\id ROM \h ROMANOS \toc1 CARTA NU GUTHEL·LA' APÓSTOL SAN PABLO PARA CA ENNE' ROMA \toc2 ROMANOS \toc3 Ro. \mt1 CARTA NU GUTHEL·LA' APÓSTOL SAN PABLO PARA CA ENNE' ROMA \mt2 La Epístola Del Apóstol San Pablo A Los \mt1 ROMANOS \c 1 \p \v 1 Inte' Pablo runia' nu rinèni Jesucristua inte' nna ná' apóstol quì'e porqui'ni Tata Dios nna chi gutàỹie inte', chi becuí'e inte' para equixà'a' evangelio quì'e. \v 2 Ca bendición nu ra lo evangéliuį nna, Tata Dios nna chìa benie prometer dèsdeba antes qui'ni ithèl·le'e cą lani ri'u, tì'a ra lo Santa Escritura nu bedia ca enne' canu uccua profeta nna gùnne cą parte quì'e chìa gutsá. \v 3 Evangelio nna ną́ mensaje tsè' porqui'ni riquixá'ą nu cca qui' Xana' Ri'u Jesucristo enne' ná Ỹi'ni Tata Dios. Jesucristua nna née descendiente qui' David enne' uccua rey tiempo antigua. \v 4 Jesucristua nna gùlie le' yétsiloyu tì'a ri'u, pero bilá'ló qui'ni née Ỹi'ni gani Tata Dios, porqui'ni bitola de chi gùttìe nna beyáthee de lo lù'uti, prueba nu rulue' qui'ni labí biỹa tul·la' benie nna née enne' completamente tsè' tì'a ná Espíritu Santo. \v 5 por la'a mísmuba Jesucristua nna, acca yala catsi'íni Tata Dios intu' nna guthèl·le'e intu' ttsá' tu' huequixà'a ti'iỹa enne' tsè' ná Jesucristo, para qui'ni ca enne' qui' adí ca nación nna iyénini cą nu cca quì'e nna tsíalatsi' quį ne nna guni cą nu rèe. \v 6-7 Ą'hua iyaba lebi'i canu ríalatsi' tsè'e le' ciudad Roma: Chi nàỹi le nna chi ná le qui' Jesucristua. Yala catsi'íni Tata Dios le nna chi naỹìnìe le porqui'ni calatsi'e qui'ni íche' le ttu la'labàni nàrì. Calátsa'a' qui'ni Dios Padre qui' rí'ua nna gunie le bendecir lani adí favor quì'e ą'hua lani la'ỹeni nu runna Jesucristua enne' née Señor lo iyate. \p \v 8 Primérute calátsa'a' quixa'ánia' le qui'ni yala gracia rui'a' Tata Dios quí'a lani nombre qui' Jesucristua por iyaba lebi'į, porqui'ni iỹé ca enne' nna riquixá'a cą qui'ni chi ná le ca enne' chi ríalatsi'. \v 9 Tata Dios enne' runia' servir lani itute latsi' lóstu'a' de riquixà'a' ti'iỹa tsè' ná salvación nu runna Ỹi'ni áa, lèe nna yùe qui'ni rexalátsa'a' lebi'i tulidàba canchu chi runia' oración. \v 10 Rinábania' Tata Dios qui'ni canchu hua ná voluntad quì'e gúnnée inte' lo néda para ìta' tanél·lia' le. \v 11 Porqui'ni yala calátsa'a' ilá' te' le para qui'ni thí' le adí bendición por medio de biỹa capacidad nu rutie quia' para qui'ni ccá le creyente adí tsìttsì. \v 12 Lebi'i nna gatà'ni le adí ánimo de riyénini le qui'ni ràppa' confianza Jesucristua tulidàba. Pero ą'hua inte' nna ccá huá' animar de rilá' te' ti'iỹa tsìttsì ná le lani e, canchu chi ìta' tanél·lia' le. \v 13 Hermanos to' quia', calátsa'a' ccá le saber qui'ni iỹé vuelta tsè' chi guleqquia lettia quia' ìta' làti tsè'e le para qui'ni ilá' te' le nna ccaỹén látsa'a' qui'ni runi le nu ná tsè' tì'a chi gunenia' le, tì'a chi bilá' te' qui'ni ca creyente qui' adí ca nación chi runi cą tsè' ca enseñanza quia'. \v 14-15 Té ttu obligación quia' quixa'ánia' iyábani clase de ca enne' qui'ni Cristua nna chi bitée para gudilèe cą, tàntua lani canu rinne titsa' griego, ą'hua lani canu rinne adí ca titsa' huaya' l·le; tàntua lani canu ccani ìttsì, ą'hua lani canu bittu ccani l·le. Acca du taá' listo ttsà'a' huequixà'a evangelio làti tsè'e le. \v 16 Nidí tito' labí ratsi te' quíxa'á' evangéliuį le' ciudad qui' le Roma, porqui'ni Cristua nna té la'huacca quì'e para gudilèe iyaba ca enne' canchu tsíalatsi' quį quì' e, tàntua ca enne' judío, làniana ca enne' qui' adí ca nación huaya' l·le. \v 17 Porqui'ni mensaje de salvación nna rului'ą qui'ni Tata Dios nna chi guthàlie neda para iria ri'u nàrì lani e de iyaba ca tul·la' qui' ri'u, para qui'ni labiru ccá ri'u culpable ru'a lúe, canchu tsíalatsi' ri'u nna gappa ri'u confianza lani e tulidàba, tì'ba chi ga'na escrito: \q1 Nuỹa tediba enne' de chi biria nàrìą lani Tata Dios por medio de fe nu té quì'į lani e, \q1 lą nna ccabànią tulidàba. \p \v 18 Ą'hua dèsdeba ỹiabara' rulue' qui'ni chi dá' juicio qui' Tata Dios iqquia iyaba canu labí calatsi' quį ccá cą enne' losto' nàrì tì'a Tata Dios, acca labí runi cą nu ná tsè', sino runi lá cą nu ná mal contra ca enseñanza nu ra lo ca titsa' lí. \v 19 Il·lani castigo qui' Tata Dios lani cą porqui'ni runi cą nu ná mal màsqui'ba chi yù cą qui'ni dúe, ą'hua chi beluè'nie cą nu ná qui'ni gunibia' cą quì'e. \v 20 Por ejemplo: labí rilá' tènì ri'u Tata Dios, pero claru taá chi yù ca enne' dèsdeba gùre' yétsiloyu qui'ni té iỹeni la'huacca quì'e, ą'hua qui'ni labí biỹa tul·la' runie. Acca labí modo té gudu cą biỹa pretexto por ca tul·la' nu runi cą. \v 21 Chi yù cą qui'ni dua Tata Dios, pero labí calatsi' quį gudàliani cą ne tì' tegá què merecer, nìhua labí rue' cą ne gracias. Antes la rulaba latsi' quį nu labí dacca' nna bétsi bétsi bá gùre' chul·la le' la' riyeni qui' quį nna beyacca cą enne' necio. \v 22 Rena cą qui'ni yala la' riyeni tsè' té qui' quį, pero adílá enne' necio ná cą. \v 23 Labí rudàliani cą Tata Dios, sino rudu lá ỹibi quį ru'a lo ca imagen nu rilá'ní ti'atsi ná cą enne' pero ídolo bá ná cą, labí ná cą nu bàni tì'a Tata Dios enne' bàni tulidàba. Ą'hua runi cą adorar ca figura de ca bìnni to' dia lo be', ą'hua qui' ca animal canu tsìa tappa nì'a quį l·le, ą'hua runi cą adorar ca bèl·là según creencia qui' ca enne'. \v 24 Acca Tata Dios nna bétse'e latsi'e cą cueni cą le' ca vicio qui' quį para qui'ni guni cą ca cosa mal nu runi bá latsi' quį nna beni cą ca cosa cùttsi. \v 25 Làcą nna bèttsibi cą ca titsa' qui' Tata Dios nna huía lá latsi' quį la' bèỹia. Beni cą adorar ubitsa ą'hua adí ca cosa nu beni Tata Dios, en lugar de la'a labée enne' què merecer qui'ni guni ri'u e adorar tulidàba. Quíỹaru e por la'huacca quì'e. \v 26 Làniana Tata Dios nna bétse'e latsi'e cą attu vuelta para guni cą la' ridàlatsi' nu labí ná nàrì qui' quį, hàstaba ca niula nna labiru beni cą según naturaleza qui' quį sino beni lá cą contra nu náni Tata Dios para ca niula. \v 27 Ą'hua ca nubeyu' nna labiru beni cą según naturaleza qui' quį, sino por deseo mal qui' quį nubeyu' lani nubeyu' beni cą nu labí náni Tata Dios para làcą, acca yala rèttu'ni cą nna cca cą sufrir por mal nu beni cą porqui'ni la'a labá cą ràppa cą tul·la'. \v 28 Rena ca enne' qui'ni labiru riquína'ni cą Tata Dios, acca bétse'e latsi'e cą attu vuelta para tsé'e cą completamente bajo la' rulábalatsi' mal qui' bá quį para guni cą ca cosa nu labí ná tsè' para guni ca enne'. \v 29 Runi cą iyaba ca hecho mal sin límite, por ejemplo: ridualàni cą nu labí ná tsela quį, ą'hua yala la' yélatsi' runi cą, la' dàlatsi' mal nna la' ridi'yèe' nna runi cą, yala envidioso ná cą, huetti enne' cą nna, huetil·la enne' cą nna, huethacca'ỹí cą nna, huèqquia belà'na cą nna. \v 30 Ą'hua huènne qui' enne' cą nna, hueduadí' enne' cą nna, bittu cca guyu cą Tata Dios nna, bihua respeto té qui' quį para lani ca enne' nna, rulaba latsi' quį qui'ni yala enne' dacca' ná cą nna rebáta' cą, yala inteligente ná cą para guni cą ca vicio, yala cabezudo ná cą lani tàta nàna qui' quį. \v 31 Ą'hua labí calatsi' quį gudà naga' quį biỹa consejo tsè', labí runi cą cumplir nu rena cą, labí ràppa cą la' tsì'ilatsi' lani ca enne', labí nabia'ni cą la' ỹénlatsi' lani attu enne', labí té la' retúalatsi' lo losto' quį. \v 32 Hua yù bá cą nu ra lo ley qui' Tata Dios: qui'ni iyaba ca nu runi cą ca cosa mal tì'a beni ca ènni'a nna ccá bá cą merecer gatti cą, atsi'íní runi ba cą ca cosa mal nà', ą'hua yala redácca'ni cą canchu chi runi adí ca enne' la'a mísmuba ca túl·la'ą'. \c 2 \p \v 1 Acca nia' lu' nu ruyu la' ditsi qui' ca enne', nuỹa tediba enne' ní ná lu'. Labí ló lu' té para ina lu' qui'ni labí biỹa runi lu', porqui'ni de rena lu' qui'ni adí ca enne' nna cca cą merecer castigo nna, pues contra la'a lu' bá rudàni yùà' qui' alma qui' lu', porqui'ni ca tul·la' nu rena lu' qui'ni runi cą, pues la'a ca nua' huá runi lu'. \v 2 Hua yù bá ri'u qui'ni Tata Dios ribèqquie sentencia qui' canu runi ca túl·la'á nna, pues hua ná porqui'ni gulú'u cą falta nna cca cą merecer thí' cą castigo. \v 3 Lu' nu ruyu la' ditsi qui' can runi cą ca cosa maluą', pero la'a ca nua' huá runi lu', biecca rulaba latsi' lu' qui'ni làa guni huá Tata Dios lu' sentenciar nì'i. \v 4 Biánícca rutsìbi bá lu' Tata Dios enne' té la' retúalatsi' ỹeni tsè' quì'e nì'i, pues ribèda bée lani paciencia eyacca lu' arrepentir. Née enne' tsì'ilatsi' lani lu' porqui'ni calatsi'e egué'e lu' néda para gutsiání la'labàni qui' lu'. Tsí labí yù lu' nui cá. \v 5 Pero labí rudà naga' lu' nu ra Tata Dios, labí calatsi' lu' gutsiání la'labàni qui' lu', acca rudàni bá lu' adí castigo qui' lu' nu gunna Tata Dios para canchu chi gal·la' tsá juicio nna dacca'ló tabá gunie juzgar canu cca cą merecer thí' cą castigo. \v 6 Lèe nna gutie qui' ttu ttu tsa ca enne' según ti'iỹa ná bá nu beni cą. \v 7 Canu runi seguir nu ná tsè' nna, gutie la'labàni nu labiru ttíą qui' quį porqui'ni adí calatsi' quį la' redacca' latsi' nu ná tsè', ą'hua adí rú'ulatsi' quį Tata Dios nna gul·luítsa' tsì'e cą nna tsé'e cą lani e tulidàba. \v 8 Pero iyaba canu rutsa'áni cą iqquie nna, lèe nna gunie cą castigar porqui'ni labí calatsi' quį gudà naga' quį titsa' quì'e para guni cą conforme lani nu ná lí, sino runi lá cą nu labí ná tsè'. \v 9 Acca íl·lani sufrimiento nna castigo nna para iyaba canu runi nu ná mal, tàntua lani ca enne' judío, làniana lani ca enne' qui' adí ca nación. \v 10 Pero en cambio, Tata Dios nna gutie la' redacca' latsi' para iyaba ca enne' canu runi nu ná tsè', tàntua ca enne' judío, làniana ca enne' qui' adí ca nación, gute huée la' dàliani para làcą ą'hua la'ỹeni nna. \v 11 Porqui'ni Tata Dios nna tulappa bá rilá'nie iyaba ca enne', nuỹa tediba enne' ní ná cą. \v 12 Acca chi nanie qui'ni iyaba canu labí nabia'ni cą nu ra lo ca mandamiento nu guthèl·le'e lani Moisés, pero de runi cą tul·la' nna acca té qui'ni nitti ba cą sin ley quì'e. Ą'hua iyaba canu hua té ley qui' Tata Dios lani cą, atsi'íní runi bá cą seguir lani ca tul·la' qui' quį, pues de acuerdo lani nu ra lo ley quì'e cueqquia huée sentencia qui' quį para nitti ba cą. \v 13 Canu riyeni terúbáni cą nu ra lo ley qui' Tata Dios pero labí runi cą nu rèe, làcą nna labí iria nàrì cą ru'a lúe. Sino canu rigua nu ra lo ley quì'e, làcanuá nna cueqquie cą cuenta por enne' tsè'. \v 14 Porqui'ni ca enne' qui' adí ca nación canu labí ley qui' Tata Dios té lani cą pero runi cą por costumbre ca hecho tsè' nu ra lo ley quì'e, pues ą' modo rulue' claru taá qui'ni chi yù cą nu ná tse' qui'ni guni cą. \v 15 Por ca hecho qui' quį nna rulue' cą qui'ni hua té ttu ley lo losto' quį porqui'ni chi yù cą canchu nu runi cą hua ną́ tsè' o canchu labí. Té huá chuppa la' rulábalatsi' qui' quį: ttùą nna rą qui'ni ràppa cą tul·la', áttuą nna redi'ą cą. \v 16 Jesucristua nna chi yùe iyate nu rulaba gattsi' bá ca enne' lo losto' quį, ą' modo guni Tata Dios juzgar yétsiloyu de acuerdo lani ca titsa' tsè' quì'e nu riquixà'a yì'į canchu chi i'yu tsáa. \p \v 17 Lu' ná lu' enne' judío nna nàxu' lu' nu ra lo ley qui' Moisés, yala rebata' lu' nna rena lu' qui'ni ná lu' enne' qui' Tata Dios. \v 18 Ą'hua hua yù bá lu' ti'iỹa ná nu calatsi'e qui'ni guni lu', acca chi yù lu' para guni lu' nu ná tsè', porqui'ni déte' lu' según nu ra lo ley qui' Moisés. \v 19 Rena huá lu' qui'ni huaccani lu' quèl·la' lu' ná' canu labí yù cą para iche' lu' cą lo neda qui' Tata Dios. Rena huá lu' qui'ni enseñanza qui' lu' nna ną́ tì'a la'yani' para canu re' chul·la le' la' riyeni qui' quį. \v 20 Rena lu' qui'ni bueno tsaá' ccani lu' regú'u lu' néda ca enne' necio, ą'hua para ccá lu' maestro qui' canu labí chi ritelí tsè'nì por medio de nu ra lo ìttsì de ca mandamiento acca chi nabia'ni lu' néda de la' ritelíni nna ca enseñanza lígani nna. \v 21 Lu' nna, chi ruthète'ni lu' attu enne' huaya' ca enseñanza qui' Tata Dios. Biánícca làa ruluè'ni lu' la'a lu' bá nì'i. Runi lu' predicar ru'a lo ca enne' qui'ni bittu ná tsè' cuana cą. Biálácca lu' nna ribána lu' nì'i. \v 22 Lu' nna, chi rinèni lu' ca enne' qui'ni bittu ná tsè' thualàni cą nu labí ná tsela quį. Tsí hua ná nàrì la'labàni qui' la'a mísmuba lu' sobre de asúntuą' cá. Lu' nna, bihua cca guyu lu' biỹa clase de imagen o figura nu runi ca enne' adorar. Biálácca ra'a lu' le' ca templo qui' quį nna ribána lu' biỹa nu dacca' té qui' quį nì'i. \v 23 Yala rebata' lu' por ìttsì de ca mandamiento nu rudua lo ná' lu', pero hualigani labí respeto té qui' lu' lani Tata Dios, álá, porqui'ni labí runi lu' nu ra lo ca mandamientuą'. \v 24 Tì'a ra lo Escritura: Qui'ni ca enne' qui' adí ca nación nna yala mal rinne cą contra Tata Dios de rila'ni cą ca hecho mal qui' le. \v 