\id COL Colossians NT YAWU FOREMAN 14/7/95 \h KOLOSI \toc1 Pol ere Kolosi komri tatame emne bas rasem siglou \toc2 Kolosi \toc3 Kolosi \mt1 KOLOSI \mt2 Pol ere Kolosi komri tatame emne bas rasem siglou. \is1 Kiyi late tuma. \ip Gwote siglou Pol eter bas rasen Kolosi komri Kristen tatame emne newopitim. Kolosi kom e kantri Turki etek tetan. Kolosi komken Efesus komken epe mekinke tetan. Pol eter ere Kolosi sios beke tas. Pol ere Efesuske temenem, ere tame kau emne won yim, eme Kolosi komke yin Krais eteri Tuma Yenbo wusowum, Kolosi tatame kau eme etemri tuma meten Krais erne kenawaike abobetem. \ip Kolosi komri Kristen tame kau eme etep wobetem. Tatame eme Kristen seken tete, eme akeite wule kir tobote. Eme nelke tetan tame emne sukye worate. Eme somo kwunbe wule tobote. Eme be wos be wos aom takerbe wule tobote. Etep eme wobetemke, eme ete wule tobobetem, etep abobetem. Nema wule yenboke tobobe. Nema God erne noubwai metten. Eme etep abobetem, eke eme maime yikwokwobetem. \ip Eme etep tebetem, eke Pol ere emne gwote siglou bas rasen etep wom. Kem akeite akeite wule mane tobote. Kem God eteri wulewou tobote. Kem Apei Godken Aneyen Jisas Kraisken etepwoune sukye worate. God ere wos akei Krais eterken seikim, eke Krais ere Aneyen tem. Wos akei nogwape e eteri kulke tetan. Krais eterwou ere kemne noub eyarbe, ere kemne sene petbe. Etepkap, kem akeite wos mane sukye worate. Pol ere emne etep bas rasem. Bas rasem, Tikikus ere ete siglou peten sen yin Kolosi komri Kristen emne newom. Onesimus ere Tikikus erne panen yim. Kiyi Pol ere ete tame Onesimus erne abom, ere Filemon erne siglou wuri bas rasem. \is1 Pol ere Kolosi komri Kristen tatame etemne bas rasem tuma gwo. \ip Sapta 1:1—3:4. God eteri wule, porere, mure, akei e Krais eterken tetan. Krais ere akei wosri Keryen. \ip Sapta 3:5—4:18. Krais ere neremri selpapke tetan, eke nema tatame ager tem. \c 1 \p \v 1-2 Kem Kolosi komri Kristen geisimase, kem Jisas Krais erne kenawaike som abobe, eke kem God eteri tatame. An Pol, neremri mase Timotiken nesa kemne siglou bas rasbe. God eter, ere womke, an Krais Jisas eteri aposel tame tem. An abobe, nemri Apei God ere kemne kobo lan noub eyaren, kem pap yenbo temente. \s1 Kolosi komri tatame eme Jisas erne kenawaike abobetem. \p \v 3 Nesa neremri Aneyen Jisas Krais eteri Ar eterken namdebe, nesa kemne abon erne som pir wobe. \v 4-6 Kerem tobobekap nesa etep metem. Kiyi eme kemne ete tuma seken, Tuma Yenbo wusowum, kem noub metem. God ere kemne Hevenke noub eyarte womkap, kem etep metem, eke kem kenawaike abon ete yabel tete noub kouten. Etepke kem Krais Jisas erne kenawaike som abobe, eke kem God eteri tatame emne pap yewon noub eyarbe. Nogwape nowselri tatame eme ete Tuma Yenbo metbe, eme eyar tebe. God eteri kobo labe wule seken kem kiyi metem yabelke, kem kenawaike abon yin gwopte kem kenawaike som abobekap, nogwape nowselri tatame eme etepke kir tebe. \v 7 Epafras ere ete Tuma Yenbo kemne wusoubetem, kem noub metbetem. Ere Krais eteri yaku yenbo kerebe tame. Nesa erne pap yewobe. Ere nesetri yaku kere tamesip, nesa erne won ere nesne kobo lan God eteri tuma kemne wusoubetem. \v 8 Ere nesetne etep wom. God Eteri Wouke Kolosi komri tatame eme tatame nogwape emne