\id REV IMƐ - Bible Iyansi \ide UTF-8 \h IMƐƐY \toc1 Imɛɛy a Ywan \toc2 IMƐƐY \toc3 Imɛ \mt1 Imɛɛy a \mt2 Ywan \imt Nsɛmà \ip Un'söön a un'kaan wà ikɔb ande Ywan. Un'klistɔ kàsɔɔ nsi a ngwal waa kàkàbwaay kà isaŋ a Patmɔs. Nde wàmusam naa Dweelà In'kyɛɛl kàkyer un'wal kà « ilä a Mwol ». Nde kàbilà unsà lingyoomà a ndwɛy a isak isak, yà ifà ifà, anà yà ngwal. Wɛɛ u ntsüü, ya yàbulà yà duu. Ndaa a imɛɛy ayà uboo, yà muyöb nsim a baar. \ip Un'kaan awà wàŋàkab itiir isyaam: - 1.1-8: Isin a ndaa: Fà ngɔk atàtwɛb yà un'kaan bi kan'yöb naa kya kyà imɛɛy a Nzam, unsà ingɛlɛki apɔkalipsis ikaswaŋà naa "imɛɛy". Kya kyan'fà akà Yɛsu Klistɔ ntɔn un'tääŋ umɛn ubwaŋ aŋàkwo. - 1.9-3.22: Itiir kyàyweel kyàmuswaŋ imɛɛy mwɛy kyà ubem kyà « mwan a mbuur ». Ba bàmusɔn ndaa a Klistɔ akà Ikööŋ nsambwaar abyà u Azi minɔ̈ɔ̈r. - 4.1-11.18: Kà itiir kyàtär, Ywan bàmusyen du. Nde wàmuman idiim ibaŋ mbɔɔn. - 11.19-20.15: Itiir kyànà kyan'sɛmà u nduub a idwà a Nzam kyà du. Kya kyàmusɔn ikwàndwà a ube ifà ifà anà bàbɔɔmà. - 21.1-22.5: Kà itiir kyàtyeen, nsi akün yàŋàpɛɛlà anà yàŋàbay mbaa u mbwo a Nzam anà un'tö a un'kɔk. - 22.6-21: Ntsülà: baar banswà abà uboo a ndaa ayi, ban'tɛn naa: « Inye, wɛy ya iyi! » \ie \c 1 \s1 Un'sak akà mbuur ataŋà un'kaan wà! \p \v 1 Un'kaan wà we anà imɛɛy kàwɛl Yɛsu Klistɔ. Nzam kya kun'pɛ ntɔn nde uswɛŋ akà asyääl ande ndaa ayà iyà benàben. Yɛsu ya kàkyään akà un'syääl ande Ywan u mbwo a un'kyeey ande. \v 2 Ywan wà mbäl a indiir byanswà kàmɛn nde: Ndaa a Nzam anà imbäl a Yɛsu Klistɔ. \v 3 Un'sak akà mbuur akataŋà anà akà baar bàweemà ndaa a ngɔɔm ban'sɔn uboo kwo anà bàfàkaar ya. Ntɔn taaŋ là tsütsü mukwo. \s1 Mbɔr akà Ikööŋ nsambwaar \p \v 4 Ywan akà Ikööŋ nsambwaar abyà kà Azi: \p Kab a ngway anà duu màkäl anà bɛ. Ma man'fà akà mbuur kàkäl, awà paa anà uyà, anà akà an'dweelà nsambwaar amà kusà a kir a imwol, \v 5 anà akà Yɛsu Klistɔ, mbäl afàkölà ndaa yanswà, nswɛm uboo a akü, mwol a amfum a mɛɛn. \p Akà mbuur afikwen, nde kitwey uboo a man'be abi u mbwo a an'kil ande, \v 6 nde kibuul itsuŋ a angaŋ ntɔn musyääl Taarànde Nzam. Wɛy làkoo anà ngwal ikäl anà nde u mbul a in'tye! Yà abwɛy. \p \v 7 Le, nde wàmuyà uboo a un'böŋ. Baar banswà bàkyer asun'man, itàkal baar akwà bun'pfuul: in'sɛŋ myanswà myà mɛɛn isàsà un'saabà ntɔn nde. Inye, yà abwɛy. \p \v 8 Mwol, Nzam Aŋangwal, kan'tɛn naa: « Mɛ in'wà wàtàtwɛb anà wàntsüü, mbuur awà paa, awà kàkäl anà uyà. » \s1 Ywan anà imanmii a Yɛsu \p \v 9 Mɛ un'tɔŋ abɛ Ywan, mbuur kàtüüb mbwo anà bɛ unsà ngyɛb, unsà imfum anà muküünà amu Yɛsu. Mɛ kàkäl kà isaŋ a Patmɔs ntɔn Ndaa a Nzam anà imbäl a Yɛsu. \v 10 Ilä a Mwol, Dweelà làkyer an'wal, mɛ kàwem ndaa a ngwal ungö a mɛ asànaa mfuŋ, \v 11 yàmutɛn naa: « Undiir wanswà amanà ngye, sɔn wa uboo a un'kaan anà tɔm wa akà Ikööŋ nsambwaar: akà Ɛfɛsɔ, akà Smirne, akà Pɛrgam, akà Tyatir, akà Sardɛs, akà Filadɛlfi anà akà Lawɔdisɛ. » \v 12 Mɛ kàkyer abulà ntɔn muyöb mbuur awà kàyäämà anà mɛ. Apan mɛ kàmɛn in'te a minà nsambwaar myà wɔl. \v 13 Uboboo a mya kàkäl anà mbuur mwɛy asànaa mwan a mbuur, akyàbwaar mvwɛl anà un'kab a wɔl aŋàbäm kà itɔl. \v 14 Un'tswe anà ntswe ande yàkäl yà pɛɛl asànaa ipfɛy a pɛɛl, asànaa mbul a pɛɛl. Mii ande myàkäl asànaa làlem a mbaa, \v 15 in'kɔl ande asànaa ishabà bàfàbel naa brɔnze aŋàyir a mbaa, ndaa ande asànaa làso a iwɔɔl. \v 16 U kɔɔ ande là ibaal, nde kàkäl anà mbwaar, mbwaar nsambwaar. Kɔm àŋàsye làyatoo u mun ande. Mun ande kàkäl asànaa taaŋ là paa in'ŋyäŋ u ngwal ande yanswà. \v 17 Mpal kun'mɛn mɛ, mɛ kàbü kà in'kɔl ande asànaa mbuur aŋàkwà. Nde kàsi kɔɔ ande là ibaal udu a mɛ, anà mutɛn naa: « Twon an'man bɔɔmà! Mɛ in'wà mbuur atàtwɛb anà wàntsüü, \v 18 anà wà Mɔ̈ɔ̈. Mɛ kàkyer akwà, wɛɛ le, mɛ in'we anà mɔ̈ɔ̈ a mbul a in'tye. Nsab a ukwà anà an'lɔŋ yà u kɔɔ amɛ. \v 19 Abun, sɔn indiir byanswà an'man ngye anà indiir isàyà ungö a bya. \v 20 Ngyee a mbwaar nsambwaar amɛn ngye u kɔɔ amɛ là ibaal anà in'te a minà nsambwaar myà wɔl ayi: mbwaar nsambwaar yà akyeey a Ikööŋ nsambwaar, in'te a minà nsambwaar myà Ikööŋ nsambwaar. » \c 2 \s1 Un'kaan akà Ikööŋ akyà u Ɛfɛsɔ \p \v 1 « Sɔn akà un'kyeey a Ikööŋ akyà u Ɛfɛsɔ abà: "Le ndaa ukatɛɛnà mbuur kan'kaar mbwaar nsambwaar u kɔɔ ande là ibaal, awà afàkyà uboo a ndem a mbaa nsambwaar yà wɔl: \v 2 Mɛ in'kyàyöb nsyääl angye, isal angye anà muküünà angye. Mɛ in'kyàyöb sye naa ngye afàkyey anki baar a nkyɛl, naa ngye kàsii baar abà bàfàkyey uyɔl naa ba bà antööm, wɛɛ ba kà bà antööm anki, anà ngye kàmɛɛy loor aba. \v 3 Ngye awe anà muküünà, ngye kàmɛn mpay ntɔn ikɔb amɛ anà ngye kàyɔ̈n anki. \v 4 Wɛɛ undiir mpa in'wà mɛ un'sak anà ngye awà: ngye kàkyàpiy ukwen angye bànsɛmà. \v 5 Yɔbà naa ngye kàfü ken muyàbwà abà. Tà an'kyän anà fuur nsyääl angye yà itaan. Naa tɛy, mɛ in'yàlwom làlem a mbaa angye kà ikal ala. \v 6 Wɛɛ undiir aŋàbwaŋ ntɔn ngye awà: ngye afàtɔn nsyääl a Anikɔlayit asànaa mɛ. \v 7 Wɛy mbuur awe anà an'tsü uwem ndaa ukatɛɛnà Dweelà akà Ikööŋ! \p « Akà mbuur awà asàwal iböŋ, mɛ in'sun'pà mbwo mudyà mbɛŋ a un'te a mɔ̈ɔ̈ awà uboo a paladisɔ a Nzam." » \s1 Un'kaan akà Ikööŋ akyà u Smirne \p \v 8 « Sɔn akà un'kyeey a Ikööŋ akyà u Smirne naa: "Le ndaa kan'tɛn mbuur wà Tàtwɛb anà wà Ngöngö, mbuur awà kàkü anà kàfàwiyà: \v 9 Mɛ in'kyàyöb ngyɛb aŋàdiir angye anà làmbwà angye - itàkal naa ngye awà ŋun'naaŋ, anà un'siinà a baar bàfàkyey uyɔl naa ba bà Ayudà, mpa bàtàkal ba Ayudà: Ba bà ndwà a nköŋ a Satanà! \v 10 Twon an'man bɔɔmà ntɔn mpay asàman ngye. Le, ileŋ asàtɔɔm amwɛy uboo a bɛ u bɔlokà ntɔn musi bɛ, ba bàsàlamɛɛy nkwaaŋ ilä kwem. Kal wà swalaa tii kà ukwà, waa mɛ in'sabwää mpà a mɔ̈ɔ̈. » \p \v 11 « Wɛy mbuur awe anà an'tsü, uwem ndaa ukatɛɛnà Dweelà akà Ikööŋ! » \p « Mbuur asàwal iböŋ usàman anki mpay a nkweel yàyweel. » \s1 Un'kaan akà Ikööŋ akyà u Pɛrgam \p \v 12 « Sɔn akà un'kyeey awà kà Ikööŋ akyà u Pɛrgam naa: Le ndaa ukatɛɛnà mbuur awe anà kɔm aŋàsye: \v 13 Mɛ in'kyàyöb naa ngye afàkal ken: kà ikal alà Kir a imwol a Satanà. Wɛɛ ngye akyàndäär anà ikɔb amɛ, ngye kàtön anki làkwikilà amɛ, itàkal mpal bàdwä ba Antipas, mbäl amɛ wà swalaa, u bul abɛ, kà ikal ufàbwaay Satanà. \v 14 Wɛɛ mɛ, mɛ in'we anà pɛl làmwɛy ntɔn ngye: akà ngye bye anà baar bàkyànääm a an'lɔɔŋ a Balam awà kàlwɛŋà Balak naa nde baan a Isàlɛl kabwiy aben: nde kasiinà ba mudyà in'twaŋ bàfàlääm akɔl anà mukyer ipasàsɛ. \v 15 Akà ngye sye bye anà bumwɛy bàkyàbääb a an'lɔɔŋ a Anikɔlayit. \v 16 Abun, buul mpem angye, naa tɛy, mɛ in'yà akà ngye benàben alà ntɔn munwan anà ba anà kɔm làfàtoo u mun amɛ. » \p \v 17 « Wɛy mbuur awe anà an'tsü uwem ndaa ukatɛɛnà Dweelà akà Ikööŋ! » \p « Mbuur asàwal iböŋ, mɛ in'sun'pà mane aŋàyee, mɛ in'sun'pà un'kul a pɛɛl. Udu awa kyàŋàsɔn ikɔb akün mpa uyöb mbuur isàkɔɔn akal mbuur kan'wal kya. » \s1 Un'kaan akà Ikööŋ akyà u Tyatir \p \v 18 « Sɔn akà un'kyeey a Ikööŋ akyà u Tyatir naa: Le ndaa utɛɛnà Mwan a Nzam, mbuur awe anà mii asànaa làlem a mbaa anà in'kɔl asànaa brɔnze aŋàlɛɛŋ. \v 19 Mɛ in'kyàyöb isal angye, ukwen angye, làkwikilà angye, nsyääl angye anà muküünà angye. Isal angye byà ntsüü byan'söön byàtàtwɛb. \v 20 Wɛɛ mɛ in'we anà pɛl làmwɛy ntɔn ngye: ngye akyàpà mbwo akà Yɛsàbɛl, un'kaar awà afàtɛn naa nde wà ŋangɔɔm anà afàbwiy asyääl amɛ ndwaŋ mukalɔŋ naa ba bàkyer ipasàsɛ anà bàdi in'twaŋ bàfàlääm akɔl. \v 21 Mɛ kun'wɛy taaŋ mubuul mpem ande, wɛɛ nde ukwen anki mutoo unsà ipasàsɛ ande. \v 22 Le, mɛ in'yun'wɔm udu a itäb anà in'yun'tööm ngyɛb aŋàdiir, nde anà baar ufàtà nde abà inswem, isàkal naa ba bàsɔɔm anki nsyääl aba. \v 23 Yumwɛy, mɛ in'sàdwa baan ande. Abun, Ikööŋ byanswà waa byàsàyöb naa mɛ in'wà mbuur in'fàyöb an'kyän anà ngyal a baar. Mbuur mbuur uboo a bɛ mɛ in'sun'pà asànaa iyà nsyääl ande. » \p \v 24 « Wɛɛ akà bɛ baar làbà u Tyatir mpa làbilà unsà nkääl a ube ayi anà làkɔ̈ɔ̈n aleŋ indübà a Satanà