\id JAS \h YAKOBUS \toc1 Nyovara Wao Yakobus Po Ratoe YAKOBUS \toc2 Yakobus \toc3 Yak \mt2 Nyovara Wao Yakobus Po Ratoe \mt1 YAKOBUS \c 1 \s1 Yakobus po kove raura \p \v 1 Risyirati Yakobus, syanapatambe Injayo Amisye ai muno Amisy Yesus Kristus ai. Nyovara waowe so idatoe anugano Amisyo wano no mine so rui vayave wata wana rai, syo kove raura wasai. \s1 Amisye po ana ratantona ntiti raugajeo are nawirati wo ranajo Ai \p \v 2 Sya arakove weap! Arono rui rati siurijo kotare nande wasai, syare wasanayanambe vayave. \v 3 Weye wapo raen: ranivara wapanave Yesus Kristus ai tutir arono siurije nande wasai, wea indati wasanuga ntubai mbambunin indamu wasatawandijo siuri kotare rai. \v 4 Weti syare wasatawandi tutir ava wapo ama mane raijar, naijeamo watairijo rai tenambe to, weti ana inta meweno wasai jewenara mamaisyo wasai vintabo. \p \v 5 Weapamo are nyirati nyantukambe animaisye mi nyo rave inda mamaisye rai, weamo syare nyo ranajo Amisye ai. Indati Po nakarikuga raneka inda mbar ti nyo ana mamaisye raen aje. Weye Amisye bekobe vatane wansai tutudi muno aneme ndaradamo Po ana wandanajoe mamo Po raunande wansai kobe. \v 6 Arono wamo Amisye anajo, syare wamanave no tawan kobe, vemo wansanuga mamaundive rai nora. Weye vatano anuga mamaune pamo amaisyare mayano ovare po ramawi ti mbe aneaibe, ntanamanine kakai. \v 7-8 Vatano maisyare so apa ana po ratantona nsarokire ramu yara nanto nande. Pare po ana inta rave, weamo apa ana po ratantona mbe jirumbe, weye po ratantona no tawan no intabo rai jewen. Weti vemo po rakarae pare indati Amisye po ana inta raugaje aija, weramu indati jewen. \p \v 9 Arakovo are pirati apa ananuge meweno ai, syare ananibe! Weye Amisye po atayao inda Po aijaseo titive. \v 10 Yara syare vatano apa ananuge manui rave ananibe tavon arono Amisye po apaaje. Weye vatano apa ananuge manui indati kakai kobe, maisyare insumaije ama ugem raumandi ramaisy. \v 11 Weye uma seo apa mamoane mo raono, uge mayon ti ntaruran muno ama ngkenave raumandi. Maisyare omai tavon vatano apa ananuge raene apararita rai: Masyote anteter poroto po apa anakere raijar inda po doije ratande ai, weramu kavuratawe kakai kobe.\f + \fr 1:11 \ft Yesaya 40:6-7\f* \s1 Amisye po ana mo vatane matopane raunande ramu \p \v 12 Kove ngkov irati vatano are pirati atawandi kobe tutir arono ana mo atopane nde ai. Weye Amisye po vatano napije aen pare apa atawandije mamaisy, wea indati Po ama ine raugaje ai, omirati kovo nuge nuganuijem. Tugae, omamo Amisye po raurairive pare Po raunande vatano are nawirati umuinyo Aije mansai tenambe. \v 13 Ranivara ana mo vatane matopane inta nande vatane inta ai, vemo po raura pare, “Syo ratantona Amisye pi po ana mo inatopane so raunande rinai,” wemai nora. Weye Amisye pamo anakotaro kakai mo atopane kakai muno taune Po vatane mansatopane meweno Ai. \p \v 14 Yara ana mo vatane atopane ntubai taune anuga rai maisyare so: manasyimbe bekero ngkakainoanive inta ntipu anuga rai, umba bekero ngkakainoanive umaso mi nsarirae ti mo atopan akato. \v 15 Arono bekero ngkakainoanive nseowa manakoe no