\id ROM \h Romanos \toc1 CART NI BCUAA SAN PABLƗ LO DE BNIETY ROMA NI RELDILAAZ JESUCRIST \toc2 Romanos \toc3 Ro. \mt1 CART NI BCUAA SAN PABLƗ LO DE BNIETY ROMA NI RELDILAAZ JESUCRIST \c 1 \p \v 1 Nare Pablɨ, cayuna sirvɨ lo Jesucrist, Dios laany gulény nare par gaca apóstol xtenny te par itɨɨcha de didxzaac xtenny. \p \v 2 Desde anste, de didxzaactiziacquiy zéed lo xquiits Dios ni bcuaa de profet xtenny. \v 3 De didxzaacqui rnii pur Xtadnɨ Jesucrist dec zec ni beedny lo guɨchliu ax lo xfamily rey David zány. \v 4 Per pur Spíritu Sant ax laaniy Lliin Dios pur ni gubánny lo de bɨnguty ax rialo rápny guelrnabee. \v 5 Ne par itɨɨchnɨ diidx pur laany ningui bsiáld Dios nare gaca apóstol te par iranezte lo guɨchliu chúu ni chaldilaaz ne icuadiag xtiidxny. \v 6 Ax né laatɨy anucuendtɨ lo de ni agulé Dios par gactɨ xpɨny Jesucrist. \p \v 7 Pur ningui cacuáa cartré lo iratectɨ ni rcaaz Dios, laat ni rbeztɨ Roma, laat ni agulény par gactɨ xpɨnny. Xtadnɨ Dios ne Dad Jesucrist gunldeeny quiat ne iguaadny laat guelnaldiulaaz. \p \v 8 Nidonidoote rguixtiia lot dec pur Jesucrist rdeeda gracy Dios pur iratectɨ, te pur iranezte riat diidx xa xquel reldilaaztɨ Jesucrist. \v 9 Ne zec ni cayuna sirvɨ lo Dios dibyquia dibylaaza catɨɨcha de didxzaac xte Lliinny Jesucrist, ax laany nánny dec quɨt rbezti rnaaba lony pur laat. \v 10 Ziyza quɨt rbezti rnaaba dec Dios nany chalee guedtixluaa laat zec ni ná xgaba desdɨ gulal. \v 11 Te pur nuua gan guedguíaa laat par gacnía laat cun xtiidx Dios te par chaza sutiptɨ. \v 12 Ne par gacnézactɨ nare ax ziytisy xquel idxacnésaan cun guelreldilaaz ni rdxapnɨ te par chalee iguzaclaaznɨ sáan. \p \v 13 Rcaaza gacbeet de saniroldilaaznɨ Jesucrist, dec zienzi güelt abaania xgab guedtixluaa laat par chaza chúuru de ni chaldilaaz xtiidx Dios zec ni aguc iraru de rut aguaa, per axtanré gady chaleeti chaguíaa laat. \v 14 Nare rziienia dec xcuendpaca ná iliuua xtiidx Dios tutix bniety, bel bniety griego o belza gati bniety griego, bel nánbɨ o belza quɨt gánbɨ. \v 15 Pur ningui quesentiand nuua gan guedtixluaa laat par itɨɨcha xtiidx Dios Roma. \p \v 16 Te pur nare quɨt rtiulonétia de didxzaac xte Jesucrist. Te pur de didxzaacqui zéed guelrnabee xte Dios, te par irate de ni chaldilaazni gapdeb perdón, zeclɨ de bniety Israel ne zeclɨza de ni quɨt ná bniety Israel. \v 17 Te pur de didxzaac xte Jesucrist racbee bniety dec pur guelreldilaazny ax run Dios perdón bniety. Ne quɨtru xi stubyti quesoltisy pur guelreldilaaz, zecquɨ ni cá lo xquiits Dios rut rnii: “Bniety ni nabány zec ni rcaaz Dios, iduibtiampte ni nabánybɨ reldilaazbɨny.” \p \v 18 Ne dunnɨ nánnɨ desde llayabaa zá castiguroo xte Dios par irate de ni quɨt zéne cuend laany, de ni quɨt run zec ni riáld ax pur causɨ zec ni nabánydeb rcuaatsdeb didxldí xte Dios. \v 19 Te pur laadeb nanchuudeb dec nuu Dios ne laany abliuuny bniety dec nuucpacny. \v 20 Masquɨ bel quɨt xo iniá bniety Dios, per desdɨ chi gurixti guɨchliu caguiaan irate ni baanny, ax pur irate ni abaanny racbeen dec quɨt chúuti dxi ldull guelrnabee xtenny ne dec laazacniy Dios. Pur ningui quɨt xo icualdoti bniety dec gady xi gacbeetib pur Dios. \v 21 Te pur nuu de bniety masquɨ nándeb dec nuu Dios, per quɨt ráptideb didxdoony zec ni ná par gapdeb didxdoony. Niclɨza quɨt rdeedtideb gracyny sino que pur iralozy de xgab ni quɨt illiú ni rundeb ax rsacandeb laadeb. \v 22 Rniideb dec quesentiand nándeb ne mazrul tont nádeb. \v 23 Te pur xlat ni itodeb Dios ni quɨt chúuti dxi gaty ax rtodeb de cos ni teru chúu dxi nitlo, rtodeb de ni ná formɨ de bɨny, formɨ de de maniin, formɨ de de ladxaa ne de béeld. \p \v 24 Pur ningui agulelaaz Dios laadeb cun de mal xgab xtendeb ax rundeb de ni quɨt illiú cun saadeb, de cos ni ná xtiu. \v 25 Xlat ni chanuudeb didxldí xte Dios, laadeb zenuudeb dixú. Ax rtodeb ne rápdeb didxdoo de ni banchuu Dios xlat ni itodeb laany ni banchuuny de cosqui, ne laaniy riáld gap bniety didxdoo iduibtiampte. Amén. \p \v 26 Pur ningui, gulelaaz Dios laadeb cun de ni quɨt illiú xtendeb. Ax zienzi de gunaa aquɨtru zétideb xnezni sino que arcaazdeb lagac saa gunaadeb. \v 27 Ziygacza zienzi de nguiu aquɨtru zétiza xnezni sino que mazru arcaazdeb saa nguiudeb, nguiu cun nguiu rundeb de cos ni quɨt illiú ni ná xtiu, ax lagacquɨ laadeb caguíilydeb xquelziideb. \p \v 28 Ne cun quɨt nádeb gúndeb cuend Dios, ningui gulelaazny laadeb cun de mal xgab xtendeb par gúndeb púrzi de ni quɨt ná par gúndeb. \v 29 Púrpac de ni quɨt riáld gúndeb rundeb, rápdeb stuby nguiu o stuby gunaa, iraloiralote de mal rundeb, rzebylaazdeb xixte bniety, ne púrzipac de ni quɨt ná par gúndeb rundeb. Quesentiand racnalaazdeb, rguinxúdeb bniety, gudildidxguidxdeb, rundeb engany bniety, zenelaaztisdeb gúndeb mal ne rueedeb xtiidx bɨny. \v 30 Ziyza rniyádeb bniety, rdxichnédeb Dios, quɨt ráptideb didxdoo bniety, naroodeb ne rzubyaadeb laadeb. Ziyza rguichlaazdeb de mal ne quɨt rcuadiagtideb xtiidx xtaddeb ne xnandeb. \v 31 Quesentiand naddeb, quɨt runtideb cumplir xtiidxdeb, quɨt rcaaztideb saa bnietdeb, ne quɨt runtideb perdón niclɨza quɨt rlaslaaztideb saa bnietdeb. \v 32 Laadeb nanchuudeb dec agunii Dios chi aguty bniety, chiy irate de ni run de cosquɨ ziálddeb castigu. Per masquɨ ziy, laadeb zélaa rundeb de malqui ne axt rzaclaazdeb chi run stuby de bniety ziy. \c 2 \p \v 1 Pur ningui, tutixpacliú ni rgubiuu stuby bniety, quɨt naptiu nez cubiuu te pur chi rgubiuu stuby bniety, ax lagac liúy cagubiuu liú pur ni cayunu saatiziac ni cayundeb. \v 2 Per dunnɨ nánnɨ dec Dios laatisny runny guelgurtisy zec ni riáld chi runny castigu de ni run saa de mal ni aguniia laat. \v 3 Ne liú ni rgubiuu stuby de bniety ne zectiziac ni cayundeb cayunzacu, quɨt ililoo dec sloo lo castigu xte Dios. \v 4 Liú runu despresy güen ni ná Dios cun liú, runu despresy guelruelaaz ne paciencyroo xtenny sin quɨt racbeetiu dec paciencyqui ná ni racné liú par gapu tiamp yialaazu pur de xtulddu. \v 5 Per cun liú quesentiand nadu, quɨt rcaaztiu yaicquiu cun Dios ax lagacquɨ liú catiio quia xtulddu par dxi ni gún Dios castigu xtenny, dxi ni gúnny guelgurtisy, laany ni runny zec ni riáld \v 6 par isiáldny bniety según ni baanbɨ. \v 7 Chiy laany sguaadny guelnabány par chazy par de bniety ni quɨt rexaclaazti run pur ibány zacru, pur ni cayundeb pur yálddeb guelnazaac llayabaa, ne pur ni cayundeb pur yanzaacdeb nez lo Dios par gapdeb cuerpɨ ni aquɨt chúuti dxi nitlo. \v 8 Per par de bniety ni quɨt rcuadiagti diidx, Dios rdxichnény laadeb ne zunny castigu laadeb, te pur xlat ni chanuudeb didxldí xtenny ax zenuudeb nez mal. \v 9 Quesentiand nalas, guelzii teed irate de bniety ni zenuu nez mal, zeclɨ de bniety Israel ne zeclɨza de ni quɨt ná bniety Israel. \v 10 Per par irate de bniety ni zenuu nez güen, Dios rzaclaaznény laadeb, sguaadny laadeb guelnaldiulaaz ne siáldny laadeb yabaa, bel bniety Israel laadeb o belza gati bniety Israel laadeb. \p \v 11 Te pur Dios tubylote runny guelgurtisy xtenny cun irate bniety. \v 12 Irate bniety ni cayun duld sin quɨt gántideb ley ni bdeed Dios Moisés, zacdeb castigu sin leyqui. Chiy irate de ni cayun duld masquɨ nándeb leyqui, ax zaczadeb castigu per zec ni rnabee leyqui. \v 13 Te pur gati pur guindiagziti bniety leyqui ax anania bniety nez lo Dios, sino que de ni run zec ni rnabee leyqui, laadebɨy naniadeb nez lony. \v 14 Per zec chi quɨt ná bniety, bniety Israel, ne cayundeb ni ná güen sin quɨt gántideb leyqui, ax acayundeb zec ni rnabee leyqui masquɨ quɨt gántidebni, sino que pur nándeb cún ni ná güen ne mal ax láani quiadeb zéed xleydeb. \v 15 Te pur zec ni nabánydeb, ríeny dec láani quiadeb zéed cún ni ná par gúndeb ne cún ni quɨt ná par gúndeb xlat ni gapdeb leyqui. Ax lagacquɨ laadeb racbeedeb chi abaandeb güen o chi abaandeb mal. \v 16 Ziygaczaquɨy gac dxi ni gún Dios guelgurtisy xtenny pur irate de cos xgaats ni run bɨnguɨchliu. Ne zec ni caseeda bniety iranezte, laany gúnny guelgurtisqui pur Jesucrist. \p \v 17 Anre, liú ni noo bniety Israel, liú ni zéniuu cuend dec pur nánnu ley ni bdeed Dios Moisés ax rzubyoo liú dec xpɨny Dios liú. \v 18 Rniiu dec nánnu xa rcaaz Dios ibániu ne pur ley xtenny racbiiu cún ni ná güen gúnu. \v 19 Ax rziieniu liú dec zelee cuxnezu de ni quɨt gán leyqui ne de ni quɨt gán xnez Dios. \v 20 Rziieniu liú dec zelee iliuu de ni quɨt xi gánti ne de ni gulliaa nán, te pur, pur leyqui, nánnu irate ne nánzacu cún ni ná didxldí. \v 21 Per zecti ni nabániu, ¿xínii quɨt güenru iliuu liú xlat ni iliuu stuby bniety? Te pur liú rniiu quɨt náti güen cúaan bniety ne, ¿xínii rbaanu? \v 22 Rniiu dec quɨt náti güen gap bniety stuby nguiu o stuby gunaa ne liú, ¿xínii runu ziy? Ziyza rniiu rdxichníu de dios ni banchuu de bniety ne, ¿xínii rbaanu laniudoo rut rbez de diosqui? \v 23 Quesentiand rzubyoo liú pur nánnu ley per rsanxtiuu Dios pur ni quɨt runu zec ni rnabee leyqui. \v 24 Niycazaquɨy rnii lo xquiits Dios: “De bniety ni quɨt ná bniety Israel, rniideb de mal diidx pur Dios pur causɨ laat.” \p \v 25 Didxldíquɨy rlliú ni ruu seny tɨɨx bniety belati run bniety zec ni rnabee xley