'? Kwin Jesúza', beena' ble'ile bichej ladjleni na' biyepe' yabana', kakzan ile'ilene' yiyede'. \s1 Wlejgake' Matíaza' bizoe' lo laz Juda' \p \v 12 Na'ch biyetjgake' lo Yaa Olívoza' ziyajgake' Jerusalénna'. Nakan gaozə, ka to daa nllia ley c̱he'ka' bia' koogake' nez llana' chombaaṉgake'. \v 13 Na' ka billingake' Jerusalénna', biyepgake' yoona' llia shkwiana' cha'lə gana' zoagake'. Na' beṉ'kin billin: Pédrona', Jacóbona', Juanna', Andréza', Felípena', Tomáza', Bartoloména', Matewa', Jacóbona' xiiṉ Alfewa', Simón, beena' che'gake' Zelote, na' Judas beṉ' bish' Jacóbona'.\f + \fr 1:13 \ft Beṉ' bish' Jacóbona': ben'ka' nsed nagake' chiyal' inan xiiṉ Jacóbona'.\f* \v 14 Yog' beṉ'ki chdopgake' yog' lla kon beṉ'ka' nak beṉ' bish' Jesúza' kwenc̱he choe'ḻwillgake' Chioza', na' len Maríana' xṉa Jesúza' na' zi' baḻ noolka'. \p \v 15 Na' llaka' wzoagake' na', Pédrona' wzie' ladj beṉ'ka' chonḻilall'gake' Jesucrístona', nakgake' ka do to guiyoa gaḻjə, na' golle' ḻegake': \p \v 16 ―Le' beṉ' bish', benan byen billinin ka goll Espíritu Sántona' dii Davina' na' bzeje'n ḻee Cho'a Xtill' Chioza'. Bi'e dill' nakan gon Juda', beena' bc̱hi'e beṉ'ka' bex̱'gake' Jesúza'. \v 17 Juda' goke' neto' txen naknto' postl, na' lenen' nan gone' neto' txen dga ngoo lo na'nto' chonnto'. \v 18 Na' mecha' daa bex̱ee c̱he dii mala' daa bene', ḻennan' biziile' to yell-lio gana' bxope' de gozyic̱hjlə na' goshj ḻi'ena' na' bchej yog' xjloe'na'. \v 19 Na' ka wṉezi beṉ' Jerusalénka' ka gok c̱he Juda', na' bsi'gake' yell-liona' daa bizi'e Acéldama de xtill'gake', na' zejin Yell-lio Chen. \v 20 Ḻa' ḻee libr c̱he Sálmoka' nan: \q1 Yidesh yiloashga lill xḻatje'na', \q1 na' ni sto kochno soan. \m Na' ḻekzka' nan: \q1 Beṉ' yoblə yiyakshga lo nee daa nan gok lo nee gone'. \p \v 21 ’Na' chonan byen kwejcho to beṉ'ki bengake' cho' txen toshiizi kana' wzoalen X̱ancho Jesúza' cho', \v 22 beṉ'ki nakgake' cho' txen dezd ka bchoa Juanna' Jesúza' nisa' ax̱t ka biyepe' yabana', kwenc̱he gone' cho' txen we'cho dill' nakan gok biban Jesúza' ladj beṉ' wetka'. \p \v 23 Na'ch wlejgake' c̱hope': toe' le Matías, na' sto beṉ' yoo shoṉə leyin, José, Barsabás, na'ch Justo. \v 24 Na' be'ḻwillgake' Chioza', che'gake': \p ―Chios, beṉ' nak X̱annto', li' nombi'o yic̱hjlall'do' yog' beṉ'. Bliyi neto' no beṉ'ki c̱hop ba wlejo' \v 25 kwenc̱he gake' neto' txen naknto' postl, ḻa' Juda' ba bṉite' daa ndoḻee yeḻ' wen dii mal c̱he'na' na' ziyaje' latja' gana' chidoḻee. \p \v 26 Na'ch bengake' to wyitj kwenc̱he wṉezgakile' noran ba wlej Chioza', na' bidoḻ' Matíaza', na' wlene' postlka' shnej. \c 2 \s1 Ka bid Espíritu Sántona' \p \v 1 Na' ka bllin lla goḻ' lṉi Pentecostéza', yog' beṉ'ka' chonḻilall'gake' Jesúza' tozga ndop nllaggake'. \v 2 Na' tokonganzi bengakile' to sshag ka ga za' to be' wal, za'n yabalə na' wṉiṉ doxen ḻoo yoona' gana' lle'gake'. \v 3 Na'ch ble'gakile' dii nak ka beḻ yi' chaḻ'ṉiṉan, na' yog'ze' zen yic̱hje'ka'. \v 4 Na' Espíritu Santo c̱he Chioza' wyo'e ḻoo yic̱hjlall'do' to toe', na' wzologake' wṉegake' wde wdeli dill', kon ka goklall' Espíritu Sántona' iṉe to toe'. \p \v 5 Na' lo llana' beṉ' zan beṉ' Israelka' lle' Jerusalénna' choe'la'ogake' Chioza', no beṉ' zaak wde wdeli yell dii lle' yell-lioni. \v 6 Na' ka bengakile' sshaga' daa chak, na' bdop bllaggake' gana' chak ka'. Na' gokllej gokgaṉgakile' ka biyombia'gake' xtilleeka' daa chṉe beṉ'ka' lle' na'. \v 7 Na' ḻe chibangakile', na' che' ljwelle': \p ―¿Aaga beṉ' Galilea yog' beṉ'ki choe' dill'ki? \v 8 ¿Nakra chak chakzgake' dill'ka' chṉe to tocho, lla? \v 9 Ḻa' ni zoa beṉ' Partia, beṉ' Media, beṉ' Elam, beṉ' Mesopotamia, beṉ' Judea, beṉ' Capadocia, beṉ' Ponto, beṉ' Asia, \v 10 beṉ' Frigia na' Panfilia, beṉ' Egipto na' zi baḻe' beṉ' África, beṉ' zaak gaozə yell Cirénena', na' ḻekzka' len beṉ' za' Rómana'te. Baḻcho nakcho beṉ' Israel, na' zi baḻcho choncho beṉ' Israelki txen. \v 11 Na' ḻekzka' zoa beṉ' Creta na' beṉ' Arabia. Na' yog'techo chenicho chṉe beṉ'ki xtill' to tocho, choe'gake' dill' c̱he dii wenka' ba ben Chioza', diika' chonan ka yibanicho. \p \v 12 Na' yog' beṉ'ka' bdop bllag na', bibangakile' na' gokllej gokgaṉgakile'. Na' che' ljwellgake': \p ―¿Bi zejin dga, lla? \p \v 13 Na' baḻe' wṉeḻegakile' ḻegake', nagake': \p ―Zolli beṉ'kin. \s1 Daa goll Pédrona' beṉ'ka' bdop bllag \p \v 14 Na'ch Pédrona' wzechaile' len postlka' zi shnej, na' wṉie' zillj chi'e beṉ'ka' ndop nllag na': \p ―Le' beṉ' Israel na' yog'le le' zoale Jerusalénni, cheenid' wzajniid' le' bi zeji dga chak, ḻi wzenagyeṉ' dga iṉia' le'. \v 15 Beṉ'ki nak' txen aga zollgakilen' ka chza'lall'zle, ḻa' shzilgaz ṉaa. \v 16 Dga chak ki ṉaa, chillinin daa wna dii Joela', beena' bzej daa goll Chioza'ne' kani'yi, na' wne': \q1 \v 17 Kat' ba zoa illin lla te c̱he yell-lioni, \q1 nad' Chios wi'a Espíritu c̱ha'na' soe' ḻoo yic̱hjlall'do' beṉ'ka' lle' zbii zkaaṉ yell-lioni. \q1 Na' gon' kwenc̱he xiiṉleka', ka bi' byo na' ka bi' noolə, c̱hix̱je'gakb' daa yep'gakb'. \q1 Na' bi' wew'ka' ile'do'gakib', \q1 na' beṉ' golka' iṉegakile' yel. \q1 \v 18 Na' ka'kzə wi'a Espíritu c̱ha'na' yog' beṉ'ka' choe'la'ogake' nad' llana' gak ka', ka beṉ' byo ka noolə, \q1 na' we'gake' dill'ka' wx̱oa' cho'a ḻolleeka'. \q1 \v 19 Na' xan yabana' wli'a dii gonan ka yibani beṉ', \q1 na' ka'kzə lo yell-lioni \q1 wli'gakidee chen, na' yi', na' llen. \q1 \v 20 Wbilla' bich wzeeni'n, \q1 na' bewaa yiyakan xṉa ka chen \q1 ka zi' illin lla choo lla xen c̱he X̱anchona'. \q1 \v 21 Na' nottez beṉ' iṉabile' X̱ancho Chioza' gaklene'ne', na' yisle'ne' kwenc̱he bi kwiayee. \p \v 22 ’Na' le' nakle beṉ' Israel, ḻi wzenag dga iṉia' le'. Ṉezkzile Chioza' wleje' Jesús, beṉ' Nazareta', daa bi'ene' yeḻ' wṉabia'na' kwenc̱he bidyene' ladjleni dii zan yeḻ' wak choo yeḻ' wak xen na' bichlə dii benan ka bibani beṉ'. \v 23 Na' beeni goke' lall' na'le kon ka bllia Chioza' bia' gak c̱he', na' béx̱'lene' bénlene' lo na' beṉ' malka' kwenc̱he betgake'ne' ḻee yag cruza'. \v 24 Per Chioza' bisbane'ne' ladj beṉ' wetka', na' bi bi'e latj guete' toshiizi, daa bi gok iṉabia' yeḻ' wita' ḻe'. \v 25 Dii Davina' bi'e dill' c̱he Jesúza' kani'yi, ka wne': \q1 Chle'id' X̱an'na' toshiizi. \q1 Na' daa zoe' kwitii shḻaa de shḻini kono gak bi goni nad'. \q1 \v 26 Daan ḻe chibayi lall'dawaani na' cho'a dill' ka mbalaz zoa'. \q1 Na' beli chen c̱ha'ni nonan lez yibanan, \q1 \v 27 ḻa' aga wsanlalloo nad' toshiizi ladj beṉ' wetka', \q1 ni bi wi'o latj gooll' iteb beli chen c̱ha'ni daa nak' lall' no'. \q1 \v 28 Ba bliilo' nad' nakan nak neza' sho'a kwenc̱he gat'ch yeḻ' mban c̱ha', \q1 na' yiba yizakid' daa soalen' li' toshiizi. \p \v 29 ’Le' beṉ' bish', ṉezkzicho dii x̱ozxto'cho Davina' wite' na' bkwash'gake'ne', na' ni nakbia'te ṉaa gana' bkwash'gake'ne'. \v 30 Na' dii Davina' bi'e dill' diika' goll Chioza' ḻe', na' wṉezile' kwin Chioza' bc̱hebe' wzoe' to xiiṉ dia' c̱he' iṉabi'e. \v 31 Chioza' bliile' dii Davina' diika' zi' gak c̱he Crístona', na' bi'e dill' yibane' ladj beṉ' wetka' ka wne' aga wigaaṉe' ladj beṉ' wetka' na' ni bi gooll' iteb beli chen c̱he'na'. \v 32 Na' ka' gok, Chioza' bisbane' Jesúza' ladj beṉ' wetka', na' yog'nto' ble'into'ne' na' choe'nto' dill' bibane'. \v 33 Na' ka biyoll bigoyoe'ne' yabana' na' wlekwe'ne' kwite' de shḻina', bene' lo nee bseḻee Espíritu Sántona' ladjnto'ni ka bc̱hebe'. Na' Espíritu Sántona' ba bene' yog' dga ba ben ble'ile ṉaa. \v 34 Bi gakile dii Davinan' biyepe' yabana', ḻa' kwine', wne': \q1 X̱ancho Chioza' golle' X̱an'na': \q1 “Wche' kwit' de shḻi ni \q1 \v 35 shlak wzoa' xṉi'ona' beṉ'ka' chakzbani li'.” \p \v 36 ’Na' nia' le', yog'cho cho' beṉ' Israel chiyaḻ' iṉezicho, Jesúza', beena' betle ḻee yag cruza', Chioza' bzoe'ne' nake' X̱ancho, na' ḻen' Crístona', beena' wlej Chioza' iṉabi'e cho'. \p \v 37 Na' beṉ'ka' lle' na' ka bengakile' goll Pédrona' ḻegake' ka', ḻe nyesh'chga gokgakile', na' wṉabgakile' Pédrona' na' postlka' sto, che'gake': \p ―Le' beṉ' bish', ¿beran chiyaḻ' gonnto' shka'? \p \v 38 Na'ch Pédrona' chi'e ḻegake': \p ―To tole, ḻi yiyaj yileni na' ḻi c̱hoa nisa' shi ba chonḻilall'le Jesucrístona', na' yiyakxen xtoḻ'leka' na' yidsoa Espíritu Sántona' ḻoo yic̱hjlall'do'lena'. \v 39 Chioza' ba bc̱hebe' goṉe' le Espíritu c̱he'na', na' len xiiṉleka', na' nottez beṉ' zit'. Ḻa' nc̱hebe' wi'ene' yog' beṉ' gaxe' kwenc̱he gonḻilall'gake'ne'. \p \v 40 Na' dii zanch dill' be'len Pédrona' ḻegake', got'yoile' ḻegake', chi'e: \p ―Ḻi yisla kwinle lao yel' zi'na' daa ile'i beṉ' wen dii malka' bi chajḻe' c̱he Chioza'. \p \v 41 Na' beṉ'ka' wyajḻe' daa goll Pédrona' wchoagake' nisa'; na' lo llana' shoṉa mil beṉ'ka' wlengake' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza'. \s1 Ka ben beṉ'ka' benḻilall' Jesucrístona' dii nech \p \v 42 Na' yog'gake' wzegake' wṉeyi bengake' diika' bli' bsedi postlka' ḻegake', na' xochi wzoagake'. Na' bdop bllaggake' be'ḻwillgake' Chioza' na' weej wdaogake' txen. \v 43 Na' yog'ze' bibani daa ble'gakile' yeḻ' wak zanka' ben postlka'. \v 44 Na' yog' beṉ'ka' chonḻilall'gake' Jesúza' gokgake' toz, na' choe' ljwelle' bi ka dii chyallji to toe'. \v 45 Na' biyit' bidegake' no yell-lio, no yoo c̱hegake' wa bichlə dii napgake' na' choe' ljwellgake' ka to dii chyallji to toe'. \v 46 Na' yog' lla bdopgake' lesh' chyoodo'na' choe'ḻwillgake' Chioza', na' ḻekzka' bibagakile' weej wdaogake' txen lill ljwellgake'. \v 47 Na' wzoatezi wzoagake' be'la'ogake' Chioza' na' yog'zə beṉ' gokbe'gakile' ka mba chongake'. Na' yog' lla, X̱ancho Chioza' bene' ka wyanch beṉ'ka' benḻilall' Jesucrístona'. \c 3 \s1 Biyaki to beṉ' bi chak sa' \p \v 1 To lla do ka chida shoṉə shlle'na', ka gora' chdop chllag beṉ' Israelka' choe'ḻwillgake' Chioza', Pédrona' len Juanna' wyajgake' yoodo'na'. \v 2 Na' cho'a puert c̱he zeena' daa nec̱hj yoodo'na', puert daa nsi'gake' Puert Xochi, chi' to beṉ' nxiṉj ṉi'ena' ka goljtie'. Na' yog' lla chjḻekgake'ne' na' kwenc̱he chṉabe' karidá lao beṉ'ka' chdop chllag yoodo'na'. \v 3 Na' ka bllin Pédrona' na' Juanna' gana' chi'e, na' wṉabile' ḻegake' izangakile' lat' mech we'gake'ne'. \v 4 Na'ch Pédrona' len Juanna' bwiagake'ne', na' Pédrona' golle'ne': \p ―Bwiakachi neto'. \p \v 5 Na' beena' bwie' ḻegake', gokile' mechan' we'gake'ne'. \v 6 Na' Pédrona' chi'ene': \p ―Bibi mech nap' goṉ' li', ḻete dii nap' goṉ' li'. Kon yeḻ' wak c̱he Jesucristo, beṉ' Nazareta', nia' li' bizolla' na' bigoo nez. \p \v 7 Na'ch Pédrona' wdoyoe' nee de shḻina' na' bisolléene', na' lii biyakteyi ṉi'ena'. \v 8 Na'ch ka beṉ' bxit'zə bene' bizollee. Na' wyoolene' ḻegake' lesh' chyoodo'na' chec̱hj chde' na' chxit'sheshe' choe'lawee Chioza'. \v 9 Na' yog' beṉ'ka' lle' na' ble'gakile'ne' chde' choe'lawee Chioza', \v 10 na' billej bibangakile' daa nombia'gake'ne' chbi'e chṉabe' karidá cho'a puert daa nsi'gake' Puert Xochi. \s1 Bzajnii Pédrona' beṉ'ka' ndop nllag lesh' chyoodo'na' \p \v 11 Na' beena' biyaki ṉi'ena' aga bsane' Pédrona' len Juanna', kon noe' ḻegake'. Na' yog' beṉ'ka' lle' lesh' chyoodo'na' chillej chibangakile' na' wyajdogake' gana' zoa koridor daa le Koridor C̱he dii Salomón gana' zelengake' beena' biyaki. \v 12 Na' ka ble'i Pédrona' beṉ'ka' chdop chllag na', golle' ḻegake': \p ―Le' beṉ' Israel, ¿berac̱he chibanzile daa biyaki beeni? ¿Na' berac̱he chwiazle neto'? ¿Achakile kon yeḻ' wak c̱hento'nan' biyaki beeni? ¿Awa chakile daa zoanto' chonnto' ka chiyoolallii Chiozan' biyakile'? Aga daan. \v 13 Chios, beena' be'la'o dii Abrahama', dii Isaaca', dii Jacoba', na' nochlə dii x̱ozto'choka', ḻen' wlo'e Xiiṉe' Jesúza' balaaṉ xenna', beena' benle lo na' beṉ'ka' betgake'ne'. Na' ka goklall' Pilátona' yisane'ne', bi be'le latj. \v 14 Lwaa dii nan iṉable yisane' Jesúza', beena' nak ḻiizelozi beṉ' ḻi beṉ' shao', beṉ' wen xyana'lə wṉable bisane'. \v 15 Kan' benle betle Jesúza', beena' choṉ yeḻ' mban daa nak dowalj. Per Chioza' bisbane'ne' ladj beṉ' wetka', na' neto' choe'nto' dill' daa ṉezinto' bibane'. \v 16 Daa chonḻilall'nto' Jesúzan', ba biyaki beeni chwiale na' nombia'le. Dii ḻi, daa nonḻilall'nto' Jesúzan' chwiatele ba biyakchaile'. \p \v 17 ’Le' beṉ' bish', ṉezid', ka le' na' ka beṉ'ka' chṉabia' le', bi gokbe'ile bin benle ka betle Jesúza'. \v 18 Na' Chioza' bi'e latj gok ka' kwenc̱he billinin ka wna dii beṉ'ka' wdix̱jee xtilleena' kani'yi, daa wnagake' Crístona' biya dii wc̱hi' wsak' beṉ' ḻe'. \v 19 Na' ṉaa, ḻi wzenag c̱he X̱ancho Chioza', na' ḻi yiyaj yileni dii malka' chonle kwenc̱he yizi'xene' c̱hele na' wzoe' le' mbalaz. \v 20 Na' yiseḻee Crístona', beena' wleje' kwenc̱he iṉabi'e, kon ka wdix̱jee dii beṉ'ka' kani'yi. \v 21 Chonan byen yigaaṉe' yabana' ax̱t ka illin lla yiyonshao' Chioza' yog'ḻoḻte dii de, kon ka goll Chioza' dii beṉ'ka' wleje' wdix̱je'gake' cho'a xtilleena' kani'yi. \v 22 Ḻa' dii Moiséza' golle' dii x̱ozxto'choka' dill'ki: “X̱ancho Chioza' kweje' sto beṉ' ka nad' ladjleni, beṉ' c̱hix̱je'ile' le' bi dill' we'lene'ne'. Na' ḻi wzenag yog' daa iṉe'. \v 23 Na' beena' bi wzenag c̱he', Chioza' kwej yic̱hje'ne' na' bich gak gone' txen beṉ'ka' nak yell c̱he Chioza'.” \p \v 24 ’Na' yog'ḻoḻ dii beṉ'ka' wdix̱jee daa goll Chioza' ḻegake' kani'yi, wzolozan kon dii Samuela', wdix̱je'gake' gak diiki chak ṉaa. \v 25 Len', naki c̱hele daa ba bc̱heb Chioza' lao dii beṉ'ka' wdix̱jee daa golle' ḻegake' kani'yi. Na' ḻekzka' naki c̱hele dii wenna' daa bc̱heb Chioza' gone' c̱he dii x̱ozxto'cho Abrahama', ka golle'ne': “Ni c̱he xiiṉ dia c̱ho'na' gon' dii wen c̱he yog'ḻoḻ beṉ' lle' zbii zkaaṉ yell-lioni.” \v 26 Na' ka bseḻ' Chioza' Xiiṉe' Jesúza', zigaate bseḻeene' ladjchoni kwenc̱he gak wen c̱hecho na' to tocho yiyaj yilenicho dii malka' choncho. \c 4 \s1 Pédrona' len Juanna' gokgake' lo na' beṉ'ka' chṉabia' beṉ' Israelka' \p \v 1 Na' ni choe'lente Pédrona' len Juanna' beṉ'ka' dill' ka bllin bx̱ozka' len beena' ngoo lo nee beṉ'ka' chap yoodo'na' na' len zi baḻ saduceoka'. \v 2 Ḻe chllaagake' daa chli' chsedi Pédrona' len Juanna' beṉ'ka' lle' na' nakan gok biban Jesúza' ladj beṉ' wetka'. \v 3 Na'ch bex̱'gake' ḻegake', na' daa ba wlle', jḻoogake' ḻegake' lillyana', ax̱t betiyoch bibejgake' ḻegake'. \v 4 Per beṉ' zan beṉ'ka' bzenaggake' dillaa be' Pédrona' len Juanna' benḻilall'gake' Jesúza'. Na' ka', wyanch beṉ'ka' benḻilall'gake'ne', na' gokgake' ka do gayaa mil to beṉ' byoka'zə. \p \v 5 Na' betiyo bidop billag beṉ'ka' chṉabia' beṉ' Israelka' yell Jerusalénna', len beṉ' golka' chṉabia', na' beṉ'ka' chli' chsedi leya'. \v 6 Na' ḻekzka' len Anáza', beena' nak bx̱oz choo bx̱oz xen, na' Caifáza', Juanna', Alejándrona', na' nokchlə beṉ'ka' nak dialla c̱he bx̱oz choo bx̱oz xenna'. \v 7 Na'ch bzegake' Pédrona' len Juanna' gchoḻe'ka', na' wṉabgakile' ḻegake': \p ―¿No lsens c̱heyi na' no bseḻ' le' chonle diiki? \p \v 8 Na' Espíritu Santo c̱he Chioza' bzajniile' Pédrona' kwenc̱he golle' ḻegake' ki: \p ―Le' beṉ' wṉabia', na' le' beṉ' gol chṉabia'le yell Israeli, \v 9 chṉabile neto' ka nak dii wenna' gok c̱he beeni, na' cheenile iṉezile nakan gok biyakile'. \v 10 Cheeninto' yog'ḻoḻ-le iṉezile na' yog'ḻoḻ beṉ' Israelka' iṉezgakile', beeni chwiale ze laoleni biyakile' kon yeḻ' wak c̱he Jesucristo, beṉ' Nazareta', beena' betle ḻee yag cruza', per Chioza' bisbane'ne' ladj beṉ' wetka'. \v 11 C̱he Jesúzan' choe'n dill' daa nan “yaja' daa bi wyoolall'le le' nakle wen yoo, ḻeyeṉ'lannan' yaja' daa ba nc̱hejcha yoona'.” \v 12 Bichga zoa sto beṉ' yoblə gak yisle' cho' kwenc̱he bi kwiayi'cho. Ḻa' kochno zoa doxen yell-lioni beṉ' ba wlej Chioza' kwenc̱he yisle' cho'. \p \v 13 Ḻe bibani beṉ' wṉabia'ka' daa chwiagake' bi blleb Pédrona' len Juanna' choe'gake' dillaa lawe'ka', ḻa' nakbia' aga bi nsedgake' na' aga no nakgake'. Na' gokbe'gakile' daa wdalengake' Jesúza' txenan chongake' ka'. \v 14 Na' daa ze beena' biyaki ṉi'ena' kwite'ka', bibi gok ye'gake' ḻegake'. \v 15 Na'ch bibejgake' ḻegake' shlak be'len ljwellgake' dill' nak koogake' xṉezin. \v 16 Che' ljwelle': \p ―¿Nakra goncho c̱he beṉ'ki? Ḻa' yog'zə beṉ' zoa Jerusalénni iṉezgakile' ba bengake' to yeḻ' wak xen, na' aga wak iṉacho bi nakan ka'. \v 17 Na' kwenc̱he bich ides dill'ka' choe'gake', chiyaḻ' kooshebchogake' kwenc̱he kochno we'lengake' dill' c̱he Jesúza'. \p \v 18 Na'ch goxgake' Pédrona' len Juanna' dii yoblə, na' gollgake' ḻegake' bich wli' wsedgakile' beṉ' ni bi we'lengake' ḻegake' xtill' Jesúza'. \v 19 Na' Pédrona' len Juanna' che'gake': \p ―Ḻi wwiayeṉ'shki shi nakan wen lao Chioza' wzenagnto' c̱hele lwaa dii wzenagnto' c̱he'. \v 20 Bi gak wsannto' we'nto' dill' daa ben ble'into' c̱he Jesúza'. \p \v 21 Na'ch beṉ' wṉabia'ka' biya dii gollgake' ḻegake' kwenc̱he nan illebgake', na'ch bisanchokləgake' ḻegake', ḻa' bibi billel-lall'gake' gongake' daa yog'zə beṉ' choe'la'ogake' Chioza' ni c̱he daa gok. \v 22 Na' beena' biyaki ṉi'ena' kon yeḻ' wak c̱he Jesúza' ba wdeile' c̱hoa yiz. \s1 Wṉabgakile' Chioza' gaklene' ḻegake' we'gake' xtilleena' \p \v 23 Na' ka bisangake' Pédrona' len Juanna', biyajgake' gana' zoa beṉ'ka' nonlengake' txen na' gollgake' ḻegake' yog' daa goll bx̱ozka' chṉabia' na' beṉ' golka' chṉabia'. \v 24 Na' ka bengakile' daa gollgake' ḻegake', na'ch gokgake' toz be'ḻwillgake' Chioza', che'gake': \p ―Chios, li' nako' beṉ' zeelo chṉabia'. Li' beno' yabana', yell-lioni, na' nisdo'na', na' yog'te dii de lo yell-lioni. \v 25 Na' Espíritu Santo c̱ho'na' bx̱oe' dill'ki cho'a ḻoll' dii Davina' kana' wne': \q1 ¿Berac̱he chllaa chlokz beṉ' yell-lioki? \q1 ¿Berac̱he toshiizi chgoo beṉ'ki xṉezin gongake' daa bi nxe bi nzak'? \q1 \v 26 Beṉ'ka' chṉabia' lo yell-lioni gokgake' toz \q1 gokzbangakile' na' biṉiatezgake' X̱ancho Chioza' \q1 len Crístona', beena' wleje' kwenc̱he iṉabi'e. \p \v 27 ’Dii ḻi yell Jerusalénni Heródeza' na' Poncio Pilátona', len beṉ' zit'ka' na' beṉ' Israelka', bdop bllaggake' gokgake' toz goklall'gake' wlliayi'gake' Jesúza', beena' nak ḻiizelozi beṉ' ḻi beṉ' shao', beena' wlejo' kwenc̱he iṉabi'e. \v 28 Na' daa bengake' ka', gok ka bllio' bia'. \v 29 Na' ṉaa Chios, bwia ka ngoosheb beṉ' wṉabia'ka' neto', na' goklen neto' naknto' wen llin c̱ho', kwenc̱he we'chnto' cho'a xtilloona' na' bi gall illebnto'. \v 30 Bli' yeḻ' wak c̱ho'na' kwenc̱he yiyaki beṉ' bi shao' na' kwenc̱he gonnto' bichlə dii yibani beṉ' kon yeḻ' wak c̱he Xiiṉo' Jesúza', beena' nak ḻiizelozi beṉ' ḻi beṉ' shao'. \p \v 31 Na' ka biyoll be'ḻwillgake' Chioza', wxo' wṉib latja' gana' ndop nllaggake', na' wṉabia'chga Espíritu Sántona' ḻegake' na' bi bllebgake' we'gake' cho'a xtill' Chioza'. \s1 Daa de c̱he to toe' benin c̱he yoguee \p \v 32 Na' yog' beṉ'ka' ba chonḻilall' Jesúza', toz ka gok yic̱hjlall'do'eka'. Na' yog' daa de c̱he to toe', benin c̱he yoguee. Ni toe' bi wna: “C̱ha' dga.” \v 33 Na' postlka', kon yeḻ' wak xen c̱he Chioza', be'chgake' dill' c̱he X̱ancho Jesúza' daa bibane' ladj beṉ' wetka', na' Chioza' dii xen goklene' yog'ḻoḻe'. \v 34 Na' ni toe' bibi byallji, ḻa' beena' de yell-lio c̱he' wa lille' na' chiyiteen, na' mecha' daa chox̱ee c̱heyin \v 35 cho'en postlka' kwenc̱he choe'gake' kon ka'k' wej chyallji to toe'. \v 36 Na' wzoa to beṉ' Chipre lie' José. Nake' dia c̱he dii Levína', na' postlka' bsi'gake'ne' Bernabé, na' zejin witip lall' beṉ'. \v 37 Na' Joséni biyitee to yell-lio dii nape', na' mecha' bi'en postlka'. \c 5 \s1 Ananíaza' na' Safírana' wxiye'gake' \p \v 1 Na' wzoa to beṉ' wlie' Ananías, na' xoole'na' wlie' Safira, na' biyit'gake' shkwe' yell-lio c̱he'ka'. \v 2 Na' Ananíaza' len xoole'na' gokgake' toz bkwaaṉgake' lat' mecha' na' bentezgake' ka be' doxenan postlka'. \v 3 Na'ch Pédrona' golle'ne': \p ―Ananías, ¿berac̱he be'zo' latj wṉabia' Satanáza' yic̱hjlall'do'na' na' chakilo' siyoo Espíritu Sántona' daa bgaaṉleno' lat' mecha' daa wdixjgake' c̱he yell-lio c̱ho'na'? \v 4 C̱ho' yell-liona' kana' zi' yiyitoon, na' c̱ho' mecha' daa bex̱oo c̱heyin ka biyitoon. ¿Berac̱he wloolzə yic̱hjlall'do'na' siyoo? Aga beṉ' yell-lionin chziyoo, san Chiozan' cheenilo' siyoo. \p \v 5 Na'ch ka beni Ananíaza' daa goll Pédrona', to ka billeeze' wite'. Na' ḻe blleb yog' beṉ'ka' wṉezi ka gok c̱he'. \v 6 Na' bllin to c̱hop bi' wew' gana' chtoḻ Ananíaza', na' bitobgakbee to lech' na' jakwash'gakbee. \p \v 7 Na' gok ka do shoṉ gor ka bllin xoole'na', aga ṉezile' bin ba gok c̱he beṉ' c̱he'na'. \v 8 Na' wṉabi Pédrona'ne', chi'ene': \p ―Wnashki nad', ¿aka to nakz beṉ' c̱ho'na'n biyit'le yell-lio c̱helena'? \p Na' Safírana' chi'ene': \p ―Awe, ka't'kzan biyit'nto'n. \p \v 9 Na'ch che' Pédrona'ne': \p ―¿Berac̱he benzle toz dill' kon beṉ' c̱ho'na' chakile wak siye'le Espíritu c̱he Chioza'? Cho'a yooni ba ziza' bi'ka' jakwash'gakb' dii beṉ' c̱ho'na', na' ṉaa lljakwash'gakb' li'. \p \v 10 Na' lii billeete Safírana' wite' lao Pédrona'. Na' ka biyoo bi' wew'ka' ble'gakib' ba wite', na'ch bibejgakbee na' jakwash'gakbee kwit dii beṉ' c̱he'na'. \v 11 Na' ḻe blleb beṉ'ka' nonḻilall' Jesucrístona' len yog' beṉ'ka' wṉezi ka gok c̱he dii Ananíaza' na' dii Safírana'. \s1 Postlka' bengake' dii zan yeḻ' wak \p \v 12 Na' postlka' bengake' dii zan yeḻ' wak na' bichlə dii chonan ka yibani beṉ' ladj beṉ'ka' lle' Jerusalénna'. Na' yog' beṉ'ka' chonḻilall' Jesúza' chdop chllaggake' ḻoo koridor c̱he yoodo'na' daa le Koridor c̱he dii Salomón. \v 13 Na' nochlə beṉ'ka' aga biyaxjgakile' gongake' ḻegake' txen, ḻa'kzi ḻe ble'shiigakile' ḻegake'. \v 14 Na' beṉ' zan, ka noolə ka beṉ' byo, benḻilall'gake' X̱ancho Jesúza'. \v 15 Na' chyix̱jgake' tnezka' beṉ'ka' bi shao', nx̱oagake' ḻegake' no lo yagla' na' no lo daa, kwenc̱he kat' te Pédrona' ḻa'c̱h' bx̱en c̱he'na' ten gana' degake' na' yiyakgakile'. \v 16 Na' ḻekzka' zan