\id EPH - Yopno [New Testament and Psalms]; 14-May-2010 \h Epesas \toc2 Epesas \toc1 Epesas \mt1 Pol da Epesas Amɨn do Papia Mandagɨt \is1 But pɨso gen \ip On papia dakon mibɨlɨsi uŋun yaŋ: Piŋkop da yo morap kɨsi Kristo do paŋmuwutdɨsak. Uŋun Kwen Kokup ae mɨktɨm dakon yo morap kɨsi paŋmuwuk ɨban Kristo da yo morap dakon busuŋɨ yɨtdɨsak (1.10). Ae Piŋkop da iyɨ dakon mɨŋat amɨnyo paŋtagap aban Kristokon gadaŋ kɨmagek but kaloŋsi egɨpni do nandɨsak. \ip Pol da on papiakon mibɨltok Piŋkop dakon nandaŋ yawot da Kristo nandaŋ gadaŋ ɨmaŋ mɨŋat amɨnyo paŋpulugaŋban mɨŋat amɨn kabɨ kaloŋɨ awit do yosok. Yesu da pi agɨt uŋun do aŋek Piŋkop da mɨŋat amɨnyo yokwikon baŋ tɨmɨkgɨt. Ae Telagɨ Wup yomgut uŋun da yo tagɨsi morap aŋ yom do yaŋ teban tok agɨt uŋun akdɨsak yaŋ nolɨsak (1.14). Ae gen uŋun da buŋon mandagɨt uŋun Pol da Yesu yolyol amɨn Kristo gat gadawit, do but kaloŋsi egek Piŋkop dakon aŋpak ani do yosok. \ip On papiagwan mɨŋat amɨnyo Kristokon gadawit aŋek kabɨ kaloŋ awit uŋun do Pol da mɨŋat amɨnyo da nandaba pɨsoni do tɨlak genon da yosok. Yaŋ yosok, Piŋkop dakon mɨŋat amɨnyo uŋun gɨptɨm kaloŋɨ yombem aŋakwa Kristo uŋun gɨptɨm uŋun dakon busuŋɨ (4.1 16). Ae Piŋkop dakon mɨŋat amɨnyo uŋun yut kɨnda yombem aŋakwa Kristo uŋun yut uŋun dakon gwak teban akdak (2.19 22). Ae Piŋkop dakon mɨŋat amɨnyo uŋun mɨŋat kɨnda yombem aŋakwa Kristo uŋun mɨŋat uŋun dakon eni yombem (5.22 32). On papia da Piŋkop da mɨŋat amɨn kabɨnikon yo tagɨsi aŋ yom do nandɨsak uŋun do yosok. \c 1 \s1 Kristo do aŋek Piŋkop da nin paŋkaluk agɨt \r (Kɨlapmɨ 1–3) \p \v 1 \x - \xo 1:1 \xt Ya 18.19-21; 19.1\x*Nak Pol, Yesu Kristo dakon yabekbini. Iyɨ da galak togon Piŋkop da yabekbi pi namgut. Papia on telagɨ paŋmuwukbi kokup pap Epesas egek Yesu Kristo yol kɨmokgoŋ amɨn ji do mandɨsat. \v 2 Piŋkop Datnin gat ae Amɨn Tagɨ Yesu Kristo gat uŋun da nandaŋ yawok damɨŋek butji paŋyawot aban yaworɨ tosak. \s1 Kristo do aŋek Piŋkop da Kwen Kokup dakon yo tagɨsi nimɨsak \p \v 3 \x - \xo 1:3 \xt Ep 2.6\x*Amɨn Tagɨ Yesu Kristo dakon Piŋkopni ae Datni aŋkɨsineŋ. Nin Kristo dakon amɨn kabɨ agɨmaŋ uŋun do aŋek nin gɨsamɨgek wupnin paŋpulugok do Kwen Kokup dakon yo tagɨsi morap nimgut. \v 4 \x - \xo 1:4 \xt Jn 15.16\x*Nin telagɨ egɨpneŋdo, kalɨpsigwan mɨktɨm Piŋkop da dɨma wasaŋban noman taŋakwan Yesu gat gadat gadat aneŋ do kɨlɨsi manjɨgɨt. Telagɨsi egek Piŋkop da dabɨlon mɨŋat amɨnyo gulusuŋni mɨni da egɨpneŋ do agɨt. \v 5 \x - \xo 1:5 \xt Jn 1.12\x*Kalɨpsigwan nin do but dasi galak taŋ nimɨŋek Yesu Kristo do aŋek iyɨ dakon monji egɨpneŋ do manjɨŋ nipgut. Uŋun iyɨ dakon galaktok yolek yaŋ agɨt. \v 6 Monjɨ uŋun but dasi galak taŋ ɨmɨsak uŋun da manon, Piŋkop da nin do nandaŋ yawot madepsi yumsi agɨt. Do nandaŋ yawotni madepsi uŋun do nandaŋek Piŋkop dakon man aŋkɨsiŋ kɨmotneŋ. \p \v 7 \x - \xo 1:7 \xt Ep 2.7; Kol 1.14\x*Nandaŋ yawotni uŋun wagɨl tugok tugogɨsi. Kristo nin ae yumaŋ nip do kɨlɨ kɨmakgɨt, ae yawini baŋ Piŋkop da yokwinin kɨsisi wɨrɨrɨk nimgut. \v 8 Piŋkop da nandaŋ yawotni ninon madepsi tagalgɨt. Ae nandak nandak tagɨsi mibɨlɨ mibɨlɨ morapmɨ gat, ae nandaŋ kokwin kɨlegɨsi gat nimgut. \v 9 \x - \xo 1:9 \xt Ro 16.25\x*Kalɨp Piŋkop da Kristo da pi asak uŋun do aŋek yo uŋun yaŋ abeŋ yaŋ kɨlɨ nandagɨt. Mani nandak nandakni uŋun pasɨlɨ tagɨt, abɨsok ninon kɨlɨ paŋalon agɨt. \v 10 \x - \xo 1:10 \xt Kol 1.16,20\x*Yo uŋun akdɨsak uŋun yaŋ: iyɨ bɨsap yɨpguron yo morap Kwen Kokup toŋ ae mɨktɨmon toŋ uŋun yo morap kɨsi Kristo do paŋmuwutdɨsak. Aŋakwan Kristo da yo morap kɨsi dakon busuŋɨ yɨtdɨsak. \p \v 11 \x - \xo 1:11 \xt Ro 8.28-29\x*Piŋkop da iyɨ dakon galaktok ae nandak nandak yolek yo morap aŋakwan noman toŋ. Ae iyɨ da galak togon kalɨpsigwan Juda amɨn nin Kristokon gadaŋek Piŋkop dakon mɨŋat amɨn kabɨsi aneŋ do kɨlɨ manjɨgɨt. \v 12 Juda amɨn nin da mibɨltok butnin Kristokon yɨpmaŋek yolgɨmaŋ. Ae nin da bɨsapmɨ bɨsapmɨ Piŋkop dakon tɨlɨm madepni do nandaŋek mani