\id HEB - Karkar-Yuri NT [leu] -Papua New Guinea 1994 (DBL -2017) 
\h Hibru 
\toc1 Hibru Firampor Kumwimp Pas 
\toc2 Hibru 
\toc3 Hi 
\mt1 Hibru Firampor Kumwimp Pas  
\imt1 Mekia Akwapnámp Kar  
\ip Nomo mámá pas kumwinámp arop te mér mono. Arop ankwap fárákap te Polo kumwi námponrá nɨnɨk napon. Judamp kar te ‘Hibru kar’rá sér i konapara, am fárákapan kor ‘Hibru arop’rá sénapon.  
\ip Am te Jisas pok tenánko, 35 yopwar niamp arake fek mámá pas kumwi nap te, Juda mekamp Kristen ankwap fárákap arop fárákapao sámpá yampourou napo, Kristen yakápnap pwar mwaria napan yaewourrá kumwi napon.  
\ip Mámá buk fek sénámp te, wourékam kontrak Jisaso yoroi námp te épi kontrakan kámákár akwap námpon. Am te ará: Jisasomp e te ensel fákáreramp eran kámákár akwap námpon. Tá Kraisomp tére te Mosesomp téreran kámákár akwap námpon. Tá Jisasomp pris tére te wokwaekamp pris fákáreamp téreran kámákár akwapria ankár yaká yak námpon. Wokwaekamp pris fákáreramp ofa te nape fɨran kápae kare por ofa i konapon. Aeno Jisasomp ofa te námokuráp pourouran ofa sánkeanánko, am ofa te ankár arop ponankorampor yaká yak námpon.  
\ip Tá mámá buk fek ankwap kar sénámp te, Jisasén mér nap am te ankár fwapia kárákáre fek sámp-fákeyakáprá ‘Jisasén tokor samp-tukupenk’rá sénámpon.  
\c 1  
\s1 Kwaromp Tárápao nomwan kar sápnámp kar  
\p
\v 1 Kwaro wokwaek kar kápae kare por tá kápae kare nkwakwe make nɨnɨk fek nomp appeyaenápén profet fákáreramp top kor feknámp kar sánkámpon.  
\v 2 Aeno oukoumwan mámá ke fek wae pwar naenámp yae fek te, Kwaro náráp Tárápamp top kor fek nomwan kar farákáp námpon. Kwar te wokwaek kar Jisasomp yae kor fek apár ntia yámar yoroia pwarará, ankár am Táráp námoku am ankank ponankor sámp naenámpria nánapi pwara námpon. \x + \xo 1:2 \xt Kl 1:16; 1 Pi 1:10\x*  
\v 3 Táráp te Kwaromp wae tokwae ara, nomp pourouk wae tákapa wae námp te, mao ankár Kwar niamp kareno. Maomp kar te kárákáre korara, kápae kare ankank te ponankor ti-fákeyak nánko, am yakápnap puri fek yakáp napon. Mao te arop kápae kareamp kwatae nɨnɨk tirá épéria, maomp yɨri fek yáráriaka yiki kukarrá kákea pwatea, narek karaoki yaknámp King Tokwae Karamp yae-párák mwaek tank námpon. \x + \xo 1:3 \xt 2 Ko 4:4; Kl 1:15; Hi 8:1-2\x*   
\s1 Kwaromp Táráp ensel fákáreran kámákár akwapnámp kar  
\p
\v 4 Naropwaro náráp Tárápan sánknámp e te kwapwe kareria ensel fákáreramp eran kámákár akwap námpon. Aeria mao námoku tokwae kari yak nánko maok, ensel fákáre te maomp yae ankore mek yakáp napon. \x + \xo 1:4 \xt Fl 2:9\x*  
\v 5 Wokwaek kar Kwaro námokuráp Buk fek náráp Táráp táman sérrá,  
\q1 “Amo te onomp Tárápono.  
\q1 Oukoumwan te ono waráp Naropwar yak nampono.”  
\m Tá warko arakrá sér,  
\q1 “Ono maomp Naropwar yak nanko,  
\q1 mao onomp Táráp yak naenámpono.”  
\m Aeno Kwar te ensel ankwapan makeniamp kar sérimp nie? Mo karono. \x + \xo 1:5 \xt Sng 2:7; Hi 5:5\x*   
\m
\v 6 Mao náráp Táráp ankárank apárok sámp-kérépámp ke fek te Kwaro arakrá sérimpon:  
\q1 “Kwaromp ensel fákáre ponankor te  
\q1 ankár man lotu mwanapono.” \x + \xo 1:6 \xt Lu 2:13-14\x*   
\m
\v 7 Kwaromp Buk fekamp kar ankwapao ensel fákáreramp téreran arakrá sér,  
\q1 “Mao te náráp ensel fákáreran  
\q1 ouwi mɨrɨnk niampi pap konámpono.  
\q1 Mao te náráp tére aropan  
\q1 yaomwi yurunknámp fupukur pokrá kák konámpono.” \x + \xo 1:7 \xt Sng 104:4\x*   
\m
\v 8 Aeno Tárápan te arakrá sér:  
\q1 “Kwar e! Amo te yaká yak konap kingono.  
\q1 Amo te koumteouráp aropan  
\q1 yae-párák kare nɨnɨk fek saráp taokeyak konapon.   
\q1
\v 9 Amo te kwapwe kare nɨnɨkan saráp warákárria maok,  
\q1 kar ták-pwar konap kwatae nɨnɨk te amo  
\q1 warákár mo kare napon.  
\q1 Aenapria maok, waráp Kwar námoku  
\q1 amwan warákár nanap wel kwarákár tenánko,  
\q1 waráp ankwapyaewarápén kámákarea  
\q1 narek e tokwaeráp arop niampi yak napon.” \x + \xo 1:9 \xt Sng 45:6-7,10-12; 102:25-27\x*   
\m
\v 10 Tá Kwaro Tárápan warko arakrá sér,  
\q1 “Tokwae Kar e! Wokwaek kar te amo mámá apár yoroia napo  
\q1 kárákáre yak námpon.  
\q1 Tá amoku waráp yae kor fek yámar me yoroiapon.   
\q1
\v 11 Yámar me ntiaka apár te moyak naenámpon.  
\q1 Aeno amoku kare te yaká yak nanapon.  
\q1 Yámar me ntiaka apár te warko ponankor  
\q1 waempyam épi niamp araknámp moyak naenámpon.   
\q1
\v 12 Nánkár amo am ankank aropao waempyaman  
\q1 i konámpnámp araknámp, yoropwarápia paprá,  
\q1 arop warko waempyam wourékam sámp konámpnámp araknámp  
\q1 amo wourékam yoro nanapon.  
\q1 Aeno amoku te warko tékénou mono,  
\q1 ankár taki yak nanapon.”   
\m
\v 13 Wokwaek kar Kwaro Tárápan sérrá,  
\q1 “Amo te onomp yae-párák mwaek tank napo maok,  
\q1 nánkár wakmwaek ono amwan yoporap arop te  
\q1 waráp yae ankore mek párakop tenanampon.”  
\m Aeno Kwar te mae ke fek ensel ankwapan make pourouráp kar sérino? Ankár mo karono. \x + \xo 1:13 \xt Sng 110:1\x*  
\v 14 Ensel te wunéri mwarria Kwaromp tére konapono. Kwar warko érékép naerianámp arop fárákapan yaewouranáponoria am ensel fákáreran tirá kérép konámpono. \x + \xo 1:14 \xt Sng 91:11; Ap 12:7\x*   
\c 2  
\s1 ‘Kwaro nomwan warko érékép námp te tokwae kar ankankono’rá sénámp kar  
\p
\v 1 Jisaso Kwaromp nɨnɨk farákáprá sénámpara, nomo oukoumwan am kar wawia méria am karaok paokop mwanámpon. Nomo fwapia wa moitea ankwap ankankan nɨnɨkria poporokwenáprá panek tukup mwareano.  
\v 2 Wokwaek kar Kwaro nomp appeyaenápén enselomp top kor feknámp kar sánkámp te, am kar oukoumwan kárákáre yak námpon. Aenámpan maok, arop ponankor am kar ták-sɨrarea, am fek touwe kwatae sámpapono.  
\v 3 Aeno oukoumwan Kwaro nomwan warko érékép naeria tére námp te tokwae kar ankankono. Aenámpara, nomo am Kwaromp térean younkwe mwaek sɨrarea paokop námp te, nomo te mokopia Kwaromp yonkwae pwarámp wouroukoup mwanámpon? Tak mwanámp pourou mo karono. Manénkɨr te Tokwae Karao námoku nomwan warko érékép naeria, kar farákáp námpon. Tá maomp kar wawinap arop fárákapao nomwan arakrá sér, “Mámá kar te waeman kare karono.” \x + \xo 2:3 \xt Hi 12:25\x*  
\v 4 Kwaro náráp Tárápamp kar am te kare karonoria yénkép námp te ará: Koumteouráp aropan nkwakwe make kárákáre yororo, tá Yiki Kor Spiritamp ourour námoku nɨnɨknámp puri fek yénkimpon. \x + \xo 2:4 \xt Mk 16:20\x*   
\s1 ‘Jisas te nomwan warko éréképnámp arop ankárank támaono’rá sénámp kar  
\p
\v 5 Nomo wourékam apár Kwaro wakmwaek yoro naenámpria nɨnɨk námp kwamp te, nomo wae mér, Kwar te ensel fákáreran am apár taokeyakáp mwanapria pap mono.  
\v 6 Wokwaek kar arop ankárankampao Kwaromp Buk fek arakrá sérimpon:  
\q1 “Arop yino te apae ankankanánko, amo yinan nɨnɨk i konapon?  
\q1 Yino te kánanke kwatae te,  
\q1 apaeritea amo yinan yae-párák kare taokeyak konapon?   
\q1
\v 7 Amo yinan yoroi nap te,  
\q1 fae tákáre ke fek saráp  
\q1 ensel fákáreamp yae ankore mek  
\q1 kák nanampria niapon.  
\q1 Aeno wakmwaek amo yinan narek paprá,  
\q1 kárákáre sápria, e tokwae sáp napon.   
\q1
\v 8 Amo te yinan amo yoroinap ponankor ankank  
\q1 taokeyakáp mwanapria nánapi pwara napon.”  
\m Mámá kar ‘Kwaro kápae kare ankank aropamp yae ankore mek kák tenámp’rá sénámp te, nomwan arakrá yénkép námpon: Mao te ankwap ankárankamp ankank maomp yae ankore mek yak mo, kwaporok yakanoria pwar mono. Aeno ponankor ankank maomp yae ankore mek yak námp te nomo oukoumwan nke mo námpon.  
\v 9 Aeno nomo te Jisas e tokwae sámp námp wae nke námpon. Mao ankank kápae kare taokeyak námpon. Manénkɨr mao apárok ékia yakámp fek te, fae tákáre ke fek enselomp yae ankore mek yakámp te, Kwaromp aropomp yénképria, ponankor koumteouráp aropan ér-pwarará, sumpwi nanampria ninámpon. Am touwe sámpea sumpwi námp fek táman Kwaro man narek papria, kárákáre tokwae ntia e tokwae sánk námpon. \x + \xo 2:9 \xt Fl 2:8-9\x*   
\p
\v 10 Kwar te mao támao námoku yoroinámp ponankor ankank fi korara, maomp nɨnɨk te náráp tárápu yámar mek éréképá pokeanánko, yae-párák kare yakáp mwanaprianámpon. Kwaromp nɨnɨk te Jisas numwar touwe sámpeanánko, am touwe sámp námp támao, koumteouráp aropan warko éréképnámp kwapwe kare kare arop yakanorianámpon. Am Kwaro takimp nɨnɨk te yae-párák kare nɨnɨkono. \x + \xo 2:10 \xt Hi 5:8-9\x*  
\v 11 Nomo te wae mér námpon: Ponankor koumteouráp aropan yiki kukarrá pap konámp arop, ntia am yiki kukur kare yakápnap arop te méntér ankárankamp Naropwaromp tárápunono. Aenapantá maok, Jisas te pwarápae mono, ankár ‘Onomp nánaeou’rá sénámpon. \x + \xo 2:11 \xt Mk 3:35\x*  
\v 12 Kwaromp Buk fek yaknámp kar te ará:  
\q1 “Ono onomp nánaeou fákáre koupoukour napo,  
\q1 am ou mek ‘Amo te arak i konapono’rá farákápriaka  
\q1 waráp e sakap nanampon.” \x + \xo 2:12 \xt Sng 22:22\x*   
\m
\v 13 Kwaromp Buk fek sénámp kar ankwap te ará:  
\q1 “Amo ‘Nanamp’rá séri nap táman  
\q1 fwap tak nae raponria mér nanampon.”  
\m Tá warko sérrá,  
\q1 “Ono te Kwaro onan ti-sápnámp tárápunt  
\q1 máyak nampon.” \x + \xo 2:13 \xt Ais 8:17-18\x*   
\s1 Jisas nomwan yaewour nanampria arop arákarámp kar  
\p
\v 14 Am tárápu Jisaso sénámp te koumteouráp arop fárákap táman námpon. Aenámpara, Jisas kor arop arákarea, am fárákap niampimp te, mao fwap sumpwiaka koumteouráp aropan surumpwirá kák konámp kárákáre tokwaeráp Satanén kwatae pap nanampria nimpon. \x + \xo 2:14 \xt 1 Jo 3:8\x*  
\v 15 Koumteouráp arop sumpwiantá apáp tɨrɨnk nap te, kápae kare por mámá apár mek yakáp napo, am fárákapamp apáp támao nánko, Satanomp fákapá kák tenámp mek yakápiapon. Aeapan maok, Jisas sumpwimp te am fákapá yakápnap mekamp érékép naeria nimpon.  
\v 16 Karenono, mao wokwaek téremp te ensel fákáreran yaewour naeria tére mono. Mao sumpwi námp te Abrahamomp appeyaenápén yaewour naeria nimpon.  
\v 17 Náráp nánaeounáp fákáre nomwan yaewour naeria námpara, ankár arop nomo niamp make kare yakria maok, Pris Tokwae yakriaka Kwaromp tére námpon. Takria maok, arop aropomprá, tá ankár yae-párák kare tére nánko maok, koumteouráp aropamp kwatae nɨnɨk tirá épér naenámpon.  
