\id EPH ƐFƐ - Bible Iyansi \ide UTF-8 \h ƐFƐSƆ \toc1 Un'kaan akà Bɛfɛsɔ \toc2 ƐFƐSƆ \toc3 Ɛfɛ \mt2 Un'kaan akà \mt1 Bɛfɛsɔ \imt Nsɛmà \ip Uboboo a mbul nkam atàtwɛb utaaŋ abi là, Ndwà a nkööŋ a aklistɔ yàbulà mbɔɔn agyägyä kà Azi Minɔ̈ɔ̈r, ŋàbawà bàfàbel Türki a Azi. Ikööŋ byàkäl un'tüüb umwɛy, wɛɛ Ikööŋ a Ɛfɛsɔ kyàkäl anà làkoo aŋàsöönà. Abun, ntööm Pɔl kàkyer mbul tär uboo a un'sɛŋ awà utaaŋ a nkyeen yàtär yisal ande (Màt 19.1-20.1). Un'kaan akà Bɛfɛsɔ kab là 3.1 anà u kab là 4.1, ntööm Pɔl kàkäl u bɔlokà mpal kàsöön nde baar a Ɛfɛsɔ. Undiir awun ban'sà ba un'kaan awà mbwo mwɛy anà in'kaan bàfàbel naa « isɔ », anà in'kaan kàsöön nde baar a Filipe, Filɛmɔ anà Kɔlɔsay. \ip Ngwal a an'lɔɔŋ ande ikaswaŋà naa yà ntɔn kab a atääŋ amwɛy lan'söön iköŋ a bul. Isin a ndaa kyan'kyän a mbul a in'tye a Nzam ikwen mà « mutüüb indiir byanswà abyà u du anà u mɛɛn kan'kɔɔ a mfum mwɛy, Klistɔ ». \ip Fà nsɛmà tii u ntsülà, an'lɔɔŋ a un'kaan awà màŋàkab itiir byeel byàkölàköl: \ip Kà itiir kyàtàtwɛb, ungö kan'man nde ubwaŋ a Nzam kàkyer nde akà bi u mbwo a Yɛsu Klistɔ, un'söön wàmukyään isin a ndaa, muswaŋ naa Nzam kàtüüb aben baar mpa abà Ayudà anà Ayudà un'sɛŋ mwɛy wa, un'sɛŋ ande. \ip Kà itiir kyàyweel, ntööm wàmulɔm akà atääŋ a in'kaan ande naa ba bàkäl uboo a un'tüüb awà unsà ubwaŋ a mɔ̈ɔ̈ akün, un'tüüb umwɛy anà Yɛsu Klistɔ. Abun, ya ibɔr ndaa a balàbal unsà un'tüüb abà ba awà anà baar bumwɛy, unsà iköŋ a aklistɔ, unsà bɔr, unsà Ikööŋ. \ip Muswaŋ un'sɛŋ a Nzam, ntööm wàmusyääl idiim, idiim itär: kyà ndür, Ikööŋ awà Yɛsu Klistɔ un'tswe, kyà ndwà awà Yɛsu Klistɔ un'kul a twɛrà. Kyakin, imɛnà naa un'tüüb watɛy isàkal naa aklistɔ mbääb a ndandaa anà yà ipepey yatɛy akà Mwol aba. \ie \c 1 \s1 Mbɔr \p \v 1 Pɔl, ntööm a Yɛsu Klistɔ unsà ukwen a Nzam, akà baar abà u Ɛfɛsɔ abà bà Nzam anà bàlää amu Yɛsu Klistɔ: \p \v 2 Wɛy kab a ngway anà duu a Taaràbi Nzam anà Mwol Yɛsu Klistɔ màkäl anà bɛ. \s1 Indiir aŋàbwaŋ kipɛ Nzam u mbwo a Klistɔ \p \v 3 Nsaak ikäl akà Nzam, Taarà Mwol abi Yɛsu Klistɔ! Nde kisaak mukipà nsaak a dweelà yanswà u du amu Klistɔ. \v 4 Kusà a nkyeer a mɛɛn, Nzam kisɔ̈ɔ̈l itaan mukal bànde u mbwo a Klistɔ, ntɔn bi ikäl bà in'kyɛɛl anà ikɔ̈ɔ̈n an'pɛl u mii ande. Unsà ukwen ande, \v 5 Nzam kilɔ̈ɔ̈n kusà mukal iywaaŋ nkà ande u mbwo a Yɛsu Klistɔ, mulab ukwen ande