asànaa bàtɛɛnà ba, mɛ buur asin in'fàlakwɛy anki. \v 25 Wɛɛ undiir làwe bɛ awà, làkäär wa ubwaŋàbwaŋ tii mpal in'sàyà mɛ. \v 26 Akà mbuur asàwal iböŋ anà asàkaar nsyääl amɛ tii u ntsüü, mɛ in'sun'pà ikɔ̈b udu a in'sɛŋ. \v 27 Nde asayaal a un'aŋ a ibeenà asànaa bàfàbɔl an'buuŋ amà bàböm anà tɔm. » \p \v 28 « Ikɔ̈b aki mɛ ŋakwo kya kàwɛl akà Taaràmɛ. Mɛ in'sun'pà sye mbwaar a tutu. » \p \v 29 « Wɛy mbuur awe anà an'tsü uwem ndaa utɛɛnà Dweelà akà Ikööŋ! » \c 3 \s1 Làsaŋ bàtöm akà Ikööŋ a Sardes \p \v 1 « Sɔn akà un'kyeey a Ikööŋ akyà u Sardes: Mbuur awe anà an'dweelà nsambwaar mà Nzam anà mbwaar nsambwaar atɛɛnà abà: Mɛ in'kyàyöb nsyääl angye: ngye akyàtoo làpaan naa ngye awe anà mɔ̈ɔ̈ kyekà ngye awà un'kü! \v 2 Kal kà igyɛɛŋ! Kaar ubwaŋàbwaŋ undiir an'saal ngye awà kusà wa mukwà ipepey. Ntɔn mɛ in'sàman anki nkääl angye yàŋàbwaŋ u mii a Nzam amɛ. \v 3 Abun, yɔbà ya yanswà kàwɛl ngye anà kàwem ngye, kaar ya, waa akyey man'be angye. Isàkal naa ngye mii aduub anki, mɛ in'sàyà asànaa mbüb, ngye asàyöb anki naa taaŋ nà mɛ in'sàyakuum. \v 4 Itàkal abà, uboo a Sardes, ngye awe anà ndam a baar mpa bàbi ipfɛy aba. Ba bàkyer asàkan'swà, bàŋàbwaar ipfey a pɛɛl, ntɔn ba bàŋàkwo. » \p \v 5 « Abun, mbuur asàwal iböŋ, asàbwaar ipfɛy a pɛɛl. Mɛ in'sàbiiŋ anki ikɔb ande uboo a un'kaan a mɔ̈ɔ̈. Mɛ in'fàsàyɔbà ikɔb ande kusà a Taaràmɛ anà kusà a akyeey ande. » \p \v 6 « Wɛy mbuur awe anà an'tsü, uwem ndaa utɛɛnà Dweelà akà Ikööŋ! » \s1 Un'kaan akà Ikööŋ a Filadɛlfi \p \v 7 « Sɔn akà un'kyeey awà kà Ikööŋ akyà u Filadɛlfi naa: \p « Ŋun'kyɛɛl anà wà Ndandaa, mbuur afàkaar nsab a mfum David, awà afàduub, wɛɛ mbuur asàbäm watɛy, awà afàbäm, wɛɛ mbuur asàduub watɛy, kan'tɛn naa: \v 8 Mɛ in'kyàyöb nkääl angye. Mɛ kàduub ibeenà kusà a ngye, wɛɛ akà mbuur mwɛy ukwe anki mubäm kya. Ngye ngwal a mbɔɔn yatɛy, wɛɛ ngye kàläb ndaa amɛ, ngye ikɔb amɛ kàtön anki. \v 9 Le, mɛ amapà baar a ndwà a nköŋ a Satanà, baar bàfàtɛn naa ba bà Ayudà, wɛɛ ba kà Ayudà anki, ntɔn ba bàfàtà loor. Le, mɛ in'kyer asatwaal ntɔn ba bàyàbwà an'köm kusà a ngye, waa ba bàsàyöb naa mɛ ngye akyakwen. \v 10 Ntɔn kàläb ngye ndaa amɛ unsà muküünà, mɛ sye in'kyer asatii mpal isàyà nsii u mɛɛn manswà, nsii ayà bàsàsà ntɔn baar a mɛɛn. \v 11 Mɛ in'wà tsütsü muyà. Kaar ubwaŋàbwaŋ undiir awà ngye awà, manà mbuur asin uyàgyɔɔr mpà a iböŋ angye. » \p \v 12 « Mbuur asàwal iböŋ, mɛ in'sun'sà ta uboo a idwà a Nzam amɛ, nde ufàsàtoo anki akà ikikye. Mɛ in'sàsɔn ikɔb a Nzam amɛ udu a nde, anà ikɔb a Yɛlusàlɛm làkün, bul alà lan'fà du akà Nzam amɛ, anà ikɔb amɛ kyàkün. » \p \v 13 « Wɛy mbuur awe anà an'tsü, uwem ndaa utɛɛnà Dweelà akà Ikööŋ! » \s1 Un'kaan akà Ikööŋ akyà u Lawɔdisɛ \p \v 14 « Sɔn akà un'kyeey a Ikööŋ akyà u Lawɔdisɛ naa: \p « Le ndaa utɛɛnà Amɛn, mbäl a lää anà wàndandaa, mbuur kàkyer Nzam indiir byanswà u mbwo a nde: \v 15 Mɛ in'kyàyöb nkääl angye. Mɛ in'kyàyöb naa ngye awà un'lɛy. Ngye alàkal akà mpye itàkal akà mbaa! \v 16 Wɛɛ ngye mbaa yatɛy, mpye yatɛy, ngye awà un'lɛy, kyakin mɛ in'kyer asalwo! \v 17 Ntɔn ngye akatɛɛnà naa: "Mɛ in'wà ŋun'naaŋ, mɛ akyàtà bweel, mɛ ndöŋ a undiir asin yatɛy." Wɛɛ ngye ayöb anki naa ngye awà mbuur a ngyɛb, wànsyääm, ŋàlàmbwà, ikwàmii anà wànsàpɔl. \v 18 Kyakin mɛ amalɔm naa ngye asöm akà mɛ wɔl aŋàyir u mbaa ntɔn ngye abulà ŋun'naaŋ, anà ipfɛy a pɛɛl ntɔn mubwaar ntɔn nswɛn a nsàpɔl angye ikɔ̈ɔ̈n amɛnà, anà un'nɔ̈ ntɔn musɔŋ mii angye anà ngye afurà muman. \v 19 Mɛ, mɛ in'fàŋän anà in'fàlɔ̈ɔ̈n baar banswà in'fàkwen mɛ. Abun, kal anà mbämà, buul mpem angye. \v 20 Le, mɛ awà u munàmbwo, in'wàmubɛɛrà. Isàkal naa mbuur an'wem ndaa amɛ anà an'duub ibɛɛnà, mɛ in'sàbilà u ndwà ande, mɛ in'sàdyà anà nde, nde anà mɛ. » \p \v 21 « Akà mbuur asàwal iböŋ, mɛ in'sun'pà mbwo mubwaay anà mɛ u kir a imwol amɛ, asànaa mɛ sye kàwɛl mɛ iböŋ anà kàkàbwaay mɛ anà Taaràmɛ u kir a imwol ande. » \p \v 22 « Wɛy mbuur awe anà an'tsü, uwem ndaa utɛɛnà Dweelà akà Ikööŋ! » \c 4 \s1 Nkömà u du \p \v 1 Ungö apan, mɛ kàmɛn ibeenà aŋàduub u du. \p Ndaa atàtwɛb yàtɛn a mɛ, asànaa mfuŋ, ayi: « Yaläär pà, waa mɛ aswaŋ ndaa iyàyà ungö. » \p \v 2 Apan sye Dweelà waa kan'wɛl. Wɛɛ le, u du kwo làkäl anà kir a imwol, mbuur mwɛy kàkäl wàŋàbwaay udu ala. \v 3 Mbuur kàkäl aŋàbwaay kàkäl asànaa in'kul a ntal amyà bàfàbel naa yaspe anà sardwan, kir a imwol làkäl uboo a unkwal a mbul awà kàkäl asànaa un'kul a ntal awà bàfàbel naa ɛmɛrɔde. \v 4 Umbil a kir a imwol màkäl anà an'kir asin mà imwol an'kwem mɔ̈ɔ̈l aŋinà: andweer an'kwem mɔ̈ɔ̈l aŋinà bàkäl bàŋàbwaay udu a ma, bàkyàbwaar ipfɛy a pɛɛl anà mpà a imfum a wɔl kun'tswe aba. \v 5 In'nyäŋ anà ndaa anà idum myàyatoo u kir a imwol. Ndem a mbaa nswambwaar ayà an'dweelà nsambwaar mà Nzam yàmulɛɛmà kusà a kir a imwol. \v 6 Kusà a Kir a imwol kàkäl sye anà ngyäl a kölàköl wà tsɛk tsɛk asànaa talàtal. \p Uboboo a kir a imwol anà ukɔl bye anà ikyeer a mɔ̈ɔ̈ inà byàŋàyɔl a mii kusà anà ungö. \v 7 Ikyeer kyàtàtwɛb ifà akya asànaa ntaamà, kyàyweel asànaa un'tö a un'kɔk, kyàtär asànaa ntabwey a mbuur, kyànà asànaa inkaak kyàmuyifumà. \v 8 Umwɛy umwɛy uboo a ikyeer a mɔ̈ɔ̈ byà inà kàkäl anà an'paab, an'paab an'syaam màŋàyɔl a mii u mbil anà uboo a ma. Mpib anà mwäänà bya byàfàyɔn anki mukyään naa: \q1 « In'kyɛɛl, in'kyɛɛl, in'kyɛɛl, Mwol, Nzam a ngwal yanswà, \q1 mbuur kàkäl, awà paa anà ayà. » \m \v 9 Taaŋ lanswà byàpɛɛ ikyeer abi làkoo, nsyäŋà anà nkömà akà mbuur kan'bwaay u kir a imwol, akà mbuur awe anà mɔ̈ɔ̈ a mbul a in'tye, \v 10 andweer an'kwem mɔ̈ɔ̈l aŋinà bàbwee an'köm kusà a mbuur kan'bwaay u kir a imwol. Ba bàkälà musyäŋà Ŋamɔ̈ɔ̈ a mbul a in'tye anà mutɔɔm mpà aba yà imfum kusà a kir a imwol anà mutɛn naa: \q1 \v 11 « Mwol, Nzam abi, ngye an'kwo muwal làkoo, ibyääl anà ngwal. \q1 Ntɔn ngye mbuur kàkyer indiir byanswà, \q1 ngye kàkwen naa bya ikäl, bya sye waa byàmɛnà. » \c 5 \s1 Un'kaan anà un'tö a un'kɔk \p \v 1 U kɔɔ a ibaal a mbuur kan'bwaay u kir a imwol, mɛ kàmɛn un'kaan aŋàsɔn uboo anà u nsà, wàŋàbäm a inyɛm nsambwaar. \v 2 Apan, mɛ kàmɛn un'kyeey a ngwal wàmulaal in'kwɛŋ u ndaa a ngwal naa: « Nà kan'kwo mulwom inyɛm anà muduub un'kaan? » \p \v 3 Wɛɛ, itàkal u du, u mɛɛn anà u ngyɛl a mɛɛn, akà mbuur mwɛy kàkwe anki muduub anà muler un'kaan u boo. \v 4 Mɛ kàkyer alel mbɔɔn muman naa akà mbuur mwɛy kàmɛnà anki awà kan'kwo muduub un'kaan anà muler wa u boo. \v 5 Wɛɛ umwɛy uboo a andweer kàtɛn a mɛ naa: « Twon an'lel. Le, nde kàwɛl iböŋ, nde wà ntaamà a un'sɛŋ a Yudà, u mbil a David, nde asàduub un'kaan anà inyɛm awa byànsambwaar. » \p \v 6 Apan, mɛ kàmɛn un'tö a un'kɔk asànaa wàŋàdwa an'yàtoo u boboo a kir a imwol anà ikyeer inà anà u boboo a andweer. Wa kàkäl anà mbwaŋ, mbwaŋ nsambwaar anà mii, mii nsambwaar amyà an'dweelà nsambwaar kàtöm Nzam u mɛɛn manswà. \v 7 Un'tö a un'kɔk waa kàsin ntɔn muwal un'kaan u kɔɔ a ibaal a mbuur kan'bwaay u kir a imwol. \v 8 Mpal kàwɛl nde un'kaan, ikyeer inà anà andweer an'kwem mɔ̈ɔ̈l aŋinà bàbü an'köm kusà a un'tö a un'kɔk. Umwɛy umwɛy kàkäl anà isyäŋ anà an'kɔɔb a wɔl màŋàyɔl a may a usɔŋ. Ayi yà ngyamàkà a baar in'kyɛɛl. \v 9 Ba bàkäl mutɔl diim akün: \q1 « Ngye an'kwo muwal un'kaan \q1 anà muduub inyɛm awa. \q1 Ntɔn ngye bàkyer adwa, waa u mbwo a an'kil angye, \q1 ntɔn Nzam, ngye kàbeen \q1 baar a in'sɛŋ myanswà, ndaa yanswà, mbil yanswà anà nsi yanswà. \q1 \v 10 Abun, ngye kàkyer imwol anà angaŋ ntɔn Nzam. \q1 Ba bàsàyaal mbul a in'tye u mɛɛn. » \p \v 11 Ungö apan, mɛ kàmɛn anà kàwem ndaa a akyeey mbɔɔn anà ikyeer anà andweer bàŋàdiŋà kir a imwol. Ba bàkäl nkam a nsaab anà nsaab a nsaab. \v 12 Ba bàkäl mutɛn u ndaa a ngwal naa: \q1 « Un'tö a un'kɔk awà bàdwä \q1 kan'kwo muwal un'kanà, \q1 un'naaŋ, an'yeerà anà ngwal, \q1 ibyääl, làkoo anà nsaak! » \m \v 13 Apan mɛ kàfàwem indiir byanswà kàkyer Nzam u du, u mɛɛn, udu a ngyäl a kölàköl anà indiir byanswà abyà uboo