\id TIT - Bible Iyansi \ide UTF-8 \h TITƆ \toc1 Un'kaan akà Titɔ \toc2 Titɔ \toc3 Tit \mt2 Un'kaan akà \mt1 Titɔ \imt Nsɛmà \ip Un'kaan wà Pɔl kàsön akà Titɔ awà kàsälà anà nde. Un'kaan awà anà in'kaan wàtàtwɛb anà wàywɛɛl kàsɔn Pɔl akà Tumàtɛ bàfàbel naa « in'kaan a aseey ». \ip Uboo in'kaan ami, Pɔl akapaa an'lwɛŋ akà Titɔ asànaa kàpɛ nde akà Tumàtɛ naa nde aler aben Ikɔ̈ɔ̈ŋ a aklistɔ abyà u nsɛmà. Aŋuyɛnà bàfàkyey naa un'kaan akà Titɔ bàsön ungö a ntoo a Pɔl u bɔlokà u mbalà yàyweel kisii a 64 - 65 ungö a mböör a Yɛsu. Titɔ kàkal un'ngɛlɛki, waa kàbulà un'klistɔ. Pɔl kun'syen u Yɛlusàlɛm ntɔn mukàbwey anà andweer a Ikööŋ kwo. Wɛɛ Andweer a Ikööŋ bamwɛy bàkweenà naa bàkyɛy aklistɔ mpa abà Ayudà ntɔn muwà mɔ̈ɔ̈. \ip Ungö a mbaaŋ, andweer bàpɛ Pɔl ibaal musal uboo a baar mpa abà Ayudà mukɔɔn alab un'kɔɔn awà. Abun sye, Titɔ bun'kyɛy anki. Pɔl kàsun'wɛy u Krɛt ntɔn musɔɔl anà musà andwer kan'bul manswà kwo. \ip Pɔl kun'swaŋà naa ba bàkal anà indweer anà bàlab an'lɔɔŋ a ndandaa. Wɛy ba bàkɔɔn akal baar a man'be, wɛɛ baar a nkääl aŋàbwaŋ, bàyöb ndandaa. Mbuur ukwo anki muwà mɔ̈ɔ̈ u mbwo a nsyääl ande, wɛɛ u mbwo a làkwikilà ande amu Yɛsu Klistɔ mpɛl. Ntɔn làkwikilà làfàpà mɔ̈ɔ̈ aŋàpɔŋà anà inzaam. \ip Unsà un'lwaaŋ ndaa ayà uboo a un'kaan awà ayi: - 1.1-4: Mbɔr - 1.5-16: An'yiilà a Ikööŋ a Krɛt anà ità a nsyeel a mbaaŋ - 2.1-15: Nswɛɛŋ ntɔn itsuŋ a ifà ifà anà isin a ya - 3.1-11: Ukyer yàŋàbwaŋ anà isin a ya - 3.12-15: Mbɔr a ntsüü. \ie \c 1 \s1 Mbɔr \p \v 1 Mɛ Pɔl, un'syääl a Nzam anà ntööm a Klistɔ Yɛsu ntɔn musyen baar kàsɔ̈ɔ̈l Nzam unsà làkwikilà anà unsà un'yɛnà a ndandaa asànaa inzaam ilɔɔmà kya, \v 2 unsà làkyän a mɔ̈ɔ̈ a mbul a in'tye kàpɛ Nzam ilää, Nzam awà mpa afàtà loor. Nde kya kapɛ kusà a an'taaŋ a mbul a in'tye, \v 3 anà u taaŋ kàsi nde, nde kàswɛŋ Ndaa ande uboo a an'lɔɔŋ amà ban'pɛ mulab nswɛɛŋ a Nzam awà Un'tswää a mɔ̈ɔ̈ abi. \p \v 4 Akà Titɔ, mwan amɛ wà ndandaa unsà làkwikilà abi là un'tüüb: Wɛy Taaràbi Nzam anà Un'tswää a mɔ̈ɔ̈ abi Klistↄ Yɛsu bapɛ kab a ngway anà duu. \s1 Isal a Titɔ u Krɛt \p \v 5 Isàkal naa mɛ kàsawɛy u Krɛt, yà ntɔn naa ngye asàmay an'yilà màsääl anà musà andweer a Ikööŋ u bul lanswà mulab nswɛɛŋ kapɛ mɛ. \v 6 Undweer akal mbuur akɔ̈ɔ̈n ube, un'dim a un'kyay mwɛy mpɛl, akal anà baan aŋàlàkwikilà mpa ban'kwo mukafüün naa ba bye anà nkääl ambe anà aŋunkwɛm. \v 7 Ntɔn un'kyɛɛŋ a Ikööŋ akal mbuur akɔ̈ɔ̈n