pap yewon noub eyarbe. Ere nesetne etep wom. \s1 Pol ere God erne wometem, ere Kolosi komri tatame emne mure newote. \p \v 9 Nesa Epafras eri tuma metem, nesa ete yabelke tasen, kwokwos kwokwos God erne kemne etep wometbe. Ere kemne kobo late, ere eteri porere kemne peterate, kem noub labetete. God Eteri Wou ere kemne nogwape porere yenbo newobetete. Nesa erne etep wometbe. \v 10 Etep tete, kem Aneyen eteri abobekap kem kuyese tobobetete. Eter metekwasbekap kem etepwou tebetete. Kem metke rake wos yenbo nogwape nenbetete. God eteri tetankap kem noub meten abobetete. \v 11 Nesa God erne wometbe. Eri mure yenbo sapeken, eke ere kemne metke rake mure newobetete. Kemne newobetete, etepkap be wos yaper kemne tete, kem muresen teten, eteri wule som tobobetete. Kem erne beke kip mesgin, kem metekwaste. \v 12 Kem Apei God erne som metekwasen kir wobetete. Ere kemne kobo lam, eke kem eteri tatame yenbo tem. Etep tem, God ere eteri kenawaike abobe tatame, eteri kereten tu genik temenbe tatame, ere emne newote wom wos yenbo ere kemne kir newote. \v 13 Kiyi nema Satan eteri kerneirikap temenem emik temenem. Sene God ere nemne sene petem, nema Eteri Yen yenbosubu Krais eteri wakse tem. \v 14 Ere nemri wule yaper peten sepitim, eke ere nemne sene petem, God ere nemne pap sene beke kip waye. \s1 Krais eteri wuleken eteri yakuken Pol ere etep wusowum. \p \v 15 Nema God eterne le mapeke late. God Eteri Yen Krais erne nema lam. Ere God eterkap. Ere God Eteri Yen wurisubu. Ere kiyisape temenem, akei wos yurik tem. Akei wos eme eteri kulke tetan. \v 16 Eterke God ere wos nogwape seikim. Hevenke tetan wosken, selke tetan wosken, lek labe wosken, lek beke la wosken, mureken omugabo, mureken tame, apeilake, kom panen sibe tameken Krais eterke ere ete wos nogwape seikim. Be wos be wos ere seikim, ete wos e eteri wos. \v 17 Ere kiyi temenem, eke wos nogwape eme yurik tem. Eterke wos nogwape noub tetan. \v 18 Krais ere Kristen tatame etemri tare, eme eteri wusom. Ere Kristen tatame etemri Aneyen. Eterke eme noub tetan. Ere God Eteri Yen wurisubu, ere sele meike sene wayen taresin yim tame, eke wos nogwape e eteri kulke tetan. \v 19 God eter, ere wom, Eri Yen ere God eterkapwai tem. God eteri wule, eteri mure, eteri porere selpap, akei e Eteri Yen eterken tetan. \v 20 God ere kiyi etep wom. Areri Yen eterke an akei selke tetan wos, Hevenke tetan wos sene peten eme arenken belandete nenbe. Etep wom, Krais ere kwuram mek sam, eteri nep yeirim, eke wos nogwape eme God eteri peiktame sene beke kip te. Sene eme porere wurisubuk tem. \p \v 21 Kiyi kem porere yaper temenem, kem wule yaper nenbetem, kem God eteri peiktame temenem. Kem erne beke abon mekinke beke yi. \v 22 Sene God Eteri Yen ere more tame ten samke, God ere etep wom. Kem eterken belandeten, eke kem eteri tatame tem. Etep tem, kem God eteri bitimik tette nenbe, eke ere wote, kem tatame yenbo. Ere kemne tuma wuri beke kip namde. \v 23 Sene kem God eteri Tuma Yenbo kenawaike som abobetete. Eteri tuma ere ake nawo kwatkap. Kem etep noub kerete, kem beke kip puyerpuyer. Kem akeite tuma mane kip mette. Kem tuma yenbo som meten abobetete, kem beke kip mesgin. Ete tuma yenbo nogwape nowselri tatame eme metbe. Aren, Pol, an ete