\id ROM - Yele (Rossel) NT [yle] -Papua New Guinea 1998 (DBL 2014) \h Lóma \toc1 Lóma \toc2 Lóma \toc3 Lóma \mt1 LÓMA \ip Dini ghi n꞉ii ngê Yesu u danêmbum Lóma ńuw꞉o ngópu, daa Nju tpémi ye ńuw꞉o ngópu, ngmênê kn꞉aa yéli ye ńuw꞉o ngópu. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o Nju pi daa yilî Yesu u yoo vy꞉o doo kwo, Lóma. \ip Yi ngwo Póól Epeso doo dpodo. U kuwó dini ghi ngê Epeso a kuwo ngê, Kîdiki Wee u kwo loo, d꞉ââ pyile y꞉i mî nt꞉ââ ngê. (Dpodo 20:3) Yi dini ghi ngê Póól ngê kópu dyuu ngmê d꞉êê ngê, Yesu u yoo knî ye dy꞉ââ ngê, yélini Lóma doo a kwo. Ala yi kópu dyuu. \c 1 \p \v 1 Nê Póól, Yesu Kédisu u dpodo pyu, myenté u dyépi, ala pweepwee pee nmye até d꞉a dy꞉ââ, yélini Yesu u yoo vy꞉o nmyinê ghê dniye, Lóma. Chóó Lémi ngê a ngmidi noo, a ka pê, A kópu mb꞉aa pi knî ye chin꞉aa tpapê. \x * \xo 1:1 \xt Dpodo 9:15; Nkal 1:15\x* \v 2 Yi kópu mb꞉aa nmî Mbwámê p꞉uu kópu mb꞉aa. Pini n꞉ii nmî Mbwámê ngê pyodo, Chóó Lémi ngê yi pini u kópu mb꞉aa chóó u komo kapî pyu knî ye mwiyé a vyu, yi kópu y꞉oo a d꞉êê ngópu. \v 3 Nmî Mbwámê Chóó Lémi Tp꞉oo, nmî Lémi Yesu Kédisu, ndêndê ngê nmo ntee pini. Nmî w꞉êê mââwe Dépidi, vyîlo yi pini u tii ńedê, Yesu mî chópu. \x * \xo 1:3 \xt Mát 22:42; Lóma 9:5\x* \v 4 U ghê dmi ndêndê ngê Chóó Lémi u Ghê Dmi. Chóó Lémi ngê nmopê, Ala a Tp꞉ee. Yi kópu ndê kópu ngê alanté nmo pyódu ngê, u wêdêwêdê mbêmê kpêênî mêda pyidu ngê. \v 5 Yesu ngê ntênê a ngee noo, u dyépi ngê a pyódu noo, a ka pê, A pi kn꞉aa dyámê tpémi ye chin꞉aa tpapê, u ngwo a ka pêdê kêlîmî mbê dnye, a nuu u kópu dé myedny꞉oo d꞉uud꞉uu dé. \v 6-7 Nmyo myentee dé, Yesu Kédisu ngê Chóó Lémi u yoo vy꞉o myeda danê nmyo, yélini u nuu u yoo, u momu yéli. Nmî Mî Chóó Lémi, nmî Lémi Yesu Kédisu u k꞉ii, nmye mb꞉aamb꞉aa ngê dny꞉oo a vyuwo. \s1 Póól u ngêpê, Lóma tpémi yi dîy꞉o \p \v 8 Ala kópu nmye mwiyé nînê d꞉êêd꞉êê. Yesu u pi ngê nmyi l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi n꞉aa kwunokwuno ngê, mu kópu u dîy꞉o dyámê mbêmê pi yilî yintómu yi lama a tóó, Yesu ka dpodombiy꞉e nmye kêlîmî té. \x * \xo 1:8 \xt 1 Tes 1:8\x* \v 9 Chóó Lémi u pi ngê nînê kpaa, dini ghi n꞉ii ngê u kwo n꞉aa ngêpê yédi, dye ghi yintómu nmyi l꞉êê dîy꞉o u kwo myinî ngêpê yédi. Pi knî ye Yesu u kópu mb꞉aa p꞉uu n꞉aa danê yédi, Chóó Lémi p꞉uu dpodombiy꞉e u ngwo n꞉aa dpodo yédi. \x * \xo 1:9 \xt Epeso 1:16\x* \v 10 Dini ghi n꞉ii ngê u kwo n꞉aa ngêpê yédi, ala kópu u kwo n꞉aa dmyinê ngê, kwonipi, A Lémi, a maa nangê kwódu, dpî ngee nédi, Lóma tpémi ye dpî dy꞉ââ nédi. \v 11 Lóma tpémi. U yi mb꞉aamb꞉aa ngê a nga a kwo, n꞉uu m꞉uu nmyo, Nmî Mî u Ghê Dmi mbêmê myan꞉aa wêdêwêdê kalê nmyo. \v 12 Daa a mo an꞉uu wêdêwêdê kalê nmyo, ngmênê nmî kêlîmî mbêmê nmî gha dmi paa numo wêdêwêdê kalê téme. \v 13 A mbwó yoo, ala kópu nmyi lama choo a ya, daa ng꞉êêntómu nî vyu, nîmo, Lóma nî lê, ngmênê lukwe ngê a dî mîkîdoo pwapî. Kn꞉aa yéli Yesu u yoo vy꞉o ntee nê ńuwo, u ya a nga a kwo, Yinté nmye my꞉aan꞉aa d꞉uu, \v 14 mu kópu u dîy꞉o pi yilî yintómu knî yi l꞉êê dîy꞉o Yesu ngê dpodo kalê noo. K꞉omo tpile nko pi dé ó kada pini dé, ndiye pyu dé ó p꞉aa tpémi, ngmênê Yesu ngê u yi u ngwo a kwo, Nê ngê u yoo vy꞉o kaa téne, ghê kamî u ngwo pêdê pyw꞉ee y꞉e. \v 15 Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o u yi mb꞉aamb꞉aa ngê a nga a kwo, Yesu u kópu mb꞉aa p꞉uu u ngwo nmye nîn꞉aa danê. \v 16 A lama ka tóó, yi kópu mb꞉aa d꞉uudpî dîpî. Yélini Yesu ka wa kêlîmî mbê dmi, Chóó Lémi ngê yi kópu mbêmê wa ngee té, chóó u wêdêwêdê mbêmê wa ngee té. Nju tpémi mwiyé doo ngêêpî dé, ala ngwo kn꞉aa yéli amyeda a ngêêpî dé. \x * \xo 1:16 \xt 1 Kódin 1:18,24\x* \v 17 Yesu p꞉uu kópu mb꞉aa mbêmê ala kópu nmo w꞉ee ngê, Chóó Lémi ngê dnyinté daawa kóté kalê nmo, módó nmo daawa vyi, Dyââpe nmyi p꞉uu daa t꞉a, ngmênê Yesu ka kêlîmî mbêmê nmî dyââpe wa pwaa té. Yesu ka dye ghi yintómu dmyinê kêlîmî, mu kópu u dîy꞉o puku yedê alanté a tóó, apê, \p Pini n꞉ii adî kêlîmî, \p Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê u ngwo wa pyódu. \x * \xo 1:17 \xt Lóma 3:21-22; Hab 2:4\x* \s1 Yélini daa Nju tpémi yi l꞉êê ghi dono u danêmbum \p \v 18 Yesu p꞉uu kópu mb꞉aa mbêmê ala kópu myeno w꞉ee ngê, yélini y꞉oo dono a d꞉uud꞉uu ngópu, Chóó Lémi ngê wa kpada té. Yi yéli y꞉oo Chóó Lémi daa chââchââ ngmê, pi knî yi p꞉uu kópu dono yilî a d꞉uud꞉uu ngópu, Chóó Lémi u kópu ndêndê dé yi wépi dmi u ngwo dpî pwaa t꞉oo. \v 19 Chóó Lémi ngê yi yéli wa kpada, mu kópu u dîy꞉o tpileni yi ngópu tpyé too, daa m꞉uu tumo, yi ngwolo dmi my꞉oo doo ya. \v 20 Dini ghi n꞉ii ngê Chóó Lémi ngê dyámê mbêmê tpile yilî a l꞉âmo ngê, daangmê ngmo ngê, u wêdêwêdê ndîî yinté nmî ngîma mye yó. K꞉omo tpile Chóó Lémi dpînê y꞉enê, ngmênê lukwe dîy꞉o yi yéli y꞉oo nmî Yâpwo njini daa mya ngópu? Yi nt꞉u kópu chedê. \x * \xo 1:20 \xt Njópi 12:7-9; Psalm 19:1; Hipîlu 11:3\x* \v 21 K꞉omo tpile Chóó Lémi yi lama a tóó, ngmênê daa chââchââ ngópu, myedaa kwunokwuno ngópu. Yi mbodo podo dé, yi gha mgîdîmgîdî dé. \x * \xo 1:21 \xt Epeso 4:17-18\x* \v 22 Yinê ye yi nuw꞉o ndîî dé, ngmênê yi mbodo podo dé. \v 23 Yâpwoni u mênê ghê njini a tóó, daa chââchââ ngópu, ngmênê tpileni u kââ a l꞉âmol꞉âmo tumo, vyîlo ye chââchââ tumo, pi u kââ dé ó ńmê u kââ dé ó tpile tp꞉oo u kââ dé ó tpile pê u kââ dé, yinté k꞉omo yâpwo ye chââchââ tumo. \p \v 24 Yi yéli y꞉oo Chóó Lémi mwiyé a kpîpî ngópu, Chóó Lémi ngê u nkwo a kpîpî too, mye kala too, apê, Kópu dono n꞉ii yi nuu u kópu dé, mudny꞉oo d꞉uud꞉uu dé, apê, mywenemywene kópuni nongo a d꞉uud꞉uu tumo, mudny꞉oo d꞉uud꞉uu dé. \v 25 Chóó Lémi u ndê kópu yilî yi wépi dmi pwaa tumo, k꞉omodanê kópu a ngî tumo. Pini n꞉ii ngê tpile yilî yintómu l꞉âmo ngê, n꞉ii dye ghi yintómu pîdny꞉oo chââchââ, yi pini daa chaa kîgha ngmê, ngmênê tpileni l꞉âmo too, yi tpile ye chaa kîgha tumo, ye a ngêpê nyédi, p꞉uu mye dpodo nyédi. \p \v 26-27 Nyââ, Chóó Lémi kpîpî ngópu, Chóó Lémi ngê u nkwo kpîpî too, mye kala too, mywenemywene u kópu yilî a d꞉uud꞉uu ngópu. Mââ yoo yi kpâm knî ye daa lêpî nyédi, ngmênê a numo kpêêpî nyédi, yi gha vy꞉o yi kn꞉aadi te kópu u pywuu u nkwo wunê ngêêpî ngópu. Daa mââ yoo yi mo, ngmênê pyââ yoo mye yi k꞉ii, yi moo knî ye daa lêpî nyédi, ngmênê a nmyee nyédi. \x * \xo 1:26-27 \xt Lev 18:22; 1 Kódin 6:9\x* \p \v 28 Chóó Lémi u kópu ndêndê u wépi pwaa ngópu, Chóó Lémi ngê yi wépi dmi u nkwo pwaa too, dnyinté a nuw꞉o té, dono kópu yilî a d꞉uud꞉uu ngópu. \v 29 Yoo dono, kn꞉aadi te pyu yoo, tpile u mb꞉aami dé, daa gha yoo, ń꞉ee kapî pyu yoo, l꞉êê pyu yoo, pi vyee pyu yoo, pi dódó pyu yoo, pi u pi dyede pyu yoo. Dono ngê yi gha dmi a nt꞉ee ngê. \v 30 P꞉êê dono chaachaa u yoo, dono kópu numo p꞉uu yilî a tpapê ngópu, Chóó Lémi ye diya wo, peede tpapê pyu yoo, chaa pyu yoo, yi chóó yi pi dmi a kmîmî tumo, yi pye mî yi dnye a vyee tumo, u yi y꞉e a kwo yédi, Dono kópu kamî m꞉uu nmo pyw꞉oo. \v 31 Yoo dono, yi chóó yi kópu u ntii dêdê vy꞉êmî tumo, pi ye d꞉uudpî ch꞉anê, myed꞉uudpî ngee ngmê. \v 32 Yi lama ka tóó, Chóó Lémi ka yi kópu yilî pwopwo u kópu dé, ngmênê mye d꞉uud꞉uu tumo, pi knî ye mye tpapê ngópu, ye dpo, Yinté kópu nipi paa d꞉uud꞉uu téme. \c 2 \s1 Pi yintómu yi kóté kîgha \p \v 1 Nju tpémi. Ala kópu wanmyi vyi ngmê, anye, Yi yéli yi l꞉êê ghi dmi dono, Chóó Lémi ngê paa kpada téne. Yi kópu wanmyi vyi knomomê, ye nmyi chóó nmyi p꞉uu anmyi danê, mu kópu u dîy꞉o k꞉omo tpile nmyo n꞉uu dé, ngmênê yi kópu myenmye d꞉uud꞉uu tumo. \v 2 Nmî lama ka tóó, pini n꞉ii knî y꞉oo yi kópu dono a d꞉uud꞉uu tumo, Chóó Lémi ngê yinê wa kpada té. Doo u ntââ pi módó kuwa daangmêwa ghê. \v 3 Kópuni knî yi l꞉êê dîy꞉o ala kópu nmye tpapê ngópu, Chóó Lémi ngê mopêdê kpada téne, yi kópu dono nmyi chóó nmye d꞉uud꞉uu tumo. Lukwe dîy꞉o ala kópu nmye tpapê ngmê, Nmo Chóó Lémi u yoo mb꞉aa, daawa kpada nmo? \v 4 A pyipe yoo, ye lukwe? Chóó Lémi ngê nmyi dye ghi ka dówodówo, dye ghi daadîî doongê kpada nmyoo. Yi kópu nmyinê nmye k꞉omo tpile? Chóó Lémi ngê ka t꞉âât꞉ââ nmyo, mu kópu u dîy꞉o u yi u ngwo a kwo, Yi dono kéé téne, a ka pêdê diyé dniye. \v 5 Nmyi chóó nmyi pono nmye vyápê té, dnye daanmyi ng꞉aa. Lukwe dîy꞉o nmyi dono yilî dmyongê kéé ngópu? Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o, wéni n꞉ii ngê Chóó Lémi ngê wa kóté kalê nmo, dnyinté daawa kpada nmyo. \v 6 Chóó Lémi ngê pi yilî yintómu knî ye yi kópu yilî ye wa pwila té. \x * \xo 2:6 \xt Njon 5:29\x* \v 7 N꞉ii knî y꞉oo u yi y꞉e a kwo, Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê nmî pyaa dmi, dye ghi yintómu u k꞉ii nmî ya, yi kópu u l꞉êê dîy꞉o kópu mb꞉aa dye ghi yintómu a d꞉uud꞉uu tumo, yi yéli ye Chóó Lémi ngê ghê kamî wa y꞉oo, ghéni n꞉ii chedê ngê daawa pyódu. \v 8 N꞉ii knî yi chóó yi p꞉uu a nuw꞉o té, maa ndêndê wunê da kuwo ngmê, dono u maa p꞉uu a wee, yi yéli ye Chóó Lémi wa nod꞉e, wamye kpada té. \x * \xo 2:8 \xt 2 Tes 1:8\x* \v 9 N꞉ii knî y꞉oo dono a d꞉uud꞉uu ngópu, dono wa a pyw꞉ee ngmê, mgînî vyîmî amyedê pyw꞉ee ngmê, kn꞉aa yéli y꞉oo daa yi mo wa a pyw꞉ee ngmê, ngmênê nmyo Nju tpémi, amyenmyinê pyw꞉ee ngmê. \v 10 Pini n꞉ii knî y꞉oo kópu mb꞉aa a d꞉uud꞉uu tumo, Chóó Lémi ngê yi pi dmi ndîî ngê wa pyódu té, mb꞉aamb꞉aa ngê adnyin꞉aa ya, nmyo Nju tpémi daa nmyi mo, ngmênê kn꞉aa yéli mye yi k꞉ii. \v 11 Chóó Lémi ngê nmo yintómu dêêpî kópu dyuu mu ngmidi mbêmê wa kóté kalê nmo. \p \v 12-15 Pini n꞉ii ngê dono wa d꞉uu, Chóó Lémi ngê wa kpada. Yélini daa Nju tpémi, k꞉omo tpile yi yéli yi lama Mósisi u dêêpî kópu dyuu daa kwo, Chóó Lémi ngê yi dono knî yi l꞉êê dîy꞉o amye kpada té. K꞉omo tpile dono mb꞉aamb꞉aa yi chóó a chámêchámê dumo, ngmênê kópu mb꞉aa daa d꞉uud꞉uu tumo, kópu dono ye d꞉uud꞉uu tumo. Nmî lama ka tóó, Chóó Lémi u dêêpî kópu dyuu yi gha vy꞉o a kwo, mu kópu u dîy꞉o dini ghi n꞉ii ngê kópu mb꞉aa a d꞉uud꞉uu tumo, yi gha dmi mb꞉aamb꞉aa ngê a ya nyédi, dini ghi n꞉ii ngê kópu dono a d꞉uud꞉uu tumo, yi gha dmi dono ngê dpî pyódu. Chóó Lémi ngê Nju tpémi amyedê kpada té. K꞉omo tpile Mósisi u dêêpî kópu dyuu yi lama a kwo, ngmênê daa chââchââ tumo. K꞉omo tpile pi u lama Mósisi u dêêpî kópu dyuu a kwo, yi pini ngê yi kwódu yé kópu dé adê d꞉uud꞉uu dé, ye Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê daawa pyódu, ngmênê n꞉ii ngê yi kwódu yé kópu dé daadî d꞉uud꞉uu dé, yini Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê wa pyódu. \v 16 Mu dini ghi ngê Chóó Lémi ngê Yesu Kédisu nmo wa a dy꞉ââ, nmî tumu kópu dono knî yi l꞉êê dîy꞉o yinê wa kóté kalê nmo. Pi knî ye yi kópu n꞉aa tpapê ngê, mu kópu u dîy꞉o yi kópu ndêndê ngê nmo wa pyódu. \s1 Nju tpémi yi l꞉êê ghi dmi \p \v 17 Nju tpémi. Chóó Lémi nmyinê kââkââ ngópu, ala kópu nmye tpapê ngópu, nmyimo, Mósisi u dêêpî kópu dyuu nmî lama a kwo, Chóó Lémi ngê daawa kpada nmo. \v 18 Nmyimo, Chóó Lémi u nuu u kópu dé nmî lama a pyede, u dêêpî kópu dyuu ngê nmî nuw꞉o dmi dê wáti té. \v 19 Nmyimo, Mgîdî vy꞉o yélini a kwo, nmo yi pywápê dé, my꞉oo yélini a tóó, maa mb꞉aa ye nmînê kêmakêma. \v 20 Nmyimo, Mbodo podo knî ye yi dono kópu nmo kwódukwódu too, pi kamî yoo myeno ndiye kîgha too, mu kópu u dîy꞉o ndê kópu yintómu, lama kópu yintómu nmî kn꞉ââ knî y꞉oo wunê a d꞉êê tumo. \v 21 Nju tpémi. Kn꞉aa yéli vy꞉ee ndiye kîgha tumo, lukwe dîy꞉o nmyi chóó dp꞉ee numo ndiye kîgha nyédi? Nmyimo, Namê kpaa, ngmênê nmyi chóó nmye kpaa nyédi? \v 22 Nmyimo, Pi u kuwó nangmê pwiyé, ngmênê yi kópu nmyi chóó nmye d꞉uud꞉uu ngópu? Nmyimo, Kn꞉aa yâpwo ka namê ngêpê, ngmênê ndapî nmyi yâpwo ngê nmyi pyódu ngópu, nmyi nuu u tpile ngê my꞉ee pyódu ngópu. \v 23 Chóó Lémi u dêêpî kópu dyuu nmyinê kââkââ ngópu, ngmênê yi kópu dyuu dp꞉ee nyêmî ngópu, Chóó Lémi ka mywenemywene u ngwo nmyine ńeńe ngópu. \v 24 Puku yedê yinté kópu mye tóó, apê, Nju tpémi yi l꞉êê dîy꞉o, kn꞉aa yéli y꞉oo Chóó Lémi daa chââchââ ngópu. \p \v 25 Nju tpémi. Chóó Lémi u dêêpî kópu dyuu anmyi nyêmî knomomê, u l꞉ii nmyi too pee p꞉uu adî ya knomomê, ye up꞉o. Ngmênê daanmyi nyêmî knomomê, k꞉omo tpile u l꞉ii nmyi too pee p꞉uu adî ya, yi l꞉ii ngê daawa ngee nmyo. \v 26 K꞉omo tpile kn꞉aa yéli yi too pee p꞉uu Chóó Lémi u l꞉ii daa t꞉a, u kópu dyuu adnyi nyêmî knomomê, ye Chóó Lémi ngê awo, Na a ka a l꞉ii yi p꞉uu a t꞉a, a nuu u yoo. \x * \xo 2:26 \xt Nkal 5:6\x* \v 27 Nju tpémi. K꞉omo tpile kn꞉aa yéli yi too pee p꞉uu Chóó Lémi u l꞉ii daa t꞉a, yi yéli y꞉oo Chóó Lémi u dêêpî kópu dyuu adnyi nyêmî knomomê, ye yi yéli y꞉oo wa ndyîko nmyo, mu kópu u dîy꞉o, k꞉omo tpile Chóó Lémi u l꞉ii nmyi too pee p꞉uu a t꞉a, Mósisi u dêêpî kópu myenmyinê kpââ tumo, ngmênê yi kópu dyuu dp꞉ee nyêmî ngópu. \v 28-29 Dmyinê w꞉ee ngmê? Ló pini ndêndê ngê ngmê Nju pi? Daa pini n꞉ii too pee p꞉uu Chóó Lémi u l꞉ii a t꞉a, ngmênê pini n꞉ii u gha vy꞉o Chóó Lémi u l꞉ii a t꞉a. Yi kópu daa dêêpî kópu ngê dpî d꞉uu, ngmênê Chóó Lémi u Ghê Dmi ngê yinê dpî d꞉uu. Yi pini ndêndê ngê Nju pi, daa pi knî y꞉oo a chaa kîgha ngópu, ngmênê Chóó Lémi ngê yinê a chaa kîgha ngê. \x * \xo 2:28-29 \xt Njon 7:24; Kîlosa 2:11\x* \c 3 \s1 Nju tpémi yi ya \p \v 1 Ala kópu mwiyé kîdî d꞉êê, d꞉ê, Pini n꞉ii u too pee mu ngmidi p꞉uu Chóó Lémi u l꞉ii a t꞉a, yi pini daa ndêndê ngê Nju pi. D꞉ê, Pini n꞉ii u gha mênê Chóó Lémi u l꞉ii a t꞉a, yi pini ndêndê ngê Nju pi. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o a ka wanmyinê póó dmi, a ka nye, Chóó Lémi u l꞉ii ngê Nju tpémi lónté a ngêêpî too? A ka amy꞉ee póó dmi, a ka nye, Nju tpémi y꞉oo ló kópu mb꞉aa ngmêwunê pyw꞉êmî ngópu, kópuni kn꞉aa yéli y꞉oo dêdê pyw꞉êmî ngópu? \v 2 Nmyenê, Nju tpémi y꞉oo kópu mb꞉aa yilî wunê pyw꞉êmî ngópu. Ala mwiyémwiyé kópu. Vyîlo Nju tpémi ye Chóó Lémi ngê chóó u kópu dyuu ye a y꞉ângo, u ngwo yi lama yaa wo, a w꞉ee ngópu, apê, Chóó Lémi alanté pini. Chóó Lémi ngê u yi doo kwo, A yoo nê ntee pini ngê paa pyaa dniye, kn꞉aa yéli y꞉oo yi vy꞉o u ngwo myepaa m꞉uu nêne. \v 3 K꞉omo tpile woni knî y꞉oo Chóó Lémi u kópu dny꞉ii dy꞉ee tumo, ngmênê kópuni Chóó Lémi ngê ndêndê ngê ye a vyi too, yi kópu dyuu chóó daawa kéé té, ndêndê ngê wa d꞉uu té. \x * \xo 3:3 \xt 2 Tim 2:13\x* \v 4 K꞉omo tpile pi yintómu adnyi k꞉omodanê, ngmênê Chóó Lémi mu ngmidi ngê k꞉omodanê ngê kêê daawa a t꞉oo. Puku yedê alanté a tóó, \p Chóó Lémi u kópu yintómu ndê kópu dé. \p Pi ngê k꞉omodanê kópu Chóó Lémi p꞉uu daawa a pyw꞉oo. \x * \xo 3:4 \xt Psalm 51:4\x* \p \v 5-8 Ngmê knî y꞉oo alanté a tpapê ngópu, apu, Nmo mgîdîmgîdî dé, Chóó Lémi mu ngmidi pywápê, yi kópu u l꞉êê dîy꞉o dono kópu yilî paa d꞉uud꞉uu koo, mgîdî ndîî ngê paa pyépi koo, pi knî y꞉oo Chóó Lémi u wuu mb꞉aamb꞉aa ngê u ngwo paa m꞉uu y꞉e. Apu, K꞉omodanê kópu yilî paa tpapê koo, pi knî y꞉oo ala kópu u ngwo paa vyi y꞉e, Chóó Lémi mu ngmidi u mênê k꞉omodanê kópu daa tóó modaa tóó. Apu, Chóó Lémi ngê nmî dono knî yi l꞉êê dîy꞉o kîngî kpada nmo, mu kópu u dîy꞉o u pi ndîî ngê u ngwo nmo pyépi. \p A tîdê mbwó yoo, yinté daa tóó. Ngmê knî y꞉oo a pi dyênê ngópu, apê, Nê ngê yi kópu yinê vyu. Nê kuu. Chóó Lémi ngê yi yéli ndêndê ngê wa kpada té. A tîdê mbwó yoo, Chóó Lémi ngê dnyinté daawa kóté kalê nmo. Pini n꞉ii ngê dono dpî d꞉uu, Chóó Lémi ngê ndêndê ngê wa kpada. \s1 Nmo yintómu dono dé \p \v 9 A ka anmyinê póó dmi, A ka nye, Lukwe, Nju tpémi Chóó Lémi ka yoo mb꞉aa, kn꞉aa yéli Chóó Lémi ka yoo dono? Nmyenê, Kêle, yinté daa tóó. Ala kópu wunê kîdî d꞉êê, Nuw꞉o dono ngê pi yintómu mgîmî too, daa kn꞉aa yéli yi mo, ngmênê Nju tpémi mye yi k꞉ii. \x * \xo 3:9 \xt Lóma 3:23\x* \v 10 Yinté kópu puku yedê mye tóó, \p N꞉ii ngê dono daa d꞉uu ngê, yinté pini daa tóó. \x * \xo 3:10 \xt Psalm 14:1-3\x* \p \v 11 Pini n꞉ii ngê Chóó Lémi u kópu wunê wopwe, \p yinté pini daa tóó. \p Pi ngmê ngê Chóó Lémi daa nmy꞉uu. \p \v 12 Pi yintómu Chóó Lémi ka kpeme yaa dniye, \p dono kópu yilî a d꞉uud꞉uu ngmê. \p Pi ngmê ngê kópu mb꞉aa daangma a d꞉uud꞉uu. \p \v 13 Yi yéli y꞉oo kópuni a tpapê tumo, \pi1 tuu a wee, \pi1 yi komo t꞉âmo kpêênî mbwee wââ tuu yiwunê yiyé. \p K꞉omodanê pyu yoo, daa ndê kópu ye tpapê tumo, \p Mg꞉ee ngê pi ntee dpî kiye, \p yi kópu dé mye yinté dé, \pi1 pi yinté dpî vya t꞉oo. \x * \xo 3:13 \xt Psalm 5:9; 140:3\x* \p \v 14 Peede tpapê pyu yoo. \x * \xo 3:14 \xt Psalm 10:7\x* \p \v 15 A pi vyuwó nyédi, pi lîmîlîmî ngê dpî vya t꞉oo. \x * \xo 3:15 \xt Prov 1:16\x* \p \v 16 Kwéli dpî lee dmi, kópu dono y꞉i wumê d꞉uud꞉uu tumo, \p yoo myoo yii kalê t꞉oo. \p \v 17 Pi u némi dyede yi lama ye tóó, \p p꞉êê kópu l꞉âmol꞉âmo yi lama mêdaa tóó. \p \v 18 Chóó Lémi u chââchââ ndêndê ngê yi lama daa tóó. \x * \xo 3:18 \xt Psalm 36:1\x* \p \v 19 A tîdê mbwó yoo. Yi kópu dyuu daa kn꞉aa yéli yi mo yi p꞉uu a d꞉êê tumo, ngmênê Nju tpémi yi k꞉ii nipi yi p꞉uu a d꞉êê tumo, mu kópu u dîy꞉o nmî lama ka tóó, puku yedê kópuni a pyede, Nju tpémi yi l꞉êê dîy꞉o a d꞉êê tumo. Dini ghi n꞉ii ngê Chóó Lémi ngê wa kóté kalê nmo, pi ngê u kwo daawa vyi, A nt꞉u kópu daa tóó. \v 20 Daa dêêpî kópu dyuu chââchââ mbêmê pi Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê dpî pyódu. Dêêpî kópu dyuu mbêmê ala kópu yunon꞉aa w꞉ee ngê, nê, Ala dpî kn꞉aadi. \x * \xo 3:20 \xt Psalm 143:2; Nkal 2:16; Lóma 7:7\x* \s1 Chóó Lémi ka kêlîmî mbêmê pi u ngwo dpo kââdî \p \v 21-22 Chóó Lémi ka pi u kââdîkââdî, Chóó Lémi u komo kapî pyu yoo wunê yi kópu p꞉uu puku yedê dnya a d꞉êê, yi kópu ala ngwo kudu m꞉uu. Daa dêêpî kópu dyuu mbêmê Chóó Lémi u k꞉ii anmo kââdî, ngmênê pini n꞉ii Yesu Kédisu ka adî kêlîmî, yi pini Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê wa pyódu, u k꞉ii wa a kââdî ngmê. \x * \xo 3:21-22 \xt Lóma 1:17; Nkal 2:16\x* \v 23-24 Dp꞉oo u mo u mo dé, pi yintómu nmo dono dé, dp꞉oo Chóó Lémi u pee dé, ngmênê Chóó Lémi ngê nmî módó yeedeyeede nmo a kpo, Yesu Kédisu nmo a dy꞉ââ ngê, dono vy꞉o yinê wunê pw꞉iipw꞉ii nmoo, u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê nmî pyaa dniye. \x * \xo 3:23-24 \xt Epeso 2:8\x* \v 25-26 Chóó Lémi ngê Yesu Kédisu nmo a dy꞉ââ ngê, nmî kpêê ngê yaa wo, nmî yikî dmi u pwo ghay wo. Yesu ka pini n꞉ii adî kêlîmî, Chóó Lémi ngê yi pini u dono u kuwó wa kéé té, mêdaawa a ngî té. K꞉omo tpile dye ghi daadîî Chóó Lémi ngê pi knî yi dono u dîy꞉o daa kpada too, ngmênê daa kedekede pyu, mu kópu u dîy꞉o ala ngwo Yesu yi yéli yi pywuu ngê dê pyódu, Chóó Lémi ngê mêdaawa kpada té. Pini n꞉ii Yesu ka adî kêlîmî, Chóó Lémi ngê daawa kpada, chóó u kwo wa a kââdî, mu kópu u dîy꞉o pi mb꞉aa ngê u kwo wa pyódu. Chóó Lémi ngê Tp꞉oo nmo a kpo, nmî l꞉êê dîy꞉o pwene, mu kópu u dîy꞉o ala kópu nmî lama yaa we, nmî dono yilî daa módó ghêê too, ngmênê nmî yikî dmi Tp꞉oo u pwo ghay wo. \x * \xo 3:25-26 \xt Epeso 1:7\x* \p \v 27 Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o pi ngê chóó u pi d꞉uudpî knî, d꞉uudpî vyi, Nê u ntââ, Chóó Lémi u dêêpî kópu dyuu n꞉aa chââchââ, u l꞉êê dîy꞉o u kwo wa a kââdî nê. Kêle, yinté daa tóó. \v 28 Chóó Lémi ngê daa dêêpî kópu dyuu mbêmê u kwo wa a kââdî nmo, ngmênê Yesu ka kêlîmî mbêmê u kwo wa a kââdî nmo. \x * \xo 3:28 \xt Nkal 2:16\x* \v 29 Myenté, Nju tpémi y꞉oo yi chóó yi pi dmi d꞉uudpî km꞉êê ngmê, d꞉uudpî vyi ngmê, Chóó Lémi daa kn꞉aa yéli yi yâpwo, ngmênê nmî mo nmî yâpwo. Kêle. Chóó Lémi mye kn꞉aa yéli yi yâpwo. \x * \xo 3:29 \xt Lóma 10:12\x* \v 30 Chóó Lémi daa miyó, mu ngmidi. Nju tpémi n꞉ii dé Yesu ka a kêlîmî té, Chóó Lémi ka yoo mb꞉aa ngê dpî pyaa dmi. Kn꞉aa yéli mye yinté dé. Yi vy꞉o yélini Yesu ka a kêlîmî té, Chóó Lémi ka yoo mb꞉aa ngê myoo pyaa dmi. \v 31 A ka wanmyinê póó dmi, a ka nye, Lukwe? Yesu ka kêlîmî mbêmê dêêpî kópu dyuu dpî chedê? Nmyenê, Kêle, dp꞉oo chedê ngê, ngmênê dêêpî kópu dyuu mbêmê nmînê wopwe ngê, anye, Ala dpî kn꞉aadi. \c 4 \s1 Póól ngê Epîlaham dyimê pywuu ngê u ngwo pyódu ngê \p \v 1 Nmo Nju tpémi, nmî kn꞉ââ mu ngmidi, Epîlaham. Yi Epîlaham dyimê pywuu ngê nmye nînê pyépi. \v 2-3 Chóó Lémi ngê Epîlaham ka wo vyu, Kópu mb꞉aa yilî nye d꞉uud꞉uu, dyââpe m̱꞉uu daa t꞉a, ye Epîlaham ngê chóó u pi pîdoo kmîmî. Ngmênê Chóó Lémi u ngîma u pi chóó daapîdoo kmîmî, mu kópu u dîy꞉o puku yedê alanté a tóó, Epîlaham Chóó Lémi ka dpîmo a kêlîmî, pi mb꞉aa ngê u ngwo u kwo a pyodo. \x * \xo 4:2-3 \xt Gen 15:6; Nkal 3:6; Njems 2:23\x* \v 4 Dpodo pyu ngê u pywuu dpo ngee, u kada pini ngê u kwo daawa vyi, Ala a módó yeedeyeede ṉga yed꞉a kê. Chóó Lémi ngê módó yeedeyeede n꞉ii Epîlaham ka y꞉ângo, doo u dpodo u pywuu. \v 5 Pini n꞉ii ngê a tpapê, apu, Chóó Lémi u dêêpî kópu dyuu u chââchââ ngê nî dêê wo, ngmênê Chóó Lémi ka anî kêlîmî, a dono u kuwó paa kéé téne, yi pini Chóó Lémi ngê wa ngee, u kêlîmî u l꞉êê dîy꞉o u dono wa ghêê té. \v 6 King Dépidi ngê vyîlo yinté pini u kópu yi d꞉êê ngê, apê, \p \v 7-8 Pini n꞉ii u dono Chóó Lémi ngê u kuwó dpî kéé té, \p mêd꞉uuwodê ngî té, \p myedaa nuw꞉onuw꞉o too, \p yi pini u gha mb꞉aamb꞉aa ngê dpî pyódu. \x * \xo 4:7-8 \xt Psalm 32:1-2\x* \p \v 9 A tîdê mbwó yoo. Yi kópu daa yoo ngmidi yi kópu, daa yélini yi mo Chóó Lémi u l꞉ii yi too pee p꞉uu a t꞉a, ngmênê kn꞉aa yéli mye yi k꞉ii. Kópuni d꞉a d꞉êê, yi kópu nmye mênînê tpapê, Epîlaham Chóó Lémi ka dpîmo kêlîmî, Chóó Lémi ngê ala módó yeedeyeede u ngwo u kwo y꞉ângo, kwo, Dyââpe m̱꞉uu daa t꞉a. \v 10 A tîdê mbwó yoo, ala kópu dmyinê nuw꞉onuw꞉o. Dini ghi n꞉ii ngê Chóó Lémi ngê yi kópu Epîlaham ka a vyu, lukwe, Chóó Lémi u l꞉ii yi ngwo Epîlaham u too pee p꞉uu doo a ya, ó dêpwo a ya? A tîdê mbwó yoo, yi ngwo dêpwo a ya. \v 11 Chóó Lémi ngê Epîlaham u kêlîmî mwiyé módu, u nkwo u kwo vyu, kwo, Dyââpe m̱꞉uu daa t꞉a, yi kópu u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi u l꞉ii Epîlaham p꞉uu u nkwo kele. Dyââpe pwapî kn꞉ââ Epîlaham ngê a chópu, ala ngwo yélini ye Chóó Lémi ngê a tpapê, yipu, A ka kêlîmî u l꞉êê dîy꞉o, dyââpe nmyi p꞉uu daa t꞉a, k꞉omo tpile yi yéli yi too pee p꞉uu Chóó Lémi u l꞉ii daa t꞉a, ngmênê na a ka yi yéli yi kn꞉ââ mye Epîlaham. \v 12 Epîlaham mye Nju tpémi yi kn꞉ââ, n꞉ii dé yi too pee p꞉uu Chóó Lémi u l꞉ii a t꞉a, ngmênê Nju tpémi yi vy꞉o yoo ngma a kwo, yi yéli yi kn꞉ââ njini Epîlaham, mu kópu u dîy꞉o Epîlaham Chóó Lémi ka ntee dpîmo a kêlîmî, yi yéli yinté u kwo mye kêlîmî té. Epîlaham Chóó Lémi ka yinté mwiyé dpîmo a kêlîmî, kuwó Chóó Lémi u l꞉ii too pee p꞉uu u ngwo kele. \s1 Epîlaham Chóó Lémi u ndêndê kópu dyuu ka u ngwo kêlîmî mbê wo \p \v 13 Chóó Lémi ngê ala ndêndê kópu Epîlaham ka a vyu, kwo, Dyámê ghi yintómu, ṉyoo knî yi k꞉ii nmyi dyámê ghi ngê wa pyaa dmi. Daa dêêpî kópu dyuu chââchââ u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi ngê yi ndêndê kópu dyuu Epîlaham ka a vyu, ngmênê Epîlaham Chóó Lémi ka doo kêlîmî, yi kópu u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê u ngwo pyodo. \v 14 Yi dyámê ghi u l꞉êê dîy꞉o Epîlaham wodoo dpodo, dêêpî kópu yintómu wodoo chââchââ dé, ye Chóó Lémi ngê módó daapî yeede ngê, Epîlaham u kêlîmî Chóó Lémi ka k꞉omo tpile ngê pî pyodo. Nmo my꞉oo ntee dé, kópuni Chóó Lémi ngê módó nmo wa a kê, doo u ntââ dpodo ngê daanmî pwila. \x * \xo 4:14 \xt Nkal 3:18\x* \v 15 U yi nmo adî kwo, Chóó Lémi u dêêpî kópu dyuu d꞉ud꞉umbiy꞉e nmî châpu, ya mb꞉aa u ngwo u kwo nmî pwila, ngmênê wanmî dêê dmi, nmî kpadakpada anmo pyw꞉oo, mu kópu u dîy꞉o doo u ntââ pi ngê Chóó Lémi u dêêpî kópu dyuu d꞉ud꞉umbiy꞉e d꞉uudpî châpu. Dêêpî kópu dyuu wodaa kwo, ye pi ngê daapê vyi, Dono kópu ngmêchi d꞉uu. \x * \xo 4:15 \xt Lóma 5:13\x* \p \v 16 Chóó Lémi ngê nmî kêlîmî mbêmê u módó yeedeyeede nmo wa a kê, mu kópu u dîy꞉o u yi u ngwo a kwo, Epîlaham u yoo yintómu knî ye nî y꞉oo, daa Nju tpémi yi mo, ngmênê kn꞉aa yéli mye yi k꞉ii, Epîlaham u kêlîmî a ka ntoo, yi yéli yi kêlîmî mye