\id REV \h MUNIJE AMA AKARI \toc1 Amisye Po MUNIJE AMA AKARI RARORON Irati Yohanes Ai \toc2 Munije Ama Akari \toc3 Muni \mt2 Amisye Po \mt1 MUNIJE AMA AKARI RARORON \mt2 Irati Yohanes Ai \c 1 \s1 Yesus Kristus apa ana po raroron irati Yohanes ai \p \v 1 Ayaowe somamo Amisye po raugaje Yesus Kristus ai indamu Po anakotaro mavave nande kobe rarorono vatano wanapatambe Aije mansai. Yesus po apa naite inta atutir indamu poroto no vatano panapatambe Aije ai, apa tame mi Yohanes. Umba naite umaso po anakotare so raura kakavimbe Yohanes ai. \v 2 Yohanes po anakotaro po raen anawadive amije raije raura tenambe. Ayaowe somamo Amisye apa ayao muno ayao Yesus Kristus po raura kakavimbe mi som. \v 3 Are pirati bacave ayao Amisye po raroron ti Yohanes po ratoe so rai no anugano Amisye mansamun, opamo kove ngkov irati ai. Muno are nawirati wo raraniv mavabe muno ubeta rai tenambe, onawamo kove ngkov irati mai tavon. Weye anakotaro ratoe so ama masyote mare nande mangkepan to. \s1 Anugano Amisye kaururum, Yohanes po kove raura mansai \p \v 4 Risyirati Yohanes syo nyovara waowe so ratoe syo ranutugore anugano Amisy wasano kaururum wana no propinsi Asia wasai. Syare kove muno saumane no no Amisye no wasautan. Wepirati soamo no muno wusyinoe no to muno nugo makare umu no tutir. Muno anawayo vambunine kaururum nanawirati una no Amisye apa kursijo titi ama usye rai wo kove muno saumane raugaje wasanuga rai. \v 5 Muno Amisy Yesus Kristus po kove muno saumane raugaje wasai tavon. Wepirati po ayao Amisy raura tugaive ti vatane wanave rai, Wepirati vatano manasyin dave kovakato no wene ama uga rai, muno Wepirati be akarive akarijo titi mine so mansai tenambe. \p Kangkamambe Ai! Wepirati muinyo wansai muno Po anasine raunande kakai indamu Po wansapaya irati wama ayao kakaije rai. \v 6 Muno Po wansanugande indamu be akarive wansai tenambe, muno Po wansatayao indamu wambe syembe wamanapatambe Ajayo Amisye ai. Wamo Apa kovo ntitije muno Apa vambunine rararimbea nuge nuganui! Amin. \p \v 7 Waperato: Yesusa pi no kamure rautan ti de! Indati vatane werata wo aen tenambe, muno vatano wo aubai to\f + \fr 1:7 \ft Ayao Yunani mo raura mare, “vatano wo atukam.”\f* werata wo aen tavon. Indati vatane kotaro ntuna no mine so woyov tenambe, weye Yesus po awa mangke rapatimugo mai. Tugae, mamaisy! Amin. \p \v 8 Amisye po raura pare, “Rinawainamo Alfa muno Omega,\f + \fr 1:8 \ft Ayao Yunani ama urupijo manasyin ama tame mirati Alfa muno ama urupijo maran dave ama tame mi Omega.\f* ama ine mare manasyin dave weamo Risy, mansanana maran akato indati rino tutir. Risya soamo rino kobe, muno wusyinoe rino to, muno nugo makare umu rino tutir. Risyamo Sya vambunine ntiti mo vambunino kaijo rui rakivan tenambe.” \s1 Yohanes po Yesus aen no Apa titije rai \p \v 9 Risyirati Yohanes, wapa arakova pi risy weye syanave Yesus ai maisyare muno weapanave Ai tavon, muno Yesus be akarive wansai tenambe. Muno risyamo risiuri muno inatawandi weye itavondi Yesus ai maisyare muno weapamo wasatawandijo siurije rai tavon weye watavondi Ai. Sya marova wo inaugaveta ino no nupatimugo Patmos weye uparijo rinai weye syo Amisye apa ayao ravov muno syo ayao Yesus po raura we ravovo vatano wanui mansai. \v 10 Arono masyoto vatano wanave Amisy Yesus ai wanugan ube sambayambe rai, naije Anawayo Amisye mo inausuru tenambe, muno idaniv no inakiri anamoto manakoe inta ngkin maisyare tavuna inta ama kine ramaisy. \v 11 Ama ayao mo raura maisyare so: “Animaisye mirati nyo ranyanyut ti ndaen, syare nyo ratoe bukuge inta rai. Nyo ranutu Anugano Amisye kaururum mansai, nanawirati una no munije so: Epesus, Smirna, Pergamus, Tiatira, Sardis, Piladelpia muno Laodikia.” \p \v 12 Weti risakinav syeravo inakiri akare, are pi payao de inai so? Syare syeratoamo syo yawainyo manino taname rauvarasyo rai kaururume raen, yawainye so emasije veano ranari tenambe. \v 13 Yawainye ama yasyin syo vatane inta aen maisyare Arikainyo Vatan amaisy. Po ansuno manawadi masyo no ajo inta rave muno ansuno emasi veano ranari mamo Po ransawa no Apa popane rai. \v 14 Akarivuinye mpope dave, maisyare maero domba ananemane ramaisy muno maisyare kapasije ramaisy. Ami mamo maisyare tanamo mbadurur ramaisy. \v 15 Ajoe mamo ngkena dave maisyare tembaga ramero taname rai. Anamote ngkin dave maisyare mana vuke inta nsopato pene rai ranauni nto wemaisy. \v 16 Anem ngkove mamo Po tume kaururum raijar. Muno omake inta muje no awa rai, ama rani nsiu, rani nsiu tavon. Amune mamo mbar maisyare uma apa varo masyote yasyine ramaisy. \p \v 17 Arono syo aen taije, sya vukane ranteteraje no Amune rai, risyamo syamebe ramu, yara rinamaisyare vatano kakai. Weramu anem ngkove rauseo ntamijo inai Po raura pare, “Vemo njani nora! Risyirati manasyin dave, muno maran dave Risyi no akato. \v 18 Risyamo ikova no tawan. Wusyinoe ikakai to weramu nyerade Risyamo ikov, ikova nuge nuganui! Ribambunin ti ibe akarive wene rai, weti vatano ugwenen to nanawamo, ribambunin Syo kovo nuge nuganui raunande mai. \p \v 19 Maisyare omai ti, Syo natutir nyo ana rui mirati ndaen, syare nyo ratoe tenambe: anakotaro naiso muno anakotaro indati nande kobe. \v 20 Nyo tubino tume yano kaururum no inanem ngkove so raen muno nyo yawainyo emasi veano ranari kaururume raen tavon, syare nyo ama ayao ngkokaibe raura kakavimbe no taiso: Tume kaururum raurata irati naito Amisy mansano kaururum wo anugano Amisye kaururum maeranande, muno yawainyo emasi veano ranari raurata irati anugano Amisy kaururume mansai.”\fig Yawainyo emasi veano ranari raurata irati Anugano Amisy kaururume mansai |src="bk00154c.tif" size="span" loc="Muni Akari 1:12-20" copy="Horace Knowles" ref="Muni Akari 1:12-20" \fig* \c 2 \s1 Amisy Yesus Kristus apa ayao maje irati Anugano Amisy no Epesus mansai \p \v 1 Umba Amisy Yesus po raura rinai pare, “Syare nyo Sya ayaowe so ratoe ndanutu irati naito Amisy po Anugano Amisy una no munijo Epesus maeranande ai, maisyare so: \pm Risyirati syo tume kaururume raijaro inanem ngkove rai, syananave no yawainyo emasi kaururum nsayai dai ama yasyine rai. Sya ayao mi so: \pm \v 2 Syo anakere kotaro wapo rave raen, maisyare wadaijar panyoambe muno weasatawandi rai kobe. Syo wasaen waponayo vatano mamune mansai. Muno vatano wo taune maurana ware onawamo vatano Risyo matutir weramu jewen, wapo awa ayaowe muno awa ana udave ranyanyuti ti wadaen onawamo vatano aarurijate nawa. \v 3 Syo wasaen wasiuri weye wapanave Rinai, weramu wamayondi jewen, yara wasatawandi tutir. \pm \v 4 Weramu ana inta no no wapa yasyin mamai dainy, omamo weamuinyo Inai jakato maisyare muno manasyinoe wea ramaisy akatoe ramu. \v 5 Syare wasaemen wapa muinyo manakoe umawe rai, weye Syo wasaen soamo miridi makaje to. Weti wasakinav irati wapa ayao kakai rai! Muno syare wapa ana wadave ngkov akato, maisyare manasyino wapanave Inai kobe ramaisy. Weramu ranivara wabeta Sya ana syo raura so rai jewen, wea indati syakare wasai umba Sya yawainyo syo raugaje mbaro wasai omamo Syo rantauno wasai jakato. \v 6 Weramu wapa ana wadave inta mirati ngkov taiso: Vatano utavondi rati Nikolaus ai wenawamo waponayo awa ana udave rai, maisyare muno Risyamo syonayo rai tavona. \pm \v 7 Syare wadanide, are pirati amarikoame rasakinavo Anawayo Vambunine ama ayao mo raura anugano Amisye mansaije rai, weamo po ranaun. Are pirati bambunin po ayao mamuno mine so rapinde, Syo nyoaman no no Amisye apa nawaisy no munijo ntiti raunande po raisy indamu kova nuge nuganui.” \s1 Amisy Yesus apa ayao maje irati Anugano Amisy no Smirna mansai \p \v 8 Umba Yesus po raura rinai pare, “Syare nyo Sya ayaowe so ratoe ndanutu irati naito Amisyo po Anugano Amisy una no munijo Smirna maeranande ai, maisyare so: \pm Risyirati manasyin dave muno maran dave Risyi no akato. Ikakai to weramu ikovakato to. Sya ayao mi so: \pm \v 9 Syo wapa siurije raen, muno Syo wasaen wapa ananugo mine so meweno wasai, weramu tugaeyamo Amisye po kovo manakoe ratayao ti ntuna mo wasanyut no munijo ntiti. Muno Syo ranaun vatane wo wasaura tantunawi. Ware onawamo vatano Yahudi, weramu jewen, yara onawamo vatano Anakakai Akoe be akarive mansai. \v 10 Kavinta rati umba siurije nande wasai, weramu vemo wajaniv inya. Syo raura wasai: weapamo inta indati Anakakai Akoe po wasaugav wasisa no tanoano makova rai indamu po raen: wapanave Rinai tugae rako jewena e? Indati po wasave tatugadi yava masyote abusyin. Weti syare wabeto Ribui inai rave yava nto irati wene mo wasaugave rai. Wasatawandi tutir, weamo ama ine idaunande wasai, omirati kovo nuge nuganuijem. \pm \v 11 Syare wadanide, are pirati amarikoame rasakinavo Anawayo Vambunin ama ayao mo raura anugano Amisy mansaije rai, weamo po ranaun. Are pirati bambunin po ayao mamun mine so rapinde, opamo indati siuri inta makanande ai jakatoe ramu arono weno jirume\x + \xo 2:11 \xt 20:14-15, 21:8\x* makanande.” \s1 Amisy Yesus apa ayao maje irati Anugano Amisy no Pergamus mansai \p \v 12 Umba Yesus po raura rinai pare, “Syare nyo Sya ayaowe so ratoe ndanutu irati naito Amisy po Anugano Amisy una no munijo Pergamus maeranande ai, maisyare so: \pm Risyirati syo omake inta raijar, omake so ama rani nsiu, rani nsiu tavon. Sya ayao mi so: \pm \v 13 Wapa munijo wana rai mamo Syo raen to: Anakakai Akoe be akarive wapa munije rai. Weramu weapamo wapo wapa anave Inai raijar matuve tutir. Arono Antipas beto Rinai ti po Sya ayao raura, naije vatano una no wapa munijo Anakakai Akoe tuna rai wo aubai kobe. Weramu arono wo aubaisyoe, weapamo wapa anave omamo wapo ramamarave ramu, yara wapanave Rinai tutir. \pm \v 14 Weramu ana inta mirati no no wapa yasyin mamai dainy, omamo wapa vatan inta utavondi anawae wusyin Bileam apa ananyao rai. Wusyinoe Bileam po Balak anyao taiso: ‘Nyo Israel manuga raugabe indamu wo anaisyo ramer nanto irati yare raije raisy muno wo ayao anaerere rave.’ Weti po vatano Israel maponae ti wo ayao kakaije rave.\x + \xo 2:14 \xt Bilangan 24:25-25:3\x* \v 15 Naiso Nikolaus apa ananyao mo Bileam apa ramaisy muno wapa inta nao wo Nikolaus apa ananyao umaso raija ti ubeto rai. \v 16 Maisyare omai ti, syare wasakinav irati wapa ayao kakai umaso rai! Weramu ranivara wasakinave jewen, wea indati syavave ide wasai kobe, umba Risyo omako muje irati inawa rai raugav, imarovave vatano nanawije mansai. \pm \v 17 Syare wadanide, are pirati amarikoame rasakinavo Anawayo Vambunine ama ayao mo raura anugano Amisy mansaije rai, weamo po ranaun. Are pirati bambunin po ayao mamun mine so rapinde, Syo anaisyo manna ngkokaibe inta\f + \fr 2:17 \ft Arono wusyinoe vatano Israel wuje munijo aro Mesir raora, Amisye po manna no naumo warae raveti temaje no mine vone so rai indamu vatano Israel wo raisy (Keluaran 16:14-15). Manna ngkokaibe raurata irati anaisyo Yesus indati po raunande Apa kawasae wansai arono pakare inda be akarive mine so rai.\f* raunande ai, muno Syo oramo mpoper inta raugaje irati ai. Orame so Syo tamo wanyin inta ratoe rai. Tame somamo vatane inta po raene jewen, yara vatano raugaje amarom obo pirati po raen.”\fig Anugano Amisye kaururum no propinsi Asia |src="Yawa HK00378.tif" size="span" loc="Muni Akari moto 2 - 3" copy="Horace Knowles" ref="Muni Akari moto 2 - 3" \fig* \s1 Amisy Yesus apa ayao maje irati Anugano Amisy no Tiatira mansai \p \v 18 Umba Yesus po raura rinai pare, “Syare nyo Sya ayaowe so ratoe ndanutu irati naito Amisy po Anugano Amisy una no munijo Tiatira maeranande ai, maisyare so: \pm Risyirati Arikainyo Amisy, inami mamo maisyare tanamo mbadurur ramaisy muno inajo ngkena dave maisyare tembaga ramaisy. Sya ayao mi so: \pm \v 19 Wapa anakere kotaro wapo rave syo raen tenambe: weamuiny irati wasai vambinibe, wapanave Inai, wapanapatambe Rinai, muno wasatawandi siurije rai. Syo wasaen soamo wapa anakero wadaijare manui rave wusyinoe rakivan. \pm \v 20 Weramu ana inta mirati no no wapa yasyin mamai dainy, omamo wapo varore inta raugaje wanya ama tame mirati Izebel rai, ti mo anugano Amisy manyao. Wanya umaso mo taune raura mare Amisye pi po ratutir, weti Sya vatano wanapatambe Rinai wanui rave inta nawirati mo maponae indamu wo ayao anaerere rave muno wo anaisyo ramero yare rai raisy. \v 21 Muno Syo varore raugaje wanya umaso rai indamu nsakinavo ayao kakai rai, weramu ama ayao kakai anaerere umaso mamo mo rapaya ramu, yara mo rave tutir. \v 22 Waperato: Indati Syo wanene raugaje rai indamu nsiuri, muno vatano wo anaerere rave ratavone nawamo Syo mamaugo siurijo manakoe inta raron tavon, ranivara maneme mpaya awa ana wo rave ratavone so rai yava. \v 23 Vatano utavondi wanya umaso rai onawamo Syo maubaisy tavon indamu anugano Amisye nao tenambe wo inaen: Risyirati syo vatane awa ana udatantona muno ana ntipu no manuga rai raen tenambe, weti indati Syo rasakinavo wasai mamaisyo wapa ana wadave rarijati. \pm \v 24-25 Weramu more irati vatano kaijo wana no Tiatira, weapamo vatano watavondi ananyao angkari namije raije ramu, muno wapo Anakakai Akoe apa ayao ranyao ramu, wemirati vatane inta wo raura ware ananyao ntitije ma, weramu jewen. Weti nde wasai Syo raura: Sya ananyao wemirati wapo raijaro wasai, syare wapo raijar ava syakare wasai. Syo ananyao kaijinta raugaje wasai jakato jewen kai. \pm \v 26-27 Are nawirati ubambunin wo ayao mamun mine so rapinde muno wo Sya anakere raijar ava ntoa kakai vone rai, onawamo indati Syo vambunine raugaje mai indamu ube akarive vatano susyo ntuna no mine so mansai. Syo vambunine raugaje mai maisyare muno Sya Injaya po vambunine raunande Rinai, indamu ube akarive vatano susyo ntuna no mine so mai tenambe. Wo awa marova mansanepato isyo besije rai muno wo mandamisy maisyare kavino kopa ramau ti ngkupi.