aŋkɨsineŋ do nin manjɨgɨt. \p \v 13 Ae Amɨn Ŋwakŋwarɨ Kabɨ jiyo kɨsi gen bamɨ kɨlɨ abɨdawit. Uŋun Piŋkop dakon Gen Bin Tagɨsi ji yokwikon baŋ tɨmɨkgɨt uŋun. Ji Kristo kɨlɨ nandaŋ gadaŋ ɨmgwit, aŋakwa Piŋkop da yaŋ teban tok kalɨp agɨt uŋun yolek ji do Telagɨ Wup damgut. Uŋun da iyɨ dakon mɨŋat amɨn bamɨsi awit dakon tɨlak asak. \v 14 \x - \xo 1:14 \xt 2Ko 1.22\x*Nin Telagɨ Wup kɨlɨ abɨdagɨmaŋ, do nandamaŋ, Piŋkop da mɨŋat amɨn kabɨni do yo tagɨsi morap dɨwarɨ yom do yaŋ teban tok agɨt uŋun gat kɨsi yomdɨsak. Nin Piŋkop da tɨmɨkban iyɨ gat kɨsi egɨpneŋ bɨsapmon yo uŋun tɨmɨtdamaŋ. Aŋek nin Piŋkop dakon tɨlɨm madepni do nandaŋek mani aŋkɨsɨkdamaŋ. \s1 Pol da Epesas amɨn Piŋkop da nandak nandak yomjak do bɨsit agɨt \p \v 15 Ji Amɨn Tagɨ Yesu nandaŋ gadaŋ ɨmɨŋek Piŋkop dakon mɨŋat amɨnyo morap but dasi galak taŋ yomaŋ dakon geni nandagɨm. \v 16 Do bɨsit asat bɨsapmon, yɨpmaŋ derɨ mɨni ji do nandaŋek Piŋkop ya yaŋ iyɨsat. \v 17 \x - \xo 1:17 \xt Kol 1.9\x*Aŋek Amɨn Tagɨnin Yesu Kristo dakon Piŋkop da ji paŋpulugosak do bɨsit asat. Uŋun Datnin tɨlɨmni madepsi. Uŋun da nandak nandak kɨlegɨ damɨŋek paŋtagap aban pakyaŋsi nandaŋ ɨmni. \v 18 Nak but dabɨljikon teŋteŋɨ yɨpjak do bɨsit asat. Aban yo uŋun ji da abɨdoni do yaŋ damgut uŋun tagɨsi nandaba pɨsosak. Yo uŋun ji da jomjom aŋekwaŋ uŋun. Yaŋ aban Piŋkop da yo wagɨl tɨlɨmɨ toŋsi uŋun iyɨ dakon mɨŋat amɨnyo nin do manjɨgɨt uŋun nandano pɨsosak. \v 19 \x - \xo 1:19 \xt Kol 1.11\x*Ae yaŋ nandakdaŋ. Piŋkop dakon tapmɨm uŋun bɨsapmɨ bɨsapmɨ mɨŋat amɨnyo nandaŋ gadaŋ ɨmamaŋ uŋun paŋpulugosak dakon tapmɨm uŋun wagɨl madepsi. Nin da tapmɨmni arɨpmɨ dɨma kokwinɨtneŋ. Piŋkop dakon tapmɨm madepni ninon pi asak, \v 20 \x - \xo 1:20 \xt Kap 110.1; 2Ko 13.4; Kol 2.12\x*uŋun dagɨn kalɨp Kristokon pi agɨt. Kristo kɨmakban Piŋkop dakon tapmɨm madepnikon da Piŋkop da aban pɨdaŋban awɨgɨ Kwen Kokup iyɨ da amɨn tet do yɨpban yɨkgɨt. \v 21 \x - \xo 1:21 \xt Kol 1.16; 2.10\x*Yɨgek yo morap kwen toŋ uŋun dakon wukwisi egɨsak. Wup tapmɨmɨ toŋ mibɨlɨ mibɨlɨ, ae kɨla amɨn morap, ae yo morap tapmɨmɨ toŋ dakon wukwisi egɨsak. Kɨla amɨn morap abɨsok ekwaŋ ae don egɨpdaŋ kɨsi dakon wukwisi egɨsak. \v 22 \x - \xo 1:22 \xt Kap 8.6\x*Piŋkop da yo morap Kristo da kandap mibɨlgwan yopmaŋek yɨpban yo morap dakon busuŋɨ yɨkgɨt. Yaŋ agɨt do paŋmuwukbi dakon busuŋɨ yɨkdak. \v 23 \x - \xo 1:23 \xt Ro 12.5; Ep 4.10,15; Kol 1.18\x*Paŋmuwukbi uŋun Kristo dakon gɨptɨmni. Kristo uŋun yo morap kɨsikon egek tugaŋ yomɨsak. Ae paŋmuwukbini kɨsikon wagɨlsi tugaŋ yomɨsak. \c 2 \s1 Kristo da pi agɨt do aŋek nin egɨp egɨp abɨdagɨmaŋ \p \v 1 \x - \xo 2:1 \xt Kol 1.21; 2.13\x*Kalɨp ji gulusuŋ mibɨlɨ mibɨlɨ gat ae yokwi mibɨlɨ mibɨlɨ gat aba uŋun da dɨkba wupji kɨmak mudawit. \v 2 \x - \xo 2:2 \xt Kol 3.7; Tit 3.3\x*Uŋun bɨsapmon ji on mɨktɨm dakon aŋpak yokwikon agɨpgwit. Ji kundukon wup yokwi ekwaŋ dakon kɨla amɨni dakon aŋpakni yolgwit. Uŋun kɨla amɨn Piŋkop dakon gen pabɨŋ yopmaŋgaŋ amɨn da but kagagwan egek pi asak. \v 3 \x - \xo 2:3 \xt Kol 3.6\x*Kalɨp nin morap kɨsi uŋun amɨn kabɨ gat egɨpgumaŋ. Nin but kalɨpnin dakon galaktok yokwi ae nandak nandak yokwi yolgumaŋ. Yaŋsi egɨpgumaŋ bɨsapmon Piŋkop da tomni yokwisi mɨŋat amɨn morap aŋpak uŋudeŋ aŋ da abɨdoni do aŋnoman agɨt uŋun abɨdogɨ. \p \v 4-5 \x - \xo 2:4-5 \xt Ro 6.11-13\x*Asi, yokwinin da nindapba kɨmak mudagɨmaŋ. Nin amɨn wagɨl kɨmakbi da tɨlak egɨpgumaŋ, mani Piŋkop dakon bupmɨni uŋun tugok tugogɨsi, ae nin do but dasi galak taŋ nimgut. Aban Kristo gat kɨsi egɨp egɨp abɨdagɨmaŋ. Asi, Piŋkop dakon nandaŋ yawotni do aŋek ji yokwikon baŋ tɨmɨkgɨt. \v 6 \x - \xo 2:6 \xt Kol 2.12\x*Piŋkop da nin Yesu Kristo gat kɨsi kɨmoron baŋ paban pɨdagɨmaŋ. Yaŋ aŋek nin Kristo gat kɨsi Kwen Kokupmon kɨla amɨn madep yɨtyɨt tamokon kɨlɨ nipban yɨkgɨmaŋ. \v 7 Yesu Kristo da pi agɨt do aŋek ninon yo tagɨsi uŋun agɨt. Nido, mɨŋat amɨnyo don egɨ aŋaŋ kɨkdaŋ uŋun da nandaŋ yawot madepni uŋun