\id GAL  
\h Gálatas 
\toc1 Cartë nabëquëꞌë San Pablo lu ra Gálatas 
\toc2 Gálatas 
\toc3 Gá. 
\mt1 Cartë nabëquëꞌë San Pablo lu ra Gálatas 
\c 1  
\s1 Bëquëꞌë Pablo cartë rëꞌ lu shmënë Dios naquëreldë Galacia 
\p  
\v 1 Na Pablo nahia poshtë, tubi nagulë́ Dios. Lë́dëdiꞌi gulë́ mënë na sino bësheꞌldë Jesucristo na. También Dios Shtádaꞌa, el quë nabëldishtë́ Jesucristo ladi ra tëgulë, bëshéꞌldiꞌ na. Gulë́ më na ziquë poshtë.  
\v 2 Na con grë ra narialdí lduꞌi shtiꞌdzë Jesucristo, ra naquëreldënú na ndëꞌë, rquëꞌë naꞌa cartë rëꞌ parë grë ra grupë shtë shmënë Dios, grë të naquëreldë regiuni shtë Galacia.  
\v 3-4 Rac shtuaꞌa guësheꞌldë Dios grë bendición shtë́hiꞌ nu cuedchí lduꞌu të por lëꞌë më, Shtádaꞌa nu por Jesucristo, Shlámaꞌa, el mizmë Jesús nabëꞌnë entregar mizmë lë́ꞌiꞌ lu galguti parë guëdchisú më duldë shtë hiaꞌa nu parë guëlá më lëꞌë hiaꞌa lu mal shtë guë́ꞌdchiliu. Ni na voluntá shtë Dios, Shtádaꞌa.  
\v 5 Llëruꞌbë na Dios parë siemprë. Amén. 
\s1 Tubsë nezë nanú parë gac salvar mieti 
\p  
\v 6 Nalë́ rdzëguëëꞌ lduaꞌa de quë lëꞌë të quëgsaꞌnë të shtiꞌdzë Dios; nasesë rëazë guetë të lu shnezë më, el quë nagunaꞌbë lëꞌë të parë gac të shmënë më. Gunaꞌbë më lëꞌë të parë gunë të recibir favurë shtë Cristo, perë iurneꞌ ziaglaꞌguë të stubi nezë. Rialdí lduꞌu të diꞌdzë naná cambi, lë́dëdiꞌi dizaꞌquë shtë më.  
\v 7 Pues nídiꞌi stubi dizaꞌquë shtë salvaciuni. Es quë bëldá mënë quëgluaꞌa rall lë́ꞌë të diꞌdzë gurënë nu rza lduꞌu të ra diꞌdzë nabëluáꞌahia. Rac shtuꞌu rall gac cambi dizaꞌquë shtë Cristo  
\v 8 perë si talë tubi mënë u mizmë na u tubi ianglë nazeꞌdë de gubeꞌe, si talë guëluáꞌall lu të stubi dizaꞌquë de lo quë nabëluaꞌa naꞌa lu të, pues nacondenádëll.  
\v 9 Gulë bësëgná lduꞌu të lo quë naguniꞌi naꞌa lu të antsë; quëgníꞌihia stubi vësë más, si talë chu guëluaꞌa stubi clasë dizaꞌquë nanádiꞌi dizaꞌquë lo quë nabëꞌnë të recibir, Dios gunë cashtigu lë́ꞌëll. Tsall gabildi catë nídiꞌi fin. 
\p  
\v 10 Gulë guniꞌi lua, ¿pë quëhuna lo quë narac shtuꞌu mënë u lo quë narac shtuꞌu Dios? ¿Pë quëhuna lo quë narëuuꞌ lduꞌu mënë? Si talë rac shtuaꞌa nihuna narac shtuꞌu nguiu, adë nádiꞌihia muzë shtë Cristo. 
\s1 Dios gunaꞌbë Pablo ziquë poshtë shtë më 
\p  
\v 11 Lëꞌë të naná rialdí lduꞌi Dios, rac shtuaꞌa gac bëꞌa të lëꞌë dizaꞌquë nabëna predicar lu të, adë guzubluhin por pudërë shtë nguiu.  
\v 12 Adë bëna recibirin de nguiu; adë chu bëluáꞌadiꞌin na, perë mizmë Jesucristo bëluáꞌaiꞌ shtíꞌdziꞌ na. 
\p  
\v 13 Lëꞌë të hia bini të lla guc vidë shtëna antsë iurë guanalda religiuni shtë ra më israelitë. Hia nanë́ të lla bëzac zia ra mënë; guzunalda con fuersë ra grupë shtë shmënë Jesús parë guëdëꞌa fin obrë shtë Jesús. Guc shtuaꞌa tsaluhin.  
\v 14 Lu religiuni shtë israelitë, guca más adelantadë quë grë sahia. Bëna cumplir con ra creenci ni más quë ra sahia de mizmë edá. Nalë́ guc shtúꞌuhia gunë mieti cumplir ra custumbrë shtë shtadë guëluhia  
\v 15 perë gulë́ Dios na antsë lëꞌë na gala. Nalë́ guc shtuꞌu më na nu bë́ꞌniꞌ tubi favurë; gulë́ më na parë guënahia lu shini më  
\v 16 nu gunaꞌbë më na parë cuezënú shini më na, nu parë guna predicar dizaꞌquë shtë Jesús lu ra mënë nanádiꞌi më israelitë. Lëꞌë tiempë nabëꞌnë më ra cusë ni, ni tubi adë chu lu guagnaꞌbë díꞌdzëdiaꞌa; adë guagniꞌinúdiaꞌa mënë shcuendë ra cusë ni.  
\v 17 Adë guádiaꞌa Jerusalén niagnahia ra mënë naná poshtë antsë de na, sino guahia regiuni shtë Arabia. Despuësë bëabría Damasco. 
\p  
\v 18 Gudëdë tsunë izë despuësë de guca shmënë Jesús, iurní guagnahia lu Pedro nananú Jerusalén. Guquëreldënuhia lë́ꞌiꞌ cheꞌñi dzë.  
\v 19 Adë gunádiaꞌa lu chu stubi poshtë, sulë gunahia Jacobo naná bëchi Dadë Jesús.  
