\id HEB - Biblica® Open Kiyombe Contemporary New Testament and Psalms 2002 \ide UTF-8 \h Ba Ebelewo \toc1 Nkanda kuidi ba Ebelewo \toc2 Ebelewo \toc3 Ebelewo \mt2 Nkanda kuidi ba \mt1 Ebelewo \c 1 \ms1 BUMUTU BU MUANA WU NZAMBI \s1 Nzambi wukimonikisa mu Muanꞌandi \p \v 1 Mu zikhumbu ziwombo ayi mu zinzila ziwombo, Nzambi wuyolukila mutsi khulu, bakulu beto mu nzila yi mimbikudi. \v 2 Vayi mu bilumbu biabi bi tsuka Nzambi wutuyolukila mu Muanꞌandi, mutu wowo kabieka mvingidi wu bima bioso ayi mu niandi kavangila bima bioso. \v 3 Muana beni wulembo monikisa lezama ku nkembo wu Nzambi ayi niandi mfikula yimonisa bumboti bumutu buandi. Niandi weta kindisa bima bioso mu mambu mandi ma lulendo. Bu kamanisa kubika tsukudulu yi masumu ; buna wuvuanda ku Diyilu va koko ku lubakala lu Nzambi, nkua ngolo yoso. \p \v 4 Buna niandi wulutila zimbasi mu luvalu bila dizina di katambula dilutidi dizina di zimbasi. \s1 Muana Nzambi lutidi zimbasi \p \v 5 Muaki kuidi mbasi mbi yoyi Nzambi kakamba : \q1 \qt ngeyo widi Muanꞌama,\qt* \q1 \qt minu ndibutidi mu lumbu kiaki Voti diaka :\qt* \q1 \qt Minu ndiela ba dise diandi\qt* \q1 \qt ayi niandi wela ba muanꞌama e ?\qt* \p \v 6 Bosi bu kakotisa mutu wutheti wu butuka va nza, wubuela tuba ti : \q1 \qt Bika zimbasi zioso zi Nzambi\qt* \q1 \qt zifukama va ntualꞌandi.\qt* \p \v 7 Mu diambu di zimbasi, niandi wutuba ti : \q1 \qt Niandi wunkitulanga zimbasi ziandi phemo\qt* \q1 \qt ayi bisadi biandi minlaki mi mbazu.\qt* \p \v 8 Vayi mu diambu di Muana, niandi wutuba ti : \q1 \qt A Nzambi, kundu kiaku ki kipfumu kinzinganga\qt* \q1 \qt mu zithangu zioso.\qt* \q1 \qt Nkawꞌaku wu busonga widi nkawa wu kipfumu\qt*\f + \fr 1.8 \fr*\fq Nkawa wu kipfumu\fq*\fqa : \fqa*\ft voti wela yadila kipfumu kiaku mu busonga.\ft*\f*\qt .\qt* \q1 \v 9 \qt Wunzolanga masonga vayi wunlendanga mambimbi.\qt* \q1 \qt Diawu Nzambi, Nzambi aku, kasobudila\qt* \q1 \qt ayi kamonisa khini yi nzitusu\qt* \q1 \qt viokila yoyi kamonisa bakundi baku.\qt* \p \v 10 Wubuela diaka : \q1 \qt A Pfumu, va thonono\qt* \q1 \qt ngeyo wuvanga zifundasio zi ntoto ayi\qt* \q1 \qt diyilu divangulu mu mioko miaku.\qt* \q1 \v 11 \qt Biela bungana\qt* \q1 \qt vayi ngeyo wela zinga mu mimvu mi kamimani ;\qt* \q1 \qt Biela nuna banga minledi.\qt* \q1 \v 12 \qt Wela bizinga banga bu nzingulungu nledi\qt* \q1 \qt ayi biela sienza\qt* \q1 \qt vayi ngeyo wusienzanga ko ayi\qt* \q1 \qt mimvu miaku milendi suka ko !\qt* \p \v 13 Ayi kuidi mbasi mbi katuba ti : \q1 \qt Vuanda va lubakala luama\qt* \q1 \qt nate ndiela mana kitula bambeni ziaku\qt* \q1 \qt diatulu ki malu maku.\qt* \p \v 14 A ziawu zisi ko ziphevi zinsadilanga Nzambi, zifidusu mu diambu di sadila batu bobo bela vinginina kiuka ki phulusu e ? \c 2 \s1 Kadi lenza phulusu yinata Muana \p \v 1 Diawu, tufueti luta keba mu mambu momo tuwa, tala tuedi zimbala. \p \v 2 Bila enati mambu momo zimbasi zisamuna maba makinda ayi enati mbundudulu yi Mina ayi kambu ku tumamana koso kutambula thumbudulu yifuana ; \v 3 buna buevi tulenda vukila enati tulembo lenzi phulusu yoyi yinneni ? Lolo niandi veka Pfumu katuama samuna bosi yikindusu kuidi batu bobo banwa. \v 4 Nzambi wukindisa kimbangi kiawu mu bidimbu, mu mavanga matsiminanga ayi mu bikumu bi phila mu phila ayi mu makaba ma Pheve Yinlongo makabulu boso buididi luzolo luandi. \s1 Nzambi wuyekula mamo kuidi Muana \p \v 5 Muaki bika sia ti kuidi zimbasi Nzambi kayekudila nza yinkuiza, wowo tulembo yolukila. \v 6 Muaki vadi vama vamosi mutu wumosi, wutelama kimbangi kiaki : \q1 \qt Mutu, widi nani muingi wuntebukilanga moyo e ?\qt* \q1 \qt voti Muana mutu widi nani muingi wumbelanga mayindu e ?\qt* \q1 \v 7 \qt ngeyo wumvanga mutu wukambu luvalu,\qt* \q1 \qt mu ndambu thangu zimbasi bu zimviokila mu luvalu,\qt* \q1 \qt vayi wumvuika nkembo ayi nzitusu.\qt* \q1 \v 8 \qt Ngeyo wutula bima bioso ku tsi bitambi biandi.\qt* \p Mu thangu kamana tula bima bioso ku tsi luyalu luandi, Nzambi kasia zimbakana ko kadi kima kimosi kibika ba ku tsi luyalu luandi. Muaki nate buabu tumueni ko ti bima bioso bidi ku tsi luyalu luandi. \v 9 Vayi Yesu, mutu wowo wutuama ba wukambu luvalu mu ndambu thangu zimbasi bu zimviokila mu luvalu, tulembo moni buabu wuvuiku nkembo ayi nzitusu mu diambu di ziphasi zi lufua ziozi kamona mu diambu di nlemvo wu Nzambi bu kafuila batu boso. \s1 Muana Nzambi niandi khomba yi batu boso \p \v 10 Muaki dimonika ti didi difuana kuidi Nzambi, wuvanga bima bioso ayi wunzingisa bima bioso, mu kitula Yesu mutu wufuana mu nzila yi ziphasi mu diambu di nata bana bawombo ku nkembo andi. Bila Yesu niandi mutu wukubanatanga ku phulusu. \v 11 Bila ayi mutu wowo wumvedisa ayi batu bobo bavedoso, babo mu dise dimosi batotukila. Diawu kamonanga tsoni ko mu kuba tedila bakhomba bandi \v 12 mu thangu kakamba : \q1 \qt Ndiela yolukila dizina diaku kuidi bakhomba ziama,\qt* \q1 \qt ndiela kuyimbidila va ntuala dibundu dioso.\qt* \p \v 13 Wubuela diaka : \q1 \qt Minu ndiela tula diana diama mu niandi.\qt* \p Wubuela diaka : \q1 \qt Minu wawu va kimosi ayi bana bobo baphana Nzambi.\qt* \p \v 14 Sumbu didi ti bana bafubakana mu menga ayi nsuni buna niandi mamvandi wutumbu fubakana. Wuvanga buawu mu diambu di kosikisa, mu nzila yi lufua, satana, mutu wowo beki lulendo lu lufua, \v 15 ayi mu diambu di kula batu boso bobo baba bavika ba boma bu lufua mu luzingu luawu loso. \p \v 16 Bila bukiedika kasia kuiza mu diambu di sadisa zimbasi ko vayi wuyiza mu diambu di sadisa nkuna wu Abalahami. \v 17 Mu bila kioki, nganu wutumbu dedakana, mu mambu moso, banga bakhomba muingi kakituka pfumu yi zinganga Nzambi yilenda vanga dioso di kazodidi, pfumu yi zinganga Nzambi yimmonanga kiadi ayi yikuikama mu kisalu ki Nzambi mu diambu masumu ma batu malemvokolo. \v 18 Bila sumbu niandi veka katoto mu ziphasi zikamona buna wulenda kuandi sadisa babo balembo toto. \c 3 \s1 Yesu viokidi Moyize \p \v 1 Diawu diodi bakhomba zinlongo, beno lutelo kuidi Nzambi mu baka kuku mu bima bi Diyilu, bika lutadidila Yesu mvuala ayi nganga Nzambi yi minu kioki tulembo samuni. \v 2 Niandi wuba