\v 18 Mao námoku Satano poupwekápnámp touwe sámprá kwe-pwarari námpara, fwap aropan kor Satano poupwekáp nánko, sámpnap touwe fwap yaewour naerámpon. \x + \xo 2:18 \xt Mt 4:1-11; Hi 4:15\x*   
\c 3  
\s1 Jisasomp kárákárerao Mosesomp kárákáre kwe-pwarnámp kar  
\p
\v 1 Kristen ankwapyae fákáre, Kwaro yámar mek yakria yumwan kor wumwiri námpon. Aenámpara, yumo fwapnae karia Jisasén nɨnɨk kour kip. Mao te aposel, Pris Tokwae Karara, nomo man méria maomp e érik sér i konámpon. \x + \xo 3:1 \xt Hi 4:14\x*  
\v 2 Kwaro man mámá tére sánkeanánko, Kwaromp karwaok kar námp te, wokwaek Mosesén kar sánkánko, mao koumteouráp arop ou mek Kwaromp nap niampi yakria, téremp niamp wuri popwar námpon.  
\v 3 Aeno nomo te wae mér námpon: Nap tinámp aropamp e te tokwae karria, napamp eran kámákár akwap námpon. Taknámp Kwaro Jisasén sánknámp e tokwae te Mosesomp e tokwaeran kámákár akwap námpon.  
\v 4 Ponankor ankákárank nap te waeman aropao tére napon. Aeno Kwaro námoku maok ankank ponankor yoroimpon.  
\v 5 Moses te Kwaromp tére arop niamp, mao ankár Kwaromp karwaokria Kwaromp nap mek térempon. Aeria Kwaromp arop fákáreran Kwaro wakmwaek sénaenámp karan farákápámpon. \x + \xo 3:5 \xt Nam 12:7\x*  
\v 6 Aeno Krais te Kwaromp Tárápara, Kwaromp karwaok yae-párák kare téreria Kwaromp koumteouráp arop maomp nap mek yakáp napan taokeyak námpon. Táte nomo kápae kare por man kárákáre fek méria warákárria Kwar Tokwaeran yépékrá yakáp námp te, nomo kuri Kwaromp nap niampi yakáp námpon. \x + \xo 3:6 \xt Hi 3:14; 10:23\x*   
\s1 ‘Anepér sámp mono’rá sénámp kar  
\p
\v 7 Nomo te Kwaromp koumteouráp arop fi yakáp námpara, arop Kwaromp Buk fek Yiki Kor Spiritao nɨnɨk sánk nánko, kumwinámp kar man nomo fwapia wa mwaro:  
\q1 “Yumo oukoumwan Kwaromp Kar wa nap kwamp te,   
\q1
\v 8 yumo te wokwaek yakápap  
\q1 Israel arop fárákapaoiapnámp araknámp  
\q1 yiráp nɨnɨk fákapea kárákáre kwapono.  
\q1 Kwaro sérrá,  
\q1 ‘Am fárákap te arop yak moap apárok yakápria  
\q1 onan mokopon nke mwarria onomp kar ták-sɨriapon. \x + \xo 3:8 \xt Kis 17:7; Nam 20:2-5\x*   
\q1
\v 9 Am apár mek yiráp appeyaenápo kor 40 yopwar fek  
\q1 ono kápae kare ankank téreriaka  
\q1 am fárákapan yaewouranko nkeapao maok,  
\q1 Kwaro nomwan yopor te mokopean nke mwar ritea  
\q1 sokororá paokopiapon.   
\q1
\v 10 Aeapantá maok,  
\q1 ono ankár am koumteouráp aropan te  
\q1 yopor yonkwae pwarámpa waeria maok, sérrá,  
\q1 ‘Ankár ono sénampaok pwarará  
\q1 onomp nɨnɨkaok paokop mo napantá,   
\q1
\v 11 Ono yopor yonkwae pwarámpa waeria maok,  
\q1 am fárákapan arakrá sénampon:  
\q1 Kare kar narekampráp yumo te  
\q1 onomp anepér mwanap némpouk te tukup mo karenono!’” \x + \xo 3:11 \xt Nam 14:21-23\x*   
\s1 Nomo kor Israel fákáreaoi napnámp taknámp kar ták-sɨr mwareano  
\p
\v 12 Kémpiyae tárápu, yumo te fwapia mér kip: Takria yumo ou mekamp ankárankao maomp nɨnɨk mek kwatae nɨnɨk yak nánko sámpria, yiki yak konámp Kwarén younkwe sɨrarea Kwarén mérnámp nɨnɨk pwar naeane.  
\v 13 ‘Oukoumwan’ yak nánko, nomo kor ‘Oukoumwan’rá sér i konámp kumur méntép yumo ankár nonopok yaewourria kárákáre nénk kipo. Takria, yumo ou mekamp ankwap ankárankampan kwatae nɨnɨkao man poupwekáp nánko, maomp nɨnɨk kárákáre nánko, Kwarén mér mo naeane.  
\v 14 Nomo wokwaek kar méri námp te ankár oukoumwan kor am mér te kárákáre fek sámpea yakáprá tukupea sumpwinámp ke fek mwanámpon. Nomo takria te, nomo ankár Jisasomp koumteouráp arop kare yakáp námpon. \x + \xo 3:14 \xt Hi 3:6\x*   
\p
\v 15 Ono manénkɨr sérinamp kar táman warko Kwaromp Buk fek arakrá sénámpon:  
\q1 “Yumo oukoumwan Kwaromp kar wa nap kwamp te,  
\q1 yumo te wokwaek yakápap  
\q1 Israel arop fárákapaoiapnámp araknámp  
\q1 yiráp nɨnɨk fákapea kárákáre kwapono.” \x + \xo 3:15 \xt Sng 95:7-8\x*   
\p
\v 16 Wokwaek kar te apae arop firao Kwaromp kar wa napao, am kar ták-sɨrariapon? Am te Moseso Isip mekampan éréképea akwapámp arop ponankor támao takiapon.  
\v 17 Kwaro 40 yopwar fek yopor yonkwae pwarámprá akwapámp te wanimpon? Am yopor yonkwae pwarámpámp te kwatae nɨnɨk fek yakápap koumteouráp aropan nánko, am fárákapao faokorapo, maomp yákáre te kwar mwar mek tankápámp te, Kwaro am fárákapan saráp yopor yonkwae pwarámpámpon.  
\v 18 Kwar te wan ‘Onomp anepér mwanap némpouk tukup mwanap pourou mono’ ria fou e séri námpon? Am Kwaromp kar ták-pwarnap koumteouráp arop fi támanimpon. \x + \xo 3:18 \xt Nam 14:1-3,26-33\x*  
\v 19 Aenámp te nomo wae mérono: Am fárákap te Kwarén mér mo kare napara, am fi kor fek táman Kwaromp anepér mwanap némpouk te ankár kare kar yink mo karenono.   
\c 4  
\s1 Kwaromp koumteouráp arop anepér sámp mwanap kar  
\p
\v 1 Kwaro ‘Yumo te ono yaknamp anepér mwanap némpouk korop mwanap’ rinámp kar te oukoumwan máyak námpon. Aenámpara, nomo ankár apáp mwanámpon. Takria Kwaro nke nánko, yumo ou mekamp arop am mek akwap moantáno.  
\v 2 Nomo wawinámp Kwapwe Kare Kar máte, wokwaek Israel firao wawiap niampon. Aeapan maok, am fárákap te wa mwar waria maok, Kwaromp kar te karenoria mér moiapon. Aeapara, am fárákapao wanap Kwapwe Kare Kar te man yaewour moimpon.  
\v 3 Oukoumwan te Kwarén mérnámp arop nomo te fwap am anepér mwanap némpouk tukup mwanámpon. Wokwaek Kwaro am némp táman námwan mér monap aropan sérrá,  
\q1 “Ono yopor yonkwae pwarámpria fou e sénampono:  
\q1 Ono yaknamp anepér mwanap némpouk korop mo karenono.”  
\m Am takrá sénámp te, námokuráp anepéran sénámpan maok, mao mámá apár yoroia pwarará te, warko tére naenámp yak moimpon. \x + \xo 4:3 \xt Sng 95:11\x*  
\v 4 Kwaromp Buk fekamp kar ankwap ‘Fákánek yae’rá sénámp te, Kwaro am fákánek yae fek mao térea pwara námp nkea am yae fek anepérimpon. \x + \xo 4:4 \xt Stt 2:2\x*   
\m
\v 5 Am kar manénkɨr nomo nke námp te arakrá sénámpon:  
\q1 “Am fákáre te ono yaknamp anepér mwanap némpouk te  
\q1 ankár yink mo karenono.”   
\m
\v 6 Ankwap fárákap te fwap maomp anepér i konap némpouk yink mwanapon. Aeno koumteouráp arop ankwap fárákap wokwaek Kwaromp Kwapwe Kare Kar wawiapao ták-sɨri nap te, am fárákap te am némpouk tukup mo karenono.  
\v 7 Am fárákap sokororá paokopria kwar saráp mek faokor tenapo, kápae kare yopwar akwapeanánko maok, Kwaro King Devitén yink mwanap yae ankwap ‘Oukoumwan’rá sénámp kar farákápámp te nomo wae sérinámp niamp támaono:  
\q1 “Oukoumwan yumo Kwaro sénámp kar mámá  
\q1 wa nap kwamp te,  
\q1 yiráp nɨnɨk fákapea kárákáre kwapono.” \x + \xo 4:7 \xt Sng 95:7-8\x*   
\p
\v 8 Wokwaek kar Josua am arop fárákapan am apár mek anepér sánkearánko te, Kwaro Devitén warko wakmwaek yae ankwaprá sér mono.  
\v 9 Aempara nomo te wae mér námpon: Nomo anepér mwanámp te oukoumwan yak námpon. Am te Kwaro fákánek yae fek anepérimp niampon.  
\v 10 Nomo wae mér námpon: Arop Kwarént maomp anepér i konámp némpouk yoump námp te wokwaek Kwaro náráp tére pwarará anepérimpnámp taknámp, mao kuri náráp tére pwarará anepérámpon. \x + \xo 4:10 \xt Stt 2:2\x*  
\v 11 Nomo ankár am anepér i konap némpouk tukup mwaria te, ankár tére kárákáre mwanámpon. Takria arop ankwap ankárank wokwaekiapnámp taknámp kar ták-sɨr konap nɨnɨkaokria am mek yoump mo naeane.   
\p
\v 12 Kwaromp kar te yiki yak námpara, tére kárákárerá yak námpon. Am te énénkér mwaek wiráp bainat wiran kámákár akwap námpon. Am Kwaromp kar te aropan faropea mek karaok akwap konámpon. Aenánko maok, waemp ntia nɨnɨk mek kukkwaraokia yae ke me mwaek, pu kwaráp kor me mwaek worépámprá akwap konámpon. Aenánko maok, nomo nomp nɨnɨk mekamp ankank ponankor mér i konámpon. \x + \xo 4:12 \xt Ef 6:17; 1 Pi 1:23; Yé 2:12\x*  
\v 13 Kwaro nke námp fek te, námoku yoroinámp ankank te ankwap ankank ankárank mek yak mo kareno. Ponankor ankank te Kwaro nke námp fek érik karaok yak námpon. Kwaro saráp nomp nɨnɨk ponankor yurukup naenámpon. \x + \xo 4:13 \xt Ro 14:12\x*   
\s1 ‘Jisas te nomp Pris Tokwae’rá sénámp kar  
\p
\v 14 Nomo te wae nomp Pris Tokwae mao yakria yámar mek mek karaok Kwaromp wonae fik youmpá yak námpon. Mao te Jisas, Kwaromp Tárápono. Nomo Jisasén mér námp farákáprá sér i konámp te ankár kárákáre fek sámpea paokop mwanámpon. \x + \xo 4:14 \xt Hi 10:23\x*  
\v 15 Nomoku mwar te kwatae nɨnɨk kwe-pwar mwanámp kárákáre te mo námpara, am nomp Pris Tokwae támao fwap nomwan aropomp naenámpon. Am te apaeritea námpanápe, nomwan ponankor nkwakwe make nɨnɨk korop námp te, man kuri wae tak námpan maok, mao te kwatae nɨnɨk moimpon. \x + \xo 4:15 \xt Hi 2:17\x*  
\v 16 Aenámpara, nomo fwap Kwaromp wonae fik tukupria apáp mo, fwapono. Am arop te aropomp i konámpara, nomo maonámpok tukupria te, mao nomwan yonkwae touwe námp nke mwanámpon. Tá nomo apae ankankan nɨnɨk tokwae nánko te, mao nomwan námokuráp nɨnɨk fek yaewour naerámpon. \x + \xo 4:16 \xt Hi 10:19\x*   
\c 5  
\s1 Pris Tokwae Jisas nomwan warko érékép naenámp pwinámp kar  
\p
\v 1 Ponankor pris taokeyakáp mwanap arop yoroi pap konap nɨnɨk te ará: Kwaro arop ankárank warámpea, man maomp téreria koumteouráp aropan yaewour naenámp arop yoroi pap konámpono. Pris taokeyak konámp aropamp tére te nkwakwe make ankank Kwarén kwaporok nénk, ta kwatae nɨnɨk tirá épér naenámp nkwakwe make ofa nénk konámpono.  
\v 2 Am arop námoku kwatae nɨnɨkráp aropria kárákáre yak mo námpara, mao te arop fárákap mér moráp, tá Kwaromp mwae kup pwarnap arop fárákapan sánánkar porokwe fek yaewour naenámpon. \x + \xo 5:2 \xt Hi 4:15\x*  
\v 3 Tá am arop námoku támao porokwe námpara, mao koumteouráp aropamp kwatae nɨnɨkan Kwarén ofa sánkria maok, námokurápan kor mént sánk naenámpon. \x + \xo 5:3 \xt Wkp 16:6,24\x*   
\p
\v 4 Am pris taokeyak konámp arop te e tokwaerápara, arop ankárankao námokuráp nɨnɨk fek am tére mono. Kwaro wokwaek Aronén wumwiria am tére sánkámpnámp taknámp wumwiria sánk nánko maok, am tére sámp konámpon. \x + \xo 5:4 \xt Lo 28:1\x*   
\p
\v 5 Kraiso kor take. Mao námokuráp eran narek papria pris taokeyak konámp arop yak mono. Kwaro námoku man am téreaeria pap námpon. Kwar te arop ankwapan sér mono, man saráp arakrá sér,  
\q1 “Amo te onomp Tárápono.  
