\id TIT - Karkar-Yuri NT [leu] -Papua New Guinea 1994 (DBL -2017) 
\h Taitus 
\toc1 Polo Taitusompor Kumwimp Pas 
\toc2 Taitus 
\toc3 Ta 
\mt1 Polo Taitusompor Kumwimp Pas  
\imt1 Mekia Akwapnámp Kar  
\ip Taitus te Grik fi mekamp aropono. Wokwaek mao te Polo tére námp yaewourimpan, Polo man ‘Apár amor ke Krit mekamp siosén taokeyakrá téreae’ ria pwate nánko, am mek térerá yakámpono.  
\ip Polo Timotimpor pas kumwimp ke fek táman, má pas kumwia Taitusompor kor sámp-kérépámpon. Am te mao sios taokeyakáp mwanap arop nánaprá párakop, tá ‘Kwaromp kar kareran sámpá yampourou mwanap aropan yoporampo’rá sér, tá ‘Sios koumteouráp arop fárákapan Kristen paokopnap nɨnɨkan yénkrá farákápampo’rá sénámpon.  
\c 1  
\p
\v 1 Ono Pol, Kwaromp tére konamp arop, Jisas Kraisomp aposelono. Mao onan, náráponoria nánkárápnamp koumteouráp aropan mér nap mek kárákáre sánkea, am fárákapan yaewour napo, kar kare mériaka Kwaro i konámp nɨnɨkaok tukup mwanapria sámp-kérép námpon.   
\p
\v 2 Ono tére namp te, arop fárákap mér kárákáreria, Kwaro am fárákapan yiki yaká yak nénk naenámp yépékanáponoria yaewourrá tére nampon. Wokwaek kar Kwaro oukoumwan ankank yoro mo fek nomwan yiki yak mwanámp nénk nanamp rimpon. Mao te kwekár mo i konámpon.  
\v 3 Koropea oukoumwan kar am séri tarimp ke fek Kwaro náráp kar farákáp mwanap arop kák tenánko, am fek táman maomp kar érik farákár námpon. Nomwan warko érékép konámp arop Kwaro onan ‘Kar farákápae’rá séri tenánko, ono am tére sámpea kar farákáp nampon.   
\p
\v 4 Taitus e, ono Kwaromp kar farákáp nanko, amo wawiaka ankár mántwaok akwap napantá, amo te ankár onokump táráp kare niamponoriaka, ono waráp por má pas kumwi rae. Amo te wae yino ponankor mér námp niamp napon. Ono nɨnɨk namp te, Naropwar Kwar ntia nomwan warko éréképnámp arop Krais Jisas amwan námokuráp nɨnɨk fek yaewouriaka yonkwae porokwe sánk nepo, yonkwae porokwe fek yakaeria nampon. \x + \xo 1:4 \xt 2 Ko 8:23\x*   
\p
\v 5 Ono amwan Krit mek pwararamp te, amo tére ankwapmwaek oukoumwan yak námpantá, amo fwapokwapria, ono wokwaek amwan sériampnámp taknámp, amo am mekamp ponankor taun mek sios taokeyakáp mwanap arop yorororá kák nanapria nampon.   