Dios. Per belati quɨt run bniety zec ni rnabee leyqui, xíteete zeloti nuu bniety senyqui. \v 26 Per belati tuby ni quɨt nuu senyqui nabánybɨ zecac tuby ni nán xley Dios, masquɨ quɨt nánbɨni, ax anucuendbɨ zecac tuby ni nuu seny masquɨ quɨtbɨ senyqui. \v 27 Ne ni quɨt gán xley Dios per pur zenuub xnezny nabánybɨ zecac tuby ni nán leyqui, ax masquɨ quɨt nuub seny zec ni rnabee leyqui chúu bniety seny, per cun zenuub xnez Dios, ax zec ni nabánybɨ gacbiiu liú dec quɨt nabánytiu zec ni riáld pur ni quɨt cayunu irate zec ni rnabee xley Dios, masquɨ nánnu leyqui ne nuu senyqui. \v 28 Te pur gati pur ralti bniety lo naciony Israel niclɨza gati pur nuuti bniety seny ni nuu de bniety Israel ax a ná bniety, bniety Israel nez lo Dios. \v 29 Sino que ni guldípac ná bniety Israel nez lo Dios, dibyquia dibylaazbɨ zenuub xnezny gati pur nuutib seny ni ruu de bniety Israel niclɨza gati pur iraizru de xcostumbrɨdeb, sino que pur rbeznéb Spíritu Sant. Ne bniety ni nabány ziy, Dios ná ni rzubyaa laab gati bniety guɨchliu. \c 3 \p \v 1 Pur ningui nagaisdxa iniit naa: ¿Xiza zelo ná bniety, bniety Israel? Ne, ¿xiza par nuu seny tɨɨx bniety? \v 2 Per nare rniia laat dec quesentiand sac ná bniety, bniety Israel, de ira xnezzi, te pur tubylɨ, de bniety Israel ná ni bdeed Dios xtiidxny. \v 3 Anre, quɨt gúntit xgab dec pur nuu de ni aquɨt zenuuti xnez Dios ax aquɨt gúnti Dios zec ni aguniiny gúnny cun de ni zenuu xtiidxny. \v 4 Te pur laany quɨt chúuti dxi ichuny xtiidxny, masquɨpac ira bɨnguɨchliu ná bɨndixú per Dios quɨt rueetiny dixú, zecquɨ ni rnii tuby lat lo xquiitsny rut rnii: \q1 Irate bniety zumbee laabiu dec rzuubpacbiu xtiidxbiu, \q1 ne xíteete quɨt chaleeti icuaquiadeb laabiu. \p \v 5 Per nuu de bɨnguɨchliu ni run xgab dec belati pur de duld ni cadxannɨ rliuun dec güen ná Dios, chiy, ¿xínii nány mal runny castigu bniety? \v 6 Per nare rguixtiia lot dec Dios quɨt nátiny mal te pur bel quɨtiy, ax quɨt xo gúntiny guelgurtisy xtenny cun bɨnguɨchliu. \p \v 7 Te pur belati izuubzin dec guél quɨt rcuadiag xtiidx Dios ná ni racné de didxldí xtenny par gapru de bniety didxdoo laany, ax aquɨt xo iniiti Dios ná bniety bɨnduld. \v 8 Ne ziyza amazruldxa idxannɨ ni ná mal te gueed ni ná güen zec ni rcuaquia de bɨny nare caseeda de bniety, per Dios gúnny castigu de ni rnii ziy. \p \v 9 Chiy laat zec ni aguniin pur de bniety Israel ne pur de ni quɨt ná bniety Israel, ax agucbeet dec quɨt xo iniitit dec güenru ná de bniety Israel que de ni quɨt ná bniety Israel te pur tubylote bɨnduld nan. \v 10 Zec ni cá tuby lat lo xquiits Dios rut rnii: \p Ruteete quɨt tu náti güen, \q1 per niclɨ tuby bniety. \q1 \v 11 Ruteete rcaazti gacbee xnez Dios. \q1 Ruteete rguíilyti Dios. \q1 \v 12 Iratedeb absaandeb xnez Dios. \q1 Iratedeb azenuu nez mal. \q1 Ruteete quɨt cayunti ni ná güen, \q1 per niclɨ tuby bniety. \q1 \v 13 Zecpacza tuby baa ni zullal, \q1 ziypacza púrpac ni quɨt illiú rdiia ruudeb. \q1 Púrzi dixú rueedeb, \q1 ne de xtiidxdeb ná zecpacza venen xte de béeld. \q1 \v 14 Púrzipac de mal diidx rdiia ruudeb, \q1 de diidx ni gunnadeb saa bnietdeb. \q1 \v 15 Altant zuguaadeb par quinxúdeb bniety. \q1 \v 16 Nez ruttisy zédeb rundeb ni quɨt illiú, \q1 ax rteeddeb bniety guelzii. \q1 \v 17 Quɨt gántideb xiy ibánydeb zacru. \q1 \v 18 Ne quɨt zénetideb cuend dec \q1 ná par idxiby bniety Dios. \p \v 19 Dunnɨ nánnɨ dec irate ni zéed lo xley Dios ná par de ni zenuu leyqui, te par quɨt tu iniiti dec quɨt tu gánti xiy duld sino que irate bniety gacbee ná bɨnduld nez lo Dios. \v 20 Te pur gati pur gúnti bniety irate ni rnabee leyqui ax anania bniety nez lo Dios, sino que leyqui rlliú par gacbee bniety dec cayunbɨ duld. \p \v 21 Per anre Dios abliuuny dunnɨ tuby nez xa xquel gacnian nez lony, gati pur guelrunti zec ni rnabee ley sino que pur leyqui ne pur de ni bcuaa de profet xte Dios, \v 22 racbeen dec Dios rgucuendny bniety sin duld pur guelreldilaaz Jesucrist, ziy runny cun irate de ni reldilaaz Jesucrist. \v 23 Te pur irate bniety abaany duld, quɨt tu naniati nez lo Dios. \v 24 Per pur güen ni nány, ningui abaanny perdón de xtuldnɨ sin quɨt xi nidillytin, sino que gucnɨ perdón pur Jesucrist, laany ni gudillyny pur de xtuldnɨ chi gutyny lo cruzy. \v 25 Dios bxiaaldny Jesucrist te par pur rɨny xtenny ax nuu perdón par bɨnguɨchliu, ne perdónre ná par de ni reldilaaz Jesucrist. Ziy ríeny dec xnezquɨpacni run Dios, ne belati gulo quɨt baanny guelgurtisy xtenny pur de duld ni baany bniety, niy ná pur paciency ni rápny bniety \v 26 pur ni anánny gúc gúnny guelgurtisy. Ziy xquel zélaa caliuuny dec xnezquɨpacni runny, pur ningui runny perdón xtuld de ni reldilaaz Jesucrist. \p \v 27 Anre, ¿xi pur izubyaan dunnɨ? Aquɨtru xi purti, te pur gati pur guelrunti cumplir ley rdxapnɨ perdón sino que pur guelreldilaaz Jesucrist. \v 28 Pur ningui dunnɨ nanchuun dec Dios runny perdón xtuld bniety pur guelreldilaaz Jesucrist, gati pur cayunti bniety pur gúnbɨ irate zec ni rnabee ley. \p \v 29 O, ¿tatix Xtioszipac de bniety Israel rac Dios, chiy quɨt néti de ni quɨt ná bniety Israel? Per nare rniia laat dec Dios rbezny par irate bniety \v 30 te pur tubyzi Dios nuu. Laany runny perdón xtuld de ni reldilaaz Jesucrist, nuudeb o quɨtdeb seny ni rnabee ley chúu bniety. \v 31 Quɨt gúntit xgab dec cadzɨcán ley tuby lad pur guelreldilaaz Jesucrist sino que pur guelreldilaazqui ríeny zonécnɨ cuend leyqui. \c 4 \p \v 1 Laat nántɨ xa guc cun to xpɨngulnɨ Abraham, laab ni nidoote guub seny ni ruu ira de bniety Israel. \v 2 Belati Abraham niucuendbɨ zec tuby ni gady gúnti duld pur de cos ni baanbɨ ax napbɨ nez nizubyaab laab nez lo bniety per gati nez lo Diosti \v 3 per ziy lo xquiits Dios rnii: “Pur ni güeldilaaz Abraham Dios, pur ningui gulucuendny laab zec tuby ni gady gúnti duld.” \v 4 Chi run tuby bniety dzɨɨny, mɨly ni rallbɨ gati raadtibni sino que rcáabni pur dzɨɨny ni baanbɨ. \v 5 Per guelrac perdón lo Dios quɨt xo iniiti bniety dec riáldbɨ perdónqui pur de ni abaanbɨ, te pur ruteete quɨt tu naniati nez lo Dios. Sino que perdónqui zéedni pur guelreldilaaz Crist ax rgucuend Dios bniety sin duld. \v 6 David chi guniib pur de bniety ni rgucuend Dios sin duld sin quɨt xi baantideb par yálddeb perdónqui, \v 7 laab guniib: \q1 Xíclabaa de bniety ni abaany Dios perdón de xtuldni, \q1 de ni agubicá xtuldni tuby lad. \q1 \v 8 Xíclabaa de ni agulucuend Dios sin duld. \p \v 9 David quɨt guniitib de diidxré parzí de bniety ni nuu seny ni ruu de bniety Israel, sino que laab guniib de diidxré par irate bniety. Te pur zec ni aguniin, Dios gulucuendny Abraham sin duld pur ni güeldilaazbɨ laany. \v 10 Ne chi gulucuendny laab sin duld niclɨ gady chúub seny, saa ni ruu de bniety Israel anre, anste chúu Abraham senyqui chi gulucuend Dios laab sin duld. \v 11 Deni gulucuendny laab sin duld, chiyru guub senyqui te pur senyqui ná dec agulucuend Dios laab sin duld pur ni güeldilaazbɨny. Ziy xquel ax Abraham ná dad par irate de ni reldilaaz Dios, masquɨ quɨt nuudeb seny ni ruu de bniety Israel, per pur guelreldilaazqui rgucuendny laadeb sin duld. \v 12 Ne ziyza Abrahamza ná dad par de bniety ni masquɨ nuudeb senyqui, per zenuudeb guelreldilaaz ni gúp Abraham par cun Dios desde anste ni chúub senyqui. \p \v 13 Chi baany Dios promes cun Abraham ne cun irate de ni reldilaaz Dios zecac laab dec ideedny laadeb guɨchliu zec tuby herency, quɨt baanti Dios promesqui cun Abraham pur baanbɨ irate zec ni rnabee ley sino que pur ni güeldilaazbɨ laany, chiy gulucuendny laab sin duld. \v 14 Anre belati izuubzin dec púrzi de ni zenuu ley ná ni icáa herency xte Dios ax aquɨt xi sacti ni reldilaaz bniety laany niclɨza quɨtru xi illiúti promes ni baanny cun Abraham. \v 15 Per ziy ax gati ziytiy, te pur ley parzí castigu ná ley, per rut quɨt xi leyti nuu, quɨtti nez par chúu ni inii dec casaclo bniety ley. \p \v 16 Pur ningui, chi baany Dios promes cun Abraham dec ideedny ni guniiny par irate de ni reldilaaz laany zecac Abraham, laany baanny promesqui cun Abraham pur ni güeldilaazbɨ laany ax gati parzíti de ni zenuu ley ná promesqui sino que néza par de ni reldilaaz Dios zec ni güeldilaaz Abraham laany masquɨ quɨt napdeb ley. Ziy xquel ax Abraham ná dad par iratecnɨ. \v 17 (Zecquɨ ni cá lo xquiits Dios rut raipny Abraham: “Liú ná ni gacu dad lo zienguilliú bniety guɨchliu.”) Ziy ná promes ni baany Dios cun Abraham, laany ni rsbánny de bɨnguty ne rniiny pur de ni gady chúuti lo guɨchliuré zecac tuby ni anuu lo guɨchliu. \p \v 18 Masquɨ nanchuu Abraham dec quɨt xo gactib de family, per chi raipy Dios laab ziy, laab güeldilaazbɨ xtiidxny, güeldilaazbɨ dec zac zec ni araipny laab. Ziy xquel ax laab náb dad par irate de ni reldilaaz Dios zecac laab, zecquɨ ni raipny laab chi guniiny: “Squé gacu de family, quesentiand de familroo gacu.” \v 19 Ne casi tuby gayuaa iz nuu Abraham chiy, laab nánbɨ dec abɨngulbɨ ziyza chialbɨ Sara par gacdeb de family, per xíteete quɨt bantioplaaztib sino que guldípacbɨ güeldilaazbɨ ni raipy Dios laab. \v 20 Quɨt guuti dxi ninii Abraham bexquɨ quɨt gac zec ni gunii Dios. Sino que laab