\id GAL - Karkar-Yuri NT [leu] -Papua New Guinea 1994 (DBL -2017) \h Galesia \toc1 Polo Galesia Firampor Kumwimp Pas \toc2 Galesia \toc3 Ga \mt1 Polo Galesia Firampor Kumwimp Pas \imt1 Mekia Akwapnámp Kar \ip Jisas pok tenánko, 32 yopwar niamp arake fek, Polo mámá pas má kumwia provins Galesia mekamp Kwarén méria yakápnap koumteouráp aropampor sámp-kérépámpon. \ip Manénkɨr te Polo am fárákapént yakria Jisas Kraisomp Kwapwe Kare Kar farákáp. Aenámpan maok, Juda mekamp arop ankwap fákáre koropea sérarrá, “Yumo te Mosesomp lo karaok napo, yumwan Kwaro warko érékép naenámpon.” Galesia mekamp ankwap fákáre te mámá kar wawia am fárákapamp nɨnɨkaok tukup. Aenapo maok, Polo sérrá, “Mono. Nomo Kraisén mér námp fek saráp maok Kwaro nke námp fek yae-párák kare yakápria, yiki yak sámp mwanámpon.” \ip Tá ankwap te, Yiki Kor Spiritao nénknámp ankank sénámp te Sapta 5:22 fek yak námpon. \c 1 \p \v 1-2 Galesia mek yakápnap Kristen fárákap e! Ono aposel Polono. Ono onont yakápnap onomp Kristen ankwapyaenáp am fárákapént má pas kumwia yumonapok kérép rae. Arop fárákapao onan am aposel tére mek sámp-kérép mo, tá arop ankwapao onan am tére mek pap mo. Ono aposel tére sámp namp te Jisas Krais ntia Naropwar Kwar Kraisén sumpwi námpan apár me mekamp fárámpea pap námp, maomp yaekamp sámp nampono. \x + \xo 1:1-2 \xt Ga 1:11-12\x* \p \v 3 Ono nɨnɨk namp te, nomp Naropwar Kwar ntia Jisas Krais Tokwaerao námokuráp nɨnɨk fek yumwan yonkwae porokwe sánk kiponoria nampon. \v 4 Kraiso nomp Naropwar Kwaromp nɨnɨkaokria nomp kwatae nɨnɨk tirá épér nae yonkwaerá, námokuráp pourouk touwe sámpámpon. Am takria mámá apárokamp kwatae nɨnɨk mek yakáp námp fekamp warko érékép naenámpria námpon. \x + \xo 1:4 \xt Ga 2:19-20; Ta 2:14\x* \v 5 Aenámpara, nomo fwap Kwaromp e sakap saráp yakáp mwanámpono. Am te kareno. \s1 ‘Ankárankamp Kwapwe Kare Kar mwar yak námp’rá sénámp kar \p \v 6 Wae! Wokwaek Kwaro Kraisomp aropomp fek yumwan wumwiria éréképeanánko, yumo warko koupour kar am pwarará ankwap kar fek tukup nap te, ono am táman wawia nɨnɨk tokwae nampon. \v 7 Tak napan maok, ankwap Kwapwe Kare Kar yak mono. Arop ankwap fárákapao yumonapok koropea yiráp nɨnɨkan yampourouria Kraisomp Kwapwe Kare Kar kwatae pap mwaria napon. \x + \xo 1:7 \xt Ap 15:1-24\x* \v 8 Aeno táte yinoku támao, tá yámar mekamp ensel ankwapao Kwapwe Kare Kar farákápámp te, yino wokwaek kar farákápámp Kwapwe Kare Kar méntér wuri popwar mo námp te, taknámp arop te yaomwi mek pɨk naenámp aropao námpon. \x + \xo 1:8 \xt 1 Ko 16:22\x* \v 9 Yino wokwaek sérimpan, taknámp oukoumwan kor, take pourouráp kar sénampon. Táte arop ankwapao yumwan Kwapwe Kare Kar farákáp nánko, am kar te yumo wokwaek wawia Kwapwe Kare Kar méntér wuri popwar mo námp te, am arop te yaomwi mek pɨk naenámpon. \p \v 10 Yumo nɨk nap te, ono má kárákáre fek sénamp kar te am ankwap kar sankoropnap arop fárákapao onan warákár mwanapria namp ni, Kwaro onan warákár naenámpria namp nie? Ae te ono aropan kar porokwerá yárak raewe? Táte ono aropan kar porokwerá yárakrá téreria te, ono te Kraisomp tére arop kare mono. \x + \xo 1:10 \xt 1 Te 2:4\x* \s1 Polo aposel yaknámp kar \p \v 11 Ononamp fákáre, ono yumwan waeman kare sénampono: Mámá Kwapwe Kare Kar ono wokwaek yumwan farákápamp te arop ankwap ankárankampamp nɨnɨk meknámp korop mono. \x + \xo 1:11 \xt Mt 16:17\x* \v 12 Onan te arop ankwapao mámá Kwapwe Kare Kar sáp mono. Táte arop ankwapao am kar onan yénkrá farákáp mo karono. Jisas Krais námoku onan yénkép námpono. \p \v 13 Ono wokwaek Juda firamp nɨnɨkaok akwapamp te, yumo wae wawiapon. Ono te Kwaromp sios fákáreran fupukrá kákrá yárakrá, am fárákapan ponankor sámpá yampourou i konamp aropono. \x + \xo 1:13 \xt Ap 8:3\x* \v 14 Onomp onont ankárankamp puri fekamp Juda ménki-tárápuan kámákár akwapria, ankár onomp tékénou Juda firamp nɨnɨkaok akwapampon. Ono ankár kárákárea waeria kápae kare onomp appeyaenápomp nɨnɨkaok térerá akwapampon. \x + \xo 1:14 \xt Ap 22:3\x* \p \v 15 Wokwaek onomp éntupwar onan oukoumwan fárákap mo námp fek Kwaro onan námokuráp nɨnɨk fek nɨnɨkia, náráp firáp yak nanapria nánkáráp námpon. Tá mao námoku nɨnɨkitenámp ke fek, \v 16 onan warámpria mao náráp Táráp yénkép námp te, ono man nkea arop ankwap firan Kwapwe Kare Kar farákáp nanamp térean sámpaeria ninámpon. Mao onan am yénkép námp fek te ono arop ankwap fárákapan turunk mo. \v 17 Tá ono Jerusalem mek akwapea manénkɨr aposel yakápnapok akwap mono. Onoku