\id EPH \h EPESUS \toc1 Nyovara Wao Paulus Po Ratoe Anugano Amisye Mai No EPESUS \toc2 Epesus \toc3 Ep \mt2 Nyovara Wao Paulus Po Ratoe \mt2 Anugano Amisye Mai No \mt1 EPESUS \c 1 \s1 Paulus po kove raura \p \v 1 Risyirati Paulus, risyamo Yesus Kristus po inatutir indamu syo Apa Ayao Kove raura, mamaisyo Amisye apa bekere rai. Syo nyovara waowe so ratoe more irati Amisye apa kawasae wasai tenambe wana no munijo Epesus, weapirati wana tawan watavondi Yesus Kristus ai. \v 2 Syare kove muno saumane no no wama Injayo Amisy muno Amisy Yesus Kristus no wasautan tenambe. \s1 Kangkamambe Amisye ai weye Po kove raugaje wansai ti manui \p \v 3 Kangkamambe irati Amisye ai, opirati wama Amisy Yesus Kristus apa Aja pije! Weye Wepi po anakotaro kove rui vayave no no munijo ntiti raugaje wansai weye wambe intabove Kristus ai. \v 4 Arono mine so ranari rainyoe, Amisye po wansapatimu wusyimbe to indamu Yesus Kristusa pe wambe intabove, indamu wansanuga ndandinit ti Po ayao kakaije inta raen no wansai jewen. \v 5 Amisye apa muinye mbewar Po wansapatimu indamu Po wansaijasea wamamo Apa arikainye waino wansai. Yesus Kristus opi Po wansaugavere Amisye ai, mamaisyo Amisye apa bekere muno Apa ana po rapatimuge rai. \v 6 Maisyare omai ti, wangkangkamambe Amisye ai weye Apa kove ntiti rave, muno Po apa kovo manakoe umaso raugaje mawebe wansai weye Apa Arikainyo anuga no Ai apaura wansai. \p \v 7 Yesus Kristus po anasine raunande ti kakai muno Apa mavu nsororop indamu Po wansapaya irati wama ayao kakaije rai. Po wama ayao kakaije rapaya wansai weye Amisye apa kove manakoeyo wansai. \v 8 Amisye po apa kovo namije raugaje nde manakoeve wansai muno Po vambunine raugaje wansai indamu wananta ayao tugae rai muno wama ana wandatantona ntiti raugaje. \v 9-10 Amisye apa bekere mamo arono Apa masyote mamaisy, indati Po anakotaro nami no no mine so muno nami no no munijo ntiti ranugan bintabo indamu Yesus Kristus be akarive rai tenambe. Wusyinoe Amisye apa bekere umaso mamo Po rangkokaibeve, weramu soamo Po raroron kakavimbe wansai, mamaisyo taune Apa bekere rai. Muno Amisye po rapatimu indamu Kristus opi po Apa bekere umaso ravea mamaisy. \p \v 11 Amisye po anakotare ratayao tenambe mamaisyo Apa bekere muno Apa ana po rapatimuge rai. Muno wamirati Po wansapatimu arono munije so ama manasyinoe, weye beker indamu wamamo taune Apa kawasae weye Kristusa pe wambe intabove. \v 12 Reamamo vatano manasyin dave reansanave Kristus amen, Amisye po reansapatimu indamu reangkangkamambe Ai muno reamo ararimbe. \p \v 13 Muno weapamo wasisa tavon wabe intabove Kristus ai arono wapo Amisye apa ayao tugae raraniv, omamo Ayao Kove, wemi mare Amisye po wasapaya wapa ayao kakaije rai. Arono wapanave Kristus ai to, Amisye po pake raugaje wasai indamu mbe rarorombe weapamo Amisye apaura wasai. Pako Amisye po raugaje wasai somamo Anawayo Vambunin wemirati Po raugasyo ntuna wasanuga rai, Omamo Po raurairive no wusyinoe. \v 14 Anawayo Vambunino namije ntuna wansanuga rai omamo Amisye apa kamano musyeve, weti wamo raen tugae anakotaro ko dave Po raurairive indati Po raunande wansai jaje no masyoto rijat arono de Po wansapaya kakaije rai weye wamamo Apa vatano apaura terave wansai. Kangkamambe Amisye ai weye Apa kovo ntiti manakoe rave! \s1 Paulus be sambayambe vatano wanave mansai \p \v 15 Arakove, arono ridaniv weapanave Amisy Yesus ai muno weamuiny irati Amisye apa kawasae mansai tenambe, \v 16 weamo syo kove raura seo Amisye aijo wasai. Muno syo rapaya intai jewen, yara ribe sambayambe wasai tutir. \v 17 Risambayambe Amisye ai, wepirati wama Amisyo Yesus Kristus apa Ajayo titi rave. Syo Amisye anajo indamu Po apa Anawayo Vambunine raugaje wasai, indamu Mo ana ratantona ntiti raugasyo wasai muno Mo Amisye arorono wasai indamu wapo aen tugaive. \v 18 Muno ribe sambayambe indamu Amisye po apa vare raunande ti wasanuga mbar indamu wananta irati ana wasanave ramen no masyoto makanande rai, wemirati Amisye po raurairive vatano po mawainde mansai. Muno