25 Marca de circuncisión nu rulue' qui'ni chi cca lu' pertencer lani Tata Dios, pues hua dàcca'ą canchu hua rigua lu' nu ra lo dí ca mandamiento qui' Moisés. Pero canchu labí caso runi lu' qui' nu ra lo libro de ca mandamiéntua' nna, tulappa bá enne' mal ná lu' lani canu bihua marca de circuncisión té láti quį. \v 26 Ą'hua canchu ttu enne' labí marca de circuncisión té quì'į pero runią ca cosa tsè' nu ra lo ìttsì de ca mandamiento nu bedia Moisés, tsí álahua cueqquia Tata Dios na cuenta para ccą́ pertencer lani lèe ti'átsí ná bą́ circuncidado álá. \v 27 Ttu nubeyu', canchu dèsdeba xcuichu tú'ą bihua beni cą na circuncidar, pero yala tsè' riguą ca mandamiento qui' Tata Dios, lànuá lá nna gunią lu' juzgar, porqui'ni rìnna'ní lu' lo Escritura nna té ní marca de circuncisión qui' lu' nna, atsi'íní labí runi lu' cumplir adí ca mandamiento nu ra lo ca libro nu bedia Moisés. \v 28 Alahua por nu rilá'ní ttu enne' lo ra' nna ritelíní qui'ni ccą pertenecer lani Tata Dios, ą'hua circuncisión nu dacca' lani Tata Dios álahua ną́ biỹa marca nu runi ca enne'. \v 29 Porqui'ni ttu enne' nu hualigani ccą pertenecer lani Tata Dios nna chi ną́ ttùba lani e lo lòstu'į, álahua por raza quì'į. Ą'hua circuncisión nu dacca' lani e nna dá'ą por Espíritu lo losto' ri'u, álahua ną́ ttu cosa material por ttu regla nu ga'na escrito lo ìttsì. Làniana Tata Dios enne' ra qui'ni ná ri'u enne' tsè'. \c 3 \p \v 1 Ca enne' judío nna, tsí álahua aprovecho té qui' quį cá. Tsí álahua dacca' marca de circuncisión nu té qui' quį cá. \v 2 Hualiba yala ica'rubà ca enne' judío, porqui'ni Tata Dios nna bì'e titsa' lani cą personalmente taá tì'a ttu enne' lani amigo quì'į. \v 3-4 Pero ttu te ca enne' judío nna labí runi cą seguir tsè' nu ra lo titsa' quì'e, pero álahua por nui nna ccani ri'u qui'ni bíruhuá dacca' nu rèe, porqui'ni siempre yala dacca' ca titsa' quì'e. Iyaba ca enne' le' yétsiloyu nna ná cą capáz para gúnilatsi' quį, pero álahua ą́' ná Tata Dios, sino itúỹia tè nu rèe hua ną́ titsa' lí nna gunie na cumplir, tì'a ra lo Escritura: \q1 Cuią'lu' Tata Dios, por nu ra cuią'lu' rulue'ní qui'ni ná cuią'lu' completamente enne' tsè'. \q1 Tsè'e canu calatsi' quį eyìla cą falta lani cuią'lu', pero labí ririalàni cą. \p \v 5 Por ca tul·la' qui' ri'u nna ritelíní qui'ni yala enne' justo ná Tata Dios. Acca ca enne' nna rena cą qui'ni yala enne' mal ná Tata Dios de runie cą castigar por ca tul·la' qui' quį. Tsí ína ri'u qui'ni ą́' ná cá. \v 6 Labí, porqui'ni cáalá née enne' mal de runie ca enne' castigar por ca tul·la' qui' quį, ti'álá modo quée juez tsè' para gunie juzgar yétsiloyu nì'i. \p \v 7 Raáruhuá ca enne': Yala enne' beỹia ná ri'u, acca rulue'ní adírulá claro qui'ni Tata Dios née enne' tsè' gání, entonces, biálácca àtsaba té causa quia' qui'ni ná' hueni tul·la' nì'i. \v 8 Tsí álahua tsè'ba ná canchu ína ri'u: gúní cà'a inte' nu ná mal para qui'ni ccá resultar ttu cosa tsè'. Labí, porqui'ni iyaba canu runi cą ą́' nna cca cą merecer castigo nu gunna Tata Dios. Ca enne' canu rinne cą contra tu' nna rena cą qui'ni ą́' ná enseñanza qui' tu', pero labí líni cą. \p \v 9 Tsí ína ri'u qui'ni adí enne' tsè' ná ca enne' judío tì'chu adí ca enne'. Nìdirubani ttu xcuichu to' labí ná cą adí enne' tsè'. Antes la chi yù ri'u qui'ni iyáỹiani ca enne' nna ga'na cą le' tul·la', tàntua ca enne' judío ą'hua adí ca enne'. \v 10 Tì'ba ra lo Escritura: \q1 Iyaba ca enne' nna té causa qui' quį por mal nu beni cą, \q1 \v 11 Lanú enne' té la' riyeni tsè' quì'į sobre de nu cca qui' Tata Dios, \q1 Lanú té nu runi duel·la' para gunibí'ą ne, \q1 \v 12 Iyáỹiani cą nna chi gulà'a cą néda, \q1 Completamente enne' mal ná cą, \q1 Nìdirubani ttu enne' té la' retúalatsi' quì'į, \q1 \v 13 Yala titsa' cùttsi rinne cą, \q1 Tulidàba ruthacca'ỹí cą, \q1 Yala sufrimiento té le' yétsiloyu por causa de ca titsa' dí' qui' quį, \q1 \v 14 Yala riyè' cą iqquia ca enne' nna ruduadí' cą, \q1 \v 15 Listo ná cą para gutti cą ca enne', \q1 \v 16 Puro sufrimiento runi cą gaỹa tediba lugar ría cą hàstaá qui'ni rul·lùỹa cą latsi' ca enne', \q1 \v 17 Labí runi cą duel·la' ccá cą ttu amigo qui' enne', \q1 \v 18 Labí caso runi cą qui' Tata Dios para guni cą nu rú'ulatsi'e. \p \v 19 Hua yù bá ri'u qui'ni iyate nu ra lo libro de ca mandamiento nu bedia Moisés nna ná bą́ para canu ná cą obligado para guni cą na cumplir, para qui'ni iyáỹiani ca enne' tsè'e le' yétsiloyu nna bíttuúru rú'a quį té para ína cą: labí ritelí te', porqui'ni por nu ra lo ca mandamiéntua nna acca chi yù cą qui'ni té causa qui' quį ru'a lo Tata Dios nna gunie cą sentenciar. \v 20 Por medio de nu ra lo libro de ca mandamiéntua nna chi ritelíni ri'u qui'ni ná ri'u enne' tul·la'. Pero lanú enne' té la'huacca quì'į para iria nàrìą ru'a lo Tata Dios por medio de ca obra nu ra lo ìttsì de ca mandamiéntua. \p \v 21 Pero annana Tata Dios nna rulue'nie ri'u qui'ni ribèqquia nàrìe ri'u de ca tul·la' qui' ri'u, álahua por medio de ca mandamiento qui' ley nà', sino tì'a ra Moisés lo ca libro nu bedia bi, ą'hua lo ca libro nu bedia adí ca enne' uccua profeta, \v 22 quiere decir ti'iỹa modo calatsi'e qui'ni eyacca ca enne' nàrì de ca tul·la' qui' quį por medio de fe qui' quį canchu tsíalatsi' quį Jesucristua, tàntua ca enne' judío ą'hua adí ca enne'. \v 23 Porqui'ni iyáỹiátè ca enne' tsè'e le' yétsiloyu nna ná cą enne' tul·la', acca labí chi gùl·la' cą la' dàliani qui' Tata Dios. \v 24 Pero annana runi Tata Dios iyaba ri'u recibir por la' tsì'ilatsi' quì'e sin qui'ni làa cca ri'u merecer, puro regalo ná salvación nu runne, porqui'ni Cristo Jesús nna gùttìe para ri'u. \v 25 Tata Dios nna guthèl·le'e Cristo para qui'ni gattie nna quée sacrificio, para qui'ni ą́' modo nna eyuniỹén latsi'e ca tul·la' qui' ca enne', todo es qui'ni gappa cą confianza lani là terúbée para gata' salvación qui' quį. Ca enne' tiempo antigua nna, bila'ni Tata Dios cą qui'ni beni cą tul·la' contra ca mandamiento quì'e, pero labí biỹa benie sino gulèdée hasta qui'ni ithèl·le'e Cristua para gulue'nie cą ti'iỹa modo eyacca cą enne' nàrì de ca tul·la' qui' quį. \v 26 Ą'hua para gulue'nie ri'u canu tsè'e tiempo anna ti'iỹa modo iria nàrì ri'u lani e para guni huée ri'u recibir. Ą' modo nna nì ttu causa labí té quì'e sino ná lée enne' completamente tsè' de runie recibir iyaba canu rappa cą confianza lani Jesucristo terúbá por salvación qui' quį. \p \v 27 Acca, labí té ttu nu ebàta'ní ri'u, álá. Biecca. Tsí por ttu ley nu ruthítsinią ri'u guni ri'u ca obra quì'į. Labí, sino por attu ley nu huaya', quiere decir ttu ley nu ra qui'ni tsíalatsi' ri'u para l·lá ri'u. \v 28 Por nui nna yu ri'u qui'ni Tata Dios nna runie ttu enne' recibir alàa por base de ca cosa tsè' nu runią acerca de ca mandamiéntua, sino por base de fe teruba nu té quì'į lani Jesucristo. \p \v 29 O tsí tsuą' teruba ca enne' judío runie cą recibir cá. Tsí lanú Tata Dios té para ca enne' qui' adí ca nación cá. Làchu, lèe nna ná huée Dios Padre para ca enne' qui' iyaba ca nación. \v 30 Ttu teruba Tata Dios dua para iyábani ca enne'. Lèe nna cueqquia nàrìe iyaba ca enne' canu ríalatsi' quį Cristo, tàntu'a ca enne' judío, ą'hua ca enne' canu labí ná cą circuncidado l·le. \v 31 De chi té fe qui' ri'u lani Cristo, tsí por nui nna rirú'na ri'u ca mandamiento qui' Tata Dios. Labí ỹá. Antes la ríalatsi' ri'u qui'ni ca mandamiento nu ra lo ca libro de Moisés nna yala dacca' cą pero según nu nani Tata Dios qui'ni íỹu' cą. \c 4 \p \v 1 Biala ína ri'u qui' Abraham enne' gùdua tiempo antigua cá. Biala gutelíni bi acerca de salvación cá. \v 2 Labí té biỹa para ebata' bi ru'a lo Tata Dios. Cáalá biria nàrì bi porqui'ni yala mandamiento beni bi obedecer, làniana yala motivo té para tháliani bi. \v 3 Biani ra lo Escritura sobre de salvación qui' Abraham cá. Ra qui'ni Abraham nna huíalatsi' bi ca titsa' nu ra Tata Dios bi, acca Tata Dios nna beyuniỹén latsi'e ca tul·la' qui' bi nna gulèqquie cuenta fe qui' bi nna biria bi nàrì lani e. \v 4 Chi bá yu ri'u qui'ni ttu enne' ría tsina tsá nna, làniana bel·liu nu ridí'ą nna labí ną́ ttu regalo sino ná bą́ laỹį. \v 5 Pero salvación nna hua ná ttu regalo, porqui'ni ttu enne' nna canchu tsíalatsi'į Tata Dios enne' reyuni nàrìe canu tul·la' nna, iria nàrì tìą de ca tul·la' quì'į ru'a lúe porqui'ni té fe quì'į lani e nna labiru bíỹaáru reyàtsanią. \v 6 Ą'hua David attu enne' gùdua tiempo antigua nna ra bi lo Escritura qui'ni yala ica'rubà ttu enne' canchu Tata Dios nna beyuniỹén latsi'e ca tul·la' quì'į nna gulèqquie na cuenta por enne' nàrì, aparte de nu benią. \v 7-8 Ra bi: \q1 Ica'rubà ttu enne' canchu Tata Dios nna chi beyuniỹén latsi'e ca falta quì'į nna, \q1 Labiru gurèxa latsi'e ca tul·la' quì'į, \q1 Nìhua labiru cueqquia Señor sentencia quì'į por mal nu benią, \q1 Ica'rubą́. \m \v 9 Perdón nu ỹa runna Tata Dios, tsí ną́ tsuą' teruba para ca enne' judío cá. Pues ná huą́ para ca enne' qui' adí ca nación. Ra ri'u attu vuelta qui'ni Abraham nna por fe nu té quì'į lani Tata Dios, acca gulèqquie bi cuenta por enne' nàrì. \v 10 Cua tegá beyuni nàrì Tata Dios bi de ca tul·la' qui' bía cá. Tsí de chìa ná bi circuncidado, o, tsí antes càla biyénini bi mandamiento nu cca qui' circuncisión cá. Beyuni nàrì Tata Dios bi álahua porqui'ni chi ná bi circuncidado, sino antes càla cca bi circuncidar. \v 11 Làniana uccua bi circuncidar. Marca de circuncisión qui' bi nna uccuą ttu señal para ccá ri'u saber qui'ni chìa gulèqquia Tata Dios bi cuenta por enne' nàrì antes càla cca bi circuncidar, quiere decir por medio de fe nu gùta' qui' bi lani Tata Dios, alàa por mandamiéntua. Acca Abraham nna ná bi tì'a ttu tàta para iyaba ri'u canu ríalatsi', de ribèqquia Tata Dios iyaba ri'u cuenta por enne' nàrì por base de fe qui' ri'u, tàntua lebi'i canu labí ná le circuncidado, para qui'ni ą'hua lebi'i nna gunie le recibir. \v 12 Ą'hua por ejemplo qui' bi nna ná bi tì'a ttu tàta para canu ná circuncidado, alàa porqui'ni té marca de circuncisión qui' quį sino porqui'ni ríalatsi' quį Tata Dios, tì'a fe nu guta' qui' tàta espiritual qui' ri'u Abraham antes càla cca bi circuncidar. \v 13 Tata Dios nna benie prometer lani Abraham ą'hua attu vuelta lani ca ỹi'ni bi qui'ni íl·lani tsá qui'ni ccá qui' bi ituba yétsiloyu, álahua por base de biỹa mandamiento nu beni bi obedecer, sino por base de fe nu gùta' qui' bi lani Tata Dios nna beyuni nàrìe bi de ca tul·la' qui' bi. \v 14 Ca bendición nu runi Tata Dios prometer qui'ni gúnnée, cáalá íl·lani cą para canu rulaba latsi' quį qui'ni iria nàrì cą por medio de ca mandamiento nu runi cą, entonces ti'ala modo iỹu' fe nu ná qui'ni té qui' ri'u nì'i. Nìhua promesa quì'e nna labiru dàcca'ą canchu ą' ná nu rulaba latsi' ca enne'. \v 15 Por medio de nu ra lo ley nna, acca íl·lani castigo qui' Tata Dios lani ri'u. Pero làti labí ley té nna, pues bihua runi ca enne' desobedecer. \v 16 Bendición nu ra Tata Dios qui'ni gúnnée nna, thí' ri'u ą por medio de fe nu té qui' ri'u lani e, ą' modo nna ną́ puro regalo quì'e para lani ri'u, para qui'ni promesa nu benie nna dàcca'ą para iyaba canu cca pertenecer lani Abraham, quiere decir para iyaba canu rialatsi' quį nu ra Tata Dios tì'a fe nu gùta' qui' Abraham, sea ca enne' canu té Ley qui' quį, ą'hua adí ca enne' canu ría teruba latsi' quį. Abraham nna ná bi tì'a ttu tàta qui' iyaba ri'u canu rialatsi'. \v 17 Tì'a ra lo Escritura: Chi becuí'a' lu' para ccá lu' tì'a ttu tàta qui' iỹétse'ní ca enne'. Ą' modo nna yala dacca' promesa nu beni Tata Dios para gunie na cumplir. Abraham nna huíalatsi' bi Tata Dios enne' té la'huacca quì'e para echìthe canu yatti nna eyacca bàni cą. Ą'hua riquixè'e nu cca qui' ca cosa nu chì' da'la pero lani itute seguridad ti'átsí chìa gùl·lani cą. \v 18 Abraham nna yala fe guta' qui' bi màsqui' ba labí yù bi ti'iỹa modo guni bi recibir nu chi beni Tata Dios bi prometer qui'ni itsina' ttu ỹi'ni bi nna ccá bi tàta qui' iỹetse' ca nación, pero gùta' fe qui' bi qui'ni Tata Dios nna gunie cumplir nu rèe qui'ni tì' taání tsìa iỹé mili' ca bélia, ą' tení ccá iyaba ca descendencia qui' bi hàstaá iỹétse'ní ca enne'. \v 19 Abraham nna casi gayua' ídani bi lània, pero labí bedúl·la'a latsi' bi sino huía bá latsi' bi màsqui'ba chì ná bi enne' gùla tì'a canu chi' tabáduą gatti cą, ą'hua niula qui' bi Sara nna uccua bi niula huètsi. \v 20 Labí bedu chùppanią cabi, nìhua labí ra bi: labiru confianza gapa' lani titsa' qui' Tata Dios. Sino adíla tsìttsì uccua fe qui' bi nna bedàliani bi Tata Dios por promesa quì'e. \v 21 Huíalatsi' bi lani itute latsi' bi hàstaá qui'ni hua yulí ràni bi qui'ni Tata Dios nna té la'huacca quì'e para gunie cumplir iyaba ca titsa' qui' promesa nu chi rèe. \v 