\p
\v 6 Amo ankár sios taokeyakáp mwanap arop yororá kák naeria te, arake pourouráp aropan kákampo: Koumteouráp arop nke nap fek kwatae nɨnɨkinámp yak monámp arop, tá ankárankamp yupuráp arop, tá maomp tárápu Kraisén méria, tá nkwakwe make sokoro mo, tá éntupwar naropwaromp kar ták-pwar moi konap. \x + \xo 1:6 \xt 2 Ti 2:24-26\x*  
\v 7 Amo te wae méron, sios taokeyak konámp arop te Kwaromp tére taokeyak konámp aropono. Ae konámpara, am arop te yae-párák kare yárak nánko maok, koumteouráp arop mao kwatae nɨnɨk námp nke mo mwanapon. Mao te námo arop tokwae namponoria, arop ankwap fárákapan poukwap naeane. Mao te koupour yonkwae pwarámp naeane. Mao te mánmán ént tokwae fária mánmán naeane. Mao te arop kwaporok fupuk naeane. Mao te mani tokwaerantá kɨkiank naeane. \x + \xo 1:7 \xt 1 Ti 3:2-7\x*  
\v 8 Mao te ankár náráp nap mek koropnap aropan yae-párák taokeyak naenámpon. Mao te ankár kwapwe kare nɨnɨkan ponankor warákárria maok, ankár am kwapwe kare nɨnɨkaok yárak naenámpon. Aeria maok, mao ankár náráp nɨnɨk Kwarén sánkea, yae-párák kare nɨnɨkaok naenámpon. Mao te ankár námokuráp yárak fwapi taokeyak naenámpon.  
\v 9 Mao te má kar kwapwe kare má man farákáp nap, ankár fwapia kárákáre fek sámpea méria yárak naenámpon. Aeria maok, mao kor fwap arop méranáponoria am kare kar karan farákáp naenámpon. Aeria maok, arop kar ták-pwarnap fárákapan kárákáre fek sénánko, námokuráp kwatae nɨnɨkan pwarápae mwanapon.   
\s1 Krit mekamp arop ankwapamp mér sámpá yampourounap kar  
\p
\v 10 Ae mwanapara, amo sios taokeyakáp mwanap arop yororá kák nap kwamp te, fwapi nɨnɨkampo. Am te apae riteanápe, kápae kare arop sios taokeyak konámp aropamp karwaok mo i konap arop yakáp napon. Am fárákap te kar mwar saráp táman sérarrá paokopria, arop fárákapamp nɨnɨk mek kwekár i konapon. Tá Juda fákáre wae Kristeni yakáp napao kor kar ták-sɨria wae konapon.  
\v 11 Am taknap arop fárákap te nomo tak mo i konámp nɨnɨkan ‘Yumo tak kip’rá séria maok, am tak nap fek mani tirá paokopria maok, arop fiou kápae kareramp mér épérépi kák konapon. Taknap arop fárákapan te amo am kar taokorampo.  
\v 12 Wokwaek námoku mér tokwaeráp aropao námokuráp fi mekamp aropan nɨnɨkria arakrá sér, “Krit mekamp arop fákáre te kwekár i konapon. Tá yao pwae mekamp fɨr niamp kwatae kare arop yakáp napon. Tá fár tokwaerá paokoprá kokwae tákár i konapon.”  
\v 13 Má kar te kare karara, amo ankár fwapia mérenkria kar kárákáre fek sérria, am fárákapamp nɨnɨk fwapokwap napo, Kwarén mér kare mwanapono.  
\v 14 Am fárákap Juda firamp tékénou kar, tá nkwakwe make lo kákrá, kar kare pwatea paokop i konap aropamp kar woupwi pátea wa mwanape.   
\p
\v 15 Arop fárákapamp nɨnɨk yiki kukur kwapwe námp te, arakrá nɨnɨk i konapon: Kwaro ti-sápnámp ankank ponankorao kor yiki kukur kwapwe námpon. Aeno arop ankwap fárákapamp nɨnɨk kwatae akwap námp te, Kraisén mér moria maok, ankwap ankank kánanke yiki kukur mono. Am te apae riteanápe, am fárákapamp nɨnɨk ntiaka námokuráp nɨnɨk yurukup i konap te ankár kwatae kare yak námpon.  