\x + \xo 2:26-27 \xt Mazmur 2:9\x* \v 28 Muno are nawi wo ayao mamun rapinde wenawamo indati Syo tumo Tundinit augaje mansai tavon. \pm \v 29 Syare wadanide, are pirati amarikoame rasakinavo Anawayo Vambunine ama ayao mo raura anugano Amisye mansaije rai, weamo po ranaun.” \c 3 \s1 Amisy Yesus apa ayao maje irati Anugano Amisy no Sardis mansai \p \v 1 Umba Yesus po raura rinai pare, “Syare nyo Sya ayaowe so ratoe ndanutu irati naito Amisy po Anugano Amisy una no munijo Sardis maeranande ai, maisyare so: \pm Risyirati ibe akarive Amisye apa anawayo vambunine kaururum mansai muno Syo tume kaururum raijaro inaneme rai. Risyo ana wapo rave raen. Vatane ware weapamo ta wakova, weramu Syo wasaen wakakaija. Sya ayao mi so: \pm \v 2 Wabesea! Vemo wamaindi jakato nora! Wapo wapa anave raijasea mbambunin akato, weye Syo wasaen wapa anave soamo mamaun dave, kavintare raumandi kobe. Muno Syo wasaen wapa ana wadaveye mamai dainy no Sya Amisye amune rai. \v 3 Weti syare wasaemen ananyao tugae wapo ranaun muno wapanave rai to rai. Syare wabeta rai muno wasakinavo wapa ayao kakaije rai. Weye wapare wamaindi tutir, indati syakare Syo mangke raugaje wasai. Syakare mamo maisyare vatano anaonoanoe, weye Sya ide wemamo mbe papabe, ti nandui rati ide wasai omamo weapantatukambe rai. \pm \v 4 Weramu Anugano Amisyo wana no Sardis weap, vatane inta una no wapa yasyin wo taune mansanuga raeranande ti ngkakavimbe. Weti arono munije ama akari, indati wo ansuno mpoper rave umba Risye wenawe reamanya tenambe, weye Syo mansaen onawamo umamaisy. \v 5 Are pirati bambunin po ayao mamun mine so rapinde, weamo indati Syo ansuno mpopere raunanto po rave taije maisy. Muno Syo apa tame raupaisyo Sya bukuge raije ramu, namirati mo vatano ukova nuge nuganui awa tame ratoe rai. Muno indati Syo aura Sya Injaya ai muno Apa naite mansai tavon syare, ‘Sopamo Sya arikainy tavondi Rinai pi so.’ \pm \v 6 Syare wadanide, are pirati amarikoame rasakinavo Anawayo Vambunin ama ayao mo raura anugano Amisy mansaije rai, weamo po ranaun.” \s1 Amisy Yesus apa ayao maje irati Anugano Amisy no Piladelpia mansai \p \v 7 Umba Yesus po raura rinai jakato pare, “Syare nyo Sya ayaowe so ratoe ndanutu irati naito Amisy po Anugano Amisy una no munijo Piladelpia maeranande ai, maisyare so: \pm Risyirati kakavimbe muno tugae. Risyirati Syo Daud apa kepo\f + \fr 3:7 \ft Ayaowe so ama tunato raije no taiso: Yesus indati be akarive Apa kawasae mansai maisyare muno wusyinoe Daud be akarive munijo Israel mansai wemaisy.\f* po rave unsanda rakepe raijar. Ranivara syare Syo rausiso, weamo vatane inta po rauguji kakai muno ranivara syare Syo rauguji, weamo vatane inta po rausiso kakai. Sya ayao mi so: \pm \v 8 Syo wapa ana wadave raen tenambe. Waperade! Syo unsanda rausiso wasai muno vatane inta po rauguji akato kakai. Syo raen wamayondi, weramu weatavondi Sya ayaowe rai tutir muno weapo inamamarave ramu. \v 9 Wadanide! Vatano Anakakai Akoe be akarive mansai inta wo taune mawain ware onawamo vatano Yahudi, weramu jewen, weti onawamo wayarurijabe. Indati Syo vatano wayarurijabe umaso mantitidi ude anugano Amisy wasai, wo vukane ranteter no wasamune rai indamu wo raura wasai ware, ‘Tugae, Amisy Yesus muinyo wasai.’ \v 10 Syo ananyao raugaje wasai to indamu wasatawandi tutir, muno Syo wasaen wabeta Sya ananyao umaso rai ti mamai to. Maisyare omai ti, arono indati siurijo manakoe nande mine so rai tenambe indamu mo vatano mine so matopan, syare Syo wasaoraijo rai jaje. \pm \v 11 Syavave ide. Ide ti Sya ananyao wemirati wapo rarijat, syare wapo raijar matuve, indamu vemo vatane inta po wasaponae ti kovo ntuna mo wasanyut no munijo ntiti raumandijo wasai nora. \v 12 Are pirati bambunin po ayao mamun mine so rapinde, opirati Syo atayao da aurata irati ajijo mo Yavaro Amisy no munijo ntiti ratugar matu ti nteta nuge nuganui. Maisyare omaisyamo vatane umaso indati puje rai jakatoe ramu, yara tuna no naijea nuge nuganui. Syo sya Amisye apa tame ratoe vatane so ai muno Sya Amisye apa munije ama tame ratoe ai tavon. Apa munije rawainamo Yerusalem Nggwanyin, namirati no no munijo ntiti indati maje no mine vone so rai. Muno indati Syo sya tamo wanyine ratoe anakea rai tavon. \pm \v 13 Syare wadanide, are pirati amarikoame rasakinavo Anawayo Vambunin ama ayao mo raura anugano Amisy mansaije rai, weamo po ranaun.” \s1 Amisy Yesus apa ayao maje irati Anugano Amisy no Laodikia mansai \p \v 14 Umba Yesus po raura rinai pare, “Syare nyo Sya ayaowe so ratoe ndanutu irati naito Amisy po Anugano Amisy una no munijo Laodikia maeranande ai, maisyare so: \pm Risyamo Sya tame mirati Tugae,\f + \fr 3:14 \ft Yohanes po ayao \fq Amin\ft ratoe ayao Yunani rai. Ama ine mare “tugae.”\f* weye Sya ayao mamo tugae ti vatane wanave rai. Anakotaro Amisye po ranari ama Akarije pi Risy. Sya ayao mi so: \pm \v 15 Weapamo wasaurata irati mana nanayaodi rai, mamoane jewen muno nanayao dave jewen,\f + \fr 3:15 \ft Mana mamoane raurata irati vatano awa bekere manakoe ware utavondi Amisye ai. Mana nanayao raurata irati vatano wonayo Amisye ai. Mana nanayaodi raurata irati vatano utavondi gerejave, weramu manuga nggwaravainyo Amisye ai (Markus 7:6-7).\f* weye wapa bekero Rinai mamo manakoe jewen, yara mamaun bayave. Ribeker syare wapo intabo rapatimu: nanayao ndako mamoane ndako. Weramu waponae. \v 16 Maisyare omai ti, indati Syo wasanyanyipube weye syonayo wasai! Weye weapamo wasaurata irati mana nanayaodi vayave rai, mamoane jewen muno nanayao jewen. \v 17 Wapo raura wapare, ‘Reama ananuge manui, weti anakotar reamaura rai mamo mamai to, inta meweno reansaije ramu.’ Weramu weapantatukambe rave! Inaemeno wasai weye wapa anave meweno wasai. Wasami ntuba muno weasarokanive weye ana wadave ti ngko dave meweno wasai. \v 18 Maisyare omai ti, Syo ananyao raugaje wasai indamu wapo emasijo no no Rinai ramavun, omamo emasijo kakui,\f + \fr 3:18 \ft Emasijo kakui raurata irati kovo manakoe Amisye po ratayao Apa kawasae mansamarome rai (1 Timotius 6:17-19).\f* indamu weapamo watenami rai. Muno wapo Sya ansuno mpopere ramavun tavon indamu wapo wasanasine ratatuv, namirati nsarokanive muno mbe samaneve. Muno wapo nyovara ami kakai ramavuno Inai tavon indamu wadaugaje wasami ntuba rai indamu wapo nuge raen. \pm \v 19 Vatano rui nawirati Rimuinyo mansai, weamo Syo awa ayao kakai raura kakavimbe nanto mai muno Syo manepat indamu ubeta Sya ananyao rai. Weti syare wapo Sya bekere rarijat muno wasakinavo wapa ayao kakai rai. \v 20 Wadanide! Ritet no wapa unsanda uje rai, Syo wapa tame rawain. Ranivara vatane inta po inanamote ranaun ti puje po unsanda rausiso Inai, weamo risiso inanto ai, ririmisyisy kava. \v 21 Are nawirati bambunin wo ayao mamuno mine so rapinde, Syo mansamayaro ube akarive inatavon, maisyare muno Risyo ayao mamuno mine so rapinde, weti soamo ibe akarive Injayo Amisy atavon. \pm \v 22 Syare wadanide, are pirati amarikoame rasakinavo Anawayo Vambunin ama ayao mo raura anugano Amisy mansaije rai, weamo po ranaun.” \c 4 \s1 Yohanes po Amisye aen no munijo ntiti \p \v 1 Naije akato risyo ana inta raen akato: Tugae rave, unsanda inta rapaya no munijo ntiti warae. Umba anamote inta ngkin akato, omamo anamoto idanaun to arono wusyinoe, ama kine maisyare tavuna Amisye ramaisy, mo raura mare: “Winandesen no so, Syo ana inta rarorono nai, ana indati mare nande kobe rai.” \v 2 Naije kobe Anawayo Vambunine mo inausuru tenambe, ti syo kursijo titi inta raen no munijo ntiti muno kursije umaso Vatane inta tuna rai. \v 3 Vatano tuna kursijo titi umaso rai opamo amune mba dave maisyare oramo mamani ntumbeowe ama mangke nseo rave. Umba kursijo titi umaso mamo eve ngkaipi dai, ngkenav maisyare oramo ama ntumbe njayaibe ramaisy. \v 4 Umba kursijo kaijinta ama manui ma tenamara eane mambisy nsasaiyo kursijo titi umaso rakiani, muno vatano ube akarive inta nawirati utantuna rai. Wo ansuno mpopere rave vintabo muno wo sapeo emasije raijasea ntuna makari vone rai. \v 5 Nai kursijo titi umaso rai ivak akokoe ratatukande muno katitire ravabari mo nuge rambayar tenambe. Muno kursijo titi ama usye umaso rai yawainye kaururum, wemirati mbadurur kobe no naije. Wemamo Amisye apa anawayo vambunino kaururumo wemije. \v 6 Naije tavon kursijo titi umaso ama usye mamo maisyare nawanano ndandini dave, maisyare kansina wemaisy. \p Muno ana akokoe Amisye po manari inta yano mambisy usayai no kursijo titi umawe rakijani. Onawamo mamije manui no makijani tenambe, weti no mamune rai muno no makiri rai tenambe tavon. \v 7 Ana akokoe Amisye po manari umaso inta maisyare singa amaisy, jirume pamo maisyare sapijo anya amaisy, mandeije pamo amune mo vatane mansamaisy, umba mambisye pamo maisyare insani mangkangkan badirir amaisy. \v 8 Ana mambisye umawe nawamo nanentabo awa pepake nande mansai. Inta apa pepake nanto no kawije intabo. Ranijo makasyo no uga mamo mansami no rai tenambe. Namane rinit ukiny tutir, wo Amisye ararimbe ware, \q1 “Amisyo winy, Winyamo ngkakavin dave! \q2 Ngkakavin dave pi Winy! \q1 Nya vambunine ntiti mo vambunino kaijo rui rakivan tenambe! \q1 Winyamo wusyinoe no to muno Winya soamo no kobe, \q2 muno Winya nugo makare umu no tutir!” \p \v 9 Ana mambisye umawe nanao wo ransyerano ngkangkamane raijaseo Amisye ai, wo aura titive, muno wo kove raura seo Ai, napi tuna no kursijo titi rai, Opi kova noa nuge nuganui. Arono ana mambisy umaso ware usambayambe tai maisy, \v 10 weamo vatano ube akarive mansano tenamara eane mambisy umawe wo vukane ranteter, ubeaje irati Napi tuna no kursijo titi raije Ai, opirati kova noa nuge nuganui. Naije wo awa sapeo rapapaya, wo raugaje ntuna no kursijo titi ama usye, wo raura ware: \q1 \v 11 “Amisy, reama Amisy! \q1 Winyirati nyo anakotare ranari tenambe, \q2 Nyo ranari mamaisyo Nya bekere obo rai. \q1 Maisyare omai ti, Wibuin nyirati mamai dave, \q2 weti reamo nararimbe, Nya kove ntiti rave, \q3 muno reamo naijaseo titive. \q1 Winyirati wimbe akarive nuge so rai tenambe!” \c 5 \s1 Injayo Amisye po apa nyovara wao raakuvi raugaje Yesus ai \p \v 1 Naije syerato syo nyovara wao raakuvi inta raen no Napi tuna no kursijo titi anem ngkove rai. Ayao ratoe nyovara wao raakuvi umaso ama uga muno ama akiri rai weti ntairi tenambe, muno wararandeme rave ama pame ranavit susye kaururum. \v 2 Muno syo naito Amisye inta aen, opamo bambunin dave. Naije gwain akoeve pare, “Are pirati indati mamaisyo po ayao Amisyo ratoe nyovara wao raakuvi so ama wararandeme rapapaya indamu po raniku?” \v 3 Weramu nai munijo ntiti muno mine vone so muno mine so ama ate waraya, vatane inta no no nugo ratodi so indamu puje po nyovara wao raakuvi so raniku muno po ama ayao raen, inta bambunin dai ramu. \v 4 Weti risyo ranyanyut, syoyova mansasiraki rave, weye vatane inta mamai da po ayao Amisy uma raakuvi we raniku jewen muno po ama uga raen tavone mamo jewen tenambe. \v 5 Naije vatano ube akarive mansano tenam eane mambisy umawe nanawirati utantuna no Amisye apa kursijo titi ama usye rai inta po raura rinai pare, “Vemo nyoyov inya! Ndaen: Yesus Kristus wepi mamaisyo Po wararandemo mo ranavite kaururum rapapaya muno nyovara wao raakuvi raniku, weye Opirati po Anakakai Akoe apinde to weti Wepi po ransui. Opamo ‘Singa Susyo Yehuda’ waino Ai, weye opamo wama Akarijo Akoe pije. Muno Opamo Daud apa ajavi apa tame ntiti pije.”