kwo byàmutɔl an'diim naa: \q1 « Akà mbuur kan'bwaay u kir a imwol anà akà un'tö a un'kɔk, \q1 wɛy nsaak, ibyääl, làkoo anà ngwal byàkäl u mbul a in'tye! » \m \v 14 Ikyeer byànà waa byàtɛɛnà naa: « Yà abwɛy! » Andweer bàbü an'köm, waa bàkömà. \c 6 \s1 Inyɛm \p \v 1 Ungö apan mɛ kàmɛn un'tö a un'kɔk wàmuduub inyɛm kyàtàtwɛb, mɛ kàwem umwɛy uboo a ikyeer a mɔ̈ɔ̈ kan'tɛn u ndaa a idum: « Yà! » \v 2 In'kàler, kyekà mpoonà a pɛɛl kàkäl. Mbuur kàlär udu a wa kàkäl anà utà. Ba bun'pɛ mpà a imfum. Nde kàkyen wàŋàböŋ ntɔn mukàwal iböŋ. \p \v 3 Mpal kàduub un'tö a un'kɔk inyɛm kyàyweel, mɛ kàwem ikyeer kyàyweel kyan'tɛn naa: « Yà! » \v 4 Apan mpoonà asin wàŋɔɔ waa kàyàtoo. Mbuur kàlär udu a wa bun'pɛ ikɔ̈b mugyɔɔr duu a mɛɛn ntɔn baar bàküküül mbɛy. Ba bun'pɛ kɔm a kölàköl. \p \v 5 Mpal kàduub un'tö a un'kɔk inyɛm kyàtär, mɛ kàwem ikyeer kyàtär kyan'tɛn naa: « Yà! » In'kàler, mpoonà a piil kàyàtoo. Mbuur kàlär udu a wa kàkäl anà undiir musi buur u kɔɔ ande. \v 6 Mɛ kàwem asànaa ndaa uboboo a ikyeer a mɔ̈ɔ̈ byànà yàmutɛn naa: « Kilɔ mwɛy kyà blɛ ntɔn làfur a ilä mwɛy, bilɔ itär byà orze ntɔn làfur a ilä mwɛy. Wɛɛ twon an'ba may anà vin. » \p \v 7 Mpal kàduub un'tö a un'kɔk inyɛm kyànà, mɛ kàwem ikyeer a mɔ̈ɔ̈ kyànà kyan'tɛn naa: « Yà! » \v 8 In'kàler, mpoonà wà an'dà a sakàsak mà kakaa kan'yàtoo. Mbuur kàlär udu awa ikɔb ande « ukwà ». An'lɔŋ màkyer ayun'swà. Ba bapɛ ikɔ̈b udu a yar làmwɛy unsà an'yar an'nà mà mɛɛn, ntɔn mudwa baar a kɔm, a ngyal, a fway anà a ntsür a nkyɛl a mɛɛn. \p \v 9 Mpal kàduub un'tö a un'kɔk inyɛm kyàtyeen, mɛ kàwem ungyɛl a mɛsà a ibɔɔn akɔl a baar bàdwä ntɔn ndaa a Nzam anà imbäl bàkäl ba akyà. \v 10 Ba bàsi in'kwɛŋ u ndaa a ngwal: « Un'lɔɔŋ in'kyɛɛl anà wàndandaa, mpal nà ngye asàtsul nsaŋ anà asàfuur mfuur a an'kil abi akà baar a mɛɛn? » \p \v 11 Apan, bàpɛ mvwɛl a pɛɛl akà umwɛy umwɛy uboo a ba anà bàtɛn a ba naa ba bàkäŋ mpem ikye tii mpal usàkwo un'taŋ a baar wanswà kàsäl aba ikal imwɛy anà wà atɔŋ aba abà badwä asànaa ba. \v 12 Ungö apan, mpal kàduub un'tö a un'kɔk inyɛm kyàsyaam, mɛɛn màkyer atɛɛr a ngwal, taaŋ làbulà làpiil asànaa ngɔɔr bàkyer a in'kà a ntsür, nsöŋ wanswà kàbulà asànaa an'kil. \v 13 Mbwaar yàfü du yàbü u mɛɛn, asànaa un'pöb a kölàköl kan'ni un'te a fige waa an'fige man'bwà. \v 14 Du làkyer ayaalà asànaa un'kaan aŋàdiŋà, myɔŋ myanswà anà isaŋ byàkäl byàŋàlwomà kà ikal abya. \v 15 Amfum a mɛɛn, abyääl, amfum a aŋità, aŋin'naaŋ, aŋangwal, baar banswà, asɔ anà baar a nsaay, bàkàyee uboo a mɔɔ anà uboo a nkɔŋ u myɔŋ. \v 16 Ba bàtɛɛnà a myɔŋ anà nkɔŋ naa: « Làbü udu a bi, lifwee kusà a mbuur kan'bwaay udu a kir imwol anà kusà a nkyɛl a un'tö a un'kɔk. \v 17 Ntɔn ilä a kölàköl kyà nkyɛl aba kyan'kwo. Nà kan'kwo mutsim? » \c 7 \s1 Asyääl a Nzam ban'wal inyɛm ande \p \v 1 Ungö apan, mɛ kàmɛn akyeey anà bà umbäär kà antwɛrà a mɛɛn man'nà. Ba bàkäl mutà in'pöb a mɛɛn myà in'nà mpi, ntɔn akà un'pöb mwɛy ukɔ̈ɔ̈n alyaaŋ udu a mɛɛn, udu a ngyäl itàkal udu a un'te mwɛy. \v 2 Mɛ kàmɛn un'kyeey asin kan'too ntsü làfàsɛnà taaŋ. Nde kàkäär inyɛm a Nzam a mɔ̈ɔ̈ u kɔɔ ande. Nde kàsi in'kwɛŋ u ndaa a ngwal akà akyeey anà abà bàwɛl ikɔ̈b mupà mɛɛn anà ngyäl mpay: \v 3 « Twon lan'kyer ube akà mɛɛn, akà ngyäl itàkal akà in'te kusà bi mutàsà inyɛm u ntabwey a asyääl a Nzam abi. » \v 4 Apan mɛ kàwem un'tal a baar abà basi inyɛm: Nsaab nkam mwɛy an'kwem an'nà aŋinà kà in'sɛŋ a Isàlɛl myanswà. \v 5 Nsaab kwem aŋiyweel kà un'sɛŋ a Yudà, nsaab kwem aŋiyweel kà un'sɛŋ a Lubɛn, nsaab kwem aŋiyweel kà un'sɛŋ a Gad, \v 6 nsaab kwem aŋiywɛɛl kà un'sɛŋ a Asɛr, nsaab kwem aŋiyweel kà un'sɛŋ a Nɛftali, nsaab kwem aŋiyweel kà un'sɛŋ a Mànasi, \v 7 nsaab kwem aŋiyweel kà un'sɛŋ a Simɛyɔ, nsaab kwem aŋiyweel kà un'sɛŋ a Lɛvi, nsaab kwem aŋiyweel kà un'sɛŋ a Isakar, \v 8 nsaab kwem aŋiyweel kà un'sɛŋ a Zabàlɔn, nsaab kwem aŋiyweel kà un'sɛŋ a Yɔsɛfi, nsaab kwem aŋiyweel kà un'sɛŋ a Bɛnsàmɛn. \s1 Un'kàbɔ a baar bàfü mper yanswà \p \v 9 Ungö apan, in'kàler, mɛ kàmɛn un'kàbɔ a baar bà nsi yanswà mpa ban'kwo mutaŋ, bà mbil yanswà, bà in'sɛŋ myanswà anà bà ndaa yanswà. Ba bàkälà kusà a kir a imwol anà kusà a un'tö a un'kɔk, bàkyàbwaar mvwɛl a pɛɛl anà an'laŋ kà an'kɔɔ. \v 10 Ba bàsyee in'kwɛŋ naa: Ngweel a mɔ̈ɔ̈ ye akà Nzam abi kan'bwaay u kir a imwol anà akà un'tö a un'kɔk. \v 11 Akyeey banswà bàkäl bàŋàkööŋ umbil a kir a imwol, andweer anà ikyeer byànà bàbü an'köm, bàtsüüm u mɛɛn, waa bàsyäŋà Nzam. \v 12 Ba bàtɛɛnà naa: \q1 « Yà abwɛy! Nsaak, làkoo, \q1 an'yeerà, an'tɔɔn, \q1 ibyääl, unkaak a ngwal anà ngwal \q1 bye akà Nzam abi wà mbul a in'tye! \q1 Yà abwɛy. » \p \v 13 Umwɛy uboo a andweer kan'fuul naa: « Bànà baar ban'bwaar mvwɛl a pɛɛl bà, ba ban'fà ken? » \v 14 Mɛ kun'fuur naa: « Mwol amɛ, ngye akyàyöb ya! » Nde waa kàtɛn a mɛ naa: « Ba ban'fà u nkwaaŋ mbɔɔn. Ba bàkyàsɔŋ mvwɛl aba, ba ya bàkyàbuul yà tsɛk tsɛk unsà an'kil a un'tö a un'kɔk. \v 15 Lalan abà ba kusà a kir a imwol a Nzam ntɔn mukun'kömà mpib anà mwäänà u idwà ande. Mbuur kan'bwaay u kir a imwol akyer asafwee u ntɛn ande. \v 16 Ba bàfàsàwem anki ngyal anà mfwää, taaŋ anà myäänà ala myàsaböl anki. \v 17 Ntɔn un'tö a un'kɔk kan'bwaay u kir a imwol asàkal un'kyɛɛŋ aba, nde asasyen u ntwà a an'dà anwà. Nzam asàkɔɔm làsaaŋ lanswà là mii aba. » \c 8 \s1 Inyɛm kyà nsambwaar \p \v 1 Mpal kàduub un'tö a un'kɔk inyɛm kyà nsambwaar, kà isii a minüt an'kwem an'tär, du làkäl a kul. \v 2 Abun mɛ kàmɛn akyeey nsambwaar bàfàkal kusà a Nzam. Ba bapɛ mfuŋ, mfuŋ nsambwaar. \p \v 3 Un'kyeey asin kàyàmbar tsütsü a mɛsà bàfàsà tswà mbaa. Nde kàkäl anà làlɔŋà a wɔl alà bàfàsà tswà mbaa. Bun'pɛ tswà mbɔɔn ntɔn nde upɛ la anà ngyamàkà a aŋin'kyɛɛl banswà udu a mɛsà a wɔl amyà kusà a kir a imwol. \v 4 Un'diŋ a tswà, mbwo mwɛy anà ngyamàkà a aŋin'kyɛɛl, kàbeenà kusà a Nzam fà kɔɔ a un'kyeey. \v 5 Apan, un'kyeey kàwɛl làlɔŋà alan, kàyööl la anà mbaa yàkäl udu a mɛsà bàfàsà tswà mbaa, waa kàtɔɔm la u mɛɛn. Apan sye ipar byàkyer abwà, làso a ndaa làkyer atoo, miŋyä myàkyer amɛnà anà mɛɛn màkyer ani. \s1 Mfuŋ syaam yàtàtwɛb \p \v 6 Akyeey nsambwaar abà bàkäärà mfuŋ nsambwaar bàyöŋà mubɛɛrà ya. \p \v 7 Umpal kàbɛɛrà un'kyeey wàtàtwɛb mfuŋ, mbul a in'kul anà mbaa yàŋàtüüb anà an'kil yabü u mɛɛn. Ndam mwɛy unsà tär yà mɛɛn yàwulà mbaa, ndam mwɛy unsà tär yà in'te yàwulà mbaa, anà nkay ambu yanswà yàwulà mbaa. \p \v 8 Un'kyeey wàyweel kàbɛɛrà mfuŋ. Undiir mwɛy asànaa mɔŋ a kölàköl aŋàyääl mbaa bàtɔɔm u ngyäl. Itiir mwɛy unsà itär byà ngyäl kyàbulà an'kil. \v 9 Ndam mwɛy unsà tär yà indiir a mɔ̈ɔ̈ byàkäl uboo a ngyäl yàkyer akwà anà ndam mwɛy unsà tär yà an'swà yàkyer abwabà. \p \v 10 Un'kyeey wàtär kàbɛɛrà mfuŋ. Mbwaar mwɛy wàkölàköl awàkàlɛɛmà asànaa mwinà a kölàköl kàfü du waa kàyàbwà. Wa kàbü udu a ndam mwɛy unsà tär yà mwɛy a kölàköl anà udu a ntwà a an'dà mbɔɔn. \v 11 Mbwaar awà ikɔb awa « Absinte ». Ndam mwɛy unsà tär yà an'dà yàbulà buul, anà baar mbɔɔn bàkyer akwà ntɔn bànü ba an'dà a buul amà. \p \v 12 Un'kyeey wànà kàbɛɛrà mfuŋ. Ndam mwɛy unsà tär yà taaŋ, ndam mwɛy unsà tär yà nsöŋ anà ndam mwɛy unsà tär yà mbwaar yàkyer atay. Abun, ndam mwɛy unsà tär yà pɛɛlà aya yàbulà yàküü: ndam mwɛy unsà tär yà mwäänà yàkyer adiimà anà yà mpib sye ifà imwɛy. \p \v 13 Apan, kàfàler mɛ, mɛ kàmɛn inkaak kyàmutɛn u ndaa a ngwal naa: « Ngyɛb! Ngyɛb! Ngyɛb akà baar a mɛɛn mpal akyeey atär bamwɛy bàsàbɛɛrà ba mfuŋ aba! » \c 9 \s1 Un'kyeey wàtyeen kan'bɛɛrà mfuŋ \p \v 1 Un'kyeey wàtyeen kàbɛɛrà mfuŋ. Mɛ kàmɛn mbwaar mwɛy kàbü u mɛɛn fà du. Bun'pɛ nsab a fu a un'baan. \v 2 Nde kàduub fu a un'baan. Un'diŋ mwɛy kàtoo kwo asànaa un'diŋ a yaaŋ a mbaa a kölàköl. Taaŋ anà un'pöb màkyer apiir. \v 3 Mpay yàkyer atoo uboo a un'diŋ awun, waa yàpää u mɛɛn. Ba bapɛ ikɔ̈b asànaa ikɔ̈b a nye a mɛɛn. \v 4 Nde kàtɛn a ma naa ma màkɔ̈ɔ̈n akyer ube akà iteerà a mɛɛn, akà nkay a mbu