\id LUK  
\h San Lucas 
\toc1 Dizaꞌquë según San Lucas 
\toc2 San Lucas 
\toc3 Lc. 
\mt1 Dizaꞌquë según San Lucas 
\c 1  
\s1 Principi shtë dizaꞌquë 
\p  
\v 1 Na Lucas, quëquëaꞌa librë rëꞌ nu guëshéꞌldahin lul Tiófilo con llëruꞌbë rëspëti. Nanël zihani mënë bëquëꞌë rall lo quë nabëluaꞌa Jesús nu lo quë nabëꞌnë më. Guc shtuꞌu rall guëquëꞌë rall cusë según tiempë ecsactë naguquin.  
\v 2 Bëquëꞌë rall lo quë narialdí lduꞌu hiaꞌa guquin. Bëquëꞌë rall lo quë naguná mënë dizdë tiempë naguzublú ruadiꞌdzë më dizaꞌquë.  
\v 3 Nu guc lduaꞌa cumë cusë zaꞌquë guëquëaꞌa tubi histuri ecsactë parë gac bë́ꞌal verdá na diꞌdzë rëꞌ. Gunaꞌbë diꞌdza lu zihani mënë pë guná rall, nu nanë́a ra diꞌdzë rëꞌ na verdá.  
\v 4 Caquëaꞌa lul iúbil Tiófilo, parë gac bë́ꞌal ra cusë nabëluaꞌa mënë lul nahin verdá. 
\s1 Tubi ianglë bëꞌnë anunci guëdchini Juan Bautista lu guë́ꞌdchiliu 
\p  
\v 5 Tiempë dzë ni Herodes guc rëy shtë Judea, nanú tubi bëshuzi lë Zacarías. Náhiꞌ con los de más sáhiꞌ grupë shtë Abías. Tseꞌlë Zacarías lë Elizabet; shtadë guëlú Elizabet guc bëshuzi nabërulë́ Aarón.  
\v 6 Zacarías nu Elizabet tubldí na shcuendë raiꞌ lu Dios nu bëzuꞌbë diaguë raiꞌ grë mandamientë nu lëy shtë Dadë Dios. Bëꞌnë raiꞌ cumplir.  
\v 7 Gúpëdiꞌi raiꞌ shíniꞌ purquë Elizabet gúdiꞌi shíniꞌ. Además de ni guërupë raiꞌ hia më gushë raiꞌ. 
\p  
\v 8 Guzac tubi dzë bëꞌnë tucarë Zacarías gúniꞌ dchiꞌni shtë bëshuzi lu Dios según turnë grupë shtë Zacarías gunë raiꞌ dchiꞌni.  
\v 9 Ziquë na custumbrë shtë ra bëshuzi, gua raiꞌ tubi pueshtë niaꞌa chu gunë tucarë tsaldú gushialë lu Dios laꞌni iáduꞌu ruꞌbë. Bëꞌnë tucarë Zacarías. Guatë́hiꞌ lugar sagradë shtë iáduꞌu.  
\v 10 Iurë lëꞌë ialë rieꞌqui, grë ra mënë zihani narë́ rualdëaꞌ shtë iáduꞌu, quëadiꞌdzënú rall Dios.  
\v 11 Iurní bëluaꞌalú tubi ianglë shtë Dios lu Zacarías. Zúhiꞌ ladë ldi shtë bëcuꞌguë catë rieꞌqui ialë.  
\v 12 Iurë guná Zacarías lu ianglë, bëdzëbë Zacarías; bëdzélëdiꞌi Zacarías pë nihúniꞌ.  
\v 13 Perë lëꞌë ianglë guniꞌi: 
\p ―Zacarías, adë rdzë́bëdiꞌil purquë shtíꞌdzël bëdchini lu Dios. Gunë më lo quë narnáꞌbël lu më. Lëꞌë tséꞌlël Elizabet gapë tubi meꞌdë naguëdëꞌë të lë́hiꞌ Juan.  
\v 14 Iurë lëꞌë meꞌdë guëdchini guë́ꞌdchiliu, guëquitë ldúꞌul nu tsu lëgrë ldúꞌul. Zihani mënë guëquitë lduꞌu rall iurë lëꞌë meꞌdë galë.  
\v 15 Gáquiꞌ siervë ruꞌbë shtë Dadë Dios, nu gúdiꞌiꞌ vini. Gúdiꞌiꞌ ni tubi clasë licor. Dizdë antsë gáliꞌ hia cabezë Espíritu Santo laꞌni ldúꞌiꞌ.  
\v 16 Guëníꞌiꞌ shtiꞌdzë Dios nu zihani mënë shtë naciuni Israel guëabrí lduꞌu rall con Dadë Dios shtë hiaꞌa.  
\v 17 Shínil quiblú lu el quë naguësheꞌldë Dios. Ziquë guc el quë nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios con llëruꞌbë pudërë; lë́hiꞌ Elías; shínil guëdchini con mizmë pudërë nu llni. Guëniꞌinú shínil naciuni Israel parë cue zaꞌquë shtadë rall nu shini rall. Guëluáꞌaiꞌ lu narzuꞌbë diáguëdiꞌi shtiꞌdzë Dios parë guëabrí lduꞌu rall lu nezë zaꞌquë. Zni gac preparar mënë parë gunë rall sirvë lu Dadë Dios. 
\p  
\v 18 Iurní Zacarías gunaꞌbë diꞌdzë lu ianglë: 
\p ―¿Lla gac bë́ꞌahia zni purquë hia guꞌsha nu tseꞌla napë zihani izë? 
\p  
\v 19 Iurní bëquebi ianglë: 
\p ―Gabriel lëhia. Na zua lu Dios. Bësheꞌldë më na parë zeldë guëniaꞌa lul dizaꞌquë rëꞌ.  
\v 20 Perë guná, cumë adë gualdídiꞌi ldúꞌul lo quë naguniaꞌa lul, guꞌpë guëáꞌnël. Gáquëdiꞌi guëníꞌil hashtë guëdchini shínil lu guë́ꞌdchiliu. Gac cumplirin según tiempë nagunë Dios disponer. 
\p  
\v 21 Ra mënë narë́ rualdëaꞌ shtë iáduꞌu quëbezë rall lëꞌë Zacarías. Bëdzélëdiꞌi rall pë nianiꞌi rall pëzielú quëac ldëꞌë Zacarías lugar sagradë,  
\v 22 perë iurë gualú bëruꞌu Zacarías, ráquëdiꞌi rniꞌi Zacarías. Guc bëꞌa mënë de quë guná Zacarías tubi cusë ruꞌbë shtë Dios laꞌni iáduꞌu. Purë con guiáꞌaiꞌ ruadíꞌdziꞌ purquë bëáꞌniꞌ guꞌpë. 
\p  
\v 23 Iurní gualú ra dzë nabëꞌnë tucarë gunë Zacarías sirvë laꞌni iáduꞌu, bëabriꞌ lídchiꞌ.  
\v 24 Despuësë de ni Elizabet, tseꞌlë Zacarías, nua shíniꞌ. Adë ca bërúꞌudiꞌi Elizabet; guquëréldiꞌ lídchiꞌ por gaꞌi mbehu.  
\v 25 Guníꞌiꞌ laꞌni ldúꞌiꞌ: “Dadë Dios nacabezë gubeꞌe bënéꞌeiꞌ permisi parë gapa shinia. Bëgaꞌa lduꞌu më na; iurní adë rtúdiꞌi lua lu ra mënë gúpëdiaꞌa shinia.” 
\s1 Tubi ianglë bëꞌnë anunci guëdchini Jesús 
\p  
\v 26 Shuꞌpë mbehu nua shini Elizabet, iurní bësheꞌldë Dios tubi ianglë lë Gabriel parë guanúhiꞌ rsunë lu María naquëreldë tubi guëꞌdchi Nazaret shtë Galilea.  
\v 27 María na lliguënaꞌa. Nápiꞌ comprumisi parë guëtsë́ꞌaiꞌ con tubi sultërë lë José. Shtadë guëlú José guc rëy David.  
\v 28 Gabriel guatë́ lugar catë quëreldë María, nu guníꞌiꞌ lu María: 
\p ―Shtsanë. Nalë́ rac shtuꞌu Dios lë́ꞌël. Cabezënú më lë́ꞌël. Bëꞌnë ldaiꞌ më lë́ꞌël entrë grë ra naꞌa narë́ lu guë́ꞌdchiliu. 
\p  
\v 29 Nalë́ bëdzëguëëꞌ lduꞌu María; bíniꞌ diꞌdzë rëꞌ. Adë gurëdchídiꞌi ldúꞌiꞌ. Runë shgábiꞌ pë runë cuntienë saludë shtë ianglë.  
\v 30 Iurní ianglë guniꞌi: 
\p ―María, adë rdzë́bëdiꞌil. Dios gudili lë́ꞌël parë gunë më tubi favurë parë lë́ꞌël.  
\v 31 Shínil bëꞌa; gápël tubi shínil. Lëꞌë meꞌdë naguëdchini guë́ꞌdchiliu, guërulë́hiꞌ Jesús.  
\v 32 Gáquiꞌ tubi më ruꞌbë. Gápiꞌ lë zndëꞌë: Shini Dios nacabezë gubeꞌe. Nu Dadë Dios guëdëꞌë pudërë lë́ꞌiꞌ parë guënibë́ꞌaiꞌ grë mënë israelitë. Cuéziꞌ lu trunë shtë David, shtadë guëlúhiꞌ.  
\v 33 Shínil guënibë́ꞌaiꞌ guëdubi naciuni Israel parë siemprë, nu guënibë́ꞌaiꞌ manërë nanápëdiꞌi fin. 
\p  
\v 34 Iurní María gunaꞌbë diꞌdzë lu ianglë: 
\p ―¿Lla gac lo quë naguníꞌil lua? Laꞌdi guënë́diaꞌa nguiu. 
\p  
\v 35 Repi ianglë iurní: 
\p ―Gaquin por pudërë shtë Espíritu Santo naguëdchini lul. Pudërë shtë Dios nacabezë gubeꞌe, guëdchíniꞌ lul ziquë tubi shcahi naguësëꞌau lë́ꞌël. Por ni shínil nagápël, grë mënë shtë guë́ꞌdchiliu guëniꞌi rall náhiꞌ santu, shini Dios.  
\v 36 Nu shprímël Elizabet gápiꞌ tubi ngulëꞌnë. Hia më gushë na Elizabet perë guná, hia guc shuꞌpë mbehu nua shíniꞌ, nu rniꞌi mënë tsúdiꞌi shíniꞌ.  
\v 37 Parë Dios ni tubi cusë nádiꞌi naganë. 
\p  
\v 38 Iurní bëquebi María: 
\p ―Nahia criadë shtë Dadë Dios. Gaquin según nagunë Dios disponer, cumë ziquë guníꞌil lua. 
\p Lueguë lëꞌë ianglë zëagzë́. 
\s1 María gua visitë lidchi Elizabet 
\p  
\v 39 Mizmë ra dzë ni María gua nasesë lu tubi guëꞌdchi shtë Judea. Guëꞌdchi ni naquë́ culaꞌni dani.  
\v 40 Guatë́ María lidchi Zacarías nu guniꞌi María lu Elizabet: 
\p ―Shtsanë. 
\p  
\v 41 Iurë bini Elizabet lo quë naguniꞌi María, lëꞌë meꞌdë bëniꞌbi laꞌni Elizabet. Mizmë iurní bëdchini Espíritu Santo parë cuezënúhiꞌ lëꞌë Elizabet.  
\v 42 Fuertë guníꞌiꞌ lu María: 
\p ―Dios bëꞌnë ldaiꞌ lë́ꞌël más quë grë naꞌa, nu bëꞌnë ldaiꞌ më shínil nanuáꞌal.  
\v 43 ¿Chu nahia bidë guënal na? Nal shniꞌa më el quë narnibëꞌa na.  
\v 44 Iurë binia chaꞌl, lëꞌë meꞌdë bëniꞌbi lania por tantë bëquitë ldúꞌiꞌ.  
\v 45 Nu nalë́ dichusë nal purquë gualdí ldúꞌul Dios. Gualdí ldúꞌul gac cumplir lo quë naguniꞌi Dios lul. 
\p  
\v 46 Iurní guniꞌi María: 
\q1 Con guëdubinú lduaꞌa quëhuna alabar Dadë Dios. 
\q1  
\v 47 Rquitë lduaꞌa purquë Dios na Salvador shtëna. 
\q1  
\v 48 Bëgaꞌa lduꞌu më na; bëꞌnë më cuendë adë nádiaꞌa më ruꞌbë sino tubi criadë humildë shtë́hiꞌ, 
\q1 perë dizdë iurneꞌ grë mënë naguëdchini lu guë́ꞌdchiliu, guëniꞌi rall bëꞌnë ldaiꞌ më na. 
\q1  
\v 49 El quë narnibëꞌa grë cusë, bë́ꞌniꞌ cusë ruꞌbë parë na. Santu na më. 
\q1  
\v 50 Siemprë rgaꞌa lduꞌu më nu quëhunë më compañi grë mënë nanapë rëspëti lu më. 
\q1  
\v 51 Zihani cusë ruꞌbë bëꞌnë më con guiaꞌa më. 
\q1 Bësëlluꞌnë më ra narunë naruꞌbë con grë shgabë rall. 
\q1  
\v 52 Mënë narunë naruꞌbë, gulaguë rall catë rnibëꞌa rall, bëꞌnë Dios, 
\q1 perë bëdë́ꞌëruꞌu më parë güeꞌpi guiaꞌa ra mënë narunë narúꞌbëdiꞌi lu guë́ꞌdchiliu. 
\q1  
\v 53 Bëneꞌe më cusë zaꞌquë parë ra narldiaꞌnë hashtë bielë rall. 
\q1 Ra ricu bësheꞌldë më; ziaꞌa rall sin adë pë nápëdiꞌi rall. 
\q1  
\v 54 Bëꞌnë më compañi lëꞌë ra më israelitë, ra narunë sirvë lu më. 
\q1 Adë bëáꞌldëdiꞌi lduꞌu më shmënë më. 
\q1  
\v 55 Zni bëꞌnë më cumplir lo quë naguniꞌi më lu ra shtadë guëlú hiaꞌa, 
\q1 lu Abraham nu lu ra llëbní shtë́hiꞌ naná shtadë guëlú hiaꞌa. Diꞌdzë ni na parë siemprë. 
\p  
\v 56 María guquëreldënú Elizabet tsunë mbehu. Iurní bëabriꞌ lídchiꞌ. 
\s1 Bëdchini Juan lu guë́ꞌdchiliu 
\p  
\v 57 Hia guc cumplir tiempë gulë shini Elizabet. Gúpiꞌ tubi ngulëꞌnë.  
\v 58 Iurë ra shvëcini Elizabet con shfamíliꞌ bini rall de quë bëgaꞌa lduꞌu Dios lë́ꞌiꞌ nu bëdëꞌë më tubi shíniꞌ, bëdchini rall nu nalë́ bëquitë lduꞌunú rall Elizabet.  
\v 59 Gudëdë shunë dzë nu bëdchini tiempë parë gunë bëshuzi cumplir custumbrë religiusë; chuguë duꞌpë partë delicadë shtë meꞌdë. Ra mënë guc shtuꞌu rall niacaꞌa meꞌdë ziquë lë shtadë meꞌdë,  
\v 60 perë shniꞌa meꞌdë guniꞌi: 
\p ―Juan guërulë́ meꞌdë. 
\p  
\v 61 Guniꞌi rall iurní: 
\p ―Ni tubi Juan nídiꞌi ladi shfamílil. 
\p  
\v 62 Iurní gunaꞌbë diꞌdzë rall con guiaꞌa rall lu shtadë meꞌdë parë gac bëꞌa rall nia chu guërulë́ meꞌdë; guëniꞌi shtadë meꞌdë.  
\v 63 Zacarías con sëñi gunáꞌbëiꞌ tubi tablë parë quë lëtrë luhin. Bëquë́ꞌëiꞌ: “Juan guërulë́ meꞌdë”. Grë mënë bëdzëguëëꞌ lduꞌu rall iurní.  
\v 64 Mizmë iurní bëabrí guniꞌi Zacarías. Bëniꞌbi ldúdziꞌ. Guzublú biadíꞌdziꞌ; guníꞌiꞌ llëruꞌbë na pudërë shtë Dios.  
\v 65 Ra mënë naquëreldë alrededurë lidchi Zacarías, bëdzëguëëꞌ lduꞌu raiꞌ. Por grë nezë shtë Judea hashtë lu lumë shtë dani, bërëꞌtsë ra diꞌdzë pë guc con Elizabet nu Zacarías.  
\v 66 Grë ra nabini pë guc, bëꞌnë rall llgabë nu guniꞌi rall lu saꞌ rall: 
\p ―¿Pë chaꞌa gac meꞌdë? 
\p Rniꞌi rall zni purquë en verdá cabezënú Dios lëꞌë meꞌdë. 
\s1 Labansë shtënë Zacarías 
\p  
\v 67 Espíritu Santo cabezënú lëꞌë Zacarías, shtadë Juan, nu guniꞌi Zacarías diꞌdzë rëꞌ por pudërë shtë Dios: 
\q1  
\v 68 Llëruꞌbë na pudërë shtë Dios con lëꞌë hiaꞌa; na hiaꞌa më Israel. 
\q1 Bidë guëná më lëꞌë hiaꞌa nu bëꞌnë më salvar lëꞌë hiaꞌa, ra nagulë́ më. 
\q1  
\v 69 Nu bëneꞌe Dios tubi më ruꞌbë nagunë salvar lëꞌë hiaꞌa. Nápiꞌ llëruꞌbë pudërë. 
\q1 Bëdchíniꞌ de famili shtë David, el quë nabëꞌnë sirvë lu Dios. 
\q1  
\v 70 Zni guc cumplir lo quë naguniꞌi ra mënë nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios guahietë. 
\q1 Santu na raiꞌ. 
\q1  
\v 71 Guniꞌi më dizdë guahietë de quë gunë më salvar lëꞌë hiaꞌa guiaꞌa ra enemigu shtë hiaꞌa. 
\q1 Nu gunë më librar lëꞌë hiaꞌa de grë narldënú lëꞌë hiaꞌa. 
\q1  
\v 72 Gunë më ra cusë rëꞌ purquë bëꞌnë më prometer lu shtadë guëlú hiaꞌa de quë guëgaꞌa lduꞌu më lëꞌë hiaꞌa. 
\q1  
\v 73 Bëꞌnë më prometer con juramentu lu shtadë guëlú hiaꞌa Abraham 
\q1  
\v 74 de quë gunë më salvar lëꞌë hiaꞌa de grë pudërë nanapë enemigu shtë hiaꞌa 
\q1 parë gac guëdë́ꞌnaꞌa sirvë lu më sin adë guëdzë́bëdiꞌiaꞌa. 
\q1  
\v 75 Guëdubi tiempë naguëbániaꞌa, guëdë́ꞌnaꞌa sirvë lu më manërë zaꞌquë sin ni tubi duldë laꞌni lduꞌu hiaꞌa. 
\q1  
\v 76 Lë́ꞌël shinia, Dios nacabezë gubeꞌe, gunë më punërë lë́ꞌël ziquë tubi naruadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios lu ra mënë. 
\q1 Antsë guëdchini el quë narnibëꞌa lëꞌë hiaꞌa, quibëlul lúhiꞌ parë gac preparadë ra mënë parë iurë guëdchini më. 
\q1  
\v 77 Guëníꞌil lu ra mënë nagulë́ më lla gac salvar rall të gac perdunë duldë shtë rall. 
\q1  
\v 78 Grë ni na por galërgaꞌa lduꞌu më. 
\q1 Gac cumplirin iurë gueꞌdë guëdchini tubi ziquë llni shtë ngubidzë brëgueꞌlë dizdë nezë guiaꞌa 
\q1  
\v 79 të parë guianí nezë shtë ra naquëreldë lu nacahi, ra nardzëbë lu galguti, 
\q1 të parë cuedchí lduꞌu hiaꞌa. 
\p  
\v 80 Juan, shini Zacarías, guarúꞌbiꞌ nu másruꞌu riaruꞌbë llni shtë Dios parë lë́ꞌiꞌ. Guquëréldiꞌ lugar catë nídiꞌi mënë. Zni bë́ꞌniꞌ hashtë dzë guzublú guniꞌinúhiꞌ ra mënë israelitë dizaꞌquë shtë Dios. 
\c 2  
\s1 Bëdchini meꞌdë Jesús lu guë́ꞌdchiliu 
\r (Mt. 1.18‑25) 
\p  
\v 1 Tiempë dzë ni César Augusto gunibëꞌa tsasë cënsë shtë ra mënë guëdubi guë́ꞌdchiliu.  
\v 2 Ni na primërë cënsë naguc dzë na Cirenio guc gubernadurë shtë Siria.  
\v 3 Grë mënë gua ladzë shtadë guëlú raiꞌ parë guëdëꞌë raiꞌ lë raiꞌ.  
\v 4 Nu zac bëruꞌu José guëꞌdchi Nazaret shtënë regiuni Galilea. Bëdchíniꞌ Belén shtënë regiuni Judea parë guagdë́ꞌëiꞌ lë́hiꞌ purquë náhiꞌ famili shtë David nu Belén na guëꞌdchi shtë David.  
\v 5 María nápiꞌ comprumisi parë guëtsë́ꞌaiꞌ con José. Tiempë ni hia nua shini María.  
\v 6 Nanú raiꞌ Belén; bëdchini tiempë parë galë shíniꞌ.  
\v 7 Ndë bëdchini primërë meꞌdë nguiu. Bëtuꞌbi María meꞌdë tubi lari nu gúꞌtiꞌ catë rau ma purquë nídiꞌi lugar catë guëaꞌnë raiꞌ pusadë. 
\s1 Bëluaꞌalú ra ianglë lu ra vëquërë 
\p  
\v 8 Cerquë guëꞌdchi Belén rëtaꞌ ra vëquërë. Quëhapë rall lliꞌli lachi. Hia na gueꞌlë.  
\v 9 Iurní bëdchini tubi ianglë nabësheꞌldë Dadë Dios. Bëdchini tubi llni dushë shtë Dios. Rabtsëꞌë llni alrededurë de ra vëquërë. Nalë́ bëdzëbë rall.  
\v 10 Iurní repi ianglë: 
\p ―Adë rdzë́bëdiꞌi të purquë zeldënúa tubi nutici zaꞌquë; na parë grë saꞌ të. Diꞌdzë ni guësëquitë lduꞌu të.  
\v 11 Nedzë́ gulë tubi meꞌdë guëꞌdchi shtë David. Na meꞌdë Cristo, el quë nagudili Dios parë guënibë́ꞌaiꞌ. Náhiꞌ Dadë nagunë salvar lëꞌë të.  
\v 12 Parë gac bëꞌa të chu náhiꞌ, guëdzelë të lëꞌë meꞌdë dúꞌbiꞌ tubi ldë lari. Nagáꞌaiꞌ catë rau ma. 
\p  
\v 13 Mizmë iurní guná vëquërë másruꞌu zihani ianglë shtë gubeꞌe culaꞌni primërë ianglë. Bëꞌnë raiꞌ alabar Dios; guniꞌi raiꞌ: 
\q1  
\v 14 Llëruꞌbë na pudërë shtë Dios nacabezë más guiaꞌa lu gubeꞌe. 
\q1 Bëꞌnë më tubi favurë parë ra mënë narsëquitë lduꞌu lëꞌë më; 
\q1 lu guë́ꞌdchiliu tsu paz, cuedchí lduꞌu mieti. 
\p  
\v 15 Iurë ra ianglë bëabrí raiꞌ gubeꞌe, guniꞌi ra vëquërë lu saꞌ raiꞌ: 
\p ―Cha guiá hiaꞌa Belén, nia pë guc de lo quë nabëluaꞌa Dadë Dios lu hiaꞌa. 
\p  
\v 16 Iurní nasesë ziaꞌa raiꞌ Belén. Guná raiꞌ lu María nu José nu meꞌdë. Lëꞌë meꞌdë nagaꞌa catë rau ma.  
\v 17 Iurë guná ra vëquërë lu raiꞌ, guniꞌi rall lu ra mënë nazugaꞌa ndë lo quë naguniꞌi ianglë lu rall shcuendë meꞌdë.  
\v 18 Grë nazugaꞌa ndë bini naguniꞌi vëquërë; bëꞌnë rall llgabë gu nanú verdá lo quë naguniꞌi vëquërë.  
\v 19 Perë María adë ruadíꞌdzëdiꞌi pë llgabë nananú laꞌni ldúꞌiꞌ. Guaglaꞌguë bë́ꞌniꞌ llgabë lla na ra cusë rëꞌ.  
\v 20 Ra vëquërë bëabrí rall. Guniꞌi rall de quë llëruꞌbë na pudërë shtë Dios. Guniꞌi rall dushquilli Dios por lo quë naguná rall nu lo quë nabini rall. Bëdëꞌë rall graci lu më purquë grë cusë guc cumplir tal ziquë guniꞌi ianglë lu raiꞌ. 
\s1 José nu María guanú raiꞌ Jesús iáduꞌu ruꞌbë 
\p  
\v 21 Gudëdë shunë dzë; iurní bëchuguë bëshuzi duꞌpë guiꞌdi shtë partë delicadë shtë meꞌdë. Bërulë́ meꞌdë Jesús, el mizmë naguniꞌi ianglë lu María antsë lë́ꞌiꞌ guaꞌa shíniꞌ. 
\p  
\v 22 Iurë gualú cuarenta dzë, iurní bëꞌnë tucarë gunë María nu José cumplir según lëy shtë Moisés të gáquiꞌ limpi. Bëꞌnë raiꞌ narunë tucarë tubi naꞌa narapë meꞌdë. Por ni José nu María guanú raiꞌ lëꞌë Jesús iáduꞌu ruꞌbë ciudá Jerusalén. Guagdchininú raiꞌ lëꞌë meꞌdë lu Dadë Dios.  
\v 23 Bëꞌnë raiꞌ ni purquë naescritë laꞌni lëy shtë Dios narniꞌi: “Primërë ngulëꞌnë naguëneꞌe Dios parë lëꞌë të, gulë tsagdchininú të meꞌdë lu Dadë Dios purquë náhiꞌ parë lëꞌë më”.  
\v 24 Nu zac María nu José bëdëꞌë raiꞌ chupë maꞌñi gati ra ziquë ofrendë lu Dios purquë lëy shtë Dios rniꞌi: “Ra prubi gunë rall ofrecërë chupë guguë u chupë palumë biꞌchi”. 
\p  
\v 25 Tiempë ni guquëreldë tubi nguiu guëꞌdchi Jerusalén. Lë́hiꞌ Simeón nu tubldí na shcuéndiꞌ lu Dios. Bë́ꞌniꞌ cumplir shtiꞌdzë më. Nu cabéziꞌ guëdchini tubi nagunë salvar naciuni Israel de grë enemigu shtë rall. Espíritu Santo cabezënúhiꞌ Simeón.  
\v 26 Bëdchini tubi diꞌdzë lu Simeón por pudërë shtë Espíritu Santo de quë adë gátidiꞌi Simeón hashtë despuësë guënáhiꞌ lu Cristo, el quë nagudili Dios parë guënibë́ꞌaiꞌ.  
\v 27 Espíritu Santo bëꞌnë compañi lëꞌë Simeón të guáhiꞌ iáduꞌu ruꞌbë mizmë tiempë bëdchini María nu José parë guëdchininú raiꞌ meꞌdë Jesús lu Dios, nu bëꞌnë raiꞌ ofrecërë chupë ma lu më. Bëꞌnë raiꞌ cumplir lëy shtë Dios.  
\v 28 Simeón gudëdchi lëꞌë meꞌdë. Bëꞌnë Simeón alabar Dios; guniꞌi Simeón: 
\q1  
\v 29 Dadë, iurneꞌ nahia cunformë; gualú shchiꞌnia. 
\q1 Cuntëntë gatia purquë bë́ꞌnël cumplir lo quë naguníꞌil lua. 
\q1  
\v 30 Gunahia con prupi sluhia lu nagunë salvar lëꞌë naꞌa. 
\q1 Bëshéꞌldël nguiu ni. 
\q1  
\v 31 Bëshéꞌldël lë́ꞌiꞌ delantë grë ra naciuni shtë guë́ꞌdchiliu të guëná rall lu Salvador. 
\q1  
\v 32 Lë́ꞌiꞌ náhiꞌ ziquë na llni parë guëzianiꞌ lu ra mënë nanádiꞌi më israelitë; gac bëꞌa rall shtíꞌdziꞌ, 
\q1 nu por lë́ꞌiꞌ ra më israelitë nagudílil, gapë rall hunurë. 
\p  
\v 33 José con shniꞌa Jesús guasë́ lduꞌu raiꞌ iurë bini raiꞌ lo quë naguniꞌi Simeón.  
\v 34 Simeón gunaꞌbë lu Dios të gunë ldaiꞌ më lëꞌë raiꞌ. Nu guniꞌi Simeón lu María: 
\p ―Guná, por lo quë nagunë meꞌdë rëꞌ zihani mënë israelitë tsabiꞌguë rall lu Dios, nu zihani rall guëniti rall lu më. Shtíꞌdziꞌ gac ziquë sëñi parë ra mënë naquëreldë tiempë neꞌ perë gunë rall cuntrë lë́ꞌiꞌ.  
\v 35 Perë lë́ꞌël, María, gápël dulurë ziquë tubi spadë dëdë laguë laꞌni ldúꞌul. Por meꞌdë rëꞌ llgabë nagaꞌchi shtë zihani mënë, guëruꞌu rahin lu llni. 
\p  
\v 36 Nu zac laꞌni Jerusalén nanú tubi naꞌa lë Ana naná shtsaꞌpë Fanuel. Aser guc shtadë guëlú raiꞌ. Ana guc tubi siervë nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios, perë hia gúꞌshiꞌ. Llíguiꞌ bëtsë́ꞌaiꞌ. Gubaninúhiꞌ tséꞌliꞌ gadchi izë, guti tséꞌliꞌ.  
\v 37 Bëáꞌniꞌ viudë; neꞌ nápiꞌ ochenta y cuatro izë. Grë ra dzë riáhiꞌ iáduꞌu. Dzë la gueꞌlë rúniꞌ adorar Dios. Ruadiꞌdzënúhiꞌ Dios nu rúniꞌ ayunë.  
\v 38 Mërë iurní guabiꞌguë Ana catë cabezë José nu María con meꞌdë, bëdëꞌë Ana graci lu Dios. Guaglaꞌguë biadiꞌdzënú Ana lu ra mënë naquëbezë el quë naguësheꞌldë Dios parë gúniꞌ salvar naciuni Israel. Jesús na el quë nabësheꞌldë Dios, guniꞌi Ana. 
\s1 Bëabrí José nu María guëꞌdchi Nazaret 
\p  
\v 39 Iurní gualú bëꞌnë María nu José cumplir grë narunë tucarë según lëy shtë Dios iurë lëꞌë primërë shini mënë guëdchini guë́ꞌdchiliu, bëabrí raiꞌ Galilea hashtë guëꞌdchi Nazaret, ladzë María nu José.  
\v 40 Lëꞌë meꞌdë guaruꞌbë con llëruꞌbë llni shtë Dios. Bëꞌnë Dios compañi lë́ꞌiꞌ nu bëꞌnë ldaiꞌ më guë́quiꞌ. 
\s1 Gua Jesús visitë iáduꞌu ruꞌbë 
\p  
\v 41 Cadë izë ria shtadë Jesús Jerusalén parë gac laní Pascu.  
\v 42 Chiꞌbë chupë izë napë Jesús, iurní gua raiꞌ Jerusalén ziquë na custumbrë shtë raiꞌ.  
\v 43 Iurë gualú laní, gunaꞌzi raiꞌ nezë Nazaret. Hia Jesús bëáꞌniꞌ Jerusalén perë adë bëdë́ꞌëdiꞌi raiꞌ cuendë.  
\v 44 Bëꞌnë raiꞌ llgabë Jesús zeꞌdë ladi ra mënë nazeꞌdënú raiꞌ. Hia guc tubi dzë zeꞌdë guëzë́ raiꞌ, iurní guatili raiꞌ shini raiꞌ entrë shfamili raiꞌ nu entrë los de más saꞌ raiꞌ.  
\v 45 Adë bëdzélëdiꞌi raiꞌ Jesús. Iurní bëabrí raiꞌ Jerusalén parë tsatili raiꞌ Jesús. 
\p  
\v 46 Gudëdë tsunë dzë; bëdzéliꞌ laꞌni iáduꞌu. Zubënúhiꞌ ra mësë narluaꞌa lëy shtë Moisés. Caquë́ diaguë Jesús shtiꞌdzë rall nu zac gunaꞌbë díꞌdziꞌ lu rall.  
\v 47 Grë nabini naguniꞌi Jesús, bëdzëguëëꞌ lduꞌu rall tantë ráquiꞌ nu manërë rquébiꞌ lu shtiꞌdzë ra mësë.  
\v 48 Iurë lëꞌë shtádiꞌ bëdchini con shníꞌaiꞌ, bëdzëguëëꞌ lduꞌu raiꞌ. Iurní guniꞌi María: 
\p ―Llgaꞌnë, ¿pëzielú bë́ꞌnël zniꞌi con lëꞌë naꞌa? Shtádël nu lëꞌë na nalë́ rquëdiꞌni lduꞌu naꞌa; zudili naꞌa lë́ꞌël. 
\p  
\v 49 Iurní guniꞌi Jesús lu raiꞌ: 
\p ―¿Pëzielú quëguili të na stubi lugar? ¿Pë adë rac bë́ꞌadiꞌi të napë quë guna lo quë narac shtuꞌu Shtada? 
\p  
\v 50 Perë lëꞌë raiꞌ adë guc bë́ꞌadiꞌi raiꞌ pë runë cuntienë shtiꞌdzë Jesús. 
\p  
\v 51 Lueguë bëabrí Jesús con lëꞌë raiꞌ guëꞌdchi Nazaret. Guaglaꞌguë bëzuꞌbë diaguë Jesús lu shtádiꞌ. Hia shníꞌaiꞌ quëhúniꞌ tantë llgabë laꞌni ldúꞌiꞌ perë adë chu lu biadíꞌdzëdiꞌiꞌ pë llgabë nápiꞌ. 
\p  
\v 52 Jesús guaglaꞌguë guarúꞌbiꞌ nu bëdëꞌë Dios llni guë́quiꞌ. Grë lo quë nabë́ꞌniꞌ, bëaꞌnin bien lu Dios nu lu ra mënë. 
\c 3  
\s1 Juan Bautista quëadiꞌdzë lugar catë nídiꞌi mënë 
\r (Mt. 3.1‑12; Mr. 1.1‑8; Jn. 1.19‑28) 
\p  
\v 1 Laꞌni izë cheꞌñi shtë gubiernë Tiberio César naná rëy rumanë, Poncio Pilato guc gubernadurë shtë Judea. Herodes guc gubernadurë shtë Galilea. Lëꞌë bë́chill, Felipe, guc gubernadurë shtë Iturea nu Traconite. Lisanias guc gubernadurë shtë Abilinia.  
\v 2 Anás nu Caifás na rall primërë bëshuzi namás rnibëꞌa. Laꞌni ra dzë ni bëdchini shtiꞌdzë Dios lu Juan, shini Zacarías, lugar catë nídiꞌi mënë.  
\v 3 Juan ziaꞌa zihani nezë. Guagníꞌiꞌ lu ra mënë naquëreldë guëlladchi ruaꞌ guëëꞌgu Jordán. Guníꞌiꞌ lu ra mënë chubë nisë rall parë gac bëꞌa mieti gunë nadzëꞌë mudë nanabani rall, zni gac perdunë duldë shtë rall.  
\v 4 Zni bëꞌnë Juan según nabëquëꞌë Isaías, el quë nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios. Bëquëꞌë Isaías: 
\q1 Nanú tubi narniꞌi fuertë lugar catë quëréldëdiꞌi mënë. 
\q1 Guníꞌiꞌ: “Gulë bëꞌnë preparar laꞌni lduꞌu të ziquë nezë ldi parë iurë lëꞌë më guëdchini. 
\q1  
\v 5 Grë bërrancu guëdzeꞌ. 
\q1 Grë dani con ra lumë gaquin tubldí. 
\q1 Grë nezë lecu guëldí rahin. 
\q1 Ra nezë despareju guëac zaꞌquin. 
\q1  
\v 6 Grë ra mënë shtë guë́ꞌdchiliu guëná rall lla mudë guëzunë́ më almë shtë ra mënë parë gac salvar rall.” 
\p  
\v 7 Iurë bëdchini zihani mënë lu Juan parë guëchuꞌbë nisë Juan lëꞌë rall, guniꞌi Juan: 
\p ―Na të ziquë shini mbeꞌldë. Gunë më juzguë lëꞌë të. Nídiꞌi mudë guëruꞌu të sin quë adë gac juzguë të.  
\v 8 Si talë gunë nadzëꞌë të mudë nabani të, gulë gac të ziquë hiaguë nardëꞌë nashi. Gulë bëꞌnë bien lu saꞌ të. Adë gápëdiꞌi të confiansë purquë na të llëbní Abraham gunë Dios salvar lëꞌë të purquë rniaꞌa lu të, napë më pudërë parë lëꞌë guëꞌë rëꞌ gac rahin llëbní Abraham.  
\v 9 Mizmë iurneꞌ ziquë guiubëaguë nalistë parë chuguë ra hiaguë, grë ra hiaguë nanápëdiꞌi nashi zaꞌquë, chuguin nu tsahin lu guiꞌi. 
\p  
\v 10 Iurní gunaꞌbë diꞌdzë ra mënë zihani: 
\p ―¿Pë rac shtuꞌu Dios guëdëꞌnë naꞌa? 
\p  
\v 11 Juan bëquebi: 
\p ―El quë nanapë chupë manguë, guëdë́ꞌëll tubi caꞌa el quë nabënápëdiꞌi. El quë nanapë naguëdaꞌu, quíꞌdzëllin caꞌa nabënápëdiꞌi. 
\p  
\v 12 Nu bëdchini bëldá cubradurë shtë impuestë parë chubë nisë rall. Gunaꞌbë diꞌdzë rall lu Juan: 
\p ―Mësë. ¿Pë guëdëꞌnë naꞌa? 
\p  
\v 13 Juan guniꞌi: 
\p ―Adë rúnëdiꞌi të cubrë más de lo quë narniꞌi lëy caꞌa të. 
\p  
\v 14 Nu bëldá suldadë rumanë gunaꞌbë diꞌdzë rall: 
\p ―Lëꞌë naꞌa, ¿pë guëdëꞌnë naꞌa? 
\p Guniꞌi Juan lu rall: 
\p ―Adë cuánëdiꞌi të shtë mënë con galnë́. Adë guëdchisúdiꞌi të pë shtë mënë con bishi. Gulë gac cunformë lo quë naquëguilli gubiernë lëꞌë të. 
\p  
\v 15 Cumë ziquë ra mënë gualdí lduꞌu rall zeꞌdë guëdchini cusë ruꞌbë, guniꞌi rall laꞌni lduꞌu rall gu lëꞌë chaꞌa Juan náhiꞌ Cristo, el quë nagudili Dios parë guënibë́ꞌaiꞌ.  
\v 16 Perë Juan bëquebi lu ra mënë: 
\p ―Guldía, rchuꞌbë nisa con nisë perë zeꞌdë stubi më más nanapë pudërë quë na. Adë rúnëdiꞌi tucarë guëshaca du guiꞌdi shtë shrachi më. Lëꞌë më gunë më stubi cusë. Guëzunë́ më lduꞌu të con Espíritu Santo nu guënéꞌeiꞌ pudërë. Stubi tantë lëꞌë të gunë më juzguë con juici shtë guiꞌi.  
\v 17 Ziquë tubi narsú bëꞌdchi trigu të parë rruꞌu guiꞌlli tubi cuꞌ, zni guëdchini më të cuë më ra mënë zaꞌquë parë lëꞌë më. Ra mënë narialdídiꞌi lduꞌi Dios tsa rall lu guiꞌi catë nídiꞌi fin. 
\p  
\v 18 Con ra diꞌdzë rëꞌ nu con zihani enseñansë, bëluaꞌa Juan dizaꞌquë lu ra mënë.  
\v 19 Perë Juan guniꞌi guëc gubernadurë Herodes de quë nádiꞌi zaꞌquë nabëꞌnë Herodes con tseꞌlë bëchi Herodes. Felipe lë bë́chill. Naꞌa ni lë Herodías. Por zihani cusë mal nabëꞌnë Herodes guniꞌi Juan guë́quëll.  
