\id ACT - Iamalele NT [yml] -Papua New Guinea 1988 (web version -2013 bd) \h FOLOVA \toc1 Iesu ꞌana tomataꞌaulelevo yadi folova Luke ꞌana kilukiluma \toc2 Folova \toc3 Fol \mt1 FOLOVA \mt2 Iesu ꞌana tomataꞌaulelevo yadi folova, Luke ꞌana kilukiluma. \ip Deꞌe bukinina ꞌana wagava Tomataꞌaulelevo yadi Folova, Luke yana buki ꞌana veluga, Tomataꞌaulelevo ꞌaitamogana ꞌaitamogana yadi folova i veifufuyedi deꞌe bukinina nageneye. Veifufunidi ꞌifwaidi taunidi i veifufuyedi Luke ꞌwaineye weꞌe ꞌifwaidi taunina i ꞌasetadi fai Faulo taiadi i yabayaba wata yadi ꞌeba mia ꞌaitamogana. Begaidi daba 16 ꞌwaineye ta na ꞌiseni Luke i vo, ꞌIma ꞌa dodoga,” wata i vo, ꞌIma ꞌa leꞌwa.” Weꞌe tomotoga ꞌifwaidi yadi nuanua i vo, Tutuyanina Faulo i miamia Loma vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye buki deꞌe Luke i kilumi. \ip Luke yana nuanua side baniꞌodi. ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina yana toketokena tomataꞌaulelevo wata tovetumagana i veledi bega Toveimea Iesu faifaina i lauꞌage. Tomataꞌaulelevo Iesu ꞌana wagavayega ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nua ꞌewa i ꞌidewadi ma ꞌadi ꞌeba ꞌisa bega tomotoga ꞌawalawa fuedi ꞌwaidie i vetumagana Iesu ꞌwaineye. Iesu yana tomataꞌaulelevo 12 yadi lauꞌage i velamu Ielusalema nageneye, tutuya kamwaneye ꞌifwaidi tomotoga baniꞌodi Filifi i nago ꞌawalawa Samelia bei i lauꞌage, mulieta Faulo ꞌainegi i nagoi ꞌawalawa fuedi ꞌwaidie Iesu valana i lauꞌage-vuvueni. \ip Weꞌe tamu nuanua deꞌe buki ꞌwaineye, me Diu ꞌaisedi tovetumagana weꞌe mali tomotoga taunidi kebu Diu i vetumagana Iesu ꞌwaineye. Basenadi me Diu wata mali tomotoga taunidi kebu Diu kebu taiadi i da miaveꞌitubama, mulieta ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina yana ꞌaivaita ꞌwainega i luvetubama bega ꞌailaꞌa ꞌaitamogana. \ip Wata Luke nuanuana Loma gabemani i na ꞌasetai Iesu ꞌana tovetumaganavo kebu todumweꞌai, weꞌe mogitana Loma gabemani yadi veimea matatabuna i vematayakeyakeni. Diu toꞌedakumetavo tutuya fuedi tomataꞌaulelevo i ꞌiꞌiveꞌavinidi i nunawedi ꞌeba vonayavuga ꞌwaineye. Weꞌe Loma toveimea nuanuadi i na ꞌasetai avaꞌai sakonaga faifaina siwe i lalauala kebu tamu sakona i da veveluagai ꞌwaidiega. \ip Deꞌe bukinina nageneye ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina yana folova ifufuna i ꞌenoꞌeno. ꞌAnuꞌanununina Iesu yana tomotoga i kiavetoketokedi wata nuanua tonovidi i veledi. Begaidi ꞌaiꞌedi bukinina ta na goleni ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina yana folova, i lubwaineni. Deꞌe bukinina ꞌana ꞌidi side baniꞌodi. \ib \ili1 Tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa yana ꞌeba velamu wata yana vebwaika. 1:1-5:42 \ili1 Tovetumaganavo vita i veluagadi siwe i vetoketoke. 6:1-9:31 \ili1 Fita yana lauꞌage-vuvua faifaina. 9:32-12:25 \ili1 Faulo yana lauvivila nagami. 13-14:28 \ili1 Tovetumagana yadi toꞌedakumetavo i vaꞌauta Ielusalema. 15:1-41 \ili1 Faulo yana lauvivila ꞌana veluga. 16:1-18:23 \ili1 Faulo yana lauvivila ꞌana vetonu. 18:24-21:14 \ili1 Faulo ꞌana ꞌiveꞌavina wata yana nago Loma. 21:15-28:31. \c 1 \p \v 1-2 \x + \xo 1:1-2 \xt Luk 1:1-4; \xt Luk 24:49-51\x*Iaku Tiofilo, basenadi yaku buki kumekumetana\f + \fr 1:1-2 \ft Bukinina ꞌana wagava Luke.\f* ꞌwaineye a kilumiga tutuyanina Iesu yana folova i velamu nani matatabuna i ꞌidewadi wata i ve faifaidi, i nagoga nika Yaubada i vagavaia i naweni abame. Bola kebu i da lakaga, nagami ꞌana tomataꞌaulelevo vevenuaꞌivinidi veimea i veledi ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumainega. \v 3 \x + \xo 1:3 \xt Luk 24:36-45\x*Iesu i yawasa-vaitugana yana veviga i ꞌaꞌava, ꞌaiata 40 nagedie i sousouyeni ꞌana tomataꞌaulelevo ꞌwaidie, ꞌeba ꞌisa fuedi i ꞌidewadi bega i na ꞌasetai mogitana ma yawaina, wata Yaubada yana veimea tomotoga ꞌwaidie i veifufuyeni. \v 4 \x + \xo 1:4 \xt Luk 24:49; Ion 14:16-17\x*Tutuyanina Iesu taiadi i miamiaga i veluꞌaseꞌasedi i vo, ꞌWa na miamiani Ielusalema, ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina ꞌwa na lulukamaseni. Tamaku basenadi baniꞌodi i vonaꞌawaufaufaga ꞌwaimie baniꞌodi i na velemi, wata yau baniꞌodi a vonemi. \v 5 \x + \xo 1:5 \xt Mad 3:11\x*Ioni tomotoga i bafitaisodi ufayega, siwe ꞌaiata ꞌifwaidi i na ꞌaꞌava, mulieta ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i na agemi, ꞌwa da vo Yaubada i da bafitaisomi.” \s1 Yaubada Iesu i vagavaia i naweni abame. \p \v 6 Tamu ꞌaiata Iesu ma ꞌana tomataꞌaulelevo i miavaꞌauta i velutolieni i vo, ꞌAuvea, kebu nuanuama me Loma i na veveimeyeda. Avaꞌai tutuyaga ꞌu na ꞌivaisema bega ꞌida me Isileli tauniꞌavada wata ta na veimeyeda? Tutuya deꞌe ꞌalo bola?” \v 7 \x + \xo 1:7 \xt Mak 13:32\x*Iesu i vonedi i vo, Nani deꞌe nuanuami ꞌwa na ꞌasetai siwe kebu i da lubwainemi. Yaubada Tamaku ꞌaisena i veimeyedi avaꞌai tutuyaga nuanuana baniꞌodi i na ꞌidewai. \v 8 \x + \xo 1:8 \xt Mad 28:19; Fol 2:32, 5:32; Efe 3:16\x*Siwe nani deꞌe ꞌwa na ꞌasetai. Tutuyanina ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i na agemi ꞌwa na vetoketoke bega ꞌwa na vetoluꞌivona faifaiku, tomotoga i miamiani Ielusalema ꞌwaineye, ꞌawalawa Iudia ꞌwaineye, Samelia matatabuna nageneye, wata tomia fwayafwaya matatabudi ꞌwaidie.” \v 9 Tutuyanina Iesu yana vona i ꞌaꞌava, tomataꞌaulelevo matadie Yaubada i vagavaia, i vevemataꞌiꞌiꞌieni i lakalaka nika waowa ꞌwaineamo i luku abame. \p \v 10 Bola i vevemataꞌiꞌiꞌieni nika tomotoga ꞌadi ꞌailuga abamega i souyedi lilivadie ma ꞌadi talauma mataududulidi i tovotovoi. \v 11 \x + \xo 1:11 \xt Luk 21:27; Ve 1:7\x*Bega i vo, Tomotoga Galili, avaꞌai faifaina ꞌwa ꞌiꞌisalaka abame? Taꞌe Iesu ꞌwaimiega i vagavaia i nunaweni abame, bola i na vila-vaitugani, wata beidimo i na mai baniꞌodi ꞌwa ꞌiseni i nunago.” \s1 Tamu tomogo Iudasa tutulina. \p \v 12 Tomotoganidi abamega i nagoi, mulieta tomataꞌaulelevo ꞌaiseꞌavadi ꞌOya Oliveyega i viladi i nagoi Ielusalema kebu ꞌaniꞌiega, vivideye.\f + \fr 1:12 \ft ꞌAna vemanawe kilomita ꞌaitamogana.\f* \v 13 Matatabudi i luku tamu vanuga ꞌwaineye. Vanuganina ꞌetotubwatubwana tutudaba ꞌifwaidi dibuneye, ꞌifwaidi tabwaneye. I laka tutudaba tabwaneye bei i miamianiga ꞌwaineye. Tomotoganidi side ꞌadi wagava, \p Fita, \p Ioni, \p Iemesa, \p Anidulu, \p Filifi, \p Tomasi, \p Batolomiu, \p Madiu, \p Iemesa tamu, taunina Alefasi natuna, \p Saimoni, toawaꞌidiꞌidi kebu nuanuana Loma gabemani i na veveimeyedi, \p Iudasa, Iemesa natuna. \p \v 14 Tutuya fuedi tomotoganidi i vavaꞌauta i veveluꞌui Yaubada ꞌwaineye, wata ꞌifwaidi vevine, Meli Iesu inana, wata tainavo taiadi. \p \v 15-17 \x + \xo 1:15-17 \xt Same 41:9\x*ꞌAiata ꞌifwaidi i ꞌaꞌava, Iesu ꞌana tovetumaganavo i miavaꞌauta ꞌadi ꞌailaꞌa baniꞌodi 120. Fita matadie i tovoi i vonedi i vo, Ekwavo, a na vonemi. Basenadiotoga ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i venuayato Kini Devida ꞌwaineye bega i kilumi Yaubada yana Buki ꞌwaineye tamu tomogo Keliso i na ꞌetogiluveni. I lubwaineni ꞌakonadi ꞌana mogitana i souyeni toꞌetogiluvanina Iudasa Isakaliota, tamu ꞌada ꞌailaꞌa. Basenadi Iesu i venuaꞌivineni ꞌada folovavaita, siwe taunina Iesu ꞌana toꞌiveꞌavina ꞌadi toꞌedakumeta.” \p \v 18 \x + \xo 1:18 \xt Mad 27:3-10; Luk 22:22\x*Weꞌe Iudasanina yana ꞌetogiluva tutulina ꞌwainega tamu fwayafwaya i kimwanei. Toꞌetogiluvanina tabwanega i beꞌu kamona i tutulabuꞌeni kamokamona i yavula i wafa. \v 19 Tomotoga fuedi Ielusalema ꞌwaineye valana i nogai begaidi tanoganina Diu bonadiega i goleni Akelidama, ꞌana saivila, Tanoga Dayadayagina. \p \v 20 \x + \xo 1:20 \xt Same 69:25; 109:8\x*Wata Fita i vonedi i vo, Basenadiotoga Kini Devida i kilumi Yaubada yana Buki Same ꞌwaineye toꞌetogiluvanina faifaina i vo, \p Yana vanuga i da venageꞌava, bei kebu tamu aitoi i na miamiana.” \p Wata i kilumi i vo, \p Tamu tomogo tutulina i da folofolova.” \p \v 21-22 Fai Yaubada yana Buki baniꞌodi i voneyediga, begaidi nuanuada tamu tomogo yada ꞌAuvea Iesu yana yawasa-vaitugana ꞌana toꞌaseta, ꞌwaideye i na mai ma fuedeye ta na luluꞌivona. Tomogonina ta na venuaꞌivineniga bega Iudasa i na tutuli, taunina basenadi ma fuedeye Iesu taiadi ta yabayaba, wata mataneye Iesu i bafitaiso Ioni ꞌwainega, wata Iesu yana folova matatabuna i ꞌisedi, i nagoga nika Iesu i laka abame.” \p \v 23 Tutuyanina Fita i vonaꞌaꞌava, tovetumaganavo tomotoga ꞌadi ꞌailuga i ꞌinanadi ꞌadi wagava Iosefa, tamu ꞌana wagava Balisaba weꞌe ꞌifwaidi yadi ꞌeba ꞌainana Iusito, wata Mataiasi. \v 24-25 \x + \xo 1:24-25 \xt Ion 2:25\x*Fuedi i veluꞌui i vo, ꞌAuvea, basenadi Iudasa i vetomataꞌaulele siwe i baila i wafa i nago avaꞌaibe bei i lubwaineniga ꞌwaineye. Tomotoga matatabuma yama nuanua ꞌu ꞌasetadi, bega nuanuama tomotoga deꞌe ꞌadi ꞌailuga ꞌwaidiega ꞌu na vema aitoi ꞌu venuaꞌivineni bega i na vetomataꞌaulele Iudasa tutulina.” \v 26 Yadi veluꞌui i ꞌaꞌavana, mulieta ꞌadi ꞌailuga ꞌadi wagava i kilumidi kileu ꞌwaidie i dodogidi vedie, mulieta tamu tomataꞌaulele ma mataꞌuluna kileu ꞌaitamogana i ꞌewai. Kileunina bei Mataiasi ꞌana wagava i kilumi bega fuedi i ꞌasetai taunina Yaubada i venuaꞌivineni bega tomataꞌaulele ꞌadi ꞌailaꞌa 12. \c 2 \s1 ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina yana mai. \p \v 1 \x + \xo 2:1 \xt VeL 16:9-11\x*Iesu yana tovi-vaitugana mulieta ꞌaiata 50 i ꞌaꞌava, Diu yadi Sakali Fenitikosi ꞌana tutuya i leꞌwa. ꞌAiatanina ꞌwaineye Iesu ꞌana tovetumaganavo fuedi i vaꞌauta ꞌeba mia ꞌaitamogana ꞌwaineye. \v 2 I miamiani nika abamega kaukau baniꞌodi butuꞌaina bwaikaotogina i nogai vanuga matatabuna i susuli. \v 3 \x + \xo 2:3 \xt Mad 3:11; Ion 3:8\x*Fuedi tamu nani i ꞌiseni baniꞌodi ꞌai meana i souyedi i obuobu tomotoga ꞌaitamogana ꞌaitamogana i ꞌabitonovidi. \v 4 \x + \xo 2:4 \xt Ion 14:17; Fol 4:31; 10:44-46\x*ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina tovetumaganavo matatabudi i agedi begaidi ꞌaitamogana ꞌaitamogana yana ꞌalavelevelena ꞌwainega i vonavona, bonanidi basenadi kebu i da ꞌasetadiga ꞌwaidiega. \p \v 5 Ielusalema ꞌwaineye Diu fuedi i miamiani Yaubada ꞌana toveꞌililibu i maia ꞌawalawa tulidi ꞌwaidiega. \v 6 Tutuyanina kaukau butuꞌaina i nogai Diunidi i veꞌilililide i nagoi bei tovetumaganavo i miamianiga ꞌwaineye. ꞌAitamogana ꞌaitamogana bonana i nogai nuadi i voganidi. \v 7 Nuadi i ꞌewai bega i vo, Tomotoganidi i vonavonaga, matatabudi ꞌawalawa Galili ꞌwainega i maia. \v 8 Baniꞌodi i munega mali vona i ꞌasetadi, fai ꞌaitamogana ꞌaitamogana bonada ta noganogai? \v 9 ꞌIfwaida me Falidia, me Midia, me Ilamu wata ꞌifwaida Mesafotemiayega ta maia. ꞌIfwaida me Iudia, ꞌifwaida me Kafadosia, ꞌifwaida me Fonito wata ꞌifwaida me Eisia. \v 10 ꞌIfwaida ta maia Filigia wata Famifilia ꞌwaidiega, ꞌifwaida Itifita ꞌwainega, wata ꞌawalawa Libia Sailini lilivanega, wata ꞌifwaida Loma ꞌwainega ta maia. \v 11 \x + \xo 2:11 \xt Ve 7:9\x*ꞌIfwaida Diu mogitana weꞌe ꞌifwaida tulida siwe ta ve-Diu. Wata ꞌifwaida Kilitiega ꞌifwaida Aleibiayega. Matatabuda ta maia ꞌawalawa tulina tulina ꞌwaidiega siwe nani bwaikidi Yaubada i ꞌidewadi ꞌaitamogana ꞌaitamogana bonadega i vonavona ta noganogaidi.” \v 12 Nuadi i voganidi bega ꞌaitamogana ꞌaitamogana i velutolitoli i vo, Baniꞌodi i munega? ꞌAna ꞌaseta avaꞌai?” \v 13 Weꞌe tomotoga ꞌifwaidi tovetumaganavo i sidibidibiedi igodina ufa toketokena i da yemu nuadi i da lugaugaudi bega i da vona-ꞌavoꞌavovo. \s1 Fita yana lauꞌage. \p \v 14 Fita yadi vona i nogai, enavo 11 taiadi i tovoi bega Fita bonana bwaikinega ꞌailaꞌa i vonedi i vo, Ekwavo, fuemi ꞌwa miamiani Ielusalema ꞌwaineye wata ꞌawalawa Iudia nageneye, ꞌwa veꞌwada naninina i souyeniga a na kiavemagetai. \v 15 Yami nuanua ꞌwa vo ꞌima ufa toketokena ꞌa yemu bega nuama i lugaugaudi. Siwe kebu, deꞌe bola ꞌawaꞌawai, yada sauluva kebu ꞌawaꞌawaie ta da yemuyemu. \v 16 Weꞌe mogitana, basenadiotoga Yaubada yana toluꞌivona Ioeli i vona-vagata vonanina i kilumi avaꞌai ꞌwa ꞌiseꞌiseni faifaina. \p \v 17 Yaubada i vo, Saiꞌafoga fwayafwaya ꞌana ꞌeba veꞌaꞌava ꞌwaineye, ꞌAnuꞌanunuku tomia fwayafwaya fuedi a na veledi bega i na agedi. Natumiavo i na vona-vagata avaꞌai ꞌawaie i na souyediga faifaidi, ꞌauꞌauveavo wata tubuvauvau nani fuedi a na vedi ꞌenoneganega ꞌwaidiega. \p \v 18 Wata baniꞌodi ꞌaiatanidi ꞌwaidie, yaku tofolovavo iavetadi wata vevinedi ꞌAnuꞌanunuku a na veledi bega yaku Vona i na luꞌivoneyedi. \p \v 19-20 Tugusa a na vedi abame, inala i na dudubali wata wetaꞌi i na yamota baniꞌodi dayaga. Fwayefwayeye ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nuaꞌewa a na ꞌidewadi baniꞌodi dayaga, ꞌai-ꞌalaꞌalata, wata lufwa bwaikina i na ꞌisedi, mulieta ꞌAuvea i na souyeni. ꞌAiatanina ꞌwaineye fuedi i na kololo ꞌAuvea yana toketokena wata yana ꞌaiꞌaiwabu magemagetadi faifaidi. \p \v 21 Tutuyanina ꞌwaineye egavo nuanuadi ꞌaivaita, Yaubada ꞌwaineye i na vegole nika i na ꞌitaꞌitaꞌiedi.” \p \v 22 \x + \xo 2:22 \xt Ion 3:2\x*Wata Fita i vo, Me Isileli a na vonemi, side baniꞌodi. Iesu Nasalediega faifaina a vonavona. ꞌAkonadi ꞌwa ꞌasetai taunina ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nuaꞌewa fuedi i ꞌidewadi matamie, naninidi toketokedi ꞌwaidiega Yaubada i vemi veimea Iesu i veleni. \v 23 \x + \xo 2:23 \xt Fol 4:27,28\x*Tomogonina toꞌetogiluva i ꞌaniveleneni ꞌwaimie weꞌe ꞌomi ꞌwa tauyeni tosakona ꞌwaidie i tutufwaseni ꞌai lagalagana ꞌwaineye. Nagami Yaubada yana nuanua i ꞌidewai wata i ꞌasetai naninidi i na souyedi bega i tauyeni Iesu i mai i wafa. \v 24 Wafa ꞌana veviga ꞌwainega Yaubada i ꞌitaꞌitaꞌieni i sivetovoi-vaitugani, fai kebu ꞌana fata wafa i na kiaveꞌavina-vagaseni. \v 25 \x + \xo 2:25 \xt Same 16:8-11\x*Basenadiotoga Kini Devida i vona-vagata vonanina i kilumi Iesu yana vona Yaubada ꞌwaineye i vo, \p A ꞌasetai ꞌAuvea tutuya fuedi ꞌaku ꞌweabu i miamia ꞌaku ꞌatagiega. Yaubada toketokena i ꞌiꞌivaiseku bega kebu a na beꞌu vita ꞌwaidie. \p \v 26-27 Faifainanina ma yaku sosoana a subisubia. Tutuyanina a na wafa a ꞌasetai a na veꞌatumai, avinodi ꞌanunuku i na nago towafa yadi ꞌeba mia ꞌwaineye siwe kebu ꞌu na baileku bega a na wafaotoga. Yau yamu Tofolova Magemagetaku kebu ꞌu na tauyeku bega tomogoku i na bokana. \p \v 28 Mia-vagata ꞌana ꞌeda ꞌakonadi ꞌu veku wata matamuye yamu toketokena ꞌwainega a na sosoana bwaikina.” \p \v 29 \x + \xo 2:29 \xt 1 Kin 2:10; Fol 13:36\x*Ekwavo, deꞌe a na kiavemageta tubuda Kini Devida faifaina. Basenadiotoga i wafa i tavuni, ꞌana taumata tutuya fuedi ta ꞌiseꞌiseni bega ta ꞌasetai kebu i da vona-vagata taunina faifaina. \v 30 \x + \xo 2:30 \xt Same 132:11\x*Tutuyanina Kini Devida ma yawaineye, taunina Yaubada yana toluꞌivona, i ꞌasetai Yaubada yana vonaꞌawaufaufa ꞌwaineye bola yana ꞌailaꞌa ꞌwainega tamu tubuna Yaubada i na sivetovoia i na ve-kini taunina baniꞌodi. \v 31 \x + \xo 2:31 \xt Same 16:10\x*Fai Devida i ꞌasetai bola avaꞌai Yaubada i na ꞌidewai bega Keliso, taunina Yaubada ꞌana Venuaꞌivina, yana tovi-vaitugana faifaina i vona-vagata i vo, \p Yaubada kebu i na baileni towafa yadi ꞌeba mia ꞌwaineye, wata tomogona kebu i na bokana.” \p \v 32-33 \x + \xo 2:32-33 \xt Fol 1:4,8, 7:55,56; 1 Fit 3:22\x*Tomogonina taunina Iesu, Yaubada wafayega i sivetovoia, matatabuma matamega ꞌa ꞌiseni. Yaubada i silakai veimea i veleni i miabui ꞌana ꞌatagiega, wata ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i veleni basenadi baniꞌodi Tamana i vonaꞌawaufaufa ꞌwaineye. ꞌAnuꞌanununina Tamada Iesu i veleniga, ꞌasiau wata ꞌima i velema i agema, ꞌakonadi ꞌwa ꞌiseni wata ꞌwa nogai. \v 34-35 \x + \xo 2:34-35 \xt Same 110:1\x*Iesu ma tomogona i laka abame weꞌe Devida kebu, begaidi ta ꞌasetai Devida i vona-vagata tamu tomogo faifaina i vo, \p Yaubada i vona ꞌaku Toveimea ꞌwaineye i vo, \p Veimea a velemuga bega ꞌu na miabui ꞌaku ꞌatagiega, \p I na nagoga ꞌamu gaviavo a na leodi bega ꞌu na veveimeyedi.” \p \v 36 Wata Fita i vona ꞌailaꞌa ꞌwaidie i vo, ꞌIda me Isileli fueda ta na ꞌaseta-ꞌatumaia Toveimeanina i voneyeniga taunina Iesu siwe yami veimea ꞌwainega i tutufwaseni ꞌai lagalagana ꞌwaineye, Yaubada i silakai bega ꞌana Venuaꞌivina wata ꞌada Toveimea.” \s1 ꞌAilaꞌa bwaikina i vetumagana Iesu ꞌwaineye. \p \v 37 \x + \xo 2:37 \xt Fol 16:30-33\x*Tutuyanina tomotoga Fita bonana i nogai nuafoudi i veviga bwaikina, tomataꞌaulelevo i velutoliedi i vo, Emavo, baniꞌodi ꞌa na munega?” \v 38 Fita i vo, ꞌAitamogana ꞌaitamogana ꞌwa na nuavilami yami sakona ꞌwa na vedumweꞌubuꞌubusedi wata ꞌwa na bafitaiso Iesu Keliso ꞌana wagavayega bega Yaubada yami sakona i na nuatavunidi wata ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i na velemi. \v 39 \x + \xo 2:39 \xt Efe 2:12,13,17\x*Basenadi Yaubada i vonaꞌawaufaufa ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i na veleda, wata vonaꞌawaufaufanina i na damana natudavo ꞌwaidie wata egavo i miamiani ꞌaniꞌie ꞌAuvea yada Yaubada i na goledi i na nagoi ꞌwaineye.” \p \v 40 Wata ꞌifwaidi vona ꞌwaidiega i veluꞌaseꞌasedi i vo, Bola Yaubada tosakona fuedi i na luvematavulogidi bega yadi sauluva sakoidi ꞌwa na bailedi nika taunimi ꞌwa na ꞌitaꞌitaꞌiemi.” \v 41 \x + \xo 2:41 \xt Fol 4:4; 5:14\x*ꞌAiatanina ꞌwaineye tomotoga baniꞌodi 3000 Fita yana vona i vetumaganeni, i bafitaiso i luku tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa ꞌwaineye. \s1 Iesu ꞌana tovetumaganavo yadi sauluva. \p \v 42 Tutuya fuedi tovetumaganavo taunidi i tauyedi tomataꞌaulelevo yadi ve ꞌwaidie, i veveiana, Yaubada ꞌwaineye i veveluꞌui, wata Iesu ꞌana ꞌeba nuaveꞌavina faifaina ma fuedie i ꞌaniꞌani. \v 43 \x + \xo 2:43 \xt Fol 5:11,12\x*Matatabudi ma yadi kololo Yaubada i veꞌililibuyeni, weꞌe tomataꞌaulelevo ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nuaꞌewa fuedi i ꞌidewadewadi tomotoga matadie. \v 44 \x + \xo 2:44 \xt Fol 4:32-35\x*Tovetumagananidi matatabudi i veveiana wata nani ꞌifwaidi ꞌwaidiega i veveꞌivaivaita. \v 45 Yadi kukua i vekimwaneyedi, tutulidi i ꞌewadi wekowekoma i veledi ꞌaitamogana ꞌaitamogana yana nuanua ꞌana fata baniꞌodi. \v 46 \x + \xo 2:46 \xt Luk 24:53\x*ꞌAiata ꞌaitamogana ꞌaitamogana matatabudi i mimiavaꞌauta vanuga ꞌeba veluꞌui ꞌwaineye, wata yadi vanuge ma yadi sosoana wata ma yadi nuaobu i ꞌaꞌaniluvetubama bega Iesu i na nuaveꞌavini. \v 47 \x + \xo 2:47 \xt Fol 6:7; 11:21,24\x*Yaubada i subisubiai weꞌe tomotoga ꞌifwaidi yadi sauluva i ꞌiseni nuadi i ꞌewai i veꞌililibuyedi. ꞌAiata ꞌaitamogana ꞌaitamogana tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa i vevebwaika fai egavo Iesu Valana i vetumaganeni ꞌAuvea i ꞌitaꞌitaꞌiedi i lukuluku ꞌadi ꞌailaꞌa ꞌwaineye. \c 3 \s1 Tomogo ꞌagena sinunumina i veꞌatumai. \p \v 1 Tamu ꞌaiata Fita wata Ioni i nagoi vanuga ꞌeba veluꞌui ꞌwaineye. ꞌAkonadi ꞌauyewa i ꞌawavilai, veluꞌui ꞌana tutuya i leꞌwa. \v 2 \x + \xo 3:2 \xt Fol 14:8\x*Vanuga ꞌeba veluꞌui tamu ꞌawana ꞌana wagava ꞌAwa ꞌana ꞌisa ꞌAtumaiotogina, bei tomogo ꞌagena sinunumina inana kamodiega i miamia. ꞌAiata ꞌaitamogana ꞌaitamogana enavo i nunaweni bei i vevemiabuia egavo i nunagoi vanuga ꞌeba veluꞌui ꞌwaineye, ꞌwaidie mani i veveluꞌui. \v 3 Tutuyanina Fita wata Ioni i ꞌisedi i mimaia ꞌwaidie i veluꞌui ꞌaiꞌedi tamu avaꞌai i da veleni. \v 4 Siwe ꞌadi ꞌailuga i ꞌisadewai Fita i voneni i vo, ꞌU ꞌisamaiema.” \v 5 I ꞌisanawedi yana nuanua i vo ꞌako, Avaꞌai i na veleku?” \v 6 \x + \xo 3:6 \xt Fol 3:16; 16:18\x*Nika wata Fita i voneni i vo, Kebu tamu mani ꞌwaikuye bega a na velemu, siwe nani tamu a na velemu. Iesu Keliso ꞌatamana Nasaledi ꞌwainega yana toketokenayega a na vonemu, ꞌU tovoi ꞌu yaba.” \v 7-8 Fita ꞌana ꞌatagie i ꞌabi i sivetovoia nika ꞌagena wata ꞌana buseumatana i vetoketoke i luafwalagi i yaba. Mulieta Fita wata Ioni ma fuedie i luku vanuga ꞌeba veluꞌui ꞌwaineye, tomogonina i yogosousou Yaubada i subisubiai. \v 9-10 ꞌAilaꞌa bwaikina tomogonina i ꞌiseni i yogosousou wata Yaubada i subisubiai, i ꞌisaꞌinanai taunina totalaveluꞌui yana ꞌeba mia vanuga ꞌeba veluꞌui ꞌawaneye begaidi fuedi nuadi i voganidi wata nuadi i ꞌewai yana veꞌatumai faifaina. \s1 Fita yana lauꞌage vanuga ꞌeba veluꞌui ꞌwaineye. \p \v 11 Vanuga ꞌeba veluꞌui masiꞌedana ꞌana wagava Masiꞌeda Solomoni bei tomogonina i veꞌatumaiga Fita wata Ioni taiadi i vedimaꞌabiꞌabi i tovotovoi. ꞌAilaꞌa i ꞌiseni i veꞌatumai ma yadi nuavogana i veꞌilililide i mai ꞌwaidie. \v 12 Fita tomotoga i ꞌisedi i vonedi i vo, Emavo, awale nuami i voganidi wata ꞌwa ꞌiꞌisadewama? ꞌOmi ꞌwa nuaniga ꞌwa vo ꞌako taunima yama toketokenayega ꞌalo yama sauluva magemagetadi ꞌwaidiega tomogo deꞌe ꞌa da ꞌiveꞌatumaia, siwe kebu. Tamu tomogo yana toketokena ꞌwainega i veꞌatumai. \v 13 \x + \xo 3:13 \xt Sou 3:15; Luk 23:13-25\x*Ebelamo, Aisake, Iakobo, wata ꞌifwaidi tubudavo yadi Yaubada, Natuna Iesu i silakai, toketokena wata veimea i veleni. Tomogonina ꞌwa ꞌaniveleneni yada toꞌedakumetavo ꞌwaidie wafa faifaina, igodi Failato i da ꞌetoyavuya siwe ꞌwa baileni. \v 14 Taunina magemagetana, yana sauluva ꞌatumaiꞌavana Yaubada mataneye siwe ꞌomi ꞌwa vedumweꞌaiꞌaieni Failato ꞌwa voneni tamu toꞌainike ꞌana wagava Balaba i ꞌetoyavuya. \v 15 \x + \xo 3:15 \xt Fol 2:32; 5:30\x*Begaidi yami veimea ꞌwainega yawaida lamuna i luvewafai siwe Yaubada i sivetovoia wafayega, ꞌima matamega ꞌa ꞌiseni. \v 16 Iesu yana toketokena ꞌwainega tomogo deꞌe ꞌagena i ꞌaniꞌotoidi. Avaꞌai ꞌwa ꞌiseni ꞌalo ꞌwa ꞌasetai yama vetumagana wata Iesu yana toketokena ꞌwaidiega. Yama vetumagananina Iesu ꞌwaineye tomogonina matamie i veꞌatumai. \p \v 17 \x + \xo 3:17 \xt Luk 23:34\x*Ekwavo, side baniꞌodi. A nuani ꞌomi wata ꞌida me Diu yada toꞌedakumetavo taiadi yami bavu ꞌwainega Iesu ꞌwa luvewafai fai kebu ꞌwa da ꞌaseta-ꞌatumaia taunina Yaubada Natuna. \v 18 \x + \xo 3:18 \xt Luk 24:27\x*Basenadi Yaubada i venuayato yana toluꞌivonavo ꞌwaidie bega i vona-vagata ꞌana Venuaꞌivina Keliso veviga bwaikina i na veluagai mulieta i na wafa. ꞌAkonadi ꞌana mogitana i souyeni yami veimea ꞌwainega. \v 19 Faifainanina yami sakona ꞌwaidiega ꞌwa na nuavilami Yaubada ꞌwaineye bega yami sakonanidi i na ꞌuꞌumidi. \v 20 Wata ꞌAuvea yada Yaubada ꞌaivaita i na velemi bega ꞌanuꞌanunumi i na veꞌatumai wata i na vetoketoke, nika Yaubada ꞌana Venuaꞌivina, taunina Iesu i na vetunei faifaimi. \v 21 Tutuya deꞌe Iesunina i miamia abame i na nagoga Yaubada yana tutuya ꞌana mogitana i na veluagai. Tutuyanina ꞌwaineye nani matatabuna fwayefwayeye wata abame i na ꞌiveꞌivaudi, baniꞌodi basenadiotoga yana toluꞌivona magemagetadi i vona-vagata. \v 22-23 \x + \xo 3:22-23 \xt VeL 18:15,18-19\x*Wata baniꞌodi basenadiotoga Mosese i kilumi Yaubada yana Buki nageneye Iesu faifaina i vo, \p ꞌAuvea yada Yaubada bola tamu yana toluꞌivona i na vetunei ꞌwaimie yau baniꞌodi. Taunina yada tomotoga ꞌwaidega i na silakai wata nani matatabuna i na luꞌivonaga ꞌwaimie bonana ꞌwa na nogai. ꞌAiꞌedi aitoi kebu i na vematayakeyakeniga Yaubada yana ꞌAilaꞌa ꞌwainega i na veꞌidiꞌidieni i na wafaotoga.” \p \v 24 Wata Fita i vonedi i vo, Basenadiotoga toluꞌivona matatabudi Yaubada yana nuanua i luꞌivoneyediga, i vona-vagata naninidi i souyediga tutuya deꞌe faifaina. Toluꞌivonanidi baniꞌodi Samuela wata ꞌifwaidi mulineye i mai. \v 25 \x + \xo 3:25 \xt Nag 22:18; Gal 3:8\x*Yaubada yana vonaꞌawaufaufanidi toluꞌivona i luꞌivoneyediga ꞌomi faifaimi. Basenadiotoga Yaubada i vonaꞌawaufaufa tubudavo ꞌwaidie wata ꞌomi ꞌwaimie. Wata baniꞌodi i voneyedi tubuda Ebelamo ꞌwaineye i vo, \p Yau a na nuakalikaliemu bega tubumwavo ꞌwaidiega ma yaku nuakalikali a na vesauluva ꞌatumaina tomia fwayafwaya matatabuna ꞌwaidie.” \p \v 26 Nika mogitana Yaubada Natuna i venuaꞌivineni nagami ꞌwaimie i vetunei bega i na vesauluva ꞌatumaina ꞌwaimie i na kiavenuavilami yami sauluva sakoidi ꞌwaidiega.” \c 4 \s1 Fita wata Ioni i tovoi Kaniselo matadie. \p \v 1 Tutuyanina Fita wata Ioni i vonavona tomotoga ꞌwaidie, ꞌifwaidi totafalolo i maia ꞌwaidie. Taunidi tovelomu, Diu ꞌifwaidi ꞌadi wagava Sadusi, wata tolugavia ꞌadi toꞌedakumeta, taunidi vanuga ꞌeba veluꞌui ꞌana toꞌisaveꞌavinavo. \v 2 Ma yadi nuasako i maia fai yadi nuanua igodina towafa kebu i na tovoi-vaitugana, siwe Fita wata Ioni tomotoga ꞌwaidie i veve i vo, Yaubada Iesu i sivetovoia wafayega begaidi towafa fuedi i na yawasa-vaitugana.” \v 3 \x + \xo 4:3 \xt Fol 5:18\x*Faifainanina i ꞌiveꞌavinidi siwe ꞌakonadi i lavia i yatodi vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye i ꞌeno. \v 4 \x + \xo 4:4 \xt Fol 2:41; 5:14\x*Weꞌe fuedi Iesu valana i nogai i vetumagana i luku tovetumaganavo ꞌwaidie i ꞌimosoꞌiedi bega iavetaꞌava ꞌadi ꞌailaꞌa 5000, siwe wata vevine kwakwama taiadi. \p \v 5 I ꞌatai, me Diu yadi toveimeavo, yadi toꞌedakumetavo ꞌauꞌauveadi wata veꞌetoboda ꞌadi tovevo i vaꞌauta Ielusalema. \v 6 Wata ꞌifwaidi tomotoga taiadi, Anasa tovelomu bwaikina ma yana ꞌailaꞌavo, wata Kaiafa, Ioni, Alekisana taiadi. \v 7 \x + \xo 4:7 \xt Mad 10:19-20\x*I vaꞌautaꞌaꞌava, Fita wata Ioni i miedi matadie i velutolitoliedi i vo, Tomogo baniꞌodi ꞌwa munegi i veꞌatumai? Avaꞌaiega yami toketokena ꞌwa veluagai ꞌalo aitoi ꞌana wagavayega?” \p \v 8-9 Siwe ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina Fita i agei mogitana bega yadi velutoli i tutuli i vo, ꞌOmi ꞌama toꞌedakumetavo, wata yama ꞌauveavo, ꞌasiau ꞌwa velutoliemaga, voke tomogo ꞌagena sinunumina ꞌa ꞌivaiseni i veꞌatumai faifaina. \v 10 \x + \xo 4:10 \xt Fol 3:6\x*Siwe ꞌomi wata me Isileli fuemi ꞌwa na ꞌasetai, tomogonina ꞌwa ꞌiseꞌiseni, Iesu Keliso ꞌatamana Nasaledi ꞌwainega yana toketokena ꞌwainega i veꞌatumaiotoga. Tomogonina Yaubada ꞌana Venuaꞌivina, basenadi ꞌomi ꞌwa tutufwaseni ꞌai lagalagana ꞌwaineye siwe Yaubada i sivetovoia wafayega. \v 11 \x + \xo 4:11 \xt 1 Fit 2:7; Same 118:22-23\x*Basenadiotoga i kilumi Yaubada yana Buki ꞌwaineye Iesu faifaina i vo, \p Folovanina ꞌomi toꞌaiyogona ꞌwa baileni, \p Yaubada i silakai i veꞌunututuyeni.” \p \v 12 \x + \xo 4:12 \xt Ion 14:6\x*Side baniꞌodi. Fai Yaubada Iesu i silakai, ꞌaiseotogina ꞌana fata i na ꞌitaꞌitaꞌieda. Yaubada Iesu i veleda bega i na ꞌitaꞌitaꞌieda, weꞌe tomia fwayafwaya matatabuna ꞌwaidega kebu tamu aitoi baniꞌodiga.” \p \v 13 Diu yadi Kaniselovo Fita wata Ioni yadi venuafoufaꞌala i ꞌiseni wata i ꞌasetadi taunidi tomotoga-ꞌavoꞌavovo kebu i da luku sikulu ꞌwaineye, faifainanina nuadi i voganidi yadi vona ꞌatumaina faifaina, bega i nuani Iesu ꞌadi ꞌweabu wata ꞌadi tove. \v 14 Toꞌedakumetavonidi kebu tamu avaꞌai ꞌadi fata i da voneyeniga fai tomogonina i ꞌiseni ꞌakonadi i veꞌatumai taiadi i tovotovoi. \v 15-16 \x + \xo 4:15-16 \xt Ion 11:47\x*Bega i vonedi ꞌadi ꞌaitonu i souyedi tutudaba ꞌwainega kaniselovo ꞌaiseꞌavadi i veifufu i vo, Baniꞌodi ta na munegidi? Kebu ꞌada fata yadi folova toketokena ta na awaveꞌeveꞌeweni fai tomotoga fuedi Ielusalema nageneye ꞌakonadi i ꞌasetai Fita wata Ioni tomogonina i ꞌiveꞌatumaia. \v 17 \x + \xo 4:17 \xt Fol 5:28-29\x*Siwe ꞌadi ꞌailuga ta na talabodedimo kebu wata Iesu Valana i na luꞌivona-vuvueni mali tomotoga ꞌwaidie bega nani deꞌe kebu i na vebwaika.” \p \v 18 I goledi i luku-vaitugana ꞌwaidie i veluꞌaseꞌasedi i vo, ꞌA talabodemi, kebu wata ꞌwa na veveifufu ꞌalo ꞌwa na veve Iesu faifaina.” \v 19-20 Siwe Fita wata Ioni yadi vona i tutuli i vo, ꞌOmi taunimi ꞌwa na venuaꞌivina avaꞌai nuanuaga Yaubada mataneye ꞌatumaina. ꞌOmi yami nuanua ꞌa na vematayakeyakeni ꞌalo Yaubada? ꞌA nuaniga kebu ꞌama fata ꞌa na ꞌailove ꞌa na vonavona, fai Iesu yana folova matamega ꞌa ꞌiseni wata yana vona tanigamega ꞌa nogai.” \p \v 21-22 Kaniselovo kebu tamu avaꞌai Fita wata Ioni ꞌwaidiega i da veluagai bega i na luvematavulogidi weꞌe tomotoga fuedi Yaubada i subisubiai tomogonina i ꞌiveꞌatumaiaga faifaina, begaidi kebu ꞌadi fata i na nikedi. Tomogonina i veꞌatumaiga kebu tubuvauvaunaga ꞌana malamala 40 i ꞌiaweni. Wata Kaniselovo i kwayega i talabodebodedi, mulieta i vonedi i souyedi. \s1 Tovetumaganavo i veluꞌui Yaubada ꞌwaineye. \p \v 23 Tutuyanina Fita wata Ioni i souyedi i viladi i nagoi ꞌadi ꞌailaꞌavo tovetumagana ꞌwaidie i luꞌivona tovelomu bwaikidi wata toꞌedakumetavo ꞌauꞌauveadi yadi vona. \v 24 I luꞌivona i ꞌaꞌavana, ma fuedie yadi nuanua ꞌaitamoganega Yaubada ꞌwaineye i veluꞌui i vo, ꞌAuvea, ꞌomu bwaikimu, abama, fwayafwaya, wata ufa ꞌadi toꞌidewadewa wata nani fuedi nagedie i ꞌenoꞌenovi. \v 25 \x + \xo 4:25 \xt Same 2:1-2\x*Basenadiotoga ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i venuayato yamu tofolova wata tubuma Devida ꞌwaineye bega i vona-vagata vonanina i kilumi i vo, \p Awale tomotoga ꞌailaꞌa tulina tulina i nuasako bwaikina Yaubada ꞌwaineye? \p Tomotoganidi yadi nuanua givagivana i ꞌidewa-wayogeni, igodi i da vesauluva sakoina ꞌAuvea ꞌwaineye. \p \v 26 Kini fuedi yadi ꞌeba vetalaga i ꞌidewadi wata toꞌedakumetavo i vaꞌauta nuanuadi Yaubada wata ꞌana Venuaꞌivina taiadi i na vetalaga.” \p \v 27 \x + \xo 4:27 \xt Mad 27:1-2\x*Yadi nuanuananina basenadiotoga Devida i voneyeni siwe ꞌakonadi ꞌana mogitana i sousouyeni ꞌatamana deꞌe ꞌwaineye, fai Kini Elodi wata Fonitio Failato i vaꞌauta me Isileli wata mali tomotoga taiadi. Bega yadi nuanua ꞌaitamogana ꞌwainega Iesu yamu Tofolova Magemagetana ꞌu venuaꞌivineniga, i vedumweꞌaiꞌaieni. \v 28 \x + \xo 4:28 \xt Fol 2:23\x*Basenadiotoga ma yamu toketokena yamu nuanua ꞌu ꞌidewai Iesu faifaina, weꞌe avaꞌai tomotoganidi i ꞌidewadewadi fai nagami yamu nuanua baniꞌodi. \v 29 \x + \xo 4:29 \xt Efe 6:19\x*ꞌAuvea ꞌakonadi ꞌu ꞌasetai tomotoganidi nuanuadi veviga bwaikina i na velevelema, faifainanina ꞌima yamu tofolovavo ꞌu na ꞌivaisema bega yamu vona matatabuna venuafoufaꞌalayega ꞌa na luluꞌivoneyedi. \v 30 Wata nuanuama yamu Tofolova Magemagetana Iesu, yana toketokena ꞌwainega ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nuaꞌewa ꞌu na ꞌiꞌidewadi wata toviga ꞌu na ꞌiꞌiveꞌatumaidi. \p \v 31 \x + \xo 4:31 \xt Fol 2:4\x*Tutuyanina i veluꞌuiꞌaꞌava, Yaubada yana toketokena ꞌwainega vanuga i yue. ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina tovetumaganavo i agedi mogitana, ma yadi venuafoufaꞌala Yaubada yana Vona i veveifufuyedi. \s1 Kukuayega i veveꞌivaivaita. \p \v 32 \x + \xo 4:32 \xt Fol 2:44\x*Tovetumaganavo matatabudi yadi nuanua ꞌaitamogana. Naninidi ꞌwaidie, ꞌwaidiega i veꞌivaivaita ma ediavo kebu tamu aitoi i da veumokai. \v 33 Toketokena bwaikina ꞌwainega tomataꞌaulelevo i luluꞌivona mogitana Toveimea Iesu yana tovi-vaitugana faifaina, wata ma yana nuakalikali Yaubada i vevesauluva ꞌatumaina ꞌwaidie \v 34-35 \x + \xo 4:34-35 \xt Fol 2:25\x*Tovetumagananidi kebu tamu aitoi i da ꞌusa tamu nani ꞌwainega fai egavo ma yadi kukua bwaikidi i vevekimwaneyedi tutulidi i ꞌewaꞌewadi tomataꞌaulelevo i veleveledi, mulieta i veveusedi ꞌaitamogana ꞌaitamogana yana nuanua ꞌana fata baniꞌodi. \p \v 36-37 \x + \xo 4:36-37 \xt Fol 11:22-26; 13:2-3\x*Baniꞌodi Iosefa, tomataꞌaulelevo i goleni Banabasa, ꞌana saivila Toꞌaivaita, yana fwayafwaya i vekimwaneyeni maninina i mieni i ꞌaniveleneni tomataꞌaulelevo ꞌwaidie. Tomogonina i tubuga Imula Saifilosi ꞌwaineye wata Livai ꞌana wauma ꞌwainega. \c 5 \s1 Ananaiasi wata Safaila yadi vekali. \p \v 1 Tovetumaganavo ma ediavo kukuayega i veveꞌivaivaita weꞌe iadi tamu ꞌana wagava Ananaiasi ma yana vavine Safaila ꞌifwaidi yadi fwayafwaya i vekimwaneyeni. \v 2 \x + \xo 5:2 \xt Fol 4:34,35\x*Maninina i ꞌewai, ꞌifwaidi i veꞌoꞌoledi wata ꞌifwaidi Ananaiasi i nawedi tomataꞌaulelevo i veledina i vonedi i vo, Side, yama fwayafwaya tutulina matatabuna a mieni.” Wata yana vavine yana vekali i ꞌasetai. \v 3 \x + \xo 5:3 \xt Ion 13:2\x*Tutuyanina maninina i veledi Fita i vo, Ananaiasi, awale taunimu ꞌu tauyemu Seitani yana nuanua ꞌwaineye, bega ꞌu vekali ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina ꞌwaineye? Yamu vekalinina fai ꞌifwaidi yami fwayafwaya tutulina ꞌu veꞌoꞌoleni ꞌu vo, Matatabuna a mieni.” \v 4 Basenadi ꞌomu yamu fwayafwaya, wata tutuyanina ꞌu vekimwaneyeniga tutulina ꞌomu yamu mani. Awale yamu nuanuananina baniꞌodi i souyeni? Kebu ꞌaisema ꞌu da vekaliemaga, wata ꞌu vekali Yaubada ꞌwaineye.” \v 5 Tutuyanina Fita yana vona i nogai i wafa i ꞌawauliulia. Fuedi valana i nogai Ananaiasi baniꞌodi i munega i wafa, i kololo bwaikina. \v 6 Mulieta nigolalaga i maia tomogona i fania i evai i naweni i tavuni. \p \v 7 ꞌAwasasa ꞌaitonu i ꞌaꞌava wata yana vavine i mai weꞌe yadi lamoga yana wafa kebu i da ꞌasetaiga. \v 8 Fita i vonedi i vo, Nuanuaku a na ꞌasetai, vona mogitana deꞌe yami fwayafwaya tutulina matatabuna ꞌalo kebu? Safaila i vo, Eꞌe matatabuna.” \v 9 Wata Fita i vo, Awale ma yami lamoga yami nuanua ꞌaitamogana ꞌwainega ꞌAuvea ꞌAnuꞌanununa ꞌwa silubuya? Weꞌe nigolalaga yami lamoga i tavuniga siwe ꞌakonadi i leꞌwai ꞌomi wata ꞌako i na evami i na nawemi i na tavunimi.” \v 10 Nika i wafa i ꞌawauliulidi Fita ꞌageneye. Nigolalaganidi i luku i ꞌisedi ꞌakonadi i wafa i evadi i nawedi i tavunidi yadi lamoga lilivaneye. \p \v 11 Iesu yana ꞌAilaꞌa matatabudi valadi i nogai i kololo bwaikina wata mali tomotoga fuedi taiadi. \s1 Tomataꞌaulelevo toviga fuedi i ꞌiveꞌatumaidi. \p \v 12 \x + \xo 5:12 \xt Fol 14:3\x*Tomataꞌaulelevo ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nuaꞌewa fuedi i ꞌiꞌidewadi tomotoga matadie. Tovetumaganavo yadi sauluva i vavaꞌauta Masiꞌeda Solomoni ꞌwaineye vanuga ꞌeba veluꞌui nageneye. \v 13 Tomotoga fuedi tovetumaganavonidi i veꞌililibuyedi siwe kebu i da nagoi ꞌwaidie i kololo. \v 14 Weꞌe ꞌifwaidi i vevetumagana Toveimea Iesu ꞌwaineye i lukuluku ꞌadi ꞌailaꞌa ꞌwaineye bega i veveꞌilaꞌedi, vevine wata iaveta. \v 15 Fai tomataꞌaulelevo ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nuaꞌewa i ꞌiꞌidewadi, toviga ma ꞌividi i mimaiedi ꞌedeye i yatoyatodi bega bola Fita ꞌifwaidi i na ꞌabitonovidi, weꞌe ꞌaiꞌedi kebu, ꞌifwaidi i na veꞌiꞌwaꞌuyedimo i na veꞌatumai. \v 16 \x + \xo 5:16 \xt Mak 6:56; Fol 19:11,12\x*Wata tomotoga ꞌailaꞌa bwaikaotogina ꞌatamana fuedi Ielusalema lilivaneye yadi toviga i miedi wata ꞌifwaidi yaiaina i agediga siwe matatabudi i veꞌatumai. \s1 Tomataꞌaulelevo i ꞌiveꞌavinidi. \p \v 17-18 \x + \xo 5:17-18 \xt Fol 4:1-3\x*Tovelomu bwaikina ma enavo totafalolo Sadusi, ma yadi nuasako, tomataꞌaulelevo i veꞌunumagigiedi, i ꞌiveꞌavinidi i yatodi vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye. \v 19 \x + \xo 5:19 \xt Fol 12:7-10\x*Siwe lovananina ꞌwaineye tamu ꞌAuvea yana anelose vanuga ꞌeba yogona ꞌana saiboda i sibaleni i vonedi i souyedi. \v 20 Wata i vonedi i vo, ꞌWa na nagoi ꞌwa na luku vanuga ꞌeba veluꞌui ꞌwaineye tomotoga ꞌwaidie ꞌwa na veifufu-dewa mia ꞌivauna Iesu ꞌwainega faifaina.” \v 21 Tomataꞌaulelevo bonana i nogai, mulieta i ꞌatai i luku vanuga ꞌeba veluꞌui nageneye bei i veve tomotoga ꞌwaidie. \p ꞌAiatanina ꞌwaineye Diu yadi kaniselovo matatabudi i vaꞌauta, taunidi tovelomu bwaikina ma enavo wata Diu yadi toꞌedakumetavo ꞌauꞌauveadi. Tolugaviavo i vonedi i nagoi vanuga ꞌeba yogona ꞌwainega tomataꞌaulelevo igodi i da miedi kaniselovo ꞌwaidie. \v 22-23 Tutuyanina tolugaviavo i leꞌwai tomataꞌaulelevo i ꞌisaꞌavadi bega i viladi i nagoi kaniselovo ꞌwaidie i luꞌivona i vo, ꞌA leꞌwai vanuga ꞌeba yogona ꞌa ꞌiseni ꞌana saiboda faꞌalidi wata toꞌisaveꞌavinavo i tovotovoi ꞌawa lilivadie, siwe saiboda ꞌa sibaleniga kebu tamu aitoi ꞌa da veluagai nageneye.” \v 24 Tutuyanina tolugaviavo ꞌadi toꞌedakumeta wata tovelomu ꞌadi toꞌedakumetavo yadi vona i nogai, nuadi i voganidi i vo, Baniꞌodi i munega i souyedi?” \p \v 25 I vonavona nika tamu tomogo i leꞌwa i vonedi i vo, ꞌWa veꞌwada a na vonemi, tomotoganidi ꞌwa yatodiga vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye, sino i veve tomotoga ꞌwaidie vanuga ꞌeba veluꞌui nageneye.” \v 26 Bega tolugaviavo ma yadi toꞌedakumeta i nagoi vona bikanega tomataꞌaulelevo i veviladi. Kebu bonadi i da siayaꞌaia fai tomotoga i kololoyedi, bola tomataꞌaulelevo i na ꞌikasikasisiedi kileuyega i na nikedi. \p \v 27-28 \x + \xo 5:27-28 \xt Fol 4:18-19; Mad 27:25\x*Tolugaviavo tomataꞌaulelevo i miedi kaniselo matadie tovelomu bwaikina i vonedi i vo, Basenadi ꞌa talabodemi ꞌa vo, Iesu faifaina kebu ꞌwa na veve.” Siwe ꞌakonadi yami venina tomia Ielusalema matatabudi i ꞌaseta, wata nuanuami ꞌwa na ꞌuvanima yana wafa faifaina.” \v 29 Fita ma enavo yadi vona i tutuli i vo, ꞌOmi, wata mali tomotoga yami vona kebu ꞌa na vematayakeyakedi, Yaubada ꞌaisena yana nuanua i lubwaineni. \v 30 ꞌOmi Iesu ꞌwa luvewafai ꞌai lagalagana ꞌwaineye, siwe tubudavo yadi Yaubada wafayega i sivetovoia. \v 31 \x + \xo 5:31 \xt Efe 1:20; Ibu 12:2\x*Wata i silakai i vemiabuia ꞌana ꞌatagiega veimea i veleni bega taunina yada Toꞌedakumeta wata ꞌada Toꞌitaꞌitaꞌi, bega ꞌida me Isileli ꞌada fata ta na nuavilada Yaubada yada sakona i na nuatavunidi. \v 32 \x + \xo 5:32 \xt Fol 1:8\x*Yana wafa wata yana tovi-vaitugana matamega ꞌa ꞌisedi wata ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i ꞌasetai. Yaubada ꞌAnuꞌanununina ꞌAtumaina i velema ꞌima ꞌana tovematayakayaka ꞌwaimeye.” \s1 Gamelieli enavo i talabodedi. \p \v 33 Kaniselovo yadi vonanina i nogai i nuasako bwaikina yadi nuanua ꞌaitamoganega i vo, Ta na nikedi i na wafa.” \v 34-35 Siwe tamu iadi ꞌana wagava Gamelieli taunina totafalolo Falisi, veꞌetoboda ꞌana tove, wata fuedi i veꞌililibuyeni, i tovoi matadie tomataꞌaulelevo i vonedi i souyedi. Mulieta Gamelieli kaniselovo i vonedi i vo, Ekwavo, ꞌaiꞌedi nuanuami ꞌwa na vo avaꞌai ꞌwa na ꞌidewai deꞌe tomotoganidi ꞌwaidie, nagami ꞌwa na nuanua tonovina. \v 36 Basenadi tamu tomogo ꞌana wagava Tiudasi i vo, Yau tomogo bwaikiku, ꞌwaikuye ꞌwa na ꞌisa wata ꞌwa na vetutuyameku,” bega tomotoga baniꞌodi 400 i nagoi ꞌwaineye. Siwe mali tomotoga i nikei i wafa, ꞌana tovetutuyamavo i veꞌiyavuyavulagi yana nuanuananina igodi i da ꞌidewaiga i ꞌaꞌava. \v 37 Mulieta gabemani tomotoga ꞌadi wagava i kilukilumidi tutuyanina ꞌwaineye, tamu tomogo Galili ꞌana wagava Iudasa yana nuanua tamu i ꞌidewai wata tomotoga fuedi i nagoi ꞌwaineye. Taunina wata i wafa, yana tomotoga wata yana nuanuananina i ꞌiawelovedi. \v 38-39 Wata ꞌasiau baniꞌodi. A vona mogitana. ꞌAiꞌedi Iesu valana tomotoga yadi nuanua, bola i na ꞌaꞌava fai taunina ꞌakonadi i wafa tomotoganidi ꞌadi ꞌailuga baniꞌodi, weꞌe ꞌaiꞌedi Yaubada yana nuanua, kebu ꞌami fata ꞌwa na leodi. Fai voke bola ꞌwa na nunagoi Yaubada taiadi ꞌwa na vevetalaga. Faifainanina deꞌe tomataꞌaulelenidi kebu ꞌwa na nikedi. ꞌWa bailedi i na nagoi.” Kaniselovo matatabudi Gamelieli yana vona i nogai i veꞌililibuyeni. \v 40-41 \x + \xo 5:40-41 \xt Fol 4:18; \xt Mad 5:10-12; 1 Fit 4:13\x*Mulieta tolugaviavo i vonedi tomataꞌaulelevo i miedi i toke i fitalidi mulieta kaniselovo i talabodedi kebu wata Iesu faifaina i na veveifufu. I ꞌaꞌavana i vonedi i na nagoi nika ma yadi sosoana i souyedi kebu i da bunumayaga i vo, Yaubada i tauyeda veviga ta veveluagai Iesu faifaina.” \p \v 42 \x + \xo 5:42 \xt Fol 17:3\x*ꞌAiata ꞌaitamogana ꞌaitamogana tomataꞌaulelenidi i lukuluku vanuga ꞌeba veluꞌui ꞌwaineye wata tomotoga yadi vanuge, ꞌwaidie i veve wata i lalauꞌage Iesu Valana ꞌAtumaina faifaina i vo, Iesu taunina Keliso, Yaubada ꞌana Venuaꞌivina. \c 6 \s1 Toꞌaivaita ꞌadi 7 i venuaꞌivinedi. \p \v 1 ꞌAiata ꞌaitamogana ꞌaitamogana tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa i vevebwaika, siwe ꞌifwaidi i nuavita yadi ꞌwabuꞌwabulavo faifaidi. Tovetumaganavo ꞌifwaidi me Guliki i vonavona i vo, ꞌAiata ꞌaitamogana ꞌaitamogana tomataꞌaulelevo ꞌaniꞌani ꞌwabuꞌwabulavo i velevelediga, yama ꞌwabuꞌwabulavo ꞌadi ꞌanivelena siaina, weꞌe me Ibeliu yadi ꞌwabuꞌwabulavo ꞌadi veuveuta bwaikina.” \v 2 Faifainanina tomataꞌaulelevo ꞌadi 12 tovetumaganavo matatabudi i goledi i vaꞌauta taiadi i veifufu i vo, Yama folova mogitana Yaubada yana Vona ꞌa na lalauꞌage. Kebu i da lubwainema folovanina ꞌa na baileni weꞌe ꞌaniꞌani ꞌa na ꞌiꞌisaveꞌavini. \v 3 Faifainanina side baniꞌodi emavo, ꞌwaimiega tomotoga ꞌadi 7 ꞌwa na venuaꞌivinedi, tomotoganidi ma yadi ꞌaseta bwaikina wata ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i agedi mogitana. Taunidi yadi folova, ꞌa na veimeyedi ꞌaniꞌani i na ꞌiꞌisaveꞌavini. \v 4 Weꞌe ꞌima tutuya fuedi yama folova ꞌa na lalauꞌage wata ꞌa na veveluꞌui Yaubada ꞌwaineye.” \p \v 5 Tovetumagananidi matatabudi i sosoana tomataꞌaulelevo yadi nuanua faifaina. Begaidi Sitiveni i venuaꞌivineni, taunina tovetumagana toketokena, wata ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i agei mogitana. Wata ꞌifwaidi Sitiveni baniꞌodi i venuaꞌivinedi. ꞌAdi wagava: \p Filifi, \p Filikolo, \p Nikanoli, \p Taimoni, \p Falimina, \p Nikola, tomogo Anitioki, basenadi i ve-Diu, mulieta i vetumagana Iesu ꞌwaineye. \p \v 6 \x + \xo 6:6 \xt Fol 13:3\x*Tovetumaganavo tomotoganidi ꞌadi 7 i miedi tomataꞌaulelevo ꞌwaidie, bega tomataꞌaulelenidi i veluꞌui faifaidi, wata nimadi i yatodi ꞌunuꞌunudie bega Yaubada i na nuakalikaliedi wata i na ꞌivaisedi yadi folova ꞌwaidie. \p \v 7 \x + \xo 6:7 \xt Fol 16:5\x*Yaubada yana Vona i yavula tomotoga fuedi ꞌwaidie. Tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa Ielusalema nageneye i vebwaika-ꞌafoꞌafo, wata me Diu yadi tovelomu fuedi i vetumagana Iesu ꞌwaineye. \s1 Sitiveni ꞌana ꞌiveꞌavina. \p \v 8 Yaubada ma yana nuakalikali i vevesauluva ꞌatumaina Sitiveni ꞌwaineye wata toketokena i veleni bega ꞌeba nuavogana wata ꞌeba ꞌisa toketokedi i ꞌiꞌidewadi tomotoga matadie. \v 9 Tamu me Diu yadi ꞌeba miavaꞌauta ꞌana wagava Yavuyavudi Folova-maimaiga ꞌWainega, ꞌeba miavaꞌautanina ꞌana tomotoga ꞌifwaidi i maia Sitiveni taiadi i veꞌikwayekwayega. Tomotoganidi taunidi Diu, ꞌifwaidi i maia Sailini wata Alekisanidilia ꞌwaidiega, wata ꞌifwaidi Silisia wata Eisia ꞌwaidiega. \v 10 \x + \xo 6:10 \xt Luk 21:15\x*Tutuyanina i veveꞌikwayekwayega, ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina ꞌaseta bwaikina Sitiveni i veleni bega kebu ꞌadi fata yana vona i na tutuli. \p \v 11-12 \x + \xo 6:11-12 \xt Mad 26:60,61\x*Faifainanina tomotoganidi givagivayega i nagoi mali tomotoga i tutulidi bega i na luꞌivona-vekavekali tovelomu ꞌwaidie Sitiveni faifaina. Toluꞌivonanidi i nagoi Diu yadi toꞌedakumetavo ꞌauꞌauveadi, veꞌetoboda ꞌadi tovevo, wata mali tomotoga ꞌwaidie i vekali i vo, ꞌA nogai Sitiveni i vona-awadamana Yaubada wata Mosese ꞌwaidie.” Toꞌedakumetanidi tovekali yadi vona i nogai ma yadi nuasako i nagoi Sitiveni i ꞌiveꞌavini i mieni Diu yadi kaniselovo ꞌwaidie. \v 13 Kaniselovo tovekali i goledi i luku ꞌwaidie i vekali Sitiveni faifaina, igodina i da vo, ꞌA nogai tutuya fuedi i vona-awadamana Yaubada yana vanuga ꞌeba veluꞌui wata yada veꞌetoboda Mosese i veledaga ꞌwaidie. \v 14 Wata tamu yana vona ꞌa nogai i vo, Iesu Nasalediega yada vanuga ꞌeba veluꞌui i na geuya wata yada sauluva matatabuna i maiga Mosese ꞌwainega i na siviladi i na vetuli.” \v 15 Matatabudi i miamiani kaniselovo yadi tutudaba nageneye Sitiveni i ꞌisadewai, i ꞌiseni ꞌana ꞌisaꞌisa i vetuli, maigina mataududulina baniꞌodi tamu anelose. \c 7 \s1 Sitiveni yana vonayavuga. \p \v 1 Tovelomu bwaikina Sitiveni i velutolieni i vo, Toluꞌivonanidi i vonaga mogitana ꞌalo kebu?” \v 2-3 \x + \xo 7:2-3 \xt Nag 12:1-5\x*Sitiveni i vo, Tamakwavo wata ekwavo a na vonemi. Toluꞌivonanidi weꞌe i vekaliemi. Basenadiotoga tubuda Ebelamo i miamia Mesafotemia, bola kebu i da nago Elana, Yaubada Magemagetana i souyeni ꞌwaineye i voneni i vo, Yamu ꞌailaꞌa ꞌu na ꞌiawedi wata yamu ꞌawalawa, ꞌu na nago tamu ꞌawalawa ꞌwaineye bola a na vemu.” \v 4 Bega ꞌawalawa Kalidia i ꞌiaweni i nago ꞌatamana Elana ꞌwaineye i mia. Mulieta Ebelamo tamana i wafa Yaubada i voneni i kwekwe i mai yada ꞌawalaweye. \v 5 \x + \xo 7:5 \xt Nag 17:8\x*Tutuyanina ꞌwaineye bei Yaubada kebu tamu fwayafwaya Ebelamo i da veleniga, kebu tamu yana fwayafwaya mogitanaga baniꞌodi ꞌiave ꞌana bababa, weꞌe Yaubada i vonaꞌawaufaufa ꞌwaineye bola fwayafwayanina matatabuna i na veleni wata ꞌana wauma faifaidi. Vonaꞌawaufaufanina Yaubada Ebelamo i veleniga, siwe tutuyanina ꞌwaineye kebu natunavo. \v 6 \x + \xo 7:6 \xt Nag 15:13,14; Sou 3:12\x*Yaubada yana vona side baniꞌodi Ebelamo ꞌwaineye i vo, Bola ꞌamu wauma i na nagoi mali ꞌawalaweye, bei malamala 400 nagedie i na vetofolova-maimaiga wata vita i na veveluagadi tomotoga ꞌwaidiega. \v 7 Siwe tomotoganidi bola vematavuloga a na veledi bega ꞌamu wauma i na viladi i na maia deꞌe ꞌawalawanina ꞌwaineye i na subisubiaku.” \v 8 \x + \xo 7:8 \xt Nag 17:9-11\x*Wata Yaubada Ebelamo i voneni i vo, ꞌAmu wauma matatabudi bunudi i na bobodi yaku vonaꞌawaufaufa ꞌu vetumaganeniga ꞌana tugusa.” Mulieta Aisake i tubuga, ꞌaiata ꞌana ve-8 ꞌwaineye Ebelamo bununa i boboi. Wata baniꞌodi Aisake natuna Iakobo i tubuga, mulieta Iakobonina natunavo 12, taunidi tubudavo ta veveꞌililibuyedi.” \p \v 9-10 \x + \xo 7:9-10 \xt Nag 37:11,28; 39:23; 41:37-44\x*Wata Sitiveni kaniselovo i vonedi i vo, Tubudavonidi taidi Iosefa i veꞌunumagigieni i vekimwaneyeni mali tomotoga ꞌwaidie bega i naweni Itifita bei i vetofolova-maimaiga. Siwe Yaubada i ꞌweaꞌweabuya yana veviga ꞌwaidiega i ꞌitaꞌitaꞌieni. Tamu ꞌaiata Itifita ꞌana kini ꞌana wagava Felo, Iosefa i goleni i nago ꞌwaineye, wata bei Yaubada i ꞌivaiseni, faifainanina Felo i ꞌiseni yana sauluva ꞌatumaina wata ma yana ꞌaseta. Bega i silakai i vetoveimea yana vanuga ꞌana tofolovavo wata ꞌawalawa Itifita matatabuna ꞌwaidie. \p \v 11 \x + \xo 7:11 \xt Nag 41:54\x*Tutuyanina ꞌwaineye Itifita wata Kenani ꞌwaidie vita i souyeni i loka bwaikina. Tubudavo kebu ꞌadi fata avaꞌaibe bei ꞌaniꞌani i na veluagai. \v 12 \x + \xo 7:12 \xt Nag 42:1-5\x*Mulieta Iakobo vala i nogai ꞌaniꞌani Itifita ꞌwaineye bega natunavo i vetunedi i na kimwane, wata i na viladi i na maia. \v 13 \x + \xo 7:13 \xt Nag 45:1-11\x*Tamu tutuya ꞌadiꞌadi i saigoi wata i nagoi ꞌaniꞌani i na kimwane. Bei Iosefa taunina i luꞌivoneyeni enavo ꞌwaidie fai i na vo ꞌako i wafa, mulieta Felo i ꞌasetai Iosefa yana ꞌailaꞌa. \v 14-15 \x + \xo 7:14-15 \xt Nag 46:1-7; 49:33\x*Iosefa enavo i vonedi i vo, ꞌWa na nagoi tamada ꞌwa na voneni matatabumi ꞌwa na maia deꞌe bei ta na mia.” I viladi tamadi i voneni bega Iakobo ma yana ꞌailaꞌavo matatabudi 75 i maia Itifita. Bei i miamiani mulieta Iakobo i wafa, wata ꞌifwaidi tubudavo. \v 16 \x + \xo 7:16 \xt Nag 33:19\x*Basenadiotoga Ebelamo i miamia Sekemu, tamu fwayafwaya i kimwanei Emoli ꞌana wauma ꞌwaidiega. Tutuyanina Iakobo wata Iosefa i wafaga tomogodi i nawedi fwayafwayanina ꞌwaineye i veꞌufadi. \s1 Sitiveni i veifufu me Diu yadi souyagi faifaina. \p \v 17 \x + \xo 7:17 \xt Sou 1:7,8\x*Malamala fuedi i ꞌaꞌava tubudavo ꞌadi ꞌailaꞌa i vebwaika-ꞌafoꞌafo wata Yaubada yana vonaꞌawaufaufa Ebelamo ꞌwaineye bola ꞌawalawa Kenani tubunavo i na veledi, ꞌana tutuya i vevelilivana. \v 18 Mulieta tamu kini i tovoi Itifita i veimeyeni, Iosefa i bavuyeni fai basenadiotoga i wafa. \v 19 \x + \xo 7:19 \xt Sou 1:10-22\x*Kininina tubudavo i vekaliedi wata tutuya vitana i veledi. I lulukakadedi bega natudiavo walaꞌaie i yatoyatodi i wafawafa. \p \v 20-21 \x + \xo 7:20-21 \xt Sou 2:1-10\x*Tutuyanina ꞌwaineye tamu kwamana ꞌatumaiotogina i tubuga ꞌana wagava Mosese. Wetaꞌi ꞌaitonu nagedie inana wata tamana i giveni vanuge, mulieta i sivemageseni Felo natuna vevinena i fayayeni, i taulai ꞌwa da vo baniꞌodi natuotogina. \v 22 Me Itifita yadi nuanua matatabuna Mosese i veni begaidi ma yana ꞌaseta bwaikina. Yana vona ꞌadi nogaya ꞌatumaidi wata yana folova toketokena.” \p \v 23 \x + \xo 7:23 \xt Sou 2:11-15,21,22\x*Wata Sitiveni Kaniselovo i vonedi i vo, Tutuyanina Mosese ꞌana malamala 40 i nuanua nuanuana i na nago yana tomotogavo me Isileli i na fogedi. \v 24 I nago tamu tomogo Itifita i ꞌiseni tamu tomogo Isileli i nikenikei, bega Mosese iana i ꞌivaiseni tomogo Itifita i nikei i wafa. \v 25 I nuani i vo, ꞌAkonadi ekwavo i ꞌasetai bola Yaubada i na ꞌivaiseku bega a na ꞌitaꞌitaꞌiedi me Itifita ꞌwaidiega, kebu wata i na folova-maimaiga,” siwe kebu i da ꞌasetaiga. \v 26-27 I ꞌatai, wata i nago tomotoga Isileliꞌava ꞌadi ꞌailuga i ꞌisedi i vevetalaga, Mosese nuanuana ma iana i na veiana bega i vonedi i vo, ꞌWa ꞌailove, weꞌe iamu awale tauniꞌavada ꞌwa vevetalaga?” Igodi i da talabodedi nika tomogonina vetalaga i vesivauliga Mosese i bifeleni i vo, ꞌOmu igodi nuanuamu ꞌu na veimeyema wata ꞌu na ꞌisaveꞌavinima, siwe ꞌomu kebu tamu aitoi i da veimeyemu.” \v 28 Bogi tomogo Itifita ꞌu nikei i wafa, yau wata igodi nuanuamu ꞌu na nikeku.” \v 29 Tutuyanina vonanina Mosese i nogai i dega Itifita ꞌwainega i nago ꞌawalawa Midiani. Bei i nagi i venatuna natunavo iavetadi ꞌadi ꞌailuga. \p \v 30 \x + \xo 7:30 \xt Sou 3:1-10\x*Malamala 40 i ꞌaꞌava, mulieta tamu ꞌaiata Mosese i nunago saliꞌavuꞌavuye ꞌOya Sainai lilivaneye, tamu anelose i souyeni ꞌwaineye ꞌai-ꞌalaꞌalata nageneye. \v 31-32 I ꞌiseni welavi yauyauvina i ꞌalaꞌalata, nuana i vogani i nago lilivaneye nuanuana i na ꞌisadewai. ꞌAuvea bonana i nogai i vo, Yau tubumwavo yadi Yaubada. Ebelamo, Aisake, wata Iakobo yadi Yaubada.” Mosese ma yana kololo i tatava, kebu nuanuana i na ꞌiseꞌiseni. \v 33 Wata ꞌAuvea Mosese i voneni i vo, ꞌAmu ꞌageyafayafa ꞌu na taꞌidi. Weꞌe bei ꞌu tovotovoiga ꞌawalawa tabu fai Yau bei a miamia. \v 34 Yaku tomotoga Itifita ꞌwaineye i miamiani yadi veviga bwaikina a ꞌiseni mogitana wata yadi taivonavona a nogai bega a obuma a na ꞌitaꞌitaꞌiedi. Begaidi deꞌe ꞌwainega a na vevilamu ꞌu na nago Itifita.” \p \v 35 Wata Sitiveni i vona kaniselovo ꞌwaidie i vo, Side baniꞌodi, me Isileli Mosese i vedumweꞌaiꞌaieni, i voneni i vo, ꞌOmu igodi nuanuamu ꞌu na veimeyema wata ꞌu na ꞌisaveꞌavinima siwe ꞌomu kebu tamu aitoi i da veimeyemu.” Mosese Yaubada i vetunei me Isileli ꞌwaidie anelose wata ꞌai-ꞌalaꞌalata ꞌwaidiega bega Mosese ꞌadi toꞌedakumeta wata ꞌadi toꞌitaꞌitaꞌi. \v 36 \x + \xo 7:36 \xt Sou 7:3; 14:21; Num 14:33\x*I nago tomotoganidi i vagavaidi Itifita ꞌwainega malamala 40 nagedie i yabedi saliꞌavuꞌavuye. Itifita ꞌwaineye, wata Eyaga Yamoyamoina ꞌwaineye wata saliꞌavuꞌavuye ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nuaꞌewa fuedi i ꞌidewadi matadie. \v 37 \x + \xo 7:37 \xt VeL 18:15\x*Wata Mosese me Isileli i vonedi i vo, Bola Yaubada tamu yana toluꞌivona i na vetunei ꞌwaimie yau baniꞌodi. Taunina yada tomotoga ꞌwaidega i na silakai.” \v 38 \x + \xo 7:38 \xt Sou 19:3; VeL 9:10\x*Tamu tutuya Mosese wata tubudavo me Isileli i miavaꞌauta saliꞌavuꞌavuye. Bei ꞌOya Sainai ꞌwaineye tamu anelose Yaubada yana Vona i luꞌivoneyeni Mosese ꞌwaineye. Vonanina Mosese i veleda i na ꞌeno-vagata. \s1 Sitiveni i veifufu me Isileli yadi \s1 dumweꞌai faifaina. \p \v 39 \x + \xo 7:39 \xt Num 14:3\x*Siwe tubudavo i vedumweꞌaiꞌai kebu Mosese i da vematayakeyakeni, nuanuadi i na viladi Itifita. \v 40 \x + \xo 7:40 \xt Sou 32:1-6\x*Begaidi tomotoganidi Mosese tatana ꞌana wagava Eloni i voneni i vo, Mosese basenadi i vagavaida Itifita ꞌwainega i laka ꞌOya Sainai ꞌwaineye, siwe kebu ta da ꞌasetai voke i vuyo. Nuanuama kumaea ꞌu na ꞌidewadi bega ꞌwaidie ta na ꞌoduꞌodu, taunidi i na ꞌedakumeseda.” \v 41 Eloni yadi vona i nogai tamu kumaea i ꞌidewai ꞌana ꞌisaꞌisa baniꞌodi ꞌaisaya bulumakau natudi, wata i sakali. Sakalinina ꞌwaineye tamu ꞌaisaya i nikei i kabuni kumaea faifaina bega i sosoana bwaikina fai taunidi ꞌadi ꞌidewadewa ꞌwaineye ma yadi subia i ꞌoduꞌodu. \v 42 \x + \xo 7:42 \xt Emo 5:25-27\x*Fai Yaubada i vedumweꞌaiꞌaieni nuanuadi kumaea, begaidi Yaubada i bailedi, i tauyedi ꞌubwana ꞌwaidie i na ꞌoduꞌodu. I ꞌaꞌavana mulieta sauluvanina faifaina Yaubada yana toluꞌivona Emosi i kilumi Yaubada yana vona i vo, \p Me Isileli, malamala 40 nagedie saliꞌavuꞌavuye ꞌaisayayega ꞌwa velomu, siwe kebu yau ꞌwa da subiaku. \p \v 43 Tutuya fuedi lauꞌweta ꞌwa yogoyogoni bega bei yaubada-vekavekali ꞌana wagava Maloke ꞌwaineye ma yami subia ꞌwa ꞌoduꞌodu. Wata tamu nani ꞌana ꞌisaꞌisa baniꞌodi ꞌubwana ꞌwa ꞌidewai ꞌwa goleni Lifani, ꞌwaineye ꞌwa ꞌoduꞌodu. \p Begaidi me Babiloni a na tauyedi i na ꞌiveꞌavinimi i na nawemi yadi ꞌawalaweye i na veimeyemi.” \p \v 44 \x + \xo 7:44 \xt Sou 25:9\x*Wata Sitiveni i vo, Basenadiotoga tubudavo i miamiani saliꞌavuꞌavuye, Yaubada Mosese i veni bega vanuga i yogoni ꞌaisaya bunudiega yadi ꞌeba veluꞌui Yaubada ꞌwaineye. Lauꞌwetanina nageneye Yaubada yana veꞌetoboda 10, basenadi i kilumi kileuye, ma didiwakana bei i yatoi, yadi ꞌeba ꞌisa Yaubada ꞌadi ꞌweabu. \v 45 \x + \xo 7:45 \xt Ios 4:11; 18:1; 23:9\x*Mulieta tubudavo lauꞌwetanina natudiavo i veledi. Tutuyanina Iosua i ꞌedakumesedi i ꞌewa-vuvueni wata Yaubada i ꞌivaisedi mali tomotoga i sogiedi yadi fwayafwaya i elodi. Bei me Isileli i miamiani fwayafwayanina ꞌwaineye wata lauꞌwetanina i ꞌenoga i nago tutuyanina tubuda Devida i souyeni. \v 46 \x + \xo 7:46 \xt 2 Sam 7:1,2\x*Devida yana sauluva ꞌatumaina Yaubada mataneye, begaidi Yaubada i nuakalikalieni. Wata Devida i veluꞌui Yaubada ꞌwaineye i vo, Yaubada, ꞌomu basenadiotoga Iakobo i subisubiamu, ꞌu da tauyeku yamu vanuga ꞌeba veluꞌui a da yogoni.” \v 47 \x + \xo 7:47 \xt 1 Kin 6:1,14\x*Siwe Yaubada kebu i da tauyeni