\id ROM - Karkar-Yuri NT [leu] -Papua New Guinea 1994 (DBL -2017) 
\h Rom 
\toc1 Polo Rom Firampor Kumwimp Pas 
\toc2 Rom 
\toc3 Ro 
\mt1 Polo Rom Firampor Kumwimp Pas  
\imt1 Mekia Akwapnámp Kar  
\ip Polo taun Korin mek yakria, mámá pas apár Itali mekamp taun tokwae Rom mekamp Kwarén mérap Kristen koumteouráp arop fárákapampor kumwia, yupu Fibimp yaekamp sámp-kérépámpon. Am Kristen fákáre te ankwapmwaek Juda fi, tá ankwapmwaek ankwap-ankwap fi mekampono.  
\ip King Sisar te am taun tokwae mek yakria, kápae kare arop fi taokeyak námpon.  
\ip Am pas fek te Polo makrá sér: Juda mekamp arop fi, tá ankwap fi mekamp aropao kor, ponankor te kwatae nɨnɨkráp arop fárákapono. Aenapao maok, kápae kare koumteouráp arop Jisasén méria mao sénámpaok paokop napo maok, Kwaro am fákáreran ‘Yae-párák kare koumteouráp arop’rá sénámpon.  
\c 1  
\p
\v 1 Ono Pol, ono Krais Jisasomp tére konamp aropono. Kwaro onan, aposel yakaeria maok, onan sérrá, ‘Amo onomp Kwapwe Kare Kar farákáp nanap’ rimpon. Ono má pas kumwi namp máte taun tokwae Rom mek yakápnap Kristen fákáre yiráp por saráp nampono. \x + \xo 1:1 \xt Ga 1:15\x*   
\p
\v 2 Wokwaek kar Kwaro námokuráp profet fákáreran ‘Onomp Kwapwe Kare Kar wakmwaek kare kar korop naenámpon’rá séránko, profet fákárerao Kwaromp buk fek kumwiapono.  
\v 3 Aeap am te mao náráp Tárápan sénámp Kwapwe Kare Karono. Arop nomo mwaek te, mao King Devit yakámp fi mek arop kare yakámpon.  
\v 4 Kwar námokunámp mwaek te spiritara, aropao man faropea sumpwi pap napo, Kwaro man apár me mekamp fárámpea papria maok, nomwan náráp kárákáre tokwae yénképrá, “Mao te onomp tárápono’ rimpon. Mao te nomp Tokwae kar Jisas Kraisono. \x + \xo 1:4 \xt 2 Ti 2:8\x*  
\v 5 Kwar námoku onan nɨnɨkia Jisasén sénánko, onan, aposel téreaeriaka, tére tokwae kwapwe sáp námp te, Kraisomp eran sakap mwanapria nimpon. Am takimp te, arop fi ponankor mériaka má karaok paokop mwanapria nimpon. \x + \xo 1:5 \xt Ga 2:7\x*  
\v 6 Yumo Rom mek tankápnap arop fákáre, yumwan kor Jisas Kraiso wumwianánko, wawia méntér maomp firáp yakáp napono.   
\p
\v 7 Rom mekamp arop yumwan te Kwaro warákárriaka wumwi námpono. Yumo te maomp arop fákáre yakáp napara, ono yiráp por mámá kar kumwi nampono. Ono nɨnɨk namp te, nomp Naropwar Kwar ntiaka Jisas Krais Tokwaerao yumwan námoku nɨnɨkiaka yaewourria yonkwae porokwe sánk nepo, yumo yonkwae porokwe fek yakápenkria nae.   
\s1 Polo Rom mekamp aropan nke nae rimp kar  
\p
\v 8 Ono manénkɨr sénae namp te, arop némp-némp ponankor yiráp mér kárákáreran sérar napono. Aenapantá maok, Jisas nomp nɨnɨk mek tére námp fek, ono yumwan ponankor nɨnɨkria yumwan onomp Kwarén ‘Aesio’rá sénampon. \x + \xo 1:8 \xt 1 Te 1:8\x*  
\v 9 Ono te Kwaromp térean saráp tére kárákárerá maomp Tárápamp Kwapwe Kare Kar farákáp konampono. Aeria kápae kare por yumwan nɨnɨkria kar toropwap i konamp te, Kwaro wae mér námpon. \x + \xo 1:9 \xt Ef 1:16\x*  
\v 10 Ono yumwan nke mo, yak namp kwamp te, ono Kwarén turunk nanko, mao onan takaeria námp kwamp te, mao onompor mwae kup yoro nánko, yumwan koropá nke nanampon. \x + \xo 1:10 \xt Ro 15:23-24\x*  
\v 11 Ono yumwan nke nae kar namp te, yumwan kárákáre sánk nanamp Yiki Kor Spiritamp ourour wor-pwar naeria nampon.  
\v 12 Ae naenámpara, onomp nɨnɨk te yiráp Kwarén mér nap onan yaewour, tá onomp Kwarén mér nampao kor yumwan yaewour, arak nánko maok, am támao nomwan énénki nomp nɨnɨk mek kárákáre sáp nánko yakáp mwar kar nampono.   
\p
\v 13 Kémpiyae tárápu, onomp nɨnɨk te yumo fwapia mér mwanapria nampon: Ono waeman kápae kare por yumonapok korop naeria nɨnɨk nampon. Onomp tére te arop ankwap firan yaewour nanko Kristeni napara, yumwan kor taknámprá, yaewour naeria nampan maok, kápae kare por ankwap térerao onan taokor fákeyak námpon.  
\v 14 Kwaro onan yaewourianánko, ono maompara, nopok ono ami námp fek taun mek yakápnap aropan yaewour, tá némpouk mwaek yakápnap aropan yaewour, tá mér tokwaeráp aropan yaewour, tá mér mo kare nap aropan kor yaewour nanampani námpon.  
\v 15 Aeria maok, onomp nɨnɨk te Rom mek tankápnap arop fárákap yumwan kor Kwapwe Kare Kar farákáp naenampon.   
\s1 ‘Kwapwe Kare Kar te Kwaromp kárákáreno’rá sénámp kar  
\p
\v 16 Ono te Kwaromp Kwapwe Kare Kar máte pwarápae mo i konampon. Am te apae riteanápe, Jisas nomwan warko éréképnámp kar te Kwaromp kárákáre am fek yak námpara, arop ponankor Kwarén mér napo te, warko éréképria maok, yino Juda firanmékɨr éréképea sámpá yakrá, arop ankwap firan kor mént érékép nánko, korop napon. \x + \xo 1:16 \xt 1 Ko 1:18,24\x*  
\v 17 Am Kwapwe Kare Karao nomwan Kwaro fwapokwapia ‘Yae-párák kare arop’rá sénámpan yénkép námpon. Am te nomo Kwarén mérrá tukup námp fek saráp yak nánko, Kwaro nke námp fek yae-párák kare arop yakáp námpon. Am te Kwaromp Buk fekamp karao arakrá sénámp niamp námpon: “Arop fárákap Kwarén mér napo maok, mao man ‘Yae-párák kare arop’rá sénánko, mao te fwap yiki yakáp mwanapon.” \x + \xo 1:17 \xt Ro 3:23; Hab 2:4\x*   
\s1 Arop ponankor Kwarén pwatea kwatae nɨnɨkaok paokop i konap kar  
\p
\v 18 Nomo te wae mér námpon, arop ponankor Kwaromp nɨnɨk pwarará, námokuráp nkwakwe make nɨnɨk kwataeaok paokopria, am kwatae nɨnɨk támao kar kare sámp-anámpea pap nap fek te, yámar mek yaknámp Kwaro am fek táman náráp yopor yonkwae yénkép námp te, taknap arop fárákapan nopok touwe kwatae sánk konámpon. \x + \xo 1:18 \xt Kl 3:5-6\x*  
\v 19 Am te apae riteanápe, am fárákap Kwaromp nɨnɨk kápae kare ankwapmwaek waeman érik nkea mér napao napantá námpon. Kwar námoku am nɨnɨk wae yénkép námpon.  
\v 20 Kwaro kápae kare ankank wokwaek kar yoroiakámp te, yakrá oukoumwan kor yakánko, arop ponankor wae nke napara, Kwaromp ankank arop nke mo nap, ankwapmwaek érik yak mo námp, Kwaro nɨnɨk námp fi kor ntiaka kárákáre tokwae yaká yak naenámpan kor wae fwap mér napon. Aenapara, arop ankwap te ‘Ono Kwaronámp nɨnɨk mér moria nampara, ono Kwatae nɨnɨki namp yak mono’rá sénaenámp pourou mono. \x + \xo 1:20 \xt Sng 19:1\x*   
\p
\v 21 Kwarén te wae mér napao maok, mao te ‘Kwar kareno’rá nɨnɨk mo, tá Kwaromp e sakap mo, tá Kwarén ‘Aesio’rá sér mo napono. Am fárákapamp nɨnɨk te épépérépi akwapria, nɨnɨk ntia mér te kɨrɨkɨp yak námp niamp námpon. \x + \xo 1:21 \xt Ef 4:17-18\x*  
\v 22 Am fárákap támao kwekápria sérrá, ‘Yino te mér tokwaeráp’rá sénapao maok, épérép kari tukup napono.  
\v 23 Aeria maok, sumpwi mo, yiki yak konámp Kwarén younkwe sɨrarea, warko lotu mo, námokuráp nɨnɨk fek sumpwi konámp ankankamp wunéri táman, arop niamp yoro, ant niamp yoro, yao pwae mekamp fɨr niamp yoro, tákam niamp, tá sipar niamp yororoia, am ankank táman lotu i konapon. \x + \xo 1:23 \xt Sng 106:20\x*   
\s1 Nkwakwe make nɨnɨk kwatae  
\p
\v 24 Aeapantá maok, Kwaro wampwe kwaeria pwate nánko, námokuráp kɨkiank nɨnɨkao éréképeanánko, oumnámp nɨnɨkaok paokopria maok, popwarápae sámp konap ankank táman nonopok pourou kwataerá kák konapon.  
\v 25 Am taknap arop fárákap te Kwaromp kar kare te pwateaka, nopok kwekár karwaok paokop napon. Aeria maok, ankank ponankor yoroimp Kwarén younkwe sɨrarea, Kwaro wokwaek kar yoroimp ankank táman loturá, am ankankamp yae ankore mek paokop napon. Kwaro námoku ponankor ankank fi korara, nomo maomp eran sakap saráp yakáp mwaro. Kare tak mwaro.   
\p
\v 26 Am fárákap Kwarén younkwe sánk napantá, Kwar te am fárákapan kwaporok pwate nánko, am fárákap námokuráp pwarápae konap kɨkiank nɨnɨk mek yakáp napono. Tá am fárákapamp koumteourao kor poumou nap mek tankáp konap yae-párák kare nɨnɨk pwarará, kwatae pwi yak monámp ankank táman koumteou námoku kok pourou mwaek térerá paokop napon.  
\v 27 Aenapo maok, poumou-tárápuao kor náráp koumteourént yakáp konap nɨnɨk kwapwe te pwatea maok, arop ankwapan yupunámp taknámp kɨkianka waeria maok, arop ankwapan nkeaka pwarápae mono, yupunámp kokopor napo, am námoku taknap nɨnɨk kwatae támao nopok námokuráp pourouk touwe kwatae sámp konapono. \x + \xo 1:27 \xt Wkp 18:22\x*   
\p
\v 28 Am taknap fárákap te Kwaromp yae ankore mek yakáp mwanap nɨnɨk sámp mo napantá maok, Kwaro wampwe kwaeria pwate nánko maok, námokuráp nɨnɨk kwataeaok paokopria nkwakwe make nɨnɨk kwatae aropao tak mo i konapan mao tak napono.  
\v 29 Nkwakwe make nɨnɨk kwatae te nɨnɨk mek top koupouri yak nánko maok, arak i konapon: Pwi yak monámp nɨnɨk, tá kɨkiank nɨnɨk kwatae, tá arop ampwae sámp konap nɨnɨk, tá ankank tokwaeráp aropan kokwarokrá paokopria, tirá wourrá yoporrá paokop i konapon. Poupwekáprá, arop ankwapan mao saráp kwatae nɨnɨk námpan mpwe nɨnɨk i konapono. Tá ankwap fárákapan kánánkámp sérarrá paokoprá,  
\v 30 tá ankwapamp e kwatae pap mwanap kwekár kar sérarrá paokoprá maok, Kwarén kor yoporrá kara waerá paokopria maok, arop ankwapan pourou wouroumprá paokopria, námo te wae mér nampria maok, námokuráp e sakap konapono. Apae mokop mwaria ankwap wourékam nɨnɨk kwatae mént térerá paokopria, éntupwar naropwaromp karan kor ták-sɨr konapon.  
\v 31 Kwapwe kare nɨnɨk yak mo. Tá mao námoku sénap karan kor mériaka mántwaok mo i konapono. Námoku mwearoao kor nouroup mo, tá arop ankwapan kor aropomp mo i konapon.  
\v 32 Kwaromp yae-párák kare karao sérrá, “Taknap arop fárákap te faokor mwanapono.” Am arop fárákap te am kar te wae mér napao maok, am táman te apáp moria maok, ankár am kwatae nɨnɨk táman sámpea paokopria, arop ankwapao napan kor, fwaprá kar naponoria warákárrá maomp e sakap konapono.   
\c 2  
\s1 Kwar kotnámp te ‘Yae-párák kareno’rá sénámp kar  
\p
\v 1 Aeria maok, yumo ponankor arop yae kurépi fokoprá ankwapan sérar i konap te, ono yumwan ankákárankrá sér rae: Amoku te ‘Ono kwatae nɨnɨk moi namp’rá sénanap pourou mono. Wawae! Amo ankwapan yae kurépi fokoprá sénapan maok, amo kuri tak i konapara, am sénap kar te amokuráp pourouk kuri akwap námpon.  
\v 2 Nomo te wae mér námpon: Kwaromp kot te yae-párák kare ara, am taknap aropan te touwe tokwae kwatae sánk nae-námpono.  
\v 3 Amo arop ankwapao nánko, wawiaka man yae kurépi fokoprá kar sénap te, amoku kor tak i konap te Kwar te amwan pwar nánko, fwap yak nanampan mpwe nɨnɨk rape?  
\v 4 Kwar te amwan touwe koupour sánk mo, yae-párák kare nɨnɨkria yépékrá yak námp te, ‘Am te kánanke kwatae’ ritea nape? Kwaromp nɨnɨk kwapwe amwan, am kwatae nɨnɨk te pwaraeriaka amwan yépékrá yak námp te, amo wae mérapono.  
\v 5 Amo kwatae nɨnɨk pwar mo, sampá yak napo akwapea tokwae yak námp te, amoku, am fek touwe tokwae sámp nanampria napon. Nánkár wakmwaek Kwaro arop ponankor kotnámp yae fek te youpoukwapriaka amwan am fek touwe tokwae kwatae sánk naenámpon.  
\v 6 Kwar te am yae fek arop ponankor youroukoupria te, maoinap nɨnɨkan puri fek youroukoup naenámpon. \x + \xo 2:6 \xt Mt 16:27\x*  
\v 7 Arop ankwap fárákap kárákárerá kwapwe kare nɨnɨkaok tukupria, Kwarént yámar mek kwapwe kare yakápria te, e tokwae sámpria pwar mo i konámp yiki yak sámp mwanámpria napon. Am koumteouráp aropan te Kwaro yiki yaká yakáp mwanap nénk naerámpon.  
\v 8 Aeno ankwap fárákap námokuráp nɨnɨk fek paokopria, Kwaromp kar kare pwarará kwatae nɨnɨkaok paokop nap te, Kwaro am fárákapan youpoukwapria touwe kwatae nénk naerámpon. \x + \xo 2:8 \xt 2 Te 1:8\x*  
\v 9 Arop ponankor kwatae nɨnɨk fek yakáp napan te touwe kwatae korop naenámpon. Am touwe te Juda firaomékɨr touwe sámpea napo, ankwap fi aropao kor sámp mwanapon.  
\v 10 Aeno arop kwapwe kare nɨnɨkaok paokop nap te, e tokwae ntia yonkwae porokwe sámpria, wakmwaek yámar mek Kwarént yae-párák kare yakáp mwanapon. Am te Juda firaomékɨr sámp napo maok, ankwap fi mekamp aropao kor énénki sámp mwanapon.  
\v 11 Kwar te ankárankamp fi aropan saráp nɨnɨk mo i konámpono. Mao te ankárankamp puri fek ponankor arop firan youroukoup i konámpono. \x + \xo 2:11 \xt 1 Pi 1:17\x*   
\p
\v 12 Ae konámpara, arop ankwap fi ponankor lo moria, nkwakwe make nɨnɨk fek térerá paokopi nap fek te, Kwaro am fárákapan lo fek youroukoup mono, am kwatae nɨnɨk fek paokopi napan naenámpon. Aeno arop ponankor lo mér napao, kwatae nɨnɨki nap te, Kwaro am lo fek yaknámp kar youroukouprá am arop fárákapan kot naenámpon.  
\v 13 Arop lo kar wawiaka mántwaok yárak mo námp te, Kwaro nke námp fek yae-párák kare arop mono. Aeno arop lo kar wawia mántwaok yáraknámp aropan saráp Kwaro man yae-párák kare aroponorá sénaenámpon. \x + \xo 2:13 \xt Mt 7:21; Je 1:22\x*  
\v 14 Arop ankwap fi lo mo napao maok, ankwap fárákap námokuráp nɨnɨk fek lo sér i konámpaok kwapwe kare nɨnɨkrá paokop nap te, am lo monap aropao maok, námokuráp nɨnɨk mek lo niampi yakáp napono.  
\v 15 Am fákáreao lo wa mo napao loaok paokop nap te, Kwaro wokwaek am fárákapamp nɨnɨk mek sánkeakámpan érik yénkép námpon. Arop kwatae nɨnɨk napo, námokuráp nɨnɨk mekamp fwapnae nɨnɨkao sérrá, “Am te kwataenono.” Tá yae-párák kare nɨnɨk nánko, ‘Am te kwapwe kareno’rá sér i konámpon. Am fwapnae nɨnɨkao kor Kwaromp lo karao aropamp nɨnɨk mek yakria yénkép námp niampon.  
\v 16 Nánkár wakmwaek Kwaro aropamp nɨnɨk mek yakápnámp nɨnɨk younkoup naenámp yae fek te, Kwaro am younkoup naenámp tére Jisas Kraisén sánk nánko, mao tére naenámpono. Ono farákáp konamp Kwapwe Kare Kar mek te, mámá kar yak námpon. \x + \xo 2:16 \xt 1 Ko 4:5\x*   
\s1 Juda fi, Lo mér nap támao fwap námwan yaewour naenámpan mpwe nɨnɨknap kar  
\p
\v 17 Yumo te Juda fiara, yiráp nɨnɨk te lo mér napara, kot napo, loao yumwan fwap yaewour naenámpan mpwe nɨnɨk napon. Yumo sérrá, ‘Yino te Kwaromp firápara, fwapono’ ria yiráp e narek sampok konapon.  
\v 18 Yumo te Kwaro ‘Arakrá térenk’ránko, mérap te, yumwan kápae kare por lo kar farákáp napo, méria yakáp napara, ‘Yae-párák kare nɨnɨk námpara, yino te kwapwe kareno’rá sénapon.  