anuga rai, mo ayao kakaije ravaki. Umba ayao kakai ntubai manakoe, indati mo weno nuge nuganuije raugavo vatano napije ai. \v 16 Weti sya arakovo inanuga no wasai, vemo ana pamponae inta mo wasanuga raugabe inya. \p \v 17 Anakotaro rui ngko dave muno mamai dave, omamo Injayo Amisye opi no no munijo ntiti Po raugaje tenambe. Muno Wepi po embae, tume, varo kaijinta no no naumo warae ranari tenambe. Anakotare umaso mamo namane inta mba dave, yara namane inta ngkaumur. Weramu Amisye pamo maisyare wemaisye ramu, weye Opamo be ninuwanive jewen muno Apa kove mamo ntami tawan tutir. \v 18 Po rapatimu pare wamamo taune Apa arikainye waino wansai weye wamanave Apa ayao tugae rai. Apa arikainye waino wansai indamu wamamo wantiti jirati anakotaro Po ranari rakivan bintabo. \s1 Beto ayao Amisye rai, vemo raraniv bayave nora \p \v 19 Inya! Sya arakovo inanuga no wasai, wasaemen ananyaowe so rai: Syare vatan nanentabo pamo apa daraniv wemi manakoe, yara payao rasakinave mamo atawandi rai, muno pavave pari nora. \v 20 Weye vatano pari pamo po ana mamai no Amisye amune raije inta rave ramu. \v 21 Maisyare omai ti, wapa ana wadave ti nggwambe muno wapa ayao kakai ntapekane mamo wapo rapaya ra ntami. Umba syare wansanuga mpaaje, wabeto Amisye apa ayao namirati Po raugasyo wasanuga raije rai, weye wemirati mbambunin mo wasapaya wapa ayao kakaije rai. \p \v 22 Amisye apa ayao mamo vemo wadaraniv bayave inya, yara syare wabeta rai tavon. Weye ranivara wabeta rai jewen, weamo taune wapo wasaponae. \v 23 Are pirati po ayao Amisye raranibe vayave yara beto rai jewen, opamo aurata irati vatano amune raasibe no kansina rai. \v 24 Kavoe taune po amune raen dirive, poroto animari amune rai, amune maisyare rui? \v 25 Syare wapo Amisye apa ananyao ranyao mavabe weye omamo mamai dave muno mo vatane mapaya awa ayao kakai ama vambunine rai. Weti vemo vatane po raraniv bayave nora umba animari rai nora! Yara vatano po ananyao so ranyao tutir umba beto rai kobe, opamo Amisye indati po kove raugaje ai apa anakero po raijare rai tenambe. \p \v 26 Are pirati po ratantona pare, “Risyamo vatano tavondi Amisye ai mavabe,” weramu po taune apa ana po raura mamo po raeranande kobeye ramu, yara po ayao kakai raurave tavon, weamo mamaisye ramu. Vatane wato pangkarive taune ai muno apa tavondi Amisye aije mamo ama ine meweno rai. \v 27 Yara wamare Amisye po wansaen pare wamamo wantavondi Ai tugaive muno mamai dave, weamo wamo ananyao jirume so rarijat: Wamo arikainyo vavat muno wanya kavini mansaeranande awa siurije rai. Muno wamo taune wansanuga raeranande indamu vemo mine so ama anambe mo wansaugav mo wangkakai nora. \c 2 \s1 Wambekobeo vatano awa ananuge manui muno meweno maije mai tenambe \p \v 1 Sya arakove, wama Amisy Yesus Kristus ai, opamo titi rave, weapamo wapanave Ai weti wapare wabekobe irati vatano awa tame ntiti mai yara waponayo vatano mamaune mai, weamo mamaisye ramu. \v 2 Maisyare so: vatano apa ananuge manui inta po emasije inta rangkion muno po ansuno ngko dave rave umba de siso no wapa anugane rai, umba naije tavon vatano apa