syo anajo indamu wapo raenamo Apa kovo po ratayao Apa kawasae mansai no munijo ntiti omamo manakoe rave muno ntiti rave. \v 19 Ribe sambayambe indamu weananta Amisye apa vambunino manakokoe rai, wemirati Po raugaje irati vatano wamanave wansai. Apa vambunine umaso mo vambunino kaijo rui rakivan bintabo. Wemirati Apa vambunino po raijar \v 20 arono Po Yesus Kristus aijaseo kovakato no wene rai muno Po aijaseo tuna no anem ngkove rai no munijo ntiti. \v 21 Yesus Kristus apa tuna rai umaso ntiti rave, weti Po akarijo titi rui vayave mansakivan tenambe. Weti akari wo vambunine raijar no mine vone so muno akari wo vambunine raijar no naumo warae muno are nawirati awa tame ntiti rave nanawamo Kristus po mansakivan tenambe. Muno akari arono naiso muno akari arono nugo makare umu onawamo Kristus po mansakivan tenambe tavon. \v 22 Amisye po vambunine raunande Yesus Kristus ai indamu be akarive anakotare rai tenambe,\f + \fr 1:22 \ft Ayao Yunani mare, “Amisy po anakotar tenambe raveaje no Kristus ajo ate rai indamu be akarive rai vintabo.” Rean no Mazmur 8:6; Ibrani 2:8.\f* muno Po Kristus apatimu be akarive anugano Amisye mai tavon. \v 23 Anugano Amisye nawamo Kristus anasine mije. Kristus apa ana no Ai vintabo ntairi tenambe anugano Amisye mansai. Opamo no no rui rui vayave no mine so muno munijo ntiti, muno Apa ana no Ai ntairi anakotare rai tenambe. \c 2 \s1 Amisye apa kove mbewar Po wansapaya wama ayao kakaije rai \p \v 1 Wusyinoe weapamo wapo Amisye apa ananyao rakanyoandi muno wapo ayao kakai rave. Arono naije wagwaravainyo Amisye ai ti wamaisyare wagwenen to. \v 2 Arono naije wapa ana wadave mamo ngkakainoanive mamaisyo vatano mine so awa ana udave rarijati. Watavondi Anakakai Akoe apa ayao bo rai, wepirati be akarive anawayo kakai mai no naumo warae. Muno wepirati be akarive tavon irati vatano wonae ubeta Amisye aiji. \v 3 Wusyinoe wan tenambe wamo vatane umaso mansamaisy, wama ana wandave ngkakai weye wantavondi wansanasine ama bekero ngkakai muno wama ana wandatantona ngkakainoanive rai. Maisyare omai ti, Amisye parijo wansai ti pare Po apa mangke raugaje wansai maisyare muno Po raugaje vatano ukakainoanive mansai tenambe. \p \v 4 Weramu Amisye apa muinye manakoeve wansai muno aemeno wansai rave. \v 5 Po wansaen wanggwaravainyo Ai ti wamaisyare wangkakai weye wamo Apa ananyao rakanyoandi. Aemeno wansai weti Po kovo wanyine raugaje wansai indamu wangkovakato Kristus atavon. Amisye apa kove mi mbewar Po wansapaya wama ayao kakaije rai. \v 6 Muno Po wansaijasea titive indamu wambe akarive atavon no munijo ntiti weye wambe intabove Yesus Kristus ai. \v 7 Amisye po ana umaso raijaro wansai indamu vatano susyo miridije nto wo raenamo Amisye apa kove muno Apa muinye manakoe rave, ama manakoe rataune kakai, weye wo raen Amisye bekobe wansai ti Po Yesus Kristus aunande kakaijo wansai. \p \v 8 Amisye apa kove mbewar ti Po wasapaya wapa ayao kakaije rai arono wapanave Yesus Kristus ai. Wapo taune wasapaya rai jewen, yara Amisye pi po kove umaso raugaje wasai. \v 9 Weti vemo vatane inta po taune ararimbe nora, weye wapa ana wadaijare muno wapa ana wadave ngkove wemi mbewar Amisye po wasapaya wapa ayao kakaije rai jewen. \v 10 Wamamo Amisye po wansanuga ranari wanyimbe no Yesus Kristus ai indamu wamo ana ngkove obo rarijat, wemirati Amisye po ratayao wusyimbe to indamu wamo rarijat. \s1 Yahudi nawe Yahudi jewene nawe wambe intabove no Kristus ai \p \v 11 Arakovo Epesus wapanave Yesus ai weap, syare wasaemen arono wusyinoe weapamo maisyare vatano maran weye weapamo wasavaki no susyo Yahudi raije ramu. Vatano Yahudi wo wasakaajian wo wasawaino “vatano utavondi sunat rai jewen,” yara ukangkamambe taune mansai weye utavondi sunat rai. Weramu koano sunat wato omamo nande manasine obo rai, yara ama kove nsiso manuga rai jewen. \v 12 Arono wusyinoe wapantatukambe Kristus ai muno wasato siso Amisye apa kawasae Israel matavone ramu, yara wana marambe. Muno wapantatukambe Amisye apa urairije rai, wemirati