nápar Arebia fi mek akwapea warko wakmwaek Damaskus mek arákarrá akwapampon. \x + \xo 1:17 \xt Ais 49:1; Ap 9:3-6\x* \p \v 18 Wakmwaek yinɨnk yopwar akwap tenánko, Pitant kar sénaeria Jerusalem mek akwapampono. Aea ono am mek méntér ankár sárak kɨrékapramp yae yakampon. \v 19 Aeampao maok, ono aposel ankwap nke mono, Jems Tokwae Karamp nánae man saráp nke nampono. \v 20 Ono yiráp por mámá kar má kumwi namp te, ono Kwaro nke námp fek kare kar sénampono, ono kwekárrá sér mono. \x + \xo 1:20 \xt Mt 13:55\x* \p \v 21 Warko wakmwaek ono provins Siria ntia provins Silisia mekmwaek akwapea yárakiampon. \v 22 Aeampan maok, Judia mekamp sios fákáre am fárákap oukoumwan onomp pourou nke mono. \v 23 Am fárákap te karan saráp wa napo, am arop wokwaek yinan yoporrá nkwakwe make sokoroimpao maok, oukoumwan te mao wae Kwapwe Kare Kar manénkɨr sámpá yampourouimpan fwap am Kwapwe Kare Kar farákáp námpono. \v 24 Am fárákapao Kwaro onan taknámp wawia, warákárrá Kwaromp e sakap napono. \c 2 \s1 Aposel ankwap fárákap Polén warákár nap kar \p \v 1 Ono ankár fére-sámpramp yopwari yakea maok, Barnabas yino warko Jerusalem mek akwap. Ono ankwap fi mekamp Taitus warámpea méntér akwapampon. \v 2 Kwaro onan yénkép nánko, akwapea, am Kwapwe Kare Kar ono ankwap arop firan farákáp konamp te, ono am farákápamp Karan wae sios taokeyakápnap arop fárákapan námokuráp nap mek saráp érik farákáp nampon. Ono te arakrá nɨnɨkria ninampon: Ono wokwaek téreamp, tá oukoumwan tére nampao kor, kwatae niampria kwaporok pwarantáno. Am aposel fárákapao námoku onomp kar yurukup mwanapria nampon. \v 3 Taitus onont yak námp te Grik fi mekampao maok, am sios taokeyakápnap arop fárákap te ‘Taitusomp yɨpi fárákapae’rá sér moi napon. \v 4 Tá kare, arop ankwap fárákap Kristen kare mono, yɨpi fárákap konap nɨnɨk sámp napao, kánánkámp nomo koupoukour námp mek korop napono. Am fárákap te am mek koropea Krais Jisaso nomwan sápeanámp wourékam nɨnɨk táman kánánkámp énounkoup mwaria napon. Jisas nomwan loao fákapá fákeyak námp mekamp aokoropea amwar pwate nánko, tá am arop fárákapao warko nomwan am lo fek fákapá pap mwaria napon. \v 5 Tak napan yino am fárákapamp karan yenoria Taitusomp yɨpi fárákap mo kareno. Yino nɨk námp te, ankár Kwaromp Kwapwe Kare Kar támao saráp yumont yae-párák yaká yak naenámpon. Takria Judamp lo kánanke-tárápaok fákapá tukup mwanape. \x + \xo 2:5 \xt Ap 15:1,24\x* \p \v 6 Sios taokeyakáp konap nkwakwe make eráp arop mao warko ono farákáp namp fekamp kɨrɨmprá, ankwap kar sér moiapono. Waeman ono farákápnamp kar támao wae pwi námpono. (Aenámpan maok, apae mokope e sámp nap te, am te wampweno. Kwar te arop mekia akwapnámp aropamp eran nɨnɨk mo i konámpon.) \x + \xo 2:6 \xt Ap 10:34\x* \v 7 Am fárákap te wae mérapono, oukoumwan te Kwaro onan, ankwap arop firan Kwapwe Kare Kar farákápaeria sámp-kérép námp te, mao Pitan Juda fi mek sámp-kérép námpnámp taknámp. \v 8 Ye, Kwaro Pitan, Juda ou mek aposel téreaeria kárákáre sánk námpan, tá taknámp onan kor, ankwap fi arop ou mek aposel téreaeria Kwar námoku kárákáre sáp námpon. \v 9 Jems, Pita, Jon sios taokeyakáp konap eráp yakáp nap, mao kuri waeman mérapono, Kwaro onan ourour sápria maomp kar farákáp nanamp tére sáp námpon. Aenánko am yinɨnkaopwerao Barnabas yinan náráp ankwapnáp karean i konapnámp araknámp yinan nourouprá yae nɨnɨriapono. Yino waeman ankárankamp nɨnɨk fek sérrá: Barnabas yino fwap ankwap fi arop ou mek tére nenko, námoku am fárákapao Juda fi ou mek tére mwanapon. \v 10 Aeria maok, am fárákapao yino ankárankamp nɨnɨk fek yakáp námpan warákárria maok, ankwap ankank kánanke sánkenkrá sér, ‘Yumo ankár yinomp ankank monap arop fárákapan nɨnɨkia yaewour kip’rá sériapon. Am nɨnɨk táman ono warákár tokwaeria ono takrá tére nanampono. \x + \xo 2:10 \xt Ap 11:29-30\x* \s1 Polo Pitamp épérép nɨnɨk érik sérimp kar \p \v 11 Wokwaek Pita Antiok mek koropámp ke fek te sios ou mek mao námoku kare wa námp fek ‘Taki kwapono’ ria séri nampono. Am te apae riteanápe maonámp nɨnɨk te épérép nɨnɨk námpono. Am te araki námpono: \v 12 Jemsént yakápnap Kristen fárákap mao oukoumwan Jerusalem mek yakápap ke fek te, Pita te Antiok mekamp Kristen ankwap fi arop fákárerént fɨr fári konámpon. Ae konámpao maok, táte Jemsomp fárákap koropnap ke fek te, mao, yɨpi fárákapenkria wae konapantá Pita apápria warko am ankwap fi aropént fɨr fár mo. Aeria maok, am fárákapént yak mo pwarará akwap. \x + \xo 2:12 \xt Ap 11:2-3\x* \v 