\v 20 Runa segurë delantë de Dios lo quë naquëquëaꞌa ndëꞌë nahin verdá. 
\p  
\v 21 Despuësë de guahia Jerusalén, guahia regiuni shtë Siria nu Cilicia.  
\v 22 Ra grupë shtë shmënë Jesús naquëreldë regiuni shtë Judea, adë bënguë bë́ꞌadiꞌi raiꞌ na  
\v 23 sulamëntë bini raiꞌ lo quë naguniꞌi mënë de na, de quë lëꞌë nguiu naguzunaldë ra shmënë Jesús; guc shtúꞌull guëdë́ꞌëll fin parë dizaꞌquë, perë iurneꞌ quëhúnëll predicar shtiꞌdzë Jesús.  
\v 24 Zni guniꞌi rall nu guniꞌi rall nalë́ llëruꞌbë na pudërë shtë Dios. 
\c 2  
\s1 Ra poshtë bëꞌnë raiꞌ recibir Pablo 
\p  
\v 1 Despuësë de gudëdë chidá izë, guahia stubi vueltë Jerusalén con Bernabé nu biahia Tito.  
\v 2 Guahia ndë purquë Dios bëluaꞌa më de quë napë quë tsahia Jerusalén. Ndë bëdëá ra mënë naná encargadë con shchiꞌni Jesús. Lu raiꞌ biadiꞌdza dizaꞌquë naquëhuna predicar lu mënë nanádiꞌi më israelitë. Bëna zni parë gac bë́ꞌahia si talë na raiꞌ de acuerdë con shchiꞌnia u si talë biadiꞌdza de baldë.  
\v 3 Perë ni siquierë adë bë́ꞌnëdiꞌi rall obligar gac circuncidar Tito, u sea guëriuguë cuerpë shtë́hiꞌ nu náhiꞌ më griego. Nunúhiꞌ na iurní.  
\v 4 Dzë ni bëldá saꞌ naꞌa falsë bëdchini ndë; guatë́ rall ladi naꞌa llgaꞌchi parë quëgldaꞌchi rall lla dzúdëꞌnë naꞌa, si talë napë naꞌa libertá por Cristo u si talë zianaldë naꞌa tëchi ra custumbrë. Guc shtuꞌu rall guëabrí naꞌa stubi, niac naꞌa ziquë tubi naná bajo ordë shtë religiuni shtë rall.  
\v 5 Perë ni tubi mumëntë adë chu bëdë́ꞌëdiꞌi lugar parë niuaꞌa rall lëꞌë naꞌa parë nezë ni të gac bëꞌa të dizaꞌquë nabëꞌnë të recibir nahin verdá; nunquë adë gac cambin. 
\p  
\v 6 Ra narnibëꞌa entrë lëꞌë raiꞌ, adë guníꞌidiꞌi raiꞌ diꞌdzë cubi ziquë mandadë të guna cumplir. Parë na adë rúnëdiꞌi importë chu na raiꞌ purquë Dios adë rúnëdiꞌi më juzguë según lo quë narluaꞌa mieti por fuërë. Quëhuna repetir, ra narnibëꞌa entrë lëꞌë raiꞌ, bë́ꞌnëdiꞌi raiꞌ obligar guna cumplir lëy nabëdëꞌë Dios lu Moisés.  
\v 7 Al contrari iurë guc bëꞌa raiꞌ de quë bëꞌnë më incarguë lëꞌë na con dizaꞌquë parë guëniꞌinuhia lu ra mënë nanádiꞌi më israelitë, guc rall cunformë. Guc bëꞌa rall de quë bësheꞌldë më na igual ziquë bësheꞌldë më lëꞌë Pedro të guadiꞌdzë Pedro dizaꞌquë lu ra më israelitë.  
\v 8 Pues mizmë Dios nabësheꞌldë lëꞌë Pedro ladi ra më israelitë bësheꞌldë më na ladi ra nanádiꞌi më israelitë. El quë nabëꞌnë compañi Pedro parë gúniꞌ zihani milagrë, también bëꞌnë më ni compañi na.  
\v 9 Jacobo nu Pedro nu Juan na raiꞌ ziquë më principal entrë ra shmënë Jesús; guc bëꞌa raiꞌ de quë Dios gulë́ më na nu bësheꞌldë më na lu dchiꞌni shtë më. Guc raiꞌ cunformë nu gurë́ raiꞌ de acuerdë con na nu Bernabé. Bëneꞌe raiꞌ sí de quë Bernabé nu na tsagniꞌinú naꞌa lu ra mënë nanádiꞌi më israelitë nu lëꞌë raiꞌ guëaꞌnë raiꞌ con shchiꞌni Dios entrë ra më israelitë.  
\v 10 Sulë tubi cusë bëꞌnë raiꞌ incarguë de quë guëdëꞌnë naꞌa ayudë parë ra prubi. Zni guc shtuꞌu naꞌa guëdëꞌnë naꞌa dizdë más antsë. 
\s1 Pablo guniꞌi guëc Pedro iurë nanú raiꞌ guëꞌdchi Antioquía 
\p  
\v 11 Iurë Pedro gua ciudá Antioquía, guniaꞌa guëc Pedro delantë lúhiꞌ lo quë naquëhúniꞌ adë nazáꞌquëdiꞌin.  
\v 12 Primërë gudaunúhiꞌ con ra nanádiꞌi më israelitë perë iurë bëdchini mënë nabësheꞌldë Jacobo, bëazë guetë Pedro; adë guaglaꞌguë niaunúhiꞌ con ra më griego. Bëdzëbë Pedro lu ra nazeꞌdë purquë na raiꞌ më israelitë naquëhunë cumplir custumbrë riuguë partë delicadë shtë meꞌdë.  
\v 13 Nu los de más më israelitë ndë, bëaꞌnë rall de acuerdë nabëꞌnë Pedro hashtë también Bernabé guzublú tsaldí lduꞌi shtiꞌdzë raiꞌ. Bësiguë́ rall lëꞌë Bernabé con devociuni falsë shtë rall.  
