\id 2CO - Iamalele NT [yml] -Papua New Guinea 1988 (web version -2013 bd) \h 2 KOLINITA \toc1 Faulo yana kiluma ꞌana veluga me Kolinita ꞌwaidie \toc2 2 Kolinita \toc3 2 Kol \mt1 2 KOLINITA \mt2 Faulo yana kiluma ꞌana veluga me Kolinita ꞌwaidie. \ip Deꞌe letanina Faulo i kiluma-vaitugana me Kolinita ꞌwaidie ꞌatamana Masidonia ꞌwainega. Kolinita tamu ꞌatamana ꞌana wagava bwaikina ꞌawalawa Akaia ꞌalo Gulisi nageneye. \ip Weꞌe nagami Faulo i kilumaga me Kolinita i yagaidi, mulieta tamu tutuya Taito i vetunei, i na ꞌasetadi bega i na vilai i na mai i na veifufu. Taito i vilai i mai i veifufu i vo, Me Kolinita Faulo bonana i nogai ꞌakonadi i nuaviladi, weꞌe ꞌifwaidi i baila kebu nuanuadi Faulo yana veimea.” Deꞌe letanina nageneye nani bwaikidi 4 i ꞌenoꞌenovi. Nagami, Faulo i sosoana tomotoganidi i nuaviladiga faifaidi, wata Vala ꞌAtumaina Iesu Keliso ꞌana nuanua nageneye mogitana faifaina i tolinuataꞌi. Weꞌe ꞌana vetonu i vonedi yadi ꞌanivelena-maimaiga i na yato tovetumagana i vewekowekomaga faifaidi. ꞌAna ve 4, i kiavemageta ꞌwaidie taunina mogitana tomataꞌaulele. Deꞌe letanina ꞌana ꞌidi side baniꞌodi. \ib \ili1 Vona-vekaiwa me Kolinita ꞌwaidie wata Yaubada ꞌana subia. 1:1-11 \ili1 Me Kolinita Faulo i kiavenuavitai weꞌe Faulo nuanuana i na veianedi. 1:12-2:13 \ili1 Faulo yana folova mogitana vetoluꞌivona Yaubada yana Veakutagona ꞌIvauna faifaina. 2:14-6:10 \ili1 Faulo ꞌana lautonova me Kolinita faifaidi i luꞌivoneyeni. 6:11-7:16 \ili1 ꞌAnivelena-maimaiga ꞌana ꞌidewadewa taunidi yadi nuanuayega faifaina. 8:1-9:15 \ili1 Faulo i veifufu yana vetomataꞌaulele me ꞌadi ꞌeba ꞌisa. 10:1-12:21 \ili1 Faulo yana nuanua, yana veluꞌaseꞌase wata yana ꞌalanuai. 13:1-13 \c 1 \p \v 1 \x + \xo 1:1 \xt 1 Kol 1:1\x*Emavo, yau Faulo iada Timoti taiadi ꞌa vekaiwa ꞌwaimie. Yaubada nuanuana, bega a vetomataꞌaulele Iesu Keliso faifaina, weꞌe ꞌomi Yaubada yana ꞌAilaꞌa ꞌwa miamiani ꞌatamana Kolinita ꞌwaineye, kumanimiavo ꞌwa vetumaganaga Keliso ꞌwaineye wata Yaubada yana tomotoga matatabumi ꞌawalawa Gulisi nageneye, a kilukiluma ꞌwaimie. \p \v 2 \x + \xo 1:2 \xt 1 Kol 1:3\x*ꞌA veveluꞌui faifaimi, nuanuama Yaubada Tamada wata ꞌada Toveimea Iesu Keliso ma yadi nuakalikali i na vevesauluva ꞌatumaina ꞌwaimie wata nuanua bikana, mia ꞌatumaina taiadi i na velevelemi. \s1 Yaubada ꞌada Toꞌaivaita. \p \v 3 \x + \xo 1:3 \xt 1 Fit 1:3; Lom 15:5-6\x*Yaubada ta na subisubiai, taunina ꞌada Toveimea Iesu Keliso yana Yaubada wata Tamana. Taunina Tamada, ꞌada Toꞌisanuakalikali, ꞌaiseotogina ꞌwainega ꞌaivaita ta veveluagadi. \v 4 ꞌAda vita matatabuna ꞌwaidie i kikiavefaꞌalida wata nuada i ꞌiveagiagidi bega tovetumagana ꞌifwaidi vita tulina tulina i na veluagadiga, ꞌada fata ta na ꞌivaisedi ꞌaivaitanidi ta veluagadiga ꞌwaidiega. \v 5 Vita wata veviga Keliso i veluagadi faifaida, ꞌida wata baniꞌodi vita bwaikidi ta veveluagadi faifaina. Mogitana ta veveluagadi siwe wata ꞌaivaita bwaika-falafaladi ta veveluagadi fai Keliso taiadi ta miaveꞌitubama. \v 6 Fai Iesu Valana ꞌAtumaina ꞌa lalauꞌage vita bwaikidi ꞌa veveluagadi, siwe kebu ꞌa da veluaga-maimaigidi, fai yama lauꞌagenidi ꞌwaidiega ꞌwa vetumagana Iesu Valana ꞌwaineye nika Yaubada i ꞌivaisemi wata i ꞌitaꞌitaꞌiemi. Fai Yaubada i ꞌiꞌivaisema vita ꞌadi tutuye, ꞌomi wata baniꞌodi ꞌaivaita ꞌwa na veluagadi nuami i na veꞌatumai. Mogitana vitanidi ꞌa veveluagadiga ꞌomi wata ꞌwa veveluagadi siwe ꞌami ꞌaivaitanidi ꞌwaidiega Yaubada i na kiavetoketokemi i na nagoga ma yami tokemaiga ꞌwa na tovotovoi faꞌalina. \v 7 ꞌA nuani mogitana ꞌwa na tovotovoi faꞌalina. Avinodi ꞌada vita i vesala, siwe wata ꞌada ꞌaivaita Yaubada ꞌwainega i vesala. \p \v 8 \x + \xo 1:8 \xt Fol 19:23; 1 Kol 15:30-32\x*Emavo, vita bwaikaotogidi ꞌa veluagadi ꞌawalawa Eisia nageneye, nuanuama ꞌwa na ꞌaseta-ꞌatumaidi. Mogitana vitanidi vitaotogidi ꞌwa da vo i da akufwasema ꞌa vo ꞌako, ꞌWainega ꞌa na wafa.” \v 9 ꞌA vebaemaga ꞌwa da vo mali tomotoga i da veimea ꞌa na wafa. Siwe vitanidi i souyediga ꞌwaimeye bega kebu taunima yama toketokena ꞌa na vetumaganeni, weꞌe mogitana ma yama vetumagana taunima ꞌa tauyema Yaubada ꞌaiseotogina ꞌwaineye, ꞌa na wafaga kebu tamu avaꞌai, fai taunina towafa ꞌadi tosivetovoi. \v 10-11 \x + \xo 1:10-11 \xt 2 Tim 4:18\x*Vitanidi ꞌeba wafa ꞌwaidiega i ꞌitaꞌitaꞌiemaga wata ꞌawaie i na ꞌitaꞌitaꞌiema. ꞌOmi ꞌwa na ꞌiꞌivaisema yami veluꞌui ꞌwaidiega, ꞌa nuani mogitana tutuya matatabuna i na ꞌiꞌitaꞌitaꞌiema. ꞌAiꞌedi fuemi ꞌwa na veveluꞌui faifaima Yaubada yami veluꞌuinidi i na tutulidi ma yana nuakalikali, i na vesauluva ꞌatumaina ꞌwaimeye, ꞌomi wata mali tomotoga ꞌwa na ꞌiseni ꞌwa na vevekaiwa ꞌwaineye yana nuakalikalinina ꞌwaimeye faifaina. \s1 Faulo igodi i da nago Kolinita. \p \v 12 \x + \xo 1:12 \xt 1 Kol 1:17; 2 Kol 2:17\x*ꞌAma fata ꞌa na awaꞌaiꞌaima fai ꞌama vebae ꞌwaineye ꞌa lutonovi yama sauluva ꞌatumaidi mali tomotoga matadie weꞌe mogitana ꞌomi me Kolinita matamie. Yaubada yana toketokena ꞌwainega yama sauluva i tonova, kebu ꞌa da luwanawana sauluva sakoidi wata ꞌatumaidi taiadi. Yama sauluvanidi kebu tomia fwayafwaya yadi nuanua baniꞌodiga, weꞌe mogitana Yaubada yana nuakalikali i veveimeyema bega yama sauluva tonovidi. \v 13-14 \x + \xo 1:13-14 \xt Fil 2:16\x*Yama leta matatabuna ꞌwaimie kebu tamu vona givagivana ꞌa da kilumiga, weꞌe mogitana avaꞌai ꞌa kilumiga ꞌami fata ꞌwa na luꞌiawawadi wata ꞌwa na ꞌasetadi. Tutuya deꞌe yami ꞌaseta faifaima saiꞌafo, nuanuaku yami ꞌasetanina i na vevebwaika i na nagoga yama nuanua matatabuna ꞌwa na ꞌasetaꞌaꞌavadi, bega ꞌaiatanina ꞌada Toveimea Iesu i na vila-vaitugani ꞌami fata ꞌwa na awaꞌaiꞌaima, ꞌima ꞌa na awaꞌaiꞌaimiga baniꞌodi. \p \v 15-16 Fai a nuani mogitana nuanuami yau, bega yaku nuanua a ꞌidewai a vo, A na nunagoga ꞌawalawa Masidonia, nagami a na nago me Kolinita ꞌwaidie, mulieta yaku lauvivila i na ꞌaꞌava, a na vilaku a na mai wata a na ꞌisedi. A na miamia, mulieta yadi ꞌaivaita ꞌwainega a na tauya a na nago ꞌawalawa Iudia.” A vo, Deꞌe baniꞌodi a na nagoyediga tutuya ꞌailuga a na ꞌisedi, wata tutuya ꞌailuga i na sosoana.” \v 17 Fai a vo, A na nago me Kolinita ꞌwaidie,” siwe kebu a da wai, voke yami nuanua ꞌwa vo, Faulo tovekali.” Tomotoga fuedi ꞌawadi i na vo, Eꞌe, ꞌa na ꞌidewai,” siwe yadi nuanua ꞌwaidie i vo, Kebu ꞌa na ꞌidewaiga.” Weꞌe yau, kebu baniꞌodi yaku sauluvaga. \p \v 18 Avaꞌai Yaubada i na voneyeniga, mogitana i na ꞌidewai, ꞌima wata baniꞌodi kebu ꞌa da vekaliemiga. Nagami ꞌa vonemi ꞌa vo, Eꞌe, ꞌa na ꞌidewai,” siwe yama nuanua ꞌwaineye kebu ꞌa da vo, Kebu.” \v 19 ꞌIma kebu tovekaliga fai Iesu Keliso Yaubada Natuna, kumanina faifaina yau, Sailasa, Timoti taiadi ꞌa lauꞌage ꞌwaimie, kebu tovekaliga. Kelisonina i na vo, Eꞌe, a na ꞌidewai,” weꞌe yana nuanua kebu tulineamo i da nunago. Avaꞌai i voneyediga, matatabuna i na ꞌidewadi wata ꞌawaie i na ꞌidewadi. \v 20 \x + \xo 1:20 \xt Lom 15:18-19; Ve 3:14\x*Yaubada yana vonaꞌawaufaufa fuedi, siwe Keliso ꞌaitamogana ꞌaitamogana i ꞌidewadi. Begaidi Yaubada ta subisubiai ta vo, Vona mogitana, Yaubada i na ꞌidewadi Keliso ꞌwainega.” \v 21-22 \x + \xo 1:21-22 \xt 1 Ion 2:27; Efe 1:13-14; Lom 8:16-17\x*Yaubada ꞌaiseotogina ꞌima wata ꞌomi yada miaveꞌitubama Keliso ꞌwaineye, ꞌana tokiavefaꞌala. Wata Yaubada ꞌaiseotogina i venuaꞌivineda yana nuanua ta na ꞌidewadi wata yana tugusa i yatoi ꞌwaideye bega ꞌida yana tomotoga mogitana. Tugusanina, ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i ageda, yada ꞌeba ꞌisa ꞌawaie ꞌada veuveuta ta na veluagadi ꞌwainega. \p \v 23 \x + \xo 1:23 \xt Lom 1:9\x*Yaubada ꞌaku toꞌaseta a vona mogitana ꞌwaimie kebu a da vekali. Fai a nuanidi yami sauluva kebu ꞌatumaidiga, yaku lauvivila ꞌana tutuye kebu a da wai ꞌwaimie. A da waiga yami sauluva sakoidi a da ꞌisedi, faifaidi a da awavesakoyemi. \v 24 \x + \xo 1:24 \xt 1 Fit 5:3\x*ꞌAkonadi ꞌwa vetumagana Keliso ꞌwaineye ꞌwa tovotovoi faꞌalina, bega kebu nuanuama ꞌa na veimeyemi ꞌa na vo, Side naninidi ꞌwaidie ꞌwa na vetumagana.” Weꞌe mogitana ꞌima wata ꞌomi ma fueda ta folofolova yami sosoana faifaina. \c 2 \s1 Faulo tamu yana leta ꞌwainega me Kolinita i awavesakoyedi. \p \v 1 \x + \xo 2:1 \xt 1 Kol 4:21\x*Basenadi a waiga a awavesakoyemi yami sauluva faifaidi ꞌwa nuavita. Bega yaku nuanua a vo, Tutuya deꞌe kebu wata a na nagoga, kebu nuanuaku yaku awavesako ꞌwainega wata i na nuavita.” \v 2 ꞌOmi ꞌaku tokiavesosoana, ꞌaiꞌedi a da awavesakoyemi yami sauluvanidi faifaidi nuami a da ꞌivevitadi nika yau wata a da nuavita. ꞌWa da nuavitaga kebu tamu wata aitoi i da miamia bega i da kiavesosoaniku. \v 3 Begaidi tamu leta a kilumi i wai ꞌwaimie a awavesakoyemi yami sauluva sakoidi faifaidi. I lubwainemi ꞌwa da kiavesosoaniku bega nuanuaku nagami yami sauluva i na veꞌatumai, mulieta tutuyanina a na waiga, kebu a na nuavita a na sosoana faifaimi. ꞌOmi matatabumi a ꞌasetami, a nuani mogitana ꞌaiꞌedi a na wai ma yaku sosoana a na veluagami, ꞌomi matatabumi wata ꞌwa na sosoana. \v 4 \x + \xo 2:4 \xt 2 Kol 7:8-9\x*Fai nuanuaku taiadi ta na sosoana ma yaku nuavita wata ma yaku venuafouviga, ma