beṉ' yellka' llia gaozə Jerusalénna' chajgake' lao postlka' chjwa'gake' beṉ' che'i yillwe' na' beṉ' yoo dii x̱iw'ka'. Na' yog'ḻoḻzgake' chiyaki. \s1 Wloogake' postlka' lillyana' \p \v 17 Na'ch bx̱oz choo bx̱oz xenna' na' saduceoka', beṉ'ka' nakgake'ne' txen, gokxee gokzbangakile' postlka'. \v 18 Na'ch bex̱'gake' postlka' na' wloogake' ḻegake' lillyana'. \v 19 Na' waḻa' bllin to anjl c̱he X̱ancho Chioza' bsalje' lillyana' na' bibeje' ḻegake', na' golle': \p \v 20 ―Ḻi yiyaj yoodo'na', na' ḻi wzajnii beṉ'ka' chdop chllag na' doxen ka nak yeḻ' mban zejḻi kaṉi daa we' Chioza' ḻegake'. \p \v 21 Na'ch ka wyeeni', biyajgake' yoodo'na' ka goll anjla' ḻegake', na' bli' bsedgakile' beṉ'ka'. \p Na'ch bx̱oz choo bx̱oz xenna' na' beṉ'ka' nakgake'ne' txen bitopgake' yog'ḻoḻ beṉ'ka' chṉabia' yell Israela', na' bseḻ'gake' beṉ' kwenc̱he nan lljx̱i'gake' postlka' de lillyana'. \v 22 Na' ka bllin beṉ'ka' chap yoodo'na' cho'a lillyana', kochno postlka' de na'. \v 23 Na'ch jayellgake' beṉ'ka' chṉabia': \p ―Nejc̱hec̱h lillyana', na' lle'te soldadka' cho'a puertka' chapgake'n, na' ka bsaljnto'n, ni to beṉ' bi yoo ḻo'inna'. \p \v 24 Na' beena' ngoo lo nee beṉ'ka' chap yoodo'na', len bx̱ozka' chṉabia', ka bengakile' che'gake' ka', na' gokgakile' gate yiyoll yido dga. \v 25 Na' ni choe'tegake' dill', bllin to beṉ' chi'e ḻegake': \p ―Beṉ'ka' wloole lillyana' lle'tgake' yoodo'na' chli' chsedgakile' beṉ'ka' lle' na'. \p \v 26 Na'ch wyaj beṉ'ka' chap yoodo'na' kon beena' chṉabia' ḻegake' jaxi'gake' postlka' xochi. Bibi bengakile' ḻegake' daa bllebgake' shi beṉ'ka' chzenag c̱hegake' wlliagake' ḻegake' yaj. \v 27 Na' ka billinlengake' postlka' lao beṉ'ka' chṉabia' yell Israela', na' bx̱oz choo bx̱oz xenna' chi'e ḻegake': \p \v 28 ―¿Abi chajḻe'kzlen nanto' le' bich wli' wsedzile beṉ' xtill' Jesúza'? Na' ḻi wwia ka ba benle, ba bli' bsedile yog' beṉ' Jerusalénki cho'a xtilleena', na' cheenile wtobile neto' daa betgake'ne'. \p \v 29 Na'ch Pédrona' len postlka' sto che'gake': \p ―Chonchan byen wzenagnto' c̱he Chioza' aga ka c̱he beṉ' yell-lioni. \v 30 Le' betle Jesúza' na' bda'lene' ḻee yag cruza'. Na' Chios, beena' be'la'o dii x̱ozxto'choka', ḻe' bisbane'ne' ladj beṉ' wetka'. \v 31 Na' Chioza' ba mbeke'ne' kwite' de shḻina' gana' ba chi'e chṉabi'e, na' nzoe'ne' kwenc̱he yisle' beṉ' lao dii mala', ḻa' cheenile' yog' beṉ' Israelki yiyaj yileni dii malka' chongake' kwenc̱he yizi'xen Chioza' c̱hegake'. \v 32 Na' neto' choe'nto' dill' daa ble'into' gok c̱he Jesúza', na' daa betj Espíritu Sántona', beena' ba bzoa Chioza' ḻoo yic̱hjlall'do' yog' beṉ' chzenague' c̱he', ḻekzka' chli'n nakan ka nannto'. \p \v 33 Na' ka beni beṉ' wṉabia'ka' daa goll postlka', ḻe bllaagake' na' goklall'gake' witgake' ḻegake'. \v 34 Na' ladj beṉ'ka' chṉabia' len to fariseo, beṉ' le Gamaliel, beṉ' chli' chsedi leya', na' yog'z beṉ' chle'shi'gakile'ne'. Na' wzollee, golle' ḻegake' kwejgake' postlka' xtit chyoolə, \v 35 na' golle' beṉ' wṉabia'ka': \p ―Le', beṉ' Israel, ḻi wsak' shi bin gonile beṉ'ki. \v 36 Ḻi lljadini kani batz bchej to beṉ' le Teudas, na' wne' nake' to beṉ' zakii, na' ka do tap guiyoa beṉ' bengake'ne' txen. Na' ka betgake'ne', yog' beṉ'ka' gokgake'ne' txen biyesḻesgake', bich bi bengake'. \v 37 Na' ka wde gok ka', wizak dii yoblə kana' chlabgake' baḻ beṉ' lle' to to yell, na' bizchej Judas beṉ' Galileana', na' ka'kzə beṉ' zan bengake'ne' txen. Na' ḻekzka' betgake'ne' na' biyesḻes beṉ'ka' gokgake'ne' txen. \v 38 Na' ṉaa, nia' le' bibi gonile beṉ'ki, ḻa' ka nak dga chli' chsedgakile', shi nakan dii chyiljlall'zgake' winitlokzan. \v 39 Na' shi nakan c̱he Chios, aga wak yisol yiṉitlen. Chiyaḻ' wwiayeṉ'le kwenc̱he bi gakdiḻ-lenle Chioza'. \p \v 40 Na'ch betjgakile' daa goll Gamaliela' ḻegake'. Na' bizgoogake' postlka', na' bet wdingake' ḻegake', na' dii yoblə bllongake' kochno wli' wsedgakile' xtill' Jesúza'. Na' biyolla' bisangake' ḻegake'. \v 41 Na'ch bichej postlka' gana' ndop nllag beṉ'ka' chṉabia', na' ḻe chibagakile' daa be' Chioza' latj bc̱hi' bsak' beṉ'ka' ḻegake' daa choe'gake' xtill' Jesúza'. \v 42 Na' yog' lla postlka' bli' bsedgakile' xtill' Jesucrístona' yoodo'na' na' lill beṉ'. \c 6 \s1 Wlejgake' gall beṉ' gak lall' nagake' mandadka' \p \v 1 Na' ka zej chanch beṉ'ka' chonḻilall' Jesúza', beṉ'ka' chṉe dill' griegona' wzolo che'gake' aga chaklebi ikaa noolə wizebka' chṉe dill' griegona' ka to daa chkaa nool wizebka' chṉe dill' hebrewa' kat' chyisgake' yeḻ' wawa' yog' lla. \v 2 Na'ch postlka' shlliṉ bti'agake' yog' beṉ'ka' chonḻilall' Jesúza', na' che'gake': \p ―Bi gak wsannto' c̱hix̱je'nto' cho'a xtill' Chioza' kwenc̱he kooz lo nanto' we'nto' dii yeej gao beṉ'. \v 3 Na' le' beṉ' bish', ḻi kwej gall beṉ' ladjleni, beṉ' chon wen, beṉ' chajnii, na' chṉabia' Espíritu Sántona' ḻegake'. Na' gak lall' na'gake' c̱hisgake' yeḻ' wawa'. \v 4 Na' neto' we'ḻ-lall'chnto' we'ḻwillnto' Chioza' na' wli' wsedchinto' beṉ' cho'a xtilleena'. \p \v 5 Na' yog'z beṉ'ka' biyoolall'gake' ka goll postlka', na' wlejgake' beena' le Esteban, nake' beṉ' nonḻilall'chgue' Chioza' na' chṉabia' Espíritu Sántona' ḻe'. Na' ḻekzka' wlejgake' Felípena', Prócorona', Nicanora', Timónna', Parménaza', na' Nicoláza', beṉ' Antioquíana', beena' bene' txen beṉ' Israelka'. \v 6 Na' jwa'gake' ḻegake' gana' lle' postlka', na' postlka' bx̱oa neeka' yic̱hje'ka' na' wṉabgakile' Chioza' gaklene' ḻegake'. \p \v 7 Na' beṉ' zanch beni cho'a xtill' Chioza' na' wyanchga beṉ'ka' benḻilall'gake' Jesúza' Jerusalénna', na' zan bx̱ozka' bzenaggake' na' benḻilall'gake' Jesúza'. \s1 Bex̱'gake' Estébanna' \p \v 8 Na' Estébanna', wzoalenchga yeḻ' wak c̱he Chioza' ḻe', na' dii xen goklene'ne' kwenc̱he bli'e yeḻ' wakka' na' bichlə dii chonan ka yibani beṉ'. \v 9 Na'ch lle' shkwen beṉ' Israelka' ba biyell bila' lo na' beṉ'ka' wxi' ḻegake', na' non c̱heləgake' chdop chllaggake' gana' choe'ḻwillgake' Chioza'. Na' gokgake' toz baḻ beṉ' Cirene, beṉ' Alejandría, beṉ' Cilicia, na'ch beṉ' zaak do Ásiana', gokdiḻ-lengake' Estébanna'. \v 10 Na' aga gokgake' yeḻ' sin' c̱he Estébanna', daa chṉie' kon ka che' Espíritu c̱he Chioza'ne'. \v 11 Na' wdixjgake' baḻ beṉ' kwenc̱he wxiye'gake', che'gake': “Ba beninto' Estébanna' chṉie' zban c̱he dii Moiséza' na' c̱he Chioza'.” \v 12 Na' daa gollgake' ka', bta bṉegake' beṉ' zan, len beṉ' golka' chṉabia' na' beṉ'ka' chli' chsedi leya' kwenc̱he bex̱'gake' Estébanna' na' jwa'gake'ne' lao beṉ'ka' chṉabia' beṉ' Israelka'. \v 13 Na' wdiljchgake' beṉ'ka' wxiye', kwenc̱he gollgake': \p ―Bi chsankzə beeni iṉie' c̱he yoodo' c̱he Chios c̱hechona', na' c̱he ley c̱he'na'. \v 14 Na' ba bizeninto' chizne' Jesús, beṉ' Nazareta', yic̱hiṉje' yoodo' c̱hechona' na' yisha'tie' daa ba yoolocho choncho ka daa bli' bsedi dii Moiséza' cho'. \p \v 15 Na' yog' beṉ'ka' chi' chongake' yeḻ' josc̱hisa', ka bwiagake' Estébanna' na' ble'gakile' chey cheeni' cho'alawe'na' ka cho'alao anjl. \c 7 \s1 Estébanna' bi'e dill' lao beṉ' wṉabia'ka' \p \v 1 Na'ch bx̱oz choo bx̱oz xenna' wṉabile' Estébanna', chi'ene': \p ―¿Alekzi beṉ'ki ka chono'n? \p \v 2 Na' Estébanna' chi'e ḻegake': \p ―Le' beṉ' bish' na' le' nakle ka x̱anto', ḻi wzenag dga iṉia' le': Chios c̱hechona', beena' ḻiizelozi nak beṉ' choo beṉ' xen, bli'lawe' dii x̱ozxto'cho Abrahama' kana' zoe' yell-liona' mbani Mesopotámiana', kana' zi' shaje' yell Haránna'. \v 3 Na' Chioza' golle'ne': “Bkwaaṉ yell c̱ho'ni na' dialla c̱ho'ka', na' wyaj yell-lio gana' wliid' li'.” \v 4 Na'ch dii Abrahama' bcheje' gana' mbani beṉ' caldeoka' na' jsoe' yell Haránna'. Na'ch ka wde wit x̱e'na', Chioza' bizseḻeene' gani zoacho ṉaa. \v 5 Na' Chioza' bi bene' lo na' dii Abrahama' ni lat' yell-lioni de ni, san bc̱hebe' wi'ene'n na' kat' guete' yigaaṉan lo na' xiiṉ dia c̱he'na', ḻa'kzi aga noṉ' bi' c̱he dii Abrahama' ba zoa ka golle'ne' ka'. \v 6 Na' ḻekzka' Chioza' chi'ene' xiiṉ dia c̱he'ka' soagake' yell zit' na' iṉabia' beṉ'ka' ḻegake' wgongake' ḻegake' llinna', na' wsak'zi'gake' ḻegake' tap guiyoa yiz. \v 7 Na' ḻekzka' Chioza' golle'ne': “Gon' yeḻ' zi' c̱he beṉ'ka' wc̱hi' wsak'gake' ḻegake', na' yiyolla' yiza'gake' lall beṉ'ka' na' yiyedgake' ni, na' we'la'ogake' nad'.” \v 8 Na' ka bc̱heb Chioza' gone' dii wen c̱he dii Abrahama', golle'ne' chiyaḻ' sho'e seṉna' daa le circuncisión, ḻe' na' xiiṉ dia c̱he'na'. Daan, dii Abrahama' wlo'e dii xiiṉe' Isaaca' seṉna' ka gok x̱on' lla goljb', na' ka'kzə ben dii Isaaca' kon dii xiiṉe' Jacoba', na' ka'kz ben dii Jacoba' kon dii xiiṉe'ka' shlliṉ, beṉ'ka' gok dii x̱ozxto'cho, cho' beṉ' Israel. \p \v 9 ’Na' beṉ'ka' nak xiiṉ dii Jacoba', gokxe'gakile' dii Joséna', beena' nak beṉ' bish'gake', na' bet'gake'ne' wxi' beṉ' Egíptoka'ne'. Per Chioza' wzoalene' dii Joséna', \v 10 na'ch bisle'ne' lao yog'ḻoḻ dii ben ble'ile'. Na' bi'ene' yeḻ' sin' kwenc̱he faraónna', beena' chṉabia' Egíptona', ble'shiile'ne' na' bzoe'ne' kwenc̱he wṉabia'lene' ḻe' na' bene' lo nee yog' dii de c̱he'. \p \v 11 ’Na' wzolo wche' wbinna', na' gokchga yeḻ' zi' yeḻ' yeshaa doxen gana' mbani Egíptona' na' gana' mbani Canaánna', na' bi got' dii yeej gao dii x̱ozxto'choka'. \v 12 Na' ka wṉezi dii Jacoba' de trígona' Egíptona', na' bseḻee bi' c̱he'ka', beṉ'ka' gok dii x̱ozxto'cho, jx̱i'gake'n. \v 13 Na' ka wyajgake' de wchopi, dii Joséna' golle' ḻegake' nan ḻen' nake' beṉ' bish'gake', na'ch bembia' faraónna' dialla c̱he dii Joséna'. \v 14 Na'ch Joséna' biseḻee ḻegake' kwenc̱he jaxi'gake' x̱e', Jacoba', na' yog' xiiṉ c̱he'ka'. Na' yog'gake' nakgake' ka do guiyon shin'. \v 15 Kan' gok jsoa dii Jacoba' Egíptona' gana' wite', na' ḻekzka' na' wit xiiṉe'ka', beṉ'ka' gok dii x̱ozxto'cho. \v 16 Na' jakwash'gake' ḻegake' ḻoo bana' daa bizi' dii Abrahama' yell Siquema' c̱he xiiṉ beena' le Hamor. \p \v 17 ’Na' ka ba zoa gao gon Chioza' daa bc̱hebe' gone' c̱he dii Abrahama', ba wyanchga xiiṉ dia c̱he dii Israela', beṉ'ka' lle' Egíptona', beṉ' zan wal ba nakgake'. \v 18 Na'ch bllin lla wzolo wṉabia' sto beṉ' yoblə yell Egíptona', beṉ' bi bembi'e dii Joséna'. \v 19 Na' beṉ' wṉabia'na' wxiyee beṉ' wlall c̱hechoka' na' biya dii bc̱hi' bsakee dii x̱ozxto'choka', na' bene' byen lljc̱hooṉgake' bdo'do' c̱he'ka' kwenc̱he guetgakb'. \v 20 Na' kana'yeṉ' golj dii Moiséza', nakchgab' xochido', na' shoṉ beo'chga bisgol x̱axna'baab' lille'ka'. \v 21 Na' ka bich gok wkwash'gake'b' lille'ka', benan byen jc̱hoongake'b' kwenc̱he nan guetb'. Na'ch noola' nak xiiṉ faraónna' billelile'b' na' bikeeb' na' bisgole'b' ka xiiṉe'. \v 22 Ka' gok bsed dii Moiséza' yog'ḻoḻ yeḻ' sin' c̱he beṉ' Egíptoka' na' bi'e dill' zakii na' leyi bene' dii zakii. \p \v 23 ’Na' ka goki dii Moiséza' c̱hoa yiz, na' gokile' lljawie' beṉ' Israelka', beṉ'ka' nak beṉ' wlall c̱he'. \v 24 Na' ka ble'ile' to beṉ' Egipto chc̱hi' chsakee to beṉ' Israel, na' goklene' beṉ' Israela', bizi'e wzon c̱he beṉ' Egíptona', bettie'ne'. \v 25 Na' goki dii Moiséza' beṉ' wlall c̱he'ka' gakbe'gakile' nan Chioza' wc̱hine' ḻe' kwenc̱he yisle' ḻegake' lo na' beṉ' Egíptoka', per bi gokbe'gakile'. \v 26 Na' betiyo ble'ile' c̱hop beṉ' wlall c̱he', beṉ' Israel, chdiḻgake'. Na' gokile' yizoe' ḻegake' wen, na' chi'e ḻegake': “¿Berac̱he chdiḻ-lenzə ljwell-le?, aga ne' beṉ' bishee tiḻ-lene'.” \v 27 Na'ch beena' chit chyine' beṉ' wlall c̱he'na' blliguee dii Moiséza' na' chi'ene': “¿No bzoa li' iṉabi'o neto' na' koo xṉezi c̱hento'ni? \v 28 ¿Aḻekzka' cheenilo' wito' nad' ka beto' beṉ' Egíptona' daa ṉeji?” \v 29 Na' daa goll beeni ka', dii Moiséza' bxoṉje' na' jsoe' gana' mbani Madiánna'. Na' ḻa'kzi nake' beṉ' zit' ladj beṉ'ka', na' bgaaṉe' na'z na' wzoa c̱hop xiiṉe'. \p \v 30 ’Ba gok c̱hoa yiz zoe' na', ka bli'lao to anjl ḻe' to lo yag yesh' dii chaḻ'ṉiṉ, zoan gana' bibi chashj chḻeb gaoz Yaa Sinaína'. \v 31 Na' ḻe bibani dii Moiséza' daa ble'ile' daa, na' wbiguee kwenc̱he bwiayeṉee kwasḻoḻ. Na'ch benile' shii X̱ancho Chioza', chi'ene': \v 32 “Nadaan nak' Chios, beena' be'la'o dii x̱ozxto'ka', Abrahama', Isaaca' na' Jacoba'.” Na'ch dii Moiséza' ḻe bllebe' ax̱t chxiztite', na' aga biyaxjchile' wwie'. \v 33 Na'ch X̱ancho Chioza' golle' dii Moiséza': “Bḻec̱hj xelo'na', ḻa' nad' zoa' latji gani zio', na' aga ka nḻa'z no se ni. \v 34 Nad' ba ble'id' yeḻ' zi'na' chle'i beṉ' Israelka' yell Egíptona', beṉ'ka' nak yell c̱ha'. Ba benid' chonyesh'gake', na' ba bid' kwenc̱he yisla' ḻegake'. Na' li', chidoḻoo yiseḻaa Egíptona'.” \p \v 35 ’Na' Chioza' bseḻeene' kwenc̱he yisle' beṉ' wlall c̱he'ka' lo na' beṉ' Egíptoka', na' iṉabia'tie' ḻegake', ḻa'kzi bi bzenaggake' c̱he' kana' wzoe' Egíptona'. Bengakile'ne' nakzi, na' gollgake'ne': “¿No bzoa li' iṉabi'o neto' na' koo xṉezi c̱hento'ni?” Ḻa'kzi gollgake' ka', Chioza' bseḻeene' ka bli'lao anjla' ḻe' lo yag yeshaa daa goḻ'ṉiṉ. \v 36 Na' dii Moiséza' bene' zan yeḻ' wak diika' ben ka bibani beṉ' Egíptoka' kana' bibeje' dii x̱ozxto'choka' lalle'ka'. Na' bene' yeḻ' wak ḻoo nisdo'na' le Nisdo' Xṉa, na' ḻekzka' latja' gana' bibi chashj chḻeb gana' wdagake' c̱hoa yiz. \v 37 Na' golle' dii x̱ozxto'choka': “X̱ancho Chioza' kweje' sto beṉ' ka nad' ladjleni, beṉ' c̱hix̱je'ile' le' dillaa daa we'lene'ne'.” \v 38 Na' dii Moiséza' wzoalene' dii x̱ozxto'choka' latja' gana' bibi chashj chḻeb, na' len anjla', beena' bshaljlene'ne' lo yaa Sinaína', na' Chioza' be'lene'ne' dill' dii nsa'n yeḻ' mban daa bikwaaṉlene' cho'. \p \v 39 ’Na' dii x̱ozxto'choka' aga goongakile' wzenaggake' c̱he dii Moiséza', bzoatezgake'ne' ka'lə na' goklall'gake' yiyajgake' Egíptona'. \v 40 Na'ch gollgake' dii Aarónna': “Cheeninto' gono' to lwaa lsak' dii we'la'onto', kwenc̱he yibialon laonto'ni. Ka nak Moiséza', beena' bibeje' cho' Egíptona', bi ṉezicho bi ba gok c̱he'.” \v 41 Na'ch bengake' to lwaa lsak' me'do' na' bengake' lṉi c̱heyin, betgake' no bayix̱' kwenc̱he be'la'ogake' daa beni ṉi'a neeka'. \v 42 Na'ch Chioza' wlej yic̱hje' ḻegake' na' bi'e latj be'la'ogake' beljka' llia xan yabana'. Bengake' ka na ḻee libra' daa bzej dii beṉ'ka' wdix̱jee daa goll Chioza' ḻegake' kani'yi, gana' nan: \q1 Le', beṉ' Israel, \q1 ¿Achakile nadaan be'la'ole kana' betle bayix̱'ka' lo c̱hoa yiza' wzoale latja' gana' bibi chashj chḻeb? \q1 \v 43 Aga nadaan be'la'ole. Molocan' be'la'ole, benle to yoo de lech' gana' be'la'olen ka chios c̱hele, \q1 na' be'la'ole belj c̱he chios c̱hele Refánna', \q1 diika' benḻilall'le. \q1 Na' ni c̱heyi diikin kwej' le' lall-leni, na' wseḻaa le' zit' walch aga ka yell Babilóniana'. \p \v 44 ’Na' shlak wzoa dii x̱ozxto'choka' latja' gana' bibi chashj chḻeb, bengake' to yoodo' de lech' dii gak yidob na' yiyoa'gake'n. Na' bengake'n kon ka goll Chioza' dii Moiséza', na' kon ka bliile'ne'. Na' ḻo'inna' wlooshao'gake' yaj taaka' gana' nyoj ley c̱he Chioza'.\fig Na' shlak wzoa dii x̱ozxto'choka' latja' gana' bibi chashj chḻeb, bengake' to yoodo' de lech' dii gak yidob na' yiyoa'gake'n. Hch. 7:44a|src="39_LB00259B.TIF" size="COL" ref="Los Hechos 7:44" \fig* \v 45 Dii x̱ozxto'choka' bigaaṉlengake' yoodo' de lechaa, na' bia'gake'n ka wyajlengake' dii Josuéna' jtiḻ-lengake' yellka' ben Chioza' lall' na'gake', na' bgaaṉan lallchoni ax̱t ka bllin lla wṉabia' dii Davina'. \v 46 Na' Chioza', beena' be'la'o dii x̱ozxto'cho Jacoba', bibaile' ka ben dii Davina'. Na' Davina' wṉabile'ne' wi'e latj gone' to lill xḻatje'. \v 47 Per Salomónna'lə, beena' nak xiiṉe', bene'n \v 48 ḻa'kzi Chioza', beena' nak ḻiizelozi beṉ' choo beṉ' xen, bi zoe' to ḻoo yoo dii chon beṉ' yell-lioni. Ḻa' ka wna dii beena' wdix̱jee daa goll Chioza'ne' kani'yi: \q1 \v 49 Yabana' nakan gana' chi'a chṉabi'a, \q1 na' lo yell-liona' nzoa' ṉi'ani. \q1 ¿Nakran chakile gonle yoona' gana' soa'?, na X̱anchona'. \q1 ¿Achakile chyallj ga yizi'lallaa? \q1 \v 50 ¿Abi chwiale nadaan ben' yog'ḻoḻ dii de? \p \v 51 ’Na'ch Estébanna' chi'e beṉ'ka' lle' na': \p ―Ḻe beṉ' yic̱hjlall'do' wal nakle. Bi chzenagle c̱he Chioza' na' chonle ka beṉ' bi nombia' Chioza'. Nakle beṉ' widenag ka gok dii x̱ozxto'choka'. Bikzə chzenagle c̱he Espíritu Sántona'. \v 52 Dii x̱ozxto'choka' bc̱hi' bsak'gake' yog' dii beṉ'ka' wdix̱jee daa goll Chioza' ḻegake' kani'yi. Betgake' beṉ'ka' be' dill' nan Chioza' wseḻee beena' zeelo nak beṉ' ḻi beṉ' shao'. Na' ka bide' na' bénlene' lo na' beṉ'ka' betgake'ne'. \v 53 Ḻa'kzi nombia'le ley daa be' anjlka' dii Moiséza', bi chzenagkzlen. \s1 Betgake' Estébanna' \p \v 54 Ka beni beṉ'ka' daa goll Estébanna' ḻegake', ḻe bllaagake' ax̱t chaoyaax̱ax̱j ḻeye'ka'. \v 55 Na' Estébanna', chṉabia'chga Espíritu Sántona' ḻe', na' bḻis lawe'na' yabana' ble'ile' yeḻ' chey cheeni' c̱he Chioza', na' ble'teile' ze Jesúza' kwit de shḻi c̱he Chioza'. \v 56 Na'ch golle' ḻegake': \p ―¡Ḻi wwia! Chle'id' nyalj yabana', na' Beena' Bseḻ' Chioza' Yell-lioni zie' kwit Chioza' shḻaa de shḻina'. \p \v 57 Na' beṉ'ka' lle' na' bsej nague'ka' kwenc̱he bi bengakile' xtilleena', na' de chosyaadiazgake' bex̱'gake'ne'. \v 58 Na' wlejgake'ne' yell Jerusalénna' jalliagake'ne' yaja'. Na' beṉ'ka' ben ka' bkwaaṉlen xe'ka' daa ndobgake' to bi' wew' le Saulo kwenc̱he wdapbaan. \v 59 Na' ka chlliagake'ne' yaja', be'ḻwille' Jesúza', chi'ene': \p ―Jesús, li' nako' X̱an', bizi' bikaagach nad'. \p \v 60 Na' biyoll wne' ka', na' bc̱hek' xibe'na' na' wṉie' zillj, wne': \p ―X̱an', wxi'xen c̱he beṉ'ki dga chongakile' nad'. \p Na' biyoll wne' ka' wite'. \c 8 \s1 Sáulona' bc̱hi' bsakee beṉ'ka' choe'la'o Jesúza' \p \v 1 Na' Sáulona' goke' toz beṉ'ka' betgake' Estébanna'. \p Na' lo llana'tez wzolo bc̱hi' bsak'gake' yog' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' Jerusalénna'. Na' wisḻesgake' doxen gana' mbani Judeana' na' gana' mbani Samáriana', na' totgui postlka' bigaaṉgake' Jerusalénna'. \v 2 Na' to c̱hop beṉ' nonḻilall' Jesúza' jakwash'gake' dii Estébanna' na' ḻe wchellgakile'ne'. \v 3 Na' Sáulona' bc̱hi' bsakee beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza', chaje' lill c̱he c̱hegake' chjtoyoe' ka nool ka beṉ' byo kwenc̱he chgwee ḻegake' lillyana'. \s1 Be'gake' dill' wen dill' kob c̱he Crístona' gana' mbani Samáriana' \p \v 4 Na' beṉ'ka' bllesh Jerusalénna' be'gake' dill' wen dill' kob c̱he Crístona' gattezə wyajgake'. \v 5 Na' beena' le Felipe, wyaje' to yell xen c̱he Samáriana' na' be'lene' beṉ'ka' dill' c̱he Crístona'. \v 6 Na' bdop bllag beṉ', na' yog'ḻoḻgake' bzenagyeṉ'gake' dill' daa be' Felípena', daa ble'gakile' yeḻ' wakka' chone'. \v 7 Na' beṉ' zan bichej dii x̱iwaa, na' ka bichejgakan chosyaadiagakan. Na' ḻekzka' biyone' zan beṉ' net ṉi'a nee, na' beṉ' bi chak sa' wen. \v 8 Na' daa gok ka', ḻe biba bizaki beṉ'ka' lle' yella'. \p \v 9 Na' ḻekzka' yella' wzoa to beṉ' willa' lie' Simón, na' kon yeḻ' willa'na' chone' chziyee beṉ' doxen gana' mbani Samáriana', na' ben kwine' beṉ' choo beṉ' xen. \v 10 Yog' beṉ' lle' na' chzenaggake' xtilleena', ka bi' xkwid' ka beṉ' gol, na' nagake': \p ―Beenin nsi'gake' Yeḻ' Wak Choo Yeḻ' Wak Xen c̱he Chios. \p \v 11 Na' ḻe wyajḻe'gake' c̱he', ḻa' zan yiz ba gok chziyee ḻegake' kon yeḻ' willa'na' daa chone'. \v 12 Na' ka bzajnii Felípena' ḻegake' dill' wen dill' kob c̱he yeḻ' wṉabia' c̱he Chioza' na' c̱he Jesucrístona', na' beṉ' zan wyajḻe'gake' xtilleena' na' wchoagake' nisa', ka noolə ka beṉ' byo. \v 13 Na' lente Simónna' wyajḻi'e na' wchoe' nisa', na' wzoloe' chdalene' Felípena' gattez zeje', na' chibanile' ka nak yeḻ' wakka' daa chon Felípena'. \p \v 14 Na' ka wṉezi postlka' lle' Jerusalénna' ba chajḻe' beṉ' Samáriaka' cho'a xtill' Chioza', na' bsel'gake' Pédrona' len Juanna' Samáriana'. \v 15 Na' ka bllingake', be'ḻwillgake' Chioza' wṉabgakile'ne' soa ḻoo yic̱hjlall'do' beṉ' Samáriaka' Espíritu Sántona'. \v 16 Ḻa' biṉ' soa' Espíritu Sántona' ḻoo yic̱hjlall'do'eka'. Tochga ba wchoagake' nisa' daa chajḻe'gake' c̱he X̱ancho Jesúza'. \v 17 Na'ch Pédrona' len Juanna' bx̱oa neeka' yic̱hj beṉ'ka', na' jsoa Espíritu Sántona' ḻoo yic̱hjlall'do'eka'. \p \v 18 Na' ka gokbe'i Simónna' jsoa Espíritu Sántona' ḻoo yic̱hjlall'do' beṉ'ka' biyoll bx̱oa na' postlka' yic̱hje'ka', na' bshabile' ḻegake' mech, \v 19 chi'e: \p ―Ḻi goṉ nad' yeḻ' waki kwenc̱he nottez beṉ' ka wx̱oa' na'ki yic̱hje'ka' soa Espíritu Sántona' ḻoo yic̱hjlall'do'eka'. \p \v 20 Na'ch Pédrona' golle'ne': \p ―Kwiayi'lenshgo' xmecho'na', daa chakilo' wak si'leno'n daa choṉ Chioza' ka'z. \v 21 Bikz ga gak gono' ka nak dga chonnto', ḻa' bi nak yic̱hjlall'do'na' ka cheeni Chioza'. \v 22 Biyaj bileni dii mala' chono', na' be'ḻwill Chioza' shi yizi'xene' c̱heyi daa ba goklalloo gono'. \v 23 Ḻa' nakbia'cha bin nxe bin nzak' nak ḻoo yic̱hjlall'do'na', na' ḻennan' ntakw nc̱hejan li'. \p \v 24 Na'ch che' Simónna' ḻegake': \p ―Ḻi we'ḻwillgach Chioza' ni c̱ha' kwenc̱he bi gak daa ba wnale gak c̱ha'. \p \v 25 Na' ka biyoll be' Pédrona' na' Juanna' cho'a xtill' Chioza', na' biza'gake' ziyajgake' Jerusalénna'. Na' ka zingoogake' nez, be'gake' dill' wen dill' kob c̱he Jesucrístona' zan yellka' gana' mbani Samáriana'. \s1 Felípena' na' beṉ' Etiopíana' \p \v 26 Na'ch to anjl c̱he X̱ancho Chioza' wṉie' Felípena', chi'e: \p ―Wyaj lli'lə na' gox̱oo neza' daa ziza' Jerusalénlə na' zejan yell Gázalə, neza' daa chde latja' gana' bibi chashj chḻeb. \p \v 27 Na' wza' Felípena' zeje', na' tneza' billague' to beṉ' Etiopía wyaje' Jerusalénna' je'lawee Chioza'. Na' nake' to eunuco,\f + \fr 8:27 \ft Eunuco: zejin beṉ' wlejgake' xshitin wa beṉ' bibi nsee ka chaljtie'. Bwia glosáriona'.\f* beṉ' zakii, na' nak lall' nee mech c̱he noolə wṉabia' c̱he Etiopíana' beena' le Candace.\fig Ki nak karretka' bc̱hin beṉ' wṉabia'ka' na' no soldadka'.