\v 20 Nu Herodes bë́ꞌnëll stubi cusë más naná mal; bëtiáꞌall lëꞌë Juan lachiguiꞌbë. 
\s1 Jesús bëriubë nisë 
\r (Mt. 3.13‑17; Mr. 1.9‑11) 
\p  
\v 21 Antsë Juan gua lachiguiꞌbë, iurë lëꞌë ra mënë bëriubë nisë, nu Jesús bëriubë nisë; guzac iurë guniꞌinú Jesús Dios, iurní bëllaꞌlë gubeꞌe.  
\v 22 Iurní bëdchini Espíritu Santo parë cuezënúhiꞌ lëꞌë më. Rluáꞌaiꞌ ziquë shcuerpë palumë nu bëdchini tubi bë nezë lu gubeꞌe nu guniꞌi bë: 
\p ―Lë́ꞌël nal shinia narac shtuaꞌa. Nalë́ rquitë lduaꞌa rnahia lul. 
\s1 Ra shtadë guëlú Jesús 
\r (Mt. 1.1‑17) 
\p  
\v 23 Jesús napë galdë bi chi izë, iurní guzublú bëluaꞌa më lëꞌë ra mënë. Grë ra mënë gualdí lduꞌu rall Jesús na shini José. Shtadë José guc Elí.  
\v 24 Shtadë Elí guc Matat. Shtadë Matat guc Leví. Shtadë Leví guc Melqui. Shtadë Melqui guc Jana. Shtadë Jana guc José.  
\v 25 Shtadë José guc Matatías. Shtadë Matatías guc Amós. Shtadë Amós guc Nahum. Shtadë Nahum guc Esli. Shtadë Esli guc Nagai.  
\v 26 Shtadë Nagai guc Maat. Shtadë Maat guc Matatías. Shtadë Matatías guc Semei. Shtadë Semei guc José. Shtadë José guc Judá.  
\v 27 Shtadë Judá guc Joana. Shtadë Joana guc Resa. Shtadë Resa guc Zorobabel. Shtadë Zorobabel guc Salatiel. Shtadë Salatiel guc Neri.  
\v 28 Shtadë Neri guc Melqui. Shtadë Melqui guc Adi. Shtadë Adi guc Cosam. Shtadë Cosam guc Elmodam. Shtadë Elmodam guc Er.  
\v 29 Shtadë Er guc Josué. Shtadë Josué guc Eliezer. Shtadë Eliezer guc Jorim. Shtadë Jorim guc Matat.  
\v 30 Shtadë Matat guc Leví. Shtadë Leví guc Simeón. Shtadë Simeón guc Judá. Shtadë Judá guc José. Shtadë José guc Jonan. Shtadë Jonan guc Eliaquim.  
\v 31 Shtadë Eliaquim guc Melea. Shtadë Melea guc Mainán. Shtadë Mainán guc Matata. Shtadë Matata guc Natán. Shtadë Natán guc David.  
\v 32 Shtadë David guc Isaí. Shtadë Isaí guc Obed. Shtadë Obed guc Booz. Shtadë Booz guc Salmón. Shtadë Salmón guc Naasón.  
\v 33 Shtadë Naasón guc Aminadab. Shtadë Aminadab guc Aram. Shtadë Aram guc Esrom. Shtadë Esrom guc Fares. Shtadë Fares guc Judá.  
\v 34 Shtadë Judá guc Jacob. Shtadë Jacob guc Isaac. Shtadë Isaac guc Abraham. Shtadë Abraham guc Taré. Shtadë Taré guc Nacor.  
\v 35 Shtadë Nacor guc Serug. Shtadë Serug guc Ragau. Shtadë Ragau guc Peleg. Shtadë Peleg guc Heber. Shtadë Heber guc Sala.  
\v 36 Shtadë Sala guc Cainán. Shtadë Cainán guc Arfaxad. Shtadë Arfaxad guc Sem. Shtadë Sem guc Noé. Shtadë Noé guc Lamec.  
\v 37 Shtadë Lamec guc Matusalén. Shtadë Matusalén guc Enoc. Shtadë Enoc guc Jared. Shtadë Jared guc Mahalaleel. Shtadë Mahalaleel guc Cainán.  
\v 38 Shtadë Cainán guc Enós. Shtadë Enós guc Set. Shtadë Set guc Adán. Adán na shini Dios. 
\c 4  
\s1 Niasiguë́ mëdzabë lëꞌë Jesús 
\r (Mt. 4.1‑11; Mr. 1.12‑13) 
\p  
\v 1 Jesús bësëaꞌnë guëëꞌgu Jordán, nu guc më completamente de acuerdë con lo quë narac shtuꞌu Espíritu Santo. Iurní Espíritu Santo biaꞌa lëꞌë Jesús catë nídiꞌi mënë.  
\v 2 Hia ndë guquëreldë më cuarenta dzë. Durantë guëdubi tiempë ni adë gudáudiꞌi më, nu bëdchini mëdzabë Satanás parë guëtëꞌdë mëdzabë prëbë lëꞌë më të niasiguë́ mëdzabë lëꞌë më. Iurë gualú cuarenta dzë, bëdchini galërldiaꞌnë lduꞌu më.  
\v 3 Guniꞌi mëdzabë lu Jesús: 
\p ―Si talë rníꞌil nal shini Dios, guniꞌi lu guëꞌë rëꞌ guëaquin guetështildi gaul. 
\p  
\v 4 Jesús repi lull: 
\p ―Naescritë laꞌni shtiꞌdzë Dios: “Lëdë niáꞌasëdiꞌi guetështildi guëbani nguiu sino por grë diꞌdzë narniꞌi Dios guëbani nguiu”. 
\p  
\v 5 Iurní biaꞌa mëdzabë lëꞌë Jesús lu guëc dani ruꞌbë. Mizmë iurní bëluáꞌall grë lugar catë rnibëꞌa ra mënë. Guná më lu rahin tubi chupë mumëntë.  
\v 6 Repi mëdzabë lu më: 
\p ―Grë ndëꞌë guënehia cáꞌal con grë cusë zaꞌquë nananú lu guë́ꞌdchiliu. Guënibë́ꞌal rahin. Bëna recibir pudërë guënibë́ꞌahia grë cusë ni, nu guëdë́ꞌahin caꞌa el quë naquëhuna disponer.  
\v 7 Grë guënibë́ꞌal si talë guëzullíbil lua nu gúnël adorar na. 
\p  
\v 8 Perë Jesús repi: 
\p ―Guabsú lua. Naescritë laꞌni shtiꞌdzë Dios: “Sulë Dadë Dios gúnël adorar. Sulë lëꞌë më guëzuꞌbë diáguël.” 
\p  
\v 9 Despuësë lëꞌë mëdzabë biaꞌa lëꞌë më ciudá Jerusalén catë zubë iáduꞌu ruꞌbë. Ziaꞌanú mëdzabë lëꞌë më guëc iáduꞌu. Iurní guniꞌi mëdzabë: 
\p ―Si talë guldil rníꞌil nal shini Dios, bëruꞌldë lë́ꞌël hashtë lu guiuꞌu  
\v 10 purquë shtiꞌdzë Dios rniꞌi: 
\q1 Dios guënibëꞌa ra ianglë parë gapë raiꞌ lë́ꞌël. 
\q1  
\v 11 Guaꞌa raiꞌ lë́ꞌël guiaꞌa raiꞌ të ni tubi guëꞌë gunënë́diꞌi guëaꞌl. 
\p  
\v 12 Iurní Jesús guníꞌiꞌ lu mëdzabë: 
\p ―Nu zac shtiꞌdzë Dios rniꞌi: “Adë rtë́ꞌdëdiꞌil prëbë lëꞌë Dadë Dios shtënë të. Adë rúnëdiꞌil obligar lë́ꞌiꞌ.” 
\p  
\v 13 Despuësë gualú zihani prëbë shtë mëdzabë nihunë më mal, bësëáꞌnëll lëꞌë më por tubi tiempë. 
\s1 Jesús guzublú dchiꞌni shtë́niꞌ Galilea 
\r (Mt. 4.12‑17; Mr. 1.14‑15) 
\p  
\v 14 Completamentë cabezënú Espíritu Santo Jesús; bëabrí më Galilea. Bërëꞌtsë famë shtë më grë́tëꞌ guëꞌdchi alrededurë de regiuni ni.  
\v 15 Quëgluáꞌaiꞌ laꞌni grë iáduꞌu shtë më israelitë, nu grë mënë guniꞌi rall napë më llëruꞌbë pudërë. 
\s1 Jesús nanú Nazaret 
\r (Mt. 13.53‑58; Mr. 6.1‑6) 
\p  
\v 16 Beꞌdë guëzë́ Jesús Nazaret catë guarúꞌbiꞌ. Guzac tubi dzë descansë gua më iáduꞌu ziquë custumbrë shtë́hiꞌ. Guasuldí më parë guꞌldë më shtiꞌdzë Dios.  
\v 17 Bëdëꞌë mënë nabëquëꞌë Isaías, el quë nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios guahietë. Bëdchili më luhin catë bëdzelë më narniꞌi zni: 
\q1  
\v 18 Espíritu shtë Dadë Dios cabezënúa. 
\q1 Gudili më na parë guëniaꞌa dizaꞌquë lu ra prubi, ra nadë guënë́diꞌi Dios. 
\q1 Bësheꞌldë më na parë gac librë ra naná bajo ordë shtë mëdzabë. 
\q1 Nu nahia parë guëabrí slu ra ciegu, gac bëꞌa rall shnezë Dios. 
\q1 Nu nahia parë cuedchí lduꞌu ra naná rzac zi. 
\q1  
\v 19 Nu bësheꞌldë më na parë guadiꞌdza de quë bëgaꞌa tiempë zaꞌquë gunë më favurë parë mënë narëtaꞌ lu guë́ꞌdchiliu. 
\p  
\v 20 Iurní bëtuꞌbi Jesús librë nu bëdëꞌë mëhin guiaꞌa el quë nacanihapë ra librë. Iurní guzubë më. Grë ra mënë narëtaꞌ laꞌni iáduꞌu, rbiꞌa rall lu më.  
\v 21 Jesús guzublú biadíꞌdziꞌ lu rall: 
\p ―Nedzë́ guc cumplir shtiꞌdzë Dios rëꞌ mientras bini të diꞌdzë rëꞌ. 
\p  
\v 22 Grë mënë cagniꞌi bien na shtiꞌdzë Jesús. Bëdzëguëëꞌ lduꞌu rall dizaꞌquë naguniꞌi më tantë nasaꞌa rac më. Nu guniꞌi lu saꞌ rall: 
\p ―Ndëꞌë naruadiꞌdzë, nadë más nall shini José. 
\p  
\v 23 Iurní Jesús guniꞌi lu rall: 
\p ―Seguramentë guëniꞌi të lua dichë narniꞌi: “Ducturë, bënëac mizmë lë́ꞌël”. Nu guëniꞌi të lua: “Lo quë nabë́ꞌnël ladi guëꞌdchi Capernaum, bëꞌnë ra cusë rëꞌ ládzël. Bini naꞌa lo quë nabë́ꞌnël guëꞌdchi Capernaum.” 
\p  
\v 24 Guaglaꞌguë biadiꞌdzë më: 
\p ―En verdá rniaꞌa lu të, ra mënë adë nápëdiꞌi rall rëspëti parë tubi naruadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios si talë náhiꞌ më ladzë rall.  
\v 25 Guldía, tiempë shtë Elías nanú zihani viudë ladi ra më israelitë. Guláguëdiꞌi guiu por tsunë izë guëruldë, nu guꞌ gubini guëdubi naciuni rëꞌ.  
\v 26 Perë Dios bësheꞌldë lëꞌë Elías guëꞌdchi Sarepta shtë Sidón parë guëníꞌiꞌ lu tubi viudë nananú ladi guëꞌdchi rëꞌ. Adë bëshéꞌldëdiꞌi Dios lëꞌë Elías lu ra viudë nananú ladi mënë Israel.  
\v 27 Nu tiempë guahietë ladi naciuni Israel, nanú zihani narac lluꞌu galguidzë naruꞌdzë ládiꞌ. Tiempë ni nanú Eliseo el quë nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios, perë ni tubi mënë narac lluꞌu galguidzë ni ladi mënë Israel, bëáquëdiꞌi rall. Perë Naamán sulamëntë bëáquëll por pudërë shtë Dios. Nu lë́ꞌëll nall mënë shtë Siria, lë́dëdiꞌi shtë naciuni Israel. 
\p  
\v 28 Iurë bini ra mënë diꞌdzë rëꞌ, grë ra narë́ laꞌni iáduꞌu, nalë́ bëldë́ rall.  
\v 29 Lueguë gulú rall lëꞌë Jesús ruaꞌ guëꞌdchi nu biaꞌa rall lë́ꞌiꞌ guiaꞌa ruaꞌ tubi bërrancu të parë guëldaguë rall lëꞌë më laꞌni parë gátiꞌ. Guëꞌdchi Nazaret zubë lu dani rëꞌ,  
\v 30 perë Jesús gudëdë lu rall parë guziaꞌa më stubi ladë. 
\s1 Jesús bënëac tubi nguiu nanapë mëdzabë laꞌni ldúꞌull 
\r (Mr. 1.21‑28) 
\p  
\v 31 Gua Jesús Capernaum ciudá shtë Galilea. Ziagluaꞌa më stubi laꞌni iáduꞌu ra dzë narziꞌi lduꞌu mënë.  
\v 32 Iurní bëdzëguëëꞌ lduꞌu mënë ldaiꞌ nu diꞌdzë naruadiꞌdzë më. Bënguë bëꞌa rall de quë bëluaꞌa Jesús con pudërë shtë Dios. 
\p  
\v 33 Laꞌni iáduꞌu nanú tubi nguiu nanapë mëdzabë mal laꞌni ldúꞌull. Fuertë gurushtiall. Guníꞌill: 
\p  
\v 34 ―¿Pë nápël con lëꞌë naꞌa, Jesús më Nazaret? ¿Pë zéꞌdël parë guëzalul lëꞌë naꞌa? Nanë́a chu nal. Nalimpi ldúꞌul lu Dios. 
\p  
\v 35 Iurní Jesús guniꞌi guëc mëdzabë. Guniꞌi Jesús fuertë lu espíritu mal: 
\p ―Guitsëgá, nu bëruꞌu de lë́ꞌëll. 
\p Iurní mëdzabë bëruꞌldë lëꞌë nguiu ni lu guiuꞌu delantë lu ra mënë. Bëruꞌu mëdzabë sin adë pë bëꞌnënúdiꞌill.  
\v 36 Grë mënë bëdzëguëëꞌ lduꞌu rall. Guniꞌi lu saꞌ rall: 
\p ―¿Pëllë ldaiꞌ cubi rëꞌ? Jesús rnibëꞌa ra mëdzabë. Nápiꞌ pudërë parë rgúhiꞌ mëdzabë laꞌni lduꞌu mënë. Rzuꞌbë diaguë ra mëdzabë shtíꞌdziꞌ. 
\p  
\v 37 Por guëdubi nezë bërëꞌtsë diꞌdzë nabëꞌnë Jesús. 
\s1 Jesús bënëac suëgrë Simón Pedro 
\r (Mt. 8.14‑15; Mr. 1.29‑31) 
\p  
\v 38 Iurní Jesús bëruꞌu iáduꞌu. Gua më lidchi Simón Pedro nu guatë́ më laꞌni hiuꞌu. Suëgrë Simón rac llúꞌull; ráquëll shldi ruꞌbë. Bëꞌnë mënë ruëguë lu Jesús gunëac më lëꞌë naꞌa.  
\v 39 Iurní bëaꞌchi më, guná më lu narac lluꞌu. Fuertë guniꞌi më lu shldi. Lueguë bëruꞌu shldi. Lueguë lueguë guashtë́ naꞌa nu bëdëꞌë naꞌa nagáu raiꞌ. 
\s1 Jesús bënëac zihani ra narac lluꞌu 
\r (Mt. 8.16‑17; Mr. 1.32‑34) 
\p  
\v 40 Iurë guaꞌzë ngubidzë, grë ra narac lluꞌu nu ra nanapë grë clasë galguidzë, beꞌdënú ra mënë lëꞌë rall lu Jesús. Bëdchiꞌbë më guiaꞌa më guëc rall. Grë rall bëac rall.  
\v 41 Nu bëgú më zihani mëdzabë nananú laꞌni lduꞌu mënë. Gurushtiá ra mëdzabë. Guniꞌi rall: 
\p ―Lë́ꞌël nal shini Dios. 
\p Perë lëꞌë Jesús bësëac dchi lëꞌë rall nu guniꞌi më fuertë lu rall të adë guadíꞌdzëdiꞌi rall purquë guc bëꞌa rall na më Cristo el quë nagudili Dios parë guënibë́ꞌaiꞌ. 
\s1 Jesús guagluaꞌa regiuni Galilea 
\r (Mr. 1.35‑39) 
\p  
\v 42 Iurë brëgueꞌlë, bëruꞌu Jesús guëꞌdchi rëꞌ. Ziaꞌa më tubi lugar catë nídiꞌi mënë. Lëꞌë ra mënë caguili rall lëꞌë më. Bëdchini rall catë cabezë më. Rac shtuꞌu rall guëaꞌnënú më lëꞌë rall. Guniꞌi rall adë guësëaꞌnë më lëꞌë rall,  
\v 43 perë Jesús guniꞌi: 
\p ―Rquiꞌni tsahia grë ra guëꞌdchi parë guadiꞌdza dizaꞌquë lla tsutë́ mënë catë rnibëꞌa Dios. Parë ni bësheꞌldë Dios na. 
\p  
\v 44 Nu guaglaꞌguë biadiꞌdzë më dizaꞌquë laꞌni iáduꞌu catë quëreldë ra mënë israelitë. 
\c 5  
\s1 Jesús bëꞌnë milagrë catë rgaꞌa mbeldë 
\r (Mt. 4.18‑22; Mr. 1.16‑20) 
\p  
\v 1 Guzac tubi dzë nanú Jesús ruaꞌ nisë ruꞌbë lë Genesaret. Bëdchini mënë zihani hashtë rteꞌe mënë lëꞌë më. Rac shtuꞌu rall guini rall shtiꞌdzë Dios.  
\v 2 Jesús guná lu chupë barcu nananú ruaꞌ nisë. Ra narnaꞌzi mbeldë bëruꞌu rall laꞌni barcu nu caguibi rall guëꞌshu shtë mbeldë.  
\v 3 Iurní guatë́ më laꞌni barcu shtë Simón Pedro. Guniꞌi më lu Pedro guëazë guetë barcu duꞌpë. Guzubë më lu barcu të parë guëluaꞌa më dizaꞌquë lu ra mënë narë́ ruaꞌ nisë ruꞌbë. 
\p  
\v 4 Iurní gualú biadiꞌdzë më, guniꞌi më lu Pedro: 
\p ―Cha guiá hiaꞌa ca más zili nisë të guëtiaꞌa të guëꞌshu shtë të parë guëgaꞌa mbeldë. 
\p  
\v 5 Perë Pedro repi: 
\p ―Mësë, guëdubi gueꞌlë bëdëꞌnë naꞌa dchiꞌni sin ni tubi mbeldë gáꞌadiꞌi guëgaꞌa. Perë hia quë lë́ꞌël rnibë́ꞌal guëtiaꞌa naꞌa guëꞌshu laꞌni nisë, guëdëꞌnë naꞌain. 
\p  
\v 6 Lueguë bëꞌnë raiꞌ lo quë naguniꞌi Jesús. Bëgaꞌa mbeldë zihani hashtë lëꞌë guëꞌshu guzublú chíꞌezë.  
\v 7 Iurní bëꞌnë raiꞌ sëñi lu saꞌ raiꞌ nazubë laꞌni stubi barcu parë guidë guëꞌnë raiꞌ compañi. Bëdchini raiꞌ. Bëguëuꞌ raiꞌ mbeldë laꞌni chupë barcu. Por tantë zihani mbeldë hia mërë në́ꞌazë barcu laꞌni nisë.  
\v 8 Iurë guná Simón Pedro zihani mbeldë bëgaꞌa, bëzullibi Pedro lu Jesús nu guniꞌi Pedro: 
\p ―Bësëaꞌnë na, Dadë, nahia pecadurë. Napa zihani duldë. 
\p  
\v 9 Zni guniꞌi Pedro purquë nalë́ bëdzëguëëꞌ ldúꞌiꞌ nu grë narëtaꞌ ngaꞌli bëdzëbë raiꞌ por tantë mbeldë gunaꞌzi raiꞌ.  
\v 10 Nanú Jacobo nu bë́chill Juan ngaꞌli. Bëꞌnënú raiꞌ dchiꞌni con Pedro. Na Jacobo nu Juan shini Zebedeo. Nalë́ bëdzëguëëꞌ lduꞌu raiꞌ. Iurní Jesús guniꞌi lu Pedro: 
\p ―Adë rdzë́bëdiꞌil. Ziquë nal pescadurë iurneꞌ, zni gáquël pescadurë; gueꞌdënul mënë lua. 
\p  
\v 11 Iurní gulú raiꞌ barcu ruaꞌ nisë catë na guiuꞌu. Bësëaꞌnë raiꞌ dchiꞌni nu guanaldë raiꞌ lëꞌë Jesús. 
\s1 Jesús bënëac narac lluꞌu galguidzë ruꞌdzë ládiꞌ 
\r (Mt. 8.1‑4; Mr. 1.40‑45) 
\p  
\v 12 Guzac ladi tubi guëꞌdchi, bëdchini tubi nguiu lu Jesús. Rac llúꞌull galguidzë naruꞌdzë ládiꞌ guëdubi cuerpë shtë́nëll. Bëzullíbill lu më hashtë bëdchini luquëll lu guiuꞌu. Bë́ꞌnëll ruëguë lu më: 
\p ―Dadë si talë rac shtúꞌul, záquël gunëáquël na. 
\p  
\v 13 Iurní Jesús bëdchiꞌbë më guiaꞌa më guë́quëll. Guniꞌi më: 
\p ―Rac shtuaꞌa. Guëac galguidzë shtë́nël. 
\p Niáꞌasë gualú guniꞌi Jesús diꞌdzë rëꞌ, lueguë bëáquëll. 
\p  
\v 14 Iurní Jesús gunibëꞌa lë́ꞌëll adë chu lu guadíꞌdzëll. Guniꞌi më: 
\p ―Gua iáduꞌu; tsagnal bëshuzi parë guëná bëshuzi lul. Nu bëꞌnë ziquë guniꞌi Moisés shcuendë ra narac lluꞌu galguidzë ládiꞌ perë bëac rall. Gúnëlin parë grë mënë gac bëꞌa rall de verdá hia bëáquël. 
\p  
\v 15 Guëdubi nezë ruadiꞌdzë mënë lo quë nabëꞌnë Jesús nu guagláꞌguëruꞌu bërëꞌtsë naguniꞌi mënë de lëꞌë më. Zihani mënë bëdëá parë guëquë́ diaguë rall shtiꞌdzë më nu parë gunëac më narac lluꞌu.  
\v 16 Perë Jesús ziaꞌa tubi lugar catë nídiꞌi mënë. Ngaꞌli biadiꞌdzënúhiꞌ Dios. 
\s1 Jesús bënëac tubi nguiu narac galguidzë llunguë 
\r (Mt. 9.1‑8; Mr. 2.1‑12) 
\p  
\v 17 Tubi dzë Jesús cagluaꞌa ra mënë. Ndë nanú bëldá mënë religiusë fariseos nu mësë narluaꞌa lëy shtë Moisés. Guzubë rall. Zeꞌdë rall zihani guëꞌdchi shtë Galilea nu Judea. Zeꞌdë rall de Jerusalén. Jesús napë pudërë shtë Dios parë bënëac më narac lluꞌu.  
\v 18 Iurní guzac bëdchini bëldá nguiu; nuaꞌa rall tubi daaꞌ catë dchiꞌbë tubi nguiu narac llunguë. Rac shtuꞌu rall tsutënú rall narac lluꞌu laꞌni hiuꞌu catë cabezë më të gunëac më lë́ꞌëll.  
\v 19 Perë adë gúquëdiꞌi guëdchini rall lu më tantë zihani mënë. Iurní güeꞌpi rall guëc hiuꞌu guiaꞌa. Gudidë rall dëllë guëc hiuꞌu të parë bëldaguë rall daaꞌ catë nagaꞌa nguiu narac lluꞌu. Bëldaguë rallin entrë de ladi ra mënë hashtë delantë lu Jesús.  
\v 20 Jesús guná rialdí lduꞌu rall lëꞌë më. Guniꞌi më lu narac lluꞌu: 
\p ―Lë́ꞌël, naperdunë duldë shtë́nël. 
\p  
\v 21 Iurní lëꞌë ra mësë shtë lëy nu ra fariseo guzublú quëhunë rall llgabë. Guniꞌi rall laꞌni lduꞌu rall: “¿Chu ndëꞌë? Blac diꞌdzë dzabë ruadíꞌdzëll cuntrë Dios purquë tubsë Dios runë perdunë duldë, lëdë núdiꞌi mënë.” 
\p  
\v 22 Perë Jesús guc bëꞌa pë llgabë quëhunë rall. Iurní guniꞌi më: 
\p ―¿Pëzielú runë të llgabë zniꞌi?  
\v 23 ¿Pë más sencigi guëniaꞌa: “Naperdunë duldë shtë́nëll”? u guëniaꞌa: “Guasuldí nu guzë́”.  
\v 24 Parë gac bëꞌa të nahia nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu, nu napa pudërë parë guna perdunë duldë, gulë guná. 
\p Iurní repi më lu nguiu narac lluꞌu galguidzë llunguë: 
\p ―Lul rniaꞌa, guasuldí. Bëtëá shtaaꞌl nu bëagzë́ lídchil. 
\p  
\v 25 Lueguë lëꞌë nguiu narac lluꞌu galguidzë, guasuldíll delantë lu rall. Bëtëall shtaaꞌll nu bëagrill lídchill. Bëdë́ꞌëll graci lu Dios. Llëruꞌbë na pudërë shtë më, guníꞌill.  
\v 26 Grë mënë bëdzëguëëꞌ lduꞌu rall. Guniꞌi rall llëruꞌbë na pudërë shtë Dios. Bëchiꞌchi rall tantë rdzëbë rall. Guniꞌi rall: 
\p ―Neꞌ guná hiaꞌa cusë ruꞌbë nadë riasë́diꞌiaꞌa. 
\s1 Jesús gunaꞌbë lëꞌë Leví 
\r (Mt. 9.9‑13; Mr. 2.13‑17) 
\p  
\v 27 Iurní Jesús bëruꞌu guëꞌdchi ni. Guná më lu tubi nguiu narunë cubrë impuestë. Lëll Leví nu guzúbëll lugar catë riatilli mënë impuestë. Guniꞌi Jesús lu Leví: 
\p ―Gudeꞌe naldë na. 
\p  
\v 28 Lueguë Leví guasuldill nu guanáldëll lëꞌë Jesús. Bësëaꞌnëgall shchíꞌnill nu grë nashtë́nëll. 
\p  
\v 29 Más despuësë Leví gunibëꞌa gac tubi laní parë Jesús lidchi Leví. Zihani mënë narunë cubrë impuestë bëdchini rall. Lëꞌë rall con más mënë guzubë rall lu mellë con Leví nu Jesús.  
\v 30 Perë ra fariseo nu mësë shtë ra fariseo guzublú guniꞌi rall cuntrë ra shini gusëꞌdë më; guniꞌi rall: 
\p ―¿Pëzielú raunú të con ra pecadurë nu con ra narunë cubrë impuestë nu ruuꞌnú të lëꞌë rall? 
\p  
\v 31 Jesús guniꞌi lu rall: 
\p ―Ra narac lluꞌu, rquiꞌni rall tubi ducturë perë el quë nabëráquëdiꞌi, adë rquíꞌnidiꞌill ducturë.  
\v 32 Zeldë guënaꞌba gac salvar ra pecadurë të guëabrí lduꞌu rall con Dios. Na adë zeldë guënáꞌbëdiaꞌa mënë narniꞌi nápëdiꞌi duldë. 
\s1 Gunaꞌbë diꞌdzë mënë lu Jesús shcuendë ayunë 
\r (Mt. 9.14‑17; Mr. 2.18‑22) 
\p  
\v 33 Iurní ra fariseo gunaꞌbë diꞌdzë rall lu Jesús: 
\p ―Ra shini gusëꞌdë Juan Bautista quëhunë rall ayunë zihani vueltë nu zihani ruadiꞌdzënú rall Dios, nu ra shini gusëꞌdë fariseo runë rall zni. ¿Pëzielú shini gusë́ꞌdël rau rall; ruuꞌ rall? 
\p  
\v 34 Jesús guniꞌi iurní: 
\p ―¿Pë zunë të obligar ra invitadë shtë saꞌa gunë rall ayunë mientras cabezënú rall lliguë?  
\v 35 Perë guëdchini dzë hiadë cuezënúdiꞌi lliguë lëꞌë rall, iurní sí, gunë rall ayunë. 
\p  
\v 36 Guniꞌi Jesús comparaciuni rëꞌ: 
\p ―Ni tubi chu rúnëdiꞌi rumiendë lu lari gushë con lari cubi, purquë si talë guëguëuꞌl lari bëuldë con lari cubi, rcheꞌzë lari cubi. Adë rgáꞌadiꞌi rluaꞌa lari cubi rëuꞌ lu lari gushë.  
\v 37 Ni tubi adë rgutsaꞌu vini cubi laꞌni bulsë gushë. Adë gúnëdiꞌi bulsë gushë gan lu fuersë shtë vini cubi. Ríꞌezë bulsë gushë nu lëꞌë vini guëllëꞌë lu guiuꞌu.  
\v 38 Por ni rquiꞌni tsutsaꞌu vini cubi laꞌni bulsë cubi. Iurní lëꞌë vini nu ra bulsë adë guënítidiꞌin.  
\v 39 El quë naruuꞌ vini nanapë tiempë, rac shtúꞌudiꞌill gull vini cubi purquë rniꞌill: “Vini nanapë tiempë na mejurë”. 
\c 6  
\s1 Ra shini gusëꞌdë më caniashi raiꞌ duꞌu shtë trigu 
\r (Mt. 12.1‑8; Mr. 2.23‑28) 
\p  
\v 1 Guzac tubi dzë narziꞌi lduꞌu mënë, gudëdë Jesús con ra shini gusëꞌdë më catë nanú trigu. Lëꞌë shini gusëꞌdë më caniashi raiꞌ duꞌu shtë trigu nu quëshá guiaꞌa raiꞌ guëc duꞌu parë guëruꞌu bëꞌdchi gau raiꞌ.  
\v 2 Iurní ra mënë religiusë fariseo nazugaꞌa ngaꞌli, guná rall pë quëhunë raiꞌ. Gunaꞌbë diꞌdzë rall lu Jesús: 
\p ―¿Pëzielú runë të lo quë naná providë quëhunë të dzë narziꞌi lduꞌu mënë? 
\p  
\v 3 Jesús bëquebi lu rall: 
\p ―¿Pë adë bíꞌldidiꞌi të lo quë nabëꞌnë David guahietë? Iurë bëldiaꞌnë grë shmënë David,  
\v 4 guatë́ David lidchi Dios. Gunaꞌzi David guetështildi sagradë nabëdchiꞌbë bëshuzi lu Dios. Gudáu David. Bëdëꞌë David gudáu ra mënë nazeꞌdënú lë́ꞌiꞌ. Perë guetështildi sagradë niétiquë bëshuzi ráuhin. Naprovidë gau cualquier mënë. 
\p  
\v 5 Guaglaꞌguë guniꞌi Jesús: 
\p ―Nahia nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu. Napa derechë guënibë́ꞌahia pë cusë gunë ra mënë dzë descansë. 
\s1 Tubi nguiu nagubidchi tubi guiáꞌaiꞌ 
\r (Mt. 12.9‑14; Mr. 3.1‑6) 
\p  
\v 6 Guzac stubi dzë narziꞌi lduꞌu mënë guatë́ Jesús iáduꞌu. Quëgluaꞌa më dizaꞌquë lu ra mënë. Ndë zugaꞌa tubi nguiu nagubidchi guiáꞌaiꞌ ladë ldi. 
\p  
\v 7 Ra mësë shtë lëy con ra fariseo quëgldaꞌchi rall lëꞌë më parë guëná rall nia pë gunë më dzë narziꞌi lduꞌu mënë. Quëgldaꞌchi rall nia zunëac më parë guëdzelë rall mudë parë pë gunënú rall lëꞌë më.  
\v 8 Perë Jesús guc bëꞌa pë llgabë quëhunë rall. Iurní guniꞌi më lu nguiu nagubidchi guiáꞌaiꞌ: 
\p ―Gudeꞌe ndëꞌë nu guasuldí guëláu. 
\p Lëꞌë nguiu ni guasuldill. Guzull catë guniꞌi më.  
\v 9 Iurní guniꞌi Jesús lu ra nazugaꞌa: 
\p ―Rnaꞌbë diꞌdza tubi cusë. ¿Pë rniꞌi lëy shtë hiaꞌa? ¿Gunë nguiu bien u gunë nguiu mal dzë descansë? ¿Zúnëll rumëdi nguiu u zësáꞌnëll gati nguiu? 
\p  
\v 10 Iurní Jesús gubiꞌa lu grë ra mënë nabëdëá ngaꞌli. Guniꞌi më lu nguiu: 
\p ―Bëldí guiáꞌal. 
\p Lueguë bëldí guiáꞌaiꞌ. Lueguë bëáquëll.  
\v 11 Ra fariseo nu ra mësë nalë́ bëldë́ rall. Iurní guzublú rall guënaꞌbë diꞌdzë lu saꞌ rall pë gunë rall con Jesús. 
\s1 Bëꞌnë Jesús nombrar chiꞌbë chupë shini gusëꞌdë më 
\r (Mt. 10.1‑4; Mr. 3.13‑19) 
\p  
\v 12 Laꞌni ra dzë ni Jesús ziaꞌa lu dani parë guadiꞌdzënúhiꞌ Dios. Guaꞌa gueꞌlë biadiꞌdzënúhiꞌ Dios.  
\v 13 Iurná brëgueꞌlë gunaꞌbë më ra shini gusëꞌdë më. Bëꞌnë më nombrar chiꞌbë chupë mënë parë gac rall poshtë shtënë më.  
\v 14 Ndëꞌë na lë ra poshtë: primërë poshtë lë Simón nu bëdëꞌë më stubi lë́hiꞌ, bërulë́hiꞌ Pedro. En seguidë na Andrés, bëchi Simón. Nanú Jacobo, nu Juan nu Felipe nu Bartolomé,  
\v 15 nu Mateo nu Tomás nu Jacobo. Jacobo na shini Alfeo. Nu bëꞌnë Jesús nombrar Simón nanapë llëruꞌbë ánimo parë lëy.  
\v 16 Nu nanú Judas, shini Jacobo con stubi Judas nabërulë́ Iscariote, el quë nabëꞌnë intriegu lëꞌë Jesús. 
\s1 Jesús bëluaꞌa zihani mënë 
\r (Mt. 4.23‑25) 
\p  
\v 17 Jesús con ra shini gusëꞌdë më, bietë raiꞌ lu dani. Cabezë raiꞌ lu lumë shtë dani con zihani narianaldë lëꞌë më. Nu zeꞌdë mënë zihani de Judea nu Jerusalén nu zeꞌdë rall regiuni shtë Tiro nu Sidón naquë́ ruaꞌ nisë ruꞌbë. Bëdchini rall parë guëquë́ diaguë rall shtiꞌdzë Jesús, nu parë gunë më rumëdi ra galguidzë shtë rall.  
\v 18 Nu ra nanapë mëdzabë fier laꞌni lduꞌi, bëac rall.  
\v 19 Grë mënë rac shtuꞌu rall guëgaꞌldë rall shabë më parë guëac rall. Bënëac më narac lluꞌu con pudërë shtënë më. 
\s1 Ra naguëquitë lduꞌu nu ra nadë guëquítëdiꞌi lduꞌi 
\r (Mt. 5.1‑12) 
\p  
\v 20 Iurní Jesús gubiꞌa lu shini gusëꞌdë më, nu guníꞌiꞌ: 
\p ―Dichusë të, adë nápëdiꞌi të zihani cusë shtë guë́ꞌdchiliu perë rnibëꞌa Dios lëꞌë të; tsutë́ të lugar catë na më Rëy. 
\p  
\v 21 ’Dichusë të, napë të nicidá laꞌni lduꞌu të iurneꞌ. Gunë të recibir lo quë narquiꞌni të. 
\p ’Dichusë të, lëꞌë të naruꞌnë iurneꞌ. Guëquitë lduꞌu të. 
\p  
\v 22 ’Dichusë të iurë rna záꞌquëdiꞌi mënë lu të, nu iurë rgu rall lëꞌë të iáduꞌu, iurë rushtiá rall guëc të, nu iurë guëniꞌi mënë na të cusë mal. Gunë rall grë ndëꞌë purquë na të shmëna, nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu.  
\v 23 Gulë bëquitë lduꞌu të nu gulë bëchesë tantë rquitë lduꞌu të dzë naguëniꞌi mënë cuntrë lëꞌë të. Zni ra shtadë guëlú rall bëꞌnë rall cuntrë ra nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios guahietë. Gulë bëquitë lduꞌu të purquë napë më tubi premi ruꞌbë gubeꞌe parë lëꞌë të. 
\p  
\v 24 ’Perë rniaꞌa lu ra ricu, prubi de lëꞌë të purquë hia napë të grë lo quë narsëquitë lduꞌu të. 
\p  
\v 25 ’Nu rniaꞌa lu të nanapë grë lo quë narac shtuꞌu të. Prubi de lëꞌë të purquë guëdchini tiempë guëaꞌnë të sin quë adë pë nápëdiꞌi të. 
\p ’Nu rniaꞌa lu të nabëquitë lduꞌi guë́ꞌdchiliu. Prubi de lëꞌë të purquë despuësë guꞌnë të nu cushtiá të. 
\p  
\v 26 ’Nu rniaꞌa lu të nanapë gustë iurë lëꞌë mënë rniꞌi bien de lëꞌë të. Prubi de lëꞌë të purquë na të ziquë shtadë guëlú të. Shtadë guëlú të guniꞌi rall bien de nguiu bishi naguniꞌi na rall siervë shtë Dios. 
\s1 Jesús guniꞌi: “Gulë gac shtuꞌu enemigu shtënë të” 
\r (Mt. 5.38‑48; 7.12) 
\p  
\v 27 Guaglaꞌguë guniꞌi Jesús: 
\p ―Rniaꞌa lu të nabini shtiꞌdza, gulë guc shtuꞌu ra narldënú lëꞌë të. Gulë bëꞌnë bien lu contrari shtë të.  
\v 28 Gulë guniꞌi bien lu narniꞌi guidzë guëc të. Gulë gunaꞌbë lu Dios por el quë narushtiá guëc të.  
\v 29 Si talë chu cubë́ lul, adë rúnëdiꞌil ziquë bë́ꞌnëll; más bien bëdëꞌë lë́ꞌël cubëll stubi ladë. Si talë chu rquëduꞌu guëdchisú shábël, bëdëꞌë lë́ꞌël guëdchisull shmánguël.  
\v 30 Gulë bëdëꞌë nacaꞌa el quë narnaꞌbë lul. Si talë chu rdchisú pë nápël, adë guënáꞌbëdiꞌil lull parë guënéꞌellin.  
\v 31 Gulë bëꞌnë tratë saꞌl igual ziquë rac shtúꞌul gunë rall tratë con lë́ꞌël. 
\p  
\v 32 ’Si talë rac shtúꞌul lë́ꞌësë narac shtuꞌu lë́ꞌël, ¿pë premi gápël? purquë ra mënë mal rac shtuꞌu rall el quë narac shtuꞌu lëꞌë rall.  
\v 33 Si talë runë të bien lë́ꞌësë narunë bien con lëꞌë të, ¿chu guëneꞌe premi cáꞌal? purquë ra mënë mal runë rall bien con saꞌ rall.  
\v 34 Si talë rúnël prështë dumí lë́ꞌësë ra naguëdchigrë́ lëꞌë dumí, ¿chu guëneꞌe premi cáꞌal? Ra mënë mal runë rall prështë dumí; quëbezë rall quilli mënë mizmë cantidá dumí.  