Tuma Yenbo wusoube yaku kerebe. \s1 Pol ere Kolosi komri tatame emne kobo lam. \p \v 24 An kemne kobo lan mus metbe, an metekwasbe. An Krais eteri tatame emne kobo late abobe. Eme Krais eteri wusom. Krais ere emne kobo lan sam, ere mus eisau metem. Etepkap an emne kobo lan mus kir meten metekwaste. \v 25 God ere ane won yam, eteri tatame emne eri yaku kerete wom, kemne kobo late wom. An God eteri tuma noub wusou yaku kerebe. \v 26 Ete tuma, kiyi temenem tatame eme etep beke met. Ete tuma God ere me berasem. Gwopte ere eteri tatame emne ete tuma noub peterabe. \v 27 God ere eri tatame emne etek berasmenem tuma kom genik peterate abobe. Ete tuma e mureken tuma yenbowai. Ete tuma gwo. Krais ere keremri selpapke tetan. Kem erne kenawaike abobe tatame, kem God eteri kom yenbok yite nenbe. Etep wom. \v 28 Eke Krais eterne nema tatame nogwape emne wusoube. God ere nemne porere selpap newomke, nema emne God eteri Tuma Yenbo noub wusowun etep wom. Kem eisa eisan sewurte. Eme ete tuma meten yin Kristen sespe tete, nema etep abobe. Eme selpap yaper sene beke kip nen. Krais eterke eme sespe tete, yuri eme God eteri bitimik tette. Eke nema yaku muresen kerebe. \v 29 Eke an abon an Krais eteri kuk teten eteri mure eisauke an ete yaku eisau som kerebe. \c 2 \s1 Nema kenawaike abon yikwokwo tuma teitkwunte. \p \v 1 Kem etep mette, an abobe, an yaku eisau keren keremken, Laodisia komri Kristen tatame etemken, akeite ane beke la tatame etemne an kir kobo labe. \v 2 Etepkap kerem etemken kem pap yewobe wule awoawo eyarbetete, kem pap yenbo som temente. Etep tete, kem God eteri tuma seken noubwai abobetete, kem porere pes beke kip te. Etepkap kem God eteri berasmenem Tuma Yenbo noub mette. Berasmenem Tuma Yenbo e Krais eter. An etep abobe, eke an kemne yaku eisau kerebe. \v 3 Berasten sapekenwai porere, selpap yenbo akei e Krais eterke tetan. \p \v 4 Eteke an kemne wobe, tatame eme kemne yan woyebo woyebo tuma o yikwokwo yakwokwo tuma wote, kem mane mette. \v 5 An keremken beke te, ari selpap e keremken tetan. Etepkap an metbe, kem Krais erne kenawaike som abon wule yenbo noub som tobobe. Eke an metekwasbe. \s1 Nema Krais eterken belanden, nema noub som temente. \p \v 6 Kem Krais Jisas erne Aneyen wom, eke kem eterken som belanden tobobetete. \v 7 Me nen e sel kik yibekap, ake e kwatke tettenkap, kem Krais eterken belanden sespe tete. Kem kiyi metem tuma yenbo kenawaike som abobetete. Kem God erne pir som wobetete. \p \v 8 Kem eisa eisa. Tame kau eme kemne mane yikwokwote. Eme etemri porerek tetan nowselri tuma yaper wusoube. Eme yeiwarege etemri wuleken omugabo wuleken wusoube. Eme Krais eteri wule beke wusou. \p \v 9 Kem metten, Krais ere God eter, ere more tame tem. \v 10 Akei mureken tameken omugaboken eme eteri kulke tetan. Kem eterken belandeten, eke kem noubwai tetan. \v 11 Kem Krais eterken tetan. Eter ere kemne somo kwunem, eke wule yaper kemne sene beke kip keresuk. Tame etem somo kwunbekap ere etep beke nen. Berai. \v 12 Kristen apeilake eme kemne baptais ok wiruwum, kem Krais eterken sele meike waren sene wayen yim. God ere Krais erne wou sene newomkap, kem ete sapeken mure kenawaike abobetem, eke eme kemne baptais ok wiruwum. \v 13 Kiyi kem wule yaper