\v 16 Karan saráp sérrá, “Ono te wae Kwarén mér nampon.” Aerá sénapao maok, am fárákapao paokop nap támao Kwarén younkwe sɨtenap yénkép námpon. Aenapantá, Kwaro am fárákapan warákár mo kar námpon. Am fárákap te kar ták-sɨr konap aropara, ankwap kwapwe kare nɨnɨk mwanap pourou mo karenono. \x + \xo 1:16 \xt 2 Ti 3:5; 1 Jo 1:6; 2:4\x*   
\c 2  
\s1 Mér koumteouráp aropan sénámp kar  
\p
\v 1 Aeno amo te ankár koumteouráp aropan ponankor Kwaromp karwaok akwapnámp nɨnɨkan tére kiprá arakrá sérampo:  
\v 2 Mér arop te mánmán ént tokwae kar fáriaka mánmán mwanape. Yae-párák kare nɨnɨkria námokuráp nɨnɨk fwapnae karia taokeyakáp mwanapon. Ankár mérnap kwapwe kare yakápria, yonkwae touwe konap nɨnɨkan sámpea, nkwakwe make ankank korop námpan kuri kárákáre fek yakáp mwanapon.   
\p
\v 3 Amo ankár mér koumteouan kor sénapo, Kwaro warákárnámp nɨnɨk fek paokop mwanapon. Aropan kánánkámp kar sérar mwanape. Mánmán ént fári konámp nɨnɨkao tokwae kari yak naeane. Mao te ankár wakmwaek fápárámpnap koumteouan kwapwe kare nɨnɨkan yénk mwanap tisa yakáp mwanapon.  
\v 4 Mao farákápria te arakrá sér mwanapon: “Yiráp poumarop, tá yiráp tárápuan kor warákár kar kip.  
\v 5 Tá yumokuráp nɨnɨk fwapia taokeyakria maok, yiki kukur kare yakáp kipo. Tá yiráp nap fwapia taokeyakria, yiráp poumarop, tá yiráp tárápuan kor yaewour kipo. Tá yiráp poumaropamp yae ankore mek yakáp napo maok, mér monap arop ponankor amnap nɨnɨk táman nkeria, Kwaromp karan kor wouroump mo mwanapon.” \x + \xo 2:5 \xt Ef 5:22\x*   
\s1 Ménki-tárápuao mwanap kar  
\p
\v 6 Ankár taknámp menkou-tárápuran kor takrá séramp: Am fárákap te nɨnɨk fwapia taokeyakáp kour mwanapon.  
\v 7 Amoku támao mekia akwap napo, arop fárákapao amonapaokria, nkwakwe make kwapwe kare nɨnɨk fek paokop mwanapon. Arop kar yénkrá farákáp naeria te kwataenámp kar mént farákáp kwapono. Ankár kwapwe kare nɨnɨk kour fek sarápria, yae-párák kare kar yénkrá farákápampo. \x + \xo 2:7 \xt 1 Pi 5:3\x*  
\v 8 Amo te ankár yae-párák karenámp karan saráp sénapo maok, am mek kwatae nɨnɨk yak námp nke mo mwanapon. Tak napo maok, yopornap arop fárákapao kor nomwan wouroump mono, amwan yopornap nɨnɨkan pwarápae mwanapon. \x + \xo 2:8 \xt 1 Pi 2:15\x*   
\s1 Kwaporok tére konap aropan sénámp kar  
\p
\v 9 Amo te kwaporok tére konap aropan \f + \fr 2:9 \ft  ‘Kwaporok tére konap arop’rá sénámp te, “Juda Tére konap Nɨnɨk” Buk 2 kware 35,36 fek nkeampo.\f* arakrá sérampo: Mao náráp poukeyakáp konap aropamp yae ankore mek yakápria, ponankor nkwakwe make ankank am fárákapao warákár mwanap nɨnɨk fek tére mwanapon. Poukeyakápnap aropao kar kwatae sénapo kor, nopok kar pwarokwaprá sér mwanape. \x + \xo 2:9 \xt 1 Pi 2:18\x*  
\v 10 Mao te ankár am fárákapamp ankank kánanke oukun sámp mwanape, mono. Mao ankár maomp karwaokria yae-párák kare tére napo maok, náráp poukeyakáp konap arop fárákapao nkea warákárria nomwan warko éréképnámp Kwaromp kar farákáp námp táman warákár mwanapon.   