13 Tak nánko maok, Antiok mek yakápnap Juda Kristen fákáreao kor Pita nánko nkea, mántwaok am Kristen ankwap fi pwarará tukup. Tá warko am fárákapamp apáp nɨnɨk támao Barnabasomp nɨnɨkan kuri am mek ér-sakwap námpono. \v 14 Aenapo maok, am ke fek ono mao námoku kare wa námp fek ‘Mono’rá séri nampono. Ono nke nanko, am arop fárákap te Kwaromp kar kwapwerao sénámpaok mono, yae-párák kare paokop mo napo, ono am fárákapao nke nap fek Pitan arakrá sér, “Amo te Juda fiao maok, amo ankwap fi aropaoi kwapnámp, Juda firamp lo kánanke-táráp wokwae pwararea ankwap fi mekamp arop niamp napono. Aeno amo apaeritea ankwap fi mekamp arop fárákap Judamp loaok tukupanáponoria kárákáre rape?” \s1 Arop Jisasén mér námp fek yae-párák kare arop yak konámp kar \p \v 15 Tá kare Juda fi nomo te ‘Kwatae nɨnɨkráp’rá sér i konámp ankwap fi meknámp korop mono, nomo te waeman Juda fi mekamp aropono. \v 16 Aenámpao maok, nomo wae mér námpon: Kwar te loaok tukupnap aropan nɨnɨkia ‘Yae-párák kare arop’rá sér mono, arop Jisas Kraisén mér námp fek táman saráp Kwaro am aropan ‘Yae-párák kare arop’rá sér i konámpon. Nomo wae Jisas Kraisén mér námpara, am mér námp fek tapek Kwaro nomwan ‘Yae-párák kare arop’rá sénámpon. Am te arakono: Loaok tukuprá tére nap fek, Kwaro am aropan ‘Yae-párák kare arop’rá sér mono. \x + \xo 2:16 \xt Ro 3:20-28; 11:6\x* \v 17 Aeno nomo Kraisént yakáp nánko, Kwaro nomwan ‘Yae-párák kare arop’rá séranoria námpao maok, warko nomo kwatae nɨnɨkráp ankwap fi arop fákáre niamp yakápria te, táte nomo fwap ‘Krais te kwatae nɨnɨkamp tére aropono’rá sér mwanámp nie? Am te mo karono. \v 18 Táte ono ankwap nɨnɨk kwe-sɨra nampao warko am ankank pap nanko te, arop fárákap onan waeman méria ‘Kwatae nɨnɨkráp aropono’rá sér mwarea napon. \v 19 Ono loaok akwap nanamp pwi mo nanko, am lo támao onan porokwapeanánko, ono sumpwi niamp yak nampara, am lo támao onan sámp-fákeyak mono. Am tak namp fek táman, Kwarént yiki yak nampon. \v 20 Ono wae Kraisént yaopwae porokopramp fek arápá yakea nampan, oukoumwan te ono wae Kwaro nke námp fek maomp kwapwe kare ankanként yiki yak nampono. Aenampara, oukoumwan ono yiki yak namp te onokump mono. Kraiso onomp nɨnɨk mek yiki yak nánko yak nampono. Aenampara, ono oukoumwan kápae kare por mámá apár mek yárak namp te, ankár Kwaromp Tárápan mérnamp nɨnɨk fek saráp yárak nanampon. Kwaromp Tárápao onan yonkwae touwea, námokuráp pourouan sɨrarea onan yaewouri námp táman mér nampono. \x + \xo 2:20 \xt Ro 6:6; 7:6; Jo 13:1; Ga 1:4\x* \p \v 21 Táte loao yae-párák kare arop yoroi papánkoria te, Krais te kwaporok táman sumpwi naempon. Onomp nɨnɨk te, Kwaromp aropomp kánanke kwatae niampi akwap te monoria nampon. \c 3 \s1 Loaoknap nɨnɨk ntia mérnap nɨnɨk \p \v 1 Yumo Galesia mekamp épépérép arop, yino yumwan Jisas Krais te wae yénkép námpono. Mao yaopwae porokopramp fek aráp-sɨr yak nánko, yumo wae yiráp yi fek nke nap niampono. Yumwan te wa apaeanánko, yumo épépéréprá paokop napon? \v 2 Ono yumwan ankárankamp ankankan turunk nae rae: Yumo Yiki Kor Spirit sámp nap te mokopia sámp napon? Ae te yumo loaok tukup nap fek sámp nap ni, yumo Kwapwe Kare Kar wawia méria am fek yumo Yiki Kor Spirit sámp nap nie? \v 3 Ae te kare yumo takrá épépérépri kwapon? Yumo wae Yiki Kor Spiritamp kárákáre fek Kristenia wourékam yiki yak sámpea térerá korop napao, warko am pwarará yumo oukoumwan yumokuráp kárákáre fek térerá tukupea pwi yakáp mwaria nape? \v 4 Ae te yumo Kristen yakáp nap fek yumwan nkwakwe make touwe kwatae korop nánko, yumo am sámpea kárákáre fek fokopeyakápi nap te kwaporoki nap nie? Ono nɨk namp te, yumo am touwe tokwae sámp nap fek yumo fwap kárákáre kor Kristen yakáp mwanapan mpwe nampono. \v 5 Apaeritea Kwaro yumwan Yiki Kor Spirit sánkea yumo ou mek Kwaromp kárákáre yénkép námpon? Mao te yumo loaok tére napan nɨnɨkia ninámp ni, mao nɨk námp te, yumo Kwapwe Kare Kar wawia mér napan nɨnɨkria taki námp nie? \p \v 6 Kwaromp Buk fekamp kar arakrá sér, “Abrahamo Kwaro sérimp karan méránko, Kwaro maomp mér táman nkea man ‘Yae-párák kare arop’rá sérimpon.” \x + \xo 3:6 \xt Stt 15:6\x* \v 7 Aenámpara, yumo fwapia mér kip: Kwarén mér i konap arop fárákap, am arop fárákap te Abrahamomp tárápu karenono. \v 8 Kwaromp Buk fekamp karao wokwaek sérimp te ará: “Nánkár wakmwaek arop ankwap fi Kwapwe Kare Kar wawia mérapo, Kwaro am arop fárákapan, ‘Yae-párák kare arop’rá sénanampria námpon.” Taknámp wokwaek Kwaro Abrahamén Kwapwe Kare