\v 19-20 Yumo te arakrá nɨnɨk i konapon: ‘Yino te lo kar fi sámpea, mér kwapweria, kare kar sér i konap nɨnɨk mér námpara, arop yi wurumpi yak nánko te, fwap mwae yénkép mwanámpon. Yino te arop kɨrɨkɨp mek yakáp napo, yino sarom wae niampara, Kwaronámpok koropenkria éréképea korop konámpon. Yino te arop yonkwae kour mo napo, mérenkria yénkép konámp aropono. Yino te oukoumwan mér monap aropamp tisanono.’  
\v 21 Táte karenono. Yumo arop ankwapan yénk napao maok, ae te apae nánko yumoku kareao kor mántwaok mo napon? Yumo ankwap firan ‘Oukuni kwapono’rá sénapao maok, yumo kor oukun nap tene.  
\v 22 Yumo sérrá, ‘Arop ankwapamp yupurént kokopori kwapono’rá sénapao maok, yumoku kor tak i konap tene. Yumo kwekár kwarén ‘Mono’rá sénapao maok, maomp lotu nap mekamp ankank oukun i konap tene.  
\v 23 Yumo te warákár sérrá, “Yino maok Kwaromp lo te wae mér námpono.” Makrá sénapao maok, yumoku kareao kor am lo kwe-pwar konapon. Yumo taknap nɨnɨk te Kwaromp e kwatae pap napon.  
\v 24 Kwaromp Buk fekamp karao am fek arakrá sénámpon: “Yumoku taknap nɨnɨk táman nkeaka arop ankwap firao kor Kwarén wouroumpria, maomp e apárok sámp-anámp napon.” \x + \xo 2:24 \xt Ese 36:22\x*   
\s1 Yɨpi fárákap konap kar  
\p
\v 25 Kareno, yumo Kwaro Mosesén sánkámp loaok tukupria, yɨpi fárákap nap am te kwapwe karenono. Yumo ampaok mo nap te, yɨpi fárákap moinap arákár napono.  
\v 26 Aeno arop fárákap maomp yɨpi fárákap moi napao, loaok yae-párák kare nɨnɨk fek yáraknámp arop te, Kwaro nke nánko te, yɨpi fárákapnap arop niamp napon.  
\v 27 Kare, kumwiap lo yumont yak nánko, yiráp yɨpi fárákap napan maok, yumo am lo kwe-pwarapo te, nopok arop yɨpi fárákap moi napao loaok yae-párák kare paokopria te, yumwan wouroump mwanape.  
\v 28 Arop Juda fi mekampao saráp te Juda kare mono. Yɨpi fárákap konap nɨnɨk te apae pourou yɨpi fekamp ankankanápe.  
\v 29 Aeno arop námokuráp nɨnɨk meknámp kar Juda námp kwamp te mao te Juda kare támaono. Tá yɨpi fárákap konap nɨnɨk kare, am támao kor aropamp nɨnɨk kare meknámp korop námpon. Kumwianap lo fekamp karan saráp mántwaok térenap feknámp korop mo i konámpon. Kwaromp Spiritampon. Arop am tak námp te, aropao nke nap fek arop tokwae yak mono. Aenámpao maok, Kwaro nke námp fek te arop tokwae kar yak námpono. \x + \xo 2:29 \xt Kl 2:11\x*   
\c 3  
\s1 ‘Kwatae nɨnɨk te kwapwe kare nɨnɨk kwe-pwar naenámp pourou mono’rá sénámp kar  
\p
\v 1 Nomo Juda te, ankwap fi aropan kámákár tukup námp nie? Am yɨpi fárákapnap nɨnɨk te am mek tére kwapwe yak námp ni mo nie?  
\v 2 Wakwe! Waeman Kwaro Judan nkwakwe make kwapwe kare ankank nénk námpon. Ankárank te, Kwaro wokwaek kar Juda fi nomwan náráp kar sánkámp te, fwapia taokeyakáp mwanapria nimpon.  
\v 3 Kareno, Juda ankwap fárákap am kar nɨkia paokop mo napon. Am tak napo te, Kwaro námoku sérimp kar am te mántwaok mo, wampwe pwar naenámp nie? \x + \xo 3:3 \xt 2 Ti 2:13\x*  
\v 4 Mo karono. Arop ponankor te kwekár i konapan maok, Kwar ankárankao saráp kare kar sér i konámpon. Am te Kwaromp Buk fek arakrá sénámp niampon:  
\q1 “Kwar e! Amo te yae-párák kare nɨnɨk fek  
\q1 onan kot napono.  
\q1 Tá amwan kot mwaria nɨnɨk napo te,  
\q1 amo am kot kwe-pwar nanapon.” \x + \xo 3:4 \xt Sng 51:4\x*   
\p
\v 5-6 Ono aropamp nɨnɨk niamp fek sénae nae: Nomp nɨnɨk kwataerao Kwaromp nɨnɨk kwapwe kare érik yénkép nánko te, nomo te apaerá sér mwanámpon? Kwar te nopok onomp kwatae nɨnɨk fek touwe sáp námp te ‘Am te pwi mo námpon’rá sér mwanámp nie? Mo karono! Kwar te yae-párák mo námp kwamp te, mokopiaka ponankor aropamp nɨnɨk younkoup naenámpon?  
\v 7 Arop ankwapao arakrá sénaeane: Ono kwekár nampao, Kwaromp kar kareran érik yénkép nanko, maomp e sakap napo, tokwae kari yak nánko te, apae riteaka Kwaro onan, amo te kwatae aroponoria am fek touwe kwatae sáp naenámpon?  
\v 8 Arop ankwap fárákapao onan wouroumprá kwekárrá sérrá, “Polo arakrá sénámpon, ‘Ae! Nomo kwatae nɨnɨkan kor sámpea paokopria, am fek Kwaromp kwapwe kare nɨnɨkan érik yénkép mwanámpon.’” Aerapan maok, am nɨnɨk te kwapwe kare nie? Kwatae kareno. Makrá sérarnap aropan te Kwaro waeman yae-párák kare nɨnɨk fek am fárákapan kot naenámpon.   
\s1 Yae-párák kare nɨnɨkráp arop ankwap yak mono’rá sénámp kar  
\p
\v 9 Kwaro Juda fi nomwan warákárria, arop ankwap firan warákár mo námp ni, mokopono? Ono wokwaek arakrá séri nampon: Juda nomokuia maok, arop ankwap firao kor ponankor mént ankár kwatae nɨnɨk fek saráp yakáp námpon. \x + \xo 3:9 \xt Ro 3:23\x*  
\v 10 Kwaromp Buk fekamp karao sérrá,  
\q1 “Arop ankwap yae-párák kare nɨnɨk i konámp arop  
\q1 yak mo karenono.   
\q1
\v 11 Arop ankwap yae-párák kare nɨnɨk fi  
\q1 fwapia mér mo,  
\q1 Tá arop ankwap Kwarén oupourounk námp yak mono.   
\q1
\v 12 Arop ponankor Kwarén te wae pwate napono.  
\q1 Arop ponankor ankárankamp pourouráp fek  
\q1 kwatae kare arop yakáp napono.  
\q1 Am ou mekamp arop ankwap  
\q1 kwapwe kare nɨnɨk mo kare napon. \x + \xo 3:12 \xt Sng 14:1-3\x*   
\q1
\v 13 Am fárákapamp kar kwatae sérarnap top kor te  
\q1 arop papnap apár me kɨkɨr akwap nánko,  
\q1 mákáre aok konámp niampi napon.  
\q1 Am fárákapamp táp meknámp te  
\q1 kápae kare kwekár kar sér i konapono.  
\q1 Am fárákapamp táp mekamp kar touwe te  
\q1 karnaerao arop yamp nánko,  
\q1 sumpwi konámp niampao top koupouri yak námpon. \x + \xo 3:13 \xt Sng 5:9; 140:3\x*   
\q1
\v 14 Aropamp nɨnɨk mek touwe sánknámp kar  
\q1 sérar i konapon.” \x + \xo 3:14 \xt Sng 10:7\x*   
\q1
\v 15 “Koupour yopor yonkwae pwarámpria  
\q1 arop ankwap tirá wour i konapon. \x + \xo 3:15 \xt Snd 1:16\x*   
\q1
\v 16 Ankár takrá paokopria maok,  
\q1 Kápae kare aropan nkwakwe make sokororia  
\q1 maomp ankankan kor souroumpoura waerá  
\q1 nɨnɨk mek kápae fápárámprá kák napon.   
\q1
\v 17 Ankwap fákárerént ankárankamp nɨnɨk fek  
\q1 yakáp i konap nɨnɨk te mér mo napon.   
\q1
\v 18 Kwaro námwan naeanria  
\q1 kánanke apáp mo i konapon.” \x + \xo 3:18 \xt Sng 36:1\x*   
\p
\v 19 Nomo te wae mér, má kápae kare kar lorao sénámp te, loramp yae ankore mek yakápnap arop fárákapan sénámpon. Aenámpara, arop ankárankao sérrá, ‘Ono te kwapwe kare aropono’rá sénaenámp pourou mo kareno. Apár-apár ponankor mekamp ponankor arop te waeman Kwaro nke námp fek te kwatae nɨnɨki tenámpon.  
\v 20 Arop lo karaok saráp yárak námp te, Kwaro nke námp fek yae-párák kare yaknámp arop yak mono. Lo te párák nomp kwatae nɨnɨkan yénkép námpon. \x + \xo 3:20 \xt Ga 2:16; Ro 7:7\x*   
\s1 Arop Kraisén mér námp te ‘Yae-párák kare arop’rá sénámp kar  
\p
\v 21-22 Oukoumwan Kwaro ankwap mwae kup yénkép námp te, námoku nke námp fek yae párák kare arop yakáp mwanapan námpon. Am te loamp mwae páráknámp korop mono. Am te Jisasén mér nap fek korop námpon. Oukoumwan te Kwaro Jisas Kraisén mérnap aropan fwapokwapia yae-párák kare kák námpon. Lo kar kumwi naprént profetomp kar sénap te, am Kwaronámp kwapwe kare nɨnɨk táman farákáp napon. Am nɨnɨk te araki yak námpon:  
\v 23 Nomo ponankor waeman kwatae nɨnɨki tenámpara, nomo Kwaromp waeráp kwapwe kare nɨnɨként pwi mwanámp pourou mo kareno. \x + \xo 3:23 \xt Ro 1:17; 3:9\x*  
\v 24 Aenámpan maok, Kwaro nomwan nɨnɨkia yaewour naeria nomwan Krais Jisasomp tére fek warko yamokwapea ‘Yae-párák kare arop’rá sénámpon. Am te námoku tére námp fek yae-párák kare arop mono. Krais Jisasomp tére fek nomwan kwaporok ti-sáp námpon. \x + \xo 3:24 \xt Ef 2:8\x*  
\v 25-26 Wokwaek kar Kwaro nɨnɨkia sérrá, “Jisasén apárok sámp-kérép nanko, pɨkia sumpwianánko, arop ponankor man mér napo, Jisasomp yɨrirao kwatae nɨnɨk tirá épér naenámpon.” Am taknámp nɨnɨk támao Kwaro nomwan yénképrá: ‘Yumo te yae-párák kare aropono’rá sénanampria nimpon. Wokwaek kar arop ponankor kwatae nɨnɨk fek yakápapo, Kwaro yépékimp te, ‘Oukoumwan mér mo napono’ ria koupour touwe kwatae sánk moimpon. Aeno oukoumwan mao má ke fek nomwan yénképnámp yae-párák kot i konámp nɨnɨk érik koropea yak námp te, nomo wae mér námpon: Kwaro námoku te ankár yae-párák kareao námp kwamp maok, arop ponankor Jisasén mér napo te, am fek táman ‘Yae-párák kare arop fárákapono’rá sénaenámpon. \x + \xo 3:25-26 \xt 1 Jo 4:10\x*   
\p
\v 27 Aenámpara, námoku támao ‘Kwaro nomwan érékép námpono’rá warákár sénaenámp ankank te yak mo kareno. Am te apae riteanápe, Kwaro nomwan érékép námp te nomp yae-párák kare nɨnɨk fek mono. Nomo Jisasén mér námp fek saráp érékép námpon.  
\v 28 Oukoumwan te nomo arakrá mér námpon: Loaok paokop nap fek te, Kwaro ‘Yae párák kare arop’rá sér mo i konámpon. Ankár Jisasén mériaka paokopnap aropan saráp Kwaro man ‘Yae-párák kare aropon’rá sér i konámpon. \x + \xo 3:28 \xt Ga 2:16\x*  
\v 29 Ae te Kwar te nomo Juda firamp saráp ni, arop ankwap firamp méntér mo nie? Mo. Ankár arop ankwap firan kor mént am fákáreramp Kwarono. \x + \xo 3:29 \xt Ro 10:12\x*  
\v 30 Juda arop yɨpi fárákapnámp Jisasén mér námpan Kwaro mént ‘Yae-párák kare aropon’rá sér i konámpon. Tá arop yɨpi fárákap moinámp Jisasén mér námpan kor, Kwaro am aropan kor ‘Yae-párák kare aropon’rá sér i konámpon.  
\v 31 Aenámpara, nomo te Jisasén saráp mériaka lo kar pwar mwanámp nie? Tak mono. Ankár lo mént tapokwapea kárákáre fek fokopeyak naenámpon.   
\c 4  
\s1 Kwaro Abrahamén ‘Yae-párák kare aropono’rá sérimp kar  
\p
\v 1 Abraham te nomp ounáp, nomp pourou niamp makeno. Aeno mao am lo ntia Kwarén mér námp fek apae oupourounkrá nkempono?  
\v 2 Tá kare Abrahamo kwapwe kare yárakámp fek, Kwaro nkeaka ‘Amo te yae-párák kare arop’rá sénánkoria te, am fek táman Abrahamo ‘Námo kwapwe kare nampono’rá warákár sénaenámpono. Ae naempan maok, take nɨnɨk fek te Kwaro nke námp fek te yae-párák kare arop yak mono.  
\v 3 Aeno Kwaromp Buk fekamp kar te apaerá sénámpon? Am te arakrá sénámpon: “Abrahamo Kwaromp karan karenoria mér nánko maok, Kwaro táman nkea, ‘Amo te yae-párák kare aropon’rá sérimpon. \x + \xo 4:3 \xt Stt 15:6; Ga 3:6\x*  
\v 4 Nomo te wae méron: Arop téreaka mani sámpria te, ‘Kwaporok sámp nampono’rá sér mono, am te tére fek nopok sánk napo sámp námpono.  
\v 5 Aeno arop ankárankao námoku te mokopia yae-párák kare arop yak naenámpanáp. Mao te Kwarén saráp mér nánko, Kwaro man maomp méran nkea sérrá, “Amo te yae-párák kare nɨnɨkráp aropono’ ri konámpono. Am Kwar te kwatae nɨnɨkráp aropao kor man mér nánko te, man fwapokwapria ‘Yae-párák kare nɨnɨkráp aropono’rá sér i konámpon.  
\v 6 Devito kor taknámp kumwiria sérrá, “Aropao mokoprá yárak námpan, Kwaro man ‘Yae-párák kare arop’rá sénámp te, am arop te fwap warákár kuno.”  
\v 7 Mao kumwiria makrá sérimpon,  
\q1 “Kápae kare aropamp kwatae nɨnɨk te  
\q1 wae Kwaro ponankor tirá épéria  
\q1 torokoria pwate nánko te,  
\q1 am arop fárákap fwap warákár mwanapon.   
\q1
\v 8 Kwar Tokwaerao arop ankwapamp kwatae nɨnɨk  
\q1 warko nɨk mo, pwar nánko te,  
\q1 am arop te warákár kuno.” \x + \xo 4:8 \xt Sng 32:1-2\x*   
\p
\v 9 Ae te Juda yɨpi fárákapnap arop fákárerao saráp warákár mwanap ni? Arop ankwap fi yɨpi fárákap moi napao kor énénki warákár mwanap nie? Nomo te wae Kwaromp Buk fekamp karan arakrá sér i konámpon: Abrahamo Kwarén méránko, Kwaro maomp méran nkeaka ‘Yae-párák kare nɨnɨkráp’rá sérimpon.  
\v 10 Am te Abraham mokoprá yárakánko Kwaro man nɨnɨkia ‘Yae-párák kare aropon’rá sérimpon? Mao te wae yɨpi fárákapea yakánko sérimp ni, tá oukoumwan yɨpi fárákap monko, sérimp nie? Mao te oukoumwan yɨpi fárákap mo nánko, Kwaro man ‘Amo te yae-párák kare aropon’rá sérimpon.  
\v 11 Mao te oukoumwan yɨpi fárákap moitea Kwarén méránko maok, Kwaro man ‘Yae-párák kare aropon’rá sérimpon. Am yɨpi fárákap námp fek te arakrá yénkép námpon: Abrahamo Kwarén karenoria méránko, Kwar ‘Amo te yae-párák kare aropon’rá sérimpon. Aempara, mao te waomp ounápono? Arop yɨpi fárákap mo nap Kwarén mérnap arop, Kwaro am fárákapan ‘Yae-párák kare aropono’ránko, am arop fárákapamp ounápono.  
\v 12 Tá mao te Juda yɨpi fárákapea napan kor maomp ounápono. Yɨpi fárákapea nap fek saráp mono, mérnap fek kor méntono. Wokwaek Abrahamo oukoumwan yɨpi fárákap momp fek kor Kwarén mérimpnámp taknámpnap arop ponankor te, maomp ounáp karenono.   
\s1 ‘Kwaro wokwaek kar sérimp te man mérnap arop ponankoramp’rá sénámp kar  
\p
\v 13 Wokwaek kar Kwaro Abrahamén ‘Amo, tá waráp appeyaenápo kor apár ponankor sámpeaka am mek yakáp mwanapono’rá sérimp te, apae loan mérámp fek sérimpanápe? Abraham man mér námp fek Kwaro ‘Amo te yae-párák kare arop’rá sérámp kwamp maok, ‘Am apár sámpamp’rá sérimpon.  
\v 14 Táte kare, arop lo karwaok tukup nap fek saráp am Kwaro ‘Sánk nanamp’rá sérinámp kápae kare ankank am sámp mwanapanánko te, Kwarén mérnap nɨnɨk te kwaporok yakria, Kwaro wokwaek ‘Yumwan yaewour nanamp’rá sérinámp karao kor kwaporok yak naerámpon. \x + \xo 4:14 \xt Ga 3:18\x*  
\v 15 Nomo te wae mér námpon: Lo yak nánko, arop fárákapao lo ták-sɨnap te, am táman Kwaro yonkwae pwarámpria touwe kwatae sánk nae-námpon. Aeno lo yak mo nánko te, nomo ‘Arop lo ták-sɨr konap aropono’rá sér mono. \x + \xo 4:15 \xt Ro 5:13\x*   
\p
\v 16 Kwar Abraham ntia maomp appeyaenápén, kwaporok sánk nanampria am kar sérimpono. Aempara, arop Kwaro am fárákapan sérinámp ankank sámp mwaria te, ankár Kwaromp karan méria maok, sámp mwanapon. Am te lo karwaok tukupnap aropamp saráp mono. Arop ponankor Abrahamo mér námpnámp taknámp am fárákapao kuri Kwarén mérrá yakáp napao sámp mwanapon. Abrahamomékɨr Kwarén mérimpara, nomo kor ponankor Kwarén mér námp te nomo Abrahamomp appeyaenáp támaono.  