unsà ubwaŋ ande. \v 6 Abun, wɛy bi isyäŋà Nzam ntɔn kab a ntsà kipɛ nde amu Mwan ande wànkween. \p \v 7 Amu nde, u mbwo a an'kil ande, bi kàkyàtoo unsà isɔ, amu nde, bàkidwääl ibii abi, mulab un'naaŋ a kab a ngway a Nzam, \v 8 alà kikääb nde làŋàsöönà, mukipà an'yeerà manswà anà un'yɛnà wanswà. \v 9 Nde kipɛ mbwo muyöb ngyee a ukwen ande, ngyee kàlɔ̈ɔ̈n nde kusà unsà ubwaŋ ande, amu Klistɔ, \v 10 ntɔn mukölà ya u taaŋ a ntsüü: un'tüüb amu Klistɔ, nkyeer yanswà ayà u du anà ayà u mɛɛn. \p \v 11 Amu nde sye, bi kàwɛl kab làbi unsà an'kyän a mbuur afàsyen bya byanswà unsà ukwen ande, bi bisɔ̈ɔ̈l kusà, \v 12 ntɔn musyäŋà làkoo ande, bi baar kàsi làkyän kusà amu Klistɔ! \p \v 13 Amu nde sye, bɛ làkyàwem ndaa a ndandaa, Làsaŋ Aŋàbwaŋ làfàlatswà mɔ̈ɔ̈. Amu nde sye, bɛ làsi làkwikilà anà bàlasi inyɛm a Dweelà In'kyɛɛl bàpɛ ilää, \v 14 mbööl a kwal abi tii u ntsuuŋ abi yà ntsüü ayà isàwal bi, ntɔn nsyäŋà a làkoo ande. \s1 Ngyamàkà a Pɔl \p \v 15 Kyakin, mɛ sye, fà kàwem mɛ làkwikilà abɛ amu Mwol Yɛsu anà ukwen abɛ ntɔn aŋin'kyɛɛl banswà, \v 16 mɛ in'fàyɔn anki mufuur an'tɔɔn ntɔn bɛ, umpal in'fàlatà mɛ din u ngyamàkà amɛ. \v 17 Wɛy naa Nzam a Mwol abi Yɛsu Klistɔ, Taa aŋàlàkoo, kàlapɛ dweelà a an'yeerà anà là imɛɛy ntɔn bɛ lun'yöb ubwaŋàbwaŋ, \v 18 wɛy nde uduub mpem abɛ u pɛɛlà ande, ntɔn bɛ làyöb naa làkyän nà alà mwo unsà làbeel ande, naa un'naaŋ a làkoo ande wà aben, kwal ufàlakääb nde anà aŋin'kyɛɛl, \v 19 unkaak a ngwal a kölàköl nà nde we awà ntɔn ubwaŋ abi, bi aŋàlàkwikilà. Ngwal ande ayi, nde ya kàtwey unsà unkaak a ngwal ande wanswà, \v 20 nde ya kàpɛ akà Klistɔ mpal kun'wiiy nde uboo a akü, anà kun'bwääy u kɔɔ ande là ibaal u du, \v 21 udu a imfum kyanswà, ikɔ̈b kyanswà, unkaak a ngwal wanswà, imwol kyanswà anà ikɔb kyanswà ban'kwo mutà din, kà nà u mɛɛn mà mpɛl anki, wɛɛ sye anà u mɛɛn amà isàyà. \v 22 Inye, Nzam kàsi indiir byanswà ungyɛl a in'kɔl a Yɛsu anà nde kun'pɛ akà Ikööŋ ntɔn mukal un'tswe a indiir byanswà. \v 23 Ikööŋ kya kyà ndür ande, nde awà ufàyööl Nzam ŋakwo a barbar. \c 2 \s1 Fà ukwà tii u mɔ̈ɔ̈ \p \v 1 Bɛ, bɛ làkäl bàŋàkwà ntɔn ibii anà man'be abɛ, \v 2 amà làkyerà bɛ umpal làyilabà bɛ nzam a mɛɛn mà, Mwan a mfum awà afyekyekà uboboo a du anà mɛɛn, dweelà làfàsal apanà uboo a baar a un'tswe ngwal. \v 3 Bi banswà sye, bi bàkäl un'lwaaŋ mwɛy