Kar farákápámp te, Kwaromp Buk fek arakrá sér, “Amo mér nap fek táman, mámá apár mekamp arop fi ponankor ourour fwap sámp mwanapono.” \x + \xo 3:8 \xt Stt 12:3; Ap 3:25\x* \v 9 Aerimpara, oukoumwankamp arop fárákapao kor Kwarén méria ankank kwapwe Abrahamo sámpámp niamp take sámp mwanapon. \x + \xo 3:9 \xt Ro 4:16\x* \p \v 10 Aeno táte kápae kare arop loaok tukupnap nɨnɨk te kápae kare ankankan pwi yak námpan mpwe napao maok, am arop fárákap te waeman yaomwi mek pɨk mwanapono. Kare! Kwaromp Buk fek sérrá, “Kápae kare arop ponankor fwapia Kwaromp lo Buk fek yaknámp ponankor mántwaok mo nap te, waeman yaomwi mek pɨk mwanapono.” \x + \xo 3:10 \xt Lo 27:26\x* \v 11 Kwaromp Buk fek sérrá, “Arop Kwarén mér nánko te, Kwaro am aropan ‘Yae-párák kare arop’rá sénánko, am arop te fwap yiki yak naenámpon.” Aeránko nomo wae am táman nɨk námpon: Arop ankwap loaok saráp akwap nánko, Kwaro man ‘Yae-párák kare arop’rá sénaenámp te yak mono. \x + \xo 3:11 \xt Ga 2:16\x* \v 12 Loaok nap te Kwarén mérap ankank mono. Kwaromp Buk fek arakrá sér: “Arop lo ponankor mántwaokia pwi yak námp te mao waeman am fek yiki yak sámp naerámpon.” \x + \xo 3:12 \xt Ro 10:5\x* \p \v 13 Aenámpan maok, nomo kuri ampaok tukup mwanámp pwi mo nánko, lo te mao nomwan kar kárákáre sérrá, ‘Yumo te yaomwi mek pɨk mwanap arop’rá sénámpon. Aeno Krais námoku am kar kárákáre sámpea nomwan yaewouria yamokwap námpon. Apae riteanápe Kwaromp Buk fek takrá sénámpon: “Kápae kare arop ponankor yao mek aráp-sɨr yakáp nap te, yaomwi mek pɨk mwanap arop fárákapono.” \x + \xo 3:13 \xt Lo 21:22-23; 2 Ko 5:21\x* \v 14 Krais am tak námp te, Kwaro wokwaek Abrahamén ourour sánkria, ponankor ankwap fi aropan kor nénk nanamp’ rimpon. Am tak námp te, nomo ponankor fwap Kwarén mérria wokwaek Kwaro sérimpnámp taknámp Yiki Kor Spirit sámp mwanámpon. \s1 ‘Kwaromp lo te Kwaro “Tak nanamp”rá sérinámp kar far-sɨr mono’rá sénámp kar \p \v 15 Ononamp fákáre, ono oukoumwan arop sumpwi konámp wounáp kar sénae rae. Táte arop ankwapao sumpwi naenámp ke nɨnɨkria náráp tárápuran ankank fwapia pɨpɨrɨkɨrrá nénk naeria-nánko te, arop ankwapao maomp kar ták-pwar mo i konámpono. Tá arop ankwapao ankwap kar am feknámp kɨrɨmprá sér mo i konámpono. \v 16 Tá taknámp Kwaro ‘Kwapwe kare ankank wakmwaek korop naenámp’rá sérimp te, Kwaro Abraham ntia maomp tárápan sérimpon. Mao te kápae kare aropan nɨnɨkria ‘Waráp tárápu fárákap’an sér mo, táráp ankárankamp karean ‘Waráp táráp’rá sérimp te Kraisén sérimpon. \x + \xo 3:16 \xt Stt 12:7; Lu 1:54-55\x* \v 17 Ono sénamp kar fi te ará: Wokwaek Kwaro Abrahamént kontrak páteaka, ‘Ono kare kar tak nanamp’rá sénánko, tá wakmwaek 430 yopwar akwap tenánko, lo koropámpon. Am lo te wakmwaek korop námpao maok, wokwaek Kwaro papnámp kontrak far-sɨr moria, Kwaro wokwaek Abrahamén sérimp karan kor tirá épér mono. \x + \xo 3:17 \xt Ap 7:6\x* \v 18 Táte nomo loaok tukupnámp nɨnɨk fek Kwaro nompor pátarinámp ankank sámp námpan nánko te, nomo Kwaro sérimp fekamp te sámp mono. Aean maok, mono. Kwaro wokwaek séria Abrahamompor nánapi pap námpara, mao am ankank táman sánkámpon. \x + \xo 3:18 \xt Ro 4:14; 11:6\x* \p \v 19 Aeno apaeritea lo yak námpon? Am te ará: Kwaro nɨnɨk námp te, kwatae nɨnɨk fi kor érik yak nánko, arop am fek mér mwanapria mao wakmwaek lo am kontraként kɨrɨmprá pap námpon. Am lo te yakrá akwapea wakmwaek am Kwaro wokwaek sérimp táráp korop naenámpon. Am lo te enselomp táp meknámp korop nánko, tá amore mek yaknámp arop Mosesomp yaeknámp korop námpon. Kwaro Mosesén amore mek yakrá, lo sámp naenámpria nánapi pwara námp te, \v 20 am támao yénképrá: Wokwaek Kwaro Abrahamén sérimp kar amore mek yaknámp aropan sér mono, Kwaro námoku karerao man sérimpon. \s1 Kwaromp lo térenámp kar \p \v 21 Aeno lo te Kwaro wokwaek sérarinámp kar táman yorowar námp niamp nie? Mo karono. Táte lo ankwapao nomwan fwap yiki yak sáp nánko te, loaok tukup námp fek fwap yae-párák kare arop yakáp mwarámpono. \x + \xo 3:21 \xt Ro 8:2-4\x* \v 22 Aeno oukoumwan te Kwaromp Bukao sérrá, “Kwatae nɨnɨkao ponankor aropan fákapá fákeyak námpon.” Am tak námp te, nomo Jisas Kraisén méria am ankank Kwaro sérimp mérap arop fárákap fwap sámp mwanapria námpon. \x + \xo 3:22 \xt Ro 3:9-19\x* \p \v 23 Mér oukoumwan korop mo námp fek te, loao nomwan fákapá fákeyakámpon. Aenko nomo fákapá yakápánko, nomo mér mwanámp ke érik koropámpon. \v 24 Lo te nomp nánae naropwar niampao, nomwan Kraisonámpok éréképea, mént