\fig Singa|src="hk00046.tif" size="span" loc="Muni Akari 5:5" copy="Horace Knowles" ref="Muni Akari 5:5" \fig* \p \v 6 Arono naije syo inta raen dijati akato, maero Domba Tuvane te no kursijo titi umawe ama yasyine rai. Muno ana akokoe Amisye po manari yano mambisy umawe wo akianiri muno vatano ube akarive mansano tenam eane mambisy we mansautan tenambe. Domba Tuvane umaso maisyare aotar aubai to. Apa korodoai ntatipu Ai omamo kaururum. Amije kaururum ntavon, wemamo Amisye apa anawayo vambunine kaururumo wemije, Po ratutir nde mine so rai tenambe to. \v 7 Naije kobe Domba Tuvane nande no Amisy napi tuna no kursijo titi raije Ai. Nyovara wao raakuvi Amisye po raijaro aneme ngkove rai mi Domba Tuvane pavakananto rai Po raugav. \v 8 Arono Domba Tuvane pavakananto rai Po raugav, ana akokoe Amisye po manari mambisye umawe nao muno vatano ube akarive mansano tenamara eane mambisye umawe nao wo awa vukane ranteter no Domba Tuvane amune rai. Umbawe wo kecapi raija tetebe muno wo kapijo emasi veano kemenyane raveasyai ti ntairi raijar tavon. Kemenyane umaso ramer ti ama kijaowe nseo, ranavane nsainy. Kemenyane ama kijaowe somamo Amisye apa kawasae awa sambayane ma. \v 9 Umba ukinyo ansyerano wanyine inta rai, wo Domba Tuvane ararimbe: \q1 “Winyirati mamaisy Nyo ayao Amisy ratoe nyovara wao raakuvi raugav, \q2 muno Winyirati mamaisy Nyo ama wararandemo mo ranavit rapapaya. \q1 Weye Winyirati naubai to muno Nya mavugo nsororop indamu Nyo vatane mansamavuno Amisye amarom: \q2 vatane kotaro ntuna no mine waraya—awa susye, awa ayaowe, awa kawasae, awa munije rui vayave. \q1 \v 10 Soamo Nyo vatane umaso manugan ti wimbe akarive mai tenambe, \q2 muno Nyo matayao indamu ube syembe wanapatambe wama Amisye ai, \q2 muno ube akarive no mine waraya rai.” \p \v 11 Naije akato syo inta raen akato, idaniva naito Amisye inta wanui rave manamote ranaun. Naito Amisye umaso wanui nanto no ribuge raija nseo no juta rai, weti awa wanui nseo rave. Usea nara wo Amisye apa kursijo titi rawariki. Wo ana akokoe mambisy umawe muno vatano ube akarive mansano tenamara eane mambisy umawe makiani tenambe. \v 12 Umba wanugan tenambe, ukinyo manamoto manakoe rai, awa ansyerane mi so: \q1 “Domba Tuvano winy, Winyamo naubai to, \q2 weti Wibuin nyirati mamaisy! \q1 Weti reamo nararimbe muno reamo naura titive weye \q1 Winyamo wimbe akarive nuge so rai tenambe, \q2 muno nyaura anakotare rai tenambe, \q2 nakarikuga mba dave, muno Winyamo mbambunin dave! \q1 Weti reamo naijaseo titive, \q2 Nya kove ntiti rave! \q2 Tugae, reangkangkamambe Nai!” \p \v 13 Idaniv akato mamo anakotaro ranari tenambe ti no no naumo warae ma, nde no mine vone so rai ma, masyo no mine ama ate ma, no no mayane ama uga rai muno ana ntuna rai, wanugan tenambe ukinyo ansyerane rai ware: \q1 “Kangkamambe Amisy napi tuna no kursijo titi raije Ai \q2 muno Domba Tuvane ai tavon! \q1 Amisyo winy, reamo nararimbe muno reamo naijaseo titive, \q1 reamo Nya kovo ntiti muno Nya vambunine rararimbea nuge nuganui!” \p \v 14 Umba ana akokoe mambisy umawe wo raura ware, “Tugae!” Muno vatano ube akarive mansano tenamara eane mambisy umawe ubeaje Amisye ai, wo vukane ranteter no Amune rai. \c 6 \s1 Domba Tuvane po nyovara wao ama wararandemo mo ranavit rapapaya \p \v 1 Naije syerato syo Domba Tuvane aen po nyovara wao ama wararandemo mo ranavite kaururum umaso ama manasyine rapaya. Naije idaniv ana akokoe mambisye umawe inta payao anamote maisyare katitire wemaisy pare, “Winde!” \v 2 Umba syo raen: Tugae rave, kuda popere inta de ai! Vatane inta seo tuna ai, po apae raijar muno Amisye po sapeo inta raugasyo ai, maisyare akarijo titi amaisy. Bambunin ti pusyo indamu marovave apa marova mai pare po mapinde. \p \v 3 Muno Domba Tuvane po wararandemo mo ranavito jirume rapaya akato, umba idaniv ana akokoyo jirume gwain pare, “Winde!” \v 4 Umba kuda nijam dave inta puje akato de ai muno vatane inta seo tuna ai. Amisye po omako manakoe raunande vatane umaso ai ti po raugav. Muno Amisye po vambunine raugaje ai indamu po marova raugav ti ntami no mine so rai vintabo, weti vatane wo mansaubaisyo vambinibe. \p \v 5 Arono Domba Tuvane po wararandemo mo ranavito mandeije rapaya, umba idaniv ana akokoyo mandeije gwain pare, “Winde!” Umba syerato, tugae rave kuda karisya inta puje de ai! Muno vatane inta seo tuna ai, po katijo mo mangke raroron inta raugav po raijaro aneme rai. \v 6 Muno idanito anamote inta ngkin no ana akokoe Amisye po manari yano mambisye umawe awa yasyin, mo raura nanto vatano seo kuda umaso ai mare, “Syare nyo maroro akoe augav, weti kasyambere muno anaisyo paparaisy mawes akatoe ramu, ti aya mangke nseo rave. Vatane wo doijo manui veano ravae indamu wo raisy. Weramu vemo anggurije muno manino saitun aya mangke nseo nora.” \p \v 7 Arono Domba Tuvane po wararandemo mo ranavito mambisye rapaya, ana akokoyo mambisye gwain pare, “Winde!” \v 8 Umba syerato: Tugae rave, kuda kugaave de ai! Muno vatano seo tuna ai opamo apa tame mirati Weno Akoe. Vatane inta tavondi ai dijabe, apa tame mi Hades.\f + \fr 6:8 \ft Hades mamo munijo vatano ugwenen una rai ama tame mijem.\f* Amisye po vambunine raunande yai indamu yo vatano mine so maporabe mambisy, umba yo nake inta maotar yara mandeija una. Vatane inta nawamo yo omake veano maperami, muno inta nawamo marore po maubaisy, muno inta nawamo waneno mangke nande mansai ti ugwenen, muno inta nao akatoamo make sivuinye wo maubaisy. \p \v 9 Arono Domba Tuvane po nyovara wao ama wararandemo mo ranavito radani rapaya, syerato syo tewa orame inta raen, vatane awa rugara manui una no tewa umaso ama ruke rakijani. Wenawamo vatano mine so wo maubaisy weye wo Amisye apa ayao ravov muno wo Yesus aura kakavimbe. \v 10 Soamo vatano ugwenene umaso ugwaino manamoto manakoe rai ware, “Amisyo winy, Wimbe akarive anakotare rai tenambe, muno Winyirati ngkakavimbe rave muno tugae rave. Nandui rati indati Nyo vatano mine waraya awa mangke rapatimu? Nandui rati indati Nyo mangke rasakinav irati vatano wo reansaubaisye so mansai?” \v 11 Umba vatane umaso nawamo Amisye po ansuno mpopero manawadi raunanto wo rave, muno Po raura akananto mai pare, “Maneai! Weye wapa arakove inta nawirati wanapatambe Inaija nene, weramu vatano mine waraya ware wo maubaisy rijabe akato, maisyare muno wo weasaubaisyoe ramaisy. Weti syare wapo ranyut ava wapa arakove awa wanuije nseo ra mamaisyo Sya bekere rai, indati Syo mangke raugaje vatano wo weasaowe muno wo mansaowe mansai tenambe.” \p \v 12 Umba syo Domba Tuvane aen po nyovara wao ama wararandemo mo ranavito kawije intabo rapaya akato. Naije mungki akoe inta ravari, umba uma ami ngkaumudi kobe muno embae rami nijam maisyare mavu. \v 13 Muno tumo no no naumo warae utataopon no mine vone so maisyare inyo ara inta ama mano ta ngkamurama nene ntaruran weye ovaro panyoan dave po ramawisy wemaisy. \v 14 Weti naumo warae nsausuv maisyare kare wao nsaakuvi, muno papukame mansosop muno nupatimu mansoso tavon. \p \v 15 Umba akarijo titi mine so muno vatano akokoe muno nait akari akoe muno vatano awa ananuge manui muno vatano wo nuge raijanande tenambe unanajibe, muno vatano mansaijaro arove nao muno mansaijaro arove jewene nao—vatan tenambe umaso unajiv bintabo. Unanajibe wuruta ukaokaibe tinda rai muno orame varodore raita no unate ama ruduke rai. \v 16 Umba ugwain ware, “Orame winy! Papukame winy! Ngkipu ra nyaje nyo reansataanto no min ate waraya! Indamu nyo reansangkokaibe Amisye ai indamu vemo Po reansaen nora, Napi tuna apa kursijo titi rai. Muno vemo Domba Tuvane apa pari mangke maje reansai nora! \v 17 Weye Amisye apa mangke pare Po raugaje ama masyote nande to. Weti are pirati indati bambunina atawandi rai?!” \c 7 \s1 Vatano pake raugaje mande rai awa wanui nanto 144.000 \p \v 1 Umba syo naito Amisye mambisya mansaen akato, usayai irati muni so ama ami mambisye so rai. Wo ovar ami mambisye so mansaijar tenambe indamu vemo inta po nuge ramawisy inya—no yawa ndako, mayane ndako, inyo wawi oma jewen tenambe. \v 2 Umba syo naito Amisy kaijinta aen akato puje no ranijo uma seowi. Opamo po ananugo veano pake rananoka raugav, namirati Amisyo noa pitawabe Po raunande ai. Naije gwain to irati naito Amisy mambisye umawe mai, wenawirati Amisye po vambunine raugaje mai indamu wo yawa muno mayane randamisy. \v 3 Gwain akoeve pare, “Vemo wapo yawa muno mayane randami kobe inya, muno inyoe ntenambe, weye reamo pake rananoka vatano wanapatambe wama Amisye ai awa mansande rai rainya nene.” \v 4 Umba naito Amisy po pake rananokai vatano wanui mande rai. Onawamo awa wanuije idanito syo ranaun: nanto no ribuge tename radani muno tename jirum eane mambisy (144.000). Sonawamo manugano susye kotare rai no Israel awa susyo abusyinara eane jirume rai no taiso: \q1 \v 5 Susyo Yehuda 12.000 \q1 Susyo Ruben 12.000 \q1 Susyo Gad 12.000 \q1 \v 6 Susyo Asyer 12.000 \q1 Susyo Naptali 12.000 \q1 Susyo Manasye 12.000 \q1 \v 7 Susyo Simeon 12.000 \q1 Susyo Lewi 12.000 \q1 Susyo Isakar 12.000 \q1 \v 8 Susyo Zebulon 12.000 \q1 Susyo Yusup 12.000 \q1 Susyo Benyamin 12.000 \s1 Vatano wanui rave wanugan no munijo ntiti, wo ansuno mpopere rave \p \v 9 Naije syerato akato. Tugae rave, syo vatano wanui rave inta mansaen, matore kakai. Onawamo vatane kotaro ntuna no mine waraya nanawije tenambe—awa munije, awa susye, awa kawasae, muno awa ayao kotar rui vayave. Vatane umaso ude tenambe, usayai no Amisy napirati tuna no Apa kursijo titi raije Amun. Muno usayai no Domba Tuvane amun tavon. Wo ansuno mpopero manawadi rave tenambe muno wo kaipe wao raijaro maneme rai. \v 10 Umba vatane umaso ugwaino manamoto manakoe rai ware, “Wamo wama Amisye ararimbe, Napi tuna no kursijo titi rai! Muno wamo Domba Tuvane ararimbe! Weye wama Amisy opirati po wansapaya irati kakaije rai!” \p \v 11 Naito Amisye usayai tenambe irati Amisye apa kursijo titi rakijani. Wo vatano ube akarive mansano tenam eane mambisy umawe muno ana akokoe Amisye po manari yano mambisy umawe makiani tenambe. Umba naije wo vukane ranteter no Amisye amune rai umba ubeaje Ai. \v 12 Wo raura ware, \q1 “Tugae rave! Reama Amisyo winy, reangkangkamambe Nai \q2 muno reamo Nya kovo ntiti rararimbe! \q1 Winyamo nakarikuga mba dave \q2 muno wimbe akarive nuge so rai tenambe \q2 muno Winyamo mbambunin dave! \q1 Weti reamo kove raura seo Nai muno reamo naijaseo titive ntoa nuge nuganui! \q2 Amin!” \p \v 13 Naije vatano ube akarive umawe inta po rinanajore pare, “Vatano wo ansuno mpopere rave wato onawamo, are nawije? Muno una no ruija umba udea?” \p \v 14 Umba syo raura akananto ai syare, “Injae, winyamo nyo mansaen ivae.” \p Weti po raura akanande kobe rinai pare, “Vatane sonawamo nanawirati upaya irati siuri akoe nande mine waraya rai wenawije.\f + \fr 7:14 \ft Yesus po siurijo manakoe so raura no Matius 24:21.\f* Awa ansuno manawadi mamo wo rapapi jirati Domba Tuvane apa mavuge rai weti mpope dave.\f + \fr 7:14 \ft Ansuno mpoper raurata irati vatano manuga ngkakavimbe mansai.\f* \v 15 Maisyare omai ti, usea usayai no Amisye apa kursijo titi ama usye rai tutir muno wanapatambe Ai siman muno namane yanteter no Yavaro Amisye ama uga rai. Muno Amisy napi tuna irati Apa kursijo titi rai pare tuna mautan ti darino mansaora. \v 16 Wenawamo marore po inta mansave akatoe ramu muno mawa ngkangkamandi ramu, muno uma mamoan indamu po mansanen akatoe ramu. \v 17 Weye Domba Tuvane, napi tuna no Amisy apa kursijo titi ama yasyine rai, Obo pirati po mansaeranande muno Po maugavo mana ami mo kovo nuge nuganuije raunande raron. Muno Amisye po mami ngkaru raupaisy tenambe ti rakanive.” \c 8 \s1 Ana nande arono nyovara wao ama wararandemo mo ranavit kaururum rapaya \p \v 1 Arono Domba Tuvane po nyovara wao ama wararandemo mo ranavito kaururum rapaya, umba munijo ntiti ntanamanin tenambe yava uma ami vasye intai. \p \v 2 Umba risyo naito Amisy mansano kaururum nanawirati usayai no Amisye amune raije mansaen, umba Amisye po tavuna kaururum rave nande mansai. \p \v 3 Umba naito Amisy kaijinta de poroto tet mararai no tewa oram nami no no Amisye apa kursijo titi ama usye rai. Umba po unggano emasije inta raugav, muno kemenyane manui rave raunande ti po raugasya no unggane umaso ama uga rai indamu po rameseo no tewa emasije ama vone rai. Muno Amisye apa kawasae awa sambaya nseo kemenyane umaso rautan tenambe. \v 4 Weti kemenyano naito Amisy po raijar aneme rai ama kijaowe seo tawan no Amisye amun, muno Amisye apa kawasae awa sambaya rautan. \v 5 Umba naite po taname rauga no tewa orame rai, po raugasyo unggane rai ti po ramaugo mine so rai, weti katitire ravabari mo nuge rambayar, ivake ratatukande, muno mungkije nande. \s1 Naito Amisye wo tavuna Amisye ramawisy \p \v 6 Naite kaururum nanawirati wo tavuna Amisye raijare wanatatayaube indamu wo ramawisy. \v 7 Weti naito manasyin po apa tavuna ramawisy. Naije maru oram muno tanamo mavu mo rakukuive ntende mine so rai. Naije mine so raporabe mandeij, weti vasye intabo mangkuro ama inyoe muno insumai ntuna no ama uga rai rautan tenambe. \p \v 8 Naito Amisy jirume po apa tavuna ramawisy akato. Naije ana inta maisyare unato akoe inta ramaisy umba tanamo mbadurur dai, ramauta no nawanan. Umba nawanane raporabe mandeij, weti vasye inta mamo mavu vintabo. \v 9 Muno anakotaro Amisye po ranari weti ntuna nawanane ama uga rai mamo raosora mandeij, weti varore inta muenen bintabo. Muno nyomano manya no mayane rai mamo raosora mandeij, weti varore inta mirati mandamisy bintabo. \p \v 10 Umba naito mandeije po apa tavuna ramawisy akato. Naije tumo akoe no no naumo warae inta tende, tume umaso badurur maisyare yawainyo manakoe raindi. Tume umaso temaje no mine so, umba mana akokoe muno mana mamaun mamo raosora mandeij, weti varore inta mirati tume umaso po raron dave. \v 11 Tume umaso apa tame mirati Tumo Pariman. Weti mana uma raosora mandeije we, varore inta mirati tume umaso po raron ti ama mana mpariman dave, weti vatane wanui ugweneno rai weye wo ramanam. \p \v 12 Naito Amisy mambisye po apa tavuna ramawisy akato. Naije uma aporabe mandeibe, weti vasye inta mirati maisyare ana inta ratu rai ti ngkaumudi arono masyote yasyin. Maisyare omai tavon, embae muno tume maporabe mandeibe ti aya nake inta mirati ngkaumudi tavon. Maisyare omai ti, namane vasye inta ngkaumudi rave muno siman vasye inta ngkaumudi tavon. \p \v 13 Umba syeraseo, daniv akato, insani mangkangkano po ayao patimu raura inta badirir no naumo warae, gwain akoeve pare, “Wakakai! Wakakai! Wakakai! Vatan tenambe watantuna no mine vone so, wakakai! Weye naito Amisye mandeij nanawirati wo awa tavuna ramawi dainy soamo ware wo ramawisy akato!” \c 9 \s1 Tavuna radani ramawisy \p \v 1 Naije naito Amisy radani po apa tavuna ramawisy akato. Umba syerato syo tume inta aen, napirati no no naume rai naije kobe tende no mine vone so. Umba Amisye po kepo raveo unsanda Atemo Wen Akari Makova Rai\f + \fr 9:1 \ft Atemo Wene mamo anawayo kakaije umakova rai yava Amisye po mangke raugaje mai.