matageuku a kiluma ꞌwaimie. A kilumaga, kebu nuami ꞌadi ꞌivevita faifaina, weꞌe mogitana a kiluma bega ꞌwa na ꞌasetai a nuakalikaliemi bwaikina. \s1 Faulo i veifufu tamu tosakona faifaina. \p \v 5 \x + \xo 2:5 \xt 1 Kol 5:1\x*Nuanuaku a na veifufu tomogonina nuada i kiavenuavitadiga faifaina. Fai taunina tamu iami yau kebu ꞌaiseku yana sauluva faifaina a da nuavita, ꞌomi wata saiꞌafo ꞌwa nuavita. Siwe kebu nuanuaku yana bunumayaga a na ꞌivebwaiki, begaidi kebu wata faifaina a na vona. \v 6 ꞌAkonadi saiꞌafo matatabumi vematavuloga ꞌwa veleni yami luvulewa ꞌwainega, siwe tutuya deꞌe ꞌasaꞌaiana. \v 7 Nuanuaku ꞌwa na nuatavuni nuana ꞌwa na ꞌiveꞌatumaia i na nunago yana nuavita i na vebwaika-ꞌafoꞌafo i na ꞌivedumweꞌaiꞌaia. \v 8 Begaidi a na vonemi nuanuaku yami sauluva wata yami vona ꞌwaidiega ꞌwa na ve bega i na ꞌasetai ꞌwa nuakalikalieni. \v 9 Basenadi leta a kiluma i wai ꞌwaimie ꞌana vematavuloga faifaina, a silubumi a da ꞌasetai yaku vona ꞌwa vevematayakeyakedi nani matatabuna ꞌwaidie ꞌalo kebu. \v 10 ꞌAiꞌedi aitoi ꞌwa nuatavuniga, yau wata baniꞌodi ꞌakonadi a nuatavuni. Weꞌe yaku nuatavunanina, ꞌaiꞌedi mogitana tamu sakona i ꞌenoꞌeno a nuatavuniga, a nuatavuni Keliso mataneye yami ꞌatumaina faifaina nika ꞌwa na sosoana. \v 11 \x + \xo 2:11 \xt Luk 22:31-32\x*Fai Seitani yana nuanua sakoidi ta ꞌasetadi, tosakona ꞌakonadi i nuavilaiga ta na nuakalikalieni, i na nunago Seitani i na vetoketoke ꞌwaideye nika ꞌida tovetumagana yada mia i na ꞌivesakoi. \s1 Yaubada yana tofolovavo i kiavetoketokedi. \p \v 12 \x + \xo 2:12 \xt Fol 14:27\x*Basenadi yaku lauvivila ꞌwaineye a nago ꞌatamana Tiloasi a na lauꞌage Keliso Valana ꞌAtumaina faifaina. Tutuyanina a leꞌwa a ꞌiseni ꞌakonadi ꞌAuvea tomotoganidi yadi nuanua i ꞌidewadi begaidi nuanuadi Valananina i na nogai. \v 13 Weꞌe bei igodi iada Taito a da veluagai valami i da luꞌivona ꞌwaikuye nika a ꞌisaꞌavai. Fai a ꞌisaꞌavai nuafouku i veviga begaidi a ꞌalanuai nika a tauya a nago ꞌawalawa Masidonia. \p \v 14 \x + \xo 2:14 \xt Lom 6:17\x*Bei Taito a veluagai valami i luꞌivona ꞌwaikuye, ꞌana nogaya ꞌatumaina begaidi a vekaiwa Yaubada ꞌwaineye. A vekaiwaga Yaubada ꞌwaineye fai i vetoketoke ꞌana gaviavo ꞌwaidie Keliso ꞌwainega, weꞌe ꞌima yana tofolovavo tutuya matatabuna i ꞌeꞌedakumesema wata i kikiavetoketokema. Yaubada i venuaꞌivinema Keliso ꞌana ꞌaseta faifaina ꞌa lalauꞌage tomotoga matatabuna ꞌwaidie, ꞌwa da vo tamu magai ꞌana yaoga ꞌiwanina i da susula tomotoga ꞌwaidie. \v 15 \x + \xo 2:15 \xt 1 Kol 1:18\x*Tomotoga ꞌifwaidi i nunago ꞌitaꞌitaꞌi ꞌana ꞌeda ꞌwaineamo, weꞌe ꞌifwaidi i nunago wafaotoga ꞌana ꞌeda ꞌwaineamo. Keliso faifaina ꞌa lalauꞌage tomotoganidi matadie, baniꞌodi Keliso magaina i sousouyeni ꞌwaimega, Yaubada yana ꞌeba sosoana. \v 16 Tomotoganidi i nunago wafaotoga ꞌana ꞌeda ꞌwaineamo Keliso ꞌana lauꞌage ꞌwaidie baniꞌodi taumata ꞌanibaina magaina, weꞌe tomotoganidi ꞌitaꞌitaꞌi i veveluagai, ꞌana lauꞌage ꞌwaidie baniꞌodi magai ꞌiwanina, yadi ꞌeba ꞌisa ꞌawaie mia ꞌatumaina wata miamia-vagaina i na veluagai. Folovanina vetolauꞌage, ꞌwa da nuani egavo ꞌadi fata i na folovi? \v 17 \x + \xo 2:17 \xt 1 Fit 4:11\x*Tomotoga fuedi Yaubada yana Vona i lalauꞌagega yadi nuanua i vo, Nani-ꞌavoꞌavovo siwe ꞌa na lalauꞌage mani bwaikina ꞌa na veluagai.” Weꞌe ꞌima, kebu baniꞌodi ꞌa da vesauluvediga. Fai Yaubada i venuaꞌivinema ꞌa vetofolova Keliso faifaina, kebu faifaima ꞌa da nuanua, Yaubada mataneye yana Vona ꞌa veveifufu tonovina. Begaidi folovanina vetolauꞌage faifaina, ꞌima ꞌama fata. \c 3 \s1 Faulo Yaubada yana toketokena ꞌwainega i folofolova. \p \v 1 \x + \xo 3:1 \xt Fol 18:27\x*ꞌIma ꞌa vo, ꞌAma fata Yaubada yana folova ꞌa na ꞌidewai,” bega voke ꞌwa na vo, Faulo ma enavo taunidi i awaꞌaiꞌaidi basenadi baniꞌodi.” Tolauꞌage ꞌifwaidi i waia ꞌwaimie ma yadi lubulubu mali tomotoga i kilumidi ꞌadi ꞌaseta wata ꞌadi awaveꞌatumai faifaina. Wata baniꞌodi ꞌomi me Kolinita tolauꞌage ꞌifwaidi yadi lubulubu ꞌwa kilumidi ꞌadi ꞌaseta wata ꞌadi awaveꞌatumai faifaina bega i na nagoi mali ꞌawalawa ꞌwaidie i na lauꞌage. Voke wata ꞌwa na vo, Faulo ma enavo i lubwainedi ma yadi lubulubu ꞌadi ꞌaseta wata ꞌadi awaveꞌatumai faifaina.” \v 2 Weꞌe ꞌima, ꞌama ꞌaseta wata ꞌama awaveꞌatumai ꞌana lubulubu ꞌasaꞌaiana ꞌomi. ꞌA vebaema ꞌwa awaveꞌatumaiema, ꞌwa da vo ꞌwa da kiluma yama nuanua ꞌwaidie. Tomotoga matatabudi ꞌadi fata yami sauluva i na ꞌisedi i na ꞌasetai ꞌomi Keliso yana tomotoga, yama folova vuagina ꞌomi, nika i na awaveꞌatumaiema. \v 3 \x + \xo 3:3 \xt Sou 24:12\x*ꞌAkonadi ma ꞌana ꞌaseta tomotoga ꞌwaidie ꞌomi Keliso yana leta. Yama lauꞌage ꞌwainega Keliso tauniotogina i kiluma yami nuanua ꞌwaidie. Basenadiotoga Yaubada yana veꞌetoboda i kilumidi kileu ꞌwaidie i ꞌanivelenedi Mosese ꞌwaineye. Weꞌe Keliso kebu ꞌeba kilumaotoga ꞌwainega i da kiluma kileu ꞌalo lubulubu ꞌwaineye, i kilumaga Yaubada Miamia-vagaina ꞌAnuꞌanununa ꞌwainega tomotoga yami nuanua ꞌwaidie. \p \v 4 Deꞌe baniꞌodi yama folova vuagina ꞌa veifufuyeniga fai ma yama vetumagana taunima ꞌa tauyema Yaubada ꞌwaineye wata ꞌa nuani mogitana Keliso toketokena i velevelema naninidi faifaidi. \v 5 Kebu tamu nani toketokena i da ꞌenoꞌeno ꞌwaimeye bega ꞌa da vo, Yaubada yana folovanina, tauniꞌavama ꞌama fata,” weꞌe mogitana Yaubada yama toketokena i velevelema bega ꞌama fata yana folova ꞌa na ꞌiꞌidewai. \v 6 \x + \xo 3:6 \xt Ion 6:63; Lom 7:6\x*Tauniotogina yana toketokena ꞌwainega ꞌa vetofolova faifaina yana Veakutagona ꞌIvauna ꞌana vonaꞌawaufaufa ꞌada ꞌitaꞌitaꞌi faifaina ꞌa veveifufuyeni. Yana Veakutagona ꞌIvauna kebu baniꞌodi veꞌetoboda kilukilumidi, weꞌe mogitana i mai Yaubada ꞌAnuꞌanununa ꞌwainega. Tomotoganidi veꞌetoboda kilukilumidi i geudi, ꞌadi vematavuloga i wafaotoga, weꞌe Yaubada ꞌAnuꞌanununa ꞌwainega tomotoga mia ꞌatumaina wata miamia-vagaina i veveluagai. \s1 Veakutagona ꞌIvauna ꞌaiꞌaiwabu magemagetana. \p \v 7 \x + \xo 3:7 \xt Sou 34:30; \xt Gal 3:2-5\x*Yaubada yana veꞌetoboda i kilumidi kileu ꞌwaidie i ꞌanivelenedi Mosese ꞌwaineye. Tutuyanina ꞌwaineye yana mageta mataududulina i souyeni nika Mosese maigina i magetai. Magetanina ꞌakonadi i vevesiai siwe me Diu kebu ꞌadi fata Mosese maigina i na ꞌisadewai fai matadi i ꞌaniꞌanidi. Yaubada yana veꞌetoboda, ꞌasaꞌaiana yana Veakutagona Nagami, i souyeni yana mageta mataududulina taiadi, siwe tomotoganidi i geudi wafa i veluagai. \v 8 Weꞌe Yaubada yana Veakutagona ꞌIvauna i souyeniga ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina ꞌwainega, vona mogitana ꞌaiꞌaiwabu wata mageta mataududulina bwaikaotogina i sousouyedi ꞌwainega. \v 9 \x + \xo 3:9 \xt Lom 3:21\x*Veꞌetobodanidi ꞌadi togeu Yaubada i veimea ꞌadi vematavuloga wafa, siwe tutuyanina veꞌetobodanidi i souyedi, Yaubada yana mageta mataududulina taiadi. Weꞌe Yaubada yana Veakutagona ꞌIvauna ꞌwainega i ꞌiveꞌatumaida yada sauluva matatabuna i tonova, vona mogitana Veakutagonanina toketokeotogina wata yana ꞌaiꞌaiwabu bwaikaotogina. \v 10 Fai tutuya deꞌe Yaubada yana Veakutagona ꞌada ꞌitaꞌitaꞌi faifaina nani bwaikaotogina, veꞌetobodanidi i maiga Mosese ꞌwainega mageta taiadi baniꞌodi i venani-ꞌavoꞌavovo. \v 11 Veꞌetoboda i mai mageta taiadi siwe ꞌaꞌaꞌavidi, weꞌe Veakutagona ꞌIvauna, kumanina i na ꞌeno-vagata, vona mogitana naninina toketokeotogina wata yana ꞌaiꞌaiwabu bwaikaotogina. \p \v 12 Fai ꞌa nuani mogitana Yaubada yana Veakutagona ꞌIvauna ꞌada ꞌitaꞌitaꞌi faifaina i na ꞌeno-vagata, ꞌima yana tofolovavo yama lauꞌage ꞌwaidie kebu ꞌa da veꞌawamayamayaga, ma yama venuafoufaꞌala ꞌa veveifufuꞌaꞌaveni. \v 13 ꞌIma kebu baniꞌodi Mosese. Kebu tamu vona ꞌa da giveni Veakutagona ꞌIvauna faifaina. Weꞌe Mosese, Yaubada yana mageta mataududulina maigineye i giveni. Maigina i baniumai kalekoyega bega me Isileli kebu ꞌadi fata magetanina i vevesiaiga i na ꞌiseni. \v 14 \x + \xo 3:14 \xt Lom 11:25\x*Kebu Mosese ꞌaisena maigina babaniumanaga, wata me Isileli-nidi nuadi tabodadi. Tutuyanina ꞌwainega i maiga ꞌasiau Veakutagona Nagami ꞌana luꞌiawawa me Isileli kebu nuadi i da magemagetadi ꞌwa da vo baniumanina ꞌwainega nuadi i da baniumadi. Kebu tamu aitoi ꞌana fata baniumanina i na siꞌaꞌia i na taweni, ꞌaiseotogina Keliso ꞌana fata. ꞌAiꞌedi i na vetumagana Keliso ꞌwaineye bega taiadi i na miaveꞌitubama, baniumanina i na siꞌaꞌia nika nuadi i na magetadi. \v 15 Kebu basenadi ꞌaisena, ꞌasiau wata, veꞌetoboda i maiga Mosese ꞌwainega i na luꞌiawawadi siwe nuadi kebu i da magemagetadi fai nuadi babaniumadi. \v 16 \x + \xo 3:16 \xt Lom 11:23,26\x*Weꞌe ꞌaiꞌedi aitoi yana sakona ꞌwainega i na nuavilai ꞌAuvea ꞌwaineye nuana ꞌana baniuma i na siꞌaꞌia. \p \v 17 \x + \xo 3:17 \xt Ion 8:32,36; Lom 8:2; Gal 5:1\x*ꞌAuveanina siwe ꞌasaꞌaiana ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina. Aitoi i na agei ꞌwaineye i na miamiaga, taunina yavuyavuna nani matatabuna i veimeyeniga ꞌwaidiega. \v 18 ꞌIda tovetumaganavo matatabuda Keliso nuada i kiavemagetadi ꞌwa da vo nuada ꞌadi baniuma i da siꞌaꞌidi nika ꞌida nigoꞌita baniꞌodi. Tomotoga ꞌadi ꞌisaꞌisa ꞌadi fata nigoꞌita ꞌwaineye i na