\s1 Nomo ankár yiki kukur yakáprá Kraisomp Yae yépék mwanámp kar  
\p
\v 11 Nomo te wae méron: Kwaro námokuráp nɨnɨk fek nomwan aropompnámp nɨnɨk te wae érik korop námpon. Aenámpara, mao te fwap ponankor koumteouráp arop warko érékép naenámpon.  
\v 12 Kwaromp am aropomp támao nomwan Kwarén younkwe sɨtea paokop i konámp nɨnɨk, tá apárokamp ponankor kɨkiank nɨnɨk máte pwarará, oukoumwan má ke fek táman ankár nomo fwapia nɨnɨk kouriaka Kwaromp nɨnɨkaok saráp kwapwe kare paokop mwanámp yénk námpon. \x + \xo 2:12 \xt Ef 1:4; 1 Jo 2:16\x*  
\v 13 Karenono, nomo Kwar Tokwaeran yépékrá yakáp námp, tá arop nomwan warko érékép konámp arop Jisas Krais, mao érik korop námp fek te, Kwaromp mopor ntiaka wae kwapwerént korop naenámpon. \x + \xo 2:13 \xt Fl 3:20\x*  
\v 14 Kraiso námoku wampwe pwarará sumpwi námp te, nomo ponankor lo kar kwe-pwar konámp mekamp warko yamokwapea érékép naeria ninámpon. Mao te nomwan yárária yiki kukarea páte nánko, námokuráp arop fákáre yakáp námpara, nomo te ankár kárákáre fek kwapwe kare nɨnɨk fek paokop mwanámpon. \x + \xo 2:14 \xt Ef 2:10; 1 Pi 2:9\x*   
\p
\v 15 Amo te ankár má kar táman koumteouráp arop fárákapan farákáp saráp yakampo. Amo mámá karwaok paokopanáponorá farákápria maok, kar ták-sɨr konap arop fárákapan kárákáre kor kar sánkria, am fárákapamp nɨnɨk fwapokwapampo. \x + \xo 2:15 \xt 1 Ti 4:12\x*   
\c 3  
\s1 Kristenao mwanap kwapwe kare nɨnɨkan sénámp kar  
\p
\v 1 Amo ankár koumteouráp aropan sénapo, Gavman fákáreramp yae ankore mek yakápria, maomp karwaok tukupria yae-párák kare tére mwanap nánap mwanapon. \x + \xo 3:1 \xt Ro 13:1-7; 1 Pi 2:13-14\x*  
\v 2 Am fárákap te arop ankwapan wouroumprá sérria kar yorowar mwanape, mono. Am fárákap te ankár porokwe fek yakápria, arop ponankoran kwapwe kare nɨnɨk fek yaewour mwanapon. \x + \xo 3:2 \xt 2 Ti 2:23-25\x*   
\p
\v 3 Amo wae méron: Wokwaek te nomo kor Kwaro i konámp nɨnɨkan épépérépria, kar ták-sɨrirá paokopánko, Satano nomwan poupwekáp nánko, nomo Kwaromp mwae-páraok tukup moimpon. Aeria maok, nkwakwe make kɨkiank nɨnɨk ntia pourou fekamp ankankan warákár i konap nɨnɨkao nomwan sámp-fákeyakámpon. Aeria maok, nomo ankwapan kokwarokrá paokopria maok, ankwapamp ankank kɨkiankrá paokopimpon. Arop ankwap fárákap nomwan yorowarrá paokop napo, nomo kor nonopok yorowarrá yakáp námpon. \x + \xo 3:3 \xt Ef 5:8-9\x*   
\p
\v 4 Aempan maok, nomwan warko érékép konámp arop Kwaro nomwan nouroup kareria yaewour kwapwenámp ke érik koropria,  
\v 5 nomwan warko érékép námpon. Mao te nomp kwapwe kare nɨnɨkan nɨnɨkria, nomwan érékép mono. Námokuráp yonkwae touwe fek nomwan warko éréképámpon. Am takimp te nomwan yárárianánko, nomo táráp yink wourékam niamp nánko maok, Yiki Kor Spiritao nomwan wourékam yiki yak sáp námpon. \x + \xo 3:5 \xt Jo 3:5-7\x*  
\v 6 Jisas Krais nomwan warko éréképámp arop téremp fek táman, Kwaro Yiki Kor Spiritamp ourour kárákáre nomp pourouk ponankor kwarákár námpono.  