guldípacbɨ güeldilaazbɨny, ax bdeedbɨ gracyny \v 21 pur ni bialo güeldilaazbɨ dec Dios napny guelrnabee par gúnny zec ni aguniiny. \v 22 Pur ningui gulucuend Dios Abraham zec tuby ni gady gúnti duld. \p \v 23 Ne rut rnii dec gulucuend Dios laab zec tuby ni gady gúnti duld pur ni güeldilaazbɨny, gati purzíti Abraham rnii ruy \v 24 sino que néza pur dunnɨy pur ni aroldilaaznɨ Dios. Ax agulucuendzacny dunnɨ sin duld, laany ni gusbánny Xtadnɨ Jesucrist lo guelguty, \v 25 Xtadnɨ Jesucrist ni guty pur de xtuldnɨ, ne gubíi gubánny stuby ax pur laany ananian nez lo Dios. \c 5 \p \v 1 Ne zec ni agulucuend Dios dunnɨ sin duld pur ni roldilaaznɨny ax ardxapnɨ guelnaldiulaaz par cun laany pur guelguty xte Xtadnɨ Jesucrist. \v 2 Te pur, pur ni roldilaaznɨ Jesucrist ardxapnɨ nez par cun Dios ax zonedzɨɨtsnɨ cuend ni abaanny pur dunnɨ, pur ningui, quesentiand rzaclaaznɨ pur ni rdxapnɨ speranz dec sdxáldnɨ llayabaa rut rbezny. \v 3 Ne gati zíyziti sino que ziyza rzaclaaznɨ pur de guelzii ni rdeednɨ pur ni nánnɨ dec pur de guelziiqui rseednɨ idxapnɨ paciency. \v 4 Chiy pur paciencyqui rseednɨ idxuelaaznɨ zectisy ni guedguaaldni, ne pur guelruelaazqui ax amazrupac rdxapnɨ speranz par cun Dios. \v 5 Ne speranz ni rdxapnɨ par cun Dios segur náni gati belziti gacné Dios dunnɨ, te pur nanchuun xa ná guelrcaaz xtenny pur Spíritu Sant ni abnɨɨdxny dunnɨ. \p \v 6 Anste, gubánnɨ sin quɨt xi nialeeti nidxannɨ par gún Dios perdón de xtuldnɨ. Per chi bdzɨny dxi, Crist beedny par gutyny pur dunnɨ ni nan bɨnduld. \v 7 Dunnɨ nánnɨ dec quɨt senciyti chúu tuby bniety ni sigueld gaty pur stuby bniety. Per niclɨ pur tuby bniety ni cayun zec ni riáld quɨt sigueldti bniety gaty, o tal belati chúu ni sigueld gaty pur tuby bniety ni quesentiand zaac. \v 8 Per Dios abliuuny dec rcaazny dunnɨ, ninguila guty Jesucrist pur dunnɨ, masquɨ niclɨ quɨt xi güenti bdxannɨ sino que púrzi duld. \v 9 Per anre ax ardxapnɨ perdón xte Dios pur guelguty xte Jesucrist, ne gati zíyziti sino que ziyza aquɨt idxáldtin castigu xtenny chi idzɨny dxi. \v 10 Te pur chi quɨt bdxapclan nez par cun Dios, laany bxalny nez pur guelguty xte Lliinny Jesucrist, latixcu anre quɨt gúnny perdón dunnɨ anre ni arbeznén Crist, laany ni bxalny nez par cun Dios. \v 11 Pur ningui quesentiand rzaclaaznɨ rdeednɨ gracy Dios pur Xtadnɨ Jesucrist te pur, pur laany ardxapnɨ nez par cun Dios. \p \v 12 Pur tuby nguiu bdiacá duld lo guɨchliu chiy pur duld bdiacá guelguty, guelgutyqui ax biáld irate bnietni pur ni baandeb duld. \v 13 Desdɨ anste ni chúu ley ni bdeed Dios Moisés agac nuu duld, per cun quɨt xi leyti nuu chiy, ax quɨt gucti bniety castigu zec ni rnabee ley. \v 14 Per masquɨ ziy bdzɨndxipac ni gutydeb, desde tiamp xte Adán axtquɨ tiamp xte Moisés, masquɨpac quɨt baandeb saatispac duld ni baany Adán. Ne tiampqui Adán guc zec tuby seny pur tuby ni ná par gueed, per par güen. \p \v 15 Te pur irɨnquɨpac ná duld ni baany Adán que perdón ni zéed pur Dios. Pur xtuld tuby bniety bdiacá guelguty par irate bniety, per ziyza pur tuby bniety zéed perdón xte Dios, ne laaniy Jesucrist. Pur Jesucrist guudnɨ perdón xte Dios ax ni baany Jesucrist ná ni mazru sac ne ni illiú par zieny bniety. \v 16 Pur ningui irɨnquɨpac ná duld ni baany Adán que perdón ni rguaad Dios. Pur tuby duld beed castigu xte Dios, per pur Jesucrist azelee gap bniety perdón masquɨ más zieny duld abaandeb. \v 17 Pur duld ni baany Adán beed guelguty par irate bniety. Per pur ni baany Jesucrist zéed perdón xte Dios par irate bniety ni rzigueld reldilaaz dec pur Crist arialo nania bniety nez lo Dios, ax laadeb zapdeb guelnabány par cun laany. \p \v 18 Ne zec ni bdiacá guelguty zec tuby castigu par irate bniety pur duld ni baany Adán, ziyza pur güen ni baany Jesucrist azelee gap bniety perdón ne guelnabány par cun Dios. \v 19 Te pur, pur tuby ni quɨt nicuadiag diidx irate bniety ná bɨnduld. Per ziyza pur tuby ni bcuadiag diidx ax azelee gap bniety perdón lo Dios. \p \v 20 Ne Dios bdeedny xleyny Moisés te par pur leyqui chalee gacbeldí de bniety dec duld ná ni cayundeb. Chiy rut rziieny bniety dec quesentiand abaandeb duld nez lo Dios, ziyza quesentiand gurooru ná guelrcaaz xte Dios par gúnny perdón laadeb. \v 21 Guloqui gunabee duld lo bniety, chiy pur duld bdiacá guelguty. Per anre mazrupac zonén cuend guelrcaaz xte Dios te pur, pur guelrcaazqui rgucuendny dunnɨ sin duld ne sdxapnɨ guelnabány cun laany pur Xtadnɨ Jesucrist. \c 6 \p \v 1 Quɨt gúntit xgab dec caniia laat idxanrun duld te par mazru icaaz Dios dunnɨ. \v 2 Te pur gati ziytiy, sino que digapacza choniin dec agutynɨ par duld ax aquɨtru náti par chaza idxannɨ duld. \v 3 Te pur gulgacbee dec chi brubnisnɨ pur Jesucrist ax rdxanacnɨ xcuendnɨ dec néza dunnɨy gutynɨ cun laany. \v 4 Chi brubnisnɨ niy zelo dec abgaatsnɨ cun Crist, agutynɨ cun laany te par zec ni gubíi gubánny pur guelrnabee xte Dios ziyza chaleeza ichu zec ni nabánnɨ, ibánnɨ zec ni rcaaz Dios. \p \v 5 Ne belati chi brubnisnɨ anan tubyzi cun Jesucrist lo guelguty xtenny, ziyza zec ni gubíi gubánny ax rdxapzacnɨ guelnabány cuby. \v 6 Te pur dunnɨ nánnɨ dec chi guty Jesucrist lo cruzy, laany gutyny pur irate zec ni gucnɨ gulo anste ni idxambeenny, ax ruytisy agunitlo zec ni gubánnɨ gulo te pur aquɨtru senciyti gún duld gan dunnɨ pur ni aquɨtru rnabeeti duld dunnɨ. \v 7 Te pur ni aguty par duld ax aquɨtru rnabeeti duld laab. \v 8 Ne zec ni guty Jesucrist pur de xtuldnɨ ax agutyzacnɨ par duld, ziyza zonén cuend dec sdxapzacnɨ guelnabány cun laany. \v 9 Te pur dunnɨ nánnɨ deni gubíi gubány Jesucrist aquɨtru chúuti dxi gatyny pur ni aquɨtru rnabeeti guelguty lony. \v 10 Jesucrist cun tuby güelt gutyny pur xtuld bniety anre ax anabánny par Dios. \v 11 Ziyzaquɨy laat gulgaany xcuendtɨ dec agutytɨ par duld ax anabánytɨ par Dios pur ni anát tubyzi cun Xtadnɨ Jesucrist. \p \v 12 Pur ningui lalzi nabánytɨ lo guɨchliuré quɨt isaantɨ inabee duld laat, quɨt isaantɨ gún de mal xgab gan laat par gúntɨ de ni quɨt illiú. \v 13 Quɨt cuelaaztit laat par duld par gúntɨ de mal, güenru gulsaan inabee Dios laat zecpacza tuby ni aguty chiy ax agubíi gubánytɨ par laany. Gulsaan inabeeny laat te par gúntɨ ni ná güen. \v 14 Ziy xquel aquɨtru inabeeti duld laat, per gati purti zénet cuend xi rnii ley quɨt gúntit sino que pur ni azenuut guelrcaaz xte Dios. \p \v 15 Quɨt caniitia dec pur ni azonuun guelrcaaz xte Dios anre, ax azelee idxannɨ duld pur ni aquɨt zonuutin ley, te pur gati ziytiy. \v 16 Laat nántɨ dec belati nuu ni rnabee dunnɨ ax rcuadiagnɨ xtiidx ni rnabee dunnɨ. Anre belati duld ná ni rnabee laat ax ziáldtɨ castigu, per belati cacuadiagtɨ xtiidx Dios ax ziáldtɨ perdón. \v 17 Per xtiosten Dios dec masquɨ gulo gunabee duld laat, per anre dibyquia dibylaaztɨ azenuut xtiidx Dios zec ni abseedtɨni. \v 18 Ne anre ni aquɨtru rnabee duld laat ax anabánytɨ par gúntɨ zec ni rcaaz Dios. \v 19 Caniniia laat cun púrzi de diidx ni chalee gacbeet xi zelo ni caniia, te pur nare nánna dec nagán par gacbeet de cosquɨ. Zec ni gunabee duld laat gulo par baantɨ de ni quɨt illiú ne iraloteru de mal, ziyza anre dibylagatepac gulsaan inabee Dios laat te par chalee gúntɨ ni ná güen ne ibánytɨ zec ni rcaazny. \p \v 20 Chi gunabee duld laat niclɨ quɨt gúut guelrsaa ibánytɨ zec ni riáld. \v 21 Per, ¿xi baantɨ gan pur de mal ni baantɨ chiy, de mal ni rtiulonét anre pur ni anántɨ dec pur ziy zéed castigu xte Dios? \v 22 Per anre ni aquɨtru rnabee duld laat ax azenuut xnez Dios, ne niy ná mazru güen te pur, pur ziy azelee ibánytɨ zec ni rcaaz Dios ne zapzactɨ guelnabány par chazy cun laany. \v 23 Te pur ni run bniety gan pur duld ná castigu, per ni rguaad Dios ná guelnabány par chazy par de ni a ná tubyzi cun Xtadnɨ Jesucrist. \c 7 \p \v 1 De saniroldilaaznɨ Jesucrist, laat nántɨ xa ná tuby ley. Ne leyqui ná ni rnabee bniety lalzi ni nabánybɨ. \v 2 Zecquɨ belati izuubzin chi ruchnaa tuby bniety, ax aquɨt xo guchnaatib cun stuby irɨnquɨ lalzi ni nabány chialbɨ. Per belati gaty chialbɨ ax aquɨt xi leyti icua guchnaab stuby. \v 3 Per belati lalzi ni nabány chialbɨ chiy ax gapbɨ stuby nguiu o stuby gunaa, duldiy cayunbɨ. Per belati aguty chialbɨ ax aquɨt xi leyti icua guchnaab stuby niclɨza gati duldtiy cayunbɨ. \p \v 4 Ziyzaquɨy laat de saniroldilaaznɨ Jesucrist, pur guelguty xte Crist agutytɨ par xley Moisés. Anre anát xpɨny Crist, laany ni gubíi gubánny stuby ax ziy xquel azelee idxannɨ zec ni rcaaz Dios idxannɨ. \v 5 Te pur chi gubánnɨ zectisy ni bcaaznɨ, mazrul bdxannɨ ni rnii ley dec quɨt náti par idxannɨ ax bionuun de mal ni riáld castigu. \v 6 Per anre ni agutynɨ par ley, anre ni aquɨtru rnabee ley dunnɨ, ne ni abchu zec ni nabánnɨ ax azelee idxannɨ zec ni rcaaz Dios idxannɨ pur Spíritu Sant ni rbeznén, gati purti zonén cuend leyqui. \p \v 7 Quɨt caniitia laat dec mal ná ley, te pur gati ziytiy. Te pur sin ley quɨt niacbeetia xiy duld, niclɨ quɨt niacbiia dec duld ná guelrzebylaaz belati quɨt ninii ley: “Quɨt sebylaaztiu.” \v 8 Per deni gucbiia dec mal ná guelrzebylaaz, mazrul guc zieny duld xtena pur iralote guelrzebylaaz ni gúpa. Belati quɨt