ꞌiseni, wata baniꞌodi tomotoga ꞌadi fata ꞌAuvea yana ꞌaiꞌaiwabu magemagetana wata yana ꞌatumaina i na ꞌisedi ꞌwaideye. ꞌAuveanina, taunina ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i ꞌiꞌidewada bega yana ꞌaiꞌaiwabu magemagetana wata yana ꞌatumaina i vevebwaika ꞌwaideye wata ta vevetuli i na nagoga bega ꞌida taunina baniꞌodi. \c 4 \s1 Yaubada ꞌana ꞌaseta ꞌwaideye baniꞌodi ꞌaiꞌaiwabu. \p \v 1 Yaubada ma yana nuakalikali i venuaꞌivinema ꞌa vetolauꞌage Iesu Valana ꞌAtumaina faifaina, begaidi tutuyanina vita tulina tulina ꞌa veluagadi kebu ꞌa da baila. \v 2 \x + \xo 4:2 \xt 1 Tes 2:5\x*Weꞌe mogitana sauluva givagivadi wata ꞌeba bunumayaga ꞌa bailedi. Kebu tomotoga ꞌa da vekaliedi ꞌaseta-vekavekali ꞌwaidiega wata Yaubada yana Vona kebu ꞌa da ꞌivesakoi bega ve tulina ꞌwainega tomotoga nuadi ꞌa da ꞌaniꞌanidi. Mogitana Yaubada mataneye yana nuanua tonovidi ꞌa kikiavemagetadi tomotoga ꞌwaidie bega ꞌadi vebae ꞌwaidie i lutonovi yama ve vona mogitana. \v 3 Iesu Valana ꞌAtumaina ꞌa luluꞌageyeniga mogitana givagivana tomotoga ꞌifwaidi ꞌwaidie, tomotoganidi wafaotoga ꞌana ꞌeda ꞌwaineamo i nunagoi, ꞌaisedi kebu ꞌadi fata i na ꞌasetai. \v 4 \x + \xo 4:4 \xt Efe 2:2\x*Seitani, kumanina fwayafwaya ꞌana yaubada sakoina, nuadi i ꞌivetabodadi bega kebu i da vetumagana wata Vala ꞌAtumaina yana mageta kebu ꞌadi fata i na ꞌisaꞌinanai. Valanina, Keliso yana ꞌaiꞌaiwabu wata yana mageta mataududulina i sivemagesedi, Weꞌe Kelisonina taunina mogitana Yaubada baniꞌodi. \v 5 ꞌWa ꞌiseni, ꞌima kebu taunima ꞌama subia faifaina ꞌa da lalauꞌage, weꞌe mogitana Iesu Keliso faifaina ꞌa lalauꞌage ꞌa vo, Taunina ꞌada Toveimea, weꞌe ꞌima ꞌa vetofolovaga ꞌwaimie taunina faifaina.” \v 6 \x + \xo 4:6 \xt Nag 1:3; 1 Fit 2:9\x*ꞌA vetofolovaga wata ꞌa lalauꞌagega fai Yaubada nuama i kiavemagetadi. Basenadiotoga dudubalaꞌava, bega Yaubada i vo, Mageta i na souyeni dudubala ꞌwainega,” nika mogitana i magetai. Wata baniꞌodi Yaubadanina nuama i kiavemagetadi yana mageta ꞌwainega bega yana ꞌaiꞌaiwabu magemagetana ꞌa ꞌiseni Iesu Keliso maigina ꞌwaineye. Yaubada yana ꞌaiꞌaiwabunina ꞌana ꞌaseta ꞌwaimeye baniꞌodi mageta. \p \v 7 Wata yana ꞌaiꞌaiwabunina mataududulina ꞌana ꞌaseta ꞌwaimeye ꞌasaꞌaiana ꞌama ꞌuyua. ꞌIma mweama tomogoma baniꞌodi nau siwe ꞌaiꞌaiwabunina i dodogidi ꞌwaimeye bega mali tomotoga i na ꞌisema i na ꞌasetai yama toketokena ꞌa veluagai Yaubada ꞌwainega kebu taunima ꞌwaimega. Toketokenanina bwaikaotogina, kebu ꞌifwaidi baniꞌodiga. \v 8 Vita tulina tulina ꞌa veveluagadi siwe kebu ꞌa da ꞌawakuakualima, vitanidi faifaidi ꞌa vekoi siwe kebu yama vetumagana i da mwea. \v 9 Keliso ꞌana gaviavo i nikenikema siwe kebu Yaubada i da bailemaga, ꞌeba ilagi bwaikidi ꞌa veveluagadi siwe kebu ꞌa da wafa. \v 10 Basenadi Iesu ꞌana gaviavo ꞌwaidiega vita wata veviga i veveluagadi, mulieta i luvewafai. ꞌIma wata baniꞌodi vita ꞌa veveluagadi Iesu Valana faifaina, igodi nuanuadi tomogoma i da luluvewafadi siwe vitanidi ꞌwaidiega tomotoga fuedi i ꞌasetai Iesu mia ꞌivauna wata ꞌatumaina ꞌadi toꞌanivelena. \v 11 \x + \xo 4:11 \xt Lom 8:36\x*Yama mia matatabuna ꞌwaidie ꞌeba wafa ꞌa veveluagadi Iesu faifaina. Igodi bei ꞌa da wafawafa siwe ma yawaima bega tomotoga ꞌifwaidi tomogoma ꞌaꞌaꞌavidi i na ꞌisedi i na ꞌasetai Iesu miamia-vagaina tomogomeye i miamia. \v 12 ꞌAna ꞌaseta side baniꞌodi. Fai ꞌa lalauꞌage Iesu Keliso faifaina ꞌana gaviavo vita i velevelema igodi nuanuadi i da luluvewafama, weꞌe ꞌomi yama lauꞌage ꞌwaidiega Keliso Valana ꞌwa nogai, mia ꞌatumaina wata miamia-vagaina ꞌwa veveluagai. \p \v 13 Tamu vona i ꞌenoꞌeno Yaubada yana Buki nageneye i vo, \p A vetumagana Yaubada ꞌwaineye, begaidi a voneyeni.” \p ꞌIma wata baniꞌodi ꞌa vetumagana begaidi yana vona ꞌa veveifufuyeni. \v 14 \x + \xo 4:14 \xt Lom 8:11; 1 Tes 4:14\x*Yaubada, kumanina ꞌada Toveimea Iesu i sivetovoia wafayega, ꞌa ꞌasetai wata i na sivetovoima Iesu taiadi. Wata baniꞌodi ꞌomi i na sivetovoimi, ꞌomi wata ꞌima taiadi i na vagavaida ta na nagoi mataneye. \v 15 ꞌAma vitanidi matatabuna ꞌa veluagadi fai Iesu Valana ꞌAtumaina ꞌa lalauꞌage, siwe fai ꞌwa vetumagana Valanina ꞌwaineye ꞌaivaita ꞌwa veluagai. Valanina i nunago tomotoga fuedi ꞌwaidie Yaubada yana nuakalikali i veveluagai nika tovetumagana ꞌada ꞌailaꞌa i vevefue. I vevefuega nika yada vekaiwa Yaubada ꞌana subia i toke i vevebwaika-ꞌafoꞌafo. \s1 ꞌAiꞌaiwabunidi ꞌawaie ta na veluagadiga vita i vebwaika-ꞌiawedi. \p \v 16 Fai ꞌawaie Yaubada i na sivetovoida Iesu taiadi, bega kebu ꞌa da vo, ꞌA baila.” Tomogoma yadi toketokena i mweamwea i na nagoga nika i na ꞌaꞌava, weꞌe ꞌaiata ꞌaitamogana ꞌaitamogana ꞌanuꞌanunuma i ꞌiꞌiveꞌivaudi. \v 17 \x + \xo 4:17 \xt Lom 8:17-18\x*Vitanidi ꞌa veveluagadi nani siaina ꞌawaie i na ꞌaꞌava, siwe ꞌwaidiega ꞌaiꞌaiwabu magemagetana wata miamia-vagaina ꞌa na veluagadi, ꞌaiꞌaiwabunidi bwaikaotogidi, kebu baniꞌodi ꞌama vita. \v 18 \x + \xo 4:18 \xt Ibu 11:1-3\x*Begaidi naninidi ꞌa veveluagadi fwayefwayeye ꞌa ꞌisamataꞌaliliedi, weꞌe naninidi kebu ta da ꞌiseꞌisediga faifaidi ꞌa nuanua. Naninidi ta ꞌiseꞌisediga ꞌaꞌaꞌavidi ꞌawaie i na ꞌaꞌava, weꞌe naninidi kebu ta da ꞌiseꞌisediga i na ꞌeno-vagata. \c 5 \s1 Faulo nuanuana tomogona ꞌivauna abamega i na veagei. \p \v 1 \x + \xo 5:1 \xt 1 Kol 15:47-49\x*Vitanidi ꞌa veveluagadi kebu faifaidi ꞌa da nuanua fai ꞌa ꞌasetai fwayefwayeye tomogoda baniꞌodi vadavada, ꞌawaie wafa ꞌana tutuye i na ꞌawageudi. Mogitana ta na wafa tomogoda ta na bailedi, siwe tomogoda ꞌivaudi wata miamia-vagaidi i ꞌenoꞌenovi abame, tomogodanidi kebu tomotogaotoga ꞌadi ꞌidewadewa, Yaubada taunina i ꞌidewadi. \v 2 \x + \xo 5:2 \xt Lom 8:23\x*Tutuya deꞌe tomogodanidi ꞌwaidiega ta ꞌabiawa ta veveꞌawagusi, nuanuada bwaikina tomogoda abamega i na veageda. \v 3 Tomogoda ꞌivaudi i na veagedaga ꞌida kebu ꞌanuꞌanunuꞌavaga, ma tomogoda. \v 4 \x + \xo 5:4 \xt 1 Kol 15:53\x*Fwayefwayeye ta miamia tomogodanidi deꞌe ꞌwaidie vita ta veveluagadi ta veveꞌawagusi ꞌwa da vo venuana vitadi ta da evaevadi. Ta veveꞌawagusiga, kebu ta da vo, Tomogodanidi ta na bailedi,” weꞌe mogitana nuanuada ma yawaida tomogoda abamega i na veageda bega mia ꞌivauna wata miamia-vagaina tomogoda ꞌaꞌaꞌavidi i na talafwasedi. \v 5 \x + \xo 5:5 \xt Lom 8:16,23\x*Ta na vetuliga faifaina Yaubada tauniotogina i ꞌidewada, ꞌAnuꞌanununa i tauyeni i ageda yada ꞌeba ꞌisa ꞌawaie ꞌada veuveuta tomogoda ꞌivaudi taiadi ta na veluagadi. \p \v 6 \x + \xo 5:6 \xt Ibu 11:13-14\x*Fai ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i ageda, ꞌima Yaubada yana tofolovavo kebu ꞌa da kolologa, tutuya matatabuna ꞌa vevenuafoufaꞌala. ꞌA ꞌasetai fwayafwaya deꞌe ꞌwaineye tomogomanidi ꞌwaidie ꞌa vevevanuga, ꞌaniꞌidina ꞌAuvea ꞌwainega ꞌa miamia. \v 7 Naninidi ꞌawaie ꞌa na veluagadiga kebu ꞌa da ꞌiseꞌisedi, siwe yama mia matatabuna ꞌwaidie ꞌa vetumagana Yaubada ꞌwaineye. \v 8 \x + \xo 5:8 \xt Fil 1:23\x*Mogitana ꞌa venuafoufaꞌala, kebu wafa faifaina ꞌa da kololo. Nuanuama bwaikina tomogoma ꞌa na bailedi, ꞌa na vevanuga ꞌAuvea ꞌwaineye. \v 9 Siwe yama nuanua bwaikaotogina nani ꞌaitamogana faifaina. Naninina nuanuama ꞌAuvea i na sosoana faifaima, weꞌe ꞌaiꞌedi ꞌa na vevevanuga tomogomeye ꞌalo ꞌa na ꞌiawedi ꞌa na nago ꞌwaineye taiadi ꞌa na miamia, kebu tamu avaꞌai. \v 10 \x + \xo 5:10 \xt Lom 2:16\x*Nuanuama Yaubada faifaima i na sosoana fai i lubwaineda ꞌawaie matatabuda ta na tovoi Keliso mataneye ta na vonayavuga. I na veimea ꞌaitamogana ꞌaitamogana ꞌada tutula ta na ꞌewa yada sauluva fwayefwayeye faifaidi, ꞌadi ꞌisaꞌisa baniꞌodi, ꞌatumaidi ꞌalo sakoidi. \s1 Keliso yana wafa ꞌwainega ta veiana Yaubada taiadi. \p \v 11 Fai ꞌawaie tutula ta na veluagai Keliso ꞌwainega ma yama veꞌililibu ꞌAuvea ꞌa kololoyeni, begaidi yana vona ꞌa veveifufuyeni tomotoga ꞌwaidie, nuanuama bwaikina ma yadi vetumagana taunidi i na tauyedi ꞌwaineye. Yaubada yama sauluva matatabuna i ꞌasetadi, nuanuaku ꞌami vebae ꞌwaidie ꞌomi wata ꞌwa na lutonovi yama nuanua tonovidi. \v 12 Voke ꞌifwaimi ꞌwa na vo, Faulo ma enavo ꞌadi subia faifaina taunidi i awaꞌaiꞌaidi basenadi baniꞌodi.” Siwe kebu. Nuanuama ꞌa na tolinuataꞌi ꞌwaimie yama sauluva faifaidi bega ꞌami fata ꞌwa na subiama mali tomotoga ꞌwaidie. Tomotoga ꞌifwaidi ꞌwaimie ꞌadi ꞌisa faifaidi taunidi i awaꞌaiꞌaidi, siwe yadi sauluva kebu i da nuanidi. Tutuyanina taunidi i na awaꞌaiꞌaidi ꞌami fata yama sauluva tonovidi ꞌwa na luꞌivona toawaꞌaiꞌainidi ꞌwaidie. \v 13 ꞌAiꞌedi ꞌifwaimi ꞌwa na vo, Faulo ma iana nuadi ꞌanigaugaudi,” baniꞌodi ꞌwa na vonevoneyediga ꞌasaꞌaiana siwe fai Yaubada nuama i ꞌewadi ꞌa toke ꞌa folofolova faifaina. ꞌAiꞌedi ꞌwa na vo, Faulo ma iana nuadi magemagetadi,” baniꞌodi ꞌwa na voneyediga ꞌwa vona mogitana fai ma yama ꞌaseta ꞌa ve ꞌwaimie, ꞌaivaita ꞌwa veluagai. \v 14 Keliso yana nuakalikali faifaida i lulukakadema yama sauluva matatabuna i veveimeyedi. I veveimeyema fai ꞌa ꞌasetai Keliso ꞌaiseotogina i wafa tomotoga matatabuda faifaida, begaidi matatabuda ta wafa taiadi. \v 15 \x + \xo 5:15 \xt Lom 14:7-8\x*I wafaga matatabuda faifaida bega egavo ma yawaidi i miamianiga, kebu