itàkal akà un'te mwɛy, wɛɛ akà baar mpɛl abye anà inyɛm a Nzam. \v 5 Ba bapɛ anki mbwo mukadwa, wɛɛ mukapà unkiiŋ mpɛl ngɔn tyeen. Usaay abà paa bà asànaa usaay a lànye làfàtà la mbuur. \v 6 Kà ilä abin, ba bàsàleŋ ukwà, wɛɛ ba, ba bàsàman anki ba. Ba bàsàkwen naa ba bàkü, wɛɛ ukwà bàkyer asatiin. \p \v 7 Mpay ayi yàkäl asànaa mpoonà aŋàlɔ̈ɔ̈n ntɔn ità. Udu a in'tswe aya yàkäl asànaa mpà a ibyääl yà wɔl, anà ntabwey aya yàkäl asànaa ntabwey a baar. \v 8 Ya yàkäl anà ntswe asànaa ntswe a akaar, anà an'din aya màkäl asànaa an'din a ntaamà. \v 9 Itɔl aya byàmɛnà asànaa byàŋàyee u kwam a ishabà, anà làso a an'paab aya làkäl asànaa làso a an'pusupusu a mpoonà mbɔɔn yàmudüül ità. \v 10 Mpay ya yàkäl anà in'kyel a nsyeenà asànaa myà nye. Yà unsà in'kyel aya waa ya yàkäl anà ikɔ̈b mukyer baar ube ngɔn tyeen. \v 11 Kà un'tswe aya, ya ye anà mfum, un'kyeey a un'baan. Ikɔb ande Abadɔ unsà Ɛbɛlyɔ, anà Apɔlyɔ unsà Ingɛlɛki. \s1 Un'kyeey wàsyaam kan'bɛɛrà mfuŋ \p \v 12 Ngyɛb yàtàtwɛb yàkyàlyaaŋ. Ungö aya, ngyɛb yweel asin yàkyer afàyà. \p \v 13 Ungö, un'kyeey wàsyaam kàbɛɛrà mfuŋ. Mɛ kàwem ndaa mwɛy yan'fà kà an'twɛrà man'nà mà mɛsà a ibɔɔn mà wɔl amà kusà a Nzam. \v 14 Ndaa yan'tɛn a un'kyeey kàkäl anà mfuŋ naa: « Atsuuŋ akyeey banà abà bàŋàbäm, tsütsü a ngyäl a kölàköl, Ɛfrat. » \v 15 Waa bàtsuuŋ akyeey ba banà, abà bàlɔ̈ɔ̈n ntɔn taaŋ alà, ilä aki, ngɔn awà anà mbul awà ntɔn mudwa imwɛy uboo a itiir itär byà baar. \v 16 Ban'kyään un'tal a aŋità aba bàfàlaar udu a mpoonà: ba bàkäl nkam yweel yà nsaab nsaab. \v 17 Abun, unsà imanmii, mɛ kàmɛn mpoonà anà baar bàläärà udu aya: ya yàkäl yàŋàbwää inkur a kwam kyà tsöö asànaa mbaa, kyà bulɛ asànaa safir anà kyà sufre. In'tswe a mpoonà ya myàkäl asànaa myà ntaamà. Mbaa, un'diŋ anà sufre myàyatoo u mun aya. \v 18 Ntaaŋàmbar ayi yàtär: mbaa, un'diŋ anà un'twà a mbaa yàyatoo u mun a mpoonà, ya yàdwä itiir imwɛy uboo a itiir itär byà baar banswà. \v 19 Ntɔn ikɔ̈b a mpoonà kyà u mun anà kà in'kyel aya. Ntɔn in'kyel aya myà asànaa ntäy. Mya mye anà in'tswe myàfàsyääl ya ntɔn mukyer baar ube. \p \v 20 Kyekà baar bàsäl, baar mpa bàkü u ntaaŋàmbar ayi, ba bàwɛy anki nkääl aba. Ba bàwɛy anki mukömà insɔŋà anà itɛk a wɔl, byà arza, byà brɔnze, byà in'kul anà byà in'te, abyà mpa byan'kwo muman, itàkal muwem, itàkal mukyà dwaan. \v 21 Ba bàsɔɔmà anki sye ntɔn ba bàwɛy anki mudwa baar, mukyer inwɛŋ, mukyer ipasàsɛ anà muyib. \c 10 \s1 Un'kyeey anà kikaan \p \v 1 Ungö apan, mɛ kàmɛn un'kyeey asin wàngwal kàyàtyà fà du. Nde kàkäl aŋàfwe itööm mwɛy anà unkwal a mbul kà un'tswe ande. Ntabwey ande yàkäl asànaa taaŋ anà in'kɔl ande myàkäl asànaa an'ta a mbaa. \v 2 Nde kàkäärà kikaan aŋàduub. Nde kàtɔl làkɔl ande là ibaal udu a ngyäl anà làkɔl ande là ikaar u mɛɛn. \v 3 Nde kàsi in'kwɛŋ a ngwal, asànaa ntaamà awàmuŋan. Ungö a nde musà in'kwɛŋ, ipar nsambwaar byàsi in'dum. \v 4 Mpal byàmay ipar muböl, mɛ kàlàkwen musɔn, wɛɛ mɛ kàwem ndaa yan'fà du yàmutɛn a mɛ naa: « Yee indiir byan'tɛn ipar nsambwaar, twon an'sɔn bya. » \p \v 5 Apan, un'kyeey awà kàmɛn mɛ wàŋàmbar udu a ngyäl anà udu a mɛɛn kàsɛn kɔɔ ande là ibaal u du. \v 6 Nde kàdi kyän là, u mbwo a mbuur awe anà mɔ̈ɔ̈ a mbul a in'tye, awà kàkyer du, mɛɛn, ngyäl anà indiir abyà uboo mwo: « Taaŋ afàdil latɛy! \v 7 Umpal usàbɛɛrà un'kyeey wànsambwaar mfuŋ, apan Nzam asàkwey ngyee ande, asànaa kàkyään nde ya akà asyääl ande aŋangɔɔm. » \p \v 8 Ungö apan, ndaa ayà kàwem mɛ fà du yàfàtɛn a mɛ abà: « Kyen kawɛl kikaan aŋàduub kà an'kɔɔ a un'kyeey awà umbäär udu a ngyäl anà udu a mɛɛn. » \p \v 9 Mɛ kàsin tsütsü apà un'kyeey, waa kun'lɔ̈ɔ̈m mukan'pà kikaan kya. Nde kan'fuur naa: « Wal kya anà dyà kya: wa asàkal buul ntɔn kwiy angye, wɛɛ u mun angye wa asàkal ntsà asànaa bwey. » \p \v 10 Mɛ kàwɛl kikaan akin kà an'kɔɔ a un'kyeey, waa kàdi kya. U mun amɛ kya kyàkäl ntsà asànaa bwey. Wɛɛ ungö mumin kya, kya kyàbulà buul ntɔn kwiy amɛ. \p \v 11 Apan, bàtɛn a mɛ naa: « Ngye akyer afàtà ngɔɔm udu a in'sɛŋ, nsi, ndaa anà amfum mbɔɔn. » \c 11 \s1 Ambäl bɔ̈ɔ̈l bà Nzam \p \v 1 Bàfan'pà wɛŋwɛŋ làmwɛy asànaa un'aŋ musi bwɛl, waa bàtɛn a mɛ naa: « Mbarà, kasi idwà a Nzam anà mɛsà a ibɔɔn, anà taŋ baar bàfàkömà kwo. \v 2 Wɛɛ, wɛy ukɔl nsà a ndwà a Nzam, twon an'si ya, ntɔn ya bàkyàpà akà baar mpa abà Ayudà. Ba bàsàndyäär bul in'kyɛɛl ngɔn an'kwem an'nà aŋiyweel. \v 3 Mɛ in'sàtɔm ambäl amɛ bɔ̈ɔ̈l, bàŋàbwaar mpiir, ba bàsàtà ngɔɔm ilä nsaab mwɛy nkam yweel an'kwem an'syaam. \p \v 4 Ambäl abà bàbɔ̈ɔ̈l bà in'te a ɔlive myeel anà minà myeel amyà myàfàmbar kusà a Mwol a mɛɛn. \v 5 Isàkal naa mbuur mwɛy akwen mukyer ba ube, mbaa laa itoo ya u mun aba, waa iwuul ayiiŋ aba. Inye, mbuur wanswà akwen mukyer ba ube, nde asàkwà abà. \v 6 Ba bye anà ikɔ̈b mudübà du, ntɔn mbul ukɔ̈ɔ̈n anɔ umpal bàtaa ba ngɔɔm. Ba sye bye anà ikɔ̈b musɔɔm an'dà màbulà an'kil anà mupà mɛɛn ntaaŋàmbar yà ifà ifà, taaŋ lanswà bàkwen ba. \v 7 Wɛɛ mpal bàsàmay ba mutà imbäl, ntsür awà kan'too kà un'baan akyer asànwaan anà ba. Wa asàwal iböŋ udu a ba anà akyer asadwa. \v 8 Ndom aba yàsàkal aŋàyäänà u balàbal a kölàköl là bul a kölàköl, alà bàfàbel Sɔdɔm anà Ngipiti unsà idiim, ikal bàbɛɛrà Mwol aba u kulunsi. \v 9 Baar a in'sɛŋ myanswà, mbil yanswà, ndaa yanswà anà nsi yanswà bàsaleerà ndom aba ilä itär a ndam anà bàsàpà anki mbwo naa badyee. \v 10 Baar a mɛɛn bàmusaŋ. Ba bàmukyɔm unsà un'sak anà bàmupɛɛl an'kab, ntɔn aŋangɔɔm abà bàbɔ̈ɔ̈l bàmɛɛy baar a mɛɛn nkwaaŋ mbɔɔn. \p \v 11 Wɛɛ, ungö a ilä itär a ndam, un'swey a mɔ̈ɔ̈ kàfü akà Nzam kabilà uboo a ba anà ba waa bàmbarà. Matɛɛr màwɛl baar bàleerà. \v 12 Ba bàwem ndaa mwɛy yàngwal u du yàmuswaŋ ba naa: « Làlär pà! » Ba waa bàlär du uboo a itööm, u mii a ayiiŋ aba. \v 13 Taaŋ nsil alan, mɛɛn màkyer ani. Itiir imwɛy uboo a itiir kwem kyà bul kyàkyer abwabà, baar nsaab nsambwaar bàkü unsà ntɛɛr a mɛɛn ayi. Baar bàsäl bàbü matɛɛr anà bàpɛ làkoo akà Nzam a du. \p \v 14 Mpay yàyweel yan'lyaaŋ. Wɛɛ làkäl kà igyɛɛŋ, yàtär yà tsütsü muyà. \s1 Un'kyeey wànsambwaar kan'bɛɛrà mfuŋ \p \v 15 Apan, un'kyeey wànsambwaar kàbɛɛrà mfuŋ. Ndaa a ngwal mbɔɔn yàfü du, waa yàtɛɛnà naa: « Apanà imwol a mɛɛn kyà akà Mwol abi anà akà Klistɔ ande. Imwol aki isàlam ipepey! » \v 16 Andweer an'kwem mɔ̈ɔ̈l aŋinà abà bàbwaay udu a an'kir aba mà imwol kusà a Nzam, bàbü aŋàtsüüm, waa bàkömà Nzam \v 17 anà mutɛn naa: \q1 « Mwol, Nzam a Ngwal Yanswà, ngye awà, anà kàkäl, \q1 bi kàmakömà ntɔn ngye kàsyääl ngwal angye yàkölàköl \q1 ntɔn mubwääy Imwol angye. \q1 \v 18 In'sɛŋ myàkyer ambarà a nkyɛl, \q1 wɛɛ apanà nkyɛl angye yan'mɛnà, \q1 taaŋ a nsaŋ a akü lan'kwo, \q1 taaŋ ayàfur ngye asyääl angye aŋangɔɔm \q1 anà bàngye banswà bàfàkyey ikɔb angye, \q1 ambɛy anà andweer, \q1 anà taaŋ mudwa baar bàfàtay mɛɛn! » \p \v 19 Idwà a Nzam, u du, waa kyàdubà, un'böl a nkwà waa kàmɛnà kwo. Apan, indiir mbɔɔn byàkyer amɛnà: miŋyä, làso a ndaa, ipar, ntɛɛr a mɛɛn anà mbul a in'kul. \c 12 \s1 Un'kaar, dalàgɔ anà mwan \p \v 1 Idiim mwɛy kyàkölàköl kyàmɛnà u du: un'kaar mwɛy wàŋàbwaar taaŋ kàkäl anà nsöŋ ungyɛl a in'kɔl anà mpà a imwol a mbwaar kwem aŋiyweel udu a un'tswe. \v 2 Nde kàlàbɔr mwan, waa nde kàsyee in'kwɛŋ ntɔn in'swaŋ. \p \v 3 Apan, idiim asin kyàfàmɛnà u du: dalàgɔ a kölàköl làŋɔɔ làkäl amyà in'tswe nsambwaar anà mbwaŋ kwem, anà mpà a imwol udu a un'tswe umwɛy umwɛy. \v 4 Nde kàköŋà anà un'kyel ande ndam mwɛy amu ndam tär yà mbwaar a du, waa kàtɔɔm ya u mɛɛn. Nde kàmbär kusà a un'kaar awà kàlàbɔr, ntɔn mudyà mwan ande pa uyàtoo wa. \v 5 Kyekà, un'kaar awà kàbör mwan baal, awà asàkal un'kyɛɛŋ a in'sɛŋ myanswà anà un'aŋ a ibeenà. Mwan ande bun'syen akà Nzam anà akà kir ande là imwol. \v 6 Apan, un'kaar awà kàtiin u nsye a ipɔl, kà ikal kun'lɔ̈ɔ̈n Nzam ntɔn bun'dii kwo ilä nsaab mwɛy a nkam yweel a an'kwem an'syaam. \p \v 7 Apan, ità mwɛy kyàkyer asɛmà u du. Mishɛl anà akyeey