\q1 Oukoumwan ono te waráp Naropwar yak nampono.” \x + \xo 5:5 \xt Sng 2:7; Hi 1:5\x*   
\m
\v 6 Ankwap fek kuri Kwaro sérrá,  
\q1 “Amo te ankár Melkisedeko yakámpnámp taknámp  
\q1 pris yaká yak nanapon.” \x + \xo 5:6 \xt Sng 110:4; Hi 7:1,16-17\x*   
\p
\v 7 Wokwaek kar Jisas apárok arop yakámp fek, mao Kwarén kar toropwapámp fek te, mao námwan warko warámp nánko, sumpwi mo nanampaoeanria méria, Kwarén kárákáre fek kar toropwapria tékén wumwirá éma waempon. Mao te námokuráp nɨnɨk wampwe pwarará, Kwaromp yae ankore mek yak námpara, Kwaro maomp kar wawimpon. \x + \xo 5:7 \xt Lu 22:40-44\x*  
\v 8 Jisas te Kwaromp Tárápao maok, mao touwe sámpámp te, am nɨnɨk támao Kwaromp karwaok tukup konap yénkép námpon.  
\v 9-10 Amnámp támao, ankár Kwaromp karwaok naenámp arop ankárankamp kare yak námpon. Aenámpantá maok, Kwaro man sérrá, “Amo te Pris Tokwae Melkisedek yakámpnámp taknámp yak nanapon.” Aerá sérianánko, mao te náráp karwaoknap koumteouráp aropan warko éréképeanánko, yae-párák yakápi-yakáp mwanap arop yak naenámpon.   
\s1 Nomo te épér morok táráp kánanke niampi yakáp mwareano  
\p
\v 11 Jisas ntia Melkisedekomp kar kápae kare yak námpan maok, yino yumwan sér mwarianámpao, yiráp nɨnɨk épérép napantá yino mámá kar fi yumwan yénkép mwanámp pourou mo námpon.  
\v 12 Kápae kare ke akwap tenánko, yumo fwap wae tisa yakáp mwanapan maok, mo napono. Yiráp nɨnɨk te oukoumwan sɨk napara, yumwan arop ankwapao Kwaromp kar wourékam Kristenén farákáp konap niamp fek warko farákáp mwanap námpon. Yumo te oukoumwan kárákáre fɨr fár mwanap pourou mo napara, moman saráp fánapon. \x + \xo 5:12 \xt 1 Ko 3:1-3\x*  
\v 13 Nomo te waeman mér námpon: Kápae kare arop mom mwar fánap te oukoumwan épérmou tárápu niampi yakáp napara, yae-párák kare nɨnɨk, tá kwatae nɨnɨk fwapia mér mo napon.  
\v 14 Aeno kárákáre fɨr te arop wae méri yakáp napao fári konapon. Am taknap arop fárákap te waeman námoku nɨnɨk kour sámpea nkwakwe make tére mwanap nɨnɨk mek kákrá, kwataenámp nɨnɨk mér, kwapwe kare nɨnɨk mér i konapon. \x + \xo 5:14 \xt Ro 16:19\x*   
\c 6  
\s1 Nomo Kwarén mér námp fwapia kárákáre fek sámpea paokop mwanámp kar  
\p
\v 1-2 Nomo te Kraisomp manmékɨr wawimp kar kánanke táman saráp sérar mwareano. Nomo te oumpwaran kápae kare por yɨmp saráp yakáp konap niamp mwareano. Nomwan yiki yak mo i konámp wokwaekamp nɨnɨk te ankár younkwek pwararea maok, Kwarén mér i konap nɨnɨk, tá nkwakwe make ént mek nérrá kák konap kar, tá arop ént mek nérrá pourouk yae pap konap nɨnɨk, tá sumpwianámp arop warko fárámp naenámp kar, tá kwatae nɨnɨk fek yakápnap arop fárákap kotiaka fákapea yaká yakáp mwanap kar, ará kar táman saráp farákáp mwareano. Oukoumwan te nomo ankár Jisasén mér kareria am kar te kámá-pwarará mér kárákárean farákáp konap kar fek farákáprá tukup mwanámpon.  
\v 3 Kwaro nomwan am takenkrianánko te, am te pwararea maok, nomo ankár Jisasomp kárákáre kor kar farákáp mwanámpon.   
\p
\v 4 ‘Arop ankwap fárákap te waeman Kwaromp wae kwapwe sámpria, tá yámar meknámp koropnámp kwaporok sánknámp fɨr niamp sámp, tá wae Yiki Kor Spirit sámp napara, am arop fárákap warko Kwarén younkwe sánk nap te, warko Kwaronámpok koropria kwatae nɨnɨk younkwek sɨr mwanap mwae kup yak mo kareno.  
\v 5 Am fárákapao Kwaromp kar te kwapwe karenoria wae mér napon. Aeria Kwaro arop ponankor nánkárap taokeyak naenámp kárákáre tokwae kwapweran wae mér napao maok,  
\v 6 Kwarén mér nap pwarará kwatae nɨnɨk fek tukup nap te, warko kwatae nɨnɨk pwarará, Kwaronámpok arákarrá korop mwanap mwae te yak mono. Am fárákapao taknap nɨnɨk te Kwaromp Tárápan warko yaopwae porokopramp fek pukup napo, arop ankwap fárákapao man nkea wouroump nap niamp napon. \x + \xo 6:6 \xt Hi 10:26-29\x*   
\p
\v 7 Kápae kare por warákam ék saráp yak nánko, apár porokwe kwapwe nánko maok, am apár mek aropao yopwar yororia fɨr yoro napo, kápae kare tankápria maok, arop yaewour i konámpon. Am tak námp te, Kwaro am apáran kárákáre sánk nánko námpon.  
\v 8 Aeno nkwakwe make paok wi, tá fok kápae forokornámp apár te Kwaro nke námp fek am apár te kwatae námpara, yae amp mono, Kwaro sénánko, koupour kar yaomwirao fánaenámpon.   
\p
\v 9 Kémpiyae tárápu kare, oukoumwan yino yumwan má kárákáre kor kar sénámpan maok, yino te waeman mér námpon: Yumo te take pourouráp sámp mono, kwapwe kare mwaeaok tukup napo, fwap Kwaro yumwan yaewouria warko érékép naenámpon.  
\v 10 Kwar te kwataenámp aropao yumo térenap tére kwapwe nɨk mo, pwar naenámpanápe? Yumo waeman Kwarén warákár napara, am nɨnɨk táman maomp koumteouráp aropan yaewour mwanap nɨnɨk sánk námpon. Aenánko yumo te ankár takrá yakáp i konapon. \x + \xo 6:10 \xt Hi 10:34; 1 Ko 15:58\x*  
\v 11 Yinomp nɨnɨk te, yumo ponankor ankár kárákáre fek takrá térerá tukupria maok, Kwaro yumwan warko éréképea fwapokwap naenámp ke yépék nap, mér kárákáre fek sámp-fákeyakápenkria námpon. \x + \xo 6:11 \xt Hi 3:14\x*  
\v 12 Yumo kokwae kwapono. Yumo ankár arop fárákapao wokwaek Kwaro ‘Náráp tárápuan nénk nanamp’rá sérinámp ankank sámp mwanámpria méria yépékria koupour kokwae moi nap niamp kipo.   
\s1 Nomo Kwaro sérinámp kar táman mér kárákáre mwanámp kar  
\p
\v 13 Wokwaek kar Kwaro Abrahamén ‘Wakmwaek ankank sánk nanamp’ ria sérimp kar te, arop ankwap tokwae kar Kwarén kámákár akwap námp te yak nánko, Kwaro maomp e fek fou e sénaenámp te mo námpantá, Kwaro námokuráp e fek fou e sérimpon.  
\v 14 Aeria maok sérrá, “Ono waeman amwan kárákáre kor kare kar sér rae: Ono ourour kwapwe kare sánk tenanko, nánkár waráp appeyaenáp fekamp kápae kare arop forokor naenámpon.” \x + \xo 6:14 \xt Stt 22:16-17\x*  
\v 15 Aerámpantá maok, Abrahamo kuri táman wawi pwatea koupour kokwae mono, am yae táman yépékrá akwapea Kwaro wakmwaek nénk nanamprimp ankank ponankor sámpámpon.   
\p
\v 16 Fou e sér i konap nɨnɨk te ará: Arop ankárank wa mokop tokwaean nkea maomp e fek fou e sénapo, am támao am aropamp e te tokwae karia ankwap fárákapan kámákár akwap námp yénkép konámpon. Am támao mao sénámp kar kárákáre sánk nánko, ankwap fárákap wawia ‘Kare námpono’rá sér i konapon.  
\v 17 Wokwaek kar Kwaro maomp tárápuan yaewour nanampria sérimp kar te am ke fek érik karaok yénkép naeria, mao kar mwar séria pwar mo i konámpara, náráp kar kare karonoria fou e sérimpon.  
\v 18 Aemp te oukoumwan kor Kwaro ‘Yaewour nanamp’ ria sérimp kar, tá fou e sérimp kar makia má anánk kar oukoumwan yak námpon. Kwar te am ankank anánkaopwe te kwekária pwar mono. Nomo pɨrɨkɨmpá koropea Kwaromp wonae fik yakáp námpara, am kar anánkaopwe támao nomp nɨnɨk mek kárákáre sáp nánko, nomp nɨnɨk te Kwaro sérimp ankank máte, fwap sámp mwanámponoria kárákáre fek yépékrá yakáp námpon. \x + \xo 6:18 \xt Nam 23:19\x*  
\v 19 Am Kwaro sérinámp ankankantá yépék námp te paok perao yao yowe fek térea kárákáre yak konámpnámp taknámp nomp nɨnɨk mek taki yak námpon. Am paok pe te Kwaromp Nap Aokore Yiki Kor Kwapwe Kare mek tokorop tenap, waempyam éntér mek youmpá térea kárákáre yak námpon.  
\v 20 Jisasomékɨr nomwan yaewour nanampria am aokore mek youmpea Pris Tokwae Melkisedek yakámpnámp taknámpia ankár yaká yak námpon. \x + \xo 6:20 \xt Wkp 16:2; Hi 9:3\x*   
\c 7  
\s1 Melkisedeko pris tokwae téremp kar  
\p
\v 1 Am Melkisedek te taun Salem mekamp king, tá Narek Karaok Yaknámp Kwaromp prisono. Wokwaek Abrahamo king fákáreran yorowarrá yárakria yénképia pwatea koropánko maok, Melkisedeko mwaeaok kɨkɨpria maok, man ourour sánkámpon.  
\v 2 Aenko maok, Abrahamo ankank ponankor fére-sámpramp fi kákea pwateyakrá Melkisedekén ankwap fi sánkámpon. Am ‘Melkisedek’rá sénap e fi te “Yae-párák Kare Nɨnɨk i konámp Kingono.” Mao te taun Salem mekamp kingono. Am takrá sénap te ‘Yonkwae Porokweráp Nɨnɨkamp Kingono’rá sénapon.” \x + \xo 7:2 \xt Stt 14:17-20\x*  
\v 3 Maomp éntupwar naropwaromp e te buk fek yak mo, tá maomp appeyaenáp fi e yak mo, tá éntupwaro man sámpámp yae arop mér mo, tá mao sumpwimp yaerao kor buk fek yak mono. Mao te ankár Kwaromp Táráp niampia pris yaká yakámpon. \x + \xo 7:3 \xt Hi 7:15-17\x*   
\p
\v 4 Yumo te ankár Melkisedekomp e tokwae táman nɨnɨkenke. Mao te kárákáre tokwaeráp arop, tá nomp appe fi kare Abrahamo yorowarrá yárakria kokwapwe kare ankank tirá yárakimp fére-sámpramp fi kákea maok, fére má Melkisedekén sánkámpon.  
\v 5 Livai firao saráp pris tére konapon. Aenapo maok, loao arakrá sér, “Ankwap Israel fi te ankank fére-sámpramp fi kákea, fére te Livai firan nénkenke.” Israel fi te Livai firént mwearoria am fárákapao kuri Abrahamomp tárápu napao maok, am fére-sámpramp fi kákeanap ankank fére fek yak námp te am fárákapan nénkapon. \x + \xo 7:5 \xt Nam 18:21\x*  
\v 6 Melkisedek te Livai fi mekamp moan maok, Abrahamo ankank fére fek yak námp am man sánkámpon. Melkisedek te Kwaro ‘Warko sánk nanamp’rá sérinámp arop táman ourour sánkámpon.  
\v 7 Nomo te wae mér námpon: Arop ankwapan ourour sánknámp arop te mao te arop tokwaenono. Aeno am ourour sámpnámp arop te maomp yae ankore mek yak námpon.  
\v 8 Livai firao am Israel firao nénknap ankank fére-sámpramp fi kákea nap ti nap te sumpwi mwanap aropono. Aeno am arop Melkisedeko Abrahamoinámp ankárankamp fi ankank sámpámp te Kwaromp Buk fek te, ‘Mao te oukoumwan yiki yak námp’rá sénámpon.  
\v 9 Tá nomo fwap arakrá sér, ‘Kare, Livai kor am fére fek yaknámp ankank sámp konámpan maok, wokwaek Melkisedeko Abrahamoinámp ankank sámpámp te Livai firaoi napan sámp námp támaono.  
\v 10 Livaimp éntupwar man oukoumwan fárákap mo, mao te Abrahamomp pourou mek yakánko, Melkisedekén am ankank sánkámpon.   
\s1 Pris wourékam wokwaekamp prisan kwe-pwarnámp kar  
\p
\v 11 Kwaro Israel firan lo sánkámp te Livai firao pris yakáprá Israel firan taokeyakápnap ke fekimpon. Am pris tére nap támao arop fwapokwapia yae-párák kare kák nánkoria te, apaerá warko pris ankwap Aron yak námp niamp mono, ‘Melkisedeko yak námp niamp pourouráp pris yakano’rá sénaenámpon?  
\v 12 Pris manénkɨrkamp pwar napo, ankwap am éri mek koropea yakáp nap te, loao kor taknámp naenámpon.  
\v 13 Kwaro ‘Pris yaká yak naenámp’rá sénámp arop am te Livai fi mekamp mono. Mwar ankwap fi ara, alta fek pris tére moiapono.  
\v 14 Nomo te wae mér námpon: Nomp Tokwae Kar korop námp te Juda fi mekampono. Tá Moseso kor am fi ‘Pris yakápenk’rá sér moimpon.’ \x + \xo 7:14 \xt Mt 2:6\x*   
\s1 Jisas te Pris Tokwae Melkisedek niamp yaká yak konámp kar  
\p
\v 15 Nomo wanámp kar fi kor érik yak námp te: Pris wourékam Melkisedek niamp yak námp te,  
\v 16 pris yakáp i konap lo karao ‘Amo fwap pris yakae’rá sénámpanápe. Ankár náráp yiki yaká yak konámp kárákáre fek Kwaro man ‘Pris yakae’rá sénámpon.  