níiu ley, quɨt niacbeeti bniety xiy duld. \v 9 Anste ni gacbiia ley, par nare güenquɨ nabánia. Per chi gucbiia ley, gucbiia dec cayuna duld ne pur duldqui ax riálda castigu. \v 10 Ley beedni par gacbee bniety xa ibánybɨ, per par nare beedtisni par isiáldni naa castigu. \v 11 Te pur gulo bsacan duld nare dec zelee gúna irate ni rnabee ley, per lagac pur leyqui gucbiia dec castigutisy ná ni riálda. \p \v 12 Per xíteete malti ná leyqui te pur, pur Dios zéedni ne irate de ni zéed lo leyqui de Diosza zéedni, ax güenquɨ ne xnezquɨni ná ni rnii ley. \v 13 Gati leyti nap duld dec riálda castigu sino que duldiy ná ni bsacan nare par gúna ni riáld castigu. Chiy pur leyqui gucbiia dec quesentiand rnia ná gún bniety duld. \p \v 14 Dunnɨ nánnɨ dec pur Dios zéed ley, per zec bɨnguɨchliu ni naa ax runpac duld gan nare. \v 15 Xíteete racbeetia xi zelo ni raca, te pur quɨt runtia ni rcaaza sino que lalza ni quɨt rcaaza gúna, runa. \v 16 Ne chi runa ni quɨt rcaaza gúna, pur ziy racbiia dec güenquɨ ná ley te pur, pur ley, racbiia xiy cayuna. \v 17 Ax agati dzɨnquɨ runtia ni quɨt ná par gúna sino que pur causɨ ni naa bɨnduld ax ruupac chi run duld gan nare. \v 18 Te pur nare nánna zec bɨnguɨchliu ni naa, xíteete güenti quɨt nátia, masquɨpac rcaaza gúna púrzi ni ná güen per quɨt chaleeti. \v 19 Quɨt releeti gúna púrzi de cos güen ni rcaaza gúna sino que ruupac chi runa de mal ni quɨt rcaaza gúna. \v 20 Anre belati runa ni quɨt rcaaza gúna, per agati dzɨnquɨ runtia ni quɨt ná par gúna, sino que pur causɨ ni naa bɨnduld ax ruupac chi run duld gan nare. \p \v 21 Nare racbiia dec masquɨ rcaaza gúna púrzi ni ná güen, per as nuugapac duld ni run gan nare. \v 22 Quesentiand rdxalaaza gúna irate zec ni rnabee Dios, \v 23 per nuu tuby ni rcua gúna ziy, ne ni rcuaqui ná duld, pur ni nubániac duld ax ruupac chi runiy gan nare. \p \v 24 ¡Laistmɨ naa! ¿Túlesa lá ni ílda nare lo castigu ni riálda pur de duld ni runa zec bɨnguɨchliu ni naa? \v 25 ¡Per xtiosten Dios dec pur Xtadnɨ Jesucrist agulaa lo castiguqui! Te pur masquɨ xgaba ná gúna púrzipac zec ni rnabee Dios, per zec bɨnguɨchliu ni naa ax ruupac chi run duld gan nare. \c 8 \p \v 1 Irate de bniety ni reldilaaz Jesucrist aquɨt riáldtideb castigu xte Dios, de bniety ni quɨtru cuntispac nabányti zec ni rcaazdeb, sino que amazru rundeb pur ibánydeb zec ni rnabee Spíritu Sant. \v 2 Te pur, pur guelrnabee xte Spíritu Sant ni rbeznén pur ni anan tubyzi cun Crist, ax ardxapnɨ nez par cun Dios, aquɨtru rnabeeti duld lon niclɨza aquɨtru idxáldtin castigu xte Dios. \v 3 Zec bɨnguɨchliu ni nan ax quɨt nialeeti niacné ley dunnɨ, ley ni bdeed Dios Moisés. Per anre abaany Dios ni quɨt nialeeti niun leyqui. Laany bxiaaldny Lliinny lo guɨchliuré zectiziac tuby bniety guɨchliu par gutyny pur de xtuldnɨ, ax ziy xquel gudillyny pur de xtuldnɨ te par quɨtru inabeeti duld lon. \v 4 Anre ax anabánnɨ nez lo Dios zectiziac tuby ni cayun zec ni rnabee ley pur ni aquɨtru nabánytin zec ni ná xgabnɨ sino que zec ni rnabee Spíritu Sant. \p \v 5 De bniety ni cuntispac nabány zec ni ná xgabni, mazru zénedeb cuend gúndeb zec ni rcaazdeb gúndeb. Per de ni nabány zec ni rnabee Spíritu Sant, mazru zénedeb cuend gúndeb zec ni rnabee Spíritu Sant gúndeb. \v 6 Guelzené cuend gún bniety zectisy ni ná xgabni ax zéed castigu. Per guelzené cuend gún bniety zec ni rnabee Spíritu Sant ax ráp bniety guelnabány par cun Dios ne guelnaldiulaaz. \v 7 De bniety ni zéne cuend ibány zectisy ni ná xgabni, laadebɨy enemigu xte Dios pur ni quɨt rcaaztideb icuadiagdeb xtiidxny ne niclɨza quɨt gacti gúndeb zec ni rcaazny. \v 8 Pur ningui de ni nabány zectisy ni ná xgabni, quɨt xo idxalaazti Dios ni rundeb. \p \v 9 Per laat aquɨt nabánytit zec ni ná xgabtɨ sino que zec ni rnabee Spíritu Sant, belati guldípactɨ arbeznét Spíritu Sant xte Dios. Te pur ni quɨt rbezné Spíritu Sant, gati xpɨny Cristti laab. \v 10 Per belati rbeznét Crist, ax agutytɨ par duld, anabanynét Spíritu Sant pur ni abaany Dios perdón laat. \v 11 Ne belati rbeznét Spíritu Sant xte Dios, laany ni gusbánny Jesucrist lo de bɨnguty ax masquɨ gatytɨ per ziyza sbányza Dios xcuerpɨt par gaadtɨ stuby guelnabány pur Spíritu Sant ni arbeznét. \p \v 12 Pur ningui de saniroldilaaznɨ Jesucrist, aquɨtru náti par ibánnɨ zec ni ná xgabnɨ. \v 13 Te pur belati laat nabánytɨ zec ni ná xgabtɨ ax ziáldtɨ castigu, per belati pur Spíritu Sant ni rbeznét absáantɨ duld tuby lad ax zaptɨ guelnabány cun Dios. \p \v 14 Irate bniety ni rsaan inabee Spíritu Sant xte Dios laadeb, laadebɨy de lliin Dios. \v 15 Te pur quɨt rbeznétit Spíritu Sant par idxibtɨ zec ni rdxiby tuby esclav xlámni sino que pur Spíritu Sant, anát lliin Dios. Ne pur Spíritqui ax rdxaipnɨ Dios “¡Xtada!” \v 16 Te pur, pur Spíritu Sant rziiennɨ ne nánzacnɨ dec anan lliin Dios. \v 17 Ne cun lliin Dios dunnɨ ax sdxáldzacnɨ herency xtenny zecac Jesucrist, belati guldípacnɨ rdxuelaaznɨ guelzii zec laany par idxáldnɨ llayabaa rut rbezny. \p \v 18 Nare abanbaania xgab dec xíteete sacti de guelzii ni cadeednɨ anre par de guelnazaac ni teru icáan llayabaa. \v 19 Ne axt irate de ni guluu Dios lo guɨchliu ójla laadeni abdzɨny dxi ni yíany tú de ná lliin Dios. \v 20 Te pur guɨchliu bllíinni, per gati laatini napni duld sino que Dios bsaanny gac ziy. Anre acanuutisy guɨchliu \v 21 ldáni lo de ni quɨt illiú ni nuu, chi idzɨny dxi ni nitlodengui par gacni nasaa zec chi tesga gurixtini, zectiziac ni ldáza de lliin Dios lo de ni quɨt illiú ni nuu lo guɨchliuré. \v 22 Per lalzi canuu guɨchliu idzɨny dxiqui, dunnɨ nánnɨ dec quesentiand nalas guelzii cadeedni, zecpacza tuby gunaa ni aidzɨny lliinni guɨchliu. \v 23 Ne gati guɨchliusti cadeed ziy sino que néza dunnɨ ni rbeznén Spíritu Sant zec tuby seny pur ni teru isiáld Dios dunnɨ. Ax cadeednɨ guelziiqui lalzi ni canuun idzɨny dxi ni yíany dec lliin Dios dunnɨ, dxi ni ichuny xcuerpɨn chi idxapnɨ stuby cuerpɨ cuby. \v 24 Dunnɨ nánnɨ dec zac ziy, niy ná speranz ni rdxapnɨ pur guelreldilaaz ni rdxapnɨ dec agucnɨ perdón. Laat nántɨ dec belati ni canuun gac agucni ax agati speranztiy, aquɨt xo icanuuti bniety ni aguc. \v 25 Per belati ni canuun gac gady gactini ax quɨt náti par choxaclaaznɨ icanuun gacni. \p \v 26 Ne ziyza Spíritu Sant ná ni racné dunnɨ zec chi quɨt gannɨ xa idxannɨ, te pur nuu güelt horqui axt niclɨ quɨt relee inaabnɨ lo Dios zec ni riáld. Ne zec chi quɨt gannɨ xa idxaipnɨ Dios ni rcaaznɨ iniin per Spíritu Sant nánny xa ná xgabnɨ, ax laany rnaabny lo Dios pur dunnɨ. \v 27 Ne Dios, laany ni rumbeeny lazdoo bniety nánny xi canaab Spíritu Sant lony pur dunnɨ. Te pur chi rnaab Spíritu Sant pur de xpɨny Dios, laany rnaabny pur bniety zec ni rcaaz Dios. \p \v 28 Dunnɨ nánnɨ dec irate ni cadeednɨ lo guɨchliuré ná ni illiú par dunnɨ ni rcaaznɨ Dios, dunnɨ ni bdxannɨ cuend xtiidxny par idxannɨ zec ni rcaazny. \v 29 Ne desdɨ gulo agac nanchuu Dios tú de ná ni chaldilaaz laany ax bcuabeeny laadeb ibánydeb zec Lliinny Jesucrist, te par Jesucrist ná ni inabee lo irate de ni ná lliin Dios. \v 30 Irate bniety ni nán Dios dec zeldilaazdeb laany, rbɨdxny laadeb gacdeb xpɨnny, runny perdón laadeb ne siáldny laadeb llayabaa rut rbezny. \p \v 31 Anre ni anánnɨ irate de cosquɨ, aquɨt xi gúnti tutix ni gún contrɨ dunnɨ pur ni nánnɨ dec Dios ná ni gacné dunnɨ. \v 32 Dios quɨt bcuatiny Lliinny, bsaanny guty Lliinny pur dunnɨ. Ne belati Lliinclany bnɨɨdxny par gutyny pur dunnɨ, ¿latixcu iraru de cos quɨt inɨɨdxny dunnɨ? \v 33 ¿Túlesa lá ni inii dec dunnɨ ni azonuun xnez Dios quɨt naniatin nez lo Dios? Te pur laany ná ni abaanny perdón dunnɨ. \v 34 Ruteete quɨt tu chaleeti inii dec rdxáldnɨ castigu te pur Jesucrist, laany gutyny par gudillyny pur dunnɨ. Ne gati zíyziti sino que gubíi gubánny, anre ax rbezny lad naldí xte Dios rut caniiny pur dunnɨ. \v 35 Zectipacza ni rcaaz Crist dunnɨ, ruteete quɨt tu chaleeti ildasaa dunnɨ cun laany. Per niclɨ pur guelnalas, o guelzii, o pur ni runné bɨny dunnɨ, o pur guelrldiaan, o pur guelrunlieedx lady, o pur guelnadxiby o pur guelguty, ruteete quɨt tu ildasaati dunnɨ cun laany. \v 36 Lo xquiits Dios rnii: \q1 Pur ni nan xpɨnbiu, llillite dxúun lo guelguty. \q1 Runnédeb dunnɨ zecpacza de llíily ni a ná par gaty. \m \v 37 Per nic tuby de cosquɨ quɨt gúnti gan dunnɨ pur ni rdxapnɨ guelgucné xte Crist, laany ni rcaazny dunnɨ. \v 38 Nare nánpaca per niclɨ guelguty, niclɨ guelnabány, niclɨza de ánglɨ, o de bɨndxabza, o iraruza de ni nap guelrnabee, o ni cayacza, o ni zéedza gac, \v 39 o ni zá llayabaa, o láani guɨchliuza, ni tuby ni stuby de lo iraru ni baany Dios, teete ne ruteeteza quɨt tu idzɨcáti dunnɨ lo guelrcaaz ni ráp Dios par cun dunnɨ pur Xtadnɨ Jesucrist. \c 9 \p \v 1 Zec xpɨny Crist ni naa, caniia laat ni ná didxldí quɨt caniitia laat dixú. Ne nare nánna dec Spíritu Sant nánny didxldí ná ni caniia laat \v 2 dec llillite per nalasquɨza rziienia ne axtpacza quɨt rdxialtia xa gúna. \v 3 Ójla nare masquɨpacza quɨt yálda perdón, masquɨpacza idzɨcá Crist nare tuby lad, per belrulati ziy chalee gacnía de bɨnládxa par quɨt yálddeb castigu. \v 4 Niy ná ni rziienia