yolɨk do nandagɨt. \v 8 Ji Yesu Kristo nandaŋ gadaŋ ɨmgwit, aŋakwa Piŋkop dakon nandaŋ yawotni dogɨn aŋek Piŋkop da ji yokwikon baŋ tɨmɨkgɨt. Uŋun ji da dɨsi dɨma awit. Piŋkop ɨsalsi but galak do ji do agɨt. \v 9 \x - \xo 2:9 \xt 1Ko 1.29-31; 2Ti 1.9\x*Uŋun pi kɨnda awit dakon yumaŋ nogɨ dɨma. Do amɨn kɨnda da iyɨ dakon man arɨpmɨ dɨma awɨgɨsak. \v 10 \x - \xo 2:10 \xt Tit 2.14\x*Yesu Kristo do aŋek Piŋkop da aban nin mɨŋat amɨnyo kalugɨ agɨmaŋ. Nin da yo tagɨsi aneŋ dakon kosit Piŋkop da kɨlɨ aŋnoman agɨt uŋun naŋ agɨpneŋ do yaŋ agɨt. \s1 Kristo da kabi bamorɨ uwal uwalon egɨpgumaŋ uŋun paŋmuwukban kabi kaloŋɨ agɨmaŋ \p \v 11 Ji dɨsi nandaŋ, Juda amɨn wɨli dakon gɨptɨm mandaŋek ji do “Gɨptɨmni dɨma mandaŋ amɨn” yaŋ yoŋ. Uŋun amɨn dagɨn gɨptɨmnikon wasok aŋ uŋun do yosok. Pakyaŋsi nandani, kalɨp ji Amɨn Ŋwakŋwarɨ Kabɨkon da altawit. \v 12 \x - \xo 2:12 \xt Ro 9.4; Kol 1.21\x*Uŋun bɨsapmon ji Kristo gat dɨma gadaŋbi. Ji Israel amɨn kabɨ da waŋga egɨpgwit. Piŋkop da yaŋ teban tok aŋek saŋbek saŋbek Israel amɨn gat aŋakwan ji uŋun amɨn kabɨ da waŋga egɨpgwit. On mɨktɨmon egek yo tagɨ kɨnda tosok do don noman tokdɨsak yaŋ nandaŋek jomjom dɨma awit. Ji Piŋkop dɨma nandaŋ ɨmgwit. \v 13 \x - \xo 2:13 \xt Kol 1.20\x*Kalɨp ji dubagɨsikon egɨpgwit, mani abɨsok Kristo dakon yawi do aŋek ji Yesu Kristo gat gadawit da Piŋkop da kapmatsisok ekwaŋ. \v 14 \x - \xo 2:14 \xt 1Ko 12.13\x*Kristo da iyɨ aban nin but yawot egek kaloŋɨ ekwamaŋ. Kalɨp Juda amɨn ae Amɨn Ŋwakŋwarɨ Kabɨ uwal uwal aŋek egɨpgwit. Uŋun uwal uwal aŋpakni da Juda amɨn ae Amɨn Ŋwakŋwarɨ Kabɨ da binapmon dam da yaŋ tagɨt. Mani Kristo gɨptɨmni paregek dam uŋun wagɨl tuwɨlek uwal uwal aŋpak uŋun aŋmɨlɨp agɨt. \v 15 \x - \xo 2:15 \xt Kol 2.14\x*Uŋun da Juda amɨn dakon gen teban gat ae gen tebani monɨŋ monɨŋ dɨwarɨ morap gat kɨsi wɨrɨrɨk mudagɨt. Uŋun da amɨn kabi bamorɨ paŋmuwukban amɨn kaloŋɨ kɨnda kalugɨ asak uŋun do aŋek yaŋ agɨt. Yaŋ aban but kaloŋ agɨmaŋ. \v 16 \x - \xo 2:16 \xt Sek 9.10; Kol 1.20,22\x*Kabɨ bamot uŋun gɨptɨm kaloŋɨkon paŋmuwugek Piŋkopmon paŋop do aŋek tɨlak kɨndapmon kɨmakgɨt. Ae tɨlak kɨndapmon uwal uwal uŋun kalɨp tagɨt uŋun aŋakban kɨmakgɨt. \v 17 \x - \xo 2:17 \xt Ais 57.19\x*Uŋun abɨŋek but yawot dakon gen yaŋ teŋteŋagɨt. Gen uŋun Amɨn Ŋwakŋwarɨ Kabɨ ji Piŋkop da dubagɨkon egɨpgwit gat ae Juda amɨn nin kapmatjok egɨpgumaŋ amɨn gat kɨsi do yaŋ teŋteŋagɨt. \v 18 Nin but kaloŋ ekwamaŋ, nido Kristo obakon da nin kabi bamorɨ kɨsi Wup kaloŋɨ da Daron tagɨ kɨneŋ dakon kosit yɨpmaŋ nimɨsak. \s1 Paŋmuwukbi morap nin Piŋkop dakon yutni \p \v 19 \x - \xo 2:19 \xt Ep 3.6\x*Telagɨ Wup da kosit yaŋ yɨpmaŋ nimɨsak, do ji abɨsok binap amɨn mɨktɨmni mɨni da tɨlak dɨma ekwaŋ. Ji Piŋkop dakon mɨŋat amɨnyo gat kabi kaloŋɨ ekwaŋ. Ji Piŋkop dakon mɨŋat amɨn kabɨ ekwaŋ. \v 20 \x - \xo 2:20 \xt 1Ko 3.11\x*Ji yut kɨnda yombem, Piŋkop da wɨtjɨgɨt. Uŋun da yabekbi nin gat ae kombɨ amɨn gat baŋ yut uŋun dakon gwak yaŋ magɨt. Ae yut kodɨgɨkon gwak teban tɨp kɨndanaŋ tɨdawit uŋun Yesu Kristo. \v 21 \x - \xo 2:21 \xt 1Ko 3.16\x*Yut uŋun dakon kɨdarɨ Kristokon gadawit do aŋek kɨsi morap tagɨsi gadaŋek toŋ. Piŋkop da yut uŋun sigɨn wɨtjɨŋakwan yut uŋun Amɨn Tagɨ dakon telagɨ yut asak. \v 22 \x - \xo 2:22 \xt 1Pi 2.5\x*Jiyo kɨsi Kristokon gadaŋba Piŋkop da mɨŋat amɨni gat paŋmuwukban Piŋkop dakon yutni awit. Piŋkop Telagɨ Wupmon da uŋun yutnon egɨsak. \c 3 \s1 Pol Amɨn Ŋwakŋwarɨ Kabɨkon Gen Bin Tagɨsi yaŋ teŋteŋosak dakon pi taŋ ɨmɨsak \p \v 1 \x - \xo 3:1 \xt Pil 1.7,13\x*Nak Pol dam tebanon yɨkdat, nido Amɨn Ŋwakŋwarɨ Kabɨ ji paŋpulugok do aŋek Yesu Kristo dakon pi asat. \v 2 \x - \xo 3:2 \xt Kol 1.25\x*Nak gen on kɨlɨ nandawit yaŋ nandɨsat, uŋun yaŋ: Piŋkop da ji do aŋek nak do nandaŋ yawok namɨŋek pi uŋun abeŋ do nak manjɨgɨt. \v 3 \x - \xo 3:3 \xt Ep 1.9-10; Kol 1.26\x*Piŋkop da yo agɨt dakon geni kalɨp pasɨlɨ tagɨt, mani nagon paŋalon agɨt. Uŋun dakon geni dɨsok kɨlɨ mandat. \v 