\id 1TI \h 1 TIMOTEO \toc1 CARTA NU GUTHEL·LA' APÓSTOL SAN PABLO PARA TIMOTEO \toc2 1 TIMOTEO \toc3 1 Ti. \mt1 CARTA NU GUTHEL·LA' APÓSTOL SAN PABLO PARA TIMOTEO \mt2 Primera Epístola Del Apóstol San Pablo A \mt1 TIMOTEO \c 1 \p \v 1 Inte' Pablo apóstol qui' Cristo Jesús, acca riquixa'a' ca titsa' quì'e por mandado qui' Tata Dios enne' runna salvación qui' ri'u, ą'hua porqui'ni ą' calatsi' Cristo Jesús qui'ni gunia', Enne' ribeda ri'u íl·lanie nna ilá'ni ri'u e. \v 2 Rudiánia' lu' Timoteo ti'átsi ná lu' ỹi'nia' porqui'ni rudà naga' lu' quia' nna runi lu' biỹa ca titsa' nu riquixa'a' nu cca qui' Tata Dios enne' ría latsi' ri'u. Dios Padre qui' ri'ua nna gunie lu' bendecir lani adí favor quì'e nna la' retúalatsi' quì'e nna, ą'hua lani la' ỹeni nu runna Cristo Jesús enne' rigú'ubi'e lo iyate. \p \v 3 Tì'a niá' loti' dí'a' para región lą́ Macedonia ą'hua rudí'a' anna qui'ni eyà'na lu' le' yétsi Éfeso, porqui'ni nà' la tsè'e ttu chuppa ca enne' canu riquixá'a cą ca enseñanza huaya', pero álahua según ca enseñanza nu cca qui' Cristua nu riquixa'a'. Dàni lu' gá lu' cą qui'ni bittu ru guni cą ą'. \v 4 Gá hua lu' cą qui'ni bittu ru gudà naga' quį qui' ca creencia, nihua bittu ru quixa'a cą ca cuento nu rinnia bą́ iqquia quį nu cca qui' ca nombre ga'na escrito lo lista qui' ca enne' canu gutsé'e cą antes, porqui'ni puru taá pleito chè' ca cuentua nna labí runi cą qui'ni propósito qui' Tata Dios nna ccą́ cumplir lo losto' ca enne' para gata' fe qui' quį nna ccá cą salvo. \v 5 Nia' lu' nùi nna para qui'ni telini cą qui'ni nu adiru dacca' ną́ ttu losto' nàri delante de Dios de yù cą qui'ni bittu biỹa mal runi cą, ą'hua qui'ni tsía latsi' quį nu ná lí tulidàba, laniana gulue' cą qui'ni te la' tsi'ilatsi' qui' Tata Dios lo losto' quį. \v 6 Tuchuppa cą nna labiru guyú'u latsi' quį guni cą tì' ra ca titsa'a, acca chì bettse'e latsi' quį neda nu cca qui' Tata Dios, porqui'ni rue' cą puro taá ca titsa' nu labí riỹu' para gá'a cą razón. \v 7 Calatsi' quį ccá cą maestro de la ley qui' Tata Dios, pero labí ritelíni cą biỹa nua rinne cą, nihua labí ritelíni cą de rena cą qui'ni: ı̨́ ná. \v 8 Hua yù ri'u qui'ni yala tsè' ná nu ra lo ley qui' Tata Dios, pero ná qui'ni telini ri'u biỹa nua iỹù'ni ri'u ą. \v 9 Chì ritelíni ri'u qui'ni ley nna bíruhua riquina'ni ri'u ą canchu chì runi ri'u obedecer nu ra titsa'a, sino ná láą para gunią sentenciar canu runi cą contrį nna para canu runi biỹa crimen nna, para canu bittu respeto rappa cą lani Tata Dios nna runi ba cą tul·la', para canu redúdítsi cą nu ra lo Escritura nna runi cą profanar nombre sagrado qui'e, ą'hua para canu rùe' cą tàta nàna qui' quį l·le huetti ca enne' l·le. \v 10 Por nu ra lo ley nna ą' modo nna rulue'ní maldad qui' canu ridualàni canu labí ná tselį, ą'hua maldad qui' ca nubeyu' canu runi luetsi quį nu labí ná qui'ni guni cą. Ley nna rinnią en contra de canu ribana ca enne' a la fuerza para ccá cą esclavo qui' quį, canu beỹia nna, canu ribèqquia bela'na, ą'hua canu runi cą biỹa attu cosa nu labí ná de acuerdo lani enseñanza nu ná lí, \v 11 tì'a rulue' ca titsa' tsè' gani qui' Tata Dios nna née enne' tsè' tulidàba. Lee nna chì bethà'née làtsi' naya' para équixa'a' ca titsa' de salvación nu runi Cristua ofrecer. \p \v 12 Quiỹarú Xana' Ri'u Cristo Jesús porqui'ni runne la' huacca quia' para quíxa'a' ca titsa' quì'e, ą'hua porqui'ni yala confianza te quì'e lani inte' acca bedue inte' para ccá' ttu huenitsìna quì'e, \v 13 masqui'ba ttu cuaỹa nua nna guléqquia' por menos Tata Dios lani ca titsa' quia', porqui'ni beduadí'a' canu ría latsi' quì'e nna betsía látsa'a' cą. Pero yala betúa latsi'e inte' porqui'ni yùe qui'ni labí yúa' qui'ni nu chi