taunidi yadi nuanua i na ꞌiꞌidewadi, weꞌe mogitana Keliso ꞌaisena yana nuanua nuadi i na ꞌewai, Kelisonina kumanina faifaidi i wafa wata i tovoi-vaitugana. \p \v 16 Basenadi tomotoga ꞌadi ꞌisa ꞌwaidiega ꞌa awavesakoyedi ꞌalo ꞌa awaveꞌatumaiedi, weꞌe tutuya deꞌe kebu wata baniꞌodi ꞌa na voneyediga. Wata baniꞌodi basenadi Keliso ꞌana ꞌisa ꞌwainega ꞌa vo, Taunina tomogo-ꞌavoꞌavovo,” tutuya deꞌe ꞌa ꞌisaꞌinanai taunina ꞌada Toveimea. \v 17 \x + \xo 5:17 \xt Ion 3:3\x*ꞌAiꞌedi aitoi Keliso taiadi i na miaveꞌitubama, ꞌakonadi Yaubada i ꞌiveꞌivauya, yana nuanua nagami sakoidi i ꞌaꞌava, maꞌitufa yana mia ꞌivauna nuanua ꞌivaudi taiadi i souyedi. \v 18 \x + \xo 5:18 \xt Lom 5:10\x*Veꞌivaunina nuanua ꞌivaudi taiadi Yaubada i ꞌidewadi. Basenadi ꞌida Yaubada ꞌana gaviavo, siwe Keliso yana wafa ꞌwainega i veianeda, wata folova i velema bega tomotoga ꞌa vonevonedi baniꞌodi i na munega bega wata i na veiana Yaubada taiadi. \v 19 \x + \xo 5:19 \xt Kolos 1:19-20\x*ꞌA vonavonaga side baniꞌodi ꞌa vo, Yaubada Keliso i voneni i mai fwayefwayeye yana wafa ꞌwainega yada sakona i tovoiedi begaidi i veianeda. Vematavuloga kebu i da veleda yada sakonanidi faifaidi i veveꞌiseꞌisedamo wata i nuatavunida. Vala, veiana faifaina Yaubada i tauyema ꞌa lalauꞌage tomotoga ꞌwaidie. \p \v 20 Begaidi ꞌima Keliso tutulina ꞌa luluꞌivona faifaina ꞌwa da vo Yaubada tauniotogina i da toke i da vonavona ꞌwaimega. Keliso ꞌana wagavayega ꞌa veveluꞌui ꞌwaimie, nuanuama taunimi ꞌwa na tauyemi Yaubada ꞌwaineye i na veianemi. \v 21 \x + \xo 5:21 \xt Ibu 4:15, 7:25-26\x*Keliso kebu tamu yana sakonaga siwe Yaubada yada sakona matatabuna i ꞌewadi Keliso i veꞌewai bega Yaubada yana nuasako wata ꞌada vematavuloga i tovoiedi. Yada sakonanidi i tovoiedi bega ꞌida ta miaveꞌitubama taunina taiadi Yaubada yana ꞌatumaina i ꞌaniveleneni ꞌwaideye nika ta veꞌatumai mataneye. \c 6 \p \v 1 ꞌIma Yaubada yana tofolovavo taunina taiadi ꞌa folofolova begaidi wata ꞌa na vonemi. Yaubada yana nuakalikali ꞌwa veluagaiga, kebu ꞌwa na venani-ꞌavoꞌavovoyeniga. \v 2 \x + \xo 6:2 \xt Luk 4:19-21; Ais 49:8\x*Fai Yaubada yana Vona i ꞌenoꞌeno yana Buki nageneye i vo, \p Tutuyanina a vo, Nuanuaku ꞌwa na mai ꞌwaikuye,” bonami a nogaidi. \p ꞌAiatanina ꞌwaineye a vo, A na ꞌitaꞌitaꞌiemi,” bei a ꞌivaisemi.” \p Weꞌe yau Faulo a na vonemi, tutuya deꞌe Yaubada nuanuana ꞌwa na nagoi ꞌwaineye, ꞌasiau nuanuana i na ꞌitaꞌitaꞌiemi. \s1 Faulo vita fuedi i veluagadi. \p \v 3 Yama sauluva matatabuna ꞌa ꞌiꞌisaveꞌavinidi, i na nunago tamu aitoi yama sauluva i na ꞌiseni i na vo, Faulo igodina Yaubada yana tofolova siwe i sakosakona, begaidi Kelisonina i vonevoneyeniga a baila.” ꞌAiꞌedi baniꞌodi tomotoga ꞌa na kiavebeꞌudiga, mali tomotoga yama folova i na awavesakoyeni. \v 4 Weꞌe mogitana nani matatabuna ꞌwaidie ꞌa veve ꞌima Yaubada yana tofolovavo. Naninidi side. Vita tulina tulina ꞌa veveluagadi ꞌeba nuavita taiadi siwe ꞌa tokemaigema. \v 5 Tomotoga i nikenikema, i yatoyatoma vanuga ꞌeba yogona ꞌwaidie, wata ꞌama daba i dabadaba. Fai ꞌima Yaubada yana tofolovavo ꞌa toke ꞌa folofolova kebu ꞌa da veveawai, lovane kebu ꞌa da ꞌenodewadewa wata tutuya fuedi ma ꞌama lase. \v 6 \x + \xo 6:6 \xt 1 Tim 4:12\x*Wata yama sauluva tonovidi ꞌwaidiega, yama ꞌaseta ꞌwaidiega, yama tokemaiga mali tomotoga faifaidi ꞌwaidiega, wata yama ꞌanivelena ꞌwaidiega ꞌa veve ꞌima yana tofolovavo. Wata fai ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i agema wata ma yama nuakalikali taunima ꞌa tauyema tomotoga ꞌwaidie. \v 7 Yama vona ꞌadi nogaya tonovidi ꞌwaidiega ꞌa veve ꞌima Yaubada yana tofolovavo wata fai yana toketokena i ꞌiꞌivaisema nani matatabuna ꞌwaidie. Tolugavia ꞌadi ꞌatagiega yadi ꞌibadi, weꞌe ꞌadi wamayega yadi babala. ꞌIma wata baniꞌodi, Yaubada yana nuanua tonovidi ꞌasaꞌaiana yama ꞌeba vetalaga wata yama ꞌeba vetoketoke. \v 8 Tomotoga ꞌifwaidi i veꞌililibuyema, weꞌe ꞌifwaidi i awadamana ꞌwaimeye. ꞌIfwaidi i subiama, ꞌifwaidi i yagaima. Yama vona matatabuna tonovidi, siwe ꞌifwaidi i vo, I vevekali.” \v 9 \x + \xo 6:9 \xt 2 Kol 4:10\x*Tomotoga ꞌifwaidi yadi nuanua ꞌima tomotoga-ꞌavoꞌavovo, weꞌe Yaubada wata yana tomotoga taiadi, ꞌwaidie ma ꞌama ꞌaseta. I nikenikemaga ꞌifwaidi i vo, I na wafa,” siwe kebu, ma yawaima ꞌa miamia. ꞌEba ilagi ꞌa veveluagadi siwe kebu ꞌa da wafawafa. \v 10 \x + \xo 6:10 \xt Kolos 1:24\x*Ma yama nuavita ꞌa miamia siwe tutuya matatabuna Yaubada i kikiavesosoanima. ꞌAma ꞌisa ꞌwaidiega ꞌima ꞌa vewekowekoma, siwe yama lauꞌage ꞌwaidiega tomotoga fuedi i veꞌaiꞌaiwabu Yaubada yana nuanua ꞌwaidiega. ꞌAna ꞌisa ꞌima kebu tamu avaꞌai ꞌwaimeye i da ꞌenoꞌeno, weꞌe mogitana nani fuedi Yaubada yana ꞌanivelena ꞌwaimeye i ꞌenoꞌenovi. \p \v 11 Emavo, ꞌomi me Kolinita, kebu tamu nani ꞌa da giveni ꞌwaimiega, nani matatabuna ꞌa veifufuꞌaꞌavedi, wata ꞌa nuakalikaliemi bwaikina. \v 12 Yama nuakalikali ꞌwaimie kebu givagivana, weꞌe ꞌomi yami nuakalikali ꞌwaimeye ꞌa luluala-wayogeni. \v 13 A vonevonemi ꞌomi ꞌwa da vo natukwavo mogitana, nuanuama ma yami nuakalikali taunimi ꞌwa na tauyemi ꞌwaimeye, ꞌima ꞌa nuakalikaliemiga baniꞌodi. \s1 Tovetumagana wata taunidi kebu i da vetumagana kebu taiadi ꞌwa na miaveꞌitubama. \p \v 14 \x + \xo 6:14 \xt Efe 5:7-11\x*Tomogo manamanawena wata kwamana siaina kebu ꞌadi fata venuana i na ꞌifafuli, wata baniꞌodi tovetumagana wata taunidi kebu i da vetumaganaga kebu ꞌadi fata taiadi i na miaveꞌitubama. ꞌWa da nuani? ꞌAna fata nuanua tonovidi wata sakona taiadi i na veiana? Baniꞌodi mageta nuanuana dudubala? Kebuꞌaꞌava, kebu tamu saiꞌafo baniꞌodi. \v 15 ꞌWa da nuani, Keliso Seitani yana nuanua ꞌana fata i na awaveꞌatumaieni? Tovetumagana wata taunidi kebu i da vetumaganaga, ꞌadi fata taiadi i na veꞌau? ꞌA nuani yadi nuanua kebu i da vesala. \v 16 \x + \xo 6:16 \xt 1 Kol 3:16\x*ꞌAna fata tomotoga i na ꞌoduꞌodu tamu nani ꞌwaineye Yaubada yana vanuga ꞌeba veluꞌui nageneye? Kebuꞌaꞌava, fai ꞌida Yaubada Miamia-vagaina yana ꞌeba mia, begaidi side baniꞌodi Yaubada i voneyedi yana Buki nageneye i vo, \p Tomotoganidi ꞌwaidie a na vevanuga, taiadi ꞌa na miamia. Yau yadi Yaubada, weꞌe taunidi yaku tomotoga.” \p \v 17 \x + \xo 6:17 \xt Ais 52:11\x*Fai ꞌAuvea i vevanuga ꞌwaideye begaidi wata i vo, \p Tosakona ꞌwa na bailedi, ꞌwa na ꞌawaꞌidimi ꞌwaidiega. \p Naninidi a talabodediga kebu ꞌwa na ꞌabitonovidi, nika a na vagavaimi ꞌwa na maia ꞌwaikuye. \p \v 18 \x + \xo 6:18 \xt Ose 1:10\x*Yau tamami, weꞌe ꞌomi natukwavo iavetami wata vevinemi. \p Yau ꞌAuvea Toketokeotogiku yaku vona side baniꞌodi.” \c 7 \p \v 1 \x + \xo 7:1 \xt 1 Ion 3:3\x*Ekwavo, vonaꞌawaufaufanidi ta veluagadi Yaubada ꞌwainega begaidi i lubwaineda naninidi tomogoda wata ꞌanuꞌanunuda i ꞌivesakodi ta na bailedi. Ta veꞌililibuga Yaubada ꞌwaineye begaidi ta na vewavawava yada sauluva i na veꞌatumaiotoga, kebu tamu sakona i na ꞌenoꞌeno. \s1 Faulo yana sosoana. \p \v 2 Nuanuama ma yami nuakalikali taunimi ꞌwa na tauyemi ꞌwaimeye. Kebu tamu aitoi ꞌwaineye ꞌa da vesauluva sakoina, kebu tamu aitoi ꞌa da vekalieni i da sakona, kebu tamu aitoi yana kukua ꞌa da eloi vekaliega. \v 3 Mogitana tomotoga ꞌifwaidi baniꞌodi i awavesakoyeku siwe kebu nuanuaku a na vevitami ꞌwa vonaga baniꞌodi. Basenadi a vonemi wata a na luvaitugani, yama nuakalikali ꞌwaimie bwaikina. ꞌAiꞌedi taiadi ta na miamia ꞌalo ta na wafa kebu tamu avaꞌai, siwe tutuya matatabuna ꞌa nuanuanimi. \v 4 Ma yaku vetumagana a nuani mogitana ꞌwa na tovoi faꞌalina, ma yaku sosoana a awaꞌaiꞌaimi mali tomotoga ꞌwaidie. Fai valami ꞌana nogaya ꞌatumaina ꞌwaikuye ꞌama vita ꞌwaidie ꞌwa kiavesosoaniku, yaku sosoananina kebu ta na vona. \p \v 5 Tutuyanina ꞌa leꞌwa ꞌawalawa Masidonia, bei wata vita ꞌa veluagadi. Kebu tamu tutuya ꞌa da veawai vitanidi ꞌwaidiega i velubodaꞌaꞌavema. ꞌAma tovedumweꞌaiꞌai nuanuadi taiadi ꞌa na veꞌikwayekwayega weꞌe ꞌima ꞌa venuafouviga ꞌomi tovetumaganavo faifaimi i na nunago Keliso ꞌwa na baileni. \v 6 \x + \xo 7:6 \xt 2 Kol 1:3-4\x*Weꞌe Yaubada, taunina tonuavita nuadi ꞌadi toꞌiveꞌatumai bega i kiavesosoanema Taito ꞌwainega, tutuyanina i leꞌwa ꞌa ꞌiseni ꞌa sosoana. \v 7 Kebu yana mai ꞌaisena faifaina ꞌa da sosoana, siwe wata ꞌa sosoana fai ꞌomi Taito ꞌwa kiavesosoani. I luꞌivona ꞌwaimeye ꞌwa nuakalikalieku faifaina, ma yami nuavita ꞌwa nuavilami yami sakona ꞌwaidiega, wata nuanuami ma yami dumwebika yaku nuanua ꞌwa na ꞌiꞌidewadi. Begaidi a sosoana-ꞌafoꞌafo faifaimi. \p \v 8 Mogitana ꞌwa nuavita letanina basenadi a kilumi ꞌwaimie faifaina, siwe kebu yaku nuanua a na sivilai a na vo, Awale baniꞌodi a kilumedi?” Nagami a nuavita letanina faifaina fai a ꞌasetai yaku vonanidi toketokedi ꞌwaidiega ꞌwa nuavita, siwe kebu bei ꞌwa da nunuavitaga, ꞌakonadi i ꞌaꞌava. \v 9 Weꞌe yau, tutuya deꞌe a sosoana, siwe kebu a kiavenuavitamiga faifaina, a sosoana fai yami nuavitanina ꞌwainega ꞌwa nuavilami nika yami sauluva ꞌwa siviladi. ꞌWa nuavitaga Yaubada nuanuana ꞌami ꞌaivaita faifaina, bega vita kebu ꞌwa da veluagai yaku vonanidi a kilumidiga ꞌwaidiega. \v 10 \x + \xo 7:10 \xt Mad 27:3-5; Ibu 12:16-17\x*ꞌWa nuavitaga nani