\v 17 Am mér námp fek táman Kwaro náráp Buk fek Abrahamén arakrá sér, “Ono te amwan kápae kare arop firamp appenáp yoroi pwar nampono.” Takrá sérinámp kar te Kwaro nke námp fek kárákáre yak nánko, nomp ounáp yak námpono. Am Abrahamo mérnámp Kwar te sumpwinap aropan kor yiki yak warko sánk, tá yak monámp ankankan kor mao sénánko forokor konámpon. \x + \xo 4:17 \xt Stt 17:5\x*   
\p
\v 18 Abraham te, am Kwaro sénámp ankank te mokopia korop naenámpaoeanrá mér mo námpao maok, mao ankár karenoriaka mántwaok námp te, aropao wae ankank koropnámp nkea mér i konap niampimpon. Aenámpara, Kwaro séri námpnámp mao te kápae kare arop firamp appenápono. Am te Kwaro wokwaek sérrá, “Abraham e! Waráp appeyaenáp tárápu forokor mwanap te, yámar mekamp térmeniamp mwanapono.” \x + \xo 4:18 \xt Stt 15:5\x*  
\v 19 Abraham te 100 yopwar niamp araki yak nánko, maomp pourou te porokwe kare nánko, Sara te táráp sámp naenámp pourou mo námpono’rá nɨnɨk. Aenámpao maok, Abraham te Kwarén mérnámp nɨnɨk te pwar moimpon. \x + \xo 4:19 \xt Stt 17:5\x*  
\v 20 Kwaro wakmwaek korop naenámp ankankan séránko maok, Abrahamo kor ankár am táman wawia am mér námp pwarará, ankwap nɨnɨk sámp mo. Am mér támao man kárákáre sánk nánko, Kwaromp e sakapimpon.  
\v 21 Aeria maok, Kwaro wokwaek kar sérimp kar te pwar mono, fwap tak naenámpria mérrá yárakimpon.  
\v 22 Aenko maok, Kwaro Abrahamo mérámp nɨnɨk nkea nɨnɨkia maok sérrá, ‘Am nɨnɨk te yae-párák nɨnɨkono’ rimpon. \x + \xo 4:22 \xt Stt 15:6\x*   
\p
\v 23 Kwaromp Buk fek yaknámp kar máte Kwaro nɨnɨkiaka ‘Yae-párák kare aropon’rá sérimp te, Abrahamén saráp sér mono.  
\v 24 Nomwan kor mént sénámpon. Nomo Kwarén mér námp am Kwar támao nomp Tokwae Kar Jisasén fárámpea pap námp, mao te nomp méran nɨnɨkria, nomwan ‘Yae-párák kare nɨnɨkráp’rá sénaenámpon. \x + \xo 4:24 \xt Ro 15:4\x*  
\v 25 Kwaro Jisasén ‘Numwar aropao man faropanápono’ ria pwararámp te, nomp kwatae nɨnɨkan tirá épér naenámpria ninámpon. Tá Kwaro man apár me mekamp fárámpá papámp te, am fek táman nomwan ‘Yae-párák kare arop’rá sénanampria nimpon. \x + \xo 4:25 \xt Ais 53:5\x*   
\c 5  
\s1 Kwaro nomwan ‘Yae-párák kare’rá sénámp kar  
\p
\v 1 Nomo Kwarén wae méri yakáp nánko maok, Kwaro nomwan ‘Yae-párák kare aropono’rá sénámpon. Aenánko maok, nomp Tokwae Kar Jisas Krais nomwan éréképeanánko, nomo Kwarén nouroup námpon. \x + \xo 5:1 \xt Ro 3:24\x*  
\v 2 Nomo Kwarén mér mwanámp mwae kup te Jisaso fɨkareanánko, nomo oukoumwan Kwaromp aropomp mek yinkea yakáp námpono. Nomo am táman méria Kwaro nomwan éréképeanánko méntér yámar mek kwapwe kare yakáp mwanámpan yépék nánko, am támao nomwan warákár sáp námpon.  
\v 3 Aeria am táman saráp warákár mwareano. Nkwakwe make kar nomp pourouk korop námpan kor warákár mwanámpon. Am te apaerianámpanáp, nkwakwe make ankank korop námp támao nomp nɨnɨk mek kárákáre yakáp mwanámp sáp námpon. \x + \xo 5:3 \xt Je 1:2-3\x*  
\v 4 Nomo ankár kárákáre fek térerá yakáp nánko, Kwaro nomp tére kárákáre nkea warákár konámpon. Nomo Kwaro nomwan warákár námpan nɨnɨkia man yépékrá yakáp nánko maok, nomwan yaewouriaka warko érékép naenámpon.  
\v 5 Ae naenámpara, nomo yépékrá yakáp námp te, nomo kwaporok yépékrá yakáp mono. Kwaro nomwan wae Yiki Kor Spirit sáp tenánko, am Yiki Kor Spiritao nomp nɨnɨk mek Kwaromp yonkwae touwe konámp nɨnɨk kwarákár námpon.   
\p
\v 6 Wokwaek kar kwatae nɨnɨkao nomwan porokwe pap nánko, nomo nomwan yaewour mwanámp pourou monámp ke fek táman, Kwaro Kraiso sumpwia nomwan warko érékép naenámpria nánapi pwara námpon.  
\v 7 Ae te wa loaok akwap konámp aropantá yaewourria ‘Ono sumpwi nae’rá sénaenámpon? Táte fwap ankákárank kare aropao kárákáreria kwapwe kare konámp aropan yaewourrá mao sumpwi naeria te, fwap tak naenámpon.  
\v 8 Taknámp nomo oukoumwan kwatae nɨnɨk fek yakápánko, Kraiso sumpwimp te, nomwan ponankor yaewourimpon. Am nɨnɨk te Kwaro nomwan yonkwae touwe tokwaenámpan yénkép námpon. \x + \xo 5:8 \xt Jo 3:16; 1 Jo 4:10\x*  
\v 9 Jisasomp yɨrirao kwarákareanámp fek nomwan yárária pap námp fek maok, oukoumwan Kwaro nomwan ‘Yae-párák kare arop fárákapono’rá sénámpon. Aenámpara, oukoumwan te nomo waeman mér kare námpon: Jisaso nomwan yaewour saráp yak námpara, Kwaro nomwan kot mo, fwapono. \x + \xo 5:9 \xt Ef 1:7\x*  
\v 10 Wokwaek kar te nomo Kwarén yopornámp arop niampi yakáp nánko, am fek táman Kwaromp Táráp sumpwia am yopor niampia yak námp souroumpouri sɨrarrá, nomo Kwarént nouroup mwanámpi pap námpon. Aenámpara, nomo wae mér kare námpon: Am Táráp warko fárámpea yiki yak námp fek táman, Kwaro nomwan warko érékép naenámpon. \x + \xo 5:10 \xt Kl 1:22\x*  
\v 11 Am taki námp fek saráp mono. Nomp Tokwae Kar Jisas Krais nomo Kwarén yopornámp nɨnɨk pwarará, Kwarént nouroup mwanámpi pap námpara, oukoumwan te nomo Kwarén warákár kare námpon.   
\s1 Adam sumpwi sámp-pap nánko, Jisas yiki yak papnámp kar  
\p
\v 12 Nomo wae mér námpon, Adamo kwatae nɨnɨkianánko, am kwatae nɨnɨk támao má apár mek yak námpon. Aenánko, ponankor arop sumpwi sámp nap te apae riteanápe, arop ponankor kwatae nɨnɨk napara napon. \x + \xo 5:12 \xt Stt 3:6; Ro 6:23\x*  
\v 13 Lo kar oukoumwan korop mo námpan maok, kwatae nɨnɨk má apár mek yakámpono. Oukoumwan lo kar yak mo nánko, Kwar te lo kwe-pwar nap fekria ankákárank kwatae nɨnɨki nap fek kot mono.  
\v 14 Adam feknámpia koropea Moses yakámp ke fek napan maok, am sumpwirao ponankor aropan sámpámpon. Arop ankwap fárákap Adamo Kwaromp kar ták-pwarari námpnámp taknámp kar ták-pwar mo napao kor sumpwi napon.  
\p Adam te am arop wakmwaek korop naenámp aropan wounáp námp niampono. \x + \xo 5:14 \xt 1 Ko 15:21-22\x*  
\v 15 Aeno Adamomp kwatae nɨnɨk ntia Kwaro námokuráp nɨnɨk fek aropan yaewour i konámp nɨnɨk te ankárankamp puri fekamp mono. Arop ankárankampamp kwatae nɨnɨkaoianánko, am fek kápae kare arop surumpwi napon. Aeno Kwaromp aropompamp kárákárerao Adam sankoropámp sumpwi kwe-pwararea, kápae kare aropan yaewour námpon. Am arop Jisas Kraisomp aropomp fek Kwaro nomwan yoroianánko, nomo yae-párák kare arop yakáp námp te, kwaporok sápnámp ankank niampon.  
\v 16 Tá taknámp, am Kwaromp nomwan kwaporok sáp námp, tá Adamomp kwatae nɨnɨk, am te nomwan ankárankamp pourouráp ankank korop mo kareno. Am Adamomp kwatae nɨnɨk fek paokopnap apárokamp koumteouráp arop fárákapan te, Kwaro ankár kotia am fárákapan ‘Yumo te yaomwi mek pɨk mwanapono’rá sénámpon. Ae mwanapan maok, arop kwatae nɨnɨk fek yakáp napo, Kwaro námoku nɨnɨkia Jisasén sámp-kérépánko ékia sumpwianámp fek, Kwaro ‘Yumo te yae-párák kare arop fákáre’rá sérimpono.  
\v 17 Arop ankárankao kar ták-pwaranámp kwatae nɨnɨk fek sumpwianánko, am te king tokwae niampi yakria, arop ponankor apárok tirá nérámpon. Aeno Kwaro námokuráp nɨnɨk fek nomwan yaewourria kwaporok sáp námp am te sumpwiramp kárákáre kwe-pwararea tokwae kari akwap námpon. Aenámpara, nomo wae mér kare námpon: Arop ponankor am sámp napo, Kwaro am fárákapan ‘Yae-párák kare arop’rá sénánko, am fárákap Jisas Kraisomp tére fek yiki yakápria, king yakáp mwanapon.   
\p
\v 18 Ae mwanapara, nomo arop ankárankao kar kwe-pwararimp fwapia mér mwaro. Am kwatae nɨnɨk fek támao nomo ponankor wour mwanámpon. Aeno arop ankárankao kwapwe kare nɨnɨkimp fekamp te, Kwaro am nɨnɨk táman nɨnɨkia fwap nomwan ‘Yae-párák kare arop’rá sénánko, nomo ponankor yiki yaká yakáp mwanámpon. \x + \xo 5:18 \xt 1 Ko 15:22\x*  
\v 19 Arop ankárankamp wokwaek kar ták-pwararimp nɨnɨk fekamp támao maok, arop ponankor kwatae nɨnɨk fek yakáp napon. Tá taknámp, arop ankwap ankárank karwaok akwapeanánko, am nɨnɨk fek táman kápae kare koumteouráp arop Kwaro nke námp fek yae-párák kare arop mwanapon.   
\p
\v 20 Wokwaek Kwaro Mosesén sánkámp lo kar sámpria, lo ták-sɨra wae. Aeria am fárákap kápae kare kwatae nɨnɨki napan maok, Kwaro am fárákapan aropomp tokwae námpon.  
\v 21 Kwatae nɨnɨk te king niamp arop ponankor poukeyakria, sumpwi sankoropá papámpon. Aenámpan maok, oukoumwan te Kwaromp aropomp tokwaerao kor king niampi yak námpon. Nomp Tokwae Kar Jisas Kraisomp tére fek, Kwaro nomwan aropompia ankár nomwan ‘Yae-párák kare arop’rá sénánko, nomo yaká yak naenámp yiki yak sámp mwanámpon. \x + \xo 5:21 \xt Ro 6:23\x*   
\c 6  
\s1 Nomo te Kraisént ‘Sumpwi námpon’rá sénámp kar  
\p
\v 1 Aeno oukoumwan te nomo apaerá sér mwanámpon? ‘Ae te nomo warko kápae kare kwatae nɨnɨk fek yak nánko, Kwaro warko nomwan nɨnɨkia kánámpár yaewour naenámpono’rá sér mwanámp nie?  
\v 2 Tak mo karenono. Nomo waeman arop sumpwi konámpnámp araknámp sumpwiria kwatae nɨnɨk waeman pwatari námp te, warko mokopiaka oukoumwan kor am kwatae nɨnɨk sámpea warko am fek paokop mwanámpon?  
\v 3 Nomo waeman Krais Jisasént yakáp mwanámpria ént mek nér námp te, mao sumpwi námp niamp sumpwi námp te, yumo am te mér mo nap nie?  
\v 4 Nomo ént mek nér námp te, Kwaro nomwan Kraisént apár me mek pap námp niampara, wokwaekamp nɨnɨk te nɨkia paokop mo, ankár pwar mwanámpon. Naropwar Kwaromp kárákáre tokwae fek Kraisén apár me mekamp fárámpea papánko, yiki yakámpara, nomo kor ankár wourékam yiki yak sámpea am fek paokop mwanámpon. \x + \xo 6:4 \xt Kl 2:12\x*   
\s1 Nomo kor Kraisént yiki yakáp mwanámp kar  
\p
\v 5 Nomo mao sumpwi námpnámp taknámp nomo kor sumpwi námp te, am te nomo Kraisént yakáp námponoria námpon. Fárámp námpao kor taknámp Kraiso fárámpámp mént fárámp námpon.  
\v 6 Nomo te wae mér námpon, nomp wokwaekamp kwatae nɨnɨk te wae Kraisént yaopwae porokopramp fek sumpwi námpara, kwatae nɨnɨkamp kárákáre nomp nɨnɨk mek yakrá tére konámp te wae pwarari námpon. Aenámpara, kwatae nɨnɨkao nomwan warko poukeyak mono. \x + \xo 6:6 \xt Ga 2:19-20\x*  
\v 7 Nomo waeman Kraisént sumpwi námpara, warko kwatae nɨnɨkao nomwan sámp-fákeyak mono.   
\p
\v 8 Kareno. Nomo te waeman Kraisént sumpwi námp niampara, nomo fwapia mér mwaro: Ankár mént yiki yakria wourékam nɨnɨk fek yakáp mwanámpon.  
\v 9 Nomo te wae mér námpon: Krais apár me meknámp warko fárámp námpara, mao te warko sumpwi mono. Sumpwi te kárákáre mo námpara, warko man kwe-pwar mono. \x + \xo 6:9 \xt Yé 1:18\x*  
\v 10 Mao te wae ankárank por sumpwi námpara, mao kwatae nɨnɨkamp kárákáre te tirá épéri pwarámpono. Aeno oukoumwan mao yiki yakria Kwarént yiki yak námpono. \x + \xo 6:10 \xt 1 Pi 3:18\x*  
\v 11 Aenámpnámp taknámp yumo kuri takrá nɨnɨk kip. Yumo te kwatae nɨnɨkamp kárákáre fek yakáp mono. Waeman Krais Jisasént koumpá yakáp napara, yumo kor Kwarént yiki yakáp napon. \x + \xo 6:11 \xt 1 Pi 2:24\x*   
\p
\v 12 Yumo te yiráp sumpwi konap pourou kwatae nɨnɨkao poukeyakanoria pwar mwanape. Yumwan pouroukamp kwatae nɨnɨkao warámpea akwap nánko, am nɨnɨkaok tukup mwanape.  
\v 13 Yumo te yiráp pourou ankwapmwaek ponankor kwatae nɨnɨkan sánk kwapono. Takriaka kwatae nɨnɨkaok tukup mwanape. Yumo te arop sumpwiaka apár me meknámp fárámpea yiki yak konámpnámp taknámp yiráp pourou ntiaka nɨnɨkan kor ankár ponankor Kwarén sánk kipo. Yumo te yiráp pourou ankár ponankor Kwarén sánk napo, mao yumwan poukwap nánko maok, yumo yae-párák kare nɨnɨkaok paokop mwanapon.  
\v 14 Yumo oukoumwan te wae mér napon: Yumo lo ankore mek yak mo, yumo te Kwaromp aropomp ankore mek yakáp napara, kwatae nɨnɨk yiráp nɨnɨk poukwapá yak naenámp pourou mono.   
\s1 Nomo yae-párák kare nɨnɨkamp tére arop yakáp mwanámp kar  
\p
\v 15 Aenámp tane, nomo te mokop mwanámpon? Nomo te lo ankore mek yakáp mono, Kwaromp aropomp ankore mek yakáp námp te, mokopia warko kwatae nɨnɨkrá paokop mwanámpon? Am te ankár mo karono. \x + \xo 6:15 \xt Ro 6:1\x*  
\v 16 Yumo te mér mori kwapon? Yumo arop ankwapan yiráp pourou ponankor sánkria te, maomp karwaokria maomp tére arop yakáp i konapono. Ae konapara, taknámp yumo kwatae nɨnɨkamp tére arop yakápria te támao nánko, yumo te faokor mwarea napon. Ae mwarea napara, yumo Kwaromp karwaok paokopria maok, Kwaro nke námp fek yae-párák kare arop mwanapon. \x + \xo 6:16 \xt Jo 8:34\x*  
\v 17 Kare karono, wokwaek kar te yumo kwatae nɨnɨkamp yae ankore mek téreapan maok, warko yumwan ‘Kwaromp nɨnɨkaokenk’ ria yénknap kar am wawia, ankár am karwaok kar paokop napon. Aenapara, am táman maok nomo Kwarén ‘Aesio’rá sér mwanámpon.  
\v 18 Yumo kwatae nɨnɨkamp yae ankore mek yakáp napan maok, Kwaro yumwan warko éréképeanánko, amwar yakápria, yae-párák kare nɨnɨkamp tére arop yakáp napono. \x + \xo 6:18 \xt Jo 8:36\x*  
\v 19 Yiráp nɨnɨk te oukoumwan kárákáre mo námpantá, ono arop tokwae ntia maomp tére aropan wounáprá sénampon: Wokwaek kar te yumo yiráp pourou ponankor kwatae nɨnɨk ntiaka lo kar ták-sɨr konap nɨnɨk ankore mek papria, ampaok térerá paokopria maok, am lo karan kor ták-sɨr saráp yakáp konapon. Aeno oukoumwan te yiráp pourou ponankor ankár yae-párák kare nɨnɨkamp tére arop yakápria maok, ankár yae-párák kare yiki kor nɨnɨk fek saráp yakáp kip.   
\p
\v 20 Wokwaek kar kwatae nɨnɨkao yumwan ankár poukeyak nánko, am ke fek te yae-párák kare nɨnɨk te yumwan poukeyak mono.  
\v 21 Yumo wokwaek kwatae nɨnɨk fek téreapara, oukoumwan kor am nɨnɨk táman yumo pwarápae napono. Am nɨnɨk fek yakápap te am fek te kwapwe kare ankank te sámp mono. Take pourouráp nɨnɨk te arop sumpwi pap konámp támaono. \x + \xo 6:21 \xt Ro 7:5\x*  
\v 22 Aeno oukoumwan te Kwaro yumwan kwatae nɨnɨk mekamp éréképea námokuráp tére arop páte nánko yakáp napon. Aenapara, yumo te maomp kwapwe kare ankank arakrá sámp kipo: Yumo paokop nap te, ankár ponankor yiki kukur yakápria maok, yumo fwap yiki yaká yakáp mwanap sámp mwanapon.  