benia' nna ną́ contra lee, porqui'ni labí chì ría látsa'a' Cristo Jesús. \v 14 Iỹenini favor runie lani inte' nna runne la' huacca quia' para tsía látsa' ye' e, ą'hua runne la' tsi'ilatsi' lo lostu'a' tì'a chì te qui' iyaba ri'u de chì ná ri'u ttuba lani Cristo Jesús. \v 15 Hua yúa' qui'ni riquixa'a' titsa' nu ná lí para tsía latsi' iyábani ri'u lani itute latsi' ri'u: qui'ni Cristo Jesús nna bitée yétsiloyu para gudilèe ca enne' tul·la'. Inte' nna uccua' adí térula tul·la'. \v 16 Acca loti' bedilèe inte' por la' retúalatsi' qui'e, ą' modo nna belue' Cristo Jesús qui'ni yala la' ỹeni rappee qui' ca enne' adiru tul·la' hasta qui'ni tsía latsi' quį, porqui'ni yala la' ỹeni guỹi'e quia' masqui'ba benia' anía. Ą' benie para qui'ni por medio de inte' nna adí ca enne' tul·la' canu ná qui'ni tsía latsi' quį ne nna gappa hua cą fe qui' quį nna gata' la' labani nu labí ttíą qui' quį. \v 17 Acca ná qui'ni gudàliani ri'u Tata Dios tulidàba nna gul·la ri'u himnos para lee masqui'ba labí ccani ri'u ilá'ni ri'u e, porqui'ni la terúbee née Dios enne' dacca' nu rigú'ubia' lo iyate desdeba neru nna, nunca labí gattie. Quiỹarúe. \v 18 Lu' ỹa ỹi'nia' Timoteo, rappa' confianza lani lu' qui'ni egà'na lu' le' yétsi Éfeso nna quixá'a lu' ca titsa' nu chì nia' lu'. Inte' apóstol nna becuí'a' lu' para guni lu' inte' cualani, nùi nna ną́ conforme lani ca titsa' qui' canu betsìa ná' quį iqquia lu'a loti' gutixà'a cą nu cca qui' lu' por la' riyeni nu benna Tata Dios qui' quį. Bittu iỹùl·lani lu' nu gunne cą, porqui'ni anía modo nna gata'ni lu' adí la' huacca nu runna Espíritu para qui'ni guni lu' vencer contra iyate nu ná mal, \v 19 ą'hua para qui'ni guni lu' seguir tulidàba lani fe nu te qui' lu' lani Cristo, ą'hua para qui'ni guni lu' nu ná tsè' para qui'ni la' rulaba latsi' qui' lu' nna bittu gunią lu' condenar. Ttu chùppa ca enne' nna runi ba cą nu ná mal masqui'ba chì yù cą nu ná tsè', labiru runi cą seguir lani fe nu te qui' quį antes, acca reyeqquia cą neda mal attu vuelta nna nitti ba cą. Por ejemplo, ca marinero nna canchu labí gutha' tsè' cą barco qui' quį tì'a chì yù cą, entonces gulà'a cą neda lí nna taxacca' cą lati anta' ca íyya nna inètsi barco qui' ca niá nna níttilo iyaba cą. \v 20 Luetsi canu chì yù cą qui'ni labiru runi cą nu ná tsè' nu ra Tata Dios, pues tse'e Himeneo nna Alejandro nna, acca chì beté ya' cą cuenta lani Satanás para gunią nu calatsi'į lani cą, para qui'ni ą' modo nna guthète' cą bittu ru inne cą contra Tata Dios. \c 2 \p \v 1 Primérute runia' animar iyaba ca creyente qui'ni guni cą oración por iyaba ca enne' nna inàbani cą Tata Dios por iyaba cą qui'ni gunie cą cualani biỹa necesidad te qui' quį, ą'hua qui'ni hué' cą gracia Tata Dios por iyaba ca enne'. \v 2 Ą'hua por presidente qui' quį nna, ą'hua por iyaba adí canu rigú'ubia' qui' quį nna, para qui'ni tsé'e ri'u sin biỹa estorbo para qui'ni te libertad qui' ri'u guni ri'u Tata Dios adorar nna guni ri'u nu ná tsè'. \v 3 Tata Dios enne' runna salvación qui' ri'u, canchu yùe qui'ni runi ri'u oración por iyaba ca enne' nna yala redácca'nie, \v 4 porqui'ni calatsi'e qui'ni iyábani ca enne' nna gunibía' cą nu ná lí nna tsía latsi' quį nna l·lá cą. \v 5 Porqui'ni dua ttu teruba Dios, ą'hua dua ttu teruba enne' beni qui'ni eyacca ca enne' ttuba lani Tata Dios. Enne'yù'į nna née Cristo Jesús. \v 6 Ą' beni Cristo Jesús loti' betie cuenta la' labani quì'e nna guttie por iyaba ca enne' para qui'ni gata' salvación qui' quį. Guttie tiempo nani Tata Dios qui'ni gattie, anía belui'e qui'ni Tata Dios nna calatsi'e qui'ni iyábani ca enne' nna l·lá cą. \v 7 Acca becuí'e inte' para ccá' apóstol nna équixa'a' nu ná lí entre ca enne' qui' adí