yintoo. A tîdê mbwó yoo, nmo yintómu Epîlaham mu ngmidi nmî kn꞉ââ. \v 17 Chóó Lémi ngê nmo yintómu nmî kn꞉ââ ngê pyódu ngê. Yinté kópu puku yedê mye tóó, Chóó Lémi ngê Epîlaham ka kwo, Yoo yilî yi kn꞉ââ ngê dî pyódu ngi. Epîlaham Chóó Lémi ka dpodombiy꞉e doo kêlîmî, u gha vy꞉o apê, K꞉omo tpile a kpâm Sela k꞉ii nyi vy꞉ene knopwo, daa kêmakêma nye pwopwo mo, ngmênê Chóó Lémi ngê u ntââ ngê wa pyódu nyo, tp꞉ee u ngwo angmênyi tpyé. Apê, Chóó Lémi ngê tpileni p꞉uu wa vyi, Yi tpile taa we, yed꞉oo yi tpile ndêndê ngê wa t꞉aa. \x * \xo 4:17 \xt Gen 17:5\x* \v 18 K꞉omo tpile u kpâm Sela k꞉ii yi tp꞉ee daa tpyé ngópu, ngmênê yi kópu p꞉uu Chóó Lémi ka dpodombiy꞉e doo kêlîmî, yoo yilî yi kn꞉ââ ngê u ngwo pyodo. Puku yedê alanté mye tóó, kwo, Ṉyoo yilî ngê wa pyódu, mbóó p꞉uu pudu yilî ntee, yinté. \x * \xo 4:18 \xt Gen 15:5\x* \v 19 K꞉omo tpile daa kêmakêma Epîlaham ngê u m꞉ââ yono y꞉a ngê doo pyépi, u pââ myedê mtiti wo, u kpâm Sela doo u ntââ tp꞉ee daapî tpyó, ngmênê u kêlîmî têdê ngê daa pyodo. \x * \xo 4:19 \xt Gen 17:17\x* \v 20 Chóó Lémi ngê kópuni u kwo a vyu, yi kópu ka u kêlîmî têdê ngê daa pyodo, ngmênê u kêlîmî ndîî ngê u kwo mê pyodo, u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi modoo chaa kîgha. \v 21 U nuw꞉o k꞉oo apê, Chóó Lémi u wêdêwêdê u ntââ, yi kópu daawa têd꞉a, ndêndê ngê wa d꞉uu. \v 22 Yi kêlîmî u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi ngê ala módó yeedeyeede u ngwo u kwo y꞉ângo, kwo, Dyââpe m̱꞉uu daa t꞉a. \x * \xo 4:22 \xt Gen 15:6\x* \v 23-24 Yi kópu dyuu daa Epîlaham u mo u l꞉êê dîy꞉o d꞉êê ngópu, ngmênê nmî l꞉êê dîy꞉o mye d꞉êê ngópu, yélini Chóó Lémi ka nmo kêlîmî té, pini n꞉ii ngê nmî Lémi Yesu a pyidu ngê. \x * \xo 4:23-24 \xt Lóma 15:4\x* \v 25 Chóó Lémi ngê Yesu nmo a dy꞉ââ ngê, nmî dono knî yi l꞉êê dîy꞉o pwene. Nmî yikî dmi u pwo ghay wo, pi mb꞉aa ngê u ngwo nmî pyaa dniye, wod꞉oo Chóó Lémi ngê Tp꞉oo mêdê pyidu ngê. \c 5 \s1 Yesu ngê Chóó Lémi ka u ngwo a kââdî nmoo \p \v 1 Nmî Lémi Yesu Kédisu ka nmo kêlîmî té, Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê u ngwo nmî pyaa dniye. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi u k꞉ii numo p꞉uu dpînê d꞉uu té. \x * \xo 5:1 \xt Lóma 3:24\x* \v 2 Yesu Kédisu ngê keńe nmo yinê kpêmî ngê, Chóó Lémi u yoo vy꞉o u ngwo nmî ghê dniye, Chóó Lémi nmo u ngwo wunê vyuwo. Nmî gha dmi mb꞉aamb꞉aa ngê a tóó, mu kópu u dîy꞉o nmî lama ka tóó, mu dini ghi ngê Chóó Lémi ntee pini ngê anmî pyaa dmi. \v 3 Kópu m꞉uu ala. K꞉omo tpile dono kópu nmo wadnyi pyodopyodo, ngmênê nmî gha dmi mb꞉aamb꞉aa ngê amyednyi ya, mu kópu u dîy꞉o dono u vyîmî pyu ndîî ngê u ngwo anmî pyaa dmi. \x * \xo 5:3 \xt Njems 1:2-3\x* \v 4 Yi dono anmo a vyîmî knomomê, ye Chóó Lémi ngê nmo wa vyi, Nmyo mb꞉aamb꞉aa dé. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o nmî lama dpî yââ, nipi, Chóó Lémi ngê daawa mb꞉ii nmo. \v 5 Yi kópu nmî lama ka tóó, mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi ngê chóó u Ghê Dmi nmo a dy꞉ââ ngê, nmî mênê yaa wo, u ngwo nmo a vyu, apê, Nmyi nuu ghi dmi a nódó a tóó. \p \v 6 Dini ghi n꞉ii ngê dono ngê nmee a ya, doo u ntââ nmî chóóchóó daap꞉oo ngee nmoo. Chóó Lémi ngê wéni n꞉ii a ngmidi ngê, yi wéni ngê Yesu Kédisu nmo a dy꞉ââ ngê, nmî l꞉êê dîy꞉o u ngwo pwene. \v 7 Dyámê pee u l꞉êê dîy꞉o wanyi vyi, anye, U ntââ l꞉êê têdê wanî pw꞉onu, ngmênê k꞉omo tpile m̱yipe pi mb꞉aa, myedaanyi vyi, A pyipe u l꞉êê dîy꞉o n꞉aa pwopwo. \v 8 Ngmênê dini ghi n꞉ii ngê daa yoo mb꞉aa ngê nmee a kwo, Yesu Kédisu ngê yi kópu vyîlo yi d꞉uu ngê, nmî l꞉êê dîy꞉o pwene, ala kópu u ngwo nmo w꞉ee ngê, nmîmo, Nmî nuu ghi dmi Chóó Lémi nódo ndêndê ngê a tóó. \x * \xo 5:8 \xt Njon 3:16; 1 Njon 4:10\x* \v 9 U pwopwo u l꞉êê dîy꞉o, Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê nmî pyaa dniye. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o nmî lama ka tóó, Yesu ngê nmî kpadakpada têdê ndêndê ngê wa dyé nmo. \x * \xo 5:9 \xt Epeso 1:7\x* \v 10 Chóó Lémi u k꞉ii noko nmee diya, ngmênê chóó Tp꞉oo u pwopwo u l꞉êê dîy꞉o, u kwo a kââdî nmoo. Ndêndê ngê yinê wa ngee nmo, Yesu u ghê kamî nmî mênê adî ya, mu kópu u dîy꞉o nmo Chóó Lémi u pyipe yoo. \x * \xo 5:10 \xt Kîlosa 1:22\x* \v 11 Kópu m꞉uu a tóó, Chóó Lémi ngê nmî gha dmi mb꞉aamb꞉aa ngê a pyódu ngê, mu kópu u dîy꞉o nmî Lémi Yesu Kédisu nmo a dy꞉ââ ngê, Chóó Lémi ka yinê a kââdî nmoo. \s1 Adam pini dê nmî Lémi Yesu Kédisu \p \v 12 Pi ngmidi ngê dyámê mbêmê dono u kn꞉ââ a chópu, pwopwo u kn꞉ââ yinê mye chópu. Ala ngwo nmo yintómu pwopwo u yoo, mu kópu u dîy꞉o dono nmo d꞉uud꞉uu ngê. \x * \xo 5:12 \xt Gen 3:6; Lóma 6:23\x* \v 13-14 Kn꞉ââ Adam u dye ghi ngê, nkoo Mósisi ngê Chóó Lémi u dêêpî kópu dyuu mî d꞉êê ngê, yi ngwo dyámê mbêmê dono modoo ya. Doo u ntââ pwopwo u wépi daapî pwaa ngópu. Chóó Lémi ngê Adam ka kópuni a vyu, yi kópu Adam ngê daa nyongo, dono d꞉uu ngê, u kuwó dini ghi ngê yed꞉oo pwene. Chóó Lémi ngê yélini ye kópu daa vyu, mye pw꞉oo dniye. Yi dini ghi ngê Chóó Lémi ngê u dêêpî kópu dyuu pi ka ghêlî daa vyu, yi kópu u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi ngê yi dono dêdpîmo a kpââ. \p Adam ntee doo a ya, Yesu yinté myedoo a ya, mu kópu u dîy꞉o pi ngmidi u wââ pi yilî yi p꞉uu kee wo. Adam mu ngmidi ngê knâpwo kalê nmoo, Yesu mu ngmidi nmî Mbwámê ngê mê pyodo. \x * \xo 5:13-14 \xt 1 Kódin 15:21-22\x* \v 15 Ngmênê Adam pini dê Yesu yi dpodo dê u mo u mo dê. Chóó Lémi u módó yeedeyeede daa Adam u dono ntee tpile. K꞉omo tpile pi ngmidi ngê dono kn꞉ââ a chópu, pwopwo kn꞉ââ myedê chópu, ngmênê Yesu Kédisu mu ngmidi ngê ndîî kópu ngmê nmo yinê a ńuwo, Chóó Lémi u módó yeedeyeede nmî yilî nmo a kpo. \v 16 Adam ngê dono mu ngmidi d꞉uu ngê, dono kn꞉ââ u ngwo a chópu, wod꞉oo Chóó Lémi ngê kpadakpada u yoo ngê pyódu nmoo. Ngmênê Yesu Kédisu u l꞉êê dîy꞉o, k꞉omo tpile dono yilî nmî d꞉uu ngê, Chóó Lémi ngê u módó yeedeyeede mbêmê yi dono yilî mê chedê ngê. \v 17 K꞉omo tpile pi mu ngmidi u dono u l꞉êê dîy꞉o pwopwo u pi ndîî ngê pyodo, doo u ntââ pi ngê u wépi daawa puwâ, ngmênê nmî Lémi Yesu Kédisu ngê kópu ndîî ngmê d꞉uu ngê. Chóó Lémi ngê pini n꞉ii ka u módó yeedeyeede wa y꞉oo, Yesu Kédisu u l꞉êê dîy꞉o pi mb꞉aa ngê u kwo wa pyódu, yi pini ka ghê kamî wa y꞉oo, u pi ndîî ngê wamye pyódu. \p \v 18 Nmî kn꞉ââ ngê u dono mbêmê ntee knâpwo kalê nmoo, kpadakpada u yoo ngê u ngwo nmî pyaa dniye, nmî Mbwámê ngê u kópu mb꞉aa mbêmê nmî tpyuu u maa yinté a yó, nmî ghê kamî u maa yinté myedê yó. \x * \xo 5:18 \xt 1 Kódin 15:22\x* \v 19 Nmî kn꞉ââ ngê Chóó Lémi u dnye a vyâ, yoo dono ngê u ngwo pyódu nmoo. Nmî Mbwámê ngê Chóó Lémi u dnye mb꞉aamb꞉aa ngê a nyongo, yi kópu u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê u ngwo anmî pyaa dmi. \p \v 20 Chóó Lémi ngê u dêêpî kópu dyuu nmo a kpo, mu kópu u dîy꞉o apê, Yi lama paa yaa we, Ala nmo dono dé. Pini n꞉ii ngê ala kópu wa vyi, A dono ndîî, ala kópu amye vyi, Chóó Lémi u módó yeedeyeede a ka mye ndîî, a dono u kuwó myaa kéé té. \v 21 Dono ngê ntee dpîmo mbêpê kîgha nmo, u l꞉êê dîy꞉o pwopwo nmî vy꞉o a tóó, Chóó Lémi u módó yeedeyeede ngê ala ngwo yinté mye mbêpê kîgha nmo. Nmî Lémi Yesu Kédisu ngê Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê yinê pyódu nmoo, ghê kamî nmo amyedê kê, ghéni n꞉ii chedê ngê daawa pyódu. \x * \xo 5:21 \xt Lóma 6:23\x* \c 6 \s1 Yesu u k꞉ii nipi pwopwo \p \v 1 A ka anmyinê póó dmi, a ka nye, Lukwe, dono yilî anmî d꞉uud꞉uu, Chóó Lémi u módó yeedeyeede ndîî ngê u ngwo nmo paa pyaa we? \v 2 Nmyenê, Kêle, yinté daa tóó. Nuw꞉o dono ka nmî pw꞉oo dniye, doo u ntââ mêdaadî mbêpê kîgha nmo. \v 3 Ala kópu nmyi lama a yaa we, Dini ghi n꞉ii ngê Yesu Kédisu u pi ngê mbwaa paa a kmênê nmoo, u pwopwo ka u ngwo a kââdî nmoo. \v 4 Yi ngwo Yesu u k꞉ii nipi nmî pw꞉oo dniye, u k꞉ii mye kmênê nmoo. Nmî Mî ngê u wêdêwêdê mbêmê Yesu Kédisu ntee a pyidu ngê, ghê kamî yinté nmo amyedê kê. Nuw꞉o kamî ngê dye ghi yintómu choo mbêpê kîgha nmo. \x * \xo 6:4 \xt Kîlosa 2:12\x* \v 5 Yesu u k꞉ii nmo kââdî ngê, ntee pwene, yinté my꞉oo pw꞉oo dniye. Daawa kéé nmo, ntee a pii wo, yinté amyino pii dmi. \v 6 Pini n꞉ii Yesu u yoo vy꞉o dpî ghê, yi pini ngê ala kópu dpî vyi, dpo, Na a ka a nuw꞉o mbwee Yesu u kîdosi ńedê mye t꞉ee ngópu, y꞉i mye pwene, Chóó Lémi ngê u yi a kwo, Yi nuw꞉o dono pw꞉oo dniye, nuw꞉o dono ngê mêdaadî mbêpê kîgha dé. \x * \xo 6:6 \xt Nkal 5:24\x* \v 7 Dini ghi n꞉ii ngê pi dpî pw꞉onu, u dono yilî dyámê mbêmê dpo kuwo. \v 8 Yesu u k꞉ii nmî pw꞉oo dniye, yi kópu u l꞉êê dîy꞉o u k꞉ii anmî ya. \v 9 Nmî lama ka tóó, Yesu ka a pii wo, mêdaawa pw꞉onu. Pwopwo wa dîpî, mêdaawa ńuw꞉o. \x * \xo 6:9 \xt Tpyuu 1:18\x* \v 10 Yesu ng꞉êêntómu pwene, dono mêdaamowa a pyw꞉oo. Chóó Lémi k꞉ii nipi a tóó mo, chedê ngê daawa pyódu. \x * \xo 6:10 \xt 1 Pita 3:18\x* \v 11 Alanté dmyinê nuw꞉o, dono ka nmî pw꞉oo dniye, mêdaadî mbêpê kîgha nmo, Yesu Kédisu u k꞉ii nmo kââdî ngê, Chóó Lémi ngê wunê mbêpê kîgha nmo. \x * \xo 6:11 \xt 1 Pita 2:24\x* \p \v 12 Ala dini ghi ngê nuw꞉o dono ngê kîmê mbêpê kîgha nmyo, nmyi chóó nmyi nuw꞉o dono dpî kéé tóó. \v 13 Nmyi nuw꞉o dmi nuw꞉o dono p꞉uu kîmê kwo, nmyi yi dmi dono u maa p꞉uu nangmê kââ, nmyi kêê dmi dono p꞉uu nangmê yé, ngmênê nmyi chóóchóó ndêndê ngê Chóó Lémi ka dpî y꞉ee tóó, kópu mb꞉aa u ngwo dmyinê d꞉uud꞉uu dé, mu kópu u dîy꞉o pwopwo vy꞉o yinê a y꞉ee nmyoo, ghê kamî nmye yinê myedê kpo. \v 14 Ala kópu ndê kópu. Dono ngê daadî mbêpê kîgha nmyo, mu kópu u dîy꞉o daa dêêpî kópu dyuu ngê a wêdêwêdê kîgha nmyo, ngmênê Chóó Lémi ngê u módó yeedeyeede mbêmê yinê a wêdêwêdê kîgha nmyo. \s1 Dpodo pyu yoo yi danêmbum \p \v 15 A ka anmyinê póó dmi, a ka nye, Lukwe, dono ngmanmî d꞉uu, mu kópu u dîy꞉o daa dêêpî kópu dyuu p꞉uu nmî nuw꞉o dmi a wee, ngmênê Chóó Lémi u módó yeedeyeede p꞉uu nmî nuw꞉o dmi a wee, nmî dono yilî yintómu u kuwó wa kéé té, mêdaawa a ngî té? Nmyenê, Apuu! Yinté daa tóó. \x * \xo 6:15 \xt Lóma 6:1\x* \v 16 Ala kópu ndêndê ngê nmyi lama ka tóó, pini n꞉ii p꞉uu nmye dpodo té, yi pini ngê yinê adî dpodo kîgha nmyo. Dono p꞉uu anmyi dpodo, ye pwopwo anmyinê pyw꞉ee ngmê. Chóó Lémi p꞉uu anmyi dpodo, u dnye ka mb꞉aamb꞉aa ngê anmyi ng꞉aa, ye pi mb꞉aa ngê u ngwo anmyi pyaa dmi. \x * \xo 6:16 \xt Njon 8:34\x* \v 17 Chóó Lémi kwunokwuno koo, mu kópu u dîy꞉o k꞉omo tpile dono p꞉uu wunê mwiyé nmyee a dpodo, ngmênê dono p꞉uu dpodo nmyinê kuwo ngópu, Yesu u kópu n꞉ii nmyi ny꞉ee tumo, yi kópu dyuu d꞉ud꞉umbiy꞉e nmye chââchââ ngmê. \v 18 Nyââ, Yesu ngê dono kwulo a pwaa nmyoo, dpodo mb꞉aa p꞉uu dpodo kalê nmyoo. \x * \xo 6:18 \xt Njon 8:36\x* \v 19 (Dyimê pywuu nmye yed꞉a kê, mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi p꞉uu kópu dé yi wopwe nmye dpodo ndîî, módó daanmyinê w꞉ee t꞉oo.) Wunê dono u dpodo pyu ngê nmyi pyaa dniye, p꞉uu nmyee a dpodo, até dono kópu yilî nmyee a d꞉uud꞉uu, kópu dpîp꞉engmê kuwa kalê ngópu. Ala ngwo pi mb꞉aa u dpodo pyu ngê pyaa dmyeno, u nuu u kópu yidmyinê d꞉uud꞉uu dé, ntee a tóó, yinté yinê a pyépi nmyo. \p \v 20 Dini ghi n꞉ii ngê dono u dpodo pyu ngê nmyee a ya, mb꞉aamb꞉aa p꞉uu dênmyee a mbêpê. \v 21 Dono u yi woo n꞉ii nmyi ntówo tumo, yi yini kîgha ló dé, pwopwo u tpile dé. Yi kópu yilî ala ngwo nmyinê nmye mywenemywene u kópu dé. \x * \xo 6:21 \xt Lóma 7:5\x* \v 22 Yesu ngê dono kwulo a pwaa nmyoo, Chóó Lémi u dpodo pyu ngê pyódu nmyoo, Chóó Lémi ntee pini ngê mye pyépi nmyo, ghê kamî u ngwo anmyinê pyw꞉ee ngmê, ghéni n꞉ii chedê ngê daawa pyódu. \v 23 Pini n꞉ii dono p꞉uu a dpodo, pwopwo u ngwo wunê kmênêkmênê, ngmênê Chóó Lémi ngê nmî Lémi Yesu Kédisu u k꞉ii nipi wunê kââdîkââdî nmoo, u módó yeedeyeede mbêmê ghê kamî nmo wunê kuwo ngê, ghéni n꞉ii chedê ngê daawa pyódu. \x * \xo 6:23 \xt Lóma 5:12,15\x* \c 7 \s1 Yééyéé u dyimê pywuu \p \v 1 A tîdê mbwó yoo, ala kópu u wopwe ngê daanmyi dêê dmi, mu kópu u dîy꞉o dêêpî kópu dyuu nmyi lama a kwo. \v 2-3 Dyimê pywuu nmye ngmênînê kuwo. Dêêpî kópu dyuu ngê pi cha dpo kââdî dê, u dî pwopwo anyi wunê tóó. Yepe ngê u moo wa a kuwo, kn꞉aa pini ka amî lê, ye daa yééyéé u kópu ayi d꞉uu, ngmênê mââ ti u kópu ayi d꞉uu. Ngmênê u moo mwiyé dpî pw꞉oo knomomê, ye yééyéé u dêêpî kópu yi pyópu p꞉uu u ngwo dpo pywálî, módó pyââ ngê moo pyódu, u ntââ amê yéé, mêdaa mââ ti u kópu yu d꞉uu. \v 4 A tîdê mbwó yoo, nmyo mye ntee dé. Mósisi u dêêpî kópu dyuu ka nmyi pw꞉oo dniye, mu kópu u dîy꞉o Yesu Kédisu u k꞉ii nipi nmyi pw꞉oo dniye. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o Mósisi u dêêpî kópu dyuu ngê daamodî mbêpê kîgha nmyo. Yesu Kédisu dini ghi n꞉ii ngê a pii wo, u yoo ngê u ngwo pyódu nmoo, mu kópu u dîy꞉o u yi u ngwo doo kwo, Kópu mb꞉aa yilî dny꞉oo d꞉uud꞉uu dé, M꞉aa u pi ndîî ngê paa pyaa we. \x * \xo 7:4 \xt Lóma 6:2,11; Nkal 2:19\x* \v 5 Dini ghi n꞉ii ngê nuw꞉o mbwee p꞉uu nmee a mbêpê, dêêpî kópu dyuu ngê kwódu yé u kópu nmî nuwo yinê kalê too. K꞉omo tpile pwopwo u kópu dé, ngmênê u yi nmo doo kwo, Yi kópu nmî d꞉uu té. \x * \xo 7:5 \xt Lóma 6:21\x* \v 6 Ngmênê ala ngwo dêêpî kópu dyuu nmî p꞉uu da pywálî, mu kópu u dîy꞉o tpileni ngê doo tpyé nmo, yi tpile ka nmî pw꞉oo dniye. Mósisi ngê wunê kópu dyuu n꞉ii a d꞉êê ngê, daa yi kópu dyuu ngê a mbêpê kîgha nmo, ngmênê kópu kamî, Chóó Lémi u Ghê Dmi ngê yinê a mbêpê kîgha nmo. \x * \xo 7:6 \xt Lóma 8:2; 6:4\x* \s1 Nuw꞉o dono pini dê dêêpî kópu dyuu \p \v 7 A ka wanmyinê póó dmi, a ka nye, Lukwe, dêêpî kópu dyuu lónté tpile, dono? Nmyenê, Kêle, ngmênê dêêpî kópu dyuu ngê dono a ka yinê a kêma ngê. Dêêpî kópu dyuu ngê wodaa vyu, Kn꞉aa pini u tpile u yi ṉga kîngmê kwo, ye yi kópu a lama daapê tóó. \x * \xo 7:7 \xt Ex 20:17\x* \v 8 Dêêpî kópu dyuu mbêmê nuw꞉o dono ngê dóó noo, u ngwo noo nuw꞉o dono, kn꞉aa pini u tpile dé yi yi dmi a nga u ngwo dpîmo kwo. Dêêpî kópu dyuu wodaa kwo, ye nuw꞉o dono paa dîpî. \v 9 Dêêpî kópu dyuu a lama ghêlî daa yaa wo, a ghê doo ya, ngmênê dini ghi n꞉ii ngê dêêpî kópu dyuu nî nyongo, nuw꞉o dono a gha vy꞉o wêdêwêdê ngê pyodo, u ngwo nî pwene. \x * \xo 7:9 \xt Njems 1:15\x* \v 10-11 K꞉omo tpile Chóó Lémi ngê u yi doo kwo, Dêêpî kópu dyuu ngê ghê ye mê y꞉ee ngê, ngmênê pwopwo u ngwo nê pyw꞉ângo, mu kópu u dîy꞉o dêêpî kópu dyuu mbêmê nuw꞉o dono ngê dóó noo, u ngwo vya noo. \v 12 A tîdê mbwó yoo, dyimê pywuu nmye ngmênînê kuwo. Pi ngê tuu angma a ngî, pi u ngwo angmê vy꞉a, ye daanmî vyi, Tuu dono. Kêle, tuu dpodo u tpile, nuw꞉o u mênê daa tóó. Tpile mb꞉aa. Pini n꞉ii ngê u mbwó dpî vy꞉a, yi pini dono. K꞉omo tpile Chóó Lémi u dêêpî kópu dyuu mb꞉aamb꞉aa, ngmênê nuw꞉o dono ngê a ngî too, u ngwo vya noo. \x * \xo 7:12 \xt 1 Tim 1:8\x* \p \v 13 A ka wanmyinê póó dmi, a ka nye, Lukwe, Chóó Lémi u dêêpî kópu dyuu mb꞉aa ngê vya nyoo? Nmyenê, Kêle, ngmênê nuw꞉o dono ngê p꞉ee vya noo. Nuw꞉o dono ngê yi dêêpî kópu dyuu mb꞉aa ngma a ngêêdî, tuu ntee tpile ngê pyódu ngê, u ngwo vya noo, u ngwo nê w꞉ee ngê, nê, Nuw꞉o dono u mênê mb꞉aamb꞉aa daa tóó mo daa tóó. \s1 Pi u tpiipi \p \v 14 Nmî lama ka tóó, Chóó Lémi ngê dêêpî kópu dyuu nmo yinê a kpo, ngmênê a chóó a wêdêwêdê mbêmê yi dêêpî kópu dyuu u chââchââ ngê n꞉aa dîpedîpe yédi, mu kópu u dîy꞉o nê dono p꞉uu dpodo pyu, yinê a mbêpê kîgha noo. \v 15 Kópuni n꞉aa d꞉uud꞉uu too, dênînê wopwe too, mu kópu u dîy꞉o, u ya a nga a kwo, kópu mb꞉aa yinî d꞉uud꞉uu dé, ngmênê dînê d꞉uud꞉uu too. Kópuni a ka dono dé, vyîlo yi kópu yinî d꞉uud꞉uu too. \v 16 Tpéé kópu tpapê ngê nê w꞉ee ngê, nê, Dêêpî kópu dyuu a ka yi mb꞉aamb꞉aa. \v 17 Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o nê kuu, dono kópu a chóó dînî d꞉uud꞉uu too, ngmênê nuw꞉o dono n꞉ii a gha vy꞉o a tóó, yinê wunê tpyuu noo. \v 18 A lama ka tóó, a chóó a mênê kópu mb꞉aa daangma a tóó. K꞉omo tpile u ya a nga a kwo yédi, Kópu mb꞉aa nî d꞉uud꞉uu dé, ngmênê n꞉aa dîpedîpe yédi, dînî d꞉uud꞉uu too, a yi dê dnyinté ghiye a m꞉ii mo, a kêê dê dono p꞉uu a dpodo mo. \v 19 Kópu mb꞉aa n꞉ii u ya a nga a kwo yédi, Nî d꞉uu, yi kópu d꞉uuw꞉ee d꞉uu. Kópu dono n꞉ii u ya a nga daa kwo yédi, Nî d꞉uu, yi kópu vyîlo yinî d꞉uud꞉uu ngê. \v 20 Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o na a ka a nuw꞉o daa a tpiipi, ngmênê nuw꞉o dono n꞉ii a mênê a tóó, yinê wunê tpyuu noo. \p \v 21 A tîdê mbwó yoo, alanté a tóó. Dini ghi n꞉ii ngê u ya a nga adî kwo, Kópu mb꞉aa ngmênî d꞉uu, ngmênê nuw꞉o dono a nkîgh꞉ê a ya yédi. \v 22-23 Chóó Lémi u dêêpî kópu dyuu a nuu u kópu dyuu, ngmênê kn꞉aa lémi ghi a mênê ngma a dpodo yédi, a nuw꞉o p꞉uu a d꞉uu yédi, dono p꞉uu dpodo pyu ngê yinê a pyépi noo. \x * \xo 7:22-23 \xt Nkal 5:17; Njems 4:1; 1 Pita 2:11\x* \v 24-25 A nuw꞉o mu ngmidi ngê Chóó Lémi u dêêpî kópu dyuu yinê a chââchââ ngê, ngmênê a chóó a wêdêwêdê ngê doo u ntââ kópu mb꞉aa daanî d꞉uu, a yi dê dnyinté ghiye a mo, a kêê dê dono p꞉uu a dpodo mo. Nuw꞉o dono ngê dono u maa p꞉uu wunê tpyuu noo, máádini u dî pwopwo. Yi kópu ngê a gha dê dyênê, a p꞉uu nanê wa a pywálî? Mw꞉ââkó Chóó Lémi, nmî Lémi Yesu Kédisu ngê yinê wa a pywálî. \x * \xo 7:24-25 \xt 1 Kódin 15:57\x* \c 8 \s1 Chóó Lémi u Ghê Dmi u pono vyápê \p \v 1 Yélini Yesu Kédisu u k꞉ii a kââdî dniye, yi yéli Chóó Lémi ngê daawa kpada. \v 2 U Ghê Dmi u wêdêwêdê mbêmê Yesu ka yinê a kââdî nmoo, ghê kamî nmo yinê myedê kpo, pwopwo pini dê dono ye yinê mye w꞉êê nmoo. \v 3 Mósisi u dêêpî kópu dyuu dêê wo, mb꞉aamb꞉aa ngê daa pyódu nmoo, mu kópu u dîy꞉o dp꞉oo nuw꞉o pyu mb꞉aa dé. Chóó Lémi ngê chóó tp꞉oo nmo a dy꞉ââ ngê, nmo ntee pini ngê pyodo. Nmî l꞉êê dîy꞉o nmî dono ńedê kele, Chóó Lémi ngê dono u ngwo ndyîko ngê. \v 4 Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi u Ghê Dmi ngê u ntââ ngê wunê pyépi nmoo, kópuni Chóó Lémi ngê u yi a kwo, yi kópu yinmo d꞉uud꞉uu too. Daa nmî chóó nmî wêdêwêdê mbêmê nmo m꞉ii té, ngmênê Chóó Lémi u Ghê Dmi mbêmê nmo m꞉ii té, u dêêpî kópu dyuu u ngwo nmo chââchââ too. \x * \xo 8:4 \xt Nkal 5:16,25\x* \v 5 Yélini Chóó Lémi u Ghê Dmi u pono a vyápê té, Chóó Lémi u nuu u kópu ye d꞉uud꞉uu t꞉oo, ngmênê yélini yi chóó yi nuw꞉o mbwee u pono a vyápê té, daa Chóó Lémi u nuu u kópu ye d꞉uud꞉uu t꞉oo. \v 6 Yélini yi chóó yi nuw꞉o u pono a vyápê té, ghê kamî yi mênê daa tóó, myedaawa a pyw꞉ee ngmê. Yélini Chóó Lémi u Ghê Dmi u pono a vyápê té, ghê kamî wunê da pyw꞉ee ngmê, Chóó Lémi u k꞉ii noko mb꞉aamb꞉aa ngê a pyede. \x * \xo 8:6 \xt Lóma 6:21; Nkal 6:8\x* \v 7 Pini n꞉ii chóó u nuw꞉o u pono a vyápê yédi, yi pini Chóó Lémi p꞉uu a d꞉uu yédi, u dêêpî kópu dyuu daa chââchââ ngê, mu kópu u dîy꞉o yi pini dpî dîpî. \v 8 Doo u ntââ yi pini ngê Chóó Lémi u nuu u kópu daangmêwa d꞉uu. \p \v 9 A tîdê mbwó yoo, ngmênê dp꞉ee yinté yéli. Mumdoo Chóó Lémi u Ghê Dmi ndêndê ngê nmyi mênê a tóó, ye u pono nmye vyápê nyédi, nmyi chóó nmyi nuw꞉o mbwee u pono dp꞉ee vyápê nyédi. N꞉ii u mênê Yesu Kédisu u Ghê Dmi daa tóó, yi pini doo u yoo vy꞉o pini ngmê. \x * \xo 8:9 \xt 1 Kódin 3:16; 12:3\x* \v 10-11 K꞉omo tpile dono ngê nt꞉ââ nmyoo, doo u ntââ nmyi chóó kópu mb꞉aa u ngwo daangmanmyi d꞉uu ngmê, ngmênê Yesu Kédisu nmyi gha vy꞉o a tóó, u Ghê Dmi ngê mêdê pyidu nmyoo, a wêdêwêdê kîgha nmyoo, mu kópu u dîy꞉o Yesu ngê Chóó Lémi ka a kââdî nmyoo. Chóó Lémi ngê Yesu Kédisu a pyidu ngê. U Ghê Dmi vyîlo nmyi mênê ye tóó, yinê a wêdêwêdê kîgha nmyoo. \p \v 12 A tîdê mbwó yoo, nmyi nuw꞉o mbwee u wépi dmyinê pwapî dé. \v 13 Nmyi nuw꞉o mbwee u pono anmyi vyápê, ye wanmyi pw꞉oo dmi. Chóó Lémi u Ghê Dmi ka anmyi ng꞉aa, nmyi nuw꞉o mbwee u kópu dono u ngwo anmyi kéé t꞉oo, ye ghê kamî wanmyinê pyw꞉ee ngmê. \x * \xo 8:13 \xt Nkal 6:8\x* \v 14 Yélini Chóó Lémi u Ghê Dmi u pono a vyápê té, yi yéli Chóó Lémi tp꞉oo módó tp꞉oo mââ yoo. \v 15 Wunê daa dnyinté nmyimo a nkîngê. Chóó Lémi u Ghê Dmi ngê yinté nkîngê têdê daawa diyédiyé kalê nmyo. Kêle. Chóó Lémi tp꞉oo módó tp꞉oo mââ ngê yinê pyódu nmyoo, Chóó Lémi ka u ngwo nmo tpapê ngê, kwonmîmo, M꞉aa. \x * \xo 8:15 \xt 2 Tim 1:7; Nkal 4:5-6\x* \v 16 A tîdê mbwó yoo, nmî lama ka tóó, nmo Chóó Lémi tp꞉oo módó tp꞉oo mââ yoo. U Ghê Dmi k꞉ii nmî ghê dmi knî y꞉oo yi kópu a tpapê ngópu. \x * \xo 8:16 \xt 2 Kódin 1:22\x* \v 17 Yesu u tîdê mbwó ngê nmî pyaa dniye, pi knî y꞉oo Yesu Kédisu u l꞉êê dîy꞉o dono nmo wa d꞉uu knomomê, yi dono u mgînî anmo vyîmî knomomê, ye Yesu u k꞉ii mb꞉aamb꞉aa ngê wanmîn꞉aa ya, Chóó Lémi ngê u módó yeedeyeede nmo wa a kê. \x * \xo 8:17 \xt Nkal 4:7; Tpyuu 21:7\x* \s1 Mu dini ghi ngê Chóó Lémi ngê kópuni wa d꞉uu \p \v 18 Ala dini ghi ngê dononi u mgînî nmo vyîmî, yi mgînî vyîmî daa ndîî. Ala ndîî kópu, mu dini ghi ngê Chóó Lémi ngê ngmênê ntee pini ngê amî pyódu nmo. \x * \xo 8:18 \xt 2 Kódin 4:17\x* \v 19-22 K꞉omo tpile Chóó Lémi ngê tpile yintómu mb꞉aamb꞉aa ngê a l꞉âmo ngê, ngmênê nmî kn꞉ââ u dono u dîy꞉o tpile yilî yintómu a dyênê dniye, ala ngwo a l꞉êê nyédi, a wélîlî mgînî vyîmî nyédi, a pwopwo nyédi, myoo mg꞉eme dmi. Ngmênê mu dini ghi ngê Chóó Lémi ngê yi dono wa chedê, tpile yilî yintómu kamî ngê amî pyódu té, tp꞉oo módó tp꞉oo mââ knî yi k꞉ii noko mb꞉aamb꞉aa ngê adnyin꞉aa ya. Mbwili ntee a mgînî vyîmî yédi, tpile yintómu yinté a mgînî vyîmî té, u yi y꞉e a kwo, Wéni n꞉ii ngê Chóó Lémi tp꞉oo módó tp꞉oo mââ yoo anmî m꞉uu té, yi wéni lîmîlîmî ngê dyimê we, Chóó Lémi ngê tpile yilî yintómu kamî ngê u ngwo paa pyódu téne. \x * \xo 8:19-22 \xt Gen 3:17-19; 2 Pita 3:13; Tpyuu 21:1-5\x* \v 23 Chóó Lémi ngê u Ghê Dmi nmo a kpo, ngmênê u módó yeedeyeede nmo doongê chedê ngê. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o nmî gha vy꞉o nmo mgînî vyîmî té, u dî, Chóó Lémi ngê u dpodo amî chedê, nmî chóóchóó nmî pââ dmi kamî ngê amê pyódu té, tp꞉oo módó tp꞉oo mââ ngê anmîn꞉aa ya. \x * \xo 8:23 \xt 2 Kódin 5:2-4\x* \v 24 Nmî lama ka tóó, Chóó Lémi ngê yi dpodo wa chedê, ngmênê yi kópu dp꞉oongê módu. Yi kópu w꞉oo módu, Chóó Lémi ka daapono nuw꞉o té. \v 25 K꞉omo tpile yi kópu dp꞉oongê módu, ngmênê yi kópu nmo t꞉âât꞉ââ, nmînê vyîmî. \p \v 26 Nmî lama daa tóó, Chóó Lémi ka lónté anmî ngêpê, ngmênê Chóó Lémi u Ghê Dmi ngê yinê a ngêêpî nmoo. Kópu ndîî n꞉ii nmî mênê a tóó, u tpapê ngê doo u ntââ, ngmênê Chóó Lémi u Ghê Dmi ngê Chóó Lémi ka yinê dpî vyi, nmî l꞉êê dîy꞉o a ngêpê yédi. \v 27 Chóó Lémi nmî gha vy꞉o wunê vyuwo, u Ghê Dmi kópuni p꞉uu a nuw꞉o, yi kópu u lama mye tóó. Kópuni Chóó Lémi ngê u yi a kwo yédi, a yoo ye nî y꞉oo, u Ghê Dmi ngê yi kópu nmî l꞉êê dîy꞉o u kwo a dmyinê ngê. \p \v 28 Ala kópu nmî lama a tóó, Chóó Lémi u nuu ghi n꞉ii dé yi nódo adî ya, yi yéli y꞉e kópu yilî n꞉ii wa pyaa dmi, yi yéli yi mb꞉aamb꞉aa u l꞉êê dîy꞉o y꞉e wa pyaa dmi, mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi ngê ló dini a ngmidi too, yi nuu ghi dmi nódo a tóó. \x * \xo 8:28 \xt Epeso 1:11\x* \v 29 Chóó Lémi ngê yi yéli ló dini a ngmidi ngê, apê, A tp꞉ee ntee yéli ngê wanî pyódu té, a tp꞉ee u tîdê mbwó yilî ngê u ngwo paa pyaa we. \v 30 Yélini Chóó Lémi ngê wunê a ngmidi ngê, nmo yi yéli, ala ngwo nmodê, A pwiyé dmyeno, a yoo vy꞉o anyi ghê dmyeno, mu kópu u dîy꞉o nmyi dono a kuwó kîdî kéé té. Chóó Lémi ntee a tóó, yinté pini ngê a pyépi nmo. \s1 Doo u ntââ kópu ngmê ngê Yesu nódo nmî nuu ghi dmi daawa a ngî \p \v 31 Chóó Lémi ngê yinê a ngmidi nmoo, chóó u kwo a kââdî nmoo, doo u ntââ pi ngê mêdaawa chámê nmo. \v 32 Chóó Lémi daa kede wo, daa vyu, A chóó a tp꞉ee angênté anî y꞉oo, ngmênê nmo yintómu nmî kpêê ngê yó. Chóó tp꞉oo nmo a kpo, tpile yilî u ntââ mbêmê nmo amyedê kê. \v 33 Nmo Chóó Lémi u ngmidi ngmê u yoo, pi mb꞉aa ngê chóó pyódu nmoo. \v 34 Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o doo u ntââ pi ngê daawa