Po raokaisyo Apa kawasae mai to. Arono naije weana no mine somamo wasanave Amisye amene meweno wasai muno Amisye pamo peweno wasai tavon. \v 13 Weramu soamo Yesus Kristus apaura wasai. Wusyinoe weagwaravainyo Amisye ai, weramu Kristus po anasine raunande kakai indamu Po wasaugavere wapararai Amisye ai. \p \v 14 Weye Kristus opi po kovo saumane raunande wansai. Arono Kristus po anasine raunande kakai, Po vatano Yahudi nawe vatano Yahudi jewene nawe manugan ube intabove, muno Po ana mo maporabe jirume randamisy wirati ube marovave akatoe ramu. \v 15 Weye arono kakai no inyo kapite rai, weamo Po Ananyao Musa muno ama koano manui rapaya wansai tenambe. Apa bekere mamo Po kovo saumane raugav, indamu vatano Yahudi muno vatano Yahudi jewen maporabe jirum akato nora, yara ube kawasae intabove no Kristusa nui. \v 16 Arono Kristus kakai no inyo kapite rai, Po vatano susye jirume so maugave wakare vintabo no Amisye ai, Po aya imarovave ransopi, muno Po yanugan ibe intabove. \v 17 Kristus de indamu Po ayao kovo saumane umaso ravovo vatano Yahudi jewen weapirati wagwaravainyo Amisye aije wasai, muno vatano Yahudi reamirati reamangkepano Amisye aije reansai. \v 18 Kristus kakaijo wansai indamu Yahudi muno Yahudi jewen wan tenambe Anawayo Vambunine intabo mo wansaugave wande wamararai Injayo Amisye ai. \p \v 19 Weti vatano Yahudi jewen weapamo vatano marane jewen akato muno vatano wanisene jewen, yara soamo weapamo vatano weano intabove irati Amisye apa kawasae mansai muno wasato siso Apa yavaruga matavon. \v 20 Vatano wamanave wamamo wansaurata irati yavare rai. Yesus apa arakovo po matutire muno anawae Amisye wenanawamo maurata irati yavare ama ajije rai. Muno ajije umaso rauseo nteto oramo manakoe ama vone rai, omamo raurata Yesus Kristus taune ai. \v 21 Kristus opi po yavare umaso raijar matuve ti ntet ntindimu. Muno vatano wamanave wansaurata irati anakotaro veano yavare umaso ranari. Yavare umaso ranari manakoeve ava omamo rawainamo Yavaro Amisy, weye ratayao terave Amisye ai. \v 22 Vatano Yahudi jewen weapamo wabe intabove Kristus ai tavon, weti Po wasaugav watavondi vatano kaijo wanave matavon, indamu veano yavaro ngko dave umaso ranari. Maisyare omaisy indamu vatano wamanave wan tenambe wansanarijo Yavaro Amisye apa Anawayo Vambunine ntuna raije rai. \c 3 \s1 Paulus apa anakere mamo po Ayao Kove ravovo vatano Yahudi jewene mansai \p \v 1 Soamo rinausiso tanoano makova rai weye syo Yesus Kristus apa tame ravov irati vatano Yahudi jewene wasai. \v 2 Amisye bekobe rinai ti Po anakere raugaje rinai indamu syo Apa kove raura vatano Yahudi jewene wasai. \v 3 Apa bekero ngkokaibe mamo Po raroron irati rinai to, ti umawe syo ratoe tumaimbe no sya nyovara wao so rai. \v 4 Weti ranivara weapo bacave rai, indati weananta Apa bekero ngkokaibe no Kristus aije rai mamaisyo inanto raije rai. \v 5 Wusyinoe Amisye apa bekero ngkokaibe umaso mamo vatane wantatukambe rai. Weramu soamo Anawayo Amisye mo raroron irati Yesus apa arakovo po matutire muno anawae Amisye mansai. \v 6 Apa ana ngkokaibe mi so: vatano Yahudi jewen nanawirati wanave Ayao Kove rai indati utavondi awaura kovo Amisye po ratayao Apa kawasae maije rai. Weti vatano Yahudi nawe Yahudi jewene nawe awaura Apa kovo ngko dave rai kava. Muno vatano Yahudi jewen utavondi Yahudi matavon indamu onawamo kawasae intabo, omamo Kristus anasine mije. Muno Amisye apa ana po raurairive mamo Po raugaje mansai kava, weye ube intabove Yesus Kristus ai. \p \v 7 Risyamo syo Ayao Kove umaso ravovo vatane mai, weye Amisye bekobe irati rinai ti Po apa vambunine raugaje indamu syo Apa anakere raijar. \v 8 Weramu risyamo imamaisyo syo Apa anakere raijare jewen, weye risyamo vatano mamaun dave no Apa kawasae awa yasyine rai.