wukuikama kuidi mutu wowo wumbieka banga bu bela Moyize mu nzo yimvimba yi Nzambi. \v 3 Bila Yesu wumono ti widi wufuana mu tambula nkembo viokila wowo wutambula Moyize. Banga kuandi ntungi wu nzo wuntambulanga nzitusu viokila nzo yika tungidi. \v 4 Bila kadika nzo yitungu kuidi mutu ; vayi Nzambi niandi wutunga bima bioso. \p \v 5 Mu diambu di Moyize, niandi wuba wukuikama mu nzo yi mvimba yi Nzambi banga kisadi mu diambu di telamanga kimbangi mu mambu momo mafueti samunu. \v 6 Vayi Klisto, niandi widi wukuikama banga Muana mu nzo yi Nzambi. Beto tuidi nzoꞌandi enati tunsimbidila nate tsukulu bufula ayi diana di ngolo diodi tueti ku kiniemisina. \s1 Luvundulu mu diambu di bobo bawilukila Nzambi \p \v 7 Diawu, banga bueti tuba Pheve Yinlongo ti : \q1 \qt Enati lumbu kiaki luwilu mbembo andi\qt* \q1 \v 8 \qt Lubika kitula mintima mieno banga matadi\qt* \q1 \qt banga bu lutinguna\qt* \q1 \qt mu lumbu ki phukumunu mu dikanga.\qt* \q1 \v 9 \qt Mu lumbu kina bakulu beno batsoka\qt* \q1 \qt ayi bathota\qt* \q1 \qt ayi bamona mavanga mama mu tezo\qt* \q1 \qt ki makumaya ma mimvu.\qt* \q1 \v 10 \qt Diawu ndifuemina buwombo tsungi yina ayi ndituba :\qt* \q1 \qt “Mintima miawu midi kaka mizimbala\qt* \q1 \qt ayi basia zaba zinzila ziama ko.”\qt* \q1 \v 11 \qt Diawu ku tsi nganzi ama\qt* \q1 \qt ndilefa ndefi yayi :\qt* \q1 \qt Balendi kota ko mu luvundulu luama.\qt* \p \v 12 Diawu bakhomba, lukeba mu diambu mutu mu beno kabika ba ntima wumbimbi ayi wunkambu wilukilanga ; tala kedi tamba Nzambi yi moyo manima. \v 13 Vayi lulubasananga kadika lumbu beno na beno, bu tuidi ayi “lumbu kiaki” muingi mutu mu beno kabika vunuka mu masumu ayi kabika ba matingu. \v 14 Bila enati tunsimbidila nate kuna tsukulu diana diodi diba yeto vana thonono, buna tuidi mu kithuadi ayi Klisto. \v 15 Banga bu tubulu : \q1 \qt Enati lumbu kiaki luwilu mbembo andi,\qt* \q1 \qt lubika kitula mintima mieno banga matadi\qt* \q1 \qt banga bu lutinguna.\qt* \p \v 16 Buna banani bobo batinguna bu bawa mbemboꞌandi e ? Buna keti babo bobo Moyize katotula mu Ezipite e ? \v 17 Buna banani bobo Nzambi kafuemina mu makumaya ma mimvu e ? Buna keti batu bobo bavola masumu ayi bafua mu dikanga e ? \v 18 Buna kuidi banani Nzambi kalefila ndefi ti balendi kota ko mu luvundulu luandi e ? Buna keti bobo bamanga kuntumukina e ? \p \v 19 Buna tumueni ti basia nunga ko mu kota mu diambu di kambu kuawu ku minu. \c 4 \p \v 1 Sumbu tsila yi kotila mu luvundulu lu Nzambi bu yikidi, bunatukeba tala wumosi mu beno kedi kambu bu kotila. \v 2 Bila beto mamveto, batulonga Nsamu Wumboti, banga batu bana. Vayi mambu bawa masia ku basadisa ko bila masia bundana ko ayi minu ki bawu batambula mawu. \v 3 Bila kuidi beto tuwilukila, tueka kota mu luvundulu banga Nzambi bu katubila ti : \q1 \qt Diawu ku tsi nganzi ama\qt* \q1 \qt ndilefa ndefi ti :\qt* \q1 \qt “Balendi kota ko mu luvundulu luama.”\qt* \p Ka diambu ko mavanga makivangimina tona vana va vangimina nza. \v 4 Bila vama va nkaka vayolokolo mu diambu di lumbu kitsambudi ti : \qt Nzambi wuvunda mu lumbu kitsambudi bu kamanisa kisalu kiandi kioso.\qt* \p \v 5 Ayi mu yo yawu nzila, wutuba ti : \qt balendi kota ko mu luvundulu luama.\qt* \p \v 6 Sumbu didi ti batu bankaka bafueti kota mu luvundulu lolo, vayi batu bobo batuama longo Nsamu wumboti basia kota ko mu diambu di kambu kuawu ku tumama ; \v 7 diawu Nzambi kabuela kubikila Lumbu kinkaka, kintedolo “Lumbu kiaki” bu katuba, bilumbu biwombo bu bivioka, mu Davidi boso butuama yolokolo : \q1 \qt Enati lumbu kiaki luwilu mbembo andi\qt* \q1 \qt lubika kitula mintima mieno banga matadi.\qt* \p \v 8 Bila enati Zosue wuba vana luvundulu nganu Nzambi kalendi buela tubila lumbu kinkaka ko. \v 9 Vayi luvundulu lusiedi kuidi batu ba Nzambi luidi banga lu lumbu ki saba. \v 10 Bila mutu wowo wukota mu luvundulu lu Nzambi, niandi mamvandi wuvunda bu kamanisini kisalu kiandi banga bu vundila Nzambi bu kamanisa kisalu kiandi. \p \v 11 Tunuana mu kota mu luvundulu beni mu diambu mutu kabika bua mu sokudila kambu ku tumama ku phila yoyi. \v 12 Bila mambu ma Nzambi madi moyo ayi malembo sadi ngolo ; maviokidi sabala mu meno, mankotanga ngolo nate mu vambisa moyo ayi pheve, nate mu vambisa madikulu ayi tonzo tu mimvesi ayi meti fiongunina mayindu ayi makani ma mintima. \v 13 Kuisi ko kadi vangu kimosi kidi kisuama va meso ma Nzambi. Bima bioso bidi va yambi ayi bisi ko bisuama va meso ma mutu wowo wela kutusambisa. \s1 Yesu niandi pfumu yi zinganga Nzambi \p \v 14 Diawu bu tubeki pfumu yi zinganga yisabuka Diyilu, Yesu Muana Nzambi, buna bika tusimbidila kimbangi kieto ki minu. \v 15 Bila tuisi pfumu yi zinganga Nzambi ko yoyi yinkambu fubakananga mu ziphasi zieto. Vayi tubeki wumosi wutoto banga beto mu mambu moso, vayi kasia vola kadi disumu dimosi ko. \p \v 16 Diawu tufikamanu mu diana dioso ku kundu ki nlemvo wu Nzambi muingi katumona kiadi ayi tutambula nlemvo wunsadisanga mu thangu yifuana. \c 5 \ms1 KISALU KI KINGANGA KI KLISTO \s1 Klisto niandi pfumu yi zinganga Nzambi ayi tho yi phulusu kuidi batu \p \v 1 Bila kadika pfumu yi ziganga Nzambi wunsobolongo va khatitsika batu, wumbiekongo mu diambu di batu mu kuba sadisa mu mambu ma Nzambi, muingi katambikanga makaba ma batu ayi makaba mayoko mu diambu di masumu. \v 2 Niandi wulenda sudika bumboti batu bobo bakambulu diela ayi batu bobo banzimbala bila niandi veka widi wulebakana. \v 3 Bila mamvandi, mu diambu di lebakana kuandi, diawu kafueti tambikilanga makaba mu diambu di masumu mandi veka ayi mu diambu di masumu ma batu. \p \v 4 Mutu kalendi kukivana nzitusu wowo ko enati Nzambi kasia kuntela mbila ko banga bu bela Aloni. \v 5 Bobuawu Klisto mamvandi kasia kiniemisa ko mu bieko pfumu yi zinganga Nzambi. Vayi mutu wuna wunniemisa, niandi wutuba ti : \q1 \qt Ngeyo widi Muanꞌama,\qt* \q1 \qt lumbu kiaki ndibutidi.\qt* \p \v 6 Bosi mu nzila yinkaka : \q1 \qt ngeyo widi nganga Nzambi mu zithangu zioso\qt* \q1 \qt banga buididi kinganga ki Meleshisedeki.