ande bànwään anà Dalàgɔ. Dalàgɔ sye anà akyeey ande kànwään anà ba. \v 8 Wɛɛ dalàgɔ kàböŋ anki. Mishɛl anà akyeey ande bàkyer aböŋ u du. \v 9 Ipfür a dalàgɔ bun'tɔɔm u nsà. Wa wà ntäy wà itaan, bàfàbel naa ileŋ anà Satanà, awà afàlwab baar banswà. Wa bun'tɔɔm u mɛɛn, mbwo mwɛy anà akyeey awa. \p \v 10 Ungö apan, mɛ kàwem ndaa mwɛy yàngwal u du, yàmutɛn naa: \q1 « Lalà là taaŋ a ngweel a mɔ̈ɔ̈, là unkaak a ngwal anà là imwol a Nzam abi! \q1 Apanà ikɔ̈b kyà kà an'kɔɔ a Klistɔ ande. \q1 Ntɔn nde kàtɔɔm un'füün a atɔŋ abi u nsà, \q1 nde mbuur kàfüünà ba kusà a Nzam abi, mpib anà mwäänà. \q1 \v 11 Wɛɛ atɔŋ abi bàwɛl iböŋ udu a wa \q1 u mbwo a an'kil a mwan a un'kɔk \q1 anà u mbwo a ndaa bàtɛɛl ba imbäl. \q1 Ba bàkɔɔb mɔ̈ɔ̈ aba, \q1 ba bàkyey ukwà. \q1 \v 12 Kyakin, wɛy un'sak ukäl u du. \q1 Wɛy bɛ baar làfàkal u du làsäŋ! \q1 Wɛɛ ngyɛb akà bɛ u mɛɛn anà u ngyäl! \q1 Ntɔn ileŋ kyan'yàtyà akà bɛ, kyàŋàyɔl a un'fur a nkyɛl: \q1 Kya ikyàyöb naa taaŋ akya lan'sal ikikye. » \p \v 13 Mpal làmɛn dalàgɔ naa bàmutɔɔm u mɛɛn, laa làkàlab la un'kaar awà kàbör mwan baal. \v 14 Wɛɛ un'kaar kàwɛl an'paab, an'paab mɔ̈ɔ̈l mà nɛn a kölàköl ntɔn mufumà tii kà ikal bàlɔ̈ɔ̈n ntɔn nde u nsye a ipɔl, ntɔn bun'dii kwo mbul tär anà ndam, ukwɛl anà mii a ntäy. \v 15 Apan, ntäy kàlwe an'dà mbɔɔn asànaa mwɛy a kölàköl ungö a un'kaar, ntɔn ibɔ byun'syen. \v 16 Wɛɛ mɛɛn màyi mubay un'kaar: ma màduub mun ama anà mamin ngyäl awà kàlwe dalàgɔ. \v 17 Uboo a un'fur a nkyɛl a dalàgɔ akà un'kaar, la làkànwaan a ndam a baan a un'kaar yasäl, ba baar bàfàlab nswɛɛŋ a Nzam anà bye anà imbäl a Yɛsu. \p \v 18 Ungö apan dalàgɔ làkàmbar kà un'kɔɔl a ngyäl. \c 13 \s1 Ntsür awà kan'too u ngyäl \p \v 1 Apan, mɛ kàmɛn ntsür mwɛy kan'too u ngyäl a kölàköl. Wa kàkäl anà mbwaŋ, mbwaŋ kwem anà in'tswe, in'tswe nsambwaar. Udu a mbwaŋ mwɛy mwɛy, wa kàbwäär mpà a imwol, anà udu a in'tswe awa byàkäl anà ikɔb mubɛy Nzam. \v 2 Ntsür awà kàmɛn mɛ kàkäl asànaa nkwe, an'bwar awa màkäl asànaa an'bwar a ntsür awàbàfàbel naa urs anà mun awa asànaa mun a ntaamà. Dalàgɔ kun'pɛ ngwal ande, imwol ande anà ikɔ̈b akölàköl. \v 3 Umwɛy uboo a in'tswe kàmɛnà asànaa wàŋàyɔɔ tsütsü mukwà, wɛɛ iwà akin kyàkyer akwà. Mɛɛn manswà màkäl mukun'täŋ anà mukun'lab. \v 4 Baar bàbulà mukömà dalàgɔ, ntɔn la làpɛ ikɔ̈b akà ntsür. Ba bàkömà sye ntsür, mutɛn naa: « Nà awà asànaa ntsür? Nà kan'kwo munwan anà wa? » \p \v 5 Ntsür kàwɛl ikɔ̈b mutɛn ndaa a uyɔl anà yàbɛy Nzam anà ikɔ̈b musal ngɔn an'kwem an'nà aŋiyweel. \v 6 Wa kàsɛmà mubɛy Nzam, mubɛy ikɔb ande, ikal ufàbwaay nde anà baar bàfàkal u du. \v 7 Wa kàwɛl mbwo munwan anà aŋin'kyɛɛl anà muwal iböŋ udu a ba. Bun'pɛ sye ikɔ̈b udu a mbil yanswà, un'sɛŋ wanswà, ndaa yanswà anà nsi yanswà. \v 8 Baar a mɛɛn banswà bàkyer asun'kömà, baar banswà mpa kyàkäl ikɔb aba kyàŋàsɔn, sɛmà nkyeer a mɛɛn, uboo a un'kaan a mɔ̈ɔ̈, un'kaan a un'to a un'kɔk awà bàdwä. \p \v 9 « Wɛy mbuur awe anà an'tsü uwem! \v 10 Isàkal yan'lɔm naa mbuur akyà isɔ, nde asàkyà isɔ. Isàkal yan'lɔm naa mbuur bàkyer un'dwa a kɔm, nde bàsun'dwa a kɔm. Lalà là taaŋ a muküünà anà là làkwikilà a aŋin'kyɛɛl. » \s1 Ntsür kan'too u mɛɛn \p \v 11 Apan mɛ kàmɛn ntsür asin wàmutoo u mɛɛn. Wa kàkäl anà mbwaŋ, mbwaŋ yweel asànaa un'to a un'kɔk, wɛɛ wa kàtɛɛnà asànaa dalàgɔ. \v 12 Wa asyäälà ikɔ̈b kyanswà kyà ntsür wàtàtwɛb u mii a wa. Wa akasiinà mɛɛn anà baar ama a ngwal mukömà ntsür wàtàtwɛb awà kyàkü iwà akwà kyàlun'dwa. \v 13 Ntsür wàyweel awà wàmukyer idiim a kölàköl, itàkal mutyey mbaa fà du tii u mɛɛn, u mii a baar banswà. \v 14 Wa afàbwiy baar a mɛɛn ndwaŋ u mbwo a idiim bun'pɛ mbwo mukyer u mii a ntsür wàtàtwɛb. Wa afàsiinà baar a mɛɛn mukyer itɛk ntɔn ibyääl a ntsür awà bàyɔ̈ɔ̈l a kɔm anà kàwü mɔ̈ɔ̈. \v 15 Ntsür wàyweel kàwɛl ikɔ̈b mupà un'swey akà itɛk a ntsür wàtàtwɛb, ntɔn kya isi ndaa anà idwä baar bàtön mukun'kömà. \v 16 Ntsür wàmusiinà baar banswà a ngwal, bibaar anà baar baar, aŋin'naaŋ anà aŋàlàmbwà, asɔ anà baar a nsaay, muwal idiim mwɛy udu a kɔɔ ibaal itàkal u ntabwey. \v 17 Akà mbuur mwɛy kàlàkwo anki musom itàkal muyälà yàlàkal naa nde idiim aki kyatɛy, iswaŋà naa ikɔb a ntsür itàkal un'tal a ikɔb awa. \p \v 18 Apà, ilɔɔmà an'yeerà. Mbuur awe anà un'yɛnà kan'kwo uyilà un'tal a ntsür, ntɔn un'tal awà kan'kwo a ikɔb a baal mwɛy. Un'tal ande wa wà nkam syaam a an'kwem an'syaam aŋisyaam. \c 14 \s1 Un'tö a un'kɔk anà baar aŋàbeen \p \v 1 Mɛ kàfàman mwan a un'kɔk kàkyàmbar udu a mɔŋ a Siyɔna, wa anà baar, baar nsaab nkam mwɛy an'kwem an'nà aŋinà, abà bàkäl anà ikɔb ande anà kyà taarànde byàŋàsɔn u ntabwey aba. \v 2 Mɛ kàwem ndaa yan'fà du yàmusà làso asànaa iwɔɔl a kölàköl byà an'dà, asànaa ipar a kölàköl. Ndaa kàwem mɛ yàkäl asànaa diim a adim ikwɛŋ bàmubɛɛrà isyaŋ aba. \v 3 Ba bàtɔ̈ɔ̈là diim akün kusà a kir a imwol anà kusà a ikyeer a mɔ̈ɔ̈ byà inà anà andweer. Akà mbuur mwɛy kàkwe anki mulɔŋàkà diim alà, nà baar nsaab nkam mwɛy a an'kwem an'nà aŋinà abà bàbeen u mɛɛn. \p \v 4 Ba bà baar mpa bàtay ndür aba unsà akaar, ntɔn ba bà ankɔr. Ba bàfàlab mwan a un'kɔk ntsü yanswà ufàkyà nde. Ba babeen uboo a baar asànaa mbɛŋ atàtwɛb ntɔn Nzam anà ntɔn un'to a un'kɔk. \v 5 U mun aba loor làsàmɛnà anki. Amu ba pɛl latɛy. \s1 Akyeey atär \p \v 6 Apan, mɛ kàmɛn un'kyeey asin wàmuyifumà u boboo a du. Nde kàkäl anà Làsaŋ Aŋàbwaŋ là mbul a in'tye mukyään baar a mɛɛn, akà baar a nsi yanswà, un'sɛŋ wanswà, ndaa yanswà anà mbil yanswà. \v 7 Nde kàtɛɛnà u ndaa a ngwal naa: « Làkyey ikɔ̈b a Nzam anà lun'si làkoo! Ntɔn taaŋ alà utsüül nde baar nsaŋ lan'kwo. Làkömà mbuur awà kàkyer du, mɛɛn, ngyäl anà ntwà a an'dà! » \p \v 8 Un'kyeey wàyweel kàläb wàtàtwɛb, waa kàtɛn naa: « La lan'bwà, la lan'bwà, Babilɔn làkölàköl lan'bwà! La lànüü in'sɛŋ myanswà vin a un'fur a ipasàsɛ ala! » \p \v 9 Un'kyeey wàtär kàläb akyeey bɔ̈ɔ̈l bàtàtwɛb, wàmutɛn u ndaa a ngwal naa: « Isàkal naa mbuur mwɛy kan'kömà ntsür anà itɛk awa, anà isàkal naa nde kan'wal idiim u ntabwey itàkal u kɔɔ, \v 10 nde asànwà vin a un'fur a nkyɛl a Nzam, vin mpa làŋàkwaam uboo a kɔɔb a nkyɛl ande! Nde asàman mpay aŋàdiir yà mbaa anà yà sufre kusà a akyeey in'kyɛɛl anà kusà a un'to a un'kɔk. \v 11 Un'diŋ a mpay aba wàmukyà du ipepey. Ba bàfàyöör anki itàkal u mwäänà itàkal u mpib, ba baar bàfàkömà ntsür anà idiim awa, anà mbuur awà kan'wal idiim a ikɔb awa. » \p \v 12 Alà là taaŋ musà muküünà ntɔn baar a Nzam abà bàfàlab nswɛɛŋ ande anà abye anà làkwikilà amu Yɛsu. \p \v 13 Ungö apan mɛ kàwem ndaa yan'fà du anà yan'tɛn a mɛ naa: « Sɔn abà: "Un'sak apanà akà baar abà bàkü uboo a Mwol!" Dweelà atɛɛnà naa: "Ndandaa ba ban'kwo bayöör unsà isal aba, ntɔn isal aba byàmuyalab!" » \s1 Mbweel anà mbwɛɛr \p \v 14 Ungö apan mɛ kàmɛn itööm a pɛɛl. Mbuur mwɛy asànaa Mwan a mbuur kàkäl wàŋàbwaay udu a kya. Nde kàkäl anà mpà a imwol yà wɔl kun'tswe, anà impye mwɛy kyà mpɔr u kɔɔ. \v 15 Un'kyeey asin kàtoo kà idwà a Nzam, waa kàsi un'kwɛŋ a ngwal akà mbuur kàkäl aŋàbwaay udu a itööm: « Syääl impye angye, bwo, ntɔn alà là taaŋ abwo: mɛɛn man'kwo ntɔn mbweel! » \v 16 Apan, mbuur awà kàkäl aŋàbwaay udu a itööm, kàtɔɔm impye ande u mɛɛn, waa kàbwe mbɛŋ yanswà yà mɛɛn. \p \v 17 Un'kyeey asin kàyàtoo kà idwà a Nzam a du. Nde sye kàkäl anà impye a mpɔr. \p \v 18 Un'kyeey asin sye, awà kàkäl anà ikɔ̈b udu a mbaa, kàfü mɛsà a ibɔɔn. Nde kàsi un'kwɛŋ a ngwal akà mbuur awà kàkäl anà impye a mpɔr: « Syääl impye angye kyàmpɔr anà kwol itsuŋ a ywaŋ a vin a mɛɛn: an'reze abya màŋàsöŋ! » \v 19 Apan, un'kyeey kàtɔɔm impye ande u mɛɛn, waa kàkwel mbɛŋ a ywaŋ a vin a mɛɛn. Nde kàtɔɔm ya uboo a mpfwee a kölàköl yà un'fur a nkyɛl a Nzam. \v 20 Mbɛŋ ya bàtsü uboo a mpfwee ayi, u nsà a bul. An'kil màkyer atoo uboo aya, waa màyöl tii u mun a mpoonà aŋàmbar anà màpää u mɛɛn tii kà isii a an'kilɔmɛtre nkam tär. \c 15 \s1 Akyeey anà ntaaŋàmbar yà ntsüü \p \v 1 Apan