ca nación, para qui'ni telini cą qui'ni dàni cą tsía latsi' quį nu beni Cristo Jesús por lacą. Bittu runi látsa'a' de nia' ca cosį, hua lígani nia' nu ná lí. \v 8 Attu vuelta nia' qui'ni calátsa'a' qui'ni iyaba ca nubeyu' gaỹa tèdiba tse'e cą nna bittu ru itsa'áni cą nna bittu ru til·la cą nna, sino qui'ni de guni cą oración nna ilìtha ná' quį nu labí ná tul·la'. \v 9 Ca niula nna ná qui'ni gaccu' cą ca lari' nu rulue' tsè' por ttu nu ría latsi' qui' Tata Dios, tì'a runi ca niula canu te la' rulábalatsi' nu ná tsè' qui' quį delante de Dios. Pues nu adiru dacca' delante de Dios nna álahua ną́ ti'iỹa tsè' ná ca anillo nu yù'u ỹubená' quį, nihua perla nu yù'u yani quį, nihua ca lari' nu dacca' yaỹi l·le. \v 10 Gá lu' ca niula qui'ni nu adiru dacca' nna ną́ ca obra de la' retúalatsi' nu runi cą lani ca enne', tì'a ná qui'ni guni ca niula canu ra cą qui'ni ría latsi' quį Tata Dios. \v 11 Ttu niula nna ná qui'ni gudà nàgui'į sin qui'ni bittu inne tìą nna gappa láą la' ỹeni para gunią obedecer. \v 12 Nia' qui'ni bittu ná qui'ni ttu niula nna quixá'anią ca nubeyu' le' iglesia qui'ni į nuą' ná, o qui'ni gunią dirigir ca nubeyu' le' iglesia, sino ná qui'ni bihua biỹa innią. \v 13 Ą' ná porqui'ni Tata Dios nna benie Adán primérute, laniana uccua Eva. \v 14 Ą'hua Adán nna bihua guỹacca' ỹíą por bèl·làa, sino niuláa ba guỹacca'ỹíą nna gulù'ą falta. \v 15 Pero ttu niula nna gata' salvación quì'į de runią nu ná qui'ni gunią, por ejemplo: guditsìna'ą ca ỹi'nį nna runią seguir lani la' tsi'ilatsi' nna fe nna, ą'hua canchu gunią seguir ccá nàri la' labani quì'į delante de Dios lani ttu la' rulábalatsi' nu ná tsè'. \c 3 \p \v 1 Hua lígani nia' lu': Canchu ttu nubeyu' calatsi'į gunią guiar ttu tsina nu cca qui' iglesia, pues bihua ną́ ttu la' calatsi' mal quì'į porqui'ni ną́ ttu tsina tsè'. \v 2 Enne' guni guiar le' iglesia nna labí ná qui'ni ccą́ ttu nu rutią lugar qui'ni ca enne' nna inne cą mal quì'į, por ejemplo: ttuba niula quì'į dúalanią, ą'hua ná qui'ni ccą́ ttu nubeyu' nu ridu al tanto para ínnią nna gunią nu ná tsè', ttu nu rà'a razón, ą'hua la' labani quì'į nna te ttu arreglo quì'į nna, runią ca enne' invitar nna runią cą recibir tsè' le' litsi'į, ą'hua te la' riyeni quì'į para gutią tsè' ca enseñanza. \v 3 Bittu ná qui'ni ccą́ ttu enne' borracho, nihua ttu nu iqquia tsá'a, sino ttu nu gappa láą la' ỹeni qui' ca enne', alàa ttu nu ritìl·la taáą lani ca enne', nihua ttu nu yala ridà latsi'į gata' ca cosa material quì'į. \v 4 Ná duel·la' qui'ni ccáą ttu nubeyu' nu rutsè'e tsì'ą ca familia quì'į nna, ttu nu rinèni ca ỹi'nį nna rappa cą na titsa'. \v 5 Porqui'ni ttu nubeyu' nu labí rutsè'e tsì'ą ca familia quì'į le' litsi'į, ti'ani modo huí'ą cuidado canu tse'e le' iglesia qui' Tata Dios cá. \v 6 Pero ttu nu chì' ría ba latsi'į nna, labí ná qui'ni gute ri'u ttu cargo quì'į para gunią dirigir biỹa le' iglesia, porqui'ni xíaba gulaba latsi'į qui'ni yala enne' dacca' ną́ nna innia teláą le' peligro porqui'ni gunią tì'ba rulaba bá latsi'į tì'a beni numalua nna uccuą condenar por Tata Dios. \v 7 Ą'hua ná duel·la' qui'ni nu guni dirigir nna ccą́ ttu nu runi nu ná tsè' lani ca enne' labí ría latsi' nna rinne tsè' hua cą quì'į. Porqui'ni canchu runi latsi'į o runią attu biỹa mal ni lani ca enne' canu labí ría latsi', pues anía modo nna gutią lugar qui' quį para inne cą mal contrį nna inne cą qui'ni labí formalidad te qui' iglesia, ą' ná nu calatsi' numalua. \p \v 8 Ca nubeyu' nu ccá diácono nna ná qui'ni ccá cą canu rue' cuidado ti'iỹa runi cą portar, álahua canu bila bila ba rinne cą, nihua borracho, nihua ttu nu runi gana por medio de la' ruthacca'ỹí sino lani nu ná lí, \v 9 canu yu cą lo