\qt* \p \v 7 Mu bilumbu bi luzingu luandi lu kintoto, niandi wutambika zitsambulu ayi zindombolo mu yamikina ayi mu matsuela mu meso kuidi mutu wowo wulenda kumvukisa mu lufua. Mu diambu di kinzikanga Nzambi, niandi wubaka mvutu. \v 8 Ka diambu ko wuba Muana, vayi wulonguka tumama mu ziphasi ziozi kamona. \v 9 Bu kamana kitulu mutu wufuana, wuyika tho yi phulusu yi kayimani kuidi bobo beti kuntumukina. \v 10 Niandi wubieko kuidi Nzambi pfumu yi zinganga Nzambi banga buididi Meleshisedeki. \s1 Lutambula bidia bi bakulutu \p \v 11 Mambu mawombo madi yeto matuba mu diambu di nsamu wawu vayi phasi madi mu sudikisa bila luyikidi miolo mu sudika. \p \v 12 Nganu thama luyika minlongi mu mambu ma Nzambi ; vayi nate buabu lukidi moni mfunu balulonga malongi ma thonono mu mambu ma Nzambi. Luyikidi banga batu bobo beti mona tsatu miliki vayi bika tsatu bidia bingolo. \v 13 Bila woso kuandi mutu wunsadilanga miliki kasi zaba ko Mambu ma busonga, bila wukidi muana lezi. \v 14 Vayi bidia bingolo bidi mu diambu di bakulutu ; bila bawu bayuku sadilanga diela diawu mu tulanga luviakunu mu mamboti ayi mu mambimbi. \c 6 \p \v 1 Diawu tubikeno viokisa thangu mu malongi ma thonono ma Klisto, vayi bika tubaluka kuidi malongi ma bakulutu mu kambu buela tula zifundasio. Bu dinsundula ti : balula khadulu yintotukilanga mu mavanga mannatanga ku lufua ayi mu minu mu Nzambi, \v 2 mu malongi ma mbotokolo ayi ma thetokolo yi mioko, mu mfulukulu yi bafua ayi mu tsambusulu yi mvu ka mvu. \v 3 Buna buawu bobo tuela vanga enati Nzambi veni minsua. \p \v 4 Bila bulendi baka bubela ko ti batu bobo batuama kienzolo, bobo babimba lueki lu dikaba di Diyilu, bobo baba kithuadi mu Pheve Yinlongo, \v 5 bobo babimba lueki lu Mambu ma Nzambi ayi lulendo lu tsungi yidi ku ntuala, \v 6 vayi bawu bua, buna balendi buela vutuka balula mavanga ko bila balembo bandi muana Nzambi va dikulusi mu diambu diawu vekaayi balembo mfuisi tsoni va meso ma batu. \p \v 7 Bila ntoto wowo wunokonongo zimvula ziwombo ayi weti buta bikunusu binsadulungu kuidi batu bobo bakununu wawu, buna Nzambi wunsakumunanga ntoto beni. \v 8 Vayi enati ntoto beni weti buta zitsolokoto ayi zitsendi buna wusiedi kadi luvalu ko. Buna weka nduka singu bosi tsukuluꞌandi yoko ku mbazu. \p \v 9 A bakundi ba luzolo, ka diambu ko tuntuba bobo vayi diana tusidi ti lubeki mambu malutidi mu mboti, mannatanga ku phulusu. \v 10 Bila Nzambi widi wusonga ; kalendi zimbakana ko kisalu kioki lusala ayi luzolo lueno lolo lumonisa mu diambu di dizina diandi bu lusadila banlongo ayi lukidi ku basadila. \v 11 Tutidi ti kadika mutu mu beno kamonisa bufula bu phila yoyi mu diambu di keba diana di duka nate kuna tsukulu ; \v 12 mu diambu lubika kituka miolo vayi lusokudila batu bobo beti vingila kiuka kioki bavanina tsila, mu minu ayi mu mvibudulu. \s1 Diana di kiedika \p \v 13 Nzambi bu kavana tsila kuidi Abalahami, Nzambi wulevila ndefi mu dizina diandi veka, bu kasia baka ko mutu wunkaka wunlutila wowo kafueti levila ndefi ; \v 14 ayi wukamba ti : \qt bukiedika, ndiela kusakumuna buwombo ayi ndiela todisa nkunꞌaku.\qt* \v 15 Mu mvibudulu yingolo Abalahami kavingidila ayi katambudila mambu momo mamvanina Nzambi tsila. \p \v 16 Bila batu beta levila ndefi mu dizina di mutu wunkaka wubalutidi. Bila, mu diambu diawu, ndefi yidi dimbu mu manisa ziphakazioso. \v 17 Diawu Nzambi bu kazola monisa kuidi batu bobo bela vinginina kiuka kiandi kioki kavanina tsila ti lukanu luandi lulendi baluka ko, buna wuleva ndefi. \v 18 Mu diambu di mambu muadi malendi viakana ko, mawu mammonisa ti Nzambi kalendi vuna ko. Mu mawu tubaka bu kindusulu mu simbidila diana diodi tukubukulu, beto tumana baka suamunu. \v 19 Diana diodi didi kuidi beto banga sengo kinsingiminanga muela, diana beni didi dikinda ayi dingolo. Diana beni dinkotanga, sabuka lido nate ku khati buangu kioki kilutidi nlongo, \v 20 kuna ku kota Yesu banga ntuami ntuala, mu diambu dieto. Wuyikidi pfumu yi zinganga Nzambi mu zithangu zioso banga buididi Meleshisedeki. \c 7 \s1 Meleshisedeki viatukidi Aloni \p \v 1 Bila Meleshisedeki beni, ntinu wu Salemi, Nganga Nzambi yi Nzambi yizangama, wuyenda dengana Abalahami bu kaba ku mvita yika kanuana ayi kabedisila mintinu miwombo. Buna Meleshisedeki beni wunsakumuna. \v 2 Ayi Abalahami wuvana kuku ki kumi mu bima bioso biobikabaka kuidi Meleshisedeki. \p Tsundu Maleshisedeki : Ntinu wu busonga, bosi widi ntinu wu Salemi ; bu dinsundula ntinu wu ndembama. \v 3 Meleshisedeki kasia ba kadi dise ayi kadi ngudi ko ayi kikhulu kiandi kisi zabakana ko. Thonono yi bilumbu biandi ayi tsukusunu yi luzingu luandi bisi zabakana ko vayi luzingu luandi ludedakani ayi lu Muana Nzambi ; widi Nganga Nzambi mu zithangu zioso. \p \v 4 Tala boso bu kabela mutu wunneni, mutu wowo Abalahami kavana kuku ki kumi ki bima bi kabaka bu tuzebi ti Abalahami niandi dise di makanda. \v 5 Ayi mu batu bobo badi mu bana ba Levi bansalanga kinganga babeki minsua mi tambulanga kuku ki kumi boso buididi Mina, kuidi batu bu dinsundula bakhomba, ka diambu ko batotukila mu luketo lu Abalahami. \v 6 Vayi Meleshisedeki, kasi mu dikanda di bana ba Levi ko vayi wutambula kuku ki kumi kuidi Abalahami ayi wusakumuna mutu wowo wutambula zitsila zi Nzambi. \v 7 Mu kambu findana ziphaka beto boso tuzebi ti mutu wowo sakumuni niandi lutidi ayi mutu wowo basakumuni. \p \v 8 Banganga Nzambi bantambulanga kuku ki kumi badi batu bamfuanga vayi Meleshisedeki wutambula kuku ki kumi kiaki, wulembo telomono kimbangi ti widi moyo. \p \v 9 Tulenda tuba ti Levi wuntambulanga kuku ki kumi mamvandi wuvana kuku ki kumi mu nzila yi Abalahami. \v 10 Bila buna kabutukidi ko, vayi buna wukidi mu luketo lu nkulu andi mu thangu Meleshisedeki kadengana Abalahami. \s1 Klisto widi nganga Nzambi mu ntanda wu Meleshisedeki \p \v 11 Enati diluaku didi mu ba wufuana mu nzila yi kinganga ki ba Levi, bila mu kiawu batu bavanunu Mina, buna mfunu mbi widi mu buela bieka diaka nganga Nzambi yinkaka mu ntanda wu Meleshisedeki vayi kasia bieko ko boso buididi Aloni e ? \p \v 12 Bila bawu viakisa kinganga buna Mina miviakini. \v 13 Bila mutu wowo wutubulu mambu beni widi muisi dikanda dinkaka, mu kambulu mutu wusala va diziku di \v 14 bila dizabikini ti Pfumu eto wutotukila mu dikanda di Yuda, dikanda dikambu tubila Moyize mu diambu di kinganga. \p \v 15 Tala diambu dilutidi zabakana bu tumueni ti : Nganga Nzambi yinkaka yitotukidi yidi mu ntanda wu Meleshisedeki ; \v 16 kasia bieko Nganga Nzambi ko mu lusadusu lu Mina boso buididi lutumunu lu batu vayi boso buididi lulendo lu luzingu lu kalulendi bungana ko. \v 17 Bila niandi wutelomono kimbangi kiaki : \q1 \qt ngeye widi Nganga Nzambi mu zithangu zioso\qt* \q1 \qt mu ntanda wu Meleshisedeki !