ananuge meweno aije inta de siso tavon, apa ansuno po rave mamai kobe jewen. \v 3 Umba vatano apa ansune ngko dave wapo atantona rave, weti wapo auseo tuna no kursi ngko dave rai, yara vatano apa ananuge meweno aije pamo wapo atutir wapare, “Nto nte no ratuije, jewenamo ntuna no aruri naije.” \v 4 Abo! Wabeanimaibe wapo inta namuinyo inta nai ratantona? Wapo vatane inta matayao wabe arakobe mai yara vatano kaijinta waponayo mai mamaisyo wapa ana wadatantona kakai rai. \p \v 5 Weti sya arakovo inanuga no wasai, syare wadanide! Vatano awa ananuge meweno mai no mine so nanawamo Amisye po matayao indamu awa anave Aije manakoe rave. Muno Po matayao indamu mato siso Apa kawasaeyo be akarive mansai matavon, maisyare Po raurairive vatano nanawirati umuinyo Aije mansai. \v 6 Weramu weapamo wapo wapa arakovo awa ananuge meweno maije mansaura tantunawi. Yara vatano awa ananuge manui wenawirati wo wasave tatugadi muno wo kakai rangkivano wasai no akarijo mine so amun. \v 7 Muno wenawirati wo Amisy Yesus Kristus aura tantunawi tavon, Opirati apaura wasai ti Po apa tamo ngko dave raunande indamu veano wasawain. \p \v 8 Ananyao ntiti mamo Ayao Amisye mo ratoe taiso: “Muiny irati nya arakove mansai maisyare muno taune wimuinyo taune nai wemaisy.”\x + \xo 2:8 \xt Imamat 19:18; Matius 22:39\x* Ranivara wabeta ananyao ntiti umaso rai, weamo wapa ana wapo rave mamo mamaisy. \v 9 Weramu ranivara wabekobe irati vatano awa ananuge manui mansai yara waponayo vatano awa ananuge meweno maije mai, weamo wapo ayao kakaije rave weye wapo ananyao ntiti umawe rakanyoandi to ije. \v 10 Muno are pirati po Amisye apa ananyao intabo rakanyoan, omamo mamaisyo po ananyao tenambe rakanyoandi ramaisy. \v 11 Amisye po ananyao so raugaje wansai: “Vemo nyo anaerere rave inya.” Muno Po ananyao so raugaje tavon: “Vemo nyo vatane maubaisy inya.”\x + \xo 2:11 \xt Keluaran 20:13-14; Ulangan 5:17-18\x* Weti are pirati po anaerere rave ramu, yara po vatane inta aubaisy, weamo po Amisye apa ananyao tenambe rakanyoandi to ije. Indati Amisye po mangke raugaje ai. \p \v 12 Syare vatan nanentabo wamo wama ana wamo raura muno wama ana wamo rave raeranande, weye wamo raen Amisye indati po wansanajo rai tenambe indamu Po ayao mamaisye rapatimugo wansai mamaisyo Apa ananyao wemi mo vatane mapaya ayao kakaije ama vambunine rai. \v 13 Are pirati aemeno apa arakove maije jewen, indati arono munije ama akari Amisye aemeno aije ramu, yara Po mangke raugaje ai. Yara are pirati aemeno apa arakove mai, indati mangke Amisye mamo nande aije jewen. \s1 Wama ana wandaijare mo wama anave raroron kakavimbe \p \v 14 Inya, sya arakove weap! Ranivara vatane inta po raura pare, “Syanave Amisye ai rave,” weramu apa ana po raijaro aneme rai meweno ai, weamo apa anave wato raen tai rui? Wamo raene jewen bayave, weye apa anave so mamaisye ramu, weti indati mo apaya apa ayao kakai raije ramu. \v 15 Maisyare so: arakove inta no no wapa yasyin, anya rako wanya rako, awa ansune meweno mai muno masyote yanteter anaisye meweno mai tavon. \v 16 Umba vatano kaijinta no no wapa yasyin