\v 14 Iurë gunahia hiadë ziazúdiꞌi raiꞌ de acuerdë con verdá shtë dizaꞌquë, guniaꞌa lu Pedro delantë grë rall: “Lë́ꞌël nal më israelitë nu guquëréldël ziquë ra mënë nanádiꞌi më israelitë. Bësáꞌnël custumbrë shtë më israelitë. ¿Pëzielú rúnël obligar ra nanádiꞌi më israelitë guëbani rall ziquë më israelitë?” 
\s1 Nasalváraꞌa sulë por fe 
\p  
\v 15 Lëꞌë naꞌa na naꞌa më israelitë; shtadë naꞌa na raiꞌ më israelitë. Nádiꞌi naꞌa ziquë los de más pecadurë nanádiꞌi më israelitë  
\v 16 perë rac bëꞌa naꞌa de quë ni tubi nguiu gáquëdiꞌi më zaꞌquë delantë lu Dios por quëhunë nguiu cumplir lëy shtë Moisés. Nanë́ naꞌa gac salvar nguiu sulë si talë tsaldí lduꞌu nguiu shtiꞌdzë Jesucristo. Por ni zac lëꞌë hiaꞌa rialdí lduꞌu hiaꞌa shtiꞌdzë Cristo Jesús. Sulë por ni tubldí na shcuéndaꞌa lu Dios. Adë rialdídiꞌi lduꞌu hiaꞌa por gunë mieti cumplir lëy, gac salvar mënë purquë ni tubi chu gunë gan gac tubldí shcuéndiꞌ lu Dios por rúnëll cumplir lo quë narniꞌi lëy.  
\v 17 Hia guniaꞌa na hiaꞌa më zaꞌquë delantë lu Dios sulë purquë rialdí lduꞌu hiaꞌa nu guniaꞌa rquiꞌni gac bëꞌa hiaꞌa nápaꞌa duldë igual ziquë los de más pecadurë. ¿Gu runë cuntienë diꞌdzë rëꞌ de quë Cristo rsini lëꞌë hiaꞌa lu duldë parë gac bëꞌa hiaꞌa nadápaꞌa duldë? Aquëdiꞌi.  
\v 18 Si talë tsanalda nezë nabësaꞌna antsë parë guëabría guna cumplir ra custumbrë, iurní de verdá napa faltë  
\v 19 purquë na, hia gutia parë lëy guahietë; adë quëhúnëdiaꞌa confiar lëꞌë lëy parë guëbania tubi vidë narëuuꞌ lduꞌu Dios.  
\v 20 Hia vidë gushë gualú con Cristo lu cruz. Lëꞌë duldë adë rnibë́ꞌadiꞌin na iurneꞌ, sino Cristo bëneꞌe vidë cubi nu rnibëꞌa më na. Vidë cubi nanapa iurneꞌ laꞌni guë́ꞌdchiliu, napa por pudërë shtë shini Dios purquë rialdí lduaꞌa shtiꞌdzë më, el quë narac shtuꞌu na nu gútiꞌ shlugara lu cruz.  
\v 21 Adë quëquë́ guiáꞌadiaꞌa favurë nabëꞌnë më parë gac salvara. Si talë na posiblë gac salvar mieti por gunë rall cumplir lëy, iurní shldi guti Cristo. Sulë por galguti shtë më quëhunë Dios recibir lëꞌë hiaꞌa ziquë mënë naná tubldí shcuendë lu më, u sea mënë nanápëdiꞌi faltë delantë lu më. 
\c 3  
\s1 Nasalváraꞌa por fe, lë́dëdiꞌi por lëy 
\p  
\v 1 Lëꞌë të naquëreldë Galacia, lëꞌë të nadë rúnëdiꞌi llgabë, ¿chull bësiguë́ lëꞌë të, të parë bëazë guetë të shnezë Dios? Lu të biadiꞌdzë naꞌa dizaꞌquë de quë Cristo guc crucificáriꞌ. Clarë riasë́ të guti më lu cruz.  
\v 2 Iurneꞌ gulë guniꞌi lua ¿gu bëꞌnë të recibir Espíritu Santo shtë Dios purquë bëꞌnë të cumplir lëy shtë Moisés u purquë rialdí lduꞌu të dizaꞌquë shtë Jesús?  
\v 3 ¿Gu na verdá na të mënë nadë rac bë́ꞌadiꞌi? Guzublú vidë cubi shtë të por Espíritu Santo; tubsë cusë bëꞌnë të; gualdí lduꞌu të shtiꞌdzë më perë iurneꞌ rniꞌi të rquiꞌni gunë mieti cumplir lëy shtë Moisés parë gac salvar të. ¿Pë adë rac bë́ꞌadiꞌi të iurneꞌ  
\v 4 u shldi bëꞌnë të sufrir zihani cusë durë? Pues guquin embanë si talë tsaglaꞌguë të tëchi custumbrë guahietë.  
\v 5 Iurë bëdëꞌë Dios Espíritu Santo nu quëhúniꞌ milagrë entrë lëꞌë të ¿gu runë mëhin purquë rianaldë të tëchi lëy u sulë purquë rialdí lduꞌu të shtiꞌdzë më? 
\p  
\v 6 Guná, Abraham guquëréldiꞌ antsë de Moisés. Gualdí lduꞌu Abraham shtiꞌdzë Dios nu guná më fe shtë Abraham nu bëꞌnë më tratë Abraham ziquë nguiu zaꞌquë delantë lu më.  
\v 7 Por ni rac bëꞌa hiaꞌa sulë el quë narialdí lduꞌi shtiꞌdzë Dios na rall ziquë shini Abraham delantë lu më.  
\v 8 Zni Sagradas Escrituras guniꞌi dizdë más antsë de quë ra mënë nanádiꞌi më israelitë, gunë më recibir lëꞌë rall si talë rialdí lduꞌu rall shtiꞌdzë më. Por ni guniꞌi më lu Abraham dizaꞌquë rëꞌ: “Gunë ldahia grë́tëꞌ mënë shtë guë́ꞌdchiliu por lë́ꞌël”.  
\v 9 Zni grë́tëꞌ el quë narialdí lduꞌi shtiꞌdzë Dios, quëhunë ldaiꞌ më lëꞌë raiꞌ purquë napë rall mizmë fe quë Abraham. 