\v 35 Perë rniaꞌa lu të, gulë guc shtuꞌu ra mënë narunë cuntrë lëꞌë të. Gulë bëꞌnë bien con grë mënë. Gulë bëꞌnë prështë aunquë adë guëdchigrë́diꞌi rall dumí. Si talë quëhunë të ra cusë ni, gapë të premi ruꞌbë nu na të ziquë shini Dios nacabezë gubeꞌe. Pues Dios rac shtúꞌuiꞌ ra mënë mal nu quëhunë më bien con ra mënë nanadë rdë́ꞌëdiꞌi graci lu më.  
\v 36 Gulë bëgaꞌa lduꞌu të ra mënë igual ziquë Shtadë të rgaꞌa ldúꞌiꞌ lëꞌë ra mënë. 
\s1 Jesús guniꞌi: “Adë rúnëdiꞌil juzguë saꞌl” 
\r (Mt. 7.1‑5) 
\p  
\v 37 ’Nu rniaꞌa lu të, adë rúnëdiꞌil juzguë saꞌl purquë gunë më juzguë lë́ꞌël igual ziquë quëhúnël juzguë saꞌl. Adë rúnëdiꞌil condenar mënë, nu Dios gúnëdiꞌi më condenar lë́ꞌël. Gulë bëꞌnë perdunë saꞌ të guëdubinú ldúꞌul nu Dios gunë më perdunë lëꞌë të.  
\v 38 Gulë bëdëꞌë nacaꞌa nabënápëdiꞌi, iurní gunë Dios igual con lëꞌë të. Guëneꞌe më medidë completë hashtë guëquiꞌchi mëhin, hashtë guëniꞌbi mëhin, hashtë guërëꞌtsin, guëneꞌe më caꞌa të. Medidë nardë́ꞌël mizmë medidë gúnël recibir. 
\p  
\v 39 Iurní guniꞌi Jesús tubi comparaciuni: 
\p ―¿Gu rac guësë́ ciegu stubi ciegu? Guërupë rall ldaguë rall laꞌni guëru.  
\v 40 Tubi narsëꞌdë lu mësë shtë́nëll, nádiꞌill más më ruꞌbë quë mësë shtë́nëll, perë iurë tsalú studi shtë́nëll, iurní gáquëll ziquë mësë shtë́nëll. Gulë guná bien guadë guëluaꞌa lëꞌë të.  
\v 41 ¿Pëzielú guëníꞌil lu saꞌl nanú tubi guiꞌlli laꞌni slull nu iurní nanú tubi trunquë laꞌni slul?  
\v 42 ¿Lla guëníꞌil lu saꞌl: “Amigu, bëneꞌe sí guëdchisúa guiꞌlli nananú laꞌni slul”? Perë lë́ꞌël rnádiꞌil trunquë laꞌni slul. Lë́ꞌël nal falsë; gulú primërë trunquë nananú laꞌni slul, iurní gac guënal bien parë cul guiꞌlli laꞌni slu saꞌl. 
\s1 Ra nashi naquë́ lu hiaguë rluaꞌa pë clasë hiaguë 
\r (Mt. 7.17‑20; 12.34‑35) 
\p  
\v 43 Guaglaꞌguë guniꞌi Jesús: 
\p ―Nanë́ mieti hiaguë zaꞌquë rnéꞌediꞌin nashi mal, nu hiaguë mal rnéꞌediꞌin nashi zaꞌquë.  
\v 44 Ra nashi naquë́ lu hiaguë rluaꞌa pë clasë hiaguë nahin. Adë tsagllíꞌidiꞌi ra mënë nashi higu lu hiaguë guitsë nu adë guësiétëdiꞌi ra mënë uvë lu hiaguë guitsë.  
\v 45 Tubi më zaꞌquë ruadiꞌdzë cusë zaꞌquë purquë nabënë na lduꞌu mënë ni. Perë tubi mënë mal ruadíꞌdzëll cusë nadë rlluíꞌidiꞌi purquë lë́ꞌësë mal nanú laꞌni ldúꞌull. Lo quë nananú laꞌni lduꞌu mënë ruadiꞌdzë rall. 
\s1 Comparaciuni shtë chupë nabëzaꞌa hiuꞌu 
\r (Mt. 7.24‑27) 
\p  
\v 46 Guaglaꞌguë guniꞌi Jesús lu ra mënë: 
\p ―Rniꞌi të nahia el quë narnibëꞌa lëꞌë të ziquë shtadë të perë rúnëdiꞌi të cumplir shtiꞌdza.  
\v 47 Iurní guëniaꞌa lu të lla na el quë naguidë rini shtiꞌdza nu rúnëll cumplir shtiꞌdza.  
\v 48 Nall ziquë tubi nguiu narzaꞌa tubi hiuꞌu. Gudánill guetë catë naguëdchi guiuꞌu. Bëzáꞌall hiuꞌu lu cimientë shtë guëꞌë. Iurë lëꞌë nisë guaruꞌbë nu bëdëꞌë nisë hashtë guëaꞌ hiuꞌu, perë ni adë bëníꞌbidiꞌi hiuꞌu purquë zubë hiuꞌu lu guëꞌë.  
\v 49 Perë el quë narini shtiꞌdza perë rúnëdiꞌill cuendë, na ziquë tubi nguiu narzaꞌa tubi hiuꞌu lu iuꞌlli perë nídiꞌi cimientë shtë hiuꞌu. Iurë guaruꞌbë nisë nu bëdëꞌë nisë hashtë guëaꞌ hiuꞌu, gurëhin lueguë. Completamente gualúhin sin ni tubi adë bë bëáꞌnëdiꞌi. 
\c 7  
\s1 Jesús bënëac tubi narunë sirvë lidchi më rumanë 
\r (Mt. 8.5‑13) 
\p  
\v 1 Iurní gualú biadiꞌdzë më lu ra mënë, bëabrí më Capernaum.  
\v 2 Ndë guquëreldë tubi capitán më rumanë narnibëꞌa tubi gahiuꞌa suldadë. Nápëll tubi muzë narac lluꞌu hashtë hia rlullë muzë. Lëꞌë më rumanë nalë́ rac shtúꞌull muzë shtë́nëll.  
\v 3 Iurë bini capitán lo quë nabëꞌnë Jesús, bëshéꞌldëll bëldá më gushë israelitë parë tsaglliꞌi rall lëꞌë Jesús; guidë më nu gunë më rumëdi muzë narac lluꞌu.  
\v 4 Ra më gushë bëdchini rall catë nanú Jesús nu guaglaꞌguë bëꞌnë rall ruëguë lu më. Guniꞌi rall: 
\p ―El quë nabësheꞌldë lëꞌë naꞌa lul, runë tucarë gúnël favurë narac shtúꞌull.  
\v 5 Rac shtúꞌull ra më israelitë; bëzáꞌall con dumí shtë́nëll iáduꞌu shtënë naꞌa. 
\p  
\v 6 Guanú Jesús lëꞌë rall lidchi capitán. Iurë hia ziagdchini rall hiuꞌu shtë capitán, bësheꞌldë capitán bëldá amigu shtë́nëll. Guniꞌi rall lu Jesús shtiꞌdzë capitán: 
\p ―Dadë, tsutë́diꞌil lidcha purquë më ruꞌbë nal. Na adë chu nádiaꞌa.  
\v 7 Adë rúnëdiꞌi tucara guëniaꞌa lul, por ni bësheꞌlda guidë guëlliꞌi ra mënë lë́ꞌël. Rialdí lduaꞌa sulamëntë guëníꞌil tubi diꞌdzë, guëac shmuza.  
\v 8 Na runa lo quë narniꞌi ra narnibëꞌa na. Nu napa suldadë narunë narnibë́ꞌahia. Iurë guepia lu túbill, tsall; rzuꞌbë diáguëll shtiꞌdza. Nu iurë guëniaꞌa lu stúbill, guídëll; lueguë rzuꞌbë diáguëll shtiꞌdza. Iurë guënibë́ꞌahia lu muzë gúnëll dchiꞌni, lueguë rzuꞌbë diáguëll shtiꞌdza. 
\p  
\v 9 Iurë bini Jesús shtiꞌdzë capitán, guasë́ lduꞌu më tantë gualdí lduꞌu capitán. Bëdchigrë́ lu më; gubiꞌa më lu mënë nazianaldë lëꞌë më; guniꞌi më lu rall: 
\p ―Guldía, ni tubi israelitë adë rialdídiꞌi lduꞌu rall na cumë ziquë rialdí lduꞌu capitán rëꞌ. 
\p  
\v 10 Iurë bëabrí ra amigu shtë capitán lídchill, guná rall lu muzë. Hia lëꞌë muzë bëac. 
\s1 Jesús bëldishtë́ tubi tëgulë shini naꞌa viudë 
\p  
\v 11 Iurní Jesús ziaꞌa parë guëꞌdchi nalë́ Naín. Ra shini gusëꞌdë më con zihani mënë, bëꞌnë raiꞌ compañi lëꞌë më.  
\v 12 Iurë ziagdchini raiꞌ cerquë ruaꞌ guëꞌdchi, bëdzaꞌguëlú raiꞌ ra mënë naziacaꞌchi tubi tëgulë. Tëgulë ni na tubsë shini lu shníꞌaiꞌ, nu shníꞌaiꞌ náhiꞌ viudë. Zihani mënë shtë guëꞌdchi, bëꞌnë rall compañi parë ziacaꞌchi rall tëgulë.  
\v 13 Guná Jesús lu viudë. Bëgaꞌa lduꞌu më lë́ꞌëll; guniꞌi më lull: 
\p ―Adë rúꞌnëdiꞌil. 
\p  
\v 14 Iurní Jesús guabiꞌguë nu bëdchiꞌbë guiaꞌa më guëc cajón. Hia nanuaꞌa lëꞌë tëgulë guzudchí. Jesús guniꞌi lu tëgulë: 
\p ―Lë́ꞌël, na rniaꞌa lul, guashtë́ ngaꞌli. 
\p  
\v 15 Lueguë lëꞌë tëgulë guashtë́ nu guzubë ldill. Guzublú ruadíꞌdzëll. Iurní Jesús bëdëꞌë lëꞌë nguiu ni lu shniꞌa nguiu.  
\v 16 Grë mënë guná gubani nguiu ni; bëdzëguëëꞌ lduꞌu rall. Guzublú guniꞌi rall: 
\p ―Llëruꞌbë na pudërë shtë Dios. Hia bëdchini tubi më ruꞌbë naruadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios entrë lëꞌë hiaꞌa. 
\p Nu guniꞌi rall: 
\p ―Bëagná lduꞌu Dios shtiꞌdzë më; bidë guëdchini më con lëꞌë hiaꞌa. 
\p  
\v 17 Por guëdubi nezë nu hashtë grë lugar shtë Judea, guniꞌi ra mënë lu saꞌ rall bëldishtë́ Jesús tubi tëgulë. 
\s1 Juan Bautista bësheꞌldë chupë mënë lu Jesús 
\r (Mt. 11.2‑19) 
\p  
\v 18 Bini Juan lo quë nabëꞌnë Jesús purquë ra nazianaldë lëꞌë Juan biadiꞌdzë rall lu Juan. Iurní gunaꞌbë Juan chupë shmë́niꞌ.  
\v 19 Bësheꞌldë Juan lëꞌë raiꞌ lu Dadë Jesús parë tsagnaꞌbë diꞌdzë raiꞌ si talë lëꞌë më na el quë nanapë quë guëdchini, lë Cristo, u cuezë mënë stubi më naguëdchini.  
\v 20 Bëdchini raiꞌ catë nanú Jesús. Guniꞌi raiꞌ lu më: 
\p ―Juan Bautista bësheꞌldë lëꞌë naꞌa parë guënaꞌbë diꞌdzë naꞌa, ¿pë lë́ꞌël nal el quë nanapë quë guëdchini, Cristo, u guëbezë naꞌa stúbiꞌ? 
\p  
\v 21 Mizmë iurë nabëdchini ra shmënë Juan, bënëac Jesús zihani mënë narac lluꞌu de grë clasë galguidzë nu guëëꞌdzu. Bëgú më mëdzabë nananú laꞌni lduꞌu mënë. Bënëac më zihani ciegu.  
\v 22 Iurní guniꞌi Jesús lu shmënë Juan: 
\p ―Gulë tsagniꞌi lu Juan lo quë naguná të nu lo quë nabini të. Gulë guniꞌi lúhiꞌ con pudërë shtëna bëac ra ciegu. Ra cujë bëac zaꞌquë guëaꞌ rall. Ra narac lluꞌu galguidzë naruꞌdzë ládiꞌ, bëac rall. Ra naná cueꞌtë bëac diaguë rall. Ra tëgulë gubani rall con pudërë shtëna. Ra mënë prubi rini rall dizaꞌquë shtë Dios.  
\v 23 Rquitë lduꞌu ra mënë, el quë natsaglaꞌguë tsaldí lduꞌi shtiꞌdza. 
\p  
\v 24 Iurë ra shmënë Juan ziaꞌa, Jesús guzublú guníꞌiꞌ lu ra mënë shcuendë Juan: 
\p ―¿Chu guagbiꞌa të lúhiꞌ ruaꞌ guëëꞌgu Jordán? ¿Pë guná të tubi nguiu fuertë u tubi nguiu ziquë guiꞌlli narniꞌbi mbë?  
\v 25 ¿Chu guagbiꞌa të lúhiꞌ? Adë gunádiꞌi të tubi nguiu nanacu con lari zaꞌquë. Bien nanë́ të ra nanacu lari chulë, ra nabani con galëlujë, quëreldë rall lidchi ra rëy.  
\v 26 ¿Lla na nguiu naguagbiꞌa të lúhiꞌ? ¿Gu náhiꞌ ziquë tubi nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios guahietë? Rniaꞌa lu të Juan napë más llëruꞌbë dchiꞌni quë ra mënë naquëreldë guahietë.  
\v 27 Ra Sagradas Escrituras rniꞌi shcuendë Juan: 
\q1 Rsheꞌlda el quë narniꞌi por na delantë lul 
\q1 parë gúniꞌ preparar nezë delantë lul. 
\m  
\v 28 Rniaꞌa lu të entrë grë ra mënë nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios lu ra mënë shtë guë́ꞌdchiliu, ni tubi rall na rall más më naruꞌbë quë Juan Bautista. Perë guná, el quë natsutë́ shnezë Dios catë rnibëꞌa më, aunquë nádiꞌi më naruꞌbë, nápëll más dchiꞌni llëruꞌbë quë Juan. 
\p  
\v 29 Ra mënë nabëchuꞌbë nisë Juan nu ra narunë cubrë impuestë nabëchuꞌbë nisë Juan, iurë bini rall shtiꞌdzë Juan, guniꞌi rall bënë nu justë na Dios.  
\v 30 Perë ra më religiusë fariseo nu ra mësë narluaꞌa lëy, gunë́diꞌi rall niachuꞌbë nisë Juan lëꞌë rall. Bëquë́ guiaꞌa rall voluntá shtë Dios parë mizmë lëꞌë rall.  
\v 31 Jesús guniꞌi lu rall: 
\p ―Rniaꞌa lu të, ¿lla na ra mënë shtë tiempë neꞌ?  
\v 32 Na rall ziquë llguëꞌnë. Rzubë llguëꞌnë; rguitë rall lu llguëaꞌ. Rushtiá rall lu saꞌ rall; rniꞌi rall: “Bëdiꞌldi naꞌa musiquë shtë saꞌa perë adë në́diꞌi të guëguiꞌi të. Bëdiꞌldi naꞌa marchë shtë tëgulë perë adë bíꞌnidiꞌi të. Ni tubi cusë rëuuꞌdiꞌi lduꞌu të.”  
\v 33 Bidë guëniꞌi Juan lu të. Adë gudáudiꞌi Juan guetështildi nu biiꞌdiꞌiꞌ vini, perë lëꞌë të guniꞌi të nápiꞌ tubi mëdzabë laꞌni ldúꞌiꞌ.  
\v 34 Iurní bëdchinia, nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu; rauha lu laní, nu ruha vini, perë rniꞌi të rau shaꞌta. Rniꞌi të ruha zili vini. Rniꞌi të nahia amigu shtënë ra pecadurë. Amigu shtënë ra narunë cubrë impuestë, rniꞌi të.  
\v 35 Manërë nacanihunë Dios na ziquë llni; rluaꞌain laꞌni vidë shtë ra naná sabi de verdá. 
\s1 Jesús gua lidchi Simón naná fariseo 
\p  
\v 36 Tubi fariseo lë Simón bë́ꞌnëll invitar lëꞌë Jesús parë tsa më lídchill të gaunú më lë́ꞌëll. Jesús gua lídchill nu guzubë më lu mellë.  
\v 37 Iurní bëdchini tubi naꞌa nanapë zihani nguiu. Quëreldë naꞌa lu mizmë guëꞌdchi. Iurë bini naꞌa lëꞌë Jesús ziatáu lidchi fariseo, bëdchininú naꞌa tubi bëtë́i naná guëꞌë; gadzëhin sëiti nashi.  
\v 38 Bëzullibi naꞌa guëaꞌ Jesús catë cabezë më. Biꞌni naꞌa nu guzublú radzë guëaꞌ më con nisë narruꞌu slu naꞌa. Lueguë bëshá naꞌa guitsë guëc naꞌa guëaꞌ më parë guëbidchi guëaꞌ më.  
\v 39 Iurë guná Simón lo quë nabëꞌnë naꞌa, bë́ꞌnëll llgabë: “Si talë lëꞌë nguiu nabëna invitar lidcha, na tubi naruadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios, niadë́ꞌëiꞌ cuendë pë clasë naꞌa na el quë nabëdchini lúhiꞌ. Nall tubi naꞌa nanapë zihani duldë.”  
\v 40 Iurní guniꞌi Jesús lu Simón: 
\p ―Moni, rac shtuaꞌa guëniaꞌa lul. 
\p Guniꞌi Simón: 
\p ―Mësë, ¿pë rac shtúꞌul guëníꞌil lua? 
\p  
\v 41 Jesús guniꞌi: 
\p ―Guc chupë nguiu nazéꞌbi dumí lu nargudini. Túbill nazeꞌbi gaꞌi gahiuꞌa bëllë bëdchichi. Stúbill nazeꞌbi cincuenta bëllë bëdchichi.  
\v 42 Perë ni tubi de lëꞌë rall nápëdiꞌi rall dumí parë quilli rall. Lëꞌë nargudini bë́ꞌnëll perdunë guërupë rall. 
\p ’Gunaꞌbë diꞌdza lul, Moni, ¿guadë de lëꞌë rall rac shtuꞌu más lëꞌë nargudini dumí? 
\p  
\v 43 Simón bëquebi: 
\p ―Lluáꞌahia el quë narzeꞌbi más llëruꞌbë dumí rac shtúꞌull más lëꞌë nargudini dumí. 
\p Guniꞌi Jesús iurní: 
\p ―Guldil, zni nahin. 
\p  
\v 44 Iurní lëꞌë Jesús guná lu naꞌa nu guniꞌi më lu Simón: 
\p ―Hia gunal lla bëꞌnë naꞌa rëꞌ. Gutë́a lídchil. Bënéꞌediꞌil nisë parë tsati guëahia ziquë na custumbrë, perë lëꞌë naꞌa rëꞌ bëgaꞌdzë guëahia con nisë narruꞌu slúhi. Nu bëcuë́ꞌdchill guëahia con guitsë guë́quëll.  
\v 45 Adë bëtsagruaꞌdíꞌil guiahia ziquë na custumbrë, perë naꞌa rëꞌ dizdë iurë bëdchinia, adë rbézëdiꞌi rtsagruaꞌ naꞌa guëahia.  
\v 46 Nu adë bëtiáꞌadiꞌil sëiti nashi guëca, perë naꞌa rëꞌ bëtiáꞌall sëiti nashi guëahia.  
\v 47 Rniaꞌa lul de quë duldë zihani shtë́nëll naperdunë; por ni nalë́ rac shtúꞌull na. Perë el quë naguc perdunë duꞌpë, duꞌpsë rac shtúꞌull na. 
\p  
\v 48 Iurní guniꞌi Jesús lu naꞌa: 
\p ―Duldë nabë́ꞌnël hia bëna perdunë. 
\p  
\v 49 Ra invitadë nazúbëgaꞌa con Jesús, guzublú rniꞌi lu saꞌ rall: 
\p ―¿Chu rníꞌill nall? Rníꞌill nápëll pudërë gúnëll perdunë duldë shtë mënë. 
\p  
\v 50 Perë Jesús guniꞌi lu naꞌa: 
\p ―Hia nasalvárël purquë gualdí ldúꞌul na. Bëagzë́ con bien. 
\c 8  
\s1 Ra naꞌa nabëꞌnë compañi lëꞌë Jesús 
\p  
\v 1 Despuësë de ni, lëꞌë Jesús ziaꞌa zihani guëꞌdchi nu ranchi parë guadiꞌdzë më dizaꞌquë shtë Dios lla tsutë́ mënë shnezë Dios. Ra chiꞌbë chupë poshtë guanaldë raiꞌ lëꞌë Jesús.  
\v 2 Nu ra naꞌa zianaldë rall Jesús; antsë bënëac Jesús lëꞌë rall narac lluꞌu. Gulú më mëdzabë laꞌni lduꞌu ra nanapë mëdzabë. Entrë lëꞌë rall zianaldë María Magdalena nabëruꞌu gadchi mëdzabë laꞌni ldúꞌiꞌ.  
\v 3 Nu zianaldë Juana, tseꞌlë Chuza naná encargadë gapë lidchi Herodes. Nu zianaldë Susana con zihániruꞌu naꞌa nabëdëꞌë dumí shtë rall parë el quë narquiꞌni Jesús nu ra shini gusëꞌdë më. 
\s1 Comparaciuni shtë nartëꞌtsë bëꞌdchi 
\r (Mt. 13.1‑9; Mr. 4.1‑9) 
\p  
\v 4 Bëdëá zihani mënë lu Jesús. Bëdchini ra mënë de grë ladë. Guniꞌi më tubi comparaciuni lu rall: 
\p  
\v 5 ―Tubi nguiu guagtëꞌtsë bëꞌdchi lachi. Duꞌpë bëꞌdchi gulaguë lu nezë. Ngaꞌli bëlú mënë guëquin. Iurní bëdchini ra maꞌñi; gudáu maꞌñi bëꞌdchi.  
\v 6 Stubi tantë bëꞌdchi gulaguë lu guiuꞌu guëꞌë. Iurë lëꞌë bëꞌdchi gutsëlú, lueguë gubidchi plantë purquë duꞌpë shcupë nanú.  
\v 7 Stubi tantë bëꞌdchi gulaguë ladi guiꞌlli guitsë. Gualdani bëꞌdchi perë guni guiꞌlli guitsë guëquin.  
\v 8 Perë stubi partë bëꞌdchi gulaguë lu guiuꞌu zaꞌquë. Gualdanin. Guaruꞌbin nu bëdëꞌëin cusechë hashtë tubi gahiuꞌa por tubin. 
\p Iurní Jesús guniꞌi fuertë: 
\p ―Si talë rac shtúꞌul tsasël, gulë bëquë́ diaguë bien shtiꞌdza. 
\s1 Guniꞌi Jesús pëzielú guniꞌi më ra comparaciuni 
\r (Mt. 13.10‑17; Mr. 4.10‑12) 
\p  
\v 9 Iurní ra shini gusëꞌdë më gunaꞌbë diꞌdzë raiꞌ pë runë cuntienë comparaciuni rëꞌ.  
\v 10 Guniꞌi më: 
\p ―Rniaꞌa lu të, Dios bëꞌnë favurë parë tsasë́ të lla rnibëꞌa më ziquë Rëy. Antsë guasë́diꞌi mënë ra cusë ni. Ra mënë nanë́diꞌi tsasë́ shtiꞌdza, na rniaꞌa lu rall con comparaciuni të rna rall perë adë riasë́diꞌi rall. Rini rall perë adë rdë́ꞌëdiꞌi rall cuendë pë runë cuntienë ra comparaciuni. 
\s1 Jesús biadiꞌdzë pë runë cuntienë comparaciuni shtë bëꞌdchi 
\r (Mt. 13.18‑23; Mr. 4.13‑20) 
\p  
\v 11 ’Guëniaꞌa lu të pë runë cuntienë comparaciuni nartëꞌtsë bëꞌdchi. Ra bëꞌdchi na ziquë shtiꞌdzë Dios.  
\v 12 Tubi tantë bëꞌdchi nagulaguë lu nezë, na ziquë ra mënë narini shtiꞌdzë Dios perë ridë mëdzabë, rdchisull shtiꞌdzë Dios lduꞌu ra mënë parë adë tsaldídiꞌi lduꞌu mënë parë gáquëdiꞌi salvar rall.  
\v 13 Ra bëꞌdchi nagulaguë ladi guëꞌë, na ziquë ra mënë narini shtiꞌdzë Dios nu rcaꞌa rallin con gustë. Ziquë plantë nanapë duꞌpë luꞌchi rialdí lduꞌu rall por duꞌpë tiempë, perë iurë ridë tubi prëbë, rniꞌi guidzë mënë guëc rall, iurní rsaꞌnë rall shtiꞌdzë Dios.  
\v 14 Ra bëꞌdchi nagulaguë laꞌni guiꞌlli guitsë, na ziquë ra mënë narini shtiꞌdzë Dios nu rianaldë rall nezë shtë më, perë por tantë llgabë shtë dchiꞌni, lla guëbani rall, nu rzebi lduꞌu rall gapë rall zihani dumí, nu por mal deseo nananú laꞌni lduꞌu rall, hia iurní rteꞌein shtiꞌdzë Dios laꞌni lduꞌu rall. Iurní na rall ziquë tubi plantë nadë rnéꞌediꞌi nashi.  
\v 15 Perë bëꞌdchi nagulaguë lu guiuꞌu zaꞌquë, na ziquë mënë narini shtiꞌdzë Dios. Con guëdubinú lduꞌu rall rialdí lduꞌu rall. Rdëꞌë rall cuendë shtiꞌdzë më. Na rall më pacënci. Na rall ziquë tubi plantë nariaglaꞌguë rdëꞌë nashi zaꞌquë. 
\s1 Comparaciuni shtë lintërnë 
\r (Mr. 4.21‑25) 
\p  
\v 16 ’Ni tubi mënë guësëuꞌldë llni laꞌni lintërnë nu lueguë guëtáꞌull con tubi tëpë u guëzullin guëaꞌ camë, sino quë guiaꞌa zubin parë el quë natsutë́ laꞌni hiuꞌu guëzianí.  
\v 17 Grë lo quë nagaꞌchi lu ra mënë iurneꞌ, napë quë guëruꞌu lu llni parë tsasë́ mieti. 
\p  
\v 18 ’Si talë guëquë́ diaguë të bien, guëneꞌe Dios más llni; perë si talë rúnëdiꞌil cuendë shtiꞌdza, guëdchisú më llni narníꞌil nápël. 
\s1 Shniꞌa Jesús nu ra bë́chiꞌ 
\r (Mt. 12.46‑50; Mr. 3.31‑35) 
\p  
\v 19 Iurní lëꞌë shniꞌa Jesús con bë́chiꞌ, bëdchini raiꞌ catë cabezë më, perë gúquëdiꞌi niabiꞌguë raiꞌ lu më por tantë zihani mënë.  
\v 20 Tubi mënë guanú rsunë lu Jesús. Guníꞌill: 
\p ―Lëꞌë shníꞌal nu ra bë́chil zugaꞌa tëchi fuërë. Rac shtuꞌu guadiꞌdzënú raiꞌ lë́ꞌël. 
\p  
\v 21 Perë Jesús repi: 
\p ―Ra narquë́ diaguë shtiꞌdzë Dios nu runë rall cumplir narniꞌi më, ni na ra shníꞌahia, ni na ra bëcha. 
\s1 Jesús bëcueꞌdchí nisë ruꞌbë 
\r (Mt. 8.23‑27; Mr. 4.35‑41) 
\p  
\v 22 Tubi dzë guatë́ Jesús laꞌni barcu con ra shini gusëꞌdë më nu guniꞌi më lu raiꞌ: 
\p ―Cha guia hiaꞌa stubi ladë ruaꞌ nisë. 
\p Iurní ziaꞌa raiꞌ.  
\v 23 Mientras ziazú raiꞌ lu nisë, Jesús gutëgaꞌsi. Iurní bëdchini tubi mbë dushë lu nisë. Guatë́ nisë laꞌni barcu hashtë mërë në́ꞌazë barcu laꞌni nisë.  
\v 24 Lueguë guacuaꞌñi raiꞌ lëꞌë Jesús nu guniꞌi raiꞌ: 
\p ―Mësë, Mësë, aquë zati hiaꞌa iurneꞌ. 
\p Iurní Jesús guashtë́. Gunibë́ꞌaiꞌ lu mbë nu nisë parë cuedchí nisë. Iurní lueguë gurëdchí nisë.  
\v 25 Iurní guniꞌi Jesús lu ra shini gusëꞌdë më: 
\p ―¿Pë hia adë rialdídiꞌi lduꞌu të Dios? 
\p Iurní bëdzëbë raiꞌ nu bëdzëguëëꞌ lduꞌu raiꞌ. Guniꞌi lu saꞌ raiꞌ: 
\p ―¿Chull më rëꞌ? tantë pudërë nápiꞌ. Rzuꞌbë diaguë mbë nu nisë shtíꞌdziꞌ. 
\s1 Tubi më gadareno nanapë mëdzabë laꞌni ldúꞌull 
\r (Mt. 8.28‑34; Mr. 5.1‑20) 
\p  
\v 26 Bëdchini raiꞌ stubi ladë nisë ruꞌbë, ladzë ra më gadareno. Galilea naquë́ stubi ladë ruaꞌ nisë ruꞌbë.  
\v 27 Bëdchini raiꞌ ruaꞌ guiuꞌu. Bëruꞌu më laꞌni barcu. Lueguë guabiꞌguë tubi nguiu shtë guëꞌdchi gadareno lu Jesús. Por zihani izë rácudiꞌill lari nu adë nídiꞌi lídchill sino quë guquëréldëll laꞌni cuevë catë rgaꞌchi ra tëgulë. Nguiu ni napë zihani mëdzabë fier laꞌni ldúꞌull.  
\v 28 Iurë guall lu Jesús, bëzullíbill lu më. Gurushtiall. Guníꞌill fuertë lu Jesús: 
\p ―¿Pë nápël con na? Jesús. Lë́ꞌël nal shini Dios nacabezë gubeꞌe. Runa ruëguë lul adë guëtiaꞌadiꞌil na lu guiꞌi shtë cashtigu. 
\p  
\v 29 Zni guníꞌill purquë más antsë Jesús gunibëꞌa lëꞌë ra mëdzabë fier parë guëruꞌu rall de lëꞌë nguiu. Vidë shtë nguiu ni guc zndëꞌë; zihani vueltë lëꞌë mëdzabë gunaꞌzi lëꞌë nguiu ni. Lëꞌë ra mënë bëldiꞌbi guiáꞌall nu guëaꞌll con cadënë parë gac segurë nguiu ni, perë lë́ꞌëll bëchúguëll cadënë. Lëꞌë mëdzabë bësëlluꞌnë lë́ꞌëll tubi lugar catë nídiꞌi mënë.  
\v 30 Jesús gunaꞌbë diꞌdzë lull: 
\p ―¿Chu lël? 
\p Lë́ꞌëll bëquebi: 
\p ―Lëhia Chupe Mili. Zihani na naꞌa. 
\p Zni guníꞌill purquë zihani mëdzabë gutë́ laꞌni ldúꞌull.  
\v 31 Ra mëdzabë bëꞌnë ruëguë lu më parë adë guënibë́ꞌadiꞌi më lëꞌë rall tsa rall gabildi.  
\v 32 Tiempë ni nanú zihani guchi lu lumë shtë dani. Quëháu ra ma. Lëꞌë ra mëdzabë bëꞌnë ruëguë lu Jesús tsa rall laꞌni lduꞌu ra guchi. Bëdëꞌë më permisi.  
\v 33 Iurní bëruꞌu ra mëdzabë laꞌni lduꞌu nguiu. Bëuꞌ rall laꞌni lduꞌu guchi. Iurní bëlluꞌnë ra ma catë naquë́ tubi nisë ruꞌbë. Guzutuꞌu ra ma hashtë guetë laꞌni nisë. Ngaꞌli gualú ra ma. 
\p  
\v 34 Ra narapë guchi iurë guná rall pë guc, guaglluꞌnë rall hashtë guëꞌdchi. Biadiꞌdzë rall lu ra mënë naquëreldë guëꞌdchi nu lu ra më nananú lachi pë guc con ra guchi.  
\v 35 Ra mënë guagbiꞌa rall niaꞌa pë guc. Nu bëdchini rall catë nanú Jesús. Guná rall lu nguiu nananú mëdzabë laꞌni ldúꞌiꞌ. Zúbëll culaꞌni Jesús. Nácull lari nu beꞌrquë ruadíꞌdzëll. Bëac zaꞌquë shgábëll. Ra mënë bëdzëguëëꞌ lduꞌu rall.  
\v 36 Grë naguná nabëꞌnë Jesús, biadiꞌdzë rall lla bëꞌnë më parë bëac nguiu nanapë mëdzabë laꞌni ldúꞌiꞌ.  
\v 37 Iurní grë ra më gadareno, bëꞌnë rall ruëguë lu më parë guëruꞌu më ladzë rall tantë bëdzëbë rall. Iurní Jesús güeꞌpi laꞌni barcu parë ziáꞌaiꞌ stubi ladë.  
\v 38 Lëꞌë nguiu nabëruꞌu mëdzabë laꞌni ldúꞌiꞌ, bë́ꞌnëll ruëguë lu Jesús parë guëdëꞌë më permisi tsanáldëll lëꞌë më. Perë Jesús gunibëꞌa guëáꞌnëll ládzëll. Guniꞌi më: 
\p  
\v 39 ―Bëabrí lídchil nu biadiꞌdzë grë lo quë nabëꞌnë Dios con lë́ꞌël. 
\p Bëagzëll nu biadíꞌdzëll por guëdubi nezë nu guëꞌdchi lo quë nabëꞌnë Jesús con lë́ꞌëll. 
\s1 Naguzac shtsaꞌpë Jairo nu tubi naꞌa nabëgaꞌldë shabë Jesús 
\r (Mt. 9.18‑26; Mr. 5.21‑43) 
\p  
\v 40 Bëabrí më stubi ladë ruaꞌ nisë ruꞌbë. Ra mënë quëbezë lëꞌë më nu bëꞌnë rall recibir lëꞌë më. Rquitë lduꞌu rall.  
\v 41 Iurní bëdchini tubi nguiu lë Jairo. Nall tubi jëfë shtë iáduꞌu. Bëzullíbill lu Jesús. Bë́ꞌnëll ruëguë tsa më lídchill  
\v 42 purquë Jairo nápëll tubsë shtsáꞌpëll. Napë ntsaꞌpë chiꞌbë chupë izë. Hia rlúllëll. Iurë lëꞌë Jesús ziaꞌa, mënë zihani guanaldë rall lëꞌë më hashtë rteꞌe mënë lëꞌë më. 
\p  
\v 43 Nu guanaldë tubi naꞌa con los de más mënë; rllëꞌë rë́nëll. Hia guc chiꞌbë chupë izë rac llúꞌull. Ni chu bë́ꞌnëdiꞌi gan nëáquëll.  
\v 44 Iurní guabiꞌguë naꞌa nezë tëchi më. Bëgáꞌldëll ruaꞌ shabë më. Lueguë gulezë rënë nu bëáquëll. 
\p  
\v 45 Iurní Jesús guniꞌi: 
\p ―¿Chu bëgaꞌldë shaba? 
\p Grë mënë guniꞌi: 
\p ―Ni túbidiꞌi. 
\p Iurní guniꞌi Pedro: 
\p ―Mësë, ra mënë zihani quëgteꞌe rall lë́ꞌël, nu cagsini rall lë́ꞌël. 
\p  
\v 46 Perë Jesús guniꞌi: 
\p ―Entrë de lëꞌë të nanú tubi nabëgaꞌldë shaba, purquë guc bë́ꞌahia tubi mënë bëáquëll con pudërë shtëna. 
\p  
\v 47 Lëꞌë naꞌa guc bë́ꞌall adë nídiꞌi mudë gaquin nagaꞌchi. Iurní bëdchínill nu rchíꞌchill nu bëzullíbill lu më. Guníꞌill delantë lu grë mënë pëzielú bëgáꞌldëll shabë më. Guníꞌill lueguë bëáquëll.  
\v 48 Iurní Jesús guniꞌi lull: 
\p ―Nanë, bëáquël purquë rialdí ldúꞌul na. Bëagzë́ con bien. 
\p  
\v 49 Nianá quëadiꞌdzë Jesús, bëdchini tubi mënë nabëruꞌu lidchi Jairo. Guníꞌill lu Jairo: 
\p ―Hia lëꞌë shtsáꞌpël gualú guti. Adë rsiúꞌbëdiꞌil más lëꞌë më. 
\p  
\v 50 Iurë bini Jesús pë guniꞌi nguiu ni, guniꞌi më lu Jairo: 
\p ―Adë rdzë́bëdiꞌil. Guaglaꞌguë tsaldí ldúꞌul na. Lëꞌë shtsáꞌpël guëáquëll. 
\p  
\v 51 Iurë guatë́ Jesús lidchi Jairo, gunë́diꞌi më chu niutë́ catë nagaꞌa tëgulë; sulë Pedro nu Juan con shtadë nu shniꞌa ntsaꞌpë guanú më. 
\p  
\v 52 Grë mënë biꞌni nu bëꞌnë rall ruidë por lëꞌë tëgulë. Perë Jesús guniꞌi lu rall: 
\p ―Adë rúꞌnëdiꞌi të. Gútidiꞌi ntsaꞌpë sino nagaꞌsi niꞌi. 
\p  
\v 53 Bëꞌnë rall burnë nu rllidchinú rall lëꞌë Jesús purquë hia rac bëꞌa rall tëgulë na ntsaꞌpë.  
\v 54 Iurní Jesús gunaꞌzi guiaꞌa tëgulë. Guniꞌi më fuertë: 
\p ―Ntsaꞌpë, guashtë́ ngaꞌli. 
\p  
\v 55 Iurní lueguë bëabrí gubani tëgulë. Guashtë́ ntsaꞌpë lueguë. Gunibëꞌa Jesús të guëdëꞌë rall nagáu ntsaꞌpë.  
\v 56 Ra shtadë niꞌi guasë́ lduꞌu rall. Perë Jesús gunibëꞌa ni tubi chu lu guadíꞌdzëdiꞌi rall lo quë naguc. 
\c 9  
\s1 Jesús bësheꞌldë chiꞌbë chupë poshtë 
\r (Mt. 10.5‑15; Mr. 6.7‑13) 
\p  
\v 1 Bëtëá Jesús lëꞌë chiꞌbë chupë shini gusëꞌdë më nu bëdëꞌë më pudërë parë guënibëꞌa raiꞌ grë mëdzabë; guëlú raiꞌ mëdzabë laꞌni lduꞌu mënë nu gunëac raiꞌ narac lluꞌu.  
\v 2 Bësheꞌldë më lëꞌë raiꞌ parë guëniꞌi raiꞌ lu mënë bëgaꞌa iurë parë guënibëꞌa Dios lëꞌë rall, nu guniꞌi më gunëac raiꞌ grë clasë galguidzë.  
\v 3 Guniꞌi më: 
\p ―Adë pë guáꞌadiꞌi të parë nezë, ni tubi bastunë ni panitë parë quë dumí, ni guetështildi guáꞌadiꞌi të. Gulë biaꞌa tubsë manguë gacu të cadë tubi de lëꞌë të.  
\v 4 Cualquier lidchi mënë ca guëdchini të, gulë bëaꞌnë ngaꞌli hashtë guziaꞌa të stubi guëꞌdchi.  
\v 5 Si talë ca në́diꞌi mënë gunë recibir lëꞌë të, gulë bëruꞌu guëꞌdchi ni. Iurní guëdchibë të gushëguiuꞌu guëaꞌ të cumë ziquë tubi sëñi de quë adë gualdídiꞌi lduꞌu rall dizaꞌquë shtë Dios. 
\p  
\v 6 Bëruꞌu raiꞌ. Gua raiꞌ por guëdubi nezë shtë ra guëꞌdchi. Biadiꞌdzë raiꞌ dizaꞌquë shtë Dios. Bënëac raiꞌ narac lluꞌu. 