22 De bila'ni Tata Dios qui'ni gùta' fe qui' bi nna, acca gulèqquie bi cuenta por enne' tsè' ru'a lúe. \v 23-24 Chi ga'na escrito qui'ni gulèqquie bi cuenta por enne' tsè' ru'a lúe pero álahua tsuą' teruba para Abraham, sino ą'hua para iyaba ri'u canu ná qui'ni cueqquia huée ri'u cuenta por enne' tsè' ru'a lúe, porqui'ni té huá fe qui' ri'u lani Tata Dios enne' beni qui'ni beyátha Xana' Ri'u Jesucristua de lo lù'uti. \v 25 Bete cą ne cuenta nna gùttìe por ca tul·la' qui' ri'u, pero Tata Dios nna bechìthee bi de lo lù'uti, acca hua té modo para iria nàrì ri'u de ca tul·la' qui' ri'u nna gunie iyaba ri'u recibir. \c 5 \p \v 1 Chi ná ri'u enne' tsè' ru'a lo Tata Dios porqui'ni ríalatsi' ri'u nu rèe, acca chi cca tsè' ri'u e por nu beni Xana' Ri'u Jesucristua para ri'u. \v 2 Por nu beni Jesucristua nna chi biyàlia néda para ibiga' ri'u lani Tata Dios nna ridi' ri'u favor nu runne qui' ri'u. Lani la' redacca'latsi' ribèda ri'u qui'ni i'yu tsá ccá ri'u enne' completamente tsè'ni lani lèe. \v 3-4 Pero alàa tsuą' teruba por nuą', sino redacca' huá latsi' ri'u de cca ri'u sufrir por biỹa ca la' ruyudí' qui' ca enne', porqui'ni ą' modo nna guchia ri'u adí nna guni ri'u Señor seguir, làniana iria ri'u tsè' lani e de rila'nie qui'ni ná ri'u creyente tsìttsi. Làniana lani la' redacca'latsi' cueda ri'u nu chì' da'la. \v 5 Labí ratsini ri'u, porqui'ni yùli ràbani ri'u qui'ni nu chì' da'la nna ną́ ttu cosa tsè' para ri'u, porqui'ni puro la' tsì'ilatsi' qui' Tata Dios runna Espíritu Santo lo losto' ri'u, enne' due lani ri'u porqui'ni née regalo qui' Tata Dios para ri'u. \v 6 Porqui'ni de gùtse'e ri'u sin fuerza espiritual por causa de ca tul·la' qui' ri'u, bi'yu tsá señalado nna gùttì Cristua por ri'u ca enne' tul·la'. \v 7 Casi lanú nuỹa calatsi'į gattią parte qui' ttu enne' átsi'ini runią nu ná tsè'. Pero xiaba hua ría ttu enne' iria latsi' la'labàni quì'į nna gattią parte qui' ttu enne' tsè' gani. \v 8 Pero Tata Dios nna iỹéni telání belue' la' tsì'ilatsi' quì'e lani ri'u porqui'ni màsqui'ba ná ri'u enne' tul·la', pero Cristua nna biria latsi'e la'labàni quì'e gùttìe para gudilèe ri'u. \v 9 De chi gùttì Cristo por ca tul·la' qui' ri'u nna chi ná ri'u enne' nàrì nna tsè' nna lani Tata Dios. Acca adila seguro ga'na ri'u qui'ni por la'huacca qui' Cristo nna l·lá ri'u nna labí tsía ri'u le' castigo nu chì' da'la. \v 10 Porqui'ni labiru ná ri'u contrario qui' Tata Dios, sino chi beyàcca tsè' ri'u e por medio de lù'uti qui' Yi'ni áa. Acca de chi ná ri'u amigo lani e nna adila seguro ga'na ri'u qui'ni l·lá ri'u por medio de la'labàni quì'e. \v 11 Además de nui nna annana runi ri'u vencer lani la' redacca'latsi' porqui'ni chi ná ri'u ttùba lani Tata Dios por nu beni Xana' Ri'u Jesucristua enne' beni qui'ni beyàcca tsè' ri'u lani e. \p \v 12 Por ttu teruba nubeyu' nna gul·lani tul·la' le' yétsiloyu, acca gul·lani huá lù'uti, iyáỹiani ca enne' ratti cą porqui'ni iyáỹiani cą runi cą mal contra ca mandamiento nu ra Tata Dios. \v 13 Dèsdeba ántescàla uccua escrito libro de ca mandamiento qui' Tata Dios, chì lá runi ca enne' maldad. Pero ína ri'u qui'ni labí iria ttu enne' culpable canchu labí mandamiento té nu runią na condenar. \v 14 Átsi'ini por tuchùppa mili' ida dèsdeba gùdua Adán hàstaba tiempo qui' Moisés nna gùttì iyaba ca enne' porqui'ni beni cą maldad, màsqui'ba labí mandamiento té tiempo lània para guni ca enne' na desobedecer. Tì'a Adán nna, ą'hua uccua duel·la' íl·lani Cristo. \v 15 Adán nna beni bi Tata Dios desobedecer acca gulù'u bi falta. Por ttu teruba túl·la'á nu beni bi tiempo lània nna, acca gutà'a lù'uti lani itute humanidad hàstaba ri'u. Pero adila la'huacca té regalo nu ỹa runna ba Tata Dios qui' ri'u, porqui'ni por la' tsì'ilatsi' qui' ttu teruba enne' Jesucristua nna gutà'a iỹeni favor qui' Tata Dios nu ỹa runna bée qui' iyaba ri'u. \v 16 Attu vuelta nia' qui'ni nu uccua por causa de ttu desobediencia nu beni Adán nna bihua comparar runią lani favor nu ỹa runna Tata Dios. Por causa de ttu teruba túl·la'á acca Tata Dios nna gulèqquie sentencia qui' iyábani ca enne' para tsía cą le' castigo. Pero nannana por medio de favor quì'e nna, acca ỹa runie iyaba ca enne' recibir por enne' nàrì màsqui'ba iỹétse'ní tul·la' beni cą. \v 17 Guduló la'huacca qui' lù'uti le' ituba yétsiloyu de gulù'u ttu teruba nubeyu' nérua falta. Pero adí teérulá la'huacca té qui' la'labàni qui' iyaba ri'u annana, porqui'ni por ttu teruba Jesucristua acca yala catsi'íni Tata Dios ri'u nna runie ri'u recibir por enne' nàrì por iỹéniní favor quì'e lani ri'u. \v 18 Quiere decir qui'ni por ttu falta nu gulú'u ttu teruba nubeyu', acca iyáỹiani ca enne' nna tsè'e cą bajo sentencia para tsía cą castigo para siempre. Pero por ttu teruba hecho tsè' nu beni Ỹi'ni Tata Dios nna acca hua té modo para guni Tata Dios iyaba ca enne' recibir nna ccabàni cą para siempre. \v 19 Quiere decir qui'ni por desobediencia qui' Adán nna, uccua resultar qui'ni nuỹetse' ca enne' nna ná cą enne' tul·la'. Pero por obediencia qui' Jesucristua nna uccua resultar qui'ni nuỹetse' ca enne' nna té modo qui' quį para qui'ni iria nàrì cą ru'a lo Tata Dios. \v 20 Por ca libro de ca mandamiento nu betha'na Moisés, acca ca enne' nna yù cą ti'iỹa mal ná nu runi cą. Ca enne' nna runi cą seguir tul·la' tulidàba, pero Tata Dios nna runie seguir què enne' tsè' lani ri'u tulidàba por iỹéniní la' tsì'ilatsi' nu té quì'e para ri'u. \v 21 Tiempo antes nna beni lá tul·la' qui' rí'ua vencer, làniana lù'uti. Pero annana adila la'huacca té la' tsì'ilatsi' qui' Tata Dios lani ri'u, porqui'ni chi gùttì Xana' Ri'u Jesucristua para qui'ni iria nàrì ri'u lani Tata Dios de ca tul·la' qui' ri'u nna gata' la'labàni nu labí ttíą qui' ri'u. \c 6 \p \v 1 Tsí hua ná tse' qui'ni ína ri'u: Gúní xìa' adí tul·la' para qui'ni gunia' aprovechar la' tsì'ilatsi' qui' Tata Dios. \v 2 Bittu rúbaniỹa. Porqui'ni para lani tul·la' nna chìa gùttì ri'u. Ti'ala modo acca gúniíru ri'u seguir le' tul·la' nì'i. \v 3 Por bautismo qui' ri'u nna rulue' qui'ni chi té parte qui' ri'u lani la'labàni qui' Jesucristo. Tsí labí yù hua le qui'ni por bautismo qui' ri'u té huá parte qui' ri'u lani lù'uti quì'e cá. \v 4 De chi té parte qui' ri'u lani lù'uti qui' Cristo nna bigàttsi' huá ri'u lani e. Ą' uccua, para qui'ni tì'a beyáthee de lo lù'uti por la'huacca tsùna' qui' Tata Dios, ą'hua ri'u nna ná qui'ni guni ri'u nu ná tsè' nna nàrì nna por la'huacca qui' la'labàni cubi nu chi té qui' ri'u. \v 5 De chi té parte qui' ri'u lani lù'uti quì'e nna, acca chi ná ri'u ttùba lani e. Ą'hua ccá ri'u adí ttùba lani e de eyátha ri'u de lo lù'uti nna gata' la'labàni cubi para cuerpo qui' ri'u tì'a lèe. \v 6 Bittu iỹùl·lani ri'u qui'ni enne' tul·la' nu uccua ri'u antes nna chi gùttì huą́ lani Cristo lo curútsia, para qui'ni cuerpo qui' ri'u lani la' ridàlatsi' mal quì'į nna bíttuúru gunią nu ná mal, para qui'ni bíttuúru tse'e ri'u bajo la' rigú'ubia' qui' tul·la'. \v 7 Porqui'ni ttu enne' canchu chi gùttìą nna labiru modo té qui'ni gúniírùą tul·la'. \v 8 Acca, de chi gùttì ri'u espiritualmente taá lani Cristo loti' gùttìe lo curútsia nna, ría huá latsi' ri'u qui'ni chi té parte qui' ri'u lani la'labàni quì'e. \v 9 Cristua de chi gùttìe nna beyáthee de lo bà quì'e para bíttuúru gatti e, acca egà'na ri'u seguro qui'ni labiru la'huacca qui' lù'uti té lani e. \v 10 De gùttìe lo curútsia nna, tsàba gùttìe para lani tul·la' qui' ri'u. Pero por la'labàni nu té quì'e annana, bànie para lani Tata Dios tulidàba. \v 11 Acca lebi'i nna ná qui'ni cueqquia cuenta latsi' le qui'ni chi ná le nu yatti para bíttuúru guni le nu calatsi' tul·la'. Chi ná le ttùba lani Xana' Ri'u Jesucristua, acca ná qui'ni ttélí huáni le qui'ni chi té la'labàni cubi qui' le para guni le nu calatsi' Tata Dios. \v 12 Cuerpo qui' le nna gatti bą́. Bíttuúru gute le lugar qui'ni tul·la' nna cu'úbia'nią le para guni le la' ridàlatsi' mal quì'į. \v 13 Iyaba parte nu ná cuerpo qui' le, por ejemplo: ca ná' le nna ca nì'a nna bíttuúru gute le lugar qui' quį guni cą ca maldad nu rú'ulatsi' tul·la'. Sino guni le ofrecer la'a lebi'i bá lani Tata Dios para tsé'e le làtsi' né'e nna ccá útil iyaba ca parte qui' cuerpo qui' le para guni le nu ná tsè', porqui'ni chi gulà le le' lù'uti. \v 14 Tata Dios nna bittu nanie qui'ni tsé'e le bajo poder qui' tul·la' attu para guni le nu ná mal. Labiru ná le bajo la'huacca débil qui' nu ra lo ley, sino chi nabia'ni le ti'iỹa fuerte ná la'huacca qui' la' tsì'ilatsi' qui' Tata Dios para guni le nu ná tsè'. \p \v 15 De chi yù ri'u qui'ni labí l·lá ri'u por medio de ca mandamiento nu rigua ri'u, tsí hua ná tsè' qui'ni ína ri'u: Inte' nna guni xìa' tul·la' nu ridàlátsa'a' porqui'ni Tata Dios nna yala catsi'ínie inte' nna eyuniỹén latsi'e quia'. Bittu rúbaniỹa. \v 16 Chìa yù le qui'ni de rute le cuenta la'a lebi'i ba lani ttu nuỹa para guni li ą servir, làniana ná le obligado qui'ni guni le nu calatsi'į, ya sea lani numalua para guni le tul·la' nna ccá le sufrir lù'uti, o ya sea lani Tata Dios para guni lí e obedecer nna ccá le enne' tsè' nna nàrì nna. \v 17 Antes nna uccua le listo tulidàba para guni le tul·la', pero quíỹaru Tata Dios qui'ni chi beni le obedecer ca enseñanza nu guthel·lee lani le. \v 18 De chi ritelíni le qui'ni labiru ná le bajo la'huacca qui' tul·la' para guni le nu ná mal, luegu taá beni le ofrecer lani Tata Dios para guni le nu ná tsè', tì'a ttu siervo tsè' lani xàni'į. \v 19 Bedua' ilustración nu cca qui' ca siervo para qui'ni ttélíni le adí tsè'. Antes nna beni le ofrecer iyaba ca parte nu ná cuerpo qui' le tulidàba para guni le nu labí ná nàrì nna, para guni le servir la' ridàlatsi' mal qui' le hàstaba bìtti' bá ca vicio beni le. Pero annana ná qui'ni guni le ofrecer iyaba ca parte nu ná cuerpo qui' le tulidàba para guni le nu ná tse', ya qui'ni Tata Dios nna chi guleqquia nàrìe le para ccá lá le enne' nàrì ru'a lúe. \v 20 Loti' rútsiabia' le para guni le tul·la' nna, labí uccua le libre para ccá le enne' tsè'. \v 21 Biani cosa tsè' uccua lani le por ca la' ridàlatsi' mal nu beni le ttu cuaỹa nuá nì'i. Pues yala rettu'ni le de rexalatsi' le cą, ą'hua resultado qui' ca tul·la' nu beni lía nna ną́ lù'uti. \v 22 Pero annana labiru ná le obligado para iche' le ttu la'labàni nu de tul·la', sino chi ná lá le libre para guni le Tata Dios servir nna ccá le enne' yà'latsi' para iche' le ttu la'labàni nàrì ru'a lúe, làniana la' redácca' latsi' de chi té la'labàni nu labí ttíą qui' le. \v 23 Resultado de ca tul·la' nu runi ca enne' nna ną́ lù'uti nu labí fin quì'į té, porqui'ni ą' cca cą merecer. Pero regalo nu ỹá rúnna bá Tata Dios nna ną́ la'labàni nu labí ttíą qui' iyaba ri'u canu ná ttùba lani Xana' Ri'u Jesucristua. \c 7 \p \v 1 Lebi'i hermanos, chi nabia'ni le ley nu ga'na escrito, hua yù bá le qui'ni ttu enne' nna hua ną́ obligado gunią obedecer iyaba ca mandamiéntua miéntraste bànią. \v 2 Tì'a ttu matrimonio por ejemplo, ttu niula nu chi bettsaní'į, hua yù bá ri'u qui'ni por nu ra lo ley nna hua ną́ obligado lani nubeyu' qui' niá. Solamente canchu gatti nubeyu' qui' niá, lànialá nna bíruhua dúą bajo acta lani nubéyu'a, \v 3 sino huàcca bá guttsaní'į lani attu nubeyu' canchu calatsi'į, bíruhua ną́ adulterio, porqui'ni según nu ra lo ley nna chi ną́ libre de chi gùttì tsela niá. Pero canchu guttsaní'į lani attu nubeyu' miéntraste bàni bá tsela niá nna, entonces chi ná adulterio nu runią. \v 4 Ą'hua lebi'i hermanos to' quia', chi gùtti le para lani ley antigua loti' gùttì Cristo lo curútsia, para qui'ni ccá le pertenecer lani attu xana' huaya', quiere decir chi ná le ttùba lani Cristo enne' beyátha de lo lù'uti, para qui'ni ccá ri'u enne' útil para guni ri'u nu rú'ulatsi' Tata Dios. \v 5 Antes nna labí chi gùta' la'labàni espiritual qui' ri'u. De riyénini ri'u nu ra lo ca mandamiéntua nna adila gudà latsi' ri'u guni ri'u nu labí ná qui'ni guni ri'u, uccua ri'u útil para guni ri'u tul·la' nna, cca resultar lù'uti para ri'u. \v 6 Pero labiru tsè'e ri'u bajo ca mandamiéntua nu beni cą ri'u dominar, porqui'ni chi gùttì ri'u para lani ley nà', acca chi ná ri'u libre para guni ri'u Tata Dios servir, alàa por medio de ca regla nu rigua ca enne' tì'a beni ri'u antes, sino lani attu modo huaya', por la'labàni cubi nu runna Espíritu Santo. \p \v 7 Tsí hua ná tsè' qui'ni ína ri'u contra nu ra lo ley cá. Pues, nìdirubani tito' tul·la' labí té quì'į álá. Pero nia' le qui'ni labí benibía' biỹa nuą' tul·la' sino por medio de nu ra lo ca mandamiéntua. Por ejemplo, de biyeni te' mandamiéntua nu ra: Bittu thálatsi' lu', làniana gutelí tabá te' ti'iỹa mal ná túl·la'ą' para lani Tata Dios. \v 8 Pero de riyeni