\p  
\v 10 Grë ra narniꞌi napë quë gunë cumplir grë puntë shtë lëy parë gac salvar mënë, nacondenadë rall purquë naescritë zndëꞌë: “Grë́tëꞌ nadë gúnëdiꞌi cumplir grë puntë lo quë naná escritë laꞌni librë shtë lëy, nudé rall”.  
\v 11 Clarë nahin de quë ni tubi adë chu naperdunë lu Dios por bë́ꞌnëll cumplir mandamientë shtë lëy purquë Espíritu Santo rniꞌi laꞌni Sagradas Escrituras: “Sulë el quë narialdí lduꞌi shtiꞌdzë Dios gunë më recibir cumë mënë naná tubldí shcuéndiꞌ lu Dios. Nápëll vidë sin fin.”  
\v 12 El quë narunë confiar de quë por gúnëll cumplir lëy por ni tubldí na shcuéndëll lu Dios, pues nguiu ni adë rialdídiꞌi lduꞌi shtiꞌdzë Dios purquë naescritë: “El quë narunë cumplir grë puntë shtë lëy, gápëll vidë sin fin ziquë tubi premi”. 
\p  
\v 13 Cristo bëlá lëꞌë hiaꞌa lu sentënci nabësëdchini lëy. Lëꞌë lëy bëꞌnë condenar lëꞌë hiaꞌa lu galguti, perë Cristo gudilli parë gac salváraꞌa. Lëꞌë më gúquiꞌ ziquë tubi cusë nanudé por duldë shtë hiaꞌa. Sagradas Escrituras rniꞌi: “Nacondenadë por Dios grë el quë naquë́ lu tubi hiaguë”.  
\v 14 Guti Cristo Jesús parë gac cumplir promësë naguniꞌi Dios lu Abraham. Por Jesús bëꞌnë ldaiꞌ Dios ra mënë nanádiꞌi israelitë nu bëdchini Espíritu Santo parë cuezënúhiꞌ lëꞌë hiaꞌa sulë purquë rialdí lduꞌu hiaꞌa shtiꞌdzë më. 
\s1 Promësë shtë Dios nu lëy 
\p  
\v 15 Lëꞌë të naná rialdí lduꞌi dizaꞌquë, quëgniaꞌa lu të tubi comparaciuni nazeꞌdë laꞌni vidë shtë mieti. Iurë tubi nguiu runtsáꞌull tëstë, si talë bë́ꞌnëll firmarin, ni tubi adë chu guëtíꞌidiꞌin, nilë gúnëll cambiarin.  
\v 16 Dios bëꞌnë tubi promësë lu Abraham nu zac parë tubi llëbní Abraham. Sagradas Escrituras rníꞌidiꞌi “parë zihani llëbní Abraham” si fuërë zihani mënë, sino rniꞌi Sagradas Escrituras: “tubsë llëbnil”; quiere decir tubsë nguiu. Nguiu ni na Cristo.  
\v 17 Lo quë narniaꞌa lu të es quë Dios bëdëꞌë tubi promësë lu Abraham nu bëꞌnë më firmarin con mizmë diꞌdzë shtë më. Bëdëꞌë më lëy lu Moisés tapë gahiuꞌa galdë bë chi izë despuësë de Abraham, perë lëy ni adë bëtíꞌidiꞌi promësë nabëdëꞌë Dios lu Abraham.  
\v 18 Si talë bendición shtë Dios na por gunë mieti cumplir lëy, iurní adë nádiꞌin por tubi promësë sino tubi premi; perë bëꞌnë Dios prometer lu Abraham sulë ziquë tubi favurë shtë më. 
\p  
\v 19 Iurnétiaꞌa, ¿pëzielú bëdëꞌë Dios ra mandamientë parë ra mënë? Bëdëꞌë Dios mandamientë parë gac bëꞌa hiaꞌa de quë na hiaꞌa pecadurë. Lëꞌë lëy napë pudërë hashtë bëdchini lëꞌë llëbní Abraham. Zni bëꞌnë Dios prometer lu llëbní Abraham. Ra ianglë shtë Dios beꞌdë guësaꞌnë lëꞌë lëy nu bëꞌnë raiꞌ incarguë lëy lu Moisés, el quë nazú guëláu entrë Dios nu mënë.  
\v 20 Perë iurë bëꞌnë më prometer lu Abraham, adë ni chu zugaꞌadiꞌi guëláu. Sulë Dios con Abraham; tubldí bëdchini shtiꞌdzë më lu Abraham. 
\s1 Bëdëꞌë Dios ra mandamientë 
\p  
\v 21 Iurní rnaꞌbë diꞌdza ¿quëhunë lëy shtë Moisés cuntrë promësë shtë Dios? Aquëdiꞌi. Si talë lëꞌë lëy napë pudërë parë guëdëꞌëin vidë eternë parë lëꞌë mieti, iurní gac tubldí shcuendë mieti por guëzuꞌbë diaguë rall puntë shtë lëy.  
\v 22 Perë Sagradas Escrituras rniꞌi de quë grë́tëꞌ mënë napë rall duldë; na rall culpablë delantë lu Dios. Zni guc voluntá shtë më parë grë mieti tsasë́ rall vidë eternë zeꞌdë de Dios parë grë naná rialdí lduꞌi shtiꞌdzë Jesucristo, lë́dëdiꞌi nasalvar mieti por ra mandamientë. 
\p  
\v 23 Antsë de guëdchini dizaꞌquë shtë Jesús, lëꞌë hiaꞌa na hiaꞌa ziquë prësi bajo ordë shtë lëy. Lëꞌë lëy gunibëꞌa lëꞌë hiaꞌa hashtë iurë lëꞌë Cristo bëdchini.  
\v 24 Ziquë tubi criadë na encargadë parë quëhápëll tubi llguëꞌnë, zni guc lëy parë lëꞌë hiaꞌa. Guc bëꞌa hiaꞌa pë na mal nu pë na bien por lëy, perë hia bëdchini Cristo. Por Cristo tubldí na shcuéndaꞌa lu Dios sulamëntë purquë rialdí lduꞌu hiaꞌa shtiꞌdzë më.  