\v 23 Kwatae nɨnɨk te náráp tére aropan am tére námp fek nopok ankank sánk konámpono. Am nopok sánknámp ankank te sumpwi támaono. Aeno Kwaro nomwan kwaporok sáp námp te, nomp Tokwae Kar Jisas téremp fek yiki yakáp mwanámp sáp námpon. \x + \xo 6:23 \xt Ro 5:12,15\x*   
\c 7  
\s1 Oukoumwan wourékam nɨnɨk fek tére mwanámp kar  
\p
\v 1 Kémpiyae tárápu, ono mámá kar te wae lo méri yakápnap arop mér napara, yumwan sénae rampon. Arop oukoumwan yiki yak námp fek saráp lo ankore mek yak námpon. Ono te yumo ará nɨnɨk wae mér naponorá nɨnɨk nampon.  
\v 2 Poumou nap mekamp yupu, maomp poumarop yiki yak námp fek te, loao maomp poumaropént sámp-fákeyak námpon. Wakmwaek poumarop sumpwi nánko te, lo te warko man sámp-fákeyak mono.  
\v 3 Aeno poumarop oukoumwan yiki yak nánko, yupu ankwap aropamp nap mek tank nánko te, man sérrá, ‘Mao te kokopor yupuno’rá sérar i konapon. Tá poumarop sumpwi nánko, ankwap nap mek tank námp te mao te lo ták-sɨr mo, fwapono.   
\p
\v 4 Onomp kémpiyae tárápu, yumo kor taknámp Kraisomp pourount koumpea mént sumpwi napara, lo te warko yumwan sámp-fákeyak mono. Yumo te Jisas Kraisompon. Am arop te manénkɨr apár me meknámp fárámp námp te, Kwaromp tére kwapweria yaonámp ki tankáp mwanapria ninámpon. \x + \xo 7:4 \xt Ga 2:19\x*  
\v 5 Nomo oukoumwan wokwaekamp kwatae nɨnɨkaok paokopámp ke fek te, loao kwatae nɨnɨk mwanámp, nɨnɨk mek farop-sɨnánko, nomo am nɨnɨkaokria pourou ponankor kwatae nɨnɨk i konámpon. Am tak námp támao sumpwiamp tére aropria maok, yaonámp ki kwatae tankáp napon. \x + \xo 7:5 \xt Ro 6:21\x*  
\v 6 Ae konámp te, nomo waeman arop sumpwiria kwatae nɨnɨk pwar konap niamp, nomwan sámpá yakámp kwatae ankank te wae pwarari námpara, oukoumwan te nomwan wokwaek kumwiap loao sámp-fákeyak nánko, ampaok tére mono. Nomo oukoumwan te Yiki Kor Spiritao sápnámp nɨnɨk wourékam fek Kwaromp tére tére námpono. \x + \xo 7:6 \xt Ro 8:2\x*   
\s1 Kwatae nɨnɨkao nomwan kwatae papámp kar  
\p
\v 7 Aenámpara, ‘Lo te kwatae námpono’rá sér mwanámp nie? Mo karono. Aeno lo karao onan kwatae nɨnɨk yénkép mo nánko te, mokopia kwatae nɨnɨk mér nanampon? Lo karao sérrá, “Amo te ankwapamp ankank kɨkianki kwapono.” Lo karao makrá sér mo nánko te, ono mokopia am kɨkiank nɨnɨk te kwataenorá mér nanampon? \x + \xo 7:7 \xt Kis 20:17\x*  
\v 8 Aeno loao onomp nɨnɨk mek am kwatae nɨnɨk yénkép nánko, am kwatae nɨnɨk támao kɨkiank nɨnɨk kápae kare ti-sáp námpon. Tá lo yak mo nánko te, kwatae nɨnɨk te arop sumpwi tenámp niamp naenámpono.  
\v 9 Ono wokwaek kar lo kar korop monámp ke fek te, ono fwap yiki yakampon. Aeno oukoumwan Kwaromp lo kar mér nanko maok, kwatae nɨnɨk fárámpeaka yiki yak sámp nánko,  
\v 10 ono sumpwi nampono. Manénkɨr te Kwaromp lo karao onan sérrá, ‘Loaok akwapria yiki yak nanapono’ ria séritenánko, ono am lo karwaok nampao maok, yiki yak mono, onomp waemp kwatae yakámpon.  
\v 11 Am te apae riteanápe, lo karao kwatae nɨnɨk yénképeanámpao, am kwatae nɨnɨkao onan kwekáriaka, am lo fek táman warko onan sumpwi pap námpon.  
\v 12 Aenámpara, nomo loan te apaerá sér mwanámpon? Kwaromp lo te Kwaronámpoknámp korop námpon. Tá kar ponankor lo fek yak námp te am támao kuri kwar námokurápara, yae-párák kareria arop yaewour naenámp kwapwe kareno. \x + \xo 7:12 \xt 1 Ti 1:8\x*  
\v 13 Aeno oukoumwan te mokopono? Am kwapwe kare ankank támao onan sumpwi pap námp nie? Am te mo karono. Kwatae nɨnɨkao saráp onan sumpwi pap námpon. Am kwatae nɨnɨk támao am kwapwe kare nɨnɨkan téreanánko, onan am fek sumpwi pap námpon. Kwaro am kwatae nɨnɨkao ‘Numwar takano’ ria pwar námp te, nomwan am kwatae nɨnɨkao takrá tére námp érik farákár nánko, nomo méria, ‘Kwatae nɨnɨk te kwatae kare ankankono’rá nɨnɨk mwanámpria námpon. Amnámp nɨnɨk támao Kwaromp lo érik farákarrá yénképrá: ‘Kwataeao i konámp nɨnɨk kare te takére kwatae kare ankankono.’   
\s1 Kwatae nɨnɨkao nomp nɨnɨk sámpea yaknámp kar  
\p
\v 14 Nomo te wae mér, Mosesomp lo te Kwaromp Spirit fekampono. Aeno ono te apárokamp arop yak nampara, Kwaromp nɨnɨkaok akwap nanamp pourou mono. Am te apae riteanápe, kwatae nɨnɨk onan poukeyak nánko, ono am kwatae nɨnɨkamp tére arop yak nampono.  
\v 15 Ono apae-apae tére namp am te, apaen tére raerá am fi kor kare fwapia mér mo i konampon. Ono tére naeriaka nɨnɨk namp te, am te tére mo i konampon. Aeno ono monoria namp tére te nopok táman tére saráp yak konampon.  
\v 16 Ae konampan maok, onoku támao kwatae nɨnɨkaok akwap monoria nampan, tak nanko te, am támao, Kwaromp lo te kwapwe kare ankankrá yénkép námpon.  
\v 17 Aeno oukoumwan te nomo wae mér námpon: Apae onokump nɨnɨk fek nampanápe? Am kwatae nɨnɨkao onomp nɨnɨk mek yak námp am támao námpon.  
\v 18 Ono wae mér nampon, onomp nɨnɨk mek wokwaekamp nɨnɨkaoi yak námpara, onomp nɨnɨk mek te kwapwe kare nɨnɨk ankárank yak mo kare nánko maok, kwapwe kare nɨnɨk fek yárak nae nampan kor épérépi yak nampon.  
\v 19 Kare karono, ono kwapwe kare nɨnɨkan saráp sámpea méria yárak nae nampao, am nɨnɨk te sámpea yárak moria maok, warko pwarará kwatae nɨnɨkan kwataenoria pwar naenampao, nopok am táman warko takrá tére konampon.  
\v 20 Am monoria nampao, warko am nɨnɨk sámpá yárak namp te, apae onokump nɨnɨk fek nampanápe? Am kwatae nɨnɨk támao onomp nɨnɨk mek yak nánko nampon.   
\p
\v 21 Aenámpara maok, ono nke nanko, take pourouráp nɨnɨk te onomp nɨnɨk mek poukeyak námpara, kwapwe kare nɨnɨk sámp nanampan kor, kwatae nɨnɨkao onan nánkáráp fákeyak konámpon.  
\v 22 Onomp nɨnɨk te Kwaromp lo karan warákár tokwae nampon.  
\v 23 Aenampan maok, ono nke nanko, ankwap lo onokump nɨnɨk mek yak námp te, Kwaromp lo kar onomp nɨnɨk mek yak námpént yorowar i konepon. Am lo támao nánko, onomp pourou mwaek yaknámp kwatae nɨnɨkamp lo támao onan sámpá tankria onomp pourou poukeyak námpon. \x + \xo 7:23 \xt Ga 5:17; Jer 4:1\x*  
\v 24 Awu! Koupoute nae! Am támao onomp nɨnɨk kwatae pap námp te, onan wa yaewour nánko, mámá sumpwiramp pourou pwar nanampon?  
\v 25 Aenampan maok, ono Kwarén ‘Aesio’rá sénampon: Mao nomp Tokwae Kar Jisas Kraisomp tére fek onan yaewouri námpon. Aeanánko onoku kare, tá onomp nɨnɨk ponankor te Kwaromp lo ankore mek yak nampan maok, tá kwatae nɨnɨkamp lo ankore mek kuri oukoumwan yak nampon. \x + \xo 7:25 \xt 1 Ko 15:57\x*   
\c 8  
\s1 Kraiso kwatae nɨnɨk tirá épériaka nomwan Yiki Kor Spirit sápnámp kar  
\p
\v 1 Oukoumwan te nomo Krais Jisasént koumpá yakáp námpara, lo te warko nomwan kot naenámp pourou mono.  
\v 2 Oukoumwan te nomo te Krais Jisasompara, yiki yak sánk konámp Yiki Kor Spiritamp kárákárerao kwatae nɨnɨk ntia sumpwiramp poukwapnámp mekamp érékép nánko, amwar yakáp námpara, am lo te warko yumwan poukeyak mono.  
\v 3 Lo te nomp kwatae nɨnɨk yaewour naenámp pourou mo námp te apae riteanápe, nomp épi nɨnɨk te Mosesomp loaok naenámp kárákáre te mo námpono. Aeno am ankank loao tére naenámp pourou mo nánko, Kwaro námoku tére námpon. Mao náráp táráp sámp-kérép nánko, ékia nomo kwatae nɨnɨkráp arop niampi námp te, nomp kwatae nɨnɨkan tirá épér naeria ék námpon. Tá maomp sumpwi fek Kwaro nomp kwatae nɨnɨk kákea kotia tomorompá pwara námpono.  
\v 4 Kwaro am takimp te, nomo oukoumwan te wokwaekamp nɨnɨk fek paokop mono, Yiki Kor Spiritamp nɨnɨkaok paokopria maok, nomwan, loamp yae-párák kare nɨnɨkaok paokop mwanapria nimpon. \x + \xo 8:4 \xt Ga 5:16\x*   
\p
\v 5 Arop fárákap wokwaekamp nɨnɨkaok paokop i konap te am nɨnɨk támao tokwae kari yakria poukwap námpon. Aeno arop Yiki Kor Spiritamp nɨnɨkaok paokop nap te, am fárákapamp nɨnɨk Yiki Kor Spiritao poukwap námpon.  
\v 6 Aeno aropamp épi nɨnɨkaok saráp yárak námp te, am arop te sumpwi naerámpon. Tá Spiritamp nɨnɨkaok saráp yáraknámp arop te, yiki yakria yonkwae porokwe fek yak naenámpon. \x + \xo 8:6 \xt Ga 6:8\x*  
\v 7 Aeno aropamp nɨnɨk wokwaekamp nɨnɨk fek saráp yárak námp te, Kwarén yopornámp aropono. Am te apae riteanápe, mao Kwaromp lo ankore mek yak moria, am loaok nae-námp te pwi mo kare námpon.  
\v 8 Aropamp nɨnɨk wokwaekamp kwatae nɨnɨkaok saráp yárak námp te, Kwaro warákárnámp nɨnɨkaok naenámp pourou mono.   
\p
\v 9 Aeno yumo oukoumwan te wokwaekamp kwatae nɨnɨk fek yakáp napanápe, mono. Kwaromp Spirit kare kar yumwan oupouroupeyak nánko te, yumo Yiki Kor Spiritamp nɨnɨk fek paokop mwanapon. Aeno arop ankárank Kraisomp Spirit yak mo námp te, mao te Kraisomp arop mono. \x + \xo 8:9 \xt 1 Ko 3:16\x*  
\v 10 Kwatae nɨnɨk te yiráp pourouan sumpwi pap naenámpan maok, Kraiso yiráp pourou mek yak nánko te, yumo Kwaro nke námp fek waeman yae-párák kare arop yakáp napara, yiráp waemp te kwapwe kare yiki yakáp mwanapon.  
\v 11 Kwaro Jisasén apár me mekamp fárámpea papámpon. Aeno am Kwaromp Spiritao yumwan oupouroupeyak nánko, Kwar te Jisas Kraisén apár me mekamp fárámpea papámpara, maomp Yiki Kor Spiritamp tére fek yumwan kor taknámp yiráp sumpwi konap pourouan yiki yak nénk konámpono.   
\s1 Yiki Kor Spiritao tére námp fek Kwaromp tárápu yakáp námp kar  
\p
\v 12 Kémpiyae tárápu, wokwaekamp nɨnɨkaoi námpan, nomo kor nopok ampaok paokop mwanámpanápe mono. Nomo nopok mwanámp yak námp te Yiki Kor Spiritamp nɨnɨkaok paokop mwanámpon.  
\v 13 Aeno yumo wokwaekamp nɨnɨk fek paokopria te, yumo sumpwi mwarea napon. Aeno Yiki Kor Spiritamp kárákáre fek maok, yumo pourou fekamp wokwaekamp nɨnɨk sámp-wouroumpea, yiki yakáp mwanapon. \x + \xo 8:13 \xt Ga 6:8\x*  
\v 14 Arop ponankor Kwaromp Spiritaok paokop nap te, am arop fárákap te Kwaromp tárápuno.  
\v 15 Kwaro yumwan sánknámp Spirit te yao-pwaeráp niampao yiráp waemp poukeyak námpan yumo apáp mwanapanápe. Yumo sámpnap Spiritao yumwan fwapokwapianánko, yumo Kwaromp tárápu yakáp napara, Yiki Kor Spiritamp kárákáre fek táman maok, nomo nomp Naropwarén ‘Ayao’rá wumwi ri konámpon. \x + \xo 8:15 \xt 2 Ti 1:7; Ga 4:6\x*  
\v 16 Kwaromp Yiki Kor Spiritao nomp waempént tapokwapria maok, nomo énénki érik sérrá, ‘Nomo Kwaromp tárápu yakáp námp’rá sér i konámpono. \x + \xo 8:16 \xt 1 Jo 4:13\x*  
\v 17 Ae konámpara, nomo Kwaromp tárápu yakáp námpara, nánkár wakmwaek nomp Naropwar Kwar nompor nánapi pátenámp ourour te Krais sámp námpnámp taknámp mwanámpon. Ae mwanámpara, nomo oukoumwan máyakáp námp fek, Kraiso tére kwapweria touwe sámpámpnámp taknámp sámpeanámp te, nomo kor Kraisént yámar mek wae tokwae kwapwe fek énénki yae-párák kare yakáp mwanámpon. \x + \xo 8:17 \xt Ga 4:7; Yé 21:7\x*   
\s1 Nánkár wakmwaek nomo yámar mek kwapwe kare tankáp mwanámp kar  
\p
\v 18 Onomp nɨnɨk te, nomo oukoumwan sámpnámp nkwakwe make touwe kwatae máte kánanke kwarokono. Nánkár wakmwaek nomwan Kwaro yámar mek sáp naenámp wae te yoporop tokwae karono. \x + \xo 8:18 \xt 2 Ko 4:17\x*  
\v 19 Kwaro yoroimp ankank ponankor te, Kwaro nomwan náráp tárápu érik farákár mwanámp kean kárákáre fek yépékrá yakáp námpon.  
\v 20 Oukoumwan te Kwaro yoroimp ankank ponankor yae-párák yak mo, kounkour námpon. Am taknap ankank te námoku kwaporok napanápe. Kwar námoku taki yakápanáponria pwate nánko napon. Nánkár wakmwaek Kwaro kwapwe kare tére tére naenámpan yépékrá yakáp nap te arak naenámpon: \x + \xo 8:20 \xt Stt 3:17-19\x*  
\v 21 Oukoumwan tomore naenámp ankank fákapá yakáp nap, nánkár Kwaro má ankank ponankor fwapokwap nánko, am ankank Kwaromp tárápu nomont amwar kar kwapwe kare yakáprá warákár tokwae mwanámpon. \x + \xo 8:21 \xt Yé 21:1\x*   
\p
\v 22 Nomo wae mér námpon: Ankank ponankor Kwaro yoroi námp te, yupurao táráp sámp naeria touwe sámprá fépén i konámpnámp taknámp fépénénkrá yakáprá koropea oukoumwan námpon.  
\v 23 Am ankank támao mwar fépénénk mono. Nomo kuri fépénénk námpon. Nomo Yiki Kor Spirit sámp námp te, Kwaro nomwan kwaporok sápnámp kwapwe kare ankank niampono. Aenámpan maok, nánkár am yae pwar nánko te, Kwaro nomwan ‘Náráp tárápuno’ ria érik sénámp fek te, nomp pourouao kuri amwar kar yakáp mwanámpan yépék námpon. \x + \xo 8:23 \xt 2 Ko 5:2-4\x*  
\v 24 Manénkɨr te, Kwaro nomwan éréképanoria yépékrá yakápánko, érékép námpon. Aeno nomo ankank nke mwanámpria yépékrá yakápianámpan wae nke námp te, warko yépék mono. Táte arop ankárankao wae nke námp te, warko apaerá yépék naenámpanáp.  
\v 25 Aeno nomo oukoumwan nke monámp ankankan maok, táman nke mwanámpria am táman nɨnɨk kárákáre fek yépékrá yakáp konámpon.   
\p
\v 26 Tá ankwap te, kárákáre monámp arop nomwan te Yiki Kor Spiritao yaewour i konámpono. Nomo apae ankank Kwarén sér mwanámp mér mo námpan maok, Yiki Kor Spiritao érik kar tákaprá sér mono, yonkwae meknámp saráp yonkwae touwe fopo. Aenánko, am fek táman Yiki Kor Spiritao nomp kar toropwap námp yaewour i konámpono.  
\v 27 Kwar te aropamp nɨnɨk mek nkeria, Yiki Kor Spiritamp am nɨnɨk wae mér i konámpon. Am te apae riteanápe, Yiki Kor Spirit te Kwar námokuráp nɨnɨkaokria, Kwaromp firáp arop fárákap nomwan yaewourrá kar toropwap i konámpon. \x + \xo 8:27 \xt Sng 139:1\x*  
\v 28 Nomo te wae mér námpon: Kwarén nourouprá warákárnámp arop fárákapan Kwaro kápae kare ankank méntér téreria kwapwe kare yaewour námpon. Am taknámp arop fárákap te Kwaro ‘Warko érékép nanamp’ ria wumwi námp támaono. \x + \xo 8:28 \xt Ef 1:11\x*  
\v 29 Am te apae riteanápe, am arop fákáre te Kwaro wokwaek kar mériaka, náráponoria nánkárápámpara, am fárákapao kor ankár maomp Táráp niamp yakáp mwanapon. Aeria maok, maomp kápae kare tárápu yakáp napo, Kraiso am fárákapamp naenáp yak naenámpon. \x + \xo 8:29 \xt 1 Jo 3:2\x*  
\v 30 Am arop fárákap te wokwaek kar náráponoriaka nánkárápámpara, am fárákapan kor wumwi námpon. Aeriaka am fárákapan wumwirá sénámp te, ‘Yumo te yae-párák kare arop fákáreno’rá sénámpon. Mao ‘Yae-párák kare arop’rá sérinámp arop fárákapan te yiki yak kwapwe, tá námokuráp wae am fárákapan nénk námpon. \x + \xo 8:30 \xt 2 Te 2:13-14\x*   
\s1 ‘Ankwap ankankao Kwaromp aropompan taokor mono’rá sénámp kar  
\p
\v 31 Aenámpara, Kwaro am térenámp ankank kwapwe te nomo te apaerá sér mwanámpanáp. Kwaro nomwan yaewour námp te, nomwan wa ampwae sámp naenámpanáp.  