te' mandamiento nu ra: Bittu thálatsi' lu'; làniana guduló tabá ttu deseo fuerte lo lóstu'a' para thálátsa'a' gunia' iyaba clase de tul·la'. Porqui'ni cáalá labí ca mandamiento té, làniana labí yù ri'u qui'ni tul·la' nna ną́ legalmente tul·la'. \v 9 Ą'hua inte' nna, antes de nabia' te' nu dá' lo ca mandamiéntua nna yala uccua'a' animar. Pero bì'yu tsá qui'ni gutelí te' iyaba nu ra lo ca mandamiéntua qui'ni gunia', làniana bennia' cuenta qui'ni iỹé vuelta labí benia' Tata Dios obedecer nna yala enne' tul·la' ná bá' para gattia'. \v 10 Ra lo ca mandamiéntua qui'ni gata' la'labàni qui' ri'u canchu cúa ri'u cą, pero para inte' nna chè' cą lù'uti. \v 11 De nabia' te' nu ra lo mandamiéntua nna guduló ttu deseo fuerte lo lóstu'a' para gunia' tul·la' nna yala guỹacca'ỹía' porqui'ni por medio de mandamiéntua nna rígu'á' falta lani Tata Dios nna chi gulèqquie sentencia quia' para gattia'. \v 12 Acca ína ri'u qui'ni iyaba ca mandamiento nu ga'na escrito lo ley nna ną́ titsa' lígani qui' Tata Dios nna completamente tsè' ná cą para bien qui' ri'u. \v 13 Ti'ani modo pá'a' le qui'ni yala tsè' ná ca mandamiéntua cá, de chi yùa' qui'ni por ca mandamiéntua nna acca caduel·la' qui'ni gattia' nna nitti ba' cá. Pero alàa ną́ por ca mandamiéntua, sino por la' ridàlatsi' mal nu té lo lóstu'a' para gulue' qui'ni yala mal runi tul·la'. Acca la' ridàlatsi' mal quia' nna gùchi'ą lù'uti para inte' por medio de ca mandamiento tsè' nna ritelíni ri'u qui'ni tul·la' nna té la'huacca quì'į para guthacca'ỹíą ri'u. \v 14 Hua yù bá ri'u qui'ni ca mandamiéntua nna riquixá'a cą nu cca qui' ca cosa espiritual, pero inte' nna bihua ná' enne' espiritual, sino dúa' bajo poder qui' tul·la'. \v 15 Completamente labí ritelí te' la'a mísmuba inte' ti'iỹa ná nu runia', porqui'ni hualigani calátsa'a' gunia' nu ná tsè', pero runi la' ca cosa mal nu ná cùttsi para inte'. \v 16 Ca cosa mal nu labí calátsa'a' gunia', pero ca nua' lá nua' runia', ą' modo nna reyùnia' reconocer qui'ni ley qui' Tata Dios nna ną́ tsè'. \v 17 Acca hua yúá' qui'ni álahua por voluntad quia' acca runia' mal, sino por tul·la' lá nu dá'ą de lo lóstu'a'. \v 18 Completamente enne' tul·la' bá ná' porqui'ni hualigani huacca bá látsa'a' gunia' nu ná tsè', pero labí la'huacca tsè' té lo lóstu'a' para irialània' guni ya' ą. \v 19 Yala voluntad té quia' para gunia' nu ná tsè', pero labí runi ya' ą. Atsi'ini ca cosa mal nu rulaba látsa'a' qui'ni bittu guni ya' cą, ca nuá lá runia'. \v 20 De runia' mal nu labí calátsa'a' gunia', pues álahua inte' bá runi ya'ą, sino la' ridàlatsi' mal nu dua lo lóstu'a' nna runią na. \v 21 Iį ná experiencia quia' lani ca mandamiéntua: canchu calátsa'a' gunia' nu ná tsè', làniana mal nu dua lo lóstu'a' nna runią estorbo. \v 22 Lo lóstu'a' nna demasiado rú'ulátsa'a' gunia' nu ra Tata Dios qui'ni gunia'. \v 23 Pero ca parte nu ná cuerpo quia' nna calatsi' quį guni cą attu cosa huaya' nna ritìl·la cą contra la' rulábalatsi' tsè' quia' para qui'ni tul·la' nna gunią inte' vencer para gunia' la' ridàlatsi' mal nu rú'ulatsi' cuerpo quia'. \v 24 Nì tito' la' redácca'latsi' labí té quia'. Nú gání té la'huacca quì'į para gudilą̀ inte' le' maldad nu dua lo lóstu'a' para qui'ni labiru gudàxu'ą inte' preso. \v 25 Quíỹaru Tata Dios qui'ni hua té salvación para ri'u por medio de la'huacca nu té qui' Xana' Ri'u Jesucristua. Así es qui'ni tulidàba rulaba látsa'a' qui'ni caduel·la' gunia' obedecer ca mandamiento qui' Tata Dios, pero ná' nubeyu' lani cuerpo nna labí yúá' ti'iỹa modo para làa gunia' tul·la'. \c 8 \p \v 1 Pero hua té modo para l·lá iyaba ri'u de chi cca ri'u pertenecer lani Jesucristua, porqui'ni lani lèe nna labiru cca ri'u condenar, canchu labí tsè'e ri'u bajo poder de mal nu ná ri'u, sino bajo poder qui' Espíritu Santo enne' dua lo losto' ri'u. \v 2 Chi ná' ttùba lani Jesucristua, acca por poder qui' Espíritu Santo nna chi té la'labàni cubi quia', chi ná' salvo, labiru dua' bajo poder de tul·la' nna lù'uti nna para guni ya' cą obedecer. \v 3 Tata Dios nna chi benie para ri'u ttu cosa tsè' nu labí ccani ca mandamiento nu betha'na Moisés guni cą. Ca mandamiéntua nna labí la'huacca té qui' quį para qui'ni gata' salvación qui' ri'u, porqui'ni yala enne' tul·la' ná ri'u. Acca guthèl·le'e Ỹi'ni áa nna bitée forma de enne' tì' tabá ná ri'u para gattie nna quée sacrificio por ca tul·la' qui' ri'u. Ą' modo Tata Dios le' cuerpo qui' Ỹi'ni áa nna guleqquie sentencia contra ca tul·la' qui' ri'u. \v 4 Anía benie para qui'ni ccá posible guni ri'u ca cosa tsè' nu ra lo ca mandamiéntua, porqui'ni annana runi ri'u obedecer pero alàa ca cosa nu rú'ulatsi' mal nu ná ri'u, sino nu rú'u lá latsi' Espíritu Santo. \v 5 Iyaba ca enne' canu tsè'e bajo poder de mal nu ná cą, làcą nna runi cą según la' rulábalatsi' qui' bá quį. Pero iyaba ca enne' canu nabia'ni cą ti'iỹa tsè' ná la'huacca qui' Espíritu Santo lani cą, làcą nna rappa cą interés gunibia' cą ca cosa espiritual nu rú'ulatsi' Tata Dios. \v 6 Canu runi cą puro tabá según la' rulábalatsi' qui' bá quį, làcą nna nitti ba cą. Pero iyaba canu runi cą duel·la' para guni cą nu rú'ulatsi' Espíritu Santo, làcą nna gata' la'labàni nu labí ttíą qui' quį ą'hua labiru estorbo té le' la' riyeni qui' quį, sino la'ỹeni lo losto' quį. \v 7 Porqui'ni canu tsè'e cą bajo poder qui' la' rulábalatsi' mal qui' quį, làcą nna ruyudí' cą Tata Dios. Ą'hua por fuerza de mal nu ná cą nna labí calatsi' quį guni cą obedecer Tata Dios, nìhua labí ccani cą guni cą ne obedecer màsqui'ba yala duel·la' runi cą. \v 8 Iyaba canu tsè'e cą bajo poder de la' rulábalatsi' qui' bá quį, làcą nna labí la'huacca té qui' quį para guni cą nu rú'ulatsi' Tata Dios. \v 9 Pero lebi'i nna bíruhua ná le tì'a canuá, sino chi té la'labàni espiritual qui' le, canchu là hualigani chi dua Espíritu Santo lo losto' le nna runie le dominar. Tata Dios nna chi guthèl·le'e Espíritu Santo le' yétsiloyu, pero iyaba canu lanú Espíritu Santo dua lo losto' quį, làcą nna labí ná cą qui' Cristo, porqui'ni lèe nna bitée por mandado qui' Cristo. \v 10 Canchu chi dua Cristo lo losto' le nna, chi bàni le espiritualmente taá porqui'ni Tata Dios nna chi benie le recibir por ỹi'nie, átsi'ini gatti ba cuerpo qui' le por causa de tul·la'. \v 11 Jesucristua después de chi gùttìe nna beyacca bànie por la'huacca qui' Tata Dios nna beyáthee de lo lù'uti. La'a mísmuba Tata Dios nna gúnná huée la'labàni cubi qui' le para qui'ni eyacca bàni huá le átsi'ini cuerpo qui' le nna ną́ nu dacca' gatti. Ą' gunie por medio de Espíritu Santo enne' guthèl·le'e para thúe lo losto' le, canchu là hualigani chi runie le controlar. \v 12 Acca hermanos, ccá le saber qui'ni mal nu ná ri'u nna labiru derecho té quì'į qui'ni guni ri'u ą obedecer. \v 13 Canchu runi bá le seguir tsè'e le bajo poder qui' ca la' ridàlatsi' mal qui' le, hua yù bá le qui'ni ą' modo nna chi día le lo néda de lù'uti. Pero por medio de Espíritu Santo nna hua té iỹeni la'huacca para lebi'i, para qui'ni ca la' ridàlatsi' mal qui' le nna bíttuúru té poder quì'į gunią latsi' le huíin le tul·la'. Canchu uquìna'ni le la'huaqquį nna, ccabàni le tulidàni. \v 14 Iyaba ca enne' canu runi cą nu ná tsè' para guni cą nu rú'ulatsi' Espíritu Santo, làcą nna ná cą ỹi'ni Tata Dios. \v 15 Labiru la' rátsilatsi' té qui' le tì'a antes loti' yala gùtsini le tì'a ttu esclavo qui' nuỹa patrón ní, sino hua yù bá le annana qui'ni chi ná le ỹi'ni Dios dèsdeba bitá Espíritu Santo nna chi bá dúe lo losto' le, acca runi ri'u oración nna gá ri'u Dios: Tàta qui' tu'. \v 16 Ą' modo nna runi Espíritu Santo declarar lo losto' ri'u qui'ni chi ná ri'u ỹi'ni Tata Dios. \v 17 Chi ridi' ri'u iỹetse' ca bendición qui' Tata Dios porqui'ni chi ná ri'u ỹi'ni to' quì'e. Iyaba ca cosa tsè' nu chi té qui' Cristua nna ná huá cą para edácca'ni ri'u. Ą' ràl·la' ri'u thí' ri'u nna tsé'e ri'u le' ỹiabara' nna ccá ttùba la' redácca' latsi' qui' ri'u lani Cristo, acca yala sufrir cca ri'u miéntraste tsè'e ri'u le' yétsiloyuį, tì'a uccua huée sufrir. \v 18 Annana yala sufrir cca ri'u por ttu tiempo to'. Pero después lá nna huàl·lani tsá qui'ni eyacca ri'u cubi por la'yani' qui' Tata Dios. \v 19 Itute nu beni Tata Dios nna, yala calatsi'į qui'ni prontu taá il·lani tsá qui'ni gunie ri'u presentar como ỹi'nie nu de la'yani'. \v 20 Itute creación nu guleqquia Tata Dios nna, bíruhua nu dacca' gá runią porqui'ni ituba yétsiloyu nna chi ccą perder, álahua por biỹa mal nu benią, sino porqui'ni ą' nani Tata Dios, pero náhuánie qui'ni i'yu tsá qui'ni itute creación qui'e nna gúlui'ą adí tsè'. \v 21 Làniana itute nu té le' yétsiloyu nna ỹiabara' nna erią le' sentencia nu gulèqquie quì'į nna labiru biỹa ccanią, sino eyacca lą́ nu cubi tì'a ri'u ỹi'ni Tata Dios chi gulà ri'u le' condenación nna gata' la'yani' qui' ri'u nu té le' ỹiabara'. \v 22 Rilá' huáni ri'u ti'iỹa ná tristeza nu cca sufrir itute creación qui' Tata Dios, dèsdeba gùl·lani tul·la' le' yétsiloyu hàstaba nanna, porqui'ni yala calatsi'į eyaccą cubi. \v 23 Ą'hua ri'u ca ỹi'nie nna yala rinne latsi' ri'u de ribèda ri'u qui'ni íl·lani tsá qui'ni gudilèe cuerpo qui' ri'u le' lù'uti nna gunie ri'u presentar. Chi ga'na ri'u seguro qui'ni ą' gunie, porqui'ni chi dua Espíritu Santo lo losto' ri'u, seña de ca bendición nu chì' gúnnée qui' ri'u. \v 24 Tata Dios nna chi bedilèe alma qui' ri'u para qui'ni ą' modo nna gappa huá ri'u confianza lani e por salvación qui' cuerpo qui' ri'u. Cálá té posible anna taá ila'ni ri'u ca cosa tsè' nu chì' da'la nna, entonces alaáruhuá ribèda ri'u. Porqui'ni ttu cosa nu chìa rila'ni ri'u nna, ti'áruálá modo cueda ri'u íl·lanią nì'i. \v 25 Canchu hualigani gappa ri'u confianza lani Tata Dios por nu chì' da'la màsqui'ba labí té posible ilá' tènì ri'u ą annana, pues ná qui'ni guchia ri'u ca sufrimiento nna bittu gútse'e latsi' ri'u e tsal·lue' néda. \v 26 Miéntraste ribèda ri'u nna, du tehuá Espíritu Santo enne' gunie ri'u cualani, porqui'ni hua yùe qui'ni labí fuerza espiritual té qui' ri'u, labí chi yù ri'u ti'iỹa tegá inàba ri'u lani Tata Dios, pero por medio de oración nu runna Espíritu Santo lo losto' ri'u lani la' rinne latsi' nna, ą' modo nna ratta'yúnie lani Tata Dios por ri'u, màsqui'ba labí ccą expresar lani titsa' rú'a bá. \v 27 Tata Dios nna nabia' ràninie iyaba ca la' rulábalatsi' qui' lo losto' ttu ttu tsa ri'u. Lèe nna yùe biỹa petición ní nua' calatsi' Espíritu Santo por ri'u ca enne' qui' Tata Dios, porqui'ni Espíritu Santo nna ratta'yúe por ri'u según la' calatsi' qui' Tata Dios. \p \v 28 Hua yù bá ri'u qui'ni Tata Dios nna gunie qui'ni iyaba ca cosa qui' la'labàni qui' ri'u nna riria cą tsè' para bien qui' bá ri'u, es decir para iyaba ri'u canu catsi'íni Tata Dios, porqui'ni lèe nna becuí'e ri'u para ttu la' rulábalatsi' tsè' nu té quì'e. \v 29 Tata Dios nna chìa yùe dèsdeba nérua qui'ni ri'u nna ccá ri'u enne' quì'e, para qui'ni té qui' ri'u la'a mísmuba la' rulábalatsi' tsè' nu té qui' Ỹi'ni áa, porqui'ni ą' modo nna ná Ỹi'ni áa hermano néru qui' iyaba ri'u. \v 30 Tata Dios nna becuí'e ri'u dèsdeba nérua, làniana de bì'yu tsá nna gutàỹie ri'u nna beyuni nàrìe ri'u de ca tul·la' qui' ri'u para qui'ni ccá ri'u enne' tsè' ru'a lúe. De chi benie nua' para ri'u, làniana benie prometer qui'ni gata' la'yani' qui' ri'u luetsi nu té quì'e le' ỹiabara'. \v 31 Por iyaba ca bendición nà', acca chi ga'na ri'u seguro qui'ni Tata Dios nna runie a favor qui' ri'u tulidàba. Núlá nua' gunią ri'u vencer de runią contra ri'u nì'i. \v 32 Tata Dios nna labí betsùna'nie ri'u Ỹi'ni áa, sino guthèl·le'e bi para gatti bi por ca tul·la' qui' iyaba ri'u. Tsí álahua ỹá gunna bée adí ca bendición tsè' qui' ri'u cá. \v 33 Núlá nua' té poder quì'į gutsią ttu queja contra ri'u, ttu queja nu dacca' ccání ri'u castigar por Tata Dios nì'i. Pues la'a mísmuba Tata Dios enni'a becuí'e ri'u para ccá ri'u enne' quì'e nna benie qui'ni biria nari ri'u le' iyaba ca tul·la' qui' ri'u. \v 34 Tsí hua dua nuỹa enne' ní té poder quì'į cueqquią sentencia qui' ri'u para tsía ri'u lo yi'bél·laá nì'i. Pues chìa gùttì Cristua por ri'u ą'hua chi beyáthee de lo lù'uti, annana dúe lugar de adiru la'huacca qui' Tata Dios làti rinàbèe por ri'u ru'a lúe. \v 35 Núlá enne' ní té poder quì'į para ccanią cúą de lo losto' Cristua la' tsì'ilatsi' nu té quì'e para lani ri'u nì'i. De chi cca ri'u sufrir por biỹa dificultad nna, tsí por nua' nna ína ri'u qui'ni: labiru catsi'ínie inte'. Nìhua de chi ril·lani biỹa tristeza, o de chi cca ri'u sufrir por la'dí', o de chi cca ri'u sufrir por dìl·la', labí ná qui'ni ína ri'u: labiru catsi'ínie inte'. Canchu ca enne' canu labí cca guyu cą ri'u nna rutsia latsi' quį ri'u nna calatsi' quį