\v 25 Hia iurneꞌ cumë bëdchini dizaꞌquë shtë Jesús, adë nádiꞌiaꞌa ziquë lëꞌë llguëꞌnë shtë comparaciuni; adë nádiꞌiaꞌa bajo ordë shtë mandamientë. 
\p  
\v 26 Grë hiaꞌa na hiaꞌa shini Dios por Cristo Jesús si talë rialdí lduꞌu hiaꞌa de verdá.  
\v 27 Grë të nabëriubë nisë ziquë shmënë Jesús, napë të vidë shtë më; unidë na të con lëꞌë më.  
\v 28 Grë ra mënë naná unidë con Jesús, na ziquë tubsë cuerpë. Hia nádiꞌi importë si talë nal më israelitë u më griego; u si talë nal bajo ordë shtë saꞌl u si talë nápël libertá; u si talë nal nguiu u nal naꞌa.  
\v 29 Si talë nal shmënë Cristo pues iurní nal llëbní Abraham nu grë lo quë nabëꞌnë më prometer lu Abraham, lëꞌë të zac napë të. 
\c 4  
\p  
\v 1 Lo quë naquëgniaꞌa lu të nahin cumë ziquë tubi llguëꞌnë nagunë recibir tubi herenci. Guti ra shtadë llguëꞌnë nu todavía nall llguëꞌnë. Nall ziquë tubi muzë narunë dchiꞌni; rnibë́ꞌadiꞌill lëꞌë herenci nabë́ꞌnëll recibir, perë en verdá lëꞌë llguëꞌnë nashtënë herenci ni.  
\v 2 Nanú mënë nacanihapë ra cusë shtë llguëꞌnë; nanú ra naná encargadë con herenci ni hashtë guëgaꞌa iurë naguniꞌi shtadë llguëꞌnë, iurní lë́ꞌëll guënáꞌzill herenci.  
\v 3 Zni na con lëꞌë hiaꞌa; antsë na hiaꞌa ziquë llguëꞌnë shtë comparaciuni. Bëzuꞌbë diágaꞌa enseñansë nu custumbrë shtë ra mënë guë́ꞌdchiliu  
\v 4 perë iurë bëgaꞌa tiempë nabëꞌnë Dios disponer, bësheꞌldë më shini më lu guë́ꞌdchiliu. Bëdchíniꞌ por tubi naꞌa nu bëꞌnë tucarë gúniꞌ cumplir puntë shtë lëy purquë náhiꞌ më israelitë.  
\v 5 Bëdchíniꞌ parë gúniꞌ librar lëꞌë hiaꞌa lu lëy nabëꞌnë condenar lëꞌë hiaꞌa. Zni bëneꞌe më derechë të guëdë́ꞌnaꞌa recibir libertá ziquë shini më. 
\p  
\v 6 Na të shini më; por ni bësheꞌldë më Espíritu Santo parë cuezënúhiꞌ lëꞌë të. Por lëꞌë Espíritu Santo rniꞌi hiaꞌa lu Dios: “Shtadë naꞌa”.  
\v 7 Por ni na të shini Dios, lë́dëdiꞌi bajo ordë shtë custumbrë. Por naná të shini Dios, guëneꞌe më tubi herenci purquë unidë na të con Cristo. 
\s1 Runë llgabë Pablo por ra shmënë Jesús 
\p  
\v 8 Antsë lëꞌë të adë gunë́diꞌi të Dios; dzë ni na të bajo ordë shtë ra dios naguctsaꞌu. Bëzuꞌbë diaguë të voluntá shtë ra dios nananú lu guë́ꞌdchiliu perë de verdá nádiꞌi raiꞌ Dios.  
\v 9 Perë iurneꞌ nanë́ të Dios verdadërë; más bien quëgniaꞌa lu të, Dios runguë bëꞌa më lëꞌë të ziquë shini më. ¿Pëzielú bëabrí të stubi lu nezë gushë, lu rëglë nu custumbrë nanápëdiꞌi pudërë? ¿Gu rac shtuꞌu të gunë të obedecer ra cusë ni ziquë tubi nanaliꞌbi con ra custumbrë?  
\v 10 ¿Pëzielú todavía rialdí lduꞌu të nanecesari gunë të cumplir ra dzë delicadë, u dzë shtë villili, u ra dzë shtë laní, u gunë të cumplir custumbrë shtë izë según rniꞌi lëy?  
\v 11 Na rdzëba de quë bëna dchiꞌni entrë lëꞌë të de baldë. 
\p  
\v 12 Lëꞌë të naná rialdí lduꞌu shtiꞌdzë Jesús, na quëhuna ruëguë lu të de quë gac të librë ziquë na. Antsë guanalda tëchi ra custumbrë, perë bëaca shmënë Cristo ziquë na të iurneꞌ. Lëꞌë të siemprë bëꞌnë të tratë na bien lë́dëdiꞌi manërë mal.  
\v 13 Nanë́ të primërë vësë biadiꞌdza dizaꞌquë lu të, guquëreldënúa lëꞌë të purquë guc llúꞌuhia.  
\v 14 Galguidzë ni guc tubi cusë dushë parë lëꞌë të perë adë bë́ꞌnëdiꞌi të desprëci na; adë bëquë́ guiáꞌadiꞌi të na sino al contrari, bëꞌnë të recibir na ziquë tubi ianglë shtë Dios u ziquë mizmë Cristo Jesús.  
\v 15 ¿Pë bëaꞌldë lduꞌu të de quë tiempë naguquëreldënúa lëꞌë të, nalë́ bëquitë lduꞌu të? ¿Pë guc iurneꞌ? Pues nahia testigu de quë si fuërë posiblë, na të dispuestë nianeꞌe të prupi slu të shlugar slua.  
\v 16 Perë neꞌ ¿gu rniꞌi të de quë quëhuna cuntrë lëꞌë të iurë ruadiꞌdza lu të verdá?  
\v 17 Ra mënë narianaldë tëchi lëy, rac shtuꞌu rall gac të shmënë rall, perë lë́dëdiꞌi parë bien shtë të sino rac shtuꞌu rall tsanaldë të tëchi enseñansë shtë rall parë despuësë gunë nadchini rall na të shmënë rall.  