|src="40_CN01932B.TIF" size="COL" ref="Los Hechos 8:27" \fig* \v 28 Na' ba zingwee nez ziyaje' lalle'nalə, na' ziyo'e ḻoo karret c̱he'na' chlabe' daa bzej dii Isaíaza', beena' wdix̱jee daa goll Chioza'ne' kani'yi. \v 29 Na'ch Espíritu c̱he Chioza' chi'e Felípena': \p ―Jabig' kwit karreta'. \p \v 30 Na' ka jabig' Felípena' kwit karreta', benile' chlab beena' daa bzej dii Isaíaza'. Na' chi'ene': \p ―¿Achajniilo' daa chlabo'? \p \v 31 Na'ch beṉ' Etiopíana' chi'e: \p ―¿Nakra gon' shajniida'n?, ḻa' bi zoa no wzajnii nad'. \p Na' golle' Felípena': \p ―Wyepgach na' wche' kwitii. \p \v 32 Na' Cho'a Xtill' Chioza' gana' chlabe' nan: \q1 Betgake'ne' ka chite' to xil'do'; \q1 na' ka to xil'do', ba bi chosyaa kat' chshibe'b, \q1 ka'kz ḻe', ni shcho'a dill' bi wṉie'. \q1 \v 33 Na' bsi'gake'ne' yeḻ' zto', na' aga no goklen ḻe' gone' yeḻ' josc̱his c̱he'. \q1 Na' kono xiiṉ dia c̱he wzoa, \q1 ḻa' bsol bṉitgake' yeḻ' mban c̱he'na'. \p \v 34 Na'ch beṉ' Etiopíana' chi'e Felípena': \p ―Ben goklen wna nad', ¿nora c̱heyin wna dii Isaíaza' ka'? ¿Ac̱he kwinen' cho'e dill', anti c̱he beṉ' yoblan? \p \v 35 Na'ch Felípena' wzoloe' bzajniile'ne' ka zeji gana' chlabe' na' bi'e dill' wen dill' kob c̱he Jesúza'. \v 36 Na' ka bllingake' to ga llia nis, na' che' beṉ' Etiopíana' Felípena': \p ―Ni llia nis, ¿ade daa wsej wllonan c̱hoa' nisa'? \p \v 37 Na' che' Felípena'ne': \p ―Shi chajḻi'o do yic̱hj do lalloo, wak wchoa' li' nisa'. \p Na' che' beṉ' Etiopíana': \p ―Chajḻi'a Jesucrístona' nake' Xiiṉ Chioza'. \p \v 38 Na'ch bkweze' karreta' na' betjgake'; na' wyoogake' ḻoo nisa' na' Felípena' bchoe'ne' nisa'. \v 39 Na' ka bichejgake' ḻoo nisa', Espíritu c̱he X̱ancho Chioza' bic̱hi'e Felípena' gan yoblə, na' aga ble'chi beṉ' Etiopíana' ḻe', per chiba chizakile' ziyaje'. \v 40 Na' Felípena' billine' yella' le Azoto, na' bidie' to to yell chyise' dill' wen dill' kob c̱he Jesúza' ax̱t billintie' Cesareana'. \c 9 \s1 Bisha' Chioza' yic̱hjlall'do' Sáulona' \r (Hch. 22:6-16; 26:12-18) \p \v 1 Na' Sáulona' kon chde' chwall chshebe' beṉ'ka' nonḻilall' X̱ancho Jesucrístona'. Chiyiljlallee nak gone' kwenc̱he wite' ḻegake'. Daan wyaje' Jerusalénna' jawie' bx̱oz choo bx̱oz xenna' \v 2 na' wṉabile'ne' wzeje' twej yish c̱he to to gana' chdop chllag beṉ' wlall c̱he'ka' choe'ḻwillgake' Chioza' yell Damáscona', na' we'n lsens yiyilje' beṉ'ka' ba wyoo lo nez ḻi nez shao' c̱he Jesucrístona' na' gox̱ee ḻegake' kwenc̱he yic̱hi'e ḻegake' pres Jerusalénna', ka noolə ka beṉ' byo. \v 3 Ka ni ngwee nez, na' ba zoa illine' yell Damáscona', tokonganzi wyec̱hj to beeni' xen wal ḻe' dii za' yabalə. \v 4 Na' Sáulona' jc̱haze' lo yona' na' benile' to shii beṉ', chi'ene': \p ―Saulo, Saulo, ¿bic̱he chc̱hi' chsak'zo' nad'? \p \v 5 Na'ch Sáulona' chi'e: \p ―¿Nora li', beṉ'? \p Na'ch billii beenan', chi'e: \p ―Nadaan Jesúza', beena' chc̱hi' chsakoo. Na' daa chono' ka', zi' c̱he kwinzon' chono' na' chak c̱ho' ka chak c̱he gooṉa' chilibb xisa' daa chbibe'b kwenc̱he sa'b. \p \v 6 Na'ch Sáulona' ax̱t chxiztite' daa chllebe', na' golle'ne': \p ―X̱an', ¿beran cheenilo' gon'? \p Na' X̱anchona' chi'ene': \p ―Biyas na' wyaj Damáscona', na' na' iṉagake' li' daa chiyaḻ' gono'. \p \v 7 Na' beṉ'ka' zejlengake' Sáulona' txen ḻegatega wzegake' bibangakile' na' bllebgake', daa bengakile' chak xṉe, per ni to kono ble'gakile'. \v 8 Na'ch biyas Sáulona' lo yona'. Na' ka bix̱a' jalawe'na' aga ble'chile'. Na' beṉ'ka' zejlene' txen bex̱'gake' neena' kwenc̱he bc̱he'gake'ne' yell Damáscona'. \v 9 Na' shoṉ lla bi gok ile'ile', ni bi weej wdawe'. \p \v 10 Na' Damáscona' zoa to beṉ' chonḻilallee Jesúza' na' lie' Ananías, na' ben X̱ancho Jesúza' ka ble'do'ile'ne', na' chi'ene': \p ―Ananías. \p Na' Ananíaza' chi'ene': \p ―Ni zia', X̱an'. \p \v 11 Na' X̱anchona' chi'ene': \p ―Wyaj, na' wyoo neza' daa le Shḻicha, na' lill Júdaza' iṉabo' to beṉ' Tarso, beṉ' le Saulo. Ba choe'ḻwille' nad', \v 12 na' ba ble'do'ile' li' choo gana' zoe' na' chx̱oa noona'ne' kwenc̱he yile'ile'. \p \v 13 Ka beni Ananíaza' chi'ene' ka', na' golle'ne': \p ―X̱an', ze xtill' beena' chsak'zi'e beṉ'ka' nonḻilall' li' Jerusalénna'. \v 14 Na' ṉaa ba blee ni nox̱ee yish daa bzej bx̱ozka' chṉabia' daa cho'en lsens gox̱ee yog'ḻoḻnto', neto' choe'ḻwillnto' li', na' yic̱hi'e neto' pres Jerusalénna'. \p \v 15 Na' X̱ancho Jesúza' golle'ne': \p ―Wyaj, ḻa' ba wlej' Sáulona' kwenc̱he wi'e xtillaana' lao beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel, na' lao beṉ' wṉabia' c̱he'ka', na' ḻekzka' laole le' nakle beṉ' Israel. \v 16 Nad' wliidee ka chiyaḻ' si' sakee ni c̱ha'. \p \v 17 Na'ch Ananíaza' wyaje' gana' zoa Sáulona' na' wyo'e ḻoo yoona', na' bx̱oa neena'ne'. Na' chi'ene': \p ―Saulo, beṉ' bish', X̱ancho Jesúza', beena' wṉie' li' tneza' kana' zo' ni, ba bseḻee nad' kwenc̱he gon' ka yile'ilo' na' soa Espíritu Sántona' ḻoo yic̱hjlall'do'na'. \p \v 18 Na' ka bx̱oa neena' Sáulona', lii bikwaste jalawe'na' daa nak ka yid bdeej, na' bile'ile'. Na'ch bizollee na' wchoe' nisa'. \v 19 Na' ka wdawe', biyakshao'lallee, na' bigaaṉlene' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' yell Damáscona' zan lla. \s1 Be' Sáulona' xtill' Chioza' yell Damáscona' \p \v 20 Na' lii wzolote Sáulona' cho'e xtill' Crístona' to to gana' chdop chllag beṉ' Israelka' choe'ḻwillgake' Chioza' yell Damáscona', na' chi'e beṉ'ka' Jesúza' nake' Xiiṉ Chioza'. \v 21 Na' yog' beṉ'ka' bengakile' dill' daa choe' Sáulona' chibangakile', na' che' ljwelle': \p ―¿Aaga beenin chde' chc̱hi' chsakee beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' Jerusalénna'? Na' ¿aaga ni c̱heyinnan' bide' ni kwenc̱he yic̱hi'e yog'ḻoḻgake' pres lljasane' ḻegake' lao bx̱ozka' chṉabia'? \p \v 22 Na' btipch lall' Sáulona' kwenc̱he zizikchli bi'e dill' nan Jesúzan' nake' beena' bc̱heb Chioza' wseḻee kwenc̱he iṉabi'e, na' bich gok iṉa beṉ' Israelka' lle' yell Damáscona' bi nakan ka'. \s1 Bila Sáulona' lo na' beṉ' Israelka' \p \v 23 Ka ba gok zan lla choe' Sáulona' xtill' Jesúza' yell Damáscona', na' beṉ' Israelka' lle' na' bshag ljwellgake' nan witgake'ne'. \v 24 Na' gokbe'i Sáulona' ba chinogake'ne'. Ka waḻ ka tella wdapgake' cho'a puert c̱he zeena' daa nec̱hj yella' kwenc̱he gox̱'gake'ne' ka yicheje' na' witgake'ne'. \v 25 Na'ch beṉ'ka' nonlene' txen, waḻ-lə wloogake'ne' to ḻoo llom na' biḻetjgake'ne' ḻee zeena' nec̱hj yella' kwenc̱he bile'.\fig Wloogake' Pablona' to lo llom kwenc̱he biḻetjgake'ne' ḻee zeena' nec̱hj yella'.|src="41_HK00332B.TIF" size="COL" ref="Los Hechos 9:25" \fig* \s1 Billin Sáulona' Jerusalénna' \p \v 26 Ka billin Sáulona' Jerusalénna', gokile' ḻene' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza', per yog'ḻoḻe' bllebgake'ne', bi wyajḻe'gake' shi dii ḻi ba chonḻilallee Jesúza'. \v 27 Na' Bernabéna' bc̱hi'e Sáulona' gana' lle' postlka'. Na' golle' ḻegake' nan Sáulona' ble'ile' X̱ancho Jesúza' tneza' ka zeje' yell Damáscona', na' Jesúza' be'lene'ne' dill'. Na' ḻekzka' golle' ḻegake' bi bllebe' bi'e xtill' Jesúza' yell Damáscona'. \v 28 Na' ka' gok bigaaṉe' Jerusalénna' goke' txen beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza', na' wal inlleb goke' bi'e xtill' X̱ancho Jesúza'. \v 29 Na' be'lene' dill' beṉ' Israelka' chṉe dill' griegona' kwenc̱he shajḻe'gake' c̱he Jesúza', per ḻegake' goklall'ligake' witgake'ne'. \v 30 Na' ka wṉezi beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' ba chinogake' Sáulona' kwenc̱he witgake'ne', bc̱he'gake'ne' Cesareana'lə. Na' ka bllingake' na', na' biseḻ'gake'ne' Társona'lə gana' nak lalle'. \p \v 31 Na'ch beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' doxen Judeana', Galileana' na' Samáriana' wzoagake' mbalaz, ḻa' koch no bc̱hi' bsak'ch ḻegake'. Na' wlooshosh yic̱hjgake' toz Chioza'. Na' Espíritu Sántona' goklene' ḻegake' kwenc̱he gokchachgake' lo xṉez Chioza' na' kwenc̱he wyanchgake'. \s1 Biyaki beena' le Eneas \p \v 32 Do kana', chda Pédrona' chjawie' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' to to yell, na' ḻekzka' jawie' beṉ'ka' lle' yell Lídana'. \v 33 Na' yell Lídana' jti'e to beṉ' le' Eneas. Ba gok x̱on' yiz die' bi chak c̱hase' daa net ṉi'a neena'. \v 34 Na' Pédrona' golle'ne': \p ―Eneas, Jesucrístona' yiyone' li'. Biyas na' bitob daa c̱ho'na'. \p Na' lii biyaste Enéaza'. \v 35 Na' yog' beṉ'ka' lle' yell Lídana' na' yell Sarónna', ble'gakile' biyaki beena' na' benḻilall'gake' X̱ancho Jesúza'. \s1 Biban Dorcaza' ladj beṉ' wetka' \p \v 36 Na' ḻekzka' yell Jópena' wzoa to noolə benḻilallee Jesúza', na' wlie' Tabita,\f + \fr 9:36 \ft Tabita: dillii nakan dill' arameo.\f* na' dill' griegona' che'gake'ne' Dorcas. Na' nooli, shlak wbane' toshiizi bzani ṉi'a neena' goklene' beṉ', na' biyesh'lallile' beṉ'ka' bibi de c̱heyin. \v 37 Na' bllin to lla gok Dorcaza' to yillwe' na' wite'. Na'ch biyoll biwazjgake'ne', jadix̱jgake'ne' ḻoo yoo c̱he'na' llia shkwiana' cha'lə. \v 38 Na' Jópena' llian gaozə yell Lídana', na' beṉ'ka' wṉezgakile' zoa Pédrona' yell Lídana', na'ch bseḻ'gake' c̱hop beṉ' jellgake'ne': \p ―Sho'gach Jópena' ṉaate. \p \v 39 Na'ch Pédrona' wzee zejlene' beṉ'ka' Jópena'. Na' ka blline', na' jwa'gake'ne' ḻoo yoona' gana' de beṉ' weta', na' yog' nool wizebka' wyec̱hjgake' Pédrona' chbellgake', na' bli'gakile'ne' xe'ka' daa ben dii Dorcaza' shlak wbane'. \v 40 Na' Pédrona' bibeje' yog'ḻoḻe' chyoolə, na' bc̱hek' xibe'na' be'ḻwille' Chioza'. Na'ch bwie' noola' ba wit na' golle'ne': \p ―Tabita, biyas. \p Na'ch lii bix̱a'te jalao Dorcaza' chwie' Pédrona'. Na'ch biyase' bibi'e. \v 41 Na' Pédrona' bex̱ee neena' na' bisolléene'. Na'ch biṉie' nool wizebka' na' nochlə beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' kwenc̱he bizoe'ne' shi'a shbane' lawe'ka'. \v 42 Na' wze dill' doxen yell Jópena' ka gok c̱he Dorcaza', na' beṉ' zan benḻilall'gake' X̱ancho Jesúza'. \v 43 Na' Pédrona' bigaaṉe' Jópena' zan lla lill Simónna, beena' chkoll yidxa bayix̱'ka'. \c 10 \s1 Pédrona' na' Cornéliona' \p \v 1 Na' yell Cesareana' wzoa to beṉ' wlie' Cornelio, na' nak lall' nee zan soldadka', na' beṉ'ka' nak lall' nee wlegake' Beṉ' Italia. \v 2 Na' Cornéliona' len beṉ'ka' nakgake' toz ḻoo yoo lille'na' choe'la'ogake' Chioza' na' chall chllebgake'ne'. Na' zoatezi zoe' choe'ḻwille' Chioza' na' cho'e mech xen kwenc̱he chaklene' beṉ' Israelka', beṉ'ka' chyallj chc̱hinin. \v 3 To lla, do ka chida shoṉ, ble'do'ile' to anjl c̱he Chioza' wyo'e gana' zoe' na' golle'ne': \p ―¡Cornelio! \p \v 4 Na' Cornéliona' chwiayeṉee anjla' do chllebze', na' golle'ne': \p ―¿Beran cheenilo' beṉ'do'? \p Na' anjla' chi'ene': \p ―Chioza' chibaile' daa zoatezi zo' choe'ḻwillo'ne' na' daa chakleno' beṉ' yesh'ka'. \v 5 Na' ṉaa bseḻ' beṉ' shajgake' yell Jópena' kwenc̱he lljx̱i'gake' beena' le Simón Pedro. \v 6 Zoe' lill to beṉ' le Simón, beena' chkoll yid, na' lille'na' zoan gaoz cho'a nisdo'na'. Na' Simón Pédrona' iṉe' li' daa chiyaḻ' gono'. \p \v 7 Na' ka biza' anjla' bshaljlen Cornéliona', na'ch Cornéliona' goxe' c̱hop xmose'na', na' sto soldad, beena' nonḻilallee Chioza' na' zoe' chaklene'ne' chgwee xṉezi bittez. \v 8 Na' golle' ḻegake' yog' daa goll anjla', na'ch bseḻee ḻegake' Jópena'. \p \v 9 Na' betiyo do ka gobill ba zoa illin beṉ'ka' bseḻ' Cornéliona' yell Jópena'. Na' ka lo gora', Pédrona' wyepe' koll' yoona' gana' zoe' kwenc̱he we'ḻwille' Chioza'. \v 10 Na' wdone', na' goklallee gawe' sheḻ'ka'. Na' shlak chongake' daa gawe', ble'do'ile' \v 11 byalj yabana', na' to dii nak ka to lech' xen dii nchej tap yic̱hjten chetjan lo yona'. \v 12 Na' ḻoo lechaa lle' biya bayix̱', no ba llia tap ṉi'a na'in, na' no ba chx̱obi ḻeeb lo yona' na' no ba zoa x̱ilin. \v 13 Na'ch benile' shii to beṉ', chi'ene': \p ―Wzolla' Pedro. Bet baka', na' wdao. \p \v 14 Na'ch Pédrona' golle'ne': \p ―Bi gaw' baka', X̱an'; ni shlin biṉ' gaw' baki bi nak ba xilall'. \p \v 15 Na' sto shii benile' shii beena', chi'ene': \p ―Daa ba wna Chioza' wak gawo', bich iṉazo' bi nakan xilall'. \p \v 16 Shoṉ shii golle' ka', na'ch biyep lechaa yabana'. \v 17 Na' chibani Pédrona' chakile' bera zejin daa ble'do'ile', ka bllin beṉ'ka' bseḻ' Cornéliona' cho'a yoona' gana' zoe', daa ba wṉabgake' gan zoa lill beena' le' Simón, beena' chkoll' yid xa bayix̱'ka'. \v 18 Na' ka bllingake', na' wṉegake' zillj wṉabgake' shi nan' zoa to beṉ' le Simón Pedro. \v 19 Na' Pédrona' zie' wṉeyi c̱heyi daa ble'do'ile', kat' wne Espíritu Sántona', chi'ene': \p ―Bwiakachi, na' lle' shoṉ beṉ' chiyiljgake' li'. \v 20 Bizolla' na' biyetj, na' wyajlengake'. Bi gakc̱hopilo', ḻa' nadaan bseḻaa ḻegake'. \p \v 21 Na'ch biyetj Pédrona' gana' lle' beṉ'ka' bseḻ' Cornéliona'. Na' chi'e ḻegake': \p ―Nadaan beena' chiyiljle. ¿Beran chak c̱hele zidwiale nad'? \p \v 22 Na'ch che' beṉ'ka' Pédrona': \p ―To beṉ' wṉabia' c̱he soldadka' lie' Cornelio bseḻee neto'. Nake' to beṉ' zej shḻi lao Chioza' na' ngooshosh yic̱hje'ne', na' yog' beṉ' Israelka' ṉezgakile' zoe' chone' wen. Na' to anjl c̱he Chioza' golle'ne' iṉie' li' kwenc̱he shajo' lille'na' wzajniilo'ne' na' wzenague' dill'ka' we'leno'ne'. \p \v 23 Na'ch Pédrona' wlo'e ḻegake' ḻoo yoolə gana' zoe', na' bigaaṉgake' shyel. Na' betiyo wyajlen Pédrona' ḻegake' na' len to c̱hop beṉ' Jope, beṉ' nonḻilall' Jesúza'. \p \v 24 Na' llana' sto bllingake' Cesareana'. Na' Cornéliona' ba btope' yog'ḻoḻ dialla c̱he'na' na' beṉ'ka' nllaguile', na' ba lle'gake' lille'na' chbezgake' illin Pédrona'. \v 25 Na' ka bllin Pédrona' lill Cornéliona', lii bchejte Cornéliona' bc̱hek' xibe'na' lawe'na' choe'laweene'. \v 26 Na' Pédrona' bisolléene', chi'ene': \p ―Bizolla', bi wc̱hekz' xibo' lawii, ḻa' ḻekzka' beṉ'zə nad'. \p \v 27 Na'ch shlak chshaljgake' wyoogake' ḻoo yoona', na' ble'i Pédrona' beṉ' zan ba lle'. \v 28 Na'ch golle' ḻegake': \p ―Le' ṉezile ka na ley c̱hento'na', neto' beṉ' Israel bi chiyaḻ' gonnto' txen le' bi nakle beṉ' Israel, na' ni bi chiyaḻ' sho'nto' ḻoo yoo lill-le. Per Chioza' ba bzajniile' nad' bi chiyaḻ' gakid' zban nottez beṉ'. \v 29 Daan ka bla' beṉ'ki chṉegake' nad', lii za'tia' bi bc̱hia' dill'. Na' ṉaa cheenid' iṉezid' bic̱he bseḻoo beṉ'ki bidx̱i'gake' nad'. \p \v 30 Na'ch Cornéliona' chi'ene': \p ―Ba gok tap lla, do ka ṉaayeṉ', chida shoṉ, choe'ḻwill' Chioza' ḻoo lillii kat' ble'id' to beṉ' byo zie' lawa' nakwe' to lech' dii chey cheeni'. \v 31 Na' wne' nad': “Cornelio, Chioza' ba bzenague' daa choe'ḻwillo'ne', na' ḻekzka' chle'ile' ka chakleno' beṉ' yesh'ka'. \v 32 Na' bseḻ' beṉ' shajgake' yell Jópena' lljx̱i'gake' Simón Pédrona' kwenc̱he yide' we'lene' li' dill'. Zoe' lill to beṉ' le Simón, beṉ' chkoll yid, na' lill beeni zoan gaoz cho'a nisdo'na'.” \v 33 Daan lii bentia' wṉeyi bidx̱i'gake' li', na' chox̱keno' ba bido'. Na' ṉezkzi Chioza' yog'nto' cheeninto' wzenagnto' yog' cho'a dillaa daa cheenile' iṉo' neto'. \s1 Be' Pédrona' dill' lill Cornéliona' \p \v 34 Na'ch wzolo Pédrona' bi'e dill', chi'e: \p ―Chakbe'id' ṉaa, dii ḻi Chioza' aga nakzi beṉ' chakile', \v 35 san chle'shiile' yog' beṉ' lle' gattez yell kon shi chall chllebgake'ne' na' chongake' daa nak shḻi. \v 36 Chioza' bseḻee beṉ' wdix̱je'ile' neto' beṉ' Israel dill' wen dill' kob c̱he'na' nan wak yizoalenchone' mbalaz daa bseḻee Jesucrístona', beena' nak X̱an yog'ḻoḻcho. \v 37 Ṉezkzile kwasḻoḻ diika' gok gana' mbani Judeana', daa wzolo gana' mbani Galileana' ka wde wdix̱je'i dii Juanna' beṉ' nan chonan byen yiyaj yilengakile' na' c̱hoagake' nis. \v 38 Ṉezile Chioza' bi'e Jesús, beṉ' Nazareta', yeḻ' wak na' Espíritu Sántona', na' wda Jesúza' bene' dii wenka' na' biyone' yog' beṉ'ka' ntakw nc̱hej dii x̱iwaa, daa wzoalen Chioza' ḻe'. \v 39 Neto' choe'nto' dill' c̱he yog'te diika' ben Jesúza' Jerusalénna' na' doxen gana' mbani Judeana'. Na' biyoll bene' diika', betgake'ne' bda'gake'ne' ḻee yag cruza'. \v 40 Per Chioza' bisbane'ne' ladj beṉ' wetka' biyoṉ llana', na' bidli'lawe' neto'. \v 41 Aga yog' beṉ' bli'lao Jesúza' ka bibane' ladj beṉ' wetka', san bli'lawe' toz neto', neto' naknto' beṉ' ba wlej Chioza' kwenc̱he we'nto' xtilleena'. Na' neto' weej wdaolennto'ne' ka wde bibane' ladj beṉ' wetka'. \v 42 Na' Jesúza' bseḻee neto' c̱hix̱je'into' beṉ' nan Chioza' nzoe'ne' kwenc̱he gone' yeḻ' josc̱his c̱he yog'ḻoḻ beṉ', ka beṉ' mban na' ka beṉ' ba wit. \v 43 Na' ḻekzka' kani'yi yog' dii beṉ'ka' wdix̱jee daa goll Chioza' ḻegake' be'gake' xtill' Jesúza', wnagake' Chioza' yizi'xene' saaxya c̱he nottezə beṉ' gonḻilallee Jesúza'. \s1 Wyoo Espíritu Sántona' ḻoo yic̱hjlall'do' beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel \p \v 44 Na' ni chshaljte Pédrona', kat' Espíritu Sántona' wyo'e ḻoo yic̱hjlall'do' yog' beṉ'ka' chzenaggake' xtilleena'. \v 45 Na' beṉ' Israelka' nonḻilall' Jesúza', beṉ'ka' bllinlen Pédrona' lill Cornéliona', bibangakile' daa wyoo Espíritu Sántona' ḻoo yic̱hjlall'do' beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel. \v 46 Na' bengakile' chṉe beṉ'ka' wde wdeli dill' dii bi nombia'gake', choe'la'ogake' Chioza'. \v 47 Na' Pédrona' golle' beṉ' Israelka' lle' na': \p ―Aga no gak wllon wchoa beṉ'ki nisa', ḻa' ba yoo Espíritu Sántona' ḻoo yic̱hjlall'do'eka' ka ba yo'e cho'. \p \v 48 Na' ben Pédrona' mandad wchoagake' nisa' daa chonḻilall'gake' X̱ancho Jesucrístona'. Na' biyolla' wṉabgakile' Pédrona' kwenc̱he bigaaṉlene' ḻegake' c̱hop shoṉ lla. \c 11 \s1 Pédrona' golle' beṉ' Jerusalénka' ka gok \p \v 1 Na' postlka' na' nochlə beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' Judeana' bengakile' nan beṉ'ka' bi nak ben' Israel ḻekzka' chajḻe'gake' cho'a xtill' Chioza'. \v 2 Na' ka billin Pédrona' Jerusalénna' gokdiḻ-len x̱oṉj beṉ' ḻe', beṉ'ka' che' chonan byen sho' beṉ' byoka' nonḻilall' Chioza' seṉ daa le circuncisión ḻa'kzi bi nakgake' beṉ' Israel. \v 3 Na' gollgake'ne': \p ―¿Bic̱he wyoozo' ḻoo yoo lill beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel na' weej wdaolenzgako'ne'? \p \v 4 Na'ch Pédrona' golle' ḻegake' yog' ka gok, chi'e: \p \v 5 ―Kana' ni zoa yell Jópena', shlak choe'ḻwill' Chioza' ble'do'id' to dii nak ka lech' xen, dii nchej tap yic̱hjten, chetjan xan yabana' na' bla'ten gana' zia'. \v 6 Na' ka bwiayeṉaa diika' llia ḻoo lechaa, na' ble'id' lle' bayix̱' ba zoa tap ṉi'a na'b, na' no ba zṉia, no ba chx̱obi ḻe'in lo yona', na' ba zoa x̱ilin. \v 7 Na' benid' shii to beṉ' ne' nad': “Wzolla' Pedro, bet baka' na' wdao.” \v 8 Na' goshee: “Bi, X̱an', ni tshii biṉ' gaw' baki bi nak ba xilall'.” \v 9 Na' sto shii benid' shii beena' ne' nad': “Daa ba wna Chioza' wak gawo' bich iṉazo' bi nakan xilall'.” \v 10 Gokte shoṉ shii wne ka', na'tech biyep lech' xenna' yabana'. \v 11 Na' shintg ble'do'id' diika' kat' bidse shoṉə beṉ' cho'a yoona' gana' zoa', zaake' yell Cesareana' ziddiljgake' nad'. \v 12 Na' Espíritu c̱he Chioza' wne' nad' bi gonc̱hoplallaa sha'len' ḻegake'. Na' lenkz beṉ' bish'choki x̱op wza'lengake' nad', na' yog'tento' wyoonto' lill Cornéliona'. \v 13 Na' Cornéliona' bseesile' neto' nan ble'ile' to anjl zie' lille'na'. Na' anjla' golle'ne': “Bseḻ' to c̱hop beṉ' yell Jópena' kwenc̱he lljx̱i'gake' beena' le Simón Pedro. \v 14 Na' ḻe' iṉe' li' nakan gono' kwenc̱he yilaleno' beṉ'ka' lle' ḻoo yoo lillo'na' bi kwiayi'le.” \v 15 Na' ka wzoloa' choe'lengakee dill', betj Espíritu Sántona' wyo'e ḻoo yic̱hjlall'do'eka', ka bidsoe' ḻoo yic̱hjlall'do'choki. \v 16 Na'ch jadinid' daa wna X̱ancho Jesúza' kana' wne': “Dii ḻi Juanna' bchoe' beṉ' nis, san le', dii zak'chi gak c̱hele, daa yidsoa Espíritu Sántona' ḻoo yic̱hjlall'do'lena'.” \v 17 Ḻa' Chioza' bene' ka zoa Espíritu Sántona' ḻoo yic̱hjlall'do'eka' ka zoe' ḻoo yic̱hjlall'do'choki, cho' chonḻilall'cho X̱ancho Jesucrístona'. Na' ¿nora nak' nad' wllon' gon Chioza' daa cheenile' gone'? \p \v 18 Na'ch ka biyoll bzenag beṉ' Jerusalénka' nonḻilall' Jesúza' dillaa be' Pédrona', na' wzoagake' llizə, bich bi gollgake'ne'. Na' be'la'ogake' Chioza', che'gake': \p ―Len beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel ba be' Chioza' latj yiyaj yilengakile' dii malka' chongake' kwenc̱he gat' yeḻ' mban c̱hegake' zejḻi kaṉi. \s1 Beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' Antioquíana' \p \v 19 Na' beṉ' Israelka' nonḻilall' Jesúza', beṉ'ka' bsheshlesgake' ka wde wit dii Estébanna', baḻe' wyaj zit' ax̱t Feníciana', na' zi baḻe' bllin Chíprena' na' zibaḻe' bllin yell Antioquíana'. Na' gana' bllin to toe' be'lengake' to beṉ' wlall c̱he'ka'z xtill' Jesúza'. \v 20 Per baḻ beṉ'ka' nak beṉ' Chipre na' beṉ' Cirene, ka bllingake' yell Antioquíana', wzologake' be'lengake' beṉ' bi nak beṉ' Israel dill' wen dill' kob c̱he X̱ancho Jesúza'. \v 21 Na' yeḻ' wak c̱he X̱anchona' wzoalenan ḻegake', na' beṉ' zan wlej yic̱hjgake' diika' nx̱enilall'gake' na' benḻilall'gake' X̱ancho Jesúza'. \p \v 22 Na' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' Jerusalénna', ka wṉezgakile' ba nonḻilall' beṉ' Antioquíaka' Jesúza', na' bseḻ'gake' Bernabéna' jawie' ḻegake'. \v 23 Na' ka blline' Antioquíana', ble'ile' ba goklenchga Chioza' ḻegake' na' ḻe bibaile'. Na' btipche' lall' beṉ'ka' kwenc̱he soac̱hec̱hgake' gonḻilall'gake' X̱ancho Jesúza' do yic̱hj do lall'gake'. \v 24 Na' beṉ' zanch benḻilall'gake' X̱ancho Jesúza', ḻa' Bernabéna' nake' to beṉ' wen, na' chṉabia' Espíritu Sántona' ḻe', na' ḻe benḻilallee Chioza'. \p \v 25 Na' ka wde, wza' Bernabéna' zeje' Társona' kwenc̱he lljadilje' Sáulona', na' ka billelile'ne' na' bc̱hi'ene' Antioquíana'. \v 26 Na' wzoalengake' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' Antioquíana' twiz, na' bli' bsedgakile' beṉ' zan. Na' Antioquíana' dii nechdo' bsi'gake' beṉ'ka' nonḻilall' Jesucrístona' “Cristianos”. \p \v 27 Na' do kana'kzə, baḻ beṉ'ka' chyix̱jee daa che' Chioza' ḻegake' wza'gake' Jerusalénna' bllingake' Antioquíana'. \v 28 Na' wzolla' toe', beena' le Ágabo, na' bi'e dill' ka ba bzajnii Espíritu c̱he Chioza' ḻe', na' golle' kwe' to wbin wal doxen yell-lioni. Na' ka' gok kana' chṉabia' beena' le Claudio gana' mbani Rómana'. \v 29 Na' beṉ' Antioquíaka' nonḻilall' Jesúza' be'gake' dill' we'gake' kon ka'k' wej gak we' to toe' kwenc̱he gaklengake' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' gana' mbani Judeana', gana' chi' wbinna'. \v 30 Na' ka' bengake', na' daa bdop bigox̱'gake'n Bernabéna' len Sáulona' kwenc̱he jasangake'n lao beṉ'ka' ngoo lall' na' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' Judeana'. \c 12 \s1 Betgake' Jacóbona' na' wloogake' Pédrona' lillyana' \p \v 1 Na' do kana'kzə beṉ' wṉabia' Heródeza' bex̱ee baḻ beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' kwenc̱he wc̱hi' wsakee ḻegake'. \v 2 Na' bc̱hogloe' gueti Jacóbona' yesya, beena' nak beṉ' bish' Juanna'. \v 3 Na' ka gokbe'ile' bibayi beṉ'ka' chṉabia' beṉ' Israelka' daa bene' ka', na'ch ḻekzka' bex̱ee Pédrona' lo lṉi Paskwa' kana' chaogake' yetxtila' daa bi nc̱hix̱ levadúrana'. \v 4 Na' ka bdoḻile'ne', wdix̱je'ne' lillyana' gana' wdap shin'to soldadka' ḻe', na' bene' tap weje' kwenc̱he bibeji ljwellgake' wdapgake'ne'. Na' gokile' yiyoll lṉi Paskwa' kweje'ne' lao beṉ' yellka' na' wc̱hogloe' c̱he' guete'. \v 5 Shlak nej Pédrona' lillyana', beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' toshiizi be'ḻwillgake' Chioza' ni c̱he'. \s1 Chioza' bibeje' Pédrona' lillyana' \p \v 6 Na' lle'na' ka wx̱ezə kwej Heródeza'ne' kwenc̱he wc̱hogloe' c̱he' guete', Pédrona' die' chese' ladj c̱hop soldadka', na' nc̱hejgake'ne' c̱hop gden, na' zi c̱hop soldadka' chapgake' cho'a lillyana'. \v 7 Na' tokonganzi bllin to anjl c̱he X̱ancho Chioza' gana' de Pédrona' na' to beeni' xen wyoo ḻoo lillyana'. Na' anjla' wdane' kwit ḻi'ena' bisbane'ne', chi'ene': \p ―Ḻobe'te wyas. \p Na' katena' biyell gdenka' nchej neena'. \v 8 Na'ch che' anjla'ne': \p ―Bikaacha ḻi'ona' na' bilej xelo'na'. \p Na' ben Pédrona' daa chi'ene', na'ch che' anjla'ne': \p ―Bix̱oa kolloo xachelo'na', na' da dino' nad'. \p \v 9 Na'ch zjano Pédrona' anjla', ni bi ṉezile' shi ka chakkzan, kon gokile' chle'do'zilen'. \v 10 Na' bidegake' gana' lle' soldadka' shkwen, na' bidetegake' gana' lle' beṉ'ka' zi shkwen, na' ka bllingake' gana' zoa puert de yana' daa ḻiizelote, to kwinzin byaljan na' bichejgake'. Na' ka ba biyoogake' neza', bikwaaṉ anjla' toz Pédrona'.