po ansune, anaisye inta raunande vatane umaso aije ramu. Yara po raura awa bo rai nanto vatane umawe ai pare, “Arakove, Amisye tuna nautan! Syare nyo ansuno mamoane inta rave, muno anaisye ma ndai da man dave!” Abo! Mamaisye ramu, weye po apa arakove aeranande apa siurije umaso raije ramu. \v 17 Maisyare omai tavon, vatano are pirati pare panave Amisye ai, weramu apa ana daijaro aneme rai ma mewen, opamo apa anave wato mamo ana tamoene ma. \p \v 18 Vemo vatane inta po raura pare: “Vatano utavondi Amisye aije awa kotare jirum: Vatane inta wanave, yara vatano kaijinta wo ana raijaro maneme rai rave.” \p Weramu syo ayaowe rasakinav syare, “Vatano nyare nyanave winy, nya anave raen tai rui? Syo ana ndaijaro naneme rai inta raen no nai ramu, weti syo ratantona nyanave Amisye ai mamo inta no nai ramu. Weramu nyare nyo risya anave raena veti no taiso: Nyo sya ana ridaijaro inaneme rai raen dati, weye omirati mo sya anaveo Amisye aije raroron kakavimbe mijem.” \p \v 19 Wapanave wapare Amisye pamo intabo dave. Wapa anave wato ngko dave, weramu omamo mamai dainy. Weye anawayo kakaije awa wanave Amisye ai maisyare wemaisy tavon! Muno onawamo ujaniv ti ututar weye awa ana udave ngkakainoanive vintabo ti wo Amisye apa mangke rasyaniv. \p \v 20 Weapantukambe ravea! Wapo raura wapare wapanave weti wapa ana wadaijaro wasaneme rai ma jewen kai. Mamaisye ramu! Weti soamo syare syo raura kakavimbe wasai: wapa anave wato ama ine meweno raija. \v 21 Syare wasaemen wama aneno Abraham apa ana daijare rai. Abraham pare po apa kavo Isak aijar, po aotar po ameseo Amisye ai, wetiva Amisye pare, “Abraham, winya anave mamai to no Rinamun.” \v 22 Weti wandaen Abraham apa anave mamo po rarorono apa ana daijare rai. Muno wandaen tavon apa ana daijare wato mo apa anave raveti mamai dave. \v 23 Ana nande umaso mamo mamaisyo Ayao Amisye so rai mare: “Abraham panave kobe Amisye ai. Amisye po apa anave so raen, weti Po aveti mamai no Amune rai.”\x + \xo 2:23 \xt Kejadian 15:6\x* Maisyare omai ti, Abraham awainamo Amisye apa arakova pije. \v 24 Soamo mbaro wansai: vatane apa ana daijare mamo Amisye po raen umba Po aveti mamai no Amune rai. Maisyare omai ti, anave obo mamo mamai dainy. \p \v 25 Wapo wanya anaerer Rahap raen ntavon. Arono kawasae Israel usisa munijo Kanaan raijoe, Rahap umaso mo vatano yo nuge ranyanyuti yaugav inya no ama yavar muno mo yangkaokaibe umba nyajivo unanuijo kaijinta rai jakato. Umba Amisye po ama ana ndave umaso raen pare omamo mamai no Amune rai. \v 26 Syo ananeneae inta raura wasai no taiso: Wansanasine so ama anawayoe mewen dai, weamo wansanasine so ngkakai ti ntami. Maisyare omai tavon, ranivara wamanave weramu wama ana wandaijare mewen dai, wea wama anave umaso mamo inta no wansai ramu. \c 3 \s1 Wansaunane ma ayao kakai ntipu rai \p \v 1 Sya arakove weap, vatano wabekero wabe kurumbe no anugano Amisye rai, vemo wanui nora. Weye wandaen kurune reamamo reama ana reandave mamo Amisye indati po reansanajo rai manakoeve vatano kaijinta awa rakivan no arono munije ama akari. \v 2 Vatan tenambe wama anakotaro ngkakai manui. Weramu ranivara vatane inta pamo ayao kakai muje awa raive jewen, opamo vatano mamai dave pije. Weti po taune awa raeranande, omamo po anasine raeranande tenambe to ije. \v 3 Syo ananeneae inta raura taiso: Wamo waije ransawa wama kuda awa rai indamu po wansaugav no unanuije rai mamaisyo wama mbekere rai. Waije mamo anakotaro mamaun, weramu ama vambunine manakoe weye kuda anasin ntenambe mbeto rai.