anà baar abà, fà itaan, mulabà ngyal a ndür abi, bi bàkyerà ukwen aya, bàläbà an'kyän aya. Unsà imbuur, bi bàkälà baan a nkyɛl asànaa baar bumwɛy. \p \v 4 Wɛɛ, ntɔn Nzam wàŋàyɔl a ngyɛb, anà nde kikwen unsà ukwen a kölàköl, \v 5 umpal kàkäl bi bàŋàkwà ntɔn ibii abi, nde kipɛ mɔ̈ɔ̈ anà Klistɔ Yɛsu - yà unsà kab a ngway waa bɛ làwü mɔ̈ɔ̈, \v 6 anà nde, nde kiwiiy anà kibwääy u du, amu Yɛsu Klistɔ. \v 7 Kyakin, u mbwo a ubwaŋ ande ntɔn bi amu Klistɔ Yɛsu, nde kàkwen muswaŋ u mbul a in'tye ayà isàyà, un'naaŋ a kölàköl wà kab a ngway ande. \v 8 Abun, yà unsà kab a ngway waa bɛ làwü mɔ̈ɔ̈, u mbwo a làkwikilà. Bɛ làkyer anki akà undiir, wɛɛ la là kab a Nzam. \v 9 Ya kàyan'fà anki unsà isal, ntɔn mbuur uswɛŋ ngaal. \v 10 Ntɔn nde kikyer, nde kiyilà amu Klistɔ Yɛsu, ntɔn isal aŋàbwaŋ kàlɔ̈ɔ̈n Nzam kusà, ntɔn bi ikölà bya. \s1 Un'sɛŋ mwɛy amu Klistɔ Yɛsu \p \v 11 Kyakin, làyɔbà naa utaaŋ itaan bɛ làkäl anà idiim a baar mpa abà Ayudà u ndür abɛ, bɛ baar bàlabeelà baar mpa abà aŋàkyɛy, akà baar bàfàkyey uyɔl naa ba bàŋàkyɛy, ntɔn ba bye anà idiim a nkyɛɛy bàkyer baar u ndür aba. \v 12 Làyɔbà naa utaaŋ alanà, bɛ làkäl anki anà Klistɔ uboo a bɛ, bɛ làkwe anki mukal baan a Isàlɛl, bɛ làkäl angyey u nkwà yanswà yà ntɔn ilää, ukɔɔn làkyän anà ukɔɔn Nzam u mɛɛn. \v 13 Wɛɛ apanà, u mbwo a un'tüüb abɛ anà Klistɔ Yɛsu, bɛ baar làkälà ukwɛl, bɛ làkyàbulà tsütsü u mbwo a an'kil a Klistɔ. \v 14 Abun, nde wà duu abi: nde kàbuul Ayudà anà baar mpa abà Ayudà un'sɛŋ mwɛy. U mbwo a ndür ande, nde kàbwaab ibä a nkaabà akyà un'yiiŋ. \v 15 Nde kàdwä un'kɔɔn anà nswɛɛŋ awa anà nsyääl awa. Abà, nde kàkwen naa fà Un'yudà anà mbuur mpa awà Un'yudà, nde ukyer mbuur mwɛy wàkün, mubiil duu, \v 16 anà mutüüb ba bàbɔ̈ɔ̈l ndür mwɛy, anà kàfuur un'tüüb aba anà Nzam. U mbwo a kulunsi, nde kàdwä iyiiŋ. \v 17 Nde kàyi mukyään duu akà bɛ baar làkäl ukwɛl, anà duu akà baar bàkäl tsütsü. \v 18 Kyakin, u mbwo a nde, amwɛy anà bamwɛy, unsà Dweelà mwɛy mpɛl, bi ibye anà mbwo mukɔlà apà Taa. \p \v 19 Abun, bɛ làfàkal anki angyey, itàkal alyaaŋ a mbwo, wɛɛ bɛ làbà aŋàbul mbwo mwɛy anà aŋin'kyɛɛl, baar a bɔr a Nzam. \v 20 Bɛ, bɛ bàkyàlabiil unsà ntööŋ, un'bään a ya antööm anà aŋangɔɔm, anà Klistɔ Yɛsu nde ŋakwo wà nkɔŋ a twɛrà. \v 21 Yà u mbwo ande, waa ndwà yanswà yàmutsim anà yàmuyɛl ntɔn mubulà idwà in'kyɛɛl