\v 32 Mao te wokwaek námokuráp Táráp wuriman námoku sámp-fákeyak moimpon. Mao te waeman nomwan ponankor yaewour naenámpria man sámp-kérép námpon. Mao námokuráp Táráp wuriman sáp námpan nánko te, nomwan ponankor ankwap ankankan kor fwap ti-sáp naeria námpon.  
\v 33 Kwar te waeman námoku nomwan náráponoria nánkáráp námp te, wa nomwan kot naenámpon? Kwaro námoku waeman nomwan fwapokwapia ‘Yae-párák kare arop’rá sénámpon.  
\v 34 Nomwan te wa ‘Kwatae nɨnɨki nap fek touwe sámp nanap’rá sénaenámpon? Waeman Krais sumpwia warko fárámpea Kwaromp yae-párák mwaek ankank poukeyak námpara, mao kor nomwan yaewour naeria Kwarén sér i konámpon. \x + \xo 8:34 \xt 1 Jo 2:1; Hi 7:25\x*   
\p
\v 35 Kraiso nomwan aropomp tokwae námp te, apae ankankao mao aropomp námp mekamp pwarokwap naenámpanáp. Nomp nɨnɨk mek kápae fárámp námpao ni, touwe sámp námpao ni, aropao nomwan nkwakwe make sokoro napao nie? Nomwan yae-porokweao ni, wae waempyam mo námpao nie? Apáp mwanámp ankank korop námpao ni, nomwan tirá wour napao nie? Am ankank am te nomwan aropomp i konámp arop Kraisomp yaekamp te pwarokwap mono.  
\v 36 Am ankank nomp pourouk korop konámpan maok, arop ankárankao Kwaromp Buk fek kumwianámp karao sérrá,  
\q1 “Yino waráp arop fi yakáp námpara,  
\q1 kápae kare por yinan tirá wour i konapon.  
\q1 Arop fárákapao yinan nke nap te,  
\q1 yénképrá kák mwanap sipsip niamp námpono.”   
\m
\v 37 Aeno Krais nomwan yonkwae touwenámp te, apae ankank nomp pourouk korop námpan kor, mao nomwan yaewour nánko kwe-pwar konámpon. \x + \xo 8:37 \xt 2 Ko 4:8-11\x* 36 Sng44:22’  
\v 38 Kare karon. Ono waeman mér kare nampon: Apae ankankao nomwan yonkwae touwenámp Kwaromp yaekamp samp naenámpanáp. Ae te sumpwi konapao ni, yiki yakao nie? Ensel fákáreao ni, kwatae-arop nkwakwe makeramp kárákáreao nie? Oukoumwan yakápnap ankankao ni, wakmwaek korop naenámp ankankao nie?  
\v 39 Yámar kear mekamp ankankao ni, waempomp némpoukamp ankankao nie? Mámá ponankor ankank máte, nomwan Kwaro aropompnámp mekamp pwarokwap mwanap pourou mono. Am aropomp te nomp Tokwae Kar Krais Jisas námpan sámp námpon. \x + \xo 8:39 \xt Jo 10:38\x*   
\c 9  
\s1 Polo Israel firan nkea aropompa waemp kar  
\p
\v 1-3 Awu! Onomp firáp Israel fákáre kwae! Awu! Onomp Juda ankwapyaenáp fákáre! Ono te yumwan yonkwae touwe tokwaeria, Kraisonámpok korop napo Kwaro yumwan warko éréképano kar nampon! Aeria kápae kare por yumwan yonkwae touwe kareria yumwantá nɨnɨk tokwae konampono. Ono te Kraisompara, ono kare kar sénampono. Ono yankar mono. Yiki Kor Spiritao onomp nɨnɨk mek yiki kor nɨnɨk sápeanánko, ono am kar sénamp te, wae kare karonorá mér nampon: Kraiso onomp nɨnɨkaok naenámpanria te, ono man turunk nanko, onan náráp fi mekamp ek far-pwar nánko, nopok yumo fwap am éri mek koropea Kraisomp firáp yakáp mwanapon.  
\v 4 Kwar te Judan te waeman kápae kare ankank sánk námp tane, am fárákap te apae nánko, Kwaromp kar wa mo napon? Am fárákap te Israel fi ara, Kwaro náráp tárápunoria nánkárápea maok, náráp kárákáre ntiaka wae tokwae kwapwe nénkámpon. Kwaro am fárákapan sérrá, ‘Mao náráp tárápu yakáp napo, taokeyak nanamp’ rimpon. Mao am fárákapan námokuráp lo karan nénkria lotu mwanap nɨnɨk méntér yénképámpon. Tá mao ‘Ono yumont yakriaka yaewour nanampono’rá sérimpon.  
\v 5 Am fárákapamp wokwaekamp appeyaenáp Abraham, Aisak, Jekop te Israel fi forokoranap appeyaenáp támaono. Táte wakmwaek Kraiso apárokamp arop arákarea, am fi mek arop kare yakámpon. Mao te námoku Kwarara, ankank ponankor taokeyak námpara, nomo ankár maomp eran saráp sakap mwaro! \x + \xo 9:5 \xt Mt 1:1-2; Jo 1:1\x*   
\s1 Kwaro koumteouráp aropan náráponoria nánkárápámpan sénámp kar  
\p
\v 6 Kápae kare por onomp fi aropan aropomp nampan maok, Kwaro Juda fi ‘Yumwan yaewour nanamp’rá sérimp kar te kwaporok pwar mono. Ono wae mér nampon, am ou mekamp arop ankwapmwaek Kwarén mér mo nap te, Kwaromp Israel fi kare mono.  
\v 7 Nomo ‘Máte ponankor Abrahamomp ou fekamp yakáp nap te Kwaromp tárápu kare’rá sér mwareano, mono. Wokwaek kar Kwaro Abrahamén, ‘Aisakomp fekampao saráp waráp firáp yakáp mwanapono’ rimpon. \x + \xo 9:7 \xt Stt 21:12\x*  
\v 8 Arop éntupwar naropwaromp yɨri fek saráp forokarea yakáp nap te Kwaromp tárápu mono. Arop ankár Kwaro tak nanamprinámp kar wawia karenoria mér nap fek forokarinap aropao maok, maomp tárápuno. Am tak nap te Abrahamomp finon.  
\v 9 Kwaromp arop ankwapan nánkáráprá ‘Onompono’rá sénámp te ará: Kwaro arakrá sérimpon: ‘Ono wae séri tari nampara, warko arákarrá kárákáre mént korop nanko te, Sara kárákáre sámpeaka fwap poumou-táráp sámp naenámp’ rimpon. \x + \xo 9:9 \xt Stt 18:14\x*  
\v 10 Am támao mwar mono. Warko wakmwaek nomp wokwaekamp appe Aisak Rebekan sámpeanánko, táráp anánk feae sámpánko, Kwaro sérimp kar ankwap aran nɨnɨkenke.  
\v 11-12 Am tárápyar oukoumwan éntupwar sámp mo fek, am tárápyarao kwapwe kare nɨnɨk sámp nep te, oukoumwan mér mo, kwatae nɨnɨk sámp nepan kor mér moepo maok, Kwaro Rebekan ‘Nae-táráp te nánaeramp yae ankore mek yak naenámp’ rimpon. Am táman Kwaro námoku aropan náráponoria nánkáráp konámp nɨnɨk érik yénkép námpon. Am tárápyaran apae nenepaoeanrá nánkáráp mono. Kwaro námoku ankwapan náráponoria nánkárápriaka, ankwapan te mono. \x + \xo 9:11-12 \xt Stt 25:21,23\x*  
\v 13 Aeno Kwaromp Buk fek te arakrá sénámpon, “Ono te Jekopén maok warákár kare nampon. Aeno Ison te warákár mo nampon.” \x + \xo 9:13 \xt Mal 1:2-3\x*   
\p
\v 14 Kwaro am tak námp nɨnɨk nánko te nomo ‘Pwi yak mono’rá sér mwanámp nie? Mo karono.  
\v 15 Aeno wokwaek kar mao Mosesén arakrá sér, “Arop onomponoria namp te man fwap yaewour nanampon. Tá ankwap man aropomp namp te, taknámp fwap aropomp nanampon.” \x + \xo 9:15 \xt Kis 33:19\x*  
\v 16 Aerá sénámpara, Kwaro aropan náráponoria nánkáráp námp te aropamp nɨnɨk fek, tá maomp tére tokwae fek te mono. Am te Kwaro námokuráp nɨnɨk fek saráp aropompria námpon. \x + \xo 9:16 \xt Ta 3:5; Ef 3:9\x*  
\v 17 Moseso manénkɨr Kwaro King Feron sérimp karan kumwimp te arakrá sérimpon: “Ono amwan ‘King yakae’rá séri namp te, onomp kárákáre tokwae amwan yénkép nanko, koumteouráp arop kápae kare apárok mwaek onomp e tokwae érik farákáp mwanapon.” \x + \xo 9:17 \xt Kis 9:16\x*  
\v 18 Aempara, nomo wae mér námpon: Kwar te arop ankárankampan aropomp naerianámp te fwap man aropomp i konámpon. Tá ankwap te monoria kárákáre naenámp nɨnɨk sánk naeria te, fwap am nɨnɨk sánk naenámpon.   
\s1 Kwaromp youpoukwap ntiaka aropompnámp kar  
\p
\v 19 Ono má kar má kumwi namp, yumo nkeaka onan makrá sér mwanape: “Ae te Kwaro arop ankákárankrá náráponoria nánkáráp námp kwamp te, apaeritea arop kwatae napo, kar sér i konámpon? Arop te wa fwap námokuráp nɨnɨkaokria Kwaromp nɨnɨk kwe-pwar naenámpanáp.”  
\v 20 Amo te wa nap kwamp, Kwaro taknámp nɨnɨkan man yopor nanapon? Ae te arop kwar fek sospen yoroianánko am sospenao man ‘Amo onan apaerá makrá yoroi nap?’rá sénaenámp nie? \x + \xo 9:20 \xt Ais 45:9\x*  
\v 21 Aropao kwar ankárank fek sospen anánkaopwe yoroia maok, ankwap mek kwapwe kare ankank kákriaka, tá ankwap mek sampwae kák naenámp te am te kwatae námp nie? \x + \xo 9:21 \xt Jer 18:6\x*  
\v 22 Kwaro kuri tak i konámpon. Mao te námokuráp youpoukwap námp érik yénkép nánko maok, ponankor arop maomp kárákáre tokwae mér mwanapon. Am sospen te nopok Kwaro youpoukwapria kot nánko, touwe kwatae sámp mwanap wae nánapi yakáp napan maok, Kwaro tamak fopwari pap mo, yépékrá yak námpon.  
\v 23-24 Am te apae riteanápe, maomp nɨnɨk te arop ponankor náráp wae tokwae ntia kárákáre, tá kwapwe kare tankáp mwanap maomp aropomp sámp mwanap arop fárákapan nénk nae ritea námpon. Am aropomp sámp mwanap arop fárákap te nomo Juda firao saráp mono. Nomo arop ankwap firao kor mént sámp mwanámpon.  
\v 25 Profet Hosea kor wokwaek kar arop Kwaro nánkáráp konámp nɨnɨk fek kumwiaka arakrá sérimpon:  
\q1 “Wokwaek te  
\q1 am arop fárákap onomp firáp yakáp moiapao maok,  
\q1 wakmwaek te onomp firáp yakáp mwanapon.  
\q1 Wokwaek te am fárákapan  
\q1 ono warákár moiampan maok,  
\q1 wakmwaek te ono am fárákapan  
\q1 warákár kare nanampon. \x + \xo 9:25 \xt Hos 2:23\x*   
\q1
\v 26 Am némpouk te ono sérrá,  
\q1 ‘Yumo te onomp arop fi mono’ ri nampan maok,  
\q1 am némpouk táman ono sérrá,  
\q1 ‘Yumo te yaká yak konamp Kwar  
\q1 onomp tárápuno’rá sénampon.” \x + \xo 9:26 \xt Hos 1:10\x*   
\m
\v 27 Wokwaek kar Aisaia arakrá sérimpon: “Juda fi éképoukamp kárák kápae niamp arak nánko te, Kwaro némpi ankwap yinɨnk fi mwar érékép naenámpon.”  
\v 28 Am te apae riteanápe Kwar Tokwaerao koupour koropeaka apárokamp arop ponankor youroukoupia kápae kare aropan ‘Yumo te faokorenk’rá sénaenámpon. \x + \xo 9:28 \xt Ais 10:22-23\x*  
\v 29 Tá wokwaek kar Aisaia ankwap kar am fek séri námp te arakrá sérimpon: “Aeno yámar mekamp ankank ponankor poukeyak konámp Kwar Tokwaerao nomo ankwap yinɨnkaopwe nomwan kor taokeyak monkoria te, Sodom ntiaka Gomora mekamp aropani námpnámp taknámp ponankor arop fi tomore mwarámpon.” \x + \xo 9:29 \xt Ais 1:9\x*   
\s1 Juda fi mér kare moria, yae-párák kare arop yakáp monap kar  
\p
\v 30 Arop ankwap fi Kwaromp yi fek yae-párák kare arop yakáp mwaria tére kárákáre mo nap te, wae Kwarén mér nap fek maok, Kwaro nke námp fek te yae-párák kare aropono.  
\v 31 Aeno Israel fi te Kwaro nke námp fek yae-párák kare arop yakáp mwaria lo ankwap oupourounkapao maok, am lo nke moria, yae-párák kare arop yakáp mono.  
\v 32 Am te Jisasén mér nap fek yae-párák kare nɨnɨk sámp te mono, námoku térerá am fek yae-párák kare arop yakáp mwanámpan mpweria napon. Jisas te yumwi fek pu tɨkɨpria sɨkɨrɨp konap niampara,  
\v 33 Kwaro wounáprá sérimp kar profet Aisaia kumwimp te arak rimpon:  
\q1 “Yumo nkenke! Ono Saion Faonkwek  
\q1 arop pu tɨkɨp mwanap yumwi ankárank páte nampon.  
\q1 Ono kárákáre kor yumwi páte nanko,  
\q1 arop kápae kare nke moitea tukupria  
\q1 am yumwi fek pu tɨkɨpria sɨkɨrɨp mwanapono.  
\q1 Arop man mér námp te  
\q1 kwaporok yépéki pwarria pwarápae mono,  
\q1 mao sénámp kar kare kar korop naenámpono.” \x + \xo 9:33 \xt Ais 8:14; 28:16; 1 Pi 2:6,8\x*   
\c 10  
\s1 Juda fi Kwaromp nɨnɨk kwapwe mér moiap kar  
\p
\v 1 Kémpiyae tárápu, ononamp Juda fi Kwaro oukoumwan érékép mo námpantá, am firan aropomprá nɨnɨkria, Kwaro am fárákapan warko éréképanoria kápae kare por kar toropwap nampon.  
\v 2 Ono te am fárákapan te wae mér namp kwamp arakrá sénampon: Am fárákap te Kwaro warákárnámp nɨnɨkaok mwaria kárákáre kar napao maok, Kwaromp nɨnɨk kare mér mo napon.  
\v 3 Kwaro námoku nɨnɨk námpaok ‘Yae-párák kare arop’rá sér i konámp nɨnɨk te mér mono. Námokuráp kárákáre fek, yae-párák kare arop yakáp mwarria napon. Aenapara, am fárákap te Kwaromp yae ankore mek yakápria, mao námoku térea, yae-párák kare arop yoroi papanoria yénképeyakáp mo napon. \x + \xo 10:3 \xt Ro 9:31-32\x*  
\v 4 Am fárákap te mér mo napon: Krais te mao lo tapokwapea pwate námpara, arop ponankor Kraisén mér nap te, Kwaro nke námp fek yae-párák kare arop yakáp napono.   
\p
\v 5 Moseso am nɨnɨkia lo aropan fwapokwapia yae-párák kare kák konámp nɨnɨkan kumwiaka sérrá, “Arop ponankor lo karwaok tukup napo maok, am loao am fárákapan yiki yakáp mwanap nénk konámpon.”  
\v 6 Aeno nomo Kraisén mér nánko, Kwaro nomwan ‘Yumo te yae-párák kare aropono’rá sénánko, nomo Moseso sérimp niamp pourouráp sérrá, “Yumo te nɨnɨkrá arakrá sér mwarea napon: ‘Wa narek pok naenámpon?’” [Am te Jisasén warámpea ékia napo, nomwan yaewour naenámpria nap niampono.]  
\v 7 Tá “Yumo te nɨnɨkrá sér mwarea napon: ‘Wa waempomp némpouk pɨk naenámpon?’” [Am te Kraisén warámpea aokea napo, nomwan yaewour naenámpria nap niampon.]  
\v 8 Aenapan maok, mámá kar fi kor nɨnɨk te ará:  
\q1 “Kwarén mér mwanap kar te  
\q1 wae yino érik farákápeanánko  
\q1 waeman yiráp wonae fik yak,  
\q1 tá yiráp nɨnɨk mek yak,  
\q1 tá yiráp táp mek yak námpon.” \x + \xo 10:8 \xt Lo 30:14\x*   
\m
\v 9 Aeno amo ‘Jisas te Tokwae Karono’ ria érik sériaka, amo kor Kwaro Jisasén apár me mekamp fárámpea pap námp karenoria mér napo maok, Kwaro amwan kor warko warámp naenámpon.  
\v 10 Nomp nɨnɨkao Jisas Kraisén mér nánko te, Kwaro nomwan ‘Yae-párák kare arop’rá sénámpon. Tá nomp am mér námp érik farákáp nánko te, Kwaro nomwan warko érékép konámpono.   
\p
\v 11 Kwaromp Buk fekamp karao sénámp te ará: “Arop Kwarén mér kare námp te, kwaporok yépéki pwarria pwarápae mono.” \x + \xo 10:11 \xt Ais 28:16\x*  
\v 12 Kwar Tokwae ankárankamp támao nomo ponankor nomp Tokwae Karono. Juda fi, tá ankwap fi ankárankamp pourouráp nɨnɨk fek saráp námpon. Aenámpara, arop ponankor man sénapo te, kwapwe kare karerá kák konámpon. \x + \xo 10:12 \xt Kl 3:11; Ga 3:28\x*  
\v 13 Kwaromp Buk fekamp karao am fek arakrá sér: “Arop ponankor Kwar Tokwaeramp e karákaprá wumwi napo te, am fárákapan warko érékép naenámpon.” \x + \xo 10:13 \xt Jol 2:32\x*   
\p
\v 14 Aeno arop fárákap man mér moria te, mokopia man nomwan yaewouraeria turunk mwanapon? Tá arop kar wa moria te, mokopia man mér mwanapon? Tá arop ankwap am fárákapan kar farákáp mo napo te, mokopia am fárákap kar wa mwanapon?  