weꞌe natuna Solomoni vanuganina i yogoni. \p \v 48 \x + \xo 7:48 \xt Ais 66:1,2\x*Weꞌe tomotoga ꞌadi ꞌaꞌaiyogona Yaubada Bwaikaotogina kebu yana ꞌeba mia. Begaidi tamu tutuya tamu yana toluꞌivona Yaubada yana vona i kilumi i vo, \p \v 49 Vanuganidi ꞌwa yogoyogonidiga yau kebu i da lubwaineku. \p Kebu ꞌana fata bei a na miaga. \p Abama yaku ꞌeba mia, \p Fwayafwaya ꞌageku ꞌadi ꞌeba yato, wata yaku ꞌeba veimea. \p \v 50 Naninidi ꞌwa da vo Yau kebu a da ꞌidewadiga.” \p \v 51 \x + \xo 7:51 \xt Sou 32:9\x*Wata Sitiveni kaniselo i vonedi i vo, ꞌOmi tutuya fuedi Yaubada yana vona ꞌwa baileni. ꞌWa nogai siwe ꞌwa kwayega, kebu ꞌwa da vematayakayaka. ꞌOmi ꞌasaꞌaiana tubudavo yadi sauluva ꞌwa ꞌewa-ꞌafoꞌafoi. ꞌOmi wata tutuya fuedi ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina yana folova ꞌwaimie ꞌwa tatalabodeni. \v 52 \x + \xo 7:52 \xt 2 Ifu 36:16\x*Tubudavo Yaubada yana toluꞌivonavo matatabudi i vedumweꞌaiꞌaiedi veviga i veledi, kebu tamu i da vesauluva-ꞌatumaieni. Basenadiotoga Yaubada yana tomataꞌaulelevo i vetunedi i vona-vagata yana Tofolova ꞌAtumaiotogina Iesu yana mai faifaina, siwe tubumiavo i nikedi i wafa. Weꞌe tutuyanina Iesu i leꞌwa ꞌomi ꞌwa ꞌetogiluveni wata ꞌwa luvewafai. \v 53 \x + \xo 7:53 \xt Fol 7:38; Ibu 2:2\x*ꞌOmi kumanimiavo Yaubada yana veꞌetoboda ꞌwa ꞌewadi anelose ꞌwainega siwe kebu ꞌwa da vematayakeyakedi.” Side baniꞌodi Sitiveni yana lauꞌage i veꞌaꞌavai. \s1 Sitiveni i lukileuya. \p \v 54 Kaniselovo matatabudi Sitiveni yana vona i noganogaiga gadodi i ꞌalasedi i nuasako bwaikina ꞌwaineye. \v 55 Siwe Sitiveni, ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i agei mogitana bega i ꞌisalaka abame i ꞌisedi Yaubada yana mageta mataududulina wata ꞌana ꞌatagiega Iesu i tovotovoi. \v 56 \x + \xo 7:56 \xt Kol 3:1\x*I vo, Mataku ꞌwa na velugai. Abama i ꞌanikililia a ꞌiseni Iesu kumanina i vetomotogaotoga i tovotovoi Yaubada ꞌana ꞌatagiega.” \p \v 57-58 \x + \xo 7:57-58 \xt Fol 22:20\x*Tanigadi i ꞌibodadi wata i vegolegole Sitiveni bonana i lutavutavuni. I lilide i tovififineni i ꞌiveꞌavini i yoꞌei i obuyeni mwalilige bei i lukileuya. Sitiveni bonana ꞌana tonogaya wata toꞌainikenidi ꞌadi talauma i ꞌaꞌidi bega i na ꞌainike-ꞌatumai i ꞌetokwauya tamu tubuau ꞌana wagava Saulo i ꞌisaveꞌavinidi. \v 59 \x + \xo 7:59 \xt Luk 23:46\x*Tutuyanina i nikenikei Sitiveni bonana bwaikinega i veluꞌui i vo, ꞌAuvea Iesu, ꞌAnunuku a tauyeni ꞌwaimuye ꞌu na ꞌewai.” \v 60 \x + \xo 7:60 \xt Luk 23:34\x*ꞌAgena i vetufanoꞌuyedi wata i vegole i vo, ꞌAuvea, yadi sauluva sakoina ꞌu da nuatavuni.” I vonaꞌaꞌava nika yawaina i ꞌaꞌava. \c 8 \p \v 1-3 \x + \xo 8:1-3 \xt Fol 11:19; \xt Fol 9:1,2; 26:9,11\x*Saulo Sitiveni yana wafa i ꞌiseni yana nuanua. Tomotoga ꞌifwaidi Yaubada ꞌana tovematayakayaka Sitiveni i mogaia, i ꞌewai i nagoi i veꞌufai. \s1 Keliso yana ꞌAilaꞌa vita bwaikina i veluagai bega i yavula. \p ꞌAiatanina ꞌwaineye Sitiveni i wafaga, ꞌifwaidi Iesu ꞌana tovedumweꞌaiꞌai i velamu tovetumaganavo Ielusalema ꞌwaineye veviga bwaikaotogina i veleveledi. Saulo i nago vanuga ꞌaitamogana ꞌaitamogana ꞌwaidie ꞌaiꞌedi bei tovetumaganavo, vevine wata iaveta i veveluagadi, i yoꞌeyoꞌedi i nunawedi vanuga ꞌeba yogona ꞌwaidie. Baniꞌodi i munegidi igodi tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa i da leoꞌaꞌavadi. Faifainanina tovetumaganavonidi i yavula i nagoi ꞌawalawa fuedi ꞌwaidie Iudia wata Samelia nagedie. Tomataꞌaulelevo ꞌaisedi i miamiani Ielusalema. \s1 Filifi i lauꞌage Samelia ꞌwaineye. \p \v 4 Tovetumaganavonidi i yavulaga i nagoi ꞌawalawa matatabuna ꞌwaidie Iesu Valana i luluꞌageyeni. \v 5 Weꞌe Filifi i nago tamu ꞌatamana bwaikina ꞌwaineye ꞌawalawa Samelia nageneye, bei i lauꞌage Yaubada ꞌana Venuaꞌivina Keliso faifaina. \v 6 Wata bei tomotoga matadie ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nuaꞌewa i ꞌidewadi begaidi yana vona i vinenegeni ꞌatumaina. \v 7 \x + \xo 8:7 \xt Mad 10:1; Mak 16:17\x*Filifi ꞌeba nuavogananidi i ꞌidewadi side baniꞌodi. I vona yaiaina ꞌwaidie ma yadi vebwaubwau tomotoga fuedi ꞌwaidiega i ꞌawaꞌaꞌidi. Bwalobwaloko wata tomotoganidi ꞌagedi i sinunumidiga fuedi i ꞌiveꞌatumaidi. \v 8 Faifainanina tomotoga fuedi i sosoana bwaikina. \p \v 9 ꞌAtamananina ꞌwaineye tamu tomogo ꞌafoꞌafoꞌana i miamia ꞌana wagava Saimoni, taunina i awaꞌaiꞌaia i vo, Yau tomogo bwaikiku, yami ꞌeba ꞌisa,” wata me Samelia fuedi nuadi i voganidi ꞌana ꞌafoꞌa faifaina. \v 10-11 Fai tutuya fuedi ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nuaꞌewa i ꞌiꞌidewadi, tomotoga bwaikidi wata tomotoga-ꞌavoꞌavovo nuadi i ꞌewai i veꞌililibuyeni igodi i vo, Tomogo deꞌe yana toketokena bwaikina Yaubada ꞌwainega.” \v 12 Siwe tutuyanina Filifi i leꞌwa i lalauꞌage Vala ꞌAtumaina Yaubada yana veimea tomotoga ꞌwaidie faifaina, wata Yaubada ꞌana Venuaꞌivina Iesu faifaina. Fuedi i nogai i vetumaganeni i bafitaiso, vevine wata iaveta. \v 13 Wata Saimoni i vetumagana i bafitaiso, begaidi Filifi i yogoꞌwaiꞌwaili yana folova toketokedi i ꞌisedi nuana i ꞌewai. \p \v 14 Tomataꞌaulelevo i miamianiga Ielusalema ꞌwaineye, me Samelia fuedi valadi i nogai Yaubada yana Vona i vetumaganeni, bega Fita wata Ioni i vetunedi i na nagoi i na ꞌisedi. \v 15-16 Tutuyanina i leꞌwai i ꞌasetai ꞌakonadi i bafitaiso ꞌAuvea Iesu ꞌana wagavayega siwe ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina kebu i da agedi. \v 17 \x + \xo 8:17 \xt Fol 9:17; 19:6; Tim 1:6\x*Begaidi Fita wata Ioni i veluꞌui faifaidi, nimadi i yatodi ꞌunuꞌunudie nika ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i agedi. \p \v 18-19 Tutuyanina Yaubada ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i tauyeni tomotoganidi i agedi, Saimoni i ꞌiseni i nago Fita wata Ioni ꞌwaidie igodi mani i da veledi i vo, Toketokenanina ꞌwa na veleku bega yau wata ꞌaiꞌedi nimaku a na yatodi tomotoga ꞌwaidie, ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i na agedi.” \v 20 Fita ma yana nuasako Saimoni i voneni i vo, ꞌOmu igodi Yaubada yana nuakalikali ꞌu na kimwanei maniega. Nuanuaku yamu maninina taiadi ꞌwa da luku Seitani ꞌwaineye, ꞌai-ꞌalaꞌalase i da ꞌalaimu. \v 21 ꞌOmu yamu folova wata ꞌima yama folova kebu i da vesala. Kebu ꞌu na ꞌivaisema fai yamu nuanua kebu tonovinaga Yaubada mataneye. \v 22 Sakonanina faifaina ꞌu nuanua ꞌu na nuavilamu ꞌu na veluꞌui ꞌAuvea ꞌwaineye bega ꞌaiꞌedi i na nuatavunimu. \v 23-24 A ꞌasetamu ꞌu veꞌunumagigiema, wata sakona i yogonimu.” Saimoni i vona Fita wata Ioni ꞌwaidie i vo, ꞌWa da veluꞌui ꞌAuvea ꞌwaineye faifaiku, bega veviganidi ꞌwa voneyediga, kebu i na sousouyedi ꞌwaikuye. \v 25 Mulieta bei Fita wata Ioni i luluꞌivona Iesu faifaina wata ꞌAuvea Valana i veveifufuyeni, i ꞌaꞌavana i viladi i nunagoi Ielusalema, ꞌatamana fuedi Samelia nageneye ꞌwaidiamo Vala ꞌAtumaina Iesu faifaina i lauꞌage i nagoi. \s1 Filifi wata toꞌedakumeta Itiofia ꞌwainega. \p \v 26 Tamu ꞌaiata ꞌAuvea yana anelose i souyeni Filifi ꞌwaineye i voneni i vo, ꞌU na ꞌidewadewa ꞌu na tovoi ꞌu na nago yavalatayega, ꞌedeye ꞌu na nunago tamu ꞌeda ꞌu na ꞌiseni Ielusalemega i obuobu Gasa saliꞌavuꞌavu ꞌwaineamo.” \v 27-28 \x + \xo 8:27-28 \xt Ais 56:3-7\x*Begaidi Filifi i ꞌidewadewa i tauya i nunago ꞌedeye ꞌawalawa Itiofia tamu ꞌana toveimea i veluagai. Toveimeanina tomogo bwaikina, Itiofia ꞌana Kwini ꞌadi wagava Kanidesa, yadi mani ꞌana toꞌisaveꞌavina. Tomogonina basenadi i luku Ielusalema, Yaubada ꞌwaineye i subisubia, i ꞌaꞌava, i vilai i mimai fwayafwaya ꞌana wakeamo, ꞌaisaya osi i luluyoꞌei. ꞌEdeye i nunago i luluꞌiawawa Yaubada yana Buki basenadiotoga Aisea i kilumi. \v 29 \x + \xo 8:29 \xt Fol 10:19\x*ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina Filifi i voneni i vo, ꞌU vaganago waka lilivaotogineye.” \v 30 Filifi i lilide i nago tomogonina i luluꞌiawawaga lilivaneye i nogai, begaidi i velutolieni i vo, Bukinina ꞌu luluꞌiawawaiga ꞌu ꞌasetai ꞌalo kebu?” \v 31 Tomogonina Itiofiayega i vo, Baniꞌodi a na munega a na ꞌasetai? ꞌAiꞌedi aitoi i na kiavemagetai ꞌwaikuye ꞌaku fata a na ꞌasetai. ꞌAiꞌedi ꞌu ꞌasetaiga ꞌu lakama lilivakuye ꞌu miabui ꞌu kiavemagetai ꞌwaikuye.” \v 32 \x + \xo 8:32 \xt Ais 53:7,8\x*Vonanina Yaubada yana Buki nageneye i luluꞌiawawaiga side baniꞌodi. \p Taunina yana sauluva baniꞌodi ꞌaisaya sifi. ꞌAiꞌedi sifi vutuvutuna i na bobodiga, kebu i na ꞌweꞌwelaga, wata ꞌaiꞌedi tomotoga i na vo, ꞌA na nikei,” Kebu i na vetafewaga. \p Wata taunina baniꞌodi, kebu tamu avaꞌai i na voneyeni. \p \v 33 Tomotoga i awaobubouyeni wata veviga bwaikina i veleni, \p Siwe kebu tamu aitoi i da ꞌivaiseni veimea tonovina ꞌwainega. \p Kebu ꞌana fata tubunavo ta na veifufuyedi, \p Fai yana mia fwayefwayeye i daba-matayoꞌoi yana ꞌailaꞌa kebu.” \p \v 34 Itiofia ꞌana toveimea Filifi i velutolieni i vo, Nuanuaku a na ꞌasetai aitoi faifaina i vonavona, taunina ꞌalo tamu tomogo?” \v 35 Filifi i voneni i vo, Kebu i da veifufu taunina faifaina i veifufu Iesu faifaina.” Begaidi Filifi vonanina i veifufuyeni, i ꞌaꞌava wata Yaubada yana Buki ꞌifwaidi i kiavemagetadi Vala ꞌAtumaina Iesu faifaina. \p \v 36 I nunago ꞌedeye ufa i veluagai toveimeanina Filifi i voneni i vo, Ufa sino. I lubwaineku ꞌu na bafitaisoku.” [ \v 37 Filifi i voneni i vo, ꞌAiꞌedi yamu nuanua matatabuna ꞌu na tauyeni Iesu ꞌwaineye ꞌu na vetumaganeni a na bafitaisomu.” Toveimeanina i vo, A vetumagana Iesu Keliso taunina Yaubada Natuna wata ꞌana Venuaꞌivina.”] \v 38 Waka i ꞌailove, ꞌadi ꞌailuga i obu i toviꞌutuva ufeye, Filifi toveimeanina i bafitaisoi. \v 39 Tutuyanina i lakama ꞌavale Filifi i ꞌawafaꞌwani fai ꞌAuvea ꞌAnuꞌanununa i vagavaia i naweni, begaidi toveimeanina kebu i da ꞌasetai avaꞌaiamo i nago kebu wata i da ꞌiseni, siwe ma yana sosoana i tauya i nago yana vanuge. \v 40 \x + \xo 8:40 \xt Fol 21:8\x*Weꞌe Filifi i souyeni ꞌatamana Asota i nago ꞌatamana bwaikidiamo Iesu Valana ꞌAtumaina i lalauꞌage-vuvua, bega i nago i leꞌwa Sisalia. \c 9 \s1 Saulo yana nuavilana. \p \v 1-2 \x + \xo 9:1-2 \xt Fol 8:3\x*Tutuyanina ꞌwaineye, Saulo Toveimea Iesu ꞌana tovetumaganavo i veveꞌisakololodi, nuanuana i na nikedi. I nago tovelomu bwaikina i voneni lubulubu i na kilumidi i na veleni i na nawedi Damasiko. Bei Diu yadi ꞌeba miavaꞌauta ꞌadi toꞌedakumetavo i na luꞌiawawadi i na ꞌasetai Saulo ma yana veimea bega ꞌaiꞌedi Iesu yana ꞌEdaꞌeda ꞌana tovetumaganavo i na veluagadiga, vevine wata iaveta, i na ꞌiveꞌavinidi i na miedi Ielusalema. \p \v 3-4 Faulo wata ꞌifwaidi tomotoga taiadi i nunagoi Damasiko saiꞌafoga i na leꞌwa ꞌatamananina ꞌwaineye, nika mageta abamega i kianamali Saulo i mageseni i beꞌu fwayefwayeye. Bona i nogai i vonavona ꞌwaineye i vo, Saulo, Saulo, awale vita ꞌu veleveleku a veveviga?” \v 5 \x + \xo 9:5 \xt Fol 5:39\x*Bonana i tutuli i vo, ꞌAuvea, ꞌomu aitoi? I vo, Yau Iesu, kumaniku vita ꞌu veleveleku. \v 6 Siwe ꞌu na tovoi ꞌu na nago ꞌatamana bwaikina ꞌwaineye, bei tamu tomogo i na vonemu avaꞌai ꞌu na ꞌidewai.” \p \v 7 Tomotoganidi Saulo taiadi i nunagoiga, i tovi-valavalalai kebu ꞌadi fata tamu avaꞌai i na voneyeniga. Bonananina i nogai, siwe kebu tamu aitoi i da ꞌiseniga. \v 8 ꞌAkonadi mageta i ꞌawaiaia i ꞌaꞌava, Saulo i tovoi i ꞌisala siwe kebu tamu avaꞌai i da ꞌiseniga, begaidi nimaneye i ꞌabi i naweni Damasiko. \v 9 ꞌAiata ꞌaitonu nagedie, kebu ꞌana fata i na ꞌisa, kebu i da ꞌani wata kebu i da yemu. \p \v 10 Damasiko ꞌwaineye, tamu tovetumagana i miamia, ꞌana wagava Ananaiasi, I ꞌisaꞌisa nika ꞌAuvea i souyeni ꞌwaineye i voneni, ꞌwa da vo, baniꞌodi i da ꞌenoneganega i vo, Ananaiasi.” I vo, Yau, ꞌAuvea.” \v 11-12 ꞌAuvea i voneni i vo, ꞌU na tovoi ꞌu na nago ꞌeda ꞌana wagava ꞌEda Tonovina ꞌwaineamo, Iudasa yana vanuge ꞌu na velutoli Saulo ꞌatamana Tasisu ꞌwainega faifaina. Vanuganina ꞌwaineye Saulo i veveluꞌui Yaubada ꞌwaineye ꞌakonadi i ꞌisemu ꞌwa da vo i da ꞌenoneganega, ꞌu luku ꞌwaineye, nimamu ꞌu yatodi ꞌwaineye bega i na ꞌisadewa.” \v 13 Siwe Ananaiasi ꞌAuvea yana vona i tutuli i vo, Tomotoga fuedi i luꞌivona ꞌwaikuye tomogonina faifaina, yamu tomotoga Ielusalema ꞌwaineye i nikenikedi. \v 14 ꞌAkonadi tovelomu ꞌadi toꞌedakumetavo veimea i veleni i mai Damasiko bega fuedi i subisubiamuga i na ꞌiveꞌavinidi.” \v 15 \x + \xo 9:15 \xt Fol 25:23; Lom 1:5\x*ꞌAuvea Ananaiasi i voneni i vo, ꞌAsaꞌaiana, ꞌu na nago fai ꞌakonadi a venuaꞌivineni yaku tofolova. Faifaiku i na luluꞌivona me Diu wata mali tomotoga kebu Diu yadi kini taiadi ꞌwaidie. \v 16 \x + \xo 9:16 \xt 2 Kol 11:23-28\x*Wata yau a na veni veviga bwaikina i na veluagai faifaiku.” \p \v 17 ꞌAuvea yana vona i ꞌaꞌavana, Ananaiasi i tovoi i nago Iudasa yana vanuge, i luku Saulo i ꞌabitonovi i voneni i vo, Taiku Saulo, ꞌAuvea i vetuneku. Taunina Iesu kumanina ꞌu ꞌiseni ꞌedeye tutuyanina ꞌu mimai side bei. I vetuneku bega ꞌu na ꞌisa-vaitugana wata ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i na agemu.” \v 18-19 I vonaꞌaꞌavana tamu nani matanega i ꞌanitaꞌia baniꞌodi igana kwanavidi nika i ꞌisadewa. I tovoi i bafitaiso wata i ꞌani, nika yana faꞌalina i veluagai. \s1 Saulo i lauꞌage Damasiko ꞌwaineye. \p Saulo i yogomia tovetumaganavo taiadi Damasiko ꞌwaineye. \v 20 Bei tonovina i nago Diu yadi ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaidie i lauꞌage Iesu faifaina i vo, Taunina Yaubada Natuna.” \v 21 \x + \xo 9:21 \xt Fol 9:1,2\x*Fuedi i nogai nuadi i voganidi ꞌaiseꞌavadi i vona i vo, Voke kumanina tomogonina Iesu ꞌana tovetumaganavo i luluvewafadi Ielusalema ꞌwaineye wata i mai side bei igodi tovetumaganavo i da ꞌiveꞌavinidi i da nawedi tovelomu ꞌadi toꞌedakumetavo ꞌwaidie.” \p \v 22 \x + \xo 9:22 \xt Fol 17:3; 18:28\x*Saulo yana lauꞌage i vevetoketoke i kiavemageta Iesu mogitana Yaubada ꞌana Venuaꞌivina, begaidi me Diu i miamianiga Damasiko ꞌwaineye kebu ꞌadi fata bonana i na tutuli. \p \v 23 \x + \xo 9:23 \xt Fol 23:12\x*ꞌAiata fuedi i ꞌaꞌava, mulieta me Diu i vaꞌauta i veifufu-giva baniꞌodi i na munega Saulo i na nikei i na wafa. \v 24 ꞌAtamananina matatabuna kalikalina, kalinina i didigi i laka manamanawena bega toveifufunidi ꞌawa i tovibodadi igodi nuanuadi Saulo i na ꞌiveꞌavini, siwe tamu tomogo i luꞌivona ꞌwaineye. \v 25 Begaidi tamu lovana Saulo yana tovetutuyamavo i naweni i laka kali tabwaneye walisava faꞌalina ꞌwaineye i dodogi, i siobuyeni kalimulie i dega. \s1 Saulo Ielusalema nageneye. \p \v 26 Tutuyanina Saulo Damasiko i ꞌiaweni i nago Ielusalema nuanuana bei tovetumaganavo ma fuedie i na folofolova siwe i kololoyeni i vo ꞌako, Kebu tonuavilanaga.” \v 27 \x + \xo 9:27 \xt Fol 9:4\x*Mulieta tamu tovetumagana ꞌana wagava Banabasa i mai Saulo i ꞌivaiseni i ꞌedakumeseni i naweni tomataꞌaulelevo ꞌwaidie. I veifufu ꞌwaidie i vo, Deꞌe iada, ꞌAuvea i ꞌiseni Damasiko ꞌana ꞌedeye wata i veifufu ꞌwaineye. Mulieta i luku Damasiko nageneye ma yana venuafoufaꞌala i lauꞌage Iesu faifaina.” \v 28 Tomataꞌaulelevo i veꞌawamogitana bega taiadi i miamiani, wata ma fuedie Ielusalema matatabuna ꞌwaineye i lalauꞌage Toveimea Iesu faifaina, ma yana toketokena kebu i da kolologa. \v 29 Wata i nago Diu ꞌifwaidi bonadi Guliki ꞌwaidie, taiadi i veꞌikwayekwayega, siwe igodi i da luvewafai. \v 30 Tutuyanina tovetumaganavo i ꞌasetai, i vagavaia i obuyeni ꞌatamana Sisalia ꞌwaineye, bega i vetunei i nago Tasisu ꞌana tuvadeye. \p \v 31 Tutuyanina i ꞌiawedi, Iesu ꞌana tovetumaganavo i miamiani ꞌawalawa Iudia, Galili wata Samelia yadi mia i veꞌatumai, kololo wata venuafouviga kebu. ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina yana ꞌaivaita ꞌwainega i vetoketoke wata i tovoi faꞌalina, wata ꞌadi ꞌailaꞌa i vebwaika, matatabudi Toveimea Iesu i veꞌililibuyeni. \s1 Fita tomogo bwalobwalokona i ꞌiveꞌatumaia. \p \v 32 Fita ꞌatamana fuedi ꞌwaidie i folova-vuvua, wata tamu ꞌaiata i nago ꞌatamana Lida, Yaubada yana tomotoga i na fogedi. \v 33 Bei tamu tomogo bwalobwalokona i veluagai ꞌana wagava Inia malamala 8 ꞌivie i ꞌenoꞌenovamo kebu ꞌana fata i na yaba. \v 34 \x + \xo 9:34 \xt Ion 5:8,9\x*Fita i voneni i vo, Inia, Iesu Keliso i na ꞌiveꞌatumaimu. ꞌU tovoi, ꞌamu ꞌivi ꞌu nunumi.” Fita i vonaꞌaꞌava, Inia i tovoi-matayoꞌo. \v 35 Tomotoga Lida wata Seloni laubeꞌuna ꞌwaidie i miamiani, i ꞌiseni bega fuedi i nuaviladi ꞌAuvea ꞌwaineye. \s1 Vavine wafawafadi Fita i sivetovoidi. \p \v 36 Weꞌe ꞌatamana Iofa nageneye tamu vavine i miamia, ꞌadi wagava Tabida, taunidi tovetumagana. ꞌAdi wagavanina ꞌana saivila Guliki bonadiega Dokasa. Vavine deꞌe yadi sauluva wata yadi folova ꞌatumaidi, wekowekoma i nunuakalikaliedi. \v 37 Tutuyanina ꞌwaineye viga i veluagai i wafa. Vanuganina ꞌwaineye i wafaga, ꞌetotubwatubwana, tutudaba ꞌifwaidi dibuneye, ꞌifwaidi tabwaneye bega ediavo tomogodi i lekoai, mulieta i yatodi tamu tutudaba ꞌwaineye vanuga tabwaneye. \v 38 Iofa kebu ꞌaniꞌiega Lida ꞌwainega bega tutuyanina tovetumaganavo i nogai Fita i miamia Lida, tomotoga ꞌadi ꞌailuga i vetunedi Fita i na voneni nuanuadi i na lilide i na mai Iofa. \v 39 \x + \xo 9:39 \xt Mak 5:38-41\x*Fita tomotoga ꞌadi ꞌailuga i nogayedi i tovoi ma fuedie i nagoi. Tutuyanina i leꞌwai i lakaveni tutudaba ꞌwaineye vanuga tabwaneye. ꞌWabuꞌwabulavo fuedi Dokasa tomogodi i tovififineni i vevemogai, weꞌe talauma siaidi wata bwaikidi ma yawaidie i ꞌidewadiga Fita i veni. \v 40 Fita i talabodedi i souyedi, i ꞌodu i veluꞌui, mulieta i sivilai tomogodi ꞌwaineye i vona i vo, Tabida, ꞌwa tovoi.” I ꞌisala Fita i ꞌiseni i tovoi i miabui. \v 41 Fita nimana i ꞌotoi i sivetovoiotogidi. I ꞌaꞌavana, tovetumaganavo wata ꞌwabuꞌwabulavo taiadi i goledi i luku i vedi vavine ꞌakonadi i yawasa. \v 42 Matatabudi Iofa nageneye valadi i nogai, bega fuedi i vetumagana ꞌAuvea ꞌwaineye. \v 43 ꞌAiata fuedi nagedie Fita i miamia Iofa, Saimoni ꞌaisaya bunudi ꞌadi toꞌidewadewa, yana vanuge. \c 10 \s1 Anelose i souyeni Konilio ꞌwaineye. \p \v 1 ꞌAtamana Sisalia ꞌwaineye tamu tolugavia ꞌadi toꞌedakumeta i miamia, ꞌana wagava Konilio. Tolugavianidi ꞌadi wagava ꞌAilaꞌa Itali. \v 2 Taunina wata yana vavine natunavo taiadi totafalolo, Yaubada i subisubiai. Taunina kebu tomogo Diu siwe yana sauluva me Diu i vewekowekomaga i ꞌiꞌivaisedi, wata tutuya fuedi i veveluꞌui Yaubada ꞌwaineye. \v 3 \x + \xo 10:3 \xt Fol 9:10\x*Tamu lavilavi, baniꞌodi 3 kiloki ꞌwaineye, tamu Yaubada yana anelose i souyeni ꞌwaineye ꞌwa da vo i da ꞌenoneganega i voneni i vo, Konilio.” \v 4 \x + \xo 10:4 \xt Ve 8:4\x*Ma yana kololo i ꞌisanago ꞌwaineye i vo, Avaꞌai ꞌAuvea?” Anelosenina i vo, Yaubada yamu veluꞌui i nogaidi wata yamu nuakalikali i ꞌisedi i sosoana bega i nuanuanimu. \v 5 ꞌAsiau ꞌifwaidi tomotoga ꞌu na vetunedi i na nagoi Iofa, bei tamu tomogo i na veluagai ꞌana wagava Saimoni Fita. \v 6 \x + \xo 10:6 \xt Fol 9:43\x*Tomogonina tamu Saimoni ꞌaisaya bunudi ꞌadi toꞌidewadewa ꞌana wakawaka i miamiana balebaleye.” \v 7-8 I vonaꞌaꞌava i ꞌiaweni, Konilio yana vanuga ꞌana tofolovavo ꞌadi ꞌailuga wata tamu tolugavia siwe taunina totafalolo, i goledi i veifufudi mulieta i vetunedi i obu Iofa. \s1 Fita ꞌwa da vo i da ꞌenoneganega. \p \v 9 I ꞌatai, tomotoganidi ꞌadi ꞌaitonu i tauya i nunago ꞌedeye saiꞌafoga i na leꞌwai Iofa, utukamwane Fita i laka vanuga tabwana bababana yadi ꞌeba vebaꞌwa ꞌwaineye bei i na veluꞌui. \v 10-11 I lase nuanuana i na ꞌani, siwe tutuyanina tomotoga ꞌifwaidi ꞌaniꞌani i ꞌidewadewa, Fita i ꞌiseni abama i ꞌanikililia tamu nani i obuobuma ꞌwa da vo i da ꞌenoneganega. Naninina i ꞌiseniga baniꞌodi veluꞌuva bwaikina ifwadi 4 ꞌwaidie i ꞌabi i sisiobuyeni fwayefwayeye. \v 12 Nageneye ꞌaisaya tulina tulina, ꞌifwaidi daledaledi, wata manuga, matatabudi me Diu yadi tabu. \v 13 Fita tamu bona i nogai i vo, Fita, ꞌu tovoi tamu ꞌu nikei ꞌu ꞌani.” \v 14 \x + \xo 10:14 \xt Vei 11:3,13,20,26\x*Siwe Fita i vo, Kebu ꞌAuvea, yau kebu a da ꞌutavenuafaniga wata ꞌaisayanidi ꞌima me Diu yama tabu kebu a da ꞌaniꞌanidiga.” \v 15 Wata i vona-vaitugana ꞌwaineye i vo, Avaꞌai Yaubada i awaveꞌatumaiediga, kebu ꞌu na awavesakoyedi.” \v 16 Tutuya ꞌaitonu naninina i souyeni ꞌwaineye, mulieta veluꞌuvanina i silakai i laka abame. \p \v 17-18 Fita ꞌaiseꞌavana i nuanua ꞌenoneganega deꞌe baniꞌodi ꞌana nuanua nika Konilio yana tomotogavo i leꞌwai Iofa, i vedi avaꞌaibe bei Saimoni yana vanuga bega i nagoi ꞌawaneye i tovoi i vegole i vo, Deꞌe bei tamu wakawaka i miamia ꞌana wagava Saimoni Fita?” \p \v 19 \x + \xo 10:19 \xt Fol 11:12\x*Weꞌe Fita bola i nuanua avaꞌai i ꞌiseniga faifaina, nika ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i vo, Saimoni, tomotoga ꞌadi ꞌaitonu i vevelutolitoli faifaimu. \v 20 ꞌU tovoi ꞌu obu ma fuemie ꞌwa na nagoi. Taunidi kebu tomotoga Diu siwe kebu ꞌu na venuanaluga ꞌu na nagomo fai yau a vetunedi.” \v 21 Bega Fita i obu tomotoganidi i vonedi i vo, Yau side, tomotoganiku ꞌwa lulualeku. Avaꞌai faifaina ꞌwa maia?” \v 22 I voneni i vo, Konilio, tolugavia ꞌadi toꞌedakumeta tamu, i vetunema ꞌa maia. Taunina tomogo ꞌatumaina, Yaubada ꞌana tosubia wata me Diu fuedi i veꞌililibuyeni. Tamu anelose magemagetana i voneni i vo, Vona ꞌu na vetunei Fita ꞌwaineye i na mai, avaꞌai i na vonemuga bonana ꞌu na nogai.” \v 23 Tomotoganidi ꞌadi ꞌaitonu i luꞌivonaꞌaꞌava, Fita i vonedi i luku i ꞌenovi Saimoni yana vanuge. \s1 Fita i nago Konilio yana vanuga. \p I ꞌatai, Fita i ꞌidewadewa, ma fuedie i tauya, wata ꞌifwaidi Iesu ꞌana tovetumaganavo Iofa ꞌwainega taiadi i nagoi. \v 24 ꞌEdeye i ꞌenovi, mulieta i leꞌwai Sisalia avaꞌaibe bei Konilio i lulukamata ma yana vavine natunavo taiadi wata enavo ꞌakonadi i vonedi i maiaga ma fuedie. \v 25 \x + \xo 10:25 \xt Ve 19:10; Mad 4:10\x*Fita i leꞌwa saiꞌafoga i da luku yana vanuge, Konilio taiadi i veluaga ma yana veꞌililibu ꞌagena i vetufanoꞌuyeni i ꞌodu Fita ꞌwaineye. \v 26 Siwe i sivetovoia, i voneni i vo, ꞌU tovoi, yau tomotoga ꞌomu baniꞌodi bega kebu ꞌu na ꞌodu ꞌwaikuye.” \p \v 27 Fita Konilio taiadi i veifufuꞌedaꞌeda i luku vanuge tomotoga fuedi i ꞌisedi ꞌakonadi i vaꞌauta i miamiani. \v 28 Fita i vonedi i vo, ꞌAkonadi ꞌwa ꞌasetai ꞌima me Diu yama veꞌetoboda, kebu ꞌa na veiana wata ꞌa na vavaꞌauta ꞌomi mali tomotoga taiadi, siwe bogibei Yaubada i veku kebu mali tomotoga a na awavesakoyedi wata a na awaꞌidiꞌidi. \v 29 Faifainanina tutuyanina iada bonana i wai a nogai, kebu a da venuanaluga a tovoi a mai. Begaidi a na velutoliemu awale nuanuamu yau?” \p \v 30-31 Konilio Fita i voneni i vo, ꞌAiata ꞌaitonu bogibei i ꞌaꞌavaga, lavilavi 3 kiloki ꞌwaineye a veveluꞌui yaku vanuge nika tamu tomogo ma yana kaleko ꞌaninamanamalina i souyeni i tovoi maigikuyega i voneku i vo, Konilio, Yaubada yamu veluꞌui i nogai wata yamu nuakalikali i ꞌisedi i sosoana i nuanuanidi. \v 32 ꞌAsiau ꞌifwaidi tomotoga ꞌu na vetunedi i na nagoi Iofa, bei tamu tomogo i na veluagai ꞌana wagava Saimoni Fita i na voneni i na mai. Tomogonina i miamiana balebaleye, tamu Saimoni ꞌaisaya bunudi ꞌadi toꞌidewadewa ꞌana wakawaka.” \v 33 Bega a vetune-matayoꞌodi faifaimu, ꞌu maiga ꞌatumaina ꞌwaikuye. ꞌIda deꞌe matatabuda Yaubada mataneye nuanuama avaꞌai ꞌAuvea i vonemuga, faifaidi ꞌu na luꞌivona ꞌwaimeye.” \s1 Fita yana veifufu. \p \v 34 \x + \xo 10:34 \xt Lom 2:11\x*Fita i velamu i vo, Tutuya deꞌe a ꞌasetai Yaubada kebu me Diu ꞌaisema nuanuaotoginaga, siwe wata mali tomotoga fuedi nuanuaotogina, kebu i da lauꞌidi. \v 35 Tomia fwayafwaya ꞌailaꞌa tulida tulida, siwe egavo ma yadi veꞌililibu Yaubada i subisubiai wata i vevesauluva-tonovina, tomotoganidi ꞌatumaidi Yaubada mataneye. \v 36-37 \x + \xo 10:36-37 \xt Efe 2:13,14; \xt Mad 3:16\x*A ꞌasetai ꞌakonadi ꞌwa nogai Vala ꞌAtumaina me Isileli tomotoga faifaima. Iesu Keliso, Yaubada ꞌana Venuaꞌivina wata tomotoga fueda ꞌada Toveimea i mai bega Yaubada taiadi ta na veiana. Valananina i velamu tutuyanina Ioni Tobafitaiso i lauꞌage wata i bafitaiso Galili ꞌwaineye, mulieta nani bwaikidi i souyedi ꞌawalawa Iudia nageneye. \v 38 Wata ꞌwa ꞌasetai Yaubada yana toketokena Iesu tomogo Nasaledi i veleni wata ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i agei. Fai Yaubada i ꞌweaꞌweabuya, begaidi Iesu i nago ꞌatamana fuedi ꞌwaidie, i vevesauluva ꞌatumaina tomotoga ꞌwaidie, wata egavo Seitani ma yana ꞌailaꞌa i agediga i vona yaiaina ꞌwaidie i ꞌawaꞌaꞌidi. \p \v 39 \x + \xo 10:39 \xt 1 Kol 15:4-7\x*ꞌIma tomataꞌaulelevo nani matatabuna Iesu i ꞌidewadiga ꞌa ꞌisedi, Ielusalema ꞌwaineye, wata ꞌifwaidi me Diu yama ꞌawalawa ꞌwaidie, mulieta me Diu ꞌai lagalagana ꞌwaineye i tutufwaseni i wafa. \v 40 Siwe ꞌaiata ꞌana vetonu ꞌwaineye Yaubada i sivetovoia wafayega, wata i sivemageseni. \v 41 \x + \xo 10:41 \xt Luk 24:42-43\x*Tomotoga matatabudi kebu i da ꞌiseniga, weꞌe ꞌima ꞌakonadi Yaubada i venuaꞌivinemaga bega ꞌa na vetoluꞌivona faifaina ꞌa ꞌiseni. Tutuyanina i tovoi-vaitugana taiadi ꞌa ꞌani wata ꞌa yemu. \v 42 \x + \xo 10:42 \xt Fol 17:31\x*Wata Iesu i toke i veluꞌaseꞌasema bega Valana ꞌAtumaina ꞌa na luꞌageyeni tomotoga ꞌwaidie, wata ꞌa na luꞌivona Yaubada ꞌakonadi Iesu i silakai bega tomotoga matatabuda, ma yawaida wata wafawafadi ꞌada Toveimea, bola ta na vonayavuga mataneye. \v 43 \x + \xo 10:43 \xt Ais 53:5,6; Iel 31:34\x*Yaubada yana toluꞌivonavo matatabudi i vona-vagata Iesu faifaina i vo, Egavo i na vetumagana ꞌwaineye, Yaubada yadi sakona i na nuatavunidi Iesu yana toketokena ꞌwainega.” \s1 Tomotoga taunidi kebu Diu, ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i agedi. \p \v 44 Tutuyanina Fita i veveifufu, ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i obuma, tonogaya matatabudi i agedi. \v 45-46 \x + \xo 10:45-46 \xt Fol 2:4\x*Tomotoganidi ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina yana ꞌalavelevelena ꞌwainega i vonavona, bonanidi basenadi kebu i da ꞌasetadiga ꞌwaidiega wata Yaubada i subisubiai i fafali-bwaikeni. Me Diu tovetumaganavo Fita taiadi i maiaga Iofa ꞌwainega i nogai nuadi i voganidi fai i ꞌasetai Yaubada ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina mali tomotoga taunidi kebu Diu i veledi. \v 47 Fita i vona-vaitugana i vo, Deꞌe tomotoganidi ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i agedi ꞌida basenadi baniꞌodi. Kebu tamu aitoi ꞌana fata i na talabodedi bafitaiso ufayega faifaina.” \v 48 \x + \xo 10:48 \xt Fol 2:38; Mad 28:19\x*Fita i veimeyedi i na bafitaiso Iesu Keliso ꞌana wagavayega. I ꞌaꞌavana tovetumaganavo fuedi Fita i talabodeni saiꞌafo taiadi i na yogomia. \c 11 \s1 Fita yana luꞌivona Ielusalema ꞌwaineye. \p \v 1 Tomataꞌaulelevo wata Iesu ꞌana tovetumaganavo ꞌawalawa Iudia matatabuna ꞌwaineye vala i