párakop námpon. Am tak námp te, nomo Kwarén mér námp fek mao nomwan ‘Yae-párák kare arop’rá sénaenámpon. \v 25 Oukoumwan te wae Kwarén mér mwanámp ke korop námpara, warko nomo loamp yae ankore mek yakáp mono. \s1 Nomo mérámp fek Kwaromp tárápu yakápámp kar \p \v 26 Yumo ponankor Krais Jisasén mér napo, am mérap fek táman yumo Kwaromp tárápu yakáp napon. \x + \xo 3:26 \xt Jo 1:12\x* \v 27 Arop yumo wae Kraisént ént mek néri nap te, yumo ponankor Kraisén wae waempyam niamp kámp napono. \x + \xo 3:27 \xt Ro 6:3-4; 13:14\x* \v 28 Am te arak: Juda fi ankwap mo, Grik fi ankwap mo, kwaporok tére konámp arop ankwap mo, amwar yaknámp arop ankwap mo, poumarop ankwap mo, yupu ankwap mo, oukoumwan Krais Jisasén mér nap fek te ankárankamp fi kare yakáp napon. \x + \xo 3:28 \xt 1 Ko 12:12-14\x* \v 29 Aeno táte yumo Kraisomp arop yakáp nap te, yumo waeman Abrahamomp tárápu yakáp napon. Yumo waeman am ankank Kwaro wokwaek Abrahamompor nánapi pátenámp ankank sámp mwanap arop yakáp napon. \c 4 \s1 Wokwaek lo ankore mek yakápia oukoumwan Kwaromp tárápu kare yakápnámp kar \p \v 1 Ono sénamp wounáp kar ará: Táráp te náráp naropwaroinámp ankank nánkárap téképea am ankank sámpea taokeyak nae-námpon. Am ankank te námokuráp karerao maok, épér morok táráp yak námp fek te, oukoumwan sámp mo, kwaporok tére konámp arop niamp yak námpon. \v 2 Oukoumwan am naropwaroinámp ankank sámp naenámp pourou mo nánko te, oukoumwan nánae naropwaromp yae ankore mek yak námpon. \v 3 Nomo kuri take, nomo oukoumwan táráp kánanke niamp yakápnámp ke fek te, kápae kare apárokamp kwatae spiritráp ankankao nomwan fákapá yak nánko, nomo maomp yae ankore mek tére námpon. \x + \xo 4:3 \xt Kl 3:20-23\x* \v 4 Takrá akwapea Kwar námoku nánapinámp ke fek, mao náráp táráp sámp-kérépámpono. Aenánko, yupuao man fárákapeanánko, mao koropea lo ankore mekamp arop yakámp te, \x + \xo 4:4 \xt Jo 1:14; Ro 8:3-4\x* \v 5 nomo lo ankore mek yakápnámp arop nomwan warko yamokwapea éréképeanánko, nomo Kwaromp tárápu yakáp mwanámpria ninámpon. \p \v 6 Oukoumwan yumo Kwaromp tárápu yakáp napon. Aenapara, Kwaro náráp Tárápamp Spirit nomp nɨnɨk mek sámp-kérép tenánko, nomo ‘Ayao, ayao’rá wumwi konámpon. \x + \xo 4:6 \xt Ro 8:15-16\x* \v 7 Aenámpara, amo te warko tére arop mono. Amo te Kwaromp tárápono. Táte amwan Kwaro warámpeanánko te, amo waeman Kwaromp tárápao yak napara, amo te maomp waráp por nánapinámp ankank sámp nanap arop yak napon. \x + \xo 4:7 \xt Ro 8:17; Ga 3:29\x* \s1 Polo Galesia mekamp Kristen fákáreamp paokopan nɨnɨk tokwaenámp kar \p \v 8 Tá kare, wokwaek te, yumo Kwarén mér mo nap fek ara, apárokamp ankank Kwar kare mo, táman maomp yae ankore mek térerá paokopiapon. \x + \xo 4:8 \xt 1 Ko 8:4-6\x* \v 9 Aeno yumo wae Kwarén mérapon. (Tá ono kwapwe kare sérrá, “Kwaro kor waeman yumwan mérámpon.) Aenámp te, yumo apaeritea warko am ankank ponankor taokeyak konámp kárákáre moráp spiritaonámpok tiarárrá tukupea maomp yae ankore mek tére mwaria wae napon? \v 10 Yumo waeman kápae kare por yae tokwae koropnámp nke, yunk wourékam aoknámp nke, lotu tokwaenap nke, wourékam yopwar korop nánko nke, mak i konapon. \x + \xo 4:10 \xt Kl 2:16\x* \v 11 Ono yumwan nɨnɨk tokwaeria ono apáp nampon. Takria ono yumwan yaewourrá tére namp am kwaporok mwar téreantáno. \p \v 12 Onomp ankwapyae fárákap, ono yumo arop ankwap fi niamp arákarea, lo fek fákapá yak moriaka, ono yumwan yonkwae touweria kárákáre fek sérrá, “Yumo ono nampnámp amwar yakáp kipo.” Ono te yumwan yoporrá sér mono. \v 13-14 Ono wokwaek kwatae touwe sámpanko, onomp pourou kárákáre mo nánko, am fek táman yumwan manénkɨr Kwaromp Kwapwe Kare Kar farákápampono. Kare, onomp pourou kárákáre moria, am támao yumwan tére tokwae sánk námpan maok, yumo onan kokwaeria onan younkwe sɨr moiapono. Yumo enselén niamp, tá Jisas Kraisén nap niamp onan warámpea yaewour kwapwe napono. \x + \xo 4:13-14 \xt 1 Ko 2:3\x* \v 15 Yiráp kwapwe kare nɨnɨkan ono kare kar sénampono: Wokwaek ono yi mekamp touwe kwatae sámpamp fek te yumo onan yonkwae touweria yiráp fwapnae yi wurukupea onomp yi mek papria te, yumo fwap wurukupea pap mwarapon. Am yiráp warákár kwapwe te maok pap napon? \v 16 Ae te mokopono? Ono yumwan kare kar kar farákáp namp támao, ono yiráp yopor arop arákár namp nie? \x + \xo 4:16 \xt Jo 8:45\x* \p \v 17 Tá kare, am arop fárákap koropea yumwan nouroup napao maok, am te yumwan yaewourria mono. Am fárákapamp nɨnɨk te yumo onan pwarará námonámpaok