\s1 Galguti shtë Juan Bautista 
\r (Mt. 14.1‑12; Mr. 6.14‑29) 
\p  
\v 7 Lëꞌë gubernadurë Herodes bini grë lo quë nabëꞌnë Jesús. Bë́ꞌnëll tantë llgabë perë adë bëdë́ꞌëdiꞌill cuendë chu na Jesús. Bëldá mënë guniꞌi Jesús na Juan Bautista naguashtë́ ladi ra tëgulë.  
\v 8 Stubi rall guniꞌi Jesús na tëgulë Elías nagubani stubi. Sëbëldá mënë guniꞌi Jesús na tubi nabeꞌdë guëniꞌi shtiꞌdzë Dios más guahietë perë guashtë́hiꞌ ladi ra tëgulë.  
\v 9 Herodes guniꞌi: 
\p ―Lëdë lë́ꞌëdiꞌi Juan ndë purquë na gunibë́ꞌahia guagchuguë ra suldadë guëc Juan. Gútiꞌ. ¿Perë chu na nguiu rëꞌ? Binia zihani cusë ruꞌbë nabë́ꞌnëll. 
\p Herodes guc shtuꞌu guënall lu Jesús. 
\s1 Jesús bëdëꞌë nagáu más de gaꞌi mili mënë 
\r (Mt. 14.13‑21; Mr. 6.30‑44; Jn. 6.1‑14) 
\p  
\v 10 Iurë bëabrí ra poshtë, biadiꞌdzë raiꞌ lu Jesús lo quë nabëꞌnë raiꞌ. Biaꞌa më lëꞌë raiꞌ tubi lugar catë nídiꞌi mënë cerquë ruaꞌ guëꞌdchi Betsaida.  
\v 11 Perë iurë bini ra mënë cabezë më lugar ni, guanaldë rall lëꞌë më. Nu Jesús bëꞌnë recibir lëꞌë rall con gustë. Biadiꞌdzë më lu rall lla gac salvar rall, nu bënëac më narac lluꞌu. 
\p  
\v 12 Bëgaꞌa iurë gunaꞌzi guadzeꞌ, iurní bëdchini ra poshtë lu më. Guniꞌi raiꞌ: 
\p ―Gunibëꞌa lu ra mënë tsa rall guëꞌdchi lugar catë nanú mënë. Gau rall nu tsa rall descansë purquë ni tubi mënë quëréldëdiꞌiꞌ ndëꞌë. 
\p  
\v 13 Jesús guniꞌi iurní: 
\p ―Gulë bëdëꞌë nagáu rall. 
\p Lëꞌë ra shini gusëꞌdë më bëquebi raiꞌ: 
\p ―Nápaꞌa gáꞌisë guetështildi con chupë mbeldë. ¿Ca lu tsasiꞌi naꞌa guetështildi gau ra mënë rëꞌ? 
\p  
\v 14 Nanú más de gaꞌi mili nguiu nazugaꞌa. Jesús guniꞌi lu ra shini gusëꞌdë më: 
\p ―Gulë guniꞌi lu ra mënë të subë mënë cadë grupë masiá de cincuenta mënë. 
\p  
\v 15 Zni bëꞌnë raiꞌ. Guzubë grë ra mënë.  
\v 16 Iurní Jesús gunaꞌzi gaꞌi guetështildi con chupë mbeldë. Guná më lu gubeꞌe. Bëdëꞌë më graci lu Dios. Bëshullë më guetështildi nu belë mbeldë. Bëdë́ꞌëiꞌ guetështildi cuaꞌa ra poshtë. Lëꞌë raiꞌ guatiꞌdzë raiꞌ guetështildi cuaꞌa ra mënë.  
\v 17 Grë rall gudáu rall hashtë ca lu bielë rall. Iurní ra shini gusëꞌdë më bëtsadzë́ chiꞌbë chupë tëpë ra pedasë nabëꞌnë subrë. 
\s1 Bëquebi Pedro Jesús náhiꞌ Cristo 
\r (Mt. 16.13‑19; Mr. 8.27‑29) 
\p  
\v 18 Tubi dzë gua Jesús lë́ꞌësë më tubi lugar. Quëadiꞌdzënú më Dios. Iurní bëdchini ra shini gusëꞌdë më lu më. Gunaꞌbë diꞌdzë Jesús lu raiꞌ: 
\p ―¿Chu rniꞌi ra mënë nahia? 
\p  
\v 19 Lëꞌë raiꞌ bëquebi raiꞌ: 
\p ―Bëldá ra mënë rniꞌi nal Juan Bautista. Sëbëldá mënë rniꞌi nal Elías. Sëbëldá mënë rniꞌi nal tubi nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios más guahietë. Rniꞌi rall guashtël ladi ra tëgulë. 
\p  
\v 20 Iurní Jesús guniꞌi lu raiꞌ: 
\p ―Lëꞌë të, ¿chu rniꞌi të nahia? 
\p Pedro guniꞌi: 
\p ―Nal Cristo, el quë nagudili Dios parë guënibë́ꞌal. 
\s1 Guniꞌi Jesús gati më perë despuësë tsashtë́ më 
\r (Mt. 16.20‑28; Mr. 8.30―9.1) 
\p  
\v 21 Jesús gunibëꞌa ni tubi chu lu guadíꞌdzëdiꞌi raiꞌ na më Cristo.  
\v 22 Guniꞌi më lu raiꞌ: 
\p ―Nahia nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu. Napë quë guëzac zia. Ra bëshuzi ruꞌbë, ra më gushë shtë iáduꞌu, nu ra mësë shtë lëy, guëquë́ guiaꞌa rall na. Quini rall na perë dzë tsunë despuësë, tsashtë́a ladi ra tëgulë. 
\p  
\v 23 Iurní guniꞌi më lu grë ra mënë: 
\p ―El quë narac shtuꞌu gáquëll shmëna, napë quë gúnëll renunci prupi deseo shtë́nëll. Napë quë gáquëll dispuestë gátill por na. Dzë con dzë napë quë tsanáldëll shneza.  
\v 24 El quë narac shtuꞌu gapë vidë shtë́nëll, guënítill, perë el quë naguëniti vidë shtë́nëll purquë nall shmëna, guëbánill parë siemprë.  
\v 25 Adë pë guëlluiꞌi gunë nguiu gan guëdubi guë́ꞌdchiliu nu despuësë guënítill almë shtë́nëll.  
\v 26 Si talë chu rtu lúhiꞌ por na nu por shtiꞌdza iurneꞌ, zni na guëtú lua de lë́ꞌëll iurë lëꞌë na guëabría de gubeꞌe. Nahia nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu perë guëdchininuhia con ra ianglë. Guëluaꞌa llëruꞌbë llni nu pudërë shtë Dios iurë guëabría.  
\v 27 Guldía rniaꞌa lu të, nanú mënë entrë lëꞌë të guëná rall rnibëꞌa Dios ziquë rëy; despuësë de ni gati rall. 
\s1 Jesús guc cambi delantë lu raiꞌ 
\r (Mt. 17.1‑8; Mr. 9.2‑8) 
\p  
\v 28 Gudëdë shunë dzë; biaꞌa Jesús Pedro nu Jacobo nu Juan. Ziazú raiꞌ lu dani parë guadiꞌdzënú Jesús Dios.  
\v 29 Iurë biadiꞌdzënúhiꞌ Dios, guc cambi lu Jesús delantë lu raiꞌ. Shábiꞌ bëac más naquichi hashtë rabtsëꞌin.  
\v 30 Iurní guná raiꞌ chupë nguiu nabiadiꞌdzënú Jesús. Lëꞌë raiꞌ náhiꞌ Moisés nu Elías.  
\v 31 Nanú raiꞌ laꞌni tubi shcahi nanapë llni. Quëadiꞌdzë raiꞌ lla gati Jesús nu lla guëzac zi më ciudá Jerusalén.  
\v 32 Pedro, Jacobo, nu Juan nalë́ mbëcaꞌldë gunaꞌzi lëꞌë raiꞌ, perë guná raiꞌ lu llni. Guná raiꞌ lla guc cambi Jesús. Nu guná raiꞌ lu chupë nguiu nazunú Jesús.  
\v 33 Nianá lëꞌë chupë nguiu bësëaꞌnë raiꞌ Jesús, guniꞌi Pedro lu më: 
\p ―Mësë, nabënë dzu hiaꞌa ndëꞌë. Guëzaꞌa naꞌa tsunë ranchi, tubin parë lë́ꞌël guëquëréldël; stubin parë Moisés; stubin parë Elías. 
\p Perë Pedro rac bë́ꞌadiꞌi pë guníꞌiꞌ.  
\v 34 Nianá quëadiꞌdzë Pedro, bëdchini tubi shcahi nabësëꞌau grë raiꞌ. Bëdzëbë ra shini gusëꞌdë më iurë lëꞌë Moisés nu Elías nanú laꞌni shcahi.  
\v 35 Iurní bini raiꞌ tubi bë nabëruꞌu laꞌni shcahi. Guniꞌi bë: 
\p ―Ndëꞌë lëꞌë shinia narac shtuaꞌa; gudilia lë́ꞌiꞌ. Gulë bëquë́ diaguë shtíꞌdziꞌ. 
\p  
\v 36 Despuësë gualú guniꞌi bë, guná raiꞌ lë́ꞌësë Jesús zúgaꞌa. Ra shini gusëꞌdë më adë biadíꞌdzëdiꞌi raiꞌ lu saꞌ raiꞌ por tubi tiempë lo quë naguná raiꞌ guëc dani. 
\s1 Bënëac Jesús tubi ngulëꞌnë; nanú mëdzabë laꞌni ldúꞌiꞌ 
\r (Mt. 17.14‑21; Mr. 9.14‑29) 
\p  
\v 37 Brëgueꞌlë stubi dzë bietë raiꞌ lu dani. Iurní zihani mënë bëdchini lu Jesús.  
\v 38 Ladi ra mënë zeꞌdë tubi nguiu. Guníꞌill fuertë: 
\p ―Mësë, bëꞌnë favurë, gudeꞌe guëná shinia, pues tubsë niꞌi napa.  
\v 39 Nanú tubi mëdzabë narguitsuëꞌ lë́ꞌëll. Rdchibi mëdzabë lë́ꞌëll. Rushtiall nu rruꞌu bëchini ruaꞌll. Rzianë mëdzabë lë́ꞌëll nu iurë ziaꞌa mëdzabë, rdzaguë llgaꞌna.  
\v 40 Hia bëna ruëguë lu ra shini gusë́ꞌdël parë guëgú raiꞌ mëdzabë laꞌni lduꞌu shinia, perë adë bë́ꞌnëdiꞌi raiꞌ gan. 
\p  
\v 41 Jesús guniꞌi lu ra mënë: 
\p ―Lëꞌë të mënë nadë rialdídiꞌi lduꞌi na, naguëdchi lduꞌu të. ¿Hashtë guc guëbezënuhia lëꞌë të parë tsaldí lduꞌu të? ¿Blac tiempë guca pacënci con lëꞌë të? Guaglliꞌi shínil ndëꞌë. 
\p  
\v 42 Iurë guabiꞌguë ngulëꞌnë, lëꞌë mëdzabë bëruꞌldë ngulëꞌnë lu guiuꞌu. Nu bëséꞌsëll ngulëꞌnë, perë Jesús guniꞌi guëc mëdzabë fier, nu bënëac më lëꞌë llguëꞌnë. Iurní Jesús bëdëꞌë ngulëꞌnë guiaꞌa shtádëll.  
\v 43 Grë ra mënë bëdzëguëëꞌ lduꞌu rall por llëruꞌbë pudërë shtë Dios. 
\s1 Stubi vësë guniꞌi Jesús lla gátiꞌ 
\r (Mt. 17.22‑23; Mr. 9.30‑32) 
\p Nianá rdzëguëëꞌ lduꞌu ra mënë lo quë nabëꞌnë Jesús, guniꞌi më lu ra shini gusëꞌdë më: 
\p  
\v 44 ―Gulë bëquë́ diaguë naguëniaꞌa lu të iurneꞌ, nu adë rëáꞌldëdiꞌi lduꞌu të shtiꞌdza. Nahia nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu perë gaca intriegu guiaꞌa ra mënë parë quini rall na. 
\p  
\v 45 Perë ra shini gusëꞌdë më adë guc bë́ꞌadiꞌi raiꞌ lo quë naguniꞌi Jesús purquë nagaꞌchi na diꞌdzë ni nu adë guasë́diꞌi raiꞌ pë runë cuntienë diꞌdzë shtë Jesús. Nu bëdzëbë raiꞌ nianaꞌbë diꞌdzë raiꞌ lu Jesús pë runë cuntienë lo quë naguniꞌi më. 
\s1 Chu na más më ruꞌbë 
\r (Mt. 18.1‑5; Mr. 9.33‑37) 
\p  
\v 46 Ra shini gusëꞌdë më guzublú quëdildi diꞌdzë raiꞌ chu na más më ruꞌbë entrë lëꞌë raiꞌ.  
\v 47 Jesús bëdëꞌë cuendë pë llgabë quëhunë raiꞌ laꞌni lduꞌu raiꞌ. Iurní bëzú Jesús tubi llguëꞌnë culáꞌniꞌ.  
\v 48 Guniꞌi më lu raiꞌ: 
\p ―El quë naquëhapë tubi llguëꞌnë ziquë ndëꞌë purquë rac shtuꞌu mënë ni na, también na quëhúnëll recibir. Nu mizmë tiempë quëhúnëll recibir el quë nabësheꞌldë na. El quë quëhunë sirvë lu sáhiꞌ entrë lëꞌë të, ni na más më ruꞌbë lu Dios. 
\s1 El quë nadë rníꞌidiꞌi cuntrë lëꞌë hiaꞌa, nall favurë de lëꞌë hiaꞌa 
\r (Mr. 9.38‑40) 
\p  
\v 49 Iurní Juan guniꞌi lu Jesús: 
\p ―Mësë, guná naꞌa tubi nguiu; rgull mëdzabë laꞌni lduꞌu mënë. Rníꞌill lël parë guënibë́ꞌall ra mëdzabë. Iurní lëꞌë naꞌa gunibëꞌa naꞌa lull adë guëgúdiꞌill mëdzabë purquë adë rsënúdiꞌill lëꞌë hiaꞌa. 
\p  
\v 50 Perë Jesús guniꞌi: 
\p ―Bëdëꞌë sí, gull mëdzabë laꞌni lduꞌu mënë. Bien quëhúnëll. El quë nadë rníꞌidiꞌi cuntrë lëꞌë hiaꞌa, nall favurë de lëꞌë hiaꞌa. 
\s1 Jesús guniꞌi guëc Jacobo nu Juan 
\p  
\v 51 Bëdchini tiempë parë tsepi Jesús gubeꞌe. Ziaꞌa më nezë parë Jerusalén. Adë bëdzë́bëdiꞌi më.  
\v 52 Bësheꞌldë më bëldá nguiu parë tsa rall guëꞌdchi Samaria. Guagnaꞌbë raiꞌ pusadë parë guëquëreldë raiꞌ.  
\v 53 Perë ra më guëꞌdchi shtë Samaria, adë gunë́diꞌi rall nihunë rall recibir lëꞌë më purquë guc bëꞌa rall ziaꞌa më nezë parë Jerusalén.  
\v 54 Iurë Jacobo nu Juan guná raiꞌ në́diꞌi mënë shtë Samaria gunë rall recibir lëꞌë Jesús, guniꞌi raiꞌ lu më: 
\p ―Dadë, ¿gu rac shtúꞌul guënibëꞌa naꞌa të guëdchini guiꞌi lu gubeꞌe parë tsequi ra më Samaria ziquë bëꞌnë Elías guahietë? 
\p  
\v 55 Iurní Jesús bëdchigrë́ lúhiꞌ; guníꞌiꞌ guëc raiꞌ: 
\p ―Llgabë narunë të nádiꞌi bien. Nahia nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu; rac shtúꞌudiaꞌa tsa mënë gabildi sino rac shtuaꞌa gac salvar mieti. 
\p  
\v 56 Iurní ziaꞌa raiꞌ stubi guëꞌdchi. 
\s1 El quë narac shtuꞌu gáquëll shmënë Jesús 
\r (Mt. 8.19‑22) 
\p  
\v 57 Iurní ziazú raiꞌ tubi nezë, tubi nguiu guniꞌi lu Jesús: 
\p ―Dadë, sënalda lë́ꞌël ancalë ca tsal. 
\p  
\v 58 Guniꞌi Jesús lull: 
\p ―Ra ma lachi napë catë rgaꞌsi ma. Ra maꞌñi napë bëcheꞌzë shtë ma lu hiaguë. Perë na nápëdiaꞌa lidcha ca rgaꞌsia. Nahia nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu. 
\p  
\v 59 Iurní Jesús guniꞌi lu stubi nguiu: 
\p ―Gudeꞌe naldë na ziquë shmëna. 
\p Perë guniꞌi nguiu ni: 
\p ―Nia Dadë, perë bëneꞌe permisi despuësë de gati shtada, iurní sënalda lë́ꞌël. 
\p  
\v 60 Jesús repi lull: 
\p ―Nanú mënë nadë rialdídiꞌi lduꞌu raiꞌ shtiꞌdza parë guëcaꞌchi rall ra tëgulë. Lë́ꞌël lueguë biadiꞌdzë lu ra mënë lla mudë gac salvar rall. 
\p  
\v 61 Iurní stubi nguiu guniꞌi lu Jesús: 
\p ―Dadë, sënalda lë́ꞌël perë runa ruëguë lul, bëneꞌe permisi tsahia lidcha primërë, guna despedir shfamilia. 
\p  
\v 62 Jesús guniꞌi lull: 
\p ―El quë naná ziquë naraaꞌnë lachi perë rbíꞌall nezë të́chill, adë rlluíꞌidiꞌill parë tsutëll catë rnibëꞌa Dios. Adë chu guëníꞌidiꞌi nguiu ni nall shmëna. 
\c 10  
\s1 Bësheꞌldë Jesús setenta shmënë më 
\p  
\v 1 Gudëdë stubi tiempë; iurní gudili Dadë Jesús setenta nguiu. Bësheꞌldë më lëꞌë raiꞌ lu grë ra guëꞌdchi catë rac shtuꞌu më tsa më despuësë. Chupë nguiu bësheꞌldë më tubi ladë. Chupë nguiu bësheꞌldë më stubi ladë. Grë raiꞌ gua.  
\v 2 Guniꞌi më lu rall: 
\p ―Ra mënë shtë guë́ꞌdchiliu na ziquë lachi con ganzaꞌquë perë duꞌpsë na el quë narunë dchiꞌni. Por ni gulë gunaꞌbë lu Dios guësheꞌldë më más nagunë dchiꞌni.  
\v 3 Gulë gua. Rsheꞌlda lëꞌë të ziquë lliꞌli lu ra ma dushë; mënë humildë entrë mënë dzabë.  
\v 4 Adë guáꞌadiꞌi të bëdu shtë dumí. Adë guáꞌadiꞌi të bëdu lari. Adë guáꞌadiꞌi të rachi. Adë gac ldëꞌë të lu nezë parë guadiꞌdzënú të mënë.  
\v 5 Iurë guëdchini të lidchi mënë, gulë bëꞌnë saludar ra mënë. Gulë guniꞌi lu rall: “Gulë bëꞌnë recibir bendición shtë Dios”.  
\v 6 Si talë quëreldë nguiu ndë nagunë recibir bendición shtë́nël, cuezënú bendición con lë́ꞌëll; perë si talë guëquë́ guiáꞌall bendición ni, guëabrí guëaꞌnë bendición parë lë́ꞌël stubi.  
\v 7 Gulë tsaglaꞌguë cuezë të mizmë hiuꞌu ni catë bëꞌnë mënë recibir lë́ꞌël. Gulë gau narneꞌe rall gau të. Gulë biiꞌ lo quë narneꞌe rall purquë zni na el quë narunë dchiꞌni; nápëll derechë gaull lu mellë shtë lamë shtë́hiꞌ. Adë rnítidiꞌi të tiempë ziaꞌa të zihani lidchi mënë.  
\v 8 Iurë guëdchini të lu guëꞌdchi catë runë ra mënë recibir lëꞌë të, gulë gau lo quë narneꞌe rall gau të.  
\v 9 Gulë bënëac ra nanapë galguidzë. Gulë guniꞌi lu mënë shtë guëꞌdchi: “Hia bëgaꞌa iurë, guëlladchi zugaꞌa Dios parë guënibëꞌa më lëꞌë të”.  
\v 10 Perë si talë guëdchini të lu guëꞌdchi catë adë rúnëdiꞌi mënë recibir lëꞌë të, gulë tsa grë nezë shtë guëꞌdchi.  
\v 11 Gulë guniꞌi: “Gushëguiuꞌu naquë́ guëaꞌ naꞌa, guëdchibë naꞌa ziquë sëñi cuntrë lëꞌë të, të gac bëꞌa të bëdchini naꞌa nu guniꞌi naꞌa lu të bëgaꞌa iurë; guëlladchi zugaꞌa Dios parë guënibëꞌa më lëꞌë të”.  
\v 12 Rniaꞌa lu të iurë zeꞌdë guëdchini juici shtë Dios, ra mënë shtë guëꞌdchi nadë rzuꞌbë diáguëdiꞌi shtiꞌdzë Dios, gunë Dios cashtigu lëꞌë rall más quë mënë shtë ciudá Sodoma. 
\s1 Prubi ra mënë narialdídiꞌi lduꞌi 
\r (Mt. 11.20‑24) 
\p  
\v 13 ’Prubi de lëꞌë të mënë shtë guëꞌdchi Corazín nu Betsaida, purquë adë gualdídiꞌi lduꞌu të na. Si talë nihuna milagrë lu mënë shtë guëꞌdchi Tiro nu Sidón cumë bëna entrë lëꞌë të, niabrí lduꞌu rall con Dios. Niasubë rall lu dë nu niacu rall lari nagasë ziquë sëñi de quë bëꞌnë nadzëꞌë rall mudë nanabani rall.  
\v 14 Por ni, iurë guësheꞌldë Dios juici guëc ra mënë shtë guë́ꞌdchiliu, ra mënë shtë Tiro nu Sidón gunë rall sufrir menos quë lëꞌë të.  
\v 15 Nu rniaꞌa lu të mënë shtë Capernaum, lluaꞌa të na të mënë nabëꞌnë ldaiꞌ Dios guëc të perë guëtiaꞌa Dios lëꞌë të lu cashtigu shtë guiꞌi. 
\p  
\v 16 Guniꞌi më lu setenta shmënë më: 
\p ―El quë narzuꞌbë diaguë shtiꞌdzë të, también rzuꞌbë diáguëll shtiꞌdza. El quë narquë́ guiaꞌa lëꞌë të, rquë guiáꞌall na. Nu mizmë tiempë rquë guiáꞌall el quë nabësheꞌldë na. 
\s1 Bëabrí ra setenta shmënë më 
\p  
\v 17 Gua ra setenta shmënë Jesús. Rquitë lduꞌu raiꞌ. Guniꞌi raiꞌ lu Jesús: 
\p ―Dadë, guniꞌi naꞌa lël parë guëgú naꞌa mëdzabë laꞌni lduꞌu mënë nu rzuꞌbë diaguë ra mëdzabë shtiꞌdzë naꞌa. 
\p  
\v 18 Guniꞌi Jesús lu raiꞌ: 
\p ―Vencidë na Satanás. Gunahia lu Satanás iurë bëquëldí Dios lë́ꞌëll; guláguëll ziquë tubi ray shtë nguziꞌu. Guláguëll dizdë gubeꞌe catë quëbezë Dios hashtë guetë.  
\v 19 Guná, bënehia pudërë parë guëlú të guëc ra serpientë nu nillë. Napë të pudërë gunë të gan lu Satanás. Adë pë gáquëdiꞌi të.  
\v 20 Perë guná, adë rquítëdiꞌi lduꞌu të purquë rzuꞌbë diaguë mëdzabë shtiꞌdzë të sino quë gulë bëquitë lduꞌu të purquë nasalvar të. Lë të naescritë lu gubeꞌe. 
\s1 Bëquitë lduꞌu Jesús 
\r (Mt. 11.25‑27; 13.16‑17) 
\p  
\v 21 Laꞌni mizmë iurë Jesús bëquitë ldúꞌiꞌ por pudërë shtë Espíritu Santo. Guniꞌi më lu Dios: 
\p ―Shtada, dushquíllil, rnibë́ꞌal gubeꞌe nu guë́ꞌdchiliu. Quëhuna alabar lë́ꞌël. Bëluáꞌal shtíꞌdzël lu mënë humildë, rac bëꞌa rall. Perë nacahi shtíꞌdzël bë́ꞌnël parë ra mënë narniꞌi na rall më ruꞌbë, nu parë ra mënë narianaldë tëchi llgabë nguiu. Zni bë́ꞌnël, Dadë, purquë zni rac shtúꞌul gac. 
\p  
\v 22 Guniꞌi më lu ra mënë: 
\p ―Shtada bëneꞌe grë ra cusë guiahia. Ni tubi chu runguë bëꞌa chu nahia de verdá, sulamëntë Shtada runguë bë́ꞌaiꞌ. Ni tubi chu runguë bëꞌa chu na Shtada de verdá, sulamëntë na runguë bë́ꞌahia chu náhiꞌ. Nahia shini më, nu gunguë bëꞌa mieti Shtada sulamëntë si rac shtuaꞌa guëluáꞌahia nguiu ni Shtada. 
\p  
\v 23 Iurní guniꞌi më lu lë́ꞌësë ra shini gusëꞌdë më: 
\p ―Nalë́ bëꞌnë ldaiꞌ Dios lëꞌë mënë nariasë́ lo quë nariasë́ të.  
\v 24 Zihani mënë nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios nu rëy naguquëreldë guahietë, guc shtuꞌu raiꞌ guëná raiꞌ lo quë narná të, perë gunádiꞌi raiꞌ. Guc shtuꞌu raiꞌ guini raiꞌ lo quë narini të perë bínidiꞌi raiꞌ diꞌdzë ni. 
\s1 Comparaciuni shtë tubi samaritano nabëꞌnë bien 
\p  
\v 25 Tubi narluaꞌa lëy shtë Moisés bëdchínill lu Jesús parë guëtë́ꞌdëll tubi prëbë lëꞌë më. Gunaꞌbë díꞌdzëll lu më: 
\p ―¿Pë rníꞌil lla guna parë gac salvara? 
\p  
\v 26 Jesús bëquebi: 
\p ―¿Pë rniꞌi lëy shtë Dios? ¿Lla rníꞌil quëgniꞌi lëy? 
\p  
\v 27 Guniꞌi nguiu iurní: 
\p ―Naná escritë: “Gulë guc shtuꞌu Dadë Dios con guëdubinú ldúꞌul. Gulë guc shtuꞌu Dios con guëdubi almë shtë të, nu con guëdubi fuersë shtë të. Gulë guc shtuꞌu Dios con guëdubi shgabë të.” Nu rniꞌi lëy shtë Dios: “Gulë guc shtuꞌu grë saꞌl ziquë rac shtúꞌul mizmë lë́ꞌël”. 
\p  
\v 28 Jesús guniꞌi lull: 
\p ―Bien rníꞌil. Si talë gúnël cumplir lo quë naná escritë, guëbánil parë siemprë. 
\p  
\v 29 Perë lëꞌë nguiu rac shtuꞌu guëniꞌi mënë bien de lë́ꞌëll. Gunaꞌbë díꞌdzëll lu më: 
\p ―¿Chu na sahia? 
\p  
\v 30 Jesús bëquebi con comparaciuni rëꞌ: 
\p ―Tubi nguiu bërúꞌull Jerusalén parë ziáꞌall guëꞌdchi Jericó. Terciuni bëruꞌu ngubaꞌnë lu nezë. Gulaaꞌnë rall grë nanuáꞌall hashtë nu shábëll. Bëdëꞌë ngubaꞌnë galnë́ lë́ꞌëll, iurní bësëaꞌnë rall lë́ꞌëll hia mërë niátill.  
\v 31 Guzac tubi bëshuzi bëdchini catë nagaꞌa nguiu ni. Iurë guná bëshuzi lu nguiu, gudëdë bëshuzi stubi nezë.  
\v 32 Nu tubi më levita narunë compañi lëꞌë bëshuzi laꞌni iáduꞌu, bëdchínill; gunall lu nguiu nagaꞌa nezë. Lëꞌë quë lëꞌë stubi nezë gudë́dëll.  
\v 33 Perë tubi nguiu shtë guëꞌdchi Samaria ziaꞌa mizmë nezë ni. Gunall lu nguiu nagaꞌa. Bëgaꞌa ldúꞌull lëꞌë nguiu.  
\v 34 Iurní guabíꞌguëll lu nguiu, nu bë́ꞌnëll rumëdi lu ridë. Bëtiáꞌall sëiti con vini nu bëshíꞌill tubi lari lu ridë. Bëdchíꞌbëll nguiu ni tëchi ma nanuáꞌall. Guanull lëꞌë nguiu catë rëaꞌnë nguiu pusadë. Ndë bë́ꞌnëll compañi naná ridë.  
\v 35 Stubi dzë nabrëgueꞌlë, iurë lëꞌë samaritano guziaꞌa, gulull chupë dumí bëdchichi. Bëdë́ꞌëll cuaꞌa nashtënë pusadë. Nu guníꞌill: “Gupë nguiu rëꞌ. Si talë gúnël gashtë más, na guëguilla iurë guëabría.” 
\p  
\v 36 Guniꞌi Jesús lu narluaꞌa lëy: 
\p ―Guniꞌi lua, de tsunë nguiu naguná lu nguiu naguc ridë por ra ngubaꞌnë, ¿chu guc shtuꞌu lëꞌë sáhiꞌ? 
\p  
\v 37 Guniꞌi mësë shtë lëy: 
\p ―El quë nabëgaꞌa lduꞌu naná ridë. 
\p Iurní guniꞌi më lull: 
\p ―Zni lë́ꞌël, guaguëꞌnë ziquë bëꞌnë më samaritano. 
\s1 Gua Jesús lidchi Marta nu María 
\p  
\v 38 Guaglaꞌguë ziaꞌa Jesús nezë con ra mënë. Bëdchini më tubi guëꞌdchi catë quëreldë Marta nu béldëll María. Bëꞌnë raiꞌ recibir lëꞌë Jesús lidchi raiꞌ.  
\v 39 María guzubë guëaꞌ Dadë Jesús parë guëquë́ diáguiꞌ shtiꞌdzë më.  
\v 40 Marta rquëdiꞌni ldúꞌull tantë dchiꞌni nanú laꞌni hiuꞌu. Guabiꞌguë Marta lu Jesús, nu guníꞌiꞌ: 
\p ―Dadë, ¿pëzielú bëdë́ꞌël permisi guzubë belda guëaꞌl? guëquë́ diáguëll shtíꞌdzël, nu tubsia quëhuna dchiꞌni. Guniꞌi lull gúnëll compañi na. 
\p  
\v 41 Guniꞌi Jesús lu Marta: 
\p ―Marta, Marta, nalë́ rquëdiꞌni ldúꞌul por dchiꞌni nananú; adë rbedchídiꞌi ldúꞌul.  
\v 42 Tubsë cusë rquiꞌni. María gudili lo mejurë. Adë chu guëdchisú lo quë nanápiꞌ. 
\c 11  
\s1 Jesús bëluáꞌaiꞌ lla guënaꞌbë mënë lu Dios 
\r (Mt. 6.9‑15; 7.7‑11) 
\p  
\v 1 Guzac Jesús biadiꞌdzënúhiꞌ Dios. Iurë gualú, tubi shini gusëꞌdë më guniꞌi lu Jesús: 
\p ―Dadë bëluaꞌa lëꞌë naꞌa tubi oraciuni ziquë Juan Bautista bëluáꞌaiꞌ mënë shtë́hiꞌ lla guënaꞌbë raiꞌ lu Dios. 
\p  
\v 2 Jesús guniꞌi: 
\p ―Iurë ruadiꞌdzënú të Dios, gulë guniꞌi: 
\q1 Nal Shtadë naꞌa; rac shtuꞌu naꞌa grë mënë gunë rall alabar lë́ꞌël. 
\q1 Rac shtuꞌu naꞌa guënibë́ꞌal grë mënë narëtaꞌ lu guë́ꞌdchiliu. 
\q1 Rac shtuꞌu naꞌa grë mënë gunë rall lo quë narac shtúꞌul igual ziquë ra ianglë lu gubeꞌe rzuꞌbë diaguë raiꞌ shtíꞌdzël. 
\q1  
\v 3 Bëneꞌe nagáu naꞌa dzë con dzë. 
\q1  
\v 4 Bëꞌnë perdunë duldë shtë naꞌa purquë runë naꞌa perdunë el quë narunë mal cuntrë lëꞌë naꞌa. 
\q1 Adë rdë́ꞌëdiꞌil permisi guëtëꞌdë mëdzabë prëbë lëꞌë naꞌa të ldaguë naꞌa lu duldë. 
\p  
\v 5 Guaglaꞌguë guniꞌi Jesús: 
\p ―Si talë nápël tubi amigu, nu tsal lídchill guëruldë gueꞌlë. Guëníꞌil lúhiꞌ: “Amigu, bëꞌnë prështë tsunë guetështildi  
\v 6 purquë tubi amigu bëdchini zitu. Nápëdiaꞌa pë gaull.”  
\v 7 Perë amigu shtë́nël guëquébill dizdë laꞌni hiuꞌu zndëꞌë: “Adë rsiúꞌbëdiꞌil na; nëꞌau puertë ruaꞌ lidcha. Grë naꞌa nagaꞌsi naꞌa. Nídiꞌi mudë guënehia narac shtúꞌul.”  
\v 8 Rniaꞌa lu të, mënë ni na amigu shtë́nël perë aunquë adë në́diꞌill guënéꞌell lo quë narquíꞌnil purquë nal tubi amigu, perë si talë tsaglaꞌguë guënáꞌbëruꞌul, lë́ꞌëll tsashtëll; guënéꞌell lo quë narquíꞌnil.  
\v 9 Rniaꞌa lu të, gulë bëꞌnë zni. Gulë guaglaꞌguë guënaꞌbë të lo quë narac shtúꞌul, iurní guëneꞌe më caꞌa të. Gulë tsaglaꞌguë quili të, të guëdzelë të. Gulë bësëdchi ruaꞌ puertë hashtë guëllaꞌlë puertë.  
\v 10 Grë mënë narnaꞌbë lu Dios, gúnëll recibirin. Grë mënë narguili, guëdzelin. Grë mënë narsëdchi ruaꞌ puertë, guënall lla rllaꞌlë puertë parë lë́ꞌëll. 
\p  
\v 11 ’Lëꞌë të naná shtadë llguëꞌnë, si talë shínil guënáꞌbëll belë mbeldë gaull, ¿pë zëdë́ꞌël tubi mbeꞌldë cáꞌall? Aquëdiꞌi.  
\v 12 Si talë guënáꞌbëll tubi dchitë gaull, ¿pë zëdë́ꞌël tubi nillë?  
\v 13 Si talë lëꞌë të naná mënë mal, perë rac të guëdëꞌë të cusë zaꞌquë caꞌa ra shini të, mucho más guëneꞌe Shtadë të naquëbezë gubeꞌe lëꞌë Espíritu Santo parë cuezënúhiꞌ lëꞌë të si talë tsaglaꞌguë rnáꞌbël lu më. 
\s1 Guniꞌi mënë Jesús napë mëdzabë laꞌni ldúꞌiꞌ 
\r (Mt. 12.22‑30; Mr. 3.19‑27) 
\p  
\v 14 Guzac tubi dzë Jesús cagúhiꞌ tubi mëdzabë guꞌpë nananú laꞌni tubi nguiu. Ruadíꞌdzëdiꞌill. Perë iurní bëruꞌu mëdzabë, bien ruadiꞌdzë nguiu. Ra mënë bëdzëguëëꞌ lduꞌu rall.  
\v 15 Perë bëldá rall guniꞌi: 
\p ―Rgu Jesús mëdzabë por pudërë shtë Beelzebú naná jëfë shtë los de más mëdzabë. 
\p  
\v 16 Sëbëldá mënë bëtëꞌdë rall prëbë lëꞌë më, nihunë më lo quë nanádiꞌi voluntá shtë Dios. Gunaꞌbë rall gunë më tubi milagrë lu rall, ziquë tubi sëñi de quë na më shini Dios.  
\v 17 Guc bëꞌa më llgabë naquëhunë rall. Guniꞌi më: 
\p ―Si talë guëruldë shmënë gubiernë rdildi cuntrë mizmë gubiernë, tsalú gubiernë. Nu si talë nadivididë tubi famili, guëdchini tiempë tsalú famili ni.  
\v 18 Nu Satanás si talë Satanás nadivididë mizmë lë́ꞌëll, tsalú pudërë shtë́nëll. Cagniaꞌa ndëꞌë purquë rniꞌi të rguhia mëdzabë por pudërë shtë Beelzebú.  
\v 19 Si talë rguhia mëdzabë por pudërë shtë Beelzebú, ¿chu runë compañi ra mënë entrë lëꞌë të nargú mëdzabë laꞌni lduꞌu mënë? Lëꞌë nargú mëdzabë entrë lëꞌë të, guëniꞌi rall lu të chu bëneꞌe pudërë guiahia parë rguhia mëdzabë, nu guëniꞌi rall runë të mal llgabë.  
\v 20 Perë si talë con pudërë shtë Dios, rguhia mëdzabë laꞌni lduꞌu mënë, hia bëgaꞌa iurë, guëlladchi zugaꞌa Dios parë guënibë́ꞌaiꞌ lëꞌë të. 
\p  
\v 21 ’Si talë tubi nguiu putëntë quëhápëll bien lídchill con guiꞌbë narguini mënë, pues grë nanapë nguiu ni nasegurë.  
\v 22 Perë si talë guëdchini stubi nguiu más fuertë nu gúnëll gan lu primërë nguiu, iurní guëgull grë nanapë primërë nguiu nu rtë́ꞌtsëllin entrë ra shmë́nëll. Ra guiꞌbë naná rialdí lduꞌu primërë nguiu, hia na rahin guiaꞌa stubi nguiu. 
\p  
\v 23 ’El quë nanë́diꞌi guëniꞌi favurë de na, nall cuntrë de na. El quë nadë rtëádiꞌi mënë lua, na ziquë tubi narsëlluꞌnë mënë lua. 
\s1 Tubi mëdzabë nabëabrí catë bërúꞌull 
\r (Mt. 12.43‑45) 
\p  
\v 24 Guaglaꞌguë guniꞌi Jesús: 
\p ―Iurë bëruꞌu mëdzabë laꞌni lduꞌu nguiu, riazëll catë nídiꞌi nisë. Rguílill catë cuézëll perë adë rdzélëdiꞌill lugar. Iurní rníꞌill: “Guëabría lduꞌu mënë catë bëruaꞌa”.  
\v 25 Bëdchini mëdzabë. Bëdzélëll ziquë tubi hiuꞌu bien arregladë nu limpi.  
\v 26 Iurní tsalliꞌi mëdzabë gadchi mëdzabë más mal quë lë́ꞌëll; riutë́ rall laꞌni lduꞌu nguiu ni. Bëaꞌnë nguiu ni con gadchi mëdzabë, lëdë túbsëdiꞌi mëdzabë. Más mal bëaꞌnë nguiu ni. 
\s1 Ra narquitë lduꞌu de verdá 
\p  
\v 27 Iurë cagniꞌi më ra diꞌdzë rëꞌ, tubi naꞌa nazú entrë ra mënë zihani guníꞌill fuertë lu më: 
\p ―Dichusë na gullanë lë́ꞌël, nu bëgáꞌdchill lë́ꞌël. 
\p  
\v 28 Jesús guniꞌi: 
\p ―Más bien na el quë narquë́ diaguë diꞌdzë shtë Dios nu rzuꞌbë diáguëll shtíꞌdziꞌ. 
\s1 Ra mënë mal gunaꞌbë rall gunë më tubi milagrë lu rall 
\r (Mt. 12.38‑42; Mr. 8.12) 
\p  
\v 29 Zihani mënë bëdchini; bëdëá rall lu Jesús. Guniꞌi më lu rall: 
\p ―Nalë́ mal na mënë tiempë neꞌ. Cagnaꞌbë rall tubi sëñi shtë Dios. Cagnaꞌbë rall guna tubi milagrë. Ni tubi cusë ruꞌbë guëná rall, sulamëntë tubi cusë ziquë naguzac tiempë shtë Jonás guëná rall.  