\qt* \p \v 18 Buna Mina mituama mibotolo mu diambu di misiala lulendo ko ayi misiala ko mfunu. \v 19 Bila Mina misia fuanisa kadi diambu dimosi ko. Vayi diana dimboti dikotoso ; mu diawu tulenda fikiminina Nzambi. \s1 Klisto widi pfumu yi zinganga Nzambi mu zithangu zioso \p \v 20 Mamo momo mavangimina mu ndefi yi leva Nzambi. Bila bana bayika zinganga zinzambi mu kambu leva ndefi. \v 21 Vayi Yesu wuyika nganga Nzambi boso bu bela ndefi yi leva Nzambi bu kankamba ti : \q1 \qt Pfumu wuleva ndefi\qt* \q1 \qt ayi kalendi viakisa mayindu mandi ko ;\qt* \q1 \qt ngeyo widi Nganga Nzambi mu zithangu zioso.\qt* \p \v 22 Buna Yesu wuyika mvangi wu zitsila mu nguizani yoyi yilutidi kitoko. \p \v 23 Banganga Nzambi baba ziwombo mu kisalu ki kinganga mu diambu lufua luba kuba bikilanga ko thangu mu sala kisalu kiawu mu zithangu zioso bila baba fuanga wumosi-wumosi. \p \v 24 Vayi Yesu widi moyo mu zithangu zioso ayi diawu kadidi ayi kinganga kioki kilendi yekodolo mutu ko. \v 25 Diawu kalenda vukisila batu boso bobo bamfikama Nzambi mu niandi sumbu kadi moyo mu zithangu zioso mu diambu di kuba lombila. \p \v 26 Bukiedika ti pfumu yi zinganga Nzambi yi phila yoyi yifueni kuidi beto ; niandi widi wunlongo, kasi zaba kadi diambu dimosi ko, kadi disumu kasi ko ayi widi wumvambana ayi bankua masumu ; niandi wutombolo ku yilu viokila diyilu. \v 27 Bapfumu zi zinganga Nzambi bankaka zifueti tambikanga kadika lumbu makaba mu diambu di masumu mawu veka bosi mu diambu di masumu ma batu boso. Vayi kuidi niandi kasi mfunu mu vanganga buawu ko bila niandi wutumbu manisa mamo mu khumbu yimosi bu kakivana niandi veka. \v 28 Mina mibieka batu balebakana mu ba bapfumu banganga Nzambi. Vayi mambu ma ndefi matotuka ku manima ma Mina, mabieka muana widi wufuana mu zithangu zioso. \c 8 \s1 Klisto niandi Pfumu yi zinganga Nzambi yilutidi kitoko \p \v 1 Diambu di mfunu mu mambu tuyolukidi diawu diadi : beto tubeki Pfumu yi zinganga Nzambi yinneni banga yayi, yidi ku Diyilu, va koko ku lubakala lu Kundu ki nkembo ki niandi veka Pfumu Nzambi. \v 2 Pfumu yi zinganga Nzambi beni widi banga kisadi mu buangu kilutidi nlongo ayi nlongo, nzo ngoto yitungu kuidi niandi Pfumu vayi bika kuidi batu. \p \v 3 Yoso-yoso Pfumu yy zinganga Nzambi yeti bieko mu diambu ditambikanga makaba ayi makaba mayoko. Diawu bufueni ti Pfumu yi zinganga Nzambi yayi, mamvandi kafueti ba ayi kima kioki kafueti tambikanga. \v 4 Enati wuba va ntoto, nganu kasia ba Nganga Nzambi ko, bila vadi ayi banganga Nzambi ziozi zintambikanga makaba boso buididi Mina. \v 5 Ziawu zieti sadila mfikula ayi kitsuisula ki bima bi diyilu banga Nzambi bu kalubudila Moyize bu kabaka lukanu lu tunga nzo ngoto ti : keba, ngeyo wela vangila bibioso boso buididi kifuani kioki bammonisa ku mbata mongo. \p \v 6 Vayi buabu Yesu wuyekodolo kisalu kilutidi mu kitoko bila niandi widi phovi yi nguizani yilutidi kitoko yitungu va zitsila zi kitoko. \s1 Nguizani yikhulu ayi yimona \p \v 7 Bukiedika, enati Nguizani yitheti yiba yikambu tsembolo nganu kadi mfunu mu viakisa yawu mu nguizani yimmuadi. \p \v 8 Vayi bu kasemba, buna wutuba : \q1 \qt Pfumu wutuba : ti bilumbu bilembo yizi\qt* \q1 \qt biobi ndiela wizana nguizani yimona\qt* \q1 \qt va kimosi ayi dikanda di Iseli ayi dikanda di Yuda.\qt* \q1 \v 9 \qt Bika sia ti boso buididi Nguizani yoyi\qt* \q1 \qt ndiwizana ayi bakulu bawu\qt* \q1 \qt mu lumbu kioki ndiba simba mu koko ;\qt* \q1 \qt mu kuba totula mu tsi yi Ezipite\qt* \q1 \qt bila basia ba bakuikama ko mu Nguizani yama.\qt* \q1 \qt Buna ndiba yekula.\qt* \q1 \qt Pfumu tubidi buawu.\qt* \q1 \v 10 \qt Pfumu tubidi ti : mu bilumbu bina, yawu yayi\qt* \q1 \qt Nguizani ndiela wizana ayi dikanda di Iseli :\qt* \q1 \qt ndiela tula Mina miama mu mayindu mama\qt* \q1 \qt ayi ndiela misonika mu mintima miawu.\qt* \q1 \qt Minu veka ndiela ba Nzambi awu\qt* \q1 \qt ayi bawu bela ba batu bama.\qt* \q1 \v 11 \qt Kuisi ko mutu wela mona mfunu mu longa ndiandi\qt* \q1 \qt voti khomba mu longa khombꞌandi ti :\qt* \q1 \qt “Bufueni ngeyo wuzaba Pfumu”\qt* \q1 \qt Bila batu boso bela kunzaba :\qt* \q1 \qt tona ku muana wu lezi nate\qt* \q1 \qt kuidi lutidi mimvu mu bawu.\qt* \q1 \v 12 \qt Bila ndiela kuba mona kiadi mu zinzimbala ziawu.\qt* \q1 \qt Ndilendi buela tebukila ko masumu mawu moyo.\qt* \p \v 13 Bu katuba ti : Nguizani yimona buna wukitula yoyi yitheti yikhulu. Muaki yoyi yinkitukanga yikhulu ayi yoyi yeti nuna buna yimbanga nduka mu zimbala. \c 9 \s1 Tsambudulu mu Nguizani yikhulu \p \v 1 Mu nguizani yitheti, muba ayi zithumunu mu diambu di lusambulu ayi buangu kinlongo ki kintoto. \v 2 Batunga nzo ngoto. Mu ndambu yitheti muawu muba kima kioki bankietikanga muinda ayi meza ayi mapha matambuku kuidi Nzambi. Ndambu beni yawu “Buangu kinlongo.” \v 3 Ku manima ma mbusa lido kuawu kuba nzo ngoto batedila “Buangu kilutidi nlongo ayi nlongo”. \v 4 Muna khati muawu muba kimfimbu ki nolo ayi kesi yi Nguizani yimana vindu nolo mu zindambu zioso. Muna kesi beni muawu muba mvungu wu nolo, mana ; nti wu Aloni wutotula biteka ayi zimeza zi matadi musonama mambu ma nguizani. \p \v 5 Vana mbata kesi vawu vaba zimbasi ziozi beti tedila : “Baselibe ba nkembo” ; zifuka mu kitsuisula ki mavavi mawu buanguki nlemvo. Vayi buabu tulendi baka bu yolukila mambu mama mu dimosi-dimosi ko. \p \v 6 Mambu mama bu mamana kubuku ; banganga Nzambi babakotanga kadika thangu ku ndambu yitheti yi buangu kinlongo mu diambu di sala kisalu kiawu. \v 7 Vayi pfumu yi zinganga Nzambi niandi kaka wuba kotanga muna khati ndambu