gutti cą ri'u, o canchu chi tsè'e ri'u le' biỹa attu peligro nna, tsí por ą' nna ína ri'u qui'ni chi betse'e latsi'e ri'u cá. \v 36 Labí, porqui'ni chi ga'na escrito: \q1 Chi ríalatsi' tu' cuią'lu'. \q1 Acca caduel·la' qui'ni cca tu' preparado tulidàba para gatti tu', \q1 Porqui'ni rudácca' cą intu' ti'átsí ná tu' ttu animal nu chi chè' cą para gutti cą. \m \v 37 Pero nì ttu luetsi ca desgrácią' nna labí runią ri'u vencer sino adí lá creyente tsìttsi ná ri'u, porqui'ni chi ga'na ri'u seguro qui'ni yala catsi'ínie ri'u, ą' chì yù ri'u por iyate nu benie para gata' salvación qui' ri'u. \v 38-39 Acca hua yù rània' qui'ni Tata Dios nna catsi'ínie ri'u durante itute la'labàni qui' ri'u, natsá nna guxtíla nna, ą'hua canchu chi i'yu tsá qui'ni gatti ri'u. Nìhua ca ángeli nna, nìhua ca espíritu mal nna, nìhua biỹa attu poder nu té le' ỹiabara' o nu té le' yétsiloyu nna, labí la'huacca té qui' quį para guni cą qui'ni Tata Dios nna làa catsi'írunie ri'u. O de chi tsè'e ri'u rá' le' ỹiaba, o de chi tsè'e ri'u ỹaré' le' loyu o le' indatò' l·le, tulidàba catsi'ínie ri'u lani ttu la' tsì'ilatsi' nu rulue' por medio de Xana' Ri'u Jesucristua. \c 9 \p \v 1-3 Yala telá triste cca te' de rexalátsa'a' ca enne' quia' de raza judío, ribetsia' por làcą tulidàba porqui'ni ná cą ttùba familia lani inte' hàstaá uccua te' qui'ni adila tsa' ccá' condenado para nittia' tì'a ttu enne' nu labiru dacca' para lani Cristo, canchu caduel·la' solamente para qui'ni l·lá cą. Inte' Pablo creyente qui' Cristo labí runi látsa'a' de riquixá'a' nua', porqui'ni Espíritu Santo due lo lóstu'a', acca yúá' qui'ni puro nu ná lí taá riquixá'ania' le. \v 4 Tì'a inte' nna, iyaba ca enne' qui' nación quia' Judea nna ná huá cą enne' Israel, quiere decir qui'ni Tata Dios nna dèsdeba nérua becuí'e intu' para ccá tu' ỹi'nie, acca gùdue lani ca tà' tàta qui' tu' por medio de la'yani' bàni nu née, ą'hua benie acuerdo lani làcą según la' rulábalatsi' nu té quì'e para iyaba tu', ą'hua betie ca mandamiéntua lani làcą, gutixà'a huánie cą ti'iỹa modo rú'ulatsi'e qui'ni guni cą ne adorar, ą'hua rèe qui'ni gúnnée iỹetse' ca bendición qui' tu'. \v 5 Tì'a inte' nna, iyaba ca enne' Israel ná cą descendiente qui' ca tà' tàta qui' tu'a Abraham nna Isaac nna Jacob nna. Ą'hua Cristua en cuàntua cuerpo quì'e nna ná huée descendiente qui' tu'. Lèe nna née enne' rigú'ubia' lo iyábani ca cosa, porqui'ni Tata Dios nna chi becuí'e bi para quée enne' adiru dacca' para siempre. Quíỹaru e. \v 6 Iỹetse' ca enne' quia' nna labí ná cą salvo, pero álahua porqui'ni Tata Dios làa runie cumplir iyate ca cosa tsè' nu rèe qui'ni gunie por intu'. Es porqui'ni intu' ca enne' judío nna, iyaba tu' ná tu' descendiente qui' Israel, pero álahua iyaba tu' ná tu' israelita en cuàntua espiritual. \v 7 Nìhua álahua iyaba tu' ná tu' ỹi'ni Abraham en cuàntua espiritual átsi'ini iyaba tu' ná tu' descendiente qui' bi. Sino tì'a Tata Dios nna chìa rèe Abraham: Lani ỹi'ni lu' Isaac nà' teruba tsání ca descendiente qui' lu'. \v 8 Acca ritelíni ri'u qui'ni ca ỹi'ni Abraham nna, álahua iyaba cą ná cą ỹi'ni Tata Dios, sino ri'u canu chi reé'nie cuenta dèsdeba antes según promesa quì'e, là ri'u teruba ná ri'u ỹi'ni Abraham en cuàntua espiritual. \v 9 Nui ná promesa nu rèe lani Abraham: Sara niula qui' lu' lanú ỹi'ni té, pero attu ida nna guditsìna' bi ttu ỹi'ni nubeyu' to'. \v 10-13 Ą'hua Rebeca niula qui' Isaac tiempo antigua nna, ántesca guditsìna' bi ca cuachi' tú'a nna chìa ra Tata Dios bi: Nu itsina' priméru taá nna labí ccą́ bendecir tì'a bettsi'į Jacob nà', sino guni lą́ na servir. Ą' ra Tata Dios antes càla galia ca cuachi' tú'a, antes càla chi gappa cą néda guni cą nu ná tsè' o nu ná mal. Tì'a chi ga'na huá escrito làti ra Tata Dios qui'ni dèsdeba nérua chi yùe qui'ni yala tsú'ulatsi'e Jacob pero Esaú nna labí. Ą' ra Tata Dios para qui'ni ccá ri'u saber qui'ni lèe nna té derecho quì'e gucuí'e entre ca enne' para ccá cą ỹi'nie, álahua por nu runi ca enne' ba, sino según lá la' rulábalatsi' tsè' quì'e. \v 14 Biani ína ri'u qui' nui cá. Tsí labí tsè' runi Tata Dios cá. Pues puru taá nu ná tsè' runie tulidàba. \v 15 Tì'a gutixà'anie Moisés tiempo lània nna rèe: Inte' nna gucuía' nu té la' retúalatsi' quia' lani ą, gudilá'a' nu calátsa'a' gudilá'a'. \v 16 Acca hua yù ri'u qui'ni Tata Dios enne' rèe nuỹa bá calatsi'e gunie bendecir, álahua por nu ra nuỹa enne' ní, nì tampoco huá por biỹa obra tsè' nu runią. \v 17 Porqui'ni ga'na huá escrito qui'ni gutixà'ani Tata Dios Faraón enne' rigú'ubia' yetsi Egíptua tiempo antigua nna rèe na: Inte' beni qui'ni cca lu' rey nna guthítsinia' lu' guni lu' nu calátsa'a' según nu rulaba látsa'a', para qui'ni gúlui'a' qui'ni té la'huacca quia' nna ccá saber itute yétsiloyu qui'ni inte' Tata Dios. \v 18 Faraón enne' rigú'ubi'a nna yala rebelde uccuą lani Tata Dios. Acca hua yù bá ri'u qui'ni canchu calatsi'e qui'ni nuỹa enne' ní ccą́ rebelde, pues gunie para qui'ni ccą́ rebelde. Ą'hua canchu calatsi'e etúalatsi'e nuỹa enne' ní, pues gunie na bendecir. \v 19 Hua yúá' qui'ni annana yala calatsi' lu' inàba titsa' lu' inte': Lu' Pablo, canchu ą' runi Tata Dios, biálácca té derecho quì'e para innie qui'ni nuỹa enne' ní rigú'ą falta nì'i, porqui'ni núní té la'huacca quì'į para làa gunią según la' rulábalatsi' nu té qui' Tata Dios para lą nì'i. \v 20 Lu' chúná, tsí yala enne' nu dacca' ná lu' tì'a Tata Dios para eyáỹani lu' ecàbi lu' ą' nna til·la lu' lani e cá. Ttu yethu' nna, tsí ína ri'u gą́ enne' benią nna: biecca beni lu' inte' íį nì'i. Labí, porqui'ni \v 21 ttu enne' runi ca traste nna, tsí bihua derecho té quì'į gunią biỹa bá calatsi'į lani gùnà' qui' niá cá. Lani ttu teruba pelota gútsa' nna huaccanią cueqquią chuppa clase de plato; sea ttu plato especial, o biỹa attu plato huaya' l·le. \v 22 Ą'hua entre ca enne' nna, gutsé'e canu ná qui'ni nitti ba cą, pues là' tsìàlatsi' qui' Tata Dios nna ną́ para làcą, para qui'ni gúlue'ní la'huacca iỹeni gani nu té quì'e de runie contra nu ná mal. Pero lèe nna bechia bée cą lani iỹeni paciencia. \v 23-25 Ania benie para qui'ni por medio de la'huacca tsùna' gani quì'e nna gunie bendecir iyaba canu ná qui'ni etúalatsi'e cą porqui'ni benie cą preparar dèsdeba nérua para qui'ni tsé'e cą lani lèe le' la'yani', tì'a ri'u de chi gutàỹie ri'u para ccá ri'u enne' quì'e, ya sea intu' ca enne' judío, o ya sea lebi'i entre ca enne' qui' adí ca nación huaya', tì'a rèe lo libro nu bedia Oseas enne' uccua profeta tiempo lània: \q1 Canu lahuábí ná cą yetsi quia', huàl·lani tsá gunia' qui'ni ccá cą yetsi quia'. \q1 Ą'hua nu bihua uccuatsi'í te'á antes nna, huàl·lani huá tsá qui'ni ccá cą enne' especial quia'. \m \v 26 Raáruhuá Tata Dios cą: \q1 Canu tsè'e le' lugar làti gutixá'ania' cą qui'ni labí ná cą yetsi quia', \q1 Pero huàl·lani tsá qui'ni la'a nía huá nna gata' láa quį ỹi'ni Tata Dios enne' bàni tulidàba. \m \v 27-28 Ą'hua Isaías enne' uccua profeta nna gùnne bi ti'iỹa ccá la' ritè qui' ca enne' Israel nna ra bi: \q1 Chi huàni thùti ca enne' Israel tì' taání re' yúỹi ru'a indatò', \q1 Pero álahua iyá cą ccá cą salvo, tsua' teruba ttu te cą. \q1 Porqui'ni huàl·lani tsá qui'ni Señor nna de repente tabá gunie cumplir tì' rulaba latsi'e lani iyaba ca nación qui' yétsiloyu. \m \v 29 Ti'huá ra la'a mísmuba Isaías dèsdeba antes: \q1 Señor enne' bána'ni iyate nu té le' ỹiabara' nna. \q1 Cáala labí becà'née tuchùppa enne' gùla qui' tu' nna, pues cuando lání chi bil·lùỹa latsi' itute nación qui' tu', \q1 Tì'a uccua lani ca yetsi lá cą Sodoma nna Gomorra nna tiempo antigua. \m \v 30 Por ą' nna chi ritelíni ri'u qui'ni ca enne' qui' adí ca nación nna labí chi nabia'ni cą ca mandamiento qui' Tata Dios para guni cą duel·la' ccá cą enne' tsè' tì' rèe, átsi'ini tiempo anna ribèqquie cą por enne' nàrì, porqui'ni hua té modo para qui'ni iria cą nàrì de ca tul·la' qui' quį, iyaba canu chi ríalatsi' quį titsa' quì'e. \v 31 Ca enne' Israel nna yala uccua latsi' quį guni cą seguir ttu ley para iria nàrì cą lani Tata Dios, pero labí biría lani cą guni cą na cumplir. \v 32 Ti'ani modo cca acca bihua biría nàrì cą ru'a lo Tata Dios cá. Porqui'ni labí huíalatsi' quį qui'ni por medio de fe qui' ri'u nna gunie ri'u recibir, sino belaba lá latsi' quį qui'ni huacca bá cą guni cą gana salvación por làcą de runi cą nu ra lo ca mandamiéntua. Acca completamente bá ridacca'ỹí cą de rulaba latsi' quį qui'ni ą' rulue' lo Escritura, \v 33 tì'a ra Tata Dios: \q1 Ithél·la'a' ttu Enne' yetsi láą Sión, \q1 Pero ca enne' yetsi Sión nna ga'na bá cą equivocado porqui'ni gulaba lá latsi' quį mal, \q1 Pero nuỹa tediba tsíalatsi'į ne nna nunca labí elèninią bitola. \c 10 \p \v 1 Lebi'į hermanos, yala rexalátsa'a' ca paisano quia' nna rinábania' Tata Dios lani oración qui'ni iyaba ca enne' quia' Israel nna ccá cą salvo. \v 2 Inte' nna nabia' te' cą nna hua yúli rània' qui'ni yala religioso ná cą para guni cą Tata Dios servir, pero álahua lani la' ritelíni. \v 3 Labí nabia'ni cą ti'iỹa tsè' ná nu ra Tata Dios para eyacca ri'u nàri ru'a lúe. Làcą nna runi gáláa cą duel·la' iria nàri cą lani e de ca tul·la' qui' quį, pero calatsi' quį guni cą na según la' rulábalatsi' qui' bá quį nna labí ríalatsi' quį nu ra Tata Dios para guni e cą recibir. \v 4 Labiru ná qui'ni guni ri'u duel·la' eyacca ri'u nàri ru'a lo Tata Dios por medio de ca obra nu ra lo biỹa ley religiosa, porqui'ni chi bitá Cristua para qui'ni gappa ri'u fe lani e. \v 5 Moisés nna bedia bi qui'ni nuỹa diba gunią cumplir iyaba ca mandamiéntua nna ą' modo nna iria nàrią ru'a lo Tata Dios para gunie na recibir para gata' adí la'labàni quì'į. \v 6 Pero por medio de fe qui' ri'u, ą' modo nna runie ri'u recibir, acca labiru rena ri'u: yà'laỹa riquina' eyya ttu enne' ỹiabara'. Canchu ína ri'u ą' nna, ti'atsi chì' itá lá Cristua yétsiloyu. \v 7 Nìhua labiru rena ri'u: yà'laỹa riquina' tsía ttu enne' lugar itettia liu'u yú. Canchu ína ri'u ą' nna, ti'atsi chì' eyátha lá Cristua de lo canu yatti. \v 8 Biáruala ra lo Escritura cá. Pues ra íį: Exa tabá du titsa' qui' Tata Dios lani lu', chi gul·lanią hasta lo losto' lu' ą'hua para quixá'a lu' ą, quiere decir ca titsa' nu runi tu' predicar nu rulue' qui'ni iria nàri lu' por medio de fe qui' lu'. \v 9 Acca canchu tsíalatsi' lu' lani itute losto' lu' qui'ni Tata Dios nna chi bechìthee Jesucristua de lo lù'uti para labiru gattie attu nna, ą'hua canchu equixá'ani lu' adí ca enne' qui'ni Jesucristua nna née enne' rigú'ubia' lo iyate, ą' modo nna huacca lu' salvo nna labí tsía lu' lo yi'bél·la. \v 10 Porqui'ni de chi ríalatsi' ri'u lani itute losto' ri'u, ą' modo nna eyacca ri'u enne' nàrì ru'a lo Tata Dios nna gunie ri'u recibir. Ą'hua de riquixá'ani ri'u adí ca enne' qui'ni chi ríalatsi' ri'u, ą' modo nna rulue' qui'ni chi ná ri'u salvo. \p \v 11 Ra lo Escritura qui'ni nuỹa tediba ríalatsi'į ne nna nunca labí elèninią bitola. \v 12 Nuỹa tediba, porqui'ni tulappa ná iyaba ri'u para lani Señor, ya sea intu' ca enne' judío, o ya sea lebi'į ca enne' qui' adí ca nación l·le. Ttùba Enne' née Señor qui' iyábani ca enne' tsè'e le' yétsiloyu nna yala gunie bendicir nuỹa tediba enne' ni canchu inàbanią ne lani oración. \v 13 Nuỹa tediba enne' ni gul·luítsa'ą Señor nna inàbanią ne qui'ni gudilèe na, lą nna gata' salvación quì'į. \v 14 Pero ti'ani modo gul·luítsa' cą Señor nna inàbani cą ne para qui'ni l·lá cą canchu labí chi ríalatsi' quį ne ni'i. Ti'ani modo tsíalatsi' quį nu rèe para gappa cą confianza lani e canchu labí chi biyénini cą titsa' quì'e nì'i. Ti'ani modo iyénini cą titsa' quì'e canchu lanú nuỹa quixá'anią cą nì'i. \v 15 Ti'ani modo tsía ca mensajero hueni predicar canchu ca hermano nna labí rithel·la' cą evangelista gaỹa lugar ni nì'i. Chi ga'na escrito qui'ni para ca enne' nna yala hermoso ná nì'a nuỹa hermano itsina'ą yetsi qui' quį nna equixá'ą ca titsa' de salvación nna la' redacca' latsi' nu runna la'ỹeni lo losto' quį nna. \p \v 16 Ca enne' canu tse'e le' ca yétsia nna álahua iyaba cą guyú'ulatsi' quį ca titsa' nu ra lo evangelio, sino beni cą tì'a riquixa'a Isaías loti' ra bi Señor: Casi lanú enne' té runi aceptar ca titsa' tsè' nu chi gutixà'a tu'. \v 17 Así es de qui'ni chi té fe qui' ri'u lani Jesucristo porqui'ni chi biyénini ri'u quì'e. Chi biyénini ri'u quì'e porqui'ni ttu enne' nna chi gutixá'anią ri'u evangelio qui' Tata Dios. \v 18 Tsí álahua gùta' huá oportunidad qui' quį dèsdeba antes para iyénini cą na nì'i. Chìa biyénini cą na. Ra huá lo Escritura: \q1 Le' itúbani yétsiloyu chi biyénini cą tsì'i quį, \q1 ą'hua titsa' qui' quį nna chi bitsina' cą hasta último parte qui' yétsiloyu. \m \v 19 Ą'hua rinába tìtsa'a': Tsí hua