\v 30 Ziquë guc Jonás tubi sëñi parë ra mënë shtë Nínive de quë gac cumplir shtiꞌdzë Dios, nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu gáquiꞌ sëñi parë ra mënë nanabani neꞌ.  
\v 31 Iurë gac juici shtë Dios, lëꞌë reina nagunibëꞌa ladzë Sur, tsasuldill nu gúnëll juzguë mënë nanabani iurneꞌ, na rall culpablë purquë naꞌa ni bidë guëná lëꞌë Salomón parë guëquë́ diáguëll shtiꞌdzë Salomón. Gulë guná, hia bëdchini tubi más më ruꞌbë quë Salomón.  
\v 32 Nu zac ra mënë naguquëreldë guëꞌdchi Nínive, tsasuldí rall lu juici con ra mënë naquëreldë neꞌ; nu guëniꞌi ra mënë shtë Nínive, ra mënë nanabani neꞌ na rall culpablë purquë ra mënë shtë Nínive, iurë bini rall shtiꞌdzë Jonás, bëabrí lduꞌu rall con Dios. Gulë guná, hia bëdchini tubi más më ruꞌbë quë Jonás. 
\s1 Lintërnë parë almë shtë të 
\r (Mt. 5.15; 6.22‑23) 
\p  
\v 33 ’Ni tubi mënë rsëuꞌldëdiꞌill llni laꞌni lintërnë nu despuësë tsagcáꞌchill lintërnë lugar nagaꞌchi. Adë guëtáꞌudiꞌill lintërnë con tubi tëpë. Perë guëzuꞌbëllin guiaꞌa parë el quë natsutë́ laꞌni hiuꞌu guëzianí.  
\v 34 Slul na ziquë tubi lintërnë. Si talë nazaꞌquë slul, nápël llni guëdubi laꞌni ldúꞌul. Perë si talë rac lluꞌu nacahi slul, nápëdiꞌi të llni.  
\v 35 Gulë bëꞌnë llgabë bien si talë llni nanapë të adë nahin nacahi.  
\v 36 Iurë nanú llni guëdubi laꞌni lduꞌu të, ni tubi partë nacahi; na ziquë tubi lintërnë narzianí lu nacahi. 
\s1 Jesús guniꞌi guëc ra fariseo nu mësë shtë lëy 
\r (Mt. 23.1‑36; Mr. 12.38‑40; Lc. 20.45‑47) 
\p  
\v 37 Nianá cagluaꞌa Jesús ra mënë, tubi fariseo bëꞌnë invitar gau më lidchi fariseo. Gua më lidchi fariseo nu guzubë më lu mellë.  
\v 38 Guná fariseo zubë më lu mellë perë adë gudíbidiꞌi më guiaꞌa më ziquë na custumbrë religiusë. Guasë́ lduꞌu fariseo.  
\v 39 Iurní guniꞌi Dadë Jesús lu fariseo: 
\p ―Lë́ꞌël con los de más fariseo na të ziquë trashtë naríꞌetidiꞌi. Rguibi të bien ladi ra trashtë ziquë custumbrë religiusë, perë laꞌni lduꞌu të nanú zihani maldá. Rzebi lduꞌu të pë shtë mënë.  
\v 40 Tuntë na të. Dios bëntsaꞌu lëꞌë nguiu nezë fuërë nu nezë laꞌni.  
\v 41 Gulë bëdëꞌë nanapë të caꞌa mënë. Gulë gac të mënë zaꞌquë, iurní grë cusë na limpi parë lë́ꞌël. 
\p  
\v 42 ’Prubi de lëꞌë të fariseo; caguilli të lo quë narunë tucarë caꞌa Dios hashtë ra plantë namás mituꞌnë, perë ra cusë ruꞌbë adë rúnëdiꞌi të cumplir. Rúnëdiꞌi të tratë bien con saꞌ të. Nu rac shtúꞌudiꞌi të Dios. Runë tucarë gunë të cumplir cusë rëꞌ nu los de más mandamientë shtë Dios. 
\p  
\v 43 ’Prubi de lëꞌë të fariseo. Nalë́ rac shtuꞌu të guëzubë të primërë asientë laꞌni iáduꞌu. Rquitë lduꞌu të iurë mënë runë rall saludar lëꞌë të con zihani rëspëti catë rdëá mënë. 
\p  
\v 44 ’Prubi de lëꞌë të. Na të ziquë ra baꞌa nagaꞌchi catë bëgaꞌchi tëgulë. Ra mënë rdëdë rall guëc ra baꞌa perë rdë́ꞌëdiꞌi rall cuendë blac fier na lugar ni. 
\p  
\v 45 Iurní tubi mësë narluaꞌa lëy guníꞌill lu më: 
\p ―Mësë, nu zac cagníꞌil guëc naꞌa por diꞌdzë rëꞌ. 
\p  
\v 46 Jesús guniꞌi: 
\p ―También prubi de lëꞌë të mësë shtë lëy purquë quëhunë të obligar ra mënë gunë rall zihani custumbrë. Nahin ziquë tubi carguë nëꞌë, perë lëꞌë të adë rldísidiꞌi tëhin ni siquierë con tubi shcuënë të. 
\p  
\v 47 ’Prubi de lëꞌë të. Rzaꞌa të capillë shtë ra profetë nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios. Shtadë guëlú të gudini rall ra profetë ni.  
\v 48 Na të testigu gudini ra shtadë guëlú të lëꞌë ra profetë, nu na të de acuerdë con lo quë nabëꞌnë rall purquë rzaꞌa të capillë shtë ra profetë.  
\v 49 Por ni laꞌni librë nanuaꞌa sabiduría shtë Dios rniꞌi: “Guësheꞌlda profetë nu poshtë lu ra mënë perë quini mënë bëldá ra nabësheꞌlda, gati raiꞌ. Sëbëldá raiꞌ guëzac zi mënë.”  
\v 50 Perë rniaꞌa lu të, gunë Dios juzguë ra mënë tiempë neꞌ por grë maldá nabëꞌnë ra mënë cuntrë ra profetë dizdë bëcueꞌshtë́ më guë́ꞌdchiliu.  
\v 51 Ra mënë nanabani neꞌ na rall culpablë por galguti shtë Abel nu por galguti shtë grë më zaꞌquë, hashtë galguti shtë Zacarías, el quë nagudini mënë entrë iáduꞌu nu bëcuꞌguë. Gunë më juzguë lëꞌë të por grë ra cusë rëꞌ. 
\p  
\v 52 ’Prubi de lëꞌë të mësë shtë lëy purquë napë të liahi parë gac bëꞌa lla gac salvar mënë perë adë në́diꞌi tsutë́ të shnezë Dios nu adë në́diꞌi të tsutë́ mënë shnezë më; gac rall shmënë më. 
\p  
\v 53 Nianá cagniꞌi më ra cusë rëꞌ, ra mësë shtë lëy nu ra fariseo bëldënú rall Jesús. Bëdchiꞌbë rall zihani diꞌdzë guëc më. Gudildi diꞌdzë rall të guëniꞌi më cusë mal.  
\v 54 Bëtëꞌdë rall prëbë lëꞌë më parë ldaguë më lu trampë shtë rall. Mudë ni gudili rall parë gunë rall acusar lëꞌë më lu gubiernë rumanë. 
\c 12  
\s1 Gulë gupë cuidadë ra mënë falsë 
\p  
\v 1 Tiempë ni bëdëá zihani mili mënë hashtë rteꞌe saꞌ rall. Jesús guzublú guniꞌi më lu ra shini gusëꞌdë më, primërë lu raiꞌ: 
\p ―Gulë gupë cuidadë enseñansë shtë ra fariseo. Na rall falsë. Enseñansë shtë rall rrëꞌtsë ziquë levadurë laꞌni nacubë.  
\v 2 Lo quë nanú laꞌni lduꞌu mënë guëruꞌu lu llni. Grë cusë nagaꞌchi napë quë gac bëꞌa mënë.  
\v 3 Grë lo quë narniꞌi të lu nacahi, guini mënë lu llni. Lo quë narniꞌi të nagaꞌchi nu lo quë naruadiꞌdzë të laꞌni hiuꞌu catë nëꞌau, gac bëꞌa mënë. Guëabrí guadiꞌdzë mënë fuertë shtiꞌdzë të lu ra mënë. 
\s1 Guniꞌi Jesús: “Adë rdzë́bëdiꞌi të lu mënë” 
\r (Mt. 10.28‑31) 
\p  
\v 4 Guaglaꞌguë guniꞌi Jesús: 
\p ―Na të amigu shtëna. Rniaꞌa lu të adë rdzë́bëdiꞌi të mënë narguini cuerpë perë nápëdiꞌi rall pudërë gunë rall más cusë cuntrë lëꞌë të.  
\v 5 Perë na guëniaꞌa lu të chu guëdzëbë të lúhiꞌ. Náhiꞌ el quë despuësë quíniꞌ lë́ꞌël, nápiꞌ pudërë parë guëshéꞌldiꞌ lë́ꞌël gabildi. Rniaꞌa lu të stubi, gulë bëdzëbë lë́ꞌiꞌ. 
\p  
\v 6 ’Rdu gaꞌi maꞌñi por chupë dumí biꞌchi. Perë Dios rëagná ldúꞌiꞌ lëꞌë ra ma.  
\v 7 Nu napë më cuendë bëldá guitsë guëc të zubë cadë de lëꞌë të. Adë rdzë́bëdiꞌi të lo quë quëhunë mënë cuntrë lëꞌë të; más lasac të quë zihani maꞌñi. 
\s1 El quë narniꞌi lu ra mënë nall shmënë Jesús 
\r (Mt. 10.32‑33; 12.32; 10.19‑20) 
\p  
\v 8 ’Rniaꞌa lu të, si talë rniꞌi të lu ra mënë na të shmëna, guëniaꞌa lu ra ianglë shtë Dios na të mënë shtëna. Nahia nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu.  
\v 9 Perë si talë guëniꞌi të lu ra mënë adë nádiꞌi të shmëna, iurní guëniaꞌa lu ra ianglë nádiꞌi të mënë shtëna. 
\p  
\v 10 ’Nahia nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu. El quë narniꞌi didzabë cuntrë na, gac gunë Dios perdunë lë́ꞌëll; perë si rníꞌil didzabë cuntrë Espíritu Santo, gúnëdiꞌi më perdunë lë́ꞌël. 
\p  
\v 11 ’Iurë guaꞌa mënë lëꞌë të lu ra gubiernë u lu ra juësi u lu ra narunë juzguë laꞌni iáduꞌu, adë rúnëdiꞌi të llgabë pë guëniꞌi të lu rall, lla guëquebi të parë guëruꞌu të,  
\v 12 purquë mizmë iurë ni Espíritu Santo guëluáꞌaiꞌ lëꞌë të pë guëquebi të lu rall. 
\s1 Comparaciuni shtë nguiu ricu perë natúntëll 
\p  
\v 13 Iurní tubi mënë nabëruꞌu ladi mënë zihani, guníꞌill lu Jesús: 
\p ―Mësë, bëꞌnë favurë; guniꞌi lu bëcha guënéꞌell herenci narunë tucarë cahia. 
\p  
\v 14 Perë Jesús guniꞌi lull: 
\p ―Rúnëdiꞌi tucara nihuna juzguë entrë lëꞌë të. Ni tubi të bë́ꞌnëdiꞌi nombrar na parë quiꞌdza herenci shtënë të. 
\p  
\v 15 Guaglaꞌguë guniꞌi më lu ra mënë: 
\p ―Gulë gupë mizmë lëꞌë të parë adë rzébidiꞌi lduꞌu të ra cusë shtë guë́ꞌdchiliu. Galërquitë lduꞌu nguiu zeꞌdë de Dios, lë́dëdiꞌi por cusë zihani nanapë nguiu lu guë́ꞌdchiliu. 
\p  
\v 16 Iurní guniꞌi më tubi comparaciuni: 
\p ―Guc tubi nguiu ricu. Shguiúꞌull bëdëꞌë tubi bënë ganzaꞌquë.  
\v 17 Bë́ꞌnëll llgabë: “Lla guna con tantë lluꞌbë. Nídiꞌi lugar parë cuetsáꞌuhin.”  
\v 18 Guníꞌill: “Guëchilia hiuꞌu catë cuetsaꞌu lluꞌbë. Guëzáꞌahia stubi más naruꞌbë, cuetsaꞌu lluꞌbë laꞌni con grë cusë nanapa.  
\v 19 Mizmë na runa llgabë, nanú sufsientë por zihani izë. Gúnëdiaꞌa dchiꞌni lachi; más bien guëbeza lidcha. Gáuha; guaꞌ vini. Guëquitë lduaꞌa.”  
\v 20 Nianá quëhúnëll llgabë, guniꞌi Dios lull: “Tuntë nal. Gueꞌlë neꞌ gátil. Ra cusë nabëtëal, ¿chu gac nashtënë rahin?”  
\v 21 Zni na grë ra nguiu nartëá zihani cusë parë mizmë lë́ꞌëll perë nápëdiꞌill cusë nalasac lu Dios. 
\s1 Quëhapë Dios shíniꞌ 
\r (Mt. 6.25‑34) 
\p  
\v 22 También guniꞌi Jesús lu ra shini gusëꞌdë më: 
\p ―Rniaꞌa lu të, adë rquëdíꞌnidiꞌi lduꞌu të por lo quë nagáu të parë guëbani të, ni por shabë të nagacu të.  
\v 23 Vidë shtë të na más lasac quë nagáu të. Cuerpë shtë të más lasac quë shabë të.  
\v 24 Gulë guná, ziquë ra ma riegu adë rcabnídiꞌi ma lluꞌbë. Adë riagllíꞌidiꞌi ma cusechë lachi cuetsaꞌu mahin laꞌni hiuꞌu. Perë Dios rgáuhiꞌ ra ma. Lëꞌë të lasac të más quë ra maꞌñi.  
\v 25 ¿Chu de lëꞌë të por tantë rúnël llgabë guëbánil tubi dzë más?  
\v 26 Si talë gáquëdiꞌi gunë të ra cusë mituꞌnë, ¿pëzielú runë të llgabë por ra cusë ziquë nagáu të u nagacu të? 
\p  
\v 27 ’Gulë guná, lla riaruꞌbë ra guëꞌë. Adë rúnëdiꞌi rahin dchiꞌni. Adë rtíꞌbidiꞌi rahin, perë rëy Salomón con guëdubi galëlujë shtë́hiꞌ, bë́ꞌnëdiꞌiꞌ gan niácuhiꞌ ziquë ra guëꞌë lachi.  
\v 28 Gulë guná, lëꞌë të narialdí lduꞌi duꞌpë, chulë rluaꞌa guëꞌë lachi nedzë́, quëhunë Dios; perë glli guëbidchi guëꞌë nu tsahin lu guiꞌi. Mucho más guëneꞌe më narquiꞌni të.  
\v 29 Adë rianáldëdiꞌi të tëchi ra cusë pë gau të, pë gu të; adë rquëdíꞌnidiꞌi lduꞌu të por ra cusë rëꞌ.  
\v 30 Ra mënë nadë rialdídiꞌi lduꞌi shtiꞌdzë Dios, rianaldë rall tëchi ra cusë shtë guë́ꞌdchiliu, perë lëꞌë të napë të Shtadë të. Runë më cuendë grë nicidá nanapë të.  
\v 31 Primërë gulë guanaldë tëchi narac shtuꞌu Dios. Na më rëy. Iurní guëneꞌe më grë cusë narquiꞌni të parë guëbani të. 
\s1 Gulë bëcuetsaꞌu tesurë laꞌni gubeꞌe 
\r (Mt. 6.19‑21) 
\p  
\v 32 ’Na të duꞌpë mënë narianaldë tëcha ziquë ra lliꞌli narianaldë tëchi vëquërë. Adë rdzë́bëdiꞌi të purquë Shtadë të gudili lëꞌë të, të guënibëꞌa të catë na më rëy.  
\v 33 Gulë bëtuuꞌ nanapë të caꞌa mënë dumí, el quë nabënápëdiꞌi. Gulë gapë të panitë nadë rúꞌshidiꞌi con dumí nadë rialúdiꞌi; quiere decir, tesurë lu gubeꞌe. Ndë ni tubi ngubaꞌnë riutë́diꞌi. Nídiꞌi ma naráu panitë parë tsaluhin.  
\v 34 Catë nacuetsaꞌu tesurë shtë́nël, ndë rac shtúꞌul guëbánil. 
\s1 Gulë gac të preparadë 
\p  
\v 35 ’Gulë gac listë nu preparadë guëdubi tiempë, ziquë nguiu nalliꞌi láꞌniꞌ parë dchiꞌni, ziquë mënë nanuaꞌa lintërnë naquë́ llni.  
\v 36 Gulë gac ziquë ra muzë naquëbezë lamë shtë rall. Gua lamë lidchi saꞌa. Ra muzë naná listë parë guëshaꞌlë rall puertë lueguë, iurë rsëdchi lamë ruaꞌ puertë;  
\v 37 rquitë lduꞌu ra muzë si nabani rall iurë lëꞌë lamë guëdchini, purquë rniaꞌa lu të de verdá, guëruꞌu shumbrelë lamë nu guëniꞌi lamë lu ra muzë: “Gulë guzubë lu mellë”. Iurní lëꞌë lamë gúnëll sirvë lu rall, gau rall.  
\v 38 Si talë guëdchini lamë guëruldë gueꞌlë; si talë guëdchini lamë zeꞌdë grëgueꞌlë nu guëdzelë lamë lëꞌë ra muzë quëbezë rall, hia nabani rall; rquitë lduꞌu ra muzë iurní.  
\v 39 Nanë́ të bien si talë niac bëꞌa nashtënë tubi hiuꞌu pë iurë guëdchini ngubaꞌnë lídchiꞌ, zúgaꞌa nguiu ni listë. Në́diꞌill tsutë́ ngubaꞌnë lídchill.  
\v 40 Nu zac lëꞌë të napë quë gac të listë purquë adë nápëdiꞌi të cuendë ca iurë guëdchinia stubi. Nahia nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu; guëdchinia iurë rniꞌi të runë faltë parë guëdchinia. 
\s1 Muzë nabënë nu muzë mal 
\r (Mt. 24.45‑51) 
\p  
\v 41 Iurní gunaꞌbë diꞌdzë Pedro lu më: 
\p ―¿Pë guníꞌil comparaciuni rëꞌ lu grë mënë u guníꞌilin sulë parë lëꞌë naꞌa? 
\p  
\v 42 Guniꞌi më: 
\p ―¿Chu na muzë zaꞌquë nu nasini guë́quëll? Nall ziquë tubi mënë encargadë con lidchi shlámëll. Rnibëꞌa shlámëll guënall grë dchiꞌni, nu guëdë́ꞌëll nagáu ra muzë iurë rgaꞌa iurë rau rall.  
\v 43 Nalë́ rquitë lduꞌu encargadë ni si talë quëhúnëll bien iurë guëdchini lamë shtë́nëll.  
\v 44 Guldía rniaꞌa lu të, lëꞌë lamë gúnëll nombrar lëꞌë nguiu ni, guënibë́ꞌall grë nanapë lamë.  
\v 45 Perë si talë lëꞌë nguiu rníꞌill laꞌni ldúꞌull, adë guëdchínidiꞌi lamë lueguë, nu guëzublú nguiu ni sac zill ra muzë nu ra criadë con galnë́, perë lë́ꞌëll raull, ruuꞌll, rzuuꞌdchill.  
\v 46 Guëdchini lamë shtë́nëll mërë iurë adë quëbézëdiꞌill lëꞌë lamë. Guëabrí lamë de repëntë iurë adë quëhúnëdiꞌi nguiu ni bien. Lëꞌë lamë gúnëll cashtigu lë́ꞌëll nu guënibëꞌa lamë gátill nu tsall lugar catë nanú ra nadë rialdídiꞌi lduꞌi Dios. 
\p  
\v 47 ’Lëꞌë muzë naguc bëꞌa pë rac shtuꞌu lamë gúnëll perë adë bë́ꞌnëdiꞌill cumplir, adë bë́ꞌnëdiꞌill preparar, guëdëꞌë lamë zihani galnë́ guëc muzë ni.  
\v 48 Perë lëꞌë muzë nadë guc bë́ꞌadiꞌi pë rac shtuꞌu lamë gúnëll, nu bëꞌnë muzë lo quë narunë tucarë cashtigu, guëdëꞌë lamë duꞌpsë galnë́ guëc muzë ni. Si talë bëdëꞌë Dios zihani llni guëc nguiu, nall responsablë lu më gúnëll bien con ra cusë ni. Lëꞌë nguiu nabëꞌnë recibir pë shtë mënë, nall responsablë nu mënë guënaꞌbë rall más de nguiu ni. 
\s1 Por shtiꞌdzë më nanú divisioni 
\r (Mt. 10.34‑36) 
\p  
\v 49 ’Beꞌdë guëdchinia parë gac cashtigu mënë shtë guë́ꞌdchiliu lu guiꞌi. Nalë́ rac shtuaꞌa de quë subluhin.  
\v 50 Napë quë guëtiáꞌahia lu galërzac zi, ziquë rtiaꞌa mënë nguiu laꞌni nisë parë chubë nisë nguiu. Nahia ziquë mënë narlullë hashtë tsalú gac cumplirin.  
\v 51 ¿Gu lluaꞌa të beꞌdë guëdchinia parë cuedchí lduꞌu mënë con saꞌ rall? Aquëdiꞌi. Lëdë znídiꞌi. Beꞌdë guëdchinia parë gac divididë ra mënë.  
\v 52 Dizdë iurneꞌ gac divididë famili; tsunë mënë guëruꞌu rall favurë de na. Mizmë famili guëruꞌu chupë mënë cuntrë de na.  
\v 53 Shtadë llguëꞌnë rldënú rall cuntrë shíniꞌ. Llguëꞌnë na cuntrë shtadë llguëꞌnë. Shniꞌa na cuntrë shtsáꞌpiꞌ. Shtsaꞌpë na cuntrë shníꞌaiꞌ. Suëgrë rldënú llíꞌllill. Lliꞌlli na cuntrë suë́grëll. 
\s1 Gulë guc bëꞌa sëñi shtë tiempë neꞌ 
\r (Mt. 16.1‑4; Mr. 8.11‑13) 
\p  
\v 54 Nu zac guniꞌi Jesús lu ra mënë zihani: 
\p ―Iurë rna të shcahi nagasë nezë guetë, rniꞌi të: “Hia mërë guëdchini guiu”. Lueguë rlaguë guiu.  
\v 55 Si zeꞌdë mbë nezë sur, rniꞌi të: “Zeꞌdë galnaꞌi”. Nu lueguë rac naꞌi.  
\v 56 Na të falsë, nanë́ të sëñi nananú lu guë́ꞌdchiliu nu ra sëñi nananú gubeꞌe. ¿Pëzielú rac bë́ꞌadiꞌi të pë runë cuntienë lo quë naquëhac iurneꞌ? 
\s1 Bëꞌnë rëglë asuntë con contrari shtë́nël 
\r (Mt. 5.25‑26) 
\p  
\v 57 ’Gulë bëꞌnë llgabë cadë tubi të lo quë nazaꞌquë lu Dios.  
\v 58 Por ejemplë, si talë tubi mënë runë demandë lë́ꞌël lu gubiernë, antsë guëdchínil lu autoridá, bëꞌnë rëglë con contrari shtë́nël parë guëaꞌnë en paz. Si adë rúnëdiꞌil zni, lëꞌë contrari shtë́nël gúnëll demandë lë́ꞌël lu juësi. Lëꞌë juësi gúnëll intriegu lë́ꞌël lu suldadë. Lëꞌë suldadë tsagsaꞌnë rall lë́ꞌël lachiguiꞌbë.  
\v 59 Guldía, adë guërúꞌudiꞌil hashtë quíllil grë centavë nanazéꞌbil. 
\c 13  
\s1 Rquiꞌni guëabrí lduꞌu të lu Dios 
\p  
\v 1 Nianá biadiꞌdzë Jesús diꞌdzë rëꞌ, bëruꞌu bëldá nguiu naguniꞌi lu Jesús mal nabëꞌnë Pilato, purquë Pilato gudini bëldá mënë shtë Galilea laꞌni iáduꞌu ruꞌbë. Rënë shtë ra nguiu ni guc mescladë con rënë shtë ma nabëꞌnë ra më israelitë ofrecërë ziquë ofrendë lu Dios.  
\v 2 Jesús guniꞌi lu rall: 
\p ―¿Pë llgabë quëhunë të neꞌ? Ra mënë nabëꞌnë sufrir zni, adë nápëdiꞌi rall más duldë quë los de más saꞌ rall.  
\v 3 Rniaꞌa lu të, si talë adë guëabrí lduꞌu të con Dios, zac guëniti të catë nídiꞌi fin.  
\v 4 ¿Pë lluaꞌa të ra cheꞌñi bi tsunë nguiu naguti iurë gulaguë tubi hiuꞌu guiaꞌa guëc rall, na raiꞌ más më duldë quë grë ra mënë naquëreldë Jerusalén dzë ni? Guti raiꞌ, bëꞌnë luꞌ shtë Siloé.  
\v 5 Rniaꞌa lu të, lëdë znídiꞌi. Si talë adë gúnëdiꞌi të cambi mudë nanabani të lu Dios, zac lëꞌë të guëniti të catë nídiꞌi fin. 
\s1 Comparaciuni shtë hiaguë nanápëdiꞌi nashi 
\p  
\v 6 Iurní guniꞌi më comparaciuni rëꞌ: 
\p ―Tubi nguiu bëcabní tubi hiaguë higu entrë ra hiaguë uvë. Gudëdë izë. Guaglliꞌi nguiu nashi shtë hiaguë higu perë pë bëdzélëdiꞌill.  
\v 7 Iurní guníꞌill lu naquëhapë ra plantë: “Guná, tsunë izë beꞌdë guëllihia nashi shtë hiaguë higu perë ni tubi nashi bëdzélëdiaꞌa. Bëchuguë hiaguë ni. ¿Pëzielú quëhunë hiaguë cupar lugar lu shlatë?”  
\v 8 Perë nguiu naquëhapë ra plantë guniꞌi: “Dadë, bësëaꞌnë hiaguë ni stubi izë. Tsagldëꞌa guiuꞌu nu guëtiáꞌahia bonë guëaꞌ hiaguë parë guëneꞌe hiaguë nashi.  
\v 9 Guëbézaꞌa stubi izë, si talë adë guënéꞌediꞌin nashi, gunibëꞌa, guëchúgahin iurní.” 
\s1 Jesús bënëac tubi naꞌa nabëlecu të́chiꞌ 
\p  
\v 10 Tubi dzë narziꞌi lduꞌu mënë, Jesús cagluaꞌa ra mënë laꞌni iáduꞌu shtë ra më israelitë.  
\v 11 Ndë nanú tubi naꞌa narac lluꞌu cheꞌñi bi tsunë izë. Bëlecu të́chiꞌ, bëꞌnë mëdzabë mal. Adë bëꞌnë naꞌa gan guzuldill.  
\v 12 Iurë guná Jesús lu naꞌa ni, gunaꞌbë më lë́ꞌëll nu guniꞌi më: 
\p ―Lë́ꞌël, hia bëáquël; nal librë galguidzë shtë́nël. 
\p  
\v 13 Bëdchiꞌbë më guiaꞌa më guëc naꞌa. Guasuldill. Guzublú guníꞌill llëruꞌbë na pudërë shtë Dios.  
\v 14 Perë lëꞌë jëfë shtë iáduꞌu bëldënull Jesús purquë bënëac më lëꞌë naꞌa dzë narziꞌi lduꞌu mënë. Guniꞌi jëfë lu ra mënë: 
\p ―Shuꞌpë dzë nanú gunë mënë dchiꞌni. Guëdchini ra mënë narac lluꞌu entrë laꞌni llmalë, lë́dëdiꞌi dzë descansë guëac rall. 
\p  
\v 15 Iurní guniꞌi Dadë Jesús lull: 
\p ―Na të mënë falsë. Cadë tubi të nanapë burrë u tubi ngunë, rshaꞌquë të ma nu riaꞌanú të ma, gu ma nisë. Grë ra dzë quëhunë të zni.  
\v 16 Guná lu naꞌa rëꞌ, nall llëbní Abraham. Cheꞌñi bi tsunë izë rac llúꞌull; quëdull por pudërë shtë Satanás. ¿Pë rníꞌil; guëshaca lë́ꞌëll lu galguidzë rëꞌ dzë narziꞌi lduꞌu mënë? 
\p  
\v 17 Iurë guniꞌi Jesús diꞌdzë rëꞌ, grë ra mënë narunë cuntrë lëꞌë më, rtu lu rall. Los de más mënë bëquitë lduꞌu rall iurë guná rall cusë ruꞌbë nabëꞌnë Jesús. 
\s1 Comparaciuni shtë bëꞌdchi biꞌchi 
\r (Mt. 13.31‑32; Mr. 4.30‑32) 
\p  
\v 18 Guniꞌi Jesús tubi comparaciuni: 
\p ―¿Lla guërëꞌtsë diꞌdzë de quë guëlladchi na Dios parë guënibë́ꞌaiꞌ mieti? ¿Pë guëniaꞌa lu të, të gac bëꞌa të?  
\v 19 Manërë narnibëꞌa Dios mënë, na ziquë tubi bëꞌdchi biꞌchi. Gudishi nguiu bëꞌdchi ni. Gualdani bëꞌdchi nu guaruꞌbin hashtë guquin tubi hiaguë ruꞌbë. Ra maꞌñi bëdchiꞌbë bëcheꞌzë lu llicu hiaguë. 
\s1 Comparaciuni shtë levadurë 
\r (Mt. 13.33) 
\p  
\v 20 Guaglaꞌguë guniꞌi Jesús: 
\p ―¿Pë comparaciuni guëniaꞌa lu të? të gac bëꞌa të manërë rnibëꞌa Dios ziquë Rëy.  
\v 21 Nahin ziquë levadurë nabëdchiꞌbë tubi naꞌa guëc tsunë medidë harinë. Lëꞌë levadurë rdëꞌëin fuersë grë nacubë. 
\s1 Tubi puertë nadeꞌe 
\r (Mt. 7.13‑14, 21‑23) 
\p  
\v 22 Guaglaꞌguë guzë́ më nezë parë Jerusalén. Bëluaꞌa më ra më guëꞌdchi nu më ranchi catë canzë́ më.  
\v 23 Guzac tubi mënë gunaꞌbë díꞌdzëll lu Jesús: 
\p ―Dadë, ¿blac mënë gac salvar, duꞌpsë u zihani mënë? 
\p Guniꞌi më lull: 
\p  
\v 24 ―Gulë guniꞌi lduꞌu të parë tsutë́ të puertë nadeꞌe, purquë guëdchini tiempë zihani mënë gac shtuꞌu tsutë́ rall puertë ni perë gúnëdiꞌi rall gan.  
\v 25 Gaquin ziquë nashtënë hiuꞌu. Nëꞌau puertë shtë hiuꞌu. Lëꞌë të zugaꞌa të fuërë. Rsëdchi të puertë ni nu guëniꞌi të: “Dadë, bëshaꞌlë puertë, guëdchini naꞌa”. Perë lëꞌë nguiu ni guëniꞌi lu të: “Adë runguë bë́ꞌadiaꞌa chu na të”.  
\v 26 Iurní lëꞌë të guëzublú guëniꞌi të: “Gudaunú naꞌa lë́ꞌël; biiꞌnú naꞌa lë́ꞌël. Bëluáꞌal lëꞌë naꞌa ladi guëꞌdchi shtë naꞌa.”  
\v 27 Iurní nguiu ni guëquébill lu të: “Hia guniaꞌa lu të, rdë́ꞌëdiaꞌa cuendë chu na të, lëꞌë të mënë naquëhunë maldá. Gulë guabsú lua.”  
\v 28 Rniaꞌa lu të lugar ni guꞌnë të; gau laiꞌ të purquë guëbiꞌa të lu grë ra nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios guahietë lu gubeꞌe perë lëꞌë të adë tsutë́diꞌi të. Guëaꞌnë të fuërë.  
\v 29 Guëdchini mënë nezë guiaꞌa. Guëdchini mënë nezë guetë. Guëdchini mënë nezë nortë nu nezë sur. Guëzubë rall; gau rall lu gubeꞌe catë rnibëꞌa Dios.  
\v 30 Guná, bëldá mënë nalasáquëdiꞌi lu guë́ꞌdchiliu iurneꞌ, lasac rall lu Dios iurní; nu bëldá mënë naná më ruꞌbë neꞌ, adë gáquëdiꞌi rall më ruꞌbë iurní. 
\s1 Biꞌni Jesús guëc Jerusalén 
\r (Mt. 23.37‑39) 
\p  
\v 31 Mizmë dzë naguniꞌi Jesús diꞌdzë rëꞌ, bëdchini bëldá fariseo lu Jesús. Guniꞌi rall lu më: 
\p ―Bëruꞌu de ndëꞌë purquë Herodes rac shtuꞌu quínill lë́ꞌël. 
\p  
\v 32 Jesús guniꞌi lu rall: 
\p ―Herodes nasini guë́quëll parë guësiguëll. Gulë guagniꞌi lull: “Nedzë́ nu glli riaglaꞌguë gunëaca ra narac lluꞌu. Guëgúa mëdzabë laꞌni lduꞌu mënë. Perë tëchi glli guëzubluhia shchiꞌnia.”  
\v 33 Napë quë tsaglaꞌga shneza nedzë́, glli, nu tëchi glli purquë nádiꞌin posiblë tubi naruadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios gátiꞌ stubi guëꞌdchi; sulamëntë Jerusalén gátiꞌ. 
\p  
\v 34 ’Mënë shtë Jerusalén, rniaꞌa lu të, rguini të ra nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios, guti raiꞌ. Bëdëꞌë guëꞌë të ra narniꞌi shtiꞌdzë Dios lu të. Zihani vueltë guc shtuaꞌa niatëahia lëꞌë të ziquë tubi guidi rguëdchi ra guidi meꞌdë, perë në́diꞌi të guëdchini të lua.  
\v 35 Rniaꞌa lu të, më Jerusalén, guëaꞌnë të ziquë tubi hiuꞌu dachi. Gúnëdiꞌi Dios compañi lëꞌë të. Nu adë guënádiꞌi të lua hashtë dzë naguëniꞌi të: “Benditë na el quë nabësheꞌldë Dadë Dios lu guë́ꞌdchiliu. Bëꞌnë ldaiꞌ më lë́ꞌiꞌ.” Zni guëniꞌi të. 
\c 14  
\s1 Bënëac Jesús tubi nguiu nagadzë́ guiꞌi 
\p  
\v 1 Guzac tubi dzë descansë, guataunú më lidchi jëfë shtë ra fariseo. Los de más fariseo quëgldaꞌchi rall lëꞌë më.  
\v 2 Guëlladchi më nanú tubi nguiu narac lluꞌu nagadzë́ guiꞌi.  
\v 3 Jesús gunaꞌbë diꞌdzë lu ra fariseo nu lu ra mësë shtë lëy: 
\p ―¿Pë rniꞌi të? ¿Gu runë providë lëy shtë Dios gunëácaꞌa ra narac lluꞌu dzë narziꞌi lduꞌu mënë? 
\p  
\v 4 Perë lëꞌë rall adë bëquébidiꞌi rall. Iurní Jesús biaꞌa lëꞌë nguiu tubi ladë; bënëac më lë́ꞌëll. Guniꞌi më tsall con bien.  
\v 5 Lueguë guniꞌi më lu ra fariseo: 
\p ―Grë të si talë guëlaguë tubi ngunë u tubi burrë laꞌni guërzú dzë descansë, lueguë tsaldú të ma. Ni tubi të adë guëbézëdiꞌi hashtë stubi dzë parë guëgú të ma. 
\p  
\v 6 Gúquëdiꞌi rall nihunë rall contëstë lu Jesús. 
\s1 Ra invitadë lu saꞌa 
\p  
\v 7 Guná Jesús lla na ra mënë invitadë lidchi fariseo, gudili rall mejurë lugar lu mellë iurë gudáu rall. Guniꞌi më tubi comparaciuni lu rall: 
\p  
\v 8 ―Iurë runë mënë invitar lë́ꞌël lu saꞌa, adë rzúbëdiꞌil lugar mejurë purquë si talë nanul lugar zaꞌquë nu guëdchini stubi më más lasac quë lë́ꞌël,  
\v 9 lëꞌë më nabëꞌnë invitar guërupë të, guëníꞌill lul: “Bëꞌnë favurë guasuldí; subë nguiu rëꞌ ndëꞌë catë zúbël”. Pues tsasúbël stubi lugar trasë perë blac rtu lul iurní.  
\v 10 Perë guná, si talë tsal lidchi mënë, guzúbël lugar humildë, iurní lëꞌë nguiu nabëꞌnë invitar lë́ꞌël, guënall catë zúbël. Guëníꞌill lul iurní: “Dadë, bëꞌnë favurë guzubë lugar zaꞌquë culaꞌni ra më nalasac”. Zni nápël hunurë lu ra mënë nazubënú lu mellë.  
\v 11 El quë narunë parë gáquëll më ruꞌbë, guëláguëll con shtu, perë el quë nadë rúnëdiꞌi parë gáquëll më ruꞌbë, Dios gunë honrar lë́ꞌëll. 
\p  
\v 12 Iurní guniꞌi Jesús lu nabëꞌnë invitar lëꞌë më gau më lídchill: 
\p ―Iurë quëhúnël invitar ra mënë të gau rall, guëruldë dzë u gueꞌlë, adë rnáꞌbëdiꞌil amigu shtë́nël, nilë shfamílil, nilë ra bë́chil. Adë rnáꞌbëdiꞌil vëcini ricu shtë́nël purquë lëꞌë rall despuësë gunë rall lo mizmë con lë́ꞌël, gaul lu mellë shtënë rall;  
\v 13 sino quë iurë quëhúnël invitar ra mënë lídchil, gunaꞌbë ra prubi. Gunaꞌbë ra mancu, ra cujë, ra ciegu të gau rall lídchil.  
\v 14 Bë nápëdiꞌi rall të parë guëabrí quilli rall lë́ꞌël. Guëquitë ldúꞌul iurní; nu Dios quilli lë́ꞌël dzë natsashtë́ ra shmënë më ladi ra tëgulë. 
\s1 Comparaciuni shtë cënë ruꞌbë 
\p  
\v 15 Tubi nazubënú Jesús lu mellë, iurë bínill diꞌdzë rëꞌ, guníꞌill: 
\p ―Dichusë grë ra natsutë́ gubeꞌe catë Dios na Rëy, të súbëll lu mellë, gaull. 
\p  
\v 16 Jesús guniꞌi lu nguiu ni: 
\p ―Tubi nguiu bëꞌnë preparar guëdë́ꞌëll tubi cumidë zaꞌquë. Gunáꞌbëll zihani mënë guëdchini të gau rall.  
\v 17 Bëgaꞌa iurë hia listë na grë cusë. Iurní bësheꞌldë nguiu ni tubi muzë naguagniꞌi lu ra invitadë: “Gulë gudeꞌe lueguë. Hia nadchiꞌbë cumidë lu mellë gau të.”  
\v 18 Perë grë ra invitadë tubi por tubi bëꞌnë rall dispensar. Primërë nguiu guniꞌi: “Bëꞌnë dispensar na. Guzía tubi ldë guiuꞌu, napë quë tsagnahia luhin.”  
\v 19 Stubi guniꞌi: “Guzía gaꞌi nezë ngunë. Mërë iurneꞌ gac prëbë ma nia zunë ma dchiꞌni. Bëꞌnë dispensar na.”  
\v 20 Stubi guniꞌi: “Tampa bëtsë́ꞌahia. ¿Llallë tsahia iurneꞌ?”  
\v 21 Bëabrí muzë lidchi lamë ni. Guníꞌill lúhiꞌ grë lo quë guniꞌi ra invitadë. Bëldë́ lamë ni. Guníꞌill lu muzë: “Gua lueguë nasesë lu nezë hashtë ra nezë biꞌchi shtë guëꞌdchi. Guaglliꞌi ra prubi, ra mancu, ra cujë, nu ra ciegu; gau rall.”  
\v 22 Gudëdë stuꞌpë tiempë bëabrí muzë. Guniꞌi muzë lu lamë: “Dadë, hia bëna lo quë naguníꞌil perë todavía nanú lugar lu mellë”.  