yinzole. Khumbu yimosi kaba mu kotilanga mu kadika mvu. Kadika khumbu kankota ayi menga momo kafueti tambika mu diambu di niandi veka ayi mu diambu di zinzimbala zi batu. \p \v 8 Pheve Yinlongo weti kutumonisa bumboti ti nzila yoyi yinkotolongo ku buangu kilutidi nlongo ayi nlongo yikidi yikangama sumbu nzo ngoto yitheti yikidi. \v 9 Yawu yidi mfikula mu diambu di thangu yayi. Diodi dinsundula ti makaba ayi makaba mayoko momo baba tambikanga kuidi Nzambi malendi nunga ko mu fuanisa bumboti mayindu ma ntima ma mutu wowo wuntambikanga mawu. \p \v 10 Bila mambu momo matedi kaka ndiwulu ; ndiunu ayi zitsukudulu zi phila mu phila. Mambu beni madi zithumunu zi kinsuni zivanu nate thangu Nzambi kela fuanisa mambu moso. \ms1 MENGA MA KLISTO \s1 Klisto niandi Pfumu yi zinganga Nzambi yi bima bimboti biobi katubakila \p \v 11 Klisto bu kayiza banga Pfumu yi banganga Nzambi mu diambu di kutuvana bima biobi bimboti katubakila tona thama, buna wusabuka buangu kinlongo kilutidi tola ayi kilutidi fuana. Kiawu kisia tungulu mu mioko mi batu ko ; kiawu kisi ki ntoto wawu ko. \v 12 Khumbu yimosi kaka kakotila muna buangu kilutidi nlongo ayi nlongo ; wutambika, bika sia ti menga ma zikhombo voti ma zingombi vayi wutambika menga mandi veka. Buawu bobo katubakila khudulu yi kayimani. \v 13 Bila enati menga ma zikhombo ayi ma zingombi zimbakala votidibombi di ngombi yi kheto, diodi divindulu batu bobo basumuka, dieti kuba vedisanga va mbata nitu. \v 14 Vayi tufueti zaba ti menga ma Klisto, mutu wowo mu lusadusu lu Pheve yi mvu ka mvu, wukiyekula niandi veka kuidi Nzambi banga dikaba dikambulu ditona, mela vedisa mayindu meto ma ntima mu mavanga meti natanga ku lufua muingi tusadila Nzambi yi moyo. \s1 Nguizani yimona yivangimina mu dikaba di Klisto \p \v 15 Diawu diodi Klisto kadidi phovi yi Nguizani yimona muingi babo batelo batambula kiuka kika kisukanga ko, kioki kivanunu tsila. Bila Klisto niandi wufua mu diambu di kuba kula mu masumu momo bavola mu Nguizani yitheti. \p \v 16 Bila vadi tesitama\f + \fr 9.16 \fr*\fq Tesitama\fq*\fqa : \fqa*\ft widi nkanda wummonisa buevi bufueti sadulu bima bi mutu niandi bu kafuidi.\ft*\f* buna vana vafueti telomono kimbangi ki lufua lu mutu wusonika kiawu. \v 17 Bila mfunu tesitama wumonikanga mu thangu mutu wowo sonikini kiawu kafuidi. Kisi kadi mfunu wumosi ko mu thangu mutu wusonika kiawu kakidi zingi. \v 18 Diawu Nguizani yitheti bu yitona, buna menga matengolo. \v 19 Bila Moyize bu kamana sudikisa zithumunu zioso zi Mina kuidi batu, wubonga menga ma bana ba zingombi ayi ma zikhombo zimbakala va kimosi ayi nlangu, lino yi mbuaki ayi ditafi di nti bantedilanga “Izopi”, wumuangina buku va kimosi ayi batu boso ; \v 20 bu katuba : \qt mama mawu menga ma Nguizani yoyi Nzambi kawizani ayi beno.\qt* \p \v 21 Bosi wumuangina diaka buangu kinlongo menga va kimosi ayi bima bioso beti sadila mu lusambulu. \v 22 Muaki nduka-nduka bima bioso bimvedosongo mu menga landila boso buididi Mina. Ayi enati menga makadi tenguka buna masumu malendi lemvokolo ko. \v 23 Buna diba diambu di mfunu ti zimfikula zi bima biobi bidi mu diyilu zifueti vedoso mu bima bi phila yina. Vayi biawu veka bima bi diyilu bifueti vedosolo mu makaba mayoko malutidi kitoko. \s1 Yesu wukota ku buangu kilutidi nlongo mu khumbu yimosi \p \v 24 Bila Klisto kasia kota ko mu buangu kinlongo kitungulu mu mioko mi batu, kidi kaka mfikula yi kioki kikiedika. Vayi niandi wukota ku khati diyilu mu diambu kamonika va meso ma Nzambi mu diambu dieto. \p \v 25 Bika sia ti wukota muawu mu diambu kakitambika niandi veka mu zikhumbu ziwombo banga bueti vangilanga pfumu yi banganga Nzambi, mutu wunkotanga kadika mvu ku buangu kilutidi nlongo ayi nlongo va kimosi ayi menga mangana. \v 26 Bila enati bobo nganu zikhumbu ziwombo kamonina ziphasi tona ntoto wuvangulu. Vayi buabu wumonika mu khumbu yimosi mu tsukulu yi thangu mu diambu di katula masumu bu kakitambika niandi veka banga dikaba. \v 27 Sambusu buidi ti mutu khumbu yimosi kaka keti fua, bosi weka \v 28 bobuawu, Klisto wukitambika khumbu yimosi mu diambu di nata masumu ma batu bawombo. Bosi wela monika mu khumbu yimmuadi, bika sia ti muingi kanata masumu ma batu, vayi mu diambu di nata phulusu kuidi batu bobo balembo mvingila. \c 10 \s1 Dikaba di Klisto diviokidi Mina \p \v 1 Mina midi kitsuisula ki mambu mamboti momo mankuiza vayi bika khatika lunitu lu mambu beni. Buna Mina milendi ko fuanisa, mu diambu di makaba momo bantambikanga thangu ka thangu kadika mvu, batu bobo bamfikamanga Nzambi. \v 2 Enati minunga, nganu batu bobo bantambikanga makaba momo balendi buela tambikanga mawu ko bila nganu bu bakivedosolo mu khumbu yimosi balendi buela bela ko masumu mawu mayindu. \p \v 3 Vayi mu makaba momo baba tambikanga muawu baba tebukilanga, kadika mvu, masumu mawu moyo. \v 4 Bila menga ma zingombi ayi ma zikhombo malendi botula ko masumu. \p \v 5 Diawu Klisto katubila bu kayiza va nza ti : \q1 \qt Ngeyo wumanga tambula makaba mayoko ayi makaba\qt* \q1 \qt vayi ngeyo wukhubikila nitu.\qt* \q1 \v 6 \qt Ngeyo wusia mona ko khini\qt* \q1 \qt mu makaba ma bibulu biobi bayokila,\qt* \q1 \qt mu makaba mayoko\qt* \q1 \qt mu diambu di masumu\qt* \q1 \v 7 \qt Buna ndituba : tala, ndilembo yizi.\qt* \q1 \qt Mu buku muidi musonama mu diambu diama :\qt* \q1 \qt A Nzambi, ndizidi mu diambu di vanga luzolo luaku.\qt* \p \v 8 Wutuama tuba ti : \qt Ngeyo wumanga kuaku makaba, makaba mayoko, makaba ma bibulu biobi bayokila, makaba mayoko mu diambu di masumu. Kadi khini wusia mamona ko. Muaki makaba beni maba tambukungu boso bubela Mina.\qt* \v 9 Bosi wutuba diaka : \qt Minu ndizidi mu diambu di vanga luzolo luaku.