4 Ae gen on manjɨni bɨsapmon Kristo da pi uŋun agɨt dakon gen pasɨlɨ Piŋkop da nolɨgɨt uŋun dakon mibɨlɨ nandani. \v 5 Kalɨp bɨsap morapmɨ, Piŋkop da gen pasɨlɨ on nomansi dɨma yaŋ teŋteŋagɨt. Mani abɨsok Wupmon da Piŋkop da telagɨ yabekbini gat ae kombɨ amɨni garon yoyɨŋ teŋteŋosok. \v 6 \x - \xo 3:6 \xt Ep 2.13,16-19\x*Gen pasɨlɨ uŋun yaŋ: Gen Bin Tagɨsikon da nin gɨptɨm kaloŋɨ aŋek Amɨn Ŋwakŋwarɨ Kabɨ gat Israel amɨn kabɨ gat kɨsi da Piŋkop da yo nim do yagɨt uŋun tɨmɨtdamaŋ. Ae Piŋkop da Yesu Kristo do aŋek yaŋ teban tok agɨt dakon bamɨ kɨsin da tɨmɨtdamaŋ. \v 7 \x - \xo 3:7 \xt Kol 1.25\x*Piŋkop da nak aŋtagap aban Gen Bin Tagɨsi dakon oman amɨn dagagɨm. Nandaŋ yawok namɨŋek aŋteban aban pi uŋun abeŋ dakon tapmɨmni namgut. \v 8 \x - \xo 3:8 \xt 1Ko 15.9-10\x*Nak Piŋkop dakon mɨŋat amɨn morapyo dakon pɨŋbinisi egɨsat, mani nandaŋ yawok namɨŋek pi uŋun namgut. Pi uŋun Amɨn Ŋwakŋwarɨ Kabɨkon Gen Bin Tagɨsi yaŋ teŋteŋokeŋ. Gen Bin Tagɨsi uŋun Kristo da nin do yo tagɨsi morap agɨt da asak, amɨn nin da arɨpmɨ dɨmasi kokwinɨgek manjɨneŋ uŋun do yosok. \v 9 Piŋkop da yo morap wasagɨt, mibɨltok yo morap ak do nandagɨt dakon nandak nandakni si aŋkɨsɨbɨgɨt. Yaŋ aban kalɨp bɨsap morapmɨ nandak nandak uŋun pasɨlɨ tagɨt. Mani, abɨsok nandak nandakni uŋun nomansi yaŋ teŋteŋokeŋ do pi namgut. \v 10 Kalɨp si aŋkɨsɨbɨgɨt, mani abɨsok paŋmuwukbini aban noman taŋakwan nandaŋ kokwin tagɨsi gat nandak nandakni gat aban teŋteŋosok. Aban aŋelo tapmɨmɨ toŋ gat ae Kwen Kokup dakon wup gat da Piŋkop dakon nandak nandak nandaba pɨsosok. \v 11 Kalɨp Piŋkop da iyɨ yo uŋun ak do nandagɨt, abɨsok Yesu Kristo Amɨn Tagɨnin da pi agɨron uŋudon kɨlɨ agɨt. \v 12 \x - \xo 3:12 \xt Jn 14.6; Ro 5.2\x*Nin Kristo nandaŋ gadaŋ ɨmɨŋek iyɨkon gadaŋek dɨma pasolneŋ. Kristo uŋun Piŋkopmon kɨŋ altoneŋ dakon kositnin, yaŋsi nandaneŋ. \v 13 Yaŋdo, nak abɨsok yaŋ dayɨsat, nak ji paŋpulugok do aŋek tepmɨ pasat uŋun do butjɨk dɨma pani. Yo uŋun noman tak uŋun do kɨsɨk kɨsɨk ani. Nido, uŋun da ji paŋpulugaŋban Piŋkop gat tagɨsi egɨpdaŋ. \s1 Pol da Epesas amɨn tebaisi atni do bɨsit agɨt \p \v 14 Nak Dat da yo agɨt uŋun do nandaŋek ŋwakbeŋ aŋ ɨmɨsat. \v 15 Uŋun da mɨŋat amɨn kabɨ morap Kwen Kokup ae mɨktɨmon ekwaŋ uŋun wasagɨt. \v 16 Nak ŋwakbeŋ aŋek bɨsit yaŋ asat, Dat da yoni wagɨl tagɨsisi baŋ ji paŋteban aŋek Telagɨ Wupmon da tapmɨm damɨŋakwan tebaisi atni. \v 17 \x - \xo 3:17 \xt Jn 14.23; Kol 1.23; 2.7\x*Aŋakwan nandaŋ gadatji do aŋek Kristo butjikon egɨpjak. Aŋakwan amɨn do but dasi galak taŋ yomyom aŋpagon gelji tebai yɨpba pɨgakwan atni. \v 18-19 Aŋek ji Piŋkop dakon mɨŋat amɨn morap gat kɨsi tapmɨm paŋek Kristo da amɨn do but dasi galak taŋ yomɨsak uŋun do pakyaŋsi nandaba pɨsosak. Uŋun madep daman. Ɨlalogɨni uŋun madepsi, ae dubagɨsisi kɨsak, ae kwensi wɨgɨsak, ae mibɨlɨsigwan pɨgɨsak. Asi, Kristo da amɨn do but dasi galak taŋ yomɨsak, uŋun da nandak nandak morap kɨsi yapmaŋdak, mani ji da tagɨ nandaba pɨsosak. Yo tagɨsi morap Piŋkop iyɨkon tugaŋ toŋ, uŋun jiyo kɨsikon tugaŋ toni. \p \v 20 Piŋkop iyɨ dakon tapmɨm nin da buron pi asak, ae uŋun tapmɨm da nin dakon nandak nandak yapmaŋ mudosok. Yo morap Piŋkop da asak do bɨsit iyamaŋ, uŋun tapmɨmni da arɨp dɨmasi. \v 21 Do dagok dagogɨ mɨni paŋmuwukbi mɨŋat amɨnyo Yesu Kristo da manon Piŋkop dakon man aŋkɨsiŋ kɨmotni. Don babɨkon da babɨkon yaŋ gɨn taŋ aŋaŋ kɨsak teban. Uŋun asi. \ms1 Nin Kristo dakon gɨptɨmni ekwamaŋ do Piŋkop dakon aŋpak aneŋ \mr (Kɨlapmɨ 4–6) \c 4 \s1 Nin Kristo dakon gɨptɨmni ekwamaŋ \p \v 1 \x - \xo 4:1 \xt Kol 1.10\x*Nak Pol dam tebanon egɨsat, nido Amɨn Tagɨ dakon pi asat. Piŋkop yol kɨmotni do yaŋ damgut, do butji pabo pɨsaŋakwan aŋpak iyɨ nandɨsak uŋun aŋ kɨmotnidosi dayɨsat. \v 2 \x - \xo 4:2 \xt Kol 3.12-13\x*Ji paŋmuwukbi dɨwarɨ dakon pɨŋbini egek aŋpak yaworɨsi aŋ yomni. Yokwi aŋdamni bɨsapmon butji yaworɨ taŋakwa but dasi galak taŋ yomɨŋek butjap tepmɨ dɨma nandaŋ yomni. \v 3 \x - \xo 4:3 \xt Kol 3.14-15\x*Telagɨ Wup da but kaloŋ egɨpneŋ dakon aŋpak nimɨŋakwan but yawot da nap da yaŋ waban kabɨ kaloŋɨsi ekwamaŋ. Ji uŋun aŋpak abɨdok do tapmɨmji kɨsi uŋun do paretni. \v 4 Nin kɨsi Wup kaloŋɨ gɨn abɨdagɨmaŋ, ae nin gɨptɨm kaloŋɨ. Piŋkop da ji yo kaloŋɨ kɨnda dogɨn jomjom ani do yaŋ damgut. \v 5 Amɨn Tagɨ uŋun kaloŋɨ gɨn, ae nandaŋ gadat uŋun kaloŋɨ, ae telagɨ pakbi sogok uŋun kaloŋɨ gɨn. \v 6 \x - \xo 4:6 \xt 1Ko 12.6\x*Piŋkop kaloŋɨ gɨn uŋun nin morap kɨsi dakon Datnin. Uŋun mɨŋat amɨn morap dakon wukwini, ae mɨŋat amɨn morap da binapmon pi asak, ae mɨŋat amɨn morap da butgwan egɨsak. \p \v 7 \x - \xo 4:7 \xt Ro 12.3,6\x*Mani Kristo da but galak do yo madepsi nimgut uŋudeŋ gɨn Piŋkop da nin morap kaloŋ kaloŋ do nandaŋ yawotni nimɨŋ nimɨŋ agɨt. \v 8 \x - \xo 4:8 \xt Kap 68.18\x*Mibɨlɨ yaŋ do Piŋkop dakon gen da yaŋ yosok: \q1 “Uŋun kwensi wɨgek amɨn morapmɨ iyɨ teban taŋek tɨmɨkgɨt uŋun tɨmɨkban kɨsi wɨgɨwit. \q2 Wɨgek amɨn do but galak do yo yomgut.” \m \v 9 \x - \xo 4:9 \xt Jn 3.13\x* “Uŋun kwensi wɨgɨgɨt” yaŋ gen tɨm tosok, uŋun da yaŋ nolɨsak, Kristo uŋun kwen gɨn dɨma wɨgɨgɨt. Uŋun mibɨltok mɨktɨm dakon dɨwarɨ mibɨlɨsigwan kɨsi pɨgɨgɨt. \v 10 Uŋun amɨn mibɨltok mibɨlɨkon pɨgɨgɨt, uŋun kwen yo kɨsi wɨgɨgɨt. Uŋun yo morap kɨla ani ak do aŋek Kwen Kokup morap da kwensi wɨgɨgɨt. \v 11 \x - \xo 4:11 \xt 1Ko 12.28\x*Uŋun da but galak do yo yaŋ baŋ yomgut: Amɨn dɨwarɨ yabekbi pi ani do yomgut, ae amɨn dɨwarɨ kombɨ amɨn pi yomgut, ae amɨn dɨwarɨ amɨnon Gen Bin Tagɨsi yaŋ teŋteŋok ani do pi yomgut, ae amɨn dɨwarɨ pasto pi yomgut, ae dɨwarɨ yoyɨŋdet pi yomgut. \v 12 Yoban uŋun da paŋmuwukbi paŋtagap aba Piŋkop dakon pi aŋakwa Kristo dakon gɨptɨm teban taŋek tagɨsi tosak. \v 13 \x - \xo 4:13 \xt Kol 1.28\x*Pi uŋun sigɨn taŋ aŋaŋ kɨŋakwan wɨgɨ nin morap kɨsi but kaloŋsi egek nandaŋ gadat bamɨsi aŋek Piŋkop dakon Monji pakyaŋsi nandaŋ ɨmneŋ. Yaŋ aŋapno paŋmuwukbi egɨp egɨpnin teban taŋakwan Kristo iyɨ dakon aŋpak tagɨsi, uŋun dakon tɨlak abɨdoneŋ. \p \v 14 Aŋek nin amɨn monɨŋ da arɨpmon saŋbeŋek dɨma egɨpneŋ. Aŋek amɨn paŋgalak aŋ amɨn, ae amɨn paŋkewal, ae top dakon mibɨlɨ pakyaŋ nandaŋ amɨn uŋun dakon geni da ji dakon nandak nandak paŋkɨ paŋabɨŋ paŋabɨŋ dɨma ani. \v 15 \x - \xo 4:15 \xt Kol 1.18; 2.19\x*Nin gen uŋuden do mɨrak dɨma yopneŋ. Aŋek amɨn do but dasi galak taŋ yomyom aŋpak aŋek gen bamɨ gɨn yoneŋ. Yaŋ aŋek nin mɨŋat amɨnyo tebaisi agek Kristokon tagok tagok aneŋ. Kristo uŋun paŋmuwukbi dakon busuŋɨ. \v 16 Uŋun da busuŋnin yɨgakwan gɨptɨm dakon saŋbek morapni uŋudon saŋbeŋakwa gɨptɨm tebaisi tosok. Aŋakwan gɨptɨm dɨwat morap kaloŋ kaloŋ pini aŋakwa amɨn do but dasi galak taŋ yomyom aŋpak aŋakwa gɨptɨm tebaisi tagosok. \s1 Paŋmuwukbi aŋpak kalugɨ baŋ ani \p \v 17 \x - \xo 4:17 \xt Ro 1.21; 1Pi 1.14\x*Do nak gen kɨnda dayɨk do nandɨsat. Amɨn Tagɨ da manon da gen tebaisi yaŋ yosot: Ji Amɨn Ŋwakŋwarɨ Kabɨ da aŋpak yokwi aŋ uŋudeŋ saŋbeŋek dɨma ani. Nandak nandakni wagɨlsi upbal taŋ, \v 18 ae nandak nandakni uŋun pɨlɨn tuk yombem. Butni uŋun sopbi, do nandak nandakni uŋun wagɨl mɨnisi, ae Piŋkop dakon egɨp egɨp da waŋga ekwaŋ. \v 19 Aŋpak aŋ uŋun do mayagɨ dɨma nandaŋ. Yokwi ak do mibɨlɨsigwan pɨgek aŋ, ae aŋpak ɨŋani mibɨlɨ mibɨlɨ ak do burɨ pɨdoŋ. \p \v 20-21 Ji Yesu Kristo dakon gen kɨlɨ nandawit yaŋ nandɨsat. Ae gen bamɨ Yesukon tosok yaŋ kɨlɨ dayɨŋ dekgwit. Nak nandɨsat, ji Amɨn Ŋwakŋwarɨ Kabɨ dakon aŋpak uŋun dɨma ani do dayɨŋ dekgwit. \v 22 \x - \xo 4:22 \xt Ro 8.13; Kol 3.9\x*Jiyo kɨsi kalɨp but kalɨpmɨ dakon aŋpak baŋ awit. But kɨndap toptopmɨ da but kalɨpmɨ joŋɨkban wagɨl yokwisi asak. Do ji aŋpak kalɨpmɨ uŋun wɨrɨrɨk mudaŋek but nandak nandakji kulabɨk aba kalugɨsak. \v 23 \x - \xo 4:23 \xt Ro 12.2\x*Nandak nandakji uŋun si kalugɨsak. \v 24 \x - \xo 4:24 \xt WW 1.26; Kol 3.10\x*Ji mɨŋat amɨnyo kalugɨ dagoni. Uŋun Piŋkop da iyɨ aban mɨŋat amɨnyo kalugɨ dagaŋek Piŋkop iyɨ yombem aŋ. Piŋkop