rulaba latsi' le qui'ni bihua chi nabia'ni ca enne' Israel la' rulábalatsi' nu té qui' Tata Dios para ituba yétsiloyu cá. Chìa nabia'ni cą na. Por ejemplo, chi ra Tata Dios ca enne' Israel por medio de Moisés: \q1 Canchu chi i'yu tsá nna gulué'nia' la' tsì'ilatsi' nu té lo lóstu'a' lani ca enne' qui' adí ca nación, \q1 Làniana yala la' yélatsi' ba gappa le. \q1 Ą' gunia' màsqui'ba labí ná cą enne' Israel tì'a lebi'į. Ca enne' de una vez tè ignorante, yala itsa'áni le cą porqui'ni retúa huá latsa' ya' cą. \m \v 20 Lo libro nu bedia Isaías nna, átitó' fuerte rinne Tata Dios: \q1 Tse'e canu lahuábí gunàba titsa' cą ti'iỹa modo gunibia' cą inte', pero chi benia' qui'ni claru tabá chi nabia'ni cą inte'. \m \v 21 Pero qui' ca enne' Israel nna rèe: \q1 Tulidàba raỹia' cą qui'ni itá cą lani inte', pero làcą yala cabezudo ná cą nna càla latsi' quį edúdítsini cą inte'. \c 11 \p \v 1 Inte' Pablo nna nia' le: Bittu gulaba latsi' le qui'ni por nui nna chi bedu Tata Dios ttu lado yétsi quì'e. Labí rudue ca enne' Israel ttu lado, porqui'ni la'a mísmuba inte' ná huá' enne' Israel descendiente qui' Abraham, daya' le' familia qui' ỹìthua bi Benjamín. \v 2-3 Bihua chi bedu Tata Dios ttu lado yétsi quì'e, porqui'ni dèsdeba chìa gutsá becuí'e cą para ccá cą yétsi quì'e. Tsí labí réxalatsi' le biỹa ra lo Escritura acerca de Elías loti' gùnne bi lani Tata Dios nna betsia bi queja contra ca enne' qui' bi nna ra bi: Cuią'lu' Señor, chi betappa' cą ca lugar làti runi tu' cuią'lu' adorar, ą'hua chi betti cą iyaba ca enne' canu rinne parte qui' cuíą'lu'a. Tsuą' teruba inte' reyà'na, pero reyìla huá cą inte' para gutti cą inte'. \v 4 Làniana Tata Dios nna becàbinie Elías nna rèe bi: Alàa tsuą' teruba lu' reyà'na, sino chi benia' preparar gàtsi mili' ca nubeyu' canu labí betse'e latsi' quį inte' nna labí ruduỹíbi quį ru'a lo imagen de Baal. \v 5 Inte' Pablo nna nia' le qui'ni ą'hua tiempo tsè'e ri'u annana reyà'na tuchùppa mili' ca enne' Israel canu labí betse'e latsi' quį Tata Dios, porqui'ni lèe nna chìa gulèqquie cą yà'latsi' porqui'ni catsi'ínie cą. \v 6 Chi becuí'e cą solamente porqui'ni catsi'ínie cą, acca ritelíni ri'u qui'ni ná cą salvo pero álahua por biỹa obra nu beni cą. Favor nu chi beni Tata Dios lani ri'u nna, cáala ną́ ttu recompensa por ca obra tsè' nu chi beni ri'u entonces bíruhua ną́ regalo sino ná lą́ laỹa. \p \v 7 Biala ni'i. Casi iyaba ca enne' Israel nna labí ccani cą gata' bendición qui' quį nu runna Tata Dios, làteruba tuchùppa mili' chi runie cą recibir porqui'ni gulèqquie cą yà'latsi' para ccá cą enne' quì'e. Pero adí cą nna labí caso runi cą Señor enne' catsi'ínie cą. \v 8 Ná cą tì'a riquixá'a lo Escritura qui'ni: Tata Dios nna be'èl·la' te lée cą bittu télíni cą ca cosa espiritual, acca hasta tiempo annana labí capacidad té qui' quį para ila'ni cą nihua labí riyénini cą. \v 9-10 Ą'hua David enne' uccua rey tiempo antigua nna ra bi de runi bi oración: \q1 Làcą nna yala tsè' ro cą ttu ttu tsá, pero idittu' tse'e cą lani cuią'lu', \q1 Acca inte' nna rinábania' cuią'lu' qui'ni thacca'ỹí cą nna gulaba latsi' quį qui'ni cca tsè' cą cuią'lu' nna, pero thí' lá cą castigo nu cca cą merecer, \q1 Ą'hua qui'ni ca iyyaló quį nna icàl·la cą para làa ila'ni cą \q1 Ą'hua qui'ni ccá cą esclavo para qui'ni yùà' nu huá'ni cą nna ccą́ idì'i nna, cuè'e quį tulidàba iyàchuą. \p \v 11 Annana nia' le: Tsí ína ri'u qui'ni Tata Dios nna benie qui'ni ca enne' Israel guỹacca'ỹí cą para qui'ni eyà'na cą fuera de una vez tegani cá. Álahua a' uccua, sino de labí rudà naga' quį nna acca ca enne' qui' adí ca nación ràl·la' huá cą salvación, para qui'ni ą' modo nna gappa ca enne' Israel la' yélatsi' nna thulo cą calatsi' quį ccá huá cą salvo. \v 12 Itúỹiani yétsiloyu nna chi ridi'ą bendición nu runna Tata Dios quì'į, porqui'ni ca enne' Israel yala equivocado ga'na cą. Acca por pobreza espiritual qui' quį nna ràl·la' ca enne' qui' iyábani ca nación riqueza espiritual nu runna Tata Dios qui' quį. Pero adí teérulá tsè' ccá itúbani yétsiloyu canchu chi i'yu tsá qui'ni eyeqquia iyaba ca enne' Israel. \p \v 13 Lebi'į ca enne' qui' adí ca nación nna, ruréxa'a' latsi' le qui'ni Tata Dios nna guthèl·le'e inte' Pablo para gunia' ttu tsina qui' Cristua por primera vez entre lebi'i canu labí ná enne' Israel, acca yala dacca' tsina nu runia'. \v 14 Xiaba tuchùppa paisano quia' nna de rila'ni cą qui'ni ríalatsi' le mensaje quia' nna gappa cą envidia nna tsía huá latsi' quį para ccá huá cą salvo. \v 15 Tata Dios nna chi bedu sèe ca enne' Israel ttu lado, acca annana hua té oportunidad para qui'ni iyáỹia tè ca enne' eyacca tsè' cą Tata Dios. Pero canchu chi i'yu tsá qui'ni eyeqquia ca enne' Israel attu lani e nna, pues adí teérulá tsè' cca para iyáỹiani ca enne' de rila'ni cą qui'ni canu yatti nna reyacca bàni cą. \v 16 Tata Dios benie bendecir ca primero enne' Israel tiempo antigua, acca iyábani ca enne' Israel ná huá cą bendecido por Tata Dios ą'hua tiempo tsè'e ri'u anna. Por ejemplo ttu yà nna, canchu l·lúį ną́ tsè', làniana hàstahuá ca ní'į ná huá cą tsè'. \p \v 17 Pero uccua duel·la' íchue tuchùppa ca ná' yàgàa, làniana benie qui'ni lu' nna beduani lu' lugar làti gurú attu te canuá, tì'a canchu gúthuani ri'u ttu ná' yà nu láą olivo ixi' lani ttu yà olivo tsè', acca hàstaba lani l·lú qui' yà tsè'a nna chi ná lu' ttùba, ą'hua bàni le por medio de fuerza nu runna yàgàa. \v 18 Acca lu' creyente qui' attu nación, bittu gulaba latsi' lu' qui'ni adiru enne' dacca' ná lu' ti'chu ná' propio gani yà olivo tsè'a. Canchu rebata' lu' nna, ná qui'ni éxalatsi' lu' qui'ni alàa lu' rue' lu' fuerza l·lú yàgàa, sino l·lúa lá runną fuerza qui' lu'. \p \v 19 Hua té cca' huá qui'ni ecàbi lu': Làchu, pero por inte' acca gutìttsa Tata Dios cą para qui'ni édúa' lugar qui' quį. \v 20 Pero inte' nna nia' lu': hualiba gùttsa cą, pero solamente porqui'ni labí huíalatsi' quį Tata Dios. Lu' nna chi beduani lu' lugar làti gurú cą, pero solamente porqui'ni té fe qui' lu' lani Tata Dios, acca bíttuúru ebata' lu' sino ná qui'ni gátsi láni lu'. \v 21 Ca enne' Israel nna runi cą representar ca ná' yà olivo tsè'a, pero Tata Dios labí eyuniỹén latsi'e qui' quį. Acca lu' creyente qui' attu nación, bè' cuidado qui'ni guni lu' seguir la' ríalatsi' qui' lu' para làa gunìtti lu' lugar qui' lu'. \v 22 Acca ná qui'ni ccá lu' saber qui'ni Tata Dios nna yala enne' retúalatsi' née lani itúba yétsiloyu, pero ą'hua runi bée ca cosa justamente taá nna. Yala duro runie contra canu labí runi cą nu rèe. Pero lani lu' nna yala enne' de retúalatsi' née, pues ą' ccá bée tulidàba lani lu' canchu guni ba li e agradecer por la' tsì'ilatsi' quì'e, para qui'ni làa íchue lu' tì'a benie lani ca enne' Israel. \v 23 Ca enne' Israel nna canchu eyeqquia cą lani Tata Dios para gata' salvación qui' quį, hua yu ba ri'u qui'ni yala la'huacca té quì'e para gúthuánie cą attu lugar làti bireccu' caná. \v 24 Lu' creyente qui' attu nación nna gurù lu' lo ttu yà nu du ixi' báa nna béduani lu' lo yà olivo tsè'a, ttu cosa nu labí runi ca enne', quiere decir qui'ni labí rùthuani ri'u ná' ttu yà mal lani ttu yà tsè'. Pero anía beni Tata Dios lani lebi'į ca enne' qui' adí ca nación. Ą'hua ca enne' Israel nna, adí telá fácil éduani cą attu vuelta lugar qui' quį, ya qui'ni ná cą propio gani ca ná' yà tsè'a. \p \v 25 Lebi'į hermanos, labí calátsa'a' qui'ni té motivo qui' le para gulába rù latsi' le qui'ni yala enne' sabio chi ná le, acca quixá'ania' le anna nu cca qui' ca enne' Israel. Làcą nna yala redúdítsini cą Tata Dios, pero álahua para siempre, sino solamente hasta chi i'yu tsá qui'ni iỹétse'éru ca enne' qui' adí ca nación nna tsíalatsi' quį. \v 26-27 Làniana ccá salvar iyáỹiani ca enne' Israel, ti'ba ra Tata Dios lo Escritura: \q1 Dèsdeba le' ciudad Sión, iria ttu Enne' gudilèe yétsi qui' Jacob, \q1 Bíttuúru guni cą nu ná mal, \q1 Ą' gunia' para ca enne' Israel tì'a chi benia' prometer, \q1 Canchu chi i'yu tsá qui'ni eyuniỹén látsa'a' ca tul·la' qui' quį. \p \v 28 Labí ríalatsi' ca enne' Israel mensaje nu cca qui' Jesucristua, acca Tata Dios nna chi bedue cą ttu lado ti'atsi ná cą contrario quì'e para qui'ni guni lée recibir lebi'i ca enne' qui' adí ca nación. Pero catsi'í bánie ca enne' Israel porqui'ni dèsdeba gùdua Abraham chìa becué' Tata Dios cabi para ccá cą enne' quì'e. \v 29 Tata Dios nna nunca labí enàbee biỹa bendición nu chi bènnèe. Nìhua labí reléninie de chi gutàỹie nuỹa enne' para ccą́ enne' quì'e. \v 30 Lebi'i ca enne' qui' adí ca nación, ttu cuaỹa nuá nna labí beni le Tata Dios obedecer. Pero annana chi nabia'ni le ti'iỹa tsè' ná la' retúalatsi' quì'e, porqui'ni ca enne' Israel nna beni cą ne desobedecer. \v 31 Quiere decir qui'ni Tata Dios nna chi retúa latsi'e lebi'i lá, pero ca enne' Israel nna labí runi cą ne obedecer, para qui'ni i'yu tsá gunibia' huá cą ti'iỹa tsè' ná la' retúalatsi' quì'e lani làcą. \v 32 Tata Dios nna chi nanie qui'ni ca enne' judío ą'hua ca enne' qui' iyaba ca nación ccá cą enne' nu labí rudà naga' quį quì'e, para qui'ni ą' modo nna ttu rú'a bá guluè'nie qui'ni retúa latsi'e tsaỹéniỹiaba ri'u. \v 33 Acca hua yu ba ri'u qui'ni yala iỹeni ná ca riqueza qui' Tata Dios. Ca la' rulaba latsi' quì'e nna, ti'ani modo ethàtsilà'na ri'u cą nìhua labí ritelíni ri'u ti'iỹa modo ribeqquia latsi'e para gunie cą cumplir, porqui'ni chi bá nabia'nie itúbani, ą'hua té la' riyeni tsè' quì'e tulidàba para gunie tsè' iyábani ca cosa. \v 34 Tì'a ra lo Escritura: \q1 Núlá chi nabia'nią iyaba ca la' rulábalatsi' qui' Señor ni'i. \q1 Núlá chi rą ne: íį ná nu guni cuią'lu' ni'i. \q1 \v 35 Tsí chi benie caso biỹa regalo nu beni ttu enne' ne ofrecer para qui'ni lèe nna eyiỹèe quì'į ni'i. \m \v 36 Iyáỹiani ca cosa nna dá' cą de Tata Dios, ą'hua por medio de lèe nna runi cą seguir, ą'hua para la'a labée ná iyáỹiani ca cosa, acca lèe nna què merecer qui'ni gudàliani ri'u e tulidàba para siempre. Quíỹaru e. \c 12 \p \v 1 Tata Dios nna iỹé vuelta chi belui'e qui'ni yala retúa latsi'e ri'u, áccaỹa hermanos, inte' nna rinénia' le por amor quì'e qui'ni guni le presentar cuerpo vivo qui' le lani e tulidàba tì'a ttu ofrenda para lèe, lícca nàri la'labàni qui' le para qui'ni guni lí e servir tì'tení rú'ulatsi'e, ą' modo runi lí e adorar tì'a ná qui'ni guni le. \v 2 Bíttuúru guni le ca cosa mal nu rú'ulatsi' yétsiloyuį, sino ná qui'ni gata' attu la' rulábalatsi' cubi qui' le, para qui'ni la'labàni qui' le nna ccą́ completamente tsè' por la'huacca qui' Tata Dios. Ą' modo nna gunibia' le voluntad qui' Tata Dios lani le quiere decir, itute nu ná tsè' nu rú'ulatsi'e qui'ni guni le. \p \v 3 Porqui'ni inte' Pablo ná' apóstol qui' Cristua nna rinénia' ttu ttu tsa le: bittu gudàliani lu' la'a mísmuba lu' de rulaba latsi' lu' ti'iỹa tsè' ná capacidad nu chi té qui' lu', sino ná qui'ni gulaba lá latsi' lu' lani cuidado para guni lu' e servir según ti'iỹa fe nu chi benna Tata Dios lo losto' lu'. \v 4 Por ejemplo: cuerpo qui' ri'u nna iỹetse' parte quì'į ná, pero ttu ttu tsa parte quì'į nna álahua tulò tè riỹu' cą, sino yètsi' yètsi' bá ná capacidad qui' ttu ttu parte quì'į. \v 5 Ą'hua ri'u nu ná cuerpo qui' Cristua nna iỹetse' ri'u ná, pero ttu ttu tsa creyente nna té ttu tsina nu ná qui'ni gunią para qui'ni tálią́ ttu resultado tsè' para itute iglesia. \v 6 Yètsi' yètsi' bá ná capacidad nu runna Tata Dios qui' ttu ttu tsa ri'u según favor quì'e lani ri'u, acca ná qui'ni guni ri'u e servir. Por ejemplo, de runne ttu confianza lo losto' ri'u para quixá'ani ri'u ca enne' dacca'ló tabá nu cca qui' Jesucristua nna, ná qui'ni guni ri'u predicar titsa' quì'e lani la'huacca nu runne qui' ri'u. \v 7 Ą'hua de runne capacidad tó' qui' ri'u para guni ri'u biỹa taá clase de tsina ni para obra qui' Señor nna, ná qui'ni guni ri'u ą lani voluntad. De runne capacidad qui' ri'u para guthète'ni ri'u ca enne' nna, ná qui'ni gulue'ni ri'u cą enseñanza tsè'. \v 8 Ą'hua de runne espíritu qui' ri'u para guni ri'u ca enne' animar nna, ná qui'ni inne ri'u titsa' nu gunna fuerza qui' quį. Canchu té biỹa qui' ri'u nna calatsi' ri'u gute ri'u ą qui' nuỹa ttu enne' nna, ná qui'ni ỹa gute bá ri'u ą tì'a ttu regalo sin biỹa interés ní. De runi dirigir ttu creyente biỹa tsina qui' obra qui' Señor nna, ná qui'ni ccą́ trabajador. De retúalatsi' ri'u ttu enne' nna ná qui'ni guni ri'u ą lani la' redácca' latsi' nu da' de lo losto' ri'u. \v 9-10 Biỹa tabá cosa nu ra Tata Dios qui'ni ną́ mal nna, liuyudí' ą lani itute latsi' le. Pero iyaba ca cosa nu ná tsè' nna, guni ba le seguir lani cą. Ttùba hermano chi ná le, acca ná qui'ni gulue' le lani cariño qui'ni té la' tsì'ilatsi' lo losto' le, ttu le lani attu le nna, alàa