\fig Waije ransawa kuda awa rai indamu beto vatano seo tuna ai apa bekere rai vintabo |src="lb00035c.tif" size="span" loc="Yakobus 3:3" copy="Louise Bass" ref="Yakobus 3:3" \fig* \v 4 Muno ananeneae kaijinta mo ramaisy: Nyomane mamo anakotaro manakoe muno ama remese mamo anakotaro mamaun. Weramu vatane po remese raijar, wea umba po nyomano akokoeye so raparae ti manya ntavondi apa bekere rai. Ovaro akoe po ramawisy, weramu vatane po remese raveano nyomane raparae ti manya nsarokibe. \v 5 Syare syo ananeneae jirum umaso raura kakavimbe. Wansaunane aurata irati waijo ransawa kuda ai muno aurata irati nyomane ama remese rai tavon. Weye wansaunane pamo anakotaro mamaun dave no wansanasine rai, weramu apa vambunine manakoe. \p Muno ananeneae so mo ramaisy tavon: inyoe manui no yawa rai, tanamo mamaun nsawa raitoamo mo ranen ti rakanive. \v 6 Wansaunane aurata irati taname umaso rai. Anakakai Akoe opi po taname raindi wansaunane ai, weti wansaunane pamo ayao kakai manakoe no ai, muno po ayao kakai raugave sen ntairi jirati wansanasine so rai. Masyote anteter wano no mine so rai, wansaunane po ayao kakai raura tutir. Wansaunane pamo mamaun dave, weramu apa vambunino mo kakai raugave mamo manakoe. \p \v 7 Maere kotaro nsyisyaube—insani, tawae, muno jiane—vatane wo ranyaowa ngkokobea. \v 8 Weramu wansaunane pamo vatane inta po anyaowa kokobe kakai. Wansaunane pamo mamun dave, muno wamo aorai kakai. Tairi jirati mamuno mo vatano maugavo wene rai. \p \v 9 Wansaunane pamo wamo veano kove raura seo wama Injayo Amisye ai, weramu wamo rave wamanaamatambe wama vatane mansai tavon. Wamo rave tai maisyamo ngkove ramu! Wama vatane umaso nawamo Amisye po manari taune aname rarijati. \v 10 Tugae wansawa ma intabo ma, weramu intanamo wansawa umaso mo kove raura, yara inta nakato weamo wansawa umaso manaamatambe wama arakove mai. Vemo wambe tai mai nora! \v 11 Wasaemen: mana ndarere me mana nsakam me onayamo aya ami intabo ramu. Weti mana ndarere ama amije mamo no no yawa, muno mana nsakame ama amije mamo no no mayan. \v 12 Maisyare somaisy, mayane ama mana nsakam, yara ama mana ndarere jewen. Sya arakove, syare syo ananeneae umaso raura kakavimbe: vemo wansawa mamo mo ayao kove muno ayao kakai raura kava inya, yara wamo ayao kove obo raurana obo ngkobe. Muno ananeneae kaijinta mo ramaisy taiso: inyo ara mamo indati mo inyo saitune ama mane rauguje ramu. Muno inyo anggurije ma indati mo inyo ara ama mane rauguje ramu. \s1 Amisye po ana ratantona ntiti raugasyo wansai \p \v 13 Are pirati pare Amisye apa ana ratantona ntiti muno apa kove no ai, weamo syare po raroron kakavimbe maisyare so: Syare apa ana dave