unsà Mwol. \v 22 Amu nde, bɛ sye làbà mbwo mwɛy bàŋàbilà uboo a ntööŋ ntɔn mubulà ndwà a Nzam u mbwo a Dweelà. \c 3 \s1 Isal a Pɔl ntɔn baar mpa abà Ayudà \p \v 1 Kyakin, mɛ Pɔl, mbuur a bɔlokà a Klistɔ Yɛsu ntɔn bɛ, bɛ baar mpa làbà Ayudà, \v 2 mbalà yumwɛy, bɛ làkyàwem naa Nzam, unsà ngyɛb ande, kan'pɛ buur naa an'kyän ande màkwe ntɔn bɛ, \v 3 anà, u mbwo a imɛɛy, nde kan'mɛɛy ngyee, asànaa kàsön mɛ ya ikikye kusà. \v 4 Lan'taŋ bɛ, bɛ lan'kwo làmɛn naa un'yɛnà nà mɛ in'we awà muyöb ngyee a Klistɔ. \v 5 Ngyee ayi Nzam ya kàmɛɛy anki akà baar a ngyääl yàlyaaŋ, asànaa kan'swaŋ nde ya apanà, u mbwo a Dweelà, akà antööm in'kyɛɛl ande anà aŋangɔɔm: \v 6 baar mpa abà Ayudà bàmakyey unsà kwal nsil alà, baar a ndür mwɛy nsil ayi, bàŋàtüüb unsà ilää nsil aki, amu Klistɔ Yɛsu, u mbwo a Làsaŋ Aŋàbwaŋ, \v 7 mɛ kàkyàbulà un'syääl u mbwo a kab a kab a ngway kan'pɛ Nzam musyäl unkaak a ngwal ande. \v 8 Mɛ in'wà kimbuur uboo a aŋikyɛɛl banswà, nde kan'pɛ kab a ngway mukyään un'naaŋ a Klistɔ wà ipepey akà baar mpa abà Ayudà, \v 9 anà musà unsà pɛɛlà naa Nzam afàkwey aben ngyee yàkäl aŋàyee fà itaan amu nde, nde Nkyer a indiir byanswà. \v 10 Ntɔn, fà apanà, Amfum anà Aŋikɔ̈b u du, bàyöb an'yeerà a Nzam mà ifà ifà, u mbwo a Ikööŋ, \v 11 asànaa mböön a mbul a in'tye kàkwey nde amu Klistɔ Yɛsu, Mwol abi. \v 12 Abun, amu nde, u mbwo a làkwikilà ande, waa bi ban'sà mpem anà kam aŋàkwo musin tsütsü apà Nzam. \v 13 Abun sye, mɛ amàlalɔm naa twon lan'kwamà ntɔn mpay in'manà mɛ ntɔn bɛ: ya yà làkoo abɛ. \s1 Ukwen a Klistɔ \p \v 14 Lalan, in'fàbwà mɛ an'köm kusà a Taa. \v 15 Ikɔb a bɔr lanswà, u du anà u mɛɛn, ifàfà amu nde, \v 16 mulab un'naaŋ a làkoo ande, wɛy nde kàlapɛ ngwal, u mbwo a Dweelà ande, ntɔn imbuur abɛ akyà uboo ikäl aŋàtsim, \v 17 wɛy nde ubwääy Klistɔ u mpem abɛ u mbwo a làkwikilà, wɛy bɛ làkäl bàŋàsà in'swɛy anà bàŋàtsim unsà ukwen, \v 18 waa bɛ làkal aŋàkwo muyöb, mbwo mwɛy anà aŋin'kyɛɛl banswà, naa ngyamà, uteer, bwɛl, iminà byà aben, \v 19 anà muyöb ukwen a Klistɔ ban'söön ngyööb yanswà, ntɔn bɛ làkäl bàŋàyuur tii muwal ngyööl a Nzam yanswà. \p \v 20 Apanà, akà nde akwà, u mbwo a unkaak a ngwal afàsal amu bi, kan'kwo mukyer indiir byàŋàsöön indiir byanswà ifàlɔm bi itàkal ifàyweer bi, \v 21 wɛy làkoo làkäl akà nde uboo a Ikööŋ anà amu Klistɔ Yɛsu, akà ngyääl