nenbetem. Kem somo beke kwun tatamekap temenem. Kem sa tatamekap temenem. Sene God ere nemri wule yaper magel tayem. Krais eterke ere nemne wou sene newom. \v 14 Nemne namdem tuma wurare wurare God ere peten Krais eterne kwuran kwanen mek kir etek kwanem. Ete tumaken Moses eterne newom wuleken epe etek kir sam. Epe sene beke kip te. \v 15 Krais erne kwuran kwanem mek samke, ere omugabo, sikiliwas, koborou garpu emne teitkwunen emri pi nau akei kwosyewom. Ere emne let kepke peiken kom genik panen yim, eme sebera kenake yam. \s1 Nema Krais eterken sam, eke tamek rasem wule nemne kobo beke kip la. \p \v 16 Etep tem, sene tame eme etem wobe wule kemne tuma namdete wurken. Be awos o ok ate wuleken sukye worabe wuleken lup pusri wuleken ege sibe yabelri wuleken eike kemne ete wulek tuma namdete, kem emne wotakete. \v 17 E tamek rasbe wule e wule seken berai, e som beke kip te. Krais eterwou ere seken, ere som temente. \v 18 Tame kau eme maime sig gaben etep wobe. Nema nugsi tuknalamke God ere nemne wule yenbo etep peteram. Nema maime teitkwunen God eteri kom tame emne sukye worate. Etep wom. Kem etemri tuma mane meten etemri kulke mane tete. Etep wobe tame eme nowsel porereken maime gabebe. \v 19 Ete tame eme Krais eterken beke belande, eme eteri kulke beke te. Krais ere Kristen tatame etemri tare. Nema eteri wusom. Ere nemne noub lakeren a newon abe, eke nema wusom porere wurisubuk moyen eisau tebe. God eter wobekap nema etep tebe. \p \v 20 Kem Krais eterken sam, eke kem nowselri wuleken omugabo, sikiliwas, koborou garpu etemri kulke beke te. Etep tem, beke kem nowselri tame etem tebekap etep som tobobe? Beke kem nowselri wule som meten tobobe? Ete wule e kemne etep wobe. \v 21 Etepkap wos kem let mane kerete. Etepkap wos kem mane ate. Etepkap wos kem mane sete. Etep wobe. \v 22 Ete awos abe wule e agetage yaper tete nenbe. Ete wule e tamek rasbe wule. \v 23 Ete wule mane elike lan etep wote, e porereken wule. E sukye tasen worabe wule, e sigken wusomken maime teitkwunbe wule yenbo. Kem mane etep wote. An kemne wobe. Etepkap wule e nowselri wule beke kip teitkwun. \c 3 \s1 Nema Krais eterken sele meike sene wayem. \p \v 1 Kem Krais eterken sele meike sene wayen yim. Etepkap, kem Hevenke tetan wos abobetete. Krais ere etek tetan. Ere God eteri piseit yekwok siten, kom panen sibe. \v 2 Etek tetan wos kem etep noub abobetete. Nowselri wos kem mane abote. \v 3 Krais eterke kem san wou sene petem. Etep tem, eke nema God eterken belandeten. Gwopte nema etep mak laten. \v 4 Krais ere nemne wou sene newobe tame. Yuri ere genik yan tete, nema eterken ten, eterken som metekwaste. \s1 Nema tatame ager tem. \p \v 5 Kerem som abobe nowselri wule kem mesginte. Gwopkap wule kem teitkwunen, sene mane tobote. Kem sir bisi mane yite. Kem yogwu mane abon wutoute. Kem yapersaper wos pap mane wayete. Kem wule yaper mane abon tobote. Kem wos nogwape pette mane abote. E sukye yaper woran lomduwo tesbekap. \v 6 Etepkap tebe tatameken eteri tuma wotakebe tatameken emne God ere pap wayen yaper awosein nente nenbe. \v 7 Kiyi kerem kir kem ete wule yaper tobobetem. Kiyi kem wule yaperwou abobetem. \p \v 8 Sene kem gwopkap wule yaper sene mane tobote. Pap wayebe wule, eiken naibe wule, tatame