\f* rakepe raunande tume umaso po raijar. \v 2 Weti tume umaso po unsanda Atemo Wene umawe rausiso kobe. Naije kijao mo Atemo Wene umawe raisen maisyare tanamo raono akoeve ama kijaowe ntatipu ramaisy. Weti uma muno naumo kakavine warae mamo kamaijugambe rai. \v 3 Umba kijao umaso ama uga mamo kao insumai wuje rai, weti waje mine so rai muno vambunine raugaje mansai maisyare mingkikipi ramaisy ti ntuna no mine so rai. \v 4 Muno Amisye po raura mansai indamu vemo wo insumai, inyoe, muno anakotaro ntubai no mine so raisy inya, yara vatano Amisye apa pake meweno mansai obo nawirati wo mansewabe. \v 5 Muno onawamo matayao indamu wo vatane mao omamo jewena, yara wo mansewabe vayavea embae radani inda awa siurije manakoe. Awa siurije maisyare mingkikipi mo matao ramaisy. \v 6 Arono naije vatane ubekero ugwenene rai weye awa siurije manakoe ti, weramu ugwenen kakai. Ubekero wene nande mansai rai, weramu wene nino mansaora. \p \v 7 Kao insumai umawe maisyare kuda matayao indamu usisa marova rai inta mansamaisy. Makari vone ana inta maisyare sapeo emasije ramaisy, muno mansamune mamo mo vatane mansamune ramaisy. \v 8 Makarivuinye maisyare wanya makarivuiny muno matomokane maisyare singa matomokane ramaisy. \v 9 Awa popane maisyare wo ansuno besije inta rave rai. Muno awa pepake ranakine ngkapakapamo maisyare kuda wo kereta rakarimu indamu wavave usisa marova raije ramaisy. \v 10 Matevane maisyare mingkikipi matevane ramaisy, weti ama mamune no rai. Muno matevane umaso ama vambunine raugaje rai indamu mo vatane manakea njorame raunande mansaija embae radani. \v 11 Awa akari po matutire pamo Anakakai Akoe apa naito teto unsanda Atemo Wene rai, apa tame raura ayao Yahudi raijamo Abadon muno raura ayao Yunani raijamo Apolion (ama ine mare “po randamisy”). \p \v 12 Kakaijo manasyine syo raura ndento, umba kakai jiruma mi makare ti ridaura akato. \s1 Tavuna kawije intabo ramawisy \p \v 13 Umba naito Amisy kawije intabo po apa tavuna ramawisy akato. Naije idaniv anamote inta muje no tewa emasije ama korodoai mambisye rai, namirati no Amisye amune rai. \v 14 Anamote umaso mayao nanto naito Amisyo kawije intabo uma po apa tavuna raijaroe ai mare, “Nyoronto nyo naito mambisyo una tawan irati mana akoe Eprat rai mapaya irati awa waijo mo maokokaisye rai!” \v 15 Naito mambisy umaso onawamo wanatatayaube to arono wusyinoe, wo Amisye apa uma amije, Apa masyot, Apa embae, muno Apa tume so ranyut. Weti naije kobe naito Amisy umawe to po mapaya indamu wuruta wo vatano mine so inta mansaubaisy: vatano mine so maporabe mandeij weti anugane inta mirati naito mambisy umaso wo maotar weti makanive. \v 16 Muno naito mamun mine so wanui utavondi, usea irati kuda mansai tenambe. Onawamo awa wanui nanto no juta ratusije jirum, awa wanui so idanito syo ranaun. \p \v 17 Weti kuda muno naito mine so usea mansai nanawirati Amisye po rarorono rinai umaso onawamo syo mansaen maisyare so: Naite umaso awa ansuno wo rave mamo ansuno besi kasubai maisyare tanamo mbadurur ramaisy muno ngkeke muno ngkuga. Kuda umaso makari maisyare singa makari ramaisy muno taname ama vadurure muje no mansawa rai, ama kijao, ama kapume ntavondi rai. \v 18 Umba kuda wo siurijo mangke mandeije umaso—taname, kijaowe, muno kapumo ngkuga umaso—veano vatano mine so maubaisy. Vatano mine so maporabe mandeij, weti anugane maporabe so inta nawirati ugweneno rai. \v 19 Kuda umaso nao awa vambunine no no mansawa rai muno matevane rai tavon. Kuda matevane umaso maisyare tawae makari ramaisy, weti mo vatane manepati mansewabe. \p \v 20 Vatano nako tuna onawamo maotare ramu, weramu usakinavo awa ana wo raveti ngkakai raije ramu. Yara onawamo una tawan ubeaje anawayo kakai mansai muno wo awa vukane ranteter no yare mansamun. Yare umaso mamo emasije, perakije, tembaga, orame muno inyoe veano manari, weti mamije, mamarikoame, majoe no mai jivae, weramu wo nuge ranyanyute kakai, wo ana raranive jewen, muno wananave kakai. \v 21 Vatane umawe usakinav irati awa ana udave ti ngkakai raije ramu, maisyare wo vatane maubaisy, wo nyovara kakai raugav, anaerere ugavo mansai muno wanaonoambe. \c 10 \s1 Naito Amisy napirati po nyovara wao raakuvi tuvane raijar \p \v 1 Umba syerato syo naito Amisy kaijinta aen, opamo bambunin dave. No no munijo ntiti umba paje, kamayo mo anasine rakakipimbe maisyare ansune ramaisy muno eve ntami akari vone rai. Vare muje amune rai maisyare uma amaisy. Ajoe mamo manakoe maisyare ajijo mo yavare ratugar, muno maisyare tanamo mbadurur ramaisy. \v 2 Aneme mamo po nyovara wao raakuvi tuvan inta raijar, po raijare soamo raneka to. Ajo kove rapaato nteto mayane vone rai muno ajo kakai nteto yawa rai. \v 3 Gwaina anamote manakoeve maisyare singa inta gwanone omaisy. Anamote umaso nggwain, naije katitire kaururum we ravabari. \v 4 Katitiro kaururume umaso ravabarija jewen, syare syo ratoe, weramu idanito syo anamote inta ranaun no munijo ntiti mare, “Animaisye mirati katitir kaururume mo raura omamo vemo nyo ratoe inya! Yara nyo ama ine rangkokaibe!” \p \v 5 Umba naito syo aen te no mayan muno yawa rai po anem ngkove raijaseo no naumo warae. \v 6 Umba naite umaso po raura aje pare, “Amisye po inatutir syo Apa ayao urairi raura. Wepirati noa nuge nuganui, Wepirati po naumo warae me mine so me mayane me ama anakotaro ntuna rai ranari vintabo. Weti syo Amisye apa tame veano Apa urairije raokaisy taiso: Rope raugaje nggwaravainy akatoe ramu, yara Amisye apa mangke soamo nde to! \v 7 Arono naito kaururume pare po apa tavuna ramawisy, naije umba Amisye apa bekero manakoe Po rangkokaibeowe mare nde mamai to ije. Weti mamaisyo Po raura nanto Apa anawae wanapatambe Ai no wusyinoe mansai.” \p \v 8 Muno anamoto idanaun no munijo ntiti we mo raura de inai jakato mare, “Nyoronto! Nyo nyovara wao raakuvi tuvane, namirati ntuna no naito te no yawa pe mayane pe aneme rai raugav.” \p \v 9 Naije syoroto kobe no naite umaso ai muno syo ranajo ai indamu po nyovara wao raakuvi tuvane umaso raunande. Umba naite umaso po raura nande inai pare, “Ndaugav muno ndaisy! Omamo indati ndaisyo nawa rai ndanauna manavan maisyare anyauene ama poko manavanoe yara masyo wanyati raito yamo mpariman.” \v 10 Naije syo nyovara wao raakuvi tuvan umawe raugav no naite umawe aneme rai muno syo raisy. Idanaun no inawa rai manavan, weramu masyo no sya wanyati rai, sya wanyati njoram. \v 11 Umba po raura nande inai pare, “Winyamo indati ana Amisye po rarorono nai omamo nyo ratoe akato, anakotaro mare nande no mine so ama kawasae, ama munije, ama ayaowe, ama akarijo titi mansai tenambe.” \c 11 \s1 Anawae jirumo Amisye po yatutir indamu yo Amisye aura kakavimbe \p \v 1 Naije akato uvi omane inta aunande rinai, maisyare taune inta amaisy. Muno anamote inta mo raura rinai mare, “Mbeseo ramu nyo Yavaro Amisye rataun muno ama tewa orame ntavon. Syare nyo vatano ube sambayambe no ama uga rai awa wanuije rator tavon. \v 2 Yara Yavaro Amisye ama vasyoto no no akiri omamo vemo nyo rataun nora, weye omamo raunanta irati vatano wantukambe Rinaije mansai. Onawamo indati usea ube akarive irati Yerusalem, Amisye apa munije so, raija embae tename jirum eane jirum. Muno wo vatano utantuna no naije mansave tatugadi. \v 3 Muno Risyo vambunine raugajeo Sya anawae yo inaura kakavimbe jiruma yai indamu yo ana indati nande raurairive muno ijantuna memembea masyote ratoramo ribuge intabo muno ratusije jirum eane tename mandeij (1260).”\f + \fr 11:3 \ft Embae tename jirum eane jirum ama masyote mamo 1260.\f* \p \v 4 Anawae jirume umaso yaurata irati inyo saitune jirum muno yawainye jirumo nsayai no Amisy amun, opirati be akarive munije tename so rai. \v 5 Muno ranivara vatane inta ware wo yansewabe, naije taname muje no yawa rai mo mansanen, weti aya marova umaso mangkur bintabo. Maisyare omaisy, wene nande vatano ubeker wo anawae jirume yanasine ransewabe mai. \v 6 Anawae jirume umaso, vambunino naumo warae ayaura rai tavon. Weti arono yo Amisye apa ayao raurairive no mine so, yo maruge raorai maje, weamo tugae mamaisyo aya idaura so rai kobe. Muno vambunine no yai weti yo mana raveti mavu. Muno vambunine no yai indamu yo siurijo mangke kotaro rui vayave raugavo munije so rai mo ratatuv, arono rui vayave yo ramayar bayave. \p \v 7 Arono yo ayao Amisy raurawa mewen to, ana mamun tipu no Atemo Wene umawe ama uga rai, marovave anawae jirume umawe yai, weti po yapinde muno po yaubaisy. \v 8 Anawae yanasino ngkakai omamo ntamijo munijo Yerusalem ama unanuijo akoe rai. Omamo munijo wemirati Amisy Yesus auseo sawa inyo kapite raijo wem. Munijo Yerusalem wato mo Sodom muno Mesir ramaisy.\f + \fr 11:8 \ft Munijo Yerusalem mo Sodom ramaisy weye ama vatane ukakainoanive rave, muno mo Mesir ramaisy weye ama vatane wonayo Amisy ai.\f* \v 9 Umba vatano mine so ude wo anawae jirum yanasino ngkakai umaso raen. Vatane umaso nawamo ude awa susye rai, awa kawasae mai, awa ayao rai, muno awa munijo ranteter. Masyote mandeija vasye inta vatane umaso ude tenambe, wo yanasino ngkakai so raen. Weramu wo yanasino kopa umaso raorai ware omamo vemo rantuna nora. \v 10 Anawae jirume umaso yo siurijo mangke raugavo vatan tenambe utantuna mine so rai mansai, weti arono wene nande yai to, vatano utantuna no mine vone so mananibe rave. Manayanambe aya wene rai, weti wo one rave wo ananuge raijaro eyaive mansai. \p \v 11 Masyote mandeij vasye intai mewen to, umba Amisye po apa anawayo raugakasya yai jakato, naije ikovakato ti isea isyayai. Weti vatan tenambe wo yaene nawamo ujani dave. \v 12 Naije anawae jirume umaso yo anamoto manakoe inta ranaun, ngkino munijo ntiti mayao de yai mare, “Inandesen indamu ide no naiso!” Naije umaso isyea ija no naumo warae, kamayo mo yatatuv, muno aya marova wo yanyanyuto iseayi. \p \v 13 Naije kobe mungki akoe inta ravari muno munijo namije raosor ava abusyin, weti ama nako raosore umaso inta mirati mandamisy muno vatano muenen dai nseo no ribuge kaururum. Muno vatano una munije wato rai ugwenen dainy onao ujani dave, naije wo Amisy wepi no munijo ntiti aura ware, “Wakoe! Amisye apa vambunine manakoe rave!” \p \v 14 Sya ayao siurijo jirume ndento to. Ndaen akato: siurijo mandeije mavave mo rarijade kobe. \s1 Tavuna kaururume ramawisy \p \v 15 Umba naito Amisyo kaururume po apa tavuna ramawisy. Naije idaniv anamoto manakoe no no munijo ntiti ware: “Naisoamo mine tename mbintabo, wama Amisy obo pirati be akarive rai tenambe, muno Apa Mesias tavondi, Wepi po vatane mapaya ayao kakaije rai. Indati be akarive ntoa nuge nuganui.” \p \v 16 Muno vatano ube akarive mansano tenamara eane mambisy nanawirati utantuna no awa kursijo titi no no Amisye amun wenanao wo vukane ranteter no Amun indamu ubeaje Ai. \v 17 Umba wo raura ware: \q1 “Amisy, Winyi nya vambunine ntiti mo vambunino kaijo rui rakivan tenambe, \q2 muno Winya soamo wino muno wusyinoe wino to. \q1 Reamo kove raura ore Winai, \q2 weye soamo Nyo nya vambunino manakoe raijar indamu wimbe akarive. \q1 \v 18 Vatano wantukambe Nai upari weye Nya pari mangke mamo ama masyote mamai to. \q1 Muno Nya masyote nande to arono nyare Nyo vatano ugwenen to maijasea ukovakato, \q2 umba Nyo manajo awa ana udave rai, rui ngkov muno rui ngkakai. \q1 Nyare Nyo kovo manakoe inta raugaje irati \q2 Nya anawae nanawirati wanapatambe Nai mansai, \q2 muno Nya kawasae mansai, nanawirati wo nasyaniv, \q3 vatano mamaun muno vatano akokoe mansai tenambe. \q1 Yara are nawirati wo vatane mave tatugadi muno wo maubaisy, indati taune Nyo maubaisy. \q1 Anakotare umaso ama masyote ndea mamai kobe to.” \p \v 19 Umba naije Yavaro Amisy no no munijo ntiti rausiso, muno Amisye apa Kasyamo Urairije\f + \fr 11:19 \ft Kasyamo Urairi mamo Amisye apa Ananyao Abusyin randi ama uga rai.\f* raen kakavimbe no Yavaro Amisy umaso ama uga rai. Muno naije ivake ratatukande muno katitire ravabari mo nuge rambayar. Muno mungki nande muno maru oram maje maisyare maru pap.\fig Amisye apa Kasyamo Urairi ntuna no Yavaro Amisye ama uga rai |src="co00992b.TIF" size="span" loc="Muni Akari 11:19" copy="Cook" ref="Muni Akari 11:19" \fig* \c 12 \s1 Tawae akoe muno wanya no arikainye autan \p \v 1 Naije anainame inta raroron nande no naumo warae: wanya inta mirati mo uma ave ansumbe muno embae no no rajo ate rai. Rakari vone mamo ama sapeo muno tume abusyinara eane jirum no rai. \v 2 Wanya umaso ranakeave ama arikainye autan muno manonae ama yorame rai weye mare mo ama kavo avaki. \p \v 3 Naije anainamo kaijinta raroron akato no naumo warae: syerato tawae akoe nijame inta raen, omamo ama rakari kaururum muno ama sapeo kaururum ntavon, muno ama korodoai abusyin. \v 4 Muno ratevane rave tumo no no naumo warae raporabe mandei, weti mo nake inta ramau no mine vone so rai. Muno tawae akoe umaso nseo nte no wanya uma mare mo arikainye avaki so ramun indamu mo arikainye umaso aun arono mo avaki. \v 5 Naije mo Arikainyo anya inta avaki, weramu tawae mo aune ramu, weye Arikainye umaso augavo dodorabe vayave irati wanya umawe raora.\f + \fr 12:5 \ft Arikainye so pirati Kristus, muno tawae opirati Anakakai Akoe, opamo be marovave Kristus ai.