\v 17 Kwaro náráp Buk fek sérrá:  
\q1 “Amo te ankár Melkisedeko yakámpnámp taknámp  
\q1 pris yaká yak nanapono.” \x + \xo 7:17 \xt Sng 110:4\x*   
\m
\v 18 Wokwaekamp lo kar te kárákáre moria nomwan yaewour naenámp mo námpantá Kwaro wae sámp-sɨrari námpon.  
\v 19 Lo kar fek te ankwap ankank yae-párák kare yak moimpon. Aenámpantá maok, Kwaro ankwap kwapwe kare mwae kup kɨk-pwaránko maok, am mwae támao kwapwe kareriaka lo kwe-pwaránko maok, nomo oukoumwan fwap Kwaromp wonae fik tukup námpon. \x + \xo 7:19 \xt Ro 8:3-4; Ga 2:16\x*   
\p
\v 20 Kwaro Jisasén ‘Pris yakae’rá sérimp te kwaporok párák ‘Yakae’ ria sér mono, fou e sériaka ‘Yakae’rá sérimpon. Pris fákáre wokwaek yakápap te, arop ankárankao fou e séria ‘Yumo pris yakápenk’rá sér moimpon.  
\v 21 Kwar námoku Jisasén ‘Amo pris yak nanap’ ria fou e sérimp kar maomp Buk fek yak námp te arakrá sér,  
\q1 “Kwar Tokwaerao fou e séria,  
\q1 ‘Amo ankár pris yaká yak nanapon’rá sérimp te,  
\q1 warko am sérinámp kar pwarará ankwap kar sér mono.” \x + \xo 7:21 \xt Sng 110:1\x*   
\m
\v 22 Kwaro fou e sérimpara, Kraiso tére námp te, am kontrak te wokwaekamp kontrak kwe-pwararea, ankár yae-párák kare yaká yak naenámpon. \x + \xo 7:22 \xt Hi 8:6\x*   
\p
\v 23 Pris fi te ankárankamp fi támao mwar yakápá yakáp mono. Manénkɨrkamp kápae kare wourrá tukup napo, wakmwaek am mek-am mekrá yakáprá tukup konapono.  
\v 24 Aeno Jisas námoku mao pris térerá yak námp te pwar nánko, ankwap pris am éri mek korop mono. Ankár yaká yak námpara,  
\v 25 arop Jisasén mér námp fek Kwaronámpok korop mwaria napo te, mao te am fárákapan ankár warko éréképeanánko, yakápá yakáp mwanapono. Am te apaerianámpanápe, mao ankár yaká yakria kumur méntép Kwaro ‘Am fárákapan yaewourano’ ria Kwarén sér i konámpon. \x + \xo 7:25 \xt Ro 8:34; 1 Jo 2:1\x*   
\s1 Pris Tokwae Jisas te kárákáre korara, fwap nomwan yaewour naenámp kar  
\p
\v 26 Take pourouráp Pris Tokwae te nomwan fwap yaewour naenámpon. Mao te yiki kareria, nkwak mo mak mo, kwatae nɨnɨk yak mo, kwatae nɨnɨkráp aropént yak mo, amwar kar yak nánko, Kwaro man warámpeaka yámar mek narek karaok pap námpon. \x + \xo 7:26 \xt Hi 4:15\x*  
\v 27 Pris Tokwae wokwaek téreap te, kumur méntép námokuráp kwatae nɨnɨkanénkɨr ofa sánktea yakáprá maok, tá wakmwaek koumteouráp aropamp kwatae nɨnɨkan ofa sánk konapon. Aeno Jisas te kwatae nɨnɨk yak mo námpara, takrá tére mono, ankár námokuráp pourouran ankárankamp por Kwarén sánkámpon. \x + \xo 7:27 \xt Ef 5:2; Hi 10:10\x*  
\v 28 Lorao manénkɨr yakápap aropan ‘Pris Tokwae yakenk’rá sérimp te, kwatae nɨnɨkráp aropara, kárákáre mono. Am loaomékɨr akwap tenko maok, Kwaro wakmwaek fou e sérimp te, náráp Táráp ‘Pris Tokwae yak naenámp’ ria sérimpara, Kwaro sánkámp tére ponankor wae yae-párák kare térea pwate nánko, am tére te ankár yaká yak námpon. \x + \xo 7:28 \xt Hi 5:1-2,9\x*   
\c 8  
\s1 Jisas yámar mek Pris Tokwae yaknámp kar  
\p
\v 1 Nomo mámá sénámp kar fi te ará: Nomo te wae nomp Pris Tokwae yak námp, mao te yámar mekamp King Tokwaeramp sia tank námp fek maomp yae-párák mwaek tank námpon.  
\v 2 Mao te yámar mek Kwaromp yiki kor nap mek pris tére námpon. Am nap te lotu nap kare, aropao ti mono. Tokwae Karao námoku ti námpon. \x + \xo 8:2 \xt Hi 1:3,10-12\x*   
\p
\v 3 Ponankor Pris Tokwae fákáreramp tére te Kwarén nkwakwe make ofa, tá fɨr émian ofa nénk konapara, nomp Pris Tokwae Jisaso kor wae ankár Kwarén ofa sánkámpono.  
\v 4 Mao kor apárok yakria te Pris yak mono. Am te apaeria námpanápe, apárokamp arop ankwap fárákapao Pris Tokwae yakápria, lo karaok Kwarén nkwakwe make ofa nénkapara.  
\v 5 Am fárákap pris téreap te, apárok yaknámp lotu nap mek téreapono. Am lotu nap te yámar mekamp lotu nap yiki kor karean wounáprá niapon. Am te Kwaro Mosesén sérimp niampono. Moseso lotu nap sel ti naerianánko, Kwaro sérrá, “Amo am lotu nap ti nap kwamp te, fwapnae karia taokeyak kourrá kápae kare ankank ponankor ono amwan faonkwek yénkép nampaok taknámp karampo.” \x + \xo 8:5 \xt Kis 25:40; Kl 2:17\x*  
\v 6 Aerimpan maok, Jisas térenámp pris tére te ankwap pris fárákapao téreapan kámákár akwapámpono. Am te apae riteanápe, Kwaronámp mwaek nke, arop nomwan Kwaro kontrak papnámp mwaek nkerá amore mek yak námpon. Kwaro wokwaek ‘Nénk nanamp’rá sérimp kar am wourékam kontrak mek yak námp sérimp kar manénkɨrkamp kontrak mek yak námpan kámákár akwap námpono. \x + \xo 8:6 \xt Hi 7:22; 9:15\x*   
\s1 Wakmwaekamp kontrak manénkɨrkamp kontrakan kámákár akwapnámp kar  
\p
\v 7 Manénkɨrkamp kontrak támao ankár arop yae-párák kare fwapokwap nánko te, Kwaro warko wakmwaek kontrak wourékam ankwap yoro mono.  
\v 8 Kwaromp Buk fekamp karao sénámp te, Kwaro náráp arop fárákapamp kwatae nɨnɨk yénkép námp te arakrá sénámpon:  
\q1 “Kwar Tokwaerao sérrá, ‘Wawenke.  
\q1 Nánkárap wakmwaek ankwap ke fek te  
\q1 ono Israel fi ntia Juda firént  
\q1 kontrak ankwap wourékam tére nanampon.   
\q1
\v 9 Má kontrak wourékam máte  
\q1 wokwaek am fárákapamp appeyaenápén  
\q1 apár Isip mekamp yae topwe fek éréképámp fek  
\q1 kontrak yoroiampan maok,  
\q1 am fárákap am onoinamp kontrakaok paokop mo napo,  
\q1 ono am fárákapan younkwek sɨraramp kontrak niamp  
\q1 take mono.’   
\q1
\v 10 Warko ankwap kar sérrá,  
\q1 ‘Ono warko wakmwaek Israel firan ankwap kontrak  
\q1 yoro nanamp te ará:  
\q1 Onomp lo kar am fárákapamp nɨnɨk mek pap nanko,  
\q1 am fárákapao onomp lo kar man mér napo,  
\q1 ono am fárákapamp Kwar yak nanko,  
\q1 tá nopok am fárákapao kor  
\q1 onomp firáp arop yakáp mwanapon.   
\q1
\v 11 Am ke fek te arop ankwapao  
\q1 ankwap fárákapan yénkria  
\q1 ‘Yumo te Tokwae Karan mérenk’rá sér mono.  
\q1 Waeman ponankor mér kánanke nap,  
\q1 tá mér tokwaenap aropao kor  
\q1 onan méri yakap napon. \x + \xo 8:11 \xt 1 Jo 2:27\x*   
\q1
\v 12 Ono am fárákapan yonkwae touweria,  
\q1 nkwakwe make kwatae nɨnɨk tirá épéria pwarará maok,  
\q1 ono am fárákapamp am kwatae nɨnɨki nap te  
\q1 warko nɨk mo pwar nanampono.’”  
\m Kwar Tokwaerao arakrá sérimpon. \x + \xo 8:12 \xt Jer 31:31-34\x*  
\v 13 Kwaro am wourékam kontrakan sénámp te, wokwaekamp kontrak te wae épi kwataeria kánanke kwarok ke fek moyak naerámpon. Aeno nomo wae mér námpon: Ankank akwapea épi námp te, waeman turupwia ponankor moyak naerámpon.   
\c 9  
\s1 Wokwaekamp pris fɨr yɨri fek ofa sánk konap kar  
\p
\v 1 Am manénkɨrkamp kontrak te lotu mwanap lo, tá mámá apár mek yaknámp sel fekamp lotu nap aropao ti mwanap lo yakámpon.  
\v 2 Am sel fekamp nap tiap te, anánk aokorea maok, wonae fikamp aokore yink konap mek te am mek lam tank, tá Kwarén ofa sánk konap pan, makiaka am fek kák konap kákánar yak námpon. Am aokore te ‘Yiki Kor’rá sér i konapon. \x + \xo 9:2 \xt Kis 25:23,30-31,37\x*  
\v 3 Waempyam fek youpoukwap tenap mekamp aokore ‘Yiki Kor Kare’rá séria maok, am mek tankápnámp ankank te anánkaopwe:  
\v 4 Gol fek oupouroupnap alta, am fek paura nánákáre yankap konap, tá kontrak bokis, gol fek ponankor oupouroup nap, am mek tankáp námp te gol fekamp sospen mek fári konap mana papea nap, tá Aronomp mear yaopwae wokwaek taoimp, tá yumwi worare anánkaopwe am fek Kwaro lo kar kumwiakámp, makiaka am kontrak bokis mek tankápámpon.  
\v 5 Am bokis yumuntukamp kour fek te Kwaro koumteouráp aropamp kwatae nɨnɨk aropompia tirá épér i konámp yak námpon. Tá ensel anánkaopwe niamp yoroi pwate napo, am bokis yumuntuk yak nepo maok, am enselomp yawor yowe pwae bokis yumuntuk fupukurae yak. Am ensel yawor te Kwar am mek yak námpan yénkép námpon. Aeno ono oukoumwan te má kar má ponankor, fi farákarea pwar nanamp pourou mono. \x + \xo 9:5 \xt Kis 37:1-29\x*   
\p
\v 6 Am takia maok, ankár kumur méntép pris fákárerao Yiki Kor Aokore mek am mek tére konapon. \x + \xo 9:6 \xt Nam 18:2-3\x*  
\v 7 Aeno yopwar méntép Pris Tokwaerao saráp ankárank por am ankwap Yiki Kor Kare Aokore mek yoump konámpon. Mao Yiki Kor Kare Aokore mek yoump konámp te kwaporok yoump mo i konámpon. Ankár Kwaro kwatae nɨnɨk tirá épér naenámp fɨr yɨriran saráp samp-youmpea, námokuráp kwatae nɨnɨkanénkɨr ofaria maok, wakmwaek fikamp arop fwapia mér moitea térenap kwatae nɨnɨkan ofa i konámpon. \x + \xo 9:7 \xt Kis 30:10\x*  
\v 8 Pris fákáre takrá tére konap táman, Yiki Kor Spiritao nomwan yénkép námp te, aropao am sel fekamp lotu nap oukoumwan térerá yak nánkoria te, Kwaromp Nap Aokore Yiki Kor Kare mek yink mwanap mwae te érik farákár mono. Oukoumwan sɨkono. \x + \xo 9:8 \xt Hi 10:19-20\x*  
\v 9 Am sel fekamp lotu nap mek te, oukoumwan mámá ke fek korop námpan wounáprá yénkép námpon. Am sel fekamp lotu nap mek te Kwarén fɨr nénkria, ankwap ankank ofa sánk konapono. Aeno am ankank ponankor te am lotunap arop fárákapamp nɨnɨk fwapokwapia yiki kukarrá pap naenámp pourou mo nánko, arop fárákap kwatae nɨnɨk yak monorá mér mono. \x + \xo 9:9 \xt Hi 10:1-2\x*  
\v 10 Am lo kar te, éntráp fɨr fépér i konap ankank, tá nkwakwe make ént-éntup i konap, aran sérar napon. Am ankank te pourou fekamp sarápono. Am lo te Kwaro koumteouráp aropan sánk tenánko, ampaokrá tukupea Kwaro ankank ponankor fwapokwap naenámp ke fek mwanapria nimpon.   
\s1 Krais námokuráp yɨriran Kwarén ofa sánkámp kar  
\p
\v 11 Aeno oukoumwan te wae Krais ékianámpara, mao Kwaromp kwapwe kare ankank korop námpamp Pris Tokwae yae námpon. Mao am sel fekamp lotu nap kwapwe kare mek yoump námp te, wokwaekamp sel fekamp lotu napan kámákár akwap námpon. Am lotu nap te mámá apár mekamp moara, aropao yae fek ti mono.  