\v 23 Lëꞌë lamë guníꞌill: “Gua stubi; bëꞌnë ruëguë lu mënë nazugaꞌa nezë lachi nu ra nananú caminë reali parë gueꞌdë guëzë́ rall lidcha. Gac zihani mënë hashtë tsúdiꞌi lugar lu mellë.  
\v 24 Ni tubi nagunaꞌba primërë gáudiꞌi rall cumidë zaꞌquë nabëna preparar.” 
\s1 El quë narac shtuꞌu gáquëll shmënë Jesús 
\p  
\v 25 Zihani mënë guanaldë rall tëchi më. Bëdchigrë́ më; guná më tëchi më nu guniꞌi më lu rall: 
\p  
\v 26 ―El quë narac shtuꞌu gáquëll shmëna, napë quë gac shtúꞌull na más quë shtádëll, más quë shníꞌall, más quë tséꞌlëll, nu shínill, nu ra bë́chill, nu zánëll. Napë quë rac shtúꞌull na más quë prupi vidë shtë́nëll. Si talë rúnëdiꞌill ni, nídiꞌi mudë gáquëll shmëna.  
\v 27 Cualquier narac shtuꞌu gáquëll shmëna, napë quë gúnëll renunci prupi deseo shtë́nëll nu gáquëll dispuestë gátill por na.  
\v 28 Cadë tubi de lëꞌë të si talë rac shtúꞌul guëzáꞌal tubi hiuꞌu ruꞌbë, primërë guënaꞌbë díꞌdzël blac dumí runë costar parë tsalú dchiꞌni. Iurní guëlábël dumí nanápël; gac bë́ꞌal si talë nanú sufsientë dumí.  
\v 29 Si talë adë rúnëdiꞌil llgabë bien, despuësë de guntsáꞌul cimientë shtë hiuꞌu, nídiꞌi dumí tsalú hiuꞌu, grë ra mënë naguëná lu cimientë, tsaglaꞌguë gunë rall burnë lë́ꞌël.  
\v 30 Guëniꞌi rall iurní: “Nguiu rëꞌ guzublú guëzáꞌall hiuꞌu perë nápëdiꞌill dumí parë tsalú dchiꞌni”.  
\v 31 Gulë bëquë́ diaguë stubi comparaciuni. Tubi rëy con chiꞌi mili suldadë rac shtuꞌu tsatíldill con stubi rëy. Primërë quëhúnëll llgabë si talë gúnëll gan con fuersë nanápëll lu rëy nanapë galdë mili suldadë.  
\v 32 Si talë rdë́ꞌëll cuendë adë gúnëll gan, mientras zitu na rëy con galdë mili suldadë, guëshéꞌldëll rsunë lu rëy parë gac en paz, parë tsalúdiꞌi tildi rall.  
\v 33 Zni nahin con lëꞌë të, el quë nadë rúnëdiꞌi renunci grë lo quë nanápëll, nídiꞌi mudë gáquëll shmëna. 
\s1 Zedë nanápëdiꞌi sabor 
\r (Mt. 5.13; Mr. 9.50) 
\p  
\v 34 ’Nabënë na zedë perë si guëniti zedë sabor, ¿lla gunë nguiu guëabrí sabor shtë zedë?  
\v 35 Adë rlluíꞌidiꞌin, nilë parë guëc guiuꞌu ziquë bonë, ni parë stubi cusë. Guëruꞌldë mënë zedë ni lu nezë. Si talë rac shtúꞌul tsasël, gulë bëquë́ diaguë bien shtiꞌdza. 
\c 15  
\s1 Comparaciuni shtë lliꞌli naguniti 
\r (Mt. 18.10‑14) 
\p  
\v 1 Zihani mënë mal ziquë ra narunë cubrë impuestë nu ra pecadurë, beꞌdë biꞌguë rall lu më parë guëquë́ diaguë rall shtiꞌdzë më.  
\v 2 Ra fariseo con mësë narluaꞌa lëy, guniꞌi rall cuntrë Jesús. Guniꞌi rall: 
\p ―Jesús na amigu shtënë ra pecadurë. Ria Jesús lidchi rall të gaull. 
\p  
\v 3 Iurní Jesús guniꞌi comparaciuni rëꞌ lu ra contrari shtë më: 
\p  
\v 4 ―Si talë nápël tubi gahiuꞌa lliꞌli perë guënítil tubsë ma, rsëáꞌnël los de más ra ma lachi parë tsatílil lëꞌë ma naguniti hashtë guëdzélël lëꞌë ma.  
\v 5 Iurë guëdzélël lëꞌë ma, quëdchíbël ma iénil nu nalë́ rquitë ldúꞌul.  
\v 6 Iurë nanul lídchil, guënáꞌbël amigu nu vëcini shtë́nël nu guëníꞌil lu rall: “Bëꞌnë compañi na tantë rquitë lduaꞌa purquë bëdzela lëꞌë ma naguniti”.  
\v 7 Rniaꞌa lu të, na lëgrë lu gubeꞌe iurë tubi mënë nanapë duldë, guëabrí ldúꞌull con Dios, más lëgrë quë noventa y nueve mënë zaꞌquë nanadë rquíꞌnidiꞌi guëabrí lduꞌu rall con Dios. 
\s1 Comparaciuni shtë dumí naguniti 
\p  
\v 8 ’Gulë bëquë́ diaguë stubi comparaciuni. Tubi naꞌa nápëll chiꞌi munedë bëdchichi nalasac. Si talë guënítill tubsë munedë, ¿pë gúnëll? Rquëguíꞌill llni lintërnë. Rldúꞌbëll guëdubi laꞌni hiuꞌu. Rguílill bien hashtë guëdzélëll dumí.  
\v 9 Iurë bëdzélëll dumí, guënáꞌbëll vëcini nu amigu shtë́nëll; rníꞌill: “Bëꞌnë compañi na purquë hia bëdzela munedë naguniti nu rquitë lduaꞌa”.  
\v 10 Manërë ni rquitë lduꞌu ra ianglë iurë tubi mënë nanapë duldë, guëabrí ldúꞌull con Dios. 
\s1 Tubi sultërë nabëniti lu shtádiꞌ 
\p  
\v 11 ’Guzac tubi nguiu napë chupë llgáꞌniꞌ.  
\v 12 El quë namás nabiꞌchi guníꞌill lu shtádëll: “Dadë, rac shtuaꞌa guënéꞌel herenci narunë tucarë cahia”. Iurní gudiꞌdzë shtadë ra sultërë herenci shtë́hiꞌ. Bëdëꞌë mënë ni entrë chupë llgáꞌniꞌ.  
\v 13 Gudëdë bëldá dzë, iurní lëꞌë ngulëꞌnë menurë bëtuuꞌll herenci. Gunáꞌzill nezë. Guall ladzë mënë zitu. Con dumí nanuáꞌall bë́ꞌnëll zihani duldë.  
\v 14 Hia bëgaꞌa tiempë bëshíꞌnill dumí lu ra cusë mal. Iurní gunaꞌzi tubi gubini lugar ni nu rldiaꞌnë nguiu ni.  
\v 15 Guagnáꞌbëll dchiꞌni lu nguiu naquëreldë lugar ni. Shlámëll gunibëꞌa tsaguépill guchi lachi, gau ma.  
\v 16 Bëdchini galërldiaꞌnë ldúꞌull; guc shtúꞌull gaull cumidë shtë ra guchi perë ni tubi mënë bëdë́ꞌëdiꞌi nagaull.  
\v 17 Iurní bëꞌa llnill. Guníꞌill: “Zihani muzë napë shtada. Rau rall hashtë napë rall de subrë, perë na gatia tantë rldiaꞌna.  
\v 18 Guëabría lidchi shtada. Guëniaꞌa lúhiꞌ: Dadë, bëna duldë lul; nahia pecadurë lu Dios.  
\v 19 Hia adë rúnëdiꞌi tucarë guëquërelda ziquë shínil. Bëꞌnë tratë na ziquë tubi muzë shtë́nël.”  
\v 20 Gunaꞌzi nguiu ni nezë parë guëabrill lidchi shtádëll. 
\p ’Zitu nazéꞌdëll lídchill, guná shtádëll lull. Bëgaꞌa lduꞌu shtádëll lë́ꞌëll. Bëdchini guëlluꞌnë shtádëll lull. Bë́ꞌnëll recibir shínill con gustë. Gudë́dchill shínill. Bëtsagruaꞌll shínill.  
\v 21 Nguiu ni guniꞌi lu shtádëll: “Dadë, bëna duldë lul nu nahia pecadurë lu Dios. Hia adë rúnëdiꞌi tucarë guëquërelda ziquë shínil.”  
\v 22 Perë shtádëll guniꞌi lu ra muzë: “Nasesë guaglliꞌi shabë záꞌquëll, lo más mejurë, gacu shinia. Guaglliꞌi tubi nigi parë guiáꞌall. Guaglliꞌi sabadu parë guëquëhin guëaꞌll.  
\v 23 Gulë quini ngunë nandchú të guëdáuhaꞌa.  
\v 24 Gac laní purquë rniaꞌa guti shinia perë bëabrí nabani shinia. Bënítill perë hia bëdzélaꞌa lë́ꞌëll.” Lueguë guzublú laní. 
\p  
\v 25 ’Guzac shini mayurë nanull lachi. Iurë bëabrill lídchill, bínill musiquë nu caguiꞌi ra mënë.  
\v 26 Gunáꞌbëll tubi muzë. Gunaꞌbë díꞌdzëll pë runë cuntienë laní.  
\v 27 Guniꞌi muzë: “Bë́chil bëabrill nabánill. Gunibëꞌa shtádël guëdini naꞌa ngunë nandchú të guëdáuhaꞌa. Bëꞌnë shtádël recibir bë́chil con gustë; nabánill.”  
\v 28 Iurní lëꞌë llgaꞌnë mayurë bëldëll; në́diꞌill tsutëll laꞌni hiuꞌu. Bëruꞌu shtádëll; gunaꞌbë shtádëll lë́ꞌëll; bë́ꞌniꞌ ruëguë lull tsutëll laꞌni hiuꞌu.  
\v 29 Perë guniꞌi shini mayurë: “Blac tiempë bëna sirvë lul nu bëzuꞌbë diaga shtíꞌdzël perë nunquë bënéꞌediꞌil pë cahia, ni siquierë tubsë chivë mituꞌnë parë gac laní con amigu shtëna.  
\v 30 Perë iurneꞌ bëabrí shini rë́ꞌël; bëshíꞌnill shtumil. Guagnáldëll zihani naꞌa mal. Nu lë́ꞌël gunibë́ꞌal gati ma nandchú, gau të. Gac laní.”  
\v 31 Iurní guniꞌi shtádëll: “Nal shinia. Nabaninual. Grë lo quë nanapa nashtë́nël.  
\v 32 Perë runë tucarë laní; gácaꞌa nalëgrë purquë bë́chil gútill perë bëabrill nabánill. Bënítill perë iurneꞌ bëdzélaꞌa lë́ꞌëll stubi.” 
\c 16  
\s1 Comparaciuni shtë muzë nabë́ꞌnëdiꞌi bien 
\p  
\v 1 Guniꞌi Jesús lu ra shini gusëꞌdë më: 
\p ―Guc tubi nguiu ricu nabëdëꞌë dchiꞌni gunë nguiu narac rguꞌ cuendë. Perë los de más muzë guagniꞌi rall lu ricu de quë lëꞌë nguiu adë bë́ꞌnëdiꞌill bien. Quëgnítill lo quë nanapë ricu.  
\v 2 Lëꞌë ricu gunaꞌbë nguiu ni. Guniꞌi ricu: “¿Pë na verdá narniꞌi ra muzë? Bëꞌnë intriegu cuendë dchiꞌni nabë́ꞌnël purquë hia adë gáquël encargadë con shchiꞌnia.”  
\v 3 Iurní lëꞌë nguiu bë́ꞌnëll llgabë: “¿Pë guna iurneꞌ? Hiadë nahia encargadë con shchiꞌni lamë. Rúnëdiaꞌa gan dchiꞌni ruꞌbë nu rtu lua tsaldúa guꞌnë.  
\v 4 Guna stubi cusë parë gapa amigu nagunë recibir na lidchi rall iurë nápëdiaꞌa dchiꞌni.”  
\v 5 Iurní nguiu ni gunáꞌbëll ra mënë nanazeꞌbi dumí lu lamë. Tubi rall por tubi rall bëdchini rall. Gunaꞌbë diꞌdzë nguiu lu primërë nabëdchini: “¿Blac nazéꞌbil lu lamë?”  
\v 6 Bëquébill: “Nazeꞌbia tubi gahiuꞌa barrili sëiti”. Iurní guniꞌi nguiu: “Ndëꞌë na guichi pagaré shtë́nël; bëcheꞌzin nu bëntsaꞌu stubi narniꞌi nazéꞌbil cincuenta barrili sëiti”.  
\v 7 Lu stubi mënë guníꞌill: “¿Blac nazéꞌbil lu lamë?” Bëquébill: “Nazeꞌbia tubi gahiuꞌa rmudi shtë trigu”. Iurní guniꞌi nguiu: “Ndëꞌë na guichi pagaré shtë́nël; bëntsaꞌu stubi pagaré narniꞌi nazéꞌbil lë́ꞌësë ochenta rmudi shtë trigu”.  
\v 8 Lëꞌë lamë guniꞌi lu nguiu mal: “Nasini guë́quël. Bë́ꞌnël segurë vidë shtë́nël parë tiempë nazeꞌdë.” Ra mënë shtë guë́ꞌdchiliu quëhunë rall galënasini con ra saꞌ rall más quë ra mënë naná rialdí lduꞌi shtiꞌdzë Dios. 
\p  
\v 9 ’Mënë runë rall gan dumí con zihani maldá, perë rniaꞌa lu të, gulë bëꞌnë bien con dumí nanápël; zeꞌdë guëdchini dzë adë lasáquëdiꞌi dumí. Iurní gunë më recibir lë́ꞌël lu gubeꞌe catë nídiꞌi fin. 
\p  
\v 10 ’El quë narunë cumplir con duꞌpë nanápëll, gúnëll cumplir si talë nápëll zihani cusë. El quë nadë rúnëdiꞌi bien con duꞌpë, también gúnëdiꞌill bien con zihani cusë.  
\v 11 Si talë adë bë́ꞌnël bien con dumí naná mal, ¿chu guëneꞌe cáꞌal lo quë nanasac de verdá?  
\v 12 Si talë adë bë́ꞌnëdiꞌil bien con cusë nanádiꞌi shtë́nël, ¿chu guëneꞌe lo quë narunë tucarë cáꞌal lu gubeꞌe? 
\p  
\v 13 ’Ni tubi mënë gáquëdiꞌi gúnëll sirvë chupë lamë. Rac shtúꞌull tubsë lamë. Lu stubi lamë rúnëdiꞌill cuendë. Rzuꞌbë diáguëll shtiꞌdzë lamë, stubi lamë quëhúnëll desprëci. Nídiꞌi mudë gac shtúꞌul Dios nu mizmë tiempë gac shtúꞌul dumí. 
\p  
\v 14 Ra fariseo narac shtuꞌu dumí, bini rall grë naguniꞌi Jesús. Bëꞌnë rall burnë lëꞌë më.  
\v 15 Iurní guniꞌi Jesús lu rall: 
\p ―Lëꞌë të runë të parë rluaꞌa të nazaꞌquë lu ra mënë. Rniꞌi të lo quë naquëhunë të nazaꞌquin, perë Dios rna lla na lduꞌu të. Lo quë narac shtuꞌu mënë gapë rall lu guë́ꞌdchiliu, nahin cusë narná záꞌquëdiꞌi Dios. 
\s1 Shtiꞌdzë Dios napë pudërë parë siemprë 
\p  
\v 16 ’Lo quë nabëquëꞌë Moisés nu ra nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios laꞌni Sagradas Escrituras, gunibëꞌa Dios gunë mënë cumplir hashtë tiempë shtë Juan Bautista. Perë iurneꞌ na quëgniaꞌa dizaꞌquë lu të, të parë tsutë́ mënë catë rnibëꞌa Dios. Perë ra mënë nariutë́ lugar ni runë rall zihani esfuersë por tsutë́ rall. 
\p  
\v 17 ’Más sencigi tsalú guë́ꞌdchiliu nu gubeꞌe quë tubi cusë mituꞌnë shtë lëy tsaluhin. Shtiꞌdzë Dios adë tsalúdiꞌin. 
\s1 Jesús bëluaꞌa lla na narlë́ tseꞌlë 
\r (Mt. 19.1‑12; Mr. 10.1‑12) 
\p  
\v 18 ’Si talë guësaꞌnë nguiu tséꞌliꞌ nu guëtsë́ꞌall con stubi naꞌa, quëhúnëll duldë adulteri. Nu si talë stubi nguiu caꞌa lëꞌë naꞌa ni, quëhúnë nguiu ni duldë adulteri. 
\s1 Nguiu ricu nu Lázaro 
\p  
\v 19 ’Guc tubi nguiu ricu. Nácull con lari zaꞌquë nalasac zihani dumí. Grë dzë rau záꞌquëll lu laní nananú lidchi ricu.  
\v 20 También guꞌ tubi prubi lë Lázaro. Rac llúꞌull. Rátsull guëëꞌdzu. Guzúbëll ruaꞌ puertë shtë ricu.  
\v 21 Lázaro guc shtúꞌull nihaull pedasë guetë nagulaguë guëaꞌ mellë shtë ricu, tantë rldiaꞌnë Lázaro. Ra mbecu bëdchini; bëldeꞌe mbecu lu guëëꞌdzu ladi Lázaro.  
\v 22 Tubi dzë guti Lázaro. Bëdchini ra ianglë; biaꞌa raiꞌ almë shtë́hiꞌ gubeꞌe catë nanú Abraham. Nu lëꞌë ricu guti. Bëgaꞌchi ricu.  
\v 23 Ricu nanull lugar shtë cashtigu catë ria nanadë rialdídiꞌi lduꞌi Dios. Gubiꞌa ricu lu Abraham zitu. Guná ricu lu Lázaro nananú culaꞌni Abraham.  
\v 24 Fuertë guniꞌi ricu: “Dadë Abraham, bëgaꞌa ldúꞌul na. Bësheꞌldë Lázaro; gáꞌdzëll bëcuënë shtë́nëll të parë ldaguë tubi gotë nisë lu ldudza tantë rbidchi lduaꞌa. Quëhuna sufrir laꞌni beꞌlë rëꞌ.”  
\v 25 Iurní guniꞌi Abraham lu ricu: “Lë́ꞌël, ¿gu rëagná ldúꞌul lla guc vidë shtë́nël? Zihani cusë nápël; nídiꞌi nicidá de Dios. Perë Lázaro, vidë shtë́hiꞌ guc prubi. Iurní rquitë ldúꞌull mientras nanul lugar shtë cashtigu.  
\v 26 Más de ni entrë lëꞌë hiaꞌa nanú tubi bërrancu. Nídiꞌi mudë guidë të ndëꞌë. Nu nídiꞌi mudë guidë mënë nananú ndëꞌë parë ngaꞌli.”  
\v 27 Iurní guniꞌi ricu: “Si es quë ni, Dadë Abraham, bëꞌnë tubi favurë. Bësheꞌldë lëꞌë Lázaro lu ra bëcha.  
\v 28 Napa gaꞌi bëcha naquëreldë lidchi shtada; guini rall shtiꞌdzë Lázaro. Guadíꞌdzëll lu raiꞌ lla na ra cusë të guídëdiꞌi rall ndëꞌë lugar shtë cashtigu.”  
\v 29 Perë Abraham guniꞌi lu ricu: “Lëꞌë ra bë́chil napë rall lo quë nabëquëꞌë Moisés nu ra shmuzë Dios nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë më; guëquë́ diaguë rall shtiꞌdzë raiꞌ”.  
\v 30 Guniꞌi ricu: “Dadë, si talë tubi natsashtë́ ladi ra tëgulë, guëníꞌiꞌ shtiꞌdzë Dios lu rall, tsaldí lduꞌu rall. Guëabrí lduꞌu rall lu Dios iurní.”  
\v 31 Guniꞌi Abraham lu ricu: “Aquëdiꞌi. Si talë runë nadzë́ꞌëdiꞌi rall mudë nanabani rall iurë rini rall shtiꞌdzë Moisés nu shtiꞌdzë ra nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios, tampuquë tsaldídiꞌi lduꞌu rall shtiꞌdzë natsashtë́ ladi ra tëgulë.” 
\c 17  
\s1 Gulë gupë lëꞌë të al mizmë lëꞌë të gúnëdiꞌi të duldë 
\r (Mt. 18.6‑7, 21‑22; Mr. 9.42) 
\p  
\v 1 Jesús guniꞌi lu ra mënë narianaldë enseñansë shtë́hiꞌ: 
\p ―Napë quë guëdchini tiempë guëquili mëdzabë lëꞌë të parë gunë të duldë, perë prubi nguiu el quë naquëhunë parë gunë mënë duldë.  
\v 2 El quë narluaꞌa tubi më humildë mal nezë gúnëll duldë, mejurë galdë nguiu ni tubi guichi ruꞌbë iénill; tsagrúꞌldëll lë́ꞌëll laꞌñi nisëduꞌu.  
\v 3 Gulë gupë mizmë lëꞌë të. 
\p ’Si talë bë́chil gúnëll cuntrë lë́ꞌël, guniꞌi lull pë faltë nanápëll. Si talë guëabrí ldúꞌull nezë zaꞌquë, bëꞌnë perdunë lë́ꞌëll.  
\v 4 Si talë gúnëll mal cuntrë lë́ꞌël gadchi vueltë tubi dzë nu gadchi vueltë guëabrí guëníꞌill lul: “Hia adë gúnëdiꞌiruaꞌa cuntrë lë́ꞌël”, napë quë gúnël perdunë lë́ꞌëll. 
\s1 Pudërë nanapë el quë narialdí lduꞌi Dios 
\p  
\v 5 Ra poshtë guniꞌi raiꞌ lu Jesús: 
\p ―Bëꞌnë compañi lëꞌë naꞌa të tsaldí lduꞌu naꞌa lë́ꞌël más. 
\p  
\v 6 Guniꞌi Jesús: 
\p ―Si talë rialdí lduꞌu të shtiꞌdza suduꞌpë, masiá duꞌpë ziquë tubi bëꞌdchi biꞌchi, zac guëníꞌil lu hiaguë sicómoro nazubë ndëꞌë: “Bíꞌeshi de ndëꞌë nu bëcabní mizmë lë́ꞌël laꞌñi nisëduꞌu”, si talë tsaldí ldúꞌul Dios, lëꞌë hiaguë guëzuꞌbë diaguin shtíꞌdzël. 
\s1 Comparaciuni shtë narunë sirvë 
\p  
\v 7 ’Si talë napë të tubi muzë nabëabrí lídchil; guaguénëll u guaguépill ra ma lachi, iurë bëdchínill hiuꞌu adë guëníꞌidiꞌil lull: “Gudëdë gaul lueguë”.  
\v 8 Aquëdiꞌi. Guëníꞌil lull: “Bëꞌnë preparar nagauha nu guatibi guiáꞌal; bëꞌnë sirvë lu mellë gauha nu guaꞌ. Despuësë gaul; gul.”  
\v 9 Si lëꞌë muzë quëhúnëll lo quë narnibë́ꞌal, adë guëníꞌidiꞌil: “Dushquíllil”.  
\v 10 Zni lëꞌë të, despuësë de bëꞌnë të cumplir grë lo quë narnibëꞌa Dios gunë mënë, gulë guniꞌi: “Na naꞌa muzë nalasáquëdiꞌi. Bëdëꞌnë naꞌa sulamëntë lo quë nabëꞌnë tucarë guëdëꞌnë naꞌa.” 
\s1 Jesús bënëac chiꞌi narac lluꞌu galguidzë naruꞌdzë ládiꞌ 
\p  
\v 11 Guaglaꞌguë ziaꞌa Jesús nezë Jerusalén. Gudëdë më regiuni naná entrë Samaria nu Galilea.  
\v 12 Iurë guagbiꞌguë më tubi guëꞌdchi, bëdzaꞌguëlú më chiꞌi mënë narac lluꞌu galguidzë ruꞌdzë ládiꞌ. Zitu bëaꞌnë rall.  
\v 13 Fuertë guniꞌi rall: 
\p ―Jesús, Mësë, bëgaꞌa ldúꞌul lëꞌë naꞌa; bënëac lëꞌë naꞌa. 
\p  
\v 14 Jesús guná lu rall nu guniꞌi më: 
\p ―Gulë tsagná lëꞌë bëshuzi të guënall lu të. 
\p Iurní nianá ziaꞌa rall, mizmë iurní bëac rall.  
\v 15 Tubi de lëꞌë rall iurë guná lla bëáquëll, bëabrill lu Jesús. Guníꞌill fuertë, dushquilli Dios por favurë nabëꞌnë më.  
\v 16 Bëzullíbill lu Jesús hashtë bëdchini luquëll lu guiuꞌu. Bëdë́ꞌëll graci lu më. Nguiu ni na më Samaria.  
\v 17 Iurní guniꞌi Jesús: 
\p ―Chiꞌi nguiu narac lluꞌu bënëaca. ¿Gua rall?  
\v 18 Túbsëll bëabrí, bëdë́ꞌëll graci lu Dios. Nall de stubi naciuni. 
\p  
\v 19 Iurní guniꞌi më lu nguiu: 
\p ―Guasuldí. Guziaꞌa con bien. Bëáquël purquë rialdí ldúꞌul na. 
\s1 Guë́ꞌdchiliu antsë guënibëꞌa Dios ziquë Rëy 
\r (Mt. 24.23‑28, 36‑41) 
\p  
\v 20 Ra fariseo gunaꞌbë diꞌdzë rall lu Jesús, guc guëdchini tiempë naguënibëꞌa Dios ziquë Rëy. Jesús repi: 
\p ―Iurë guëdchini tiempë naguënibëꞌa Dios, adë guëdchínidiꞌin con sëñi naguëná të.  
\v 21 Adë guëníꞌidiꞌi mënë: “Ndëꞌë rnibëꞌa më ziquë Rëy”, u “Ndë rnibëꞌa më”; purquë hia neꞌ rnibëꞌa më bëldá mënë naquëreldë entrë lëꞌë të. 
\p  
\v 22 Iurní guniꞌi Jesús lu ra shini gusëꞌdë më: 
\p ―Guëdchini tiempë lëꞌë të gac shtuꞌu të guëná të lua, nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu. Guëdchinia perë lëdë guënádiꞌi të lua lueguë.  
\v 23 Mënë guëniꞌi lu të: “Ndëꞌë bëdchíniꞌ”, u “Ndë bëdchíniꞌ”. Adë tsagnádiꞌi të lëꞌë rall. Adë rianáldëdiꞌi të tëchi rall,  
\v 24 purquë ziquë rdchini nguziꞌu; rluaꞌa llni dizdë ladë ldi hashtë guiaꞌa ladë rubësë, zni guëdchinia. Nahia nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu.  
\v 25 Antsë gac ra cusë ni, guna sufrir galguti. Ra mënë tiempë neꞌ guëquë́ guiaꞌa rall na.  
\v 26 Ziquë bëꞌnë mënë shtë guë́ꞌdchiliu tiempë shtë Noé, zni gunë rall antsë guëdchinia stubi.  
\v 27 Gudáu rall. Biiꞌ rall. Bëtsëꞌa rall. Guc laní shtë lliguë hashtë Noé guatë́ laꞌni barcu ruꞌbë. Iurní bëdchini juici shtë nisë guëc rall. Grë mënë guti.  
\v 28 Zni guc también tiempë shtë Lot. Gudáu ra mënë. Biiꞌ rall. Bëtuuꞌ rall. Guziꞌi rall. Bëcabní rall. Bëzaꞌa rall lidchi rall.  
\v 29 Perë iurë Lot bëruꞌu ciudá Sodoma, gulaguë guiꞌi dzë ni. Gulaguë asufrë narieꞌqui dizdë gubeꞌe nu grë mënë guti.  
\v 30 Ziquë bëꞌnë mënë tiempë shtë Lot, zni gunë rall iurë guëdchinia, nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu. Guëná ra mënë lua. 
\p  
\v 31 ’Dzë ni si talë tubi de lëꞌë të nanú guëc hiuꞌu, adë tsutë́diꞌil laꞌni hiuꞌu parë guáꞌal lo quë nanápël. Si talë tubi de lëꞌë të nanú të lachi dzë ni, adë guëabrídiꞌil parë guáꞌal cusë nanápël.  
\v 32 Gulë bëagná lduꞌu të pë guc tseꞌlë Lot.  
\v 33 El quë nanë́diꞌi guëneꞌe vidë shtë́nëll por na, segurë guënítill vidë shtë́nëll; perë el quë naguëniti vidë shtë́niꞌ por na, guëbánill parë siemprë. 
\p  
\v 34 ’Dzë naguëdchinia, nanú chupë mënë lu camë. Túbsëll guënaꞌbë Dios tsall gubeꞌe. Stúbill guëaꞌnë.  
\v 35 Chupë naꞌa caniuꞌu juntë. Túbsëll guënaꞌbë më tsall gubeꞌe. Stúbill guëaꞌnë.  
\v 36 Chupë nguiu nanú lachi. Túbsëll guënaꞌbë më tsall gubeꞌe. Stúbill guëaꞌnë. 
\p  
\v 37 Iurë bini ra shini gusëꞌdë më diꞌdzë rëꞌ, gunaꞌbë diꞌdzë raiꞌ: 
\p ―Dadë, ¿guc gac ra cusë ni? 
\p Guniꞌi më tubi dichë: 
\p ―Iurë gac ra cusë ni, gac bëꞌa të seguramëntë, igual ziquë rac bëꞌa të rdëá ra bëchu catë nagaꞌa naguti. 
\c 18  
\s1 Comparaciuni shtë viudë nu juësi 
\p  
\v 1 Jesús guniꞌi tubi comparaciuni parë gac bëꞌa shmënë më runë tucarë guadiꞌdzënú rall Dios guëdubi tiempë, de quë adë guëzalúdiꞌi rall pacënci parë guënaꞌbë rall lu Dios.  
\v 2 Guniꞌi më: 
\p ―Guc tubi juësi naguquëreldë guëꞌdchi. Adë gualdídiꞌi ldúꞌull Dios nu adë bë́ꞌnëdiꞌill rëspëti saꞌll.  
\v 3 Mizmë guëꞌdchi guquëreldë tubi viudë nanapë dishiꞌbi con stubi narunë cuntrë lë́ꞌëll. Guagnaꞌbë viudë lu juësi parë gac rëglë asuntë shtë́nëll según lëy. Guniꞌi viudë: “Bëꞌnë rëglë asuntë con contrari shtëna”. Zihani vueltë guagná viudë lëꞌë juësi.  
\v 4 Në́diꞌi juësi gúnëll rëglë asuntë ni, perë despuësë bëꞌnë juësi llgabë: “Adë rialdídiꞌi lduaꞌa Dios nu nápëdiaꞌa rëspëti parë mënë,  
\v 5 perë viudë rëꞌ riaglaꞌguë guënáꞌbëll lua. Guna rëglë asuntë shtë́nëll të adë tsalúdiꞌi pacënci shtëna tantë rbézëdiꞌi ridëll lua.” 
\p  
\v 6 Iurní Jesús guniꞌi: 
\p ―Gulë bëdëꞌë cuendë naguniꞌi juësi mal. Mucho más gunë Dios.  
\v 7 Gunë më juzguë ra contrari shtë mënë narialdí lduꞌi Dios. Gunë më compañi ra nariaglaꞌguë guënaꞌbë rall lu më dzë la gueꞌlë. Adë gac ldëꞌë më parë gunë më lo quë narnaꞌbë rall lu më.  
\v 8 Rniaꞌa lu të, iurë rgaꞌa iurë adë gac ldëꞌë më sino gunë më jushtici. Perë guënaꞌbë diꞌdza lu të, ¿iurë guëabrí nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu, niaꞌa zëdzéliꞌ ra narialdí lduꞌi Dios iurní? 
\s1 Comparaciuni shtë fariseo nu narunë cubrë impuestë 
\p  
\v 9 Guniꞌi Jesús stubi comparaciuni lu ra narunë llgabë nabënë na rall perë bëꞌnë rall desprëci saꞌ rall. Guniꞌi më: 
\p  
\v 10 ―Chupë nguiu guagniꞌinú rall Dios iáduꞌu ruꞌbë. Túbill na më fariseo; stúbill na el quë narunë cubrë impuestë.  
\v 11 Lëꞌë fariseo guasuldill; guníꞌill laꞌni ldúꞌull diꞌdzë rëꞌ: “Dadë gullanë, dushquíllil, rdë́ꞌëhia graci nádiaꞌa ziquë na ra mënë. Nádiaꞌa ziquë ra ngubaꞌnë. Nádiaꞌa ziquë narniꞌi bishi. Nádiaꞌa ziquë ra nanapë stubi naꞌa. Dushquíllil nádiaꞌa ziquë nguiu ndëꞌë narunë cubrë impuestë.  
\v 12 Runa ayunë chupë vueltë laꞌni llmalë. Rdëꞌa tubi por cadë chiꞌi ra cusë, grë lo quë narunë tucarë caꞌa Dios.”  
\v 13 Perë lëꞌë nguiu narunë cubrë impuestë zugáꞌall ruaꞌ puertë shtë iáduꞌu. Adë rbíꞌadiꞌill guiaꞌa. Guníꞌill: “Dadë, bëgaꞌa ldúꞌul na. Napa zihani duldë.”  
\v 14 Rniaꞌa lu të, lëꞌë pecadurë bëabrill lídchill limpi. Bëzunë́ Dios almë shtë́nëll, lë́dëdiꞌi lëꞌë fariseo. El quë narunë naruꞌbë, guëláguëll con shtu perë el quë narunë narúꞌbëdiꞌi, gunë Dios honrar lë́ꞌëll. 
\s1 Bëꞌnë ldaiꞌ Jesús ra llguëꞌnë 
\r (Mt. 19.13‑15; Mr. 10.13‑16) 
\p  
\v 15 Guanú mënë zihani llguëꞌnë lu Jesús parë guëdchiꞌbë më guiaꞌa më guëc rall. Perë shini gusëꞌdë më guná raiꞌ, gudildi raiꞌ naguanú lëꞌë ra llguëꞌnë lu Jesús.  
\v 16 Perë guniꞌi më; gunaꞌbë më ra llguëꞌnë: 
\p ―Gulë bëdëꞌë sí, guidë ra llguëꞌnë lua. Adë rcádiꞌi të guidë ra llguëꞌnë lua purquë cagnibëꞌa Dios lëꞌë ra mënë naná ziquë ra llguëꞌnë.  
\v 17 Guldía rniaꞌa lu të; sulë el quë nagunë recibir Dios ziquë Rëy të guënibëꞌa Dios lë́ꞌëll cumë ziquë tubi llguëꞌnë; rquitë lduꞌu llguëꞌnë rnibëꞌa Dios lë́ꞌëll, sulë nguiu ni guëbánill lugar catë na më Rëy. 
\s1 Tubi më ruꞌbë ricu guniꞌi lu Jesús 
\r (Mt. 19.16‑30; Mr. 10.17‑31) 
\p  
\v 18 Tubi nguiu narnibëꞌa ladi guëꞌdchi, gunaꞌbë díꞌdzëll lu Jesús: 
\p ―Mësë zaꞌquë, ¿pë rníꞌil guna parë gac salvara parë gapa vidë sin fin? 
\p  
\v 19 Guniꞌi Jesús lull: 
\p ―¿Pëzielú rníꞌil nahia nazaꞌquë? Nanú tubsë naná nazaꞌquë. Náhiꞌ Dios.  
\v 20 Bien nanël ra mandamientë: “Adë rquënúdiꞌil tseꞌlë mënë. Adë rguínidiꞌil saꞌl. Adë cuánëdiꞌil pë shtë mënë. Adë rníꞌidiꞌil bishi. Bëzuꞌbë diaguë shtiꞌdzë shtádël nu shníꞌal.” 
\p  
\v 21 Nguiu guniꞌi: 
\p ―Grë mandamientë ni bëna cumplir dizdë nabiꞌcha. 
\p  
\v 22 Bini Jesús diꞌdzë rëꞌ nu guniꞌi më: 
\p ―Tubi cusë runë faltë. Bëtuuꞌ grë cusë nanápël, bëdëꞌëin caꞌa ra prubi, iurní gápël tesurë lu gubeꞌe. Nu gudeꞌe naldë na të gáquël shmëna. 
\p  
\v 23 Iurë lëꞌë nguiu ni bini shtiꞌdzë Jesús, bëáꞌnëll tristë purquë de verdá nall ricu.  
\v 24 Guná Jesús lull; nalë́ bëdchini tristë laꞌni lduꞌu më. Guniꞌi më: 
\p ―Naganë tubi nanapë zihani dumí, gúnëll recibir Dios ziquë rëy.  
\v 25 Más sencigi tsutë́ tubi ma camellë ichi iagullë quë tubi ricu tsutëll catë rnibëꞌa Dios. 
\p  
\v 26 Ra mënë nabini diꞌdzë ni, gunaꞌbë diꞌdzë: 
\p ―Si es quë ni, ¿chu gac salvar? 
\p  
\v 27 Guniꞌi më: 
\p ―Adë gúnëdiꞌi nguiu gan gunë salvar mizmë lë́ꞌiꞌ perë Dios napë pudërë gunë më grë́tëꞌ ra cusë. 
\p  
\v 28 Iurní Pedro guniꞌi lu Jesús: 
\p ―Dadë, lëꞌë naꞌa bësëaꞌnë naꞌa grë́tëꞌ parë zeꞌdë naldë naꞌa lë́ꞌël. 
\p  
\v 29 Guniꞌi Jesús: 
\p ―Guldía, el quë nabësëaꞌnë lídchiꞌ, shtádiꞌ, shníꞌaiꞌ u bë́chiꞌ, u tséꞌliꞌ, u shíniꞌ purquë rac shtúꞌull guënibëꞌa Dios lë́ꞌëll,  
\v 30 gúnëll recibir zihani cusë más neꞌ laꞌñi vidë shtë́hiꞌ, nu guëquëréldëll parë siemprë tubi vidë sin fin con Dios. 
\s1 Stubi vueltë guniꞌi Jesús gátiꞌ 
\r (Mt. 20.17‑19; Mr. 10.32‑34) 
\p  
\v 31 Gunaꞌbë Jesús ra poshtë tubi ladë. Guniꞌi më lu raiꞌ: 
\p ―Iurneꞌ guziá hiaꞌa Jerusalén. Gac cumplir grë lo quë nabëquëꞌë ra nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios de na, nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu.  
\v 32 Gunë ra mënë intriegu na lu guiaꞌa shtë mënë nanádiꞌi më israelitë. Gunë rall burnë; guëniꞌi guidzë rall na. Guëchiꞌbë shënë rall lua.  
\v 33 Guëneꞌe rall galnë́ na, despuësë gatia. Perë dzë tsunë tsashtë́a ladi ra tëgulë. 
\p  
\v 34 Ra poshtë adë guasë́diꞌi raiꞌ shtiꞌdzë më, nacahin parë lëꞌë raiꞌ. Adë bëdë́ꞌëdiꞌi raiꞌ cuendë pë runë cuntienë shtiꞌdzë më. 
\s1 Bënëac Jesús tubi ciegu, më Jericó 
\r (Mt. 20.29‑34; Mr. 10.46‑52) 
\p  
\v 35 Guabiꞌguë raiꞌ guëꞌdchi Jericó. Nanú tubi ciegu nazubë lu nezë. Cagnáꞌbëll guꞌnë.  
\v 36 Bini ciegu gudëdë zihani mënë. Gunaꞌbë diꞌdzë ciegu pë quëhac.  
\v 37 Guniꞌi mënë: “Jesús nazareno ziazúhiꞌ nezë”.  
\v 38 Iurní ciegu fuertë guniꞌi: 
\p ―Jesús, llëbní David, bëgaꞌa ldúꞌul na. 
\p  
\v 39 Ra mënë naziaꞌa delantë, guniꞌi rall guëc ciegu parë guëac dchi ciegu perë másruꞌu guniꞌi ciegu. Fuertë guníꞌill: 
\p ―Llëbní David, bëgaꞌa ldúꞌul na. 
\p  
\v 40 Iurní Jesús guzudchí. Gunibëꞌa më tsaglliꞌi raiꞌ lëꞌë ciegu. Bëdchini ciegu lu më. Guniꞌi më lull: 
\p  
\v 41 ―¿Pë rac shtúꞌul guna? 