nogai i vo, Mali tomotoga kebu Diu, Yaubada yana Vona i vetumaganeni.” \v 2-3 Ielusalema ꞌwaineye, ꞌifwaidi Diu, taunidi Iesu ꞌana tovetumaganavo yadi nuanua i vo, Egavo kebu Diu i vetumagana Iesu ꞌwaineye, Diu yada sauluva i na veꞌililibuyedi, nagami bunudi i na bobodi mulieta i na luku Iesu yana ꞌAilaꞌa ꞌwaideye.” Bega tutuyanina Fita i laka Ielusalema, tomotoganidi i awavesakoyeni i vo, ꞌOmu ꞌu nago mali tomotoga kebu bunudi ꞌadi ꞌaiboboga ꞌwaidie. Awale ꞌu miamia yadi vanuge wata taiadi ꞌwa ꞌani?” \v 4-5 Siwe Fita nani matatabuna ꞌwaidie i veifufuyedi i vo, Nagami, ꞌatamana Iofa ꞌwaineye a veveluꞌui, a ꞌiseni abama i ꞌanikililia tamu nani i obuobuma ꞌwa da vo a da ꞌenoneganega. Naninina a ꞌiseniga baniꞌodi veluꞌuva bwaikina ifwadi 4 ꞌwaidie i ꞌabi i siobuyeni ꞌwaikuye. \v 6 A ꞌisadewai nageneye a ꞌisedi ꞌaisaya tauvanuga, walawalaꞌai, nani daledaledi, wata manuga, matatabudi me Diu yada tabu. \v 7 Bona a nogai i vo, Fita, ꞌu tovoi tamu ꞌu nikei ꞌu ꞌani.” \v 8 Siwe a vo, Kebu ꞌAuvea, yau kebu a da ꞌutavenuafaniga wata ꞌaisayanidi ꞌima me Diu yama tabu kebu a da ꞌaniꞌanidiga.” \v 9 Wata i vona-vaitugana ꞌwaikuye i vo, Avaꞌai Yaubada i awaveꞌatumaiediga, kebu ꞌu na awavesakoyedi.” \v 10 Tutuya ꞌaitonu naninina i souyeni ꞌwaikuye, mulieta veluꞌuvanina i silakai i laka abame. \v 11 Tutuyanina i laka, nika tomotoga ꞌadi ꞌaitonu i leꞌwai ꞌwaikuye Sisalia ꞌwainega, i maia avaꞌaibe bei vanuganina a miamiaga ꞌwaineye. \v 12 Yaubada ꞌAnuꞌanununa i voneku i vo, Kebu ꞌu na venuanaluga, taiadi ꞌwa na nagoi.” Wata deꞌe tomotoganidi ꞌadi 6, taunidi Iesu ꞌana tovetumaganavo Iofa ꞌwainega taiadi ꞌa nagoi Sisalia. ꞌA leꞌwai ꞌa luku tamu tomogo ꞌana wagava Konilio yana vanuge. \v 13 I vonema bagase tamu anelose i souyeni i tovoi yana vanuge i voneni i vo, ꞌIfwaidi tomotoga ꞌu na vetunedi i na nagoi Iofa, bei tamu tomogo i na veluagai ꞌana wagava Saimoni Fita i na voneni i na mai. \v 14 \x + \xo 11:14 \xt Fol 16:31\x*Avaꞌai i na vonemu ꞌu na ꞌidewai bega Yaubada i na ꞌitaꞌitaꞌiemi sakona ꞌwaidiega, ꞌomu wata yamu vanuga ꞌana tomia.” \p \v 15 \x + \xo 11:15 \xt Fol 2:4\x*Tutuyanina a velamu a veveifufu Konilio ma enavo ꞌwaidie, ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i obuma i agedi, ꞌida nagami i agedaga baniꞌodi. \v 16 \x + \xo 11:16 \xt Fol 1:5\x*Nika a nuani ꞌada Toveimea Iesu yana vona basenadi i vo, Ioni Tobafitaiso ufayega tomotoga i bafitaisodi weꞌe ꞌomi ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i na agemi ꞌwa da vo Yaubada i da bafitaisomi.” \v 17 ꞌAkonadi ta ꞌasetai Yaubada ꞌAnuꞌanununina ꞌAtumaina mali tomotoga taunidi kebu Diu i veledi, ꞌida baniꞌodi nagami i veleda tutuyanina ta vetumagana Toveimea Iesu Keliso ꞌwaineye. Begaidi kebu i da lubwaineku Yaubada a na talabodeni.” \p \v 18 \x + \xo 11:18 \xt Fol 14:27\x*Tutuyanina toawavesakonidi Fita yana veifufu i nogai, kebu tamu avaꞌai i da voneyeni siwe Yaubada i subisubiaimo, i vo, Mogitana, mali tomotoga taunidi kebu Diu wata Yaubada i tauyedi, ꞌadi fata i na nuaviladi bega mia ꞌatumaina wata miamia-vagaina i na veluagai.” \s1 Keliso yana ꞌAilaꞌa Anitioki ꞌwaineye. \p \v 19 Tutuyanina me Diu Sitiveni i nikei i wafa, tovetumaganavo veviga bwaikaotogina i veveluagai Iesu ꞌana tovedumweꞌaiꞌai ꞌwaidiega. Bega i yavula i nagoi ꞌawalawa ꞌifwaidi ꞌwaidie. Finisia, Imula Saifilosi, wata ꞌatamana Anitioki, bei Iesu Valana i luluꞌivona ediavo Diu ꞌaiseꞌavadi ꞌwaidie. \v 20 Weꞌe ꞌifwaidi tovetumaganavo Saifilosi wata ꞌatamana Sailini ꞌwaidiega i nagoi Anitioki wata bei Vala ꞌAtumaina Toveimea Iesu faifaina i luluꞌivona mali tomotoga taunidi kebu Diu ꞌwaidie. \v 21 \x + \xo 11:21 \xt Fol 2:41\x*ꞌAuvea yana toketokena i veledi bega ꞌailaꞌa bwaikaotogina i vetumagana wata i nuaviladi ꞌAuvea ꞌwaineye. \p \v 22 \x + \xo 11:22 \xt Fol 4:36\x*Valadi i nago tovetumaganavo Ielusalema ꞌwaineye i nogai bega Banabasa i vetunei Anitioki i na ꞌisedi. \v 23 \x + \xo 11:23 \xt Fol 14:22\x*Tutuyanina i leꞌwa i ꞌiseni Yaubada yana nuakalikali tomotoga ꞌwaidie i sosoana i vonedi i vo, Ma yami vetumagana taunimi ꞌwa na tautauyemi Iesu ꞌwaineye, ꞌwa na nunuakalikalieni wata ꞌwa na vevematayakeyakeni.” \v 24 Banabasa tomogo ꞌatumaina taunina tovetumagana toketokena wata ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i agei mogitana bega ꞌatamananina ꞌwaineye tomotoga fuedi i vetumagana Toveimea Iesu ꞌwaineye. \s1 Banabasa i nago Saulo i vagavaia yana toꞌaivaita. \p \v 25 Mulieta Banabasa i tauya i nago ꞌatamana Tasisu Saulo i na lualeni. \v 26 Tutuyanina i veluagai i vagavaia i naweni Anitioki bei i valovei. Malamala ꞌaitamogana nageneye, ꞌadi ꞌailuga tovetumaganavo fuedi taiadi i vavaꞌauta wata i veve ꞌwaidie. Tutuyanina ꞌwaineye, bei mali tomotoga i velamu tovetumaganavo i golegoledi Keliso yana ꞌAilaꞌa. \p \v 27 Tutuyanina ꞌwaineye, ꞌifwaidi Yaubada yana toluꞌivonavo Ielusalemega i obu Anitioki. \v 28-30 \x + \xo 11:28-30 \xt Fol 21:10; \xt Lom 15:26\x*ꞌWaidiega tamu, ꞌana wagava Agabu, ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina toketokena i veleni bega i tovoi i vona-vagata bola loka bwaikina i na souyeni fwayafwaya matatabuna ꞌwaineye. Tovetumaganavo yana vonanina i nogai, i nuanua nuanuadi ꞌaitamogana ꞌaitamogana baniꞌodi ꞌadi fata mani i na yato ediavo Iudia ꞌwaineye i miamianiga ꞌadi ꞌaivaita. Yadi nuanuananina i ꞌidewai i ꞌaꞌavana, Banabasa wata Saulo nimadie mani i yatoi bega i na naweni Ielusalema i na ꞌaniveleneni tovetumaganavo ꞌadi toꞌedakumetavo ꞌwaidie. Mulieta Loma ꞌana toveimea bwaikaotogina Sisa Kaladiu yana tutuye vona-vagatanina ꞌana mogitana i souyeni loka bwaikina. \c 12 \s1 Kini Elodi veviga i ꞌivebwaiki tovetumaganavo ꞌwaidie. \p \v 1 Tutuyanina ꞌwaineye Kini Elodi i velamu ꞌifwaidi Keliso yana ꞌAilaꞌa veviga i veleveledi. \v 2 \x + \xo 12:2 \xt Mad 4:21\x*Yana tolugaviavo i vonedi Iemesa Ioni tatana i luvewafai kefatayega. \v 3 \x + \xo 12:3 \xt Sou 23:15\x*Iemesa yana wafa faifaina me Diu i sosoana bega Elodi Fita i ꞌiveꞌavini i yatoi vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye. Nani deꞌe i souyeni tamu me Diu yadi sakali ꞌana tutuye. Sakalinina ꞌwaineye beledi kebu ꞌana ꞌivebwaika i ꞌaniꞌani, ꞌadi ꞌeba tolinuataꞌi basenadiotoga Yaubada tubudiavo i ꞌitaꞌitaꞌiedi i vagavaidi ꞌawalawa Itifita ꞌwainega faifaina. \v 4 ꞌEba yogona nageneye tolugaviavo ꞌadi ꞌailaꞌa 4 Fita i ꞌisaveꞌavini, ꞌailaꞌa ꞌaitamogana ꞌaitamogana nageneye tomotoga ꞌadi 4. Elodi yana nuanua Diu yadi sakalinina ꞌana wagava Uviꞌagalatagona i na ꞌaꞌava, Fita i na vonayavuga tomotoga fuedi matadie mulieta i na nikei i na wafa. \v 5 \x + \xo 12:5 \xt Efe 6:18\x*Siwe tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa i toke i veveluꞌui Yaubada ꞌwaineye Fita faifaina. \s1 Fita i souyeni vanuga ꞌeba yogona ꞌwainega. \p \v 6 ꞌAwaꞌawai baniꞌodi Elodi igodi Fita i da nikei, lovananina ꞌwaineye, Fita i ꞌenoꞌeno tolugavia ꞌadi ꞌailuga ꞌawasasadie. Nimana bulava kainumu ꞌadi ꞌailuga ꞌwaidiega i yogonidi wata tolugavianidi nimadie i luifwedi, weꞌe ꞌifwaidi tolugaviavo i tovotovoi vanuga ꞌeba yogona ꞌawana ꞌana toꞌisaveꞌavinavo. \v 7 \x + \xo 12:7 \xt Fol 5:19; 16:26\x*I ꞌenoꞌeno nika tamu ꞌAuvea yana anelose i souyeni i tovoi tutudaba i magetai. Anelosenina Fita ꞌavalaneye i ꞌabi i luvagoni i vo, ꞌU tovoi-matayoꞌo,” nika bulava kainumu i ꞌanitaꞌidi Fita nimanega. \v 8 Wata i vo, ꞌAmu waꞌila ꞌu na siꞌiꞌia wata ꞌamu ꞌageyafayafa ꞌu na veagei.” Yana vona Fita i vematayakeyakeni bega wata i voneni i vo, Yamu veluꞌuva ꞌu ꞌewai ꞌu sifafamu ꞌu mai mulikuye.” \v 9 Bega anelosenina i kumeta Fita i vemuli siwe kebu i da ꞌasetai, mogitana i sousouyeni ꞌalo i ꞌeꞌenoneganega. \v 10 I maia, tolugaviavo ꞌifwaidi i ꞌiawedi, wata i vagamai tamu ꞌailaꞌa i ꞌiawedi mulieta i leꞌwa vanuga ꞌeba yogona ꞌana saiboda kainumu ꞌwaineye. Saibodanina taunina i ꞌanibaleni, i souyedi. I nunagoi ꞌatamana kamwaneamo nika anelose Fita i ꞌiaweni. \v 11 Bega Fita nuana i magetai i vo, ꞌAlo deꞌe mogitana. ꞌAuvea yana anelose i vetunei i ꞌitaꞌitaꞌieku Elodi yana toketokena wata naninidi vitadi igodi me Diu nuanuadi i da ꞌidewadiga ꞌwaikuye ꞌwaidiega.” \s1 Tovetumaganavo kebu i da vetumagana Fita i souyeniga faifaina. \p \v 12 ꞌAkonadi Fita i ꞌasetai avaꞌai i souyeni ꞌwaineye, i nago Meli yadi vanuge, taunidi Ioni Malika inana. Bei tomotoga fuedi i vaꞌauta, i veveluꞌui faifaina. \v 13 Fita i leꞌwa i tovoi tanotanogayega i velutoli, nika tamu tofolova neꞌeꞌelina ꞌana wagava Loda bonana i nogai bega i nago i na ꞌiseni aitoi. \v 14 Taunina neꞌeꞌelanina Fita bonana i nogayaꞌinanai, i sosoana bwaikina bega kebu saiboda i da sibaleni i vilai i lilide i nago enavo ꞌwaidie. I vonedi i vo, Fita sivaꞌe i tovotovoi tanotanoge.” \v 15 I voneni i vo, ꞌOmu ꞌu veꞌwavaꞌwava,” nika i veꞌawafatafata i vo, Mogitana.” Tomotoganidi i voneni Loda i vo, Weꞌe tamu anelose Fita bonanega i nago.” \p \v 16 Loda tomotoga taiadi i veveꞌikwayekwayega Fita bola i vonavona nuanuana saiboda i na sibaleni, mulieta tutuyanina saiboda i sibaleni nika mogitana i ꞌiseni nuadi i voganidi. \v 17 \x + \xo 12:17 \xt Fol 12:7,8\x*Nimanega i talabodedi i na veꞌwada bega i veifufu ꞌwaidie baniꞌodi ꞌAuvea i munegi i souyeni vanuga ꞌeba yogona ꞌwainega. I vo, Nani deꞌe matatabuna ꞌwa na luꞌivona Iesu taina Iemesa ꞌwaineye wata ꞌifwaidi tovetumaganavo ꞌwaidie.” I vonaꞌaꞌavana, i ꞌiawedi i nago tulineye. \p \v 18 I ꞌatai ꞌawaꞌawaie tolugaviavo Fita i ꞌisaꞌavai i veludabedabeni i vo, Fita avaꞌaiamo i nago?” \v 19 Kini Elodi i vonedi i na lualeni, siwe kebu i da veluagai, begaidi tolugavianidi 16 i vetalatolitoliedi mulieta i veimea i na luvewafadi fai Fita i ꞌisaveꞌavina-sakoi. \p I ꞌaꞌavana, mulieta Elodi Iudiayega i obu ꞌatamana Sisalia bei i na yogomia. \s1 Elodi i wafa. \p \v 20 Tamu tutuya Kini Elodi i nuasako bwaikina tomia Taia wata Saidoni ꞌwaidie, bega tomotoganidi i vaꞌauta i nagoi i na ꞌiseni. Siwe nagami yana vanuga ꞌana toꞌisaveꞌavina ꞌana wagava Balasitu i veianeni bega i na ꞌivaisedi Elodi nuana i na ꞌiveagiagia fai yana ꞌeba veimea ꞌwainega ꞌadiꞌadi i mimai. \p \v 21 Balasitu i veifufu Elodi ꞌwaineye begaidi tamu ꞌaiata i venuaꞌivineni bega kini ꞌadi vaigavu i vigavuyeni i miabui yana ꞌeba miabui ꞌaiꞌaiwabuna ꞌwaineye bega i veifufu tomotoga ꞌwaidie. \v 22 ꞌAilaꞌa yana vona i nogai, ma yadi subia i vegolegole i vo, Weꞌe kebu tomogo bonana, Yaubada bonana.” \v 23 Fai Elodi kebu i da vo, Yau kebu Yaubadaga, yau tomotogaotoga,” begaidi tamu ꞌAuvea yana anelose i nikei ugauga i ꞌalavewafa-matayoꞌoi. \p \v 24 \x + \xo 12:24 \xt Ais 55:11; Fol 19:20\x*Tutuyanina ꞌwaineye Keliso yana ꞌAilaꞌa i vevebwaika. Tomotoga fuedi basenadi Yaubada yana Vona kebu i da nogaiga, wata i nogai bega fuedi Iesu i vetumaganeni. \p \v 25 Basenadi Banabasa wata Saulo i laka Ielusalema mani tovetumaganavo i na veledi loka faifaina. ꞌAkonadi i ꞌaꞌava wata i vilaviladi Anitioki, wata Malika tamu ꞌana wagava Ioni i vagavaia ma fuedi i nagoi. \c 13 \s1 Faulo yana lauvivila i velamu. \p \v 1 Anitioki ꞌwaineye, tovetumaganavo ꞌwaidiega ꞌifwaidi Yaubada yana Vona ꞌana toluꞌivonavo wata ꞌifwaidi yana tovevo. Tomotoganidi ꞌifwaidi side ꞌadi wagava, Banabasa, Simioni tamu ꞌana wagava Boto, Lusia tomogo Sailini, Maneni Kini Elodi taivakevakelina, wata Saulo. \v 2 \x + \xo 13:2 \xt Fol 9:15\x*Tamu tutuya ꞌAuvea i subisubiai wata i veveꞌudigana ꞌani matatabuna yadi veluꞌui i na vetoketoke faifaina, ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i vonedi i vo, Banabasa wata Saulo ꞌwa na vemiaꞌidiedi fai a venuaꞌivinedi i na vetofolova faifaiku.” \v 3 \x + \xo 13:3 \xt Fol 6:6\x*Begaidi tutuyanina veꞌudigana wata veluꞌui i ꞌaꞌavana, nimadi i yatodi ꞌadi ꞌailuga ꞌunuꞌunudie, mulieta i vetunedi. \s1 Banabasa wata Saulo i nagoi Imula Saifilosi. \p \v 4 ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina ꞌakonadi Banabasa wata Saulo i vetunedi, ꞌadi ꞌailuga i obu ꞌatamana Selusia bega wakeye i dodoga i nagoi Imula Saifilosi. \v 5 \x + \xo 13:5 \xt Fol 12:12\x*Tutuyanina i leꞌwai i nagoi ꞌatamana Salami, bei Yaubada yana Vona i luꞌageyeni me Diu yadi ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaidie. Wata Ioni Malika i ꞌweabudi ꞌadi toꞌaivaita. \p \v 6-7 ꞌAgediamo imula kamwaneamo i yogodaba i souyedi ꞌatamana Fefosi, bei tamu tomogo ꞌafoꞌafoꞌana i veluagai ꞌana wagava Baiesu tutuya fuedi ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nuaꞌewa i ꞌiꞌidewadi. Taunina tomogo Diu, siwe i vekali tomotoga ꞌwaidie i vo, Yau Yaubada yana toluꞌivona.” Baiesu iana gabemani ꞌana toꞌedakumeta ꞌana wagava Sesiasi Faulosi, yana ꞌaseta bwaikina. Toꞌedakumetanina Banabasa wata Saulo i goledi nuanuana i na nagoi ꞌwaineye Yaubada yana Vona i na veifufuyeni. \v 8 Tomogo ꞌafoꞌafoꞌananina me Guliki bonadiega tamu ꞌana wagava Elimasi, nuanuana igodi Sesiasi Faulosi i na talabodeni bega kebu i na vetumagana Iesu ꞌwaineye. \v 9-10 \x + \xo 13:9-10 \xt Fol 4:8; \xt Ion 8:44\x*Saulo, tamu ꞌana wagava Faulo ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i agei mogitana, i ꞌisanago tomogo ꞌafoꞌafoꞌana ꞌwaineye i vona i vo, ꞌOmu Seitani natuna, nani ꞌatumaidi matatabuna ꞌadi toꞌivesako. ꞌOmu sakoimu tovekali, ꞌAuvea yana nuanua tonovidi ꞌadi tosidamadamana. \v 11 ꞌAsiauotoga ꞌAuvea i na nikemu, matamu i na sako bega tutuya ꞌifwaidi ꞌwaidie kebu ꞌamu fata mageta ꞌu na ꞌiseꞌiseni.” \p Saulo yana voneye Elimasi i vebaeni matana i vewaowa wata i dudubali, bega i ꞌabitufa nuanuana tamu tomogo i na siveyaia. \v 12 Tutuyanina gabemani ꞌana toꞌedakumeta i ꞌiseni, i vetumagana Iesu ꞌwaineye, wata nuana i vogani bwaikina ꞌAuvea yana Vona faifaina. \s1 Faulo ma enavo i nagoi Anitioki ꞌawalawa Fisidia ꞌwaineye. \p \v 13 \x + \xo 13:13 \xt Fol 15:38\x*Mulieta Faulo ma enavo i dodoga Fefosi ꞌwainega i nagoi Fega, ꞌawalawa Famifilia ꞌwaineye. Bei i miamia weꞌe Ioni Malika i vilai i nago Ielusalema. \v 14 Wata bega i tauya, Fega i ꞌiaweni i nagoi Anitioki ꞌawalawa Fisidia ꞌwaineye. Me Diu yadi ꞌAiata Veawai ꞌwaineye, i luku yadi ꞌeba miavaꞌauta nageneye i miabui. \v 15 Yaubada yana veimea Mosese ꞌwainega, wata toluꞌivona ꞌadi kilukiluma ꞌwaidiega tamu tomogo i luꞌiawawadi i ꞌaꞌava mulieta ꞌeba miavaꞌauta ꞌana toꞌedakumetavo vala i vetunei Faulo ma enavo ꞌwaidie i vo, Emavo, ꞌaiꞌedi tamu yami vona ꞌama ꞌaivaita faifaina, nuanuama ꞌwa na veifufu ꞌwaimeye.” \p \v 16 Bega Faulo i tovoi nimanega i talabodedi i na veꞌwada mulieta i vo, Ekwavo, ꞌomi me Isileli wata ꞌomi mali tomotoga kebu Diu Yaubada ꞌwa subisubiaiga a na vonemi. \v 17-18 \x + \xo 13:17-18 \xt Sou 6:6; 12:51; \xt Sou 16:35\x*ꞌIda me Isileli yada Yaubada tubudavo i venuaꞌivinedi wata tutuyanina i miamiani Itifita ꞌadi ꞌailaꞌa i ꞌivebwaiki. Wata Yaubada yana toketokena bwaikinega i vagavaidi Itifita ꞌwainega bega saliꞌavuꞌavuye malamala 40 nagedie i ꞌisaveꞌavinidi. \v 19 \x + \xo 13:19 \xt Num 7:1\x*Mulieta Kenani ꞌwaineye, Yaubada i ꞌivaisedi ꞌawalawa bwaikidi 7 ꞌadi tomotoga i leodi, bega yadi fwayafwaya matatabuna i ꞌaniveleneni me Isileli ꞌwaidie i veimeyeni. \v 20-21 \x + \xo 13:20-21 \xt 1 Sam 8:5,19\x*Yaubada me Isileli i ꞌivaisedi i maiga, malamala 450 i veluagai. \p I miamiani Kenani, Yaubada toveimea toketokedi i venuaꞌivinedi bega i na ꞌisaveꞌavinidi. Mulieta Yaubada yana toluꞌivona Samuela yana tutuye, me Isileli nuanuadi tamu kini i na ꞌisaveꞌavinidi. Begaidi Yaubada i veledi Saulo, Kisa natuna, Beniamina ꞌana wauma ꞌwainega, i ve-kini malamala 40 nagedie. \v 22 \x + \xo 13:22 \xt 1 Sam 13:14; 16:13\x*I ꞌaꞌavana Yaubada i veꞌidiꞌidieni i obu, maꞌitufa Devida i silakai i ve-kini. Yaubada tomogonina faifaina i vo, Devida, Iese natuna yana nuanua baniꞌodi yau yaku nuanua wata i vevematayakeyakeku nani matatabuna ꞌwaidie.” \v 23 \x + \xo 13:23 \xt Ais 11:1\x*Devidanina ꞌana wauma ꞌwainega Yaubada tamu tomogo i silakai ꞌana wagava Iesu, i ve-Toꞌitaꞌitaꞌi me Isileli ꞌwaideye baniꞌodi basenadi i vonaꞌawaufaufa. \v 24 \x + \xo 13:24 \xt Mad 3:1,2\x*Bola Iesu kebu i da maiga, nagami Ioni i lauꞌage tomotoga Isileli matatabuna ꞌwaidie i vo, Yami sakona ꞌwa na vedumweꞌubuꞌubusedi ꞌwa na nuavilami, wata ꞌwa na bafitaiso.” \v 25 \x + \xo 13:25 \xt Ion 1:20,27\x*Mulieta saiꞌafoga Ioni yana folova i na ꞌaꞌava, tomotoga i vonedi i vo, ꞌWa da nuani yau aitoi? Kumanina Yaubada ꞌana Venuaꞌivina ꞌwa lulukamaseniga, yau kebu kumanikuga. Siwe wata a na vonemi. I mimai mulikuye, taunina toketokeotogina, yau kebu baniꞌodi. Kebu i da lubwaineku ꞌwaineye a na vetofolova fai taunina bwaikina a bunumayaga.” \s1 Faulo i lauꞌage ꞌada ꞌetoyavu faifaina. \p \v 26 Ekwavo, ꞌifwaimi Ebelamo ꞌana wauma ꞌwainega, wata ꞌifwaimi mali tomotoga kebu me Diu Yaubada ꞌana tosubisubiavo, valanina i mai Yaubada ꞌwainega ꞌida faifaida, Iesu ꞌana fata i na ꞌitaꞌitaꞌieda. \v 27 \x + \xo 13:27 \xt Ion 16:3\x*Tomotoga i miamianiga Ielusalema ꞌwaineye wata yadi toꞌedakumetavo kebu i da ꞌisaꞌinanaiga Iesu taunina Toꞌitaꞌitaꞌi. Wata Yaubada yana toluꞌivonavo ꞌadi kilukiluma i vonavona Iesu faifaina kebu i da ꞌasetaiga, vonanidi i luluꞌiawawa-vebogidi me Diu yadi ꞌAiata Veawai ꞌwaidie. Siwe tutuyanina i veimea Iesu i na wafa, toluꞌivonavo yadi vona ꞌana mogitana i souyeni. \v 28 \x + \xo 13:28 \xt Mad 27:22,23\x*Kebu tamu wafa lamuna ꞌwaineye i da veluagai siwe Failato i voneni nuanuadi i na luvewafai. \v 29 \x + \xo 13:29 \xt Mad 27:59,60\x*Vonanidi basenadiotoga i kilumidiga Iesu faifaina ꞌadi mogitana i souyedi i ꞌaꞌavana, mulieta enavo i taꞌia ꞌai lagalagana ꞌwainega taumaseye i tavuni. \v 30-31 \x + \xo 13:30-31 \xt Fol 2:24; \xt Fol 1:3,8\x*Siwe Yaubada wafayega i sivetovoia, wata ꞌaiata fuedi nagedie i sousouyeni enavo ꞌwaidie, taunidi basenadi taiadi i maia Ielusalema Galili ꞌwainega. Enavonidi ꞌasiau i luluꞌivona tomotoga Isileli ꞌwaidie Iesu faifaina. \p \v 32-33 \x + \xo 13:32-33 \xt Same 2:7\x*Wata ꞌima baniꞌodi ꞌa mai Iesu Valana ꞌAtumaina ꞌa mieni ꞌwa na nogai. Avaꞌai basenadiotoga Yaubada i vonaꞌawaufaufa tubudavo ꞌwaidie, ꞌakonadi i ꞌidewadi faifaida fai Iesu i sivetovoi-vaitugani wafayega. Basenadi baniꞌodi i kilumi Iesu yana tovi-vaitugana faifaina Same 2 ꞌwaineye Yaubada i vo, \p ꞌOmu natuku, \p ꞌAsiau fai yau Tamamu veimea a velemu.” \p \v 34 \x + \xo 13:34 \xt Ais 55:3\x*Wata tamu Yaubada yana vona i kilumi Iesu i sivetovoi-vaitugani kebu i na wafa-vagata faifaina. I vo, \p Basenadi a vonaꞌawaufaufa Devida ꞌwaineye nani ꞌatumaiotogidi wata magemagetadi a na ꞌidewadi faifaina. \p Weꞌe mogitana naninina a na ꞌidewadiga ꞌomi faifaimi.” \p \v 35 \x + \xo 13:35 \xt Same 16:10\x*Wata tamu yana vona Same ꞌwaineye Devida i vo, \p Yamu Tofolova Magemagetana kebu ꞌu na baileni bega tomogona i na bokana.” \p \v 36 \x + \xo 13:36 \xt Fol 2:29\x*Devida i kilumiga kebu taunina faifaina fai tutuyanina i miamia ma yana ꞌailaꞌavo, Yaubada yana folova i ꞌidewaꞌaꞌavadina i wafa tubunavo lilivadie i tavuni siwe i bokana. \v 37 Weꞌe tamu tomogo Yaubada i sivetovoia wafayega kebu i da bokanaga. \v 38-39 \x + \xo 13:38-39 \xt Fol 10:43; \xt Lom 10:4\x*Ekwavo a na vonemi. Tomogonina Iesu ꞌwainega Yaubada ꞌana fata yami sakona i na nuatavunidi begaidi valana ꞌa luluꞌageyeni. Yaubada yana veꞌetoboda i maiaga Mosese ꞌwainega ꞌaiꞌedi ꞌwa na geudiga ꞌami vematavuloga ꞌwa na wafa. Veꞌetobodanidi kebu ꞌadi fata i na ꞌetoyavumi yami sakona ꞌwaidiega, Iesu ꞌaisena ꞌana fata. Begaidi nuanuama ꞌwa na ꞌasetai, egavo Iesu i na vetumaganeni sakona ꞌwaidiega i na ꞌetoyavudi wata i na veꞌatumai Yaubada mataneye. \v 40 ꞌWa na ꞌisaveꞌavinimi, bega vitanina Yaubada yana toluꞌivonavo basenadiotoga faifaina i kilumi kebu i na souyeni ꞌwaimie, fai basenadi Yaubada i vo, \p \v 41 \x + \xo 13:41 \xt Aba 1:5\x*Tamu yaku folova a ꞌidewadewai yami tutuya ꞌwaineye, siwe kebu ꞌwa na vetumagana. \p ꞌAiꞌedi tamu tomogo i na kiavemagetai, kebu ꞌwa na veꞌawamogitana. \p ꞌOmi yaku vona ꞌwa ꞌamalakibuyeniga, a na vonemi. \p Yaku folovanina ꞌwa na ꞌiseni ꞌwa na nuavogana, mulieta ꞌwa na wafa.” \s1 Mali tomotoga taunidi kebu Diu i sosoana Iesu Valana faifaina. \p \v 42 ꞌAkonadi yadi tafalolo i ꞌaꞌava, Faulo wata Banabasa i sousouyedi ꞌeba miavaꞌauta ꞌwainega, tomotoga i veluꞌui ꞌwaidie nuanuadi ꞌAiata Veawai matadie i na viladi bega wata i na veifufu nani deꞌe faifaidi. \v 43 Matatabudi i yavula, ꞌifwaidi Diu wata ꞌifwaidi mali tomotoga i ve-Diu, Faulo wata Banabasa taiadi i veifufuꞌedaꞌeda. Tomataꞌaulelevo ꞌadi ꞌailuga tomotoganidi i veluꞌaseꞌasedi i vo, Taunimi ꞌwa na tautauyemi Yaubada yana nuakalikali ꞌwaineye, kebu ꞌwa na baileni.” \p \v 44 ꞌAiata Veawainina matadie i leꞌwa, tomotoga saiꞌafo matatabudi ꞌatamana bwaikina ꞌwainega i maia, nuanuadi ꞌAuvea yana Vona i na nogai. \v 45 \x + \xo 13:45 \xt Fol 17:5\x*Tutuyanina me Diu ꞌailaꞌa bwaikina i ꞌisedi i veꞌunumagigi bega i vona-awadamana Faulo ꞌwaineye, wata tomotoga i vonedi i vo, Weꞌe Faulo i vevekaliemi, kebu bonana ꞌwa na nogai.” \v 46 \x + \xo 13:46 \xt Fol 18:6\x*Siwe Faulo wata Banabasa ma yadi venuafoufaꞌala i vonedi i vo, I lubwainema Yaubada yana Vona nagami a na luꞌivona ꞌwaimie mulieta mali tomotoga. Siwe fai ꞌomi ꞌwa vedumweꞌaiꞌaieni, taunimi ꞌwa veimeyemi kebu i da lubwainemi mia ꞌatumaina wata miamia-vagaina ꞌwa na veluagai. Faifainanina ꞌa na bailemi ꞌa na nagoi mali tomotoga taunidi kebu Diu ꞌwaidie. \v 47 \x + \xo 13:47 \xt Ais 49:6\x*Fai ꞌakonadi baniꞌodi ꞌAuvea i vonema yana Buki ꞌwainega i vo, \p ꞌOmu mageta baniꞌodi a yatomu mali tomotoga taunidi kebu Diu faifaidi bega ꞌomu ꞌwaimuyega tomia fwayafwaya matatabudi ꞌadi fata ꞌitaꞌitaꞌi i na veluagai.” \p \v 48 Tutuyanina mali tomotoga vonanina i nogai, ma yadi sosoana ꞌAuvea i subisubiai yana Vona faifaina, weꞌe egavo ꞌakonadi Yaubada i venuaꞌivinedi bega mia ꞌatumaina wata miamia-vagaina i na veluagai, taunidi i vetumagana Iesu ꞌwaineye. \p \v 49 ꞌAwalawanina ꞌwaineye, tomotoga matatabudi ꞌAuvea yana Vona i nogai. \v 50 Me Diu i nagoi ꞌatamana ꞌana toꞌedakumetavo wata vevine ꞌadi wagava bwaikidi ꞌwaidie nuadi i ꞌanidi. Vevinenidi kebu Diu, siwe Yaubada ꞌana toveꞌililibu. Bega toꞌedakumetanidi ꞌailaꞌa i vonedi i daba Faulo wata Banabasa veviga i veledi wata i sogiedi yadi ꞌawalawa ꞌwainega. \v 51 Tomataꞌaulelevo ꞌadi ꞌailuga i souyedi ꞌawalawanina ꞌwainega, ꞌagedi i lubutubutudi, yadi ꞌeba ꞌisa kebu wata bei i na lalauꞌage, mulieta i nagoi ꞌatamana Ikoniami. \v 52 Weꞌe Anitioki ꞌwaineye, ꞌifwaidi ꞌakonadi Faulo wata Banabasa yadi vona i vetumaganeni, i sosoana bwaikina wata ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i agedi. \c 14 \s1 Faulo wata Banabasa i lauꞌage Ikoniami. \p \v 1 Tutuyanina Faulo wata Banabasa i leꞌwa Ikoniami, i nagoi me Diu yadi ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaineye, bei ma yadi toketokena i veifufu ꞌwaidie nika me Diu wata taunidi kebu Diu fuedi i vetumagana Iesu ꞌwaineye. \v 2 \x + \xo 14:2 \xt Fol 13:45\x*Diu ꞌifwaidi i baila kebu i da vetumagana i nagoi mali tomotoga nuadi i ꞌanidi bega Faulo wata Banabasa i vedumweꞌaiꞌaiedi. \v 3 \x + \xo 14:3 \xt Mak 16:20\x*Tomataꞌaulelenidi ꞌadi ꞌailuga bei i miamiani ꞌaiata fuedi nagedie ma yadi venuafoufaꞌala i veveifufu Toveimea Iesu yana nuakalikali faifaina. Yadi vonanina Toveimea Iesu i veꞌawamogitaneni fai toketokena i veledi bega ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nuaꞌewa i ꞌiꞌidewadi. \v 4 ꞌAilaꞌa bwaikina ꞌatamananina ꞌwaineye i ꞌidia, ꞌifwaidi nuanuadi Faulo ma iana Banabasa, ꞌifwaidi i baila. \p \v 5 \x + \xo 14:5 \xt Fol 14:19\x*Mulieta ꞌifwaidi Diu wata mali tomotoga ma yadi toꞌedakumetavo nuanuadi tomataꞌaulelevo i na ꞌiveꞌavinidi veviga i na veledi mulieta i na lukileudi i na wafa. \v 6-7 Tutuyanina yadi nuanua i ꞌasetai, Faulo ma iana i dega i nagoi ꞌawalawa Likionia. Bei ꞌatamana Lisitala, Debi, wata ꞌawalawa lilivadie Vala ꞌAtumaina Iesu faifaina i lauꞌage. \s1 Tomogo bwalobwalokona i veꞌatumai. \p \v 8 \x + \xo 14:8 \xt Fol 3:2\x*Lisitala nageneye, tamu tomogo i miamia, ꞌagena sinunumina inana kamodiega kebu ꞌana fata i na yaba. \v 9-10 Tutuyanina Faulo i lalauꞌage, toviganina i miabui i noganogaya. Faulo i ꞌisanaweni yana nuanua ꞌwaineye i vo, I lubwaineni a na ꞌiveꞌatumaia fai i vetumagana Iesu ꞌwaineye.” Bega bonana bwaikinega i voneni i vo, ꞌU tovoi tonovimu,” nika tomogonina i luafwalagi i yaba. \p \v 11-12 Tutuyanina ꞌailaꞌa i ꞌiseni avaꞌai Faulo i ꞌidewai toviganina ꞌwaineye, i vegolegole bonadiega vona Likionia ꞌwainega igodi i vo, ꞌAkonadi yada yaubada ꞌadi ꞌailuga i vetomotoga i obuma ꞌwaideye.” Tomotoganidi yadi yaubada-vekavekali fuedi, yaubadanidi yadi toꞌedakumeta ꞌana wagava Iufita, weꞌe yadi toveifufu ꞌana wagava Makiuli. Tomotoga yadi nuanua i vo, Banabasa i ve-Iufita weꞌe Faulo i ve-Makiuli fai taunina toveifufu.” \v 13 Basenadi tamu vanuga ꞌeba veluꞌui i yogoni Iufita faifaina ꞌatamana bwaikina lilivaneye. ꞌAiatanina ꞌwaineye Iufita ꞌana tovelomu ꞌaisaya bulumakau wata welavi ididi uyauyana i miedi ꞌawa ꞌwaineye, ma yana tomotogavo igodi ꞌaisayanidi i da velomuyedi Banabasa wata Faulo ꞌwaidie bega i da subisubiadi. \p \v 14-15 \x + \xo 14:14-15 \xt Fol 17:24\x*Tutuyanina Banabasa wata Faulo i ꞌasetai tomotoga nuanuadi i na velomu ꞌwaidie, ma yadi nuavita ꞌadi kaleko i silabuꞌidi\f + \fr 14:14-15 \ft Me Diu yadi sauluva, ꞌaiꞌedi vona-awadamana Yaubada ꞌwaineye i na nogai, ꞌadi kaleko i na silabuꞌidi.