\f* Auga ti to no Amisye amun, Napi tuna no Apa kursijo titi rai. Arikainye so pirati indati be akarive vatano susyo ntuna no mine so mansai tenambe, muno Po manepato Apa isyo besije rai indamu ubeta Ai. \v 6 Wanya umaso mamo nin weti nto no nugo vabukane vono maninimbe, nuge umaso Amisye po ratayao indamu nina nto no rai. Muno Po raeranande no we yava masyote nanto no ribuge intabo muno ratusije jirum eane tename mandeij (1260). \s1 Tawae akoe marovave naito Amisye mansai \p \v 7 Naije marova akoe ntami no munijo ntiti. Nait Amisy akari apa tame mirati Mikael muno apa naito be akarive mai wanugan umarovave tawae umaso rai, muno tawae me ama naite wo marova rasakinav akananto mansai tavon. \v 8 Weramu tawae umaso me ama naite nawamo utataopon irati marova umaso rai, mbeare wemai ti varore raugaje mansai jakato ra utantuna no munijo ntiti ma jewen. \v 9 Muno tawae akoe namije ramau ti musyo. Wemirati tawaeyo wusyin, namirati rawainamo Anakakai Akoe, mo vatano mine so mansaponae. Ramaugaje no mine so ama naite mansautan tenambe. \s1 Ansyerano ngkino munijo ntiti \p \v 10 Arono naije idanito syo anamote inta ranaun ngkino akoeve no munijo ntiti, mo raura mare: \q1 “Soamo masyoto Amisye po apa vatane mapaya kakaije rai! \q1 Soamo Apa masyoto po apa vambunine raroron \q2 muno be akarive Apa kawasae mansai nande to! \q1 Muno Apa Mesias po apa vambunine raroron indamu be akarive tavon, \q2 Wepirati Amisye po apatimu indamu Po vatane mapaya kakaije rai. \q1 Weye Anakakai Akoe, wepi po wama arakove mansaura tantunawi no wama Amisye amun simane rai namane rai tutir bayave, \q2 opamo Amisye po amau ti puje munijo ntiti raora to. \q1 \v 11 Wama arakove wo Anakakai Akoe umaso apinde \q2 weye Domba Tuvan apa mavu mo mapaya awa ayao kakaije rai \q2 muno wo ayao Amisy raura kakavimbe. \q1 Muno ujanivo wene rai ramu, \q2 yara wanapatambe Amisye ai tutir ti vatane wo maubaisy. \q1 \v 12 Maisyare omai ti, vatano wana no munijo ntiti weap, \q2 wasananibe tenambe! \q1 Yara vatano mayan muno vatano yawa weap, \q2 kakaije nde wasai, weye Anakakai Akoe paje wasai to. \q1 Opamo apa pari mangke dave weye po raenamo anakero po kakai raijare ma \q2 nggwaravainy akatoe ramu yara kavinta ama marane ntami.” \s1 Tawae akoe mo wanya rawatan \p \v 13 Muno arono tawae akoe mo taune raen mare omamo ramau no mine so rai to, naije mo wanya uma mo arikainyo anya avaki rawatan. \v 14 Wanya umaso mamo Amisye po insani mangkangkan inta apa pepake mirati raugaje rai, indamu mbadirir nto no nugo vabukane vono maninimbe, indamu Amisye po raeranande nggwaravainyo tawae akoe ama no raije rai yava tume mandeij muno embae kawije intabo.\f + \fr 12:14 \ft Tume mandeij muno embae kawije intabo ama masyote 1260 (Muni Akari 11:3, 12:6).\f* \v 15 Umba tawae akoe umaso mo mana rampunae rawa raide, njama maisyare mana akoe, mare indamu mo wanya umawe raugav. \v 16 Weramu mine vone so mo wanya umaso raeranande taiso: mo rawa rayak mo mana umaso raunto, namirati umawe tawae mo rampunae wem. \v 17 Naije tawae akoe umaso mpari wanya umawe rai. Weti nto ti marovave wanya umaso ama ajavi mo mampame mansai—nanawirati ubeta ayao Amisye rai muno wo Yesus apa ayao raijar matuve mansai. \v 18 Muno tawae umaso ntet tawan kobe no nayave von kobe. \c 13 \s1 Ana mamuno tipu no mayan \p \v 1 Naije syerato syo ana mamun inta tipu no mayan aen. Opamo apa korodoai abusyin muno akarije kaururum, muno apa korodoai ama vone mamo sapeo abusyin nsayai dai. Tame inta ratoe akarije ranteter rai, muno tame wato mo Amisye aura tantunawi. \v 2 Ana mamun umaso anakea ngkarandomanive maisyare karawae amaisy, ajoe maisyare beruang muno awa maisyare singa awa ramaisy. Naije tawae akoe umawe mo vambunino manakoe raunande ana mamun umaso ai, mamaisyo taune ama vambunine rai. Muno mo apa tamo titi raunande ai indamu be akarive. \v 3 Ana mamun umaso apa akarije inta mamo puto manakoe no rai, wemamo paro kavintare mo wene raugavo ai ma, weramu nsauman akato to. Vatan tenambe mine so unantaive ana mamun umaso ai muno utavono ai. \v 4 Vatano wanui ubeaje tawae akoe umawe rai weye mo vambunine raunande ana mamun umaso ai. Muno ana mamun napije, vatane ubeaje ai tavon, wo raura ware, “Are pirati po ana mamun so amaisy? Are pirati indati marovave ana mamun maisyare somaisye ai? No mine so vatan inta mamaisy jewen tenambe.” \p \v 5 Ana mamun umaso po Amisye aura tantunawi yara po taune aijaseo titive. Muno Amisye po amayar bayave, weye Po amayaro be akarivea embae tename jirum eane jirum rai. \v 6 Weti ana mamun umaso po Amisye aura tantunawi jirati Apa tamo Amisye rai muno Apa tuna raije rai. Muno po vatano una no munijo ntiti mansaura tantunawi tenambe. \v 7 Varore raugaje ai indamu marovave Amisye apa kawasaeyo ukakavimbe mansai, weti po mapinde. Amisye po ana mamun umaso amayar be akarive vatano mine so mai tenambe—awa susye, awa kawasae, awa ayao, muno awa munije rui vayave. \v 8 Vatano mine so wanui rave inta ubeaje ai. Weramu vatan inta nawirati ubeaje aije jewen, wenawamo vatano nanawirati awa tame ratoe Bukugo Kovo Nuge Nuganui rai arono nuge so ranari rainyoe. Bukuge umaso omirati Domba Tuvan apaura rai, Napirati vatane wo aubai to. \p \v 9 Weti, syare wadanide, are pirati amarikoame rasakinavo sya ayao so rai, weamo po ranaun: \p \v 10 Are pirati Amisye po apatimu indamu vatano mine so wo ausiso no tanoano makova rai, weamo indati wo ausiso no tanoano makova rai jaje. Are pirati Amisye po apatimu indamu vatano mine so wo omake veano aubaisy, weamo indati wo aubaisyo omake rai jaje. Maisyare omai ti, Amisye apa kawasae weap, ana mbe mobe wasai rave mamo wasatawandi muno wapanave Amisye ai rave. \s1 Ana mamun tipu sen no min \p \v 11 Naije syerato akato syo ana mamun kaijinta aen, tipu sen no mine rai. Apa korodoai jirum maisyare domba tuvan inta amaisy, weramu payao maisyare tawae akoe inta mayao. \v 12 Ana mamun tipu sen no mine rai so apa vambunine mamo ana mamun manasyine umawe pirati po raunande ai weti po apa anakere raijar no amun. Muno po vatan tenambe mine so mansantitidi indamu ubeaje ana mamun manasyine ai, napirati paro manakoe rave no akarije rai weramu nsauman akato to. \v 13 Muno ana mamun tipu sen no mine rai po anapaporainyo manakoe raroron no vatano wanui mansamun. Po taname raura no naumo warae maje mine so rai muno vatane wo raen kakavimbe. \v 14 Weti apa anapaporainye mo vatano mine so mansaponae, wemirati po rave no ana mamun manasyin umawe amune rai. Umba po vatano mine so matutir indamu wo yare ranarijo ana mamun manasyine anyi, napirati vatane wo omake veano aperam weramu kakai ramu. \v 15 Muno vambunine raunanto ai indamu po anawayo raugasyo irati yaro uma wo anari ana mamun manasyin anyi we ai indamu yare umaso payao. Weti are pirati beaje yare umaso ai jewen, yare umaso po apa mangke aubaisye rapatimugo ai. \v 16 Muno ana mamun tipu sen no mine rai umawe wepi bewar tiva pake raunanto vatan tenambe mansai—vatano mamaun muno vatano akokoe; vatano awa ananuge manui muno vatano awa ananuge meweno maije nao; vatano aro muno vatano aro jewene nao. Vatan tenambe umaso nanawamo ana mamun umawe po mantitidi indamu pake raunanto mansai. Vatan inta nawamo pake raunanto no manem ngkove rai muno kaijinta nawamo pake raunanto mande rai. \v 17 Pako raunanto mai no taiso: vatano ana mamun manasyine umawe apa tame no mai nao dako, apa nomorije no mai nao dako, vatano nanawije nawirati mansamayaro wanamavumbe no pasar, yara pake meweno mai nawamo mansamayare ramu. \p \v 18 Sya arakovo wabacave sya ayaowe so rai, syo raura kakavimbe wasai: Ana mamun umawe apa nomorije ama ine mbare ramu. Vatano makarikuga mbar obo nawirati unanta ama ine rai. Weti are pirati akarikuga mbar syare po nomorije umaso ama ine ratantona kobe, weye ana mamun umawe apa nomorije so raurata irati vatane inta apa tame rai. Ama nomor mamo 666. \c 14 \s1 Domba Tuvan muno vatano utavondi Ai \p \v 1 Muno syerato: Tugae rave, Domba Tuvan seo tet no Unato Sion. Vatano utavondi Ai awa wanui nanto no ribuge ratusije intabo eane tename jirum eane mambisy (144.000). Muno mande mamo Domba Tuvan apa tame ratoe rai muno Ajae Amisy apa tame ratoe rai tavon. \v 2 Muno syo anamote inta ranaun ngkino munijo ntiti maisyare mana vuke inta nsopato pene rai ranauni nto muno maisyare katitir ama kino manakoe ramaisy. Muno syo anamoto namije ranaun tavon maisyare vatane inta wo kecapi inta rambaon wemaisy. \v 3 Vatano uma awa wanuije ratora ribuge ratusije intabo eane tename jirum eane mambisy (144.000) onawamo ukinyo ansyerane rai ta no kursijo titi ama usye rai muno ana akokoe Amisye po manari muno vatano utantuna ube akarive umawe mansamun. Wo ansyerano wanyine inta ukinyo rai, muno webo nawirati umamaisyo ukinyo rai, yara vatano kaijinta wo ranyao kakai, weye onawamo vatano Amisye po mapatimu no vatano mine so awa yasyine rai, Po mapaya awa ayao kakaije rai to. \v 4 Wenawirati wo taune manasine raeranande indamu anaerere meweno mansai, weti ukakavimbe. Vatane so nanawirati Domba Tuvan pare to no rui vayave utavondi Ai tutir. Wenawirati Amisye po mapatimu no vatano mine so awa yasyine rai, Po mapaya awa ayao kakaije rai, indamu onawamo maunanto terave Amisye ai muno Domba Tuvane ai, raurata irati inyoe ama mane makauje ti ama nyoamano manasyine raunande Amisye ai wemaisy. \v 5 Wenawamo wayarurijabe ramu muno awa ayao kakai meweno mai. \s1 Naito Amisy mandeij wayao aje vatano mine so mansai \p \v 6 Umba syerato syo naito Amisy inta aen badirir no naumo warae. Amisye po atutir indamu po Apa Ayao Kovo no pitawabe ravov. Weti po raura nanto vatane kotaro ntuna no mine tename so mansai—vatan tenambe so mansaeno awa munije, awa susye, awa ayaowe, awa kawasae rui vayave. \v 7 Gwaino anamoto manakoe rai pare, “Wapo Amisye asyaniv! Muno wapo aura Opi titi rave! Weye Apa masyoto pare Po vatan tenambe awa ana udave raen ti Po awa mangke rapatimu soamo nande to. Wabeaje irati Ai, napirati po mine so muno naumo warae, mayane muno mana ami ranari tenambe.” \p \v 8 Muno naito Amisy kaijinta dijade, opa naito jirume pije, gwain pare, “Mandami to! Munijo Babel mandami kobe, weye wemirati munijo akoe mo vatano susyo mine so manuga raugabe indamu wo ama awijo panyoan ramanam indamu utavondijo ama anaerere rai.”\f + \fr 14:8 \ft Ayao so ananeneae ma. Munijo Babel raurata irati vatan tenambe nanawirati wonayo Amisye ai. Ama anaerere raurata irati bekero mine so rai. Muno ama awije raurata irati ana mo vatane manuga raugabe ntento ana mine so rai weti utavondi ama bekero ngkakainoanive obo rai (Yeremia 51:7-8,13).\f* \p \v 9 Muno naito Amisy kaijinta po naito jirume umawe yarijade, opamo mandeije pije. Umba gwaino anamoto manakoe rai pare, “Ranivara vatane inta ubeaje ana mamun umawe pe apa yare me yai muno apa pako no mande rai ndako maneme rai ndako, \v 10 indati wo Amisye apa anggurijo raurata irati Apa pari mangke ramanam, wemirati rauvaro ama kapije rai, omamo ama parimane ransopaje jewen yara ntiti rave. Indati manasine mangkuro tanamo mbadurure rai ti awa siurije manakoe, muno naito Amisy ukakavin nawe, Domba Tuvane pe, wo awa siurije raen tenambe. \v 11 Umba taname kijao ntami tawan irati vatane umaso mansaija nuge nuganui, muno usiuri rai mangkebe siman, namane yanteter bayave, weye ubeaje irati ana mamun umawe pe apa yare me yai muno apa pake no mansai.” \p \v 12 Maisyare omai ti, Amisye apa kawasae weap, wasatawandi rati wapa siurije rai! Weapirati wabeta ayao Amisye rai tutir, muno wana tawan watavondi Yesus ai. \p \v 13 Naije idaniv anamote ngkino no munijo ntiti mo raurade inai mare, “Nyo ratoe taiso: Unumeso muno miridije nto, kove ngkov irati vatano ugwenen nanawirati wanave Amisy Yesus ai to we mansai.” \p Umba Anawayo Vambunine mo raura mare, “Tugae, indati vatane umaso maneme mpaya awa anakere rai ti utantuna vavai rati manuga nsauman. Weye Amisye po awa ana udave ngkove raen tenambe to ti.” \s1 Amisye po apa mangke raugaje mine so rai \p \v 14 Syerato syo kamayo popere inta raen akato. Vatane inta seo tuna rai, maisyare Arikainyo Vatan amaisy. Muno sapeo emas inta ntuna akari vone rai muno omako nsiu inta mirati Po raijaro aneme rai. \v 15 Naije naito Amisy kaijinta puje no Yavaro Amisye rai muno gwaino anamoto manakoe rai. Gwain to irati Arikainyo Vatan umawe ai, po atutir pare, “Nya omako uma ndaijare wato raunu de Nyo veano mine so ama mane raotar weye soamo ama mane matu to.” \v 16 Muno Arikainyo Vatan, napi tuna kamayo rai, Po apa omake veano mine so ama mane raotar ti Po ranugan. Mine so ama mane raurata irati vatano utantuna mine so rai mansai. \p \v 17 Muno naito Amisy kaijinta puje no Yavaro Amisy no no munijo ntiti rai, po omako atu nsawa inta raija tavon. \v 18 Muno naito Amisy kaijinta puje tavon no tewa orame rai, opirati po tanamo mbadurur no tewa orame ama vone raije raeranande. Naije gwain akoeve to irati naito po omako nsiu raijare umawe ai pare, “Nyo nya omake wato randaride ndave inyo anggur ama mane raotar, weye ama mane mawit to.” \v 19 Weti naito Amisy umaso po apa omake randaride no mine vone so po inyo anggur ama mane raotar. Muno po ramaugusya no mampiriaro manakoe inta rai indamu po rakuganara ama poke muje. Omamo raurata irati Amisye apa pari mangke Po raugaje vatano wonayo Aije mansai. \v 20 Anggur ama mane umaso mamo rakugan no mampiriare wato rai no munije ama akiri. Mavu njamo rayuje, ama titi nseowa nanto no meterije jirume rai muno ama vuke mansanana ama waravainye ma kilometer ratusije mandeij. \c 15 \s1 Naito Amisy mansano kaururum wo siurijo mangke kaururum raugav \p \v 1 Muno syerato syo anainame inta raen no naumo warae, manakoe rave weti ripaparo inai. Anainame umaso mamo naite kaururum wo siurijo mangke kaururum raugav. Siuri mangke umaso wemirati Amisye apa pari mangke dija dave mije. Arono Amisye po mangke umaso raugaje mine so rai, weamo Apa pari marane mije. \p \v 2 Muno syo ana inta raen akato maisyare nawanano ndandini dave, mo kansina ramaisy, muno taname mbadururo uga rai. Naije syo vatane inta mansaen usayai no nawanane so ama tuga. Wenawamo ubambunin wo ana mamuno puje no mayane umawe apinde kobe, weye ubeaje apa yare raije ramu. Muno apa tame ama nomorije mamo ama pake raunanto mansaije ramu. Vatane umaso nanao wo kecapi raijaro maneme rai, wemirati Amisye po raugaje mai.