\fig Ki nak baḻ nezka' de yell Jerusalénna'.|src="42_HK00236B.TIF" size="COL" ref="Los Hechos 12:10" \fig* \v 11 Kana'ch gokbe'i Pédrona', na' wne': \p ―Ṉaach chakbe'id' dii ḻi Chioza' ba bseḻee anjl c̱he'na' kwenc̱he bisle' nad' lo na' Heródeza', na' bi wtiḻ' daa non beṉ' Israelki lez gak c̱ha'. \p \v 12 Na' ka gokbe'ile' ba bicheje' lillyana', na' ziyaje' lill Maríana' xṉa' Juanna', beena' nsi'gake' Marcos. Na' lill Maríana' ndop nllag beṉ' zan choe'ḻwillgake' Chioza'. \v 13 Ka blline', na' wṉie' cho'a leeja', na' bchej to bi' noolə le Rode, jawiab' no beena' chṉe. \v 14 Na' ka biyombia'b' shii Pédrona' chibachgaib', na' daa ḻe chibaib' bikz bsaljb'. Zigaate jayellb' beṉ'ka' lle' ḻoo yoona' ba ze Pédrona' cho'a leeja'. \v 15 Na'ch che'gake'b': \p ―Chakzilo'n. \p Na' ḻeb' wzeyidb' che'b' ḻen'. Na' ḻegake' che'gake'b': \p ―Anjl c̱he'na'ljan. \p \v 16 Na' Pédrona' ni zie' chṉie' cho'a leeja'. Na' ka bsaljgake' ble'gakile'ne', bibanchgagakile'. \v 17 Na'ch Pédrona' bene' to seṉ kon neena' kwenc̱he soagake' llizə, na' golle' ḻegake' ka ben X̱ancho Chioza' bibeje'ne' lillyana'. Na' chi'e ḻegake': \p ―Ḻi ye' Jacóbona' na' yog' beṉ' bish'choka' ka ba ben X̱anchona' c̱ha'. \p Na'ch bizee ziyaje' gan yoblə. \p \v 18 Na' ka wyeeni', wche' to yeḻ' wban xen ladj soldadka' daa bi gokbe'gakile' nak gok bichej Pédrona'. \v 19 Na'ch Heródeza' bta bṉie' beṉ'ka' biyiljgake'ne', na' bi billelgakile'ne'. Na'ch wṉabile' soldadka' chap lillyana' nak gok bicheje', na' bikz bi dill' be'gake'. Na'ch bene' mandad betgake' soldadka'. Na' ka wde bene' ka', wzee Judeana' jsoe' Cesareana'. \s1 Ka wit Heródeza' \p \v 20 Heródeza' chllee beṉ' Tíroka' na' beṉ' Sidónka'. Na' beṉ'ki gokgake' toz bshaljlengake' Blástona', to wen llin zakii c̱he Heródeza', na' bengakile'ne' wen kwenc̱he goklene' ḻegake', ḻa' byalljgakile' si'gake' dii yeej gaogake' gana' chṉabia' Heródeza'. Na' Blástona' bshaljlene' Heródeza' kwenc̱he wxi'xene' c̱he beṉ' Tíroka' na' beṉ' Sidónka' na' yizoalene' ḻegake' wen sto shii. \v 21 Na' Heródeza' bllie' bia' batan lljawiagake'ne'. Na' gokwe' xe'na' daa ḻe nak daa chakwe' kat' chli'lawe' lao lkwe' beṉ'. Na'ch jshie' gana' chc̱hogloe' c̱he beṉ', na' bi'e dill' lao beṉ'ka' ndop nllag na'. \v 22 Na' shlak cho'e dill', na' besyaa beṉ'ka' che'gake': \p ―To chioza'n chṉe, aga konteḻe beṉaan. \p \v 23 Na' anjl c̱he X̱ancho Chioza' lii be'tie' Heródeza' to yillwe' wal benan ka chyiṉ chḻall' beḻ bzog'ka' ḻoo ḻi'ena' na' wite', daa bi'e latj wloo beṉ'ka' ḻe' balaaṉ daa chidoḻ' toz beena' nak dowalj Chios. \p \v 24 Na' dill' wen c̱he Chioza' zej chlliljchan doxen. \p \v 25 Na' Bernabéna' len Sáulona' ka wde bengake' daa chiyaḻ' gongake' Jerusalénna', biza'gake' biyajgake' Antioquíana', na' bc̱he'gake' Juanna', beena' ḻekzka' nsi'gake' Marcos. \c 13 \s1 Bernabéna' na' Sáulona' je'gake' cho'a xtill' Chioza' yell zit'ka' \p \v 1 Na' ladj beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' yell Antioquíana' lengake' beṉ' chyix̱jee daa che' Chioza' na' beṉ' chli' chsedi cho'a xtill' Chioza'. Na' ḻegake' beṉ'ki: Bernabéna', Simónna', beena' che'gake' beṉ' gasj, Lúciona' beṉ' Cirénena', Sáulona' na' Manaénna', beena' bgol-len Heródeza' beena' wṉabia' gana' mbani Galileana'. \v 2 Na' to shii ka zoagake' wbasaa na' choe'la'ogake' Chioza' wṉe Espíritu Sántona' ḻegake', chi'e: \p ―Ḻi wzoa Bernabéna' na' Sáulona' kwenc̱he gongake' xshin'na', ḻa' ni c̱heyinnan' ba wlej' ḻegake'. \p \v 3 Na' ka wyeelo be'ḻwillgake' Chioza' na' biyoll wzoagake' wbasaa, na' bx̱oa neeka' yic̱hj beṉ'ka' c̱hop, na'ch bseḻ'gake' ḻegake' gana' lljengake' xshin Chioza'. \s1 Páblona' na' Bernabéna' be'gake' cho'a xtill' Chioza' gana' le Chipre \p \v 4 Na'ch Espíritu Sántona' bseḻee Bernabéna' na' Sáulona' yell Seleúciana' gana' wyoogake' barkwa' kwenc̱he jwaan ḻegake' yell-lio Chíprena' daa llia lo nisdo'na'. \v 5 Na' ka wlez barkwa' cho'a yell Salamínana', bchejgake' na' wzologake' wdix̱je'gake' cho'a xtill' Chioza' to to gana' chdop chllag beṉ' Israelka' choe'ḻwillgake' Chioza'. Na' nc̱he'gake' sto beṉ' le Juan kwenc̱he gaklene' ḻegake'. \v 6 Na' wdegake' to to yellka' llia Chíprena'. Na' ka bllingake' yell Páfoza', na' jadi'gake' to beṉ' Israel, beena' le Barjesús. Nake' to beṉ' willa', na' chziyee beṉ' chi'e nake' to beṉ' chyix̱jee daa che' Chioza' ḻe'. \v 7 Na' beeni nllaguile' beena' chṉabi'e doxen Chíprena', beena' le' Sergio Paulo. Na' Sergio Paulona' nake' to beṉ' chajnii, na' goxe' Bernabéna' len Sáulona' kwenc̱he wzajni'gakile'ne' cho'a xtill' Chioza'. \v 8 Na' beṉ' willa'na', nsi'gake'ne' Elimas (na' zejin beṉ' willa'), goklallee gone' ka bi shajḻe' beṉ' wṉabia'na' c̱he cho'a xtill' Chioza'. \v 9 Na'ch Sáulona', beena' ḻekzka' lie' Pablo, daa chṉabia'chga Espíritu Sántona' ḻe', bwiayeṉee Elímaza', \v 10 na' golle'ne': \p ―¡Li' ben' wxiye', beṉ' wen dii mal, xiiṉ dii x̱iwaan nako' na' chakzbanilo' yog' daa nak dii wen! ¿Bic̱he chshok chlewzo' daa nak dii ḻi c̱he X̱ancho Chioza'? \v 11 Na' ṉaa Chioza' wseḻee yeḻ' zi' c̱ho', gone' ka ic̱hoḻo' na' shloll wen bich ile'ilo' beeni' c̱he wbilla'. \p Na' kate golle'ne' ka' lii wc̱hoḻtie', na' chgan chtobzile' chṉabe' no yiyox̱' neena' daa bich chle'ile'. \v 12 Na' ka ble'i beṉ' wṉabia'na' daa gok, na' wyajḻi'e, na' le bibanile' ka nak cho'a xtill' X̱ancho Jesúza' daa chli' chsedgakile'ne'. \s1 Páblona' na' Bernabéna' wyajgake' yell Antioquíana' daa llia gana' mbani Pisídiana' \p \v 13 Na'ch Páblona' na' beṉ'ka' chdalene' wyoogake' barkwa' yell Páfoza' na' wyajgake' yell Pérgena' daa llia gana' mbani Panfíliana', na' Juan Márcona' bixoṉje' ziyaje' Jerusalénna'. \v 14 Na' Páblona' len beṉ'ka' chdalene' na', biza'gake' yell Pérgena' na' wyajgake' yell Antioquíana' daa llia gana' mbani Pisídiana'. Na' ka bllin lla sabda', llana' chombaaṉ beṉ' Israelka', wyajgake' gana' chdop chllaggake' choe'ḻwillgake' Chioza', na' jc̱he'lengake' beṉ'ka'. \v 15 Na' ka biyoll blabgake' lat' ley c̱he Chioza' na' zi lat' daa bzej dii beṉ'ka' wdix̱jee daa goll Chioza' ḻegake', na'ch beṉ'ka' chgoo xṉezi c̱heyi diika' chongake' gana' chdop chllaggake' bseḻ'gake' to beṉ' gana' chi' Páblona' len Bernabéna' na' golle' ḻegake': \p ―Le' beṉ' bish', shi bi dill' de we'lenle beṉ'ki kwenc̱he wtipch lall'gake', wak we'len ṉaa. \p \v 16 Na'ch wzolla' Páblona' na' bḻis neena' kwenc̱he kwe'gake' llizə wzenaggake', na' chi'e: \p ―Le', beṉ' Israel, na' le' bi nakle beṉ' Israel choe'la'ole Chioza', ḻi wzenag dga iṉia': \v 17 Chios, beena' nonḻilall'cho cho' beṉ' Israel, wleje' dii x̱ozxto'choka' na' bene' ka wyangake' shlak wzoagake' Egíptona'. Na' bllin lla bibeje' ḻegake' kon yeḻ' wak c̱he'na'. \v 18 Na' wdape' yeḻ' chxenlall' c̱he yeḻ' widenag c̱he'ka' lo c̱hoa yiza' wzoagake' latja' gana' bibi chashj chḻeb. \v 19 Na' blliayee yellka' gall kwen lle' gana' mbani Canaánna' kwenc̱he bi'e dii x̱ozxto'choka' yell-lio c̱he'ka'. \v 20 Kan' gok lawi tap guiyoa yoo gashj yiz. Na'tech, bzoa' Chioza' beṉ'ka' wloo lall' na'gake' ḻegake', ax̱t nika bllin lla wzoa dii Samuela', beena' wdix̱jee daa goll Chioza'ne'. \v 21 Na'ch wṉabgake' soa to beṉ' wṉabia' kwenc̱he iṉabi'e ḻegake'. Na' Chioza' bi'e ḻegake' dii Saúla', beena' wṉabi'e ḻegake' lo c̱hoa yiz. Goke' xiiṉ dii beena' wle Cis, beena' gok xiiṉ dia c̱he dii Benjamínna'. \v 22 Na' ka bikwas Chioza' yeḻ' wṉabia' c̱he dii Saúla', bizoe' dii Davina' iṉabi'e na' bi'e dill' c̱he', wne': “Davina', xiiṉ Isaína', nake' to beṉ' chon ka chazlallaa, na' ṉezid' gone' yog' daa cheenid' gone'.” \v 23 Na' lo dia c̱he dii Davina' golj Jesucrístona', beena' wlej Chioza' kwenc̱he yisle' cho' beṉ' Israel lawi dii mala' kon ka' bc̱hebe' gone'. \v 24 Na' ka zi' solo Jesúza' wli' wsedile' beṉ', dii Juanna' golle' yog' beṉ' Israelka' chiyaḻ' yiyaj yilengakile' xtoḻeeka' na' c̱hoagake' nisa'. \v 25 Na' ka ba zoa yiyoll gon dii Juanna' daa nak lall' nee gone', na' ba zoate illin lla guete', na' wne': “Bi nak' beena' chakile nak'. Zi' za'lə beena' zak'ch ka nad'. Na' nad' ni bi zakaa gak' xmose' kwenc̱he wḻec̱hj' xele'na'.” \p \v 26 ’Le' beṉ' bish', le' nakle xiiṉ dia c̱he dii Abrahama', na' le' choe'la'ole Chioza' ḻa'kzi bi nakle beṉ' Israel, Chioza' ba bseḻee cho'a xtilleena' laochoni daa cho'en dill' yisle' beṉ' kwenc̱he bi kwiayi'gake'. \v 27 Beṉ' Jerusalénka' na' beṉ' wṉabia' c̱he'ka' bi gokbe'gakile' bseḻ' Chioza' Jesúza'. Ni bi wyajni'gakile' diika' bzej dii beṉ'ka' wdix̱jee daa goll Chioza' ḻegake' kani'yi, ḻa'kzi chlabgake'n yog' lla sabd gana' chdop chllaggake' choe'ḻwillgake'ne'. Na' daa wnagake' chiyaḻ' guet Jesúza', billinin daa bzej dii beṉ'ka' be' dill' daa goll Chioza' ḻegake'. \v 28 Ḻa'kzi bibi dii mal billelgakile' ben Jesúza' dii gonan ka wc̱hoglogake' witgake'ne', wṉabgakile' Pilátona' gone' mandad witgake'ne'. \v 29 Na'ch ka biyoll bengakile'ne' yog' daa nyoj ḻee cho'a xtill' Chioza' gak c̱he', na'ch biḻetjgake'ne' ḻee yag cruza' na' jakwash'gake'ne'. \v 30 Na' Chioza' biḻise'ne' ladj beṉ' wetka'. \v 31 Na' ka wde bibane', zan lla bli'lawe' beṉ'ka' wno wnaḻ'gake'ne' dezd ka wzee Galileana' zeje' Jerusalénna'. Na' ḻegaken' choe'lengakee beṉ' wlall c̱hechoka' xtilleena' ṉaa. \p \v 32 ’Na' chyix̱je'into' le' dill' wen dill' kob c̱he Jesúza' daa bc̱heb Chioza' lao dii x̱ozxto'choka'. \v 33 Na' ṉaa ba biyoll bido bene' ka bc̱hebe' gone' c̱hecho, cho' nakcho xiiṉ dia c̱hegake', daa bisbane' Jesúza' ladj beṉ' wetka'. Gok ka nyoj Salmo de wchopina', gana' nan: “Lin' nako' Xiiṉ', na' ṉaa, daa solo iṉabi'o na' iṉezi beṉ' nadaan nak' X̱o'.” \v 34 Chioza' ba bi'e dill' yiḻise'ne' ladj beṉ' wetka' na' bichga guete', na' wne': “Dii ḻi gaklen' le' dii xen wal ka bc̱heb' lao dii Davina'.” \v 35 Na' ḻekzka' sto Salmo nan: “Bi wi'o latj gooll' iteb beli chen c̱ha'ni, daa nak' lall' no'.” \v 36 Na' ṉezicho dii Davina' goklene' dii x̱ozxto'choka' kon ka bllia Chioza' bi'a gone', na' ka bllin lla wite' jakwash'gake'ne' gana' bkwash'gake' dii x̱ozxtoe'ka', na' gooll' bteb beli chen c̱he'na'. \v 37 Per kwerp c̱he Jesúza', beena' bisban Chioza' ladj beṉ' wetka', bi wlliayi'n. \v 38 Le' beṉ' bish', chyix̱je'into' le' Chioza' chizi'xene' xtoḻ' nottez beṉ' chonḻilallee Jesúza'. \v 39 Nottez beṉ' gonḻilalleene' yiyake' beṉ' ḻi beṉ' shao' lao Chioza'. Aga no yiyak beṉ' ḻi beṉ' shao' lao Chioza' daa chone' daa na ley c̱he dii Moiséza'. \v 40 Na' ḻi wsak' kwenc̱he ki gak c̱hele ka bzej dii beṉ'ka' be' dill' daa goll Chioza' ḻegake' kani'yi, gana' nan: \q1 \v 41 Ḻi wwia, le' beṉ' wenḻe. Ḻi yibani. \q1 Wllin lla kwiayi'le daa bi chajḻe'le. \q1 Llaki mbanle gon' to dii wal \q1 dii bi shajḻe'le ḻa'kzi shi no iṉa le' ki gak. \p \v 42 Na' ka bichejlen Páblona' beṉ'ka' nakgake'ne' txen gana' chdop chllag beṉ' Israelka', na'ch beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel wṉabgakile'ne' we'lene' ḻegake' cho'a xtill' Chioza' lla sabda' sto. \v 43 Na' ka billeshgake', zan beṉ' Israelka', na' zan beṉ'ka' chongake' ḻegake' txen choe'la'ogake' Chioza', janogake' Páblona' len Bernabéna'. Na' Páblona' len Bernabéna' gollgake' ḻegake' chiyaḻ' soac̱hec̱hgake' gonḻilall'gake' Chioza' daa ḻe chakile' ḻegake'. \p \v 44 Na' ka bizoa xmanna' sto, llana' chombaaṉ beṉ' Israelka', zi lat'z ki biya beṉ'ka' lle' yella' bdop kwenc̱he wzenaggake' cho'a xtill' Chioza'. \v 45 Na' ka ble'i beṉ' Israelka' beṉ' zan ndop nllag, na' gokxe'gakile' Páblona' na' wṉegake' zban c̱he dillaa cho'e, na' biya dii wnagake' c̱he'. \v 46 Na'ch Páblona' len Bernabéna' aga bllebgake', na' gollgake' beṉ' Israelka': \p ―Benan byen zigaate le' wzajniinto' cho'a xtill' Chioza'. Per daa bi cheenile wzenaglen, chli'le bi chidoḻ'le goṉ Chioza' yeḻ' mban c̱hele zejḻi kaṉi, na' solochoklənto' ṉaa wzajniinto'n beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel. \v 47 Ḻa' dgan non X̱ancho Chioza' mandad gonnto', na' ne': \q1 Ba bzoa' li' kwenc̱he gono' ka sho' beeni' c̱ha'na' ḻoo yic̱hjlall'do' beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel. \q1 Na' yoo beṉ'ka' lle' doxen yell-lioni ka gongake' kwenc̱he yilagake' na' bi kwiayi'gake'. \p \v 48 Na' beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel, ka bengakile' daa wna Páblona' len Bernabéna', ḻe bibagakile' na' wnagake' ḻe mba nak cho'a xtill' Chioza'. Na' yog' beṉ'ka' ba wlej Chioza' kwenc̱he gat' yeḻ' mban c̱hegake' zejḻi kaṉi benḻilall'gake' Jesúza'. \v 49 Ka' gok bllilj cho'a xtill' X̱ancho Jesúza' doxen na'. \v 50 Na' beṉ' Israelka', beṉ'ka' bi wyajḻe'gake' c̱he Jesúza', wlooyeḻ'gake' baḻ noolə wnia'ka', beṉ'ka' choe'la'o Chioza', na' beṉ' byoka' ḻe zeyi c̱heyin yella' kwenc̱he bengakile' Páblona' na' Bernabéna' zban, na' bilaggake' ḻegake' yell c̱he'ka'. \v 51 Na'ch Páblona' len Bernabéna' ka biza'gake' wllib ṉi'eka' bishte c̱he yella' daa bi goklall' beṉ'ka' lle' na' wzenaggake' c̱he Chioza'. Na' wyajgake' yell Icóniona'. \v 52 Na' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' wzoachgagake' mbalaz, na' Espíritu Sántona' wṉabi'e ḻoo yic̱hjlall'do'eka'. \c 14 \s1 Bllin Páblona' len Bernabéna' Icóniona' \p \v 1 Na' ka bllin Páblona' len Bernabéna' Icóniona', wyajgake' gana' chdop chllag beṉ' Israelka' choe'ḻwillgake' Chioza'. Na' Chioza' goklene' ḻegake' ka be'gake' cho'a xtilleena' kwenc̱he beṉ' zan benḻilall'gake' Jesúza', ka beṉ' Israel na' ka beṉ' bi nak beṉ' Israel. \v 2 Na' beṉ' Israelka', beṉ'ka' bi goni shajḻe' c̱he Jesúza', wlooyeḻ'gake' baḻ beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel kwenc̱he gokzbangakile' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza'. \v 3 Daan bigaaṉ Páblona' len Bernabéna' Icóniona' ssha, na' be'gake' xtill' X̱ancho Jesúza' na' bi bllebgake', ḻa' nx̱enilall'gake' zoalen X̱ancho Chioza' ḻegake'. Na' X̱anchona' goklene' ḻegake' bli'gake' yeḻ' wak c̱he'na' kwenc̱he gokbe'i beṉ' nan choe'gake' dill' ḻi. \v 4 Na' beṉ' Icónioka' gokgake' c̱hoplə, baḻe' wda'gake' beṉ' Israelka' na' zi baḻe' wda'gake' Páblona' len Bernabéna'. \v 5 Na'ch beṉ' Israelka' bengake' txen beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel na' gokgake' toz len beṉ' wṉabia'ka', goklall'gake' yiya dii gongakile' Páblona' len Bernabéna' na' wlliagake' ḻegake' yaj. \v 6 Na' ka wṉezi Páblona' len Bernabéna' ka ba chwia beṉ'ka' gongakile' ḻegake', lii biza'tegake', wyajgake' yell Lístrana' na' yell Dérbena', yellka' llia gana' mbani Licaóniana'. \v 7 Na' ḻekzka' be'gake' dill' wen dill' kob c̱he Jesúza' na'. \s1 Blliagake' Páblona' yaj yell Lístrana' \p \v 8 Na' Lístrana' jadi'gake' to beṉ' nxiṉj ṉi'ena' ka goljtie'. Na' bi chak see daa bi chzoa c̱hec̱h ṉi'ena'. \v 9 Na' chi'e chzenague' dillaa choe' Páblona'. Na' Páblona' chwie'ne' na' gokbe'ile' chajḻi'e wak yiyon Chioza' ḻe' kwenc̱he gak see. \v 10 Na'ch golle'ne' zillj: \p ―Wzolla'. \p Na' lii wzolla'tie' na' gok wzee. \v 11 Ka ble'i beṉ' Lístraka' daa ben Páblona', wzolo chosyaagake' chṉegake' xtilleeka' daa nak dill' Licaonia che'gake': \p ―¡Ba betj chios c̱hechoka' gani zoacho na' chle'gakichone' ka beṉec̱h! \p \v 12 Na' wnagake' Bernabéna' nake' chios c̱he'ka' beena' nsi'gake' Júpiter, na' Páblona' nake' chios c̱he'ka' beena' nsi'gake' Mercurio, ḻa' ḻen' cho'e dillaa. \v 13 Na' bx̱oz c̱he yoodo' c̱he Júpitera', daa zoa katez choogake' yella', jwee gooṉka' na' nwaḻee ḻegakb bga de yej, na' ḻe', na' beṉ'ka' ndop nllag na', goklall'gake' witgake' ḻegakb kwenc̱he we'la'ogake' Páblona' len Bernabéna'. \v 14 Na' ka gokbe'i Bernabéna' len Páblona' bin gon beṉ'ka', na' wzologake' bc̱hez' xe'ka', ḻa' chakgakile' dii mal nlleban chon beṉ'ka'. Na' jsedogake' ladje'ka', na' wṉegake' zillj, che'gake': \p \v 15 ―Le' beṉ'do', ¿berac̱he chonzle ka'? Ḻekzka' beṉ' yell-lioz neto', ka le', na' ba bidnto' kwenc̱he wzajniinto' le' chiyaḻ' kwejyic̱hjle diiki bibi zak' na' gonḻilall'le Chios, beṉ' yaa beṉ' banna', beena' ben yabana', yell-lioni, na' nisdo'na', na' yog' dii de xan yabana', lo yell-lioni, na' ḻoo nisdo'na'. \v 16 Kani'yi Chioza' bwialoze' c̱he beṉec̱ha' bengake' kon daa nazan c̱hegake'. \v 17 Na' ḻa'kzi bwialoze' ka bengake', bliile' ḻegake' yeḻ' wak c̱he'na' kwenc̱he ka' gakbe'gakile' zoe'. Ḻa' ḻen' chone' yeja' kwenc̱he chak dii chaz chaaṉcho na' chat' dii cheej chaocho kwenc̱he soacho mbalaz. \p \v 18 Na' ḻa'kzi Páblona' len Bernabéna' gollgake' ka', kaṉi goongakile' bi witgake' gooṉka' daa nan we'la'ogake' ḻegake'. \p \v 19 Na' bllin baḻ beṉ' Israelka' zaak Antioquíana' na' Icóniona', na' wlooyeḻ'gake' beṉ' Lístraka' kwenc̱he blliagake' Páblona' yaja'. Na' daa gokgakile' ba witen', na'ch bx̱obgake'ne' jadix̱jgake'ne' cho'a yella'te. \v 20 Na' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' bdi'a bllaggake' gana' de Páblona', na' biyase' biyo'e yella' sto shii. Na' betiyo bizee len Bernabéna' na' biyajgake' yell Dérbena'. \p \v 21 Na' ḻekzka' wdix̱jeegake' dill' wen dill' kob c̱he Jesúza' yell Dérbena', na' beṉ' zan benḻilall'gake' Jesúza'. Na'tech, biza'gake' bidegake' yell Lístrana', Icóniona' na'ch Antioquíana'. \v 22 Na' to to yellka' gana' bidegake' btipgake' lall' beṉ'ka' ba chajḻe' c̱he Jesúza' kwenc̱he soac̱hec̱hgake' gonḻilall'chgake'ne'. Na' gollgake' chiyaḻ' yizo yizakicho bittez dii yen ile'icho kwenc̱he gak lljazoalencho Chioza' gana' chṉabi'e. \v 23 Na' to to yellka' wlejgake' to c̱hop beṉ' koo lall' na'gake' beṉ'ka' ba nonḻilall'gake' Jesúza'. Na' wzoagake' wbas' be'ḻwillgake' Chioza', na'ch bengake' ḻegake' lall' na' X̱ancho Jesúza', beena' nonḻilall'gake'. \s1 Páblona' len Bernabéna' biyajgake' yell Antioquíana' daa llia gana' mbani Síriana' \p \v 24 Na' wde Páblona' len Bernabéna' gana' mbani Pisídiana' na' bllingake' gana' mbani Panfíliana'. \v 25 Na' be'gake' cho'a xtill' Chioza' yell Pérgena'. Na'ch biza'gake' ziyajgake' yell Atáliana'. \v 26 Na' yell Atáliana' biyoogake' to ḻoo barkw na' billingake' yell Antioquíana' gana' lle' beṉ'ka' bengake' ḻegake' lo na' Chioza' kana' bseḻ'gake' ḻegake' lljengake' llinna' daa ba biyoll jengake'. \v 27 Na' ka billingake' yell Antioquíana', btopgake' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza', na' gollgake' yog' daa goklen Chioza' ḻegake' to to yellka'. Na' ḻekzka' gollgake' ka ben Chioza' bi'e latj c̱he beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel kwenc̱he benḻilall'gake' Jesúza'. \v 28 Na' Páblona' len Bernabéna' bigaaṉgake' ssha yell Antioquíana' len beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza'. \c 15 \s1 Bidopgake' Jerusalénna' na' be'gake' dill' \p \v 1 Shlak zoa Páblona' len Bernabéna' yell Antioquíana', bllin baḻ beṉ' za' Judeana' na' wzologake' bli' bsedgakile' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' nan chiyaḻ' gongake' ka na ley c̱he dii Moiséza' na' sho'gake' seṉ daa le circuncisión kwenc̱he Chioza' wi'e yeḻ' mban c̱hegake' zejḻi kaṉi. \v 2 Na' Páblona' len Bernabéna' gokdiḻ-lengake' beṉ' Judeaka'. Na' daa gok ka', beṉ' Antioquíaka' bengake' toz dill' wseḻ'gake' Páblona' len Bernabéna' na' sto c̱hop beṉ' yell Jerusalénna' kwenc̱he llje'lengake' postlka' dill' len beṉ'ka' ngoo