losto' quį qui'ni labí mal runi cą sino qui'ni runi cą nu ná tsè' conforme lani ca enseñanza lí nu rulue' ca titsa' nu ría lats̀i' ri'u. \v 10 Ti'a nu guni guiar, ą'hua canu ná para ccá cą diácono, ná qui'ni primérute ccá cą probar. Canchu labí biỹa cosa mal runi cą para gata' lugar qui' ca enne' inne cą mal qui' quį, entonces huacca hua guni cą servir como diáconos. \v 11 Ą'hua ca niula canu guni biỹa cualani le' iglesia nna ná duel·la' ccá cą canu rue' cuidado ti'iỹa tse'e cą, alàa canu rinne titsa' beỹia qui' ca enne' nna chatha ttu escándalo le' yetsi, sino canu te ttu la' rulaba latsi' tsè' qui' quį nna, runi cą cumplir tsè' itute deber qui' quį. \v 12 Ą'hua ttu nubeyu' nu ccą́ diácono nna, pues ttuba niula quì'į dualànią, ą'hua ná qui'ni ccą́ ttu nubeyu' nu rinènią ca ỹi'nį nna rutsè'e tsì'ą ca familia quì'į. \v 13 Ca diácono canu runi tsè' nna, entonces í'yu tsá qui'ni thí' cą la' dàliani qui' Tata Dios ą'hua qui' ca enne'; thi' hua cą la' huacca nu gunna Tata Dios para qui'ni inne cą lani adí confianza de chi té iỹeni fe qui' quį lani Cristo Jesús. \p \v 14 Rulaba látsa'a' qui'ni itá xìa' tanel·lia' lu', pero rudiania' lu' ca enseñanzį, \v 15 porqui'ni canchu itsá rùa' nna, ccá lu' saber por medio de cartį ti'iỹa ná qui'ni tsé'e ca enne', ttuą lani attuą, quiere decir luetsi canu runi formar iglesia qui' Tata Dios enne' dúe tulidàba para cueqquia lí ri'u titsa' nu ná fundamento quì'į nna guni ri'u ą defender. \v 16 Por ejemplo ri'u nna ría latsi' ri'u qui'ni Dios nna chì bitée uccue enne'yù'; qui'ni Jesús nna por la' huacca iỹeni qui' Espíritu Santo lani e nna belui'e qui'ni née enne' completamente tsè'; qui'ni ca ángeli de ỹiabara' nna bilá'ni cabi e; qui'ni ca discípulo quì'e nna chì gutixa'ani cabi nu cca quì'e entre ca enne' qui' iỹetse' ca nación nna ríalatsi' quį, ą'hua qui'ni chi uccue recibir attu vuelta ỹiabara' lati dúa Tata Dios. \c 4 \p \v 1 Pero Espíritu Santo nna runie declarar qui'ni ca tsá nu chì' da'la nna ttu te ca enne' nna labiru guni cą seguir la' ríalatsi' lígania nu ná qui'ni tsía latsi' ri'u, sino guni la cą seguir ca enseñanza beỹia nu riquixá'a adí ca enne' canu tse'e cą bajo poder qui' ca espíritu malo. \v 2 Quixá'a cą ca enseñanza beỹia nna gulue' ti'átsi ná cą enne' tsè' pero beỹia la ná cą, labiru cca cą sentir qui'ni ná cą culpable por ca cosa mal nu runi cą, anía modo nna rulue'ní qui'ni runi la cą Satanás servir. \v 3 Lacą nna quixá'a hua cą qui'ni ttu nubeyu' nna ná qui'ni thua ttu báą tulidàba, ą'hua qui'ni ná tul·la' canchu go ri'u iyaba nu ná alimento para ri'u, pues Tata Dios nna benie iyaba cą para go ri'u cą después de ttu oración para hué' ri'u e gracias nna, ri'u canu ría latsi' nna chi nabiá'ni ri'u nu ná lí. \v 4 Pues iyaba ca cosa nu dacca' para go ba ri'u nna ną́ tsè' para go ri'u cą, porqui'ni Tata Dios nna benie iyaba cą, labí ná qui'ni làa go ri'u cą, sino ná qui'ni gá la ri'u Tata Dios quiỹarú cuią'lu' nna go ri'u ą. \v 5 Porqui'ni por medio de ca titsa' nu chi gunne Tata Dios, ą'hua por oración nu runi ri'u nna, ą' modo nna yù ri'u qui'ni náą tsè' ru'a lúe para go ri'u ą. \v 6 Canchu quixá'ani lu' ca bettsi' lu' ca titsi'į nna, ą' modo nna gulue'ní qui'ni ná lu' ttu obrero tse' qui' Cristo Jesús nna, ttu obrero nu yùą ti'iỹa modo cca alimentar espíritu qui' la'a labį por medio de titsa' lí nu ná qui'ni tsía latsi' ri'u, conforme lani ca enseñanza lígani nu chì runi lu' seguir. \v 7 Hué' lu' cuidado qui'ni là gudà naga' lu' ca cuento nu labí riỹu' cą para la' dàliani qui' Tata Dios, porqui'ni labí lini cą. Guni la lu' iyaba nu dacca' para gappa lu' adí fuerza la' labani espiritual qui' lu', para qui'ni tanó lu' Tata Dios