\f* i lilide i nagoi ꞌailaꞌa nagedie i vegolegole i vo, Awale nuanuami ꞌwa na velomu ꞌwaimeye? ꞌIma tomotogaotoga ꞌomi baniꞌodi, kebu yami yaubadavo. ꞌIma ꞌa maiga Iesu Valana ꞌAtumaina ꞌa luluꞌivoneyeni ꞌwaimie bega yami yaubada-ꞌavoꞌavovo ꞌwaidiega ꞌwa na nuavilami Yaubada miamia-vagaina ꞌwaineye. Taunina abama, fwayafwaya, eyaga wata nani fuedi nagedie i ꞌidewadi. \v 16 Basenadi tomia fwayafwaya matatabudi Yaubada i tauyedi taunidi yadi nuanua i ꞌiꞌidewadi. \v 17 \x + \xo 14:17 \xt Lom 1:19-20\x*Yaubada nani fuedi ꞌatumaidi i ꞌidewadewadi faifaida, yada ꞌeba ꞌisa bega ta na ꞌasetai Yaubada miamia-vagaina wata toketokena. Yana nuakalikali i veveda fai i veveꞌwei abamega, ꞌaniꞌani i veleveleda ꞌaitamogana ꞌaitamogana ꞌadi tutuya ꞌwaidie, bega kamoda i aiaidi wata ta sososoana.” \v 18 Faulo wata Banabasa deꞌe vonanina ꞌwainega tomotoga i talabodedi kebu i na velomu ꞌwaidie siwe i kwayega i nagoga yadi talaboda i vetoketoke. \p \v 19 \x + \xo 14:19 \xt Fol 17:13\x*Mulieta ꞌifwaidi me Diu i maia Anitiokiega, ꞌawalawa Fisidia nageneye, wata ꞌatamana Ikoniami ꞌwainega. Tomotoganidi ꞌailaꞌa nuadi i ꞌanidi bega ma fuedie i daba Faulo i ꞌiveꞌavini i lukileuya. Yadi nuanua i vo, I wafa,” bega i luyoꞌei i naweni mwalilige. \v 20 Siwe tovetumaganavo i tovififineni nika Faulo i tovoi-matayoꞌo wata i vila-vaitugani i nago ꞌatamane. I ꞌatai, ma iana Banabasa i tauya i nago Debi. \s1 I viladi i nagoi Anitioki ꞌawalawa Silia ꞌwaineye. \p \v 21 \x + \xo 14:21 \xt Mad 28:19\x*Faulo wata Banabasa Iesu Ifufuna ꞌAtumaina i luꞌageyeni Debi ꞌwaineye bega fuedi i vetumagana Iesu ꞌwaineye, mulieta i viladi i nagoi Lisitala. Bega i tauya i nago Ikoniami, wata bega i tauya i nago Anitioki ꞌawalawa Fisidia nageneye. \v 22 \x + \xo 14:22 \xt Fol 18:23; 2 Tim 3:12\x*ꞌAtamananidi ꞌwaidie, tomataꞌaulelenidi ꞌadi ꞌailuga tovetumaganavo veluꞌaseꞌaseyega i kiavefaꞌalidi i vo, Kebu ꞌwa na ꞌailove, ꞌwa na vevetumagana Iesu ꞌwaineye, fai nagami veviga fuedi ta na veluagadi, mulieta Yaubada i na veimeyeda yana ꞌAilaꞌa nageneye.” \v 23 Faulo wata Banabasa i nagoi tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa ꞌaitamogana ꞌaitamogana ꞌwaidie, yadi toꞌedakumetavo i venuaꞌivinedi bega tovetumaganavonidi i na ꞌisaveꞌavinidi. Fai nuanuadi Yaubada i na ꞌivaisedi, i veꞌudigana ꞌani matatabuna wata i veveluꞌui i vo, ꞌAuvea, ꞌa vetumaganemu bega nuanuama toꞌedakumetanidi ꞌu na ꞌivaisedi wata tutuya fuedi ꞌu na ꞌisaveꞌavinidi.” \p \v 24 I ꞌaꞌavana mulieta i tauya i nago ꞌawalawa Fisidia ꞌwaineamo nika i leꞌwai ꞌawalawa Famifilia. \v 25 Fega ꞌwaineye Iesu Valana i luꞌageyeni, mulieta i obu ꞌatamana Atelia. \v 26 \x + \xo 14:26 \xt Fol 13:1-2\x*Bei i dodoga i viladi i nagoi Anitioki ꞌawalawa Silia nageneye. Anitiokinina ꞌwaineye basenadi ediavo i veluꞌui faifaidi bega Faulo wata Banabasa Yaubada i na ꞌivaisedi wata i na nuakalikaliedi folovanina ꞌakonadi i veꞌaꞌavaiga faifaina. \p \v 27 \x + \xo 14:27 \xt Fol 15:4,12\x*Tutuyanina Faulo wata Banabasa i leꞌwai Anitioki, tovetumaganavo i golevaꞌaugidi i luꞌivona ꞌwaidie. I veifufu ꞌwaidie baniꞌodi Yaubada i ꞌivaisedi taiadi i folova, wata mali tomotoga taunidi kebu Diu wata Yaubada i tauyedi Iesu ꞌwaineye i vetumagana. \v 28 Anitioki ꞌwaineye, i mia tutuya manamanawena tovetumaganavo taiadi. \c 15 \s1 Tovetumaganavo yadi toꞌedakumetavo i vaꞌauta Ielusalema. \p \v 1 \x + \xo 15:1 \xt Gal 5:2\x*Tamu tutuya tomotoga ꞌifwaidi Iudia ꞌwainega i maia Anitioki. Bei tomotoganidi tovetumaganavo i ve ꞌwaidie i vo, ꞌAiꞌedi bunumi kebu ꞌwa na bobodiga baniꞌodi yada veimea Mosese ꞌwainega, Yaubada kebu i na ꞌitaꞌitaꞌiemi yami sakona ꞌwaidiega.” \v 2 Faulo wata Banabasa tovenidi taiadi i veꞌikwayekwayega i ꞌalamagiꞌaia begaidi mali tovetumaganavo nuanuadi tomataꞌaulelenidi ꞌadi ꞌailuga wata ꞌifwaidi Anitioki ꞌwainega i na nagoi Ielusalema i na veifufu ꞌifwaidi tomataꞌaulelevo wata toꞌedakumetavo ꞌauꞌauveadi taiadi bunu ꞌaibobo faifaina. \v 3 Tovetumaganavo Anitioki ꞌwainega, Faulo, Banabasa wata ediavo taiadi i nawedi ꞌedeye i valovedi i viladi weꞌe tomotoganidi i nagoi ꞌawalawa ꞌailuga ꞌwaidiamo, Finisia wata Samelia. Bei mali tovetumaganavo ꞌwaidie i luꞌivona tomotoga taunidi kebu Diu yadi nuavilana Yaubada ꞌwaineye faifaina, begaidi matatabudi i sosoana bwaikina. \v 4 \x + \xo 15:4 \xt Fol 15:12\x*Tutuyanina i leꞌwai Ielusalema, tomataꞌaulelevo, toꞌedakumetavo ꞌauꞌauveadi, wata tovetumaganavo matatabudi, Faulo ma enavo i yogoꞌedeꞌededi ma yadi sosoana. Mulieta i veifufu ꞌwaidie baniꞌodi Yaubada i ꞌivaisedi taiadi i folova. \s1 Fita wata Iemesa i veifufu tovetumaganavo ꞌwaidie. \p \v 5 Weꞌe tovetumaganavo ꞌifwaidi, taunidi Falisi yadi ꞌailaꞌa ꞌwainega, i tovoi i vonedi i vo, Egavo nuanuadi i na luku Keliso yana ꞌAilaꞌa ꞌwaideye, nagami bunu ꞌaibobo i na ꞌewai, wata ta na vonedi veꞌetobodanidi basenadiotoga Mosese i veledaga i na vevematayakeyakedi.” \p \v 6 Begaidi tomataꞌaulelevo wata toꞌedakumetavo ꞌauꞌauveadi taiadi i miavaꞌauta bunu ꞌaibobo ꞌana nuanua i na sivetovetonovi. \v 7 \x + \xo 15:7 \xt Fol 11:4-17\x*Tutuya manamanawena naninina faifaina i veveifufu, mulieta Fita i tovoi i vo, Ekwavo, ꞌakonadi ꞌwa ꞌasetai, basenadi yau Yaubada i venuaꞌivineku ꞌwaimiega bega Iesu Valana ꞌAtumaina a na lauꞌage mali tomotoga taunidi kebu Diu ꞌwaidie bega ꞌadi fata i na vetumagana Iesu ꞌwaineye. \v 8 Yaubada tomotoga matatabuda yada nuanua i ꞌasetadi bega i veda nuanuana mali tomotoga taunidi kebu Diu, Iesu ꞌwaineye i na vetumagana. I vedaga fai ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i veledi, basenadi ꞌida baniꞌodi. \v 9 ꞌIda me Diu, wata taunidi kebu Diu, Yaubada kebu i da luꞌidida, fai tomotoganidi i vetumagana Iesu ꞌwaineye, yadi sakona i nuatavunidi wata i ꞌiveꞌatumaidi. \v 10 Awale nuanuami igodi Yaubada ꞌwa na silubuya bega i na nuasako? ꞌAkonadi i veda mali tomotoga i tauyedi i na vetumagana. Tovetumaganavo kebu ta na lukakadedi ꞌida me Diu yada veꞌetoboda vitadi i na veꞌililibuyedi. ꞌAiꞌedi ta na lulukakadediga, baniꞌodi venuana vitana ta vevevadi, veꞌetobodanidi tubudavo wata ꞌida kebu ꞌada fata ta na evaevadi. \v 11 \x + \xo 15:11 \xt Gal 2:16; Efe 2:8\x*Kebu baniꞌodi ta na munega. Ta vetumagana Toveimea Iesu yana nuakalikaliega i ꞌitaꞌitaꞌieda sakona ꞌwaidiega bega ta veꞌatumai, wata taunidi kebu Diu baniꞌodi i ꞌitaꞌitaꞌiedi.” \p \v 12 Fita i vonaꞌaꞌava, matatabudi kulukulu i lovogi. Mulieta Banabasa wata Faulo i tovoi i luꞌivona ꞌwaidie Yaubada ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nuaꞌewa i ꞌidewadi mali tomotoga taunidi kebu Diu matadie. \p \v 13 Tutuyanina i vonaꞌaꞌava, nika Iemesa i vo, Ekwavo a na vonemi. \v 14 Saimoni Fita avaꞌai ꞌakonadi i voneyeniga, i vona mogitana. I veifufuga Yaubada mali tomotoga taunidi kebu Diu i nuakalikaliedi wata beꞌama ꞌwaidiega ꞌifwaidi i venuaꞌivinedi, wata ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i agedi, bega yana tomotoga mogitana. \v 15 Fita yana vona i vesala toluꞌivona yadi vona baniꞌodi fai basenadiotoga i vona-vagata mali tomotoga taunidi kebu Diu Yaubada i na veꞌililibuyeni. \v 16 \x + \xo 15:16 \xt Emo 9:11-12\x*Yaubada yana vona i kilumi i vo. \p Kini Devida ꞌana wauma ꞌwa da vo yana vanuga i beꞌu, \p Siwe yau Yaubada a na vilaku a na lufolovi wata a na vetovoi-vaitugani. \p \v 17 A na ꞌiveꞌivauya bega mali tomotoga matatabudi yau yadi ꞌAuvea i na lualeku. \p Taunidi kebu Diu a venuaꞌivinediga a goledi i na maia bega yaku tomotoga mogitana.” \p \v 18 Vonanina ꞌAuvea yana vona, basenadiotoga i voneyeni.” \p \v 19 Wata Iemesa i vonedi i vo, Deꞌe yau yaku nuanua. Mali tomotoga taunidi kebu Diu i nunuaviladiga Yaubada ꞌwaineye, kebu nuanuaku vita fuedi ta na veleveledi. \v 20-21 \x + \xo 15:20-21 \xt Vei 17:10-16\x*Siwe tomotoga fuedi yada veꞌetoboda wata veimea Mosese ꞌwainega i ꞌasetadi fai ta luluꞌiawawa-vebogidi vanuga ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaidie yada ꞌAiata Veawai ꞌaitamogana ꞌaitamogana ꞌwaidie, wata ꞌatamana fuedi ꞌwaidie ta luluꞌageyedi. Faifainanina lubulubuꞌava ta na kilumi ta na vonedi bega ꞌaisayanidi mali tomotoga yaubada-vekavekali ꞌwaidie i velomuyediga, kebu i na ꞌaniꞌanidi, wata kebu i na veꞌavula-ꞌavoꞌavovo. Lologa kebu i na ꞌani, wata ꞌaisaya ꞌiꞌiꞌidi kebu i na ꞌanidi fai dayaga bwaikina nagedie.” \s1 Lubulubu i kilumi mali tomotoga faifaidi. \p \v 22 Yadi vona i ꞌaꞌava, tomataꞌaulelevo, toꞌedakumetavo ꞌauꞌauveadi, wata tovetumaganavo matatabudi taiadi yadi nuanua ꞌaitamogana ꞌwainega, tomotoga ꞌifwaidi i venuaꞌivinedi bega i na vetunedi i na nagoi Anitioki Faulo wata Banabasa taiadi. Tomotoganidi i venuaꞌivinediga ma ꞌadi veꞌililibu ediavo ꞌwaidiega, ꞌadi wagava Sailasa, wata Iudasa tamu ꞌana wagava Balisaba. \v 23 Valanina i kilumiga tomotoganidi i na naweniga ꞌana nogaya side baniꞌodi. \p Ie emavo, \p ꞌOmi tovetumaganavo kebu Diu ꞌwa miamiani Anitioki, ꞌawalawa Silia, wata Silisia ꞌwaidie. \p ꞌIma emiavo tomataꞌaulelevo, toꞌedakumetavo ꞌauꞌauveama wata tovetumaganavo, matatabuma ꞌa vekaiwa ꞌwaimie. \v 24 \x + \xo 15:24 \xt Fol 15:1\x*Vala ꞌa nogai tomotoga ꞌifwaidi ꞌama ꞌailaꞌa ꞌwainega i vonemi bunumi ꞌwa na bobodi wata ꞌifwaidi me Diu yama veꞌetoboda ꞌwa na veꞌililibuyedi, ꞌa nuaniga i vekaliemi. Kebu nuafoumi i na veviga, ꞌima kebu ꞌa da vetunedi, taunidi yadi nuanuayega i vona ꞌwaimie. \v 25-26 Faifainanina fuema ꞌa vaꞌauta ꞌa veifufu yama nuanua ꞌaitamogana ꞌwainega, ꞌifwaidi tomotoga ꞌa venuaꞌivinedi ꞌa na vetunedi i na waia ꞌwaimie. Tomotoganidi i na waiaga emavo nuafouma Banabasa wata Faulo taiadi, tomataꞌaulelenidi ꞌadi ꞌailuga yawaidi i tauyedi ꞌada Toveimea Iesu Keliso yana folova faifaina. \v 27 Bega Iudasa wata Sailasa ꞌa venuaꞌivinedi ꞌa na vetunedi ꞌwaimie, avaꞌai i na voneyeniga wata ꞌima avaꞌai ꞌa veifufuyeniga ꞌadi nogaya ꞌaitamogana. \v 28 ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina wata ꞌima yama nuanuana ꞌaitamogana, veimea vitadi kebu ꞌa na velemi siwe nuanuama ꞌifwaidi veꞌetoboda ꞌwa na veꞌililibuyedi. \v 29 \x + \xo 15:29 \xt Fol 15:20\x*ꞌAisayanidi mali tomotoga yaubada-vekavekali ꞌwaidie i velomuyediga, kebu ꞌwa na ꞌaniꞌanidi, wata lologa kebu ꞌwa na ꞌani. ꞌAisaya ꞌiꞌiꞌidi kebu ꞌwa na ꞌani fai dayaga bwaikina nagedie, wata kebu ꞌwa na veꞌavula-ꞌavoꞌavovo. Side baniꞌodi ꞌaiꞌedi veꞌetobodanidi ꞌwa na veꞌililibuyedi yami sauluva i na veꞌatumai. \p ꞌAsaꞌaiana yama nuanua ꞌana fata ꞌwaimie. \p Ieu emavo.” \p \v 30 Valanina i kilumi tomotoga i na nagoiga Anitioki i veledi i naweni. Tutuyanina i leꞌwai tovetumaganavo matatabudi i vaꞌauta bega valanina i veledi. \v 31 I luꞌiawawai, i sosoana bwaikina fai ꞌaivaita i veluagai. \v 32 Iudasa wata Sailasa, taunidi Yaubada yana Vona ꞌana toluꞌivonavo i veifufu manamanawena tovetumaganavo taiadi, yadi vetumagana Iesu ꞌwaineye i kiavefaꞌalidi wata i kiavesosoanidi. \v 33 Iudasa wata ꞌifwaidi tomotoga i maiaga Ielusalemega, Anitioki ꞌwaineye i miamiani saiꞌafo tutuya manamanawena, weꞌe yadi tauya ꞌwaineye ediavo i vonanuakalikali ꞌwaidie mulieta i viladi Ielusalema ꞌadi tovetune ꞌwaidie. [ \v 34 Weꞌe Sailasa nuanuana i na miamia kebu i da vilai Ielusalema.] \p \v 35 Wata Faulo ma iana Banabasa i miamiani Anitioki, ꞌifwaidi tomotoga taiadi bei i lalauꞌage wata i veve ꞌAuvea yana Vona. \s1 Faulo yana lauvivila ꞌana veluga i velamu. \p \v 36 Tutuya ꞌifwaidi i ꞌaꞌava, Faulo Banabasa i voneni i vo, Side beidimo ta na vilada ta na nagoi ꞌatamana ꞌaitamogana ꞌaitamogana ꞌwaidie basenadi bei ꞌAuvea yana Vona ta lauꞌagega, ꞌwaideamo. Edavo ta na ꞌisedi ta na ꞌasetai yadi vetumagana Iesu ꞌwaineye i faꞌalidi ꞌalo kebu.” \v 37-38 \x + \xo 15:37-38 \xt Fol 12:12,25; \xt Fol 13:13; Kolos 4:10\x*Banabasa nuanuana Ioni Malika taiadi i na nago, siwe Faulo i nuani kebu ꞌatumainaga bega i vo, Basenadi taiadi ta folofolova Famifilia ꞌwaineye yada folova kebu ta da veꞌaꞌavadiga Malika i ꞌiaweda.” \v 39-40 ꞌAdi ꞌailuga i veꞌikwayekwayega bwaikina begaidi i vetaweꞌeagi, Banabasa Malika i vagavaia i damana Imula Saifilosi, weꞌe Faulo Sailasa i venuaꞌivineni ꞌana ꞌweabu. Mulieta ediavo ꞌAuvea ꞌwaineye i veluꞌui i na nuakalikaliedi wata i na ꞌisaveꞌavinidi. \v 41 I ꞌaꞌavana nika Faulo wata Sailasa i tauya i nagoi ꞌawalawa Silia wata Silisia ꞌwaidiamo tovetumaganavo yadi vetumagana Iesu ꞌwaineye i kikiavefaꞌalidi. \c 16 \s1 Timoti, Faulo, wata Sailasa taiadi i nagoi. \p \v 1 \x + \xo 16:1 \xt 2 Tim 1:5\x*Faulo ma iana Sailasa i nagoi ꞌatamana Debi wata Lisitala. Bei tamu Iesu ꞌana tovetumagana ꞌana wagava Timoti i miamia, inana tovetumagana vavine Diu, weꞌe tamana tomogo Guliki. \v 2 \x + \xo 16:2 \xt Fil 2:19-22\x*Tovetumaganavo matatabudi Lisitala wata Ikoniami ꞌwaidie Timoti i veꞌililibuyeni. \v 3 Faulo nuanuana Timoti taiadi i na nago siwe ꞌatamananidi ꞌwaidie me Diu i ꞌasetai Timoti tamana tomogo Guliki, bununa kebu ꞌana ꞌaiboboga wata natuna baniꞌodi. Faifainanina Faulo Timoti bununa i boboi bega me Diu i na ꞌasetai yadi sauluva i veꞌililibuyedi. \v 4 \x + \xo 16:4 \xt Fol 15:23-29\x*I ꞌaꞌavana, ma fuedie i nagoi ꞌatamana fuedi ꞌwaidiamo, Iesu Valana ꞌAtumaina i veveifufuyeni tovetumaganavo ꞌwaidie wata veꞌetoboda i luꞌivoneyedi bega i na veꞌililibuyedi. Veꞌetobodanidi tomataꞌaulelevo wata toꞌedakumetavo ꞌauꞌauveadi basenadi i veifufuyedi Ielusalema ꞌwaineye. \v 5 Bega tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌavo ꞌatamana ꞌaitamogana ꞌaitamogana ꞌwaidie yadi vetumagana i vetoketoke wata ꞌaiata ꞌaitamogana ꞌaitamogana ꞌadi ꞌailaꞌa i vevebwaika. \s1 Faulo i ꞌenoneganega Tiloasi ꞌwaineye. \p \v 6 \x + \xo 16:6 \xt Fol 18:23\x*Faulo ma enavo i nagoi ꞌawalawa Filigia wata Galetia ꞌwaidiamo, wata igodi Iesu Valana i da lauꞌage ꞌawalawa Eisia nageneye, siwe ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i talabodedi. \v 7 Tutuyanina i leꞌwa ꞌawalawa Maisia lilivaneye, nuanuadi i na luku ꞌawalawa Batinia ꞌwaineye, siwe Iesu ꞌAnuꞌanununa kebu i da tauyediga. \v 8 Begaidi i viladi i nagoi ꞌawalawa Maisia lilivaneamo bega i obu ꞌatamana Tiloasi. \v 9 Bei lovane Faulo i ꞌenoneganega, tamu tomogo Masidoniayega i ꞌiseni i veveluꞌui ꞌwaineye i vo, ꞌWa da mai Masidonia ꞌwa da ꞌivaisema.” \v 10 Faulo ꞌana ꞌenoneganega i ꞌaꞌavana i tovoi, wata yau\f + \fr 16:10 \ft Taunina Luke. Buki deꞌe ꞌana tokiluma.\f* taiadi ꞌa ꞌidewadewa ꞌa na tauya Masidonia fai yama nuanua Yaubada i vonema Iesu Valana ꞌAtumaina ꞌa na lauꞌage me Masidonia ꞌwaidie. \s1 Lidia yadi vetumagana Filifai ꞌwaineye. \p \v 11 Tiloasi ꞌwainega ꞌa dodoga, tonovina ꞌa nagoi ꞌa luku Imula Samotilesi. I ꞌatai wata ꞌa dodoga ꞌa nagoi ꞌatamana Nefoli bei ꞌa obu. \v 12 Wata bega ꞌa tauya ꞌagemeamo ꞌa luku Filifai, ꞌatamananina bwaikina ꞌawalawa Masidonia nageneye, basenadi me Loma bei i vila i mia. Bei ꞌa miamiani ꞌaiata ꞌifwaidi ꞌwaidie. \p \v 13 Mulieta me Diu yadi ꞌAiata Veawai ꞌwaineye ꞌatamananina ꞌa ꞌiaweni ꞌa obu ufeye fai ꞌa nuani bei me Diu yadi ꞌeba veluꞌui. Bei ꞌa miabui mosomoso ꞌwaidie, ꞌa veifufu vevine i vaꞌautaga ꞌwaidie. \v 14 Vevinenidi ꞌwaidiega tamu vavine Taiatala ꞌwainega bonama i nogai. Vavinenidi ꞌadi wagava Lidia, Yaubada ꞌana toveꞌililibu weꞌe yadi folova kaleko yamoyamoina wata ꞌana tutula bwaikina i vevekimwaneyedi. ꞌAuvea i ꞌivaisedi yadi nuanua i magetai bega avaꞌai Faulo i voneyeniga i vetumagana. \v 15 \x + \xo 16:15 \xt Fol 16:33, 18:8\x*Mulieta taunidi wata tomotoganidi yadi vanuga ꞌana tomia matatabudi taiadi i bafitaiso. I ꞌaꞌavana i vonema ꞌa na nagoi yadi vanuge i vo, ꞌAiꞌedi ꞌwa na nuaniga yau tovetumagana mogitana ꞌAuvea ꞌwaineye, ꞌwa na mai yama vanuge bei ꞌwa na ꞌenoꞌenovi.” Yadi lukakada ꞌwainega ꞌa nagoi. \s1 Faulo wata Sailasa i yogonidi Filifai ꞌwaineye. \p \v 16 Tamu ꞌaiata ꞌa nunagoi ꞌeba veluꞌui ꞌwaineye, tamu vavine tofolova-maimaiga ꞌa veluagai. Basenadi yaiaina i agei bega ꞌana fata i na vona-vagata tutuya i mimai avaꞌai i na souyeniga faifaina. ꞌAiꞌedi aitoi mani i na veleni i na vona-vagata avaꞌai bola i na souyeni ꞌwaineye, weꞌe maninina bwaikina i ꞌuneꞌunediga ꞌana toꞌisaveꞌavinavo i eloeloi. \v 17 \x + \xo 16:17 \xt Mak 1:24\x*Tutuya fuedi Faulo wata ꞌima i yoyogoꞌwailima wata i vevegolegole i vo, Deꞌe tomotoganidi Yaubada Bwaikaotogina yana tofolovavo. Avaꞌai i veveifufuyediga bonadi ꞌwa na nogai bega Yaubada i na ꞌitaꞌitaꞌiemi.” \v 18 \x + \xo 16:18 \xt Mak 16:17\x*ꞌAiata fuedi nagedie i vevegolegole, Faulo i logi bega i sivilai yaiaina i talabodeni i vo, Iesu Keliso ꞌana wagavayega a vonemu ꞌu ꞌawaꞌaꞌimu vavine ꞌwainega.” Faulo i vonaꞌaꞌava nika yaiaina i ꞌawaꞌaꞌia. \p \v 19 Vavine ꞌana toꞌisaveꞌavinavo i ꞌiseni i nuani kebu wata i na vona-vagata wata kebu ꞌana fata i na ꞌaiꞌune yadi mani ꞌakonadi i ꞌaꞌava. Begaidi ma yadi nuasako Faulo wata Sailasa i ꞌiveꞌavinidi i yoꞌedi i nawedi ꞌatamanafouye gabemani ꞌwaidie. \v 20 \x + \xo 16:20 \xt Mad 10:17-18\x*Tutuyanina vavine ꞌana toꞌisaveꞌavinavo Faulo wata Sailasa i leꞌwedi toveimeanidi Loma ꞌwainega matadie i vonedi i vo, Deꞌe tomotoganidi me Diu, sakona ꞌadi toꞌidewadewa yada ꞌatamane. \v 21 Yadi sauluva i veveda igodi nuanuadi sauluvanidi me Loma ta talabodediga ta na ꞌiꞌidewadi.” \p \v 22 Tomotoga fuedi i maia Faulo wata Sailasa i tovififinedi i velamu i nikenikedi weꞌe toveimeanidi gabemani Faulo ma iana ꞌadi talauma i silabuꞌidi mulieta tolugaviavo i veimeyedi i toke i fitalidi. \v 23 I toke i lumadimadiwauwadi, mulieta vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye i yatodi, wata toꞌisaveꞌavina i voneni i na toke i na sibodedi. \v 24 Fai baniꞌodi i veimeyeni, begaidi toꞌisaveꞌavinanina i bifelefeledi i luku tamu tutudaba ꞌwaineye vanuga ꞌeba yogona kamwaneye, wata ꞌagedi i vetutufwasedi ꞌai vitadi ꞌwaidiega. \s1 Faulo ma iana ꞌadi toꞌisaveꞌavina i vetumagana Iesu ꞌwaineye. \p \v 25 \x + \xo 16:25 \xt Kolos 3:16\x*Lovana ꞌana utukamwana ꞌwaineye, Faulo wata Sailasa i veveluꞌui wata i lei-subisubia Yaubada ꞌwaineye, mali tomotoga yogoyogonidi i noganogai bonadi. \v 26 Nika tutuyanina ꞌwaineye yoyoyo bwaikina i yue vanuga ꞌeba yogona matatabuna wata ꞌana ꞌogola taiadi i feto. Saiboda matatabuna i ꞌaniyavudi wata bulava kainumu i ꞌanidabadi tomotoga yogoyogonidi nimadiega. \v 27 Toꞌisaveꞌavina i ꞌisa, saiboda matatabuna i ꞌisedi yavuyavudi yana nuanua i vo ꞌako, Tomotoga yogoyogonidi ꞌakonadi i veꞌaladegadega,” begaidi yana kefata i ꞌewai igodi taunina i da luvewafai.\f + \fr 16:27 \ft Me Loma yadi sauluva, ꞌaiꞌedi tomotoga yogoyogonidi i na dega, toꞌisaveꞌavina i na wafa fai i ꞌisaveꞌavina-sako.\f* \v 28 Siwe Faulo i taꞌala i vo, Taunimu kebu ꞌu na ꞌivekokovimu. ꞌIma matatabuma sideꞌe.” \p \v 29 Bega vanuga ꞌeba yogona ꞌana toꞌisaveꞌavina i vegole mageta i na mieni, i lilide i luku ꞌwaidie ma yana tatava wata ma yana veꞌililibu i beꞌu Faulo wata Sailasa matadie. \v 30 Mulieta toꞌisaveꞌavinanina Faulo wata Sailasa i vonedi taiadi i souyedi vanuga ꞌeba yogona ꞌwainega i velutoliedi i vo, Yaku ꞌauveavo, avaꞌai a na vai bega ꞌitaꞌitaꞌi a na veluagai?” \v 31 I voneni i vo, Ma yamu vetumagana taunimu ꞌu na tauyemu Toveimea Iesu ꞌwaineye i na ꞌitaꞌitaꞌiemu, ꞌomu wata yamu ꞌailaꞌa.” \v 32 Mulieta ꞌAuvea yana Vona i veifufuyedi ꞌwaineye wata yana vanuga ꞌana tomia ꞌwaidie. \v 33 \x + \xo 16:33 \xt Fol 16:15\x*Bola lovana siwe i veifufuꞌaꞌavana, vanuga ꞌeba yogona ꞌana toꞌisaveꞌavina i vagavaidi i nawedi ꞌadi kiniꞌona i lekoadi mulieta taunina wata yana ꞌailaꞌavo taiadi i bafitaiso. \v 34 I ꞌaꞌavana Faulo wata Sailasa i nawedi yana vanuge ꞌaniꞌani i veledi i ꞌani. Fai toꞌisaveꞌavinanina ma yana ꞌailaꞌavo i vetumagana Yaubada ꞌwaineye, faifainanina i sosoana bwaikina. \p \v 35 I ꞌatai, toveimeanidi Loma ꞌwainega filisimani i vonedi i vo, ꞌWa na nagoi vanuga ꞌeba yogona ꞌana toꞌisaveꞌavina ꞌwaineye ꞌwa na voneni bega Faulo wata Sailasa i na ꞌetoyavudi.” \v 36 Filisimani i nagoi toꞌisaveꞌavina i voneni i ꞌaꞌavana toꞌisaveꞌavinanina i nago Faulo ma iana i vonedi i vo, Toveimeanidi Loma ꞌwainega i veimeaga a na ꞌetoyavumi. Bega ꞌasaꞌaiana ꞌwa na nagoi, kebu ꞌwa na kolologa.” \v 37 \x + \xo 16:37 \xt Fol 22:25\x*Siwe Faulo filisimani i vonedi i vo, ꞌIma kebu tamu yama sakona lamuna i da veluagaiga wata kebu i da tauyema ꞌa da vonayavuga, weꞌe i fitalima ꞌailaꞌa matadie wata i bifelefelema ꞌa luku vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye. ꞌIma Loma ꞌana tomotoga yama gabemani sauluvanidi i talabodedi. Wata ꞌasiau igodi nuanuadi i na vetunema givagivayega. Kebu tamu saiꞌafo i da lubwaineni. Toveimeanidi i lubwainedi taunidi i na maia bega i na vetunema ꞌa na nagoi.” \p \v 38 Bega filisimani i viladi i nagoi Loma toveimeavo ꞌwaidie Faulo bonana i luꞌivoneyeni. Tutuyanina i nogai i nuani Faulo wata Sailasa taunidi mogitana Loma ꞌana tomotoga begaidi i kololo. \v 39 Faifainanina toveimeanidi i nagoi Faulo ma iana ꞌwaidie ma yadi bunumayaga i vonaveꞌililibu fai kebu tamu yadi sakonaga i nike-maimaigidi. Mulieta vona bikanega Faulo wata Sailasa i vonedi nuanuadi yadi ꞌatamana i na ꞌiaweni. \v 40 Bega Faulo wata Sailasa i tovoi i souyedi vanuga ꞌeba yogona ꞌwainega i nagoi Lidia yadi vanuge. Bei tovetumaganavo fuedi i veluagadi i ꞌivaisedi veluꞌaseꞌaseyega, mulieta yadi ꞌatamana i ꞌiaweni. \c 17 \s1 Faulo ma enavo i nagoi Tesalonaika. \p \v 1 \x + \xo 17:1 \xt 1 Tes 2:1-2\x*Faulo ma enavo Filifaiega i tauya i nagoi ꞌatamana ꞌailuga ꞌwaidiamo, Amififoli wata Afolonia, mulieta i leꞌwai Tesalonaika, avaꞌaibe bei Diu yadi ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaineye. \v 2 \x + \xo 17:2 \xt Luk 24:26-27; Fol 9:22\x*Yana sauluvanina baniꞌodi Faulo i nago ꞌeba miavaꞌautanina ꞌwaineye, wata bei ꞌAiata Veawai ꞌaitonu ꞌwaidie tomotoga taiadi i veꞌikwayekwayega Yaubada yana Buki ꞌwainega. \v 3 I kiavemageta wata i veve Iesu Keliso faifaina veviga i veluagaiga i lubwaineni, siwe mulieta i tovoi-vaitugana wafayega. Wata Faulo i vonedi i vo, Tomogonina Iesu kumanina a luluꞌivoneyeniga ꞌwaimie, taunina Keliso Yaubada ꞌana Venuaꞌivina.” \v 4 Tomotoga ꞌifwaidi yana veifufu faifaina i veꞌawamogitana bega Faulo wata Sailasa ꞌadi ꞌailaꞌa ꞌwaineye i luku. Tovetumaganavonidi me Guliki fuedi Yaubada ꞌana tosubisubia, ꞌifwaidi vevine ꞌadi wagava bwaikidi, wata ꞌifwaidi me Diu. \p \v 5 Tutuyanina me Diu i ꞌiseni tomotoga fuedi Faulo yana vona i vetumaganedi i veꞌunumagigiedi, faifainanina Diunidi i nagoi ꞌatamanafouye toveyaba-ꞌavoꞌavovo i goledi i veifufu taiadi. I ꞌaꞌava mulieta i nagoi ꞌadi ꞌailaꞌa i laugogona bega i daba i maia ꞌatamana matatabuna i veadagi nuanuadi Faulo wata Sailasa i na ꞌiveꞌavinidi i na miedi ꞌailaꞌa bwaikina matadie i na nikedi. Yadi nuanua i vo ꞌako, Daisoni yana vanuge i miamiani,” bega i nagoi vanuganina ꞌwaineye, saiboda i tutuwealidi siwe Faulo ma iana kebu i da veluagadiga. \v 6 \x + \xo 17:6 \xt Fol 16:20\x*Fai kebu i da veluagadiga, Daisoni wata ꞌifwaidi tovetumaganavo i ꞌiveꞌavinidi i yoꞌedi i nawedi ꞌatamana ꞌana toveimeavo ꞌwaidie ma yadi vegolegole i vo, Faulo ma enavo toꞌivesako ꞌawalawa matatabuna ꞌwaidie wata i maia yada ꞌatamane i vevesauluva-sakoina. \v 7 \x + \xo 17:7 \xt Luk 23:2\x*Tomotoganidi Daisoni ꞌana wakawaka. ꞌIda me Loma yada veimea, yada kini ꞌaitamogana Sisa ta veveꞌililibuyeni, siwe tomotoganidi yada veimea i geugeuya i vonavona tamu kini ta na subisubiai ꞌana wagava Iesu.” \v 8 Vonanina faifaina toveimeavo wata ꞌailaꞌa bwaikina ma yadi kamogala i toke i vegolegole. \v 9 Gabemani Daisoni ma enavo ꞌwaidiega mani i ꞌewai, igodi yadi sakona tutulina, mulieta i vonedi i nagoi. \s1 Faulo ma enavo igodi i da nikedi Belia ꞌwaineye. \p \v 10 Iesu ꞌana tovetumaganavo ꞌatamananina ꞌwaineye i kololo Faulo wata Sailasa faifaidi, bega lovane i vetunedi i nagoi Belia. Tutuyanina i leꞌwai i nagoi Diu yadi ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaineye bei i veifufu tomotoga ꞌwaidie. \v 11 \x + \xo 17:11 \xt Ion 5:39\x*Me Belia nuadi ꞌanibwekabwekadi kebu baniꞌodi me Tesalonaika. Ma yadi sosoana Faulo yana vona i nogai bega nuadi i magetadi. ꞌAiata ꞌaitamogana ꞌaitamogana Yaubada yana Buki i luluꞌiawawa nuanuadi i na ꞌasetai Faulo i vona mogitana ꞌalo kebu. \v 12 \x + \xo 17:12 \xt Fol 17:4\x*Me Diu fuedi Faulo yana vona i vetumaganeni, ꞌifwaidi me Guliki iaveta wata ꞌifwaidi vevine Guliki ꞌadi wagava bwaikidi. \p \v 13 \x + \xo 17:13 \xt Fol 14:19\x*Tutuyanina me Diu i miamianiga Tesalonaika vala i nogai Faulo Yaubada yana Vona i luluꞌageyeni Belia ꞌwaineye, i maia i veifufu tomotoga ꞌwaidie nuadi i ꞌanidi i vo, Faulo i vevekaliemi,” bega ma yadi nuasako ma fuedie nuanuadi Faulo i na nikei. \v 14 Tutuyanina tovetumaganavo yadi nuanua i ꞌasetai, Faulo i voneni bega tomotoga ꞌifwaidi taiadi i nagoi balebaleye, weꞌe Sailasa wata Timoti i miamiani Belia. \v 15 Tomotoganidi Faulo taiadi i obuga balebaleye ma fuedie i dodoga i nagoi ꞌatamana Adeni bei Faulo i valovei. Mulieta bega i viladi i nagoi Belia Faulo yana vona i luꞌivoneyeni Sailasa wata Timoti ꞌwaidie nuanuana i na yogo-matayoꞌo i lulukamasedi Adeni. \s1 Faulo i ve Adeni ꞌwaineye. \p \v 16 Tutuyanina Faulo i lulukamasedi Sailasa wata Timoti, yana yaba ꞌwaineye kumaea fuedi i ꞌisedi me Adeni i ꞌidewadi, i nuavita tomotoganidi faifaidi fai ma yadi subia ꞌwaidie i ꞌoduꞌodu. \v 17 Faifainanina ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaineye me Diu taiadi i veꞌikwayekwayega wata mali tomotoga taunidi kebu Diu Yaubada ꞌana tosubisubia. Wata ꞌaiata ꞌaitamogana ꞌaitamogana ꞌatamanafouye, toyaba taiadi i veveꞌikwayekwayega. \v 18 ꞌIfwaidi toꞌaseta i nagoi Faulo taiadi i veifufu, toꞌasetanidi ꞌadi ꞌailaꞌa ꞌailuga i goledi Efikuliani wata Sitoika. ꞌIfwaidi i vo, Faulo nuana i lugaugauya kebu i da nuanua mulieta i da vonavona,” weꞌe ꞌifwaidi i vo, Voke i vonavona mali tomotoga yadi yaubadavo faifaidi.” Tomotoganidi i vonaga fai Faulo i lalauꞌage Iesu faifaina wata tovi-vaitugana wafayega faifaina. \p \v 19-21 Me Adeni wata ꞌadi wakawaka yadi nuanua bwaikina tutuya matatabuna nani ꞌivauꞌavadi i na veveifufuyedi wata i na noganogaidi. Begaidi Faulo i naweni Aliofago Kaniselo ꞌwaidie i voneni i vo, Nuanuama ꞌa na ꞌasetai yamu ve ꞌivauna wata avaꞌai ꞌu vonevoneyeni. Yamu ve ꞌifwaidi ꞌa bavuyedi wata nuama i voganidi. ꞌAdi nuanua ꞌwaimeye ꞌu na kiavemagetadi.” \p \v 22 Faulo i tovoi Aliofago Kaniselo matadie i vo, ꞌOmi tomotoga Adeni, a ꞌisemi nuanuami bwaikina ꞌwa na vetotafalolo yami yaubadavo ꞌwaidie. \v 23 A yabayaba yami ꞌatamane a ꞌisedi yami ꞌeba ꞌodu ꞌaitamogana ꞌaitamogana, wata tamu ꞌeba velomu a veluagai. ꞌEba velomunina ꞌwaineye kiluma a ꞌiseni ꞌana nogaya side baniꞌodi. \p TAMU YAUBADA KEBU ꞌA DA ꞌASETAIGA FAIFAINA. \p Yaubadanina ꞌwa subisubiaiga siwe ꞌwa bavuyeni, kumanina a luluꞌageyeni ꞌwaimie. \v 24 \x + \xo 17:24 \xt Fol 7:48\x*Yaubadanina fwayafwaya wata nani matatabuna nageneye i ꞌenoꞌenoviga i ꞌidewadi, abama wata fwayafwaya ꞌadi Toveimea. Weꞌe tomotoga vanuga ꞌeba veluꞌui nimadiega i yogoni kebu yana ꞌeba miaga. \v 25 Tomotoga kebu ꞌada fata tamu avaꞌai ta na ꞌidewai ta na veleni, fai nani matatabuna nimanega i souyedi wata yawaida lamuna. \v 26 \x + \xo 17:26 \xt Nag 10:32, 11:9\x*Nagami Yaubada tamu tomogo ꞌana wagava Adama i ꞌidewai, mulieta tomia fwayafwaya fuedi i souyedi ꞌwainega, wata i luveyavulidi fwayafwaya matatabuna ꞌwaineye i miamiani. Bola tomotoga kebu i da ꞌidewadiga, nagami ꞌailaꞌa ꞌaitamogana ꞌaitamogana yadi ꞌeba mia wata yadi tutuya i yatodi. \v 27 \x + \xo 17:27 \xt Ais 