\v 18 Parë na nazaꞌquë rac shtuꞌu mënë ni lëꞌë të perë sulë si talë na parë bien shtë të. Zni rac shtuaꞌa guëdubi tiempë, lë́dëdiꞌi sulamëntë iurë naquëreldënúa lëꞌë të.  
\v 19 Lëꞌë të narac shtuaꞌa, ziquë tubi naꞌa quëzac zi lu dulurë iurë guëdchini meꞌdë lu guë́ꞌdchiliu, quëhuna sufrir stubi vësë más hashtë conductë shtë të na de acuerdë con voluntá shtë Cristo.  
\v 20 Rac shtuaꞌa niabezënúa lëꞌë të iurneꞌ parë guadiꞌdza lu të stubi mudë. Pues adë rac bë́ꞌadiaꞌa pë guna con lëꞌë të iurneꞌ. 
\s1 Comparaciuni shtë Agar nu Sara 
\p  
\v 21 Lëꞌë të narac shtuꞌu guëabrí të parë tsanaldë të tëchi lëy, gulë guniꞌi lua ¿gu adë riasë́diꞌi të lo quë narniꞌi lëy?  
\v 22 Naescritë laꞌni Sagradas Escrituras de quë gupë Abraham chupë llguëꞌnë; túbill nall shini tubi naꞌa narunë sirvë laꞌni hiuꞌu shtë Abraham; stubi llguëꞌnë gulë por tseꞌlë Abraham.  
\v 23 Lëꞌë shini criadë gulë ziquë grë llguëꞌnë, perë llguëꞌnë nagupë tseꞌlë Abraham, gúliꞌ cumë milagrë. Bëꞌnë më prometer guëdëꞌë më tubi shini raiꞌ aunquë tseꞌlë Abraham na më gushë.  
\v 24 Ni na ziquë tubi comparaciuni. Guërupë ra naꞌa ni quëhunë raiꞌ representar chupë conveñi entrë Dios nu mënë. Tubi conveñi zeꞌdë dizdë dani shtë Sinaí catë bëdëꞌë më lëy parë Moisés. Agar runë representar lëy ni. Grë́tëꞌ ra narianaldë tëchi lëy, na rall shini Agar nu na rall bajo ordë shtë lëy.  
\v 25 Agar na ziquë dani Sinaí nananú Arabia. Rúniꞌ representar ra naquëreldë ciudá Jerusalén iurneꞌ. Na rall bajo ordë shtë lëy.  
\v 26 Perë nanú stubi Jerusalén nazeꞌdë de gubeꞌe. Librë na mënë ni. Na rall librë de custumbrë nu rëglë shtë nguiu. Jerusalén ni na ziquë shniꞌa hiaꞌa  
\v 27 purquë Sagradas Escrituras rniꞌi: 
\q1 Bëquitë ldúꞌul, lë́ꞌël nagúpëdiꞌi shínil. 
\q1 Bëquitë ldúꞌul nu guniꞌi fuertë labansë parë Dios. 
\q1 Lë́ꞌël nadë nápëdiꞌi shínil, bëquitë ldúꞌul purquë lëꞌë naꞌa nanápëdiꞌi tséꞌliꞌ 
\q1 gápëll más shíniꞌ quë lëꞌë naꞌa nanapë tséꞌliꞌ. 
\p  
\v 28 Perë lëꞌë hiaꞌa naná rialdí lduꞌi Jesús, na hiaꞌa ziquë Isaac. Na hiaꞌa shini Dios por tubi promësë naguniꞌi më.  
\v 29 Iurneꞌ ziquë tiempë shtë Abraham, lëꞌë shini nagulë ziquë grë mënë, guzunáldëll naná shini nagulë por pudërë shtë Espíritu Santo. Igual quëhunë mënë iurneꞌ; ra mënë narianaldë tëchi lëy, quëzac zi rall shmënë Dios.  
\v 30 Perë ¿pë rniꞌi Sagradas Escrituras shcuendë ra cusë ni? Rniꞌin: “Gulú lëꞌë naꞌa narunë dchiꞌni lídchil con shíniꞌ purquë adë gúnëdiꞌi tucarë caꞌa shini naꞌa ni herenci juntë con shini shtë legítimë tseꞌlë Abraham”.  
\v 31 Zni nahin; lëꞌë të naná rialdí lduꞌi Jesús, adë na hiaꞌa ziquë shini Agar el quë naguc criadë shtë Sara. Adë rianáldëdiꞌiaꞌa tëchi custumbrë shtë lëy, perë rialdí lduꞌu hiaꞌa promësë shtë Dios. Na hiaꞌa shini Sara nanapë libertá. 
\c 5  
\s1 Gulë tsanaldë neze shtë Dios 
\p  
\v 1 Bëlá Cristo lëꞌë hiaꞌa parë gápaꞌa libertá. Adë nádiꞌi hiaꞌa bajo ordë shtë lëy iurneꞌ. Por ni gulë gac firmë lu libertá nabëneꞌe më nu adë guëdë́ꞌëdiꞌi të sí guënibëꞌa lëy shtë mënë lëꞌë të stubi. 
\p  
\v 2 Gulë bëquë́ diaguë naquëgniaꞌa lu të. Na Pablo, quëgniaꞌa si talë rialdí lduꞌu të nanecesari riuguë cuerpë shtë të parë gac salvar të, iurní quëquë́ guiáꞌal shtiꞌdzë Cristo; iurní lo quë nabëꞌnë Cristo adë lasáquëdiꞌi parë lë́ꞌël.  
\v 3 Rac shtuaꞌa guëniaꞌa lu të stubi, de quë grë mieti narialdí lduꞌi custumbrë shtë galriuguë cuerpë shtë nguiu, lëꞌë rall napë quë gunë rall cumplir grë puntë shtë lëy nabëquëꞌë Moisés.  
\v 4 Lëꞌë të naná rialdí lduꞌi de quë gunë më recibir lëꞌë të por quëhunë të cumplir lëy, adë nádiꞌi të unidë con Cristo. Lëꞌë të bësëaꞌnë të shnezë Dios. Nídiꞌi mudë gunë më favurë të gac salvar të.  