adí tsè'. \v 8 Iyaba ejercício nu runi ri'u para fuerza qui' cuerpo qui' ri'u nna hua ná tsè' qui'ni guni ri'u ą. Pero adiru tsè' ná qui'ni guni ri'u nu gunna adí fuerza para espíritu qui' ri'u, porqui'ni nùi nna dacca'ą alàa lateruba miéntraste tse'e ri'u le' yétsiloyuį sino dacca' huáą para attu la' labània. \v 9 Hua yúa' qui'ni riquixa'a' titsa' lí para tsía latsi' iyaba ca enne' sin qui'ni gudu chuppanią cą. \v 10 Acca yala duel·la' runi tu' para quixá'ani tu' ca enne' titsa' quì'e ą'hua ruchia tu' ca enne' canu ruduadí' cą intu', porqui'ni ga'na tu' seguro qui'ni Tata Dios née enne' bani nna te la' huacca quì'e para gudilèe iyábani ca enne' le' ca tul·la' qui' quį canchu ría latsi' quį ne. \v 11 Dàni lu' equixá'ani lu' ca enne' ca cosį nna gá lu' cą qui'ni guni cą na. \v 12 Masqui'ba ná lu' cuiti' pero bittu gute lu' neda para qui'ni quiniyú cą lu', sino guni lu' nu ná tsè' ti'ba ná qui'ni guni ca enne' ría latsi', por ejemplo: hué' lu' cuidado ti'iỹa hué' lu' titsa' ą'hua ti'iỹa thúa lu' lani ca enne', ą'hua dàni lu' gulue' lu' qui'ni te la' tsi'ilatsi' lo losto' lu' tì'a dàni ttu nu ría latsi' gunią, ą'hua qui'ni rappa lu' confianza Tata Dios tulidàba, ą'hua bittu guni lu' biỹa cosa nu runi qui'ni cca manchar la' labani qui' lu'. \v 13 Lacca'te ccá quia' itá', calátsa'a' qui'ni hue'el·la' latsi' lu' gul·la lu' nu ra lo Escritura lani ca enne', ą'hua qui'ni egú'u lu' neda ca enne' nna quixá'ani lu' cą biỹa nua ra tìtsa'a. \v 14 Bittu iỹùl·lani lu' poder nu benna Espíritu Santo qui' lu' para equixá'a lu' biỹa nua ra titsa' qui' Tata Dios, sino uquìna' lu' ą porqui'ni beni lu' ą recibir loti' ttu chuppa ca hermano nna gutixà'a cą nu cca qui' lu' por la' riyeni nu benna Tata Dios qui' quį, ą'hua loti' betsìa ná' ca anciánua iqquia lu'. \v 15 Lu' nna beni tulidàba lani itute fuerza qui' lu' iyaba nu rinénia' lu', laniana ennia iyaba ca enne' cuenta qui'ni hua lígani ridète' tse' lu' ca cosa espiritual. \v 16 Bè' cuidado qui'ni làa guni lu' biỹa cosa mal, ą'hua qui'ni equixá'ani lu' ca enne' conforme lani consejo nu nia' lu'. Be'èl·la' latsi' lu' tulidàba para guni lu' nu níyi'į, anía modo nna gudilà lu' la'a lu' ba, ą'hua canu rudà naga quį qui' lu' nna. \c 5 \p \v 1 Bittu inne dí' lu' lani ttu nubeyu' chì ná adí enne' gula ti'chu lu' canchu rigú'ą biỹa falta, sino adila tsa' gá lu' ą biỹa nua ná nu gunią pero lani titsa' suave ti'átsi ną́ tàta qui' lu'. Ą'hua canu ná ató'te nu cuiti' ti'chu lu' nna, gul·luítsa' tsè' lu' cą nna bittu inèni lu' cą ti'átsi ná lu' ttu nu rigú'ubia', sino lani la' tsi'ilatsi' ti'átsi ná cą bettsi' lu'. \v 2 Ą'hua ca niula canu chì ná adí enne' gula ti'chu lu', adila tsa' gul·luítsa' tse' lu' cą ti'átsi ná cą nàna qui' lu'. Ą'hua ca niula cuiti', guluítsa' tsè' lu' cą ti'átsi ná cą dana lu', alàa lani biỹa interés ni. \p \v 3 Beni cualani ca viuda canu hua lígani labí modo te qui' quį para ccá cą sostener. \v 4 Canchu ttu viuda tse'e ỹi'nį nna ỹithúį nna, entonces ná qui'ni ccá cą primero para gulue' cą qui'ni ría latsi' quį Tata Dios por medio de cualani nu runi cą lani propio gani ca enne' le' yú'u qui'ba quį, para qui'ni anía modo nna eyúni cą favor qui' canu bedi ỹèni cą cą, porqui'ni ą' rú'u latsi' Tata Dios. \v 5 Ttu viuda nu hua lígani labí modo te quì'į para ccą́ sostener, nihua lanu ỹi'nį te nihua ỹithúį lanú te nna, pues lą nna rappą confianza lateruba lani Tata Dios por nu riquina'nią, ą'hua rinàbanią ne lani oración réla ritsá ba qui'ni gunie na cualani. \v 6 Pero ttu viuda nu yala redácca'nią qui'ni runią ca placer qui' yétsiloyu nna, pues claru taá rulue'ní qui'ni labí rexa latsi'į Tata Dios. \v 7 Acca ná qui'ni quixá'ani lu' cą