emne porere yaper tebe wule, tame kwoye kwayebe wule, yogwu wutoube wule, kerebe tuma wobe wule, etepkap wule yaper kem mane sene nente. \v 9 Kem awoawo mane yikwokwote. Kem kiyiri selpap porere yaper mesginim. \v 10 Kem tatame ager tem. Kemne seikim God ere etep nenem. Kwokwos kwokwos ere kemne porereken selpapken ager kerakera newobe. Etepkap yuri kem erne noubwai mette, kem eterkap tete. \v 11 Nema tatame ager tem, eke nema sene beke kip wo, kau eme Juda tatame, kau eme Juda berai tatame, kau eme somo kwunbe tatame, kau eme somo beke kwun tatame, kau eme worisubu tatame, kau eme kel worken tatame, kau eme yaku bepou me kerebe tatame, kau eme tege tame tem tatame. Berai. Nema tatame wurisubu. Nema wobe, Krais eterwou ere eisau, ere neremri selpapke tetan. \s1 Nema tatame akei emne pap yewobetete. \p \v 12 God ere kemne kenem, kem eteri. Ere kemne pap yewobe. Etepkap, kem gwopke tete. Kem tatame emne kobo lan, noub eyarte. Kem kerem maime teitkwunte. Kem tatame emne elen me noub eyarte. Eike kemne wule yaper nente, kem emne agetage pap mane wayete. \v 13 Kem etemken ei mane naite. Kem awoawo yaper mane nente. Eike kemne tuma yaper wote, ete tuma kem magelke raste. Aneyen ere kemne yaper awosein beke nen, ere kemri wule yaper magelke rasem, etepkap kem emne etepke tete. \v 14 Sene kem wule eisau nente. Kem tatame emne pap kenake yewon noubwai eyarte. Kem etep tete, kem selpap wurisubuk ten kem wule yenbo wurisubuk nenbetete. \v 15 Krais ere nemne pap yenbo tebe wule newobe, kem ete wule eteri kulke temente. Ete pap yenbo tebe wule etek kem awoawo belandeten. Kem wusom wurisubuk tetan. Kwokwos kwokwos kem God erne pir wobetete. \v 16 Krais eteri tuma kem noub meten keremri selpapke temente. Etep tete, kem porere selpap yenbo tete. Eri tuma kem keremwou keremwou awoawo noub wusoute. Kem God erne pir won, Keryen Devit eter bas rasem sekwo, Kristen sekwo, God Eteri Wouke kemne newobe sekwo kem etep lombetete. \v 17 Be wos be wos kem nente o wote, kem Aneyen Jisas eteri sigke nente. Kem Jisas eterne abon Apei God erne pir wobetete. \s1 Pol ere anenawoken yenken etemne wobe tuma. \p \v 18 Ta, kem keremri tame etemri kulke temente. Aneyen ere kemne etep tete wobe. \v 19 Tame, kem keremri ta emne pap yewon noub eyarte. Kem emne pap mane wayete. \p \v 20 Yen, kem anenawo emri wobe tuma kem akei noub meten tobote. Aneyen ere etep late, ere kemne metekwaste. \v 21 Anenawo, kem yen emne pap mane wayete. Eme pap yaper tete wurken. \s1 Yaku kerebe tameken yaku lakerebe tameken etemne wobe tuma. \p \v 22 Kem yaku kerebe tame, kem keremri yaku lakerebe tame emri tuma akei noub meten tobobetete. Kem mane etep abote. Yaku lakerebe tame ere ane yenbo nente, eke eteri bitimi an yaku yenbo kerete. Ere yite, an ege site. Kem etepkap mane tete. Kem Aneyen Jisas erne abobe, eke kem worwor abon yaku yenbo kerebetete. \v 23 Be yaku kem kerete, kem tame emne mane abote, kem Aneyen eterne abon yaku muremare sen kerebetete. \v 24 Kem etep abopite. Aneyen Krais eter, ere keremri yaku lakerebe tame, ere kemne tokwo awosein newote. Aneyen ere eteri tatame emne newote womkap, ere etep tete nenbe. \v 25 Wule yaper tobobe tatame emne ere yaper awosein nente nenbe. Tatame etem tebekap, God