\v 5 Lëꞌë hiaꞌa dzulézaꞌa dzë nagunë më cambiar lëꞌë hiaꞌa të gácaꞌa mënë zaꞌquë delantë lu Dios. Rialdí lduꞌu hiaꞌa lëꞌë më nu gaquin por Espíritu Santo shtë më.  
\v 6 Si talë unidë na hiaꞌa con Cristo, adë lasáquëdiꞌi si talë bë́ꞌnël cumplir custumbrë shtë galriuguë cuerpë u adë bë́ꞌnëdiꞌil cumplirin. Lo quë nalasac lu Dios na si talë rialdí lduꞌu hiaꞌa shtiꞌdzë më de verdá nu si talë por fe rac shtuꞌu hiaꞌa saꞌ hiaꞌa. 
\p  
\v 7 Bien guzublú gunaꞌzi të shnezë më perë ¿chu guluguë́ lëꞌë të parë adë rzuꞌbë diáguëdiꞌi të shtiꞌdzë Dios?  
\v 8 Ldaiꞌ nabëluaꞌa nguiu ni con tantë ánimo, adë zéꞌdëdiꞌin de Dios, el quë nagulë́ lëꞌë të.  
\v 9 Ldaiꞌ shtë rall na ziquë levadurë nu nanú tubi dichë narniꞌi: “Duꞌpë levadurë rshepin guëdubi nacubë”.  
\v 10 Napa confiansë de quë lëꞌë Dadë Jesús adë guësáꞌnëdiꞌi më tsaldí lduꞌu të stubi diꞌdzë, sulë lo quë nabëluáꞌahia lëꞌë të, ni sí, tsaldí lduꞌu të. El quë narsini lduꞌu të stubi nezë, gunë Dios cashtigu lë́ꞌëll; adë nídiꞌi importë si talë nall më ruꞌbë u si adë nádiꞌill më ruꞌbë entrë lëꞌë të. 
\p  
\v 11 Ra mësë falsë cagniꞌi rall de quë quëhuna predicar custumbrë shtë galriuguë cuerpë të gac salvar mieti, perë si talë na todavía quëgniaꞌa lu të de quë nanecesari chuguë cuerpë shtë të parë gac salvar, ¿pëzielú rzunaldë ra më israelitë na? Si talë nahin ziquë rniꞌi rall, adë nialdë́diꞌi rall por dizaꞌquë narniꞌi sulë por galguti shtë Jesús lu cruz gac salváraꞌa.  
\v 12 Rac shtuaꞌa de quë ra narsiguë́ lëꞌë të con enseñansë ni chuguë cuerpë rall hashtë más todavía ziquë runë mënë nadë guënë́diꞌi Dios. 
\p  
\v 13 Lëꞌë të naná rialdí lduꞌi shtiꞌdzë Jesús, gulë́ më lëꞌë të parë napë të libertá, perë lë́dëdiꞌi parë gunë të duldë. Más bien gulë bëꞌnë sirvë lu saꞌ të con amor.  
\v 14 Gunë të cumplir guëdubi lëy shtë Dios si talë guëzuꞌbë diaguë të tubsë mandamientë narniꞌi: “Gulë gac shtuꞌu saꞌl ziquë rac shtúꞌul mizmë lë́ꞌël”.  
\v 15 Perë si talë lëꞌë të rdildi të ziquë ra ma, rahuëꞌ ma saꞌ ma; gulë gapë cuidadë no sea guëshiꞌni të shchiꞌni Dios ndë. 
\s1 Lo quë narac shtuꞌu lduꞌu nguiu nu lo quë narac shtuꞌu Espíritu Santo 
\p  
\v 16 Lo quë narniaꞌa lu të na zndëꞌë: gulë gubani según narniꞌi Espíritu Santo. Si talë rianaldë të tëchi Espíritu Santo, adë gúnël cumplir deseo mal nananú laꞌni ldúꞌul  
\v 17 purquë grë ra deseo mal, nahin cuntrë Espíritu shtë Dios nu lëꞌë Espíritu na contrari shtë deseo mal; deseo mal nahin contrari shtë Espíritu. Por ni adë gáquëdiꞌi gunë të ra cusë narac shtuꞌu të  
\v 18 perë si talë guësaꞌnë të quëgsë́ Espíritu Santo lëꞌë të, iurní lëꞌë lëy nápëdiꞌin pudërë parë gunin condenar lëꞌë të. 
\p  
\v 19 Clarë rluaꞌa ra deseo mal nananú laꞌni lduꞌu mieti. Rquënú rall tseꞌlë mënë. Nabani rall ziquë mbecu. Napë rall vici.  
\v 20 Runë rall adorar stubi cusë, lë́dëdiꞌi sulë Dios. Rialdí lduꞌu rall galbëlliú. Napë rall llanë laꞌni lduꞌu rall. Rdildinú rall saꞌ rall. Napë rall mbidi. Na rall më dishiꞌbi; rëuuꞌ lduꞌu rall iurë nanú divisioni.  
\v 21 Celosë na rall; rdchisú rall pë shtë mënë. Rguini rall mënë. Rzuuꞌdchi rall. Nalë́ rau shaꞌtë rall. Runë rall stubi ra cusë nanadë rlluíꞌidiꞌi, runë rall ziquë mamflor; perë grë mënë ni, quëgniaꞌa lu të iurneꞌ igual ziquë hia guniaꞌa lu të antsë, el quë narunë ra cusë rëꞌ adë nídiꞌi mudë tsutëll lugar catë rnibëꞌa Dios. 
\p  
\v 22 Perë lo quë narunë Espíritu laꞌni lduꞌu el quë narialdí lduꞌi shtiꞌdzë më na zndëꞌë: rac shtúꞌull saꞌll. Rquitë ldúꞌull. Rbedchí ldúꞌull. Nápëll pacënci con saꞌll. Ráquëll më zaꞌquë. Rúnëll cumplir shtíꞌdzëll.  
\v 23 Nadúꞌull. Quëhápëll el mizmë lë́ꞌëll të gúnëdiꞌill duldë. Ra cusë mal adë rúnëdiꞌi gan lull sino quë quëréldëll bien. Nídiꞌi lëy narunë prohibë ra cusë rëꞌ.  