ube, ntɔn nde wà un'leer a isal a Nzam: nde ukal anki mbuur afàböön baar ndaa, ŋankyɛl, un'yöör a man, ŋangwiy, mbuur afàleŋ bweel a nswɛn, \v 8 wɛɛ nde akal ŋun'kaay, un'sam a ndaa aŋàbwaŋ, ŋan'kyän aŋàbwaŋ, mbuur a balàbal, ŋun'kyɛɛl, ŋankääŋ a mpem, \v 9 wàŋàbääb a Ndaa asànaa bàlɔŋ ya, ntɔn nde ukwe mulɛɛl unsà an'lɔɔŋ a ndandaa anà mutɔn asyeel a mbaaŋ. \p \v 10 Ntɔn baar mbɔɔn baŋun'tswe ngwal, anà ŋàloor, sin sin uboo a Ayudà aŋàlàkwikilà. \v 11 Ngye akyer atsum mun. Ba bàmutwaal lingyoomà uboo a an'ywar aŋikiinà, muyilɔɔŋ indiir mpa byan'kwo mulɔŋ, ntɔn muwal bweel a nswɛn. \v 12 Umwɛy uboo a ba, ŋangɔɔm aba ŋakwo, kàtɛn naa: « Taaŋ lanswà Bàkrɛt bà ŋaloor, nstür a mpɔr, abwal bàfàkwen nà udyà mpɛl. » \v 13 Aki imbäl a ndandaa. Lalan, aŋän a ngwal, ntɔn ba bàkäl anà làkwikilà a ndandaa \v 14 anà ba bàkɔ̈ɔ̈n alab in'sim a Ayudà anà nswɛɛŋ a baar ifàpà ndandaa ngö. \v 15 Indiir byanswà byàŋàpɔŋà akà baar abaŋàpɔŋà. Wɛɛ akà baar mpa bàŋàpɔŋà anà bàkɔ̈ɔ̈n làkwikilà, undiir mwɛy wàŋàpoŋà watɛy, ntɔn un'yɛnà anà an'kyän aba màŋàtay. \v 16 Ba bàfàkyey naa ba bàkyun'yöb Nzam, wɛɛ ba bàkyun'tɔn u nsyääl aba. Ba bà baar a ŋingyääy, bun'tswe ngwal anà bàkwe anki akikikye mukyer undiir aŋàbwaŋ. \c 2 \s1 An'lɔɔŋ a balàbal \p \v 1 Wɛɛ akà ngye, lɔŋ indiir byàfàlab an'lɔɔŋ a balàbal. \v 2 Wɛy anün abaal bàkäl baar a nkwaam, bàlàbɔ̈ɔ̈n, bàŋàtɔɔl mpem, baar a ndandaa unsà làkwikilà aba, unsà ukwen anà unsà nkääŋ a mpem. \v 3 Ifà imwɛy sye, wɛy andweer akaar bàkäl asànaa baar inkyɛɛl: bàkɔɔn akal aŋatwee anà anweel a man. Wɛy ba bàlɔŋ ndaa aŋàbwaŋ, \v 4 ntɔn ba bàlwɛŋ asye mukwen adim aba anà baan aba, \v 5 bàkäl baar a nkwaam, bàŋàpɔŋà, bàler ndwà aba ubwaŋàbwaŋ, bàkyer ubwaŋ, bàkäl anà làbɔ̈ɔ̈n akà adim aba, ntɔn mbuur ukɔɔn abɛy Ndaa a Nzam. \p \v 6 Alwɛŋ sye atö bàkäl anà nkwaam unsà ndaa yanswà, \v 7 unsà indiir byanswà. Mɛɛy ngye ŋàkwo naa ngye awà mbaan a isal a ntsà: mpööŋ a an'lɔɔŋ, ibyääl, \v 8 ndaa a balàbal ayà mpa ban'kwo musyeel mbaaŋ, ntɔn ukɔɔn aman undiir un'be mutɛn a bi, wɛy un'yiiŋ uwɛl un'tɛr a nswɛn. \p \v 9 Wɛy asɔ bàkäl anà unkyeey akà ankum aba unsà indiir byanswà, wɛy ba bapɛ un'sak anà bàkɔ̈ɔ̈n asà mbaaŋ anà ba, \v 10 itàkal muyib akà undiir aba umwɛy, wɛɛ bàswɛŋ taaŋ lanswà naa ba bà bàlää, ntɔn mupà làkoo akà an'lɔɔŋ a Nzam, Un'tswää a mɔ̈ɔ̈ abi. \p \v 11 Ntɔn, kab a ngway a Nzam alà ntwà a ngweel a mɔ̈ɔ̈ a baar banswà làkyer