mamo ngko dave, muno tavondi Amisye apa ana ratantona ntiti rai tutiro anuga mpaaje rautan. \v 14 Weramu are nyirati nanuga njoramo nya arakova ai muno wimbeker nseo tame rai, weamo vemo nararin dave nyare, “Risyamo inakari mba dave,” wenora. Nya ana ndaura umaso mamo nyayarurijabe Amisye apa ayao tugae rai. \v 15 Weye wapa parije muno wapa bekero seo tame rai omamo mamaisyo Amisye apa ana ratantona ntiti raije ramu, muno Wepi po raugaje wasai ramu. Yara mine so ama ma, ntavondi wasanuga ama bekero vatane rai, muno Anakakai Akoe wepi po raugaje wasai. \v 16 Vatano nanawirati upari rave muno wo taune maijaseo titive, onawamo wo sivuinye raveti ntipu muno wo anakotaro kakai rui vayave rave. \p \v 17 Yara Amisye apa ana ratantona ntiti Po raugaje vatane mai maisyare so: vatane so manuga ngkakavin muno manuga nsaumano vatane mansai. Wo vatane mantitidi jewen, yara ubekobe muno maemeno mai. Awa ana udave ngko tenambe, awa ayao sarokir muno wo vatane maponae ramu. \v 18 Ayao sauman raurata irati nyoamane kamije rai. Are pirati po kamije so ranyum, weamo indati po ama mane ranugan tavon. Maisyare omaisy, vatane wo ayao saumane bo raura, wea indati kovo saumane ntubai no wapa yasyine rai, ti mamaisyo Amisye amune rai. \c 4 \s1 Wasanuga ntento ana mine so rai, weamo ama ngkove mewen dai \p \v 1 Animaisye mi mo sivuinye muno ayaowi rausen no wapa yasyin? Ana mo raveti nsene mamo nami so: wabekero ananuge inta rai inda raveano wapa bekere rai. Wapa bekere umaso ntatupami no wasanuga rai tutir. \v 2 Wasanuga ntento ana inta rai weramu raunande wasaije ramu weti wapare wapo vatane maubaisy. Wabekero anakotare rai mo wasantutu dave ti wapo rakani, weramu wananto rai ramu weti umba wapayaowi muno wasivuiny. Wapaura inta rai jewen, weye wapo Amisye anajo ramu ti. \v 3 Wapo inta ranajo Ai, weramu Po raunande jewen weye wapa sambaya ama bekere ngko dainya muno wapo raveo taune wapa wasananibe bo rai ti. \p \v 4 Weapamo wasanuga ntento anakotaro mine so rai, weti wasaurata irati wanya mo ama anap apaya ti no yara nto nserer! Syare wapo raen: ranivara wabe arakobe mine so rai, omamo mare waponayo Amisye ai. Syo raura intabo akato: are pirati be arakobe mine so rai opamo Amisye apa marova pa. \v 5 Weti vemo wapo raura wapare Ayao Amisye so ama ine meweno rai jinya, wemi mare, “Wansanuga mamo Amisye po ranari to, weramu ama bekere manakoe rave.” \v 6 Amisye pamo apa kove manakoeve wansai, mo wansanuga ama bekere wato ama vambunine rakivan. Wemi mbewar ti Ayao Amisye mo raura mare: \q1 “Amisye kantetoaro vatano mararine mansai, \q2 yara Po kove raugaje irati vatano manuga mpaaje mansai.”