uŋun kɨlegɨsi ae telagɨsi. \p \v 25 \x - \xo 4:25 \xt Sek 8.16; Kol 3.8-9\x*Do top aŋpak uŋun yɨpni. Ji morap kɨsi paŋmuwukbi dɨwarɨ do gen bamɨ gɨn yoyɨni. Nido, nin morap kɨsi gɨptɨm kaloŋɨ dakon dɨwatni. \q1 \v 26 \x - \xo 4:26 \xt Kap 4.4; Jem 1.19-20\x* “Ji butjap nandaŋ kaŋ, kaŋ kɨmotni. Yokwi dɨ abam.” Ji butjap sigɨn nandaŋ egakwa gɨldat dɨma pɨgɨsak. \v 27 Sunduk do yoma dɨma wɨtdal ɨmni. \v 28 Kabo noknok kabo saŋbeŋek dɨma noni. Kɨsitji da pi bamɨsi aŋ kɨmagek yo morapmɨ tɨmɨgek wadak wadak amɨn paŋpulugoni. \v 29 \x - \xo 4:29 \xt Kol 4.6\x*Gen yokwi mibɨlɨ mibɨlɨ dɨma yoni. Amɨn alegɨ tagɨ paŋteban ani dakon gen baŋgɨn yoni. Gen uŋuden nandaŋ amɨn uŋun dakon butni paŋteban asak. \v 30 \x - \xo 4:30 \xt Ais 63.10; Ep 1.13-14; 1Tes 5.19\x*Ji aŋpak yokwi aŋek Piŋkop dakon Telagɨ Wupni bupmɨ dɨma ɨmni. Piŋkop da Telagɨ Wup damgut uŋun iyɨ dakon mɨŋat amɨnyosi ekwaŋ dakon tɨlak. Ae bɨsap madepmon yokwikon baŋ tɨmɨgek pulugaŋ depjak yaŋ uŋun da nolɨsak. \v 31 \x - \xo 4:31 \xt Kol 3.8\x*Butjikon da nandaba yokwi tok, ae butjapmon da gen pap yogok, ae butjap, ae but sɨgok, ae yaŋba yokwi tok, ae aŋpak yokwi mibɨlɨ mibɨlɨ uŋun wagɨlsi yopmaŋ mudoni. \v 32 \x - \xo 4:32 \xt Mt 6.14; 18.22-35; Kol 3.12-13\x*Paŋmuwukbi dɨwarɨ do aŋpak tagɨsi aŋ yomɨŋek but dasi galak taŋ yomni. Piŋkop da Kristo da manon dɨwarɨsi yopmaŋ damɨsak, yaŋ gɨn ji dɨwarɨni yopmaŋ yomni. \c 5 \s1 Ji teŋteŋɨkon egɨpni \p \v 1 \x - \xo 5:1 \xt Mt 5.48\x*Piŋkop da ji but dasi galak taŋ damɨsak. Aŋakwan monjɨ gwayonisi ekwaŋ, do aŋpak iyɨ asak uŋun baŋ ani. \v 2 \x - \xo 5:2 \xt TP 29.18; Ibr 10.10\x*Kristo da but dasi galak taŋ nimɨŋek nin paŋpulugok do aŋek iyɨ dakon egɨp egɨpni parekgɨt, yaŋ gɨn jiyo kɨsi amɨn do but dasi galak taŋ yomyom aŋpak baŋ yolek ani. Egɨp egɨpni uŋun paret kɨbaŋɨ tagɨsi naŋ yaŋ Piŋkop do parekgɨt. \p \v 3 Ji yumabi aŋpak gat, ae aŋpak ɨŋani morap dɨmasi ani, ae amɨn dakon yo do pɨndak galaktok dɨmasi ani. Piŋkop dakon mɨŋat amɨnyo nin, uŋuden aŋpak dakon gen dɨmasi yoneŋ. \v 4 Gen ɨŋani dɨma yoni, ae nandaŋ kokwini tagɨ dɨma amɨn da gen yoŋ uŋudeŋ dɨma yoni, ae jɨgɨlagon da gen yokwi dɨma yoni. Aŋpak uŋuden nin da dɨmasi agagɨ. Piŋkop ya yaŋ iyɨneŋ uŋun da tagɨsi asak. \v 5 \x - \xo 5:5 \xt 1Ko 6.9-10; Kol 3.5\x*Yaŋsi nandani, yumabi aŋpak aŋ amɨn gat, ae aŋpak ɨŋani aŋ amɨn gat, ae pɨndak galaktok aŋpak aŋ amɨn, uŋuden amɨn kabɨ Kristo gat Piŋkop gat da kɨla amal da kagagwan arɨpmɨ dɨma pɨgɨni. Pɨndak galaktok aŋpak uŋun da kokup kɨdat gawak yomamaŋ yaŋ asak. \p \v 6 \x - \xo 5:6 \xt Ro 1.18; Kol 2.4,8\x*Amɨn da aŋpak yokwi uŋun ani do nandaŋek top gen uŋun dayɨkdaŋ. Mani geni dɨma nandani. Aŋpak uŋuden dogɨn Piŋkop da amɨn geni dɨma guramɨkgaŋ uŋun do butjap madepsi nandaŋ yomɨsak. \v 7 Do uŋuden amɨn gat not dɨma aŋek egɨpni. \v 8 \x - \xo 5:8 \xt Jn 12.36; Ep 2.13; Kol 1.13; 1Pi 2.9\x*Nido kalɨp ji pɨlɨn tukgwan egɨpgwit, mani abɨsok Amɨn Tagɨ da teŋteŋɨkon depgut, do ji teŋteŋɨ dakon mɨŋat amɨnyo da yaŋ agɨpni. \v 9 Teŋteŋɨ da aŋpak tagɨsi mibɨlɨ mibɨlɨ morap gat, aŋpak kɨlegɨ gat, ae gen bamɨ gat paŋalon asak. \v 10 Amɨn Tagɨ da aŋpak si galak tosok uŋun wɨsɨŋ pɨndat do pi ani. \v 11 Ji pɨlɨn tuk dakon aŋpak aŋ amɨn gat gadat gadat dɨma ani. Aŋpak uŋuden da bamɨ tagɨ dɨma toŋ. Ji da mɨŋat amɨnyo aŋpak uŋun yokwi yaŋ yolɨŋba pɨndatni. \v 12 Aŋpak yokwi pasɨlɨkon da aŋ uŋun mayagɨsi, uŋun do dɨma yogogɨ. \v 13 \x - \xo 5:13 \xt Jn 3.20-21\x*Mani teŋteŋɨ da aŋpak morap dakon mibɨlɨ paŋalon aban nomansi teŋteŋaŋ toŋ. \v 14 \x - \xo 5:14 \xt Ais 26.19; Ro 13.11\x*Ae teŋteŋɨ da yo kɨnda aŋalon asak bɨsapmon, uŋun yo kɨsi amɨn da tagɨ pɨndarɨ asak. Yaŋ do aŋek gen on tosok: \q1 “Dɨpmɨn pokdol amɨn gak pɨdoki. \q2 Kɨmoron da pɨdaŋaki Kristo da teŋteŋaŋ gamjak.” \p \v 15 \x - \xo 5:15 \xt Kol 4.5\x*Ji pɨlɨk bamokji dakon kɨla tebaisi aŋ kɨmotni. Amɨn nandaŋ kokwini mɨni da arɨpmon dɨma agɨpni, amɨn nandaŋ kokwini tagɨsi da