cuenta titsa' rú'a bá. Leyìla modo para gulue' le qui'ni runi apreciar luetsi le, ttu le nna attu le nna para qui'ni hermano qui' lu' nna thí' bi la'dàliani. \v 11 En cuanto biỹa tsina nu cca ofrecer nna, littsé'e al tanto para guni lí ą tsè' taá, bittu cca le flojo sino guni le Señor servir lani espíritu nna lani la' redacca' latsi' nu da' de lo losto' le nna, porqui'ni Jesucristua nna née Xana' le. \v 12 Yala icca'rubà le por ca cosa tsè' nu chì' da'la para lebi'i, acca ná qui'ni gata' iỹénini la' redacca' latsi' lo losto' le de ribèda le. Ą'hua de cca le sufrir le' yétsiloyuį nna ná qui'ni guni le seguir cca le enne' fiel. Tsé'e le al tanto tulidàba para huíin le oración. \v 13 De nabia'ni le qui'ni ttu hermano qui'le cca bi sufrir por biỹa necesidad ní té qui' bi, ná qui'ni etúalatsi' le bi nna guni le bi cualàni. Ą'hua tsè' taá guni le recibir iyaba ca enne' íl·lani le' litsi' le nna ą'hua lígúni cą invitar. \p \v 14 Canu rutsia latsi' quį le nna, bittu qué' le iqquia quį, sino linnàbani Tata Dios lani oración qui'ni gunie cą bendecir. \v 15 Canchu ttu enne' redacca' latsi'į nna, bittu gappa le la' yélatsi' sino edácca' huáni le por nu tsè' nu chi uccua lani ą. Canchu ttu enne' té biỹa tristeza ni quì'į nna gúlue' le qui'ni rehuìni' huáni le lani ą. \v 16 Liguni duel·la' tsé'e tsè' le para qui'ni gata' ttùba la' rulábalatsi' qui' le. Iỹé bá ca la' rulábalatsi' tsè' cubi chi gùta' qui' le annana, pero bittu iỹùl·lani le ca enne' nu cca cą sufrir, sino ccá ttùba la' rulábalatsi' qui' le lani cą. Bittu gulaba latsi' le qui'ni yala chi yù le. \p \v 17 Bittu gudèqquia le mal qui' canu runi mal qui' le. Liguni duel·la' guni le nu ná tsè' lani iyábani ca enne'. \v 18 Ná qui'ni guni le duel·la' lani itute latsi' le bittu tíl·lalani le ca enne', sino eyìla le modo para tsé'e le en paz lani iyaba cą. \v 19 Hermanos to' quia', bíttuúru édi' la'a lebi'i taá yèe' contra ttu nu runi mal qui' le, sino cueda ba latsi' le, porqui'ni Tata Dios ba gunie castigar canu runi mal, tì'a chi ga'na escrito ca titsa' làti rèe: \q1 Inte' Señor ba edi' yèe', \q1 Inte' ba ithel·la'a' castigo qui' iyaba canu cca merecer. \m \v 20 Raáruhuá lo Escritura: \q1 Canchu ttu enne' labí té quì'į gúą nna, bèni tènì lu' ą ofrecer biỹa gúą, màsqui'ba benią mal contra lu'. Canchu ribitsią inda nna, bete inda í'yą. Ą' modo nna exalatsi'į mal nu benią contra lu' nna ettú'nią nna ehuiní'nią. \m \v 21 Bittu gute lu' lugar qui'ni guni lu' mal nu rulaba latsi' lu', sino guni la lu' vencer nu ná mal lani ttu hecho tsè'. \c 13 \p \v 1 Iyáỹiani le nna té responsibilidad qui' le qui'ni guni le obedecer qui' canu rigú'ubia' qui' le, porqui'ni iyaba ca la' rigú'ubia' le yétsiloyu nna tse'e cą por permiso qui' Tata Dios enne' nanie qui'ni ą' cca. \v 2 Canchu chi ttu enne' labí runią nu ra lo ley qui' gobierno nna, ą' modo nna redúdítsinią nu chi nani Tata Dios para ca enne'. Acca iyaba canu runi cą ą' nna, rigú'u cą falta nna ccá cą castigar. \v 3 Acca iyaba canu runi biỹa cosa mal nna yala rátsini cą ca policia, pero álahua tse'e ca policia para gúniatsini cą ca enne' runi nu ná tsè'. Tsí hua rú'ulatsi' lu' ga'na lu' en paz sin la' rátsilatsi' lani ca uxtícia cá. Pues, guni lu' nu ná tsè', làniana ína cą qui' lu' qui'ni runi lu' nu ná deber qui' lu'. \v 4 Ca uxtícia nna ą'hua gobierno nna tse'e cą para guni cą para bien qui' lu', ą' modo nna runi cą tsina qui' Tata Dios. Pero canchu runi lu' biỹa crimen nna, ná qui'ni íl·lani la' rátsilatsi' lo losto' lu', porqui'ni labí cuento bá ná derecho nu té qui' ca autoridad para guni cą castigar, ya qui'ni runi cą castigar canu cca ba merecer por mal nu runi cą, ą' modo nna runi cą tsina qui' Tata Dios. \v 5 Acca ná qui'ni gudà naga' le qui' canu rigú'ubia', pero alàa solamente para qui'ni bittu cca le castigar, sino porqui'ni chi yù le qui'ni nui nna ną́ tsè' delante de Tata Dios. \p \v 6 Acca ná qui'ni gute qui' ládi le, porqui'ni runi cą deber qui' quį de ruquiỹa cą qui' ládi le, ą' modo nna runi cą servir Tata Dios para bien qui' le. \v 7 Dàni le guni le cumplir iyábani deber qui' le, por ejemplo: canchu dàa le qui' contribución nna, liquiỹa lani enne' ga'na encargado para édi'ą na ą'hua biỹa impuesto l·le. Canchu ná qui'ni gappa le respeto ttu enne' nna, ligàppa ą respeto. Canchu ttu enne' runią tsè' nna, ccą merecer qui'ni gudàliani le na. \p \v 8 Liuquiỹa làti dàa le qui' ca enne'. Ą'hua ná qui'ni gulue' le la' tsì'ilatsi' lani ca enne' para siempre porqui'ni ną́ ttu deber nu labí fin quì'į té. Nu catsi'íni luetsi enni'į nna, ą' modo runią cumplir itute nu ra lo Ley qui' Tata Dios acerca de vecino quì'į. \v 9 Porqui'ni lo Ley nna ra íį: Uccuatsi'íni luetsi enne' lu' ti'atsi la'a lu' ba. Acca lo ca tsìi mandamiento qui' Tata Dios nna ra íį: Bittu ccá lu' adúltero. Bittu ccá lu' huetti enne'. Bittu ccá lu' ubàna. Bittu ichìtha lu' belà'na qui' enne'. Bittu thálatsi' lu' biỹa té qui' attu enne' lani la' ruyudí' lo losto' lu' nna envidia nna. Prueba qui'ni hua lígani catsi'íni lu' ca enne' nna ną́ qui'ni bittu runi lu' ca cosa mal nà' nìhua biỹa attu cosa mal nu ra lo adí ca mandamiéntua. \v 10 Enne' té la' tsì'ilatsi' lo lostu'į nna, labí runią biỹa mal contra ca enne'. Acca de rulue' ri'u la' tsì'ilatsi' nu té lo losto' ri'u para lani ca enne' nna, ą' modo nna cca cumplir iyate nu rinàba lo Ley qui'ni guni ri'u. \p \v 11 Anía ná qui'ni guni le, porqui'ni hua yù le ti'iỹa quetha ritè ca tsá, acca bittu cuenta tsé'e ba ri'u le' yétsiloyuį, sino ná qui'ni tsé'e la ri'u al tanto, porqui'ni tsá qui'ni íl·lani Jesucristua enne' gudilèe ri'u nna, adiru exa chi debíga'ą annana ti'chu de loti' guduló ríalatsi' ri'u. \v 12 Átitó' tiempo té para guni ca enne' seguir guni cą ca cosa mal, porqui'ni chì' taá duą íl·lani Cristua attu. Acca bittu guni ri'u ca cosa mal nu runi gàttsi' ba cą, sino ná qui'ni tsé'e ri'u al tanto para guni lá ri'u dacca'ló taá ca cosa nu ná tsè' en contra de ca cosa mal, tì'a ttu soldado tsè'. \v 13 Réla rítsá nna ná qui'ni guni ri'u nu ná tsè'. Bittu ccá ri'u borracho, nìhua bittu tsía ri'u biỹa fiesta nu ná principalmente para táni ca enne'. Bittu gute ri'u cuerpo qui' ri'u para la' ridualàni attu nu huaya' nìhua para biỹa attu vicio nna. Nìhua bittu gappa ri'u la' yélatsi' nna nìhua bittu guyudí' ri'u ca enne' nna til·la ri'u lani cą. \v 14 Ná qui'ni gulue' le tulidàba qui'ni chi ná le enne' qui' Señor Jesucristua. Bíttuúru gute le lugar para guni le biỹa la' ridàlatsi' mal nu guyú'u latsi' le guni le antes, para qui'ni làa gunią le vencer. \c 14 \p \v 1 Canchu ttu hermano nna itá są̀ litsi' le nna labí chi ritelí tsè'nią nu ra lo Escritura, pues ná qui'ni guni lí ą recibir tsè'ni, pero bittu guni le discutir lani ą sobre de ca cosa delicada nu ríalatsi'į. \v 2 Por ejemplo: Ttu te ca enne' nna rulaba latsi' quį qui'ni huacca ba go cą iyábani ca cosa nu dacca' go ri'u. Pero tse'e tehuá attu te ca enne' canu yètsi' lá ritelíni cą nna iyaba clase de alimento ro cą menos bèla'. \v 3 Nu ro iyábani nna bittu ná qui'ni gunią menospreciar nu labí ro iyábani. Ą'hua nu labí ro bèla' nna bittu ná qui'ni etitse'él·la'ą nu ro iyábani, porqui'ni ą'hua lą nna chì beni Tata Dios na recibir. \v 4 Pero lu' nna bihua ná lu' enne' ỹeni para thí' lu' derecho etitse'él·la' lu' ttu siervo qui' enne' huaya' nì'i. Ná bą́ asunto qui' xana' niá para guyuą ti'iỹa runi siervo quì'į canchu runi bą́ tsè' l·le o canchu runi bą́ mal l·le. Pero hua ría díhuą́ tsè' porqui'ni Señor nna té la'huacca quì'e para qui'ni irią tsè'. \v 5 Attu ejemplo: Ttu te ca enne' nna duél·la'ní rigua cą ttu tsá porqui'ni rena cą qui'ni ną́ tsá ỹeni. Pero attu te ca enne' nna, tulappa ba ná iyaba ca tsá para làcą. Sobre de ca cosą' nna, pues ná qui'ni ttu ttu enne' ína por la'a labą́. \v 6 Enne' riguą biỹa tsá ní nna, es qui'ni canią qui'ni ą' modo nna rudàlianią Señor. Ą'hua enne' bihua riguą biỹa attu tsá ní nna, pues para Señor nna labí riguą na. Nu ro bèla' nna ruą na para gudàlianią Señor, porqui'ni rui'ą gracia Tata Dios por la'gó quì'į. Ą'hua nu labí ro iyábani nna rudàliani huą́ Señor, porqui'ni rue' huą́ gracia Tata Dios. \v 7 Nì ttu ri'u nna labí ná ri'u xana' la'a ri'u ba para cu'úbia'ni ri'u la'labàni qui' ri'u según la' calatsi' qui' ba ri'u, ya sea tiempo anna o ya sea canchu chi gatti ri'u. \v 8 De bàni ri'u nna, ná ri'u responsable ru'a lo Señor por nu runi ri'u, ą'hua tsé'e ri'u ru'a lúe canchu chi gatti ri'u. Así es de qui'ni ya sea de bàni ri'u o ya sea canchu chi gatti ri'u nna, qui' ba Señor ná ri'u. \v 9 Acca Cristua nna gùttie nna beyacca bànie nna labiru gattie, para qui'ni quée Xana' iyaba ri'u nna rigú'ubi'e tàntua entre canu yatti ą'hua entre ri'u canu bàni. \v 10 Lu' nu labí ro lu' bèla', biánícca retitse'él·la' lu' hermano qui' lu' nì'i. Attu lu' nu ro iyábani, biánícca runi lu' mensopreciar hermano qui' lu' nì'i. Pues tsaỹéni ỹiábá ri'u nna té qui'ni etsina' ri'u ru'a lo Cristua enne' innie canchu tsè' beni ri'u l·le o canchu làa beni ri'u tsè' l·le \v 11 porqui'ni lo Escritura nna ra íį: \q1 Inte' Señor nna nia' le qui'ni hualigani da' tsá qui'ni iyáỹiani ca enne' nna guduỹíbi quį ru'a lua', \q1 Ą'hua iyaba cą nna ína cą dacca'ló tabá qui'ni ttu teruba inte' ná' Dios. \m \v 12 Así es de qui'ni ttu ttu tsa ri'u nna té qui'ni gute ri'u cuenta ru'a lo Tata Dios iyate nu beni ri'u. \p \v 13 Acca hermanos, bíttuúru quíníyú luetsi ri'u. Sino dàa láni le gata' attu la' rulábalatsi' qui' le para bittu tehuá guni le biỹa nu runi qui'ni ttu hermano qui' le nna ccą́ ofender nna gunią tul·la'. \v 14 Inte' Pablo ná huá' enne' nu ríalatsi' qui'ni Jesús nna née Señor lo iyate, hua yúlí rània' qui'ni iyaba ca cosa nu dacca' go ri'u nna ná bá cą tsè', pero ttu enne' nu rulaba latsi'į qui'ni ną́ tul·la' para lą canchu gúą na, entonces adila tsa' bittu gúą na. \v 15 Acca lu' nna bíttuúru go lu' biỹa alimento nu ná tul·la' para lani hermano qui' lu' nna ccá bi lastimar espiritualmente taá de rila'ni bi qui'ni ro lu' ą. Ą' modo nna rilá'ní qui'ni labiru la' tsì'ilatsi' gá té lo losto' lu' para hermano qui' lu'ą' nna calatsi' lu' qui'ni nitti bi solamente por ttu cosa nu ridàlatsi' lu' go lu'. Ná qui'ni éxalatsi' lu' qui'ni ą'hua por hermanuą' nna gùtti Cristua. \v 16 Lihue' cuidado qui'ni làa go le biỹa o guni le biỹa canchu por nuą' nna rute le lugar qui'ni attu enne' innią mal qui' ca enseñanza nu yù le ná cą tsè'. \v 17 Porqui'ni reino qui' Tata Dios nna álahua ną́ cuestión de í'ya go ri'u, sino qui'ni gata' ttu la' rulábalatsi' tsè' qui' ri'u nna ca cosa nu runna la'ỹeni nna la' redacca' latsi' lo losto' ri'u nna por la'huacca qui' Espíritu Santo lani ri'u. \v 18 Tata Dios nna yala redácca'nie por lu' canchu ą' modo runi lu' Cristua servir; ą'hua ca enne' nna yala contento tsé'e cą porqui'ni runi lu' nu ná tsè'. \v 19 Acca tulidàba ná qui'ni hué' ri'u cuidado làa gute ri'u lugar para chadi biỹa disgusto entre ri'u, sino ná qui'ni guni la ri'u nu runna fuerza qui' luetsi ri'u. \v 20 Bittu guni lu' qui'ni l·lúỹalatsi' tsina qui' Tata Dios por ttu pedazo de biỹa alimento. Iyába ca cosa nu dacca' go ri'u nna bihua tul·la' ná canchu go ri'u cą. Pero hua ná mal go ri'u biỹa alimento canchu por ą' nna ccá ttu enne' ofender nna gunią tul·la'. \v 21 Canchu por bèla' nu calatsi' lu' go lu', o canchu por vino nu calatsi' lu' i'ya lu' acca ttu hermano qui' lu' gunią contra la' rulabálatsi' tsè' quì'į nna í'ya gúą nu ná tul·la' para lani ą, adila tsa' bíttuúru go lu' bèla' nihua bíttuúru í'ya lu' vino, nìhua bíttuúru guni lu' bíỹaáru attu cosa nu guni qui'ni ichèccu' hermano qui' lu' nna eyàcca débil fe quì'į. \v 22 Lu' nu ríalatsi' qui'ni labí tul·la' ná para go lu' iyábani nu dacca' go ri'u, ná qui'ni nui nna ccą́ ttu asunto entre lu' teruba lani Tata Dios. Ica'rubà ttu enne' canchu la' rulábalatsi' quì'į bihua runią na condenar de runią iyába ca cosa nu ná tsè' para lani ą. \v 23 Pero canchu nuỹa calatsi'į gúą biỹa màsqui'ba hua yù bą́ qui'ni ną́ mal para gúą na, entonces la' rulábalatsi' quì'į gunią na condenar canchu gúą na, porqui'ni labí ną́ de acuerdo lani la' rulábalatsi' nu chi bete Tata Dios quì'į. Acca bittu guni ri'u biỹa cosa canchu labí ną́ de acuerdo lani fe nu té lo losto' ri'u, porqui'ni ną́ tul·la' para ri'u canchu guni ri'u ą. \c 15 \p \v 1 Iyaba ri'u canu chi ná ri'u adí fuerte nna té responsibilidad qui' ri'u ccá ri'u hermano tsè' lani ca enne' canu ná débil fe qui' quį, labí ná qui'ni gudua iqquia ri'u puro taá nu ná tsè' para ri'u. \v 2 Ttu ttu tsa ri'u nna ná qui'ni guni ri'u duel·la' guni ri'u según la' rulábalatsi' qui' attu enne' nna, quiere decir nu iỹu'ą