55:6\x*Yaubada tomotoga i ꞌidewadi i na lualeni, wata ꞌaiꞌedi i na vo, ꞌA na veluagai,” i na ꞌabitufa voke i na veluagai. Siwe Yaubada kebu ꞌaniꞌiega, lilivadeye. \v 28 Basenadi tamu tomogo vonanina faifaina i veifufu i vo, \p Fai yawaida i veleveleda ta fetofeto wata ta miamiani lilivaneye.” \p Wata vonanina faifaina yami lei i kilumi i vo, \p ꞌIda wata natunavo.” \p \v 29 \x + \xo 17:29 \xt Nag 1:27; Fol 19:26\x*Fai ꞌida Yaubada natunavo, kebu ta na vo ꞌako, Yaubada baniꞌodi kumaea todabi ma yana ꞌaseta ꞌana kilukiluma kileu, siliba, ꞌalo golida ꞌwaidiega.” \v 30 Basenadi Yaubada kebu i da luvematavulogimi fai yami bavu ꞌwainega kumaea ꞌwa dabidabidi ꞌwaidie ꞌwa ꞌoduꞌodu, siwe ꞌasiau i veimea tomotoga matatabuna i na nuaviladi yadi sauluva sakoidi ꞌwaidiega. \v 31 \x + \xo 17:31 \xt Ion 5:22; Fol 10:42\x*Fai ꞌakonadi tamu ꞌaiata Yaubada i venuaꞌivineni tomia fwayafwaya matatabuda ta na vonayavuga mataneye i na veimeyeda faifaina. Weꞌe yana veimeanina tamu tomogo ꞌakonadi i venuaꞌivineni ꞌwainega i na mai, wata yana veimea tonovina fai yada sauluva i ꞌaseta-dewadi. ꞌAkonadi i veda baniꞌodi i na ꞌidewai fai tomogonina Iesu i sivetovoi-vaitugani wafayega.” \p \v 32 Tutuyanina tomotoga i nogai Faulo i vonavona tovi-vaitugana wafayega faifaina, ꞌifwaidi i sidibidibieni, weꞌe ꞌifwaidi i vo, Tamu tutuya ꞌima nuanuama wata ꞌu na veveifufuyeni ꞌwaimeye.” \v 33 Mulieta Faulo ꞌeba miavaꞌauta i ꞌiaweni. \v 34 Tomotoga ꞌifwaidi i vetumaganeni i nagoi Faulo ꞌwaineye. Tomotoganidi ꞌwaidiega tamu tomogo Aliofago yadi kaniselo ꞌwainega ꞌana wagava Daionosiasi, wata tamu vavine ꞌadi wagava Damali. \c 18 \s1 Faulo ma enavo i nagoi Kolinita. \p \v 1 Faulo i souyeni Aliofago Kaniselo ꞌwainega, mulieta Adeni i ꞌiaweni i nago ꞌatamana Kolinita. \v 2-3 \x + \xo 18:2-3 \xt 1 Kol 4:12\x*Tutuyanina ꞌwaineye, me Loma yadi toveimea bwaikaotogina Sisa Kaladiu i veimea me Diu matatabudi ꞌatamana Loma i na baileni, i na nagoi mali ꞌawalawa ꞌwaidie. Bega tamu Fonito tomogina ꞌana wagava Akwila ma yana vavine Filisila i tovoi i nago Kolinita. Bei Faulo i veluagadi ꞌwaidie i miamia yadi vanuge, ma fuedie ꞌaisaya bunudi i ꞌiagiagila lauꞌweta faifaidi, bega mali tomotoga i na kimwanedi. Folovanina basenadi Faulo yana folova. \v 4 Me Diu yadi ꞌAiata Veawai ꞌaitamogana ꞌaitamogana ꞌwaidie, Faulo i lukuluku yadi ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaineye, me Diu wata Guliki taiadi i veveꞌikwayekwayega, nuanuana matatabudi i na vetumagana Iesu ꞌwaineye. \p \v 5 \x + \xo 18:5 \xt Fol 17:14-15\x*Faulo i miamia Kolinita, nika Sailasa wata Timoti i leꞌwai Masidonia ꞌwainega. Tutuyanina ꞌwaineye Faulo ꞌiagiagila i baileni, yana tutuya matatabuna i tauyeni i lalauꞌagemo wata i veve Iesu faifaina, taunina mogitana Keliso, Yaubada ꞌana Venuaꞌivina. \v 6 \x + \xo 18:6 \xt Fol 13:46\x*Me Diu fuedi yana vona i vedumweꞌaiꞌaieni i vona-awadamana Faulo ꞌwaineye, bega ꞌana kaleko i sibutubutuya fwayafwaya i na ꞌanitaꞌidi matadie, yadi ꞌeba ꞌisa kebu wata bei i na lalauꞌage. Wata i vonedi i vo, ꞌOmi taunimi, yau kebu. ꞌAiꞌedi ma yami sakona ꞌwa na luku ꞌai-ꞌalaꞌalase, kebu ꞌwa na ꞌuvanikuga. ꞌAsaꞌaiana, tutuya deꞌe a na bailemi a na lalauꞌage mali tomotoga kebu Diu ꞌwaidie.” \p \v 7 Begaidi i tovoi i ꞌiawedi i nago Taito Iusito yana vanuge bei i miamia. Tomogonina kebu Diu, siwe Yaubada ꞌana tosubisubia, weꞌe yana vanuga, ꞌeba miavaꞌauta lilivaotogineye. \v 8 ꞌEba miavaꞌautanina ꞌana toꞌedakumeta ꞌana wagava Kilisifasi ma yana ꞌailaꞌa matatabudi i vetumagana Toveimea Iesu ꞌwaineye. Wata tomotoga fuedi Kolinita ꞌwaineye Vala Iesu faifaina i nogai i vetumagana wata i bafitaiso. \p \v 9-10 \x + \xo 18:9-10 \xt 1 Kol 2:3\x*Tamu lovane ꞌAuvea i souyeni Faulo ꞌwaineye ꞌwa da vo i da ꞌenoneganega i voneni i vo, Yau ꞌamu ꞌweabu bega kebu ꞌu na kolologa tomotoga ꞌwaidie. ꞌU na veveifufu Vala ꞌAtumaina faifaina, kebu ꞌu na ꞌailove. Kebu tamu aitoi ꞌana fata i na nikemu fai fuedi ꞌatamana deꞌe ꞌwaineye yaku tomotoga.” \v 11 Faulo ꞌAuvea yana vona i nogai begaidi i miamia malamala ꞌaitamogana wata wetaꞌi 6, tomotoga ꞌwaidie i veve Yaubada yana Vona. \s1 Gabemani Faulo i ꞌivaiseni. \p \v 12 Tutuyanina Galio i vetoveimea Guliki yadi ꞌawalawa ꞌwaineye, me Diu fuedi yadi nuanua ꞌaitamogana ꞌwainega i tovoi Faulo i ꞌiveꞌavini i mieni ꞌeba vonayavuga ꞌwaineye. \v 13 I vo, Tomogo deꞌe nuanuana i na lukakadeda bega Yaubada ta na subisubiai, siwe kebu yada sauluva baniꞌodi yada veimea i geugeudi.” \v 14 \x + \xo 18:14 \xt Fol 25:18-19\x*Faulo igodi i da veifufu, nika Galio ma yana nuasako i veifufu-matayoꞌo me Diu ꞌwaidie. I vo, ꞌAiꞌedi Faulo saiꞌafo i da vekali wata ꞌaiꞌedi tamu yana sakona bwaikina i lubwaineni bonami a da nogai. \v 15 Weꞌe kebu ꞌwa da veꞌikwayekwayega me Loma yama veimea faifaidi, ꞌwa veꞌikwayekwayega-maimaiga nani siaidi faifaidi, baniꞌodi wagava, vona, wata yami veꞌetoboda-ꞌavoꞌavovo. Yau naninidi kebu ꞌadi toveimea, ꞌomi taunimi.” \v 16 Bega tolugaviavo i vonedi tomotoganidi i sogiedi ꞌeba vonayavuga ꞌwainega. \v 17 I sousouyedi nika yadi ꞌeba miavaꞌauta ꞌana toꞌedakumeta ꞌana wagava Sosideni i veluagai, i ꞌiveꞌavini bei vanuga ꞌawaneye i nikei. Galio i ꞌisedi kebu tamu saiꞌafo i da ꞌikasikasisi faifaina. \s1 Faulo i vilai i nago Anitioki. \p \v 18 ꞌAiata fuedi nagedie Faulo i miamia Kolinita tovetumaganavo taiadi. Yana tauya ꞌwaineye enavo ꞌwaidie i ꞌalanuai, mulieta i nago ꞌatamana Senikilia. Basenadi Faulo i vonaꞌawaufaufa Yaubada ꞌwaineye tamu nani faifaina bega yana tugusa navaꞌauna kebu i na boboi baniꞌodi Diu yadi sauluva. Bei Senikilia ꞌwaineye, vonaꞌawaufaufanina ꞌana tutuya i ꞌaꞌava, begaidi navaꞌauna i boboi. Mulieta Akwila ma yana vavine Filisila taiadi i nagoi tamu waka i veluagai i nunago Silia, bei i dodoga i nagoi. \v 19-21 \x + \xo 18:19-21 \xt Fol 17:17; \xt Fol 19:1; Iem 4:15\x*Tutuyanina i luku Efeso, Faulo i nago Diu yadi ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaineye i luku taiadi i veꞌikwayekwayega. I voneni nuanuadi taiadi saiꞌafo i na yogomia siwe kebu i da nogaya. Tutuyanina i tautauya i vonedi i vo, ꞌAiꞌedi Yaubada nuanuana, a na vilaku a na mai ꞌwaimie, weꞌe ꞌaiꞌedi kebu nuanuana, kebu a na maiga.” Efeso ꞌwaineye, bei Akwila ma yana vavine i ꞌiawedi Faulo ꞌaisena i dodoga i nago Sisalia. \p \v 22 Tutuyanina i leꞌwa i laka Ielusalema tovetumaganavo i ꞌisedi wata taiadi i veifufu. ꞌAiata ꞌifwaidi i ꞌaꞌava, mulieta i ꞌiawedi i nago Anitioki. \v 23 Tutuyanina Anitiokiega i tauya i nago ꞌatamana fuedi ꞌwaidiamo ꞌawalawa Galetia wata Filigia nagedie. Tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa ꞌaitamogana ꞌaitamogana i fogedi taiadi i veveifufu bega yadi vetumagana i na vetoketoke. \s1 Faulo yana lauvivila ꞌana vetonu i velamu. \p \v 24 \x + \xo 18:24 \xt 1 Kol 3:5\x*Tamu tomogo Diu ꞌana wagava Afolosa, ꞌana tuvada ꞌatamana Alekisanidilia Itifita nageneye i mai Efeso bei i miamia. Tomogonina yana lauꞌage ꞌadi nogaya ꞌatumaidi wata Yaubada yana Buki i ꞌaseta-ꞌatumaia. \v 25 \x + \xo 18:25 \xt Fol 19:3\x*Tutuyanina i miamia Itifita nageneye Ioni Tobafitaiso ifufuna i nogai wata Iesu Valana ꞌAtumaina i vetumaganeni. Ma yana toketokena wata ma yana sosoana i veveifufu Iesu faifaina wata ve tonovina ꞌwainega i veve tomotoga ꞌwaidie, siwe Ioni yana bafitaiso ꞌaisena i ꞌasetai. \v 26 Tamu tutuya ma yana venuafoufaꞌala i lalauꞌage me Efeso yadi ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaineye nika Akwila ma yana vavine i nogai. Bega i vagavaia i naweni yadi vanuge nani matatabuna Yaubada yana ꞌEdaꞌeda faifaina i veifufu-deweni ꞌwaineye. \p \v 27 Afolosa nuanuana i na nago me Guliki yadi ꞌawalaweye, bega tovetumaganavo Efeso ꞌwainega lubulubu i kilumi ꞌana awaveꞌatumai faifaina ediavo me Guliki ꞌwaidie, Afolosa i na ꞌisaveꞌavini faifaina. Weꞌe me Guliki fuedi basenadi Yaubada ma yana nuakalikali i ꞌivaisedi bega i vetumagana Iesu ꞌwaineye. Tutuyanina Afolosa i leꞌwa, tomotoganidi i veluagadi bega yana lauꞌage ꞌwainega yadi vetumagana i vetoketoke. \v 28 \x + \xo 18:28 \xt Fol 9:22\x*ꞌAilaꞌa bwaikina matadie, Diu taiadi i veꞌikwayekwayega Yaubada yana Buki ꞌwainega mogitana i ve Iesu taunina Keliso, Yaubada ꞌana Venuaꞌivina, weꞌe me Diu kebu ꞌadi fata yana vona i na tutuli. \c 19 \s1 Faulo i lauꞌage Efeso ꞌwaineye. \p \v 1 \x + \xo 19:1 \xt 1 Kol 3:6\x*Tutuyanina Afolosa i miamia Kolinita, Faulo ꞌawalawa Galetia wata Filigia kamwadiamo i nago Efeso i leꞌwa bei Iesu ꞌana tovetumaganavo i veluagadi. \v 2 \x + \xo 19:2 \xt Fol 2:38, 8:15-16\x*Faulo i velutoliedi i vo, Tutuyanina ꞌwa vetumagana Iesu ꞌwaineye, ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i agemi ꞌalo kebu?” Yana velutoli i tutuli i vo, ꞌAnuꞌanununina ꞌAtumaina avaꞌai? Kebu tamu saiꞌafo ꞌa da ꞌasetaiga.” \v 3 Wata Faulo i vo, Vetuma tutuyanina ꞌwa bafitaiso, aitoi yana ve ꞌwaineye ꞌwa vetumagana?” I vo, Ioni Tobafitaiso yana ve ꞌwaineye ꞌa vetumagana.” \v 4 \x + \xo 19:4 \xt Mad 3:11\x*Faulo i vonedi i vo, Basenadi tomotoga yadi sakona i vedumweꞌubuꞌubusedi, Ioni i bafitaisodi yadi nuavilana Yaubada ꞌwaineye ꞌana tugusa. Siwe wata Ioni i vonedi i vo, Bola tamu tomogo i mimai, taunina Iesu ꞌwa na vetumaganeni.” \v 5 Faulo yana vona i nogai bega tovetumaganavonidi wata i bafitaiso Iesu ꞌana wagavayega. \v 6 I ꞌaꞌavana, Faulo nimana i yatoi ꞌwaidie bega ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i agedi, nika ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina yana ꞌalavelevelena ꞌwainega i vonavona, bonanidi basenadi kebu i da ꞌasetadiga ꞌwaidiega, wata Yaubada yana Vona i luꞌivoneyeni. \v 7 Tomotoganidi ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i agediga matatabudi baniꞌodi 12. \p \v 8 Wetaꞌi ꞌaitonu nagedie Faulo i lukuluku me Diu yadi ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaineye ma yana venuafoufaꞌala tomotoga taiadi i veꞌikwayekwayega. Nuanuana bwaikina Yaubada yana veimea tomotoga ꞌwaideye me Diu i na ꞌaseta-ꞌatumaia wata i na vetumaganeni. \v 9 \x + \xo 19:9 \xt Fol 19:23\x*Siwe ꞌifwaidi nuadi i ꞌamalakibu kebu nuanuadi i na vetumagana, ꞌailaꞌa matadie i vona-awadamana Toveimea Keliso wata yana ꞌEdaꞌeda tomotoga faifaida ꞌwaidie. Faifainanina Faulo ma enavo tomotoganidi i ꞌiawedi i nagoi Tilanasa yana vanuga sikulu ꞌwaineye, bei ꞌaiata ꞌaitamogana ꞌaitamogana i veve ꞌwaidie. \v 10 Faulo i veve malamala ꞌailuga nagedie, bega me Diu wata mali tomotoga matatabudi i miamianiga ꞌawalawa Eisia nageneye Toveimea Iesu Valana i nogai. \s1 Sikiva natunavo igodi nuanuadi i na vona yaiaina i na ꞌawaꞌaꞌidi. \p \v 11 \x + \xo 19:11 \xt Fol 14:3\x*Yaubada Faulo i ꞌivaiseni bega ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nuaꞌewa i ꞌiꞌidewadi. \v 12 \x + \xo 19:12 \xt Fol 5:15\x*Faulo kebu yogo ꞌwainega i da ꞌiveꞌatumaiga, siwe ꞌaiꞌedi tovetumaganavo ꞌifwaidi nuanuadi i na ꞌiveꞌatumai, Faulo ꞌana kaleko i veleveledi i nunaweni bega toviga kalekonina ꞌwainega i ꞌaꞌabitonovidi i veveꞌatumai wata yaiaina i ꞌaꞌawaꞌaꞌidi. \p \v 13 Weꞌe ꞌifwaidi me Diu tokweli kebu i da vetumagana Iesu ꞌwaineye siwe taunidi yadi nuanuayega ꞌatamana fuedi ꞌwaidie i nunagoi i vonavona yaiaina i ꞌaꞌawaꞌaꞌidi. Yadi nuanua i vo, ꞌAiꞌedi Iesu ꞌana wagava ta na ꞌinanai, bonada kasikasisina.” Begaidi tomotoga yaiaina i agediga i vonevonedi i vo, Tomogonina Iesu faifaina Faulo i vevega, ꞌana wagavayega a vonemi ꞌwa ꞌawaꞌaꞌimi.” \v 14 Tamu me Diu yadi tovelomu ꞌadi toꞌedakumeta ꞌana wagava Sikiva natunavo matatabudi 7 wata deꞌe baniꞌodi i vonavona yaiaina i ꞌaꞌawaꞌaꞌidi. \v 15 \x + \xo 19:15 \xt Mak 1:24\x*Siwe tutuyanina Iesu ꞌana wagava i ꞌinanai, yaiaina i vonedi i vo, Iesu a ꞌasetai wata Faulo, siwe ꞌomi egavo?” \v 16 Bega tomogonina yaiaina i ageiga i tovoi tomotoganidi ꞌadi 7 i ꞌiveꞌavinidi i toke i nikedi. ꞌAdi kaleko i silabulabuꞌidi bega ma ꞌadi dayaga i veꞌaladegadega konekonedi. \p \v 17 Me Diu wata mali tomotoga fuedi i miamiani Efeso, vala i nogai i veꞌalakolokololo begaidi Toveimea Iesu ꞌana wagava i veꞌililibuyeni bwaikina. \v 18 Iesu ꞌana tovetumaganavo fuedi i maia ediavo tovetumaganavo matadie yadi sakona ꞌwaidiega i nuaviladiga faifaidi i luꞌivona. \v 19 \x + \xo 19:19 \xt VeL 18:10-12\x*Weꞌe ꞌifwaidi taunidi basenadi tovebalau, tokweli wata toluꞌafoꞌa, yadi yogo wata ꞌadi ꞌafoꞌa ꞌadi buki bei i kilumidiga i vaꞌaugidi ꞌatamanafouye i kabunidi. Bukinidi ꞌadi tutula i luꞌiawawadi lubulubu 50,000.\f + \fr 19:19 \ft ꞌAna mogitana me Guliki yadi mani Dalakima 50,000. Dalakima ꞌaitamogana ꞌaiata ꞌaitamogana ꞌana folova ꞌana tutula.\f* \v 20 Naninidi valadi tomotoga fuedi i ꞌasetai bega Iesu Valana ꞌAtumaina i vebwaika i nago mali tomotoga ꞌwaidie bega ꞌifwaidi wata i vetumagana Iesu ꞌwaineye. \s1 Me Efeso i daba Faulo faifaina. \p \v 21 \x + \xo 19:21 \xt Lom 1:13\x*ꞌAdi ꞌafoꞌa ꞌadi buki wata yadi yogo i kabunidi i ꞌaꞌavana, Faulo i nuanua nuanuana i na nago ꞌawalawa Masidonia wata Gulisi ꞌwaidiamo bega i na nago Ielusalema. Wata Faulo i vo, Ekwavo Ielusalema ꞌwaineye a na fogedi, mulieta a na nago Loma.” \v 22 Begaidi Faulo ꞌana toꞌaivaitavo ꞌadi wagava Timoti wata Elasitasi i vonedi i kumeta Masidonia, weꞌe taunina saiꞌafo i yogomia ꞌawalawa Eisia bola i na nago. \p \v 23 Tutuyanina ꞌwaineye tomotoga fuedi Efeso ꞌwaineye i vetumagana Iesu ꞌwaineye, faifainanina mali tomotoga i nuasako bwaikina ꞌwaidie. \v 24 Yadi nuasako lamuna side baniꞌodi. Efeso ꞌwaineye tamu yaubada-vekavekali ꞌana wagava Daiana tomotoga ma yadi subia i ꞌoduꞌodu ꞌwaineye bega ꞌana tosubianidi vanuga ꞌeba veluꞌui bwaikina i yogoni faifaina. Weꞌe tamu tomogo ꞌana wagava Dimitilasi siliba i dabidabidi vanuga ꞌeba veluꞌuinina ꞌana ꞌisaꞌisa baniꞌodi. Tomotoga i kimwakimwanedi ꞌwaidie i ꞌoduꞌodu bega Dimitilasi ma ꞌana toꞌaivaitavo mani bwaikina i veveluagai. \v 25 Tomotoga fuedi Daiana i baibaileni Iesu ꞌwaineye i vevetumagana, faifainanina toꞌidabidabi matatabudi Dimitilasi i golevaꞌaugidi i vonedi i vo, Ekwavo, ꞌakonadi ꞌwa ꞌasetai yada folova deꞌe ꞌwainega mani bwaikina ta veveluagai. \v 26 \x + \xo 19:26 \xt Fol 17:29\x*Siwe kumanina Faulo yana sauluva ꞌakonadi ꞌwa ꞌiseni wata ꞌwa nogai i vonavona Daiana wata yada yaubadavo kebu yaubada mogitana fai tomotoga nimadega ta ꞌidewai. Weꞌe deꞌe bei Efeso ꞌwaineye, wata ꞌawalawa Eisia saiꞌafoga matatabuna nageneye, fuedi i veꞌawamogitana Faulo yana vona faifaina. \v 27 A kololo i na nunago yada folova i na ꞌivesakoi bega mani ta veveluagadiga i na ꞌailove, wata yada yaubada Daiana faifaina a kololo. Taunina me Eisia wata tomia fwayafwaya matatabudi i subisubiaiga voke yana toketokena i na mwea wata yana vanuga ꞌeba veluꞌui i na venani-ꞌavoꞌavovo.” \p \v 28 Fuedi i nogai yana vona ma yadi nuasako i vegolegole i vo, ꞌIda me Efeso yada yaubada Daiana toketokena.” \v 29 \x + \xo 19:29 \xt Fol 27:2\x*Bega tomotoga ꞌifwaidi i nogai wata baniꞌodi i vegolegole ꞌatamananina matatabuna baniꞌodi ꞌoluga. Tomotoga matatabudi i veꞌililide i nagoi yadi ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaineye, Faulo ꞌana ꞌweabu ꞌadi ꞌailuga Masidonia ꞌwainega i ꞌiveꞌavinidi i nawedi, ꞌadi wagava Gaiasa wata Alisitako. \v 30 Faulo taunina nuanuana matadie i na veifufu, siwe tovetumaganavo i kololo i talabodebodeni. \v 31 Wata Faulo enavo ꞌifwaidi, taunidi gabemani, vala i vetunei ꞌwaineye i vo, Kebu nuanuama ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaineye ꞌu na lukuga.” \p \v 32 ꞌEba miavaꞌautanina nageneye tomotoga ꞌifwaidi i vevegolegole nani ꞌaitamogana faifaina, wata ꞌifwaidi i vevegolegole nani tulidi tulidi faifaidi, weꞌe saiꞌafo matatabudi yadi vaꞌauta lamuna kebu i da ꞌasetaiga. \v 33-34 Me Diu tamu tomogo ꞌana wagava Alekisana i lukakadeni i tovoi ꞌailaꞌa matadie. ꞌAilaꞌanidi i ꞌiseni i vo, Voke kumanina, taunina daba lamuna.” Tomogonina igodi i da veꞌewa matadie wata nuanuana nimanega i na talabodedi i na veꞌwada siwe tutuyanina i ꞌisaꞌinanai taunina tomogo Diu, Daiana ꞌwaineye kebu i da subisubiaga, ma yadi nuasako i vegolegole bonadi bwaikinega ꞌawasasa ꞌailuga nagedie i vo, ꞌIda me Efeso yada yaubada Daiana toketokena.” \p \v 35 Mulieta kaniselo yadi kalaka ꞌana fata ꞌailaꞌa i talabodedi bega i tovoi matadie i vo, Ekwavo me Efeso, ꞌwa veꞌwada a na vonemi. Yada ꞌatamana nageneye yada yaubada Daiana toketokena yana vanuga ꞌeba veluꞌui wata yana kileu tabu basenadi i ꞌanitaꞌia abamega ta ꞌiꞌisaveꞌavinidi. Wata tomotoga matatabudi nani deꞌe i ꞌasetai. \v 36 Kebu tamu aitoi ꞌana fata i na awaveꞌeveꞌeweni naninidi yada ꞌatamane i ꞌenoꞌenovi, bega ꞌasaꞌaiana ꞌwa ꞌailove, kebu ꞌwa na luꞌavoꞌavovo nagami ꞌwa na venuaꞌivina-ꞌatumai. \v 37 Faulo enavo kebu yada yaubada i da awavesakoyeniga wata kebu i da vainagoga yada vanuga ꞌeba veluꞌui ꞌwainega siwe ꞌwa ꞌiveꞌavina-maimaigidi ꞌwa miedi. \v 38 ꞌAiꞌedi Dimitilasi ma yana tofolovavo nuanuadi tamu tomogo i na vevitai, ꞌadi fata i na naweni ꞌeba vonayavuga ꞌwaineye bei toveimea matadie i na vonayavuga. \v 39 Weꞌe ꞌaiꞌedi ꞌomi kebu ma yami sosoana wata tamu nuanua ꞌwaimie, yada toveimea gabemani ꞌadi fata tomotoga matatabuda i na golevaꞌaugida, nuanuananina ta na sivetovetonovi. \v 40 ꞌAsiau ꞌwa daba, faifainanina voke Loma gabemani veimea vitana i na veleda. Baniꞌodi ta na veifufuyedi fai yami daba kebu lamunaga? \v 41 ꞌAsaꞌaiana, ꞌwa ꞌailove. ꞌWa nagoi yami vanuge.” \c 20 \s1 Faulo ma enavo i nagoi Masidonia wata Gulisi. \p \v 1 Tomotoga yadi nuasako i ꞌaꞌava i nagoi yadi vanuge, mulieta Faulo tovetumaganavo i golevaꞌaugidi i veluꞌaseꞌasedi wata i kiavefaꞌalidi. I ꞌaꞌavana i ꞌalanuai ꞌwaidie i ꞌiawedi i nago Masidonia. \v 2 ꞌAwalawanina ꞌwaineamo i nunago tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa ꞌaitamogana ꞌaitamogana i ꞌivaisedi yadi vetumagana i vetoketoke yana lauꞌage ꞌwainega, mulieta i nago i leꞌwa ꞌawalawa Gulisi. \v 3-4 \x + \xo 20:3-4 \xt Fol 20:19; \xt Fol 19:29, 21:29; Efe 6:21\x*Bei wetaꞌi ꞌaitonu nagedie i miamia mulieta i ꞌidewadewa igodi wakeamo i da nago Silia, siwe vala i nogai me Diu ꞌana laugiva ꞌana ꞌeda ꞌakonadi i veluagai bega i na luvewafai. Faifainanina i vilai Masidonia ꞌwaineamo i nagoi ma ꞌana ꞌweabuvo taiadi. Tomotoganidi side ꞌadi wagava. \p Sofata, taunina tomogo Belia, Filiasi natuna, \p Alisitako wata Sekanido, ꞌatamana Tesalonaika ꞌwainega, \p Gaiasa, tomogo Debi, \p Timoti, \p Tikiasa wata Tolofimo, ꞌawalawa Eisia ꞌwainega. \p \v 5 Tomotoganidi i kumeta i lulukamasema ꞌatamana Tiloasi ꞌwaineye. \v 6 Tutuyanina ꞌwaineye me Diu i sakali, beledi kebu ꞌana ꞌivebwaika i ꞌani, ꞌadi ꞌeba tolinuataꞌi basenadiotoga Yaubada tubudiavo i ꞌitaꞌitaꞌiedi i vagavaidi ꞌawalawa Itifita ꞌwainega. Sakalinina i ꞌaꞌavana, yau\f + \fr 20:6 \ft Taunina Luke. Buki deꞌe ꞌana tokiluma.\f* ma ekwavo ꞌa dodoga Filifai ꞌwainega ꞌa nunagoi ꞌaiata 5 nagedie, mulieta ꞌa leꞌwa Tiloasi, bei tomotoganidi ꞌa veluagadi wata ꞌa miamiani wiki ꞌaitamogana. \s1 Faulo tovetumaganavo i fogedi Tiloasi ꞌwaineye. \p \v 7 Satadei lavilavie, tovetumaganavo matatabuma ꞌa ꞌaniluvetubama, i ꞌaꞌavana Iesu ꞌana ꞌeba nuaveꞌavina faifaina ꞌa ꞌani. Fai ꞌawaꞌawaie Faulo i na tauya, begaidi i veifufuga lovana ꞌana utukamwana. \v 8 Vanuganina ꞌwaineye ꞌa vaꞌautaga ꞌetotubwatubwana tutudaba ꞌifwaidi dibuneye, ꞌifwaidi kamwaneye, wata ꞌifwaidi tabwaotogineye. Tutudabanina ꞌwaineye ꞌa miavaꞌautaga tabwaotogineye bei mageta fuedi i ꞌalaꞌalata. \v 9 Weꞌe tamu tubuau ꞌana wagava Iutiko tutubweka ꞌwaineye i miabui Faulo yana veifufu i vavainenega. Yana veifufu i vemanamanawe begaidi Iutiko matana i duduna. I vevemataduduna nika i beꞌu i obu tanotanoge. Tomotoga i obu i silakai ꞌakonadi i wafa. \v 10 Faulo i obu tubuaunina tabwaneye i lumataꞌafufu i ꞌavalamaigi i vo, Kebu nuafoumi i na veviga, ma yawaina.” \v 11 Mulieta wata i viladi i laka tutudabanina ꞌwaineye bei i ꞌani Iesu ꞌana ꞌeba nuaveꞌavina faifaina. ꞌAni i ꞌaꞌava, wata Faulo i velamu i veifufuga nika i ꞌatai i tauya. \v 12 Weꞌe enavo i nagoi yadi vanuge ma yadi sosoana tubuaunina taiadi. \s1 Tiloasi ꞌwainega i nagoi Milito. \p \v 13 Emavo ꞌa ꞌiawedi, Faulo i vonema bega ꞌa dodoga ꞌa kumeta ꞌa nagoi Asosa, bei Faulo ꞌa lulukamaseni i yoyogodaba ꞌageneamo i mimai. \v 14 Tutuyanina Faulo i veluagama Asosa, ma fuema ꞌa dodoga ꞌa nagoi ꞌatamana Mitilini. \v 15 Wata bega Mitiliniega ꞌa tauya ꞌawaꞌawaie Kaiosi tabwaneamo ꞌa yogo-vagata. Wata ꞌaiata ꞌaitamogana i ꞌaꞌava ꞌa leꞌwa Samosi bega ꞌawaꞌawaie Efeso tabwaneamo ꞌa yogo-vagata ꞌa nago ꞌa luku Milito. \v 16 Faulo i walowaloga nuanuana nagami i na leꞌwa Ielusalema mulieta Diu yadi Sakali Fenitikosi ꞌana ꞌaiata i na veluagai. Faifainanina kebu nuanuana i na yogomia ꞌawalawa Eisia nageneye, begaidi kebu ꞌa da lukuga Efeso. \s1 Faulo i ꞌalanuaidi Efeso ꞌana toꞌedakumetavo ꞌauꞌauveadi. \p \v 17 Tutuyanina ꞌa luku Milito, Faulo vala i vetunei Efeso bega tovetumaganavo yadi toꞌedakumetavo ꞌauꞌauveadi i na maia taiadi i na veifufu. \v 18-19 Tomotoganidi i leꞌwai Faulo i veifufu ꞌwaidie i vo, Basenadi a mai Eisia yami ꞌawalaweye i maiga ꞌasiau deꞌe ma yaku nuaobu a vetofolova ꞌAuvea faifaina, wata ma matageuku a nuavita faifaimi fai nuanuaku bwaikina Iesu ꞌwa na vematayakeyakeni. Weꞌe me Diu igodi nuanuadi i da luvewafaku faifainanina tutuya vitadi a veveluagadi. Naninidi deꞌe ꞌakonadi ꞌwa ꞌasetadi. \v 20 Iesu Valana ꞌAtumaina a lalauꞌage fuedi matadie, wata yami vanuga ꞌwaidie a veve, vonanidi ꞌami ꞌaivaita kebu tamu a da giveniga. \v 21 Me Diu wata mali tomotoga taunidi kebu Diu kebu a da luꞌidia, a vonedi yadi sakona i na bailedi i na nuaviladi Yaubada ꞌwaineye, wata ꞌada Toveimea Iesu i na vetumaganeni. \p \v 22 \x + \xo 20:22 \xt Fol 19:21\x*Weꞌe yau ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i lukakadeku a nunago Ielusalema, kebu a da ꞌasetaiga avaꞌai i na souyeni ꞌwaikuye noꞌo bei. \v 23 \x + \xo 20:23 \xt Fol 21:11\x*Siwe ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina ꞌakonadi i voneku ꞌatamana ꞌaitamogana ꞌaitamogana ꞌwaidie tutuya vitadi a na veveluagadi wata tomotoga i na ꞌiꞌiveꞌaviniku i na yatoyatoku vanuga ꞌeba yogona ꞌwaidie. \v 24 \x + \xo 20:24 \xt 2 Tim 4:7\x*ꞌAiꞌedi a na wafa ꞌalo ma yawaiku ꞌasaꞌaiana kebu tamu avaꞌai. Siwe nani bwaikina ꞌwaikuye nuanuaku nagami folova basenadi Toveimea Iesu i velekuga a na veꞌaꞌavai. Folovanina Vala ꞌAtumaina Yaubada yana nuakalikali bwaikina faifaina a veve tomotoga ꞌwaidie. \p \v 25 Side baniꞌodi. Tutuya fuedi matamie a lalauꞌage Yaubada yana veimea tomotoga ꞌwaideye faifaina, siwe ꞌawaie kebu tamu aitoi ꞌwaimiega maigiku i na ꞌiseꞌiseni. \v 26-27 Siwe tutuya deꞌe a na vonemi, ꞌaiꞌedi tamu aitoi ꞌwaimiega i na wafa ma yana sakona i na luku ꞌai-ꞌalaꞌalase kebu i na ꞌuvaniku. ꞌOmi taunimi, yau kebu fai ꞌakonadi Yaubada yana nuanua matatabuna ꞌitaꞌitaꞌi faifaina a luꞌivoneyedi ꞌwaimie, kebu tamu nani a da giveni. \v 28-29 \x + \xo 20:28-29 \xt 1 Fit 5:2; \xt Mad 7:15\x*Taunimi ꞌwa na ꞌiꞌisaveꞌavinimi fai ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i venuaꞌivinemiga Yaubada ꞌana tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa ꞌwa na ꞌisaveꞌavinidi. ꞌAilaꞌanidi Yaubada i veakutagonidi taunina natuna yana wafa ꞌwainega. Taunidi baniꞌodi sifi, weꞌe ꞌomi ꞌadi toꞌisaveꞌavinavo. Bola a na ꞌiawemi a ꞌasetai tomotoga ꞌifwaidi i na mai i na vekaliedi nuanuadi i na sakona, baniꞌodi ꞌouꞌou kasikasisidi sifi i ovaovadi, faifainanina ꞌwa na ꞌisaveꞌavina-dewadi. \v 30 Wata tutuya mulina ꞌwaineye, ꞌifwaidi tomotoga taunimi yami ꞌailaꞌa ꞌwainega ediavo i na vekaliedi bega yadi sauluva wata yadi nuanua i na vetutuyamedi. \v 31 Begaidi ꞌwa na ꞌisaꞌisa i na nunago i na vekaliemi. ꞌWa na nuani ꞌaiata wata lovana malamala ꞌaitonu nagedie kebu a da veawai ma matageuku a veve ꞌwaimie. \p \v 32 \x + \xo 20:32 \xt Kolos 1:12, 2:7\x*Bega ꞌasiau deꞌe a na ꞌiawemi, a ꞌanivelenemi Yaubada ꞌwaineye i na ꞌiꞌisaveꞌavinimi wata yana nuakalikali valana i na kalififinemi. Valanina ꞌana fata yami vetumagana i na kiavetoketokedi wata Yaubada i na vesauluva-ꞌatumaiemi wata nani fuedi ꞌatumaidi i yatoꞌidiediga yana tomotoga faifaidi i na velemi. \v 33 ꞌWaimiega kebu tamu aitoi yana mani ꞌalo yana kukua ꞌadi ꞌewa faifaidi a da nuagiva. \v 34 \x + \xo 20:34 \xt Fol 18:3\x*ꞌAkonadi ꞌwa ꞌasetai yau wata ekwavo taiadi kebu vakeli ꞌa da ꞌaniꞌani, tauniku nimakuyega ꞌa folofolova bega ꞌamaꞌama wata yama kukua a kimwakimwane. \v 35 Yaku sauluva ꞌwaidiega a vemi egavo kebu ꞌadi fata i na folova ta na ꞌivaisedi yada folova toketokedi ꞌwaidiega. Ta na nuani Toveimea Iesu taunina yana vona basenadi i vo, Ta na ꞌune ta na sosoana, weꞌe ta na veꞌunega ꞌeba sosoana bwaikaotogina.” \p \v 36 Tutuyanina Faulo yana vona i ꞌaꞌava, matatabuma ꞌagema ꞌa vetufanoꞌuyedi Yaubada ꞌwaineye ꞌa veluꞌui. \v 37 Matatabudi Faulo ꞌana mogai i ꞌweꞌwela wata i ꞌavalamaigi. \v 38 \x + \xo 20:38 \xt Fol 20:25\x*Yadi nuavita bwaikaotogina Faulo yana vona faifaina fai i vonediga kebu wata i na ꞌiseꞌiseniga. I ꞌaꞌavana ma fuema ꞌa nagoi wakeye ꞌima ꞌa dodoga. \c 21 \s1 Faulo i nago Ielusalema. \p \v 1 Ma yama nuavita ꞌa ꞌalanuai me Efeso ꞌwaidie i ꞌaꞌavana nika ꞌa silakata tonovima ꞌa nagoi Imula Kosa. I ꞌatai Kosa ꞌwainega ꞌa silakata ꞌa nagoi ꞌa leꞌwa Imula Losa, wata bega ꞌa silakata ꞌa nagoi ꞌa leꞌwa ꞌatamana Fetala. \v 2 Bei tamu waka ꞌa veluagai i nunago ꞌawalawa Finisia bei ꞌa dodoga ꞌa nagoi. \v 3 ꞌA nagoi, ꞌa leꞌwa Imula Saifilosi lilivaneamo siwe ꞌama wamayega ꞌa yatoi tonovima ꞌa nagoi ꞌawalawa Silia. ꞌA luku ꞌatamana Taia bei kukua i siobuyedi. \v 4-5 ꞌAtamananina ꞌwaineye Iesu ꞌana tovetumaganavo ꞌa veluagadi taiadi ꞌa miamiani wiki ꞌaitamogana. ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i vedi Faulo veviga bwaikina i na veluagai bega i talabodebodeni kebu i na nago Ielusalema, siwe wikinina i ꞌaꞌava, ꞌa tovoi ꞌa tauya. Ma yadi vevinevo wata natudiavo taiadi ma fuema ꞌa obu balebaleye bei ꞌagema ꞌa vetufanoꞌuyedi ꞌa veluꞌui Yaubada ꞌwaineye. \v 6 Veluꞌuinina i ꞌaꞌavana, i ꞌalanuaima wata ꞌa ꞌalanuaidi mulieta ꞌa dodoga wakeye weꞌe i viladi i nagoi yadi vanuge. \p \v 7 Wata Taia ꞌwainega ꞌa silakata ꞌa nagoi ꞌa leꞌwa ꞌatamana Tolemesi, tovetumaganavo ꞌa veluagadi ꞌa vekaiwa ꞌwaidie, bei taiadi ꞌa miamiani ꞌaiata ꞌaitamogana. \v 8 \x + \xo 21:8 \xt Fol 8:5,40\x*I ꞌatai bega ꞌa tauya ꞌa nagoiga nika ꞌa leꞌwa Sisalia. ꞌA leꞌwaga ꞌa nagoi Filifi yana vanuge bei taiadi ꞌa miamiani. Taunina tomogonina ma enavo 6 basenadi Ielusalema ꞌwaineye tovetumaganavo i venuaꞌivinedi bega ꞌaniꞌani i na ꞌiꞌisaveꞌavinidi wata taunina tolauꞌage Iesu Valana ꞌAtumaina faifaina. \v 9 \x + \xo 21:9 \xt Fol 2:17\x*Weꞌe natunavo 4 neꞌeꞌelidi taunidi Yaubada yana Vona ꞌana toluꞌivonavo. \p \v 10 \x + \xo 21:10 \xt Fol 11:28\x*ꞌAiata ꞌifwaidi taiadi ꞌa miamiani nika tamu Yaubada yana toluꞌivona Iudiayega i leꞌwa, ꞌana wagava Agabu. \v 11 \x + \xo 21:11 \xt Fol 21:33\x*I lukuma Faulo ꞌana waꞌila i ꞌewai Agabu taunina nimana wata ꞌagena i ꞌiyogoyogonidi i ꞌaꞌavana i vona i vo, ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i vonekuga waꞌila deꞌe ꞌana tomotoga bola side baniꞌodi me Diu i na ꞌiyogoyogoni Ielusalema ꞌwaineye bega i na ꞌaniveleneni mali tomotoga taunidi kebu Diu ꞌwaidie.” \v 12 Tutuyanina Agabu yana vona ꞌa nogai, ꞌima wata me Sisalia tovetumaganavo Faulo a talabodebodeni bega kebu i na nago Ielusalema. \v 13 \x + \xo 21:13 \xt Fol 20:24\x*Siwe Faulo i vo, Awale ꞌwa ꞌweꞌweꞌwela. Kebu nuafouku ꞌwa na kiavedayadayagi. Yau a tauyeku i na yogoniku Ielusalema ꞌwaineye, weꞌe ꞌaiꞌedi i na luvewafakuga Toveimea Iesu faifaina, kebu tamu avaꞌai.” \v 14 Faulo yana vona ꞌa nogai siwe kebu ꞌama fata ꞌa na talabodebodeni ꞌa veꞌwadamo ꞌa vo, Naninina i na souyeniga ꞌasaꞌaiana, Yaubada ꞌaisena yana nuanua.” \v 15 ꞌAiata ꞌifwaidi i ꞌaꞌava, ꞌa ꞌidewadewa ꞌa tauya ꞌa nagoi Ielusalema. \v 16 ꞌIfwaidi tovetumaganavo Sisalia ꞌwainega i ꞌweabuma taiadi ꞌa nagoi Nasoni yana vanuge bei taiadi ꞌa na miamia. Taunina tomogo Saifilosi wata taunina tamu Iesu yana tovetutuyama kumekumetana. \s1 Faulo i nago Iemesa i ꞌiseni. \p \v 17 Tutuyanina ꞌa leꞌwa Ielusalema emavo tovetumaganavo ꞌa veluagadi i sosoanema. \v 18 Bei ꞌa ꞌeno i ꞌatai Faulo taiadi ꞌa nagoi Iemesa ꞌwaineye, wata yana vanuge tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa ꞌadi toꞌedakumetavo ꞌauꞌauveadi ꞌa veluagadi. \v 19 \x + \xo 21:19 \xt Fol 15:12\x*Faulo i vona-vekaiwa ꞌwaidie, mulieta nani matatabuna i luꞌivoneyedi avaꞌai Yaubada i ꞌidewaiga mali tomotoga taunidi kebu Diu ꞌwaidie, taunina yana folova ꞌwainega. \v 20 Tutuyanina Faulo yana vona i nogai, ma yadi sosoana Yaubada i subiai. Wata i vona Faulo ꞌwaineye i vo, Iama side baniꞌodi, me Diu fueotogidi side bei ꞌakonadi i vetumagana Iesu ꞌwaineye, weꞌe yada veꞌetoboda Mosese ꞌwainega i veveꞌililibuyedi mogitana. \v 21 Tomotoganidi i nuasako ꞌwaimuye fai vala-vekavekali i nogai igodina ꞌomu ꞌu da veve me Diu mali ꞌawalaweye i miamiani ꞌwaidie ꞌu da vo, Veꞌetoboda Mosese ꞌwainega ꞌwa na bailedi, natumiavo bunudi kebu ꞌwa na bobodi, wata ꞌida me Diu yada sauluva kebu ꞌwa na veꞌililibuyedi.” \v 22 Wata Iemesa ma enavo Faulo i voneni i vo, Taunidi ꞌako vala i na nogai ꞌomu ꞌakonadi ꞌu mai deꞌe bei. Baniꞌodi ta na munega? \v 23 Avaꞌai ꞌedaga ꞌa na vemu ꞌu na ꞌidewai. ꞌAma ꞌailaꞌa ꞌwainega tomotoga 4 ꞌakonadi i vonaꞌawaufaufa Yaubada ꞌwaineye tamu nani faifaina. \v 24 Taiadi ꞌwa na nagoi yadi ꞌaisaya ꞌu na kimwanedi i na velomu Yaubada ꞌwaineye wata taiadi ꞌwa na tafalolo yada sauluva baniꞌodi. I na ꞌaꞌavana ꞌadi fata navaꞌaudi i na ꞌwelidi yadi tugusa ꞌakonadi yadi vonaꞌawaufaufa Yaubada ꞌwaineye i ꞌidewai. Fuedi i na ꞌisemi i na veꞌawamogitana yada veꞌetoboda Mosese ꞌwainega ꞌu veveꞌililibuyedi wata valanina i nogaiga igodina yada sauluva ꞌu da geugeudi kebu mogitana, vekali. \v 25 \x + \xo 21:25 \xt Fol 15:28-29\x*Weꞌe mali tomotoga taunidi kebu Diu i vetumagana Iesu ꞌwaineye ꞌakonadi leta ꞌa kilumi ꞌwaidie bega yama nuanua ꞌa vonedi ꞌaisayanidi yaubada-vekavekali ꞌwaidie mali tomotoga i velomuyediga, kebu i na ꞌaniꞌanidi, wata kebu i na veꞌavula-ꞌavoꞌavovo. Lologa kebu i na ꞌani, wata ꞌaisaya ꞌiꞌiꞌidi kebu i na ꞌanidi fai dayaga bwaikina nagedie.” \v 26 \x + \xo 21:26 \xt 1 Kol 9:20\x*Faulo yadi vona i nogai bega i ꞌatai tomotoganidi ꞌadi 4 i vagavaidi i nawedi taiadi i tafalolo bega i na vevunavunaga Yaubada mataneye. Mulieta ma fuedie i luku vanuga ꞌeba veluꞌui nageneye ꞌaiatanina yadi tafalolo i na veꞌaꞌavaga ꞌana ꞌaiata i luꞌivoneyeni tovelomu ꞌwaidie, mulieta ꞌadi 4-nidi yadi ꞌaisaya i na velomuyedi basenadi baniꞌodi i vonaꞌawaufaufaga Yaubada ꞌwaineye. \s1 Me Diu Faulo i ꞌiveꞌavini vanuga ꞌeba veluꞌui ꞌwaineye. \p \v 27 Faulo ma enavo yadi tafalolo ꞌadi ꞌaiata 7 saiꞌafoga i na ꞌaꞌava, nika me Diu ꞌifwaidi i maia ꞌawalawa Eisia ꞌwainega Faulo i ꞌiseni vanuga ꞌeba veluꞌui nageneye. I vegolegole bega fuedi i lilide ma yadi kamogala Faulo i ꞌiveꞌavini. \v 28 Yadi vegolegolenina i vo, Emavo me Isileli ꞌwa ꞌivaisema. Deꞌe tomogonina tutuya fuedi mali ꞌawalaweye i nunago i veve ꞌida me Isileli wata yada vanuga ꞌeba veluꞌui baniꞌodi nani-ꞌavoꞌavovo, wata yada veꞌetoboda Mosese ꞌwainega i geugeudi. Weꞌe ꞌasiau yana sakona bwaikaotogina fai mali tomotoga taunidi kebu Diu i miedi deꞌe yada vanuga ꞌeba veluꞌui tabutabuna nageneye i ꞌiveyokei.” \v 29 Deꞌe baniꞌodi i voneyediga fai i ꞌiseni Tolofimo ꞌatamana Efeso ꞌwainega taunina kebu tomogo Diu Faulo taiadi i tovotovoi ꞌatamane yadi nuanua i vo ꞌako, Wata taiadi i luku vanuga ꞌeba veluꞌui tabutabuna nageneye, bei mali tomotoga taunidi kebu Diu, kebu ꞌadi fata i na lukuga.” \p \v 30 Tomotoga matatabudi ꞌatamane i miamiani i daba i lilide i maia Faulo i ꞌiveꞌavini i yoꞌei i obuyeni tanotanoge. Tutuyanina i souyedi vanuga ꞌeba veluꞌui ꞌawana i siboda-matayoꞌoi. \v 31 ꞌAilaꞌanidi igodi Faulo i da luvewafai siwe tamu tomogo vona i vetunei Loma tolugavia yadi toeva biola ꞌwaineye i vo, Me Ielusalema matatabudi i daba.” \v 32 Vonanina toeva biola i nogai tolugaviavo wata ꞌadi toꞌedakumetavo i vonedi taiadi i veꞌilililide i obu ꞌailaꞌa ꞌwaidie. ꞌAilaꞌanidi i ꞌisedi i mimaia Faulo i nikenikeiga i ꞌailove. \p \v 33 \x + \xo 21:33 \xt Fol 21:11\x*Toevanina biola i nago Faulo i ꞌiveꞌavini i veimea yana tolugaviavo i na yogoni bulava kainumu ꞌailuga ꞌwaidiega. I velutoli ꞌailaꞌa ꞌwaidie i vo, Avaꞌai tomogo deꞌe? Avaꞌai yana sakona?” \v 34 ꞌIfwaidi i vegolegole nani ꞌaitamogana faifaina wata ꞌifwaidi yadi vegolegole tulina tulina, bega toevanina biola kebu ꞌana fata i na ꞌasetai avaꞌai lamuna i daba. Faifainanina tolugaviavo i vonedi Faulo i na naweni i na laka yadi vanuga faꞌalina ꞌwaineye. \v 35 Tutuyanina i leꞌwai vanuganina ꞌana wanala ꞌwaineye, tolugaviavo Faulo i evai fai ꞌailaꞌa ma yadi nuasako nuanuadi i na nikei. \v 36 \x + \xo 21:36 \xt Fol 22:22; Luk 23:18\x*ꞌAilaꞌanidi i yogoꞌwaili i maia i toke i vegolegole i vo, ꞌWa luvewafai.” \s1 Faulo i vonayavuga ꞌailaꞌa matadie. \p \v 37 Saiꞌafoga i da lukuveni vanuge, nika Faulo toeva biola i voneni i vo, Nuanuaku a na veifufu ꞌwaimuye.” Tutuyanina i nogai vona Guliki ꞌwainega i vonavona toeva biola i vo, ꞌAlo ꞌomu ꞌu ꞌasetai vona Guliki. \v 38 Siwe tutuyanina a ꞌisemu yaku nuanua a vo ꞌako, ꞌOmu tomogo Itifita,” wata igodi a vo, Kumanina tomogonina basenadi tolugaviavo 4,000 i ꞌedakumesedi taiadi i nagoi walaꞌaie Loma gabemani taiadi i vetalaga.” \v 39 Nika Faulo i vo, Yau tomogo Diu ꞌaku tuvada Tasisu ꞌawalawa Silisia nageneye wata ꞌatamananina bwaikina ꞌana tomotoga yau. A veveluꞌui ꞌwaimuye, nuanuaku a da veifufu tomotoga ꞌwaidie.” \v 40 Bega toeva biola Faulo i tauyeni i tovoi wanala ꞌwaineye, nimanega i talabodedi nika i veꞌwada i veifufu ꞌwaidie Diu bonadiega. \c 22 \p \v 1 Faulo i vonedi i vo, Ekwavo wata tamakwavo matatabumi ꞌwa veꞌwada a na vonemi ꞌwaikuye ꞌwa nuasakoga faifaina.” \v 2 Tutuyanina ꞌailaꞌa i nogai Faulo i veveifufu taunidi Diu bonadiega, i veꞌwada-ꞌafoꞌafo nika i veifufu i nago. \v 3 \x + \xo 22:3 \xt Fol 5:34\x*I vo, Yau tomotoga Diu, ꞌaku tuvada Tasisu ꞌawalawa Silisia nageneye ꞌa mai deꞌe bei Ielusalema a taulai. ꞌAku tove-ꞌatumai Gamelieli, wata veꞌetoboda tubudavo ꞌwaidiega i ve ꞌwaikuye bega matatabuna a ꞌaseta-ꞌafoꞌafoidi. ꞌOmi tutuya matatabuna taunimi ꞌwa tautauyemi Yaubada ꞌwaineye ꞌwa veveꞌililibuyeni, yau wata baniꞌodi. \v 4 \x + \xo 22:4 \xt Fol 8:3, 22:19\x*Basenadi Iesu yana ꞌEdaꞌeda ꞌana tovematayakayaka, vevinedi wata iavetadi, a ꞌiꞌiveꞌavinidi a yatoyatodi vanuga ꞌeba yogona ꞌwaidie, veviga a veleveledi weꞌe ꞌifwaidi i wafawafa. \v 5 Tovelomu bwaikina wata Diu yada Kaniselovo taunidi ꞌaku toꞌaseta ꞌadi fata i na veifufu ꞌwaimie. Taunidi basenadi leta i kilumidi ꞌaku awaveꞌatumai wata ꞌaku ꞌaseta faifaina ediavo me Diu i miamianiga Damasiko faifaidi. I veleku a nawedi igodi bei Iesu yana tomotoga a da ꞌiveꞌavinidi wata a da yogonidi bulava kainumu ꞌwaidiega a da miedi Ielusalema vematavuloga faifaina.” \s1 Faulo yana nuavilana Iesu ꞌwaineye i veifufuyeni. \p \v 6 Wata Faulo i vonedi i vo, ꞌAiatanina ꞌwaineye utukamwane a nunago Damasiko saiꞌafoga a da leꞌwa ꞌatamananina ꞌwaineye nika mageta bwaikina abamega i kianamali i mageseku. \v 7 A beꞌu fwayefwayeye bona a nogai i vonavona ꞌwaikuye i vo, Saulo, Saulo, awale vita ꞌu veleveleku a veveviga?” \v 8 Bonana a tutuli a vo, ꞌAuvea, ꞌomu aitoi?” I vo, Yau Iesu ꞌatamana Nasalediega, kumaniku vita ꞌu veleveleku.” \v 9 Tomotoganidi taiadi a nunagoiga, mageta i ꞌiseni siwe tomotoganina i vonavona ꞌwaikuye kebu bonana i da ꞌasetai. \v 10 Yau a velutoli a vo, ꞌAuvea, baniꞌodi a na munega?” ꞌAuvea i voneku i vo, ꞌU na tovoi. ꞌU na nago Damasiko, bei tamu tomogo nani matatabuna Yaubada yana nuanua faifaimu i na vonemu.” \v 11 Igodi a da ꞌisala nika mataku i sako fai mageta bwaikina, bega ꞌaku toꞌweabu nimakuye i ꞌabi i veikaniku ꞌa nagoi Damasiko. \p \v 12 Damasiko ꞌwaineye tamu tomogo i miamia ꞌana wagava Ananaiasi. Taunina Yaubada ꞌana toveꞌililibu, yada veꞌetoboda i vevematayakeyakedi, wata me Diu matatabudi i miamianiga Damasiko i veveꞌililibuyeni. \v 13 Tomogonina i mai lilivakuye i tovoi i vo, Taiku Saulo, ꞌU ꞌisa-vaitugana.” Yana vona i veꞌaꞌava, nika a ꞌisala a ꞌiseni. \v 14 Wata i voneku i vo, Tubudavo yadi Yaubada i venuaꞌivinemu bega yana nuanua ꞌu na ꞌasetai wata yana Tofolova ꞌAtumaiotogina Iesu ꞌu na ꞌiseni, tauniotogina i na veifufu ꞌwaimuye. \v 15 Bega ꞌu na vetoluꞌivona faifaina avaꞌai ꞌu ꞌiseniga wata ꞌu nogaiga faifaidi tomotoga matatabudi ꞌwaidie. \v 16 Bega kebu ꞌu na lulukamata, ꞌu tovoi ꞌu bafitaiso wata ꞌu na veluꞌui ꞌana wagavayega bega yamu sakona i na lekoa-yavuledi.” \s1 ꞌAuvea Faulo i venuaꞌivineni i na lauꞌage mali tomotoga ꞌwaidie. \p \v 17-18 Wata Faulo tomotoga i vonedi i vo, Bafitaiso i ꞌaꞌavana a vilaku a nago Ielusalema, a luku vanuga ꞌeba veluꞌui ꞌwaineye. A veveluꞌui nika ꞌAuvea i souyeni ꞌwaikuye a ꞌiseni ꞌwa da vo a da ꞌenoneganega. I voneku i vo, Tomotoganidi deꞌe bei i miamianiga yamu vona faifaiku kebu i na nogaiga, faifainanina ꞌu na tovoi-matayoꞌo Ielusalema ꞌu na ꞌiaweni.” \v 19 \x + \xo 22:19 \xt Fol 8:3\x*Bonana a tutuli a vo, Kebu ꞌAuvea, nuanuaku a na miamia. Tomotoganidi deꞌe i ꞌasetaku mogitana fai basenadi a nago a luku yadi ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaidie, ꞌamu tovetumaganavo a ꞌiveꞌavinidi a nikenikedi. \v 20 \x + \xo 22:20 \xt Fol 7:58\x*Weꞌe yamu tofolova Sitiveni yana wafa yau matakuye, ꞌana toꞌainike ꞌadi kaleko a ꞌisaveꞌavinidi weꞌe yana wafa faifaina a sosoana. Fai basenadi tomotoga deꞌe bei yaku sauluvanina i ꞌiseni bega kebu i na vedumweꞌaiꞌaiekuga. Tutuyanina a na veifufu faifaimu, yaku vona i na nogai.” \v 21 \x + \xo 22:21 \xt Fol 9:15\x*Siwe wata ꞌAuvea i voneku i vo, A na vetunemu ꞌu na nago ꞌaniꞌie mali tomotoga ꞌwaidie taunidi kebu Diu, bonamu i na nogai.” \s1 Faulo tamu Loma ꞌana tomotoga bega kebu i da fitali. \p \v 22 \x + \xo 22:22 \xt Fol 21:36\x*Faulo wanalayega i veveifufu tomotoga ꞌwaidie yana vona i noganogai, siwe tutuyanina i vonedi ꞌAuvea i vetunei mali tomotoga taunidi kebu Diu ꞌwaidie bega ꞌitaꞌitaꞌi i na veluagai, ma yadi nuasako i vegolegole i vo, ꞌWa luvewafai, kebu i da lubwaineni ma yawaina taiadi ta na miamia.” \v 23 Matatabudi i gagali, ꞌadi kalekoyega i luꞌwaiꞌwai wata fwayafwaya i sevalidi i tawedi i laka. \v 24 Tomotoga i gagagali nika me Loma yadi toeva biola yana tolugaviavo i vonedi Faulo i na ꞌewai i na naweni vanuga faꞌalina ꞌwaineye bei i na fitali wata i na velutolitolieni avaꞌai faifaina me Diu i daba. \v 25 \x + \xo 22:25 \xt Fol 16:38\x*ꞌAkonadi i ꞌiyogoyogoni i ꞌaꞌavana, igodi i da fitali nika Faulo i vona tamu yadi toꞌedakumeta ꞌwaineye i vo, ꞌAlo ꞌomu i lubwainemu Loma yana tomotoga ꞌu na nikei ꞌaiꞌedi bola kebu i na vonayavuga.” \v 26 Tutuyanina toꞌedakumetanina Faulo bonana i nogai, i nago yana toeva biola ꞌwaineye i luꞌivona i vo, Noꞌo tomogonina tamu Loma ꞌana tomotoga. Kebu i da lubwaineda ꞌaiꞌedi ta na nikei.” \v 27 Bega toeva biola i nago Faulo i velutolieni i vo, Vona mogitana ꞌomu tamu Loma ꞌana tomotoga?” Faulo i vo, Eꞌe, mogitana.” \v 28 Toeva biola i vo, Yau wata Loma ꞌana tomotoga, siwe nagami mani bwaikina a veledi Loma gabemani mulieta i tauyeku yau ꞌana tomotoga mogitana.” Siwe Faulo i voneni i vo, Tamaku tomogo Loma, faifainanina yau a tubuga tamu Loma ꞌana tomotoga.” \v 29 Tomotoganidi igodi i da velutolitolieniga bonana i nogai yawaidi i lovoga i dega, wata toeva biola i kololo fai i ꞌasetai tamu Loma ꞌana tomotoga i yogoni bulava kainumu ꞌwaidiega. \p \v 30 Toeva biola nuanuana i na ꞌaseta-ꞌatumaia avaꞌai faifaina me Diu i nuasako Faulo ꞌwaineye, faifainanina i ꞌatai ꞌawaꞌawaie Faulo nimana ꞌana yogoyogona i ꞌetoyavudi wata i veimea tovelomu ꞌadi toꞌedakumetavo Kaniselo taiadi i na miavaꞌauta. Tutuyanina i vaꞌautaꞌaꞌava, toeva biola Faulo i mieni i tovoi matadie. \c 23 \s1 Faulo i vonayavuga Kaniselo matadie. \p \v 1 Faulo i ꞌisanago me Diu yadi Kaniselovo ꞌwaidie i vonedi i vo, Ekwavo, tutuya matatabuna ꞌaku vebae yaku nuanua tonovidi Yaubada mataneye, ꞌasiau wata baniꞌodi.” \v 2 Tovelomu bwaikina ꞌana wagava Ananaiasi i nuasako, begaidi tomotoga i tovotovoiga Faulo lilivaneye i vonedi ꞌawaneye i ꞌainike. \v 3 Faulo i vo, ꞌOmu toveimea sakoimu. ꞌOmu wata Yaubada i na nikemu. ꞌU miabuimo ꞌu veveimea ꞌwaikuye yada veꞌetoboda ꞌwaidiega siwe yada veꞌetobodanidi ꞌakonadi ꞌu geudi fai ꞌu veimea i nikeku.” \v 4 Wata tomotoganidi i tovotovoiga Faulo lilivaneye i voneni i vo, Awale ꞌu vovona-awadamana Yaubada yana tovelomu bwaikina ꞌwaineye.” \v 5 \x + \xo 23:5 \xt Sou 22:28\x*Faulo i vo, Ee. Ekwavo kebu a da ꞌasetaiga taunina tovelomu bwaikina. Weꞌe Yaubada yana Buki ꞌwaineye i vo, Kebu ꞌwa na vona-awadamana tomotoga ꞌadi toꞌedakumetavo ꞌwaidie.” \v 6 \x + \xo 23:6 \xt Fol 24:15,21\x*Tutuyanina Faulo i ꞌasetai Kaniselovo ꞌifwaidi Sadusi yadi ꞌailaꞌa wata ꞌifwaidi Falisi yadi ꞌailaꞌa i toke bonana bwaikinega i vo, Ekwavo, tamaku wata inaku Falisi, wata yau baniꞌodi. ꞌAsiau a vovonayavuga matamie fai a nuani mogitana towafa Yaubada i na sivetovoidi wafayega.” \v 7 Tutuyanina i vonaꞌaꞌava, Falisi wata Sadusi taiadi i veꞌikwayekwayega begaidi ꞌailaꞌa i ꞌidia. \v 8 \x + \xo 23:8 \xt Mad 22:23\x*Yadi veꞌikwayekwayega side baniꞌodi. Sadusi i vonaga igodina Yaubada towafa kebu i na sivetovoidi, wata i vo, Anelose wata ꞌanuꞌanunu kebu i da miamianiga.” Weꞌe Falisi naninidi ꞌaitonu i vetumagana ꞌwaidie. \v 9 Yadi veꞌikwayekwayega i vebwaika-ꞌafoꞌafo begaidi ꞌifwaidi veꞌetoboda ꞌadi tovevo taunidi Falisi i tovoi ꞌawadi i faꞌala i vo, Tomogo deꞌe, kebu tamu yana sakona ꞌa da veluagai. Voke mogitana tamu anelose ꞌalo tamu ꞌanuꞌanunu i souyeni ꞌwaineye Damasiko ꞌana ꞌedeye.” \p \v 10 Yadi veꞌikwayekwayega ꞌwainega vetalaga i souyeni begaidi Loma yadi toeva biola i kololo i vo i na nunago Faulo i na sivoꞌavoꞌai bega yana tolugaviavo i vonedi i obu Faulo nimaneye i ꞌabi i yoꞌei me Diu ꞌwaidiega i naweni yadi vanuga faꞌalina ꞌwaineye. \p \v 11 \x + \xo 23:11 \xt Fol 28:16,23\x*Lovananina ꞌwaineye, ꞌAuvea i souyeni lilivaneye i tovoi i voneni i vo, Kebu ꞌu na kolologa. ꞌAkonadi ꞌu vetoluꞌivona faifaiku deꞌe bei Ielusalema ꞌwaineye, wata baniꞌodi ꞌu na nago Loma, bei wata ꞌu na luꞌivona faifaiku.” \s1 Diu nuanuadi Faulo i na luvewafai. \p \v 12 I ꞌatai ꞌifwaidi me Diu i vaꞌauta yadi nuanua i ꞌidewai baniꞌodi i na munega Faulo i na luvewafai. Taunidi i bodadi i vonaꞌawaufaufa Yaubada mataneye kebu i na ꞌani wata i na yemu nagami Faulo i na nikei i na wafa. \v 13 Toveifufunidi ꞌadi ꞌailaꞌa 40 i ꞌiaweni. \v 14 Bega i nagoi tovelomu ꞌadi toꞌedakumetavo wata ꞌifwaidi toꞌedakumeta ꞌauꞌauveadi ꞌwaidie i vonedi i vo, ꞌIma taunima a bodaotogima kebu tamu avaꞌai ꞌa na ꞌalatonovi nagami Faulo ꞌa na nikei i na wafa. \v 15 \x + \xo 23:15 \xt Fol 25:3\x*Begaidi nuanuama ꞌomi wata Kaniselovo matatabudi taiadi vona ꞌwa na vetunei Loma yadi toeva biola ꞌwaineye Faulo i na mieni ꞌwaimie. Yami vaiseba ꞌwa na vo, Nuanuama ꞌa na ꞌaseta-ꞌatumaia yana nuanua wata yana sauluva,” weꞌe ꞌima ꞌa na ꞌidewadewa ꞌedeye ꞌa na lulukamata bei ꞌa na luvewafai.” \p \v 16 Siwe Faulo avuna novuna natudi, ꞌana ꞌainike faifaina i nogai bega i nago i luku vanuga faꞌalina ꞌwaineye yadi nuanua i luꞌivoneyedi Faulo ꞌwaineye. \v 17 Begaidi Faulo tamu tolugaviavo ꞌadi toꞌedakumeta i goleni i mai i voneni i vo, Tubuau deꞌe ꞌu na vagavaia ꞌu na naweni toeva biola ꞌwaineye i na veifufu.” \v 18 Bega toꞌedakumeta tubuaunina i vagavaia i naweni toeva biola ꞌwaineye. Tutuyanina i leꞌwa i voneni i vo, Kumanina Faulo i miamia vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye i voneku tubuau deꞌe a mieni, nuanuana i na veifufu ꞌwaimuye.” \v 19 Toeva biola nimaneye i ꞌabi ꞌaiseneye i naweni i velutolieni i vo, Avaꞌai nuanuaga ꞌu na veifufuyeni ꞌwaikuye?” \v 20 Tubuaunina i voneni i vo, Me Diu fuedi i veifufu yadi nuanua i faliꞌatumaieni i na mai i na vonemu bega ꞌawaꞌawaie Faulo ꞌu na naweni Kaniselovo ꞌwaidie, yadi vaiseba i na vo, ꞌA na ꞌaseta-ꞌatumaia yana nuanua wata yana sauluva faifaidi.” \v 21 Kebu bonadi ꞌu na nogai fai tomotoga baniꞌodi 40 i na ꞌedu ꞌedeye i na lulukamata. Faulo ꞌana luvewafa faifaina taunidi i bodadi kebu i na ꞌani wata i na yemu nagami i na nikei. ꞌAkonadi i ꞌidewadewa i lulukamata ꞌaiꞌedi ꞌu na nogayedi.” \v 22 Toeva biola tubuau i veluꞌaseꞌasei i vo, ꞌU luꞌivonaga ꞌwaikuye, kebu tamu aitoi ꞌu na voneni,” mulieta i voneni i nago. \s1 Faulo i tovoi Filikesa mataneye. \p \v 23 Toeva biola vonanina i nogai tubuau ꞌwainega begaidi tolugaviavo ꞌadi toꞌedakumetavo ꞌadi ꞌailuga i goledi i mai i vonedi i vo, ꞌWa na nagoi tolugaviavo ma yadi ꞌibadi 200, wata tolugaviavo 70 ma yadi ꞌaisaya osi, wata ꞌifwaidi tolugaviavo 200 ꞌwa na vonedi i na ꞌidewadewa lavilavi ꞌana utukamwane ꞌwa na tauya Faulo ꞌwa na naweni Sisalia. \v 24 Wata ꞌaisaya osi ꞌifwaidi ꞌwa na ꞌidewadi bei Faulo i na dodoga wata ꞌwa na ꞌisaveꞌavina-ꞌatumaia ꞌwa na naweni gabemani ꞌadi toꞌedakumeta bwaikina ꞌana wagava Filikesa ꞌwaineye ꞌwa na valovei.” \v 25-26 Bega toeva biola leta side baniꞌodi i kilumedi i vo, \p ꞌOmu gabemani ꞌadi toꞌedakumeta bwaikina Filikesa, ma yaku veꞌililibu a vekaiwa ꞌwaimuye. \p \v 27 \x + \xo 23:27 \xt Fol 21:30-33, 22:25-27\x*Tomogo weꞌe yaku tolugaviavo i viweni, me Diu i ꞌiveꞌavini igodi i da luvewafai. Vala a nogai taunina tamu Loma ꞌana tomotoga bega ma yaku tolugaviavo ꞌa obu ꞌa ꞌitaꞌitaꞌieni. \v 28 \x + \xo 23:28 \xt Fol 22:30\x*Nuanuaku a na ꞌasetai i vevitaiga lamuna bega a naweni Diu yadi Kaniselovo ꞌwaidie. \v 29 A velutolitoliedi bega a ꞌasetai i vevitai nani-ꞌavoꞌavovo taunidi yadi veimea faifaidi, kebu tamu yana sakona a da veluagai bega a na yatoi vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye ꞌalo i na wafa. \v 30 \x + \xo 23:30 \xt Fol 23:12-13\x*Weꞌe tamu tomogo i luꞌivona ꞌwaikuye me Diu i veifufugiva Faulo i na luvewafai faifaina. Faifainanina a vetunei ꞌwaimuye, wata ꞌana tovevitavo a vonedi i na waia bei taiadi i na vonayavuga ꞌwaimuye. \p Side baniꞌodi, \p Yau, Kaladiu Laisiasi. \p \v 31 Tolugaviavo yadi toeva biola yana vona i nogai, bega letanina wata Faulo taiadi i naweni, ma lovanidi i nagoi i leꞌwa ꞌatamana Anitifatili. \v 32 I ꞌatai, tolugaviavo ma yadi ꞌaisaya osi Faulo i naweni weꞌe tolugavianidi ꞌagediamo taiadi i nagoiga, wata i viladi Ielusalema. \v 33 Tutuyanina i leꞌwai Sisalia, i luku gabemani ꞌwaineye leta i veleni wata Faulo nimaneye i yatoi. \v 34-35 Filikesa letanina i luꞌiawawai, i ꞌaꞌava Faulo i velutolieni i vo, ꞌAmu tuvada mogitana avaꞌaibe?” Faulo i vo, Silisia.” Tutuyanina i ꞌasetai Faulo i mai tamu me Loma yadi ꞌawalawa ꞌwainega i voneni i vo, Bola ꞌamu tovevitavo i na maia taiadi ꞌwa na vonayavuga ꞌwaikuye.” Mulieta yana tolugaviavo i vonedi Faulo i na ꞌisaveꞌavini vanuga bwaikineye basenadi Kini Elodi i yogoni. \c 24 \s1 Me Diu Faulo i vevitai. \p \v 1 Faulo i miamia Kini Elodi yana vanuga bwaikina ꞌwaineye, mulieta ꞌaiata 5 i ꞌaꞌava, tovelomu bwaikina Ananaiasi, wata Diu yadi toꞌedakumetavo ꞌauꞌauveadi ꞌifwaidi i maia Sisalia, toꞌaivaita tamu taiadi. Toꞌaivaitanina ꞌaseꞌasetana ꞌana wagava Tetalasi, me Diu yadi nuanua i na luꞌivona vonayavuga ꞌwaineye. Ma fuedie i tovoi Filikesa mataneye Faulo i vevitai. \v 2-3 Yadi vevita i ꞌaꞌavana, Faulo i goleni i luku ꞌwaidie mulieta me Diu yadi vevita Faulo faifaina Tetalasi i veifufuyeni Filikesa mataneye. Side baniꞌodi yana vona i vo, ꞌAuvea bwaikimu, yamu ꞌaseta bwaikina wata ꞌama toꞌedakumeta bega tutuya manamanawena kebu tamu vetalaga i da souyeni yama ꞌawalawa nageneye. Tutuya fuedi ꞌu veveimea ꞌatumaina bega yama mia i veꞌatumai. ꞌIma matatabuma ꞌa miamiani ꞌawalawa ꞌaitamogana ꞌaitamogana ꞌwaidie ma yama sosoana ꞌa vekaiwa bwaikina ꞌwaimuye nani deꞌe faifaidi. \v 4 Kebu nuanuama ꞌa na veifufuvedule bega ꞌu na ꞌabiawa, nani bwaikaꞌavadi ꞌa na veifufuyedi siwe ꞌa veluꞌui ꞌwaimuye ꞌu na nuakalikaliema bonama ꞌu na nogai. \p \v 5 \x + \xo 24:5 \xt Fol 17:6\x*Tomogo deꞌe ꞌa ꞌasetai sakoiotogina, wata ꞌatamana ꞌaitamogana ꞌaitamogana yana vona ꞌwaidiega me Diu kamoma i ogaogala tauniꞌavadi i vevetalaga. Iesu ꞌana tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa ꞌadi wagava Nasaledi, tomogonina ꞌadi toꞌedakumeta. \v 6-7 \x + \xo 24:6-7 \xt Fol 21:28-30\x*Wata yama vanuga ꞌeba veluꞌui i ꞌiveyokei begaidi ꞌa ꞌiveꞌavini. [Taunima yama veꞌetoboda ꞌwaidiega igodi a da veimeyeni siwe toeva biola Laisiasi ma yana tolugaviavo i obuma i luleoleoma bega i ꞌiveꞌavini i naweni. \v 8 Mulieta Laisiasi i veimea ꞌa na mai Faulo taiadi ꞌa na vonayavuga ꞌwaimuye.] ꞌAiꞌedi tomogo deꞌe ꞌu na velutolitolieni, bola taunimu ꞌu na ꞌaseta-ꞌatumaia taunina ꞌwainega avaꞌai faifaina ꞌa vevitai.” \v 9 Tutuyanina Tetalasi yana vona i ꞌaꞌava, me Diu matatabudi i gagali i vo, Eꞌe mogitana.” \s1 Faulo i vonayavuga Filikesa mataneye. \p \v 10 Bega tomogo bwaikina gabemani nimanega Faulo i voneni i na tovoi i na veifufu. Faulo i tovoi i vo, ꞌAsiau ma yaku sosoana a na veꞌewa ꞌwaimuye me Diu i vevitakuga faifaina fai a ꞌasetai malamala fuedi ꞌu veveimeyema yama ꞌawalawa nageneye bega me Diu yama nuanua ꞌu ꞌasetadi. \v 11 ꞌAiꞌedi tomotoga deꞌe ꞌu na velutoliedi ꞌu na ꞌaseta-ꞌatumaia, a lakaga Ielusalema Yaubada a subiai i maiga ꞌasiau bola kebu ꞌaiata 13 ta da veluagai. \v 12 Tutuyanina ꞌwaineye me Diu kebu i da ꞌiseku tamu aitoi taiadi a da veveꞌikwayekwayega vanuga ꞌeba veluꞌui nageneye, ꞌalo i da ꞌiseku tomotoga a da kiavekamogaogalidi yadi ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaidie ꞌalo ꞌatamane. \v 13 Tomotoganidi i vevitakuga kebu tamu avaꞌai i na vemu bega ꞌu na veꞌawamogitana yadi vonanidi faifaidi. \v 14 \x + \xo 24:14 \xt Fol 26:22\x*Weꞌe tamu nani a na luꞌivoneyeni. Tubumavo yadi Yaubada a subisubiai wata Iesu yana ꞌEdaꞌeda a vevetutuyameni, ꞌEdaꞌedanina faifaina i vo, Vekali.” Yama veꞌetoboda Mosese ꞌwainega wata Yaubada yana toluꞌivonavo ꞌadi kilukiluma a subiadi wata a vetumagana ꞌwaidie. \v 15 \x + \xo 24:15 \xt Ion 5:28-29\x*ꞌAku tovevitanidi i nuani mogitana bega i lulukamata ꞌawaie toꞌatumaina wata tosakona i wafaga Yaubada i na sivetovoidi wafayega, yau wata baniꞌodi a nuani mogitana. \v 16 Faifainanina a tokemaigeku bega tutuya matatabuna ꞌaku vebae wata yaku nuanua tonovidi Yaubada mataneye wata tomotoga matadie. \p \v 17 \x + \xo 24:17 \xt Lom 15:25-26\x*Malamala fuedi kebu a da nunago Ielusalema begaidi a laka, ꞌanivelena-maimaiga basenadi a vaꞌaugi, ekwavo me Diu a na veledi wata a na velomu Yaubada ꞌwaineye. \v 18 \x + \xo 24:18 \xt Fol 21:26-27\x*Nagami a tafalolo yama veimea baniꞌodi bega a vevunavunaga Yaubada mataneye, i ꞌaꞌavana mulieta a luku vanuga ꞌeba veluꞌui nageneye velomu faifaina, bei i veluagaku, kebu tamu veꞌikwayekwayega wata ꞌailaꞌa kebu. \v 19 Weꞌe me Diu ꞌifwaidi ꞌawalawa Eisia ꞌwainega matadie wata i ꞌiseku. ꞌAiꞌedi yadi vevita mogitana, i lubwainedi i da maia i da luꞌivona matamuye. \v 20 ꞌAiꞌedi kebu, side tomotoganidi taiadi ta miamiani i na veifufu ꞌaiꞌedi avaꞌai yaku sakona i veluagai tutuyanina a tovoi Kaniselovo matadie. \v 21 \x + \xo 24:21 \xt Fol 23:6\x*Siwe tamu nani a na luꞌivona ꞌwaimuye, tutuyanina a tovoi matadie bonaku bwaikinega a vonedi a vo, ꞌAsiau a vovonayavuga matamie fai a nuani mogitana towafa Yaubada i na sivetovoidi wafayega.” \p \v 22 Faulo yana vona i ꞌaꞌava, Filikesa ꞌakonadi nani fuedi Iesu yana ꞌEdaꞌeda faifaidi i ꞌasetadi begaidi i vona Faulo ꞌwaineye i vo, Bola toeva biola Laisiasi i na mai, mataneye yamu vonayavuga a na venuaꞌivineni wata a na sidewadewai. ꞌAsaꞌaiana, bei ta na yatoi.” \v 23 \x + \xo 24:23 \xt Fol 27:3\x*Vonayavuga i ꞌaꞌava, tolugaviavo i vonedi Faulo i na ꞌisaveꞌavini vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye, veviga kebu i na veleni, wata ꞌaiꞌedi enavo ꞌanava i na mimaiedi faifaina, kebu i na talabodediga. \s1 Faulo i veifufu Filikesa ma yana vavine matadie. \p \v 24 ꞌAiata ꞌifwaidi i ꞌaꞌava, Filikesa ma yana vavine Dalusila, taunidi vavine Diu, i nago ꞌeba vonayavuga ꞌwaineye, vona i vetunei tolugaviavo ꞌwaidie Faulo i na mieni ꞌwaidie i na veifufu Iesu Keliso faifaina, wata baniꞌodi tomotoga i na munega i na vetumagana. \v 25 Wata Faulo i veifufu i nago, sauluva ꞌatumaidi faifaidi, taunida yada sauluva ta na ꞌisaveꞌavinidiga faifaidi, wata Iesu yana mai-vaitugana faifaina tomotoga ta na tovoi mataneye ta na vonayavuga wata i na veimeyeda. Filikesa Faulo yana vona i nogai i kololo i vo, ꞌAsaꞌaiana ꞌu tovoi ꞌu nago. ꞌAiꞌedi tamu ꞌaiata safailina ꞌwaikuye wata a na golemu ꞌu na mai.” \v 26 Tutuya fuedi i golegoleni i mimai ꞌwaineye taiadi i veveifufu, Filikesa yana nuanua igodi i vo, Faulo mani i na mieni givagivayega i na veleku ꞌana fata a na ꞌetoyavuya vanuga ꞌeba yogona ꞌwainega.” \p \v 27 ꞌAkonadi malamala