\v 15 Tá kar farákáp naenámp arop tirá kérép mo napo te, mokopia kar farákáp mwanapon? Kwaromp Buk fekamp kar te arakrá sénámpon: “Koumteouráp arop te Kwapwe Kare Kar sámpá koropnámp aropan nkea te warákár kare mwanapon.” \x + \xo 10:15 \xt Ais 52:7\x*   
\s1 Israel fi ankwapmwaek saráp Kwapwe Kare Karwaok tukupap kar  
\p
\v 16 Aerámpan maok, ponankor koumteouráp arop te am Kwapwe Kare Kar wa mono. Profet Aisaia mákia kokwaetea Kwarén sérrá, “Tokwae Kar e! Wa mokop yino farákápnámp kar méria, karenorá nɨnɨk námpon?” \x + \xo 10:16 \xt Ais 53:1\x*  
\v 17 Nomo wae mér námpon: Nomo Kwaromp kar wa nánko maok, am támao nomp nɨnɨk mek mér mwanámp sáp konámpon. Am kar nomo wa námp te Kraisoi námpan farákápnap karono.  
\v 18 Tá ono ankwap turunk nae: Ae te Israel fi te oukoumwan mámá kar fi wa mo nap nie? Mono. Mao te wae wawi napono.” Buk Song fek kumwiakapao arakrá sénámp, nomo wae mér námpon:  
\q1 “Kwaro sámp-kérépámp aropamp kar  
\q1 waeman apár-apár ponankor,  
\q1 némp-némp ponankor akwap námpon.” \x + \xo 10:18 \xt Sng 19:4\x*   
\m
\v 19 Aeno ono ankwap turunk nae: Ae te Israel fi te má kar te mér mo nap nie? Mono. Waeman méri yakáp napao napon. Manénkɨr te yumo ankár Moseso farákápámp kar aran nɨnɨkenke:  
\q1 “Ono e moráp kánanke kwatae  
\q1 yonkwae kour moráp ankwap fi arop érékép nanko,  
\q1 amnamp nɨnɨk támao  
\q1 yumwan am fárákapan kokwarokria  
\q1 yopor mwanap nɨnɨk sánk naenampon.” \x + \xo 10:19 \xt Lo 32:21\x*   
\m
\v 20 Aisaia kor kar kárákáre fek arakrá sérimpon,  
\q1 “Arop fárákap onan oupourounkia nke moinap te  
\q1 oukoumwan onan wae nke napon.  
\q1 Arop ankwap fárákap  
\q1 onan te ‘Maeno?’rá turunk moinap arop fárákapao  
\q1 nke nap fek te  
\q1 ono wae érik korop nampon.” \x + \xo 10:20 \xt Ais 65:1\x*   
\m
\v 21 Aeno Aisaia te Israel firan nɨnɨkria arakrá sérimpon: “Ono waeman kápae kare por am kwekáprá ták-sɨr i konap arop fárákapan warko érékép naeria yae nánapia yépékrá yak konampon.” \x + \xo 10:21 \xt Ais 65:2\x*   
\c 11  
\s1 Kwaro Israel fi ankwapmwaek aropompnámp kar  
\p
\v 1 Ono arakrá turunk nae nae: Am tak nap te, Kwar te náráp Israel fi mekamp koumteouráp aropan te ponankor sɨnamp nie? Mo karono. Ono kor Israel fi mekamp aropono. Ono te Abrahamomp ou fekampao nampono. Ono te Bensamin yakámp fi mekamp aropono. \x + \xo 11:1 \xt Fl 3:5\x*  
\v 2 Am fi te Kwaro wokwaek kar nárápono rimpara, am firan te younkwe sɨr moimpon. Ae te yumo Kwaromp Buk fekamp Elaijaoinámp kar te mér mori kwapon? Mao aropomp kar fek sérrá,  
\v 3 “Tokwae Kar e, arop fárákapao waráp profet fákáreran tirá wouria maok, waráp alta yumwi yokwarámprá épér napono. Aenapo, ono ankárankamp mwar yak nanko, oukoumwan onan kor sámp-wouroump mwaria wae nape.” \x + \xo 11:3 \xt 1 Kin 19:10,14\x*  
\v 4 Aerámpan maok, nopok Kwar te nopok man apaerá sérimpon? Mao te arakrá sér: “Amo nápar yak mono. Ono éréképnamp arop 7000 te kwekár kwar Balén kwaráp torokomprá man lotu moi napono.” \x + \xo 11:4 \xt 1 Kin 19:18\x*  
\v 5 Taknámp, oukoumwan mámá ke fek kor ankwapmwaek yakáp napo, Kwaro am fárákapan aropompria náráponoria nánkáráp námpon.  
\v 6 Mao te tére napan nkea nɨnɨkia nánkáráp mo i konámpon. Námokuráp nɨnɨk fek nɨnɨkia érékép námpara, térenap nɨnɨkan nkea nánkárápeanánko te, am námoku nɨnɨkia éréképeanánko te, námoku nɨnɨkia yaewour naerianámp nɨnɨk te kare kar mono.   
\p
\v 7 Aenámp te nomo apaerá sér mwanámpon? Am ankank Israel firao sámp mwaria tére kárákáreap te sámp moiapon. Kwaro náráponoria nánkárápnámp arop ankwap fárákapao saráp sámpapon. Tá ankwap fárákap te maomp nɨnɨk kárákáre námpara, sámp moiap te.  
\v 8 Kwaromp Buk fek sénámp niampon:  
\q1 “Kwaro am fárákapan ouwipi pamp i konap  
\q1 niampi pap nánko,  
\q1 yirao kor Spiritamp ankank nke mo,  
\q1 woupwirao kor wa moinap te,  
\q1 Am takiap te yakrá koropea oukoumwan námpon.” \x + \xo 11:8 \xt Lo 29:4\x*   
\p
\v 9 Devito kor takrá sérimpon,  
\q1 “Kwar e! Amo am fárákapan pounk napo,  
\q1 kwapwe kare ankank fek warákareaka,  
\q1 mao te wae, amont yae-párák yakáp námpan mpwe  
\q1 yonkwae napo,  
\q1 amo touwe kwatae nénk napo,  
\q1 nape fɨrao apár me mek pɨk námp niamp mwanapon. \x + \xo 11:9 \xt Sng 69:22-23\x*   
\q1
\v 10 Am fárákapamp yi te kɨrɨkɨpá pap napo,  
\q1 nke mwanap pourou mo mwanapon.  
\q1 Am fárákap kápae sámp nap fek te,  
\q1 ankár kare kor nánákápia páte napo,  
\q1 ankár taki yaká yakáp mwanapon.”   
\s1 Kwaro arop ankwap fi warko éréképnámp kar  
\p
\v 11 Aenapan, ono turunk nae rae: Am Israel fi te Jisasén mér mo nap te, wae ponankor kwatae akwapria moyakáp nap nie? Mo karono. Am fárákap Kwarén younkwe sɨnapo maok, am mwae kup fek táman Kwaro ankwap fi aropan warko érékép námpon. Kwaromp nɨnɨk te, Israel fi am kwapwe kare nɨnɨk mao ankwap firan takrá tére námp nkea kokwarokrá kɨkiank mwanapria námpon. \x + \xo 11:11 \xt Ap 13:46\x*  
\v 12 Wokwaek Israel fi Kwarén younkwe sánkap ke fek te, Kwaro ponankor apár mekamp koumteouráp aropan yaewoura wae námpono. Am Israel fi Spiritamp ankank mo nap fek te, Kwaro ankwap fi aropan kwapwe kare fwapokwap námpon. Aenámpara, nánkár Israel fi warko Kwaronámpok arári korop napo te, nomo wae mér, Kwaro ponankor koumteouráp arop firan kwapwe kare kare nɨnɨk fek yaewoura wae naerámpon.   
\p
\v 13 Aeno oukoumwan te ankwap fi koumteouráp arop yumwan kar sánk nae nae: Kwaro onan sámp-kérép námp te, arop ankwap fi yumo ou mek téreaeria sámp-kérép námpantá, ono má tére man, am te tokwae kar ankankonoria aesioria warákár nampon.  
\v 14 Am te apae riteanápe, onomp nɨnɨk te Kwaro ankwap fi yumwan éréképeanánko, kwapwe kare yakáp napantá, Juda fiao kor nkea kokwarokria koropanáponoria nampon. Tá am fek táman ono ankwap fárákap érékép nanampon.  
\v 15 Karenono. Kwaro Juda firan far-pwar námp te, warko ankwap arop fi ponankor éréképeanánko, Kwaronámpok koropea méntér ankárankamp fi yakáp napon. Aenámpara, Kwaro warko Juda firan érékép nánko te, sumpwi napao, warko fárámp konap niamp araknámp mwanapon.  
\v 16 Arop pan tokwapea, am fekamp kánanke sámpea Kwarén sánk nap te am pan te ponankor Kwarompon. Ankwap te, yao arák Kwarompao nánko te, yowe ponankorao kuri Kwarompon.   
\p
\v 17 Israel fi te yao oliv kwapwe niampan maok, Kwaro yowe ankwapmwaek karrá tokopea épéri námpon. Tá ankwap fi yumo te yao pwae mekamp kwaporok yaknámp oliv yowe kor niampan maok, Kwaro yumwan tia oliv aopwe kare fek kɨrɨmpea yárákarea pwate námpon. Aetenánko oukoumwan te yumo am oliv aopwe fekamp yɨri kwapwe am yowe kor kareao sámp námp niamp sámpria kwapwe kare yakáp napon.  
\v 18 Aenámpara, yumo te, am yowe kor karean kámákár tukup námprá nɨnɨki kwapono. Yumo takrá nɨnɨk nap kwamp te, yumo ankár fwapi nɨnɨkitea kipo. Yumo yowe kor te am aopwe koran yɨri sánk mono. Aopwerao maok yumwan yɨri sánk konámpon.   
\p
\v 19 Aeno yumo te ‘Kwaro am yowe kare karámp-tákapnámp fi te, ankwap fi námwan am fek kɨrɨmp naeria ninámpono’ ria sér mwanape.  
\v 20 Tá kare, Kwaro taki námpan maok, amnámp fi kor te mér mo napantá, karrá tokopea épéri námpon. Tá yumo mér napara, fwap yakáp napon. Yumo te ‘Ono wae mér nampono’ ria warákár-séri kwapono. Apáp fek yakáp kip.  
\v 21 Kwar te oliv yowe kare wuriman taki yakanoria pwar moi námpara, yumo mér mo napo te, yumwan kor taki yakápenkria pwar mono.  
\v 22 Yumo te ankár fwapia nɨnɨk kipo. Kwar te arop aropomp naenámp nɨnɨk, tá yopor naenámp nɨnɨk méntér i konámpono. Arop Kwaromp nɨnɨkaok mo, pwar nap te, am fek táman yopora waeria touwe tokwae sánk konámpono. Aenámpao maok, yumo oukoumwan kor man méria paokop napo, Kwaro nkeaka warákáránko, yumo maomp kwapwe kare nɨnɨk mek yae-párák yakáp napono. Mo naporia te, yumwan kor yao yowenámp taknámp karrá tokop naerámpon. \x + \xo 11:22 \xt Hi 3:14\x*  
\v 23 Aeno am yao yowe ankwap wokwaek karrá tokopámp warko mér napo te, Kwaro warko am yowe kor aopwe kor fek kɨrɨmpea pwar naenámpon. Kare karono, Kwar te fwap warko mént kɨrɨmpea pwar naenámpon.  
\v 24 Yumo wae mér napon: Wokwaek te yumo yao pwae mekamp oliv yowe yakápapan maok, Kwaro yumwan karrá tokopea sankoropea oliv kwapwe mek kɨrɨmpea pwarari námp te, am te yumokuráp yao aopwe kare mono. Aenámpara, kareno, am oliv yowe kare fwap warko sámpeaka námokuráp yowe fek am fek kɨrɨmpea pwar naenámpon.   
\s1 Kwaro náráp aropomp ponankor aropan yénkép naerianámp kar  
\p
\v 25 Kémpiyae tárápu, takria yumo, yino te wae mér tokwae námponorá nɨnɨk mwanape. Aeria namp kwamp, am mek wouroumpeyaknámp karan yumwan mérenkria érik sénaeria nae. Juda ankwap fárákap ankár námokuráp nɨnɨkaok tukupria kárákáreapo maok, arop ankwap firaomékɨr Kwaronámpok koropea mao kouroump tari námp fek akwapá sámpea pwi yakanoria ninámpon.  
\v 26 Tá am ke fek táman Kwaro warko Israel firan ponankor érékép naenámp te, mao náráp Buk fek Aisaia kumwiakámp kar niampon:  
\q1 “Arop ankárank Israel firan érékép naeria  
\q1 yépékrá yak námp,  
\q1 Jerusalem meknámp fárámpea korop naenámpon.  
\q1 Mao te Jekopomp fekamp koumteouráp arop ponankor  
\q1 yaewour nánko,  
\q1 kwaromp kar ták-sɨr konap nɨnɨk pwar mwanapon.   
\q1
\v 27 Am ke fek táman  
\q1 ono am fárákapént kontrak yororia  
\q1 maomp kwatae nɨnɨk ponankor  
\q1 tirá épéria pwar nanampon!” \x + \xo 11:27 \xt Ais 59:20-21\x*   
\m
\v 28 Juda fi te Jisasoinámp Kwapwe Kare Karan younkwe sɨnapono. Aeria maok, am fárákap te Kwaromp yopor arop niampi yakáp napo, am támao ankwap fi arop yumwan yaewour námpono. Aeno wokwaek kar Kwaro náráponoria nánkárápnámp arop fárákapan te, oukoumwan nouroupi yak námpon. Mao te maomp appeyaenápén nɨnɨk námp kwamp, am tak námpono.  
\v 29 Am te apae riteanápe, Kwaro arop nánkárápea wumwiria ‘Ankank sánk nae’ ria sénámp te, ankwap nɨnɨk sámpria pwar mo i konámpon.  
\v 30 Wokwaek yumo te Kwaromp kar ták-sɨranapan maok, oukoumwan te Israel fi kar ták-sɨnapo, am fek táman yumo Kwaromp aropomp sámp napon.  
\v 31 Tá taknámp oukoumwan Israel fi Kwaromp kar ták-sɨnapan maok, am yumo oukoumwan sámpnap aropomp am fárákapao kor wakmwaek sámp mwanapon.  
\v 32 Kwaro numwar takanáponorianánko, am kar ták-sɨnap nɨnɨk támao ponankor aropan fákapá fákeyak námp te, am ponankor aropan náráp aropomp yénkép nanampria námpon.   
\s1 Nomo Kwaromp eran sakap mwanámp kar  
\p
\v 33 Wakwe! Kwaromp kwapwe kare nɨnɨk, tá maomp yonkwae kour, tá maomp mér te yoporop tokwae karia top-pwarámpea solwara youao pɨk námp niampon! Arop nomo te Kwaro námoku naeria nɨnɨk námp méria ankwap aropan farákáp mwanámp pourou mono. Nomo te mao térenámp nɨnɨk te mér mwanámp pourou mono.  
\v 34 Aenámp te Kwaromp Buk fekamp karao sérrá,  
\q1 “Wa mokop Kwar Tokwaeramp nɨnɨk méri námpon?  
\q1 Tá wa mokop man nɨnɨk sánk námpon?   
\q1
\v 35 Wamékɨr Kwarén ankank sánkeanánko,  
\q1 Kwaro nopok man sánk naenámpon?  
\q1 Am te mo karono.” \x + \xo 11:35 \xt Ais 40:13; Jop 41:11\x*   
\m
\v 36 Kwar námoku te ankank ponankor yoroia, mao kápae kare ankank fi korono. Ankank ponankor te mao námokuráp sarápono. Aenámpara, nomo te ankár maomp eran sakap saráp yakáp mwanámpon. \x + \xo 11:36 \xt 1 Ko 8:6\x*   
\c 12  
\s1 Nomp pourou ankár Kwarén ofanámp sánk mwanámp kar  
\p
\v 1 Kémpiyae tárápu, ono Kwaromp aropomp tokwaeran nɨnɨk namp kwamp, yumwan érik kárákáre fek sér rae: Yumo yiráp pourou te ankár oukoumwan yiki yakáp nap fek ankár Kwarén ofanámp sánkria, maomp tére mwanap amwar kar yakápria, Kwaro warákárnámp nɨnɨkaok saráp paokop kipo. Yumo tak nap te ankár yiráp Kwarén lotu kare nap támaono. \x + \xo 12:1 \xt Ro 6:13\x*  
\v 2 Yumo te apárokamp aropao kwatae nɨnɨk fek paokop nap niamp paokopi kwapono. Yumo ankár, Kwaro numwar yiráp nɨnɨk wourékam yoroi papanorá yénképá yakáp kipo. Takria maok, yumo fwap Kwaromp nɨnɨk mér mwanapono. Am nɨnɨk te ará: Kwapwe kare nɨnɨk mériaka, Kwaro warákárnámp nɨnɨk, tá ankár pwi yaknámp nɨnɨkan mér mwanapon. \x + \xo 12:2 \xt Ef 4:22-24; 5:17\x*   
\s1 Yiki Kor Spiritamp nɨnɨk fek tére mwanámp kar  
\p
\v 3 Kwaro námoku nɨnɨkia onan ourour sápea, náráp tére nanapria nánkáráp námpara, ono yumwan ponankor ankákárankan mér kipria sénae rae: Yumo te yiráp mér, yiráp nɨnɨk younkoup nap te, námo ankwapan kámákár akwap namprá nɨnɨkia warákár-séri kwapono. Yumo ankár fwapi youroukoupia maok, yae-párák kare nɨnɨkria yiráp Kwaro sánknámp mér am puri fek tére kipo. \x + \xo 12:3 \xt Ef 4:7\x*  
\v 4 Nomo te wae mér námpon, nomp pourouk yakápnámp ankank te kápae karerao maok, moumountukri tére napono.  
\v 5 Taknámp, nomo kuri aropao kápae kare námpao maok, Kraisén mér námpara, ankárankamp finono. Nomo ankákárank ponankor maomp pourouk tukuri yakáp námpara, énénki yakáp námpono. \x + \xo 12:5 \xt 1 Ko 12:12\x*   
\p
\v 6 Kwaro námokuráp nɨnɨk fek nomwan yaewourria maok, námokuráp ourour nomwan wor-pwate nánko, ankákárankrá moumountukri mér ti-sáp námpon. Aenámpara, arop ankwap profet kar farákáp konámp kwamp te, mao ankár náráp Kwarén mér námp puri fek farákáp kuno.  
\v 7 Táte arop Kwaromp ankwap koumteouráp aropan yaewour naenámp mér námp kwamp te, mao ankár am tére táman tére kuno. Táte arop ankwap tisamp térean mér námp kwamp te, mao ankár tisa tére táman tére kuno.  
\v 8 Táte arop ankwap ankwap fárákapamp nɨnɨk mek kárákáre sánk naenámp tére mér námp kwamp te, mao ankár am táman tére kuno. Táte arop ankank monap koumteouráp aropan yaewourrá ankank nénk námp kwamp te, ankár aropompria warákár fek nénk kuno. Tá arop ankwap tére taokeyak konámp te, mao te ankár am tére táman kárákáre fek tére taokeyak kuno. Tá arop ankwapao arop ankwapan aropompria yaewour naenámp kwamp te, ankár warákárrá yaewour kuno. \x + \xo 12:8 \xt 1 Ko 12:7-10; 1 Pi 4:10-11\x*   
\s1 Nomo ankár ankwapyaenáp fárákapan nouroup kare mwanámp kar  
\p
\v 9 Yumo arop ankwapan nouroup mwaria te, ankár kare kar nɨnɨk meknámp kar kipo. Yumo te kwekár nɨnɨk feki kwapono. Kwatae-námp nɨnɨk te ankár younkwek pwarará ankár Kwaromp kwapwe kare nɨnɨk fek saráp kip.  
\v 10 Yumo Kwaromp ankwap koumteouráp aropan nouroup nap te, ankár yiráp ankwapnáp karean nouroup i konap niamp kipo. Yumo ankár arop ankwapamp eran saráp kárákáre fek sakap kip. \x + \xo 12:10 \xt 1 Pi 1:22\x*   
\p
\v 11 Yumo te Kwaromp tére mwaria nap te, kokwae kwapono, kárákáre fek ankár tére mwar karrá warákárrá tére kipo. \x + \xo 12:11 \xt Kl 3:23\x*   
\p
\v 12 Yumo te Kwarén mériaka, Tokwae Karao yumwan yaewouranoria yépékrá yakáp nap kwamp te warákárria maok, yiráp pourouk kar korop námpon kor, wampwe kwaeria kárákáre fek yakápria, Kwarén kápae kare por kar toropwap saráp yakáp kip. \x + \xo 12:12 \xt 1 Te 5:16-18\x*   
\p
\v 13 Aeria maok, Kwarén mérnap arop ankwap fárákap ankank mo napo te, yumo am fárákapan yaewourria maok, tá ankwap némpoukamp arop yumonapok korop napo te, am fárákapan fwapia taokeyakáp kipo.   
\p
\v 14 Tá ankwap te, arop yumwan kar napo kor, yumo Kwarén ‘Am fárákapan yae-párák kare yaewourae’rá sér kipo. Kareno, ankár makrá sér kipo. Aeno yumo te, Kwaro man kwatae papanoria kar toropwapi kwapono. \x + \xo 12:14 \xt Mt 5:44; Lu 23:34\x*  
\v 15 Yumo te ankár warákáránknap aropént warákáránk kipo. Tá yumo éménknap arop fárákapént éménk kipo.  
\v 16 Yumo te ankár yumokuráp pourouran yaewour i konap niamp, take pourouráp nɨnɨk fek arop ankwapan kor tak kipo. Yumo te, arop tokwae yakáp mwarrá nɨnɨki kwapono. Yino te mér kwapweráp aroponoria yiráp e sakap kwapon. Yumo te némpoukamp aropént fekarea tére mwarria warákár kipo. \x + \xo 12:16 \xt Ro 14:19; Fl 2:2-3\x*   
\p
\v 17 Yumwan kar sénapo te, yumo nopoki kwapon. Yumo te arop ponankor nke nap fek te yae-párák kare nɨnɨkaok paokop kip. \x + \xo 12:17 \xt 1 Te 5:15\x*  
\v 18 Yumoku kok ampwae sámprá yorowar mwanap nɨnɨk sámp kwapono. Yumo ankár kápae kare por arop ponankor ankárankamp nɨnɨk fek yakáp mwanap nɨnɨkan saráp oupourounk kipo.  
\v 19 Onomp kémpiyae tárápu, yumwan napo te, yumo nopok mwaria nɨnɨki kwapono. Nánkár Kwaro námoku am fek nopok naenámpria pwar kipo. Kwaromp Buk fekamp karao arakrá sénámp te, yumo wae mér napon: Kwar Tokwaerao sérrá, “Nopok i konap tére te onomp téreno. Nánkárap onoku am fárákapan touwe kwatae sánk nanampon.” \x + \xo 12:19 \xt Lo 32:35; 2 Te 1:6-7\x*  
\v 20 Aeno táte arop amwan yopor i konámpao yae-porokwe nánko te, amo ankár man fɨr sánkampo. Tá mao ént nɨkɨp nánko te, amo ankár man ént sánkampo. Tak napo maok, amo taknap nkeaka amwan i konámp nɨnɨkia pwarápae tokwae sámp naenámpon.  
\v 21 Aeno arop yumwan kwatae sénapo, yumo nopok sér mwanap nɨnɨkao yumwan kwe-pwar naeane. Amo ankár kwapwe kare nɨnɨkria maok, kwatae nɨnɨk apárok sámp-anámp nanapono.   
\c 13  
\s1 Nomo ankár Gavmano sénámpaok mwanámp kar  
\p
\v 1 Arop ankár ponankor Gavmano sénapaok kip. Nomo te wae mér námpon: Gavman te námoku kwaporok yak mono. Kwaro páte nánko yak námpara, am Gavmano tére nap te Kwaro sánk námpan tére napon. \x + \xo 13:1 \xt Ta 3:1\x*  
\v 2 Aenapara, arop Gavmano sénánko, kar ták-pwar nap te, Kwaromp karan kor tak napara, am fek touwe sámp mwanapon.  
\v 3 Yumo te Gavmanén apáp te monoria nap kwamp te, kwapwe kare nɨnɨk fek yakáp napo maok, yiráp e sakap mwanapono. Gavman yakáp nap te, kwapwe kare nɨnɨknap aropan apáp sánk mono. Kwatae nɨnɨknap aropan saráp apáp sánk napon. \x + \xo 13:3 \xt 1 Pi 2:13-14\x*  
\v 4 Gavman fákáre te Kwaromp tére konap aropara, yumwan yaewour nánko maok, yumo yae-párák yakáp mwanapon. Aeno yumo kwatae nɨnɨk nap kwamp te apáp kipo. Yumo wae mér napon: Gavmano sampnámp bainat te kwaporok samp mono. Mao te Kwaromp tére aropara, kwatae nɨnɨknámp aropan touwe kwatae sánk naerámpon.  
\v 5 Aenapara, nomo ankár Gavmanomp yae ankore mek yakáp mwanámpon. Nomo te touwe sámp mwanámp táman saráp apápria maomp karwaok mwareano. Nomo fwapia nɨnɨkia maok, am karwaok i konap te yae-párák kare nɨnɨkonoria méria ampaok mwanámpon.  
\v 6 Am fi kor fek táman maok, yumo takis sɨr konapono. Am te apae riteanápe, Gavman te Kwaromp tére aropara, am Kwaro sánknámp tére kárákáre fek taokeyakáp konapono.  
\v 7 Aenapara, yumo te apae ankank Gavmanén sánk mwaria nap te, ankár sánk kipo. Yumo te nkwakwe make takis sámp konap aropan te ankár am takis sánk kipo. Yumo arop poukeyakáp konap aropamp yae ankore mek yakáp nap kwamp te, ankár maomp kar waria, man e tokwae sánk kipo. \x + \xo 13:7 \xt Mt 22:21\x*   
\s1 Nomo mokopia lo karwaok paokop mwanámp kar  
\p
\v 8 Yumo te ankank nopok sánk mwanámpria, kwaporok sámp nap, numwar taki yakanoria pwar kwapono. Koupour nopok sánk kipo. Aeno kwaporok nopok mwar sámpnámp ankárankamp ankankao saráp yaká yak naenámp te, nomo arop ankwapan warákár kare mwanámp aránon. Am te apaeritea námpanápe, arop ankwapan warákár námp te mao waeman loaok kar námpon. \x + \xo 13:8 \xt Mt 22:39-40\x*  
\v 9 Nomo te wae mér námpon: Lo karao sérrá, “Amo ankwapamp yupu, poumarop kokopori kwapon. Amo arop ankwapan sámp-wouroump kwapon. Amo oukuni kwapon. Amo arop ankwapamp ankank kɨkianki kwapon.” Mámá lo, tá ponankor ankwap lo yak námp am tapokwap námp te: ‘Amokuráp pourouan yonkwae touweria yaewour i konapnámp taknámp, ankwapan kor yonkwae touweria yaewouramp’rá sénámpon. \x + \xo 13:9 \xt Kis 20:13-17\x*  
\v 10 Arop ankwapan nouroup i konámp te, man kwatae nɨnɨk mo i konámpono. Aenámpara, arop ankwapan nouroup i konámp te, mao Kwaromp loaok kar i konámpon. \x + \xo 13:10 \xt 1 Ko 13:5\x*   
\s1 Ankár yae-párák kare paokop mwanámp kar  
\p
\v 11 Ono yumwan mámá nɨnɨk sénamp te apae riteanápe, oukoumwan nomo yakápnámp ke máte yumo wae mér napon. Aenapara, oukoumwan te yumo pamp nap pwarará ferámp mwanap kenono. Yumo te wae mér napon, nomo wokwaek kar Kraisén manénkɨr mérámp fek te, Kwaro nomwan érékép naenámp yae te oukoumwan éri yakámpon. Aeno oukoumwan mámá ke fek te wae fápaerá korop námpon.  
\v 12 Kumur te wae pwar naeria nánko, wae wakor korop naenámp wonae fik námpon. Aenámpara, nomo te kwatae kare kɨrɨkɨp mekamp nɨnɨk pwararea, aropao yorowar naenámp ankank yirɨr i konámpnámp wae fekamp ankankan ti mwanámpon. \x + \xo 13:12 \xt Ef 6:11\x*  
\v 13 Nomo te arop wae fek paokop i konapnámp taknámp yae-párák kare paokop mwaro. Nomo te patiriaka mánmán ént fépérrá paokoprá, mánmán riaka nkwak mak mwareano. Nomo te kokoporrá paokopria loaok tukup mo, námokuráp nɨnɨkaok paokop mwareano. Nomo te arop ankwapan kokwarokrá yorowarrá paokop mwareano. \x + \xo 13:13 \xt Ga 5:16\x*  
\v 14 Yumo te yumokuráp wokwaekamp pourou fekamp nɨnɨk kwatae fek paokopi kwapono. Yumo te ankár Jisas Krais Tokwae Karan saráp sámpea káraenámp yirɨmpea paokop kipo. \x + \xo 13:14 \xt Ga 5:16\x*   
\c 14  
\s1 Nomo ankwapamp yárakan kwatae youroukoup mo mwanámp kar  
\p
\v 1 Arop Kwarén méria, nkwakwe make lo mént tia yárakria te, Kwaro onan warákár námpan mpwe nɨnɨk nánko te, yumo man yiki mwaek akwapnámp nɨnɨk táman yopori kwapono. Sánánkar porokwe fek sios mek warámp-sankorop kip. \x + \xo 14:1 \xt Ro 15:7\x*  
\v 2 Arop ankwap Kwarén mér kárákáre námp te, mao fwap ponankor nkwakwe make ankank fári konámpon. Aeno arop ankwap, Kwarén mér namp saráp pwi monoria ankwap tére méntér tapokwap nanampan mpwenámp arop te, fɨr émi fár mo i konámpon.  
\v 3 Tá arop fɨr ponankor fwap fári konámp aropao, fɨr émi fár monámp aropan nkea nɨnɨkrá wouroump-séri kwapono. Tá nopok fɨr émi fár mo i konámp aropao fɨr ponankor fwap fánámp aropan nkeaka, mao lo ták-sɨnámponorá nɨnɨki kwapono. Mono, Kwaro waeman am aropan kor warámp námpono.  
\v 4 Amo te wa nap kwamp, ankwap tére aropamp tére nkea youroukoup nanapon? Táte mao kárákáre fek fokopeyakria tére námp, tá mao pɨká párákap námp, am te mao námokuráp arop tokwaerao saráp youroukoup naenámpon. Aeno mao fwap kárákáre fek fokopeyak námp te, waeman Tokwae Karao námoku kárákáre sánk nánko, fokopeyak námpon. \x + \xo 14:4 \xt Mt 7:1\x*   
\p
\v 5 Ankwap fákárerao nɨnɨkrá ankárankamp yae fek saráp Kwarén lotu i konapono. Ankwap fákárerao nɨnɨkrá, ankár kumur méntép kor fwap Kwarén lotu mwanámpria nɨnɨk i konapon. Arop ponankor ankákárankrá námoku karerao fwapia nɨnɨkia méria, námoku nɨnɨk namp te yae-párákonoria ampaok tukup kipo.  
\v 6 Arop ankwap fárákap ankárankamp yae fek saráp tokwae kar yaenoria lotu nap te, Kwar Tokwaeran nɨnɨkrá lotu napon. Ankwap fárákap fɨr ponankor fánap te, tá Kwarén nɨnɨkrá waeman warákár fek Kwarén aesioria fánapon. Tá ankwap fárákap fɨr émi wuri nap te, Kwarén nɨnɨkria waeman warákárria Kwarén aesioria wuri konapon.   
\p
\v 7 Nomo wae mér námpon: Nomo ou mekamp arop ankwap yiki yak te námokuráp ankankonorá nɨnɨk naeane. Tá sumpwiran kor taknámp námokuráp ankankonorá nɨnɨk mono.  
\v 8 Nomo yiki yakáp námp te ankár Tokwae Karampono. Tá nomo sumpwi námpao kor Tokwae Karamp sarápono. Aenámpara, nomo yiki yakáp námp, tá nomo sumpwi námpao kor, nomo te Tokwae Karamp sarápono. \x + \xo 14:8 \xt 1 Te 5:10; Fl 1:21\x*  
\v 9 Am te apaeria Kraiso kor sumpwia fárámpea yiki yak námp te, mao te sumpwinap arop, tá yiki yakápnap arop fárákapamp Tokwae Karono.   
\p
\v 10 Aenámpara, amo te apaeria waráp ankwapwarápomp yárak nkeaka amo man ‘Kwatae námp’rá sénapon? Táte arop ankwap amo apaeritea waráp ankwapwarápén wouroump-sénapon? Yumo te waeman mér napon: Nomo ponankor te Kwaro kot námp fek foukouri yakáp mwanámpon. \x + \xo 14:10 \xt Ap 17:31; 2 Ko 5:10\x*  
\v 11 Aeria Kwaromp Buk fekamp karao am kot mwanap kar táman sérrá:  
\q1 “Tokwae Karao arakrá sénámpon:  
\q1 ‘Ono yiki yak nampao waeman kare kar sénampon:  
\q1 Arop ponankor kwaráp torokomprá me woukouria  
\q1 onan loturia maok,  
\q1 arop ponankor onan sérrá,  
\q1 “Mao te Kwar kare támaono”rá sér mwanapon.’” \x + \xo 14:11 \xt Ais 45:23; Fl 2:10-11\x*   
\m
\v 12 Ae mwanapara, nomo wae mér námpon: Kwaro nomwan kot naenámp yae fek nomo ponankor ankákárank, nomoinámp ponankor fi kor nɨnɨk Kwarén sér mwanámpon. \x + \xo 14:12 \xt 1 Pi 4:5\x*   
\s1 Waráp ankwapnápo kwatae nɨnɨk naenámp nɨnɨk sánk kwapono  
\p
\v 13 Ae mwanámpara, nomo te nonopok ‘Amo kwatae nɨnɨki nap’rá sér mwareano. Nomo fwapia arakrá nɨnɨk mwanámpon: Nomo nánko, arop nkeria kwatae nɨnɨk fek akwapantáno.   
\p
\v 14 Ono Jisas Tokwae Karént yakria, arakrá mér kare nampono: Nkwakwe make ankank námoku te oumi yak mo i konámpon. Arop námokuráp nɨnɨk mek, am ankank oumi yak námprá nɨnɨk námp kwamp te, wampwe pwar kun. Am te apae riteanápe mao námoku nɨnɨk nánko te, am ankank te oum námpono. \x + \xo 14:14 \xt Ap 10:15\x*  
\v 15 Aenámp te waráp ankwapwarápo námoku, máte oumnámp fɨronorá nɨnɨk námpan amo fánapo, mao amwan nkea nɨnɨk kápae sámp námp te, am támao yénképrá: Amo warko waráp ankwapwarápén nouroup mo napon. Krais sumpwi námp te am aropan kor warko warámp naenámpara, amo fɨr fánap fek waráp ankwapwarápomp nɨnɨk kwatae pap kwapono. \x + \xo 14:15 \xt 1 Ko 8:11-12\x*  
\v 16 Aeno amo fɨran fwaponorá nɨnɨk nap kwamp te, arop ankwapao ‘Am te kwataeno’rá sénaeria námpara, amo mérampo.  
\v 17 Am te apae riteanápe, Kwaro náráp firáp taokeyak konámp te fɨrráp ént fépér i konap lo fek koumpeyak mono. Kwaro náráp firáp taokeyak konámp nɨnɨk te yae-párák kare nɨnɨk, tá yonkwae porokwe konap nɨnɨk, tá warákár konap nɨnɨk mámá te Yiki Kor Spiritao nomp nɨnɨk mek kák námpon.  
\v 18 Arop am tak námp te Kraisomp tére tére nánko, Kwaro maomp nɨnɨk kwapweran nkea warákáránko, aropao kor nkeaka warákár mwanapon.   
\p
\v 19 Aenámpara, nomo ankár nomwan yaewour nánko ankárankamp pourouráp nɨnɨk fek yakáp mwanámp nɨnɨkaokria maok, nonopok mér námp mek kárákáre sánk naenámpon. \x + \xo 14:19 \xt Ro 12:18\x*  
\v 20 Amo te fɨran saráp nɨnɨkria, Kwaromp sios fákáreran sámpá yampouroui kwapono. Fɨr te ponankor kwapwe karean maok, amo ankwap fɨr ankárank fánapo, am támao arop ankwap nkeaka kwatae nɨnɨk námp te, am te amo kwatae nɨnɨk napon.  
\v 21 Amo fɨr émi fánap, tá mánmán ént fánap, tá ankwap ankank fánapo, am táman waráp ankwapwarápo kor nkea mántwaokria kwatae nɨnɨk sámp nánko te, am ankank te warko taki kwapono. \x + \xo 14:21 \xt 1 Ko 8:13\x*  
\v 22 Amo am ankank mériaka fánap kwamp te, ankwap aropan séri kwapono. Kwarént sarápampo. Arop ankank fánaeria nɨnɨkia Kwaro yonkwae porokwe sánk nánko te, am ankank te fwapara, warákár kuno.  
\v 23 Aeno arop fɨr émi ankank fánámp ke fek anánkaopwe nɨnɨk fek fánámp te, amnámp nɨnɨk támao mao kwatae nɨnɨk námp yénkép námpon. Am te apae riteanápe, am ankank te yae-párák kare nierá fwapia mér moria námpono. Táte nomo ankwap ankank nomo fwaponorá mér moria, tak námp te kwatae nɨnɨk námpon.   
\c 15  
\s1 Nomo ankár Kraisomp nɨnɨkaok mwanámp kar  
\p
\v 1 Nomo Kwarén mér kárákárenámp arop fárákap nomo te Kwarén fwapia mér kárákáre moria nɨnɨk kápae sámpnap aropan te ankár yaewour mwanámpon. Nomo takria nomoku saráp nɨnɨkrá yaewour mwareano.  