ndyîko nmo. Yesu Kédisu ngê daawa ndyîko nmo, mu kópu u dîy꞉o nmî l꞉êê dîy꞉o vyîlo yi pwene, myombó mêdê pii wo, Chóó Lémi u nkîgh꞉ê a tóó, nmî l꞉êê dîy꞉o u kwo a ngêpê yédi. \x * \xo 8:34 \xt 1 Njon 2:1; Hipîlu 7:25\x* \v 35 Yesu Kédisu nódo nmî nuu ghi dmi kópu ngmê ngê daawa a ngî. K꞉omo tpile nmo dómudómu té, ó ndapî nmî ngópu daadî ya, ó pi knî y꞉oo dono kópu nmo wa d꞉uu t꞉oo, amy꞉oo pw꞉oo dmi, ngmênê yi kópu knî y꞉oo Yesu Kédisu nódo nmî nuu ghi dmi daawa a ngî ngmê. \x * \xo 8:35 \xt 2 Kódin 4:8-11; Psalm 44:22\x* \v 36 Chóó Lémi u komo kapî pyu ngmê ngê yi dono knî yi l꞉êê dîy꞉o ala kópu a d꞉êê ngê, apê, \p Nmî Lémi u l꞉êê dîy꞉o pi knî y꞉oo nmî vyee têdê wo dpî chedê ngmê. \p Sipi vyee yinê ye ntee daa ndîî kópu, \pi1 yinté lîmîlîmî ngê dpî vya nmo. \p \v 37-39 Yi kópu knî y꞉oo Yesu nódo doo u ntââ nmî nuu ghi dmi daawa a ngî ngmê, ngmênê yi vyîmî ngê Yesu u wêdêwêdê ngê a wêdêwêdê kîgha nmoo. Nyââ, a lama ka tóó, kópu ngmê ngê nódo nmî nuu ghi dmi doo u ntââ daawa a ngî. Pwopwo wa dîpî, dyámê u tpile yilî yintómu wamye dêê dmi, enjel yoo kada pini yoo amye dêê dmi, awêde u kópu dé wa dêê dmi, mââ u kópu dé amye dêê dmi, dyámê u wêdêwêdê yintómu amye dîpî. Yi kópu yintómu knî y꞉oo Chóó Lémi nódo nmî nuu ghi dmi daawa a ngî ngmê, mu kópu u dîy꞉o nmî Lémi Yesu Kédisu nmî Mbwámê ngê pyodo. \c 9 \s1 Nju tpémi yi danêmbum \p \v 1-3 A yoo Nju tpémi yi l꞉êê dîy꞉o a nuw꞉o d꞉ud꞉umbiy꞉e dono ngê dê pyódu. Lukwe dîy꞉o Yesu Kédisu kî mb꞉ii ngópu? Yesu ngê u nkwo wa mb꞉ii té. U ya a nga a kwo, Yesu ka nê tpélimbiy꞉e té, yi Mbwámê ngê u ngwo paa pyaa we. K꞉omo tpile Chóó Lémi ngê wa mb꞉ii nê, a d꞉aa wa a kââdî ngmê, yi kópu a ka mye u ntââ. Ndê kópu yidê vyi, dînî k꞉omodanê. Yesu Kédisu ngê dî kp꞉aa, Chóó Lémi u Ghê Dmi ngê myidî kp꞉aa. \v 4 Nju tpémi Chóó Lémi u ngmidi ngmê u yoo, yepê, Nmye mb꞉aamb꞉aa ngê wana a vyuwo, pi nmyi vy꞉o ngmanê ngmidi, nmyi Mbwámê ngê wanî pyódu. Chóóchóó ye a kêma ngê, chóó u kwo myedê kââdî too, u dêêpî kópu dyuu ye mye y꞉ângo, u kwo ngêpê u kakêmê chóó ye mye chámê ngê. \v 5 Yi kn꞉ââ yoo yi pi dmi ndîî, Epîlaham ngmê, tp꞉oo Yisak myomo, u kee Njakóp pyolo. Nju tpémi yi vy꞉o Chóó Lémi ngê nmî Mbwámê ngma a ngmidi ngê, Yesu Kédisu, pini n꞉ii mye nmî Yâpwo njini, nmo yintómu yinê a y꞉enê nmo. U pi ndîî ngê pyépi koo, u chaa kîgha chedê ngê daawa pyódu. Ndê kópu yila. \x * \xo 9:5 \xt Mát 1:1-2; Njon 1:1\x* \p \v 6 Chóó Lémi ngê Epîlaham ka kwo, Ṉyoo yilî ngê wa pyódu, yi yéli wanî ngee. Lukwe dîy꞉o Nju tpémi yilî y꞉oo nmî Mbwámê mb꞉ii ngópu? Lukwe, kópuni Chóó Lémi ngê a vyu, yi kópu daa ntiye ngê? Kêle, u kópu ndêndê ngê a ntiye ngê, ngmênê daa Nju tpémi yintómu yi ngee too, mu kópu u dîy꞉o daa Nju tpémi yintómu Chóó Lémi u ngmidi ngmê u yoo. \v 7 Myenté, Epîlaham u yoo vy꞉o woni knî doo u yoo njini, mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi ngê Epîlaham ka kwo, Ṉyoo njini, daa Yisîmél u yoo, ngmênê Yisak u yoo. \x * \xo 9:7 \xt Gen 21:12\x* \v 8-9 K꞉omo tpile Sela daa tpete u ntââ, ngmênê Chóó Lémi ngê Epîlaham ka kwo, M꞉ââ daanîmo kêlî, u ngwo amênê diyé, yed꞉oo Sela tp꞉oo mââ wa t꞉aa. Yi kópu u nt꞉u kópu alanté, pi cha ntee dpî tpamê knî, tpémini dpî tpyé t꞉oo, yi tpémi yoo daa Chóó Lémi tp꞉oo yoo, ngmênê tpémini Chóó Lémi u kópu u l꞉êê dîy꞉o dpî t꞉aa, yini ndêndê ngê tp꞉oo. \x * \xo 9:8-9 \xt Gen 18:14\x* \p \v 10 Epîlaham tp꞉oo dê y꞉e kópuni pyodo, yi kópu Yisak tp꞉oo dê y꞉e mye pyodo, tpémini mwiyé ta, Chóó Lémi ngê mb꞉ii ngê, kuwóni yedê ngmidi ngê. \v 11-12 Dini ghi n꞉ii ngê yi pye Lîpeka u mênê nipi dpîmo a kwo, Chóó Lémi ngê yi pyópu ka kwo, N꞉ii kada wa t꞉aa, yini ngê u mbwó u dnye wadî nyêm. Ghêlî daa taa knopwo, kópu mb꞉aa p꞉uu kêê daa yé ngópu, kópu dono p꞉uu kêê myedaa yé ngópu, Chóó Lémi ngê Njakóp u ngwo a ngmidi ngê, ngmênê Yisó mb꞉ii ngê. Wéni n꞉ii ngê taa knopwo, Yisó mwiyé ta, Njakóp u kuwó doo a kwo. Dini ghi n꞉ii ngê kaa knopwo, Njakóp ngê Chóó Lémi u kópu ntiye ngê, Yisó u d꞉aa a kââdî ngê, pi kaa ngê mê pyodo. Daa yi pini mbwémi yi l꞉êê ghi dmi mbêmê Chóó Lémi ngê chámê doo, ngmênê chóó u nuw꞉o ngê Njakóp a ngmidi ngê, Yisó mb꞉ii ngê. \x * \xo 9:11-12 \xt Gen 25:21,23\x* \v 13 Pi ngmê ngê Chóó Lémi u kópu dyuu puku yedê a d꞉êê ngê, apê, Njakóp u yoo a nuu u yoo, Yisó u yoo daa a nuu u yoo. \x * \xo 9:13 \xt Mal 1:2-3\x* \p \v 14 A ka anmyinê póó dmi, a ka nye, Lukwe dîy꞉o Chóó Lémi ngê Njakóp a ngmidi ngê, Yisó mb꞉ii ngê? A ka nye, Yinté daa tóó. A tîdê mbwó yoo, Yi kópu dmyongê w꞉ee ngópu. \v 15 Chóó Lémi ngê Mósisi ka kwo, Pi yintómu kpadakpada u yoo, yi dono knî yi l꞉êê dîy꞉o, ngmênê n꞉ii a ka wa ch꞉anê, yi pini u dono a kuwó wanî kéé té, yed꞉oo yi pini mêdaanî kpada. \x * \xo 9:15 \xt Ex 33:19\x* \v 16 K꞉omo tpile pi ngê u yi adî kwo, Chóó Lémi u yoo vy꞉o nî ghê, kópu mb꞉aa yilî u l꞉êê dîy꞉o adî d꞉uud꞉uu, ngmênê doo u ntââ Chóó Lémi u ngmidi ngmê u pi ngê chóó daawa pyódu, ngmênê pini n꞉ii Chóó Lémi ka wa ch꞉anê, Chóó Lémi ngê yi pini chóó wa a ngmidi, yi pini u dono yilî u kuwó wa kéé té. \x * \xo 9:16 \xt Epeso 2:8\x* \v 17 Chóó Lémi ngê Yichip tpémi yi king Péló ka kwo, Mbii têdê p꞉aa vya nyoo, ngmênê dîpî vya nyoo, mu kópu u dîy꞉o pi knî y꞉oo a wêdêwêdê ndîî m̱꞉uu paa m꞉uu y꞉e. Kwo, K꞉omo tpile a yoo daanyi kwolo, ngmênê dini ghi n꞉ii ngê anî kpada ngi, u ngwo wanyi kalê té, dyámê mbêmê tpémi y꞉oo a pi u ngwo wa ny꞉ee ngmê. \x * \xo 9:17 \xt Ex 9:16\x* \v 18 A tîdê mbwó yoo, pini n꞉ii Chóó Lémi ka wa ch꞉anê, yi pini Chóó Lémi ngê wa ngee. Pini n꞉ii Chóó Lémi ka wa diy꞉a, Chóó Lémi ngê yi pini ngópungópu pyu ngê wa pyódu. Yi pini Chóó Lémi ka daawa a tpélimbiy꞉e, Chóó Lémi ngê yi pini u nkwo wa kpada. \s1 Yamî d꞉ââ u dyimê pywuu \p \v 19 A ka wanmyinê póó dmi, a ka nye, Lukwe, Chóó Lémi ngê yoo ngópungópu pyu ngê chóó wa pyódu té, lukwe dîy꞉o yi ngópungópu u dîy꞉o amê kpada té? A ka nye, Chóó Lémi ngê kópuni a d꞉uud꞉uu, n꞉uu ngmê u ntââ, yi kópu u kwo wa kwódu. \v 20 Nmyinê nmye nmye n꞉uu dé, Chóó Lémi u dnye u ngwo nmyinê vyee ngmê. Yamî d꞉ââ ngê u l꞉âmol꞉âmo pyu ka daawa vyi, Lukwe dîy꞉o alanté chi l꞉âmo nê? \x * \xo 9:20 \xt Is 45:9\x* \v 21 Mu kópu u dîy꞉o d꞉ââ l꞉âmol꞉âmo pyu chóó u nuw꞉o ngê a dpodo yédi. U ntââ yi pini ngê têpê ngmidi ngê d꞉ââ miyó dpî l꞉âmo, woni lîmîlîmî ngê dpî l꞉âmo, daa mb꞉aamb꞉aa ngê, ntumokwodo mw꞉aandiye k꞉oo a tpyópwi nyédi. Woni mb꞉aamb꞉aa ngê dpî l꞉âmo, d꞉êê mb꞉aa p꞉uu dpî yé té, mb꞉aamb꞉aa ngê u kwo a vyuwó yédi, módó d꞉uudpî pwii, naa ndîî têdê dpî pwii. \x * \xo 9:21 \xt Jer 18:6\x* \v 22 Chóó Lémi ngê yinté kópu myeye d꞉uud꞉uu ngê. Chóó Lémi yélini ye dê nod꞉e, yi yéli dîyo wa a pw꞉ono, pi knî y꞉oo u nod꞉enod꞉e pini dê u wêdêwêdê nipi yi ngwo wa m꞉uu d꞉oo. Ngmênê ala ngwo yi yéli yi dono kîyedê vyîmî. \v 23 Chóó Lémi ngê u yi a kwo, Pi knî y꞉oo a yoo yi p꞉uu paa m꞉uu nêne, wod꞉oo a ngmidi nmoo, nmî dono u kuwó kéé too, mb꞉aamb꞉aa ngê a pyépi nmo. \v 24 Daa Nju tpémi yi mo yi vy꞉o a ngmidi nmoo, ngmênê kn꞉aa yéli mye yi vy꞉o myedê ngmidi nmoo. \v 25 Hóséya ngê Chóó Lémi u komo alanté a kââ, apê, \p Yélini a yoo vy꞉o dêpwo a kwo, \p a yoo ngê anî pyódu té. \p Yélini yi nuu ghi dmi a nódo dêpwo a ya, \p yi nuu ghi dmi a nódo am꞉aa yé. \x * \xo 9:25 \xt Hos 2:23\x* \p \v 26 Apê, Yélini ye nî vyu, yenê, Nmyo dp꞉ee a yoo, \p yi yéli yi pi dmi pi knî y꞉oo wa ntaa ngmê, \p awo, Yâpwoni ghê a t꞉a, yi yâpwo tp꞉oo yoo. \x * \xo 9:26 \xt Hos 1:10\x* \p \v 27 Yisaya ngê Yisîléli tpémi yi p꞉uu ala kópu a d꞉êê ngê, apê, K꞉omo tpile Yisîléli tpémi têda tii, ngmênê Chóó Lémi ngê kóó k꞉oo yilî daawa kââ, \x * \xo 9:27 \xt Is 10:22-23\x* \v 28 mu kópu u dîy꞉o dyámê mbêmê tpémi yi kpadakpada u kópu n꞉ii a vyu, ndêndê ngê lîmîlîmî ngê wa d꞉uu. \v 29 Yisaya ngê ala kópu mye d꞉êê ngê, apê, Nmî Lémi ndîî ngê nmî tp꞉ee dmââdîma yi vyee têdê wodîpê dyé too, ye Sodom tpémi Kîmoda tpémi ntee chedêchedê chedê ngê, yinté myepî chedê nmoo. \x * \xo 9:29 \xt Is 1:9\x* \s1 Lvêêdîlvêêdî u chêêpî u dyimê pywuu \p \v 30 A tîdê mbwó yoo. Yélini daa Yisîléli tpémi, yi yéli y꞉oo Chóó Lémi dêdnye nmy꞉uu, ngmênê dini ghi n꞉ii ngê Yesu ka kêlîmî mbê dniye, Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê u ngwo pyaa dniye. \v 31 Yisîléli tpémi y꞉oo u yi doo kwo, Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê nmî pyaa dmi, u l꞉êê dîy꞉o u dêêpî kópu dyuu dnyimo chââchââ, ngmênê u chââchââ ngê dêê dniye. \v 32 Dêê dniye, mu kópu u dîy꞉o yi chóó yi wêdêwêdê mbêmê dêêpî kópu dyuu dnyimo chââchââ dé, Chóó Lémi ka dêdnyimo kêlîmî. Chêêpî ngmê p꞉uu a lvêêdî dniye, u ngwo a ghay dniye. \v 33 Chóó Lémi ngê yi chêêpî p꞉uu ala kópu a vyu, apê, \p Yisîléli tpémi yi maa p꞉uu chêêpî kpiyé ngmên꞉aa kapî, \p p꞉uu pêdê lvêêdî dniye, \p u ngwo pêdê ghay dniye. \p Ngmênê pini n꞉ii ngê yi chêêpî kpiyé wa mya, u kwo adî kêlîmî, \p yi pini daawa a ghay. \p A tîdê mbwó yoo, yi chêêpî kpiyé u pi Yesu Kédisu, nmî Mbwámê. \x * \xo 9:33 \xt Is 28:16; 1 Pita 2:6; Lóma 10:11\x* \c 10 \s1 Nju tpémi yi nuw꞉o mbwee \p \v 1 A tîdê mbwó yoo, a chóó a yoo Nju tpémi yi l꞉êê dîy꞉o a ghê tuu ye tóó. Dye ghi yintómu yi l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi ka n꞉aa ngêpê yédi. Ndêndê ngê u ya a nga a kwo, Chóó Lémi ka mê diyé dniye, kóó k꞉oo u ngwo paa kaa téne. \v 2 Chóó Lémi u pi ndêndê ngê a chââchââ ngmê, ngmênê u nuw꞉o ghi dyuu dnyinté yi lama a pyede. \v 3 Ala kópu doongê w꞉ee ngópu, Yesu nmî l꞉êê dîy꞉o pwene, pini n꞉ii u kwo adî kêlîmî, Chóó Lémi ngê yi pini u dono u kuwó wa kéé té, pi mb꞉aa ngê wa pyódu. Ngmênê Chóó Lémi ngê pini n꞉ii a ngmidi ngê, yi pini mb꞉ii ngópu, yi chóó yi wêdêwêdê mbêmê dêêpî kópu dyuu a chââchââ ngmê, mu kópu u dîy꞉o u yi y꞉e a kwo, Chóó Lémi ka pi mb꞉aa ngê nmî pyaa dmi, kóó k꞉oo u ngwo paan꞉aa kaa nmîne. \v 4 Ngmênê Yesu ngê yi máádi nkoko ngê, u maa kamî kpêmî ngê, pini n꞉ii u kwo adî kêlîmî, Chóó Lémi ngê yi pini kóó k꞉oo u ngwo wa a kââ. \s1 Yesu ka kêlîmî pini dê u pi tpapê yi kópu \p \v 5 Dêêpî kópu chââchââ u maa p꞉uu Mósisi ngê ala kópu a d꞉êê ngê, apê, Pini n꞉ii ngê dêêpî kópu dyuu d꞉ud꞉umbiy꞉e adî chââchââ, yi pini ngê u ghê njini u ngwo wa a pyw꞉oo. \v 6-7 Ngmênê dp꞉oo u ntââ dé. Dêêpî kópu dyuu u chââchââ ngê nmo dîpedîpe nyédi, ngmênê Yesu ka anmî kêlîmî, ye Chóó Lémi ngê pi mb꞉aa ngê wa pyódu nmo. Yi kópu nmî nkîgh꞉ê a tóó, Yesu daa kuughê wunê tóó. Yesu u ghîpîghîpî têdê, mbóó p꞉uu pi d꞉uudpî nî, kpêênî pi myed꞉uuwodê pyidu. \v 8 Kêle, ngmênê nmî nkîgh꞉ê chono a tóó. Yesu u kópu dyuu nmî gha vy꞉o a kwo, nmî komo ngê nmo tpapê ngê, pi knî ye yenmîmo, Yesu ka kêlîmî mbê dmyeno. \v 9 Nmyi gha vy꞉o ala kópu ka anmyi kêlîmî, Chóó Lémi ngê Yesu kpêênî mêdê pyidu ngê, myenté pi knî ye nmyi komo ngê amy꞉ee vyi ngmê, anye, Yesu nmî Lémi, ye Chóó Lémi ngê kóó k꞉oo wa kaa nmyo. \v 10 Nmî gha vy꞉o Yesu ka anmî kêlîmî, ye Chóó Lémi ngê pi mb꞉aa ngê wa pyódu nmo. Pi knî ye nmî komo ngê amy꞉oo vyi, yenmê, Yesu nmî Lémi, ye nmî Mbwámê ngê wa ngee nmo, kóó k꞉oo wa kaa nmo. \v 11 Puku yedê alanté a tóó, Pini n꞉ii u kwo adî kêlîmî, yi pini daawa a ghay. \v 12 Nmo yintómu dp꞉oo u mo u mo dé, k꞉omo tpile Nju tpémi ó kn꞉aa yéli, ngmênê Chóó Lémi nmî Lémi ndîî mu ngmidi. Yélini u kwo wa ngêpê mbê dmi, yi yéli ye u módó yeedeyeede ye wa a y꞉oo. \x * \xo 10:12 \xt Dpodo 15:9; Kîlosa 3:11; Nkal 3:28\x* \v 13 Puku yedê alanté a tóó, Pini n꞉ii ngê nmî Lémi ka wa vyi, Ngee nédi, yi pini wa ngee, kóó k꞉oo wa kââ. \x * \xo 10:13 \xt Joel 2:32\x* \p \v 14 A tîdê mbwó yoo. Lukwe dîy꞉o Nju tpémi nmî Lémi Yesu ka daa ngêpê té? Yesu ka wo kêlîmî mbê dniye, u kwo pîdnye ngêpê. Yesu ka kêlîmî u kn꞉ââ ló y꞉i wunê kwo? Chóó Lémi ngê pi yilî ye a dy꞉ââ ngê, u kópu dyuu mb꞉aa ye yidnyen꞉aa