pur de saa bniety Israelaa pur ni quɨt rundeb cuend Dios ne laadeb ná ni bcuabee Dios gacdeb xpɨnny ax bednany laadeb formɨ de tuby zá, raipny laadeb xa xquel gapdeb nez par cun laany, bdeedny laadeb xleyny, raipny laadeb xa xquel itodebny ne baanny promes cun laadeb. \v 5 Ne gati zíyziti sino que ziyza lo xfamily de bniety gulal ni baany sirvɨ lo Dios zádeb, lo de bnietiac ni záza Crist chi beedny lo guɨchliu, laany ni nány Dios ni riáld gap bniety didxdoo iduibtiampte pur ni rápny guelrnabee lo irate ni nuu. Amén. \p \v 6 Quɨt caniitia dec aquɨt gúnti Dios cumplir de xpromesny, sino que ni caniia ná dec gati irati bniety Israel ná xpɨny Dios. \v 7 Gati purti zátideb lo xfamily to Abraham ax iratedeb nádeb descendency xte to Abraham, te pur Dios raipny Abraham: “Desdɨ llingaanu Isaac sulo descendency xtenu.” \v 8 Ziy xquel racbeen dec gati purti náti bniety, bniety Israel, ax a ná bniety xpɨny Dios sino que de xpɨny Dios ná de ni rucuend dec descendency xte Abraham zéeddeb pur ni reldilaazdeb xtiidxny zec Abraham. \v 9 Te pur laab güeldilaazbɨ laany chi raipny laab: “Stuby iz pur anacre guelda ne chiy acaa Sara tuby nguiueen.” \p \v 10 Ne gati zíyziti sino que chi guroo Isaac llingaan Sara chiy bichnaab cun Rebeca. Ne anste ni gal de cuach ni cuáa Rebeca \v 11 (deni niclɨ gady gúntideby niclɨ güen niclɨza mal, te par yíany dec Dios anánny tú rbény gati purti ni runti bniety sino que laany anánny tú rcuabeeny ax anste ni gal de cuachqui), \v 12 Dios raipny Rebeca: “Lo de cuachquɨ, ni rrop ná ni inabee lo ni gal gulo.” \v 13 Zecquɨ ni cá lo xquiits Dios rut rnii: “Bcaaza Jacob per bdxichnía Esaú.” \p \v 14 Anre, ¿ladxa pur ziy ax iniin dec Dios quɨt runtiny zec ni riáld? ¡Per gati ziytiy! \v 15 Te pur Dios raipny Moisés: “Slaslaaza ni ná par ilaslaaza ne sgázaca ni ná par igaa.” \v 16 Pur ningui quɨt xo ilaslaazti Dios bniety pur xgabzipacbɨ o pur ni cayunzacbɨ sino que de Dios ríian tú ná par ilaslaazny. \v 17 Lo xquiits Dios rnii dec Dios raipny rey xte Egipto: “Nare baania liú rey te par pur liú yíany guelrnabee ni napa ax irɨɨch diidx pur nare iduibte lo guɨchliu.” \v 18 Pur ningui rniia laat dec Dios anánny tú ilaslaazny ne túza ná par ixúngny. \p \v 19 Per tal bel pur ziy ax iniit: “Belati ziyguiy, ¿xizani rdxiich Dios zec ni nan ne quɨtllɨ xo izun lo xgabny?” \v 20 Per, ¿túlesaquɨy bɨnguɨchliu par iniib ziy pur Dios? ¿Tatix zelee gaipy tuby gues ni banchuu guesqui: “Xínii baaniu nare squé?” \v 21 ¿Ta gati ni runchuu de gues ná ni run zec ni ná xgabni cun bany? En laab ríian ni gunnéb banyqui, bel gunchuub tuby gues par us ne tuby guesza par luj. \p \v 22 Anre ziyzaquɨy Dios anánny tú riáld castigu ne axt zelee niungapacny castigu par yíany guelrnabee xtenny. Per laany belaaznény ne gúpny paciency de ni quɨt rcuadiag diidx, de ni riáld initlony. \v 23 Belaaznény laadeb te par bíeny dec en laany ríian xa ná par gúnny, dec laany ná ni rápny guelrnabee ax blaslaazny de ni nanchuuny desde gulo dec ziálddeb llayabaa. \v 24 Ne laadebɨy dunnɨ ni agurɨdx Dios zeclɨ lo de bniety Israel ne zeclɨza lo de ni quɨt ná bniety Israel. \v 25 Zecquɨ ni cá lo librɨ ni bcuaa profet Oseas, rut rnii: \q1 De ni quɨt ná xpɨnnia, zapiadeb xpɨnnia, \q1 ne de bniety ni quɨtti ni icaaz laadeb, nare icaazadeb. \q1 \v 26 Teru chúu dxi rut raipy Dios de bniety: \q1 “Gati xpɨntia laat”, \q1 laadeb ná ni gacdeb de xpɨnny, \q1 laany ni rbez nabánny. \m \v 27 Ziyza guniiza profet Isaías pur de bniety Israel: “Masquɨpacza quesentiand zieny ná de bniety Israel zecpacza yiully ruu nisdoo, per duudxzideb ná ni ldá lo ni zedgac. \v 28 Te pur Dios ziub gúnny cumplir xtiidxny lo guɨchliuré zectispac ni aguniiny.” \v 29 Ne desdɨ anste ziyza gunii profet Isaías: \q1 Belati Xtadnɨ Dios ni nap irate guelrnabee \q1 nisaanny ninitlo irate de to xpɨngul gulalnɨ, \q1 ax gúcrul gunitlo descendency xtennɨ zec ni gunitlo \q1 de bɨny Sodoma ne Gomorra. \b \p \v 30 Anre, ¿xi iniin an? De ni quɨt ná bniety Israel niclɨ quɨt guudeb guelrsaa xa gapdeb perdón lo Dios, per anre anapdeb perdónqui pur ni reldilaazdeb Jesucrist. \v 31 Ne de bniety Israel masquɨ quesentiand baandeb pur ibánydeb zec ni rnabee ley par gapdeb perdón lo Dios, per bian nialeey. \v 32 Ne, ¿xínii bian nialee niapdeb perdón ziy an? Pur ni mazru baandeb pur ibánydeb zec ni rnabee ley xlat ni nialdilaazdeb Dios zec ni ná par chaldilaazdebny par gapdeb perdón. Ziy xquel bedgac Crist par laadeb zecpacza tuby “guia ni rlap bniety”, \v 33 zecquɨ ni cá lo xquiits Dios rut rnii: \q1 Nare rzuuba tuby guia láani guɨdx Sión, \q1 guia ni ldap ne ni izáald bniety. \q1 Ne ni chaldilaaz laany quɨt chúuti dxi yanxtiub. \c 10 \p \v 1 De saniroldilaaznɨ Jesucrist, quesentiandquɨza rcaaza ne rnaabzaca lo Dios dec gaad de bniety Israel perdón. \v 2 Te pur nare nánpaca dec quesentiand cayundeb pur cayundeb sirvɨ lo Dios, per ni nani quɨt racbezaactideb xa rcaaz Dios gúndeb. \v 3 Pur ni quɨt rziguelddeb chaldilaazdeb xa xquel riáld gúndeb par gacdeb perdón lo Dios sino que laadeb zenuudeb zec ni rlilodeb gacdeb perdón, xlat ni gúndeb zec ni rcaaz Dios par gacdeb perdón. \v 4 Te pur, pur Jesucrist bialo zec ni rnabee ley gún bniety, anre ax ni chaldilaaz laany anapbɨ perdón lo Dios. \p \v 5 Per ni rcaaz ibány nania lo guɨchliuré pur guelrenuu ley, Moisés guniib dec elquɨ ni gún zectispac ni rnabee ley, zapbɨ guelnabány lalzi ni cayunbɨ zec ni rnabee leyqui. \v 6 Per perdón ni zéed pur guelreldilaaz Jesucrist ná dec quɨt gúntiu xgab: “¿Túlesa chalee yaaipy llayabaa?” (Te pur niy zelo dec quɨt reldilaaztiu, ax rcaazu inioo yiat Crist lo guɨchliu.) \v 7 Niclɨza quɨt iniitiu: “¿Túlesa chalee chia rut nuu de bɨnguty?” (Te pur niy zelo dec quɨt reldilaaztiu, ax rcaazu inioo ibíi ibány Crist lo de bɨnguty.) \v 8 Per lo xquiits Dios rnii: “Gax zuguaa xtiidx Dios par liú, rieedxzi iniiu ne gúnu xgab la zeldilaazuni.” Te pur guelreldilaaz ni catɨɨchnɨ ná squé: \v 9 Belati iziruu dec Jesús ná Dad par liú ne dibyquia dibylaazu chaldilaazu dec gubíi gusbány Dios laany, ax zapu perdón. \v 10 Te pur desdɨ hor ni dibyquia dibylaaz bniety reldilaazbɨ Jesucrist ax arápbɨ perdón. Chiy chi rziruub dec laany nány Dad par laab ax ríeny dec anapbɨ perdónqui. \p \v 11 Ne lo xquiits Dios rnii: “Irate bniety ni chaldilaaz laany quɨt chúuti dxi yanxtiub.” \v 12 Niy zelo dec nez lo Dios tubylote ná bniety quɨt xi gúnti tutix laadeb, bel bniety Israel o belza gati bniety Israel. Te pur tubyzi Dios ná Dad par iratecnɨ, ne quesentiand güen nány cun irate de ni rguiin rnaab lony. \v 13 Zecquɨ ni cá lo xquiits Dios rut rnii: “Irate bniety ni rguiin rnaab perdón lo Dios, zapdeb perdón.” \v 14 Per, ¿xo quíin inaabdeb lony ne belati gady chaldilaazdebny? Ne, ¿xo chaldilaazdebny ne belati gady guindiagdeb pur laany? Chiy, ¿xo guindiagdeb pur laany ne belati quɨtti ni quixtee xa ná xtiidxny? \v 15 Ne, ¿xo chúu ni chatɨɨch xtiidxny ne belati quɨty ni ixiaald laab? Lo xquiits Dios rnii: “¡Quesentiandquɨza nasaa chi rdzɨny de ni zédne de güen rson!” \p \v 16 Per gati irati bniety run cuend de didxzaac xte Dios, zec ni gunii profet Isaías: “Dad, ¿túlesa agüeldilaaz ni rniin pur laabiu?” \v 17 Pur ningui guelreldilaaz zéedni pur ni rindiag bniety, ne ni rindiag bniety ná de didxzaac xte Jesucrist. \p \v 18 Ne, ¿tatix gady chúu chi guindiag bnietni? ¡Per nare rniia dec abindiagdebni! Te pur lo xquiits Dios rnii: \q1 Iduibgabiite lo guɨchliu abrɨɨch diidx pur Dios \q1 ne axt lúltmɨ rut ná xgaats abindiagdeb pur laany. \m \v 19 Anre runa xgab: ¿Ta de bniety Israel lesa quɨt gacbee xtiidx Dios? Per desde gulo bcuaa Moisés ni gunii Dios pur laadeb chi guniiny: \q1 Nare gúna gacnalaaztɨ pur ni gúna cun de ni quɨt ná bniety Israel, \q1 ne pur ni gúna cun laadeb \q1 masquɨ quɨt gándeb zecti ni nántɨ ax sdxiichtɨ. \m \v 20 Ne ziyza sin dxiby bcuaa profet Isaías ni gunii Dios pur de bniety Israel chi guniiny: \q1 De ni quɨt ná bniety Israel masquɨ quɨt gudíilytideb naa, \q1 per bdxialdeb naa. \q1 Ne nare bliuluaa lodeb masquɨ \q1 niclɨ quɨt gunabdiidxdeb pur naa. \m \v 21 Ziyza bcuaaza profet Isaías ni gunii Dios pur de bniety Israel chi guniiny: “Dibydxite cazaibnaa lodeb guednádeb nare, per quɨt nátideb icuadiagdeb diidx sino que rsaclodeb naa.” \c 11 \p \v 1 Quɨt caniitia laat dec agulelaaz Dios de bniety Israel, te pur gati ziytiy. Laat nántɨ dec bniety Israelza nare ne descendency de Abrahamza zelda pur ni zaa lo xfamily to Benjamín. \v 2 Desdɨ gulo bcuabee Dios de bniety Israel zec de xpɨnny, pur ningui quɨt rbelaaztiny laadeb. Gurenelaaztɨ tuby lat lo xquiits Dios rut zéed chi gulaaicqui profet Elías xquej de bniety Israel lo Dios chi guniib: \v 3 “Dad, agudinxúdeb irate de xprofetbiu ne abtsɨlydeb de bcuu xtenbiu. A narezia abiiana ne ziyza rcaazdeb quinxúdeb naa.” \v 4 Per, ¿xi cuaby Dios lob? Laany cuaibny: “Abdzɨcaa gadz mily bniety par nare, de ni gady chúuti dxi sulliby lo dios ni lá Baal.” \v 5 Anre ziygaczaquɨy nuuza duudx de bniety Israel ni guldípac reldilaazza Dios, ax pur guelrlaslaaz xtenny gulény laadeb par laany. \v 6 Ne belati