lall' na'gake' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' Jerusalénna', c̱heyi daa chli' chsedi beṉ' Judeaka' bllin Antioquíana'. \p \v 3 Na' wloogake' nez kon ka goll beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' Antioquíana', na' lo ka zejgake' wdegake' gana' mbani Feníciana' na' gana' mbani Samáriana', na' gollgake' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' ka ba wyanchga beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel ba yoogake' lo xṉez Chioza'. Na' ka beni beṉ'ki dga, ḻe bibagakile'. \p \v 4 Ka bllin beṉ'ki Jerusalénna', beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' len beṉ'ka' ngoo lall' na' ḻegake' na' postlka' blebgake' ḻegake'. Na' Páblona' len Bernabéna' gollgake' ḻegake' yog' daa ba goklen Chioza' ḻegake' jengake'. \v 5 Na' baḻ fariseoka' nonḻilall' Jesúza' wzolla'gake' na' wnagake': \p ―Beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel chonan byen sho'gake' seṉ daa le circuncisión ka solo gonḻilall'gake' Jesúza', na' chiyaḻ' gongake' ka na ley c̱he dii Moiséza'. \p \v 6 Na' bdop bllag postlka' len beṉ'ka' ngoo lall' na'gake' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' kwenc̱he wwiagake' naklə ka sho' xṉezi dga. \v 7 Ba gok ssha chdiḻ cho'a xtilleeka' ka wzolla' Pédrona' na' golle' ḻegake': \p ―Le', beṉ' bishaa, ba ṉezkzile kana' wlej Chioza' nad' ladjleni kwenc̱he llji'a dill' wen dill' kob c̱he Jesúza' lao beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel kwenc̱he gonḻilall'gake'ne'. \v 8 Chioza', beena' nombi'e yic̱hjlall'do' yog' beṉ', bli'e nan chlebe' beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel daa bseḻee Espíritu Sántona' zoe' ḻoo yic̱hjlall'do'eka' kon ka bene' c̱hecho. \v 9 Toz ka ba ben Chioza' c̱hecho na' c̱he beṉ'ka', ḻa' ḻekzka' ba biyib bix̱ise' ḻoo yic̱hjlall'do'eka' daa ba nonḻilall'gake' Jesúza'. \v 10 Na' ¿berac̱he bi chajḻe'le daa ba ben Chioza'?, na' ¿bic̱he cheenile gon beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel diiki? Ḻa' ni cho' ni dii x̱ozxto'choka' biṉ' sakicho gonchon. \v 11 Ḻete chajḻe'cho daa chaki X̱ancho Jesúza' chon' ba bisle' cho', na' ka'kz ḻegake'. \p \v 12 Na' yoguee wzoagake' llizə bzenaggake' shlak Páblona' len Bernabéna' be'gake' dill' ka ben Chioza' goklene' ḻegake' bengake' yeḻ' wakka' ladj beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel. \v 13 Na' ka biyoll be' Páblona' len Bernabéna' dill', na'ch wṉe Jacóbona', golle': \p ―Le' beṉ' bish', cheenid' wzenagle dga iṉia' le': \v 14 Simón Pédroni ba bi'e dill' ka wzolo Chioza' wleje' beṉ' ladj beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel kwenc̱he gakgake' lall' nee. \v 15 Na' dga gok ka' chidiḻ-lebin daa bzej dii beṉ'ka' wdix̱jee daa goll Chioza' ḻegake' kani'yi, gana' nan: \q1 \v 16 Ka te dga, yiyed' \q1 na' wzoa' to xiiṉ dia c̱he dii Davina' iṉabi'e. \q1 Ḻa'kzi yeḻ' wṉabia' c̱he'na' nakan ka to yoo dii ba biyiṉj, \q1 wllin lla yic̱hisa'n. \q1 \v 17 Gon' dga kwenc̱he yog' beṉ'ka' biṉ' gonḻilall'gake' nad' yiyiljgake' nad', \q1 lente yog'ḻoḻ beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel, beṉ'ka' ba nak lall' na'. \q1 \v 18 Kan' wna X̱ancho Chioza', beena' bzajniile' beṉ'ka' diiki kani'teyi. \p \v 19 ’Na'chan nia' le', bi chiyaḻ' ye'cho beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel, beṉ'ka' ba nonḻilall'gake' Chioza', gongake' dii bi chonan byen. \v 20 Kon wzejcho to yish ye'chogake' bich gaogake' yeḻ' wawa' daa chllia beṉ' lao lwaa lsak' chios c̱he'ka', na' bi gaogake' bel' c̱he bayix̱'ka' bi wlalj xc̱hema', na' ni bi gaogake' xc̱hen bayix̱'ka'. Na' ḻekzka' bi iṉelenzgake' xiiṉ xool beṉ'. \v 21 Ḻa' kani'teyi zoakzə beṉ' to to yell chzajni'gakile' beṉ' ley c̱he dii Moiséza', na' ḻennan' ni chlabgake' ṉaa gana' chdop chllaggake' choe'ḻwillgake' Chioza' yog' lla sabd. \s1 Yisha' daa bseḻ'gake' lao beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel \p \v 22 Na'ch postlka', na' yog' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' len beṉ'ka' ngoo lall' na' ḻegake' bengake' toz dill' wlejgake' to c̱hop beṉ' ladje'ka' kwenc̱he shajlengake' Páblona' len Bernabéna' Antioquíana'. Na' wlejgake' Judas, beena' ḻekzka' lie' Barsabás, na' Sílaza', nakgake' beṉ' mbejlawin ladj beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza'. \v 23 Na' bseḻ'lengake' beṉ'ki to yish dii bzejgake', na' ki choe'n dill': \p “Le' beṉ' bish' na' le' beṉ' zannto', le' bi nakle beṉ' Israel na' zoale yell Antioquíana', na' doxen gana' mbani Síriana' na' Cilíciana', neto' postl na' beṉ'ki ngoo lall' na' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' Jerusalénni, na' yog' beṉ' bish'choki lle' ni, chwapnto' le' chiox. \v 24 Ba wṉezinto' ba bchej to c̱hop beṉ' ladjnto'ni bidgake' to bia'lall'zgake' gana' zoale, na' benllejgakile' le' daa wnagake' chiyaḻ' sho'le seṉ daa le circuncisión, na' chiyaḻ' gonle doxen ka na leya'. \v 25 Daan, ba bennto' toz dill' wlejnto' beṉ'ki c̱hop ladjnto'ni zidwiagake' le'. Na' chseḻ'lennto' ḻegake' Pábloni na' Bernabéni, beṉ' bish'choki ḻe chakicho, \v 26 beṉ'ki chzoa dii nxoll yeḻ' mban c̱he'ka' daa chongake' x̱shin X̱ancho Jesucrístona'. \v 27 Na' chseḻ'nto' beṉ'ki le Judas na' Silas, na' ḻegake' wzajni'gakile' le' dga chzejnto' le'. \v 28 Na' wyazlall'nto' ka bzajnii Espíritu Sántona' neto' bi wzoanto' le' gonle dii bi yizoile. Diikizə chakinto' chonan byen bi gonle: \v 29 Bi gaole yeḻ' wawa' daa chllia beṉ' lao lwaa lsak' chios c̱he'ka', na' ni bi gaole bel' c̱he bayix̱'ka' shi bi wlalj xc̱hema', ni bi gaole xc̱hen bayix̱'ka', na' ḻekzka' bi iṉelenzle xiiṉ xool beṉ'. Shi wzenagle diiki nannto' le', wenkzan chonle. Ka'tz nak dill'ki chzejnto' le'.” \p \v 30 Na'ch ka bllin beṉ'ka' bseḻ'gake' Antioquíana', na' btopgake' yog' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza', na' be'gake' ḻegake' yisha' daa nox̱'gake'. \v 31 Na' ka blabgake'n ḻe bibagakile' ka dillaa choe'n. \v 32 Na' ka nak Júdaza' na' Sílaza', daa ḻekzka' nakgake' beṉ' chyix̱jee daa che' Chioza' ḻegake' be'gake' dill' zan dii btipan lall'gake' na' goklenan ḻegake' wzoatip wzoashoshchgake'. \v 33 Na' biyoll wzoalengake' ḻegake' shloll wen, na'ch beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' Antioquíana' mbalaz biḻaagake' ḻegake' dill' na' biyajgake' kwit beṉ'ka' bseḻ' ḻegake'. \v 34 Na' Sílaza' wyazlallee igaaṉe' na'z. \v 35 Páblona' na' Bernabéna' bigaaṉgake' Antioquíana'. Na' len zan beṉ' yoblə bli' bsedchgakile' beṉ' cho'a xtill' X̱ancho Jesúza'. \s1 Sto shii wyaj Páblona' yellka' gana' ba ji'e cho'a xtill' Chioza' \p \v 36 Na' ba gok zan lla zoagake' Antioquíana' ka goll Páblona' Bernabéna': \p ―Shajcho dii yoblə yellka' gana' ba je'cho cho'a xtill' X̱ancho Jesúza' kwenc̱he lljawiacho nak chak c̱he beṉ'ka' ba wyajḻe'. \p \v 37 Na' Bernabéna' goklallee wc̱he'gake' Juan, beena' ḻekzka' nsi'gake' Marcos. \v 38 Na' bi gooni Páblona' wc̱he'gake'ne', ḻa' kana' bc̱he'gake'ne' bixoṉje' na' bkwaaṉe' ḻegake' Panfíliana', na' bich jenlene' ḻegake' xshin Chioza'. \v 39 Na' ni c̱heyin, gokguedgake' na' wlaagake'. Bernabéna' wzee bc̱hi'e Márcona' na' wyoogake' to ḻoo barkw na' wyajgake' Chíprena'. \v 40 Na' Páblona' wzee bc̱hi'e Sílaza'. Na' beṉ'ka' lle' Antioquíana', beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza', wṉabgakile' X̱ancho Chioza' gaklene' ḻegake' gattezə shajgake'. \v 41 Na' Páblona' len Sílaza' wdegake' gana' mbani Síriana' na' Cilíciana' kwenc̱he goklengake' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' wzoatip wzoashoshchgake'. \c 16 \s1 Timotewa' bene' txen Páblona' len Sílaza' \p \v 1 Na'ch Páblona' len Sílaza' bllingake' yell Dérbena', na'tech wyajgake' yell Lístrana'. Na' na' zoa to bi' xkwid' nonḻilall'b' Jesúza' leb' Timoteo. Nakb' xiiṉ to noolə Israel, na' nooli nonḻilallee Jesúza', per x̱abaa nake' beṉ' griego. \v 2 Na' beṉ' Lístraka' len beṉ' Icónioka' nonḻilall' Jesúza' be'gake' dill' ḻe wen nsa' c̱heb'. \v 3 Na' Páblona' wṉabile'b' shajlem' ḻegake', na' wlo'eb' seṉ daa le circuncisión kwenc̱he bi gakzbani beṉ' Israelka' ḻeb', ḻa' ṉezgakile' x̱abaa bi nake' beṉ' Israel. \v 4 Na' yog' yellka' gana' wdegake' be'lengake' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' dill' c̱he diika' chiyaḻ' gongake', diika' be' postlka' dill' kon beṉ'ka' ngoo lall' na'gake' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' yell Jerusalénna'. \v 5 Na'ch beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' yellka' benḻilall'chgake'ne' do yic̱hj do lall'gake', na' lla kon lla wyanchgake'. \s1 Ble'do'i Páblona' to beṉ' Macedonia chṉabile'ne' shaje' lalle'na' \p \v 6 Páblona' len Sílaza' na' Timotewa' to wdezgake' gana' mbani Frígiana' len Galáciana', daa bi be' Espíritu Sántona' latj llje'gake' cho'a xtill' Chioza' gana' mbani Ásiana'. \v 7 Na' ka bllingake' gaoz yell-lio gana' le Misia, wnalall'gake' shajgake' gana' mbani Bitíniana', na' ḻekzka' bi be' Espíritu Sántona' latj shajgake' na'. \v 8 Na'ch wdegake' yell-lio c̱he Mísiana' bllintegake' yell Tróaza' daa llia cho'a nisdo'na'. \v 9 Na' lo yela' Chioza' bene' ka ble'do'i Páblona' to beṉ' byo, beṉ' Macedonia, zie' chat'yoile'ne', chi'ene': “Dagach Macedóniani kwenc̱he gakleno' neto'.” \v 10 Na' ka biyoll ble'do'i Páblona', lii bsini'ate c̱hento' kwenc̱he wyajnto' Macedóniana', ḻa' wyajniinto' Chioza' cheenile' shajnto' llje'lennto' beṉ'ka' lle' na' dill' wen dill' kob c̱he Jesúza'. \s1 Páblona' na' Sílaza' wyajgake' Filípoza' \p \v 11 Na' yell Tróaza' wyoonto' barkwa' na' wyajnto' shḻicha gana' llia to yell-lio lo nisdo'na' daa le Samotracia. Na' betiyo bllinnto' to yell dii le Neápolis. \v 12 Na' wza'nto' Neápoliza' wyajnto' yell Filípoza'. Nakan to yell ga lle' beṉ' Rómaka', na' nakan to yell xen dii zakii gana' mbani Macedóniana'. Na' bigaaṉnto' na' c̱hop shoṉ lla. \v 13 Na' shlak zoanto' na', lla sabda' bchejnto' yella' na' wyajnto' to cho'a yao ga chje'ḻwillgake' Chioza'. Na' jc̱he'nto' na', be'lennto' dill' noolka' bdop bllag. \v 14 Na' ladj noolka' len to beṉ' le Lidia. Nake' beṉ' yell Tiatira, na' chitee lech' wen dii nak de morad. Na' choe'lawee Chioza' na' X̱ancho Chioza' bene' kwenc̱he bzenague' dillaa choe' Páblona'. \v 15 Na' ka wde wchoe' nisa' do bxooṉe', na' wne' neto': \p ―Shi chakile dii ḻi ba nonḻilallaa X̱ancho Jesúza', ḻi sho' na' yigaaṉle lillaa. \p Na' bene' byen jagaaṉnto' lille'na'. \p \v 16 Na' to shii ka zejnto' gana' choe'ḻwillgake' Chioza', na' billagnto' to bi' nool wew' yoob' dii x̱iwaa, na' dii x̱iwaa chonan kwenc̱he chṉeyaab'. Na' nakb' to bi' ndoo lla yel chom' xshin beṉ', na' dii xen chon x̱ama' gan daa chṉeyaab'. \v 17 Na'ch bi'ni wnob' Páblona' shlak zejlennnto'ne', chosyaab' zillj, nab': \p ―Beṉ'kin chongake' xshin Chioza', beena' nak beṉ' choo beṉ' xen, na' chzajni'gakile' beṉ' nez ḻi c̱he Chioza' gana' sho'cho kwenc̱he bi kwiayi'cho. \p \v 18 Na'ch kon ka' wnab' yog' lla, na' gokzedi Páblona', na'ch biyec̱hje', golle' dii x̱iwaa yoob': \p ―Kon yeḻ' wṉabia' c̱he Jesucrístona' nia' li' bichej. \p Na' lii bichejte dii x̱iwaa. \p \v 19 Na' ka gokbe'i x̱am'ka' bich bi mech gongake' gan, na'ch bex̱'gake' Páblona' len Sílaza' na' jwa'gake' ḻegake' lao josc̱hiska'. \v 20 Na' ka bllinlengake' ḻegake' lao josc̱hiska', na' che'gake': \p ―Beṉ' Israelki chta chṉegake' beṉ', lallchoni. \v 21 Na' chli' chsedgakile' beṉ' dii bi chiyaḻ' goncho ni bi chiyaḻ' wlebcho, cho' nakcho beṉ' Roma. \p \v 22 Na' beṉ' zan bdi'a na' wṉegake' zban c̱he Páblona' len Sílaza'. Na'ch josc̱hiska' bc̱hogbia'gake' wdiṉgake' xe'ka' na' bet wdingake' ḻegake'. \v 23 Na' ka wde bet wdinchgagake' ḻegake', na' wloogake' ḻegake' lillyana', na' gollgake' beena' chap lillyana' gape' ḻegake' byendad kwenc̱he ki yilagake'. \v 24 Na' daa gollgake' beeni ka', wlo'e ḻegake' bill' xyoote na' bṉi'e yen ṉi'eka' to ḻee kwag' dii nyidjgake'.\fig Wlo'e ḻegake' bill' xyoote na' bṉi'e yen ṉi'eka' to ḻee kwag' dii nyidjgake'. Hch. 16:24|src="43_LB00337B.TIF" size="COL" ref="Los Hechos 16:24" \fig* \p \v 25 Na' do ka chel Páblona' len Sílaza' choe'ḻwillgake' Chioza' na' choḻgake' choe'la'ogake'ne', na' beṉ'ka' sto de lillyana' chzenaggake' ka chongake'. \v 26 Na' tokonganzi wde to bedxo' xen wal na' bṉiban doxen lillyana'. Na' lii byaljten, na' gdenka' diika' nc̱hejgake' beṉ'ka' de lillyana' tolazzin biyellgakan. \v 27 Na' beena' chap lillyana' bibane' na' ble'ile' ba nyaljchee lillyana', na'ch wleje' spad c̱he'na' nan yiyit kwine' daa gokile' yog' beṉ'ka' de lillyana' ba billeshgake'. \v 28 Na' Páblona' besyee, golle'ne': \p ―¡Bibi goni kwino'! Nikz lle' yog'nto'. \p \v 29 Na'ch beena' chap lillyana' wṉabe' to yi' na' wyoodoe' jawie' gana' yoo Páblona' len Sílaza', na' lii bc̱hek'te xibe'na' lawe'ka' do chxizze' daa ḻe bllebe'. \v 30 Na' lii bibejtie' ḻegake' lillyana', na' chi'e: \p ―¿Le', beṉ'do', beran chiyaḻ' gon' kwenc̱he bi kwiayaa? \p \v 31 Na' gollgake'ne': \p ―Benḻilalloo X̱ancho Jesucrístona', li' na' do xiiṉ xoolo', kwenc̱he yisle' le' na' bi kwiayi'le. \p \v 32 Na' be'lengake' ḻe' na' beṉ'ka' zoa lille'na' cho'a xtill' X̱ancho Jesúza'. \v 33 Na'ch beena' chap lillyana' wdibe' we'na' lliagake', ḻa'kzi nakan waḻ chel. Na' ḻekzka' yog'ḻoḻtie' lii wchoategake' nisa'. \v 34 Na' bic̱hi'e Páblona' len Sílaza' lille'na' na' bweej bwawe' ḻegake'. Na' ḻe chibayi beeni do xiiṉ xoole' daa ba nonḻilall'gake' Chioza'. \p \v 35 Na' ka wyeeni', josc̱hiska' bseḻ'gake' beṉ' jellgake' beena' chap lillyana' yisane' ḻegake' kwenc̱he yiyajgake'. \v 36 Na' beena' chap lillyana' golle' Páblona': \p ―Ba bseḻ' josc̱hiska' beṉ'ki, na' nagake' ba de lsens yisan' le'. Na' wak yiyajle ṉaa, kochno bi goni le'. \p \v 37 Na' Páblona' golle' ḻegake': \p ―Neto' ndento' kwent yell Rómana', na' ni bi biyiljni'agake' bin bennto' ba bet wdingake' neto' lao lkwe' beṉ' na' wdix̱jzgake' neto' lillyani. ¿Ana' ṉaa cheenzgakile' yisangake' neto' do ngash'zə? Yidch kwingake' yibejgake' neto'. \p \v 38 Na' jayellgake' josc̱hiska' daa goll Páblona' ḻegake', na' josc̱hiska' ḻe bllebgake' ka wṉezgakile' Páblona' len Sílaza' ndegake' kwent ka beṉ' Roma. \v 39 Na'ch wyaj josc̱hiska' jaye'xengake' Páblona' len Sílaza' na' bibejgake' ḻegake' lillyana', na' got'yogakile' ḻegake' bich yigaaṉgake' yella'. \v 40 Na' ka bichej Páblona' len Sílaza' lillyana', na' biyajgake' lill Lídiana' jawiagake' beṉ'ka' ba nonḻilall' Jesúza' na' btipchgake' lall'gake', na'tech biza'gake'. \c 17 \s1 Bta bṉe beṉ' malka' beṉ' Tesalónicaka' \p \v 1 Na' ka biza' Páblona' len Sílaza', wdegake' yell Anfípoliza' na' yell Apolóniana', na' bllingake' yell Tesalónicana' gana' zoa yoona' gana' chdop chllag beṉ' Israelka' choe'ḻwillgake' Chioza'. \v 2 Na' lo shoṉ xman yog' lla sabdka' wyaj Páblona' gana' chdop chllaggake', kon ka yooloe' chone', na' be'lene' ḻegake' Cho'a Xtill' Chioza', \v 3 bzajniile' ḻegake' Crístona', beena' wlej Chioza' iṉabi'e, benan byen biya dii wxak'zi'e na' wite', na' bibane' ladj beṉ' wetka'. Na' chi'e ḻegake': \p ―Jesúza', beena' choe'len' le' xtilleena' ṉaa, ḻen' Crístona', beena' wlej Chioza' iṉabi'e. \p \v 4 Na' baḻ beṉ' Israelka' wyajḻe'gake' na' bengake' txen Páblona' len Sílaza', na' ḻekzka' zan beṉ' griegoka', beṉ'ka' ba choe'la'ogake' Chioza', wyajḻe'gake' c̱he Jesúza', na' ḻekzka' zan noolka' zakii. \v 5 Na' beṉ' Israelka' bi wyajḻe', gokxe'gakile' Páblona' len Sílaza', na' btopgake' beṉ' wdallagka' nak beṉ' mal, na' wlekgake' to dii zed yella'. Na'ch wyajgake' lill beena' le Jasón jadiljgake' Páblona' len Sílaza' kwenc̱he gongake' ḻegake' lo na' beṉ' yellka'. \v 6 Na' daa bi zoa Páblona' len Sílaza' na', na'ch wdoyogake' Jasónna' na' zi to c̱hop beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' na' jwa'gake' ḻegake' lao josc̱hiska'. Na' wṉegake' zillj che'gake': \p ―Beṉ'ka' chda chbekgake' dii zed doxen yell-lioni ba bla'gake' yell c̱hechoni. \v 7 Na' Jasónni ba blebze' ḻegake' lille'na'. Na' ba nakgake' toz bich chzenaggake' daa nllia Césara' bia' goncho, ḻa' nagake' zoa sto beṉ' wṉabia' le Jesús. \p \v 8 Na' beṉ' yellka' len josc̱his c̱he'ka' bllaagake' na' gokllesh'gakile'. \v 9 Na' wxenlall' josc̱hiska' bllia Jasónna' mech len beṉ'ka' nakgake'ne' txen, na'ch bisangake' ḻegake'. \s1 Páblona' len Sílaza' wyajgake' Bereana' \p \v 10 Na' kon ka goḻ, beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' bisa'dogake' Páblona' len Sílaza' kwenc̱he yiyajgake' yell Bereana'. Na' ka bllingake' yella', lii wyajtegake' gana' chdop chllag beṉ' Israelka' choe'ḻwillgake' Chioza'. \v 11 Na' beṉ' Bereaka' nakchgake' beṉ' wench aga ka beṉ' Tesalónicaka', na' bibagakile' bzenaggake' daa bzajnii Páblona' len Sílaza' ḻegake'. Na' yog' lla biyiljgake' ḻee Cho'a Xtill' Chioza' shi nakan ka daa chli' chsedgakile' ḻegake'. \v 12 Na' zan beṉ' Israelka' zoa na' benḻilall'gake' Jesúza' na' ka'kzə zan beṉ' griegoka', ka beṉ' byoka' na' ka noolka' zakii. \v 13 Na'ch beṉ' Israelka' lle' Tesalónicana', beṉ'ka' bi benḻilall' Jesúza', ka wṉezgakile' Páblona' choe'lene' beṉ' Bereaka' xtill' Chioza', na'ch wyajgake' jata jaṉegake' beṉ' yellka'. \v 14 Na' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' lii bseḻ'tegake' Páblona' cho'a nisdo'na'lə, na' Sílaza' len Timotewa' bigaaṉgake' Bereana'zə. \v 15 Na' beṉ'ka' zejlen Páblona' jwa'gake'ne' gana' lliate yell Aténaza'. Na' ka zi yiza'gake' yiyajgake' Bereana', Páblona' golle' ḻegake' ye'gake' Sílaza' len Timotewa' wtalall'gake' shajgake' gana' zoe'. \s1 Páblona' zoe' yell Aténaza' \p \v 16 Na' shlak chbez Páblona' Sílaza' len Timotewa' yell Aténaza', ḻe bllaa yic̱hje' daa ble'ile' to ni to na' nzoa beṉ' Aténaska' diika' choe'la'ogake'. \v 17 Ni c̱heyi daan bzajniile' beṉ' Israelka' gana' chdop chllaggake' choe'ḻwillgake' Chioza', na' len zi x̱oṉj beṉ' griego. Na' ḻekzka' yog' lla wyaje' gana' chak yaana' gana' lle' lla' beṉ' na' be'lene' ḻegake' dill'. \v 18 Na' baḻ epicúreoka', beṉ'ka' chsedgake' daa bli' bsedi beena' wle Epicúreo, len baḻ estóicoka', wzologake' wdiḻ xtilleeka' len Páblona'. Na' baḻe' che': \p ―¿Beran naz beeni chshaljchgue'? \p Na' zi baḻe' nagake': \p ―¿Aaga beenin zidye'lene' cho' dillaa daa nan chiyaḻ' we'la'ocho sto chios yoblə? \p Wnagake' ka' daa chyix̱je'i Páblona' ḻegake' dill' wen dill' kob c̱he Jesúza', chi'e ḻegake' bibane' ladj beṉ' wetka'. \v 19 Na'ch bc̱he'gake' Páblona' to latj gana' nsi'gake' Areópago ga chdopgake' choe'gake' dill', na' ka bllinlengake'ne', che'gake': \p ―Cheeninto' iṉezinto' bi dii koban chli' chsedilo'.\fig Latji len Areópago na' wzoan yell Aténaza'.