ꞌatumaina, fai nuavitanina Yaubada nuanuana, ꞌwainega nuavilana i souyeni i na nagoga ꞌitaꞌitaꞌi ꞌwa na veluagai. Nuavilananina faifaina kebu nuanuada nuada ta na siviladi. Weꞌe tomotoganidi fwayafwaya ꞌana nuanua nuadi i ꞌewadiga, i na nuavitaga kebu i na nuaviladi i na nagoga nika i na wafaotoga. \v 11 Yami nuavitanina ꞌwainega, avaꞌai Yaubada i ꞌidewaiga ꞌakonadi ꞌwa ꞌiseni. ꞌWa dumwebika faifaina, nuanuami bwaikina mali tomotoga i na ꞌisemi yami sauluva ꞌakonadi i tonova. Sakonanina ꞌwaimie faifaina ꞌwa bunumayaga bwaikina, wata nuafoumi i veviga vematavuloga faifaina. Wata yami nuavitanina ꞌwainega yami nuakalikali faifaiku i souyeni, weꞌe ma yami tokemaiga tosakona tamu ꞌwaimiega vematavuloga ꞌwa veleni. Yami sauluvanidi i ve, ꞌakonadi nani matatabuna ꞌwa kiavetonovidi, kebu tamu aitoi ꞌana fata i na vevitami. \v 12 Letanina basenadi a kiluma i waiga, tosakona wata tomotoganina vita i veluagai tosakonanina ꞌwainega, kebu ꞌaisedi faifaidi. Siwe wata a kilumaga, yaku nuanua bwaikina nuanuaku a na ꞌivaisemi nika Yaubada mataneye ꞌwa na ꞌasetai ꞌwa nuakalikaliema. \v 13 Naninidi ꞌwaidiega nuama i veꞌatumai wata ꞌa sosoana. \p Mogitana ꞌa sosoana yami sauluvanidi faifaidi, siwe wata ꞌa sosoana bwaikina fai Taito ꞌwa kiavesosoani yami sauluva ꞌatumaidi ꞌwaidiega. \v 14 Basenadi Taito ꞌwaineye a awaꞌaiꞌaimi. A awaꞌaiꞌaimiga i lubwaineni fai tutuyanina Taito i wai yami sauluva ꞌatumaidi i ꞌisedi, faifaidi i sosoana, weꞌe yau kebu a da bunumayaga a subiamiga faifaina. Yama vona matatabuna ꞌwaimie vona mogitana, wata baniꞌodi yaku subianina faifaimi ꞌana mogitana i souyeni. \v 15 Matatabumi ma yami kololo wata ma yami veꞌililibu Taito taiadi ꞌwa veluaga wata taunimi ꞌwa tauyemi yana nuanua ꞌwa vematayakeyakedi, begaidi tutuya deꞌe yami sauluvanidi i nuanuanidi nika yana nuakalikali faifaimi i vevebwaika. \v 16 Wata fai a nuani mogitana bola ꞌwa vevematayakayaka a sosoana bwaikina. \c 8 \s1 Faulo i veifufu ꞌanivelena-maimaiga faifaina. \p \v 1 \x + \xo 8:1 \xt Lom 15:26\x*Emavo, nuanuama ꞌwa na ꞌasetai Yaubada ma yana nuakalikali i vesauluva ꞌatumaina tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa tulina tulina ꞌwaidie, Masidonia nageneye. Yana nuakalikalinina ꞌwainega me Masidonia i ꞌaꞌaivaita. \v 2 Tomotoganidi vita fuedi i veluagadi ꞌadi sailubu, siwe i sosoanamo. Avinodi i vewekowekoma mogitana siwe yadi ꞌanivelena-maimaiga bwaikaotogina. \v 3-4 \x + \xo 8:3-4 \xt 1 Kol 16:2\x*Yau a ꞌasetadi bega a na luꞌivona ꞌwaimie, avaꞌai ꞌwaidie ꞌana fata baniꞌodi i yato, siwe wata nuanuadi i ꞌimosoꞌi nika taunidi faifaidi i ꞌusa. Taunidi yadi nuanuayega i veluꞌuiema, nuanuadi bwaikina ꞌa na tauyedi mali tovetumaganavo taiadi, Yaubada yana tomotoga i vewekowekomaga i na ꞌivaisedi. \v 5 ꞌIma nagami ꞌa nuani ꞌa vo, Me Masidonia i na ꞌanivelena-maimaiga,” siwe kebu nimadiega ꞌaisena. Nagami Yaubada yana nuanua baniꞌodi taunidi i tauyedi ꞌada Toveimea Iesu ꞌwaineye wata ꞌima ꞌwaimeye. \v 6 Me Masidonia yadi sauluva ꞌa ꞌiseni begaidi Taito ꞌa voneni ꞌa vo, Basenadi ꞌu veifufu me Kolinita ꞌwaidie ꞌanivelena-maimaiga faifaina i velamu i yatoyato. Nuanuama wata ꞌu na nago ꞌwaidie ꞌu na ꞌivaisedi i na veꞌaꞌavai nika ta na ꞌisedi ta na ꞌasetai ma yadi nuakalikali.” Deꞌe baniꞌodi Taito ꞌa vonenina i wai. \v 7 \x + \xo 8:7 \xt 2 Kol 9:8\x*ꞌOmi ꞌwa kumeta nani fuedi wata ꞌatumaidi ꞌwaidie. Yami vetumagana faꞌalina, yami vona ꞌadi nogaya ꞌeba nuaꞌewa, yami ꞌaseta bwaikidi, ma yami dumwebika ꞌwa ꞌaꞌaivaita, wata ꞌwa nuakalikaliema mogitana. Nuanuama wata ꞌwa na kumeta ma yami nuakalikali ꞌwa na ꞌanivelena-maimaiga. \p \v 8 Deꞌe kebu a da veveimeyemiga. Me Masidonia yadi dumwebika a veifufuyedi ꞌwaimie, bega yami ꞌanivelena-maimaiga ꞌa na ꞌiseni ꞌa na ꞌasetai ꞌwa nuakalikali mogitana tomotoganidi baniꞌodi ꞌalo kebu. \v 9 \x + \xo 8:9 \xt Mad 8:20; Fil 2:6-7\x*ꞌAkonadi ꞌwa ꞌasetai ꞌada Toveimea Iesu Keliso yana nuakalikali. Taunina nagami ꞌaiꞌaiwabuna siwe ꞌomi faifaimi i vewekowekoma bega yana vewekowekoma ꞌwainega i ꞌiveꞌaiꞌaiwabumi Yaubada faifaina. ꞌOmi wata baniꞌodi taunimi ꞌwa na tauyemi ꞌwa na ꞌanivelena. \p \v 10 Yami ꞌanivelena-maimaiga faifaina, yaku nuanua a na veifufuyeni ꞌwaimie. Avaꞌai ꞌwa velamuyaga malamala i ꞌaꞌava ꞌwaineye, ꞌaiꞌedi tutuya deꞌe ꞌwa na veꞌaꞌavaiga, ꞌatumaina. ꞌOmi ꞌailaꞌanimi ꞌwa kumeta ꞌwa yato, weꞌe mali tovetumaganavo i vemuli. ꞌWa kumetaga kebu yato ꞌaisena faifaina, siwe wata ꞌwa kumeta ꞌanivelena-maimaiga ꞌana nuanua ꞌwa ꞌidewai, ꞌifwaidi i vemuli. \v 11 Begaidi, tutuya deꞌe nuanuama folovanina ꞌwa ꞌiꞌidewaiga ꞌwa na veꞌaꞌavai. Folovanina ꞌwa venuaꞌivineni ma yami dumwebika ꞌwa velamuyaga, wata ma yami dumwebika ꞌwa na veꞌaꞌavai. Avaꞌai ꞌwaimie i ꞌenoꞌenoviga ꞌwaidiega ꞌwa na veꞌaꞌavai. \v 12 \x + \xo 8:12 \xt Mak 12:43\x*ꞌAiꞌedi nuanuami ma yami dumwebika avaꞌai ꞌwaimie i ꞌenoꞌenoviga ꞌwaidiega ꞌwa na ꞌanivelena, yami nuakalikalinidi Yaubada yana ꞌeba sosoana. Weꞌe Yaubada kebu i da vo, Naninidi kebu ꞌwaimie i da ꞌenoꞌenoviga, ꞌwaidiega ꞌwa na ꞌanivelena-maimaiga.” \p \v 13-14 \x + \xo 8:13-14 \xt 2 Kol 9:12\x*Kebu nuanuama mali tomotoga veꞌaiꞌaiwabu i na veluagai ꞌwaimiega weꞌe ꞌomi maꞌitufa ꞌwa na vewekowekoma. Weꞌe mogitana fai tutuya deꞌe saiꞌafo mosoꞌina ꞌwaimie, nuanuaku ꞌwa na yato tomotoganidi i ꞌusaga faifaidi, mulieta ꞌaiꞌedi ꞌomi ꞌwa na ꞌusaga weꞌe taunidi ꞌwaidie mosoꞌina i na ꞌivaisemi. Baniꞌodi ꞌwa na vesauluvediga yami mia i na vesala kebu aitoi i na laka weꞌe aitoi i na obu. \v 15 \x + \xo 8:15 \xt Sou 16:18\x*Tamu vona i ꞌenoꞌeno Yaubada yana Buki nageneye ta na veꞌivaivaita bega yada mia i na vesala faifaina i vo, \p Tomotoganidi ꞌaniꞌani bwaikina i kwakwa, kebu tamu i da luvegelaleni. \p Weꞌe tomotoganidi ꞌaniꞌani siaina i kwakwa, ꞌasaꞌaiana ꞌadi ꞌetowava.” \p Wata baniꞌodi ta na veꞌivaivaita yada ꞌanivelena-maimaiga ꞌwaidiega bega yada mia i na vesala. \s1 Taito i na nago me Kolinita ꞌwaidie ꞌanivelena-maimaiga i na ꞌewai. \p \v 16 ꞌA vekaiwa bwaikina Yaubada ꞌwaineye fai yaku nuanuananina ꞌami ꞌaivaita faifaina i venuayato Taito ꞌwaineye bega taunina i tauyeni i na wai ꞌami ꞌaivaita faifaina. \v 17 Tutuyanina ꞌa voneni i na wai ꞌwaimie, ma yana sosoana i nogayema. I nogaya, siwe fai wata nuanuana bwaikina i na ꞌivaisemi bega i na wai. \v 18 Wata iada tamu ꞌa na vetunei Taito taiadi, tomogonina ma ꞌana veꞌililibu tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa matatabuna ꞌwaidie. I ꞌasetai taunina todumwebika Iesu Valana ꞌAtumaina ꞌana lauꞌage ꞌwaineye. \v 19 Kebu veꞌililibu ꞌaisena faifaina, siwe wata tovetumaganavo i venuaꞌivineni nuanuadi taiadi ꞌanivelena-maimaiga ꞌa na ꞌewai ꞌa na naweni. Deꞌe folovanina ꞌa ꞌiꞌidewai ꞌAuvea ꞌana subia faifaina wata ꞌwainega ꞌwa na ꞌasetai nuanuama ꞌa na ꞌivaisemi. \v 20 Yama nuanuananina ꞌa ꞌidewaiga ma fuema taiadi ꞌa na nagoi bega ꞌama fata deꞌe ꞌanivelena-maimaiga bwaikina ꞌa na ꞌiꞌisaveꞌavini, kebu nuanuama tamu aitoi i na fali-vivinagoyema. \v 21 Nuanuama ꞌAuvea mataneye yama sauluva tonovidi mani ꞌana ꞌisaveꞌavina faifaina, kebu ꞌaisena mataneye, wata tomotoga matadie. \p \v 22 Wata iada tamu ꞌadi vetonu ꞌa voneni taiadi i na wai, tutuya fuedi yana folova ꞌwainega ꞌa ꞌiseni ꞌa ꞌasetai taunina todumwebika nani fuedi ꞌwaidie. Weꞌe tutuya deꞌe, fai i nuani mogitana ꞌwa na vematayakayaka nuanuana bwaikina i na ꞌivaisemi. \v 23 Weꞌe Taito, taunina ꞌaku ꞌau taiadi ꞌa folofolova ꞌami ꞌaivaita faifaina, weꞌe edavonidi ꞌadi ꞌailuga taiadi i na waiga, taunidi tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌavo tutulidi, ꞌadi wagavayega i na wai, yadi folova tomotoga i na ꞌisedi Keliso i na subiai. \v 24 \x + \xo 8:24 \xt 2 Kol 7:13-14\x*Taiadi ꞌwa na miamianiga ꞌwa na vevesauluva ꞌatumaina ꞌwaidie nika i na ꞌasetai ꞌwa nuakalikaliedi, wata naninidi faifaidi ꞌa awaꞌaiꞌaimiga ꞌwa na ꞌiꞌidewadi nika tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa tulina tulina i na ꞌisemi i na veꞌawamogitana. \c 9 \s1 Yaubada nuanuana ma yada sosoana ta na ꞌanivelena-maimaiga. \p \v 1-2 \x + \xo 9:1-2 \xt 2 Kol 8:1-7\x*A ꞌasetami ma yami dumwebika nuanuami ꞌwa na ꞌanivelena-maimaiga tovetumaganavo ꞌadi ꞌaivaita faifaina, begaidi kebu i da lubwaineku faifaina a na kiluma manamanawena ꞌwaimie. A awaꞌaiꞌaimi me Masidonia ꞌwaidie a vo, Me Kolinita wata ꞌifwaidi tovetumaganavo ꞌawalawa Gulisi nageneye taiadi, malamala i ꞌaꞌavaga ꞌwaineye yadi nuanua i ꞌidewai ꞌanivelena-maimaiga faifaina.” Yami dumwebika valana me Masidonia i nogai, nika saiꞌafo matatabudi wata i dumwebika ꞌanivelena-maimaiga faifaina. \v 3 Yama awaꞌaiꞌainina kebu nuanuama i na vo, I vekali,” begaidi edavo ꞌadi ꞌaitonu a vonedi i na waia bega yadi ꞌaivaita ꞌwainega yami ꞌanivelena-maimaiga ꞌwa na yato. Tutuyanina ꞌa na wai ꞌa na ꞌisemi yami ꞌaivaitanina ꞌwa ꞌidewai i ꞌenoꞌeno, basenadi a vona baniꞌodi. \v 4 ꞌAiꞌedi me Masidonia ꞌifwaidi taiadi ꞌa da waiga ꞌwaimie ꞌa da ꞌiseni kebu ꞌwa da yatoga ꞌima ꞌa da bunumayaga ꞌa vetumaganemiga faifaina, weꞌe ꞌomi ꞌwa da bunumayagaotoga. \v 5 Fai kebu nuanuama ta na