mɛ kàmɛn idiim asin u du, idiim mwɛy kyàkölàköl anà kyà ubem: akyeey nsambwaar bàkäärà ntaaŋàmbar nsambwaar yàntsüü, ntɔn u mbwo aya waa un'fur a nkyɛl a Nzam kan'kwo. \v 2 Ungö apan mɛ kàmɛn asànaa ngyäl a talàtal wàkölàköl wàŋàtüüb anà mbaa. Baar banswà abà bàwɛl iböŋ udu a ntsür, udu a idiim ande anà udu a un'tal a ikɔb ande bàkäl bàŋàmbar udu a ngyäl a talàtal awà. Ba bàkäl anà isyäŋ kapɛ Nzam kan'kɔɔ aba. \v 3 Ba bàkäl mutɔɔl diim a Mɔsɛ, un'syääl a Nzam, anà diim a un'to a un'kɔk: \q1 « Mwol Nzam, Nkum a indiir byanswà, \q1 isal angye byà byàkölàköl anà byà ubem! \q1 Mwol a in'sɛŋ myanswà, mbwo angye yà balàbal anà yà ndandaa! \q1 \v 4 Mwol, nà kan'kwo mutɔn ikɔ̈b angye? \q1 Nà atɔn mukasà làkoo? \q1 Ntɔn ngye mpɛl awà in'kyɛɛl, \q1 in'sɛŋ myanswà myàkyer asàyakömà, \q1 ntɔn balàbal angye làkyàmɛnà u leŋ. » \p \v 5 Ungö a indiir abi, mɛ kàmɛn idwà kyan'dubà u du, anà ntɛn a imbäl. \v 6 Akyeey nsambwaar abà bàkäärà ntaaŋàmbar nsambwaar bàyàtoo uboo a kya. Ba bàkäl bàŋàbwaar ipfɛy a in'kà a ntsür kyà tsɛk tsɛk anà un'kab a wɔl u lɔŋ. \v 7 Umwɛy uboo a ikyeer a mɔ̈ɔ̈ inà kàpɛ an'kɔɔb, an'kɔɔb nsambwaar mà wɔl màŋàyɔl a un'fur a nkyɛl a Nzam a mbul a in'tye. \v 8 Idwà kyàkäl kyàŋàyɔl a un'diŋ. Kya kyà idiim muswaŋ làkoo anà ngwal a Nzam. Akà mbuur mwɛy kàlàbilà anki uboo a idwà tii umpal yàlàwà ntaaŋàmbar nsambwaar yà akyeey nsambwaar. \c 16 \s1 An'kɔɔb nsambwaar mà nkyɛl a Nzam \p \v 1 Apan mɛ kàwem ndaa a ngwal yàfü idwà yàmutɛn a akyeey nsambwaar naa: « Làkyen kàlatyaaŋ an'kɔɔb nsambwaar mà un'fur a nkyɛl a Nzam u mɛɛn! » \p \v 2 Un'kyeey wàtàtwɛb kàkyen anà kàtyaaŋ kɔɔb ande u mɛɛn. Apan inkyär ibe anà byà usaay byàtoo u ndür a baar abà bàkäl anà inyɛm a ntsür anà bàfakömà idiim awa. \p \v 3 Un'kyeey wàyweel kàtyaaŋ kɔɔb ande u ngyäl a kölàköl. An'dà màbulà asànaa an'kil a un'kü anà indiir byanswà byàkäl uboo a an'dà byàkyer akwà. \p \v 4 Un'kyeey wàtär kàtyaaŋ kɔɔb ande u ngyäl anà u ntwà a an'dà ayà yàbulà an'kil. \v 5 Apan, mɛ kàwem un'kyeey awe anà ikɔ̈b udu a an'dà wàmutɛn naa: « Ngye ŋun'kyɛɛl, ngye awà, anà kàkäl, ngye awà wàbalàbal ntɔn kàtsül ngye nsaŋ ayi unsà balàbal. \v 6 Abun, baar bàtyaaŋ an'kil a baar angye anà mà aŋangɔɔm, anà apanà ngye amapà an'kil naa ba bànü. Ba ban'wal bweel aba! » \v 7 Ungö apan, mɛ kàwem ndaa yan'fà idwà yàmutɛn naa: « Inye, Mwol Nzam, Nkum a indiir byanswà, ntsüül a nsaŋ angye yà ndandaa anà yà balàbal! » \p \v 8 Un'kyeey wànà kàtyaaŋ kɔɔb ande udu a taaŋ. Ba bun'pɛ mbwo muwuul baar mbaa. \v 9 Baar bàwulà mbaa u mwäänà a ibaŋ. Ba bàbɛy ikɔb a Nzam awe anà ikɔ̈b udu a ntaaŋàmbar a tub ayi, wɛɛ ba bàsàbuul anki mpem ntɔn mukun'sà làkoo. \p \v 10 Un'kyeey wàtyeen kàtyaaŋ kɔɔb ande udu a kir a imfum a ntsür. Imfum a ntsür kya kyàbilà u làpib. Baar bàbebämà ndem aba an'din ntɔn usaay. \v 11 Ba bàtö Nzam a du ntɔn usaay aba anà inkyär aba. Wɛɛ ba bàwɛy anki nsyääl aba yà mbe. \p \v 12 Un'kyeey wàsyaam kàtyaaŋ kɔɔb ande u ngyäl Ɛfrat. Ngyäl awà kàkyer ayɔm ntɔn mupà mbwo akà amfum ban'fà ntsü làfàsɛnà taaŋ. \v 13 Apan, mɛ kàmɛn an'dweelà an'tär màŋingyäy, màŋàfyän an'kwar un'swaŋ, màyatoo u mun a dalàgɔ, u mun a ntsür anà u mun a ŋangɔɔm a loor. \v 14 Ma mà an'dweelà a insɔŋà amyà ifàkyer idiim a ubem. Mya myàfàkyà akà amfum a mɛɛn manswà ntɔn mukaköŋà ntɔn ità a ilä a kölàköl kyà Nzam awà Nkum a indiir byanswà. \p \v 15 Mwol kan'tɛn naa: « Le, mɛ an'yà asànaa mbüb! Un'sak akà mbuur awafàkal wàŋàpaŋà anà afàkaar ipfɛy ande, ntɔn nde ukɔ̈ɔ̈n amɛɛy un'kwey ande. » \p \v 16 An'dweelà màtüüb amfum kà ikal mwɛy bàfàbel naa Armagɛdɔ kà Ɛbɛlyɔ. \p \v 17 Un'kyeey wànsambwaar kàtyaaŋ kɔɔb ande uboo a un'pöb. Ndaa mwɛy yàngwal yan'too kà idwà, yàfü kir a imwol yàmutɛn naa: « Yan'kwo! » \v 18 Apan, indiir bi byàkyer amɛnà: miŋyä, làso a ndaa, ipar, ntɛɛr a mɛɛn yà ngwal. Ntɛɛr a mɛɛn a tub ayi ŋàtàkal anki sɛmà abà baar udu a mɛɛn. \v 19 Bul a kölàköl làbaarà itiir itär, an'bul a nsi yanswà màkyer abwabà. Nzam kàdiimà anki bul a kölàköl Babilɔn. Nde kun'nüü kɔɔb a vin ande, vin a un'fur a nkyɛl ande. \v 20 Isaŋ a an'dà byàkyer adiimà anà myɔŋ myàfàmɛnà anki. \v 21 Ikül a mbul a in'kul kyàkyer anɔ, un'kul mwɛy buur awa bàkäl isi a an'kilɔ an'kwem an'nà. In'kul ami myafü du, waa myàbweelà baar, ba bàtöö Nzam ntɔn ya yàkäl ntaaŋàmbar a kölàköl. \c 17 \s1 Un'kaar a pasàsɛ a kölàköl \p \v 1 Ungö apan, umwɛy uboo a akyeey nsambwaar awà kàkäär an'kɔɔb nsambwaar kàn'yàtɛn a mɛ naa: « Yà, mɛ in'saswaŋ ntaaŋàmbar a un'kaar a pasàsɛ a kölàköl, awà afàkal udu a an'dà an'köl an'köl. \v 2 Mbwo mwɛy anà nde, amfum a mɛɛn bàbilà unsà ipasàsɛ, baar a mɛɛn bàkyàyɔr vin a ipasàsɛ ande. » \p \v 3 Abun nde kan'syen u nsye a ipɔl unsà Dweelà. Mɛ kàmɛn un'kaar mwɛy kwo akyàbwaay udu a ntsür mwɛy wàtsöö, wàŋàyɔl a ikɔb abyà byàfàbɛy Nzam. Nde kàkäl amyà in'tswe nsambwaar anà mbwaŋ, mbwaŋ kwem. \v 4 Un'kaar kàkäl aŋàbwaar ipfɛy byàtsöö, tsöö a ngwal anà an'twan a wɔl, in'kul a ntal anà mpɛr. Nde kàkäl anà kɔɔb a wɔl làŋàyɔl anà ndaa a bɔɔmà u kɔɔ, yà ŋingyäy, yà ipasàsɛ ande. \v 5 U ntabwey ande kyàkäl anà ikɔb mwɛy akyà mpa ban'kwo baar muyöb: Babilɔn akölàköl, ngwän a akaar a pasàsɛ anà bà bɔɔmà u mɛɛn. \v 6 Mɛ kàmɛn un'kaar aŋàyɔr a an'kil a aŋin'kyɛɛl anà mà an'bäl a Yɛsu. Umpal kun'mɛn mɛ, mɛ kàkyer abem ngwal. \v 7 Kyakin un'kyeey kàtɛn nde a mɛ naa: « Ntɔn nkye an'man ngye bɔɔmà? Mɛ in'yakyään ngyee a un'kaar anà yà ntsür a in'tswe nsambwaar anà mbwaŋ kwem awà kun'bwääy udu a wa. \v 8 Ntsür akwà awà kàmɛn ngye, awà kàkäl anà mɔ̈ɔ̈, wa ufàkal anki. Wa akyer atoo u boo a un'baan, ntɔn wa ukü. Baar a mɛɛn mpa abye anà ikɔb aba byàŋàsɔn uboo a un'kaan a mɔ̈ɔ̈ fà nkyeer a mɛɛn, bàsàman ndaa mwɛy yà ubem muman ntsür, ntɔn wa kàkyer akal, ufàkal anki, wɛɛ wa akyer afàsyefurà. » \p \v 9 « Apà, ilɔɔmà un'yɛnà anà an'yeerà. In'tswe nsambwaar myà myɔŋ amyà ufàbwaay un'kaar. Mya sye myà amfum nsambwaar. \v 10 Atyeen uboo a ba bàkyàbwà, wàsyaam wàmuyaal, wànsambwaar ŋàtàyà anki, wɛɛ umpal usàyà nde, nde usàlam anki. \v 11 Ntsür akwà kàkäl anà mpa ufàkal, wa ŋakwo wà mfum wànaan. Wa sye wà umwɛy uboo a ntsür nsambwaar anà wa wàmukyà ukwà. » \p \v 12 « Mbwaŋ kwem kàmɛn ngye, yà amfum kwem mpa abà aŋàtàwal imfum, wɛɛ, u taaŋ làmwɛy, ba bàsàkab ikɔ̈b a imfum anà ntsür. \v 13 Ba bàkwem bye amà an'kyän mwɛy: upà ngwal anà ikɔ̈b aba unsà isal a ntsür. \v 14 Ba bàsànwaan anà un'tö a un'kɔk, wɛɛ un'tö a un'kɔk asàwal iböŋ udu a ba, ntɔn nde wà Mwol a amwol anà Mfum a amfum, anà nde, bàŋàbel, bàŋàsɔɔl anà bàlää bàsàkyer aböŋ mbwo mwɛy sye anà nde. » \p \v 15 Un'kyeey kàfàtɛn a mɛ naa: « An'dà kàmɛn ngye, kyà ikal akyà ufàkal un'kaar a pasàsɛ, myà in'sɛŋ, iköŋ, nsi anà ndaa. \v 16 Mbwaŋ kwem kàmɛn ngye anà ntsür, bàsàtɔn un'kaar a pasàsɛ, Ba bàsun'sà aŋàyen anà wànsàpɔl. Ba bàsàdyà in'twaŋ ande anà bàsun'wuul mbaa. \v 17 Ntɔn Nzam kàsi u mpem aba mukwey an'kyän ande, ukwey an'kyän nsil ma anà mupà imfum akà ntsür tii mpal isàkwo ndaa a Nzam. » \p \v 18 « Mumay, un'kaar kàmɛn ngye, là bul akölàköl làfàyaal udu a amfum a mɛɛn. » \c 18 \s1 Babilɔn ban'pay \p \v 1 Ungö apan, mɛ kàmɛn un'kyeey asin kan'fà du: nde kàkäl anà ikɔ̈b mwɛy kyà kölàköl anà làkoo ande làpɛ kyɛɛy u mɛɛn. \v 2 Nde kàtɛn u ndaa a ngwal naa: « La lan'bwà, la lan'bwà, Babilɔn làkölàköl! Mpalabà, la lan'bulà ndwà a insɔŋà, ikal ntɔn an'dweelà an'be mà ifà ifà, ikal a nɛn ifà ifà anà ntsür a mbe anà yà ŋingyäy. \v 3 Ntɔn nde kànüü in'sɛŋ myanswà vin a un'fur a ipasàsɛ ande. Amfum a mɛɛn bàkyer ipasàsɛ anà nde, atɛɛl a an'yà a mɛɛn bàbulà aŋangim u mbwo a ngwal a un'naaŋ ande wàŋàsöön. » \p \v 4 Mɛ kàwem ndaa asin yan'fà du, yàmutɛɛnà naa: « Làtoo uboboo a bul alà, bɛ in'sɛŋ amɛ, manà bɛ làyàbilà unsà man'be ande anà mukɔɔn abilà unsà mpay ayà iyun'bweel. \v 5 Ntɔn man'be ande màkyàsà ibiŋ tii u du, anà Nzam kàyɔbà in'kɔlàŋàyɔŋ ande. \v 6 Un'fuur asànaa kàkyer nde bumwɛy, un'fuur mbalà yweel ube abà kàkyer nde. Uboo a kɔɔb kàbünà nde vin ande, bünà sye mbalà yweel ntɔn nde. \v 7 Asànaa kàkäl nde unsà làkoo anà unsà un'naaŋ, lun'fuur sye unsà mpay anà unsà un'saabà. Ntɔn nde afàtɛn u mpem ande naa: "Mɛ in'wàmuyaal asànaa mfum un'kaar, mɛ kà in'wà un'kweel un'dim anki, un'saabà usan'bweel anki akà ikikye." \v 8 Kyakin, mpay yanswà ayà bun'lɔ̈ɔ̈n ikyer asun'bweel ilä imwɛy kya: ukwà, ukweel anà ngyal, waa bàsun'tɔɔm u mbaa. Ntɔn Mwol Nzam awà kun'tsüül nsaŋ wà ŋangwal. » \p \v 9 Apan, amfum a mɛɛn abà bàkyer ipasàsɛ anà nde anà bàläb un'naaŋ ande, bàkyer asàlel anà bàsàsà in'tär, umpal bàsàman ba un'diŋ a bul aŋàkuŋà. \v 10 Ba bàsàkal ukwɛl, ntɔn bɔɔmà a ntaaŋàmbar ande, anà ba bàsàtɛn naa: « Ngyɛb! Ngyɛb! Ɔɔ Babilɔn, bul akölàköl, bul a ngwal! Mbar angye yan'yà u taaŋ làmwɛy mpɛl! » \p \v 11 Atɛɛl an'yà a mɛɛn bàmulel sye anà bàmusà un'saabà ntɔn nde, ntɔn akà mbuur mwɛy ufàsàsom anki iyääl aba: \v 12 un'kàbɔ a wɔl, arza, in'kul a ntal anà mpɛr, ipfɛy a in'kà a ntsür, anà byà fruu, byà swa anà byàtsöö, in'te a usɔŋ aŋàbwaŋ, indiir ifà ifà byà mbwaŋ a ngyɔ, byà in'te a ntal, byà brɔnze, byà ishabà itàkal byà marbre, \v 13 kanɛl anà köb, may a usɔŋ, mire anà tswà, vin anà may, mfuub anà blɛ, ngɔɔmà anà in'kɔk, mpoonà anà an'shar, asɔ anà baar a bɔlokà. \v 14 Bàfàtɛn naa: « Indiir byanswà afakweenà ngye byàkyàyaalà apà ngye, un'naaŋ angye wanswà anà un'kyɔm angye byàkyàdiimà ntɔn ngye anà bya bàfàsàman anki akà ikikye! » \v 15 Ayääl abà bàbulà aŋangim u mbwo a un'kaar awà, bàsàkal ukwɛl ntɔn mutiin mpay ayà usàman nde. Ba bàkyer asàlel anà bàsàsà un'saabà. \v 16 Ba bàsàtɛn naa: « Ngyɛb! Ngyɛb! Bul akölàköl, làŋàbwaar ipfɛy a in'kà a ntsür, kyàtsöö anà kyàfruu, kyà an'twan a wɔl, in'kul a ntal anà mpɛr. \v 17 U taaŋ làmwɛy mpɛl in'naaŋ mbɔɔn myàkyer ayaalà! » \p Akaptɛn a an'swà banswà anà baar bàkäl muyikyà anà ba, baar a ngyäl anà baar banswà bàfàman ubwaŋ aba u ngyäl, bàkäl ukwɛl, \v 18 ba bàsyee in'kwɛŋ umpal bàmɛn ba un'diŋ a bul aŋàkuŋà: « Bul nà làkwe musi a bul a kölàköl alà! » \v 19 Ba bàkübà un'twà, bàsyee in'kwɛŋ, bàkyer alelà, bàsyee un'saabà, waa bàtɛɛnà naa: « Ngyɛb! Ngyɛb! Bul akölàköl alà làpɛ un'naaŋ akà baar banswà bàkäl anà an'swà kà an'dà. U taaŋ làmwɛy mpɛl akà undiir mwɛy kàfàkal anki! » \p \v 20 Du, saŋ ntɔn mbwabà ala! Anà bɛ sye, aŋin'kyɛɛl, antööm anà aŋangɔɔm làsäŋ! Nzam kun'tsüül mbar ntɔn ube kàlakyer nde! \p \v 21 Apan, un'kyeey a ngwal mwɛy kàwɛl nkɔŋ mwɛy asànaa nkà mwɛy yàkölàköl, waa kàtɔɔm ya u ngyäl, anà kàtɛn naa: « Un'fur a nkyɛl nsil wawà awà bàsàtɔɔm Babilɔn, bul akölàköl anà la bàfàsàman anki akà ikikye. \v 22 Diim a abɛɛrà a isyäŋ anà adim a ikwɛŋ, abɛɛrà a un'swom anà mfuŋ bàfàsawem anki akà ikikye u ndwà angye. Akà un'kyeer a isal a an'kɔɔ mwɛy bàfàsàman anki u ndwà angye. Akà un'kiin a nkà mwɛy bàfàsàwem anki u ndwà angye. \v 23 Mwinà ufàsàpà anki kyɛɛy u ndwà angye. Làso a baar ban'tà bɔr làbenàben bàfàsàwem anki u ndwà angye, ntɔn ayääl angye bàkäl baar ban'söön mfun u mɛɛn, anà u mbwo a in'nwɛŋ angye, ngye kàkyàbwiy in'sɛŋ myanswà ndwaŋ. » \v 24 An'kil a aŋangɔɔm, mà aŋin'kyɛɛl, anà mà baar banswà bàdwä u mɛɛn mà bàmɛnà u Babilɔn. \c 19 \s1 Un'kàbɔ kan'syäŋà Mwol \p \v 1 Ungö pa, mɛ kàwem u du asànaa ndaa a ngwal yà un'sɛŋ a kölàköl awà u du wàmutɛn naa: \q1 « Alɛluya! \q1 Ngweel a mɔ̈ɔ̈, làkoo anà ngwal bye akà Nzam abi! \q1 \v 2 Ntɔn ntsüül a nsaŋ ande yanswà yà ndandaa anà yà balàbal! \q1 Ntɔn nde kàpɛ ntaaŋàmbar akà un'kaar a pasàsɛ a kölàköl, \q1 ntɔn nde kàbwiyà mɛɛn unsà ipasàsɛ ande. \q1 Nde kun'fuur mfur a an'kil a asyääl ande. » \p \v 3 Ba bàfàtɛn naa: « Alɛluya! Un'diŋ awa wàmubeenà du mbul a in'tye! » \p \v 4 Apan andweer an'kwem mɔ̈ɔ̈l aŋinà anà ikyeer a mɔ̈ɔ̈ inà bàbü an'köm, waa bàkömà Nzam awàfàyaal u kir a imwol anà mutɛn naa: « Yà abwɛy! Alɛluya! » \s1 Un'kyɔm a bɔr a un'tö a un'kɔk! \p \v 5 Ndaa yàtoo u kir a imwol, waa yàtɛn naa: « Lun'syäŋà Nzam abi, bɛ asyääl ande banswà, bɛ baar làfàkyey Nzam, ambɛy anà andweer! » \v 6 Apan mɛ kàwem asànaa ndaa a un'kàbɔ a baar, asànaa làso a ngyäl a kölàköl anà asànaa idum a mbul a ngwal yàmutɛn naa: \q1 « Alɛluya! \q1 Ntɔn Mwol, Nzam abi wàngwal \q1 kan'bwääy imwol ande. \q1 \v 7 Wɛy bi isäŋ anà ikäl aŋàyɔl a un'sak, \q1 anà kun'si làkoo! \q1 Ntɔn taaŋ a un'kyɔm a bɔr a un'tö a un'kɔk lan'kwo, \q1 un'kyay ande wàŋàyöŋà. \q1 \v 8 Nde bun'pɛ mbwo mubwaar ipfɛy a in'kà a ntsür, kyà in'ŋyäŋ anà kyà tsɛk tsɛk. » \p Ntɔn ipfɛy a in'kà a ntsür ikaswaŋà naa isal a balàbal byà aŋin'kyɛɛl. \p \v 9 Un'kyeey mwɛy kàtɛn amɛ naa: « Sɔn: Un'sak akà baar abà bàbel kà un'kyɔm a bɔr a un'tö a un'kɔk. » Nde kàfàkwɛy aba: « Yayi yanswà yà ndaa a Nzam yà ndandaa. » \p \v 10 Apan, mɛ kàbü an'köm kusà a nde ntɔn mukun'kömà, wɛɛ nde kàtɛn a mɛ naa: « Twon aman'kömà! Mɛ in'wà un'syääl asànaa ngye anà atɔŋ angye abà bàlää unsà imbäl a Yɛsu. Làkoo ngye asà Nzam! » \p Ntɔn imbäl a Yɛsu kyà dweelà a ngɔɔm. \s1 Un'syeen a mpoonà udu a mpoonà a pɛɛl \p \v 11 Apan, mɛ kàmɛn du làŋàdubà, mpoonà a pɛl kàyàmɛnà. Mbuur kàläär udu awa bàfun'bel « Lää » anà « Ndandaa ». Nde afàtsul nsaŋ anà afànwaan unsà balàbal. \v 12 Mii ande myà asànaa làlɛm a mbaa. Nde we anà mpà a imwol mbɔɔn udu a un'tswe anà ikɔb aŋàsɔn akyà uyöb nde mpɛl. \v 13 Nde wàŋàbwaar kàzak aŋànwɛmà unsà an'kil. Ikɔb ande « Ndaa a Nzam ». \v 14 In'lwaŋ a aŋità a du myàyun'labà udu a mpoonà a pɛɛl, myaŋàbwaar ipfɛy a in'kà a ntsür kyà pɛɛl anà kyà tsɛk tsɛk. \v 15 Kɔm aŋàsye làtoo u mun ande ntɔn mukam in'sɛŋ. Nde asàkal un'kyɛɛŋ aba anà un'aŋ wà ishabà, anà nde asàbwɛɛr rɛzɛ uboo a mpfwee ipölà vin a un'fur a nkyɛl a Nzam Aŋangwal. \v 16 Udu a kàzak ande anà udu a ipɛl ande bàsön ikɔb ki: « Mfum a amfum anà Mwol a amwol ». \p \v 17 Apan, mɛ kàmɛn un'kyeey aŋàmbar uboo a taaŋ. Nde kasi in'kwɛŋ u ndaa a ngwal akà nɛn yanswà yàyafumà u dudu: « Làyi, làköŋ ntɔn un'kyɔm a kölàköl wà Nzam! \v 18 Abun, yàladi in'twaŋ a amfum, in'twaŋ a amfum a aŋità, in'twaŋ a aŋangwal, in'twaŋ a mpoonà anà myà baar bàfàsyen ya, in'twaŋ a baar banswà, baar a nsaay anà asɔ, ambɛy anà andweer. » \p \v 19 Ungö apan, mɛ kàmɛn ntsür, amfum a mɛɛn anà in'lwaaŋ a ità aba, bàŋàköŋ ntɔn munwaan a mbuur afàlaar udu a mpoonà anà un'lwaaŋ a ità ande. \v 20 Ntsür bàkyer un'kɔr anà ŋangɔɔm ande wàloor kàkyer idiim ibaŋ kusà ande ntɔn mubwiy ndwaŋ baar abà bàwɛl inyɛm a ntsür anà bàkömà itɛk awa. Ntsür anà ŋangɔɔm a loor batɔɔm bàmɔ̈ɔ̈ u yaaŋ a mbaa. \v 21 Baar bumwɛy bàkyer adwa a kɔm alà làtoo u mun a mbuur kàkäl udu a mpoonà. Nɛn yanswà yàyüür a in'twaŋ aba. \c 20 \s1 Mbul nsaab \p \v 1 Apan, mɛ kàmɛn un'kyeey mwɛy an'yàtyà fà du. Nde kàkäär nsab a un'baan anà dwaaŋ a buur. \v 2 Nde kàkör dalàgɔ, ntäy itaan, awà ileŋ anà Satanà, waa kun'bäm dwaaŋ ntɔn mbul nsaab. \v 3 Un'kyeey kun'tɔɔm kà un'baan, kun'bäm a nsab, waa kàbɛɛrà inyɛm udu ande, ntɔn dalàgɔ ukɔ̈ɔ̈n afàbwiy in'sɛŋ ndwaŋ tii isàkwo mbul nsaab. Ungö apan bàkyer asun'tsuuŋ ntɔn kitaaŋ. \p \v 4 Ungö, mɛ kàmɛn an'kir a imwol. Baar bàbwaayà udu a ma bàwɛl ikɔ̈b mutsul nsaŋ. Mɛ kàmɛn sye mɔ̈ɔ̈ a baar abà batsül in'tswe ntɔn bàtää ba imbäl a Yɛsu anà kyà ndaa a Nzam. Ba bàkömà anki ntsür itàkal idiim awa anà ba bàwɛl anki inyɛm awa u ntabwey, itàkal u kɔɔ. Ba bàkyer awiyà anà bàyaal anà Klistɔ mbul nsaab. \v 5 Akü bumwɛy bàwiyà anki kusà a mbul nsaab mukwo. Ayi yà ngwiiyà yàtàtwɛb. \v 6 Baar ban'wal kab unsà ngwiiyà atàtwɛb ayi, bà aŋun'sak anà aŋin'kyɛɛl! Udu a ba ukwà bàyweel bàsàkal anki. Ba bàsàkal angaŋ a Nzam anà Klistɔ, anà ba bàsàyaal anà Klistɔ mbul nsaab. \s1 Ikwàndwà a Satanà \p \v 7 Mpal isàkwo mbul nsaab, Satanà bàkyer asun'twey u bɔlokà ande, \v 8 anà nde asàkyà mukayikur in'sɛŋ amyà kà an'twɛrà a mɛɛn mà anà, ikaswaŋà naa Gɔg anà Magɔg. Nde asaköŋà ntɔn