\v 12 Krais te mememp yɨri, tá bulmakau morokamp yɨri sámpea am Nap Aokore Yiki Kor Kare mek yoump moi námpon. Mao ofa sánk námp te námokuráp yɨriran sámpea am Nap Aokore Yiki Kor Kare mek ankárank por yoump námp te, nomwan warko yamokwapea éréképeanánko yakápá yakáp mwanámpria ninámpon. \x + \xo 9:12 \xt Ef 1:7-8\x*  
\v 13 Táte arop fárákap Kwaro nke námp fek oum nánko te, pris fákárerao meme yɨri, bulmakau youroup yɨri makia tia maok, bulmakau énti yankapnap éntu éntént ouroukoup, makia tia fákeyakrá maok, am táman arop pourouk pápárámpapo maok, Kwaro nke námp fek aropamp pourou yiki kukur kwapwe konámpon. \x + \xo 9:13 \xt Wkp 16:3; Nam 19:17-18; Hi 10:4\x*  
\v 14 Aeno tá nopok Kraisomp yɨri te am táman kámákár akwap námpon. Krais te kwatae nɨnɨk yak mo kareno. Aenámpara, yaká yak konámp Spiritamp kárákáre fek saráp námokuráp pourou Kwarén ofanámp sánkámpon. Am yɨri te pourouan saráp yiki kukarrá pap mono. Mao te nomoinámp kwatae nɨnɨk ponankor tirá épérianánko, nomo Kwaro nke námp fek yiki kukur yakáp námp wae mérámpon. Aenámpara, nomo te warko yiki yak mo i konámp loaok tukup mono. Nomo ankár yaká yak konámp Kwaromp téreran tére mwanámpon. \x + \xo 9:14 \xt 1 Pi 1:18-19; 1 Jo 1:7\x*   
\s1 Kraisomp yɨrirao wourékam kontrak mek kárákáre sánknámp kar  
\p
\v 15 Jisas sumpwi nánko, maomp yɨri kwarákarimp te, koumteouráp aropan warko yamokwapea woukouroukamp kontrak yakámp fekamp kwatae nɨnɨk ponankor tirá épérimpon. Aeria maok, mao te amore mek yakria Kwarnámp mwaek nke, arop nomonámp mwaek nkeriaka kontrak wourékaman kárákáre sánk námpara, arop ponankor Kwaro wumwinámp kar wawia mántwaok tukupnap arop te Kwaro wokwaek sérimpaokria, yae-párák kare yakápá yakáp napon. \x + \xo 9:15 \xt 1 Ti 2:5; Hi 8:6\x*   
\p
\v 16 Arop, nánkár sumpwi nanko ankank sámpampria te, maompria e fárákapnámp kar te pepa fek kontraknámp kumwi konámpon. Tá tárápao naropwaro séritenámp ankank sámp naerianánko te, arop fárákap manénkɨr arakrá mér, naropwar te wae sumpwi námpara, táráp te numwar maomp ankank sámpano ri konapono.  
\v 17 Arop oukoumwan sumpwi mo nánko te, am sámpamprinámp ankank oukoumwan kwaporok yak konámpon. Aeno nánkár sumpwi nánko maok, am sérinámp kar te kárákáre námpara, waeman am ankank sámp konámpon.  
\v 18 Tá taknámp, fɨr yankop napo, sumpwi nánko maok, am fɨr yɨri pápárámp napo maok, wokwaekamp kontrak táman kor kárákáre sánkámpon.  
\v 19 Manénkɨr te, Moseso koumteouráp aropan Kwaromp lo kar ponankor farákápámpon. Tá wakmwaek bulmakau morokamp yɨri sámp, memeramp yɨri sámpea éntént arákár. Tá sipsip pwae noumouri pen fek forokwap námp, yao hisop poro kor fek yarokwapea maok, ént mek anámpea am yɨri táman buk fek pápárámpria maok, koumteouráp aropamp pourouk kor ponankor pápárámpimpon.  
\v 20 Aeria maok, arakrá sér, “Mámá te Kwaro yumwan ampaok mwanaponrá sérinámp kontrakan kárákáre sánk námp támaono.” \x + \xo 9:20 \xt Kis 24:6-8; Wkp 17:11\x*  
\v 21 Tá taknámp, Moses te sel fekamp lotu napan yɨri pápárámpria maok, nap mek am mek tankápámp disráp ankank ponankor méntér pápárámpimpon.  
\v 22 Aenámp te nomo wae mér, loamp nɨnɨk fek te, ankank ponankor ankwapmwaek te yɨrirao saráp Kwaro nke námp fek yae-páráki pap námpono. Aeno fɨr yɨri kwarákár mo nánko te, Kwaro koumteouráp aropamp kwatae nɨnɨk tirá épér mono.   
\s1 Kraiso kwatae nɨnɨk tirá épér naeria, námokuráp pourou ofa sánkámp kar  
\p
\v 23 Am ofa sánkria yiki kor nap mekamp ankankan pápárámpia torokor napono. Am yárárnap ankank te yámar mekamp ankank kareran wounáprá yénkép napon. Aeno yámar mek yaknámp ankank kare yiki kukur yak námpanánko te, ankár kwapwe kare kare ofa, nape fɨramp ofaran kámákár akwap naenámpon.  
\v 24 Nomo te wae mér námpon: Aropao yae fek yiki kor nap tia nap, Kwaromp nap kareran wounápnap nap mek te Jisas am mek yoump mono. Waeman yámar mek kar pok námpon. Tá oukoumwan te mao waeman Kwaromp wonae fik kar yakrá, nomwan yaewour námpon. \x + \xo 9:24 \xt 1 Jo 2:1\x*   
\p
\v 25 Yopwar méntép Pris Tokwae fɨr yɨri sámpea Yiki Kor Kare Aokore mek yoump ko, Kwarén ofa sánk konámpon. Jisas te tak moi námpon. Mao yámar mek pokea Kwarén ofanámp námokuráp pourouran ponankor sánk námp te kápae kare por moi námpono.  
\v 26 Táte mao kápae kare por takria te, mao touwe sámp saráp yakria, ankár Kwaro apár yoroimp feknámpia takrá koropea oukoumwan mámá ke fek naempao maok, mono. Oukoumwan te wae pwar naenámp ke wonae fik nánko, Krais apárok ankárank por ék námp te námokuráp pourouran ofanámp Kwarén sánkeaka kwatae nɨnɨk tirá épéri námpon.  
\v 27 Ponankor aropao kor ankárank por sumpwiaka nánkár wakmwaek kot mwanapon. \x + \xo 9:27 \xt Stt 3:19\x*  
\v 28 Tá taknámp Kraiso kor námokuráp pourouran ofanámp Kwarén ankárank por sánkeaka, kápae kare aropamp kwatae nɨnɨk tirá épér naenámp touwe sámpámpon. Tá nánkár wakmwaek ankwap por ék námp, am ke fek te kwatae nɨnɨk tirá épér mono, ankár arop mao ék naenámpria yépékrá yakáp napan párák éréképea pok naenámpon. \x + \xo 9:28 \xt Fl 3:20; Hi 10:10; 1 Pi 2:24\x*   
\c 10  
\s1 ‘Woukouroukamp ofa te kwatae nɨnɨk sámp-sɨr mono’rá sénámp kar  
\p
\v 1 Am Mosesomp lo kar te wakmwaek korop naenámp ankank kwapweramp wounáp karan nomo nke námpono. Aeno mao te am ankank nomwan fwapnae karia érik yénkép mo námpon. Loao sérrá, ‘Yopwar méntép ankár ankárankamp aopwe ofaran sánk kip’rá sénámp te, am lo te Kwaronámpok korop mwarianap aropan te fwapokwapia kwapwe karerá kák mono. \x + \xo 10:1 \xt Kl 2:17\x*  
\v 2 Tá lorao fwapokwapianánko, yae-párák kare yakápria te, warko apaerá ofa sánk mwanapanáp. Táte am ankárankamp ofa támao Kwaromp lotu nap mek koropnap koumteouráp aropamp nɨnɨk yiki kukarrá páte nánko te, kwatae nɨnɨki námp yak námprá nɨnɨk mono.  
\v 3 Ae mwanapan maok, mono. Yopwar méntép am ofa táman sánkriaka nke napo, náráp kwatae nɨnɨk oukoumwan yak námprá nɨnɨkitea mér i konapon.  
\v 4 Amnap fi kor te ará: Bulmakau youroupamp yɨri, memeramp yɨri te ankár kwatae nɨnɨk te tirá épér mo karenono.   
\p
\v 5 Aenámpantá maok, Krais apárok ékiaka Kwarén sérimp kar Buk Song fek yak námp te arakrá sérimpon:  
\q1 “Amo fɨr yankopea ofa sánk te monoria napon.  
\q1 Aeno amo te pourou ankwapan maok onan sáp naeria  
\q1 nánap napon.   
\q1
\v 6 Am fárákapao fɨr énénki kor yaomwi mek yankapria,  
\q1 kwatae nɨnɨk tirá épér i konap ofa te  
\q1 amo warákár mo kare napon. \x + \xo 10:6 \xt Sng 40:6-8\x*   
\q1
\v 7 Aeno oukoumwan te ono arakrá sér:  
\q1 ‘Kwar, ono wae ék nampono.  
\q1 Am te wokwaek kar ono nanampan buk fek kumwiap niampono:  
\q1 Oukoumwan te ono wae waráp nɨnɨkaok nanampria ék nampono.’”   
\m
\v 8 Manénkɨr sérinámp kar te ará: “Lo karaok térenap ofa te, fɨr yénképrá, nkwakwe make ofa nénkrá, tá nkwakwe make fɨr yaomwi mek ponankor yank i konap ofa, tá kwatae nɨnɨk tirá épér i konap ofaramp nɨnɨk, am te amo warákár mo napon.”  
\v 9 Tá wakmwaek mao arakrá sér: “Ono wae waráp nɨnɨkaok nanampria ék nampono.” Aeria maok, Kwaro am manénkɨrkamp ofa sánk konap nɨnɨk te sámp-sɨrarrá, am éri mek wourékam ofaran pap námpon.  
\v 10 Jisas Krais te Kwaromp nɨnɨkaokria ankárankamp por náráp pourou ofanámp sánkámpon. Am meknámp nɨnɨk támao nomwan Kwaromp koumteouráp arop kare yoroi papeanánko, yiki kukur yakáp námpon. \x + \xo 10:10 \xt Hi 9:12\x*   
\s1 Kraisomp ofa kwatae nɨnɨk tirá épér naenámp pwinámp kar  
\p
\v 11 Pris fákárerao tére saráp yakápria kumur-kumur tére nap te, ankár am i konap ofa táman saráp tére napan maok, am taknap ofa te kwatae nɨnɨk te tirá épér mo karenono.  
\v 12 Aeno Kraiso ofa ankárank sánk námp fek kwatae nɨnɨk tirá épéri námp te, ankár kápae kare por takrá yakrá akwap naenámpon. Mao te takia pwarará, Kwaromp yae-párák mwaek tank námpon. \x + \xo 10:12 \xt Hi 1:3\x*  
\v 13 Tá mao te Kwaro maomp yopor arop maomp yae ankore mek kák tenánko, yakáp mwanap keran yépékrá tank námpon. \x + \xo 10:13 \xt Hi 1:13\x*  
\v 14 Am koumteouráp arop fárákap te mao ankárankamp ofa fek fwapokwapia yiki kukarrá ankár kwapwe kare napara, am fárákap te fwap ankár yae-párák kare yakápá yakáp mwanapon.   
\p
\v 15 Yiki Kor Spiritao kuri nomwan kar arakrá farákáp námpon:   
\q1
\v 16 “Kwar Tokwaerao sérrá,  
\q1 ‘Wakmwaek ono am fárákapént  
\q1 kontrak wourékam yoro nanamp te ará:  
\q1 Ono am fárákapamp mér ntiaka nɨnɨk mek  
\q1 onomp lo kumwiaka pwar nanampon.’”   
\m
\v 17 Warko ankwap kar am feknámp kɨrɨmprá arakrá sér, “Ono te am fárákapamp kwatae nɨnɨk tirá épéria, warko nɨnɨk mo pwar nanampon.” \x + \xo 10:17 \xt Jer 31:33-34\x*  
\v 18 Tá Kwaro kwatae nɨnɨk wae tirá épéritenánko te, warko kwatae nɨnɨk tirá épér mwanap ofa sánk mwaria tére mono.   
\s1 Nomo ankár mér kareria Kwaromp wonae fik tukup mwanámp kar  
\p
\v 19 Kémpiyae tárápu, waeman Jisasomp yɨrirao nomp kwatae nɨnɨk tirá épéri pwate námpara, nomo te apáp mono. Fwap Kwaromp Nap Aokore Yiki Kor Kare mek yink mwanámpon. \x + \xo 10:19 \xt Hi 4:16\x*  
\v 20 Jisas námoku mwae kup wourékam kérémp námpon. Mao námoku támao am mwae kupria, mao yiki yak fi korara, nomo te fwap am waempyam pearákari námp mek mwaeknámp yoump mwanámpon. Am te Jisasomp pourouan wounáp námp támaono. \x + \xo 10:20 \xt Mt 27:51-52\x*  
\v 21 Nomo te wae Kwaromp firáp koumteouráp arop taokeyak konámp Pris Tokwae yak námpon.  
\v 22 Nomo nomp kwatae nɨnɨkan méria pwarápaenámp nɨnɨkan mao te námokuráp yɨri fek tirá épériaka, nomp nɨnɨkan yáráriaka yiki koriaka paprá, nomp pourouran kor yiki kor ént niamp fek éntupia pap námpono. Aenámpara, nomo ankár kwekár nɨnɨk te pwararea maok, Kwarén mér kareria maomp wonae fik tukup mwanámpon. \x + \xo 10:22 \xt Ef 5:26; 1 Jo 1:7\x*  
\v 23 Nomo ‘Kwar te am sérinámpaokrá tére naenámponoria, maomp kwapwe kare ankankantá kárákáre fek yépék mwanámp’an sér i konámpon. Am te apae riteanápe, nomo te waeman mér námpon, Kwaro tére nanamprinámp ankank te ponankor kare kar tére konámpon. \x + \xo 10:23 \xt Hi 4:14\x*  
\v 24 Nomo ankákárank ankár Kwaromp koumteouráp arop ankwap fárákapan nɨnɨkria maok, tá am fárákapan sérrá, ‘Yumo te ankár arop ponankor warákár konap nɨnɨk fek yaewour kip’rá sér mwanámpon.  
\v 25 Tá Kwaromp koumteouráp arop nomo te Kwarén lotu mwaria koupoukour konap nɨnɨk ankwap fárákapao i konapnámp araknámp pwar mwareano. Krais ék naenámp yae te waeman fápae námpara, nomo te ankár kárákáre fek téreriaka nonopok Kwaromp karan farákáp nánko, am támao arop ankwap fárákapamp nɨnɨk mek kárákáre nénk naenámpon.   