ere emne etepkap awosein nente. Ere wule kenakena beke kip nen. Ere tatame emne noub lan emne yenbo o yaper awosein nente nenbe. \c 4 \p \v 1 Kem yaku lakerebe tame, kem metten, kerem kir, kemri yaku lakerebe tame ere tetan. Ere Hevenke tetan, ere God. Kem etep abon kem kemri yaku kerebe tame emne wule yenbowou nenbetete. \s1 Nema God eterken muresen tuma namden noub sewurbetete. \p \v 2 Tewok tewok kem God eterken tuma namdebetete. Kem akeite wos mane abote. Kem erne noub abon pir wobetete. \v 3 Kem eterken namdete, kem nemne kir abon erne etep womettek, ere nemne kelu peterate, nema Krais eri tuma ek wusoute. Ete kiyi berasmenem tuma nema emne wusoute. An ete tuma wusoubetem, eke eme ane ake yaperke won wurin tetan. \v 4 Kem God erne womettek, ere ane tuma wusoute womkap, ere ane kobo lan an genik noub wusoute. \p \v 5 Kem Kristen berai tatame etemken temente, kem porere yenboken wule etemne nenbetete. Kem noub lakeren abote, kem God eteri tuma emne wusoute. \v 6 Tuma yenbo, adebas kem etemken noub namdebetete. Etep tebetete, eme kemne be tuma womette, kem emne tuma seken awosein noub wote. \s1 Pol ere Tikikusken Onesimusken epne Kolosi komke won yim. \p \v 7 Tikikus ere neremri mase yenbo, ere yaku som kerebe tame. Ere ari yaku kere tamesip, nesa Aneyen eri yaku kir kerebe. Aren tebekap ere kemne yan etep wusoute. \v 8 Nerem yenbo tetankap ere kemne wusoute, kem pap yenbo tete, eke an erne won yibe. \v 9 Keremri komri tame Onesimus, an erne kir won yibe. Ere neremri mase yenbo, ere Aneyen eri yaku noub kerebe tame. Be wos be wos gwotek tebe, epe kemne noub wusoute nenbe. \s1 Pol ere Kolosi komri Kristen emne pir wom. \p \v 10 Arenken ake yaperke tetan tame, Aristarkus, ere kemne pir wobe. Barnabas eri mase, Mak, ere kir kemne pir wobe. An kemne kiyi womkap, ere kemne yan late, kem erne pap yewote. \v 11 Jisas Jastus ere kir, ere kemne pir wobe. Ete Juda Kristen tame mur etemwou eme God eteri kom panen site yaku arenken kerebe. Eme ane yaku kobo labe, eke an pap yenbo metbe. \p \v 12 Keremri kom tame, Epafras ere kemne pir wobe. Ere Krais Jisas eteri yaku kerebe tame. Ere kemne abon kwokwos kwokwos God eterken noub etep wometbe. God ere emne kobo lan eme Krais erne kenawaike som abon muresen tette. Eme Kristen sespe ten God eter wobekap noub meten nenbetete. Ere God erne etep wometbe. \v 13 An Epafras eri tebekap noub lam, an kemne wusoube. Ere kemne Laodisia komri tatameken Hierapolis komri tatameken kemne kobo lan yaku eisau kerebe. \v 14 Neremri dokta yenbo, Luk ere Demas eterken epe kemne pir wobe. \p \v 15 Kem Laodisia komri Kristen geisimase emne wusoute, nema emne pir wobe. Nimfa etetken etetri akek yan poibe Kristen tatame etemne kir, nema emne pir wobe. \v 16 Kem gwote siglou lan omotek, sene kem Laodisia komri Kristen emne newopitin, etemken late. Etep tete, an Laodisia geisimase emne bas rasem siglou, eme kemne newopitin kem late. \v 17 Kem Arkipus erne etep wote. Aneyen ere nene wom yakukap ne etep keren omote. Erne etep wote. \p \v 18 An Pol, an kersep peten kemne pir won bas rasbe. Setat. An ake yaperke som tetan, kem sene etepke abopitte. God ere kemne kobo lan noub eyarte, an erne etep wolabe. \p Pol ere bas rasem tuma ab eteke.