pur guelrlaslaaz xtenny gulény laadeb ax gati purti ni cayuntideb, te pur belati nibé Dios laadeb pur ni cayundeb ax agati guelrlaslaaztiy. \p \v 7 Ziy xquel guc. De bniety Israel ni bcuabee Dios, bdxialdeb nez par cun laany pur guelreldilaaz ni napdeb. Per iraru de bniety Israel gady idxialtideb xa xquel gapdeb nez par cun Dios, pur ni rguíilydebny zec ni rlilodeb ne gati zec ni rcaazny, ax bchiiny xquelriendeb, \v 8 zecquɨ ni cá lo xquiits Dios rut rnii: “Bcuay Dios xquelriendeb ne ziytec zélaadeb axt hórandxire, masquɨ rianlodeb per lazu quɨt rianlodeb, ne masquɨ rindiagdeb per lazuza quɨt rindiagdeb.” \v 9 Ziyza gunii David: \q1 De comid zaac xtendeb ne iraru de guelnazaac \q1 ná ni gún engany laadeb dec güenquɨ zédeb, \q1 te sacandeb par yálddeb castigu ni riálddeb. \q1 \v 10 Ne icaydeb zecpacza tuby ni quɨt rianlo, \q1 chiy iziiendeb zecpacza ni aquɨtru chúuti dxi ldá lo guelzii. \b \p \v 11 Quɨt caniitia laat dec pur quɨt rzigueldti de bniety Israel gúndeb zec ni rcaaz Dios ax abnittecdeb lo Dios, te pur gati ziytiy. Ni caniia laat ná dec pur quɨt rcuadiagdeb diidx ax ziy xquel guu nez gap de ni quɨt ná bniety Israel perdón, te par chalee sebylaaz de bniety Israel gapzadeb perdónqui. \v 12 Anre belati pur ni quɨt rcuadiag de bniety Israel diidx ax blliúni par yáld iraru bɨnguɨchliu de guelnazaac xte Dios, belati pur ni rcuanaadeb ni rcaaz Dios gúndeb, blliúni par gap de ni quɨt ná bniety Israel perdón ax, ¡tal llɨza mazru nasaa gunldee Dios quia bniety chi sigueld de bniety Israel gúndeb zec ni rcaaz Dios gúndeb! \p \v 13 Rguixtiia lot laat ni quɨt nát bniety Israel, zec ni bxiaald Dios nare par guedgüeníaa laat xtiidxny ax quesentiand cayuna pur gúna zec ni riáld. \v 14 Te par dún la quɨt chúu de bniety Israel ni sebylaaz ax chalee gapzadeb perdón, laat nántɨ dec laadeb rac bɨnládxa. \v 15 Didxldíquɨy chi quɨt nicuadiag de bniety Israel xtiidx Dios chiy bllal nez par gap iraru de bniety perdón. Per, ¿quetal llɨza nasaa chi chaldilaaz de bniety Israel xtiidx Dios? Niy ná zecpacza chi rbíi rbány tuby bɨnguty stuby. \v 16 Ne zec ni banldee Dios quia de bniety Israel gulalqui niy ná tuby seny dec zunldeezacny quia iraru de bniety Israel, zecquɨ belati izuubzin gunldee Dios quia labaa xte tuby yag ax chi gunldeeny quia labaaqui iduiby yagquiy abiacldee. \p \v 17 De bniety Israel ná zec tuby llaa yag oliv, per nuudeb nádeb zec de lliiz yag olivqui ni agurúu. Ax liú ni quɨt noo bniety Israel noo zec tuby lliiz yag oliv guiix ni rguiidy rut gurúu de lliiz yag oliv ni caniin ná de bniety Israel, ziy xquel raadu guelnabány pur labaa yagqui. \v 18 Pur ningui, quɨt gúntiu xgab dec güenru noo que de lliiz yag oliv ni caniin ná de bniety Israel. Per belati ziy runu xgab, güenelaaz dec gati liútiu caguaadu guelnabány labaa yagqui sino que labaa yagqui caguaad guelnabány liú. \p \v 19 Nagaisdxa iniiu: “Ziyquɨladxa, per de lliiz yag olivqui gurúuni par yiiua xlatni te gaca tubyzi cun yag olivqui.” \v 20 Guldíczacudxa, per de lliiz yag oliv ni caniin ná de bniety Israel, gurúudeni pur ni quɨt reldilaazdeni ax biiu xlatdeni purzi ni reldilaazu. Pur ningui quɨt izubyaatiu liú sino que güenru bcualo liú. \v 21 Te pur belati de bniety Israelcla ni caniin ná de lliiz yag oliv, quɨt niuelaznéti Dios laadeb ax ziytiziac zeleeza tedu. \v 22 Gucbee dec güen ná Dios, per ziyza guldípacny runny guelgurtisy xtenny. Abaanny guelgurtisy xtenny cun de ni quɨt rcuadiag xtiidxny, chiy abaanny güen cun liú. Per ná par chanuu ibániu zec ni rcaazny, belquɨtiy ziyza zunzacny guelgurtisy xtenny cun liú. \v 23 Ne belati de bniety Israel yaicquideb cun Dios ne chaldilaazdeb perdón ni zéed pur laany, chiy laany sgucuendny laadeb lo iraru de bniety Israel ni reldilaaz perdónqui. Te pur laany rápny guelrnabee par ibíi gúnny laadeb tubyzi cun iraru de bniety Israel. \v 24 Te pur liúclu ni quɨt noo bniety Israel, liú ni caniin noo zec tuby lliiz yag oliv guiix güelee gucu tubyzi cun oliv zaac ni caniin ná de bniety Israel ax, ¡latixcu de bniety Israel ni quɨt rcuadiag xtiidx Dios quɨt ibíi gacdeb tubyzi cun iraru de saa bniety Israeldeb, belati laadeb icuadiagdeb xtiidxny! \p \v 25 De saniroldilaaznɨ Jesucrist, rcaaza gacbeet xa ná xgab Dios te par quɨt xi purti izubyaat laat. De bniety Israel ni cazunad par gúndeb cuend xtiidx Dios, cayac ziy axtisy chi abialo güeldilaaz ira de ni quɨt ná bniety Israel, de ni ná par chaldilaaz xtiidx Dios. \v 26 Deni aguc ziy, chiyru irapac de bniety Israel agún cuend xtiidx Dios. Ax ziy xquel gapdeb perdón zecquɨ ni cá lo xquiits Dios rut rnii: \q1 Láani guɨdx Sión zá bniety ni gacné de bniety ni zá lo xfamily to Jacob \q1 par ibicádeb nez mal ni zenuudeb. \q1 \v 27 Chiyru gac cumplir xtiidxa \q1 zec ni araipiadeb gúna perdón xtulddeb. \p \v 28 Per anre zec ni cazunad de bniety Israel par chaldilaazdeb de didxzaac xte Jesucrist, ax ziy xquel nuu nez par chaldilaaztɨ laat ni quɨt nát bniety Israel. Ne masquɨ ziy Dios zélaa rcaazny laadeb zec ni baanny promes cun de to xpɨngul gulaldeb. \v 29 Te pur Dios quɨt rchutiny xgabny, quɨt rdzɨcátiny guelrieny ni abguaadny bniety niclɨza quɨt rbelaaztiny de ni abcuabeeny par laany. \v 30 Gulalqui laat quɨt güenuutit xnez Dios, per anre pur de bniety Israel ni quɨt rcuadiag xtiidxny ax abliuuny laat dec rgány laat. \v 31 Ne belati anre quɨt cacuadiag de bniety Israel xtiidx Dios, niy cayacquɨy par chalee igány laat, per chi idzɨny dxi ziyza sgány laadeb. \v 32 Dios absaanny dec zeclɨ de bniety Israel ne zeclɨza de ni quɨt ná bniety Israel quɨt icuadiagtideb diidx, te par zeclɨ tuby zeclɨ stuby tubylote igány laadeb. \p \v 33 ¡Quesentiandquɨza guroo ná guelnán, guelracbee ne guelnazaac xte Dios! Ruteete quɨt tu chaleeti gacbeldípac xa ná xgab Dios o de ni cayunzacny, \v 34 zecquɨ ni cá lo xquiitsny rut rnii: “¿Túlesa gacbeldí xapac ná xgab Xtadnɨ Dios? ¿Túlesa mazru nán par gaipy laany xa gúnny? \v 35 O, ¿túlesa abdeed laany xirullzi par icanuub quillyny lob?” \v 36 Xixtenny ná irate cos, pur laany ne par laany ná irate. Pur ningui zaibgueldpac gap bniety didxdoony iduibtiampte. Amén. \c 12 \p \v 1 Pur ningui, de saniroldilaaznɨ Jesucrist, rguiin rnaaba lot, zec ni ablaslaaz Dios dunnɨ, gulsáan laat laznaa Dios zecpacza tuby gun ni abiacldee ne ni rdxalaazny. Te par ibánytɨ zec ni rcaazny ax ziy xquel riáld itotny. \v 2 Quɨtru ibánytɨ zec ni nabány iraru bɨnguɨchliu anre, güenru gulchu xgabtɨ te par ichu zec ni nabánytɨ ax ziy xquel gacbeet xa rcaaz Dios ibánytɨ. Ziy gacbeet cún ni ná güen, cún ni rdxalaazny ne cún ni riáld gúntɨ. \p \v 3 Pur guelrcaaz xte Dios bsiáldny nare mandadré dec guedgüeníaa laat xtiidxny. Ningui nare rniia laat, nic tubytɨ quɨt izubyaatit laat dec sacrupactɨ lo iraru de saat. Güenru gulgaany xgab pur laat zectipacza ni zaibgueld, según guelrieny ni abguaad Dios cad tubytɨ. \v 4 Te pur zecquɨ xcuerpɨ bniety, zieny ldaa náni per gati tubyloizti ni rundeni. \v 5 Ziyzaquɨy dunnɨ ni roldilaaznɨ Jesucrist, masquɨ ziennɨ, per pur guelreldilaaz ni rdxapnɨ ax nan tubyzi cun Crist, per cad tubynɨ cun ni ná par idxannɨ par idxacnésaan. \p \v 6 Te pur cad tubynɨ irɨny, irɨny guelrieny aguudnɨ, zectiruza ni guniiza Dios idxapnɨ. Pur ningui, belati abguaadny dunnɨ guelrieny par idxueen xtiidxny, par iteednɨ xtiidxny lo bniety, ná par idxueenni pur guelreldilaaz ni rdxapnɨ. \v 7 O belatiza abguaadny dunnɨ gracy par idxacnén idxannɨ sirvɨ laniudoo, ná par idxacnén zec ni riáld. Ni aguud guelrieny par iseedbɨ xtiidx Dios de bniety, ax ná par iseedbɨni de bniety. \v 8 O ni aguudza guelrieny par ilɨdxbɨ bniety ax náza par ilɨdxbɨ bniety. Chiy ni aguud gracy par guelrguaad xirullzi de bniety, ná par iguaadbɨni dibylotispac. Ne ni aguud guelrieny par inabeeb, ná par icualob inabeeb zec ni riáld, o ni aguudza gracy par gacnéb de bniety ni cadeed guelzii, ná par saclaazbɨ gacnéb laadeb. \p \v 9 Dibylopac xquel gulcaaz de saat, ne gulsáan de mal tuby lad, gulchanuu ni ná güen. \v 10 Gulcaaz irate de saat zecac tuby betstɨ, quɨt mazru izubyaatit laat sino que gulgáp didxdoo saat. \p \v 11 Quɨt gaalltit gúntɨ ni ná par gúntɨ, gulchuzaclaaz gulgaanyni te pur gulchanelaaz dec lo Xtadnɨ Jesucristiy cayuntɨ sirvɨ. \p \v 12 Gulchuzaclaaz gulbány pur speranz ni ráptɨ, ne gulgüelaaz ne quɨtza idxibtit chi rdeedtɨ guelzii, chiy quɨt isaantit ni rnaabtɨ lo Dios. \p \v 13 Zec chi xi runlieedx de sanireldilaaztɨ Jesucrist o zec chi xi rquiinzadeb, gulgacnédeb. Gulgac güen cun de ni rdzɨny ruliztɨ. \p \v 14 Gulnaab lo Dios pur de ni rzunald laat par mal, quɨt cudétitdeb sino que gulnaab lo Dios gacnény laadeb. \p \v 15 Gulsaclaaz cun de ni rzaclaaz, per par cun de ni nuu nalas, gulgaany pur gacbeedeb dec a laat zuguaat par gacnétdeb. \p \v 16 Gulbány zacru cun de saat, quɨt gunnarootit sino que gulgac nadolaaz. Quɨt gúntit xgab dec nánrut lo iraru de saat. \p \v 17 Ziyza quɨt gúntit mal de ni run mal laat, ne gulcualo gúntɨ ni ná güen nez lo ira bniety. \v 18 Gulgaany zectipacza ni chalee gúntɨ par ibánytɨ naldiulaaz cun ira bniety. \v 19 De saniroldilaaznɨ Jesucrist, quɨt chanelliantit ni runné xi runné laat, gulsaaniy laznaa Dios, laany gúnny guelgurtisy xtenny zecquɨ ni cá lo xquiitsny rut rnii: “Nare riálda gúna guelgurtisy, nare isiáldab ni riáldbɨ. Ziy gunii Xtadnɨ Dios.” \v 20 Ziyza guniiny: “Belati bniety ni rdxichné liú rldiaanbɨ, bdeed ni iquiinbɨ, o belati rdxáb nis, bdeed nis guéeb, te ziy canioo zecpaczaxnarul itiulob.” \v 21 Quɨt isaantiu gún mal gan liú sino que baany ni ná güen te gúnu gan lo mal. \c 13 \p \v 1 Irate bniety ná par icuadiag xtiidx gubiernɨ ne xtiidx irateru de gurtisy. Te pur, pur Dios nuu gubiernɨ ne de gurtisy, pur laany zéed guelrnabee ni napdeb. \v 2 Pur ningui, de ni quɨt rcuadiag xtiidx de ni rnabeequi, niy zelo dec quɨt rzigueldtideb gúndeb zec ni rnabee Dios. Ne de ni run ziy ax lagacquɨ laadeb caguíilydeb castigu par laadeb, \v 3 te pur de ni nap guelgurtisy quɨt zuguaatideb par ichibdeb de ni run ni ná güen, sino que de ni run ni ná mal. Anre belati rcaazu ibániu sin quɨt idxibtiu de ni ráp guelgurtisy, ax ná par ibániu zacru te yanzaacu nez lodeb. \v 4 Te pur laadeb ziy cayundeb sirvɨ lo Dios par igualodeb liú. Per belati cayunu ni ná mal ax sdxiblu de ni nap guelgurtisy cun laadeb quɨtllɨ nap xlieeztideb guelgurtisqui, sino que ziy cayundeb sirvɨ lo Dios par isiálddeb castigu de ni run mal. \v 5 Pur ningui nápac par icuadiag bniety xtiidx de ni nap guelgurtisy, gati parzíti quɨt yáldtɨ castigu sino que pur nántɨ dec ziy riáld gúntɨ. \v 6 Ne ziyza gultilly xte impuest te par chaza inabee de ni nap guelgurtisy, te pur laadeb mandadqui abiálddeb par cayundeb sirvɨ lo Dios. \p \v 7 Pur ningui guldeed ni ná par ideedtɨ, belati ná par izuubtɨ mɨly, gulzuub mɨly, o belatiza ná par quillytɨ xte impuest, gultilly xte impuest. Gulcuadiag xtiidx ni ná par icuadiagtɨ xtiidxni ne gulgáp didxdoo ni riáld gaptɨ didxdoo. \v 8 Gulcualo quillytɨ irate ni zaaibtɨ lo bniety, ne ni quɨt cuezti gúntɨ ná guelrcaaz de saat. Te pur elquɨ ni rcaaz de saa bnietni ziy xquel acayunbɨ cumplir irate ni rnabee xley Dios. \v 9 De mandamient xte Dios rnii: “Quɨt gaptiu stuby nguiu o stuby gunaa, quɨt quinxútiu bniety, quɨt cúaantiu, quɨt sebylaaztiu xixte bniety”, per de mandamientré ne iraru de mandamient xtenny rac cumplirni cun tuby mandamient ni rnii: “Bcaaz de soo zecac liú.” \v 10 Te pur ni rcaaz de saa bnietni quɨt xo gúntib mal laadeb pur ni rcaazbɨ laadeb. Pur ningui cun guelrcaaz rialo run bniety irate ni rnabee xley Dios. \p \v 11 Ne ziyza gulgacbee xi tiampni dxúun, gulgacbee dec aguld itɨɨchnɨ xcaaldnɨ. Te pur zeza cadzɨngax dxi ni gueed Jesucrist que zec gulo chi tesga bioldilaaznɨ de didxzaac xtenny. \v 12 Zeza cadóp tiamp ax amazru cadzɨngax dxi ni gueedny, pur ningui ná par isaannɨ de cos ni zéne dunnɨ nez mal ax idxannɨ pur idxannɨ púrzi ni ná güen par chonuun nez güen. \v 13 Ná par ibánnɨ zecpacza ni zaibgueld ibánnɨ, quɨt idxantin ni ná xtiu. Quɨt ibánytin cun guelrzuz, cun guelrun de laní parzi chalee chúu nez idxannɨ ni quɨt ná par idxannɨ. Quɨtti guelráp stuby nguiu o stuby gunaa o guelrápza iraloizru vicy, quɨtti guelrdildy ne guelracnalaaz. \v 14 Sino que güenru gulsáan laat laznaa Xtadnɨ Jesucrist, quɨt isaantit ibánytɨ zec ni idedgan laat. \c 14 \p \v 1 Belati tuby ni teste güeldilaaz xtiidx Dios o tuby ni gady gacbezaacza xtiidxny rcaazbɨ idxaab lot, ax gulgaany tratbɨ zecac iraru de sanireldilaaztɨ Jesucrist, per gati par ichanetitbɨ lo diidx par dún xa ná xgabbɨ par cun xgabtɨ. \v 2 Te pur nuu de saniroldilaaznɨ Jesucrist dec par laadeb zelee iquiindeb nitispac, per nuuza de ni teste güeldilaaz o de ni gady gacbezaacza xtiidx Dios, laadeb ax rlilodeb dec güenru iquiindeb púrzi verdur te par quɨt iquiindeb ni quɨt ná par iquiindeb. \v 3 Per bniety ni run xgab dec zelee iquiinbɨ nitispac, quɨt náti par gúnbɨ menos par cun ni rlilo dec nuu ni quɨt náti par iquiiny bniety. Ne bniety ni run xgab dec nuu ni quɨt náti par iquiiny bniety ax quɨt náti par cubeeb bniety ni rlilo dec zelee iquiiny bniety nitispac. Te pur nez lo Dios tubylote xpɨnny laadeb. \v 4 Pur ningui, ¿túlesaquɨy bniety par cubeeb stuby de sanireldilaazbɨ Jesucrist purzi de cosqui? Sino que en Dios aríianni bel cayunbɨ güen o mal. Ne belati gady gacbeeb xa gúnbɨ, ax Xtadnɨ Jesucrist napny guelrnabee par gacnény laab gúnbɨ zec ni riáld. \p \v 5 Te pur ziyza nuu de saniroldilaaznɨ Jesucrist ni rlilo dec nuu dxi ni nadá par gún bniety dzɨɨny, ne nuuza ni rlilo dec tubylote ná irate dxi. Per quɨt xi gúnti pur ziy, cad tuby bniety cun zec ni rlilob ná güen. \v 6 Te pur bniety ni rlilo dec nuu dxi ni quɨt náti güen gún bniety dzɨɨny, runbɨ ziy par itob Dios, chiy ni rlilo dec tubylote ná irate dxi, ziyza rtozacbɨ Dios. Ne bniety ni rquiiny irate, rquiinbɨni pur ni zéneb cuend dec pur Dios zéedni ax rdeedbɨ gracyny. Chiy bniety ni rlilo dec nuu ni quɨt náti par iquiiny bniety, runbɨ ziy te pur ziy rziienbɨ cayápbɨ didxdoo Dios ax rdeedzacbɨ gracyny. \p \v 7 Nic tubynɨ quɨt nabánytin purzi xgabnɨ niclɨza quɨt raittin pur xgabnɨ, \v 8 sino que belati nabánnɨ pur Xtadnɨ Jesucrist nabánnɨ ne par laazacny nabánnɨ. Chiy belatiza gatynɨ pur laany ne par laazacny gatynɨ. Pur ningui belati nabánnɨ o belatiza gatynɨ par Xtadnɨ Jesucrist anan. \v 9 Te pur par ziy gutyny ne gubíiza gubánny stuby, par gacny Dad zeclɨ lo de ni nabány ne zeclɨza lo de ni aguty. \p \v 10 Pur ningui, ¿xílesani cubiuu o gúnzacu menos cun de sanireldilaazu Jesucrist purzi de dxi o purzi guelrquiiny?, ne iratecnɨ teru ibiin nez lo Dios par ideednɨ cuendny \v 11 zecquɨ ni cá lo xquiitsny rut rnii: \q1 Zec Dios ni nabány ni naa, \q1 rguixtiia lot dec irate bniety sulliby luaa. \q1 Ne irate bniety zumbee nare dec naatizia \q1 rápa guelgurtisy —ziy gunii Dios. \m \v 12 Ax cad tubynɨ teru ideednɨ cuend Dios, per purquɨ dunnɨ. \p \v 13 Pur ningui, quɨtru náti par igubeen de saniroldilaaznɨ Jesucrist, güenru idxannɨ pur icualon quɨt idxannɨ tuby ni gún, gúndeb duld. \v 14 Nare zec xpɨny Crist ni naa, nanldípaca dec xíteete duldti ná iquiiny bniety nitisy guedguaald. Per par ni rlilo dec nuu ni ná duld iquiiny bniety ax par laabɨy nuu ni quɨt náti güen iquiinbɨ, te pur belati iquiinbɨni rziienbɨ dec cayunbɨ duld. \v 15 Anre belati pur causɨ ni rquiiniu iziieny tuby de sanireldilaazu Jesucrist dec duld ná ni cayunu, ne belati quɨt runu cuendbɨ ax niy zelo dec aquɨt zenuutiu guelrcaaz ni rápu par cun laab. Quebcualo te quɨt gun purzi ni rquiiniu ax gúnu gún tuby de soo duld, te pur né pur laab guty Jesucrist lo cruzy. \v 16 Quɨt gúntiu tuby cos ni iniyá de soo liú, masquɨpacza bel liú nánnu dec xíteete malti ná gúnu ni rlilodeb ná mal. \v 17 Nez lo Dios gati ni rquiinti bniety niclɨza gati ni réeti bniety ná ni sac, sino que ni sac nez lony ná ibány bniety zec ni riáld, ibány bniety cun guelnaldiulaaz ne guelrzaclaaz pur Spíritu Sant ni rbeznén. \v 18 Ne bniety ni nabány ziy pur ni zenuub Jesucrist ax cayunquɨb zec ni rcaaz Dios ne zec ni rdxalaaz bniety. \p \v 19 Pur ningui, ná par idxannɨ pur idxannɨ púrzi de ni chalee ibánynen de sáan zacru cun guelnaldiulaaz te par chalee idxacnésaan par chaza gacbeen xa chonuun xnez Dios. \v 20 Gulcualo te quɨt gún purzi ni rquiintɨ ax gúntɨ gun tuby de saat duld. Didxldíquɨy dec irate zelee iquiiny bniety, per ni ná mal ná dec belati nez lo tuby de sanireldilaazu Jesucrist iquiiniu tuby cos ne belati par laab duld ná iquiiny bniety ni caquiiniu. \v 21 Pur ningui belati nuu tuby de sanireldilaazu Jesucrist dec par laab mal ná iquiiny bniety beel o malza ná guée bniety vin o xirullziru cos, ax güenru quɨt iquiintiu o quɨtza guéetiu de cosqui zec chi zuguaníub te par quɨt gúnbɨ duld pur causɨ liú. \v 22 Masquɨ belati liú nánnu dec xíteete náti iquiiny bniety nitisy, per güenru liúiscu cun Dios quɨt gúntiu juers de soo pur ziy. Nare rniia dec, ¡xíclabaa bniety ni rquiiny nitisy sin quɨt runtioplaaztib! \v 23 Per bniety ni runtioplaaz par iquiiny tuby cos te pur belati par laab mal ná iquiinbɨni ne chiy ax iquiinbɨni ax lagacquɨ laab cayunbɨ duld pur ni aquɨt caquiintibni dibylotispac. Irate ni quɨt rzíenzaac bniety gún ne chiy ax gúnbɨni ax lagacquɨ laab cayunbɨ iziienbɨ dec cayunbɨ duld. \c 15 \p \v 1 Anre dunnɨ ni anánrun xa ibánnɨ, ná par chonén cuend pur stuby saniroldilaaznɨ Jesucrist ni zeczi quɨt rzíenzaacti gún tuby cos o stuby cos. Pur ningui quɨt náti par cuntispacza idxannɨ ni rililon ná güen, \v 2 sino que iratecnɨ ná par idxannɨ pur izíenzaac iraru de sáan cun dunnɨ. Ax idxannɨ ni rlilodeb ná güen te par chalee idxacnéndeb chaza gacbeedeb xa chanuudeb xnez Dios. \v 3 Te pur niclɨ Jesucrist quɨt baantiny zec ni ná xgabny sino que guc zec ni cá lo xquiits Dios rut rnii: “Nare biálda irate de mal diidx ni rcaazdeb iniideb laabiu.” \v 4 Irate ni cá lo xquiits Dios, cáni par gacbeen xa ibánnɨ, ne pur xtiidx Dios zéed paciency ne guelgucné par quɨt choxaclaaznɨ pur speranz ni rdxapnɨ. \v 5 Dios laany ni rguaadny paciency ne guelgucné par quɨt choxaclaaznɨ, laany gacnény laat ibánytɨ tubyzi cun de saat zec ni ná xgab Jesucrist. \v 6 Te par tubylote iniit de diidx