qui'ni bittu ru guni cą ą', para qui'ni làa gute cą lugar qui'ni ca enne' nna inne cą mal qui' nuỹa. \v 8 Canchu nuỹa enne' labí runią cualani ca enne' quì'į especialmente canu tse'e le' litsi'į, entonces lą nna rulue' qui'ni rutsíbią ca titsa' nu ná qui'ni tsía latsi' ri'u. Porqui'ni de labí runią cualani canu tse'e le' litsi'į nna, pues adírula mal ną́ ti'chu ttu nu labí ría latsi', porqui'ni iỹé canu labí riá latsi' nna runi cą cualani ca enne' qui' quį canu te necesidad qui' quį. \v 9 Thúa nombre qui' ttu niula viuda lo lista qui' canu cca cą merecer cualani qui' iglesia solamente canchu chì uccuanią gayùna' ida o adíru ỹe ida, ą'hua canchu uccuą niula fiel lani tsela niá, \v 10 ą'hua canchu tsè'ba rinne ca enne' quì'į por ca obra tsè' nu runią, por ejemplo: canchu bediỹèni tsè' báą ca ỹi'nį porqui'ni bethète'nią cą ti'iỹa guni cą, ą'hua canchu chì benią recibir tsè' ca enne' nu bitsina' litsi'į nna belui'ą la' retúalatsi' lani ca hermano nna huíą huenàba titsa' canu ra'ni o ca enne' ná huè', ą'hua canchu chi benią tsè' biỹa obra uccua ofrecer según ti'ba ritelínią. \v 11 Pero bittu gudua lu' lá ca viuda lo lista canchu labí chì uccuani cą gayùna' ida, porqui'ni ca niula viuda adiru cuiti' nna xíaba gutsiáni cą la' rulábalatsi' tsè' qui' quį nna labiru guni cą servir le' iglesia tì'a chì beni cą ofrecer lani Cristo, sino cálatsi' quį gutsaná' quį attu vuelta, \v 12 anía modo cu'u cą falta nna ccá cą culpable porqui'ni beni cą recibir cualani qui' iglesia, pero bitola nna bettse'e latsi' quį promesa nu beni cą ru'alo iglesia. \v 13 Ca viuda cuiti' canchu tsia lá quį lo lista nna runi cą recibir cualani qui' iglesia nna, xíaba cabiá'ni cą cueni tsaba cą porqui'ni yú'u rà'a cą yú'u reria ba cą, làla cą inne tebá nna gulàtsi' qui' quį nna inne cą nu labí ná qui'ni inne ri'u. \v 14 Acca rulaba látsa'a' qui'ni adila tsa' canchu ca niula viuda cuiti' gutsaná' quį attu vuelta nna gudiỹèni ỹi'ni quį nna guni lo tsina quį, para qui'ni canu labí ruyu tsè' cą canu ría latsi' nna làa gappa cą neda guduadí' cą cą. \v 15 ą' ná consejo nu nia', porqui'ni yù ri'u qui'ni ttu chuppa ca niula viuda cuiti' nna chì belà'a cą neda lí nna chì runi cą ca cosa mal nu calatsi' Satanás qui'ni guni cą. \v 16 Pero nuỹa tediba nu ría latsi', canchu tse'e entre ca enne' quì'į ca niula ná cą viuda, entonces ná qui'ni gutią nu riquina'ni cą para qui'ni là guthácca' tsì'i cą iglesia, para qui'ni iglesia nna gata' suficiente ofrenda quì'į para gutią qui' ca niula viuda canu hua lígani labí te ccani cą sostener. \p \v 17 Ca nubeyu' canu runi cą servir le' iglesia como anciano nna, lacą nna cca cą merecer qui'ni ca hermano qui' iglesia nna gulue' cą á chùppa tanto la' tsi'ilatsi' qui' quį lani cą, especialmente lani canu hua lígani rue'el·la' latsi' quį tulidàba runi cą predicar nna riquixá'ani cą iyaba ca enne' biỹa nua ra lo titsa' qui' Tata Dios. \v 18 Porqui'ni lo titsa' qui' Tata Dios nna ga'na escrito qui'ni gulue' ri'u la' tsi'ilatsi' lani canu runi cą tsina por bien qui' ri'u, porqui'ni ra: Bittu cu'u lu' exxa rú'a gù'na nu yu'áą tsina'. Ą'hua: Ttu nu runi tsina nna ná ba qui'ni thí' laỹį. \v 19 Bittu tsía latsi' lu' biỹa queja nu rutsia ttu enne' qui' ttu anciano, solamente canchu tse'e chuppa o tsunna canu ná cą testigo nna ra cą qui'ni į benią, laniana huacca ba tsía latsi' lu'. \v 20 Canchu runi cą seguir tul·la' qui' quį, entonces lu' nna ná qui'ni gutìl·la lu' cą ru'a lo iglesia para qui'ni iyaba ca hermano nna gátsini cą nna làa guni cą tul·la'. \v 21 Inte' Pablo lani nombre qui' Tata Dios, ą'hua lani nombre qui' Xana' Ri'u Jesucristua porqui'ni ná qui'ni gute lu' cuenta tsina qui' lu' lani