\qt* Buawu bobo kabotudila makaba moso ma khulu ayi kavingisila va buangu beni dikaba di Klisto. \p \v 10 Mu luzolo lolo tukitudulu banlongo mu diambu di dikaba ditambika Yesu Klisto bu katambika nitu andi veka mu khumbu yimosi. \p \v 11 Kadika nganga Nzambi kafueti telamanga kadika lumbu mu sala kisalu kiandi ayi mu tambikanga kadika thangu makaba mo mawu, momo malendi botula masumu. \v 12 Vayi Klisto niandi bu katumbu tambika dikaba dimosi kaka mu diambu di masumu buna wuvuanda va koko ku lubakala lu Nzambi. \v 13 Kuna kamvingidila Nzambi kakitula bambeni bandi banga kima kinketo kongo bitambi biandi. \p \v 14 Bila mu diambu di dikaba dimosi kaka niandi wukitula, mu zithangu zioso batu bafuana ; bobo kavedisa mu masumu. \p \v 15 Pheve Yinlongo, wututelimina kimbangi mu diambu beni bila wutuama tuba ti : \p \v 16 Pfumu kakembi : bilumbu bina bu biela vioka, \q1 \qt Tala phila nguizani ndiela wizana yawu :\qt* \q1 \qt Ndiela tula Mina miama mu mintima miawu,\qt* \q1 \qt ayi ndiela misonika mu mayindu mawu.\qt* \p \v 17 Bosi wubuela diaka \q1 \qt Ndilendi buela tebukilanga masumu mawu\qt* \q1 \qt ayi mambimbi mawu moyo ko.\qt* \p \v 18 Muaki masumu mawu lemvokolo, kadi mfunu kusiedi ko mu buela tambikanga makaba mu diambu di masumu. \ms1 MINU AYI THATUMUNU \s1 Tubika loza diana dieto \p \v 19 Diawu bakhomba, sumbu tuidi ayi diana di kotila ku buangu kilutidi nlongo ayi nlongo mu diambu di menga ma Yesu, \v 20 mu nzila yimona ayi yi moyo yoyi katuzibudila mu lido ; yi buangu kilutidi nlongo ayi nlongo lido beni nitu andi. \v 21 Ayi sumbu tubeki Pfumu yi zinganga Nzambi yinyadila Nzo Nzambi, \v 22 diawu bika tufikama vadi Nzambi mu mintima milulama, mudiana dioso diodi dintotukilanga minu va kimosi ayi mintima mivedoso mu mayindu mambimbi ma ntima ayi nitu yisukulu mu nlangu wuvedila. \p \v 23 Diawu bika tusimbidila bumboti diana diodi tuzebi ti didi di kiedika bila mutu wowo wutuvana zitsila widi wukuikama. \p \v 24 Tusungasananga beto na beto mu diambu di salasananga beto na beto muingi tumonikisa luzolo ayi vanga mavanga mamboti. \p \v 25 Tubikeno tina mabundu meto banga bueti vangila batu bankaka ; vayi bika tukikindisanga beto na beto bu lumueni ti lumbu ki Pfumu kieka nduka. \p \v 26 Enati tulembo vodi masumu mu luzolo bu tumana tambula nzayilu yi kiedika, buna kusiedi diaka dikaba ko mu diambu di masumu. \v 27 Vayi tufueti kaka vingila, mu tsisi, tsambusu ayi mbazu yingolo yela zinisa zimbzni zioso zi Nzambi. \p \v 28 Woso mutu wummanga tumukina Mina mi Moyize kafueti fua mu kambu kiadi mu kimbangi ki batu buadi voti batu batatu. \v 29 Yindulanu beno veka, buevi buela bela thumbudulu yingolo yoyi yela tambula mutu wowo wela lenza Muana Nzambi, wela mona menga ma nguizani, mu momo kavedosolo ti masi kadi mfunu ko ayi wumfinga Pheve Yinlongoyi nlemvo e ? \p \v 30 Bila tuzebi bumboti mutu wowo wutuba : \q1 \qt Minu veka ndiela vutula landi\qt* \q1 \qt ayi minu veka ndiela futa.\qt* \p Ayi wubuela tuba ti : \q1 \qt Pfumu wela sambisa batu bandi.\qt* \p \v 31 Didi diambu di tsisi mu bua mu mioko mi Nzambi yi moyo. \p \v 32 Lutebukila moyo bilumbu bituama biobi lutambudila kiezila ki Nzambi, beno luvibidila ziphasi zi khindu yinneni. \v 33 Bila zithangu zinkaka balu finga va meso ma batu bawombo ayi balu monisa ziphasi ; zithangu zinkaka lufubakana ayi batu bankaka bammona ziphasi banga ziozi lulembo moni. \v 34 Bila lufubakana mu ziphasi zi batu baba mu nloko ayi beno veka lummona khini bu baluziona bima bieno bu luzebi ti kimvuama bu kitoko ayi kinzingilanga buidi yeno. \p \v 35 Kadi loza diana dieno bila dibeki mfutu wunneni. \v 36 Bila mfunu wu thatumunu widi yeno muingi lutambula mambu momo Nzambi kaluvanina tsila bu lumeni vanga luzolo luandi. \q1 \v 37 \qt Bila fioti fisiedi, fioti kuandi fisiedi\qt* \q1 \qt buna mutu wowo wufueti kuiza, wela kuiza,\qt* \q1 \qt ayi kalendi zingila ko.\qt* \q1 \v 38 \qt Muaki mutu widi wusonga va meso mama wela zingila mu minu\qt* \q1 \qt vayi enati vutukidi ku mbusa,\qt* \q1 \qt buna ndilendi buela kummona khini ko.\qt* \p \v 39 Beto tuisi ko mu ntanda wu batu bobo bamvutukanga ku mbusa muingi tuzimbala vayi tuidi mu ntanda wu batu bobo badi minu ayi baambula phulusu. \c 11 \s1 Minu ki bambangi ba Nguizani yi khulu \p \v 1 Minu kinsundula tula diana dingolo mu bima, biobi bi nsiwulungu diana ayi ayi kikinina ti wutambudi bima ka diambu ko bimonikini ko. \v 2 Mu diambu di minu bakulu batelomono kimbangi. \p \v 3 Mu diambu di minu tuzabidi ti nza yivangulu mu mbembo yi Nzambi, ayi, bima bioso biobi bieti monika bivangimina mu biobi kabi monikanga ko. \p \v 4 Mu diambu di minu, Abeli wutambika kuidi Nzambi dikaba diyoko dilutidi dimboti viokila ditambika Kayini. Mu diambu di minu Nzambi kammonina mutu wusonga bu katelama niandi veka kimbangi ti wukikinina makaba mandi. Ayi mu diambu di minu Abeli wukidi yoluka diaka, ka diambu ko wufua kuandi. \p \v 5 Mu diambu di minu, Enoki wukatulu mu diambu kabika mona lufua. Basia kummona ko bila Nzambi wunkatula. Muaki tuamina kakatulu, bantelimina kimbangi kiaki : \qt Niandi wumonisa Nzambi khini.\qt* \v 6 Muaki mutu kambulu minu kalendi monisa Nzambi khini ko. Bila bulutidi mboti ti woso mutu tidi fikama Nzambi kawilukila ti Nzambi widi ayi kafueti wilukila ti niandi wumfutanga batu boso bankuntombanga. \p \v 7 Mu diambu di minu, mu thangu Nzambi kalubula Nowa mu mambu momo katueni mona, wukinzika Nzambi ayi wutunga masuwa mu diambu di vukisa nzoꞌandi. Mu minu kiandi, wuzengila nza nkanu ayi wukituka mvingidi wu kiuka ki busonga kintotukilanga mu minu. \p \v 8 Mu diambu di minu, Abalahami wutumamana, bu katelo, mu kuenda ku tsi yoyi kafueti tambula banga kiuka ; ka diambu ko kasia zaba ko kuevi kankuenda. \v 9 Mu diambu di minu niandi wuzingila mu kinzenza mu tsi yi tsila ; wuzingila mu zinzo zingoto va kimosi ayi Isaki ayi Yakobi ; bobo baba mu tsila yimosi banga niandi. \v 10 Bila niandi wuvingila divula didi zifundasio ziozi zilendi nikuka ko. Nzambi niandi nkubiki ayi ntungi wu divula beni. \p \v 11 Mu diambu di minu ; Sala mamvandi, wubaka zingolo zi butila ka diambu ko mimvu mi butila mivioka ; bila wumona ti mutu wowo wuvana tsila widi wukuikama. \p \v 12 Diawu mu mutu wumosi, mutu wowo wuyika nunu, wuba nduka mu fua, mu butukila nkuna wu batu bobo baviokidi zimbuetete zi Diyilu ayi baviokidi tsengisini yidi va disimu di mbu, yilendi baka bu tangulu ko. \p \v 13 Batu bobo bafuila mu minu mu kambu baka bima biobi baba vanina tsila, vayi bamona biawu ayi bavana biawu mboti buna bakidi thama ayi bawu veka bazaba ti badi banzenza ayi minkibi vava ntoto. \v 14 Batu bantubila bobo bammonisa bumboti ti tsi awu veka bantomba. \v 15 Bila enati beti yindula tsi yoyi batotukila nganu babaka diluaku di buela mu vutuka. \v 16 Vayi buabu tsi yi kitoko bantomba, tsi yi diyilu. Diawu Nzambi kamonanga tsoni ko ti bantedila Nzambi awu, bila wuba kubikila divula. \p \v 17 Mu diambu di minu, Abalahami wutambika Isaki banga dikaba diyoko mu thangu Nzambi kantota. Niandi wutambula tsila vayi wuba wukubama mu tambika muanꞌandi wumosi kaka. \v 18 Ka diambu ko Nzambi wunkamba : \qt Mu Isaki wela bakila nkuna.