|src="44_HK00355B.TIF" size="COL" ref="Los Hechos 17:19" \fig* \v 20 Ḻa' ndantekzi nak dill'ki choo, na' cheeninto' iṉezinto' bi zejin. \p \v 21 Ḻa' yog' beṉ' Aténaska' na' ḻekzka' beṉ' zit'ka' zoa na', bichkzə bilə chongake', to chinozgake' bi dill' kob wzenaggake' na' to xtillii daazə choe'gake' yog' lla. \p \v 22 Na'ch Páblona' wzie' ladje'ka' gana' nzi' Areópago, na' golle' ḻegake': \p ―Le' beṉ' Atenas, chakbe'id' ḻe chibaile choe'la'ole diika' noni chios c̱hele. \v 23 Ḻa' ba ble'id' yell c̱heleni to to latj gana' chgoole diika' balaaṉ, na' ble'id' to ga da' to dill' dii na: “C̱he Chios, beena' kono nombia'.” Na' beena' chgoole balaaṉ ḻa'kzi bi nombia'lene', dill' c̱he'nan' zidye'len' le' ṉaa. \p \v 24 ’Chios, beena' ben yell-lioni na' yog' dii de lawinna' nake' X̱an yabana' na' yell-lioni. Aga zoe' ḻoo yoodo' dii choni ṉi'a na' beṉ'. \v 25 Na' aga bi chyallji Chioza' dii iṉacho gak gon beṉ' yell-liona' c̱he'. Ḻa' ḻen' noṉe' yeḻ' mban c̱he yog'ḻoḻcho, na' noṉe' bishbe c̱hecho, na' yog' bi dii de c̱hecho. \p \v 26 ’Ḻen' bx̱e bsile' to beṉ' yell-lio, na' yog'ḻoḻcho cho' nakcho xiiṉ dia c̱he beena' bx̱e bsile', na' ḻe'kze' ba nllie' bia' baḻ yiz soacho yell-lioni na' gana' soa to tocho. \v 27 Na' bzoe' cho' yell-lioni kwenc̱he yiyiljcho nakan goncho gombia'chone'. Na' dii ḻi gaḻ' gllin zelen Chioza' to tocho, \v 28 ḻa' ḻen' chone' ka mbancho na' ka chzo chdacho. Kan' bzej baḻ beṉ' sin' c̱heleka', beṉ'ka' wnagake': “Nakcho xiiṉ Chioza'.” \v 29 Na' daa nakcho xiiṉ Chioza', bi chiyaḻ' gakicho nake' to beṉ' de or, de plat, de yaj, de yag, ka chaljlall' beṉ'ka' chongake' diiki. \v 30 Kana'teyi Chioza' bwialoze' ben beṉ'ka' daa nazan c̱hegake' yeḻ' bi chajnii c̱he'ka', per ṉaanlla chone' byen yog'ḻoḻ beṉ' lle' doxen yell-lioni yiyaj yilengakile'. \v 31 Ḻa' Chioza' ba bllie' bia' to lla gone' yeḻ' josc̱his c̱he to to beṉ' lle' yell-lioni, na' gone' c̱he to toe' kon ka chidoḻee. Na' ba bliile' cho' beena' wleje' gon yeḻ' josc̱hisa' daa biḻise'ne' ladj beṉ' wetka'. \p \v 32 Na' ka bengakile' wna Páblona' Chioza' chisbane' beṉ' ladj beṉ' wetka', baḻe' bxillgake', na' zi baḻe' gollgake'ne': \p ―Sto llagalə wzenagnto' c̱ho' c̱heyi dga choo dill'. \p \v 33 Na' biza' Páblona' gana' lle' beṉ'ka'. \v 34 Na' baḻ beṉ' bengake'ne' txen na' benḻilall'gake' Jesúza'. Na' ladje'ka' len to beṉ' lie' Dionisio, beena' len beṉ'ka' zakii chdop latja' nzi' Areópago, na' ḻekzka' sto noolə lie' Dámaris, na' sto c̱hop beṉ' yoblə. \c 18 \s1 Biyaj Páblona' yell Coríntona' \p \v 1 Ka wde biza' Páblona' yell Aténaza', na' biyaje' yell Coríntona'. \v 2 Na' ka billine' Coríntona' billague' to beṉ' Israel lie' Aquila. Na' beeni nake' beṉ' yell Ponto na' nool c̱he'na' lie' Priscila. Zi' bllinzgake' Coríntona' biza'gake' gana' mbani Itáliana', ḻa' Claudiona', beṉ' wṉabia'na', bisheshe' yog' beṉ' Israelka' Rómana' gana' zoe'. Na' Páblona' jawie' ḻegake', \v 3 na' daa nḻangake' toz ka llin, bigaaṉlene' ḻegake', na' wdiagake' yid xa bayix̱'ka' daa chc̱hingake' lwaa yoo. \v 4 Na' yog' lla sabd, Páblona' chaje' gana' chdop chllag beṉ' Israelka' choe'ḻwillgake' Chioza', na' chzajniile' beṉ'ka' lle' na' xtill' Jesúza', ka beṉ' Israel na' ka beṉ' bi nak beṉ' Israel. \p \v 5 Na' Sílaza' len Timotewa' biza'gake' Macedóniana' na' bllingake' gana' zoa Páblona'. Na' daa bllingake', bich bi llin yoblə ben Páblona', san toz xshin Chioza' bene' na' bzajniile' beṉ' Israelka' nan Jesúza' nake' Crístona', beena' wlej Chioza' iṉabi'e. \v 6 Per wzololəgake' chakdiḻ-lengake'ne' na' wṉegake' zban c̱he', na' wllib xalaane'na' lawe'ka' kwenc̱he bli'e nan chbejyic̱hje' ḻegake', na' golle': \p ―Le'zkzan wlliayi' kwinle. Aga bi doḻ' gap' nad'. Na' ṉaa lljali' lljasedid' beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel. \p \v 7 Na'ch bizee kwite'ka' na' biyaje' lill to beṉ' le Justo, beena' choe'la'o Chioza', na' zoa lille'na' gao gana' chdop chllag beṉ' Israelka' choe'ḻwillgake' Chioza'. \v 8 Na' to beṉ' le Crispo ngoo lall' nee chgwee xṉezi c̱heyi diika' chon beṉ' Israelka' gana' chdop chllaggake', na' do xiiṉ xoole' wyajḻe'gake' c̱he X̱ancho Jesúza'. Na' beṉ' zanch beṉ' Coríntoka', ka bengakile' xtill' Chioza' daa be'len Páblona' ḻegake', wyajḻe'gake' na' wchoagake' nisa'. \v 9 Na'ch to lle' bli'lao X̱ancho Jesúza' Páblona', na' golle'ne': \p ―Bi illebo'. Be'ch xtillaana' lao beṉ'ki na' bi so' llizə. \v 10 Nad' zoalen' li', na' bi wi'a latj no bi goni li', ḻa' beṉ' zan zi' gombia'gake' nad' yelli. \p \v 11 Na' bigaaṉ Páblona' Coríntona' twiz yoo gashj bli' bsedile' beṉ' cho'a xtill' Chioza'. \p \v 12 Na' kana' chṉabia' beena' le Galión gana' mbani Acáyana', beṉ' Israelka' gokgake' toz bex̱'gake' Páblona' na' bc̱he'gake'ne' gana' chon Galiónna' yeḻ' josc̱hisa'. \v 13 Na' che'gake' Galiónna': \p ―Beeni chde' chgooyeḻee beṉ' kwenc̱he we'la'ogake' Chioza' nlla'lə aga ka na ley c̱he Rómana' daa chṉabia' cho'. \p \v 14 Ka nan iṉe Páblona', lii wṉete Galiónna' beṉ' Israelka', chi'e: \p ―Ka nak dga chaole xya, shi bi doḻ' nap beeni wa shi bi xya wal bene', wak gon' yeḻ' josc̱his c̱helena'. \v 15 San shi chaole xya c̱he dill' daa cho'e, na' daa chzetje' le beṉ', na' c̱he ley c̱helena', bi nakan ka dii gon' yeḻ' josc̱his c̱heyin. Le'zə, ḻi wwia naklə gonlen. \p \v 16 Na' bibeje' ḻegake' gana' chone' yeḻ' josc̱hisa'. \v 17 Na'ch yog' beṉ' griegoka' bex̱'gake' Sósteneza', beena' chgoo xṉezin c̱heyi diika' chon beṉ' Israelka' gana' chdop chllaggake' choe'ḻwillgake' Chioza', betsodgake'ne'. Na' chwiazə Galiónna' bikzə bi golle' ḻegake'. \s1 Páblona' biyaje' yell Antioquíana' \p \v 18 Ka wde gok ka', Páblona' bigaaṉche' sshach Coríntona'. Na'ch biḻee dill' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' na' bizee kwenc̱he shaje' gana' mbani Síriana'. Na' Priscílana' len Aquílana' zejlengake'ne'. Na' ka zi' sho'gake' ḻoo barkwa' yiza'gake' yell Cencreana', Páblona' bshib yic̱hje'na' kon ka nc̱hebe' gone' lao Chioza'. \v 19 Ka bllingake' yell Éfesona', Páblona' bikwaaṉze' Priscílana' len Aquílana', na' wzee wyaje' gana' chdop chllag beṉ' Israelka' choe'ḻwillgake' Chioza' na' be'lene' beṉ'ka' dill'. \v 20 Na' beṉ'ka' ndop nllag na', wṉabgakile' Páblona' yigaaṉlenche' ḻegake', na' Páblona' bi goonile'. \v 21 Na'ch chi'e ḻegake': \p ―Chonan byen yiyaa Jerusalénna' kat' gaḻ' lṉina' daa za', na' widchkz' yidwia' le' shi Chioza' wi'e latj. \p Na'ch bizee Éfesona' biyo'e to ḻoo barkw. \v 22 Na' ka betje' barkwa' Cesareana', wyaje' Jerusalénna' jawape' chiox beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza'. Na' bizee biyaje' Antioquíana'. \v 23 Na' bigaaṉe' shloll, na'tech wzee wyaje' sto shii to to yell gana' mbani Galáciana' na' Frígiana' jatipche' lall' beṉ'ka' nonḻilall Jesúza'. \s1 Apóloza' bi'e xtill' Chioza' Éfesona' \p \v 24 Na' do kana' bllin to beṉ' Israel Éfesona' lie' Apolos, beṉ' golj yell Alejandríana'. Na' chak cho'e dill' lao lkwe' beṉ', na' ḻe nsede' Cho'a Xtill' Chioza'. \v 25 Apóloza' nsede' c̱he X̱ancho Jesúza', na' do yic̱hj do lallee cho'e dill' c̱he' kon ga zeelo ṉezile', per zeelo ṉezile' daa bli' bsedi Juanna' c̱he daa chchoa beṉ' nisa'. \v 26 Na' Apóloza' bi bllebe' bi'e dill' c̱he Jesúza' gana' chdop chllag beṉ' Israelka' choe'ḻwillgake' Chioza'. Na' ka beni Priscílana' len Aquílana' ka chli' chsedi Apóloza', na'ch bic̱he'gake'ne' kwenc̱he bzajni'chgakile'ne' kwasḻoḻ ka nak xṉez Chioza'. \v 27 Ka goki Apóloza' shaje' gana' mbani Acáyana', beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' btipgake' lallee na' bzejgake' to yish dii bex̱ee c̱he beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' na', kwenc̱he wlebgake'ne'. Na' ka blline', ḻe goklene' beṉ'ka' ba biyesh'lallii Chioza' kwenc̱he nonḻilall'gake' Jesúza'. \v 28 Na' bli' bsedile' beṉ' nan klelan chajnii beṉ' Israelka' c̱he Jesúza'. Na' bibi gok yee beṉ' Israelka' daa bliile' ḻegake' to to gana' nyoj Cho'a Xtill' Chioza' daa na Jesúza' nake' Crístona', beena' wseḻ' Chioza' iṉabi'e. \c 19 \s1 Ka wzoa Páblona' Éfesona' \p \v 1 Na' shlak wzoa Apóloza' Coríntona', Páblona' wdie' to to yellka' llia ladj yaa yaoka' gana' mbani Galáciana' na' Ásiana', na' bllintie' Éfesona' gana' jadi'e baḻ beṉ' ba nonḻilall' Jesúza'. \v 2 Na' wṉabile' ḻegake', chi'e: \p ―¿Azidsoa Espíritu Sántona' ḻoo yic̱hjlall'do'lena' ka wzolole chonḻilall'le Jesúza'? \p Na' beṉ'ka' gollgake'ne': \p ―Ni bi ṉezinto' shi zoa Espíritu Sántona' beena' no' ka'. \p \v 3 Na'ch Páblona' wizṉabile' ḻegake': \p ―¿Bin wyajniile ka wchoale nisa'? \p Na' che'gake'ne': \p ―Kon ka bzajnii dii Juanna'. \p \v 4 Na'ch goll Páblona' ḻegake': \p ―Dii Juanna' bzajniile' beṉ' chiyaḻ' c̱hoagake' nisa' daa wli'n ba biyaj bilengakile' na' ḻekzka' golle' ḻegake' chiyaḻ' gonḻilall'gake' beena' zi' yid, na' ḻen' Jesúza', beena' wlej Chioza' iṉabi'e. \p \v 5 Na' ka bengakile' daa goll Páblona' ḻegake', na' wchoagake' nisa' daa chonḻilall'gake' X̱ancho Jesúza'. \v 6 Na' ka bx̱oa na' Páblona' yic̱hje'ka', Espíritu Sántona' wyo'e ḻoo yic̱hjlall'do'eka' na' wṉegake' wde wdeli dill' na' ḻekzka' wdix̱je'gake' dill' daa goll Chioza' ḻegake'. \v 7 Na' beṉ'ki gok c̱heyin ka' nakgake' ka do shlliṉ. \p \v 8 Na' wzoa Páblona' Éfesona' shoṉ beo' bli' bsedile' beṉ' Israelka' gana' chdop chllaggake' choe'ḻwillgake' Chioza' na' bi bllebe'. Na' be'lenche' beṉ'ka' dill' kwenc̱he wyajni'gakile' ka chṉabia' Chioza' ḻoo yic̱hjlall'do' beṉ'ka' nonḻilall'gake'ne'. \v 9 Na' baḻ beṉ'ka' nak beṉ' lall'do' wal aga goongakile' shajḻe'gake', na' biya dii wnagake' lao lkwe' beṉ' c̱he nez ḻi nez shao' c̱he Jesucrístona'. Na'ch biza' Páblona' kwite'ka', na' bic̱hi'e beṉ'ka' ba nonḻilall' Jesúza', wyajlene' ḻegake' lill to beṉ' le Tirano dii nak ka yoo skwel gana' chdi'a beṉ', na' bli' bsedchile' ḻegake' yog' lla. \v 10 Gokte c̱hop yiz bli' bsedile' ḻegake', na' yog'ḻoḻ beṉ'ka' lle' doxen Ásiana' bengakile' xtill' X̱ancho Jesúza', ka beṉ' Israel ka beṉ' griego. \v 11 Na' Chioza' bc̱hine' Páblona' kwenc̱he bene' yeḻ' wak xen dii benan ka bibanchgayi beṉ'. \v 12 Na' ax̱t no bachyic̱hj, no lech' chjatigake'ne' na' chiyox̱'gake'n ga de beṉ' bi shao' na' chiyakgakile', na' ḻekzka' chichej dii x̱iwaa yoo beṉ'. \p \v 13 Na' baḻ beṉ' Israelka' chdagake' to to yell chibejgake' dii xiw'ka' yoo beṉ', na' chakgakile' wc̱hingake' le X̱ancho Jesúza' kwenc̱he yibejgake'n. Na' che'gake'n: \p ―Kon yeḻ' wak c̱he Jesúza', beena' choe' Páblona' xtilleena', nannto' le', ḻi yichej. \p \v 14 Ka' ben gall xiiṉ to beṉ' Israel le Esceva, beena' nak to wṉabia' c̱he bx̱ozka'. \v 15 Na' ka nan yibejgake' dii x̱iwaa, na' gollan ḻegake': \p ―Nombi'a Jesúza', na' ḻekzka' Páblona', per le', bi ṉezid' no le'. \p \v 16 Na'ch beena' yoo dii x̱iwaa bxitee bṉize' ḻegake', na' bc̱hezee xalaane'ka' na' bene' ḻegake' zi' ax̱t bllie' ḻegake' we' na' gaḻ'yid gaḻ'bel'zgake' bixoṉjgake' lille'na'. \v 17 Na' yog' beṉ'ka' zoa Éfesona', ka beṉ' Israel ka beṉ' bi nak beṉ' Israel, wṉezgakile' ka gok c̱he beṉ'ka', na' ḻe bllebgake' na' wloochgake' X̱ancho Jesúza' balaaṉ. \p \v 18 Na' zan beṉ'ka' ba nonḻilall'gake' Jesúza' jax̱oadoḻ'gake' lao lkwe' beṉ' ka nak dii malka' ba bengake'. \v 19 Na' zan beṉ'ka' bḻan yeḻ' willa'na' jwa'gake' libr c̱he'ka' daa bsedgake' na' bzeygake'n lao yog' beṉ'ka'. Na' bengake' kwent ka'k' zak' librka' bzeygake', na' bllinan ka do shiyona mil mech plat. \v 20 Ka' gok blliljch xtill' X̱ancho Jesúza' na' beṉ' zanch benḻilall'gake'ne' daa gokbe'gakile' xtill' Chioza' nsa'n yeḻ' wak xen. \p \v 21 Na' ka wde gok yog' diiki, Páblona' bc̱hoglallee shaje' lljawie' beṉ'ka' lle' yellka' llia Macedóniana' na' Acáyana', na'tech yiyaje' Jerusalénna'. Na' ḻekzka' golle': “Ka yiyoll yiyaa Jerusalénna' chiyaḻ' shaa Rómana'.” \v 22 Na'ch bseḻee Timotewa' na' Erástona' Macedóniana', beṉ'ki c̱hop chaklengake'ne', na' ḻe' bigaaṉe' Ásiana' zi shloll wen. \s1 Bta bṉe Demétriona' beṉ' Éfesoka' \p \v 23 Na' got' to dii zed wal Éfesona' daa chli' chsedi Páblona' c̱he nez ḻi nez shao' c̱he Jesucrístona'. \v 24 Na' beena' wlek dii zeda' lie' Demetrio, na' noni xshine' chone' de plat lwaa lsak' yoodo' c̱he xnax Dianana', beena' noni chios c̱hegake'. Na' dii xen chone' gan c̱heyin len beṉ'ka' chonlengake'ne' llinna'. \v 25 Na' btope' beṉ'ka' chonlene' llinna' na' yog' beṉ'ka' nḻangake' llin ka daa, golle' ḻegake': \p ―Ṉezile llin dga nḻancho dii xen chkwaaṉan c̱hecho. \v 26 Na' ba chen chle'ile ka chon beena' le Pablo, chde' chzajniile' beṉ' wlall c̱hechoki na' doxen gani mbani Ásiani, chi'e aga bi zakii lwaa lsak' dii chon beṉ' kwenc̱he we'la'ozgake'n. Na' beṉ' zan ba chzenaggake' c̱he'. \v 27 Na' nxoll bich too diiki choncho, na' ḻekzka' nxoll bich seyi c̱he yoodo' gana' zoa xnax Diana c̱hechona', beena' nak beṉ' choo beṉ' xen. Na' beeni choe'la'o yog'zə beṉ' lle' gani mbani Ásiani na' beṉ' lle' doxen yell-lioni, gongakile'ne' ka to beṉ' bibi zakii. \p \v 28 Ka goll Demétriona' ḻegake' ka', ḻe bllaagake' na' besyaagake', nagake': \p ―¡Beṉ' choo beṉ' xen nak xnax Diana c̱hechona', cho' beṉ' Éfeso! \p \v 29 Na' yog'ḻoḻe' gokgake' toz, wlekgake' dii lc̱hix̱ wal yella', na' bex̱'gake' c̱hop beṉ' Macedonia, toe' le Gayo, na' stoe' le Aristarco, beṉ'ka' zejlen Páblona'. Na' wdoyogake' ḻegake' bllinlentegake' ḻegake' gana' chidopgake' choe'gake' dill'. \v 30 Na' Páblona' gokile' sho'e ladj beṉ'ka' ndop nllag na' kwenc̱he nan we'lene' ḻegake' dill', per beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' aga be'gake' latj sho'e. \v 31 Na' ḻekzka' ladj josc̱his c̱he beṉ' Ásiaka' len beṉ' nllagui Páblona', na' bseḻ'gake' rson, che'gake'ne': \p ―Ben goklen, bi shoo gana' lle' beṉ'ka'. \p \v 32 Na' beṉ'ka' ndop nllag na' chosyaagake', wde wdeli dii na to toe'. Na' zan beṉ'ka' len ladje'ka' ni bi ṉezgakile' bic̱he lle'zgake' na'. \v 33 Na' baḻ beṉ' Israelka' bllig'gake' Alejándrona' lao beṉ'ka' kwenc̱he wi'e dill' lawe'ka'. Na'ch Alejándrona' bḻis neena' kwenc̱he soagake' llizə na' wzenaggake' daa yee ḻegake'. \v 34 Na' ka ble'gakile'ne' na' gokbe'gakile' nan beṉ' Israelan, na'ch bizologake' chosyaagake', nagake': \p ―¡Beṉ' choo beṉ' xen nak xnax Diana c̱hechona', cho' beṉ' Éfeso! \p Ka do c̱hop gor besyaagake' che'gake' ka'. \p \v 35 Na'ch beena' nak sikriban c̱he yella' bzoe' ḻegake' llizə. Na'ch golle' ḻegake': \p ―Le' beṉ' wlall, yog' beṉ' yell-lio ṉezgakile' cho' beṉ' Éfeso chidoḻ'cho gap wwiacho yoodo' c̱he xnax Diana c̱hechona', beena' nak beṉ' choo beṉ' xen. Na' ṉezgakile' lwaa lsakeena' za'n yabalə, \v 36 na' ni to kono gak iṉa aga kan' nakan. Na' ḻi soa llizə kwenc̱he bi gonle to dii bi chiyaḻ' gonle. \v 37 Ka nak beṉ'ki ba bidwa'le ni, bi iṉacho ba wlangake' bi de ḻoo yoodo' c̱hechona', ni bi iṉacho ba wṉegake' zban c̱he xnax Diana c̱hechona'. \v 38 Na' shi Demétrioni na' beṉ'ka' chonlengake'ne' llinna' de dii chak c̱hegake' kon nottezə beṉ', daan chi' beṉ'ka' chc̱hoglogake' c̱he beṉ' na' wak shajgake' lawe'ka' kwenc̱he gongake' yeḻ' josc̱his c̱he'ka'. \v 39 Na' shi bichlə dii cheenile gak, chiyaḻ' yitopcho yog'ḻoḻ beṉ' yell na' we'chon dill'. \v 40 Ḻa' ka nak dga gok ṉaa, nxoll iṉa beṉ' to cho'zan chta chṉecho beṉ' yell, na' ¿bera iṉacho shi ba chṉabgakile' cho' c̱he dga ba gok ṉaa? \p \v 41 Ka wde golle' ḻegake' ka', na' bisheshe' ḻegake'. \c 20 \s1 Biyaj Páblona' Macedóniana' na' Gréciana' \p \v 1 Na' ka bibe'lli daa ben beṉ' Éfesoka', na'ch gox Páblona' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' na' be'lene' ḻegake' to c̱hop dill' dii gaklenan ḻegake' na' wdeḻe' to togake', na' biḻee ḻegake' dill'. Na' bizee zjade' gana' mbani Macedóniana'. \v 2 Na' bidie' to to yellka' llia Macedóniana' na' be'lene' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' zan dill' dii btipan lall'gake'. Na' biyolla' billine' Gréciana', \v 3 na' shoṉ beo' wzoe' na'. Na' ba zoa yiyo'e ḻoo barkwa' kwenc̱he yiyaje' gana' mbani Síriana', ka wṉezile' ba chino beṉ' Israelka' ḻe'. Na' bc̱hoglallee bigwee nez kon ṉi'aze ziyaje' Macedóniana'lə. \v 4 Na' beṉ' zan zejlengake' Páblona' Ásiana'. Ladje'ka' len Sópatera' xiiṉ Pírrona', beṉ' Bereana'; na' Aristárcona' len Segúndona', beṉ' Tesalónicaka'; na' Gáyona', beṉ' Dérbena'; Timotewa', na'ch Tíquicona' len Trófimona', beṉ' Ásiaka'. \v 5 Na' yog' beṉ'ki wllialogake' laonto'na', na' wlezgake' neto' yell Tróaza'. \v 6 Na' ka wde lṉi Paskwa' kat' chaogake' yetxtila' daa bi nc̱hix̱ levadúrana', na'ch biza'nto' yell Filípoza' biyoonto' to ḻoo barkw. Na' ka gok to xman biza'nto' na' billinnto' yell Tróaza' gana' ba chbez beṉ'ka' neto'. Na' wzoanto' na' gall lla. \s1 Billin Páblona' yell Tróaza' \p \v 7 Na' ka bllin lla dmiwa', lla nech c̱he xmanna', bdop bllagnto' weej wdaonto' txen len beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza', na' Páblona' bli' bsedile' ḻegake'. Na' daa ba nakan yizee yetiyo, ax̱t chelch wyeelo be'lene' ḻegake' dill'. \v 8 Na' ndop nllagnto' to ḻoo yoo dii llia shkwia cha'lə, na' nakan bido yi'zi. \v 9 Na' to bi' wew' lliab' cho'a ventanna', na' leb' Eutico. Na' daa bshaljlen Páblona' beṉ'ka' ssha, bex̱'kza bishgala' ḻeb' na' bxopb' cho'a ventan c̱he yoo de shoṉ kwiana' gana' lliab', na' ka biḻisgake'b' ba witb'. \v 10 Na'ch biyetj Páblona', na' ka blline' gana' jadix̱jgake'b' bchekee wdeḻe'b'. Na' golle' beṉ'ka': \p ―Bi illeble; mbankzba'n. \p \v 11 Na'ch biyep Páblona' dii yoblə, bxoxje' yetxtila' na' wdaogake'n. Na'tech bizoloe' choe'lene' ḻegake' dill' ni ka wyeeni'teyi. Na'ch bizee. \v 12 Na' ka billesh beṉ'ka', chibagakile' bic̱he'gake' bi' wewaa shi'a shbam'. \s1 Biza' Páblona' Tróaza' \p \v 13 Na'ch neto' bibialonto' biyoonto' to ḻoo barkw wyajnto' yell Asónna' gana' yillagnto' Páblona' ka bgaaṉnto' dill', na' bigwee nez ṉi'aze'. \v 14 Na' ka billagnto' Páblona' Asónna', na' biyoolene' neto' ḻoo barkwa' na' wyajnto' yella' le Mitilene. \v 15 Na'ch biza'nto' Mitilénena', na' betiyo bidento' gaozə yell-lio Quíona' daa llia lo nisdo'na'. Na' gok lillj billinnto' yell-lio Sámoza' daa llia lo nisdo'na', na' llana' sto wyajchnto' yell Milétona'. \v 16 Ka' bennto', ḻa' Páblona' bi goonile' shajchnto' Éfesona' kwenc̱he bi sha'ile' Ásiana', daa ba chakbyenile' yilline' Jerusalénna' daa ba zoa gaḻ' lṉi Pentecostéza'. \s1 Billag Páblona' beṉ'ka' ngoo lo na'gake' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' Éfesona' \p \v 17 Na' ka zoanto' Milétona', Páblona' bseḻee rson na' goxe' beṉ'ka' ngoo lo na'gake' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' Éfesona'. \v 18 Na' ka bllingake', goll Páblona' ḻegake': \p ―Le' ṉezile nak bsa' c̱ha' dezd nechte ka wzoalen' le' Ásiani. \v 19 Ba wzoa' ba ben' xshin Chioza' do yic̱hj do lallaa, na' zan shii gokyeshid' na' wchell', na' biya dii ben ble'id' daa bc̱hi' bsak' beṉ' Israelka' nad'. \v 20 Na' aga ni c̱he ka' bsan' bich wnia' le' daa chiyaḻ' iṉezile, san bli' bsedchkzid' le' gana' chdop chllagle na' ka'kzə lill to tole. \v 21 Ka beṉ' Israel ka beṉ' bi nak beṉ' Israel, be'lengakee dill' nan chiyaḻ' yiyaj yilengakile' c̱he dii malka' chongake' lao Chioza' na' gonḻilall'gake' X̱ancho Jesucrístona'. \v 22 Na' ṉaa, Espíritu c̱he Chioza' chone' byen yiyaa Jerusalénna', na' bi ṉezid' bi gak c̱ha' na'. \v 23 Zeelo dii ṉezid', Espíritu Sántona' ne' nad' to to yell gana' tia' gataa lillya na' biya dii gak c̱ha'. \v 24 Na' aga bi chakid' c̱heyi diika' gak c̱ha', ḻa' aga llialo yeḻ' mban c̱ha'ni, san llialote yiyoll gon' yog'ḻoḻ daa ben X̱ancho Jesúza' lo na' gon', ḻa' ḻen' wleje' nad' kwenc̱he c̱hix̱ji'a dill' wen dill' kob c̱he Chioza' daa chakile' cho'. \p \v 25 ’Na' ba bzajniid' le' ka chon Chioza' chṉabi'e ḻoo yic̱hjlall'do' beṉ' chonḻilalleene', na' ṉaa ni stole le' bich ile'ile nad' yell-lioni. \v 26 Daan nia' le' ṉaa, aga bi doḻ' nap' shi nole kwiayi'. \v 27 Ḻa' ba bzajniid' le' yog' daa cheeni Chioza'. Bibi bkwashaa dii iṉacho bi wnia' le'. \v 28 Na' ḻi wsak', ḻi gap wwia beṉ'ka' nakle txen, ḻa' Espíritu Sántona' wleje' le' kwenc̱he gap wwiale beṉ'ka' nonḻilall' X̱ancho Jesúza', beṉ'ka' biya'o bizi'lene' xc̱hene'na' daa blalje' ḻee yag cruza'. \v 29 Ḻa' ṉezid' kat' bich soalen' le' na' yid beṉ' gonllejgakile' le' kwenc̱he kwej yic̱hjle daa nonḻilall'le Jesúza'. Gongake' ka ba zṉia, ba chjatao xil'do' c̱he beṉ'. \v 30 Na' ladjlena' ichej beṉ' wli' wsedile' le' daa bi nak shḻi kwenc̱he gonlene' txen. \v 31 Na' ḻi wsak' kwenc̱he kono siye' le'. Na' ḻi lljadini ka ben' lo shoṉ yiza' wzoalen' le', ḻa' ka tella ka waḻ got'yoid' to tole kwenc̱he wzenagle c̱he Chioza', na' ax̱t wchell' ni c̱hele. \p \v 32 ’Na' ṉaa, chon' le' lo na' Chioza' len cho'a xtilleena' daa na ḻe chakile' cho'. Ḻa' ḻennan' napan yeḻ' wak kwenc̱he gaklenan le' soac̱hec̱hle gonḻilall'lene'. Na' ka' lljazoalenlene' txen len yog' beṉ' nakgake' lall' nee. \v 33 Ṉezkzile bibiṉ' selallaa c̱hele, ni xmechle, ni xalaanle, ni bichlə dii naple. \v 34 Na' ṉezkzile ṉi'a na'ni benlen' llin kwenc̱he bllelid' bi dii byalljlenid' beṉ'ki chonlengake' nad' xshin Chioza'. \v 35 Ben' llinna' kwenc̱he bliid' le' ka chiyaḻ' gaklencho beṉ' kat' bi chyalljgakile'. Ḻa' chiyaḻ' lljadinicho xtill' X̱ancho Jesúza' kana' wne': “Mbalazch soacho shi we'cho beṉ' bi we'chone', aga ka daa ikaacho bi dii goṉe' cho'.” \p \v 36 Na' ka biyoll be'len Páblona' ḻegake' dill', na'ch bc̱hek' xibe'ka' be'ḻwillgake' Chioza'. \v 37 Na' yog'gake' wchell, na' wdeḻ'gake' Páblona' na' bnopgake'ne'. \v 38 Na' ḻe nyesh' wzoagake' daa goll Páblona' ḻegake' bich ile'i ljwellgake'. Na' jasangake'ne' gana' biyo'e barkwa'. \c 21 \s1 Biyaj Páblona' Jerusalénna' \p \v 1 Na' ka bilaanto' beṉ' Éfesoka', na'ch biyoonto' ḻoo barkwa' ziyajnto' shḻicha yell-lio Coza' daa llia lo nisdo'na', na' betiyo billinnto' yell-lio Ródaza' daa llia lo nisdo'na', na' biza'nto' billinnto' yell Pátarana'. \v 2 Na' ka billinnto' Pátarana' ble'into' to barkw dii shaj gana' mbani Feníciana', na' biyoonto'n. \v 3 Na' ka zejnto' ḻoo barkwa' ble'into' yell-lio Chíprena' daa llia lo nisdo'na' na' to wdeznto' shḻaana'lə zejnto' yell Tírona' daa llia gana' mbani Síriana'. Na' ka billin barkwa' Tírona', biḻetjgake' yoa'na' noa'n na' biyetjnto'. \v 4 Na' jadiljnto' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' na' bigaaṉlennto' ḻegake' to xman. Na' Espíritu Sántona' golle' ḻegake' bi chiyaḻ' yiyaj Páblona' Jerusalénna'. \v 5 Na' ka gok to xman biza'nto'. Na' yog' beṉ'ka' ba nonḻilall' Jesúza' yell Tírona', do xiiṉ xoolgake', wza'lengake' neto' cho'a yella'. Na' ka bllinnto' cho'a nisdo'na', bc̱hek' xibnto' be'ḻwillnto' Chioza'. \v 6 Na'ch biḻaa ljwellnto' dill', na' biyoonto' ḻoo barkwa', na' beṉ'ka' biyajgake' lill c̱he c̱hegake'. \p \v 7 Na' biza'nto' Tírona' billinnto' yell Tolemáidana', na' bwapnto' chiox beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' na', na' bigaaṉlennto' ḻegake' shlla. \v 8 Na' betiyo biza'nto' Tolemáidana' na' billinnto' yell Cesareana'. Na' wyajnto' lill Felípena' beena' choe' dill' wen dill' kob c̱he Crístona', na' nake' txen beṉ'ka' gall chaklengake' postlka', na' bigaaṉnto' lille'na'. \v 9 Na' zoa tap bi' nool wew' c̱he', na' chyix̱je'gakb' daa che' Chioza' ḻegakb'. \v 10 Na' ka ba gok shoṉ tap lla zoanto' lille'na', na' bla' to beṉ' Judea lie' Ágabo, beṉ' chyix̱jee daa che' Chioza' ḻe'. \v 11 Bidwie' neto' na' wṉabe' xpachḻee Páblona' na' bic̱hej ṉi'a na' kwine', na' chi'e: \p ―Ba bzajnii Espíritu Sántona' nad' ne' beṉ' wlallka' lle' Jerusalénna' wc̱hejgake' ṉi'a na' x̱an bachḻeeni ka ba nc̱hej' ṉi'a na'ni, na' gongake'ne' lo na' beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel. \p \v 12 Na' ka beninto' wna Ágabona' ka', neto' len beṉ' Cesareaka' got'yointo' Páblona' bi yiyaje' Jerusalénna'. \v 13 Na' Páblona' wne' neto': \p ―Bi kwell-le c̱ha', bi gonle ka gakyeshid'. Zoakz' wtiḻ' diika', aga toz daa wc̱hejgake' nad', san wakte witgake' nad' daa nonḻilallaa X̱ancho Jesucrístona'. \p \v 14 Na' ka gokbe'into' bi chzenag Páblona' daa che'nto'ne' bi yiyaje' Jerusalénna', na'ch wnanto': \p ―Gakshga ka cheeni X̱ancho Jesúza'. \p \v 15 Na' ka wde, bisini'a c̱hento' kwenc̱he biza'nto' ziyajnto' Jerusalénna'. \v 16 Na' baḻ beṉ' Cesareaka' nonḻilall' Jesúza' wza'lengake' neto'. Na' bc̱he'gake' neto' lill to beṉ' le Mnasón, gana' yigaaṉnto'. Beeni nake' beṉ' Chipre na' ssha ba gok nonḻilallee Jesúza'. \s1 Páblona' jawie' Jacóbona' Jerusalénna' \p \v 17 Na' ka billinnto' Jerusalénna', ḻe chibayi beṉ'ka' naknto' txen nonḻilall'nto' Jesúza'. \v 18 Na' betiyo wza'len Páblona' neto' jawianto' Jacóbona'. Na' ka bllinnto', ba lle' yog' beṉ'ka' ngoo lo na'gake' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' Jerusalénna'. \v 