\v 2 Nomo ponankor ankákárankrá nomp ankwapyaenápén warákár sánkria yaewour nánko maok, am fárákapao kwapwe kare nɨnɨk sámpea mér kárákáre fek yakáp mwanapon. \x + \xo 15:2 \xt Ro 14:19; 1 Ko 10:24\x*  
\v 3 Nomo te wae mér námpon: Kraiso kor námokuráp nɨnɨk fek saráp yárak moimpon. Maomp nɨnɨk Buk Song fekamp karao sénámp te, Kwaro sérrá, “Arop amwan wouroumpnap kar te onomp pourouk koropá oupouroup námpon.” \x + \xo 15:3 \xt Sng 69:9\x*  
\v 4 Kwaromp kar ponankor wokwaek kar kumwiap te nomwan yénkép naenámpria kumwiapon. Am kar te nomp nɨnɨk mek kárákáre sáp nánko, Kwaro nomwan érékép naenámp kárákáre fek yépékrá yakáp mwanámpon. \x + \xo 15:4 \xt 1 Ko 10:11\x*  
\v 5 Nomo te Kwar ankárankampamp kárákáreran saráp sámp nánko, mao saráp nomwan yaewour nánko, mér kárákáre fek yakáp námpon. Ono am Kwarén sénanko, yumwan yaewouránko maok, ankár Krais Jisasomp nɨnɨk fek saráp paokopria, ankárankamp nɨnɨk fek yakáp mwanapon.  
\v 6 Aeria maok, yumo ankárankamp nɨnɨk fek yakápria yumo ankár énénki Kwaromp e sakap mwanapon. Mao te Kwar, nomp Tokwae Kar Jisas Kraisomp Naropwarono.   
\s1 Kraiso Juda firan yaewourria arop ankwap firan mént yaewourinámp kar  
\p
\v 7 Aeriaka Kraiso nomwanmékɨr koropenkria éréképámpnámp taknámp, nomo kor ponankor ankákárankrá arop sios mek korop napo te, fwaprá kar korop naponoria éréképrá warákár mwanámpon. Am tak námp te aropao am nkeaka Kwaromp e sakap mwanapono. \x + \xo 15:7 \xt Mt 11:28; Hi 13:5\x*  
\v 8 Ono arakrá sér: Krais te Juda fi nomwan yaewour naenámp tére arop yakámpon. Mao am taki námp te, Kwaro wokwaekamp appeyaenápén sérimp kar te, wae ponankor kare karonorá yénkép námpon.  
\v 9 Am takimp te, arop ankwap firao kor Kwaromp aropomp nkeaka, maomp e sakap mwanapria nimpon. Buk Song fekamp karao makrá sénámpon:  
\q1 “Ono arop ankwap firént yakria,  
\q1 Kwarén ‘Aesio’rá séria maok,  
\q1 ono waráp e fek tár kar sámp nanampon.” \x + \xo 15:9 \xt Sng 18:49; Ap 3:25-26\x*   
\m
\v 10 Kwaromp Buk fekamp ankwap kar arakrá sénámpon:  
\q1 “Arop ankwap fi yumo te  
\q1 Kwaro nánkárápámp firént warákár kip.” \x + \xo 15:10 \xt Lo 32:43\x*   
\m
\v 11 Buk Song fekamp ankwap kar arakrá sénámpon:  
\q1 “Yumo arop ankwap fi ponankor  
\q1 Tokwae Karamp eran sakapria maok,  
\q1 ankár ponankor apár mekamp arop fi te  
\q1 maomp eran sakapanápono.” \x + \xo 15:11 \xt Sng 117:1\x*   
\m
\v 12 Tá Aisaia kumwimp karao kor arakrá sénámpon:  
\q1 “Arop ankárank Jesimp fi meknámp koropea  
\q1 arop ankwap fi taokeyak naenámpon.  
\q1 Am fárákap te  
\q1 mao koropea námwan yaewour naenámp keran  
\q1 méria yépék mwanapon.” \x + \xo 15:12 \xt Ais 11:10\x*   
\p
\v 13 Nomo mériaka yépéknámp fi te Kwarén námpon. Aenámpara, ono nɨnɨk namp te, yumo Kwarén mér napara, mao yumwan yonkwae porokwe ntia warákár sánk nánko, yiráp nɨnɨk mek top-pwarámpá yakano. Tá Yiki Kor Spiritamp kárákáre fek yumo Kwaro sérinámp ankank kwapwe korop naenámp ke yépékrá yakáp napo, am támao kor yiráp nɨnɨk mek tokwae kari yakano. \x + \xo 15:13 \xt Ro 14:17\x*   
\s1 Polo térenámp fi kor nɨnɨkan sénámp kar  
\p
\v 14 Onomp kémpiyae tárápu, yumo te kápae kare por aropomprá yaewour i konap nɨnɨk te yiráp nɨnɨk mek top-pwarámpeyak námp wae mér kare nampon. Tá yumo ponankor nkwakwe make mér kwapwe napara, yumo te ankákárank fwap nonopok, kwapwe kare nɨnɨk sámpenkria yaewour mwanap pwi napon.  
\v 15 Yumo tak napantá maok, yiráp por ankwap kar kumwi namp te, kar kárákáre tae morokan maok, ono am kar kumwi naeria te apáp mono. Yiráp nɨnɨk yaewour nánko, yumo kor am kar warko nɨnɨk mwanapon. Am te apaerianápe, Kwar námoku onan nɨnɨkia  
\v 16 Krais Jisasomp tére arop yakria ‘Ankwap fi arop ou mek téreae’rá séri námpon. Am tére fek táman ono Kwaromp Kwapwe Kare Kar farákápria pris niampi yakrá, ankwap fi arop Kwaronámpok éréképá koropá párakop namp te, Kwaro warákár kare konámp ofa niampono. Tá Yiki Kor Spiritao am fárákapan yaewour nánko, Kwaromp arop fi kare yakáp mwanapono. \x + \xo 15:16 \xt Ro 1:5\x*   
\p
\v 17 Aenamp te ono Jisas Kraisént yakriaka Kwaromp tére namp táman warákár nampon.  
\v 18-19 Ono te ankwapao tére napan sér mono. Ono te Kraiso onomp yae kor fek tére námpan saráp sénae rae: Mao te ono farákápnamp kar yaewourria, onomp yae kor fek kwapwe kare tére námpon. Tá mao onan ourour sáp nánko, Yiki Kor Spiritao kor onont tére kárákáre nánko, ono nkwakwe make kárákáre yororoi nampono. Mao am tére ponankor onan tak námp te, ono ankwap fi aropan ‘Kwaromp karwaok tukupenk’ ria yaewouraeria ninámpon. Ono Kraisomp Kwapwe Kare Kar ponankor farákáp namp te Jerusalem meknámpia farákáprá akwapea Provins Ilirikum mekmwaekamp taun mekmwaek farákáp nampon. \x + \xo 15:18-19 \xt 2 Ko 3:5; Ap 19:11-12\x*  
\v 20 Ono Kwapwe Kare Kar farákáp naeria warákár namp máte, ankwap apárokamp arop oukoumwan Kraisomp e mér mo nap mek akwapá farákáp nanampon. Ono te arop ankwapaomékɨr kar farákáp tenánko, am mek warko ono akwapea farákáp te mono. \x + \xo 15:20 \xt 2 Ko 10:15-16\x*  
\v 21 Ono nɨnɨk namp te Kwaromp Buk fekamp karao sénámpnámp maknámp:  
\q1 “Arop ankwapao oukoumwan am kar farákáp napo  
\q1 wa moi nap te, man nke mwanapon.  
\q1 Tá arop fárákap wokwaek maomp kar wa moiap te  
\q1 mao fwap mér kar mwanapon.” \x + \xo 15:21 \xt Ais 52:15\x*   
\s1 Pol Rom mek akwapá nkea pwarará, Spen mek akwap naeria nimp kar  
\p
\v 22-23 Ono te ankár yumonapok korop naeria nɨnɨkrá yárak nampao maok, onan má tére máte tokwae karara, oukoumwan táman térerá yárakria tamak yumonapok korop mo nampon. Aeno oukoumwan te ono maomwaekamp tére te wae pwar nampon. Kápae kare yopwar fek ono yumwan nke nae karrá yak konampon.  
\v 24 Ae namp kwamp Spen mek akwapnanamp ke fek te, manénkɨr te yumwan koropá nkea akwap nanampon. Ono yumwan nkea warákárria, ankwap yinɨnk yunk fek yumont yakea nanko, wakmwaek yumo onan yaewourria mwaeaok kérép mwanapon. \x + \xo 15:24 \xt Ap 19:21\x*   
\p
\v 25 Aeno oukoumwan te Jerusalem mekmékɨr akwapea am mek yakápnap Kwaromp arop fárákapan yaewour nae.  
\v 26 Ae naeria provins Masedonia ntiaka Akaia mekamp Kristen fákáre mani ti-sáp napo, sámpea Jerusalem mek Kwaromp firáp arop fákáre ankank mo napan sankoropá nénk nanampon. \x + \xo 15:26 \xt 2 Ko 8:1-2; 9:2\x*  
\v 27 Kare, am anánk fi arop te kwapwe kare nɨnɨkria am taki napan maok, am firao kor Jerusalem mek nopok Judamp pourouampor yaewourrá mani nénk mwanap yak námpon. Am te apae riteanápe, Juda firaomékɨr ankwap fi aropan spiritan yaewournámp ankank nénkapon.  
\v 28 Aenámpara, onomp nɨnɨk te mámá kwapwe kare ankank Jerusalem mekamp aropan nénkea, am tére namp wae pwar nánko maok, Spen mek akwapnámp mwae-páraok akwapria, yumwanmékɨr nkea pwarará akwap nanampon.  
\v 29 Ono wae mér nampon, ono yumonapok korop nanko te, Kraisomp ourour onan top-koupouri yak nánko yumonapok korop nanampon. \x + \xo 15:29 \xt Ro 1:11\x*   
\p
\v 30 Kémpiyae tárápu, yumo nomp Jisas Krais Tokwae Karan nɨnɨkria, Yiki Kor Spiritao nomwan nounouroup konap nɨnɨk ti-sáp námpara, ono yumwan kárákáre fek sénampon: Yumo te ankár onont tére kárákárerá Kwaro onan yaewour naenámpan kar toropwap kipo.  
\v 31 Yumo Kwarén sénapo, kar ták-sɨr i konap Judia mekamp arop onan mwaria napo kor, Kwaro onan nánánkária sámpá yak nánko, fwap yak nanampon. Aeria maok, yumo ono Jerusalem mekamp Kristen fákáreran yaewourriaka am mani nénk nanamp tére warákár mwanapan kar toropwap kipo. \x + \xo 15:31 \xt Kl 4:3; 2 Te 3:1-2\x*  
\v 32 Aenapo maok, Kwaro takaerianánko te, ono yumwan koropá nkeria, warákár karia, yumont anepér kánanke sámpria, warko kárákáre sámp nanampono.  
\v 33 Ono nɨnɨk namp te, Kwar te nomo yonkwae porokwe sámp konámp fi korara, mao fwap yumont yakanoria nampon. Kare tak naenámpon.   
\c 16  
\s1 Kápae kare aropan ‘Gude’rá sérimp kar  
\p
\v 1-2 Yumo nomp antáp Fibi taun Senkria mekampao korop naenámp te, yumo Kwar Tokwaeran nɨnɨkria maok, Fibin warámpea napo, yumont yak naenámpon. Mao te Senkria mekamp sios mek yae-párák kare téreria onan kor yaewour kwapwe námpon. Yumo kor mao apae ankank moian nkea man fwapia yaewour kipo.   
\p
\v 3 Yumo onomp ‘Gude’ má Akwila ntia Prisila anánkwapan sér kipo. Yino énénki Krais Jisasomp tére námpon.  
\v 4 Onan yaewouria, yino fwap sumpwi nenemprá nɨnɨkepara, ono saráp am anánkwapan ‘Aesio’rá sér mono. Sios ponankor ankwap némpoukampao kor am anánkwapan ‘Aesio’rá sér i konapon. \x + \xo 16:4 \xt Ap 18:2,26\x*  
\v 5 Yumo te ono ‘Gude’rá sénamp kar má am anánkwapamp nap mek koupoukour konap sios fákáreran sér kipo.  
\p Yumo Epainetusén ono ‘Gude’ namp má sér kipo. Mao te yinoku mént kar i konempono. Oukoumwan Esia mekamp arop Kristen moapo manénkɨr Kristenimpon. \x + \xo 16:5 \xt 1 Ko 16:19\x*   
\p
\v 6 Yumo ono Marian ‘Gude’rá sénamp má sér kipo. Mao kor yumwan yaewourrá térea wae námpon.   
\p
\v 7 Tá ankwap taknámp yumo Andronikus ntiaka Juniasén ono ‘Gude’rá sénamp má sér kipo. Am arop yawor te yinoku ankárankamp fi ara, yino énénki kalabus mek yakápámpono. Ono Kristen moamp fek manénkɨr Kristenia, aposel fákáre ou mek tére kwapwe nepara, kápae kare arop man mér napon.   
\p
\v 8 Yumo Ampliatusén ono ‘Gude’rá sénamp má sér kipo. Mao te Tokwae Karamp nɨnɨk fek yinoku mént kar i konempon.   
\p
\v 9 Yumo Urbanusén kor ono ‘Gude’rá sénamp má sér kipo. Mao te nomo Kraisomp ankárankamp tére konámpon. Aeriaka Stakisén kor ono ‘Gude’rá sénamp má sér kipo. Mao te yinoku mént kar i konempon.   
\p
\v 10 Yumo Apelisén ono ‘Gude’rá sénamp má sér kipo. Mao te Kristen yáraknámp e kwapwerápon. Yumo Aristobulusomp nap mek yakápnap arop fákáreran ono ‘Gude’rá sénamp má sér kipo.   
\p
\v 11 Yumo ono Herodionén ‘Gude’rá sénamp máte yinoku ankárankamp fi támaono, man sér kip. Aeria maok, Jisas Tokwaeramp arop fákáre Narsisusomp nap mek yakáp napan ono ‘Gude’rá sénamp má sér kip.  
\v 12 Yumo ono Trifina ntiaka Trifosan ‘Gude’rá sénamp má sér kipo. Am yupuyar te Kwar Tokwaeramp yae-párák kare tére kárákáre konepono.  
\p Tá ankwap yupu Persisén ono ‘Gude’ namp má sér kipo. Mao te onomp nouroup karenono. Mao te Kwar Tokwaeramp térea wae námpon.   
\p
\v 13 Yumo Rufusén ono ‘Gude’rá sénamp má sér kip. Mao te Kristen arop yae-párák kare kárákáre kwapwenon. Aeria maok, maomp éntupwaro kor takeno. Mao te onan kor náráp táráp kare niamp yaewour i konámpon. \x + \xo 16:13 \xt Mk 15:21\x*   
\p
\v 14 Yumo Asinkritus, Flegon, Hermes, Patrobas ntia Hermas, tá am fárákapént yakápnap arop makia man ono ‘Gude’rá sénamp má sér kipo.   
\p
\v 15 Tá ankwap Filologus ntiaka Julia, tá Nereus ntiaka maomp antáp, tá Olimpas, makia maok, Kwaromp arop fákáre énénki am fek yakáp nap ponankor ono ‘Gude’rá sénamp má sér kipo.   
\p
\v 16 Nomo Kwaromp koumteouráp aropamp nɨnɨk fek yumo ponankor ankákárank nonopok yae koukoupwiyak kipo. Kraisomp sios mekamp arop ponankor yumwan ‘Gude’rá sénapon. \x + \xo 16:16 \xt 1 Ko 16:20; 1 Pi 5:14\x*   
\s1 Arop ankwap fárákapao siosén ankwap nɨnɨk kwatae sánknap kar  
\p
\v 17 Kémpiyae tárápu, ono yumwan kárákáre fek sér rae: Yumo ankár arop fárákap yumo wawiap karan ták-sɨrirá, nkwakwe make kar sérarrá siosén pɨpɨrɨkɨr párakop konap arop fárákapan te mér kar kipo. Taknap nɨnɨk támao sios mekamp koumteouráp aropamp mér nap pwararea kwatae akwap konámpono. Taknap aropamp wonae fik tukup kwapono, panek yakáp kipo. \x + \xo 16:17 \xt Ta 3:9-10\x*  
\v 18 Am fárákap te nomp Tokwae Kar Kraisomp térean tére mono. Am taknap arop fárákap te námokuráp pouroukamp nɨnɨkaok paokopria maok, arop kwatae nɨnɨk ntia kwapwe kare nɨnɨk fwapia mér monap aropamp woupwi mamokor naenámp kar poupwekáprá, kar porokwerá sérar i konapono. \x + \xo 16:18 \xt Fl 3:19; 2 Pi 2:3\x*  
\v 19 Yumo Kwaromp karwaok paokop i konap te, ponankor arop yumo tak i konap nɨnɨk wae wawi napono. Aenapantá, ono yumwan am táman warákár nampono. Aeno onomp nɨnɨk te, yumo ankár kwapwe kare nɨnɨkan mér kareria, kwatae nɨnɨkan te épépérép kar kipria nampon. \x + \xo 16:19 \xt Ro 1:8\x*  
\v 20 Kwar te nomo yonkwae porokwe sámp konámp fi korao Satanén pumpuri anámpea yiráp yae ankore mek pwate nánko yak naenámp ke te wae wonae fik námpono.  
\p Ono nɨnɨk namp te, nomp Tokwae Kar Jisaso yumwan námoku nɨnɨkria yumont yakria yaewouranoria nampon.   
\s1 Arop ankwap fárákap Rom mek ‘Gude’rá sériap kar  
\p
\v 21 Yino ankárankamp tére konemp Timoti yumwan mao ‘Gude’rá sénámpon. Tá Lusius ntiaka Jeson, tá Sosipater yino ankárankamp fi, mao yumwan ‘Gude’rá sénapon. \x + \xo 16:21 \xt Ap 16:1-2\x*   
\p
\v 22 Ono Tertiuso, Polo onan ‘Kumwiae’rá sénánko, má pas má kumwi nampao, Tokwae Karamp e fek yumwan ‘Gude’rá sér rae.   
\p
\v 23 Gaius yumwan ‘Gude’rá sénámpon. Mao te onan náráp nap mek yae-párák taokeyakria maok, sios mekamp ponankor koumteouráp aropan kor taokeyak konámpon. Erastus te taun mek gavmanomp mani poukwap konámp arop, tá nomp ankwapnáp Kwartus, am arop yaworao yumwan ‘Gude’rá sénepon. \x + \xo 16:23 \xt 1 Ko 1:14\x*   
\p
\v 24 Ono nɨnɨk namp te, nomp Tokwae Kar Jisas Kraiso námoku nɨnɨkria yumwan ponankor yaewouranoria nampon. Kare tak naenámpon.   
\s1 Polo kar pwar naeria Kwarén ‘Aesio’rá sénámp kar  
\p
\v 25 Kar ono farákáp konamp te Jisas Kraisoinámp Kwapwe Kare Karono. Am fek táman Kwaro yumwan kárákáre sánk nánko, mér kárákárerá yakáp mwanapon. Am Kwapwe Kare Kar te wokwaek kar mek wouroumpeyakámpan maok,  
\v 26 oukoumwan te yaká yak konámp Kwaro wokwaek kar profetén séránko, kumwiakap kar mek wouroumpeyakámpan yino érik farákáp námpon. Aenánko maok, ponankor fi arop am mek wouroumpeyaknámp kar táman wae méria, Kwaro warákárnámp nɨnɨkaok paokop mwanapon. \x + \xo 16:26 \xt Kl 1:25-26\x*  
\v 27 Am Kwar mao ankárankampao saráp yonkwae kour kare námpon. Nomo ankár mao Jisas Kraisomp yae kor fek térenámp ankank táman nɨnɨkria nomo ankár maomp e sakap saráp yakáp mwaro. Kare tak mwaro. \x + \xo 16:27 \xt 1 Ti 1:17\x*