\qt* \p \v 19 Abalahami wumona ti Nzambi beki lulendo lu fulukisila Isaki mu bafua. Bukiedika Abalahami wutambula Isaki bu bamfulukisa. \p \v 20 Mu diambu di minu, Isaki wusakumuna Yakobi ayi Esawu mu diambu di mambu momo mankuiza ku ntuala. \v 21 Mu diambu di minu, Yakobi, tuamina lufua luandi, wusakumuna kadika muana wu Zozefi ayi wusambila Nzambi bu kasingimina mutsongi ntiꞌandi. \p \v 22 Mu diambu di minu, Zozefi, bu kamona ti weka nduka fua, wuyolukila thotokolo yi bana ba Iseli mu tsi Ezipite ayi wuvana lutumunu mu diambu di mambu momo bafueti vanga mu mimvesi miandi. \p \v 23 Mu diambu di minu, bambuta ba Moyize basueka muanꞌawu mu tezo ki zingondi zitatu bila zimona ti muana wuba wukitoko ayi kadi tsisi zisia mona ko mu tinguna lutumunu lu ntinu. \p \v 24 Mu diambu di minu, Moyize, bu kayunduka, wumanga kuandi tedolo muana wu muana wunketo wu Falawo. \v 25 Wumanga mona makhini mu ndambu thangu madi mu masumu vayi wuluta zola mona ziphasi va kimosi ayi batu ba Nzambi. \v 26 Bila niandi wumona tsoni yoyi Klisto kafueti fua yidi kimvuama kinneni kiviokidi kioki ki Ezipite bila meso mandi maba ntadidila mfutu wowo widi ku ntuala. \p \v 27 Mu diambu di minu, niandi wubika Ezipite mu kambu mona zinganzi zi ntinu tsisi. Wuba wukinda, bila niandi wumona Nzambi yika yimonikanga ko. \v 28 Mu diambu di minu, niandi wukembila pasika ayi wudukula menga mu mielo mu diambu di mbasi yitumu mu bunga yibika bunga bana batheti ba bana ba Iseli. \p \v 29 Mu diambu di minu, bana ba Iseli basabuka mbu wu mbuaki banga mu ntoto wuyuma. Vayi basi Ezipite bu bedi ka sabuka buna bamana diama. \p \v 30 Mu diambu di minu, bibaka bi Yeliko bi bua bana ba Iseli bu bazunga biawu tsambudi di bilumbu. \p \v 31 Mu diambu di minu, Lahabi, ka diambu ko wuba kuandi ndumba leta, wuvuka mu lufua va kimosi ayi batu bobo bamanga tumukina Nzambi, mu diambu kayakula bumboti batu batumu mu kinsueki mu tala Yeliko mu diela. \v 32 A mambu mbi ndieka buela tuba e ? Buna thangu mayiba yi fioti enati mfueti yolukila Ngedewoni, Balaki, Samisoni, Zefeti, Davidi, Samueli ayi mimbikudi. \v 33 Mu diambu di minu bawu babedisa mintinu, bavanga mambu ma busonga, batambula mambu momo baba vanina tsila ; bakangisa miunu mi zikhosi ; \v 34 bazima lulendo lu zimbazu zingolo ; bavuka bu bedi kavondo mu sabala ; batambula zingolo ka diambu ko baba bavonga ; bamonika binuani bingolo ku mvita ; batinisa nkangu wu masodi ma banzenza. \v 35 Mu diambu di minu kiawu baketo baba vutudila batu bawu bafua, mu mfulukulu. \p Muaki bankaka bayamusu ayi bamanga baba kula mu diambu di bazaba ti bela fuluka mu mfulukulu yi kitoko. \v 36 Bankaka basekonono, babeto bikoti, babakanga zisieni ayi bakotoso mu minloko. \v 37 Bankaka balozolo matadi, babasu mu bisi banga bu mbasulungu mabaya ; bavondolo mu bisabala, bakituka mindiengidi, bamvuata minkanda mi mamemi ayi mi zikhombo. Bakambu mamo ayi bibioso, babamonisa ziphasi ayi bayamusu. \v 38 Nza yisia ba yifuana mu diambu diawu ko. Badiengila mu makanga ayi mu miongo ; mu zithadi ayi mu mabulu madi mu ntoto. \p \v 39 Batu boso bobo, ka diambu ko batelomono kimbangi mu diambu di minu kiawu, vayi, kadi mutu kasia tambula ko bina biba vanunu tsila. \v 40 Bila Nzambi wutukubikila mambu ma kitoko, wuzola ti bakituka batu bafuana banga beto. \c 12 \s1 Tuzawula thinu mu kambu bonga \p \v 1 Sumbu tuzungulu kuidi bambangi bawombo, bika tulozanu bizitu bioso ayi masumu makutuzungidilanga mu zindambu zioso. Vayi bika tuzawula thinu mu kambu vonga mu tsisani yidi yeto ku ntuala. \v 2 Bika thalu eto yiba kaka kuidi Yesu bila niandi wutona ayi wudukisa minu kieto. Niandi, mu diambu di khini yoyi yiba ku ntualꞌandi, wuvibidila va dikulusi ; kasia mona tsoni ko ayi buabu vuendi va koko ku lubakala lu kundu ki Kipfumu ki Nzambi. \p \v 3 Bika luyindulanu mutu wowo wuvibidila batu ba masumu, muingi lubika vonga ayi lebakana mu miela mieno. \p \v 4 Bu lueti nuanisa masumu, lutudidi ko mu tezo ki totula menga. \v 5 Buna luzimbakana kueno mambu mama makulukindisanga, momo Nzambi kalukamba banga ti niandi wunyoluka kuidi bana bandi e ? \q1 \qt A Muanꞌama, kadi lenzanga thumbudulu yi Pfumu ;\qt* \q1 \qt kadi vonga mu thangu kalembo ku temina,\qt* \q1 \v 6 \qt bila Pfumu wuntumbudilanga mutu wowo keta zola,\qt* \q1 \qt ayi wunzubanga lusuadi kuidi bobo kazebi\qt* \q1 \qt ti badi bana bandi.\qt* \p \v 7 Luvibidila ziphasi zieno. Nzambi ziawu zidi mu diambu di kululudika. Nzambi wukulumonanga banga bana. Muana mbi wowo kakabakanga thumbudulu ko kuidi Dise ? \v 8 Enati lukadi baka thumbudulu yoyi yintambulanga bana boso, buna diodi dimmonisa ti luidi bana ba kindumba ; luisi khatika bana ko. \p \v 9 Beto tuba ayi madise meto ma kinsuni makutuvananga thumbudulu vayi tukubakinzikanga. Mbi bi kutukandika mu luta tumukina dise di diyilu muingi tuzinga e ? \v 10 Madise meto ma kinsuni makutuvananga thumbudulu mu ndambu thangu, boso bubela mayindu mawu vayi Nzambi wukutuvananga thumbudulu mu diambu di mamboti meto, muingi mamveto tuba kithuadi mu bunlongo buandi. \p \v 11 Bukiedika ti mu thangu yayi, thumbudulu yidi diambu di kiadi, bika di khini. Vayi kunzimunina yimbutanga luzingu lusonga lunzingulungu mu ndembama kuidi bawu batambula thumbudulu beni. \p \v 12 Diawu vumunanu mioko mieno mivonga ayi makuma meno ma lebakana, \v 13 bika luludika minsolo mu diambu di malu meno ; mu diambu di kulu ku bela kubika luta fumbuka vayi ku beluka. \s1 