19 Na' biyoll bwap Páblona' ḻegake' chiox, na' golle' ḻegake' to to diika' goklen Chioza' ḻe' daa bene' ladj beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel. \v 20 Na' ka wde bzenaggake' diika' wna Páblona', be'la'ogake' Chioza'. Na'ch gollgake'ne': \p ―Li', beṉ' bish', ṉezkzilo' beṉ' zan wal inlleb beṉ' Israelka' ba nonḻilall'gake' Jesúza', na' yoguee nagake' chonan byen goncho daa na leya'. \v 21 Na' ba bengakile' rson ka chono', na' nagake' chzajniilo' yog' beṉ' Israelka' lle' yell zit'ka' bich gongake' ka na ley c̱he dii Moiséza', ni bi koo bi' c̱he'ka' seṉ daa le circuncisión, na' bich gongake' daa yoolocho choncho. \v 22 ¿Nakra gonchon, lla? Ḻa' lii idop illagte beṉ' kat' iṉezgakile' ba biyedo'. \v 23 Waklja gono'n ki: Ladjnto'ni zoa tap beṉ' nc̱hebe' to dii nc̱hebe' lao Chioza', na' chonan byen wdelazgake' daa nc̱hebgake'. \v 24 Chiyaḻ' wc̱hi'o ḻegake' yoodo'na' kwenc̱he txen yixi yiyechle. Na' li' c̱hixjo' daa chiyaḻ' c̱hixjgake' kwenc̱he gak wshib yic̱hje'ka' ka nllia leya' bia'. Na' shi gono' ka', yog' beṉ' iṉezgakile' bi nakan ka nagake' c̱ho', na' gakbe'gakile' ḻekzka' chzenago' daa na leya'. \v 25 Na' ka nak beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel na' ba nonḻilall'gake' Jesúza', ba bzejnto' ḻegake' bi kwe' yic̱hjgake' diika' zejlencho cho' beṉ' Israel. Na' gollnto'gake' daa chiyaḻ' gongake': bi gaogake' yeḻ' wao daa ba bllia beṉ' lao lwaa lsak' daa choe'la'ogake', na' bi gaogake' xc̱hen bayix̱aa, ni xpel' bana' bi wlalj xc̱hema', na' bi iṉelenzgake' xiiṉ xool beṉ'. \s1 Bex̱'gake' Páblona' yoodo'na' \p \v 26 Na' betiyo ka bixi biyech Páblona' len beṉ'ka' zi tap, na' wyajgake' yoodo'na' kwenc̱he wzenile' bx̱ozka' bi llan sheelo daa ba nc̱hebgake' kwenc̱he ka yiyoll yixi yiyechgake' ka nllia leya' bia' na' we'gake' bayix̱'do'ka' witgake'. \p \v 27 Na' ba zoa izaa gall lla chongake' daa chiyaḻ' gongake' kwenc̱he yixi yiyechgake', na' baḻ beṉ' Israelka', beṉ'ka' zaak Ásiana', ble'gakile' Páblona' ḻoo yoodo'na'. Na'ch bta bṉegake' beṉ'ka' lle' na', kwenc̱he bex̱'gake' Páblona'. \v 28 Na' wṉegake' zilljə che'gake': \p ―Le', beṉ' Israel, ḻi gaklen neto'. Beeni chde' doxen chli' chsedile' beṉ' kwenc̱he gakzbangakile' cho' beṉ' Israel, len ley c̱hechona' na' yoodo' c̱hechoni. Na' ṉaa sto dii zban wal ba bizone', ba wlo'e to c̱hop beṉ' griego yoodo' c̱hechoni, ḻa' bi de lsens sho' beṉ'ki lill xḻatj Chios c̱hechona'. \p \v 29 Wnagake' ka' daa ba ble'gakile' Trófimona', to beṉ' yell Éfeso, chdalene' Páblona' txen Jerusalénna', na' gokgakile' ḻekzka' bc̱he' Páblona'ne' yoodo'na'. \p \v 30 Yog'z beṉ' lle' yella' bllesh bcheeṉgake' zejdogake'. Na'ch bigoyogake' Páblona' ax̱t de xṉeze' bibejgake'ne' yoodo'na', na' lii bsejtegake' puertka'. \v 31 Na' ba llagdia'gake' Páblona' cheengakile' wittekzgake'ne' ka bllin dillaa lao beṉ' wṉabia' c̱he soldadka' nan chak daṉe nlleb doxen yell Jerusalénna'. \v 32 Na' lii btoptie' soldadka' na' beṉ'ka' ngoo lall' na' ḻegake' na' wyajdogake' gana' lle' beṉ'ka'. Na' beṉ'ka' chit Páblona' ka ble'gakile' beṉ' wṉabia'na' len soldad c̱he'ka', na'ch bsangake' bich bet wdingake'ne'. \v 33 Na'ch jabig' beṉ' wṉabia'na', na' bex̱ee Páblona' na' bene' mandad bc̱hejgake'ne' c̱hop gden. Na'ch wṉabile' beṉ'ka' no beena' na' bin bene'. \v 34 Na' beṉ'ka' kon chosyaagake' na' chiya dii na to toe', na' bi wyajnii beṉ' wṉabia'na' daa zi'te chongake' sshag. Na'ch bene' mandad bic̱he' soldadka' Páblona' gana' zoagake'. \v 35 Na' ka bllingake' cho'a shkwiaka' lle' cho'a lill soldadka' benan byen bḻen soldadka' Páblona' daa zej beṉ' Israelka' cheengakile' wṉizgake'ne'. \v 36 Na' beṉ' zan nogake'ne' chosyaagake', che'gake': \p ―¡Ḻii wittegue'! \s1 Páblona' cho'e dill' lao beṉ' Israelka' \p \v 37 Na' ka ba zoa lljḻoogake' Páblona' gana' zoa lill soldadka', na'ch golle' beṉ' wṉabia'na': \p ―¿Awak we'len' li' to c̱hop cho'a dill'? \p Na' beṉ' wṉabia'na' golle'ne': \p ―¿Achako' dill' griegona'? \v 38 ¿Aaga lin' beṉ' Egíptona' beena' wzoshyi' beṉ' wṉabia'ka' kani batzə, na' bc̱hi'e tapa mil beṉ' wen xyaka' latja' gana' bibi chashj chḻeb? \p \v 39 Na'ch goll Páblona'ne': \p ―Aga ḻe' nad'. Nad' nak' to beṉ' Israel, beṉ' yell Tarso dii nak to yell xen gana' mbani Cilíciana'. Ben goklen be' latj we'len' beṉ'ki dill'. \p \v 40 Na' beṉ' wṉabia'na' bi'e lsens. Na'ch wze Páblona' lo shkwiaka' na' bze neena' lawe'ka' kwenc̱he soagake' llizə. Na'ch ka wche'lligake' na' wzoloe' be'lene' ḻegake' dill' hebrewa' daa nak xtill'gake', chi'e: \c 22 \p \v 1 ―Le' beṉ' bish', na' le' beṉ' gol, ḻi wzenag dill' c̱ha'ni wi'a. \p \v 2 Na' beṉ'ka', ka bengakile' chṉe Páblona' dill' hebrewa' na' wlle'gake' llizə. Na' Páblona' chi'e ḻegake': \p \v 3 ―Nad' nak' beṉ' Israel na' golj' yell Társona' gana' mbani Cilíciana', per bgol' Jerusalénni, na' bli' bsedi maestro Gamaliela' nad' kwasḻoḻ ka na ley c̱he dii x̱ozxto'choka', na' toshiizi choe'ḻ-lallaa chon' ka chazlall' Chioza' do yic̱hj do lallaa, ka chonkzle le' ṉaanlla. \v 4 Na' bc̱hi' bsakaa beṉ'ka' ba wyoo lo nez ḻi nez shao' c̱he Jesucrístona' na' goklallaa guetgake'. Na' bex̱aa ka nool ka beṉ' byo, na' wlo'a ḻegake' lillyana'. \v 5 Beena' nak bx̱oz choo bx̱oz xen na' yog' beṉ' golka' chṉabia' beṉ' Israelka' ṉezgakile' ka ben'. Na' ḻegake' beṉgake' nad' yish daa bex̱aa ka wzaa zyaa yell Damáscona', gokid' lljex̱aa yog'ḻoḻ beṉ'ka' nogake' xtill' Jesucrístona' na' yic̱he'gakee Jerusalénni kwenc̱he sak'zi'gake'. \s1 Be' Páblona' dill' ka gok benḻilallee Jesúza' \r (Hch. 9:1-19; 26:12-18) \p \v 6 ’Na' ka do gobill, ka ba zoa illin' Damáscona', tokonganzi wyalj to yi' dii za' yabana' lo neza' gana' zyaa. \v 7 Na' to wzoatishz' lo yona'. Na'ch benid' shii to beṉ' wne' nad': “Saulo, Saulo, ¿berac̱he chc̱hi' chsak'zo' nad'?” \v 8 Na' wṉabidee, chepee: “¿No li', beṉ'?” Na' wne': “Nadaan Jesús, beṉ' Nazareta', beena' chc̱hi' chsakoo.” \v 9 Na' beṉ'ka' zyaalen' txen ble'gakile' yi'na' daa wyalj na' bllebgake', per aga bengakile' daa wna beena' nad'. \v 10 Na'ch goshee: “¿Beran chiyaḻ' gon', X̱an'?” Na' wne' nad': “Biyas na' wyaj Damáscona', na' na' iṉagake' li' yog' daa chiyaḻ' gono'.” \v 11 Na' beeni' wala' bc̱hoḻan nad', na' beṉ'ka' zyaalen' txen biyox̱'gake' na'na' na' bc̱he'gake' nad' Damáscona'. \p \v 12 ’Na' Damáscona' zoa to beṉ' le Ananías, na' zoe' chone' yog' daa na leya', na' yog' beṉ' Israelka' zoa Damáscona' nagake' c̱he' nake' to beṉ' chon dii wen. \v 13 Na' Ananíaza' bide' bidwie' nad', na' ka blee, wne' nad': “Saulo, beṉ bish', ṉaa yile'ilo' sto shii.” Na' kate wne' ka', lii bile'teid', na'ch gok ble'idee. \v 14 Na'ch wne' nad': “Chioza', beena' be'la'o dii x̱ozxto'choka', ba wleje' li' kwenc̱he gombi'o daa cheenile' gono', na' kwenc̱he ble'ilo' beena' nak ḻiizelozi beṉ' wen, na' benteilo' kwine'n ba bshaljlene' li'. \v 15 Na' li' wi'o xtilleena' doxen yell-lioni, na' we'leno' beṉ' dill' yog'ḻoḻ diika' ba ben ble'ilo'. \v 16 Na' ṉaa, bibi wsej wllonan c̱hoatego' nisa' na' wṉabi X̱ancho Jesúza' yisol yiṉite' saaxya c̱ho'ka'.” \p \v 17 ’Na' ka biyed' Jerusalénni, wyaa yoodo'na' je'ḻwill' Chioza', na' Chioza' bene' ka ble'do'id'. \v 18 Na' ble'id' Jesúza', beena' nak X̱an', na' wne' nad': “Btalalloo bchej Jerusalénni, ḻa' aga no wzenag xtillaana' daa we'lengako'ne'.” \v 19 Na'ch chepee: “X̱an', ḻegake' ṉezgakile' ka wya' to to gana' chdop chllagnto' choe'ḻwillnto' Chioza' jex̱aa beṉ'ka' nonḻilall' li', na' bet wdingakee na' bic̱he'gakee ni, bsejgakee lillyana'. \v 20 Na' kana' betgake' dii Estébanna' beena' be' xtilloona', len' bi'a latj betgake'ne', na' wdap' xa beṉ'ka' bet ḻe'.” \v 21 Na' Jesúza', beena' nak X̱an', wne' nad': “Wloo nez, wyaj yell zit'ka' na' je'len beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel xtillaana'.” \s1 Páblona' goke' lo na' beṉ' wṉabia' c̱he soldadka' \p \v 22 Zeelo diika'z bzenaggake' c̱he Páblona', na'ch wzolo chosyaagake' che'gake': \p ―¡Bisol biṉittegue' yell-lioni! ¡Aga chiyaḻ' soach ka ḻe'! \p \v 23 Na' bikzə bsangake' chosyaagake' daa ḻe chllaagake'. Ax̱t no xe'ka' chzaḻ'gake' ka'lə na' no bishte yona' chashgake'n chzaḻ'gake'n cha'lə. \v 24 Na' beṉ' wṉabia' c̱he soldadka' bene' mandad wloogake' Páblona' gana' zoa lill soldadka' na' wit c̱hingake'ne' kwenc̱he wi'e dill' bin bene' daa zi'te chllaa beṉ'ka' ḻe'. \v 25 Na' ka ba nc̱hejgake'ne' kwenc̱he wit c̱hingake'ne', Páblona' golle' x̱an soldadka': \p ―¿Ade lsens wit c̱hinle to beṉ' nde kwent Rómana' ḻa'kzi biṉ' yiyiljyoll-le bin bene'? \p \v 26 Na' ka goll Páblona' x̱an soldadka' ka', na'ch jelle' beṉ' wṉabia' c̱he'ka': \p ―Wsak'shkilo', nde beeni kwent yell Rómana', na. \p \v 27 Na' beṉ' wṉabia' c̱he soldadka' wyaje' kwit Páblona' na' wṉabile'ne', chi'ene': \p ―¿Aḻin ndio' kwent yell Rómana'? \p Na' Páblona' chi'ene': \p ―Awe. \p \v 28 Na'ch beṉ' wṉabia' c̱he soldadka' chi'e Páblona': \p ―Nad' mech xen wxakidaan kwenc̱he ndia' kwent yell Rómana'. \p Na' Páblona' golle'ne': \p ―Nad' dezd ka goljtia' ndia' kwent yell Rómana'. \p \v 29 Na' daa goll Páblona' ka', beṉ'ka' nan wit c̱hingake'ne' lii bikwastegake' kwite'na'. Na' ax̱t beena' chṉabia' soldadka', ka gokbe'ile' Páblona' ndie' kwent yell Rómana', ḻe bllebe' daa bene' mandad bc̱hejgake'ne' gdenka'. \s1 Bzegake' Páblona' lao beṉ'ka' chṉabia' beṉ' Israelka' \p \v 30 Na' betiyo, beṉ' wṉabia' c̱he soldadka' btope' bx̱ozka' chṉabia' na' yog'ḻoḻ beṉ'ka' chṉabia' beṉ' Israelka'. Na' bselle' gdenka' daa nchej ṉi'a na' Páblona', na' wleje'ne' bzie'ne' lao beṉ'ka' daa cheenile' iṉezile' bic̱he chao beṉ' Israelka' xya c̱he'. \c 23 \p \v 1 Na'ch Páblona' bwie' beṉ'ka' chṉabia' beṉ' Israelka' na' golle' ḻegake': \p ―Le' beṉ' bish', ṉezi yic̱hjlall'dawaani ax̱t ṉaa chon' daa chazlall' Chioza'. \p \v 2 Na'ch Ananíaza', beena' nak bx̱oz choo bx̱oz xen, golle' beṉ'ka' ze kwit Páblona' kwall'gake' cho'ena'. \v 3 Na' Páblona' golle'ne': \p ―¡Chioza' wit c̱hine' li', wxiye'! Li' chi'oni kwenc̱he yiya yiyiljo' nad' kon ka na leya', per chyishjo' daa na leya' daa beno' mandad wlall'gake' cho'ani. \p \v 4 Na'ch beṉ'ka' lle' na', che'gake' Páblona': \p ―¿Naktekara chiyaxjilo' chilliizo' dill' beena' nak bx̱oz choo bx̱en c̱he Chioza'? \p \v 5 Na'ch Páblona' golle' ḻegake': \p ―Le' beṉ' bish', bi ṉezid' shi ḻen' bx̱oz choo bx̱oz xenna'. Sheḻ'ka' ṉezid', aga goshee ka', ḻa' Cho'a Xtill' Chioza' nan: “Bi iṉio' zban to beṉ' wṉabia' c̱he yell c̱ho'na'.” \p \v 6 Na' Páblona' gokbe'ile' beṉ'ka' chṉabia' nakgake' c̱hop kwenlə. Baḻe' nak txen saduceoka' na' baḻe' nak txen fariseoka'. Na'ch wṉie' zillj chi'e: \p ―Le' beṉ' bish', nad' nak' fariseo na' naktia' xiiṉ fariseo. Na' chaole xya c̱ha' daa non' lez yiban beṉ' wetka'. \p \v 7 Ka goll Páblona' ka' na' gok to wishesh wal ladj fariseoka' len saduceoka'. Na' gokgake' c̱hoplə. \v 8 Ḻa' saduceoka' nagake' aga wibanch beṉ' wetka', na' ḻekzka' nagake' aga no anjl zoa ni dii x̱iw'. Na' fariseoka' chajḻe'gake' zoa anjl na' zoa dii x̱iw' na' chajḻe'gake' yiban beṉ' wetka'. \v 9 Na' yog'gake' besyaagake' choe'gake' wde wdeli dill'. Na'ch wzolla' baḻ beṉ'ka' chli' chsedi leya' nakgake' txen fariseoka', na' che'gake': \p ―Ni to dii mal biṉ' gon beeni. Shera shi to beṉ' bi gak ile'icho wa to anjlan' ba wṉie' ḻe'. Bi chiyaḻ' soshyi'cho Chioza'. \p \v 10 Na' daa zi'telə gokdiḻ-len ljwell beṉ'ka', bxolli beṉ' wṉabia' c̱he soldadka' wxoxj wtingake' Páblona'. Na'ch wṉie' soldadka' yibejgake' Páblona' ladje'ka' na' lljaloogake'ne' dii yoblə gana' zoa lille'ka'. \p \v 11 Na' llana' sto ka goḻ, bli'lao X̱ancho Jesúza' Páblona' na' golle'ne': \p ―Bendiplalloo Pablo, ka ba be'kzo' xtillaana' Jerusalénni, ka'kzan chonan byen lljeno' Rómana'. \s1 Chgoogake' xṉezin witgake' Páblona' \p \v 12 Na' betiyo baḻ beṉ' Israelka' gokgake' toz kwenc̱he witgake' Páblona', na' wloo cho'agake' bibi yeej gaogake' ax̱t ki guet Páblona', na' gollgake' Chioza' wsak'zi'e beena' yeej gao shlak biṉ' witgake'ne'. \v 13 Wdeli c̱hoa beṉ'ka' wloo cho'agake' witgake' Páblona'. \v 14 Na'ch wyajgake' lao bx̱ozka' chṉabia' na' lao beṉ' gol c̱he'ka' chṉabia' beṉ' Israelka' na' jellgake': \p ―Ba bc̱hebnto' wsak'zi' Chioza' neto' shi yeej gaoznto' na' biṉ' witnto' Páblona'. \v 15 Na' le' nakle beṉ' wṉabia' c̱hento', ḻi gak toz na' ḻi iṉabi beṉ' wṉabia' c̱he soldadka' kweje'ne' wx̱e na' yidweene' laoleni, na' wda'tezilen yiyiljyoll-le berakzan bene'. Na' neto' kwe'nonto'ne' tneza' kwenc̱he witnto'ne' ka zi' ilee ni. \p \v 16 Na' bi' c̱he beṉ' zan Páblona' benib' dill'ka' be'gake', na' wyajb' gana' zoa lill soldadka' jasi'nib' Páblona'. \v 17 Na' Páblona' wṉie' to beṉ' nak x̱an to guiyoa soldadka', golle'ne': \p ―Jwa'gach bi'ni lao beṉ' wṉabia' c̱he soldadka', ḻa' de to dii ye'b' ḻe'. \p \v 18 Na' x̱an soldadka' jweeb' lao beṉ' wṉabia' c̱he yog' soldadka', na' golle'ne': \p ―Páblona', beena' nej lillyana', wṉabile' nad' yidwa' bi'ni lawo'ni, ḻa' de to dii iṉab' li' na. \p \v 19 Na' beṉ' wṉabia' c̱he yog' soldadka' bex̱ee na' bi'na', na' bc̱hi'eb' ga kono lle'. Na'ch wṉabile'b': \p ―¿Beran cheenilo' iṉo' nad'? \p \v 20 Na' bi' xkwidaa gollb' ḻe': \p ―Beṉ' Israelka' ba gokgake' toz kwenc̱he iṉabgakile' li' kwejo' Páblona' wx̱e na' wseḻoone' lao beṉ'ka' chṉabia' ḻegake', na' wda'tezgakile'n yiyiljyollgake' berakzan bene'. \v 21 Na' bi shajḻi'o c̱hegake', ḻa' wdeli c̱hoa beṉ'ka' kwe'nogake'ne' tneza' kwenc̱he witgake'ne', na' che'gake' Chioza' wsak'zi'e ḻegake' shi yeej gaozgake' na' biṉ' guete'. Na' ba chbezgake' gono' ka cheengakile'. \p \v 22 Na'ch beṉ' wṉabia' c̱he soldadka' chi'eb': \p ―Ni to kono yoo ka nak dga ba wno' nad'. \p Na'ch biza'b'. \s1 Bseḻ'gake' Páblona' lao beṉ' wṉabia'na' le Félix \p \v 23 Na'ch beṉ' wṉabia' c̱he soldadka' wṉie' c̱hop x̱an soldad c̱he'ka' na' bene' mandad wzengakile' soldadka' wsini'a c̱hegake' kwenc̱he ichejgake' koogake' nez do ka chida ga waḻa' shajgake' Cesareana'. Na' bene' mandad c̱hop guiyoagake' shajgake' ṉi'azgake', na' giyonshigake' kwiagake' kabay na' zi c̱hop guiyoagake' gox̱'gake' lanza. \v 24 Na' ḻekzka' golle' ḻegake' koogake' xa kabayka' wc̱hin Páblona' na' illine' shi'a shbane' lao Félixa', beena' chṉabia'. \v 25 Na'ch bgox̱ee ḻegake' to yish dii na ki: \p \v 26 “Si'xengacho' beṉ' wṉabia' Félix, nad' Claudio Lisias chzej' li', na' chwap' li' chiox. \v 27 Ka nak beeni chseḻaa lawo'na', beṉ' Israelka' bex̱'gake'ne' na' ba zoa witgake'ne' sheḻ' ki nad' jasla'ne' len soldad c̱ha'ka', ḻa' wṉezid' ndie' kwent yell Rómana'. \v 28 Na' daa goklallid' iṉezid' berac̱he chaogake' xya c̱he', jwaane' lao beṉ'ka' chṉabia' beṉ' Israelka'. \v 29 Na' got'bia' chaogake' xya c̱he' daa bi chone' ka na ley c̱he'ka', per bi chonan ka guete' wa gatee lillya. \v 30 Na' ka wṉezid' beṉ' Israelka' ba ngoogake' xṉezin witgake'ne', bc̱hoglallaa wseḻaane' lawo'na'. Na' ba gosh' beṉ'ka' chao xya c̱he' yidgake' lawo'na' na' iṉagake' li' bin chaklen c̱hegake' Pábloni. Ka'tz dii nia' li'.” \p \v 31 Na'ch soldadka' lle' na' bc̱he'gake' Páblona' zejlengake'ne', bllinlentegake'ne' yella' le Antípatris kon ka goll beṉ' wṉabia' c̱he'ka' ḻegake'. \v 32 Na' betiyo, soldadka' zej ṉi'azgake' bibiigake' ziyajgake' Jerusalénna'. Na' beṉ'ka' llia kabayka' zejlenchgake' Páblona'. \v 33 Na' ka bllingake' Cesareana', be'gake' beṉ' wṉabia'na' yisha' nox̱'gake' na' bengake' Páblona' lo nee. \v 34 Na' ka wde blab beṉ' wṉabia'na' yisha', na'ch wṉabile' Páblona' ga beṉaan. Na' ka wṉezile' Páblona' nake' beṉ' yell Tarso, daa llia gana' mbani Cilíciana', \v 35 na'ch golle'ne': \p ―Na' wzenagshkid' bin iṉo' kat' yid beṉ'ka' chao xya c̱ho'. \p Na'ch bene' mandad lljasejgake'ne' yoona' ben dii Heródeza', gana' chzoa beṉ' wṉabia'ka'. \c 24 \s1 Be' Páblona' dill' lao Félixa' \p \v 1 Gok gay' lla zoa Páblona' Cesareana' ka bllin bx̱oz choo bx̱oz xenna', beena' le Ananías, na' nc̱hi'e baḻ beṉ' golka' chṉabia' na' kon to beṉ' wide dill', beṉ' le Tértulo. Na' bllingake' lao beena' chṉabia' kwenc̱he gaogake' xya c̱he Páblona'. \v 2 Na'ch bdegake' Páblona' lao beṉ' wṉabia'na' le Félix na' wzolo Tértulona' chawe' xya c̱he', chi'e: \p ―Chox̱keno' li', beṉ' wṉabia', zoanto' mbalaz na' chak wen c̱hento' lallnto'ni daa chak koo xṉezi yog'ḻoḻte kon yeḻ' sin' c̱ho'na'. \v 3 Na' daan, gattez zoanto' toshiizi nanto' li' chox̱keno' dii zan las, li' beṉ' wṉabia'. \v 4 Na' kwenc̱he bich wshayinto' li', chṉabinto' li' gono' goklen wzenago' to c̱hop ka nak dga iṉanto' li'. \v 5 Ka nak beeni ze lawo'ni, ṉezinto' nake' to beṉ' chbek dii zed, na' chdaze' doxen yell-lioni chta chṉie' beṉ' kwenc̱he neto' beṉ' Israel gaknto' c̱hoplə, na' ngoo lo nee x̱oṉj beṉ' chonḻilall' to beṉ' Nazaret. \v 6 Ga biyollin, goklallee kwee ḻoo yoodo'na' beṉ' bi nak beṉ' Israel. Daan bex̱'nto'ne'. \v 7 Na' wyaz beṉ' wṉabia' c̱he soldadka', beena' le Lisias, na' bigoyoe'ne' lo na'nto'na'. \v 8 Na' wne' neto' chiyaḻ' yidnto' lawo'ni kwenc̱he gaonto' xya c̱he'. Na' kwino' ṉaa, wak iṉabilo' Pábloni kwenc̱he iṉezilo' bic̱he chaonto' xya c̱he'. \p \v 9 Na' beṉ' Israelka' lle'lengake' na', bisc̱hopgake' dillaa che'gake': “Ka nakannan'.” \v 10 Na'ch beṉ' wṉabia'na' bene' seṉ lao Páblona' kwenc̱he wi'e dill', na'ch wzolo Páblona' chi'e: \p ―Ṉezid' ba gok zan yiz chono' yeḻ' josc̱his c̱he beṉ'ki lle' gani mbanilo'. Daan chibaid' wi'a dill' daa chak c̱ha' lawo'ni. \v 11 Zi' gok shlliṉ lla billin' Jerusalénna' jaye'lawaa Chioza', na' shi cheenilo' gakḻiyilo'n, wak iṉabo' kwenc̱he x̱enlalloo ka nakannan'. \v 12 Na' kono ble'i nad' chakdiḻ-len' beṉ' wa chbekw' wdiḻ wishesh ladj beṉ', ni ḻoo yoodo'na' ni gan yoblə ga chdop chllagnto' choe'ḻwillnto' Chioza' ni gachli yella'. \v 13 Na' ka nak diiki na beṉ'ki c̱ha', ni ton bi gongake' gan iṉagake' ka nakannan'. \v 14 Ḻete to dii wc̱heb' lawo'ni choe'lawaa Chioza', beena' be'la'o dii x̱ozxto'nto'ka', kon ka nak nez ḻi nez shao' c̱he Jesucrístona' daa yo'a, daa na beṉ'ki bi zejan shḻi. Per chajḻi'a yog' daa na ley c̱he Chioza' na' diika' bzej dii beṉ'ka' wdix̱jee daa golle' ḻegake'. \v 15 Na' ka beṉ'ki chao xya c̱ha' na' ka nad', toz ka nonnto' lez yisban Chioza' beṉ' wetka', ka beṉ' wen ka beṉ' mal. \v 16 Daan chon' byen yixi yiyech yic̱hjlall'dawaani, ḻa' cheenid' bibi doḻ' gap' lao Chioza' ni lao beṉ' yell-lioni. \p \v 17 ’Ba gok zan yiz chda' yell zit'ka', na' billin' Jerusalénna' kwenc̱he wi'a mech dii gaklenan beṉ' wlall c̱ha'ka' na' ḻekzka' wi'a bi dii wi'a yoodo'na'. \v 18 Na' diikin chon' ka biyoll bixi biyech' kon ka na leya', kat' to c̱hop beṉ' Israel, beṉ' zaak Ásiana', ble'gakile' nad' yoodo'na'. Aga no beṉ' ntop nshag' na' ni to wdiḻ wishesh bi mbek'. \v 19 Ḻegaken' chiyaḻ' yidgake' ni gaogake' xya c̱ha' shi bin ble'gakile' chon'. \v 20 Wa beṉ'ki zoa ni, iṉashkigake' shi bi dii mal billelgakile' c̱ha' kana' jwa'gake' nad' lao beṉ' wṉabia' c̱hento'ka'. \v 21 ¿Awa shi daa besyaa goshgakee: “Chaozle xya c̱ha' daa chajḻi'a wllin lla yiban beṉ' wetka'”? \p \v 22 Na' ka biyoll beni Félixa' wna Páblona' ka', na' bsane' bich bene' yeḻ' josc̱his c̱he'na', ḻa' ba wṉezile' nakan nak diika' chajḻe' beṉ'ka' yoo lo nez ḻi nez shao' c̱he Jesucrístona'. Na' golle' beṉ'ka': \p ―Kat' yid Lísiaza', beena' chṉabia' soldadka', kana' iṉezyeṉ'id' nakran nak dga chak c̱hele. \p \v 23 Na'ch Félixa' golle' x̱an soldadka' wseje' Páblona', per bi wllone' sho' beṉ'ka' nombia' ḻe' na' llje'gake'ne' bi dii chyalljile'. \p \v 24 Na' ka wde c̱hop shoṉ lla, bizllinlen Félixa' xoole'na' le Drusila, to nool Israel. Na'ch ben Félixa' mandad bllin Páblona' lawe'ka' kwenc̱he wzenaggake' dillaa daa cho'e daa ne' chiyaḻ' gonḻilall'cho Jesucrístona'. \v 25 Na'ch be' Páblona' dill' chi'e chiyaḻ' goncho byen goncho wen na' bi goncho daa nazan c̱hecho, ḻa' wllin lla yizi' Chioza' kwent c̱he to tocho. Na' ka beni Félixa' xtilleena', ḻe bllebe'. Na'ch golle' Páblona': \p ―Ba gokz to ka't', na' kat' gat' latj c̱ha'na' iṉia' li' dii yoblə. \p \v 26 Félixa' ḻekzka' goklallee we' Páblona' ḻe' mech kwenc̱he yisane'ne'. Daan zekizezi wṉie'ne' kwenc̱he be'lene'ne' dill'. \v 27 Ka'z wde c̱hop yiz, na' ka bichej Félixa' bich wṉabi'e na' wyoo to beṉ' yoblə lie' Porcio Festo. Na' kwenc̱he ile'shii beṉ' Israelka' Félixa', bi bisane' Páblona'. \c 25 \s1 Páblona' bi'e dill' lao Féstona' \p \v 1 Na'ch ka bllin Féstona' Cesareana' kwenc̱he iṉabi'e, na' wzoe' shoṉ lla. Na'tech wzee wyaje' Jerusalénna'. \v 2 Na' bx̱ozka' chṉabia' na' nochlə beṉ'ka' chṉabia' beṉ' Israelka' ka wṉezgakile' ba blline' Jerusalénna', na'ch jtaogake' xya c̱he Páblona' lawe'na'. \v 3 Na' wṉabgakile'ne' gone' to goklen yiseḻee Páblona' Jerusalénna' kwenc̱he gak yeḻ' josc̱his c̱he'na'. Gollgake'ne' ka' daa goklall'gake' witgake'ne' tneza'. \v 4 Per goll Féstona' ḻegake': \p ―Cesareana'zkzə yigaaṉ Páblona', na' aga chllach yiyaa na'lə. \p \v 5 Na' golle' ḻegake': \p ―Beṉ'ka' chṉabia' le' chiyaḻ' sa'lengake' nad' Cesareana' kwenc̱he gaole xya shi bi dii malan bene'. \p \v 6 Na' ka do zi ga shi lla wzoa Féstona' Jerusalénna', na' bizee ziyaje' Cesareana'. Na' betiyo wchi'e gana' gone' yeḻ' josc̱hisa' na' bene' mandad jx̱i'gake' Páblona'. \v 7 Na' ka wyoo Páblona' gana' chi' Féstona' lii wbig'te beṉ' Israelka' zaak Jerusalénna' chaogake' xya c̱he', che'gake' dii zan dii mal ba bene', per na' ni to daa wdaogake' xya c̱he' bi bengake' gan ye'gake' ka nakannan'. \v 8 Na'ch Páblona' bzoa rson c̱he', chi'e ḻegake': \p ―Nad' ni tlish' dii mal biṉ' gon', ni biṉ' c̱hishj' ley c̱hento'na' neto' beṉ' Israel, ni biṉ' wnit' balaaṉ c̱he yoodo' c̱hento'na', ni bigaṉ' iṉia' zban c̱he Césara' beena' chṉabia'. \p \v 9 Na' daa goklall' Féstona' ile'shii beṉ' Israelka' ḻe', na' chi'e