bunumayaga begaidi a nuanina edavo a vonedi i na kumeta i na waia bega yadi ꞌaivaita ꞌwainega yami ꞌanivelena-maimaiga basenadi faifaina ꞌwa vonaꞌawaufaufa ꞌwa na ꞌidewai i na ꞌenoꞌeno. Mulieta tutuyanina ꞌa na waiga ꞌa na ꞌisenina nika ꞌa na ꞌasetai ꞌomi toꞌanivelena, weꞌe kebu nuanuaku ꞌa na wai ꞌa na lueloelomi. \s1 Ta na yatoga bwaikina wata bwaikina ta na veluagai. \p \v 6 \x + \xo 9:6 \xt Voa 11:24\x*ꞌAna ꞌaseta side baniꞌodi, ꞌaiꞌedi aitoi waifei siaina i na koyovi, wata ꞌaiala ꞌwaineye ꞌaniꞌani siaina i na veluagai. Weꞌe ꞌaiꞌedi aitoi waifei bwaikina i na koyovi, wata ꞌaiala ꞌwaineye bwaikina i na veluagai. \v 7 Begaidi i lubwaineni tomotoga ꞌaitamogana ꞌaitamogana yana nuanua ꞌwaineye i tauyeniga baniꞌodi i na yato. Kebu ma yana nualolo ꞌwainega i na yato wata kebu lukakada ꞌwainega, weꞌe mogitana ma yana sosoana i na ꞌanivelena, fai egavo ma yadi sosoana i ꞌaꞌanivelena, Yaubada i nuakalikaliedi. \v 8 Naninidi ꞌwaidie ꞌwa veꞌaleꞌusa, Yaubada ꞌana fata i na velevelemi nika tutuya matatabuna ꞌami fata, siwe wata ma ꞌadi ꞌimosoꞌi bega ꞌami fata ꞌwaidiega tomotoga fuedi ꞌwa na ꞌiꞌivaisedi. \v 9 \x + \xo 9:9 \xt Same 112:9\x*Tamu vona i ꞌenoꞌeno Yaubada yana Buki nageneye toꞌanivelena faifaidi i vo, \p Yana nuakalikali fuedi i luyavuyavuledi wekowekoma ꞌwaidie. \p Yana sauluvanidi tonovidi ꞌadi nuanua kebu i na ꞌaꞌavaga i na ꞌeno-vagata.” \p \v 10 \x + \xo 9:10 \xt Ais 55:10; Ose 10:12\x*Yaubada waifei i veleda bega ꞌada fata ta na koyova, taunina ꞌadi tokiavevuaga nika ꞌaniꞌani ta veveluagadi. Wata baniꞌodi Yaubada i na ꞌaꞌanivelena ꞌwaimie wata naninidi i na ꞌiꞌimosoꞌiedi i na nagoga yami ꞌanivelena vuagidi i na vevebwaika. \v 11 Yaubada i na ꞌiꞌiveꞌaiꞌaiwabumi nani matatabuna ꞌwaidiega bega tutuya matatabuna ꞌwa na ꞌaꞌanivelena nika tomotoga fuedi i na vekaiwa Yaubada ꞌwaineye yami nuakalikalinidi faifaidi. Nuakalikalinidi ꞌa na ꞌewadi ꞌwaimiega mali tomotoga ꞌa na veledi. \p \v 12 Yami ꞌanivelena-maimaiga ꞌwainega nani ꞌailuga ꞌatumaidi i sousouyedi. Tamu, Yaubada yana tomotoga avaꞌai ꞌwaidie i ꞌusaga ꞌwa ꞌiꞌivaisedi, ꞌana veluaga, tomotoga fuedi Yaubada ꞌwaineye i vevekaiwa nuakalikalinidi faifaidi. \v 13 Tomotoga fuedi yami ꞌanivelena-maimaiga i na ꞌiseni Yaubada i na subiai i na vo, Me Kolinita Keliso faifaina i luluꞌivona, siwe wata i vevematayakeyakeni. Yadi vematayakayakanina vuagina ta ꞌiseni i ꞌaꞌanivelena ꞌwaideye wata mali tovetumaganavo ꞌwaidie.” \v 14 Tomotoganidi ma yadi nuakalikali i na veveluꞌui faifaimi fai ꞌami nuakalikali bwaikaotogina Yaubada i velemiga, ꞌwaidiega ꞌwa ꞌivaisedi. \v 15 Weꞌe Yaubada, Natuna i ꞌaniveleneni ꞌwaideye, yana nuakalikalinina bwaikaotogina kebu ta na vona, begaidi ta na subiai. \c 10 \s1 Faulo i veifufu me Kolinita ꞌwaidie ꞌana awavesako faifaina. \p \v 1 \x + \xo 10:1 \xt 1 Kol 2:3\x*Ekwavo, yau Faulo, tauniotogiku a na vonemi. Keliso yana sauluva bikana wata yana nuaobu a na saladi, ꞌwaidiega a na veluꞌaseꞌasemi. Tomotoga ꞌifwaidi i vo, Faulo taiadi ta miamiaga ꞌawana umaumana kebu i da toke i da vonavona, weꞌe tulinega kebu i da kolokolologa i toke i vonavona.” \v 2 \x + \xo 10:2 \xt 1 Kol 4:21\x*Siwe a nuani tutuyanina a na wai ꞌwaimie, tomotoga ꞌifwaidi taiadi ꞌwa miamianiga ꞌwaidie a na toke a na vona, tomotoganidi yadi nuanua igodina ꞌima Yaubada yana tofolovavo ꞌa da vevesauluva Yaubada ꞌana tobavu baniꞌodi. A veveluꞌui ꞌwaimie, kebu nuanuaku ꞌwa na silubuku yami sauluva sakoidi ꞌwaidiega i na nunago ꞌomi wata a na toke a na vonemi. \v 3 Mogitana ꞌima tomotogaotoga fwayafwaya tabwaneye ta miamiani, siwe Yaubada faifaina ꞌa vevetalaga sakona taiadi, weꞌe yama vetalaganina kebu Yaubada ꞌana tobavu baniꞌodiga. \v 4 \x + \xo 10:4 \xt Efe 6:13-17\x*Kebu tomia fwayafwaya yadi kukua ꞌeba vetalaga ꞌwaidiega ꞌa da vevetalaga, weꞌe mogitana Yaubada yana ꞌeba vetalaga toketokedi ꞌwaidiega ꞌama fata Seitani yana ꞌeba veimea toketokedi ꞌwaidie ꞌa na vetoketoke. Side baniꞌodi ꞌa vevetoketoke ꞌwaineye. \v 5 Yaubada yana ꞌeba vetalaganidi ꞌwaidiega fwayafwaya ꞌana nuanua tomotoga nuadi i ꞌewaꞌewadiga ꞌa sisiviladi ꞌa vetoketoke ꞌwaidie. Yaubada ꞌana tovedumweꞌaiꞌai ꞌana ꞌaseta i sibodeni nualaka tulina tulina ꞌwaidiega bega mali tomotoga kebu ꞌadi fata Yaubada i na ꞌasetai, weꞌe ꞌima naninidi i tovibodaga ꞌa tutuwealidi. Wata ꞌeba vetalaganidi ꞌwaidiega tomotoga yadi nuanua matatabuna ꞌa ꞌiꞌiveꞌavinidi ꞌa nunawedi Keliso ꞌwaineye nika yana nuanua i vevematayakeyakedi. \v 6 ꞌA lulukamata ꞌomi tovetumagana ꞌwa miamiani Kolinita ꞌwaineye nagami taunimi ꞌwa na tauyemi Keliso ꞌwa na vevematayakeyakeni, mulieta ꞌaiꞌedi aitoi i na baila, bei vematavuloga ꞌa na veleni. \p \v 7 ꞌWa ꞌiseꞌisekumo, ꞌaiꞌedi ꞌwa da venuaꞌivineku yaku sauluva wata yaku veimea ꞌwa da ꞌasetadi. ꞌAiꞌedi aitoi i na nuani mogitana taunina Keliso yana tomotoga, ꞌatumaina, siwe i lubwaineni i na venuaꞌivina-vaitugana nika i na nuani ꞌima wata Keliso yana tomotoga, kebu ꞌaisenaga. \v 8 ꞌAuvea veimea i velema bega ꞌa na kiavetoketokemi, kebu i da vo, ꞌWa na ꞌivesakodi,” weꞌe ꞌaiꞌedi ꞌwa na vo, Faulo yana vonanina ꞌana nogaya taunina i awaꞌaiꞌaia,” kebu a na bunumayaga, fai mogitana Yaubada veimeanina i veleku begaidi a awaꞌaiꞌaiku. \v 9-10 \x + \xo 10:9-10 \xt Gal 4:12-14\x*Kebu nuanuaku ꞌwa na vo, Faulo yana leta ꞌwaidiega i veveꞌisakololoda,” fai ꞌifwaimi ꞌwa vonaga ꞌwa vo, Faulo yana leta vitadi wata toketokedi, weꞌe taiadi ta na miamiaga ta ꞌiseꞌiseni taunina tomogo mweana yana vona ꞌadi nogaya nani-ꞌavoꞌavovo.” \v 11 \x + \xo 10:11 \xt 2 Kol 13:2,10\x*Egavo baniꞌodi i voneyediga i lubwainedi i da ꞌasetai yama toketokena ꞌa veve leta ꞌwaidiega wata yama toketokena tutuyanina ꞌa na waiga ꞌwaimie ꞌwa na ꞌiseniga i vesala. \p \v 12 Tove ꞌifwaidi ꞌwaimie taunidi i awaꞌaiꞌaidi i vo, ꞌIma ꞌatumaima ꞌwa na veꞌililibuyema,” weꞌe ꞌima, kebu tamu saiꞌafo nuanuama ꞌa na vo, Tomotoganidi yadi sauluva wata ꞌima yama sauluva taiadi i vesala.” Tovenidi yadi nuanuayega taunidi yadi sauluva i ꞌetowavadi i vo, ꞌA veꞌatumaiga, ꞌasaꞌaiana ꞌakonadi ꞌama fata, kebu tamu aitoi yana ꞌatumaina ꞌima baniꞌodiga.” ꞌAna ꞌisa tomotoganidi kebu ma yadi ꞌasetaga. \v 13 \x + \xo 10:13 \xt Lom 12:3\x*Weꞌe ꞌima ꞌeba veimea ꞌifwaidi Yaubada i tauyedi ꞌwaimeye beidimo ꞌa na folofolova faifaina, yama folovanidi vuagidi faifaidi ꞌama fata taunima ꞌa na awaꞌaiꞌaima. Kebu ꞌa na uviꞌagala ꞌa na damana tamu aitoi yana ꞌeba veimea ꞌwaineye bei taunima ꞌa na awaꞌaiꞌaima tomogonina yana folova vuagidi faifaidi. Weꞌe ꞌomi me Kolinita yama ꞌeba veimea nageneye ꞌwa miamia. \v 14 Mogitana ꞌomi yama ꞌeba veimea nageneye, begaidi tutuyanina ꞌa wai-vauvau ꞌwaimie Keliso Valana ꞌAtumaina ꞌa viweni, kebu yama ꞌeba veimea ꞌana tugusa ꞌa da uviꞌagali. \v 15 Yaubada yama ꞌeba veimea ꞌana tugusa i yatodi, begaidi mali tomotoga i folofolova ꞌeba veimea ꞌifwaidi ꞌwaidie, yadi folova vuagidi faifaidi kebu taunima ꞌa na awaꞌaiꞌaima. Weꞌe mogitana nuanuama yami vetumagana i na vevetoketoke bega yama folova ꞌwaimie yama ꞌeba veimeanina nageneye i na vevebwaika. \v 16 Yama folova i na vebwaikaga ꞌwaimie, mulieta ꞌama fata ꞌa na vaganago mali ꞌawalawa ꞌwaidie wata bei Iesu Valana ꞌAtumaina ꞌa na lauꞌage. ꞌA na vaganagoga fai kebu nuanuama taunima ꞌa na awaꞌaiꞌaima tamu tomogo yana folova taunina yana ꞌeba veimea nageneye faifaina. \p \v 17 Weꞌe mogitana avaꞌai i voneyeniga Yaubada yana Buki nageneye ta na ꞌidewai i vo, \p ꞌAiꞌedi aitoi i na vo, A na subia,” \p I lubwaineni ꞌAuvea ꞌaisena i na subiai, \p Kebu taunina i na awaꞌaiꞌaia.” \p \v 18 \x + \xo 10:18 \xt 1 Kol 4:4-5\x*ꞌAiꞌedi aitoi taunina i na awaꞌaiꞌaia, yana awaꞌaiꞌainina nani-ꞌavoꞌavovo, weꞌe ꞌaiꞌedi ꞌAuvea tamu aitoi i na awaꞌaiꞌaiaga ꞌana awaꞌaiꞌainina vona mogitana. \c 11 \s1 Faulo i veifufu tove-vekavekali faifaidi. \p \v 1 Fai tauniku a awaꞌaiꞌaiku yaku vona ꞌana nogaya ꞌwa da vo saiꞌafo a da veꞌwavaꞌwava, siwe nuanuaku ꞌwa na tokemaiga. ꞌWa na tokemaigemiga, nuanuaku bwaikina yaku nuanua a na luꞌivona ꞌwaimie. \v 2 \x + \xo 11:2 \xt Efe 5:26-27\x*Yaubada i veꞌunumagigi faifaimi, nuanuana ꞌomi ꞌaiseotogina yana tomotoga, yau wata baniꞌodi a veꞌunumagigi faifaimi. Nuanuaku Keliso ꞌaiseotogina ꞌwa na nuakalikalieni, ꞌwa da vo ꞌomi tamu vavine neꞌeꞌelina baniꞌodi, kebu tamu yana sakonaga. A veakutagonimi Keliso ꞌaiseotogina faifaina, ꞌomi baniꞌodi yana vavine ꞌatumaiꞌavami. \v 3 \x + \xo 11:3 \xt Nag 3:4,13\x*Siwe a venuafouviga faifaimi. Basenadiotoga Seitani ꞌoꞌolo i agei bega ꞌaseta-vekavekali ꞌwainega Ive i vekaliedi i sakona, wata baniꞌodi ꞌomi faifaimi a venuafouviga i na nunago tomotoga ꞌifwaidi i na vekaliemi Keliso ꞌwa na baileni. Basenadi ma yami nuakalikali taunimi ꞌwa tauyemi Keliso ꞌaiseotogina ꞌwaineye, kebu nuanuaku tamu aitoi nuami i na ꞌewai ꞌwa na damana ꞌwaineye. \v 4 \x + \xo 11:4 \xt Gal 1:8-9\x*A venuafouviga fai tove-vekavekali i waiga ꞌwaimie, ma yami sosoana taunimi ꞌwa tauyemi ꞌwaidie. Basenadi Iesu Valana ꞌAtumaina ꞌa lauꞌage ꞌwaimie, ꞌwa vetumagana nika ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i