\x + \xo 3:8 \xt 1 Korintus 15:9; 1 Timotius 1:15\x* Weramu Amisye bekobe rinai ti Po anakere so raugaje rinai pare syo Kristus apa kovo manakoe ravovo vatano Yahudi jewen mansai, Apa kove umaso ama marane ntami intai jewen. \v 9 Amisye po anakere raugaje rinai indamu syo Apa bekero ngkokaibe umawe raura kakavimbe vatan tenambe mansai. Weye Amisye, Opirati po mine so ranari, Po apa ana ngkokaibe no anuga rai arono wusyinoe mamo soamo raroron kakavimbe. \v 10 Soamo Po raroron kakavimbe weye Apa bekere mamo anugano Amisye onawirati wo Apa ana datantona ntiti raroron kakavimbe indamu naito Amisye nawe, akarijo kaijo wo vambunine raijar no naumo warae nawe, wo raenamo Apa ana datantona ntiti ama kotare manui. \v 11 Wemirati Injayo Amisye apa bekero Po rapatimu arono mine so ranari rainyoe, muno Po raveti mamaisy arono Po wama Amisy Yesus Kristus atutir de no mine vone so. \v 12 Wamanave Yesus Kristus ai muno wambe intabove Ai, weti wambambunin wanta wamararai Amisye ai, wanjanive jewen. \v 13 Weti sya arakove, vemo weasanuga mamaun nora arono risya siuri nande rinai weye syo Ayao Kove raura wasai to, weye risya siurije somamo ngkov irati wasai. \s1 Paulus be sambayambe vatano Epesus mansai \p \v 14 Maisyare omai ti, risya vukane ranteter no Injayo Amisy amun ribe sambayambe Ai. \v 15 Wepirati po apa arikainyo una no munijo ntiti muno Apa arikainyo una no mine so mawain tenambe pare, “Sya yavaruga nanawije.” \v 16 Ribe sambayambe Amisye ai, Opi titi rave, indamu Apa Anawayo Vambunine mo vambunine raugaje wasai mamaisyo Apa vambunino manakoe muno ntiti rave rarijati, indamu wasanuga mbambunin dave. \v 17 Wirati indamu Kristus tuna tawan no wasanuga rai weye wapanave Ai, muno Apa muinye masyo matu no wasanuga rai. \v 18 Ribe sambayambe indamu weape, vatan tenambe Amisye apaura mansai nawe, weananta irati muinyo Kristus ama titije me ama nggwaravainye me ama ntapekane me rai. \v 19 Ribe sambayambe indamu wananta irati Apa muinyo manakoe umaso rai, wemirati vatane wamare wamo raen kobe tenambe weamo wambea marudi. Muno syo Amisye anajo indamu Apa ana no aije mamo Po raugaje ti ntairi wasai. \p \v 20 Kangkamambe Amisy ai! Opamo bambunin dave, muno Po apa vambunino manakoe raugasyo wansanuga rai, weti Apa anakero po raijare manakoe rave mo wama ana wandanajo Ai muno wama ana wandatantona rakivan tenambe. \v 21 Anugano Amisye wamamo wamo Amisye ararimbe weye wambe intabove Yesus Kristus ai! Wame wama susyo miridije nto nawe wamare wangkangkamambe Amisye aija ntoa nuge nuganui. Amin. \c 4 \s1 Anugano Amisy omamo Kristus anasine mije, weye Kristusa pe una intabove \p \v 1 Risyamo vatano inausiso tanoano makova rai weye syo Amisy Yesus apa anakere raijar. Weti syo ananyao raugaje wasai indamu wapa ana wadave ngko dave, ti mamaisyo vatano Amisye po mawainde utavondi Ai awa ramaisy, weye Po wasawainde to. \v 2 Syare weapamo wasanuga mpaaje muno nsaumano vatane mai. Muno wasatawandijo vatane mai arono awa ana udave mamai dainy weye wamuinyo mai. \v 3 Anawayo Vambunine mo wasanugan wabe intabove, weti syare wasaumano wasai vambinibe indamu wabe intabove tutir. \p \v 4 Vatano wamanave Kristus aije wamamo anugane intabo, maisyare anasine intabo, muno Amisye apa Anawayo Vambunine mamo intabom. Muno ana wansanaveano ramene mamo intabo, wamanave wamare Amisye po wansawain indamu wamaura Apa kovo makanande rai. \v 5 Wama akarijo titi pamo intabop, wepirati Amisy Yesus Kristus. Muno wama anave mamo intabo, weye wamanave Obo ai. Muno wansaugasya kuvuni jirati Vatan intabo umaso Apa tame rai. \v 6 Muno Amisye pamo intabo pa, Opirati vatan tenambe wama Injae pije. Opirati be akarive wansai tenambe, Po wansauga tenambe mamaisyo Apa bekere rai, muno Opamo tuna wansautan tenambe. \p \v 7 Kristus po kovo vambunine raugaje vatan nanentabo wansai tutudi, Po ratodi mamaisyo Apa bekere rai. \v 8 Wemi mbewar Ayao Amisye mo raura taiso: \q1 “Arono seo no munijo ntiti, \q2 Po vatano aro wanui rave maugav, \q2 muno Po anakotaro kove raunande Apa vatane mansai.”