zaac pur Dios Xtad Xtadnɨ Jesucrist. \p \v 7 Pur ningui, zec ni baany Jesucrist recibir laat gactɨ xpɨnny, ziyza tubylote gulgaany trat irate de sanireldilaaztɨny pur didxdoo ni naptɨ Dios. \v 8 Gulchanelaaz dec Crist beedny lo guɨchliu par bedseedny xtiidx Dios de bniety Israel, ziy xquel bedgaanyny sirvɨ lodeb, par guc cumplir de promes ni baany Dios cun de to xpɨngul gulaldeb ax ziy bíeny dec Dios runquɨny cumplir xtiidxny. \v 9 Ne Crist beedzacny lo guɨchliu te par pur laany gapza de ni quɨt ná bniety Israel perdón ax ideeddeb gracy Dios pur ni rlaslaazny laadeb, zecquɨ ni cá lo xquiitsny rut rnii: \q1 Axt nez lo de ni quɨt ná bniety Israel \q1 seeta güen ni nábiu ne zuuldzaca de cant par laabiu. \m \v 10 Ziyza rnii stuby lat lo xquiits Dios: \q1 Laat ni quɨt nát bniety Israel, \q1 gulsaclaaz zec ni rzaclaaz de bniety Israel. \m \v 11 Chiy stuby lat lo xquiits Dios rnii: \q1 Irate de ni quɨt ná bniety Israel, \q1 gulto Xtadnɨ Dios. \q1 Ne ziyza irateruza bniety, \q1 gulnii de diidx zaac pur laany. \m \v 12 Ziyza guniiza profet Isaías: \q1 Lo de xfamily Isaí \q1 idiacá tuby ni inabee lo de bniety guɨchliu, \q1 ne axt de ni quɨt ná bniety Israel \q1 zap speranz pur laany. \p \v 13 Anre pur Dios rdxapnɨ speranz ni rdxapnɨ, ne laany cuzaclaazny laat ne iguaadny laat guelnaldiulaaz pur ni reldilaaztɨny te par zecpaczaxnarul gaptɨ speranz par cun laany pur guelrnabee xte Spíritu Sant. \p \v 14 De saniroldilaaznɨ Jesucrist, nare ananldía dec güenquɨ xquel nabánytɨ cun de saat ne dec quesentiandza anántɨ xa chanuut xnez Dios, axt zelee ilɨdxtɨ ne iseedtɨ de saat. \v 15 Per masquɨ ziy, nuu lat lo cartré rut abcuáa de diidxna pur tuby tiop de cos te par isenelaaza laat xa ná par ibánytɨ. Ne nare runa ziy pur guelrnabee ni abguaad Dios naa, \v 16 par gúna sirvɨ lo Jesucrist. Te pur xmandada ná iseeda de didxzaac xte Dios de bniety ni quɨt ná bniety Israel par ibánydeb zec ni rcaaz Dios, ax gacdeb nania nez lony pur Spíritu Sant. \p \v 17 Zec xpɨny Crist ni naa, ningui quesentiand rzaclaaza pur de mandad ni cayuna pur Dios. \v 18 Per xíteete quɨt xo iniitia sin quɨt iniia dec pur Crist baaniani, te pur laany cayacnény nare par cayacnía de bniety ni quɨt ná bniety Israel par chalee chaldilaazdeb ne icuadiagdeb xtiidx Dios. Anre ax areldilaazdebny pur ni guniníadeb ne pur ni rguiaadeb xa nabánia, \v 19 ne ziyza pur ni agunádeb de seny ne de milagrɨ ni aguc pur guelrnabee xte Spíritu Sant. Ziy xquel abtɨɨcha de didxzaac xte Jesucrist iranezte, desde Jerusalén axtquɨ iduibte nez Ilírico. \v 20 Te pur ziy ná xgaba gúna, itɨɨcha de didxzaac xte Jesucrist. Per gati rut aguzuloti stuby bniety cun mandadré sino que rut gady chúuti dxi guindiagdeb pur Crist, \v 21 zecquɨ ni cá lo xquiits Dios rut rnii: \q1 De ni gady chúuti dxi guindiag pur laany, \q1 zumbeedebny. \q1 Ne de ni gady chúuti dxi gacbee pur laany, \q1 zacbeedeb pur laany. \p \v 22 Ne pur ni guaa iranezzi rut aguniia laat, ningui gady chaleeti guedtixluaa laat masquɨ zienzi güelt bcaaza niadguíaa laat. \v 23 Per anre ni agulull btɨɨcha xtiidx Dios iduiby nezré ne cun beldizrul aguc ni rcaaza guedtixluaa laat, \v 24 ax anre cayuna xgab guedtixluaa laat chi cháa España. Ne chi teda guedguíaa cúntɨ, deni agudeed tuby tiop dxi ni saclaaza suguaníaa laat chiyru gacnét nare par cháa España. \v 25 Per anre nidoote cháa Jerusalén chasáana tuby ayud par de saniroldilaaznɨ Jesucrist. \v 26 Te pur de bniety Macedonia ne de bniety Acaya ni reldilaazza Jesucrist baandeb xgab bchasaadeb ayudré par de bniety probeen ni rbez Jerusalén, laadeb ni reldilaazzadeb Jesucrist. \v 27 Ne pur xgabquɨpacdeb ixiaalddeb ayudré, per güenquɨ ná ni cayundeb te pur digapacza choniin nazaaibdeb lo de bniety Israel. Te pur zec ni bdzɨny xtiidx Dios lodeb pur de bniety Israel, ax anre laadeb ni quɨt nádeb bniety Israel, güenquɨ gacnédeb de bniety Israel zecti ni chalee. \v 28 Pur ningui deni ablduulla mandadré, chi abaania entriagu ayudré chiyru aidiaa par España, ax chiy teda ladxtɨ guedtixluaa laat. \v 29 Ne nare nánna dec chi chatixluaa laat, quesentiand zieny ni iguaad Jesucrist nare par iniia laat. \p \v 30 Anre pur Xtadnɨ Jesucrist ne pur guelrcaaz ni rguaad Spíritu Sant dunnɨ, rguiin rnaaba lot gacnét nare inaabtɨ lo Dios pur naa. \v 31 Gulnaab lo Dios gacnény nare lo de bɨny Judea ni quɨt reldilaaz Jesucrist, ne gulnaabza lony dec de saniroldilaaznɨ Jesucrist, laadeb ni rbezdeb Jerusalén síguelddeb icáadeb ayud ni chasáana par laadeb. \v 32 Te par chiyru belati Dios inɨɨdxny permis ax arzaclaaza guedtixluaa laat ne azeleeza izilaaza lalzi ni zuguaníaa laat. \v 33 Xtadnɨ Dios laany ni rguaadny guelnaldiulaaz gacnény iratectɨ. Amén. \c 16 \p \v 1 Anre ni chia Febe ladxtɨ, bniety gunaa ni rac saniroldilaaznɨ Jesucrist ne ni cayunza sirvɨ laniudoo ni ná láani guɨdx Cencrea. \v 2 Gulgaany recibirbɨ zacru pur Xtadnɨ Jesucrist, zec ni riáld idxannɨ cun de saniroldilaaznɨ Jesucrist. Ziyza gulgacnéb cun xitill ni rquiinbɨ, te pur zienzi de ni agucnéb ne ziyza agucnéb nare. \p \v 3 Gulguaapdios Aquila cun chialbɨ Priscila, laadeb ni cayacnédeb nare zec ni cadxannɨ sirvɨ lo Jesucrist. \v 4 Ne laadeb axt guudeb lo guelguty par gucnédeb nare quɨt niatia, ningui rdeeda gracydeb. Ne gati naaistia rdeeda gracydeb, néza de saniroldilaaznɨ Jesucrist de ni quɨt ná bniety Israel rdeedza gracy laadeb. \v 5 Gulguaapzadios de saniroldilaaznɨ Jesucrist, laadeb ni rdxasaadeb liz Priscila ne Aquila. Gulguaapdios xmiguaa Epeneto, laab ni gucbɨ primer bniety ni güeldilaaz xtiidx Jesucrist nez Asia. \v 6 Gulguaapzadios María, laab ni quesentiand agucnéb laat. \v 7 Gulguaapdios de bniety ládxa Adrónico cun Junias, laadeb ni guudeb láani lizguiib cun nare. Ne de apóstol rumbeechu laadeb dec güenquɨ cayundeb, ne nidooza laadeb güeldilaazdeb Jesucrist que naa. \p \v 8 Gulguaapdios Amplias, xmiguaa ni rcaaza zec xpɨny Crist ni nan. \v 9 Gulguaapzadios Urbano, laab ni cayacnéb nare zec ni cadxannɨ sirvɨ lo Jesucrist. Ziyza gulguaapdios xmiguaa Estaquis. \v 10 Gulguaapdios Apeles, laab ni abliuub dec guldípacbɨ reldilaazbɨ Jesucrist, ne ziyza gulguaapdios de xfamily Aristóbulo. \v 11 Gulguaapdios stuby bniety ládxa ni lá Herodión, ne ziyza gulguaapdios de xfamily Narcis, laadeb ni areldilaazzadeb Jesucrist. \v 12 Gulguaapdios Trifena cun Trifosa, de bniety gunaa ni cayun sirvɨ lo Jesucrist. Ziyza gulguaapdios Pérsida, bniety gunaa ni rdxambeen dec quesentiand abaanbɨ sirvɨ lo Jesucrist. \v 13 Gulguaapdios Rufo, laab ni guldípacbɨ zenuub xnez Dios, ne ziyza gulguaapdios xnanbɨ, bniety ni rcaaza zecac tuby xnana. \v 14 Gulguaapdios Asíncrito, Flegonte, Hermas, Patrobas, Hermes ne cun irateru de bniety ni zuguané laadeb, de bniety ni areldilaazza Jesucrist. \v 15 Gulguaapzadios Filólogo, Julia ne Nereo cun bzaanbɨ, ziyza gulguaapdios Olimpas cun irateru de bniety ni zuguanéza laadeb, de bniety ni rac de saniroldilaaznɨ Jesucrist. \p \v 16 Ne nare rniia laat: Hórtisy ni rdxáat de saat, gulninesaa zec ni riáld gúntɨ. Chiy nezré irate de saniroldilaaznɨ Jesucrist rguaapdios laat. \p \v 17 De saniroldilaaznɨ Jesucrist, rguiin rnaaba lot gulcualo cun de bɨny ni rldasaa bniety, de bɨny ni rsacan bniety pur ni rliuudeb irɨnquɨ de cos que zec ni abseedtɨ. Quɨt gúntit cuenddeb, \v 18 te pur laadeb gati lo Jesucristi cayundeb sirvɨ, laadeb cayuntisdeb pur gúndeb zec ni rdedgan laadeb, chiy cun de diidx guuz ne de diidx zaac xtendeb ax rundeb gan de bniety ni quɨt xi gánti o ni gulliaaza nán xtiidx Dios. \v 19 Per laat iranezte nán bniety dec cacuadiagquɨt diidx zenuut xtiidx Dios, pur ningui quesentiand rzaclaaza, ne rcaaza dec suguasintɨ par gúntɨ ni ná güen chiy icualot quɨt gúntɨ ni ná mal. \v 20 Dios laany ni rguaadny guelnaldiulaaz, laany gacnény laat ax gueeld xquel aquɨtru gúnti bɨndxab gan laat. Xtadnɨ Jesucrist gunldeeny quiat. \p \v 21 Rguaap Timoteo dios laat, laab ni cayacnéb nare cun mandad ni cayuna, ziyza de bniety ládxa ni lá Lucio, Jasón ne Sosípater rguaapzadios laat. \p \v 22 Chiy Tercio ni cacualaa cartré rguaapzadios laat pur Xtadnɨ Jesucrist. \p \v 23 Ziyza rguaap Gayo dios laat, lizbɨ zuguaa ne rdedlaazacbɨ lizbɨ par rdxasaa irate de saniroldilaaznɨ Jesucrist. Chiy Erast, bniety ni ná tesorer xte guɨdxré rguaapzadios laat, ziyza tuby de saniroldilaaznɨ Jesucrist, bniety ni lá Cuarto rguaapzadios laat. \p \v 24 Xtadnɨ Jesucrist gunldeeny quia iratectɨ. Amén. \p \v 25 Rdeednɨ gracy Dios dec laany zelee gacnény laat par chaza gacbeet ne sutipnét de didxzaac xte Jesucrist, zecquɨ ni abseedani laat xa xquel par gaptɨ perdón. Te pur ziy ná xgab Dios desde anste ni gurixti guɨchliu, xgab ni quɨtga niacbeeti bniety desde gulo. \v 26 Per anre anánnɨ xa ná xgab Dios, agucbeenni pur de guiits ni bcuaa de profet zec ni gunabee Dios laadeb, laany ni napny guelnabány iduibtiampte. Ne iranezte carɨɨch de xtiidx Dios ni bcuaa de profetqui te par chaldilaaz bniety Jesucrist ne icuadiagdeb xtiidxny. \p \v 27 Anre Dios, laany ni nánny irairate, ¡zaibgueldpac idxapnɨ didxdoony iduibtiampte pur Xtadnɨ Jesucrist! Amén.