\s1 ‘Kwaromp Tárápan younkwe sánk kwapono’rá sénámp kar  
\p
\v 26 Nomo waeman Kraisomp kar kare wawi námpao, am nɨnɨk wampweri pwarará warko kwatae nɨnɨk fek paokop nánko te, am kwatae nɨnɨk tirá épér mwanap ofa ankwap te yak mono.  
\v 27 Aenámpara, nomo te ankár apáp kareria kot mwanámp yae táman yépékrá yakáp mwanámpon. Tá Kwarén yorowarnap arop te ponankor yaomwi tokwae touwe fopokornámp mek épér naenámp nánapi yak námpon.  
\v 28 Nomo te waeman mér námpon: Arop ankárankao Mosesomp lo kar kwe-pwaránko te arop anánkaopwe, tá yinɨnkaopwe, arakerao mao sokoroinámp kar wawia sénapo te, am aropan te aropomp mono, mao te ankár sumpwi naenámpon. \x + \xo 10:28 \xt Mt 26:27-28\x* \x + \xo 10:28 \xt Lo 17:6\x*  
\v 29 Yumo te Kwaromp Tárápan younkwe sánknámp aropan te mokoprá nɨnɨk rape? Am kontrak te karenorá yénképnámp yɨrirao am aropan torokoria páte nánko, yiki kor kwapwe kare námpao maok, am arop te warko Kraisomp yɨri am te kwatae niampia pap námp te yonkwae touwe konámp Spiritan mékia kwatae pap námpon. Aenámpara, mao te Mosesomp kar kwe-pwarap aropao sámpap touweran kámákár akwapnámp sámp naenámpon. \x + \xo 10:29 \xt Hi 6:4-8\x*  
\v 30 Nomo te waeman mér námpon, Kwaro sérrá, “Nopok i konap nɨnɨk te onokump térenono. Onoku támao nopok am fárákapan nénk nanampono.” Aeria maok, ankwap kar sérrá, “Nánkárap Tokwae Karao námoku kotria náráp arop ponankor younkoup naenámpon.” \x + \xo 10:30 \xt Lo 32:35-36; Ro 12:19\x*  
\v 31 Yiki yak konámp Kwaro arop ti-fákeyakrá kot naenámp te, am te kwatae kare ara, nomo te ankár apáp tokwae mwanámpon.   
\s1 Kwarén mér námp ankár kárákáre fek fokopeyakáp mwanámp kar  
\p
\v 32 Yumo má kar máte ankár nɨnɨk kip: Wokwaek yumo te Kwaromp wae sámpap fek te, am ke fek táman yumwan nkwakwe make kar sérarapan maok, yumo kárákáre fek yakápria am kwe-pwararapon.  
\v 33 Ankwap ke fek yumwan arop nkeap fek kuk pátea nkwakwe make kar kwatae séraria maok, yumwan fupukrá touwe nénkapono. Tá ankwap ke fek te yumo napnámp touwe sámpnap aropan aropompria am fárákapan yaewouria, yonkwae porokwe sánkapon.  
\v 34 Arop ankwap fárákapao kalabus mek yakápapo, yumo aropompria yaewouriapon. Ankwap ke fek te, aropao ankank tirá, makapo kuri yumo wampwe kwae, kwaporok námoku mwar takanáponoria pwatea warákarrá yakápap te, yiráp yaká yak naenámp ankank kwapwe yak námp táman méri yakáp nap kwamp napon. \x + \xo 10:34 \xt Mt 6:20\x*   
\p
\v 35 Yumo te ankár yumo wokwaekiap kwapwe kare nɨnɨk aran nɨkia, yiráp am mér kárákáre te pwar kwapono. Kwaro nopok yiráp por ankank kwapwe tokwae pátenámp sámp mwanapan kárákáre fek yénkép kipo.  
\v 36 Ae mwanapara, yumo te ankár kárákáre fek yakápria maok, Kwaro warákárnámp nɨnɨkaok tukupriaka Kwaro yumwan wokwaek kar sérrá, ‘Yiki yakáp mwanap kwapwe kare nénk nanamp’ ri námp fwap sámp mwanapon. \x + \xo 10:36 \xt Hi 6:12\x*  
\v 37 Karenono, Kwaromp Buk fekamp karao arakrá sér:  
\q1 “Am arop ék naeria te wae faenámpara,  
\q1 koupour kar ék naerámpon. Mao te yépék mono. \x + \xo 10:37 \xt Yé 22:20\x*   
\q1
\v 38 Aeno onomp yae-párák kare arop te  
\q1 mao te wae mér námpara, yiki yak naerámpon.  
\q1 Táte arop onan mér námpao  
\q1 warko pwarará arákarrá akwap nánko te,  
\q1 ono man te warákár mono.” \x + \xo 10:38 \xt Ro 1:17\x*\x + \xo 10:38 \xt Hab 2:3-4\x*   
\m
\v 39 Tá nomo te apae Kwarén mérnámp pwarará arári tukupea, moyakáp mwanámp aropanápe. Mo karono. Nomo te Kwarén méri yakáp námpara, yiki yak sámp mwanámp aropono.   
\c 11  
\s1 Mérnap nɨnɨk firamp kar  
\p
\v 1 Karenoria mérnap nɨnɨk te Kwaro nomwan yaewour naenámpria yépékrá yakápnámp nɨnɨkan saráp sámpea méria paokop námpon. Am ankank te nomo yi fek nke mo námpao maok, nomp nɨnɨk te, am te kare kar yak námponoria mér i konámpon. \x + \xo 11:1 \xt 2 Ko 5:6-7\x*  
\v 2 Wokwaek yakápap arop te, Kwar te karenoriaka mérapantá maok, Kwaro am fárákapan kwapwe kare nɨnɨkan warákárria sérrá, “Am fárákapamp nɨnɨk te yae-párák karenono.”  
\v 3 Nomo te waeman Kwarén mér námpara, Kwaro yámar ntiaka apár yoroimp te, námokuráp kar fek saráp séránko yakámp te, wae méri yakáp námpon. Tá kápae kare ankank nomo nke námpan kor Kwaro nomo nke mwanámp pourou monámp ankank fek yoroi námpon. \x + \xo 11:3 \xt Stt 1:1\x*   
\s1 Abel, Enok, Noamp kar  
\p
\v 4 Abel te Kwarén waeman kare karonoria méria yárakria maok, mao Kwarén sánkámp ofa te yae-párák kareara, Kenomp ofaran kámákár akwapámpon. Kwaro Abelomp mér nkea, mao te yae-párák kare aroponoria warákárria maok, maomp ofaran kor warákarimpon. Abel te wae sumpwi tenánko maok, mao Kwar te karenoria mérnámp karao yakria nomwan oukoumwan kor farákáp námpon. \x + \xo 11:4 \xt Stt 4:3-5\x*   
\p
\v 5 Enok te Kwarén mérámpantá maok, sumpwi mo, yiki yakámp fek Kwaro warámpea yámar mek pok tenko, arop man nke mo, oupourounkrá paokopia pwarariapon. Kwaromp kar Buk fek yak námpao sénámp te, “Oukoumwan Enokén warámp mo fek, Enok Kwaromp karaok yárakánko, Kwaro man warákárámp kwamp man warámpámpon.” \x + \xo 11:5 \xt Stt 5:24\x*  
\v 6 Arop Kwarén méria ‘Kare kar yak námpono’rá sér mo námp te, Kwaro man warákár mo i konámpon. Aeno arop Kwaromp wonae fik akwap naeria námp kwamp te, mao ankár Kwar yak námponorá méria maok, tá man oupourounkia nkenap arop fárákapan yae-párák fwapokwap i konamp mént mér kuno.   
\p
\v 7 Noa kor Kwarén karenorá mérámpantá maok, Kwaro kor Noan wakmwaek korop naemp ankank séránko maok, Noa te am ankank oukoumwan nke mo námpao maok, Kwaro sérámp karan kare námponoria maok, sip ankárank yoroimpon. Aea maok, námokuráp yupu, tárápu makia éréképea youmpea am sip mek yakápria faokor mo, fwap yae-párák kare yakápiapon. Noa takimp te, maomp mérao ponankor koumteouráp aropamp kwatae nɨnɨk érik yénkép námpon. Noa Kwarén méránko, Kwaro man ‘Yae-párák kare aropono’rá sérimp te Kwaro námwan mérnap ponankor aropan sér i konámp niampono. \x + \xo 11:7 \xt Stt 6:13-22\x*   
\s1 Abrahamomp kar  
\p
\v 8 Abrahamo Kwarén méria maok, Kwaro man ‘Koropae’rá séránko, Abraham te Kwaromp karwaok akwapámpon. Mao náráp némp kare pwarará, Kwaro apár ankwap mao kareampor sánk naerianánko, ampok akwapámpon. Abrahamo kor am te fwapia mér moria, am te maok akwap nanaeriaka nɨnɨkrá akwapámpao maok, waeman mao kor Kwarén mérámp kwamp akwapámpon. \x + \xo 11:8 \xt Stt 12:1-5\x*  
\v 9 Mao te waeman Kwarén mérámp kwamp akwapea Kwaro manénkɨr, amwan sánk nanamprá sérimp apárok akwapá tankámpon. Am apárok tankámp te ankwapamp apárok tank námp niampara, oukoumwan nap kare ti mono, sel fek saráp woukoup ko yakrá akwapeakánko maok, maomp táráp Aisako kor takrá akwapeakánko, appenáp Jekopo forokareakámp fekria maok, Kwaro am koumourean námo má apár sánk nanampri námpan yépékrá yakepon.   
\p
\v 10 Abraham te sel fekamp nap mek saráp yakria, yámar mekamp ankár yaká yak naenámp taunan yépékrá yakámpon. Kwaro námoku saráp am taun tére konap nɨnɨk námpara, námoku ti námpon.   
\p
\v 11 Sara táráp sámp naenámp ke te wae akwap tenámpan maok, Abrahamo ‘Kwaro námwan sérinámp te pwar mo i konámpara, fwap tak naenámpono’rá nɨnɨkimpara, Kwaro man tárápamp naropwar yak naenámp kárákáre sánkámpon. \x + \xo 11:11 \xt Stt 15:6\x*  
\v 12 Abraham waeman mér pourou kwataeaka sumpwi naenámp fápae námpao maok, am arop ankárankamp fekamp kápae kare tárápu forokarea te yámar mekamp térme yakáp nap niamp, tá ént mekamp kárák niamp nánko, arop te kouroump mwanap pourou mo naenámpon. \x + \xo 11:12 \xt Stt 15:5\x*   
\p
\v 13 Am Kwarén mériap arop fákáre yiki yakápap fek te Kwaro sérinámp ankank kwapwe kare wae kare kar sámp mwanámpria warákárrá yépékrá tukupea mént sumpwiapon. Am fárákapao kor oukoumwan am ankank nkeaka sámp moap fek kor warákárria maok, sérrá, ‘Nomo oukoumwan mámá apár mek koropea yakáp námp fek te, ankwapamp apárok yakáp námp niamp oukwan yakáp námpon.”  
\v 14 Am arop fárákap makrá sénap kar máte nomo waeman mér námpon, námokuráp némp karean oupourounk napon.  
\v 15 Tá am fárákapao am manénkɨr pwatea koropap némpan nɨnɨkria te, ampok arári tukup mwarapon.  
\v 16 Ae mwarapan maok, am fárákap te am táman nɨnɨk mono, ankár waeman ankwap kwapwe kare apár sámp mwaria nap táman warákár kare napon. Am apár te mámá apáran kámákarea kwapwe kare námpono. Am te yámar mek támaono. Kwaro am fárákapampor taun nánapi pwate námpara, am fárákapao ‘Nomp Kwar’rá sénapo, Kwar te am táman pwarápae mono.   
\p
\v 17-19 Kwaro Abrahamén wokwaek sérrá, ‘Aisak fekampao waráp appeyaenáp forokor mwanapono’rá sérimpon. Aeritea maok, wakmwaek mao Abrahamo náráp karaok akwap te mokoponrá nke naeria maok sérrá, ‘Waráp táráp Aisak ankárankamp am te onan ofa sápampo’rá sérámpantá maok, Abrahamo kor wawia méria, fwap Aisakén ofa sánk nanko te, warko Kwaro fwap apár me mekamp fárámpá pap naenámpria, náráp táráp Kwarén sánk naeria nimpon. Aemp te Abrahamo Aisakén warko apár me mekamp sámp námp niampimpon. \x + \xo 11:17-19 \xt Stt 22:9-12\x*   
\s1 Aisak, Jekop, Josepomp kar  
\p
\v 20 Aisak Kwarén mér námpara, Jekop ntia Ison ourour wor-pwararea wakmwaek sámp nenep ankank sérimpon. \x + \xo 11:20 \xt Stt 27:27-29,39-40\x*  
\v 21 Jekopo kor Kwarén mérámp kwamp wae sumpwi naeriaka, námoku mearrá yárak i konámp mear yaopwae fek me kor yirɨp yakrá Josepomp tárápyaran ourour wor-pwarareaka, Kwarén lotuimpono. \x + \xo 11:21 \xt Stt 48:15-16\x*  
\v 22 Josepo kor wae Kwarén mérrá akwapea wae tékénouria sumpwinaemp wonae fikámp kwamp sérrá, ‘Nánkár wakmwaek Israel fi yumo warko Isip meknámp tukupria te, onomp kour mént sámpea tukup kip’ ria sérimpon. \x + \xo 11:22 \xt Stt 50:24-25\x*   
\s1 Mosesomp kar  
\p
\v 23 Mosesomp éntupwar naropwar te Kwarén mérepara, éntupwaro Mosesén tankeanánko nkepo maok, táráp kwapwe kare námpantá, apáp moria Isip mekamp kingomp kar ták-pwararea táráp porokwap-pap mo, yinɨnk yunk fek mek wouroump fákeyakepon. \x + \xo 11:23 \xt Kis 1:22; 2:1-2\x*   
\p
\v 24 Wakmwaek Moseso téképá yakria Kwarén mérámp kwamp sérrá, ‘Onan te Isip mekamp Kingomp yupu-tárápamp táráponorá séri kwapono’rá sérimpon. \x + \xo 11:24 \xt Kis 2:10\x*  
\v 25 Mosesomp nɨnɨk te kwatae nɨnɨkaokria fae tákáre ke fekamp ankank táman warákár te monoria maok, maomp nɨnɨk te ankár Kwaromp firáp aropént yakria ‘Énénki touwe sámp mwanámp’ ria sérimpon.  