para bien quì'į nna ą'hua para qui'ni ccą́ creyente adí tsìttsì nna. \v 3 Porqui'ni ą'hua Cristua nna labí benie nu ná tsè' para la'a labée, sino beni lée para qui'ni gata' la' redacca' latsi' qui' ri'u, tì'a chi ga'na escrito: Iyaba ca titsa' mal nu rinne cą contra cuią'lu' nna, iqquia bá' tatsia cą. \v 4 Iyaba nu chi ga'na escrito lo Escritura qui' tiempo antigua nna hua ną́ enseñanza tsè' para guthète' ri'u, para qui'ni ccá ri'u animar nna cueda ri'u ca cosa tsè' nu chì' da'la nna guchia ri'u iyaba lani la'ỹeni. \v 5-6 Tata Dios enne' runna paciencia qui' ri'u nna runna huée fuerza qui' espíritu qui' ri'u. Rinába'a' qui'ni lèe nna gúnnée la'ỹeni lo losto' iyaba le para qui'ni gata' ttùba la' rulábalatsi' qui' le de guni le nu ná para bien qui' ttu le nna attu le nna tì'a rú'ulatsi' Cristo Jesús, para qui'ni juntu taá gudàliani le Dios enne' née Tata qui' Xana' Ri'u Jesucristua. \p \v 7 Acca hermanos, ná qui'ni ccá le amigo tsè' ttu le nna lani attu le nna para qui'ni Tata Dios nna thí'e adí la' dàliani, tì'a Cristua chi bitée para quée amigo qui' iyaba ri'u. \v 8 Inte' Pablo nia' le qui'ni Cristua nna bitée para gunie nu ná tsè' para bien qui' ca enne' Israel, para gunie cumplir iyaba ca titsa' nu chìa gutixà'ani Tata Dios ca tà' tàta qui' tù'a, ą' modo nna rulue' qui'ni runi bée iyaba nu rèe. \v 9 Cristua nna bitá huée para qui'ni lebi'i canu ná enne' qui' adí ca nación huaya' nna gudàliani huá le Tata Dios de rue' lí e gracia por la' retúalatsi' quì'e, tì'a ra David lo Escritura: \q1 Por nui nna gudáliania' cuią'lu' ru'a lo ca enne' qui' adí ca nación nna, \q1 Gúl·la'a' himnos para gunia' cuią'lu' alabar. \m \v 10 Ra huá attu lettia: \q1 Yala redacca' latsi' ca enne' escogido qui' Tata Dios, \q1 Ą'hua lebi'i ca enne' qui' adí ca nación nna redacca' huá latsi' le. \m \v 11 Ra tehuá attu lettia: \q1 Ą'hua lebi'i ca enne' canu labí ná enne' Israel, liudàliani Señor, \q1 Iyá ỹiani le canu tse'e le' ituba yétsiloyu nna, \q1 Ligùl·la himnos para lèe lani itute latsi' le. \m \v 12 Tì'a ca titsa' nu bedia Isaías: \q1 Áccualani nuá gùtti Isaí, \q1 Pero i'yu tsá qui'ni attu descendiente qui' bi nna quée rey nna cu'úbia'nie iyábani ca nación nna \q1 Gappa cą confianza lani lèe qui'ni gunie nu ná tsè' para làcą. \m \v 13 Tata Dios ènni'ą' nuá runne confianza lo losto' ri'u para cueda ri'u lani la' redacca' latsi' por ca bendición nu chì' da'la, rinába'a' qui'ni guni le seguir tsíalatsi' le titsa' quì'e para qui'ni bittu tehuá estorbo té lo la' rulábalatsi' qui' le nna, sino gata' lá iỹeni la' redacca' latsi' lo losto' le por la'huacca qui' Espíritu Santo lani le de yù le qui'ni gunie le bendecir tulidàba. \p \v 14 Lebi'i hermanos to' quia', caỹèn tabání latsi' lóstu'a' de yúá' qui'ni lebi'i nna té iỹèniní la' tsì'ilatsi' lo losto' le, ą'hua porqui'ni chi té iỹèniní la' ritelíni tsè', acca té capacidad qui' le para egú'u néda luetsi ttu le nna attu le nna. \v 15-16 Lo cartį nna rinénia' le ti'tó' fuerte sobre de tuchùppa punto para qui'ni làa iỹùl·lani le cą porqui'ni ą' ná deber quia' de rú'ulatsi' Tata Dios qui'ni gunia' tsina por Jesucristua làti tse'e lebi'i ca enne' qui' adí ca nación. Acca runia' para qui'ni télíni le tsè' ca titsa' quì'e nu runna salvación para qui'ni gunie le recibir tì'a ttu ofrenda para lèe. Chi ná le enne' tsè' nna nàrì nna ru'a lúe por tsina nu runi Espíritu Santo lo losto' le. \p \v 17 Yala redacca' te' por iyaba ca resultado tsè' nu chi rila'ni ri'u le' tsina nu runia' por Tata Dios por la'huacca qui' Cristo Jesús. \v 18-19 Iyaba ca cosa tsè' nu riquixà'a' acerca de tsina quia' nna ną́ porqui'ni Cristua benie cą por medio de inte', para qui'ni lebi'i ca enne' qui' adí ca nación nna guni le Tata Dios obedecer de riyénini le predicación quia', ą'hua de rilá'ni le ti'iỹa ná la'labàni quia' lani ca enne'; ą'hua por adí tsina nu benia' por la'huacca qui' Espíritu Santo lani inte' de beyunínia' ca enne' ra'ni nna ca milagro nu rulue' de la'huacca quì'e acca huíalatsi' quį. Ą' modo nna le' iyaba ca yetsi dèsdeba Jerusalén hàstaba le' región idittu' lą́ Ilírico nna chi huà'a' hueni predicar nu cca qui' salvación nu runi Cristua cą ofrecer. \v 20 Siempre huà'a' ca lugar làti labí chi nabia'ni cą nombre qui' Cristua, para gunia' predicar nu cca qui' salvación nu runie ituba yétsiloyu ofrecer nna iyénini cą quì'į por primera vez, ą' rue'él·la' látsa'a' gunia' para qui'ni tsina quia' nna ccą́ ttu tsina cubi, alàa làti chìa guduló attu te ca enne' huaya'. \v 21 Chi benia' tì'ba ra lo Escritura: \q1 Canu nunca labí chi bina cą quì'e, làcą nna ila'ni cą ne por primera vez, \q1 Canu nunca labí chi biyénini cą nombre quì'e, làcą nna télíni cą por primera vez. \p \v 22 Por nua' nna huà'a' làti huaya' hueni predicar, acca labí uccua quia' itá' tanél·lia' le. \v 23 Pero annana labiru tsina té para gunia' le' ca lugar nà', ą'hua chìa gutsá calátsa'a' itá' tanél·lia' le. \v 24 Cca te' qui'ni tsà'a' España nna tsa'tséla tè ttía' Roma para tanél·lia' le. De chi bè' tsè' ri'u titsa' nna, té confianza quia' lani le qui'ni guni le inte' cualani nna ithel·la' le inte' para España. \v 25 Pero anna tè nna déya'a' para Jerusalén porqui'ni denú'a' ttu ofrenda para gute ya' ą qui' ca hermanos tse'e nía. \v 26 Ca hermanos tse'e le' región nu lá Macedonia nna Acaya nna gùppa cą gusto ithèl·la' cą ttu cualani to' para ca enne' pobre qui' iglesia re' le' Jerusalén. \v 27 Yala rú'ulatsi' quį guni cą cabi cualani, pues ciertamente hua ná deber qui' quį, porqui'ni por medio de canu ríalatsi' canu tse'e le' ciudad Jerusalén nna yala bendición chi gùỹi' cą. Acca làcą ca enne' qui' adí ca nación nna ná qui'ni guni cą cabi cualani materialmente taá. \v 28 Canchu chi betí'a' ofréndį qui' cabi nna cca terminar asúntuį nna, làniana néda de tté bá' nna gunia' le visitar. \v 29 Chi lá yú rània' qui'ni canchu chi íl·lania' làti tse'e le nna yala bendición thí' losto' le por medio de ca titsa' qui' Cristo nu quixa'ánia' le. \v 30-32 Acca ỹa hermanos por la' dàliani qui' Xana' Ri'u Jesucristua nna rinába'a' qui'ni guni le oración por inte' lani amor nu runna Espíritu Santo lo losto' le, para qui'ni ccá le ttùba lani inte' lo batalla espiritual quia' nna inàbani le Tata Dios qui'ni canu tse'e le' región láą Judea canu labí ríalatsi' quį nna bittu biỹa irialàni cą de runi cą duel·la' guthácca' cą inte'. Ą'hua ofrenda nu denua' yì'į nna liguni oración qui'ni ca hermanos tse'e le' ciudad Jerusalén nna guni cabi ą recibir lani la' redacca' latsi' para qui'ni canchu hua ná voluntad qui' Tata Dios nna íl·lania' ciudad Roma làti tse'e le, pero lani la' redácca' latsi' lo lóstu'a' para qui'ni edilátsa'a' nna ccá' bendecir por ca titsa' tsè' nu hué' luetsi ri'u. \v 33 Tata Dios enne' runna la'ỹeni lo losto' ri'u nna gunie seguir lani iyaba le tulidàba. Quíỹaru e. \c 16 \p \v 1 Yala enne' tsè'ni ná hermana qui' ri'u Febe niula ná diaconisa qui' iglesia re' le' yétsi láą Cencrea. \v 2 Rinába'a' favor qui'ni guni le bi recibir tì'ba ná qui'ni guni ca creyente, porqui'ni ná huá bi ttùba lani Señor. Ą'hua rinába'a' qui'ni guni le bi cualani biỹa tediba riquína'ni bi. Yala cualani chi beni bi ca enne', ą'hua inte' nna chi beni bi inte' cualani. \v 3 Nì rithél·la'a' la' rinàba titsa' quia' para hermana qui' ri'u Prisca lani nubeyu' qui' bi Aquila, porqui'ni ná cabi compañero quia' le' tsina qui' Cristo Jesús. \v 4 Làcabi nna yala sufrir uccua cabi por inte' hasta qui'ni átitó' taá làa betti cą cabi porqui'ni bedì' cabi inte'. Acca yala gracia ruí'a' cabi. Ą'hua iyaba ca iglesia qui' ca enne' ríalatsi' qui' adí ca nación nna yala agradecido ga'na cabi lani ca hermanos qui' ri'u Prisca nna Aquila nna. \v 5 Liute huá tsàtè' la' rinàba titsa' quia' lani ca hermanos retuppa le' litsi' Prisca nna Aquila nna ą'hua lani amigo tsè'ni quia' Epeneto, pues primérute làbi huíalatsi' qui' Cristua le' ituba región Acaya nì. \v 6 Rithél·la'a' saludos para hermana qui' ri'u María, làbi nna yala huá cualani chi beni bi le. \v 7 Ą'hua liute tsàtè' la' rinàbatitsa' quia' lani canu làtsi yà'a: Andrónico nna Junia nna chi huá uccua cabi sufrir, pues ttùba bedàl·la cą intu' litsi' ìyyà. Ą'hua iyaba ca apóstol nna yala estimar runi cą cabi. Yà'la tè làcabi huíalatsi' cabi Cristua ti'chu inte'. \v 8-9 Rithél·la' huá' la' rinàbatitsa' quia' lani hermano to' tsè'gani quia' Amplias, Ą'hua lani Urbano porqui'ni ná bi compañero qui' tu' le' tsina qui' Cristo Jesús, ą'hua para amigo tsè'gani quia' Estaquis. \v 10 Rithél·la' huá' iỹeni la' rinàbatitsa' quia' lani Apeles, iỹé vuelta tsè' belue'ní qui'ni hualigani ná bi ttu creyente fiel qui' Cristua. Yala saludos rithél·la' huá' para ttu ttu tsa ca enne' tsè'e le' litsi' Aristóbulo. \v 11 Liute huá tsàtè' la' rinàbatitsa' quia' lani paisano quia' Herodión, ą'hua lani familia qui' Narciso, ná huá cabi enne' ríalatsi' qui' Señor. \v 12 Rithél·la' huá' la' rinàbatitsa' quia' lani hermana qui' ri'u Trifena nna Trifosa nna yala tsina runi cabi por nombre qui' Señor, ą'hua lani hermana tsè' qui' ri'u Pérsida, demasiádu huání tsina chi beni bi para Señor. \v 13 Rithél·la' huá' saludos quia' lani hermano qui' ri'u Rufo, ná bi ttu obrero tsè' le' tsina qui' Señor. Liugúni huá tsàtè' saludar nàna qui' Rufo porqui'ni beni bi inte' tratar ti'atsi ỹi'ni ba bi. \v 14 Liute tsàtè' la' rinàbatitsa' quia' lani Asíncrito nna Flegonte nna Hermas nna Patrobas nna Hermes nna iyaba adí ca hermanos tse'e lani cabi nna. \v 15 Ą'hua rithél·la'a' la' rinàbatitsa' quia' lani Filólogo, ą'hua lani Julia nna Nereo lani dàna bía nna, ą'hua lani Olimpas nna, ą'hua lani iyaba adí ca enne' qui' Tata Dios tse'e cą lani cabi nna. \v 16 Ligúni saludar luetsi le lani la' tsì'ilatsi' tì'a ná qui'ni guni ca enne' qui' Tata Dios. Iyaba ca grupo canu retùppa por nombre qui' Cristua le' región nì nna, rithel·la' huá cabi la' rinàbatitsa' qui' cabi lani le. \p \v 17 Yala rinába'a' qui'ni hué' le cuidado qui'ni làa thaccaỹí le por canu calatsi' quį íl·la'ani cą luetsi le por medio de ca enseñanza mal nu rulue' cą. Ą'hua por mal ejemplo qui' quį nna runi cą qui'ni ichèccu' ca hermano para guni cą tul·la'. Nu rulue' cą nna bihua ną́ ttùba lani ca enseñanza nu chi déete' le, acca bittu tsíalatsi' le qui' quį. \v 18 Làcą nna labí runi cą nu rú'ulatsi' Xana' Ri'u Jesucristua, sino runi la cą según nu rú'u bá latsi' quį para aprovecho qui' la'a làba cą. Yala ruthaccaỹí cą ca enne' canu labí chi ritelí tsè', porqui'ni rulue' cą iỹetse' ca enseñanza ti'atsi ná cą tsè' pero labí líni cą. \v 19 Yala redacca' te' porqui'ni iyáỹiani ca enne' nna chi yù cą qui'ni runi le nu ra lo titsa' qui' Tata Dios. Calátsa'a' qui'ni ccá le listo tulidàba para guni le nu ná tsè', pero alàa nu ná mal. \v 20 Tata Dios enne' runna la'ỹeni lo losto' ri'u, hua yúá' qui'ni lèe nna gunie Satanás vencer por lebi'i para qui'ni bittu gunią le dominar. Xana' Ri'u Jesucristua nna gunie le cualani. \p \v 21 Timoteo hermano ná compañero quia' le' tsina qui' Señor nna yala la' rinàbatitsa' rithel·la' bi qui' le. Ą'hua canu làtsi yà'a Lucio nna Jasón nna Sosípater nna rithel·la' hua cabi la' rinàbatitsa' qui' le. \v 22 Annana inte' hermano qui' le Tercio riquixa'ánia' le qui'ni inte' nuą' bedí'a' cartį bajo orden qui' Apóstol Pablo, rithél·la' huá' la' rinàbatitsa' quia' lani le, lani nombre qui' Señor. \v 23 Hermano qui' ri'u Gaius enne' runna ttu lugar làti reyà'na' nna rutèsa huá bi litsi' bi para ccá reunión qui' canu ríalatsi', làbi nna rithel·la' huá bi la' rinàbatitsa' qui' le. Ą'hua Erasto enne' ná tesorero qui' ciudíį nna runi hua bi le saludar, ą'hua ttu hermano lá bi Cuartus rithel·la' huá bi saludos qui' le. \v 24 Xana' Ri'u Jesucristua nna gunie iyaba le cualani. Quíỹaru e. \p \v 25 Gudàliani ri'u Tata Dios enne' té la'huacca quì'e para guni ba le seguir cca le creyente fiel tì'ba rulue' ca titsa' nu riquixà'a' acerca de salvación, ą'hua ti'ba rulue' adí ca enseñanza qui' Jesucristua nu chi betí'a' lani le ttùba lani la' rulábalatsi' nu té qui' Tata Dios dèsdeba antes càla cue' yétsiloyu, pero annana chi benie na declarar lani ri'u por primera vez. \v 26 Chi nabia'ni ri'u la' rulábalatsi' qui'áa por medio de nu ra lo Escritura nu bedia ca enne' uccua profeta. Tata Dios enne' due tulidàba labí fin qui'e té nna betie orden qui'ni iyáỹiani ca enne' qui' iyaba ca nación nna ná qui'ni ccá cą saber nu cca qui' salvación para làcą nna gata' fe qui' quį nna guni cą obedecer titsa' quì'e. \v 27 Ttu teruba Tata Dios, làteruba lèe nna té itute la' ritelíni nu ná tsè', acca què merecer qui'ni gudàliani ri'u e tulidàni por nu beni Jesucristua para ri'u. \pc Amén.