\x + \xo 4:8 \xt Mazmur 68:18\x* \m \v 9 Ayao oman “seo” umaso ama ntunato raije mare Opamo paje no mine vono maje rave so rai wusyimbe to. \v 10 Muno Napi paje to pamo Kristus, wepirati pakaseo ti to no munijo ntiti rai. Apa tuna raije mamo ntiti rave mo naumo warae ama titije rakivan tenambe indamu Opamo be akarive no rui rui vayave no munije tename so rai. \p \v 11 Wepirati Po kovo vambunine kotare raugaje Apa vatane mansai no taiso: vatane inta nawirati Apa arakovo po matutire nanawije, inta nawirati anawae Amisye nanawije, inta nawirati vatano wo Ayao Kove ravovo vatano wanuije mansai, muno inta nawirati akari muno kuruno wo anugano Amisye mansaeranande muno wo mansanyao Ayao Amisye rai. \v 12 Kovo vambunine umaso raugaje indamu Amisye apa kawasae wanatatayaube tenambe inda wo Apa anakere raijar indamu anugano Amisy, wemirati Kristus anasine mije, ntubai ti mbambunin. \v 13 Wirati wan tenambe wambe intabove, wansanuga intabo weye wamanave Arikainyo Amisye ai muno wamo aeno tugaive. Indati wama anave ntubai ti matu muno wamamo wantubai yava wamo Kristus amaisy, Wepirati mamai dave. \p \v 14 Weti vemo wamamo maisyare arikainyo tuvane mansamai nora, muno maisyare nyomano ovare po ramawisy muno aneae mo ranepat ramai nora. Ranivara wamamo maisyare wemaisy, weamo wama anave nanto nande ti wamanave ananyao kotaro rui vayave rai, muno vatano angkarije wo wansaponae muno wo wansanuga raugabe indamu wamanave ayao aruriate rai. \v 15 Weinya! Yara syare wamo ayao tugae obo raura wama arakove mai, wansanuga ntairi muinye rautan. Wirati indamu wantubai ti wansanuga muno wama ana wandave mamaisyo Kristus apa rai. Wepirati wama Akari pije, \v 16 muno Anugano Amisye wamamo Kristus anasine mije. Wepi po anasine so raijanande intabove muno Po anasine ama kotare ratayao tenambe. Weti ama kotare nanentabo mo ama anakere raija terave muno mo ama kotaro kaijinta raeranande, weamo wansanasine ntubai ti mbambunin. Anugano Amisye wamamo maisyare wemai tavon, weye arono vatan nanentabo wamo anakero Kristus po raugaje wansai raijar muno wamuinyo wansai vambinibe, wea indati anugano Amisye wamamo wantubai wambambunin. \s1 Wansanuga nggwanyin no Yesus Kristus ai \p \v 17 Amisye apa vambunine no irati rinai indamu syo ananyao so raugaje wasai: Vemo wapa ana wadave mo vatano wantatukambe Amisye aije awa ana udave ramai nora. Vatane wato awa ana udatantona nsarokire jewen, ama ine meweno rai. \v 18 Onawamo wantatukambe rave muno manuga matu, weti ugwaravainy irati kovo wanyino Amisye po raunande rai. Awa ana wo ratantona ngkaumudi. \v 19 Wo kakai, kove raen kobe ramu, ti utatayasya manuga ama mbekero kakainoanive obo rai. Wo anakotaro kakai rui vayave ravea nggwambe mansai rave, weramu usamane rai jewen dave. Weti awa ubekero kakainoanive umaso miridi nseo tutir. \p \v 20 Weramu, arakove, ananyao Kristus ravovo wasaije mo wasanyao da wabe tai wemaisye jewen! \v 21 Tugae, weapo Yesus anaun to muno ayao tugae no Ai mamo vatane wo wasanyao rai to. \v 22 Weti syare wapa anakotaro ngkakainoanaive wapo raeve wusyimbe mamo wapo ramauta wasaora tenambe, weye bekero ngkakai mine so mo wasaponae ti ayao kakai ntairijo wasai muno mo wasauga ti wata wapananepabe. \v 23 Yara syare wasanuga muno wapa ana wapo ratantona ranigwan nggwanyin bintabo. \v 24 Wirati weapamo vatano wagwanyin, weye Amisye po wasanari indamu wapo amaisy: wasanuga ndandinit muno wapa ana wapo rave mamaisy muno tugae. \p \v 25 Maisyare omai ti, arakove weap, vemo wapayarurijabe akato inya. Yara wapo ayao tugae obo raura wasai vambinibe, weye wan tenambe wansato sisa anugano Amisye mai, omamo Kristus anasine mije. \v 26 Ranivara weapamo wapari, vemo wapa parijo namije mo wasaugavo ayao kakai raron nora. Vemo wapo pari rantamija uma pasyo nora, \v 27 indamu vemo varore raugaje Anakakai Akoe ai mo po wasatopan nora. \p \v 28 Are pirati panaonoambeve, vemo panaonoambe akato inya. Yara ngkovo ai omamo po anakere raijaro taune aneme rai indamu po apa anaisye rakani, muno indamu maweso ai po ana inta raunande vatano awa ananuge meweno maije mai. \p \v 29 Wapo ayao kakai raura wasawa raija nsopi, vemo inta makauje wasawa rai jakato inya. Yara wapo ayao kove rator, wemirati mo