\v 26 Maomp nɨnɨk te Kraiso nánkár sámp naenámp niamp pwarápaeran maomékɨr sámp námp te Isip mekamp mani ntiaka mopor i konap ankankan kámákár akwap námpon. Am te apaeria námpanápe, Kwaro wakmwaek nopok man sánk naenámp ankank kwapweran nɨnɨk námp kwamp kárákáre fek fokopeyak námpon.   
\p
\v 27 Moseso Kwarén mérámp kwamp maok, Kingomp yoporan apáp mono, Isip pwarará akwapámpon. Aropao yi fek te Kwarén nke mono. Aeno Moses námoku te waeman Kwarén nkemp niampámp kwamp maok, Moses kárákáre yakámpon. \x + \xo 11:27 \xt Kis 12:51\x*  
\v 28 Moseso Kwarén mérámp kwamp maok, mao Kwaro Pasova yae tokwae pap nánko, ampaokria sérrá, ‘Enselo koropeaka poumou-tárápu nae-tárápu fupukrá kák naenámpono. Israel yiráp nae-tárápu fupukrá kákantá, sipsip porokwap papea maomp yɨri sámpea ménki fek mwaek foporokwamp kip’ rimpon. \x + \xo 11:28 \xt Kis 12:21-23\x*   
\s1 Kápae kare Israel fi Kwar te karenoria mér kárákáreap kar  
\p
\v 29 Israel firao kor Kwarén wae mérap kwamp, Noumouri Kor Solwara tépérrá yink mwariakapo maok, Kwaro ént solwara porokwap fárákapánko, fárákár akwapánko, apár kar niampi yak nánko, tépérrá yinkapon. Aetenapo maok, Isip mekamp aropao kor am fárákapan éntér káki tukup mwaria yinkapo, warko éntao oupoupouránko surumpwiapon. \x + \xo 11:29 \xt Kis 14:21-31\x*   
\p
\v 30 Israel fi te waeman Kwarén mérapara, Jeriko mekamp yumwi fekamp yár firi fákánek yae fek wapokwaprá paokopapo maok, am yumwi fekamp yár torokopi pɨkámpon. \x + \xo 11:30 \xt Jos 6:12-21\x*  
\v 31 Kokopor yupu Rahap Kwarén mérámpara, Israel mekamp arop anánkaopwe koropea taunan kánánkámp youroukoupepo, am arop yaworan yaewourimpara, yorowar koropámp fek te Kwarén mér monap aropao faokorapo maok, mao te fwap yakámpon. \x + \xo 11:31 \xt Jos 2:1-21; 6:25\x*   
\p
\v 32 Aeno oukoumwan te ono ankwap kar te apae karan farákáp nanampanáp? Ono te kápae kare kar farákáp mono. Wae támaono. Ono te Gidion, Barak, Samson, Jepta, Devit, Samuel, aea maok, profet ponankor máte ono farákáp mono. \x + \xo 11:32 \xt Het 4:6–5:31; 6:11–8:32; 11:1–12:7; 13:2–16:31; 1 Sml 1:1–1 Kin 2:11\x*  
\v 33 Am arop fákáre te Kwarén mérapara, yorowar kwe-pwararea maok, kápae kare kingomp ami fákáre yénképi pwarariapon. Ankwap fárákap te arop éréképea yae-párák kare nɨnɨk yénképrá tukupapon, tá Kwaro ankank nénk nanamprimp wae sámpapon. Aropao laionén arop yamp kwaponoria taokorapo, yourounkwe moiapon. \x + \xo 11:33 \xt Dan 6:22\x*  
\v 34 Arop ankwap fákáre Kwarén mérapara, yaomwi tokwae torokwari papapo maok, tá arop ankwap fákáre te pɨrɨkɨmpá tukupapo maok, man kor bainat fek fékérrá épér moiapon. Tá ankwap fárákap te kárákáre moapo maok, Kwaro kárákáre sánkánko maok, wakmwaek kárákáre sámpea tae fek yorowaria maok, ankwap fi mekamp ami fárákapan yérépea kwe-pwarariapon. \x + \xo 11:34 \xt Dan 3:23-27\x*  
\v 35 Éntupwaryaenáp fárákap Kwarén mér napara, touwe koropánko tárápu faokorapo maok, Kwaro warko fápárámpea kákánko, éntupwaryaenápo náráp tárápu warko tiapon. Tá arop ankwap fárákap fápákampia yakápapan yorowarap aropao sérrá, “Yumo Kwarén pwar napo te, yino yumwan surumpwirá kák mono.” Aerá sérapo maok, am fárákapao kor yorowarap aropao sénapaok mo, ankár Kwarén kárákáre fek méria maok, sérrá, ‘Yino te fwap apár me meknámp fárámpea kwapwe kare yiki yakáp mwanámp’rá sénapo, am fárákapao surumpwirá kákapono. \x + \xo 11:35 \xt 1 Kin 17:17-24; 2 Kin 4:18-37\x*   
\p
\v 36 Ankwap fárákap Kwarén mérapo, yorowarap aropao am fárákapan wouroumprá paok ke fek fupuk napon. Kwarén mérnap arop ankwap fárákapan sen fek yaonkiaka kalabus mek kákapon. \x + \xo 11:36 \xt Jer 20:2; 37:15-16\x*  
\v 37 Yorowarap aropao ankwap fárákapan yumwi fek yénképrá épéria maok, tá ankwap fárákapan so fek kuk-fékérrá kákria maok, tá ankwap fárákapan bainat fek faoporrá épériapon. Kwarén mérap arop ankwap fárákap yirɨmp mwanap ankank mo nánko, sipsip ntia meme yɨpiran képérrá, maok tukup mwarrá oupourounkapo, tá arop ankwap fákáre ankank ponankor mo nánko maok, tá arop ankwap fárákapan ankwap fárákapao ouroukuprá momwar sokororá paokopiapon.  
\v 38 Aeapantá maok, Kwarén mérap arop ankwap fárákap am te pɨrɨkɨmpea tukupea kwar saráp mek, faonkwek yakáp, tá ankwap fárákap pɨrɨkɨmpea péri me mek, tá kwar me mek tukupea am mek yakápapon. Am Kwarén mérnap arop fákáreamp nɨnɨk te yae-párák kareria, mwar pourourápi yak námpara, ankwap arop fákáreramp nɨnɨk te am kwapwe kare nɨnɨként akwapá pwi mo kareno.   
\p
\v 39 Am arop fákáre ponankor Kwarén mér napara, Kwaro nkeaka warákarimpon. Aeno Kwaro nénk nanamprimp ankank kwapwe te oukoumwan sámp moiapon.  
\v 40 Am te apaeria námpanápe, Kwaromp nɨnɨk te, nánkár am fárákapao námont táman énénki tapokwapea mao wokwaek kar nánapitenámp ankank kwapwe kare sámpea pwi yakáp mwanapria námpon.   
\c 12  
\s1 Nomo ankár Jisasén méria man tokor-santukup mwanámp kar  
\p
\v 1 Aeno oukoumwan nomo mérámp te mokop námpon? Am kápae kare manénkɨr yakápiap arop Kwarén mér i konap nɨnɨk nomwan yénképria, nomwan ɨkɨr-yakáp napon. Aenapara, kwatae nɨnɨk nomwan sámp-fákeyak námp te ankár tirá épéria pwarará, kápae naenámp ankank pourouk yakantá, woropea pwatea kakére fek am tukup mwanámp fek tokor-samprá kárákáre fek foporakorrá tukup mwanámpon. \x + \xo 12:1 \xt 1 Ko 9:24-25\x*  
\v 2 Jisas támao nomp mér námp fi korara, oukoumwan kuri nomwan kárákáre sáprá, nomp mér námp ankár yaewourrá akwap naenámpon. Ae naenámpara, nomo ankár Jisasén tokor-santukup mwanámpon. Wokwaek te Jisaso wakmwaek warákár sámp nanampria nɨnɨkria maok, yaopwae porokopramp fek touwe sámpea sumpwimp te, pwarápae moi námpara, oukoumwan te Kwaromp sia king wonae fik yae-párák mwaek tank námpon. \x + \xo 12:2 \xt Hi 1:3; 3:1\x*   
\s1 Kwaro nomwan fwapokwapria touwe sáp konámp kar  
\p
\v 3-4 Yumo te fwapia nɨnɨkia mér kip: Wokwaek kwatae nɨnɨkráp aropao Jisasén yoporrá paokopiapon. Aeapan maok, mao ankár kárákáre fek fokopeyakea touwe tokwae sámpámpon. Yumo kwatae nɨnɨként yorowar nap te, oukoumwan yumwan napo, yiráp yɨri kwarákár mo námp te, yumo apaen apápia yiráp mérnap pwarará poporokwe mwanapanáp. \x + \xo 12:3-4 \xt Mt 27:28-44\x*  
\v 5 Ae te yumo Kwaro yumwan kárákáre sánkria sérinámp kar te nɨk moi napon? Mao yumwan te ‘Námokuráp tárápuno’rá sériaka, náráp Buk fek arakrá sér,  
\q1 “Onomp táráp e!  
\q1 Kwar Tokwaerao amo kwatae napo  
\q1 amwan fwapokwapria apae touwe sank nánko te,  
\q1 amo am táman kánanke kwataeran mpwe nɨnɨki kwapono.  
\q1 Tá, amo tak te kwataenorá amwan yopor nánko te,  
\q1 kokwaea pwar kwapono.  
\v 6 Am te apae riteanápe,  
\q1 Kwar Tokwaerao námoku warákárnámp arop fárákapamp  
\q1 nɨnɨkan fwapokwap i konámpon.  
\q1 Táte Kwaro arop ankwap warámpea  
\q1 man ‘Náráp táráp’rá sénámp kwamp te,  
\q1 man kor paok ke fek porokwap konámpon.” \x + \xo 12:6 \xt Yé 3:19; Snd 3:11-12\x*   
\p
\v 7 Kwaro yumwan fwapokwap nánko te, numwar takanoria yénképá yakáp kipo. Kwar te apárokamp naropwaryaenáp nomo kuri nomp tárápuan fwapokwap i konámp niamp taknámp námpon. Kwar te waeman náráp tárápunoria námp kwamp, yiráp nɨnɨk fwapokwap i konámpono. \x + \xo 12:7 \xt Lo 8:5\x*  
\v 8 Kwar te náráp tárápu ponankor maomp nɨnɨk fwapokwap i konámpono. Táte mao yumwan fwapokwap mo námp te, yumo te maomp tárápu kare mono, yumo te kokopor fekamp tárápu niampono.  
\v 9 Nomp apárokamp naropwaro nomwan fwapokwap nánko, nomo maomp yae ankore mek tukup konámpnámp taknámp, nomp waempomp naropwarén kor fwap karia maomp yae ankore mek tukupria maok, nomo yiki yakáp mwanámpon.  
\v 10 Nomp apárokamp naropwaro nomwan fwapokwap námp te, kánanke kwarok ke fek saráp námokuráp nɨnɨkaok fwapokwap námpon. Aeno Kwaro nomwan fwapokwap námp te, ankár nomwan yaewour saráp yak námpara, nomp nɨnɨk te ankár maomp yiki kare nɨnɨk niamp fek yakáp mwanámpon.  
\v 11 Am nomp Naropwaro nomwan fwapokwapria touwe sápnámp ke fek te nomo warákár mo i konámpon. Nomo te ankár touwe táman nɨnɨk i konámpon. Aeno mao nomwan fwapokwapia pwate nánko te, nánkár warko kwapwe kare ankank sámp mwanámp te ará: Nomo ankár yae-párák kare nɨnɨk fek paokopria maok, yonkwae porokwe fek yakáp i konámpon.   
\s1 Nomo ankár tae fek yakáp mwanámp kar  
\p
\v 12 Ae konapara, yiráp yae kour me woukoupria porokwe yak nánko te, yae narek kakapria tére kipo. Táte yiráp pu kor ke sorokwampria sumpwi yak námp niamp nánko te, fárámprá fokopeyakea,  
\v 13 mwae kup fwapnae páraok tukup kipo. Yumo tak napo maok, yiráp pu kor ponankor kwatae akwap mono, warko fwap naenámpon.   
\p
\v 14 Yumo ankár arop ankwapént kwapwe kare tankápria yonkwae porokwe fek yakáp mwanap nɨnɨkaok kárákáre fek paokop kip. Tá yumo ankár kárákáre fek yiki kor nɨnɨkan saráp sámpea paokop kip. Am te apae riteanápe, arop yiki kor nɨnɨk fek yárak mo námp te Tokwae Karan nke mono. \x + \xo 12:14 \xt Ro 12:18\x*  
\v 15 Yumo te ankár fwapnae karia méria paokop kip. Takria arop ankwap nomwan aropomp i konámp Kwarén younkwe sánk naeane. Takria yumo ou mekamp ankwap ankárankamp yaopouroukao narákap konámpnámp taknámp yumwan touwe sánk nánko, yumo ponankor touweria Kwaro nke námp fek kwatae nɨnɨk fek yakáp mwanape. \x + \xo 12:15 \xt Ef 4:31\x*  
\v 16 Takria yumo arop ankwap kokopor nɨnɨk fek yárak naeane. Takria wokwaek Iso impnámp taknámp Kwarén younkwek sɨr mwanape. Naropwaro nae-táráp Ison sérrá, ‘Ankank má nánkár ono sumpwi nanko, amo sámp nanap’ rimpan maok, tá nopok nánae-táráp Jekopo fɨr ankárank por yankapea Ison sánk nánko maok, Iso náráp am fek nae-tárápao sámp konámp ankank kánanke kwarokan mpweria nánaeran sánkámpono. \x + \xo 12:16 \xt Stt 25:33-34\x*  
\v 17 Yumo wae mér napon: Nánkár wakmwaek Jekopo Isomp ourour mént e-poup sámp tenánko, Iso kor náráp am ourour warko sámp naeriaka kárákárerá éma waempan maok, warko sámp naenámp pourou mo karimpono. \x + \xo 12:17 \xt Stt 27:32-40\x*   
\s1 Nomo waeman Saion Faonkwek mek yakáp námp kar  
\p
\v 18-21 Israel firao Kwaromp kar wa mwaria Sainai faonkwe ankore mek tukupea yakápapo, Kwaro Mosesén sérrá, ‘Yumo mapek yakápria arop ankárankao faonkwe fek yae pap nánko te, man yumwi fek yankop-papria, maomp bulmakauráp sipsipráp man kor mént yénkép mwanapon’rá sérimpon. Aeránko maok, Israel firao am karan wawia pwatea, am fek yakápapo maok, am faonkwek te yaomwi tokwae yak, kɨrɨkɨp támáre tokwae kar yak, tá ouwi kárákáre tokwae nánko maok, am fek táman wur kar, tá arop ankárankao kar kárákáre fek séránko maok, táte koumteouráp aropao am kar kárákáre táman wawiaka apápria Mosesén sérrá, “Yino am kar wa te mono.” Aeriaka am kar Kwaro sérimp táman mérap kwamp, am ankank táman nkea, apápa waeapo maok, Moseso kor sérrá, “Ono apápa waeriaka kour me woukoupa wae nampon.” Aeno yumo oukoumwan am nkea yae pap mwanap ankank wonae fik tukup mo napono. \x + \xo 12:18-21 \xt Kis 19:12-13,16-20; 20:18-21\x*   
\p
\v 22 Mono. Yumo te waeman yiki yak konámp Kwaromp taun tokwae faonkwe Saion mek yakáp nap te, am te faonkwe Jerusalem yámar mek yak námpon. Yumo te waeman fopwakwap fopwakwap ensel koupoukarrá warákárrá yakáp nap mek korop napon. \x + \xo 12:22 \xt Yé 5:11; 21:2\x*  
\v 23 Yumo te waeman Kwarén loturá warákár konap aropao koupoukour konap mek korop napon. Kwaro am fárákapan sérrá, “Yumo ponankor onomp nae-tárápunono.” \f + \fr 12:23 \ft  ‘Nae-táráp’rá sénámp te, arop ankárankamp tárápu anánk, yinɨnk, arakerápao, náráp ankank pɨpɨrɨkɨria nánae-tárápuan ankákárank mwaek nénkria, nae-tárápan náráp nae-tárápara, anánk mwaek sánk konámpono. Nae-táráp te manénkɨr mekia akwaprá nánaeounápén éréképea, poukwapá akwap konámpon. Nomo Kristen te Kwaro nke námp fek e kwapweráp nae-táráp niampara, nomo fwap Kwaro nánapitenámp kokwapwe kare ankank ti mwanámpon. 1:6 ntia 12:16 fek kor nkeae.\f* Kwaro waeman am fárákapamp e wae Buk fek kukumwianámp, yámar mek tank námpon. Yumo koropea Kwaromp wonae fik yakáp napono. Mao te nomwan ponankor taokeyaknámp Jas tokwae karono. Yumo te manénkɨr yakápap yae-párák kare aropamp waempomp wonae fik korop napono. Kwaro am fárákapan fwapokwap nánko, yae-párák kare yakáp napon. \x + \xo 12:23 \xt Lu 10:20\x*  
\v 24 Aeaka yumo te Jisasnámpok korop napono. Mao Kwaro érékép naenámpria amore mek yakria kontrak wourékam térenámp aropono. Tá maomp yɨriran kor yumwantá sɨrarrá, am kontrakan pwi pap námp támao kor yak námp mek korop napon. Abelomp yɨri kwarákareaka sérrá, “Ken te nopok sumpwiano.” Aeno Jisasomp yɨrirao kwarákari námpao oukoumwan sérrá yakrá, “Ono yumwan Kwaronámpok éréképea pok nampono.” Aeránko maok, Jisasomp yɨriramp karao Abelomp yɨriramp karan kámákarea kwapwe kare námpono. \x + \xo 12:24 \xt Hi 8:6; Stt 4:10\x*   
\s1 Nomo ankár fwapia mér mwanámp kar  
\p
\v 25 Yumo te mér kipo: Takria yumo oukoumwan sénámp aropamp kar má woupwi kákari yakáprá Kwaromp kar wa mo mwanape. Wokwaek kar má apár mek Kwaro kárákáre kor kare kar koumteouráp aropan sérimpan maok, am kar kwe-pwarará yakápiapon. Am ke fek te kwatae nɨnɨk fek yakápap fekamp touwe te kwe-pwarará pɨrɨkɨmprá wouroukoup mwarap pourou moimpon. Aeno oukoumwan te Kwar yámar mek yakria nomwan kárákáre kor kar sáp námpon. Táte nomo man younkwe sánkria te, nomo kwatae nɨnɨkamp touwe te fwap wouroukoup mwanámp nie? Mo karono. \x + \xo 12:25 \xt Hi 2:1-3; 10:28-29\x*  
\v 26 Wokwaek kar Kwaro séránko apár má némp yururimpon. Aeno oukoumwan te mao wae nomwan arakrá séritenámpon: “Ono warko ankwap por má apár sámpea wouwiria maok, yámar meran kor mént sámpá wouwi nanampon.” \x + \xo 12:26 \xt Kis 19:18\x*  
\v 27 Mámá kar warko ‘Ankwap por’rá sénámp te nomwan sérrá: Kwaro wokwaek yoroimp ankankan oukoumwan sámpá wouwi nánko, am ankank te warko yak mono, tirá épér naenámpon. Aeno tak mo nánko te am ankank fwap yak naenámpon.   
\p
\v 28 Nomo Kwaro náráp firáp arop taokeyaknámp némp sámp námp te, am némp wouwi mo, fwapono. Nomo te am táman Kwarén ‘Aesio’rá séria maok, ankár mao takenkria warákárnámp nɨnɨkaok man loturia maok, nomo ankár maomp eran saráp sakapria man apápria, maomp yae ankore mek yakáp mwanámpono.  
\v 29 Am te apae riteanápe, nomp Kwar Tokwae te yaomwi tokwaerao ankank ponankor wouroukoump i konámp niamp takeno. \x + \xo 12:29 \xt Lo 4:24\x*   
\c 13  
\s1 Nomo ankár nonopok nounouroup mwanámp kar  
\p
\v 1 Yumo Kristen te Kápae kare por yumo ankákárank ankár nonopok nounouroup kipo. \x + \xo 13:1 \xt Jo 13:34\x*  
\v 2 Yumo te panekamp arop yiráp nap mek korop napo, kwaporok nke pwar kwapon, ankár man koropenkria yaewour kip. Yumo te waeman mér napon: Wokwaek kar arop ankwap fárákapao takria maok, ensel ankwap fákáre náráp nap mek koropap yaewouria maok, am enselén te mér mo, aropao korop napan mpwe yonkwaeapon. \x + \xo 13:2 \xt Stt 18:1-8; Ro 12:13; 1 Pi 4:9\x*   
\p
\v 3 Yumo te Kristen fárákap kalabus mek yakáp napan kor, ankár yumo énénki kalabus mek yakápnap nɨnɨk niamp taknámp nɨnɨkrá aropomp kipo. Tá arop ankwap fárákapao pouroukamp touwe sámp napan kor, yumo kuri tak mwanapan napono man nɨnɨkrá aropomp kip. \x + \xo 13:3 \xt Mt 25:36\x*   
\p
\v 4 Yupu sámp konap nɨnɨk te kwapwe karenono. Yumo ponankor yupu sámpria te, Kwaro nke námp fek yiki kare nɨnɨk fek yakáp kip. Koumteouráp arop kokoporrá paokoprá, ankwapamp yupu, ankwapamp poumaropan kor kokopor i konap te, am taknap arop fákáreran Kwaro am fek táman nopok touwe tokwae kwatae sánk naenámpon.   
\p
\v 5 Yumo te maniantá kɨkiank i konap nɨnɨkaok paokopi kwapono. Yumo ankank sámpria te, máte fwap, wae támaonoria warákár kipo. Nomo ankank mo námp kwamp kor, Kwaro wokwaek sérimp kar ankár nɨki-samp mwanámpon: ‘Ono te amwan kwaporok pwar mo. Ono te amwan younkwe sɨr mo kareno’rá sérimpon. \x + \xo 13:5 \xt Jos 1:5; 1 Ti 6:8-10\x*  
\v 6 Aerá sénámpara, nomo fwap nɨnɨk kárákáre sámpea yakáprá, arakrá sér mwanámpon:  
\q1 “Tokwae Kar te onan fwap yaewour i konámpara,  
\q1 ono te apáp mono.  
\q1 Arop te onan apae mwanapanápe, fwapono.” \x + \xo 13:6 \xt Sng 118:6\x*   
\s1 ‘Nomo Jisasoinámpaok mwanámp te pwarápae kwapono’rá sénámp kar  
\p
\v 7 Yumo te ankár yumwan taokeyakápap aropao yumwan Kwaromp kar farákápap aran nɨnɨk kipo. Am fárákapamp paokop aran nɨnɨkria maok, tá mao méria paokopap nɨnɨkaok paokop kip.   
\p
\v 8 Jisas Kraisomp nɨnɨkao kuri ankár ankárankamp pourouráp nɨnɨk támao yipɨrman yak, oukoumwan kor ankár támao yakria, tá ankár am fek saráp yaká yak konámpon. \x + \xo 13:8 \xt Yé 1:17-18\x*  
\v 9 Aenámpara, arop ankwap fárákapao farákáp nap mwar pourouráp nkwakwe make kar yiráp woupwi mek korop nánko, yumo Kwaromp mwae kwapwe pwar mwanape. Nomp nɨnɨk te Kwaromp aropompan nɨnɨk nánko maok, am támao kwapwe kare ara, nomwan kárákáre sáp naenámpon. Aeno nomo te nkwakwe make fɨr fépér i konap lo karan sámp nánko, am támao nomp nɨnɨk mek kárákáre sáp mono. Am nɨnɨk te arop am loaok paokop napo, man yaewour moimpon. \x + \xo 13:9 \xt Ro 14:17; 1 Ko 8:8\x*   
\s1 Kwaro warákár konámp ofaran sénámp kar  
\p
\v 10 Nomo te wae nomp alta yak námpan maok, Pris fákárerao sel fekamp lotu nap mek téreap te, am alta fekamp fɨr sámpea fár mwanap pourou mono.  
\v 11 Pris Tokwae te sipsip ntiaka bulmakauramp yɨri táman saráp sámpea Yiki Kor Kare Aokore mek sámpá youmpea kwatae nɨnɨk tirá épér naenámp ofa sánk konámpon. Aeno am fɨr kare te santukupea ek yaomwi mek yankap konapon. \x + \xo 13:11 \xt Wkp 16:27\x*  
\v 12 Aeapara, Jisas kor taun younkwek touwe sámpea sumpwimp te námokuráp yɨri fek arop fwapokwapianánko, yiki kukur yakáp napon. \x + \xo 13:12 \xt Jo 19:17\x*  
\v 13 Aempara, nomo kuri némp yarápae fek maonámpok tukupea maoi námpnámp pwarápae sámp mwanámpon. \x + \xo 13:13 \xt 1 Pi 4:1-4\x*  
\v 14 Nomo te wae mér námpon: Apárok mapek te taun ankárank yaká yak naenámp te yak mono. Aeno nomo te wakmwaek korop naerianámp taunan nke mwaria yépék námpon. \x + \xo 13:14 \xt Hi 11:16\x*  
\v 15 Aenámpara, Jisasoimp ofa méntér nɨnɨkrá, nomo Kwarén warákár saráp yakáp mwanámpon. Nomo Kwarén ‘Amo te Tokwae Karono’rá sénámp kar, tá warákárnámp kar, am te nomp ofa támaono. \x + \xo 13:15 \xt Sng 50:14,23\x*  
\v 16 Yumo te arop ankwapan yaewour mwanap nɨnɨk te pwar kwapono. Yumo te arop ankank mo námpan yaewouria ofanámp ankwapmwaek sánk kipo. Am taknap ofa te Kwaro warákár tokwae konámpono. \x + \xo 13:16 \xt Fl 4:18\x*   
\p
\v 17 Yiráp yumwan taokeyakáp konap arop fárákap te yumwan yaewourria kápae kare por yumwan taokeyakáp konapon. Tá nánkár wakmwaek am fárákap námoku térenap kar ponankor Kwarén sér mwarea napon. Ae mwarea napara, yumo te ankár am fárákapamp karwaokria maomp yae ankore mek yakáp kipo. Yumo tak napo maok, am fárákap warákárrá téreria nɨnɨk kápae sámp mo mwanapon. \x + \xo 13:17 \xt 1 Te 5:12\x*   
\s1 ‘Kwarén kar toropwap kip’rá sénámp kar  
\p
\v 18 Yumo te Kwarén yinan yaewour naenámp kar toropwap kipo. Yinomp nɨnɨk te Kwaro nke námp fek yae-párák kare námprá nɨnɨk námpara, ankár takrá yae-párák kare nɨnɨk fek saráp paokop mwarianámpon.  
\v 19 Onomp nɨnɨk tokwae te yumo Kwarén sénapo, onan yaewour nánko, ono warko koupour yumonapok arákarrá korop nanampon. \x + \xo 13:19 \xt Ro 15:30\x*   
\p
\v 20-21 Kwar te yonkwae porokwe fi korara, am ankár yaká yak naenámp kontrakamp yɨri fek te, mao te nomp Tokwae Kar Jisasén fárámpea papámpon. Jisas te sipsip taokeyaknámp Arop Tokwae-nono. Ono nɨnɨk namp te, mao yumwan kwapwe kare nɨnɨk ponankor sánk nánko, yumo fwap maomp nɨnɨkaok saráp paokop mwanapon. Aenapo maok, táte Jisas Kraisomp tére fek nomp nɨnɨk mek námoku warákárnámp nɨnɨkaok paokop mwanámp sápanoria nampon. Tá nomo ponankor man kápae kare por e tokwae sánk saráp yakáp mwaro. Kare tak mwaro! \x + \xo 13:20-21 \xt Jo 10:11,18; 1 Te 5:23\x*\x + \xo 13:20-21 \xt Fl 2:13; 1 Pi 5:10\x*   
\s1 Pwarnámp kar  
\p
\v 22 Onomp ankwapyae fákáre, ono yumwan kar tae fek sénamp te, yiráp nɨnɨk mek kárákáre sánkria sénamp kar má fwapia woupwi pátea wa kip. Ono yiráp por kumwinamp pas má tokwaeri kar mono.  
\v 23 Ono te yumwan arakrá sénampon: Nomp nánae Timoti te wokwaek kalabus mekampan pwarari napara, warko kalabus mek yak mono. Mao ononampok koupour koropeanánko te, yino énénkér koropea yumwan nke nenempon.   
\p
\v 24 Yino ‘Gude’rá sénámp má yumwan taokeyakáp konap arop ponankor séria maok, Kwaromp arop fákáre ponankoran kor sér kip. Tá apár Itali mekamp Kristen fákáreao kor yumwan ‘Gude’rá sénapon.   
\p
\v 25 Ono nɨnɨk namp te, Kwaro námokuráp nɨnɨk fek yumwan ponankor nɨnɨkia yaewouranoria nampon.