\p Repi ciegu: 
\p ―Rac shtuaꞌa, Dadë, guënéꞌel slua. 
\p  
\v 42 Guniꞌi më: 
\p ―Nia. Bëáquël purquë rialdí ldúꞌul na. 
\p  
\v 43 Mizmë iurní bëac ciegu. Guanáldëll lëꞌë Jesús. Bëdë́ꞌëll graci lu Dios. Grë ra mënë guniꞌi rall llëruꞌbë na pudërë shtë Dios, purquë guná rall pë bëꞌnë Jesús. 
\c 19  
\s1 Jesús nu Zaqueo 
\p  
\v 1 Iurní Jesús guatë́ guëꞌdchi Jericó. Mërë guëruꞌu më guëꞌdchi.  
\v 2 Ladi guëꞌdchi ni guc tubi ricu lë Zaqueo. Nall jëfë narunë cubrë impuestë.  
\v 3 Guc shtuꞌu Zaqueo guënall lu Jesús perë gúnëdiꞌill gan tantë zihani mënë gudëdë, nu nadupë shcuerpë Zaqueo.  
\v 4 Iurní Zaqueo bëlluꞌnë delantë. Güéꞌpill ladi tubi hiaguë sicómoro parë guënall lu më. Hiaguë ni zubi culaꞌni nezë catë zeꞌdë Jesús.  
\v 5 Bëdchini më lugar ni; guná më lu Zaqueo. Guniꞌi më lull: 
\p ―Zaqueo, bietë nasesë. Napë quë guënéꞌel pusadë lídchil, guëana. 
\p  
\v 6 Lueguë bietë Zaqueo nasesë. Nalë́ bëquitë ldúꞌull. Bë́ꞌnëll recibir Jesús lídchill.  
\v 7 Guná mënë guanú Jesús Zaqueo. Guaglaꞌguë guniꞌi rall cuntrë Jesús. Guniꞌi rall Jesús gua visitë lidchi tubi pecadurë.  
\v 8 Iurní guasuldí Zaqueo. Guníꞌill lu Dadë Jesús: 
\p ―Dadë, guëruldë nanapa guëdë́ꞌëhia caꞌa ra nabënápëdiꞌi. Nu si talë bëdchisúa dumí shtë mënë con bishi, guëabría tapë vueltë más dumí caꞌa rall. 
\p  
\v 9 Guniꞌi Jesús: 
\p ―Nedzë́ nasalvárël. Salvaciuni bëdchini lídchil. Nu lë́ꞌël guc Abraham shtadë guëlul.  
\v 10 Nahia nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu parë quilia el quë nabëniti parë gac salvárëll. 
\s1 Comparaciuni shtë muzë nabëꞌnë recibir dumí 
\p  
\v 11 Riaglaꞌguë rini ra mënë shtiꞌdzë Jesús. Hia mërë guëdchini raiꞌ ciudá Jerusalén. Nu quëhunë mënë llgabë runë faltë duꞌpsë parë guënibëꞌa Dios ziquë Rëy.  
\v 12 Iurní guniꞌi më tubi comparaciuni: 
\p ―Guc tubi nguiu shini rëy; bërúꞌull ládzëll. Ziáꞌall stubi naciuni parë gúnëll recibir pudërë ziquë rëy parë guënibë́ꞌall. Despuësë guëabrill ládzëll.  
\v 13 Antsë bërúꞌull ládzëll, gunáꞌbëll chiꞌi muzë naná encargadë shchíꞌnill. Bëdë́ꞌëll dumí lasac cadë tubi de lëꞌë ra muzë. Guniꞌi shini rëy: “Gulë bëꞌnë bien con dumí rëꞌ. Gulë guziꞌi; gulë bëtuuꞌ, hashtë guëabría.” Iurní guziáꞌall.  
\v 14 Perë ra mënë naquëreldë ladzë nguiu ni bëldë́ rall; rac shtúꞌudiꞌi rall gáquëll rëy shtë rall. Bësheꞌldë rall rsunë narniꞌi: “Adë rac shtúꞌudiꞌi naꞌa gac nguiu rëꞌ rëy shtë naꞌa”.  
\v 15 Perë nguiu ni bë́ꞌnëll recibir ziquë rëy shtë rall. Bëabrill ládzëll. Gunáꞌbëll ra muzë nabëcaꞌa dumí të guëná rëy bëldá bëꞌnë rall gan guëc dumí.  
\v 16 Primërë muzë bëdchini nu guníꞌill lu rëy: “Dadë, shtumil ndëꞌë con chiꞌi vueltë más shini dumí”.  
\v 17 Lëꞌë rëy guniꞌi: “Bien bë́ꞌnël con duꞌpë dumí. Iurní guënehia pudërë guënibë́ꞌal chiꞌi guëꞌdchi. Muzë zaꞌquë nal.”  
\v 18 Stubi muzë bëdchini guníꞌill: “Dadë, shtumil ndëꞌë con gaꞌi vueltë más shini dumí”.  
\v 19 Guniꞌi rëy lull: “Guënibë́ꞌal gaꞌi guëꞌdchi”.  
\v 20 Stubi muzë bëdchini nu guníꞌill: “Dadë, ndëꞌë lëꞌë shtumil. Bëquëtsaꞌuin tubi panitë.  
\v 21 Bëdzëba lë́ꞌël. Nal nguiu nargáꞌadiꞌi lduꞌu mënë. Rcáꞌal lo quë nabëdchíꞌbëdiꞌil nu rcáꞌal cusechë sin adë rcabnídiꞌil.”  
\v 22 Iurní guniꞌi rëy lull: “Nal mal. Con mizmë shtíꞌdzël guna juzguë lë́ꞌël. Guníꞌil nahia el quë nargáꞌadiꞌi lduꞌu mënë nu rcahia lo quë nabëdchíꞌbëdiaꞌa nu rcahia catë rcabnídiaꞌa.  
\v 23 ¿Pëzielú adë bësëáꞌnëdiꞌil shtumía lu bancu parë gapa shini dumí iurë bëdchinia?”  
\v 24 Iurní guniꞌi rëy lu mënë nazugaꞌa ngaꞌli: “Gulë bëdchisú dumí shtë nguiu nabëquëꞌë dumí panitë. Nu bëdëꞌëin caꞌa nabëꞌnë gan chiꞌi tantë dumí.”  
\v 25 Guniꞌi ra mënë: “Dadë, hia nápëll chiꞌi dumí”.  
\v 26 Lëꞌë rëy guniꞌi: “Rniaꞌa lu të, el quë nanapë, gúnëll recibir más perë el quë nabënápëdiꞌi, guëdchisú lëꞌë duꞌpë nanápëll.  
\v 27 Perë lëꞌë ra enemigu shtëna ra nanë́diꞌi guënibë́ꞌahia lëꞌë rall, gulë tsaglliꞌi lëꞌë rall ndëꞌë. Gulë quini lëꞌë rall lua.” 
\s1 Jesús guatë́ ciudá Jerusalén; dchíꞌbiꞌ tëchi burrë 
\r (Mt. 21.1‑11; Mr. 11.1‑11; Jn. 12.12‑19) 
\p  
\v 28 Despuësë de guniꞌi Jesús diꞌdzë rëꞌ, guaglaꞌguë ziagdchini më parë Jerusalén.  
\v 29 Bëdchini më guëꞌdchi Betfagé nu Betania nanaquë́ lu lumë catë nanú zihani hiaguë olivo. Bësheꞌldë më shini gusëꞌdë më;  
\v 30 guniꞌi më lu raiꞌ: 
\p ―Gulë gua guëꞌdchi naná guëlladchi. Iurë guëdchini të, guëná të lu tubi burrë. Quëdú ma. Lëꞌë burrë ni laꞌdi chu quíbëdiꞌi tëchi ma. Gulë bëshaꞌquë ma nu gudeꞌenú ma ndëꞌë.  
\v 31 Si talë guënaꞌbë diꞌdzë mënë pë gunë të burrë, gulë guniꞌi lull: “Lëꞌë Dadë Jesús rquiꞌni lëꞌë ma”. 
\p  
\v 32 Gua ra shini gusëꞌdë më. Bëdzelë raiꞌ burrë igual cumë zíquësë guniꞌi më lu raiꞌ.  
\v 33 Iurë bëshaꞌquë raiꞌ burrë, nashtënë burrë gunaꞌbë díꞌdzëll: 
\p ―¿Pëzielú bëshaꞌquë të shpurra? 
\p  
\v 34 Bëquebi raiꞌ: 
\p ―Purquë Dadë Jesús rquiꞌni lëꞌë ma. 
\p  
\v 35 Guanú raiꞌ burrë lu Jesús. Bëdchiꞌbë raiꞌ shabë raiꞌ tëchi ma parë quibë Jesús tëchi ma.  
\v 36 Iurë lëꞌë burrë ziazú lu nezë, gudishi mënë shabë rall lu nezë catë zeꞌdë më.  
\v 37 Bëdchini ra mënë lumë shtë dani catë nezë rlaguetë. Grë ra narianaldë tëchi më guzublú guëniꞌi rall llëruꞌbë na pudërë shtë Dios. Bëꞌnë rall alabar lëꞌë më por milagrë naguná rall.  
\v 38 Guniꞌi rall: 
\p ―Bëꞌnë ldaiꞌ Dios lëꞌë Rëy ndëꞌë, el quë nazeꞌdë guëdchini por nombre shtë Dadë Dios. Llëruꞌbë na Dios nacabezë más guiaꞌa lu gubeꞌe; tsu paz lu gubeꞌe. 
\p  
\v 39 Iurní bëldá fariseo nananú ladi zihani mënë guniꞌi rall lu Jesús: 
\p ―Mësë, guniꞌi lu ra shmë́nël të adë guëníꞌidiꞌi rall diꞌdzë rëꞌ. 
\p  
\v 40 Perë Jesús guniꞌi lu ra fariseo: 
\p ―Rniaꞌa lu të, si talë ra mënë guëac dchi, ra guëꞌë rëꞌ guërushtiá; guëniꞌi rahin diꞌdzë rëꞌ. 
\p  
\v 41 Iurë bëdchini më guëlladchi Jerusalén, gubiꞌa më lu ciudá. Biꞌni më.  
\v 42 Guniꞌi më: 
\p ―Mizmë lëꞌë të më Jerusalén, rac shtuaꞌa lëꞌë të niac bëꞌa të nezë catë rbedchí lduꞌu mieti con Dios, perë iurneꞌ nacahi slu të parë tsasë́ të ra cusë ni.  
\v 43 Guëdchini cusë durë guëc të. Enemigu shtë të guëzubë grë ladë shtë ciudá parë tildi rall. Guntsaꞌu rall tubi luꞌ alrededurë guëdubi guëꞌdchi, tsu guërru cuntrë lëꞌë të.  
\v 44 Guëcué rall grë hiuꞌu shtë të. Quini rall lëꞌë të hashtë nu shini të gati raiꞌ. Adë guëáꞌnëdiꞌi tubi guëꞌë quibë guëc saꞌ guëꞌë. Completamente tsaluhin; ziquë tubi hiuꞌu dachi guëaꞌnin purquë adë bëdë́ꞌëdiꞌi të cuendë iurë bëꞌnë më favurë parë lëꞌë të gac salvar të. 
\s1 Bësëlluꞌnë Jesús mënë nacagtuuꞌ laꞌni iáduꞌu ruꞌbë 
\r (Mt. 21.12‑17; Mr. 11.15‑19; Jn. 2.13‑22) 
\p  
\v 45 Iurní Jesús guatë́ laꞌni iáduꞌu ruꞌbë. Guzublú cagsëllúꞌniꞌ ra nacagtuuꞌ laꞌni iáduꞌu.  
\v 46 Guniꞌi më lu rall: 
\p ―Sagradas Escrituras rniꞌi shtiꞌdzë Dios: “Iáduꞌu shtëna na parë gunë mieti orar lu Dios, perë lëꞌë të bëꞌnë të cambi iáduꞌu ziquë cuevë shtë ngubaꞌnë”. 
\p  
\v 47 Grë dzë bëluaꞌa Jesús laꞌni iáduꞌu. Ra bëshuzi narnibëꞌa más con ra mësë shtë lëy con los de más më naruꞌbë shtë guëꞌdchi, gudili rall formë lla gati më.  
\v 48 Perë bëdzélëdiꞌi rall mudë nianaꞌzi rall lëꞌë më purquë grë ra mënë con ánimo rac shtuꞌu rall rquë diaguë rall pë guniꞌi më. 
\c 20  
\s1 Jesús bëquebi pë derechë nápiꞌ parë gúniꞌ ra cusë rëꞌ 
\r (Mt. 21.23‑27; Mr. 11.27‑33) 
\p  
\v 1 Tubi dzë nanú Jesús iáduꞌu ruꞌbë. Quëgluaꞌa më ra mënë shtiꞌdzë Dios lla mudë tsutë́ rall shnezë Dios të gac salvar rall. Iurní bëdchini ra bëshuzi narnibëꞌa más con mësë shtë lëy con më gushë narunë juzguë;  
\v 2 guniꞌi rall lu më: 
\p ―Guniꞌi lu naꞌa. ¿Pë derechë nápël parë guëluáꞌal ra mënë? ¿Chu bëneꞌe permisi rúnël grë cusë nabë́ꞌnël? 
\p  
\v 3 Guniꞌi Jesús lu rall: 
\p ―Nu na guënaꞌbë diꞌdza lu të. Rac shtuaꞌa guëniꞌi të lua.  
\v 4 ¿Chu bëdëꞌë derechë lëꞌë Juan Bautista parë guëchuꞌbë nísiꞌ; Dios u mënë? ¿Chu bësheꞌldë lë́ꞌiꞌ? 
\p  
\v 5 Iurní guzublú quëgniꞌi rall entrë de lëꞌë rall. Guniꞌi rall lu saꞌ rall: 
\p ―¿Pë guëniꞌi hiaꞌa lu Jesús? Si talë guëniꞌi hiaꞌa Dios bësheꞌldë lëꞌë Juan, iurní guëníꞌill lu hiaꞌa: “¿Pëzielú adë gualdídiꞌi lduꞌu të shtíꞌdziꞌ?”  
\v 6 Si talë guëniꞌi hiaꞌa mënë bësheꞌldë lëꞌë Juan, iurní guëneꞌe guëꞌë mënë lëꞌë hiaꞌa, gátiaꞌa purquë grë mënë rialdí lduꞌu rall guniꞌi Juan shtiꞌdzë Dios. 
\p  
\v 7 Por ni bëquebi rall lu Jesús de quë adë bëdë́ꞌëdiꞌi rall cuendë chu bësheꞌldë lëꞌë Juan parë guëchuꞌbë nísiꞌ ra mënë.  
\v 8 Iurní guniꞌi Jesús lu rall: 
\p ―Lëꞌë të rquébidiꞌi të; nu na adë guëquébidiaꞌa chu bësheꞌldë na; chu bëneꞌe permisi guna ra cusë. 
\s1 Comparaciuni shtë muzë mal 
\r (Mt. 21.33‑44; Mr. 12.1‑11) 
\p  
\v 9 Guzublú guniꞌi më lu ra mënë comparaciuni rëꞌ: 
\p ―Guc tubi nguiu nabëcabní hiaguë uvë lachi. Despuësë bëdë́ꞌëll mëdi stubi mënë nu guziáꞌall zitu. Gudëdë tiempë.  
\v 10 Bëgaꞌa iurë shtë cusechë, bëshéꞌldëll tubi muzë; guënaꞌbë muzë partë narunë tucarë shlámëll. Perë ra mënë gunaꞌzi rall lëꞌë muzë. Bëdëꞌë rall galnë́. Bësëlluꞌnë rall muzë sin adë bë bëdë́ꞌëdiꞌi rall.  
\v 11 Iurní bësheꞌldë shlamë rall stubi muzë, tsaglliꞌi muzë cusechë. Perë ra mënë guniꞌi diꞌdzë dzabë lu muzë nu bëdëꞌë rall galnë́. Bësëlluꞌnë rall muzë sin adë bë bëdë́ꞌëdiꞌi rall.  
\v 12 Lamë ni bësheꞌldë stubi muzë perë ra mënë gudini rall lëꞌë muzë. Gulú rall lëꞌë muzë tantë bëldë́ rall. 
\p  
\v 13 ’Iurní guniꞌi lamë shtë guiuꞌu: “¿Pë guna iurneꞌ? Guësheꞌlda shinia narac shtuaꞌa. Iurë guëná ra mënë lúhiꞌ, tal vez gunë rall rëspëti shinia.”  
\v 14 Perë iurë guná ra mënë narunë dchiꞌni lu shini lamë, guniꞌi rall lu saꞌ rall: “Ndëꞌë naguëcaꞌa herenci. Cha díniaꞌa lë́ꞌëll të iurní gácaꞌa nashtë́ guiuꞌu.”  
\v 15 Iurní gulú rall shini lamë lu guiuꞌu stubi ladë. Gudini rall lë́ꞌiꞌ. 
\p Iurní guniꞌi Jesús lu ra mënë: 
\p ―¿Pë gunë nashtë́ guiuꞌu con ra naquëhunë dchiꞌni?  
\v 16 Mizmë lamë guëdchini parë quínill ra mënë mal, leꞌ. Guëdë́ꞌëll guiuꞌu caꞌa stubi mënë. 
\p Iurní bini ra mënë comparaciuni rëꞌ, guniꞌi rall lu Jesús: 
\p ―Ni lo quiera Dios gac zni. 
\p  
\v 17 Perë Jesús gubiꞌa lu rall, guniꞌi më: 
\p ―Gulë guniꞌi lua pë runë cuntienë nanaquë́ laꞌni Sagradas Escrituras. Rniꞌin zndëꞌë: 
\q1 Guëꞌë nabëruꞌldë ra albañil tubi ladë, 
\q1 guëꞌë rëꞌ gunë sirvë parë gac shquini shtë iáduꞌu ruꞌbë. 
\m  
\v 18 El quë narreldë guëc guëꞌë rëꞌ, gac chupë ldëll, perë iurë ldaguë guëꞌë ni guëc mënë, gáquëll ziquë pulvë. 
\s1 Jesús guniꞌi: “Gulë quilli impuestë” 
\r (Mt. 21.45‑46; 22.15‑22; Mr. 12.12‑17) 
\p  
\v 19 Ra jëfë shtë bëshuzi con mësë shtë lëy rac shtuꞌu rall guënaꞌzi rall lëꞌë Jesús lueguë. Guc bëꞌa rall guniꞌi më comparaciuni ni cuntrë lëꞌë rall. Adë gunáꞌzidiꞌi rall lëꞌë më purquë bëdzëbë rall los de más mënë. 
\p  
\v 20 Iurní bësheꞌldë rall mënë naguagldaꞌchi lëꞌë Jesús. Rluaꞌa rall ziquë mënë zaꞌquë. Rac shtuꞌu rall guësiguë́ rall lëꞌë më nianiꞌi më tubi cusë mal parë gunë rall intriegu lëꞌë më lu gubiernë rumanë.  
\v 21 Por ni naguagldaꞌchi lëꞌë Jesús, gunaꞌbë diꞌdzë rall: 
\p ―Mësë, nanë́ naꞌa rluáꞌal nu rníꞌil purë verdá. Rluáꞌal igual lu mënë humildë nu lu mënë narnibëꞌa. Guldil, quëgluáꞌal lla tsutë́ mënë shnezë Dios.  
\v 22 Guniꞌi lu naꞌa, ¿pë na bien guëdilli hiaꞌa impuestë lu rëy rumanë u guëdíllidiꞌi hiaꞌa impuestë? 
\p  
\v 23 Perë Jesús bëdëꞌë cuendë niasiguë́ rall lëꞌë më. Guníꞌiꞌ: 
\p  
\v 24 ―Gulë bëluaꞌa tubi dumí. ¿Chu lu nu chu lë naquë́ lu dumí? 
\p Bëquebi rall: 
\p ―Lu rëy César naquë́ lu dumí. 
\p  
\v 25 Guniꞌi më iurní: 
\p ―Nia, por ni gulë bëdëꞌë caꞌa rëy César lo quë nashtë́ César, nu gulë bëdëꞌë caꞌa Dios lo quë nashtë́ Dios. 
\p  
\v 26 Adë bëꞌnë ra contrari shtë Jesús gan nianiꞌi më cusë mal lu ra mënë. Bëdzëguëëꞌ lduꞌu ra mënë ni; bëaꞌnë dchi rall. 
\s1 Jesús guniꞌi lla tsashtë́ ra tëgulë 
\r (Mt. 22.23‑33; Mr. 12.18‑27) 
\p  
\v 27 Iurní bëldá nguiu religiusë saduceos, guagná rall lëꞌë Jesús. Ra saduceos rniꞌi adë tsashtë́diꞌi tëgulë ladi ra tëgulë.  
\v 28 Perë gunaꞌbë diꞌdzë rall lu Jesús: 
\p ―Mësë, bëquëꞌë Moisés tiempë guahietë si tubi nguiu gati sin shíniꞌ, bëchi tëgulë napë quë guëtsë́ꞌall tseꞌlë tëgulë. Gapë rall shíniꞌ parë adë tsalúdiꞌi shfamili tëgulë.  
\v 29 Guc gadchi bëchi. Primërë nguiu bëtsë́ꞌall perë gútill sin ni tubi shínill.  
\v 30 Segundë bëchi tëgulë bëtsë́ꞌall con viudë perë gútill sin ni tubi shínill.  
\v 31 Tecërë bëchi tëgulë bëtsë́ꞌall tseꞌlë tëgulë. Nu gútill; pues hashtë shuꞌpë bëchi tëgulë bëtsëꞌa rall tseꞌlë tëgulë. Gúdiꞌi shini raiꞌ.  
\v 32 Despuësë guti naꞌa ni.  
\v 33 Guniꞌi lu naꞌa, iurë tsashtë́ tëgulë, ¿chu gac tseꞌlë naꞌa cumë gadchi nguiu guc tseꞌlë naꞌa ni? 
\p  
\v 34 Iurní Jesús bëquebi: 
\p ―Iurneꞌ lu guë́ꞌdchiliu ra nguiu, ra naꞌa, rtsëꞌa rall,  
\v 35 perë grë ra naguëdëꞌë Dios permisi tsutë́ rall stubi guë́ꞌdchiliu nu tsashtë́ raiꞌ ladi ra tëgulë, adë guëtsë́ꞌadiꞌi raiꞌ. Adë rnádiꞌi raiꞌ guëtsëꞌa shini raiꞌ.  
\v 36 Nunquë gátidiꞌi raiꞌ. Na raiꞌ ziquë ra ianglë shtë gubeꞌe. Na raiꞌ shini Dios iurní, purquë guashtë́ raiꞌ ladi ra tëgulë, guëbani raiꞌ parë siemprë.  
\v 37 Perë si talë rnaꞌbë diꞌdzë të tsashtë́ ra tëgulë ladi ra tëgulë, gulë bëdëꞌë cuendë lo quë Moisés bëquëꞌë laꞌni histuri shtë hiaguë narëuldë. Bëquëꞌë Moisés de quë Dadë Dios na Dios shtë Abraham, nu Isaac, nu Jacob; nu blac tiempë guti raiꞌ parë tiempë dzë ni.  
\v 38 Grë shmënë Dios nabani aunquë hia guti raiꞌ. Napë raiꞌ vidë sin fin. 
\p  
\v 39 Iurní bëldá mësë shtë lëy guniꞌi rall: 
\p ―Mësë, bien bëquébil lu rall. 
\p  
\v 40 Hia bëdzëbë rall guënaꞌbë diꞌdzë rall más lu Jesús. 
\s1 Jesús gunaꞌbë diꞌdzë lu ra mësë, chu na shtadë Cristo 
\r (Mt. 22.41‑46; Mr. 12.35‑37) 
\p  
\v 41 Jesús guniꞌi lu rall: 
\p ―¿Llallë rniꞌi mënë Cristo na shini David?  
\v 42 purquë mizmë David guniꞌi laꞌni librë nalë Salmos: 
\q1 Dadë Dios guniꞌi lu Shtada narnibëꞌa: 
\q1 Guzubë ladë ldi shtëna 
\q1  
\v 43 hashtë guna gan lu enemigu shtë́nël të guëzuꞌbë diaguë rall shtíꞌdzël. 
\m  
\v 44 ¿Lla na posiblë gac Cristo shini David, cumë mizmë David rniꞌi Cristo na Dadë narnibëꞌa lë́ꞌiꞌ? 
\s1 Jesús gudíldiꞌ mësë shtë lëy 
\r (Mt. 23.1‑36; Mr. 12.38‑40; Lc. 11.37‑54) 
\p  
\v 45 Iurë grë mënë caquë́ diaguë rall shtiꞌdzë Jesús, guniꞌi më lu ra shini gusëꞌdë më: 
\p  
\v 46 ―Gulë gupë cuidadë ra mësë shtë lëy. Rëuuꞌ lduꞌu rall nacu rall lari duni. Rac shtuꞌu rall gunë mënë saludar lëꞌë rall con zihani rëspëti lu nezë. Rdzelë rall guëzubë rall lugar mejurë laꞌni iáduꞌu. Rac shtuꞌu rall lugar shtë rëspëti lu mellë.  
\v 47 Perë rdchisú rall lidchi viudë, pero parë guësiguë́ rall mënë, quëhunë rall oraciuni ruꞌbë. Rniaꞌa lu të gunë rall recibir más cashtigu dushë. 
\c 21  
\s1 Tubi guꞌnë nabëdëꞌë viudë prubi 
\r (Mr. 12.41‑44) 
\p  
\v 1 Laꞌni iáduꞌu guná Jesús ra ricu, bëtiaꞌa rall dumí laꞌni cajë shtë ofrendë.  
\v 2 Nu tubi viudë prubi guná më; bëtiáꞌall chupë centavë.  
\v 3 Guniꞌi më: 
\p ―Guldía, lëꞌë viudë prubi bëdëꞌë más quë ra ricu.  
\v 4 Grë mënë bëdëꞌë nabëꞌnë subrë perë naꞌa rëꞌ bëdë́ꞌëll grë nanápëll, grë nasíꞌill gaull. 
\s1 Guniꞌi më cue iáduꞌu ruꞌbë 
\r (Mt. 24.1‑2; Mr. 13.1‑2) 
\p  
\v 5 Ruadiꞌdzë mënë lla na iáduꞌu ruꞌbë. Blac chulë na ra guëꞌë nu blac chulë na ra regalë nabëzëlaaꞌdchi ra mënë parë iáduꞌu. Iurní Jesús guniꞌi: 
\p  
\v 6 ―Guëdchini tiempë grë lo quë naquëgná të neꞌ, cue. Ni tubi guëꞌë quibë guëc sádiꞌin. 
\s1 Sëñi antsë tsalú guë́ꞌdchiliu 
\r (Mt. 24.3‑28; Mr. 13.3‑23) 
\p  
\v 7 Iurní gunaꞌbë diꞌdzë raiꞌ lu më: 
\p ―Mësë, ¿guc gac ra cusë narníꞌil lu naꞌa? ¿Pë sëñi nanú naguëluaꞌa guëlladchi na tiempë gac cumplir shtíꞌdzël? 
\p  
\v 8 Guniꞌi Jesús: 
\p ―Gulë gupë mizmë lëꞌë të, adë guësiguë́diꞌi mënë lëꞌë të. Zihani mënë guëdchini ziquë shmëna. Guëniꞌi rall: “Nahia Cristo”; u guëniꞌi rall: “Hia bëgaꞌa iurë guënibëꞌa Dios ziquë Rëy”. Perë rniaꞌa lu të, adë tsanáldëdiꞌi të tëchi shtiꞌdzë rall.  
\v 9 Iurë ruadiꞌdzë mënë nanú zihani guërru nu rdzatsu mënë cuntrë gubiernë, adë rdzë́bëdiꞌi të. Grë cusë ni napë quë gac cumplir perë runë faltë parë guënibëꞌa Dios ziquë rëy. 
\p  
\v 10 Guaglaꞌguë guniꞌi më: 
\p ―Gac cumplir tubi naciuni tildi cuntrë stubi naciuni. Tubi gubiernë tildi cuntrë stubi gubiernë.  
\v 11 Guëllú nadushë iurní. Guëdchini gubini dushë nu galguidzë zihani lugar. Lu gubeꞌe guëluaꞌa cusë nadzëꞌbë nu sëñi ruꞌbë guëluaꞌa. 
\p  
\v 12 ’Antsë gac cumplir ra cusë ni, gunë mënë cuntrë lëꞌë të. Guënaꞌzi rall lëꞌë të parë gunë rall juzguë lëꞌë të laꞌni iáduꞌu shtë të. Guëldaguë rall lëꞌë të lachiguiꞌbë. Gunë rall demandë lëꞌë të lu gubiernë nu lu rëy purquë na të shmëna.  
\v 13 Zni gunë të gan guëniꞌi të lu ra gubiernë dizaꞌquë shtëna.  
\v 14 Adë ráquëdiꞌi lduꞌu të; adë gúnëdiꞌi të llgabë pë guëniꞌi të iurní,  
\v 15 purquë na guënehia diꞌdzë parë guëniꞌi të lu gubiernë. Guna compañi lëꞌë të hashtë enemigu shtë të guëac dchi lu të; nápëdiꞌi rall pë guëniꞌi rall cuntrë lëꞌë të iurní.  
\v 16 Gunë mënë intriegu lëꞌë të gati të, bëldá të. Shtadë të gúnëll intriegu lëꞌë të. Bëchi të, shfamili të nu ra amigu shtë të gunë rall intriegu lëꞌë të, gati të.  
\v 17 Grë mënë guëldënú rall lëꞌë të purquë na të shmëna; rialdí lduꞌu të na.  
\v 18 Perë pë gáquëdiꞌi të; ni tubi guitsë guëc të tsalúdiꞌi.  
\v 19 Si talë gac të firmë lu shnezë Dios, gapë të vidë nadë rialúdiꞌi parë siemprë. 
\p  
\v 20 ’Iurë guëná të lu suldadë grë ladë ciudá Jerusalén, hia mërë cue ciudá.  
\v 21 El quë nananú Judea dzë ni, guëllúꞌnëll parë lu dani. El quë nananú ciudá Jerusalén, guëruꞌu rall. El quë nananú lachi adë guëabrídiꞌill guëꞌdchi,  
\v 22 purquë ra dzë rëꞌ na shtë cashtigu. Grë lo quë naescritë laꞌni Sagradas Escrituras gac cumplirin.  
\v 23 Prubi ra naꞌa nanuaꞌa shíniꞌ u ra naꞌa narcaꞌa meꞌdë dzë ni. Gunë mënë israelitë sufrir lu cashtigu shtë Dios. Cusë durë gac con mënë tiempë neꞌ.  
\v 24 Bëldá mënë gati rall lu guërru. Stubi tantë tsa rall guëdubi naciuni ziquë prësi; gunë rall dchiꞌni shtë stubi mënë. Ra mënë zitu guënibëꞌa rall Jerusalén naná cue hashtë gac cumplir tiempë nabëꞌnë Dios disponer. Jerusalén guëaꞌnë ziquë hiuꞌu dachi. 
\s1 Nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu guëabriꞌ stubi 
\r (Mt. 24.29‑35, 42‑44; Mr. 13.24‑37) 
\p  
\v 25 ’Dzë ni guëluaꞌa sëñi lu gubeꞌe con ngubidzë, mbelëguiꞌi, nu mbehu. Lu guë́ꞌdchiliu grë mënë shtë ra naciuni adë gáquëdiꞌi pë gunë rall nu adë rbedchí lduꞌu rall por cusë nadzëꞌbë. Guini rall ruidë shtë nisëduꞌu tantë rniꞌbi nisë.  
\v 26 Iurní guëcahi mënë por tantë galërdzëbë nu galriá lduꞌi por cashtigu naguëdchini. Ra fuersë shtë gubeꞌe guëniꞌbi rahin shlugarin.  
\v 27 Iurní guëná ra mënë lua, nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu. Guëdchinia laꞌni shcahi. Guëdchininúa con zihani puderë nu llni.  
\v 28 Iurë guëná të ra cusë guëzublú gac, gulë gubiꞌa lu gubeꞌe; gulë tsaldí lduꞌu të purquë hia mërë gunë më salvar lëꞌë të. 
\p  
\v 29 Guniꞌi më tubi comparaciuni: 
\p ―Gulë guná lu hiaguë higu u cualquier stubi hiaguë.  
\v 30 Iurë lëꞌë ndiaguë rënë rruꞌu, rdëꞌë të cuendë hia mërë guëdchini tiempë naꞌi.  
\v 31 Zni iurë guëná të ra cusë mal guëdchini, gulë gac bëꞌa të hia mërë guëdchini tiempë naguënibëꞌa Dios. 
\p  
\v 32 ’Guldía rniaꞌa lu të, grëhin gac cumplir antsë gati ra mënë naquëreldë tiempë neꞌ.  
\v 33 Gubeꞌe nu guë́ꞌdchiliu tsalú rahin perë shtiꞌdza napë quë gac cumplir. Adë tsalúdiꞌi shtiꞌdza. 
\p  
\v 34 ’Gulë gubani guëdubi tiempë. Adë rdëꞌë të lugar gapë të vici. Adë rzuuꞌdchidiꞌi të. Adë ráquëdiꞌi lduꞌu të por nagáu të purquë si talë quëhúnël ra cusë ni, adë gac bë́ꞌadiꞌi të naquëhac.  
\v 35 Ziquë rldaguë lasë mënë tubi ma, zni guëdchini ra cusë durë guëc ra mënë narëtaꞌ lu guë́ꞌdchiliu.  
\v 36 Por ni, gulë cue nasini nu gulë gunaꞌbë lu Dios guëdubi iurë të gunë më compañi lëꞌë të, guëruꞌu të ladi ra cusë dushë sin adë bë gáquëdiꞌi të. Gulë guëaꞌnë nasini parë iurë guëdchinia, nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu; tsasuldí të lua. 
\p  
\v 37 Jesús bëluaꞌa ra mënë laꞌni iáduꞌu ruꞌbë rdzë perë gueꞌlë ria më lu dani shtë Olivos parë guëaꞌnë më hashtë brëgueꞌlë.  
\v 38 Grë mënë bëdchini iáduꞌu tumpranë të guini rall shtiꞌdzë më. 
\c 22  
\s1 Ra contrari shtë Jesús gudili rall lla gati më 
\r (Mt. 26.1‑5, 14‑16; Mr. 14.1‑2, 10‑11; Jn. 11.45‑53) 
\p  
\v 1 Hia mërë guëdchini laní Pascu, iurë rëagná lduꞌu mënë tiempë nabëꞌnë Dios librar ra israelitë de Egipto. Dzë ni adë gudáudiꞌi rall guetështildi nanapë levadurë.  
\v 2 Ra jëfë shtë bëshuzi con ra mësë shtë lëy gudili rall mudë quini rall lëꞌë Jesús nagaꞌchi purquë bëdzëbë rall mënë. 
\p  
\v 3 Iurní Satanás guatë́ laꞌni lduꞌu Judas Iscariote, tubi poshtë shtë më entrë chiꞌbë chupë ra poshtë.  
\v 4 Guagniꞌi Judas lu ra jëfë shtë ra bëshuzi con los de más më ruꞌbë shtë iáduꞌu. Guniꞌi Judas lla gúnëll intriegu lëꞌë më guiaꞌa rall.  
\v 5 Bëquitë lduꞌu rall; bëꞌnë rall prometer guëdëꞌë rall dumí caꞌa Judas.  
\v 6 Bëaꞌnë Judas de acuerdë nu gudílill mudë parë gúnëll intriegu lëꞌë Jesús nagaꞌchi iurë nídiꞌi mënë. 
\s1 La Santa Cena 
\r (Mt. 26.17‑29; Mr. 14.12‑25; Jn. 13.21‑30; 1 Co. 11.23‑26) 
\p  
\v 7 Iurní bëdchini dzë shtë laní, gudáu ra mënë guetështildi sin levadurë. Mizmë dzë bëꞌnë tucarë quini rall tubi lliꞌli shtë Pascu.  
\v 8 Iurní bësheꞌldë Jesús lëꞌë Pedro nu Juan; guniꞌi më lu raiꞌ: 
\p ―Guaguëꞌnë preparar shtse shtë Pascu, guëdáuhaꞌa. 
\p  
\v 9 Gunaꞌbë diꞌdzë raiꞌ: 
\p ―¿Ca lu rac shtúꞌul guëdëꞌnë naꞌa preparar shtse shtë laní? 
\p  
\v 10 Jesús guniꞌi lu raiꞌ: 
\p ―Gulë gua guëꞌdchi. Iurë guëdchini të ruaꞌ guëꞌdchi, guëdzaꞌguëlú të tubi nguiu nanuaꞌa tubi rëëꞌ nisë. Gulë guanaldë lë́ꞌëll. Gulë tsutë́ catë tsutëll.  
\v 11 Gulë guniꞌi lu nashtënë hiuꞌu: “Lëꞌë mësë cagnaꞌbë diꞌdzë lul; ¿ca na cuartë catë gáuhiꞌ shtse shtë laní con poshtë shtë́hiꞌ?”  
\v 12 Iurní guëluaꞌa nashtë́ hiuꞌu tubi cuartë ruꞌbë segundë pisë. Arregladë nahin. Gulë bëꞌnë preparar ndë pë cusë guëdáuhaꞌa. 
\p  
\v 13 Gua Pedro nu Juan. Bëdzelë raiꞌ grë cusë ziquë guniꞌi më. Bëꞌnë raiꞌ preparar shtse shtë laní, gau raiꞌ. 
\p  
\v 14 Bëgaꞌa iurë shtë shtse, Jesús guzubënúhiꞌ lëꞌë ra poshtë lu mellë.  
\v 15 Guniꞌi më lu raiꞌ: 
\p ―Con guëdubinú lduaꞌa rac shtuaꞌa guëdáuha shtse shtë Pascu con lëꞌë të antsë gatia,  
\v 16 purquë adë gáudiaꞌa shtse shtë Pascu stubi hashtë gac cumplir grë lo quë narunë cuntienë shtse Pascu; gac cumplirin iurë guënibëꞌa Dios ziquë Rëy. 
\p  
\v 17 Iurní gunaꞌzi më tubi vasë shtë vini. Bëdëꞌë më graci lu Dios nu guniꞌi më: 
\p ―Gulë gudiꞌdzë nu gulë biiꞌ vini rëꞌ.  
\v 18 Adë guaꞌ vini stubi vueltë hashtë iurë guënibëꞌa Dios ziquë Rëy. 
\p  
\v 19 Iurní gunaꞌzi më guetështildi. Bëdë́ꞌëiꞌ graci lu Dios nu gudiꞌdzë mëhin cuaꞌa ra poshtë. Guniꞌi më: 
\p ―Ndëꞌë lëꞌë shcuerpa naguna intriegu lu galguti parë gac salvar të. Gulë gau, nu gulë bësëagná lduꞌu të galguti shtëna. 
\p  
\v 20 Iurë gualú shtse, gunaꞌzi më vasë shtë vini; bëdëꞌë më graci, bëdëꞌë më vasë ni guiaꞌa ra poshtë nu guniꞌi më: 
\p ―Ndëꞌë na tëstë cubi entrë lëꞌë të nu Dios. Guëruꞌu shrëna parë lasac tëstë ni. 
\p  
\v 21 ’Perë guná, lëꞌë nguiu nagunë intriegu na, zubënull na lu mellë.  
\v 22 Nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu napë quë ziáꞌaiꞌ nezë narunë tucarë según voluntá shtë Dios, perë prubi nguiu nagunë intriegu na lu galguti. 
\p  
\v 23 Iurní ra poshtë gunaꞌbë diꞌdzë lu saꞌ raiꞌ, chull gunë intriegu lëꞌë Jesús. 
\s1 Gudildi diꞌdzë ra poshtë chu na más më ruꞌbë 
\p  
\v 24 Ra poshtë gudildi diꞌdzë chu na más më ruꞌbë entrë lëꞌë raiꞌ.  
\v 25 Guniꞌi Jesús lu raiꞌ: 
\p ―Ra rëy shtë naciuni nalë́ nadushë rnibëꞌa rall, nu rac shtuꞌu rall guëniꞌi mënë de quë na rall më zaꞌquë.  