\x + \xo 4:6 \xt Amsal 3:34\x* \p \v 7 Maisyare omai ti, syare wabeaje Amisye ai muno wamarovave Anakakai Akoe ai, indamu Anakakai Akoe umaso nin kobe wasaora. \v 8 Wananta wapararai Amisye ai, indati Amisye de pararai wasai. Vatano wapa ayao kakai no wasai, syare wapo wapa ayao kakai wato ransopi. Vatano wasanuga mbe jirumbe, syare wapo wasanuga ratayao da ngkakavimbe. \v 9 Syare wapoyov muno wasanimaumbe weye wapa ayao kakaije ntapekan. Vemo wapugoeno wapa ayao kakaije rai jinya, yara wapoyov. Muno vemo wasananibe rai jinya, yara wasanimaumbe. \v 10 Wasanuga mpaaje no Amisye amune rai, indati Po wasaijasea titive. \s1 Vemo wapo vatane maura tantunawi nora \p \v 11 Sya arakove, vemo wapo wasaura tantunawi vambinibe inya. Are nyirati nyo nya arakove inta aura tantunawi rako, nyanaikebe ai nyare apa ana dave ngkove ramu rako, weamo nyo Amisye apa ananyao raura tantunawi to ije. Weye arono nyo nya arakove aura tantunawi, weamo wimbeto Amisye apa ananyao raije jewen, muno mbeare somaisy nyo Apa ananyao so raura tantunawi, nyo rapatimu nyare ama ine meweno rai. \v 12 Amisye bo pi po apa ananyao raugaje wansai muno Wepi po wama ana wandave rapatimu rui mi ngkov muno rui mi ngkakai. Opamo apa vambunine no irati Ai indamu Po vatane maugav wakare kove rai muno Po weno kakai rapatimu. Weti vemo vatane inta nyo nya vatane inta apa mangke rapatimu nora. Winya varore ma jewena. \s1 Wamare wamo anakere inta raijar, vemo wansanimari Amisy ai nora \p \v 13 Arakove, weapamo inta wapare, “Unumeso rako sansiman dako, indati reanta no munije inta rai muno wano no naije tume intai wamo anakere raijar inda doije ratande wansai.” Weramu arakove, syare wadanide! \v 14 Weapamo wapantatukambe animaisye mirati sansimane pa nande wasai. Weapamo wasaurata irati kijaowe rai, wamerananta wandaeno we saon ti nto ti rakanive vayave. \v 15-16 Weramu wasararin, wakangkamambe wapa ana wapo rave rai. Omamo ngkove ramu. Yara syare wapo raura taiso: “Ranivara Amisye beker ti po kove raugaje reansai, wea indati wamo namije rave muno nami wato rave tavon.” \p \v 17 Ranivara nyo raen animaisye mirati nyo rave indamu mamaisy, weramu nyo rave jewen, omamo ayao kakaije mijem. \c 5 \s1 Vatano wapa ananuge manui, syare wasyisyaube! \p \v 1 Vatano wapaura ananuge manui rai weap, syare wapo inaranide! Siurije indati mo wasakep, weti wapoyov muno wapanonae! \v 2 Wapa ananuge manui mamo mparakam muno wapa ansune ma katatindopane wo raisy. \v 3 Wapa emasije, perakije ngkararira wadaen to. Arono munije ama akari, ananugo ngkararir umaso mo wapa waparadaive raroron kakavimbe. Maisyare omai ti, indati ngkararire umaso mo wasanasine raisy maisyare taname mo wasanen. Weapo ananuge ranugandive vayave weramu munije so ama akari mare mararai. \p \v 4 Vatano wo wapa anakere raija no wapa nawaisye raije nawamo wapo awa doije rave mansavae ramu. Soamo wadanivije wo ranonae! Vatano wo wapa nawaisye ama ine ranunugambe ugwain ware, “Are nyo reansaeranande yo...!” Muno awa ugwaine so nto Amisye amarikoame rai to, Opirati apa vambunine ntiti rave. \v 5 Wapa ananuge manui ama manavane ma soa wano raija muno wasananibe rai no mine so. Weapamo maisyare maero sapi amaisy, wepi po anaisye raisy ava anasine makoeve, wea umba vatane wo aubaisy indamu wo aisy. Maisyare wemai tavon, weapamo indati Amisye po wasaubaisy. \v 6 Wapo mangke raugaje vatane mansai muno weapo mansao, weramu onawamo awa ayao kakai meweno mansai muno wo soowate inta rasakinavo wasai ramu. \s1 Wasatawandijo siurije rai \p \v 7 