\v 7 Am takimp te Jisas Kraiso námoku nomwan nɨnɨkiaka yaewourrá fwapokwap nánko, Kwaro nomwan ‘Yae-párák kare arop’rá sénámpon. Mao nomwan yiki yak sámp mwanapria nánapi tenámpara, nomo man méria yépékrá yakáp námpon. \x + \xo 3:7 \xt Mt 25:34\x*   
\p
\v 8 Mámá kar máte kare karara, am táman kárákáre fek farákáp napo, Kwarén mérnap arop fákáre am fek nɨnɨkiaka kárákáre fek kwapwe kare nɨnɨk sámpea yakáp napo maok, am kwapwe kare nɨnɨk támao ponankor aropan yaewour naenámpon.   
\p
\v 9 Aeno nkwakwe make moumountukri nɨnɨk kákákrá kar yorowar, tá tékénouamp e kouroumprá, tá yoporrá, lo karan saráp kákkarrá yorowar fupukumprá paokop nap te, amo ankár am mek nke kwapono, pwarampo. Nomo te wae méron, am te nomwan yaewour nánko, kwapwe kare nɨnɨkaok paokop mwanámp pourou mono.   
\p
\v 10 Arop siosomp ankárankamp nɨnɨk fek yakáp nap tirá pɨpɨrɨkɨrrá párakop nánko te, amo ankár maomp nɨnɨk ankárank por, tá anánk por, arake fek fwapokwap napo, waráp kar wa mo nánko te, man younkwe mwaek pwarampo. \x + \xo 3:10 \xt Mt 18:15-17\x*  
\v 11 Amo te wae mér napon: Am taknámp arop te mwae kup kare pwarará, korokore mwaek akwap námpara, námokuráp kwatae nɨnɨk támao waeman man kot naenámpon. \x + \xo 3:11 \xt 1 Ti 6:3-5\x*   
\s1 Pwarnámp kar kánanke  
\p
\v 12 Nánkár wakmwaek te Artemas ni, Tikikus ni, man sámp-kérép nanko te, amo te koupour ononampok taun Nikopolis mek koropampo. Ono ‘Ouwi tokwae korop nánko, ént tokwae námp fek te Nikopolis mek yak nanamp’rá sériamp támaono. \x + \xo 3:12 \xt Ef 6:21-22\x*  
\v 13 Amo te lo mérnámp arop Senas ntiaka Apolosén fwapi taokeyakampo. Amo te ankár am arop yawor mwae akwap nenep ankank moantá, yaewourampo. \x + \xo 3:13 \xt Ap 18:24\x*  
\v 14 Tá nomp koumteouráp arop te fwapia méria kárákáre fek téreria maok, ankank ankwapmwaek tank nánko, monap aropan yaewour mwanapon. Takria maomp Kristen yakáp nap te yaoao ki tanknámp niamp mo, kwaporok yakáp mwanape. \x + \xo 3:14 \xt Ef 4:28\x*   
\p
\v 15 Arop ponankor onont yakáp napao, amwan ‘Gude’rá sénap kar sámp-kérép napono. Aeno amo kuri yinomp ‘Gude’rá sénámp má yinomp tampokamp Kristen nouroupén sérarampo.  
\p Ono nɨnɨk namp te, Kwaro yumwan ponankor námokuráp nɨnɨk fek yaewourria yumont yakanoria nampon.