ꞌailuga i ꞌaꞌava, Fokiasi Fesito i mai, Filikesa tutulina. Fai Filikesa ꞌana subia, nuanuana me Diu i na subiai, i veimea Faulo i na miamia vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye. \c 25 \s1 Faulo nuanuana i na vonayavuga Loma yadi toveimea bwaikaotogina mataneye. \p \v 1 Mulieta Fesito i leꞌwa Sisalia bega ꞌawalawanina ꞌana toveimea. I miamia ꞌaiata ꞌaitonu, i ꞌaꞌava mulieta i laka Ielusalema. \v 2 Me Diu ꞌadi toꞌedakumetavo wata tovelomu ꞌadi toꞌedakumetavo matatabudi i maia Fesito ꞌwaineye, i vevita-maimaiga Faulo faifaina. \v 3 \x + \xo 25:3 \xt Fol 23:15\x*Fai nuanuadi Faulo i na nikei ꞌedeye, Fesito i lukakadeni i vo, Nuanuama ꞌu da vesauluva ꞌatumaina ꞌwaimeye bega vona ꞌu da vetunei Faulo i da mieni Ielusalema.” \v 4 Fesito i vo, Faulo Sisalia i miamia vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye, yau saiꞌafoga wata a na vilaku bei. \v 5 Bega yami toꞌedakumetavo ꞌwa na vonedi taiadi ꞌa na nagoi Sisalia, tomogonina ꞌaiꞌedi ma yana sakona bei i na vevitai matakuye.” \p \v 6 Fesito i miamia Ielusalema baniꞌodi ꞌaiata 8 ꞌalo 10 mulieta i obu Sisalia. I ꞌatai, i luku ꞌeba vonayavuga nageneye i miabui i veimea Faulo i na mieni. \v 7 \x + \xo 25:7 \xt Fol 24:5-6,13\x*Tutuyanina Faulo i leꞌwa me Diu Ielusalemega i tovififineni nani fuedi sakoidi ꞌwaidiega i vevitai siwe kebu tamu avaꞌai i da veni bega toveimea i na veꞌawamogitana. \p \v 8 Weꞌe Faulo i veꞌewa i vo, Yau kebu tamu me Diu yama veꞌetoboda a da geuya, wata vanuga ꞌeba veluꞌui a da ꞌiveyokei, wata a da vesauluva sakoina Loma gabemani ꞌwaidie.” \v 9 \x + \xo 25:9 \xt Fol 24:27\x*Fesito nuanuana me Diu i na awaꞌaiꞌaia bega Faulo i velutolieni i vo, Nuanuamu ta na nagoi Ielusalema bei ꞌu na vonayavuga matakuye me Diu i vevitamuga faifaina?” \v 10 Siwe Faulo yana vona i tutuli i vo, ꞌAkonadi a tovotovoi Loma gabemani yadi toveimea bwaikaotogina Sisa yana ꞌeba vonayavuga ꞌwaineye, wata avaꞌai ꞌeba vonayavuga ta na lualeni? ꞌAkonadi ꞌu ꞌaseta-ꞌatumaia kebu tamu yaku sakona me Diu ꞌwaidie. \v 11 ꞌAiꞌedi veꞌetoboda bwaikidi a da geudiga i lubwaineku a da wafa, ꞌako kebu a da baila. Weꞌe ꞌaiꞌedi i vevita-maimaigiku, kebu tamu aitoi ꞌana fata i na ꞌaniveleneku me Diu ꞌwaidie. ꞌOmu kebu ꞌu na ꞌaniveleneku me Diu ꞌwaidie, nuanuaku a na nago a na vonayavuga Loma yadi toveimea bwaikaotogina Sisa mataneye.” \v 12 Fesito i nogai bega i veifufu yana kaniselovo taiadi, mulieta Faulo i voneni i vo, Fai nuanuamu Sisa, ꞌatumaina, Sisa ꞌwaineye ꞌu na nago.” \s1 Fesito i veifufu Akalifa taiadi Faulo faifaina. \p \v 13 ꞌAkonadi ꞌaiata fuedi i ꞌaꞌava, Kini Akalifa ma novuna Benaisa i maia Sisalia bega i na vekaiwa Fesito ꞌwaineye i maiga faifaina. \v 14 Bei i miamia ꞌaiata ꞌifwaidi i ꞌaꞌava, Fesito i veifufu kininina ꞌwaineye Faulo faifaina. I vo, Sino tamu tomogo i miamia vanuga ꞌeba yogona nageneye Filikesa yana tutuye i veimea i luku. \v 15 Tutuyanina a nago Ielusalema me Diu yadi tovelomu ꞌadi toꞌedakumetavo wata ꞌifwaidi toꞌedakumeta ꞌauꞌauveadi yadi vevita tomogonina faifaina i luꞌivona ꞌwaikuye nuanuadi a na veimea i na wafa. \v 16 Siwe a vonedi a vo, ꞌIma me Loma kebu baniꞌodi yama sauluvaga. ꞌAiꞌedi tomogo yogoyogonina ꞌana tovevita kebu taiadi i na vonayavuga wata kebu ꞌama fata ꞌa na veimea i na wafa. I lubwaineni nagami i na vonayavuga, bega ta na ꞌasetai i veꞌewa mogitana ꞌalo i vevekali.” \v 17 A vonedi i na maia deꞌe bei i na vonayavuga. Tutuyanina i maia kebu a da ꞌivogavogana. A ꞌeno i ꞌatai a nago ꞌeba vonayavuga ꞌwaineye a miabui a veimea tomogonina i mieni. \v 18-19 \x + \xo 25:18-19 \xt Fol 23:29\x*Yaku nuanua a vo ꞌana tovevitavo yana sakona fuedi faifaidi i na luꞌivona siwe i tovoi i vona-ꞌavoꞌavovo yadi tafalolo ꞌana veimea faifaidi wata tamu towafa ꞌana wagava Iesu faifaina. Faulo i vonaga tomogonina i yawasa-vaitugana ma yawaina. \v 20 Yau a venuanaluga baniꞌodi a na munega bega a na ꞌaseta-ꞌatumaia nani deꞌe faifaidi, faifainanina Faulo a velutolieni a vo, Nuanuamu ꞌu na nago Ielusalema bei ꞌu na vonayavuga i vevitamuga faifaina?” \v 21 \x + \xo 25:21 \xt Fol 25:11-12\x*Siwe Faulo i baila nuanuana i na vonayavuga Sisa mataneye. Bega tolugaviavo a vonedi i na ꞌiꞌisaveꞌavini vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye, mulieta a na vetunei Sisa ꞌwaineye.” \v 22 Akalifa i vo, Yau wata nuanuaku tomogonina bonana a na nogai.” Nika Fesito i vo, ꞌAwaꞌawai bonana ꞌu na nogai.” \s1 Faulo i tovoi Akalifa ma novuna matadie. \p \v 23 \x + \xo 25:23 \xt Mad 10:18\x*I ꞌatai, Akalifa ma novuna Benaisa i lukuluku vanuga ꞌeba mia vaꞌauta ꞌwaineye matatabudi i veꞌililibuyedi fai taunina tomogo bwaikina wata ma yana ꞌaiꞌaiwabu. Toeva biola ꞌifwaidi wata ꞌifwaidi tomotoga bwaikidi ꞌatamananina ꞌana toꞌedakumetavo taiadi i luku. I luku i miabui, mulieta Fesito yana vona i vetunei Faulo i mieni. \v 24 \x + \xo 25:24 \xt Fol 22:22\x*Fesito i velamu i veifufu i vo, Kini Akalifa wata ꞌomi matatabumi taiadi ta maia, side tomogonina me Diu matatabudi deꞌe bei wata Ielusalema ꞌwaineye faifaina i luꞌivona ꞌwaikuye. Matatabudi i vegolegole i vo, I lubwaineni wafa, kebu nuanuama taiadi ta na miamia.” \v 25 Siwe kebu tamu yana sakona bwaikina a da veluagai bega a na veimea i na wafa. Taunina i vonaga nuanuana i na vonayavuga Sisa mataneye, faifainanina a nuani a na vetunei i na nago ꞌwaineye. \v 26 Fai yana sakona kebu a da veluagai, kebu ꞌaku fata yana sakonanidi faifaidi leta a na kilumi Sisa ꞌwaineye. Begaidi Faulo a mieni, Kini Akalifa matamuye wata matatabumi matamie yana vona ta na nogai mulieta ꞌaku fata faifaina a na kiluma a na veifufu Sisa ꞌwaineye. \v 27 Kebu ꞌana ꞌisa ꞌatumaina ꞌwaikuye ꞌaiꞌedi tamu tomogo yogoyogonina a na vetuneimo i na nago Sisa ꞌwaineye kebu yana lamunaga.” \c 26 \s1 Faulo i veifufu Akalifa mataneye. \p \v 1 Fesito yana vona i ꞌaꞌava, Akalifa Faulo i voneni i vo, A tauyemu ꞌu na veifufu taunimu faifaimu.” Faulo i velamu ma nimanimana, side baniꞌodi i veifufuyedi. \v 2 I vo, Kini Akalifa, a sosoana fai ꞌasiau a na vonayavuga matamuye naninidi me Diu i vevitakuga faifaidi. \v 3 Yaku sosoana lamuna fai me Diu yama sauluva wata yama nuanua tulidi tulidi ꞌu ꞌaseta-ꞌatumaidi. Begaidi a veluꞌui ꞌwaimuye, ꞌu na tokemaigemu yaku vona matatabuna ꞌu na nogaidi. \p \v 4 \x + \xo 26:4 \xt Fol 22:3; Fmi 3:5-6\x*Tutuyanina tubuaukuye me Diu matatabudi yaku sauluva i ꞌasetadi, nagami ꞌaku tuvadeye mulieta a mai Ielusalema. \v 5 Yau siaikuye tomogo Diu, siwe Falisi yadi ꞌailaꞌa nageneye a miamia yama veꞌetoboda matatabuna a veveꞌililibuyedi. Nani deꞌe me Diu fuedi i ꞌasetai wata ꞌaiꞌedi nuanuadi ꞌadi fata i na veifufuyedi ꞌwaimuye. \v 6-7 \x + \xo 26:6-7 \xt Fol 28:20\x*Basenadiotoga Yaubada i vonaꞌawaufaufa tubumavo ꞌwaidie ꞌana Venuaꞌivina Keliso i na vetunei, bega me Diu ꞌama wauma 12 tutuya matatabuna ma yadi subia wata ma yadi vetumagana vonaꞌawaufaufanina i lulukamaseni. Kini Akalifa, vonaꞌawaufaufanina ꞌwaineye yau wata a vetumagana begaidi me Diu i vevitaku a tovotovoi matamuye. \v 8 Awale ꞌomi ꞌwaimie vitana kebu ꞌami fata ꞌwa na vetumagana Yaubada towafa i na sivetovoidiga faifaina? \p \v 9 Basenadi yau yaku nuanua, egavo i vetumagana Iesu tomogo Nasaledi ꞌwaineye, veviga a veleveledi. \v 10 \x + \xo 26:10 \xt Fol 8:3\x*Side baniꞌodi a munemunegidi Ielusalema ꞌwaineye. Tovelomu ꞌadi toꞌedakumetavo veimea i veleku bega Iesu ꞌana todumwebika fuedi a yatoyatodi vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye, wata i nikenikedi i wafawafa yau ꞌanigoku i bikabika. \v 11 \x + \xo 26:11 \xt Fol 9:1-2\x*Yaku veimea ꞌwainega fuedi i nikenikedi ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaidie, ꞌifwaidi a veveꞌisakololodi nuanuaku yadi vetumagana Iesu ꞌwaineye i na baileni. Wata kamoku i ogaogala a nunago ꞌaniꞌie mali ꞌawalawa ꞌwaidie veviga a veleveledi.” \s1 Faulo yana nuavilana i veifufuyeni. \p \v 12 Wata Faulo i vonedi i vo, Fai nuanuaku Iesu ꞌana tovetumaganavo veviga a na veleveledi, begaidi tovelomu ꞌadi toꞌedakumetavo veimea i veleku i vetuneku a na nago Damasiko. \v 13 Kini Akalifa, ꞌaiata-ꞌwaneꞌwaneye ꞌa nunago ꞌifwaidi tomotoga taiadi, nika ꞌedeye mageta abamega i magesema. Magetanina bwaikaotogina, kebu baniꞌodi inala yana mageta. \v 14 Matatabuma ꞌa beꞌu fwayefwayeye bona a nogai Diu bonamega i vonavona ꞌwaikuye i vo, Saulo, Saulo awale vita ꞌu veleveleku a veveviga, siwe ꞌomu wata taunimu veviga ꞌu velevelemu.” \v 15 Yau a vo, ꞌAuvea, ꞌomu aitoi?” Yaku velutoli ꞌAuvea i tutuli i vo, Yau Iesu, kumaniku vita ꞌu veleveleku. \v 16 ꞌU tovoi. Yau a souyeku ꞌwaimuye bega a na venuaꞌivinemu yaku tofolova wata yaku toluꞌivona. ꞌU na nago mali tomotoga ꞌwaidie ꞌu na luꞌivona ꞌasiau a souyeku ꞌwaimuye faifaina wata bola tutuya ꞌifwaidi ꞌu na ꞌiseku faifaina. \v 17 A na vetunemu mali tomotoga taunidi kebu Diu ꞌwaidie, tomotoganidi wata yamu tomotoga me Diu nuanuadi i na nikemu siwe a na ꞌiꞌitaꞌitaꞌiemu. \v 18 \x + \xo 26:18 \xt Kolos 1:13; 1 Fit 2:9\x*Tomotoganidi matadi ꞌu na tolialadi, bega dudubala ꞌwainega ꞌu na vagavaidi ꞌu na miedi mageta ꞌwaineye, wata baniꞌodi Seitani yana toketokena ꞌwainega ꞌu na vagavaidi ꞌu na miedi Yaubada ꞌwaineye. Fai i na vetumagana ꞌwaikuye, Yaubada yadi sakona i na nuatavunidi mulieta i na luku yana tomotoga basenadi i venuaꞌivinediga ꞌwaidie.” \s1 Faulo yana folova Iesu faifaina i veifufuyeni. \p \v 19-20 \x + \xo 26:19-20 \xt Fol 9:22,28, 22:21\x*Wata Faulo i vo, Kini Akalifa, Iesu yana vona abamega i ꞌaꞌava, kebu a da vedumweꞌaiꞌaieni a vematayakayaka a lauꞌage me Diu wata mali tomotoga taunidi kebu Diu ꞌwaidie. Nagami a nago Damasiko, mulieta Ielusalema, wata baniꞌodi a nago ꞌawalawa matatabuna ꞌwaidie Iudia nageneye. Matatabudi a vonedi yadi sakona i na bailedi, Yaubada ꞌwaineye i na nuaviladi, yadi sauluva i na veꞌatumai bega mali tomotoga i na ꞌisedi i na ꞌasetai ꞌakonadi i nuaviladi. \v 21 \x + \xo 26:21 \xt Fol 21:30-31\x*Yaku folovanidi faifaidi me Diu i ꞌiveꞌaviniku vanuga ꞌeba veluꞌui nageneye wata igodi i da luvewafaku. \v 22-23 \x + \xo 26:22-23 \xt Luk 24:46-47\x*Tutuya fuedi Yaubada i ꞌiꞌitaꞌitaꞌieku i maiga ꞌasiau begaidi a tovoi a luluꞌivona ꞌomi tomotoga bwaikimi wata tomotoga-ꞌavoꞌavovo ꞌwaimie. Avaꞌai a veveifufuyediga i vesala Mosese wata Yaubada yana toluꞌivonavo yadi vona taiadi, vonanidi basenadiotoga i kilumidi bola Keliso Yaubada ꞌana Venuaꞌivina veviga bwaikina i na veluagai i na wafa mulieta kumanina nagami i na tovoi-vaitugana. Wata i kilumi Keliso faifaina i vo, ꞌAwaie yana lauꞌage baniꞌodi mageta me Diu wata mali tomotoga taunidi kebu Diu ꞌwaidie.” \p \v 24 Deꞌe baniꞌodi Faulo i veveifufuga, nika Fesito bonana bwaikinega i vo, Faulo, ꞌomu ꞌu veꞌwavaꞌwava. Yamu sikulu bwaikina nuamu i ꞌivegaugauya.” \v 25 Faulo yana vona i tutuli i vo, Fesito ꞌomu toveimea bwaikimu, yau kebu a da veꞌwavaꞌwavaga. Yaku vona tonovina wata nuaku kebu i da lugaugauya. \v 26 \x + \xo 26:26 \xt Ion 18:20\x*Avaꞌai a veifufuyediga ꞌakonadi Kini Akalifa i ꞌasetadi begaidi ma yaku venuafoufaꞌala ꞌaku fata a na veveifufu ꞌwaineye. Iesu yana wafa wata yana tovi-vaitugana tomotoga fuedi i ꞌiseni wata i ꞌasetai. A nuani naninidi matatabuna ꞌakonadi i ꞌasetadi kebu nani givagivana. \p \v 27 Kini Akalifa, ꞌomu Yaubada yana toluꞌivonavo yadi vona ꞌu vetumaganedi? A ꞌasetai ꞌu vetumagana.” \v 28 Siwe Kini Akalifa i voneni i vo, Yamu vonanina ꞌaleꞌusana ꞌwainega igodi nuanuamu yaku nuanua ꞌu na sivilai a na vetumagana Iesu ꞌwaineye.” \v 29 Faulo i vo, Aigodi, yaku veifufu ꞌaleꞌusanega ꞌalo manamanawena siwe a veveluꞌui Yaubada ꞌwaineye, nuanuaku ꞌomu wata ꞌifwaimi ꞌasiau yaku vona ꞌwa noganogaiga, ꞌwa na vetumagana Iesu ꞌwaineye yau baniꞌodi a vetumagana, siwe kebu i da lubwainemi tolugavia i na yogonimi yau baniꞌodi.” \p \v 30-31 \x + \xo 26:30-31 \xt Fol 25:25\x*Faulo yana vona i ꞌaꞌava, Kini Akalifa, Fesito, Benaisa, wata ꞌifwaidi tomotoga matatabudi i tovoi i souyedi tanotanoge ꞌaiseꞌavadi i veifufu i vo, Faulo kebu i da lubwaineni i na miamia vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye ꞌalo i na wafa fai kebu tamu yana sakona.” \v 32 Akalifa Fesito i voneni i vo, Tomogo deꞌe ꞌaiꞌedi kebu Sisa i da ꞌinanaiga, ta da ꞌetoyavuya, siwe fai nuanuana i na nago i na vonayavuga Sisa ꞌwaineye, ꞌasaꞌaiana i na miamia vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye, mulieta i na nago Loma.” \c 27 \s1 Faulo i dodoga i nunago Loma. \p \v 1 Faulo i miamia vanuga ꞌeba yogona ꞌwaineye, mulieta Fesito i veimea ꞌa na nagoi\f + \fr 27:1 \ft Luke taiadi i nagoi.\f* Loma. Loma tolugaviavo, tamu ꞌailaꞌa ꞌana wagava ꞌAilaꞌa Sisa, ꞌana toꞌedakumeta ꞌana wagava Diuliasa. Tomogonina Faulo wata ꞌifwaidi tomotoga yogoyogonidi i ꞌewadi taiadi ꞌa na nagoi Loma. \v 2 Tamu waka ꞌa veluagai ꞌatamana Adalamitio ꞌwainega i mai, saiꞌafoga i na tauya i na nago ꞌatamana fuedi Eisia balabalana ꞌwaidiamo. Wakanina ꞌwaineye ꞌa dodoga wata tamu tomogo Masidonia taiadi ꞌatamana Tesalonaika ꞌwainega ꞌana wagava Alisitako. \p \v 3 \x + \xo 27:3 \xt Fol 24:23\x*I ꞌatai ꞌa leꞌwa ꞌatamana Saidoni. Diuliasa tomogo ꞌatumaina, Faulo i tauyeni i nago enavo i na ꞌisedi wata avaꞌai nuanuana i na veleni. \v 4 Wata bega ꞌa silakata, fai yagina i vevevilama begaidi Imula Saifilosi wata fwayafwaya bwaikina kamwaneamo ꞌa nago. \v 5 ꞌAwalawa Silisia wata Famifilia tabwadiamo ꞌa nago ꞌa leꞌwa ꞌatamana Maila, ꞌawalawa Lisia nageneye. \v 6 Bei tolugaviavo ꞌadi toꞌedakumeta tamu waka bwaikina i veluagai Alekisanidilia ꞌwainega i mai i na nago ꞌawalawa Itali bega matatabuma wakanina ꞌwaineye ꞌa dodoga ꞌa nagoi, weꞌe ꞌama ꞌailaꞌa 276. \p \v 7 Fai yagina i vevevilama bega kebu ꞌa da lilidega, maꞌinuama ꞌa nago mulieta ꞌa leꞌwa ꞌatamana Naidasi. Bei kaukau debanagomega i nununuga bega ꞌa laka ꞌa nago Salimoni fogeneamo, bei kaukau saiꞌafo ꞌa veluagai. \v 8 Bega Imula Kiliti balabala lilivaneamo ꞌa nago bei wata yagina i vevevilama begaidi maꞌinuama ꞌa nago ꞌa leꞌwa ꞌAwauku Niwaniwalovina ꞌwaineye ꞌatamana Lasea lilivaneye. \p \v 9-10 Tutuya manamanawena ꞌakonadi i ꞌaꞌava kebu i da lubwainema ꞌa na vaganago fai ꞌakonadi toaluꞌu i leꞌwa, kaukau bwaikina ꞌana tutuya. Faifainanina Faulo waka ꞌana tofolovavo i vonedi i vo, Ekwavo, a nuani ꞌaiꞌedi ta na tauya bola vita ta na veluagai malaveseye waka wata kukua i na ꞌivesakodi, wata ꞌifwaida ta na monu.” \v 11-12 Faulo yana nuanuananina i veifufuyeniga tolugaviavo ꞌadi toꞌedakumeta kebu i da awaveꞌatumaieniga. ꞌEba lukunina kebu ꞌatumainaga kaukau ꞌana tutuye begaidi tomotoga fuedi nuanuadi saiꞌafo ꞌa na vaganago ꞌaiꞌedi ꞌama fata ꞌa da leꞌwa Finikisa, bei tamu ꞌawauku Imulanina Kiliti ꞌwaineye. ꞌAwaukunina ꞌatumaiotogina fai kaukau ꞌana tutuye yagina kebu ꞌana fata i na luku. Begaidi tolugaviavo ꞌadi toꞌedakumeta toniwaka wata wakanina ꞌana toꞌisaveꞌavina yadi nuanua i faliꞌatumaieni. \s1 Kaukau wata yagina waka i beweni. \p \v 13 ꞌAwaukunina ꞌwaineye ꞌa luku bei ꞌa miamiani, nika kaukau saiꞌafo i nunuga bolimanayega, waka ꞌana tofolovavo yadi nuanuananina i veveifufuyeniga nuanuadi ꞌa na tauya ꞌa na nago Finikisa. Bega lomu i yoꞌei naya i silakai balabala lilivaneamo ꞌa nago. \v 14 ꞌA balabala nika tamu kaukau bwaikina i yagiobuma ꞌoyayega. Kaukaunina ꞌatagiega i nunuga, yavalata bolimana kamwadie. \v 15 Kaukau naya i ꞌonai, waka i yagivekenai kebu ꞌama fata debanagomega ꞌa na nago bega waka i vivieni i bewemamo. \v 16 I bewema ꞌa nago imula siaina ꞌana wagava Koda dibunega bei saiꞌafo i velubabalema bega waka siaina ꞌa dikwadikwaniga ꞌa tokemaigema ꞌa silakai i laka tabwaneye ꞌa sifwasefwaseni. \v 17 I ꞌaꞌavana waka bwaikina i fania bulavayega bega yagina kebu waka i na tufuai. Waka ꞌana tofolovavo i kololo waka i na tula faifaina ꞌawalawa Libia ꞌwaineye bega naya i siobuyeni kaukau i bewemamo ꞌa nago. \v 18 I ꞌatai kaukau wata yagina bwaikaotogidi waka i lusakosakoi begaidi kukua i vedodogidiga i veavuledi. \v 19 Wata ꞌawaꞌawaie yagina i vebwaika-ꞌafoꞌafo waka taunina ꞌana kukua wata i veavuledi. \v 20 ꞌAiata fuedi nagedie kaukau bwaikina i nununuga kebu ꞌama fata ꞌubwana wata inala ꞌa na ꞌisedi bega ꞌa bavu, kebu ꞌa da ꞌasetaiga avaꞌaibe ꞌa nunago. Yama nuanua matatabuna i veꞌaleꞌusa ꞌa vo, Kebu ta na veꞌatumaiga, mogitana ta na wafa.” \p \v 21 \x + \xo 27:21 \xt Fol 27:9-10\x*Tutuya manamanawena kebu tamu aitoi i da ꞌani, mulieta Faulo i tovoi matameye i matawaꞌulidi i vo, ꞌWa ꞌiseni, bonaku ꞌwa taweniga. Ta da miamiaga Imula Kiliti, ꞌako kebu vita deꞌe ta da veluagai wata kukua i da ꞌenoꞌeno ꞌatumaidi.” \v 22 Wata Faulo i tolinuavatuvatudi i vo, Kebu ꞌwa na kolologa, waka mogitana i na tuweaweali weꞌe kebu tamu aitoi ꞌwaidega i na wafaga. \v 23-24 \x + \xo 27:23-24 \xt Fol 23:11\x*Lovane yaku Yaubadanina kumanina a subisubiaiga, tamu yana anelose i souyeni ꞌwaikuye i voneku i vo, Faulo, kebu ꞌu na kolologa. Yaubada nuanuana ꞌu na vonayavuga Loma yadi toveimea bwaikaotogina mataneye wata ꞌakonadi i vesauluva-ꞌatumaiemu emwavonidi taiadi wakeye ꞌwa dodoga kebu tamu aitoi i na wafa.” \v 25 Ekwavo, ꞌwa na tokemaigemi. A vetumagana avaꞌai Yaubada i vonekuga, baniꞌodi i na souyeni. \v 26 \x + \xo 27:26 \xt Fol 28:1\x*Siwe bola tamu imula ꞌwaineye ta na tula.” \s1 Waka saiꞌafo i leꞌwa balabala lilivaneye. \p \v 27 ꞌAiata 14 nagedie kaukau bwaikina i nununuga i bewebewema Eyaga Mediteleniani ꞌwaineye. Lovananina ꞌana utukamwane waka ꞌana tofolovavo i nuani ꞌakonadi ꞌa leꞌwaleꞌwa fwayafwaya lilivaneye. \v 28 Awana i ꞌetowavai ꞌeba ꞌetowavayega i ꞌiseni ꞌana vemanawe 40 mita. I yoꞌei ꞌa vaganago wata i ꞌavalainani i ꞌiseni 30 mita bega i ꞌasetai ꞌakonadi ꞌavala lilivaneye. \v 29 Waka ꞌana tofolovavo i kololo kileuye ꞌa na tula faifaina, begaidi lomu matatabuna 4 i tawedi waka mulineye bega waka i siveꞌavini, wata i veluꞌui yadi yaubada-vekavekali ꞌwaidie ꞌatai-matayoꞌo faifaina. \v 30 Siwe ꞌifwaidi nuanuadi i na dega bega waka siaina i siobuyeni igodi i da obu yadi vaiseba i vo, Wata lomu ꞌifwaidi ꞌa na tawedi fogenega.” \v 31 Faulo yadi nuanua ꞌakonadi i ꞌasetai begaidi tolugaviavo wata ꞌadi toꞌedakumeta taiadi i vonedi i vo, ꞌAiꞌedi noꞌo tomotoganidi i na dega, ꞌomi fuemi ꞌwa na wafa.” \v 32 Begaidi tolugaviavo waka siaina ꞌana bulava i kinidabai i beweni. \p \v 33 Saiꞌafoga tutuya i na fuai Faulo matatabudi i lukakadedi ꞌani faifaina i vo, Wakeye ta mimai ꞌaiata 14 nagedie kebu tamu saiꞌafo ꞌwa da ꞌanitonova. \v 34 \x + \xo 27:34 \xt Fol 27:22\x*A vonevonemi ꞌwa na ꞌani bega ꞌwa na vetoketoke. Tutuyanina ta na obuobu ꞌavale, kebu tamu avaꞌai i na ꞌetoꞌwaꞌimi, matatabumi ꞌatumaiꞌavami.” \v 35 Faulo yana vona i ꞌaꞌava, ꞌaniꞌani i ꞌewai, matadie i vekaiwa Yaubada ꞌwaineye i ꞌivivia i ꞌani. \v 36 Matatabudi Faulo i ꞌiseni nuafoudi i vatu begaidi i ꞌani. \v 37 ꞌAma ꞌailaꞌa matatabuma 276. \v 38 Matatabuma ꞌa ꞌani kamoma i aidi. ꞌAni i ꞌaꞌava, nuanuadi waka i na safaila begaidi witi basenadi i vedodogidiga matatabuna i veavuledi eyage. \s1 Waka i tula. \p \v 39 I ꞌatai, waka ꞌana tofolovavo balabala i ꞌisanaweni siwe kebu i da ꞌisaꞌinanai. Nidula i ꞌiseni ꞌawaukuye nuanuadi bei yagina i da bewema i da lulakavema nidule ꞌaiꞌedi ꞌana fata. \v 40 Bega lomu ꞌadi bulava i tudabadi i bailedi eyaga nageneye i ꞌenoꞌenovi, wata wayaisi i siobuyedi weꞌe fogeneye naya i silakai bega ꞌaiꞌedi ꞌana fata kaukau waka i na beweni ꞌa na obu balebaleye. \v 41 Siwe waka bwaikina bega i lilide i nago tamu nidula malaveseye bei i tula wata i toke fogena i vetufadualeni nidulanina ꞌwaineye. Fai yagina bwaikaotogidi waka mulina i tugeugeuya. \p \v 42 Tolugaviavo yadi nuanua, nuanuadi tomotoganidi yogoyogonidi matatabudi i na luvewafadi bega kebu tamu aitoi i na kayo i na obu ꞌavale i na dega. \v 43 Siwe tolugavianidi ꞌadi toꞌedakumeta nuanuana Faulo i na ꞌitaꞌitaꞌieni begaidi i talabodebodedi wata matatabuma i vonema i vo, Egavo kayokayomi nagami ꞌwa na sou ꞌwa na kayo ꞌwa na obu balebaleye. \v 44 \x + \xo 27:44 \xt Fol 27:22-25\x*Weꞌe ꞌifwaimi kayo bavubavumi deu ꞌwa na ꞌewadi bega ꞌwa na kayo.” Side baniꞌodi ꞌa munega bega matatabuma ꞌatumaiꞌavama. \c 28 \s1 Faulo ma enavo Imula Melita ꞌwaineye. \p \v 1 Matatabuma ꞌatumaiꞌavama ꞌa laka ꞌavale, weꞌe imulanina ꞌana tomotoga i vonema imula ꞌana wagava Melita. \v 2 I vekaiwa ꞌwaimeye wata ma yadi nuakalikali i ꞌivaisema bwaikina. ꞌWei i leꞌwa fuema ꞌa vekaukau begaidi faifaima ꞌai i levai. \v 3 Faulo ꞌaiꞌweuꞌweu ma ꞌitavina i mieni matatabuna i silakaveni ꞌai meaneye ꞌoꞌolo kasikasisina i ꞌalavesouya Faulo nimaneye i ꞌaiova kebu i da ꞌanitaꞌia i fwata-vagata. \v 4 Imulanina ꞌana tomotoga i ꞌiseni ꞌoꞌolo i fwata-vagata ꞌaiseꞌavadi i vona i vo, Vona mogitana Faulo basenadi tamu tomogo i luvewafai. I lubwaineni i da wafa wakeye, siwe i dega, begaidi tamu yada yaubada ꞌana wagava Feiti deꞌe bei i na luvewafai.” \v 5 \x + \xo 28:5 \xt Mak 16:18\x*Faulo ꞌoꞌolo i luitaleni ꞌai i ꞌalai siwe kebu tamu avaꞌai i da vaia. \v 6 \x + \xo 28:6 \xt Fol 14:11\x*Tomotoganidi Faulo i ꞌiseꞌiseni i vo, Tomogona matatabuna i na tubuga ꞌalo i na ꞌaniuliulia i na wafa.” Tutuya manamanawena i ꞌiseꞌiseni nika ꞌatumaiꞌavana bega yadi nuanua i sivilai i vo, Tomogonina noꞌo tamu yaubada.” \p \v 7 Imulanina ꞌana tomotoga ꞌadi toꞌedakumeta bwaikina ꞌana wagava Fabilisi yana tanoga kebu ꞌaniꞌiega bei ꞌa vevevalaga ꞌwainega. I mai i vekaiwa ꞌwaimeye bega i vagavaima ꞌa nagoi yana vanuge ꞌa miamiani ꞌaiata ꞌaitonu nagedie i ꞌiꞌisaveꞌavinima. \v 8 Fabilisi tamana i viga kamotaitaina i ꞌiveyaviyavia. Faulo i luku yana tutudabeye i veluꞌui faifaina wata nimana i yatoi ꞌwaineye i veagiagi. \v 9 Toviga matatabudi imulanina ꞌwaineye vala i nogai i maia Faulo ꞌwaineye i ꞌiveꞌatumaidi. \v 10 Yadi nuakalikali nani fuedi i velema wata tutuyanina yama dodoga ꞌwaineye ꞌifwaidi wata i velema ꞌama ꞌibua. \s1 Melita ꞌwainega Faulo ma enavo i tauya i na \s1 nagoi Loma. \p \v 11 Wetaꞌi ꞌaitonu nagedie ꞌa miamiani Imula Melita ꞌwaineye, mulieta ꞌa dodoga tamu waka ꞌana wagava Yaubadavo-Natulugaluga ꞌwaineye. Wakanina basenadi Alekisanidilia ꞌwainega i mimai nika kaukau ꞌana tutuya i veluagai bei i tutubodeni i mia-vagata. \v 12 ꞌA silakata ꞌa nago ꞌa leꞌwa ꞌatamana Silakusa, Imula Sisili ꞌwaineye bei ꞌa miamiani ꞌaiata ꞌaitonu. \v 13 Wata bega ꞌa silakata ꞌa nago ꞌa leꞌwa ꞌatamana Litiami ꞌa ꞌeno. I ꞌatai kaukau i nunuga bolimanayega wata bega ꞌa silakata ꞌaiata ꞌailuga ꞌa nunago mulieta ꞌa leꞌwa ꞌatamana Futioli. \v 14 Bei tovetumaganavo ꞌifwaidi ꞌa veluagadi nuanuadi taiadi ꞌa na miamiani wiki ꞌaitamogana, mulieta ꞌa tauya ꞌa na nagoi Loma. \v 15 Emavo tovetumaganavo Loma ꞌwaineye valama i nogai i maia i yogoꞌedeꞌedema. ꞌIfwaidi ꞌa veluagadi ꞌeba sivedavedamana ꞌwaineye Afiasi, wata ꞌifwaidi tamu ꞌatamana ꞌwaineye, Vanuga Wakawaka ꞌAitonu. Tutuyanina Faulo i ꞌisedi ma yana sosoana i vekaiwa Yaubada ꞌwaineye. \s1 Faulo i leꞌwa Loma. \p \v 16 Tutuyanina ꞌa leꞌwa Loma, tolugaviavo ꞌadi toꞌedakumeta Faulo i tauyeni i na miaꞌeni, siwe tamu tolugavia i na ꞌiꞌisaveꞌavini. \p \v 17 ꞌA miamiani ꞌaiata ꞌaitonu, mulieta Faulo nuanuana i na veifufu me Diu ꞌadi toꞌedakumetavo ꞌwaidie. Vala i vetunei ꞌwaidie matatabudi i vaꞌauta ꞌwaineye taiadi i veifufu i vo, Ekwavo, basenadi me Diu i miamianiga Ielusalema i ꞌiveꞌaviniku i ꞌaniveleneku me Loma ꞌwaidie, siwe kebu tamu sakona a da ꞌidewai yada tomotoga ꞌwaidie wata kebu tamu yada sauluva tubudavo ꞌwaidiega a da geuya. \v 18 \x + \xo 28:18 \xt Fol 26:32\x*Loma gabemani i velutolitolieku nuanuadi i da ꞌetoyavuku fai kebu tamu sakona i da veluagai ꞌwaikuye bega i na luvewafaku. \v 19 Siwe me Diu i baila kebu nuanuadi i na ꞌetoyavuku begaidi me Loma gabemani a vonedi nuanuaku a na vonayavuga Sisa mataneye. Yada tomotoga me Diu i vevita-maimaigiku siwe kebu a da nuasako ꞌwaidie wata kebu nuanuaku yadi vevita a na tutuli. \v 20 \x + \xo 28:20 \xt Fol 26:6\x*Me Isileli fueda ta vetumagana Yaubada ꞌana Venuaꞌivina i na vetunei faifaina ꞌwa lulukamata, yau wata baniꞌodi a vetumagana, faifainanina i yogoniku deꞌe bulava kainumu ꞌwainega.” \v 21 Toꞌedakumetanidi Faulo yana vona i tutuli i vo, Emavo Iudia ꞌwaineye i miamiani kebu tamu leta i da vetunei ꞌwaimeye ꞌomu faifaimu, wata ꞌwaidiega kebu tamu aitoi i da mai valamu i da veifufuyeni ꞌwaimeye ꞌalo i da awavesakoyemu. \v 22 Siwe nuanuama ꞌu na veifufu ꞌwaimeye bega yamu nuanua ꞌa na ꞌasetadi fai ꞌa nogai ꞌomi Iesu yana ꞌAilaꞌa tomotoga fuedi i awaobuobuyemi.” \p \v 23 Bega tamu ꞌaiata i venuaꞌivineni tomotoga fuedi i souyedi avaꞌaibe bei Faulo i miamia ꞌwaineye. Faulo i veifufu wata i kiavemageta Yaubada yana veimea tomotoga ꞌwaideye faifaina, ꞌawaꞌawaiega i nago i lovani. Nuanuana fuedi i na vetumagana Iesu ꞌwaineye begaidi vona ꞌifwaidi Yaubada yana Buki ꞌwainega i voneyedi. Vonanidi i maia Mosese wata ꞌifwaidi Yaubada yana toluꞌivonavo ꞌwaidiega. \v 24 Tomotoga ꞌifwaidi yana veifufu i nogai i vetumagana Iesu ꞌwaineye, weꞌe ꞌifwaidi kebu i da vetumagana i baila. \v 25-28 \x + \xo 28:25-28 \xt Ais 6:9-10; \xt Fol 13:46\x*Yadi tauya ꞌwaineye taiadi i veꞌikwayekwayega begaidi Faulo i vonedi i vo, Basenadiotoga ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i vona mogitana tubudavo ꞌwaidie ꞌomi tobailanimi faifaimi. Tamu Yaubada yana toluꞌivona ꞌana wagava Aisea i ꞌivaiseni bega i kilumi i vo, \p ꞌU na nago me Diu ꞌu na vonedi ꞌu na vo, \p Tomotoga deꞌe nuadi tabodadi, \p Tanigadi i ꞌibodadi \p Bega kebu i na nogai. \p Matadi i ꞌuludi \p Bega kebu i na ꞌiseni. \p ꞌAiꞌedi nuadi i da magetaiga \p I da nuaviladi ꞌwaikuye \p A da ꞌiveꞌatumaidi. \p Begaidi i na nogaya-wayoga, kebu nuadi i na magetadi. \p Wata i na ꞌisa-wayoga siwe kebu i na ꞌisaꞌinanaiga.” \p Wata Faulo i vonedi i vo, Fai ꞌomi me Diu fuemi ꞌwa baila, nuanuaku ꞌwa na ꞌasetai Yaubada nuanuana mali tomotoga taunidi kebu Diu i na ꞌitaꞌitaꞌiedi. ꞌItaꞌitaꞌi valana ꞌakonadi i vetunei ꞌwaidie, taunidi i na nogai i na vetumagana.” [ \v 29 Faulo yana vona i ꞌaꞌava, me Diu i sousouyedi, tauniꞌavadi i veveꞌikwayekwayega Faulo yana veifufu faifaina.] \p \v 30 Malamala ꞌailuga nagedie Faulo i miamia tamu tomogo yana vanuga ꞌwaineye i tututula, wata egavo ꞌana vebaꞌwa faifaina i mimaia ma yana sosoana taiadi i veveifufu. \v 31 Ma yana venuafoufaꞌala i lalauꞌage Yaubada yana veimea tomotoga ꞌwaideye faifaina, wata i veve ꞌwaidie Toveimea Iesu Keliso faifaina, kebu tamu aitoi i da tatalabodeni. \p ꞌAsaꞌaiana baniꞌodi, \p Yau Luke.