amɛnà. \v 12 Kab a ngway a Nzam alà làfilɔŋ muwɛy nsyääl ambe anà ngyal a indiir a mɛɛn mà, ntɔn mukal u taaŋ alà unsà nkwaam, unsà balàbal anà unsà inzaam, \v 13 apà ikadilà bi làkyän aŋàsöönà ubwaŋ anà ilä làsàmɛnà làkoo a Nzam abi wàkölàköl anà Un'tswää a mɔ̈ɔ̈ Yɛsu Klistɔ. \v 14 Nde kàpɛ nde ŋakwo ntɔn bi, ntɔn mukitsuuŋ unsà an'kyän an'be manswà anà mupɔŋ un'sɛŋ mwɛy mukal wànde, wàŋàpà mɔ̈ɔ̈ ande ntɔn isal a ntsà. \v 15 Tɛn indiir abi, pà an'lwɛŋ anà ŋan unsà ikɔ̈b kyànswà. Wɛy mbuur ukɔ̈ɔ̈n abɛy! \c 3 \s1 Nkääl a aklistɔ \p \v 1 Ayɔɔb aŋàlàkwikilà bàkäl anà unkyeey akabyääl anà akamfum a nsi, bàkyer awem, bàkal anà ukwen mukyer ndaa aŋàbwaŋ, \v 2 bàkɔɔn atwee akà mbuur mwɛy, bàtiin ngwiy, bàmɛnà aŋukanà, bàswɛŋ duu taaŋ lanswà akà baar banswà. \v 3 Ntɔn bi sye itaan, bi kàkäl ipool, baar a un'tswe ngwal, baar aŋàdiimà mbwo, asɔ a ngyal a ifà ifà anà un'sak a ifà ifà, kàkäl uboo a kɔɔrà anà un'köl, baar a ŋingyäy u mii a baar, bi kàyiiŋà bi a bi. \v 4 Wɛɛ, umpal bàmɛnà ubwaŋ a Nzam, Un'tswää a mɔ̈ɔ̈ abi anà ukwen ande ntɔn baar, \v 5 nde kitsü mɔ̈ɔ̈, kà ntɔn bi kàtàkyer isal a balàbal anki, wɛɛ ntɔn ngyɛb ande ŋakwo, u mbwo a an'dà a mböör akün anà yà Dweelà In'kyɛɛl. \v 6 Dwelà In'kyɛɛl awà, Nzam kun'pay mbɔɔn udu a bi u mbwo a Un'tswää a mɔ̈ɔ̈ abi Yɛsu Klistɔ, \v 7 ntɔn nde kitwey bàbalàbal u mbwo a kab a ngway ande, unsà làkyän, bi ibulà awɛɛl a mɔ̈ɔ̈ a mbul a in'tye. \v 8 Ndaa ayin yà làkwikilà. \p Mɛ in'kwen naa ngye asi muküünà unsà indiir abi, ntɔn baar banswà bàfàsà làkwikilà amu Nzam, bàsöönà mukyer isal a ntsà. Indiir abi byà byàntwɛn anà byàndöŋ akà baar. \v 9 Wɛɛ, tiin mbaaŋ a ipool, nsim a an'ywar, an'syee, ngwiy ntɔn un'kɔɔn, ntɔn indiir abi ndöŋ byatɛy, bya byà bunàbun. \v 10 Mbuur afàtwaal nkaabà, un'lwom ungö a lwɛŋ atàtwɛb anà làyweel: \v 11 muyöb naa mbuur a tub awà wàŋàdiimà mbwo anà wun'be, nde afàpɛɛl ikwàndwà nde ŋakwo. \s1 Nswɛɛŋ a ntsüü \p \v 12 Umpal in'satööm mɛ Artɛmas itàkal Tishik, kyer ngwal muyan'taan u Nikɔpɔlis. Ntɔn mɛ kàbön naa mɛ in'yàkal kwo u paŋà a mpye. \v 13 Sà un'kanà mupà Zɛnas awà mbak anà Apɔlɔsi indiir abà ba abyà mfun u nkyeen aba, ntɔn ba bàkɔ̈ɔ̈n akal anà nkyääŋ a undiir. \v 14 Bàbi ŋakwo sye bàkyer alɔŋàkà mubilà afwee unsà isal a ntsà, ntɔn mukwey ngyal a gyä, anà mukɔɔn akal abwal. \v 15 Baar banswà abà anà mɛ bàmapà mbɔr. Apɛ asam abi aŋàkwikilà mbɔr. Wɛy kab a ngway làkäl anà bɛ banswà!