\fig Kecapi, suline, tavuna, muno anakotaro kaijo ngkin|src="hk00188c.tif" size="span" loc="Muni Akari 5:8, 8:2, 11:15, 15:2" copy="Horace Knowles" ref="Muni Akari 5:8, 8:2, 11:15, 15:2" \fig* \v 3 Muno ukiny irati ansyerano Musa rai, wepirati panapatambe Amisye ai, muno ansyerano Domba Tuvan ntavon. Ama kine maisyare so: \q1 “Amisyo winy, Winyirati nya vambunine ntiti mo vambunino kaijo rui rakivan tenambe! \q2 Nya ana ndave mbe anapaporaimbe muno manakoe! \q1 Winyamo Akarijo Titi mbe akarive nuge so rai tenambe! \q2 Muno Nya ana nyo rave mamo mamai tugae. \q1 \v 4 Indati vatan tenambe wo Amisye nasyaniv, muno wo naijaseo titive, \q2 weye Wibuin nyirati ngkakavimbe. \q1 Muno vatano susye kotare ude tenambe wo vukane ranteter ubeaje Nai, \q1 weye Nya ana ndave ti ngko dave mamo Nyo raroron kakavimbe mansai to.” \p \v 5 Naije akato risyo Yavaro Amisy no no munijo ntiti raenamo ama Tanoano Ndandini Dave ama unsanda mpaya to. \v 6 Umba naito Amisy mansano kaururum wo siurijo mangke kaururum raugave umawe wuje no Yavaro Amisye umaso rai. Awa ansune mpoper muno ngkena dave, muno awa ansuno emasi veano ranari mamo wo ransawa no awa popane rai. \v 7 Naije ana akokoe Amisye po manari mansano mambisye umawe inta po kapijo emasi veano ranari kaururume raunanto naito Amisy kaururume umaso mansai. Muno awa kapi wo raija tetebe ntairi jirati Amisye apa pari mangke rai, Amisyo no pitawabe. \v 8 Naije Yavaro Amisy omamo ntairi rati kijaowe rai, omamo mo Amisy apa vambunine muno Apa kovo ntitije raroron. Weti vatan inta siso Yavaro Amisye ama uga rai jewen bayave, weye mamaisye ramu, weti ntoa Amisye apa siuri mangke kaururum namirati naite kaururum wo raugav mamo ndetoa mewen dati. \c 16 \s1 Mangke kaururum Amisye po raugaje marane rai \p \v 1 Naije idanito syo anamoto akoe inta ranaun no Yavaro Amisye rai, mayao to irati naito Amisy kaururume mansai mare, “Wata wapo parijo mangke Amisy namirati ntuna wapa kapije kaururume rai raugav, wapo rauvarasya no mine waraya!” \p \v 2 Naije kobe naito Amisyo manasyine po apa kapije rauvarasya no mine vone waraya. Weyava papugame nande kobe irati vatano nanawirati wanapatambe ana mamun umawe ai weye ubeaje apa yare rai muno apa pake no irati mansai. Papugame nande mai omamo ngkakainoanive muno njoram dave. \p \v 3 Muno naito Amisyo jirume po apa kapijo pari mangke Amisye ntuna rai rauvarasyo no mayane vone rai. Naije kobe mayane mavu maisyare vatano wene nde ai to inta apa mavu ramaisy. Weti anakotaro ntuna no mayane ama uga rai muenen bintabo. \p \v 4 Naito Amisyo mandeije po apa kapijo pari mangke Amisye ntuna rai rauvarasyo mana akokoe muno mana ama ami rai tutudi, weti mana mavu bintabo. \v 5 Naije idaniv naito Amisyo po mana raijare po raura pare, “Amisye, Winyamo ngkakavimbe, Winya soamo no muno wusyinoe Winya no tavon to. Nya mangke nyo raugaje so mamaisy, \v 6 weye mamaisyo vatano ukakainoanive wato awa ana udave rai arono wo Nya kawasae maubai to muno wo Nya anawae mao tavon. Maisyare omai ti, arono wo mana rawavin, weamo Nyo mavu obo raunanto wo ramanam.” \p \v 7 Naije syo anamote inta ranaun ngkino tewa orame rai, mo raura mare, “Tugae, Amisyo winy! Winyirati nya vambunine ntiti mo vambunino kaijo rui rakivan tenambe. Nya mangke nyo rapatimu omamo mamaisy muno no rai tugae.” \p \v 8 Naito Amisyo mambisye po apa kapijo pari mangke Amisye ntuna rai rauvaraje no uma ai. Naije kobe varore raugaje uma ai indamu po vatane mansanen apa mamoane rai. \v 9 Uma apa mamoane miridi nseo ti mo vatane mansanen apa mamoano mpanyoan dave rai, weti vatane wo Amisye aura tantunawi jirati Apa siuri mangke Po raugaje mansai so rai. Weramu wonae usakinav irati awa ayao kakaije raiji muno wonae wo Amisye aura Opi titi rave. \p \v 10 Naito Amisyo radani po pari mangke ntuna kapijo po raijare rauvaraje ana mamune\f + \fr 16:10 \ft Ana mamune sopamo ana mamun tipu no mayane pije, napi aroron wusyimbe (13:1).\f* apa kursijo titi tuna raije rai. Naije munijo ana mamune be akarive raije so ngkaumudi kobe muno vatano una raije usiuri ravea maunane ratao. \v 11 Umba wo Amisy no munijo ntiti aura tantunawi, weye yorame muno papugame ntuna mansai. Weramu usakinavo awa ayao kakai raije ramu. \p \v 12 Naije naito Amisyo kawije intabo po pari mangke ntuna kapijo po raijare rauvarasyo akato irati mana akoe Eprat rai. Mana akoe so mparikisy indamu mbe unanuive irati akarijo titi nanawirati una no ranijo murame mansai indamu wo raide. \v 13 Muno syerato syo anawayo kakai mandeija maen, wo kunaije ramaisy. Onawamo inta no no tawae akoe umawe rawa rai muno inta no ana mamun awa rai muno inta no anawae angkarije awa rai,\f + \fr 16:13 \ft Anawae angkari pamo ana mamun jirume pije, napi tipu sen no mine rai (13:11).\f* umba anawayo kakai mandeija wuje irati mawa rai tetebe. \v 14 Anawayo kakai wuje so onawamo Anakakai Akoe apa anawayo kakai wuje wo anapaporainye raroron. Wuruta nanta irati akarijo titi mansai tenambe no mine so vintabo, wo manugan indamu umarovave Amisye ai arono apa Masyoto Akoe ndea mamaisy. Masyoto namije omamo masyoto Amisy, opi apa vambunine ntiti mo vambunino kaijo rui rakivan tenambe, Po vatane awa mangke rapatimugo mai. \p \v 15 Amisy Yesus po raura wansai pare, “Waperade! Risyakare maisyare vatano anaonoanoe, weye Sya ide wemamo de papabe, ti weapantatukambe rai. Kove ngkov irati vatano syisyaube muno panatatayaube ai, vatano napije pa apa ansune ratayao wusyimbe indamu vemo sarokanive ti samane no vatano wanui mansamune rai nora arono risyakare.” \p \v 16 Naije anawayo kakai umawe wo akarijo titi manugan no anoke inta rai. Anoke so raura ayao Yahudi raijamo Armagedon. \p \v 17 Muno naito Amisyo kaururum po pari mangke ntuna kapijo po raijare rauvar no naumo kakavine rai. Naije kobe anamoto manakoe inta ngkin no Yavaro Amisy mo raura mare, “Anakotare nande vintabo to!” \v 18 Naije ivake ratatukande muno katitire ravabari mo nuge rambayar muno mungki akoe ravari. Mungkije umaso manakoe rave, mo mungkijo kaijo nandeve to rakivan bintabo. Arono vatane manari kobe weti utantuna mine so rai, mungkijo maisyare so inta nandeve rainy. \v 19 Naije munijo akoe ama tame mi Babel mporar be mandeibe muno munijo mine so mandamisy no rui rui. Amisye animari munijo akoe Babel ama ayao kakaije raije ramu, yara Po apa pari mangke raugaje rai, maisyare anggurijo mpariman inta raunande inda mo ramanam. \v 20 Muno nupatimu tenambe rakanive vintabo muno papukame inta raen akatoe ramu. \v 21 Maru oram maje no naumo warae ntende mine so rai mo vatane makep. Maru oram umaso manakoe rave, intabo mamo ama kilo nseo no tename jirum eane abusyin. Weti vatane wo Amisye aura tantunawi weye Apa mangke po raugaje somamo mangke ntiti. \c 17 \s1 Munijo Babel raurata irati wanya anaerere rai \p \v 1 Naito Amisyo kaururum uma wo kapi kaururum raijaro wenao inta de rinai, muno po raura pare, “Winde, syo rarorono nai: Mangke indati raugaje wanya anaerer akoe rai. Anaerer akoe ama tame mi muni akoe Babel, omamo rausea nteto mararai mino mana manui raije rai. \v 2 Wanya umaso mbewaramo akarijo titi mine so wo anaerere raugavo rai muno utavondi ama bekero ngkakainoanive rai tenambe. Muno vatano mine so umaen irati ama awijo panyoane rai, weti utavondi ama anaerere rai muno ama bekero ngkakainoanive obo rai.”\f + \fr 17:2 \ft Ayao so ananeneae ma. Munijo akoe so raurata irati vatan tenambe nanawirati wonayo Amisye ai. Ama anaerere raurata irati bekero mine so obo rai. Muno ama awije raurata irati ana mo vatane manuga raugabe indamu ntento mine so rai weti utavondi ama bekero ngkakainoanive obo rai (Yeremia 51:7).\f* \p \v 3 Naije Anawayo Amisye mo inausuru tenambe muno naito Amisye umawe po inaugav weti ririnta no nugo vabukane vono maninimbe. Naije syo wanya mamun inta raen nseo ntuna irati ana mamun akiri vone rai. Ana mamune umaso pamo anakea nijam dave, muno tame ratoe anakea rai tenambe, wemirati mo Amisye aura tantunawi. Akari kaururum muno apa korodoai abusyin.\f + \fr 17:3 \ft Ana mamune sopamo ana mamun manasyine pije, napi tipu no mayan (13:1).\f* \v 4 Wanya umaso ama ansune nijam muno sintair. Mo emasije muno raoni ntuntumbe maisyare oramo mamani ramaisy veano rayanyave. Muno raneme mamo mo kapijo emasije inta raijar. Kapije umaso ntairi jirati ana ngkakainoanive rai muno ama ayao kakai anaerere rai. \v 5 Muno rande mamo tame inta ratoe rai, omamo ama ine rangkokaibeve. Ama tame mi som: \qc \sc Babel Manakoe\sc* \qc \sc Wanya Anaerer Rui Vayave Awa Akoya Mije\sc* \qc \sc Muno Ayao Ngkakainoanive\sc* \qc \sc Ama Ruke No Rai Vintabo\sc* \m \v 6 Muno syerato wanya umaso maen irati Amisye apa kawasae awa mavu rai, onanawamo wo ayao kovo Yesus raura kakavimbe ti vatane wo maubaisy. \p Arono risyo wanya umaso raen taije, ripapar irati inai. \v 7 Naije naito Amisye po raura nande inai pare, “Mbeanimaibe mpapar irati nai? Syo wanya umaso ama ana ngkokaibe raura kakavimbe indamu winanto ama ine rai. Muno syo ana mamun apa ana ngkokaibe raura kakavimbe tavon, wepirati wanya umaso nseo ntuna ai muno opamo akari kaururum muno apa korodoai abusyin. \v 8 Ana mamuno nyo aene wato pamo wusyinoe no to, weramu soamo kakai to. Indati masyote inta pare puje no Atemo Wen Akari Makova Rai jakato. Arono naije vatano utantuna mine so rai upaparo mansai, nanawirati awa tame ratoe jewen no Bukugo Kovo Nuge Nuganuije rai arono nuge so ranari kobeyoe. Upaparo mansai weye ana mamune umaso wepi kakai to, soamo tipu akato. Weramu masyote makanande indati Amisye po andamisy kobe. \p \v 9 Vatano makarikuga mbar obo nawirati unanta sya ayao so rai: Ana mamun umaso akari kaururum omamo raurata irati unate kaururumo wanya umawe nseo ntuna ama vone rai wemije. Muno kaururume so omamo raurata irati akarijo titi kaururume mansai tavon. \v 10 Akarijo titi umaso wenanawamo radani ugwenen to. Intabo pi ta no muno inta pamo de rainy. Arono de, indati be akarive nggwaravainye ramu. \v 11 Muno ana mamun, opi wusyinoe no to muno soamo kakai to, wepamo akarijo titi kaumandeije pije. Opamo ato siso kaururume umaso matavon. Arono de akato, indati Amisye po andamisy. \p \v 12 Ana mamun apa korodoai abusyin nyo raene wato omamo raurata irati akarijo titi abusyino wo awa munijo ube akarive raije raija dainye mansai. Weramu arono awa vambunine raunanto mansai, indati ube akarive irati ana mamun umawe atavon, weamo nugoenta ramu, yara uma ami intabo vayave. \v 13 Indati awa ayao intabo ware wo awa vambunine raunanto nsawa irati ana mamun umawe ai vintabo. \v 14 Indati umarovave irati Domba Tuvane ai. Weramu Domba Tuvan wepe, Apa vatano utavondi ai nawe, wo mapinde kobe tenambe. Domba Tuvane bambunin weye opamo Akari Titi po akarijo titi makivan tenambe, muno opamo Akari No Vombe irati akari una no rui rui vayave mansai. Vatano utavondi Domba Tuvane ai wenawamo Wepi po mawain Po matayao, muno ubeta Ai tutir.” \p \v 15 Naije naite umawe po raura nande inai jakato pare, “Mana nyo raene wato, namirati wanya anaerere wato ntuna rai, omamo raurata irati vatane kotare ntuna no mine tename so raije mai—mansaeno awa susyo manakoe rai, awa vatano wanui rai, awa munije muno awa ayao kotare rai. \v 16 Muno korodoai abusyin nyo raenoe raurata irati akarijo titi abusyin. Akarijo titi so muno ana mamune umawe indati usakinav, wo wanya anaerere umaso ransewabe. Indati wo ama ananuge raugavo raora ti nsarokanive. Wo ama ranasine raisy muno wo taname rave ramer. \v 17 Weye Amisye po manuga ranyao indamu wo Apa bekere rarijat. Po mauga ti awa ayao mbe intabove indamu wo awa vambunine raunanto nsawa irati ana mamun umawe ai vintabo ava mamaisy irati Amisye apa ana daura rai. \v 18 Wanya nyo raene wato mamo raurata irati munijo akoe wemirati mbe akarive irati akarijo titi mine so mansaije rai.” \c 18 \s1 Munijo Babel mandamisy \p \v 1 Naije akato syo naito Amisy kaijinta aen akato no no munijo ntiti umba paje. Apa vambunino manakoe no irati ai muno apa varo ntiti rautan, wemi mbaro mine so rai tenambe. \v 2 Gwain akoeve pare, “Mandami to! Munijo akoe Babel mandami kobe! Wemirati vatane inta utantuna rai jakato jewen, yara anawayo kakai obo mirati mo rave yavabe ti no rai. Muno anawayo ngkaumure nsiso ama uga rai vintabo, muno insanijo anaonae kotaro rui vayave ntuna rai. \v 3 Weye vatano susyo mine so tenambe wo ama awijo panyoan ramanam, weti utavondi ama anaerere rai muno ama ayao kakai kotare rai tenambe. Muno akarijo titi mine so wo anaerere raugavo rai muno utavondi ama bekero ngkakainoanive rai tenambe. Vatano utantuna munijo Babel umawe rai awa bekero ananugo mine so rai mamo manakoe rave. Weti vatano wanamavumbe no mine so ude wo ananuge manui ramavun muno awa doijo wo raijaro rai nseowa ntiti rave.” \p \v 4 Naije syo anamoto kaijinta ranaun akato no munijo ntiti warae, mo raura mare: \q1 “Inya, Sya kawasae! Wata wapusya munije wato raora! \q1 Vemo watavondi ama ayao kakai rai nora, \q2 indamu vemo ama siuri mangke raugaje rai \q3 mo wasaroya tenambe nora! \q1 \v 5 Munije wato ama ayao kakaije manui rave \q3 weti ratutumbea ntitija nto no naumo warae. \q1 Amisye animari ama ayao kakaije umaso raije ramu, \q3 yara pare Po mangke raugaje rai. \q1 \v 6 Wapo kakai rasakinavo rai mamaisyo ama ana \q3 mo rave wasai rarijati. \q2 Mo kakai rave intabo, wadasakinavo rai jirum. \q1 Ama awijo mo raunande wadamaname mamoan, \q2 weti wapo awijo ama panyoane ntiti raugakananto rai. \q1 \v 7 Munije wato rararin dave muno marinsembe \q3 ama bekero ranasine obo rai, \q2 weti ama ayao kakai nseowa manakoe rave to. \q1 Maisyare omaisy, syare wapo mangke muno siuri rasakinavo rai \q2 yava manakoe tavon indamu mamaisy. \q1 Weye taune mo taune raura mare, \q2 ‘Risyirati wanya ibe akarive! \q2 Risyamo kavini mi risya jewena, \q3 muno risyamo indati inanimaumbe ana inta raije ramu.’ \q1 \v 8 Ama anambe no tai maisy, weti indati masyote intabo bayave yamo Amisye po siuri mangke raugaje rai vintabo: \q2 Omamo wanene nande rai, ranimaumbe muno marore raugaje rai. \q2 Muno taname rave ramer weti mangkura mewen dave. \q1 Weye Amisye pamo bambunin, indati Po mangke raugaje rai.” \p \v 9 Akarijo titi mine so, nanawirati utavondijo munijo Babel ama anaerere rai muno ama bekero ngkakainoanive obo rai, indati woyov ara mami ngkaru ntende rai arono wo ranyanyuto mangkuro taname rai muno wo ama kijaowe raen. \v 10 Umaso nawamo ujaniv ti usayai waravaimbe weye wo ama siuri rasyaniv. Ugwain ware: “Wakoe! Munijo akoe Babel, kakaije nde nai! Winyamo mbambunin dave, weramu kakaije nde nai! Uma amije intabo bayave yamo Amisye po mangke raugaje nai vintabo!” \p \v 11 Muno vatano wanamavumbe no mine so woyovo rai muno manimaumbe rai, weye vatane inta una wakato indamu wo awa ananuge ramavune jewen. \v 12 Ananu wo ramavune ratodi som: emas, perak, oramo mamani, oramo ngkenav ntuna no mayane rai. Muno ansuno ama mangke nseo, ansuno mpoper, ansuno nsintair, muno ansuno nijam. Muno inyoe kotaro ranavano mbovov. Muno ananuge kotaro rui vayave, inta mamo elepante apa korodoai raveano ranari, muno inta mamo inyowo ramavunta ama mangke nseo rave raveano ranari. Muno ananugo tembaga, besije, muno oramo ntuntumbe raveano ranari ratavon. \v 13 Wo anakotaro ranavan mbovove ramavun tavon, maisyare inyo ama kea manavan, bumbu, kemenyane, murije, muno manino mbovov kaijinta ama mangke nseo rave. Muno anaisye tavon, maisyare anggurije, manine, tepune muno gandume. Muno sapije, domba, kuda, muno kuda ama kereta ntavon. Wo vatano wanapatambe mansamavun tavon; tugae, wo vatane mansamavunta! \p Weramu ananugo ama mangke nseo rave tenambe umawe mamo wo ramavun akatoe ramu weye munijo Babel randami to. \v 14 Indati wo raura nanto munije umaso rai ware, “Aro! Nya ananugo ngko dave nanuga ntento rai mamo soamo rakanive. Muno nya romane muno nya anakotaro ntiti rave raumandi nai to. Indati nanto rai jakato jewen kobe.” \p \v 15 Indati vatano nanawirati awa doije manui rave weye wanamavumbe ananu namije rai no munije wato onawamo ujaniv ti usayai waravaimbe, weye wo munijo Babel ama siurije rasyaniv. Naije woyov mami ngkaru ntende. \v 16 Naije ugwain ware, “Wakoe! Munijo akoe Babel mandami to! Wusyinoe vatano utantuna no naije awa ansune udamavuna ama mangke nseo, maisyare ansuno mpoper, ansuno nsintair, muno ansuno nijam. Mo emasije rave rayanyave, muno ana ntuntumbe maisyare oramo mamani muno oramo ngkenav ntuna no mayan tavon. \v 17 Weramu uma amije intabo bayave yamo ama ananuge wato ngkakai ti rakanive vintabo!” \p Vatano wo nyomano akoe raugav no mayan, muno arikainyo wanapatambe no nyomane rai nanao indati usayai waravaimbe. Muno vatano usea nyomane rai, muno vatano wanamavumbe wo awa ananuge raugav no nyomane umaso rai wenanao usayai waravaimbe tavon. \v 18 Wo munije umaso ranyanyut taname mo ranen, ama kijaowe nseo manakoeve. Arono naije ugwain ware, “Munijo kaije raembea inta mo munijo akoe so ramaisye ramu!” \v 19 Manimaumbe rave, weti wo kapume rataoponaje makari vone rai, woyov muno mami ngkaruge ntende. Ugwain ware: “Wakoe! Munijo manakoe mandami to! Wusyinoe vatano awave nyomano akoe rai ude tenambe indamu wanamavumbe no munije so rai, ti wo doije ratande mansai manui rave. Weramu uma amije intabo bayave anakotaro ntuna no munije wato ama uga rai ngkakai ti rakanive vintabo!” \p \v 20 Inya, munijo ntiti warae, wasananibe munijo akoe wato rai weye mandami to! Amisye apa kawasae weap, wasananibe! Muno vatano Yesus po matutire weap, muno anawae Amisy weap, wasananibe rave! Weye Amisye po mangke raugaje munije wato rai weye mo wasave tatugadi. \p \v 21 Naije Amisye apa naito bambunin dave inta seo po oramo akoe inta raijaseo po ramau no mayan. Po raura pare, “Munijo akoe Babel raurata irati orame so rai! Indati munijo Babel randami bintabo ti rakanive. \v 22 Inya, munijo Babel, ndanide! Vatano wo kecapi rambaon muno airape ranepat weti ngkin, muno wo suline muno tavuna ramawisy, kotare so inta ranauno nai jakato jewen. Vatano maneme nsiridi wo ananuge ranari ti ngko dave onawamo mansaumandi nai tenambe. Muno mesino mo tepune rakugan mamo mewen tenambe, indati vatane wo ranaun akatoe ramu. \v 23 Yawainyo rapin indamu mbar omamo meweno nai. Vauname ama one ratayao mamo inta raembeve akato jewen. Tugae, munijo Babel winy! Nya mangke taije maisy weye vatano wanamavumbe no nya yasyine rai mararin dave ware onawamo vatano akokoe no mine so, muno nyo vatano utantuna no mine vone so maponae tenambe. \v 24 Muno winyamo nyo Amisye apa anawae muno Apa kawasae mao ti awa mavu nsopat. Tugae, vatano maubaisy tenambe no mine so nawamo, winya ana ndave mi mbewaramo awa mavu nsororop.” \c 19 \s1 Kangkamambe Amisye ai \p \v 1 Naije syo ana inta ranaun maisyare vatano wanui manamote manonon akoeve no munijo ntiti ugwain ware, \q1 “Kangkamambe Amisye ai! \q1 Wama Amisy opirati po wansapaya wama ayao kakai rai. \q2 Opirati titi rave muno bambunin dave! \q1 \v 2 Apa mangke po rapatimu omamo mamaisy muno no rai tugae. \q1 Wepirati po mangke raunanto irati wanya anaerer akoe rai, \q2 wemirati mo munije tename waraya raugabe indamu wo ayao kakaije rave. \q1 Amisye po mangke raugaje rai to, \q2 weye wanya umaso mo Apa vatano wanapatambe Aije maubai to.” \p \v 3 Muno jirum akato wo raura ware, \q1 “Kangkamambe Amisye ai! \q1 Tanamo mo munijo akoe wato ranen omamo mpamo kakai yara nen tawan \q2 weti ama kijao ntamija nuge nuganui!” \p \v 4 Vatano ube akarive mansano tenamara eane mambisy umawe nawe, ana akokoe Amisye po manari yano mambisy umawe nawe, awa vukane ranteter ubeaje Amisye ai, wepirati tuna irati Apa kursijo titi rai. Muno wo raura ware, \q1 “Tugae, kangkamambe Amisye ai!” \p \v 5 Naije idaniv anamote inta ngkin no kursijo titi umawe rai, mo raura mare, \q1 “Inya, vatano wapanapatambe Amisye ai muno wapo asyaniv, \q2 syare wakangkamambe wama Amisye ai! \q1 Vatano mamaun muno vatano akokoe weap, \q2 syare wapo ararimbe!” \p \v 6 Naije idanaun akato maisyare vatano wanui manamote manonon, maisyare mana vuke inta nsopato pene rai ranauni nto muno maisyare katitire ama kino manakoe ramaisy, onawamo ugwain ware, \q1 “Kangkamambe Amisye ai! \q1 Weye wama Amisy, opi apa vambunine ntiti \q3 mo vambunino kaijo rui rakivan tenambe, \q2 Opamo be akarive. \q1 \v 7 Wade ramu wansananibe muno wansanayanambe, \q2 muno wamo Amisye aura titive! \q1 Weye Domba Tuvan apa masyoto bauname mamaisy, \q2 muno Apa wanya ma taune manatatayaube \q3 indamu nsiso ama vauname umaso rai. \q1 \v 8 Ansuno mpoper muno ngkena dave ratayao rai \q3 mamo raunanto rai to.” \m (Ansuno mpoper namije mamo raurata irati Amisye apa kawasae awa ana udave mamai no Amisye amune raije rai.) \p \v 9 Umba naito Amisye napije po raura rinai pare, “Ndatoe taiso: ‘Kove ngkov irati vatano mawainde tavono ono Domba Tuvan apa vauname umaso raije mai!’ ” Naije naito Amisye napije po raura iridi pare, “Amisye apa ayao tugae mi som.” \p \v 10 Naije syo sya vukane ranteter no naito Amisye umaso amun, syare ibeaje ai. Weramu po raura nande inai pare, “Weinya! Vemo mbeaje inai nora, yara mbeaje irati Amisye obo ai! Risyamo syo namai tavon. Risye winye nya arakove nawe wamirati wambe arakobe wamanapatambe Amisye ai muno wamo Yesus apa ayao raijaro matuve.” Weye Yesus apa ayao po Amisye aura omamo mamaisyo ayao Amisye po raugaje Apa anawae mansai rai. \s1 Yesus seo tuna kuda popere ai \p \v 11 Naije munijo ntiti rausiso ti syo raen kakavimbe. Tugae rave, kuda popere inta puje. Vatano seo tuna ai awainamo “Tugae” muno “No tawan no Amisye apa bekere rai.”\f + \fr 19:11 \ft Yesus opamo vatano napije.\f* Wepamo po vatane awa mangke rapatimu ti mamai dave. Muno Opamo marovave Apa marova mai ti mamai dave tavon. \v 12 Amije mamo maisyare tanamo mbadurur muno akari vone mamo sapeo manui rauseo ntami. Muno tame inta ratoe Ai, tame umaso vatane inta po raen tatugare ramu, yara taune Pi po raen. \v 13 Muno ansuno Po rave mamo rayansundi mavu inta rai to, muno Apa tame mamo “Ayao Amisy.” \v 14 Naito munijo ntiti utavondi Ai tenambe. Onawamo usea irati kuda popere mansai muno wo ansuno mpoper ngkakavin dave rave manasine rai. \v 15 Vatano napije awa mamo omake nsiu mo rayuje, muno wemirati Po raveano vatano susyo ntuna no mine so maotar indamu Po mapinde. Be akarive mansai muno Po manepato Apa isyo besije rai indamu ubeta Ai.\x + \xo 19:15 \xt Mazmur 2:9\x* Muno Po apa marova mamaugusya no Amisye apa mampiriaro manakoe rai indamu Po makugano rai. Maisyare omaisy, Amisye, opirati apa vambunine ntiti rave, Apa pari mangke raugaje mai. \v 16 Vatano napije Apa ansuno manawadi rai muno Apa ajo kamane rai, tame so ratoe rai: \pc \sc Akari Titi Po Akarijo Titi Makivan Tenambe,\sc* \pc \sc Akari No Vombe Irati\sc* \pc \sc Akari Una No Rui Rui Vayave Mansai\sc* \p \v 17 Naije risyo naito Amisye inta aen teto uma ami rai muno gwain akoeve nanto insani mai tenambe, nanawirati ubadirir no naumo warae pare, “Insanije, wade no so! Wapanugan indamu wapo Amisye apa ono manakoe raisy! \v 18 Wade indamu wapo vatano ugwenene awa ine raisy, vatano nanawirati utavondi Amisye aije ramu: akarijo titi muno nait akari muno naite nanawamo wapo awa ine raisy. Muno kuda muno vatano usea utantuna kuda mai awa ine rai tavon. Muno vatano aro muno vatano aro jewene nao tenambe, vatano mamaun muno vatano akokoe, weti vatan tenambe nanawirati wonayo Amisye ai, wapo awa ine raisy!” \p \v 19 Naije risyo ana mamun umawe aen.\f + \fr 19:19 \ft Ana mamune sopamo napirati tipu no mayan (13:1-10, 17:11-14).\f* Muno syo akarijo titi munije so muno awa naito matayao marova rai mansaen, onawamo wanugan tenambe irati ana mamun wato atavon. Wanatatayaube indamu umarovave irati Vatano seo tuna kuda popere aije Ai muno Apa naite mai. \v 20 Umba Vatano seo kuda popere ai Po ana mamun napije aijar. Muno Po anawae angkari aijar tavon, wepirati po anapaporainye raroron ana mamun amune rai indamu po vatano wanui maponae. Vatane wato nawirati ana mamun umaso apa pake no mai ti ubeaje irati apa yare rai. Ana mamune muno apa anawae angkari, jirume so yamaugo yaibe no tanamo akoe rai, wemirati mbadurur no tawan muno manakoe maisyare nawanane ramaisy. \v 21 Muno aya naito yo matayao nawamo maubaisy tenambe, maubaisyo omako uma muje irati Vatano seo tuna kuda ai awa rai. Naije insani ude tenambe wo awa ine raisya uman dave. \c 20 \s1 Arono Yesus be akarivea tume ribuge intabo \p \v 1 Naije syo naito Amisye inta aen paje no munijo ntiti. Aneme mamo po kepo rave unsanda Atemo Wen Akari Makova Rai rakepe raijar muno po waijo besije rave aneme, ajoe raokokae inta raijar tavon. \v 2 Naije po tawae akoe umawe raijar—tawae wusyin ntami tawan, ama tame mirati Anakakai Akoe. Muno po raokokaeya ntamija tume ribuge intabo. \v 3 Po tawae umaso raokokae ti ramaugo Atemo Wene umawe rai. Umba po unsanda umaso rauguji matuve muno po rakepo matuve indamu tawae umaso mo vatane maponae akato inya, indamu no no ateme so ama uga raija tume nanto ribuge intabo ai. Arono tume umaso mamai to, indati naite po rapaya masyote kavinta yai. \p \v 4 Umba syo kursijo titi manui raen, muno vatano utantuna rai syo mansaen. Vatane umaso nanawirati vambunine raunanto mansai indamu wo mangke rapatimu. Wenanawamo rugara vatano nanawirati makuinye raotar weye wo ayao kovo Yesus raura kakavimbe muno wo Amisye apa ayao ravov. Vatano nanawije ubeaje ana mamune ai ramu muno apa yare rai jewen tavon. Muno ana mamune apa pake no irati mande muno maneme raije ramu. Wenawamo soamo ukovakato, ube akarive Yesus atavona tume ribuge intai. \v 5 Weti vatane ukovakato no wene rai ama manasyine mi so. (Weramu vatano wene nde mansai kaijinta onanawamo udijat. Indati ukovakato usen no wene raije ramu ava tumo ribuge intabo mewen dati.) \v 6 Kove ngkov irati vatano ukovakato no wene rai ama manasyine so rai mansai! Weno jirume mamo mbambunin indamu mo mansaugav akatoe ramu. Wenawamo ube syembe wanapatambe Amisye ai muno Yesus Kristus ai, muno ube akarive Yesus atavona tume ribuge intai. \s1 Amisye po mangke raugaje Anakakai Akoe ai \p \v 7 Arono tumo ribuge intabo mewen kobe, Anakakai Akoe apaya irati tanoano makova umawe rai. \v 8 Indati pusyo poroto po vatano susyo ntuna no mine so maponae, nanawirati una no ovar ami mambisy, awa tame mirati Gog muno Magog.\x + \xo 20:8 \xt Ezekiel moto 38-39\x* Anakakai Akoe po apa vatane umaso manugan tenambe indamu umarovave Amisye ai. Naito mine so awa wanui mamo manakoe rave, weti matore kakai, maisyare nayavo ntuna no mayano warave. \v 9 Naije naito mine so mandayano nuge raita, weti uta no rui rui. Muno ude no munijo manakoe inta rai,\f + \fr 20:9 \ft Munijo namije mamo Yerusalem.