koropenk ritea, yiráp nɨnɨk mek nánánkarrá kar porokwerá tére napono. \v 18 Táte ono yumont yak namp fek, tá mo nampan kor yumwan nourouprá kar porokwe napan maok, yumwan yaewour naenámp kwapwe kare nɨnɨk fek napo te fwapono. \v 19 Onomp tárápu fárákap e, ono te yupuao táráp fárákap naeria touwe sámp konámp niamp take pourouráp yonkwae touwe nampono. Ono ankár am touwe te sámpea yakrá akwapea mekia Kraiso yiráp nɨnɨk mek koropea yak nánko maok, pwar nanampon. \v 20 Koupoute kare nape, ono oukoumwan te yumont yak mo nampon. Ono yumont yakria te, yumwan ankwap kar fwap tae morok sénaeampon. Ono oukoumwan te, yumonap nɨnɨkan wawia mokopia yaewour nanamponorá nɨnɨk tokwae nampono. \s1 Hagar ntia Saran wounápnámp kar \p \v 21 Arop fárákap yumo lo ankore mek tukup mwarianap arop, yumo onan sérenke! Ae te yumo lo kar te wa moi nap nie? \v 22 Kwaromp Buk fek sérrá: Abraham te tárápyar anánkaopwerápono. Tére konámp yupu mao ankwap fárákap, tá námokuráp amwar yaknámp yupu kareao ankwap fárákap. \x + \xo 4:22 \xt Stt 16:15; 21:2\x* \v 23 Am tére konámp yupuamp táráp te apárokamp koumteouráp aropao sámp konap nɨnɨk fek sámpámpon. Aeno námokuráp amwar yaknámp yupu kareamp táráp te Kwaro sérimp fekampan sámpámpon. \x + \xo 4:23 \xt Ro 9:7-9\x* \v 24 Am kar mek te wounáp kar yak námpon. Am yupuyaran sénámp te Kwaromp kontrak anánkaopweran sénámpon. Hagarén wounáp námp te Sainai faonkwekamp kontrakan námpon. Maomp tárápu fárákap te tére konámp yupu feknámp korop napon. \v 25 Hagar te apár Arebia mekamp faonkwe wi Sainai ntia Jerusalem oukoumwan yak námpan sénámpon. Am Jerusalem ntia maomp tárápu te ankwapamp tére konap yakáp napon. \x + \xo 4:25 \xt Ro 8:15\x* \v 26 Aeno ankwap Jerusalem yámar mek yak námp te, amwar yak námpara, am te nomp éntupwar Sara támaono. \x + \xo 4:26 \xt Hi 12:22; Yé 21:2,10\x* \v 27 Kwaromp Buk fek arakrá sénámpon: \q1 “Mapo yaknap yupu amo te warákárae! \q1 Tá yupu amo táráp sámpria \q1 touwe sámp konap mér mo i konap, \q1 amo yonkwae kárámpria \q1 tár sámprá warákárae. \q1 Yupu poumaropao pwar akwap tenánko, \q1 ono amwan kápae kare tárápu nénk nanko, \q1 poumaropráp yupuamp tárápuan \q1 kámákár akwap naenámpon.” \x + \xo 4:27 \xt Ais 54:1\x* \p \v 28 Onomp ankwapyae fárákap e! Yumo te wae Aisak niampono, yumo waeman Kwaro séri námp feknámp yumo wae Kwaromp tárápu yakáp napon. \v 29 Aeno wokwaek te am koumteouráp aropao sámp konap fek sámpnámp táráp te éntupwaro Yiki Kor Spiritamp kárákáre fek sámpnámp tárápan wouroump-sérimpono. Oukoumwan kuri, take pourouráp nɨnɨk támao yak námpon. \v 30 Kwaromp Buk fek te apaerá sénámpon? Mao te Abrahamén arakrá sér: \q1 ‘Am tére konámp yupu ntia maomp táráp te \q1 nkwampok far-pwarampo! \q1 Am tére konámp yupuamp táráp te \q1 takria naropwar ntia amwar yaknámp yupu kareamp \q1 tárápamp ankank sámpantáno.” \x + \xo 4:30 \xt Stt 21:10; Jo 8:35\x* \m \v 31 Aenámpara, onomp ankwapyae fárákap, nomo te tére konámp yupuamp tárápu mono. Nomo te amwar yaknámp yupu kareamp tárápuno. \c 5 \s1 Kraiso nomwan yaewourianánko amwar yakáp mwanámp kar \p \v 1 Kraiso nomwan fákapá fákeyaknámp mekamp aokoropea páte nánko, nomo fwap amwar yakáp námpon. Aenámpara, yumo ankár kárákáre fek fokopeyakáp kip. Warko arop fárákapao yumwan fákapá papanáponoria yénképá yakápi kwapono. \x + \xo 5:1 \xt Jo 8:32,36; Ap 15:10\x* \p \v 2 Yumo wawenk! Ono Polo yumwan sénae rae: Táte yumwan, yiráp yɨpi fárákapanáponoria yénképá yakáp napo te, Kraiso térenámp tére yumwan yaewour mo karenono. \v 3 Yumo arop ponankor, yiráp yɨpi fárákapanáponoria yénképá yakápnap arop fárákap, yumwan warko érik sénae rae: Táte yumo am yɨpi fárákapnap nɨnɨk táman tak nap kwamp te, ankár lo ponankor mántwaok kipo. \v 4 Táte yumo, yino loaok tukup nánko, am fek Kwaro yinan ‘Yae-párák kare arop’rá séranoria nap te, yumo waeman Kraisén pwar napon. Aeria yumo Kwaromp aropomp mek yakáp mo, pwar napon. \v 5 Nomo Yiki Kor Spiritamp kárákáre fek Kwarén méria, nomwan ‘Yae-párák kare arop’rá séranoria yépék námpon. \v 6 Aeno táte arop Krais Jisasént yak námp te yɨpi fárákap nap te, kánanke kwataeno. Tá yɨpi fárákap monap nɨnɨkao kuri kánanke kwataeno. Aeno Kwarén mérnap nɨnɨkao maok, arop nouroup mwanap nɨnɨk sánk konámp, am támao maok kwapwe kare ankankono. \p \v 7 Wokwaek yumo yae-párák kare paokopi nap te, yumwan wa am nɨnɨk taokoránko, yumo warko kare kar karwaok paokop mo napon? \v 8 Kwaro yumwan wumwiria érékép námp te támao