arɨpmon agɨpni. \v 16 Abɨsok ji Piŋkop dakon pi ani dakon bɨsap. Mani abɨsok bɨsap ekwamaŋ uŋun bɨsap yokwi, do kaŋ kɨmotni. Bɨsap uŋun ɨsal dogɨn dɨ mudaŋban. \v 17 Nandaŋ kokwini tagɨ dɨma amɨn da arɨpmon dɨma agɨpni. Amɨn Tagɨ dakon galaktok uŋun pakyaŋsi nandani. \v 18 \x - \xo 5:18 \xt Lk 21.34\x*Wain morapmɨ naŋek but upbal dɨma ani. Aŋpak uŋuden da ji paŋupbal aŋ. Piŋkop dakon Wupni yɨpba jikon tugosak. \v 19 \x - \xo 5:19 \xt Kol 3.16\x*Ae Piŋkop dakon mɨŋat amɨnyo dɨwarɨ gat gen yoni bɨsapmon, kap papiakon kap toŋ gat, ae Piŋkop gawak ɨmɨm dakon kap dɨwarɨ gat, ae Telagɨ Wup da kap butjikon paŋalon asak, genji uŋun gat kɨsi tɨmɨgek yoni. Aŋek Amɨn Tagɨ do gen kagasi ae butjiyo kɨsi da kap yaŋ ɨmni. \v 20 \x - \xo 5:20 \xt Kol 3.17\x*Ae Amɨn Tagɨnin Yesu Kristo da manon da bɨsapmɨ bɨsapmɨ yo morap do Piŋkop Dat ya yaŋ iyɨŋ kɨmotni. \s1 Pol da mɨŋat eyo kɨlɨ abi do yagɨt \p \v 21 \x - \xo 5:21 \xt 1Pi 5.5\x*Ji Kristo do nandaba wukwan ɨmɨŋek notji gawak yomɨŋ yomɨŋ aŋek egɨpni. \v 22 \x - \xo 5:22 \xt Kol 3.18; 1Pi 3.1\x*Mɨŋat, ji Amɨn Tagɨ do gawat gawat aŋek nandaba wukwan ɨmaŋ, yaŋ gɨn esi do yaŋ gɨnsi aŋek egɨpni. \v 23 \x - \xo 5:23 \xt 1Ko 11.3; Ep 1.22\x*Nido, Kristo da paŋmuwukbi dakon busuŋɨ yɨkdak, uŋun da tɨlak wɨli uŋun mɨŋatni dakon busuŋɨ egɨsak. Paŋmuwukbi uŋun Kristo dakon gɨptɨmɨ, ae Kristo da yokwikon baŋ tɨmɨkgɨt. \v 24 Paŋmuwukbi uŋun Kristo do gawat gawat aŋek nandaba wukwan ɨmɨŋek ekwaŋ, yaŋ gɨn mɨŋat ji yo morapmon esi do yaŋ gɨnsi aŋyomni. \p \v 25 \x - \xo 5:25 \xt Kol 3.19; 1Pi 3.7\x*Kristo da paŋmuwukbi do but dasi galak taŋ yomɨŋek paŋpulugok do iyɨ dakon egɨp egɨpni parekgɨt, yaŋ gɨn wɨli ji mɨŋatji but dasi galak taŋ yomɨŋ kɨmotni. \v 26 \x - \xo 5:26 \xt Tit 3.5\x*Pakbi gat ae geni gat baŋ Kristo da paŋmuwukbini sugaŋban telagɨsi awit. \v 27 \x - \xo 5:27 \xt 2Ko 11.2; Kol 1.22\x*Paŋmuwukbi sugaŋban iyɨ da dabɨlon wagɨl tagɨsisi asak do aŋek yaŋ agɨt. Aban jɨmjɨmɨ mɨni ae garak bo ae yo uŋuden mɨnisi aŋek telagɨ ae gulusuŋni mɨni egɨpni yaŋ do agɨt. \v 28 Wɨli ji dɨsi dakon gɨptɨm do galak toŋ, yaŋ gɨn mɨŋatji but dasi galak taŋ yomni. Amɨn kɨnda mɨŋatni do but dasi galak taŋ ɨmɨsak, uŋun amɨn da iyɨ do yaŋ gɨn nandɨsak. \v 29 Nin nandamaŋ, amɨn kɨnda iyɨ dakon gɨptɨm tɨm do uwal dɨma aŋ ɨmgut. Gɨptɨmni jap ɨmɨŋek kɨlani tagɨsi asak. Kristo da paŋmuwukbi do yaŋ gɨn asak, \v 30 nido nin Kristo dakon gɨptɨm dakon kandap ae kɨsit dabɨlyoni. \v 31 \x - \xo 5:31 \xt WW 2.24; Mt 19.5\x*Piŋkop dakon papia da yaŋ yosok: \q1 “Yaŋ do aŋek amɨn kɨnda meŋi datyoni yopmaŋ degek mɨŋatni gat gadaŋbal bamorɨ da gɨptɨm kaloŋɨ gɨn asak.” \m \v 32 \x - \xo 5:32 \xt PA 19.7\x*Gen pasɨlɨ on dakon mibɨlɨ uŋun madepsi, mani nak uŋun yaŋ yosot, gen on Kristo gat paŋmuwukbini gat do yosok. \v 33 Mani wɨli kaloŋ kaloŋ ji da dɨsi do but dasi galak toŋ, yaŋ gɨn mɨŋatji do yaŋ gɨn nandani. Ae mɨŋat ji esi do nandaba wukwan yomni. \c 6 \s1 Pol da mɨŋat monjɨyo gat ae meŋ datyo gat do yagɨt \p \v 1 \x - \xo 6:1 \xt Kol 3.20\x*Mɨŋat monjɨyo, ji meŋ datyosi dakon gen guramɨk kɨmotni. Nido ji Amɨn Tagɨkon kɨlɨ gadawit, ae aŋpak uŋun ji da ani do nandɨsak. \v 2 \x - \xo 6:2 \xt GT 5.16\x*Piŋkop gen papiakon gen yaŋ tosok, “Gak meŋ datgo dakon pɨŋbinisi egɨ kɨmagek geni guramɨkgi.” Gen teban yaŋ teban tokni toŋ kabɨkon da on da mibɨltok asak. \v 3 Yaŋ teban tok gen yaŋ tosok: \q1 “Gak yaŋ abi kaŋ, pi morap akdɨsal uŋun abɨ bamɨ tagɨsi tokdaŋ. \q2 Ae on mɨktɨmon bɨsap dubak egɨpdɨsal.” \p \v 4 \x - \xo 6:4 \xt Kap 78.4; YT 22.6; Kol 3.21\x*Dat, ji mɨŋat monjɨyosi dakon burɨ dɨma sugoni. Mɨŋat monjɨyosi paŋmɨlɨp aŋek Amɨn Tagɨ dakon gen yoyɨŋdetni. \s1 Pol da oman monjɨ gat mibɨltok amɨn gat do yagɨt \p \v 5 \x - \xo 6:5 \xt Kol 3.22-23; Tit 2.9-10; 1Pi 2.18\x*Oman monjɨ, ji mibɨltok amɨnji do pasalek pɨŋbini egek geni guramɨtni. Kristo dakon gen but dasi nandaŋek guramɨkgaŋ, uŋun da tɨlak geni guramɨtni. \v 6 Uŋun da amɨn