yanswà, u mbul a in'tye! Wöwöö. \c 4 \s1 Un'tüüb a Ikööŋ amu Klistɔ \p \v 1 Abun, mɛ Pɔl, mbuur a bɔlokà ntɔn Mwol, mɛ amàlabɔɔn, làpɛ mɔ̈ɔ̈ abɛ akà làbeel làwɛl bɛ, \v 2 unsà làbɔ̈ɔ̈n lanswà, duu, anà nkääŋ a mpem. Làkääŋà mpem bɛ a bɛ unsà ukwen. \v 3 Làsi ngwal mukaar un'tüüb a Dweelà u mbwo a duu. \v 4 Ndür yà mwɛy anà Dweelà wà mwɛy, abun sye Nzam kàlabeel unsà làkyän làmwɛy mpɛl, \v 5 Mwol mwɛy, làkwikilà làmwɛy mpɛl, ndüümà mwɛy mpɛl, \v 6 Nzam mwɛy, Taarà a baar banswà, awà udu a baar banswà, afàsal u mbwo a baar banswà, anà afàkal amu baar banswà. \p \v 7 Wɛɛ mbuur mbuur amu bi kàwɛl kab a ngway asànaa kà isii a kab a Klistɔ. \v 8 Kyakin bàtɛɛnà naa: \q1 « Nde kàbeenà du, \q1 nde kàkör baar a bɔlokà, \q1 nde kàpɛ an'kab akà baar. » \m \v 9 Kyekà, « Nde kàbeenà », ikaswaŋà aben? Imɛnà naa nde sye kàtàtyà tii u ngyɛl a mɛɛn. \v 10 Mbuur awà kàtyà, mbuur nsil wa sye kàbeenà du aŋàlyaaŋ du lanswà, ntɔn muyööl indiir byanswà. \v 11 Wà nde nsil wa kàbuul amwɛy antööm, bumwɛy aŋangɔɔm, apaay Làsaŋ Aŋàbwaŋ, aseey anà alɔɔŋ, \v 12 ntɔn mupà aŋin'kyɛɛl inwään byàŋàkwo mukwey isal ntɔn mutɔŋ ndür a Klistɔ. \v 13 Tii kunà isàbulà bi banswà un'tüüb mwɛy unsà làkwikilà anà unsà ngyööb a Mwan a Nzam, unsà indweer, asànaa Klistɔ unsà ngyööl ande. \v 14 Abun, bi ifàsàkal anki asànaa ambɛy, bàŋàsɛk, bàŋàtàtɔɔm tɔɔm a un'pöb a an'lɔɔŋ a baar a loor anà impeen aba mubwiy baar ndwaŋ. \v 15 Wɛɛ, mukyään ndandaa unsà ukwen, bi isàyɛl unsà indiir byanswà ntsü akà Klistɔ awà un'tswe. \v 16 Yà u mbwo ande waa ndür yanswà ayà swalaa, yàŋàtüüb ubwaŋàbwaŋ u mbwo a nkɔn aya, ntɔn mupà mbwo akà itiir a ndür imwɛy imwɛy musal isal a kya, ntɔn muyɛl anà mutɔŋ ya ŋakwo unsà ukwen. \s1 Mɔ̈ɔ̈ uboo a Klistɔ \p \v 17 Le ayà in'tɛn mɛ anà in'tà mɛ imbäl kà ikɔb a Mwol: twon lan'fàkal asànaa baar mpa abà Ayudà, ntɔn un'yɛnà aba ndöŋ yatɛy. \v 18 An'kyän aba mà u mpib anà ba sye bà angyey u mɔ̈ɔ̈ a Nzam, ntɔn nkɔ̈ɔ̈n a ngyööb ifàtwaal bwoor u mpem aba. \v 19 Unsà nkɔ̈ɔ̈n a an'kyän aba, ba bàkyàbilà unsà ipasàsɛ anà bàkyàpà mɔ̈ɔ̈ aba unsà ŋingyäy ikɔ̈ɔ̈n ntsüü anà unkaam. \p \v 20 Wɛɛ bɛ, bɛ Klistɔ làlɔŋàkà anki abunà, \v 21 kya isàkal naa ndandaa bɛ làkyàwem naa bàyäm ntɔn nde, isàkal naa nde bàlalɔŋ, unsà ndandaa ayà amu Klistɔ, \v 22 làpiy nkääl abɛ yà itaan anà làkɔɔb imbuur abɛ kyà