mono. \v 9 Nomo yis te wae mérámpon. Pan mek kánanke kwarok papea napo, am pan te yámp tokwae konámpon. Aeno táte nomp kwatae nɨnɨkao kor kánankerao am fek-am fekrá akwapea wakmwaek tokwae kar i konámpon. \v 10 Ono mér namp te Jisas Tokwae Karao yumwan yaewouri námpara, yumo ankár onomp nɨnɨk niampaokria yumo te ankwap nɨnɨk sámp mo mwanapono. Arop yiráp nɨnɨk mek sámpá yampourounámp aropamp e te ono mér mono. Aenampao maok, maomp e te wampweno, mao námoku am tak námp fek touwe sámp naenámpon. \p \v 11 Ononamp fákáre, táte kare ono yumwan, ankár yɨpi fárákapenkria am kar táman farákápankoria te, apaeritea am Juda fákáre onan sámp-wouroump mwaria wae mwanapon? Táte ono arop fárákapan ‘Ankár yɨpi fárákapenk’rá sénanko te, Jisaso yaopwae porokopramp fek sumpwi námp te am fárákapamp nɨnɨk mek kwatae pap mo, fwapono. \x + \xo 5:11 \xt 1 Ko 1:23\x* \v 12 Am arop fárákap yiráp nɨnɨk sámpá yampourourá yɨpi fárákap mwaria kárákáre nap te, am fárákap námokuráp yɨpi ponankor fárákapria kémpi méntér tákapá sɨrano mpupo. \p \v 13 Tá kare, onomp ankwapyae fákáre, Kwaro yumwan wumwiria érékép námp te, yumo amwar kar yakáp mwanapria ninámpon. Aeno yumo takria arakrá nɨnɨk mwanape: ‘Yino te waeman amwar yakáp námpara, wokwaekamp nɨnɨk kwatae fwap taki yak nae-námpan mpwe’ mwanape. Yumo tak nɨnɨki kwapono. Yumo ankár yiráp ankwapyaenáp fárákapan nonopok nounouroupria, yumo ankár am fárákapan yaewour mwanap tére arop yakáp kip. \x + \xo 5:13 \xt 1 Pi 2:16\x* \v 14 Amo te ankár arop ankwap fárákapan warákár nap te ankár amoku waráp pourouan warákár konapnámp taknámpampo. Kwaromp ponankor lo kar te mámá ankárankamp kar fek mapek toukouri yak námpon. \x + \xo 5:14 \xt Mt 5:43-44\x* \v 15 Aeno táte yumo yumoku támao yorowar fupukumprá paokop nap kwamp te, mér kip: Yumo takria yiráp nonopok nounouroupnap nɨnɨk énénki ponankor kwatae akwap naeane. \s1 Yiki Kor Spirit ntia wokwaekamp nɨnɨk tére konep kar \p \v 16 Ono sénamp kar te ará: Yumo te ankár Yiki Kor Spiritamp nɨnɨk fek paokop kip. Yumo takria te wokwaekamp nɨnɨkaok te paokop mono. \x + \xo 5:16 \xt Ro 8:3-4\x* \v 17 Nomo te wae mérámpon: Wokwaekamp nɨnɨkao Yiki Kor Spiritamp nɨnɨkan anámpá pap naeria wae nánko, tá nopok Yiki Kor Spiritamp nɨnɨkao wokwaekamp nɨnɨkan anámpá pap naeria wae. Takria am yawor te nonopok yorowar i konepon. Aenámpara, yumo kápae kare ankank tére mwaria napao kor, yumo tak mo i konapon. \x + \xo 5:17 \xt Ro 7:15-23\x* \v 18 Aeno táte yumo Yiki Kor Spiritamp nɨnɨkaok nap kwamp te, yumo warko lo ankore mek yakáp mono. \x + \xo 5:18 \xt Ro 6:14\x* \p \v 19 Wokwaekamp nɨnɨkamp tére te yumo wae mérapon. Am te arake nɨnɨkono: Kokopor i konámp nɨnɨk, koumteouráp arop nonopok kɨkiankápnap nɨnɨk, námokuráp pourouan saráp nɨnɨk i konap, \v 20 kwekár kwarén lotu i konap, tá fou i konap, tá ampopwae tɨrɨnk i konap, yopor i konap, youpoukwap i konap, kokwarok i konap, námoku saráp nɨnɨk i konap, kar pap i konap, moumountukri mwaek pɨpɨrɨmp i konap, \v 21 yonkwae mek poup kwapwe kare yaknámp aropan nɨnɨk kwatae konap, mánmán ént fária mánmán i konap, tá toupour fek námokunap sokororá mánmán i konap. Arakia mámá nkwakwe make nɨnɨk kwatae yak nánko, ono wokwaek yumwan sériampan warko oukoumwan sénampon. Arop ponankor take pourouráp nɨnɨkaok paokop nap te Kwaro náráp firáp taokeyak námp mek te tukup mo karenon. \p \v 22 Aeno Yiki Kor Spiritao maok mámá kwapwe kare nɨnɨk mao taokeyaknámp aropamp nɨnɨk mek kák konámpon. Arop nouroup kare konap nɨnɨk, warákár konap nɨnɨk, yonkwae porokwe nɨnɨk, nomwan napo nopok mo, wampweri pwar konap nɨnɨk, arop ankwap fárákapan yaewour i konap nɨnɨk, koumteouráp aropan yae-párák kare i konap nɨnɨk, kwapwe kare nɨnɨk pwar mo i konap nɨnɨk, \v 23 Kwaromp yae ankore mek porokwe fek yakáp i konap nɨnɨk, námoku poukwap kour i konap nɨnɨk. Arakia mámá ankank máte lo ankwapao mámá nɨnɨkan taokor naenámp yak mono. \x + \xo 5:23 \xt Mt 7:16-20; Ef 5:8-9\x* \v 24 Kraisén mérap arop te ponankor maomp wokwaekamp nɨnɨk te Kraiso sumpwi námp araknámp wae yaopwae porokopramp fek sumpwi pap napon. Yi fek nkerá kɨkiank i konap nɨnɨkan kor wae méntér yaopwae porokopramp fek sámp-wouroump tenapono. \x + \xo 5:24 \xt Kl 3:5\x* \p \v 25 Yiki Kor Spiritao nomwan yiki yak sáp námpara, nomo kuri ankár Yiki Kor Spiritamp nɨnɨkaok paokop mwaro. \v 26 Nomo te nomwan ankwap fárákapao warákáranáponoria tére mwareano. Tá nomo arop ankwapamp nɨnɨk mek koupoumprá, am