mumwaan ità: un'tal aba wà asànaa ansɛŋ a ngyäl. \v 9 Ba bàbilà a ngwal u mɛɛn manswà, waa bàdiŋà ikal a aŋin'kyɛɛl, iswaŋà naa bul a Nzam lànkween. Wɛɛ mbaa yàfü du, waa yadwä. \v 10 Apan, un'lwɛɛb aba ileŋ, akyà kyàkürà baar, bun'tɔɔm u yaaŋ a mbaa, ntsü abà ntsür anà aŋangɔɔm a loor. Ba bàsàman mpay mpib anà mwäänà u mbul a in'tye. \s1 Ntaaŋàmbar a ntsüü \p \v 11 Apan, mɛ kàmɛn kir a imwol làkölàköl làpɛɛl anà mbuur kàbwaayà udu a la. Du anà mɛɛn màtiin ukwɛl kusà ande, anà ma bàfàsàman anki. \v 12 Ungö apan mɛ kàmɛn akü, andweer anà ambɛy, bàŋàmbar kusà a kir a imwol. In'kaan bàkyer aduub. Un'kaan asin bàkyer aduub, un'kaan a mɔ̈ɔ̈. Akü batsül nsaŋ, mbuur mbuur mulab nsyääl ande, asànaa bàsön ya uboo a in'kaan. \v 13 Ngyäl kàfuur akü ande, ukwà anà an'lɔŋ màfuur akü ama. Ba banswà batsül nsaŋ, mbuur mbuur asànaa byàkäl isal ande. \v 14 Ukwà anà an'lɔŋ batɔɔm u yaaŋ a mbaa. Yaaŋ a mbaa alà bà ukwà bàyweel. \v 15 Isàkal naa mbuur mwɛy ikɔb ande bàsön anki uboo a un'kaan a mɔ̈ɔ̈, nde bun'tɔɔm u yaaŋ a mbaa. \c 21 \s1 Du akün anà mɛɛn akün \p \v 1 Apan, mɛ kàmɛn du akün anà mɛɛn akün. Du làtàtwɛb anà mɛɛn màtàtwɛb màkyàyaalà, anà ngyäl ufàkal anki. \v 2 Mɛ kàmɛn sye bul in'kyɛɛl, Yɛlusàlɛm akün, làfü du apà Nzam, asànaa un'kyay kan'sà ntwɛn ntɔn un'dim ande. \v 3 Mɛ kàwem ndaa mwɛy yàngwal yan'too u kir a imwol yàmutɛn naa: « Le ikal a Nzam anà baar a mɔ̈ɔ̈! Nde asàkal anà ba, anà ba bàsàkal in'sɛŋ ande. Nzam ŋakwo asàkal anà ba, nde asàkal Nzam aba. \v 4 Nde asàkɔɔm làsaaŋ a mii aba lanswà. Ukwà bàfàsàkal anki, itàkal un'saabà, itàkal in'tär, itàkal mpay, ntɔn indiir itaan byàkyàyaalà. » \p \v 5 Apan, mbuur kàkäl wàŋàbwaay udu a kir a imwol kàtɛn naa: « Le, indiir byanswà mɛ in'kyer byàkün. » Ungö waa nde kàtɛn a mɛ naa: « Sɔn abà, ntɔn ndaa amɛ yà yàndandaa anà yàlää. » \p \v 6 Apan nde kàtɛn a mɛ naa: « Yan'kwo! Mɛ in'wà Alfa anà Ɔmɛga, nsɛmà anà ntsüü. Akà mbuur awe anà mfwää, mɛ in'sun'pà an'dà a ngway màfàfà u ntwà a an'dà a mɔ̈ɔ̈. \v 7 Mbuur asàwal iböŋ, asàwal kwal là: mɛ in'sàkal Nzam ande, anà nde asàkal mwan amɛ. \v 8 Wɛɛ akà aŋabɔɔmà, akà baar mpa abà aŋàlàkwikilà, akà aŋamɔ̈ɔ̈ aŋingyäy, akà adwää, akà apasàsɛ, akà aŋin'nwɛɛŋ, akà aŋitɛk anà aŋaloor banswà, ikal aba kyà uboo a yaaŋ a mbaa: abà bà ukwà bàyweel. » \s1 Yɛlusàlɛm akün \p \v 9 Apan umwɛy uboo a akyeey nsambwaar abà bàkäärà an'kɔɔb nsambwaar màŋàyɔl anà mpay nsambwaar yà ntsüü, kàtɛn a mɛ naa: « Yà, mɛ in'saswaŋ un'kaar aŋàbääl, un'kyay a un'tö a un'kɔk. » \p \v 10 Nde kan'syen unsà Dweelà udu a mɔŋ akölàköl anà wàbwɛlàbwɛl, waa kan'swɛŋ bul in'kyɛɛl, Yɛlusàlɛm, làfü du apà Nzam. \v 11 La làpɛɛ un'ŋyäŋ a làkoo a Nzam. Un'ŋyäŋ ala kàkäl asànaa un'ŋyäŋ a un'kul a ntal wà talàtal awà bàfàbel naa yaspe. \v 12 La làkäl anà ibä a làpaŋ kyàkölàköl anà kyàbwɛl. La làkäl anà ibeenà, ibeenà kwem aŋiyweel, anà akyeey sye akyeey kwem aŋiyweel ntɔn muleerà ibeenà byàŋàsɔn ikɔb, ikɔb a in'sɛŋ kwem aŋiyweel myà baan a Isàlɛl: \v 13 ibeenà itär ntsü làfàsɛnà taaŋ, ibeenà itär u ntaal, ibeenà itär u ngyɛl, ibeenà itär u ntsü làfàkàminà taaŋ. \v 14 Làpaŋ a bul alà làkäl làŋàtɔŋ udu a nkɔŋ kwem aŋiyweel yà un'bään. Udu aya bàkyàsɔn ikɔb a antööm kwem aŋiyweel bà un'tö a un'kɔk. \p \v 15 Mbuur kàtɛɛnà a mɛ kàkäl anà isii u kɔɔ: wɛŋwɛŋ là wɔl, ntɔn musi ibeenà anà ibä a bul. \v 16 Ibä a bul byàkäl làsii làmwɛy: un'kɔ̈ ala kàkäl làsii làmwɛy anà ngyamà ala. Nde la kàsi a wɛŋwɛŋ: ma manswà màkäl isi an'kilɔmɛtre nsaab yweel a nkam yweel an'kwem mɔ̈ɔ̈l. Un'kɔ̈, ngyamà anà bwɛl byàkäl làsii làmwɛy la. \v 17 Nde kàsi sye ibä a làpaŋ: kya kyàkäl isi a mɛtre an'kwem nsambwaar aŋiyweel unsà un'kɔ̈. \v 18 Ibä kyàkäl kyàŋàtɔŋ a yaspe, anà bul làkäl làŋàtɔŋ a wɔl aŋàyir là tsɛk tsɛk asànaa talàtal. \v 19 In'bään a ibä a bul myàkäl myàŋàtɔŋ a nkɔŋ a ntal yà ifà ifà: un'bään wàtàtwɛb kàkäl wàŋàtɔŋ a yaspe, wàyweel a safir, wàtär a agate, wànà a ɛmɛrɔde, \v 20 wàtyeen a sardɔniks, wàsyaam a sardwan, wànsambwaar a krizɔlit, wànaan a bɛril, wàwà a tɔpaze, wàkwem a krizɔpraze, wàkwem aŋimwɛy a iyasɛnte, wàkwem aŋiyweel a amɛtiste. \v 21 Ibeenà byàkwem aŋiyweel byàkäl byà an'yak, an'yak kwem aŋiyweel. Ibeenà imwɛy imwɛy kyàkäl kyàŋàkyer a yak làmwɛy. Balàbal akölàköl là bul làkäl là wɔl aŋàyir asànaa kɔɔb a talàtal. \p \v 22 Wɛɛ mɛ kàmɛn anki ndwà a Nzam u bul alà, ntɔn ndwà a Nzam ala wà Mwol, Nzam Aŋangwal anà un'tö a un'kɔk. \v 23 Bul alà làkäl anki anà mfun a taaŋ itàkal nsöŋ ntɔn mupà la kyɛɛy. Ntɔn làkoo a Nzam làfàpà kyɛɛy anà un'tö a un'kɔk wà mwinà ala. \v 24 In'sɛŋ myàsakyeenà a kyɛɛy ande, anà amfum a mɛɛn bàsun'twäälà làkoo aba. \v 25 Ibeenà a bul byàsàkal byà ipɔl mwäänà aŋun'kiinà, tɔn kwo mpib isàkal anki. \v 26 Wɛɛ bàsàtwaal làkoo anà ibyääl a in'sɛŋ kwo. \v 27 Làbiin làsàbilà anki kwo, itàkal un'pasàsɛ anà ŋaloor, wɛɛ baar abà bàŋàsɔn uboo a un'kaan a mɔ̈ɔ̈ a un'tö a un'kɔk mpɛl. \c 22 \p \v 1 Un'kyeey kan'swɛŋ sye ngyäl a an'dà a mɔ̈ɔ̈, wàmutà in'ŋyäŋ asànaa talàtal. An'dà amà màkäl mutoo u kir a Nzam anà là un'tö a un'kɔk. \v 2 Uboboo a balàbal a kölàköl làbul, uboboo a indek myeel myà ngyäl, we anà un'te a mɔ̈ɔ̈. Wa kàfabɔrà mbalà kwem aŋiyweel anà kàpɛɛ imbɛŋ ngɔn wanswà. Nkay awa yà ntɔn mukɔɔr in'sɛŋ. \v 3 Un'küül ufàsàkal anki. Kir a imwol a Nzam anà un'tö a un'kɔk làsàkal uboo a bul, anà asyääl ande bàkyer asun'syäŋà. \v 4 Ba bàsàman ntabwey ande anà ikɔb ande isàkal kyàŋàsɔn u ntabwey aba. \v 5 Làpib làfàsàkal anki, ba bàfàsàkal anki anà mfun a pɛɛlà a mwinà itàkal làtaaŋ, ntɔn Mwol Nzam asàsà pɛɛlà ande udu a ba. Waa ba bàsàyaal mbul a in'tye. \s Yɛsu wà tsütsü muyà \p \v 6 Ungö apan un'kyeey kàtɛn a mɛ naa: « Ndaa ayi yà ndandaa anà yà lää. Anà Mwol, Nzam a an'dweelà a aŋangɔɔm, kàtöm un'kyeey ande, ntɔn muswaŋ akà asyääl ande ndaa ayiyà u kitaaŋ. » \p \v 7 Yɛsu kàtɛn naa: « Le, mɛ in'wàmuyà agyä. Un'sak akà mbuur afàsyääl ndaa a ngɔɔm a un'kaan wà! » \p \v 8 Mɛ Ywan kàwem anà kàmɛn indiir abi. Ungö muwem anà muman bya, mɛ kàbü an'köm kà in'kɔl a un'kyeey awà kan'swɛŋà bya, ntɔn mukun'kömà. \v 9 Wɛɛ nde kàtɛn a mɛ naa: « Twon aman'kömà! Mɛ in'wà un'syääl asànaa ngye, asànaa atɔŋ angye aŋangɔɔm anà baar banswà bàfàsyääl ndaa a un'kaan awà. Ngye akömà Nzam! » \p \v 10 Nde kàfàtɛn a mɛ naa: « Twon an'yee ndaa a ngɔɔm a un'kaan wà, ntɔn taaŋ lye tsütsü. \v 11 Wɛy mbuur afàkyer ube uläb mukyer ube anà aŋàŋingyäy uläb mukyer ŋingyäy, wɛɛ mbuur afàkyer balàbal uläb mukyer balàbal, anà ŋun'kyɛɛl uläb mukyɛɛl. » \p \v 12 Nde kàkwɛy naa: « Le, mɛ in'wàmuyà agyä. Mɛ in'yàtwaal bweel mupà akà mbuur mbuur asànaa akyà isal ande. \v 13 Mɛ in'wà Alfa anà Ɔmɛga, iswaŋà naa wàtàtwɛb anà wàntsüü, nsɛmà anà ntsüü. \p \v 14 « Un'sak akà baar abà ban'sɔŋ ipfɛy aba, ntɔn mukal anà ikɔ̈b mudyà mbɛŋ a un'te a mɔ̈ɔ̈, anà mubilà u min a mbwo a bul. \v 15 Wɛɛ mbwà, aŋin'nwɛŋ, apasàsɛ, adwää, aŋitɛk, anà baar banswà bàfàkwen anà bàfàtà loor bàsàkal u nsà a bul. \p \v 16 « Mɛ, Yɛsu, mɛ kàtöm un'kyeey amɛ mutà imbäl a indiir abi akà bɛ ntɔn Ikööŋ. Mɛ, mɛ in'wà un'swɛy anà ywar a David, mbwaar afàpà in'ŋyäŋ u tutu. » \p \v 17 Dweelà anà Un'kyay ban'tɛn naa: « Yà! » \p Wɛy mbuur kan'wem ya utɛn naa: « Yà! » \p Wɛy mbuur awe anà mpfwää uyi. Wɛy mbuur akwen an'dà a mɔ̈ɔ̈ uwɛl mà màngway. \s1 Wɛy kab a ngway a Mwol Yɛsu làkäl anà bɛ banswà! \p \v 18 Mɛ, Ywan, mɛ an'weey mbuur wanswà kan'wem ndaa a ngɔɔm a un'kaan wà naa: isàkal naa mbuur kan'kwɛy undiir udu aya, Nzam ayun'kwɛy ntaaŋàmbar ayà bàsön uboo a un'kaan a ngɔɔm awà. \v 19 Isàkal naa mbuur kan'lwom ndaa yanswà ayà uboo a un'kaan a ngɔɔm awà, Nzam asàlwom kab ande uboo a un'te a mɔ̈ɔ̈ anà uboo a bul in'kyɛɛl amà bàsön uboo a un'kaan awà. \p \v 20 Un'tɛɛl imbäl a indiir abi kan'tɛn naa: « Inye, mɛ in'wàmuyà agyä! » \p Yà abwɛy! Mwol Yɛsu, yà! \p \v 21 Wɛy kab a ngway a Mwol Yɛsu làkäl anà bɛ banswà.