Maisyare omai ti, sya arakove, wasatawandi yava nto Amisy Yesus pakare rai! Syare wapo vatano po nawaisye raperame apa atawandije raen: opamo nowo apa mino mo ama ine rauguje ranyut, muno atawandi yava maru maje, apa anare ama kamino wanyine ntipu rai jakato. \v 8 Syare weasatawandi tavon muno wasanuga ntindimu weye Amisy Yesus pakare mararai to. \p \v 9 Sya arakove, vemo wapo ayao kakai rantutibe wasai vambinibe inya indamu vemo Amisy Yesus po mangke rapatimugo wasai jinya. Wadanide! Apa masyoto de raije mararai kobe to, arono Po mangke rapatimugo vatane mai! \v 10 Arakove, syare wasaemen Amisye apa anawae wusyine mansai, nanawirati wo ayao Amisye po raugaje mai ravov. Onanawamo usiuri rave weramu matawandi rai tenambe. Maisyare omaisy, anawae umaso ube unanuive wansai indamu wansatawandi siurije rai tavon. \v 11 Vatano nanawirati matawandi siuri rai nawamo wamo mansaen wamare kove ngkove irati mai. Ayupija atawandi rave ma wadanaun to, muno wadaen arono Ayupija apa siuri mewen, Amisye po kovo manakoe raugaje ai. Weye Amisye pamo bekobe rave muno aemeno vatane mansai rave. \p \v 12 Sya arakove, ana mbe mobe mamo ananyao so: Vemo wapurairive patimuve nora, wapo naumo warae me mine so me aya tame veano wapa urairi raokaisy inya. Yara ana rui ndaura tugae weamo ndaura tugae, yara nyare jewen weamo jewen, indamu vemo Amisye po mangke raugaje nai nora.\x + \xo 5:12 \xt Matius 5:33-37\x* \s1 Ana rui nsosobe wandanajo Amisye ai \p \v 13 Ranivara vatane inta siuri, koveamo po Amisye anajo rai. Ranivara inta anayanambe, koveamo kinyo ansyerano rai, po Amisye ararimbe. \v 14 Vatane inta gwanen, koveamo po akarijo wo anugano Amisye maugave mawainde indamu usambayambe ai. Wo gwanene so raura seo Amisye ai muno wo manine veano anasine raarer, wo Amisye Yesus apa tame veano awa sambaya so raokaisy. \v 15 Usambayambe muno wanave kobe, weamo vatano gwanene wato indati sauman, weye Amisye po saumane raunanto ai. Muno ranivara ayao kakai inta no ai, weamo Amisye po rapaya ai. \v 16 Maisyare omai ti, syare wapo wapa ayao kakai raura kakavimbe wasai vambinibe muno wapo sambaya rave wasai vambinibe indamu wasanasine nsauman akato. Vatano anuga mamai no Amisye amune rai opamo po ana inta ranajo seo Amisye ai, weamo apa sambaya umaso mbambunin dave. \v 17 Anawae wusyin Elia opamo vatan bayave po wansamai. Po Amisye anajo rave indamu maruge maje inya. Weti maru maje mine so rai jewen kobe, yara none tami tume mandeij embae kawije intabo. \v 18 Umba Elia po Amisye anajo akato, weti maruge maje muno ana ntuna no mine vone so raije ama mano kove nande akato. \p \v 19 Sya arakove weap! Arono rui vatan inta no no wapa yasyin po Amisye apa ayao tugae rapaya ntami, umba vatano kaijinta no no wapa yasyin po arakove wato auga ti sakinav akare Amisye ai, omamo ngko dave mijem. \v 20 Are nyirati nyo vatano apa ayao kakai no aije auga ti sakinavo apa unanuijo ngkakainoanive rai, winyamo nyo vatane wato apaya weno nuge nuganui rai. Muno apa ayao kakai manui mamo Amisye po rapaya ai tenambe. \cls \sig Risy,\sig* \cls \sig Yakobus\sig*