itaan akyà ifàbwà u mbwo a ngyal a loor. \v 23 Wɛy bɛ làfurà bàkün unsà dweelà a un'yɛnà abɛ, \v 24 anà làbwäär mbuur akün, awà bàkyer asànaa kàkwen Nzam unsà balàbal anà un'kyɛɛl abyà ifàfà u ndandaa. \p \v 25 Abun, bɛ làbà aŋàlwomà unsà loor: wɛy mbuur mbuur utɛn ndandaa akà mbääb ande, ntɔn bi ibà atɔŋ bi a bi. \v 26 Nkye bɛ làbà u nkyɛl? Twon lan'kyer man'be, twon lan'kal u nkyɛl tii mpal làkàminà taaŋ. \v 27 Twon lan'pà ipöl akà ileŋ. \v 28 Wɛy mbüüb ukɔ̈ɔ̈n afàyib, wɛɛ nde usi ngwal musal unsà lää kà an'kɔɔ ande ŋakwo, ntɔn nde umɛn undiir akab akà mbuur awe anà ngyal awa. \v 29 Wɛy ndaa a nsɔɔr ikɔ̈ɔ̈n atoo u mun abɛ. Wɛɛ, kya ngyal isàkal, làtɛn ndaa aŋàbwaŋ, yan'kwo mutɔŋ anà mupà kab a ngway akà baar bàweemà ya. \v 30 Twon lan'pà Dweelà In'kyɛɛl ngyɛb, Dweelà kàlasi Nzam asànaa inyɛm, ntɔn ilä a ntsuuŋ. \v 31 Wɛy naa itsumbuun, umpɔr, nkyɛl, an'sye anà in'tswe, bya byanswà byàdiimà amu bɛ anà ube banswà. \v 32 Làkäl bàŋàbwaŋ bɛ a bɛ, làkäl anà nkääŋ a mpem, làdwääl nkul bɛ a bɛ, asànaa kàladwääl Nzam amu Klistɔ. \c 5 \s1 Ukal uboo a pɛɛlà \p \v 1 Làläb Nzam, ntɔn bɛ làbà baan ukwen nde. \v 2 Làkäl unsà ukwen, asànaa Klistɔ kikwen nde anà kàpɛ nde mɔ̈ɔ̈ ande ŋakwo akà Nzam ntɔn bi, asànaa an'kab anà ibɔɔn asànaa may a usɔŋ aŋàbwaŋ. \p \v 3 Itàkal ipasàsɛ, ŋingyäy ifà ifà, ngyal a indiir byanswà, ikal anki akà ikikye uboo a bɛ, ya ikal abun sye ntɔn aŋin'kyɛɛl. \v 4 Kà yà ubwaŋ anki mutɛn indiir inaŋ anà unsil itàkal itetɛɛn, wɛɛ yà ubwaŋ mufuur an'tɔɔn taaŋ lanswà. \v 5 Ntɔn, làyöb ubwaŋàbwaŋ naa mbuur wanswà afàkyer ipasàsɛ, ndaa a nswɛn itàkal unkaam - ikaswaŋà naa itɛk - usàwal anki kwal unsà Imwol a Klistɔ anà kyà Nzam. \p \v 6 Akà mbuur mwɛy twon kàmàlakur unsà ndaa a bunàbun: ntɔn indiir abi byàfàkàwool nkyɛl a Nzam udu a aŋin'tswe ngwal. \v 7 Abun, twon lan'tüüb a baar a tub abà. \v 8 Itaan, bɛ làkälà u làpib, wɛɛ ŋàbawà bɛ làbà pɛɛlà amu Mwol. Làkäl asànaa baan a pɛɛlà. \v 9 Ntɔn imbɛŋ a pɛɛlà kyà: ubwaŋ, balàbal anà ndandaa. \v 10 Làsɔ̈ɔ̈l ndaa ifàpà un'sak akà Mwol. \v 11 Twon lan'bilà unsà isal a mpib ikɔ̈ɔ̈n ndöŋ, wɛɛ làtwey bya u leŋ. \v 12 Ntɔn indiir bàfàkyer baar abà u nku, yà nswɛn musam bya. \v 13 Wɛɛ indiir byanswà ufàmɛɛy pɛɛlà, byàfàmɛnà kà ipöl, \v 14 ntɔn undiir aŋàmɛɛy wanswà wà pɛɛlà. Kyakin bàfàtɛn naa: \q1 « Wiyà, ngye mbuur