vatane manuga raijasea mbambunin, indamu wapa ayao wapo raura we mo kove raugavere vatano wo raranive mansai. \v 30 Weramu ranivara wapo ayao kakai raura, weamo Amisye apa Anawayo Vambunine ranimaumbe. Anawayo Vambunine ntuna wasanuga rai omamo pako Amisye po raugaje wasai indamu mbe rarorombe weapamo Amisye apaura wasai, weti tugae rave arono Apa masyoto makare umu indati Po wasapaya kakaije rai. \v 31 Vemo waparijo vatane mai nora, yara syare wasanuga mpari muno mamun mamo wapo ravea nsopi. Vemo wapunanta nora muno wapo vatano kaijinta mansaura tantunawi nora. Muno vemo wasanuga ngkakaijo vatane mai nora. \v 32 Yara syare wabekobe muno wasanuga ngkovo wasai vambinibe, muno arono vatane wo ayao kakai rave wasai, weamo syare wapo maneme raijar indamu wasanuga nsauman akato. Weye wasaemen arono wapanave Kristus ai, Amisye po wapa ayao kakaije rapaya wasai. \c 5 \s1 Wamanya Amisye apa vare rai \p \v 1 Weapamo Amisye apa arikainyo anuga no wasai, weti syare wabeke damu wapa ana wadave mo Amisye apa ramaisy. \v 2 Muno syare wapo muinye rarorono vatane mai, maisyare muno Kristus muinyo wansai ti Po anasine raunande indamu kakaijo wansai. Kristus kakaijo wansai omamo raurata irati anakotaro ranavane nsainy rameseo Amisye aije ramaisy. \p \v 3 Vemo anaerere ugavo wasai rako, wapo anakotaro nggwambe rave rako, wasanuga nsasokabe nora. Ranivara wapo anakotaro ngkakainoanive umaso rave, weamo mamaisye ramu, weye weapamo Amisye apa kawasae waino wasai, weti vemo ayao kakai umaso inta raen no wapa yasyine rai nora. \v 4 Vemo wapo ayao titarive raura nora, muno vemo wapo anaerere raura ti wapugoeno rai nora, weye omamo mamaisye ramu. Yara ngkovo wasai omamo wapo kove raura seo Amisye ai. \v 5 Inya! Wapo ayao so raraniv mavabe: vatano anaerere ugavo marijat, vatano wo anakotaro nggwambe rave, muno vatano manuga nsasokabe onawamo indati mato sisa kawasaeyo Amisye muno Kristus ibe akarive mai matavone ramu. \v 6 Ranivara vatane inta wo raura ware wapo anakotaro ngkakainoanive umaso rave kai, weamo wo wasaponae, weti vemo wapo maraniv inya. Anakotaro ngkakainoanive umaso mbewar ti Amisye apa pari mangke maje irati vatano ubeta Ai jewene mansai. \v 7 Weti syare vemo weatavobombe mansai jinya. \p \v 8 Wusyinoe weapamo wana no ayao kakaije ama kaumure rai, weramu soamo wapanave Amisy Yesus ai to, weti wana no Apa vare ama uga rai. \v 9 Vatano una no Apa vare ama uga rai onawamo awa ana udave ngkov muno mamaisy muno wo ayao tugae obo raura. \v 10 Syare wabekobe indamu wananta irati ana mo Amisye aveti anayanambe rai. \p \v 11-12 Weramu anakotaro vatano una no kaumure ama uga wo rave mamo vemo weatavondi rai nora, weye mo kove inta raude wasai jewen. Muno ranivara wapayao awa ana wo rave maninimbe umaso rai, weamo mbe samaneve wasai tavon. Awa ana udave ngkakai mamo wo rangkokaibe, weramu syare erananta raen kakavimbe indamu wapo rawatambe. \v 13 Weye arono vare mbaro anakotaro ngkokaibe no kaumure ama uga raije rai, weamo raen kakavimbe. \v 14 Weye vare mo anakotare raroron kakavimbe. Wemi mbewar ransyerane inta mo vatano wantukambe Amisye aije maura no taiso: \q1 “Inya! Mbeseo winyirati nikive winy, \q2 ngkovakato no wene ama uga rai! \q1 Indati Kristus baro nai.” \p \v 15 Maisyare omai ti, vemo wapa ana wadave maisyare vatano wantatukambe awa ramai nora, yara wabekobe indamu wapa ana wapo rave mo vatano awa ana wo ratantona mbar awa ramaisy. \v 16 Syare wapo ana ngkove rave arono rui varore raugaje wasai, weye nugo naiso vatano wanui wo anakotaro ngkakai rave. \v 17 Vemo wapantatukambe nora, yara wapo Amisye apa bekere rakani indamu wapo rarijat. \p \v 18 Vemo weamaeno awije rai nora, weye omamo ama vambunine mo wasangkati. Yara syare wasanuga raneka indamu Anawayo Vambunin mo ama vambunine raugaje wasai. \v 19 Arono wapanugan wabe sambayambe, syare ayao omano no no ransyerano mazmur, ansyerano ngkangkaman, muno ansyerano Anawayo Vambunine mo raugaje omamo wapo raura wasai vambinibe. Wakino ransyerane