Zinga luzingu lu nlongo \p \v 14 Tunuananu mu ba mu ndembama ayi batu boso ayi zinga luzingu lunlongo bila kambu luzingu lunlongo, mutu kalendi mona Pfumu ko. \v 15 Lulubuka tala mutu kabika kambu nlemvo wu Nzambi, mu diambu di muanzi wu ndudi wedi mena va luidi ; muingi wubika totula divunzi ayi wubika bivisa bawombo mu beno. \v 16 Lulubuka muingi muna luidi, mutu kabika sala kindumba voti sekinina mambu ma nlongo banga bubela Esawu ; mutu wusumbisa kikulutu kiandi mu diambu di bidia. \v 17 Bila, luzebi kueno ti kunzimunina bu kedi ka buela tomba baka kiuka ki lusakumunu, kasia kikununu ko bila diluaku disia buela ba ko muingi kaviakisa mambu mavanga dise diandi ; ka diambu ko boso kaba ntomba lusakumunu buna wulembo didi. \s1 Kipfumu kioki kakilendi nikuka ko \p \v 18 Lusia fikama ko banga bana ba Iseli, ku mongo wulenda simbu ; wowo wuba lema mbazu, ku tombi ki nkobo ayi ku vuka ; \v 19 voti ku tulumbeta ko voti ku mbembo yimosi yi tsisi yiba wakikisa mambu ma tsisi. Diawu batu bobo bawa yawu balomba mu diambu babika buela wa diaka mbembo beni. \v 20 Bila bamona ti balendi nunga ko mu kinzikanga lutumunu lolo lutotukila muawu ti : ka diambu ko bulu kinsimba mongo, kifueti vondolo mu matadi. \v 21 Mambu beni bu mabela ngolo tsisi, diawu niandi veka Moyize kayamikina ti : \qt Tsisi ndimmona ayi ndieka tita.\qt* \p \v 22 Vayi beno lutumbu fikama ku mongo wu Sioni, ku divula di Nzambi yi moyo, ku Yelusalemi di Diyilu ayi kuidi minkangu na minkangu mi zimbasi midi mu nkembo ; \v 23 ayi kuidi Dibundu di bana batheti ba Nzambi bobo mazina mawu madi masonama mu Diyilu. Beno lufikama kuidi Nzambi, zuzi di batu boso ; ayi kuidi ziphevi zi batu banlongo bamana fuana. \p \v 24 Beno lutumbu fikama kuidi Yesu, phovi yi Nguizani yimona ayi kuidi menga mandi matenguka ; momo meti yoluka bumboti viokila buyolukila menga ma Abeli. \v 25 Lukeba tala luedi kambu wila mutu wowo wulembo yoluka. Bila enati bobo bamanga wila mutu wowo wuba lubula vava ntoto, basia vuka ko mu thumbudulu ; buna buevi buela bela kuidi beto enati tutembi manima kuidi mutu wowo wulembo yoluka tona ku Diyilu e ? \v 26 Mbemboꞌandi yinikuna ntoto vayi buabu wuveni tsila yayi : \qt Ndiela buela nikuna diaka, vayi bika sia ti wo ntoto kaka vayi ayi diyilu.\qt* \v 27 Diambu diadi : diaka dinsundula ti bima bioso bilenda nikunu biobi bivangama, biela viakusu mu diambu biobi bi kabinikukanga ko bizingila. \p \v 28 Diawu, sumbu tuela tambula kipfumu kioki kakilendi nikuka ko, bika tuzaba vutudilanga Nzambi matondo ayi tunsadila mu phila yikumonisa khini mu tumamana ayi mu lukinzu. \v 29 Bila Nzambi eto widi mbazu yeti zinisanga. \c 13 \s1 Zindubu zi phila mu phila \p \v 1 Bika luzolo lu kikhomba luzingila. \v 2 Lubika zimbakananga yakulanga banzenza bumboti bila batu bankaka bayakula zimbasi mu kambu zaba. \p \v 3 Lutebukilanga moyo batu badi mu nloko banga ti mamveno luidi bakangama va kimosi ayi bawu. Lutebukilanga moyo batu bobo banyamusu bila beno mamveno lubeki zinitu ziozi zilenda yamusu. \p \v 4 Bika batu boso bakinzikanga dikuela. Mfulu yi batu bakuela yifueti banga yivedila bila Nzambi wela sambisa batu boso bansadilanga kindumba ayi kitsuza. \p \v 5 Bika khadulu eno yibika diatusu kuidi luzolo lu zimbongo. Monanganu khini mu bima bibi bidi yeno bila niandi veka Nzambi wutuba ti : \qt Ndilendi kuyekula ko, ndilendi ku loza ko !\qt* \p \v 6 Diawu tubeki bu tubila mu diana dioso, ti : \q1 \qt Pfumu niandi wukutsadisanga,\qt* \q1 \qt ndilendi mona tsisi ko.\qt* \q1 \qt Mutu mbi kalenda kuphanga e ?\qt* \p \v 7 Lutebukilanga moyo mintuadisi mieno mi lulonga mambu ma Nzambi. Luyindulanga tsukulu yi khadulu awu ayi lusokudila minu kiawu. \p \v 8 Yesu Klisto widi phila yimosi kibedi yono ayi lumbu kiaki ayi mu mimvu mikamimani. \v 9 Lubika vunu mu malongi ma phila mu phila ayi ma nzenza. Bila bulutidi mfunu mintima mikindusu mu nlemvo wu Nzambi vayi bika mu khebolo yi mina mitedi ndiwulu, bila misadisanga ko bobobansadilanga miawu. \v 10 Tubeki diziku dintambukulungu makaba vayi batu bobo bansalanga mu nzo ngoto basi ko minsua mu dia. \v 11 Bila Pfumu yi zinganga Nzambi wunata menga ma bibulu mu diambu di ndemvokolo yi masumu, ku Buangu kilutidi nlongo. Vayi zinitu zi bibulu beni ziyokolo ku difula di Ka. \v 12 Diawu Yesu mamvandi kamonina ziphasi ku difula di Ka, mu diambu di vedisa batu mu menga mandi. \p \v 13 Diawu bika tuenda kuidi niandi, kuna difula di Ka ayi tukikinina fua zitsoni ziozi kafua. \v 14 Bila vava tuisi ko divula dinzingilanga mu zithangu ziosovayi tulembo tombi divula diodi di nkuiza. \v 15 Mu diambu di Yesu, bika tutambikanga kuidi Nzambi dikaba di minkunga ; bu dinsundula ti tufueti sanisinanga dizina diandi. \v 16 Lubika zimbakana vanganga mamboti ayi kabulanga kuidi bakhomba bila makaba ma phila yoyi mawu mamonisanga Nzambi khini. \p \v 17 Lutumukinanga mintuadisi mieno ayi luba kinzikanga ; bila bawu beti sunga miela mieno ayi bela vumbudila Nzambi kipholo mu kisalu kiawu mu diambu basala kisalu kiawu mu khini vayi bika ku tsi manuinguta bila lulendi baka kadi lusadusu ko. \p \v 18 Lutusambidilanga bila tuzebi ti mayindu ma mintima mieto madi mamboti bu tutidi ba khadulu yimboti mu mambu moso. \v 19 Ndinluta kululomba luvanga diawu muingi ndivutulu nsualu kuidi beno. \s1 Zimboti \p \v 20 Bika Nzambi yi ndembama, yoyi yifulukisa Pfumu eto Yesu mu bafua ; mutu wowo widi nsungi wunneni wu mamemi mu nzila yi menga ma Nguizani yikayimani, \v 21 kalukitula bafuana mu vanga mavanga mamo mamboti mu diambu di vanga luzolo luandi bu keti vanga mu beto mambu moso momo makummonisanga khini mu lulendo lu Yesu Klisto. Bika katambula nkembo mu mimvu mioso. Amen. \p \v 22 A bakhomba, ndikululubula mu vibidila mambu momo ndilulubudidi bila mu mambu ma khufi kaka ndilusonikini. \v 23 Muaki luzaba ti khombꞌeto Timote wutotolo mu nloko. Enati wela vika kuiza, buna ndiela kuiza kulutala va kimosi ayi niandi. \p \v 24 Luvana mboti kuidi mintuadisi mieno mioso ayi kuidi banlongo boso. Basi Itali baluveni mboti. \p \v 25 Bika nlemvo wuba yeno beno boso. Amen !