fárákapao nap kɨkiank mwareano, mono. \x + \xo 5:26 \xt Fl 2:3\x* \c 6 \s1 Kristen ankwap kwatae nɨnɨk napo nomo yaewour mwanámp kar \p \v 1 Ononamp fákáre, yumo nke napo, arop ankwap kwatae nɨnɨk nánko te, Yiki Kor Spiritamp nɨnɨkaok paokopnap arop fárákap yumo am aropan sánánkar porokwe fek yaewourrá fwapokwap kipo. Yumo te, mao kwatae námpria wae napo, yumwan Satano yae pap nánko, yumo kor taknámp mwanape, mér kipo. \x + \xo 6:1 \xt Mt 18:15\x* \v 2 Tá yumo ankár arop ankwap fárákap nkwakwe make touwe sámp napo te, am fárákapan yaewour kip. Yumo tak nap nɨnɨk támao maok, yumo waeman Kraisomp lorént pwi kari tukup napon. \x + \xo 6:2 \xt Ro 15:1-2\x* \v 3 Táte arop ankwap nɨnɨkrá, námo te nɨnɨk kwapwe tokwaeráp aropao nampan mpwe námpao maok, mono. Mao te námokuráp nɨnɨk mek yankar sérarámpon. \v 4 Arop ponankor ankár námoku tére napan ‘Am te fwap ni, kwatae nie?’rá yurukup kip. Arop takria námokuráp tére nkea yae-párák nánko te, fwap táman warákár naenámpon. Aeno mao takria námokuráp nɨnɨként, tá ankwapamp nɨnɨként yurukup naeane. \v 5 Ponankor arop ankákárank námokuráp nkwakwe make tére sámpea fokopeyakáp mwanapon. \x + \xo 6:5 \xt Ro 14:12; 2 Ko 13:5\x* \p \v 6 Yumwan Kwaromp Kar farákáp napo, wanap arop yumo te yiráp ankank kwapwe pɨrékarea am Kwaromp Kar farákápnap aropan sánk kip. \x + \xo 6:6 \xt 1 Ko 9:11,14\x* \p \v 7 Aeno yumo takria yumoku támao kwekárria yiráp nɨnɨk te yumo fwap Kwarén poupwekáp mwanámpanápe mwanape, mono. Táte ono wounáp kar sénae: Arop yopwar mek apae ankankou yimpianámp te, ankár am yɨmpnap fɨr táman sámpá fári konapon. \v 8 Táte arop ankwap épi nɨnɨk fek térerá akwap námp te, am épi nɨnɨk fekamp fɨr kare naenámp te sumpwinono. Aeno arop ankwap Yiki Kor Spiritamp nɨnɨk fek térerá akwapeanánko te, am Yiki Kor Spiritamp fɨr kare naenámp te, mao fwap yiki yak sámpea yak naenámpon. \x + \xo 6:8 \xt Jo 3:6; 6:63; Ro 8:13\x* \v 9 Aenámpara, nomo te yae-párák kare nɨnɨk fek paokop mwanámp te kokwae kwapono. Táte nomo tére kárákáreria te, am fɨr toupour i konap fek nomo fwap fɨr kwapwe sámpea fár mwanámpon. \x + \xo 6:9 \xt 1 Ko 15:58; 2 Te 3:13\x* \v 10 Aenámpara, ankwap ke fek nomo arop yaewour mwanámp ankank nɨnɨk námp kwamp te, nomo ankár kwapwe kare nɨnɨkrá arop ponankor yaewour mwanámpon. Nomo takria maok, tá tokwae kar nɨnɨk te ponankor Kristen fárákapan yaewour tokwae mwanámpon. \s1 Polo kar pwar naerianámp kar \p \v 11 Yumo wae onoku pen sámpea yiráp por kumwi tokwae kumwi namp nke kipo. \v 12 Arop ankwap fárákap yiráp yɨpi fárákap mwaria kárákárea wae napon. Am te apae riteanápe arop ankwapao nkea ‘Yumo te arop tokwae’rá séranáponoria napon. Am fárákap te arakrá nɨnɨk napon: Takria arop ankwap fárákapao nomo Jisas yaopwae porokopramp fek sumpwinámp mér námpént yɨpi fárákap mwanap nɨnɨk farákáp nánko, námwan fupuk mo, fwap mwanapria napono. \x + \xo 6:12 \xt Ga 5:11; Fl 3:18\x* \p \v 13 Am arop fárákap te Juda fi yakáp napria yɨpi fárákap napao maok, am fárákap námoku kor loaok tukup mo i konapon. Am arop fárákap te yiráp yɨpi fárákapria yumo wae náráp kar wanap ritea warákár mwaria napon. \v 14 Táte tak napan maok, ono te ankwap ankankamp eran sakap mono. Ono te ankár Jisas Kraisomp eran saráp sakap nanampono. Mao yaopwae porokopramp fek sumpwi námpan ono warákár tokwae nampon. Kraisomp tére fek táman onomp nɨnɨk mek te mámá apár mekamp nɨnɨk te wae sumpwi tenánko, onoku kuri sumpwi yak namp niampara, apárokamp ankank te onan warko sámpá akwap mono. \x + \xo 6:14 \xt Lu 14:27; Ga 2:20-21\x* \v 15 Yɨpi fárákap konap nɨnɨk am te kánanke kwataeno. Tá arop yɨpi fárákap moao kor am te kánanke kwataeno. Aeno Kwaro nomwan fwapokwapia wourékam yoroi pap námp támao maok, tokwae kar ankankono. \x + \xo 6:15 \xt 2 Ko 5:17\x* \v 16 Ono nɨnɨk namp te, arop ponankor am nɨnɨk táman méria, nɨnɨk mek sámpea mántwaok napo te, Kwaro námoku nɨnɨkia am fárákapan fwap yonkwae porokwe sánkanoria nampon. Ono am fárákapan saráp nɨnɨk mo, Kwaromp Israel kare ponankoran nɨnɨkria, Kwarén takrá sér i konampon. \p \v 17 Waeman ono Jisas Kraisomp aposel kare yak nanko, arop fárákapao onan fukia napo, am youwae wae onomp pourouk yak námp táman, ono Kraisomp tére arop kare yak namp yénkép námpon. Aenámpara, arop ankwapao onan kápae ankwap sápantáno. \x + \xo 6:17 \xt 2 Ko 4:10\x* \p \v 18 Ononamp fákáre, onomp nɨnɨk te, Jisas Krais Tokwae Karamp aropomp te fwap yiráp waempént yakanoria nampon. Kare tak naenámpon.