e, ą'hua ru'a lo ca ángeli porqui'ni chì becué' Tata Dios cabi: rutha'na' làtsi' ná' lu' qui'ni guni lu' iyábani nu níyi'į, pero bittu nábání ca enne' guyu tse' lu' sino guni la lu' nui tì'a chì gutixa'ánia' lu' pero tulappa ba lani iyaba ca enne'. \v 22 Bittu gutsia ná' lu' iqquia nuỹa ttu hermano para gata' poder quì'į por biỹa tsina le' iglesia hasta ba qui'ni chì yù lu' qui'ni tsè'ba runią. Bittu hue'èl·la' lu' qui'ni attu enne' ichi'ą lu' para guni lu' tul·la' lani ą, sino hué' lu' cuidado la' labani qui' lu' qui'ni làa ccá lu' manchar. \v 23 Por causa de tsahue' nu ra'ni l·lè'e lu'ą', acca nia' lu' qui'ni í'ya hua lu' tito' vino para remedio canchu riquína'ni lu' ą. \v 24 Tuchuppa ca hermano nna chì yù ri'u claru tabá biỹa tul·la' nua runi ba cą seguir, acca ina ri'u qui'ni labí cca ccá cą anciano. Pero ca tul·la' nu runi ba seguir átuchúppa cą nna pues labí cca ri'u saber biỹa nua ná mal nu runi cą seguir hasta ba qui'ni inàba titsa' ri'u cą. \v 25 Annana nia' sobre de ca hermano canu cca merecer ccá cą anciano: tuchuppa ca nubeyu' nna chìá yù ri'u claru taá ca obra tsè' nu runi cą, pero ca obra tsè' nu runi átuchúppa cą nna labí chì yù ri'u biỹa nua ná tsè' nu beni cą, pero labí modo te igàttsi' ca obra tsè' qui' quį para siempre. \c 6 \p \v 1 Annana nia' sobre de canu ría latsi' pero de canu ná cą esclavo nna labí modo te qui' quį para iria cą le' la' rigú'ubia' qui' xana' quį: pues ná qui'ni telini cą qui'ni xana' quį nna cca cą merecer qui'ni gappa cą cą titsa', para qui'ni làa gute cą neda qui'ni inne ca enne' mal qui' Tata Dios nna ca enseñanza quì'e nu riquixá'a ri'u nna. \v 2 Canchu xana' quį ná huą́ ttu nu ría latsi' nna, bihua ná qui'ni gulaba latsi' quį mal qui' xana' quį nna guni cą menos para lą porqui'ni ná huą́ ttu hermano. Sino dà láni cą guni cą tsina lo xana' quį adí tsè', porqui'ni xana' quį enne' runi cą servir nna ná huą́ ttu nu ría latsi' nna catsi'í huáni Tata Dios na. Ná qui'ni quixá'ani lu' cą nna inèni lu' cą qui'ni guni cą ca titsi'į. \p \v 3 Nuỹa tediba riquixá'ą attu enseñanza huaya' ti'chu níyi'į, ą' modo nna rulue'ní qui'ni labí rulaba latsi'į tulappa lani nu ná lí, quiere decir qui'ni labí rulaba latsi'į tulappa lani ca titsa' qui' Xana' Ri'u Jesucristua nna ca enseñanza lí nu rulue' ti'iỹa modo guni ri'u nu rú'u latsi' Tata Dios. \v 4 Canchu ą' runi nuỹa tediba enne' nna, rulue'ní claru taá qui'ni canią qui'ni yala yuą, pero inte' nna nia' qui'ni enni'į nna nihua titó' labí nabiá'nią nna duą lo peligro nna calatsi'į til·lą ca enne' tulidàba nna runią discutir nu labí riỹu', acca ratha pleito entre lacą nna ą'hua la' yélatsi' nna ruduadí'ą ca enne' nna labíru confianza rappa luetsi quį, sino l·lá'a luetsi quį nna, \v 5 runią qui'ni labí ruyu tsè' cą adí ca enne' porqui'ni labí tsè' re' la' riyeni qui' quį nna labí nabiá'ni cą nu ná lí. Rulaba latsi' quį qui'ni por medio de religión nna guni cą gana tsè' por la'a labá cą. \p \v 6 Inte' nna nia' lu' qui'ni canchu chì runi ri'u Tata Dios servir nna entonces adiru rico ná ri'u espiritualmente taá canchu hua lígani ga'na ri'u conforme lani nu chì te qui' ri'u, pero lani la' redacca' latsi'. \v 7 Biáni cosa nùà' ri'u loti' bitsina' ri'u le' yétsiloyu cá. Labí biỹa nùà' ri'u. Biáni cosa eyua' ri'u canchu chì gatti ri'u nna cca ri'u apartar qui' cuerpo yatti qui' ri'u cá. Labí biỹa. \v 8 Acca canchu chì te nu go ri'u nna gaccu' ri'u nna, entonces ná qui'ni ega'na ri'u conforme lani nu te qui' ri'u, lani la' redacca' latsi'. \p \v 9 Canu yala calatsi' quį ccá cą rico nna labí ccani cą guchia cą iyaba ca tentación nu dá' lani bel·liu qui' quį para guni cą mal, acca tse'e cą lo peligro por la' ridàlatsi' necio