agemi. Mulieta tove-vekavekalinidi i waia ꞌwaimie tamu Iesu faifaina i lauꞌage, kumanina ꞌima kebu faifaina ꞌa da lalauꞌagega. Yadi ve tulina siwe ma yami sosoana ꞌwa nogai ꞌwa vetumagana ꞌwaineye wata taunimi ꞌwa tauyemi tamu ꞌanuꞌanunu tulina ꞌwaineye. \p \v 5 Tovenidi igodi yami tomataꞌaulele bwaikaotogidi, weꞌe yau a nuani kebu i da vebwaika-ꞌiaweku. \v 6 \x + \xo 11:6 \xt Efe 3:3-4\x*Voke yaku vona ꞌana nogaya kebu ꞌeba nuaꞌewa tovenidi baniꞌodi, ꞌwa da vo kebu a da luku sikulu ꞌwaineye, siwe a vonavonaga ma yaku ꞌaseta. Tutuya matatabuna yaku ꞌaseta ꞌa sisivemageseni ꞌwaimie nani tulina tulina faifaidi. \p \v 7 Basenadi a wai Yaubada Valana ꞌAtumaina a lalauꞌage ꞌwaimie, kebu tutula faifaina a da nuanua, mani ꞌalo ꞌaniꞌani ꞌwaimiega a da ꞌewaꞌewadi. Tauniku a kiaobuyeku maꞌitufa ꞌomi a kialakaimi. Fai kebu a da lukakademi tutula faifaina, ꞌwa da nuani, a sakona matamie? \v 8 \x + \xo 11:8 \xt Fil 4:15-18\x*A folofolovaga ꞌwaimie tovetumagana ꞌailaꞌa fuedi i ꞌiꞌivaiseku mani ꞌwainega, ꞌwa da vo a da vavainago ꞌwaidiega a na ꞌivaisemiga faifaina. \v 9 Tutuyanina taiadi ta miamia nani ꞌifwaidi ꞌwaidiega a veꞌaleꞌusa, siwe kebu tamu vita a da velemiga talaveluꞌuiega. Weꞌe mogitana edavo i maia Masidoniayega, naninidi ꞌwaidiega a veꞌaleꞌusaga i miedi. Basenadi wata ꞌawaie kebu tamu saiꞌafo nuanuaku vita a na velevelemi ꞌaku ꞌisaveꞌavina faifaina. \v 10 Keliso yana nuanua tonovidi i ꞌenoꞌenovi ꞌwaikuye begaidi a na vonemi. Tutuyanina Keliso Valana ꞌAtumaina a lalauꞌage ꞌwaimie kebu tamu nani nimamiega a da ꞌewai. Kebu tamu avaꞌai a da ꞌewaꞌewai ꞌwaimiega, faifaina tutuya fuedi tauniku a awaꞌaiꞌaiku yami ꞌawalawa Gulisi matatabuna nageneye, siwe kebu tamu aitoi ꞌana fata i na talabodeku a na ꞌailove. \v 11 Awale a vonavona a vo, Mali tovetumaganavo i ꞌivaiseku weꞌe ꞌomi kebu?” ꞌAlo ꞌomi kebu a da nuakalikaliemiga? Kebu, Yaubada ꞌaku toꞌaseta, i ꞌasetaku a nuakalikaliemi. Wata kebu a da vo, A na vetalavologa bega mani i na veleku.” \p \v 12 Tutuya deꞌe a folofolovamo kebu tutula faifaina a da nuanua, wata ꞌawaie baniꞌodi a na folofolovamo bega tomotoganidi igodi yami tomataꞌaulelevo kebu ꞌadi fata taunidi i na awaꞌaiꞌaidi. Tomotoganidi i lulukakademi mani ꞌwa veleveledi yadi nuanua i vo, ꞌIma Yaubada yana tomataꞌaulele, Faulo yana folova wata ꞌima yama folova i vesala.” Siwe kebu, yau kebu mani faifaina a da nuanua, begaidi kebu i da lubwainedi taunidi i na awaꞌaiꞌaidi i na vo, ꞌIma ꞌa vesala Faulo taiadi.” \p \v 13 \x + \xo 11:13 \xt Fil 3:2\x*Tomotoganidi kebu tomataꞌaulele mogitana, tovekali. Yadi folova vekali wata yadi sauluva i vetuli ta na ꞌisedi ta na vo ꞌako, Mogitana Keliso yana tomataꞌaulelevo.” \v 14 Kebu nuami i na voganidi ꞌwa na vekoi fai yadi toveimea Seitani ꞌana fata i na vemaigisivilavila ꞌana ꞌisa ꞌwa da vo anelose mataududulina. \v 15 Fai Seitani ꞌana fata i na vetuli anelose baniꞌodi, bega kebu nani vitana yana tofolovavo ꞌwaidie, wata ꞌadi fata i na vetuli ꞌwa da vo nuanua tonovidi ꞌadi tofolovavo. ꞌEba veꞌaꞌava ꞌwaineye ꞌadi tutula i na veluagadi yadi sauluva sakoidi ꞌadi ꞌisaꞌisa baniꞌodi. \s1 Vitanidi Faulo i veluagadiga Keliso faifaina i veifufuyedi. \p \v 16 Wata yaku vona a na luvaitugani. Kebu i da lubwaineni tamu aitoi yana nuanua i na vo, Faulo taunina i awaꞌaiꞌaia, yana vona ꞌana nogaya i veꞌwavaꞌwava.” ꞌAiꞌedi yami nuanua baniꞌodi, ꞌwa na tokemaigemi saiꞌafo a na awaꞌaiꞌaiku ꞌwa na nogai, baniꞌodi ꞌwa totokemaiga tomotoganidi i veꞌwavaꞌwavaga ꞌwaidie. \v 17 Yaku awaꞌaiꞌainina kebu ꞌAuvea yana nuanua baniꞌodiga, ꞌwavaꞌwavadi yadi sauluva a na saladi. \v 18 Tomotoga fuedi taunidi i awaꞌaiꞌaidi ꞌadi ꞌaivaita fwayefwayeye faifaina wata yau a na saladi. \v 19 ꞌAmi ꞌisa, igodina ꞌomi toꞌaseta siwe ꞌwa tokemaiga tove-vekavekali ꞌwaidie. Tovenidi yadi vona ꞌana nogaya i veꞌwavaꞌwava siwe ma yami sosoana taunimi ꞌwa tauyemi ꞌwaidie. \v 20 ꞌAiꞌedi aitoi i na lukakademi yana veimea fuedi ꞌwa na vevematayakeyakedi, ꞌalo yami kukua i na elomi, ꞌasaꞌaiana ꞌwa tokemaiga. ꞌAlo ꞌaiꞌedi givagivayega i na vekaliemi nuanuana yana nuanua ꞌwa na ꞌiꞌidewadi, ꞌalo i na awaobuobuyemi, ꞌalo maigimi i na tutubodadiga, ꞌasaꞌaiana ꞌwa sosoanamo. \v 21 Fai ꞌima kebu baniꞌodi ꞌa da vesauluva sakoina ꞌwaimie, yau ꞌwa da vo mweaku, igodi a bunumayaga. \p ꞌAiꞌedi tamu aitoi i na vetoketoke taunina i na awaꞌaiꞌaia nani ꞌifwaidi faifaidi, yau wata baniꞌodi ꞌaku fata tauniku a na awaꞌaiꞌaiku naninidi faifaidi. A ꞌasetai yaku awaꞌaiꞌai ꞌana nogaya a veꞌwavaꞌwava, siwe wata a na vonemi. \v 22 \x + \xo 11:22 \xt Fil 3:5\x*ꞌAiꞌedi tomotoganidi i na vo, ꞌIma me Ibeliu,” yau wata tomogo Ibeliu. ꞌAiꞌedi i na vo, ꞌIma wauma Isileli,” yau wata baniꞌodi. ꞌAiꞌedi i na vo, ꞌIma Ebelamo tubunavo,” yau wata baniꞌodi tamu tubuna. \v 23 \x + \xo 11:23 \xt Fol 16:23\x*ꞌAiꞌedi i na vo, ꞌIma Keliso yana tofolova,” weꞌe yau mogitana yana tofolova. A nuani yaku awaꞌaiꞌainina ꞌana nogaya ꞌwa da vo a da veꞌwavaꞌwava, siwe wata a na vonemi. Yaku folova vitadi wata Keliso faifaina vanuga ꞌeba yogona ꞌwaidie i yatoyatoku ꞌwaidiega tomotoganidi a vetoketoke-ꞌiawedi. Tutuya fuedi Keliso ꞌana tovedumweꞌaiꞌai i toke i nikenikeku, wata tutuya fuedi saiꞌafoga i da luluvewafaku, weꞌe tomotoganidi kebu baniꞌodiga. \v 24 \x + \xo 11:24 \xt VeL 25:3\x*Fai a folofolova Keliso faifaina, tutuya 5 yaku tomotoga me Diu i toke i fitaliku bulava metametanina ꞌwainega, tutuya ꞌaitamogana ꞌaitamogana ꞌaku ꞌainike matatabuna 39 me Diu yadi sauluva baniꞌodi. \v 25 \x + \xo 11:25 \xt Fol 16:22, 14:19\x*Tutuya ꞌaitonu me Loma i toke i nikeku fulumaiega, tamu tutuya i lukileuku igodi nuanuadi i na luvewafaku. Tutuya ꞌaitonu yama waka i tula i tutuwealema, tamu tutuya a kayokayo malaveseye ꞌaiata wata lovana matatabuna. \v 26 \x + \xo 11:26 \xt Fol 9:23, 14:5\x*Tutuya fuedi yaku lauvivila ꞌwaidie ilagi a veveluagadi saiꞌafoga a da wafawafa weyagata ꞌwaidie. Toꞌainike ꞌwaidiega, yaku tomotoga me Diu ꞌwaidiega wata mali tomotoga taunidi kebu Diu ꞌwaidiega. Wata baniꞌodi ilagi a veveluagadi ꞌatamana bwaikidi ꞌwaidie, walaꞌaie, malaveseye wata tovetumagana-vekavekali ꞌwaidiega. \v 27 Tutuya fuedi a toke a folofolova, lovana fuedi kebu a da ꞌenodewa, a laselase wata ꞌanigoku i lalala, tutuya fuedi a veveꞌaleꞌusa ꞌaniꞌani wata kaleko ꞌwaidiega, wata a vevekaukau. \v 28 Vita fuedi a veluagadi, ꞌifwaidi a ꞌinanadi, ꞌifwaidi kebu, vitanidi ꞌwaidiega yami tove-vekavekali a vetoketoke-ꞌiawedi. Siwe wata tamu vita bwaikina a vevebaeku tovetumaganavo faifaimi ꞌawalawa tulina tulina ꞌwaidie, ꞌaiata ꞌaitamogana ꞌaitamogana a vevenuafouviga faifaimi voke yami vetumagana Keliso ꞌwaineye faꞌalina ꞌalo kebu. \v 29 ꞌAiꞌedi tamu aitoi yana vetumagana i na mwea, ꞌaku vebae ꞌwainega a na lutonovi. ꞌAiꞌedi tamu aitoi sakona nuana i na ꞌewai i na beꞌuga, yau a na venuafouviga faifaina. \p \v 30 ꞌAiꞌedi aitoi i na vo, I lubwaineni Faulo taunina i na awaꞌaiꞌaia nika tomotoga i na ꞌasetai taunina tomogo toketokena.” Siwe kebu nuanuaku, nuanuaku ꞌaku vitanidi wata naninidi ꞌwaidiega tomotoga ꞌadi fata i na ꞌasetakuga yau tomogo mweaku, ꞌaisedi faifaidi a na vonavona. \v 31 Yaubada ꞌaku toꞌaseta, i ꞌasetaku kebu a da vevekali. Taunina ꞌada Toveimea Iesu Tamana wata yana Yaubada, i lubwaineda tutuya fuedi ta na subisubiai, kebu i na ꞌaꞌavaga, i na ꞌeno-vagata. \v 32 \x + \xo 11:32 \xt Fol 9:23-25\x*Yau tomogo mweaku, a na veifufuyeni nika ꞌwa na ꞌasetai. Basenadi Kini Aletasi tamu gabemani bwaikina i venuaꞌivineni ꞌatamana Damasiko i ꞌisaveꞌavini. ꞌAtamananina matatabuna kalikalina, kalinina i toke i didigi i laka. Bei a miamia toveimeanina nuanuana i na ꞌiveꞌaviniku bega tolugaviavo i vonedi ꞌawa i tovibodadi. \v 33 Siwe lovane ekwavo i naweku walisaveye a luku, tutubwekaneamo i veꞌioyoku a obu a dega. \c 12 \s1 Faulo ꞌana ꞌenoneganega i veifufuyeni, ꞌwa da vo tamu tomogo ꞌana ꞌenoneganega i da veifufuyeni. \p \v 1 A nuani kebu ꞌana fata ꞌaivaita a na veluagai yaku awaꞌaiꞌai ꞌwainega siwe ꞌasaꞌaiana a na awaꞌaiꞌaiku nika ꞌwa na ꞌasetai ma yaku veimea Yaubada ꞌwainega. Tutuya deꞌe a na veifufuyedi naninidi ꞌAuvea i veku ꞌwa da vo a da ꞌenoneganega. \v 2 ꞌAkonadi malamala 14 i ꞌaꞌava tamu tomogo taunina Keliso taiadi i miaveꞌitubamaga, Yaubada i vagavaia i naweni taꞌebeiotoga abame. Kebu a da ꞌaseta-ꞌatumaia ma tomogona ꞌalo ꞌanuꞌanunuꞌavana, Yaubada ꞌaisena i ꞌasetai. \v 3 Wata a na luvaitugani, Yaubada ꞌaisena i ꞌasetai, voke ma tomogona ꞌalo ꞌanuꞌanununa ꞌaisena, siwe a ꞌasetai Yaubada i vagavaia i naweni Faladaisi, ꞌeba mia ꞌatumaina wata sosoana-vagata ꞌwaineye. \v 4 I lakaga nani fuedi ꞌeba nuaꞌewa i nogaidi veifufu-wayoga, siwe Yaubada tomogonina i talabodeni kebu i na luꞌivoneyedi. \v 5 ꞌAku fata tomogonina\f + \fr 12:5 \ft Tomogonina ꞌasaꞌaiana Faulo.