tagɨsi yaŋ dandani yaŋ do kapmatjok egɨpni bɨsapmon pi tagɨsi dɨ abam. Dɨma. Nin Kristo iyɨ dakon oman monjɨ gɨn ekwamaŋ yaŋ nandaŋek butjikon da Piŋkop dakon galaktok yol do but galaksi nandani. \v 7 Ji but dasi nandaŋek pi ani. Ji amɨn dakon pi ani bɨsapmon nin Amɨn Tagɨ dakon pi baŋ amaŋ yaŋon da nandaŋek ani. \v 8 \x - \xo 6:8 \xt 2Ko 5.10; Kol 3.24-25\x*Nandani, oman monjɨ bo oman monjɨ dɨma mani amɨn kɨnda pi tagɨsi asak kaŋ, Amɨn Tagɨ da yumaŋ nogɨ tagɨsi ɨmdɨsak. \p \v 9 \x - \xo 6:9 \xt Ro 2.11; Kol 4.1\x*Ae mibɨltok amɨn jiyo kɨsi oman monjɨsi do aŋpak tagɨsi aŋ yomni. Pasol pasol yomyom aŋpak uŋun yɨpni. Amɨn Tagɨ Kwen Kokup egɨsak uŋun ji ae uŋunyo kɨsi dakon Amɨn Tagɨ. Uŋun da mɨŋat amɨn morapyo kɨsi dakon aŋpak tɨlak kaloŋɨkon gɨn kokwinɨkdak. \s1 Paŋmuwukbi uŋun emat amɨn yombem \p \v 10 Nak geno wasɨp ak do yaŋ yosot. Ji Amɨn Tagɨkon gadawit, do tapmɨm madep morapni do nandaŋek tebaisi atni. \v 11 \x - \xo 6:11 \xt Ro 13.12; 2Ko 10.4\x*Piŋkop da emat dakon yo kabɨ nimɨsak uŋun pani. Paŋek tebaisi agek Sunduk dakon paŋkewal mibɨlɨ mibɨlɨ uŋun tagɨ pabɨŋ yopni. \fig Emat dakon yo paneŋsi|alt="Soldier" src="LB00196B.TIF" size="col" loc="Location" copy="Copyright" ref="6.11" \fig* \p \v 12 \x - \xo 6:12 \xt 1Pi 5.8-9\x*Pakyaŋsi nandani, nin amɨn gat emat dɨma wamaŋgamaŋ. Nin wup yokwisi tapmɨmɨ toŋ gat, ae koŋ mɨktɨm kɨla aŋ gat, ae yo tapmɨmɨ toŋ mibɨlɨ mibɨlɨ on pɨlɨn tuk tosok bɨsapmon mɨktɨm kɨla aŋ, ae koŋ kwen ekwaŋ gat emat amaŋ. \v 13 Do ji Piŋkop da emat dakon yo damɨsak uŋun kɨsi morap tɨmɨgek bɨsap yokwikon emaron tebai tagɨ atni. Ae emat dagosak bɨsapmon ji tebai sigɨn atni. \p \v 14 \x - \xo 6:14 \xt Ais 11.5; 59.17; 1Tes 5.8\x*Ji tebai atni. Aŋek gen bamɨ naŋ bobaŋ napmɨ do wamni. Aŋek aŋpak kɨlegɨ baŋ pɨbɨt kutnok yaŋ pani. \v 15 \x - \xo 6:15 \xt Ro 10.15\x*Ae Piŋkop da but yawot nimɨsak uŋun dakon Gen Bin Tagɨsi yaŋ teŋteŋoni. Uŋunaŋ kandap gwɨl yaŋ pani. \v 16 Ji emat dakon yo morap uŋun tɨmɨgek, nandaŋ gadatyo kɨsi abɨdaŋba uŋun da pasɨkji asak. Aŋek Yokwi Ami uŋun dakon dɨkdɨk morapni mɨleŋ asɨpmɨ toŋ ji yamaŋ damɨsak uŋun tagɨ pabɨŋ yopni. \v 17 \x - \xo 6:17 \xt Ibr 4.12\x*Piŋkop da yokwikon baŋ kɨlɨ tɨmɨkgɨt yaŋ nandani. Uŋun nandak nandak da busuŋ kutnokji asak. Yaŋ aŋek Telagɨ Wup dakon emat agak sɨba abɨdoni, uŋun Piŋkop dakon gen. \v 18 \x - \xo 6:18 \xt Lk 18.1; Kol 4.2; 1Tes 5.17\x*Telagɨ Wup da tapmɨmon bɨsapmɨ bɨsapmɨ bɨsit aŋ kɨmotni. Bɨsit mibɨlɨ mibɨlɨ ak do pi tebaisi aŋek Piŋkop da ji paŋpulugosak do bɨsit iyɨni. Kɨla tebai aŋek uŋun aŋpak dɨma yɨpmaŋ detni. Bɨsapmɨ bɨsapmɨ Piŋkop dakon mɨŋat amɨn morapyoni do bɨsit ani. \p \v 19 \x - \xo 6:19 \xt Kol 4.3-4; 2Tes 3.1\x*Ae Piŋkop bɨsit iyɨŋba nakyo kɨsi aŋpulugosak. Aŋakwan geni nak da gen kagakon yɨpmaŋakwan pasol pasol abɨŋ yɨpmaŋek Gen Bin Tagɨsi dakon gen pasɨlɨ yaŋ teŋteŋokeŋ. \v 20 \x - \xo 6:20 \xt 2Ko 5.20; Plm 9\x*Piŋkop da iyɨ Gen Bin Tagɨsi on yaŋ teŋteŋokeŋ do yabekban kɨgɨm. Ae uŋun dogɨn aŋek nak dam tebanon yɨgek nap tebanbaŋ nak aŋteban awit. Nak Gen Bin Tagɨsi yokeŋ dakon pi tosok, do Piŋkop bɨsit iyɨŋba nak aŋteban aban pasol pasol abɨŋ yɨpmaŋek mɨŋat amɨnyokon madepsi yaŋ teŋteŋokeŋ. Piŋkop da yaŋsi abeŋ do nandɨsak. \s1 Piŋkop da paŋpulugosak do Pol da bɨsit agɨt \p \v 21 \x - \xo 6:21 \xt Ya 20.4; Kol 4.7-8; 2Ti 4.12\x*Tikikus da pi niaŋ agɨm ae niaŋ egɨsat dakon but pɨso gen dayɨsak. Tikikus uŋun notninsi, ae Amɨn Tagɨ dakon oman amɨni tagɨsi kɨnda. \v 22 Uŋun yabekgo jikon obɨŋakwan nin niaŋ ekwamaŋ uŋun dakon geni dayɨsak, ae butji paŋteban asak, mibɨlɨ yaŋ do yabekdat. \p \v 23 Piŋkop Dat gat ae Amɨn Tagɨ Yesu Kristo gat da paŋmuwukbi morap ji dakon butji paŋyawot aban yaworɨ tosak. Aŋek uŋun da paŋtagap aban nandaŋ gadat tebai aŋek amɨn do but dasi galak taŋ yomni. \v 24 Piŋkop da mɨŋat amɨn morapyo Amɨn Tagɨ Yesu Kristo but dasi galak taŋ ɨmɨŋ kɨmagek dɨma yɨpmaŋ dekgaŋ uŋun do nandaŋ yawotni yomjak.