rai, wasanuga ntenami wapo Amisye ararimbe. \v 20 Anakotaro rui vayave nande wasai, syare wapo kove raura seo wama Injayo Amisye ai tutir, muno wapo wama Amisy Yesus Kristus apa tame veano wapa sambaya raokae. \s1 Ananyao raugaje vatano ubauname mansai \p \v 21 Syare wabeaje wasai vambinibe weye wapo Kristus asyaniv. \p \v 22 Syo ananyao raugaje wanya ubauname mansai no taiso: Wanya mbaunam, wimbeaje nya anya ai maisyare muno wimbeaje Amisy Yesus ai wemaisy. \v 23 Weye anya opamo be akarive apa wanya rai maisyare muno Kristus be akarive anugano Amisye mai, wenawirati maparari anasine rai, muno wenawirati Po mapaya awa ayao kakaije rai. \v 24 Weti maisyare anugano Amisye ubeaje Kristus ai, maisyare wemai tavon syare wanya ubeaje awa anya mansai anakotare rai tenambe. \p \v 25 Ananyao raugaje anya ubauname mansai no taiso: Anya wimbaunam, syare wimuiny irati nya wanya rai maisyare Kristus muiny irati anugano Amisye wansai ti Po anasine raunande kakaijo wansai. \v 26 Kristus kakaijo wansai indamu wamamo Apa anugano wandandinit, weye Po wama ayao kakai wansanuga rarondom arono wansaugasya kuvuni mana rai muno Po apa ayao raugaje wansai. \v 27 Kristus po ana umaso rave indamu Po apa anugane maen udandini dave ti pupute muno wame meweno mai muno ayao kakai no mai tavone ramu, yara uko dave tenambe, maisyare muno wanya rayanyave ti ngko dave indamu raunanta ama anya po raovane ai. Umba Kristus po apa anugane maugavo taune Ai. \v 28 Maisyare omaisy, syare anya muiny irati apa wanya rai maisyare taune muiny irati taune anasine rai wemaisy. Anya muiny irati apa wanya rai, weamo bekobe irati taune ai to ije. \v 29 Weye vatane inta po anasine ransewabe intai jewen, yara po apa anaisye raisy muno po anasine raeranande. Omamo maisyare Yesus Kristus po anugano Amisye wansaeranande. \v 30 Po wansaeranande weye wamamo wansisa irati anasine rai. \p \v 31 Ayao Amisye mo ratoe mare, “Anya po akoya me aja pe yapaya ti inya, yara to apa wanya rai, yanasine mbe intabove.”\x + \xo 5:31 \xt Kejadian 2:24\x* \v 32 Ayao umaso mamo ananyao ntiti. Sya ana syo ratantona mamo ama ine mare Kristusa pe anugano Amisye nawe ube intabove. \v 33 Soamo syo ananyao anya muno wanya ubauname ranugan taiso: vatano anya muiny irati apa wanya rai maisyare taune muiny irati taune ai, muno wanya mo ama anya aijaseo titive. \c 6 \s1 Ananyao raugaje arikainye muno awa vatan anui mansai \p \v 1 Syo ananyao raugaje arikainye mansai no taiso: Arikainye, Amisy Yesus apaura nai weti wimbeto nya vatan anui mansai, weye wemirati mamaisy. \v 2 Amisye po wasanyao pare: “Mbeaje irati inya pe nangkoya me yai.” Ananyao so manakoe rave, weye wemirati Amisye apa ananyao manasyino mo urairije inta ranugan. Urairijo namije mo raurairive taiso: \v 3 “Mbeaje irati inya pe nangkoya me yai, wea umba kove raugaje nai muno nya tume nggwaravain no mine so.”\x + \xo 6:3 \xt Ulangan 5:16\x* \p \v 4 Ananyao raugaje ajae mansai no taiso: Ajae, mbemo nyo nya arikainye mansimbe namandi awatan nora, weye wemirati mo mauga ti upari nai. Yara syare nyo maeranande muno nyo manyao irati Amisye apa ananyaowe rai. \s1 Ananyao raugaje vatano wanapatambe muno awa akari mansai \p \v 5 Ananyao raugaje vatano wanapatambe awa akari maije mai no taiso: Vatano nyanapatambe winy, syare wimbeto nya akari mine so ai apa anakere rai. Nyo asyaniv muno mbeaje ai, nyo anakere raijaro nanuga kakuive rautan, maisyare muno wimbeaje Kristus ai wemaisy. \v 6 Muno wimbeto nya akari ai tutir. Ranivara nyo anakere raijar arono nya akari po nanyanyut, yara arono puje, nyo nya anakere rapaya ntami, weamo mamaisye ramu. Kristus wepirati nya Akari nyanapatambe Ai pije, weti nanuga ntenami wintavondi Amisye apa bekere so rai. \v 7 Anakero rui wapo raijar, weamo wapo raijaro wasanuga ranayanambe rautan, maisyare wapanapatambe Amisy Yesus ai yara vatan bayave mai ma jewen. \v 8 Weye nyo raenamo Kristus po vatan nanentabo awa ana ngkovo wo raijare ama ine raunande, Po ama ine raunande vatano aro mai muno