Páblona': \p ―¿Acheenilo' yiyajo' Jerusalénna' kwenc̱he gon' yeḻ' josc̱his c̱ho'na' na'lə? \p \v 10 Na' Páblona' chi'ene': \p ―Ba zia' lawo'ni, na' beṉ' wṉabia' Césara' ba nzoe' li' ni kwenc̱he gono' yeḻ' josc̱his, na' nin chiyaḻ' gak yeḻ' josc̱his c̱ha'na'. Ṉezkzilo' aga bi ben' c̱he beṉ' wlall c̱ha'ki. \v 11 Shi ba ben' dii chon ka chidoḻaa guet', wakkzə guet'. Per shi bibi ben' c̱he beṉ'ki chao xya c̱ha', kono gak gon nad' lo na'gake'. Na' chṉab' wdio' nad' lao beṉ' wṉabia' Césara' kwenc̱he kwine' gone' yeḻ' josc̱his c̱ha'na'. \p \v 12 Na'ch Féstona', ka wde be'lene' dill' beṉ'ka' chaklen ḻe' chone' yeḻ' josc̱hisa', na'ch chi'e Páblona': \p ―Ba wṉabo' tio' lao beṉ' wṉabia' Césara' kwenc̱he gone' yeḻ' josc̱his c̱ho'na', na' wseḻaa li' lawe'na'. \s1 Páblona' bi'e dill' lao beṉ' wṉabia' Agrípana' \p \v 13 Na' gok c̱hop shoṉ lla na'ch bllin beṉ' wṉabia' Agrípana' len Berenícena' yell Cesareana' jawapgake' Féstona' chiox. \v 14 Na' daa wzoagake' Cesareana' zan lla, Féstona' be'lene' Agrípana' dill' ka nak daa chak c̱he Páblona', na' golle'ne': \p ―Ni nej to beṉ' bi ben Félixa' yeḻ' josc̱his c̱he'na'. \v 15 Ka wya' Jerusalénna', beṉ' wṉabia' c̱he bx̱ozka' na' beṉ' golka' chṉabia' beṉ' Israelka' wdaogake' xya c̱he' lawa'na', goklall'gake' wc̱hogbi'a guete'. \v 16 Na' gosh'gakee ka choncho cho' beṉ' Roma, aga lii wc̱hogbia'tezcho guet to beṉ' shi bi sie' wzoa rson c̱he' lao beṉ'ka' chao xya c̱he'. \v 17 Daan, ka bid beṉ'ka' bidtao xya c̱he', bi bshe'ida'n, san betiyoz lii bentia' wṉeyi jx̱i'gake'ne' kwenc̱he gon' yeḻ' josc̱his c̱he'na'. \v 18 Na' beṉ'ka' bidtao xya c̱he', ni tlish' diika' wza'lallaa bene' bi wnagake'. \v 19 Daa zeelo nagake' c̱he', nlla'lə chajḻi'e c̱he Chioza' na' chde' cho'e dill' c̱he to beṉ' wle Jesús, beena' ba wit, na' ḻe' ne' mbankze'. \v 20 Na' daa bi ṉezid' nak gon' yeḻ' josc̱his c̱he beṉ'ki, wṉabid' ḻe' shi cheenile' yiza'lene' nad' Jerusalénna' kwenc̱he gak yeḻ' josc̱his c̱he'na' na'. \v 21 Per Páblona' wṉabe' tie' lao César Augústona' kwenc̱he gone' yeḻ' josc̱his c̱he'na', na' ben' mandad shejze' ax̱t kat'ch gak wseḻaane' Rómana'. \p \v 22 Na'ch Agrípana' golle' Féstona': \p ―Ḻekzka' cheenid' wzenag' ka dillaa cho'e. \p Na' Féstona' chi'ene': \p ―Wx̱ete wzenago'n, shka'. \p \v 23 Na' betiyo bllin Agrípana' ḻega beṉ' zakii, len Berenícena' na' len baḻ beṉ'ka' chṉabia'gake' soldadka', na' beṉ'ka' mbejlawin yella'. Na'ch Féstona' bseḻee beṉ' jx̱i'gake' Páblona'. \v 24 Na' wṉe Féstona', chi'e: \p ―Li' beṉ' wṉabia' Agripa, na' yog'le le' lle'le ni, ka nak beeni ze ni, yog' beṉ' Israelka', ka beṉ' lle' Jerusalénna' na' ka beṉ' lle' Cesareani, chaogake' xya c̱he', na' chongake' byen c̱hogbi'a guete'. \v 25 Na' nad' chakbe'id' aga bi dii mal ba ben beeni kwenc̱he c̱hogbi'a guete'. Na' kwine' ba wṉabe' tie' lao César Augústona' kwenc̱he gone' yeḻ' josc̱his c̱he'na', na' ba bc̱heb' wdia'ne' na'lə. \v 26 Per bi chillelid' bin ben Pábloni kwenc̱he wzej' Césara' yepee bin bene'. Daan ba nzia'ne' laoleni na' lawo'niyeṉ'kzə li', beṉ' wṉabia' Agripa, kwenc̱he iṉabyollichone' bin bene', na' ka' wllia' ḻee yisha'. \v 27 Ḻa' chakid' bi nakan wen wseḻaa to beṉ' lawe'na' kwenc̱he wc̱hogloe' c̱he' na' bi nzej' bin bene'. \c 26 \s1 Páblona' bzoe' rson c̱he' lao Agrípana' \p \v 1 Na' Agrípana' golle' Páblona': \p ―Bzoashki rson c̱ho'na' ṉaa. \p Na'ch Páblona' bḻis neena' na' wzoloe' bi'e dillaa, chi'e: \p \v 2 ―Li' beṉ' wṉabia' Agripa, mbalaz wal chakid' daa gak wzoa rson c̱ha'ni lawo'ni c̱he yog' diika' chao beṉ' Israelka' xya c̱ha'. \v 3 Ḻa' ṉezkzilo' ka yoolo neto' beṉ' Israel chonnto', na' ḻekzka' c̱he diḻ c̱hix̱ c̱hento'ka'. Daan chṉab' gapgacho' yeḻ' chxenlall' na' wzenaggacho' ka nak dga iṉia' li' ṉaa. \p \v 4 ’Yog'ḻoḻ beṉ' Israelka' ṉezgakile' ka bsa' c̱ha' ladje'ka', ka yell c̱ha'na' gana' bgol' na' ka Jerusalénna'. \v 5 Na' ḻekzka' ṉezgakile' toshiizi nak' toz fariseoka', beṉ'ka' chzenagchgake' c̱he ley c̱he dii Moiséza' aga ka nochlə beṉ' yoblə. Na' wak yizi' cho'agake'n shi gueengakile'. \v 6 Na' ṉaa chaogake' xya c̱ha' daa non' lez wllin lla gon Chioza' ka bc̱hebe' lao dii x̱ozxto'nto'ka'. \v 7 Na' neto' naknto' shlliṉ kwente dia c̱he dii Israela', nonnto' lez gon Chioza' daa bc̱hebe' gak, na' daan choe'la'onto' Chioza' ka tella ka waḻ. Na' daa non' lez gak daa bc̱heb Chioza', daan chao beṉ' Israelki xya c̱ha', li' beṉ' wṉabia'. \v 8 ¿Berac̱he bi chajḻe'le wak yisban Chioza' beṉ' wetka'? \s1 Páblona' bi'e dill' ka bsak'zi'e beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' \p \v 9 ’Ḻekzka' nad' gokid' chiyaḻ' wsak'zi'a beṉ'ka' nonḻilall' Jesús, beṉ' Nazareta'. \v 10 Na' ka' ben' Jerusalénna'. Na' bx̱ozka' chṉabia' beṉgake' lsens wlo'a lillyana' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza', na' ka betgake' ḻegake' ḻekzka' len' chakid' kan' chiyaḻ' gak. \v 11 Zan shii wya' gana' chdop chllagnto' choe'ḻwillnto' Chioza' na' biya dii benid' ḻegake' kwenc̱he iṉegake' zban c̱he Jesucrístona'. Na' ḻe bllaachga' ḻegake', ax̱t yell zit'ka' wya' jasak'zi'gakee. \s1 Sto shii be' Páblona' dill' ka gok blla' yic̱hjlall'do'ena' \r (Hch. 9:1-19; 22:6-16) \p \v 12 ’Na' ḻekzka' nan lljenid' beṉ'ka' nonḻilall' Jesúza' yell Damáscona', na' bx̱ozka' chṉabia' bseḻ'gake' nad' na' beṉgake' lsens lljasak'zi'gakee. \v 13 Na' ki gok c̱ha', li' beṉ' wṉabia'. Ka zyaa ngwaa neza', do ka gobill ble'id' to yi' wal dii za' yabana' dii chzeeni'ch aga ka wbilla', na' wyec̱hjan nad' len beṉ'ka' zyaalen'. \v 14 Yog'tento' wzoatishnto' lo yona', na'ch nad' benid' shii to beṉ' wṉie' nad' dill' hebreo, ne': “Saulo, Saulo, ¿berac̱he chc̱hi' chsak'zo' nad'? Daa chono' ka', zi' c̱he kwinzon' chono' na' chak c̱ho' ka chak c̱he gooṉa' chilibb xisa' daa chbibe'b kwenc̱he sa'b.” \v 15 Na'ch wnia', chepee: “¿Nora li', beṉ'?” Na' wne': “Nadaan Jesúza', beena' chc̱hi' chsakoo. \v 16 Na' ṉaa biyas. Ba bli'law' li' kwenc̱he gono' ka cheenid' na' kwenc̱he wi'o dill' c̱he dga chen chle'ilo' ṉaa na' c̱heyi diika' zi' wliid' li'. \v 17 Na' wseḻaa li' gana' lle' beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel, na' gaklen' li' kwenc̱he ni ḻegake' na' ni beṉ' Israelka' bi witgake' li'. \v 18 Na' wseḻaa li' kwenc̱he lljali' lljasedilo' ḻegake' kwenc̱he sho' beeni' c̱ha'na' ḻoo yic̱hjlall'do'eka' na' bich tagake' lo yel c̱hoḻa'. Gono' ka bich iṉabia' Satanáza' ḻegake', san gonḻilall'gake' Chioza' na' gonḻilall'tegake' nad' na' yizi'xen' xtoḻeeka'. Na' lengake' ikaagake' daa we' Chioza' beṉ'ka' nak lall' nee.” \p \v 19 ’Kan' gok c̱ha', li' beṉ' wṉabia' Agripa, na'chan bzenag' daa wna Jesúza' ka bli'lawe' nad'. \v 20 Na' zigaate beṉ' Damáscoka' bli' bsedid' cho'a xtill' Jesucrístona', na'tech beṉ' Jerusalénka', na' beṉ' lle' doxen yell-lio Judeana', na' ḻekzka' beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel. Gosh'gake' chiyaḻ' yiyaj yileni c̱he xtoḻeeka' na' wzenaggake' c̱he Chioza', na' gongake' ka gakbe'i beṉ' nan ba biyaj bilengakile'. \v 21 Na' ni c̱heyi diikin, bex̱' beṉ' wlall c̱ha'ka' nad' yoodo'na' na' nan witgake' nad'. \v 22 Per Chioza' chaklene' nad' kwenc̱he choe'ch' xtilleena' lao beṉ' ax̱t ṉaanlla, ka lao beṉ' zakii na' ka lao beṉ' bi zakii. Na' kon ka wnakz dii Moiséza' gak na' ka wnakzə dii beṉ'ka' wdix̱jee daa goll Chioza' ḻegake' kani'yi, kon kakzan nia', aga bichlə dii yoblan nia'. \v 23 Ḻa' ḻegake' wnagake' Chioza' nllie' bia' Crístona', beena' wseḻee, yiya dii yen ile'ile' na' witgake'ne', na' ḻen' gake' beṉ' necha' yibane' ladj beṉ' wetka', na' c̱hix̱je'ile' beṉ' Israelka' na' beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel nakan chiyaḻ' gongake' kwenc̱he sho' beeni' c̱he'na' ḻoo yic̱hjlall'do'eka'. \s1 Páblona' goklallee gonḻilall' Agrípana' Jesúza' \p \v 24 Na' shlak Páblona' chzoa rson c̱he'na', besyaa Féstona', chi'ene': \p ―¡Chaktonto'n, Pablo! Daa zi'telə chsedo' ba chontontin li'. \p \v 25 Na' Páblona' chi'ene': \p ―Aga chaktonta'n, beṉ'do', san dill' ḻin cho'a, na' nakan dii shajḻe'cho. \v 26 Na' beṉ' wṉabia' Agrípani ṉezile' c̱he yog' diiki nia' le', daan chiyaxjid' cho'a dill' lawe'ni. Aga iṉacho bi ṉezile' diika' gok, ḻa' ga lle' lla' beṉaan gokan. \v 27 Na' li', beṉ' wṉabia' Agripa, ¿achajḻi'o cho'a xtill' Chioza' daa bzej dii beṉ'ka' wdix̱jee daa golle' ḻegake' kani'yi? Nad' ṉezid' chajḻi'o. \p \v 28 Na'ch Agrípana' chi'e Páblona': \p ―¿Achakilo' xtitz wshaljleno' nad' cho'a xtill' Jesúza' na' gonḻilallaane'? \p \v 29 Na'ch Páblona' chi'ene': \p ―Ḻa' xtitzə wa ḻa' ssha wshaljlen' li', Chioza' wi'e latj aga tozo' li' shajḻi'o san yog' beṉ'ki lle' ni chengakile' dillii cho'a shajḻe'gake' ka ba wyajḻi'a nad', per aga nia' wc̱hejgake' ḻegake' gden ka nc̱hejgake' nad'. \p \v 30 Na' ka biyoll wna Páblona' ka', na'ch bizolla' Agrípana' na' Berenícena' len Féstona' na' yog' beṉ'ka' wche'lengake'. \v 31 Na'ch bichejgake' gana' lle'gake' na' be'gake' dill', che' ljwelle': \p ―Aga bi ben beeni kwenc̱he c̱hogbi'a guete' ni bi chiyaḻ' gatee lillyana'. \p \v 32 Na'ch Agrípana' golle' Féstona': \p ―Wak yislacho beeni sheḻ'ka' ki ba wṉabe' tie' lao beṉ' wṉabia' Césara' kwenc̱he gone' yeḻ' josc̱his c̱he'na'. \c 27 \s1 Bseḻ'gake' Páblona' yell Rómana' \p \v 1 Na'ch ka bc̱hoglall'gake' wseḻ'gake' neto' Itáliana' ḻoo barkwlə, bengake' Páblona' kon sto c̱hop pres yoblə lo na' beena' le Julio, nake' x̱an to guiyoa soldadka' beṉ'ka' nzi' soldad c̱he beena' chṉabia' Rómana'. \v 2 Na'ch wyoonto' to ḻoo barkw dii za' yell Adramítiona' na' zejan Ásiana'. Na' wza'len to beṉ' le Aristarco neto'. Nake' beṉ' Tesalónica, daa llia gana' mbani Macedóniana'. \v 3 Na' betiyo bllinnto' yell Sidónna', na' Júliona' ḻe wen benile' Páblona' na' bi'e latj jawie' beṉ'ka' nombi'e yella' kwenc̱he be'gake'ne' bi dii byalljile'. \v 4 Na' ka biza'nto' Sidonna' na' wdeteznto' yic̱hjlə yell-lio Chíprena' daa llia lo nisdo'na' kwenc̱he bkweejan neto' daa ḻe ze be'na'. \v 5 Na' wdetento' lo nisdo'na' daa de tcho'a yell-lio gana' mbani Cilíciana' na' Panfíliana', na' bllinnto' cho'a yell Mírana', daa llia gana' mbani Líciana'. \p \v 6 Na' yell Mírana' x̱an soldadka' bllelile' to barkw dii za' Alejandríana' na' zejan Itáliana', na' bidie' neto' ḻo'inna'. \v 7 Na' zan lla wyajlennto' barkwa' sho'lall'zə, na' kaṉi bllinnto' cho'a yell Gnídona'. Na' daa ze be'na' klelə, na' wyec̱hjnto' yell-lio Crétana' daa llia lo nisdo'na', wdeteznto' cho'a yell Salmónna'. \v 8 Na' kaṉi gok zejnto' tcho'a nisdo'na' ax̱t ni bllintento' gana' le Buenos Puertos, gaozə yell Laseana'. \p \v 9 Zan llate ba wllainto' na' ba chonan dii nxoll shajchnto' lo nisdo'na' daa ba zoa yiḻen dii zaga'. Na' goll Páblona' ḻegake': \p \v 10 ―Chakbe'id' shi shajchcho nxoll kwiayi' barkwi na' kwiayi'te yoa'na' nsa'n, na' aga toz diiki san lenkzcho ḻe nxoll kwiayi'cho. \p \v 11 Per na' x̱an soldadka', bzenagche' c̱he beena' chsa' barkwa' na' c̱he x̱aninna', na' bi bzenague' daa goll Páblona' ḻegake'. \v 12 Na' daa bi nak latja' wen yigaaṉnto' na'z shlak chi' dii zaga', zangake' bc̱hoglall'gake' shajchnto' kwenc̱he illinnto' yell Fenícena' gana' yigaaṉnto' shlak te dii zaga'. Nakan to latj ga mbani Crétana', gana' choo barkwka', na' bitek choon be'na' daa za' cha'lə ni daa za' lli'lə. \s1 Wze to be' wal lo nisdo'na' \p \v 13 Na'ch wzolo ze to be'ḻes dii za' lli'lə, na' beṉ'ka' chsa' barkwa' gokgakile' wakkzə shajgake'. Na'ch wdegake' tcho'azi yell-lio c̱he Crétana' daa llia lo nisdo'na'. \v 14 Ka gok shloll, wzolo to be' wal dii za' cha'lə. \v 15 Na'ch wzolon chlligaan barkwa' na' bikzə bi gok gonnto', na' bsanlall'choklənto'n nllig' be'na' ḻen. \v 16 Na' ka wdento' gaozə to yell-liodo' le Clauda daa llia lo nisdo'na', na' bich zetek be'na'. Na'ch barkwdo'na' ngoyo barkw xenna' biḻepnto'n ḻoo barkw xenna', per kaṉi gokan. \v 17 Na' ka biyoll biḻepnto'n, na'ch bc̱hejgake' barkw xenna' rietka' kwenc̱he goklenan daa. Na' daa bllebgake' lljshia barkwa' lo yoxa' latja' le Sirte, na' bitobgake' lech'ka' daa chonan ka chza' barkwa' na' be'gake' latj bllig' be'na' barkwa' kwenc̱he shajan kon ga wlliga'n ḻen. \v 18 Na' betiyo, daa zizikli wzech be'na', na' wzologake' bsheshgake' yoa'na' nsa' barkwa' na' bzaḻ'gake'n ḻoo nisdo'na' kwenc̱he bichtek gok barkwa' zii. \v 19 Na' ka gok shoṉ lla, ax̱t len xshinḻaz barkwa' bzaḻ'nto' ḻoo nisdo'na'. \v 20 Na' zan lla bi bli'lao wbilla' ni beljka', na' daa zechga be'na', bich bennto' lez yilanto'. \p \v 21 Na' ka ba gok zan lla biṉ' gaonto', na'ch Páblona' wzie' ladj beṉ'ka' na' chi'e ḻegake': \p ―Sheḻ' bzenagle c̱ha' kana' zoacho Crétana', ka wnia' le' bich shajcho, aga bi bṉitcho ni bi zoacho dii nxoll, sheḻ'ka'. \v 22 Na' ṉaa bikzə gonc̱hoplall'zle, ḻa' ni tole bi guet. Toz barkwi kwiayi'. \v 23 Ḻa' daa nlle'yi Chios c̱ha'na' beena' chonḻilallaa bseḻee to anjl bli'lawe' nad'. \v 24 Na' anjla' wne' nad': “Bi illebo' Pablo. Chonan byen illino' lao beṉ' wṉabia' Césara', na' ni c̱ho' li' yiyesh'lallii Chioza' yog' beṉ'ka' zejleno' txen ḻoo barkwi na' bi guetgake'.” \v 25 Na' ṉaa, ḻi wtiplall'le, ḻa' nx̱enilallaa Chioza' na' ṉezyeṉid' kon ka wna anjla' nad' kayeṉ'nan gak. \v 26 Per chonan byen wwiacho naklə goncho kwenc̱he yichooṉan cho' to lo yell-liodo' dii llia lo nisdo'ni. \p \v 27 Na' ba gok shda' wbill ka bllinnto' gana' de Nisdo' Adriáticona', na' ni chllig' be'na' barkwa' to ki to ka'lə lo nisdo'na'. Na' ka bllin chel, beṉ'ka' chsa' barkwa' gokbe'gakile' ba chllinnto' gana' de yo billa'. \v 28 Na'ch bḻetjgake' to ya kwenc̱he bchix̱gake' ka'k' zitj nisa', na' ka bchix̱gake'n zitjan shin'toyichoa metr. Na'ch ka wza'n zilat' na'ch bizchix̱gake'n dii yoblə na' zitjan gallichoa metr. \v 29 Na' daa bllebgake' lljsho' barkwa' ḻee yajka', bḻetjgake' tap ya xen dii llia xoziin kwenc̱he kwe' barkwa' tozga, sheḻ' wxegakile' lii sheeni'te. \v 30 Na' beṉ'ka' chsa' barkwa' gokgakile' yixoṉjgake'. Na'ch wzologake' chḻetjgake' barkwdo'na' daa yoo ḻoo barkw xenna', chontezgake' ka chḻetj sto ya xen c̱he barkwa'. \v 31 Na'ch Páblona' golle' x̱an soldadka' na' soldad c̱he'ka': \p ―Shi beṉ'ki bich yigaaṉgake' ḻoo barkwi, aga wilalat'le shi ṉaa. \p \v 32 Na'ch soldadka' bc̱hoggake' rietka' daa nchej barkwdo'na' na' bxopan ḻoo nisa'. \p \v 33 Na' ka ba zoa sheeni' Páblona' golle' ḻegake': \p ―Ḻi gaolat'. Ba gok shda' wbill bi chaole daa chall chlleble. \v 34 Na' nia' chonan byen gaolat'le kwenc̱he yiyakshao'lall'le, ḻa' ni tole bi kwiayi'. \p \v 35 Na' ka biyoll wna Páblona' ka', na' bex̱ee to yetxtil na' bi'e Chioza' yeḻ' chox̱ken lao beṉ'ka' lene' na' bxoxje'n na' wzoloe' chawe'. \v 36 Na' ka ble'gakile' chawe', na'ch yoguee bendiplall'gake' wdaogake'. \v 37 Yog'ḻoḻ neto' yoonto' ḻoo barkwa' naknto' c̱hop guiyoa guiyonshin'to. \v 38 Na' ka beljgakile', na'ch bzaḻ'gake' trígona' daa nsa' barkwa' ḻoo nisa' kwenc̱he bich goktek barkwa' zii. \s1 Wche' barkwa' yel \p \v 39 Na' ka wyeeni', beṉ'ka' chsa' barkwa' aga biyombia'gake' yell-liona', per ble'gakile' to ladj lc̱hi ga choo xoz' nisa' gana' gokgakile' wak sho' barkw c̱he'ka'. Na' bc̱hoglall'gake' lljḻekwgake'n lo yoxa'. \v 40 Na' bc̱hoggake' riet c̱he ya xenka' daa chzagaan barkwa' na' wchooṉlall'gake'n ḻoo nisa'. Na'ch bisellgake' yaga' daa chaklenan chzec̱hj chlliin barkwa', na' bizeshgake' lechaa daa ze yic̱hjinna' kwenc̱he bllig' be'na'n, na' wzolo barkwa' zjabigaan cho'a nisa'. \v 41 Na' jshia xin' barkwa' to ga zoayaa yoxa' ḻoo nisdo'na' na' gogaan, na' aga gokch yichejan. Na'ch bḻi c̱he nisdo'na' wzolon bxoxj btinan xan barkwa'. \v 42 Na'ch soldadka' nan witgake' preska' kwenc̱he ni toe' bi x̱oa yela' lo nisa' na' yixoṉjgake'. \v 43 Per x̱ane'ka' bi bi'e latj witgake' ḻegake' daa goklallee yisle' Páblona'. Na' bene' mandad zigaate beṉ'ka' chak x̱oa yela' wxit'gake' ḻoo nisa' kwenc̱he yillingake' lo yo billa', \v 44 na' beṉ'ka' bi chak x̱oagake' yela' wc̱hingake' yagla'ka' wa diika' ba goxj c̱he barkwa' kwenc̱he gak yillingake' lo yona'. Na' ka' bennton', na' yog'ḻoḻnto' billinnto' shi'a shao' lo yo billa'. \c 28 \s1 Páblona' wzoe' Máltana' \p \v 1 Na' ka biyoll billin yog'nto' shi'a shao' lo yo billa', na' wṉezinto' yell-liona' len Malta. \v 2 Na' beṉ'ka' lle' na' ḻe wen bengakile' neto', na' daa chak zag na' leyi chakte yeja', bxengake' yi'na' xen na'ch goxgake' yog'nto' kwenc̱he bishaanto'. \v 3 Na'ch Páblona' btope' x̱onj xis bill, na' ka bzaḻeen lo yi'na' bichej to beḻ ladjinna' na' wdiṉyaab neena'. \v 4 Na' ka ble'i beṉ' Máltaka' naḻ' beḻa' na' Páblona', na'ch che' ljwelle': \p ―Beṉ' wen xyalja beeni. Ḻa'kzi bile' lo nisdo'na', Chioza' aga wi'e latj ibane'. \p \v 5 Na'ch Páblona' wllib neena' kwenc̱he bxop beḻa' lo yi'na', na' aga bi gokile'. \v 6 Na' yoggake' chbezgake' sa' neena' yina', wa tokonganzi yilli'e na' guete'. Na' ka ba gok ssha chbezgake' na' ble'gakile' bibi chakile', na'ch wzolo nagake': \p ―Chioslja beeni. \p \v 7 Na' gaozə gana' bllinnto' de yell-lio c̱he beena' chṉabia' doxen gana' mbani Máltana', na' lie' Publio. Na' blebe' neto' lille'na' na' wzoalennto'ne' shoṉ lla na' benshi'e neto'. \v 8 Na' x̱a Públiona' die' yo'e dii ḻa na' chaktie' besa'. Na'ch wyaj Páblona' jawie'ne', na' ka biyoll be'ḻwille' Chioza' bx̱oa neena' yic̱hje'na' na' biyakile'. \v 9 Na' ka wṉezi beṉ' Máltaka' daa ben Páblona', na'ch wyaj yog' beṉ'ka' bi shao' lawe'na' na' biyakgakile'. \v 10 Na' beṉ'ka' ḻe benshiigake' neto', na' ka biza'nto', dii zan dii beṉgake' neto', diika' iyalljinto'. \s1 Ka bllin Páblona' Rómana' \p \v 11 Shoṉ beo' wzoanto' Máltana'. Na' ka biza'nto' biyoonto' to ḻoo barkw dii bchej Alejandríana' daa ḻekzka' bigaaṉan Máltana' shlak wde dii zaga'. Na' xin' barkwa' da' c̱hop lwaa lsak' chios c̱he beṉ' griegoka', beṉ'ka' le Cástor na' Pólux. \v 12 Na' ka bllinnto' yell Siracúsana', na' wzoanto' shoṉə lla. \v 13 Na' bizza'nto' Siracúsana' bllintento' yell Régiona'. Na' betiyo wzolo chak be'na' daa za' lli'lə na'ch gok wza'chnto', na' bichop lla bllinnto' yell Puteólina' gana' bichejnto' ḻoo barkwa'. \v 14 Na' Puteólina' billagnto' baḻ beṉ'ka' nak neto' txen chonḻilall'nto' Jesúza', na' wṉabigake' neto' yigaaṉlennto' ḻegake' to xman. Na' ka wde xmanna', na'ch biza'nto' zejnto' Rómana'. \v 15 Na' beṉ' Rómaka' nonḻilall' Jesúza', ka wṉezgakile' ba zoa illinnto', na'ch wyajgake' jḻezgake' neto' yella' le Apio, gana' chak yaana', na' gana' le Shoṉ Yoo Ga Chigaaṉ Beṉ'. Na' ka ble'i Páblona' ḻegake', bi'e yeḻ' chox̱ken Chioza' na' biyondiplallee. \v 16 Na' ka bllinnto' Rómana', x̱an soldadka' bene' preska' lall' na' beena' chṉabia' soldadka' zoa na', san Páblona', bi'e latj wzoe' c̱hele', na' toz soldada' wdape'ne'.\fig Ki gok yooka' wzoa yell Rómana'.|src="45_HK00242B.TIF" size="COL" ref="Los Hechos 28:16" \fig* \s1 Páblona' bi'e xtill' Jesúza' Rómana' \p \v 17 Na' ka gok shoṉ lla zoa Páblona' na', na'ch goxe' beṉ' Israelka' zakii, beṉ'ka' lle' Rómana'. Na' ka bdopgake' na' golle' ḻegake': \p ―Le' beṉ' bish', shlak wzoa' Jerusalénna' beṉ' wlall c̱hechoka' lle' na' bex̱'gake' nad' na' bengake' nad' lo na' beṉ' Rómaki ḻa'kzi aga bi ben' c̱hegake' na' biṉ' c̱hishj' diika' wna dii x̱ozxto'choka' chiyaḻ' goncho. \v 18 Na' biyoll wṉabyollgakile' nad' bin ben', beṉ' wṉabia'ka' goklall'gake' wsangake' nad', ḻa' aga bi ben' kwenc̱he wc̱hogbia'gake' guet'. \v 19 Per beṉ' wlall c̱hechoka' lle' Jerusalénna' aga be'gake' latj yisangake' nad'. Na' benan byen wṉab' tia' lao beṉ' wṉabia' Césara' kwenc̱he gone' yeḻ' josc̱his c̱ha'na'. Per aga gaw' xya daa ben beṉ' wlall c̱hechoka' c̱ha'. \v 20 Na' ni c̱heyi dga chak c̱han' ba gox' le' kwenc̱he ile'id' le' na' we'len' le' dill'. Ḻa' ni c̱heyi daa noncho lez, cho' beṉ' Israelan, nc̱hejgake' nad' gdenki. \p \v 21 Na'ch che'gake' Páblona': \p ―Aga biṉ' yish ila' laonto'ni dii za' Judeana' dii we'n dill' c̱ho'. Na' ni to beṉ' wlall c̱hechoka' biṉ' ila' biz gon iṉagake' c̱ho'. \v 22 Na' cheeninto' wzenagnto' bi dillaan wi'o, ḻa' ṉezinto' doxenz chṉegake' zban c̱he beṉ'ka' nakgake' txen dii koba' chliile. \p \v 23 Na'ch bzoagake' to lla kwenc̱he idopgake'. Na' ka bllin llana' blliagake' bia', beṉ' zan bdop gana' zoa Páblona'. Na' be'lene' ḻegake' dill' do lla, bzajniile' ḻegake' c̱he yeḻ' wṉabia' c̱he Chioza'. Na' bene' to dii byen kwenc̱he shajḻe' beṉ'ka' c̱he Jesúza'. Bzajniile' ḻegake' diika' nyoj c̱he Jesúza' ḻee ley c̱he dii Moiséza' na' diika' bzej dii beṉ'ka' wdix̱jee daa goll Chioza' ḻegake'. \v 24 Na' baḻe' wyajḻe'gake' diika' goll Páblona' ḻegake', na' zi baḻe' bi wyajḻe'. \v 25 Na' daa bi gok toz xtilleeka', na' wzolo chilleshgake'. Ka gokbe'i Páblona' ba chilleshgake', stoz dga golle' ḻegake': \p ―Shḻichakzan goll Espíritu Sántona' dii Isaíaza', daa bi'e dill' lao dii x̱ozxto'choka' chi'e ḻegake': \q1 \v 26 Wyaj na' jellsha beṉ' Israelka': \q1 Ḻa'kzi wzenagle bi shajni'kzile \q1 Na' ḻa'kzi chle'teile bi gakbe'kzile bin zejin. \q1 \v 27 Bikzə bi rson c̱hazle, daa naklikzle lall'do' wal, \q1 na' chonle ka kwell lc̱hoḻ, \q1 ni bi cheenile wzenagle, \q1 ni bi cheenile ile'ile, \q1 na' ni bi cheenile shajniile \q1 kwenc̱he yiyaj yilenile \q1 na' gon' ka yiyakshao' yic̱hjlall'do'lena'. \m \v 28 Chiyaḻ' iṉezile Chioza' ba ngwee xṉezi yisle' beṉ'ka' bi nak beṉ' Israel kwenc̱he bi kwiayi'gake', na' ḻelgake' wlebgake' cho'a xtilleena'. \p \v 29 Ka biyoll goll Páblona' ḻegake' ka', na'ch ziyajgake' chakdiḻ-len ljwellgake'. \p \v 30 C̱hop yizyeṉ' bigaaṉ Páblona' yoona' gana' wdixje', na' blebe' nottezə beṉ' jawia ḻe'. \v 31 Na' aga no bsej bllon bzajnii Páblona' beṉ'ka' nakan nak yeḻ' wṉabia' c̱he Chioza' na' bli' bsedile' beṉ' cho'a xtill' X̱ancho Jesucrístona'.