awabɔ̈ɔ̈nà, \q1 mbarà uboo a akü, \q1 waa Klistɔ usàtà inyäŋ amu ngye. » \p \v 15 Làkäl kà igyɛɛŋ unsà nkääl abɛ, twon lan'mɛnà asànaa bɛ làbà insil, wɛɛ làkäl baar a an'yeerà, \v 16 abà bàfàsyääl taaŋ alà ubwaŋ, ntɔn ilä byà ibe. \v 17 Abun, twon lan'kal asànaa baar bàkɔ̈ɔ̈n un'yɛnà, wɛɛ làyöb ubwaŋàbwaŋ naa ukwen a Mwol bà aben. \p \v 18 Twon lan'yɔr man, ma màfàbwiy baar ndwaŋ. Wɛɛ làkäl aŋàyɔl a Dweelà. \v 19 Làlɛɛl bɛ a bɛ u mbwo a an'diim a nsyäŋà anà an'diim a ikwɛŋ. Làtɔ̈l an'diim anà lun'syäŋà Mwol u mpem abɛ wanswà. \v 20 Utaaŋ lanswà, ntɔn indiir byanswà, làfuur an'tɔɔn àkà Nzam Taa kà ikɔb a Mwol abi Yɛsu Klistɔ. \s1 Akyay anà adim \p \v 21 Bɛ baar làfàpà Klistɔ làzir, làkäl unsà làbɔ̈ɔ̈n bɛ a bɛ. \v 22 Akaar, lawem adim abɛ asànaa làfàwem bɛ Mwol. \v 23 Ntɔn un'dim wà mfum a un'kaar, asànaa Klistɔ awà nde Mfum a Ikööŋ, nde wà un'tswää a mɔ̈ɔ̈ a Ikööŋ akyà ndür ande ŋakwo. \v 24 Wɛɛ, asànaa Ikööŋ ifàsà kya Klistɔ làkoo, wɛy akaar sye bàwem adim aba unsà ndaa yanswà. \p \v 25 Adim, lakwen akyay abɛ asànaa Klistɔ kàkwen nde Ikööŋ anà kàpɛ nde mɔ̈ɔ̈ ande ŋakwo ntɔn kya. \v 26 Abà, nde kàkwen mubuul kya kyà in'kyɛɛl anà mupöŋ kya u mbwo a an'dà anà u mbwo a Ndaa. \v 27 Nde kàkwen naa kya ikäl asànaa nde ŋakwo, ntsà, ukɔɔn kitwan, itàkal un'bɔɔ, itàkal too làmwɛy. Nde kàkwen naa Ikööŋ ande ikäl kyà in'kyɛɛl anà ikɔ̈ɔ̈n an'pɛl. \v 28 Undiiràwun, un'dim akyer akwen un'kyay ande asànaa ndür ande ŋakwo. Mbuur afàkwen un'kyay ande, afàkwen sye nde ŋakwo. \v 29 Ntɔn, akà mbuur mwɛy watɛy afàyiiŋ ndür ande ŋakwo, wɛɛ nde akyer afàdii anà afàlɔɔn ya ubwaŋàbwaŋ asànaa ufàkyer Klistɔ ntɔn Ikööŋ ande. \v 30 Nkye bi kà ibà itiir a ndür ande anki? \v 31 « Kyakin baal asàwɛy taarànde anà ngwän, waa usàkàbääb anà un'kyay ande. Ba bàbɔ̈ɔ̈l bàsàbulà ndür mwɛy. » \v 32 Ngyee ayi yà yàkölàköl: mɛ, mɛ an'tɛn naa ya yà ntɔn Klistɔ anà Ikööŋ. \v 33 Itàkal naa abà, wɛy mbuur mbuur uboo a bɛ ukwen un'kyay ande asànaa nde ŋakwo, wɛy un'kaar upɛ un'dim ande làzir. \c 6 \s1 Baan anà aböör \p \v 1 Baan, lapɛ aböör abɛ làzir, unsà Mwol, ntɔn ya ndaa a balàbal. \v 2 « Sà làkoo akà taaràŋà anà akà ngwa », yà nswɛɛŋ atàtwɛb aye anà ilää: \v 3 « ntɔn ngye akäl unsà un'sak anà u mɔ̈ɔ̈ a bwɛlàbwɛl u mɛɛn. » \p \v 4 Bɛ, aböör, twon lan'pà mpem a nkyɛl akà baan abɛ, wɛɛ labɔŋ mukapà