\v 24 Grë ra shmënë Jesús, hia bëdëꞌë fin ra cusë mal rëꞌ, mal llgabë con deseo mal nananú laꞌni lduꞌu mieti.  
\v 25 Cumë ziquë quëréldaꞌa por pudërë shtë Espíritu Santo, cha guëdëꞌë hiaꞌa sí, de quë Espíritu Santo guësë́ më lëꞌë hiaꞌa. 
\p  
\v 26 Adë chu gac nadchínidiꞌi; adë chu napë mbidi lu saꞌll; adë chu gac më dishiꞌbi. 
\c 6  
\s1 Gulë bëꞌnë compañi saꞌ të 
\p  
\v 1 Lëꞌë të shmënë Jesús, si talë guëdzelë të tubi saꞌl ldáguëll laꞌni duldë, lëꞌë të narsë́ Espíritu Santo napë quë guëniꞌinú të mënë ni të parë adë tsagláꞌguëdiꞌi gúnëll duldë. Perë gulë bëꞌnë ni ziquë më naduꞌu. Cadë tubi të gapë të cuidadë no sea quë lë́ꞌël guëtëꞌdë Satanás prëbë lë́ꞌël të ldáguël lu duldë.  
\v 2 Gulë bëꞌnë compañi saꞌl lu grë cusë durë, cadë tubi de lëꞌë të; zni gunë të cumplir lëy shtë Cristo. 
\p  
\v 3 Si talë tubi de lëꞌë të rialdí ldúꞌul de quë lasáquël, iurní lu Dios lasáquëdiꞌil; mizmë lë́ꞌël quëgsiguël lë́ꞌël.  
\v 4 Cadë tubi nguiu napë quë gunë juzguë mizmë lë́ꞌëll, dchiꞌni naquëhunë nguiu; iurní guëquitë ldúꞌull por lo quë naquëhúnëll. Iurní nídiꞌi nicidá gúnëll comparar dchiꞌni shtë́nëll con dchiꞌni shtë sáhiꞌ.  
\v 5 Cadë tubi hiaꞌa nápaꞌa narunë tucarë guëdë́ꞌnaꞌa. 
\p  
\v 6 El quë narsëꞌdë shtiꞌdzë Dios, napë quë gúnëll ayudë lëꞌë ra mësë narluaꞌa lë́ꞌëll. 
\p  
\v 7 Adë rdë́ꞌëdiꞌi të sí guësiguë́ mizmë lëꞌë të, ni tubi adë chu gúnëdiꞌi gan lu Dios parë guësiguëll lëꞌë më. Grë́tëꞌ el quë narcabní nguiu, ni napë quë guëcaꞌa nguiu. Lo quë narunë nguiu napin cusechë despuësë.  
\v 8 Si talë tubi mieti zianaldë tëchi ra deseo mal nananú laꞌni ldúꞌull, de mizmë vidë mal gápëll galguti. Perë si talë zianaldë nguiu tëchi ra cusë zaꞌquë shtë Espíritu Santo, gápëll tubi cusechë por mizmë Espíritu. Guëbánill parë siemprë.  
\v 9 Zni, adë chu cuézëdiꞌi gunë cusë zaꞌquë; adë chu guëdzáguëdiꞌi. Cha guëdë́ꞌnaꞌa bien parë saꞌ hiaꞌa purquë si talë tsagláꞌgaꞌa shnezë më, tubi dzë guëneꞌe më tubi ganzaꞌquë.  
\v 10 Por ni cadë vësë rdchini lugar parë guëdë́ꞌnaꞌa bien parë saꞌ hiaꞌa, pues guëdë́ꞌnaꞌa cumplir. Guëdë́ꞌnaꞌa bien, especialmente parë ra naná rialdí lduꞌi enseñansë nanapë los de más shmënë Dios. 
\s1 Rialú cartë rëꞌ con tubi saludë 
\p  
\v 11 Gulë guná, naruꞌbë na lëtrë naquëquëaꞌa lu të con prupi guiahia.  
\v 12 Grë́tëꞌ naquëhunë obligar lëꞌë të parë tsutë́ të laꞌni custumbrë shtë më israelitë, rac shtuꞌu rall riuguë cuerpë shtë të, perë nadë más runë rallin parë guëaꞌnë rall bien lu mënë nu parë adë guëzac zídiꞌi mënë lëꞌë rall cumë shmënë Jesucristo, el quë naguti lu cruz.  
\v 13 Ra mënë narianaldë tëchi custumbrë rëꞌ, adë quëhúnëdiꞌi rall cumplir grë puntë shtë lëy perë rac shtuꞌu rall tsanaldë të tëchi ra cusë ni, nadë más purquë rac shtuꞌu rall gac rall më ruꞌbë. Rniꞌi nadchini rall purquë rianaldë të tëchi rall.  
\v 14 Perë na rialdí lduaꞌa tubsë cusë parë gac salvara; runë nadchinia por tubsë cusë naná galguti shtë Dadë Jesucristo. Cuë më lu cruz por na. Por mizmë cruz shtë më ra cusë mal shtë guë́ꞌdchiliu, guti rahin parë na nu nahia ziquë naguti parë ra cusë ni.  
\v 15 Lu Dios adë rúnëdiꞌi importë riuguë shcuérpaꞌa u adë riúguëdiꞌin. Tubsë cusë lasac lu më si talë na hiaꞌa mënë nacubi por pudërë shtë Espíritu Santo.  
\v 16 Parë grë ra narianaldë tëchi enseñansë rëꞌ, guëgaꞌa lduꞌu më lëꞌë rall nu cuedchí lduꞌu rall. Ni na rall shmënë Dios, mënë israelitë de verdá. 
\p  
\v 17 Dizdë iurneꞌ parë delantë adë chu guëníꞌidiꞌi de quë nápëdiaꞌa derechë parë guëluáꞌahia ra cusë ni, purquë grë ra ndiꞌbë nanuaꞌa shcuerpa rluaꞌain de quë Jesucristo na Shlama. 
\p  
\v 18 Lëꞌë të narialdí lduꞌi Dadë Jesucristo, rac shtuaꞌa favurë shtë më cuezënú lëꞌë të. Amén.