vatano aro jewene mai kava. \p \v 9 Umba ananyao raugaje akarije mansai no taiso: Akarijo winy, syare nanuga ngkovo vatano wanapatambe nya anakere raije mai. Vemo nyo mansanyao soowabe nora. Weye naemen: winye nya vatano wanapatambe naije nawe, wea tenambe wapa Akari opamo intabo, Napi tuna no munijo ntiti. Muno Opamo po vatane kotare inta mansamamaribe ramu. \s1 Wamo Amisye apa anaiyu rave indamu wamarovave Anakakai Akoe ai \p \v 10 Sya ananyao syo raura marane so rai mi som: Syare weabambunin irati vambunino manakoe Amisy Yesus raugaje wasai rai, weye wepe wabe intabove. \v 11 Syare weapo Amisye apa anaiyu po raunande wasaije raija tenambe, weabambunino rautan, indamu weapo Anakakai Akoe aorai ti vemo po wasaponae inya.\fig Naite apa ansuno marova muno apa anaiyu|src="lb00196c.tif" size="span" loc="Epesus 6:10-18" copy="Louise Bass" ref="Epesus 6:10-18" \fig* \v 12 Weye wama marova onawamo vatano kaije nawa jewena. Yara wama marova onawamo anawayo kakai vambunin muno awa akari ukakainoanive; muno akari mamun wamo aeno wansamije rai jewen, nanawirati ube akarive vatano mine so una no kaumure ama uga raije mansai; muno anawayo kakai manui rave wo naumo warae raijanande. \v 13 Maisyare omai ti, syare wapo Amisye apa anaiyu raija tenambe indamu arono rui Anakakai Akoe muno apa anawayo kakai ude umarovave wasai, weamo wapo maorai. Weti wapo maorai tutira ntoa marova ama marane rai, umba arono mewen to, indati wasayai vambunimbe weye wo wasapinde kakai. \p \v 14 Syare wapanatatayaube indamu wamarovave, maisyare naite wanatatayaube ti wo awa ansuno marova rave muno wo anaiyu raijar wemaisy. Weti wana tawan no Amisye apa ayao tugae rai, omamo raurata irati wapa tarandino wapo rave rai. Muno syare wapa ana wadave mamai no Amisye amune rai, raurata irati ansuno besijo wapo rave wapa popane rai indamu vemo wapa marova apa anaiyu nteto wasai nora. \v 15 Muno wapanatatayaube indamu wapo Ayao Kove ravov, wemirati mo Amisye apa kovo saumane raugavo vatano wanave mai. Omamo raurata irati wapa ajo kokome rai. \v 16 Wapo wapa anave Amisye aije raijar matuve, omamo raurata irati inyo vasye manakoe wapo raijar wasaora arono Anakakai Akoe de aroyaro wasai muno po wasatopan. Apa ana po wasatopane omamo maisyare weyamo mbadururo po ramaugo wasaije ramaisy, weti wapo wapa anave veano ransopi. \v 17 Wasaemen Amisye po wasapaya wapa ayao kakaije rai to, omamo raurata irati sapeo besije veano wasakari rai. Muno wapa omako wapo raijar omamo Ayao Amisye, wemirati Anawayo Vambunine mo raugaje wasai. \v 18 Wabe marovave tai maisy, weti syare wabe sambayambe Amisye ai tutir. Wapo anajo muno wapo sambaya rave mamaisyo Anawayo Vambunine mo wasaugave rarijati. Wasyisyaube muno wapanatatayaube! Vemo wapo sambaya rapaya nora, yara wapo sambaya rave tutiro vatano wanave Kristus ai una no rui rui vayave mansai tutir. \p \v 19 Muno syare wabe sambayambe rinai tavon, indamu Amisye po ayaowe raunande rinai inda ridaura vambunimbe. Wirati Ayao Kove, wemirati ngkokaibe arono wusyinoe, syo raura kakavimbe vatane mai. \v 20 Kristus po inatutir syo Ayao Kove umaso ravov wemi mbewaramo rituna no tanoano makova so rai. Weti syare wabe sambayambe rinai indamu rijanive ramu, yara ribambunin syo Kristus avovo tutir indamu mamaisy. \s1 Paulus apa ayao po raura marane rai \p \v 21 Arono Tikikus pore wasai, indati po sya anakotaro no rinai raura tenambe. Opamo atawandi ngko dave indamu po anakero Kristus raijar, muno opamo sya arakovo inanuga no ai, reamanapatambe Kristus ai kava. \v 22 Soamo syo Tikikus so atutir pore wasai indamu weapo reama anakotaro nande reansai ranaun, muno indamu po wasanuga raijaseo mbambunin. \p \v 23 Syare saumane muno muinye no no Injayo Amisye muno Amisy Yesus Kristus no arakove wasautan tenambe, muno syare wapa anave ntindimu. \v 24 Muno syare Amisye apa kove no wasautan tenambe, weapirati wapa muinyo wama Amisy Yesus Kristus aije mamo mpamo jewen yara no tawan tutir. \cls \sig Risy,\sig* \cls \sig Paulus\sig*