an'lɔɔŋ aŋàbwaŋ anà an'lwɛŋ man'fà akà Mwol. \s1 Asɔ anà ankum \p \v 5 Asɔ, lapɛ ankum abɛ u mɛɛn mà làzir unsà bɔɔmà anà matɛɛr, u mpem a làbɔ̈ɔ̈n, asànaa bɛ làbàmuweemà Klistɔ, \v 6 kà nà u mii aba mpɛl anki, asànaa bɛ làkwen mumɛnà bàŋàbwaŋ u mii a baar, wɛɛ asànaa asɔ a Klistɔ mukyer ukwen a Nzam, fà mpem aba. \v 7 Lasyääl unsà mpem aŋàbwaŋ, asànaa bɛ làbàmusyääl Mwol, wɛɛ kà baar anki. \v 8 Làyöb naa mbuur mbuur asàwal kà an'kɔɔ a Mwol bweel a ubwaŋ abà kàkyer nde, itàkal un'sɔ, itàkal mbuur a nsaay. \p \v 9 Wɛ bɛ, ankum, làkyer sye ifà imwɛy akà ba. Twon làmapà unkiiŋ, ntɔn bɛ làkyàyöb naa bɛ anà ba, làwe Mwol nsil wa u du anà nde ufàsà anki nsɔ̈ɔ̈l uboo a baar. \s1 An'tà ufàpà Nzam \p \v 10 Mumay, làwɛl ngwal abɛ unsà Mwol anà unsà ikɔ̈b a ngwal ande. \v 11 Làbwäär an'tà a Nzam, ntɔn bɛ làkäl aŋàkwo munwaan anà ikikyer a ileŋ. \v 12 Bi inwaan anki ngwiy a an'kil anà in'twaŋ, wɛɛ anà Amfum, Aŋikɔ̈b, Aŋàlàyaal u mɛɛn a mpib, anà an'dweelà an'be amà u du. \v 13 Kyakin, làbwäär an'tà a Nzam manswà, ntɔn bɛ làwɛl iböŋ kà ilä ibe anà làkäl aŋàtsim ungö mukyer indiir byanswà. \p \v 14 Làtsim, làbwäär ndandaa asànaa un'di a lɔŋ, balàbal asànaa undiir afàtii itɔl, \v 15 anà un'kanà akyään Làsaŋ Aŋàbwaŋ là duu asànaa idyäär kà in'kɔl. \v 16 Udu a indiir byanswà, làkwɛy làkwikilà asànaa làbää làfàdim mbaa a mba yanswà ufàlom Mbuur un'be. \v 17 Mumay, làwɛl mpà a ngweel a mɔ̈ɔ̈ anà kɔm a Dweelà, ikaswaŋà naa ndaa a Nzam. \v 18 U mbwo a ngyamàkà yanswà anà ndɔ̈ɔ̈m, làyamà taaŋ lanswà unsà Dweelà. Làtyeel an'taaŋ unsà muküünà u ngyamàkà ntɔn aŋin'kyɛɛl banswà, \v 19 anà ntɔn mɛ sye, ntɔn Nzam usi u mun amɛ ndaa an'kwo mɛ musyäl ntɔn mukyään a ngwal ngyee a Làsaŋ Aŋàbwaŋ. \v 20 Itàkal naa apanà mɛ in'wà u bɔlokà, mɛ in'wà un'kyeey a Làsaŋ Aŋàbwaŋ alà. Làyamà ntɔn mɛ in'kyään la anà un'kanà wanswà, ukɔɔn bɔɔmà. \s1 Mbɔr a ntsüü \p \v 21 Mɛ in'kwen bɛ sye làyöb naa mɔ̈ɔ̈ amɛ wà aben, anà ayà in'fàkyer mɛ. Tishik, un'tɔŋ awà in'fàkwen mɛ, un'syääl a lää unsà Mwol, ayàlakyään Làsaŋ lanswà. \v 22 Undiiràwun wa mɛ amàlatööm awà, ntɔn nde kàlasam naa bi kà ibà aben anà kàlapɛ un'kanà. \p \v 23 Wɛy Taa Nzam anà Mwol Yɛsu Klistɔ bàpɛ duu, ukwen anà làkwikilà akà atɔŋ banswà. \v 24 Wɛy kab a ngway a Nzam làkäl akà baar banswà bàfàkwen Mwol abi Yɛsu Klistɔ unsà ukwen mpa bàfàbi.