\v 26 Perë entrë lëꞌë të adë nazáꞌquëdiꞌi quëhunë të llgabë zni. El quë na más më ruꞌbë entrë lëꞌë të, napë quë gáquëll ziquë na más nalasáquëdiꞌi. El quë narnibëꞌa entrë lëꞌë të, gáquiꞌ ziquë el quë narunë sirvë lu saꞌll.  
\v 27 ¿Chu na más më naruꞌbë, el quë nazubë lu mellë gaull primërë, u el quë narunë sirvë lu mellë? El quë nazubë lu mellë, leꞌ; perë na, nahia ziquë mënë narunë sirvë entrë lëꞌë të. 
\p  
\v 28 ’Lëꞌë të rianú të na. Adë bësëáꞌnëdiꞌi të na sino bëꞌnë të sufrir con na.  
\v 29 Ziquë Shtada bëneꞌe pudërë guënibë́ꞌahia ziquë Rëy, zni rnéꞌehia pudërë caꞌa të, guënibëꞌa të con pudërë.  
\v 30 Guëzubë të lu trunë catë rnibë́ꞌahia parë gunë të juzguë guëzá chiꞌbë chupë grupë shtë naciuni Israel. 
\s1 Jesús guniꞌi lu Pedro gunë Pedro negar lëꞌë më 
\r (Mt. 26.31‑35; Mr. 14.27‑31; Jn. 13.36‑38) 
\p  
\v 31 Nu guniꞌi Jesús lu Pedro: 
\p ―Moni, Moni, Satanás gunaꞌbë permisi lu Dios, gúnëll prëbë lë́ꞌël të ldáguël lu duldë; gaquin ziquë rgu rnërë mënë lluꞌbë.  
\v 32 Perë bëna ruëguë lu Dios por lë́ꞌël parë adë gúnëdiꞌi faltë fe parë tsaldí ldúꞌul Dios. Rniaꞌa lul, despuësë ra prëbë, iurë guëabrí ldúꞌul con Dios, bëꞌnë compañi ra narialdí lduꞌi dizaꞌquë parë gac rall firmë lu shnezë Dios. 
\p  
\v 33 Simón Pedro guniꞌi lu Jesús: 
\p ―Dadë, adë guësëáꞌnëdiaꞌa lë́ꞌël. Guna compañi lë́ꞌël hashtë lachiguiꞌbë nu nilë hashtë gatia con lë́ꞌël. 
\p  
\v 34 Guniꞌi Jesús iurní: 
\p ―Bedë, antsë guëllidchí gay, gúnël negar na tsunë vueltë. Guëníꞌil lu ra mënë adë guënë́diꞌil na. 
\s1 Mërë guëdchini dzë shtë sufrimientë 
\p  
\v 35 Iurní Jesús gunaꞌbë díꞌdziꞌ lu poshtë: 
\p ―Iurë bësheꞌlda lëꞌë të parë guëniꞌi të dizaꞌquë lu ra mënë, adë nuáꞌadiꞌi të bulsë. Adë nuáꞌadiꞌi të bëdu dumí, adë nuáꞌadiꞌi të sabadu. ¿Pë bëꞌnë faltë lëꞌë të iurní? 
\p Bëquebi raiꞌ: 
\p ―Ni tubi cusë bë́ꞌnëdiꞌi faltë. 
\p  
\v 36 Iurní guniꞌi më: 
\p ―Pues iurneꞌ el quë nanapë bulsë, guaꞌain. El quë nanapë bëdu dumí, guáꞌall dumí. El quë nadë nápëdiꞌi spadë, guëtuuꞌll manguë të síꞌill tubi spadë.  
\v 37 Rniaꞌa lu të, rquiꞌni gac cumplir diꞌdzë rëꞌ lo quë naná escritë laꞌni Sagradas Escrituras: “Bëꞌnë mënë tratë lë́ꞌiꞌ cumë ziquë narguini mënë”. Vidë shtëna mërë tsaluhin. Runë faltë duꞌpë parë gac cumplir grë naná escritë de na. 
\p  
\v 38 Iurní guniꞌi raiꞌ: 
\p ―Dadë, ndëꞌë napë naꞌa chupë spadë. 
\p Guniꞌi më: 
\p ―Hia naꞌ. 
\s1 Jesús gua Getsemaní të guëniꞌinúhiꞌ Dios 
\r (Mt. 26.36‑46; Mr. 14.32‑42) 
\p  
\v 39 Iurní guziaꞌa më. Gua më lu dani shtë Olivos ziquë bëꞌnë më grë ra gueꞌlë. Ra shini gusëꞌdë më guanaldë raiꞌ lëꞌë më.  
\v 40 Bëdchini raiꞌ lu dani. Guniꞌi më lu raiꞌ: 
\p ―Gulë gunaꞌbë lu Dios të gunë më compañi lëꞌë të parë ldáguëdiꞌi të lu duldë. 
\p  
\v 41 Iurní gua më lë́ꞌësë më tubi distanci ziquë narldaꞌa nguiu tubi guëꞌë. Bëzullibi më. Iurní biadiꞌdzënú më Dios, Shtadë më.  
\v 42 Guniꞌi më: 
\p ―Dadë, bëlá lëꞌë na lu sufrimientë rëꞌ si talë na voluntá shtë́nël, perë bëꞌnë lo quë narac shtúꞌul lë́dëdiꞌi lo quë narac shtuaꞌa. 
\p  
\v 43 Iurní bëdchini tubi ianglë shtë gubeꞌe. Bëdëꞌë ianglë fuersë parë lëꞌë më.  
\v 44 Más fuertë bëꞌnë më sufrir, se entiende, sufrimientë lduꞌu më. Guniꞌinú më Dios con más diꞌdzë. Rdzu nisë lúhiꞌ ziquë gotë ruꞌbë shtë rënë narlaguë lu guiuꞌu. 
\p  
\v 45 Iurní gualú biadiꞌdzënú më Dios, bëabrí më catë nanú ra poshtë. Bëdzelë më lëꞌë raiꞌ nagaꞌsi raiꞌ, tantë bëdzaguë raiꞌ purquë nalë́ riá lduꞌu raiꞌ.  
\v 46 Guniꞌi më lu raiꞌ: 
\p ―¿Pëzielú nagaꞌsi të? Gulë guashtë́ ngaꞌli. Gulë gunaꞌbë lu Dios të gunë më compañi lëꞌë të parë ldáguëdiꞌi të lu duldë. 
\s1 Gunaꞌzi ra mënë Jesús ziquë prësi 
\r (Mt. 26.47‑56; Mr. 14.43‑50; Jn. 18.2‑11) 
\p  
\v 47 Nianá cagniꞌi më, bëdchini zihani mënë. Judas, tubi poshtë shtë më, nall cabësë shtë ra mënë. Guabiꞌguë Judas lu Jesús parë guëtsagruaꞌll lëꞌë më.  
\v 48 Guniꞌi më lu Judas: 
\p ―Judë, ¿pë con tubi dchidu gúnël intriegu na? nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu. 
\p  
\v 49 Ra mënë nanaldë Jesús guná raiꞌ pë quëhac. Gunaꞌbë diꞌdzë raiꞌ lu më: 
\p ―Dadë, ¿zëdildi naꞌa con spadë nadiaꞌa naꞌa? 
\p  
\v 50 Tubi de lëꞌë raiꞌ gulull spadë. Bëchúguëll diaguë ldi shtë muzë. Muzë ni bëꞌnë sirvë lu narnibëꞌa más entrë grë ra bëshuzi.  
\v 51 Guniꞌi Jesús: 
\p ―Hia naꞌ. Adë tíldidiꞌi të. 
\p Iurní Jesús bëgaꞌldë diaguë muzë. Bënëac më lë́ꞌëll.  
\v 52 Iurní guníꞌiꞌ lu ra jëfë shtë bëshuzi con mënë naquëhapë iáduꞌu ruꞌbë; guniꞌi më lu më gushë nabëdchini të guënaꞌzi rall lëꞌë më: 
\p ―¿Pëzielú bëdchini të con spadë nu hiaguë parë zeꞌdë guëlliꞌi të na cumë ziquë ngubaꞌnë?  
\v 53 Dzë con dzë zugáꞌahia con lëꞌë të iáduꞌu ruꞌbë perë adë gunáꞌzidiꞌi të na iurní. Perë hia bëgaꞌa iurë según voluntá shtë Dios; gunë të narac shtuꞌu të, nu bëgaꞌa iurë parë gac cumplir grë lo quë narnibëꞌa lu nacahi, gúnëll cuntrë na. 
\s1 Pedro bëꞌnë negar lëꞌë Jesús 
\r (Mt. 26.57‑58, 69‑75; Mr. 14.53‑54, 66‑72; Jn. 18.12‑18, 25‑27) 
\p  
\v 54 Iurní ra mënë gunaꞌzi lëꞌë Jesús prësi. Guanú rall lë́ꞌiꞌ lidchi jëfë shtë ra bëshuzi. Perë guanaldë Pedro zitu.  
\v 55 Ra mënë bëcueꞌe rall guiꞌi rualdëaꞌ lidchi bëshuzi. Rac naldë iurní. Guzubë rall grë ladë guiꞌi nu Pedro guzubënúhiꞌ lëꞌë rall.  
\v 56 Iurní tubi criadë guná lu Pedro, guzúbiꞌ guëlladchi ruaꞌ guiꞌi. Gubiꞌa naꞌa lu Pedro nu guníꞌill: 
\p ―Nguiu rëꞌ na shmënë Jesús. 
\p  
\v 57 Perë Pedro bëꞌnë negar, guníꞌiꞌ: 
\p ―Guënë́diaꞌa nguiu niꞌi. 
\p  
\v 58 Gudëdë stuꞌpë tiempë, stubi mënë guná lu Pedro nu guníꞌill: 
\p ―Nu lë́ꞌël nal shmënë Jesús. 
\p Perë Pedro guniꞌi: 
\p ―Aquëdiꞌi. Nádiaꞌa shmënë Jesús. 
\p  
\v 59 Tubi iurë gudëdë. Stubi mënë guníꞌiruꞌull: 
\p ―Na verdá, nguiu rëꞌ nall shmënë Jesús purquë nu nall më Galilea. 
\p  
\v 60 Iurní guniꞌi Pedro: 
\p ―Lë́ꞌël adë guënë́diaꞌa pë quëadíꞌdzël. 
\p Nianá quëadiꞌdzë Pedro, bëllidchí gay.  
\v 61 Iurní Jesús bëdchigrë́ lúhiꞌ. Gubíꞌaiꞌ lu Pedro. Bëagná lduꞌu Pedro naguniꞌi më lull: “Antsë guëllidchí gay nedzë́, guëníꞌil lu mënë tsunë vueltë adë guënë́diꞌil na”.  
\v 62 Iurní bëruꞌu Pedro ruaꞌ puertë shtë nezë, nalë́ bíꞌniꞌ. 
\s1 Bëꞌnë mënë burnë Jesús 
\r (Mt. 26.67‑68; Mr. 14.65) 
\p  
\v 63 Ra nguiu narnaꞌzi Jesús guzublú bëꞌnë rall burnë. Bëdëꞌë rall galnë́ lë́ꞌiꞌ.  
\v 64 Bësëꞌau rall lúhiꞌ nu guniꞌi rall: 
\p ―¿Chu bëneꞌe galnë́ lë́ꞌël? Guniꞌi por pudërë shtë Dios, ¿chu lëa? 
\p  
\v 65 Zihani cusë mal guniꞌi rall lu më. Guaglaꞌguë bëꞌnë rall burnë lëꞌë më con diꞌdzë dzabë. 
\s1 Jesús zugaꞌa lu Junta Suprema, gubiernë shtë bëshuzi 
\r (Mt. 26.59‑66; Mr. 14.55‑64; Jn. 18.19‑24) 
\p  
\v 66 Hia brëgueꞌlë bëdëá më gushë shtë naciuni Israel con ra jëfë shtë bëshuzi nu ra mësë shtë lëy. Grë rall guaꞌa rall lëꞌë Jesús lu Junta Suprema, mënë narunë juzguë entrë lëꞌë rall. Guniꞌi ra mënë ni lu Jesús: 
\p  
\v 67 ―Guniꞌi lu naꞌa si talë nal Cristo, el quë nagudili Dios parë guënibë́ꞌaiꞌ. 
\p Guniꞌi Jesús lu rall: 
\p ―Si guëniaꞌa lu të nahia Cristo, adë tsaldídiꞌi lduꞌu të na.  
\v 68 Si talë guënaꞌbë diꞌdza lu të, guëquébidiꞌi të lu shtiꞌdza.  
\v 69 Dizdë neꞌ lëꞌë nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu, guëzúbiꞌ ladë ldi shtë Dios pudërusë. 
\p  
\v 70 Lueguë grë mënë gunaꞌbë diꞌdzë rall: 
\p ―¿Pë lë́ꞌël nal tubsë shini Dios? 
\p Guniꞌi më lu rall: 
\p ―Guldía nahia tubsë shini Dios. Mizmë lëꞌë të guniꞌi të diꞌdzë ni. 
\p  
\v 71 Iurní guniꞌi rall: 
\p ―Bini hiaꞌa diꞌdzë naguníꞌill. ¿Pë guëdë́ꞌnaꞌa másruꞌu testigu? 
\c 23  
\s1 Guaꞌa rall Jesús lu Pilato 
\r (Mt. 27.1‑2, 11‑14; Mr. 15.1‑5; Jn. 18.28‑38) 
\p  
\v 1 Iurní lueguë ra contrari shtë Jesús guaꞌa rall lëꞌë më lu Pilato.  
\v 2 Guzublú guëniꞌi rall; quëdchiꞌbë rall galquiá cuntrë Jesús: 
\p ―Bëdzelë naꞌa nguiu rëꞌ; rtsátsull ra mënë cuntrë gubiernë. Rníꞌill rúnëdiꞌi tucarë guëdilli naꞌa impuestë caꞌa gubiernë rumanë. Nu rníꞌill mizmë lë́ꞌëll na Cristo, tubi rëy nagudili Dios parë guënibë́ꞌaiꞌ. 
\p  
\v 3 Iurní gunaꞌbë diꞌdzë Pilato: 
\p ―¿Guldil nal Rëy shtë ra israelitë? 
\p Jesús guniꞌi: 
\p ―Mizmë lë́ꞌël guníꞌil diꞌdzë rëꞌ. 
\p  
\v 4 Pilato guniꞌi lu ra jëfë shtë ra bëshuzi con grë ra mënë zihani: 
\p ―Bëdzélëdiaꞌa cusë mal nabëꞌnë nguiu rëꞌ. 
\p  
\v 5 Perë guníꞌiruꞌu rall más fuertë: 
\p ―Rtsátsull grë mënë shtë Judea con shtíꞌdzëll. Bëluáꞌall më Galilea primërë, iurní ndëꞌë cagluáꞌall cuntrë gubiernë rumanë. 
\s1 Guaꞌa rall Jesús lu Herodes 
\p  
\v 6 Iurë bini Pilato diꞌdzë rëꞌ, gunaꞌbë díꞌdzëll si na Jesús më Galilea.  
\v 7 Guniꞌi mënë quë sí, iurní bësheꞌldë Pilato lëꞌë Jesús lu Herodes, gubernadurë shtë Galilea, gac rëglë asuntë ni. Pues Herodes nanú Jerusalén dzë ni.  
\v 8 Bëquitë lduꞌu Herodes iurë gunall lu Jesús purquë dizdë más antsë guc shtuꞌu Herodes guënall lu Jesús. Guniꞌi mënë pë bëꞌnë Jesús, nu Herodes guc shtúꞌull guënall tubi milagrë naquëhunë më.  
\v 9 Zihani cusë gunaꞌbë diꞌdzë Herodes perë Jesús pë guníꞌidiꞌiꞌ.  
\v 10 También zugaꞌa ndë ra jëfë shtë bëshuzi nu ra mësë narluaꞌa lëy. Bëdchiꞌbë rall galquiá con másruꞌu diꞌdzë. Gurushtiá rall cuntrë Jesús.  
\v 11 Iurní Herodes con ra suldadë shtë́nëll bëꞌnë rall burnë lëꞌë më. Cumë burnë bëgacu rall lëꞌë më con lari zaꞌquë. Despuësë bësheꞌldë Herodes lëꞌë Jesús, guëabrí më lu Pilato.  
\v 12 Dzë ni guc Herodes nu Pilato amigu purquë antsë na rall enemigu. 
\s1 Bëꞌnë rall condenar Jesús lu galguti 
\r (Mt. 27.15‑26; Mr. 15.6‑15; Jn. 18.39―19.16) 
\p  
\v 13 Bëtëá Pilato ra jëfë shtë bëshuzi con ra më gushë shtë iáduꞌu con grë mënë.  
\v 14 Guniꞌi Pilato lu rall: 
\p ―Lëꞌë të beꞌdënú të lëꞌë nguiu rëꞌ. Guniꞌi të rtsátsull ra mënë con bishi. Gunaꞌbë diꞌdza lull delantë grë të perë bëdzélëdiaꞌa cusë mal nabë́ꞌnëll ziquë rniꞌi të. Nápëdiꞌill ni tubi delitë.  
\v 15 Nu Herodes bëdzélëdiꞌill cusë mal purquë bëdchigrë́ Herodes lë́ꞌëll ndëꞌë. Adë bë́ꞌnëdiꞌill ni tubi mal parë gátill.  
\v 16 Guënibë́ꞌahia tsanull galnë́, despuësë guëdëꞌa libertá lë́ꞌëll. 
\p  
\v 17 Pilato napë custumbrë guëdë́ꞌëll libertá tubi prësi cadë laní Pascu, el quë naguënaꞌbë mënë gapë libertá.  
\v 18 Perë guaglaꞌguë guníꞌiruꞌu mënë ziquë tubsë bë; fuertë guniꞌi rall: 
\p ―Gati nguiu rëꞌ. Bëdëꞌë libertá parë Barrabás. 
\p  
\v 19 Pues Barrabás nanú lachiguiꞌbë purquë gúquëll cabësë shtë ra mënë nabëꞌnë cuntrë gubiernë rumanë. Nu gudínill mënë laꞌni ciudá.  
\v 20 Pilato guc shtúꞌull guëdë́ꞌëll libertá Jesús. Guniꞌi Pilato stubi lu mënë,  
\v 21 perë más fuertë guniꞌi rall: 
\p ―Gati nguiu rëꞌ lu cruz. Gátill; gátill. 
\p  
\v 22 Stubi vueltë guniꞌi Pilato lu ra mënë: 
\p ―¿Pë mal bë́ꞌnëll? Gulë guniꞌi lua. Bëdzélëdiaꞌa cusë mal parë gátill. Guna cashtigu con galnë́ lë́ꞌëll, despuësë guëdëꞌa libertá lë́ꞌëll. 
\p  
\v 23 Perë más ruidë bëꞌnë rall. Gurushtiá rall. Gunaꞌbëruꞌu rall galguti parë lëꞌë më. Guniꞌi rall fuertë hashtë bëꞌnë rall gan.  
\v 24 Pilato bëdëꞌë ordë gac narac shtuꞌu rall; gati Jesús lu cruz.  
\v 25 Bëdëꞌë Pilato libertá Barrabás naná culpablë de galguti shtë mënë nu bë́ꞌnëll cuntrë gubiernë rumanë. Zni gunaꞌbë ra mënë. Bëꞌnë Pilato intriegu lëꞌë Jesús guiaꞌa ra contrari shtë më të gac narac shtuꞌu rall. 
\s1 Bëquëꞌë mënë lëꞌë Jesús lu cruz 
\r (Mt. 27.32‑44; Mr. 15.21‑32; Jn. 19.17‑27) 
\p  
\v 26 Iurë biaꞌa rall lëꞌë Jesús nezë parë gati më, gudëdë tubi nguiu lë Simón, më guëꞌdchi Cirene. Zeꞌdë guëzëll lachi. Ra suldadë gunaꞌzi lëꞌë Simón parë guáꞌall cruz nezë tëchi më. 
\p  
\v 27 Zihani mënë con zihani naꞌa guanaldë rall lëꞌë më. Biꞌni ra naꞌa tantë gubini lduꞌu rall. Gurushtiá rall.  
\v 28 Perë Jesús bëdchigrë́ lúhiꞌ, guná më lu rall; guniꞌi më: 
\p ―Lëꞌë të naꞌa shtë Jerusalén, adë bíꞌnidiꞌi të por na, más bien gulë biꞌni por mizmë lëꞌë të nu por shini të.  
\v 29 Guëdchini tiempë guëniꞌi mënë: “Dichusë ra naꞌa nariúdiꞌi shíniꞌ. Dichusë ra naꞌa nadë nua shínidiꞌi, nu adë rcáꞌadiꞌi meꞌdë.” 
\p Nu guniꞌi më: 
\p  
\v 30 ―Dzë ni ra mënë guëzublú guëniꞌi rall lu dani: “Gulaguë guëc naꞌa”. Guëniꞌi rall lu lumë: “Bëcaꞌchi lëꞌë naꞌa”.  
\v 31 Si talë gunë mënë cuntrë na, nahia ziquë hiaguë nanabani; nápëdiaꞌa duldë, gunë rall másruꞌu cusë mal cuntrë lëꞌë të, na të ziquë hiaguë bidchi, napë të zihani duldë. 
\p  
\v 32 También guaꞌa ra suldadë chupë ngubaꞌnë, gatinú rall Jesús.  
\v 33 Iurní bëdchini rall lugar nalë́ Calavera. Bëꞌnë rall crucificar lëꞌë më. Bëꞌnë rall crucificar lëꞌë chupë ngubaꞌnë, túbill ladë ldi më, stúbill ladë rubësë.  
\v 34 Iurní guniꞌi Jesús: 
\p ―Dadë, bëꞌnë perdunë lëꞌë ra mënë. Adë riasë́diꞌi rall pë quëhunë rall. 
\p Nu ra suldadë gudchitë rall guëꞌë dado parë gudiꞌdzë rall shabë më.  
\v 35 Ra mënë zugaꞌa; gubiꞌa rall lu më. Ra më gushë shtë iáduꞌu bëꞌnë rall burnë. Guniꞌi rall: 
\p ―Bë́ꞌnëll salvar pecadurë. Iurneꞌ guëná hiaꞌa niaꞌa zúnëll salvar mizmë lë́ꞌëll si talë nall Cristo, el quë nagudili Dios. 
\p  
\v 36 Ra suldadë bëꞌnë rall burnë. Guabiꞌguë rall guëaꞌ cruz. Bëꞌnë rall ofrecërë vini hiꞌ të gu më.  
\v 37 Guniꞌi rall: 
\p ―Si talë rníꞌil nal Rëy shtë mënë Israel, bëꞌnë salvar mizmë lë́ꞌël. 
\p  
\v 38 Nanú tubi letrërë naquë́ guëc cruz narniꞌi: “Ndëꞌë na Rëy shtë më israelitë”. 
\p  
\v 39 Tubi ngubaꞌnë nanaquë́ lu cruz, gurushtiall guëc më; guníꞌill: 
\p ―Si talë rníꞌil nal Cristo, bëꞌnë salvar mizmë lë́ꞌël nu bëꞌnë salvar lëꞌë naꞌa. 
\p  
\v 40 Perë stubi nguiu mal guniꞌi guëc saꞌll: 
\p ―¿Pë adë rdzë́bëdiꞌil Dios? Bëneꞌe mënë ordë gátiaꞌa ziquë lëꞌë më rëꞌ.  
\v 41 Pues lëꞌë hiaꞌa runë tucarë gátiaꞌa por maldá nabëdë́ꞌnaꞌa, perë nguiu rëꞌ adë bë́ꞌnëdiꞌiꞌ mal parë quë́hiꞌ ndëꞌë. 
\p  
\v 42 Iurní guniꞌi ngubaꞌnë lu Jesús: 
\p ―Dadë Jesús, bësëagná ldúꞌul na iurë gúnël recibir pudërë parë guënibë́ꞌal. 
\p  
\v 43 Jesús guniꞌi: 
\p ―Guldía na rniaꞌa lul, nedzë́ sënáldël na gubeꞌe. 
\s1 Guti Jesús 
\r (Mt. 27.45‑56; Mr. 15.33‑41; Jn. 19.28‑30) 
\p  
\v 44 Bëgaꞌa rquë chiꞌbë chupë, iurní bëcahi guëdubi guë́ꞌdchiliu hashtë rquë tsunë guadzeꞌ.  
\v 45 Nacahi ngubidzë nu lari cortinë laꞌni iáduꞌu ruꞌbë gureꞌzin. Guc chupë ldëhin.  
\v 46 Guniꞌi Jesús fuertë: 
\p ―Dadë, guna intriegu almë shtëna guiáꞌal. 
\p Gualú diꞌdzë ni, iurní guti më. 
\p  
\v 47 Iurë guná capitán shtë ra suldadë pë guc, guníꞌill llëruꞌbë na pudërë shtë Dios. Bëquébill: 
\p ―Guldía, nguiu rëꞌ nápëdiꞌill culpë. Më zaꞌquë nall. 
\p  
\v 48 Grë mënë zihani nabëdëá lugar ni parë guëná rall naquëac, gubiꞌa rall. Iurní bëabrí rall ciudá. Gulubë́ rall lduꞌu rall tantë nadzëꞌbë guc. 
\p  
\v 49 Ra amigu shtë Jesús con ra naꞌa nabëꞌnë compañi lëꞌë Jesús dizdë tiempë nanú më Galilea, zugaꞌa raiꞌ zitu. Gubiꞌa raiꞌ grë lo quë naguzac. 
\s1 Bëgaꞌchi Jesús 
\r (Mt. 27.57‑61; Mr. 15.42‑47; Jn. 19.38‑42) 
\p  
\v 50 Guꞌ tubi nguiu lë José; ládzëll lë Arimatea naquë́ Judea. Gúquëll miembrë shtë Junta Suprema. Nall më zaꞌquë nu bë́ꞌnëll cumplir lëy shtë Moisés.  
\v 51 Quëbezë José guëdchini tiempë guënibëꞌa Dios ziquë rëy nu gúquëdiꞌi José de acuerdë naná bëꞌnë Junta Suprema iurë bëꞌnë rall cuntrë lëꞌë më.  
\v 52 José guagnaꞌbë lu Pilato parë guëdëꞌë Pilato permisi guëgaꞌchi Jesús.  
\v 53 Bësietë José cuerpë shtë më lu cruz. Bëtúꞌbill cuerpë shtënë më tubi sabë. Bëcáꞌchill lëꞌë më laꞌni baꞌa nanactsaꞌu laꞌni guëꞌë catë ni tubi mënë bëgáꞌchidiꞌi.  
\v 54 Guc dzë runë mënë preparar parë dzë narziꞌi lduꞌu mënë. Hia mërë rgaꞌa iurë guëzublú dzë descansë. 
\p  
\v 55 Ra naꞌa naguanaldë lëꞌë Jesús antsë dizdë nanú më Galilea, guagná raiꞌ catë bëgaꞌchi më. Guná raiꞌ lla nagaꞌa tëgulë laꞌni baꞌa.  
\v 56 Despuësë bëabrí raiꞌ lidchi raiꞌ. Bëꞌnë raiꞌ preparar nisë nashi con stubi cusë tsagteꞌbi raiꞌ cuerpë shtë më. Iurní bëgaꞌa dzë descansë; bëziꞌi lduꞌu raiꞌ según mandamientë shtë Dios. 
\c 24  
\s1 Guashtë́ Jesús ladi ra tëgulë 
\r (Mt. 28.1‑10; Mr. 16.1‑8; Jn. 20.1‑10) 
\p  
\v 1 Primërë dzë shtë llmalë, ra naꞌa bëabrí raiꞌ ruaꞌ baꞌa catë bëgaꞌchi Jesús. Tumpranë bëdchini raiꞌ. Nuaꞌa raiꞌ nisë nashi nabëꞌnë raiꞌ preparar.  
\v 2 Guná raiꞌ lu baꞌa perë guëꞌë nanëꞌau ruaꞌ baꞌa nagaꞌa tubi ladë.  
\v 3 Guatë́ raiꞌ laꞌni baꞌa. Guná raiꞌ nídiꞌi cuerpë shtë Dadë Jesús.  
\v 4 Bëdzélëdiꞌi raiꞌ pë nihunë raiꞌ. Iurní lueguë guná raiꞌ chupë nguiu nazugaꞌa guëlladchi lu raiꞌ. Shabë raiꞌ nalë́ rabtsëꞌë.  
\v 5 Más bëdzëbë ra naꞌa; bëzullibi raiꞌ hashtë bëdchini luquë́ raiꞌ lu guiuꞌu. Guniꞌi nguiu lu raiꞌ: 
\p ―¿Pëzielú caguili të el quë nanabani lugar catë rgaꞌchi tëgulë?  
\v 6 Nídiꞌi më ndëꞌë. Guashtë́hiꞌ ladi ra tëgulë. Gulë bëagná lduꞌu të lo quë naguníꞌiꞌ lu të dizdë tiempë nananú më Galilea.  
\v 7 Guníꞌiꞌ iurní, rquiꞌni nguiu nabësheꞌldë Dios lu guë́ꞌdchiliu, gac intriéguiꞌ lu guiaꞌa mënë mal. Nu guníꞌiꞌ gunë rall crucificar lë́ꞌiꞌ lu cruz, perë dzë tsunë tsashtë́hiꞌ ladi ra tëgulë. 
\p  
\v 8 Iurní bëagná lduꞌu ra naꞌa shtiꞌdzë më.  
\v 9 Bëabrí raiꞌ lu ciudá Jerusalén. Biadiꞌdzë raiꞌ lu chiꞌbë tubi poshtë con stubi tantë mënë.  
\v 10 Ra naꞌa naguniꞌi diꞌdzë rëꞌ, lë raiꞌ María Magdalena, con Juana, nu stubi María shniꞌa Jacobo. Gua raiꞌ con sëbëldá ra naꞌa.  
\v 11 Perë lo quë naruadiꞌdzë raiꞌ, na ziquë tubi cuendë. Ra mënë adë gualdídiꞌi lduꞌu raiꞌ shtiꞌdzë ra naꞌa. 
\p  
\v 12 Perë Pedro bëruꞌu; guagllúꞌniꞌ hashtë ruaꞌ baꞌa. Gunáhiꞌ laꞌni baꞌa. Lu lari shtë tëgulë gunáhiꞌ. Tubi ladë nagaꞌa lari. Bëabrí Pedro; bëdzëguëëꞌ ldúꞌiꞌ. Bë́ꞌniꞌ llgabë pë guc. 
\s1 Chupë shmënë Jesús ziaꞌa guëꞌdchi Emaús 
\r (Mr. 16.12‑13) 
\p  
\v 13 Mizmë dzë, primërë dzë shtë llmalë, chupë shmënë Jesús ziaꞌa raiꞌ parë Emaús, tubi guëꞌdchi ziquë chiꞌbë tubi kilómetro de Jerusalén.  
\v 14 Quëadiꞌdzë raiꞌ pë guc laꞌni ra dzë ni.  
\v 15 Iurë quëadiꞌdzë raiꞌ, guniꞌi raiꞌ llgabë nanú laꞌni lduꞌu raiꞌ, Jesús guabiꞌguë lu raiꞌ. Grë raiꞌ guaglaꞌguë ziazú raiꞌ nezë.  
\v 16 Guná raiꞌ lu më perë adë bënguë bë́ꞌadiꞌi raiꞌ lëꞌë më, bëꞌnë Dios.  
\v 17 Iurní gunaꞌbë diꞌdzë Jesús lu raiꞌ: 
\p ―¿Pë quëadiꞌdzë të iurë ziazú të nezë? 
\p Guzudchí raiꞌ; tristë rluaꞌa lu raiꞌ. 
\p  
\v 18 Tubi de lëꞌë raiꞌ guniꞌi; lë́hiꞌ Cleofas: 
\p ―De grë visitantë nabëdchini Jerusalén, sulë lë́ꞌël adë guënë́diꞌil pë guc ndë laꞌni dzë rëꞌ. 
\p  
\v 19 Iurní guniꞌi Jesús: 
\p ―¿Pë guc? 
\p Guniꞌi raiꞌ: 
\p ―Jesús Nazareno, gudini mënë lë́ꞌiꞌ. Náhiꞌ tubi nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios con pudërë. Bëluáꞌaiꞌ dizaꞌquë lu ra mënë. Bë́ꞌniꞌ milagrë con pudërë shtë Dios.  
\v 20 Perë ra bëshuzi nu gubiernë shtë́naꞌa, bëꞌnë rall intriegu lë́ꞌiꞌ parë gac crucificáriꞌ. Gútiꞌ lu cruz.  
\v 21 Nu lëꞌë naꞌa quëbezë naꞌa nihúniꞌ librar naciuni Israel de grë enemigu shtë́naꞌa. Hia gudëdë tsunë dzë dizdë guquin.  
\v 22 Gútiꞌ perë bëldá naꞌa narianaldë tëchi dizaꞌquë, guniꞌi rall lu naꞌa diꞌdzë nadzëꞌbë. Rsíliga guagná rall lugar catë bëgaꞌchi Jesús.  
\v 23 Gunádiꞌi rall lu shcuérpiꞌ. Guná rall lu chupë ianglë naguniꞌi lu raiꞌ guashtë́ Jesús ladi ra tëgulë.  
\v 24 Stubi de lëꞌë shmënë naꞌa, gua raiꞌ hashtë ruaꞌ baꞌa. Guná raiꞌ laꞌni baꞌa ziquë guniꞌi ra naꞌa perë gunádiꞌi rall lu më. 
\p  
\v 25 Iurní Jesús guniꞌi lu rall: 
\p ―Lëꞌë të nguiu narunë faltë llni guëc të, ¿hashtë guc tsaldí lduꞌu të grë lo quë nabëquëꞌë ra muzë shtë Dios guahietë?  
\v 26 Guc necesari gunë Cristo sufrir galguti nu despuësë guëabrí më lu gubeꞌe catë gunë Dios honrar lë́ꞌiꞌ. 
\p  
\v 27 Iurní Jesús guzublú biadíꞌdziꞌ pë runë cuntienë ra Sagradas Escrituras catë rniꞌi shcuendë Jesús. Guniꞌi më dizdë nabëquëꞌë Moisés nu nabëquëꞌë ra nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios de mizmë lëꞌë më. Biadíꞌdziꞌ pë runë cuntienë diꞌdzë ni. 
\p  
\v 28 Iurní bëdchini raiꞌ guëꞌdchi catë cuezë raiꞌ. Jesús niaglaꞌguë niazë́hiꞌ delantë,  
\v 29 perë lëꞌë raiꞌ bëꞌnë raiꞌ ruëguë guëaꞌnë më con lëꞌë raiꞌ. Guniꞌi raiꞌ: 
\p ―Bëaꞌnënú lëꞌë naꞌa ndëꞌë. Hia guadzeꞌ. Hia gulaguetë ngubidzë. 
\p Iurní guatë́ Jesús laꞌni hiuꞌu të guëaꞌnë më.  
\v 30 Guzac guzubë raiꞌ lu mellë të gau raiꞌ, gunaꞌzi më guetështildi. Bëdëꞌë më graci. Gudiꞌdzë mëhin cuaꞌa raiꞌ.  
\v 31 Lueguë lueguë bëdëꞌë raiꞌ cuendë chu na më. Llni bëdchini laꞌni lduꞌu raiꞌ. Perë de repëntë gunitilú më lu raiꞌ. 
\p  
\v 32 Guniꞌi lu saꞌ raiꞌ: 
\p ―Bini naꞌa laꞌni lduꞌu naꞌa bëgaꞌa diꞌdzë naguniꞌi më lu naꞌa iurë biadíꞌdziꞌ lu naꞌa lu nezë pë runë cuntienë ra Sagradas Escrituras. 
\p  
\v 33 Lueguë bëabrí raiꞌ Jerusalén. Guná raiꞌ lu ra chiꞌbë tubi poshtë rdëá rai con stubi shcuaꞌa mënë.  
\v 34 Guniꞌi ra mënë lu raiꞌ: 
\p ―Verdá guashtë́ Jesús ladi ra tëgulë nu bëluaꞌalúhiꞌ lu Simón Pedro. 
\p  
\v 35 Iurní guniꞌi raiꞌ pë guc iurë zeꞌdëzú raiꞌ lu nezë nu guniꞌi raiꞌ bënguë bëꞌa raiꞌ lëꞌë më iurë gudiꞌdzë më guetështildi cuaꞌa raiꞌ. 
\s1 Bëluaꞌalú Jesús lu ra poshtë 
\r (Mt. 28.16‑20; Mr. 16.14‑18; Jn. 20.19‑23) 
\p  
\v 36 Mërë iurní quëadiꞌdzë raiꞌ, Jesús bëluaꞌalú lu raiꞌ. Guniꞌi më: 
\p ―Gulë cuedchí lduꞌu të. 
\p  
\v 37 Bëdzëbë raiꞌ nu nalë́ bëzezë raiꞌ; guná raiꞌ lu më. Lluaꞌa raiꞌ na më tubi espíritu shtë tëgulë.  
\v 38 Guniꞌi Jesús lu raiꞌ: 
\p ―¿Pëzielú rdzëbë të? ¿Pëzielú rza lduꞌu të?  
\v 39 Gulë guná guiahia. Gulë guná guëahia. Gulë tsaldí lduꞌu të nahia Jesús. Gulë gunaꞌzi guiahia; gulë guná lua. Pues tubi espíritu nápëdiꞌi cuerpë ziquë rna të lua. 
\p  
\v 40 Iurní bëluaꞌa më guiaꞌa më nu guëaꞌ më catë gudëdë clavë.  
\v 41 Perë ni con ndëꞌë adë gualdídiꞌi lduꞌu raiꞌ purquë nanú tantë lëgrë laꞌni lduꞌu raiꞌ; bëdzëguëëꞌ lduꞌu raiꞌ. Iurní guniꞌi më: 
\p ―¿Gu nanú pë gáuha? 
\p  
\v 42 Bëdëꞌë raiꞌ tubi pedasë belë mbeldë.  
\v 43 Gunaꞌzi mëhin nu gudáu më lu raiꞌ.  
\v 44 Guniꞌi më: 
\p ―Grë lo quë naguc con na, guniaꞌa lu të antsë napë quë gac cumplirin. Guniaꞌa lu të dizdë guzënú të na, gac cumplir lo quë nabëquëꞌë Moisés de na. Gac cumplir lo quë nabëquëꞌë ra nabiadiꞌdzë shtiꞌdzë Dios guahietë de na nu gac cumplir naná escritë laꞌni librë Salmos de na. 
\p  
\v 45 Iurní bëdëꞌë më llni parë riasë́ raiꞌ diꞌdzë shtë Sagradas Escrituras.  
\v 46 Guniꞌi më: 
\p ―Naescritë, Cristo napë quë gúniꞌ sufrir galguti perë dzë tsunë gac resucitar më ladi ra tëgulë.  
\v 47 Guëniꞌi mënë de quë napë quë guëabrí lduꞌu mënë con Dios, iurní gunë më perdunë duldë shtë rall iurë rnaꞌbë rall lë shtëna. Primërë guëniꞌinú mënë lu ra mënë shtë Jerusalén, despuësë tsagniꞌinú raiꞌ mënë narëtaꞌ guëdubi lu guë́ꞌdchiliu.  
\v 48 Na të testigu de grë lo quë naguc.  
\v 49 Gulë guná, na guësheꞌlda lëꞌë Espíritu Santo el quë nabëꞌnë Shtada prometer, cuezënúhiꞌ lëꞌë të. Perë gulë bëaꞌnë ndëꞌë laꞌni ciudá Jerusalén hashtë gunë të recibir pudërë shtë Dios naguëdchini de gubeꞌe; gacu të ziquë tubi lari con llëruꞌbë pudërë. 
\s1 Jesús bësëaꞌnë ra poshtë 
\r (Mr. 16.19‑20) 
\p  
\v 50 Iurní bëruꞌu raiꞌ ciudá. Jesús biaꞌa më ra shini gusëꞌdë më ruaꞌ guëꞌdchi Betania. Ndë bëldisë më guiaꞌa më. Bëꞌnë ldaiꞌ më lëꞌë raiꞌ.  
\v 51 Iurë gualú bëꞌnë ldaiꞌ më lëꞌë raiꞌ, bësëaꞌnë më lëꞌë raiꞌ. Güeꞌpi më gubeꞌe.  
\v 52 Iurní bëabrí raiꞌ Jerusalén. Bëquitë lduꞌu raiꞌ.  
\v 53 Ria raiꞌ iáduꞌu ruꞌbë; bëdëꞌë raiꞌ graci lu Dios, nu bëꞌnë raiꞌ alabar lëꞌë më. Amén.