nu runi bel·liua qui' quį, hasta qui'ni labiru riỹu' cą por Tata Dios nna nitti cą. \v 10 Canchu ttu enne' catsi'ínią bel·liu, nùi nna ną́ ttu la' ridàlatsi' mal nu runią qui'ni gunią iỹé ca cosa mal. Tuchuppa cą nna, porqui'ni yala rue'el·la' latsi' quį gata'ni cą iỹeni bel·liu qui' quį, acca labiru rexa latsi' quį Tata Dios, ą'hua yala elénini cą bitola nna ina cą: cáalá labí benia' ą' nna labí biỹa ridácca'a'. \p \v 11 Pero lu' Timoteo, huenitsìna qui' Tata Dios, bittu ccá lu' manchar lani ca cosa maluą' nna sino bèni nu ná tsè' delante de Tata Dios, belue' qui'ni hua catsi'íni lu' e nna huía latsi' nu rèe, ą'hua belue' qui'ni te la' tsi'ilatsi' lo losto' lu' lani ca hermano. Bittu guttse'e latsi' lu' lahui' tsina nu runi lu' sino bèni seguir hasta qui'ni ccá cumplir itute, ą'hua uccua enne' ỹénlatsi' lani iyaba ca enne'. \v 12 Gulue' lu' qui'ni ná lu' contra nu ná mal nna ecabi lu' tsè' canu rinne contra ca titsa' nu ría latsi' ri'u, anía modo nna rulue' qui'ni chì ga'na lu' seguro qui'ni te la' labani nu labí ttíą qui' lu', porqui'ni por nua' nna gutàỹi Tata Dios lu' loti' iỹetse' ca enne' nna biyénini cą testimonio qui' lu' dacca'ló taá qui'ni ría latsi' lu' Cristua. \v 13 Tata Dios enne' runna la' labani qui' iyaba ri'u, lèe nna rilá'nie, ą'hua Cristo Jesús enne' becabi tsè' bée nna benie tì' rú'u latsi' Tata Dios loti' gudue ru'a lo gobernador Poncio Pilato, ą'hua lèe nna hua yù bée qui'ni runia' lu' mandar: \v 14 qui'ni guni lu' iyá tabá nu rèe nna, bittu gútsiání lu' ą, ą'hua bittu gute lu' lugar qui'ni ca enne' nna inne cą biỹa mal qui' lu'. Ą' ná qui'ni guni lu' desdeba anna hastaba í'yu tsá él·lani Xana' Ri'u Jesucristua, \v 15 tsá señalado nu chì nani Tata Dios qui'ni iyábani ca enne' nna ilá'ni cą ne. Ttu teruba lèe nna née enne' bendito nna te itute la' huacca quì'e nna rigú'ubi'e lo iyaba ca rey nna née enne' dacca' lo iyaba canu te poder qui' quį. \v 16 Ttu terúbée nna nunca labí gattie, porqui'ni née meru gani la' labani, pues lanú enne' ccani ibíga'ą ỹiabara' lati dúe. Lanú enne' le' yétsiloyuį chì bilá'nią lúe, nihua labí te posible qui'ni nuỹa ilá'nią ne. Acca dàni ri'u gudàliani ri'u e tulidàba porqui'ni te itute la' huacca quì'e para siempre. Amén. \p \v 17 Ca enne' chi ná cą rico por ca cosa material nu chi guta' qui' quį, pues ná qui'ni inèni lu' cą qui'ni bittu gulaba latsi' quį qui'ni chì ná cą enne' adí dacca' ą'hua qui'ni bittu gappa cą confianza bel·liu para ccabani cą, porqui'ni de repente taá labiru te, sino dàni cą gappa la cą confianza Tata Dios enne' banie tulidàba nna runìnie ri'u iyaba ca cosa ofrecer, alàa runne titó' ruba sino iỹeni la para bien qui' ri'u. \v 18 Ą'hua ga lu' cą qui'ni guni cą nu ná tsè' lani bel·liu qui' quį, qui'ni guni cą iỹé obra tsè' nu dacca' lani Tata Dios para qui'ni cca la cą rico lani lee, ą'hua qui'ni ỹa guteba cą por ttu cosa tsè' ą'hua qui' ca enne' te necesidad qui' quį. \v 19 Ą' modo nna gata' ttu riqueza adí tsè' qui' quį nna ttu cimiento tsè' por nu chi' da'la, para qui'ni gata' la' labani nu labí ttíą qui' quį. \p \v 20 Lu' Timoteo to', hué' lu' cuidado nu chì bethà'na Tata Dios làtsi' ná' lu'. Hué' lu' cuidado qui'ni làa guchìxi lu' ą lani ca titsa' nu labí dacca' iỹu', porqui'ni labí riỹu' ca titsa' qui' quį para la' dàliani qui' Tata Dios. Ą'hua bittu gudà naga' lu' canu redúdítsi cą ca titsa' nu ría latsi' ri'u nna rena cą qui'ni yù cą attu enseñanza huaya' nu ná adí tsè', pero equivocado ba ga'na cą. \v 21 Ą' chi beni ttu chuppa canu rena cą qui'ni chi guta' attu conocimiento huaya' qui' quį, pero chi gulà'a cą neda nu ná lí nna labí fe té qui' quį. Dios nna gunie lu' cualàni. \pc Ą' bá ná.