\f* a na awaꞌaiꞌaia, siwe kebu nuanuaku tauniku a na awaꞌaiꞌaiku. Weꞌe naninidi faifaidi tomotoga i ꞌasetaku yau tomogo mweaku ꞌaisedi faifaidi a na vonavona. \v 6 ꞌAiꞌedi nuanuaku tauniku a na awaꞌaiꞌaikuga kebu a da veꞌwavaꞌwavaga fai naninidi a da luꞌivoneyediga vona mogitana. Siwe ꞌasaꞌaiana kebu nuanuaku tauniku a na awaꞌaiꞌaiku i na nunago tomotoga i na kialakaiku tauniku yaku vona ꞌwainega. Weꞌe mogitana tomotoga i na ꞌiseni avaꞌai a ꞌidewaiga wata i na nogai yaku lauꞌage nika bei i na nuani yau tomogo-ꞌavoꞌavovo ꞌalo bwaikiku. \p \v 7 \x + \xo 12:7 \xt Iob 2:6\x*Tutuyanina Yaubada i silakaiku abame ꞌeba nuaꞌewa ꞌatumaiotogidi tulina tulina i veku, fai kebu nuanuana faifaidi a na nualaka begaidi Yaubada Seitani i tauyeni tamu vita tomogokuye i yatoi, ꞌwainega veviga wata ꞌweꞌwela a veveluagadi. \v 8 Tutuya ꞌaitonu viganina faifaina a veveluꞌui ꞌAuvea ꞌwaineye, nuanuaku i na ꞌewayavuleni. \v 9 \x + \xo 12:9 \xt Fil 4:11-13\x*Siwe i vo, Yaku nuakalikali ꞌwaimuye ꞌakonadi ꞌamu fata ꞌwainega ꞌaivaita ꞌu veveluagai. Tutuyanina ꞌu na mwea yaku toketokena i na ꞌivaisemu nika ꞌu na vetoketoke.” Begaidi a sosoana bwaikina naninidi ꞌwaidiega a mwea, faifaidi a na awaꞌaiꞌaiku. A mweaga bega Keliso yana toketokena i na ageku i na veveꞌisabodeku. \v 10 ꞌAiꞌedi Keliso faifaina a na mweaga, ꞌaiꞌedi tomotoga i na yagayagaikuga, ꞌaiꞌedi ꞌeba venuafouviga a na veveluagadiga, ꞌaiꞌedi Keliso ꞌana tovedumweꞌaiꞌai i na veveꞌisakolologa ꞌwaikuye, ꞌaiꞌedi vita tulina tulina a na veveluagadiga, a na sosoanamo. A na sosoanaga fai tutuyanina a na vo, Yau a mwea, kebu ꞌaku fata,” bei Keliso i na kiavetoketokeku nika vitanidi matatabuna ꞌaku fata. \s1 Faulo i venuafouviga me Kolinita faifaidi. \p \v 11 Fai yami tomataꞌaulele-vekavekali ꞌwa awaꞌaiꞌaidi tauniku a awaꞌaiꞌaiku yaku sauluva ꞌwa da vo a da veꞌwavaꞌwava, siwe ꞌomi yami awaꞌaiꞌainina ꞌwainega ꞌwa lukakadeku. Yau a vetomataꞌaulele Keliso faifaina ꞌwaimie a folova, begaidi ꞌomi tomotoganimi i lubwainemi awaveꞌatumai ꞌwaimiega i da souyeni faifaiku. Avinodi yau baniꞌodi nani-ꞌavoꞌavovo siwe tomotoganidi igodi yami tomataꞌaulele bwaikaotogidi kebu tamu saiꞌafo i da vebwaika-ꞌiaweku. \v 12 \x + \xo 12:12 \xt Ion 4:48; Fol 19:12\x*A tokemaiga bwaikina vetomataꞌaulele ꞌana tugusa a ve ꞌwaimie. Yaubada yana toketokena ꞌwainega ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nuaꞌewa ma ꞌadi tugusa a ꞌidewadi matamie kebu tamu wata aitoi ꞌana fata baniꞌodiga, ꞌwa da ꞌisedi nika ꞌwa da ꞌasetai yau tomataꞌaulele mogitana. \v 13 \x + \xo 12:13 \xt 2 Kol 11:9\x*Naninidi a ꞌidewadi tovetumaganavo ꞌadi ꞌailaꞌa ꞌifwaidi ꞌwaidie, ꞌomi wata ꞌwaimie baniꞌodi, kebu tamu nani a da veꞌoꞌoleni ꞌwaimie. Voke tamu nani a veꞌoꞌoleni, mali tovetumaganavo a tauyedi i na ꞌiꞌivaiseku weꞌe ꞌomi kebu a da lukakademi ꞌaniꞌani ꞌalo tamu nani faifaina. ꞌAiꞌedi ꞌwa nuani yaku sauluvanina ꞌwainega a sakonaga ꞌwaimie, nuanuaku ꞌwa na nuatavuniku. \p \v 14 Tutuya deꞌe yaku wai ꞌana vetonu faifaina a ꞌidewadewa a na wai a na fogemi, siwe kebu vita a na velemiga ꞌaku ꞌisaveꞌavina faifaina. Naninidi ꞌwaimiega baniꞌodi kukua kebu nuanuaku, nuanuaku ꞌomi tauniotogimi. ꞌOmi natukwavo ꞌwa na ꞌiꞌisaveꞌavinikuga kebu i da lubwaineni fai kwakwama kebu i da bakubakula tamadiavo wata inadiavo faifaidi, weꞌe mogitana tama wata ina i bakubakula natudiavo faifaidi. \v 15 Yau tamami baniꞌodi, ma yaku sosoana nani matatabuna ꞌwaikuye a tauyedi faifaimi tauniotogiku taiadi bega a na toke a na folofolova faifaimi. I na nunago a na mwea faifaimi, ꞌasaꞌaiana a na sosoanamo. Yau a nuakalikaliemi bwaikina, weꞌe ꞌomi baniꞌodi, yami nuakalikali ꞌwaikuye i vevesiai? \v 16 ꞌAiꞌedi ꞌwa na vo, Mogitana, Faulo kebu vita i da veleda ꞌana ꞌisaveꞌavina faifaina,” siwe ꞌifwaimi ꞌwa na vo, Kebu, Faulo yana vaiseba, yana vetalavologa ꞌwainega yada mani i eloeloda.” \v 17 Baniꞌodi a munega a elomi? Tomotoganidi a vonedi i wai ꞌwaimie yaku vona i luꞌivona ꞌwaimie, voke ꞌwaidiega a elomi? \v 18 Basenadi Taito a vetunei i wai ꞌwaimie, wata iada tamu a voneni taiadi i wai. Voke Taito kumanina yami mani i elomi? Kebuꞌaꞌava, ꞌwa ꞌasetai taunina tomogo ꞌatumaina, weꞌe yau yaku sauluva wata yaku nuanua i vesala yana sauluva wata yana nuanua baniꞌodi. \p \v 19 Voke yaku leta ꞌwa luluꞌiawawai ꞌwa nuanua ꞌwa vo, Faulo ma enavo i veveꞌewa ꞌwaideye taunidi ꞌadi awaveꞌatumai ꞌwaidiega.” Siwe kebu, Yaubada mataneye ꞌa vonavona Keliso yana nuanua baniꞌodi. Weꞌe ꞌomi emavo ꞌa nuakalikaliemiga, yama sauluva matatabuna ꞌa ꞌiꞌidewadi ꞌami kiavefaꞌala faifaina. \v 20 Nuanuama ꞌa na kiavefaꞌalimi fai a venuafouviga a na waiga ꞌwaimie yami sauluva ꞌifwaidi a na ꞌisedi, sauluvanidi kebu yaku nuanua baniꞌodi, wata yau avaꞌai a na ꞌidewaiga ꞌwaimie, ꞌomi kebu nuanuami. A venuafouviga ꞌaiꞌedi a na ꞌisemi ꞌwa na veveꞌikwayekwayega, ꞌwa na veveꞌunumagigi, ꞌwa na nunuasako, tauniꞌavami faifaimi ꞌwa na nuanua weꞌe emiavo kebu, emiavo ꞌwa na yagayagaidi, ꞌwa na vevebonaivo, ꞌwa na nunualaka, wata kebu ꞌwa na folofolova veimea ꞌana tonovineamo. \v 21 \x + \xo 12:21 \xt 2 Kol 13:2\x*Mogitana a venuafouviga tutuyanina wata a na wai ꞌwaimie ꞌaiꞌedi yami sauluva a na ꞌisedi bola kebu ꞌwa da ꞌiveꞌatumaidi, nika yami sauluvanidi faifaidi yaku Yaubada bunumayaga i na veleku matamie. Basenadi fuemi ꞌwa sakona, siwe voke bola kebu ꞌwa na nuavilamiga, bunu ꞌana nuanua sakoidi ꞌwa ꞌiꞌidewadi, ꞌwa veveꞌavula-ꞌavoꞌavovo, wata ꞌwa nunuagiva nika nani sakoidi ꞌwa ꞌiꞌidewadi. Yau a na ꞌisedina a na vemogai faifaimi. \c 13 \s1 Faulo yana matakia. \p \v 1 \x + \xo 13:1 \xt Mad 18:16; 1 Tim 5:19\x*Deꞌe a na wai a na fogemiga, yaku wai ꞌana vetonu. Tamu vona i ꞌenoꞌeno Yaubada yana Buki nageneye faifaina nuami a na tolinuataꞌidi. I vo, \p ꞌAiꞌedi tamu aitoi iana i na vevitai tamu sakona faifaina, \p I lubwaineni sakonanina ꞌana toꞌisa ꞌadi ꞌailuga ꞌalo ꞌadi ꞌaitonu nika yana vevitanina mogitana.” \p Wata baniꞌodi, ꞌomi ꞌaiꞌedi kebu ꞌwa na nuavilamiga ꞌwa na vonayavuga matakuye. \v 2 Basenadi yaku wai ꞌana veluga ꞌwaineye, tomotoganidi i sakonaga wata ꞌifwaimi a vonemi vematavuloga faifaina, weꞌe tutuya deꞌe tulikuyega wata vonanina a na luvaitugani. Side baniꞌodi. Tutuyanina wata a na waiga tosakonanimi kebu a na veꞌiseꞌisemiga, ꞌaitamogana ꞌaitamogana vematavuloga a na velemi. \v 3 Nuanuami ꞌeba ꞌisa ꞌifwaidi a na ꞌidewadi ꞌwa na ꞌisedina ꞌwa na veꞌawamogitana yau Keliso yana tomataꞌaulele, Kelisonina faifaina a vonavona. ꞌAtumaina, a na waiga a na vemi vematavuloga a na velemiga ꞌwainega. Keliso yana sauluva ꞌwaimie kebu mweanaga, weꞌe mogitana ma yana toketokena i folofolova ꞌawasasamie. \v 4 \x + \xo 13:4 \xt Fil 2:7-8\x*Mogitana Keliso tomogona mweana i tutufwaseni ꞌai lagalagana ꞌwaineye i wafa, siwe tutuya deꞌe Yaubada yana toketokena ꞌwainega i miamia. Wata baniꞌodi ꞌima Keliso yana tomotoga mweama, siwe Yaubada yana toketokena ꞌwainega taiadi ꞌa miamia bega ꞌama fata nani matatabuna ꞌa na ꞌiꞌidewadi ꞌwaimie ma yama toketokena. \p \v 5 Weꞌe ꞌomi, i lubwainemi taunimi ꞌwa na sitonovimi ꞌwa na ꞌasetai ma yami vetumagana ꞌwa tauyemi Keliso ꞌwaineye ꞌalo kebu. ꞌWa da ꞌasetai Iesu Keliso i miamia nagemie, siwe ꞌaiꞌedi yami saitonovanina ꞌwainega ꞌwa na ꞌasetai kebu ꞌwa da vetumagana, wata ꞌwa na ꞌasetai Keliso kebu nagemie i da miamia. \v 6 Weꞌe ꞌima ꞌa nuani ꞌwa na ꞌasetama kebu tomataꞌaulele-vekavekali, nagemeye Keliso i miamia. \v 7 ꞌA veveluꞌui faifaimi Yaubada ꞌwaineye bega kebu ꞌwa na sakona. Kebu ꞌa da vo, ꞌA na veluꞌui faifaidi bega mali tomotoga yadi sauluva ꞌatumaidi i na ꞌisedi i na vo, Faulo ma enavo tomataꞌaulele mogitana.” Kebu baniꞌodi yama nuanuaga, mogitana ꞌa veveluꞌui faifaimi, nuanuama ꞌwa na vevesauluva ꞌatumaina, weꞌe ꞌaiꞌedi tomotoga i na awavesakoyema, ꞌasaꞌaiana, kebu tamu avaꞌai. \v 8 \x + \xo 13:8 \xt 1 Kol 13:6\x*ꞌIma tomataꞌaulele kebu tamu yama toketokena i da ꞌenoꞌeno bega Yaubada yana nuanua tonovidi ꞌa na tovibodedi, weꞌe mogitana i lubwainema tutuya fuedi nuanuananidi ꞌa na luluꞌivoneyedi bega tomotoga i na vematayakeyakedi. \v 9 ꞌAiꞌedi ꞌama ꞌisa ꞌwainega ꞌima tomotoga mweama weꞌe ꞌomi ma yami toketokena Yaubada yana nuanuananidi ꞌwa ꞌiꞌidewadi, ꞌa sososoana. Begaidi ꞌa veveluꞌui faifaimi yami sauluva i na veꞌatumaiotoga. \v 10 \x + \xo 13:10 \xt 2 Kol 2:3-4\x*Nuanuama yami sauluva i na veꞌatumaiotoga begaidi tulikuyega yami leta a kilukiluma bega a na waiga ꞌwaimie kebu ma yaku veimea a na vematavulogimi. Veimeanina ꞌAuvea i velekuga ꞌwainega a na kiavetoketokemi, weꞌe kebu i da vo, ꞌWainega ꞌwa na ꞌivesakodi.” \s1 Faulo yana vona ꞌeba veꞌaꞌava. \p \v 11 Side baniꞌodi yaku veifufu ꞌana maꞌusa ꞌwaimie, ieu ekwavo. Yami sauluva ꞌwa na ꞌiꞌisaveꞌavinidi tonovidi i na ꞌenoꞌeno, yaku vona ꞌwa na nunuaveꞌavinidi wata ꞌwa na ꞌiꞌidewadi, matatabumi yami nuanua i na vesala ꞌwa na veveiana. Weꞌe Yaubada, taunina i nunuakalikalieda wata nuanua bikana mia ꞌatumaina taiadi i veleveleda, lilivamie i na miamia. \p \v 12 Emiavo tovetumaganavo ꞌwaidie yami nuakalikali ꞌwa na ve ꞌavalamaigayega. Yaubada yana tomotoga matatabudi yadi vekaiwa i vetunei ꞌwaimie. \p \v 13 ꞌAda Toveimea Iesu Keliso yana ꞌisaveꞌavina, Yaubada yana nuakalikali wata ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina yana veiana i na ꞌenoꞌeno matatabumi ꞌwaimie. \b \b \p ꞌAsaꞌaiana baniꞌodi. \p Yau Faulo.