\f* omirati munijo Amisye aemen dai mijem muno namirati Apa kawasae utantuna rai. Umba naito mine so wo munije so rawariki indamu umarovave Amisye apa kawasae mansai. Weramu naije taname no no naumo warae maje mo naite umaso mansanen mangkur ti makanive. \v 10 Muno Anakakai Akoe wepi po mansaponae umawe pamo Amisye po amaugo tanamo akoe rai. Tanam akoe so namirati ana mamune pe anawae angkari pe yamaugusya yaibe raijoe. Indati awa siurije manakoe siman muno naman ntoa nuge nuganui. \s1 Mangke raugaje irati vatano ugwenene mansai \p \v 11 Umba syerato syo kursijo poper muno manakoe inta raen muno syo Amisy aen tuna rai. Arono Amisy aroron, naije naumo warae muno mine so raumandi anawadive muno raen akatoe ramu. \v 12 Muno risyo vatano ugwenen to mansaen: vatano akokoe muno vatano mamaun syo mansaen usayai no kursije umawe ama usye rai. Naije buku manui raneka. Buku manui umaso mo vatane awa ana udave ratoe rai tenambe. Muno buku intabo raneka tavon, omamo mo vatano ukova nuge nuganui awa tame ratoe rai. Naije Amisye po vatano ugwenene awa mangke rapatimugo mansai, mamaisy irati awa ana udave rarijati, wemirati ratoe no buku manui namije rai to. \v 13 Naije nawanane mo vatano ugwenen nanawirati utantuna no ama uga rai maijasen indamu usayai no Amisye amun. Muno Wen Akoe muno Hades\f + \fr 20:13 \ft Hades mamo munijo vatano ugwenen una rai ama tame mijem.\f* yo aya vatano ugwenen yo maijare maunande tavon. Umba vatano ugwenene umaso nanawamo Amisye po awa mangke rapatimu tutudi mamaisyo awa ana udave rarijati. \v 14 Umba Wen Akoe muno Hades onayamo Amisye po yamaugo tanamo akoe rai. Tanamo akoe somamo weno jirume mijem. \v 15 Muno vatano are nawirati awa tame ratoe Bukugo Kovo Nuge Nuganui raije jewene nawamo mansamaugo tanamo akoe so rai tavon. \c 21 \s1 Naumo wanyin muno munijo wanyin \p \v 1 Umba syo naumo wanyine muno munijo wanyine raen, weye naumo manasyin muno munijo manasyine raumandi to. Muno mayane mamo inta raen akatoe ramu. \v 2 Naije syo munijo ngkakavimbe raen, omamo Yerusalemo wanyine mijem, wemi no no Amisye ai no munijo ntiti muno maje. Omamo rayanyave ti ngko dave, maisyare wanya rayanyave indamu nsiso ama ono vauname rai. \v 3 Naije syo anamoto akoe inta ranaun no kursijo titi umawe rai mare, “Waperata! Soamo Amisye apa tuna raije mamo raunu aje, weti nte no vatane awa yasyine rai! Indati Amisye no irati vatane matavon tawan tutir, muno onawamo indati Apa kawasae waino mansai. Amisye taune pi pe una tenambe muno Wepirati awa Amisy. \v 4 Muno Amisye apa kawasae mami ngkaru ntende mamo Po raupaisy ti mewen dave to. Wene mamo nande mai jakatoe ramu. Vatane manimaumbe muno woyov akatoe ramu muno siurije nande mai jakatoe ramu. Weye anakotaro mino wusyin omamo raumandi to.” \p \v 5 Amisy, wepi tuna no apa kursijo titi rai, Po raura pare, “Soamo Syo anakotare ranari wanyimbe vintabo!” Muno Po raura rinai tavon pare, “Nyo anakotare so ratoe weye Sya ayao syo raura somamo tugae ma inda vatane wanave rai.” \p \v 6 Muno po raura akato rinai pare, “Anakotare nande tenambe to. Rinawainamo Alfa muno Omega, ama ine mare manasyin dave weamo Risy, mansanana maran akato indati rino tutir. Vatano rui vayave awa ngkangkamandi, weamo Syo mana rawavin no mana ami kove ti Syo raunanto po ramanam, mana wemirati mo kovo nuge nuganuije raunande ai, weramu po ravaibe ramu. \v 7 Are pirati bambunin po ayao mamun mine so rapinde, indati anakotaro ngko dave so apaura rai vintabo, muno Risyirati indati apa Amisy muno opamo Sya arikainy. \v 8 Yara vatano ujaniv ti wanave Rinai jewen muno vatano wonae wanavei, vatano ukakainoanive, muno vatano wo vatane maubaisy, vatano anaerere ugavo mansarijat, vatano wo nyovara kakai raugav, vatano ubeaje yare rai, muno vatano wayarurijabe tenambe—vatan tenambe umaso nawamo indati mansamaugo tanamo akoe rai, namirati mbadurur no tawan. Wemirati weno jirume mijem.” \s1 Yerusalem wanyine \p \v 9 Naije naito Amisye inta nande rinai, opamo naito kaururume umawe inta pije, nanawirati wo kapije kaururum ntairi jirati Amisye apa siuri mangke marane so rai raijar. Muno naite umaso po raura rinai pare, “Winde, risyo wanya mo Domba Tuvan aovane rarorono nai.” \v 10 Naije Anawayo Amisye mo inausuru muno naite umaso po inaugav ririnta no unato ntiti rave. Naije po munijo Yerusalem, munijo ngkakavimbe namije, raroron irati rinai, omamo no no Amisye ai no munijo ntiti muno maje. \v 11 Munije umaso ntairi jirati Amisye apa varo ngkovo ntiti rai. Vare so maisyare oramo mamani ntuntumbe ngko dave, muno ngkena dave maisyare oramo yaspis, muno ndandinit maisyare kansina we ramaisy. \v 12 Munije ama yano orame mamo manakoe muno ntiti, muno ama unsanda akokoe raisisa mamo abusyinara eane jirum. Unsanda ranteter mamo naito Amisye usayai rai teter wo raman. Muno unsanda ama vone mamo susyo Israel abusyinara eane jirum awa tame ratoe tutudi. \v 13 Unsanda mandeija mirati no no ranijo muram, ranijo wanampui mandeij tavon, muno unsanda mandeij tavon no no ranijo wanansai, muno ranijo varet ama unsanda mandeij. \v 14 Yano oram munije umaso mamo orame abusyinara eane jirum wemirati veano ama ate rayanon. Muno Domba Tuvan apa arakovo po matutir mansano abusyinara eane jirum wenawirati awa tame ratoe irati orame umaso rai tetebe. \p \v 15 Naito Amisy payao nande rinai umaso po tauno emasije inta raijar indamu po munijo namije rataun. Po ama unsanda rataun muno ama yano orame rataun tavon. \v 16 Munijo namije ama ntami ma maito maide, ama waravainye me ama vasye me onayamo ratauna mamai tenambe. Naije naite umawe po munije umaso rataun, ama waravainye, ama vasye, ama titije maito maide, weti rator tenambe ama kilometer omamo ribuge jirum muno ratusije mambisy (2.400). \v 17 Naije naite umaso po yano orame umawe rataun: ama titi ma meterije tename mandeij. Naite apa dataune umaso mamo mamaisyo vatane wandataune rai. \p \v 18 Yano orame mamo oramo mamani rawainamo yaspis veano ranari. Yara munije ama uga mamo emasijo kakui omirati veano ranari tenambe. Emasije umaso ndandini dave maisyare kansina ramaisy. \v 19 Oramo raveano yane umawe ama ate ranari mamo orame kotare ntuntumbe, ama mangke nseo rave. Weti oramo manasyine mamo oramo yaspis, oramo jirume mamo oramo nilam, mandeije mamo oramo mpoper, mambisye mamo oramo ev. \v 20 Oramo radani mamo oramo unam, oramo kawije intabo mamo oramo nijam, oramo kaururume mamo oramo ngkugaave, oramo kaumandeij omamo beril, kaimambisy omamo oramo topas, oramo abusyine mamo njayaibe, oramo abusyinara eane intabo mamo oramo ngkeke, muno oramo abusyinara eane jirume mamo sintair. \v 21 Oramo raveano unsanda abusyinara eane jirume umawe ranari tutudi mamo oramo mpopero ngkenav. Weti unsanda nanentabo amaura orame intabo ai indamu veano anari. Muno munije so ama uga muno ama unanuijo akoe mamo emasijo kakui bo mi veano ranari, omamo ndandinit maisyare kansina ramaisy. \p \v 22 Syo Yavaro Amisye raen no munijo namije ama uga rai jewen, weye Amisy, wepi apa vambunine ntiti mo vambunino kai rakivan tenambe, taune no tawan no naije muno Domba Tuvane no tavon. Weti vatane usambayambe no Yavaro Amisye rai jakatoe ramu, yara wanawadi usambayambe Amisye taune ai muno Domba Tuvane ai. \v 23 Muno uma apa vare raen akatoe ramu muno embae ama vare raen akatoe ramu, yara Amisye taune pi baro Apa ngkovo ntiti rave rautan no munijo namije ama uga rai muno Domba Tuvan taune pi baro rai tavon, maisyare yawainye ramaisy. \v 24 Vatan tenambe indati wanya irati vare umaso ama uga rai. Muno akarijo titi mine so nao tavon wo awa romane raugave usisa no munije umaso ama uga rai. \v 25 Munije umaso ama unsanda manyamo rausisa ti ntuna tutir, rauguji intai ramu, weye namane mamo inta raen akatoe ramu. \v 26 Vatan tenambe wo awa romane muno awa ngkovo ntitije raugav bintabo usisa no Amisye apa munije umaso rai indamu wo Amisye ararimbe muno wo aijaseo titive. \v 27 Weramu ananugo ngkakavin jewene mamo nsisoe ramu. Muno vatano are nawirati awa ana udave ngkakainoanive muno vatano rui wayarurijabe wenawamo ude usisa munije so raije ramu. Yara vatano awa tame ratoe rati Domba Tuvane apa Bukugo Kovo Nuge Nuganui rai, webo nawirati ude usisa munije so rai. \c 22 \s1 Mana ami mo kove raunande \p \v 1 Naije naito Amisy umawe po mana ami mo kovo nuge nuganuije raunande raroron irati inai. Mana namije ndandinit maisyare kansina ramaisy. Njam no Amisye apa kursijo titi tuna raije rai, omirati Domba Tuvan apa kursijo titi tuna rai tavon. \v 2 Muje manya no munije umaso ama unanuijo manakoe ama uga rai. Mana namije ama tuga rani rani inyo nsayai dai, inyo umaso ama mane mo kovo nuge nuganuije raunande.\x + \xo 22:2 \xt Kejadian 2:9\x* Tume inta pamo mambe abusyinara eane jirum, weti embae inta pamo man, inta pakato man. Ama wao mamo mo saumane raugavo vatan tenambe mai weti ugwanen akatoe ramu. \v 3 Anaamatan Amisye ma inta no akato vatane mansai no munije so ama uga rai ramu. \p Amisye apa kursijo titi tuna rai, omirati Domba Tuvan apave rai tavon, ntuna no munijo namije ama uga rai. Umba vatano wanapatambe Amisye ai ube sambayambe Ai. \v 4 Muno wo Amisye amune ranyanyut muno Apa tame ratoe irati mande rai. \v 5 Namane mamo inta makare akatoe ramu. Yawainye ma inta rakaindi akato jewen, uma apa vare ma raumandi yara Amisye taune pirati baro mansai. Muno Amisye apa kawasae indati ube akarive atavona nuge nuganui. \s1 Indati Yesus pavave pakare \p \v 6 Naije naito Amisy napije po raura rinai pare, “Anakotaro ratodi tenambe somamo tugae ma inda vatane wanave rai. Amisye, wepi po Anawayo Vambunine raunande Apa anawae mansai, Opirati po apa naite inta atutir indamu po raroron irati vatano wanapatambe Aije mansai ana mavave indati nande kobe.” \p \v 7 Umba Yesus po raura pare, “Wadanide! Syavave ride! Kove ngkov irati vatano utavondi jirati ana raurairive ti ratoe no bukuge so rai mansai!” \p \v 8 Risyirati Yohanes, risyo anakotare so raen muno syo raraniv tenambe vintabo to, weti syo ratoe so. Arono syo raen muno syo raraniva mewen, naije syo vukane ranteter no naito Amisye umaso amun, napirati po anakotare so rarorono rinai, syare ibeaje ai. \v 9 Weramu po raura akanande rinai pare, “Vemo mbeaje rinai nora! Yara mbeaje irati Amisye obo ai! Risyamo syanapatambe Amisye ai vayave, maisyare muno taune winyamo nyanapatambe Ai, muno maisyare nya arakovo anawae Amisye wanapatambe Ai muno vatano ubeta ayao ratoe no bukuge so rai mansamai tavon!” \p \v 10 Naije po raura rinai pare, “Vemo nyo ayao raurairive ti ratoe no bukuge so inta rangkokaibe nora, weye ama masyote mararai to. \v 11 Weti arono munije ama akari, are pirati anuga mamune no ai tutir, weamo apaya ra beare wemai kai. Muno are pirati gwamo kakai no anuga raive tutir, weamo apaya ra no kobe taije. Yara are pirati anuga mamai no Amisye amune rai, weamo avara po ana mamaisye obo raija kobe tutir. Muno are pirati anuga ngkakavin, weamo avara po anuga raeranande indamu ngkakavimbe tutir.” \p \v 12 Amisy Yesus po raura pare, “Wadanide! Syavave syakare kobea. Syo vatane awa ana udave ama ine raugav, ti ide Syo raunanto mai mamaisyo awa ana udave rarijati. \v 13 Risyirati manasyin dave, muno maran dave Risyi no akato. Manasyin dave weamo Risy, mansanana maran akato indati rino tutir. Weti inawainamo Alfa muno Omega.” \p \v 14 Kove ngkov irati vatano usakinavo awa ayao kakaije rai ti manuga ngkakavimbe mansai, maisyare vatane wo awa ansune rapapi ti mpoper wemaisy. Weye wenawirati Amisye bekero mansai ti, Po varore raugaje mai indamu usisa Apa munijo namije rai muno wo inyo mo kovo nuge nuganuije raunande ama mane raisy. \v 15 Yara vatano ukakainoanive usisa kakai: vatano wo nyovara kakai raugav, vatano anaerere ugavo mansai, vatano wo vatane maubaisy, vatano ubeaje yare rai, muno vatano manayanambe wo arurijate rator muno wo vatane mansaponae—are nawirati wo ayao kakai kotare umaso rave wenawamo indati usisa munijo we ama uga rai jewen, yara una no ama akiri. \p \v 16 “Risyirati Yesus, Syo sya naite atutir pore Sya vatano wapanapatambe Rinai wasai indamu wapo anakotare so raura kakavimbe no anugano Amisye mansai. Risyirati inavaki no Daud apa susye rai, muno Risyirati inaurata irati Tundinit seo no wanamuram amaisy, wepirati ba dave.” \p \v 17 Anawayo Vambunin muno Wanya mo Domba Tuvane aovan yo raura yare, “Winde!” Vatano are nawirati wo ayaowe so ranaun, weamo wo raura tavon, “Winde!” \p Are pirati awa ngkangkamandi, weamo syare de! Muno are pirati pare beker, weamo syare de indamu po mana raugav mawebe vayave, po ravaibe ramu, mana namirati mo kovo nuge nuganuije raunande. \s1 Ayao ama maran \p \v 18 Risy Yohanes, risyo ayao so ratoe nde irati are bayave po ayao raurairive ti ratoe no bukuge so rai ranaun. Syare wasaemen: Ranivara vatane inta po ayao kaijinta raijanande ratoe tavon no Ayao Amisye so rai, weamo indati Amisye po apa siuri mangke syo raura kakavimbe bukuge so raijoe raugaje ai tenambe. \v 19 Muno ranivara vatane inta po anakotaro raurairive no bukuge so rai inta ransop akaje weti mamaun, weamo indati Amisye po kovo ratoe no bukuge so raugavo aora, weti tavondi vatano usisa una no munijo ngkakavimbe namije rai matavone ramu muno apaveo nyoamano mo kovo nuge nuganui raunande raije jewen. \p \v 20 Yesus, napirati po anakotare so rarorono wansai, pare, “Tugae, ride syavave!” \p Muno risyo raura akanande Ai syare, “Tugae, Amisy Yesus, winde!” \p \v 21 Amisy Yesus apa kove no Apa kawasae wansautan tenambe. Amin!