tpapê. \v 15 Lukwe dîy꞉o Nju tpémi daa kêlîmî mbê dniye? Lukwe, yi kópu daa ny꞉ee ngópu? Lukwe, nmî Lémi ngê pi ye daa dy꞉ââ ngê? Kêle, nmî Lémi ngê pi yilî ndêndê ngê ye dy꞉ââ ngê, mu kópu u dîy꞉o puku yedê alanté a tóó, Wéni n꞉ii ngê Chóó Lémi ngê u kópu y꞉eey꞉ee pyu yoo pi knî ye dy꞉ââ too, yi wéni mb꞉aamb꞉aa. \x * \xo 10:15 \xt Is 52:7\x* \v 16 Ngmênê Nju tpémi yilî y꞉oo yi kópu mb꞉aa u wépi pwaa ngópu. Yisaya ngê yinté kópu myedê d꞉êê ngê, apê, A Lémi, nmî kópu ka pi daangmê kêlîmî mbê wo. \x * \xo 10:16 \xt Is 53:1\x* \v 17 Ala kêlîmî u kn꞉ââ, pi ngê Yesu Kédisu p꞉uu kópu dyuu ye mwiyé wa vyi, wa ny꞉ee ngmê, u ngwo wa kêlîmî mbê dmi. \p \v 18 A tîdê mbwó yoo. Lukwe, Nju tpémi y꞉oo yi kópu dyuu daa ny꞉ee ngópu? Kêle, kî ny꞉ee ngópu. Puku yedê alanté a tóó, \p Yi kópu dyuu dyámê ghi yintómu yi mbêmê loo, \p pi yintómu knî y꞉oo ny꞉ee ngópu. \x * \xo 10:18 \xt Psalm 19:4\x* \p \v 19 A tîdê mbwó yoo. Lukwe, Yisîléli tpémi yi lama dêpwo ya? Kêle, Mósisi ngê yi lama ka a kwólu, Chóó Lémi u komo alanté a kââ, apê, \p Kn꞉aa yéli ye kópu mb꞉aa ngmanî d꞉uu, \p ń꞉ee u ngwo ye anmyi kaa ngmê, \p ye amy꞉ee nod꞉e dmi. \x * \xo 10:19 \xt Deut 32:21\x* \p \v 20 Yisaya ngê Chóó Lémi u kópu ndîî alanté a d꞉êê ngê, apê, \p Yélini y꞉oo dêdnyimo nmy꞉uu nê, \p yi yéli y꞉oo kêda pyw꞉ee nê. \p Apê, Yélini y꞉oo dêdnyimo poopoo nê, \p yi yéli ye a chóóchóó mînê kêma ngê. \x * \xo 10:20 \xt Is 65:1\x* \p \v 21 Chóó Lémi u komo alanté mye kââ, \p Wo nîmo chedêchedê dé, Yisîléli tpémi ye yenîmo, \p A ka nga a diyé dmyeno, nmyi yi dmi a nga a kwo, \p ngmênê wépi a ka dnyimo pwapî, \p a dnye dêdnyimo nyêm. \x * \xo 10:21 \xt Is 65:2\x* \c 11 \s1 Chóó Lémi ngê Nju tpémini a ngmidi too \p \v 1 K꞉omo tpile Yisîléli tpémi y꞉oo Chóó Lémi u wépi pwaa ngópu, ngmênê Chóó Lémi ngê d꞉ud꞉umbiy꞉e daa mb꞉ii too. Nê Yisîléli pi ngmê, a kn꞉ââ Mbenjîmîn, pini n꞉ii Epîlaham u maka. Chóó Lémi ngê a ngmidi noo, daa mb꞉ii noo. \x * \xo 11:1 \xt Pilipay 3:5\x* \v 2 Yisîléli tpémi yi vy꞉o Chóó Lémi ngê yélini a ngmidi ngê, yi yéli daa mb꞉ii ngê. Ala kópu nmyi lama a tóó. Dini ghi n꞉ii ngê Yisîléli tpémi Ilacha p꞉uu dnya a d꞉uu, Ilacha ngê yi mt꞉ene dmi Chóó Lémi ka a dóó too, kwo, A Lémi. \v 3 Kwo, Yisîléli tpémi y꞉oo ṉgomo kapî pyu yoo ka vyee t꞉oo, ṉgmêê yiyé têdê wunê pw꞉oopw꞉oo t꞉oo. Kwo, Nê mu ngmidi ṉgomo kapî pyu ngê anî tóó, a vyee u yi y꞉e myeka kwo. \x * \xo 11:3 \xt 1 Kings 19:10,14\x* \v 4 Chóó Lémi ngê kwo, Daa m̱o. Kwo, Yisîléli pi pyud꞉o yono yono y꞉a (7,000) a ka wunê ngêpê, yélini k꞉omo yâpwo Mbaal ka daa ngêpê té. \x * \xo 11:4 \xt 1 Kings 19:18\x* \v 5 Ilacha u dye ghi ngê ntee doo a ya, ala ngwo mye yinté, Chóó Lémi ngê Yisîléli tpémi yi vy꞉o pi knî ngma a ngmidi ngê. \v 6 Chóó u módó yeedeyeede mbêmê a ngmidi too, daa yi chóó yi l꞉êê ghi dmi mbêmê a ngmidi too. Kópu mb꞉aa n꞉ii d꞉uu tumo yi l꞉êê dîy꞉o wodê ngmidi too, ye doo u módó yeedeyeede mbêmê pêdê ngmidi too. \p \v 7 Yisîléli tpémi y꞉oo kópuni dnye nmy꞉uu, yi kópu dêpê pyw꞉ee ngópu. Yi vy꞉o yélini Chóó Lémi ngê a ngmidi ngê, yi yéli y꞉oo yi kópu y꞉oo a pyw꞉ee ngópu. Woni knî Chóó Lémi ngê nkê kpeme yé too. \v 8 Yinté kópu puku yedê mye tóó, apê, Chóó Lémi ngê dpîîdpîî kalê too, yi ngwolo dmi my꞉oo yó, yi ngópu nkoko too. Apê, Wunê yinté doo a ya, awêde yinté myeka tóó. \x * \xo 11:8 \xt Deut 29:4\x* \v 9 King Dépidi ngê ala kópu a d꞉êê ngê, apê, \p Yi nté ndapî ndîî yi l꞉êê dîy꞉o ala kópu paa vyi y꞉e, Chóó Lémi nmo wunê vyuwo. \p Apê, Pêdê ghay dniye, dono pêdê pyw꞉ee y꞉e. \p Apê, Yi nté ndapî ndîî y꞉oo pêdê lvêêdî téne. \x * \xo 11:9 \xt Psalm 69:22-23\x* \p \v 10 Apê, Ngwolo kopwe ngê paa pyaa dniye, \p yélî daapaa m꞉uu y꞉e. \p Apê, Dono kópuni dpo pyw꞉ee t꞉oo, yi dono ngê pêdê kwolo téne, yi kópu chedê ngê daapaa pyaa we. \p \v 11 Nju tpémi dini ghi n꞉ii ngê chêêpî kpiyé p꞉uu a lvêêdî dniye, a ghay dniye, lukwe, wa a pii dmi, ó daawa a pii dmi? A tîdê mbwó yoo, mu dini ghi ngê amênê pii dmi. Nju tpémi y꞉oo Yesu mb꞉ii ngópu, yi kópu u l꞉êê dîy꞉o kn꞉aa yéli Chóó Lémi u yoo vy꞉o ghê dniye, Nju tpémi y꞉oo ń꞉ee u ngwo ye paa kaa y꞉e. \x * \xo 11:11 \xt Dpodo 13:46\x* \v 12 Nju tpémi y꞉oo Yesu mb꞉ii ngópu, kn꞉aa yéli yilî y꞉oo kópu mb꞉aa u ngwo ngma a pyw꞉ee ngópu, Chóó Lémi u yoo vy꞉o ghê dniye. K꞉omo tpile Nju tpémi y꞉oo yi kópu dono d꞉uu ngópu, ngmênê kn꞉aa yéli y꞉oo kópu mb꞉aa u ngwo a pyw꞉ee ngópu. Dini ghi n꞉ii ngê Nju tpémi Chóó Lémi ka wamêdê tpélimbiy꞉e dmi, Yesu u yoo vy꞉o wa ghê dmi, d꞉ud꞉umbiy꞉e kópu mb꞉aa u ngwo wanmo pyw꞉oo. \s1 Yi ngmê olipi, u mgongo danêmbum \p \v 13-14 Yélini daa Nju tpémi, ala kópu ny꞉ee yó. Dini ghi n꞉ii ngê Yesu ngê u dyépi ngê pyódu noo, daa Nju tpémi ye a dy꞉ââ noo, ngmênê nmye a dy꞉ââ noo. Yi kópu Nju tpémi ye dye ghi yintómu n꞉aa tpapê ngê, mu kópu u dîy꞉o u ya a nga a kwo, Ń꞉ee nmye paa kaa y꞉e, Yesu u yoo vy꞉o myepaa ghê dniye. \v 15 Dini ghi n꞉ii ngê Chóó Lémi ngê mb꞉ii too, u ngwo u kwo a kââdî nmyoo. Dini ghi n꞉ii ngê Chóó Lémi ngê u kwo amêdê kââdî té, ń꞉aangê p꞉eeni kópu kpêênî amêdê pyidu té. \p \v 16 Chóó Lémi ngê nmyi kn꞉ââ mwiyé dêpêngmê ngmidi ngê, ngmênê Epîlaham yedê ngmidi ngê, Yesu u l꞉êê dîy꞉o u yoo vy꞉o ala ngwo dê kaa nmyo. Dyimê pywuu nmye ngmênînê kuwo. Pini n꞉ii ngê yini n꞉ii woo dpî kââ, dini ghi n꞉ii ngê dpî k꞉aa, yed꞉oo yi pini chóó u yi. \v 17 Chóó Lémi ngê olipi woo n꞉ii kââ, yi olipi woo, Epîlaham. Yi yini ala ngwo dê k꞉aa, ndîî ngê dê pyódu, u nt꞉u kópu Nju tpémi. Ngmênê yi yini kóó woni knî y꞉oo Chóó Lémi Tp꞉oo mb꞉ii ngópu, Chóó Lémi ngê yi yini kóó u nkwo a pwaa too, dny꞉ii dy꞉ee too, yi kuu kóó knî y꞉i m꞉uu kââ, yi yini nkwodo mê kaa too, ndîî ngê mê pyaa dniye. Nmyo yi kuu kóó dé, Nju tpémi yi wulu ngê yinê a kaakaa nmyo. \v 18 Yini kóó n꞉ii a pwaa too, yi p꞉uu kópu dono nangmê vyi, nmyi chóó chaa ngê kêê nangê t꞉oo. Km꞉êê ka wulu daanmyi y꞉ee ngmê, ngmênê km꞉êê ngê yinê a ngêêpî nmyo. \p \v 19 Ndoo apê ala kópu wanmyi vyi ngmê, Chóó Lémi ngê nmî yi dmi vyîlo ye kwo, yi yini kóó a pwaa too, nmî p꞉aa dmi yi yó. \v 20 Nmyenê, Ndê kópu, a pwaa too, mu kópu u dîy꞉o Yesu u kópu ka dêdnye kêlîmî. Yi yini nkwodo nmye wee, mu kópu u dîy꞉o Yesu ka mb꞉aamb꞉aa ngê nmye kêlîmî té. Yi kópu p꞉uu chaa ngê kêê nangê t꞉oo, ngmênê dmyinê nkîngê. \v 21 K꞉omo tpile Nju tpémi yi yini kóó njini dé, ngmênê Chóó Lémi ye daa kede wo, yi yini kóó a pwaa too, dny꞉ii dy꞉ee too. Ndêndê ngê nmye myedaawa kede. \v 22 Yi kópu mbêmê ala kópu dp꞉o w꞉ee, k꞉omo tpile Chóó Lémi ngê u yi a kwo, Pi yilî nî ngee, ngmênê daa kedekede pyu. Yélini y꞉oo Tp꞉oo mb꞉ii ngópu, yi yéli u nkwo mb꞉ii too, ye daa kede wo. Chóó Lémi u k꞉ii mb꞉aamb꞉aa ngê anmyi ya, ye nmye ada a vyuwo, wamye ngee nmyo. Ngmênê Chóó Lémi anmyinê kuwo ngmê, dono u maa p꞉uu anmyi ghê dmi, ye Chóó Lémi ngê amye kpîpî nmyo. \v 23 Nju tpémi Chóó Lémi ka wa kêlîmî mbê dmi, ye Chóó Lémi ngê yi yini nkwodo amê kaa té. Chóó Lémi u ntââ, kwéli dnya a kwo y꞉i amê kaa té. \v 24 Nmyo yi kuu kóó dé, nmyi kââdîkââdî Chóó Lémi u yi nkwodo dpodo ndîî. Nju tpémi yi chóó p꞉ee yi yini kóó dé, yi yini nkwodo yi kââdîkââdî daa dpodo ndîî. \s1 Pi yintómu knî ye Chóó Lémi u módó yeedeyeede \p \v 25 A tîdê mbwó yoo, nmyi chóó chaa ngê kêê nangên꞉aa t꞉oo. Ala kópu nangê vyi, Nju tpémi yi mbodo podo dé, nmî nuw꞉o dmi p꞉ee ndîî. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o ala tumo kópu u ngwo nmye nînê tpapê. Kn꞉aa yélini Chóó Lémi ngê a ngmidi ngê dini ghi n꞉ii ngê u kwo wa a kââdî té, Nju tpémi yi ngópungópu machedê ngê u ngwo wa pyódu. \v 26 Yi kópu dini ghi n꞉ii ngê wa pyódu, Chóó Lémi ngê Yisîléli tpémi yintómu wa ngee té. Chóó Lémi u kópu puku yedê alanté a tóó, \p Yisîléli tpémi yi vy꞉o yi Mbwámê dini ghi n꞉ii ngê wa t꞉aa, \p Njakóp u yoo yi dono yilî yintómu yinê wa chedê. \x * \xo 11:26 \xt Is 59:20-21\x* \p \v 27 Chóó Lémi ngê ala kópu mye vyu, apê, \p Dini ghi n꞉ii ngê yi dono anî chedê té, \p a ka u ngwo anê kââdî té. \x * \xo 11:27 \xt Jer 31:33-34\x* \p \v 28 Nju tpémi y꞉oo Yesu p꞉uu kópu mb꞉aa u wépi pwaa ngópu, yinê ye daa ndê kópu, Chóó Lémi p꞉uu u ngwo a d꞉uu té. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi u yoo vy꞉o yi d꞉aa dmi nmyinê kââdî ngópu. Ngmênê Chóó Lémi nódo yi nuu ghi dmi a tóó, u ngmidi ngmê u yoo ngê mye pyede, mu kópu u dîy꞉o Epîlaham ka kwo, Ṉyoo knî ye wana a vyuwo. \v 29 Chóó Lémi ngê u módó yeedeyeede mbêmê yélini a ngmidi ngê, yi yéli yi p꞉uu u nuw꞉o daawa a y꞉oo. \v 30 K꞉omo tpile wunê Chóó Lémi ka dênmyee a ng꞉aa, ngmênê ala ngwo nmyi dono yilî u kuwó dê kéé té, mu kópu u dîy꞉o Nju tpémi u kwo daa ng꞉aa té, Chóó Lémi ngê yi d꞉aa k꞉oo kaa nmyoo. \v 31 Nju tpémi yélini Chóó Lémi ka daa ng꞉aa té, dîyo u kwo amê diyé dmi. Nmyi dono ntee u kuwó kéé too, yi dono yinté u kuwó amye kéé té. \v 32 Chóó Lémi ngê nmo yintómu ngwene pwââ ngê pyódu nmoo, u dnye u ngwo dênmee nyêm, mu kópu u dîy꞉o u yi u ngwo doo kwo, A módó yeedeyeede mbêmê yi dono a kuwó nî kéé té. Doo u ntââ kn꞉aa kópu mbêmê Chóó Lémi ka daanmo kââdî dmi, ngmênê chóó u módó yeedeyeede mu ngmidi mbêmê u kwo anmo kââdî dmi. \p \v 33 Chóó Lémi u módó yeedeyeede angêntoo. Chedê ngê daawa pyódu. U nuw꞉o angêntoo, tpile yintómu u lama a tóó. Kópuni a d꞉uud꞉uu too, yi kópu nanê wa a w꞉ee té, yi kakêmê nanê amye chámê té? \v 34 Puku yedê alanté a tóó, \p N꞉uu ngmê u lama a tóó, Nmî Lémi u nuw꞉o alanté? \p N꞉uu ngmê u ntââ u nuw꞉o yinê wa ńépwi? \x * \xo 11:34 \xt Is 40:13\x* \p \v 35 N꞉uu ngê nmî Lémi ka wa vyi, \pi1 A chóó a tpile ṉga nînê kuwo, \pi1 dîyo moo wumo ngi. \x * \xo 11:35 \xt Njópi 41:11\x* \p \v 36 Mu kópu u dîy꞉o tpile yilî yintómu Chóó Lémi ngê yinê l꞉âmo ngê, yinê a mbêpê kîgha té, chóó u l꞉êê dîy꞉o a pyede. U pi ndîî ngê pyépi koo, u chaa kîgha munangê yé. Ye ndê kópu. \x * \xo 11:36 \xt 1 Kódin 8:6\x* \c 12 \s1 Yesu u yoo y꞉oo kópuni dny꞉oo d꞉uud꞉uu \p \v 1 A tîdê mbwó yoo, nmî nuu ghi dmi Chóó Lémi nódo ndêndê ngê a tóó, u kwo nmî ch꞉anê dniye, nmî dono yintómu u kuwó u ngwo kéé too. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi ka nmyi chóóchóó y꞉ee tóó, nmyi nuw꞉o dmi p꞉uu dny꞉oo kwo, p꞉uu dpodombiy꞉e myedmyinê dpodo. U nuu u kópu dé yidmyinê d꞉uud꞉uu dé. Chóó Lémi u chââchââ ndêndê ngê yinté a tóó. \x * \xo 12:1 \xt Lóma 6:13\x* \v 2 Dyámê mbêmê tpémi yi p꞉uu nama a mtyîmwe ngêêpî, ngmênê Chóó Lémi ngê nmyi gha dmi a ngmêê ngê, nmyi nuw꞉o dmi d꞉ud꞉umbiy꞉e myedê ngmêê ngê. Chóó Lémi u nuu u kópu dé yi d꞉uud꞉uu ngê u ntââ ngê u ngwo anmyi pyaa dmi, u ngwo anmyinê w꞉ee ngmê, anye, Ala kópu d꞉ud꞉umbiy꞉e mb꞉aamb꞉aa dé, ndêndê ngê Chóó Lémi u nuu u kópu dé. \x * \xo 12:2 \xt Epeso 4:22-24; 5:17\x* \p \v 3 Chóó Lémi ngê u dyépi ngê a pyódu noo, u l꞉êê dîy꞉o ala kópu dyuu u ngwo nmye nînê tpapê. Ala kópu a ny꞉ee yó. Nonî nmyi pi kmîmî ngê kêê nangê t꞉oo, ngmênê nmyi chóó ntênê nmyi p꞉uu dmyinê nuw꞉o. Dpodoni knî yi p꞉uu Chóó Lémi ngê dpodo kalê nmyoo, yi dpodo knî yi mbêmê nmyi chóó nmyi p꞉uu dmyinê nuw꞉o. \x * \xo 12:3 \xt Epeso 4:7\x* \v 4 Kêê mdoo dpodo, yi mdoo paa, ngwolo mdoo yedavyuwo. Nmî p꞉uughê ghi yilî a tóó, yi dpodo dpodo a tóó. \x * \xo 12:4 \xt 1 Kódin 12:12\x* \v 5 Nmo yinté dé, Yesu Kédisu u nt꞉u ghi dé. K꞉omo tpile nmo yilî, ngmênê ngmidi ngê pyódu nmoo. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o nmyi chóó nmyi pi dmi nangê knî. \v 6 Chóó Lémi ngê dpodoni u ntââ ngê pyódu nmoo, yi dpodo d꞉uud꞉uu téme. Chóó Lémi ngê u komo kapî pyu ngê pyódu nyoo, ye kópuni ṉga a kpo, pi knî ye chin꞉aa tpapê. \x * \xo 12:6 \xt 1 Kódin 12:4-11; 1 Pita 4:10-11\x* \v 7 Pi knî yi ngêêpî pyu ngê pyódu nyoo, ye chin꞉aa pi ngêêpî. Ndiye pyu ngê pyódu nyoo, ye Yesu u yoo yi lama chin꞉aa kîgha. \v 8 Chóó Lémi ngê dêêpî pyu ngê pyódu nyoo, ye pi knî ye yimi chi dêêpî. N꞉ii ngê pinté knî ye ndapî a yémî ngê, mtîkó ngê kîngî y꞉oo. Yesu u yoo yi kada pini ngê nye tóó, dpodombiy꞉e chi dpodo. N꞉ii ngê ngópuch꞉anê a ngêêpî too, u gha mb꞉aamb꞉aa ngê choo ya, u ngwo choo ngêêpî dé. \p \v 9 Pi knî yi nuu ghi dmi nmyi nódo ndêndê ngê choo ya. Dono dmyinê kéké, mb꞉aamb꞉aa dmyina a ng꞉êênî. \x * \xo 12:9 \xt 1 Pita 1:22\x* \v 10 Nmyo Yesu u tîdê mbwó yoo, nmyi nuu ghi dmi numo nódo choo ya, mb꞉aamb꞉aa ngê dmyinê numo chââchââ. \v 11 Chóó Lémi p꞉uu dpodombiy꞉e dmyinê dpodo, u dpodo nmyi nuu u dpodo ngê choo ya, p꞉uu mgeemgee ngê kêê nangê t꞉oo. \x * \xo 12:11 \xt Kîlosa 3:23; Tpyuu 3:15\x* \v 12 Nmyi gha dmi mb꞉aamb꞉aa ngê choo ya, mu kópu u dîy꞉o Yesu nmyi mbwámê ngê pyodo, ghê kamî nmye amyedê kê. Ló kópu dono nmye angmê pyódu, dmyina a vyîmî. Dye ghi yintómu dmyinê ngêpê. \x * \xo 12:12 \xt 1 Tes 5:16-18\x* \v 13 Yesu u yoo vy꞉o n꞉ii u ngópu nté ndapî daachoo ya, dmyinê yeedeyeede. Pi my꞉oo knî ye mb꞉aamb꞉aa ngê dmyinê vyuwo. \p \v 14 Yélini y꞉oo Yesu u l꞉êê dîy꞉o adnyi kpadakpada nmyo, yi yéli yi l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi ka mêdmyinê ngêpê. Nyââ, yi l꞉êê dîy꞉o dmyinê ngêpê, nangê vyi, Chóó Lémi ngê a pw꞉oo téne. \x * \xo 12:14 \xt Mát 5:44; Luukî 23:34\x* \v 15 Yélini yi nuw꞉o dmi mb꞉aamb꞉aa, yi k꞉ii myedmyinê mb꞉aamb꞉aa. Yélini a mbê té, yi k꞉ii myedmyinê mbê. \v 16 Noko mb꞉aamb꞉aa ngê dmyinê ya. Chaa ngê kêê nangê t꞉oo, k꞉ââ ńeńe ngê kêê nangê t꞉oo, lémilémi ngê kêê myenangê t꞉oo. Nonî nangê vyi, Nê pi ngmê. Myenangê vyi, Kópu yilî yintómu a lama a tóó. \x * \xo 12:16 \xt Pilipay 2:2-3\x* \p \v 17 Pi ngê ló dono kópu ṉga ngmêdê d꞉uu knomomê, ntââ u ngwo kîdangê vy꞉u. Kópuni pi knî ye mb꞉aamb꞉aa, yi kópu yidmyinê d꞉uud꞉uu dé. \x * \xo 12:17 \xt 1 Tes 5:15\x* \v 18 Pi yilî yi k꞉ii mb꞉aamb꞉aa ngê dmyinê ya. Yi kópu p꞉uu dpodombiy꞉e dmyinê dpodo. \v 19 A tîdê mbwó yoo. Ntââ nangê vy꞉u, ngmênê Chóó Lémi ngê yinê pêdê vy꞉êê ngê. Puku yedê nmî Lémi u kópu alanté a tóó, Ntââ a chóó ana a vyîmî. \x * \xo 12:19 \xt Deut 32:35; 2 Tes 1:6-7\x* \v 20 Kópuni puku yedê a tóó, yi kópu dmyinê d꞉uud꞉uu. Ala yi kópu. N꞉ii m̱꞉uu choo d꞉uu, nté mbwaa u kwo dpî y꞉ee dé, yed꞉oo mywene u ngwo wa ghê. \v 21 Dono nmyi pwo kîngî lê, ngmênê kópu mb꞉aa yilî dmyinê d꞉uud꞉uu, dono chedê ngê u ngwo dpî pyódu yó. \c 13 \s1 Kada pini yoo yi chââchââ \p \v 1 Dyámê pee u kada pini yoo yi dnye dmi dmyinê nyêmî dé, p꞉aa u kada pini yoo yi dnye dmi myedmyinê nyêmî dé, mu kópu u dîy꞉o daa yi chóó kada pini ngê pyaa dniye, Chóó Lémi ngê kada pini ngê yinê pyódu too. \x * \xo 13:1 \xt Taitas 3:1\x* \v 2 Pini n꞉ii kada pini knî yi p꞉uu adî d꞉uu, Chóó Lémi p꞉uu amyaa d꞉uu. Yi pini ngê u kpadakpada chóó wa a pyw꞉oo. \v 3 N꞉ii knî y꞉oo dono adnyi d꞉uud꞉uu, kada pini knî ye adnyi nkîngê. N꞉ii knî y꞉oo mb꞉aamb꞉aa adnyi d꞉uud꞉uu, daadnyi nkîngê. Kada pini ka nkîngê u yi ṉga daachoo kwo knomomê, ye kópu mb꞉aa yichi d꞉uud꞉uu dé, u ngwo wa chaa kalê ngi. \x * \xo 13:3 \xt 1 Pita 2:13-14\x* \v 4 Kada pini Chóó Lémi p꞉uu a dpodo, nmyi mb꞉aamb꞉aa u l꞉êê dîy꞉o. Dono kópu ngmanyi d꞉uu knomomê, ye u kwo chi nkîngê, mu kópu u dîy꞉o yi wêdêwêdê daa módó p꞉uu a t꞉a. Yélini y꞉oo dono a d꞉uud꞉uu ngópu, Chóó Lémi u pi mbêmê kada pini ngê u ngwo a kpadakpada too. \v 5 Nmyi kada pini knî ye dmyinê ng꞉aa, daa nmyi kpadakpada u mo u l꞉êê dîy꞉o, ngmênê mu kópu u dîy꞉o ala kópu nmyi lama a tóó, Chóó Lémi ngê kada yinê kaa too. \p \v 6 Tákisi anmyi pywupwi, mu kópu u dîy꞉o nmyi kada pini yoo Chóó Lémi p꞉uu a dpodo té. \v 7 Kada pini ngê ló tákisi u pi nmye ngmêchoo tpapê, dmyinê pywupwi. Nmyi kada pini yoo yintómu mb꞉aamb꞉aa ngê dmyinê chââchââ dé. \x * \xo 13:7 \xt Mát 22:21\x* \s1 Mgîdî kuwokuwo, w꞉êênî yââyââ \p \v 8 Nmyi tp꞉uu dmi dmyina a kêlîkêlî, ngmênê tp꞉uu mu ngmidi nangê kêlî. Ala yi tp꞉uu, nmyi nuu ghi dmi numo nódo choo ya. Pini n꞉ii nódo yoo yi nuu ghi dmi a tóó, yi pini ngê dêêpî kópu dyuu mb꞉aamb꞉aa ngê a chââchââ ngê. \x * \xo 13:8 \xt Mát 22:39-40\x* \v 9 Ló dêêpî kópu dé, pi u kuwó nangmê pwiyé, pi nangmê vy꞉a, pi u tpile nangmê t꞉âmo, pi u tpile u yi ṉga kîngmê kwo, yi kópu yintómu ala kópu u mênê a pyede, ṉ́yóó ṉuu ghi ṉódo ntee a tóó, yoo yi nuu ghi dmi ṉódo yinté myechoo ya. \x * \xo 13:9 \xt Ex 20:13-17\x* \v 10 Pini n꞉ii nódo yoo yi nuu ghi dmi a tóó, yi pini ngê kópu dono yi p꞉uu daawa d꞉uu. Dêêpî kópu yintómu ala kópu u mênê a pyede, yoo yi nuu ghi dmi ṉódo choo ya. \x * \xo 13:10 \xt 1 Kódin 13:4-7\x* \p \v 11-12 A tîdê mbwó yoo. Mgîdî u kópu kéé tóó, wo u kópu a ngî tóó, mu kópu u dîy꞉o daa kêmakêma a wââwââ. A pii dmyeno, namê dpî, Chóó Lémi p꞉uu dpodo kmêle. Chóó Lémi u dpodo ala ngwo dóó koo. Dini ghi n꞉ii ngê Yesu ka nmî kêlîmî mbê dniye, nmî ngêêpî u wo kyedekyede mo kuughê doo a ya. Ala ngwo yi wéni nmî kêténi kîyedê d꞉êmê. \x * \xo 13:11-12 \xt Epeso 6:11\x* \v 13 Wo u kópu d꞉uud꞉uu téme, mgîdî u kópu a kuwo téme. Namê ńuknweńuknwe. N꞉uungmê ghéti, mbwaa ndanî têdê. Pyââ ti mââ ti ngê kêê nangê t꞉oo. L꞉êê ngê kêê nangê t꞉oo, ń꞉ee kapî ngê kêê myenangê t꞉oo. \x * \xo 13:13 \xt Epeso 5:18\x* \v 14 A tîdê mbwó yoo, nmyi nuw꞉o mbwee knî y꞉oo yi kópu dé yi yi dmi a kwo. Nmyi nuw꞉o mbwee knî yi pono namê vyápê, ngmênê nmî Lémi Yesu Kédisu ntee pini ngê pyaa dmyeno. \x * \xo 13:14 \xt Nkal 5:16\x* \c 14 \s1 Daa numo p꞉uu danê u danêmbum \p \v 1-2 A tîdê mbwó yoo, nmyo yintómu Yesu u yoo vy꞉o yéli, ngmênê ala kópu a lama kîyedê tóó, nmyi vy꞉o pi dyêêdî miyó a tóó, dyêêdî ngmê n꞉ii dé Nju tpémi, dyêêdî woni n꞉ii dé daa Nju tpémi. N꞉ii dé Nju tpémi, nté pywupwi têdê tpile tp꞉oo mbyuu d꞉uudpî pwila ngmê, myedaawa ma ngmê, mu kópu u dîy꞉o dpo, N꞉ii ngê kî tpile tp꞉oo dê vy꞉a, chóó u k꞉omo yâpwo ka yi tpile tp꞉oo u ghê dê y꞉oo. Dpo, Kî tpile tp꞉oo mbyuu wanmî ma knomomê, ye Chóó Lémi ka tupwótupwó ngê wanmî pyaa dmi. A tîdê mbwó yoo, yi yéli y꞉oo dêêpî kópu dyuu mwo a chââchââ ngmê, ala kópu ye d꞉ud꞉umbiy꞉e doongê wa wo, Yesu ka kêlîmî mbêmê Chóó Lémi ngê yinêwa a kââdî nmo. Yélini Yesu ka dpodombiy꞉e a kêlîmî té, yi yéli y꞉oo tpile tp꞉oo mbyuu a pywupwi tumo, mye pîpî tumo, mu kópu u dîy꞉o dpo, K꞉omo tpile kî tpile tp꞉oo u ghê k꞉omo yâpwo ka dê y꞉ee ngmê, ngmênê k꞉omo yâpwo k꞉omodanê u tpile, daa yâpwo ndêndê. A tîdê mbwó yoo, k꞉omo tpile nmyi nuw꞉o dmi u mo u mo dé, ngmênê noko mb꞉aamb꞉aa ngê dmyinê ya. Pini n꞉ii Yesu ka dpodombiy꞉e daa kêlîmî, u l꞉êê dîy꞉o tpile tp꞉oo mbyuu daa pîpî too, yi pini nangê mb꞉ii, u nuw꞉o nangê ngmêê. \x * \xo 14:1-2 \xt Lóma 15:7\x* \v 3 Yélini y꞉oo tpile tp꞉oo mbyuu a pîpî tumo, yélini y꞉oo daa pîpî tumo, numo p꞉uu danê ngê kêê kîdmyenêngê t꞉ee ngmê, mu kópu u dîy꞉o nmyo yintómu Chóó Lémi ngê u yoo vy꞉o kaa nmyoo. \v 4 Kn꞉aa pini u dpodo pyu p꞉uu danê ngê kêê pi d꞉uuwodê t꞉oo. Yi pini chóó u kada pini a tóó, yinê dpî vyi, dpo, Kî pini ngê mb꞉aamb꞉aa ngê a dpodo, ó dono ngê a dpodo. Nmî Lémi u dpodo pyu yoo mb꞉aamb꞉aa ngê adnyi dpodo, mu kópu u dîy꞉o yi dpodo têdê yinê wa ngee té. \x * \xo 14:4 \xt Mát 7:1\x* \p \v 5 A tîdê mbwó yoo, ala myomoni kópu, kópuni p꞉uu nmyi nuw꞉o u mo u mo dé, nmyi ya nmye yinê kîngî dyênê. Nmyi vy꞉o ngmê knî y꞉oo ala kópu a tpapê ngópu, apu, Wo knî ngmê ndîî dé, wo knî m꞉uu têdê dé. Woni knî y꞉oo ala kópu a tpapê ngópu, apu, Wo yintómu mye ntee dé. Yi kópu p꞉uu nmyi chóó nmyi nuw꞉o u pono dmyinê vyápê. \v 6 Pini n꞉ii ka wo knî ngmê dpudu u wo dé, yi wéni knî y꞉oo Chóó Lémi mb꞉aamb꞉aa ngê a chââchââ ngópu. N꞉ii knî y꞉oo nté dyêêdî yintómu a pîpî tumo, yi ntini yilî yi l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi a kwunokwuno ngópu, yed꞉oo mye u chââchââ. N꞉ii knî y꞉oo nté woni dpî kpîpî t꞉oo, Chóó Lémi u l꞉êê dîy꞉o dpî kpîdî t꞉oo, mye kwunokwuno ngópu. \v 7-8 Daa nmî chóó nmo pyede, ngmênê nmî Lémi u nuw꞉o pono nmo vyápê té. Daa nmî chóó nmo pwopwo té, ngmênê nmî Lémi u kópu mbêmê nmo pwopwo té. K꞉omo tpile anmî ya ó anmî pw꞉oo dmi, ngmênê nmî Lémi p꞉uu nmo pyede. \x * \xo 14:7-8 \xt 1 Tes 5:10; Pilipay 1:21\x* \v 9 Yesu Kédisu pwene, mêdê pii wo, mu kópu u dîy꞉o yélini yi ghê dmi a t꞉a, yi kada pini ngê choo ya, yélini pw꞉oo dniye, yi kada pini ngê myechoo ya. \v 10 Lukwe dîy꞉o yi kópu knî yi l꞉êê dîy꞉o numo p꞉uu nmye danê nyédi? Nmo yintómu Chóó Lémi ngîma wanm꞉uu ghê dmi, yinê wa kóté kalê nmo. \x * \xo 14:10 \xt Dpodo 17:31; 2 Kódin 5:10\x* \v 11 Nmî Lémi puku yedê alanté kpaa wo, apê, \p Ndêndê ngê n꞉aa tóó, pi yilî yintómu yi yi mbodo dmi ngê k꞉ame a ka wa ghê dmi, \p Ala kópu wa vyi ngmê, \pi1 Nmî yâpwo njini kî ndêndê ngê vyîlo. \p \v 12 A tîdê mbwó yoo, Chóó Lémi ka nmî chóó nmî kakêmê dmi anm꞉uu chámê té. \x * \xo 14:12 \xt 1 Pita 4:5\x* \s1 Daa pi lvêêdîlvêêdî u danêmbum \p \v 13 Numo p꞉uu danê mwo yé koo. Nmyi tîdê mbwó knî yi kada lvêê kpî té nangmê yé. \v 14 Nmî Lémi Yesu u kópu ngê nê w꞉ee ngê, nê, Nté yintómu mb꞉aamb꞉aa dé. Pini n꞉ii ka nté knî ngmê kwódu yé u nté dé, yi pini ngê yi ntini knî d꞉uudpî ma té, mu kópu u dîy꞉o u kwo ndêndê ngê tupwótupwó ngê dpî pyaa dmi. Yi ntini u ngópu ngmanyi ma knomomê, yi pini ngê wamye ma knomomê, nonî awo, Ngmêdî kn꞉aadi, ala ntini mêdî ma, Chóó Lémi ngê wa kpîpî nê. \x * \xo 14:14 \xt Dpodo 10:15\x* \v 15 M̱wó yi ntini p꞉uu anyinê lvêêdî, ye u nuu ghi ṉódo daadî ya. Pini n꞉ii u l꞉êê dîy꞉o Yesu Kédisu pwene, ntini n꞉ii nye pîpî, yi ntini ngê yi pini kîdangê lvêêdî. \x * \xo 14:15 \xt 1 Kódin 8:11-12\x* \v 16 K꞉omo tpile nté yintómu nmye mb꞉aamb꞉aa dé, ngmênê yi ntini kn꞉ââ ngê kîdangê pyaa dmi, pi yoo nmyi p꞉uu u nkwo adnyen꞉aa danê. \v 17 Chóó Lémi u yoo vy꞉o, kmaapî daa ndîî kópu, mbwaa ndanî myedaa ndîî kópu. Kópuni Chóó Lémi u Ghê Dmi ngê a d꞉uud꞉uu té, yi kópu yi ndîî kópu dé. Nmî dyââpe a pwapî too, Chóó Lémi u k꞉ii nmî ya mb꞉aamb꞉aa ngê a pyépi, w꞉aa mbêmê nmînê pyw꞉êmî ngê. \v 18 Yesu Kédisu u yoo vy꞉o pini n꞉ii ngê u mbwó daawa a lvêêdî, yi pini Chóó Lémi ka mb꞉aa, pi knî ye mye pi mb꞉aa. \p \v 19 Noko mb꞉aamb꞉aa ngê dmyinê a ya, dmyinê numo wêdêwêdê kîgha. \x * \xo 14:19 \xt Lóma 12:18\x* \v 20 Kópuni Chóó Lémi ngê nmyi vy꞉o a d꞉uud꞉uu, nté ngê yi kópu nmye kîngî dyênê. Kwódu yé u nté daa tóó, u ntââ wanmyi ma t꞉oo, ngmênê ntini n꞉ii ngê pi wa a lvêêdî, yi ntini kîdmyengmê ma ngmê. \v 21 Kópuni ngê m̱wó wa a lvêêdî, k꞉omo tpile tpile tp꞉oo mbyuu pîpî ó mbwaa ndanî ó ló kópu ngmê, ngmênê yi kópu kîdmyengmê d꞉uu ngmê. \x * \xo 14:21 \xt 1 Kódin 8:13\x* \v 22 Yi kópu knî yi p꞉uu ntee nye nuw꞉o, ye Chóó Lémi k꞉ii dpî mbywuu d꞉êê ngê choo kwo. Pini n꞉ii u nuw꞉o ngmidi, u gha mb꞉aamb꞉aa. \v 23 Pini n꞉ii nté ngmê p꞉uu u nuw꞉o miyó ngê dpî pyódu, yi ntini dpî ma knomomê, ye dono dpî d꞉uu, mu kópu u dîy꞉o kópuni dpî d꞉uu, daa kêlîmî mbêmê dpî d꞉uu. Kópuni daa kêlîmî mbêmê dpî d꞉uu, yi kópu dono. \c 15 \s1 Yoo yi wêdêwêdê kîgha u danêmbum \p \v 1 Yélini yi k꞉ii Yesu ka ndêndê ngê nmo kêlîmî té, nmî pyipe yoo, n꞉ii dé u kwo dnyinté a kêlîmî té, yi yéli yi kwódu yiyé u kópu dé pêdê vyîmî téme. Nmî chóó nmî nuw꞉o u pono daanmî vyápê. \v 2 Nmî tîdê mbwó yoo yi mb꞉aamb꞉aa p꞉uu paa nuw꞉o kmêle, Yesu ka mb꞉aamb꞉aa ngê pîdnye kêlîmî. \x * \xo 15:2 \xt Lóma 14:19; 1 Kódin 10:24\x* \v 3 Nmî chóó nmî nuw꞉o u pono daanmî vyápê, mu kópu u dîy꞉o Yesu Kédisu chóó u nuw꞉o u pono dêpwo vyápê. Dépidi ngê Yesu komo alanté a kââ, Chóó Lémi ka kwo, Peede kópu yilî n꞉ii ṉga vyi ngópu, a pwo ghay dniye. \x * \xo 15:3 \xt Psalm 69:9\x* \v 4 Kópu yilî n꞉ii Chóó Lémi u komo kapî pyu knî y꞉oo wunê a d꞉êê tumo, nmî wêdêwêdê kîgha u l꞉êê dîy꞉o a d꞉êê tumo. Ala dye ghi dono u vyîmî têdê, yi kópu knî y꞉oo a ngêêpî nmo. Yi kópu knî yi mbêmê nmî lama ka tóó, Yesu ngê ndêndê ngê wa ngee nmo. \x * \xo 15:4 \xt 1 Kódin 10:11; 2 Tim 3:16-17\x* \v 5 K꞉omo tpile ló kópu angmanmya a vyîmî, Chóó Lémi ngê yi kópu u vyîmî têdê wa ngee nmyo, nmyi nuw꞉o dmi amyedê l꞉âmo té. Chóó Lémi ngê choo a ngêêpî nmyo, nmyi nuw꞉o dmi ngmidi ngê u ngwo paa pyaa we, Yesu Kédisu u nuw꞉o p꞉uu dmyinê mbêpê. \v 6 Nmî yâpwo njini Chóó Lémi, nuw꞉o ngmidi ngê dmyinê chaa kîgha, pini n꞉ii nmî Lémi Yesu Kédisu u Mî. \s1 Yoo yilî yi kââdîkââdî \p \v 7 Yesu ngê u kede paa ntee t꞉ee nmyoo, numo u kede paa yinté dmyinê ya. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o pi knî y꞉oo Chóó Lémi u ngwo dny꞉oo chaa kîgha. \v 8 Yesu Kédisu Nju tpémi yi ngêêpî pyu ngê pyodo, Chóó Lémi ngê yi kn꞉ââ knî ye kópuni a vyi too, yi kópu u ngwo ntiye too, mu kópu u dîy꞉o Nju tpémi y꞉oo pêdê w꞉ee y꞉e, awo, Chóó Lémi ngê u kópu yilî ndêndê ngê dê ntiye té. \x * \xo 15:8 \xt Dpodo 3:25-26; Psalm 18:49\x* \v 9 Yesu Kédisu kn꞉aa yéli yi l꞉êê dîy꞉o myeda loo, apê, módó yeedeyeede u l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi paa chaa kalê y꞉e. Dépidi ngê yinté kópu puku yedê alanté a d꞉êê ngê, Chóó Lémi ka kwo, \p A Lémi, n꞉aa chaa kîgha ngi, ḻ꞉êê dîy꞉o anî wéti. \p Yélini daa Nju tpémi, \pi1 yi yéli y꞉oo a kópu dyuu wamye ny꞉ee ngmê. \p \v 10 Puku yedê alanté mye tóó, \p Kn꞉aa yéli. Chóó Lémi u yoo yi k꞉ii, nmyi gha dmi mb꞉aamb꞉aa ngê choo ya. \x * \xo 15:10 \xt Deut 32:43\x* \p \v 11 Alanté mye tóó, \p Kn꞉aa yéli, yélini daa Nju tpémi. Chóó Lémi dpodombiy꞉e dmyinê chaa kîgha. \x * \xo 15:11 \xt Psalm 117:1\x* \p \v 12 Yisaya ngê ala kópu a d꞉êê ngê, apê, \p Dépidi u tii ńedê pi ngmêwa t꞉aa, \p Chóó Lémi ngê u pi ndîî ngê yinê wa pyódu, \p Kn꞉aa yéli amyedê y꞉enê dé, \p Yi nuw꞉o dmi p꞉uu adnyi kwo. \x * \xo 15:12 \xt Is 11:10\x* \p \v 13 Chóó Lémi ngê choo a wêdêwêdê kîgha nmyo, mu kópu u dîy꞉o Yesu ka nmye kêlîmî té. W꞉aa u ngwo anmyinê pyw꞉ee ngmê, u k꞉ii mb꞉aamb꞉aa ngê anmyin꞉aa ya. Yi kópu knî yi mbêmê Chóó Lémi u Ghê Dmi ngê adî ngêêpî nmyo, ala kópu nmyi lama ndêndê ngê wa yââ, Chóó Lémi ngê daawa kéé nmo, u kwo wa a kââdî nmo. \x * \xo 15:13 \xt Lóma 14:17\x* \s1 Ala pweepwee pee u nt꞉u kópu \p \v 14 A tîdê mbwó yoo, a lama ka tóó, nmyo mb꞉aamb꞉aa dé, nmyo lama yéli, u ntââ wanmyi numo ndiye kîgha. \v 15 K꞉omo tpile nmyo u ntââ dé, ngmênê daa tumu noo ya, ala pweepwee pee yedê yi kópu dyuu nmye mêd꞉a vyîlî té, mu kópu u dîy꞉o Yesu Kédisu ngê a ngmidi noo, dpodoni u pi ndîî a ka ngma a kpo, kn꞉aa yéli yi l꞉êê dîy꞉o u dyépi ngê a pyódu noo. \x * \xo 15:15 \xt Lóma 1:5\x* \v 16 Kpêê yiyé pyu knî y꞉oo Chóó Lémi ka tpile tp꞉oo ntee a yémî tumo, yélini daa Nju tpémi Chóó Lémi ka yinté myinê yémî té. U Ghê Dmi ngê Chóó Lémi u nuu u yoo ngê u ngwo dê pyódu té. \v 17 Chóó Lémi u dpodo n꞉ii Yesu Kédisu u wêdêwêdê mbêmê n꞉aa dódó ngê, yi dpodo u pi ndîî ngê n꞉aa pyépi. \v 18 A chóó a pi daanî knî, ngmênê kópuni Yesu Kédisu u wêdêwêdê mbêmê nî d꞉uu too, yi kópu knî yi mo yi p꞉uu nînê danê. Kópuni nî vyi too, kópuni nî d꞉uu too, kn꞉aa yéli Chóó Lémi u yoo vy꞉o u ngwo nî kââ, yi kópu yilî Yesu u wêdêwêdê mbêmê nî d꞉uu too. \x * \xo 15:18 \xt 2 Kódin 3:5; Dpodo 19:11-12\x* \v 19 Nmî Mî u Ghê Dmi u wêdêwêdê mbêmê kópu ndîî yilî my꞉aa d꞉uu ngê, kn꞉aa yéli Chóó Lémi u yoo vy꞉o u ngwo nî kaa too. Njedusalem nê yaa wo, Ilidikêm Wee u kwo nîmo diyé wo, p꞉aani p꞉aani pi knî ye Yesu Kédisu u kópu mb꞉aa noo tpapê. \v 20 Dye ghi yintómu u ya a nga dpîmo kwo, Yesu Kédisu u pi kwéli doongê ny꞉ee ngópu, y꞉i nî lê, Yesu u kópu mb꞉aa ye ngmên꞉uu vyi, mu kópu u dîy꞉o pi kuu u dpodo p꞉uu dpodo u ya a nga dêpwo kwo. \x * \xo 15:20 \xt 2 Kódin 10:15-16\x* \v 21 Kópuni puku yedê a tóó, nê, Yi kópu nî ntiye. Ala yi kópu. \p Yélini y꞉oo u pi doongê ny꞉ee ngópu, \p Dîyo wa ny꞉ee ngmê, amyedê w꞉ee ngmê. \x * \xo 15:21 \xt Is 52:15\x* \s1 Póól ngê Lóma paa u dy꞉oo u ngwo a châpwo \p \v 22-24 M꞉ââ yilî yi k꞉oo u ya a nga doo kwo, N꞉uu m꞉uu nmyo, ngmênê a dpodo al꞉ii ndîî ngê doo ya. Yi dpodo ala wee knî yi kwo atédî chedê, ala ngwo nînê pwiyé knî, nîmo mumu nmyo. U ya a nga a kwo, Spén nî lê, moma anê m꞉uu nmyo, nmyi p꞉uu mwiyé am꞉aa ya, u kuwó dini ghi ngê dpî ngee nódó, Spén u ngwo anî lê. \x * \xo 15:22-24 \xt Dpodo 19:21\x* \v 25-26 Ala ngwo Njedusalem mwiyé mîdî lê, Chóó Lémi u yoo dîn꞉aa ngee té, mu kópu u dîy꞉o Yesu u yoo yélini Másîdóniya Wee u kwo Kîdiki Wee u kwo a kwo, yi yéli y꞉oo yi ndapî tp꞉oo nt꞉eemwint꞉eemwi m꞉uu tumo, a ka a kê tumo, Njedusalem anî ńuw꞉o té, Chóó Lémi u yoo vy꞉o pinténi wunê wee, yi ndapî ye anî ńuw꞉o té. \x * \xo 15:25-26 \xt 2 Kódin 8:1-2; 9:2\x* \v 27 Yélini y꞉oo yi ndapî a ka a kê tumo, yi chóó noko yepê, Pinténi Njedusalem wunê pyede, paa ngee téme, ndapî knî ye ngmêpaa dy꞉ââ koo. Yi kópu yi chóó vyi ngópu, ngmênê Nju tpémi y꞉oo Chóó Lémi u kópu dyuu ye mwiyé y꞉ee ngópu, wod꞉oo kn꞉aa yéli y꞉oo dyámê u tpile mb꞉aa knî ngmê Nju tpémi ye u nkwo dny꞉oo yémî dé. \v 28-29 Dini ghi n꞉ii ngê Njedusalem anî lê, yi ndapî yintómu ye an꞉uu y꞉ee té, Lóma máádi an꞉uu kwolo. Yesu Kédisu u wêdêwêdê mbêmê an꞉uu wêdêwêdê kalê nmyo. U kuwó dini ghi ngê Spén an꞉uu lê. \x * \xo 15:28-29 \xt Lóma 1:11\x* \p \v 30 A tîdê mbwó yoo, ndîî kópu nmye ngmênînê dmyinê. Nmî Lémi Yesu Kédisu u pi ngê nmye nînê dmyinê, u ntââ a l꞉êê dîy꞉o wanmya a ngêpê. Nmî Mî u Ghê Dmi ngê a nuu ghi nmyi nódo a yó, yi kópu u l꞉êê dîy꞉o nmye myenînê dmyinê, u ntââ a ngêpê wanmyinê vyîko ngmê, a l꞉êê dîy꞉o Chóó Lémi ka amy꞉ee dmy꞉ee ngmê. \x * \xo 15:30 \xt Kîlosa 4:3; 2 Tes 3:1-2\x* \v 31 Ala kópu dpî dmy꞉ee yó, Nju tpémi yélini Yesu u yoo vy꞉o daa ghê dniye, Njuda Wee u kwo, yi yéli y꞉oo kîngî vya nê. Ala kópu myoo dmy꞉ee yó, Tpileni Njedusalem anî ńuw꞉o, Yesu u yoo knî y꞉oo yi tpile kîngî mb꞉ii ngmê. \v 32 Chóó Lémi ngê nmî ngêpê pêdê ny꞉ee ngê, pêdê ngee nêne, ye y꞉i nmye u ngwo anê lê, w꞉aa u ngwo anê pyw꞉oo, nmyi vy꞉o ghê u ngwo an꞉uu vy꞉u. \v 33 Chóó Lémi ngê choo a ngêêpî nmyo, mb꞉aamb꞉aa ngê u ngwo dmyinê a ya. Ye ndîî kópu. \c 16 \s1 Póól u nd꞉uu tpapê \p \v 1 Pyópuni ngê ala pweepwee pee nmye wunê ńeńe, u kakêmê nmye nînê chámêchámê. U pi Pipi, Yesu u yoo n꞉ii Sénkîdiya a pyede té, yi ngêêpî módó ngmê. \v 2 Nmyi vy꞉o mb꞉aamb꞉aa ngê choon꞉aa kwo, mu kópu u dîy꞉o mye Yesu u yoo vy꞉o pyópu ngmê. Dpodoni p꞉uu adî dpodo, dpî ngee yó, mu kópu u dîy꞉o, pi yilî doo ngêêpî, myedoo ngêêpî nê. \p \v 3 Akwila cha ye a mb꞉aamb꞉aa dpî y꞉ee yó. \x * \xo 16:3 \xt Dpodo 18:2,26\x* \v 4 Yi pini cha yi k꞉ii Yesu Kédisu p꞉uu nipi nmee dpodo, y꞉oo dyé noo, a l꞉êê dîy꞉o pî vya dumo. A gha vy꞉o mwânînê kwunokwuno dê, Yesu u yoo vy꞉o yélini yi vy꞉o dpîmo dpodo, yi yéli y꞉oo myewunê kwunokwuno d꞉oo. \v 5 Yesu u yoo yélini yi pini cha yi ngomo k꞉oo wunê wó ngê, yi yéli ye a mb꞉aamb꞉aa myoo y꞉ee yó. \p A pyipe mb꞉aa Epánitas ka a mb꞉aamb꞉aa dpî y꞉ee yó, pini n꞉ii Yesu ka mwiyé kêlîmî mbê wo, Esiya Wee u kwo. \x * \xo 16:5 \xt 1 Kódin 16:19\x* \v 6 Méli ka a mb꞉aamb꞉aa dpî y꞉ee yó, pyópuni nmyi vy꞉o mb꞉aamb꞉aa ngê doo dpodo. \v 7 Andîdonikas pini dê Njuniyas ye a mb꞉aamb꞉aa myoo y꞉ee yó, Nju pi n꞉ii dê yi k꞉ii mbwa k꞉oo nmee kwo. Pi yilî yi lama a tóó, yi pini dê Yesu u dyépi dê. Yesu u yoo vy꞉o ghêlî dîpî ghê wo, u ngwo a ghê knopwo. \p \v 8 Nmî Lémi u yoo vy꞉o a pyipe mb꞉aa ngmê, Ambîliyatus, a mb꞉aamb꞉aa u kwo dpî y꞉ee yó. \v 9 Pini n꞉ii k꞉ii nmî Lémi p꞉uu nipi nyipu dpodo, Udîpanus, a mb꞉aamb꞉aa u kwo dpî y꞉ee yó, a pyipe mb꞉aa, Stakis, a mb꞉aamb꞉aa u kwo myoo y꞉ee yó. \v 10 A mb꞉aamb꞉aa Apeles ka dpî y꞉ee yó, pini n꞉ii k꞉omo tpile Yesu u l꞉êê dîy꞉o dnyimo kpadakpada, ngmênê Yesu myedaa mb꞉ii ngê. Adistopulas p꞉uu yéli ye a mb꞉aamb꞉aa myoo y꞉ee yó. \v 11 Helodiyon ka a mb꞉aamb꞉aa dpî y꞉ee yó, pini n꞉ii Nju pi. Nasisas mupwoknî yi vy꞉o yélini Yesu u yoo vy꞉o ghê dniye, a mb꞉aamb꞉aa ye myoo y꞉ee yó. \p \v 12 Nmî Lémi u dpodo módó dê, Tîdaipósa pyópu dê Tîdaipána, a mb꞉aamb꞉aa ye dpî y꞉ee yó, a tîdê mb꞉aa Pêsîs ka a mb꞉aamb꞉aa myoo y꞉ee yó, pyópuni nmî Lémi p꞉uu dpodombiy꞉e dpîmo dpodo. \v 13 Nmî Lémi u dpodo pyu mb꞉aa, Lupas, a mb꞉aamb꞉aa u kwo dpî y꞉ee yó, u pye ka a mb꞉aamb꞉aa myoo y꞉ee yó, pyópuni ngê tp꞉oo ntee pini ngê pyódu noo. \x * \xo 16:13 \xt Mak 15:21\x* \v 14 Ala yéli ye a mb꞉aamb꞉aa dpî y꞉ee yó, Asinkîditus ngmê, Pîlikon myomo, Hêêmis pyolo, Patîdópes podo, Hêêmas limo, nmî mbwó yoo yélini yi vy꞉o a kwo mye yi k꞉ii, a mb꞉aamb꞉aa ye myoo y꞉ee yó. \v 15 Ala yéli ye a mb꞉aamb꞉aa myoo y꞉ee yó, Pilolokas ngmê, Njuliya myomo, Nédiyas lémi pyolo podo, Olimbas limo, myenté Chóó Lémi u yoo yélini yi vy꞉o a kwo, a mb꞉aamb꞉aa ye myoo y꞉ee yó. \p \v 16 Numo kóó dmyinê mgîmîmgîmî dé. Yesu u yoo ala wee u kwo yélini a kwo, yi mb꞉aamb꞉aa nmye myedê dy꞉ââ ngmê. \x * \xo 16:16 \xt 1 Kódin 16:20; 1 Pita 5:14\x* \s1 Pi dódó pyu yoo yi danêmbum \p \v 17 A tîdê mbwó yoo, ala kópu a ny꞉ee yó. Pi ngê chóó u nuw꞉o ghi mbêmê kîngî chámê nmyo, nmyi kêlîmî myekîngî dyênê. Pini n꞉ii ngê yinté kópu nmye choo d꞉uud꞉uu, yi pini dmyina a kuwokuwo. Yesu u kópu dyuu mb꞉aamb꞉aa ngê nmyi ndê ngópu. Pini n꞉ii ngê u yi adî kwo, Yi kópu nî ngmêê té, yi pini mêdmyina a kuwokuwo. \x * \xo 16:17 \xt Taitas 3:9-10\x* \v 18 Pini n꞉ii ngê yinté kópu a d꞉uud꞉uu too, daa nmî Lémi Yesu Kédisu p꞉uu a dpodo yédi, chóó p꞉uu a dpodo yédi. Yi pini ngê kópu mb꞉aa yilî dpî vyi, yoo k꞉omo ngê a chaa kîgha ngê, yélini daa nuw꞉o pyu yoo, dpî dóó té. \x * \xo 16:18 \xt Pilipay 3:19; 2 Pita 2:3\x* \v 19 Pi yintómu yi lama a tóó, Yesu p꞉uu kópu mb꞉aa dpodombiy꞉e nmyi mgîmî ngópu. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o a gha mb꞉aamb꞉aa ngê dê pyódu. U ya a nga a kwo, Kópu mb꞉aa d꞉uud꞉uu nmyi lama mb꞉aamb꞉aa ngê choo ya, ngmênê dono d꞉uud꞉uu nmyi lama kîngî ya. \x * \xo 16:19 \xt Lóma 1:8\x* \v 20 K꞉omo tpile Setan ngê pi dódó pyu yoo nmyi vy꞉o wa a dy꞉ââ té, ngmênê Chóó Lémi ngê nmyi ya mb꞉aa u yi a kwo, wa ngee nmyo, pi dódó pyu yoo nmyi dódó ngê lîmîlîmî ngê wa dêê dmi. Nmî Lémi Yesu ngê u módó yeedeyeede ngê choo a ngêêpî nmyo. \v 21 Pini n꞉ii u k꞉ii nye dpodo mo, Timoti, yi pini ngê u mb꞉aamb꞉aa nmye myeda dy꞉ââ. A pyipe Nju pi pyile knî y꞉oo yi mb꞉aamb꞉aa nmye myedê dy꞉ââ ngmê, yi pi dmi Lusiyas ngmê, Njeson myomo, Sosipatê pyolo. \x * \xo 16:21 \xt Dpodo 16:1-2\x* \p \v 22-23 Pini n꞉ii u ngomo k꞉oo n꞉aa kwo, u pi Nkayas, yi pini ngê u mb꞉aamb꞉aa nmye myedê dy꞉ââ. Yesu u yoo yélini ala p꞉aani a pyede, Nkayas u ngomo k꞉oo a dapwadódó nyédi. Ala p꞉aani ndîî u ndapî pini n꞉ii ngê a y꞉enê, Edastas, nmî mbwó Kwótas k꞉ii, yi mb꞉aamb꞉aa nmye myedê dy꞉ââ ngmê. \x * \xo 16:22-23 \xt 1 Kódin 1:14\x* \p \v 24 Nê Têêtiyas, Póól ngê kópuni yilî nmye dê vyi té, a chóó d꞉a d꞉êê té. A mb꞉aamb꞉aa nmye myenînê dyede. \s1 Chóó Lémi u chaa kîgha \p \v 25-26 Chóó Lémi chaa kîgha koo. Dye ghi yintómu doo a ya, chedê ngê daawa pyódu. Chóó Lémi u ntââ a kópu dyuu ka nmyi kêlîmî dmi yinê pî kaa, Yesu Kédisu u kópu dyuu nmyi mênê yinê myedpî kaa. Kópu ndîî n꞉ii Yesu ngê a d꞉uu ngê yi kópu ghêlî daa pyodo, tumu kópu ngê mwiyé doo a ya, m꞉ââ yilî yi k꞉oo pi knî yi lama dêpwo a ya, ngmênê Chóó Lémi u komo kapî pyu knî y꞉oo mgo vy꞉o dnya a y꞉enê, p꞉uu dnyimo a mgongo, u ngwo dnyimo a d꞉êê. Chóó Lémi u kópu mbêmê yi tumu kópu ala dini ghi ngê d꞉umo pywálî, u komo kapî pyu knî y꞉oo kópuni a d꞉êê tumo, Yesu ngê yi kópu yinê ntiye too. Dyámê ghi yintómu yi mbêmê pi knî ye yi tumu kópu nmo tpapê, mu kópu u dîy꞉o pi yilî yintómu Chóó Lémi ka choo kêlîmî, u dnye myedny꞉oo nyêmî. \x * \xo 16:25-26 \xt Kîlosa 1:25-26\x* \v 27 Chóó Lémi mu ngmidi u nuw꞉o u ntââ yi kópu dpî d꞉uu, tp꞉oo Yesu Kédisu u l꞉êê dîy꞉o chóó u ngwo u kwo a kââdî nmoo. Chaa kîgha koo, chedê ngê kîngî pyódu. Ye ndîî kópu. \p Wu u dî. \x * \xo 16:27 \xt 1 Tim 1:17 \x*